strijd
solidariteit
socialisme
maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j nr 399 november 2020
€2
P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek
€5 steunprijs
winstbejag versus onze gezondheid
Kapitalisme is dodelijk
“
Elke dag komt er een volledig ziekenhuis aan patiënten bij”, zei Geert Meyfroidt van het UZ Leuven op 22 oktober in Ter Zake. We gaan op een muur af, zeggen de experts. Luikse ziekenhuizen moeten patiënten doorsturen, maar er dreigen overal tekorten. Het personeel was nog niet bekomen en wordt nu alweer getroffen door een nieuwe golf. “Er zijn nu al meer mensen afwezig dan tijdens de eerste golf, door blijvende vermoeidheid”, aldus Benjamin Vallée van CHU Namur. door
Geert Cool
De regeringspartijen en de rest van het establishment faalden tijdens de eerste golf en falen opnieuw! Premier De Croo roept de bevolking op tot solidariteit. Daaraan ontbreekt het nooit. Dat zien we bij elke ramp. Maar er is meer nodig: voldoende testcapaciteit en contact tracing, voldoende middelen en infrastructuur voor zorg … Zoniet komt het antwoord op het vreselijke virus eigenlijk niet verder dan hoe de pest in de Middeleeuwen werd aangepakt: door isolatie thuis. Met dat verschil dat het werk en het onderwijs wel doorgaan. De economische belangen gaan in dit systeem voor op alles. We moeten het beschermen van onze gezondheid zelf in handen nemen. Het is de werkende klasse die alles doet draaien. Zij zijn het best geplaatst om toe te zien op de naleving van de gezondheidsmaatregelen op hun werkplaats. Wordt de situatie onveilig? Leg met de collega’s het werk neer! Dat is wat eerder gebeurde onder meer in enkele supermarkten. In Griekenland kwamen scholieren op straat om kleinere klassen van maximaal 15 leerlingen te eisen.
Om besmettingen op de werkvloer tegen te gaan, is het essentieel dat wie in quarantaine moet geen inkomensverlies lijdt. Regelmatige tests op de werkvloer kunnen mensen die besmet zijn er sneller uithalen, nog voor er symptomen opduiken. Wie besmet is meteen naar huis sturen met behoud van inkomen, is nodig om te vermijden dat mensen uit financiële druk toch blijven werken. Na jaren van besparingen lijkt het soms onmogelijk om meteen antwoorden te bieden op de tekorten. Waar kan op zo’n korte termijn genoeg opgeleid personeel gevonden worden voor de zorg of het onderwijs? Hoe kunnen we op korte termijn een oplossing vinden voor het gebrek aan infrastructuur? Een crisissituatie als vandaag schreeuwt om doortastende maatregelen waarbij alle beschikbare maatschappelijke middelen worden gemobiliseerd. Ons land heeft een grote farmaceutische sector die een veel massalere testcapaciteit, inclusief sneltests, mogelijk maakt. In de grote steden staat veel kantoorruimte leeg, wat kan gebruikt worden voor klaslokalen en andere infrastructuur. In plaats van een
oproep te doen voor vrijwilligers in de zorg, moet er onmiddellijk extra personeel aangeworven worden voor niet-medische taken. Waarop wordt gewacht om direct te investeren in extra zorgopleidingen? Als we vertrekken van wat nodig en mogelijk is, botsen we direct op het winstbejag dat regeert onder het kapitalisme. Deze logica dreigt straks ook rampzalig te zijn voor de productie en verspreiding van vaccins. Laten we dit aan de private sector over, dan dreigt een herhaling, of erger, van de saga rond de mondmaskers. De winstlogica maakt dat sommige werkenden bezwijken onder de druk, terwijl anderen meedogenloos worden afgedankt. De werkenden hebben zelf maatregelen afgedwongen voor hun veiligheid. Sociaal protest van het zorgpersoneel dwong de regering tot de eerste (ontoereikende) toegevingen. Daar moeten we verder op doorgaan. We moeten de uitbouw van medische diensten in grote bedrijven eisen waardoor massaal getest kan worden, comités opzetten met collega’s om toe te zien op de organisatie en naleving van de gezondheidsmaatregelen. Bij collectieve afdankingen moeten de boeken open en als nodig het bedrijf in publieke handen nemen. Geen vertrouwen in de solidariteit van de patroon met de werknemer. Ze hebben niet dezelfde belangen! Het is het kapitalisme dat faalt in de zorgsector, in het onderwijs, op vlak van tests en tracing, bij de ontwikkeling
Een crisissituatie als vandaag schreeuwt om doortastende maatregelen waarbij alle maatschappelijke middelen worden gemobiliseerd. van een vaccin en straks wellicht ook bij de verspreiding ervan. Het ontneemt ons elk toekomstperspectief. Het kapitalisme is afgeleefd en faalt, het moet op de schop. Hoog tijd voor een ander systeem, dat vertrekt van de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking. Enkel democratische planning kan op een dergelijke wereldcrisis een antwoord bieden. Organiseer je en kom op met LSP voor een socialistisch alternatief!
Tweede golf, nieuwe test: systeem faalt opnieuw
Vivaldi-beloften voor de zorg: too little, too late!
• Lees op pagina 2
• Lees op pagina 3
w w w. s o c i a l i s m e . b e
2
onze mening
EDITO door
Nicolas Croes
Tweede golf, nieuwe test: systeem faalt opnieuw. Strijd voor ander systeem nodig
“I
n 2008 heeft de staat 27,3 miljard euro uitgetrokken als antwoord op de door de banken veroorzaakte financiële crisis. Om de ‘business as usual’ te behouden, werd de kas opengetrokken. Om levens te redden wordt daarentegen op elke cent gelet. Als betogingen niet volstaan om daar verandering in te brengen, moeten we in opstand komen.” Opstandigheid, woede en angst waren al aanwezig voor de pandemie. De onderling verbonden crisissen van het kapitalisme zullen dit verder versterken.
Het citaat hierboven komt uit een reactie van het actienetwerk ‘De Zorg in Actie – La Santé en Lutte’. Vanuit hun dagelijkse praktijk weten de honderden zorgwerkers die de actiegroep dragen heel goed wat er op het spel staat. ‘De Zorg in Actie’ nam gesteund door de Brusselse ABVVstructuren het initiatief voor een grote zorgbetoging op 13 september. Met 7000 aanwezigen was dat een groot succes, zeker gezien de vele complicaties. Maar hoeveel zouden er geweest zijn indien alle vakbonden zich nationaal volop achter het initiatief hadden geschaard? Dan was de grootste mobilisatie van dit najaar niet de autokaravaan van het Vlaams Belang op de Heizel geweest. De waarschuwing mag niet lichtvaardig opgevat worden: extreemrechts is expert in het cynisch instrumentaliseren van woede. Het beste antwoord op extreemrechts en racistische, seksistische, LGBTQI-fobie en andere vooroordelen, is collectieve strijd rond eisen die ons verenigen. Wat kan ons vandaag meer verenigen dan de eisen van het zorgpersoneel? De slechte staat van de zorgsector bedreigt onze gezondheid. Het is helaas slechts één voorbeeld van de vele tekorten. De vakbondstop heeft de boot gemist. Zal hetzelfde gebeuren met de lawine van jobverlies die begonnen is? Zal het personeel van elk bedrijf er alleen voor staan? Zal dat personeel de boodschap krijgen dat het zich beter beperkt tot een smeekbede voor een beter sociaal plan?
Woede organiseren in een krachtsverhouding
Het kapitalistische establishment – de bazen, hun politieke marionetten in Vivaldi en elders, hun journalisten … - is bang voor sociale onrust. Dat werd expliciet erkend bij de (ontoereikende) beloften van extra middelen voor de zorg. Het leidde ook tot de aankondiging van enkele sociale maatregelen, hoofdzakelijk symbolisch, in het regeerakkoord. Er is echter veel meer nodig. Na jaren van meedogenloos besparingsbeleid zijn de tekorten in sectoren als zorg, onderwijs, openbaar vervoer … bijzonder groot. Er zijn fundamentele beleidsveranderingen en investeringen over een langere periode nodig om de jarenlang opeengestapelde problemen aan te pakken. Concrete voorstellen, initiatieven en campagnes die de noden van de werkenden en hun gezinnen centraal stellen en koppelen aan acties om onze eisen te realiseren, vereisen een sterke linkse oppositie. Zo’n oppositie moet verder kijken dan verkiezingen en het parlementaire leven. Zowel op politiek vlak als in de vakbonden is er een bredere kijk nodig: het systeem faalt, we moeten een krachtsverhouding organiseren voor een systeem dat wel in staat is om onze gezondheid en andere essentiële behoeften te garanderen. De afgelopen maanden werd voor velen duidelijk dat het de werkenden zijn die alles doen draaien. Dat moet gekoppeld worden aan een programma, een strategie en tactieken opdat
de
Linkse Socialist
Vivaldi-beloften voor de zorg: too little, too late!
de werkenden de controle over de samenleving overnemen. Als we het aan het kapitaal overlaten, loopt de gezondheidscrisis steeds opnieuw uit de hand en worden steeds meer mensen veroordeeld tot werkloosheid. Bedrijven die overgaan tot massaontslagen nemen we beter in publieke handen. Er valt genoeg werk te doen, kijk maar naar de vele tekorten. Een planmatige aanpak gericht op de noden en behoeften van de werkenden en hun gezinnen is nodig. Andere maatschappij nodig
De basis van de samenleving is haar economie. De moderne technologie heeft een dusdanig niveau bereikt dat zij een hoge graad van welzijn voor de hele mensheid kan garanderen met respect voor het milieu. Maar het privébezit van de productiemiddelen brengt ons steeds meer leed toe. Het kapitalisme zal niet vanzelf verdwijnen. Alleen de arbeidersklasse kan de productiekrachten uit de handen van de uitbuiters halen en de basis leggen voor een andere samenleving. In de Grote Depressie waarschuwde Leon Trotski dat maatschappijverandering nodig was om verder verval, toen zelfs met de dreiging van een nieuwe wereldoorlog, te vermijden. “Als de arbeidersklasse om één of andere reden niet in staat is de burgerij te overwinnen en de macht te grijpen, als het bijvoorbeeld verlamd wordt door zijn eigen partijen en vakbonden, zal het voortdurende verval van de economie en de beschaving volgen, zullen de calamiteiten zich opstapelen, de wanhoop en de uitputting zullen de massa’s overspoelen, en het kapitalisme - afgeleefd, ontaard, rot - zal het volk met toenemende kracht wurgen en in de afgrond van een nieuwe oorlog duwen. Behalve de socialistische revolutie is er geen uitweg.” (Nogmaals, waar gaat Frankrijk heen?, maart 1935)
Z
oals reeds in maart voorspeld, zitten we nu in de tweede coronagolf. Wie gehoopt had dat de 9 overheden (!) in ons land het deze keer niet zover zouden laten komen, wordt geconfronteerd met een déjà vu gevoel. De spreekwoordelijke ezel heeft hier ongelijk. door een verpleger en syndicaal afgevaardigde in een ziekenhuis
Het bedrag dat Vivaldi extra investeert in de zorgsector lijkt fenomenaal: 1,2 miljard euro! 1 miljard voor het sociaal voorakkoord afgesloten in juli en een bijkomende 200 miljoen voor de geestelijke gezondheidszorg. In de federale zorgsector zijn ongeveer 130.000 werknemers actief: dit relativeert meteen het enorme bedrag. Maar nuchter bekeken, gaat het eigenlijk over een noodzakelijke correctie die pro-actief véél eerder had moeten gebeuren: de zorgcrisis (zonder corona) is al veel jaren op voorhand voorspeld. Maar in de nasleep van de financiële crisis van 2008 moesten vooral de banken gered worden. De gezondheidszorg werd het kind van die rekening en betaalde het gelag met grove besparingen. Inhoudelijk gezien is het voorakkoord van 1 miljard eigenlijk een aanvulling op het sociaal akkoord van oktober 2017 waarvan een groot deel NIET uitgevoerd werd. De zorgcrisis, extra versterkt door de coronapandemie, wacht echter niet op de tergende traagheid van de overheden, politici en het sociaal overleg. Deze traagheid kost letterlijk mensenlevens. Eerste golf, tweede golf …?
Wat de zorgsector betreft, zijn er enkele fundamentele verschillen tussen de eerste en de tweede golf. In de eerste golf werden we vooral geconfronteerd met het verrassingseffect met alle gevolgen van dien waaronder het totaal gebrek aan beschermingsmiddelen en procedures. Voor de tweede golf hadden de instellingen tijd genoeg om hun infrastructuur klaar te stomen en voorraden aan te vullen maar nu draait alles rond twee andere belangrijke elementen. Het eerste is het feit dat het zorgpersoneel nu vooral de mentale en fysieke weerbots van de eerste golf ondergaat na enkele maanden op adrenaline te hebben gedraaid. We gaan dus de tweede golf nóg meer uitgeput in als de eerste. De stijgende cijfers van uit-
val van collega’s bevestigen dit ook. Een tweede verschil: het personeel moet nu een grotere spreidstand aannemen aangezien men er ook de reguliere zorg moet bijnemen (voor zolang dat mogelijk is) die in de eerste golf werd uitgesteld. De kans op het ineenstorten van de zorgsector is nu veel reëler dan tijdens de eerste golf. En ondertussen wordt er al een volgende golf voorspeld … Te weinig? Te laat?
De vakbondstop geeft zelf toe dat dit bedrag niet volstaat om te antwoorden op alle toekomstige uitdagingen in de zorgsector. Anderzijds is een dergelijk bedrag niet meteen iets dat men laat liggen. In dit spanningsveld zitten de vakbonden vandaag gewrongen. We kunnen ons echter de vraag stellen in hoeverre de huidige situatie niet het gevolg is van de terughoudendheid van de vakbondsapparaten in het verleden om doortastende en efficiënte acties te organiseren. Ondertussen is het sinds 2005 geleden dat een witte woede in een nationale stakingsbeweging eindigde: dat is 15 jaar geleden! Nochtans toont het succes van de mobilisaties van het actienetwerk ‘De Zorg in Actie – La Santé en Lutte’ het potentieel voor strijd. Het is één van de manieren om het immobilisme van het gemeenschappelijk vakbondsfront te overkomen. Enkel actie loont!
Er is niemand die vandaag nog durft te beweren dat de acties van het Brussels zorgpersoneel niets opgeleverd hebben. Denken we maar aan het federaal noodzorgfonds voor meer personeel (402 miljoen euro) dat in het federaal parlement gestemd werd in de nasleep van de stakingsacties in de Brusselse ziekenhuizen in 2019. Denken we aan het inslikken van de twee pest-KB’s van Wilmès voor het zorgpersoneel na de iconische actie in het Sint-Pietersziekenhuis waar
tweede golf
www.socialisme.be november 2020
3
De regering heeft gekozen wie of wat ze wil beschermen – en het is niet de gezondheid noch de levensstandaard van ons allemaal!
“
Ik zeg hier klaar en duidelijk: ons land, onze economie en onze bedrijven kunnen geen nieuwe algemene lockdown aan.” Dat zei Alexander De Croo in zijn regeringsverklaring. En dus - ondanks de alarmerende stijging van de cijfers, ondanks het vollopen van de ziekenhuizen en het uitstel van reguliere zorg, ondanks dat gezondheidsexperts oproepen tot hardere maatregelen – worden de maatregelen beperkt tot het doodslaan van het sociale leven. door
Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september. Foto: Liesbeth
De kans op het ineenstorten van de zorgsector is nu veel reëler dan tijdens de eerste golf. En ondertussen wordt er al een volgende golf voorspeld … het zorgpersoneel ostentatief de rug toekeerde naar de premier. Denken we aan – ondanks zeer moeilijke omstandigheden – de mobilisatie van tot 7000 manifestanten op de grote zorgbetoging op 13 september. Ondanks hogere groeinorm geen breuk met Maggie’s blauwe erfenis
De groeinorm is het per wet vastgelegd percentage dat het gezondheidsbudget jaarlijks mag aangroeien en dit omwille van de demografische evolutie (vergrijzing) en technologische ontwikkelingen. In het verleden lag deze norm op 4,5%. Onder de regering-Di Rupo werd dit teruggebracht naar 3%, de regering-Michel beknibbelde er verder op tot 1,5% waar in de praktijk nog onder gegaan werd door bijkomende besparingen. Vivaldi gaat voor een groeinorm van 2,5% vanaf 2022. Gezien de voorgeschiedenis niet
KORT
meteen een radicale trendbreuk met het verleden. En we willen er op wijzen dat PS en N-VA in de afgesprongen onderhandelingen ook akkoord waren met een groeinorm van 2,5%. In de tekst van het regeerakkoord is het ook duidelijk dat men niet breekt met de blauwe hervormingsplannen van Maggie De Block. We citeren: “De reeds ingezette hervormingen van het ziekenhuislandschap en de ziekenhuisfinanciering worden verdergezet.” We hebben het hier o.a. over de beruchte ziekenhuisnetwerken en DRGfinanciering waarvan de eerste fase in de Belgische ziekenhuizen al uitgerold is onder de noemer ‘laagvariabele zorg’. DRG-financiering betekent dat de overheid een vaste financiële enveloppe voorziet per diagnostische groep, forfaitaire financiering met andere woorden. Voorbeeld: je wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een breuk. Het ziekenhuis zal hiervoor een vaste vergoeding krijgen onafhankelijk van hoeveel keer ze je bijvoorbeeld langs de medische beeldvorming laten passeren (dat heet dan ‘overconsumptie’). De Duitse vakbond ver.di voert al jaren campagne tegen de DRG-financiering (daar ingevoerd begin jaren 2000) omdat dit een besparingsmaatregel is met daarenboven ongewenste neveneffecten, maar het zou ons te ver leiden om hier verder op in te gaan. Betekent Vivaldi een radicale koerswijzing inzake gezondheidszorg? De bijkomende investeringen en hervormingen gebeuren om het schip drijvende te houden en niet te laten zinken. Echter een nieuwe haven opzoeken zit er niet in …
Enkele Tweets die we de voorbije dagen met @Socialismebe1.be publiceerden.
