België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269
strijd
solidariteit
socialisme
maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j nr 378 oktober 2018
€2
Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek
€5 steunprijs
: r e b o t k o 4 1 n Na 2 e m o ig d o n r e e m er is sociale afbr aak te stoppen
Geen Michel 2
D
e inzet van zowel de sociale strijd als de gemeenteraadsverkiezingen is groot: wordt het beleid van sociale afbraak doorgezet of niet? De rechterzijde hoopt van wel en maakt al wilde plannen. Zo eist N-VA een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd, is een aanzet genomen om nog eens aan onze lonen te zitten, wordt alles voorbereid om brugpensioen (SWT) volledig af te schaffen, …
door
Nicolas Croes
Een nieuwe horrorcatalogus
De regering wil onze lonen koppelen aan de productiviteit in plaats van aan de anciënniteit. Dit betekent niet dat we als vierde meest productieve werknemers ter wereld meer zullen verdienen. Integendeel: het moet de werkgevers vooral toelaten om willekeuriger kunnen beslissen wie wanneer meer verdient. Collectieve akkoorden moeten plaats maken voor individuele willekeur van werkgevers in elk bedrijf afzonderlijk. De regering voert de aanval op de gepensioneerden verder op. De lijst van zware beroepen wordt tot het strikte minimum beperkt, sowieso worden geen middelen voorzien voor ernstige onderhandelingen hierover. Daarnaast wordt de toegang tot vervroegd pensioen (SWT) en landingsbanen moeilijker. Wie toch vroeger wil vertrekken, verliest tussen 56 en 353 euro per maand. De regering denkt na over een “bonuspensioen” indien een werknemer langer aan de slag blijft. Een dergelijk
stelsel kan snel omslaan in een “malus” voor wie niet langer werkt. Vandaag leven we gemiddeld gezond tot 64 jaar. De regering wil ons langer laten werken dan we gezond zijn! De openbare diensten vormen een ander centraal doelwit van de regering. Dat gebeurt door de statutaire benoemingen af te bouwen. Ambtenaren kunnen hun ziektedagen straks niet meer overdragen, waardoor langdurige ziekte bestraft wordt met inkomensverlies. Als het van de regering afhangt, wordt de welvaartsenveloppe voor uitkeringstrekkers beperkt, de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen versneld, komt er gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen, … Alsof dit alles niet volstaat, vroeg Michel in juni aan de sociale partners om het “herenakkoord” over collectieve acties en stakingen te herzien. Het verzet ernstig organiseren
Goed voorbereide acties hebben een grotere im-
pact. We zagen dit nog voor de zomer: de verspreiding van de pensioenkrant op honderdduizenden exemplaren en de organisatie van een aantal personeelsvergaderingen droegen bij tot het succes van de betoging van 16 mei. Die grote betoging betekende het einde van het puntenpensioen, althans voor deze legislatuur. Beeld je in hoe de situatie er vandaag had uitgezien indien er voor de zomervakantie regionale militantenconcentraties waren georganiseerd om een evaluatie te maken van de betoging, de situatie rond de pensioenmaatregelen en volgende acties te bespreken! Het had de basis kunnen vormen voor personeelsvergaderingen in gemeenschappelijk vakbondsfront. Nationale concentraties hadden provinciale stakingsdagen kunnen voorbereiden. Er is een kans gemist, helaas niet voor het eerst. Maar het hoeft zo niet te blijven. Het heeft even geduurd vooraleer duidelijk werd hoe de actiedag van 2 oktober er zou uitzien. Met de nieuwe pensioenkrant en ernstige campagnes kan 2 oktober een succes worden. De vraag die op ieders lippen zal branden is: wat hierna? Een momentum wordt best gebruikt om verder op te bouwen, het sociaal verzet is niet iets dat willekeurig aan en uit kan gezet worden door de vakbondsleiders. Een volgende stap aankondigen in de opbouw naar een algemene staking voor het einde van het jaar dringt zich op. Die aankondiging kan bovendien verder wegen om
onze agenda van sociale eisen op de politieke agenda te zetten. Ook de gemeenteraadsverkiezingen moeten aangegrepen worden om het besparingsfront te bestrijden. Die bieden voor het eerst sinds lang de mogelijkheid van een groot aantal consequent linkse verkozenen. In het parlement zorgt de aanwezigheid van twee PVDA-verkozenen ervoor dat onze bekommernissen tot daar weerklinken. Dat versterkt het sociaal verzet op straat. In de gemeenten en steden is een gelijkaardig effect mogelijk. De impact hiervan maximaliseren kan best door al wie actief is in het sociaal verzet te organiseren. Vandaar dat wij aan de PVDA voorstelden om hun lijsten te versterken, wat jammer genoeg door hen geweigerd werd. In Sint-Gillis (Gauches Communes) en Keerbergen (Consequent Links) hebben we eigen kandidaten, elders roepen we op om voor PVDA te stemmen en bij LSP aan te sluiten. Linkse verkozenen doen het politieke debat opschuiven. Dat is een belangrijke stap in de opbouw van een krachtsverhouding. Het biedt de mogelijkheid om erop door te gaan met een opbouwend actieplan van sociaal verzet tegen de sociale afbraak en een programma dat niet alleen de besparingen en aanvallen aanklaagt, maar ook de hoop op een fundamentele maatschappijverandering in zich draagt. Dat is het socialistisch programma dat LSP in de beweging verdedigt. Werk hieraan mee, sluit aan!
2 oktober Nationale actiedag van de vakbonden tegen asociaal beleid
14 oktober Voor een linkerzijde die durft!
Dossier Voor een radicaal plan van publieke investeringen
4-5
2-3
8-9
w w w. s o c i a l i s m e . b e
2
onze mening
de
Linkse Socialist
Voor een linkerzijde die durft EDITO door
Verantwoordelijkheid tonen in strijd tegen besparingen, niet in het doorvoeren ervan!
Nicolas Croes
H
et zomerakkoord van de federale regering toonde dat de bende van Charles Michel volhardt in de meedogenloze politiek van sociale afbraak. Alleen al in de federale openbare diensten gingen er sinds 2015 maar liefst 10.000 voltijdse equivalenten verloren of 13% van het personeel.
De samenleving wordt op droog keningen zijn niet toe te schrijven aan zaad gezet door het besparingsbe- onkunde. Er is een bewuste politiek in leid terwijl er na jaren van chroni- dienst van het grootkapitaal. De divische onderinvestering grote tekorten denden voor de grote aandeelhouders zijn. In december 2011 ging de rege- kennen een explosieve groei. Het bering-Di Rupo, na een periode van 541 leid heeft ervoor gezorgd dat het aandagen zonder regering, door met het deel van de Belgische bedrijfswinsten dat naar dividenden besparingswerk. Op gaat is toegenomen zes jaar tijd zijn de van ongeveer 50% ‘inspanningen’ opgevoor de crisis van lopen tot meer dan 50 2008 tot ongeveer miljard euro. 75% vandaag (cijSedert 2012 is de De aanhoudende fers van CEPAG). stortvloed van aso- tekorten en Naast f iscale ciale maatregelen niet maatregelen in het gestopt. Met de re- misrekeningen zijn voordeel van de gering-Michel werd niet toe te schrijven werkgevers, waren echter een versnelling er tal van maatregehoger geschakeld om aan onkunde. Er is len waarmee sociade publieke financiën een bewuste politiek le verworvenheden te saneren, de schul- in dienst van het werden afgebouwd den te beperken en e n wa a r me e de nieuwe groei te zoe- grootkapitaal. De krachtsverhouding ken. Wat was het re- dividenden voor de in het voordeel van sultaat hiervan? Bij de eerste be- grote aandeelhouders de werkgevers en g rot e b e d r ijve n grotingscontrole in kennen een overhelt: aanvalmaart 2012 klopte de len op zieken, rond rekening al niet. Het explosieve groei. arbeidsvoorwaarbegrotingsevenwicht den, … dat voorzien was voor De werkgevers zullen niet ophouden 2015 werd uitgesteld. Er kwamen nieuwe besparingen. En dan opnieuw om eisen op te leggen aan hun polien opnieuw. Vandaag wordt gezegd tieke partners. Als de vakbonden hun dat het begrotingsevenwicht in 2020 eisen ernstig nemen, moeten ze echte moet gehaald worden. De begroting politieke partners zoeken en steun gevoor 2019 werd eind juli amper op- ven aan politieke programma’s opgegemaakt of het Federaal Planbureau bouwd rond de belangen van de werwaarschuwde dat het tekort in 2019 kenden. Banden onderhouden met wie 5 miljard euro hoger kan liggen dan daar niet toe bereid is of met wie het aangegeven door de regering. Het te- programma bij de minste gelegenheid kort is opgelopen tot 8,2 miljard. We verraadt, is contraproductief. De levensstandaard en arbeidsomkennen het vervolg op die vaststelling: als we hen laten doen, zoeken ze die standigheden van veel mensen kunnen niet wachten op een ander beleid. middelen in onze zakken! De Waalse regionale secretaris van Stop de politiek voor de rijken het ABVV, Thierry Bodson, gaf daar uitdrukking aan toen hij opriep tot de De aanhoudende tekorten en misre- vorming van linkse coalities. Die op-
roep herhaalde hij na de zomer. “We stellen ons niet als formateur op, maar als de dag na de verkiezingen een meerderheid van PS, PTB en Ecolo mogelijk is, dan moet dit een prioriteit zijn voor die drie partijen.” De lokale verkiezingen van 14 oktober vormen een eerste test. De PS heeft altijd geklaagd dat ze door rechts gegijzeld werd toen ze aan de macht was. Vandaag stelt Elio Di Rupo echter dat hij liever in coalitie zou treden met Ecolo en DéFi (de enige partij die voor de verkiezingen van 2014 al pleitte voor een verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar) dan met de PTB. Bij Ecolo is er absolute radiostilte over dit alles. Stoutmoedigheid vereist!
De vakbondsacties in september en oktober kunnen de sociale kwesties op de politieke agenda plaatsen en er zo voor zorgen dat de woede ook in de stembus tot uiting komt met een versterking van consequent links. We hopen dat de PVDA op 14 oktober tientallen nieuwe gemeenteraadszetels wint. We hopen vooral ook dat de PVDA zich daarmee niet tevreden stelt en dit aangrijpt om het sociaal verzet vooruit te duwen.
De Wever blijft ‘war on drugs’ voeren
I
n 2012 voerde De Wever in Antwerpen campagne voor een ‘war on drugs’. Zes jaar later doet burgemeester De Wever dit opnieuw.
De afgelopen maanden werden recordvangsten gedaan in de haven, maar het douanepersoneel klaagt dat er onvoldoende collega’s en middelen zijn voor een strenger toezicht. In plaats van daarop te antwoorden, wijst De Wever naar collega-politici. Volgens hem zijn er politici die op één klik van de georganiseerde drugsmaffia verwijderd staan. In de wandelgangen werd naar Kris Peeters en CD&V gewezen (waar er nadien effectief een districtskandidaat voor drugshandel opgepakt werd). Peeters was blijkbaar opgemerkt in een viswinkel die met drugshandel geassocieerd werd. De Wever weet beter waar Peeters vis koopt, dan bij welke Schild & Vrienden zijn eigen jongeren neonazistische ideeën halen. De stelling dat politici op één klik van de georganiseerde criminaliteit staan, kan wel eens kloppen. Kijk maar naar de Antwerpse burgemeester zelf. In 2010 moest zijn partijgenote Kim Geybels ontslag nemen als senator en jongerenvoorzitter bij N-VA nadat ze in Thailand was opgepakt wegens druggebruik. Maar we moeten niet zo ver gaan. Herinner je je nog dat Bart De Wever een Cola Zero ging drinken in de sterrenzaak ‘Het Fornuis’? Dat was op een verjaardagsfeest van Erik Van der Paal van vastgoedbedrijf Land Invest, een bedrijf dat opmerkelijk gemakkelijk contracten binnenrijft in Antwerpen. Van der Paal kwam eerder in de krant door problemen als gevolg van zijn cocaïneverslaving. Kortom: kleine druggebruikers worden aangepakt, voor de strijd tegen grote handelaars zijn er geen middelen en rijke snuivers komen er met een Cola Zero voor de burgemeester van af.
Daarom is het nodig dat verkiezingssuccessen omgevormd worden tot brede bewegingen, naar het voorbeeld van wat France Insoumise met verschillende initiatieven deed in de strijd tegen Macron in Frankrijk. Terwijl de PS in de touwen ligt, is France Insoumise (FI) de belangrijkste tegenstander van Macron en zijn partij En Marche. Dit komt door de stoutmoedigheid van FI dat in de praktijk aantoont dat het verzet tegen rechts zich niet beperkt tot toespraken in het parlement. FI organiseerde massabetogingen om syndicale strijd te ondersteunen en nam initiatieven om mensen te verenigen in de strijd tegen de besparingen. Ondanks heel wat beperkingen kan FI zich op die manier opwerpen als het beste instrument voor sociaal verzet. Op basis van actieve mobilisatie van de werkenden en hun gezinnen kan de PTB/PVDA meteen na de verkiezingen oproepen tot een front van sociaal verzet met al wie de strijd tegen het besparingsbeleid wil voeren, waarbij elkaars eigenheden gerespecteerd worden. Dat zou ook militanten en activisten die niet tot de PVDA behoren betrekken. Het zou PS en Ecolo bovendien dwingen om kleur te bekennen in de strijd tegen de besparingen.
Mogelijk zal de PTB/PVDA in progressieve coalities op lokaal vlak stappen. Een programma doorvoeren dat echt beantwoordt aan de noden van de bevolking zal onvermijdelijk leiden tot een confrontatie met het financiële keurslijf waarin de regionale en federale regeringen de gemeenten houden. In de jaren 1980 slaagde het gemeentebestuur van Liverpool erin om een uitgebreid programma van publieke investeringen door te voeren. Dit gebeurde door de uitbouw van een front van een twintigtal linkse gemeentebesturen. Met stakingen en massabetogingen werden van de regering-Thatcher extra middelen afgedwongen. Waarom vandaag niet eenzelfde weg uitgaan in ons land? Thatcher werd de ‘iron lady’ genoemd, onder meer omwille van haar koppigheid. We hebben vandaag een strijdbare linkerzijde nodig die even koppig is en elke kans in het publieke debat aangrijpt om de belangen van de werkenden te verdedigen en opkomt voor een breuk met het kapitalistische systeem. Dat moet gekoppeld worden aan een alternatief van een democratisch socialistische samenleving. Dat is perfect mogelijk. En we hebben sowieso geen andere keuze.
Neen aan de opsluiting van kinderen
K
inderen hebben nood aan een school en een veilige thuisomgeving. Hen opsluiten in wat niet anders omschreven kan worden dan een gevangenis is onverantwoord.
Nochtans is dat waar Theo Francken en de regering-Michel opnieuw toe overgaan. Enkele gezinnen met kinderen werden al opgesloten in Steenokkerzeel. Francken legt de verantwoordelijkheid bij de ouders die het aandurven om oorlog en ellende met hun kinderen te ontvluchten. Dat er in het verleden verschillende Europese uitspraken waren die het opsluiten van kinderen veroordeelden, lijkt de regering niet te deren. Gelukkig was er al protest, onder meer in Steenokkerzeel zelf. We moeten ingaan tegen het repressieve asielbeleid van deze regering dat de problemen slechts verschuift en de verantwoordelijkheid bij de slachtoffers legt. Niet de vluchtelingen en niet wie om hun lot bekommerd is, veroorzaken de vluchtelingencrisis. Dat is te wijten aan een beleid van oorlog, neokoloniale plundering en ellende.
www.socialisme.be oktober 2018
lokale verkiezingen 2018
3
Publieke intercommunales onder beheer van de gemeenschap!
D
e liberalisering van de productie en verkoop van elektriciteit en gas in 2008 heeft de gemeenten een jaarlijks verlies aan dividenden van ongeveer 200 miljoen euro gekost. De winsten gingen naar private energieleveranciers zoals Electrabel, Lampiris/Total of Luminus. Om de tekorten te compenseren eisten de gemeenten steeds meer inkomsten van de intercommunales die het distributienetwerk van elektriciteit en aardas op hun grondgebied beheren.
door
Julien (Brussel)
Intercommunales zijn samenwerkingen tussen gemeenten om diensten aan te bieden. Zo is er de intercommunale SIBELGA die instaat voor de distributie in de 19 Brusselse gemeenten en volledig in handen van de gemeenten is. Om de inkomsten van de gemeenten op te trekken, stegen de kosten voor de gebruikers. Zo betaalde een inwoner van SintGillis tussen 2008 en 2012 gemiddeld 110 euro per jaar aan verdoken belastingen via de energiefractuur. Dat is geen uitzondering, maar eerder de regel. Bij een andere intercommunale, Vivaqua (het vroegere intercommunale waterbedrijf in Brussel), stegen de tarieven op tien jaar met maar liefst 60%! Ondanks die prijsstijgingen wordt niet geïnvesteerd in de waterleidingen die nog uit gietijzer van meer dan een eeuw oud bestaan! Dit leidde al tot heel wat lekken en zinkgaten. Ondertussen vulden zowel de privé als de politici hun zakken met hun systeem van persoonlijke verrijking op de kap van de gebruikers en het personeel van de openbare diensten. Brutele
De meerderheid van PS, SP.a en MR in Sint-Gillis wil een andere in-
tercommunale, Brutele, privatiseren. De gemeente neemt met 5 andere Brusselse en 24 Waalse gemeenten deel aan Brutele en haalt daar jaarlijks 200.000 euro inkomsten uit. Brutele baat samen met het Luikse privébedrijf Ne t hy s h e t telecommerk VOO uit. Dat was goed voor een omzet van 116 miljoen euro in 2016. Vol g e n s onze politici moet dit winstgevend bedrijf absoluut geprivatiseerd worden. Een jaar geleden, in augustus 2017, kondigden de Brusselse gemeenten die in Brutele zitten aan dat ze het aan de meest biedende willen verkopen. De waarde van Brutele wordt op 300 miljoen euro geschat. In juni 2018 stelde Telenet dat het bereid was om Brutele over te nemen bij een privatisering. Op die manier zou Telenet de enige aanbieder van teledistributie in Brussel worden en zou het in een betere positie zijn om VOO over te nemen van Brutele en Nethys. Nethys haalde de voorpagina’s van de kranten tijdens het Publifinschandaal in 2016-17. Toen raakte bekend dat Nethys het jaar voordien 4,4 miljoen euro had uitgedeeld aan tien bestuurders, waaronder verschillende PS-vertegenwoordigers. De spil
van het schandaal was Stéphane Moreau, afgevaardigd bestuurder van Nethys en PS-burgemeester in Ans. In plaats van de middelen te gebruiken om een sociaal beleid te voeren, gedragen de politici zich als kapitalistische aasgieren. Zowel Telenet als Stéphane Moreau zien Brutele slechts als een middel om een groter marktaandeel te veroveren waarmee ze veel geld kunnen verdienen. Stop de afbouw van openbare diensten
De liberalisering van de energiemarkt doet de Belgische gemeenten bloeden. Electrabel daarentegen heeft de zakken van de aandeelhouders gevuld, de consumenten hebben ervoor betaald. De politieke verantwoordelijken voor dit debacle leggen vandaag een besparingsbeleid op met het argument dat er geen middelen zijn. De privatisering van Brutele en andere intercommunales zal een zelfde effect hebben. Na jaren van onderinvesteringen zijn de diensten en de publieke infrastructuur in slechte staat en het personeel staat onder druk. Vervolgens wordt het gebrek aan middelen aangegrepen om de liberalisering voor te bereiden. Gauches Communes in Sint-Gillis stelt dat intercommunales in dienst van de gemeenschap moeten staan. We steunen de oproep van ACODLRB (Lokale en Regionale Besturen) dat in Brussel een pamflet verspreidt onder de titel: “Geen middelen? Geen geld? … Dat hangt ervan af voor wie.” De vakbond eist dat “dit systeem van persoonlijke verrijking op de kap van de gebruikers en het personeel van de openbare diensten onmiddellijk stopt.” En nog: “Het gaat om dezelfde mensen die tijdens onderhandelingen durven zeggen dat er geen geld is om onze arbeidsvoorwaarden te verbeteren.”
