DLS402 - maart 2021

Page 1

strijd

solidariteit

socialisme

€2

P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 402  maart 2021

14 euro per uur komt er aan de UGent Foto: staking aan de UGent op 9 maart 2020, net voor de lockdown. (foto door Jean-Marie)

A

an de UGent keurde de Raad van Bestuur van 5 februari 2021 de principebeslissing goed om de laagste lonen aan de universiteit te verhogen tot een minimum van 14 euro per uur. De beslissing is een overwinning voor een strijdbare en volgehouden campagne die twee jaar geleden gelanceerd werd door ACOD UGent, in samenwerking met het Vrouwenstakingscomité aan de universiteit. Het is een opsteker voor de nationale campagne Fight for €14 en het bewijs dat een goed georganiseerde en volgehouden strijdbare campagne succesvol kan zijn.

door Tim Joosen, delegee ACOD-UGent In de verantwoording voor de beslissing werd expliciet verwezen naar de campagne van ACOD, die ook op heel wat publieke steun kon rekenen binnen de universitaire gemeenschap. Over de exacte modaliteiten van de verhoging wordt de komende maanden sociaal overleg georganiseerd, maar dat de laagste lonen worden opgetrokken, is nu al duidelijk. Voor het UGent-personeel in de laagste loonschaal zoals het personeel in de studentenresto’s en cafetaria’s, gaat het om een loonsverhoging van ruim 10%, de laagste lonen gaan er zo’n 100 euro netto per maand op vooruit. Hoewel het gaat om een relatief beperkte groep (bij de start van de campagne zaten zo’n 100 personeelsleden onder 14 euro per uur, vandaag zijn het er nog een 70-tal), is het vooral ook een sterke symbolische overwinning, die alleen maar mogelijk was dankzij de strijdbare campagne die er rond gevoerd werd.

Tijdens de campagne werd de eis rond het optrekken van het minimumloon gekoppeld aan de vraag naar statutarisering van het personeel van de studentenresto’s, en het insourcen van het schoonmaakpersoneel. Op die manier werd het draagvlak voor de actie breder. De drie eisen samen zouden voor het personeel in de slechtste statuten een enorme verbetering van de loon -en arbeidsvoorwaarden betekenen. ACOD UGent begon in mei 2019 met sensibiliseringsacties. In oktober van dat jaar volgde een massale petitieactie bij UGent-personeel en studenten, die op 14 oktober werd afgetrapt met een grootschalige actiedag waar een 70-tal personeelsleden en studenten aan deelnamen. Uiteindelijk haalde de petitie ruim 4.000 handtekeningen op. Vanaf het begin was het duidelijk dat een petitie weliswaar een goed actiemiddel is om in discussie te gaan met studenten en

personeel, maar dat zelfs het ophalen van een groot aantal handtekeningen niet voldoende zou zijn om de eisen ingewilligd te zien. De petitie toonde wel het draagvlak bij personeel en studenten, maar er was meer nodig om een echte krachtsverhouding op te bouwen. Daarom werd vanaf begin januari 2020 gemobiliseerd voor een echte stakingsactie op 8 maart 2020. Deze actie op Internationale Vrouwendag werd samen met het Vrouwenstakingscomité aan de UGent georganiseerd. Vooral binnen de resto’s en cafetaria’s, de kinderdagverblijven en in de schoonmaak werd gestaakt. Een solidariteitsactie op het middaguur aan het stakingspiket aan het rectoraat bracht zo’n 300 stakers en sympathisanten samen. Omdat staken ook loonverlies betekent voor de laagste inkomens, werd een solidariteitsfonds opgericht waaraan personeel en studenten een bijdrage konden doen: zo werd uiteindelijk ruim 3.000€ steun opgehaald. Dat geld werd gebruikt om diegenen die het financieel moeilijker hadden een extra vergoeding uit te betalen bovenop hun stakersvergoeding. Dit alles toonde hoe groot het draagvlak was voor de actie.

>> LEES VERDER OP PAGINA 5

Strijden voor echte loonsverhogingen Na de actiedagen van 12 en 25 februari moet de strijd voor echte loonsverhogingen verder opgevoerd worden. Een loonnorm van 0,4% is onaanvaardbaar na alle inspanningen van de werkenden in de coronatijden. De bazen willen onze lonen in een blijvende quarantaine plaatsen om hun winsten veilig te stellen. We mogen dit niet aanvaarden. Strijd om de loonnorm en dus ook de loonwet te breken, is nodig! Dat dit resultaat kan opleveren, toont het voorbeeld van de UGent. Meer over de strijd tegen de loonnorm op pagina 4

pandemie: het systeem heeft gefaald. het had anders gekund

150 jaar geleden: commune van parijs ‘bestormt de hemel’

• Lees op pagina 3

• Lees op pagina 7

w w w. s o c i a l i s m e . b e


2

onze mening

EDITO door Michael Bouchez

de

Linkse Socialist

Nieuwe pandemiewet: de kanarie in de koolmijn?

D

e pandemie veroorzaakt ideologische zweetuitbarstingen. Gwendolyn Rutten twitterde dat het vaccin publiek goed zou moeten worden. Ze werd snel teruggefloten door Lachaert. Niet dat we veel illusies koesteren in het aha-moment van Rutten. Ze geeft ermee vooral uitdrukking aan het falen van de vrije markt om de pandemie aan te pakken. Een jaar lang hebben de winstlogica en de private eigendom enkel vertraging, wantrouwen en chaos veroorzaakt. Dat heeft niet enkel serieuze gevolgen voor onze fysieke en mentale gezondheid, maar ook voor de economische en politieke stabiliteit. Thomas Dermine van de PS formuleerde de COVID19-schok als volgt: “De coronacrisis heeft een aantal dogma’s radicaal veranderd: we staan op een scharnierpunt.” Om toekomstige pandemieën beter het hoofd te bieden werkt de federale regering aan een pandemiewet waarin voorheen ondenkbare maatregelen worden voorgesteld. Met die noodwet zou de overheid de invoer, de productie, het bezit, het gebruik, de verkoop van producten en persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen “verbieden, reglementeren en controleren” en maximumprijzen kunnen opleggen. De staat zou zelf kunnen overgaan tot het vervaardigen van geneesmiddelen met ‘dwanglicenties’ om strategische stocks van geneesmiddelen en beschermingsmateriaal aan te leggen. Met andere woorden: vermijden dat de farmaceutische sector het hele systeem in gevaar brengt door enkel haar eigen winstbelangen na te jagen. Gaat een dergelijk wetsvoorstel in tegen de belangen van het kapitalisme? Het kapitalisme mag dan wel beheerst worden door de belangen van de kapitalistische klasse, maar dat betekent niet dat er in de chaos van de markt geen tegengestelde belangen bestaan tussen kapitalisten. De farmaceutische bedrijven mogen vandaag bijvoorbeeld wel zicht hebben op recordwinsten, de economie in haar geheel stevent af op een depressie. Bovendien is de geloofwaar-

Niet alleen in België, maar wereldwijd staan regeringen onder druk om het systeem te redden van zichzelf. De arbeidersbeweging kan de ideologische crisis van de neoliberale politici gebruiken om haar belangen op straat te brengen.

Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september 2020. Geen winst op onze gezondheid, is een idee dat vandaag breed gesteund wordt.

digheid van het systeem en zijn vertegenwoordigers serieus afgebrokkeld. Wanneer de burgerij en het systeem in haar geheel gered moeten worden, speelt de staat haar ultieme rol. Dat is waarom Marx en Engels de overheid beschreven als het beheerscomité voor de gehele burgerij. De macht die de staat met deze wet zou hebben om vrijheden in te perken, zal dus niets veranderen aan het feit

dat de economische belangen voorrang zullen krijgen. De wet zou het mogelijk maken om bedrijven te sluiten “waarvan de activiteit overbodig of schadelijk lijkt”. Het waren inderdaad niet de CEO’s die de veiligheid van de werknemers garandeerden … maar het was evenmin de regering. De maatregelen kwamen er onder druk van stakingsacties van de werkende klasse, te beginnen in Italië. Zonder democratische controle van de werkende klasse zal zo’n wet dus voorna-

Horeca in gevaar. “De sector dreigt zijn menselijkheid te verliezen”

H

et collectief Restobar Bruxelles-Wallonie, een nieuwe groepering die los staat van de officiële federatie van de horecasector, voerde in Brussel en andere steden actie om te protesteren tegen de schadelijke gevolgen van de langdurige sluiting van de horeca. Bij één van die acties spraken we met Hubert Blanquet, net op het ogenblik dat bekend raakte dat de sluiting van de horeca tot minstens 1 april wordt verlengd.

interview door Kostas (Brussel) Wat is de situatie in de sector?

“Zelfs wie eigenaar is, blijft een stroom van vaste kosten kennen terwijl we onze activiteiten niet kunnen voortzetten en er dus geen geld binnenkomt. Voorheen waren er in deze sector heel wat gepassioneerde men-

De magie, de poëzie die in deze plaatsen van sociaal contact gevonden kon worden, dreigt een grote klap te krijgen. sen die niet uit waren op persoonlijke verrijking, maar hun werk graag deden. Zij dreigen er tussen uit te vallen. Wordt de horeca een trieste en droge eenheidsworst van internationale ketens? De sector dreigt zijn menselijkheid te verliezen omdat enkel de winstgevendheid nog van tel zal zijn.” “De magie, de poëzie die in deze plaatsen van sociaal contact gevonden

kon worden, dreigt een grote klap te krijgen. Temeer daar België het land is dat er een erezaak van maakte om deze cultuur van gastvrijheid en gastronomie te cultiveren. Een bladzijde van onze identiteit dreigt te worden omgedraaid.” Volstaan de steunmaatregelen van de regering en de gewesten niet?

“Afhankelijk van het geval zijn ze soms hoog, maar meestal zijn ze onvoldoende. Het is gewoonweg belachelijk om een bedrijf dat 400 euro aan huur heeft en een ander bedrijf dat 8000 euro aan huur heeft hetzelfde bedrag aan compensatie te geven, vooral wanneer deze steun voor zo’n lange periode van sluiting geldt. Straks zijn we meer dan een half jaar dicht! Het verschil in de bedragen tussen de verschillende gewesten geeft een wrang gevoel van onrechtvaardigheid. Een zaak in Vlaanderen ontvangt gemiddeld vijf keer meer dan in Brussel. Er wordt nieuwe hulp voorbereid. Het is maar de vraag of die op tijd zal komen.”

Van waar komt het nieuwe collectief Restobar?

“De eigenaars van enkele koffiezaken voelden zich tijdens de eerste lockdown in de steek gelaten door de officiële federatie. Er was een onaanvaardbaar verschil in behandeling tussen restaurants en koffiezaken. Bovendien beschikte de officiële federatie niet langer over de nodige wettelijke quota om representatief te zijn voor de sector. Het gebrek aan transparantie binnen het bestuur van de federatie kwam daar bovenop. Enkele uitbaters van koffiezaken hebben daarop een nieuwe organisatie opgezet, ook al krijgen we daar geen subsidies voor.” Marc Raisière van Belfius verklaarde dat er wel wat cafés en restaurants weg mogen. Wat vond je daarvan?

“Het is natuurlijk zeer schokkend, vooral omdat het komt van de baas van een bedrijf dat in 2011 4 miljard euro steun van de overheid kreeg. De financiële crisis vanaf 2008 was het gevolg van risicovolle beslissingen van de banken. De huidige problemen in de horeca staan volledig los van beslissingen in onze sector.” “Het aantal cafés en restaurants in verhouding tot het aantal inwoners is niet overdreven, gezien de bevolkingsdichtheid in België en de reeds eerder genoemde cultuur van gezelligheid. Marc Raisière heeft duidelijk een gouden kans om te zwijgen gemist.”

melijk dienen om sneller en gemakkelijker het sociale leven aan banden te leggen en mogelijk om werkenden op te vorderen, zoals Maggie De Block in mei nog voorstelde in de zorgsector. De wet kan bovendien gebruikt worden om democratische rechten te ondermijnen. Een vraag waar de wet ook niet op antwoordt, is welke middelen nodig zijn. Het neoliberale besparingsbeleid van de voorbije decennia heeft de stocks - die de wet nu zou opleggen vernietigd. Dat dit nu in vraag wordt gesteld, is een nederlaag voor de neoliberale besparingslogica, maar wat vermag zo’n wet als ze niet gekoppeld is aan massale investeringen in publieke diensten, in de gezondheidszorg en de uitgemergelde sociale zekerheid? De arbeidersbeweging kan de ideologische crisis van de neoliberale politici gebruiken om haar belangen op straat te brengen. Niet alleen in België, maar wereldwijd staan rege-

ringen onder druk om het systeem te redden van zichzelf. Door middel van organisatie en strijd kunnen ze gedwongen worden om maatregelen te treffen die veel verder gaan dan ze zelf willen. Is het tijdens deze gezondheidscrisis niet overduidelijk geworden dat de sociale zekerheid nood heeft aan een herstel? Is het vandaag niet duidelijk dat sleutelsectoren zoals de farmaceutische industrie eigenlijk onder democratische controle van de gemeenschap moeten staan? De winstlogica in haar geheel aan banden leggen, is wat er nodig is om noodmaatregelen te treffen om de gezondheidscrisis aan te pakken, het klimaat te redden en armoede efficiënt te bestrijden. Enkel met een democratisch geplande economie onder controle van de werkenden en hun gezinnen kunnen de beschikbare middelen en know-how gebruikt worden om permanent in de noden van de meerderheid te voorzien.

KORT • Commerciële woonzorgcentra hebben gemiddeld 33 personeelsleden per 100 inwoners, tegenover 43 voor openbare woonzorgcentra. Ze kosten gemiddeld 1931 euro per maand, tegenover 1.696 euro per maand in openbare woonzorgcentra. Kortom: multinationals maken van de ouderenzorg big business … en dat gaat ten koste van het welzijn van bewoners en personeel. • Het jongerencentrum Let’s go Urban van Sihame El Kaouakibi ligt onder vuur. Dergelijke initiatieven voor jongeren zijn broodnodig. Maar waarom moet dit via allerhande consultants en private commercie? Transparantie is nodig met controle door de jongeren en de gemeenschap. • Dezelfde Sihame ligt ook in haar partij onder vuur. Open VLD wil transparantie over geld dat de partij zelf uitdeelde. Voorzitter Lachaert wil die transparantie van de persoon die het geld kreeg, niet van wie het gaf. Beetje vreemd toch. • Nu we het over transparantie van verkiezingsuitgaven hebben: zal de N-VA van De Wever bij de volgende verkiezingen de kosten van de promo-documentaire BDW op de VRT inbrengen? • Op zoek naar een betaalbaar appartement? Dan kan je lang zoeken. Het Nieuwsblad berichtte dat de huurprijs voor een appartement in Gent voor het eerst gemiddeld meer dan 800 euro bedraagt. Op een jaar tijd was er een stijging met 4,1%. Kopen dan maar? Voor een appartement van 38m² in de Visserij durft een makelaar 235.000 euro vragen. • Wat vinden de verpleegkundigen van de aanpak van de gezondheidscrisis door de regering? De Algemene Unie van Verpleegkundigen van België (AUVB) bevroeg 2370 verpleegkundigen en die gaven de regering een quotering van 47% voor de aanpak van de crisis en 50% voor de aanpak van de vaccinatie. 80% is tegen het KB waarmee het delegeren van verpleegkundige taken mogelijk wordt. Kortom: het beleid is gebuisd.


België

www.socialisme.be maart 2021

3

Het systeem heeft gefaald. Het had anders gekund

D

e kostprijs van deze gezondheidscrisis is nog steeds moeilijk te vatten. Het verlies aan mensenlevens loopt elke dag verder op en het einde lijkt nog lang niet in zicht. De sociale en economische ravage die de crisis heeft aangericht, is nog niet te overzien. De capaciteit om zo’n scenario te vermijden bestond. Maar eens te meer bleek er in deze, zoals bij de dringende aanpak van de klimaatcrisis en andere crisissen, één groot obstakel: het kapitalisme en haar logica.

door Bart Vandersteene Overal tekorten

De samenleving was niet voorbereid op een pandemie. Niet dat er geen waarschuwingen waren voor de stijgende kans op een pandemie. Maar voor het kapitalisme is elke investering in preventie een overbodige uitgave omdat er geen kortetermijnwinsten op te boeken zijn. Bij de aanvang van de pandemie was het vooral de impact van jarenlange besparingen die ons parten speelde. Voorraden van persoonlijk beschermingsmateriaal werden niet vernieuwd. Onderzoek naar virusremmers en vaccins was ondergefinancierd. De gezondheidssector kreunde onder een tekort aan middelen en personeel. De samenleving was niet echt topfit: het sociale immuunsysteem, de weerbaarheid van de samenleving, was sterk verzwakt. Daar naast hebben toenemende werkdruk en stress, overconsumptie van symptoombestrijdende medicatie, slechte kwaliteit van voedsel, slechte lucht die we inademen … allemaal een grote impact op het verzwakken van het menselijk immuunsysteem. Maar, zelfs ondanks die barslechte voorbereiding was er een veel doeltreffender reactie mogelijk geweest. Er is nooit een degelijke teststrategie geweest die preventief handelen mogelijk maakte. Ze liepen permanent achter de feiten aan. De testcapaciteit bleef beperkt tot maximaal 50.000 testen per dag, omdat deze afhankelijk was van privébedrijven voor levering van reagentia en testmachines. De enige manier om dit anders te doen, was door de hele operatie in publieke handen te nemen. Dan waren we tegen de start van de tweede golf beter gewapend om de samenleving te beschermen. De testcapaciteit drastisch verhogen vergde enorme investeringen, die privé-bedrijven niet bereid waren te dragen. Zij kijken enkel naar de potentiële winsten, niet naar de volksgezondheid.