• Covid 19 heeft een beter leven dan wij. Het gaat op café, op restaurant, naar optredens ... Maar heb je ook opgemerkt dat het nooit naar het werk gaat? • De politieke carrière van Maggie De Block? ‘Het was wat het was.’ • Veel nieuwe gezichten in regering: teken van vernieuwing of van het erg snel opbranden van algemeen gewantrouwde traditionele politici? Hun beleid faalt en dus volgen managers elkaar snel op. • Banden met een buitenlandse bende die veroordeeld is als criminele organisatie? Voor Filip Dewinter is dat geen probleem als het om de neonazi’s van #GoudenDageraad gaat. Komt er een parlementair onderzoek naar wie er welke banden had met deze veroordeelde organisatie? • Pakken vreemdelingen onze jobs af? De golf van afdankingen die op gang komt toont dat niet de migranten, maar de grote aandeelhouders, jobs afpakken en voor sociale miserie zorgen.
Anja Deschoemacker
Terwijl ministers zich isoleren wanneer ze positief getest worden, moet het zorgpersoneel gaan werken. Preventieve testen wordt teruggeschroefd want de testcapaciteit is nog steeds niet voldoende. Contact tracing loopt nog steeds in de soep. Wanneer het onderwijs volgens de opgestelde barometers in code oranje moet, beslist men snel dat code oranje toch inhoudt dat alle scholen open blijven. Quarantaine, veilige werkomstandigheden, toegang tot testen … dat is allemaal voor de ministers, voor het hogere kader in de bedrijven, voor de mensen die door de regering en het patronaat als “belangrijk” worden geacht. Voor ons - de werkenden, hun kinderen en hun ouders – is er slechts de hoop op groepsimmuniteit. In de oorlog tegen het virus zijn wij het kanonnenvlees. Wat gered moet worden zijn niet wij, maar de bedrijven. Nochtans zijn economen vrij duidelijk: wat nodig is voor een economisch herstel, is consumentenvertrouwen. En dat consumentenvertrouwen is af hankelijk van de mate waarin regeringen erin slagen het virus onder controle te houden. De huidige regeringspolitiek is dus op alle vlakken contraproductief. Het is de weigering om de volksgezondheid voorop te stellen die een economische heropleving onmogelijk maakt. De regering zit gevangen in het korte termijn perspectief van degene die ze dient: de grote bedrijven. Hen wordt in realiteit niets opgelegd om de veiligheid van de werkenden te garanderen. Met je familie of vrienden afspreken om samen te komen, is verboden en de boetes zijn hoog voor mensen met lage inkomens. Maar je baas kan wel beslissen dat je te dicht bij je collega’s moet staan
of klanten moet bedienen in onverluchte ruimtes. En de regeringen beslissen dat je kinderen naar school moeten in een aftandse infrastructuur die veilig les geven en volgen onmogelijk maakt. De regering voorziet ook niets om te vermijden dat kapitalisten hun centen het land uitsluizen wanneer ze bedrijven sluiten op een manier waardoor de lonen en ontslagvergoedingen betaald moeten worden door de gemeenschap en niet door hen, zoals de verwikkelingen rond
De regering zit gevangen in het korte termijn perspectief van degene die ze dient: de grote bedrijven. Hen wordt in realiteit niets opgelegd om de veiligheid van de werkenden te garanderen. Mega World (vroeger Blokker) tonen. Een hele reeks bedrijven ontslaat personeel omdat ze voor het eerst in decennia verlies maken. “Succesvol ondernemerschap” betekent dat je de winsten reserveert voor de aandeelhouders en de kosten afwentelt op de samenleving, met dank aan de regering. Velen zeggen nu: “Deze regering heeft niets geleerd uit de eerste golf”. De Croo en Frank Vandenbroucke zijn geen dommeriken, ze weten dat hun politiek levens zal kosten, dat het zorgpersoneel totaal uitgeperst zal worden, dat de leerlingen en leer-
krachten het virus noodgedwongen verspreiden, dat positief getest zorgpersoneel dat moet werken het virus zal doorgeven aan kwetsbare patiënten. Het is geen domheid, maar een politieke keuze! Als we willen komen tot een situatie waarin veilig les kan worden gegeven en gevolgd, waarin veilig kan worden gewerkt en men zich ook veilig naar het werk kan begeven, dan zullen we dat zelf moeten opleggen. Dat was in de eerste golf zo en het is vandaag niet anders. Werkenden moesten dat op de werkvloer zelf doen zonder te wachten op de vakbondsleiding en in sommige gevallen zelfs expliciet tegen de vakbondsleiding in, die sociale vrede cadeau gaf aan de bazen en de regeringen. Alle beschermingsmaatregelen en de sociale toegevingen van de regering zijn door die strijd aan de basis afgedwongen: niet door “nationale eenheid” en “sociale vrede” die enkel door de vakbondsleiding wordt gerespecteerd terwijl de kapitalisten verder hun belangen verdedigen. Het verzekeren dat de economie draait voor de meerderheid van de mensen zal enkel door strijd gebeuren. Dit betekent vandaag ook dat alle beschikbare middelen ingezet worden om de volksgezondheid veilig te stellen en levens te redden. Strijdbare syndicalisten en andere activisten in het sociale middenveld hebben de komende weken één belangrijke taak: het op basis van discussie aansturen van actie om de regering en de bazen te doen begrijpen dat we niet bereid zijn onze levens en die van onze kinderen, ouders en grootouders op het spel te zetten om de allerrijksten nog rijker te maken. Want een economie die draait in functie van het verzekeren van de behoeften van de meerderheid van de bevolking zou geen nieuwe miljardairs opleveren – zoals het echtpaar De Raedt-Verheyen dat in september een miljard euro heeft gekregen bij de verkoop van hun labogroep CMA-Medina aan de Franse Biogroup, en dus miljardair werd op kosten van onze ziekteverzekering – maar veiligheid en een goede levensstandaard voor iedereen.
4
tweede golf op de werkvloer
de
Linkse Socialist
kandidaat sociale verkiezingen De Lijn
“Na alle besparingen is extra inspanning onmogelijk”
B
ij De Lijn dwong het personeel in maart-april de eerste beschermingsmaatregelen af. De bussen en trams bleven rijden en het personeel werd algemeen bij de helden van de coronacrisis gerekend. Bij de directie en de echte bazen, met name de Vlaamse regering, kreeg het personeel stank voor dank. Begin oktober leidde dit tot een staking tegen de privatisering van het vervoer op maat: belbussen en leerlingenvervoer. We spraken met Luc Wendelen, kandidaat voor de Ondernemingsraad namens ACOD in Antwerpen bij de sociale verkiezingen van 19 november. Is De Lijn voorbereid op de heropleving van het coronavirus?
“De afgelopen jaren is er heel veel bespaard, waardoor het onmogelijk is om een extra inspanning te doen. Bij het begin van de gezondheidscrisis hebben we een aantal zaken afgedwongen, zoals tijdelijke bescherming van de chauffeurs met folie, die als nadeel heeft dat de zichtbaarheid beperkter is. We reden toen naar de stelplaats voor de aflossing in plaats van dit op de lijn te doen. Bussen, of toch minstens de stuurpost en delen van de bus die vaak aangeraakt worden door reizigers, werden dagelijks ontsmet.” “Ondertussen is het duidelijk dat er meer dan tijdelijke maatregelen nodig zijn. Er is een doorzichtige folie om de chauffeurs te beschermen, maar deze moet nog geïnstalleerd worden. Het ontsmetten van de bussen blijkt een heikel punt te zijn. Deze taak is uitbesteed, waarbij er regelmatig problemen zijn. Het insourcen van deze schoonmakers waarbij meteen een degelijk
loon wordt betaald, is een belangrijke eis. Ook het echte reinigen gebeurt nog steeds te weinig, simpelweg wegens een gebrek aan budget. Een andere bekommernis is dat sommige personeelsleden een verplichte quarantaine proberen te vermijden wegens het inkomensverlies. Het behoud van volledig loon tijdens quarantaine is noodzakelijk voor de veiligheid van het personeel en de reizigers.” “De aflossingen gebeuren nu terug op de lijn. Om dit in de stelplaats zelf te doen, moet het aanbod van de dienstverlening beperkt worden. Dat komt onder meer door het tekort aan voertuigen. Het inzetten van extra bussen gebeurt nu op beperkte schaal, door touringcars achter een gewone bus te laten rijden. Hiervoor is 12,5 miljoen euro uitgetrokken. Het blijft echter een tijdelijke oplossing die niet volstaat om in de spits erg volle bussen en trams te vermijden. Om daar iets aan te doen, kan er vandaag eigenlijk niets anders gebeuren dan het af bouwen van de dienstverlening: beperken van het aantal reizigers dat op een voertuig mag. Na jaren van besparingen is er geen
Bij het begin van de coronacrisis moesten we voor elke maatregel vechten. We werden helden genoemd, maar in de praktijk kregen we nog minder respect vanwege de directie. marge: een dienst die op zijn tandvlees zit, kan geen tandje hoger schakelen.” “Na zeven maanden hadden er trouwens wel nooddiensten kunnen klaarliggen, maar ook daar is nog steeds niks van gekomen. Ook hier is er niet voldoende personeel bij planning om iets extra te doen. Budget blijft een levensgroot probleem, de directie verwacht een tekort van minstens 62 miljoen. De Vlaamse regering heeft voorlopig 35 miljoen extra toegezegd, maar wat met de rest?” Op 9 oktober werd er gestaakt tegen de privatisering van het vervoer op maat. Hoe werd die oproep opgevolgd en leverde de staking iets op?
“Er was veel actiebereidheid, niet alleen uit solidariteit met de getroffen
collega’s maar ook tegen de verdere privatisering van De Lijn. Bovendien is er ongenoegen over alles wat misloopt door het jarenlange besparingsbeleid, onder meer op vlak van materiaal en infrastructuur. Het wantrouwen in de directie is groot. Bij het begin van de coronacrisis moesten we voor elke maatregel vechten. We werden helden genoemd, maar in de praktijk kregen we nog minder respect vanwege de directie. Zo werd het sociaal overleg beperkt tot wat de directie uitkwam. Dit leidde tot een confrontatie over de eenzijdige aanpassing van een dienstregeling in Antwerpen, waarop twee dagen gestaakt werd.” “De staking in september leverde resultaat op voor de dienst waarover het conflict begon, maar rond de dieper liggende redenen van het ongenoegen is er niets fundamenteel veranderd.
Daarvoor zijn meer middelen en extra investeringen nodig. Het wordt tijd dat we daar een echte campagne rond opzetten: tegen privatiseringen en voor meer middelen. We wachten best niet tot er nog eens een dienst bedreigd is, maar ontwikkelen beter een strategie op langere termijn waarbij we niet alleen aanvallen op de dienstverlening of ons statuut bestrijden maar ook offensief opkomen voor verbeteringen. Dat is hoe we strijd kunnen opbouwen en reizigers of collega’s uit gelijkaardige sectoren kunnen betrekken.” “De sociale verkiezingen zijn een uitgelezen kans om het daarover te hebben: de discussie over basisbereikbaarheid en de verbetering van ons statuut (onder meer door verplaatsingstijd bij het aflossen als arbeidstijd te beschouwen), kortom over de toekomst van De Lijn en de strijd die daarvoor nodig is.”
kandidaat sociale verkiezingen lidl
“Alles wees op tweede golf, maar directie lijkt toch verrast”
H
et personeel van de supermarkten kreeg in de eerste golf van de pandemie algemeen erkenning als helden van de crisis. Ondertussen draaide de sector een grotere omzet en stegen de winsten. Ahold Delhaize bijvoorbeeld kende een verdubbeling van de wereldwijde winst in het tweede kwartaal: netto ging het om 693 miljoen euro. De Nederlandse vakbondsfederatie FNV eist momenteel 5% loonsverhoging voor al wie in de sector werkt. Zelfs indien dit niet volstaat om iedereen boven de 14 euro per uur te krijgen, is het een indicatie van de roep naar meer respect voor het personeel. Over de situatie in ons land spraken we met Dylan Van Looy, kandidaat van BBTK voor de sociale verkiezingen bij Lidl.
Zijn de supermarkten voorbereid op de tweede golf?
“Bij het begin van de tweede golf was alles terug business as usual in de winkels. Alles wees in de richting van een tweede golf, maar voor de directie komt het toch als een verrassing.
Zowat alle extra maatregelen waren afgebouwd, enkel de mondmaskers bleven nog over. De extra security aan de ingang werd vervangen door een digitale portier, waardoor het winkelpersoneel toezicht moet houden in de winkels. Je moet al sterk in je schoenen staan en mondig zijn om klanten
te wijzen op de corona-maatregelen. Maatregelen om de werkdruk te verlagen waren afgebouwd.” “Tijdens de eerste golf sprong de directie op de kar om ons als helden te beschrijven. Nu blijkt dat dit vooral was om zichzelf in de spotlight te plaatsen en om de bredere steun te kapen. Moesten ze ons echt als helden behandelen, dan zouden collega’s die in quarantaine moeten een gewaarborgd maandloon krijgen in plaats van terug te vallen op een werkloosheidsuitkering. Dan zouden alle collega’s in de winkel van een besmet personeelslid meteen getest worden, in plaats van dit aan vrijwillig initiatief over te laten. Als de directie het meende, dan had ze alle informatie over besmettingen minstens doorgespeeld naar het Comité voor Preventie
en Bescherming op de Werkvloer (CPBW).” Welke maatregelen zijn nu nodig?
“In het crisisoverleg moeten we terug de maatregelen van de eerste golf verdedigen. Het gaat onder meer om zaken als de mog el ij k h e id o m een uur vroeger te sluiten om de werkdruk te verlagen, meer personeel, geen speciale verkoopacties in de winkels, security aan de deur of in de winkel, toezicht opdat er maar 1 klant per 15 vierkante meter binnen kan, extra pauzes om even op adem te komen (wat geen overbodige luxe is als je een hele dag een mondmasker moet dragen) … Tijdens de eerste golf was de inzet van personeel minder afhankelijk van de omzet en werden zieke collega’s vervangen door interimmers. Samen met de mogelijkheid om een uur extra te sluiten, zorgde dit ervoor dat de werkdruk haalbaar werd. Dit werd echter snel afgebouwd. Bovendien kwam het angstklimaat op de werkvloer terug waarbij regelmatig collega’s werden afgedankt.” “Hiernaast moeten we nadenken over eisen voor compensaties. Bij de eerste golf waren er verschillende compensaties per supermarktketen. Het eerste voorstel van de Lidl-directie om ons 175 euro aankoopbonnen te geven om in de winkel zelf te besteden aan 1 euro korting per aankoop van 5 euro werd omgezet in maximum 250
euro ecocheques en extra vakantiedagen. In andere ketens waren er andere compensaties, meestal ook tijdelijk. Bij Aldi werd in Oost-Vlaanderen eind augustus gestaakt voor het verderzetten ervan. Misschien wordt het tijd dat we over de verschillende winkelketens heen samen opkomen voor een permanente compensatie die gelijk is voor iedereen. Samen staan we s t e r k e r o m dat af te dwingen. Essentiële werkenden verdienen een essentieel loon!” “Na de eerste golf hadden we misschien meer gebruik moeten maken van onze nieuw erkende rol als essentiële werknemers om betere werkomstandigheden en lonen af te dwingen. In de VS is het minimumloon van 15 dollar per uur op veel plaatsen door strijd en stakingen afgedwongen. Daar kunnen we lessen uit trekken voor onze eis van 14 euro minimumloon per uur. We moeten ook nadenken over hoe we met personeelsvertegenwoordigers maatregelen rond preventie en bescherming op het werk kunnen opleggen en controleren in plaats van gewoon adviezen te geven in het CPBW. Adviezen waarvan de managers altijd maar zeggen dat ze het ‘meenemen’. Dat zal uiteraard afhangen van de krachtsverhoudingen op de werkvloer waarmee we de directie verplichten om ons te respecteren. Sterke delegees die het verschil maken in het afdwingen van verbeteringen zijn daarvoor nodig. Dat is de inzet van de sociale verkiezingen.”
op de werkvloer
www.socialisme.be november 2020
kandidaat sociale verkiezingen onderwijs
“Een collega ging onderuit door angst”
W
e spraken met Stefanie, vakbondsafgevaardigde van FGTB Setca in het vrije onderwijs in Henegouwen en kandidaat bij de sociale verkiezingen in november. Op het ogenblik van het gesprek was naar schatting een kwart van de leerkrachten in het basis- en middelbaar onderwijs ziek of in quarantaine. We hadden het over les geven in corona-tijden. “We hebben gel en maskers. De directie vindt dat genoeg. Eén van mijn collega’s ging onderuit door de angst. De gangen zijn niet geventileerd en terwijl de meeste gebouwen ramen hebben die open kunnen, zijn ze ofwel met het gezicht naar de binnenplaats ofwel naar de straat gericht, zodat er veel lawaai is. Als je sommige klassen binnengaat, heb je het gevoel een sauna te betreden omdat het er warm en vochtig is.” “De werklast neemt toe omdat een aantal collega’s en leerlingen in quarantaine zit of ziek uitvalt. Dit maakt dat er meer individuele begeleiding van leerlingen nodig is. De klassen veranderen dag na dag. Aangezien er collega’s uitvallen, worden we gevraagd om in te springen, lessen te begeleiden … We moeten meer werken dan gewoonlijk en dan wordt het moeilijk om genoeg aandacht te hebben voor gezondheidsmaatregelen. Er is een constante druk en dat weegt door.” “Het is hypocriet dat de dienst voor de promotie van gezondheid op
school, PSE in het Frans, het personeel eraan herinnert om de gezondheidsmaatregelen te respecteren en fysieke afstand te bewaren. De werkomstandigheden laten dit immers niet toe, zowel in de klassen als bijvoorbeeld
Je moet maar een bank binnenstappen om te zien waar de prioriteiten in deze maatschappij liggen. Er zijn glanzende bankgebouwen terwijl de scholen vervallen zijn. in de lerarenkamers die doorgaans erg klein zijn. We kunnen elders eten, bijvoorbeeld in een lege klas, maar die lokalen zijn niet voorzien met bijvoorbeeld een koelkast of microgolfoven. Uiteindelijk werken we in een risicovolle omgeving en de besmettingsen quarantainecijfers illustreren dit
ruimschoots. Zelf moest ik me aanmelden voor een Covid-test, maar het duurde enkele dagen vooraleer die test kon afgenomen worden en daarna nog eens 72 uur om het resultaat te kennen. Zo heeft het virus veel tijd om rond te gaan! De directie vraagt mensen die in quarantaine moeten om van thuis te werken, terwijl ze daar vaak ook voor eigen kinderen moeten zorgen.” “Er zijn gratis wegwerpmaskers nodig voor de leerlingen en de leerkrachten zodat iedereen vaak genoeg een nieuw masker opzet. Er is meer personeel nodig om het extra werk in de klaslokalen op te vangen en de afwezige leerlingen te begeleiden.” “De al lang bestaande problemen door de aftandse infrastructuur spelen nu uiteraard een grote rol. Nog niet lang geleden hadden we leerlingen die in de kelder moesten eten. Het is eigenlijk een half ondergrondse verdieping, maar wij noemen het de kelder. Dat kon niet langer omdat er ratten zaten… Resultaat: de eetzalen zitten terug vol. Je moet maar een bank binnenstappen om te zien waar de prioriteiten in deze maatschappij liggen. Er zijn glanzende bankgebouwen terwijl de scholen vervallen zijn. Jongeren en personeelsleden, zowel leerkrachten als andere collega’s, verdienen scholen die er minstens even goed uitzien als de banken vandaag…”
Asiel en migratie: geen verandering met Vivaldi
“We hebben een actieplan nodig om regularisatie af te dwingen”
H
et asielbeleid van Theo Francken wordt door de Vivaldiregering verdergezet. Alleen de communicatiestijl wordt aangepast. De enige stap vooruit is dat kinderen niet langer zullen gevangengezet worden, een toepassing van wat door internationale mensenrechtenverdragen wordt opgelegd. Voor de mensen-zonder-papieren blijft de onzekerheid en de dreiging van uitwijzing. We spraken hierover met Elhoucin, lid van LSP en tevens één van de woordvoerders van de beweging van mensen-zonder-papieren in Brussel.
interview door
Pietro (Brussel)
Wat was de reactie van de mensen-zonder-papieren op de nieuwe regering?
