De ondernemer oktober 2016 by deondernemer

VERSCHIJNT MAANDELIJKS BIJ AD NATIONALE EDITIE

#8 / 2016

DEONDERNEMER.NL

Bax-broers in business ‘Wij denken niet vanuit de schappen, maar vanuit de site’

Poen Start-ups in de kou, buitenland lonkt

Vijftig+

Anne-Marije uit Arnhem krijgt je aan het werk

INNOVATIE

De slimme lantaarnpaal beveiligt de buurt

Born to Run Dé langverwachte autobiograﬁe van Bruce Springsteen Langverwacht en eindelijk hier: het openhartige verhaal van Bruce Springsteen. De afgelopen zes jaar heeft hij zelf vol overgave zijn levensverhaal opgeschreven. De magie die zijn songteksten zo bijzonder maken spatten ook van elke pagina van dit boek af. Born to Run is meer dan de memoires van een legendarische rockster. Dit boek is voor werkers en dromers, voor ouders en kinderen, voor lovers en loners, artiesten en freaks, of wat dat betreft voor iedereen die ooit een duik wilde nemen in de heilige rivier van rock ’n roll. Met uniek fotomateriaal uit het privéarchief van Bruce. Born to Run is nu verkrijgbaar. Bestel nu en betaal geen verzendkosten!

25,-

Gratis verzending

Ga snel naar ad.nl/springsteen

VERSCHIJNT MAAND

foto cover MERLIJN DOOMERNIK

INHOUD #8

ELIJKS BIJ AD NATIONALE

EDITIE

#8 / 2016

Bax-broers in business

DEONDERNEMER.NL

‘Wij denken niet de schappen, vanuit vanuit de site’maar

OP DE COVER: Jochanan (l) en Nathanaël Bax, oprichters Bax-shop

zaterdag 15 oktober 2016

Poen

Start-ups in de buitenland lonktkou,

Sleutelmoment

Vijftig+

Anne-Marije uit krijgt je aan het Arnhem werk

INNOVATIE

De slimme lantaar beveiligt de buurt npaal

Sabine Hof: ‘We wilden het vernieuwde Hanninkshof meteen goed op de kaart zetten’

INHOUD

Te weinig Nederlandse investeerders voor start-ups

‘Wie wil groeien gaat weg’

Digital update

4 6

12 19 20 22 24 30 33

34 40 43

DESIGNEXPLOSIE VAN NEGEN DAGEN

WELKOM Quinty Danko is hoofdredacteur van De Ondernemer

We moeten niet alleen startups stimuleren, maar vooral doorgroeiers. Vorig jaar startten zo’n 190.000 bedrijven volgens de Kamer van Koophandel. Slechts 9 procent daarvan heeft de ambitie te groeien qua omzet of medewerkers. Een prachtig voorbeeld van een groeiend bedrijf is Bax. Op pagina 24 lees je hoe de Bax-broers als tieners in zaken

stapten met een regionale drive-inshow. In een paar jaar groeide die uit van een leuk zakcentje tot een heus familiebedrijf in geluidsapparatuur en muziekinstrumenten. Op de loonlijst staan 450 medewerkers en de omzet zal dit jaar uitkomen rond de 115 miljoen euro. Van dit soort bedrijven moeten we het hebben als het gaat om economische groei en

groei van de werkgelegenheid. Het aantal ondernemers dat doorstoot naar de top is in andere Europese landen veel hoger. Volgens hoogleraar Henk Volberda komt dat doordat de vestigingscondities hier niet goed zijn. En dan gaat het vooral om het gebrek aan investeerders. De StartupDelta, die in het leven is geroepen om Nederlands talent onder de

44 46

Doorzetter Perfecte maquettes Werk in uitvoering 50+’ers helpen zoeken naar werk Teamwork Dutch Design Week Elevator pitch Valerie Betorina Digital update Technologienieuws Innovatie LightMotion Interview Jochanan Bax Deondernemer.nl Het beste van onze site Beste blog Haal het maximale uit je ﬂexwerkers Dossier Start-ups Grenzeloos Pakken met prints Lorraine Investeer in jezelf Netwerken Na de troonrede Sleutelmoment Sabine Hof

aandacht van buitenlandse investeerders en bedrijven te brengen, is een goede zet geweest. Maar de aandacht moet nu gaan naar de scaleups, bedrijven die echt kunnen doorgroeien.

quinty.danko@ deondernemer.nl

| DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

tekst Wouter ter Haar foto MarC BolSiuS

doorzetter

Van de beginnende ondernemers overleeft 79 procent de eerste twee jaar, na vijf jaar blijft 60 procent over. Wie zijn deze doorzetters?

‘Bouwen aan ﬁctieve stad Markenburg’ Wie

Mark van ’t Hoﬀ (32)

Wat

maquettes en modelbanen

Waar

Lennisheuvel bij Boxtel

SindS

2013

Grootte

eenmanszaak

ContaCt

info@markenburg.nl

et is werken op de honderdste millimeter. Mark van ’t Hoff, eigenaar van Markenburg in Lennisheuvel, streeft naar perfectie. Voor particulieren en bedrijven maakt hij elk jaar vele tientallen maquettes en modelbanen. Exact op maat aan de hand van zo’n 1.000 tot 1.500 foto’s die hij van elke plek, elk huis of gebouw maakt. ,,Alles moet kloppen. Werkelijk ieder steentje is belangrijk.’’ Mark begon in 2012. Als oud-student bouwkunde, stedenbouw, architectuur en ruimtelijke ordening haalde hij te weinig voldoening uit zijn werk bij een stedenbouwkundig ontwerpbureau. ,,Ik miste het échte handwerk en was alleen aan het onderhandelen.” Zijn eerste model – een probeersel – viel in goede aarde en hij schafte vervolgens een laserapparaat aan – ‘daar kun je een leuke auto voor kopen’ – voor de modelproductie. Eerst naast zijn werk, maar sinds 2013 als zelfstandig ondernemer. Hij verkoopt nu maatwerk, maar ook modellen uit zijn assortiment van zo’n 300 producten. Hij kan er bijna de fictieve stad Markenburg van bouwen. Van stations tot woonhuizen en van bruggen tot fabrieken. De prijs varieert van 30 tot 40 euro voor een standaardproduct tot 800 euro voor unieke en eenmalige maatwerkgebouwen. Klanten zijn vooral particulieren die graag zelf een model in elkaar zetten. ,,Met wat houtlijm, een cocktailprikker en scherp mesje. Plus een ietwat vaste hand.” 

Ben jij een doorzetter en wil je in deze rubriek? Mail naar: redactie@deondernemer.nl. AD

Werk in uitvoering In vogelvlucht door de dynamische regio. De mensen, de zaken en de dingen die ertoe doen.

oekhandel Donner wordt opnieuw de grootste van Nederland met een uitbreiding van 3700m2 aan winkelruimte in het oude bankgebouw aan Coolsingel 119.

7 december is de oﬃciële opening van de nieuwe stationshal van utrecht Centraal. naar verwachting ontvangt de stad in 2030 zo’n 100 miljoen treinreizigers.

LOOPBAANCENTRUM

Anne-Marije helpt ouderen aan het werk Anne-Marije Buckens (28) maakt werk van het gebrek aan werk. Tegen de stroom in helpt haar loopbaancentrum 50 Company oudere werkzoekenden weer aan de bak.

OVER HET UBO-REGISTER

Privacy op straat

De Arnhemse Anne-Marije begon haar bedrijf vijf jaar geleden. Tijdens haar hbo-opleiding humanresourcemanagement stond ze er al bij stil dat oudere werkzoekenden lastig bemiddelbaar zijn. ,,Ik vond het onacceptabel dat deze mensen consequent weggezet worden als een probleemgroep. Het gaat tenslotte om een steeds groter wordende groep. Iemand moest de handschoen oppakken, vond ik.”

Ik heb een aandeel van mijn bedrijf bij een andere aandeelhouder geplaatst, zodat ik niet als enig aandeelhouder in het register word geregistreerd. Komen mijn gegevens met de invoering van het UBO-register nu toch op straat te liggen?

Jolande van Loon is notaris bij Ploum Lodder Princen. Een vraag? vraag@deondernemer.nl. 6

| de onderneMer | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

‘Ik accepteer niet dat deze mensen worden gezien als probleem’

foto Marina PoPova

Het ziet ernaar uit dat dit inderdaad het geval is. Onze wetgever moet het register op 26 juni 2017 hebben ingevoerd op grond van Europese regelgeving. Bedrijven moeten in openbare registers bekend gaan maken wie hun eigenaren (ultimate beneficial owners) zijn. Een UBO is iemand die de uiteindelijke eigenaar is van of zeggenschap heeft over een juridische entiteit. Bij vennootschappen gaat het – kort gezegd – om meer dan 25 procent van de aandelen of stemrechten dan wel feitelijke zeggenschap. Het voornemen is iedereen toegang te geven tot zes gegevens van een UBO: naam, geboortemaand, geboortejaar, nationaliteit, woonstaat en aard en omvang van het door de UBO gehouden economische belang. De minister van Financiën heeft toegezegd vier (privacy)waarborgen in de wet op te nemen: registratie van gebruikers, betalen van een vergoeding voor inzage, alleen uitgebreidere gegevens over de UBO voor aangewezen autoriteiten en bij risico op bijvoorbeeld fraude, ontvoering of chantage kan informatie worden afgeschermd. Ik adviseer je een notaris te raadplegen zodra het wetsvoorstel is gepubliceerd.

Anne-Marije gaat bij de zoektocht niet uit van een cv, maar van competenties en toegevoegde waarde. Van de 150 mensen die zich jaarlijks bij haar melden, weet ze 75 procent weer aan het werk te krijgen. ,,Door te netwerken hebben we toegang tot vacatures die voor kandidaten niet zichtbaar zijn. Dat hebben we voor op het UWV. Vergis je niet: 80 procent van de beschikbare banen komt niet naar buiten als vacature, maar gaat via via.”

samenstelling REDACTIE

‘Het mkb is geen spons waarin je knijpt totdat er niets meer uitkomt’ VOORZITTER VAN MKB-NEDERLAND MICHAËL VAN STRAALEN

Haar verdienmodel richt zich op de instroom van kandidaten. Een kandidaat of diens (voormalige) werkgever betaalt vaak vanuit een sociaal plan of een ontslag- of transitievergoeding.