Er waren overal tekorten: in testcapaciteit, in beschermingsmateriaal, in IC-bedden … en bovendien was er een dramatisch personeelstekort. Besmette verzorgers in woonzorgcentra die asymptomatisch waren, besmet maar zonder symptomen, werden gevraagd om toch te werken, vanwege dit personeelstekort. Deze onverantwoorde beslissing van minister Beke heeft mee geleid tot de drama’s in de woonzorgcentra. Amnesty International kwam tot de conclusie dat de mensenrechten er werden geschonden. Maar niemand nam verantwoordelijkheid voor deze schande.

De recepten die politici nu voorschotelen, zijn niet meer dan wat tijdelijk oplapwerk. Een beetje extra investering hier, een klein potje met wat middelen daar en de sterke arm der wet tegen degenen voor wie het teveel wordt. We hebben meer nodig dan symptoombestrijding. We moeten de kern van het probleem aanpakken. Wie controleert het licht aan het einde van de tunnel?

Ondertussen zijn we in een fase beland waar er licht aan het einde van de tunnel zou moeten zijn. Helaas is het kapitalisme opnieuw een obstakel om zo snel mogelijk uit die tunnel te geraken. De hele patentwetgeving, die

een hoeksteen is van de kapitalistische logica, heeft dramatische gevolgen. Een democratische planning van een farmaceutische sector in publieke handen zou het mogelijk maken om nu in elk farmaceutisch bedrijf een gecontroleerd en veilig bevonden vaccin te produceren. Met de huidige technologische mogelijkheden zou de hele wereldbevolking in een mum van tijd kunnen gevaccineerd worden. Onder het kapitalisme is dat echter niet mogelijk. We zijn afhankelijk van die bedrijven die reeds goedgekeurde vaccins kunnen leveren terwijl de rest van de productiecapaciteit onbenut blijft. Elke vertraging in de verspreiding van vaccins geeft het virus de kans om te muteren met alle gevolgen van dien. Als het nog twee jaar duurt voor de hele wereldbevolking beschermd is, zullen we dan nog enkele rondes van vaccinaties nodig hebben tegen de nieuwe variaties? Voor Big Pharma geen probleem: zo passeren ze nogmaals langs de kassa ten koste van onze gezondheid. Systeem faalt

Politieke verantwoordelijken hebben een brokkenparcours gereden het voorbije jaar, het kapitalisme maakte

het onmogelijk om de samenleving en vooral de zwakkeren te beschermen. Om de aandacht hiervan af te leiden en in een poging hun publiek imago te redden, overcompenseerden diezelfde politici met een hard, repressief beleid. Niet tegen de grote multinationals die garen sponnen bij de crisis en zij die de winsten op ons leed incasseren. Nee, hun zware coronaboetes troffen vooral de lagere sociale klassen. Bewoners van grote villa’s met tuinen zo groot als voetbalvelden hadden voldoende private ruimte om een luchtje te scheppen wanneer ze wilden, te sporten, te ontspannen en vrienden te ontvangen in de buitenlucht. Bewoners van de armste, dichtstbevolkte wijken in de grote steden moesten richting publieke ruimte om datzelfde te doen. In die publieke ruimte werd regelmatig buitensporig hard en repressief opgetreden door de politie. Grote bedrijven krijgen bij het overtreden van coronamaatregelen enkel een waarschuwing, de minister die verantwoordelijk is voor de gedocumenteerde schendingen van de mensenrechten in de woonzorgcentra is nog altijd aan de bak. Jongeren die met vijf een broodje eten of in de keuken van hun gemeenschappelijk kot staan, krijgen boetes van honderden euro.

Voor de sociale gevolgen van de harde lockdownmaatregelen was er heel weinig aandacht. Wachtlijsten kennen ongeziene proporties, huishoudelijke drama’s vermenigvuldigen zich, mensen in nood worden onzichtbaar, jongeren worden een sociaal leven ontnomen. Er werden bitter weinig middelen geïnvesteerd in het creëren van veilige omstandigheden om alle jongeren toch een sociaal, cultureel en sportief leven in de buitenlucht te bieden. Dit heeft een impact op de draagkracht om de geldende maatregelen te respecteren. De recepten die politici nu voorschotelen zijn niet meer dan wat tijdelijk oplapwerk. Een beetje extra investering hier, een klein potje met wat middelen daar en de sterke arm der wet tegen degenen voor wie het teveel wordt. We hebben meer nodig dan symptoombestrijding. We moeten de kern van het probleem aanpakken. Er zijn massale investeringen nodig in zorg. We hebben vooral een farmasector nodig in publieke handen. Medicijnen, vaccins en beschermingsmateriaal moeten worden geproduceerd volgens gezondheidsnoden in plaats van winsthonger. Het systeem heeft gefaald. Weg met het systeem. Weg met het kapitalisme.

Gezondheidscrisis doorprikt liberale dogma’s… Het wordt teveel voor Gwendolyn Rutten

E

ind januari verscheen een opmerkelijk standpunt van Gwendolyn Rutten, de vorige voorzitter van de liberale partij Open Vld. Rutten stelde op Twitter: “Covid-19 vaccins zouden publiek goed moeten zijn. Geen patenten, geen monopolies. In plaats van samenlevingen te verdelen: deel de kennis, stel ze open, maak het beter. Openheid als antwoord op frustraties, lockdowns en de tol van mensenlevens.” Als zelfs de liberalen afstand moeten doen van neoliberale orthodoxie…

door een farma-arbeider Maxime Prévot, voorzitter van het zinkende schip CDH, de Franstalige christendemocraten, stelde begin februari: “Zelfs op het hoogtepunt van een wereldwijde gezondheidscrisis blijven economische belangen voorrang krijgen, wat onaanvaardbaar is. Er is een reële capaciteit om productiemiddelen te mobiliseren. We hebben in 2008 miljarden kunnen mobiliseren voor de banken, en dat is legitiem. We moeten vandaag het farmaceutische netwerk mobiliseren.” Dit is een erkenning van de grenzen van het kapitalisme en het falen van de ‘vrije’ markt.

Laten we echter niet van stapel lopen: de fundamentele doelstelling van deze liberale politici blijft het verzekeren van het voortbestaan van het kapitalisme en de winsthonger van het grootkapitaal. De angst dat de crisis de tegenstellingen van het systeem blootlegt en dat de politieke en sociale spanningen onhoudbaar worden, maakt dat zelfs overtuigde neoliberalen zich tot de staat wenden. De grote bedrijven gaan door de crisis als een cocaïneverslaafde die is uitgenodigd voor een feestje ten huize van Pablo Escobar. Pfizer, bijvoorbeeld, schat dat zijn vaccin tegen 2021 een omzet van 15 miljard dollar zal bereiken. Veel werkenden zijn daar verontwaardigd over en dat

Pfizer schat dat zijn vaccin tegen 2021 een omzet van 15 miljard dollar zal bereiken. is heel normaal. Laten we duidelijk zijn: zolang de aandeelhouders aan de macht blijven, zal er niets fundamenteel worden opgelost. Het vaccin moet zeker een publiek goed zijn. Als er geen winst mee kan worden gemaakt, zal het voor de aandeelhouders van Big Pharma echter veel minder interessant zijn en zullen we geen stap verder komen. Laten we van het vaccin een publiek goed maken en ons de middelen geven om het te produceren door de farmaceutische sector te nationaliseren, van onderzoek tot productie. Zo zou een ambitieuze vaccinatiecampagne mogelijk zijn en zouden de enorme winsten van de farmaceutische sector gebruikt worden om de gezondheidszorg en de openbare diensten te financieren.


4

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Zonder ons geen winsten! Strijd opvoeren voor echte loonsverhogingen

O

p 12 februari werden in heel wat bedrijven sensibiliseringsacties gevoerd over het Interprofessioneel Akkoord (IPA). Dat akkoord bepaalt hoeveel onze lonen maximaal mogen stijgen. De komende twee jaar zou dit amper 0,4% mogen zijn. De woede over een dergelijke stilstand van de lonen is groot. De Covid19-maatregelen zorgden voor onzekerheid over het type actie, maar er waren pamflettenacties en zelfs werkonderbrekingen.

Bazen bepalen de regels De loonwet legt een dwingende loonnorm op en bepaalt de wijze waarop de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven het advies inzake loonnorm moet berekenen. Er scheelt heel wat aan die berekening. Zo wordt er rekening gehouden met een verwachte loonstijging in de buurlanden met 3,7%. Het is echter niet duidelijk hoe de CRB bij dat cijfer komt. Vervolgens wordt de verwachte indexstijging (2,8%) afgetrokken, een betwistbare ‘correctieterm’ van 0,1% en een willekeurig bepaalde ‘veiligheidsmarge’ van 0,5%. Een aantal voordelen aan de bazen wordt niet meegerekend in de zogenaamde ‘concurrentiepositie’ tegenover de buurlanden. Deze loonwet is in 1996 ingevoerd onder de regering-Dehaene van christendemocraten en sociaaldemocraten. Onder de regering-Michel werd deze wet verder verstrengd. Het resultaat is een wet geschreven op maat van de bazen. Zij bepalen de regels, inclusief de mogelijkheden om vals te spelen, en doen elke kritiek daarop af als ‘onwettelijk’. Wij aanvaarden deze dwangbuis niet en eisen een akkoord dat een minimum is voor alle sectoren.

door Thomas (Gent)

Pamflettenactie bij Eastman in Gent op 12 februari Meer koopkracht is nodig

Alle financiële instanties en autoriteiten, zelfs de meest harde liberalen, erkennen dat het besparingsmodel minstens tijdelijk verlaten moet worden. De bazen willen de extra middelen echter voor zichzelf en hun aandeelhouders houden. Wat zou de economie het meest stimuleren: extra winsten die doorgesluisd worden naar belastingparadijzen of extra koopkracht die meteen leidt tot meer uitgaven in onder meer de horeca zodra deze terug open kan? De bazen gebruiken het argument van de sectoren in moeilijkheden, maar ondertussen zegt topbankier Rasière van Belfius dat er gerust wat cafés en restaurants mogen verdwijnen. De banken werden in 2008 gered met publieke middelen, maar zijn de eersten om kleine zelfstandigen die het vandaag moeilijk hebben de nek om te wringen. Neen, van de bazen en hun managers hebben wij geen lessen in solidariteit te krijgen. Echte loonsverhogingen zouden daarentegen een

uitstekende maatregel zijn om de koopkracht en dus de bestedingen in sectoren in moeilijkheden te ondersteunen. Als de bazen dan toch met het argument van solidariteit schermen, kunnen ze misschien het ABVV-idee opnemen van een solidariteitsfonds om de laagste lonen op te trekken door van alle werkgevers daar een bijdrage voor te vragen? De tien rijkste mannen ter wereld zagen hun gezamenlijke rijkdom met 500 miljard dollar toenemen tijdens de pandemie. Heel wat werkenden die essentiële beroepen uitoefenen, in de zorg, schoonmaak, distributie of transport, daarentegen verdienen bruto minder dan 14 euro per uur en moesten in de pandemie extra hard werken voor een laag loon. Het gebrek aan middelen voor zorg, onderwijs en andere openbare diensten leidt tot tekorten en spanningen. Een record aantal mensen kan niet meer mee en is ziek. Het antwoord van de bazen daarop is om de zieken aan te pakken, in plaats van de omstandigheden die mensen ziek maken. Nu er ruimte is voor overheidsinvesterin-

Getuigenis uit de schoonmaaksector “Ik werk al 33 jaar in de schoonmaaksector, in één van de grootste Facility-bedrijven ter wereld. Ik ben al minstens 20 jaar afgevaardigde voor de Algemene Centrale (ABVV). Binnen de Algemene Centrale is de schoonmaak één van de grootste, maar tegelijk één van de zwakste sectoren met de laagste lonen die bruto ongeveer 14 euro per uur bedragen voor de arbeiders. “Aangezien wij meestal als onderaannemers werken zonder langdurige contracten met de klanten, is er veel onzekerheid en flexibiliteit. Om te besparen en/of om meer winst te maken, zoeken de klanten meestal de goedkoopste firma’s om hun gebouwen schoon te maken. Dat gebeurt uiteraard ten koste van de werkdruk waarbij op kortere tijd meer moet gedaan worden. Burn-out en ziekteverzuim zijn schering en inslag. Musculoskeletale aandoeningen komen vaak voor: problemen met de spieren, de gewrichten, de pezen, de ligamenten en de zenuwen. “Door de pandemie is er veel economische werkloosheid, omdat klanten minder gebruik maken van hun gebouwen en deze dus minder moeten schoongemaakt worden. Anderzijds zijn er ook plaatsen waar er meer werk is, denk maar aan de ziekenhuizen of aan gebouwen waar er meer ontsmetting moet gebeuren. Ook moeten we op die plaatsen veel meer beschermingsmiddelen dragen. “Wie op economische werkloosheid staat, heeft maar 70% van het loon. Dat is al moeilijk voor wie voltijds werkt, laat staan voor wie deeltijds werkt, zoals de meeste collega’s in de schoonmaak. Het zou nuttig zijn om te strijden voor 100% loon tijdens de pandemie, in het bijzonder voor de sectoren met lage lonen. Als het geld gehaald wordt waar het zit, is dat ook mogelijk. “Mensen met lage lonen zijn nu vaak de grootste verliezers, terwijl een aantal bedrijven dankzij corona net grote winsten boekt. Verzet tegen die loonmarge van 0,4% is dan ook heel belangrijk. Die 0,4% is hetzelfde als niets en het compenseert de verliezen niet die veel werkenden hebben geleden. Er is een algemene loonsverhoging nodig, niet alleen voor de sterkere sectoren. We verdienen het om meer loon te krijgen en dat vrijwaart onze koopkracht.”

gen moeten deze gaan naar wat de werkenden en hun gezinnen nodig hebben: echte loonsverhogingen, het optrekken van het minimumloon tot minstens 14 euro per uur of 2.300 euro per maand, werkbare arbeidsomstandigheden en een programma van massale publieke investeringen in openbare dienstverlening zoals zorg, kinderopvang, onderwijs, openbaar vervoer, sociale huisvesting … Het geld hiervoor moet gehaald worden waar het zit: bij de superrijken en grote aandeelhouders. Strijd organiseren kan

De eerste actiedag op 12 februari was een voorzichtig succes. De tweede actiedag in gemeenschappelijk vakbondsfront is op 25 februari, vlak na het ter perse gaan van deze krant. Dergelijke actiedagen zijn nuttig. Het is immers niet door te lobbyen, maar door ons te organiseren dat we de loonnorm en de loonwet van 1996 kunnen breken. Ons organiseren is mogelijk. De coronamaatregelen staan sociaal verzet niet in de weg. Personeelsvergaderingen die online georganiseerd werden tijdens deze pandemie hadden soms meer aanwezigen dan voorheen. De vakbonden kunnen online militantenconcentraties organiseren met discussie over welk programma we nodig hebben in deze crisis, gevolgd door personeelsvergaderingen in zo veel mogelijk bedrijven om ons eisenplatform toe te lichten en te concretiseren. Onmogelijk? In Groot-Brittannië organiseerde de onderwijsvakbond een Zoom-meeting met meer dan 400.000 aanwezigen, waarna premier Johnson verplicht was om de scholen alsnog te

Als we strijden kunnen we winnen

Wat zou de economie het meest stimuleren: extra winsten die doorgesluisd worden naar belastingparadijzen of extra koopkracht die meteen leidt tot meer uitgaven in onder meer de horeca zodra deze terug open kan? sluiten in het belang van de veiligheid van personeel en jongeren. Zelfs binnen de huidige coronamaatregelen zijn protestacties mogelijk. Als we samen mogen komen om te werken, dan toch ook om het werk te onderbreken en ons te organiseren? De grootste kracht van de arbeidersbeweging is haar aantal. Waarom niet opbouwen naar een nieuwe actiedag met als doel om in enkele duizenden bedrijven werkonderbrekingen te houden met staande acties van collega’s die coronaproof met afstand en mondmaskers plaats vatten op een binnenplaats of voor de ingang, gecombineerd met bijvoorbeeld een videotoespraak en uitwisseling van beelden van de acties via sociale media? Een actieplan zoals dat van 2014 kan duidelijk maken dat het ons menens is. Het zou de spanningen in de regering vergroten en het kan de loonnorm en de loonwet breken.