“Velen van ons hadden hoop op het nieuwe regeerakkoord. Over de regularisatie van de mensen-zonder-papieren wordt er echter met geen woord in gerept. Er wordt enkel verwezen naar een versoepeling van de toegang tot werkvergunningen. Dat is eigenlijk een manier om te regulariseren naargelang het de bazen goed uitkomt.” “Langs de andere kant is de regering erg duidelijk over het aanhouden en gedwongen uitwijzen van mensen-zonder-papieren in de strijd tegen illegale migratie. Het masterplan om het aantal plaatsen in gesloten asielcentra te verhogen tot 1.000 blijft. Er moet aan herinnerd worden dat de gemiddelde globale kost van een gedwongen uitwijzing neerkomt op bijna 15.000 euro per persoon. Dit beleid is niet alleen onmenselijk maar ook bijzonder duur. Toch was dit het beleid dat meteen verdedigd werd door staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V). Hij kondigde trouwens direct de bouw van nieuwe gesloten centra in Charleroi en Antwerpen aan.” “De groene en sociaaldemocratische partijen hebben de eis van regularisatie laten vallen. Bij wie het meest betrokken is bij de beweging veranderde de teleurstelling al gauw in woede en de wil om de acties op te voeren. Deze regering is van bij het begin
een zwakke coalitie. Met een goede krachtsverhouding kunnen we een regularisatie afdwingen. De opbouw van deze krachtsverhouding is waar het nu op aankomt.” Wat zijn de perspectieven voor de mobilisaties van de mensen-zonder-papieren?
Is het minimumpensioen van 1.500 euro effectief gerealiseerd?
H
et ABVV en veel werkenden eisen al jaren een minimumpensioen 1500 euro netto per maand. Die eis is zo sterk gedragen dat heel wat politici en partijen een standpunt moesten innemen. Zelfs het Vlaams Belang sprak erover in haar verkiezingsprogramma. De nieuwe regering kondigde aan dat het de minimumpensioenen effectief zal optrekken.
door
Julien (Brussel)
Het regeerakkoord voorziet 2 miljard euro om de minimumpensioenen op te trekken tot 1500 euro per maand. Het wordt echter gekoppeld aan de vereiste van een loopbaan van 45 jaar. Tegelijk wordt het vervroegd pensioen voor zware beroepen van tafel geveegd. Een netto minimumpensioen van 1500 euro per maand, los van de duur van de loopbaan, is effectief een minimum om waardig te kunnen leven. Er is geen duur adviesbureau nodig om dat te weten, één blik op de tarieven van woonzorgcentra maakt duidelijk dat 1500 euro per maand zelfs niet volstaat. Vandaag zijn de pensioenen erg laag: gemiddeld 810 euro voor vrouwen en 1.245 euro voor mannen. Helaas geldt de beloofde verhoging niet voor iedereen en blijven er veel onzekerheden. Slechts een kwart van de werkenden voldoet aan de gestelde loopbaanvereiste, onder vrouwen is dat slechts 20%.(1) Economische instabiliteit maakt een volledige loopbaan moeilijker. Het gebrek aan openbare dienstverlening maakt dat veel vrouwen hun loopbaan onderbreken om voor kinderen of oudere familieleden te zorgen. De beloofde verhoging is erg beperkt: de regering wil 1500 euro netto realiseren tegen 2030… De PVDA berekende dat het Vivaldipensioen rekening houdende met de inflatie een gepensioneerde met 40 jaar dienst slechts 75 euro per maand extra zal opleveren. De financiering van de belofte tegen 2030 blijft bovendien vaag. Er blijft dus veel onzekerheid. Het wordt al eens vergeten, maar het was door massaal protest dat de regering-Michel op het voorstel van een pensioen met punten moest terugkomen en beloofde om een regeling rond zware beroepen uit te
“Met de militanten van LSP in de beweging van mensen-zonder-papieren denken we dat we ons protest moeten verbinden met brede lagen van de
We moeten allemaal samen strijden - ongeacht onze afkomst of huidskleur - om een zo breed mogelijke beweging op te bouwen voor fundamentele sociale verandering. werkende klasse om samen in te gaan tegen wat ons verdeelt: racisme en sociale dumping.” “Vakbonden hebben ook een belangrijke rol te spelen in het organiseren van werkenden-zonder-papieren en het ondersteunen van de beweging voor een algemene regularisatie. Ze zouden een grote ledenwervings-
campagne kunnen opzetten om werkenden-zonder-papieren te bereiken die nu nog niet bij de strijd betrokken zijn.” “We moeten allemaal samen strijden - ongeacht onze afkomst of huidskleur - om een zo breed mogelijke beweging op te bouwen voor fundamentele sociale verandering. Het zal ook nodig zijn om banden te smeden met alle organisaties in de sociale sector die het vandaag zeer hard te verduren hebben, maar ook met het personeel van de gezondheidssector. Zoals de slogan van Campagne Solidarity in de strijd tegen racisme en politiegeweld stelt: racisme moet bestreden worden met solidariteit.”
5
Pensioenbetoging van 16 mei 2018
werken. Op 16 mei 2018 trok een betoging met bijna 100.000 deelnemers door Brussel hetgeen het spook van een nieuwe uitgave van het syndicale actieplan van 2014 deed opleven. Er was bovendien een brede steun: 80% van de Belgen was voorstander van een degelijk pensioen van minstens 1500 euro netto. De twee ‘pensioenkranten’ van de vakbonden speelden een belangrijke rol bij het informeren van de collega’s en het ontwikkelen van argumenten. Hiermee dwongen we de regering-Michel tot toegevingen. Het centrale argument dat telkens gebruikt wordt, is dat 1500 euro netto voor iedereen lovenswaardig maar onbetaalbaar is. Er wordt aan toegevoegd dat de levensverwachting toeneemt en het percentage werkenden onvoldoende is. Is er geen geld? Vorig jaar telde ons land 132.000 dollarmiljonairs (een stijging met 8,5% op één jaar) met een gecumuleerd vermogen van naar schatting 332 miljard dollar. Velen van hen werden veel rijker tijdens de coronacrisis. In de selecte club rijken is er dan nog het kransje van superrijken: ons land telt net geen 30 miljardairsfamilies. De werkenden doen alles draaien, maar veel van hen worden tot armoede veroordeeld na hun pensioen. Om daar verandering in te brengen, is strijd nodig. De pensioenstrijd van 2018 toonde hoe dit kan. Waarop wordt gewacht om daar een vervolg aan te geven zodat 1.500 euro wel degelijk 1.500 euro netto is voor iedereen en dit niet binnen tien jaar maar nu! (1) https://trends.levif.be/economie/politique-economique/voici-ce-que-contientl-accord-de-la-vivaldi-sur-les-pensions/ article-normal-1338711.html
6
Vivaldi
de
Linkse Socialist
Volstaan de groene accenten in het regeerakkoord?
V
olstaat de groene regeringsdeelname om de klimaatverandering te lijf te gaan? De ambities van de Vivaldi-regering met de Groenen lijken vooral intenties te zijn die ofwel niet in concrete daden gegoten zijn, ofwel op de lange baan worden geschoven. Alle dossiers die de groene partijen als hun accenten omschrijven, zijn bijzonder beperkt, voorwaardelijk of worden uitgesteld. door
Michael
Groene bedrijfswagens en onzekere kernuitsap
Co-voorzitster van Ecolo, Rajae Maouane, zegt dat ze van de kernuitstap geen dogma maakt. Volgens Tinne Van der Straeten zullen de kerncentrales in 2025 ten laatste sluiten, maar zullen er in een transitiefase misschien nieuwe gascentrales nodig zijn. Dat is te gek voor woorden. De kernuitstap wordt al op voorhand uitgesteld en gaat bovendien gepaard met het bouwen van CO2-uitstotende gascentrales, in plaats van publieke investeringen in duurzame energie. Voor die gascentrales gaat de minister nu in Europa op zoek naar subsidies om investeerders aan te trekken. De bewering dat het een transitiefase zou zijn, houdt geen steek: private investeerders zullen niet investeren in een splinternieuwe gascentrale om die een paar jaar later buiten dienst te stellen. Rechts en extreemrechts stellen kernenergie graag voor als klimaatneutraal. Onze veiligheid en die van toekomstige generaties is voor hen ondergeschikt aan de belangen van de energiemultinationals. Dat kernenergie verre van CO2-neutraal is en uranium bovendien een eindige grondstof is, negeren ze. Helaas geeft de groene minister hen een stok om mee te slaan door het idee van stroomtekorten of de bouw van een gascentrale (die meer CO2 uitstoot dan kerncentrales) naar voren te brengen. De reden hiervoor? Een gebrek aan
daadkrachtig alternatief in de vorm van massale investeringen in duurzame energiebronnen. Voor de verkiezingen kon Kristof Calvo niet antwoorden op de vraag of het afschaffen van de bedrijfswagens tot inkomensverlies voor de werkenden zou leiden. In de plaats van te gaan voor massale investeringen in openbaar vervoer en omvorming van het
De uitdagingen zijn een pak groter dan de erg onzekere en beperkte maatregelen die de groenen wisten binnen te halen. De jonge klimaatbetogers die terecht system change eisten, komen hiermee bedrogen uit. voordeel van bedrijfswagens in echt loon, eindigen de groene regeringspartijen nu met een “vergroening” van de bedrijfswagens. System change!
De uitdagingen zijn een pak groter dan de erg onzekere en beperkte maatregelen die de groenen wisten binnen
Begin 2019 kwamen jongeren massaal op straat om ‘system change’ te eisen. Dat is helaas niet wat de groene partijen hen te bieden hebben... Foto: Liesbeth
te halen. De jonge klimaatbetogers die terecht system change eisten, komen hiermee bedrogen uit. De klimaatdoelstelling die ertoe doet is om de uitstoot tegen 2030 te reduceren met 65% en tegen 2050 te herleiden tot 0. Dat is enkel te bereiken met reusachtige publieke investeringen. Investeringen die niet afhankelijk zijn van kortetermijnwinst. Dat was het idee achter de Green New Deal van Alexandria Ocasio-Cortez. De Europese ‘Green New Deal’ is iets compleet anders: het rekent op energiemultinationals die subsidies krijgen om in te zetten op groene technologie. De groene partijen zijn in hetzelfde bedje ziek: ze blijven binnen de marktlogica. Dat betekent echter dat de winsten op korte termijn altijd voorgaan op de belangen
van de werkenden en hun gezinnen, waaronder de behoefte aan een leefbare planeet. De factuur van de beperkte maatregelen wordt schaamteloos doorgeschoven naar de werkende klasse. Het debat over maatregelen tegen de dreigende klimaatcatastrofe wordt systematisch voorgesteld als een keuze tussen de levensstandaard van de werkende klasse en een duurzame toekomst. De groene partijen hebben die valse tegenstelling mee vorm gegeven door binnen het keurslijf van de marktlogica te blijven. Dat is echter niet onoverkomelijk. De klimaatbeweging kan een bijzonder grote steun opbouwen als ze de noodzakelijke groene en publieke massa-investeringen koppelt aan een programma dat jobzekerheid biedt voor iedereen die in de energiesector werkt.
Daarnaast kan de klimaatbeweging opkomen voor gratis en degelijk openbaar vervoer, meer publieke middelen voor democratisch en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek en andere maatregelen die de basis vormen voor system change. Er is nood aan een ecologisch en democratisch geplande economie. De werkende klasse ondergaat vandaag meer dan één crisis: een klimaatcrisis, een gezondheidscrisis, een sociale en een economische. Deze crises zijn met elkaar verbonden, het zijn allemaal uitingen van het kapitalisme. Een consequent groen programma is onmogelijk binnen dit systeem. Het inzetten van de beschikbare middelen en kennis voor een duurzame groene transitie, vereist een democratisch socialistische maatschappijverandering.
Geen vermogensbelasting? Regering-De Croo zoekt het geld niet waar het zit
D
e regering-De Croo probeert rond een aantal thema’s de indruk te wekken van een gedeeltelijke breuk met het neoliberale besparingsbeleid. De vooruitgang rond een degelijk minimumpensioen - pas na 45 jaar loopbaan - en meer middelen voor de zorg is echter veel te weinig. Enkel strijd van de vakbondsbasis heeft de laatste jaren de arm van de politici een beetje omgewrongen. Een degelijke vermogensbelasting komt er helemaal niet, tegen de belofte van de PS in. Egbert Lachaert van Open VLD spreekt zelfs openlijk en neerbuigend over een “symbolische belasting” die slechts 200 miljoen euro per jaar moet opleveren.
door
Peter (Leuven)
Ter vergelijking: het begrotingstekort zal dit jaar bijna 53 miljard bedragen. In de zorg heeft het personeel dringend miljarden extra nodig om het hoofd te bieden aan de jarenlang gegroeide tekorten en de stijgende corona-opnames. Ook in het onderwijs, bij de woonzorgcentra voor ouderen en de sociale dienstverlening in het algemeen, op vlak van sociale huisvesting, infrastructuur ... is er alles samen een investering van vele miljar-
den nodig om de tekorten te beginnen wegwerken. Dit zijn dikwijls regionale bevoegdheden, maar de onwil om de rijkste 1% aan te spreken is bij de traditionele partijen algemeen. De nieuwbakken regering-De Croo smeert enkel een “symbolisch” laagje vernis op een uitgehold kapitalistisch gebouw met economisch verrotte fundamenten. In België zijn ruime meerderheden in peilingen al jarenlang gewonnen voor een vermogensbelasting. Een belasting op de uitpuilende rijkdom van de allerrijkste 1 tot 2% van de bevolking, vetgemest na vier decennia van opwaartse neoliberale herverdeling. Zo heeft de PVDA het met haar miljonairstaks opgevat, waarbij ze de waarde van de gezinswoning niet meetelt en vervolgens pas boven het miljoen euro vermogen 1% belasting wil heffen, 2% op meer dan 2 miljoen en 3% vanaf 3 miljoen vermogen (aandelen, spaargeld, etc.). Die taks zou jaarlijks ongeveer 8 miljard euro opbrengen. LSP is ook gewonnen voor een vermogensbelasting. In Seattle in de VS dwong onze zusterpartij Socialist Alternative tijdens de zomer de Amazon Tax af. Geen vermogensbelasting, maar een belasting op de 2% grootste bedrijven wat uitbetaalde lonen betreft, om de opbrengst te gebruiken voor sociale doeleinden. Om een vermogensbelasting zo efficiënt mogelijk toe te passen, is een opheffing van het bankgeheim nodig en de opstelling van een vermogenskadaster. Om te verhinderen dat de rijkste 1 of 2% haar vermogen wegsteekt achter financiële constructies - zoals aandelen onderbrengen in een zelf opgericht bedrijf in de plaats van ze op eigen naam te bezitten - zou de kwestie van publieke eigendom van de
banksector zich stellen. Net als de opening van de boekhouding van bedrijven voor controle door democratisch verkozen vertegenwoordigers van de werkenden. LSP denkt dat het afdwingen van hogere belastingen op de allerrijksten of de grote bedrijven door strijd een belangrijke stap vooruit is. We den-
In België zijn ruime meerderheden in peilingen al jarenlang gewonnen voor een vermogensbelasting. ken echter niet, in tegenstelling tot de PVDA, dat een fundamentele ommekeer mogelijk is enkel op basis van eerlijkere belastingen. De regering-De Croo heeft naar schatting een verlies van 15,2 miljard aan fiscale inkomsten dit jaar. Een benadering gebaseerd op herverdeling alleen gaat uit van een relatieve stabiliteit en verdere groei van het kapitalisme, terwijl we meer en meer zien dat dit systeem deze stabiliteit niet meer bezit. Door een vermogensbelasting niet te verbinden met de kwestie van bezit en controle van de werkende klasse over de economie wordt de diepte van de crisis van het kapitalisme helaas onderschat. Als we de neerwaartse spiraal van armoede, werkloosheid, dalende koopkracht ... willen stoppen, hebben we een meer uitgewerkt actieprogramma richting socialisme en arbeidersdemocratie nodig.
jaren 1930
www.socialisme.be november 2020
7
De jaren 1930 We starten een nieuwe reeks in ‘De Linkse Socialist’ waarbij we terugblikken op de gevolgen van de Grote Depressie in de jaren 1930. Dit is vandaag bijzonder relevant gezien de economische ineenstorting, de groeiende wereldwijde spanningen en de politieke crisis. We starten met een dossier over de New Deal van Franklin D Roosevelt, een beleid dat vandaag vaak wordt aangehaald als antwoord op de crisis.