31% van de Nederlanders is lid van een sportvereniging.

De Ondernemer houdt de sleutelposities in de gaten. Wie gaat deze maand waar aan de slag?

Elien van Riet

Het kost wel de nodige inspanning haar cliënten van hun scherpomlijnde ideeën over contract, salariëring en arbeidsvoorwaarden af te helpen. ,,We spreken over een kieskeurige doelgroep. Die kieskeurigheid is heel goed te begrijpen. Deze mensen hebben gewerkt in jaren dat de arbeidsmarkt er anders uitzag. Bovendien hebben zij hun levensstandaard op hun inkomen van toen gebaseerd. Maar ze moeten zich niet blindstaren op hoe het was. Er zijn veel nieuwe manieren om met werkgevers samen te werken. Als ze daarin meegaan, heb ik werk voor ze.’’ 

Elien van Riet (33) is community manager van Amsterdam Smart City, een innovatieplatform voor samenwerking tussen overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Ellen voegt er graag een partner aan toe: de Amsterdammer zelf. Met bewonersbetrokkenheid hield ze zich eerder bezig bij Urban Tribes. Als voorbeeld noemt ze de 850.000 zonnepanelen die de Zoncoalitie in de stad wil hebben: voor iedere inwoner een. Elien mailen? info@amsterdamsmartcity.nl foto RINK HOF

Meer boeren in Nederland stappen over op biologische teelt. In de eerste helft van dit jaar zijn 252 boerenbedrijven begonnen aan de omschakeling.

VERS BLOED

Doelgroep

50company.nl

Bioteelt

NIEUWE FUNCTIE Hoezo leegstand? De Ondernemer toont creatieve oplossingen voor bekende problemen.

kazerne De voormalige Knoopkazerne aan de Croeselaan was tot 2012 in gebruik door Defensie. Vanaf 2018 wordt het complex een rijkskantoor, waar diverse rijksdiensten hun intrek nemen, zoals de Belastingdienst. Met 1.070 werkplekken, een stalling voor 500 ﬁetsen 200 parkeerplekken en horeca. De herbouw is in juni gestart. EIGENAAR : Rijksvastgoedbedrijf | INFORMATIE: rijksvastgoedbedrijf.nl | INFO: : 088-1158000 AD

9,9%

Het aantal passagiers op Schiphol is in het eerste deel van 2016 gegroeid met 9,9 procent tot 29,7 miljoen.

‘Amerika heeft een ondernemersgeest die ik hier soms mis’ PRESENTATOR EN JOURNALIST RICK NIEMAN

PRIKBORD OVERHEID De meest in het oog lopende nieuwe regels, subsidies, verordeningen, inschrijvingen en verkeersmaatregelen.

SIMPEL OVERSTAPPEN Heb je een zakelijk telefoon- of internetabonnement en is dit stilzwijgend verlengd? Binnenkort mag je dit, na de einddatum van het contract, op elk moment kosteloos opzeggen met een maand opzegtermijn. De ingangsdatum is nog niet deﬁnitief. Deze wijziging moet eerst door verschillende partijen goedgekeurd worden.

WOB-WIJZIGINGEN De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) wordt aangepast. Enkele wijzigingen: de overheid hoeft onredelijke

verzoeken niet in behandeling te nemen, bij zeer omvangrijke verzoeken kan de beslistermijn worden verlengd, er komt een uniforme kostenregeling en de dwangsomregeling uit de Algemene wet bestuursrecht

(Awb) is niet langer van toepassing op de Wob. Dit voorkomt misbruik.

WAARDES VERGELIJKEN

Overheden worden uitgenodigd tips voor de rubriek Prikbord op te sturen naar redactie@deondernemer.nl. 8

| DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

foto RINK HOF

Vanaf nu is de WOZ-waarde van woningen openbaar. Je kunt gemakkelijk online de WOZ-waarde van je woning vergelijken met die van andere woningen. Belangrijk om te weten is dat alleen de WOZ-waarde wordt getoond. De andere gegevens die de gemeente heeft gebruikt voor de taxatie, zoals de eigenaar en verkoopprijs, zijn niet op deze manier te raadplegen. Ook worden de taxatieverslagen niet openbaar. Daarnaast gaat het voorlopig alleen om de WOZ-waarde van woningen en niet van bedrijfspanden. Lior Bornshtain (l) en Vedran Vego maakten de zakgeldapp Otly! voor ouders en kinderen.

samenstelling REDACTIE

e werkloosheid blijft dalen. Op dit moment is ongeveer 5,8 procent van de beroepsbevolking werkloos. Een half jaar eerder was dat nog 6,5 procent.

Geld Consumenten besteden weer meer. Ze geven vooral meer geld uit aan duurzame goederen, zoals huishoudelijke apparaten en auto’s.

179.000

Het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen is tussen 2003 en juni 2016 gedaald met 179 duizend. Begin 2003 werden 993 duizend uitkeringen verstrekt, het hoogste aantal ooit.

VIRTUELE REKENING

Nooit meer om zakgeld zeuren bij je ouders Handig voor ouders: nooit meer zoeken naar kleingeld omdat junior zakgeld moet hebben. Otly! is een app voor ouders en kinderen om zakgeld te beheren. Vedran Vego en Lior Bornshtain kennen elkaar uit de financiële technologie (fintech). Ze werkten voor Allshare Media Banking dat ebankinginfrastructuren ontwerpt en daarna voor het personalfinanceplatform The Moneyer. Ze namen een jaar geleden ontslag om de zakgeldapp Otly! te ontwikkelen. Het idee ontstond uit frustratie van Bornshtain, die vaak vergat zijn drie kinderen van vijf, zeven en elf het wekelijkse zakgeld te geven. Als een van zijn kinderen in de boekwinkel een Donald Duckje wilde kopen en hij zei: ‘Doe maar van je zakgeld’, dan hadden ze het vaak niet bij zich. ,,Je schiet dan makkelijk voor en vergeet het. Zo leren ze nooit dat geld op kan.’’

Gamen

Er is nu een basisversie van de app, waarop je als ouder kunt bijhouden hoeveel je hebt gegeven en voorgeschoten. Dat bedrag trekt Otly! af van de virtuele rekening van het het kind. Vego en Bornshtain willen ernaartoe dat kinderen hun cash storten bij hun ouders en dat ze zelf betalingen kunnen doen. Bijvoorbeeld bij Sony om online te gamen of om iets te kopen bij iTunes. Helemaal mooi zou het zijn als ze kunnen afrekenen bij Intertoys. ,,Maar we gaan niet de nieuwe iDeal proberen uit te vinden’’, zegt Vedran. Ze hopen dat het mogelijk wordt AD

voor kinderen om af te rekenen met de telefoon en om geld gestort te krijgen, zoals het rapportgeld van opa en oma. Zo ver is het nog niet, maar Otly! is in gesprek met ‘alle banken’. Meegaan met Otly! is slim, betoogt Lior. Is een kind eenmaal binnen als klant, dan gaat het niet snel weg.

‘Een kind moet leren dat geld ook op kan’ De app leert kinderen omgaan met geld. ,,We hebben verzoeken gekregen uit het onderwijs, maar dat willen we juist niet. Hij moet zo cool zijn dat kinderen hem gaan gebruiken. We moeten de ouders onderwijzen.” Lior is Israëlier en woont negentien jaar in Amsterdam, Vedran komt uit Kroatië en is negen jaar hier. Hoewel ze internationale ambities hebben, vinden ze Amsterdam een prima plek om onder de radar dingen uit te proberen. Vego: ,,In Groot-Brittannië of de VS sta je meteen in de spotlights. Dat is hier minder. En Nederland is behoorlijk ver met fintech.’’ 

Otly! heeft vier medewerkers en won de Uber-pitch voor nieuw talent. Omzet is er nog niet, de app is gratis. 7.000 kinderen hebben hem gedownload. otly.net

EVA BOON OVER ONTSLAGRECHT

Baas ontslaat vuilbekkende telefoniste Een medewerker maakt haar baas Elze zwart op internet. Wanneer Elze haar erop aanspreekt, beweert de werknemer dat ze erin is geluisd. De baas accepteert dit niet. Wat kan zij doen? Elze is geschokt. Voor haar ligt een chatgesprek van een van haar telefonistes. Ze wordt bitch genoemd en mag allerlei nare ziektes krijgen. Een directe collega trof dit gesprek aan op de computer toen ze de dienst van de telefoniste afloste. Hiermee is voor Elze de maat vol. Ze heeft de telefoniste al eerder gewaarschuwd wegens negatieve uitlatingen. Elze neemt contact met me op. Ze vertelt dat de telefoniste beweert dat ze de chat had afgesloten. Haar collega moet bewust op zoek zijn gegaan naar informatie om haar een hak te zetten. De hele situatie brengt Elze meer van haar stuk dan ze had verwacht. Het is haar woord tegen dat van de telefoniste. Een procedure voor ontslag op staande voet zou daarom voor beide partijen tot een onzekere uitkomst leiden. Om dat te voorkomen hebben Elze en de telefoniste een vaststellingsovereenkomst gesloten. Met een standaard eindafrekening en een opzegtermijn van drie maanden. Elze is blij dat ze het op deze manier kon afsluiten.

Eva Boon is arbeidsrechtjurist bij DAS. Meer verhalen lezen of een juridische vraag stellen? Ga naar das.nl/rechtuitdepraktijk. 9

Topics, vanaf nu bij uw abonnement! In Topics vindt u alles uit de 13 beste kranten in ĂŠĂŠn overzicht. U krijgt toegang tot alle artikelen van de Volkskrant, Trouw, Het Parool, AD en een groot aantal regionale kranten. Via Topics kunt u eenvoudig alles lezen over onderwerpen die u het meest interesseren. Stel lijsten samen of word verrast door de aanbevelingen van de Topics redactie.

ZO WERKT TOPICS: Mijn nieuws

Hier vindt u het laatste nieuws over de onderwerpen die u volgt. Elke dag komen er nieuwe artikelen bij in uw nieuwsoverzicht.

