Dentista 5 2014 by Dentista

dentista magazine voor het tandheelkundig team

2014 | 5

Arjen Onderwater en Wouter Bruinink:

Lean in de praktijk Endodontologie: intern bleken

Lage drempels leg de lat hoog

Pijnklachten aan de balie

DENTAL STAND ALONE

Behandelconcepten

Bespaar op overbodig leidingwerk en investeer in kwaliteit

Dental Stand Alone biedt een flexibele opstelling voor links- of rechtshandig bedieningsgemak. Door het veilige, geïntegreerde spraywatersysteem is legionellabesmetting uitgesloten.

Praktijken die kiezen voor DSA zijn verlost van onnodige bouwkundige aanpassingen. Geen tijdrovend en kostbaar hak- en breekwerk meer nodig. Alléén DSA heeft aan één stopcontact voldoende.

LESS IS MORE De nieuwe DSA catalogus is uit. Een volledig aanbod voor een complete praktijkinrichting. Vraag hem aan en bespaar op leidingen, niet op kwaliteit.

Vele tevreden tandartsen en mondhygiënisten ervaren dagelijks in hun praktijk de toegevoegde waarde van DSA. DSA De nieuwe praktijknorm voor professionals

Kijk op onze geheel vernieuwde website: www.dental.nl, of bel (030) 603 63 24 voor een afspraak. U bent van harte welkom.

Dental International BV The Inventors of DSA® Dental Stand Alone Edisonbaan 13 · 3439 MN Nieuwegein (030) 603 63 24 · www.dental.nl

80 jaar vertrouwde en innovatieve tandtechniek! GEEN VOORUITGANG ZONDER VERANDERING Met een prettig full-service concept is

ENKELE BELANGRIJKE INNOVATIES VAN 2014

PERSOONLIJKE AANDACHT EN OPRECHTE BETROKKENHEID

Met ingang van dit jaar kan Smithuis Tandtechniek alle digitale mondscanners van zowel preparaties als vrijwel alle implantaatmerken ontvangen en verwerken.

“Bezieling en zakelijkheid binnen de organisatie is de basis voor een duurzame relatie met klanten, medewerkers en belanghebbenden. Persoonlijke aandacht, oprechte betrokkenheid en maximale inzet staan garant voor een tevreden klant, een betrokken medewerker en een positief rendement’, aldus de nieuwe directeur.

Per 1 mei heeft directeur eigenaar Ep Elzink in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd de algehele bedrijfsvoering overgedragen aan Harry Grooters, die als algemeen directeur samen met het Smithuis team de kwaliteit van de dienstverlening in de toekomst zal continueren.

Zo slaat Smithuis Tandtechniek een nieuwe weg in, met haar roots (hoofdkantoor en laboratoria) in het oosten van het land, bedient Smithuis Tandtechniek inmiddels heel Nederland. Met de nieuwste digitale technieken spelen afstanden geen rol meer, de innovatieve producten van Smithuis Tandtechniek zijn overal voor iedereen bereikbaar.

Smithuis Tandtechniek voor tandartsen al jarenlang de ideale partner gebleken.

™

Lava e t a m i t l U t a a t n a l p im kroon

Strak georganiseerd, logistiek sterk (met een hoge leveringsbetrouwbaarheid) en altijd meedenkend met de dagelijkse tandartspraktijk. Smithuis Tandtechniek gaat er prat op al meer dan 80 jaar volgens de nieuwste inzichten en met de nieuwste technieken te werk te gaan. Enkele producten van Smithuis Tandtechniek kunnen op dit moment dan ook volledig geautomatiseerd gefabriceerd worden volgens de nieuwste Cad/Cam technieken. Snel en goedkoop en tot in detail aansluitend op bestaande dentitie.

af: n a v t e comple

, 0 8 2 €

Vraag naar onze prijscourant voor digitale mondscanners. Prijscourant voor digitale mondscanners 2014 OPGEBAKKEN KROON/BRUGDEEL/FACING

Opgebakken kroon/brugdeel/facing VMK kroon/brugdeel VMK kroon/brugdeel VMK kroon/brugdeel

zirkonium niet-edel-metaal palladium goud legering*

SMITHUIS

(Lava™, opgebakken porselein) (onedel, wit, VMK) (halfedel, wit, VMK) (hoogedel, geel, VMK)

porselein/composiet porselein/composiet volledig zirkonium volledig zirkonium lithiumdisilicaat lithiumdisilicaat

(Lava™ Ultimate, monolitisch) (Lava™ Ultimate, monolitisch) (Lava™ Plus, monolitisch) (Lava™ Plus, monolitisch) (IPS) (IPS)

niet-edel-metaal goud** goud legering* palladium**

(onedel, wit) (hoogedel, geel) (hoogedel, geel) (halfedel, wit)

zirkonium niet-edel-metaal

(Lava™, opgebakken porselein) (onedel, wit)

porselein/composiet porselein/composiet porselein/composiet volledig zirkonium volledig zirkonium

Monolitische implantaat kroon

volledig zirkonium

* Onze prijzen zijn blokprijzen, alleen

zirkonium zirkonium palladium

(Lava™ Ultimate, verschroefd) (Lava™ Ultimate, incl. individueel anatomisch gevormd abutment, gecementeerd) (Lava™ Ultimate, monolitisch, incl. individueel anatomisch gevormd abutment, gecementeerd) (Lava™ Plus, verschroefd) (Lava™ Plus, incl. individueel anatomisch gevormd abutment, gecementeerd) (Lava™ Plus, monolitisch, incl. individueel anatomisch gevormd abutment, gecementeerd)

excl. geprint model excl. geprint model

€ 280,00 € 350,00

excl. geprint model excl. geprint model

€ 280,00 € 350,00

€ 420,00

(Lava™, opgebakken porselein, verschroefd) (Lava™, opgebakken porselein, incl. anatomisch gevormd abutment,gecementeerd) (halfedel, wit, incl. standaard abutment)

wanneer de kroon zwaarder is dan 2

gram zal hiervoor de gramprijs gehanteerd

De beste esthetiek met Lava™ zirkoniumoxide, voor zowel monolithische als handopgebakken restauraties.

Lava™ Plus zirkoniumoxide is beoordeeld als esthetisch uitstekend en heeft de hoogste translucentie van alle monolithische zirkoniumoxide kronen. Met de volgende kleur mogelijkheden van de VITA klassieke shade guide A1-D4. • Warme, natuurlijke kleuren en kleurgradaties dankzij de unieke kleurvloeistoffen • Eindeloze individualisatie door Lava™ Plus effect kleuren inclusief fluorescerende kleur • Het enige systeem in de markt dat te converteren is naar de meest gebruikte 3D-Master® kleuren Lava™ Plus is geïndiceerd voor: Kronen / Bruggen / Kronen op implantaten en In- en onlays.

135,00 155,00 135,00 155,00 205,00 220,00

€ 282,00 € 220,00

IMPLANTAAT KROON

Monolitische implantaat kroon Monolitische implantaat kroon Monolitische implantaat kroon Monolitische implantaat kroon Monolitische implantaat kroon

€ € € € € €

€ 143,00 € 143,00 € 205,00 € 110,00

ETSBRUG Etsbrug 3 delig Etsbrug 3 delig

Opgebakken implantaat kroon Opgebakken implantaat kroon

 0800 022

excl. geprint model excl. geprint model

VOLLEDIG METAAL

Volledige metalen kroon/brugdeel Volledige metalen kroon/brugdeel Volledige metalen inlay Volledige metalen opbouw/indirect

VMK implantaat kroon

men aan Om deel te ne gratis met: u lt e b e ti c a e z de

€ 245,00 € 194,00 € 287,00 € 300,00

MONOLITISCH/IPS

Monolitische kroon/facing Monolitische kroon/facing Monolitische kroon/brug/facing Monolitische kroon/brug/facing E.max kroon/brugdeel E.max facing/inlay

worden.

€ 492,00 € 595,00 € 770,00 ** Exclusief goudprijs.

Lava™ Ultimate Implantaat Kroon Lava™ Ultimate restauratiemateriaal is verbazingwekkend in alle opzichten - van de uitstekende duurzaamheid tot zijn unieke functionaliteit. De innovatieve eigenschappen maken het materiaal bijzonder geschikt voor implantaat gedragen kronen. • Sterk, veerkrachtig en schokabsorberend • Hoge slijtageweerstand en zacht voor de antagonisten • Blijvende esthetiek Lava™ Ultimate is geïndiceerd voor: Implaatgedragen kronen / Kronen / Onlays en Inlays

Digitale Mondscanners Per 1 januari 2014 kunnen we van ‘alle’ digitale mondscanners de scans van zowel preparaties als van bijna alle implantaat merken ontvangen en verwerken. Wilt u weten of het implantaat merk dat u gebruikt geschikt is of wilt u hier meer informatie over ontvangen neem dan contact met ons op. Contactpersoon: Erwin Voorhuis of Jeroen Peuling. Voorbeeld Scanners: C.O.S./True Definition/Omnicama/Bluecam

Voor meer producten en prijzen belt

Smithuis Tandtechniek • Balistraat

/Apollo/Trios en E4D.

u gratis met: ( 0800 022 4111

25, 7556 AH Hengelo • info@smithuistan

dtechniek.nl • www.smithuistandtechniek.nl

4111

Hoofdvestiging: Balistraat 25, 7556 AH Hengelo • info@smithuistandtechniek.nl

www.smithuistandtechniek.nl  0800 - 022 4111

is onderdeel van Smithuis Tandtechniek.

dentista| Colofon Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Redactioneel

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5

Dare to be different.

ZIE PAG. 5

Dentista is een uitgave van Dentista Media en verschijnt 6 keer per jaar.

Redactie Ilko Alink, Joan Koele, Lies Ligtvoet

Redactieadres

dentista

Dentista Media, Postbus 62, 7437 ZH Bathmen Contact: Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl, Tandarts

06 - 267 060 67

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Internet www.dentista-magazine.nl Twitter: @dentistamag

Aan dit nummer werkten mee Anna Berends van Loenen, Marthijn Verboom, Erik-Jan Muts, Tieneke Wulferink, Astrid Elzink, Frank Andriessen, David Rijkens, Lies van Wegen, Ralph van der Reijden, Mark Veenstra, Lieneke Steverink-Jorna, Hanneke de

De praktijk van Alledag dentista

“Dat doen we al jaren zo en het gaat altijd goed. Waarom Tandarts zouden we het dan veranderen?” Tja, dat is een goedeMondhygiënist vraag. In ons dagelijkse werk slijten gemakkelijk allerlei gewoonten die op het eerste oog goed werken. Maar doen we het op die manier wel efficiënt? Kan het niet beter, makkelijker, of goedkoper? Hier staan we meestal niet bij stil. We nemen te weinig tijd om na te denken over de efficiëntie van de praktijk en laten ons leiden door de praktijk van alledag. Maar zeg eens eerlijk: je wilt toch geen praktijk van Alledag zijn? Een bijzondere plek waar de patiënt zich thuisvoelt, zich op waarde geschat weet en die voor medewerkers soepel loopt; dàt is toch wat we eigenlijk willen?

Valk, Barbara Koper, Tandheelkundig Centrum De Leyens,

In dit nummer van Dentista staat daarom ook ‘Lean’ centraal. Een verbetermethode die helpt om efficiënter en klantvriendelijker te werken. Je leest over de principes van Lean en we maken een vertaalslag naar de praktijk. Het lijkt allemaal eenvoudig. En dat is het ook. Je moet er alleen even tijd voor vrijmaken en er met het hele team naar kijken.

Tandartsenpraktijk Friends4Dents, Fridus van der Weijden, Dagmar Else Slot, Arjen Onderwater, Wouter Bruinink, Wilhelm Zerbst. Fotografie: Levin den Boer, NFP/Pieter Magielsen

Vormgeving LDB Production, Levin den Boer

Vermeld zowel je oude als nieuwe adres.

Lean sijpelt ook nog door in de andere bijdragen in dit magazine. Zo heeft Astrid het in haar column bijvoorbeeld over het verkorten van wachttijden, Lies over ‘vooruit denken’ en Tieneke over een andere manier van inkopen. Maar ook het afhandelen van pijnklachten aan de balie, tips over tandenborstels en laagdrempeligheid komen aan bod. En natuurlijk onze vaste onderwerpen. Mocht je trouwens nog tips hebben, of mee willen werken aan een artikel, dan horen we het graag: ilko@dentista-magazine.nl

Adverteren

Ilko Alink, Lies Ligtvoet, Joan Koele

Abonneren Dentista wordt in gecontroleerde verspreiding toegezonden aan tandartsen mondhygiënistenpraktijken in Nederland. Een vast abonnement kost € 42,50 (incl. btw) per jaar. Voor abonneren: www.dentista-magazine.nl

Adreswijzigingen Per e-mail: info@dentista-magazine.nl.

Joan Koele, joan@dentista-magazine.nl, 06 – 477 859 78

Marketing Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl, 06 – 267 060 67

Druk Ten Brink BV, Meppel

dentista

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

©2014 Dentista Media. Niets in deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Dentista Media of andere auteursrechthebbenden. Dentista Media kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden.

dentista

Tandarts

www.bluemcare.com dentista| 7 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Dentista is een interactief magazine

Praktijkmanager

Download de gratis Layar App

Scan de pagina’s met het Layar logo

Ontdek de interactieve inhoud

Assist

dentista| Inhoud Tandarts

Tandarts

dentista 5

dentista

Mondhygiﾃｫnist

Assistent

Inhoud

Praktijkmanager

Mondhygiﾃｫnist

Assistent

LEAN IN DE TANDARTSPRAKTIJK

Praktijkmanager

10 18

INTERN BLEKEN:

ETIOLOGIE = PROGNOSE?

LAGE DREMPELS, LEG DE LAT HOOG

DE INDIVIDUELE AFDRUK MAATPAK VAN DE GEBITSPROTHESE

PIJNKLACHTEN AAN DE BALIE

EEN NIEUWE TANDENBORSTEL WANNEER IS HET DAAR TIJD VOOR?

ORALE BIOFILM BACTERIﾃ起 ONDER DE LOEP

En verder Voorwoord en colofon

De praktijkmanager

Design in beeld

Play 27

Column Tieneke

Column Lies

Financieel 61

Team in beeld

Column Astrid

Implantologie: vast & zeker

Productnieuws 67

Column Erik-Jan

7 17

dentista

Tandarts

Mondhygiﾃｫnist

Assistent

Praktijkmanager

Wat is het, wat levert het op?

Lean in de tandartspraktijk Lean is een verbetermethodiek die helpt om organisaties efficiënter en klantvriendelijker te maken. Ontstaan bij Toyota in Japan om de productie sneller te laten verlopen, maar inmiddels succesvol toegepast binnen diverse bedrijfstakken. Zo ook binnen de tandheelkunde. Praktijkmanager Wouter Bruinink en Lean-expert Arjen Onderwater geven een praktische introductie op dit onderwerp.

ls tandarts, mondhygiënist en assistent ben je er dagelijks op gericht om je werk zo goed mogelijk te doen. De focus ligt dan op de behandeling van de patiënt volgens de laatste inzichten. Binnen een kleine praktijk gaat dat goed, omdat alles nog redelijk overzichtelijk is. Maar praktijken worden steeds groter en complexer. Er is steeds meer taakdifferentiatie en deeltijdwerk waardoor planning en afstemming noodzakelijk zijn. Toch nemen we vaak onvoldoende tijd om te kijken naar de praktijk als geheel. Welke processen en onderdelen spelen er allemaal en hoe kunnen we de zaken voor onszelf, maar vooral voor de klant optimaliseren? Lean is een methode die uitkomst kan bieden.

Wat is Lean? Lean is een managementfilosofie manier van werken waarbij alles en iedereen in de onderneming zich richt op het creëren van waarde in alle processen en het elimineren van verspillingen. Door de klant centraal te stellen creëer je maximaal toegevoegde waarde voor de klant, tegen minimale inspanning. Hierdoor verbetert de kwaliteit, dalen de kosten en stijgt de winst. Het resultaat is ook meetbaar op andere vlakken: hogere klanttevredenheid en meer betrokkenheid van de medewerkers. Lean hanteert een vijftal principes waar-

op een organisatie zich moet focussen: • Waarde • Waardestroom • Flow • Pull • Perfectie

Principe 1: Waarde De klant bepaalt wat de waarde is van de praktijk. Waarom komt hij juist naar jóuw praktijk en waarom wil hij juist voor jóuw behandeling betalen? Wat ziet hij als toegevoegde waarde? Het begint voor de klant bij de eerste kennismaking, het maken van een afspraak, binnenkomst in de praktijk en uiteindelijk de behandeling. Maar gaat daarna verder met een eventuele vervolgafspraak, het meegeven van informatie over bijvoorbeeld reiniging en uiteindelijk de factuur die hij ontvangt. Bij elk van deze activiteiten zullen je klanten waarde toekennen aan je praktijk. Deze waarde kan per keer verschillen. Geen wachttijd, duidelijke uitleg en informatieverstrekking zijn voorbeelden van toegevoegde waarde. Naast activiteiten die waarde toevoegen voor de klant zijn er ook activiteiten die dat niet doen. Deze niet-waarde toevoegende activiteiten zijn te verdelen in twee categorieën: Bedrijfswaarde; dit zijn alle activiteiten die noodzakelijk voor het laten functioneren van de praktijk. We noemen

ze daarom ook wel organisatietoevoegende activiteiten. Het gaat hier bijvoorbeeld om het bijhouden van de administratie, inkopen van materialen, marketingactiviteiten en kwaliteitscontroles. De laatste categorie zijn de activiteiten die voor zowel de klant (klantwaarde) als de organisatie (bedrijfswaarde) geen waarde toevoegen. Dit noemen we verspillen en we moeten er alles aan doen om deze verspilling te minimaliseren.

Verspilling Als de activiteiten binnen een praktijk zowel voor de klant als voor de praktijk geen waarde toevoegen, spreken we van verspilling. Arjen: “Waar je aan moet denken is: volle wachtkamers waardoor de patiënt lang moet wachten, het zoeken naar spullen in de behandelkamer tijdens de behandeling en onnodig veel voorraad.” Binnen Lean is het van belang om je activiteiten die waarde toevoegen te behouden en activiteiten die dat niet doen (verspilling) te elimineren. Dit staat ook centraal binnen de Lean-methodiek en we onderscheiden daarbij 7 vormen van verspilling: Transport – Het onnodig verplaatsen van producten en materialen. Geef ze een vaste plek en leg alle materialen voor de hele dag (en voor elke behandeling) al klaar. Dit scheelt tijd. Voorraad – Veel voorraad kost geld; je hebt namelijk kosten voor de opslagruimte (bv. huur, stookkosten), rentekosten en risicokosten (bv. veroudering, verlopen datum) Beweging – Een medewerker verplaatst zich onnodig veel. Omdat de materialen niet binnen handbereik, of niet op een centrale plek liggen. Maar ook omdat de looplijnen binnen de praktijk niet goed zijn. Wachten – We wachten op nieuwe voorraad, reparatie, levering van een product. Tijd waarin we andere zaken kunnen doen. Dit kost dus ook weer geld. Overproductie – Binnen de tandartspraktijk komt dit niet voor. We leveren immers op vraag van de patiënt een dienst. Over-processing – Meer doen dan noodzakelijk is. Bijvoorbeeld uitgebreid mondelinge informatie verstrekken over de nazorg, terwijl een foldertje meegeven in sommige gevallen ook volstaat. Fouten – Na een fout moet er iets worden hersteld. De klant moet terugkomen en ondervindt ongemak. Het kost tijd en geld en gaat ten koste van de klantwaarde. Wouter: “Ga na hoe vaak je iets opnieuw moet doen. Als een klant terug moet ko-

dentista| 11 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Arjen Onderwater (l) en Wouter Bruinink.

men voor die tijdelijke voorziening die eruit valt, dan hebben we het over verspilling. Hou bij hoe vaak dit voorkomt en kijk wat je eraan kunt doen. Goede voorlichting speelt hier onder andere een rol. Een simpele folder kan dan soms uitkomst bieden (en bespaart weer tijd voor uitleg). Maar kijk er met je hele team naar en doorloop het hele proces waarbinnen dit gebeurt in je praktijk.”

