6 minute read
John Hoelen maakt kunst met wat wij wegwerpen
BEELDENDE KUNST - De 56-jarige John Hoelen woont in Hoogstraten en werkt bij de spoorwegen, maar door zijn leven loopt een rode draad van creativiteit en kunst. Hij volgde een opleiding film in Londen en was jaren creatief bezig met taal. Gefascineerd door keramiek maakt hij nu kunstwerken met recyclagemateriaal. Zaken die wij wegwerpen, die hun functie verloren, spullen die hij vindt. Kunst die grotendeels ontstaat uit zijn bezorgdheid over de teloorgang van de natuur en het klimaat.
De wijde wereld
John Hoelen is afkomstig van Kapellen. Mogelijk is hij familie van de gekende fotograaf Frans Hoelen ook uit Kapellen. Stamboomonderzoek moet dat uitwijzen. Als dat zo zou zijn, dan haalde John daar zijn creatieve genen. Frans Hoelen liet immers toen hij in 1904 op 34-jarige leeftijd overleed, meer dan 8.000 glasplaten voor prentkaarten na in een tijd dat fotografie niet voor de hand lag en uitzonderlijk was (zie DHM november 2023 blz. 27).
Grootvader langs vaders kant emigreerde uit Nederland naar Amerika om er zijn geluk te zoeken in de diamantsector. Dat lukte aardig, tot hij compleet failliet ging door de crash van Wallstreet in 1928 en hij met zijn gezin Amerika ruilde voor het Antwerpse.
De grootouders langs moederskant trok- ken naar Argentinië. Grootvader boerde er goed als hoofdtechnieker bij het opstarten van vestigingen van Nestlé. Alles wees erop dat ze daar een roze toekomst zouden uitbouwen, maar niet aflatende heimwee van grootmoeder bracht hen iets vóór de Expo ’58 terug naar België. De ouders van John leerden elkaar kennen in Antwerpen. “Ik wil het familieverhaal ooit nog uitschrijven,” zegt hij daarover.
Een kleine wereld
John volgde in 1992 een filmopleiding aan The London International Film School. Daarna ging hij een andere richting uit en specialiseerde zich in het schrijven van teksten. Hij werkte onder meer samen met scenarist Robbe De Hert en schreef musicals, een sector waarin zijn broer werkzaam was.
Naast schrijven had John veel belangstelling voor keramiek, onder andere het werk van Gaudi in Barcelona. Maar omdat ambachtelijk werk niet aan bod kwam tijdens zijn opleiding, ging hij bij de VDAB een opleiding vloeren en tegelzetten volgen. Zo kwam hij terecht bij een vloerder/steenkapper, die zich met John ging specialiseren in het fijnere werk zoals de bekleding van zwembaden in mozaïek.
John wou daarin verder gaan en begon mozaïeken te maken met glasresten en kapotte tegels. Werk dat al dicht bij re - cyclagekunst ligt. Hij maakte composities op muren bij particulieren en ook in publieke ruimten, zoals in een theater of een restaurant. “Mijn grote droom was om in Italië een opleiding keramiek te gaan volgen, maar dat bleef een droom.”
“De artistieke sector is al bij al een kleine wereld,” zegt hij nu, “Een wereld met veel onzekerheden. Met opdrachten die net wel of net niet doorgaan en dus moeilijk te combineren zijn met een gezin, want ik was intussen getrouwd met Peggy Verhoeven uit Grobbendonk en natuurlijk moest er brood op de plank komen. Ik ging dus op zoek naar een vaste job.”
Station Noorderkempen
“Door mijn affiniteit met het openbaar vervoer en het feit dat men bij de spoorwegen veel volk zocht, ging ik er aan het werk als machinist. Na die job in ploegen kon ik een commerciële taak krijgen in Brecht, station Noorderkempen. Ideaal nu we al 12 jaar in Hoogstraten wonen. Ik ben er op 15 minuten met de auto of ik neem de fiets.