Mijn Topics

Alle onderwerpen die u volgt staan hier op een rijtje. Hoe meer onderwerpen u volgt, hoe leuker Topics wordt.

Aanbevolen door de redactie Laat u verrassen door de redactie van uw krant.

Ontdek

Hier bundelt de redactie de meest populaire topics. Zo ontdekt u elke dag geweldige artikelen uit de kranten.

Ga nu naar ad.nl/topics

samenstelling REDACTIE

Van de 334 leidende internationale winkelketens is 36,2 procent nu aanwezig in de Nederlandse winkelstraten.

Op makelaarssite Funda staan zo'n 500 woonhuizen te koop met een vraagprijs van 2 miljoen euro of meer.

14.000 Duitsers reisden in 2014 voor werk naar Nederland. 5.700 Nederlanders vertrokken naar Duitsland.

‘Werken met de nieuwste snufjes!’

ESTHER NIJSKENS OVER SOCIAL MEDIA

Tegenwoordig besluiten mensen alleen al op basis van je LinkedIn-profiel of ze zaken met je willen doen. Het op orde hebben van je profiel is daarom cruciaal, maar een fout is snel gemaakt. Welke LinkedIn-missers kun je gemakkelijk voorkomen?

Esther Nijskens is contentmarketingspecialist en blogt geregeld op onze website. Wil je op de hoogte blijven van haar blogs? Meld je dan gratis aan op deondernemer.nl. AD

Competenties, leerdoelen en vaardigheden: stagiairs worden constant beoordeeld. Hier bespreekt een stagiair zijn of haar werkplek.

9,5 Niels Meerbeek (31) volgt de internationale variant van commerciële economie op de Haagse Hogeschool. De geboren Brabander woont al 10 jaar in Den Haag en loopt hier stage bij DutchVR in de creatieve hotspot Bink36. Het bedrijf maakt als virtual reality-specialist 360 gradenproducties. ,,Ik hoop hierin na mijn studie verder te gaan.’’

LinkedIn-missers zijn snel gemaakt

Rapportcijfers BEGELEIDING foto FRANK JANSEN

Veel gebruikers verwarren een update met een artikel. LinkedIn maakt onderscheid tussen deze twee, maar dat is niet altijd duidelijk voor iedereen. Een update is geschikt voor bijvoorbeeld het delen van een interessante link, foto of quote. Een artikel plaats je in het blogplatform Pulse en blijft prominent zichtbaar op je profiel. Je kiest hiervoor als je bijvoorbeeld lange blogs wilt schrijven. Toch kom ik op Pulse nog vaak artikelen tegen die daar niet thuishoren. Dit kan ten koste gaan van je professionaliteit. Daarnaast gebruiken mensen LinkedIn nog te vaak voor het spammen van commerciële content. Het blogplatform van dit sociale medium is bedoeld voor kennisdeling en niet voor reclame. De derde misser: gebruikers publiceren bedrijfscontent als artikel op het persoonlijke account. Dit is niet aan te raden. Bedrijfscontent hoort thuis op een bedrijfspagina. Stel dat je van baan wisselt, dan blijven de artikelen zichtbaar op je persoonlijke profiel. Dus mijn belangrijkste tip om missers te voorkomen: denk goed na over wat je waar publiceert.

DE LEERPLEK

9,5

LEKKER LEREN

COLLEGA’S

VERGOEDING

geen

GOED DOEL De Ondernemer helpt verenigingen en stichtingen met het zoeken van sponsoren. Waarvoor is dit keer wat extra hulp nodig?

Aanvrager? Stichting Jan Visser Dierenparken in Helmond. Voor? Eten, verzorging, verblijf en onderhoud van drie dierenparken met in totaal 250 dieren. Wat kost dat? Jaarlijks zo’n 12.000 euro. Hoe staat het ervoor? Er is geld uit giften, maar dat is niet genoeg. Particulieren en bedrijven kunnen dieren adopteren of geld doneren en zo bijdragen aan het welzijn van de parkbewoners.

dierenparkenhelmond.nl

foto VOLWERK FOTOGRAFIE

36,2%

Te koop

12 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

tekst BABETTE MARGÉS foto’s JEROEN APPELS, TON VAN DE MEULENHOF, IRIS RIJSKAMP

TEAMWORK

Dutch Design Week

Waar veel mensen samenkomen, is werk aan de winkel. Op zoek naar de ondernemers achter Dutch Design Week.

Een designexplosie van negen dagen, zo zou je de Dutch Design Week kunnen noemen. 2.500 designers presenteren van 22 tot en met 30 oktober hun nieuwste werk in Eindhoven.

p het kantoor van de Dutch Design Foundation, organisator van de Dutch Design Week (DDW), staan nog net geen bedden. Tijdens de hectische week in oktober gaan de 40 medewerkers alleen naar huis om te slapen. De overige zestien uur van de dag zijn ze – samen met anderen - bezig met het in goede banen leiden van het grootste designevenement van Noord-Europa. „Het is alsof je een berg op sprint”, vertelt Martijn Paulen, die voor de vierde keer als stichtingdirecteur de leiding heeft. „Daarna is iedereen bekaf en een paar dagen later zitten we met tien mensen alweer na te denken over de volgende editie.” De voorbereidingen voor een nieuwe designweek starten met het evalueren van de vorige. Met 100 partners worden gesprekken gevoerd die gaan over de inhoud, productie en de communicatie. Daarna vinden brainstormsessies plaats met deelnemers, ambassadeurs, adviesleden en externe bureaus. Die gaan onder meer over trends in de maatschappij. „In februari kiezen we het thema dat we aan de week willen verbinden. Vervolgens gaan we aan de slag met ons team, externe conceptdenkers en tekstschrijvers voor het ontwikkelen van de campagne.” Deze vijftiende editie heeft de titel The making of meegekregen. Het maakproces staat centraal. Dat gebeurt onder meer door inzichtelijk te maken hoe produc-

DE PRODUCENT

Suna Karaca past de puzzel in elkaar Ontwerpers, DDW-team, gemeente en leveranciers. Zoveel mensen, zoveel wensen. Zie die maar op elkaar af te stemmen. Toch lukt het Suna Producties elk jaar weer. Dit wordt de elfde keer. Eigenares Suna Karaca geeft leiding aan een vijfkoppig kernproductieteam. „Het is een pittige klus, maar het is ook heel leuk om te doen. We verzorgen de productie van het Klokgebouw, Veemgebouw en Ketelhuisplein. Techniek, geluid, licht, EHBO, beveiliging: wij zorgen dat het er allemaal is. Omdat we met zoveel mensen aan een doel werken, voelt DDW als een grote familie.”

MARTIJN PAULEN

‘We willen ontwerpers en bedrijven met elkaar verbinden’ 14 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

ten en diensten die we dagelijks gebruiken tot stand komen. „We laten zien dat Dutch designers kritisch en ondernemend zijn en veel zelf produceren. Met The making of stimuleren en waarderen we zowel het onderzoeksproces als de eindresultaten.” Met de themakeuze worden de makers in het zonnetje gezet, en dat is precies de bedoeling van de organisatie. „Het is onze hoofdtaak om ontwerpers een podium te bieden en ondernemerschap te stimuleren. Wij willen verbindingen leggen tussen het bedrijfsleven en designers om zo de creatieve economie aan te jagen.” Een schoolvoorbeeld van hoe de DDW als vliegwiel kan werken, heeft hij paraat. De 25-jarige Tijs Gilde studeerde vorig jaar

af aan de Design Academy. Met zijn afstudeerproject deed hij mee aan het evenement. Hij heeft door zijn deelname voor een heel jaar opdrachten binnengesleept.

Jong talent

De DDW kent al jaren een aantal vaste sponsoren en partners, maar de week trekt volgens de directeur ook nog steeds nieuwe bedrijven aan. „Veel bedrijven beseffen dat ze meer plek moeten inruimen voor creativiteit tijdens het innovatieproces, maar twijfelen nog hoe ze dit het beste kunnen aanpakken. Tijdens de DDW tonen we ze mogelijkheden die liggen op het snijvlak van onderwijs, design en het bedrijfsleven. Ze ontdekken dat ontwerpen veel meer is dan ‘mooie AD

Stichtingdirecteur Martijn Paulen is er klaar voor.

DE GASTVROUW

DE SPONSOR

Anouk Muntendam legt haar gasten in de watten

Ilona Roolvink maakt de DDW mede mogelijk

Voor de vierde keer vangt hotel Pullman Eindhoven Cocagne vips en pers op die voor het evenement zijn uitgenodigd. Ondanks dat ze elk jaar volgeboekt zitten tijdens ‘de week’, houden ze zo’n 25 kamers vrij voor genodigden van de Dutch Design Awards en journalisten. In het hotel aan de Vestdijk worden de speciale gasten in de watten gelegd. Commercieel manager Anouk Muntendam vertelt: „We doen iets extra’s voor ze, zoals een drankje of vers fruit op de kamer. Omdat de DDW perfect aansluit bij het project Artist’s Playground van Pullman, hebben we de samenwerking uitgebreid. Wij zijn nu ook een locatie voor designers.”

Sinds 2011 is ABN Amro de hoofdsponsor van de Dutch Design Week. Waarom maakt de bank zich eigenlijk hard voor de designsector? Sponsoringmanager Ilona Roolvink: „De Nederlandse ontwerpwereld is de katalysator van innovatie. En innovatie is de motor achter onze economie.” Ze noemt zichzelf de linking pin tussen de stichting en de bank. De bijdrage van ABN Amro bestaat uit drie delen: het organiseren van seminars voor klanten, het ondersteunen van jonge ontwerpers in het project Driving Dutch Design en een expositie van zeven ‘kijkdozen’ die zijn ingericht door designers.

dingen maken’, het is een probleemoplossende mentaliteit. Veel ontwerpers dragen bij aan maatschappelijke vraagstukken.” Bedrijven die willen deelnemen aan het evenement worden getoetst op drie criteria: het inhoudelijke verhaal, talentondersteuning en financiële bijdrage. De aansporing van jong talent hoeft niet per se in de eventweek plaats te vinden. Er zijn ook partners die daar het hele jaar door aan werken. Een voorbeeld is het project Driving Dutch Design van ABN Amro, de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers en de DDW. Hierin worden twaalf jonge ontwerpers tien maanden intensief begeleid in hun ondernemerschap. Aan het eind van 15

DE OnTWErPEr

DE caTEraar

HeyHeydeHaas maakt het plein gezellig

Nicole van Kempen kookt gezonde maaltijden

Het klinkt tegenstrijdig: een plein van ruim 4.000m2 knus en uitnodigend maken. Toch is dat de opdracht die ontwerpstudio HeyHeydeHaas kreeg van de Dutch Design Foundation. Op het Ketelhuisplein staan elk jaar diverse ontwerpers, maar er is geen overkoepelende identiteit. Daar gaan Erik Sjouerman, Eric de Haas en Elske van der Putten nu voor zorgen. Erik: „We gaan van bamboe beschutting en daken maken. Zo ontstaat er een verbinding tussen de verschillende elementen.” Voor HeyHeydeHaas is deze opdracht extra speciaal, want vroeger namen ze zelf deel aan de Dutch Design Week.