New Deal in de VS
volstond niet als antwoord op de Grote Depressie
I
n discussies over een andere koers in tijden van economische recessie wordt vaak verwezen naar de New Deal onder Franklin Delano Roosevelt. Bernie Sanders omschreef het als een stap in de richting van socialisme. De ‘Green New Deal’ van Alexandria Ocasio-Cortez verwijst er expliciet naar. Er wordt gekeken naar de investeringen in infrastructuur en elementen van sociale zekerheid. Voor Roosevelt zelf was het de bedoeling om het kapitalisme te redden in de diepe Grote Depressie. Nochtans was het niet de New Deal maar de Tweede Wereldoorlog die een einde maakte aan de Depressie. door
Joshua Koritz (Socialist Alternative, VS)
Grote Depressie
De Grote Depressie werd in gang gezet door de beurscrash van 29 oktober 1929 en de bijhorende paniek waarbij gewone Amerikanen hun bankrekeningen leeghaalden. In de jaren 1920 was er een toevloed van financiële middelen naar de VS, vooral op basis van schuldaflossingen na de Eerste Wereldoorlog. Het leidde tot speculatie en een wereldwijd financieel systeem van onderling met elkaar verbonden schulden. Onderliggend was er een overproductiecrisis: de werkenden produceerden veel meer dan ze konden kopen. De beurscrash van 1929 deed de zeepbel barsten. De financiële impasse leidde tot deflatie. De lagere prijzen zorgden voor een verlaging van de productie en de deflatie duwde de prijzen soms tot onder de productiekosten, wat leidde tot nieuwe ontslagen en een verdere daling van de vraag. Het kapitalisme had het zeer moeilijk om deze spiraal te doorbreken. Voor de werkende klasse betekende het een verdieping van de ellende. In de steden ontstonden sloppenwijken, een kwart van de bevolking zat zonder werk, de prijzen die landbouwers kregen lagen onder hun kosten … In de jaren twintig van de vorige eeuw stond het kapitalisme voor nog een andere uitdaging: de georganiseerde arbeidersklasse. De Russische Revolutie van 1917 haalde Rusland uit de oorlog en bracht revolutionaire bewegingen in heel Europa op gang.
[het stalinisme].” Tot 1936 werd 6 miljard dollar uitgegeven om gemiddeld 12 miljoen werklozen te helpen. De noodhulpwet van 1933 gaf 500 miljoen dollar aan hulp aan staten. Ondanks de extra middelen kwam er geen enkele hulp voor maar liefst drie kwart van de werklozen. De maatregelen waren “niet genoeg om van te leven en teveel om van te sterven,” aldus de werklozenliga. Alle overheidsuitgaven aan de New Deal bleven onder de 20% van het Amerikaanse BBP. Ter vergelijking:
Het doel van Roosevelt en de New Deal was niet om het kapitalistische systeem te veranderen. Hij wilde de economische activiteiten heropstarten en moest daarvoor het vertrouwen winnen van de werkenden en de boeren, die al in een vroeg stadium van de crisis tekenen van strijdbaarheid toonden.
tijdens de Tweede Wereldoorlog waren overheidsuitgaven goed voor bijna de helft van het BBP. De arbeidersklasse komt in actie
Reeds in 1932 ondernamen de werklozen in Detroit de ‘Ford hongermars’ naar een Ford-fabriek in Dearborn. In de Bronx vocht de wijk terug tegen uitzettingen en organiseerde het de “The Great Rent-Strike War”. Maar dit waren slechts de vroege trillingen van de aardbeving die volgde. In 1934 maakten drie militante en uiteindelijk succesvolle lokale stakingen de weg vrij voor een massaal vakbondsoffensief op een schaal die in de VS nog niet eerder was gezien. In Minneapolis gingen chauffeurs, georganiseerd door de Teamsters en onder leiding van trotskisten, in staking en legden de hele stad plat. In San Francisco legden dokwerkers, onder leiding van leden van de Communistische Partij, de stad plat. In Toledo, Ohio, gingen de automobielarbeiders in actie. Wat volgde was een algemene opgang van de arbeidersbeweging. Werkenden sloten zich aan bij vakbonden om te strijden voor de macht op de werkplaatsen. Al voor de oprichting van de vakbonden gingen arbeiders over tot wilde stakingen om redenen die varieerden van de duur van de ploegendienst tot het uurloon. De grote kapitalist Pierre Du Pont stelde: “Misbruik van het stakingsprivilege is een nationaal kwaad geworden.” De tweede New Deal
Roosevelt was op zijn hoede voor de opleving van de vakbonden. Om de controle over de economie niet volledig te verliezen, zag hij in dat er meer concessies aan de arbeidersklasse no-
Franklin D. Roosevelt en de eerste New Deal
Franklin D. Roosevelt won de presidentsverkiezingen van 1932 met de belofte van een ‘New Deal voor het Amerikaanse volk’. In tegenstelling tot zijn voorganger, Herbert Hoover, besefte Roosevelt dat er een nieuw tijdperk was aangebroken waarin de regering een actievere rol moest spelen. Dat gebeurde onder meer door regelgeving om bankrekeningen met een beperkt bedrag veilig te stellen, landbouwsubsidies, een tewerkstellingsprogramma in onder meer de nationale parken en de bouw van infrastructuur. Het doel van Roosevelt en de New Deal was niet om het systeem te veranderen. Hij wilde de economische activiteiten heropstarten en moest daarvoor het vertrouwen winnen van de werkenden en de boeren, die al in een vroeg stadium van de crisis tekenen van strijdbaarheid toonden. Roosevelt verklaarde: “Mijn wens is om een revolutie te voorkomen. Ik werk in de tegengestelde richting van Rome [Mussolini en het Italiaanse fascisme] en Moskou
De Teamster staking van 1934 in Minneapolis.
dig waren. De ‘tweede’ New Deal was meer op hervormingen gericht, waar de eerste New Deal vooral op herstel gericht was. Deze fase omvatte de wet op de arbeidsverhoudingen (Wet Wagner), de stichting van de sociale zekerheid, en een nieuwe ronde van uitgaven voor infrastructuur, onder de titel ‘dienst voor de vooruitgang van de werken’. Deze ontwikkelingen kwamen er toen de organisatiedrang en de stakingsgolf in de VS zich verder opbouwden. Hieruit blijkt dat de echte hervormingen werden doorgevoerd als gevolg van de strijd van de arbeidersklasse, en niet door de vriendelijke inzichten van een politicus. In 1936 was er een tijdelijk herstel, onder meer door de stimulansen van de New Dealprogramma’s maar vooral omdat de bazen grotere voorraden
De ‘tweede’ New Deal was meer op hervormingen gericht, waar de eerste New Deal vooral op herstel gericht was. Deze ontwikkelingen kwamen er toen de organisatiedrang en de stakingsgolf in de VS zich verder opbouwden. Hieruit blijkt dat de echte hervormingen werden doorgevoerd als gevolg van de strijd van de arbeidersklasse, en niet door de vriendelijke inzichten van een politicus.
aanlegden als voorbereiding op eventuele stakingen. Het milde herstel duurde niet lang: in 1937 kwam er al een einde aan. De onderliggende oorzaken van de Grote Depressie waren immers niet daadwerkelijk aangepakt. De Tweede Wereldoorlog en het einde van de Grote Depressie
Het echte einde van de G rote Depressie kwam er met de Tweede Wereldoorlog. De oorlogsuitgaven stegen ver boven het niveau van de New Deal uit. In feite liet Roosevelt het marktsysteem los t ijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij mocht dit doen van de bedrijven en kapitalisten omdat zij de enorme winstkansen zagen die de oorlog creëerde, met name in het veiligstellen van hun dominantie van de wereldeconomie. Roosevelt zette een geleide economie op waarin de regering bedrijven instrueerde wat ze moesten maken, winstmarges en lonen vastlegde en de distributie van goederen regelde terwijl ze miljoenen werkende mensen rantsoenkaarten gaf. Het is slechts tijdelijk mogelijk om een geleide economie te organiseren die privé-eigendom en winst intact laat. In dit geval kon het maar zo lang duren als de oorlog. D o o r m e e r d a n 15 m i l j o e n Amerikanen in het leger op te roepen werd ook het probleem van de werkloosheid aangepakt en ontstond er in feite een tekort aan arbeidskrachten. Vrouwen werden op de arbeidsmarkt geduwd, zwarte pachters migreerden naar het noorden en westen van de VS om de vacatures in fabrieken in te vullen en de werkenden bleven vechten voor hogere lonen en betere omstandigheden. De periode direct na de oorlog kende zelfs meer stakingen dan de jaren dertig van de vorige eeuw. Maatschappijverandering nodig
Trotski’s woorden uit 1939 over de Grote Depressie klinken vandaag nog net zo actueel: “Om de maatschappij te redden is het niet nodig de ontwikkeling van de techniek te remmen, fabrieken te sluiten, premies uit te loven aan de boeren voor het saboteren van de landbouw, een derde deel van de arbeiders tot paupers en maniakken tot een dictator te maken. Niet één van deze maatregelen, die een verschrikkelijke bespotting zijn van de belangen van de gemeenschap, is nodig. Wat absoluut en dringend noodzakelijk is, is het ontnemen van de productiemiddelen aan de tegenwoordige parasiterende bezitters en het organiseren van de maatschappij volgens een rationeel plan. Dan zou het onmiddellijk mogelijk zijn om de maatschappij te verlossen van al haar kwalen. Allen, die in staat zijn tot arbeiden, zouden dan werk vinden. De arbeidsdag zou geleidelijk verkort kunnen worden. De behoeften van alle leden van de maatschappij zouden in toenemende mate kunnen worden bevredigd. De woorden “armoede”, “crisis” en “uitbuiting” zouden uit het spraakgebruik verdwijnen. De mensheid zou eindelijk een waarachtig harmonisch leven tegemoet kunnen gaan.”
8
dossier
de
Linkse Socialist
Lockdown en gezondheidscrisis doen geweld op vrouwen pieken
Samen in actie tegen alle vormen van seksisme en LGBTQI+fobie
25
november is de internationale dag tegen geweld op vrouwen. De datum verwijst naar de politieke moord op de zusters Mirabal door de Dominicaanse dictator Rafael Trujillo op 25 november 1960. De afgelopen jaren kreeg deze dag een meer strijdbaar en militant karakter. De groeiende internationale feministische beweging nam het op als één van de centrale dagen van strijd voor vrouwenrechten. Ook in België groeide het protest op deze dag. Wat gebeurt er dit jaar? We spraken hierover met Emily Burns, nationaal coördinator van Campagne ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid).
De afgelopen jaren toonde #MeToo dat het probleem van seksistische intimidatie wijdverbreid is. De afgelopen maanden kwamen er onrustwekkende berichten over een toename van geweld tijdens de lockdown of de andere maatregelen die ons meer thuis opsluiten. Hoe sterk is de plaag van dit geweld?
“Met de gezondheidscrisis en de opsluiting hoorde n we me e r over wat er binnen de vier muren van thuissituaties gebeurt. Het is bekend en bewezen dat huiselijk geweld in crisissituaties toeneemt. Tijdens een (semi-) lo ckd ow n n e m e n de spanningen in alle huishoudens toe. Als er al geweld was, kan de hel helemaal losbarsten. Slachtoffers van geweld worden zonder enige uitweg gedwongen in nauwer contact te leven met hun agressors. Bovendien kunnen de misbruikers zorgvuldiger zijn om hun gedrag te controleren en te voorkomen dat de slachtoffers steun of hulp zoeken. Desondanks is de roep om hulp bij huiselijk geweld in België tijdens de lockdown verdrievoudigd.” “Zelfs de Wereldbank waarschuwt
“Gendergerelateerd geweld en feminicides zijn een andere pandemie die verborgen zit achter de Covid-19 pandemie, die nog lang niet voorbij is. Volgens cijfers van de Verenigde Naties (VN) heeft 17,8% van de vrouwen in de wereld in 2019 te maken gehad met fysiek of seksueel geweld en is 1 op de 5 vrouwen slachtoffer geweest van geweld door een familielid. Psychologisch geweld, pesterijen, enz. vallen hier niet onder. In België heeft meer dan de helft van de LGBTQI+ mensen dit soort geweld al meegemaakt. Seksisme is ook discriminatie, ongepast gedrag en opmerkingen, maar ook economisch geweld met een oververtegenwoordiging van vrouwen en LGBTQI+mensen in onzekere jobs.”
Tijdens een (semi-) lockdown nemen de spanningen in alle huishoudens toe. Als er al geweld was, kan de hel helemaal losbarsten. Slachtoffers van geweld worden zonder enige uitweg gedwongen in nauwer contact te leven met hun agressors.
Heeft Campagne ROSA plannen op 25 november?
“Absoluut. De gezondheidscrisis heeft geen einde gemaakt aan geweld op vrouwen, integendeel: er is vandaag een gevaarlijke toename van dit geweld. Niets doen is dus geen optie. Het is belangrijk om op straat te komen en ons te organiseren tegen seksistisch en LGBTQI+foob geweld. Uiteraard willen we onszelf en anderen niet in gevaar brengen: de precieze vorm van de acties zal afhangen van de gezondheidssituatie.”
in haar verslag van oktober 2020 voor een explosie van geweld tegen vrouwen in de wereld. Dit weerhoudt haar er echter niet van om te blijven pleiten voor nog meer besparingen, onder meer op zorg en onderwijs, wat vrouwen in het bijzonder raakt.” Beperkt dit geweld zich tot thuissituaties of is het ook aanwezig in de publieke ruimte?
“Terwijl het in huis een nog acutere vorm heeft aangenomen, verergert de gezondheidscrisis overal en treft gendergerelateerd geweld alle omgevingen en ruimtes. Sociale cont role t ege nove r geweld op vrouwen is ‘s nachts uiteraard moeilijker als er een avondklok is.” “Sinds maart zijn sociale media nog centraler geworden in het leven van velen. Ze zetten veel druk op het zelfbeeld en men vergeet dat foto’s, met hun filters en instellingen, de werkelijkheid niet weergeven. Kritiek en intimidatie zijn aan de orde van de dag en kunnen 24/7 doorgaan. Ondanks de gezondheidscrisis is het proces van radicalisering onder jongeren niet gestopt. Heel wat jongeren, én ouderen natuurlijk ook, zijn niet langer bereid om deze situatie te aanvaarden. De sociale media worden soms ook gebruikt om het verzet te organiseren.” “Na de groepsverkrachting van een 16-jarig meisje in Israël gingen jongeren bijvoorbeeld drie dagen lang, van 20 tot 23 augustus, de straat op om te protesteren, vaak tot laat in de nacht. Veel jongeren namen voor het eerst aan een actie deel. Het protest groeide uit tot een feministische staking waaraan duizenden deelnamen.” “Bij ons zijn er heel wat scholieren die acties ondernemen omdat ze niet willen beoordeeld worden door van wat ze dragen of hoe ze eruit zien. In scholen zijn er vaak nog oubollige kledingvoorschriften waarmee zeker meisjes vaak gestigmatiseerd worden. Voor jongens wordt het dragen van een korte broek soms als ongepast beschouwd. Voor meisjes worden korte
Op 23 oktober voerden scholieren in verschillende steden actie tegen seksisme. Ze kwamen naar school zoals ze dat wilden, waarbij veel jongens uit protest tegen seksisme een rokje droegen. Foto’s hierboven: atheneum van Mariakerke
rokjes of een décolleté als provocerend gezien. Dit is dezelfde logica die stelt dat vrouwen of meisjes die verkracht worden het soms zelf uitlokken door hun kledingkeuze. Een te lange rok kan echter, naargelang wie hem draagt, ook gezien worden als religieuze uiting en kan ook problematisch zijn op bepaalde scholen.” “In Frankrijk voerden jongeren actie op 14 september. Ze kwamen die dag naar school in de outfit die ze wilden, waarbij ze geen enkele rekening hielden met voorschriften. Jongens ondersteunden het protest van de meisjes en droegen soms een rokje. Ze maakten duidelijk dat toegang tot onderwijs belangrijker is dan wat iemand draagt. Ze gingen in tegen de objectivering van lichamen. Excuses dat wat jongeren dragen klasgenoten of leraars kan ‘storen’, zijn gewoonweg onaanvaardbaar. Het probleem zit bij diegene die een oordeel velt, niet bij de kleding die gedragen wordt.” “Het Franse protest kreeg ook in ons land navolging. In heel wat scholen droeg iedereen, zowel jongens als meisjes, een rok uit protest. Er kwam ook veel reactie tegen een reglement van een Brugse school waar oorringen enkel voor meisjes toegelaten waren.” We hadden het al over de situatie thuis, in de openbare ruimte en op school. Hoe zit het op de werkvloer? De afgelopen maanden was er veel aandacht voor wie in essentiële sectoren zoals bijvoorbeeld de zorg, supermarkten, schoonmaak, gezinshulp, werkt. Dat zijn sectoren waar veel vrouwen werken. Is er een positief effect hiervan merkbaar?
“Deze mensen die vaak onzichtbaar waren of nooit meetelden, werden nu inderdaad als helden voorgesteld. Dat verandert echter niets aan de slechte arbeidsvoorwaarden: onvrijwillig deeltijds werk blijft de norm in de supermarkten, onmogelijke uren en onhoudbare werkdruk blijven de zorgsector domineren … Het uurloon ligt bovendien vaak lager dan 14 euro bruto per uur. Het werk is vaak onzeker: tijdelijke jobs of contracten van bepaalde tijd. Dat maakt het moeilijker om voor degelijke voorwaarden op te komen, er is steeds het gevaar om een job te verliezen. Hoe essentieel het werk in deze sectoren ook is, het personeel wordt in de praktijk niet als helden behandeld.” “In sommige sectoren is er zoveel mogelijk telewerk. Op ogenblikken dat scholen en kinderopvang sluiten, moeten de kinderen thuis opgevangen worden. Hen begeleiden bij afstandsonderwijs, hen bezighouden en tegelijk alle andere huishoudelijke taken en telewerk combineren, is een onmogelijke opdracht! Het explodeert de dubbele dagtaak van vrouwen.” “Aangezien het vaak niet mogelijk is om te werken, namen heel wat werkenden ouderschapsverlof of het speciaal coronaverlof op. Dit betekent echter een loonverlies van 30%. Soms is er echter geen andere keuze: je kunt de kinderen niet alleen laten en soms mogen of kunnen ze niet naar de grootouders, bijvoorbeeld omdat ook de grootouders nog werken. Logischerwijs neemt de ouder met het laagste inkomen, meestal de vrouw, dit ‘verlof’ op. Het resultaat is een verlies aan financiële onafhankelijkheid.” De situatie is inderdaad niet goed. Maar wat heeft dit met de internationale dag tegen geweld op vrouwen te maken?