Gauches Communes is een gemeenschappelijke lijst die in Saint-Gilles werknemers, vakbondsleden, jongeren, gepensioneerden, uitkeringsgerechtigden, feministen, pacifisten, antiracisten en verschillende linkse stromingen die zich verzetten tegen het besparingsbeleid verenigt. Samen willen we een werkelijk links politiek verlengstuk uitbouwen. Gauches Communes wordt ondersteund door de Linkse Socialistische Partij (LSP-PSL), Humanistische Partij (PH-HP) en Campagne ROSA
Wat we niet bezitten, kunnen we niet controleren
Om de dictatuur van de financiële wereld te breken, moeten we opkomen voor een financiële sector in publieke handen. Om de praktijken van Moreau en co te stoppen, moeten we ervoor strijden dat de publieke instanties effectief opkomen voor de belangen van de gemeenschap en publieke diensten niet beheren als private bedrijven waar de rol van de overheden beperkt is tot die van aandeelhouder. Publieke diensten en intercommunales moeten gecontroleerd en beheerd worden door de overheden, het personeel en de gebruikers. Vertegenwoordigers mogen geen
voorrechten genieten en moeten op elk ogenblik afzetbaar zijn door de bevolking. Dat is een principe dat Gauches Communes hoog in het vaandel voert: als we verkozenen behalen, zullen die aan het gemiddeld loon van een werknemer leven. Gauches Commune komt op voor de hernationalisatie van geprivatiseerde sectoren. De middelen moeten ten dienste van de gemeenschap staan, om een radicaal plan van publieke investeringen te financieren zodat er eindelijk werk gemaakt wordt van nieuwe sociale huisvesting, kinderopvang, scholen, … Website Gauches Communes: reprenonsnoscommunes.be
Om de antisociale ‘besparingspolitiek’ van rechts te doorkruisen
Voorstellen om de doorbraak van de PVDA te versterken
D
e inzet van deze verkiezingen is duidelijk. Een overwinning van de regeringspartijen zal geïnterpreteerd worden als een vrijgeleide voor meer sociale afbraak, meer repressie en minder begrip voor wie hulpbehoevend is. Maar traditioneel links, sociaaldemocraten en groenen, heeft daar geen antwoord op. Hun programma is hooguit een afgezwakte versie van de politiek van de rechterzijde. Hun personeel houdt er soms een vergelijkbare levensstijl en arrogantie op na. Hun argument van “het minste kwaad” wordt steeds ongeloofwaardiger. Globaal genomen staat enkel de PVDA voor een echte ommezwaai. Hoe groter haar doorbraak, hoe sterker het zelfvertrouwen waarmee arbeiders en jongeren zich kunnen verzetten en terugvechten.
door
Eric Byl
Het is om die objectieve vaststelling dat LSP, op Sint-Gillis na, overal waar de PVDA lijsten indient, oproept ervoor te stemmen. Dat betekent niet dat we onze meningsverschillen met de PVDA opbergen, noch dat we geen opmerkingen zouden hebben bij haar programma en tactiek. Staan de beste stuurlui aan wal? Of LSP-leden betere stuurlui zijn, moet nog blijken, maar dat we aan wal staan, is zeker niet onze keuze. Meermaals hebben we de PVDA vruchteloos aangeboden samen te bekijken hoe we haar campagne het best kunnen versterken, inclusief door LSP-kandidaten te leveren. Aangezien de PVDA vandaag de enige geloofwaardige dam voor heel de arbeidersbeweging en links tegen het rechtse beleid is, denken we dat die partij er beter aan gedaan had dat ook in haar lijsten te weerspiegelen.
De aanwezigheid van een georganiseerde kracht als LSP was daarvoor veel overtuigender geweest dan zich te beperken tot individuele verruimingskandidaten. Ten tijde van de schandalen rond Publifin, Samusocial etc. had de PVDA daar een uitstekende aanloop naar kunnen nemen. In de peilingen zat ze in de lift. Ze is de enige partij met parlementairen die werken aan een arbeidersloon. Ze had toen samen met de sociale bewegingen, de vakbonden en radicaal links door heel het land kunnen toeren om het belang van dit principe op massale lokale meetings uit te leggen, te doen inzinken en zelfs ter stemming voor te leggen. De wedde van de burgemeesters van Charleroi of Luik halveren? Waarom niet, maar als bedrijven en rijken intussen blijven incasseren, is dat hoog-
Peter Mertens en Raoul Hedebouw op een pensioenbetoging
uit electorale symboliek die de rechterzijde wel zal omzeilen. Beter was geweest een beweging op te bouwen rond het engagement van arbeidersvertegenwoordigers om niet meer dan het gemiddelde loon van een geschoolde arbeider voor zich te houden. De PVDA had het voorstel voor een progressieve coalitie van het Waalse FGTB kunnen aangrijpen om een actieplan van massale publieke investeringen in sociale woningbouw, scholen, crèches en tewerkstelling via een collectieve arbeidsduurverkorting zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen voor te leggen. Ze had kunnen oproepen voor de vorming van rebelse gemeentebesturen om
Aangezien de PVDA vandaag de enige geloofwaardige dam voor heel de arbeidersbeweging en links tegen het rechtse beleid is, denken we dat die partij er beter aan gedaan had dat ook in haar lijsten te weerspiegelen.
een front van strijd te vormen tegen de budgettaire wurggreep waarin de federale en regionale overheden onze gemeenten vastklemmen. Ze had op die basis een front van onderuit kunnen opbouwen om van de progressieve coalitie die het FGTB voorstelt de echte vertegenwoordigers te maken van de arbeidersbeweging, de jongeren en de sociale bewegingen. We beseffen dat deze voorstellen niet meer voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober gerealiseerd zullen worden, maar dezelfde methode kan ook gebruikt worden in aanloop naar de moeder van alle verkiezingen op 26 mei volgend jaar.
4
op de werkvloer
de
Linkse Socialist
Hoe verder na 2 oktober? D e pensioenbetoging van 16 mei maakte het al duidelijk: de actiebereidheid tegen deze rechtse regering en de asociale maatregelen is niet weg. De regeringen zetten hun offensief door tegen de werkenden, jongeren, vreemdelingen, … Ze zullen dit blijven doen tot we ze stoppen! In het zomerakkoord worden bovenop nieuwe aanvallen ook volgende stappen aangekondigd. De federale regering zegt nu al welke verworvenheden ze nog weg wil. Ook de regionale regeringen zitten ondertussen niet stil.
door
Thomas (Gent)
Begin september waren er onder de naar een staking is niet een zoveelste Vlaamse ambtenaren druk bijgewoon- ‘wandeling’ door Brussel. Collega’s de personeelsvergaderingen waar de meekrijgen was bovendien gemakaanvallen van de Vlaamse regering kelijker omdat het menens was. Maar werden toegelicht. Deze bijeenkom- toen al zat er een zwakte in het protest: sten waren een enorm succes: de za- het doel van de val van de regering verlen waar vaak te klein. Het maakte dat dween al gauw naar de achtergrond. er wel stakingsacties moesten aange- Het momentum ging voorbij en de rekondigd worden. Helaas werden de ge- gering kon zich herstellen. plande acties afgeblazen toen minister We hebben opnieuw goed voorbereiHomans alsnog bereid was tot overleg. de acties nodig in het kader van een acOnderhandelen kan en moet, maar niet tieplan dat naar een nieuw momentum zonder een stok achter de deur in de van een algemene staking opbouwt. vorm van nieuwe mobilisaties. Geen algemene staking in een verre Bij de Waalse overheidsdiensten toekomst die eens het zo ver is toch wordt op 10 oktober gestaakt. Op 20 afgeblazen wordt, maar een actieplan september betoogde het ABVV in met een duidelijk omlijnd doel: deze Namen tegen de regering stoppen. hervorming van Dit betekent een d e o nd e r s t e u k rachtsverhouning van jobs in ding opbouwen lokale openbare en gebruiken om diensten en ver- Een collectieve evaluatie onze eisen af te enigingen. Op 28 dwingen. september is er na 2 oktober waar open Zo kunnen we een staking van gediscussieerd kan de laatste maande federale ambden van de regetenaren, inclusief worden over de goede ring-Michel aanbrandweer en ac- en minder goede punten grijpen om onze ties bij de politie. eisen en thema’s De woede die er van 2 oktober en waar op de agenda te al was tegen on- een actiekalender zetten in plaats der meer de penvan de verdelende besproken wordt, zou het sioenmaatregelen rechtse retoriek is na de zomer enthousiasme van heel die anders domienkel uitgebreid wat delegees en militanten nant zal zijn. met nog mee r De acties kunheikele punten kunnen aanwakkeren. nen we best voordoor de aanvalb e r eid e n d o or len op onze arzoveel mogelijk beidsomstandigheden. collega’s te betrekken. Waar er in 2014 terug aangeknoopt werd met de tradiActies voorbereiden tie van personeelsvergaderingen heeft en opbouwen dit de deelname en dus de kracht van de acties versterkt. In de aanloop naar Toen Michel in 2014 aan de macht 2 oktober waren er enkele uitstekende kwam, volgde meteen massaal protest. initiatieven zoals personeelsvergadeDat leidde tot discussie over het ritme ringen bij GSK in Waals-Brabant of van de besparingen, interne spannin- een petitie in de Antwerpse chemiegen in de regering en toenemende vij- bedrijven rond de eindeloopbanen en andigheid onder een bevolking die de zware beroepen. De nieuwe pensioengenomen maatregelen niet steunde. Er krant is eveneens een goede zaak, ook was met een opbouwend actieplan een al mochten enkele eisen gerust wat exmomentum opgebouwd. Dit versterk- plicieter: minimaal pensioen van 1500 te de acties: een betoging in aanloop euro, pensioen aan 75% van het laatste
De regering richt zich tegen iedereen: werkenden, zieken, gepensioneerden, jongeren, ... We kunnen daar best op antwoorden door samen een strijdplan van acties rond duidelijke eisen op te maken en uit te voeren. (Foto door Liesbeth)
loon in plaats van 60%, intrekking van de aanvallen op het brugpensioen en de landingsbanen. Militantenbijeenkomsten en personeelsvergaderingen na 2 oktober
Een collectieve evaluatie na 2 oktober waar open gediscussieerd kan worden over de goede en minder goede punten van 2 oktober en waar een actiekalender besproken wordt, zou het enthousiasme van heel wat delegees en militanten kunnen aanwakkeren. Het zou tevens een goede gelegenheid zijn om de eisen toe te lichten en te bespreken zodat de delegees en militanten deze
vol zelfvertrouwen durven uitdragen op hun werkplekken en zo een links programma breder verspreiden in de samenleving. De regering probeert de aandacht af te leiden door verdeeldheid te zaaien. Als we niet willen dat dit de discussies domineert, moeten we onze eigen eisen offensief naar voren brengen. Waarom geen nieuwe “operatie waarheid” zoals voor de algemene staking van de winter van 1960-61, toen maandenlang campagne gevoerd werd in heel het land om de waarheid achter de Eenheidswet bekend te maken? Verderbouwend op de pensioenkranten kunnen we de leugens van regering en werkgevers doorprikken en dit meteen
koppelen aan acties. Het is belangrijk dat we ons niet laten verdelen: de sterkte van de werkenden ligt in hun aantal. Deze regering heeft het op de 99% gemunt, soms vallen ze iedereen tegelijk aan maar vaak kiezen ze er lagen uit als de ambtenaren, ouders, bedienden, ouderen, werklozen, zieken, … Uiteindelijk komt iedereen aan de beurt en zijn we er allemaal slechter af. Als iets bij één groep lukt, zal het ook sneller lukken bij een volgende of meteen bij iedereen. Al wie in strijd wil gaan tegen deze regering moet meegenomen worden in het actieplan dat er na 2 oktober hopelijk komt. De uitdaging is groot: deze regering stoppen!
Wat betekent het zomerakkoord voor ons? We vroegen enkele vakbondsmilitanten wat het zomerakkoord voor hen betekent en hoe daar op de werkvloer op wordt gereageerd. Shiftarbeiders moeten vijf jaar langer wachten op landingsbaan
Een chemie-arbeider: “De arbeidsdeal heeft vooral als doel om het aanbod op de arbeidsmarkt groter te maken. Dat is voor de werkgevers nodig omdat schaarste anders kan leiden tot hogere looneisen. Er waren snelle oplossingen hiervoor nodig voor de aanvang van nieuwe CAOonderhandelingen. Het is in dat kader dat de voorwaarden voor SWT, het vroegere brugpensioen, nogmaals verstrengd zijn: een loopbaanvereiste van 41 jaar en een absolute leeftijdsvoorwaarde van 60 jaar. Hierna kan een volgende regering SWT helemaal afschaffen. “Voor ons als shiftarbeiders liggen
de strengere voorwaarden voor landingsbanen bijzonder gevoelig. We moesten al slikken dat we tot 67 jaar moeten werken, maar kregen ten-
Deze nieuwe regel is nog niet in een wettekst gegoten, maar op onze fabriek worden aanvragen van arbeiders onder de 60 jaar sinds 1 september al geweigerd.
minste de mogelijkheid van iets meer rust op het einde van de loopbaan. Die landingsbanen waarbij aan 80 of 50% wordt gewerkt met toeslag door de RVA konden in het algemeen pas vanaf 60 jaar, maar er was een uitzondering voor onder meer shiftarbeiders die vanaf 55 jaar in een landingsbaan konden stappen. Die uitzondering wordt nu afgeschaft waardoor er in één klap vijf jaar langer moet gewacht worden. “Deze nieuwe regel is nog niet in een wettekst gegoten, maar op onze fabriek worden aanvragen van arbeiders onder de 60 jaar sinds 1 september al geweigerd. Het ongenoegen is groot. We mobiliseren naar 2 oktober en gebruiken daarvoor onder meer een petitie op het bedrijf.”
Straks blijft er niets van het ambtenarenstatuut over
Een federaal ambtenaar: “De federale ambtenaren zijn al langer in actie tegen de ondermijning van het statuut. Nu komt de regering met een maatregel die in het verlengde van eerdere aanvallen ligt. Het overdragen van ziektedagen wordt afgeschaft. Dit betekent in de eerste plaats dat wie langdurig ziek is sneller terugvalt op 60% van het loon in plaats van 100%. Zieken worden dus gestraft. Hiermee wordt nog een voordeel van het statuut afgebouwd. “De voorbije periode is alles wat specifiek is aan het statuut uitgehold. Het verschil tussen contractuelen en statutairen verdwijnt hierdoor in de praktijk. Dit gebeurt niet door contractue-
len betere voorwaarden te geven, maar met een nivellering naar beneden. De nieuwe aanval is de druppel die de emmer nog verder doet overlopen. Er is een staking in gemeenschappelijk vakbondsfront op 28 september, maar daarnaast moeten we ook bouwen aan eengemaakte acties met andere ambtenaren, de volledige publieke sector en alle werkenden.”
Alles wat specifiek is aan het statuut wordt uitgehold
op de werkvloer
www.socialisme.be oktober 2018
5
Vakbondsafgevaardigde pleegt zelfmoord na pesterijen door directie ‘Mission Locale’
Dodelijk geweld op het werk
O
p dinsdag 4 september verzamelde een groep mensen zich voor het gemeentehuis van Etterbeek. De sfeer was somber. Verdriet en woede overheersten. Enkele dagen voordien, op donderdag 30 augustus, pleegde Sylvie, een vakbondsafgevaardigde van de Mission Locale (een infopunt voor werkgelegenheid en opleidingen) in Etterbeek zelfmoord. Dat gebeurde na aanhoudend geweld en pesterijen op het werk.