„Spannend, er staat weer wat te gebeuren”, zo omschrijft nicole van Kempen, mede-eigenaar van Onder de Leidingstraat, de weken voor de DDW. Zelf fungeert ze als een vliegende kiep tijdens het evenement. De cateraar verzorgt maaltijden en lunchboxes voor de designbijeenkomsten en ook het restaurant is druk bezet met bezoekers. ,,Elk jaar ontdekt nieuw publiek, dat speciaal voor DDW naar Eindhoven komt, ons. Dat merken wij; het heeft de rest van het jaar eﬀect.” Onder de Leidingstraat staat bekend om zijn gezonde, dagverse maaltijden. „We gebruiken meer groenten dan een gemiddeld restaurant. Dat wordt gewaardeerd.”

16 | DE ONDERNEMER | ZaTErDag 15 OKTObEr 2016

CATERAAR NICOLE VAN KEMPEN

‘Elk jaar worden we door nieuw publiek ontdekt’

het programma pitchen ze hun ideeën tijdens de Dutch Design Week. Overigens komen ontwerpers niet zomaar binnen bij het evenement. Elk jaar vanaf 1 april zit er een team klaar om de aanmeldingen te beoordelen. Per inschrijving wordt gekeken naar de propositie, kwaliteit en vernieuwende waarde. Het komt wel eens voor dat designers worden afgewezen. Na toelating bekijkt het team welke ontwerper op welke locatie het beste tot zijn recht komt.

Blije vrijwilligers

Er zijn zo’n 100 DDW-locaties verspreid over de stad. Hoe zorg je ervoor dat bezoekers weten wat waar te doen is? „Dat is elk jaar weer een logistieke uitdaging. In onze app en op onze website kunnen mensen zoeken op bijvoorbeeld datum of activiteit. Maar we bieden ook routes op thema aan, zoals Healthcare of My First DDW. Het vergt in ieder geval een goed doordachte weekplanning en een duidelijke plattegrond. Die verandert een maand voor het evenement nog tientallen keren. Als vervoer bieden we drie hop-on-hop-offbussen aan, 200 leenfietsen en 40 Volvo design rides.” De auto’s worden bestuurd door vrijwilligers. In totaal helpen 300 vrijwilligers mee aan het evenement. Gepensioneerden, studenten, voetbalverenigingen; van allerlei kanten komen de helpers opdagen. Sommigen pakken een week vrij om erbij te kunnen zijn. Een groot deel van de vrijwilligers keert elk jaar terug. Dat zegt iets over de sfeer. „Die is moeilijk te omschrijven”, zegt Martijn, maar hij waagt een poging. „Wij werken met z’n allen maandenlang naar die ene week toe. Het is een complex samenspel waarbij ook wel eens frictie ontstaat tussen de verschillende partijen. Maar als het uiteindelijk van start gaat, zorgt dat voor een enorme ontlading. Ruim 2.500 ontwerpers presenteren hun ideeën om aD

De cijfers

275.000 bezoekers bezochten vorig jaar de Dutch Design Week in Eindhoven.

2.760.803 maal werd de website vorig jaar bekeken.

€6.420.000 is er in 2013 uitgegeven door bezoekers van de DDW aan onder meer horeca, vervoer en in winkels.

475

activiteiten vinden plaats in negen dagen.

€17,50 is de prijs van een online ticket dat negen dagen toegang geeft tot de meeste locaties.

de wereld vooruit te helpen. Daar krijgt iedereen positieve energie van. We lopen hier allemaal met een glimlach op ons gezicht rond.”

Professioneel

Dat de DDW sinds 1998 is uitgegroeid van een lokaal initiatief – toen nog De dag van het Ontwerp - tot hét nationale platform van de creatieve industrie zal weinigen zijn ontgaan. Het aantal exposities, prijsuitreikingen, bijeenkomsten en festiviteiten neemt elke editie toe. Ook het bezoekersaantal groeit gestaag. Die bezoekers bestaan grotendeels uit internationale designliefhebbers. Zij blijven meestal meerdere dagen en geven een AD

impuls aan de Eindhovense horeca en detailhandel. Over 2013 is onderzoek gedaan naar deze bestedingen. Die lopen in de miljoenen. Uiteraard is Martijn blij met deze groei, maar het is geen doelstelling, benadrukt hij. „Het gaat niet om de kwantiteit van de bezoekers, maar om de kwaliteit. Wij zien graag dat er meer professionele bezoekers komen. Hiermee bedoel ik media, samenwerkingspartners of potentiële opdrachtgevers. Dat zou bijdragen aan een verdere ontwikkeling van de creatieve industrie.” 

ddw.nl

300

vrijwilligers werken mee aan het evenement.

750

journalisten doen verslag van het evenement.

Hoe voorkomt u de zoveelste talentenjacht?

Talent is zeldzaam. Toch hoeft u niet eindeloos te zoeken. De topkandidaten voor uw vacatures vindt u bij Intermediair, de carriĂ¨resite voor hoogopgeleiden. Ga naar Intermediair.nl/werkgever en vind de mensen die zo lastig te vinden zijn. AD

samenstelling BRAM DE VRIND

ELEVATOR PITCH De Rijdende Elevator Pitch is een initiatief van Doorgaan.nl, het crowdfundingsplatform van De Amersfoortse.

LEESVOER

Blijf op de hoogte met de beste boekentips van deondernemer.nl.

Hoe heurt het eigenlijk? Hotelier Willem Reimers, beter bekend als meneer Reimers, beschrijft de regels waar hij zijn carrière aan te danken heeft. Dit boek gaat niet alleen over etiquette, maar ook over omgaan met medewerkers, verkopen, jezelf onderscheiden en kansen zien. De zeven Regels van meneeR ReimeRs Ria HaRmelink Haystack, €19,50

Scoren met social media

Hoe maak je als bedrijf succesvol gebruik van social media? Het sleutelwoord: vertrouwen. een crossmediaal handboek voor wie een socialmediastrategie wil ontwikkelen en van zijn business een social business wil maken. aan de hand van veel cases, onderzoeken en inzichten van aansprekende experts kom je alles te weten. HanDboek social maRketing & business PatRick PeteRsen van DuuRen meDia, €32,50

Succesvolle ondernemers ondernemerschap staat voor velen gelijk aan geploeter in de marge. onzin, aldus marketingexpert linda spaanbroek. Je hoeft niet als ondernemer geboren te worden om succesvol te zijn met je bedrijf. De overgang naar moeiteloos ondernemen én naar een rendabel bedrijf ligt binnen handbereik. Dit boek bevat zes stappen voor succesvol en ontspannen ondernemerschap. onDeRnemeRsHout bestaat niet linDa sPaanbRoek boom uitgeveRs amsteRDam, €20,00

Ben je op zoek naar meer nuttige boeken? Kijk op deondernemer.nl voor de voorpublicaties. go

One minute of fame

Op crowdfundingsplatform Doorgaan.nl kunnen ondernemers hun droom realiseren. Het is daarbij belangrijk dat je als ondernemer je product of dienst goed kunt pitchen. Het team van Doorgaan.nl toerde daarom samen met BN’ers Benten Wijnen en Eva Crutzen door Nederland en zochten tien sprankelende ondernemers op. Iedere ondernemer mocht zijn of haar verhaal pitchen voor de camera. Van beginnende wereldverbeteraars tot unieke oplossingen voor alledaagse dingen. Een van die pitchers was Valerie Betorina.

Welk product wil je lanceren?

,,PH5, een haarcosmeticalijn speciaal voor mensen met kroes- of krulhaar, gericht op de pH-waarde van het haar.”

Waarom zou iemand dit kopen?

,,De pH-waarde staat voor de zuurgraad. Het gebruik van een shampoo met verkeerde pH-waarde kan schadelijk zijn voor het haar. PH5 is geschikt voor iedereen, maar biedt vooral een oplossing voor mensen met kroeshaar of krullend haar. Deze haartypes zijn van nature vaak droog en daardoor sneller breekbaar. Voor mooi en gezond haar moet je de juiste haarproducten gebruiken.”

Hoeveel geld heb je nodig voor de lancering van dit product?

,,Ongeveer 35.000 euro.”

Wat vond je van de Rijdende Elevator Pitch die bij jou langskwam?

,,Super! Het was de eerste keer dat ik een pitch heb opgenomen en mij zo hard mocht uitspreken.”

Pitchﬁnale

Bekijk de pitch van Valerie en anderen op doorgaan.nl/ pitch. De drie ondernemers met de meeste likes en shares op het ﬁlmpje gaan naar de ﬁnale tijdens het MKB Ondernemers Congres op 27 oktober in Jaarbeurs Utrecht.