“Precariteit maakt ons kwetsbaarder
voor andere vormen van geweld. Hoe kunnen we pesterijen op het werk aan de kaak stellen als we bang zijn onze baan te verliezen en we geen alternatief hebben (werkloosheid, andere werkgelegenheid)? Hoe kunnen we uit een gewelddadige gezinssituatie weg geraken als we met ons inkomen niet alleen kunnen rondkomen? Volgens een studie van het Taub Center (een Israëlisch onderzoeksbureau dat onderzoek doet naar sociaal beleid) zou de pandemie de vooruitgang op het gebied van de positie van vrouwen op de werkplek met tien jaar kunnen vertragen.” We zitten midden in de gezondheidscrisis, maar we staan pas aan het begin van de economische crisis. Die zal wellicht bijzonder rampzalig zijn voor vrouwen?
“Inderdaad! De economische depressie zal leiden tot een verdere toename van het geweld, omdat het de financiële onafhankelijkheid van vrouwen verder zal beperken. De werkloosheid onder vrouwen - en ook onder jongeren en migranten - neemt sneller toe omdat zij vaker met een precair contract werken en kwetsbaarder zijn voor ontslag. Dit wordt geïllustreerd door een studie van McKinsey Global, waaruit blijkt dat in de Verenigde Staten vrouwen 43% van de beroepsbevolking uitmaken, maar 56% van het banenverlies in verband met Covid voor hun rekening nemen.” “Maar laten we niet defaitistisch zijn! In essentiële sectoren - waar vrouwen in de meerderheid zijn - zijn er mogelijkheden om te strijden voor een mi-
www.socialisme.be 9 november 2020
9 Depenalisering abortus weer uitgesteld...
Abortusrechten gevangen in politieke spelletjes is positief als de regering zegt dat gendergerelateerd geweld bestrijden een “prioriteit” wordt. Staatssecretaris voor gelijke kansen Sarah Schlitz (Ecolo) stelde dat vluchten voor een gewelddadige situatie ’s nachts ondanks de avondklok is toegestaan. Maar dan moeten die vrouwen nog een plek hebben om naartoe te gaan…” “Het beleid van de Vivaldi-regering zal vrouwen – en andere slachtoffers van geweld – niet toestaan om een gewelddadige situatie te verlaten. Het akkoord voorziet niet in een beleid dat de financiële onafhankelijkheid van vrouwen waarborgt door middel van uitkeringen boven de armoedegrens (werkloosheidsuitkering, wachtuitkering …) of een degelijk loon van minstens 14 euro per uur, naast het stoppen van flexibele lageloonjobs en strijd tegen onvrijwillig deeltijdwerk. Het minimumpensioen van 1500 euro koppelt de regering aan een loopbaanvereiste van 45 jaar, terwijl de gemiddelde loopbaan van vrouwen nu (gelijkgestelde periodes meegerekend) 34,2 jaar bedraagt. Kortom: de meeste vrouwen hebben geen recht op een minimumpensioen. De regering stopt ook niet met het terugsturen van vrouwelijke asielzoekers naar regio’s die worden gecontroleerd door reactionaire krachten zoals de Taliban. Op de andere beleidsniveaus is er evenmin een beleid gericht op de massale bouw van sociale woningen, voldoende opvangcentra …” Wat is er nodig om gendergerelateerd geweld echt te bestrijden?
nimumuurloon van 14 euro bruto en tegen onzekere contracten. Er zou ook een specifieke strijd kunnen ontstaan rond de omstandigheden van telewerken wanneer kinderen thuis moeten blijven.” We hebben een regering die voor het eerst voor 50 procent uit vrouwen bestaat; de Kamer en de Senaat worden voorgezeten door vrouwen. Dit is een goed teken, nietwaar?
“Zowel in de politiek als in de zakenwereld beseft de elite dat het belangrijk is om een zekere diversiteit te hebben. Dit is een symbolische stap vooruit, maar het eindigt vaak meteen bij die symboliek. De diversiteit binnen de heersende klasse organiseren, betekent helaas niet dat er automatisch een einde komt aan discriminatie of dat de levensvoorwaarden van de meerderheid van de vrouwen erop vooruit gaan.” “Het woord ‘feminicide’ zou wel eens in het strafwetboek kunnen komen. In het regeerakkoord wordt ook gepleit voor een betere opleiding van de politie en de eerstelijnsactoren op het gebied van huiselijk geweld. Dat is inderdaad belangrijk, want vrouwen worden vaak niet serieus genomen. Het gaat er nu om dit daadwerkelijk uit te voeren door middelen ter beschikking te stellen. Dit goede voornemen is immers niet begroot.” “Geweld tegen vrouwen en LGBTQI+mensen raakt meer dan de helft van de bevolking. Het
“Symbolische maatregelen volstaan niet. Het is noodzakelijk om de vraag naar kwaliteitsvol onderwijs en een betere ondersteuning van de slachtoffers te combineren met een beleid dat ingaat tegen de wijze waarop ons lichaam als koopwaar wordt gezien. Er is strijd nodig voor de economische onafhankelijkheid van vrouwen, zodat ze gewelddadige situaties kunnen verlaten en echte keuzes kunnen maken over hun leven. Alleen een uitgebreid programma om aan de sociale behoeften te voldoen door middel van hoogwaardige en voldoende openbare diensten en waardige arbeidsomstandigheden en lonen kan een einde maken aan discriminatie.” “Het feit dat ons lichaam als koopwaar wordt gezien en de lage lonen komen slechts één groep in de bevolking ten goede: de superrijken. Zij zagen tijdens de gezondheidscrisis hun rijkdom met 28% aangroeien. Seksisme, racisme, LGBTQI+fobie dienen om ons te verdelen zodat we zwakker staan in onze strijd.” “Campagne ROSA staat voor een socialistisch
Zowel in de politiek als in de zakenwereld beseft de elite dat het belangrijk is om een zekere diversiteit te hebben. Dit is een symbolische stap vooruit, maar het eindigt vaak meteen bij die symboliek. feminisme. Het probleem is structureel. Er is nood aan een samenleving zonder uitbuiting om een einde te maken aan seksisme. Het is een werk van lange adem, een marathon en geen sprint. We kunnen dit gevecht winnen als we ons organiseren en al wie onderdrukt of uitgebuit wordt verenigen. Steeds meer mensen zijn bereid om in actie te gaan tegen onderdrukking, onrechtvaardigheid en ongelijkheid.”
Aarzel niet om campagne ROSA te contacteren om deel te nemen aan de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen en er een dag van strijd van te maken. Neem deel aan de online vergaderingen ter voorbereiding. Financiële steun is uiteraard ook welkom. En vooral: sluit aan!
@campagnerosa
www.campagnerosa.be
H
oewel een parlementaire meerderheid voorstander was van het voorstel tot volledige depenalisering van abortus en er de afgelopen jaren verschillende mobilisaties waren om de wet aangenomen te krijgen, wordt deze door de regering opnieuw in de ijskast gezet. Het uitstel van de wet was één van de voorwaarden voor CD&V om toe te treden tot de Vivaldi-regering.
door
Laura (Brussel)
Recht om zelf te beslissen ontkend
Abortus is niet in alle landen legaal en waar dat wel het geval is, is er een groeiend aantal aanvallen op dit recht door extreemrechtse of conservatieve partijen. Ook in België is het recht op abortus niet altijd legaal geweest. Vóór 1991 werd abortus opgenomen onder de misdaden “tegen de gezinsorde en tegen de openbare zeden.” Pro-keuze activisten, artsen en vrouwen werden regelmatig veroordeeld. Na 20 jaar strijd door feministische organisaties en artsen werd abortus vanaf 1991 gedeeltelijk gelegaliseerd. Wat nu?
Abortus bleef in het strafwetboek tot 2018, toen het uiteindelijk “gedecriminaliseerd” werd. Het werd formeel uit het strafwetboek gehaald, maar in de praktijk veranderde er niets. Als er een abortus buiten de strikte wettelijke voorwaarden wordt uitgevoerd, zijn er nog steeds strafrechtelijke sancties voor vrouwen en artsen. De wet bepaalt dat de abortus moet plaatsvinden voor het einde van de 12de week van de zwangerschap en dat een bedenktijd van zes dagen moet worden gerespecteerd tussen het eerste overleg en de dag van de abortus. Vrouwen die de deadline hebben gemist, hebben geen andere keuze dan naar Nederland te reizen, waar de wet flexibeler is. Dit vereist middelen, en sommige vrouwen hebben natuurlijk niet de materiële of financiële middelen om naar Nederland te trekken. Dit toont eens te meer de inconsistentie aan en het laat ook zien dat er sprake is van discriminatie. Bovendien wordt de verplichte bedenktijd door veel vrouwen als een extra psychologisch lijden ervaren. Een recht dat gegijzeld wordt door politieke spelletjes
Het wetsvoorstel dat op tafel lag, en gesteund wordt door onder meer feministische bewegingen, is een stap vooruit omdat het voorziet in de afschaffing van strafrechtelijke vervolging voor abortus, dat de periode waarin abortus kan verlengd wordt tot 18 weken en omdat het de verplichte bedenktijd vooraleer de abortus effectief uitgevoerd wordt beperkt tot 48 uur. De behandeling van het wetsvoorstel was al twee keer uitgesteld op vraag van partijen als N-VA, CD&V, CDH en het Vlaams Belang. Nu wordt het helemaal op de lange baan geschoven omdat het veto van CD&V tijdens de regeringsvorming werd aanvaard. Ons organiseren!
We zien opnieuw dat fundamentele rechten van vrouwen voor traditionele partijen niet belangrijk zijn. De sociaaldemocraten en de liberalen verdedigen deze rechten in woorden, maar laten uiteindelijk de postjes voorgaan. De regering pakt uit met evenveel vrouwen als mannen en de premier schreef een boek over feminisme. Symbolen en woorden zijn hol als er geen bijhorend programma en beleid is. Om de druk op te voeren en onze rechten effectief te bekomen, moeten we ons organiseren en bouwen aan een strijdbeweging die versterkt wordt met sterke socialistische eisen. Dit is wat campagne ROSA sinds haar oprichting in 2017 doet. Onze feministische strijd stopt niet bij het aannemen van wetten in het parlement, we willen een radicale maatschappijverandering. In een kapitalistische samenleving waarvan ongelijkheid een essentieel fundament is, zal er immers nooit echte gelijkheid zijn. Campagne ROSA verdedigt een socialistisch feminisme: er is nood aan een democratisch socialistische samenleving die een einde maakt aan alle ongelijkheden en alle vormen van onderdrukking van werkende vrouwen én mannen.
10
Internationaal
de
Linkse Socialist
Amerika kiest midden in een ongekende crisis
D
eze krant is gedrukt voor de presidentsverkiezingen van 3 november. Mogelijk zullen de volledige resultaten nog enige tijd op zich laten wachten. Hierdoor zijn verschillende scenario’s mogelijk: Biden die voldoende overtuigend wint zodat Trump zich moet beperken tot protest op Twitter en het aanmoedigen van rechtse milities op straat, een betwist resultaat waarbij Trump alle mogelijke procedures en manoeuvres uit de kast haalt om de verkiezingen te stelen, of natuurlijk de mogelijkheid dat Trump het toch haalt. Wat er ook gebeurt, één ding staat vast: de Amerikaanse politiek zit in een diepe crisis. De werkende klasse heeft nood aan een eigen politiek instrument om daarop te antwoorden. Ongekende crisis
Het is onmogelijk om de huidige staat van de Amerikaanse politiek te begrijpen zonder te kijken naar de rampzalige toestand van het kapitalisme in dit land. De VS begon de tweede golf van de pandemie zonder dat de eerste golf volledig weg was. Er zijn meer dan 7,5 miljoen bevestigde infecties en 210.000 mensen zijn gestorven. Dit is in de eerste plaats te wijten aan de crimineel onbekwame aanpak van Trump. Tragisch genoeg zouden nog eens 200.000 mensen kunnen sterven voordat dit voorbij is, wat betekent dat de tol in de buurt komt van de totale Amerikaanse verliezen in de Tweede Wereldoorlog. De pandemie zorgde ervoor dat de ontwikkelende crisis versnelde tot de grootste economische ineenstorting sinds de Grote Depressie. De officiële werkloosheidsniveaus vertellen niet het volledige verhaal. De bredere maatstaven van het Bureau of Labor Statistics tonen een werk-
loosheidsgraad van 12,8%. Dat is een pak lager dan de 22,8% in april, maar het blijft rampzalig. Miljoenen mensen genoten een opleg bij hun uitkering van 600 dollar per maand, maar dit eindigde eind juli. Heel wat mensen zijn op krediet aangewezen om de huur te betalen. Er zijn geen massale uithuiszettingen, enkel en alleen omdat er een tijdelijk verbod op is. De recessie wordt steeds vaker beschreven als “K-vormig”, wat betekent dat de rijken en de hogere middenklasse het nog beter doen dan voorheen, terwijl de rest van de bevolking verder achteruitgaat. Terwijl de VS het zogenaamd rijkste land ter wereld is, hebben naar schatting één op de drie kinderen te maken met voedselonzekerheid. Covid-19 en de economische crisis hebben de zwarte en Latijnse arbeidersklasse onevenredig zwaar getroffen. Ook vrouwen zijn zwaar getroffen door ontslagen, terwijl velen gedwongen zijn hun baan op te geven om thuis te blijven om kinderen te helpen met online school. Jongeren zien hun toekomst in vlammen opgaan. In het begin van de zomer schatte een
rapport van de Amerikaanse Centers for Disease Control dat één op de vier jonge volwassenen in de leeftijd van 18-24 jaar in de voorgaande maand zelfmoord had overwogen. Dit alles droeg bij aan het explosieve karakter van de opstand tegen racisme in de nasleep van de politiemoord op George Floyd eind mei. Maar terwijl de grootste golf van massale protesten in de Amerikaanse geschiedenis een positief effect had op het bewustzijn, gaf het gebrek aan structuur, leiderschap en een duidelijk programma van de beweging de verrotte gevestigde orde - zowel de Republikeinen op nationaal niveau als de Democraten in de grote steden - een kans om zich te hergroeperen. In Minneapolis, waar de opstand begon, trok de gemeenteraad snel eerdere beloften in om het politieapparaat radicaal te hervormen. Ook uiterst rechts begon zich te doen gelden met de zegen van Trump. En dan hebben we het nog niet eens over de enorme bosbranden die zich uitstrekten van Californië tot de staat Washington aan de westkust, en die voor iedereen duidelijk maken dat we naast de pandemie en de economische depressie ook geconfronteerd worden met een klimaatcatastrofe. Deze crisis is, samen met de andere twee, het resultaat van de werking van het zieke systeem van het kapitalisme. Dit was de situatie toen de presidentsverkiezingen hun laatste fase ingingen. Dit kan alleen maar als explosief worden omschreven.
Waarom een nieuwe partij nodig is
O
m de door de grote bedrijven gedomineerde politiek te verslaan, is er een nieuwe partij nodig. Die moet volledig onafhankelijk zijn van de leiding van de Democratische Partij en over echte democratische structuren en een programma voor de belangen van de werkende klasse beschikken. Het idee van het ‘minste kwaad’ wordt onderuit gehaald door het diskrediet van de Democratische Partij en de zwakte van Biden. Als Biden wint zal het een zeer zwak presidentschap zijn geconfronteerd met de ergste economische en sociale crisis sinds de jaren ‘30. In 2016 riepen we Bernie op om zijn campagne om te vormen tot het embryo van een nieuwe partij, maar hij heeft deze historische kans zowel in 2016 als nu volledig gemist. De Green Party neemt sinds de jaren 1990 deel aan de presidentsverkiezingen. Met kandidaten als Ralph Nader en Jill Stein positioneerde de Green Party zich in de VS duidelijk links van de groene partijen in Europa. Ondanks massale meetings, zeker bij de Nadercampagnes, slaagde de Green Party er echter niet in om een factor te worden in strijdbewegingen. Tijdens de historische stakingsbewegingen van de afgelopen jaren of nog in het protest van Black Lives Matter en zelfs
in de klimaatbeweging was de Green Party grotendeels afwezig. Een puur electorale kracht zal niet volstaan om de miljardairsklasse te verslaan. Met Howie Hawkins, een zelfverklaarde socialist met een verleden in de arbeidersbeweging, biedt de Green Party de meest geloofwaardige derde kandidaat in deze verkiezingen. Socialist Alternative riep daarom op om voor Hawkins te stemmen. De fundamentele reden waarom de sociale bewegingen van de afgelopen jaren er niet in geslaagd zijn om grootschalige veranderingen af te dwingen, is het ontbreken van massale strijdorganisaties in de VS. De oprichting van een nieuwe (semi-)massale politieke
De enorme uitdagingen als gevolg van de diepgaande crisis van het Amerikaanse kapitalisme zullen niet opgelost worden via verkiezingen, er zal strijd nodig zijn door een volgehouden beweging met een georganiseerde en democratische structuur. Om substantiële overwinningen te boeken, zullen onze bewegingen een onafhankelijke politieke uitdrukking moeten hebben.
partij in de VS zou daar verandering in brengen. Het zou een thuis kunnen zijn voor bewegingen zoals Black Lives Matter, de arbeidersbeweging en elke strijd van arbeiders tegen uitbuiting en onderdrukking. Een proteststem voor Howie Hawkins kan dit perspectief versterken. De enorme uitdagingen als gevolg van de diepgaande crisis van het Amerikaanse kapitalisme zullen niet opgelost worden via verkiezingen, er zal strijd nodig zijn door een volgehouden beweging met een georganiseerde en democratische structuur. Om substantiële overwinningen te boeken, zullen onze bewegingen een onafhankelijke politieke uitdrukking moeten hebben. Om toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen af te dwingen, zullen we botsen op de private verzekeringssector en de politici die deze sector verdedigen. Om een robuuste Green New Deal te bekomen, zullen we de grote energiebedrijven moeten nationaliseren en de sector heropbouwen onder democratische controle en beheer van de
werkende mensen. De miljardairsklasse zal niet vrijwillig bijdragen aan de gemeenschap zodat betaalbare sociale woningen kunnen gefinancierd worden. Voor al onze eisen is er nood aan een beweging die een krachtsverhouding opbouwt en opkomt voor een samenleving die de behoeften van de mensheid boven de winst stelt. Dit zou een cruciale bijdrage vormen in de opbouw van een nieuwe partij van de werkenden. Rol van linkse socialisten
Socialist Alternative toont in Seattle aan dat het mogelijk is om verkiezingen te winnen met een socialistische kandidaat. Het toont hoe strijd van onderuit tot belangrijke overwinningen kan leiden, zoals het minimumloon van 15 dollar per uur of de Amazontaks op de grote bedrijven. Socialist Alternative denkt niet dat het op zich een nieuwe massale arbeiderspartij kan bijeenbrengen, maar voorbeelden en consistente politieke argumenten kunnen helpen om het proces vooruit te duwen. Een nieuwe partij zal veel bredere krachten vereisen, maar kleine socialistische groepen kunnen een belangrijke rol spelen. In de 20e eeuw waren er in verschillende landen massale arbeiderspartijen met een stabiele basis. Deze dwongen hervormingen voor de werkende klasse af. Vooral in West-Europa waren de kapitalisten tijdens de lange economische bloei na de Tweede Wereldoorlog en met de dreiging van de Sovjet-Unie bereid grote concessies te doen aan de massabewegingen en de linkse partijen. Ze deden dit om een revolutie te voorkomen en het kapitalisme te behouden. De leiders van de grote reformistische partijen konden zich in die regeling vinden. Vandaag zitten we in een andere situatie. Nieuwe linkse partijen zoals het Griekse Syriza worden veel sneller getest en vallen door de mand. Zelfs voor beperkte hervormingen botsen ze op kapitalistisch verzet, dat enkel kan gebroken worden door massastrijd en een programma voor maatschappijverandering. Een nieuwe linkse partij zal een duidelijk socialistisch programma nodig hebben en een marxistische leiding. Door de lessen van de internationale arbeidersbeweging en haar geschiedenis te leren, kan een sterke marxistische beweging de weg wijzen in de strijd die hier en nu gevoerd wordt.
internationaal
www.socialisme.be oktober 2020
11
Massale jongerenbeweging in Nigeria: weg met politiegeweld, weg met de regering!