Pricipe 2: Waardestroom Nadat de klantwaarde is gedefinieerd kijken we naar de waardestroom. Het gaat er hierbij om dat je de stappen in kaart brengt die leiden tot de uiteindelijke dienst die je levert aan de klant. En de waarde die iedere stap toevoegt voor de klant. Van de afspraak die de klant maakt tot de uiteindelijke behandeling en het versturen van de factuur. Je brengt dan eerst de huidige situatie in kaart en zet deze om naar de ideale situatie. Arjen: “Natuurlijk werkt iedereen in de praktijk met protocollen, maar deze zijn vaak gericht op hoe je als medewerkers het meest optimaal kunt werken en niet hoe je de patiënt het beste bedient. Bij de waardestroom kijk je juist naar het proces waarbij je bij iedere stap bedenkt welke invloed dit heeft op de klant en welke waarde het toevoegt.” Door op deze manier naar de processen te kijken wordt je gedwongen te denken vanuit de klant. Op die manier komen nieuwe inzichten naar voren met soms verrassende “ontdekkingen”.

geven of gemaild. Tijdens de behandeling wordt ook direct de kamer schoongemaakt wat weer tijdwinst oplevert waardoor er meer patiënten op een dag kunnen worden behandeld. Om een heel simpel voorbeeld te noemen: waar het bij mij in de praktijk niet doorstroomde was bij de OPT. De kwaliteit daarvan is afhankelijk van de positie die de klant inneemt en jarenlang zeiden we dat hij een stapje naar voren of naar achteren moest gaan staan. Nu hebben we voetstappen op de grond die de ideale positie markeren. Een simpele oplossing die tijd en geld oplevert en voor de klant ook nog eens rustiger is.”

Principe 4: Pull Dit principe is erop gericht dat je reageert op de werkelijke klantvraag. Veel bedrijven leggen grote voorraden van hun producten aan op basis van de verwachte vraag. Het kan dan zijn dat je teveel produceert en dat leidt weer tot verspilling en dat kost geld (zie hierboven onder Verspilling). Binnen de tandheelkunde reageren we altijd op de werkelijke vraag van de klant. Hij maakt immers een afspraak. Toch verkoopt een praktijk ook producten aan klanten. Wouter: “Houd je voorraden beperkt en zorg ervoor dat je een signaal krijgt wanneer producten op zijn. In onze praktijk werken we bijvoorbeeld met patiëntenfolders die informatie verschaffen over behandelingen en nazorg. Op basis van ervaring weten we wanneer we folders bij moeten laten drukken. Er zit dan een gekleurd vel

Principe 3: Flow Continue doorstroming in het proces dat is waar het bij het principe Flow om gaat. In de regel wil een klant zo snel mogelijk worden geholpen. Hij wil niet pas over drie weken terecht kunnen in de praktijk, wil niet een kwartier in de wachtkamer zitten en een paar weken later een vervolgafspraak hebben. Het liefst wil hij in één sessie worden geholpen. Bij Flow gaat het erom dat alle activiteiten elkaar opvolgen zonder dat er wachttijden ontstaan, fouten worden gemaakt en zaken moeten worden hersteld.” Wouter: “Bij binnenkomst in de praktijk moet de klant idealiter meteen naar de behandelkamer kunnen doorlopen, foto’s maken, in de stoel gaan zitten waar alle materialen al klaar liggen, de assistent moet de juiste instrumenten aanreiken, een gaatje moet bij voorkeur direct worden gevuld en de offerte voor een grotere behandeling moet meteen worden meege-

dentista| 13 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

in de stapel die aangeeft dat we weer moeten bestellen, maar ook waar deze folder digitaal te vinden is en welke oplage normaliter besteld wordt en bij wie. Dit doen we enerzijds om niet teveel voorraad te houden en anderzijds omdat er natuurlijk wel eens zaken kunnen veranderen in de informatievoorziening.”

Principe 5: Perfectie Arjen: “Lean streeft naar continue verbetering en perfectie. Het hele praktijkteam is dagelijks bezig om verbeteringen door te voeren in de werkzaamheden die ze uitvoeren. Iedere medewerker ziet het als zijn taak om verspilling te signaleren, bespreekbaar te maken en samen op te lossen. Maar ook om te kijken waar klantwaarde kan worden toegevoegd. Verbetering moet onderdeel worden van de dagelijkse werkzaamheden.”

Is Lean ingewikkeld? Arjen: “Bij Lean ga je na waarom je dingen doet zoals je ze doet. Loop je op een dag bijvoorbeeld zes keer naar de voorraadkamer om materialen voor een behandeling te halen, of leg je elke ochtend in één keer alles klaar in de behandelkamer? Het is geen ingewikkelde methode.” “Er zijn bedrijven die zonder Lean al een strakke en efficiënte bedrijfsvoering neerzetten. We willen dan ook geen methode opdringen. Waar het om gaat is dat we mensen die primair de taak hebben om de beste zorg te verlenen voor hun patiënten

5 keer waarom: Waarom zijn de rode hoekstukken op? - ze zitten in de autoclaaf Waarom zitten ze in de autoclaaf? - omdat ze allemaal vies zijn Waarom zijn ze allemaal vies? - omdat ze allemaal gebruikt zijn Waarom zijn er dan niet meer rode hoekstukken? - omdat we normaal gesproken genoeg rode hoekstukken hebben Waarom hebben we nu niet genoeg rode hoekstukken - omdat we nu ineens alle behandelingen met rode hoekstukken tegelijk kregen Oplossing: Met inplannen van behandelingen moeten we rekening houden met het gebruik van rode hoekstukken. In plaats van investeren in nieuwe hoekstukken.

wat meer structuur geven in hun organisatie, door na te denken over de processen en te kijken of deze slimmer neergezet kunnen worden.” Wouter: “Het is zeker geen voorgedefineerd proces. Het geeft niet aan hoe je je praktijk móet runnen. Het gaat erom dat je als eigenaar of praktijkmanager iedereen binnen de organisatie bewust maakt van hoe je waarde creëert voor de klant. Waarbij je de verantwoordelijkheid laag in de organisatie legt. Je gaat samen aan de slag om verbetering te realiseren. Kijk met elkaar wat er anders kan. Bijvoorbeeld het voorbellen van patiënten bij lange afspraken en het voor- en nabespreken van de dagplanning met het hele team Het zijn voor de hand liggende voorbeelden, maar waar het om gaat is dat je het team erbij betrekt. Laat het team ook zelf met oplossingen komen. Vul het niet voor elkaar in maar laat iedereen afzonderlijk bedenken wat de oplossing kan zijn. Maar ga eerst na wat het probleem is voordat je oplossingen verzint. Een van de tools binnen Lean is de ‘5 keer waarom’ techniek. Als we deze toepassen op bijvoorbeeld een situatie waarin binnen de praktijk de hoekstukken regelmatig op blijken te zijn, werkt deze methode zoals vermeld in het schema hierboven. Deze techniek maakt inzichtelijk wat de kern van het probleem is. Vaak stellen we maar één vraag en komen zo niet tot de grondoorzaak, het eigenlijke probleem. De oplossing die hieruit volgt leidt tot symptoombestrijding en niet tot een structurele bestrijding van het probleem. Door 5 keer waarom te vragen dring je door tot de grondoorzaak en kom je tot structurele oplossingen.

dentista| 15 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Wat levert het op? Wouter: “Binnen onze praktijk hebben we met het hele team verbeteringen kunnen doorvoeren, die ertoe bijdragen dat onze efficiency enorm is verbeterd. Deze verbeteringen hebben we ook meetbaar gemaakt. Om een aantal voorbeelden te noemen: Verbetering van de stoelbezetting met 15%, verkorten van schoonmaaktijd tussen behandelingen (omsteltijd) met meer dan 30%, voorraadvermindering van meer van 20% en afname van no-shows van meer dan 70%. Dit kun je niet van de ene op de andere dag realiseren. Neem kleine stappen en zorg dat het hele team gemotiveerd is om bij te dragen aan de verbeteringen die je wilt realiseren. De kracht van Lean zit juist in het feit dat het hele team betrokken wordt en niet afhankelijk is van de leidinggevenden in de organisatie. Managers moeten meer los durven laten en medewerkers moeten actief op zoek naar oplossingen en verbeteringen. Dat maakt het werk ook extra uitdagend en houdt je scherp!”

Wouter Bruinink is praktijkmanager bij Nijhuis Tandartsen en heeft tijdens zijn Master studie Bedrijfseconomie aan de Universiteit Twente kennis gemaakt met Lean. Hij geeft advies aan praktijken hoe ze Lean kunnen toepassen. Arjen Onderwater is Lean specialist bij The Lean Six Sigma Company en begeleidt als trainer en coach organisaties in werken met Lean.

Mini-Lean cursus Om je de principes van Lean te laten ervaren hebben Wouter en Arjen een simulatiespel ontwikkeld, waarin de genoemde principes worden besproken en toegepast op de simulatieomgeving. Daarbij maken zij samen de vertaling naar de eigen praktijk. Als je geïnteresseerd bent in deze bijeenkomst - op woensdag 19 november in Amsterdam - kun je je aanmelden via onderstaande website.

Voor inschrijving en meer informatie: www.theleansixsigmacompany.pro (onder het kopje ‘mondzorg’), a.onderwater@gmail.com en 06 - 24 233 827.

Cavex Bite&White

Erik-Jan Muts

ExSense T

• Vermindert tand gevoeligheid • Helpt gevoelige tanden voorkomen

• Versnelt en versterkt het re-mineralisatie proces • Maakt het tandoppervlak glad en glanzend, ‘luster-effect’

Mond & Zorgverzekering

• Versterkt en verlengt het whiteningeffect na de bleekbehandeling

Bewust kiezen

• Vertraagt het proces van plakvorming

Al eerder heb ik mijn zorgen geuit over de huidige verhouding tussen tandarts, patiënt en zorgverzekering. Ondanks dat de praktijken waar ik werk geen contracten hebben afgesloten met verzekeringsmaatschappijen, worden mijn behandelingen wel dagelijks door deze verzekeringspartij beïnvloed. U kent het wel; patiënten stellen behandelingen uit tot volgend jaar en bellen in december op of ze niet nog een kroon kunnen laten plaatsen om hun budget maar zo optimaal mogelijk te kunnen benutten. Ik geef deze patiënten overigens groot gelijk; geld weggooien is ook zonde, nietwaar? Hoe onschuldig dit misschien ook lijkt, de gevolgen zijn vergaand. Behandelingen worden onnodig uitgesteld en behandelkeuzes worden gemaakt onder invloed van de verzekeringspolis.

Vraag nu uw gratis monster aan Stuur een e-mail naar dental@cavex.nl o.v.v. ExSense, uw naam, adres, tel. (zolang de voorraad strekt)

Nieuw

www.exsense.nl Cavex Bite&White ExSense biedt dankzij een unieke cocktail van hydroxyapatiet en “hydro-dispersing clay” snel en langdurig verlichting van gevoelige tanden. De unieke eigenschappen van de “hydro-dispersing clay” zorgen voor een versnelde verspreiding en boost in de penetratie van het hydroxyapatiet. Dankzij deze synergetische samenstelling van Cavex Bite&White ExSense dringt de hydroxyapatiet extra diep door in de tubuli en “microcracks” in het glazuur. Hierdoor worden deze niet alleen volledig afgesloten maar vindt er tevens kristallisatie plaats die de micro-hardheid helpt herstellen en het re-mineralisatie proces versnelt.

Even een paar feitjes. Jaarlijks komt er ongeveer 1,8 miljard euro aan premies voor de aanvullende tandheelkundige verzekering binnen, terwijl er slechts 1,2 miljard wordt uitgekeerd aan de tandheelkundige zorgverlener. Er verdwijnt dus 600 miljoen (33%) in de gezamenlijke pot van de zorgverzekering. Inmiddels mag het iedereen betrokken bij de tand-

dentista| 17 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

heelkundige zorgverlening duidelijk zijn dat het huidige UPT-systeem toe is aan modernisering. Maar in plaats van mee te denken aan een nieuw transparant declaratiesysteem en het overschot in te zetten voor verbetering van de zorgverlening, doet de verzekeraar er alles aan om het huidige systeem met strakke hand na te leven. Zo worden willens en wetens de innovaties in de mondzorg gestagneerd. Constructieve vernieuwingen komen alleen maar vanuit de beroepsgroep en ik begin steeds meer te twijfelen aan de maatschappelijke betrokkenheid en welwillendheid van de huidige zorgverzekeraars. Een welkom alternatief (Ixorg) is vorig jaar gelanceerd door de KNMT. De KNMT constateerde toen al dat er een groeiende behoefte is om de financiering van mondzorg opnieuw vorm te geven. Ixorg is een tandheelkundige ongevallen verzekering gecombineerd met een spaarsysteem. Een goed alternatief voor de huidige aanvullende tandartsverzekering. Het aardige van dit spaarsysteem is dat alles aan het einde van het jaar gewoon blijft staan. Mocht de patiënt willen stoppen met Ixorg dan wordt het overgebleven budget

gewoon teruggestort. Het systeem lijkt enorm flexibel; je kunt schuiven met premies, budgetten binnen het gezin en zelfs een klein tegoed opnemen. Door deze opzet is Ixorg erg interessant en heeft zij minimale invloed op de tandarts-patiëntrelatie. Helaas is Ixorg niet voor iedereen geschikt. Aangezien we binnenkort de wisselfase weer in gaan is het wellicht interessant om te weten voor wie wel. In mijn ogen is Ixorg geschikt voor mensen met een goede mondhygiëne en een redelijk gesaneerde dentitie, waarbij de komende jaren geen hoge kosten te verwachten zijn. Bij uitstek geschikt voor jong volwassenen, aangezien die met weinig moeite een flink budget op kunnen bouwen en hier later in een gezinssituatie mogelijk van kunnen profiteren. Kunt u het zich al voorstellen? Geen patiënt die meer na hoeft te gaan wat de verzekering precies vergoedt. Erik-Jan Muts - Tandarts bij MP3 Tandartsen in Apeldoorn en Beekmans Tandartsen in Laren.

dentista| Endodontologie Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Endodontologie

Praktijkmanager

Tandarts

Intern bleken:

Etiologie = Prognose?

dentista

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Het intern bleken van avitale elementen is vaak een onvoorspelbare behandeling. Toch blijkt de etiologie van de verkleuring een goede leidraad te geven voor het te verwachten resultaat en lange termijnprognose. Aan de hand van een goede diagnostiek kan een passend behandelplan worden gemaakt.

netubuli penetreren en ook het dentine zelf verkleuren. De tijd dat de pulpa necrotisch is geweest zal de graad van verkleuring bepalen. Bloeding van de pulpa kan een tijdelijke roze verkleuring van de tandkroon veroorzaken. Als er pulpanecrose volgt, zal de verkleuring niet vanzelf verdwijnen maar juist progressief erger en donkerder worden. Dit proces van verkleuring kan ook optreden als tijdens een endodontische behandeling niet de gehele pulpa verwijderd wordt. Vaak wordt necrotisch weefsel in de pulpahorens achtergelaten vanwege een ontoereikende toegangsopening waarbij niet het hele pulpadak verwijderd is. Deze verkleuringen reageren goed op intern bleken en hebben een goede lange termijnprognose. Het is belangrijk om het wortelkanaalvulmateriaal minimaal 2 mm apicaal van de glazuurcementgrens te laten eindigen en coronaal met lichtkleurig composiet of glassionomeer af te sluiten. Algemeen ge-

Wilhelm Zerbst

et intern bleken van avitale elementen is vaak een onvoorspelbare behandeling, met de vraag of een acceptabel resultaat haalbaar is. En als een acceptabel resultaat bereikt is, is het nog de vraag of dit blijvend is. Uit onderzoek blijkt dat korte termijn resultaten zeer positief zijn (80% succes) maar lange termijn resultaten wisselend (50% tot 65% succes). Toch blijkt de etiologie van de verkleuring een goede leidraad te geven voor het te verwachten resultaat bij behandeling en de lange termijnprognose. Aan de hand van een goede diagnostiek kan een passend behandelplan worden gemaakt. In dit artikel wil ik vooral de etiologie, prognose en effectiviteit van intern bleken bespreken, met een casus als voorbeeld. Informatie over de klinische procedure (die in de algemene praktijk uitvoerbaar is) valt buiten de beschouwing van dit artikel, maar is op te zoeken in tekstboeken en andere bronnen.

Etiologie van verkleuring De kleur van een tand wordt bepaald door de kleur en lichtdoorlaatbaarheid van het glazuur, het dentine en tevens de pulpaholte. Verandering in deze structuren kunnen, afhankelijk van hun positie, zichtbare

bruikte wortelkanaalvulmaterialen hebben namelijk slechte optische eigenschappen en kunnen op den duur verkleuring van het tandweefsel veroorzaken. Sommige oudere wortelkanaalcementen bevatten metaalionen vanwege hun antibacteriële werking en verhoogde radiopaciteit. Als deze materialen lang in een element aanwezig zijn geweest, kunnen de metaalionen in het dentine getrokken zijn. Het kan dan lastig zijn om met intern bleken een optimale kleur te bereiken. Nieuwe materialen zoals MTA worden tegenwoordig voor verschillenden doeleinden gebruikt vanwege hun goede biocompatibiliteit. Wit MTA werd speciaal ontwikkeld om problemen met verkleuring zoals optrad bij conventioneel grijs MTA, tegen te gaan. Echter het radiopaque bisthmutoxide wat ook in wit MTA aanwezig is, blijkt niet stabiel te zijn, met zwarte verkleuring van het MTA tot gevolg. Verwijderen van het verkleurde MTA (eventueel aangevuld met intern bleken) en het

dentista

TYPE VERKLEURING

Mondhygiënist

Tandarts

KLEUR Direct

verkleuring tot gevolg hebben. Voor het vaststellen van de reden van de verkleuring (de etiologie) en daarmee het kiezen van de juiste behandeling is een uitgebreide anamnese aangevuld met röntgen en klinisch onderzoek nodig. Het polijsten van elementen om extrinsieke verkleuring te verwijderen is hierbij ook aan te raden. Tevens wordt geadviseerd lichtfoto’s te maken met een kleurenring als referentie. In gecompliceerde gevallen is het verwijderen van vulmaterialen en/of gegoten restauraties soms nodig om een beter overzicht te krijgen. Een endodontisch behandelde voortand bij een volwassene heeft vaak een ingewikkelde – en onbekende - historie van behandelingen, die de voorspelbaarheid van het intern bleken kan beïnvloeden. Zo is het soms niet duidelijk of de verkleuring door bloedafbraakproducten of door metaalionen uit oude vulmaterialen veroorzaakt is. Het kan dezelfde soort verkleuring geven maar de etiologie is anders en daarmee ook de aangewezen therapie en prognose.

Oorzaken en prognoses Pulpanecrose (met eventuele bacteriële invasie) kan verkleuring van de tand tot gevolg hebben als gevolg van doorschemering. Kleurstoffen kunnen (later) de denti-

Koffie, Thee

Geel, bruin of zwart

Roken

Extrinsiek

Plaque of slechte mondhigiene Indirect Chlorhexidine

Geel, bruin of zwart

Metabolisch Porphyria

Paars tot bruin

Aangeboren Amelo/dentiniogense afwijking

Intrinsiek (systemisch)

Bruin of zwart

Iatrogeen Tetracycline

Geel, bruin, blauw grijs tot zwart

Fluorose

Wit, geel grijs en later zwart

Idiopatisch Glasuur-dentine hypo-mineralisaie

Geel, bruin

Trauma Glasuur hypoplasie

Wit, geel tot bruin

Intrinsiek

Pulpale bloeduitstorting

Grijs, bruin tot zwart

(lokaal)

Resorptie, intern of extern

“Pink spot”

Pulpaholteobliteratie

Geel tot bruin

Veroudering

Geel

Het agv Cariës en Restauraties (oud

Geïnternaliseerd

en nieuw) in het tandweefsel trekken

Wit, geel, bruin tot zwart

van kleurstoffen Samenvatting van de algemene oorzaken van gebitsverkleuring. Deze komen vaak in (verschillende) combinaties voor. De intrinsieke en geïnternaliseerde lokale factoren worden meestal met behulp van bleekmethoden behandeld.

dentista| 19 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Endodontologie Tandarts

plaatsen van geschikter vulmateriaal - zoals bijvoorbeeld glasionomeer of composiet - blijkt een effectieve oplossing te zijn.

Coronale restauraties Lekkende composietrestauraties leiden tot verkleurde randaansluitingen en uiteindelijk ook tot verkleurd tandweefsel. De donkere kleur van bijvoorbeeld amalgaam en metalen stiften kan soms doorschemeren - zonder verkleuring van weefsel - met als resultaat een blauw-grijze optische kleur van het element. Door vervanging van de betreffende restauratie of stift door een meer esthetisch verantwoorde variant, is bleken soms niet eens nodig voor een bevredigend resultaat. Als door het metaal verkleuring van het tandweefsel zelf heeft plaats gevonden, wordt het moeilijk te voorspellen of bleken verbetering van de kleur zal geven. Tevens kan op lange termijn de verkleuring weer terugkeren vanwege oxidatie van achtergebleven metaalionen. Verkleuring door resorptiedefecten, intern of cervicaal extern, is meestal door endodontische behandeling op te lossen indien restauratie nog mogelijk is.

