Dentista 2015-1 by Dentista

dentista magazine voor het tandheelkundig team

2015 | 1

Digital smile design:

De smile van Miss Universe De toekomst van de geschoolde preventie assistent

Identificatie van vlucht MH17

Eerste- en tweedelijns parodontale zorg

DENTAL STAND ALONE

Behandelconcepten

Bespaar op overbodig leidingwerk en investeer in kwaliteit

Dental Stand Alone biedt een flexibele opstelling voor links- of rechtshandig bedieningsgemak. Door het veilige, geïntegreerde spraywatersysteem is legionellabesmetting uitgesloten.

Praktijken die kiezen voor DSA zijn verlost van onnodige bouwkundige aanpassingen. Geen tijdrovend en kostbaar hak- en breekwerk meer nodig. Alléén DSA heeft aan één stopcontact voldoende.

LESS IS MORE De nieuwe DSA catalogus is uit. Een volledig aanbod voor een complete praktijkinrichting. Vraag hem aan en bespaar op leidingen, niet op kwaliteit.

Vele tevreden tandartsen en mondhygiënisten ervaren dagelijks in hun praktijk de toegevoegde waarde van DSA. DSA De nieuwe praktijknorm voor professionals

Kijk op onze geheel vernieuwde website: www.dental.nl, of bel (030) 603 63 24 voor een afspraak. U bent van harte welkom.

Dental International BV The Inventors of DSA® Dental Stand Alone Edisonbaan 13 · 3439 MN Nieuwegein (030) 603 63 24 · www.dental.nl

dentista| Colofon

Advertentie

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Redactioneel

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5

1 COMPLETE

ZIE PAG. 5

Dentista is een uitgave van Dentista Media en verschijnt 6 keer per jaar.

Redactie Ilko Alink, Joan Koele, Lies Ligtvoet

TANDPASTA VOOR GEVOELIGE TANDEN

Redactieadres

dentista

Dentista Media, Postbus 62, 7437 ZH Bathmen Contact: Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl,

Sensodyne begrijpt dat patiënten met gevoelige tanden verschillende behoeften hebben

Sensodyne Complete Protection helpt tandvlees gezond te houden 4–6

Sensodyne® Complete Protection, met NovaMin®, biedt complete verzorging met speciaal ontwikkelde eigenschappen om te voorzien in de verschillende behoeften en voorkeuren van uw patiënten. Bij tweemaal daags poetsen biedt Sensodyne® Complete Protection:

Een goede poetstechniek kan worden versterkt door het gebruik van een speciale tandpasta voor het behoud van gezond tandvlees 18, 19.

Klinisch bewezen verlichting bij gevoelige tanden11–3** Fluoride om het glazuur te versterken

Tandarts

055-5223154

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Internet www.dentista-magazine.nl Twitter: @dentistamag

In klinische studies laten NovaMin® bevattende tandpasta’s tot 16,4 % verbetering in plakbestrijding zien en een significante vermindering van de gingival bleeding index, in vergelijking tot controletandpasta’s 4–6.

Aan dit nummer werkten mee Anna Berends van Loenen, Marthijn Verboom, Erik-Jan Muts, Tieneke Wulferink, Astrid Elzink, Frank Andriessen, David Rijkens, Lies van Wegen, Ralph van der Reijden, Mark Veenstra, Fridus van der Weijden, Laurens Tinsel, Juliëtte

Sensodyne® Complete Protection, met NovaMin® – een geavanceerde technologie voor verlichting van gevoelige tanden NovaMin®, een calcium en fosfaat leverende technologie activeert een aantal processen wanneer het in contact komt met speeksel 7–12, waardoor er een hydroxyapatietachtige reparerende laag gevormd wordt over het blootliggende dentine en in de tubuli 7, 9–13. In-vitro-studies hebben aangetoond dat de hydroxyapatietachtige laag wordt opgebouwd vanaf het eerste gebruik 7–9 en tot 50 % harder is dan dentine 9, 14. De hydroxyapatietachtige laag hecht zich aan het collageen in het blootliggende dentine10, 15 en heeft in In-vitro-studies bewezen bestendig te zijn tegen dagelijkse fysieke en chemische uitdagingen in de mond 9, 14–17, zoals het schurende effect van een tandenborstel en het zuur uit voedsel en dranken14–17.

de Keijser, Arend Groenewegen, Sherif El Boushy, Sokratis

Significante vermindering in de gingival bleeding index (GBI) in 6 weken met een NovaMin® bevattende tandpasta4

1,4 1,2 Mean GBI*

Helpt gezond tandvlees te behouden 4–6**

Katsamakis, Rolf van Mierlo, MP3 Tandartsen, Maarten

Ik doe dit, jij doet dat. Afspraken maken is eigenlijk zo Mondhygiënist makkelijk. Het lijkt inderdaad simpel en het Tandarts is heel goed om vast te leggen wie wat doet binnen de praktijk, maar is dat ook altijd wel zo duidelijk? Zijn er eigenlijk wel richtlijnen en regels voor een heldere taakverdeling in de mondzorgpraktijk? De termen verantwoordelijkheid, bevoegdheid en bekwaamheid spelen hierbij een belangrijke rol . Maar er is ook behoefte aan richtlijnen voor doorverwijzen. Daar pleit parodontoloog Sokratis Katsamakis in ieder geval voor in dit nummer van Dentista. Anna Berends van Loenen en Astrid Elzink hebben onderzoek gedaan naar de functie van de preventieassistent en lopen ook tegen de termen verantwoordelijkheid en bekwaamheid aan. Maar zien ook dat er onvoldoende gebruik wordt gemaakt van elkaars kennis.

Bekkers, Martijn Moolenaar, Majid Makkor.

In 6 weken 58,8 % reductie ten opzichte van het startpunt met een NovaMin® bevattende tandpasta4 p < 0,001

Wie doet wat? dentista

Hierbij is ook weer essentieel dat we goed communiceren en samenwerken binnen een team en dat we heldere afspraken met elkaar maken om zo de beste zorg voor onze patiënten te bieden. Anders lopen ze weg. Maar daar zijn nog een aantal andere redenen voor aan te wijzen. Dat kun je lezen in het artikel van Rolf van Mierlo.

Fotografie: Levin den Boer.

p = ns

Vormgeving

1,0

LDB Production, Levin den Boer

0,8 0,6

Abonneren

0,4

Dentista wordt in gecontroleerde verspreiding toegezonden

0,2

Verder in dit nummer ondermeer aandacht voor e-learning in de praktijk, het kiezen van goed hechtdraad bij orale chirurgie en de casus van het ‘digital smile design’ van Miss Universe Nederland.

aan tandartsen mondhygiënistenpraktijken in Nederland.

0 Beginsituatie

6 weken

NovaMin® bevattende tandpasta

Beginsituatie

Een vast abonnement kost € 42,50 (incl. btw) per jaar.

6 weken

Placebocontrole

Voor abonneren: www.dentista-magazine.nl

Adreswijzigingen

Bewerking van Tai et al., 2006.4 Gerandomiseerde, dubbelblinde, gecontroleerde klinische studie onder 95 vrijwilligers met een NovaMin® bevattende tandpasta of placebocontrole (niet-waterige tandpasta zonder NovaMin®) gedurende 6 weken. Alle proefpersonen kregen supragingivale profylaxe en instructies voor de poetstechniek. Ook werden hun tanden gepolijst.4 * GBI-schaal varieert van 0–3

Wederom veel leesplezier en denk eens na wie wat doet in de praktijk waar jij werkt. En maak het vooral bespreekbaar binnen het team!

Per e-mail: info@dentista-magazine.nl. Vermeld zowel je oude als nieuwe adres.

Adverteren

Ilko Alink, Lies Ligtvoet, Joan Koele

Joan Koele, joan@dentista-magazine.nl,

In-vitro-studies laten zien dat er een hydroxyapatietachtige laag wordt gevormd over het blootliggende dentine en in de tubuli 7, 9, 10, 12, 13 :

06 – 477 859 78

Marketing Hydroxyapatietachtige laag over het blootliggende dentine

Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl, 06 – 267 060 67

Druk

Hydroxyapatietachtige laag in de tubuli aan de oppervlakte

Ten Brink BV, Meppel

dentista

5 µm

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

©2014 Dentista Media. Niets in deze uitgave mag worden Bewerking van Earl et al., 2011 (A) 13. In-vitro-doorsnede SEM-beeld van hydroxyapatietachtige laag, gevormd door superverzadigde NovaMin ®-oplossing in kunstmatig speeksel na 5 dagen (zonder poetsen) 13.

overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Dentista Media of andere auteursrechthebbenden. Dentista Media kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid

dentista

Complete verzorging voor patiënten met gevoelige tanden

** Bij 2 maal daags poetsen Referenties: 1. Du MQ et al. Am J Dent 2008; 21(4): 210−214. 2. Pradeep AR et al. J Periodontol 2010; 81(8): 1167−1113. 3. Salian S et al. J Clin Dent 2010; 21(3): 82–87. Prepared November 2011, Z–11–496. 4. Tai BJ et al. J Clin Periodontol 2006; 33: 86–91. 5. Devi MA et al. Int J Clin Dent Sci 2001; 2: 46–49. 6. GSK data on file (study 23690684). 7. La Torre G, Greenspan DC. J Clin Dent 2010; 21(3): 72–76. 8. Edgar WM. Br Dent J 1992; 172(8): 305–312. 9. Burwell A et al. J Clin Dent 2010; 21(Spec Iss): 66–71. 10. Efflandt SE et al. J Mater Sci Mater Med 2002; 26(6): 557–565. 11. de Aza DN et al. J Mat Sci: Mat in Med 1996; 399–402. 12. Arcos D et al. A J Biomed Mater Res 2003; 65: 344–351. 13. Earl J et al. J Clin Dent 2011; 22 (Spec Iss): 62–67. (A) 14. Parkinson C et al. J Clin Dent 2011; 22 (Spec Iss): 74–81. 15. West NX et al. J Clin Dent 2011; 22 (Spec Iss): 82–89. 16. Earl J et al. J Clin Dent 2011; 22 (Spec Iss): 68–73. (B). 17. Wang Z et al. J Dent 2010; 38: 400−410. 18. “Dentifrices” Encyclopedia of Chemical Technology 4th ed. vol 7, pp. 1023–1030, by Morton Poder Consumer Products Development Resources Inc. 19. van der Weijen GA and Hioe KPK. J Ciul Periodontal 2005; 32 (Supp 1.6): 214–228. Date of Preparation: June 2013.

CHNL/CHSENO/0041/13

van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden.

1–6

dentista| 5 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Tandarts

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Dentista is een interactief magazine

Praktijkmanager

Download de gratis Layar App

Scan de pagina’s met het Layar logo

Ontdek de interactieve inhoud

Assist

dentista| Inhoud Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Tandarts

Assistent

Inhoud

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

DE SMILE VAN MISS UNIVERSE

Praktijkmanager

dentista 1

CASUS DIGITAL SMILE DESIGN

E-LEARNING BINNEN DE TANDHEELKUNDE INTERVIEW MET SHERIF EL BOUSHY

DE IDENTIFICATIE VAN VLUCHT MH17 VERSLAG VAN DE FORENSISCH ODONTOLOOG

DE GESCHOOLDE PREVENTIEASSISTENT ONDERZOEK NAAR DE TOEKOMST

VERWIJZEN: WANNEER EN NAAR WIE? EERSTE- EN TWEEDELIJNS PARODONTALE ZORG

HELP, WAAROM LOPEN MIJN PATIËNTEN WEG? ROLF VAN MIERLO

VAKBEURS MONDHYGIËNE

7 MAART 2015, ’S HERTOGENBOSCH

En verder Voorwoord en colofon 5 Column Erik-Jan 17 Play 19 Column Tieneke 31 Team in beeld 32 Implantologie: vast & zeker 38 De Praktijkmanager 42

dentista

Column Lies

Prothetiek 46 Design in beeld

Financieel 53 Column Astrid

Productnieuws 61

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Foto: Levin den Boer - kwaliteitfoto.nl

casus digital smile design

De smile van Miss Universe Samenwerking is steeds belangrijker in tandheelkundige behandelingen. Zowel met het behandelteam als met patiënten. Deze zijn steeds mondiger, steeds kritischer en willen weten waar ze aan toe zijn. Het DSD-concept helpt in de communicatie met de patiënt en samenwerking met het behandelteam. Dental Design Center heeft dit behandelconcept toegepast bij Miss Universe Nederland 2014. Maarten Bekkers en Martijn Moolenaar

afb. 1

afb. 2

en wax-up maken en aan patiënt laten zien, eventueel zelfs overzetten in de mond of een directe mock-up in de mond maken zijn technieken die al langer gebruikt werden om onze patiënten een idee te geven van de esthetische mogelijkheden. Echter, met de introductie van Coachman’s concept ‘Digital Smile Design’ (DSD) kan een perfect en reproduceerbaar esthetisch design worden gecreëerd. Dit kan op vrij eenvoudige en zeer nauwkeurige wijze worden overgezet naar een waxup, die vervolgens met behulp van een mal over te zetten is in de mond van de patiënt voor een try-in. Daarbij zijn voor ons als professionals de mogelijkheden snel toegenomen in met name de communicatie naar en daarmee ook de motivatie van onze patiënten. Steeds meer collegae zijn doordrongen van de voordelen van het gebruik van DSD in de dagelijkse praktijk en implementeren het concept dan ook, met name op het gebied van esthetische, reconstructieve en restauratieve tandheelkunde. Ter illustratie van Coachman’s concept deel ik met jullie in vogelvlucht het smile design voor Yasmin, Miss Universe Nederland 2014. Er wordt altijd gestart met een foto- en filmshoot, zodat we ter esthetische analyse en diagnostiek de gewenste informatie

afb. 3

hebben (afb.1). De foto’s rechtsonder worden direct na elkaar genomen en worden gebruikt voor het daadwerkelijke DSD. Alle gegevens worden geupload in een ‘Keynote-bestand’, waarin vervolgens ook het ontwerp wordt gemaakt. Tevens worden er afdrukken genomen om het ontwerp om te zetten naar een wax-up.

kingen verwisseld voor de foto met de wanghaken in. Deze is dusdanig gepositioneerd dat alle verhoudingen identiek zijn gebleven. Dit beeld kan gebruikt worden voor een uitgebreide dentale analyse (afb.4).

De foto waarin Yasmin te zien is met glimlach wordt gebruikt om aan de hand van een aantal referentielijnen de faciale mediaanlijn en horizontaallijn te bepalen (afb.2). Daarnaast kan dit beeld ook gebruikt worden voor een uitgebreidere faciale analyse. Als de mediaan- en horizontaallijn vastliggen, wordt met een aantal bewerkingen de foto bijgesneden en vergroot, zodat nu gedetailleerder kan worden verder gegaan met het ontwerp. De lachlijn wordt ook ingetekend; deze loopt min of meer parallel aan de onderlip en bepaalt de uiteindelijke positie van de incisale randen van het bovenfront (afb.3).

Enkele templates worden ingeladen in de slide om de positie en grootte van de te ontwerpen glimlach te idealiseren en vervolgens de frontelementen in de gewenste verhoudingen en positie in te tekenen (afb.5,6). Deze elementen kunnen daarna worden ingekleurd en weer teruggezet in de glimlachfoto waarmee het DSD gestart werd. Hiermee is het Digital Smile Design klaar. Ter illustratie worden de beginsituatie en het DSD naast elkaar gezet. Te-

De glimlachfoto is nu met enkele bewer-

dentista| 9 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

afb. 4

afb. 5

afb. 6

afb. 7

afb. 8

afb. 9

afb. 10

HET ALLEREERSTE DENTALE VROUWENEVENEMENT VAN NEDERLAND! Wanneer:

Zondag 8 maart

Hoe laat:

09.30 - 16.30 uur

Waar: Voor wie:

Veerensmederij Amersfoort Tandartsen, mondhygiënisten en praktijkmanagers

Voor meer informatie zie onze website: WWW.DENTALEfEMALE.NL

afb. 11

genwoordig kiezen wij er bewust voor om het digitale ontwerp niet aan onze patiënten te tonen, aangezien de try-in op basis van het digitale ontwerp een veel beter beeld geeft (afb.7). Het ontwerp gaat naar de keramist toe, in dit geval Edris Rasta (werkzaam binnen de DDC kliniek). Hij kalibreert een meetlat en gebruikt deze vervolgens om het DSD één op één over te zetten naar een wax-up (afb.8). Op de vervaardigde wax-up zijn dan ook de lijnen zichtbaar die ook op het DSD zichtbaar zijn. Hier overheen wordt een mal vervaardigd die gebruikt wordt voor het overzetten naar intra-oraal (afb.9). Dan volgt het daadwerkelijke smile design, de try-in voor Yasmin (afb.10,11). Punt van aandacht is dat we inzien hoe belangrijk dit

Mede mogelijk gemaakt door:

dentista| 11 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

moment voor onze patiënten is. Hier krijg je de kans om aan hen te laten zien wat je voor hen kan betekenen en die kans moeten we met beide handen aanpakken! Uiteindelijk moeten we ons realiseren dat hiermee enkel een esthetisch ontwerp gemaakt is voor de te volgen behandeling. Een ideale en flinke eerste stap in de behandelplanning, maar functioneel ontwerp, exacte invulling van de behandeling en dergelijke zijn hiermee nog niet klaar. Sterker nog: daar kan nu pas een start mee worden gemaakt. Het Digital Smile Design is een mooi concept om de diagnostiek te verbeteren, voor de communicatie met de patiënt en voor zijn motivatie. Daarnaast kan het ook op meerdere manieren van nut zijn tijdens de behandeling, in het kader van minimaal invasieve methode van werken en het vergroten van de voorspelbaarheid.

Op de website dentaldesignacademy.nl staat een trailer waarin bovenbeschreven casus te zien is. Dental Design Academy geeft ook trainingen, onder meer om het DSD-concept onder de knie te krijgen en optimaal te gebruiken.

Dental Design Center (DDC) is een gespecialiseerde kliniek in esthetische en restauratieve tandheelkunde met tevens een opleidingscentrum voor onder andere de differentiatie tot restauratieve tandarts en losse modules.

Hole in One

Vullen in 1 stap met Fill-Up!™

E-learning binnen de tandheelkunde Achter je computer (na)scholing volgen via e-learning: het kan al een tijdje. Maar welke mogelijkheden en vormen zijn er te onderscheiden? Waar leent e-learning zich goed voor en waarvoor minder? Sherif El Boushy, tandarts en producent van e-learning voor de tandartspraktijk legt uit.

