België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269
strijd
solidariteit
socialisme
maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j nr 383 april 2019
ALLES WORDT DUURDER, MAAR ONZE LONEN VOLGEN NIET
€2
Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek
€5 steunprijs
T H C A R K ! P N O O O O K L R R E E E M ME
K
en je dat: stress voor het einde van de maand of voor die factuur die elk ogenblik kan vallen? Nooit eerder werd zoveel rijkdom geproduceerd, maar toch is er heel veel onzekerheid en armoede. Ook wie werkt is daar niet immuun voor: op het einde van het loon schiet vaak nog een stukje maand over. door
Wij strijden voor:
Nicolas Croes
Op 11 maart publiceerde Test Aankoop een De hold-up door de bende-Michel rapport over de koopkracht in 2018 (1). Daaruit Op 22 maart titelden de kranten van de groep blijkt dat een meerderheid van de bevolking (56%) moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen. Sudpresse: “Explosie van levenskost: + 2,3% in Slechts 39% van de Belgen kan ‘vrij gemakkelijk’ 2018.” Door de indexsprong is er de afgelopen alle uitgaven en facturen betalen. Voor 34% van de drie jaar 7,5 miljard euro van de werkenden geondervraagden zijn uitgaven voor gezondheidszorg stolen. Ondanks grote winsten voor de bedrijven moeilijk, erg moeilijk of onmogelijk. 43% bespaart kwam het Interprofessioneel Akkoord (IPA) niet op uitgaven voor “cultuur en ontspanning.” Een verder dan een loonsverhoging van 1,1% bovenop derde verwacht dat hun financiële situatie dit jaar de index. Voor het minimumloon gaat het om een wel erg magere opslag van 10 cent bruto per uur! zal verslechteren. Verschillende ABVV-afdelingen die het IPA In dezelfde periode publiceerde het Europees Vakbondsinstituut (ETUI) een studie over verwerpen verdedigen het idee van een algemene koopkracht in de Europese Unie. Daaruit bleek staking uit protest tegen de beledigende loonnorm dat het slecht gesteld is met de koopkracht van van 1,1%. In Waals-Brabant kwam het ABVV Belgische werkenden (2). De mutualiteit Solidaris met forse kritiek op de beperkte voorstellen rond kwam met een “Barometer van het welzijn en woon-werkverkeer, terwijl duizenden jongeren vertrouwen” (3). De conclusies zijn alarmerend: op straat komen in klimaatacties die ambitieuze het welzijn van de bevolking gaat er al vier jaar maatregelen rond openbaar vervoer eisen. Onder druk van acties is de stemming in het op achteruit. De ongelijkheid neemt drastisch toe, zelfs in die mate dat meer dan twee derden van de Waals Parlement over een aanval op de subsidies voor tewerkstelling in de non-profit, de lokale Belgen de ongelijkheid ondraaglijk vindt. overheden en het onderwijs van tafel geveegd. Voetnoten Na een actieplan met verschillende sterke mo1) “Test Aankoop-index: 823 500 Belgen hebben te maken bilisaties en op 18 maart nog een betoging met met armoede”, test-aankoop.be, 11 maart 2019 12.000 aanwezigen, durfde de Waalse regering 2) Pouvoir d'achat des Belges en baisse: ‘‘Les données van MR en CDH het voorstel niet meer ter stemmoyennes cachent des poches de pauvreté’’, rtbf.info, 19 ming voorleggen. Het toont de weg vooruit: geormaart 2019 ganiseerde strijd met een oplopend actieplan om 3) Baromètre ‘‘confiance et bien-être’’ 2019 de Solidaris, onze verworvenheden te verdedigen en er nieuwe en collaboration avec la MGEN (Mutuelle générale de l'É- af te dwingen!
Lonen en uitkeringen die ons toelaten om te leven, niet gewoon te overleven! Verhoog het minimumloon tot 14 euro per uur (2.300 euro bruto per maand) Gelijk loon voor gelijk werk! In 2017 bedroeg de loonkloof tussen mannen en vrouwen nog steeds 20%... Individualiseer de sociale rechten (werkloosheidsuitkeringen, OCMW, …) door het statuut van ‘samenwonende’ af te schaffen. Sociale bescherming mag niet afhankelijk zijn van onze familiale situatie Herstel van de volledige indexatie van de lonen en uitkeringen waarbij de index een uitdrukking is van de reële levenskost. Afschaffing van de wet van 1996 op het concurrentievermogen die de lonen op dieet zet. Verhoging van alle uitkeringen tot boven de armoedegrens (1.115 euro netto per maand voor een alleenstaande) Geen enkel pensioen onder de 1.500 euro netto per maand! Collectieve arbeidsduurvermindering met bijkomende aanwervingen, zonder loonverlies en met verlaging van de werkdruk!
ducation nationale, France)
8 maart Internationale vrouwendag is terug dag van strijd!
verkiezingen Sterktes en beperkingen van het PVDA-programma
Algerije Massale beweging doet regime van Bouteflika wankelen
7
8-9
10
w w w. s o c i a l i s m e . b e
2
onze mening
de
Linkse Socialist
Nog jarenlang miljarden besparen?
EDITO door
Nicolas Croes
Op 26 mei rechts bestrijden door PVDA te stemmen
I
n februari bezorgde een ‘gunstige wind’ een voorlopige versie van de vooruitzichten van het Planbureau aan de redacties van De Tijd en L’Echo. De definitieve versie wordt pas in juni verwacht. Het rapport is ondubbelzinnig: we zullen nog meer de broekriem moeten aanhalen en nog geen beetje. De rechtse regering-Michel/De Wever stelde zichzelf voor als een ‘economische herstelregering’ die ‘noodzakelijke hervormingen’ doorvoerde om de begroting op orde te stellen. Na alle harde besparingen krijgen we nu te horen dat er nog meer aanvallen op onze levensstandaard ‘nodig’ zijn! Het Planbureau stelt dat de economie van de eurozone na de crisis van tien jaar geleden een hoogtepunt kende in 2017. Dat jaar was er een economische groei van 2,5%. Sindsdien neemt de groei af. In België was er in 2017 een economische groei van 1,7%, in 2018 daalde dit tot 1,4%. Volgens het Planbureau moeten we niet meer verwachten dan 1,3% in 2019 en 1,4% in 2020. Tussen 2021 en 2014 wordt een groei voorzien van ongeveer 1,2%. Het Planbureau stelt dat deze groei moet aangedreven worden door de consumptie van gezinnen. De export zou immers lichtjes afnemen. Maar het besparingsbeleid door Michel en zijn bende vermindert net onze koopkracht. Het resultaat van de verzwakkende economie is dat het begrotingstekort terug zal stijgen. In 2019 zou er een tekort van 1,7% van het BBP zijn. Het betekent dat de volgende regering maar liefst 7,7 miljard euro moet vinden! Om dat cijfer wat te concretiseren: dat is drie keer zoveel als de besparingen in de gezondheidszorg tussen 2014 en 2019 (2,1 miljard euro). Die besparingsoperatie wordt door de mutualiteit Solidaris omschreven als “ongezien.” De directeur van de studiedienst van Solidaris, Jean-Marc Laasman, vatte het samen: “De patiënt wordt geofferd op het altaar van de besparingen.” Het Planbureau waarschuwt nu dat er nog zware inspanningen nodig zijn. Het tekort zou oplopen tot 2,6% in 2024. Tenminste als de regels van de Europese Unie en de dictaten van de ‘vrije’ markt worden nageleefd. Het kan én moet anders!
In een reactie op het nieuws van de vooruitzichten van het Planbureau bevestigde vice-premier Kris Peeters (CD&V) dat de volgende regering een “ernstige besparingsoperatie” zal doorvoeren. Als we hen laten doen, is
Politiek beperkt zich nooit tot een kwestie van rekenen, of het nu over verkiezingen gaat of het opstellen van een begroting. Het is een levendig proces dat bepaald wordt door de evolutie van de krachtsverhoudingen, onder meer en vooral op straat.
het einde van de tunnel nog lang niet in zicht! In de huidige omstandigheden kunnen we rechts het best stoppen met een stem voor de PVDA. De sociaaldemocratie en de groenen brachten heel wat kritiek op de federale regering en het besparingsbeleid, maar het is niet uitgesloten dat ze rechts sneller zullen depanneren dan dat ze een linkse regering op de been brengen, bijvoorbeeld in Wallonië. Na de gemeenteraadsverkiezingen stapte Ecolo in heel wat coalities met MR. Groen deed hetzelfde met de N-VA. De vakbonden moeten daar in hun stemoproep rekening mee houden en vooral een actieve campagne voeren rond de eigen eisen. De PVDA staat voor een grote verantwoordelijkheid, zeker langs Franstalige kant. Een progressieve meerderheid is volgens de peilingen mogelijk in Wallonië. Hoe vermijden we een herhaling van de mislukte onderhandelingen voor linkse meerderheden in de gemeenten? PS en Ecolo beweren vakbondseisen zoals verhoging van het minimumloon tot 14 euro per uur, minimumpensioen van 1.500 euro per maand of verlaging van de pensioenleeftijd tot 65 jaar te steunen. Waarom die eisen niet als basis nemen voor toekomstige onderhandelingen – gekoppeld aan een plan van massale publieke investeringen voor het klimaat en de sociale noden - en nu al campagne in die richting voeren? Laat de PS en Ecolo zich vandaag uitspreken over zo’n coalitie in plaats van zich hypocriet te verschuilen achter ‘de keuze van de kiezer.’ We kunnen hen beter dwingen om zich uit te spreken in plaats van in hun spel te stappen. Politiek beperkt zich nooit tot een kwestie van rekenen, of het nu over verkiezingen gaat of het opstellen van een begroting. Het is een levendig proces dat bepaald wordt door de evolutie van de krachtsverhoudingen, onder meer en vooral op straat. De PVDA moet waarschuwen dat elke progressieve maatregel onvermijdelijk op verzet van het kapitaal en zijn bondgenoten botst en dat we de volgende stap nu al moeten voorbereiden. Als de PVDA deze aanpak vermijdt, zal ze veroordeeld blijven tot commentaar geven op gebeurtenissen van buitenaf, tot de kiezers en activisten elders op zoek gaan naar een uitdrukking van hun roep om verandering. •
Lees onze analyse van het kiesprogramma van PVDA op pagina’s 8 en 9
In de vorige editie van deze krant publiceerden we een open brief van LSP aan de PVDA met een voorstel tot samenwerking. Hierop kwam nog geen antwoord. De brief kan nagelezen worden op onze website.
Foto: Jean-Marie Versyp
Communautaire frigo nog vijf jaar dicht?
H
et vervroegde vertrek van N-VA uit de federale regering werd door CD&V en MR aangegrepen om voor te stellen dat geen artikels uit de grondwet voor herziening vatbaar verklaard worden. Hierdoor zou er na de verkiezingen geen nieuwe staatshervorming mogelijk zijn. N-VA was uiteraard not amused en stelde voor om de volledige grondwet voor herziening vatbaar te verklaren zodat alle opties mogelijk bleven.
door
Geert Cool
CD&V verklaarde voorstander te zijn van een grondwetsherziening en nieuwe staatshervorming. Maar dan wel pas in 2024 en niet nu. Volgens CD&V moeten de Vlaamse partijen tegen dan samen nieuwe Vlaamse eisen formuleren. Waar Open VLD en Groen pleiten voor het overhevelen van enkele bevoegdheden naar het federale niveau, is CD&V daar resoluut tegen gekant (om de Vlaamsgezinde vleugel toch iets aan te bieden). N-VA is dat uiteraard nog meer. Hoe op deze basis gezamenlijke Vlaamse eisen kunnen geformuleerd worden, is onduidelijk. Bij gebrek aan een akkoord over artikels in de grondwet die voor herziening vatbaar verklaard worden, komt er geen dergelijke lijst. Het betekent meteen ook dat het parlement niet uiterlijk 40 dagen voor de verkiezingen ontbonden wordt, maar kan doorwerken tot eind april. Met de Paasvakantie erbij was de laatste zitting anders op 4 april. “Veel zaken zitten al erg ver in de pijplijn. Als we meer tijd no-
De politieke, sociale en economische crisissen ondermijnen de autoriteit van alle politieke instellingen. Dit zet druk op het ingewikkelde Belgische model. De vraag in welke mate deze druk communautair ingevuld wordt, hangt sterk af van de mate waarin de arbeidersbeweging haar eisen en bekommernissen centraal in het debat kan plaatsen op basis van offensieve strijd om verworvenheden af te dwingen. Peter Mertens en Raoul Hedebouw (Foto: Liesbeth)
dig hebben om ze af te werken, moeten we die nemen,” stelde CD&Vfractieleider Servais Verherstraeten. Vanuit de oppositie kwam er steun van de PS. Ahmed Laaouej verklaarde: “We moeten erover waken dat we sommige dossiers nog tot een goed einde brengen. Daarbij denk ik aan de klimaatwet.” Of daar bij N-VA veel enthousiasme voor zal zijn na het afwijzen van een grondwetsherziening is nog maar de vraag. De minderheidsregering wil de communautaire kwestie nogmaals vijf jaar in de frigo te houden. Het zal N-VA echter niet tegenhouden om de communautaire kaart te trekken. Met het sociaaleconomische bilan van een asociale besparingsregering die een gat in de begroting van 7 miljard euro achterlaat, valt immers weinig steun te winnen. Volgens de peilingen wordt het moeilijk om N-VA uit de Vlaamse regering te houden, op federaal vlak kan dat gemakkelijker. Langs Franstalige kant en in Brussel is een rechtse regering volgens de peilingen erg onwaarschijnlijk: zowel MR als CDH verliezen. Een verschillende samenstelling van de regionale en federale regeringen is niet langer uitzonderlijk. Maar indien N-VA enkel in de Vlaamse regering zit, zal dit de communautaire druk vergroten. Bart De Wever volgt dan Geert Bourgeois op die op pensioen naar het Europees Parlement wordt gestuurd. Volgens de eigen statuten is N-VA voorstander van Vlaamse onafhankelijkheid, maar daarvoor is er onvoldoende steun onder de bevolking. Een studie besteld door Groen bevestigde dit in maart nogmaals: 14% is voorstander van een onafhankelijk Vlaanderen, ongeveer evenveel als de 13,2% die een unitaire staat zonder regionale regeringen wil. Een iets grotere groep van 17,3% van de Vlamingen wil een confederale staat, de overgrote meerderheid wil een federaal model. De politieke, sociale en economische crisissen ondermijnen de autoriteit van alle politieke instellingen. Dit zet druk op het ingewikkelde Belgische model. De vraag in welke mate deze druk communautair ingevuld wordt, hangt sterk af van de mate waarin de arbeidersbeweging haar eisen en bekommernissen centraal in het debat kan plaatsen op basis van offensieve strijd om verworvenheden af te dwingen.
Nieuws
www.socialisme.be april 2019
Brussel: oproep voor een strijdbare 1 mei!
D
e laatste twee eeuwen waren periodes van onafgebroken strijd voor de afschaffing van kinderarbeid, voor een vermindering van de arbeidsduur, voor waardige arbeidsomstandigheden. Kortom, voor een waardig leven. In deze context stonden de Amerikaanse arbeiders op 1 mei 1886 op om een werkdag van 8 uren en meer sociale rechtvaardigheid te eisen.
oproep door
ACOD LRB
Vandaag, na 40 jaar neoliberale aanvallen, richten het patronaat en zijn politieke vertegenwoordigers zich steeds hardnekkiger op het vernietigen van onze sociale verworvenheden, die we door een lange strijd van de arbeidersbeweging bereikt hebben. Hun strategie van winstmaximalisatie, die erop gericht is onze sociale zekerheid af te schaffen en onze openbare diensten te privatiseren, is een ramp voor de arbeiders, en voor ons milieu. Het laatste voorbeeld van het sociale bloedbad bij Proximus toont eens te meer hoe de werkenden opgeofferd worden ten bate van de aandeelhouders die zich elke dag opnieuw verrijken. De rijkdommen die de arbeiders produceren, komen zo terecht bij de 1% rijksten, met als voornaamste gevolg een explosie van ongelijkheid. Terwijl we in een rijk land wonen, leeft 1 op de 5 Brusselse families onder de armoedegrens, en het aantal daklozen is nog nooit zo hoog geweest; de arbeidsomstandigheden worden slechter en de lonen gaan omlaag; werklozen en de zieke werknemers worden als doelwit beschouwd; arbeiders zonder papieren en migranten worden gecriminaliseerd en sommigen wor-
Laten we op 1 mei samen een vuist maken om onze eisen en onze vastberadenheid kracht bij te zetten om de motor te vormen van een alternatief systeem, radicaal verschillend van het huidige. den over de grens gezet; vrouwen zijn slachtoffer van discriminatie en worden lastiggevallen; de algemene en geïnstitutionaliseerde flexibilisering en verarming bieden geen enkel perspectief aan de jongeren. Gelet op de nood aan een leefbare planeet en aan verzet tegen de woekerende identitaire stromingen in Europa en de wereld, wordt het hoog tijd om actie te ondernemen en werk te maken van een gezamen-
lijke strijd voor rechtvaardigheid op sociaal, fiscaal en milieuvlak. Ongeacht de kleur die we vertegenwoordigen in onze dagelijkse strijd, maken we op 1 mei samen een vuist om onze eisen en onze vastberadenheid kracht bij te zetten om de motor te vormen van een alternatief systeem, radicaal verschillend van het huidige. Laat ons vandaag, op 1 mei 2019, de krachtsverhoudingen omdraaien. Laat ons in de grootst mogelijke eenheid betogen om onze verworvenheden, onze rechten en vrijheden te verdedigen, maar vooral om er nieuwe te veroveren. - Tegenover de massale werkloosheid: collectieve arbeidsduu r ver m i nder i ng zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen! - Er is geld, verhoging van de lonen! - Waardige pensioenen voor iedereen: een minimumpensioen van 1500 euro! - Halt aan seksisme en racisme: eenheid in strijd! - Met of zonder papieren, we zijn allemaal arbeiders: regularisatie! - Verdediging van de openbare diensten, de rijkdom van zij die er geen hebben : herfinanciering en hernationalisering! - Als het klimaat een bank was, zou het al gered zijn! Massale investeringen in een werkelijk duurzame en ecologische transitie! - Stop de criminalisering van sociale bewegingen!