Pamflettenactie bij BASF in Antwerpen op 12 februari

Al decennia komt de witte woede op straat met de eis voor meer personeel, betere verloning en kwalitatievere zorgverlening. Sinds het begin van de pandemie klonk deze eis opnieuw, onder meer op de acties van het collectief ‘De Zorg in Actie’. Denk bijvoorbeeld aan de actie waarbij zorgpersoneel toenmalig premier Wilmès de rug toekeerde. De acties en de brede steun voor het zorgpersoneel dwongen toegevingen af voor een bedrag van 2 miljard euro. Aan de UGent is de verhoging van de minimumlonen tot 14 euro per uur principieel goedgekeurd na een actieve campagne (zie pagina’s 1 en 5). Strijd loont! Een stevige campagne met acties en een massale betrokkenheid van collega’s, kan ons een krachtsverhouding opleveren waardoor er wel naar ons moet geluisterd worden. Als de bazen nadien toch in onze zakken willen zitten, hebben we een vertrekpunt voor nieuwe mobilisaties. Binnen het kapitalisme is elke toegeving slechts tijdelijk, de bazen zullen altijd proberen om terug te pakken wat wij bekomen door strijd. Als de aanpak van de pandemie, naast de klimaatcrisis en de economische crisis, iets aantoont, is het wel dat dit systeem niet in ons belang werkt. LSP komt op voor socialistische maatschappijverandering: een systeem waarin we met alle werkenden niet alleen alles doen draaien, maar ook beslissen hoe dat gebeurt en met een democratische planning onze noden en behoeften centraal stellen.


op de werkvloer

www.socialisme.be maart 2021

5

Strijd loont: 14 euro per uur komt er aan de UGent << Vervolg van pagina 1 De vaststelling van een breed draagvlak bracht het universiteitsbestuur ertoe om toegevingen te doen. Nog voor de staking van 8 maart 2020 werden onderhandelingen opgestart, maar er werden geen concrete toegevingen gedaan waardoor de stakingsdag gewoon doorging. In mei 2020 ging de Raad van Bestuur concreet in op één van de drie eisen van de campagne: er werd principieel toegezegd dat het personeel van de resto’s, cafetaria’s en kinderdagverblijven statutair benoemd zou kunnen worden. In september 2020 voerde de Raad van Bestuur het debat over de insourcing van de schoonmaak: het was de eerste keer sinds de uitbesteding eind jaren 1990 dat een dergelijk thema op de agenda kwam. Uiteindelijk besliste de Raad om de insourcing voorlopig niet goed te keuren, maar wel om de aanbestedingsvoorwaarden zo aan te passen dat nieuwe onderaannemers gevraagd werd om de loon -en arbeidsvoorwaarden te verbeteren om ze zo dicht mogelijk te laten aansluiten bij die van de UGent. Deze nieuwe aanbestedingsprocedure loopt nog tot eind maart 2021. Indien de schoonmaaksector niet ingaat op de vragen rond betere arbeidsvoorwaarden, komt de insourcing opnieuw op

Deze ervaring aan de UGent geeft aan hoe de ABVV-campagne Fight for €14 concreet kan ingevuld worden, en hoe er successen kunnen geboekt worden.

woordigers van VOKA, UNIZO en N-VA in de Raad stemden in. Dit toont aan dat zelfs de rechterzijde kan gedwongen worden tot toegevingen. Deze ervaring aan de UGent geeft

aan hoe de ABVV-campagne Fight for €14 concreet kan ingevuld worden, en hoe er successen kunnen geboekt worden. Door in bedrijven te organiseren, te bouwen aan een krachtsverhouding en de eis te linken aan andere verbeteringen van de werkomstandigheden, kan er een beweging opgebouwd worden waarmee we overwinningen boeken. Het was opvallend dat veel personeelsleden aan de UGent blij waren dat er met de Fight for 14€ campagne iets concreet gedaan werd op de werkvloer. Uiteraard zijn de condities op het terrein in elke sector en in elk bedrijf anders, maar syndicalisten kunnen zeker een manier vinden om ook in hun eigen bedrijf deze campagne ingang te doen vinden.

ding om extra middelen af te dwingen voor het personeel van de non-profit in Brussel en in de federatie WalloniëBrussel met de voorziene actiedagen kan gekoppeld worden aan de oproep van ‘De zorg in actie’ voor een nieuwe

nationale manifestatie in Brussel op 15 mei. Met die manifestatie worden meer middelen geëist voor alle onderdelen van de zorgsector en wordt gestreden om de zorg aan de kapitalistische winstlogica te onttrekken.

Campagne ROSA op de actie van 9 maart 2020 (foto: Jean-Marie Versyp)

de agenda. In februari 2021 tenslotte stemde de Raad van Bestuur principieel in met het optrekken van de laagste lonen. Hiermee zijn dus alvast twee van de

drie eisen van de campagne ingewilligd, en is de derde eis in behandeling. Trouwens: de verhoging tot 14 euro per uur werd in de Raad van Bestuur unaniem goedgekeurd: ook de vertegen-

De Brusselse non-profit in actie

H

et personeel van de Brusselse non-profit en de vakbonden vragen van de Brusselse Gewestregering 100 miljoen euro extra per jaar, waarvan 60 miljoen euro voor de verhoging van de barema’s met 6% (nadat deze in lange tijd niet meer verhoogd werden), 6 extra verlofdagen met compenserende aanwervingen, meer personeel en een eindeloopbaanregeling.

door Boris (Brussel) De non-profit in de regio omvat rusthuizen (80% van de rusthuizen), hulp voor mensen met een beperking, centra voor geestelijke gezondheidszorg, thuishulp … Dit betekent dat een groot deel van dit personeel al vanaf het begin van de gezondheidscrisis in de frontlinie staat. Het aanvankelijke gebrek aan beschermingsmiddelen ging gepaard met een onhoudbaar werktempo door een gebrek aan personeel en een tekort aan middelen. Gezien de bijzonder lage lonen en slechte arbeidsvoorwaarden is er in Brussel een ernstig tekort aan personeel. Een consistente opwaardering van deze beroepen is noodzakelijk om daar verandering

in te brengen. De Brusselse regering heeft slechts een verhoging van de middelen met 7,5 miljoen euro voorzien in 2021, waarbij dit bedrag zou oplopen tot 30 miljoen in 2024. De regering probeert de onderhandelingen over een akkoord in dat keurslijf te steken. Dit is onaanvaardbaar voor het personeel. Op 15 januari en 12 februari waren er werkonderbrekingen en stakingen. Een volgende actiedag is gepland op 16 maart. Met het draagvlak onder de bevolking en de dynamiek van de acties van het zorgpersoneel, waarin het collectief ‘De zorg in actie’ een centrale

rol speelt, zijn er al extra middelen afgedwongen voor de zorg op federaal, Vlaams en Waals niveau. De middelen zijn echter nog steeds onvoldoende in verhouding tot de behoeften. Wat er extra komt, volstaat niet als compensatie voor de besparingen uit het verleden. Voor het personeel in de zorg en de sociale sector in Brussel en de federatie Wallonië-Brussel zijn er amper extra middelen voorzien. De vakbonden spreken over borrelnootjes. De laatste ‘Sociale thermometer’ van ziekenfonds Solidaris geeft aan dat acht op de tien mensen uit de gezondheidscrisis afleidt dat de overheid een deel van haar verantwoordelijkheid voor de bescherming van de bevolking heeft laten varen. Dit is in de eerste plaats te wijten aan het gebrek aan financiële middelen voor de gezondheidszorg en de lonen van het zorgpersoneel. 86% is voorstander van een drastische uitbreiding van de publieke middelen voor de zorgsector. De opbouw van een krachtsverhou-

Kledinghandel in problemen

Golf van herstructureringen tijdens pandemie

I

n onze septemberkrant vestigden we al de aandacht op de wijze waarop kledingwinkelketens in de context van de gezondheidscrisis druk zetten op het personeel om de winsten in stand te houden of te verhogen. Het is niet alleen een kwestie van extreme uitbuiting van arbeiders die kleding, schoenen en sportartikelen produceren in verafgelegen lageloonlanden.

door Guy Van Sinoy Ook in België, en elders in Europa, is er sprake van extreme uitbuiting van het winkelpersoneel dat deze goederen verkoopt. Veel van hen zijn vrouwen die deeltijds werken met een flexibel contract en een laag loon. Tijdens de twee perioden van gedwongen sluiting van niet-essentiële winkels vielen ze terug op een werkloosheidsuitkering. Rondkomen met een gewoon loon is al moeilijk, met een uitkering van 70% van dat loon wordt het helemaal onmogelijk. Een aantal bekende merken zoals Brantano en Camaïeu verdwenen helemaal uit de markt. Een grote keten als H&M sluit 8 winkels (onder meer in Luik, Brussel, Gent en Antwerpen)

en vermindert het personeelsbestand in andere winkels om de loonkost te drukken. Bij Sport Direct, een Britse multinational met 37 winkels en ongeveer 450 vooral jonge werknemers in België, wil de directie het aantal uren in de winkels verminderen. Voor dit bedrijf hebben de solden niet alleen betrekking op de prijs van de verkochte goederen, maar ook op de arbeidsduur en de lonen van het personeel. Er is een voorstel van een eenzijdige vermindering van het aantal uren dat in de arbeidsovereenkomsten vermeld is. In Wallonië en Brussel werd er reeds in gemeenschappelijk vakbondsfront gestaakt tegen deze willekeurige en onwettige maatregel. De vakbonden

CNE en SETCa eisen een arbeidsduurvermindering zonder loonverlies tot 32 uur per week in een vierdagenweek. De onderhandelingen lopen nog. In Groot-Brittannië is de vakbeweging sinds het beleid van Margaret Thatcher in de jaren 1980 sterk verzwakt. Daar gaat Sport Direct nog verder: bijna 80% van de 24.000 personeelsleden van Sport Direct heeft een ‘nulurencontract’. Dat houdt in dat personeelsleden nooit van tevoren weten of en hoeveel ze de volgende dagen moeten werken. De directie beslist daar over. Dezelfde onzekerheid geldt ook voor de duizenden werkenden die als uitzendkracht aan de slag zijn. Gelukkig hebben we in België sterke vakbonden en betere sociale wetgeving waardoor een dergelijk asociaal beleid dat ons terugbrengt naar 19e eeuwse toestanden niet zomaar kan. Waakzaamheid en internationale solidariteit zijn echter onontbeerlijk om dergelijke sociale achteruitgang tegen te houden. Bij Sport Direct is de sociale strijd eigenlijk ook een vechtsport.


6

sociaal

de

Linkse Socialist

Mensen-zonder-papieren treden met politieke bezettingen uit de schaduw

O

nlangs begonnen mensen-zonder-papieren een politieke bezetting van de Begijnhofkerk in Brussel, kort daarop gevolgd door bezettingen aan de ULB en de VUB. Ze willen de aandacht vestigen op het lot van deze groep die “vergeten werd tijdens de pandemie.” Ze willen echte oplossingen voor de sociale en de gezondheidscrisis. Het doel van de acties is om tot een echte dialoog met de overheden te komen en om gelijke rechten te verkrijgen met de mogelijkheid om legaal in het land te werken. We spraken met Elhoucin, een activist van LSP en één van de woordvoerders van de beweging van mensen-zonder-papieren in Brussel.

interview door Eugenio (Brussel) Waarom deze politieke bezettingen?

“De keuze voor een politieke bezetting kwam er na enkele maanden van mobilisatie van de beweging van mensen-zonder-papieren. Na de eerste lockdown waren wij de eersten om de sociale strijd terug op straat te brengen. We eisten concrete antwoorden voor de 100.000 mensen-zonder-papieren die in België verblijven. De pandemie en de economische crisis treffen de meest precaire lagen van de samenleving, waaronder mensen-zonder-papieren, onevenredig zwaar.” “Velen van ons leven in onzekere en ongezonde omstandigheden en zijn, bij gebrek aan alternatieven, gedwongen om in het zwart te werken zonder enige sociale en gezondheidsbescherming. Dit is niet alleen gevaarlijk voor ons, maar voor de hele samenleving. We kunnen niet doen alsof we de pandemie het hoofd kunnen bieden als we de meest kwetsbare mensen negeren. Daarom hebben we besloten de druk op de autoriteiten op te voeren.” “De bezettingsplaatsen zijn symbolisch voor de rol die ze speelden in de strijd van de mensen-zonder-papieren. Zo was de bezetting van de Begijnhofkerk in 2009 erg belangrijk. Dat is nog geweten door veel mensen in

Campagne Solidarity eist: • Onmiddellijke en permanente regularisatie van alle mensen-zonder-papieren! • Stop straffeloos politiegeweld, stop de criminalisering van mensen-zonder-papieren! • Sociale oplossingen voor sociale problemen: er moet worden geïnvesteerd in onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting en lonen in plaats van in repressie door de politie. Belast de rijken in plaats van de armen neer te schieten! • Malcolm X zei: “Er is geen kapitalisme zonder racisme.” We moeten het kapitalistische systeem bestrijden, een systeem van economische uitbuiting van de meerderheid ten voordele van een kleine elite.

Brussel. Met de bezettingen aan de ULB en de VUB willen we vooral solidariteitsbanden smeden met de studenten en het personeel, om samen strijd te voeren. Om de sociale basis van onze beweging te verbreden, moeten we bruggen slaan naar de sociale lagen die lijden onder de gevolgen van de crisis en het beleid van de Belgische regeringen.”

Neen aan de sluiting van stationsloketten

M

inister van Mobiliteit Gilkinet beloofde forse investeringen in het spoor. Ondertussen rukt de commerciële logica in het ‘spoorbedrijf’ verder op. Het laatste voorbeeld was de aankondiging dat de loketten in 44 stations dicht moeten.

Het botste op protest van reizigers, vakbonden en burgemeesters van de getroffen gemeenten. Onder hen Jacqueline Galant, burgemeester van Jurbise en voorheen minister van Mobiliteit die in 2015 zelf de vermindering van de dotatie aan de NMBS rechtvaardigde met het argument dat dit de ‘verspilling’ zou stoppen. De minister deed eerst alsof hij niet op de hoogte was van de beslissing, maar werd publiek gecorrigeerd door grote spoorbaas Dutordoir. Het had het effect van een politieke bom: parlementairen van andere partijen hadden het over een schandaal. Ze vergaten voor de gelegenheid dat hun eigen partijen vertegenwoordigd zijn in de raad van bestuur van de NMBS. Personeel in de stations en op de treinen is belangrijk voor de dienstverlening en de sociale controle. Dat dit geen overbodige luxe is, blijkt uit het feit dat één op de drie vrouwen de trein niet durft te nemen uit angst voor seksuele agressie. Personeel is volgens de cijfers van de managers niet ‘rendabel’, maar voor de openbare dienstverlening is voldoende personeel essentieel.

Meer personeel en meer aanbod is nodig! (Foto: Liesbeth)

Bezetting van de Begijnhofkerk in Brussel. Foto: Dominique Botte Hoe kunnen we studenten en werkenden organiseren om de beweging voor regularisatie te steunen?

“Het is voor ons belangrijk om het politieke profiel van deze nieuwe bezettingen te benadrukken. Het gaat niet alleen om opvang van mensen in nood of om acties om te chanteren, zoals staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) verklaarde. We zijn hier om de politieke eisen te verdedigen die nodig zijn als antwoord op de crisis die mensen-zon-

der-papieren in ellende stort. Veel van de problemen waarmee wij te maken hebben, zijn niet uniek voor mensen-zonder-papieren, hoewel dit ons wel bijzonder hard treft.” “Het gebrek aan betaalbare huisvesting, jobs met degelijke lonen, toegang tot gezondheidszorg en sociale bescherming, of het gebrek aan kwaliteitsvol onderwijs, zijn problemen die wij delen met de meerderheid van de Belgische bevolking. Om onze beweging vooruit te helpen, is het dan ook essentieel dat we sociale eisen naar voren schuiven die beantwoorden aan

de behoeften van de uitgebuite en onderdrukte delen van de samenleving.” “De regularisatie van alle mensen-zonder-papieren zou slechts een eerste stap moeten zijn om de gezondheid en de rechten van iedereen te garanderen en om te strijden voor betere leef- en werkomstandigheden. Op basis van zo’n programma kunnen we de strijd van mensen-zonder-papieren verbinden met de strijd van werkenden en studenten en ons samen organiseren voor de omverwerping van dit economische systeem dat gebaseerd is op discriminatie en uitbuiting.”

Binnenkort een half miljoen zieken: deze maatschappij maakt ons ziek

W

e naderen stilaan de 500.000 langdurig zieken op een werkende bevolking van 5 miljoen. Liefst 36% van de langdurig zieken zit thuis met psychische aandoeningen, op de tweede plek komen spier- en gewrichtsziekten zoals rugproblemen. Het opvallendst is het grote aandeel van werkgerelateerde langdurige ziekten – de burn-outs, de depressies, de kapotte ruggen.

door Irina Dat mensen ziek worden op hun werkplaats hoeft niet te verwonderen. In de immer versnellende ratrace vallen steeds meer mensen uit de boot. De productiviteit per uur blijft stijgen, en hoe productiever je moet zijn, hoe meer energie dit kost. Dit wordt echter niet gecompenseerd door een kortere werkdag of meer recuperatietijd. Integendeel, er wordt steeds meer flexibiliteit verwacht van de werknemers en de werkdruk blijft stijgen. Het kloppen van overuren, altijd bereikbaar zijn, ook tijdens vakanties of weekends, is op veel plekken de norm geworden. Bij gebrek aan goed uitgebouwde diensten wachten thuis vaak nog een hele reeks huishoudelijke taken. Terwijl de druk, in naam van de winstmaximalisatie en het “concurrentieel blijven”, opgevoerd wordt, is de maatschappelijke kost enorm. Ziekte-uitkeringen kostten de gemeenschap in 2019 nog 9,3 miljard euro. De menselijke kost weeg nog zwaarder. Zieken krijgen te maken met het stigma van ‘nutteloze mens’ en ‘profiteur’, bovenop de financiële stress die het langdurig ziek zijn vaak veroorzaakt. De mogelijkheden om op een veilige manier naar aangepast werk te zoeken zijn beperkt. De re-integratietrajecten zijn in hun huidige vorm vaak een snelweg naar medisch

ontslag, de ziekte-uitkering kan op eender wel k moment binnen zo’n traject stopgezet worden. Heel wat langdurig zieken zien zo elk perspectief langzaamaan afbrokkelen, en hiermee ook hun gevoel voor eigenwaarde. Ze zijn allerminst de profiteurs die politici en commentatoren van hen make n , ma a r slachtoffers van een pervers systeem. Het idee “ dat we te mild zijn voor langdurig zieken”, zoals professor Stijn Baert onder andere stelde, is ronduit walgelijk. In deze retoriek blijven de werkgeve r s, e n het k apit al ist ische systeem, handig buiten beeld.

Terwijl net zij aan de basis liggen van deze epidemie, en we net voor hén veel te mild zijn. De ratrace moet aan banden gelegd worden. Dit begint met arbeidsduurverkorting mét loonbehoud en compenserende aanwervingen. De preventie op de werkplaatsen moet beter met een sterker mandaat voor de CPBW’s en vakbondsvertegenwoordigers. De bijkomende druk van huishoudelijke taken, die vandaag vaak op vrouwelijke schouders rust, kan verlicht worden door de uitbouw van degelijke diensten – waarvan het personeel op degelijke arbeidstijden en verloning kan rekenen, uiteraard. Werkbaar werk betekent ook werkzekerheid in plaats van onzekere int e r i m a r b e id . Wie toch uitvalt moet een hogere uitkering krijgen: een ziekte mag geen veroordeling tot armoede zijn. Een gezond en zinvol leven leiden, jezelf ontplooien … deze essentiële menselijke behoeften blijken alsmaar meer te vloeken met een winstgedreven economie. Laat het duidelijk zijn: de werkelijke ziekte is het kapitalisme zelf.