-learning is digitaal onderwijs, waarbij het gebruik van de computer en internet centraal staat. Het maakt ‘onderwijs op afstand’ mogelijk. Net als in het reguliere onderwijs is ook bij e-learning interactie met de cursist mogelijk. Zo kun je binnen een digitale omgeving toetsen voorleggen, uitslagen van toetsen opslaan en de voortgang van cursisten bewaken. Enkele geavanceerde e-learningprogramma’s bieden zelfs de mogelijkheid om het niveau af te stemmen op de cursist. Dit heet ook wel ‘adaptive learning’.

10 mm

5 sec.

Fill-Up!™ - in 1 stap naar een perfect resultaat • Optimale diepte uitharding met minimale krimp dankzij duale uitharding • Gegarandeerde single-layer techniek – zelfs in zeer diepe caviteiten van 10 mm. • Geoptimaliseerde afsluiting van de marges – gereduceerde postoperatieve gevoeligheid. • Universele kleur in een handige automix spuit voor efficiënte plaatsing.

Diep. Snel. Perfect. info.nl@coltene.com | www.coltene.com

Sherif: “Bij contactonderwijs doet het volgende verschijnsel zich nog weleens voor: een cursist blijkt de eerste paar stappen van een onderwerp niet begrepen te hebben, waarbij deze later in het leertraject afhaakt of ontspoort. Binnen e-learning kan dit verschijnsel eenvoudig worden tegengegaan door tijdige feedback en het pas openstellen van de volgende stap als de cursist daar daadwerkelijk aan toe is.”

Wordt e-learning breed toegepast? Sherif: “E-learning wordt al geruime tijd bij multinationals zeer succesvol toegepast. Bij grote banken, verzekeraars en luchtvaartmaatschappijen speelt e-learning een sleutelrol in hun kwaliteitsmanagement. Je moet je hierbij voorstellen dat een werknemer van McDonalds de module ‘hamburgers bereiden’ succesvol doorlopen moet hebben, alvorens tot de keuken toegelaten te worden. Of dat een stewardess de veiligheidsvoorschriften van toestel 737 afgerond moet hebben, voordat ze in het toestel werkzaam mag zijn. Het creëren van

dentista| 13

002041

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

e-learning is vrij kostbaar, waardoor het geruime tijd uitsluitend binnen dergelijke grote concerns werd toegepast. We zien de laatste jaren echter dat e-learning ook bij non-profit organisaties, zoals universiteiten, scholen en ziekenhuizen steeds meer zijn intrede doet”. Sherif el Boushy

Welke vormen zijn er? “E-learning kent net als boeken verschillende verschijningsvormen. Er zijn immers boeken die enkel in kleine letters zijn geschreven en louter uit tekst bestaan of boeken die zeer rijk zijn geïllustreerd. Zo zien we bij e-learning soms modules die uit veel tekst bestaan met hier en daar een illustratie, waarna er vragen volgen maar ook modules die voor het grootste deel uit video’s zijn opgebouwd, waarbij het soms zelfs voor kan komen dat animaties of zelfs gaming zijn geïntegreerd. Gaming kun je je daarbij het beste voorstellen als een spelvorm van leren, waarbij bijvoorbeeld een caissière leert om de kassa te bedienen. Een interessante vorm van e-learning is de ‘video tutorial’, waarbij een les volledig is

opgenomen. Vaak zien we hierbij dat de presentatie op een veel hoger niveau komt dan bij contactonderwijs door uitstekende structurering en rijkelijke illustratie”.

Welke vorm is het beste? “Het is lastig om te spreken van de beste vorm van e-learning. Het kan namelijk altijd beter en mooier. Het beoogde doel is het belangrijkst. De ervaring leert dat video’s en beeldend onderwijs doorgaans het leerproces versnellen en maken dat cursisten het leren als leuker ervaren. Door het toevoegen van videofragmenten en animaties wordt de ontwikkeling van e-learning (ongeveer € 20.000,- per uur onderwijs) helaas wel flink duurder.”

Opleiden tandartsassistenten

Wat zijn de vooren nadelen van e-learning? “Het handige van e-learning is dat het 24 uur per dag, zeven dagen per week beschikbaar is. Dat cursisten in eigen tempo kunnen leren en dat de lesstof onbeperkt kan worden herhaald. Er is daarnaast geen sprake van reistijd naar de cursuslocatie en er is geen wachttijd tot de start van de cursus, wat met name bij kleine groepen handig is. Een ander voordeel van e-learning is dat het onderwijsmateriaal altijd op dezelfde wijze wordt aangeboden, waardoor het kennisniveau van de cursisten na het doorlopen van de cursus vergelijkbaar is. Een voordeel van contactonderwijs is het contact met de docent en de medecursisten. Hierbij gaat het niet alleen om de inhoud van de les, maar ook het sociale element speelt een rol”.

“Er zijn op dit moment twee opleidingsinstituten die gebruik maken van e-learning voor het opleiden van assistenten. Edin heeft zeven modules gemaakt. Dentallect is het grootst met 30 e-learning modules met viedeo. Los van het opleiden kan e-learning ook goed worden gebruikt als hrm-instrument. Denk aan selectie van personeel maar ook aan werkwijzen waarbij salarisverhogingen pas plaatsvinden als bepaalde modules zijn doorlopen.”

Waarvoor kan e-learning worden ingezet? • Cosmetische bleekgel voor thuis met 6% H2O2 • Voorgevulde bleeklepel – de UltraFit™-lepel • Draagduur: 60 à 90 minuten, 5 à 10 dagen lang • Smaak: mint

• Cosmetische in-office bleekgel met 6% H2O2 • Bleekbehandeling in de stoel, directe applicatie • Draagduur: Ø 2 x 20 min • Chemische activatie, geen licht nodig

Voorbeelden van situaties waarbij e-learning kan worden toegepast zijn: het nieuw opleiden van praktijkmedewerkers; • het inwerken van praktijkmedewerkers; • het op peil brengen van kennis van praktijkmedewerkers; • het kwaliteitsniveau van bestaande medewerkers te toetsen;

Uw persoonlijke productspecialist kunt u vinden in de nieuwe Ultradent catalogus op pagina 133 of per email opvragen infoDE@ultradent.com.

dentista| 15 Tandarts

Verkoop door de geautoriseerde dentale vakhandel

Sherif: “Je moet je er wel van bewust zijn dat e-learning alleen doorgaans onvoldoende is. Zo zal voor praktische vaardigheden altijd een stuk contactonderwijs ingebouwd moeten worden, waarbij hands-on training en interactie met de docent mogelijk is.”

E-learning vs. contactonderwijs

Een interessante vorm is ook ‘blended learning’. Hierbij wordt e-learning gecombineerd met contactonderwijs. De blendedvorm is bij uitstek geschikt voor cursisten die behoefte hebben aan een docent die de voortgang begeleidt en bewaakt en aan een groep medecursisten om ervaringen mee uit te wisselen.

• Cosmetische bleekgel voor thuis met 10% & 16% carbamideperoxide • Individuele lepels • Draagduur: 10% 8-10 uur, 16% 4-6 uur • Smaken: mint, meloen, normaal

• het selecteren van medewerkers; • het stroomlijnen van de praktijk (efficiënter maken en rendementsverbetering); • het verbeteren van het kwaliteitsniveau van de organisatie en daarmee de praktijk (kwaliteitsmanagement, weten regelgeving, praktijkmanagement); • het voldoen aan eisen van externe toetsing.

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Aanbieders Een paar aanbieders van e-learning voor de tandartspraktijk:

www.cme-online.nl www.dentelearning.nl

Toekomst “In Amerika vindt scholing al veel via e-learning plaats. In Nederland ligt dit anders. Dat heeft te maken met het beperkte afzetgebied en de hoge ontwikkelingskosten van e-learning. Daarnaast is nascholing voor de tandarts en mondhygiënist niet verplicht en zijn er voor assistenten momenteel nog geen opleidingseisen. Maar de wereld verandert en met e-learning kan men kwalitatief beter onderwijs aanbieden. Onderwijs dat niet gebonden is aan tijd, groepen, of docenten. We zien dan ook een toename van e-learning in sectoren waar (na)scholing verplicht is. “Wat ons ook opvalt is dat er doorgaans weinig wordt gestudeerd door assistenten. Het zou wel fantastisch zijn als zich hierin een mentaliteitswijziging zou voordoen. Mijn tip is dan ook: begin er mee, het is gewoon leuk! Breng verder vooral ook discipline en structuur aan. Het komt helaas voor dat mensen uit nieuwsgierigheid even snuffelen en vervolgens zaken niet meer afronden. Het goed begeleiden van het leerproces door de praktijkhouder of de office manager werkt hierin enorm ondersteunend”.

www.dentalbestpractice.nl www.dentallect.nl www.kwaliteitspartners.nl www.qualitypractice.nl

S.A. El Boushy heeft naast tandheelkunde ook bedrijfskunde gestudeerd. Hij heeft een grote praktijk in Delft. Naast de praktijk geeft hij trainingen en heeft hij een opleidingsinstituut, Dentallect, dat video e-learning ontwikkelt en produceert.

Erik-Jan Muts „De tandgelijkheid van GrandioSO heeft mij overtuigd!“ Dr. H. Gräber

Doe uw voordeel met de huidige aanbiedingen!*

Transparantie

Patiëntvertrouwen herstellen?

MEEST GELIJKEND AAN DE TAND In de som van de fysische eigenschappen is Grandio®SO het meest tandgelijke vullingsmateriaal wereldwijd.** Dat betekent voor u: duurzame, betrouwbare restauraties en vooral tevreden patiënten. • Voor de hoogste eisen in anterior en posterior indicaties universeel toe te passen • Natuurlijke opaciteit voor tandgelijke resultaten met slechts één kleur • Intelligent kleurensysteem met nieuwe, zinvolle kleuren GA3.25 en GA5 • Smeuïge consistentie, hoge lichtstabiliteit, gemakkelijk op hoogglans te polijsten Bezoek ons op de beurs * Alle aktuele aanbiedingen vindt u onder www.voco.com

Keulen, 10.-14.03.2015

** Vraag graag naar onze wetenschappelijke product informatie

Stand R8/S9 + P10, Hall 10.2

Tot voor kort verbaasde ik mij over het heersende negatieve imago van de tandarts. Er hangt een soort grijze wolk over onze beroepsgroep waar alleen maar negatieve miezer uit neerslaat wanneer buitenstaanders zich uitlaten over de ‘tandarts’. We weten allemaal dat de kracht van de media enorm is, kijk maar eens naar de groeiende visualisering van onze cultuur. De beeldbuis is zonder twijfel de krachtigste ‘mind-control’ machine ooit geproduceerd en de heersende afkeuring jegens tandartsen slaat via een dergelijk medium eenvoudig over op de massa. De acties van de tandarts worden daardoor maar al te vaak negatief geïnterpreteerd. Zo wordt een tandarts die heeft geïnvesteerd in een nieuw praktijkpand verweten veel duurder te zijn geworden. Sterker nog, zelfs de indicatie van de tandarts voor bijvoorbeeld een kroon wordt in verband gebracht met het nieuwe onderkomen. We zijn ons hier allemaal van bewust. En toch laten we de negatieve grijze wolk gewoon hangen, zonder er iets aan te doen.

dentista| 17 Tandarts

VOCO GmbH · Anton-Flettner-Straße 1-3 · 27472 Cuxhaven · Duitsland · Tel. +49 4721 719-0 · www.voco.com

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Aan het begin van dit jaar is de wolk zelfs nog iets donkerder geworden, want toen drong eigenlijk pas tot me door hoe slecht onze beroepsgroep zichzelf presenteert. Het begon met een aflevering van Meldpunt!: ‘Vertrouwen in de tandarts’. Een verslaggeefster gaat naar 5 verschillende tandartsen voor controle en hoewel er feitelijk geen grote verschillen blijken te zijn wordt de situatie dermate gedramatiseerd dat iedereen, reeds bevooroordeeld door de heersende negativiteit, ook meteen gelooft dat tandartsen niet te vertrouwen zijn. De ‘acte de présence’ van Aad van der Helm, de fonkelnieuwe voorzitter van de KNMT, en het krasse optreden van Wilna Wind van de NPCF deden daar nog een schepje bovenop. Gelukkig leek Albert Feilzer het zinkende schip nog een helpende hand toe te steken… Als kers op de taart gaf een aflevering van De Monitor twee dagen later inzicht in de misleidende praktijken van CDC. Daar werken tandartsen die geen tandarts blijken te zijn… Alsof de deuk die het vertrouwen in de tandarts heeft opgelopen

niet al groot genoeg is. De hoogste tijd om in actie te komen en die grijze wolk om te ruilen voor zonneschijn. Naar mijn idee moeten daar juist helemaal geen kostenverhogende richtlijnen aan te pas komen. Het enige wat onze beroepsgroep weer op het droge kan krijgen is transparantie. En dat kan eenvoudig gerealiseerd worden door de patiënt bijvoorbeeld toegang te geven tot zijn eigen behandelkaart of gebruik te maken van een zogenaamd risico profiel. Door transparant en op een toegankelijke manier met patiënten te communiceren kan de media geen eigen invulling meer geven, zullen de vooroordelen langzaam verdwijnen en kan het vertrouwen worden hersteld. En dat vertrouwen is wel essentieel wanneer je pleit te behoren tot de beste mondzorg van Europa.

Erik-Jan Muts - Tandarts bij MP3 Tandartsen in Apeldoorn en Beekmans Tandartsen in Laren.

dentista| Play Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Strak in de lak MI Varnish van GC, met RECALDENT™ (CPP-ACP)

Fluoridelak voor het behandelen van overgevoelige elementen en het bieden van

dentista

langdurige bescherming. Ondersteunt, vult aan en beschermt met één penseelstreek. Heeft een neutrale kleur met natuurlijke doorschijnendheid.

Levert een krachtige dosis fluoride met extra booster-effect van calcium- en fosfaationen. MI Varnish is verkrijgbaar in de smaken munt en aardbei.

Vraag een gratis sample aan op http://sample.gceurope.com/mivarnish/

Pien Support Berekent de eigen bijdrage voor uw cliënt

Goed nieuws voor de ondernemende tandarts die graag extra service verleent. Pien Support biedt software voor tandartsen die eenvoudig de eigen bijdrage berekent en de behandeling optimaliseert. Bij het berekenen van de netto bijdrage van de cliënt houdt Pien rekening met de voorgestelde behandeling, het vergoedingenpakket van de tandartsverzekering, de concern-specifieke tariefbegrenzers en de eventuele contractering. Pien berekent van meer dan 350 verschillende tandartsverzekeringen de dekking voor tandartskosten. De eigen bijdrage per behandelplan wordt duidelijk gecommuniceerd door Pien, zonder dat u als tandarts de verantwoordelijkheid hiervan op u neemt. Totale kosten en eigen bijdrage worden inzichtelijk, hetgeen bijdraagt aan de communicatie met de cliënt. Immers de cliënt weet direct wat de netto kosten voor de behandeling zijn.

De voordelen van Pien: • • • •

Extra service naar de cliënt Direct inzicht in eigen bijdrage van de cliënt Snellere vervolgafspraken Inzicht in de jaarbijdrage

Eigenschappen van Pien: • • • •

Gebruiksvriendelijke software Software applicatie die makkelijk te integreren is met praktijksoftware Gemaakte berekeningen kunnen als PDF worden geprint of gemaild Geschikt voor de nieuwe regelgeving omtrent de hygiëne in de praktijk

Direct inzicht in de eigen bijdrage en daardoor een optimale klantenservice Met Pien maakt u eenvoudig en snel een overzicht van de kosten & vergoedingen Cliënt weet direct de eigen bijdrage Pien biedt: - Transparantie in eigen bijdrage - Snellere afspraken - Inzicht binnen de jaarruimte

! F E O R P P O D N A A NU 1 M en uw cliënten doet. u or vo t he at w ek td on t gratis en ui

Probeer Pien 1 maand

_ : 053 7630 421 8: www.piensupport.nl @: info@piensupport.nl

dentista| 19 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiën

De identificatie van vlucht MH17 De ramp met vlucht MH17 schokte Nederland en de rest van de wereld. Velen zullen zich de beelden herinneren van de stoet lijkwagens waarmee de stoffelijke resten van de slachtoffers naar Hilversum werden gebracht voor identificatie. Daar was Laurens Tinsel een van de forensisch odontologen met de zware maar dankbare taak de identiteit van de lichamen te achterhalen. Laurens Tinsel

p 17 juli verongelukten 298 inzittenden van vlucht MH17. Om elf uur ’s avonds ontving ik als coördinerend odontoloog van het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) een telefoontje met het verzoek om een odontoloog te leveren voor een verkennende groep richting Oekraïne. Omdat de veiligheidssituatie nauwelijks was te overzien, is door de Staf Grootschalig Bijzonder Optreden