Heb je ook een mooi idee? Pitch jouw verhaal voor de camera in 1 minuut en stuur je ﬁlmpje voor 5 december op naar info@doorgaan.nl. Misschien ga jij wel naar het NK Pitchen in 2017!

noodkloklu

MILJARDENDEAL

ARM Inside voor het IoT De meeste grote tech-overnames zijn voor veel ondernemers nogal een abstracte zaak. Of het raakt hun reilen en zeilen niet of het eﬀect is pas over jaren merkbaar. Dit belooft anders te zijn met de grote koop van ARM Holdings Plc door SoftBank. De koop van wat, door wie? De term ARM is wellicht bekend bij ondernemers als de soort chips die gemeengoed zijn in smartphones en tablets. Minder bekend is het feit dat al die chips, van vele verschillende fabrikanten, zijn gebaseerd op het basisontwerp van een Britse ﬁrma: ARM Holdings. Waarschijnlijk nog minder bekend is het Japanse bedrijf SoftBank dat nu

deze chipontwerper heeft overgenomen voor 24 miljard Britse ponden, in contanten. Opvallend is dat SoftBank deze koop – de grootste Britse techdeal ooit – niet zozeer doet voor de grote en belangrijke markt van mobiele apparaten. Nee, smartphones en tablets zijn niet de reden voor SoftBankgrondlegger Masayoshi Son om ARM in te palmen. De man die de Bill Gates van Japan wordt genoemd, heeft de enorme groeimarkt van het Internet of Things (IoT) voor ogen. Denk veel verder dan de Pepper-robot van SoftBank. Alles, van thermostaten en bureaus tot containers en pallets, kan verbonden worden met de ARM-processor Inside.

Terwijl tech-kenners zich ergeren aan het overal op toepassen van het voorzetsel cyber, is er geen ontkomen aan. Net zoals er geen ontkomen lijkt te zijn aan digitale dreigingen zoals hacks en ransomware. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie luidt nu de cybernoodklok. Hij waarschuwt voor dreigingen, zowel van buitenlandse mogendheden als van criminelen. Ondernemers lopen risico op bedrijfsspionage, datadiefstal en sabotage. Klaas Dijkhoff wil dan ook meer cybersecuritymaatregelen om de economische positie van Nederland beter te beschermen.

SWIFT 7

Dun, zuinig en toch krachtig

‘Nee’ IS HET HELE ARTIKEL WAARMEE THE NEW YORK TIMES ANTWOORDT OP DE VRAAG OF JE REPLY ALL MOET GEBRUIKEN ALS JE PER ONGELUK IN EEN MAILING BENT OPGENOMEN.

Dun is al jaren de mode, ook bij laptops. Na de MacBook Air zijn pc-makers wakker geschrokken en zijn dunne, strakke, aluminium modellen gemeengoed. Kan het nog dunner, zonder aan vermogen in te boeten? Het leek van niet, maar Acer bewijst

met zijn aankomende Swift 7-laptop dat het echt wel kan. Dankzij Intel’s nieuwe Kaby Lake-processors die zuinigheid combineren met kracht. Deze processors verwerkt Acer in de minder dan 10 millimeter dunne Swift 7.

$ 1049.99 acer.com

Eindelijk, de slimme koelkast De belofte van de slimme koelkast is al een hele oude, maar lijkt nu ingelost te gaan worden. Een koelkast die weet wat ‘ie in zich heeft aan etenswaren, wanneer de houdbaarheid daarvan verloopt en of

20 | De OnDeRneMeR | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

er al nieuwe voorraad besteld moet worden. Om vervolgens die verse inhoud ook voor je te kunnen bestellen. Op elektronicabeurs IFA heeft fabrikant LG een smartfridge geshowd met Windows 10 op een

tekst JASPER BAKKER foto ANP

Technologienieuws voor ondernemers en consumenten door Tweakers.

duizend

uider

DIGITAL UPDATE

foto’s van komkommers heeft een Japanse kweker gevoerd aan AI-software TensorFlow zodat die leert te sorteren. APPLE WATCH 2

Denk anders

29 inch groot touchscherm dat bovendien half doorzichtig is. Met LG-apps kun je plakbriefjes ‘op’ producten in de koeling plaatsen. Ondertussen kijkt Microsoft naar nog slimmere koelkasten. Samen met fabrikant Liebherr werkt het aan smartfridges die met camera’s en machine learning hun eigen inhoud kunnen herkennen.

Apple heeft zoals verwacht de iPhone 7 en ook de Apple Watch 2 onthuld. Veel van het nieuws was vooraf al uitgelekt, maar desondanks wist Apple nog te verrassen. Zoals met zijn smartwatch, die krachtiger en waterdicht is. Het uiterlijk blijft hetzelfde en de niet-waterdichte Apple Watch 1 krijgt een upgrade dankzij krachtigere chips. Apple’s smartwatch is tot op heden niet een succesnummer zoals de eerste iPhones meteen waren. Toch is de Apple Watch geen mislukt product. Het bedrijf gaat er prat op dat het qua omzet de grootste smartwatchmaker ter wereld is én in de horlogeranglijst de nummer twee is, na Rolex en vóór Fossil, Omega en Cartier.

i lg.com

‘LightMotion bespaart veel ruimte’

Wie ben je?

,,Henk Janssen (66), directeur van verlichtingsfabrikant Lightwell. We richten ons op intelligente verlichtingssystemen.”

Waar gaat het om?

,,Nadat ik in 2005 mijn lampenfabriek verkocht, werd ik Lecturer Change Management aan de Hogeschool InHolland in Amsterdam. Daar werd ik zo enthousiast van de jonge mensen om me heen dat ik me met een groep studenten ben gaan richten op intelligente verlichting. Inmiddels kunnen we de LightMotion lichtmast leveren die tevens dienst doet als parkeermeter, wiﬁmast en laadpaal.”

Oplossing voor?

,,Door het combineren van talloze functies in een paal bespaar je ruimte. De oplaadfunctie is belangrijk voor gemeenten. Volgens het Rabobank-rapport De elektrische auto: a convenient truth worden tot 2023 alleen al in Nederland 700.000 elektrische auto’s verkocht. Ongeveer de helft daarvan zal gewoon op straat moeten worden opgeladen. En uiteraard levert de ledverlichting van de LightMotion en het combineren van functies milieuwinst op.”

22 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

tekst LEO VAN MARREWIJK illustratie ANNEMARIE GORISSEN

INNOVATIE Nederlandse ondernemers lopen voorop met oplossingen voor problemen die we vaak niet eens kennen.

Hopeloos ouderwets, een lantaarnpaal die alleen maar licht geeft. Lightwell laat met zijn LightMotion-lichtmast zien dat er veel meer mogelijk is.

n den beginne was er ledlicht. Henk Janssen, CEO van Lightwell: ,,We zijn vanaf 2009 bezig met ledlicht. Een belangrijke doorbraak was de samenwerking met industrieel ontwerper Friso Kramer die een prachtige lamp voor ons ontwierp met ‘zwevend’ licht. Dat leverde orders op van gemeenten, waaronder Rotterdam en Kopenhagen, en de recensies in de media waren lovend. Die orders brachten ons continuïteit en we konden verder groeien.” Die groei viel samen met het inzicht dat je met een kleine ledlamp in een grote lantaarnpaal ruimte overhoudt. De LightMotion, met onder meer een oplaadpunt voor elektrische auto’s en beveiligingscamera’s, krijgt wereldwijd aandacht. Er is al interesse vanuit Hollywood en Beijing. In eigen land loopt het ook goed. ,,In Rotterdam en Eindhoven staan ze al. We hebben orders binnen van onder meer Den Haag, Amsterdam en Venlo.” En het prijskaartje? ,,Afhankelijk van welke functies je erbij kiest, moet je denken aan 1.700 tot 7.000 euro. Je kunt de lichtmast ook particulier leasen, voor 25 euro per maand.” Henk is inmiddels fulltime bezig met het wereldwijd uitrollen van de smart lantaarnpaal. ,,Ik sprak altijd veel over veranderingen, tot ik bedacht dat het eigenlijk leuker is om zelf het verschil te maken. En dat doen we nu met LightMotion.” Vorig jaar won het bedrijf de Amsterdamse Ondernemersprijs. Die overigens dit jaar uitgereikt wordt op 16 november tijdens De Week van de Ondernemer. 

lightmotion.nl amsterdam.nl/ondernemersprijs

Wie is hij? Jochanan Bax

Geboren?

9 mei 1984 in Goes.

PrivĂŠ?

Woont samen met Brett van Deursen.

En verder?

Houdt van hardlopen en uit eten gaan. Won met Bax Music de afgelopen zeven jaar op rij een Gazelle Award, prijs voor snelstgroeiende onderneming in de categorie middelgroot in Zeeland. Staat samen met zijn broer in de Quote Top 100 Jonge Miljonairs.

Voor Bax Music

IT contracting manager bij SPIE IT Contracting (2008). Accountmanager IT-detachering bij Controlec Automation (2004-2007).

24 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

tekst PETER OGGEL foto’s MERLIJN DOOMERNIK

INTERVIEW De mens achter de ondernemer.

BAX-BROERS SCOREN MET BRICKS AND CLICKS

Kneiter

hard

Zeg je muziek, geluid en licht, dan zeg je Bax. Samen met zijn broer Nathanaël is Jochanan Bax eigenaar van multinational Bax Music. ‘Elk jaar meer klanten, meer omzet en meer personeel. Waar anderen afhaken, gaan wij door.’

A Jochanan (links) en Nathanaël Bax. GO

ls broekies stapten ze in zaken – pakweg 10 en 15 jaar oud. Met een regionale drive-inshow. ‘De broertjes Bax… u vraagt, wij draaien.’ In een paar jaar groeide hun showtje uit van een leuk zakcentje tot een heus familiebedrijf in geluidsapparatuur, dj-gear, muziekinstrumenten en aanverwante accessoires. Op de loonlijst staan nu 450 medewerkers en de omzet overschrijdt dit jaar naar verwachting de 115 miljoen euro. ,,We begonnen met discolampen van Brammetje Dump. Gewoon leuk. Muziekje op, lampje aan. Dat groeide uit naar een serieus bedrijf, aanvankelijk via Marktplaats en eBay, later met een eigen website en een winkeltje. We hebben meegelift op de onstuimige groei van webshops en we hebben ons sinds de start in 2003 in rap tempo ontwikkeld tot een multimediale onderneming. We hebben webshops in acht Europese landen en vier fysieke winkels die we experience stores noemen.

In Goes, Antwerpen en sinds dit jaar ook in Rotterdam en Amsterdam. Plaatjes draaien doen we allang niet meer.”