150 jaar geleden

www.socialisme.be maart 2021

7

18 maart 1871. Parijse Commune “bestormt de hemel”

150

jaar geleden probeerde een arbeidersopstand in Parijs een nieuwe staatsvorm op te bouwen die bekend staat als de Commune, een verwijzing naar de revolutionaire regering van Parijs die in de begindagen van de Franse Revolutie van 1789 was ingesteld. In de 72 dagen van haar bestaan, tot 28 mei, schokte de Commune de heersende klassen in heel Europa evenzeer als zij revolutionairen van toen tot nu inspireerde.

door Nicolas Croes Het oorlogsavontuur en de val van het Tweede Keizerrijk

In die tijd leefde 65% van de Franse bevolking (ongeveer 38 miljoen) op het platteland. Van de twee miljoen inwoners van Parijs was ongeveer 70% actief in de “handel en industrie.” De arbeidersbeweging bloeide op en begon meer eisen te stellen. Onder druk van strijd werd aan de arbeiders een beperkt stakingsrecht toegekend door de opheffing van het “coalitieverbod”, dat organisatie van werkenden verbood. Dat gebeurde in 1864, hetzelfde jaar waarin de Internationale ArbeidersAssociatie werd opgericht, beter bekend als de Eerste Internationale. De Franse afdeling ervan werd in 1868 opgericht. De toegevingen van het Tweede Franse Keizerrijk (1852-1870) volstonden echter niet. Naast de dreiging van de opkomende arbeidersklasse waren er nog andere ernstige politieke problemen in Frankrijk. Dat bracht keizer Napoleon III ertoe om een buitenlands avontuur aan te gaan. Op 19 juli 1870 verklaarde hij de oorlog aan Pruisen (1). Die oorlog werd een complete ramp. Anderhalve maand later capituleerde de keizer op 2 september in Sedan. De republiek werd op 4 september uitgeroepen onder druk van de menigte en de Nationale Garde die het Bourbonpaleis binnenvielen en de val van de dynastie eisten. Na de overgave van Sedan vielen de Pruisische legers en hun bondgenoten het noorden van Frankrijk binnen en belegerden Parijs vanaf 18 september. Revolutie borrelt op

De Nationale Garde zou een hoofdrol spelen in de gebeurtenissen van de Commune. Aanvankelijk was dit een burgerlijke militie. Naarmate ze groeide tijdens de oorlog met Pruisen, werd het een volksmilitie. Op 2 september 1870 werd besloten om de officieren, onderofficieren en korporaals van de bataljons van de Nationale Garde van de Seine te verkiezen. Op 4 september werd de vrijheid van meningsuiting en vergadering verworven. Kranten, clubs en diverse organisaties bloeiden op. De meesten benadrukten de voortrekkersrol van de Nationale Garde. De nieuwe Franse regering was al gauw banger voor het gewapende volk dan voor de buitenlandse troepen. Op 28 januari 1871 werd een wapenstilstand gesloten. Artikel 7 van het akkoord over die wapenstilstand stelde: “De Nationale Garde behoudt haar wapens, zij wordt belast met de bewaking van Parijs en de handhaving van de orde.” Bismarck, de sterke man van Pruisen, waarschuwde de Franse regering voor de gevaren van deze bepaling. Het duurde niet lang vooraleer

de vijanden van gisteren zich verenigden om samen hun klassenbelangen te verdedigen. De op 8 februari gekozen Nationale Vergadering had een royalistische meerderheid. Die besliste om in Versailles te zetelen in plaats van in het volkse en gevaarlijke Parijs. Voormalig minister van Binnenlandse Zaken Adolphe Thiers werd aangesteld als hoofd van de uitvoerende macht. Op 24 februari vergaderden in Parijs 2.000 afgevaardigden van de 200 bataljons van de Nationale Garde. Ze namen een motie aan waarin ze verklaarden dat de Nationale Garde zich niet zou laten ontwapenen door de regering van Adolphe Thiers. De bevolking van de

Naar aanleiding van de ervaring van de Commune brachten Marx en Engels een wijziging aan in hun bekende Manifest van de Communistische Partij. Ze stelden dat de burgerlijke staat moet worden gebroken om een andere op te bouwen, het volstaat niet om de controle over de bestaande staat over te nemen.

rest van het land werd opgeroepen om het voorbeeld van Parijs te volgen. Wat later werd een Centraal Comité van de Nationale Garde gekozen. Daarin werden geen afgevaardigden van burgerlijke bataljons opgenomen. Op 11 maart maakte de regering onverwacht een einde aan het moratorium op de terugbetaling van handelsschulden en achterstallige huurgelden dat bij het begin van de oorlog werd ingesteld. Tevens werd de vergoeding aan de leden van de Nationale Garde afgeschaft. De situatie werd explosief. De opstand

Op 18 maart 1871 rukten reguliere troepen van de regering-Thiers op naar Parijs om de wapens van de Nationale Garde in beslag te nemen. De soldaten verbroederden echter met het volk! Generaal Lecomte gaf opdracht op de menigte te schieten, maar werd door zijn eigen soldaten tegengehouden. Hij werd later terechtgesteld samen met een andere gevangene, generaal Clément-Thomas, die één van de commandanten was bij de bloedige onderdrukking van de opstand van juni 1848. Binnen 24 uur trokken de regering en de reguliere troepen zich terug in Versailles en lieten de hoofdstad over aan de opstandelingen. Dit was het begin van de Parijse Commune. Het Centrale Comité van de Nationale Garde vestigde zich in het stadhuis. De volgende dag kondigde het Comité verkiezingen voor een gemeenteraad aan. Er kwamen meteen sociale maatregelen: de bezoldiging van de Nationale Garde en het moratorium op huurgelden en afbetalingen werden hersteld. De verkiezing van een gemeenteraad vond plaats op 26 maart 1871. Meer dan 230.000 mannelijke kiezers namen eraan deel. De voorstanders van de Commune wonnen overweldigend. Op 28 maart riepen de 90 verkozenen op het plein voor het stadhuis de Commune uit, te midden van een me-

nigte van ongeveer 200.000 mensen. Onder de vele maatregelen van de Commune, kunnen we volgende vermelden: - de scheiding van kerk en staat; - maatregelen ten behoeve van het onderwijs en de opvoeding van het volk: gratis en verplicht seculier onderwijs, ook voor meisjes; - de mogelijkheid om verkozenen af te zetten: “De leden van de gemeenteraad, die onder voortdurend toezicht en controle van de bevolking staan, zijn afzetbaar en moeten rekenschap en verantwoording afleggen.” - de vervanging van het leger door de Nationale Garde, d.w.z. door het gewapende volk; - sociale maatregelen ter bescherming van huurders, werkenden, werklozen, daklozen, ... ; - de toewijzing van bedrijven die door de eigenaars zijn verlaten aan arbeiders en aan verenigingen van producenten; - gelijkheid tussen natuurlijke en ‘wettige’ kinderen. Parijs werd opnieuw belegerd, deze keer door het Franse leger. Op 21 mei begon de “Bloedige Week”: de troepen van Versailles vielen Parijs binnen, de onderdrukking was afschuwelijk, en het gaf een idee van de haat en angst van de heersende klasse voor dit embryo van een arbeidersstaat. Tussen de 20.000 en 35.000 communards of vermeende communards werden geëxecuteerd, waaronder veel vrouwen en kinderen. In 1871 en 1872 spraken de krijgsraden meer dan 50.000 vonnissen uit, waaronder verschillende doodvonnissen, dwangarbeid voor het leven en deportatie naar gevangenissen in ver afgelegen gebieden. De Commune eren door de strijd voort te zetten

Naar aanleiding van de ervaring van de Commune brachten Marx en

Engels een wijziging aan in hun bekende Manifest van de Communistische Partij. Ze stelden dat de burgerlijke staat moet worden gebroken om een andere op te bouwen, het volstaat niet om de controle over de bestaande staat over te nemen. Ze wezen ook op de vergissing om geen beslag te leggen op de tegoeden van de Bank van Frankrijk die zich in Parijs bevonden. “De heilige eerbied, waarmee men voor de poorten van de Bank van Frankrijk bleef staan, is moeilijk te begrijpen. Dit was ook een grote politieke fout. De bank in de handen van de Commune, dat was meer waard dan tienduizend gijzelaars. Het betekende de druk van de hele Franse burgerij op de regering van Versailles in het belang van vrede met de Commune.” (Voorwoord van Friedrich Engels, 1891, bij Marx’ boek ‘De burgeroorlog in Frankrijk’) Lenin en Trotski besteedden veel aandacht aan de ervaring van de Commune van Parijs in het licht van de ervaringen met de Russische Revolutie. In ‘Staat en Revolutie’ van Lenin neemt de Commune een prominente plaats in. Trotski schreef: “De Commune toont ons de heldhaftigheid van de werkende massa’s, hun vermogen zich als één blok te verenigen, hun gave van zelfopoffering in naam van de toekomst, maar tegelijkertijd toont zij ons het onvermogen van de massa’s om hun weg te kiezen, hun besluiteloosheid in de richting van de beweging, hun fatale neiging om na de eerste successen te stoppen en zo de vijand in staat te stellen zich te hergroeperen, zijn positie te herstellen.” Trotski benadrukte dat de Commune alle kansen had om op 4 september 1870 de macht te grijpen, maar dat bij gebrek aan een partij die de lessen en de ervaring samenbracht van voorbije revoluties, de strijd uit het verleden en het herhaalde verraad van de burgerlijke democratie, het initiatief aan de burgerij werd overgelaten. “Deze zes maanden waren een onherstelbaar verlies. Indien in september 1870 aan het hoofd van de Franse arbeidersklasse een gecentraliseerde partij van de revolutionaire actie had gestaan, zou de gehele geschiedenis van Frankrijk, en daarmee de gehele geschiedenis van de mensheid, een andere wending hebben genomen.” Op 18 maart kwam de macht in handen van de werkende massa’s in Parijs. Dit gebeurde zonder dat het een bewuste daad was: de vijanden hadden Parijs eenvoudig verlaten. Er ging een kostbaar moment verloren waarop de regering kon opgepakt worden voor haar vlucht uit Parijs. De ervaring van de Commune van Parijs wemelt van de lessen voor toekomstige revoluties. De beste manier om de heldhaftige opofferingen van de Communards te eren, is door hun strijd verder te zetten met een zelfde soepelheid, historisch initiatief en opofferingsbereidheid. Die elementen van de Parijse Commune maakten dat Marx bewonderend sprak over de Parijzenaars die “de hemel bestormden.” 1) Rond het Koninkrijk Pruisen werd in 1871 het Duitse Rijk gevormd. De oorlog tegen Frankrijk droeg bij tot het verenigen van de verschillende entiteiten van het Pruisische Rijk en zijn Duitse bondgenoten.


8

dossier

de

Linkse Socialist

Pleidooi voor een socialistisch I

n 2017 vond op 8 maart in Gent de eerste Mars tegen Seksisme plaats, de eerste maal sinds lang dat op 8 maart ook reëel betoogd werd in ons land. De oproep voor die mars kwam van Campagne ROSA - Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid - in de aanloop naar haar eerste oprichtingsconferentie op 12 maart van dat jaar.

dossier door Anja Deschoemacker De datum was niet lukraak gekozen, maar verwijst naar de tradities van Internationale Vrouwendag die niet zomaar een symbolische dag is in de geschiedenis van het feminisme. Deze dag van strijd kwam er oorspronkelijk op initiatief van socialistische vrouwen om een stem te geven aan de strijd van werkende vrouwen. Het was gebaseerd op het inzicht dat werkende vrouwen in hun strijd voor betere lonen niet op de steun van de officiële vrouwenbeweging konden rekenen. De leiding van die beweging bestond immers grotendeels uit figuren die wel feministisch waren, maar hun strijd beperkten tot wat binnen het kapitalisme haalbaar was. Wat nodig was, was het uitbouwen van socialistische vrouwenorganisaties die werkende vrouwen organiseren in de strijd voor vrouwenbevrijding en socialisme, twee doelen die onafscheidelijk samen gaan.

Niet het establishment feminisme van De Croo en co

O

ok vandaag verdedigen niet alle mensen die zich feminist noemen de rechten van alle vrouwen. Voor zelfverklaarde feministen als onze eerste minister blijft het allemaal hangen in symboliek, sensibilisering en in het beste geval wetgeving, maar op het vlak van de beloftes van Open VLD/MR, SP.a/PS en Groen/Ecolo rond de depenalisering van abortus en de verlenging van de wettelijke periode naar 18 weken blijft het tot vandaag wachten op resultaat.

Die establishment feministen gedragen zich alsof vrouwenrechten een cadeau zijn die hun voorgangers ons gegeven hebben. Maar er waren nooit cadeaus: alle rechten en verworvenheden waar werkende vrouwen en werkenden in het algemeen over beschikken, zijn verworven doordat vrouwen en werkenden zich hebben georganiseerd, door massabetogingen en stakingen die regeringen gedwongen hebben toegevingen te doen. Dat begrip van de noodzaak van een strijd voor de belangen van vrouwen uit de werkende klasse, ofwel socialistisch feminisme, is vandaag meer dan ooit

Volgens de VN Vrouwenorganisatie er er een reëel risico dat we teruggeworpen worden in de genderstereotypen van de jaren ‘50. actueel. De gevolgen van de pandemie en de economische crisis bedreigen immers de financiële onafhankelijkheid

van brede lagen van vrouwen. De enorme toename van het onbetaalde werk van vrouwen in het gezin, als gevolg van o.a. de sluiting van de scholen en

het uitstellen van de niet-Covid zorg, gecombineerd met het hogere job- en inkomensverlies dat vrouwen hebben geleden in het laatste jaar, leiden er

volgens de VN Vrouwenorganisatie toe dat er een reëel risico bestaat om teruggeworpen te worden in de genderstereotypen van de jaren ‘50.

Socialistisch feminisme = strijd voor eisen die de belangen van de meerderheid van vrouwen verdedigen

S

ymbolische handelingen zoals een regering die voor de helft uit vrouwen bestaat, maken geen verschil om de gevolgen van de crisis voor vrouwen te bestrijden en te vermijden dat het perspectief van achteruitgang werkelijkheid wordt. We moeten ons organiseren en de strijd voeren voor maatregelen die reële verdere emancipatie mogelijk maken. Beweren de strijd te voeren tegen seksisme en geweld op vrouwen en tegelijk toestaan dat de blinde marktwerking de financiële onafhankelijkheid van brede lagen vrouwen wereldwijd bedreigt, is pure hypocrisie.

Overal ter wereld hebben de lockdowns geleid tot toegenomen geweld binnen het gezin omdat vrouwen werden opgesloten met een gewelddadige partner. Uit meerdere studies blijkt dat ook de ernst van de gewelddaden toenam. De enorme onzekerheid - over gezondheid, dalende gezinsinkomens en jobonzekerheid - heeft ertoe geleid dat spanningen ontstonden in gezinnen en koppels die voordien nooit geweld hebben ervaren. Indien brede lagen vrouwen in de komende jaren hun werk en inkomen verliezen, zullen die cijfers van geweld zeer hoog blijven. In het laatste jaar zijn alle vormen van seksueel geweld toegenomen. Zo vermeldt de VN Vrouwenorganisatie het toegenomen cybergeweld nu we allemaal veel meer gebruik maken van allerlei internetplatformen om te werken en te studeren. De nieuwe golf van #MeToo in de wereld - o.a. in China, Frankrijk en Griekenland - toont dat er op het vlak van seksueel machtsmisbruik, o.a. op de werkplaatsen, nog een hele weg te gaan is. De “oplossingen” die werden uitgewerkt om als samenleving te kunnen blijven draaien terwijl de pandemie woedt, hebben een hele reeks negatieve bijwerkingen voor grote groepen van

Werkende vrouwen hebben nood aan de zorgsector omdat zorgtaken anders in de vorm van onbetaalde thuisarbeid op hun schouders terecht komen, maar het is tevens een belangrijke sector voor de tewerkstelling van vrouwen. werkenden en dan vooral voor vrouwen. In de essentiële sectoren werd van het personeel enorme opofferingen gevraagd. De acties van het personeel in de zorginstellingen, gestimuleerd door het actieve protest van het eerder in Brussel ontstane collectief van zorgpersoneel en bondgenoten, La Santé en Lutte (Zorg in Actie), zorgden er ondertussen voor dat zowel op federaal als op regionaal vlak loonsverhogingen en premies werden toegekend, maar de strijd voor

een fundamentele herwaardering van de zorg (gezondheidszorg en sociaal werk) blijft op de agenda staan. Er is immers weinig veranderd aan de te lage personeelsbezetting die ook al voor de pandemie een kwaliteitsvolle en voor iedereen toegankelijke dienst ondermijnde. Die lage personeelsbezetting leidde ook tot een onmenselijke werkdruk die er samen met de lage verloning toe leidt dat elk jaar verpleeg- en zorgkundigen de sector verlaten. Campagne ROSA roept dan ook samen met ‘De Zorg in Actie’ op om die strijd verder te zetten. Voor ons is dat een feministische eis: werkende vrouwen hebben nood aan de zorgsector omdat die zorgtaken anders in de vorm van onbetaalde thuisarbeid op hun schouders terecht komen, maar het is tevens een belangrijke sector voor de tewerkstelling van vrouwen. Het optrekken van de lonen voor het volledige personeel in de zorgsector, ook voor de noodzakelijke kuisploegen en keukendienst in ziekenhuizen, zou een grote groep vooral vrouwelijke werkenden uit de (kans-)armoede halen. Dezelfde logica gaat overigens op voor die andere sector die voor werkende vrouwen broodnodig is om te kunnen functioneren: het onderwijs. Ook het onderwijs was slachtoffer van vier decennia van afbraak en onderfinanciering. Het resultaat: een infrastructuur die niet meer van deze tijd is, een acuut gebrek aan leerkrachten, veel te grote klassen, een groeiende ongelijkheid waarbij de zwakste leerlingen meer en meer uitvallen en een onhoudbare werkdruk voor het personeel. Voor een solidaire samenleving waarin iedereen


www.socialisme.be 9 maart 2021

9

h feminisme Sluit aan bij Campagne ROSA!