S
inds begin oktober komen de Nigeriaanse jongeren massaal op straat tegen politiegeweld. De betogingen zijn de grootste sinds het einde van de militaire dictatuur in 1999. Het protest is deels geïnspireerd door de Black Lives Matter beweging tegen politiegeweld in de VS, deels door de protesten van de voorbije jaren in Soedan tegen de dictatuur van Omar al-Bashir en door het jongerenprotest in Zuid-Afrika voor toegankelijk onderwijs.
door
SARS is slechts een symbool van alles wat verkeerd gaat en onderdrukkend is in Nigeria”, zegt MSA (Movement for a Socialist Alternative), de zusterorganisatie van LSP in Nigeria.
Els Deschoemacker
De woede was in de eerste plaats gericht tegen de speciale politie eenheid SARS (Special Anti-Robbery Squad), opgericht in 1992. In plaats van criminaliteit te bestrijden, staat deze speciale eenheid bekend voor machtsmisbruik en het willekeurig bestelen, arresteren, martelen en doden van Nigerianen. Het protest startte nadat een video viraal ging met beelden van een SARS-eenheid die een man doodde. Online was er een explosie van getuigenissen onder de hashtag #EndSARS. Dit kreeg internationale weerklank. Het regime beloofde SARS op te doeken, maar stelde meteen voor om het te vervangen door een gelijkaardige eenheid onder de naam SWAT. Dit werd niet gepikt. Het toont het diepe wantrouwen van de Nigeriaanse jeugd in de beloftes van het regime. Dit protest gaat over veel meer dan SARS. “SARS is slechts een symbool van alles wat verkeerd gaat en onderdrukkend is in Nigeria”, zegt MSA (Movement for a Socialist Alternative), de zusterorganisatie van LSP in Nigeria. Het land gaat zijn tweede recessie tegemoet in vijf jaar. Meer dan 55% is werkloos of ondertewerkgesteld. Jongeren maken de grote meerderheid van deze groep uit. Het verklaart de woede en vastberadenheid die de protesten kenmerken, én de schrik van het regime voor deze vastbeslotenheid. Het regime probeert deze protestbeweging nu kost wat kost de kop in te drukken. Bloedbad in Lekki (Lagos)
Vreedzaam protest aan een tolpoort in Lekki, een stad in de staat Lagos,
werd op dinsdag 20 oktober brutaal onderdrukt. Na het instellen van een avondklok en het dimmen van het straatlicht, werd het vuur geopend op vreedzame betogers. Volgens Amnesty International kwamen daarbij minstens twaalf mensen om het leven. Movement for a Socialist Alternative is betrokken in het protest en verspreidde een verklaring waarvan we hieronder een samenvatting weergeven met enkele van de belangrijkste eisen. Twee weken lang waren de protesten op vreedzame en ordelijke wijze georganiseerd. De onrust en de protesten namen een nieuwe wending toen het regime criminelen begon te mobiliseren en te financieren om de betogers in Abuja en Lagos aan te vallen. Het was duidelijk dat het een kwestie van tijd was voordat het regime zou overgaan tot een volledige oorlogsverklaring. Het Buhari regime doet zich voor als een regime van ‘verandering’, maar het laat zien dat het even wreed is in het onderdrukken van protest als andere regimes van de kapitalistische heersende elites. Het #EndSARS-protest tegen het politiegeweld dat de werkende massa’s en onschuldige burgers treft, wordt gevoed door de aard van de Nigeriaanse heersende elites. Hun politiek is het kapitalistisch systeem aanvaarden of sterven’ van het kapitalistisch systeem, waarbij ze zichzelf de rijkdom van de samenleving toe-eigenen. MSA veroordeelt het politiegeweld en stelt het regime van Buhari verantwoordelijk voor elk verlies aan mensenlevens. Ook de gouverneur van de staat Lagos, is verantwoordelijk. Het
instellen van een lokaal uitgaansverbod van 24 uur was slechts een voorbode om vreedzame betogers neer te schieten. Dit gebruik van dodelijk geweld is in werkelijkheid een wanhopige maatregel van de staat om het #EndSARSprotest te stoppen. Dat protest is van een louter jeugdprotest tegen politiegeweld uitgegroeid tot een beweging die het karakter van een algemene staking aanneemt. Werkplaatsen gingen dicht
en straatbarricades werden opgeworpen, met slogans die oproepen voor het einde van het regime. Er is geen beter moment voor de arbeidersbeweging om de krachten te bundelen en op te roepen tot een algemene staking van 48 uur om het protest ten volle te ondersteunen. Als de vakbondsleiders deze historische taak niet op zich nemen, zullen de werkenden en jongeren meer dan ooit beseffen dat er nood is aan een nieuwe leiding
die het welzijn van de massa’s verdedigt en niet het regime. Er moet een soevereine Nationale Conferentie komen met verkozen vertegenwoordigers van de werkenden in verschillende sectoren van de economie, arme boeren en alle lagen van de onderdrukte massa’s. MSA zou daar pleiten dat de werkende klasse en de arme massa’s de controle over de rijkdom en de grondstoffen van Nigeria in handen nemen om op democratische wijze in de behoeften van iedereen te voorzien en een einde te maken aan de economische tirannie van het kapitalisme. We roepen het leger en de politie op om zich te verzetten tegen alle orders om betogers aan te vallen en te onderdrukken. Ze moeten weigeren om gebruikt te worden als wapen tegen hun zusters en broeders uit de werkende klasse. In plaats daarvan moeten ze zich verenigen met de betogers en hun eisen steunen. De inspecteur-generaal van de politie moet aftreden alsook de militaire leiding, opdat er een einde kan komen aan het doden van betogers. Het is aan de werkende massa’s om een einde te maken aan het regime van Buhari en aan het kapitalisme. socialistmovementng.org
Griekse neonazi’s van Gouden Dageraad veroordeeld: historische overwinning na aanhoudende antifascistische mobilisatie
I
n onze vorige krant schreven we dat het proces tegen de Griekse neonazi’s van Gouden Dageraad naar zijn einde liep. De uitspraken zijn ondertussen bekend: de groep is veroordeeld voor wat ze is, een criminele bende misdadigers en fascistische moordenaars. Tijdens de slotzitting op 7 oktober kwamen 30.000 tot 40.000 mensen samen voor het gerechtsgebouw. Dat was de grootste antifascistische betoging in Griekenland in jaren, zelfs groter dan de acties meteen na de moord op Pavlos Fyssas in september 2013.
ingekorte versie van een artikel door Andros Payiatsos (volledige versie op socialisme.be)
Wie alleen maar de traditionele media volgde, was ongetwijfeld verrast door de omvang van het protest. Vijf jaar lang deden de gevestigde media alsof er geen proces plaatsvond. Het was alsof er geen neonazistische bende
verklaren en vrij te laten. De procureur-generaal stelde dat de leiding van Gouden Dageraad niet verantwoordelijk was voor de daden van Rupakias, de moordenaar van Fyssas, en dat de partij geen criminele organisatie was. Op het hoogtepunt van zijn kracht in 2013 haalde Gouden Dageraad tot 14% in de peilingen. De partij controleerde de straten in verschillende wijken van Athene en andere grote steden. De partij was een reële bedreiging voor migranten, linkse militanten en activisten van diverse sociale bewegingen. Individuen maar ook stands en kantoren van linkse massapartijen zoals de Communistische Partij (KKE) en Syriza werden aangevallen.
Volgens een opiniepeiling steunt 83% van de bevolking de beslissing van de rechtbank. Tegelijk denkt 76% dat dit niet het einde is van het gevaar van het fascisme.
Antifascistisch verzet
berecht werd. Op het gerechtelijk apparaat konden antifascisten evenmin rekenen. De procureur-generaal stelde in december voor om alle beklaagden, met uitzondering van de moordenaar van Pavlos Fyssas, ‘niet schuldig’ te
“Officieel links”, met name KKE en Syriza, deed niets wezenlijks om Gouden Dageraad tegen te houden. In wezen is de antifascistische beweging dus opgebouwd door krachten van de antikapitalistische linkerzijde, waar-
onder Xekinima (ISA in Griekenland), en de familie van Pavlos Fyssas, in het bijzonder zijn moeder Magda. Zij werd een symbool van antifascistische en sociale strijd. Er werd een ‘antifascistische coördinatie’ opgezet die na de moord op Pavlos actief was in 65 steden en dorpen. De afgelopen maanden voerden antifascisten campagne aan elke zitting van de rechtbank. Dit gebeurde onder de slogan “Ze zijn niet onschuldig. Stuur de nazi’s naar de
gevangenis.” De campagne bereikte tienduizenden. Verschillende groepen en individuen benaderden de campagne en zochten naar manieren om de campagne verder te ontwikkelen. Gemiddeld namen 15 groepen of individuen per dag contact op met de campagne in de weken voor het einde van het proces. De laatste dagen voor de uitspraak liep dit op tot gemiddeld 45. Het was duidelijk dat de samenleving het proces
volgde, ondanks het absolute stilzwijgen van de massamedia, en tienduizenden activisten wilden de nazi’s in de gevangenis zien. Het feit dat ze schuldig bevonden werden, zorgde voor een sfeer van feestvreugde met gezang, gejuich, opgestoken vuisten en tranen. Dit duurde slechts 42 seconden: toen viel de oproerpolitie met waterkanonnen en traangas het protest aan. Dat er onder de politie-agenten steun is voor extreemrechts zal daar niet vreemd aan zijn. De poging van de minister om het voor te stellen als een reactie op geweld door betogers werd weerlegd door televisiebeelden. Het is volkomen duidelijk dat de veroordeling van de neonazi’s een overwinning is, maar de strijd is zeker nog niet voorbij. Tegen het systeem
In Brussel werd op 3 oktober geprotesteerd onder de slogan ‘Ze zijn niet onschuldig’. Hiermee werd solidariteit betuigd met de Griekse antifascisten, maar ook gewaarschuwd voor extreemrechts in België. Er werd gesproken door verschillende activisten, waaronder ABVV-voorzitter Bodson. Foto: Liesbeth
De Griekse samenleving in het algemeen en de arbeidersklasse in het bijzonder heeft het vonnis met enthousiasme begroet. Volgens een opiniepeiling door In.gr (één van de gevestigde mediakanalen) steunt 83% van de bevolking de beslissing van de rechtbank. Even belangrijk is echter dat 76% van de bevolking denkt dat dit niet het einde is van het gevaar van het fascisme. Dit weerspiegelt een zeer hoog politiek inzicht in de Griekse samenleving, in de werkende klasse en onder de jongeren. Marxisten zullen daar natuurlijk op voortbouwen.
12
sociaal
de
Linkse Socialist
Uit de archieven van de klassenstrijd
De staking in de sardienenfabrieken van Douarnenez
N
a de Eerste Wereldoorlog was Bretagne een arme katholieke regio met weinig industrie. De landbouw bleef traditioneel en voedde vooral boerenfamilies met veel kinderen. Thuis was de gebruikelijke taal Bretoens. Kinderen leerden alleen Frans als ze naar de basisschool gingen.
door
Guy Van Sinoy
I n Dou a r nenez , een haven i n Finistère, werd voornamelijk op sardienen gevist. Er waren 21 conservenfabrieken die jaarlijks 40 miljoen blikken sardines produceerden. De vissers vertrokken ’s avonds en kwamen ’s ochtends met de vangst terug. De vrouwen maakten de sardienen schoon en bereidden ze voor op het inblikken. Ze wachtten de vissersboten op in de hoop tonnen sardienen te kunnen verwerken. Het werk van deze vrouwen was precair omdat het afhankelijk was van de resultaten van de visvangst. Als er sardienen in overvloed waren, daalde de prijs waaraan ze verkocht werden aan de fabriekseigenaars. De vrouwen werkten dan lange overuren: tot 70 uur aan één stuk zonder overloon of bonus. Maar als de vangst mager was, verkochten de bazen van de vissers de vangst meteen aan groothandelaars. In dat geval hadden de vrouwen geen werk. De wachturen werden niet betaald. De zeelieden kregen een deel van de verkoop van de vangst. Het was dan ook duidelijk dat een staking van de vrouwen snel op protest van de zee-
lieden kon botsen. Twee buitengewone communistische militanten
Twee uitstekende communistische activisten speelden een belangrijke rol in de staking van eind 1924: Charles Tillon (1), de plaatselijke CGTU-leider, en Daniel Le Flanchec, een libertaire communist die in oktober 1924 tot burgemeester van de stad was verkozen. De stakingsbeweging begon in de conservenfabriek Carnaud. De burgemeester haastte zich naar de fabriek om de stakers te steunen. Zij wisten dat ze enkel konden winnen als ze iedereen meekregen. Ze trokken naar de verschillende fabrieken om de vrouwen te overtuigen. De staking verspreidde zich als een lopend vuurtje: duizenden vrouwen in de sardienenfabrieken legden het werk neer. Het stakingscomité kreeg de steun van de gemeente. De staking werd unaniem gedragen. Het werd een nationale kwestie en veel ambtenaren (ministers, communistische afgevaardigden) kwamen ter plaatse.
De aanval
Overwinning!
De conservenbazen huurden vervolgens moordenaars in om degenen die ze als “leiders” beschouwden neer te schieten. Op nieuwjaarsdag werd burgemeester Le Flanchec in het openbaar neergeschoten. Hij werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht en overleefde de aanslag. De woede van de stakers was enorm. De politieversterkingen hadden meteen hun handen vol aan het beschermen van de huizen van de bazen.
De zaak werd zo groot dat de fabrieksbazen noodgedwongen moesten toegeven. De lonen van de sardienenarbeiders stegen van 8 frank per dag (voor 10 uur) naar 12 frank (voor 8 uur), een stijging met 30%. Voortaan werden de wachturen betaald en werd voor overuren 50% toeslag betaald. Laten we hieruit de essentie onthouden. Deze strijd onder leiding van vrouwelijke arbeiders in een kleine haven in een godvergeten plaatsje in Bretagne, ging niet alleen om een loonsverho-
ging maar ook om het respect voor de werkenden. Als je toevallig af en toe een blikje sardienen opent, denk dan eens aan de sardienenarbeiders van Douaernenez. (1) In 1921 werkte Charles Tillon als mecanicien op een Frans oorlogsschip in de Zwarte Zee. Hij leidde een opstand van de bemanning uit verzet tegen de manoeuvres van de Franse vloot die de Witte Legers tijdens de Russische burgeroorlog steunde. Hij werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf, werd vrijgelaten na een solidariteitscampagne en werd leider van de communistische vakbond CGTU
Recensie. The Social Dilemma van Jeff Orlowski
D door
e documentaire The Social Dilemma is momenteel te zien op Netflix. De film biedt een interessante kijk op de impact van de grote sociale mediaplatformen op de samenleving en hoe ze door hun ontwerp verslaving bevorderen.