3
Nederland na doorbraak van Baudet: links alternatief op basis van protest nodig
D
e Provinciale Statenverkiezingen van 20 maart in Nederland toonden dat het establishment met een groot probleem zit. De gevestigde partijen versnipperen verder en de houdbaarheidsdatum van de ene rechtse populist is amper verstreken of de volgende staat al klaar. Na Fortuyn en Wilders is het nu de beurt aan Thierry Baudet. Zoals Socialistisch Alter natief, on ze Nederlandse z usterorganisatie, schrijft: “Alleen het sausje over deze steeds weer opgediende ouwe aardappelen is nieuw.” Baudet is een seksist, racist en ontkenner van klimaatverandering. Zijn misnoemde Forum voor Democratie werd de grootste partij in de Eerste Kamer en zal proberen de politieke agenda te beperken tot migratie, verzet tegen klimaatmaatregelen en verzet tegen de EU vanuit populistisch rechts-nationalistisch standpunt. In ons land is Baudet geen onbekende. Eind 2017 was hij de hoofdspreker op een sponsordiner van Doorbraak.be, een nieuwssite die po-
pulair is in N-VA-kringen. Vijf jaar eerder was hij spreker op een meeting van het Vlaams Belang (waarna hij volgens de extreemrechtse site RechtsActueel nog een bezoekje bracht aan de N-VA). De afgelopen weken was het niet alleen kommer en kwel in Nederland. Er waren grote betogingen rond klimaat en voor vrouwenrechten, er was een onderwijsstaking en het pensioenprotest werd goed opgevolgd. De Socialistische Partij (SP) kon daar niet van profiteren: de linkse partij verloor de helft van haar zetels. Aansluiting vinden bij het protest is nodig om een strijdbaar links alternatief op het besparingsbeleid te vormen. socialistischalternatief.nl
10.000 betogers tegen racisme in Amsterdam op 23 maart. (foto: Els)
Project daklozenzorg in Gent uitbesteed aan G4S Care. Actie nodig voor publieke zorg!
E
en leegstaand gebouw in Gent (Vesalius) wordt tijdelijk gebruikt om daklozen en nieuwkomers op te vangen. Via tendering werd een opdracht uitgeschreven die vanuit sociaal oogpunt eigenlijk onhaalbaar was. G4SCare haalde het contract binnen. Het is niet de eerste keer dat G4SCare zich in de zorgsector inwerkt, maar hiermee is een volgende stap naar commercialisering gezet. Deze keer zijn SP.a en Groen de handelaars bij de uitverkoop. In hun verkiezingsprogramma spraken deze partijen zich uit tegen commercialisering van de zorg. Die voornemens zijn ze wel heel snel vergeten! door
Wouter (Gent)
Het is meer dan ooit nodig dat de samenleving en in het bijzonder de sociaal werkers reageren. Want zelfs het zogenaamd ‘progressieve’ stadsbestuur verkoopt sociaal werk aan privéaandeelhouders. De winsten voor de privé komen uit publieke middelen van en voor de bevolking. Het is diefstal ten koste van de armsten. Op initiatief van Sociaal Werk ActieNetwerk (SWAN) en Hart boven Hard, gesteund door onder meer LSP, protesteerden op 25 februari aan de Gentse gemeenteraad een 200-tal sociaal werkers en gebruikers van de zorg tegen deze commercialisering. Zij toonden aan dat deze evolutie niet gedragen is door het middenveld van sociaal werkers. Dat staat haaks op wat Tine Heyse (Groen) beweert. Eerder werd in Gent al geprobeerd om het sociaal werk te commercialiseren. Zo heeft men tijdelijke opvang voor vluchtelingen georganiseerd in een oude gevangenis op het water. Ook toen werd G4SCare ingeschakeld. Daar zagen we dat G4SCare een wel erg minimale dienst aanbood. Er waren tal van vrijwilligers en personeelsleden van de stad nodig om tot een beetje menswaardige hulp te komen. Een dergelijke uitbesteding betekent dat de overheid (en dus de belasting-
betaler) tweemaal betaalt: G4S keert een deel van de opbrengst via publieke middelen uit aan aandeelhouders (internationaal ging het om 334 miljoen euro in 2018) en daarnaast is er extra inzet nodig van hulpverleners, ook betaald door de gemeenschap. Er is een gelijkaardige situatie bij het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent. Sinds de start van dat centrum in 2016 is een winst van 1.274.201 euro gerealiseerd, maar de hulp aan geïnterneerden is onvoldoende. Deze middelen waren beter gebruikt ten dienste van de samenleving! We spreken beter niet over privatisering, maar over commercialisering. Want de huidige tekorten in het sociale veld van privé vzw’s zijn reeds groot met lange wachtlijsten en beperkt personeel voor grote opdrachten (onder meer door portefeuillefinanciering). Sinds 2008 hebben de crisis van het kapitalisme en het bijhorende besparingsbeleid meer mensen in de ellende geduwd. Het stopzetten van de commercialisering van zorg is nodig, maar er is meer algemeen een oplossing nodig voor de fundamentele tekorten. Sociaal Werk ActieNetwerk kan een grote rol spelen in deze strijd. Op de werkvloer zien sociaal werkers immers de toenemende problemen. Is
Foto: Jean-Marie Versyp
Ons verzet tegen tendering kunnen we best meteen koppelen aan een offensieve strijd voor publieke basisdiensten met garantie op hulp en preventie van sociale problemen.
de PVDA bereid deze offensieve strijd zelf te activeren? Met drie verkozenen in de Gentse gemeenteraad heeft de PVDA veel potentieel maar ook een verantwoordelijkheid. Er is momenteel twijfel over actie om de toekenning aan G4SCare terug te draaien. Wel is er een draagvlak om de tendering te stoppen. Dit is een eerste goede stap. Zo wordt ingegaan tegen Groen, dat verklaarde dat er “geen andere mogelijkheid” is. Nu schrijft het stadsbestuur projecten uit die gepaste hulp onmogelijk maken. Hulpverleningsorganisaties tekenen niet in op deze projecten, waardoor er
ruimte is voor onder meer G4SCare. Organisaties worden op deze manier tegen elkaar uitgespeeld in een race to the bottom. Ons verzet tegen tendering kunnen we best meteen koppelen aan een offensieve strijd voor publieke basisdiensten met garantie op hulp en preventie van sociale problemen. Dit kan democratisch georganiseerd worden met basiswerkers en hulpgebruikers. Sociaal werkers en ervaringsdeskundigen discussiëren momenteel in het Gentse en smeden banden om dit kracht bij te zetten. Solidariteit is nodig!
4 Minimumloon in voedingsbedrijf Pluma Ter Beke opgetrokken tot 14 euro per uur Het vleesverwerkend bedrijf Pluma Ter Beke in Wommelgem (provincie Antwerpen) betaalt voortaan minstens 14,05 euro per uur. Bij collectieve onderhandelingen over de arbeidsen loonvoorwaarden werd beslist om de allerlaagste lonen op te trekken tot boven 14 euro. ABVV Horval, dat actief is in de voedingssector, trekt mee aan de campagne ‘Fight for 14’. In de voeding en de horeca liggen de laagste lonen immers vaak onder die 14 euro. Dat een bedrijf nu beslist om de laagste lonen op te trekken, is een belangrijke stap vooruit. Krijgt dit navolging in de rest van de sector?
op de werkvloer
de
Linkse Socialist
Van 0,8% naar 1,1% dankzij staking, mee
D
e staking van 13 februari was een succes en verplichtte de werkgevers om terug aan tafel te komen en toch een Interprofessionaal Akkoord (IPA) op te stellen. De maximale loonnorm steeg van 0,8% naar 1,1% opslag bovenop de index. Het voorstel van eind 2014 rond SWT, het vroegere brugpensioen, kwam terug op tafel naast een verhoging van de patronale bijdrage voor openbaar vervoer en nog enkele toegevingen. Hoe beperkt en onvoldoende dit ook is: het toont dat we met massaprotest zaken kunnen afdwingen. Voor nog meer toegevingen moeten we onze strijd beter organiseren.
door
Thomas (Gent)
Deze krant gaat naar de drukker vooraleer alle vakbondsreacties op het ontwerp van IPA bekend zijn. Wel is duidelijk dat er binnen de twee grote vakbonden een stevige oppositie is tegen het IPA. Vooral de zeer beperkte verhoging van het minimumloon met slechts 10 cent per uur botst op veel ongenoegen. Maar ook de algemene loonnorm van 1,1% wordt vaak als onvoldoende ervaren. De maatregelen om de pil te verzachten, zoals de versoepe-
Van Hool staakt voor meer loon De directie van busbouwer Van Hool besliste een 40-tal werkenden – een derde van de dienst na verkoop – een opslag van 1 euro per uur te geven. Daarop eisten de andere werkenden eveneens een loonsverhoging. Na de algemene staking van 13 februari bleef het personeel staken. Dat gebeurde afwisselend in de verschillende afdelingen. De directie trok de loonsverhoging voor een deel van het personeel terug in, maar dat was niet de gelijke behandeling die de arbeiders voor ogen hadden. Het bedrijf doet het uitstekend en haalde meer orders binnen dan verwacht, waardoor de werkdruk hoog ligt. De directie beloofde een extra premie van 450 euro dit en volgend jaar. Bovendien wordt de cafetaria vernieuwd. Na vier weken staken, stemde 56% voor verderzetting van de acties. Helaas was een tweederdemeerderheid nodig: het akkoord werd met 43,7% ‘goedgekeurd’. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Protest tegen besparingen Waalse regering Op maandag 18 maart verloor de Waalse regering haar meerderheid. Dat kwam door de overstap van een MR-verkozene naar de lijst-Destexhe. Dezelfde dag trokken 12.000 betogers door de straten van Namen uit protest tegen de Waalse regering en in het bijzonder tegen de hervorming van de APE (Aides à la Promotion de l’Emploi): publieke subsidies om de werkgelegenheid te ondersteunen in de non-profit, de lokale autoriteiten en het onderwijs. Die hervorming bedreigt duizenden jobs op directe wijze en daarmee ook essentiële diensten voor de bevolking zoals kinderopvang, bejaardenzorg, sportcentra en -clubs, ziekenhuizen, bibliotheken, gemeenten en OCMW’s, jeugdcentra, culturele verenigingen, … Verschillende vakbondsmobilisaties wezen al op de omvang van de bezorgdheid en de woede als gevolg van deze hervorming. Uiteraard is kritiek mogelijk op de complexe APE-regelgeving. Er is ook een probleem door het gebrek aan voldoende middelen waardoor verenigingen en lokale instanties tegen elkaar uitgespeeld worden om de kostbare APE-punten te verzamelen. Maar de belangrijkste kritiek is het feit dat dit stelsel ervoor zorgt een groot aantal werkenden gebonden is aan een onzeker contract dat afhankelijk is van regelmatige toekenningen van subsidies door een toezichthoudende instantie. Feit is ondertussen dat veel APE-werkenden instaan voor essentiële diensten aan de bevolking. Er zijn publieke investeringen voor degelijke openbare diensten nodig. Dat veronderstelt ook degelijke jobs voor het personeel. Omdat de regering haar meerderheid kwijt is en onder druk van het protest is de hervorming voorlopig uitgesteld. Strijd loont!
“Lage lonen schaden de gezondheid van de werkenden”. Actie aan het Brugmann-ziekenhuis in Brussel. (Foto: Nico)
Bespaar niet op onze toekomst! Geslaagde onder
O
p 20 maart staakte het volledige Vlaamse onderwijs en dit op alle niveaus: kleuter, lager, middelbaar en hoger onderwijs. De staking werd over de onderwijsnetten heen gedragen door alle vakbonden. Het was een historische staking met massale deelname. De centrale slogan: “Waarom? Daarom!! Zelfs een kind weet wat onderwijs nodig heeft.” Dit klopt! Iedereen die met het onderwijs te maken krijgt op welk niveau ook, ziet de gevolgen van 30 jaar besparingen. Toch komen er geen extra middelen. De besparingen gaan verder en de werkdruk wordt opgedreven. Dit gebeurt los van welke traditionele partij in de regering zit en de minister van onderwijs levert. Scholen hebben vandaag niet genoeg middelen om hun onderwijstaak tot een goed einde te brengen. Er wordt al 30 jaar bespaard op onderwijs en er lijkt niet meteen een einde aan te komen als we het aan de traditionele politiek overlaten. N-VA stelde reeds dat het de volgende minister van Onderwijs wil leveren. Dit kan de besparingen nog versterken. Alle partijen die de voorbije decennia op het departement zaten, zijn verantwoordelijk voor de besparingen. Het morrelt dan ook al lang. Een job in het onderwijs is iets waar velen van dromen. Eens geconfronteerd met de werkelijkheid, laten velen de droom snel vallen: bijna de helft van de leerkrachten in het middelbaar stopt in de eerste vijf jaar. Maar ook ervaren rotten worden overstelpt met extra taken zoals socio-emotionele zorg, aanpakken van discriminatie, opsporen of tegengaan van radicalisering, dossiers voor iedere leerling, … Bovendien zijn er de steeds groter wordende klassen. Leraars werken gemiddeld 41 uur per week. Dat is op een volledig jaar, dus met de vakanties inbegrepen. Tijdens een lesweek loopt de gemiddelde werktijd op tot maar liefst 49 uur! De gecumuleerde besparing in het hoger onderwijs sinds het nieuwe financieringsdecreet in 2008 bedraagt intussen meer dan 500 miljoen euro per jaar. Voor het hoger onderwijs betekent dit ongeveer 5.000 tot 6.000 arbeidsplaatsen! Het aantal personen dat aan de slag is als onderwijzend personeel kende de laatste jaren geen significante stijging ter-
wijl het aantal studenten explodeerde. Bovendien moet dat onderwijzend personeel al jaren inleveren op vlak van lonen, tewerkstelling en sociale verworvenheden. Hiernaast gaan universiteiten en hogescholen hun heil steeds meer zoeken in privé investeringen. Bedrijven kunnen hun grijpgrage klauwen steeds dieper in de curricula slaan; van onafhankelijk onderwijs is stilaan geen sprake meer. In het middelbaar onderwijs zijn klassen van meer dan 25 leerlingen de norm aan het worden. Het gebeurt zelfs al dat leerlingen op de vensterbank moeten zitten. Voor zover die vensterbank stevig
Deze waarschuwingsstaking aan de volgende regering was een goed begin. We hebben echter een actieplan nodig om de volgende regering onder druk te zetten. Dit kan best door nu al te discussiëren in de vakbonden, maar ook op de scholen met alle collega’s, leerlingen en ouders zodat we samen opkomen voor goed onderwijs.
genoeg is, natuurlijk. Op infrastructuur is immers ook fors bespaard. Zoals voormalig minister van onderwijs Luc Van Den Bossche (SP.a) stelde: ‘Stenen staken niet, dus daarop wordt bespaard.’ Het zorgt ervoor dat veel scholen in erbarmelijke staat zijn. Dat heeft gevolgen voor zowel de leerlingen als het personeel. Er is dringend meer geld nodig zodat meer lesuren beschikbaar worden en de scholen kunnen investeren in ondersteunende functies zoals voltijdse leerlingenbegeleiders, psychologen, maatschappelijke experten, sociale begeleiders, … Dan kunnen leraars zich opnieuw op hun kerntaak concentreren: dynamische lessen geven die jongeren inspireren en
op de werkvloer
www.socialisme.be april 2019
er is mogelijk! ling van SWT en de welvaartsenveloppe, zijn erg beperkt. Wat een aantal mensen liet twijfelen om het akkoord af te keuren, was de vraag wat er dan zal gebeuren. Komen er nieuwe IPA-onderhandelingen of wordt alles in de sectoren besproken? Wat met de welvaartsenveloppe en SWT? De onzekerheid is terecht en de vakbondsleidingen die het akkoord niet verdedigden, hadden daar voorstellen rond moeten verdedigen. In onze artikels en pamfletten voor 13 februari riepen we op om het niet bij deze actiedag te houden, maar een plan uit te werken om op basis van massastrijd de patroons en hun politieke marionetten tot toegevingen te dwingen. Uiteraard moesten we na de geslaagde staking van februari terug aan tafel om te onderhandelen. Maar zonder stok achter de deur voor het geval dat de onderhandelingen niet de kant uitgaan die we willen, geraken we niet ver. We kregen deze les eerder al in 2015, toen na het geweldige actieplan nieuwe onderhandelingen werden opgestart terwijl de acties gestopt werden. We verloren toen het momentum om korte metten te maken met de regering-Michel/De Wever. Vandaag is het nog niet zo ver. Het momentum is er nog om verdere acties rond koopkracht te organiseren. Studies en cijfers tonen aan dat onze koopkracht wel degelijk onder druk staat, wat de regering ook beweert. Test Aankoop stelde vast dat 39% van de gezinnen in ons land niet kan sparen. Het aantal mensen dat bij het OCMW moet aankloppen voor aanvullende steun nam in Vlaanderen met 30% toe tussen 2012 en 2017. Het gaat niet alleen om uitkeringstrekkers, ook werkenden komen niet rond. Nochtans zou volgens een studie van de KULeuven onze koopkracht tussen 2012 en 2020 met 5,2% stijgen. Waar zit het verschil tussen de studies van KULeuven en Test Aankoop? De Leuvense studie neemt een gemiddelde: de rijken zijn fors rijker geworden en trekken het gemiddelde omhoog, maar ondertussen blijft de rest achter. Bij een verwerping van het IPA komt de uitgestelde koopkrachtmars van het
ABVV mogelijk terug op tafel. Er wordt gesproken over 29 april als datum. Er is echter ook de roep om stakingen. Acties in sectoren en bedrijven, zeker waar het minimumloon lager is dan 14 euro per uur, zouden ook positief zijn. Om de aanvallen op onze verworvenheden te stoppen en onze eisen af te dwingen, is een ander type van strijd nodig. Strijd die zich niet beperkt tot het versterken van de onderhandelingspositie van de vakbondsleiders, maar die gericht is op het opbouwen van een krachtsverhouding zodat de werkgevers en hun politieke vertegenwoordigers met hun rug tegen de muur staan. De regeringen en de rechtse partijen hebben het vandaag moeilijk om het politieke debat te domineren. Ze staan onder druk van de klimaatstakers en de koopkrachtbeweging. Laten we dit verderzetten tot aan de verkiezingen en erna. Partijen moeten kant kiezen en kunnen hun besparingsagenda moeilijker wegsteken achter een verdeel-en-heersretoriek. Het mag echter niet bij mooie woorden blijven: waar linkse coalities mogelijk zijn verwachten we ook effectief een breuk met het besparingsbeleid! Door onze strijd te organiseren kunnen we de traditionele partijen ontmaskeren tegenover onze collega’s, vrienden en familie en de noodzaak van een politiek alternatief op de agenda zetten.