A

l jaren is een massale anti-seksistische stemming aanwezig, vooral maar niet alleen onder jongeren. Een stemming alleen verandert echter niets, daarvoor moeten bewegingen worden uitgebouwd die actief de strijd voeren. Dat was de reden voor het opzetten van Campagne ROSA en het blijft onze voornaamste bekommernis. In ons vierjarig bestaan hebben we een belangrijke rol gespeeld in het vertalen van die stemming in concrete actie.

In de moeilijke omstandigheden van het voorbije jaar hebben we toch diverse acties kunnen voeren, gaande van solidariteitsacties met de Black Lives Matter-beweging na de moord op George Floyd, over actie aan het N-VA-kantoor in Brussel tegen de schandalige uitspraken van Bart De Wever over de uitbreiding van het recht op abortus tot de campagne voor acties in 12 steden rond 25 november, Internationale Dag tegen Geweld op Vrouwen. Op 8 maart willen we in een 15tal steden actie voeren rond de diverse eisen die hierboven aan bod zijn gekomen, acties op straat, maar ook in de scholen en werkplaatsen waar we over de nodige krachten beschikken. Op basis van die campagne willen we ook nieuwe groepen van Campagne ROSA uit de grond stampen en onze mobilisatiekracht verder uitbouwen. We zijn een inclusieve campagne die de strijd tegen alle vormen van

Campagne ROSA op de betoging van 8 maart 2020. (Foto: Liesbeth)

reële kansen krijgt om zich te ontwikkelen, is een fundamentele herwaardering van die sector noodzakelijk. Campagne ROSA heeft in januari leerkrachten, leerlingen en studenten samen gebracht om te overleggen welke actie we kunnen voeren in hun school - voor gratis menstruatieproducten op school, voor degelijke seksuele opvoeding die niet hetero-normatief is en de nadruk legt op onderlinge toestemming, zodat het onderwijs zijn steentje bijdraagt in de strijd tegen seksisme, maar ook voor die

noodzakelijke herfinanciering. Maar het effect van de crisis gaat verder dan die op de essentiële sectoren. Vandaag reeds is het jobverlies op gang gekomen en wereldwijd raakt dat job- en inkomensverlies vrouwen harder dan mannen. Gezien de sectoren waarin een golf van faillissementen worden verwacht eens de staatssteun wordt afgebouwd - o.a. toerisme, de culturele en de evenementensector, maar ook de schoonmaak van kantoren - veel vrouwen tellen, zal de werkloosheid in

de toekomst een vrouwelijker gezicht hebben dan ooit. Campagne ROSA verbindt zich ertoe mee de strijd te voeren voor individuele sociale rechten zoals het recht op een werkloosheidsuitkering, tegen de degressiviteit en tegen de te lage uitkeringen, maar ook voor een arbeidsduurvermindering zonder loonverlies om het beschikbare werk te verdelen over de beschikbare werkenden en een hoge structurele werkloosheid tegen te gaan.

Lessen uit de strijd voor het recht op abortus in Argentinië en Polen

D

e jaarovergang in Argentinië bood reden voor een groot feest: de senaat stemde op 30 december bij meerderheid de wet op vrijwillige onderbreking van de zwangerschap. Het is een overwinning van een strijd die drie generaties van vrouwen hebben gevoerd, een strijd tegen de staat, maar ook tegen de macht van de aartsconservatieve katholieke kerk.

Het is een belangrijke overwinning die ook in andere Latijns-Amerikaanse landen zijn effect zal hebben. Zo is in het Chileense Congres het proces om te komen tot een wet opgestart. De strijd moet worden gevoerd voor het recht op abortus in het hele continent. Maar naast redenen voor feest blijven er redenen tot waakzaamheid. De regering nam immers niet het voorstel over van La Campaña (de Nationale Campagne voor Veilige en Gratis Legale Abortus - opgezet in 2005 als een coördinatie van de belangrijkste feministische organisaties), maar introduceerde bijvoorbeeld de mogelijkheid voor zorgverstrekkers om gewetensvrijheid in te roepen en dus te weigeren om abortus uit te voeren. Vooral in de dorpen, waar er een tekort aan dokters is, kan dat een serieuze belemmering worden. Op het laatste moment werd bescherming van de integrale gezondheid van vrouwen als geldige reden voor abortus

ingetrokken. Bovendien werd een gevangenisstraf van 3 maand ingevoerd voor vrouwen die na de legale periode abortus uitvoeren. De leiders van La Campaña, die banden hebben met de regerende partij, lieten na rond deze beperkingen te mobiliseren, wat maakte dat de regering enkel onder druk stond van de anti-abortusgroepen. De jonge generaties vrouwen die zich de laatste jaren in deze strijd hebben gegooid, zullen zich echter niet snel laten afschrikken. Hen organiseren in een campagne om te verzekeren dat de wet op de best mogelijke manier wordt uitgevoerd, zal noodzakelijk zijn, maar niet voldoende. Met hen zal ook de strijd moeten worden gevoerd om te voorkomen dat de rekening van de huidige crisis terechtkomt bij de werkende bevolking. Het uitbouwen van socialistisch feministische vrouwenorganisaties moet dan ook op de agenda staan. In Polen is de overwinning nog niet binnen bereik, ondanks de enorme en

spontane massaprotesten vorig najaar. Die protesten toonden dat een meerderheid van de bevolking steun biedt aan de beweging en haar eisen. Het ontbreekt de beweging aan een leiding die even stoutmoedig is als de massa’s vrouwen die spontaan op straat kwamen en er de val van de regering eisten. ROSA Polen riep in de beweging op tot een algemene staking en tot de vorming van lokale stakingscomités om de druk op de regering op te voeren. Een algemene staking was mogelijk, wat blijkt uit de vele voorbeelden van spontane solidariteitsacties in de bedrijven ter ondersteuning van de beweging, gaande van zorgpersoneel en werknemers van het openbaar vervoer tot de steun van radicale mijnwerkersvakbonden en postpersoneel. Noch de vrouwenorganisaties, noch de vakbondsleiding deden echter een reële oproep. De beweging is momenteel terug van de straat verdwenen, maar de woede tegen het reactionaire establishment blijft. In de komende jaren zal het zaak zijn de woede rond het seksistische beleid van de regering te verbinden met al die andere eisen onder jongeren en werkenden en de beweging voor fundamentele verandering verder uit te bouwen.

discriminatie wil voeren. Zo hebben we acties gevoerd tegen homofoob geweld in Gent en willen we een rol spelen om van de Pride terug een echte protestactie te maken. We verlenen ook onze actieve steun aan de strijd voor regularisatie van mensen-zonder-papieren. We geloven dat werkende en jonge vrouwen zelf actief de strijd moeten voeren voor hun rechten en belangen, maar ook dat brede solidariteit mogelijk en nodig is. Het is zo dat ROSA in Ierland de overwinning in de strijd voor het recht op abortus mee mogelijk heeft gemaakt: ze rekenden op de brede steun van de meerderheid van de werkende bevolking in het referendum. Wil je actief de strijd tegen seksisme voeren? Wil je ook in jouw stad de actie opdrijven en de beweging uitbouwen? Dan ben je bij ons aan het juiste adres! Neem contact op om samen te kijken hoe we eraan beginnen!

Als we vechten, kunnen we winnen!

C

ampagne ROSA heeft naast veel redenen om te vechten ook twee overwinningen te vieren: het verkrijgen van het minimumloon van 14 euro voor al het personeel van de Universiteit van Gent, een strijd waaraan Campagne ROSA vanaf dag één heeft deelgenomen, in nauwe samenwerking met de ACOD-delegatie aan de universiteit. Daarnaast is er het feit dat Jeff Hoeyberghs - die Campagne ROSA aanklaagde wegens smaad omdat we zijn walgelijk seksistische uitspraken wereldwijd bekend hebben gemaakt zelf omwille van die uitspraken voor de rechter wordt gedaagd.

Het toont het belang van consequent mobiliseren. Zonder de actie van ROSA tegen de meeting van het KVHV waar Jeff zijn walgelijke ding kon doen, zouden zijn uitspraken geruisloos gepasseerd zijn. Enkel door de woede concreet te organiseren en op straat te brengen kan de druk op justitie en op politici worden opgedreven. Het toont ook het belang van het opbouwen van strijd rond concrete eisen die reële verandering teweeg kunnen brengen en niet te blijven hangen in algemene principes. De strijd voor een 14 euro minimumloon zou voor grote groepen vrouwen een enorm verschil maken en verbindt de vrouwenstrijd met de strijd van de arbeidersbeweging. Het is deze eenheid die dergelij-

ke eisen kan afdwingen. Campagne ROSA zal blijven op die nagel kloppen: eerder dan symbolische vrouwenstakingen roepen we op tot de opbouw van eenheid en solidariteit op de werkvloer in de strijd tegen alle vormen van discriminatie, voor echte feministische stakingen die de volledige kracht van de arbeidersbeweging gebruiken om overwinningen te kunnen boeken. Dit jaar wordt het door de restricties moeilijk om tot reële stakingen te komen. Een geslaagde staking komt immers niet uit de lucht vallen, maar moet concreet worden opgebouwd. In de komende jaren zullen we samen met strijdbare vakbondsmilitanten de strijd voor de 14 euro verderzetten en daarvoor alle mogelijkheden aangrijpen die zich voordoen.


10

internationaal

de

Linkse Socialist

Protest in Rusland: ‘Nieuwe tsaar? Nieuw 1917’

D

e afgelopen weken waren er grote protestacties in Rusland. Het gaat voornamelijk om jongeren die actie voerden voor de vrijlating van politieke gevangenen en meer algemeen tegen het regime van Poetin. De acties begonnen na de terugkeer en de arrestatie van oppositieleider Alexej Navalni. Een groot aantal betogers werd opgepakt. De medestanders van Navalni kondigden aan dat er geen nieuwe protestacties komen omdat ze zich op de parlementsverkiezingen van dit najaar willen concentreren.

Navalni

Oppositieleider Navalni is een zakenman die zijn politieke loopbaan begon als een rechtse, zelfs extreemrechtse liberaal. De afgelopen jaren maakte hij een bocht: hij nam steeds meer afstand van zijn antimigrantenstandpunt en concentreerde zich op de strijd tegen de corruptie van de heersende elite. Deze bocht weerspiegelt op populistische wijze een verandering in het bewustzijn van de jongeren in Rusland. De jongeren schuiven naar links op omdat ze genoeg hebben van de hoge onderwijskosten, de onzekere lonen en de algemene stagnerende en reactionaire politieke situatie. Ze zetten zich af tegen de zogenaamde ‘systeempartijen’, waaronder de Communistische Partij, die Poetin aan de macht houden. Het is deze verandering in het bewustzijn die Navalni eveneens doet opschuiven. Vorig jaar verklaarde hij Bernie Sanders in de VS te steunen. Nadat hij vergiftigd werd, verbleef Navalni vijf maanden in Duitsland voor behandeling. Hierna keerde hij naar Rusland terug, waar hij meteen werd opgepakt. De volgende dag publiceerde Navalni een video over corruptie in de familie van Poetin met beelden van een paleis dat volgens hem speciaal voor Poetin was gebouwd en meer dan een miljard dollar kostte. De video werd binnen het uur door meer dan een miljoen mensen bekeken. Sotsialisticheskaya Alternativa heeft geen illusies in Navalni: hij is in wezen een liberale en pro-kapitalistische politicus zonder een programma dat de problemen van de Russische samen-

Spandoek van Sotsialisticheskaya Alternativa (Socialistisch Alternatief): ‘Nieuwe tsaar? Nieuw 1917’

leving kan oplossen. Tegelijk zien we in het groeiende protest een kans om de discussie aan te gaan over wat wel nodig is om tot fundamentele verandering te komen. Dat doen we onder meer met eisen als de verhoging van het minimumloon tot 300 Roebel per uur, gratis zorg en onderwijs. We delen het protest tegen het corrupte regime van ‘tsaar’ Poetin en gebruiken affiches en spandoeken met de slogan: “Nieuwe tsaar? Nieuw 1917.” Daarmee verwijzen we naar de Russische Revolutie die in 1917 een einde maakte aan het dictatoriale bewind van de Romanovs. Protestbeweging

Op 23 januari werd in meer dan 100 steden betoogd: van Vladivostok in het Verre Oosten tot Kaliningrad aan de Oostzee, van Magadan en Moermansk via Jakoetië (waar het min 50 gra-

den was) tot het zonnige Sotsji aan de Zwarte Zee en Sebastopol op de Krim. Soms ging het om honderden mensen, vaker om duizenden. In Sint-Petersburg werd de Nevski Prospect bezet door betogers, een beeld dat aan 1917 deed denken. In Moskou waren er volgens persbureau Reuters 40.000 betogers. Dat is minder dan in 2012, maar nu werd in heel het land geprotesteerd. Wellicht was dit de grootste actiedag in Rusland sinds de val van de Sovjet-Unie. Er was veel politierepressie, maar de betogers verzetten zich tegen de politie. De jonge betogers gingen soms zelf in het offensief. Zo kreeg de politie in Moskou te maken met een spervuur van sneeuwballen. Het team rond Navalni kondigde aan dat er geen nieuwe protestacties zouden volgen om alle aandacht op de verkiezingen van dit najaar te vestigen. Bij vorige verkiezingen was er een

De aankondiging van de opschorting van straatprotest werd door velen met ontsteltenis onthaald. Het toont het belang van democratisch georganiseerde comités om het protest te organiseren. oproep om ‘slim’ te stemmen: voor de best geplaatste kandidaat om de partij “Verenigd Rusland” van het Kremlin te verslaan. Het zorgde voor steun aan gevestigde kandidaten die pro-Kremlin of liberaal pro-kapitalistisch zijn. De aankondiging van de opschorting

van straatprotest werd door velen met ontsteltenis onthaald. Het toont het belang van democratisch georganiseerde comités om het protest te organiseren. Onder druk van onderuit waren er toch acties, zoals fakkelprotesten op binnenplaatsen. In enkele steden waren er nog andere protestacties. In Kazan aan de Wolga was er een toegelaten protest waarna zeven leden van Sotsialisticheskaya Alternativa werden opgepakt. Eén van hen, Dzhavid, bracht zeven dagen in de cel door. Plaatselijke sympathisanten zorgden ervoor dat Dzhavid behoorlijk te eten kreeg, iets wat de politie niet doet. In het protest verdedigt Socialistisch Alternatief de noodzaak van een breuk met het kapitalisme. Als we corruptie, autoritair bewind en armoede willen verslaan, dan hebben we een socialistische strijd nodig, onafhankelijk van de pro-kapitalistische krachten.

Avondklokrellen in Nederland

N

ederland is een land dat niet vaak met rellen wordt geassocieerd. Toch hebben de avondklokrellen van januari nog lang op zich laten wachten. De drie weken durende avondklok was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen.

De maatregel zelf heeft brede steun, men begrijpt de noodzaak om het besmettingspercentage terug te dringen voordat de Britse variant Nederland treft, maar na jaren van privatiseringen van publieke diensten, waaronder gezondheidszorg door conservatieven, liberalen en sociaaldemocraten, is het vertrouwen in de overheid op een dieptepunt aangeland. In Nederland zijn de vakbonden al decennialang gericht op deals met de bazen zoals tot uiting komt in het ‘poldermodel’. De sociaaldemocratie speelde een verraderlijke rol bij het opleggen van bezuinigingen en zelfs de Socialistische Partij drukte het ”marxisme” weg, onderdrukte degenen die zich daartegen verzetten (ROOD bijvoorbeeld) en omarmde de afgelopen twee decennia een positie van klassensamenwerking (samenwerking zoeken met neoliberale partijen, zoals de VVD in Amsterdam en Arnhem). Tegelijkertijd komt schandaal na schandaal aan de oppervlakte waarbij de rijken zichzelf helpen en de armen worden vervolgd. Daardoor be-

gon rechtse propaganda de protesten te domineren. De PVV van Wilders is geneigd de COVID-maatregelen te steunen, Forum voor Democratie, verzet zich ertegen. “Trumpisme op klompen” om zo te zeggen. Ondertussen speelden kleine rechtse groeperingen een rol bij het organiseren van eerdere protesten, maar de huidige rellen zijn een allegaartje van rechtsextremisten, ‘vrijheidsstrijders’ en gefrustreerde jongeren, uitgesloten van scholen, banen en huizen. Ze gaan de confrontatie aan met een gemeenschappelijke vijand, de staat en organiseren zich voornamelijk via sociale media. De voedingsbodem voor de rellen is de grimmige situatie waarmee jongeren in veel gebieden en armere buurten worden geconfronteerd. 30% van de Nederlandse beroepsbevolking werkt in onzekere banen, het hoogste aantal van Europa. In de huidige situatie krijgen ze alleen laagbetaalde banen met weinig werkzekerheid als ze die al kunnen vinden. Het onderwijs is duur en de kwaliteit is

laag, ook aan de universiteiten. Het woningtekort is enorm en de huren zijn onbetaalbaar. Jongeren hebben moeten accepteren dat er helemaal geen hulp van de overheid is om hun problemen op te lossen. En er is flagrante discriminatie van mensen met een andere achtergrond. Werknemers, vooral jonge werknemers, beseffen dat ze geen steun van de staat krijgen. Het enige wat ze krijgen zijn blauwe enveloppen

van de belastingdienst. Het schandaal rond de toeslagen maakte duidelijk dat de overheid op gewone mensen jaagt zonder enige rechtvaardiging. Covid kwam daar bovenop en legde de rampzalige resultaten van jaren van neoliberale bezuinigingen bloot. De levering van voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen was een mislukking, aangezien de overheid rekende op de goodwill van particuliere bedrijven. Dit wordt nu herhaald

met vaccins waarvoor geen serieus plan voor massale vaccinatie kan worden uitgewerkt. De rellen komen niet als een verrassing. Ze zaten er al jaren aan te komen. Zowel op het platteland, in vissersdorpjes als in steden. Helaas bieden de rellen geen perspectief. Het is een opstand, maar een blinde, gericht op de verkeerden. Deze gevaarlijke mix van gefrustreerde jeugd en extreemrechts moet worden bestreden. Alleen strijd en organisatie werpen vruchten af. De vakbonden en de linkse partijen zijn niet in staat verbinding te maken met nieuwe lagen op basis van hun aanpak van klassensamenwerking. Als vakbondsleiders en linkse partijen de schuld zouden leggen waar die echt ligt, bij de grote farmaceutische bedrijven, de markt en het winstsysteem, zou deze energie kunnen worden gebruikt voor een positieve strijd in het belang van arbeidersgezinnen. We hebben een echte socialistische partij en strijdbare vakbonden nodig. Tijd om een socialistisch alternatief op te bouwen.