Obliteratie Obliteratie van frontelementen wordt regelmatig gezien na gebitstrauma.Dit proces is vergelijkbaar met het fysiologische verouderingsproces maar dan versneld. Obliteratie van de pulpa kan een geel tot bruine verkleuring van het element tot gevolg hebben, maar dit hoeft niet. Bij 8,5% van de gave elementen met obliteratie ontstaat parodontitis apicalis. Met dit feit en de wetenschap welke risico’s een endodontische behandeling in een geoblitereerd element met zich mee brengt in gedachten, wordt een zogenaamde preventieve wortelkanaalbehandeling ten sterkste afgeraden. Het is mogelijk om goede resultaten te behalen met extern bleken van een geoblitereerd element. Hiertoe kan voor thuis bleken een bleeklepel voor de betreffende tand vervaardigd worden door de tandtechnieker. In-office bleken van het element is een andere optie. Zo is het mogelijk conservatief vaak tot een esthetisch fraai resultaat te komen en een moeilijke, dure en meestal onnodige wortelkanaalbehandeling te vermijden.

Kom de nieuwe Belmont tbCompass bewonderen in onze showroom!

Additionele factoren Direct een composietrestauratie plaatsen na het intern bleken wordt afgeraden,

dentista| 21 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

omdat bleekmiddelen de hechtsterkte van het composiet tijdelijk verminderen. Voorafgaand aan het vervaardigen van de definitieve vulling blijkt een rustperiode van twee weken na het bleken voldoende te zijn om het effect van de peroxide op polymerisatie te verminderen. Consensus is nog niet bereikt over de vraag of leeftijd of een langdurige verkleuring zal bepalen hoe voorspelbaar een element zal reageren. Een theorie is dat de relatief grotere dentinale tubuli vatbaarder zijn voor penetratie van verkleurende stoffen, maar om diezelfde reden ook goed te behandelen met bleekmiddelen.

dentista

Casus

wintig jaar geleden zijn in verband met trauma wortelkanaalbehandelingen op de 11 en 21 uitgevoerd. Nadien zijn er twee facings vervaardigd om de kleur van de elementen te verbeteren. Het was niet duidelijk of de verkleuring voor of na de endodontische behandeling plaatsvond. De patiënte werd verwezen vanwege pijn aan vooral de 21. Na onderzoek en stellen van een diagnose van pijnlijke parodontitis apicalis zijn de elementen herbehandeld (Figuur 1). Veel verkleurd wortelkanaalcement en resten van necrotische pulpa waren nog aanwezig in de puplaholtes. Drie jaar na herbehandeling is de apicale lucentie van de 21 fors afgenomen en de 11 normaal (Figuur 2). Aanvankelijk was het plan om volledige kronen te vervaardigen, maar vanwege de verkleuring van de elementen met doorschemering door de gingiva is er besloten om de elementen intern te bleken (Figuur 2a en 4a). Na het openen van de elementen was duidelijk dat alleen de dentine verkleurd was (Figuur 3a). Na vijf zittingen van interne bleking met Natriumperboraat was het gewenste resultaat bereikt en werd de definitieve composietrestauratie vervaardigd (Figuur 2b, 3b, 4b).

Bespreking Op de diagnostische röntgenopnamen was al te zien dat de verkleuring mogelijk veroorzaakt werd door een combinatie

Mondhygiënist

Tandarts

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Endodontologie Tandarts

van factoren: onvoldoende verwijdering van necrotisch materiaal, te coronaal geplaatst wortelkanaalvulmateriaal en coronale lekkage van de composietvulling. Dat werd bevestigd tijdens de wortelkanaalbehandeling. Drie jaar na deze behandeling was het toch mogelijk om een

Assistent

Praktijkmanager

acceptabel esthetisch resultaat te behalen. Door de factoren die kunnen bijdragen tot verkleuring in acht te nemen, is het mogelijk om tijdens het maken en bespreken van een behandelplan een duidelijker verloop van de behandeling te voorspellen.

Powerful Professional Bleaching to go

Mondhygiënist

dentista 2

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Figuur 1 - Diagnostische röntgenfoto. De 11 wortelkanaal en coronaal onvoldoende gevuld, de 21 wortelkanaal en coronaal onvoldoende gevuld, met forse pericapicale radiolucentie. Figuur 2 – Controle röntgenfoto. Afgenomen peri-apicale radiolucentie van de 21.

Figuur 2a - Foto voor bleking. De 11 en 21 zijn grijs verkleurd, met doorschemering door de gingiva. Figuur 2b - Controlefoto na bleking. De 21 en 22 met verbeterde kleur, en geen gingivale verkleuring. Figuur 3a - Beginsituatie na verwijdering van vulling tot 2 mm onder gingiva.

Figuur 3b - Eindsituatie na het bleken. Figuur 4a en b - De composietrestauratie voor en na voltooiing van de bleekprocedure.

Opalescence Go™ Cosmetisch bleken voor thuis Met de compleet nieuwe UltraFit™ Tray zorgt Opalescence Go voor fantastische resultaten. Na slechts enkele minuten draagtijd zal de voorgevulde disposable lepel zich aan uw gebit aanpassen, net zoals een op maat gemaakte bleeklepel. De krachtige 6% waterstofperoxidegel werkt snel om iedere patiënt een prachtige witte lach te geven, to go!

UltraFit Tray na 10 minuten in de mond UltraFit lepel daarvoor

Indien u vragen heeft over het product of het gebruik ervan, kunt u gebruik maken van onze productspecialisten. Uw persoonlijke productspecialist kunt u vinden in de nieuwe Ultradent catalogus op pagina 133 of per email opvragen infoDE@ultradent.com.

Wilhelm Zerbst heeft in 2014 zijn postacademische opleiding endodontologie aan het ACTA afgerond en is werkzaam als tandarts-endodontoloog in verwijspraktijk Rotterdam en Heerhugowaard.

dentista| 23 Tandarts

Verkoop door de geautoriseerde dentale vakhandel

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Lage drempels

Leg de lat hoog Laagdrempelig betekent dat je gemakkelijk te bereiken bent. Nogal een breed begrip dus. Het kan letterlijk en figuurlijk worden genomen. Voor iemand die in een rolstoel zit, is het handig als er geen drempels in de praktijk zijn. Anders komt hij überhaupt de praktijk niet binnen. Maar meestal wordt laagdrempelig figuurlijk bedoeld. Iemand die hulp nodig heeft, moet makkelijk terecht kunnen. Laagdrempeligheid zorgt voor kwaliteit van zorg, voor goede samenwerking en het kan ook een marketingtool zijn.

Lieneke Steverink-Jorna

tel je voor dat je zonder water in de woestijn bent. Je bent helemaal alleen. Je hebt geen bereik op je telefoon om hulp in te roepen, je auto staat zonder benzine. Je wordt ook nog gebeten door een schorpioen. De drempel om zorg te krijgen ligt hierbij huizenhoog. Er zal geen zorg komen, waardoor je zult sterven. Hoe anders is het als je van tevoren goed ingelicht bent, zou rijden met twee auto’s met extra benzine en een gids, een noodoproep gegarandeerd is en je antigif en liters water bij je hebt? De zorg is dan laagdrempelig, want je bent goed voorbereid en alles ligt binnen handbereik. De kans dat je overlijdt is hierbij vele malen kleiner. Laagdrempeligheid van zorg kan dus van levensbelang zijn.

Patiënttevredenheid Het is zaterdagavond en je wilt met je lief eens spontaan uit eten. Na drie rondjes te hebben gereden voor een parkeerplaats, lopen jullie gearmd het restaurant binnen waar je tegen een balie aanloopt. “U had een afspraak?” “Euh, nee, we hebben niet geserveerd.” “Oei oei, nou vult u dit formulier dan maar in en neem even plaats aan de bar.” Teleurgesteld pak je het formulier waar erg moeilijke vragen op staan. Je hebt

geen idee waarom je het zou moeten invullen. Je besluit er het beste van te maken en wilt een drankje bestellen voor je lief. Maar helaas: er staat niemand achter de bar. Jullie kijken wat zoekend om je heen maar er is niemand te zien. Om de tijd te doden pak je een folder, maar die ziet er niet heel erg aantrekkelijk uit: Een ouderwetse jaren ‘60 lay-out, enge afbeeldingen en de tekst is ook nog eens onleesbaar door het gebruik van allerlei moeilijke termen. Na erg lang te hebben gewacht klinkt er een belletje. Schijnbaar is het de bedoeling dat je opstaat en op een van de gesloten deuren afloopt. Je doet een gok en opent ‘Kamer 1’. Er zit daar iemand met de rug naar je toe en je schraapt je keel maar even. “Oh ja, twee schnitzels was het he?” En ineens staat er een felle lamp op je gezicht. Ik denk niet dat je tevreden zou zijn over dit ‘restaurant’, maar helaas doen sommige mondzorgpraktijken af en toe hetzelfde. En dat terwijl je graag je patiënten met een lach de praktijk ziet verlaten. Patiënten moeten zich uitgenodigd voelen om hun wensen aan je te kunnen uiten.

die alleen maar Latijnse bewoordingen kon gebruiken? Of heb je al eens geprobeerd samen te werken met iemand waarvan je alleen een mailadres had en die zijn mail pas na een maand beantwoordde? Of misschien heb je een personeelslid die alleen maar naar de grond kan staren en wat terug mummelt als je vraagt hoe het weekend was. Om samen te werken is gelijkwaardigheid nodig. Dat kan niet als de een zich veel lager of veel hoger in status opstelt dan de ander, of zich niet eens beschikbaar stelt voor communicatie. Samenwerken draait om helder communiceren en dan moet je het gevoel hebben dat je alles tegen elkaar kunt zeggen. Wederzijds respect en empathie dus. Elkaar aanvoelen kan pas als je echt met elkaar omgaat. In een gezellige praktijk blijven mensen een saamhorig team. Een team dat wint. Daarom zijn personeelsuitjes niet alleen maar voor de leuk; het verlaagt de drempel naar elkaar, het brengt je nader tot elkaar. Dat maakt dat je beter kunt samenwerken.

Samenwerking

Om een goed behandelplan te maken is het noodzakelijk om eerst een goede diagnose/ prognose te stellen. Daarbij maak je niet

Wel eens voor een baas gewerkt die hoog van de toren blies? Bijvoorbeeld iemand

Behandelplan

dentista| 25 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

alleen gebruik van klinische parameters en röntgenfoto’s maar ook van de medische anamnese en de driesporenanamnese. Hierbij is het van belang dat de patiënt over zijn privésituatie en gevoelens kan praten. Pas dan kan je de oorzaak van de aandoeningen tackelen en daarop het behandelplan aanpassen. Wil de patiënt alles aan je kunnen vertellen, dan moet hij zich op zijn gemak voelen en ook daarbij kan laagdrempeligheid helpen.

Marketing Patiënten moeten je kunnen vinden als ze je nodig hebben. Patiënten moeten bij je blijven, wil je financieel gezond zijn en overeind blijven als onderneming. Door je als onderneming laagdrempelig op te stellen, kunnen patiënten je snel vinden. Verleen je goede (en dus laagdrempelige) service, dan zal de patiënt niet snel zijn heil ergens anders gaan zoeken. Jouw patiënten zullen het gevoel moeten krijgen dat ze altijd bij je terecht kunnen voor goede zorg. Het liefst zo persoonlijk mogelijk; zorg op maat. Je kunt er als praktijk voor kiezen om altijd telefonisch bereikbaar te zijn, avondopeningen te houden en vergeet de sociale media niet. Laagdrempeligheid kan je een goede naam geven.

Lieneke Steverink-Jorna is mondhygiënist, auteur, blogger, columnist en Mondhygiënist van het Jaar 2013.

dentista| Play Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Relaxed! Sopira Citoject Speciaal voor intraligamentaire anesthesie.

dentista

De Sopira Citoject, verkrijgbaar in RVS en lichtmetaal, heeft een perfect uitgebalanceerd gewicht

voor onovertroffen controle en stabiliteit. De anesthesievloeistof is nauwkeurig, makkelijk en veilig toe te dienen.

Het ergonomische pen-design ligt prettig in de hand en schrikt kinderen minder af. Daarnaast is intraligamentaire anesthesie minder belastend voor hart en bloedsomloop en daarom geschikt voor risicopatiënten.

Maakt intraligamentaire injecties comfortabler en prettiger voor u en uw patiënten.

Pien Support Berekent de eigen bijdrage voor uw cliënt

Goed nieuws voor de ondernemende tandarts die graag extra service verleent. Pien Support biedt software voor tandartsen die eenvoudig de eigen bijdrage berekent en de behandeling optimaliseert. Bij het berekenen van de netto bijdrage van de cliënt houdt Pien rekening met de voorgestelde behandeling, het vergoedingenpakket van de tandartsverzekering, de concern-specifieke tariefbegrenzers en de eventuele contractering. Pien berekent van meer dan 350 verschillende tandartsverzekeringen de dekking voor tandartskosten. De eigen bijdrage per behandelplan wordt duidelijk gecommuniceerd door Pien, zonder dat u als tandarts de verantwoordelijkheid hiervan op u neemt. Totale kosten en eigen bijdrage worden inzichtelijk, hetgeen bijdraagt aan de communicatie met de cliënt. Immers de cliënt weet direct wat de netto kosten voor de behandeling zijn.

De voordelen van Pien: • • • •

Extra service naar de cliënt Direct inzicht in eigen bijdrage van de cliënt Snellere vervolgafspraken Inzicht in de jaarbijdrage

Eigenschappen van Pien: • • • •

Gebruiksvriendelijke software Software applicatie die makkelijk te integreren is met praktijksoftware Gemaakte berekeningen kunnen als PDF worden geprint of gemaild Geschikt voor de nieuwe regelgeving omtrent de hygiëne in de praktijk

Direct inzicht in de eigen bijdrage en daardoor een optimale klantenservice Met Pien maakt u eenvoudig en snel een overzicht van de kosten & vergoedingen Cliënt weet direct de eigen bijdrage Pien biedt: - Transparantie in eigen bijdrage - Snellere afspraken - Inzicht binnen de jaarruimte

! F E O R P P O D N A A NU 1 M en uw cliënten doet. u or vo t he at w ek td on t gratis en ui

Probeer Pien 1 maand

_ : 053 7630 421 8: www.piensupport.nl @: info@piensupport.nl

dentista| 27 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiën

De individuele afdruk

Maatpak van de gebitsprothese

palatinae. Deze dienen door de lepel bedekt te worden. De incisura pterygopalatina, links en recht dorsaal van de tubera, dienen vrij gehouden te worden. Als de lepel van zijn plaats komt bij het openen van de mond is de lepel op die locatie vaak te lang. Bij twijfel over de lengte van de A-lijn is het advies: beter iets te lang dan iets te kort.

Zoals we in ons vorige artikel (dentista 3/2014) hebben uitgelegd, worden de uiteindelijke randlengten van de prothese niet bepaald door de alginaatafdruk maar door de individuele of ‘fysiologische’ afdruk. Hier gaan we dieper in op dit onderwerp en behandelen we stap voor stap de randopbouw en afdruk. Ralph van der Reijden en Mark Veenstra

et behulp van de individuele lepel wordt er een afdruk gemaakt waarbij de omringende musculatuur een belangrijke rol speelt in het bepalen van de randlengtes van de uiteindelijke prothese. Voor het correct kunnen vervaardigen van de individuele lepels is het erg belangrijk dat de anatomische gipsmodellen van de alginaatafdrukken voldoende informatie verschaffen over de anatomie van de kaken en de aangrenzende structuren.

tiegrens en de insertielijn te liggen; het gebied tussen de aanhechting van de spier en daar waar de mucosa het periost verlaat.

Bij het passen van de onderlepel is het belangrijk dat de linguale randen niet te lang zijn. Door met de vinger de linguale rand van de lepel en de linea mylohyoidea te palperen kan de lepelrand goed worden bepaald. Dit kan ook door het laten uitsteken van de tong. Als de lepel te veel naar voren kantelt, moeten we de rand inkorten. Maar niet voorbij de linea mylohyoidea. In sommige gevallen kan het langer laten van de linguale lepelranden juist een extra houvast geven voor de uiteindelijke prothese.

Belijnen van modellen en individuele lepels Met een potlood worden de gebieden aangetekend die tot het afdrukbereik behoren. De probleemgebieden zijn met name de gebieden die voor de behandelaar niet eenvoudig te zien zijn tijdens het maken van de uiteindelijke afdrukken. Bij de onderkaak zijn dit de linguale zones, zoals de linea mylohyoidea en de aanhechting van de musculus genioglossus. Bij de bovenkaak is dit de omvatting van de tubers. Het is ook erg belangrijk dat deze gebieden duidelijk zijn weergegeven op het anatomisch model, zodat de lepel daar goed op lengte gemaakt kan worden. Eindeloos opbouwen is namelijk niet erg eenvoudig (zie Dentista 3/2014). Om een goede vacuümwerking te realiseren, dient de lepelrand tussen de ac-

Het passen van de lepel Voordat we met de randopbouw of afdruk beginnen, moeten de lepels eerst worden gepast om zo te controleren of de randlengten inderdaad correct zijn. Bij het passen van de bovenlepel is het belangrijk dat de lepel niet los schiet als je aan de wangen of lippen trekt. Door de patiënt “Ah” te laten zeggen kan je zien of de a-zone goed op lengte is. Als deze te lang is zal tijdens het maken van deze klank het palatum molle zich losmaken van de dorsale lepelrand met als gevolg dat er een kier ontstaat. Een goed herkenningspunt zijn de beide foveae

Door het uitsteken van de tong kan ook worden bepaald of de spina mentalis vrij beweegt. Links en recht van de spina kan de lepel dieper in de omslagplooi liggen en kan de lepel iets dikker worden uitgevoerd. Hierdoor zal een betere vacuümwerking optreden in de onderprothese. Het retromolaar pad is de dorsale begrenzing van de prothese, dus een gehele omvatting van het trigonum retromolare.

dentista| 29 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Ook hierbij geldt dat door het aantrekken van de lippen en wangen de lepellengte labiaal en buccaal kan worden bepaald. Te lange lepels worden door het aantrekken of activeren van de musculatuur losgedrukt. Bij extreem geslonken onderkaken geldt dit echter niet altijd. Door de patiënt overdreven articulerende bewegingen te laten maken met de mond kan ook worden getest of de lepelranden goed op lengte zijn. Indien de onderlepel van zijn plaats komt bij het ver openen van de mond is de lepel in veel gevallen te lang ter plaatse van de M. Masseter. Bij zowel de boven- als de onderkaak is het belangrijk dat de brides (frenuli) ruim omvat zijn, zodat ze tijdens het opbouwen en afdrukken actief kunnen worden vastgelegd.

Randopbouw en afdruk: In veel gevallen wordt de randopbouw in één keer gedaan met een siliconenmateriaal. Het gevaar van deze methode zit hem erin dat bepaalde gebieden niet voldoende worden bereikt. Door de eigenschap van siliconen om zichzelf af te ronden is het soms niet duidelijk of het juiste afdrukbereik is behaald. Het is belangrijk om tijdens het opbouwen en afdrukken de structuren in de mond en de afdruk te blijven matchen. De afdruk moet immers een negatief worden van de positieve kaak. Een individuele afdruk is een actieve afdruk waarbij alle omliggende spieren geactiveerd dienen te worden om de randen juist af te vormen. Stap 1: Leg de basis met iso-functional. Dit materiaal heeft de mooie eigenschap dat het thermoplastisch is, wat betekent dat je het meerdere malen kunt verwarmen en blijven afvormen. Omdat het relatief snel afkoelt is het raadzaam de opbouw in fasen te doen om zo een goede afvorming te realiseren. Als de iso-functional mooi rond en dof is afgevormd, is het gewenste bereik behaald.

Je nieuwe beste collega De nieuwe sterilisator van Miele

 Snel. Zeer korte programma’s.  Zeker. Ingebouwde waterbehandeling, voor snelle en veilige sterilisatieprocessen.  Betrouwbaar. Betrouwbare resultaten en lange levensduur.