Het grote voordeel van de odontologie is de snelheid waarmee resultaat wordt bereikt (SGBO) en de politiek al snel ingezet op repatriëring van de stoffelijk resten naar Nederland. De inzet in Oekraïne kon dan beperkt blijven tot strafrechtelijk onderzoek en berging van de slachtoffers en persoonlijke eigendommen. In een internationale setting zou de identificatie plaatsvinden in Nederland. Voor eerdere grootschalige evenementen zoals de inhuldiging van koning Willem-Alexander maar ook de Nuclear Security Summit (NSS) was de Korporaal

van Oudheusden-kazerne in Hilversum al verkend en ingericht, dus gebruik van dezelfde faciliteit was logisch. In het weekend na 17 juli kwamen de familierechercheurs bijeen voor de briefing. Het doel van de familierechercheur is te fungeren als aanspreekpunt voor de nabestaanden en het verzamelen van de antemortem (AM) gegevens door gesprekken met de nabestaanden. Dit zijn kenmerken zoals tatoeages, littekens, gedragen kleding, sierraden maar ook dna- materiaal als haar of tandenborstels, uitgevoerde medische ingrepen waaronder geplaatste implantaten, botschroeven of -plaatjes en ook de tandheelkundige gegevens. Als aanspreekpunt voor de familierechercheurs was ik zaterdag en zondag aanwezig in Driebergen en heb de eerste verwerking van de tandheelkundige data opgepakt. Behandelkaarten en röntgenfoto’s moeten worden vertaald naar codes die in het geautomatiseerde Disaster Victim Identification (DVI) systeem worden ingevoerd. Na de eerste opzet nam een collega odontoloog de taken over. Vanaf woensdag 22 juli kwamen de eerste stoffelijke resten aan in Nederland, waarvan een groot aantal Nederlanders via de

media getuige zijn geweest. Tot en na die tijd hebben er vele voorbereidingen in Hilversum plaatsgevonden. Sectietafels werden geplaatst, DVI-systemen opgezet, servers geïnstalleerd, water en afvoer aangelegd, koelcapaciteit met containers georganiseerd en douane-röntgenapparatuur en later een Britse CT-scan geplaatst voor het strafrechtelijk onderzoek. Daarnaast moest een grote hal worden ingericht als een soort operatiekamer met ’schone‘ (green), ‘vieze’ (red) en omkleed (orange) gebieden om contaminatie te voorkomen. Niet in de laatste plaats kwam een groot aantal buitenlandse teams. Dat betekent veel georganiseer en logistiek. Hoewel iedereen eigenlijk meteen aan het werk wil, is er wel coördinatie en afstemming noodzakelijk. Aan mij werd de taak opgedragen om de internationale afstemming met de pathologen, antropologen en odontologen – binnen Interpol vallen deze groepen onder ’Science‘ - op te pakken. Op detailniveau zijn de werkwijzen net iets anders, waardoor een aantal basisregels (do’s and don’ts) essentieel waren. Hoe ziet een onderzoeksruimte eruit? Er waren vier lijnen ingericht. Elke lijn doet het volledige postmortem (PM) onderzoek aan de stoffelijke resten. De eerste tafel in de lijn is voor vingerafdrukken; de tweede voor onderzoek naar lichaamseigen kenmerken, sierraden, kleding en dergelijke; de derde is voor het verzamelen van dna; de vierde is voor odontologisch onderzoek en tenslotte de vijfde voor quality control ter controle of alle zaken ook daadwerkelijk zijn onderzocht en gegevens ingevoerd in het geautomatiseerde DVI-systeem. De stoffelijke resten gaan van tafel naar tafel in dezelfde lijn. Voorafgaand aan de vier lijnen was een onderzoekstafel (triage) geplaatst waarbij werd onderzocht wat in de kisten aanwezig was. Eventuele gefragmenteerde resten gingen naar de lijnen vijf en zes, die uit één tafel bestonden voor onderzoek en het verzamelen van dna-materiaal. De odontologische tafels waren door middel van loodschermen met loodglas afgeschermd ter bescherming van de overige onderzoekers tegen de straling van de röntgenfoto’s. Een odontologisch onderzoek bestaat uit het volledig in kaart brengen van alle bestaande restauraties en uitgevoerde tandheelkundige behandelingen en het maken van röntgenfoto’s. Omdat de concentratie formaldehyde dermate hoog

dentista| 21 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Foto: Levin den Boer - kwaliteitfoto.nl

Verslag van de forensisch odontoloog

Cursus Preventie Assistentecursus Deze cursus is bedoeld voor ervaren en gemotiveerde tandartsassistenten die zich verder willen bekwamen en ontwikkelen in de preventieve tandheelkundige zorg. Deze cursus leidt op tot preventieassistent. Cursuslocatie: Den Haag op 28 maart 2015 Cursuslocatie: Amersfoort op 20 februari 2015

Cursus Intra-Orale Röntgenopnamen De tandartsassistent die röntgenfoto´s moet maken, moet aan kunnen tonen dat zij een adequate scholing op het gebied van röntgenopnametechniek heeft gevolgd. Deze cursus voorziet daar in. Cursuslocaties: Groningen, Rotterdam, Apeldoorn, Gorinchem, Heemstede, Almere, Emmen, Amersfoort, Hengelo, Eindhoven en Alkmaar.

Ook een cursus bij u in de praktijk is mogelijk.

Cursus Praktijkmanager De functie van praktijkmanager wordt in elke praktijk anders uitgevoerd. Deze praktische cursus is toegespitst op en toepasbaar in uw eigen praktijk. Cursuslocatie: Amersfoort

Dental Best Practice Postbus 62 7437 ZH Bathmen

T 055-3121050 E info@dentalbestpractice.nl I www.dentalbestpractice.nl

was, moest er gedurende de gehele inzet worden gewerkt met persoonlijke beschermingsmiddelen (gasmaskers).

Synergie Volgens de Interpol-standaard kunnen drie zaken leiden tot een identificatie: vingerafdrukken, odontologie en dna. Alle methoden hebben vooren nadelen. Vaak wordt identificatie door dna gezien als de ultieme methode. Maar ook dna heeft zijn beperkingen. Dat zagen we nu ook weer meerdere keren, waarbij met dna geen onderscheid kon worden gemaakt tussen broertjes of zusjes met hetzelfde geslacht. De combinatie dna en leeftijdsbepaling door odontologie leidde echter tot synergie en het gewenste onderscheid. Het grote voordeel van de odontologie is de snelheid waarmee resultaat wordt bereikt Nadat de eerste AM- en PM-gegevens in het DVI-systeem op de server zijn geplaatst, kan de vergelijking beginnen. Dit heet de recon(ciliation). Binnen recon vindt de daadwerkelijke identificatie plaats en worden de benodigde documenten opgemaakt. Al het identificatiebewijs wordt uiteindelijk voorgelegd aan een Identification Board, bestaande uit vertegenwoordigers van de internationale DVI-teams en de officier van justitie. In vele boards heb ik het odontologisch bewijs mogen presenteren. Als de board akkoord is wordt de identiteit vastgesteld. De eerste maand zijn de slachtoffers voor 70 procent geïdentificeerd met behulp van odontologie. In totaal kon 42 procent van de slachtoffers worden geïdentificeerd

door odontologie en bij 14 procent werd de identificatie odontologisch ondersteund. Als er PM geen gebitselementen aanwezig zijn houdt het op, maar meestal ligt de beperking in de te summiere verslaglegging in behandelkaarten. Bij vlucht MH17 was dat vooral het geval bij de Maleisische, Indonesische en soms ook Australische slachtoffers. Al met al kijk ik terug op een zeer zware tijd, vooral door de lange werkdagen met beperkte rustonderbreking en een veelheid aan taken en werkzaamheden deels ook buiten mijn expertisegebied. Maar allemaal voor de goede dankbare taak om nabestaanden hun dierbare weer terug te geven. Na een oproep ontstaat telkens ook een dilemma hoe een inzet is te plannen zonder dat de patiëntenzorg in de Paro Praktijk Utrecht in het geding komt. Nu achteraf hoor ik veel begrip en waardering van onze patiënten voor het bijzondere werk bij de ramp met MH17. Frequent is gevraagd of het niet erg emotioneel is. Dit werk kan je alleen maar doen als je het loskoppelt van het verdriet. Daarnaast zijn ook de verwerking en gesprekken binnen het team van groot belang. Speciale dank wil ik uitspreken aan Achmea, dat het maatschappelijk belang van deze inzet inzag en daar binnen mijn werkzaamheden als adviserend tandarts ook ruimte voor wilde creëren. Hetzelfde geldt ook voor mijn collega’s in de Paro Praktijk Utrecht die voor een groot deel mijn werkzaamheden tijdens de inzet hebben overgenomen en veel hebben moeten bellen om mijn agenda om te boeken.

De forensisch odontoloog In Nederland bedienen zes parttime forensisch odontologen de verschillende politieregio’s. Bij stoffelijke resten die door bijvoorbeeld ontbinding of verbranding niet zijn te identificeren, vraagt de politie regelmatig assistentie om de identiteit te bepalen met gebitsgegevens. Deze werkwijze geeft vaak snel resultaat. Voor individuele identificaties wordt het onderzoek verricht door één odontoloog, veelal buiten werktijd. Bij rampen wordt door het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO, voormalige Rampenidentificatie Team) veelal een beroep gedaan op de voltallige groep forensisch odontologen, waarbij de odontologen worden verdeeld over drie secties (AM, PM en Reconciliation). Omdat het voorzettingsvermogen

Kijk voor meer informatie en actuele cursusdata op:

www.dentalbestpractice.nl

van de groep forensisch odontologen beperkt is, wordt bij langere inzet een beroep gedaan

Laurens Tinsel is Parodontoloog NVvP bij Paro Praktijk Utrecht en beëdigd Forensisch Odontoloog.

op militaire tandartsen van de krijgsmacht die voor deze ondersteuningstaak specifiek zijn Eerder verscheen dit artikel in

opgeleid en getraind.

afwijkende vorm op Achmeanet.

dentista| 23 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Onderzoek naar de toekomst van

De geschoolde preventieassistent De wereld van de tandheelkunde verandert in rap tempo en daarmee ook de rol van de professionals, die hierin werkzaam zijn. Er zijn steeds meer taken gedelegeerd en steeds meer nieuwe functies ontstaan. De functie van preventieassistent is de laatste jaren het meest ontwikkeld, omdat er zoveel handige en bekwame assistenten in de praktijk werkzaam zijn. Hoe zal deze ontwikkeling verder gaan en hoe ziet de preventieassistent zelf haar toekomst? Anna Berends van Loenen en Astrid Elzink hebben daar onlangs onderzoek naar gedaan. Anna Berends van Loenen en Astrid Elzink

ijdens de verschillende bijeenkomsten van het Regio Event van Henry Schein hebben we vele preventieassistenten vragen gesteld over gedelegeerde handelingen en indicatie, maar ook over opleiding en de rol binnen het team. Uit dat onderzoek kwamen verrassende maar ook minder verrassende resultaten, maar genoeg om stof te doen opwaaien. Astrid: ”We willen hiermee de discussie openen over de toekomst van de preventieassistent”.

Taken van de preventieassistent De meeste taken zoals we deze kennen van de preventieassistent zijn de volgende: • Sealen • Tandsteen verwijderen • Instructie & voorlichting

• Anesthesie • Fluoride Echter, tijdens het onderzoek bleek dat een preventieassistent inmiddels veel meer doet dan alleen preventie. Dat kan een hele goede zaak zijn, maar waar ligt de grens? Veel van de extra taken van de ondervraagden liggen bij orthodontie of het maken van afdrukken. Dat is een goede ontwikkeling mits er aan de voorwaarden wordt voldaan van de voorbehouden handelingen en dat het goed geschoolde assistenten betreft. We kwamen echter ook andere handelingen tegen die de assistent uitvoert en vaak zonder toezicht. Denk hierbij aan hechten en boren. Zelfs het indiceren is niet langer voorbehouden aan de tandarts bleek uit het onderzoek. Is dit waar de functie naartoe gaat en in hoeverre kan deze verantwoordelijkheid bij de assistent komen te liggen? Dat terwijl de taken die bij de basis werkzaamheden van de preventieassistent horen te vaak blijven liggen zoals de patiënt attenderen op zijn nog openstaande behandelplan (in 27 procent van de gevallen).

Preventieassistent en mondhygiënist Nu al wordt de functie van preventieassistent uitgebreid met diverse scholingen zoals het afwerken van vullingen en paro preventie. Hierdoor kan een preventieassistent van nog meer toegevoegde waarde zijn voor de praktijk, maar in hoeverre is dit een bedreiging voor de mondhygiënist en de mondzorgkundige? Volgens Astrid heeft de preventieassistent als voordeel dat deze een allrounder is en bij eventuele ziekte van collega’s heel makkelijk kan invallen aan de stoel of aan de balie. Een mondhygiënist die werkzaam is binnen een praktijk leeft toch meer op een eilandje. Dat maakt een preventieassistent voor veel tandartsen veel aantrekkelijker om in dienst te nemen, zeker als deze ook de opleiding paro-preventie heeft gevolgd. Dat is zonde want de mondhygiënist en de preventieassistent kunnen enorm veel van elkaar leren en van toegevoegde waarde voor elkaar zijn in de praktijk. Uit het onderzoek blijkt dat het verwijzen naar de mondhygiënist slechts in 47 procent van de gevallen gebeurt. Dat is jammer want als de mondhygiënist en de preventieassistent meer gaan samenwerken, overleggen en protocollen maken in het preventie-team van de praktijk, dan zou dat de zorg voor de patiënt alleen maar ten goede komen. Daarnaast zal dit resulteren in een efficiëntere manier van werken wat weer een gunstig effect heeft op de omzet van de praktijk.

Scholing Door al deze verschuivingen in de functie van (paro)preventieassistent is het cruciaal dat de tandarts eigenaar blijft opletten. Hij of zij blijft immers verantwoordelijk als er iets misgaat. Daarom maken KNMT en ANT zich ook hard voor verplichte scholingen voor assistenten. Een tandarts moet er op kunnen vertrouwen dat zijn of haar patiënten de best mogelijke zorg krijgen. Ook als hij of zij de assistenten de verantwoording geeft. Veel preventieassistenten zijn geschoold, maar van de ondervraagden werkte 30 procent als preventieassistent zonder daar ooit een diploma voor te hebben gehaald. Uiteraard is grotendeels van hen opgeleid in de praktijk, maar is dat ook het niveau dat verwacht wordt bij de functie en zijn ze dan ook helemaal bij? Ruim 40 procent is niet eens op de hoogte van de laatste ontwikkelingen van het beroep en bijna 36 procent gaat nooit naar voorlichtingsdagen of volgt

dentista| 25 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

scholing. Dat terwijl ruim de helft daarvan dat best zou willen. Hierin liggen kansen voor de praktijk waarbij de tandartseigenaar een grote rol kan spelen. Scholing maakt niet alleen assistenten beter, maar het motiveert ze ook om meer verantwoordelijkheid te nemen voor de optimale zorg van de patiënt. Veel assistenten zijn al erg bekwaam in hun manier van handelen, maar door scholing nemen de mogelijkheden voor de assistent toe en groeit ze in haar functie. Samenwerken en scholing zijn hierbij dus cruciaal. Er wordt dan ook hard gewerkt om scholing voor assistenten verplicht te stellen. Ook het registreren van goede preventieassistenten is een manier van anticiperen op de toekomst. Wanneer de tandarts liever zelf zijn assistenten opleidt is er een mogelijkheid om assistenten te laten diplomeren en registreren. Denk hierbij aan het inhuren van een externe instantie die de assistent komt auditen om zo de voortgang in kaart te brengen en wellicht op den duur zelfs te certificeren, waardoor registratie mogelijk is.

Kortom Anna en Astrid juichen het toe dat er zoveel bekwame mensen in de praktijk werkzaam zijn, die bepaalde taken onder toezicht van de tandarts kunnen uitvoeren. We spreken wel de zorg uit dat we zien dat de mogelijkheden van samenwerking tussen preventieassistent en mondhygiënist en het gebruik maken van elkaars kennis nu niet optimaal wordt benut. Wij pleiten ervoor dat de preventieassistent voldoende geschoold moet zijn als deze zelfstandige handelingen uitvoert om zo de goede zorg voor de patiënt te kunnen waarborgen.

Anna Berends van Loenen is directeur van Qanz, een adviesbureau voor kwaliteitsmanagement in de mondzorg: www.qanz.nl. Astrid Elzink geeft diverse trainingen voor assistenten en is specialist op het gebied van praktijkorganisatie en communicatie.

Eerste- en tweedelijns parodontale zorg

Verwijzen: wanneer en naar wie? In Nederland bestaan geen heldere richtlijnen voor verwijzing als het gaat om parodontale problemen. Taakherschikking leidt daarbij tot nog meer onduidelijkheid. Dat kan beter, vindt parodontoloog Sokratis Katsamakis. Hij pleit voor richtlijnen naar Angelsaksisch model. Sokratis Katsamakis

antwoordelijke is voor de aan de patiënt verleende mondzorg (zie eerdergenoemd visiedocument van de KNMT).

Richtlijnen Wanneer duidelijk is wat het opleidingsniveau en de bekwaamheid van de verschillende zorgverleners is die patiënten parodontaal kunnen behandelen, is het mogelijk om werkprotocollen op te stellen. Protocollen over welke patiënt naar welke behandelaar verwezen wordt, en niet minder belangrijk wanneer we gaan verwijzen? De bijgevoegde casus laat zien wat de consequenties zijn van een te late verwijzing. De beroepsgroep erkent de behoefte aan klinische richtlijnen, maar er wordt van de

faculteiten verwacht deze te ontwikkelen. Dat gebeurt niet. Studenten tandheelkunde of mondzorgkunde die zich willen verdiepen in de parodontologie lopen stage in verwijspraktijken waar zij worden begeleid door parodontologen. Ze krijgen affiniteit met de werkwijze van de parodontologiepraktijk, maar leren niet binnen de opleiding wanneer zij een beroep moeten doen op de expertise van de parodontoloog met een verwijzing. In andere landen zijn er sinds jaren richtlijnen voor: In het Verenigd Koninkrijk is de richtlijn1 (2011) van de British Society of Periodontology dat patiënten naar de parodontoloog verwezen dienen te worden wanneer sprake is van:

Tandarts-Parodontoloog NVvP De Tandarts-Parodontoloog NVvP is een tandarts gespecialiseerd in de diagnose en behandeling van de afwijkingen en

e verlening van parodontale zorg is de afgelopen jaren drastisch veranderd. Er is geen ander gebied van de tandheelkundige zorg die meer beïnvloed werd door de invoering van taakherschikking en taakdelegatie. Verschillende zorgverleners zijn nu beschikbaar voor de behandeling van de patiënten met parodontale problemen:

• Preventieassistenten (die alleen supragingivaal mogen reinigen, DPSI: 1, 2); • Paro-Preventieassistenten (die ook pockets van 4-5 mm mogen reinigen, DPSI>2); • Mondhygiënisten; • Paro-minor gedifferentieerde mondhygiënisten (die o.a. stage hebben gelopen in een parodontologiepraktijk); • Tandartsen met speciale interesse voor parodontologie; • Tandarts-parodontologen NVvP. Het is twijfelachtig of al deze mogelijkheden tot een transparante zorg leiden, wat een belangrijk voornemen is van de overheid. In het visiedocument van de KNMT (Rol en positie van zorgverleners in de mondzorg) staat niet voor niets: “binnen de mondzorg is de tandarts de enige eerstelijnszorgverlener die de verantwoordelijkheid kan en moet dragen voor de algehele diagnose- en indicatiestelling met betrekking tot mondgezondheid en de samenhang hiervan met de algehele gezondheidssituatie van de patiënt”.