Het geweld en de pesterijen waren digden aan dat er een actieve campaghet resultaat van een agressieve di- ne komt tegen geweld op het werk. Ze rectie die ondanks tal van klachten op eisen ook dat er een audit onder hun post bleef. Sylvie was het slachtoffer controle komt van de werking van de van een onhoudbare werkdruk die on- Brusselse Missions Locales. danks haar herhaalde verzoeken nooit verlicht werd. Daarbovenop was ze het Steeds meer geweld slachtoffer van dagelijkse pesterijen op de werkvloer als straf omdat ze haar collega’s verdeJe slecht voelen op het werk is allesdigde. Op het ogenblik dat Sylvie zelfmoord pleegde, zaten vier van de vijf behalve uitzonderlijk. Dit werd nogoverblijvende vakbondsafgevaardig- maals aangetoond door een dossier in den thuis met een burn-out, in één ge- het weekblad ‘Moustique’ onder de val na een mislukte zelfmoordpoging. titel “Het werk in vraag gesteld.” De Kort voor deze dramatische gebeurte- editie met dit artikel kwam een dag na nis eiste de directie van verschillende de dood van Sylvie uit. Het blad liet personeelsleden dat ze een rapport op- een onderzoek uitvoeren door studiemaakten tegen een vakbondsafgevaar- bureau Listen. Daaruit blijkt dat twee op de vijf werkenden al te maken kredigde om die af te danken. Het gemeenschappelijk vakbonds- gen met een onderbreking van het front merkte op: “Wat de afgevaar- werk als gevolg van fysieke uitputdigden van de Mission Locale in ting, overdadige stress, burn-out of Etterbeek al jarenlang ondergaan, is pesterijen door hiërarchisch oversten ook dagelijkse kost voor heel wat an- of collega’s. Maar liefst 40% krijgt hier dere delegees die hun collega’s verde- dus mee te maken! Een kwart van de digen. Druk, bedreigingen, pesterijen, ondervraagden stelde problemen te ontzeggen van promoties, wraakac- hebben met het opgelegde werkritme en de prestatieties. Dat alles druk. Er werd komt vaak voor. ook gepeild naar En dit omdat de belangrijkste de delegees de bekommernismoed hebben om sen: toegang tot te spreken, om- Op het ogenblik dat zorg, preventie dat ze hun col- Sylvie zelfmoord en opvang van lega’s proberen na a sten k wate organiseren. pleegde, zaten vier van men als belangDaarom zijn ze de vijf overblijvende rijkste element vaker het doelwit naar voren, gevan directies die vakbondsafgevaardigden volgd door de geen overleg wil- thuis met een burn-out, in situatie op het len met hun per- één geval na een mislukte werk, meer besoneel, die geen paald de onzet r a n s p a r a n t i e zelfmoordpoging. kerheid en de willen en geen hardheid ervan. democratie, ook Op dit ogenblik kampen 28.000 weral wordt die opgedrongen door het louter bestaan van een vakbondsde- kenden in ons land met een burn-out legatie. Deze tragische gebeurtenis en 60.000 met depressie. Steeds meer herinnert ons eraan dat een aanval werkenden ondervinden problemen op delegees gericht is tegen de verte- op hun werkplaats. De steeds hogegenwoordigers en de steunpunten van re werkdruk die met minder middede werknemers en dus tegen de werk- len moet opgevangen worden, is daar verantwoordelijk voor. Bovendien is nemers zelf.” We stelden tijdens die actie op 4 sep- er een opgang van onmenselijke matember in gesprekken met aanwezi- nagementpraktijken. Anne Everard, gen vast dat de situatie bij de Mission auteur van het boek ‘Gids van de Locale van Etterbeek geen alleen- burn-out’, stelt dat de situatie drasstaand geval is. De vakbonden kon- tisch verslechterd is sinds de crisis
Handen af van barema’s en anciënniteit!
Een arbeider in een grote multinational: “De regering wil geleidelijk inbreken in de barema’s en de anciënniteit. Dit gebeurt niet in één keer, maar de intentie is duidelijk en heeft gevolgen in de bedrijven. Werkgevers voelen er zich door gesterkt en bouwen de voordelen van baremieke verhogingen af. Dit heeft verregaande gevolgen waarbij we honderden euro’s per maand kunnen verliezen. Er wordt dan gezegd dat de lonen meer zullen afgestemd worden op productiviteit in plaats van anciënniteit. Ik denk nochtans niet dat de werkgevers er in de lonen rekening mee zullen houden dat de Belgische werknemers wereldwijd de vierde meest productieve zijn. Ze willen vooral een manier om de lonen
te drukken en om collectieve regelingen per sector en zelfs per bedrijf te ondermijnen. Het doel is individuele loononderhandelingen tussen werkgever en werknemer. Als we afzonderlijk over ons loon moeten onderhandelen, zullen we er allemaal slechter aan toe zijn. We moeten protesteren tegen de stappen die gezet worden om onze collectieve rechten te ondermijnen.”
Als we afzonderlijk over ons loon moeten onderhandelen, zullen we er allemaal slechter aan toe zijn.
Actie voor het gemeentehuis van Etterbeek op 4 september. Foto: Jennifer
van 2008: “De bedrijven en publieke machten probeerden hun werking te verbeteren door onder meer op personeel te besparen. Dat verhoogt de druk, er zijn immers minder collega’s. Bovendien is er steeds een proces van herstructureringen en veranderingen.” Sommigen proberen het probleem te individualiseren door de verantwoordelijkheid bij de werkenden zelf te leggen. Maar er is een duidelijk causaal verband tussen het aantal zieken en depressies enerzijds en de verhoging van de werkdruk, flexibilisering, nieuwe evaluatiewijzen, … anderzijds.
Nood aan verzet!
Werkenden die het slachtoffer van geweld of pesterijen zijn, hebben verschillende mogelijkheden. Ze kunnen zich richten tot de preventieadviseur, vertrouwenspersonen of de medische preventiedienst op het werk. Een slachtoffer kan een “gemotiveerde klacht” indienen om een officieel onderzoek en een verslag af te dwingen. Maar zoals op de actie van 4 september werd opgemerkt door Laure Mesnil van de vakbond CNE, werden in het geval van de Mission Locale in Etterbeek “enkel maatregelen genomen op vraag
van de vakbonden. De raad van bestuur nam nooit het initiatief.” Op het terrein wordt het verschil gemaakt door de kracht van een vakbondsafvaardiging en de ondersteuning ervan door de volledige vakbeweging. Dat is hoe de arrogantie van werkgevers kan bestreden worden. Er is nood aan een brede campagne tegen geweld op het werk en voor de bescherming van delegees. Zo’n campagne biedt de mogelijkheid om eisen te stellen zoals een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en met verlaging van de werkdruk.
Protest tegen dreigend sociaal bloedbad in Waalse diensten en non-profit Op 20 september trokken ABVV-militanten uit heel Wallonië naar Namen voor een betoging tegen de hervorming van de steun aan tewerkstelling. Deze steun, ‘Aides à la promotion de l’emploi’ (APE), heeft een impact op duizenden jobs en veel diensten aan de bevolking. Als de hervorming van minister van werk Pierre-Yves Jeholet (MR) erdoor komt, dreigt de grootste ontslagengolf in de publieke sector en vzw’s sinds de 3.000 jobs die in het Franstalig onderwijs verdwenen in 1995. Het stelsel van APE-steun aan jobs is sterk verspreid in de non-profitsector, in diensten die essentieel zijn voor de gemeenschap.
Op de betoging waren er 6.000 aanwezigen die het behoud van deze jobs eisten, een garantie op goede arbeidscondities, een opwaardering van de non-profit en meer algemeen de verdediging van onze openbare diensten. Op 25 juni was er al een betoging met 10.000 deelnemers van zowel ABVV als ACV. De algemeen secretaris van het Waalse ABVV, Thierry Bodson, zei in juni: “Deze APE-steun heeft onder meer betrekking op jobs in de kinderdagverblijven en de gemeentelijke kinderopvang. Dat raakt de mensen. We moeten dit voor de verkiezingen naar voren brengen.”
6
sociaal
de
Linkse Socialist
Oproep van de ROSA-campagne voor een strijdbare 8 maart 2019
Organiseer samen met ons in jouw stad een mars tegen seksisme en asociaal beleid!
I
n 2018 nam de campagne ROSA het initiatief om in 5 steden (Gent, Brussel, Antwerpen, Luik, Namen) marsen tegen seksisme en asociaal beleid te organiseren. Datzelfde jaar waren er in Ierland, Spanje, Argentinië … ongezien grote betogingen voor het recht op abortus, tegen de verkrachtingscultuur en asociaal beleid. Ook in België komen meer en meer mensen tot de conclusie dat echte vooruitgang enkel bekomen kan worden op basis van massamobilisatie. Laten we van de Internationale Vrouwendag op 8 maart een echte strijddag maken! oproep van de campagne
ROSA
Vrouwen zijn geen objecten! Stop de commercialisering van ons lichaam!
Strijden tegen geweld op vrouwen is strijden voor hun financiële onafhankelijkheid
Incidenten van seksistisch geweld Onzekerheid en armoede verhogen zijn geen ongelukkige randfenomenen, de kans op geweld. Pesterijen aanklamaar het gevolg van een maatschappe- gen op school of aan de universiteiten is extra moeilijk wanneer lijk fenomeen de persoon in kwestie ook dat we moeten degene is die je evalueert. aanklagen en Wat kan je doen op je werk bestrijden. wanneer je bang bent om je De dominanjob te verliezen zonder uitte cultuur stelt Incidenten van zicht op een andere? Lage het vrouwen- seksistisch geweld van vrouwen maken lichaam voor zijn geen ongelukkige lonen hen afhankelijker van hun als een voorpartner en dus kwetsbaarwerp waarmee randfenomenen, der voor huiselijk geweld. om het even maar het gevolg van Onze regeringen beschulwat verkocht digen immigranten van k a n worde n . een maatschappelijk seksisme. Dat is maar al te Om de winsten fenomeen dat we gemakkelijk. Hun racisme van enkelen te verbergt amper hun falend maximaliseren, moeten aanklagen beleid. Daarbij ondergaan worden stereo- en bestrijden. vrouwelijke migranten, typen permavooral vrouwen zonder panent op scherp gesteld. Het hoeft dan ook niet te ver- pieren, extreme uitbuiting en kunnen bazen dat vrouwen als dusdanig be- ze nergens heen in geval van geweld. handeld worden. Daaruit vloeit een verkrachtingscultuur voort die slacht- Strijden voor vrouwenrechten offers veroordeelt en daders vrij- is strijden tegen besparingen spreekt. LGBTQI+-personen worden overPolitici en werkgevers beweren dat stelpt met dezelfde stereotypen en zijn, ze voor gelijkheid zijn. Hun daden net als vrouwen, het slachtoffer van fy- zeggen iets anders. Vrouwen werken siek, psychisch en economisch geweld. vaak in ondergewaardeerde sectoren,
8 maart 2018: mars tegen seksisme in Brussel. Foto: Mario
met tijdelijke en flexibele jobs die extra geraakt worden door besparingen. Dat is niet omdat mannen te veel verdienen. Het is wel het gevolg van een minderheid die zich de meerderheid van de rijkdom toe-eigent: de 1% van de bevolking heeft meer rijkdom dan de 99% andere. We mogen ons niet laten verdelen!
Jan Fabre en misbruik in de danssector
D
ansers die met Jan Fabre samenwerkten publiceerden een open brief waarin ze grensoverschrijdend gedrag aanklaagden. Getuigen vertelden onder meer hoe ze zonder seks geen solo kregen. In de sector, waar er een erg specifieke machtsverhouding is, komt misbruik vaak voor. Eerder werd bekend dat één op de vier vrouwen in de cultuursector slachtoffer werd van seksueel of fysiek overschrijdend gedrag. De open brief stelde onder meer: “In en rond de repetitiezaal van Troubleyn is vernedering dagelijkse kost. In het bijzonder vrouwelijke lichamen zijn het mikpunt van pijnlijke en vaak openlijk seksistische kritiek – hoe zij er ook uitzien.” Er wordt uitdrukkelijk gewezen op de machtspositie van Jan Fabre, “een machtspositie die nog subtiel versterkt wordt doordat hij zijn performers bijnamen geeft. Sommige moeten wellicht vleiend klinken, andere zijn onmiskenbaar denigrerend en racistisch.” Een getuige stelt in de open brief: “Ik was al minstens een jaar bij het gezelschap betrokken, toen Fabre mij vroeg voor een nevenproject dat in het zwart betaald zou worden, en waarover ik tegen niemand iets mocht vertellen. Het project kwam erop neer dat je je door hem liet fotograferen in een situatie waarover ik vandaag nog steeds enkel met schaamte kan praten. Het heette ‘werk’, maar voelde heel ongemakkelijk. Ik kreeg alcohol en dan drugs aangeboden om me vrijer te voelen (het blijft de enige keer in mijn leven dat ik drugs genomen heb) en dat
We pleiten voor een leefbaar en coherent statuut voor artiesten. De strijd tegen seksisme is verbonden met de strijd tegen onzekerheid.
leidde er uiteindelijk toe dat Fabre mij om meer vroeg.” De onmiddellijke reactie van de advocaat van Fabre was om de “trial by media” aan te klagen: het gerecht moet oordelen en niet de media. De klagers waren volgens Fabre beter niet meteen naar de media gestapt. Nochtans werpt de open brief op dat geprobeerd werd om een gesprek binnen Troubleyn aan te gaan. Bovendien wordt in de open brief gepleit voor een discussie over “toxische werkomgevingen in het brede artistieke veld.” Eerder dit jaar schreven wij over
misbruik in de danssector. “In de danssector zijn contracten van lange duur uitzonderlijk. De onzekerheid gaat echter verder dan enkel de onzekerheid van tijdelijke jobs. De werkuren zijn doorgaans erg flexibel en de hoeveelheid werk overtreft vaak de effectief betaalde uren. Daar komen nog andere onzekerheden bij: de lage lonen, geen betaald verlof, geen premies, geen bescherming tegen onterecht ontslag, beperkingen inzake ziekteverzekering en pensioenen. Onder die omstandigheden is het aanklagen van misbruik, waaronder seksueel grensoverschrijdend gedrag, niet evident. Er is de angst om op gelijk welk ogenblik je werk te verliezen of om niet aangenomen te worden voor een nieuw contract. Dat weegt sterk door in de beslissing om al dan niet klacht in te dienen.” Het is belangrijk dat dansers zich organiseren tegen seksisme. We steunen het initiatief om vertrouwenspersonen op te leiden die op de werkvloer en in de kunstopleidingen zelf aanwezig zijn. We pleiten voor een leefbaar en coherent statuut voor artiesten. De strijd tegen seksisme is verbonden met die tegen onzekerheid. ROSA komt op voor een socialistisch feminisme, voor maatschappijverandering om een einde te maken aan alle vormen van onderdrukking waarbij de winstlogica uit de kunstsector wordt gehaald zodat kunst toegankelijk wordt voor iedereen.
We moeten opkomen voor degelijke lonen en arbeidsomstandigheden voor iedereen, voor uitkeringen die boven de armoedegrens liggen en voor het afschaffen van het samenwonendenstatuut. De dubbele dagtaak van vrouwen kan bestreden worden door massale investeringen in publieke diensten. Tenslotte eisen we een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen om werk, gezin en vrije tijd op een leefbare manier te kunnen combineren. Daarom is het belangrijk dat de vrouwenrechtenbeweging aansluit bij de vakbondsmobilisaties.
die het verschil tussen geslacht en gender aanraakt en spreekt over wat toestemming is. Echte vrije keuze kan enkel gegarandeerd worden wanneer een kind krijgen niet meer leidt tot toegenomen kans op armoede: kinderbijslag moet de werkelijke kost van een kind dekken. De poging van de regering om de vooruitgang een halt toe te roepen moeten we omvormen in een kans om massamobilisaties op te zetten. 8 maart, dag van strijd
Aan het begin van de 20e eeuw streden arbeidsters voor betere werkomstandigheden en de 8-urendag. Niet Op straat komen voor het alleen dat: ze streden ook om als volrecht op vrije keuze! waardige mensen beschouwd te worden, bijvoorbeeld door stemrecht te De hypocrisie van de regering kent eisen. Uit de historische ervaringen geen grenzen. Onder groeiende druk van het socialistisch feminisme kan werd een voorstel ter legalisatie van veel geleerd worden. Ook toen werd abortus gelanceerd. In België valt de strijd tegen seksisme verbonden abortus enkel onder aan de eis voor strikte voorwaareen maatschapden niet onder het pij waarin de strafrecht. Abortus noden van de uit het strafrecht Politici beweren dat ze volledige be halen maar dezelfvolking centraal voor gelijkheid zijn. Hun de beperkingen bestaan. Dat was houden - zoals de daden zeggen iets anders. waarom er toen bedenkingstijd van Vrouwen werken vaak heel wat sociale 1 week (alsof we overwinningen zonder die regel niet in ondergewaardeerde geboekt konden zouden nadenken!) sectoren, met tijdelijke worden. - heeft niets te maO p 8 ma a r t ken met een beleid en flexibele jobs die 2019, in aanloop tegen vrouwenon- extra geraakt worden van de regionaderdrukking, maar le, federale en is ons gewoon voor door besparingen. Europese veridioten nemen. kiezingen, kunBovendien brengen de besparingen nen we bouwen aan een sterke bewein de gezondheidssector de toeganke- ging tegen de gevestigde partijen die lijkheid tot abortus en tot voorbehoeds- een asociaal beleid voeren dat ons almiddelen in gevaar. Die laatste blijven lemaal - behalve de ultrarijken - raakt, een dure aangelegenheid. Seksuele op- en in het bijzonder de vrouwen. voeding en sensibiliseringscampagnes staan onder druk door regionale besparingen (met gevolgen voor op- W i l j e d e z e o p r o e p t e k e n e n? geleide vormingswerkers, aantal leer- Deelnemen aan de organisatie van lingen per klas). een mars tegen seksisme en asociaal Er is nood aan seksuele opvoeding beleid in jouw stad? Mee mobiliseren die verder gaat dan biologie, die zich voor zo’n mars in je wijk, school, uniniet beperkt tot het heteronormatieve, versiteit, op je werk? Contacteer ons!
historisch
www.socialisme.be oktober 2018
7
Oorlog, revolutie, fascisme. Actualiteit van de Duitse Revolutie
D
it jaar is er veel aandacht voor de Eerste Wereldoorlog. De omstandigheden waarin die oorlog ten einde kwam, genieten minder belangstelling. Meer nog: de Duitse Revolutie is amper bekend, terwijl in het proces van revolutie en contrarevolutie in Duitsland de krijtlijnen voor het verdere verloop van de 20e eeuw werden uitgezet. Hebben we er vandaag nog iets aan om terug te kijken naar die revolutie? Wij denken van wel: het potentieel van revolutie in een ontwikkeld kapitalistisch land in tijden van oorlog en crisis werd ermee aangetoond. De Duitse Revolutie was het resultaat van oorlogsmoeheid en versnelde het einde van de Wereldoorlog. Het falen om de revolutie door te trekken tot een socialistische breuk maakte dat het kapitalisme kon standhouden en SovjetRusland geïsoleerd in de greep van een opkomende stalinistische bureaucratie bleef. Dit alles opende de weg voor het fascisme en de Tweede Wereldoorlog. Vandaag wordt wel eens verwezen naar de jaren 1930. Om die periode te begrijpen, zijn de lessen van de Duitse Revolutie essentieel. Hieronder enkele centrale elementen, voor een vollediger beeld verwijzen we naar het nieuwe boek van Marxisme. be: ‘1918-1923: revolutie in Duitsland’ (zie kader onderaan).