Unieke CashBa ck actie Ontvang € retour v 750,an Miele Profess ional

Reinigen/Desinfecteren Steriliseren Documenteren Garanderen

www.miele-professional.nl/ dentaalsterilisatie

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

W&H Assistina+Lisa_190x135_Dentista_NL_Layout 1 16.01.2014 19:46 Seite 1

NIEUW

Perfect onderhoud en sterilisatie in slechts 20 minuten

gingsresulta ini

n de

Stap 3: Wij geven er de voorkeur aan om de totaalafdrukken met verschillende typen materialen te doen. Bijvoorbeeld met light, medium, heavy en x-heavy body materialen. De keuze van materiaal hangt onder andere af van de flabby delen van een kaak, mate van resorptie, ondersnijdingen, mate van gewenste overextensie en mate van indrukbaarheid van de mucosa. In het geval van de bovenkaak kan een light-body materiaal een zeer gedetailleerde afdruk geven. Met light-body kan er een goede pressie-afdruk worden gemaakt, hetgeen in de bovenkaak een vereiste is. In het geval van flabby weefsels is een light-body een zeer goede keuze. Je moet dan uiteraard minder druk uitoefenen. Belangrijk is dat er ter plaatse van de A-lijn geen verdikking ontstaat met de totaalafdruk. De opbouw moet hier door de totaalafdruk heen schijnen. Voor de onderkaak kan er met een heavy-body een mooi resultaat worden behaald. In het geval van flabby delen is het zelfs mogelijk om twee of meerdere keren met een light-body af te drukken. Stap 4: Extra opbouw van de A-lijn. Door te palperen waar de begrenzingen van de A-zone zich bevinden, kan er een extra op-

Zonder verkorting van de levensduur, en in slechts 20 minuten tijd.

Gevalideerd proces

Met de Assistina 3x3 en de Lisa Fast cyclus worden instrumenten op een perfecte manier gereinigd, gesmeerd en gesteriliseerd.

Stap 2: Een extra randafvorming met een x-heavy body. Afvormen van de randen kan ondermeer door middel van het activeren van de lippen en wangen, het laten uitsteken van de tong, de mond open en dicht te laten doen, de onderkaak van links naar rechts te bewegen en het laten blazen op de vinger van de behandelaar.

99 p

e roc

bouw worden gedaan van de A-lijn in de afdruk met Bite-compound.

Stap 5: Controle van de afdrukken. Na het maken van de afdrukken moet worden gecontroleerd of het beoogde resultaat behaald is. De bovenafdruk moet een goede vacuümwerking hebben en een goede kantel en kipretentie. De onderafdruk moet stabiel blijven liggen bij bewegingen van de lippen en het uitsteken van de tong. Ook moet er een vorm van kipretentie aanwezig zijn. Dit test je door de tong van de patiënt achter het front een afsluitende beweging te laten maken. Uiteraard is dit niet altijd te realiseren, bijvoorbeeld in het geval van extreem geslonken kaken.

Fixerend en dislokerend Het is belangrijk om rekening te houden met de fixerende en dislokerende spieren. Dislokerende spieren zullen de prothese in functie van zijn plek drukken.

Ralph van der Reijden en Mark

Dit zijn de: M. Masseter, M. Mentalis, M.

Veenstra zijn beiden tandtech-

Incisivus Labii inferioris, M. Pterygoideus

nicus en tandprotheticus. Ralph

medialis, M. Palatoglossus, M. Stylog-

heeft twee praktijken in Rotter-

lossus, M. Mylohyoideus en M. Geniog-

dam (www.ralphvanderreijden.

lossus.

nl) en is docent aan de opleiding

Fixererende spieren zullen de prothese in

tandprothetiek. Mark is eigenaar

functie op zijn plek proberen te houden.

van tandprothetische praktijk

Dit zijn de: M. Buccinator, M. Orbicularis

en tandtechnisch laboratorium

oris, M. Genioglossus, M. Longitudina-

Veenstra in Emmen en werkzaam

lis Linguae, M. Verticalis Linguae, M.

bij verschillende tandartsprak-

transversus Linguae. (Bron: De volledige

tijken. Tevens is hij docent en

prothese in woord en beeld; Kalk, van

kliniekcoördinator bij de opleiding

Waas, van Os en Postma)

Tandprothetiek aan de hogeschool Utrecht.

W&H Benelux, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich, t +32 475 51 63 63, m +32 475 51 63 63, office.benelux@wh.com, wh.com

dentista| 31 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Efficiënte hulp bij

Pijnklachten aan de balie De agenda staat vol en de ene na de andere patiënt belt met pijn. Dat betekent dat

Voordat je al deze schema’s klakkeloos gaat overnemen, is het van belang dat je ze met de tandarts bespreekt. Wat vindt hij van deze schema’s? Welke aspecten mist hij nog? Welke praktijkspecifieke elementen kunnen bij de triage worden toegepast? Hierdoor ontstaat er een schema dat precies op maat is voor jullie praktijk. Hierdoor kan de rest van het team vertrouwen op het feit dat je alleen de acute gevallen plaatst en zit je minder in je haar met alle patiënten die tegelijkertijd met pijn bellen. Je kunt hen immers beter van advies voorzien en efficiënter inplannen wat de patiënttevredenheid ten goede komt.

de balie assistent vele ballen moet hooghouden. Hoe kan je de patiënt toch helpen en een plekje voor hem vinden zonder dat dit ten koste gaat van alle andere patiënten en

Diagram 1: Wanneer plan je iemand in

de workflow van de rest van het team?

eveel patiënten in een te kleine tijdseenheid proppen betekent vaak uitloop. Uiteraard hebben andere patiënten begrip voor een serieuze pijnklacht, maar als dit te vaak voorkomt of te lang duurt dan gaat dit echt ten koste van de gastvrijheid en de patiënttevredenheid. Daarnaast kan het voorkomen dat het tandheelkundig team ook niet al te blij is met het volproppen van de agenda. Niet alleen omdat ze dan harder moeten Klacht

Urgent

lopen, maar ook omdat niet alle patiënten even acuut zijn als ze zijn ingepland. Goede pijnklachtplanning en triage scheelt een hoop hoofdpijn en pijnruimen achteraf. De onderstaande procesdiagrammen zijn ontwikkeld door Astrid Elzink-Tennekes in samenwerking met Tandarts Mart Elzink. Deze kunnen jou als balie assistent wellicht verder helpen bij de planning van de pijnklachten: wanneer plan je iemand in en hoe ga je om met de pijnklacht. Niet urgent

Actie

Oorpijn vanuit de mond Zweertjes in de mond

Vaak verstandskies

Pijnstiller (paracetamol)

Vaak aften

Pijnstiller (paracetamol) Preventie assistent

Nabloeding

Vandaag afspraak

Drukplek prothese

Bijslijpen

Tand halzen

Anna Berends van Loenen is

In winter bij koud weer

directeur van Qanz (www.qanz.nl) Na endo

Dikke wang

en auteur van diverse artikelen en boeken (www.praktijkmanage-

Druk gevoeligheid met

menttalent.nl). Zij geeft trainingen

kaken op elkaar

en advies over praktijkorganisatie, kwaliteitsmanagement, commu-

Gevoel of de kies/ tand eruit gedrukt wordt

Diagram 2: Hoe ga je om met de pijnklacht

dentista| 33 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

nicatie en balie (www.balie-assistent.nl).

Lies van Wegen

Hét patiënteninformatiesysteem voor uw praktijk.

NIEUW Exclusief bij Dental Cards verkrijgbaar kaartjes van Parodontitis, Tandvleesproblemen en Bloedend Tandvlees!

• • • • •

Eenmalige aanschafprijs Geen abonnementskosten Gratis kaartjes bij bestellen Gratis 2 Instructiefilms Keuze uit 29 onderwerpen

Vooruit denken Na de havo wist ik niet goed wat ik wilde gaan studeren. Dat ik tijdens het nadenken over mijn toekomstige studie prima kon werken, was voor mijn ouders erg duidelijk. En zo startte ik mijn tandheelkundige loopbaan als tandartsassistente. Na een maand kreeg ik tijdens de evaluatie van de tandarts te horen dat ik niet hard genoeg liep. De andere assistente zag hij voorbij ‘sjeezen’ en ik liep op tempo ‘slak’. Ik moest harder gaan lopen was de duidelijke opdracht.

Bezoek onze stand op het NVM ALV en najaarscongres in Amersfoort op 14 november 2014

In de loop van de tijd kwam ik erachter dat letterlijk hard lopen niet de oplossing was. Dit komt soms zenuwachtig en gestrest over bij patiënten. Terwijl heel langzaam lopen ook weer lui of laks kan overkomen. Gelukkig leer ik snel en had ik spoedig de oplossing om de tandarts meer dan tevreden te stellen. Zo wilde hij dat het servetje op een bepaalde manier werd klaargelegd en voor een consult wilde hij graag een kopje koffie. Wat ik leerde? Vooruit

Meld u nu aan via: www.dentalcards.nl

denken… voor mij nog steeds de sleutel om een goede assistente te worden. Waar de tandarts eerst met zijn kopje druk naar mij stond te gebaren, stond nu het kopje koffie al klaar voordat hij er zelf aan had gedacht.

InterActive

Wanneer ik nu assistenten opleid is vooruit denken een van mijn belangrijkste lessen. En niet alleen om de tandarts tevreden te stellen. Vooruit denken zorgt

Conical Connection with added simplicity

voor een goed verloop van de gehele dag, een goede samenwerking met het team en heel belangrijk: Een tevreden patiënt. Dan heb ik het natuurlijk niet

Innovatie

alleen over koffie inschenken, maar kijk bijvoorbeeld een dag van tevoren de

De InterActive is het nieuwe innovatieve implantaat van Implant Direct. Het heeft alle kenmerken die een modern implantaat hoort te hebben. Het beschikt over een innovatieve fixturemount welke geschikt is om eerst als afdrukstift te dienen en vervolgens als definitief abutment of interface voor een verschroefde kroon.

agenda alvast door. Is het techniekwerk al in huis? Is er voldoende tijd voor de afspraken gereserveerd? Heeft de implantologiepatiënt het juiste recept ontvangen en zijn de implantaten al binnen? Zo weet je zeker dat die kroon af

A CONCA

De prothetische onderdelen van de InterActive bestaan uit een brede range van narrow, standaard en wide vormgegeven onderdelen, zodat er geen concessie gedaan hoeft te worden aan de emergence profile in relatie met de diepte van het plaatsen.

Efficiëntie

*Registered Trademarks of Nobel Biocare™, prijs is excl. BTW

cofferdam voor en zorg dat de kamer is bijgevuld, zodat je niet misgrijpt. Na een tijdje werken met je tandarts weet je precies met welke boortjes hij/zij

COMPATIBILITY

de vulling afwerkt. Die zitten natuurlijk al in het hoekstuk voor hij/zij het heeft kunnen vragen.

24h

Compatibiliteit

All-in-One Packaging: implantaat, cover screw, healing collar, transfer en abutment.

het recept voor de implantologiepatiënt nog op tijd naar de apotheek faxen. Op de dag zelf kan je ook al veel vooruit werken. Bereid bijvoorbeeld de

Uitgebreide prothetische mogelijkheden

78° Conische Connectie compatibel met NobelActive™*

is en de patiënt niet voor niets komt, vermijd je overbodige uitloop en kun je

ALL-IN-ONE PACKAGING

Lies van Wegen is werkzaam als hoofdassistent in een grote praktijk en

SHOPPING 24/7

eigenaresse van Mondzorg Ouderen (www.mondzorgouderen.nl,

Implantaat opties:

info@mondzorgouderen.nl). In 2012 is Lies genomineerd voor

Platform Ø:

3.0

3.4

Body Ø:

3.2

3.7

Lengtes:

IZZ Mooi Mens en uitgeroepen tot tandartsassistente van het jaar. 4.3

5.0

10 11.5 13

www.implantdirect.nu

Scan voor video!

tel: +31 (0) 30 25 998 25

dentista| 35 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

dentista| Team in beeld Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Tandarts

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tandartsenpraktijk Friends4Dents Team “Het team van Friends4Dents doet zijn naam eer aan” vertelt kwaliteitsmanager Cindy van Dinther. “We zijn een vriendelijke en sportieve groep, die veel oog heeft voor de persoonlijke aandacht voor onze patiënten. Het team bestaat voornamelijk uit vrouwen en op dit moment vier mannen. De leeftijd varieert van 17 jaar tot een eindje in de 50. Nieuwe medewerkers spreken over een warm bad, zoals zij

door de groep worden opgenomen. De kracht van Friends4Dents is dan ook het team. Er is weinig tot geen verloop en een grote groep medewerkers is inmiddels al langer dan 12,5 jaar in dienst!”

Samen “Samen met de praktijkeigenaren geven de diverse managers en afdelingshoofden op een positieve manier sturing aan het team. Men is goed op de

hoogte van wat er speelt op de werkvloer, omdat men zelf ook actief meedraait. De tandartsen en de diverse teams hebben regelmatig werkoverleg en het gehele team heeft eens in de 12 weken overleg. Maar buiten deze overlegmomenten is er elke dag ruimte voor het aanbrengen van nieuwe ideeën of verbeterpunten. Dit zorgt voor een constante flow van kwaliteitsverbetering en een sterke betrokkenheid van het team. De ondernemende prak-

dentista| 37 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

tijkeigenaren werken samen met het team ook al twee jaar aan een nieuwe uitdaging; Dentists4Dentists is een webshop door tandartsen, voor tandartsen en is vanaf januari 2015 toegankelijk.”

de praktijk “Friends4Dents heeft twee locaties. Beide praktijken zijn modern, fris en transparant opgezet wat leidt tot een ontspannen sfeer voor de patiënt. Je

kijkt vanuit de lounge-achtige wachtkamer door een glazen wand de sterilisatie in: het ‘open keukeneffect’. Patiënten mogen zien hoe zorgvuldig wij omgaan met de infectiepreventie. Verder is de privacy voor de patiënt erg belangrijk en zijn de behandelkamers allemaal van elkaar gescheiden. De praktijken zijn ook in de avonduren open en op die momenten telefonisch en per mail bereikbaar om een afspraak te maken.”

Goed georganiseerd “We hebben ons team georganiseerd in verschillende disciplines. Zo worden de patiënten welkom geheten door de dames van ons balieteam. Vervolgens gaan ze met de assistent mee naar de behandelkamer. De tandarts werkt vaak samen met de preventieassistent die,

na goedkeuring van de patiënt deelbehandelingen kan uitvoeren. Het inpandige tandtechnische laboratorium zorgt weer voor korte lijnen tussen tandarts, tandtechnicus en patiënt. Een groot voordeel! Twee office-medewerksters verzorgen de administratie van de praktijken en hebben een brede verantwoordelijkheid. Het facilitaire team zorgt samen met een extern schoonmaakbedrijf voor een schone werken pauze-omgeving en verzorgt de koffie en thee en het verse fruit. Natuurlijk besteden we ook veel aandacht aan het opleiden en bekwaam houden van het team. Het team van Friends4Dents is een team dat zich heeft bewezen en laat zien dat een groot team heel respectvol en inspirerend voor elkaar kan zijn en zo met veel plezier en passie de beste zorg aan zijn patiënten kan geven!”.

Tandartsenpraktijk Friends4Dents Differentiatie: Alle disciplines in huis Aantal stoelen: 8 behandelkamers in Rosmalen en 4 behandelkamers Maasdonk

Medewerkers 9 tandartsen 22 assistentes 1 sterilisatiemedewerkster 2 facilitair medewerksters 7 baliemedewerkers 4 mondhygiënisten 2 office-medewerksters 1 hoofd algemene tandheelkunde en opleiding 1 hoofd sterilisatie en facilitair 1 hoofd balie 1 orthodontiemanager 1 implantologiemanager 1 floor- en kwaliteitsmanager 3 externe medewerkers van het

W&H Assistina+Lisa_190x135_Dentista_NL_Layout 1 16.01.2014 19:46 Seite 1

Hoe Helpt u uW patiënten beSliSSen over een beHanDelplan?

NIEUW

Voor deze problematiek biedt ZorgSom de oplossing! U en uw patiënt zien (zelfs vanuit de stoel) in ZorgSom direct het zorgbudget en hoe groot de eigen bijdrage is vanuit de begroting. Doordat de patiënt weet waar hij/zij aan toe is, betekent dit in veel gevallen dat u direct kunt overgaan tot het inplannen van de behandeling.

or zorgt vo m o S g r Zo g! erhogin omzetv

www.zorgsom.nl

gingsresulta ini

n de

Met de Assistina 3x3 en de Lisa Fast cyclus worden instrumenten op een perfecte manier gereinigd, gesmeerd en gesteriliseerd. Zonder verkorting van de levensduur, en in slechts 20 minuten tijd.

Gevalideerd proces bo

Wordt u ook enthousiast en wilt u ZorgSom aanvragen? Kijk dan snel op onze website www.zorgsom.nl of neem vrijblijvend contact met ons op via 071-3030033 of info@zorgsom.nl

Perfect onderhoud en sterilisatie in slechts 20 minuten

De voorDelen van ZorgSom op een rij: ZorgSom toont u in één oogopslag het vergoedingsbudget en het eventueel resterende budget na begroting. ZorgSom is niet alleen geschikt voor het berekenen van reguliere tandheelkundige hulp, maar ook voor orthodontie. De gebruikersinterface van ZorgSom is vriendelijk en overzichtelijk. Waar nodig kan ZorgSom bij een berekening een extra toelichting geven op basis van de polisvoorwaarden en niet gecontracteerde zorg. ZorgSom beschikt over een unieke “gecontracteerde zorg” module. Hierdoor bent u in staat afspraken met zorgverzekeraar(s) in te voeren in ZorgSom. ZorgSom is ontwikkeld door een team van professionals met jarenlange ervaring. Hierbij zijn alle relevante disciplines vertegenwoordigd: de tandarts, de praktijksysteembeheerder, de softwareontwikkelaar en de helpdeskmedewerker.

tandtechnisch laboratorium

9 9 pro

W&H Benelux, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich, t +32 475 51 63 63, m +32 475 51 63 63, office.benelux@wh.com, wh.com

dentista| Implantologie Vast en Zeker Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Implantologie Vast en Zeker

Praktijkmanager

Tandarts

een contra-indicatie?

Tandarts

Implanteren bij rokers Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Frank Andriessen en David Rijkens

it de literatuur blijkt dat roken de wondgenezing na implanteren op korte termijn en de overleving van implantaten op lange termijn niet ten goede komt.1-8 Dit gegeven wordt inmiddels door behandelaren in de mondzorg algemeen herkend en onderkend. Met enige regelmaat vormen de rokende patiënten dan ook weer het middelpunt van discussie in vakbladen en op congressen. Waar we als behandelaars een zo optimaal mogelijk behandelresultaat met een zo hoog mogelijk succespercentage willen behalen, lijken onze rokende patiënten hier voor ons gevoel niet altijd aan mee te willen werken. In plaats van een opgeheven vingertje mag van ons uitleg van de risico’s verwacht worden. In deze editie van Vast en Zeker zullen we proberen dieper in te gaan op de, voor zover bekende, verstorende werkingsmechanismes van roken op de implantaatbehandeling en overleving.

Normale wondgenezing Direct na het plaatsen van een implantaat komt het genezingsproces van zowel het bot als de weke delen op gang. Uit de endotheelcellen van de beschadigde bloedvaten komen factoren vrij die ervoor zorgen

dat bloedplaatjes zich samen gaan klonteren. Na het samenklonteren worden de bloedplaatjes geactiveerd, waardoor ze uit elkaar vallen en vele stoffen afgeven die zorgen voor vasoconstrictie (vaatvernauwing). Ook zorgt dit voor een versnelde samenklontering van nieuwe bloedplaatjes, waarmee uiteindelijk stolling optreedt. Uit de bloedplaatjes komen verder groeifactoren vrij die het reparatie- en genezingsproces bevorderen. Als de bloedstolling compleet is, start de ingroei van bloedvaten in het stolsel (angionese). Ook dit proces wordt gestimuleerd door de vrijgekomen groeifactoren.

Het effect van roken Roken zorgt voor zowel lokale als systemische effecten in de mond. Doordat de verbranding van tabak onvolledig is, komen vele toxische stoffen als nicotine, vrije radicalen, teer en aldehyden vrij. Van de in totaal 4.000 verschillende stoffen uit tabaksrook worden de meeste direct geabsorbeerd in de mondholte zonder de longen en de bloedbaan te bereiken.9-11 Bij rokers vindt verstoring van het genezingsproces plaats doordat de nicotine uit sigarettenrook in de bloedbaan zorgt voor lokale vasoconstrictie in het wondgebied.12 De bloedtoevoer, en dus de benodigde aanvoer van voedingsstoffen zoals zuurstof in het wondgebied, wordt daarom vertraagd. Ook vindt er door de aanwezigheid van nicotine een verstoorde aggregatie van de bloedplaatjes plaats, waardoor de kans op goede genezing afneemt en de kans op wondinfectie toeneemt.13 Zie afbeelding 1.