Een correcte diagnose stellen is niet altijd makkelijk, maar wat moeten we doen indien parodontale behandeling geïndiceerd wordt? De behandelkeuze die voor de tandarts ligt moet starten met een simpele gedachte: Los van het feit dat iedere behandelaar sterke en zwakke punten heeft, moeten wij het eens met elkaar kunnen zijn dat een preventieassistent geen mondhygiënist is en een mondhygiënist geen parodontoloog. Dit klinkt in eerste instantie vanzelfsprekend. In de dagelijkse praktijk is het vaak niet zo. Vaak zegt de patiënt dat een mondhygiënist de gebitsreiniging bij hem doet, terwijl in de betreffende praktijk geen mondhygiënist maar een preventieassistent werkzaam is. Een collega-kaakchirurg vertelde mij eens dat als een medisch gecompromitteerde patiënt parodontaal behandeld moet worden vóór een belangrijke (hart-)operatie of intensieve oncologisch behandeling, het beleid is om naar een mondhygiënist te verwijzen. Het was zijn collega’s in het ziekenhuis niet duidelijk wat het verschil is tussen een parodontoloog en een mondhygiënist.Toch wordt er van de tandarts tegenwoordig verwacht dat hij niet alleen onderscheid kan maken tussen de verschillende behandelaars waar hij naar kan verwijzen, maar dat hij tevens overtuigd is over de vakbekwaamheid van de zorgverlener die de taak uitvoert, het resultaat achteraf evalueert, én dat hij de eindver-

ziektes van het tandvlees (Parodontologie). Er zijn 82 Tandarts-Parodontologen werkzaam in heel Nederland.

In aanmerking voor deze titel komen tandartsen die na studie tandheelkundeeen driejarige (fulltime) MSc studie in parodontologie hebben afgerondén actief zijn betrokken bij de kwaliteitsborging van de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP).

Het MSc programma in Parodontologie in Nederland (ACTA) is één van de slechts 12 programma’s die zijn erkend door de Europese Federatie van Parodontologie (EFP). De MSc studenten die de schriftelijke en mondelinge examens (zowel de EFP als de NVvP worden hierbij vertegenwoordigd door hun eigen examinator) succesvol hebben afgerond beginnen met een driejarig traject dat tot erkenning kan leiden door de NVvP. Deze wordt pas definitief nadat de aspirant Tandarts-Parodontoloog wordt gevisiteerd door 2 leden van het Consilium Parodontologicum. Het Consilium beslist bij de eerstvolgende vergadering of de aspirant definitief erkend wordt.

Een erkende Tandarts-Parodontoloog is dus minstens 11 jaar bezig geweest om kennis en ervaring op te bouwen alvorens zich erkend Parodontoloog NVvP te mogen noemen. De erkenning heeft een geldigheid van maximaal 5 jaar. De kwaliteitsborging van de NVvP is

Sokratis Katsamakis Tandarts-Pa-

een doorlopend proces. De klinische en wetenschappelijke activiteiten van de Tandarts-Pa-

rodontoloog NVvP en als zodanig

rodontoloog worden jaarlijks geëvalueerd door het Consilium Parodontologicum middels een

werkzaamin de Parodontologie

jaarverslag . Iedere 5 jaar wordt de Parodontoloog gevisiteerd door twee collega’s die vervol-

Praktijk Leiden en in het Centrum

gens verslag uitbrengen aan het Consilium, zodat een beslissing genomen kan worden over

Parodontologie & Implantologie

de verlenging van de erkenning voor een nieuwe termijn van 5 jaar. De Tandarts-Parodonto-

Amersfoort. Hij is tevens werk-

loog NVvP is een zorgverlener die voldoet aan de strengste kwaliteitseisen die Nederlandse

zaam als parodontologieconsulent

tandheelkunde kent.

in praktijken in Amsterdam en Almere.

dentista| 27 Tandarts

Mondhygiënist

1): http://www.bsperio.org.uk/publications/downloads/28_143801_parameters_of_care.pdf Assistent

Praktijkmanager

Pockets >5.5 mm / DPSI 4 in combinatie met: • Medische problemen (diabetes, roken, medicatie); • Complicerende anatomische factoren (bijv. furcaties); • Gebrek aan respons op eerdere behandeling; • Agressieve parodontitis; • Behoefte aan chirurgische parodontale / peri-implantaire behandeling. In de Verenigde Staten is de richtlijn (2006) van de American Academy of Periodontology dat patiënten naar de parodontoloog verwezen dienen te worden wanneer sprake is van: • Ernstige chronische/(in Nederland) adulte parodontitis; • Furcatieproblemen; • Angulair botvleries; • Agressieve/(in Nederland) juveniele/ post-adolescente parodontitis; • Parodontaal abces / acute parodontale problemen; • Progressieve recessie van de gingiva; • Peri-implantaire ontstekingen; • Parodontale achteruitgang ondanks de eerdere behandeling; • Combinatie van parodontitis en medische problemen zoals: Diabetes, Zwangerschap, Hartziekte, Oncologische behandelingen, Gewrichtsprotheses, Orgaantransplantatie.

Casus Verwijsbrief Vraag verwijzende mondhygiënist: parodontologisch consult Tandheelkundige anamnese: patiënt is langer dan 10 jaar onder behandeling van de mondhygiënist (in de praktijk van de tandarts) elke 4 maanden. Vorig jaar is een bacteriologisch onderzoek gedaan en er zijn antibiotica voorgeschreven. Het klinische beeld laat veel plaque zien. Er zijn fors verdiepte restpockets aanwezig. De mondhygiënist vond het behandelresultaat blijkbaar ontoereikend en heeft uiteindelijk besloten om naar de parodontoloog te verwijzen. Voor bepaalde elementen is het nu te laat: de 37 (en waarschijnlijk de 47) is namelijk verloren. De ongunstige wortelanatomie 35, en de endo-/restauratieve problemen 12, 24 compliceren de prognose.

Wetenschappelijke studies laten zien dat patiënten de laatste jaren in een steeds verder gevorderd stadium van parodontitis verwezen worden, ondanks dat specialistische parodontale zorg toegankelijker wordt. Dit heeft als gevolg dat meer gebitselementen geëxtraheerd moeten worden vóór de parodontale behandeling vanwege het beperkte vermogen tot herstel (Cobb et al).

Te laat Mijn mening is dat we in Nederland vergelijkbare richtlijnen nodig hebben als wij de kwaliteit van de mondzorg willen waarborgen. We zijn al te laat in vergelijking met andere landen, ook gezien de complexiteit van de Nederlandse mondzorg. Totdat de faculteiten en wetenschappelijke- en beroepsorganisaties het eens zijn over de richtlijnen is het aan een ieder van ons om over deze punten na te denken en een eigen systeem te ontwikkelen in samenwerking met de andere zorgverleners (assistentes, mondhygiënisten, parodontologen) in de regio.

Literatuurlijst Cobb, C. M., Carrara, A., El-Annan, E., Youngblood, L. A., Becker, B. E., Becker, W., Oxford, G. E. & Williams, K.B. (2003) Periodontal referral patterns, 1980 versus 2000: a preliminary study. Journal of Periodontology 74, 1470-4. Krebs, K. A. & Clem, D. S. 3rd (2006) Guidelines for the management of patients with periodontal diseases. American Academy of Periodontology. Journal of Periodontology 77, 1607-11.

dentista| 29 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tieneke Wulferink

Facebook Als mondhygiënist op Facebook, daar heb ik wel even over na moeten denken. En hoe zit dat eigenlijk als ZZP-er en dus als bedrijf: Maak ik dan een account aan zoals bij mijn privé account? Ik heb een hoop vragen over Facebook en gelukkig zijn er op ieder terrein specialisten in, dus zijn er ook vast Facebook specialisten. Via de ‘Socialmedia club’ in mijn woonplaats Apeldoorn, krijg ik de Facebookpagina van Fidene. Een social media adviesbureau. De trainer zit in het bestuur van de social-media-club en de communicatie verloopt geheel via mail en Facebook. Dat is al een stap verder voor mij dan wat ik tot nu toe met Facebook had gedaan. Zo leerde ik snel iets nieuws. De trainingsdag kan alleen van start gaan met een laptop en een Facebook-pagina. Ik voel een warmte in mijn wangen trekken want ik heb geen Facebook-pagina. Ik probeer trainer Rene subtiel te laten weten dat ik stap 1 al niet kan uitvoeren. Dat subtiele werkt helaas niet en hij maakt samen met mij voor de hele groep een pa-

dentista| 31 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

gina aan. O, dat was dus niet zo moeilijk, blijkt. Er moeten wel verschillende keuzes worden gemaakt omtrent de inrichting en het soort pagina: een community, een bedrijf of een evenement. De achterkant van Facebook bevat doelgroepeninformatie, regiobereik en statistieken over hoe viraal een bericht gaat. Allemaal nieuwe termen en veel nieuwe mogelijkheden om je bericht te verspreiden. De veel geziene ‘deel-like’ en ‘winacties’ worden door Rene heel goed uitgelegd. Hij vertelt ook waarom dit geen zuivere winactie is. Het nadeel van zo’n actie is dat ik het bericht van persoon Rene ga delen en niet van het bedrijf dat de actie heeft uitgezet. Als er eenmaal een winnaar is gekozen dan is de kans heel groot dat die niet het bericht krijgt dat er een prijs is gewonnen. De zo genoemde PB (persoonlijke berichten) is niet te zien voor een bedrijf als je geen vrienden bent. Het lastige is dat je als bedrijf geen vrienden hebt op Facebook, alleen likers (de duim). Deze likers kunnen niet worden

‘getagt’ in een bericht, dus die prijs - die ik natuurlijk al lang heb gewonnen - komt nooit bij mij terecht. Nu, enige maanden verder ben ik nog voorzichtig met mijn ‘posts’. Ik heb al wel gemerkt dat de manier van je boodschap brengen heel bepalend is voor hoe je wordt gezien. Een bericht van mij in december werd bijna 2000 maal bekeken, dat is wel kicken. Ik zit op social media en wil als mondhygiënist mensen bereiken en niet als Tieneke Wulferink. Ook dat is een bewuste keuze geweest en daar ben ik best trots op. Like mijn pagina want daar wordt ik blij van. Je wint helaas niets. www.facebook.com/MondhygienisteTienekeWulferink

Tieneke Wulferink is mondhygiëniste en als waarnemer werkzaam bij meerdere praktijken

dentista| Team in beeld

dentista

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Foto: Levin den Boer - Kwaliteitfoto.nl

Tandarts

Praktijkmanager

MP3 Tandartsen, Apeldoorn Team Het MP3-team bestaat uit twee mannen en negen vrouwen en kenmerkt zich door enthousiasme en passie voor het vak en betrokkenheid bij de patiënt. MP3 Tandartsen vindt het belangrijk dat er individuele zorg wordt gegeven door gemotiveerde professionals. Omdat er bio-energetisch gewerkt wordt kan de patiënten meer geboden worden dan gemiddelde tandheelkunde. Eens in de 6 weken worden er werkbesprekingen gehouden, waarbij alle teamleden zaken kunnen inbrengen om de praktijkvoering en de workflow te verbeteren. Daarbij wordt steeds geprobeerd om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. De communicatie binnen het team is open en di-

Goed geregeld rect. Je doet je werk en als er iets is dan praat je erover, is het motto.

Pand De praktijk is - na een grondige renovatie ruim 10 jaar geleden - gevestigd in een stijlvol gemeentelijk monument in het centrum van Apeldoorn en is ingericht met een contrasterend modern interieur. Een stijlvolle omgeving met veel daglicht en hoge plafonds in elke behandelruimte. Dat geeft een gevoel van ruimte en vrijheid en de patiënt voelt zich er eerder thuis. Nadeel van het pand is dat het onder toezicht van monumentenzorg staat, wat qua inrichtings- en uitbreidingsmogelijkheden wel wat beperkingen met zich mee brengt.

Specialisatie: Green Label

In de MP3 behandelstrategie staat preventie altijd centraal. De patiënt wordt door middel van een zorgplan goed op de hoogte gebracht van zijn eigen gebitssituatie en met dit inzicht kan de patiënt zelf meewerken aan een gezonde mond in een gezond lichaam. Patiënten hebben hun eigen behandelaar en kunnen voor alle behandelingen in de eigen vertrouwde praktijk terecht. De praktijk is gespecialiseerd in ‘Green Label Dentistry’: biomimitische tandheelkunde waarbij bewust wordt nagedacht over de materiaalkeuze. Het gebruik van schadelijke stoffen wordt zoveel mogelijk vermeden. Zo gebruikt MP3 bijvoorbeeld

dentista| 33 Tandarts

Mondhygiënist

MP3 Tandartsen, Apeldoorn

Assistent

Praktijkmanager

geen amalgaam, fluoride, latex en articaine en wordt er zoveel mogelijk metaalvrij gewerkt. Ook worden natuurlijke en biologische mondverzorgingsproducten zonder micro-plastics aanbevolen. Ook worden vooral metaalvrije keramische implantaten van Zirconium geplaatst. Door het toepassen van zowel de positieve aspecten van reguliere als verschillende complementaire behandelmethoden zoals homeopathie, electro-acupunctuur, orthomoleculaire geneeskunde, neuraaltherapie en detoxificatie, ontstaat een meerwaarde voor het algeheel welzijn van de patiënt. Daarbij wordt niet uitgegaan van wat het meest gebruikelijke is, maar van wat het beste, gezondste en mooiste is voor de individuele patiënt.

Dentistry en gebitsslijtage

Aantal stoelen: 5 behandelkamers Aantal patiënten: circa 3000

Medewerkers: 3 tandartsen 1 praktijkmanager 1 paro-preventie assistent 1 begeleidster paro-nazorg 2 preventieassistenten 3 tandartsassistenten (waarvan één tevens logopedist)

Help, waarom lopen mijn patiënten weg?

aantal patiënten wordt verzorgd door de vertrekkende patiënten af te trekken van het aantal nieuwe patiënten. Dit getal alleen zegt nog niet over de reden van het verloop en is dus ook moeilijk te gebruiken voor managementstrategie.

deurmat, zijn wel punten die de klant irriteren.

Een van de belangrijkste vertreklocaties in Nederland is Schiphol. Duizenden reizi-

Aandacht voor een klacht. Je hebt twee keer de kans om de klant voor je te winnen. De eerste keer bij het leveren van je kerndienst en de tweede keer bij het goed afhandelen van een klacht. Meestal voelen medewerkers in de praktijk zich aangevallen bij een klacht en schieten ze gelijk in de verdedi-

gers vertrekken dagelijks naar een andere bestemming. De verschillende vertrekhallen hebben een verschillende functie. De metafoor van de vertrekhallen gebruiken we als indeling tussen switchredenen waar we invloed, minder invloed en geen invloed op uit kunnen oefenen.

ging. Het gevolg is strijd! De klager zit hier niet op te wachten. Deze wil dat er naar hem wordt geluisterd en dat zijn klacht aandacht krijgt. Wordt de strijd niet beslecht dan vertrekt de patiënt en verdedigt de praktijk zich met het feit dat de relatie toch al niet optimaal was.

Vertrekhal 1- beheersbare redenen Fout bij de behandeling. Patiënt heeft geen vertrouwen meer in de bekwaamheid van de behandelaar. Dit kan voor een belangrijk deel ook met de communicatie rondom een behandeling te maken hebben. Fouten bij afspraak, ontvangst, nazorg en facturatie. Voor een patiënt is het moeilijk om goed in te schatten of de restauraties in zijn mond wel goed zijn gemaakt. Een afspraak die steeds verzet wordt, lang wachten, telefoon die niet wordt opgenomen, geen duidelijke instructie over de vervolgbehandeling of de nota op de verkeerde

Prijs voelt te hoog of is niet conform offerte. De prijs moet in balans zijn met de waarde. De patiënt moet overtuigd zijn dat het een waardevolle behandeling is waar hij veel genot voor terugkrijgt. Als de klant deze waarde niet ziet dan is de kans groot dat hij het verspilling van geld vindt en naar een praktijk op zoek gaat die deze behandelingen niet opdringt. Bij grote behandelingen maakt de tandarts altijd keurig een begroting. Zorg ervoor dat je binnen deze begroting blijft. Patiënten die verrast worden met hogere facturen zijn meestal zeer teleurgesteld.

Switchredenen

Nieuwe klanten binnenhalen is van levensbelang voor een gezonde praktijk, maar als ze gelijk weer weglopen heb je er weinig aan. Klanten binnenhouden is minstens zo belangrijk. Rolf van Mierlo

lke tandartsenpraktijk verliest patiënten. Mensen overlijden helaas, of de tandarts kan beslissen om de relatie te beëindigen en de patiënt te helpen met het vinden van een nieuwe tandarts. Toch gaan er ook vaak klanten weg die ontevreden zijn over de geleverde dienstverlening. Wat veroorzaakt het switchgedrag? Switchgedrag heeft niet altijd met ontevreden-

Switchgedrag heeft niet altijd met ontevredenheid te maken heid te maken maar kan bijvoorbeeld ook tot stand komen door nieuwsgierigheid naar het aanbod van de concurrent. Het is goed om deze triggers in kaart te brengen, te meten en er actie op te nemen om het vertrek in de toekomst te vermijden.

We gebruiken hiervoor het gemodificeerde switchmodel van Keaveney.

Switchgedrag meten Vertrekkende patiënten kosten geld, geven negatieve energie en kunnen slecht zijn voor de reputatie van de praktijk. In dit artikel zal je zien dat er ook redenen van switchen zijn die buiten je beïnvloedingsgebied liggen. Switchgedrag behoeft ook niet direct te leiden tot een volledige beëindiging van de relatie. Soms gaan patiënten eerst wat om zich heen snuffelen door bijvoorbeeld eens elders een tweede mening te vragen of buiten de praktijk een vrijgevestigde mondhygiëniste te bezoeken. Dit maakt het onderzoek naar switchen voor de meeste tandarts-ondernemers ook zo ingewikkeld. De ene klant is in één keer plotseling vertrokken en de ander shopt eerst wat heen en weer. Soms blijven ze een tijdje weg en dan zijn ze er ineens weer. Het kan zijn dat de klant het moeilijk vind om de jarenlange relatie op te zeggen en nog twijfelt of de concurrent wel beter is. Natuurlijk kan je kwantitatief op een peildatum het aantal actieve patiënten meten en vergelijken met een voorgaande periode. Zo krijg je inzicht in de netto mutaties in bijvoorbeeld een jaar. Het verschil in

dentista| 35 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

HET FAIRE PREMIUM IMPLANTAAT UIT DUITSLAND ...k e g e l d i c h t h e i d d o o r p r e c i s i e ...