Sinds een paar jaren prijken jullie namen in nationale miljonairslijstjes. In de Quote Top 100 Jonge Miljonairs dit jaar op 73 en 74, elk 7 miljoen euro rijk. Hoe vinden jullie het in zo’n lijstje te staan?

,,Leuk is anders, maar je kunt het niet tegenhouden. Bovendien hebben wij ook niks te verbergen. Met open en eerlijk zijn kom je het verst. En je moet niet romantiseren. Het is niet alleen maar pracht en praal. Dit bedrijf vergt gewoon kneiterhard werken. Ik heb geen jongensdroom over dure auto’s of iets dergelijks. Om luxe dingen geven we niet zo veel. Doe maar gewoon. Dat is ook een goed fundament voor ondernemerschap.”

Wat is het geheim van de smid?

,,Lef! Gekoppeld aan zakelijk instinct natuurlijk. 25

Jochanan Bax.

‘We maken niet in elk land meteen winst’

Maar toch vooral veel durven. De basis is hard werken en risico’s nemen. We zijn door schade en schande wijs geworden. Maar we hebben ook kansen gezien én gepakt. Daarmee zijn we groot geworden. Waar anderen misschien zenuwachtig worden en afhaken, gaan wij gewoon door. En nee, daar liggen we niet wakker van. Elk jaar krijgen we meer klanten, meer omzet, meer personeel. We versturen meer dan 830.000 pakketten per jaar, maandelijks hebben we zo’n twee miljoen webbezoekers. Europese muzikanten en dj’s bestellen hun instrumenten en apparatuur bij ons. Vanuit Zeeland zijn we met Bax Music Europa in gegaan. We hebben webshops in België, Frankrijk, Duitsland, Engeland, Italië,

UITGESPROKEN JOCHANAN EN NATHANAËL

WORKAHOLIC

Jochanan: ‘Workaholic? Ja, ik werk veel en hard. Maar dat is omdat ik van mijn werk houd. Ik sta elke morgen te popelen. Elke dag is een nieuwe uitdaging.’

26 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

Spanje en Zweden. Koopgedrag is per land verschillend. De klant moet het gevoel hebben lokaal te kopen. Dus wordt hij aangesproken in zijn eigen taal. We houden rekening met cultuurverschillen. Dat is het begin van alle succes.”

In 2011 boekten jullie een kleine 13 miljoen omzet, in 2014 sloten de boeken met 78 miljoen en vorig jaar rondde Bax Music de kaap van 100 miljoen. Hoeveel daarvan is winst?

,,De brutowinst schommelt rond de 3 procent. We kunnen er goed van leven. Maar wat we verdienen, investeren we vooral in buitenlandse groei. Dat kost veel geld. Leergeld ook.

ONTSPANNING

Nathanaël: ‘Het gebied tussen werk en vrije tijd is schimmig. Er is veel overlap. Ik probeer de avonden in het weekend zo veel mogelijk vrij te houden.’

GELD

Jochanan: ‘Geld houdt ons niet heel erg bezig. We investeren liever in het bedrijf dan geld voor privé uit het bedrijf te halen. Heel Zeeuws eigenlijk. Nuchter. Het bedrijf gaat altijd voor.’

‘We hebben kansen gezien én gepakt’ Terwijl het meer geld kost om klanten te werven dan om bestaande relaties te onderhouden. Behandelen we jou goed, dan kom je terug.”

Jullie komen uit Goes, waar jullie opgroeiden in een doorsnee Zeeuws gezin, vijf kinderen, christelijke opvoeding. Hoe is het om met je broer samen te werken?

,,Ik denk snel, formuleer snel. Ik praat ook voor mijn broer. Dat is een kwestie van rolverdeling. Volgens Nathanaël ben ik communicatief erg sterk. Hij richt zich op in- en verkoop en klantenservice, ik heb ICT, marketing en financiën onder mijn hoede. Soms zien we elkaar een hele week niet en soms zitten we vier uur per dag bij elkaar in de auto. We zijn broers, hè. We kunnen veel van elkaar hebben. Het vertrouwen in elkaar is groot en we denken over veel dingen hetzelfde.”

Noem eens een voorbeeld?

We maken niet in elk land meteen winst. Voor ons tellen volume en klanten. We sturen heel erg op terugkerende klanten.”

Hoe belangrijk zijn die klanten voor jullie?

,,In onze filosofie gaat de bedrijfsvoering om de klant, de klant én de klant. Goede service tegen een goede prijs, direct leverbaar. We hebben meer dan 30.000 muziekproducten op voorraad. Als je de voorraad hebt, heb je de klanten. Vandaag nog je product in huis? Dat kan. Of het nou om een kabeltje van 5 euro gaat of om een digitale piano van een paar duizend euro. Iedere klant is koning. Dat klinkt cliché, maar veel bedrijven gaan met klantbehandeling gigantisch op hun bek.

DOORZETTER

Jochanan: ‘Nathanaël is een kneiterharde werker. Een echte doorzetter. Ik maak veel uren, hij maakt er nog veel meer. Hij is niet kapot te krijgen. Gaat altijd maar door.’

,,Over uitbesteding van werk, bijvoorbeeld. Bax Music doet het bij voorkeur allemaal zelf. We zijn een jong en ambitieus bedrijf en geloven dat we het zelf allemaal beter kunnen. Logistiek, marketing, fotografie, softwareontwikkeling, noem maar op. Platte organisatie, weinig lagen, in de winkels zelfsturende teams. Een eigen vertaalafdeling voor productomschrijvingen. Zelf doen is goedkoper, maar we blijven daardoor ook wendbaar. Zo kunnen we het verschil maken.”

Jullie zijn online een grote speler. Toch hebben jullie ook fysieke winkels. Waarom?

,,Bax Music zit in een geschakeld bedrijfspand op het industrieterrein in Goes-Zuid. Onze kantoren, het logistiek centrum en callcentrum zijn er gevestigd, evenals de winkel

STRATEEG

Nathanaël: ‘Jochanan is een echte strateeg. Waar het bij mij soms ophoudt, denkt hij verder. Daardoor komen zaken in een ander perspectief te staan. Uiteindelijk heeft hij altijd nog gelijk ook.’

GROTE DROOM

Nathanaël: ‘Mijn droom is om met Bax Music iedere muziekmaker uit Europa te helpen om zich volledig op zijn passie te kunnen richten. Dus we moeten goede spullen leveren.’

TWO COGNACS FOR THE ROAD.

Model - Herman, kleur: Derby Cognac.

NU GRATIS BIJ ELKE NISSAN BUSINESS EDITION: EEN EXCLUSIEF PAAR LUXE DUYF SCHOENEN*. Bent u geen liefhebber van cognac? Rum dan? Of heeft u liever meer zalm, mango of mint? Of stemt u de kleur van uw schoenen liever af op uw nieuwe Nissan? Het kan allemaal. Want de ambachtslieden bij Duyf in Haarlem kleuren uw luxe dames- of herenschoenen met plezier in uw favoriete tint zodat ze niet alleen qua maat maar ook qua kleur perfect passen. En het mooie is, u krijgt ze gewoon cadeau bij het leasen van een Nissan PULSAR, QASHQAI of X-TRAIL in Business Edition-uitvoering*.

GEEL

AQUA BLAUW

PRIMA PAARS

MINT

ZALM

QASQHAI Business Edition. Lease v.a.

€429,-/mnd.

RUM

Afgebeeld: Nissan QASHQAI Business Edition met 19” lichtmetalen velgen (optie). Leaseprijs o.b.v. 60 maanden/15.000 km per jaar Full Operational Lease via Nissan Business Finance, incl. verzekering, excl. BTW, brandstof en vervangend vervoer. *Aanbod alleen geldig voor zakelijke klanten voor een nieuwe Nissan PULSAR, QASHQAI of X-TRAIL Business Edition in de periode van 01 oktober t/m 31 december 2016. Niet geldig in combinatie met andere acties, niet inwisselbaar tegen contanten.

PULSAR - QASHQAI - X-TRAIL

94-149 G/KM

3,6-6,4 L/100KM

NISSAN.NL/DUYF NL

Het bedrijf Bax Music is in 2003 opgericht door de broers Jochanan en Nathanaël Bax. Ze begonnen met een ruimte van 40 m2 boven een andere winkel in het centrum van Goes en een opslagplaats van 50 m2. Maar al snel werden deze ruimtes te klein. Inmiddels heeft Bax Music een magazijn van 16.500 m2 groot. Ruim 30.000 producten liggen daar op voorraad. Van de kleinste schroefjes tot de grootste speakers, je vindt het er allemaal. Het bedrijf telt nu 450 medewerkers en vier vestigingen: in Amsterdam, Antwerpen, Goes en Rotterdam. In 2015 bedroeg de omzet 110 miljoen euro. Dit jaar wordt 115 miljoen euro omzet verwacht. De winst bedraagt gemiddeld 3 procent.

‘Veel bedrijven gaan met de behandeling van klanten op hun bek’ ARTIKEL OVER BAX IN PZC Op 28 september verscheen in de PZC een artikel over Bax met de kop ‘Bax-shop moet fysieke winkels sluiten’. Bedrijfseconoom Robert Jan Blom: „Anders is het binnen nu en een jaar einde verhaal.” Hij reageert op de commotie die is ontstaan rond het personeelsbeleid. De reactie die de eigenaren daarop in de PZC gaven: ,,Wij zijn verbaasd dat de krant zich laat leiden door oud-medewerkers die zich negatief uitlaten over de werksfeer. Voor Bax-shop zijn de ruim 400 medewerkers van waarde”. Op de suggestie van Robert Jan om fysieke winkels te sluiten, zegt Bax daar ‘niet over te peinzen’. „De combinatie van clicks & bricks is zeer succesvol. We zullen nationaal en internationaal uitbreiden met fysieke winkels.” Naar aanleiding van een gesprek van Bax met de vakbond schreef PZC op 29 september: ,,Het was een goed gesprek”, zegt Jochanan Bax. ,,We hebben als bedrijf grote sprongen gemaakt, dan is het soms lastig alles bij te benen. Dat snapt de bond ook.” Bax geeft toe dat in het verleden dingen niet goed zijn gegaan. ,,We zijn nog steeds aan het professionaliseren, we gaan samen met CNV kijken wat beter kan.” Ook de vakbond vond het een constructief gesprek. GO

met showroom. Gekoppeld aan het web is die winkel essentieel. Bricks and clicks vinden wij een belangrijke combinatie voor succesvol ondernemen in de retail. Wij verkopen producten die je ook moet zien, voelen en horen.”