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Verhoogde kans op infectie Tijdens de chirurgische ingreep kunnen bacteriën in het wondgebied terechtkomen. Normaal gesproken worden deze tijdens de genezing door middel van een ontstekingsproces opgeruimd. Hierbij worden zogenoemde mononucleaire cellen (monocyten, macrofagen, neutrofielen, lymfocyten en plasmacellen) naar de betreffende plek gevoerd middels chemotaxis. Bij chemotaxis migreren cellen zich automatisch van een plek met een hoge concentratie cellen naar een plek waar deze lager is. Juist deze chemotaxis is bij rokers verstoord. Ook de werking van onder andere de neutrofielen zelf is verstoord. Door deze verstoringen worden bacteriën minder goed en minder snel opgeruimd, hetgeen de genezing vertraagt en de kans op wondinfectie vergroot.14

dentista

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tevens is er bij rokers sprake van verminderde productie van immunoglobulinen. Deze antistoffen worden geproduceerd door lymfocyten (witte bloedcellen) en zorgen voor herkenning en neutralisatie van lichaamsvreemde eiwitten zoals bacteriën en virussen. Een tekort aan immunoglobulinen kan de wondgenezing verstoren.15-21

Verstoorde osseo-integratie Een aantal dagen na de implantaatplaatsing begint de herstelfase. Direct rondom het implantaat wordt het bloedstolsel vervangen door bindweefsel en bot. Dit gebeurt onder andere door de activiteit van bindweefselvormende cellen, zogenaamde fibroblasten. Bekend is dat bij rokende patiënten de activiteit van deze fibroblasten minder is, hetgeen optimale botvorming rondom het implantaat in de weg zou kunnen staan.12

Gevolgen op langere termijn Ook op lange termijn kan roken het behoud van implantaten in de weg staan. Zo blijkt uit vele onderzoeken dat bacteriële plaque sneller groeit op epitheliale cellen van rokers. 22,23 Daarnaast kunnen de verminderde productie van immunoglobulines en een verstoorde werking van polymorfe nucleaire granulocyten (PMN) en macrofagen de instandhouding van een gezond parodontium in de weg staan. Andere onderzoeken laten zien dat de aanwezigheid van A. actinomycetemscomitans, P. Gingivalis, en T. Forsythensis significant groter is bij rokers. Deze pathogene bacteriën worden vaak gezien rondom implantaten met peri-implantitis.24 Zie afbeelding 2.

Afbeelding 1: Verstoorde wondgenezing na een botopbouw bij een patiënt die rookt.

ROKEN EN IMPLANTOLOGIE De eerste studie die roken als een risico voor implantaten aanmerkte werd gepubliceerd in 1993.12 Sindsdien zijn er veel studies verschenen over de invloed van roken op het succes van de implantaatbehandeling. In veel gevallen wordt het roken niet als een absolute contra-indicatie gezien maar wel als extra risicofactor.4,25,28 Samenvattend blijkt uit de beschikbare literatuur dat: Roken een negatieve invloed heeft op de implantaatbehandeling.

dentista| 41 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Afbeelding 2: Aanwezigheid van pus en bloeding bij een implantaat op positie 16. Het implantaat is slechts 5 jaar geleden geplaatst en kan als verloren worden beschouwd. De patiënt rookt een pakje sigaretten per dag.

dentista| Implantologie Vast en Zeker Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Tandarts

Assistent

dentista| Implantologie Vast en Zeker

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Tandarts

met roken is en blijft dus het beste advies. In de praktijk staan echter niet alle patiënten hier voor open. Soms lukt het wel de patiënt een aantal weken voor en na de ingreep sterk te laten minderen. In veel gevallen vormt roken geen absolute contra-indicatie voor implantologie. Wel is het noodzakelijk de verhoogde risico’s vooraf goed met de patiënt te bespreken

Praktijkmanager

Literatuurlijst Afbeelding 4

Afbeelding 3: Aanwezigheid van een zeer fors botdefect bij een implantaat in de bovenkaak. De patiënt was een zware roker en had een matige mondhygiëne. Het implantaat kon helaas niet meer behouden blijven (Afbeelding 4).

optreedt heftiger is in de bovenkaak. Men denkt dat in de onderkaak de tong mogelijk bescherming biedt tegen lokale effecten van de sigarettenrook en nicotine.34 Roken met name een risico is als er uitgebreide botopbouwen plaats moeten vinden en als er sprake is van een slechte botkwaliteit.27 Implantaten die geplaatst zijn in een bovenkaak waarbij een sinuslift heeft plaatsgevonden bij rokers twee keer zo vaak verloren gaan als bij niet rokers.35 Bij mensen die roken en reeds een geschiedenis hebben met parodontitis is er een 3,5 -4,5 x hogere kans op peri-implantitis.26

Van de 4.000 verschillende stoffen in tabaksrook worden de meeste direct geabsorbeerd in de mondholte Bij rokers sprake is van meer botverlies en peri- implantitis rondom de implantaten dan bij niet rokers.1-8 Er meer implantaten verloren gaan bij rokers ten opzichte van niet rokers.25 Hoe meer iemand rookt, des te hoger zijn de risico’s.28, 29 Bij rokers meer implantaatverlies plaatsvindt in de maxilla dan in de mandibula, en dat dit meestal gebeurt na het vrijleggen van de implantaten (abutmentchirurgie).27, 30-33, 36 37 Waarschijnlijk is de slechtere botkwaliteit in de bovenkaak meer gevoelig voor de negatieve effecten van het roken.33 Een verklaring die men noemt is dat de vasoconstrictie die door de nicotine

Algemeen wordt geaccepteerd dat er een strikter nazorgprogramma noodzakelijk is om bij deze patiënten eventuele peri-implantaire ontstekingen in vroeg stadium te constateren. Ook wordt aanbevolen om patiënten van tevoren op de risico’s van het roken te wijzen.28 Als er ook een botopbouw plaats moet vinden dient er nog kritischer naar de patiënt te worden gekeken.

Conclusie Roken vergroot de kans op verstoorde genezing direct na implantaatplaatsing. Ook bij een goed geïntegreerd implantaat kan roken goed behoud van gezond bot en mucosa in de weg staan. Stoppen

1. Clarke N.G, Shephard B.C, Hirsch RS. The effects of intraarterial epinephrine and nicotine on gingival circulation. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1981;52:577-582. 2. Waeber B, Schaller M.D, Nussberger J, Bussien J.P, Hofbauer K.G, Brunner H.R. Skin blood flow reduction induced by cigarette smoking: Role of vasopressin. Am J Physiol 1984;247:H895-901. 3. Preber H, Bergstro¨m J. Effect of cigarette smoking on periodontal healing following surgical therapy. J Clin Periodontol 1990;17:324-328. 4. Klokkevold P.R, Han T.J. How do smoking, diabetes, and periodontitis affect outcomes of implant treatment? Int J Oral Maxillofac Implants. 2007;22 Suppl:173-202. 5. Schwartz-Arad D, Samet N, Samet N, Mamlider A. Smoking and complications of endosseous dental implants. J Periodontol 2002;73:153-7 6. Haas R, Haimbock W, Mailath G, Watzek G. The relationship of smoking on peri-implant tissue: A retrospective study. J Prosthet Dent 1996;76:592-6. 7. Kasat V, Ladda R2.Smoking and dental implants. J Int Soc Prev Community Dent. 2012 Jul;2(2):38-41. doi: 10.4103/22310762.109358. 8. Baig MR, Rajan M.Effects of smoking on the outcome of implant treatment: a literature review. Indian J Dent Res. 2007 Oct-Dec;18(4):190-5. 9. Baker RR. Product formation mechanisms inside a burning cigarette. Progress in Energy and Combustion Science. 1981;7(2):135–53 10. Dube MFR, Green CR (1982) Methods of collection of smoke for analytical purposes. Rec Adv Tob Sci 8:42–102 11. Hoffmann D, Hoffmann I, El Bayoumy K (2001) The less harmful cigarette: a controversial issue. a tribute to Ernst L. Wynder. Chem Res Toxicol 14:767–790 12 Bain CA, Moy PK. The association between the failure of dental implants and cigarette smoking. Int J Oral Maxillofac Implants 1993;8:609-615. 13 Sánchez-Pérez A, Moya-Villaescusa M.J, Caffesse R.G. Tobacco as a risk factor for survival of dental implants. J Periodontol. 2007 Feb;78(2):351-9. 14MacFarlane G.D, Herzberg M.C, Wolff L.F, Hardie N.A. Refractory periodontitis associated with abnormal polymorphonuclear leukocyte phagocytosis and cigarette smoking. J Periodontol 1992;63:908-913. 15. Noble R.C, Penny B.B. Comparison of leukocyte count and function in smoking and non-smoking young men. Infect Immun 1975;12:550-555. 16. Kenney E.B, Kraal J.H, Saxe S.R, Jones J. The effect of cigarette smoke on human oral polymorphonuclear leukocytes. J Periodontal Res 1977;12:227-234. 17. Kraal J.H, Chancellor M.B, Bridges R.B, Bemis F.G, Hawke J.E. Variations in the gingival polymorphonuclear leukocyte migration rate in dogs induced by chemotactic autologous serum and migration inhibitor from tobacco smoke. J Periodontal Res 1977;12:242-249. 18. Holt P.G. Immune and inflammatory function in cigarette smokers. Thorax 1987;42:241-249. 19. Raulin L.A, McPherson J.C , McQuade M.J, Hanson B.S. The effect of nicotine on the attachment of human fibroblasts to glass and human root surfaces in vitro. J Periodontol 1988;59:318-325.

Mondhygiënist

en eventueel op te nemen in een informed consent. Uiteraard is strikte nacontrole van groot belang. In een situatie waarbij uitgebreide botreconstructies nodig zijn, of wanneer er sprake is van extra medische risico’s, kan het verstandig zijn voor een alternatieve behandeling te kiezen als de patiënt niet wil of kan stoppen met roken. Tandarts

dentista

20. Johnson J.D, Houchens D.P, Kluwe W.M, Craig DK, Fisher GL. Effects of mainstream and environmental tobacco smoke on the immune system in animals and humans: A review. Crit Rev Toxicol 1990;20: 369-395. 21. MacFarlane G.D, Herzberg M.C, Wolff L.F, Hardie N.A. Refractory periodontitis associated with abnormal polymorphonuclear leukocyte phagocytosis and cigarette smoking. J Periodontol 1992;63:908-913. 22. Teughels W, van Eldere J, van Steenberghe D, Cassiman JJ, Fives-Taylor P. Influence of nicotine and cotinine on epithelial colonization by periodontopathogens. J Periodontol 2005;76:1315-1322. 23. van Steenberghe D. Outcomes and their measurement in clinical trials of endosseous oral implants. Ann Periodontol 1997;2:291-298. 24. Zambon J.J, Grossi S.G, Machtei E.E, Ho A.W, Dunford R, Genco R.J. Cigarette smoking increases the risk for subgingival infection with periodontal pathogens. J Periodontol 1996;67:1050-1054. 25. Strietzel F.P, Reichart PA, Kale A, Kulkarni M, Wegner B, Küchler I.Smoking interferes with the prognosis of dental implant treatment: a systematic review and meta-analysis. J Clin Periodontol. 2007 Jun;34(6):523-44. 26. Heitz-Mayfield L.J, Huynh-Ba G. History of treated periodontitis and smoking as risks for implant therapy. Int J Oral Maxillofac Implants. 2009;24 Suppl:39-68 27. Klokkevold P.R, Han TJ. How do smoking, diabetes, and periodontitis affect outcomes of implant treatment? Int J Oral Maxillofac Implants. 2007;22 Suppl:173-202. 28. Arturo Sánchez-Pérez, M.J. Moya-Villaescusa, and R.G. Caffesse Tobacco as a Risk Factor for Survival of Dental Implants Journal of Periodontology February 2007, Vol. 78, No. 2, Pages 351-359 , DOI 10.1902/jop.2007.060299 29. Lindquist L.W, Carlsson G.E, Jemt T. A prospective 15year follow-up study of mandibular fixed prostheses supported by osseointegrated implants. Clin Oral Implants Res. 1996;7:329–36 30. De Bruyn H, Collaert B. The effect of smoking on early implant failure. Clin Oral Implants Res.1994;5:260–4. 31. Bain C.A, Moy P.K. The association between the failure of dental implants and cigarette smoking. Int J Oral Maxillofac Implants. 1993;8:609–15. 32. Haas R, Haimbock W, Mailath G, Watzek G. The relationship of smoking on peri-implant tissue: A retrospective study. J Prosthet Dent. 1996;76:592–6. 33. Lambert P.M, Morris H.F, Ochi S. The influence of smoking on 3-year clinical success of osseointegrated dental implants. Ann Periodontol. 2000;5:79–89. 34. Travis J, Pike R, Imamura T, Potempa J. The role of proteolytic enzymes in the development of pulmonary emphysema and periodontal disease. Am J Respir Crit Care Med. 1994;150:S143–6. 35. Kan J.Y, Rungcharassaeng K, Lozada J.L, Goodacre C.J. Effects of smoking on implant success in grafted maxillary sinuses. J Prosthet Dent. 1999;82:307–11. 36. Gorman L.M, Lambert P.M, Morris H.F, Ochi S, Winkler S. The effect of smoking on implant failure at second- stage surgery. DICRG Interim Report No 5. Dental Implant Clinical Research Group. Implant Dent. 1994;3:165–8. 37. Kasat V, Ladda R. Smoking and dental implants. J Int Soc Prev Community Dent. 2012 Jul;2(2):38-

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Frank Andriessen is werkzaam als tandarts-implantoloog bij het Tandheelkundig Centrum Wilhelminapier (www.tand-implant.nl) te Rotterdam. David Rijkens is werkzaam als tandart-implantoloog bij Mondzorg Velsen (www.mondzorgvelsen.nl), Mondzorgcentrum Kudelstaart en Tandartspraktijk Prakken te Emmen. Zij zijn daarnaast beiden cursusleider en docent van de MasterClass Implantologie van het ACTA (www.acta-de.nl).

dentista| 43 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Wanneer is het tijd voor

Het nascholingsbureau van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA)

Een nieuwe tandenborstel

Wij bieden een uitgebreid programma voor het gehele tandheelkundige team. Ons programma bevat leergangen, cursusdagen, workshops en symposia. We bespreken graag de mogelijkheden voor nascholing bij u in de praktijk of op een locatie naar keuze. Heeft u vragen over ons aanbod of een specifieke cursus, neem dan contact op met een van onze cursuscoördinatoren.

In ons aanbod: 21 november 2014

Nazorg bij implantaten - speciaal gericht op tandartsen

Algemeen wordt aangenomen dat tandenborstels elke drie maanden vervangen moeten

16 en 17 januari 2015 Suprastructuren op implantaten 13 februari 2015

Parodontale chirurgie in de algemene praktijk

29 en 30 mei 2015

Symposium Clash der lage landen

worden. Hoewel dit advies niet op wetenschappelijk bewijs is gebaseerd, lijkt deze aanbeveling universeel te zijn. ACTA deed onderzoek naar de effectiviteit van een drie maanden oude borstel.

WWW.ACTA-DE.NL ACTA Dental Education nu ook op www.facebook.com/actadentaleducation

Auteurs: Fridus van der Weijden en Dagmar Else Slot, afdeling Parodontologie, ACTA

Kijk op onze website voor meer informatie over onze producten en diensten. Gustav Mahlerlaan 3004, 1081 LA Amsterdam, T 020 - 5980 308, ade@acta.nl

16 ACTA adv Dentista 5 3okt 190x135.indd 1

30-09-14 10:36

Door professionals, voor professionals. TePe interdentale ragers zijn ontwikkeld in samenwerking met tandheelkundige specialisten om de effectiviteit, de patiëntveiligheid en de gebruiksvriendelijkheid te kunnen waarborgen. De verschillen zitten in de details! • • •

Voldoet aan de ISO standaard voor manuele interdentale ragers Verkrijgbaar in drie verschillende varianten: origineel, extra soft en Angle Verkrijgbaar in negen verschillende maten

andtandenborstels kennen reeds een lange bestaansgeschiedenis die is terug te voeren tot de Chinezen ver voor het begin van onze jaartelling. Tegenwoordig zijn ze in verschillende soorten, maten, vormen, kleuren en materialen te koop. Ze hebben op een enkele uitzondering na met elkaar gemeen dat de borstelharen van nylon zijn gemaakt. Een uitvinding van net voor de Tweede Wereld oorlog die een handtandenborstel betaalbaar heeft gemaakt voor het brede publiek. Ongeacht hoe geavanceerd de tandenborstel is, zal deze niet eeuwig mee gaan. Slijtage van de tandenborstel kan een negatief effect hebben op de effectiviteit. De American Dental Association (ADA) raadt dan ook aan elke 3-4 maanden een nieuwe borstel te kopen.

Onderzoek

AD130114NL

Made in Sweden, used worldwide www.tepe.com

Op ACTA is een onderzoek uitgevoerd met als doel de effectiviteit van een drie maanden oude tandenborstel te vergelijken met een nieuwe tandenborstel. Voor deze studie werden vrijwilligers, (niet-tandheelkundige) studenten van verschillende universiteiten en hogescholen in en rond Amsterdam gevraagd om mee te doen. De proefpersonen voldeden aan de volgende

dentista| 45 Tandarts

AD130114NL_ad_dentista.indd 1

2014-01-20 10:44:21

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

criteria: goede algemene gezondheid, minimaal 18 jaar, geen pockets >5mm of gegeneraliseerde recessies en een dagelijks gebruik van een handtandenborstel. Na de screening ontvingen de proefpersonen een standard tandenborstel waarmee zij drie maanden lang thuis moesten poetsten. Dit werd daarmee de ‘oude borstel’ die werd gebruikt tijdens het onderzoek en de slijtage van de borstelharen werd beoordeeld en gescoord (zie tabel & figuur 1).

Resultaten Voor het poetsexperiment werden de proefpersonen verzocht 48 uur niet te poetsen, waarna de ene helft van de mond met een ‘nieuwe’ en de andere helft van de mond met de ‘oude’ borstel werd gepoetst. Zoals logischerwijs was te verwachten, bleek dat de oude tandenborstel gemiddeld significant minder plaque verwijderde dan de nieuwe tandborstel. Het verschil was niet groot; gemiddeld ± 0,15 op een Plaque Index schaal van 0 tot 5, dat is globaal om te rekenen naar 3%. Nadere analyse liet zien dat in relatie tot de mate van slijtage de tandenborstels die slijtage score 3 of 4 hadden in geen enkel geval méér plaque verwijderden dan een nieuwe borstel (zie tabel 2).

Score 0

Score 1

Score 2

Score 3

Score 4

Figuur 1: Slijtage tandenborstels

Tabel 1: Conforti index (2003) waarmee door geoefende onderzoekers de mate van slijtage van de handtandenborstel werd beoordeeld De index loopt van 0 (geen slijtage) tot 4 (extreme slijtage). Een voorbeeld van de scores is te zien in figuur 1.

Dit is een samenvatting en bewerking van: Plaque-removing efficacy of new and used manual toothbrushes – a professional brushing study. International Journal of Dental Hygiene: 2013, (11), pp.237–243. N.A.M. Rosema, N.L. Hennequin-Hoenderdos, P.A. Versteeg, W.H. van Palenstein Helderman, U. van der Velden, G.A. van der Weijden.

Tabel 2: Verdeling van de slijtage score van de drie maanden oude ADA borstel. Aangegeven wordt in hoeverre de oude meer of minder effectief is dan een nieuwe borstel.

Wat leert ons deze bevindingen De filamenten en tufts behouden niet de eigen vorm en daardoor daalt het vermogen plaque effectief te verwijderen. Het precieze moment (in tijd) waarop de borstel vervangen moet worden is echter moeilijk te bepalen of samen te vatten in een algemeen advies. Het blijkt dat niet zozeer de leeftijd van de tandenborstel de bepalende factor is met betrekking tot het verlies van effectiviteit, maar eerder de mate van slijtage. Dit vraagt daarmee om een andere benadering. Op basis van de gevonden resultaten kan worden geconcludeerd dat de beslissing om een handtandenborstel te vervangen het bes-

dentista| 47 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

te kan worden gedaan op basis van de mate van slijtage waarbij score 3 en 4 (zie figuur 1) het moment aangeeft waarop aanschaf van een nieuwe borstel overwogen moet worden. Dat zal voor de één wat eerder zijn dan drie maanden en voor de ander zal de borstel langer meegaan. Onder meer poetskracht en poetstechniek zullen hierop van invloed zijn.