Oorlog en revolutie Op 11 november vieren we de 100ste verjaardag van het einde van de Eerste Wereldoorlog. Vier jaar lang werd een slachting aangericht onder jonge soldaten uit heel de wereld. De oorlog zorgde voor vernieling en ellende. Het aanvankelijke enthousiasme voor de oorlog maakte al gauw plaats voor een groeiend ongenoegen ertegen. De uitzichtloosheid ervan leidde tot opstandige bewegingen. De ketting brak het eerst in zijn zwakste schakel: Rusland. Maar het revolutionair proces zal zich niet tot Rusland beperken: onder meer in Duitsland waren er vanaf januari 1918 steeds meer protestacties en stakingen. De oorlog bracht revolutie voort. Zoals in elke revolutionaire beweging ontstonden nieuwe instrumenten om de strijd te organiseren. Er doken overal, tot in het bezette Brussel toe, arbeiders- en soldatenraden op. Onder druk van de revolutionaire beweging was de sociaaldemocratische SPD verplicht om de keizer af te zetten, de republiek uit te roepen en een reeks sociale hervormingen door te voeren. Dezelfde partij die in 1914 voor de oor-
logskredieten stemde en daarmee het bankroet van de Tweede Internationale aankondigde, moest op 11 november de wapenstilstand afkondigen. De revolutie maakte een verderzetting van de oorlog onmogelijk. Veel arbeiders en soldaten zagen de SPD nog steeds als hun partij en hoopten dat de socialistische verandering door deze partij zou gerealiseerd worden. De SPD-leiding daarentegen had een ander project: met hervormingen van boven een verdere revolutionaire explosie van onderuit ondermijnen. De zwakke positie van de revolutionaire krachten maakte dat de SPD daar voorlopig mee wegkwam, ook al moest de partij veel moeite doen om nieuwe bewegingen de kop in te drukken. Dat is de reden waarom Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht, de revolutionaire voortrekkers in Duitsland, werden vermoord in januari 1919. In oorlogen wordt het perspectief van revolutie en massabewegingen vaak niet gezien. Wie associeert Syrië of Afghanistan vandaag met de mogelijkheid van een revolutionaire beweging? Weinigen wellicht. Oorlog stelt niet automatisch de kwestie van revolutie.
Maar het maakt de keuze wel duidelijker: de barbarij van (burger)oorlog verderzetten of stappen zetten naar een machtsovername door de meerderheid van de bevolking. De golf van opstanden in het Midden-Oosten en NoordAfrika in 2011 toonde het potentieel van massaprotest. Overal ter wereld is er vandaag een roep naar verandering. In de VS is socialisme onder jongeren populairder dan kapitalisme. Hoe kunnen we breken met uitbuiting, onderdrukking en dus met het kapitalisme? De Duitse Revolutie biedt belangrijke lessen over het belang van eenheid in actie, een revolutionair programma en een socialistisch perspectief.
Belangrijkste momenten: • • • •
•
•
Revolutie en contrarevolutie Het revolutionair proces tussen 1918 de een bijzonder nefaste rol. Dit werd en 1923 kende verschillende ogenblik- nog vergroot door de moord op Rosa ken waarop een socialistische maat- Luxemburg en Karl Liebknecht. Het schappijverandering mogelijk was. bestaan van de Bolsjewistische partij Deze werden niet benut, waardoor het en de leiding door Lenin, Trotski en kapitalisme kon standhouden en de anderen in Rusland, vormde het grootprille Sovjet-Unie geïsoleerd bleef. Dit ste verschil met de politiek onervaren maakte de opgang van de stalinisti- KPD in Duitsland. De opbouw van een sche bureaucratie in Rusland mogelijk. revolutionaire partij is een werk van De poging van de rechterzijde om langere adem, van uitvoerige voorbena het neerslaan van de revolutionaire reiding waarbij collectief ervaringen bewegingen in 1919 zelf in het offen- opgedaan worden en een leiding zich sief te gaan met een staatsgreep on- als een op elkaar ingespeelde ploeg der leiding van Wolfgang Kapp, had kan vormen. Een vinger kan gemakeen omgekeerd effect. De zweep van kelijk gebroken worden; als de vingers zich aaneensluide contrarevolutie ten tot een vuist, bracht het revolutionaire potentieel wordt dit moeilijker. Maar dat volterug op het voorplan. Een algemestaat nog niet om ne staking met 12 De nederlaag in met de blote handen een plank te miljoen deelne- Duitsland legde de mers legde het land breken. Intensieve plat: de coupple- basis voor het fascisme en langdurige oegers vonden zelfs en de bijhorende fening en concentratie maken het geen drukkerij om gevechtssporters de aankondiging Tweede Wereldoorlog. mogelijk om planvan hun machtsgreep officieel bekend te maken. ken en zelfs muren met hun handen te Deze immense stakingsbeweging - breken. Met de klassenstrijd is het niet en later die in 1923 - stelde de kwes- anders: het vergt collectieve ervaring, tie van de macht. De leiding van de oefening, inzicht in de eigen sterktes Communistische Partij (KPD) zag het en zwaktes, wilskracht en concentramomentum echter niet, of zag het pas tie om met de arbeidersklasse door de muur van het kapitalisme te breken. toen het voorbij was. De nederlaag in Duitsland legde de Het gebrek aan een collectieve revolutionaire leiding met voldoende basis voor het fascisme en de Tweede inplanting in de samenleving speel- Wereldoorlog. Begin jaren 1920 maak-
te het fascisme nog geen kans. Een poging tot putsch in Beieren eindigde op een fiasco voor Hitler. Na de recessie van 1929, en tegenover het verraad van de erg makke SPD-leiding en de fouten van de stalinistisch geworden KPD-leiding die in de ‘sociaalfascistische’ SPD een groter gevaar zag dan in de nazi’s, werd het wel mogelijk om de nazipartij uit te bouwen tot een massa-organisatie die tienduizenden op de been bracht. Het niet invullen van de hoop op revolutionaire verandering, opende de weg voor de contrarevolutionaire wanhoop. Vandaag kennen we net als in de jaren 1930 economische crisis en bijhorende politieke en sociale instabiliteit en onrust. Maar we komen niet uit een periode van fundamentele nederlagen van de arbeidersbeweging. De voorbije periode was er integendeel eerder één van neoliberale contrarevolutie waarbij nu strijdbewegingen ontwikkelen en de zoektocht naar een alternatief op het kapitalisme aangevat wordt. Het is in die zoektocht dat we ons de lessen van de Duitse Revolut ie eige n moeten maken.
•
•
•
• •
4 augustus 1914: begin van Eerste Wereldoorlog 1916: tegenstanders van de oorlog worden uit de SPD-fractie gezet en vormen een jaar later de USPD (Onafhankelijke Socialistische Partij van Duitsland) Januari 1918: stakingsgolf onder de slogan ‘Vrede, vrijheid en brood’. November 1918: na een muiterij in de marinebasis van Kiel verspreidt het protest zich. In tal van steden worden raden opgezet. De SPDleiding ziet zich genoodzaakt om de republiek uit te roepen. De revolutie zet druk om vrede te sluiten en zo een einde te maken aan de Eerste Wereldoorlog. Januari 1919: bij acties in Berlijn tegen het afzetten van de linkse politiechef Eichhorn komt het tot een confrontatie met paramilitaire groepen die door de SPD-leiding ingezet worden. Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht worden op 15 januari vermoord. Maart 1920: de acties en bewegingen in 1919 worden één voor één de kop ingedrukt waarna de rechterzijde zich sterk genoeg voelt om een staatsgreep te plegen onder leiding van Wolfgang Kapp. Het lokt massaal protest uit: een algemene staking met 12 miljoen deelnemers. De staatsgreep mislukt, maar het potentieel van revolutie wordt niet gegrepen. Oktober 1920: de USPD sluit bij de Comintern aan waardoor er nu een massale communistische partij in Duitsland is. Die gaat in maart 1921 over tot het prematuur oproepen tot een gewapende opstand, wat mislukt en harde repressie meebrengt. Januari 1923: Franse en Belgische troepen trekken het Ruhr-gebied binnen omdat Duitsland de herstelbetalingen niet kan betalen. Er is massaal protest in het Ruhrgebied en vanaf juni ook daarbuiten, uit protest tegen de hyperinflatie. Augustus 1923: Berlijnse fabrieksraden beslissen tot een algemene staking voor het ontslag van de regering. De regering-Cuno neemt meteen ontslag, maar de stakingsgolf verspreidt zich verder. Het potentieel van een escalatie van de strijd wordt niet gegrepen. De regering neemt maatregelen om de inflatie in te dijken, ook al zorgt dit voor werkloosheid. Het revolutionaire momentum is voorbij. 1930: na jaren van relatieve stabiliteit tussen 1923 en 1929 volgt de crisis en de politieke instabiliteit met de eerste grote electorale doorbraak van de nazi’s. 1933: zonder veel tegenkanting kan Hitler de macht nemen en beginnen met zijn fascistisch beleid van het breken van de arbeidersbeweging.
Boekvoorstellingen Marxisme.be bracht het boek ‘1918-1923: revolutie in Duitsland’ uit. Het gaat om een bundeling van teksten die het verloop schetsen van wat tussen de Eerste Wereldoorlog en de opkomst van het fascisme in Duitsland gebeurde. Een opmerkelijk hoofdstuk handelt over de Brusselse soldatenraad van november 1918 (waarover meer in onze volgende krant). Op de Eerste Wereldoorlog en de opkomst van fascisme wordt slechts beperkt ingegaan. Over deze onderwerpen brachten we afzonderlijke boeken uit: ‘Een socialistische kijk op de grote oorlog’ en ‘Trotski over het fascisme.’ In november stellen we het boek over de Duitse Revolutie voor in Antwerpen (14 november), Gent (22 november), Brussel, Leuven, Luik, Bergen, Namen, Keerbergen, ... Het boekt telt 154 pagina’s en kost 10 euro (+ 2 euro verzendingskosten).
8
dossier
de
Linkse Socialist
Aftakelende infrastructuur toont failliet besparingsbeleid
Waarom er nood is aan radicaal plan van publieke
D
e huidige periode wordt gekenmerkt door enorme ongelijkheid. Enkele superrijken bezitten evenveel als de armste helft van de wereldbevolking. Hoe ze daarin slagen? Door hard werken, wordt wel eens gezegd. Dat klopt: door ons hard werk worden zij rijk. Niet alleen op directe wijze: door een deel van de door ons geproduceerde waarde af te romen, maar ook op indirecte manieren. Eén daarvan is het neoliberale besparingsbeleid dat de publieke uitgaven drastisch beperkt. In de sociale zekerheid, ouderenzorg, onderwijs, … stapelen de tekorten zich op. Dit gebeurt ook bij investeringen in infrastructuur (wegen, gebouwen, …).
door
Geert Cool
Geen licht aan het einde van de tunnel Het besparingsbeleid maakt dat gewone werkenden steeds minder over een buffer voor tegenspoed beschikken. Tot een kwart van de arbeiders heeft geen spaargeld en één op de zes werkenden kan geen maand verder zonder inkomen. Maar ook de collectieve buffer verdwijnt: werklozen en zieken worden hard aangepakt door deze (en vorige) regeringen. Betaalbaar wonen wordt onmogelijk omdat de overheden niet investeren en alles overlaten aan de private markt die grote winsten maakt. De aftakelende infrastructuur toont een systeem waar geen optimisme of vertrouwen in de toekomst vanuit gaat. Het vertrouwen in dit systeem is stilaan even wankel als de Morandi-brug in Genua dat was. De vraag is niet of het zal instorten, maar wanneer. De afgelopen maanden was er sprake van economisch herstel en bescheiden groei. Deze groei bleef achter bij de rest van Europa, maar er was nog groei. Nu zijn er heel wat risicofactoren – van de ontwikkelende handelsoor-
Als het herstel van de voorbije jaren al geen beterschap bracht voor de meerderheid van de bevolking, wat zal een nieuwe recessie dan betekenen? log over de politieke instabiliteit tot de schuldenbergen – die maken dat er meer waarschuwingen komen voor een nieuwe recessie. Dit zou verregaande gevolgen hebben in ons land. Er is bespaard tot een groeiende laag van de bevolking op zijn tandvlees zit. Hoe kan je dan nog meer besparen? Dat is nochtans het enige perspectief dat de analisten naar voren brengen. Zelfs in een optimistisch scenario waar er niets verkeerd gaat, wordt uitgegaan van een groei van amper 1,5% dit jaar
Publieke investeringen nemen af De globale overheidsinvesteringen zijn sinds de jaren 1970 gehalveerd. Begin jaren 1970 werd 5,5% van het BBP aan publieke investeringen besteed, nu is dat nog maar 2,3% of 9,7 miljard euro.(1) Om deze cijfers concreter te maken: in de jaren 1970 kwamen er sommige jaren tot 100 kilometer nieuwe wegen bij. Vandaag wordt er zelfs niet genoeg geïnvesteerd om het bestaande wegennet te onderhouden. De Tijd schreef op 17 augustus: “Sinds eind jaren ‘80 zijn de overheidsinvesteringen nauwelijks toereikend om de aftakeling van de bestaande infrastructuur te compenseren. In verschillende jaren lag het investeringstempo zelfs lager dan wat nodig is om het hoofd te bieden aan de snelheid waarmee het beton erodeert.”(2) Op Ierland na investeert geen enkel Europees land zo weinig in weginfrastructuur. Dat er in Ierland minder in wegen wordt geïnvesteerd, kunnen we nog begrijpen: het is een eiland met één grote stad. Maar België is een logistieke draaischijf in Europa, met veel vervoer van en naar Duitsland, Frankrijk en Nederland. Zelfs een liberale econoom als Bart Van Craeynest trekt aan de alarmbel: “België bungelt met zijn investeringen al ruim dertig jaar onderaan. Minder investeren zag men als een makkelijke besparing, want mensen voelen de impact niet direct. Maar de gevolgen zijn navenant: afbrokkelende Brusselse tunnels, verkeersknopen die dichtslibben of problemen met de spoorwegen. De economische schade van het tekort aan investeringen is erg reëel.” Er is zo hard bespaard dat zelfs de ideologische verdedigers van dit beleid de gevolgen ervan als rampzalig omschrijven. De afgelopen tien jaar is de afname van investeringen in een verdere stroomversnelling geraakt. In de Europese Unie daalden de publieke investeringen in 2016 tot 2,7% van het BBP, het laagste niveau in 20 jaar. De Europese Investeringsbank merkte op dat de investeringen op 20% onder het niveau van voor de financiële crisis
Er is zo hard bespaard dat zelfs de ideologische verdedigers van dit beleid de gevolgen ervan als rampzalig omschrijven. van 2008 blijven steken.(3) Met andere woorden: het economisch herstel is niet tot in de publieke infrastructuur doorgesijpeld. Het gaat bij publieke investeringen uiteraard niet enkel over wegen en infrastructuur. Ongeveer een derde van de investeringen worden op lokaal niveau gedaan. Van de 9,7 miljard publieke investeringen worden er 3 miljard uitgevoerd door de gemeenten en steden. Het gaat om scholen en crèches, buurt-en zorgcentra, weg- en fietsinfrastructuur, jeugdbeleid, culturele centra, armoedebeleid … Kortom, allemaal basisvoorzieningen in ons dagelijks leven. In 2012 gaven de gemeenten nog 4 miljard euro uit aan investeringen. In 2017 was dat 3 miljard euro: een daling met een kwart! Dit betekent afbouw van diensten en personeel, bestaande diensten werden duurder en er kwamen allerhande taksen en belastingen voor de gewone bevolking.
In 2012 gaven de gemeenten nog 4 miljard euro uit aan investeringen. In 2017 was dat 3 miljard euro: een daling met een kwart! Dit betekent afbouw van diensten en personeel, bestaande diensten werden duurder en er kwamen allerhande taksen en belastingen voor de gewone bevolking.
en gelijkaardige cijfers de komende jaren. Als je weet dat de inflatie 1,9% bedraagt, weet je dat de groei stokt. Het enige antwoord in de neoliberale logica is om steeds verder te besparen. Het herstel van de afgelopen jaren is niet doorgesijpeld naar een verbetering van onze levensstandaard. Integendeel: gewone werkenden en hun gezinnen hebben het terechte gevoel dat ze erop achteruit gingen. Maatregelen zoals de indexsprong waarmee we loon verloren, pensioenhervormingen waardoor we langer moeten werken, aanvallen op sociale zekerheid en tal van indirecte belastingverhogingen (van brandstof tot suiker), persen onze citroen nog verder uit. Je kan een citroen echter slechts één keer uitpersen. Als het herstel van de voorbije jaren al geen beterschap bracht voor de meerderheid van de bevolking, wat zal een nieuwe recessie dan betekenen? Neen, onder het kapitalisme is er voor onze toekomst geen licht aan het einde van de tunnel.
De Morandi-brug in Genua. Kan dit bij ons? Er staan 31 bruggen op een Vlaamse lijst
Sociaal bloedbad onder gemeentepersoneel: 17.000 statutairen weg! De besparingen bij de lokale besturen – zowel op vlak van investeringen als werkingsmiddelen - hebben een grote impact gehad op de werkgelegenheid: tussen 2011 en 2017 daalde het aantal lokale ambtenaren in de 589 Belgische gemeenten van 156.582 naar 139.687. Dat is een daling met 17.000 of 11%. (4) Een aantal van die functies zijn uitbesteed of overgenomen door contractuelen, maar de afname is spectaculair en heeft uiteraard ook gevolgen voor het overblijvende personeel. Verschillende personeelsleden van gemeenten bevestigden ons dat er bij hen een stijging is van het aantal burnouts, stress en spanningen op de werkvloer. Er is een grotere werkdruk, onzekerheid en een probleem voor de toekomstige pensioenen van statutairen. Nog een vaststelling: zowel rechtse als ‘linkse’ besturen snoeien in het aantal statutairen. In Antwerpen was de daling met -11% beperkter dan die in Gent met -18%. Er is wel een communautair verschil: de daling is in Vlaanderen het grootst met -15%, in Wallonië is dat -2% en in Brussel was er een stijging met +8%. Dit komt onder meer omdat er in Vlaanderen nog meer statutaire personeelsleden zijn: 36% tegenover 24% in de Waalse gemeenten. De forse daling van publieke investeringen als onderdeel van het harde besparingsbeleid in de jaren 1980 zorgde toen ook voor indirect jobverlies: één op de vier jobs in de bouwsector ging verloren.
