De Linkse Socialist 386 - zomer 2019

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 386  zomer 2019

€2

Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

Extreemrechts stoppen via strijd tegen asociaal beleid

“H

olebi’s die trouwen en kinderen krijgen is een brug te ver,” aldus Dominiek Sneppe-Spinnewyn, kersvers verkozene in het federaal parlement.

Ondanks massale verontwaardiging blijft ze achter deze uitspraak staan. De VB-leiding verbood haar inmiddels om nog verder te spreken met de pers. “Deze Go Back-bus stopt wel aan Brussel-Noord en neemt alle schurft-, malaria- en tbc-migranten mee terug naar hun land van herkomst,” postte Filip Dewinter op 5 mei nog als campagnestunt op zijn twitterpagina. Dries Van Langenhove werd in verdenking gesteld van inbreuken op de racismewet, de negationismewet en de wapenwet voor zijn escapades met Schild & Vrienden.

door

Fabian (Gent)

Dit zijn maar enkele van de onfrisse figuren die de komende jaren in de parlementen zullen zetelen en er een platform krijgen om haat en verdeeldheid te spuien. Bart De Wever voert ondertussen (schijn)onderhandelingen met voormalig straatvechter Tom Van Gr ieken voor de vorming van een Vlaamse regering.

Tot een breuk in het ‘cordon sanitaire’ zal het wellicht (nog) niet

komen, maar het terrein wordt afgetast voor over een paar jaar. De teksten rond migratie, onderwijs en welzijn die ze samen schrijven, zullen in verdere onderhandelingen gebruikt worden, ook met de uiteindelijke coalitiepartners van N-VA. Daar is het hen ten slotte om te doen: rechts beleid voeren voor de winsten van de grote bedrijven op de kap van de werkenden en armen, ook al is dat net waar de regeringspartijen voor zijn afgestraft.

Waar het VB voor de verkiezingen zich nog luidkeels tegen het gevoerde beleid uitsprak en allerlei sociale eisen - tot en met eisen van de vakbonden

- naar voor schoof, liet het de dag na de verkiezingen al weten dat “zonder breekpunten” naar coalitieonderhandelingen te gaan. De enige concrete eis die sindsdien publiek werd uitgesproken is het stopzetten van subsidies voor Turkse culturele organisaties. De sociale eisen worden meteen overboord gegooid ten voordele van de racistische programmapunten.

Overal waar extreemrechts aan de macht komt, stopt het de besparingen niet maar zet het integendeel frontaal de aanval in op de verworvenheden van werkenden en armen. De Oostenrijkse regering met het extreemrechtse FPÖ ging over tot het flexibiliseren van de arbeidstijd om tot 12u per dag te werken. In Hongarije voerde Orban de mogelijkheid in om tot 400 overuren (zonder overloon!) per jaar te presteren en introduceerde zo effectief een zesde werkdag per week. Bolsonaro botst in Brazilië al op massale stakingen tegen zijn gehate pensioenhervorming en de besparingsgolf op onderwijs.

Extreemrechts heeft geen oplossingen voor de lage lonen, gebrek aan betaalbare huisvesting, zware werkdruk, onderinvestering in openbare

Waarom het minimumloon naar 14 euro per uur moet!

Voor linkse regeringen die breken met besparingen!

Pagina 6

Pagina 4

w w w. s o c i a l i s m e . b e

diensten, etc. Wanhoop en verdeeldheid zullen de besparingen en koopkrachtdaling niet stoppen. Er zullen enkel meer en nieuwe zondebokken gezocht worden en dit gaat gepaard met meer geweld. De verkiezingsoverwinning van het VB zal meer vertrouwen geven aan gewelddadige extreemrechtse groupuscules en individuen. In Aalst kregen verschillende gezinnen vlak na de verkiezingen een haatbrief in de bus vol racistische beledigingen en intimidatie.

Extreemrechts aan de macht laten is gevaarlijk, niet enkel voor minderheden maar voor alle werkenden. We mogen geen ruimte geven aan hun leugens. Daarom moeten we sociale strijd opzetten rond eisen die ons verenigen in het gevecht voor een betere toekomst. We hebben nood aan een minimumloon van 14 euro per uur, een pensioen van minimum 1500 euro netto per maand voor iedereen vanaf 65, gratis en kwaliteitsvol onderwijs.

Met offensieve strijd rond dit soort eisen kunnen we het VB ontmaskeren en tegelijk een alternatief bieden op hun haat én de neoliberale dogma’s van de traditionele partijen die de voedingsbodem creëren voor een toename van haat en verdeeldheid.

2

onze mening

de

Linkse Socialist

Schimmenspel van onderhandelingen moet de ruwe paniek verbergen

EDITO door Anja Deschoemacker

E

en maand na de verkiezingen is er – na de verderzetting van de vorige coalitie van regionalisten, liberalen en sociaaldemocraten in de Duitse Gemeenschap slechts uitzicht op de vorming van één regering: die van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zowel in Vlaanderen, Wallonië als voor de Franse Gemeenschap hebben de huidige gesprekspartners geen meerderheid en voor de federale regering staan de informateurs nergens.

Economische achtergrond: verder hard besparen Ondertussen regent het slecht nieuws voor zowel het federale niveau als alle regionale entiteiten. De algemene vooruitzichten bieden enkel uitzicht op het verderzetten van het besparingsbeleid, maar worden dan nog aangevuld met analyses van tekorten en schulden op het niveau van de gewesten en gemeenschappen.

De schuld van de Franse Gemeenschap loopt op tot 8,2 miljard euro dit jaar (3 miljard in 1999) en wordt verwacht verder te stijgen naar 12 miljard in de komende vijf jaar, terwijl het begrotingstekort 192 miljoen bedraagt. Daarbij moeten de schulden van het Waals Gewest (21,7 miljard)

en Brussel (5,5 miljard) worden geteld. In Vlaanderen springt de schuld van 25 miljard nu naar 34 miljard in 2024, o.a. door de kosten van de Oosterweelverbinding, en moet een komende Vlaamse regering voor een begroting in evenwicht op zoek naar 600 miljoen euro (De Tijd 19/06). Het federale tekort zou dit jaar verder oplopen tot 7,5 miljard en volgend jaar tot 9,6 miljard euro.

En wat heb je aan de laagste werkloosheidscijfers (9,5% in 2018 volgens L’Echo, 19/6) sinds de tweede helft van de jaren 1970 als dat minstens gedeeltelijk te wijten is aan de uitsluiting van steeds meer mensen van het

recht op uitkeringen? Alle OCMW’s van het land kampen met een toename van mensen die een leefloon en/of andere ondersteuning nodig hebben en nog méér mensen zijn volledig afhankelijk van ondersteuning door hun gezinsleden (vooral vrouwen en jongeren, maar ook steeds meer ouderen).

De betrekkelijkheid van die lage werkloosheidscijfers wordt duidelijk wanneer je ze naast de armoedecijfers legt. Volgens het nationale statistiekbureau Statbel liep het aandeel Belgen met een inkomen onder de armoedegrens op tot 16,4% in 2018, het hoogste peil in 15 jaar. In absolute aantallen gaat het om 1,8 miljoen mensen!

geen uitzicht op stabiliteit Dat het opnieuw zeer moeilijk zou worden om een federale regering te vormen, stond in de sterren geschreven. De wegdeemstering van de traditionele partijen heeft een punt bereikt waarbij zelfs de oude “grote coalitie” van de drie traditionele families noch in Vlaanderen, noch federaal een meerderheid haalt.

Tegelijk is de overwinning van de groene familie niet spectaculair genoeg om Groen en Ecolo in een positie te zetten waarbij aan een “nog grotere grote coalitie” of een totaal asymmetrische coalitie toch nog enige overwinningsglans en minstens een schijn van samenhang gegeven kon worden.

De andere Vlaamse partijen willen niet onderhandelen over een regeerakkoord dat onder meer door het VB is uitgewerkt. Maar tegelijk is het duidelijk dat die 43% voor Vlaamsnationalistische partijen de komende jaren enorme druk op hen zal zetten. De mathematische mogelijkheid van een regering zonder N-VA en VB – met een vierpartijencoalitie die ook federaal een meerderheid haalt – omvat voor CD&V maar ook Open VLD het risico van een doodsvonnis.

Het zet bovendien de deur open voor een absolute meerderheid van beide Vlaams-nationalistische partijen binnen vijf jaar.

Vlaanderen

Wallonië en Franse Gemeenschap

En voor de vorige “redder” van de Belgische elite – de N-VA – is de neergang ingezet. Ze wordt vanaf nu op de hielen gezeten door een partij die in geen geval de redder van de Belgische elite kan zijn: het Vlaams Belang. Zodra dit duidelijk werd in de gemeenteraadsverkiezingen maakte N-VA een reeks bokkensprongen die duidelijk maakten dat haar betrouwbaarheid voor de burgerij zeer tijdelijk was.

Mat he m at isch k a n de vor ige Vlaamse coalitie gewoon verder.

Toch praat Bart De Wever tot nu enkel ernstig met het Vlaams Belang, ook al hebben ze samen geen meerderheid en sluiten de andere partijen samenwerking met het VB uit. Het is een wanhopige poging van De Wever om tegelijk het stemmenverlies aan het VB af te remmen en om niet als bedelaar naar CD&V en Open VLD te moeten stappen. Een minderheidsregering van N-VA en VB zou een avontuur zijn dat niet goed kan aflopen. Het zou tevens elke mogelijkheid tot federale regeringsdeelname voor N-VA afblokken.

Voor de vorige “redder” van de Belgische elite – de N-VA – is de neergang ingezet. Ze wordt vanaf nu op de hielen gezeten door een partij die in geen geval de redder van de Belgische elite kan zijn: het Vlaams Belang.

In Wallonië en voor de Franse Gemeenschap zijn de onderhandelingen tot nu toe een spiegelbeeld van die in Vlaanderen. Ook daar leiden de onderhandelingen van de huidige gesprekspartners (PS en Ecolo) enkel tot een minderheidsregering, waarbij CDH en PTB al lieten weten niet geïnteresseerd te zijn om een regering van buitenaf te steunen. PS en MR hebben samen een meerderheid, maar

voor de PS is dat tekenen voor verdere afkalving ten voordele van de PTB. Dan ongetwijfeld liever een PS/MR/ Ecolo-coalitie, waarbij Ecolo eigenlijk onnodig is. Voor Ecolo is dat tekenen voor een nieuwe inzinking na een te kleine doorbraak.

En natuurlijk is er de mathematische mogelijkheid van een “FGTBcoalitie”, zo genoemd naar de oproep van het Waalse ABVV tot een linkse regering met PS, Ecolo en PTB. De onderhandelingen met de PTB zijn echter al snel afgebroken. Meer hierover in ons artikel op pagina 4.

Dat de PS de onderhandelingen leidt, kan de aandacht afleiden van het feit dat de laatste overblijvende traditionele partij in België die de grootste is in haar eigen gewest/gemeenschap verder afgekalfd is. Alle opties die niet de FGTB-coalitie zijn, zullen die neergang in de toekomst versterken.

De kracht van de PS is altijd haar zuil geweest: de vakbond en de mutualiteit met hun enorme inplanting in de Waalse bevolking. De oproep van het FGTB maakt duidelijk dat hieraan een einde begint te komen, in spiegelbeeld met de ernstig verstoorde relatie tussen CD&V met ACV en CM in Vlaanderen.

Tot elkaar veroordeeld?

federaal: slechts drie opties – de ene al ondenkbaarder dan de andere Ofwel draait de nieuwe federale regering rond de N-VA, een Zweedse coalitie aangevuld met cdH en Ecolo/ Groen (maar beide krachten hebben dat tot nu toe uitgesloten), ofwel draait ze rond de PS met een vierpartijencoalitie die N-VA uitsluit. In het eerste geval is er (opnieuw) geen meerderheid aan Franstalige kant, in het tweede worden de twee grootste Vlaamse partijen uitgesloten. Er is een andere optie: een asymmetrische regering van PS en N-VA – de “VBO-coalitie” naar de oproep van de werkgeversorganisatie – maar een regeerakkoord tussen die partijen lijkt vooralsnog onmogelijk, zowel op sociaaleconomisch als op communautair vlak. Alle drie de opties zouden leiden tot een erg onsamenhangende regering.

De vorming van een federale regering is dus niet voor morgen. De hoop van de informateurs (Reynders en Vande Lanotte) dat de nood aan een begroting in september/oktober wel zou leiden tot een doorbraak, is slechts een doorzichtige en op geen enkele realiteit gebaseerde poging om de moed erin te houden. Het is waar dat de Belgische burgerij historisch

een zeer groot improvisatievermogen heeft ontwikkeld, maar het Belgische systeem van communautaire machtsdeling, het befaamde “Belgische compromis”, heeft zich vastgereden in zijn tegenstellingen en loopt duidelijk op zijn einde. Om te improviseren moet je immers genoeg betrouwbare instrumenten hebben die over voldoende steun beschikken in de bevolking.

Vandaag is dit niet langer het geval.

Een nieuw besparingsbeleid – of dat nu in de zalvende stijl van de regering Di Rupo of in de Thatcheriaanse stijl van de vorige Zweedse coalitie is – zal de laatste gezaghebbende traditionele partij, de verburgerlijkte PS, onvermijdelijk onderuit halen. En dan is het liedje uit. In België zou een “optie-Macron” – een tijdelijke “oplossing” om de burgerij te depanneren na het uiteenvallen van haar partijen – al steun moeten krijgen in alle landsdelen. Daarnaar zoeken, komt neer op het zoeken naar draken en eenhoorns.

Bovendien moet de fall-out na het mislukken van Macron om voldoende steun te verkrijgen na de verkiezingen nog duidelijk worden – ook daar is het effect waarschijnlijk uiterst tijdelijk.

De enige oplossing: linkse regeringen in Wallonië, brussel en de Franstalige Gemeenschap Een FGTB-coalitie zou leiden tot allergische reacties in het Vlaamse politieke landschap, dat is zeker. Het antwoord zou waarschijnlijk een rechtse federale regering zijn rond de N-VA of zelfs het doorbreken van het cordon sanitaire in Vlaanderen. Het zou de eenheid van België onder zeer zware druk zetten.

Hoe kan dat dan een oplossing zijn?

Waarom de regering-Michel/De Wever werd afgestraft: gewone werkenden en hun gezinnen gaan erop achteruit

In alle landsdelen is de Thatcheriaanse politiek van de Zweedse coalitie afgestraft. Enquêtes tonen hoe rond een aantal uitgesproken linkse maatregelen een grote eenheid bestaat onder de Belgische bevolking. Ondanks de kakofonie op het federale en Vlaamse politieke toneel dat een dergelijke linkse regering zou veroorzaken, zou het opnieuw uitzicht bieden op een degelijke toekomst voor de grote meerderheid van de bevolking, op een einde aan de constant verder oplopende armoede en ongelijkheid. Tenminste als deze regering bereid is te breken met het kapitalistisch systeem.

Een linkse regering die de vierdagenwerkweek zonder loonverlies invoert, een minimumloon van 14 euro/u, een minimumpensioen van 1500 euro/maand, … en deze maatregelen financiert door het in handen nemen van de sleutelsectoren van de economie onder democratische controle, zou ook in de andere landsdelen enorm enthousiasme opwekken en de basis leggen voor het keren van de krachtsverhoudingen. Tegen het gekrakeel onder de burgerlijke en kleinburgerlijke krachten in zou het de eenheid van de Belgische arbeidersklasse overtuigend kunnen opkrikken. Die klasse, die de absolute meerderheid van de bevolking uitmaakt, heeft als enige kracht in de samenleving geen belang bij nationale of andere verdeeldheid. Ze is de enige kracht die ervoor kan zorgen dat België niet uiteenvalt, of ervoor kan zorgen dat dat uiteenvallen – indien dit de wens zou zijn van een meerderheid van de bevolking - op zo’n manier gebeurt dat de meerderheid van de bevolking er niet door verarmt en het risico van een burgeroorlog voor Brussel uitsluit.

politiek

www.socialisme.be zomer 2019

3

Brussel: nodige investeringen botsen op financieel keurslijf

B

egin dit jaar publiceerde het Federaal Planbureau zijn vooruitzichten: het begrotingstekort op federaal vlak zou dit jaar oplopen tot 7,5 miljard euro. Volgend jaar wordt dat al 9,6 miljard. In mei kwam het CERPE (Centre de Recherches en Economie Régionale et Politique Economique) van de universiteit van Namen met begrotingsvooruitzichten voor het Brussels Gewest. De volgende regering beschikt er over geen enkele marge voor de nodige publieke investeringen en de schuldenberg zal verdubbelen van 4 tot 8 miljard euro tussen 2019 en 2024! door

Nicolas M (Brussel)

In het kader van het Europees Stabiliteits- en Groeipact moeten de verschillende regeringen hun begroting aan de Europese Commissie voorleggen. Dit mechanisme zorgt ervoor dat besparingen op alle machtsniveaus worden toegepast. Het wordt door gevestigde politici gebruikt als excuus

De overheidsinvesteringen in België zijn op 25 jaar tijd gehalveerd.

Om het niveau van de jaren 1970 te behalen, zou een investering van 15 tot 20 miljard euro per jaar nodig zijn! voor hun asociaal beleid: ‘het moet van Europa’. Gezien de reeds geplande investeringen in Brussel (275 miljoen in 2018 en bijna het dubbele daarvan dit jaar), laat het Europees toezicht geen marge voor andere investeringen.

Tenzij huidige projecten, zoals de renovatie van tunnels of de uitbreiding van de metro, worden afgeblazen.

Het probleem is niet nieuw en is diepgaand: het is een resultaat van decennialang gebrek aan middelen en investeringen. Het besparingsbeleid is een transfer van publieke middelen van de gemeenschap naar de winsten van de grote bedrijven of de

redding van de banken. De overheidsinvesteringen in België zijn op 25 jaar tijd gehalveerd. Om het niveau van de jaren 1970 te behalen, zou een investering van 15 tot 20 miljard euro per jaar nodig zijn!

Beperkte middelen, maar grote noden. Brussel stort letterlijk in

De zi n kgaten als gevolg va n ve r ou d e r d e wat e rleid i nge n i n Brussel illustreren de uitdagingen.

Watermaatschappij Vivaqua wil 1,1% van het distributienet en 1,3% van het rioleringsnet renoveren tegen 2024.