  Innovatieve nieuwe producten  stabiele prijzen sinds 2004  vertegenwoordigd in ruim 35 landen Sinoss regeneratiematerialen voor  alle indicaties IDS stand C020-E039

Made in

Kwaliteit én meer rendement voor uw praktijk met ICX en Sinoss ICX Implants · 1796 BE De Koog · Boodtlaan 10 Tel.: 0222 - 76 90 11 · www.icx-implants.nl · info@icx-implants.nl

Veel klanten switchen pas als er meerdere redenen zijn Ervaring van ongemak. Waardebeleving wordt voor een groot gedeelte bepaald door een goede ervaring maar ook juist door de aanwezigheid van ongemak. Slecht bereikbaar, moeilijk parkeren of openingstijden zijn voorbeelden van kritische meetpunten door patiënten. Ethische redenen. De patiënt is het vertrouwen kwijt door bedrog, harde verkoopaanpak of bijvoorbeeld een onveilig gevoel. Het kan ook zijn dat de vertrekkende klant het gevoel heeft dat de tandarts en zijn team andere belangen hebben dan de belangen van de patiënt. Vertrekhal 2 – minder beheersbare switch-redenen Sterkere concurrenten in de buurt. De tijd dat alle tandartspraktijken het zelfde waren is al lang voorbij. Schaalvergroting, ruime openingstijden en differentiatie zijn ruimschoots doorgevoerd. Voelt de patiënt zich meer thuis bij de solotandarts op de hoek of gaat hij liever naar een goed georganiseerde maar minder persoonlijke groepspraktijk? Afstand naar de praktijk wordt te groot. Als mensen verhuizen zoeken ze meestal een praktijk dichter bij huis. Soms kiezen patiënten ervoor om toch te blijven reizen naar hun vertrouwde tandarts, maar als zij ouder worden of het verkeer steeds meer vertraging geeft, kiezen zij er na jaren alsnog voor om te switchen. Klant is toe aan iets nieuws of verandering. Variatie en verandering is spannend en geeft sommige mensen het gevoel dat zij juist leven. Niet iedereen is even honkvast. Zo zie je dat nieuwkomers op de markt vaak een zuigende werking hebben. Nieuwsgierigheid stimuleert de switchers.

dentista| 37 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Vertrekhal 3- onbeheersbare switch-redenen Patiënten overlijden of zijn fysiek niet meer in staat om in de praktijk te komen.

Meten en vastleggen Om het switchgedrag van de klanten te analyseren, moet je eerst meten en vastleggen. Vanaf nu wordt elke vertrekkende klant bestudeerd en ingedeeld in een van de tien switchredenen. Dit doe je met een exit-interview of een opzegformulier. Als er meerder redenen zijn dan noteer je deze allemaal. Maak een overzicht per kwartaal en verwerk dat in een totaal jaaroverzicht. De redenen uit vertrekhal 1 zijn punten waar het management van de praktijk direct mee aan de slag kan gaan. Het zijn vaak subjectieve waarnemingen van de klant en dus niet altijd waar. Meestal zijn het combinaties van redenen en daarom moet je op zoek naar patronen. Veel klanten switchen pas als er meerdere redenen zijn. De loyaliteit is in het geding als er minder beheersbare redenen zijn uit vertrekhal 2. Aan de loyaliteit kan je natuurlijk altijd werken. Het gaat om de bankrekening van wederkerigheid.. De klant gunt je de business en wil graag de relatie in stand houden. Als deze bankrekening laag staat dan zullen patiënten sneller switchen. Laat altijd wel de achterdeur open zodat deze klanten terug kunnen komen als zij dit wensen. Terugkomers zijn meestal nog loyaler. De niet-beheersbare redenen zoals overlijden dien je te meten en geven bij verandering wel een signaal over de gemiddelde leeftijd van de patiënt. Daar zou je strategisch eventueel wat mee kunnen doen door bijvoorbeeld je actief te richten op een jongere doelgroep. Het leren van switchgedrag in de praktijk is een onderdeel van dental marketing en een stuk goedkoper dan dure advertenties of promotie.

Rolf van Mierlo is partner bij M2 tandartsen en trainer bij Catan School of Excellence. Hij geeft diverse opleidingen, zoals de cursus Praktijkmanangement, de Masterclass Tandheelkunde en is online docent bij Team Training TV

dentista| Implantologie: vast en zeker Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| | Implantologie: vast en zeker

Praktijkmanager

Tandarts

Hoe kies ik

dentista

Tandarts

Mondhygiënist

Het optimale hechtdraad

Assistent

Praktijkmanager

In deze editie van ‘Vast en Zeker’ laten we zien waar je op moet letten bij het kiezen van hechtdraad. Welke mogelijkheden zijn er en wat zijn de vooren nadelen? Daarnaast laten we zien welke verschillende naalden er beschikbaar zijn en hoe je ook daar de juiste keuze in kunt maken. Frank Andriessen en David Rijkens

e keuze voor een bepaald type hechtdraad wordt door een beginnend tandarts vaak gemaakt op basis van gebruikte materialen in de opleiding of simpelweg op basis van de beschikbare hechtdraden in de praktijk. Hiernaast spelen natuurlijk ook de persoonlijke voorkeur en de kostprijs een rol. Een tandarts die beperkt chirurgische behandeling uitvoert kan vaak met één of twee typen draad

behoorlijk uit te voeten. Op het moment dat de tandarts (-specialist) meer chirurgische behandelingen uitvoert is het verstandig om per situatie goed te kijken welk type hechtdraad het optimale resultaat geeft. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen monofilament en multifilament, materiaalsoorten, al dan niet oplosbare draden, verschillende draaddiktes en type en vorm van de naald. In dit artikel laten we de verschillen hiertussen zien om zodoende tot een goede keuze te komen.

Monofilament of multifilament?

Afbeelding 1. Een situatie waarbij zowel een PTFE- monofilament (witte draad) en een gevlochten multifilament (paars) gebruikt is. Rondom het gevlochten hechtdraad is duidelijk meer irritatie van de wond langs de hechtdraad zichtbaar (zie pijl). Afbeelding 2. Monofilament hechtdraad (Seralene 6-0) dat drie maanden in situ heeft gezeten. Het omliggende weefsel vertoont echter geen spoor van ontsteking of irritatie.

Een monofilament hechtdraad bestaat uit één stuk materiaal terwijl een multifilament hechtdraad bestaat uit meerdere dunne draden die in elkaar zijn gevlochten. Beide hebben hun vooren nadelen. Monofilament hechtdraad is vaak lastiger hanteerbaar vanwege het memory- effect waardoor het ‘springeriger’ is. Hierdoor knoopt het minder makkelijk en breekt het doorgaans sneller. Multifilamente hechtdraden daarentegen hebben doorgaans een grotere treksterkte en zijn wat makkelijker in gebruik.1 Een nadeel van de multifilamente hechtdraden is de gevoeligheid voor aanhechting van bacteriën. Deze kunnen zich door de structuur beter aan en tussen de draden hechten, wat een grotere kans op infectie en verstoorde wondgenezing rondom de draad met zich meebrengt.2 (afbeelding 1)

Om de kans op infectie van gevlochten hechtdraden te verminderen zijn er hechtdraden verkrijgbaar met een antibacteriële coating. Een veelgebruikt voorbeeld hiervan is Vicryl Plus. Onderzoek laat zien dat deze multifilamente draden minder vatbaar zijn voor infectie dan de niet gecoate varianten. Door de coating zijn ze wel duurder.3-5

Oplosbaar of niet oplosbaar? Hechtdraden in de mond gedragen zich anders dan hechtdraden buiten de mond. De mate van oplosbaarheid is hoger binnen de mond dan buiten de mond. Hechtdraden in de mond worden afgebroken door proteolytische enzymen die beschikbaar zijn (vertering). Hiernaast zorgt de vochtige omgeving ook voor een hydrolyse-reactie die de draad sneller doet afbreken.6 Het oplossen van de draden is het gevolg van een ontstekingsreactie. Als elke vorm van ontstekingsreactie vermeden dient te worden kan men beter niet-oplosbare hechtingen gebruiken. Het nadeel is natuurlijk dat deze hechtingen op een later tijdstip verwijderd dienen te worden. Een vergeten niet oplosbare hechting kan, afhankelijk van het materiaal, leiden tot littekenvorming, fistelvorming en zelfs infectie. Dit hoeft echter niet altijd het geval te zijn (afbeelding 2).

Natuurlijk of synthetisch ? Catgut, een oplosbaar hechtdraad gemaakt van schapendarm, is waarschijnlijk het meest bekende natuurlijke hechtdraad. Tegenwoordig hebben de meeste natuurlijke hechtdraden plaatsgemaakt voor synthetische hechtdraden, omdat deze minder weefselreactie vertonen. Dit geldt voornamelijk voor de oplosbare varianten.7-10 Daarom is het advies bij voorkeur een hechtdraad van synthetische oorsprong te gebruiken als voor een oplosbare draad gekozen wordt. In een situatie waarbij dagen na de ingreep een forse zwelling wordt verwacht, zoals na een botopbouw of een sinuslift, geven veel implantologen de voorkeur aan een monofilament PTFE-hechtdraad. Deze synthetische hechtdraden (zoals Gore-Tex, Cytoplast) zijn erg weefselvriendelijk en licht elastisch waardoor ze bij zwelling beter hun functie behouden. De kostprijs van deze hechtdraden is relatief hoog.

Dikte van de draad De European Pharmacopoeia (EP) heeft

dentista| 39 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

een classificatie ontwikkeld met betrekking tot de dikte van de draad. Deze classificatie geeft de dikte aan in stappen van 0,1 (0.01mm diameter = EP 0.1) De United States Pharmacopoeia (USP) heeft een eigen classificatie die meer bekendheid heeft. Deze geeft zijn diktes aan in 5-0, 6-0, 7-0 etc. Beide classificaties zijn tegenwoordig te vinden op de verpakking van hechtTandarts draden (tabel 1 en afbeelding 3). Na een extractie of chirurgische ingreep buiten de esthetische regio voldoet in de meeste gevallen een 4-0 of 5-0 hechtdraad. Over het algemeen geldt dat een dunnere draad vaak mooiere genezing en minder littekenvorming geeft. In de implantologie wordt daarom in de esthetische regio meestal met 6-0 of 7-0 draden gewerkt. Deze hechtdraden zijn dermate dun dat het werken onder vergroting (loep/microscoop) een vereiste is. Daarnaast is het gebruik van het juiste instrumentarium essentieel (afbeelding 4 en 5). Aangetoond is dat microchirurgie en het gebruik van dunne hechtdraden de initiële wondgenezing bespoedigt.11

dentista

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Afbeelding 3. Op de meeste hechtdraden is de dikte van de draad genoteerd in zowel de USP classificatie als de EP classificatie.

Naald Naast verschillende hechtdraden zijn er ook veel verschillende naalden beschikbaar, variërend in lengte, vorm, ronding en doorsnede. (afbeelding 6 en 7). De keuze van de naaldvorm hangt af van de toegankelijkheid van het weefsel dat gehecht dient te worden. Bij voldoende werkruimte (bijvoorbeeld na een extractie) kan worden volstaan met een grotere en langere naald. Voor het fijnere esthetische werk zoals bij microchirurgie, wordt meestal gebruik gemaakt van een 3/8 of ½ naald met een lengte van 8 tot 15 mm. Scherp snijdende naalden met een driehoekige doorsnede werken in de microchirurgie vaak het fijnst. Naalden met een over de gehele lengte ronde doorsnede worden afgeraden omdat deze gemakkelijker buigen en minder gemakkelijk door de weefsels snijden. Voor een goede grip dient de naald altijd te worden vastgehouden aan het achterste 1/3 deel van de naald. De naald kan hier het beste platter zijn, hetgeen rotatie tijdens het insteken voorkomt. (afbeelding 10).

Afbeelding 4 en 5. Bij het gebruik van dunne hechtdraden is het werken met micro-chirurgisch instrumentarium, zoals bijvoorbeeld een Castroviejo en loepbril, zeer aan te bevelen.

Afbeelding 6. Verschil in vorm van de punt van de naald.

Klinische toepassingen Bij de keuze van het type hechtdraad en hechtnaald speelt persoonlijke voorkeur een belangrijke rol. Toch kunnen er uit

Afbeelding 7. Verschil in vorm van de naald (bron: informatiefolder Ethicon).

dentista| | Implantologie: vast en zeker Tandarts

Dental Pharma cvba / Ergo Special Products is een jong en dynamisch bedrijf dat zich volledig richt op ergonomische produkten.

Uw bron voor informatie over het witten van tanden en tevens de plek om diverse tandenbleekmiddelen én mondverzorgingsprodukten te kopen.

Draag zorg voor uw rug

COMFORTABEL WERKEN IN EEN GEZONDE HOUDING

Dental Pharma cvba / Ergo Special Products biedt u een assortiment aan dat voor iedere werkplek een oplossing op maat biedt.

HET TANDENBLEEKSYSTEEM MET ONGEKENDE RESULTATEN * 100% veilig aat lt direct resu gebruik k in gemakkeinlgijprodukten voldoenen hiten rwaard * Onze w n de laatste voo 100% aa regels. U van de E

Pony Comfo rt open

CONTRAST AM Pony Pur

dentista

Tandarts

Isolatiesysteem voor zachte mondweefsels (4 x 3ml spuitjes).

ERGO BALANCE

Nu met gratis siliconen bitje. Direct bleken mogelijk!

CONTRAST PM PLUS

Literatuurlijst

Thuisbleken (4 x 3ml spuitjes in 10%, 15% of 18% CB).

tive Dent. 1998 Oct;18(5):474-87.

Al-Sebeih An innovative method to evaluate the suture compliance in sealing the surgical wound lips Int J Med Sci. 2008;

7. Abi Rached RS, de Toledo BE, Okamoto T, Marcantonio

5(6): 354–360.

Júnior E, Sampaio JE, Orrico SR, Marcantonio RA Reaction of periodontal surgery. Braz Dent J. 1992;2(2):103-13.

ons to sutures in the presence and absence of anti-infective therapy. . J Clin Periodontol. 2005 Feb;32(2):130-8.

TANDPASTA

minapier (www.tand-implant.nl)

tistry, vol. 26, no. 3, pp. 163–209,2005.

te Rotterdam. David Rijkens is

9. S. Vastardis and R. A. Yukna, “Gingival/soft tissue abscess

werkzaam als tandart-implanto-

following subepithelial connective tissue graft for root cover-

loog bij Mondzorg Velsen (www.

4. Gómez-Alonso A1, García-Criado FJ, Parreño-Manchado

1 whitening pen (met 3% carbomide peroxide). Eenvoudig in gebruik, alleen geschikt vanaf 12 jaar.

VICRYL Plus Antibacterial suture (coated Polyglactin 910 su-

FC, García-Sánchez JE, García-Sánchez E, Parreño-Manchado A, Zambrano-Cuadrado YStudy of the efficacy of Coated ture with Triclosan) in two animal models of general surgery. J Infect. 2007 Jan;54(1):82-8. c-l.be DP15.1

c-l.be DP15.1

TEETH WHITENING PEN

DENTAL PHARMA CVBA / CONTRASTEUROPE Z3 Doornveld 114, bus 2 - 1731 Zellik, België T +32 2 463 45 95 - F +32 2 463 46 48 algemeen@contrasteurope.be

Tandheelkundig Centrum Wilhel-

management,” Compendium of continuing education in den-

ted VICRYLPlus Antibacterial Suture (Coated Polyglactin 910

www.contrasteuropE.be

als tandarts-implantoloog bij het

GABRIEL JACINTO In Vitro Antimicrobial Evaluation of Coa-

INFECTIONS Volume 3, Supplement, 2002

VOOR ONS VOLLEDIG ASSORTIMENT: MEER INFO OF EEN PROEFPAKKET?

Frank Andriessen is werkzaam

3. MARK L. STORCH, STEPHEN J. ROTHENBURGER, and

with Triclosan) using Zone of Inhibition Assays SURGICAL

BEKIJK ONS VOLLEDIG ASSORTIMENT OP

8. L. H. Silverstein and G. M. Kurtzman, “A review of dental suturing for optimal soft-tissue

Dagelijkse whitening voor tanden met direct resultaat.

VRAAG NAAR EEN GRATIS PROEFPLAATSING OF DESKUNDIG ADVIES

Praktijkmanager

sue reactions to suture materials. Int J Periodontics Restora-

1. Farid Saleh, Beniamino Palmieri, Danielle Lodi, and Khalid

the human gingival tissue to different suture materials used in

www.ergosp.be

Assistent

Afbeelding 10. De naald dient bij het achterste 1/3 platte gedeelte van de naald vastgehouden te worden (bron: informatiefolder Ethicon)

2. Leknes KN, Selvig KA, Bøe OE, Wikesjö UM.Tissue reacti-

DENTAL PHARMA CVBA / ERGO SPECIAL PRODUCTS Z3 Doornveld 114, bus 2 1731 Zellik, België T +32 2 463 45 95 F +32 2 463 46 48 algemeen@ergosp.be

Mondhygiënist

FASTDAM

Een gasveer beweegt 12° naar links, rechts, voor en achter. Hierdoor ondervinden uw benen geen druk meer en wordt de bekkenfunctie gecorrigeerd.

Bamba ch Standa ard

Praktijkmanager

Mondwater voor onderhoud van het gebit in handige doseerfles.

Pony Comfo rt open de luxe

Pony Popula ir

Assistent

Afbeelding 8 en 9. Bij een socketseal wordt vaak gebruik gemaakt van 6-0 of 7-0 hechtmateriaal met een kleine 3/8 naald.

Aan de stoel (6 x 3ml spuitjes, 6% HP, 6 x 3ml spuitjes FastDam, 6 borstels en tips).

