Barnsteenslak vermomd als alien

de zeldzame vuurvlinder en het paapje, want die zitten hier. Al die maatregelen hebben we in bedrijfsplannen gegoten met een doelstelling om 25 tot 30 procent van ons areaal te bestemmen voor meer biodiversiteit. Ieder bedrijf heeft hiervoor een eigen aanpak gekozen, maar de opbrengst is overal enorm. Wat blijkt? Het hoeft niet eens veel te kosten om de natuur tot ontwikkeling te brengen. Dat betekent dat er juist in het boerenland veel te winnen valt.”

De weidevogels

Ondanks de plasdras en de insectenrijkdom ervaart Klaas het beschermen van de weidevogels als een gevecht. “De nestbescherming is nog wel te doen, maar als de pullen uit het ei zijn, hebben ook wij last van predatie. Daarom ben ik blij met het Aanvalsplan Grutto onder leiding van Pieter Winsemius. Die pakt het breed aan, betrekt de banken en de coöperaties erbij, opent vele deuren en laat zich niet afschepen. Ik denk dat dit plan echt kans van slagen heeft. Dat moet ook wel want als we zo doorgaan, raken we de weidevogels kwijt. Ook de omwenteling naar meer extensief boeren zal helpen. Wij hebben op ons land al veel Rode Lijstsoorten. Hoe meer boeren kiezen voor natuur, hoe groter de biodiversiteit. En ook de weidevogels hebben dan weer een kans.”

Vogelvriendelijke Zuivelwijzer www.zuivelwijzer.nl

Welke zuivel is goed voor vogels en de natuur? Welke winkels leveren deze? Dat ontdekt u met de Vogelvriendelijke Zuivelwijzer, een handige website: www. zuivelwijzer.nl. De Zuivelwijzer toont welke vogelvriendelijke melkproducten (kaas, melk, yoghurt) er op de markt zijn en waar deze te koop zijn. De handige zoekfunctie laat zien waar u in de buurt terecht kunt om zelf, via uw aankoop, een toekomst voor de grutto en andere weidevogels te helpen veiligstellen.

Samuel Levie, voedselveranderaar en chef:

“Ik ben opgegroeid tussen de weidevogels. Ze waren algemeen in de polders bij Amsterdam. Nu is het daar vaak akelig stil. Met de zuivelwijzer vindt u de heerlijke kaas, melk en yoghurt van boeren die weidevogels in stand houden. Zo kunnen u en ik ook echt wat bijdragen!”

Maria Kuijf

Barnsteenslakken zijn kleine slakken die algemeen voorkomen. Ze zijn anderhalf á twee centimeter groot. Barnsteenslakken zijn weekdiertjes die leven in en rond water op riet, algen en waterplanten. Het tere huisje is ovaalvormig en heeft de kleur van barnsteen. Geregeld is de barnsteenslak slachtoffer van een parasitair wormpje. Dinand en zijn moeder stuurden een foto van zo’n geïnfecteerde slak, want ze vonden de slak met zijn pulserende tentakels er uit zien als een ‘alien’, een buitenaards wezen. D

Barnsteenslak, foto: Max Ossevoort Geïnfecteerde barnsteenslak, foto: Dinand

Leucochloridium paradoxum, helaas is er geen Nederlandse naam, is een wormpje, dat leeft in de darmen en cloaca (poepgaatje en voortplantingsorgaan) van vogels. Daar leggen ze eitjes die met de vogelpoep verspreid worden. Wanneer de eitjes in water belanden, komen larfjes uit. De larfjes infecteren passerende barnsteenslakken. In de barnsteenslakken planten de larfjes zich ongeslachtelijk voort, waardoor er honderden larfjes ontstaan van een tweede generatie.

Dan gebeurt er iets opmerkelijks. De aanwezigheid van de larfjes zorgt ervoor dat het gedrag van de slak verandert. Normaal gesproken willen slakken niet opvallen omdat ze voor veel vogels een lekker hapje zijn. Een besmette slak daarentegen zoekt een opvallende plaats boven in het riet of gras. Alsof dat nog niet genoeg is kan de slak zijn tentakels die op zijn kop zitten niet meer terugtrekken en krijgen de tentakels bijzondere kleuren die ook nog eens pulserende bewegingen maken, alsof er dikke rupsen op zijn kop zitten. De arme slak roept er bij wijze van spreken om, om gegeten te worden.

Wanneer een vogel de slak of de tentakels eet komen de larven in het darmstelsel van de vogels, waar ze zich verder ontwikkelen en als worm leven. Dan kan de cyclus weer van vooraf aan beginnen. D