Dat is erg bescheiden, maar zelfs dan moet elk jaar 85 miljoen euro gevonden worden zodat de schuld niet toeneemt. Daarom wordt nu een stijging van de waterfactuur overwogen. Er zijn plaatsen tekort in de kinderopvang, in de sociale huisvesting, in de scholen. In musea dreigen collecties verloren te gaan door vochtigheid in kelders en de Brusselse tunnels zijn onveilig. Er zijn dus ernstige tekortkomingen inzake infrastructuur.

Het gebrek aan publieke middelen treft ook het personeel: gebrek aan collega’s, hoge werkdruk, lage lonen, …

De vakbonden van de lokale en regionale besturen in de hoofdstad voeren al een jaar campagne voor onder meer een loonsverhoging met 10% en de afschaffing van de laagste loonschaal.

Er volgden ook acties van het personeel van de ziekenhuizen tegen het gebrek aan collega’s. Tenslotte wees de internationale beweging van jongeren tegen de gevolgen van klimaatveran-

Instortingsgevaar in tunnels, plaatstekorten in scholen, onbetaalbare huisvesting, zinkgaten door verouderde leidingen. Er is nood aan publieke investeringen, ook indien de Europese besparingsdictaten zeggen dat dit niet mag.

dering op de noodzaak van publieke investeringen in ecologische transitie, bijvoorbeeld in openbaar vervoer.

Het financieel keurslijf doorbreken!

Wij zijn voorstander van een politiek programma dat uitgaat van de behoeften en vervolgens zoekt naar de middelen om dit mogelijk te maken. Na jaren van verwaarlozing hebben we een radicaal plan van publieke investeringen nodig. De vele tekorten leiden tot een debat over de beperkte middelen, onder meer in de onderhandelingen voor de vorming van een regering. Dit biedt belangrijke kansen voor links om een perspectief te vestigen dat niet vertrekt van de vrijwillig opgelegde beperkte middelen. Om de belangen van de bevolking voorop te stellen, is een breuk

met het financiële keurslijf nodig.

Geconfronteerd met een gebrek aan publieke middelen wordt uitgekeken naar publiek-private samenwerking of privatiseringen. Er zal echter geen oplossing komen op basis van de hebzucht van bedrijven die enkel uit zijn op maximale winsten. Kunnen we rekenen op een versoepeling van de strikte begrotingsregels voor de broodnodige investeringen? Die kans is klein, maar zelfs dan nog blijven de problemen van het gebrek aan personeel, de looneisen, … botsen op de beperkte middelen.

We zijn het eens met de PVDA als die uitlegt dat we moeten “breken met de opgelegde besparingsregels zodat we kunnen investeren in de sociale en ecologische noden.” Het programma en de verkiezingscampagne moeten de kiezers en de werkende klasse

voorbereiden op de uitdagingen die daarmee gepaard gaan.

Een linkse regering die met de begrotingsregels wil breken, zal een stevige krachtsverhouding nodig hebben onder de bevolking. Een verkiezingscampagne moet dat populariseren en op die manier illusies rond electorale beloften vermijden. Een dergelijke benadering baseert zich op collectieve strijd voor de niet-betaling van de publieke schulden, het onder publiek bezit plaatsen van de banken en de sleutelsectoren van de economie met democratische controle van de gemeenschap. Zo worden de middelen niet ingezet voor speculatieve investeringen en verdwijnen ze niet in de zakken van de aandeelhouders, maar worden ze gebruikt om de broodnodige publieke investeringen te financieren.

ACV: breek wat nog rest van banden met CD&V

B

innen het ACV haalt de ene strekking al wat meer de banden aan met de historisch bevoorrechte partner – CD&V en voorheen CVP – als politiek verlengstuk dan de andere. Toch lijken sommige CD&V’ers het als een plicht van ACV te beschouwen dat het CD&V steunt en zelfs oproept om voor deze partij te stemmen. Het bijzonder slechte resultaat van CD&V werd door Etienne Schouppe, voormalig gedelegeerd bestuurder van de NMBS en gewezen staatssecretaris voor CD&V, aangegrepen om kritiek te uiten op ACV-voorzitter Leemans. door een

ACV- militant

Volgens Schouppe gaf het ACV te veel kritiek op de regering-Michel, waarin CD&V een prominente rol speelde. Bovendien verwijt Schouppe Leemans dat hij “Vlaams Belangtaal” gebruikt. Laat het duidelijk zijn: niet de vakbonden namen VB-retoriek over, het Vlaams Belang kwam met een zogezegd sociale retoriek. Het ACV nam de eis voor pensioen op 65 jaar en een menswaardig pensioen

van minstens 1.500 euro per maand niet over van het Vlaams Belang.

Integendeel: het Vlaams Belang kopieerde dit van de vakbonden omdat deze eisen populair zijn. En laten we wel wezen: het Vlaams Belang heeft niet de bedoeling om dit ook ten uitvoer te brengen. Waarom zou de partij anders in het Europees parlement tegen een Europees minimumloon stemmen? En tegen eender welke sociale maatregel overigens! Maar het spreekt wel een laag van de bevolking aan: mensen die niet meer rondkomen

CD&V probeerde – zeker naar het ACV toe – tot de allerlaatste minuut de kaart te trekken dat zij er in de regering voor zorgde dat het allemaal niet nog rechtser en asocialer aan toeging. Maar het ontging geen enkele werkmens: zonder CD&V was er van de Thatcheriaanse afbraakregering de afgelopen vijf jaar geen sprake geweest.

aan het einde van de maand en die in vreemdelingen concurrenten zien voor de eigen welvaart.

De uitspraken van Schouppe geven aan dat CD&V een zondebok zoekt bij het ACV in plaats van de analyse te maken waarom de partij zo’n zwaar verlies leed. De redenen moeten niet ver gezocht worden. Marc Leemans heeft gelijk als hij zegt dat alle regeringspartijen afgestraft zijn. CD&V probeerde – zeker naar het ACV toe – tot de allerlaatste minuut de kaart te trekken dat zij er in de regering voor zorgde dat het allemaal niet nog rechtser en asocialer aan toeging.

Maar het ontging geen enkele werkmens: zonder CD&V was er van de Thatcheriaanse af braakregering de afgelopen vijf jaar geen sprake geweest. Dat weet de basis van het ACV maar al te goed. De vakbondsleiders lieten na het actieplan van 2014 overigens een kans schieten om het protest verder op te bouwen en de regering die wankelde effectief ten val te brengen.

Als er één kritiek moet gegeven worden, dan is het dat de ACV-leiding de rechtse regering consequenter had moeten bestrijden!

De ACV-campagne “Een ander beleid is mogelijk” bood een kans om de banden met de historisch bevoorrechte partner verder los te laten. Het ACV mag zich niet laten chanteren door het ARCO-dossier en andere zogenaamde privileges die CD&V de vakbond bezorgt. Het ACV moet volledig breken met CD&V: een partij die niet de belangen van de gewone werkmens verdedigt, maar enkel de Belgische burgerij dient.

4

pvda

de

Linkse Socialist

Foto: Liesbeth

Coalitiegesprekken met de PTB mislukt

Linkse regeringen? Ja, maar om te breken met de besparingen!

O

ndanks de oproep van het Waalse ABVV voor een coalitie van PS, PTB en ECOLO rond de vakbondseisen, was het na enkele dagen reeds afgelopen met onderhandelen.

Nochtans vroegen de kiezers na vijf jaar Thatcheriaans rechts beleid door de federale regering van N-VA, MR, CD&V en Open VLD en de afgelopen twee jaar door de Waalse regering van MR en cdH een einde van de sociale afbraak. door

Stéphane Delcros

Tenzij er een echte linkse regering komt, staat het sociaaleconomische beleid van de toekomstige regeringen al vast. De schulden van zowel het Brussels als het Waals Gewest en de Federatie Wallonië-Brussel (FWB) zullen de komende jaren verder oplopen. Het betekent voor de FWB besparingen op onderwijs, cultuur, sport, …

Programma dat vertrekt van de noden

De onderhandelingsnota’s van de PTB gingen in de goede richting: extra sociale huisvesting, gratis openbaar vervoer door TEC en MIVB, weigering van Publiek-Private Samenwerking (PPS), verlaging van de lonen van parlementairen en ministers, een publiek bedrijf voor groene energieproductie, …

In Wallonië en voor de Federatie Wallonië-Brussel waren er ook voorstellen om het aantal leerlingen per klas te beperken en om alle ambtenaren die vertrekken te vervangen. De PTB vertrekt van de enorme noden als ze een massaal plan van investeringen voorstelt om 40.000 sociale woningen bij te creëren. Dat is ongeveer het aantal mensen op wachtlijsten. Het is jammer dat deze logica in Brussel niet gevolgd werd: daar stelde de PTB in de onderhandelingsnota voor om 13.000 publieke woningen (waarvan 10.000 sociale) bij te creëren naast een bindend stelsel van huurcontrole. In Brussel staan nochtans 44.000 gezinnen op een wachtlijst voor sociale huisvesting. De voorstellen van de PTB in Brussel volstaan dus niet. Links moet vertrekken van de

noden en niet van de bewust beperkte middelen.

In tegenstelling tot de Waalse nota, vinden we in de Brusselse nota van de PTB dan weer de eisen van het gemeenschappelijk vakbondsfront voor het personeel van de lokale en regionale besturen: verhoging van alle barema’s met 10%, collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen, verhoging van het minimumloon tot 14 euro bruto per uur te beginnen met de sector van de dienstencheques. In deze sector zijn er slechte arbeidsvoorwaarden. Het is jammer dat de PTB zich tot deze sector lijkt te beperken en de loonsverhoging grotendeels wil financieren door te schuiven met publieke middelen.

Financieel keurslijf doorbreken

Na de verkiezingen wees de PTB terecht op de noodzaak om het budgettaire keurslijf te doorbreken en om het voortouw te nemen in een Europese beweging tegen het besparingsbeleid.

Alle media zagen zich verplicht om het hierover te hebben. Hierdoor was dit debat ook onder de bevolking aanwezig. Beeld je in wat mogelijk was geweest indien de PTB deze benadering al had verdedigd tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van oktober of in de verkiezingscampagne voor 26 mei, toen het zich helaas beperkte tot “uit de Europese verdragen stappen.”

LSP stelde de PTB voor om deel te nemen aan het debat en de campagne te versterken, event ueel met kandidaten op de lijs-

ten. Indien de PTB daarop was ingegaan, hadden we onze benadering over een breuk met het budgettaire keurslijf kunnen aanbrengen: wij verdedigden dit reeds met Gauches Communes in de gemeenteraadsverkiezingen in het Brusselse Sint-Gillis.

Een linkse partij met brede toegang tot de media en tal van verkozenen, heeft een verantwoordelijkheid om volgende stappen voor te bereiden.

Om te breken met de besparingen is en linkse regering onvermijdelijk gebaseerd op burgerlijke ongehoorzaamheid waarbij er een confrontatie is met de belangen van de kapitalisten. Dat zou meteen leiden tot verzet door de bazen. Daarover zwijgen tijdens de verkiezingscampagne betekent dat de bevolking niet voorbereid wordt op de onvermijdelijke gevolgen.

Het feit dat de PTB haar militanten en kiezers niet heeft voorbereid rond deze kwesties, kan een detail lijken.

Maar aangezien de programma’s van de linkse partijen in de ogen van velen sterk op elkaar lijken, heeft het geleid tot de illusie dat een regering vormen gemakkelijk zou zijn. Het is in dit kader dat er veel kritieken zijn op de PTB die na amper enkele uren onderhandelen weigert regeringsverantwoordelijkheid op te nemen. De ontgoocheling en het ongenoegen zijn groot onder heel wat werkenden die hoopten dat de weg voor rechts zou afgeblokt worden en dat een linkse regering concrete veranderingen in het belang van de meerderheid van de bevolking zou doorvoeren.

Links kan de onderhandelingen en discussies best in het openbaar voeren. We moeten breken met geheime onderhandelingen en gaan voor een openbaar debat waarin linkse activisten en kiezers, vakbondsmensen, feministen, klimaatactivisten, antiracisten, lokale verenigingen, … betrokken worden. Een open debat zou toelaten om via meetings en acties vast te stellen of een akkoord mogelijk is. Het zou zo veel mogelijk mensen betrekken in de krachtsverhouding die nodig is na de onderhandelingen: voor verzet tegen het gevoerde beleid indien er geen akkoord is of om het regeringsbeleid te steunen tegen het patronale verzet indien er wel een akkoord is.

Was een ‘progressieve coalitie’ mogelijk?

De PS heeft de afgelopen 30 jaar deelgenomen aan neoliberale regeringen. Zelfs indien nu een campagne werd gevoerd met een linkser programma, is de partij niet bereid om te gaan voor een breuk met de besparingen. De oproep om “zo progressief mogelijke regeringen” te vormen, had niet de bedoe-

ling om de PTB als partner van PS en Ecolo naar voor te schuiven. Het was gericht op Défi in Brussel en mogelijk cdH in Wallonië en de FWB. Toen cdH voor de oppositie koos, opende de PS discussies met de PTB om aan te tonen dat een coalitie met MR de allerlaatste optie is.

De PTB heeft geen vertrouwen in de PS en dat is terecht! De PS heeft de gewoonte om haar programma na de verkiezingen direct te vergeten. Maar

De PTB heeft geen vertrouwen in de PS en dat is terecht! Maar als de PTB-campagne was ingegaan op het soort programma dat een linkse regering moet realiseren en waarom dit een breuk met het budgettaire keurslijf vergt, dan had het de PS gemakkelijker kunnen ontmaskeren. als de PTB-campagne was ingegaan op het soort programma dat een linkse regering moet realiseren en waarom dit een breuk met het budgettaire keurslijf vergt, dan had het de PS gemakkelijker kunnen ontmaskeren door die partij zich te laten uitspreken voor een duidelijke linkse koers of een weigering hiervan.

Bij gebrek hieraan denken velen dat een samenwerking toch mogelijk was geweest. Door zelf uit de onderhandelingen te stappen, bood de PTB een kans aan de PS om zich voor te doen als de partij die in tegenstelling tot de PTB wel bereid was om een akkoord te sluiten. Op basis van een offensieve campagne, had een voorstel tot ‘progressieve coalitie’ kunnen gebruikt worden om een krachtsverhouding in de samenleving op te bouwen voor strijd tegen besparingen. Dit had het de PS en Ecolo moeilijker gemaakt om via manoeuvres uiteindelijk niet te breken met besparingen.

Kan de PTB een minderheidsregering naar ‘Portugees model’ of een ‘klaprooscoalitie’ steunen?

De PTB weigert deze optie: “Een Portugese optie komt neer op het tekenen van een blanco cheque.”

Uiteraard moet elke externe steun aan een minderheidsregering gekoppeld worden aan voorwaarden voor signifi-

cante vooruitgang voor de werkenden.

Wij denken dat een minderheidsregering van PS en Ecolo niet zal gaan voor een echte verandering. Maar het biedt een kans om voorstellen te doen zodat klare wijn moet geschonken worden over welke richting het beleid zal uitgaan. Zo’n regering moet ergens steun halen: links bij de PTB of rechts bij cdH of MR. Waarom geen strikte voorwaarden stellen op basis van de vakbondseisen die in het PSprogramma waren opgenomen (minimumloon van 14 euro per uur en de vierdaagse werkweek)? De onderhandelingen hierover kunnen teruggekoppeld worden op publieke meetings en personeelsvergaderingen op de betrokken werkplaatsen. Op die manier kunnen de vakbonden op directe wijze betrokken worden en een bijdrage leveren aan de uitvoering van deze maatregelen.

Als de PS ermee instemt om de eigen verkiezingsbeloften na te komen, zou dit een aanzienlijke sociale vooruitgang zijn voor de werkenden.

De PTB zou aantonen dat het in staat is om dit te realiseren. Indien de PS evenwel weigert, wordt ze publiekelijk ontmaskerd. In dat geval zouden de meetings en personeelsvergadering als verdienste hebben dat ze de campagne ‘Fight for €14’ op tal van werkplekken brachten. Dat zou bijdragen aan de opbouw van een krachtsverhouding om overwinningen af te dwingen. Elke overwinning zal enthousiasme creëren en de basis leggen voor meer overwinningen, niet alleen in Wallonië of Brussel.

Een krachtsverhouding opbouwen om meer middelen te verkrijgen

Het breken van het budgettair keurslijf is nodig om de middelen te vinden waarmee de vakbondseisen kunnen gefinancierd worden, maar ook voor een radicaal plan van publieke investeringen, het gratis maken van een uitgebreider netwerk van openbaar vervoer, meer middelen voor onderwijs, kinderopvang en de volledige zorgsector, de bouw van sociale huisvesting, … Rechts zal opwerpen dat dit ‘de lasten overdraagt naar de toekomstige generaties.’ We moeten dit beleid dan ook combineren met een grootschalige strijd om meer middelen te bekomen. Er is genoeg rijkdom aanwezig. Maar er zal een krachtsverhouding nodig zijn om die middelen in het belang van de gemeenschap te kunnen gebruiken. We zullen er bovendien socialistische maatregelen voor nodig hebben. Deze maatregelen zijn belangrijk om te komen tot een nieuw systeem: een democratisch socialistische samenleving die een einde maakt aan de kapitalistische hebzucht.

dossier

www.socialisme.be zomer 2019

5

Frankrijk 1981-1984: van hoop naar het ‘besparingsbocht’

Terugblik op het falen van de linkse regering van PS-PCF onder François Mitterrand

10

mei 1981. In Parijs verzamelden 200.000 mensen aan de Bastille om hun vreugde uit te roepen. In alle steden van het land barstten feesten los. François Mitterrand had zojuist met 52% van de stemmen de tweede ronde van de presidentsverkiezingen gewonnen. Voor het eerst in de geschiedenis van de Vijfde Republiek (opgericht in 1958) werd een linkse president gekozen. Het rechtse dagblad Le Figaro bracht de dag na de verkiezingen de angst van de bazen tot uitdrukking: “Het marxistisch geïnspireerde collectivisme staat voor onze deur.” Helaas…

door

Boris (Brussel)

De verovering van de macht

François Mitterrand was elf keer minister in de Vierde Republiek (194658). Hij was geen revolutionair, maar had wel goed opgemerkt hoe de gebeurtenissen van mei 1968 de arbeiders radicaliseerden. Toen hij in 1971 de leiding van de gloednieuwe Socialistische Partij overnam, zette hij haar op het pad van een electorale alliantie met de Franse Communistische Partij, die door de stakingen van 1968 te beteugelen, had aangetoond dat ze binnen de grenzen van het systeem bleef.