Waarom wordt niet geïnve Infrastructuur en diensten zijn essentieel voor het sociaal weefsel van een gemeenschap. Waar er tekorten zijn, nemen de spanningen toe en groeit ook de ruimte voor allerhande vormen van verdeeldheid. Bovendien zijn de huidige tekorten gevaarlijk. Bij de instorting van de Morandi-brug in Genua vielen 43 doden. Wat als er morgen ook in de Brusselse tunnels een ramp gebeurt? Of wat als een brug instort? Er staan 31 bruggen op een Vlaamse lijst van verhoogde waakzaamheid, van de 4.500 Waalse bruggen staan er een vijftigtal op de probleemlijst en in Brussel gaat het om twee van de 92 bruggen. In 2016 stelde professor overheidsfinanciën Wim Moesen: “Een beschaafd land geeft drie procent van zijn bruto binnenlands product uit aan publieke
Gebrek aan onderhoud van de waterleidingen zorgde al voor verschillende zinkgaten in Brussel
www.socialisme.be 9 oktober 2018
9
investeringen
Verwoestende verwaarlozing treft Nationaal Museum van Rio de Janeiro
Een gebrek aan investeringen in onderhoud is rampzalig. Een opmerkelijk voorbeeld daarvan kwam uit Brazilië. Het Nationaal Museum in Rio de Janeiro werd verwoest door een brand op 2 september. Het gebouw en de collectie zijn bijna volledig vernietigd. Het museum is het oudste van het land en bevat waardevolle stukken, waaronder de schedel van Luzia, de oudste menselijke resten ooit gevonden in Latijns-Amerika. Een medewerker van het museum verklaarde: “Dit is 200 jaar werk van een wetenschappelijk instituut, het belangrijkste van LatijnsAmerika. Alles is vernietigd.” Het museum wachtte op een lening van 5 miljoen euro om een systeem van branddetectie en –bestrijding te installeren. Het was al langer bekend dat het museum in slechte staat was, maar er kwamen geen middelen voor renovatie of brandveiligheid. Een Belgische antropologe verbonden met de universiteit van Rio verklaarde in De Morgen van 3 september: “Dit is symbolisch voor de dramatische situatie die we in Rio en in heel Brazilië kennen: een systematische afbouw van investeringen in historisch en wetenschappelijk onderzoek, in onderwijs en in het patrimonium.” Zelfs de brandbestrijding ging gebukt onder het gebrek aan investeringen in de brandweer. Er werd op 3 september geprotesteerd tegen het gebrek aan investeringen in wetenschap en cultuur. De reactie van de regering? De betogers werden met traangas uiteengedreven. Er wordt wel geïnvesteerd in repressie, maar niet in wetenschap en cultuur. Dat zegt veel over de gezondheid van het kapitalisme. van verhoogde waakzaamheid, een 50-tal op de Waalse lijst en twee in Brussel
steerd? investeringen.” (5) België blijft daar al 30 jaar onder. De afgelopen jaren waren alle publieke investeringen (dus van alle niveaus: van federaal tot de gemeente) goed voor 2 tot 2,5% van het BBP, waarbij het grootste deel eigenlijk afschrijvingen van investeringen uit het verleden waren en geen nieuwe. De netto publieke investeringen bedragen slechts een fractie van een procent van het BBP. Sommige jaren was er zelfs een netto desinvestering. Investeringen worden zo goedkoop mogelijk gehouden. Industrieel ingenieur bouwkunde Wim Van den bergh (UA) stelde in DS Weekblad: “Technisch kunnen we perfect bruggen en wegen voor de komende 50 of zelfs 100 jaar bouwen, de ingenieurs hebben de knowhow. Maar als mijn studenten straks op de markt komen, is de enige mantra de prijssetting. De marges zijn zo klein geworden dat de kwaliteit er wel onder moet lijden. Zo
Professor Bouwkunde: “Technisch kunnen we perfect bruggen en wegen voor de komende 50 of zelfs 100 jaar bouwen, de ingenieurs hebben de knowhow. Maar als mijn studenten straks op de markt komen, is de enige mantra de prijssetting. De marges zijn zo klein geworden dat de kwaliteit er wel onder moet lijden. Zo zetten we de poort open voor verval.”
Voor een radicaal plan van publieke investeringen zetten we de poort open voor verval.” Van den bergh voegt eraan toe: “Wat doet het met een mens, als alles kapot gaat? Ik voel me beter als ik op een goed aangelegde weg rij of in een mooi gebouw binnenstap, zoals het ook beter is voor de moraal wanneer je les krijgt in een mooi schoolgebouw. Lelijke gebouwen en slechte wegen geven trieste mensen.” (6) De Tijd probeerde in een edito op 16 augustus te antwoorden op de vraag waarom er vandaag niet geïnvesteerd wordt. “Omdat andere uitgaven dan geschrapt moeten worden. Politici geven echter liever geld uit aan lekkers om de kiezers en belangengroepen te behagen. De investeringen in basisinfrastructuur moeten daarvoor wijken.” (7) Dat is kort door de bocht. Het is niet dat er geld uitgegeven is om bredere lagen van de bevolking tevreden te stellen. Alles moet wijken voor de fiscale cadeaus aan een kleine minderheid van superrijken. De regering stelt dat ze het tij aan het keren is en meer begint te investeren, er is zelfs een heus investeringspact. Bij de lancering ervan in maart 2017 nam premier Michel gemakshalve bestaande investeringen zoals die voor de Oosterweelverbinding in Antwerpen of zelfs de aankoop van gevechtsvliegtuigen op. Met het ‘investeringspact’ wil de premier de overheidsinvesteringen optrekken tot 3,2% van het BBP. Een expertencomité berekende dat er tussen nu en 2030 maar liefst 150 miljard euro kan geïnvesteerd worden. Het blijft echter grotendeels bij vage ideeën zonder concrete investeringsvoorstellen en nog minder concrete financieringsvoorstellen. Met dit pact wil Michel ons land naar eigen zeggen omvormen tot een ‘nieuw El Dorado.’ (8) Allemaal grote plannen, maar in deze legislatuur kwam er helemaal geen kentering in de erg beperkte overheidsinvesteringen: onder druk van de besparingslogica bleven deze ondermaats.
Een verhoging van de gezamenlijke publieke investeringen van 2,3% tot 5,5% van het BBP, zoals begin jaren 1970, betekent meer dan een verdubbeling. Waar er vandaag voor 9,7 miljard euro publieke investeringen zijn, zou 5,5% neerkomen op 23 miljard euro gaan. Als ruim een derde tot 40% door de gemeenten geïnvesteerd wordt, spreken we over een budget van 7,7 tot 9,3 miljard euro per jaar in plaats van de huidige 3 miljard. Die middelen zijn noodzakelijk om de sociale tekorten weg te werken. Het zou betekenen dat de groeiende tekorten op vlak van sociale huisvesting, onderwijs, kinderopvang en diensten aangepakt worden in het kader van een radicaal plan van publieke investeringen. Een dergelijk plan zou bredere lagen van de bevolking een beter toekomstperspectief bieden: eindelijk zouden de bestaande middelen en technologische mogelijkheden ingezet worden in het belang van de meerderheid van de bevolking in plaats van voor de winsthonger van een kleine minderheid. De investeringen zouden bovendien duurzamer zijn. Het geld halen waar het zit
De jarenlange verwaarlozing en besparingen zijn mee het resultaat van nederlagen in vroegere strijd en een neoliberaal ideologisch offensief waarmee de arbeidersbeweging in de jaren
Een verhoging van de gezamenlijke publieke investeringen van 2,3% van het BBP tot 5,5% zoals begin jaren 1970 betekent meer dan een verdubbeling. Die middelen zijn noodzakelijk om de sociale tekorten weg te werken.
1990 in een erg defensieve positie geduwd werd. Geleidelijk keert die situatie. Vandaag moeten zelfs de verdedigers van dit systeem erkennen dat het gevoerde beleid leidt tot een gebrek aan beschaving, om de woorden van professor Moesen te parafraseren. Onder jongeren is er in de VS, maar ook in Europa, een groeiende zoektocht naar alternatieven. Mochten in Groot-Brittannië enkel jongeren stemmen dan werd Jeremy Corbyn met een overtuigende meerderheid de nieuwe premier. In de discussie over alternatieven op het huidige beleid moeten we eerlijk zijn: er zal strijd nodig zijn. De super-
(1) Nationale Bank: https://www.nbb.be/doc/ts/publications/other/ Report_public_investments_fr.pdf (2) “Belgische investeringen in beton lopen hopeloos achter,” De Tijd 17 augustus 2018, https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/ algemeen/belgische-investeringen-in-beton-lopen-hopeloos-achter/10040516.html (3) “België barst: een infrastructureel probleem. ‘We zijn al 30 jaar putjes aan het vullen’,” De Standaard weekblad 15 september 2018, http://www.standaard.be/cnt/dmf20180914_03743593 (4) “17.000 jobs weg bij gemeenten,” Het Laatste Nieuws 25 januari 2018, https://www.hln.be/de-krant/17-000-jobs-weg-bij-gemeenten~a08f8d54/
rijken zullen niet vrijwillig afstand doen van hun bevoorrechte positie. Zonder krachtsverhouding zullen we geen programma van massale publieke investeringen bekomen. Deze strijd wordt versterkt door een alternatief op het kapitalisme te verdedigen: een socialistische samenleving waarin de beschikbare middelen worden ingezet naargelang de noden en behoeften van de bevolking, en waarbij de sleutelsectoren in publieke handen zijn zodat ze onder democratisch beheer onderdeel kunnen zijn van een planmatige aanpak. De kiescampagnes die LSP voert – zowel met kandidaten in Sint-Gillis (Gauches Communes) en Keerbergen (Consequent Links) als waar we zonder eigen kandidaten doorgaans oproepen om voor PVDA te stemmen – benadrukken de nood aan publieke investeringen en willen de strijd om onze eisen te bekomen voorbereiden. Deze uitdaging stelt zich ook na de lokale verkiezingen van 14 oktober: rebelse gemeentebesturen kunnen de besparingslogica doorbreken en bouwen aan een front van gemeenten die vertrekken van de noden en niet de budgettaire dwangbuizen. Maar ook voor de parlementsverkiezingen van mei 2019 en de sociale strijd blijft dit een belangrijke kwestie. Het volstaat niet om het besparingsbeleid te verwerpen, we moeten opkomen voor nieuwe investeringen en nieuwe sociale verworvenheden.
(5) “Gat in de begroting, gaten in het wegdek,” NRC 29 september 2016, https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/29/gat-in-de-begrotinggaten-in-het-wegdek-4516264-a1523957 (6) “België barst: een infrastructureel probleem. ‘We zijn al 30 jaar putjes aan het vullen’,” De Standaard weekblad 15 september 2018, http://www.standaard.be/cnt/dmf20180914_03743593 (7) “Investeringen,” De Tijd 16 augustus 2018, https://www.tijd.be/ opinie/commentaar/investeringen/10040500.html (8) “Experts presenteren Investeringspact van 150 miljard,” De Tijd 11 september 2018, https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/federaal/experts-presenteren-investeringspact-van-150-miljard/10048224.html
10
internationaal
de
Linkse Socialist
Interview met Alain Mandiki over de presidentsverkiezingen in de Democratische Republiek Congo (DRC)
“Vertrek Kabila volstaat niet voor echte verandering”
I
n december 2016 moesten presidentsverkiezingen plaatsvinden in de Democratische Republiek Congo (DRC). President Joseph Kabila kan geen kandidaat meer zijn en bleef de verkiezingen maar uitstellen. Onder druk moest hij uiteindelijk toegeven: zeven jaar na zijn betwiste verkiezingsoverwinning komen er verkiezingen voor een opvolger van de man die 18 jaar lang president was, waarvan twee verkozen mandaten. We spraken met Alain Mandiki over de inzet van deze verkiezingen, hij is militant van LSP en volgt de situatie in Congo op de voet. interview door
Joseph Kabila werd in 2001 president. Welk bilan maak je van zijn bewind?
“Kabila wilde zich opwerpen als uitdrukking van de naoorlogse stabiliteit en een gunstig investeringsklimaat vestigen. In de plaats daarvan was er een terugkeer van volatiliteit, politieke en sociale instabiliteit. De president had vijf prioriteiten naar voor gebracht: de infrastructuur van (spoor)wegen, creatie van jobs, onderwijs, water- en elektriciteitsvoorzieningen en gezondheidszorg. Kabila liet in zijn afscheidstoespraak in augustus uitschijnen dat hij op die terreinen veel gerealiseerd had. De werkelijkheid ziet er anders uit en de grote meerderheid van de bevolking weet dat. “Van 2010 tot 2015 was er een gemiddelde jaarlijkse groei van 7,7% van het BBP, wat het regime toeliet om een economische positie uit te bouwen. Maar de groei viel nadien sterk terug tot 2,4% in 2016. Dat kwam onder meer door de zwakke koers van de grondstoffenprijzen. De diepe economische crisis en de poging van Kabila om zich aan de macht vast te houden, zorgden er in dat jaar voor dat werkenden, jongeren en armen op straat kwamen om te protesteren. “Kabila probeerde zijn macht te stabiliseren, onder meer door wisselende allianties met buitenlandse machten om zo de afnemende sociale basis in eigen land te compenseren. Maar het land raakte niet uit de sociaaleconomische problemen, wat nog versterkt werd door een algemene onveiligheid in Kasaï en Noord-Kivu. Daar zijn er permanent conflicten tussen gewapende groepen. De provincie Noord-Kivu wordt daarbovenop nog getroffen door een dodelijke Ebola-epidemie.”
Stéphane Delcros
grond en wat in de ondergrond zit, staat in schril contrast met de weinige middelen van de staatskas. Het belangrijkste argument om de verkiezingen uit te stellen, was overigens de kost ervan. De autoriteiten hebben dit op 1 miljard Amerikaanse dollar geschat. Dat is ongetwijfeld een overdrijving, maar als je het vergelijkt met het totale budget van de overheid dat amper 5 miljard dollar bedraagt, dan krijg je een beeld van het niveau van publieke onderinvesteringen in alle domeinen van het leven in Congo. “Dit heeft uiteraard alles te maken met hoe de rijkdom verdeeld wordt. Die verdeling gebeurt zo dat de meerderheid van de Congolezen er niets van krijgt.” Zijn de problemen in Congo vooral het resultaat van slechte leiders? Hun corruptie en wanbeleid worden vaak benadrukt in de gevestigde media.
Centraal Afrika brengt nochtans veel rijkdommen voort…
“Er is effectief sprake van corruptie en wanbeleid, maar dat verklaart niet alles. Je kan de situatie niet begrijpen zonder in te gaan op de logica van het kapitalistische systeem, een systeem dat pas enkele kruimels uitdeelt als het in zijn voortbestaan bedreigd is. “Het economische beleid van de DRC wordt niet door dit land gecontroleerd. De economie is gericht op export van grondstoffen naar de wereldmarkt. Vervolgens koopt het land dure afgewerkte producten in geïndustrialiseerde landen. De grote multinationale bedrijven stapelen de rijkdommen op in de Congolese mijnbouw. Ondertussen leeft de bevolking die in de mijnen werkt in doffe ellende. De Congolese burgerij is afhankelijk van de export en doet er alles aan om een zo groot mogelijk deel van de taart bij de handel naar zich toe te trekken.”
“Inderdaad, die potentieel enorm grote rijkdom, onder meer door de
Terug naar de politieke situatie: is het na eind 2016 niet
Het antwoord van het Congolese regime op protest en oppositie: repressie
rustiger geworden in het land?
“Zelfs de belangrijkste spelers in de Congolese crisis werden overrompeld door de volatiliteit. Er waren veel betogingen, de meesten werden bloedig onderdrukt. Er was de dood van Etienne Tshisekedi, een historische tegenstander van het regime. Jean-Pierre Bemba, een andere opposant, kwam terug in het spel nadat hij 10 jaar werd vastgehouden door het Internationaal Strafhof omdat hij vervolgd werd wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Bemba werd enkele maanden geleden echter vrijgesproken. In augustus tenslotte werd aangekondigd dat de verkiezingen dan toch zullen plaatsvinden en dat Joseph Kabila geen kandidaat is.” Van waar die terugtrekking van Kabila?
“Het heeft te maken met de sfeer in het land sinds het begin van de crisis en de toenemende druk, zowel buitelandse als binnenlandse. De herhaalde betogingen en stakingsacties met villes-mortes, waarbij alle handelszaken en diensten dicht blijven, hebben ongetwijfeld een grote rol gespeeld. “Kabila had alles voorbereid zodat hij een poging kon doen om de macht te behouden. Hij had zijn meerderheid in het parlement vergroot, de administratieve organisatie van de provincies hertekend, maatregelen genomen om de broodprijs te controleren en zo probeerde hij de sociale druk van de straat te verminderen. Hij voerde ook verschillende hervormingen van zijn repressie-apparaat door en schoof de belangrijkste mogelijke opvolgers aan de kant, vooral Moïse Katumbi en Jean-Pierre Bemba. “Maar desondanks is Kabila niet in staat om op te komen. Hij heeft een stroman moeten aanduiden: Emmanuel Ramazani Shadary. Kabila hoopt hem te kunnen controleren zodat hij zijn eigen economische positie kan verdedi-
Democratische Republiek Congo gen. Maar het is niet zeker dat er geen kink in de kabel komt. “De acties en strijd op straat hebben veel offers geëist en werden vaak bloedig onderdrukt door het regime. Maar de acties hadden wel degelijk resultaat. Er zitten nog honderden activisten in de gevangenis en er vielen tientallen doden bij betogingen en belangrijke figuren uit de burgerbewegingen werden vermoord. Zo werd Luc Nkulula vermoord: een leider van LUCHA (Strijd voor verandering), één van de bewegingen die de betogingen de voorbije jaren organiAlain Mandiki: seerden.”
steeds grotere laag van de samenleving, wijst op het failliet van het bewind van de president.” LUCHA is niet de enige organisatie van dit type in Afrika. Er is ook het voorbeeld van Balai Citoyen (Cibal) in Burkina Faso dat een grote rol speelde in het omverwerpen van president Blaise Compaoré eind 2014.