MONDWATER

Ergo Balanc e

Pony Comfo rt

de literatuur enkele belangrijke aanbevelingen en conclusies worden getrokken. Zo geeft monofilament hechtdraad minder irritatie van de weefsels en zal een niet-oplosbaar materiaal mooiere initiële genezing geven dan oplosbaar hechtmateriaal. Het type behandeling speelt natuurlijk een belangrijke rol in de keuze. Na een extractie heeft een (gecoat) oplosbaar hechtmateriaal de voorkeur omdat de patiënt dan niet extra langs hoeft te komen voor verwijdering hiervan. Bij esthetische chirurgische behandelingen zal veelal gekozen worden voor een dunner niet oplosbaar monofilament hechtmateriaal zoals een 6-0 of 7-0. Vaak wordt dan ook gekozen voor een minder lange ½ of 3/8 naald. Het gebruik van juist instrumentarium, het creëren van goed zicht en kennis van bepaalde hechttechnieken is essentieel voor een perfect eindresultaat.

Mondhygiënist

age: report of three cases,” Journal of Periodontology, vol. 74, no. 11, pp. 1676–1681, 2003. 10. N. Yilmaz, S. Inal, M. Muglali, T. G ˇ uvenc ¨ ¸, and B. Bas¸, “Effects of polyglecaprone 25, silk and catgut suture materials on oral mucosa wound healing in diabetic rats: an evaluation

mondzorgvelsen.nl), Mondzorg Kudelstaart (www.mondzorgkudelstaart.nl) en Tandartspraktijk

5. Ottawa (ON): Canadian Agency for Drugs and Technologies

of nitric oxide dynamics,” Medicina Oral, Patologia Oral y Ci-

Prakken te Emmen.

in Health; Antibacterial Sutures for Wound Closure After Sur-

rugia Bucal, vol. 15, no. 3, pp. e526–e530, 2010.

Zij zijn daarnaast beiden cursus-

11. Burkhardt R1, Lang NP.Coverage of localized gingival

leider en docent van de Master-

recessions: comparison of micro- and macrosurgical techni-

Class Implantologie van het ACTA

gery: A Review of Clinical and Cost-Effectiveness and Guidelines for Use CADTH Rapid Response Reports. 2014 Nov. 6. Selvig KA, Biagiotti GR, Leknes KN, Wikesjö UM. Oral tis-

ques. J Clin Periodontol. 2005 Mar;32(3):287-93.

www.acta-de.nl.

dentista| 41 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

dentista| De Praktijkmanager Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Assistent

dentista| De Praktijkmanager

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Mondzorg Dogterom

Majid Makkor Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

“Als je goed opgeleid personeel dentista hebt en het personeel heeft veel voor elkaar over, dan is de basis goed!”

Praktijkmanager

iddelharnis Zeeland, daar ging Dentista dit keer naartoe. In een schitterend verbouwde praktijk hadden we een afspraak met Majid Makkor, Praktijkmanager bij Mondzorg Dogterom, met een achtergrond in vastgoed en makelaardij. Een reis van de makelaardij naar de tandheelkunde, “Hoe rol je in een dergelijke functie?”.

Makelaardij “Ik ben na mijn opleiding ‘Vastgoed en Makelaardij’ gaan werken als commercieel medewerker en later in de buitendienst bij een vastgoedbeheerder. Door de crisis ontstond er een kentering in de vastgoedsector, waardoor deze sector vanaf 2010 in een neerwaartse spiraal terechtkwam. Zo ging het ook bij het bedrijf waar ik werkte steeds slechter. Toen heb ik mijzelf afgevraagd of ik wel verder wilde in deze branche. Het antwoord was dat ik iets anders wilde. Weg uit de Vastgoed en Makelaardij. Mijn vrouw is (vrijgevestigd) Mondhygiënist en met regelmaat zei ze: “Waarom ga je met jouw achtergrond niet als praktijkmanager aan de slag. Er is behoefte aan gekwalificeerd personeel in de tandheelkunde, zeker bij de grotere tandheelkundige centra”. “Uiteindelijk ging ik overstag! Een kennis van mij is tandarts en ik mocht een bepaalde periode meelopen in zijn tandartspraktijk met twee kamers. Een heel leerzaam proces. Zeker op de momenten dat hij mij als sparring partner zag. Door deze ervaring heb ik in de afgelopen jaren bij verschillende praktijken leuke projecten opgepakt. Het is vooral de kennis die ik mee kan nemen naar andere praktijken.” Het optimaliseren van de bedrijfsvoering, is wat ik leuk vind aan het vak. Het is belangrijk om naast patiëntenzorg van hoge kwaliteit ook een gezonde bedrijfsvoering te hebben binnen de praktijk. Als je alleen kijkt naar de omzet zegt dat niet zoveel. Het zijn juist de praktijkkosten die belangrijk zijn. Of het nu gaat om inkoop kleingoed, personeelskosten onderhoudscontracten, of huisvestingskosten, het zijn allemaal za-

Tandarts

ken die uit maken of het resultaat van de bedrijfsvoering positief is of niet.

Tandartspraktijk Dogterom “Ik ben via een vacature bij Mondzorg Dogterom terechtgekomen. Ze zochten een praktijkmanager die goed met de directie kan meedenken, en daarbij tegelijkertijd ook de belangen van het gehele team in het oog houdt. Iemand die ervoor zorgt dat de dagelijkse gang van zaken geruisloos doorgaat, maar ook iemand met een vooruitziende blik. Toen de praktijken van broer en zus Dogterom fuseerden tot Mondzorg Dogterom, kreeg ik de taak om dit proces op een goede manier te stroomlijnen. Een leuke en uitdagende opdracht!”.

Mondhygiënist

Veranderende branche “Als Praktijkmanager moet je van alle markten thuis zijn. Je hebt te maken met nagenoeg alle aspecten binnen de praktijk. Het enige wat je niet doet is aan de stoel staan. Door onder andere te focussen op automatisering kunnen veel processen binnen de praktijk efficiënter worden ingericht. Bij sommige praktijken is daar nog een grote inhaalslag te maken. In een continue veranderende tandheelkundige branche - met een trend van dalende tarieven en patiënten die kritischer worden - word je als praktijkeigenaar gedwongen om echt te gaan ondernemen en een vooruitziende blik te hebben. De patiënten lopen namelijk minder makkelijk binnen en gaan makkelijker weg. De uitdaging hierin is om de patiënt altijd centraal te stellen en jezelf te blijven ontwikkelen om de service naar hen te verbeteren. Immers, de ontwikkelingen van gisteren zijn vandaag al achterhaald. Het is belangrijk om het kwaliteitsproces te blijven optimaliseren. Niet alleen een moderne praktijk is belangrijk, maar juist ook goed opgeleid personeel wat echt als team opereert. Als je goed opgeleid personeel hebt en het personeel heeft veel voor elkaar over dan is de basis goed! Hier zijn we continue mee bezig en we zijn dan ook erg blij met het team wat er staat.”

Avondopenstellingen “Wij zijn binnen Mondzorg Dogterom continue bezig om de service voor patiënten te optimaliseren. Zo starten wij binnenkort met avondopenstellingen waarbij wij van 7.00 tot 21.00 uur zijn geopend, dit om de patient zoveel mogelijk keus te geven. Doordat de praktijk groeit liepen wij vast in de agendaplanning. De visie vanuit de directie lag er al enige tijd om aan de slag te gaan met avondopenstellingen en dit was daarvoor het juiste moment. Ik heb toen veel overleg gehad met andere praktijkmanagers die dit proces al hadden meegemaakt. Wanneer je dan – samen met de directie – uiteindelijk besluit om deze ruimere openingstijden te gaan doorvoeren, moet je dat goed kunnen uitleggen aan het personeel. Organisatorisch is het namelijk een hele verandering voor het team. We gaan in

dentista| 43 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

twee “ shifts” werken, waardoor de arbeids tijden voor het team veranderen. Belangrijk is dat het hele team hierin meegaat, anders ontstaat er een onwerkbare situatie. Natuurlijk zijn er vanuit het team bij zo’n belangrijke verandering veel vragen waar je met elkaar over in gesprek gaat. Je biedt een luisterend oor en biedt perspectieven. Op die manier laat je de waardering blijken die het team verdient en kom je met elkaar tot oplossingen. We werken inmiddels met een ‘flexibel inschrijfsysteem’. Het ideale van dit systeem is dat iedereen zichzelf indeelt. Uiteraard in onderling overleg en met duidelijk beleid. Voor het team een positieve ontwikkeling want je kunt jezelf indelen rekening houdend met je eigen agenda, en voor de praktijkmanager een positieve ontwikkeling want ik hoef geen werkroosters meer te maken.

Naam: Majid Makkor, praktijkmanager Thuis: Samenwonend

Assistent

Praktijkmana

Lies van Wegen

Esthetiek en perfectie tot in het kleinste detail Frontrestauratie door Hein de Kloet en Dr. Ghazal Khashayar De patiënt in deze casus wilde de

Vanuit mijn ooghoek zie ik een dame de tandarts schaapachtig aankijken. Af en toe knikt ze terwijl haar ogen glazig zijn. Ze is in de praktijk om haar behandelplan te bespreken. Mevrouw mist meerdere elementen en het kroon- en brugwerk is aan vervanging toe. De tandarts gaat verder met zijn uitleg. “Zoals u kunt zien is de mesio distale relatie bij het element in het eerste kwadrant zes millimeter. Dat is natuurlijk wat weinig. Ook is er een sinuslift geïndiceerd om succesvol te

vullingen in het front laten vervangen

kunnen implanteren”. De dame knikt. Ik zie de vraagtekens in haar gezicht

en de overgang van teruggetrokken

steeds groter worden.

tandvlees naar tand minimaliseren. 1

Jip en Janneke

Jip en Janneke typ ik in het scherm. Voorzichtig stoot ik de tandarts aan en

wijs naar het scherm. Hij leest de tekst, zegt ”Oh ja, dank je “ en gaat verder met zijn uitleg.

Allereerst werd er gebruik gemaakt van de Venus Pearl kleurenring om kleur te bepalen.

Groot voordeel van de Venus Pearl kleurenring

Delta Lloyd had een tijdje geleden een grappig reclamefilmpje. De hoofdrol-

is dat deze gemaakt is van echt composiet na

speler genaamd Jos komt een kantoor binnen en krijgt uitleg over zijn pen-

uitharding. What you see is what you get! (fig. 3)

sioen. De dame lijkt Chinees te spreken. Af en toe knikt Jos terwijl zijn ogen

Vervolgens is er een proefopbouw gemaakt

glazig zijn. Ze sluit af met de woorden: “Helemaal duidelijk dus.” Intussen is

door de composiet zonder bonding in de

Jos zijn gezicht een groot vraagteken. Dan hoor je de voice over : “Als het

gewenste dikte aan te brengen en uit te

over je pensioen gaat is het wel belangrijk dat je er iets van begrijpt”. Hierna

harden. Laat de patiënt mee beoordelen over

word je verwezen naar de website waar je in gewoon Nederlands wordt ge-

het kleurresultaat om zeker te zijn dat hij/zij

holpen met je vragen.

tevreden is. (fig. 4) Nadat de definitieve kleur bepaald is, wordt cofferdam aangebracht

Voor ons zijn tandheelkundige vaktermen gewoon Nederlands. Parodontitis,

en worden de oude vullingen verwijderd. (fig. 5)

gingivitis, sinus frontalis, nervus mandibularis, apex resectie, eerste kwadrant en cariës. Voor onze patiënten is het vaak Chinees. Gelukkig zijn er

Kleuradaptatie

ook echt gewoon Nederlandse woorden voor onze vaktermen. Zoals gaatje,

Na de bondingfase wordt Venus Pearl

tandvleesontsteking of de achterste kies rechtsboven. Zo kunnen we onze

composiet van Heraeus Kulzer in laagjes van

patiënten uitleggen wat er aan de hand is en wat onze geadviseerde behan-

max. 2 mm aangebracht. (fig. 6) Om de

labiale vullingen te restaureren wordt de

deling is. Wij willen immers dat de patiënt het begrijpt. Wanneer hij/zij het niet

cofferdam verwijderd en een matrixbandje

begrijpt kan dit gevolgen hebben. Ze nemen de begroting mee naar huis en

aangebracht. (fig. 7) Vervolgens wordt met

vervolgens zie je de patiënt na een half jaar weer terug . Met alle risico’s van

slechts 2 kleuren (Venus Pearl A2 en A3)

dien. Of nog erger. Ze vertellen de buren dat ze geen last hebben, maar dat

een prachtig resultaat bereikt. (fig. 8)

de tandarts wel voor €1000,- vullingen wilde doen. De geldwolf! Ons toch al

De kleuradaptatie van Venus Pearl composiet

beroerde imago krijgt zo nog een klap.

is perfect. (fig. 9) Om de vullingen mooi

Een goede uitleg in gewoon Nederlands kan dit voorkomen. Of in ‘Jip en

glanzend te krijgen, worden deze hoogglans

Janneke taal’ zoals ik het noem.

gepolijst. Door de ultrafijne vulstofpartikels van de composiet is het polijstresultaat

vergelijkbaar met natuurlijk glazuur! (fig. 10)

Lies van Wegen is werkzaam als hoofdassistent in een grote praktijk en eigenaresse van Mondzorg Ouderen (www.mondzorgouderen.nl, info@mondzorgouderen.nl). In 2012 is Lies genomineerd voor IZZ Mooi Mens en uitgeroepen tot tandartsassistente van het jaar.

Meer informatie over Venus® Pearl: Heraeus Kulzer Benelux B.V. T +31 23 543 42 50 info-benelux@kulzer-dental.com heraeus-kulzer.com

dentista| 45 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

dentista| Een kunstgebit, hoe zit dat? Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Een kunstgebit, hoe zit dat?

Praktijkmanager

Tandarts

Intra-orale beetregistratie

De pijlpuntregistratie dentista Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tijdens het aanmeten van een goede functionele gebitsprothese is het belangrijk om een juiste beetrelatie vast te leggen. Om de juiste beetrelatie te bepalen tussen boven- en onderkaak zijn er diverse methoden beschikbaar. In dit artikel beschrijven we de intra-orale beetregistratie die ook wel de ‘pijlpuntregistratie’ wordt genoemd.

Ralph van der Reijden en Mark Veenstra

n het vorige nummer van Dentista beschreven we al eerder de fonetische beetbepaling. Hier gaan we dieper in op de intra-orale beetregistratie. Om het vastleggen van de juiste beetrelatie zo nauwkeurig mogelijk te laten verlopen, raden wij aan om gebruik te maken van een combinatie van deze beide systemen.

Valkuilen Om de stand van de mandibula ten opzichte van de schedel zo nauwkeurig mogelijk vast te leggen moet er rekening gehouden

worden met een aantal valkuilen. Enkele voorbeelden van deze valkuilen zijn: een te lage “habituele beet”, een “Sunday bite”, een enkelzijdige “verschoven beet” door slijtage van de huidige prothese of een bepaalde gewoonte die door de patiënt is aangewend om bijvoorbeeld de loszittende oude prothese op zijn plaats te houden. Er is inzicht nodig om de patiënt goed te observeren en vervolgens juist te kunnen instrueren, zodat deze ook de kaak beweegt zoals wordt gevraagd. Om de meest achterwaartse stand van de onderkaak te bewerkstellingen, de positie van de onderkaak ten opzichte van de bovenkaak bij maximale occlusie, is dus wederom behoorlijk wat oefening nodig.

Inbouwen registratie apparatuur We gaan er dus van uit dat voorafgaand aan de ‘pijlpuntregistratie’ eerst de fonetische beetbepaling is uitgevoerd. Tijdens deze fonetische beetbepaling zijn de waswallen zo aangepast dat de lipvulling voldoende is, het incisiefpunt is bepaald en het vlak van Camper is afgevormd. (zie artikel “de relatiebepaling” in Dentista nr.6 2014). Deze beetbepaling is vervolgens met gebruik van een opsteltafel ingegipst in een middenwaarde-articulator. Vervolgens worden dan twee nieuwe beetplaten vervaardigd en hierop wordt de apparatuur voor pijlpuntregistratie apparatuur ingebouwd. Uiteraard kan het bestek ook in de bestaande ‘fonetische beetplaten’ worden ingebouwd. In de bovenwaswal wordt de schrijftafel geplaatst, deze dient gelijk te lopen met het vlak van Camper zoals bepaald met deze waswal. Een goed controlemiddel is de opsteltafel waarop de bovenwaswal is ingegipst. Als de schrijftafel is ingebouwd, wordt vervolgens in de onderbeetplaat de schrijfstift ingebouwd. Deze dient evenwijdig te staan met de schrijftafel in de bovenplaat. Als deze niet evenwijdig aan elkaar worden geplaatst, en vooral als de schrijftafel niet evenwijdig aan het vlak van Camper wordt geplaatst zal de beet afglijden tijdens de registratie en zal er zodoende alsnog een beetfout kunnen ontstaan. Met name om die reden is het aan te raden de registratie-apparatuur in te bou-

Het belang van een goede beetregistratie wordt wellicht extra benadrukt bij de wetenschap dat heel veel problemen met een prothese ontstaan door een verkeerd bepaalde beet. Door enkel gebruik te maken van de fonetische beetbepaling is de kans dat er een beetfout ontstaat simpelweg groter. Als er in de volgende zitting een tweede beetbepaling wordt gedaan, doormiddel van een intra-orale of ‘pijlpuntregistratie’, wordt de kans op een verkeerde beet aanzienlijk kleiner.

dentista| 47 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

wen in de articulator zodat deze goed, overzichtelijk en voorspelbaar kan worden ingebouwd. Wordt dit direct aan de stoel gedaan, dan is er een grotere kans dat er fouten insluipen.

dentista

De pijlpuntregistratie

Stap 1 In principe is de beethoogte al vastgelegd Tandarts tijdens de fonetische beetbepaling en is deze overgenomen met de registratieplaten in de articulator. De beethoogte kan natuurlijk middels meting en de profiel/gelaatshoogte alsnog worden gecontroleerd. Fonetisch kan de beet nu echter niet meer goed worden gecontroleerd. Het is ten slotte een mond vol zodat de spraak erg wordt belemmerd en controle hierdoor juist wordt bemoeilijkt. Als er toch nog een correctie van de beethoogte nodig blijkt te zijn is dit eenvoudig te realiseren door de schroef van de pijlpunt iets omhoog of omlaag te draaien. Op het moment dat de beethoogte correct is, kan de daadwerkelijke registratie van de positie van de beide kaken ten opzichte van elkaar worden gestart. Stap 2 De schrijftafel dient te worden gekleurd met bijvoorbeeld een zwarte stift. De beide beetplaten worden vervolgens in de mond geplaatst. De patiënt dient nu de maximale proale beweging te maken en daarna de maximale retrale beweging terug te maken. Door lichte druk uit te oefenen op de onderkaak kan de patiënt, indien nodig, wat gestuurd worden tijdens deze bewegingen.