Vandaar ook de opening van de Bax Experience in Amsterdam?

,,Online is de basis. De zoektocht van de klant begint altijd op internet, maar eindigt toch vaak in de winkel. Fysieke winkels dragen bij aan de omzet van de webshop. Dus moet je jezelf als webwinkel ook laten zien. Dat geeft vertrouwen. De markt is veranderlijk, de klant wispelturig. Wij denken niet vanuit de schappen, maar vanuit de site. De vraag is: wat verkoopt waar? Het kan heel goed zijn dat in Amsterdam vooral mondharmonica’s worden verkocht en in Antwerpen gitaren. Onze software weet dat. Dus richten we daar onze winkels op in. Het gaat om de combinatie.”

Volgens Ecommerce Europe, de belangenorganisatie voor online retailers, is er toch vooral online nog veel winst te behalen. Hoe kijken jullie naar de toekomst? ,,Wij beseffen dat er nog ruimte in de markt is. Bijna 300 miljoen Europeanen kopen online, dat is ruim de helft van het aantal

inwoners. Nederland telt dertien miljoen webwinkelaars. Een blauwdruk ligt er niet. Niettemin willen we met Bax Music in de komende vijf jaar in elk Europees land een webshop realiseren en ook fysiek uitbreiden. En wat pionieren in de wereld. Maar er is geen echte stip aan de horizon. We volgen ons doel: een grotere afzetmarkt ontwikkelen. Op het juiste moment, als de tijd en het geld er zijn. We verkopen producten met een lange gebruiksduur. Mensen doen wel een tijdje met een muziekinstrument. Je hebt er niets aan om elke maand een nieuwe webshop te openen om later te ontdekken dat die shops verliesgevend zijn.”

Hebben jullie ook de ambitie om in andere branches actief te zijn? ,,Onze focus blijft muziek. Wij zullen geen stofzuigers of wasmachines gaan verkopen. We doen wat we doen: blijven werken aan innovatie en vernieuwing. Want misschien ontwikkelt nu wel iemand in een garage een nieuwe Bax-shop. Dus we moeten alert blijven.” 

bax-shop.nl 29

JONGE STARTER

HET SCHOENENSUCCES VAN MR. ALI

Tien jaar voor

Portret van een start-up waarin twintigers hun ziel en zaligheid steken.

tekst LOTTE ELBRINK

Toen ze 15 jaar was maakte Zahra Nabrhouh (30) van schoenenlabel Mr. Ali een levensplan. Ze wilde op haar 30ste een mooie baan hebben en op haar 40ste een bijdrage leveren aan de maatschappij. Inmiddels loopt ze tien jaar voor op schema.

WIE

Ruben Wieman en Vincent de Wit

LEEFTIJD

20 en 22 jaar

WAT

Flex-Appeal

Dat ze op jonge leeftijd al serieus bezig was met haar toekomst, was voor Zahra heel logisch. ,,Wij waren thuis met negen kinderen en moesten alles zelf betalen. Ik wist al op vroege leeftijd dat ik wilde ondernemen.” Hard werken is voor haar heel normaal. ,,Ik werk voor mijn schoenenlabel Mr. Ali, dat is

vernoemd naar mijn overleden vader. Daarnaast werk ik voor Ecco Leather en als freelancer ben ik bezig met ontwerpen voor een nieuw label.” Tussendoor bouwt ze ook nog even een fabriek in de woestijn in Marokko, in het dorp waar haar vader na een nomadenbestaan neerstreek en waar de producten van Mr. Ali worden gemaakt.

Zorgen voor anderen

Ze neemt even een moment rust om na te denken over haar successen. Ineens zegt ze: ,,Jeetje, ik had nooit gedacht dat het zo snel zou gaan met Mr. Ali. Ik kan nu gewoon mensen een baan

Bijbaan in een nieuw jasje

Organisaties gebruiken nieuwsbrieven, een ouderwets intranet of WhatsAppgroepen om hun medewerkers bij het bedrijf te betrekken. Dit moet anders, vinden Ruben en Vincent. ,,De huidige generatie bereik je niet meer op deze manier. Flex-Appeal is een communityplatform dat parttimers op een vernieuwende manier bij het werk betrekt. Via de app kunnen werknemers het rooster inzien, met elkaar communiceren en razendsnel van dienst wisselen. Het idee is geboren uit mijn eigen frustratie”, legt Ruben uit.

Frustratie?

,,In mijn middelbareschooltijd werkte ik bij een supermarkt. Weken van tevoren werd ik ingeroosterd. Als ik van dienst wilde wisselen, was dat een hoop gedoe. Waarom is er geen app voor werk?, vroeg ik me af. Ik maakte de havo af en ben fulltime met Flex-Appeal aan de slag gegaan.” Inmiddels heeft het bedrijf 10.000 gebruikers. Klanten zijn onder meer Albert Heijn, Gamma, Karwei, Randstad en mkb’ers in de horeca en retail.

Betrokkenheid

Wat is de ambitie van het jonge duo? ,,Met nieuwe functies willen we bouwen aan de betrokkenheid en kwaliteit van de medewerkers. We willen zoveel mogelijk bedrijven onze service bieden.”

ﬂex-appeal.nl

‘Een dutje op kantoor moet gebruikelijk worden.’ 30 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

Zahra Nabrhouh

Marla Kessels Geweldig. Heb veel respect voor je om op zo’n jonge leeftijd zoiets moois op te starten. Fara Biervliet Wat een mooi concept! Super van je. Naoual Ikjouen Geweldig! Veel succes, een prestatie om trots op te zijn. Roosje Janssen Wauw wat knap! Moge Allah je doen slagen, Ameen!

tekst SJAN VERHOEVEN

Wat zoeken millennials in hun bijbaan? Flexibiliteit. Maar volgens Ruben Wieman zijn werkgevers nog lang niet altijd flexibel. Om bedrijven daar een handje bij te helpen ontwikkelde hij met Vincent de Wit de app Flex-Appeal.

samenstelling BRAM DE VRIND tekst LOTTE ELBRINK, SJAN VERHOEVEN

DEONDERNEMER.NL De hele dag door nieuwe kennis, inspiratie en events die jou als ondernemer aanspreken.

Is jouw modelovereenkomst goedgekeurd? Dan ben je een van de weinigen!

op schema aanbieden in het dorp waar mijn vader vandaan kwam.” Dat ze wilde bijdragen aan een goed doel of voor ande-

januari begint ze met iets nieuws: de Mr. Ali-tour, waarvoor ze pr-mensen, bloggers en winkeliers een

‘Jeetje, ik had nooit gedacht dat het zo snel zou gaan met Mr. Ali’ ren wilde zorgen, lag ook al vast in haar levensplan. ,,Mijn vader is een tijdje ziek geweest toen hij in Marokko was. Ik heb gezien hoe slecht het daar gesteld is met de zorg. Toen wist ik dat dit het dorp zou worden waar ik energie in wilde steken.”

Touren

Vader Ali komt terug in alles waarover Zahra vertelt. In

weekend naar de woestijn van Marokko laat komen. ,,Op vrijdag kunnen ze in de fabriek hun eigen schoen ontwerpen, op zaterdag gaan we naar de kamelenmarkt. Op het einde gaan we nog langs de begraafplaats waar m'n vader ligt.” Alles is tot in de puntjes geregeld. ,,Ja, ik ben wel van de details. Maar ik ben geen freak”, zegt ze lachend.

GOOGLE ZOEKT JOU

5 SEO-tips Natuurlijk wil je dat je website beter gevonden wordt in Google. Maar hoe? Tekstschrijver Berry ten Hoven geeft tips. Ga voor meer tips naar onze website.

WAARDEVOLLE INFORMATIE Een relevante, gestructureerde tekst die lekker leest wordt beloond met een hoger resultaat in Google. Verdeel verschillende onderwerpen in alinea’s.

JUISTE ZOEKTERMEN Ga na op welke zoekterm jouw pagina het best wordt gevonden. Met keywordtool.io kun je ideeën voor zoektermen opdoen.

DUIDELIJKE URL Een zoekmachinevriendelijke URL bestaat uit een logische opbouw van jouw pagina's zonder cijfers en letters. Zet je zoekterm in de URL.

INTERNE LINKS Het is belangrijk dat je op je pagina tenminste vier links maakt die verwijzen naar interne pagina’s of blogs op jouw site.

INTERACTIE Interactieve sites scoren hoog in Google. Laat je bezoekers dus lekker reageren op je foto’s, blogs en video’s.

POLL Wekelijks vind je op deondernemer.nl een poll over actuele ondernemerszaken. Bezoek onze site en stem mee.

Hard werken tot half zes het productiefst? Ja, dat doe ik al

34%

Nee, ik snap het punt, maar ga het niet doen

14%

Geen mening

Ja, ga ik direct invoeren

12%

24%

Nee, werkt voor mij niet

Holle kreet van een managementgoeroe

10% 31

BUILDING BETTER BUSINESS

Woensdag 16 november 2016 | Taets Amsterdam - Zaandam De Week van de Ondernemer komt er weer aan. Het best gewaardeerde event voor ondernemers die weten dat succesvol ondernemerschap onderhoud nodig heeft.

Kijk voor het programma op wvdo.nl

samenstelling BRAM DE VRIND

DEONDERNEMER.NL De hele dag door nieuwe kennis, inspiratie en events die jou als ondernemer aanspreken.

MEMBER PITCH Op deondernemer.nl ontmoeten leden elkaar. Zij bloggen geregeld en nemen deel aan events en workshops. Hieronder stellen ze zich voor.