Brandon Byrne
Regisseur Jeff Orlowski brengt zijn inzichten door middel van een reeks interviews met insiders uit de technologiesector die van dichtbij zagen wat de gebreken zijn van sociale mediaplatformen als Facebook, Twitter, Reddit en andere. Dit wordt afgewisseld met een gedramatiseerd verhaal over een familie die de negatieve gevolgen van sociale media ondervindt door een bijna constante interactie met deze media. De docu-film opent met een opeenvolging van experts die worstelen met de vraag wat het probleem met sociale media is. Net als de mensen die geïnterviewd worden, brengt de film heel wat antwoorden naar voor. Dit gebeurt echter zonder volledig in te gaan op de hoofdoorzaak van heel wat negatieve gevolgen van de sociale media in de samenleving. Heel wat problemen die aangehaald worden, zijn al langer bekend: verslaving aan sociale media is al jaren een onderwerp van discussie. Samen hiermee is er het negatieve effect op de geestelijke gezondheid, met stijgende cijfers van zelfmoord
en zelfverminking onder tieners en zelfs nog jongere kinderen. Wel redelijk nieuw in deze film is het onderzoek naar de rol van sociale media in de opkomst van complottheorieën en de verspreiding van nepnieuws. Alle mensen die geïnterviewd worden, benadrukken dat het om onbedoelde gevolgen gaat van de wijze waarop de groei van de grote platformen wordt gestimuleerd. Guillame Chaslot, een voormalig ingenieur bij YouTube, legt bijvoorbeeld uit hoe het aanbevelingssysteem dat hij hielp creëren een handje heeft geholpen bij de opkomst van complottheorieën. Het systeem richt de aandacht van mensen telkens op andere video’s om hen zo lang mogelijk op het platform te houden, zodat er meer geld kan verdiend worden met advertenties. Er wordt echter geen rekening gehouden met de inhoud die aanbevolen wordt, enkel met de algoritmen die gebruik maken van enorme hoeveelheden gegevens om te bepalen voor welke inhoud een kijker gevoelig is. Hierdoor waren er miljoenen
aanbevelingen van complotvideo’s die stelden dat de aarde plat zou zijn. Het gebruik van dergelijke hoeveelheden persoonlijke gegevens van mensen om systemen aan te sturen gericht op groei en winst, wordt in de film ‘toezichtskapitalisme’ genoemd. Alle experts erkennen dat het schadelijk is voor de mensen en de samenleving. Dit is waar de documentaire en de experts beginnen te haperen. Ze betreuren allemaal de huidige manier van werken en roepen op tot verandering, zonder evenwel concreet in te gaan op de kern van het probleem en de oplossing ervoor. Op een gegeven moment komt Justin Rosenstein, medeoprichter van Asana en medebedenker van de like-knop van Facebook, in de buurt van een grondigere verklaring. Hij stelt dat de economie enkel gericht is op kortetermijnwinst en daarvoor het milieu vernietigt en andere verwoestingen aanricht. Dat klopt en het is eigen aan het kapitalistische systeem. The Social Dilemma brengt morele en ethische argumenten voor grondige veranderingen in de technologie-industrie. Die argumenten botsen echter op de kapitalistische belangen die de sector beheersen. Om echte verandering te bekomen, moet het kapitalisme bestreden en vervangen worden.
waar LSP voor staaT
D
e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden.
Stop de privatiseringen
Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc. De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-
ste bieder, de onrendabele worden gesloten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. arbeidsduurvermindering en nationalisatie
In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.
Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren. Een nieuwe arbeiderspartij
Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica. Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op
basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen. Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.
gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
Arbeidersdemocratie
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en
Voor arbeiderseenheid Voor socialisme
partijnieuws
www.socialisme.be oktober 2020
13
Regionale congressen LSP/PSL
O
m de twee jaar houdt LSP een nationaal congres. In de jaren daartussen houden we regionale congressen van de zes districten waarin onze werking ingedeeld is. Het doel is om ons politiek voor te bereiden op de komende maanden die wel eens tumultueus kunnen worden. Dit jaar zullen de congressen uitzonderlijk online plaatsvinden. Eind november en begin december is dat het geval.
Dit is in meer dan één opzicht een bijzonder jaar. De Covid-19-crisis treft de arbeidersklasse hard en benadrukt de reeds aanwezige ongelijkheden. De gezondheidscrisis beperkte de sociale strijd en onze militante tradities. Maar deze gezondheidscrisis, gekoppeld aan de economische crisis, heeft ook geleid tot een groter bewustzijn over de beperkingen en de tegenstrijdigheden van het kapitalistische systeem. Het heeft de tekorten nog duidelijker aan het licht gebracht, alsook tot een beter begrip geleid van de rol die enerzijds de heersende klasse en anderzijds de arbeidersklasse in de samenleving spelen. Daarom is het niet zo toevallig dat we, ondanks de vele beperkingen die de gezondheidscrisis ons oplegt, dit jaar meer nieuwe leden maakten dan in voorgaande jaren. Er zijn belangrijke stappen gezet in de opbouw van onze jongerenwerking in een aantal steden, en we hebben een aantal jonge werkenden gewonnen voor de partij. Tot nu toe hebben we elke kans benut om klassenstrijd te bevorderen en jongeren in actie te brengen. Dit was en blijft zeer belangrijk. De gezondheidscrisis wordt gebruikt om sociale vrede op te leggen, net op het moment dat strijd zo nodig is om zelfs de meest minimale bescherming af te dwingen. De kleine protestacties en onze interventies in de acties van o.a. ‘De Zorg in Actie’ hebben geholpen om LSP te profileren als een strijdpartij. Zelfs in deze gecompliceerde periode, moeten we elke mogelijkheid benutten die de situatie ons biedt. Tegelijkertijd ontwikkelden we ook
onze online activiteit, via sociale media. We liepen op dit punt achter, en natuurlijk hebben we nog werk te doen. Het is aan ons om deze “gesloten” periodes in de samenleving optimaal te benutten om collectief ons online profiel en de professionalisering van dit aspect van ons werk verder te vergroten. Elk congres is een oefening in het bediscussiëren van de perspectieven en het project van de partij met elk
Bijzonder academiejaar, maar dat belet ons niet om actief te zijn!
Zelfs in deze gecompliceerde periode, moeten we elke mogelijkheid benutten die de situatie ons biedt.
U
itgerust met mondmaskers en handgels, als aanvulling op onze traditionele folders, kranten en ander politiek materiaal, probeerden de Actief Linkse Studenten bij de start van het academiejaar met zoveel mogelijk jongeren in discussie te gaan. Er was geen tijd te verliezen: een nieuwe opgang van het aantal besmettingen en bijhorende beperkende maatregelen was onvermijdelijk. Nu is het opnieuw moeilijker om naar buiten te komen.
lid, om uit het congres te komen met een verenigde partij, gewapend met collectieve doelen en perspectieven. In dit bijzondere jaar zullen de regionale congressen belangrijk zijn om de internationale en Belgische politieke perspectieven te bespreken, maar uiteraard ook de regionale en lokale elementen daarin. Ze zullen ook een gelegenheid zijn om onze werking te evalueren en om de grote lijnen van onze opbouw de komende twee jaar te bespreken. Naast regionale teksten in de verschillende districten is er een nationale discussietekst over de internationale en Belgische perspectieven als basis voor discussie.
De campagnes in de eerste weken van het academiejaar verliepen uitstekend. Ze bevestigden wat we eerder zagen tijdens het protest van Black Lives Matter voor de zomer: een jonge generatie verwerpt onderdrukking en linkt dit terecht aan het systeem. Heel wat jongeren zoeken politieke en organisatorische middelen om hun woede tegen het kapitalisme uit te drukken. We waren op veel plaatsen de enige politieke jongerenorganisatie die fysiek campagne voerde en meetings hield, rond thema’s als “Het kapitalisme is het virus” of nog “Geschiedenis van het
Belgisch kolonialisme en de strijd tegen racisme en politiegeweld vandaag.” Rond dat laatste thema hielden we fysieke meetings aan de ULB en de Luikse universiteit met samen 80 aanwezigen. In de tweede helft van oktober moesten we terugkeren naar hoofdzakelijk online activiteiten. We maken daar optimaal gebruik van om onze politieke vorming te versterken. Het succes van onze marxistische vormingsdag toont de mogelijkheden. Op het ogenblik van schrijven waren er nog enkele projecten in uitwerking: onder meer een tegensprekelijk debat over de theorie van culturele toe-eigening en een bijeenkomst over
Nieuwe uitgave: ‘De Permanente Revolutie’ door Leon Trotski
W
Meer dan honderd deelnemers aan online marxistische vormingsdag
e publiceren de allereerste volledige vertaling van Leon Trotski’s klassieke boek ‘De Permanente Revolutie’.
O
p zaterdag 17 oktober organiseerden we twee online vormingsevenementen rond het thema ‘Hervorming of revolutie’. Er was een Franstalig en een Nederlandstalig evenement. Op beiden waren er ongeveer 60 aanwezigen.
Het gaat om een bundeling van twee brochures. Eerst is er ‘Resultaten en Vooruitzichten’ waarin Trotski de lessen van de Russische revolutie van 1905 trok en vooruitkeek op wat uiteindelijk in 1917 zou volgen. Daarna volgt ‘De permanente revolutie’, een brochure geschreven als antwoord op de stalinistische verdraaiingen eind jaren 1920. Die verdraaiingen vormden de basis voor de stalinistische strijd tegen het trotskisme, tegen het internationalistische perspectief van socialistische revolutie. Deze nieuwe uitgave van Marxisme.be kadert in ons project om de werken van Trotski beschikbaar te maken in het Nederlands. Het boek komt op 9 november uit. Tot die dag kan je het in voorverkoop bestellen voor 12 euro (verzendingskosten inbegrepen) via onze webshop op marxisme.be of door overschrijving op BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press met mededeling ‘Permanente Revolutie.’ Na 9 november betaal je 15 euro.
Om onze organisatie op te bouwen, hebben we geld nodig. We doen dit onder meer door fondsen te werven tijdens onze campagnes of op sociale activiteiten. Dit noemen we strijdfonds. Elk kwartaal willen we 12.000 euro ophalen. De gezondheidscrisis maakt het onmogelijk om grote acties te organiseren of om daarop aanwezig te zijn met ons programma en onze voorstellen. Sociale activiteiten zijn ook sterk beperkt. Uiteraard primeert de gezondheid en schakelen we zoveel mogelijk over naar online activiteiten. Dit vormt een complicatie om geld op te halen. Help ons door deze moeilijke periode door een bijdrage te storten, bijvoorbeeld met een maandelijkse doorlopende opdracht: vanaf 2 euro per maand sturen we ook deze krant op. LSP is een actieve strijdpartij die zowel in de arbeidersbeweging als onder jongeren actief is. Dat kunnen we enkel dankzij jullie steun.
de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 3 november. We plannen nieuwe nationale evenementen gericht op jongeren. Zo komt er een vormingsmoment over de Russische Revolutie waar we een antwoord bieden op de vraag of de Bolsjewieken dictators waren (spoiler alert: neen). Daarnaast plannen we in december een online meeting over het proces van revolutie en contrarevolutie in het Midden-Oosten en Noord-Afrika van tien jaar geleden. Tenslotte zijn er kleinere leesgroepen die ‘Het Communistisch Manifest’ van Marx en Engels en ‘Staat en Revolutie’ van Lenin collectief bespreken. Deze nadruk op vorming betekent niet dat we geen acties voeren. We zijn volop bezig campagne te voeren voor acties rond 25 november, de internationale dag tegen geweld op vrouwen. Seksisme is een belangrijk probleem en we willen het verzet ertegen versterken. Er zullen acties plaatsvinden, de exacte invulling ervan zal uiteraard afhangen van wat dan mogelijk en verantwoord is.
De vormingsdag bestond uit twee plenaire sessies en verschillende commissies over zowel meer theoretische onderwerpen op basis van boeken (zoals ‘Hervorming of revolutie’ van Rosa Luxemburg, ‘Staat en revolutie’ van Lenin of nog ‘Fascisme: wat het is en hoe het te bestrijden’ van Trotski) als ervaringen van massabewegingen zoals die tegen het besparingsbeleid in Griekenland in 2015 en commissies gericht op interventies vandaag in zowel de arbeidersbeweging als onder jongeren. De openingsmeetings werden versterkt door sprekers van de internationale werking van LSP, International Socialist Alternative. Langs Franstalige kant namen een aantal leden uit Québec, Tunesië en Ivoorkust deel.
Strijdfonds: steun ons!
Contact / Abonnementen
Resultaten van het derde kwartaal van 2020 (juli-september)
Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.
O en W Vlaanderen: 2.723 € Bxl-W.Brab: 1.293 € Luik-Lux: 624 € Henegouwen-Namen: 226 € Vl Brab-Limburg: 142 € Antwerpen: 128 € Nationaal: 105 €
68% 54% 52% 25% 18% 11% 7%
TOTAAL: 5.241 €
44%
Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.
Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press
14
jongeren & tweede golf
de
Linkse Socialist
Jongeren als zondebok voor Covid-19?
I
n de tweede golf komen politici eens te meer met maatregelen die vooral ons sociaal leven treffen. In de periode tussen de twee golven werd niet geïnvesteerd in preventieve maatregelen om de verspreiding van het virus onder meer op de werkplek te beperken. Toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block had net als heel wat commentatoren een gemakkelijker oplossing: met de vinger naar de jongeren wijzen. “Er is een plan om het te voorkomen [de tweede golf]. Het hangt af van het gedrag van de mensen. Er zijn enkele gevallen in woonzorgcentra, maar het zijn vooral de jongeren die zich in hun sociale en familiale contacten niet aan de regels houden.” door
Samuel (Luik) en Antoine (Brussel)
Generatie depressie?
Het zijn niet alleen de liberalen die jongeren de schuld geven. De Luikse burgemeester Willy Demeyer (PS) deed hetzelfde. Hij wees met de vinger naar de studenten toen de pandemie opnieuw bijzonder hard toesloeg in zijn stad. Zo werd het terrein geëffend om vooral jongeren te treffen met nieuwe maatregelen. De beslissing tot een avondklok is een bijzonder autoritaire maatregel. Elke verplaatsing ’s nachts wordt verboden, behalve om te werken natuurlijk. Het versterkt de psychologische gevolgen van sociaal isolement die we eerder al zagen bij jongeren. In vergelijking met de laatste studie van het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid (Scienscano) is er een explosie van angststoornissen en depressies, vooral in de leeftijdsgroep van 16 tot 24 jaar. De studie stelt dat jongens uit die leeftijdsgroep drie keer meer door depressie worden geraakt en meisjes zelfs vier keer. Ongeveer 30% van de jongeren krijgt ermee te maken! In vergelijking met 2018 verdubbelden angststoornissen bij jongens tot 20%
en onder meisjes is er een verdrievoudiging tot 32%. Het risico op repressie als je buiten komt, zal deze fenomenen nog versterken. In een context waarin de horeca dicht is, universiteiten en hogescholen afstandsonderwijs organiseren en de bubbels tot het strikte minimum herleid worden, komt het sociale leven van jongeren grotendeels in het gedrang. Terwijl uit Britse en Franse cijfers blijkt dat de clusters van besmettingen zich vooral op het werk en in het (hoger) onderwijs bevinden (voor België zijn er geen gegevens), zijn het onze ontspanningsmogelijkheden die als eerste drastisch aan banden worden gelegd. Het toont welke belangen spelen: de bedrijven openhouden en iedereen aan het werk houden, gaat voor op het welzijn van de bevolking. Voor jongeren is het belangrijk om anderen te ontmoeten, dat is onderdeel van de levensfase waar ze inzitten. Nu is er een sociale woestijn waarbij er al gauw gedreigd wordt met zware boetes. Bij de invoering van een avondklok in Frankrijk zei president Macron dat het “moeilijk is om 20 te zijn in 2020.” Dat klopt, maar voor sommigen meer
Terwijl uit Britse en Franse cijfers blijkt dat de clusters van besmettingen zich vooral op het werk en in het (hoger) onderwijs bevinden (voor België zijn er geen gegevens), zijn het onze ontspanningsmogelijkheden die als eerste drastisch aan banden worden gelegd. Het toont welke belangen spelen: de bedrijven openhouden en iedereen aan het werk houden, gaat voor op het welzijn van de bevolking.
dan voor anderen. Wie van bescheiden afkomst is, kan het zich vaak niet veroorloven om vrienden te ontvangen op een klein kot of is veroordeeld tot opsluiting in een soms giftige familieomgeving. Jonge werkenden en werkzoekenden waren bij de eersten die getroffen werden door de sluiting van restaurants en cafés, maar ook door de toenemende werkloosheid. Voor studenten is de situatie niet beter. Met de invoering van de code Oranje in alle universiteiten is 80% van hen verplicht om cursussen op afstand te volgen. Online cursussen zijn deprimerend en doorbreken de regelmaat van de meerderheid van de studenten. Om nog maar te zwijgen van de moeilijkheden die sommigen hebben om het nodige materiaal te verkrijgen om online cursussen te volgen. Gezinnen met slechts één computer komen vaker voor dan vaak gedacht. Als die computer dan nog moet gedeeld worden met ouders die telewerken wordt het helemaal onmogelijk. Volle klaslokalen anderzijds zijn ook een gezondheidsrisico voor scholieren en leerkrachten. Het is geen toeval dat het aantal zieken onder het onderwijspersoneel snel
toeneemt. De voortdurende verandering van de gezondheidsmaatregelen, het gebrek aan overleg hierover en de paradox van het sluiten van cafés terwijl de bussen en trams overvol zijn, hebben twijfel en woede gezaaid bij de hele bevolking. Dit doet allerhande complottheorieën ontstaan. Anderen houden zich langer aan maatregelen die ze willekeurig vinden. Generatie strijd!