We woonden met onze met twee dochters, Igy en Finn, in een huurhuis in Loenhout. Maar bij de geboorte van een derde kind, onze zoon Ziggy, moesten we op zoek naar een grotere woonst. Die zoektocht eindigde in Hoogstraten, waar we de woning Vrijheid nr. 11 van Paul Driesen konden kopen.
Door mijn vaste job was de creatieve activiteit enkele jaren naar de achtergrond verdwenen, tot we kennis maakten met onze buren, Tom Gabriels en zijn vrouw, de dochter van Paul Driesen, die op een perceel naast ons een huis bouwden. Bij een drink naar aanleiding van de geboorte van hun kindje, liet ik hem een boekje zien met zaken die ik vroeger gemaakt had. Tom, toen uitbater van De Rijkswacht, zei “Ik zal u eens wat kroonkurken van flesjes bezorgen.” - materiaal om mee aan de slag te gaan.”
Kroonkurken
“Ik was zijn belofte al vergeten toen Tom hier een maand of twee later met wel twintig emmers vol met kroonkurken van alle soorten bieren en frisdranken aan de deur stond. De emmers kregen een plaats in het tuinhuis, maar omdat Tom wellicht verwachtte dat ik er iets mee zou doen, ging ik enkele weken later aan de slag.
Als je van boven op zo’n kroonkurk klopt, slaan de zijkanten naar binnen. Sla je langs de onderkant dan plooien de zijkanten naar buiten. Die mogelijkheden, in combinatie met het groot aantal verschillende kleuren, zijn fascinerend. Ook het ronde witte plastic schijfje in de kroonkurk kan je eruit halen en gebruiken in een compositie.”
Het leidde naar een eerste reeks van een 20-tal werken, die de naam ‘Oceaninadrop’ mee kregen. Het was het begin van een zoektocht naar afval allerhande, van blikjes tot materiaal uit de vuilnisbak bruikbaar om te recycleren tot een kunstwerk. Noem welk materiaal dan ook en John kan en zal het verwerken.
Het werk bleef niet onopgemerkt. “Ik kende Peter Bernaerts van het veilinghuis Bernaerts en stuurde hem regelmatig foto’s van mijn werken. Hij moedigde me aan om verder te werken en stelde voor om ooit tentoon te stellen samen met Stef Kamil Carlens van Deus, ook een beeldend kunstenaar. Op het moment dat ik voldoende werken had, hebben we tentoongesteld en dat was een groot succes. Zo ben ik er ingerold.”
Duurzaam
“Ik maakte van recyclagekunst mijn handelsmerk. Dat past enorm goed bij wie ik ben. Ik ben veel bezig met duurzaamheid en ecologie, dat zijn zaken die me na aan het hart liggen. Na de eerste collectie, die decoratief was, ben ik verder op zoek gegaan naar de mogelijkheden. Ik werkte ook meer figuratief en met veel meer verschillende materialen: fragmenten van blikjes, dekseltjes van potten, textiel en soms moeilijk te definiëren materialen die ik op de straat vind… Familie, vrienden en kennissen begonnen afval te verzamelen, in die mate zelfs dat ik ooit een magazijn moest huren en mijn zolder nu vol zit.”
Een volgende serie kreeg de naam ‘Recycling Masters’. “Dat zijn gekende kunstwerken nagemaakt met afval. Daarmee laat ik schoonheid zien en tegelijk komt de kwestie van consumptie en afval aan bod. In een volgende reeks ‘Sign of Hope’ verwijzen figuren of vormen rechtstreeks naar problemen zoals klimaat, afnemende diversiteit, ontbossing, menselijke ontheemding.
Meer recent werk ik driedimensionaal in de reeks “The Panteon of Waste Dieties’. Daarin krijgen nutteloze materialen een nieuwe artistieke of ecologische waarde.
John is op zoek naar ‘nieuw’ te gebruiken afval. Cola- en ander voor de hand liggende en gekende blikjes zijn er voldoende, maar andere, meer zeldzame blikjes en andere liefst kleurrijke spullen zijn steeds welkom. (tel +32 499 76 19 16) (fh)