Lees meer op socialistischalternatief.nl


internationaal

www.socialisme.be maart 2021

11

Indische boerenacties tegen rechtse regime van Modi

W

ekenlang al is er massaal boerenprotest in India. De aanleiding zijn de liberaliseringswetten waarmee het regime van Narendra Modi de landbouw verder wil openen voor big business. Tegelijk gaat de hindoe-nationalistische regering van de BJP, de partij van Modi, in het offensief tegen de werkenden met grootschalige privatiseringsplannen voor onder meer de spoorwegen, banken en havens. Het protest hiertegen wordt breed gedragen. Het regime antwoordt met repressie.

door Geert Cool Goed georganiseerd verzet

Wie dacht dat Modi almachtig is, vergist zich. Het boerenprotest is al bezig van in het najaar en het kan nog maandenlang doorgaan. Het is bijzonder goed georganiseerd met actiecomités in de dorpen, afwisseling van wie op de protestacties blijft waarbij het werk op het land ondertussen verdeeld wordt onder de andere boeren. Protestsites worden constant bevoorraad van voedsel en andere benodigdheden. De samenwerking tussen de landbouwers is enorm en bijzonder efficiënt. Het protest richt zich tegen drie wetten die de landbouw verder openen voor grote bedrijven. Het gaat onder meer over de afbouw van het publieke marktsysteem waarbij een minimale prijs voor geoogste producten wordt

Lokale actiecomités zouden de eisen verder kunnen verfijnen en de betrokkenheid zo groot mogelijk maken, waardoor zowel repressie als pogingen tot verdeeldheid minder effect hebben. gegarandeerd. Die minimale prijs volstaat vandaag amper om rond te komen: armoede en ellende zijn alomtegenwoordig op het platteland. Elk jaar zijn er duizenden boeren die zelfmoord plegen omdat ze geen uitweg zien. Leden van boerenorganisaties trokken van dorp tot dorp om de maatregelen uit te leggen en het protest ertegen te organiseren. Vooral in het noorden

van India, in de provincies Punjab en Haryana, was er een grote actiebereidheid. De boeren trokken naar Delhi, omdat daar alle beslissingen genomen worden. “Delhi moet naar ons luisteren, we zullen Delhi doen luisteren,” verklaarden de boeren. Ze werden aan de invalswegen gestopt met traangas en repressie. Alle mogelijke excuses werden gebruikt door de autoriteiten: van Covid-19 tot de nationale kwestie, waarbij de Sikhs uit Punjab als landverraders werden voorgesteld. Er werden protestkampen opgezet en de boodschap van de protesterende boeren vond ingang in heel het land. Solidariteit tegen repressie

De dynamiek van het boerenprotest was belangrijk in het succes van de algemene staking van de vakbonden eind november. Toen legden 250 miljoen mensen het werk neer! Hiermee werd het aantal stakers van januari 2020 geëvenaard, ondanks de impact van Covid-19 en tegelijk omwille van de gevolgen van de pandemie in een land waar een groot deel van de bevolking geen of amper toegang heeft tot gezondheidszorg. De impact van het beleid in dienst van big business vergroot de jobonzekerheid en bouwt de openbare diensten verder af. De strijd van de werkenden en die van de boeren is dezelfde. Op 26 januari, de nationale feestdag van India, trokken duizenden boeren met hun tractoren naar Delhi. Een poging tot verbod van deze tractorparade werd verworpen door het Hooggerechtshof, dat eerder ook de drie wetten opschortte met als reden dat er onvoldoende dialoog was geweest. Een verbod lukte niet, waarop de repressie en provocaties werden opgevoerd. Een deel van de boeren werd naar het Rode Fort geleid waar bij wijze van provocatie een nationalistische Sikh-vlag werd gehesen. Het

protest werd voorgesteld als ‘rellen’. Honderden boeren werden opgepakt zonder dat hun familie op de hoogte werd gebracht. Rond de protestkampen aan de rand van de stad werd het internet afgesloten. De regering ging in het offensief met als doel de boerenbeweging te isoleren en twijfel te zaaien onder lagen die vanop enige afstand sympathiseerden met het protest. Om dit te doorbreken, is het belangrijk dat de beweging zich niet beperkt tot Delhi. Maandenlang actie voeren vanuit protestkampen, eventueel aangevuld met hongerstakingen, kan nuttig zijn, maar voor een krachtsverhouding is het essentieel dat de beweging zoveel mogelijk lokaal georganiseerd wordt. International Socialist Alternative, dat pas begint met een werking in India op te bouwen, stelde de noodzaak van zoveel mogelijk lokale acties van werkenden en boeren uit solidariteit met het boerenprotest en om de eigen eisen naar voren te schuiven. Lokale actiecomités zouden de eisen verder kunnen verfijnen en de betrokkenheid zo groot mogelijk maken, waardoor zowel repressie

als pogingen tot verdeeldheid minder effect hebben. Dat de autoriteiten hier bang voor zijn, blijkt uit de repressie tegen heel wat pogingen tot lokale solidariteitsacties. Covid-19 wordt vaak als excuus voor die repressie gebruikt, terwijl het in werkelijkheid gaat om het stoppen van een actieve organisatie van de solidariteit. Heel het systeem moet weg

De betrokkenheid van de arbeidersbeweging is essentieel: de werkenden hebben de economische macht om alles te stoppen door het stakingswapen in te zetten. Bovendien worden ze met dezelfde aanvallen bedreigd. Na de spoorwegen wil de regering-Modi ook onder meer de banken privatiseren. Deze waren sinds de massabewegingen in de jaren 1970 genationaliseerd en ze vormen tot op vandaag een bastion van vakbondsactiviteit onder het personeel. Op 15 en 16 maart is een 48-urenstaking tegen de privatisering gepland. De boeren en werkenden strijden tegen hetzelfde beleid dat de winsten van de grote bedrijven centraal stelt en

daartoe tegelijk probeert de bevolking te verdelen, op basis van onder meer religie en afkomst. Een extreemrechtse partij aan de macht is niet in het voordeel van de meerderheid van de bevolking: het asociale neoliberale beleid wordt integendeel nog opgevoerd. Op de liberale oppositie van Congress kunnen de boeren en werkenden niet rekenen. De linkse partijen winnen sympathie en electorale steun, maar rijden zich vanuit hun reformisme vast in allianties met Congress. Er is nood aan een stoutmoedig socialistisch programma, waarbij de sleutelsectoren in publieke handen onder de controle van de werkenden en de gemeenschap worden geplaatst. Dit zou een geplande aanpak van de economie mogelijk maken, inclusief van de voedselbevoorrading, op basis van de noden van de bevolking. De beschikbare rijkdom, technologische kennis en mogelijkheden planmatig aanwenden in het belang van de meerderheid van de bevolking, is de enige manier om de levensstandaard van miljoenen Indiërs te verbeteren. Dit betekent opkomen voor een socialistische samenleving.

Massaal protest na staatsgreep in Myanmar zal beslissend zijn

D

e bevolking van Myanmar komt massaal op straat uit protest tegen de militaire staatsgreep in het land. Ondanks Covid-19 en ondanks de repressie door de autoriteiten groeit de beweging aan. Als de militairen dachten dat ze zomaar met hun staatsgreep zouden wegkomen, vergisten ze zich. Het protest zal beslissend zijn.

Originele zelfgemaakte protestborden zijn sinds de klimaatbetogingen van 2019 niet meer weg te denken.

Het leger va n Mya n ma r (de Tatmadaw) ging op 1 februari, de dag voor het aantreden van het nieuwe parlement, over tot een staatsgreep. De noodtoestand werd uitgeroepen, de resultaten van de parlementsverkiezingen van november 2020 ongeldig verklaard en leiders van de NLD (Nationale Liga voor de Democratie) van Aung San Suu Kyi werden opgepakt. Mogelijk dacht de legerleiding dat het met de staatsgreep zou wegkomen, gezien de gezondheidscrisis in eigen land en de toenemende spanningen tussen China en de VS. Dat er niet op internationale afkeuring moet gerekend worden, bleek uit de erg voorzichtige reacties van internationale instanties. Het grootste probleem voor de legerleiding en de internationale grootmachten, in het bijzonder China, is het massaprotest. Als het protest verder ontwikkelt, zou de staatsgreep wel eens de zweep van de contrarevolutie kunnen zijn die de revolutie vooruit stuwt. De afgelopen jaren volgden Aung San Suu Kyi en de NLD een strategie van loyale samenwerking met de legerleiding. Indien de massabeweging de machtsgreep van het leger stopt, wordt het moeilijk voor Aung San Suu Kyi om die koers gewoon verder

te zetten. De staatsgreep toont immers het falen van die samenwerking. Bovendien heeft een massabeweging de neiging om meer eisen te stellen. Eens de massa’s in beweging zijn, zal de discussie over democratische rechten snel ook sociale eisen opwerpen. Beiden gaan uiteraard samen. Marxisten laten de discussie over democratie niet over aan de ‘liberale’ vleugels van de heersende klasse, maar nemen aan de strijd deel als de meest consequente democraten waarbij ze democratische eisen verbinden met de noodzaak van revolutionaire strijd voor socialistische verandering. Om succesvol te zijn, moet de beweging eigen instrumenten uitbouwen om zowel de beweging zelf te versterken als politieke en sociale eisen die eruit voortvloeien te formuleren en met een zo breed mogelijke betrokkenheid te verdedigen. Een algemene staking met stakerscomités op alle werkplaatsen en in de wijken, met een coördinatie van deze stakerscomités zou de basis kunnen vormen voor een constituerende vergadering. Dit is dringend noodzakelijk, al was het in eerste instantie maar om het protest te beschermen tegen repressie en geweld door de autoriteiten.


12

sociaal/cultuur

de

Linkse Socialist

Onrust op Wall Street: de kapitalisten in hun eigen casino aanpakken?

D

e heersende klasse en haar media hebben altijd geprobeerd de werkenden ervan te overtuigen dat als het goed gaat op de aandelenmarkt, het ook goed met hen gaat. In 2020 zagen we dat dit niet het geval was: de pandemie zorgde voor verlies van jobs en levens, terwijl de Amerikaanse aandelenmarkt fors groeide. De financiële markten zijn een casino voor de rijken die niets nuttig te bieden hebben voor de bredere samenleving.

door Bryce Callaway, Socialist Alternative (ISA in de VS) De virale campagne rond GameStop, een winkel die videospelletjes verkoopt, leek de klassieke dynamiek van Wall Street grondig te verstoren. Investeringsfondsen verloren toen gewone mensen zich via sociale media verenigden en via de app RobinHood belegden. De grote investeerders speelden daar echter al gauw op in en gokten dat de aandelen van GameStop verder zouden stijgen. Tegelijk werd beslist om de handel in onder meer GameStop te beperken. Gewone mensen konden wel verkopen, maar niet aankopen. Investeringsfondsen daarentegen konden gewoon handel blijven drijven. Wall Street versus de dorpsstraat

The Big Short was een populaire film omdat het de arrogantie van Wall Street toonde op een ogenblik dat de grote banken werden gered met publieke middelen, terwijl miljoenen mensen hun job en huis verloren. De

regering-Obama heeft nooit iemand op Wall Street ter verantwoording geroepen. Investeerders konden hun verliezen snel terugverdienen. Gewone werkenden in de VS konden zich nooit echt herstellen: onzekere jobs werden nog meer de norm en dit werd nu nog erger door Covid-19. Het is begrijpelijk dat gewone mensen zich willen verenigen om wat geld voor zichzelf te verdienen en tegelijk enkele grotere investeerders de loef af te steken nadat die zo hard geprofiteerd hebben. Sommige gebruikers van de subreddit, waar de campagne rond GameStop werd gelanceerd, stelden dat ze hun winsten zouden gebruiken om studieleningen af te betalen. De afkeer tegen investeringsfondsen is groot en terecht. Het zijn echter niet de enige actoren van het kapitalisme. Alle kapitalisten, inclusief de eigenaars van GameStop zelf, vergaren hun rijkdom door werkenden minder te betalen dan wat ze voor het bedrijf opbrengen. Een deel van

de winst die daaruit wordt gehaald, wordt verdeeld op de aandelenmarkt. Het aanvallen van investeringsfondsen door een ander bedrijf te verrijken, zoals bij GameStop, is in feite een nuloperatie voor de kapitalistische klasse. De aandelenmarkt is ongelooflijk complex en niet gericht op de werkende bevolking. Grote financiële bedrijven profiteren van geheimzinnige regels en maken gebruik van peperdure supersnelle internetverbindingen die hen handelsinformatie verschaffen lang voordat die de gewone man be-

reikt. De Robinhood-app bijvoorbeeld geeft de transacties van zijn klanten door aan grote financiële ondernemingen voordat de transacties worden uitgevoerd. Hoe Wall Street bestrijden?

Is het mogelijk om Wall Street in hun eigen casino te bestrijden? Helaas hebben de meeste mensen geen extra geld om in aandelen te steken. Kleine beleggers lopen bovendien meer risico om geld te verliezen dat ze zich niet kunnen veroorloven. Wall Street bepaalt de

regels en beschermt zichzelf. Eén van de getroffen fondsen bij GameStop, Melvin Capital, kreeg meteen een infuus van 2,75 miljard dollar om zich te stabiliseren. Grote beleggers krijgen bovendien institutionele steun. Zo ondersteunt de centrale bank de financiële markten. De echte macht van de werkenden in het productieproces ligt in de mogelijkheid om hun arbeid te stoppen en zo de bron van winsten droog te leggen. Er is nood aan een strijdbare arbeidersbeweging op zowel het syndicale als het politieke terrein. De campagnes van Bernie Sanders toonden dat miljoenen mensen zich lieten inspireren door het idee van een klassenstrijd tegen Wall Street en de miljardairs. Een massabeweging van werkende mensen is de enige methode om betekenisvolle toegevingen af te dwingen. Karl Marx zou ongetwijfeld genoten hebben van het feit dat enkele grote investeerders heel even op hun bek gingen door toedoen van de kleine man. Maar zijn analyse en voorstellen benadrukten de noodzaak van een permanente breuk met het kapitalisme, het systeem waarin de superrijke parasieten gedijen. Socialisten komen op voor een andere samenleving waarin de productiekrachten maatschappelijke eigendom zijn waarbij democratisch over hun gebruik en functie wordt beslist.

Rocks: het leven zoals het is voor jongeren in Londen

R

ocks van Sarah Gavron is een moderne coming-of-age film over het leven en de strijd van het hoofdpersonage, Olushola ‘Rocks’ Omotoso. De film speelt zich af in pre-Covid Londen, en volgt Rocks en een groep tienermeisjes in hun dagelijks leven in het multiculturele Londen van de werkende klasse.

door Shane Finnan (Socialist Party, ISA in Ierland) Al vroeg in de film laat Rocks’ moeder zowel Rocks als haar jongere broer in de steek. Dit is niet de eerste keer dat Rocks’ moeder de benen neemt. Ze heeft een verleden van geestesziekte. In een brief die Rocks krijgt, legt haar moeder uit dat ze haar “hoofd leeg moet maken” en dat “ik echt beter voor je moet zijn.” De film is zowel een realistische kijk op geestesziekte onder het kapitalisme als op wat het betekent om onder de armoedegrens te leven. Het huis van Rocks’ familie is een flat halverwege een hoogbouw. Rocks werd gefilmd in de jaren na de Grenfell-brand in Londen. Er wordt niet verwezen naar de brand, maar het precaire bestaan in een mul-

ti-etnische hoogbouw waar werkenden samenhokken, doet aan de ramp denken. Rocks gebruikt haar straatwijsheden en vooruitstrevendheid om te overleven. Ze is niet ouder dan 14 of 15 jaar en moet dagelijks uitzoeken hoe ze voor haar jongere broer kan zorgen en hoe ze de sociale diensten kan ontwijken. Ze is op de hoogte van de aard van de sociale diensten onder conservatief bewind in Groot-Brittannië. Ze is vastbesloten om niet onder toezicht te worden gesteld – in de hoop dat haar moeder na een periode van herstel weer tevoorschijn zal komen. Rocks is van de eerste of tweede generatie Nigeriaans-Engels. Zij heeft geen familie in Groot-Brittannië. Haar school is represen-

tatief voor het multi-etnische Londen. Op school ervaart ze geen racisme van haar klasgenoten. Haar beste vriendin heeft een NoordAfrikaanse achtergrond, en andere vrienden hebben uiteenlopende achtergronden, van Roma tot blanke Engelsen. Tussen de scènes door worden momenten van ontbering en de harde realiteit van het dagelijks leven van de werkende klasse in Londen vastgelegd. Of het nu gaat om groepen jonge mannen die op straathoeken staan en nergens heen kunnen, of om kransen die worden neergelegd bij de ingang van hoogbouwpoorten, de kijker krijgt een echt gevoel van leven en strijd. Naast de ontberingen is het een film over solidariteit en een band van samenhorigheid van een groep tienermeisjes. De kijker zal op sommige momenten tranen met tuiten huilen, maar raakt ook geïnspireerd door de oprechte weergave van tienermeisjes uit de arbeidersklasse met verschillende achtergronden die voor elkaar zorgen.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden. Stop de privatiseringen

Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc. De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-

ste bieder, de onrendabele worden gesloten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. a rbeidsduurvermindering en nationa lisatie

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.

Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren. Een nieuwe arbeiderspartij

Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica. Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op

basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen. Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Re volutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socia lisme en internationa lisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Arbeidersdemocr atie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme


partijnieuws

www.socialisme.be maart 2021

13

13 maart: ‘Bread and Roses Day’. Nationale ROSA-conferentie Online conferentie van 14u tot 18u op Zoom

V

oor het vijfde opeenvolgende jaar organiseert campagne ROSA na 8 maart een nationale conferentie. We verwelkomen verschillende internationale sprekers. We zullen dieper ingaan op socialistisch feminisme en bespreken de campagnes die we willen voeren en hoe we ROSA-comités kunnen opbouwen.

door Emily, nationale coördinatrice Campagne ROSA Een vreemd, maar druk jaar

Vorig jaar werd slechts enkele dagen na de grote betoging van 8 maart een lockdown afgekondigd. Op die betoging vormde Campagne ROSA een blok met maar liefst 1000 mensen. De verderzetting van dit offensief moest noodgedwongen online gebeuren. De ROSA-conferentie was de eerste van een reeks Zoom-bijeenkomsten, waarbij we onder meer ingingen op de gevolgen van de crisis voor vrouwen. In juli kon ons zomerkamp fysiek plaatsvinden: we waren met 131 aanwezigen in een complexe logistiek van bubbels. Tijdens dit kamp werden heel wat thema’s besproken, van de oorsprong van seksisme tot wat een economische depressie betekent. Het is belangrijk om de tijd te nemen om onze eisen te bespreken en ervaringen met strijd uit het verleden te bestuderen. We zijn echter geen discussieclub: het doel is om sterker te staan met onze actieve campagnes op het terrein. We namen ook het voorbije jaar initiatieven voor acties. Zo betoogden we in solidariteit met Black Lives Matter. We hielden acties tegen racisme en politiegeweld met de nieuwe campagne Solidarity. We voerden actie voor het volledig recht op abortus. Naar aanleiding van de internationale dag van verzet tegen geweld op vrouwen organiseerden we acties in 12 steden. Daarnaast waren we aanwezig op acties zoals die van ‘De zorg in actie’ of in solidariteit met de pro-choice beweging in Polen.

Campagne ROSA gaat op een offensieve manier de strijd aan. Als je actief bent of gewoon meer wil weten: doe mee met de conferentie van 13 maart. We streden mee voor een hoger minimumloon van minstens 14 euro per uur, wat aan de UGent resultaat opleverde (zie pagina 1 en 5). Aan dezelfde universiteit kwamen we eind 2019 in aanvaring met het extreemrechtse KVHV dat een seksistische meeting hield met Jeff Hoeyberghs. Die diende klacht in tegen twee organisatrices van ROSA omdat we zijn seksisme aanklaagden. Een video van ROSA ging viraal. Meer dan 1500 mensen dienden klacht in bij het Instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM). Dat was meer dan de helft van alle klachten die het IGVM in 2019 heeft ontvangen. Begin februari werd Hoeyberghs doorverwezen naar de strafrechtbank. In februari organiseerden we naar aanleiding van de klacht tegen ons nog acties in Brussel en Gent om duidelijk te maken dat we ons niet laten intimideren door Hoeyberghs. Campagne ROSA gaat op een offensieve manier de strijd aan. Als je actief bent of gewoon meer wil weten, doe dan mee met de conferentie van 13 maart.

Agenda

Bread and Roses?

14u ONTMOET ROSA INTERNATIONAL: SOCIALISTISCHE FEMINISTEN

Naar het voorbeeld van ROSA in andere landen hebben we besloten onze jaarlijkse conferentie naar ‘Bread and Roses’ te vernoemen. Dat is een verwijzing naar de titel van een gedicht van James Oppenheim dat in 1911 werd gepubliceerd. Het gedicht stelt dat werkende vrouwen brood willen om te overleven, maar dat dit niet genoeg is. Het is ook nodig om te kunnen leven, om onszelf kleine pleziertjes toe te staan, zoals rozen. ‘Bread and Roses’ werd in 1912 een strijdkreet tijdens een lange staking in de Amerikaanse textielindustrie. In deze sector werkten er vooral vrouwen die nog niet lang in de VS waren en vrouwen van kleur. Ze slaagden erin om zich te organiseren en gingen de strijd aan. Campagne ROSA wil deze erfenis voortzetten door de problemen bij hun wortel aan te pakken: een klassenmaatschappij gebaseerd op de uitbuiting van de grote meerderheid van de bevolking door een kleine groep kapitalisten, die verdeeldheid en discriminatie nodig hebben om hun heerschappij te verdedigen.

Elin (Zweden) is een van de oprichters van ROSA International; een Amerikaanse militante; Tiphaine (Polen) pro-keuze militante, tegen het verbod op abortus 15u: drie ATELIERS NAAR KEUZE – Racisme, seksisme : zelfde oorsprong, zelfde strijd? #BlackLivesMatter #NiUnaMenos (Tweetalig FR/NL) – Wat zou socialisme vandaag voor vrouwen betekenen? Hoe voor dit systeem strijden (in FR of in NL) – Hoe strijden tegen de verkrachtingscultuur? (in FR of in NL) 16U45.TEGEN ONDERDRUKKING EN UITBUITING: ONS ORGANISEREN! – Overwinning aan de UGent voor een minimumloon van 14€/u! – Om te kunnen vechten tegen seksisme en de precariteit, moeten we de sociale strijd uit lockdown halen. – Actie tegen LGBTQI+fobie door de opbouw van ‘Pride is a Protest’ – Laten we Campagne ROSA-comités oprichten !

Registratie is gewenst, maar niet verplicht: contact@CampagneROSA. be. De conferentie is gratis, maar elke financiële deelname is welkom om onze activiteiten te steunen: BE54 5230 8095 8497 van Campagne ROSA.

ISA viert eerste verjaardag met groot internationaal vormingsweekend

M

eer dan 1500 leden en sympathisanten van International Socialist Alternative (ISA) uit 39 landen waren in het laatste weekend van januari aanwezig op de tweede Virtuele Marxistische Universiteit (VMU).

Het evenement was gericht op politieke vorming, met tientallen discussies over marxistische theorie en revolutionaire geschiedenis. Er waren ook discussies over perspectieven voor de processen en strijd die vandaag in de hele wereld plaatsvinden, en over de opbouw van ISA. Na het succes van de eerste VMU in juli, was dit de tweede bijeenkomst die meer dan 1000 ISA-leden samenbracht in slechts zes maanden tijd. Dit evenement, dat zelfs nog groter was dan dat van juli, was niet alleen een weerspiegeling van de organisatorische groei, maar ook van de honger naar politieke discussie en vorming binnen ISA. Hoewel het evenement slechts een weekend lang

Om onze organisatie op te bouwen, hebben we geld nodig. We doen dit onder meer door fondsen te werven tijdens onze campagnes of op sociale activiteiten. Dit noemen we strijdfonds. Elk kwartaal willen we 12.000 euro ophalen. De gezondheidscrisis maakt het onmogelijk om grote acties te organiseren of om daarop aanwezig te zijn met ons programma en onze voorstellen. Sociale activiteiten zijn ook sterk beperkt. Uiteraard primeert de gezondheid en schakelen we zoveel mogelijk over naar online activiteiten. Dit vormt een complicatie om geld op te halen. Help ons door deze moeilijke periode door een bijdrage te storten, bijvoorbeeld met een maandelijkse doorlopende opdracht: vanaf 2 euro per maand sturen we ook deze krant op. LSP is een actieve strijdpartij die zowel in de arbeidersbeweging als onder jongeren actief is. Dat kunnen we enkel dankzij jullie steun.

duurde, zat het bomvol met 72 verschillende commissies en twee plenaire discussies. Samen waren die goed voor 24 uur politieke discussies in slechts twee en een halve dag! Natuurlijk was dit geen eenvoudige onderneming; met afdelingen op elk continent betekende dit dat veel leden tot diep in de nacht opbleven of zelfs om 3 uur ‘s nachts opstonden om deel te nemen. Om tot verandering te komen, is een internationalistische benadering absoluut van cruciaal belang. In de discussies gedurende het weekend lag de nadruk op het verder versterken van bestaande en nieuwe secties van ISA en het opbouwen in gebieden waar we voorheen nog niet aanwezig waren. Er waren nieuwe ISA-leden uit India en Argentinië aanwezig. Slechts een jaar na de naamswijziging van onze organisatie betekent deze VMU een belangrijke stap voorwaarts in de opbouw van ISA over de hele wereld.

Schrijf je nu al in voor het zomerkamp

V

an 2 juli tot 8 juli organiseren de Actief Linkse Studenten & Scholieren, de Campagne ROSA en LSP een zomerkamp om te ontspannen na de periode van beperkt sociaal contact en om elkaar (coronaproof) te ontmoeten onder het genot van een biertje, maar ook en vooral om te discussiëren over politiek en om te zien hoe we de samenleving radicaal kunnen veranderen! Als we dit systeem willen bestrijden, is het noodzakelijk om te begrijpen hoe het werkt! Dit is een gelegenheid om te leren over veel onderwerpen en om al je vragen te stellen over hoe je het marxisme kunt benaderen, terwijl je geniet van de zon. Het kamp vindt plaats van vrijdagavond 2 juli tot donderdagmiddag 8 juli. Iedereen is welkom: scholieren, studenten, werkenden, gepensioneerden ... Je kan ook één dag of enkele dagen komen - voor werkenden voorzien we een speciaal programma in het weekend - maar uiteraard is ieder-

een uitgenodigd voor de hele duur van het kamp. Je kan in je eigen tent slapen of in één van de slaapzalen overnachten. Tijdens het weekend worden babysit en kinderanimatie voorzien. INSCHRIJVINGEN: Via mail of via de link op het FB-event en onze sites. Meld bij inschrijvingen of je speciale voedingswensen hebt (veggie, halal …) en of er kinderen meekomen. Betaling op rekeningnummer BE86 5230 8092 4650 met vermelding “kamp 2021 + naam”. Voorverkoop tot 1 juni.

Strijdfonds: steun ons!

Contact / Abonnementen

Resultaten van het eerste kwartaal van 2021 (jan.-maart)

Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Antwerpen: 1045 € Luik-Lux: 676 € Vl Brab-Limburg: 435 € Bxl-W.Brab: 1174 € O en W Vlaanderen: 1460 € Henegouwen-Namen: 210 € Nationaal: 122 €

87% 56% 54% 49% 36% 23% 8%

TOTAAL: 5.122 €

43%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press


14

jongeren

de

Linkse Socialist

Jongeren in de steek gelaten? Het verzet organiseren!

O

p vrijdag 12 februari voerden een twintigtal jongeren in Luik actie na een oproep van de Actief Linkse Studenten. De actie vond plaats aan de hoofdingang van de Luikse universiteit. Reeds vóór de gezondheidscrisis behoorde het Belgische onderwijs tot één van de meeste ongelijke in de geïndustrialiseerde landen van de OESO. Vandaag is het nog erger.

door Samuel (Luik) Een derde van ons is zijn studentenjob kwijt. Een kwart van de studenten heeft moeite om goed te eten! Volgens de Fédération des étudiants francophones (FEF) heeft 60% van de studenten het gevoel dat ze geheel of deels niet meekunnen met hun opleiding en 10% denkt erover om met hun studie te stoppen. Velen van ons zijn wanhopig. 8% van de jongeren heeft tijdens de eerste golf serieus aan zelfmoord gedacht. Hoeveel zouden dat er vandaag zijn? We voelen ons vergeten. Het onderwijs wordt verwaarloosd. Er is een chronisch tekort aan middelen. De infrastructuur is compleet ontoereikend, vooral in het middelbaar onderwijs. De klaslokalen zijn overvol. Overal is er een tekort aan personeel, zowel onderwijzend als niet-onderwijzend personeel. De sociale diensten waren al overbelast, nu is dat nog meer het geval. Aan de ULB moet je 5 maanden wachten op een afspraak met een psychiater. We hebben veel tijd om ons te laten overweldigen door donkere gedachten. Wanhoop de kop indrukken door samen te reageren

We moeten samen reageren omdat velen van ons hetzelfde ervaren. Hoeveel petities waren er niet de afgelopen maanden? Hoeveel open brieven? Hoeveel waarschuwingen van experts? Al deze woede moeten we organiseren en laten horen. Actie is

245 arrestaties op betoging tegen politiegeweld…

O

p 24 januari werd in Brussel actie gevoerd na een oproep door een twintigtal organisaties. Het protest onder de noemer “Stop klassenjustitie, stop racistische rechtspraak” was gericht tegen zowel de recente veroordeling van ABVVmilitanten als tegen recente gevallen van politiegeweld.

Helaas zijn er veel voorbeelden van politiegeweld. Denk maar aan de dood van de Brusselse jongeren Adil en Mehdi, de kleine Mawda of og Jozef Chovanec. Dit jaar kwamen er al twee jongeren om het leven in een Brussels politiekantoor nadat ze opgepakt waren: Ibrahima, een jonge elektricien van 23 jaar, en Ilyes, een 29-jarige man zonder papieren. De actie van 24 januari werd aanvankelijk toegelaten door de politie. Het weerhield de politie er niet van om traangas en honden te gebruiken en niet minder dan 245 mensen op te pakken, waaronder 86 minderjarigen. Zelfs mensen die niets met het protest te maken hadden, werden opgepakt omdat ze zich op het verkeerde moment op de verkeerde plaats bevonden. Het parket van Brussel is een onderzoek naar de feiten opgestart nadat er 11 klachten binnenkwamen. We eisen gerechtigheid voor alle slachtoffers van politiegeweld. Daarbij kunnen we niet vertrouwen op een klassenjustitie die vakbondsmensen veroordeelt wegens collectieve acties en die de straffeloosheid van geweld, racisme en zelfs moord door agenten in stand houdt. In de VS was er een opstand nodig om de moordenaars van Georges Floyd te laten oppakken en vervolgen.

Geconfronteerd met de gezondheidscrisis, de ecologische crisis en de economische crisis, hebben we geen andere keuze: we moeten ons organiseren om het kapitalisme omver te werpen. ook nodig om perspectief te geven. We willen oplossingen. Er zullen geen oplossingen komen als er niet dringend meer middelen worden geïnvesteerd in onderwijs. Meer middelen, zodat het personeel niet langer wordt overbelast. Meer middelen om echte steun voor scholieren en studenten te garanderen. Meer middelen om ervoor te zorgen dat onderwijs echt gratis is. De kosten van studies vormen een enorm obstakel voor veel jongeren, die gedwongen zijn te werken. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van hun studies. Sommigen kunnen het zich niet eens veroorloven aan hoger onderwijs te beginnen en anderen worden gedwongen ermee te stoppen of moeten zich in schulden te steken. Onderwijs moet gratis zijn! Om ons in staat te stellen ons volledig aan onze studie te wijden, ongeacht de middelen van onze ouders,

Actief Linkse Studenten in actie in Luik op 12 februari

hebben wij een studentenloon nodig! Omdat de kosten van onderwijs niet ophouden bij het inschrijvingsgeld en de boeken. We hebben ook huisvesting nodig. En de huurprijzen zijn de laatste jaren gestaag maar sterk gestegen! We hebben dringend behoefte aan publiek gefinancierde restaurants in eigen beheer en voldoende sociale huisvesting. De pandemie heeft geweld en misbruik binnen gezinnen doen toenemen. Wij willen alle jongeren, alle vrouwen, alle LGBTQI+-mensen in staat stellen een

gewelddadige gezinsomgeving te verlaten zonder in armoede te vervallen, zonder gedwongen te worden tot studentenprostitutie! Dit alles zou gewaarborgd moeten zijn in een rijk land als België. Dit is niet alleen niet het geval, maar er wordt ons ook verteld dat dit onmogelijk te bereiken is! Ons wordt verteld dat meer geld geven aan onderwijs utopisch is! Er wordt ons hetzelfde verteld over de gezondheidszorg in het midden van een pandemie! Als deze basisbehoef-

ten in het huidige systeem niet mogelijk zijn, dan moeten we het systeem veranderen! Geconfronteerd met de gezondheidscrisis, de ecologische crisis en de economische crisis, hebben we geen andere keuze: we moeten ons organiseren om het kapitalisme omver te werpen. Dit systeem heeft jongeren niets te bieden. Dit systeem heeft de werkenden niets te bieden, terwijl zij het zijn die de rijkdom creëren, niet de aandeelhouders!

Met Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten in het offensief tegen rechts!

W

at hebben Jeff Hoeyberghs en Schild & Vrienden met elkaar gemeen? Behalve dat ze beide verdeeldheid propageren en zich voor de rechtbank mogen verantwoorden, hebben ze ook met elkaar gemeen dat ze op actief verzet van Campagne ROSA en de Actief Linkse Studenten botsen. Ze hebben ook nog een link gemeen met het extreemrechtse conservatieve KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond) in Gent.