De regeringen en de rechtse partijen hebben het vandaag moeilijk om het politieke debat te domineren. Ze staan onder druk van de klimaatstakers en de koopkrachtbeweging. Laten we dit verderzetten tot aan de verkiezingen en erna.
wijsstaking op 20 maart laten groeien in hun mogelijkheden. De Linkse Socialistische Partij (LSP) eist dat de publieke middelen voor onderwijs opgetrokken worden tot 7% van het BBP, zoals dit begin jaren 1980 het geval was, als eerste stap. Onder druk van de staking werden in het Vlaams Parlement meer middelen voor onderwijs beloofd. Dat zou erg welkom zijn. Er werd echter geen bedrag op geplakt. Om onze eisen voor een beter onderwijs echt af te dwingen, zal één dag staking wellicht niet genoeg zijn. De
gele hesjes en de klimaatstakers tonen dat je met een vastberaden houding de politieke agenda kan bepalen en zelfs toegevingen bekomen. Laten we daarvan leren en het protest ook ondersteunen. Deze waarschuwingsstaking aan de volgende regering was een goed begin. We hebben echter een actieplan nodig om de volgende regering onder druk te zetten. Dit kan best door nu al te discussiëren in de vakbonden, maar ook op de scholen met alle collega’s, leerlingen en ouders zodat we samen opkomen voor goed onderwijs.
NLMK-Clabecq. Deel 2 interview Silvio Marra
“Elke actie was een gelegenheid om te discussiëren en het politiek bewustzijn van de arbeiders op te trekken”
I
n onze vorige krant brachten we het eerste deel van een interview met Silvio Marra, voormalig vakbondsafgevaardigde bij staalbedrijf Forges de Clabecq. We spraken met Silvio tijdens de algemene staking van 13 februari bij een bezoek aan het piket van de arbeiders van NLMK-Clabecq die strijd voeren tegen de afbouw van hun bedrijf. interview door
Guy Van Sinoy
“Wie nooit een voet in de staalindustrie heeft gezet, kan zich niet voorstellen welke gevaren elke arbeider dagelijks trotseert om het einde van de werkdag te halen zonder ongevallen. Gietijzer en gesmolten staal, stalen platen en blokken – die roodgloeiend zijn – passeren aan grote snelheid. Er zijn erg ontvlambare chemicaliën, gigantische machines die constant bewegen (kranen, wagons, locomotieven, bulldozers), hoogspanning, giftige stoffen, … Bovendien is er een oorverdovend kabaal. Toen in 1998 het proces tegen de arbeiders van Clabecq gevoerd werd, zei Giovanni Capelli, een van de beschuldigden, aan de voorzitter van de rechtbank: ‘Op mijn eerste werkdag dacht ik dat ik in het inferno van Dante was terechtgekomen’. “Wereldwijd zijn duizenden staalarbeiders verbrand, verpletterd, geëlektrocuteerd, kreupel geworden of zelfs overleden als gevolg van gevaarlijke werkomstandigheden en methoden die meer bepaald worden door de kapitalistische winsthonger dan door bekommernissen om het leven en de gezondheid van de arbeiders. We zwijgen dan nog over de duizenden kankers veroorzaakt door asbest en andere giftige producten die in de atmosfeer vrijkomen en ook omwonenden treffen. Van bij het begin ging ik ervan uit dat het syndicaal werk rond veiligheid en gezondheid op de werkplaats onvermijdelijk zou botsen met de kapitalistische logica. Nochtans was er in 1979, toen ik voor het eerst verkozen werd in het comité voor veiligheid en gezondheid, geen collectief antikapitalistisch bewustzijn in de Forges. Strijd tegen racisme
“Toen ik als mecanicien aangenomen werd, heerste er een sterk racistisch klimaat op het bedrijf. Dat was zeker het geval bij bepaalde ingenieurs en meestergasten. Die laatsten werden uitgekozen op basis van hun fysieke kracht en ze aarzelden niet om deze ook te gebruiken tegen de arbeiders. Giovanni Capelli was de eerste Italiaanse arbeider die als delegee werd verkozen. Hij had geen marxistische visie op de samenleving, maar was wel tegen racisme. Hij was erg sportief en deed aan gevechtsport. Op een dag zag hij op de markt een racistische meestergast en hij gaf hem een welgemikte schop tegen de kont. Capelli was erg populair onder de arbeiders en haalde telkens veel voorkeurstemmen bij de sociale verkiezingen. Er raakten meer delegees met een migratie-achtergrond verkozen, wat het racisme afremde. “Ik ging in die tijd praten met een jonge elektricien die in de horeca werkte. Ik wilde hem overtuigen om bij Forges te komen werken. Het was een erg begaafde elektricien, maar ook iemand die rebels was en als tiener een tijdlang actief was bij de Jeune Garde Socialiste (JGS). Zijn naam was Roberto D’Orazio en hij was ongeduldig om alles te veranderen. Meer dan eens hebben Capelli en Jean-Claude Albert, de voorzitter van de syndicale delegatie, hem uit het vakbondsbureau gezet. Crisis in de staalsector en ontstaan strijdsyndicalisme
“In de jaren 1980 raakte de Europese staalsector in crisis waardoor honderdduizenden jobs verloren gingen. Bij Concentratie tijdens onderwijsstaking aan de Gentse Stadshal (foto: Thomas)
5
Toen in 1998 het proces tegen de arbeiders van Clabecq gevoerd werd, zei Giovanni Capelli, een van de beschuldigden, aan de voorzitter van de rechtbank: ‘Op mijn eerste werkdag dacht ik dat ik in het inferno van Dante was terechtgekomen’.
Forges de Clabecq legden de bazen een interne herstructurering op met sluiting van de gieterij, draadtrekkerij en cokesovens. Tussen 1973 en 1987 daalde het aantal arbeiders van 6.250 tot 2.575. “Het is in die jaren dat een kern van communistische militanten (ook al behoorden ze niet tot dezelfde organisatie!) binnen het ABVV enkele tientallen strijdbare arbeiders begon te verzamelen. Het ging om arbeiders die de syndicale strijd niet wilden beperken tot een ‘goed sociaal plan’ om de afdankingen te begeleiden. “In de staalsector werken we meestal in volcontinue shiften (7 dagen de vroege, 7 dagen de late, 7 dagen de nacht en dan een week verlof) waarbij we gewoon zijn aan onregelmatige uren. De kern van strijdbare arbeiders kwam op zondag om 6 uur ’s ochtends bijeen in een zaaltje buiten het bedrijf. Tegen 8u30 was de vergadering gedaan en had iedereen tijd om pistolets of croissants te kopen en thuis te ontbijten met de familie. “We namen deel aan heel veel acties, ook buiten het bedrijf. Ik denk bijvoorbeeld aan de grote betoging van staalarbeiders in 1982, de stakingen tegen de regering MartensGol, de solidariteit met de Engelse mijnwerkers. Elke actie was een gelegenheid om te discussiëren en het politiek bewustzijn van de arbeiders op te trekken: de rol van Europa en van de holdings bij herstructureringen, Thatcher-Reagan en het gevaar van oorlog, de rol van de media, de rijkswacht en het gerecht in sociale strijd, … De strijdbare syndicale opstelling kristalliseerde zich rond het platform ‘Agir’ (Handelen) bij de sociale verkiezingen van 1987. De voornaamste punten waren: een hoger basisloon, werkzekerheid, geen enkele afdanking, beperking van onderaanneming. “Het ABVV won de sociale verkiezingen met dit programma en we voerden direct strijd om het toegepast te krijgen. Roberto D’Orazio werd verkozen als delegee. Jean-Claude Albert bleef voorzitter van de delegatie: we kwamen met een nieuw strijdsyndicalisme, maar wilden in de delegatie ook de ervaren afgevaardigden behouden.” In onze volgende editie brengen we het slot van dit interview, onder meer over de strijd tegen de sluiting van Forges de Clabecq in de jaren 1990.
6
antiracisme
de
Linkse Socialist
9 mei: anti-NSV betoging in Leuven.
SAMEN TEGEN RACISME, SEKSISME EN ASOCIAAL BELEID: JOBS, GEEN RACISME!
E
en extreemrechtse aanslag in Nieuw-Zeeland kostte 50 mensen het leven. De dader was geïnspireerd door de Noorse terrorist Anders Breivik en was actief op allerhande extreemrechtse websites en discussiefora. Van ‘edgy memes’ tot bloedige moorden, bleek slechts een kleine stap. In Nederland won de extreemrechtse populist Thierry Baudet de verkiezingen. Dat hij geen moeite doet om zijn racisme en seksisme te verbergen, is tekenend voor het zelfvertrouwen van extreemrechts.
Ook bij ons was er vorig jaar veel aandacht voor extreemrechtse chatgroepen op het internet. Die waren georganiseerd in onder meer de groep Schild & Vrienden, die zich niet beperkte tot het internet maar ook tot activiteiten en gewelddaden overging. Enkele jongeren die daarbij betrok-
ken waren, staan straks op kieslijsten van Vlaams Belang (zoals Dries Van Langenhove) of zijn nog steeds actief bij N-VA. De racistische of openlijk fascistische memes werden afgedaan als onschuldige ‘humor’. Extreemrechts probeert zich sterker te organiseren. Eind vorig jaar was er de mars tegen Marrakech met ruim 5.500 aanwezigen. Het Vlaams Belang richt zich specifiek op jongeren, zowel scholieren als studenten. Een reeks avonden onder de noemer ‘Schild en Pint’ trok telkens een groot aantal jongeren aan. Leerkrachten gaven in diverse media aan dat ze regelmatig op extreemrechtse sympathieën onder hun leerlingen botsen. Internetgroepen versterken deze radicalisering. Het Vlaams Belang wil hierop meesurfen om zo het uitgedunde partijkader terug op te bouwen. Daarom werd niet getwijfeld om Dries Van Langenhove in te lijven en een parlementair zitje aan te bieden. Midden maart nodigde Filip Dewinter de Britse straatvechter Tommy Robinson uit om zijn eigen kiescampagne op gang te trekken. Strijd tegen racisme en extreemrechts blijft meer dan nodig. Als extreemrechts zich ook buiten het internet kan organiseren, aarzelt het niet om tot geweld of intimidatie over te gaan. Daarom organiseren wij wanneer mogelijk steeds een tegenbetoging als bijvoorbeeld de extreemrechtse studenten
Racisme verzwakt onze strijd voor hogere lonen en meer openbare diensten.
van NSV in een studentenstad betogen. Dit jaar liet NSV op zich wachten, mogelijk om dichter bij de verkiezingen te vallen? Er is een betoging op 9 mei in Leuven. Wij roepen op om daartegen te protesteren en geen ruimte aan extreemrechts te laten. De mars tegen Marrakech in december toonde het gevaar. Bovendien zal het VB in vergelijking met de verkiezingen van 2014 vooruit gaan: toen stond de partij op een historisch dieptepunt. Een systeem dat leidt tot steeds meer tekorten heeft verdeeldheid nodig. Racisme, seksisme en homofobie zitten in het kapitalisme ingebakken. Om er een einde aan te maken, moeten we ons tegen het systeem richten. In onze strijd voor een andere samenleving is alles wat ons verdeelt een obstakel. Racisme verzwakt onze strijd voor hogere lonen en meer openbare diensten. Het is dan ook in het belang van de hele arbeidersbeweging dat we actief ingaan tegen deze verdeeldheid.
Antisemitisme en elke vorm van discriminatie bestrijden door eenheid van onze klasse
D
e afgelopen jaren was er een toename van antisemitisch geweld in Europa (1). Er was de aanslag tegen het Joods museum in Brussel, waarvan het proces net afgelopen is, er verscheen graffiti op Joodse kerkhoven in Frankrijk, er is verbaal geweld en een toename van negationisme. Recent was er ophef over antisemitische karikaturen op het carnaval in Aalst. Tegelijk ontwikkelt zich een andere trend: de beschuldiging van antisemitisme wordt gebruikt om links te verdelen.
door
Alain (Namen)
Volgens de jaarverslagen van Unia (2) was er in ons land de afgelopen vijf jaar een stijging van het aantal klachten over negationisme (het ontkennen of minimaliseren van de holocaust). In 2016 was er een piek. De zichtbaarheid van antisemitische standpunten wordt versterkt door in Frankrijk bekende extreemrechtse figuren zoals Alain Soral en zijn kompaan Dieudonné. Verdelen om te heersen en ideeën te verspreiden
Activisten die voor het lot van de Palestijnen opkomen maken het vaak mee: elke kritiek op het beleid van de Israëlische staat wordt door de heersende klasse en haar handlangers voorgesteld als antisemitisme. De Israëlische staat onderdrukt de Palestijnse bevolking en vermoordt tegenstanders. Deze staat kan evenmin tegemoet komen aan de legitieme economische en sociale eisen van de Israëlische arbeiders. De Palestijnse strijd wordt al decennialang gezien als een symbool van strijd tegen onderdrukking, zeker onder jongeren. Wie tegen de Palestijnse onderdrukking ingaat, wordt er steeds vaker van beschuldigd ‘anti-Joods’ te zijn. Dat is onderdeel van de pogingen van de Israëlische regering om het asociale en sectaire beleid te verdedigen en om de aandacht van het sociale falen af te leiden. De traditionele partijen zijn verantwoordelijk voor een beleid waarbij de door de overgrote meerderheid van de bevolking geproduceerde rijkdom in de zakken van een ultrarijke kleine minderheid verdwijnt. De frustraties en wanhoop als gevolg hiervan doen een deel van de bevolking ten onrech-
te denken dat de Joodse gemeenschap een antwoord of een deel van het antwoord op de sociale tegenstellingen is. De dominante ideologie stelt opkomen voor de Palestijnse zaak gelijk met antisemitisme. Sommige activisten gaan daar helaas in mee en beperken hun kritiek niet tot de Israëlische staat. Ze zien de volledige Joodse bevolking als probleem. Ook dat leidt tot verdeeldheid; wat de elites willen om hun macht te behouden. Gele hesjes, Jeremy Corbyn en Ken Loach
In Frankrijk werden de gele hesjes meermaals van antisemitisme beschuldigd. Ook in dit geval is er een poging van de gevestigde media en de elite om een sterke en populaire massabeweging te verdelen. De gele hesjes werden er eerder van beschuldigd extreemrechts te zijn of nog voorgesteld als aanhangers van samenzweringstheorieën. In een weinig gestructureerde beweging kan iedereen standpunten verdedigen die niet gedragen worden door de rest van de beweging. Het is opmerkelijk dat verwerpelijke ideeën vaak meteen beantwoord worden door de gele hesjes. Maar wat positief is, wordt zelden door de massamedia gemeld: dit is immers niet nuttig voor de belangen van de machtigen. De Franse president Macron gaat nog een stap verder en wil antizionisme straf baar maken. Hierdoor zou er een verbod van kritiek op het Israëlische regeringsbeleid komen! In Groot-Brittannië gebruikt de rechtervleugel binnen Labour het argument van antisemitisme in de interne partijstrijd. De linkerzijde rond Jeremy Corbyn wordt van antisemitisme be-
schuldigd, terwijl het doelwit van de rechterzijde vooral het sociaaleconomische programma is. In ons land toonde de premier zich verontwaardigd toen filmmaker Ken Loach een eredoctoraat aan de ULB kreeg. Michel was spraakzamer toen zijn staatssecretaris Theo Francken aanwezig was op het verjaardagsfeest van de 90-jarige Bob Maes, mede-oprichter van de openlijk antisemitische Vlaamse Militanten Orde (VMO). Corbyn en Loach staan beiden bekend als pleitbezorgers voor de Palestijnse zaak. De politieke vleugel van de heersende klasse gebruikt ‘antiracisme’ om tegenstanders, en vooral de linkerzijde, te discrediteren omdat ze een bedreiging vormen voor de belangen van de kapitalistische elite. Uiteraard is links niet automatisch immuun voor antisemitisme: zo werd het door de stalinisten gebruikt tegen elke oppositie. In een artikel over antisemitisme in de Sovjet-Unie uit 1937 legt Leon Trotski uit hoe de stalinis-
tische bureaucratie het monster van het antisemitisme bovenhaalde in de Moskouse processen tegen de Linkse Oppositie van onder meer Trotski. Het stalinistische regime maakte er gebruik van om de toenemende woede tegen het groeiende gewicht van de bureaucratie af te leiden. In het terugdraaien van de sociale verworvenheden van na de Oktoberrevolutie werden ook oude vooroordelen terug opgediept. (3) Met wie en hoe strijden tegen antisemitisme: de kracht van het aantal, organisatie en eenheid
De belangrijkste tegenstelling in onze samenleving is niet gebaseerd op cultuur, identiteit, gender of religie. Het kapitalisme ondergraaft de natuur en verhindert dat de meerderheid van de bevolking een waardig leven kan leiden. Nochtans creëert die meerderheid een enorme rijkdom. Eenheid in actie tegen het systeem, maar ook tegen spe-
cifieke vormen van onderdrukking die in dit systeem ingebakken zitten, moet vanuit deze vaststelling vertrekken. De strijd tegen antisemitisme is net als die tegen elke vorm van discriminatie een strijd van de volledige werkende klasse en de jongeren tegen de kapitalistische klasse die verdeeldheid in ons kamp nodig heeft. Laten we opkomen voor een strijdbaar programma dat vertrekt van de sociale noden en dat zich baseert op solidariteit en internationalisme onder de werkenden. We verzetten ons tegen antisemitisme door te wijzen op de echte schuldige: het kapitalistisch systeem. Daar plaatsen we een socialistisch alternatief tegenover. (1) https://www.franceinter.fr/emissions/ les-histoires-du-monde/les-histoires-dumonde-13-fevrier-2019 (2) https://www.unia.be/files/Documenten/ Jaarrapport/Rapport_chiffres_2017_DEF.pdf (3) https://www.marxists.org/francais/trotsky/oeuvres/1937/02/antisemitisme.htm
Interview met Emily Burns, nationaal organisator van de campagne ROSA
Ook hier heeft 8 maart duidelijk zijn comeback gemaakt als dag van strijd!