“LUCHA doet inderdaad denken aan gelijkaardige bewegingen die de afgelopen “De grote jaren opdoken in multinationale bedrijven Af rika. Er was Is er een niet alleen Cibal stapelen de rijkdommen op alternatief maar ook Y’en a in de Congolese mijnbouw. op de kliek marre in Senegal rond Kabila? en Togo Debout. Ondertussen leeft de Deze organisaties “De belang- bevolking die in de mijnen staan niet voor r ijkste oppo- werkt in doffe ellende.” dezelfde eisen en sitief ig u ren methoden. Ze hebbieden de beben ook niet devolking niet bepaald veel hoop. Ze zelfde sociale basis in de samenleving. waren allemaal ooit betrokken bij de Maar ze delen wel de wil om zich te macht. Geen enkele van deze partijen organiseren en de strijd van onderuit te verdedigt een programma waarmee de coördineren met programmapunten die meerderheid van de bevolking de eco- verder gaan dan wat doorgaans verdenomische macht over het land in eigen digd wordt door de officiële oppositie. handen kan nemen.” “Ze delen helaas ook een gebrek aan bereidheid om de macht uit te daVormen andere spelers, zoals gen om die zelf in handen te nemen. LUCHA, een alternatief? Nochtans kunnen ze politieke instrumenten worden die staan voor een pro“Ik wil eerst nog iets zeggen over de gramma van maatschappijverandering. rol van de katholieke kerk de afgelo- Zonder dergelijk programma zal het pen jaren. De toenemende sociale on- ‘oude regime’ zich steeds herstellen, rust heeft de leiding van de kerk meer- ondanks overwinningen. Dit zagen we maals onder druk gezet. De kerkelijke in Burkina Faso. De machtsvraag niet leiding probeert haar positie van eerste stellen, betekent dat deze in handen godsdienst in het land te behouden en van de kliek rond Kabila wordt gelaten meteen ook die van de grootste mid- of wordt overgelaten aan andere delen denveldorganisatie. van de Congolese elite. De strijd en de “Acties en burgerbewegingen, zo- druk van onderuit hebben geleid tot het als LUCHA, hebben de kerk ertoe ge- vertrek van Kabila. Dat is erg positief. bracht om aan het sociaal verzet deel Maar het volstaat niet om de verwachte nemen, vooral om te vermijden dat tingen die door de bewegingen gewekt de eigen positie zou ondermijnd raken. zijn in te lossen. De kerk probeerde de woede te richten “Er zal een coherenter en consistenter op beperktere eisen, voor ‘meer demo- politiek instrument nodig zijn dat de cratie’ bijvoorbeeld. werkenden, jongeren en boeren orga“LUCHA is een kleine organisatie, niseert om hun belangen te verdedigen, maar heeft een aanzienlijk potentieel. maar tegelijk opkomt voor een ander Het organiseert vooral opgeleide jon- systeem. Een socialistische samenlegeren en verdedigt vooral democrati- ving met een democratisch geplande sche eisen, maar ook sociaaleconomi- economie kan een einde maken aan de sche, onder meer voor een beter beheer ellende en de Congolese rijkdommen van de openbare diensten. Het is niet inzetten voor de volledige bevolking.” de enige burgerbeweging die opgezet werd in verzet tegen het regime van Kabila. Het feit dat deze bewegingen Lees meer over Congo via bestaan en aanwezig zijn onder een https://nl.socialisme.be/tag/congo
internationaal
www.socialisme.be oktober 2018
Biedt Portugal een links alternatief op besparingen?
11 Protest tegen Poetin De populariteit van de Russische president Poetin staat voor het eerst sinds lang onder druk. Op basis van nationalisme, conservatisme en een imago als ‘sterke man’ leek hij lang onaantastbaar. De harde aanval op de pensioenrechten brengt daar verandering in. De regering maakte gebruik van de Wereldbeker voetbal om op de dag van de eerste wedstrijd van de Russen een verhoging van de pensioenleeftijd aan te kondigen van 55 jaar voor vrouwen en 60 jaar voor mannen tot 63 en 67. Dat is een forse verhoging in één klap, zeker als je weet dat de levensverwachting voor Russische mannen de afgelopen 30 jaar gezakt is tot ongeveer 70 jaar. Onder druk van het protest kondigde Poetin aan dat de verhoging van de leeftijd beperkt wordt tot 60 (vrouwen) en 65 (mannen). Die aankondiging was te weinig en te laat: de geest van protest was uit de fles. Onder jongeren heerst een groot ongenoegen. Tot 90% van de bevolking is tegen de verhoging van de pensioenleeftijd. Het coördineren en organiseren van het protest mag niet aan de officiële oppositie overgelaten worden; doorheen acties moeten de werkenden en jongeren nieuwe structuren opzetten.
Begin van het einde voor Trump?
Protest van leerkrachten voor het Portugees parlement eerder dit jaar.
D
e Portugese minderheidsregering onder leiding van de sociaaldemocratische Partido Socialista (PS) wordt gedoogd door radicaal-links (Links Blok en PCP). Er wordt vaak naar de Portugese regering verwezen als een model voor hoe het anders kan. Het besparingsbeleid werd effectief afgezwakt en er kwamen zelfs enkele erg voorzichtige hervormingen. Wat is het Portugees model, wat zijn de verdiensten en wat de beperkingen?
door
Marisa (Brussel)
Mobilisatie tegen rechtse regering
niet de benadering van het Links Blok en de PCP die geheime onderhandelingen voerden en elke mobilisatie afblokten. Het resultaat was een akkoord met enkele stapjes vooruit, maar geen perspectief om meer af te dwingen.
In 2011-2013 was er een intensieve mobilisatie tegen het beleid van de conservatieve regering die in 2011 aan de macht kwam. Het besparingsbeleid botste op verzet met vijf algemene stakingen, waaronder de eerste Iberische algemene staking (in zo- Beperkte hervormingen, strijd blijft nodig wel Spanje als Portugal) op 14 november 2012. Er De nieuwe regering verhoogde het minimumloon waren twee massabetogingen met een half miljoen betogers. Moest de vakbondsleiding in die beweging stapsgewijs van 530 tot 600 euro, wat natuurlijk nog doorgezet hebben, dan was de rechtse regering toen altijd erg laag is. Socialismo Revolucionario stelt dat al ten val gekomen. Zelfs in de CGTP, de vakbonds- er minstens 900 euro in de maand nodig is om niet federatie waarin de PCP een grote invloed heeft, in armoede te leven. Er kwam ook een arbeidsduurnam de leiding echter een afwachtende houding aan. vermindering, maar zonder bijkomende aanwervinDe verkiezingen van oktober 2015 maakten een gen. Dit alles heeft de precarisering niet gestopt. einde aan de rechtse regering. Het Links Blok en de Onder meer in de sector van de call centers is het PCP gingen er fors op vooruit: ze wonnen 11 zetels. onzekerheid en lage lonen troef. Er waren nuttige hervormingen, maar Beide linkse partijen deze volstaan niet. verdedigden offensieve Het besparingsbeleid eisen zoals de afschafis niet volledig gestopt: fing van het inschrijde publieke uitgaven vingsgeld, heropbouw zijn onder de regevan openbare diensten, ring-Costa met 7% afeen systeem van pu- Het besparingsbeleid is niet genomen. Dat heeft blieke banken, betere volledig gestopt: de publieke nefaste gevolgen voor arbeidsvoorwaarden onder meer de zorg en lonen. Na de ramp- uitgaven zijn onder de regeringen het transport, waar zalige koers van het Costa met 7% afgenomen. Dat er de voorbije maanGriekse Syriza nam den acties waren. Er het Links Blok scher- heeft nefaste gevolgen voor onder is bovendien een groot per standpunt in tegen meer de zorg en het transport, probleem met de puhet Europa van het ka- waar er de voorbije maanden blieke schulden: het pitaal. overheidstekor t beNa de verkiezingen acties waren. Er is bovendien een draagt meer dan 130% kon rechts geen re- groot probleem met de publieke van het BBP, in de eugering vormen, maar rozone is dat enkel in ook de sociaaldemo- schulden: het overheidstekort Griekenland en Italië cratie kwam niet aan bedraagt meer dan 130% van het meer. een meerderheid. Onze De strakke dictaten Por t ugese zusteror- BBP, in de eurozone is dat enkel van de EU vereisen een ganisatie Socialismo in Griekenland en Italië meer. daling van het begroRevolucionario steunde het standpunt van gedoogsteun door radicaal-links. tingstekort en de publieke schulden. In een periode Dat niet doen, zou de weg geopend hebben voor een van economische groei was er nog ruimte om benieuwe rechtse regering. Bovendien stond de PS niet sparingen wat te vertragen en enkele beperkte herzo sterk: mobilisatie zou meer toegevingen van een vormingen door te voeren. Met een nieuwe receszwakke regering kunnen afdwingen, zeker als die sie zal de kwestie van een harder besparingsbeleid zich links wil opstellen. Jammer genoeg was dit meteen terug op de agenda staan, los van de vraag
wie er in de regering zit. Verzet op straat
Socialismo Revolucionario roept het Links Blok en de PCP op om bij de stemming over de begroting dit jaar geen besparingen goed te keuren. De taak van links is om de mobilisaties, onder meer in de zorgsector maar ook de langdurige acties van de dokwerkers, te ondersteunen en te koppelen aan politieke eisen die radicaal breken met besparingen. Er is stilaan een terugkeer van strijd, onder meer tegen de gevolgen van het jarenlange besparingsbeleid. De druk op de regering neemt toe en dat leidt ook tot druk van het establishment op het Links Blok en de PCP om zich ‘verantwoordelijk’ op te stellen: lees om geen actieve rol te spelen in strijd tegen het regeringsbeleid. Een passieve opstelling geeft evenwel groen licht aan de PS om niet tegemoet te komen aan de eisen van hen die nu al in actie komen. Voorlopig komt de PS met het gevoerde beleid weg. Het beleid van afremmen van besparingen met bovendien een aantal beperkte positieve hervormingen wordt door de bevolking als een verademing aangevoeld. Het levert de PS krediet op bij de verkiezingen. Eerder dit jaar ging de partij sterk vooruit in de lokale verkiezingen. Zowel het Links Blok als de PCP gingen achteruit. Consequent links moet aansluiting vinden bij het ongenoegen en van de minderheidspositie van de PS in de regering gebruik maken om meer toegevingen te bekomen. Dat kan door de acties in zorg en onderwijs te versterken en mee te verenigen in het kader van een algemeen offensief actieplan. Een nieuwe crisis is onvermijdelijk en zal nieuwe uitdagingen en problemen met zich meebrengen. Het zal leiden tot een nieuwe massabeweging van de jonge generaties die zichzelf en de planeet proberen te redden van het kapitalisme. Deze beweging versterken met een socialistisch programma en de nood aan een massale revolutionaire partij, zal essentieel zijn om tot overwinningen te komen. Dit artikel is grotendeels gebaseerd op een dossier door Gonçalo Romeiro dat in het Nederlands verscheen op marxisme.be
Trump en zijn regering kampen met een nieuwe crisis. Topfiguren uit de kiescampagne, zoals Paul Manafort en Michael Cohen, werden schuldig bevonden of bekenden inbreuken op de kieswetgeving. Het leidt tot nieuwe oproepen aan het parlement om een procedure van impeachment te starten. Trump was nooit de favoriete kandidaat van het Amerikaanse kapitalisme. Er was een afwachtende houding, maar tegelijk ook angst. Het lijkt erop dat pogingen worden ondernomen om de macht van de president aan banden te leggen. Delen van de heersende klasse vrezen dat de aanhoudende polarisering en het verzet tegen Trump in de VS kunnen leiden tot massaprotest, zoals recent door de leerkrachten. Ze willen met maatregelen van bovenaf bewegingen van onderuit vermijden. Daarnaast wordt gevreesd voor de schade die het beleid aanricht aan de belangen van het Amerikaanse kapitalisme. Tenslotte hopen ze dat Trump verzwakt uit de tussentijdse verkiezingen in november komt. Een ‘blauwe golf’ van Democratische overwinningen in november zal niet volstaan om tot echte verandering te komen. Bernie Sanders komt met scherpe uitspraken en veroordelingen van Trump, maar slaagt er niet in om een organisatie uit te bouwen die mensen op straat in beweging brengt. Er is daar nochtans potentieel voor. Met de verkiezing van OcasioCortez, een lid van de Democratic Socialists of America (DSA) die de voorverkiezingen voor de Democraten in New York won, stelt zich een kans voor de ondertussen 50.000 leden tellende DSA. Het beslissende element zal strijd op straat zijn: massabewegingen die brede lagen van de bevolking verenigen en Trump en diens beleid neerhalen. Dat moet gepaard gaan met een programma van maatschappijverandering. De winsthonger van het kapitalisme zorgt ervoor dat ongelijkheid en uitbuiting in het DNA van dit systeem ingebakken zitten, wat de verandering die we zo hard nodig hebben tegenhoudt.
12
recensies
de
Linkse Socialist
Tweede seizoen van Handmaid’s Tale eind oktober op televisie
H
oe zou de samenleving eruit zien indien groepen als Schild & Vrienden het voor het zeggen hadden? De reeks ‘The Handmaid’s Tale’ geeft er een idee van. De veelbesproken en bewierookte reeks, waarvan het tweede seizoen vanaf eind oktober op Canvas te zien is, is de verfilming van een boek door de Canadese auteur Margaret Atwood. Het boek uit 1985 is een dystopisch verhaal, het omgekeerde van utopisch: een toekomst waarin het serieus fout gelopen is.
ROSA in Ierland in actie voor het recht op abortus
We zien een samenleving vol seksisme en racisme (ook al komt dat in de televisiereeks minder prominent aan bod), gebaseerd op een strikt klassenonderscheid waarbij brutale repressie gekoppeld wordt aan een reeks bizarre religieuze regels. Sommigen zien er een verwijzing in naar fundamentalisten zoals Islamitische Staat of de Taliban. Maar het sluit evengoed aan bij wat andere extreemrechtse fundamentalisten willen, ook die van ‘eigen kweek’ zoals het hoger genoemde Schild & Vrienden. Bovendien sluiten bepaalde onderdelen naadloos aan bij praktijken die vandaag in de zogenaamd ‘ontwikkelde’ kapitalistische landen bestaan. Het is geen toeval dat de kostuums uit de reeks zo populair geworden zijn op acties voor vrouwenrechten. De Ierse campagne ROSA was wellicht één van de eersten om deze kostuums op te nemen in acties tegen het verbod op abortus in dat land. Beelden hiervan gingen de wereld rond: het oude katholieke establishment dat neerkijkt op vrouwen (denk maar aan het schandaal van de Magdalena-huizen waar jonge vrouwen die ongehuwd of onge-
wenst zwanger waren opgesloten wer- dienstmaagden. Velen hopen wellicht den en hun kinderen moesten afstaan) dat het tweede seizoen een lichtpunt en weigert om vrouwen het recht te brengt met sterker georganiseerd vergeven om over hun eigen lichaam te zet tegen het regime en, wie weet, beschikken, werd aan de kaak gesteld. zelfs de bevrijding van alle onderNa jaren van onderdrukking groei- drukten. Of het zo ver komt, laten we de het verzet, tot dit in de campag- hier in het midden. Wat we wel kunne voor het abortusreferendum niet nen verklappen zonder een spoiler te meer te stoppen was. De kostuums uit riskeren, is dat in het reële leven verzet en collectieve de Handmaid’s strijd tot vooruitTale doken nadien onder meer gang leiden. Dat op in acties teis hoe onder meer ge n Tr u m p vrouwenrechten of nog i n de Hoe zou de samenleving afgedwongen zijn. A r g e n t i j n s e eruit zien indien groepen Het is ook hoe we strijd voor het een einde kunnen recht op abor- als Schild & Vrienden het maken aan alle tus. De symbo- voor het zeggen hadden? vormen van onliek hiervan is derdrukking. De reeks ‘The Handmaid’s bijzonder sterk. Wie n ie t w i l In het eerste Tale’ geeft er een idee van. wachten op het seizoen zagen tweede seizoen, we de hor ror laat staan het derde, kan het vollevan Gilead, de totalitaire staat waar extreemrechts dige verhaal van Margaret Atwood aan de macht is. De beklijvende nu ook in een Nederlandse vertaling beelden tonen een verschrikkelij- van haar boek lezen. ‘Het verhaal van ke situatie, maar tegelijk elementen de dienstmaagd’ kwam in juni uit bij van onderlinge solidariteit onder de Prometheus.
Boek. Van rood tot de driekleur: de Communistische Partij en het verzet
H
et boek ‘Du Rouge au Tricolore’ van José Gotovich, doctor in de geschiedenis aan de ULB en compagnon de route van de PCB (Parti Communiste Belge), verscheen in 1992 maar is nu terug uitgegeven door CarCob, de archieven van de communistische beweging. Het boek verdient de aandacht van wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Communistische Partij van België. Het boek handelt vooral over de periode 1939-1944. De oprichting van de PCB in 1921, de uitsluiting van de aanhangers van Trotski in 1928 en de ultralinkse periode van 1928-1934 komen slechts kort aan bod in het eerste hoofdstuk.
door
Guy Van Sinoy
Over de periode voor 1939 is er toch een woordje uitleg nodig. De ultralinkse bocht van de Communistische Inter nationale (Comintern) had de communistische partijen in Europa geïsoleerd. Dit was het resultaat van een verkeerde inschatting: de Cominternleiding dacht dat het kapitalisme op elk ogenblik kon instorten. Deze inschatting werd nog versterkt door de crash van Wall Street in 1929. De communistische partijen kwamen met ultralinkse ordewoorden zoals de oproep om overal sovjets op te zetten (zelfs zonder stakingsbewegingen!). De socialisten werden omschreven als ‘sociaalfascisten’. Deze verdeeldheid onder de werkenden opende in Duitsland de weg voor Hitler. In de zomer van 1935 probeerde het zevende congres van de Comintern de situatie recht te trekken met een bruuske bocht naar rechts. De nieuwe politieke lijn werd uitgezet door Dimitrov en pleitte voor een “democratisch”
front tegen het fascisme met de sociaaldemocratie en de burgerij, het ‘Volksfront.’ Deze bocht maakte dat de Europese communistische partijen hun antimilitaristische opstelling, strijd tegen het kolonialisme en meer algemeen de antikapitalistische eisen achterwege lieten. In Spanje liet dit ‘Volksfront’ Stalin toe om de revolutie in mei 1937 te verstikken. Vanaf midden jaren 1930 werd de PCB van dichtbij opgevolgd door Andor Berei, een clandestiene vertegenwoordiger van de Comintern die vanuit Brussel de partij richting moest geven. In augustus 1939 werd het StalinHitlerpact ondertekend, wat amper tot protest leidde in de PCB. De partij sprak zich uit tegen zowel het Duitse als het Britse imperialisme. In juli 1941, kort nadat de Sovjet-Unie door Hitler is binnengevallen, beslist de clandestiene leiding tot een radicale politieke bocht: “De strijd van de Sovjet-Unie is een nationale ver-
dedigingsoorlog tegen de fascistische barbarij en geen strijd tussen twee systemen, het socialisme en het kapitalisme.” Deze bocht houdt in dat de PCB de rode vlag inwisselt voor de Belgische driekleur voor de “verdediging van het vaderland.” Dit zou de PCB meteen na de oorlog tot deelname aan burgerlijke regeringen van nationale eenheid brengen. Nog een opmerking: de ontbinding van de Communistische Internationale door Stalin in 1943 was erop gericht om Roosevelt en Churchill de garantie te geven dat de communistische partijen na een nederlaag van Hitler niet zouden aansturen op een machtsovername in West-Europa. Deze beslissing botst net zoals het Stalin-Hitlerpact enkele jaren voordien amper op protest in de PCB. Dankzij de heldhaftige inzet van haar militanten was de PCB ondanks de bruuske bochten in staat om een partij-apparaat en massapartij te vormen (10.000 leden in 1943!) en dit in een politieke context die allesbehalve voorzien was (clandestiniteit, gewapende strijd, harde repressie door de nazi’s, politieke bochten van 180 graden bureaucratisch opgelegd door Stalin). Het boek ‘Du Rouge au Tricolore’ kost 30 euro (verzending inbegrepen). Je kan het bestellen door te storten op BE53 0011 6085 2853 van CarCob, Kazernestraat 33, 1000 Brussel met vermelding van de titel van het boek en je gegevens.
waar LSP voor staaT
D
e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.
Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen
Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake
meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek
In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.
LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij
De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van
Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de
arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
Voor arbeiderseenheid Voor socialisme
partijnieuws
www.socialisme.be www.socialisme.be oktober oktober 2018 2018
Waarom voor Gauches Communes kiezen in Sint-Gillis?
13
Agenda •
• • • • • • • •
Dinsdag 2 oktober: nationale actiedag vakbonden met regionale betogingen in Kortrijk (11u Keer der Vlamingenstraat), Gent (11u Gent St Pieters), Antwerpen (10u30 Leopold De Waelplaats), Hasselt (10u station), Leuven (10u Het Depot, Martelarenplein), Brussel (10u Albertinaplein) Woensdag 3 oktober. Brussel: verkiezingsmeeting Gauches Communes. 19u Pianofabriek, Fortstraat 35 Sint-Gillis Woensdag 3 oktober. Gent: meeting Actief Linkse Studenten: ‘Kapitalisme = crisis, ga mee in verzet’. 19u30 Blandijn Woensdag 10 oktober. Antwerpen: startmeeting Actief Linkse Studenten: ‘Kapitalisme = crisis, ga mee in verzet’. 19u30 Stadscampus Rodestraat Woensdag 14 november. Antwerpen: boekvoorstelling ‘100 jaar Duitse Revolutie’ Donderdag 22 november. Gent: boekvoorstelling ‘100 jaar Duitse Revolutie’ Zondag 25 november. Brussel: betoging tegen geweld op vrouwen 31 december: oudejaarsfeest LSP in Brussel 30-31 maart 2019: Socialisme 2019 in De Kriekelaar, Schaarbeek
Geslaagde BBQ in Gent Op zaterdag 15 september hield LSP samen met ALS en de campagne ROSA een BBQ om het werkingsjaar terug op te starten. Er waren 190 eters. Rond de centrale thema’s dit najaar waren er korte toespraken: zo was er een oproep voor de actie tegen extreemrechts van 25 september, toelichting bij de projecten van ROSA en LSP en we verwelkomden PVDAlijsttrekker Tom De Meester die eveneens sprak. Een Koerdische muziekgroep en uiteraard het lekkere eten maakten de BBQ helemaal geslaagd.
Verkiezingsmeeting van Gauches Communes
G
auches Communes is een kleine lijst met weinig middelen, maar een grote actiebereidheid. Onze jarenlange aanwezigheid op de markten, diverse acties en in de brievenbussen heeft als voordeel dat het politieke debat zich niet beperkt tot het gemeentehuis, de gevestigde media en de specialisten.
Met onze pamfletten en tussenkom- stond: deze partij beschikt al jaren over sten hebben we de afgelopen zes jaar een absolute meerderheid. Er had al gewezen op de tekorten in de gemeen- lang een sociaal beleid kunnen ingezet te. Hierdoor voelde de meerderheid worden, maar de PS gaf er de voorkeur zich verplicht om te antwoorden en aan om ondanks een absolute meerzelf een bilan van de afgelopen zes derheid toch een coalitie te sluiten met de liberalen. Dat is jaar te verspreiden een rookgordijn om in alle brievenbusgeen links beleid te sen. De meerdermoeten voeren. De heid gaat er prat op PS moet zich geen inspanningen gele- De meerderheid gaat er illusies maken: als verd te hebben. Zo de partij genoeg wordt gezegd dat prat op inspanningen verbrand is en de er 700 plaatsen bij- geleverd te hebben. Zo rechterzijde ertoe kwamen in de schoin staat is, dan zullen, 100 sociale wordt gezegd dat er 700 len de neoliberale wooneenheden en plaatsen bijkwamen in vrienden niet aarextra crèches. Wij de scholen, 100 sociale zelen om de socidenken dat zonder aaldemocratie aan de stelselmatige wooneenheden en extra de kant te schuidruk van Gauches crèches. Wij denken dat ven en over te gaan Communes zelfs tot een nog rechtdie beperkte in- zonder de stelselmatige ser beleid, net zospanningen er niet druk van Gauches als de regering-Mizouden geweest Communes zelfs die chel dit op federaal zijn. Maar de tekorten beperkte inspanningen er vlak deed nadat de in onze gemeente vroegere partner zijn veel groter: er niet zouden geweest zijn. Di Rupo opzij gezet werd. is nood aan 4 bijkomende scholen, 30 crèches, 850 degeGelukkig is er voor het eerst sinds lijke jobs en 3.000 sociale wooneenhe- decennia een partij links van de PS, den. Enkel dan kunnen we iedereen een de PTB, die het goed doet in de peidegelijke toekomst garanderen. Er is lingen. Gauches Communes is daar nood aan een radicaal plan van publie- enthousiast over en heeft trouwens ke investeringen. De PS kan niet zeg- aan de PTB gevraagd om zich open te gen dat ze daar niet sterk genoeg voor stellen voor een grotere eenheid met
Consequent Links in Keerbergen De lijst LSP-Consequent Links telt negen kandidaten. Eind augustus werd de verkiezingscampagne op gang getrokken met een BBQ waarop een 50-tal aanwezigen waren. In september werden affiches verspreid en ook de 12de nieuwsbrief van LSP-Keerbergen werd in de brievenbussen verdeeld: een editie op 8 pagina’s. Onder de negen kandidaten zijn er enkele LSP-leden, maar ook sympathisanten en mensen die de linkerzijde in Keerbergen willen versterken. In de laatste weken wordt nog een pamflet met de kandidatenlijst verspreid en is er de 13e nieuwsbrief van LSP-Keerbergen, een traditie die opgestart werd na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 waarin LSP 1,8% haalde. Na de verkiezingen zal de lokale afdeling van LSP uiteraard verder blijven bouwen aan een consequente linkse stem in de gemeente. •
Meer info: lsp-keerbergen.be
kandidaten van Gauches Communes op haar lijsten. Jammer genoeg heeft de PTB dit geweigerd. We begrijpen nu waarom dit zo was: het programma van de PTB in Sint-Gillis beperkt zich tot gratis schoolkits, de renovatie van 100 leegstaande sociale woningen en de nachtopening van private parkings voor wijkbewoners als centrale eisen. Dat is te beperkt en het stemt niet overeen met wat nodig is om aan de behoeften van de bevolking te voldoen. Links moet de ambitie hebben om een beleid te voeren dat fundamenteel anders is en niet om zich te beperken tot gerommel in de marge. E e n ve r koz e n e va n G a u ch e s Communes kan het verschil ter linkerzijde maken in Sint-Gillis. Zo’n verkozene zou deze positie gebruiken om samen met de linkse verkozenen die dat wensen initiatieven te nemen om de sociale mobilisaties te versterken en de krachtsverhouding te veranderen in het voordeel van de werkenden en hun gezinnen. Zo kan het financieel en wettelijk keurslijf dat besparingen in de gemeenten oplegt gebroken worden.
• Verkiezingsmeeting woensdag 3 oktober om 19u in de Pianofabriek (Fortstraat Sint-Gillis) • De grote lijnen van het programma vind je hier: https://nl.socialisme. be/75572/ en uitgebreider (in het Frans) op www. reprenonsnoscommunes.be
Kiespamfletten en oproepen LSP heeft kandidaten in Sint-Gillis (Gauches Communes) en Keerbergen (Consequent Links), maar voert elders ook campagne. Dat gebeurt onder meer met lokale pamfletten in Gent, Antwerpen en Luik naast een lokale stemoproep in de Denderstreek. Daarin brengen we eisen en programmapunten die wij in de verkiezingscampagne willen benadrukken. We koppelen dit aan een stemoproep voor de PVDA en in de Denderstreek een meer gediversifieerde oproep. Alle details vind je op: https://nl.socialisme.be/tag/gemeenteraadsverkiezingen-2018. Lezers die geen internet hebben, maar onze lokale pamfletten willen krijgen, kunnen de redactie contacteren via 02/345.61.81.
Retrouvailles in Luik
In Luik is er elk jaar in het eerste weekend van september een evenement waarop alle verenigingen hun werking kunnen voorstellen: ‘Retrouvailles’. De campagne ROSA had er dit jaar een stand en kreeg veel positieve reacties. Onze militanten waren druk in de weer met onze publicaties. Ze verkochten 100 exemplaren van ons maandblad en 7 abonnementen. Daarnaast werden heel wat boeken verkocht en was er grote interesse in onze lokale werking.
Strijdfonds
Een strijdbare linkse kracht die niet bang is om te zeggen waar het op staat en daar ook naar te handelen, dat is wat LSP is. Om onze activiteiten en campagnes te organiseren, zoeken we de middelen bij onze eigen mensen: leden, sympathisanten, gewone werkenden en jongeren die het eens zijn met bepaalde voorstellen en campagnes. Dat is niet de gemakkelijkste weg, maar je had toch niet gedacht dat het establishment de strijd tegen het kapitalisme gemakkelijk zou maken? Om onze werking mogelijk te maken, hebben we financiële steun nodig. Elk kwartaal (drie maanden) willen we 11.500 euro ophalen. O en W Vlaanderen: 3.872 € Bxl-W.Brab: 1.812 € Henegouwen-Namen: 764 € Vl Brab-Limburg: 610 € Luik-Lux: 581 € Antwerpen: 253 € Nationaal: 1.350 €
123% 79% 69% 58% 53% 14% 129%
TOTAAL: 9.241 €
80%
Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.
Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press
14
antifascisme
de
Linkse Socialist
Pano-reportage ontmaskert Schild & Vrienden voor breed publiek
Schild & Vrienden: wat het is en hoe het te bestrijden D e laatste weken ontstond heel wat ophef rond Schild & Vrienden. De ondertussen beruchte Pano-reportage ontmaskerde hen als aanzet tot extreemrechtse privémilitie. De meest gortige racistische, seksistische en lgbtqi+-fobe uitspraken en memes kwamen boven en leider Dries Van Langenhove riep leden op zich te bewapenen. Voor antifascisten kwam dit niet als een verrassing. Zo schreven zowel wij als bijvoorbeeld Apache het afgelopen jaar al artikels over Schild & Vrienden, maar de Panoreportage ontmaskerde hen voor een breed publiek. Een dossier over het hoe, wat, wie en vooral waarom van deze haatclub.
door
Koerian (Gent)
Waar komt Schild & Vrienden vandaan?
Het antwoord op die vraag is niet zo simpel als het misschien lijkt. De directe oorsprong ligt bij extreemrechtse studentenclubs KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) en NSV (Nationalistische Studentenvereniging), vooral de Gentse takken. Deze verenigingen steken hun donkerbruine karakter nauwelijks weg en organiseerden al meetings met ex-KKK voorman David Duke, het Italiaanse Blocco Studentesco (zelfverklaarde ‘fascisten van het derde millennium’). Ze intimideerden in het recente verleden militanten van onder andere Actief Linkse Studenten en Comac. Het activisme van de NSV stond de afgelopen jaren onder druk, onder meer door consequente antifascistische mobilisatie. Een radicale laag ging op zoek naar een manier om weer militanter en vooral gewelddadiger uit de hoek te komen. Van daaruit ontstond Schild & Vrienden (S&V). De groep had niet alleen contacten binnen NSV en KVHV, maar ook met andere sinistere clubs zoals het extreem conservatieve Maleizenklooster in Overijse (waar zoon Jambon actief bij betrokken was), het Franse Génération Identitaire of blogs als Red Ice. S&V is onderdeel van een wereldwijd vertakt extreemrechts netwerk. De opgang van Schild & Vrienden gebeurde niet in een politiek vacuüm. Na haar verkiezingsoverwinning in 2014 voerde N-VA een beleid van harde besparingen op de sociale zekerheid. Tegelijk maakt de rechtse regering veel geld vrij voor belastingcadeaus en wil ze miljarden besteden aan gevechtsvliegtuigen. De aandacht voor het asociale beleid wordt afgeleid door een racistische retoriek tegen migranten. Dit gaf zelfvertrouwen en ruimte aan extreemrechts om steeds verder te gaan wat haat en discriminatie betreft. Eenzelfde fenomeen zagen we in de VS waar de verkiezing van Trump de alt-
Er waren pogingen om het extreemrechtse activisme van achter de computer naar de straat te brengen. De wapenfetisj die in de Pano-reportage naar boven kwam, geeft een glimps van wat had kunnen gebeuren. Ondanks hun gladde voorkomen zijn de Schild & Vrienden een aanzet tot een extreemrechtse privémilitie om links en de vakbeweging te breken.
right bewegingen stimuleerde. De afgelopen jaren trok de N-VA het maatschappelijk debat naar rechts, waarbij sociale thema’s ondergesneeuwd werden door een focus op veiligheid en migratie (wat overigens ook kwesties zijn waarop niet kan geantwoord worden zonder tegen het asociale beleid in te gaan). Malcolm X wist het al: om het kapitalisme in stand te houden, moet de werkende klasse verdeeld worden. Verdeeldheid is nodig om verzet tegen het asociaal beleid te verzwakken. Dat extreemrechtse en fascistische groepjes de bakens helpen verzetten, is mooi meegenomen. Er waren dan ook talloze directe banden tussen Schild & Vrienden en de N-VA. Zelfverklaarde ‘eindbaas’ Dries Van Langenhove startte de groep als ordedienst bij de lezingen van Theo Francken aan de universiteiten. Wij schreven toen: “Francken gaf extreemrechts alle ruimte en moedigde hen aan. Niet verwonderlijk dat de eigen troepen zich nadien gesterkt voelden om een stap verder te gaan met openlijke intimidatie die zich niet tot het internet beperkte.” (De Linkse Socialist, zomer 2017). Heel wat Schild & Vrienden stonden en staan op verkiezingslijsten van lokale N-VA-afdelingen. Enkel wie na de reportage publiek bekend werd en hierdoor verbrand, moest van de lijsten. Geen enkele van deze jonge fascisten werd echter uit de partij gezet. Het overnemen van de antivluchtelingenretoriek door andere gevestigde partijen maakte dat er ook individuen opdoken bij CD&V en Open Vld. Maar het was toch vooral bij N-VA, en in mindere mate bij het Vlaams Belang, dat de meeste Schild & Vrienden opdoken.
Deed Schild & Vrienden meer dan memes maken?
rechtse privémilitie om links en de vakbeweging te breken.
Het doel van Schild & Vrienden is een patriarchaal, blank, Vlaanderen. Ze baseren zich op de Amerikaanse alt-right om hun organisatie vorm te geven. Ze willen naar eigen zeggen aan metapolitiek doen en het maatschappelijk debat naar rechts duwen. In feite willen ze vooral identitaire thema’s onder de aandacht brengen om sociale thema’s naar de achtergrond te duwen. Dit vertaalde zich in pogingen om fascistisch geïnspireerde termen als ‘omvolking’ en ‘leugenpers’ of complottheorieën à la cultuurmarxisme of de linkse gedachtenpolitie te propageren. Memes waren daarbij een middel. Door de fascistische boodschap als ‘humor’ te verpakken, hoopten ze een soort van gewenning te creëren voor hun ideeën. In hun pogingen om links te intimideren of monddood te maken, gingen ze echter ook verder. Ze vielen consequent en gecoördineerd progressieve mensen op sociale media lastig: zo werden deelnemers aan de vrouwenstaking aan de Ugent bedreigd met verkrachting en werden leden van de Comac bestookt met bedreigingen. Hoewel Schild & Vrienden niet de kracht had om gecoördineerde mobilisaties te houden en ze uit angst voor tegenmobilisatie de acties nooit aankondigden, werd wel overgegaan tot straatgeweld. Een actie voor een humaner asielbeleid aan het Gentse Gravensteen werd bestormd waarbij activisten bedreigd werden en er sprake was van vandalisme. Voortbouwend op intimidatiepogingen van Jong N-VA en KVHV werd geprobeerd om stakersposten van de spoorbonden aan station Gent Sint-Pieters te verstoren. Op 1 mei drongen ze het ABVV-lokaal binnen om een vlag van de vakbond te stelen, die vervolgens in brand werd gestoken. Er waren pogingen om het extreemrechtse activisme van achter de computer naar de straat te brengen. De wapenfetisj die in de Pano-reportage naar boven kwam, geeft een glimps van wat had kunnen gebeuren. Ondanks hun gladde voorkomen zijn de Schild & Vrienden een aanzet tot een extreem-
Hoe kon Schild & Vrienden zo snel groot worden?
Voor alle duidelijkheid: Schild & Vrienden was niet groot en kon dat ook niet worden. Een openlijk fascistische groepering vindt vandaag geen bredere steun in de samenleving. Wel was er een snelle opmars van de groep op sociale media en vervolgens ook in de gevestigde media. S&V zocht steeds de snelle, goed op beeld plakkende provocatie op. Ook dat leerden ze van altright. In een tijd waar media in private handen zijn en met zo weinig mogelijk middelen winst moeten maken, scoren racisme en provocaties als curiositeit. De Morgen, VRT, Humo en vele anderen hapten maar al te graag toe met interviews die van Van Langenhove een bekende naam maakten. Het bereik stond niet in verhouding tot de werkelijke omvang van de groep. Pano toonde dat er in de geheime groep wel 800 tot 900 mensen zaten, maar ook dat er 140 mensen waren die minstens één activiteit bezochten en slechts een veertigtal echt actieve leden. Het ging om dezelfde leden van KVHV, NSV en Jong N-VA die de groep hadden opgericht. Zal Schild & Vrienden nu een stille dood sterven?