In 1972 werd de Unie van Links (Union de la Gauche) gevormd rond een gezamenlijk programma van de PS, de PCF en de Beweging van linkse radicalen (MRG). Dit programma was gebaseerd op sociale hervormingen en de nationalisatie van negen grote industriële groepen en van het kredietwezen. Onder de bazen en de rijken werd het ergste gevreesd, vooral omdat de crisis van het kapitalisme van 1973-74 kort daarna uitbrak.

Fabriekssluitingen en massale ontslagen volgden elkaar op. Er verscheen een nieuw fenomeen: massale werkloosheid. Tussen 1974 en 1981 verdrievoudigde het aantal werklozen tot anderhalf miljoen.

Helaas werd het gezamenlijk pro-

Toen er in 1978-79 gedurende vier maanden een revolte van werkenden was in Lotharingen en Nord-Pas de Calais tegen het ontslag van 21.000 staalarbeiders, beloofde Mitterand enkel om de gesloten staalbekkens te heropenen na de verkiezingen. De staalarbeiders zouden een hoge prijs betalen voor de desorganisatie van hun strijd.

gramma niet gebruikt als bijdrage om doorheen strijd een krachtsverhouding op te bouwen. Integendeel: PS, PCF en de vakbondsleiders richtten de strijd enkel op een verkiezingsoverwinning voor links. Toen er in 1978-79 gedurende vier maanden een revolte van werkenden was in Lotharingen en Nord-Pas de Calais tegen het ontslag van 21.000 staalarbeiders, beloofde Mitterand enkel om de gesloten staalbekkens te heropenen na de verkiezingen. De staalarbeiders zouden een hoge prijs betalen voor de desorganisatie van hun strijd.

Bij de verkiezingen van 1976 en 1977 werd de PCF ingehaald door de PS. Om haar positie als leidende linkse kracht te heroveren, verliet de partij de Union de la Gauche. Dit werd gerechtvaardigd met het ontoereikend aantal voorziene nationalisaties. In de gelederen van de arbeidersbeweging, waar er een verlangen was naar politieke verandering, werden de bochten van de PCF slecht onthaald. De PS werd daarentegen gezien als de partij die voor de eenheid van links opkwam.

1981-1982: Keynesiaans herstelbeleid en sabotage door de kapitalisten

Het verkiezingsprogramma van Mitterrand in 1981 was vergelijkbaar met dat van de PTB/PVDA in 2019.

Het omvatte een economisch herstelprogramma op basis van overheidsinvesteringen (creatie van 150.000 jobs in de openbare diensten, beleid van uitgebreide openbare werken, bouw van sociale huisvesting, …), verhoging van de koopkracht, invoering van 35-urige werkweek om de werkloosheid aan te pakken en een herverdeling van de rijkdom door de invoering van een vermogensbelasting voor de allerrijksten. De PS ging toen nog verder en verdedigde de nationalisatie van de negen grootste industriële, kredieten verzekeringsgroepen. Er was echter geen sprake van een socialistische maatschappijverandering.

De overwinning van Mitterand in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen en de vorming van een regering met 4 ministers uit de PCF leidde tot een hele reeks hervormingen: aanwerving van 55.000 ambtenaren; verhoging van het minimumloon met 10%; verhoging van de kinderbijslag en huursubsidies met 25%; verhoging

François Mitterand

van uitkeringen voor mensen met een beperking met 20%; afschaffing van de doodstraf; intrekking van de antikraakwet; regularisatie van 130.000 mensen-zonder-papieren; invoering van een vermogensbelasting; verhoging van de middelen met 40% tot 500% voor huisvesting, cultuur, werk en onderzoek; blokkering van de prijzen; nationalisatie van de 36 grootste banken en van Paribas, Suez en de vijf grootste industriële groepen (CGE, PUK, Rhône-Poulenc, Saint-Gobain, Thomson); invoering van de 39-urenweek; vijfde week betaald verlof; pensioen op 60 jaar; nieuwe arbeidswet; plafonnering van de huurprijzen; legalisatie van homoseksualiteit.

De regering lanceerde een keynesiaans herstelbeleid door middel van consumptie en overheidsinvesteringen. Maar de uitzonderlijke periode van langdurige economische groei na de oorlog was voorbij. Sinds midden jaren 1970 verkeerde het kapitalisme in crisis. De Verenigde Staten waren in een recessie beland en de economische vertraging in Duitsland had een grote invloed op de Franse economie.

Het land zat midden in stagflatie: een economische recessie gecombineerd met stijgende inflatie.

De regering deed er alles aan om de bazen te overtuigen van de verdiensten van het herstelbeleid om het Franse kapitalisme te herstructureren en haar concurrentiepositie te versterken.

Maar de kapitalisten wilden de hoop van de arbeiders de kop indrukken en organiseerden daarom de sabotage van het regeringsbeleid.

Aangezien kapitalisten door de crisis het vertrouwen in hun eigen economisch systeem verloren, investeerden ze hun geld liever in de speculatieve investeringen die toen een opgang kenden. De staat moest investeringen door kapitalisten vervangen door publieke investeringen in genationaliseerde bedrijven. Omdat de regering het wettelijk kader wilde respecteren in plaats van zich te baseren op mobilisatie van de arbeidersbeweging, trokken de rechterzijde en de bazen naar het Grondwettelijk Hof om het recht op privé-eigendom te verdedigen en 39 miljard frank aan de staat te onttrekken om de nationalisaties te compenseren. Sommige bazen wreven zich in de handen: met de crisis werden ook de verliezen genationaliseerd tegen een hoge prijs.

De genationaliseerde banken botsten al gauw op de beperkingen van

een werking die de wetten van de private markt respecteert. Het goedkope kredietbeleid slaagde er niet in om particuliere investeringen te stimuleren, terwijl de frank door de markten werd aangevallen. De Banque de France probeerde de markten in stand te houden door de muntreserves aan te spreken. Tussen 1981 en 1983 waren er drie devaluaties van de Franse frank.

Inflatie ondermijnde de effectiviteit van de koopkrachtmaatregelen. Het tekort op de handelsbalans (de invoer was groter dan de uitvoer) nam sterk toe. De Banque de France blokkeerde de verstrekking van meer liquiditeiten en dwong de regering om op de particuliere markt te lenen. Dit alles ging gepaard met een kapitaalvlucht van een ongekende omvang: grote fortuinen vertrokken uit het land om belastingen te ontlopen.

Veel rijke mensen staken de Zwitserse grens over met koffers of vuilniszakken gevuld met geld en goud, soms verborgen in de reservewielen. Ook het buitenlands kapitaal verliet het schip. Er kwam een controle op de wisselkoersen en een versterking van de grenscontroles, maar de transfer van middelen naar Zwitserland ging onverminderd door.

De ‘besparingsbocht’

De regering van PS en PCF zette al snel een stap achteruit. In juni 1982 kwam er een loonstop van 4 maanden, gevolgd door de afschaffing van de automatische loonindexering. De PCF klaagde het beleid aan, maar de PCF-ministers stelden hun steun aan de regering niet in vraag. De bazen juichten: links slaagde er zonder de minste weerstand in om te doen wat rechts alleen maar kon hopen.

Op 21 maart 1983 werd de ‘besparingsbocht’ genomen: het opgeven van het keynesiaanse economische beleid ten gunste van neoliberaal monetarisme. De PS en PCF beslisten dat Frankrijk in het Europees Monetair Stelsel (EMS) bleef. Om de tekorten terug te dringen, werd het ‘plan Delors’ opgestart: een besparingsproject.

In maart 1984 namen de ministers van het PCF deel aan een laatste grote aanval: het schrappen van 21.000 jobs in de publieke staalindustrie, hetzelfde aantal als onder rechts in 1978-1979. 150.000 werknemers betogen in Lotharingen, maar de mars naar Parijs die de vakbondsleiders organiseren, had meer weg van een be-

Veel rijke mensen staken de Zwitserse grens over met koffers of vuilniszakken gevuld met geld en goud, soms verborgen in de reservewielen. grafenisstoet. Het falen van de PSPCF-regering om de werkloosheid te bestrijden en de staalindustrie te redden, was totaal. Bij de verkiezingen van juni 1984 behaalde het extreemrechtse Front National 11% en brak het voor het eerst door op nationaal niveau. De PS zakte naar 21% en de PCF naar 11%. De PCF verliet de regering, maar zou de verloren arbeidersbastions nooit terugwinnen.

Falen van het reformisme, niet van het socialisme

Dit falen gebeurde op een moment dat Thatcher in het Verenigd Koninkrijk en Reagan in de Verenigde Staten de arbeidersklasse aanvielen om de krachtsverhoudingen duurzaam te veranderen ten gunste van het kapitaal. De weg lag open voor veertig jaar neoliberaal beleid. Vanaf de ‘besparingsbocht’ van maart 1983 beperkte de machtsdeelname van de PS in Frankrijk, maar ook in België en elders in Europa, zich tot het uitvoeren van het neoliberale beleid. Dit falen was niet dat van het socialisme: het was het falen van het reformisme.

In 1986 vatte Henri Emmanuelli (staatssecretaris van 1981 tot 1984) zijn mening over de bocht van maart 1983 als volgt samen: “De socialisten dromen al lang van een derde weg tussen socialisme en kapitalisme. Het is duidelijk dat dit niet langer mogelijk is. De oplossing is om duidelijk te kiezen voor één van de twee systemen en de excessen ervan te corrigeren. We hebben gekozen voor de markteconomie.” Het ontbrak in Frankrijk aan een revolutionaire partij met wortels in de arbeidersbeweging, een partij die zich niet beperkte tot een programma van hervormingen maar deze koppelde aan het vooruitzicht van de omverwerping van het kapitalisme en de vervanging van de markteconomie door een democratisch geplande economie.

6

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Vijf redenen waarom het minimumloon naar 14 euro per uur moet!

I

edereen zou het leuk vinden als zijn loon stijgt. Als je ziet hoe hard en flexibel velen werken, is het duidelijk dat we een degelijk loon verdienen. Het is niet meer van deze tijd dat veel werkenden minder dan 14 euro per uur (of 2.300 euro per maand) verdienen. De campagne Fight For €14 komt op voor een hoger minimumloon. Enkele belangrijke argumenten op een rijtje. door

Thomas

1/ De huur wacht niet Tussen 2005 en 2018 is de gemiddelde huurprijs voor een eengezinswoning in Vlaanderen met 100 euro gestegen (1). In grote steden, de as Antwerpen - Brussel en de Brusselse rand zijn de huurprijzen het hoogst: tot +34% boven het gemiddelde (2). Dit maakt dat je als huurder in Vlaanderen gemiddeld 47% van je loon aan wonen uitgeeft (3). Dit is een zeer groot deel en zeker bij de laagste inkomens loopt dit percentage nog hoger op.

Nochtans is een dak boven ons hoofd een basisrecht waar iedereen zou moeten kunnen van genieten en zeker als je werkt. Toch werkenden raken in de problemen. Er zijn steeds meer verhalen over werkenden die in een caravan leven of in hun auto, omdat ze de huur en alle bijkomende kosten als energie en water niet kunnen betalen. Een minimumloon van 14 euro per uur voor een gezin met twee werkenden en twee kinderen zou betekenen dat het aandeel voor huur onder de 20% kan dalen.

2/

Alles wordt duurder

Sinds het begin van de financiële crisis in 2008 zijn onze lonen bijna niet meer gestegen. Er was een indexsprong die ervoor zorgde dat onze koopkracht de afgelopen drie jaar met 2,3% afnam (4). Met 100 euro kan je vandaag een pak minder doen dan drie jaar geleden. Op scholen valt het naar het einde van de maand op: dan zijn er vaker lege brooddozen. Nodige doktersbezoeken worden uitgesteld.

Tot 20% van de gezinnen in ons land

haalt het einde van de maand niet met hun inkomen! (5) Het is van 2008 geleden dat de minimumlonen meer stegen dan de index.

3/ Gelijkheid tussen mannen en vrouwen Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in laagbetaalde jobs. Dit verklaart waarom de loonkloof in België nog steeds 22% bedraagt (6). Sectoren met een groot aandeel vrouwen zijn deze met de laagste minimumlonen, omdat het loon van de vrouw vooral vroeger gezien werd als een aanvulling op dat

Tot 20% van de gezinnen in ons land haalt het einde van de maand niet met hun inkomen! van de echtgenoot. Dat dateert van de tijd dat je kon rondkomen met één of anderhalf loon per maand. Dit is echter al even verleden tijd. Toch stegen de lonen in deze nog steeds vrouwelijke sectoren niet sneller en vaak zelfs trager dan in andere sectoren. Het zorgt ervoor dat vrouwen vaker (deeltijds) thuisblijven en minder kunnen inzetten op hun carrière. Om voor kinderen te zorgen, is het vaak de partner met het laagste loon die thuisblijft. Dit leidt dan weer tot een pensioenkloof van 25% (7).

Hierdoor zijn vrouwen vaak financieel afhankelijk van hun echtgenoot, waar-

Uit de archieven van de klassenstrijd Mamadou Addi Bâ, Guinese antifascistische verzetsstrijder

M

amadou Addi Bâ was in 1913 geboren in Guinea. Hij kwam in 1937 in Frankrijk aan waar hij werkte als huisbediende. In november 1939 sloot hij zich als vrijwillig schutter aan bij een koloniale infanteriedivisie die in mei 1940 in hevige gevechten betrokken was in de Ardennen. door

Guy Van Sinoy

Na heldhaftig verzet en heel veel slachtoffers gaf het bataljon zich over. Mamadou Addi Bâ werd gevangen genomen en overgeplaatst naar de Vogezen. Hij kon met enkele makkers ontsnappen, vond achtergelaten wapens van het Franse leger en hield zich verborgen in de bossen. Hij sprak goed Frans, legde contact met de burgemeester en de leerkracht van het dorp Tollaincourt, waar de ontsnapte soldaten werden opgevangen. De burgemeester, die gastheer was van Addi Bâ, nam hem in dienst als landbouwspecialist.

In oktober 1940 bracht de burgemeester de groep ontsnapten in contact met een groep verzetsstrijders. Enkele tientallen schutters werden begin 1941 illegaal overgebracht naar Zwitserland. Mamadou Addi Bâ nam deel aan de eerste maquis-groep in de Vogezen. Hij deed dit samen met 80 jonge militanten die aan dwangarbeid in Duitsland waren ontsnapt.

Op 13 juli 1943 werd het kamp van de verzetsstrijders aangevallen door het Duitse leger. Twee dagen later werd Mamadou Addi Bâ, door de Gestapo ‘Der schwarze Terrorist’ (de zwarte terrorist) genaamd, gearresteerd in een boerderij. Hij was gewond maar werd niet verzorgd. Hij werd meteen naar de gevangenis van Epinal gebracht. Daar werd hij meermaals gemarteld, maar hij zweeg en redde zo het leven van zijn kameraden. Hij werd op 18 december 1943 in Epinal vermoord. Vandaag zijn er in de Vogezen verschillende straatnamen naar hem vernoemd.

Er is een video waarin de biografie van Mamadou Addi Bâ wordt gebracht door Lilian Thuram, een voormalige profvoetballer (Monaco, Parma, Juventus, Barcelona, Franse nationale ploeg) en consistente antiracistische activist. Zie: https://www.youtube.com/watch?v=hWsqdYqTBc4

Foto: Liesbeth

door ze niet zomaar uit een slechte of zelfs een gewelddadige relatie kunnen stappen. Met een minimumloon van 14 euro per uur zouden slecht betaalde, voornamelijk vrouwelijke, sectoren een broodnodige inhaalbeweging doen.

4/ De kapitalisten gaan

met een nog groter deel van de waarde lopen

Het zijn de werkenden die de meerwaarde creëren die dagelijks in onze bedrijven geproduceerd wordt. Zonder ons draait geen machine, rijdt geen auto en werkt geen technologie. Toch krijgen we slechts een klein deel van de door ons geproduceerde waarde en gaat een zeer select gezelschap van aandeelhouders met een groeiend deel van de geproduceerde waarde lopen.

Onze productiviteit nam de afgelopen decennia sterk toe. We betalen daar als werkenden een prijs voor met stress en burn-out. De productiviteitsstijging

ging bijna volledig naar de aandeelhouders. Per gewerkt uur brengen we in België 51,5 euro op. Daarvan gaat 37,5 euro naar loonkost (8). Er is dus marge voor loonsverhogingen! Moest het minimumloon in de VS de productiviteit gevolgd hebben, dan was het in 2016 18,85 dollar per uur geweest (9).

5/ Ook zelfstandigen worden er beter van

Als we sommige bazen of politiekers horen, dan zorgen wij als werkenden niet voor jobs en is elke euro die naar ons loon gaat eigenlijk verloren. Dat klopt natuurlijk niet: iedere euro loon wordt doorgaans snel terug uitgegeven. Het zijn de grote kapitalisten die niet investeren en geld oppotten, liefst in belastingparadijzen. Werkenden die amper rondkomen, geven alles wat ze verdienen uit. Met krediet soms zelfs meer dan dat. Een hoger minimumloon zou er vooral voor zorgen dat nodige

uitgaven niet meer uitgesteld worden en dat werkenden gelukkiger, productiever, minder vaak ziek zijn. Dat betekent dat er ook meer geld uitgegeven wordt bij zelfstandigen. (10) 1. https://www.statistiekvlaanderen.be/gemiddelde-huurprijs-private-woningmarkt 2. h t t p s : / / w w w. s t a n d a a r d . b e / c n t / dmf20170328_02805480 3. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/01/18/ huurder_moet_bijnadehelftvaninkomenaanwonenspenderen-1-2863135/ 4. https://www.ilo.org/global/publications/ books/WCMS_650553/lang--en/index.htm 5. h t t p s : / / w w w. s t a n d a a r d . b e / c n t / dmf20131126_00857740 6. https://igvm-iefh.belgium.be/nl/activiteiten/arbeid/loonkloof/stand_van_zaken_ in_belgie 7. De Nieuwe Werker N°4 2 maart 2018 8. http://www.abvv.be/-/sociaal-economische-barometer-2018 9. https://www.epi.org/publication/the-federal-minimum-wage-has-been-eroded-by-decades-of-inaction/ 10. https://www.nelp.org/publication/12-min i mu m -w a ge - b r o a d - b e n ef it s -wo rkers-small-businesses-across-missouri/

Geslaagde eerste staking bij Deliveroo in België

O

p zaterdag 15 juni staakten de bezorgers van Deliveroo in Gent. Het was geen actie die uit de lucht kwam vallen: al maanden proberen de werknemers in overleg te gaan met hun directie, maar die weigert. De vakbonden zijn zich al meer dan een jaar bij al dit soort leveranciers aan het organiseren voor degelijke loon en arbeidsomstandigheden.