Fridus van der Weijden (UU, 1984) is bijzonder hoogleraar Parodontologie aan ACTA. Hij is als parodontoloog verbonden aan de Paro Praktijk Utrecht en als implantoloog aan Implantologie Utrecht.

Tip voor de praktijk:

Dagmar Else Slot (HMN, 1997) is

laat de patiënt zijn eigen borstel mee-

mondhygiënist-onderzoeker aan

brengen, dit vormt een mooie insteek

de afdeling Parodontologie van

voor een gesprek!

het ACTA en werkzaam als mondhygiënist bij ACCT te Amsterdam.

dentista| De Praktijkmanager Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Assistent

dentista| De Praktijkmanager

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tandartspraktijk J. Ch. Koper

Barbara Koper Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

arbara Koper ontvangt mij in de mooie praktijk van haar en haar man in Tilburg, waar ‘s avonds een cursus plaatsvindt voor het personeel. Barbara is een ondernemende vrouw die graag alles tot in de puntjes organiseert, zo ook de cursus Intra-Orale Röntgenopnamen van die avond. “Mijn man Hans Koper wilde al tandarts worden toen hij elf jaar was. De vader van zijn vriendje had een tandartspraktijk aan huis, wat Hans heel bijzonder vond. Dus het was al snel duidelijk dat hij naar de VU in Amsterdam ging om Tandheelkunde te studeren. Ik kende Hans toen ook al. Zelf ben ik de opleiding Radiodiagnostisch Laborant gaan doen. Toen Hans afgestudeerd was, heb ik de HBOV gedaan. Achteraf bleek radiologie mij toch meer te liggen dan verpleegkunde. Tijdens mijn opleiding kregen wij onze oudste zoon. Op de opleiding werd gezegd dat ik mijn plaats op de arbeidsmarkt daarmee had verspeeld, maar dat bleek niet waar.

Tandartspraktijk Inmiddels werkte Hans in zijn eigen solopraktijk aan huis. “Ik ben eigenlijk beetje bij beetje gaan meewerken in de praktijk”, zegt Barbara. “Het begon met administratief werk, maar dat was niet mijn ding. Ik vond dat ik een management opleiding moest gaan volgen, om zo het werk inzichtelijker te krijgen. “In 2002 – na iets uitbreiding ook aan huis te hebben gehad - kwam de aankoop van het pand aan de Fazantenjachtstraat. “Hans had mooie plannen, ‘het werken met het meerkamerbeleid’ . Hij had hier al een opleiding voor gevolgd en kon dit beleid daardoor goed implementeren in de praktijk. Heel snel liep alles op rolletjes en nu - ruim tien jaar verder - hebben we acht personen in dienst.”

De vrouw van Hoe gaan jullie als man en vrouw met elkaar om in de praktijk? “We weten heel goed hoe we willen werken, zowel tandheelkundig als organisatorisch. Het echte managen doe ik en daar ben ik in de loop der jaren ook in gegroeid. Ik werd op de stoel van de baas geduwd en daar moest

dentista| 49 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

dentista

ik wel aan wennen. Je kunt het niet meer iedereen naar de zin maken. Het is met regelmaat schipperen. Mijn rol veranderde en ik veranderde mee. Zo leer ik nog altijd. Bepaalde situaties probeer ik wel eens voor te zijn, maar helaas kan ik het niet altijd op tijd tackelen. Soms moet je meteen actie ondernemen en soms moet je bepaalde zaken op zijn loop laten. “Mijn doel is te zorgen dat iedereen op de juiste plek zit. Ik hoor van Hans hoe hij het wil hebben en ik zorg dat het wordt uitgevoerd. Ik ben verantwoordelijk voor alle uitvoerende taken in de praktijk, behalve de tandheelkundige. Hans heeft een goede visie en is niet bang. Er kwamen in de loop der tijd zoveel veranderingen op ons pad, zeker na de aankoop van de praktijk. We proberen elke verandering weer te zien als een uitdaging. Mijn taak als praktijkmanager hierin is om dit uit te voeren. We hebben met z’n tweeën één keer in de week managementoverleg. Van tevoren maken we een agenda, om de structuur te waarborgen. We doen dit om niet al het werk mee naar huis te nemen. Dat is heel fijn en geeft veel rust. “Met het personeel hebben we elke maand werkoverleg. Er staan dan tandheelkundige-, organisatorisch- en administratieve punten op de agenda. Vanuit het personeel komen er meestal ook praktische punten naar voren. In bijna elk overleg geeft iemand uit het team een korte presentatie over een bepaald onderwerp. Dat vergroot weer de betrokkenheid.”

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Omgaan met patiënten “Na- en bijscholing vinden we heel belangrijk. Wij gaan er van uit dat gediplomeerde assistenten hun vak beheersen, juist de correctheid en vriendelijkheid naar de patiënten toe is een eigenschap die wij zoeken en hebben gevonden bij ons personeel. Ze zijn allemaal erg lief. “Wij zijn beiden heel serieus in ons vak en we proberen in alles goed te zijn. Uiteindelijk gaat het om de patiënt. Als de patiënt er niet is dan hebben we ook geen werk. We hebben het allemaal goed voor elkaar in de praktijk. Zeker ook met z’n tweeën.”

Naam: Barbara Koper Thuis: Getrouwd, 3 kinderen

Praktijkmana

Pocket

Bacteriën onder de loep

Orale biofilm

Hanneke de Valk

et menselijk lichaam bevat duizenden verschillende soorten micro-organismen. Dit zijn met name bacteriën. Het menselijk lichaam telt 10 keer meer bacteriecellen dan lichaamscellen. De micro-organismen helpen bij de afbraak van voedsel, de productie van voedingsstoffen en bij de stimulatie van het immuunsysteem. Veel van deze bacteriën komen voor in de mond. Op de tanden groeit een dikke laag bacteriën, die tandplaque of orale biofilm wordt genoemd. Ze komen ook voor tussen de tanden, op het tandvlees en op de tong. In een orale biofilm vormen ze een complex ecosysteem met speeksel als belangrijkste voedingsbron. Daarnaast leven sommige bacteriën van de stofwisselingsproducten van andere bacteriën. Bij ieder individu ontstaat er een unieke en uiterst stabiele biofilm, die normaal gesproken voor weinig problemen zorgt.

Opbouw van een biofilm Een biofilm is opgebouwd uit verschillende lagen bacteriën. De lagen zijn door Sokransky1 ingedeeld in verschillende groepen (zie figuur 1), waarbij elke groep zijn eigen kleur heeft. Rondom het tandoppervlak wordt een initieel laagje van eiwitten en celresten gevormd; dit laagje wordt het pellicle genoemd. Hieraan hecht de eerste laag bacteriën, bestaande uit onder andere Streptococcen en Actinomyceten. Deze bacteriën behoren tot de gele en paarse groep en zijn nauwelijks schadelijk, omdat ze geen virulentiefactoren bezitten. Ze behoren tot de goede bacteriën en dragen bij aan een gezonde opbouw van de biofilm. Normaal gesproken verdwijnen bacteriën uit de mond door slikken, kauwen en de flow van speeksel. Deze bacteriën kunnen zich ondanks deze mechanismen handhaven, waarbij ze zuurstofrijke omstandigheden in de mondholte kunnen overleven. De eerste laag bacteriën is altijd aanwezig op het tandoppervlak en na het schoonmaken van het gebit vormt zich direct weer zo’n laagje.

De volgende groep die zich hecht zijn bacteriën uit de groene groep, gevolgd door bacteriën uit de oranje groep. Met name Fusobacterium spelen een belangrijke rol, omdat deze bacteriesoort een brug slaat tussen vroege en late bewoners van de biofilm. Dat zou een verklaring kunnen zijn waarom Fusobacterium in grote hoeveelheden aanwezig zijn in zowel gezonde als in ongezonde monden. Tot de late bewoners behoren bacteriën uit de rode groep, dit zijn Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola en Tannerella forsythia. De bacteriën uit de rode groep behoren allen tot de paropathogenen. Daarnaast behoort ook Prevotella intermedia tot de paropathogenen, maar deze is op basis van zijn eigenschappen ingedeeld in de oranje groep. Een andere belangrijke paropathogeen is Aggregatibacter actinomycetemcomitans (Aa), deze bacterie kan agressieve vormen van parodontitis veroorzaken. Door de vele enzymen die de Aa bacterie kan produceren, is deze in staat om veel weefselschade aan te richten. Bacteriën uit de rode groep komen alleen voor als er ook bacteriën uit de oranje groep aanwezig zijn. Bacteriën uit de gele, paarse en groene groepen daarentegen worden wel gevonden bij de afwezigheid van bacteriën uit de oranje groep.

Een microbiële verschuiving In een gezonde mondflora zijn veel bacteriën aanwezig uit de paarse en gele groep en in mindere mate bacteriën uit de groene en oranje groep. Deze bacteriën vormen een stabiel evenwicht en zijn uniek voor iedere persoon. Het is moeilijk voor andere bacteriën om zich te nestelen in een stabiele biofilm. Toch kunnen er veranderingen optreden, bijvoorbeeld als de weerstand van een persoon verlaagd is. Dit kan worden veroorzaakt door onder andere roken, stress, veranderingen in hormoonhuishouding of het gebruik van een antibioticum. Ook het gebruik van bepaalde medicijnen kan de weerstand verlagen en er zijn ziektes die

Porphyromonas gingivalis Tannerella forsythia Treponema denticola

Rode groep complex

Fusobacterium Prevotella Campylobacter species Eikenella corrodens Capnocytophage species

Oranje groep complex

Groene groep complex Paarse groep complex Gele groep complex

Actinomyces species Streptococcus species Pellicle

Tand

Figuur 1: Een schematisch overzicht van de verschillende groepen bacteriën, zoals Sokransky deze beschreven heeft.

ervoor kunnen zorgen dat je afweersysteem niet optimaal werkt. Op dat moment kan ook een verschuiving optreden van de groepen bacteriën in een biofilm. De goede bacteriën uit de gele en paarse groep zullen afnemen en de bacteriën uit de oranje en de rode groep (paropathogen) zullen toenemen. Deze nieuwe situatie kan erg stabiel zijn, waarbij ook bacteriën uit het rode complex niet vanzelf zullen verdwijnen. Een ontsteking aan de rand van het tandvlees kan het gevolg zijn (gingivitis). Als deze ontsteking zich verder uitbreidt naar het kaakbot ontstaat parodontitis.

Behandeling Gingivitis en parodontitis behoren tot de belangrijkste orale ziektes en zijn het gevolg van veranderingen in de microbiologische samenstelling van een biofilm, veroorzaakt door veranderingen in het afweersysteem van een persoon. In eerste instantie richt de

dentista| 51 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

behandeling van deze infecties zich op het verwijderen van de paropathogene bacteriën door middel van scaling en rootplaning. Daarnaast zal een behandeling zich richten op het herstel van het afweersysteem van een patiënt. Door een groot deel van de biofilm te verwijderen met scaling en rootplaning, kunnen bacteriën zich opnieuw nestelen en verandert de samenstelling van de biofilm opnieuw. Het doel van de behandeling is om de paropathogenen in aantallen te laten dalen en de goede bacteriën te vermeerderen. Niet in alle gevallen zal de behandeling het gewenste resultaat opleveren. De bacteriën uit het rode complex dalen niet of nauwelijks en de parodontale problemen zullen derhalve niet afnemen. In dit geval kan de behandeling ondersteund worden met een antibioticumkuur om op deze manier de tandvleesontsteking onder controle te krijgen (figuur 2). Metronidazol en Amoxicilline zijn binnen de tandheelkun-

Contrast Europe Het tandenbleeksysteem met ongekende resultaten Al onze whitening produkten zijn 100% veilig, geven direct resultaat en zijn gemakkelijk in gebruik.

HET IS TENSLOTTE UW RUG COMFORTABEL WERKEN IN EEN GEZONDE HOUDING

Uitslag Parobacteriën‐test Real‐time DNA analyse van 20 bacteriën, inclusief totaaltelling Patiëntgegevens Monsterplaatsen Naam of code patiënt: Geboorte datum: Antibiotica allergie: Analyse nummer: Datum monstername: Datum monsterontvangst: Datum analyse:

Contrast am Aan de stoel (6 x 3ml spuitjes, 6% HP, 6 x 3 ml spuitjes FastDam, 6 borstel en tips)

Pony Comfort open

Pony Populair

Paropathogenen

Pony Comfort

Aantal

Prevalentie

‐

Onder de detectiegrens

1,5 x 10 5

Sterk verhoogd

3,9 x 10 5

Sterk verhoogd

1,6 9,6 8,3 3,5 1,0 5,3 2,9 1,9 4,5 1,9 3,2 8,6 5,4 1,2 3,3

‐ x 10 5 x 10 3 x 10 5 x 10 4 x 10 5 x 10 3 x 10 4 x 10 4 x 10 3 x 10 6 x 10 5 ‐ x 10 4 x 10 5 x 10 6 x 10 8

Zeer sterk verhoogd

Onder de detectiegrens Sterk verhoogd Op de detectiegrens Sterk verhoogd Verhoogd Sterk verhoogd Op de detectiegrens Verhoogd Verhoogd Op de detectiegrens Zeer sterk verhoogd Sterk verhoogd Onder de detectiegrens Verhoogd Sterk verhoogd Zeer sterk verhoogd Ongunstig Neutraal Gunstig

Pg Tf Td Pi

Oranje complex Groen complex Geel complex Paars complex 104

105

106

107

Bacteriële status patiënt:

Pony Pur

Pony Comfort open de luxe

NIEUW DYNAMISCH ZITTEN

Tongue & Cheek Reactors Per 10 stuks (in small, medium en large) Bambach standaard

Bioswing Boogie Ergo

Paropathogenen

Pony Comfort de luxe

Fasttrack

Ergo-Balance

Opportunisten Gunstige bacteriën

Figuur 2a: Testuitslag van een patiënt uit 1962 voor de behandeling. Er zijn Aa-bacteriën (violette balk) en bacteriën uit de rode groep (rode balken) in grote hoeveelheden aangetoond in de biofilm. De verhouding tussen goede en slechte (paropathogenen) bacteriën is ongunstig. De patiënt is behandeld met scaling en rootplaning met daarbij een antibioticumkuur bestaande uit metronidazol en amoxicilline.

Hoe meer soorten paropathogene bacteriën er gevonden worden hoe eerder het advies gegeven wordt de behandeling te ondersteunen met antibiotica, aangezien deze bacteriën elkaar helpen bij de afbraak van parodontaal weefsel.

Conclusie & advies • In verband met de verhoogde aantallen anaërobe bacteriën én de zeer sterk verhoogde aantallen A.a. dient het gebruik van metronidazol samen met amoxicilline, in combinatie met scaling en root planing overwogen te worden. 0 0 0 • Laat de patiënt 2 uur voor de (laatste) behandeling met de (gecombineerde) kuur starten. • Er zijn voldoende bacteriën aanwezig in het gele en paarse complex die de vorming van een stabiel evenwicht in positieve zin beïnvloeden

Doseringsadvies: metronidazol, 3 x 500 mg/dag 7 dagen; amoxicilline, 3 x 500 mg/dag 7 dagen Roken heeft een bewezen negatieve invloed bij het parodontaal herstel. Een goede mondhygiëne speelt een belangrijke rol bij het parodontaal herstel.

Gasveer beweegt 12 graden naar links rechts voor en achter daardoor geen druk meer op benen en corrigeert bekkenfunctie

Voor een gratis proefplaatsing of informatie met een deskundig advies:

Onze whitening produkten voldoen 100% aan de laatste voorwaarden van de EU regels

Voor meer informaties, technisch advies of proefpakket:

Administratie: Postbus 64, 5110 AB Baarle Nassau (NL) Magazijn: Z3 Doornveld 114 bus 2, B-1731 Zellik, België tel +31 416 671740 • fax +31 416 652178 • gsm +31 619069461 algemeen@contrasteurope.nl • www.contrasteurope.nl

Onderkaak

Grafische weergave

Isolatiesysteem voor zachte mondweefsels (4 x 3 ml spuitjes)

1 whitening pen (met 3% carbomide peroxide) Eenvoudig in gebruik, alleen geschikt vanaf 12 jaar.

17 m 7 22 d 5 24 d 6 11 d 6 27 m 5

Bovenkaak

Gunstige bacteriën

Nu met gratis siliconen bitje. Direct bleken mogelijk!

Theeth whitening pen

11d 27m

1,2 x 10 6

Pi Fn Pm Pn Cg Cr En Ec Cs Cc Smg Sg Sc Ao Av Vp Totaal bacteriën

Thuisbleken (4 x 3 ml spuitjes in 10%, 15% of 18% CB)

Dagelijkse whitening voor tanden met DIRECT resultaat.

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

24d

Complex Bacterie

Contrast pm plus

Tandpasta

0 0 0

Analyse uitslag

(1 x 3 ml spuit, 6 tips, 6% HP)

Fastdam

22d

Opportunisten

Contrast am Nonvital

17m

nee NL 1‐1‐2014

Ergo Special Products BV Administratie: Postbus 64, 5110 AB Baarle Nassau (NL) Magazijn: Z3 Doornveld 114 bus 2, B-1731 Zellik, België tel +31 416 651212 • fax +31 416 652178 • gsm +31 619069461 algemeen@ergosp.nl • www.ergosp.nl

de de meest gebruikte antibiotica. Het is van groot belang om een antibioticumkuur te starten kort na de mechanische reiniging. Een intacte biofilm is erg compact en een antibioticum kan moeilijk zijn werk doen in een intacte biofilm. De dosis die nodig is om bacteriën in een biofilm te doden is vele malen groter dan de dosis die nodig is om ‘losse’bacteriën te doden. Om die reden wordt geadviseert om een antibioticumkuur te starten twee uur voor aanvang van de laatste reiniging.

dentista| 53 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Antibioticaresistentie Onlangs is er een artikel gepubliceerd door de World Health Organisation (WHO), waarin de zorg wordt geuit over de resistentieontwikkeling van bacteriën. Steeds meer bacteriën worden resistent tegen gangbare antibiotica, waardoor het lastiger wordt deze bacteriën te bestrijden. Dit levert problemen op voor de volksgezondheid. In het artikel wordt beschreven dat als gevolg van overdadig antibioticagebruik resistentie bij bacteriën optreedt, waarmee de kracht van

The Experts in Dental Services

Uitslag Parobacteriën‐test

“Wij besparen op de milieubox! U ook?”

Real‐time DNA analyse van 20 bacteriën, inclusief totaaltelling Patiëntgegevens Monsterplaatsen Naam of code patiënt: Geboorte datum: Antibiotica allergie: Analyse nummer: Datum monstername: Datum monsterontvangst: Datum analyse:

17m

22d

24d

Frau Schmidke, G. 19‐8‐1962 nee NL 271953 30‐4‐2014 2‐5‐2014 5‐5‐2014

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

11d 27m

17 m 5 22 d 4 24 d 5 11 d 4 27 m 4

Bovenkaak

Onderkaak

Analyse uitslag Complex Bacterie

Aantal

Paropathogenen

Onder de detectiegrens

7,3 x 10 1

Onder de detectiegrens

Op de detectiegrens

Onder de detectiegrens Verhoogd Op de detectiegrens Verhoogd Onder de detectiegrens Onder de detectiegrens Onder de detectiegrens Op de detectiegrens Onder de detectiegrens Op de detectiegrens Sterk verhoogd Onder de detectiegrens Verhoogd Verhoogd Verhoogd Verhoogd Ongunstig Neutraal Gunstig

Gunstige bacteriën

Opportunisten

Pi Fn Pm Pn Cg Cr En Ec Cs Cc Smg Sg Sc Ao Av Vp Totaal bacteriën

n voer va f a e g i Volled f al vana v f a w u er jaar p 5 9 , 9 €9

‐

Tf Td

Prevalentie

‐

4,5 x 10 2 8,0 1,7 3,2 4,0 4,7 3,8 3,1 5,5 3,0 9,1 4,9 1,9

‐ x 10 2 x 10 3 x 10 4 x 10 1 ‐ ‐ x 10 3 ‐ x 10 3 x 10 5 ‐ x 10 4 x 10 4 x 10 4 x 10 4 x 10 7

Oranje complex Groen complex Geel complex Paars complex 104

105

106

107

Grafische weergave Bacteriële status patiënt: Paropathogenen Opportunisten

> De complete dienstverlening voor het

afvoeren van al uw tandheelkundig afval Tijd en kosten besparen

medentex biedt u aan de kosten voor het afvoeren van uw tandheelkundig afval tot een minimum te beperken, ongeacht de hoeveelheid afval. Daardoor blijven de kosten voor u constant en heeft u geen omkijken naar de wettelijke administratie. – een prima deal!