D
e internationale dag van strijd voor vrouwenrechten heeft dit jaar veel meer mensen gemobiliseerd dan voorheen. Er is nog meer mogelijk. Dit vereist een zorgvuldige afweging van de eisen die we verdedigen maar ook van de manier waarop we dat doen. Een terugblik op deze actiedag die terug aanknoopt bij zijn strijdvaardige oorsprong.
De betoging van 8 maart in Brussel was de grootste in jaren op internationale vrouwendag!
“Ja, we waren met meer dan 10.000! De campagne ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme & Asociaal beleid) nam deel aan de organisatie van deze betoging, die er kwam op initiatief van de Wereldvrouwenmars (WVM). Er waren ook acties en betogingen in andere steden, zoals in Luik waar een Cycloparade 1.700 mensen samenbracht op initiatief van verschillende feministische organisaties en vakbonden. “Voor het derde opeenvolgende jaar organiseerde de campagne ROSA een betoging in Gent met ongeveer 800 deelnemers en er was ook een eerste actie in Kortrijk met een vijftigtal mensen. “We hadden verder stands op een feministisch festival in Antwerpen, georganiseerd door het Collecti.e.f 8 maars, en in het kader van het NGO-dorp georganiseerd door hetzelfde collectief in Brussel, voor de aanvang van de betoging van de Wereldvrouwenmars.”
“Er waren werkonderbrekingen aan enkele universiteiten. In Gent was dit voor het derde opeenvolgende jaar het geval aan de UGent, onder impuls van onderzoekers en met de steun van de vakbondsdelegatie, waar leden van de campagne ROSA deel van uitmaken. Tijdens de avondbetoging in dezelfde stad was er voor het eerst geen enkel lid van het schepencollege aanwezig. Het gemeentebestuur weet dat de eisen van de werkenden en de jongeren het besparingsbeleid rechtstreeks in vraag stellen. We geloven niet dat het doel van betogingen en acties noodzakelijkerwijs is om zoveel mogelijk mensen bijeen te brengen: we willen vooral degenen samenbrengen die seksisme in de praktijk willen bestrijden. Niet zij die het enkel met mooie woorden doen en tegelijk een beleid voeren
dat een negatieve impact heeft op het leven van vrouwen.” Op de acties en werkonderbrekingen waarover je hier sprak, waren er telkens ook mannen. Waarom legt ROSA zoveel nadruk op de noodzaak om samen in actie te gaan?
“Als op een werkplek enkel de vrouwen staken, betekent dit in de praktijk dat de mannen dit moeten compenseren. Dit zagen we in een Brusselse supermarkt op 8 maart: de vrouwen staakten en werden vervangen door mannelijke collega’s, die een mouwband droegen als teken van solidariteit. Zo zullen we de grote aandeelhouders niet in hun portemonnee raken of de slogan ‘Wanneer vrouwen stoppen, stopt de wereld’ in de praktijk brengen. Wat ons verdeelt, verzwakt ons. ROSA vindt het belangrijk om vrouwelijke en mannelijke werkenden niet tegen elkaar uit te spelen. “Gezamenlijke strijd loont. We moeten niet ver in de tijd terug gaan om de efficiëntie van eengemaakte strijd
Wat is er volgens jou veranderd ten opzichte van vorige jaren?
“De historische feministische stakingen vorig jaar in Spanje waren aanstekelijk. Er is natuurlijk ook het protest tegen het asociale beleid van de regering bij ons. Waar de campagne ROSA vorig jaar een van de weinige organisaties was die initiatief nam voor strijdbare marsen tegen seksisme (in Brussel, Gent, Antwerpen, Luik en Namen), was er dit jaar ook een oproep van een nieuw collectief: het Collecti.e.f 8 maars. Dat zorgde voor een zeker enthousiasme om te staken. “Zo deelden een dertigtal personeelsleden van de Brusselse ziekenhuizen Brugmann en Sint-Pieter pamfletten uit aan de ingang om collega’s en patiënten bewust te maken van de werkomstandigheden in de sector en om het verband met seksisme uit te leggen. Hoe kan je immers zonder vast contract en zonder vast loon dat financiële onafhankelijkheid mogelijk maakt echt vrij zijn om ongewenste intimiteiten aan te klagen of bijvoorbeeld je partner te verlaten zonder de dreiging van extreme bestaansonzekerheid? Vakbondsafgevaardigden in de private ziekenhuizen in Brussel hielden een gelijkaardige actie met een sticker die gebruikt werd om in discussie te gaan.
te zien. In het Schotse Glasgow ging het gemeentepersoneel in de slechtst betaalde sectoren (waar vrouwen 90% van het personeel uitmaken) in staking in oktober vorig jaar. Ze kregen de steun van hun mannelijke collega’s uit andere gemeentediensten, ook al verdienen die 3 tot 4 pond per uur meer. De vastberaden strijd leidde tot een historische overwinning: het loonverschil verdwijnt en wordt zelfs met terugwerkende kracht weggeveegd. Dit kost de gemeente 567 miljoen euro. Een hoger loon stelt het gemeentepersoneel in staat om een waardig leven te leiden.” Op initiatief van het Collecti.e.f 8 maars is er in de pers veel gesproken over het staken van huishoudelijk werk en zorgtaken. Wat vind je daarvan?
“Het collecti.e.f 8 maars kon naar aanleiding van de internationale vrouwendag op heel wat mediabelangstelling rekenen. Het maakte dat het debat over actiemethoden en eisen breder werd gevoerd dan enkel onder de ‘gebruikelijke’ activisten. “Vrouwen nemen nog steeds het grootste deel van het huishoudelijke werk voor hun rekening, vooral na de geboorte van een eerste kind. De dubbele dagtaak van vrouwen wordt in stand gehouden en gepromoot door het onderwijs of nog door stereotype speelgoed. Maar het is vooral het gebrek aan openbare diensten zoals kinderopvang, gezinshulp en zorg voor ouderen, strijkdiensten, … die hiervoor zorgen. Het maakt dat veel vrouwen effectief een tweede dagtaak hebben als ze thuis komen. Dit is nog zwaarder voor eenoudergezinnen. “Er zijn meer publieke middelen nodig voor openbare diensten en de non-profitsector. Dat is ook nodig om ervoor te zorgen dat er goede arbeidsvoorwaarden zijn en geen onzekere jobs die van dienstencheques afhangen. In die sectoren een staking organiseren, zou heel nuttig zijn. Een ‘staking van huishoudelijke taken’ op 8 maart kan ongetwijfeld op de problematiek wijzen. De vraag is echter: willen we onze strijd beperken tot meer solidariteit binnen het gezin, tussen mannen en vrouwen (als het gezin er zo uitziet)? Of willen we solidariteit opbouwen op
Ons feminisme is een feminisme dat niet tegen mannen is, maar tegen het kapitalisme. 8 maart in Gent. Foto: Jean-Marie Versyp
Betoging in Brussel op 8 maart. Foto: Liesbeth
het niveau van de hele samenleving? Wij verdedigen de tweede optie. Een dergelijke strijd voeren heeft overigens automatisch ook een effect op het eigen leven.” Wat vind je van de open brief van zes Franstalige vrouwelijke politici om van vrouwenrechten een maatschappelijke prioriteit te maken in alle partijen en op alle machtsniveaus?
“Céline Frémault (Brussels minister voor cdH), Valérie De Bue (Waals minister voor MR), Cécile Jodogne (Brussels staatssecretaris voor Défi), Marie-Christine Marghem (federaal minister voor MR), Sophie Rohonyi (voorzitter van Défi Périphérie) en Opaline Meunier (gemeenteraadslid voor cdH) ondertekenden de open brief. Er valt niet veel van te verwachten. “De regering MR-NVA verklaarde dat “de grootste aandacht voor gender in werkgelegenheid een hoeksteen van dit kabinet zal zijn.” Als vrouwelijke politici echt een vrouwvriendelijk beleid willen voeren, moeten ze vakbondseisen overnemen zoals een minimum uurloon van 14 euro, de 30-urige werkweek zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen, de individualisering en verhoging van sociale uitkeringen boven de armoedegrens. Maar daar wordt in alle talen over gezwegen door die politici…” Wat is het specifieke nut van de ROSA-campagne? Zijn er niet al genoeg feministische organisaties?
“De bewegingen voor vrouwenemancipatie groeien wereldwijd aan. Deze bewegingen verzetten zich tegen het seksisme dat overal in de samenleving aanwezig is. Maar waar komt seksisme vandaan? Hoe het te bestrijden? Hoe kunnen we verder gaan dan enkel het aanklagen ervan? Met welke methoden? De campagne ROSA wil aan dit debat deelnemen. Wij geloven niet dat de beweging versterkt kan worden door over meningsverschillen te zwijgen. “Ons feminisme is een feminisme dat niet tegen mannen is, maar tegen het kapitalisme. Wij nemen actief deel aan de ontwikkeling van de beweging en benadrukken de noodzaak om deze strijd te koppelen aan de kracht van de arbeidersbeweging. Dat is de enige kracht die in staat is om de hele samenleving te blokkeren met haar stakingsmethoden, zo de economische macht van de kapitalisten aan te vechten en vervolgens de maatschappij te reorganiseren op een nieuwe basis: door een einde te maken aan grote aandeelhouders, uitbuiting en discriminatie. Ons feminisme is een socialistisch feminisme.”
8
dossier
de
Linkse Socialist
Stem PVDA voor een regering van de miljonairstaks en sluit aan bij LSP om de noodzakelijke socialistische maatregelen te ondersteunen
O
p 24 februari stelde de PVDA haar “Fenomenaal sociaal programma” voor. Dit programma voor de verkiezingen van mei telt 849 eisen rond zes thema’s en 40 hoofdstukken met een argumentatie die 252 pagina’s omvat. In zijn inleiding vat PVDA-voorzitter de rode draad van dit programma als volgt samen: “Eerlijke belastingen, sociale vooruitgang en klimaatinvesteringen zijn de drie kernpunten van onze RedGreenDeal.” dossier door
Boris (Brussel)
Verkiezingen van 26 mei 2019: sterktes e De historische klimaatbeweging, die van de ‘gele hesjes’ tegen de stijgende prijzen en taksen en ook de vakbondsmobilisaties rond pensioenen en de dalende koopkracht geven uitdrukking aan de afwijzing van de groeiende ongelijkheden. Het PVDA-programma wil een antwoord bieden op heel wat van die bekommernissen. Het is in dit dossier niet mogelijk om gedetailleerd op alle voorstellen in te gaan, zelfs niet om het over alle hoofdstukken te hebben. We beperken ons tot de grote lijnen van het programma om de sterktes en beperkingen ervan te begrijpen zodat de arbeidersbeweging en de jongeren sterker staan in hun acties. Programma tegen de sociale afbraak van de regering-Michel
Voor veel vakbondsleden en jongeren is een van de grootste uitdagingen van de verkiezingen om de terugkeer van een harde rechtse Thatcheriaanse regering naar het model van de regering-Michel te voorkomen. Die regering voerde vanaf 2014 een veralgemeend offensief tegen onze pensioenen, lonen, sociale uitkeringen en openbare diensten. Het verkiezingsprogramma van de PVDA beantwoordt deze uitdaging in het eerste hoofdstuk: “Werk en sociale bescherming.” Daarin wordt een bilan opgemaakt van de regering-Michel om er offensieve eisen tegenover te plaatsen, zoals de vakbondseisen maar ook specifieke eisen die door de PVDA ontwikkeld zijn. Het zijn eisen die belangrijk zijn opdat iedereen de eindjes aan elkaar kan knopen. Het gaat onder meer om een terugkeer van de pensioenleeftijd op 65 jaar; intrekking van de asociale maatregelen rond vervroegd pensioen, brugpensioen en eindeloopbaan; een minimumpensioen van 1.500 euro netto per maand en toegang tot een volledig pensioen voor vrouwen na 40 jaar loopbaan; een minimaal uurloon van 14 euro; afschaffing van de wet van 1996 rond het concurrentievermogen
en herstel van de volledige index; einde van de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen; optrekken van het leefloon en de sociale uitkeringen tot de Europese armoedegrens; individualisering van het recht op sociale uitkeringen en het welvaartsvast maken ervan. Welke arbeidsduurvermindering?
Het hoofdstuk rond werk bekijkt de 176.000 jobs die Michel I zou gecreëerd hebben. Er wordt meteen op gewezen dat de meerderheid hiervan geen stabiele jobs zijn, maar jobs op basis van onzekere contracten. Tegen de doorgedreven flexibiliteit verdedigt de PVDA de maximale werkdag van 8 uur en de afschaffing van flexi-jobs. Het gebruik van interimkrachten zou beperkt worden en overuren zouden enkel mogelijk zijn op vrijwillige basis waarbij bovendien 150% van het loon wordt betaald. De PVDA legt ook uit dat het nodig is om de toename van werkgerelateerde ziektes aan te pakken en om de werkloosheid te bestrijden. De 30-urenweek zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen wordt echter niet voorgesteld als veralgemeende maatregel in de volgende legislatuur. Deze eis wordt naar voren geschoven als een doelstelling op langere termijn. In dit programma wordt de toepassing ervan beperkt tot enkele proefprojecten in openbare crèches enerzijds en door de toepassing ervan in de private sector te stimuleren met financiële hulp voor 1.000 bedrijven die zich vrijwillig aandienen voor de invoering van de 30-urenweek. Er wordt niet ingegaan op het bedrag, de omvang of de duur van die financiële hulp aan bedrijven. De PVDA zwakt de eis dus af in de richting van de vierdagenweek die door de PS wordt voorgesteld (vooral gericht op de eindeloopbaan voor 55-plussers) of door Défi (voor de creatie van jobs voor laaggeschoolden in Brussel). De PS en Défi stellen voor om deze maatregel te financieren via
Het hoofdstuk rond werk bekijkt de 176.000 jobs die Michel I zou gecreëerd hebben. Er wordt meteen op gewezen dat de meerderheid hiervan geen stabiele jobs zijn, maar jobs op basis van onzekere contracten. Tegen de doorgedreven flexibiliteit verdedigt de PVDA de maximale werkdag van 8 uur en de afschaffing van flexi-jobs.
de sociale zekerheid, om de kosten voor de werkgevers te beperken in de hoop hen zo te overtuigen om de arbeidsduur te verlagen. Een recente studie van onderzoekers aan de ULB in opdracht van Brussels minister van Werk Didier Gosuin (Défi) toonde nochtans dat de werkgevers geen gebruik willen maken van de arbeidsduurverkorting. Er is federale regelgeving die een driemaandelijkse vermindering van de sociale bijdragen van 400 euro per werkende toekent indien de arbeidsduur gedurende vier jaar verlaagd wordt tot minder dan 38 uur per week. Deze maatregel is een complete flop en is vooral bekend van de toepassing op 520 van de 600 personeelsleden van Auto 5. In januari 2017 werd een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten om de arbeidstijd op jaarbasis te berekenen. Het personeel werkt nu gemiddeld 36 uur per week op vier of vijf dagen, met wisselende uurroosters met een marge tussen min-
stens 32 en maximum 40 uur per week. Het is niet toegelaten om meer dan twee opeenvolgende weken 40 uur te werken. Zaterdagwerk levert niet langer overloon op. Als dit soort arbeidsduurvermindering tot 36 uur per week met meer flexibiliteit al geen enthousiasme opwekt bij de werkgevers, hoe zal de PVDA dan 1.000 bedrijven vinden die een 30-urenweek zonder extra flexibiliteit willen invoeren? In Frankrijk werd de 40-urenweek in 1936 ingevoerd onder een regering van het Volksfront. Dat gebeurde op basis van een massale strijd van de arbeidersbeweging. In België werd de 40-urenweek in de bouw en de koolmijnen ingevoerd na de stakingen van juni 1936. Het ging telkens om strijd die het voortbestaan van het kapitalisme bedreigde. De hoop om de bazen te overtuigen is een utopie. De realisatie van de 30-urige werkweek vereist de uitwerking van een ernstig strijdplan om de nodige krachtsverhouding op te bouwen.
en een sociaal beleid oprichten. Deze bank zou elk jaar 5 miljard euro investeren in openbaar vervoer, de isolatie van gebouwen, wetenschappelijk onderzoek en hernieuwbare energie. Tevens zou elk jaar 5 miljard euro uitgetrokken worden voor extra investeringen in onderwijs, gezondheidszorg, cultuur, sport, hulp voor mensen met een beperking en kinderopvang. Het bedrag waarover deze investeringsbank zou beschikken, komt overeen met de geschatte opbrengst van de belangrijkste maatregel voor de financiering van het PVDA-programma: de miljonairstaks die 10 miljard euro per jaar moet opleveren. De publieke investeringen worden gekoppeld aan deze belasting op de vermogens van de superrijken.