Toen Jeff Hoeyberghs midden februari voor de raadkamer in Gent verscheen, kon hij het niet laten om opnieuw seksistische praat te verkopen. Hij voegde eraan toe dat er in Gent een “beerput van gestoord extremisme” zou zijn en dat er een dokter nodig is om daar iets aan te doen. Wellicht doelde hij zowel op de rechtbank als op het consequente protest tegen seksisme en extreemrechts. Dat hij een probleem heeft met dat protest bleek eerder toen de politie Campagne ROSA contacteerde met het oog op een verhoor van twee verantwoordelijken na een klacht van Hoeyberghs wegens las-

ter en eerroof. Niet dat er bij hem veel eer te roven valt… Dat er een ‘beerput van gestoord extremisme’ is, klopt wel. KVHV-Gent nodigde Hoeyberghs uit en lag eerder aan de basis van Schild & Vrienden. Zo was Dries Van Langenhove actief bij KVHV-Gent, net zoals Brieuc Suys, die in de chatgroepen van Schild&Vrienden tekende voor de uitspraak “Dikke wijven zijn ranzig” en pleitte voor het bewapenen van de bevolking tegen migranten. Ranzig seksisme is een essentieel onderdeel van extreemrechts. Als VB-voorzitter Tom Van Grieken

Protest aan de UGent na de meeting met Jeff Hoeyberghs in december 2019

zijn medestanders van Schild&Vrienden probeert te verdedigen door het bezit van pepperspray goed te praten met als argument dat vrouwen zich veilig moeten kunnen voelen, dan is hij wel bijzonder hypocriet. Zijn partij nam de ranzige seksisten van Schild&Vrienden op in lokale besturen en zelfs in het parlement. Voormalig KVHV’er en huidig VBparlementslid Filip Brusselmans kirde van plezier toen hij vernam dat KVHVGent Hoeyberghs uitnodigde voor een sessie seksisme. “Ik hoop oprecht dat de plenaire snel gedaan is, zodat ik kan meegenieten. Leuke lezing.” Dat schreef hij onder de aankondiging met een quote van Hoeyberghs die geen twijfel liet bestaan over wat hij zou vertellen: “Dames zouden beter hun vrouwelijkheid uitspelen om positieve dingen te doen, zoals hun mannen tevredenstellen.” Het seksisme van Hoeyberghs of het openlijk fascisme in geheime chat-

groepen van Schild&Vrienden zijn niet zomaar ‘meningsuitingen’. Het zijn aanzetten om haat ook in de praktijk te brengen. Schild&Vrienden zette effectief stappen in die richting. Het ging fysiek provoceren aan een stakerspost aan het station Gent-St-Pieters. Militanten deden een inbraak in het ABVV-gebouw op de Vrijdagmarkt om een grote vakbondsvlag te stelen en vervolgens ritueel in brand te steken. De aanzetten tot een meer gewelddadige politiek droegen bij tot racistisch geweld op onder meer Pukkelpop waar jongeren met een donkere huidskleur bestookt werden met slogans als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’ en een jaar later was er op hetzelfde festival fysiek geweld tegen klimaatjongeren. In 2019 werd een infostand van Blokbuster en Campagne ROSA op het Dranouter-festival gevandaliseerd door aanhangers van deze extreemrechtse bende. De vervolging van Hoeyberghs en Schild&Vrienden is het resultaat van een druk die groter werd door het protest waarin Campagne ROSA en ALS telkens een belangrijke rol speelden. We zullen met dat protest doorgaan. Ons verzet tegen het seksisme en racisme van extreemrechts koppelen we aan strijd tegen het asociale beleid dat een zondebokstrategie tegen onder meer vluchtelingen en mensen met een migratie-achtergrond stimuleert. De traditionele politici hebben dat nodig om de aandacht van hun asociale beleid af te leiden. Wij komen op voor een samenleving zonder discriminatie en dus verzetten we ons tegen alle vormen van asociaal beleid. We strijden voor een samenleving waarin niet langer een kleine elite de rijkdom controleert en daarom belang heeft bij het permanent verspreiden van verdeeldheid.


mentale gezondheid

www.socialisme.be maart 2021

15

De stille pandemie: mentale gezondheidscrisis onder jongeren

D

e voorbije maanden hebben de getuigenissen van jongeren die worstelen met mentale problemen zich opgestapeld. Waar de eerste lockdown voor sommige jongeren een nodige adempauze bracht, weegt de tweede lockdown voor de meeste jongeren mentaal veel zwaarder door. Zij zijn eenzaam en kampen met een gebrek aan perspectief. Hobby’s die vaak een uitlaatklep vormen, vielen van de ene op de andere dag weg. Afstandsonderwijs werd plots de norm, maar dit was een ramp voor jongeren met gespannen thuissituaties of voor jongeren die in armoede leven.

door Isabel en Aumi (Gent) De pandemie heeft de gevolgen van jarenlange besparingen op onderwijs blootgelegd. Leerkrachten stonden al voor de pandemie voor te grote klassen en ervaarden een te hoge werkdruk. We zien dat 20% van de leerkrachten stopt in hun eerste jaar en 40% in de eerste vijf jaar. Voor de scholieren ligt de werkdruk ook hoog. Ze krijgen een pak meer taken en velen weten niet

De behandeling van mentale aandoeningen staat grotendeels in het kader van medicatie en het bestrijden van symptomen, terwijl de onderliggende oorzaken niet aangepakt worden. Big Pharma doet er alles aan om de behandeling te beperken tot medicatie, aangezien dit voordelig is voor de winsten. hoe dit aan te pakken. Bovendien is het zeer moeilijk om tijdens de les met elkaar te interageren via een scherm. Buitenschoolse activiteiten, die de aandacht op iets anders richten, zijn er bijna niet meer of gaan online door. Gebrek aan fysiek contact weegt zwaar door. Scholieren zouden individueel moeten worden opgevolgd, maar de mogelijkheden om jongeren maximaal en veilig onderwijs en ontspanning te laten beleven zijn beperkt door de onderfinanciering ervan. Afstandsonderwijs heeft ook gevolgen voor studenten. Een enquête van de Franstalige studentenfederatie

FEF geeft aan dat slechts 45% van de studenten tevreden is met de kwaliteit van de online lessen, ondanks de enorme inspanningen van professoren. Bovendien zou 41,2% van de lessen niet opgenomen worden. Nochtans is het in deze gezondheidscrisis belangrijk om de mogelijkheid te hebben om een les nadien te herbekijken, zeker voor wie niet live kon volgen wegens geen persoonlijke computer of een slechte internetverbinding. 60% van de studenten geeft aan helemaal of deels achter te lopen op met hun leerstof. Maar liefst 80% zegt dat het moeilijk te hebben. Veel studenten voelen zich eenzaam en er is een gevoel van ‘nutteloosheid’. Niet verwonderlijk dat 10% van de studenten overweegt om te stoppen met studeren. Kapitalisme en Big Pharma

De for-profit behandeling van mentale problemen is door en door problematisch. Hoge prijzen voor medicatie, begeleidende projecten die worden stopgezet of niet kunnen verdergaan wegens een gebrek aan financiering, zijn maar enkele van de problemen. De behandeling van mentale aandoeningen staat grotendeels in het kader van medicatie en het bestrijden van symptomen, terwijl de onderliggende oorzaken niet aangepakt worden. Big Pharma doet er alles aan om de behandeling te beperken tot medicatie, aangezien dit voordelig is voor de winsten. De American Psychiatric Association (APA) publiceerde in 2013 een update van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DMS-5). Deze gids geldt als een ‘bijbel’ van de psychologie en bepaalt in grote mate welke behandeling er aan een mentale aandoening wordt gelinkt. De APA wordt echter gefinancierd door Big Pharma en het overlegcomité dat het DMS-5 heeft opgesteld bestond voor 69% uit vertegenwoordigers van Big Pharma. Het is bijgevolg geen toeval

dat de behandelingen voor de opgelijste mentale aandoeningen vooral draaien rond medicatie. Kapitalisme als kweekvijver voor mentale problemen

De symptomen van mentale problemen behandelen, is niet genoeg. Strijd voor mentale gezondheid is inherent verbonden aan een strijd tegen het kapitalisme, dat onder brede lagen van de bevolking zorgt voor onzekerheid, stress en vervreemding. Voor een alleenstaande moeder die in armoede verkeert en zich hierdoor in een continue toestand van stress bevindt, is medicatie voorschrijven onvoldoende. Idem voor de jongere die vandaag met suïcidale gedachten kampt ten gevolge van sociaal isolement en een gebrek aan perspectief. Of voor vrouwen die noodgedwongen bij hun gewelddadige partner blijven door financiële redenen. Het kapitalisme is per definitie een ongelijk systeem, dat de materiële gronden legt voor mentale problemen.

Heel veel mensen leven in armoede. De stress die dit met zich meebrengt, is een trigger voor vele fysieke en mentale ziektes. Sommige werkenden hebben het gevoel dat hun werk niet nuttig is en krijgen mede hierdoor een burn-out. Ook voor jongeren is het kapitalisme een kweekvijver voor mentale problemen. Van jongs af aan wordt hen verteld hoe ze zich moeten gedragen, hoe ze zich moeten kleden, hoe ze eruit moeten zien … De reclame-industrie buit hun onzekerheden uit en creëert er voortdurend bij. Ze krijgen aangeleerd dat hun zelfwaarde vasthangt aan hoe ze presteren op school. Hun kwaliteiten worden gewaardeerd aan de hand van hoe bruikbaar deze later zijn op de arbeidsmarkt. De prestatiedruk op jongeren is enorm. Wat is er nodig?

Strijden voor hogere lonen, betere werkomstandigheden, investeringen in de publieke sector zijn noodzakelijk

voor een goede aanpak van mentale problemen. Maar iedere overwinning van werkenden onder het kapitalisme kan ons worden ontnomen. We beperken onze strijd niet tot eisen voor een onmiddellijke lotsverbetering van jongeren, werkenden en gepensioneerden, maar trekken dit door tot een strijd tegen het kapitalisme. In een socialistische samenleving zou een arbeidsduurvermindering in combinatie met een leefbaar loon kunnen garanderen dat mensen voldoende tijd kunnen doorbrengen met vrienden en familie, en zich daarnaast kunnen bezighouden met hun hobby’s en interesses. Iedereen zou een dak boven het hoofd en eten op tafel hebben. Iedereen zou democratisch betrokken worden in discussie en beslissingen. Het zal noodzakelijk zijn om via massabeweging een einde te maken aan dit systeem van uitbuiting en onderdrukking, en om te strijden voor een socialistische samenleving waarin de fysieke en mentale gezondheid van jongeren en werkenden een prioriteit is.

Investeer in mentale gezondheidszorg

I

n 2019 werd de Vlaamse regering gevormd en kort nadien besliste Minister van Welzijn & Gezondheid Wouter Beke om op tal van hulpverleningsdiensten te besparen. Het ging onder andere om de Centra Geestelijke Gezondheidszorg, de Vertrouwenscentra Kindermishandeling, de Zelfmoordlijn en de Centra Algemeen Welzijnswerk.

door een sociaal werker

Betoging van de zorg- en welzijnssector vlak voor de pandemie

Deze diensten begeleiden en behandelen mensen die lijden onder mentale gezondheidsproblemen: van psychische problemen tot intrafamiliaal geweld. Deze besparingen werden gevolgd door acties van het zorgpersoneel. Met duizenden werd er geprotesteerd bij het kabinet van Beke in december 2019. En enkele dagen voor de eerste lockdown kwamen 10000 zorgverleners hiervoor op straat in Brussel. Ze eisten het terugdraaien van de besparingen en extra investeringen om tegemoet te komen aan de gigantische noden in de samenleving. Reeds voor de COVID-pandemie leden veel mensen onder mentale gezondheidsproblemen. Zo wordt in Vlaanderen één op vier doorheen het leven geconfronteerd met ernstige psychische problemen. Per jaar gaat het om 700000 mensen die psychische problemen ervaren.

Sinds de pandemie en de verdere verdieping van de economische crisis is er een enorme toename. Zo ervaarden 65% van de jongeren tussen 16 en 25 jaar mentale problemen. Er is een toename van zelfdodingen, waarvan de exacte cijfers nog ontbreken. Alain Remue van de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie meldt een verdubbeling van het aantal verdwijningen die bijna uitsluitend om (pogingen tot) zelfdoding gaan. Hij geeft aan dat de oorzaak hoofdzakelijk ligt in het niet kunnen betalen van schulden en/of het ervaren van emotionele eenzaamheid in isolatie. 1 op 5 vrouwen rapporteert bovendien slachtoffer te zijn van geweld binnen de relatie tijdens de lockdown. Huiselijk geweld (met kindermisbruik inbegrepen) werd sinds de eerste lockdown 70% meer gemeld dan voorheen.

Covid-19 heeft gezorgd voor een verdieping van de mentale gezondheidscrisis. De actiegroep ‘Zorg in actie’ kreeg gelijk: tekorten in de hulpverlening werden nog meer duidelijk. De besparingen werden onder druk van acties en solidariteit deels teruggeschroefd. Zo investeerde Minister Beke recent terug in de diensten waar hij eind 2019 bespaarde. Strijd loont! De extra middelen betekenen niet overal een netto groei vergeleken met twee jaar geleden. Bovendien blijven de wachtlijsten bestaan en groeien ze door de toename van problemen. Deze zullen door de diepte van de economische crisis nog verder toenemen. Investeren in de toekomst vraagt fundamentele investeringen: er is nood aan publieke basisdiensten zodat mensen op alle welzijns- en gezondheidsdomeinen een goed leven kunnen leiden. Door ons verder te organiseren en acties op te bouwen kunnen we nieuwe overwinningen boeken! Online meeting: “Mentaal welzijn tijdens een gezondheidszorg in crisis?” op 16 maart om 19u30


strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 402  maart 2021

Protesteer mee op 8 maart AALST 20u WERFPlein ANTWERPEN 17u30 St Jansplein BRUGGE 18u ‘t Zand BRUSSEL 17u30 centraal station DENDERMONDE 18u stationsplein GENT 19u st Pietersplein LEUVEN 19u martelarenplein luik 19u centrum KORTRIJK 19u schouwburgplein TORHOUT 18u markt

€2

€5 steunprijs

Protesteren en organiseren tegen seksisme

13 maart: BREAD AND ROSES DAY nationale conferentie van campagne ROSA Online conferentie. Meer info op pagina 13

D

e huidige gezondheidscrisis heeft het belang van vrouwenstrijd in de kijker gezet. De Coronamaatregelen die de regering heeft opgelegd, hielden geen rekening met de precaire situaties waarin veel vrouwen zich nog steeds bevinden. Sterker nog: discriminatie zwaait de plak, zodat geweld, racisme en seksisme kunnen zegevieren. Elke dag is een aanhoudende strijd waarin vrouwen aan de frontlinie moeten staan om hun rechten opnieuw te verdedigen. Rechten die het establishment en de politiek graag willen indijken om hun woekerwinsten te vrijwaren en vrouwen terug te wijzen naar de haard. Laat ons hier een antwoord op bieden en protesteer mee op 8 maart! Ons geduld is op! door Tine en Isabel, ROSA-Antwerpen

Tegen de ongelijkheid van het systeem

Anno 2020-2021 is gebleken dat de strijd tegen onderdrukking en seksisme haar doel nog niet heeft bereikt. Cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie geven aan dat een derde van de vrouwen reeds met geweld te maken heeft gehad. Vrouwen zitten vast met hun belagers en hebben vaak niet de middelen om hieraan te ontsnappen. Daarbij heeft het jarenlange besparingsbeleid ervoor gezorgd dat er minder kansen zijn voor vrouwen om hun situatie te ontvluchten. Door het privatiseren van openbare diensten, het verminderen van subsidies voor onder andere het CAW, zijn veel opties ontoereikend geworden. En toch is niet iedereen berooid uit deze pandemie gekomen. Winkelketens en multinationals boekten superwinsten terwijl hun personeel op de werkvloer dagelijks wordt blootgesteld aan het gevaar op besmetting. En dat allemaal voor een te laag minimumloon. Ook het zorgpersoneel, dat al maanden dubbele shiften draait (met enkel applaus als troost), is de wanhoop nabij.

Ondertussen sluist Big Pharma haar vaccins door naar de hoogste bieder en worden er miljoenen binnengehaald. Internationale vrouwendag

We moeten onze eisen op tafel leggen en kunnen dat enkel door massaal op straat te komen. Protest is nodig en mogelijk: dat heeft Campagne ROSA aangetoond op de acties van 25/11! Laat ons van 8 maart opnieuw een internationale actiedag maken waarbij we ons verenigen tegen het besparingsbeleid en de onderdrukking van vrouwen en de LGBTQ+ gemeenschap. Internationale vrouwendag vindt haar oorsprong in 1908 toen Amerikaanse textielarbeidsters op 8 maart een staking organiseerden voor betere arbeidsomstandigheden. Ook komende 8 maart, meer dan honderd jaar later, is er nog steeds maatschappelijke verandering nodig. Er is nood aan een feministisch socialistisch antwoord. Wij eisen degelijke jobs voor vrouwen, om ervoor te zorgen dat ze economisch onafhankelijk zijn van hun partner. Vrouwen verdienen een volwaardige plaats in de maatschappij: daarom hebben

w w w. s o c i a l i s m e . b e

we voldoende middelen nodig om kwaliteitsvolle zorg aan te bieden. Zodat vrouwen en LQBTQ+ mensen uit precaire situaties kunnen worden gehaald. Ook het gratis aanbieden van menstruatieproducten, anticonceptie en seksuele voorlichting zijn hierin prominent. Organiseren en protesteren

Campagne ROSA eist dat de aanwezige rijkdom ingezet wordt in het belang van de volledige bevolking, zodat komende generaties vrouwen niet terug worden gekatapulteerd naar de vorige eeuw. De samenleving moet ten behoeve van ons allen staan, niet van een handjevol elitaire kapitalisten. Maatschappijverandering zullen we niet zomaar bekomen, hiervoor is strijd nodig. Doe mee aan één van onze coronaproof acties in verschillende steden, maar ook op school en op de werkvloer. 8 maart is een dag van strijd: kom mee op straat en sluit je aan bij Campagne ROSA. My Body, My Choice! Lees ons dossier op pagina 8-9


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.