Uw voordelen op een rijtje:

Figuur 2b: Testuitslag van de patiënt uit 1962, drie maanden na behandeling. Hier is te zien dat de Aa-bacterie en de bacteriën uit de rode groep gereduceerd zijn tot hele lage aantallen en dat de verhouding in de biofilm verschoven is naar veel bacteriën uit de gele en paarse groep (goede bacteriën) en in mindere mate bacteriën uit de groene en oranje groep (opportunisten).

Conclusie & advies • Op grond van de gevonden bacteriën zijn geen bijzondere behandelingen of antibiotica ter ondersteuning noodzakelijk. 0 0 0 0 0 • Er zijn voldoende bacteriën aanwezig in het gele en paarse complex die de vorming van een stabiel evenwicht in positieve zin beïnvloeden

Doseringsadvies: geen antibiotica ter ondersteuning noodzakelijk Roken heeft een bewezen negatieve invloed bij het parodontaal herstel.

> Geen onderbrekingen tijdens uw behandelingen

Onze complete dienstverlening

> Lage service/aanschafkosten

Wij halen uw tandheelkundig afval tezamen met de volle amalgaamafscheiders minimaal 1x per jaar op bij uw praktijk. U hoeft nergens naar om te kijken. Wij spreken met u een ophaaldatum af zodat u de containers voor ons kunt klaarzetten. Zo kunnen uw praktijkwerkzaamheden ononderbroken doorgaan. Heeft u vragen en advies nodig, ons team staat u graag te woord. – een complete service!

> Flexibele ophaalservice die u tijd bespaart > Afvalverwijdering in handen van één gespecialiseerd bedrijf: al uw tandheelkundig afval wordt door medentex afgevoerd

> Gecertificeerde, veilige afvalverwijdering dankzij 30 jaar ervaring

Veilig en milieuvriendelijk

rd? ressee ns op Geïnte t met o c a t n o c naar Neem 9 of ga l 1 1 0 7 8 rvice.n 020-6 ver-se

medentex is een gecertificeerd bedrijf voor het inzamelen, transporteren en afvoeren van tandheelkundig afval. Onze service chauffeurs zijn deskundig en opgeleid. Verder beschikken wij over een eigen landelijk logistiek netwerk. – veiligheid gegarandeerd! Een onderneming van de

Gunstige bacteriën

x-sil edente www.m Group

antibiotica afneemt. Uiteindelijk verliezen we op deze manier de strijd tegen bacteriën en is het niet meer mogelijk gangbare infectieziekten te behandelen. Op het moment dat een patiënt een antibioticumkuur voorgeschreven krijgt voor tandheelkundige problemen, moet de behandelaar er op bedacht zijn dat dit ook resistenties kan veroorzaken elders in het lichaam. Het is dus van belang dat er een juiste, weloverwogen keuze wordt gemaakt. Bacteriën hebben specifieke eigen-

dentista| 55 Tandarts

medentex Nederland · Scharenburg 6 ·1046 BB Amsterdam · Telefoon 020-6870119 · www.medentex-silver-service.nl · info@medentex.nl

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

schappen en het is zinvol te weten welk antibioticum werkzaam is tegen welke bacterie. De keuze van een antibioticum hangt dus af van de veroorzaker van de infectie en van de hoeveelheid bacteriën. Terughoudendheid in het gebruik van antibiotica is op zijn plaats. Door voorafgaand aan een antibioticumkuur een test uit te voeren, kan de ontsteking gericht worden behandeld. 1 Sokransky et al. Journal of Clinical Periodontology, 1998; 25: 134-144

Dr. Hanneke de Valk is directeur van Advanced Dental Diagnostics International bv (ADD) www.add.oralcomp.com

Praktijk

Design inBeeld

Tandheelkundig Centrum De Leyens Plaats: ‘s Gravenhage Tandart: Fabio Rigutto Praktijkmanager: Sona Darbor Website: www.thcdeleyens.nl

Equipment,inrichting: Dentalair , Piet Vera Projectbureau: Dentalair,Sander de Kievith Bouwbedrijf: Dentalbouw, www.dentalair.nl

Afgelopen voorjaar zijn tandarts Fabio Rigutto en zijn partner Sona Darbor een eigen praktijk gestart. De bouw heeft in totaal vier maanden geduurd. Een week voor de opening was alles klaar. Tot die tijd heeft Fabio doorgewerkt als waarnemer in een andere praktijk en heeft Sona alle organisatie wat betreft de verbouwing voor

haar rekening genomen. ’s Avonds bespraken ze dan de voortgang van het project.

Vraag van de opdrachtgever Fabio: “Toen we wisten dat we voor onszelf wilden beginnen hebben we meteen al moodboards laten maken. We hadden al helemaal voor ogen welke sfeer de praktijk moest uitstralen: Een huiselijke, toegankelijke sfeer waarbij je niet het gevoel hebt dat je in een praktijk bent. We waren op zoek naar een partij die deze sfeer kon realiseren (ontwerp, bouw en interieur) en die ons als dental depot van apparatuur en verbruiksmaterialen kon voorzien. Dentalair was de allround levarancier die dit voor ons kon doen. Het was voor ons ook prettig om bij deze leverancier met één contactpersoon te werken die alles voor ons regelde. Bij het ontwerp en de inrichting van de prak-

tijk hebben we de patiënt centraal gesteld. We bekijken alles hier in de praktijk vanuit het perspectief van de patiënt. Wat zijn de wensen en behoeften van hem of haar? Wat willen ze graag? We proberen dat dan uit en als we zien dat het werkt passen we het toe. We hebben ons dan ook verplaatst in de patiënt toen we samen met de projectleider de ontwerpen hebben geschetst.”

Invulling architect “We hadden dus specifieke wensen met betrekking tot de uitstraling en indeling van de praktijk. De architect heeft hierin goed meegedacht en gaandeweg de bouw hebben we de indeling zelfs nog aangepast. De sterilisatie zat eerst op de plek van de technische ruimte, zodat we met vuile instrumenten door de praktijk moesten lopen. Iets dat natuurlijk niet heel praktisch is. Maar door goed en frequent overleg met de architect

hebben we dat op tijd opgelost. We zijn heel erg tevreden met het eindresultaat.”

Reacties “We krijgen enorm veel complimenten van onze patiënten over de inrichting van de praktijk. En dat was ook het doel: Een prettige omgeving creëren waarin de patiënt zich thuis voelt. Dus geen kille en klinische omgeving met de typische geur van een ‘standaard’ tandartspraktijk. Wij werken daarom ook met geur om de omgeving aangenamer te maken, maar met name om angstige patiënten de associatie met een behandeling te laten vergeten.” “We hebben nog wel de wens om in de toekomst uit te breiden, maar we willen het beperken tot vier kamers om de persoonlijke en kleinschalige uitstraling die we nu hebben gerealiseerd te behouden.”

Praktijk

Design inBeeld

Tandheelkundig Centrum De Leyens Plaats: ‘s Gravenhage Tandart: Fabio Rigutto Praktijkmanager: Sona Darbor Website: www.thcdeleyens.nl

Equipment,inrichting: Dentalair , Piet Vera Projectbureau: Dentalair,Sander de Kievith Bouwbedrijf: Dentalbouw, www.dentalair.nl

haar rekening genomen. ’s Avonds bespraken ze dan de voortgang van het project.

hebben we dat op tijd opgelost. We zijn heel erg tevreden met het eindresultaat.”

De eerste therapeutische mondspoeling van

Tieneke Wulferink

Voor gevoelige tanden

Vult al na 6 spoelbeurten 92% van de blootliggende dentinekanaaltjes op en biedt een langdurige bescherming tegen tandgevoeligheid.*

Gepatenteerde behandeling met Kristaltechnologie: 

Vult meer blootliggende dentinekanaaltjes op dan andere mondspoelingen voor gevoelige tanden.*



Oxalaat vormt in combinatie met het speeksel kristallen.



De kristallen zetten zich af op het tandbeen en diep in de kern van de blootliggende dentinekanaaltjes en vormen een fysisch beschermschild.



Effectieve verlichting van de pijn, al na slechts enkele dagen – klinisch bewezen.**

Meer over de werkwijze van LISTERINE PROFESSIONAL Sensitivity Therapy in de video ®



www.listerineprofessional.nl

NIEUW

Vanaf maart bij DA, Dio, de apotheek en tandartsplein.nl

Ebay

Via verschillende praktijken heb ik gehoord van een Ebay-site in Duitsland waar zeer voordelig hoekstukken en andere praktijkbenodigdheden zijn te bestellen. Hoe betrouwbaar is dat en hoe staat het met de kwaliteit van de producten? Ik probeer graag van alles uit, en plaats een bestelling voor hand-pieces. De prijs ervan lijkt irreëel laag. De betaling gaat makkelijk via Paypal. Er is een referentie zichtbaar over de aanbieder en deze geeft ook een review over mij als aankopende partij. De eerste bestelling lijkt niet goed te gaan en ik kom in een diskrediet te staan. Mijn beginnersfout denk ik. Meerdere producten, worden door verschillende aanbieders aangeboden. Ik maak een keuze, maar ga door mijn twijfel niet naar de laatste stap: het daadwerkelijk betalen. Bij een andere aanbieder zet ik de laatste stap wel. De een heet Chinasensky en de ander Chinasky. Ik ben dan toch enigszins verward of het wel goed gaat komen. Na 21 dagen nog steeds geen product ontvangen en daarom doe ik navraag via het tracking nummer. Ik kom niet verder

* In labotests, na 6 spoelbeurten ** Sharma D. et al., A novel potassium oxalate-containing tooth-desensitising mouthrinse: A comparative in vitro study, Journal of dentistry 41S4 (2013) S18–S27 Dit product is een medisch hulpmiddel.

dentista| 59 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

t dan dat het China heeft verlaten. Ik onderneem een poging om via Ebay in contact te komen met de leverancier. Sophie is haar naam. De reactie van haar stelt mij gerust. Het product heeft China verlaten en is op te halen bij een local post office. Dit bevindt zich binnen een kilometer van mijn adres. De keuze is voor mij te groot, want er zitten TNT, DHL en UPS punten in de nabije omgeving. Na een uur weet Sophie mij te mailen dat het niet TNT of UPS is; zij zijn te duur in deze service. DHL dan maar proberen. Ter plaatse hoor ik dat er voor mij geen pakket ligt. Dan maar weer opnieuw mailen met Sophie. Zij weet mij te vertellen dat de track and tracé nummers in Nederland worden omgenummerd. Het bijzondere vind ik dat deze dame in China beter weet waar ik het moet afhalen dan ikzelf. Ik zou een bezorgbriefje hebben gehad, maar dat was niet het geval, en de laksheid van de pakketdienst maakt dat ik wantrouwig wordt over de transactie. Weer een uur later mailt Sophie mij het exacte adres waar ik het pakket kan ophalen. Inmiddels is het vijf voor vijf op zaterdag. Ik ga

er direct heen en kom op de valreep binnen. Het pakket ligt er inderdaad en zou maandag worden teruggestuurd naar de verzender. Het handstuk ziet er mooi uit en ik ben erg benieuwd hoe het bevalt. Ik mail de behulpzame Sophie dat ik het pakket heb ontvangen. Mijn vertrouwen is hersteld en mijn voornemen om het te gaan gebruiken is groot. Sophie mailt dat ze verheugdt is met de goede afloop en dat haar naam Wan Lu Si is. Tegenwoordig mail ik met Wan Lu Si als ik vragen heb over de aangeboden producten, hoe het zit met de aansluitingen, onderhoud en de terugstuurgarantie. Ebay eng? een klein beetje, maar blijkbaar snapt een dame aan de ander kant van de wereld ook hoe het werkt en hoe je klanten bindt. Tieneke Wulferink is mondhygiëniste en als waarnemer werkzaam bij meerdere praktijken

3de Internationale Endo Congres 16- en 17 januari 2015 in het Movenpick Hotel te Amsterdam

Wij nodigen u van harte uit voor het exclusieve Derde Internationale Endo Congres in Amsterdam op 16- en 17 januari 2015.

CONGRESDAG 1 Moderator: Dr. Marga Ree Dr. Gary Glassman: Breakthrough Root Canal Shaping using Adaptive Motion Technology

3de Internationale Endo Congres

Dr. Joe Maggio: Obturation – the final step in your Endodontic journey

CONGRESDAG 2 Dr. Christophe de Roose & Dr. Filip Calberson: Maximize your efficiency on root canal preparation. Doelgroep Algemeen Practicus Data en locatie Vrijdag 16- en zaterdag 17 januari 2015, Mövenpick Hotel te Amsterdam. Neem voor meer informatie en aanmeld mogelijkheden een kijkje op onze website:

www.endocongress.com

Voorbeelden

Werkkostenregeling In iedere editie van Dentista neemt zorgaccountant Marthijn Verboom je aan de hand door de donkere wouden van belastingland. Deze keer het tweede artikel in een reeks over de zogeheten werkkostenregeling. Marthijn Verboom

p 1 januari 2015 gaat de werkkostenregeling (wkr) in. In mijn vorige artikel heb ik de hoofdlijnen beschreven. In dit artikel ga ik dieper in op de inhoud van de regeling. Ik sla dus wat stapjes over. Als iets niet duidelijk is, dan kun je het beste het eerste artikel lezen. Dit is te vinden in de vorige Dentista of op: www.zorgzekeraccountancy.nl/nieuws.

in één van bovenstaande categorieën dan wordt deze fiscaal afgewikkeld in de wkr. In de wkr worden sommige vergoedingen en verstrekkingen vrijgesteld. Andere tellen mee in de vrije ruimte, maar worden op nihil gewaardeerd. Nog weer andere vallen in de vrije ruimte en worden niet belast, zolang de vrije ruimte in het jaar nog niet volgemaakt is.

Vergoedingen of verstrekkingen behoren soms niet tot het loon of worden soms juist als belastbaar loon aangemerkt. Deze vergoedingen en verstrekkingen vallen buiten de wkr. Ik zal eerst van beide categorieën een aantal voorbeelden geven, voordat ik verder in ga op de wkr.

Vrijgestelde vergoedingen en verstrekkingen zijn bijvoorbeeld: • Reiskostenvergoedingen voor het werk, inclusief woon-werk verkeer (max. € 0,19 per km). • Kosten van tijdelijk verblijf in het kader van het werk. Denk hierbij aan de kosten van maaltijden, overnachtingen en maaltijden tijdens dienstreizen; • Kosten van cursussen, congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen en outplacement; • Studiekosten; • Extra kosten van tijdelijk verblijf in het buitenland in het kader van de dienstbetrekking; • De kosten van verhuizing voor het werk (onder bepaalde omstandigheden); • Loon dat valt onder de 30%-regeling.

Vergoedingen en verstrekkingen die niet als loon worden aangemerkt zijn: Vergoedingen voor intermediaire kosten. Hiervan is sprake als de werknemer kosten voor het bedrijf voorschiet en later vergoed krijgt; Verstrekkingen waarvoor de werknemer een eigen bijdrage van minimaal de (factuur)waarde betaalt. Vergoedingen en verstrekkingen die als loon worden aangemerkt zijn: • Loon; • De auto van de zaak; • De dienstwoning; • Boetes; Vergoedingen en verstrekkingen voor criminele activiteiten. Valt een vergoeding of verstrekking niet

dentista| 61 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Vergoedingen en verstrekkingen die op € nihil gewaardeerd worden en dus feitelijk niet meetellen voor het “vullen” van de vrije ruimte zijn onder andere • Bedrijfsfitness, mits op de werkplek aanwezig; • Arbo-voorzieningen op de werkplek; • Inrichting van de werkplek, zoals bu-

Lactona

Intersticks De tandenstokers van Lactona zijn dun en speciaal ontworpen voor mensen met kleine tot zeer kleine interdentale ruimtes. Ze zijn gemaakt van zacht berkenhout voor een optimale plakverwijdering. De intersticks hebben een driehoekige vorm met een platte kant die in een punt toeloopt en zijn dubbelzijdig te gebruiken. De tandenstokers bevatten mint voor een optimale frisheid. Ze zijn per 100 stuks verpakt in een handige dispenser. Uw Dental Depot levert per dozijn.

HET FAIRE IMPLANTAATSYSTEEM UIT DUITSLAND ...k e g e l d i c h t h e i d d o o r p r e c i s i e ...

 innovatieve nieuwe producten  RVS chirurgische box regeneratiematerialen  Sinoss voor alle indicaties  kosteloze test OP met begeleiding* *vraag naar de voorwaarden Made in

www.lactona.nl

Kwaliteit én meer rendement voor uw praktijk met ICX en Sinoss ICX Implants · 1796 BE De Koog · Boodtlaan 10 Tel.: 0222 - 76 90 11 · www.icx-implants.nl · info@icx-implants.nl

AZ_icx_implants_92x135_2014_druck_fair.indd 1

29.09.14 17:09

De nieuwe Castellini Puma Eli R INTRODUCTIE PRIJS €12.500,--. De Castellini Puma Eli R is standaard uitgerust met 3 instrumenten: • Meerfunctiespuit • Micromotor • Turbine aansluiting Onder andere voorzien van: Dama behandelstoel, Venus operatielamp, Spittoon met drinkglasvuller (excl. scherm). Dentalair Products Nederland B.V. Wieldrechtseweg 26 - 3316 BG Dordrecht Postbus 273 - 3300 AG Dordrecht T 078 654 37 37 | F 078 654 37 30 | E info@dentalair.nl I www.dentalair.nl

reau, computer en internetverbinding; • Voorzieningen in de werkruimte in de woning van de werknemer (dit ziet vooral op arbo-voorzieningen); • Vakliteratuur op de werkplek; • Consumpties op de werkplek die geen deel uitmaken van de maaltijd. Bijvoorbeeld koffie, thee, fruit en andere versnaperingen van kleine waarde. Maaltijden vallen hier niet onder; • Mobiele telefoons, mits het zakelijke gebruik meer dan 10% is en ze ook op de werkplek gebruikt worden; • Openbaar vervoerkaarten als deze ook voor het werk worden gebruikt; • Apparatuur, instrumenten, gereedschappen en toebehoren; • Hulpmiddelen, waaronder computers, die ook buiten de werkplek zijn te gebruiken, mits je als werkgever het gebruik ervan noodzakelijk acht voor de uitoefening van het werk; • Uniformen, werkkleding die uitsluitend of nagenoeg uitsluitend geschikt zijn om tijdens het werk te dragen en werkkleding die op het werk achterblijft. Tenslotte zijn er vergoedingen en verstrekkingen die een bepaalde waarde hebben en in de vrije ruimte vallen. Is het totaal van alle vergoedingen en verstrekking in enig jaar meer dan 1,2% van de loonsom dan wordt het meerdere belast in de vorm van een eindheffing van 80%. Voorbeelden van vergoedingen en verstrekkingen in deze categorie zijn (niet limitatief):

• Het bovenmatige deel van gerichte vrijstellingen, bijvoorbeeld als je meer dan € 0,19 per kilometer vergoed; • Vakliteratuur thuis; • Maaltijden in kantines; • Werkruimte bij de werknemer thuis; • Apparatuur, gereedschappen en instrumenten voor gebruik thuis; • Internet thuis; • Bedrijfsfitness niet op de werkplek; • Contributie voor vakverenigingen; • Personeelsfeesten, personeelsreizen e.d.; • Kerstpakketten; • Persoonlijk verzorging; • Producten van het eigen bedrijf. Mooi, zal je misschien denken, maar wat moet ik ermee? Als werkgever moet je als de wiedeweerga je huidige vergoedingen en verstrekkingen in kaart brengen, ze rangschikken volgens de nieuwe regeling en bepalen of je boven 1,2% van de loonsom uitkomt. Vervolgens kun je besluiten maatregelen te treffen. Op www.zorgzekeraccountancy.nl/nieuws is een stappenplan opgenomen dat je daarbij kunt gebruiken. Als werknemer kun je met bovenstaande opsomming kijken of je werkgever na 1 januari 2015 de vergoedingen en verstrekkingen juist uitkeert (met of zonder inhouding van loonheffing). Veel succes en mij om advies vragen mag altijd. ZIE PAG. 5

dentista| 63 Tandarts

Advertentie Dentista, Castellini,02.indd 1

10/14/2014 11:09:48 AM

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5

Marthijn Verboom is accountant bij ZorgZeker Accountancy, gespecialiseerd in de zorg. Voor vragen: info@zorgzekeraccountancy.nl Meer informatie: www.zorgzekeraccountancy.nl

Eerdere artikelen en tips van Marthijn teruglezen? Scan dan deze pagina met je Layar-app.