10 miljard euro publieke investeringen per jaar voor het milieu en een sociaal beleid
PVDA wil een investeringsbank voor het klimaat en een sociaal beleid oprichten. Deze bank zou elk jaar 5 miljard euro investeren in het openbaar vervoer, de isolatie van gebouwen, wetenschappelijk onderzoek en hernieuwbare energie. Tevens zou elk jaar 5 miljard euro uitgetrokken worden voor extra investeringen in onderwijs, gezondheidszorg, cultuur, sport, hulp voor mensen met een beperking en kinderopvang.
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 verdedigde Gauches Communes (een samenwerking tussen de Linkse Socialistische Partij en de Humanistische Partij in Brussel) de noodzaak van een radicaal plan van publieke investeringen. Het besparingsbeleid en de transfer van publieke middelen naar de grote bedrijven zorgden voor een halvering van de publieke investeringen op 25 jaar. Om het niveau van de jaren 1970 te halen, zou 15 tot 20 miljard euro per jaar extra nodig zijn! Deze kwestie trad opnieuw op de voorgrond met het gebrek aan onderhoud van de Brusselse tunnels, de zinkgaten als gevolg van lekken in waterleidingen van Vivaqua, de insijpeling van vocht in de federale musea en andere publieke gebouwen, … Op dit te verhelpen, wil de PVDA een investeringsbank voor het klimaat
www.socialisme.be 9 april 2019
9 Sluit aan bij LSP, stem PVDA Op 26 mei is een stem voor de PVDA de beste garantie op linkse verkozenen en het blokkeren van een heruitgave van de regering-Michel en haar beleid. Het is ook de beste manier om in de kiescampagne op te komen voor een massaal plan van publieke investeringen voor het klimaat en een sociaal beleid. Het programma van de PVDA beperkt zich tot een poging om de markt aan banden te leggen met een betere verdeling van de rijkdom in het kader van het kapitalistisch systeem. In het uitgebreide kiesprogramma vind je geen verwijzing naar de noodzaak van maatschappijverandering of socialisme. We zijn bereid om de PVDA zoveel mogelijk te steunen, we hebben zelfs aangeboden om op basis van ons eigen politiek profiel op de lijsten van PVDA te staan. We roepen op om voor PVDA en voor een regering van de miljonairstaks te stemmen. Maar dat volstaat niet. In deze context van crisis van het kapitalisme zullen zelfs beperkte sociale maatregelen niet aanvaard worden. We moeten vertrekken van het fundamentele uitgangspunt dat er geen enkele reële verbetering van de situatie van de massa’s mogelijk is zonder te raken aan de kapitalistische eigendomsrechten. Sluit aan bij LSP om de arbeidersbeweging en de jongeren te wapenen met de socialistische maatregelen die zich opdringen. In plaats van ons te beperken tot wat het meest realistisch lijkt, heeft links nood aan durf en stoutmoedigheid. De arbeidersbeweging kan vertrekken van een goed uitgewerkt strijdprogramma dat met een linkse regering de overgang van het kapitalisme naar het socialisme op de agenda zet.
en beperkingen van het PVDA-programma Een publieke bank en een publiek energiebedrijf of de nationalisatie van deze sectoren?
Het PVDA-programma ontwijkt zorgvuldig de kwestie van nationalisaties. De partij beperkt zich tot het voorstel van een publieke bank en een publiek energiebedrijf in de context van een private markt. Het idee is om deze publieke bank op te richten op basis van de activa van Belfius. De geschiedenis toonde ons nochtans reeds de beperkingen van een dergelijke oplossing. Hoe kan een publieke bank die speculatieve investeringen weigert de concurrentie aangaan met private banken die in periodes van hoge speculatieve rendementen veel aantrekkelijker zijn? Dat is overigens de reden waarom de ASLK (de Algemene Spaar en Lijfrentekas) begin jaren 1990 werd geprivatiseerd. Toen Belfius nog Dexia heette, verhinderde de aanwezigheid van heel wat politici in de raad van bestuur (waaronder Di Rupo en Dehaene die zelfs een tijdlang voorzitter was) niet dat de bank op de beurs speelde om de aandeelhouders extra dividenden te bezorgen. We hebben genoeg publieke middelen ingezet om de banksector overeind te houden. Laten we de volledige sector in handen van de gemeenschap plaatsen. Zo kunnen we een einde maken aan speculatie en tegelijk een garantie bieden voor de veiligheid van het spaargeld, leningen aan lage rentevoeten aanbieden aan kleine handelaars en particulieren en kan het spaargeld gemobiliseerd worden als bron van liquiditeit voor sociale investeringen die beantwoorden aan de noden van de bevolking. We denken daarbij onder meer aan de creatie van crèches, scholen en voldoende degelijke sociale woningen. Hetzelfde geldt voor de energiesector, zeker als we de klimaatverandering ernstig willen aanpakken. Waarom zouden we het antwoord op de hoge
elektriciteitsprijzen beperken tot een vermindering van het deel dat naar de gemeenschap gaat, meer bepaald de BTW? Waarom zouden we aanvaarden dat de hoge tarieven van energieproducenten en distributeurs gepaard gaan met gigantische winsten door deze private bedrijven? Een volledig publieke energiesector zou toelaten om de productie en distributie van energie te beheren. Het zou het mogelijk maken om investeringen en wetenschappelijk onderzoek op nieuwe groene technologie te richten. Ook zouden we goedkope energie garanderen en de winsten investeren in onderzoek en ontwikkeling op het gebied van groene energie. De kernuitstap wordt dan mogelijk en de productie zou gegarandeerd zijn door de massale investeringen in hernieuwbare technologieën.
Waarom zouden we aanvaarden dat de hoge tarieven van energieproducenten en distributeurs gepaard gaan met gigantische winsten door deze private bedrijven? Een volledig publieke energiesector zou toelaten om de productie en distributie van energie te beheren, maar ook om de investeringen en het wetenschappelijk onderzoek op nieuwe groene technologie te richten.
Een onrealistisch programma?
De PVDA doet een grote inspanning om de haalbaarheid van haar programma aan te tonen. De partij stelt dat de maatregelen voor het klimaat, de koopkracht en de sociale investeringen in evenwicht zijn dankzij een rechtvaardiger fiscaliteit en niet door het kapitaalbezit zelf aan te pakken. De PVDA wil ongetwijfeld aantonen dat ze bereid is om in een progressieve meerderheid te stappen en wil daarom de lat niet te hoog leggen. Dat zal echter niet volstaan om kritiek te krijgen over de onbetaalbaarheid ervan. We zagen dit ook al na de gemeenteraadsverkiezingen. Welke regering er ook gevormd wordt, er zal druk zijn om fors te besparen. Het PVDA-programma zal in het beste geval beschouwd worden als interessant voor het sociale en het klimaat, maar destructief voor de economie. Een linkse regering die een miljonairstaks invoert, zal meteen op patronaal verzet botsen, met sabotage van de economie onder de vorm van kapitaalvlucht. Het belangrijkste tegenargument van de PVDA hieromtrent houdt geen steek. Er wordt verwezen naar de Franse vermogensbelasting (ISF), voor deze werd vervangen door een symbolische taks op immobiliën. Deze ISF leidde slechts tot een beperkte kapitaalvlucht van 0,3%. Maar de ISF bracht slechts 4 tot 5 miljard euro per jaar op en geen 10 miljard, bovendien in de context van een Franse economie die zes keer groter is dan de Belgische. De miljonairstaks gaat een pak verder dan de ISF. De belasting op grote fortuinen (een voorloper van de ISF) die in 1981 door de eerste Franse regering onder Mitterand werd doorgevoerd, een regering waar Raoul Hedebouw naar verwees tijdens het jaarlijkse partijfeest Manifiesta, botste effectief op een offensief patronaal verzet. Diezelfde regering van PS en PCF schafte tegelijk de doodstraf af, trok de minimumlonen met 10% op (wat betrekking
had op 5% van alle Franse werkenden), verhoogde de kinderbijslag en het minimumpensioen, verlaagde de pensioenleeftijd tot 60 jaar, voerde de 39-urige werkweek in en een vijfde week betaald verlof, ging over tot de nationalisatie van banken en vijf grote industriële groepen met schadeloosstelling. Het patronaat was furieus en ging over tot sabotage in de vorm van lock-outs en kapitaalvlucht. De rijken staken de Zwitserse grens over met koffers vol geld. Ze stortten de Franse economie in chaos. In plaats van het nationalisatiewapen te gebruiken om de sabotage te stoppen, maakte de regering-Mitterand na een jaar een bocht om haar goede wil aan de werkgevers te tonen. Er werd een besparingstraject opgestart waarbij onder meer de automatische indexering van de lonen werd afgeschaft. Gebrek aan strijd of gebrek van een programma met socialistische maatregelen?
De PVDA wil ongetwijfeld aantonen dat ze bereid is om in een progressieve meerderheid te stappen en wil daarom de lat niet te hoog leggen. Dat zal echter niet volstaan om kritiek te krijgen over de onbetaalbaarheid ervan. We zagen dit ook al na de gemeenteraadsverkiezingen. Welke regering er ook gevormd wordt, er zal druk zijn om fors te besparen.
ring-Tsipras moest dan wel een keuIn 1981-82 was er geen gebrek aan ze maken: zelf een besparingsbeleid strijdbaarheid in de Franse arbeiders- voeren of socialistische maatregelen beweging. Ook de Griekse arbeiders- nemen zoals de nationalisatie van de beweging toonde recenter een enorme volledige financiële sector en de sleustrijdbaarheid met 40 algemene stakin- telsectoren van de economie of nog de gen en een kletterende overwinning niet-betaling van de publieke schulden in het referendum van 2015 tegen het met een oproep aan de arbeidersbewebesparingsprogramma van de Trojka. ging in heel Europa om de strijd tegen De regering van Syriza deed effectief het besparingsbeleid aan te gaan. onvoldoende beroep op sociale mobiliLaten we lessen trekken uit het falen satie, maar de belangrijkste reden voor van de linkse regering in Frankrijk in het falen van links in Griekenland ligt 1981 en Griekenland in 2015. Als we de elders. In de eerste maanden van haar noodzaak van het wapen van de natioambtstermijn nam de regering-Tsipras nalisatie niet populariseren om een reheel wat concrete maatregelen: ver- gering van de miljonairstaks mogelijk hoging van het minimumloon, 13de te maken tegenover het patronaal vermaand voor de pensioenen, stopzet- zet, dan wordt de arbeidersbeweging ting van het jobverlies in de publieke niet voorbereid op de moeilijkheden sector en blokkering van de privatise- en taken die voor ons liggen. ring van het elektriciteitsbedrijf. Maar Links moet een echte verandering voor het Europese establishment wa- betekenen voor het leven van de menren zelfs deze beperkte maatregelen sen. Als een linkse regering geen onaanvaardbaar. De terugbetaling fundamenteel verschil maakt, krijgen van de Griekse schulden werd geëist. rechts-populisme en extreemrechts de Zelfs na het referendum van juli 2015 vrije hand om het ongenoegen en de was het nog niet te laat, maar de rege- woede naar een ramp te leiden.
10
Internationaal
de
Linkse Socialist
Vertrek oude en zieke Bouteflika volstaat niet: heel het systeem moet weg
Massabeweging doet Algerijnse regime wankelen
A
lgerije wordt door elkaar geschud door een massale protestbeweging. In de aanloop naar verkiezingen waarin president Bouteflika, ondanks zijn ver gevorderde leeftijd en ziekte, een vijfde mandaat nastreefde, kwamen eerst de studenten op straat. Ze kregen al snel steun van andere lagen van de bevolking en op 10 maart startte een algemene staking. Het regime begon te wankelen en de verkiezingen werden uitgesteld. De beweging in Algerije kwam voor de gevestigde media als een verrassing. Wij omschreven het land in 2010 reeds als een potentieel kruitvat dat op elk moment kon ontploffen. We spraken met Cédric Gérôme, verantwoordelijke van het CWI (de internationale organisatie waartoe LSP behoort), die de regio opvolgt.
In welke context vinden deze indrukwekkende mobilisaties plaats?
“Jarenlang hebben de grote olie- en gasinkomsten het regime in staat gesteld om met gerichte sociale subsidies de situatie onder controle te houden, zelfs indien de structurele ongelijkheden groter werden. De ineenstorting van de brandstofprijzen na 2014 beperkte de marge. Sindsdien daalde de levensstandaard van meer dan 90% van de Algerijnse gezinnen. Vorig jaar wilden de Algerijnse kapitalisten de massa’s laten opdraaien voor de gevolgen van de crisis met een reeks nieuwe prijsstijgingen terwijl de lonen en pensioenen gelijk bleven. “De kandidatuur van Bouteflika voor een vijfde mandaat was slechts de aanleiding voor het uitbreken van de latente volkswoede die zich de afgelopen jaren had opgestapeld. In de voorbije periode was er in heel het land strijd op lokaal of sectoraal vlak. Het maakte dat de eerste studentenbetogingen van 22 februari snel oversloegen naar andere lagen van de bevolking. De werkende klasse heeft zich opgeworpen als een belangrijke kracht in de beweging, wat een nieuwe fase in de strijd vormt.” Hoe ontwikkelden die stakingen?
“Dit gebeurde buiten de controle van de vakbondsleiders van de Union Générale des Travailleurs Algériens (UGTA), de officiële vakbondsfederatie die steeds met het regime heeft samengewerkt om het protest van de werkenden in de hand te houden, strijdbare syndicalisten te vervolgen en het besparingsbeleid te ‘begeleiden’. Sociale media speelden een belangrijke rol bij het omzeilen van de sabotage door de vakbondsleiding en bij het verspreiden van oproepen tot actie onder de werkenden. Vanaf zondag 10 maart en maandag 11 maart gingen heel wat lokale afdelingen van de UGTA tegen hun leiding in over tot stakingsacties. De oproep voor een algemene staking werd verspreid via anonieme oproepen op het internet en via enkele onafhankelijke vakbonden. Voor de toekomst van de huidige beweging zal het belangrijk zijn dat de basis zich de vakbonden terug toe-eigent en verenigt. “Vanaf 10 maart werd het land overspoeld door stakingen. Er waren acties in de havens, automobielbedrijven, het openbaar vervoer, de voedingssector, scholen en universiteiten, winkels en ook in strategische sectoren zoals de olie- en gaswinning. Het lijdt geen twijfel dat de opgang van deze stakingen Bouteflika ertoe aanzette om aan te kondigen dat hij zou afzien van een vijfde ambtstermijn. De premier nam ontslag en de verkiezingen werden uitgesteld. Deze vergeefse poging van de
heersende klasse om de situatie terug onder controle te krijgen, heeft het vertrouwen van de beweging in haar eigen krachten versterkt.” Hebben de opvolgers van het Front Islamiste du Salut (FIS) nog een grote invloed in het land?
“De steun voor de salafistische politieke stromingen is wat weggekwijnd na de ervaring met de ‘vuile oorlog’ van de jaren 1990. Een legalistische tak van de politieke islam is geïntegreerd in het staatsapparaat, maar de invloed ervan is eerder beperkt. Vooral in het zuiden bestaan er nog jihadistische cellen, waaronder die van Al-Qaida in de Islamitische Maghreb, maar die hebben niet langer dezelfde operationele slagkracht als voorheen. “De mediane leeftijd in Algerije is 28 jaar, wat net overeenkomt met de tijd die verstreken is sinds de verkiezingsoverwinning van het FIS in december 1991. Onder de jonge generaties is de dreiging van een nieuw bloedbad, wat lange tijd door het regime gebruikt werd om zichzelf in stand te houden, een argument dat steeds minder impact heeft. “Het is interessant om vast te stellen dat vrouwen in de huidige beweging van bij het begin een prominente rol spelen. Ze nemen een plaats in de publieke ruimte in die enkele maanden geleden nog ondenkbaar was. Het maakt dat er weinig steun is voor het beleid van strikte scheiding tussen mannen en vrouwen zoals verdedigd wordt door de islamistische rechterzijde. Dit gezegd zijnde, is er natuurlijk altijd het gevaar van een zekere ‘slingerbeweging’. Dit is zeker het geval in het kader van patstellingen en tegenslagen in het revolutionair proces, gecombineerd met een gevoel van frustratie onder de bevolking en allerhande manoeuvres door het regime. De opbouw van een links revolutionair alternatief is de beste verdediging tegen rechts, of die rechterzijde nu islamitisch is of niet.” Wat zijn de perspectieven
voor de beweging?
“Er is een ongeziene situatie. Zelfs figuren uit de hoogste kringen van het regime erkenden dat ‘miljoenen’ mensen op straat kwamen. Elke vrijdag lijkt het protest nog groter te worden. De massa’s komen op het politieke terrein en dit zal niet zomaar verdwijnen. Het zal sowieso gevolgen hebben. “Het gaat om de grootste jongerenprotesten in Algerije sinds 1962, het ogenblik dat de onaf hankelijkheid van de Franse koloniale macht werd uitgeroepen. Het is interessant om te zien dat er op alle betogingen slogans en protestborden zijn die verwijzen naar de Algerijnse revolutie tegen het Franse kolonialisme. Dat is erg pijnlijk voor het regime dat zijn gezag steeds baseerde op een zogenaamde ‘historische legitimiteit’ door de band met de nationale bevrijdingsstrijd van 1954 tot 1962. “Er heerst een sfeer van het ‘einde van een bewind.’ Elementen van een prérevolutionaire situatie zijn in volle gisting. Dit komt onder meer tot uiting in de openlijke barsten in het staatsapparaat. Deze opstandige beweging heeft verschillende topfiguren ertoe aangezet om ontslag te nemen. Enkele ministers en hooggeplaatsten maken de berekening dat Bouteflika beter afgezet wordt om de rest van het regime te beschermen. Bouteflika zorgde voor een fragiel evenwicht in de strijd tussen verschillende clans die elk een groter deel van de economische taart willen. Deze groepen manoeuvreren nu om een ‘overgangsperiode’ voor te bereiden waaruit ze zelf voordeel halen. Dit onderstreept het belang voor de massa’s om eigen politieke instrumenten te ontwikkelen. “De strijd in Algerije ontwikkelt niet in een vacuüm. In januari staakten 750.000 werkenden uit de openbare diensten in Tunesië. In Marokko was er een stakingsgolf, onder meer in het onderwijs en de publieke ziekenhuizen. Soedan kent al verschillende maanden een semi-opstandige situatie. Er is met andere woorden een ‘nieuwe golf’ van strijd die de beweging in Algerije vooruit kan stuwen. Als het regime van
Bouteflika omvergeworpen wordt, kan dit de vlam van de revolutie opnieuw ontsteken in de hele regio. “De ervaring van de revoluties van 2010-2011 maakt dat de Algerijnse beweging niet van nul begint. De massa’s trekken lessen uit strijdbewegingen, overwinningen en nederlagen in de regio. Er waren snel oproepen om het regime weg te krijgen, maar de beweging beseft dat het niet volstaat dat Bouteflika van het toneel verdwijnt. Bouteflika is erg oud en ziek. Hij is niet in staat om echt te regeren. Als hij verdwijnt terwijl de rest van het regime blijft, dan komt er geen echte verandering. Het regime zal haar positie dan opnieuw herstellen ten koste van de massa’s.” Welke eisen en ordewoorden zijn nodig om heel het regime weg te krijgen?