Sinds vorige zomer worden riders bij Deliveroo in een statuut van schijnzelfstandige gedwongen, waarbij stukloon werd ingevoerd. De vergoeding voor de leveringen daalde in Gent met 35% sinds vorige zomer terwijl de afstanden groter werden. De wachttijden in de restaurants of op een nieuwe bestelling worden niet vergoed. Gecombineerd met de onwil van Deliveroo om het gesprek met het personeel aan te gaan, leidde dit tot een eerste actie.

De actie werd door het koerierscollectief georganiseerd via chatgroepen maar ook door het verdelen van pamfletten. Het maakte dat de actie goed opgevolgd werd: op een normale zaterdagavond zijn er een 80-tal Deliverooleveranciers aan het werk en de organisatoren wisten zeker van 30 stakers die zich inschreven om te leveren, maar geen leveringen rondbrachten. Vanuit de vakbonden werden enkele delegees gemobiliseerd om de actie te ondersteunen. Dat is belangrijk: wat vandaag bij de meest uitgebuite werknemers gebeurt, zal later veralgemeend worden.

Ook vanuit het middenveld en linkse partijen was er ondersteuning. Enkele bezorgers van Uber Eat en Take Away passeerden even bij hun collega’s. Door het sterke piket kon de solidariteit op-

gewekt worden van enkele restaurants die de app van Deliveroo voor de rest van de avond uitgezet hebben.

De Deliveroo-rijders eisen een minimumloon van 12€/u, degelijk overleg en duidelijkheid over hun statuut. De vakbonden en leveranciers gaan nu opnieuw proberen te overleggen. Als

daar niets van in huis komt, plannen ze volgende acties. Het idee is om bijvoorbeeld een fietstocht te doen langs alle restaurants, maar ook nieuwe stakingen zijn mogelijk. Het is belangrijk dat werkenden zich in deze nieuwe sectoren organiseren en opkomen voor hun rechten. Het is ook goed dat syndicalisten deze actie ondersteunen. Om overwinningen te boeken in de strijd voor een hoger minimumloon, is het belangrijk om deze nieuwe sectoren met nepstatuten in strijd te organiseren. Enkel door samen te strijden voor onze belangen kunnen we vooruit gaan.

op de werkvloer

www.socialisme.be zomer 2019

7

Zorgpersoneel in opstand.

“We zijn er erger aan toe dan onze patiënten”

H

et zorgpersoneel is het beu. Een jarenlang gebrek aan voldoende middelen leidt tot een onhoudbare situatie in de sector. In verschillende Europese landen leidt de woede tot protest. In Frankrijk zijn er grote acties en ook in ons land is er een ontwikkelende beweging van ‘witte schorten.’ Nog voor de verkiezingen was er een grote zorgbetoging in Brussel met een grote deelname uit Vlaanderen.

Het personeel van de Brusselse openbare ziekenhuizen heeft een actieplan en het protest breidt zich uit naar de private en publieke zorgsector in zowel Brussel als Wallonië. “We zijn er erger aan toe dan onze patiënten,” merkte een verpleegkundige op. De onhoudbare werkdruk uitte zich eerst in wat voorgesteld wordt als ‘individuele problemen’ zoals burn-out en ziekte, maar nu wordt steeds duidelijker dat het probleem structureel is. Collectieve strijd is nodig!

Personeel Brusselse IRIS-ziekenhuizen staakt voor meer collega’s, goede voorwaarden en betere zorg Het personeel van de lokale en regionale besturen (LRB) in Brussel heeft sinds september 2018 een actieplan om de arbeidsvoorwaarden te verdedigen.

Deze zijn ondermijnd door jaren van besparingen en onderfinanciering. Al minstens anderhalf jaar verdedigen ze een reeks eisen in gemeenschappelijk vakbondsfront. Daaronder de eis van loonsverhogingen van 10% om de lage lonen tegen te gaan, collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen. Er zijn al maandenlang bijeenkomsten, algemene vergaderingen, betogingen en stakingen om deze eisen en de kwaliteit van de dienstverlening te verdedigen. Sinds begin 2019 is er parallel met dit actieplan een bijkomende beweging in het Universitair Ziekenhuis Brugmann, die zich vervolgens uitbreidde naar andere openbare ziekenhuizen in het IRIS-netwerk. Er wordt gewezen op de onhoudbare lonen en arbeidsvoorwaarden. Het ongenoegen is te groot: strijd is onvermijdelijk.

Begin dit jaar was er een staking van de brancardiers van het Brugmannziekenhuis. Ze protesteerden tegen het gebrek aan personeel. Na drie stakingsdagen gaf de directie toe op enkele eisen. Deze ervaring in het zieken-

huis ging niet onopgemerkt voorbij. De activiteit rond het stakingspiket van de brancardiers maar ook de overwinning zorgden ervoor dat het personeel op de spoed en dat op intensieve zorgen in maart eveneens staakte.

De openbare ziekenhuizen worden steeds meer als een bedrijf beheerd.

De besparingen op de gezondheidszorg onder de regering-Michel kosten de Brusselse ziekenhuizen 15 miljoen euro extra. Zo worden de problemen steeds groter. Het leidt tot een vicieuze cirkel: de werkdruk zorgt ervoor dat mensen afhaken omdat ze het beu zijn of omdat ze ziek worden of een burnout kennen. Wie overblijft, kent vervolgens een nog slechtere werksituatie.

In het kielzog van het personeel van Brugmann was er op 3 juni een 24-urenstaking van al het zorgend en administratief personeel van de Brusselse publieke ziekenhuizen. De directie stelde dat het probleem bij de federale overheid ligt. Nochtans is het duidelijk dat het management niet vertrekt van de behoeften van de patiënten (ook in de openbare ziekenhuizen steeds meer omschreven als ‘klanten’) of de kwaliteit van de diensten, maar van de beschikbare middelen. Een tekort aan middelen geeft meer ruimte aan een liberalisering en een grotere

rol voor de private sector.

Het protesterende zorgpersoneel wees ook op het probleem van brutaal beheer in de openbare diensten. Als de directie zich zo bewust is van de problemen van het personeel als het verklaarde tegenover de stakers, dan kan het daar werk van maken. Het kost niet veel geld om intimidatie en autoritaire methoden uit de gangen van onze ziekenhuizen te halen. De managementmethoden uit de private sector zijn onderdeel van de voorbereiding op een privatisering. Het doel is volgzaam personeel dat alle voorwaarden aanvaardt. Lees: minder goede voorwaarden.

De staking van 3 juni ging gepaard met een algemene vergadering op het Poelaertplein waar de reactie van de directie en het vervolg op de actie werd

besproken. Daar werd gediscussieerd en gestemd over voorstellen om door te gaan. De vergadering besliste om aan de vakbonden te vragen om een nieuwe stakingsaanzegging in te dienen voor in de zomerperiode. Als er geen schot in de zaak komt, volgen er nieuwe acties in september.

Er volgden discussies op de verschillende werkplaatsen om het eisenplatform te verfijnen en aan te vullen, met coördinatie om de solidariteit tussen de werkplaatsen te structureren en te versterken. Dat is ook de basis om te bouwen aan eenheid in strijd van de volledige zorgsector. De stakers waren duidelijk: na een jaar protest in gemeenschappelijk vakbondsfront van het personeel van de openbare diensten in Brussel moeten de eisen ingewilligd worden.

dringend om nu niet in actie te gaan.

Als antwoord op de onhoudbare werkdruk is er nood aan meer collega’s en aan een radicale arbeidsduurvermindering. Wel te verstaan: met behoud van loon en compenserende aanwervingen gecombineerd met een verbod op onvrijwillige deeltijdse arbeid. Aangezien veel vrouwen in de zorgsector werken, is er ook nood aan investeringen in aangepaste kinderopvang en het verregaand socialiseren van huishoudelijke taken.

De dienstverlening moet niet gericht zijn op winstcijfers, maar op de zorgen die patiënten nodig hebben. Meer tijd per patiënt is beter voor het personeel maar ook voor de gezondheid van de patiënt.

Dit alles is echter niet mogelijk in een maatschappij die gedreven wordt door de winstzucht van een zeer kleine minderheid terwijl de overgrote meerderheid steeds meer moet inleveren op levenskwaliteit. Zolang de productiemiddelen (alles wat nodig

is om materiële welvaart te creëren) en dus de economie in privéhanden zijn, kunnen we onmogelijk over echte democratie spreken. Wij streven naar een maatschappij die ten dienste staat van de reële behoeften van de overgrote meerderheid van de bevolking – de zogenaamde 99% – en niet van de waanzinnige opeenhoping van rijkdom door de 1%. Voor ons is dit een democratisch socialistische maatschappij.

Foto: Collectif Krasnyi

Protest breidt uit Het protest beperkt zich niet tot het personeel van de Brusselse openbare ziekenhuizen. In juni waren er de ‘dinsdagen van de witte schorten’ met acties in zowel de private als de publieke zorgsector in Brussel en Wallonië. Niet alleen in de ziekenhuizen werd geprotesteerd, maar ook in onder meer de zorgcentra. Het is belangrijk om het protest op elke werkplaats op te bouwen en om hiermee niet te wachten tot de nieuwe regeringen gevormd zijn. De situatie is te

Te weinig personeel of te veel bedden?

Er is te weinig personeel in de ziekenhuizen. Maar minister Maggie De Block (Open VLD) heeft een originele oplossing: het aantal bedden afbouwen. Ze meent dat mensen te lang gehospitaliseerd worden. Het aantal dagen dat iemand in een ziekenhuis blijft, is de afgelopen jaren al fors gedaald. Maar dit doet de werkdruk niet afnemen: de patiënten die er wel zijn, hebben meer zorgen nodig.

Een verpleegkundige in ons land moet gemiddeld elf bedden opvolgen. Daarmee zitten we op het niveau van Griekenland en Polen. In Noorwegen zijn er vijf bedden per verpleegkundige. Het Europese gemiddelde is 8. ’s Nachts is het niet uitzonderlijk dat één verpleegkundige tot dertig bedden moet bewaken en in woonzorgcentra zelfs dubbel zo veel. Dat is niet zonder gevolgen: de kans op overlijdens neemt aanzienlijk toe als een verpleegkundige meer bedden moet opvolgen.

Een enquête bij 2.560 verpleegkundigen in ons land gaf aan dat 70% aangaf wel eens een fout te maken als gevolg van de werkdruk. Meestal bleven de gevolgen hiervan beperkt. Zes respondenten van die enquête stelden evenwel dat er sprake was van een misser met dodelijke gevolgen. Dat is niet veel, maar het komt voor.

De zorgsector heeft tegen 2026 maar liefst 46.000 extra mensen nodig, maar er zijn niet genoeg studenten die verpleegkunde volgen. Het beroep is namelijk niet aantrekkelijk: zwaar werk, moeilijke uren en geen loon dat overeenstemt met die inzet. De oplossing ligt voor de hand: meer publieke middelen om te investeren in betere zorg. Maar dat botst op de winstlogica die de zorgsector momenteel beheerst en op het besparingsbeleid.

Zorgbetoging op 7 mei

8

dossier

de

Linkse Socialist

System change

Waarom wij opkomen voor socialistische maats

M

aandenlang kwamen tienduizenden jonge klimaatstakers op straat, onder meer met de eis ‘system change, not climate change.’ De woede ging samen met hoop en angst.

Steeds meer mensen zijn ervan overtuigd: we hebben geen tijd te verliezen! De klimaatveranderingen zijn er nu al en we hebben slechts een kleine kans om een complete catastrofe te vermijden.

Het is dringend om te begrijpen waar dit systeem voor staat, hoe het in elkaar zit en hoe we het zo snel mogelijk weg kunnen krijgen.

dossier door

Nicolas Croes

Kapitalistisch systeem duwt ons naar de afgrond De wetenschappelijke rapporten en standpunten door experten stapelen zich op en gaan in dezelfde richting.

Er zijn nog verschillende inschattingen over de ernst van de situatie, maar er is eensgezindheid over het feit dat de komende tien jaar cruciaal zijn. In juni verklaarde de voormalige Franse minister van Milieu (2001-2002) Yves Cochet: “De mensheid bestaat niet meer in 2050.” De Australische wetenschappers van het Breakthrough National Centre for Climate Restoration brachten een rapport uit waarin ze stelden: “De planeet en de mensheid komen tegen het midden van deze eeuw op een punt waarop geen terugkeer meer mogelijk is.

Zonder onmiddellijke radicale maatregelen, ziet het er niet goed uit.”

In augustus 2018 was er een studie door het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences die tot de conclusie kwam dat de aarde dicht bij haar “breekpunt” komt, met een temperatuurstijging die zich op 4 tot 5 graden Celsius boven die van het pré-industriële tijdperk stabiliseert. Bij de opening van de COP24 in december 2018 verklaarde David Attenborough (van de documentaires Planet Earth van de BBC): “Als we niets doen, moeten we rekening houden met de ineenstorting van onze beschavingen en het quasi compleet verdwijnen van de natuur.”

Sommige wetenschappers nuanceren deze berichten. Maar zelfs een temperatuurstijging van 3 graden – dat wil zeggen: het perspectief dat het meest waarschijnlijk geacht wordt indien de huidige tendens zich bevestigt – komt neer op de vernietiging van de ecosystemen van het Noordpoolgebied en het Amazonegebied. De droogte die dit met zich mee brengt, zou de helft van de wereldbevolking blootstellen aan minstens 20 dagen ‘dodelijke hitte’

per jaar. Dit betekent dodelijke hittegolven die vergelijkbaar zijn met de hittegolf van juni in Noord-India. Het is absoluut noodzakelijk om de uitstoot drastisch te verminderen om de opwarming van de aarde tot 1,5° Celsius te beperken en zo de meest verregaande gevolgen te vermijden.

Niet alleen de uitstoot van CO2 is rampzalig. Bij ongewijzigd ritme zal er tegen 2050 meer plastiek in de ocea-

“Als we niets doen, moeten we rekening houden met de ineenstorting van onze beschavingen en het quasi compleet verdwijnen van de natuur.” nen te vinden zijn dan vissen. Vandaag neemt de mens al gemiddeld ongeveer 5 gram plastiek per week op, ongeveer het equivalent van een bankkaart. Dat werd gemeld door het Wereld Natuur Fonds (WWF). Elk jaar komt 600.000 ton plastiek in de Middellandse Zee terecht.

Water zal een geopolitieke kwestie worden, en we weten heel goed wat dit betekent in dit systeem, waar “oorlogen om olie” en de neokoloniale plundering van grondstoffen schering en inslag zijn. In 2018 dwongen oorlog en vervolging 71 miljoen mensen te vluchten: nog nooit eerder waren er zoveel vluchtelingen en ontheemden als vorig jaar. Wat zal dit geven met de verregaande klimaatveranderingen die plaatsvinden? Als we er niet in slagen de koers om te keren, zal de barbaarsheid tot nieuwe en verschrikkelijke hoogten worden gedreven.

Het hoeft zo niet te zijn!

Dit catastrofaal toekomstbeeld is enkel onvermijdelijk als we er ons bij neerleggen. Het besef dat verandering nodig is, vormt een eerste stap. Maar zonder perspectief word je al gauw overweldigd door een gevoel van hulpeloosheid (er wordt vandaag gesproken over eco-angst). We moeten de situatie niet verbloemen, maar nagaan welke sociale krachten in staat zijn om tot concrete verandering te komen en van daaruit een strategie ontwikkelen om te winnen.

Eén ding is zeker: we kunnen geen vertrouwen stellen op methoden die tot hiertoe gefaald hebben. De afgelopen decennia waren er tal van topontmoetingen met gepalaver, holle beloften, krokodillentranen en het spuiten van mist. Je kan moeilijk niet woedend zijn over de Canadese regering van Justin Trudeau die op 17 juni de “klimaatnoodtoestand” uitriep… om een dag later een grote uitbreiding van de oliewinning in het land goed te keuren!

Het gezag van deze hypocriete politieke marionetten van de grote bedrijven smelt als poolkappen door de klimaatverandering. Maar dit betekent niet dat de vooroordelen die ze al jarenlang verspreiden automatisch mee

verdwijnen. De afgelopen decennia was er een dominantie van de neoliberale ideologie die alles herleidt tot individuele verantwoordelijkheden.

Als zoveel mensen zich slecht voelen over de toestand van het milieu, komt dit niet enkel door het ontbreken van een globale strategie maar ook omdat het establishment – helaas gevolgd door sommige klimaatactivisten – er alles aan doet om enkel over individueel gedrag te spreken en met de vinger naar gewone werkenden en hun gezinnen te wijzen.

Welke krant of weekblad bracht nog geen dossier over onze ecologische voetafdruk en de impact van onze eetgewoonten of transport op de planeet?

Dit gaat stelselmatig gepaard met aanbevelingen om ons gedrag te wijzigen.

Er is niets mis mee om over onze consumptie na te denken, maar om de klimaatverandering te bestrijden zal het niet volstaan om af en toe de auto te laten staan of om ons afval beter te sorteren. Diegenen die ons dat willen laten geloven, onderschatten de omvang van het probleem. Ze gaan bovendien voorbij aan de enorme macht die we met de werkenden potentieel hebben om fundamentele verandering af te dwingen.

Individuele recyclage zoals we dat vandaag kennen, werd voor het eerst gepropageerd door de campagne ‘Keep America Beautiful’ van Coca-Cola, andere drankengiganten en Philip Morris nadat de Amerikaanse staat Vermont in 1953 een wet stemde die niet herbruikbare verpakkingen verbood. Het doel van de campagne was om druk te zetten op de wetgevers.