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

dentista| Een kunstgebit, hoe zit dat? Tandarts

Het is aan te raden om de patiënt deze bewegingen een aantal keren te laten uitvoeren. Zo kan de patiënt even wennen aan het feit dat hij bewust moet nadenken bij deze handelingen. Het zijn immers bewegingen die normaal gesproken niet zo extreem en tevens op de “automatische piloot” worden uitgevoerd.

vrijdag 17 april 9.30 - 19.30 uur zaterdag 18 april 9.00 - 17.00 uur Henry Schein Veluwezoom 16, Almere

Stap 3 Na de proale en retrale bewegingen dient de patiënt met de onderkaak vanuit de meest ongedwongen achterwaartse stand maximaal naar links en terug naar het midden te bewegen en daarna maximaal naar rechts en terug. Zorg er altijd voor dat de onderkaak na iedere verplaatsing weer terug komt in de meest ongedwongen achterwaartse stand. Als dit niet nauwkeurig wordt gedaan zal ook de meest achterwaartse positie van de onderkaak niet worden vastgelegd op de schrijftafel. Als de registratie juist is uitgevoerd zal er op de schrijftafel een duidelijke pijlpunt zichtbaar zijn. Is dit niet het geval dan is het raadzaam om de tafel opnieuw te kleuren en de registratie nogmaals uit te voeren. Als blijkt dat de patiënt moeite heeft met het juist uitvoeren van de bewegingen kan het verstandig zijn dit eerst een keer “droog” te oefenen.

SAMEN ONDERNEMEN

EDUCATIE

Ruim aanbod Dentalliance-diensten voor extra ondersteuning van uw praktijk. Scherpe aanbiedingen van meer dan 100 exposanten die tevens alle IDS noviteiten presenteren.

Kosteloos aanbod lezingen en workshops voor het gehele team door onder andere Marga Ree, Teun Rietmeijer en Richard Mastwijk.

Mondhygiënist

Stap 4 Als de pijlpunt duidelijk op de schrijftafel staat, wordt er een rondel met kleefwas of isofunctional vastgezet op de kruising van de drie lijnen (de punt van de pijl). Als de platen nu worden teruggezet in de mond en de patiënt sluit langzaam de onderkaak, dient de schrijfstift zonder enige storing precies in het gaatje van de rondel Tandarts te vallen. Zie je hier enige afglijding van de schrijfstift en dus de onderkaak, dan blijkt de registratie nog niet nauwkeurig te zijn of is de rondel niet geheel juist geplaatst. Afhankelijk van de grootte van de afwijking dient de registratie opnieuw te worden gedaan of moet de rondel nog een heel klein stukje worden verplaatst. Als de rondel juist is geplaatst kan de registratie worden gefixeerd.

dentista

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Dit werd eerder altijd met gips gedaan. Tegenwoordig zijn hiervoor speciale siliconen in de handel. Deze zijn erg hard en zorgen ervoor dat de registratie goed aan elkaar wordt gefixeerd. Zorg er altijd voor dat er voldoende materiaal gebruikt wordt tijdens het fixeren om zo te voorkomen dat de registratie loskomt. Na de registratie kan de pijlpunt opnieuw in de articulator worden ingegipst en is de relatie voor de opstelling bepaald.

Mark Veenstra (l) en Ralph van der Reijden (r) zijn beiden tandtechnicus en tandprotheticus. Ralph heeft twee praktijken in Rotterdam (www.ralphvanderreijden.nl) en is docent aan de opleiding

IDS noviteiten Meer dan 100 exposanten Uitgebreid Dentalliance-programma Sfeervol restaurant Speciaal programma voor partners en kinderen

tandprothetiek. Mark is eigenaar van tandprothetische praktijk

Voor het gehele programma en inschrijven ga naar www.dentalevent2015.nl

en tandtechnisch laboratorium Veenstra in Emmen en werkzaam bij verschillende tandartspraktijken. Tevens is hij docent en kliniekcoördinator bij de opleiding Tandprothetiek aan de Hogeschool Utrecht.

dentista| 49 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Praktijk: KindertandenBreda.nl Tandarts: Juliëtte de Keijser

Design inBeeld

www.kindertandenbreda.nl

Architect / bureau: Arend Groenewegen, Architect BNA www.arendgroenewegen.nl

Vraag van de opdrachtgever Kindertandarts Juliëtte de Keijser wilde het gebouw en de praktijkruimtes in zijn geheel moderniseren. Hierbij was een vernieuwde uitstraling, gericht op kinderen, het belangrijkste uitgangspunt. Daarnaast werd er veel belang gehecht aan het energiezuinig maken van het gebouw. Onder andere door gebruik te maken van een aardwarmtepomp.

Specifieke wensen Juliëtte de Keijser: “Kindertanden Breda moet een prettige plek zijn voor kinderen

van verschillende leeftijden. Ik wil dat het kinderen aanspreekt, maar niet kinderachtig is. Mijn wens was ook om een eigen karakter te creëren met een sfeer van licht, lente, opgewektheid en rust. Dit alles gecombineerd met een logische, efficiënte indeling van de plattegrond en een goede routing . Verder vond ik het van belang dat er voldoende daglicht de praktijk binnenkwam, er open zichtlijnen zouden zijn en een makkelijke oriëntatie bij binnenkomst. Een belangrijk gegeven was ook om voldoende privacy te bieden qua zicht en geluid in een ‘prikkel beperkende’ omgeving.”

Invulling architect Arend Groenewegen: “Met veel plezier hebben we de wachtruimte vormgegeven door het ontwerpen van drie meubels die kinderen verwelkomen. De balie heeft aan de voorzijde een trapelement waar kinderen op mogen klimmen om zo contact te hebben met de assistentes. Het is leuk dat het in de praktijk ook zo gebruikt wordt! Aan de andere zijde is een bankje in de balie

waar kinderen kunnen lezen. Daarnaast is er een speelmeubel met raampjes en een open tandenpoetshoek met een verhoogde vloer.” “Er zijn twee behandelkamers, elk grenzend aan de sterilisatieruimte. Deze ruimte heeft een ‘schone’ en een ‘vuile’ zijde, dit is zichtbaar gemaakt door een geïntegreerde verlichting in groen (schoon) en rood (vuil) in de plint van de aanrechtmeubels.” “Naast openheid en daglicht is er ook behoefte aan privacy. De glazen wanden die door de hele praktijk zijn geplaatst hebben een frisgroene fotoprint. Waar privacy een rol speelt is deze fotoprint gematteerd en scheidt daarmee op subtiele wijze de ruimtes. De behandelkamers zijn middels geluidsisolerende glazen wanden afgesloten van de entreezone.”

Energiezuinig “Het bestaande pand uit de jaren ’60 is gebouwd in de stijl van de ‘Bossche school’. De buitengevel heeft een lichte kleur gekregen en staat als een herkenbaar volume in

het groen. De kozijnen zijn voorzien van buitenjaloezieën om licht, zicht en warmte optimaal te kunnen regelen. De bestaande gevels, vloer en dak zijn hoogwaardig geïsoleerd. Ook alle kozijnen zijn vervangen

Ik wil dat het kinderen aanspreekt, maar niet kinderachtig is door geïsoleerde profielen met behoud van het oorspronkelijke slanke aanzicht. De verwarming en koeling worden geleverd door een aardwarmtepomp met drie bronnen van 80 meter diep. Hiermee is de praktijk het eerste bedrijf in de gemeente dat gebruik maakt van aardwarmte. In deze opzet kan de praktijk vele jaren vooruit!”

dentista| Fiscaal Tandarts

NEW: Synea Vision Penta LED!

dentista 01 Penta LED+: the only sterilizable 5x LED ring in the world

02 Shadowfree ilumination at the treatment side

03 Scratchresistant surface

W&H Benelux,, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich, t +32 (0)475 51 63 63, f +32 (0)3 844 61 31, office.benelux@wh.com, wh.com W&H Penta-LED+_190x128_5-Contactpunt_EN.indd 1

20.08.2014 19:20:19

Tandtechnisch Laboratorium Zutphen verzorgt esthetische reconstructies en levert protheses, kronen en bruggen, zowel op naturlijke elementen als op implantaten. Het Laboratorium maakt gebruik van de beste materialen, hoogwaardige technieken en werkt samen met vooraanstaande specialisten.

Voorkom naheffing en boetes

De regels van het gebruikelijk loon In iedere editie van Dentista neemt zorgaccountant Marthijn Verboom je aan de hand door de donkere wouden van belastingland. Deze keer een artikel over de

Straumann® CARES® X-StreamTM

nieuwe regels omtrent gebruikelijk loon voor de DGA.

Hoogtranslucente zirkonium kroon op een origineel Straumann® Variobase™-abutment, ingekleurd v.a. € 390,-

Marthijn Verboom

Wilt u meer info over Tandtechnisch Laboratorium Zutphen? Of gewoon een vrijblijvende afspraak maken? Bel dan 0575-51 71 34 of mail naar info@ttlzutphen.nl. We staan u met plezier te woord. Tandtechnisch Laboratorium Zutphen ▪ Deventerweg 113 ▪ 7203 AE Zutphen Tel: 0575-51 71 34 ▪ e-mail: info@ttlzutphen.nl ▪ http://www.ttlzutphen.nl

e DGA (directeur-grootaandeelhouder) die werkzaamheden verricht voor een vennootschap waarvan hij of zijn fiscale partner een aanmerkelijk belang heeft, valt onder de gebruikelijk loon-regeling. Dus als je als tandarts, mondhygiënist of orthodontist je praktijk via een Besloten Vennootschap (BV) uitoefent en je bent eigenaar van minimaal vijf procent van de

dentista| 53 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

aandelen van die vennootschap, dan moet het loon dat je jezelf toekent aan de regels van het gebruikelijk loon voldoen. Denk nou niet, dat is niet interessant. Dat is het namelijk wel! Deze regeling schrijft namelijk voor hoe hoog het loon minimaal moet zijn om niet in de naheffing- en boetesfeer te komen. Dus toch even verder lezen is mijn advies.

Mondhygiënist

Tandarts

Assistent

Praktijkma

Mondhy

dentista| Fiscaal Tandarts

Gebruikelijk loon van de DGA De fiscus heeft de gebruikelijkloon-regeling in het leven geroepen om zoveel mogelijk belasting te innen. Immers hoe hoger het loon, hoe minder winst er overblijft dat fiscaal vriendelijker als dividend uitgekeerd kan worden. Het loon dat boven € 57.585,- uitkomt, wordt namelijk tegen 52 procent belast, terwijl op een dividenduitkering de belastingdruk 40 – 44 procent is (gecombineerd tarief van vennootschapsen dividendbelasting). Het gebruikelijk loon van de DGA wordt per 1 januari 2015 ten minste gesteld op het hoogste van de volgende bedragen: 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking, of Het hoogste loon van de overige werknemers die in dienst zijn van de vennootschap of die in dienst zijn van een daarmee verbonden entiteit, of De wettelijke ondergrens van € 44.000. Het gebruikelijke loon bestaat uit het fiscale loon + de bijtelling van de auto die de DGA tot zijn beschikking heeft.

Meest vergelijkbare dienstbetrekking Meest opvallend is de introductie van het begrip “meest vergelijkbare dienstbetrekking”. Dit geeft de fiscus meer slagkracht. Was het in het verleden voor de fiscus soms moeilijk om een vergelijking met iemand in dienstbetrekking te maken, nu is dat veel gemakkelijker geworden. Een bekend voorbeeld is de orthodontist. De fiscus kon een hoger salaris moeilijk aantonen, omdat er geen orthodontisten in loondienst zijn. Nu is dat eenvoudig, omdat aangesloten kan worden met het beste alternatief, bijvoorbeeld een tandarts in loondienst. De orthodontist zal zichzelf minimaal een salaris van 75 procent van een tandarts in loondienst moeten toekennen. Dat moet dan wel een tandarts zijn die volgens objectieve criteria in dezelfde omstandigheden verkeert als de orthodontist. Gekeken moet worden naar de omvang en zwaarte van het werk, het aantal werknemers, de verantwoordelijkheden en het aantal ervaringsjaren. Door introductie van de meest vergelijkbare dienstbetrekking zal de bekende en beruchte afroommethode minder vaak toegepast worden. De afroommethode leidt tot een loon van grofweg 70 procent van de winst voor een DGA die zonder personeel

dentista| 55 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkma

zijn bedrijf via de BV uitoefent. In veel gevallen zal de meest vergelijkbare dienstbetrekking ook het loon in deze situatie gaan bepalen.

Zorg ervoordentista dat je een onderbouwing hebt liggen, voordat de fiscus langskomt

Tandarts

Nog een andere wijziging is de introductie van verbondenheid. Zie de tweede bullet hierboven. Zodra de BV voor meer dan eenderde met een andere entiteit is verbonden, geldt dat het salaris van personeel in die verbonden entiteit meegenomen moet worden in de bepaling van het salaris van de DGA.

Kortom DGA’s, het is goed om je salaris nog eens goed tegen het licht van de gewijzigde regels te houden om problemen met de fiscus te voorkomen. Zeker ook omdat de bewijslast van de hoogte van het salaris in veel gevallen bij de DGA is komen te liggen. Hij moet het loon kunnen onderbouwen. De fiscus kan meer dan ooit achteroverleunen en hoeft alleen maar op het loon te “schieten”. Zorg ervoor dat je een onderbouwing hebt liggen, voordat de fiscus langskomt.

Marthijn Verboom is accountant administratieconsulent bij ZorgZeker Accountancy, gespecialiseerd in de zorg. Voor vragen: info@zorgzekerac-

Marthijn Verboom

countancy.nl, info@asseltzorg-

Tenslotte nog een persoonlijk nieuwtje. Ik schrijf vanaf het moment van oprichting met veel plezier in het mooie blad Dentista. Dit artikel is de laatste keer onder de naam van mijn eigen accountantskantoor ZorgZeker Accountancy. Mijn eigen kantoor blijft bestaan, maar ik werk met ingang van 1 februari 2015 samen met een ander middelgroot kantoor onder de naam van “Van Asselt ZorgZeker Accountants”. Hierdoor is in één keer een schat aan expertise op juridisch-, arbeidsrechtelijk-, controleen fiscaal gebied beschikbaar. Schroom niet om daar gebruik van te maken!

zeker.net, 06 - 81 86 69 86. Meer informatie: www.zorgzekeraccountancy.nl

Eerdere artikelen en tips van Marthijn teruglezen? Scan dan deze pagina met je Layar-app.

Mondhy

Visie & Inspiratie: de kunst van werkplezier Barcelona 14 mei - 17 mei 2015

Vakbeurs Mondhygiëne

Laat u een Hemelvaartweekend lang inspireren! De sprekers op dit symposium bieden een afwisselend programma met de focus op: • Uw persoonlijke missie en visie • Een klantgerichte benadering voor meer werkplezier en resultaat • De kracht van teamwork in de tandheelkunde • Financieel gezond werken • De lach in kunst en wetenschap

Op 7 maart vindt voor de derde keer de Vakbeurs Mondhygiëne

Uw partner neemt deel aan het culturele en culinaire deel van het programma en geniet mee van bruisend Barcelona.

plaats. Met meer exposanten dan ooit en een uitgebreid inhoudelijk programma. Een must voor iedere mondhygiënist met

Ga naar www.dentalcareprofessionals.nl/cursusbarcelona voor meer informatie en om in te schrijven.

Ward van Dijk

Paul de Kok

Richard Mastwijk

George Muller

passie voor haar vak.

e Vakbeurs Mondhygiëne werd in 2013 voor het eerst georganiseerd, op initiatief van mondhygiënist Joanne Alkemade. Plaats van handeling was Congrescentrum 1931 in ’s Hertogenbosch, waar dit jaar ook de derde editie van de beurs weer wordt georganiseerd.

Marlies van der Vooren

Joanne: “Na twee succesvolle edities in 2013 en 2014 van de Vakbeurs hebben organisatiebureau Congress Care en ikzelf met veel plezier ons best gedaan en hard gewerkt aan alweer de derde editie. Het aantal exposanten is dit jaar nog groter en gevarieerder, de workshops zijn van een hoog niveau en goed te combineren met het bezoeken van de stands. De workshops zullen ingaan op de nieuwste ontwikkelingen binnen de mondzorg”. Zo wordt volgens Joanne bijvoorbeeld de uitstraling van de mondzorgpraktijk steeds belangrijker: “de aanwezige kunstuitleen en modeshow van bedrijfskleding geven ideeën op dit gebied”.

Door professionals, voor professionals. TePe interdentale ragers zijn ontwikkeld in samenwerking met tandheelkundige specialisten om de effectiviteit, de patiëntveiligheid en de gebruiksvriendelijkheid te kunnen waarborgen. De verschillen zitten in de details! • • •

Voldoet aan de ISO standaard voor manuele interdentale ragers Verkrijgbaar in drie verschillende varianten: origineel, extra soft en Angle Verkrijgbaar in negen verschillende maten

Locatie 1931 Congrescentrum ‘s Hertogenbosch Oude Engelenseweg 1 5222 AA ’s Hertogenbosch Telefoon: (088) 900 03 33

Tijden Zaterdag 7 maart 10.00 tot 17.00 uur

Toegang AD130114NL

Made in Sweden, used worldwide www.tepe.com

Kaarten kosten € 29,50 per stuk Dit bedrag is inclusief lunch, parkeerkaart

dentista| 57 Tandarts

AD130114NL_ad_dentista.indd 1

2014-01-20 10:44:21

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

en de mogelijk om gedurende de dag een workshop te volgen. Bestellen op: Vakbeursmondhygiene.nl.