“Het nog voorzichtige proces van zelforganisatie is in volle gang. Dit is van vitaal belang om de strijd langere
De ervaring van de revoluties van 2010-2011 maakt dat de Algerijnse beweging niet van nul begint. Er waren snel oproepen om het regime weg te krijgen, maar de beweging beseft dat het niet volstaan dat Bouteflika van het toneel verdwijnt. Bouteflika is erg oud en ziek. Hij is niet in staat om echt te regeren. Als hij verdwijnt terwijl de rest van het regime blijft, dan komt er geen echte verandering.
tijd vol te houden en te consolideren. Stakerscomités op de werkplaatsen en in de scholen, algemene vergaderingen in de wijken en de dorpen, zijn nodig om de strijd democratisch van onderuit te organiseren, om collectief de acties te plannen en om de levendige krachten van de beweging te structuren los van de macht en de satellietpartijen van het regime. “Deze comités kunnen zich in elke wijk en elk dorp organiseren en vervolgens afgevaardigden verkiezen voor een revolutionaire grondwetgevende vergadering die een nieuwe grondwet opstelt. Zo’n grondwet zou de Middeleeuwse regels tegen vrouwen schrappen, democratische vrijheden uitbreiden waaronder het recht op vrije meningsuiting en vergadering of het recht op het vormen van vakbonden. Zo’n grondwet zou tevens de niet-inmenging van religie in staatszaken vestigen. Verder zouden de taalkundige, culturele en religieuze rechten van elke gemeenschap in het land bevestigd worden, met inbegrip van het recht van het Amazigh-volk om vrij over zijn toekomst te beslissen. “De beweging moet ook discussiëren over een alternatief op het economisch beleid van het regime en dat van de neoliberale oppositie waarachter zich enkele oligarchen verschuilen. Die oligarchen hopen de huidige beweging te gebruiken om de openbare sector sneller te ontmantelen en om een algemene verarming van de bevolking op te leggen zodat de eigen winsten sneller toenemen. Het gaat om krachten die nauw verbonden zijn met het westerse imperialisme. Er moet een einde komen aan de privatiseringen. De strategische sectoren, te beginnen met de olie- en gassector, moeten genationaliseerd worden onder controle en democratisch beheer van de bevolking. Het zou de ruimte creëren om over te gaan tot een massaal plan van publieke investeringen in de sociale sector, huisvesting, renovatie van infrastructuur, ... Het openen van de boekhouding van de bedrijven is eveneens een belangrijke eis om een einde te maken aan de corruptie en de diefstal van publieke middelen.”
internationaal
www.socialisme.be april 2019
11
Brexit geblokkeerd, Tories in crisis. Arbeidersbeweging moet nu handelen!
T
ijdens het aftellen naar 29 maart (de oorspronkelijk vastgestelde datum voor de terugtrekking van GrootBrittannië uit de Europese Unie) zakte de conservatieve regering van Theresa May steeds dieper weg in crisis. May lijkt niet in staat om een parlementaire meerderheid te vinden voor een akkoord over de terugtrekking uit de EU. De chaos is zo groot dat een anonieme Europese bron Groot-Brittannië omschreef als een “failed state” (Financial Times 21 maart 2019). door
Ciaran Mulholland, Socialist Party (Noord-Ierland)
Het voorstel tot akkoord over het Britse vertrek uit de EU werd reeds tweemaal verworpen door het parlement, telkens met een grote meerderheid. In normale tijden zou een regering die een nederlaag lijdt op een sleutelelement van het beleid niet overeind blijven. Maar dit zijn geen normale tijden. May wil haar akkoord nog een keer ter stemming voorleggen. Ze hoopt dat een stemming op het laatste nippertje de druk zo sterk opvoert dat voldoende parlementsleden voor stemmen om een “no deal” Brexit te vermijden. Een aantal conservatieve parlementsleden kondigde effectief aan anders te stemmen in zo’n scenario. Achter de schermen zijn er onderhandelingen met de Noord-Ierse DUP om haar tien verkozenen te overtuigen. Maar het meest waarschijnlijke blijft dat May de stemming opnieuw verliest. May verliest haar greep
Theresa May begeeft zich op dun ijs. Wat ze ook doet dreigt een reeks gebeurtenissen in gang te zetten die leiden tot haar eigen exit. Verschillende tegenstanders in de Conservatieve Partij staan al klaar om haar op te volgen. Om dat te vermijden, zal May mogelijk beslissen om over de hoofden van de parlementaire heen algemene verkiezingen uit te roepen. Alleen is er bij het establishment de angst dat dit leidt tot een Labour-regering onder Corbyn. Theresa May zit vast omdat ze geen meerderheid in het parlement haalt. Er zijn verschillende redenen hiervoor, maar het belangrijkste probleem is dat van de ‘backstop’: een regeling die moet vermijden dat er op het Ierse eiland opnieuw een harde grens komt.
Er wordt gesteld dat het verharden van de Ierse grens “het vredesproces bedreigt.” De EU stelt dat er ergens een harde grens moet zijn om de eigen handelsbelangen te beschermen. Als de Ierse grens openblijft, moeten er controles komen op goederen die de Ierse zee oversteken. Anders gezegd: een grens tussen Noord-Ierland en GrootBrittannië. De meerderheid van de Noord-Ierse protestanten is tegen nieuwe controles op goederen die de Ierse Zee oversteken. Zo’n grens, hoe zacht ook, vormt een bedreiging voor de eenheid tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië. Elke verharding van de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek wordt eveneens gezien als een bedreiging voor de nationale aspiraties van de katholieken. De enige manier waarop de rechten van beide gemeenschappen kunnen gerespecteerd worden, is door beide grenzen open te houden. De logica van de kapitalistische EU bepaalt echter dat dit niet mogelijk is. In elk geval zou een botsing van de verzuchtingen van protestantse en katholieke gemeenschappen in NoordIerland problematisch zijn. Het toevallige feit dat de DUP voor het eerst nodig is om de Britse regering overeind te houden, maakt dat de situatie helemaal vast zit en het vertrek van GrootBrittannië uit de EU geblokkeerd is. De DUP maakt koelbloedig gebruik van zijn strategische positie. De partij schurkt aan bij de Brexiteers in de Tory partij met het argument dat de NoordIerse status bedreigd is. Voor zowel de Brexiteers als de DUP gaat het om een verstandshuwelijk waarbij geen van beide kanten zal aarzelen om de andere in de steek te laten voor tactische voordelen. Maar momenteel lopen hun belangen nog samen.
Neen aan hardere grenzen!
De Socialist Party is tegenstander van de EU, een instelling opgezet in het belang van het kapitalisme. De EU is er niet in het belang van de werkenden in Ierland, zowel het Noorden als het Zuiden, de werkenden in Engeland, Schotland, Wales of elders in Europa. De werkenden mogen geen vertrouwen stellen in de EU voor een betere toekomst, net zomin als ze vertrouwen kunnen stellen in de Ierse premier Varadkar, de Britse premier Theresa May of de coalitie van DUP en Sinn Fein indien die ooit het Noord-Iers bestuur terug in handen neemt. De Socialist Party verzet zich tegen het ontwerp van akkoord over de Brexit omdat het ingaat tegen de economische en sociale belangen van de werkende klasse. We roepen de arbeidersbeweging op om zich hiertegen te verzetten. Het is belangrijk dat de arbeidersbeweging rekening houdt met de mogelijke gevolgen van het Brexitakkoord op de sectaire verdeeldheid in Noord-Ierland. De arbeidersbeweging verenigt katholieke en protestantse werkenden in een gezamenlijke strijd voor een beter leven, in strijd op de werkplaatsen en in campagnes om onze diensten te verdedigen. Deze eenheid is niet vanzelfsprekend, er is constante strijd voor nodig. Het is dan ook erg belangrijk dat de vakbonden en de echt linkse partijen zich verzetten tegen elke stap die de eenheid van de werkende klasse verzwakt. Het ontwerpakkoord schetst een scenario waarin een grens tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië ontstaat. Dit zal de sectaire spanningen versterken en de arbeiderseenheid verzwakken. We verzetten ons op die basis tegen het akkoord. Indien GrootBrittannië echter zonder akkoord de EU verlaat, is een verharding van de grens tussen het Noorden en het Zuiden van Ierland “onvermijdelijk.”
Om de belangen van de werkende klasse te beschermen, is het essentieel dat de arbeidersbeweging, vakbonden en linkse krachten met een onafhankelijk socialistisch programma naar voren komen. De arbeidersbeweging moet rond centrale kwesties eigen ‘rode lijnen’ trekken.
Ook dit zou de sectaire spanningen opvoeren en de arbeiderseenheid bedreigen. We zijn ook resoluut tegen dit scenario gekant. Een verharding van grenzen kan vermeden worden indien de EU en de Britse regering de politieke beslissing nemen om de grens tussen NoordIerland en de Ierse republiek open te houden en geen grens te laten ontwikkelen tussen Noord-Ierland en GrootBrittannië, wat de zogenaamde impact hiervan ook is op de handel en het verkeer van personen. We hebben er geen vertrouwen in dat ze dit zullen doen, tenzij onder enorme druk van onderuit. Om de belangen van de werkende klasse te beschermen, is het essentieel dat de arbeidersbeweging, vakbonden en linkse krachten met een onafhankelijk socialistisch programma naar voren komen. De arbeidersbeweging moet rond centrale kwesties eigen ‘rode lijnen’ trekken. Arbeidersbeweging moet nu handelen
In het Brexit-referendum van 2016 zagen we een wijdverbreide vervreem-
ding van een politiek establishment dat decennialang een neoliberaal beleid heeft verdedigd. De meerderheid van degenen die voor Brexit stemden, deed dit om uiting te geven aan hun woede na jaren van besparingen. Deze mensen waren zich maar al te goed bewust van de centrale rol van de Europese instellingen in het beleid dat de gewone werkenden laat betalen voor de hebzucht van de miljardairs. In het kader van dat referendum was er een linkse campagne voor vertrek uit de EU. De transportbond RMT in Groot-Brittannië en de vakbond van de openbare diensten in NoordIerland, NIPSA, namen een principieel standpunt in van verzet tegen de EU en strijd voor een links alternatief. Deze vakbonden gaven een weg vooruit aan. Als alle vakbonden hun gezamenlijk gewicht achter een beweging voor een nieuw Europa in het belang van de 99% zouden zetten, dan zou dit miljoenen mensen op de been krijgen op de Britse en Ierse eilanden en de rest van Europa. Dit zou vertrekken van verzet tegen zowel een Brexit in het belang van de kapitalisten als tegen de EU.
• Vakbondsleden in Ierland, zowel Noord als Zuid, zijn verenigd in het Irish Congress of Trade Unions (ICTU) en hebben goede banden met hun collega syndicalisten in Engeland, Schotland en Wales. De vakbonden dienen te mobiliseren om de belangen van de werkenden in de regio te verdedigen in verzet tegen de ‘race to the bottom’ op vlak van arbeidsrechten en voorwaarden. Syndicale actie voor jobs, lonen, arbeidsvoorwaarden en rechten is nodig. • De arbeidersbeweging moet zich inzetten voor de eenheid van de werkende klasse en mag zich niet laten vangen door gelijk welk akkoord dat de verdeeldheid versterkt. We kunnen ons best voorbereiden op een toename van sectaire spanningen en conflicten, onder meer door protestacties, betogingen en indien nodig stakingen te organiseren indien sectair geweld dreigt. • Een spoedconferentie met zoveel mogelijk delegees en militanten uit Noord- en Zuid-Ierland kan een democratische discussie mogelijk maken over hoe we ons het best verzetten tegen zowel de EU als het besparingsbeleid van de Ierse en Britse regeringen. Als het ICTU geen initiatief neemt, kan het komen van die vakbondsinstanties die wel bereid zijn om leiding te geven. Vakbondsleden uit Engeland, Schotland en Wales kunnen gevraagd worden om vertegenwoordigers naar de conferentie te sturen en er kunnen banden gesmeed worden met militanten uit de rest van Europa. • Socialisten in Ierland zouden een terugkeer van een Labour-regering in Groot-Brittannië verwelkomen. Als een dergelijke regering een standpunt van socialistische oppositie tegen de EU inneemt, zou dit de situatie veranderen. Een Labour-regering kan de onderhandelingen heropenen en een andere relatie tot de EU voorstellen, met inbegrip van nieuwe handels- en douaneregelingen, op basis van de belangen van de werkenden, niet de 1% rijksten. Dit betekent een verwerping van Europese restricties om privatiseringen om te keren of om de sleutelsectoren van de economie te nationaliseren. Als er jobs bedreigd zijn waarbij Brexit als excuus wordt ingeroepen, moet nationalisatie onder democratische controle en beheer van de werkenden op de agenda staan. • Socialisten zijn voorstander van een werkelijk verenigd Europa. Dit is enkel mogelijk als de socialistische maatschappijverandering een eenheid van Europese naties in een democratische confederatie toelaat. We komen op voor een socialistisch Ierland met volledige democratische rechten voor de protestantse gemeenschap. We zijn voor een socialistische federatie van Ierland, Schotland, Engeland en Wales in een vrije en vrijwillige confederatie, en voor de socialistische verenigde staten van Europa.
12
recensies
de
Linkse Socialist
“Wij zijn het klimaat.” Schreeuw om dringende klimaatmaatregelen
“W
ij krijgen van jullie te horen dat we onze kamer moeten opruimen en intussen hopen jullie dat we flink studeren, allemaal briljante wetenschappers worden, om vervolgens jullie planetaire puinhoop proberen op te lossen. Tenminste: als daar nog tijd voor is. Want intussen loopt de klok. Wij horen het getik.”
door
‘Wij zijn het klimaat’, door Anuna De Wever en Kyra Gantois (opgetekend door Jeroen Olyslaegers), De Bezige Bij, 67 pagina’s, 8.99 €.
Geert Cool
In ‘Wij zijn het klimaat’ brengen Anuna De Wever en Kyra Gantois een schreeuw om dringende klimaatmaatregelen. De urgentie staat centraal in het boekje, je kan het getik van de klok bijna horen. Het is dit gevoel van urgentie dat al wekenlang tienduizenden jongeren op straat brengt in een beweging die van Anuna en Kyra bekende personen maakte. Deze beweging toont de kracht van collectieve actie: de woede en angst werden omgezet in vastberaden en gezamenlijk protest. Dit boek klaagt aan dat er niets of onvoldoende ondernomen wordt, terwijl wetenschappers aangeven dat de tijd beperkt is. Als er de komende tien tot twaalf jaar geen fundamentele verandering komt, dreigt onherroepelijke en zichzelf versterkende klimaatverandering. De twee tieners merken op dat er in elke school een evacuatieplan is voor het geval van brand. “We oefenen het drie keer per jaar, alles laten liggen, ramen dicht, in rijen naar buiten lopen en verzamelen op het pleintje achter de school.” De planeet staat nu in brand, maar er is geen enkel plan. Over alternatieven en antwoorden blijft het boekje meer op de vlakte. Er wordt gepleit voor meer middelen voor openbaar vervoer en de tieners stellen terecht vast dat er in het
huidige systeem miljarden in fossiele brandstoffen worden gepompt of dat er tien jaar geleden wel miljarden waren om de banken te redden terwijl dit voor het klimaat niet kan. Deze vaststellingen zijn niet nieuw: ze werpen de vraag op hoe het huidig systeem werkt en hoe daar een alternatief op kan geboden worden. Het antwoord dat we nu eenmaal allemaal verbonden zijn of nog dat we voorstellen van experts moeten bijeenbrengen, volstaat niet. Anuna en Kyra stellen dat het klimaat noch links noch rechts is, maar dat iedereen moet opkomen voor de toekomst van Moeder Aarde. Maar de vraag blijft waarom het vandaag fout loopt. Is het de schuld van ouderen die het niet begrepen hebben of politici die teveel onder elkaar vechten in plaats van problemen aan te pakken? Dat zal allemaal wel meespelen, maar het onderliggende probleem zit veel dieper: het systeem – en laten we dat meteen benoemen: kapitalisme – is enkel gericht op de winsten van een kleine minderheid en ondergraaft daarvoor alle bronnen van rijkdom, zowel de arbeid als de natuur. Deze vaststelling maken, is politiek en ideologisch. Het kapitalisme botst met onze belangen.
Zelfs voor evidente maatregelen die dringend nodig zijn om onze toekomst te garanderen, is strijd tegen de gevestigde belangen nodig.