Met effect: de wet werd ingetrokken.

Een ander doel van de campagne was om de bevolking te laten geloven dat de oorzaak van het probleem bij hun consumptie lag en niet bij de productie en de verkoop.

We zijn veel meer dan consumenten en ons actieterrein is veel groter dan de beperkte omvang van een winkelwagentje. Het kapitalisme voorstellen als een levenskeuze om van alles individuele verantwoordelijkheden te maken in plaats van het systeem aan te pakken, is er vooral op gericht om dat kapitalistisch systeem te verdedigen.

Uiteindelijk wordt alles in het werk gesteld om ons te laten geloven dat het einde van elke beschaving of het einde van een voor de mens leefbare planeet waarschijnlijker is dan het einde van het kapitalisme.

www.socialisme.be 9 zomer 2019

9

e

schappijverandering!

Woede richten tegen de fundamenten van het systeem We zijn niet alleen consumenten: we zijn vooral producenten van rijkdom.

Het is onze arbeid die de economie doet draaien. Deze sociale kracht is de zwakke plek van het kapitalistisch systeem. De heersende sociale klasse bezit de productiemiddelen en gebruikt die met het oog op de eigen winsten.

We kunnen deze heersende klasse echter overwinnen: als de arbeidersklasse het werk neerlegt, ligt alles plat. Door te staken kunnen we volledige economie blokkeren. Dat is een beslissende stap om te beseffen wat onze collectieve kracht is, maar ook om het bezit van de productiemiddelen in vraag te stellen. De bazen hebben ons nodig om te werken, maar wij hebben geen

bazen nodig!

Stel je voor wat mogelijk is indien sleutelsectoren van de economie zoals energie of financiewezen in handen van de gemeenschap worden geplaatst!

Dan kan er democratisch beslist worden over de inzet en het beheer van de productiemiddelen in het kader van een rationeel geplande economie.

Het kapitalistisch systeem loopt op zijn einde. Tien jaar na de Grote Recessie was er enig economisch herstel, voornamelijk op basis van middelen die door de overheden in de economie werden gepompt. Dit heeft echter enkel geleid tot een verdere vergroting van de kloof tussen rijk en arm. De elite aan de top van de samenleving pro-

fiteerde ervan, terwijl het overgrote deel van de bevolking onder besparingen gebukt ging. Vandaag staat de wereldeconomie op de rand van een nieuwe crisis.

Net zoals de feodale aristocraten zich destijds aan de macht vastklampten toen het feodalisme achterhaald was door het nieuw opkomende kapitalisme, doen de bezitters van de productiemiddelen dat vandaag ook ondanks het bewijs dat het kapitalisme verouderd is. Om de macht van de oude aristocratie te veroveren, waren massabewegingen nodig die rechtstreeks tot revoluties leiden. Hetzelfde zal nodig zijn om de macht van de kapitalisten te veroveren.

Het tijdperk van massabewegingen Na de economische crisis van 20072008 vonden er in de hele wereld uitzonderlijk dynamische massabewegingen plaats, waaronder revolutionaire of pre-revolutionaire bewegingen zoals de revoluties van 2011 in NoordAfrika en het Midden-Oosten of de strijd van de Griekse arbeiders in de periode 2010 tot 2013. Helaas is het niet gelukt om deze strijd tot systeemverandering te leiden.

In Egypte, Syrië en Libië zijn de revoluties veranderd in openlijke contrarevoluties door het ontbreken van een revolutionaire massapartij die in staat was de woede te sturen met een duidelijke strategie en een programma om het hele systeem omver te werpen en niet alleen dictators. In Griekenland capituleerde de linkse SYRIZA-partij in 2015 zodra ze aan de macht kwam.

Dit kwam door een gebrek aan antikapitalistisch programma van een socialistische breuk met dit systeem. Het was de afwezigheid van revolutionaire massapartijen die de heersende klasse in staat stelde een wereldwijd tegenoffensief te voeren en de volksmassa’s te laten betalen voor de crisis die het kapitalistische systeem zelf veroorzaakt.

Maar ondanks deze nederlagen zijn tientallen miljoenen arbeiders en jon-

geren op zoek naar ideeën en methoden om te strijden. De stakingsmethode is weer op de voorgrond getreden.

In België bracht het vakbondsactieplan van 2014 de algemene politieke staking tegen de regering opnieuw in de schijnwerpers en werd het idee van een actieplan gepopulariseerd. Het stakingsinstrument is ook aangegrepen door de klimaatbeweging onder impuls van de jongeren of ook nog door de vrouwenbeweging.

Alleen al in juni waren er de massale mobilisaties, ondanks repressie, in Algerije en Soedan. Daarnaast werd het rechtse regime van de Braziliaanse president Bolsonaro geconfronteerd met een algemene staking die 45 miljoen werkenden op de been bracht. In Hongkong betoogden meer dan twee miljoen mensen tegen een repressieve wet en tegen onderwerping aan de dictatuur van Peking. In Zwitserland waren er een half miljoen betogers in het kader van een feministische staking.

De woede is groot en diep. Het cruciale ingrediënt dat ontbreekt om een einde te maken aan het kapitalisme, is een massaal politiek alternatief dat de werkende klasse, de onderdrukten en de armen internationaal verenigt rond een programma van socialistische maatschappijverandering. We staan voor een keuze. Ofwel blijft een kleine parasiterende minderheid de planeet en de bevolking plunderen om zichzelf te verrijken. Ofwel breken we met dit systeem om te bouwen aan een democratisch socialistische samenleving waarin alle middelen, wetenschappelijke kennis en moderne productiemogelijkheden ten dienste van de samenleving worden gesteld met respect voor het milieu.

maken. Het is een enorme verspilling van tijd, energie en middelen. Deze onzin wordt gerechtvaardigd door de winstlogica en de concurrentie in de private sector. Het is deze logica die een rem op vooruitgang vormt door

het achterhouden van nieuwe octrooien, weigering om nieuwe geneesmiddelen te produceren als de oude voorraden nog niet verkocht zijn, vervuilende productie omdat deze minder duur is, …

We staan voor een keuze. Ofwel blijft een kleine parasiterende minderheid de planeet en de bevolking plunderen om zichzelf te verrijken.

Ofwel breken we met dit systeem om te bouwen aan een democratisch socialistische samenleving

Foto: Liesbeth

Een systeem gebaseerd op verspilling In 2015 bleek uit een reeks journalistieke onderzoeken dat oliemultinationals al in 1977 tot de conclusie waren gekomen dat de opwarming van de aarde een reëel gevaar was. Ze namen een weloverwogen besluit om miljoenen dollars uit te geven aan campagnes van public relations en lobbying om politici en de publieke opinie ervan te overtuigen dat de opwarming niet bestond of dat het om een natuurlijk fenomeen ging. Recentere studies tonen aan dat deze bedrijven nog eerder op de hoogte waren van de opwarming: minstens sinds 1954 met het rapport van de geo-chemicus Harrison Brown van het American Petroleum Institute.

Onlangs erkenden ExxonMobil, Shell, Chevron, BP en Total hun fouten en kondigden ze krachtige steun aan voor de beheersing van de opwarming van de aarde. De NGO InfluenceMap maakte echter bekend dat deze oliereuzen sinds de Klimaatakkoorden van Parijs in 2015 meer dan een miljard dollar uitgaven aan lobbywerk voor het uitbreiden van hun activiteiten op vlak van fossiele brandstoffen. Deze bedrijven zijn in staat om alles op te offeren om de hebzucht van hun aan-

deelhouders te bevredigen: het milieu, onze gezondheid, rechten van inheemse volkeren, de toekomst van ons leven op deze planeet!

We moeten deze criminele multinationals onteigenen zodat we voorkomen dat ze nog meer schade aanrichten.

Daar bevindt zich de kern van het probleem: het kapitalisme is gebaseerd op het privaat bezit van de productie- en ruilmiddelen, alsook op concurrentie met als doel om meer winsten op te stapelen. De meerderheid van de bevolking wordt uitgebuit ten voordele van de bezittende minderheid.

Dit systeem belemmert de technologie en wat mogelijk is om het welzijn van de planeet en de mensheid te bevorderen. Dit is bijzonder duidelijk als we naar de hernieuwbare energiebronnen kijken. De beschikbare technologisch middelen maken heel wat menselijke arbeid overbodig. Dat kan goed nieuws zijn als het leidt tot een kortere arbeidsweek met behoud van loon en bijkomende aanwervingen, zodat werkenden meer vrije tijd hebben.

Maar aangezien voor kapitalisten enkel de winsten tellen, wordt technologische vooruitgang vandaag gebruikt

om werkenden af te danken en tot onzekerheid en armoede te veroordelen.

De geproduceerde rijkdom wordt niet gebruikt om te investeren in bescherming van het milieu of in sociale, culturele en technologische ontwikkelingen. Neen, de rijkdom verdwijnt naar belastingparadijzen en wordt onder meer gebruikt voor speculatie over voedselprijzen of het slaapt op bankrekeningen om rente te genereren. Omdat investeringen in oorlogstechnologie meer winsten opleveren dan investeringen om ons milieu te beschermen, zijn er vandaag geavanceerde moordmachines met een langere levensduur dan onze telefoons of andere dagelijkse gebruiksmiddelen die bewust geprogrammeerd zijn om slechts voor een korte periode mee te gaan.

Deze werkingswijze is een schande.

Het feit dat wetenschappelijk onderzoek gebeurt door private bedrijven maakt dat de resultaten ervan niet door de gemeenschap kunnen gebruikt worden. Het verplicht wetenschappers in dienst van andere bedrijven om hetzelfde onderzoek over te doen, met het risico om dezelfde fouten opnieuw te

Foto: Liesbeth

Socialist in Hongkong: “Politieke staking nodig om uitleveringswet en regering weg te krijgen.”

I

n een ongelooflijke massabeweging kwamen honderdduizenden mensen op straat in Hongkong. Op 9 juni waren ze met een miljoen, een week later met twee miljoen of een kwart van de volledige bevolking. Deze beweging is niet enkel van enorm belang voor Hongkong, maar ook voor China. Robert Bielecki van weekblad Offensiv (Zweden) sprak met Vincent Kolo van Socialist Action (Hongkong) en de website Chinaworker.info. Dit interview werd afgenomen op 18 juni.

De regering van Hongkong schorste de geplande uitleveringswet op. Wat is het belang daarvan?

“De New York Times omschreef deze beslissing als de grootste politieke toegeving in China sinds Xi Jingping aan de macht kwam. Voorheen werd Xi gezien als een onoverwinnelijke sterke man.

“De Chinese dictatuur stelt dat de uitleveringswet (waarmee mensen in Hongkong kunnen opgepakt en aan China uitgeleverd worden) het geesteskind was van de Hongkongse regering onder leiding van Carrie Lam, wat mogelijk correct is, maar het groen licht voor de wet kwam wel degelijk uit Peking. Zonder dat groen licht was de regering in Hongkong nooit zo ver gegaan. Het bevel voor toegevingen kwam eveneens uit Peking.

“Chinese toplui, waaronder Han Zheng, lid van het Permanent Comité van het Politburo en vicepremier, gingen op 14 juni naar Shenzhen aan de grens met Hongkong voor crisisbesprekingen. Carrie Lam en ministers uit Hongkong hadden een ontmoeting met hen en kregen opdracht om terug te krabbelen.”

Dit volstond duidelijk niet om het protest te stoppen?

“Het gevoel in Hongkong is dat dit niet volstaat. De toegeving kwam te laat en is te beperkt. De massa’s haten de regering van Carrie Lam en geloven geen woord van wat ze zegt. Ze willen dat de uitleveringswet volledig geschrapt wordt en zijn bang voor vuile spelletjes door de regering. De regering heeft gelogen, de bevolking repressief vervolgd en zelfs bevel gegeven aan de politie om extreem geweld te gebruiken, in het bijzonder op 12 juni. Toen betoogden 70.000 studenten en jongeren aan het Legco, het zo-

genaamde ‘parlement’ van Hongkong, in een mobilisatie die de politie compleet verraste.

“Jongeren kwamen toen om zes uur ’s ochtends al massaal aan. Nog voor de politie goed en wel doorhad wat er gebeurde, waren alle wegen rond het parlement bezet. De politie maakte een verkeerde inschatting van de situatie.

De mobilisatie was voornamelijk via sociale media gebeurd en via beveiligde apps zoals Telegram. Vandaar overigens de grote poging tot hacken van Telegram vanuit China die dag.

“De stemming onder de jongeren is schokkend voor de heersende elite.

De krant South China Morning Post schreef een edito onder deze titel: ‘Onze jongeren zijn niet bang voor matrakken en kogels – het is eng.’

Kan je deze beweging vergelijken met de zogenaamde Paraplurevolutie uit 2014?

“De beweging vandaag heeft veel geleerd van de Paraplurevolutie in 2014, die in een impasse eindigde. Dit werd gevolgd door vier jaar van brutale repressie en meer controle door de Chinese dictatuur over het politieke systeem van Hongkong.

“Op de middag van 12 juni besloten de regering en het hoofd van de politie om repressie te gebruiken, uit angst voor een nieuwe bezetting zoals in 2014. Het resultaat was dat er op één dag meer traangas afgevuurd werd dan tijdens de hele 79-daagse paraplu-beweging in 2014.

“Voor het eerst werd met rubberen kogels op de menigte geschoten. Twee betogers werden aan het hoofd geraakt, twee mensen liggen in het ziekenhuis met levensbedreigende verwondingen. Ze dachten dat machtsvertoon de jongeren zou uiteendrijven en de dynamiek van de beweging zou breken.

Maar dat was niet het geval: de jongeren bleven, wat de elite doodsangsten

De stemming onder de jongeren is schokkend voor de heersende elite.

De krant South China Morning Post schreef een edito onder deze titel: ‘Onze jongeren zijn niet bang voor matrakken en kogels – het is eng.’

opleverde. Het zijn immers niet alleen de jongeren die protesteren: dit protest kwam vlak na een miljoenenbetoging.

“De Chinese dictatuur wil geen dergelijke massabeweging in Hongkong op een ogenblik dat er een moeilijke confrontatie is met de VS en Trump.

Er werd geprobeerd om de beweging snel te stoppen, maar dit lukt niet. De opschorting van de uitleveringswet op 15 juni heeft de massa’s niet gerustgesteld. De weigering om de wet volledig in te trekken de verdediging van het politiegeweld door Carrie Lam hebben de mensen nog meer woedend gemaakt. De volgende dag, op 16 juni, waren er maar liefst twee miljoen betogers!

Waarom neemt Lam geen ontslag? De CCP-dictatuur kan toch een andere bereidwillige marionet vinden in Hongkong?

“Er zijn op dit moment geen tekenen van meer toegevingen en de massa’s zijn niet tevreden. De logica van de strijd is dus gericht op verdere escalatie.”

“Haar ontslag zou voor de CCP rampzalig zijn, zeker als Carrie Lam door een massabeweging neergehaald wordt.

Als er nieuwe verkiezingen komen in dit ondemocratische stelsel waarin amper 1.200 kiezers – voornamelijk miljardairs en enkele miljonairs – stemrecht hebben, zullen deze kiezers stemmen voor wie ze van Peking moeten stemmen. De kapitalisten in Hongkong omarmen dit systeem in ruil voor een bee tje directe politieke invloed in China en allerlei privileges en zakelijke contracten in Hongkong. Maar verkiezingen kunnen de massastrijd voor algemeen stemrecht nieuw leven inblazen en dat zou een doos van Pandora openen voor het Chinese regime.

“Het belangrijkste is dat de dictatuur de werkende klasse en de massa’s in China verhindert om zich te organiseren en de macht van de kapitalisten aan te vechten. Daarom verbinden de socialisten de strijd voor democratische rechten en tegen het huidige autoritaire systeem met de noodzaak om de macht van de kapitalisten te breken.

Beiden zijn nodig.

Hoe neemt Socialist Action aan de beweging deel?

“Socialist Action is volledig betrokken bij de beweging en was de enige politieke kracht op de miljoenenbetoging van 9 juni die opkwam voor een politieke staking om de uitleveringswet en de regering van Carrie Lam weg te krijgen. We roepen op voor een politieke 24-urenstaking. Dat benadrukken we in de 25.000 pamfletten die we al verdeelden, op onze spandoeken, in onze kranten en tijdens onze toespraken langs de betogingen. Deze oproep krijgt steeds meer gehoor.

“Er is geen traditie van dergelijke stakingen in Hongkong, toch niet meer sinds de jaren 1920. We moeten een erg oude en vergeten traditie opnieuw vestigen en er is haast bij omdat dit soort situatie geen stilstand verdraagt. De klok tikt voor deze indrukwekkende massabeweging: er zijn methoden en een programma nodig om beslissende overwinningen op de dictatuur te boeken. Als deze kans verloren gaat, zal de dictatuur terugkomen voor wraak.”

Wat zal er nu gebeuren?

“De massa’s bespreken de volgende stappen. De regering moet de wet volledig schrappen. De verontschuldigingen van Lam bevatten geen nieuwe toegevingen. Het zijn slechts lege woorden. Nu hopen Peking en de regering van Hongkong dat ze het protest kunnen uitzitten zonder nog meer toegevingen te moeten doen.

“De dictatuur van Xi Jingping heeft al een hoge politieke prijs betaald. Als de wet volledig verdwijnt en Carrie Lam valt, dan zou dit een enorme nederlaag voor Xi zijn. Een dictatuur moet immers gevreesd worden.

Toegeven aan een massabeweging is gevaarlijk. Het gaat niet alleen om Hongkong, maar ook om wat kan gebeuren in China.”

Stand van Socialist Action tijdens de miljoenenbetoging van 16 juni.

Meer info en updates vind je op Chinaworker.info

Half miljoen betogers op vrouwenstaking in Zwitserland

O

p 14 juni kwamen meer dan 500.000 vrouwen, werkenden en jongeren op straat in het kader van een nationale vrouwenstaking. Dit was de grootste mobilisatie uit de recente geschiedenis van het land. Bijna 30 jaar geleden, in 1991, was er ook een vrouwenstaking met 500.000 betogers. Die beweging dwong de doorvoering van wetgeving rond gelijkheid af, met onder meer gelijke lonen en de invoering van zwangerschapsverlof.