Ten eerste is het probleem niet zozeer het individuele gedrag van enkele mensen. Het is het hele systeem dat ons in deze crisis heeft gestort: het kapitalisme. Als de gezondheidszorg overbelast is door de besparingen van de regering-Michel en die daarvoor, dan hebben we vooral een massale publieke investering in zorg nodig! Als er een tekort is aan beschermingsmiddelen en testcapaciteit, ook al is België één van de landen met de meest ontwikkelde farmaceutische industrie, dan komt dit door de winstzucht van de grote bedrijven. Laten we de sleutelsectoren van de economie in publieke
Steeds meer studenten afhankelijk van job of leeflo
O
ndanks alle moeilijkheden in coronatijden, besliste de Franstalige minister van Onderwijs Valérie Glatigny (MR) dat ze tegen 2021 de geplande hervorming van het hoger onderwijs wil doorvoeren. Studenten zullen hierdoor na twee jaar voor alle vakken van het eerste jaar moeten slagen en na vijf jaar voor de volledige bacheloropleiding. Wie daar niet in slaagt, mag niet verder studeren. door
Ophélie (Brussel)
Mislukken is geen kwestie van keuze
De afgelopen jaren was er inderdaad een toename van de studieduur. Voor Het achterliggende idee is “voorko- 2014 werkte 18% van de studenten hun men dat studenten te veel studiepun- bachelor af in de voorziene tijdsduur, ten van het ene naar het andere jaar nadien daalde dit tot 11%. Het aantal overdragen zonder dat ze de gevolgen studenten dat niet slaagt neemt toe. van hun keuze volledig begrijpen, en Sinds 2014 is er daarnaast een forse uiteindelijk een rugzak vol studiepun- verhoging van de kostprijs om te stuten hebben waar ze niets mee zijn”. De deren: het inschrijvingsgeld steeg met boodschap is dat je pas slaagt als dat 50% in Vlaanderen en voor buitenhet geval is voor alle 60 studiepunten. landse studenten aan Franstalige uni-
versiteiten was er zelfs een verdrie- mogen studenten 475 uur per jaar werdubbeling. ken, bijna een derde van een voltijdse Tegelijk was er een flexibilisering job. Een studie van Randstad gaf aan van het studentenwerk. Sinds 2012 is er dat 84% van de studenten een job heeft. een systeem waardoor studenten deelUiteraard werken studenten niet altijds kunnen werken. Sinds 2017 wordt leen om hun studies te betalen. De totaer bij studentenwerk naar het aantal le prijs van wat het kost om jong te zijn, gewerkte uren gekeken en niet naar blijft stijgen. De stijging gaat veel snelhet aantal dagen, waardoor studenten ler dan de indexatie van de lonen van meer en flexibeler kunnen werken aan onze ouders. Dat de berekeningswijvoor de bazen goedkopere tarieven. Nu ze voor de toegang tot studiebeurzen
is gewijzigd doet er ook al geen goed aan. Studenten die naar het OCMW trekken, worden daar aangemoedigd om een job te zoeken. Studeren en werken tegelijk legt de lat wel heel hoog. Er waren nog nooit zoveel studenten af hankelijk van een job of van een leefloon van het OCMW. In het schooljaar 2018-19 kregen in Vlaanderen 1.872 studenten een leefloon, een stijging met 12% op een jaar tijd! De Franstalige studentenkoepel FEF merkte op dat slaagkansen vaak bepaald worden “door sociaaleconomische achtergrond, culturele bagage en schoolverleden”. Het gebrek aan middelen voor het hoger onderwijs versterkt de reeds bestaande ongelijkheden, in het bijzonder voor wie het niet breed heeft.
jongeren
www.socialisme.be november 2020
Griekse scholieren in actie voor kleinere klassen
Twee weken na de opening van de Griekse scholen moesten 94 scholen en klassen sluiten door Covid-19 besmettingen. Een groot probleem is dat er veel leerlingen in kleine klassen zitten. Gemiddeld zijn de Griekse klassen klein met 17 leerlingen. In de grote steden is dat echter al gauw 25. Jongeren kwamen de afgelopen weken zelf in actie. Eind september waren er meer dan 200 scholen bezet. De centrale eisen: kleinere klassen van maximaal 15 leerlingen en meer personeel (zowel leerkrachten als onder meer extra schoonmaakpersoneel). Daarnaast wordt gepleit voor massale testen en de uitbouw van medische diensten in de scholen. De bezettingen werden gekoppeld aan betogingen die de steun kregen van ouders en onderwijspersoneel. De regering beantwoordde het protest met politiegeweld: jongeren van 13 of 14 jaar werden met matrakken aangepakt. Om de beweging door te zetten is er nood aan actiecomités op alle scholen.
handen brengen, onder democratische controle en beheer van de gemeenschap. Dan kunnen ze ingezet worden op basis van wat de meerderheid van de bevolking nodig heeft. Als de maatregelen zo willekeurig lijken (alsof het virus overal circuleert behalve op de werkplek), dan komt dat omdat de kapitalisten ons ook midden in een pandemie maximaal willen uitbuiten. Werkenden moeten controle hebben over de gezondheidsmaatregelen op hun werkplek! Als de infrastructuur van de middelbare scholen vervallen is en er niet genoeg leerkrachten zijn, dan komt dat omdat de rol van onderwijs in dit systeem beperkt wordt tot het creëren van volgzame harde werkers in plaats van oog te hebben voor het bredere welzijn van de toekomstige generaties. Er is ook buiten coronatijden een ander soort onderwijs nodig, zodat er reserve is om schokken op te vangen. Waarom geen leegstaande kantoren als klaslokalen gebruiken met maximaal 15 leerlingen per klas? Al voor de gezondheidscrisis waren veel jongeren bang omwille van de klimaatcatastrofe die onze toekomst
bedreigt. We kwamen wereldwijd met een kleine minderheid. Wij willen een miljoenen jongeren op straat, maar de socialistische samenleving in plaats regeringen hebben niets gedaan. Aan van het kapitalisme dat ons verhinde belangen van het kapitaal wordt dert om onze dromen waar te maken. namelijk niet geraakt! De pandemie We willen daarvoor strijden zodat alle zet druk op ons leven en veranderde volgende generaties bevrijd zijn van de economische crisis in één van de uitbuiting en zichzelf en de mensheid grootste depressies uit de geschiede- op een veel hoger niveau kunnen ontnis van het kapitalisme. Dit bedreigt wikkelen! onze toekomst! Zoals de Russische revolutionair Leon Trotski ooit opmerkte: “Het leven is niet gemakkelijk. Je kunt er niet doorheen leven zonder in cynisme en frustratie te vervallen, tenzij je een groots idee hebt dat zich boven je Het leven is niet persoonlijke ellende, boven zwakte, gemakkelijk. Je kunt boven alle vormen van narigheid en er niet doorheen leven dwaasheid.” Tegenover de horror die voortge- zonder in cynisme en bracht wordt door het kapitalisme zijn frustratie te vervallen, er twee wegen. Er is de weg van het cynisme waarbij we toekijken terwijl tenzij je een groots de wereld vervalt onder onze ogen, of idee hebt dat zich we kunnen de weg opgaan van gezamenlijke strijd met miljoenen andere boven je persoonlijke mensen die opkomen voor een andere ellende, boven zwakte, samenleving. Er is nood aan een saboven alle vormen van menleving die vertrekt van de noden van iedereen en niet de winsten van narigheid en dwaasheid.
15
Organiseer je tegen extreemrechts
M
idden oktober werd Puurs opgeschrikt toen enkele honderden extreemrechtse betogers op straat kwamen. De officiële aanleiding was een pestgeval tegen een 15-jarige. De media gingen daar een eind in mee en hadden het over een actie tegen zinloos geweld. Met slogans als ‘Islamieten parasieten’ en ‘linkse ratten, rol uw matten’ werd duidelijk dat de enige connectie met zinloos geweld bestond uit een expliciete oproep tot dergelijk geweld op wie anders denkt of een migratie-achtergrond heeft. door
Kenzo (Gent)
Extreemrechts brengt intimidatie, provocatie en geweld op straat
Extreemrechts verspreidt haat en verdeeldheid. Jongeren met een andere huidskleur worden stelselmatig gestigmatiseerd en voorgesteld als vandalen en criminelen. De argwaan onder de ‘Vlamingen’ wordt versterkt. De afgelopen jaren kende extreemrechts een groeiende steun onder jongeren. Dit leidt tot een groter zelfvertrouwen onder racisten die stelselmatig provoceren, extreemrechtse stickers verspreiden op school en racistische en seksistische uitspraken doen tijdens en na de lessen. Terwijl extreemrechts beweerde dat het in Puurs op straat kwam tegen pesten, ging het zelf over tot pestgedrag. Een auto met daarin mensen met een migratie-achtergrond werd aangevallen. De inzittenden verklaarden dat ze uit paniek snel weg reden. Extreemrechts stelde dat dan weer voor als een aanslag op de betoging. Het vermeende huis van de ouders van één van de daders van het oorspronkelijke incident werd met bloembakken bekogeld en de bewoners werden opgejaagd. Het bleek niet eens om het juiste adres te gaan. Op de acties in Puurs waren er niet alleen mandatarissen van het Vlaams Belang, maar ook veroordeelde geweldplegers. Eén van de woordvoerders was Rob ‘Klop’ Verreycken. Een andere opgemerkte aanwezige: Tomas Boutens, de ex-militair die veroordeeld werd toen hij een gewapende neonazi-militie had opgezet. Actief verzet nodig
oon. Voor een studentenloon!
De negatieve impact van studentenjobs
Uiteraard verliezen studenten die moeten werken een aanzienlijke hoeveelheid studietijd en missen ze soms lessen omdat die samenvallen met werkuren. Studenten met een job gedurende het jaar hebben veel minder kans om te slagen. De studies over een langere duur spreiden, is dan een optie. Nu wil de minister ook die mogelijkheid aan banden leggen. De vraag die eigenlijk moet gesteld worden is of het normaal is dat studenten moeten werken om te kunnen studeren.
Er werken niet alleen meer studenten, ook het aantal uren dat ze werken stijgt snel. In 2018 werkten ze gemiddeld 180 uur, een stijging met 9% op een jaar tijd. Het aantal studenten dat het hele jaar door werkt en niet alleen in de zomer steeg van 12% in 2012 naar 23% in 2018. Voor veel studenten is het geen bron van zakgeld, maar een manier om hun studies en leven te worden is of het normaal is dat stu- krachten te gebruiken. Het is niet de financieren. Heel wat van die studen- denten moeten werken om te kunnen schuld van de studenten dat ze werk ten moeten zelfs tijdens de examenpe- studeren. zoeken: ze hebben geld nodig. In de riode werken. Overigens zet studentenarbeid een gezondheidscrisis staan veel van die Het is gemakkelijk voor de minister algemene neerwaartse druk op de lo- jobs onder druk, wat de stress en de om de slaagcijfers als een individuele nen. In 2018 werkte een jobstudent ge- problemen voor jongeren opvoert. keuze voor te stellen. Uiteraard verlie- middeld 180 uur voor een gemiddeld Alsof studenten al niet genoeg zorgen zen studenten die moeten werken een loon van 2.139 euro bruto (waar enkel hebben met hun studies. In plaats van aanzienlijke hoeveelheid studietijd en 2,71% solidariteitsbijdrage afgaat). Dat een sanctionerend systeem van kremissen ze soms lessen omdat die sa- komt neer op nog geen 12 euro per uur. dietpunten en andere belemmeringen, menvallen met werkuren. Studenten Waarom zouden bazen iemand aan een moet er geïnvesteerd worden in gratis met een job gedurende het jaar hebben degelijk loon aanwerven als er goed- onderwijs en meer begeleiding. Opdat veel minder kans om te slagen. De stu- kope jobstudenten beschikbaar zijn? studenten zich volledig op hun studies dies over een langere duur spreiden, is Als er minder studenten slagen, is dat kunnen concentreren, is er nood aan dan een optie. Nu wil de minister ook geen individuele keuze. Het is een be- een studentenloon. We moeten ons die mogelijkheid aan banden leggen. wust beleid dat bedrijven aanmoedigt organiseren tegen dit systeem waarin De vraag die eigenlijk moet gesteld om studenten als goedkope arbeids- onzekerheid de norm is!
Extreemrechts speelt in op het algemene wantrouwen in het establishment. Het krijgt meer ruimte als de arbeidersbeweging geen richting geeft aan de woede. Als extreemrechts zonder tegenkanting op straat komt, leidt dit tot geweld, vandalisme en intimidatie van mensen met een ‘andere’ huidskleur of andersdenkenden. Als de arbeidersbeweging het publieke debat niet bepaalt met campagnes en acties rond de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking, dan komt extreemrechts weg met een boodschap van verdeeldheid. Antifascistisch verzet is nodig om de hypocrisie van extreemrechts aan te tonen. Extreemrechts grijpt een pestgeval aan indien de daders een migratie-achtergrond hebben, maar stimuleert tegelijk pesterijen zoals geweld op vrouwen, gaybashing, pesterijen op het werk, discriminatie op de woningmarkt, geweld tegen vluchtelingen, politierepressie en tal van andere voorbeelden. Daarnaast is antifascistisch protest noodzakelijk om het zelfvertrouwen van extreemrechts te ondermijnen. Als we niet protesteren, zal extreemrechts steeds verder gaan op vlak van intimidatie en geweld. Niet in ons belang!
Racisme, seksisme en andere vormen van verdeeldheid zijn gericht op een verdeling van de tekorten en vormen een obstakel in de strijd daartegen. Terwijl er bijvoorbeeld duidelijk nood is aan meer middelen voor onderwijs na jaren van besparen, komen extreemrechtse studentenclubs als Schild & Vrienden en KVHV integendeel op voor meer elitair onderwijs waarin er enkel geïnvesteerd wordt in de beste of rijkste leerlingen van de klas. Grootschalige investeringen zijn nodig om kleinere klassen te organiseren en meer lesgevend en begeleidend personeel te voorzien. Het tekort aan middelen, zowel personeel als infrastructuur, werkt vandaag ongelijkheid in de hand. Het Vlaamse onderwijs is al één van de meest ongelijke ter wereld. Het antwoord van de studenten van het Vlaams Belang daarop is nog meer ongelijkheid! Strijd en doe met ons mee!
Ook tijdens een (semi-) lockdown moeten we het verzet tegen extreemrechts organiseren. Er is nood aan acties tegen de verspreiding van haat in onze straten. Veel mensen willen zich verzetten tegen extreemrechts, het komt er op aan die mensen te organiseren. Wat er in Puurs gebeurde, toont ook waarom we ons lokaal moeten organiseren. Contacteer Campagne Solidarity om mee de strijd aan te gaan tegen extreemrechtse haat en verdeeldheid in je wijk, school, unief of werkplaats!
strijd
solidariteit
socialisme
maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j nr 399 november 2020
€2
€5 steunprijs
gezondheidscrisis doet geweld op vrouwen pieken
Stop
seksistisch & + LGBTQI foob geweld Doe mee met de ACTIEs op 22 en 25 november
S
eksisme komt voor in vele vormen. Feminicides, fysiek en seksueel geweld - waar meer dan een derde van de vrouwen en meer dan de helft van de LGBTQI+mensen in België tijdens hun leven mee te maken krijgen (WHOcijfers). Ongepast gedrag en opmerkingen, maar ook economisch geweld door een oververtegenwoordiging van vrouwen en LGBTQI+mensen in onzekere situaties. Door de gezondheidscrisis en de lockdown werd er eindelijk meer aandacht gegeven aan wat er in de besloten kring van het huis gebeurt. De hulpoproepen voor huiselijk geweld zijn verdrievoudigd tijdens de lockdown! Pesterijen in de openbare ruimte zijn nog steeds even frequent. Vrouwen worden (anno 2020!) nog regelmatig de toegang tot lessen ontzegd omwille van hun kledij, omdat “het hun klasgenoten en hun mannelijke leraren van streek zou kunnen brengen”. Kleding wordt ook gebruikt om seksistisch gedrag - aanranding of zelfs verkrachting te rechtvaardigen: “In die outfit kon ze niet anders dan instemmen.” De “onzichtbare” werknemers in de essentiële sectoren (zorg, distributie, schoonmaak … ) - waar vrouwen in de meerderheid zijn - werden plots zichtbaar. Nu maakt men van hen heldinnen. In realiteit ondergaan ze onzekere arbeidsomstandigheden: deeltijds en tijdelijk werk, onbetaald overwerk, een verhoogd gezondheidsrisico en een uurloon dat vaak lager is dan €14/u bruto. Onzekerheid maakt ons kwetsbaarder voor andere vormen van geweld. Hoe kun je pesterijen op het werk aan de kaak stellen als je bang bent je job te verliezen en je geen alternatief hebt (werkloosheid, andere job)? Hoe gaan we weg uit een gewelddadige gezinssituatie als ons inkomen onvoldoende is om alleen te wonen? Individueel is het moeilijk om te reageren; samen staan we sterker!
Het hele systeem is schuldig
Dat onze lichamen verkoopsobjecten zijn geworden, dat er lage lonen zijn, dat er racisme, seksisme
en LGBTQI+fobie is komt maar één groep van de bevolking ten goede: de ultrarijken. Zij zagen hun fortuin met 28% toenemen tijdens de gezondheidscrisis. Om die pandemie te stoppen, is “opvoeding” onvoldoende. Het probleem is structureel, het hele systeem moet veranderen! We eisen kwaliteitsvol onderwijs, maar ook betere ondersteuning van slachtoffers. Stop de objectivering van onze lichamen: die dient enkel dient om winst te maken. Dat alles moet gecombineerd worden met de eis voor economische onafhankelijkheid waarmee we gewelddadige situaties echt kunnen ontvluchten, zodat we echte keuzes te kunnen maken in ons leven.
Hoe gaan we weg uit een gewelddadige gezinssituatie als ons inkomen onvoldoende is om alleen te wonen? Individueel is het moeilijk om te reageren; samen staan we sterker!
Mijn lichaam, mijn keuze: • Stop de verkrachtingscultuur. Voor het recht om je te kleden zoals je zelf wenst. • Stop de commercialisering van onze lichamen. • Voor seksuele voorlichting die ingaat op begrippen als toestemming, gender, seksuele geaardheid, enz. • Voor een volledige decriminalisering van abortus en gratis hoogwaardige anticonceptie. Voor een beleid dat ons een keuze biedt: • Meer publieke financiering voor opvang voor slachtoffers van geweld (vrouwen, gezinnen, LGBTQI+mensen), voor sociale huisvesting, voor de sociale sector, onderwijs, openbaar vervoer ... • Voor een inkomen waarmee we financieel onafhankelijk kunnen zijn: een uurloon van minstens €14 bruto, een maandelijks pensioen van minstens € 1.500 netto ongeacht de loopbaan, alle uitkeringen boven de armoedegrens. • Solidariteit met vrouwen zonder papieren: regularisatie voor iedereen. De emancipatie van vrouwen vereist een samenleving die gebaseerd is op het voorzien in de noden van iedereen. Dat kan enkel in een socialistische samenleving!
Bouw samen met ons aan deze actiedag tegen geweld op vrouwen Wij vinden het cruciaal om op straat actie te voeren tegen geweld op vrouwen en op LGBTQI+mensen. De veiligheid van activisten is cruciaal en daarom hangt de vorm van de acties op 22 en 25 november af van de gezondheidssituatie. Neem deel aan de online vergadering: ‘Hoe ons organiseren tegen seksisme en seksistisch geweld’ van Campagne ROSA op dinsdag 10 november van 19 tot 21 uur. Meer info: CampagneROSA.be.
w w w. s o c i a l i s m e . b e