De Pano-reportage heeft een klap uitgedeeld, maar S&V is allesbehalve dood en begraven. Onder druk van de brede verontwaardiging is Van Langenhove geschorst aan de Ugent, de KU Leuven bood hem echter meteen een plekje aan. De eerste dagen struikelden N-VA mandatarissen bijna over elkaar om zich te distantiëren, een paar dagen later klonk het dat we geen heksenjacht moesten houden. Ook juridische stappen zullen mogelijk niet veel zoden aan de dijk zetten, zoals eerder aangetoond werd met de veroordeling van het Vlaams Blok. De gemediatiseerde verontwaardiging en de juridische stappen zijn lastig voor Van Langenhove en co, maar dit zal niet volstaan om te verhinderen dat er nieuwe extreemrechtse groepen opduiken. S&V was evenmin de eerste: in 2007 raakte bekend dat er een extreemrechtse terreurgroep in het leger actief was (BBET: Bloed, Bodem, Eer en Trouw) en begin jaren 1980 werd de Vlaamse Militantenorde (VMO) als privémilitie verboden. Wat kunnen we dan wel doen?
Extreemrechts kan enkel op straat gestopt worden. We moeten de brede verontwaardiging na de Pano-reportage activeren in mobilisatie waarmee de druk opgevoerd wordt om extreemrechts te isoleren. Deze mobilisatie kan een structurele uiting krijgen in actiecomités tegen discriminatie in verschillende scholen, faculteiten en werkplaatsen, niet alleen om een beweging tegen haat uit te bouwen maar ook om te reageren op elk geval van discriminatie. Dat verhoogt ondermijnt het zelfvertrouwen van extreemrechts om zich te organiseren. Een systeem van tekorten leidt tot verdeeldheid, strijden tegen racisme en haat kan niet als de voedingsbodem ongemoeid gelaten wordt. We moeten sociale thema’s op de agenda zetten: eisen die de meerderheid van de bevolking verenigen en waarmee de verdeeldheid dus overstegen wordt. Goede jobs, betaalbaar wonen, gratis onderwijs, degelijke openbare diensten, leefbare pensioenen, … zijn immers nodig voor iedereen.
Actie tegen Schild & Vrienden in Gent op
Blokbuster extreemrec
V
elen vragen zich na de Pano-reportage over Schild en Vrienden af hoe dit mogelijk is. Hoe kon een dergelijke groep gedijen en zich nestelen in instellingen als de universiteitsraden of jongerenadviesraden? door Els Deschoemacker, voormalig coördinator nationale stuurgroep Blokbuster in de jaren 1990
De verklaring vindt men in het racistische klimaat dat al veel jaren opgeklopt wordt. Daarbij worden telkens weer nieuwe grenzen overschreden in het demoniseren van vluchtelingen en migranten. Als we het toestaan, gaat een racistisch en anti-migrantendiscours tot het nieuwe normaal behoren. Alle traditionele politici hebben boter op het hoofd, net als de massamedia die de spreekbuis geworden zijn voor rechts en nog rechtser. Zonder verpinken gaat de regering-Michel, de N-VA op kop, verder dan gelijk welke vorige. Meer dan haar voorgangers beroept ze zich op een retoriek van verdeel-enheers. Om zich van een sociale basis te verzekeren, neemt ze niet de besparingslogica, die ze met de grootste verbetenheid blijft doorduwen, maar de zwakste maatschappelijke groepen in haar vizier. Wie op de vlucht is voor oorlog, geweld, politieke vervolging en extreme armoede, wordt verantwoordelijk gemaakt voor de sociale malaise die de besparingen veroorzaken. Extreemrechts gedijt in een sociale woestijn – lessen uit de jaren ‘90
Een gelijkaardige periode deed zich begin jaren ’90 voor. Toen kregen de sociaaldemocratie en de communistische partijen, de traditionele politieke partijen van de werkende bevolking, grote klappen. Ze verlieten het socialistische gedachtengoed en elke verwijzing naar klassenstrijd. Het is het begin van het openlijk omarmen van de vrije markt. Met een sociaaldemocratische meerderheid drong de EU elk land in de Eurozone een budgettair keurslijf op, werden de sociale uitgaven dras-
antifascisme
www.socialisme.be oktober 2018
15
Schokkend geweld in Chemnitz, gevolgd door massaal protest Neonazi’s mobiliseerden eind augustus naar de Oost-Duitse stad Chemnitz om te jagen op (vermeende) migranten, niet-Duitsers, linkse activisten en journalisten. Aanleiding was de tragische dood van een 35-jarige man op een stadsfeest in Chemnitz. De context is er één van toenemend extreemrechts geweld. Het electoraal succes van de rechts populistische AfD en de racistische toespraken door haar kopstukken sterken de extreemrechtse brandstichters en geweldenaars. Terwijl de politie toekeek, ging de rechtse meute te keer. De neonazi’s kregen enkele lokale mensen mee en waren op hun grootste actie met 5.000. Dat is veel, maar de tegenacties werden al gauw groter. Enkele dagen nadien betoogden 10.000 in de wijk Neukölln in Berlijn. In Chemnitz zelf waren er grote antiracistische mobilisaties, waaronder een concert met 50.000 aanwezigen onder de titel ‘wij zijn met meer’.
Syndicalisten tegen fascisme
6 september
en de strijd tegen chts – lessen voor vandaag tisch ingeperkt en was er een golf aan privatiseringen. Vooral extreemrechts profiteerde van dit verraad aan wat de arbeidersbeweging gedurende decennia aan sociale verworvenheden had opgebouwd. Neofascistische groepen vonden ingang en kregen zelfvertrouwen om actief naar buiten te treden. Zoals vandaag mondde dit snel uit in gewelddaden in OostDuitsland, in Rostock en Solingen, waar vluchtelingencentra in brand werden gestoken. Jongeren uit achtergestelde wijken werden op sleeptouw genomen voor radicale actie tegen “massamigratie.” Het deed de wereld opschrikken en creëerde de eerste massale jongerenbeweging na de val van de muur. Het bracht een antiracistische mobilisatie op gang, vele malen sterker dan wat racisten toen ooit op de been kregen. In de zomer van 1991, enkele maanden voor zwarte zondag, lagen de voorlopers van LSP aan de basis van de antiracismecampagne Blokbuster, die vandaag nog actief is. Een jaar later werd het internationale YRE (Youth against Racism in Europe) opgezet, dat in oktober 1992 in Brussel een internationale mars tegen racisme hield met 40.000 deelnemers. Blokbuster werd het instrument voor hoofdzakelijk jongeren om in hun scholen, wijken, jeugdhuizen, … de discussie aan te gaan, racisme niet te tolereren, de publieke ruimte terug op te eisen, … en de opmars van het Vlaams Blok af te remmen. Er volgde een periode van kleine en grotere mobilisaties, acties op school en scholierenstakingen, ludieke en minder ludieke acties waarbij altijd geprotesteerd werd tegen meetings en betogingen van extreemrechts, en deze soms, afhankelijk van de krachtsverhoudingen, niet konden doorgaan. Electoraal kon de antiracismebeweging het Vlaams Blok niet stoppen, maar het bemoeilijkte de toegang van extreemrechts tot de straat en de jongeren in het bijzonder en het zette de traditionele politici onder druk om er vooral niet mee in coalitie te gaan. Het leidde tot het cordon sanitaire, nog steeds in voege, en een proces met veroordeling van het Vlaams Blok voor aanzetten tot racisme, haat en geweld. De partij werd verboden, maar herrees
als Vlaams Belang. Datzelfde jaar behaalde ze haar sterkste electorale score ooit: 24,2% in Vlaanderen. Jobs, geen racisme
Dit is een belangrijk les voor vandaag waarvoor wij toen al waarschuwden. De strijd tegen racisme moet gekoppeld worden aan een programma tegen sociale afbraak. Daarom hebben we ons ook altijd georiënteerd op de arbeidersbeweging en in het bijzonder de vakbonden. Net als vandaag zette verdeel-enheers toen de maatschappelijke toon. Een slogan van het Vlaams Blok was “500.000 werklozen, 500.000 migranten.” Niet zozeer vluchtelingen, maar wie hier kwam om te werken, werd in het vizier genomen. De snel toenemende werkloosheid zorgde voor competitie op de arbeidsmarkt. Onze slogan “Jobs geen racisme” had als doel een programma en benadering aan te reiken waarmee we niet enkel de overtuigden wilden bereiken, maar de sociale basis van extreemrechts, door die te betrekken in de sociale strijd. Met een moralistisch discours zou links de verloren stemmen aan rechts nooit kunnen terugwinnen, argumenteerden wij. Daarvoor was een antwoord op de materiële basis voor extreemrechts nodig. Onder de arbeidersklasse heerste een gevoel van onzekerheid en verlatenheid. Het neoliberale ideologische offensief verengde maatschappelijke problemen steeds tot het individu. Het afbrokkelen van het sociaal netwerk in de armste wijken maakte deze groepen vatbaar voor de verdelende propaganda van extreemrechts. Vandaag zijn die sociale spanningen niet verdwenen, integendeel. De crisis van tien jaar geleden heeft de sociale afbraak nog versneld. Niet toevallig zien we een nieuwe opflakkering van extreemrechts, met racistisch geweld in Chemnitz, maar ook de verkiezing van Trump in de VS, Salvini in Italië, de coalitie met extreemrechts in Oostenrijk, …. Crisis van het kapitalisme zet maatschappijverandering op de agenda
Sinds de crisis van 2008 wordt een
hele generatie jongeren geconfronteerd met de realiteit dat ze slechter af zullen zijn dan hun ouders. Het programma van antiracisten moet hen organiseren en de strijd tegen racisme koppelen aan die voor een andere maatschappij. Dit is de enige manier om het gras van onder de voeten van extreemrechts te maaien. Dit is geen utopisch perspectief. De crisis van het kapitalisme zal onvermijdelijk de terugkeer inluiden van klassenstrijd en een hernieuwde interesse in socialistische ideeën. In enkele landen staat deze nieuwe generatie reeds op straat en neemt ze het voortouw in massaprotest. In Spanje, Ierland, de VS, Frankrijk, Groot-Brittannië, … krijgt de kapitalistische klasse te maken met een nieuwe gepolitiseerde en geradicaliseerde generatie die de breuk met het kapitalisme begint te maken. Die generatie begint haar stempel op de politieke agenda te drukken. Waar ze massaal in actie gaat, put ze vertrouwen en begint ze de heersende klasse uit te dagen. Het is een voorbode van wat zich ook in België zal ontwikkelen. Het initiatief van de Actief Linkse Studenten en campagne ROSA voor een Student Walkout in Gent als reactie op S&V kan een belangrijke ontsteker zijn. Een juridische aanpak zal niet volstaan, net zo min als een moralistisch discours. De Walkout kan leiden tot antiracismecomités in de scholen, die extreemrechts bestrijden waar het de kop op steekt. Als jongeren het idee krijgen dat ze verandering kunnen afdwingen, zal niets hen nog tegenhouden. Door mobilisatie kunnen ze opnieuw tonen dat ze sterker staan. Maar een belangrijke les van de antiracismestrijd in de jaren ’90 is dat dit niet volstaat. Naast mobilisatie is een politiek antwoord vereist dat ingaat tegen het klimaat van racisme en discriminatie dat in de massamedia het grote woord voert. Het moet ook de strijd van jongeren verbinden met die van de hele werkende klasse via een programma van socialistische maatschappijverandering. Dat is de enige garantie om voor eens en altijd komaf te maken met een wereld waarin een kleine minderheid de meerderheid veroordeelt tot een strijd voor de door haar gecreëerde tekorten.
De vakbond ACOD aan de UGent roept op tot mobilisatie tegen extreemrechts. Het is belangrijk dat het protest door zowel jongeren als vakbondsleden wordt gedragen: “Als vakbond komen we op voor een solidaire maatschappij waarin eenieder een plaats heeft, ongeacht geslacht, gender, religie, etnische afkomst of seksuele voorkeur. We vinden dat organisaties en individuen die op een dergelijke manier racisme, seksisme, homofobie en oproepen tot geweld verspreiden geen plaats hebben aan onze universiteit, laat staan in onze bestuursorganen.” Na de schorsing van Van Langenhove is het probleem niet opgelost, erkent ACOD. “In de Sociale Raad van de UGent, en ook in andere bestuurs- en beleidsorganen van de UGent, zitten nog steeds leden van Schild en Vrienden. Daarnaast zijn er ook de extreemrechtse studentenorganisaties NSV en KVHV, waarmee Schild en Vrienden nauwe banden onderhoudt, en waarvan leden regelmatig aanwezig waren op acties van Schild en Vrienden. Zij hebben de voorbije jaren de activiteiten van Schild en Vrienden gefaciliteerd, en er actief aan deelgenomen. Wij zullen niet tolereren dat zij de tradities van Schild en Vrienden aan de UGent verderzetten.” De vakbond roept op tot de protestacties tegen Schild & Vrienden en pleit daarbij onder meer voor “een universiteit vrij van racisme, seksisme, antisemitisme, homofobie of extreemrechts geweld” en voor “een sociaal beleid, investeringen in onderwijs en andere openbare voorzieningen om de sociale voedingsbodem van extreemrechts weg te nemen.”
Tim Joosen van ACOD UGent op een actie tegen Schild & Vrienden in Gent. Foto: Jean-Marie Versyp
Leon Trotski over het fascisme Het boek ‘Fascisme: wat het is en hoe het te bestrijden’ door Leon Trotski brengt een analyse van hoe het fascisme in Duitsland een opgang kon maken, maar ook van hoe de strijd ertegen kon gevoerd en gewonnen worden. Vandaag zitten we uiteraard in een andere context, maar het blijft nuttige lectuur met veel lessen voor vandaag. We bieden dit boek (344 bladzijden) voor een promotieprijs aan: 12 euro (of 15 euro verzending inbegrepen).
strijd
solidariteit
socialisme
maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j nr 378 oktober 2018
€2
€5 steunprijs
Racisme, seksisme en homofobie
verdwijnen niet zonder strijd O
p de sociale puinhopen van deze besparingsregering die niet aarzelt om verdeeldheid te zaaien, vinden extremistische groepjes een groter zelfvertrouwen. Haatgroepen als Schild & Vrienden die hoog oplopen met Hitler en de holocaust, vrouwen zien als broedmachines en schoonmaakslaven, minderheden willen ‘opkuisen’, … hebben het gevoel dat ze onder deze regering groen licht krijgen om brutaler en gewelddadiger naar buiten te komen. Daarbij wordt niet toevallig vaak verwezen naar de walgelijke retoriek van Theo ‘Trump’ Francken. door
Sander (Dendermonde)
Tientallen van die Schild & Vrienden waren actief binnen Jong N-VA en stonden zelfs op de kieslijsten. Het nieuws van de duizenden haatberichten en bijhorende acties van geweld, intimidatie en provocatie leidde tot ontkenning en minimalisering. ‘We gaan toch geen heksenjacht organiseren’, klonk het. ‘Het was maar om te lachen’, zeiden ze. Racisme en haat zijn nochtans nooit grappig. Het begrip dat er bij N-VA niet is voor transmigranten, vluchtelingen, werklozen, werknemers die een leefbaar pensioen willen, zieke ambtenaren, … is er wel voor de eigen jongeren die met neonazisme dwepen.
Het Vlaams Belang, dat moet concurreren met de N-VA, doet zelfs geen moeite om afstand te nemen van aanhangers van Schild & Vrienden (S&V) of andere aangebrande leden. Zo werd bekend dat de voorzitter van het VB in Dendermonde, Ilse Annemans, op Russische sociale media Hitler aanprees. De zelfverklaarde ‘eindbaas’ van Schild & Vrienden, Dries Van Langenhove, was eind 2015 spreker op een reeks interne vormingen van de Vlaams Belang Jongeren. Eerder dit jaar verklaarde Siegfried Bracke dat hij de mening van Dries Van Langenhove in een zoveelste kranteninterview “heerlijk uitdagend”
vond. Ze vonden elkaar in hun verdediging van het harde besparingsbeleid tegen al wie het aandurfde om te protesteren. Stakingspiketten werden lastiggevallen en het ABVV-lokaal in Gent werd het slachtoffer van inbraak en vandalisme. Deze zomer werd opgeroepen om de staking van de afvalophalers van Ivago te saboteren door zelf huisvuil op te halen. De fils-à-papas van S&V hielden het bij het ophalen van de enkele vuilniszakken die nodig waren om er een filmpje over te maken. Racisme, seksisme, LGBTQI+-fobie aanklagen is belangrijk, maar het volstaat niet. We moeten mobiliseren en actieve strijd voeren tegen de voedingsbodem van verdeeldheid. Als we dit niet doen, zal extreemrechts steeds verder gaan. Dan krijgen we toestanden zoals in het Oost-Duitse Chemnitz, waar duizenden extreemrechtse militanten amok maakten. Gelukkig waren er ook daar nadien meer betogers op de antifascistische mobilisaties. De uitsluiting van Van Langenhove aan de UGent is een begin, maar lost de zaak niet op. Militanten van S&V zijn nog steeds actief aan
w w w. s o c i a l i s m e . b e
de universiteit en organisaties waaruit ze komen (zoals KVHV, NSV), worden zelfs gesubsidieerd door de universiteit. Er is geen bredere steun voor extreemrechts, dat bleek ook uit de verontwaardiging na de Pano reportage. Mobilisatie kan extreemrechts isoleren zodat het niet durft over te gaan tot nieuwe gewelddaden en niet langer aanvaard wordt in traditionele partijen en media. Na de eerste acties tegen Schild & Vrienden mogen we niet berusten, maar moeten we ons verder organiseren. Kapitalisme heeft verdeeldheid nodig en dat maakt dat groepen als S&V steeds opnieuw kunnen opduiken. Om de wanhoop en angst waarmee extreemrechts en populistisch rechts zich kunnen voeden te stoppen, moeten we opkomen voor investeringen in gratis en degelijk onderwijs, sociale huisvesting, zorg, werk voor iedereen door de arbeidsduur te verminderen met behoud van loon en extra aanwervingen, … Wij staan voor een socialistisch alternatief op de kapitalistische winsthonger met zijn besparingen, verrijking van een kleine minderheid, oorlogen en uitbuiting van de meerderheid van de bevolking.