Dertig jaar later zijn de eisen niet echt veranderd. Vrouwen in Zwitserland verdienen nog steeds gemiddeld 20% minder dan hun mannelijke collega’s, hebben een grotere kans op onzekere en laagbetaalde banen, hebben lagere pensioenen en verrichten jaarlijks 282 miljoen uren onbetaald werk thuis of in de vorm van vrijwilligerswerk (het equivalent van 148.000 voltijdse banen). Onlangs stemde het parlement tegen twee voorstellen om vaderschaps-

verlof in te voeren.

De stakers eisten gelijk loon voor gelijk werk en een einde van onzekere werkomstandigheden, fatsoenlijke pensioenen in combinatie met een verlaging van de pensioenleeftijd, een herwaardering van huishoudelijk werk en zorgwerk, een verkorting van de arbeidstijd zonder loonverlies, de socialisatie van kinderopvang en zorg die vrouwen in het algemeen thuis verrichten, het recht om te kiezen en het recht

op lichamelijke autonomie, of het nu gaat om abortus, seksualiteit of genderidentiteit, een einde aan gendergebaseerd, homofoob en transfoob geweld en intimidatie, rechten voor migranten, inclusieve en alomvattende seksuele voorlichting op scholen, internationale solidariteit en een einde aan racisme.

Hoewel vakbondsactivisten de ruggengraat van deze beweging vormden en hun eisen duidelijk zijn, is de beweging politiek zeer breed en verward, zonder duidelijk antikapitalistische visie en met de aanwezigheid van elementen van liberaal feminisme. Dit wijst op de noodzaak van een duidelijk links en socialistisch alternatief voor de arbeidersklasse in Zwitserland, een alternatief dat in staat is om de eisen van de beweging te verdedigen.

partijnieuws

www.socialisme.be zomer 2019

De tijd dringt: engageer je in de strijd voor een socialistische samenleving!

M

eer en meer verdwijnen de illusies in het kapitalistisch systeem. Het is niet normaal dat de vruchten van onze arbeid toegeëigend worden door een klein groepje parasiterende kapitalisten. Het is niet radicaal om te eisen dat iedereen een degelijk leven kent op een gezonde planeet. Maar om dit te realiseren, moeten we het kapitalisme stoppen en een socialistisch alternatief opbouwen. door

Emily Burns

Velen stellen zich de vraag of dat wel mogelijk is. Niet zozeer als concept: we hebben ons allemaal wel eens voorgesteld hoe een andere samenleving er kan uitzien. Maar de vraag is vaak of we wel in staat zijn om het huidige systeem en de heersende klasse omver te werpen? We moeten immers opboksen tegen de machtigen van de aarde!

Het klopt dat de elite vandaag een sterke positie heeft, maar dat is niet onvermijdelijk. Het zwakste punt van hun systeem is dat de kapitalisten met zo weinig zijn tegenover ons aantal. Alle sociale verworvenheden waarover we beschikken zijn afgedwongen door van ons aantal gebruik te maken in strijd.

Massastrijd is de basis om tot system change te komen. Het klopt dat de elite geld heeft, georganiseerd is en bovendien goed beseft hoe de geschiedenis van sociale strijd eruit ziet. Maar onze potentiële kracht is veel groter.

Ons organiseren

Samen en georganiseerd zijn we veel sterker dan de som van onze delen. In sociale bewegingen zoals die van de klimaatjongeren, de witte schorten of de brandweermannen, duiken steeds dezelfde vragen op. Wat kan ik eraan doen? Wat is de volgende stap in de strijd? Welk ordewoord moet worden voorgesteld? Hoe kan ik het om me heen bespreken? Het is van cruciaal belang om dit alles collectief en democratisch te bespreken en voort te bouwen op de collectieve ervaring van de arbeidersbeweging door onze eigen ervaringen, die van elders en die van vorige generaties samen te brengen. Zo vermijden we dat we van nul beginnen en kunnen we verder gaan dan het kader van individuele “oplossingen”.

LSP vertrekt niet van wat mogelijk is onder het kapitalisme, maar van wat nodig is voor de meerderheid van de bevolking. Dat botst direct met het kapitalisme dat fundamenteel andere belangen heeft. Er is een socialistische breuk met dit systeem nodig!

Daarvoor volstaat het niet om te stemmen. De geschiedenis leert ons dat een heersende klasse nooit vrijwillig haar bevoorrechte positie opgeeft. Enkel als ze in haar voortbestaan bedreigd is, doet ze toegevingen.

Een krachtsverhouding opbouwen

Om in bewegingen tussen te komen en daar te bouwen aan een collectief bewustzijn van de nood aan een socialistische breuk met het kapitalisme, moeten we ons lokaal, nationaal en internationaal organiseren. Verandering afdwingen, vergt tijd en energie.

Daarom hebben we jou nodig. Als je de analyses in deze krant deelt, zet dan de stap om lid van LSP te worden.

Lidmaatschap van LSP is gebaseerd op politieke betrokkenheid. We hebben regelmatige afdelingsvergaderingen, doorgaans wekelijks, waar we de politieke situatie en de strijd voor socialistische verandering bespreken.

Dat is belangrijk als tegengewicht voor de dagelijkse vloedgolf van patronale propaganda in de gevestigde media en doorheen de instellingen van het kapitalisme. We bespreken op die afdelingsvergaderingen de actualiteit en onze ordewoorden en alternatieven.

We kijken regelmatig terug op strijdbewegingen uit het verleden om daar lessen uit te trekken. We plannen er ook onze campagnes en interventies.

Tijdens acties dragen we bij aan het opbouwen van een krachtsverhouding

door ervoor te mobiliseren. Tegelijk maken we van acties gebruik om zo concreet mogelijk onze voorstellen te formuleren over volgende stappen in de beweging en voor het veralgemenen van de strijd. We verdelen daartoe pamf letten en ook deze krant.

Militante verkoop van deze krant leidt vaak tot interessante discussies.

Initiatieven nemen

Klassenstrijd vergt een aantal vaardigheden. Die ontwikkelen we door standpunten te ontwikkelen, acties te versterken of te organiseren, … maar ook door zoveel mogelijk leden te betrekken in onze dagelijkse werking: het schrijven van artikels, uitwerken van onze publicaties, versterking van onze financiën, organisatie van afdelingsvergaderingen, plannen en organiseren van interventies en campagnes.

Zo namen we nog op de verkiezingsdag het initiatief voor een antifascistisch protest in Gent twee dagen later en nadien voor de betoging van 23 juni tegen extreemrechts en tegen het asociale beleid. We versterken de campagne voor een hoger minimumloon van minstens 14 euro per uur. Ook kleinere acties zijn belangrijk om de methode van collectieve strijd op de agenda te zetten. Elke actie en elke discussie kan een rol spelen in het gevecht voor socialistische maatschappijverandering.

Blijf niet toekijken, maar sluit aan!

Als je echte verandering wil, zal je er iets voor moeten doen: engageer je en speel een actieve rol. Neem contact met ons op voor een discussie: 02/345 61 81 of info@socialisme.be. Aarzel niet om een bijdrage te storten op BE86 5230 8092 4650 (BIC TRIOBEBB) van LSP.

11

Agenda • • • • •

za 10 augustus: Antwerp Pride zo. 22 september: Rise for Climate betoging zo 24 november: betoging tegen geweld op vrouwen zo 8 maart 2020: marsen tegen seksisme maart 2020: antifascistische betoging in Antwerpen

Vakantie!

De redactie wenst alle lezers een deugddoende vakantie. Deze krant komt gewoontegetrouw 10 keer per jaar uit: we verschijnen niet in augustus, maar hebben een zomereditie. De volgende krant vertrekt op maandag 2 september naar de abonnees.

Twee tips voor wie ons niet zo lang kan missen: schrijf je in op onze wekelijkse online nieuwsbrief via nl.socialisme.be en kijk ook eens naar de boeken in onze webshop https://nl.marxisme.be/webshop/.

Strijdfonds Deze zomer trekken onze militanten opnieuw naar de festivals. We zoeken daar steun voor onze campagnes tegen extreemrechts, tegen seksisme en voor system change. We hebben stickers, pamfletten, t-shirts (waaronder nieuwe antifascistische t-shirts, t-shirt ‘My body my choice’ en een nieuwe voorraad met Rosa Luxemburg), zakjes (antifascisme en Rosa Luxemburg). Hiermee willen we in het derde kwartaal van dit jaar 11.500 euro steun ophalen.

Voor onze werking zijn wij volledig afhankelijk van steun door leden en sympathisanten. Naast ledenbijdragen halen we geld op onder sympathisanten. We doen dit met onder meer stickers die we op straat of op festivals verspreiden voor een vrije bijdrage. We doen het ook met sociale activiteiten. Steun ons door een bijdrage te storten op BE86 5230 8092 4650 van LSP/PSL met als mededeling ‘steun’. Hieronder de resultaten van het tweede kwartaal (april-juni).

O en W Vlaanderen: 4.270 € Luik-Lux: 1.264 € Bxl-W.Brab: 2.143 € Henegouwen-Namen: 685 € Antwerpen: 828 € Vl Brab-Limburg: 552 € Nationaal: 874 €

122% 115% 93% 68% 55% 55% 79%

TOTAAL: 10.615 €

92%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering.

Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan.

Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is.

De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit.

Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

30-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit.

Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs.

Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2.300 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 30-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen.

Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten.

Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering.

Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

12

stop seksisme

de

Linkse Socialist

My body, my choice: vecht mee tegen seksisme

E

indelijk is het zomer, de tijd van festivals en ontspanning...

Mogelijk kom je activisten van ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid) tegen aan een stand op een festival (zoals Dour) of terwijl ze met pamfletten, badges, stickers en brochures campagne voeren. Vaak leidt dit tot discussie over de oorsprong van seksisme en hoe het te bestrijden, de voorstellen van de campagne ROSA, … Had je nog niet de gelegenheid om met ons te discussiëren? Beeld je een zonnige dag in met een koud drankje in de hand, waarbij we enkele veel gestelde vragen beantwoorden. door

Brune (Brussel)

Er wordt veel over seksisme gepraat, maar kunnen we er iets aan doen?

We spreken er niet alleen over, we mobiliseren ook. Er zijn massale acties: in India tegen verkrachtingen en de straffeloosheid ervan, in LatijnsAmerika tegen vrouwenmoorden (1), in de VS tegen Trump en de conservatieve aanvallen op vrouwenrechten zoals toegang tot abortus of gezondheidszorg, … Het fenomeen #MeToo heeft tot concrete acties geleid, zoals bij McDonald’s in de VS of bij vestigingen van Google waar gestaakt werd tegen pesterijen en seksisme op het werk maar ook voor betere arbeidsomstandigheden. Sommigen spreken over een ‘derde feministische golf’ na de eerste golf begin vorige eeuw in de strijd voor vrouwenstemrecht en de 8-urendag, en de tweede golf in de jaren 1960 en 70 voor onder meer seksuele bevrijding en het legaal recht op economische onafhankelijkheid.

De internationale vrouwendag (8 maart) is opnieuw een dag van strijd geworden waarbij niet alleen betoogd wordt, maar ook gestaakt voor gelijke lonen, gratis kinderopvang, … Er wordt die dag opgekomen voor betere materiële omstandigheden. Zonder die omstandigheden is een reële emancipatie niet mogelijk.

Nog niet zo lang geleden kregen we voortdurend te horen dat seksisme verdwenen was, dat vrouwen verantwoordelijke functies kunnen opnemen, dat de wet in gelijkheid voorzag, … Het kwam er eigenlijk op neer dat we maar beter zwegen over vrouwenrechten.

Dat was nonsens. Maar daar bovenop kwam ondertussen het besparingsbeleid dat nog opgevoerd werd na de crisis van tien jaar geleden. Dit beleid versterkt de positie van vrouwen als ‘tweederangsburgers.’

Wat hebben besparingen met seksisme te maken?

Veel mensen denken bij seksisme vooral aan reclame en de wijze waar-

op vrouwenlichamen als objecten worden voorgesteld. We vechten uiteraard tegen alle vormen van seksisme. Maar seksisme is veel ruimer dan dat. Neem nu geweld binnen het gezin. Dat is een van de belangrijkste doodsoorzaken voor vrouwen onder de 45 jaar, nog voor verkeersongevallen. Vrouwen die financieel afhankelijk zijn van hun partner om rond te komen, hebben het moeilijker om uit een gewelddadige relatie te stappen. Maatregelen die onze lonen ondergraven, sociale uitkeringen verlagen als je samenwoont of de jacht op werklozen: al dit soort maatregelen komt bij vrouwen nog harder aan.

Aan de UGent werd in het kader van de campagne ‘Fight for €14’ nagegaan wie er minder dan 14 euro per uur verdient: het ging om 101 personeelsleden waarvan 66 vrouwen. Lage lonen en besparingen treffen vrouwen harder!

Seksisme bekampen, betekent voor ons strijden tegen de tweederangspositie die veel vrouwen in deze samenleving hebben. Het betekent strijden tegen lage lonen en slechte arbeidsvoorwaarden die een reële economische onafhankelijkheid verhinderen.

Het is ook een strijd voor een samenleving die diensten en zorgen aan mensen (kinderen, ouderen, zieken, …) collectief opneemt in plaats van dit door te schuiven naar individuele gezinnen en in het bijzonder naar vrouwen. Wie voldoende middelen heeft, besteedt huishoudelijk werk uit aan de private sector (doorgaans aan vrouwen die tegen slechte voorwaarden werken). Wie zich dat niet kan veroorloven, heeft aan huishoudelijk werk een tweede dagtaak. We moeten vechten voor meer middelen voor openbare diensten, in plaats van steeds meer te besparen zoals de regeringen de laatste jaren altijd deden.

Jullie zijn antikapitalisten?

Inderdaad. Seksisme bestaat omdat het kapitalistisch systeem er nood aan heeft. Seksisme is een bron van grote inkomsten (cosmetica, mode, porno, …) en bovendien draagt het ertoe

Campagne ROSA op 8 maart dit jaar. Foto: Liesbeth

bij dat vrouwen heel veel onbetaald huishoudelijk werk voor hun rekening nemen.

Kapitalisme koestert en voedt racisme, seksisme, LGBTQI+-fobie (2) om de bevolking te verdelen en tegen elkaar op te zetten. Zo kan een kleine elite aan de top van de samenleving de meerderheid van de bevolking gemakkelijker blijven uitbuiten.

Wij verdedigen een samenleving waarin de rijkdom gebruikt wordt om aan de behoeften van iedereen te voldoen, met respect voor de planeet.

Dit kan enkel indien de economische macht weggehaald wordt bij de aandeelhouders van de grote bedrijven om deze onder democratische controle van de gemeenschap te plaatsen. Ons feminisme is dus een socialistisch feminisme.

Wat stellen jullie voor om dit alles te bestrijden?

We voeren acties tegen de voorstelling van ons lichaam als lustobject of koopwaar, maar ook voor de economische onafhankelijkheid van vrouwen.

Deze eisen zijn integraal onderdeel van de strijd tegen geweld en pesterijen, verkrachtingscultuur of seksistisch geweld (op school, in de wijken, op de campussen, op de werkplaatsen). We nemen ook de tijd voor discussie over eisen en actiemethoden om onze strijd te organiseren.

We nemen deel aan mobilisaties tegen het besparingsbeleid en verdedigen de opbouw van een krachtige sociale beweging van arbeiders (met en zonder werk) en jongeren. Deze beweging zal des te sterker zijn als zij de betrokkenheid van vrouwen waarborgt en specifieke feministische eisen integreert. We verdedigen het syndicaliseren van vrouwen, ook in de meest precaire sectoren (uitzendkrachten, dienstencheques, sociaal werk) waar veel vrouwen werken. Vandaag organiseren de vakbonden in ons land het grootste aantal vrouwen in strijd. Het potentieel van de vakbonden is dan ook niet te onderschatten.

We staan voor de opbouw van een gezamenlijke strijd van onderdrukte en uitgebuite groepen tegen het kapitalistisch systeem. We nemen daarom deel aan diverse acties en mobilisaties tegen racisme, homofobie, transfobie, lesbofobie, ...

We bouwen mee aan een ‘pro-choice’-beweging, dat wil zeggen een be-

weging die pleit voor een programma dat vrouwen echt in staat stelt om te kiezen of ze al dan niet een kind krijgen. Dit betekent dat we het recht op en toegang tot abortus, goede seksuele voorlichting en voorbehoedsmiddelen verdedigen, alsook het recht om kinderen te krijgen zonder het risico in armoede te vervallen.

Tot slot is het opbouwen van internationale solidariteit ook essentieel voor ROSA. We organiseren solidariteitsacties met vrouwenstrijd en verzet tegen discriminatie over de hele wereld. We nemen deel aan mobilisaties ter ondersteuning van mensen-zonder-papieren, waaronder veel vrouwen.

1/ Elke moord op meisjes of vrouwen met het eenvoudige motief dat ze vrouwen zijn. Deze term benadrukt niet het geslacht van het slachtoffer, maar wel de reden waarom ze vermoord is: seksisme.

2/ LGBTQI+: Lesbiennes, gays, biseksuelen, trans, queers, interseksen, en al wie hen steunt.

ROSA is een campagne die openstaat voor iedereen die mee de strijd wil aangaan.

ROSA is een campagne opgezet door leden van LSP (Linkse Socialistische Partij) en ALS (Actief Linkse Studenten & Scholieren) ROSA verdedigt een eengemaakt feminisme dat vrouwen niet tegen mannen keert, maar hen verenigt in de strijd tegen discriminatie en besparingen.

ROSA verdedigt een actief feminisme dat zich niet beperkt tot lobbyen in parlementen, maar een beweging wil opbouwen op straat, op school, op campussen, op de werkplek.

ROSA koppelt de strijd tegen seksisme aan de strijd tegen besparingen en meer in het algemeen aan die tegen het kapitalisme.

ROSA is een socialistisch feministische beweging. Seksisme is niet de schuld van mannen of van een specifieke cultuur. Slechts één groep in de samenleving profiteert van de onderdrukking van vrouwen: de superrijken, d.w.z. de kapitalistische heersende klasse. Vrouwen, jongeren en de hele arbeidersklasse hebben er belang bij om samen de strijd tegen het kapitalistische systeem te voeren. Door te vertrekken van de behoeften van de meerderheid kunnen we een samenleving opbouwen die gebaseerd is op gelijkheid en solidariteit, waarin geen mens een andere kan onderdrukken en uitbuiten: een democratische socialistische samenleving.