ZIE PAG. 5

Astrid’s inzicht

CURSUSOVERZICHT NIEUW!! Workshop Microbiologie De workshop geeft inzicht in de microbiële flora, algemene gezondheidsaspecten die in relatie staan met tandheelkundige problemen zoals cariës en parodontitis, verantwoord antibioticum voorschrift in relatie tot een groeiend resistentie probleem en de zin van verschillende testen binnen de bestaande behandelingstherapie. Een workshop die naast een verbreding van theoretisch inzicht, zeer praktisch toepasbaar is in iedere praktijk en bijdraagt aan een gedegen en efficiëntere bestrijding van bacterieel gerelateerde tandheelkundige problemen.

Beknopte inhoud van de cursus: * Kijk op verschillende bacterie soorten * Mond- en algemene gezondheids* problemen veroorzaakt door bacteriën * Antibiotica en Probiotica * Identificatie van risicopatiënten met * de juiste testen * Motivatie aspect en therapietrouwheid * Hitman or healer? * Casussen; de zin en onzin van testen * Bacterietesten in de praktijk Tijdstip en locatie: 7 November 2014 te Amsterdam 21 November 2014 te Eindhoven 30 Januari 2015 te Apeldoorn

Cursusoverzicht najaar 2014 / voorjaar 2015 Cursus Preventie Assisitentie

Cursus Paro Preventie Assistent

Cursus Sealen

Cursus Lokale Anesthesie

Cursus Slijpen van Instrumentarium

Cursus Infectiepreventie

Cursus Intra-Orale Röntgenopnamen

Cursus Subgingivale reiniging

Cursus Stralingsniveau 5 AM

Workshop DentalFit

InstapCursus Tandartsassistente

Personeelsmanagement in de praktijk

Cursus Praktijkmanager

Basiscursus Orthodontie

Vervolg cursus Praktijkmanager

Cursus afdrukken en tijdelijke kronen maken

Cursus Vullen en Afwerken

Cursus Praktijkscreening bij u in de praktijk

Cursus Patiëntvriendelijk gedrag

‘Kennis’cursus Tandartsassistent(e)

Patiënttevredenheidsonderzoek

KIJK VOOR EEN OVERZICHT VAN ALLE CURSUSSEN MET ACTUELE DATA OP:

WWW.DENTALBESTPRACTICE.NL Postbus 62 | 7437 ZH Bathmen | T 055-3121050 | info@dentalbestpractice.nl

Wachten, wachten.. Vroeger was een wachtkamer een grote verzamelplaats waar mensen zich ophielden die voor het spreekuur kwamen van de tandarts. Bomvol en zeer patiëntonvriendelijk. Je wist van te voren dat het wachten vaak heel lang kon duren. Gelukkig zijn nu alle behandelingen op afspraak, maar hoe lang wachten onze patiënten gemiddeld in onze wachtkamer? Staan wij daar wel eens bij stil? In het proces van patiëntvriendelijk gedrag moeten we natuurlijk proberen de wachttijden zo veel mogelijk te verkorten. In deze tijd een hele leuke uitdaging. Ik heb er de afgelopen jaren vele, vele gezien: mooi gestylde wachtkamers met veel bling-bling, gezellige wachtkamers, kleine hokjes, grote hokjes, wachtkamers op de gang; je kan het zo gek niet bedenken. Wat mij elke keer weer opvalt is dat de stoelen vaak zo ongemakkelijk zijn. Zeg maar ronduit zeer oncomfortabel. De bedoeling van zo’n ruimte is natuurlijk dat de patiënt maar “even” hoeft te wachten… maar in de praktijk is dat vaak anders. Vaak loopt een behandeling uit en duurt dat wachten vaak toch wat langer dan gepland was. Ik heb bijvoorbeeld bij mijn huisarts geloof ik wel 15 jaar lang twee paar kleine handjes aan de muur zien hangen, getekend op papier, van zijn kinderen. Inmiddels hebben deze kinderen

> > > >

> > >

al lang grote handen. Hoe vaak kijken wij dus in onze wachtruimtes? Ik denk bijna nooit. We wisselen de bladen en de rest is niet van belang. Hoe leuk zou het zijn als je eens wat anders aan de muur hangt om de zo veel tijd. Ook de TV die bij de meeste tandartsen aanwezig is laat jaar in jaar uit hetzelfde voorlichtingsfilmpje zien. Dat valt ons niet meer op, maar onze patiënten wel. Het is een van de vragen in de patiëntenenquête. Daar komen dan ook zeer verrassende zaken uit naar voren. Zo kijk je dus via de patiënt in je eigen praktijk.

Tip! Ga eens met het hele team in je eigen wachtruimte zitten en kijk er kritisch naar. Een leuk project om op te pakken!

Astrid Elzink Astrid Elzink geeft diverse trainingen voor assistenten en is specialist op het gebied van praktijkorganisatie en communicatie.

> > >

Betaalbare ISO 9001 certificering! Bespaar duizenden euro’s advieskosten op uw ISO 9001 certificering met ons werkboek en voorbeeld kwaliteitshandboek op Cd-rom.

Kijk op www.kwaliteitinpraktijk.org of bel: 035 6920628

Behandel uw patiënten met Wij zijn MediSurplus en adviseren tandartsen Onze kennis strekt van de ontwikkeling van uw marge tot en met de aanname, inhuur maar ook ontslag van tandartsen, assistenten en mondhygiënisten. U ontzorgen op het gebied van alle administratieve, fiscale en juridische gevolgen is onze kerntaak. Rapportages die wij opstellen geven inzicht in de behaalde resultaten en de ontwikkeling van uw vermogen. Van hieruit kunt u met behulp van onze prognose-tool sturen op ren-

dementsverbetering en een positieve wending geven aan uw vermogensopbouw. Bent u startend of denkt u er juist over om uw praktijk over te dragen? In of uit de BV? MediSurplus begeleidt u hierbij graag en helpt u bij het maken van de juiste fiscaal-juridische en administratieve keuzes.

transparante beugels De laatste eCligner certificeringscursus & gebruikerstraining in 2014!

Online kunt u 24/7 uw boekhouding bijwerken en personeelsmutaties aan ons doorgeven. Zo opereren wij!

Wij ontmoeten u graag in onze stand tijdens het congres ‘Masters of Masters in Esthetic Dentistry’

Zaterdag 29 november a.s. regio Utrecht

op 21 en 22 november in Amsterdam.

MediSurplus www.medisurplus.nl stopper_92x135.pdf

085-7600320 info@medisurplus.nl 25/09/14

13:55

ediSurplus.indd 1

13-10-14 20:59

Cursusonderwerpen: toepassing, reikwijdte en behandelde casussen van eCligner Alignersystemen en eCligner technologie.

28 JUNI T/M 3 JULI 2015

Zes etappes door Noord-Italië 995 kilometer

EENVOUDIG EN SNEL

dentista| Product Tandarts

ZIE PAG. 5

Aanmelden: mail naar holland@ecligner.eu of bel (084) 87 22 668 gecertificeerd voor 5 KRT Punten

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5

SCREENEN OP MONDKANKER Met het almaar stijgende aantal mensen bij wie mondholtekanker wordt

dentista

geconstateerd, zou er een toenemende rol weggelegd kunnen zijn voor de tandarts

in de vroegtijdige signalering hiervan. De onlangs in Nederland geintroduceerde Velscope is een eenvoudig te gebruiken instrument voor screening op mondholtekanker door de tandarts. Steeds meer mensen krijgen jaarlijks de diagnose mondholtekanker te horen. Opvallend is daarbij dat dit een toenemend aandeel jongere mensen betreft. Dit wordt deels verklaard doordat mondholtekanker naast alcohol en roken ook kan worden veroorzaakt door een virus dat door orale seks wordt verspreid. Dit is hetzelfde soort virus dat ook baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Net als bij andere typen kanker geldt dat de de genezings- en overlevingskans bij mondkanker sterk toeneemt naarmate de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt en behandeld. Met de tandarts als degene die regelmatig een professionele blik in de mondholtes van de bevolking werpt, kan deze een belangrijke rol spelen in het vroegtijdig constateren van oncologische afwijkingen in de mond. De Velscope is een handzaam apparaat dat het door middel van fluorescentie mogelijk maakt om afwijkingen in de mond op te sporen die niet zichtbaar zijn met het blote oog. In twee minuten, zonder spoelen, vlekken of andere ongemakken voor de patiënt. Door met de Velscope in de mondholte te schijnen, licht gezond weefsel groen op. Afwijkende cellen kleuren zwart. Wanneer na een tweede controle na een aantal weken nog steeds sprake is van afwijkingen, verwijst de tandarts door naar de kaakchirurg voor het nemen van een biopt. Inmiddels is de eerste Velscope in gebruik bij tandartspraktijk De Leyens in Zoetermeer (zie ook pagina 56). Daar heeft tandarts Fabio Rigutto al in de eerste week 2 patiënten opgeroepen voor een tweede controle.

WWW.GIRODIKIKA.NL

Mondhygiënist

ZIE PAG. 5

De Velscope wordt in Nederland aangeboden door Dentalair. Het bedrijf verzorgt ook workshops in het gebruik van het apparaat. Informatie: Dentalair, (078) 654 37 37, www.dentalair.nl

Tandarts

Mondhygiën

dentista| Product Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Product Tandarts

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5 ZIE PAG. 5

ZIE PAG. 5

XYLIFRESH SAMPLEBOX

dentista

Tandarts

Mondhygiënist

CERASORB® PASTE Uit onderzoek blijkt dat kauwgom ge-

bij het ontstaan van gaatjes. Voor een

BioComp Dental bv heeft sinds kort ook Cerasorb Paste in haar

zoet met 100% xylitol een waardevolle

optimaal resultaat adviseren wij twee

assortiment, een synthetisch botsubstituut met als toevoeging

rol speelt bij de preventie en stabilisatie

XyliFresh kauwgoms na elke maaltijd of

hyaluronzuur voor een veilige en voorspelbare groei van bot-

van cariës bij kinderen. Finse onder-

tussendoortje, ten minste drie keer per

cellen. Cerasorb Paste bestaat uit een resorbeerbaar, biocom-

zoekersPraktijkmanager hebben de effectiviteit van het

dag.

patibel -tricalciumfosfaat (zeer weinig kans op afstoting door

Assistent

gebruik van xylitol binnen de tandheelkunde begin jaren 70 ontdekt.

• Opvulling van extractiedefecten voor het maken van een implantaatbed • Opvulling van twee- of meerwandige botpockets, evenals bij

dentista

bi- en trifurcatiedefecten

• Opvulling van defecten na wortelpuntresectie

het menselijk lichaam) dat voor zowel eenvoudige als complexe Wilt u uw patiënten kennis laten maken

behandelingen uitermate geschikt is. Het dient als matrix voor

Cerasorb Paste is leverbaar per spuit met een inhoud van 0,5 cc,

met de lekkere, frisse smaak van Xyli-

een begeleide botgroei. Het unieke aan Cerasorb Paste is dat

1,0 cc of 2,0 cc. De pasta heeft een dichtheid van 2 gram/cm3.

XyliFresh is de eerste en enige kauw-

Fresh kauwgom en laten profiteren van

aan de succesvolle formule hyaluronzuur is toegevoegd. Hier-

Informatie: Biocomp,(073) 684 7202, www.biocomp.eu

gom in Nederland met 100% xylitol.

de voordelen van xylitol? Bestel dan een

door kunnen groeifactoren, proteïnen en mineralen die nodig

Kauwgom gezoet met 100% xylitol re-

XyliFresh samplebox voor in uw praktijk.

zijn voor botformatie, nog sneller en beter hun werk doen.

duceert de hoeveelheid tandplak. Een

Deze box bevat 100 samples en is te

Het grote gemak van Cerasorb Paste is dat het direct uit de

grote hoeveelheid tandplak is een risico

koop bij de meeste Dental depots.

voorgevulde spuit in het defect kan worden aangebracht. Hierdoor kunnen operatieve behandelingen voorkomen worden. Zo nodig kan het, maar het is niet noodzakelijk, gemixt worden met

CREOS

bloed of spongiosa. De pastavorm van Cerasorb Paste is volu-

XENOPROTECT: MEMBRAAN VAN NOBEL BIOCARE

mestabiel en hardt niet uit.

Dit resorbeerbaar porcine collageen membraan is ontworpen

baar genezingsproces. Het is verkrijgbaar in 3 afmetingen, voor

voor eenvoudig en praktisch klinisch gebruik. Het membraan

grote botverhogingen tot kleine parodontale problemen. Creos

Cerasorb Paste is toepasbaar voor het opvullen of reconstrueren

heeft een barrièretijd van 3 tot 4 maanden, plakt niet, scheurt

xenoprotect is de regeneratieve oplossing van Nobel Biocare die

van één- of meerwandige, niet geïnfecteerde botdefecten:

niet en is mechanisch zeer sterk. Klinische studies bevestigen

de tandarts helpt om meer patiënten beter te behandelen.

• Defecten na extirpatie van botcyste

de uitstekende hanteerbaarheid, volledig vormbehoud na hydra-

1:Zie creos.com/xenoprotect

• Sinusbodemelevatie

tatie en grote scheurweerstand . Dit betekent minder proble-

Informatie: Nobel Biocare,

• Opvulling van alveoledefecten na tandextractie voor instand-

men bij dichtvouwen en ontvouwen, gemakkelijk aanbrengen

(030) 635 49 49,

zonder mobilisatie van het bottransplantaat en minder risico

www.creos.com/xenoprotect

houding van kaakwal

op beschadiging van het membraan. Dankzij productie zonder

IPS E.MAX PRESS MULTI

enige chemische cross-linking, biedt creos xenoprotect een uitstekende weefselcompatibiliteit voor een snel én voorspel-

IPS e.max Press Multi is de eerste polychromatische rohling, die beschikbaar is voor de perstechniek. Het is geschikt voor het maken van monolithische anterior- en

BELMONT TBCOMPASS LINKS-RECHTS UNIT

posteriorkronen evenals facings, waarbij een levensech-

Het Japanse Takara Belmont produceert

vergemakkelijkt een snelle afhandeling

tot 32.000 lux

te kleurovergang te zien is van dentine/cervicaal naar in-

meer dan 17.000 behandeleenheden per

van de patiëntenwissel. De tbCompass

voldoet aan alle

cisaal. De rohling voldoet aan de eisen, die men mag en

jaar. Het bedrijf kiest in de productie van

verhoogt het rendement, biedt groot ge-

wensen

(óók

kan verwachten met betrekking tot esthetiek en efficiëntie.

behandeleenheden voor onverwoest-

bruiksgemak, flexibiliteit, efficiëntie en

tijdens het uit-

De restauraties zijn efficiënt geperst en geglazuurd met

baarheid, met minimale uitval en dus

veel comfort voor zowel behandelaar als

harden van het

nieuwe innovatieve componenten in combinatie met de in-

lage bedrijfskosten voor de behandelaar

patiënt.

composiet)

bij

telligente persovens EP3010 en EP5010. Indien gewenst,

tot gevolg. Vijf jaar garantie is standaard.

De nieuwe Belmont 900 LED lamp brengt

een

constante

kunnen de restauraties worden gekarakteriseerd / gegla-

een perfecte verdeling en intensiteit van

5.000K

De Belmont tbCompass is een links-

licht en brengt daarmee ook meer rust

temperatuur. De lampjes gaan maar liefst

De nieuwe IPS e.max Press Multi rohling bestaat net als de uniform-gekleurde IPS e.max Press rohling uit klinisch beproefde lithi-

rechts behandelstoel, zonder gereed-

aan de ogen. De lamp is heel zuinig in

40.000 uur mee.

um-disilicaat glaskeramiek en vertoont een buigsterkte van 400 Mpa. Vanaf oktober is de IPS e.max Press Multi rohling beschikbaar

schap in 60 seconden om te zetten

het gebruik en is zelfs voor de schoon-

Informatie: Larix Dental Concepts, (0486)

in één maat en in 9 populaire A-D kleuren, alsook in één bleachkleur.

van links naar rechts. De draaibare unit

maakster een feest. Het bereik van 4.000

41 21 20, www.larixdc.nl

Informatie: Ivoclar Vivadent, (023) 529 3791, www.ivoclarvivadent.com

kleur-

zuurd met IPS e.max Ceram materialen.

dentista| 69 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiën

dentista| Product Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

dingen na een extractie of andere chirurgische ingrepen.

ma regeneratiematerialen aan voor alle indicaties. De

SinossGraft Block (blokvorm van synthetisch calcium fosfaat)

hoogwaardige en gunstig geprijsde Sinoss producten zijn

biedt tandartsen een veilige en snelle oplossing bij verticale en ho-

een uitstekende match het ICX Assistent Implantaatsysteem. Tandarts met Mondhygiënist Praktijkmanager

rizontale botdefecten met een minimale belasting voor de patiënt.

SinossGraft Cone (kegelvorm van synthetisch calcium fos-

De Sinossproducten zijn gecertificeerd volgens het ISO 13485

faat) is een cilindervormige botvervangende driedimensi-

kwaliteitsysteem en CE merk (EN 46001), goed gedocumen-

onale resorbeerbare natuurlijke collageen matrix. Na een

teerd en uitvoerig getest.

extractie is optimale genezing van de alveolaire holte niet al-

Informatie: www.icx-implants.nl

dentista

In co fec nt tio ro n l

rialen, biedt met de Sinoss serie een compleet program-

ite Defin n ratio

tijd mogelijk. SinossGraft Cone is ideaal bij zeer sterke bloe-

resto

Novadento, specialist in biologische dentale weefselmate-

Dia gno sis

SINOSSGRAFT REGENERATIEPRODUCTEN

tio

DÉ VAKBEURS MONDHYGIËNE VAN NEDERLAND

Temp o resto rary ration

Access

Op 7 maart 2015 is het weer zo ver; de derde Vakbeurs Mondhygiëne! Dé beurs voor mondhygiënisten in Nederland en iedereen die passie heeft voor de mondhygiëne. In congrescentrum 1931 te ’s-Hertogenbosch informeren diverse ex-

enicam ion tat

Med

posanten u over de verschillende facetten van het vakgebied mondzorgkunde. Denk

Deb

ride

men

hierbij aan verschillende demo’s en adviezen op het gebied van: financiën, factureng

eigen praktijk, wordt er ook aandacht besteed aan de banenmarkt. Er worden diver-

tion Irriga

stoelmassage, los de rebus op en win, en nog veel meer om een gezellig dagje uit in ’s-Hertogenbosch compleet te maken. Bent u er bij? Graag houden wij u op de hoogte over de laatste ontwikkelingen via onze Facebook- en Twitter pagina @vakbeursMH2015.

l Cana ration a prep

se workshops georganiseerd en zijn er verschillende activiteiten, zoals metamorfose,

t ng en ki or th em W ng sur le ea m

ring, bedrijfskleding en automatisering. Naast tips en tricks voor het starten van een

Informatie en tickets: www.vakbeursmondhygiene.nl

PANAVIA SA CEMENT PLUS en een vernieuwde polymerisatietechno-

waaronder zelfs cantilever bruggen.

kongevoelige cementeersysteem van

logie die de betrouwbare hechting waar-

Kuraray Dental, dat geen aparte ets-

borgt. De verhoogde hechtkracht maakt

*Glashoudend keramiek zoals porselein,

stap of speciale voorbehandeling van de

het indicatiegebied ongekend breed.

lithiumdisilicaat en leuciet moeten wor-

tandstructuur nodig heeft. Het hecht aan

Panavia SA Cement Plus leent zich uit-

den voorbehandeld (bijvoorbeeld met Ce-

glazuur, dentine, metaal en metaaloxide-

stekend voor het cementeren van kronen,

ramic Primer)

keramiek (zoals zirkonium- of aluminiu-

bruggen, inlays/onlays en abutments,

moxide)*. Het is de combinatie van Kura-

voor het vastzetten van stiften en nu ook

Informatie: Kuraray Dental Benelux,

ray Noritake’s originele MDP- technologie

voor het cementeren van etsbruggen,

(0255) 523 701, www.kuraraydental.nl

Route to successful endodontics

www.coltene.com/contact 001501

Panavia SA Cement Plus is het technie-

‘KNMT is onze autoriteit binnen de mondzorg’

✔ Praktijkhouder

✔ ZZP-er

✔ Pas afgestudeerd

KNMT staat voor: ✔ ✔ ✔ ✔

100% belangenbehartiging Krachtig als collectief Up-to-date vakkennis Optimaal individueel voordeel

IN 2014 G R ATIS LID MAATSC

HAP

GA KNMT.NL NAAR: /LIDWO

RDEN

Word lid en profiteer van de vele voordelen. Meer dan 10.000 collega’s gingen u voor.