Terecht geven Anuna en Kyra aan dat een rationele planning van de inzet van de beschikbare middelen noodzakelijk is. Ze pleiten voor erg logische oplossingen zoals een shift van miljardensubsidies aan fossiele brandstoffen naar openbaar vervoer. We mogen nog duizenden experts bijeenbrengen die de voordelen hiervan bevestigen, dat zal niet volstaan om het ook te bekomen. We zullen het door massastrijd moeten afdwingen. Zelfs voor evidente maatregelen die dringend nodig zijn om onze toekomst te garanderen, is strijd tegen de gevestigde belangen nodig. Die kunnen we best voeren door onze eisen te concretiseren en te kaderen in een ambitieus project van een andere samenleving. Een socialistisch alternatief komt niet aan bod in dit boekje, maar het opent de discussie. Laten we van utopisch denken de stap zetten naar een wetenschappelijke kijk op de samenleving en ons alternatief op de barbarij van het kapitalisme.
‘Green Book’. Film over racisme in de VS
D
e film van Peter Farrelly is opgevat als het verhaal van een roadtrip. Er zit echter veel meer in, en wellicht kon er nog veel meer uitgehaald worden. De film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. De Italiaans-Amerikaanse chauffeur Tony ‘Lip’ Valulonga (gespeeld door Viggo Mortensen) wordt door de AfrikaansAmerikaanse pianist Don Shirley (gespeeld door Mahershala Ali) ingehuurd voor een tournee door het diepe zuiden van de VS begin jaren 1960. Een blanke man die ingehuurd wordt door een zwarte in het diepe zuiden van de VS: wat kan er foutlopen?
door
Clare Wilkins, Nottingham Socialist Party
De titel ‘Green Book’ komt van het boek ‘The Negro Travellers Green Book’, een soort reisgids die tussen 1936 en 1966 werd uitgegeven om in tijden van segregatie een overzicht te bieden van plaatsen en diensten die relatief toegankelijk waren voor zwarten. De platenmaatschappij van Shirley bezorgt Tony een exemplaar van de reisgids. Dolores, de vrouw van Tony, ziet het boek en vraagt hem of het doel is om zwarten aan te geven bij de politie terwijl ze gewone dingen doen. Don Shirley was een klassieke en jazz pianist en componist. Zijn moeder was geboren in Jamaica en leerde hem een spinet bespelen toen hij amper twee jaar was en in New York woonde. Don Shirley werd ‘ontdekt’ en was de eerste zwarte student aan het muziekconservatorium van Leningrad. Hij werd geprezen door liberale blanke Amerikanen, waaronder John en Bobby Kennedy. Don besliste om een tournee door het zuiden te houden, zonder goed te weten hoe het leven van
zwarte werkenden in het zuiden eruit zag. De film toont enkele incidenten rond segregatie en de racistische Jim Crow-wetten. Deze incidenten zijn verschrikkelijk, maar zijn niet dominant in de film. Ongetwijfeld waren er in werkelijkheid veel meer incidenten. Viggo Mortensen merkte op dat de film de realiteit van de geschiedenis van racisme wilde tonen, maar tegelijk ook een breder publiek wil aantrekken. Op de tournee mag Don niet in de hotels overnachten waar hij optreedt en hij mag er zelfs niet binnen in de restaurants. Hij weigert zijn laatste concert te spelen omdat hij niet in het restaurant van het hotel mocht eten. Toch is er ook een positieve kant aan het verhaal: naarmate Don en Tony elkaar beter leren kennen, worden de vooroordelen doorprikt. Doorgaans werden zwarten ingehuurd als persoonsleden van blanken, bij Tony is het omgekeerd. De film toont dat gewone werkenden onder elkaar veel gemeen hebben.
Als Don slaag krijgt in een café en Tony kwaad reageert, vraagt Don: “Zou het anders zijn als ik naar een café in jouw buurt ging?” Het geeft aan hoe diepgeworteld racisme in de VS was, maar ook hoe de burgerrechtenbeweging en de klassenstrijd de afgelopen decennia veel afgedwongen hebben. Er blijft echter nog een lange weg af
te leggen. In deze tijden van Trumpisme zeggen sommigen dat er misschien nood is aan een nieuwe versie van het ‘Green Book.’ We hebben geen reisgids voor zwarten in een racistisch Amerika nodig, maar gezamenlijke strijd van alle werkenden tegen racisme en het kapitalistisch systeem dat dit racisme voortbrengt.
waar LSP voor staaT
D
e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.
Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen
Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake
meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek
In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.
LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij
De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van
Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij. Arbeidersdemocratie
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de
arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
Voor arbeiderseenheid Voor socialisme
partijnieuws
www.socialisme.be www.socialisme.be april april 2019 2019
Koop, lees, verkoop ‘De Linkse Socialist’
W
e voeren sinds zes maanden een interne campagne om de verspreiding van ons maandblad ‘De Linkse Socialist’ te versterken. Daarbij ligt de nadruk op grotere militante verkoop, betere planning en administratie. De campagne werpt zijn vruchten af. Momenteel willen we vooral het aantal regelmatige verkopers opvoeren.
In februari was Arne uit Gent met 65 verkochte exemplaren onze topverkoper. We vroegen hem hoe hij dit deed. “Ik leg altijd heel concreet uit aan mensen waarom ze dit blad moeten kopen, lezen en bespreken. Zo was het februariblad sterk gericht op de klimaatbeweging en wie erin actief is. Eén van de dingen die ik aanhaalde, is dat wij met LSP denken dat het belangrijk is om de verschillende strijdbewegingen met elkaar te linken en die samen te brengen om verandering af te dwingen. Dat is bijvoorbeeld zo voor koopkracht en klimaat. Koopkracht en klimaat worden tegen elkaar uitgespeeld. Dit moeten we bestrijden. Via de krant willen we mensen in contact brengen met dit idee en dit zo in de beweging binnen brengen.” Een krant als de onze draagt bij tot discussies over ideeën en methode. “Er is zeer weinig ervaring in de beweging. De meesten denken dat het al voldoende is om op een betoging aanwezig te zijn. Met het voorstel van een actieplan om de staking te organiseren, geef je een concreet idee hoe ze de beweging verder kunnen uitbreiden en welke rol ze zelf kunnen spelen.” Er is ook een ideeënstrijd in de klimaatbeweging. “Er is de tendens die begrijpt dat als er na meer dan 10 scholierenstakingen en 2 grootste klimaatbetogingen niets verandert, dit komt
omdat er meer aan de hand is dan zogezegde onwil van politici, zoals Sign for my future lijkt te beweren. Wie op zoek is naar ideeën die tegen het systeem ingaan, toont grotere interesse in onze krant. Maar ook met anderen willen we de discussie aangaan: we brengen argumenten waarom bijvoorbeeld op Groen stemmen niet volstaat.” “Onze vier voorstellen voor system change in de maartkrant zijn zeer goed. Onze krant is ons middel om te communiceren over welk programma nodig is om een echte ommekeer te realiseren. De beweging heeft nood
aan dialoog en discussie daarover. De voorstellen in onze krant zijn daar een bijdrage toe en dat is de manier waarop je het kopen van het blad naar voren kan schuiven: het biedt stof tot discussie voor je comité of vriendenkring. We vragen niet alleen om te kopen, ook om te lezen en erop te reageren, ons te laten weten wat ze denken. Wij willen de discussie stimuleren.” “System change, wordt op verschillende manieren begrepen. De link met de strijd tegen kapitalisme wordt in de klimaatbeweging beter begrepen. Alleen is socialisme als alternatief idee totaal onbekend. Soms moeten we onze eisen beter uitleggen. Waarom eisen we een publieke energiesector of meer middelen voor wetenschap in publieke handen? En hoe kunnen we onze eisen afdwingen? Onze krant is uniek om daarop in te gaan.”
13
Agenda • • • • • • • •
Zat. 20 april. Gent: de grote opwarmingskwis. Dienstencentrum Ledeberg Zo. 28 april. Brussel: betoging sans-papiers Woe. 1 mei. Dag van de arbeid: acties in heel het land Vr. 3 mei. Gent: Music Against Sexism: MAS Movement Party. Minus One Do. 9 mei. Leuven: anti-NSV betoging Zo. 12 mei. Grote Parade van Hart boven Hard Za. 18 mei. Pride 28 juni – 4 juli: zomerkamp in Westmalle
Geslaagde interventie op 8 maart Onze tussenkomst op 8 maart was bijzonder geslaagd. Met campagne ROSA speelden we een rol in het herpopulariseren van 8 maart als dag van strijd. Twee jaar geleden was er in Gent de eerste mars tegen seksisme. Vorig jaar waren er betogingen in verschillende steden. Dit jaar lag de nadruk op de betoging in Brussel, maar hielden we in Gent ook nog steeds een betoging. Na drie edities is de mars tegen seksisme daar een gevestigde waarde in de actiekalender. Er waren maar liefst 800 aanwezigen in Gent, dat is meer dan verwacht. De volgende mars op internationale vrouwendag 2020 werd meteen aangekondigd. In Brussel namen we deel aan verschillende vakbondsacties gedurende de dag. In Gent sprak ROSA eveneens op de walkout aan de UGent. Op de betogingen in Brussel en Gent was de delegatie van ROSA telkens opmerkelijk jong, levendig en groot. Daarnaast namen we in Antwerpen deel aan het festival van het 8 maart collectief. In Kortrijk hielden we een actie tegen seksisme. Alles samen verkochten we 109 exemplaren van ons maandblad en haalden we 1.300 euro strijdfonds op, vooral met badges maar ook met materiaal als armbandjes, sjaaltjes, zakjes, … Enkele woordvoerders van ROSA kwamen aan bod in de gevestigde media, onder meer in het VRT Nieuws en dat van RTL en RTBF langs Franstalige kant.
Plaats een meigroet in onze krant Steun socialistische media door een meigroet in onze krant te plaatsen. Dat is een strijdbare boodschap of een aankondiging. Eén keer per jaar zetten we deze krant open voor dergelijke berichten uit de arbeidersbeweging of vanwege leden, sympathisanten, bevriende organisaties of handelszaken, … Stuur je bericht met tekst en/of logo (zwart/wit) voor 17 april naar LSP, Hovenierstraat 45 1080 Molenbeek of per email naar redactie@socialisme.be. Geef ook aan welk formaat van meigroet je wil
plaatsen. Betaal het juiste bedrag op BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press met als mededeling: “meigroet.” TARIEVEN: – 1/128e pagina (ongeveer 24 x 34 mm) = 15 euro – 1/64e pagina (ongeveer 34 x 48 mm) = 25 euro – 1/32e pagina (ongeveer 48 x 67 mm) = 50 euro – 1/16e pagina (ongeveer 67 x 95 mm) = 100 euro – 1/8e pagina (ongeveer 95 x 143 mm) = 200 euro
Nieuwe uitgaven van Marxisme.be
VRT Journaal van 8 maart
Strijdfonds Elk kwartaal willen we 11.500 euro steun ophalen om onze campagnes te financieren. De afgelopen weken produceerden we heel wat pamfletten in de klimaatbeweging. We waren ook erg actief in de mobilisatie naar 8 maart. Onze werking wordt volledig gefinancierd vanuit de werkende klasse. Wiens brood men eet, diens woord met spreekt. Met weinig middelen doen we veel, maar eigenlijk willen we nog meer doen. Dat is afhankelijk van de middelen die we ophalen onder leden en sympathisanten. Steun ons door een bijdrage te storten op BE86 5230 8092 4650 van LSP. Hieronder de voorlopige resultaten van wat we in het eerste kwartaal ophaalden. Bxl-W.Brab: 2.241 € O en W Vlaanderen: 2.580 € Vl Brab-Limburg: 683 € Luik-Lux: 555 € Henegouwen-Namen: 338 € Antwerpen: 514 € Nationaal: 1.537 €
97% 74% 68% 50% 34% 34% 140%
TOTAAL: 8.448 €
73%
Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.
Contact / Abonnementen
O
Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.
p Socialisme 2019 stellen we twee nieuwe uitgaven van Marxisme.be voor.
Het gaat om heruitgaven van socialistische klassiekers die de afgelopen jaren helaas steeds minder gemakkelijk te vinden waren: ‘Het Communistisch Manifest’ van Marx en Engels, en ‘Socialisme: van utopie tot wetenschap’ door Engels. De twee nieuwe
boekjes worden aan democratische prijzen aangeboden: respectief 5 en 8 euro (verzendingskosten inbegrepen). Goedkope versies van marxistische klassiekers maken het mogelijk om deze toegankelijk te maken voor nieuwe generaties op zoek naar een alternatief op het kapitalisme. Ook voor wie het iets verder zoekt dan basiswerken, hebben we een aanbieding. Voor het eerst is het tweede
deel van Marx’ ‘Kapitaal’ vertaald naar het Nederlands. Dat is niet meteen hapklare lectuur, maar wel nuttig voor wie wil weten hoe het kapitalisme functioneert. In België verspreiden wij dit boek: het is te koop voor 27,5 euro in onze webwinkel. Er wordt ondertussen ook gewerkt aan de vertaling van het derde en laatste deel van ‘Het Kapitaal.’ Bestellen kan door te storten op BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press.
Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press
14
klimaat
de
Linkse Socialist
15 maart - klimaatcrisis leidt tot internationaal verzet
D
e Global Strike for Future op 15 maart was overweldigend. Wereldwijd trokken tot anderhalf miljoen mensen de straat op in meer dan 100 landen en 2000 steden. Jongeren hebben de voorbije maanden het vuur aan de lont gestoken, met een bijzondere rol voor de Belgische scholieren en hun klimaatstakingen op donderdag die in de voorbije maanden het internationale nieuws haalden.
door
Michael Bouchez
De klimaatbeweging nam de voorbije maanden een internationaal karakter aan. Het voorbeeld van Greta Thunberg werd al een tijdje opgevolgd met soms heel talrijke vrijdagstakingen in Australië. De datum voor een internationale stakingsdag voor het klimaat bestond al een tijdje, maar kreeg met de beweging in België extra wind in de zeilen. In de weken voor 15 maart vonden er acties plaats in heel de wereld. Behalve een internationaal hoogtepunt, was 15 maart in verschillende landen ook een eerste nationaal hoogtepunt. Elders was het de allereerste actiedag. 15 maart kan dus de officiële start worden van een wereldwijde beweging die nog enorm kan groeien. Een nieuwe Global Strike is aangekondigd voor 24 mei. Internationaal falen
Overal weerklinkt dezelfde oproep: “Act Now.” De internationale uitbreiding van de klimaatbeweging toont aan hoe het gebrek aan een klimaatbeleid een structureel falen is. Het is niet beperkt tot een aantal landen of regeringen: er is een wereldwijde ecologische crisis. De reden daarvoor is de fundamentele tegenstelling tussen wat nodig is om onze planeet leefbaar te houden en anderzijds de kapitalistische productiewijze. Het klimaat is overigens niet het enige wat jongeren tot actie aanzet. Overal ter wereld komen jongeren op straat tegen seksisme, racisme, uitbuiting en een uitzichtloze toekomst. Het kapitalisme zet overal waar het kan onze toekomst en levenskwaliteit op het spel om zoveel mogelijk winsten te accumuleren. Wereldwijd zien jongeren de strijd voor een fundamenteel antwoord op de klimaatverandering als een strijd voor hun toekomst. De klimaatbeweging is een uitbarsting van woede tegen een neoliberale politieke elite die de onstilbare honger naar winst van bedrijven als haar belangrijkste doel ziet. Stoppen bij een klimaatwet?
In het kapitalisme telt enkel de winst. Daarvoor worden de natuur-
lijke rijkdommen maximaal uitgebuit. Regeringen hebben elke serieuze wetgeving, elke collectieve oplossing en elk ingrijpen in de kapitalistische productie onmogelijk gemaakt. In plaats daarvan hebben ze ons verteld dat het de “individuele verantwoordelijkheid” is van elke consument. Maar tegenover de 100 bedrijven die sinds 1988 verantwoordelijk zijn voor 71% van de uitstoot van broeikasgassen, is individuele gedragsverandering vergeefs. België bengelt onderaan de lijstjes van landen die klimaatverandering aanpakken. Volgens heel wat klimaatactivisten en commentatoren is dat omdat België niet de geschikte “instellingen” heeft. Daarom wordt de zogenaamde klimaatwet voorgesteld. In die klimaatwet pleiten wetenschappers voor bijvoorbeeld een interministeriële raad en een “Permanent Onafhankelijk Expertencomité”. Zo’n comité moet “op aanvraag” beleidsvoorstellen formuleren voor zowel het federale niveau als de gemeenschappen en gewesten. Uiteraard begrijpen we dat heel wat mensen hopen dat dit toch al een kleine stap is in de goede richting, maar zolang de economische voorwaarden van het kapitalisme van kracht blijven, zal zo’n klimaatwet enkel een administratieve aanpassing zijn die evengoed machteloos is. Landen als Verenigd Koninkrijk, Zweden, Frankrijk en Nederland hebben al een klimaatwet of expertencomités. Wat nodig is om het klimaat te redden, is een massale investering in onderzoek, productie en distributie van 100% hernieuwbare energie, een reconversie van de industrie naar ecologische productieprocessen en massale en collectieve maatregelen zoals isolatieplannen, gratis openbaar vervoer, herbebossing ... We weten nu al dat België in de komende legislatuur 7 miljard zal moeten besparen volgens het Planbureau. Een klimaatwet of niet: de miljardeninvesteringen die nodig zijn op Belgisch niveau, zullen botsen met die besparingsregering. Op internationaal niveau schat het IPCC-rapport van oktober dat er 900 miljard dollar per jaar nodig is om de
De Global Strike for Future op 15 maart was overweldigend. Wereldwijd trokken tot anderhalf miljoen mensen de straat op in meer dan 100 landen en 2000 steden.
nodige doelstellingen te halen. Zulke investeringen zullen door kapitalisten, banken, multinationals en hun politici altijd weggezet worden als onmogelijk of onrealistisch. Om die investeringen mogelijk te maken, moet de grote industrie, te beginnen met de energiesector, uit private handen genomen worden en onder democratische controle en beheer van de werkende klasse geplaatst worden. De meerwaarde en gecreëerde rijkdom zou dan niet naar de zakken van aandeelhouders gaan, maar naar de gemeenschap die beslist hoe en waar we investeren. Dat zou een geplande socialistische economie mogelijk maken waarin rijkdom, wetenschap en techniek gebruikt worden om aan de behoeften van iedereen te voldoen - en om de strijd voor een leefbare planeet te voeren. Internationaal verzet
De klimaatcrisis is internationaal, net zoals het kapitalisme internationaal is. Om het gevaar van een milieuramp echt aan te pakken, is wereldwijde actie nodig. Net daarom is de internationale beweging zo cruciaal. Een breuk met de kapitalistische logica in één land, waar een serieus plan om de planeet te redden op poten wordt gezet, zou wereldwijd een enorm enthousiasme opwekken. Jongeren die protesteren tegen de klimaatverandering begrijpen dat er iets fundamenteel moet veranderen. Daarom pleiten wij samen met onze internationale organisatie, het Comité voor een Arbeidersinternationale, voor klimaateisen die het kapitalisme in vraag stellen en roepen wij op om aan te sluiten bij de strijd voor democratisch socialisme als alternatief op het kapitalisme dat mens en planeet vernietigt. Geslaagde actiedag op 15 maart. Foto’s door Liesbeth
Meer lezen? Heb je deze krant gelezen en wil je je nog verder verdiepen? Bestel dan ons boek ‘Socialisme of ecologische catastrofe.’ Het telt 108 pagina’s en is te koop voor 8 euro, verzending inbegrepen. Stort op BE31 5230 8092 5155 van ‘Socialist Press’. Aarzel ook niet om ons te contacteren om samen te bespreken wat je van deze krant of het boek vindt.