Campagne ROSA op de betoging tegen geweld op vrouwen in november 2018. Foto: Liesbeth

klimaat

www.socialisme.be zomer 2019

13

Lessen uit 20 weken klimaatstrijd

D

e klimaatbeweging van de afgelopen maanden was historisch.

De gevestigde media proberen dit te minimaliseren en gebruiken het beperkte verkiezingsresultaat van Groen om te zeggen dat de beweging niet succesvol was. Dat is onzin.

De beweging kan niet herleid worden tot de groene partijen. De klimaatstrijd kan bovendien sterker dan ooit tevoren terugkomen als we lessen trekken uit de eerste acties en ons goed voorbereiden.

door

Arne (Gent)

Strijd loont!

Dankzij onze talloze stakingsacties en betogingen bepaalden we maandenlang de politieke agenda. Zo werd het onvermogen en de onwil van het establishment om te reageren op de klimaatverandering duidelijker dan ooit tevoren. Dat establishment ving ook rake klappen: minister Schauvliege moest haar ontslag indienen en de Vlaamse overheid werd verplicht 75 miljoen extra te investeren in klimaatmaatregelen.

Om de klimaatverandering te stoppen, is er natuurlijk veel meer nodig.

“Verzet, verzet, internationaal: tegen de vervuiling van het kapitaal,” werd niet zomaar een van de populairste slogans. In de organisatie van zo’n verzet hebben we enorme stappen gezet: honderdduizenden jongeren in heel de wereld kwamen in aanraking met het stakingswapen en betoogden mee. We rebelleerden tegen het beleid. Dat is erg belangrijk: op de werkvloer zullen we ons ook moeten organiseren en strijden voor wat nodig is: een leefbare planeet én degelijke werkomstandigheden en verloning. Ook dat zullen we niet zomaar bekomen.

Genoeg is genoeg!

Tijdens de eerste stakingsacties deed het establishment er alles aan om het protest te minimaliseren. We werden voorgesteld als een bende hypocrieten en voor CD&V-voorzitter Wouter Beke waren de stakingsacties een extreemlinks complot. De regering scherpte deze denigrerende toon verder aan door klimaatcoaches op pad te sturen om in elke school uit te leggen hoe je nu echt milieubewust leeft. Deze moraliserende vingertjes zouden, en zullen, als een boomerang terugkeren richting

het establishment. Al heel ons leven ervaren we enorme druk om zo ecologisch mogelijk te leven, maar de impact van deze individuele maatregelen is quasi nihil. De ecologische dreiging wordt enkel groter.

De wetenschappelijke conclusie dat radicale verandering noodzakelijk is, bracht wereldwijd miljoenen mensen de straat op. Op 2 december betoogde energieminister Marghem (MR) nog mee met 100.000 jongeren en werkenden, terwijl ze twee dagen later tegen strengere uitstootnormen voor de energiesector stemde. Het was genoeg geweest. Er was nood aan strijd op hoger niveau: Youth for Climate riep op om elke donderdag te staken.

algemene vergaderingen waar verkozen vertegenwoordigers per school of lokaal comité beslisten over de volgende acties en de eisen.

3000-15.000-35.000

Valse vrienden

De eerste weken liep het aantal stakers op van 3.000 tot 35.000.

Duizenden anderen zouden volgen in de twintig weken daarna. Toch blijft dit slechts een klein deel van wat mogelijk was. Dure treintickets, intimidatie met sancties door directies: tientallen redenen hielden jongeren op school.

Om dit te voorkomen, werden op verschillende plaatsen comités georganiseerd. Zij organiseerden acties aangepast aan de verschillende condities per stad. Daar waar lokale comités actief waren, kwamen er grote betogingen, geslaagde zitstakingen en goede campagnemomenten.

Op dit potentieel moest worden gebouwd, maar veel comités verloren helaas hun slagkracht omdat Youth for Climate alle aandacht naar de wekelijkse nationale betoging trok. Dat is spijtig: een sterkere lokale verankering had goed gekozen nationale acties een enorme stimulans kunnen geven.

Bovendien had de sterkere uitbouw van lokale comités kunnen leiden tot

Met moraliserende vingertjes kreeg het establishment de beweging niet klein, dus zocht het andere methoden.

“Sign For My Future” werd gelanceerd. Belgische multinationals, zelfs banken die miljarden investeren in fossiele brandstoffen, waren plots grote voorvechters van onze planeet! De meeste klimaatstakers waren het eens: dit zijn valse vrienden. Toch besliste het kernteam van Youth for Climate om de campagne te ondersteunen.

Dit gebeurde zonder enige vorm van discussie: een pijnlijk moment. Ook over de eisen bleef de discussie uit.

Hierdoor konden politici ons eisen in de mond leggen, zoals de vliegtuigtaks en andere asociale ecotaksen die onder het kapitalisme de norm zijn.

Er werd nochtans heel wat gediscussieerd over eisen, maar de mogelijkheid om hierover te stemmen en te bouwen aan een programma bleef helaas uit. Students for Climate probeerde dat wel. Dat was erg goed, maar op veel plaatsen bleven de vergaderingen

klein. Er werd uitgegaan van een beweging onder studenten, die er nog niet was. Comités op iedere faculteit om medestudenten te overtuigen van acties door met hen te discussiëren over eisen en methodes, hadden dit kunnen voorkomen.

Uitdagingen voor de beweging

Een grote uitdaging voor klimaatstakers is bouwen aan de democratische organisatie van de beweging. We moeten zoveel mogelijk mensen betrekken bij de discussie over onze acties en eisen. Via Facebook open micro’s of comités aankondigen, … Er zijn mogelijkheden genoeg om deze discussies te organiseren. Zo zal ook duidelijk worden waar het probleem zit: bij het systeem. Er is nood aan een sociaal eisenpakket waar zoveel mogelijk jongeren en werkenden zich achter scharen.

We hebben de eerste stappen gezet.

Zo was er de oproep aan de vakbonden om mee te staken tijdens de internationale stakingsdag van 15 maart. Het blijft een uitdaging: werkenden en jongeren hebben dezelfde belangen, maar we hebben de economische slagkracht van werkenden nodig om echt dingen te veranderen. De georganiseerde arbeidersbeweging kan het systeem ra-

Meer lezen? Bestel ons boek ‘Socialisme of ecologische catastrofe.’ Het telt 108 pagina’s en is te koop voor 8 euro, verzending inbegrepen. Stort op BE31 5230 8092 5155 van ‘Socialist Press’.

ken waar het pijn doet: bij de winsten.

Verandering moeten we afdwingen door ervoor te strijden!

Rise for Climate en Earth strike in september

Op 22 september is er een nieuwe betoging van Rise for Climate in Brussel.

Vijf dagen later is een Earth Strike aangekondigd. De campagne voor de betoging gebruiken om vijf dagen later wereldwijd zoveel mogelijk stakingsacties te organiseren, kan de klimaatstrijd een nieuwe dynamiek geven.

We mogen ons niet laten demoraliseren. Noch door de pessimistische toon van de media, noch door de urgentie om onze uitstoot te verlagen. Jongeren en werkenden solidair: internationaal verzet tegen de vervuiling van het kapitaal!

Toename geweld en homofoben in parlement verkozen:

strijd voor LGBTQI+-rechten gaat door!

E

ind mei werd een Londens koppel op de bus fysiek aangevallen omdat de twee weigerden te kussen toen een groep jongeren daarom vroeg. Waarom vroegen die jongeren dat? Omdat het koppel uit twee vrouwen bestond. Homofoob geweld is nooit weg geweest, ook al is het wettelijk verboden.

In ons land is het niet anders: volgens Gelijkekansencentrum Unia waren er vorig jaar 49% meer dossiers van homofoob geweld in vergelijking met een jaar eerder. Over vijf jaar is er een stijging met 40%. Het gaat onder meer om online haat, zoals het incident waarbij een extreemrechtse jongere een homofobe haatboodschap op Twitter plaatste tijdens de Antwerp Pride. Maar regelmatig gaat het verder dan online haat.

Onder de 125 dossiers rond homofobie die Unia in 2018 onderzocht, waren er 17 voorvallen van fysiek geweld waarbij rake klappen vielen. Eén van die gevallen van fysiek geweld was tegen een Gents homokoppel dat door buren in elkaar geslagen werd. Het leidde tot een protestactie tegen homofoob geweld. De daders kwamen er nadien met een lichte straf van af. De rechter oordeelde dat homofobie niet de motivatie voor het geweld was. Het Laatste Nieuws omschreef de redenering van de rechter: “De beklaagden gebruikten bijvoorbeeld het woord ‘homo’ vaak als algemene belediging, zelfs tegen elkaar” (HLN 18 december 2018). Dat maakt homofoob geweld oké?!

Sommigen proberen de toename van homofobie toe te schrijven aan

migranten. Plots ontdekt verzet tegen homofobie wordt misbruikt om racisme te propageren. Denk aan Filip Dewinter (Vlaams Belang) die verklaarde: “Liever een transgender dan een transmigrant.” Dezelfde Dewinter

Lichte straf na homofoob geweld wordt door rechter gerechtvaardigd: “De beklaagden gebruikten bijvoorbeeld het woord ‘homo’ vaak als algemene belediging, zelfs tegen elkaar.” pleitte jaren geleden voor “duurzame heteroseksuele relaties” als beste AIDS-preventie. Als transgenders nog net voor transmigranten komen in zijn haatlijst, zegt dat vooral veel over hoe diepgaand die haat tegen migranten is!

Homo- en transfobie herleiden tot een zaak van migranten, is verkeerd. Dat toont extreemrechts dagelijks aan. De groei van het Vlaams Belang brengt verschillende homofobe verkozenen naar de parlementen en geeft extreme fundamentalisten, zoals van Schild & Vrienden, een stem in het publieke debat. Minstens drie verkozenen van het Vlaams Belang liketen op Facebook de extremistisch katholieke groep Pro Familia, die homoseksualiteit ‘pervers’ vindt en een verbod op de Pride eist.

VB-parlementslid Dominiek Sneppe (zie ook pagina 14) is ook fan van de groep ‘Pro Christianis’ die homoseksualiteit omschrijft als “een verschrikking voor Gods ogen.”

Het gevecht voor LGBTQI+-rechten eindigt niet met wettelijke gelijkheid. Onze strijd is begonnen toen LGBTQI+-mensen zich niet langer bij geweld en onderdrukking neerlegden, maar zich organiseerden en terugvochten toen ze door de politie aangevallen werden in Stonewall (New York) in 1969. Vijftig jaar van strijd heeft heel wat vooruitgang opgeleverd, maar er is nog een hele weg af te leggen. Een systeem gebaseerd op tekorten (te weinig goede jobs, onbetaalbare huisvesting, …) werkt verdeeldheid in de hand. LGBTQI+-fobie, geweld en discriminatie verdwijnen enkel wanneer het kapitalistisch systeem dat er mee aan de basis van ligt, uitgeroeid wordt.

14

antifascisme

Enkele VB-parlementsleden voorgesteld…

Vechtersbazen, homofoben, seksisten, antisyndicale provocateurs

O

p 26 mei behaalde het Vlaams Belang 46 zetels in diverse parlementen. Een voorstelling van enkele van die parlementsleden maakt duidelijk dat het VB niet in het belang van de meerderheid van de bevolking is. De partij bestaat uit handelaars in haat en geweld. Dat is een bedreiging voor alle werkenden, uitkeringstrekkers, vrouwen, holebi’s, transgenders, migranten, … Overdreven denk je? Huiver mee met onderstaand beperkt overzicht.

Veroordeelde straatvechter in het Europees Parlement Tom Vandendriessche is een nieuwkomer in het Europees Parlement. Blokbuster kent hem sinds midden jaren 1990. Toen was Vandendriessche als scholier voorzitter van het Nationalistisch Jongstudentenverbond (NJSV) in Brugge. Onder zijn leiding ging die groep over tot fysiek geweld. Van acties in progressieve cafés over intimidatie van linkse vergaderingen tot een heuse raid op een protestactie tegen de rol van oliemultinational Shell in Nigeria. Bij die raid werd Blokbustermilitante Els Deschoemacker in het ziekenhuis geklopt. Het geweld in Brugge ontaardde verder toen een NJSV’er een granaataanslag op zichzelf pleegde om Blokbuster te beschuldigen. De man werd ontmaskerd. Een nationale campagne tegen fascistisch geweld met een betoging in 1997 maakte een einde aan de gewelddaden van de bende van Vandendriessche.

Hierna trok Vandendriessche naar de Gentse universiteit. Een korte omzwerving bij onder meer NSV werd gevolgd door een langere activiteit bij de rechtse studentenclub KVHV. Daar ging Vandendriessche er prat op dat enkel exclusieve champagne werd gedronken. Er volgde ook opnieuw geweld. Op 15 febru-

ari 2000 ging Vandendriessche samen met een toenmalig provincieraadslid van het Vlaams Blok over tot een aanval op twee linkse studenten die met vuilniszakken in de hand iedereen vroegen om uitgedeelde VB-pamfletten meteen weg te gooien. Vandendriessche en zijn kompaan, Tanguy Veys, sleurden een van de studenten van de trap en gaven hem schoppen. Resultaat: in november 2001 werd Vandendriessche veroordeeld tot een maand gevangenisstraf en een boete van 372 euro. In hoger beroep werd de schuld bevestigd, maar met uitstel van straf. Het hield KVHV niet tegen om Vandendriessche van 2001 tot 2004 voorzitter te laten zijn van de Gentse afdeling.

Na een korte loopbaan buiten de politiek kwam Vandendriessche terug als parlementair medewerker van Gerolf Annemans in het Europees Parlement. Nu komt hij zelf in dat parlement als opvolger van Patsy Vatlet, verkozenen vanop de tweede plaats op de VB-lijst maar één van die vrouwelijke VB-verkozenen die meteen ingeruild werd voor een mannelijke opvolger.

HOMOFOBEN in Kamer en Vlaams Parlement De media pikten het op: Dominiek Sneppe-Spinnewyn is wel erg homofoob. Het pas verkozen Kamerlid uit West-Vlaanderen vindt het homohuwelijk “een brug te ver.” Ze is niet de enige VB-verkozene die er zo over denkt. Voormalig KVHV-praeses en nieuw VB-parlementslid Filip Brusselmans zei vorig jaar in Humo: “Transgenders zijn een anomalie, een afwijking. (…) Het is begonnen met de holebi’s die uitkwamen voor hun geaardheid. Moest kunnen, vonden we. We aanvaardden dat voortplanting en liefde van elkaar werden losgekoppeld. De volgende stap was het homohuwelijk: de overheid erkende een homofiele of lesbische relatie. Het begrip ‘liefde’ kreeg een andere invulling: uit liefde hoefden geen kinderen meer te worden geboren.”

Nieuw is dit standpunt niet: in 2011 verklaarde Filip Dewinter in het Vlaams Parlement dat de beste preventie voor AIDS bestaat uit het “promoten van duurzame heteroseksuele relaties.” In 1998

schreef de partij in een brochure: “Het is echter dat homoseksualiteit alleen al door het feit dat ze niet geschikt is in de natuurlijke orde (m.n. het verschil tussen man en vrouw) de maatschappij geen baat bijbrengt.” (VB-brochure ‘Een keuze voor het leven’, 1998, p. 10).

Dominiek Sneppe gebruikt uitdrukkelijk de naam van haar man. ‘Spinnewyn’ is in Vlaams-nationalistische kringen immers een begrip. Vader Roger en zijn zonen speelden een centrale rol in de verboden privémilitie VMO (Vlaamse Militanten Orde). De in 2013 overleden Roger Spinnewyn was samen met Bert Eriksson (die tot op het einde van zijn leven naar eigen zeggen trouw bleef aan de Führer) een kopstuk van die VMO. Tot in 2012 stond Roger Spinnewyn op de VB-lijst in Zedelgem, waar zijn loopbaan werd verdergezet door zijn schoondochter.

antisyndicale provocateur in het Vlaams Parlement Toen in 2014 geprotesteerd werd tegen het asociaal beleid van de regering-Michel (met onder meer het optrekken van de pensioenleeftijd en de indexsprong), was er een campagne daartegen op sociale media. Vanuit het KVHV kwam de campagne ‘Wij staken niet mee’ met 100.000 volgers. De stakingen werden omschreven als ‘een dictatuur van de vakbonden.’ De bedenker van de campagne, Bart Claes, is meteen door het Vlaams Belang binnengehaald en is nu parlementslid. Geen toeval: in de jaren 1980 voerde het Vlaams Blok campagne onder de slogan ‘Werken baat, staken schaadt.’

Andere VB-parlementsleden gingen verder en pasten fysiek geweld toe. De troepen van Van Langenhove vielen stakersposten aan. Nadien was er een inbraak het ABVV-kantoor in Gent waar een vlag gestolen werd om deze vervolgens in IS-stijl te verbranden. Vanuit extreemrechtse kringen is er ook intimidatie tegen vakbondsmilitanten. Dat is altijd al de opstelling van het Vlaams Belang en voorheen het Vlaams Blok geweest: tegen vakbonden, maar ook meer algemeen tegen sociale verworvenheden van de werkende bevolking.

VB = seksistisch VB-kandidaat Bert Deckers (tevens personeelslid van de partij) verdedigde in de campagne zijn absolute tegenstand tegen abortus, ook na verkrachting of incest. Bij het door het VB gerecupereerde Schild & Vrienden klonk het vorig jaar nog zo: “We eisen als samenleving niet veel van vrouwen: een goede moeder zijn en zichzelf verzorgen, er goed uit zien. Mannen worden terecht hogere standaarden opgelegd, enkel zo gaan we vooruit.”