Workshops WORKSHOP RONDE 1 – 11.30 uur VELscope Vx – voor een kerngezond gebit Mondkanker en mondaandoeningen Dentalair Preventie en behandeling – wanneer welk hulpmiddel adviseren? - Curaprox Werken in de Cloud - Complan Professionele reiniging implantaten -Danse Dental Voeding en mondgezondheid - Meda Pharma Erosie - GlaxoSmithKline Protocolleren en de (on)zin van ISO 9001-certificering - Kwaliteit in de Praktijk WORKSHOPS RONDE 2 – 14.00 uur Preventie en behandeling – wanneer welk hulpmiddel adviseren? - Curaprox Dossiervorming en rapportage - Vertimart Tips & trucs - Novadent Klanten werven via de Social Media - Smit en Cornelder Voeding en mondgezondheid - Meda Pharma TMD, wat kan je ermee? (wat is de rol van de orofaciaal fysiotherapeut) sprekers: Marianne Gerrits MSc, voorzitter NVOF en Wendy de Haan MSc, bestuurslid NVOF Financiële ondernemersbegeleiding (boekhouding en belastingen) - Quality Finance

Standhouders 2Care Dental Acteon Satelec Algold dental Bio2Dental BV Colgate/GABA comforties.nl BV Complan Adm. Service Complan Valens BV Corim Dental Products Cosinta CZ Danse Dental Care Dental Bauer Nederland bv Dental Clinics Dental International Dental Staffing Dental Toys Dentalair Products Nederland B.V. DFA Service / Infomedics Dyna Dental Engineering b.v. Embron bedrijfskleding EMS Electro Medical Systems S.A. Farma-Dent GlaxoSmithKline Consumer GSN B.V. Hu- Friedy Johnson & Johnson Kerr Benelux

r kaarten, Bestel je vie e g je de vijfd dan ontvan nel naar de gratis! Ga s bestel: website en .nl ondhygiene m rs u e b k a .v www

Kwaliteit in Praktijk Larix Dental Concepts LOSER & CO GmbH Meda Pharma B.V. Netpoint Group BV NVM NVOF Philips Dental Healthcare Quality Finance Schülke Silon Dent Smit en Cornelder Bedrijfstrainingen Straight Dental Equipment BV Tandartsen Onderling Tiffany Claus Mondzorg Vertimart consultants VOCO GmbH VvAA

Astrid’s inzicht Van preventieassistent naar praktijkondersteuner Afgelopen maanden heb ik, op uitnodiging van Henry Schein, in verschillende delen van het land diverse lezingen gegeven met als onderwerp: De toekomst van de preventieassistent. Dit onderwerp is niet zomaar gekozen. Wekelijks geef ik in veel praktijken een lezing/training. Ik heb dan ook een goed beeld van de werkzaamheden van preventieassistenten in de diverse praktijken. En dat verschilt nogal. Het gaat allang niet meer alleen om preventie. Deze preventieassistenten - vaak dames - zijn ongelooflijk handig en zeer praktisch ingesteld. Zo handig zelfs, dat ze de behandelingen ook zeer professioneel en kundig uitvoeren. Dat zal niemand verbazen. De tandarts heeft dan ook veel ondersteuning en gemak van deze dames. Waar ik me alleen zorgen over maak is de ontwikkeling van het beroep preventieassistent. In deze Dentista heb ik hierover samen met Anna Berends van Loenen een stuk gepubliceerd. Zo kwamen we bijvoorbeeld tot de ontdekking dat er veel preventieassistenten geen diploma hebben. Zij zijn in de praktijk geschoold. Zo kunnen zij zich niet laten registreren. Dat is jammer en gaat ten koste van de kwaliteit. Ook de werkzaamheden van de preventieassistent verschillen. Waar ligt hier de grens? Uiteraard bepaalt de tandarts dit

dentista| 59 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

zelf, want bekwaam is bevoegd. Maar houden deze dames zich nog wel alleen met preventie bezig, of zijn het inmiddels praktijkondersteuners zoals bij huisartsen het geval is? Voor de patiënt is het dan wel veel duidelijker. Het klinkt ook wat professioneler. Geen slecht idee als je het mij vraagt. Daarbij de opmerking dat deze naam alleen gebruikt mag worden als deze ondersteuners geschoold zijn. Ik denk dat we dan goed bezig zijn in tandheelkundig Nederland.

Astrid Elzink Astrid Elzink geeft diverse trainingen voor assistenten en is specialist op het gebied van praktijkorganisatie en communicatie.

dentista| Product Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

ZIE PAG. 5

Unieke inruilactie

MI VARNISH VAN GC

van Miele Professional

European leader in infection control

Ruil nu uw oude Thermodesinfector in en ontvang € 500,- extra inruilpremie retour van Miele Professional!

schülke + uw leverancier van producten voor:

*Hoe ontvangt u de € 500,- inruilpremie retour? Koop tussen 1 februari en 1 april 2015 een Miele Thermodesinfector bij een van de deelnemende Dental Depots. Zorg dat het apparaat of apparaten voor 1 april 2015 bij u geleverd en geplaatst zijn. Het ingeruilde apparaat wordt door Miele Professional na installatie opgehaald. Na installatie kunt u zich aanmelden voor het retour ontvangen van de inruilpremie via onze website: www.miele-professional.nl/inruilpremie-dentaal

ZIE PAG. 5

desinfectie, reiniging en verzorging van uw handen reiniging en desinfectie van oppervlakken

GC introduceert MI Varnish en biedt daarmee meer ammunitie

• Neutrale kleur met een neutrale translucentie

voor uw minimum interventie behandelingen. Naast het effec-

• Leverbaar in 2 lekkere smaken – aardbei en munt

tief bedekken van tandoppervlakken biedt MI Varnish substanti-

Aanbevolen toepassingen: Behandeling van alle overgevoelig-

eel meer dan de gemiddelde fluoridelak.

heden die in relatie staan tot blootliggende dentine.

Het product levert een krachtige dosis fluoride met een extra

Informatie: GC Benelux – (030) 630 85 00 -

booster effect van calcium en fosfaationen dankzij de gepaten-

www.benelux.gceurope.com

teerde Recaldent-technologie.

reiniging en desinfectie van instrumenten

dentista

Productkenmerken:

reiniging en desinfectie van dentale specialiteiten

• Hoge initiële fluoride-afgifte

dispensers en overige toepassingsmaterialen

• Minimaliseert de tandgevoeligheid en versterkt het glazuur • De neutrale pH van 6,6 verbetert de zuurresistentie van gla-

zo orgt gtt ook ok schülke + verzor geaccccrredi ed teeerd rde in rde infec fecctie t prevventie ieetra traaini ini ninge ngen in ngen nge in uw pra prraaktijk, k, alsmed med me ed de adviseren wij u ten aanzi nziien van n product gebruik.

zuur en remt demineralisatie • Penetreert de dentine tubuli en vormt daarmee een effectieve verzegeling

Informatie via www.schuelke.com;; salesbenelux@schuelke.com l b l @ h lk of telefonisch via 023 – 535.26.34.

• Eenvoudig aan te brengen zonder voorbehandeling of profylaxis

Kwaliteit. Zekerheid. schülke.

• Laat zich goed verwerken met een penseel en vloeit gemakkelijk in lastig te bereiken plekken • Klontert of coaguleert niet wanneer blootgesteld aan speeksel

stopper_92x135.pdf

25/09/14

13:55

IPS E.MAX CAD/CAM MILLING MACHINES

28 JUNI T/M 3 JULI 2015

*Nu met € 500,- e xtr inruilpre a mie

Zes etappes door Noord-Italië 995 kilometer

Ivoclar Vivadent heeft een nauwe samen-

staan garant voor betrouwbaarheid en

king met innovatieve CAD/CAM partners

werking met fabrikanten van CAD/CAM

veiligheid tijdens het productieproces en

in de hardware en software sector is

technologie hoog in het vaandel staan. Er

creëren de meest uitstekende condities

een essentieel onderdeel van het succes

worden steeds meer CAD/CAM systemen

voor de productie van hoogwaardige res-

van Ivoclar Vivadent als een leverancier

gelanceerd op de markt. Gecertificeerde

tauraties.

van CAD/CAM materialen. Deze partners

en geautoriseerde productiesystemen

De duurzame en langdurige samenwer-

hebben een krachtige bijdrage geleverd aan het succes van IPS e.max CAD, IPS Empress CAD en Telio CAD. Door de samenwerking met Sirona, Planmeca, Kavo en Wieland is Ivoclar Vivadent in staat om gezamenlijk klanten geïntegreerde en gevalideerde productieprocedures aan te bieden, en daarbij de norm voor

Alle thermodesinfectoren en sterilisatoren van Miele Professional zijn KIWA gecertificeerd.

maximale kwaliteit neer te zetten voor de fabricatie van hoogwaardige en precieze

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

restauraties.

WWW.GIRODIKIKA.NL

Informatie: Ivoclar Vivadent – (023) 529 37 91 – www.ivoclarvivadent.nl

dentista| 61 Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiën

dentista| Product Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

De prijscouran t voor 2015 ligt voor u klaar. Vraag hem nu aan!

ICX IMPLANTAATSYSTEEM WINT TERREIN Het Duitse ICX templant implantaatsysteem van Medentis GmbH

Keulen (hal 3.2 stand C020-E039), met nieuwe innovatieve en

heeft wereldwijd zijn positie verder verstevigd en wordt momen-

verrassende producten.

dentista

De producten van Medentis zijn speciaal ontwikkeld om het implantologen mogelijk Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

015! De beste wensen voor 2 oor u bij! v je d n ta n ee et z k ie n Smithuis Tandtech

te maken optimale kwaliteit te bieden voor

Praktijkmanager

faire prijzen, met een minimale stoeltijd. Alle voordelen van jarenlange implantaatontwikkeling komen samen in het ICX implantaatsysteem. Dit geheel in eigen beheer

De producten

van Smithuis

OPGEBAKKEN

Prijscourant 201 Tandtechniek

KROON / BRUG

Lava™ opgebakken kroon/brugdeel VMK kroon/brugde el VMK kroon/brugde el VMK kroon/brugde el

MONOLITISCH

IPS Lava™ Ultimate facing Lava™ Ultimate kroon Lava™ Plus kroon/brugde el E.max kroon/brugde el E.max facing/inlay

el vervaardig

/ LITHIUMDISILICA porselein/composiet porselein/composiet volledig zirkonium lithiumdisilicaat lithiumdisilicaat

VOLLEDIG METAAL

Volledige metalen kroon/brugdeel Volledige metalen inlay Volledige metalen opbouw/indirect

goud** goud legering** palladium**

ETSBRUG

Lava™ opgebakken etsbrug/3 delige Volledig metalen etsbrug/3 delige

d in de eigen

laboratoria in

(Lava™, opgebakken porselein) (onedel, wit) (halfedel, wit) (hoogedel, geel)

AT (Lava™ Ultimate) Monolitisch (Lava™ Ultimate) Monolitisch (Lava™ Plus) Monolitisch (IPS E.max) (IPS E.max)

(hoogedel, geel) (hoogedel, geel) (halfedel, wit)

Nederland.

€ 245,00 € 195,00 € 285,00 € 300,00

€ 100,00 € 150,00 € 160,00 € 195,00 € 210,00

€ 145,00 € 145,00 € 110,00

zirkonium niet-edel-metaal

(Lava™, opgebakken porselein) (onedel, wit) € 285,00 € 225,00 ALL-IN PRIJZEN) porselein/composiet (Lava™ Ultimate, monolitisch, incl. individueel anatomisch gevormd abutment, gecementeerd of verschroefd) (Lava™ Plus, incl. individueel anatomisch € 420,00 abutment, gecementeer gevormd d of verschroefd) (Lava™, verschroefd, € 430,00 incl. insert) (Lava™, gecementeer € d, 495,00 incl. anatomisch zijn blokprijzen, gevormd abutment) alleen wanneer de kroon

IMPLANTAAT

Lava™ Ultimate

KROON (DIT ZIJN

implantaat kroon

Lava™ Plus implantaat

kroon

Lava™ opgebakken implantaat kroon Lava™ opgebakken implantaat kroon * Onze prijzen

worden professione

/ FACING

zirkonium niet-edel-metaal palladium goud legering*

volledig zirkonium

zirkonium zirkonium

zwaarder is dan

2 gram

zal hiervoor de De beste esthetiek € 595,00 gramprijs gehanteerd met Lava™ zirkoniumoxide handopgebakke worden. , voor zowel monolithische ** Exclusief goudprijs. n restauraties. Lava™ Plus zirkoniumoxide als is beoordeeld als Lava™ Ultimate translucentie van esthetisch uitstekend Implantaat Kroon alle monolithische en heeft de hoogste Lava™ Ultimate zirkoniumoxide mogelijkheden restauratiemater van de kronen. iaal alle opzichten • Warme, natuurlijke VITA klassieke shade guide A1-D4. Met de volgende kleur van de uitstekende is verbazingwekkend in kleuren en kleurgradaties duurzaamheid functionaliteit. De • Eindeloze individualisatie tot zijn unieke dankzij de unieke innovatieve eigenschappen door Lava™ Plus kleurvloeistoffen aal bijzonder geschikt • Het enige systeem maken het materieffect kleuren inclusief in de markt dat fluorescerende • Sterk, veerkrachtig voor implantaat gedragen kronen. te converteren kleur is naar de meest en schokabsorberen gebruikte 3D-Master® • Hoge slijtageweerstan Lava™ Plus is d geïndiceerd voor: kleuren • Blijvende esthetiek d en zacht voor de antagonisten Kronen / Bruggen / Kronen op implantaten en In- en onlays. Lava™ Ultimate is geïndiceerd voor: Implaatgedragen kronen / Kronen / Onlays en Inlays

Voor meer product en en prijzen belt www.smithuis u gratis met: ( tandtechniek.nl 0800 022 4111 • info@smithuis tandtechniek.nl Laboratorium Apeldoorn Laboratorium

Laboratorium Hengelo Balistraat 25 7556 AH Hengelo ( 0800 - 022 4111

Soerenseweg 8 7314 CC Apeldoorn ( 0800 - 022 4112

Deventer Hoge Rij 13 7413 WT Deventer ( 0800 - 022 4113

Laboratorium Hardenberg Heemsermarsweg 4a 7771AA Hardenberg ( 0800 - 022 4115

80 jaar vertrouwde en innovatieve tandtechniek!

ontwikkelde originele product scoort hoog in verschillende studies en onderzoeken aan diverse universiteiten mede door de optimale konusverbinding. Medentis heeft sinds 2004 stabiele prijzen en is het vierde best verkochte implantaatsysteem in Duitsland teel vertegenwoordigd in ruim 35 landen waaronder sinds vorig

(bron IDS 2013). Ook voor 2015 is geen prijsverhoging aange-

jaar ook China, het land met een van de zwaarste toelatingscri-

kondigd.

teria ter wereld. Ook dit jaar is ICX aanwezig op de IDS 2015 in

Informatie: ICX Implants – (0222)-769 011 - www.icx-implants.nl

Lava Ultimate kroon ™

BLEEKBEHANDELINGEN ‘OP ZIJN PATIËNTS’ Patiënten zijn dol op een mooi gebit –

inhoud is speciaal aangepast aan de Eu-

gemaakt met veel foto’s, afbeeldingen

maar ze willen ook goed geïnformeerd

ropese markt. Alle vragen op het gebied

en video’s. De website van Opalescence

worden. Met de nieuwe website van

van tandenbleekbehandelingen worden

maakt patiënten nieuwsgierig. Zij die op

Opalescence voor patiënten ondersteunt

beantwoord, zoals:

zoek zijn informatie worden goed voor-

Ultradent Products tandartspraktijken.

Hoe werkt een tandenbleekbehandeling

gelicht, geïnteresseerden krijgen verdere

Ultradent Products is naar eigen zeggen

en hoe succesvol zijn ze meestal?

details te lezen en alle bezoekers worden

sinds jaren marktleider op het gebied van

Zijn er gevoeligheden of risico’s te ver-

doorverwezen naar de tandartspraktijk,

tandenbleekbehandelingen en biedt nu

wachten?

waar zich de vakmensen op het gebied

een website aan over dit onderwerp, spe-

Welke methoden zijn er en hoeveel tijd en

van bleekbehandelingen en een mooi ge-

ciaal gericht op patiënten. Deze website

moeite moet ik erin stoppen?

bit bevinden. Zo worden nieuwe groepen

is nu ook online in het Nederlands. De

Alle onderwerpen worden inzichtelijk

patiënten aangesproken en wordt hun interesse in een esthetisch gebit gewekt. Praktijken die werken met Opalescence

lage Voor de vaste

kunnen zich binnenkort op de nieuwe

prijs van:

, 0 5 1 €

website laten vermelden in de Tandartsvinder, waarmee patiënten een geregistreerde Opalescence-praktijk kunnen vinden. Praktijken kunnen hier nu al een registratieformulier voor aanvragen bij Ultradent.

Voor meer informatie of het aanvragen van de prijscourant belt u met:

Informatie: Ultradent – (0049) 2203 359 215 - www.opalescence.com

dentista| 62 Tandarts

Mondhygiënist

Hoofdvestiging: Balistraat 25, 7556 AH Hengelo • info@smithuistandtechniek.nl Assistent

Praktijkmanager

www.smithuistandtechniek.nl

is onderdeel van Smithuis Tandtechniek.

ELYSEE DENTAL – TANDTECHNISCHE OPLOSSINGEN. De cirkel is nu rond. Ons nieuwe digitale laboratorium in het hart van Europa S LAB L A n, NT iteite DE univers hetiek

t K IJ r van are pro W tne mb

n ti o

o od rth

uitst e k en d e k w a lite it vo o r e e n s c he rp e prijs

E LY S E E

D E N TA L

DIGITAAL CENTRUM Digitale Competentie. Made in Europe. Met de productiestart van ons nieuwe digitale Center of Excellence is de cirkel gesloten. Voor u en voor ons. Vanaf nu bieden wij ook digitaal vervaardigde tandtechnische oplossingen ‘Made in Europe’. De gecertificeerde productie én de ruime keuze aan hoogwaardige, esthetische materialen afkomstig van gerenommeerde leveranciers bieden u hier alle zekerheid. Door onze schaalgrootte en het uitstekende logistieke netwerk tussen de productie en onze tandtechnische laboratoria, garanderen wij een snelle levering van digitale totaaloplossingen tegen uiterst scherpe prijzen. Goed voor u, goed voor uw patiënt. Daar komen we rond voor uit. ELYSEE DENTAL. De toekomst begint nu.

www.elysee-dental.nl

ELYS E E D E NTA L

ELYSEE DENTAL GROUP

service & LA ond BS ers t in de reg euni ng io

RTHO TAL O N E D EE list in S Y ecia oplossingen L p s E e s ch

ST allr o ER spe und cia lab li s , ti p n

ar tnee ui