Gratis en degelijk openbaar vervoer: nodig voor milieu en
G
emiddeld verliest iedereen in ons land 58 uur per jaar aan files. De economische kost hiervan wordt op 8 miljard euro per jaar geschat.(1) Het is duidelijk niet voor hun plezier dat werkenden en jongeren elk jaar zoveel tijd verliezen op drukke wegen of in de soms hopeloze zoektocht naar parkeerplaats. Vandaag is er vaak geen alternatief.
door
Clément (Luik)
Volgens het Europees Milieuagentschap is luchtvervuiling de belangrijkste oorzaak van vroegtijdige sterfte in 41 Europese landen (422.000 mensen in 2015). (2) In België gaat het om 12.000 overlijdens per jaar en 16 miljard euro kosten voor de gezondheidszorg. (3) Vervoer speelt hier een voorname rol in. In België gebeuren 80% van de individuele verplaatsingen met de auto. (4) Dit komt niet uit de lucht vallen: het openbaar vervoer staat al enkele decennia op droog zaad. Op 20 jaar verdwenen meer dan 10.000 voltijdse job bij de NMBS, of een daling van het personeelsbestand met 30%
terwijl er 60% meer reizigers waren. Enkel al in deze legislatuur nam de publieke dotatie voor de NMBS met 663 miljoen euro per jaar af: dat is een daling met 20%.
telijk en progressief ingevoerd gratis openbaar vervoer, zonder op de financiering in te gaan. Het klimaatplan van Groen houdt het op “betaalbaar openbaar vervoer,” SP.a spreekt over gratis openbaar vervoer voor kinderen en jongeren. Ecolo gaat het verst van deze partijen, maar blijft erg voorzichtig: het openbaar vervoer zou enkel gratis zijn voor jongeren onder 25 jaar, 65-plussers en werkzoekenden. Terecht wordt de verhoging van de dotatie
Roep naar gratis openbaar vervoer wordt luider
Wij pleiten al langer voor gratis en degelijk openbaar vervoer. De klimaatbeweging maakt dat verschillende partijen het idee opnemen in hun programma. Zo wil Ecolo over een periode van vijf jaar investeren om tot gedeeltelijk gratis openbaar vervoer te komen. De PS spreekt over gedeel-
Luchtvervuiling zorgt in België voor 12.000 overlijdens per jaar en 16 miljard euro kosten voor de gezondheidszorg.
gekoppeld aan het aantal reizigers. Ecolo belooft om op vijf jaar tijd 7 miljard euro te investeren in openbaar vervoer. Dat is amper meer is dan de belofte van de regering-Michel op het einde van de legislatuur om in dezelfde periode 5 miljard euro te investeren. De PVDA gaat verder en eist gratis openbaar vervoer voor alle woon-werkverkeer, gepensioneerden, werkzoekenden, minderjarigen en studenten. De PVDA pleit alleen al voor het spoor voor 50 miljard euro aan investeringen tegen 2030. Dit moet toelaten om meer treinen te laten rijden en een honderdtal stations te heropenen. Bedrijfswagens
Zowel PVDA als Groen pleiten voor een afbouw van de salariswagens. Dankzij gunstige fiscale maatregelen is zo’n salariswagen voor de bazen goedkoper: er wordt geen be-
klimaat
www.socialisme.be april 2019
15
Klimaat redden vergt een socialistische visie
D
e klimaatbeweging heeft veel losgeweekt. Maar hoe moet het nu verder? Vanuit alle hoeken werd geprobeerd om de geest terug in de fles te krijgen. De actievoerende jongeren werden verweten niet te weten waarom ze op straat komen. Hun actiemethode werd in vraag gesteld: staken was zo gemakkelijk, waarom niet betogen op woensdagnamiddag. Er werd een grote petitie/ reclamecampagne gelanceerd als alternatief voor actievoeren. Telkens opnieuw werden jongeren op school, in de media, in hun omgeving aangesproken op hun individuele gedrag: ‘ben jij wel consequent?’
door
mobiliteit drijfsvoorheffing of RSZ op betaald. Het stelsel van bedrijfswagens werd destijds gestimuleerd als ondersteuning van de automobielsector in ons land. In de jaren 1990 was die sector nog goed voor meer dan 20.000 jobs. Dat is vandaag een pak minder na de sluiting van Renault Vilvoorde, Opel Antwerpen en Ford Genk. Het stelsel van bedrijfswagens kost de gemeenschap 3,5 tot 4 miljard euro per jaar. In 2018 waren 16,5% van alle wagens op onze wegen bedrijfswagens. De groenen willen de salariswagen vervangen door een “mobiliteitsbudget” tussen 700 en 2.780 euro per jaar af hankelijk van de afstand tussen woonplaats en werk. De PVDA verdedigt de afschaffing van de salariswagens en de invoering van gratis openbaar vervoer voor woon-werkverkeer. Wij verdedigen de benadering van de PVDA maar eisen tevens dat werkenden niet inleveren: het voordeel van de bedrijfswagen moet omgezet worden in loon (waarbij de hogere kosten
voor het brutoloon betaald worden door de werkgevers). De benadering van de PVDA heeft beperkingen, maar is het meest ambitieuze rond openbaar vervoer als belangrijkste transportmiddel. Dit kan best kaderen in een meer algemeen programma van maatschappijverandering. Bovendien moet de PVDA de kiezers voorbereiden op de harde confrontatie met de kapitalistische klasse die onvermijdelijk is om eisen als gratis en degelijk openbaar vervoer te realiseren. (1) https://parismatch.be/actualites/environnement/193913/la-belgique-etouffe-sous-la-pollution-et-cest-visible-depuis-lespace (2) Zie (1) (3) Zie het Ecolo-programma, meer bepaald punt 2 overmobiliteit. https://ruche.ecolo. be/ruche/public/447a11 (4) PVDA-programma, hoofdstuk mobiliteit, stukje “visie’
Bart Vandersteene
Dit waren telkens bewuste pogingen om de strijd van jongeren te stoppen of af te remmen. Die protesteerden tegen het onvermogen van de politici en de economische elite om klimaatverandering aan te pakken. Ze pikten niet langer de uitleg dat het probleem bij individueel consumptiegedrag ligt. Ze eisten system change. En ze hadden begrepen dat staken noodzakelijk was om deze boodschap de wereld in te sturen. Beeld je in dat Greta en Anuna enkel een brief hadden geschreven naar de ministers, enkel een petitie waren gestart of zich hadden beperkt tot een oproep aan jongeren om geen plastic zakjes of rietjes meer te gebruiken. Dan zou er nooit zo’n maatschappelijk debat op gang zijn getrokken. Het is net omdat ze opriepen om de lessen te staken en op straat te komen dat ze gedurende weken de volle aandacht kregen en een cruciaal debat op gang konden trekken. De actiedag op 15 maart toonde dat de actiebereidheid na meer dan 10 weken gewoon overeind bleef. We zagen ook een bereidheid onder de vakbondsbasis om de strijd te vervoegen. 15 maart mag geen eindpunt zijn. Het was een voorlopig hoogtepunt van een beweging in volle opbouw. Er staan nog heel wat acties op de agenda. Er is opnieuw een Rise for the Climate betoging op 31 maart en een tweede Global Strike for Future op 24 mei, twee dagen voor de verkiezingen. Er volgen wellicht ook lokale acties en oproepen van Youth for Climate voor donderdagmanifestaties. Om naar nieuwe hoogtepunten toe te werken, moet de beweging zich lokaal verankeren, uitbreiden en zich structuren. Hoe kunnen we die actiedagen gebruiken om nieuwe groepen jongeren en werkenden te betrekken? Wat is er nodig vooraleer er echte, fundamentele oplossingen komen voor de klimaatramp die ons te wachten staat? De Actief Linkse Studenten en Scholieren roepen alle jongeren op om zich te organiseren in hun school en in hun stad in actiecomités en - nog beter - in de lokale groepen van de ALS. Actievoeren is immers het meest effectief wanneer het gepaard gaat met een doeltreffende strategie, eisen en programma. De ALS hebben op verschillende betogingen, acties en vergaderingen eisen voorgesteld die vertrekken van wat nodig is, eerder dan te vertrekken van wat mogelijk is binnen het raamwerk van het kapitalisme. Ondanks de oorverdovende kreet van jongeren hopen de traditionele politici nog steeds dat de beweging vanzelf zal uitdoven, als ze maar lang genoeg wachten. Terwijl jongeren al wekenlang systeemverandering eisen, wringt
het establishment zich in het debat om de jongere generatie op te zetten tegen een oudere en om de oplossingen te herleiden tot asociale taksen. Naar aanleiding van de verkiezingen in mei zullen alle partijen “groene” beloftes formuleren waarmee ze ons hopen te kalmeren. De regerende partijen (CD&V, Open VLD, MR) zijn niet in staat om ernstige voorstellen te ontwikkelen. N-VA,
Beeld je in dat Greta en Anuna enkel een brief hadden geschreven naar de ministers, enkel een petitie waren gestart of zich hadden beperkt tot een oproep aan jongeren om geen plastic zakjes of rietjes meer te gebruiken. Dan zou er nooit zo’n maatschappelijk debat op gang zijn getrokken. dat enkele maanden geleden uit de regering stapte, heeft enkel minachting voor de beweging. Jinnih Beels, een nieuw boegbeeld van SP.a, beweerde dat de stakingen mochten stoppen omdat “de boodschap nu wel duidelijk is.” Ze bewees daarmee vooral dat ze de boodschap zelf niet begrepen had. Een groen kapitalisme?
Veel jongeren, klimaatactivisten en werkenden kijken met belangstelling naar de voorstellen van Groen. Het lijkt de enige partij die de roep van jongeren aangrijpt om een reeks voorstellen te doen. Op de vraag ‘wie zal dit allemaal betalen’ blijft Groen echter steken in typisch liberale recepten. Dat gaat in tegen één van de basiseisen die Youth for Climate van bij het begin formuleerde: een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid. Groen pleit voor een kilometerheffing en duurdere vliegtickets. Om de grote vervuilers, de grote bedrijven en multinationals, aan te pakken, stelt Groen voor om een CO2-taks in te voeren en is er het voorstel om de salariswagen af te schaffen. De kost van deze maatregelen zal via prijsverhogingen snel doorgeschoven worden naar de werkenden en hun gezinnen. Bedrijfswagens waren een slim trucje van de bazen om loon
uit te betalen zonder belastingen of sociale zekerheid te betalen. Waarom niet eisen dat loon effectief als loon wordt betaald zodat werkenden die vandaag een bedrijfswagen hebben er niet op achteruitgaan? Dan zal bovendien het volledige loon meegerekend worden in bijvoorbeeld het pensioenbedrag. De grote bedrijven hebben genoeg geprofiteerd van dit soort maatregelen en ze maken genoeg winsten om de kostprijs voor het omzetten van voordelen in natura in loon te betalen. De extra inkomsten voor de overheid die hiermee gepaard gaan, kunnen ingezet worden voor een drastische investering in de uitbreiding van het openbaar vervoer. Bij de voorstellen van Groen dreigt de factuur betaald te worden door de werkenden en hun gezinnen, terwijl de grote bedrijven hun winsten blijven opdrijven. Aan die belangen durft Groen niet raken. Hoe een sociale klimaatrevolutie realiseren?
De PVDA spreekt in zijn verkiezingsprogramma over een ‘sociale klimaatrevolutie.’ De partij pleit voor publieke investeringen in openbaar vervoer, isolatie van huizen, onderzoek en hernieuwbare energie. De PVDA wil bindende uitstootnormen voor grote vervuilers en eist 5 miljard euro publieke investeringen per jaar. Dit programma gaat al een heel eind in de richting van een socialistische benadering. Waar echter niet op geantwoord wordt, zijn de vragen hoe normen en eisen opgelegd worden aan de privé-sector en hoe kan belet worden dat de privé de kosten verhaalt op de personeelsleden in de bedrijven en de werkenden die hun producten kopen. Wat doe je als grote vervuilers dreigen hun productie te verplaatsen als ze vinden dat de normen hen te veel kosten? Er is nood aan een stok achter de deur. Normen kunnen enkel dwingend zijn indien het niet naleven ervan beantwoord wordt met de onteigening van productiesites. De logica van het kapitalisme om te streven naar winstmaximalisatie zorgt ervoor dat kapitalisten altijd zullen proberen om kosten af te wentelen op de gemeenschap. Zo kunnen ze hun torenhoge winsten veiligstellen en verder doen toenemen. Tal van multinationale ondernemingen maken meer dan genoeg winst en hebben bergen reserves waarmee investeringen in klimaatvriendelijke technologie kunnen betaald worden. Als de private aandeelhouders dat niet willen, moet de gemeenschap controle nemen over die bedrijven. Dat is de socialistische benadering die nodig is om van een sociale klimaatrevolutie te kunnen spreken.
strijd
solidariteit
socialisme
maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j nr 383 april 2019
€2
€5 steunprijs
Geen extra taksen op gewone mensen
maar system change!
HUN n e t s Win nze maken o
t e e n a l p
D
e internationale klimaatactiedag van 15 maart was groot. Het klimaat neemt een steeds centralere plaats op de politieke agenda in. Dit betekent niet dat er ook echte maatregelen worden genomen.
door
t o p a k
Kenzo (Gent)
In België zijn er onder de traditionele partijen twee duidelijke tendensen. Enerzijds komen de grote progressieve partijen Groen en SP.a vooral met klimaatoplossingen die uiteindelijk door de bevolking worden betaald. De rechtse partijen anderzijds trekken na jaren van asociaal af braakbeleid plots de sociale kaart. Ze stellen dat de voorgestelde klimaatmaatregelen de koopkracht van brede lagen van de bevolking treffen en stellen daarom voor om niets te doen en de vrije markt haar werk te laten doen. Wij verwerpen beide standpunten. Het invoeren van onder meer een kerosinetaks maakt vooral langeafstandsvluchten duurder waardoor wie het niet breed heeft een verre vakantie kan vergeten, terwijl ondertussen geen alternatief wordt aangeboden met degelijk en betaalbaar openbaar vervoer dat ook internationale dienstverlening aanbiedt. De klimaatdiscussie onder de traditionele partijen lijkt maar twee standpunten te bevatten: ofwel de bevolking laten betalen ofwel niemand en niets doen. Ze hebben geen echte antwoorden. Zoals steeds laten ze één groep volledig buiten schot: de bazen van de grote bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het overgrote deel van de uitstoot. Laten we eerder de vraag stellen hoe we de ultrarijken zullen verplichten om te betalen voor de ongezonde situatie waarin onze planeet zich bevindt. Sinds 1988 zijn 100 grote bedrijven verantwoordelijk voor 71% van alle uitstoot. ExxonMobil wil de olie- en gasproductie met 25% doen toenemen tegen 2025. ArcelorMittal is verantwoordelijk voor 80% van alle uitstoot in Gent. Dit en nog veel andere bedrijven hebben een grote verantwoordelijkheid in de klimaatverandering en
maken er ongeloof lijke winsten op. Het personeel van deze bedrijven kan samen met de gemeenschap alternatieven uitwerken en de vervuiling drastisch beperken in het belang van de gezondheid van de werkenden en hun gezinnen. Dat botst echter op de winstbelangen van de grote aandeelhouders. De traditionele partijen verdedigen de vrije markt koste wat het kost. Hierdoor zijn de multinationals vrij om te doen wat ze willen. Er is systeemverandering nodig! Dat zullen we niet bekomen met klimaatmaatregelen die de gewone werkenden en hun gezinnen treffen. Zulke maatregelen zullen overigens niet volstaan om de dringende en drastische verandering te bekomen die nodig is. We moeten ons richten op wat en hoe er geproduceerd wordt. Eisen stellen aan multinationals met een verplichting om de winsten te investeren in groene productie, zonder delokalisatie of jobverlies, is noodzakelijk. Als de patroons zich daar niet aan willen houden, moeten ze onteigend worden zonder compensatie om de productie onder democratische en publieke controle te brengen. Wat de gemeenschap niet bezit, kan ze immers niet ernstig controleren. Deze fundamentele verandering zullen we niet zomaar gedaan krijgen. Ons organiseren en de discussie over alternatieven aangaan is nu dringend nodig. LSP verdedigt daarin een socialistisch alternatief op het kapitalisme: een samenleving die vertrekt van de noden van mens en planeet en op die basis een democratische en rationale planning opmaakt. De tijd dringt: ga met ons in discussie en sluit aan!
De traditionele partijen verdedigen de vrije markt koste wat het kost. Hierdoor zijn de multinationals vrij om te doen wat ze willen.
• Lees ons dossier op pagina’s 14-15
w w w. s o c i a l i s m e . b e