Dat ligt in de lijn van wat in het Vlaams Blok in de jaren

1980 werd verklaard. In het blad ‘Revolte’ van Voorpost (onder eindredactie van voormalig VB ondervoorzitter Roeland Raes) schreef in 1982 ene Sieghild Rossaert: “20 jaar geleden emancipeerde men de neger, 10 jaar geleden kwamen de jongeren aan de beurt. Te oordelen naar bepaalde voortekens (zie sommige artikels in tijdschriften en filmen in de aard van de “apenplaneet”) zal men over 10 jaar de chimpasees emanciperen. Intussen, na de negers en nog juist voor de apen, emancipeert men de vrouw.”

de

Linkse Socialist

Nu is het dé moment

H

et Vlaams Belang haalde een verkiezingsoverwinning en meteen was er een breder platform voor de haat van deze partij. Er waren ook meteen enkele incidenten. In Tongeren raakte een 58-jarige man zwaar gewond in een incident van racistisch geweld. In Aalst verspreidde een VB-kiezer een racistische brief onder migranten: “Jullie zijn zo achter en ongeciviliseerd onbeleefd laf vuil achterbaks dom jullie zijn halve beesten zonde geen enkel waarde” (inclusief taalfouten). Horen we straks op festivals opnieuw slogans als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’ zoals vorig jaar op Pukkelpop? We mogen dit niet aanvaarden: nu is het dé moment om je te organiseren tegen extreemrechts.

door

Geert Cool, woordvoerder campagne Blokbuster

Een ernstig antwoord bieden

We moeten weten van waar het succes van extreemrechts komt als we het willen bestrijden. Onze woede over racisme uiten, is belangrijk. Maar we willen toch vooral zoeken naar manieren om de steun voor extreemrechts en de aanwezigheid van racistische ideeën zo efficiënt mogelijk tegen te gaan. Met moraliserende vingertjes over hoe slecht racisme is, zullen we niet ver komen. We willen niet actief zijn om onszelf te overtuigen, maar om ingang te vinden bij bredere lagen van de bevolking.

Het Vlaams Belang won sterk in de verkiezingen omdat het sociaal klinkende eisen combineerde met racisme.

Net als andere partijen sprak het VB over pensioenen en koopkracht, vaak met op het eerste gezicht dezelfde eisen als de linkerzijde. Het deed de werkgeversfederatie VBO al uitroepen dat PVDA en VB hetzelfde sociaaleconomische programma hebben. Dat is natuurlijk je reinste onzin. Het VB doet zich sociaal voor, maar verbergt daarachter een door en door asociaal programma dat zich niet alleen tegen migranten en Walen richt, maar ook tegen werklozen, holebi’s, vrouwen, vakbondsmilitanten, … Maar zolang de linkerzijde en de vakbonden eisen zoals rond een hoger minimumloon van 14 euro per uur (of 2.300 euro per maand), pensioen van 1.500 euro vanaf 65 jaar, uitkeringen boven de armoedegrens, … hoofdzakelijk in woorden verdedigen, is het moeilijk om het verschil te maken met de woorden van het VB. Deze eisen realiseren vergt

strijd tegen het establishment, tegen de kapitalisten. Daar is het VB niet tot bereid. Het is in deze strijd dat het asociale karakter van het VB kan ontmaskerd worden.

Het Vlaams Belang koppelt de sociale eisen aan racisme: de rekening moet betaald worden door migranten en Walen. Concreet is dat niet, maar als andere partijen spreken over ‘betalen’ weten de meeste Vlamingen meteen dat er naar hun portemonnee wordt gekeken. De versterking van radicaal links zal hopelijk de mogelijkheid van een vermogensbelasting centraler in het debat brengen. Want laten we duidelijk zijn: onder de regering-Michel waren het niet de vluchtelingen of migranten die profiteerden, maar de rijken en speculanten. De afgelopen vijf

De verkiezingsoverwinning van het VB geeft zelfvertrouwen aan extreemrechtse militanten en allerhande racisten.

We moeten mobiliseren en op straat actie voeren zodat ze niet in staat zijn om dit zelfvertrouwen om te zetten in straatgeweld.

Terugblik op de vorige zwa

24

november 1991. Een jonge Filip Dewinter houdt een bokshandschoen in de lucht voor juichende aanhangers. Zijn Vlaams Blok werd de grootste partij in Antwerpen en haalde in Vlaanderen voor het eerst 10%. Van 3 federale zetels groeide het Blok tot 17 verkozenen (12 in de Kamer, 5 in de Senaat). Meteen werd gesproken over een ‘zwarte zondag.’ De schok was groot. Jongeren en werkenden protesteerden op straat tegen racisme en extreemrechts.

Extreemrechtse doorbraak leidt tot antifascistisch protest

De doorbraak van het Vlaams Blok gebeurde in een context van aftakelend vertrouwen in de traditionele partijen. Vanaf begin jaren 1980 zorgde een neoliberaal besparingsbeleid voor een dalende levensstandaard voor een belangrijk deel van de bevolking. Dit werd nog versterkt na de val van de Berlijnse Muur en het bijhorende neoliberale ideologische offensief. Het was niet verwonderlijk dat de afkeer tegen de traditionele partijen, in het bijzonder de socialisten die geacht werden voor de werkenden op te komen, zo hard toenam. Net als het FN in Frankrijk kon het Vlaams Blok in ons land scoren. Tegelijk was er in Oost-Duitsland een forse toename van racistisch geweld met 3 doden en 449 gewonden bij 1.300 geregistreerde gevallen in 1991.

Dit leidde meteen tot heel wat protest.

Jongeren en werkenden wilden hun afkeer tegenover het toenemende racisme en bijhorend geweld tonen. Er waren grote nationale betogingen, maar vooral ook tientallen lokale acties. Er

werd geprotesteerd tegen heel wat lokale meetings van het Vlaams Blok.

In de zomer van 1991 werd Blokbuster opgezet door de marxisten die vandaag LSP vormen. Het doel was de woede van jongeren tegen racisme en fascisme organiseren en de discussie over antwoorden voeren. Dit gebeurde met slogans als ‘Jobs, geen racisme’ en ’32-urenweek zonder loonverlies’, eisen die wezen op de voedingsbodem van extreemrechts en daar een sociaal antwoord op boden. Er waren al gauw een 50-tal comités van Blokbuster met samen enkele duizenden jonge antifascisten.

Blokbuster nam initiatief om het protest Europees te organiseren, onder meer na de schok door het dodelijk racistisch geweld tegen asielzoekers in het Duitse Rostock. Op 24 oktober 1992, een jaar na de zwarte zondag, betoogden 40.000 jongeren en werkenden in een Europese betoging tegen racisme. Een jaar later volgde een nieuwe jongerenmars voor werk, in navolging van de vorige grote jongerenbetogingen in ons land in 1982 en 1984. Ondertussen waren er elk jaar op 24 november scholieren- en stu-

antifascisme

www.socialisme.be zomer 2019

15

om je te organiseren tegen extreemrechts! jaar stegen de gemiddelde winsten in ons land met 3,2%, tegenover 1,8% in de buurlanden.

Echte vooruitgang voor de meerderheid van de bevolking door hogere lonen, betere sociale bescherming maar ook een einde aan oorlogen en neokoloniale plunderingen, vergen strijd tegen het systeem. Dat is moeilijker dan de vooroordelen die eigen zijn aan het kapitalisme uit te vergroten en de oorzaken voor sociale achteruitgang toe te schrijven aan migranten. Maar het is de enige realistische optie: het kapitalisme in crisis leidt tot steeds meer ongelijkheid en bijhorende sociale spanningen. Zonder breuk met het kapitalisme kunnen we niet bouwen aan een samenleving waarin de meerderheid van de bevolking een degelijk leven leidt. Vandaar ons programma van socialistische system change. (zie ook het dossier op pagina 8-9 hierover).

Samen op straat

De verkiezingsoverwinning van het VB geeft zelfvertrouwen aan extreemrechtse militanten en allerhande racisten. We moeten mobiliseren en op straat actie voeren zodat ze niet in staat zijn om dit zelfvertrouwen om te zetten in straatgeweld. Door jarenlang elke betoging van de studentenclub NSV (Nationalistische Studentenvereniging) in een studentenstad te beantwoorden met een grotere tegenbetoging, slaagden we erin om deze kweekvijver voor het Vlaams Belang sterk terug te dringen. Voor nieuwe parlementairen gaat het VB stilaan meer uitkijken naar de rechtse studenten van KVHV. We moeten onze acties zelf organiseren en bepalen. Actiecomités om dit te doen en te discussiëren over onze eisen en verdere stappen, zijn essentieel. Zo kunnen we onze argumentatie verfijnen om beter te antwoorden op elke racistische uitspraak op school of op de werkvloer, waarmee we meteen ook duidelijk maken dat die uitspraken, laat staan bijhorend gedrag, niet aanvaard worden. Het zijn niet de migranten of vluchtelingen die voor sociale tekorten en problemen zorgen: dat is het resultaat van gebrek aan investeringen in

Foto: Liesbeth

degelijke jobs, uitkeringen, zorg, onderwijs, ontspanning, … Kortom door een gebrek aan perspectief op een betere toekomst.

Het kapitalisme in crisis brengt elementen van barbarij op de voorgrond.

Extreemrechts is daar één van de uitdrukkingen van. We zullen het niet stoppen als we niet heel het systeem bestrijden. De kracht in de samenleving die in staat is om tot systeemverandering te komen, is de arbeidersbeweging. Dynamisch jongerenprotest werkt aanstekelijk voor de arbeidersbeweging. Dat zagen we nog bij de start van de klimaatacties in januari en februari.

We moeten strijdbewegingen massaler maken, ook inzake deelname, door dagelijkse bekommernissen op te nemen. Sociale eisen voor werk, onderwijs, gezondheidszorg, … voor iedereen zijn tevens het beste antwoord op de verdeel-en-heerspolitiek waar racisme een onderdeel van is. Deze eisen zullen we slechts bekomen door een maatschappijverandering: de steeds grotere ongelijkheid is eigen aan het kapitalisme en heeft verdeeldheid nodig. Een socialistische samenleving zal de hoop op een betere toekomst voor de meerderheid van de bevolking realiseren en daarmee meteen ook de weg van de reactionaire wanhoop definitief afsluiten.

Doe mee met de campagne Blokbuster. We speelden een rol in de eerste acties na de verkiezingen – onder meer met betogingen in Gent op 28 mei en 23 juni – en willen dat ook dit najaar doen met acties die het protest verder opbouwen. Als de VBstudenten van de NSV (Nationalistische Studentenvereniging) in maart volgend jaar in Antwerpen betogen, willen we een stevige tegenbetoging houden.

Hiervoor hebben we ook jou nodig: organiseer je!

• Website van antifascistische campagne Blokbuster: blokbuster.be • Speld een rode driehoek op: bestel je pin via Steunpunt Antifascisme: rodedriehoek.be

warte zondag en het antifascistisch verzet dat daarop volgde In de zomer van 1991 werd Blokbuster opgezet door de marxisten die vandaag LSP vormen. Het doel was de woede van jongeren tegen racisme en fascisme organiseren en de discussie over antwoorden voeren. Dit gebeurde met slogans als ‘Jobs, geen racisme’ en ’32-urenweek zonder loonverlies’, eisen die wezen op de voedingsbodem van extreemrechts en daar een sociaal antwoord op boden. Er waren al gauw een 50-tal comités van Blokbuster met samen enkele duizenden jonge antifascisten.

dentenstakingen tegen extreemrechts en tegen racisme. Veel van de jongeren die in de jaren 1990 actief waren tegen het Vlaams Blok zouden nadien op de werkvloer actief worden als delegee.

Gelijkenissen en verschillen tussen 1991 en vandaag

Op 26 mei was er een nieuwe zwarte zondag. Het Vlaams Belang dat vanaf de eerste verkiezingsachteruitgang in 2006 werd afgeschreven, kwam op spectaculaire wijze terug. Diegenen die dachten dat de groei van N-VA als bijwerking had dat extreemrechts van tafel werd geveegd, hadden ongelijk. Het onpopulaire asociale beleid van de N-VAregering maakte dat die partij steeds meer nadruk legde op stoere taal en repressieve maatregelen tegen vluchtelingen. Het heeft racisme aanvaardbaarder gemaakt, waar het Vlaams Belang gebruik van maakt. Daarnaast speelt het VB in op het ongenoegen tegenover het gevoerde beleid onder N-VA-bewind.

Er zijn belangrijke verschillen tussen de zwarte zondag vandaag en die van 1991. Nu haalt het Vlaams Belang een hogere score dan het Vlaams Blok toen. Waar het Blok vooral een stedelijk fenomeen was, zijn de hoogste resultaten nu eerder in voorstedelijk gebied en op het platteland behaald.

Het Vlaams Belang is niet langer een nieuw fenomeen: in 2004 haalde de partij tot 24% van de stemmen. In vergelijking met 1991 is de autoriteit van de traditionele partijen en alle ge-

vestigde instellingen nog verder ondermijnd. Nog een verschil met 1991: vandaag zit radicaal links in het parlement waardoor het officiële debat niet beperkt wordt tot ‘gevestigde partijen versus extreemrechts’. Met een parlementaire aanwezigheid en sterke positie in de arbeidersbeweging kan de PVDA een belangrijke bijdrage leveren aan actief verzet tegen het besparingsbeleid en tegen extreemrechts.

Er zijn ook gelijkenissen met de situatie van de jaren 1990. Veel jon-

Blokbuster-betoging begin jaren 1990

geren maakten het Vlaams Belang nog niet mee als reële bedreiging na meer dan 10 jaar van afkalving van extreemrechts. Zij zijn geschokt door de doorbraak van het VB en het feit dat organisatoren van neonazistische, racistische, seksistische en homofobe chatgroepen voortaan in het parlement zetelen. De groei van het VB gaat net als begin jaren 1990 gepaard met een groter aantal onaanvaardbare uitspraken, intimidatie en racistisch geweld.

Heel wat jongeren en werkenden wil-

len daartegen reageren. Dat is belangrijk: mobilisatie beperkt de ruimte van extreemrechts op straat. Tegelijk biedt het de mogelijkheid om de discussie te voeren over onze antwoorden op de voedingsbodem voor extreemrechts. Deze benadering verdedigde Blokbuster in de antiracistische beweging van de jaren 1990 en werd levendig gehouden in de periode dat extreemrechts minder als een concrete bedreiging werd ervaren. Vandaag bouwen we daarop verder.

strijd





solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 386  zomer 2019

€2

€5 steunprijs

Vecht mee voor

socialist change not climate change

K

limaatveranderingen bedreigen de toekomst van de mensheid, onze toekomst dus.

Dat onheilspellend nieuws wordt bevestigd door klimaatwetenschappers. Het heeft honderdduizenden jongeren en anderen op straat gebracht om te protesteren.

De actiedag van 15 maart was historisch: 1,6 miljoen betogers in 2.200 steden in 120 landen. Ook in ons land waren er grote betogingen van duizenden scholieren. Dat was slechts het begin: de strijd voor onze toekomst moet onverminderd verdergaan!

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zegt dat er ernstige verandering nodig is in de komende 12 jaar. Zoniet dreigt onherstelbare klimaatverandering. Nu gaan de veranderingen al heel ver: de grote hoeveelheid plastic in onder meer de zeeën vormt een bedreiging voor de gezondheid van mensen en het overleven van diersoorten. We kennen momenteel de zesde grote golf van uitsterven van soorten. Het is de eerste keer dat deze golf veroorzaakt wordt door de mens zelf. Uiteraard niet door alle mensen: door het kapitalistisch productiesysteem dat ons leven en de planeet domineert.

Van het kapitalisme kunnen we geen oplossingen verwachten. Sinds het ondertekenen van de klimaatakkoorden van Parijs in 2015 hebben 33 banken maar liefst 1,9 biljoen dollar geïnvesteerd in fossiele brandstoffen. Meer dan 70% van de uitstoot van broeikasgassen sinds 1988 kan teruggebracht worden tot 100 multinationals. Maar liefst

een vijfde van de wereldwijde koolstofemissie in industrie wordt gesubsidieerd door publieke investeringen. Grote bedrijven vervuilen omdat ze er recordwinsten mee maken. Overheden palaveren over klimaatplannen, maar blijven ondertussen geld van de gemeenschap aan die grote vervuilers toestoppen.

Deze feiten zijn belangrijk: om het probleem aan te pakken, moeten we ons tot de grote vervuilers richten. Dat zijn niet wij, ook niet als we wel eens een malse biefstuk op de barbecue leggen of met het vliegtuig op reis gaan na een jaar hard werken. Neen: de grote vervuilers die het verschil maken als het op koolstofuitstoot aankomt, zijn de grote bedrijven en hun eigenaars. Het zijn de superrijke kapitalisten die enkel nog meer winst willen boeken, zelfs als het ten koste van de gezondheid van de bevolking en de planeet gaat.

Kapitalisme en een gezonde planeet gaan niet samen: er is system change nodig!

Vandaag controleren we met de gemeenschap niet wat er geproduceerd wordt en hoe dit gebeurt. De aandeelhouders doen dit. De arbeid van de werkenden en de natuur zijn echter de enige bronnen van rijkdom. Beiden worden ondermijnd door het kapitalisme. Het is daar dat we de kracht vinden die in staat is om tot verandering te komen: de werkende bevolking. Zij kunnen staken, hun bedrijven bezetten en de productie

Zoals Greta Thunberg opmerkte: “Om alles te veranderen, hebben we iedereen nodig. We moeten overgaan tot massaal verzet – we hebben aangetoond dat collectieve actie werkt.” Doe mee!

w w w. s o c i a l i s m e . b e

in eigen beheer nemen zodat de middelen geïnvesteerd worden in het CO2-vrij maken van energieproductie zonder verlies van jobs.

De strijd tegen de opwarming van onze planeet moet ons brengen tot de controle over de sleutelsectoren van de economie: daar zit de vervuiling en de oplossing van het klimaatprobleem.

De productie moet democratisch en ecologisch gepland worden in belang van mens en planeet.

De 99% van de bevolking – werkenden en jongeren – staan vandaag tegenover de 1% rijke vervuilers. Om de klimaatstrijd te winnen moeten we die 99% organiseren en in strijd brengen om een einde te maken aan het vervuilende kapitalisme.

Een rationeel geplande socialistische economie vertrekt van de noden van mens en planeet.

Het gevecht voor deze maatschappijverandering is niet voorbij na dit voorjaar. De massale acties waren slechts het begin. Dit najaar is er een nieuwe internationale actiedag eind september en van 11 tot 21 november is er een klimaattop gepland in Chili: de COP 25. Dat is eveneens een aanleiding voor protest. Zoals Greta Thunberg opmerkte: “Om alles te veranderen, hebben we iedereen nodig. We moeten overgaan tot massaal verzet – we hebben aangetoond dat collectieve actie werkt.” Doe mee!