FREEK HOGEBOOM MARKETINGSTRATEEG

‘Marketing is niets anders dan inspelen op de behoefte van de klant’

Freek is eigenaar van Word een Klantmagneet. Hij helpt ondernemers hun klantenbestand te vergroten. wordeenklantmagneet.nl

BESTE BLOG GESELECTEERD VAN ONZE WEBSITE

Haal het maximale uit je ﬂexwerkers Het grootste goed van een werkgever is het personeel. Zowel de mensen in vaste dienst als de flexwerkers. Die laatste groep is al jaren bezig aan een indrukwekkende opmars. Helaas weten maar weinig bedrijven het maximale uit hun flexwerkers te halen.

et leven van een flexwerker is niet louter kommer en kwel. De heersende gedachte in Nederland is dat flexwerkers zielenpieten zijn die niets liever willen dan vast in loondienst werken. Met een vaste baan hebben ze namelijk meer zekerheid. Maar die gedachte klopt niet. De gelukkige flexwerker bestaat namelijk ook. Steeds meer (jonge) werkenden willen niet meer voor één werkgever werken. Ze kiezen bewust voor het bestaan als flexwerker. Ze

willen voorkomen dat werk een sleur wordt. Ze storten zich liever vol overgave op kortdurende uitdagingen.

Investeren

Voor veel bedrijven is nu de vraag: hoe haal je het maximale uit je flexwerkers? Eigenlijk is het heel simpel: behandel ze hetzelfde als je vaste medewerkers. Allereerst zorg je ervoor dat flexwerkers worden ingewerkt alsof het vaste medewerkers zijn. Daarnaast is het belangrijk dat je functioneringsgesprekken met ze

goede redenen om lid te worden van De Ondernemer • Ondernemersverhalen uit jouw regio • Relevante kennis voor iedereen met ondernemersbloed • Inspirerende ontmoetingen tijdens onze eigen events • Kennis vergaren bij onze webinars • Het kanaal om jouw expertise te etaleren • Extraatjes van de redactie • En: het is nog eens gratis ook

houdt. Door te praten over het functioneren, waarbij de kwaliteiten en ontwikkelpunten van de flexwerkers uitgebreid aan bod komen, krijgt de flexwerker daadwerkelijk het idee dat hij erbij hoort. Investeer ook in scholing van flexwerkers. Behalve dat jij jouw bedrijf daarmee een kwaliteitsinjectie geeft, zorgt het ook voor binding en waardering. Flexwerkers hechten veel waarde aan persoonlijke ontwikkeling. Dat is een van de redenen waarom ze voor meerdere bedrijven kortstondig willen werken. Als laatste: vergeet niet je flexwerkers hetzelfde te belonen als je vaste medewerkers. Sla ze niet over met bedrijfsuitjes, kerstpakketten en paascadeautjes. Het is dus niet erg ingewikkeld om het maximale uit flexwerkers te halen. Het komt de kwaliteit van de productie en de werksfeer ten goede. Toch blijkt in de praktijk dat maar weinig bedrijven dit goed begrijpen en er naar handelen.

Dit is een korte versie van de blog van Antoinette Evers, accountmanager freelancers bij Tentoo. Lees de hele blog op deondernemer.nl.

Meer blogs en vlogs: deondernemer.nl/weblogs

Sanne Cramer - Creëer beleving met een zakelijk Instagram-account Steeds meer bedrijven ontdekken Instagram, het snelst groeiende sociale medium van Nederland. Sanne Cramer geeft tips voor het opzetten van een zakelijk account. ■ Hans Bertram - Bepaal zelf hoe je krediet eruitziet Heb je krediet van de bank gekregen? Op deze zaken moet je letten voordat je deﬁnitief tekent. ■ Arjan Nieuwbeerta - Dit kan online CRM voor je betekenen Een CRM-systeem helpt je zo goed te worden in het beheren van je klantgegevens, dat je klanten je niet kunnen negeren. ■

34 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

tekst RENÉ BOGAARTS illustratie JOHANNA BAPTIST

DOSSIER Wat groot en complex lijkt, wordt klein en inzichtelijk. Deze keer: start-ups.

Start-up zkt. investeerder Onze economie heeft de innovatiekracht van start-ups hard nodig. Maar Nederlandse investeerders staan niet te springen, dus raken we de echt succesvolle start-ups kwijt aan het buitenland.

‘I

k wil nog even benadrukken dat start-ups worden geleid door ondernemers die keihard werken”, zegt prins Constantijn aan het einde van het telefoongesprek. ,,De hype dat ze geweldig zijn, lijkt wat te kenteren. Ook de politiek lijkt zich wat van start-ups af te draaien. Het is helemaal geen paradijs waarin ze verblijven.” Constantijn, die Neelie Kroes dit voorjaar opvolgde als ambassadeur van de Nederlandse promotieorganisatie StartupDelta, ziet de publieke bewondering voor start-ups verdwijnen. Hij heeft het goed gezien. Als Michaël van Straalen, voorzitter van ondernemersorganisatie MKB-Nederland, hoort dat er een artikel over start-ups in de maak is, zegt hij: ,,Wij zijn, en dat mag

geciteerd worden, een beetje klaar met het eenzijdige start-upbeleid, zeker als het gaat om de start-ups van kennisinstellingen. Die studenten zijn al jaren gefaciliteerd met de kennis en kunde van anderen en worden met die zogeheten incubators nog verder geholpen. Start-ups zijn natuurlijk belangrijk, maar er is een veel grotere groep ondernemers die steun verdient.” Constantijn moet een beetje lachen. ,,Ik heb jarenlang in Brussel gewerkt en daar draaide alles om het mkb. Terecht overigens, want het mkb is de motor van de economie. Dat er zoveel aandacht is voor start-ups, betekent vooral dat mijn voorganger goed werk heeft verricht.” De hulp die de overheid direct of indirect geeft, is volgens hem niet zo groot. StartupDelta is mede op

initiatief van de overheid opgericht, bedoeld om Nederlands talent onder de aandacht van buitenlandse investeerders en potentiële klanten te brengen, maar overheidsgeld gaat er niet direct heen.

Vage definities

Begin mei kondigde minister Henk Kamp van Economische Zaken aan dat hij 50 miljoen beschikbaar stelt voor start-ups, maar dat betreft vooral een mogelijk belastingvoordeel. Dat universiteiten studenten helpen een eigen bedrijf op te zetten, wat neerkomt op indirecte overheidsfinanciering, komt volgens hem ten goede aan de samenleving. ,,Van de nieuwe werkgelegenheid komt 40 procent van bedrijven die vijf jaar geleden nog niet bestonden.” 35

DROMEN OVER SUCCES MAG De bumpyride van het ondernemerschap Een bedrijf starten? Daar komt heel wat bij kijken. Bijvoorbeeld klanten vinden. Wouter Staal denkt dan meteen weer terug aan de eerste maanden na de opening van Yoghurt Barn. Een nieuw horecaconcept, gebouwd op verschillende yoghurt-lekkernijen. In de beginperiode liepen er soms niet meer dan vijftien tot twintig mensen per dag naar binnen. Maar dan, ruim drie maanden na de opening, gebeurt het. Een medewerker appt hem: ‘Wouter, je moet echt even komen helpen, want het zit hier helemaal vol.’ “Ik wist niet wat ik las! Bijna alle tafeltjes vol met mensen! Ja, zo had het er in onze dromen ook uitgezien, maar nu het echt gebeurde was het toch wel schrikken.” Gelukkig voor hem kwamen de klanten die zijn zaak hadden ontdekt terug. En ook ﬁjn: zij namen steeds weer nieuwe vrienden mee. In 2020 wil Wouter 25 Yoghurt Barns hebben draaien, verspreid over heel Nederland.

‘Geen markt voor’ Dromen over succes mag. Nee, dat moet zelfs. Maar dat betekent volgens Jeroen van

Glabbeek wel dat je vooral de eerste jaren knetterhard zult moeten werken. Ambitie en onzekerheid vechten dan om voorrang. Maar als het succes zich aandient, dan is er volgens hem nauwelijks een beter gevoel denkbaar. Zijn CM Groep verzorgt sms-diensten in opdracht van banken, tv-shows en parkeerapps. Gemiddeld worden er honderd sms’jes per seconde verstuurd. En dan te bedenken dat zijn eerste businessplan bij een ondernemerswedstrijd door de jury werd neergesabeld. “Er waren 62 deelnemers en wij eindigden als allerlaatste. Niet goed over nagedacht en geen markt voor, zo luidde het oordeel.”

‘Ik moest lang lobbyen’

houden, zo beaamt ook Steinar Henskes van Bird Control Group. Dit bedrijf verjaagt met diervriendelijke laserstralen vogels van onder meer luchthavens, akkers en boorplatformen. Eén van zijn belangrijkste doorbraken? Schiphol binnenhalen als klant. “Ik moest lang lobbyen om daar binnen te komen.” Dat zijn technologie beter werkt dan vogelverschrikkers, spiegels en klapperpistolen is zo klaar als een klontje. “Aanvankelijk heb ik steeds gedacht: je ontwikkelt een goed product en dan komt de rest grotendeels vanzelf. Maar dan begint het pas. Van je product een echt merk bouwen, klanten vinden die jouw oplossing willen kopen. Dáár zit de moeilijkheidsfactor van ondernemen.”

Schrijf je nu gratis in via www.ikgastarten.nl/startupcinema

Je moet met andere woorden wel een beetje eigenwijs zijn om het als ondernemer vol te

Sta jij ook aan het begin van de bumpy ride van het ondernemerschap? Dan organiseren wij dit najaar door heel Nederland Startup Cinema voor jou! Eerlijke en vooral persoonlijke verhalen en ervaringen van andere ondernemers die je de onmisbare inspiratie en motivatie bieden. Live en op video. Het is ook nog eens een geweldig netwerkevent, want na aﬂoop drinken we een goed glas met zo’n 150 andere (startende) ondernemers. NL

ALLES ZELF DOEN Recht op je doel afgaan, keihard werken en weten wat je wilt. Zo zette Martin van der Sluis (37) zijn start-up op. Omdat zijn zoontje astma had, begon Martin zeven jaar geleden met de ontwikkeling van een luchtzuiveringsapparaat. In de avonduren, want hij had een goedlopend roestvrijstaalbedrijf. Inmiddels verkoopt zijn tweede onderneming, PlasmaMade, zo’n 25.000 luchtzuiveringsapparaten. Dat is goed voor een omzet van 3,5 miljoen euro. Eerst in Nederland en België, tegenwoordig in vrijwel alle landen in Europa. ,,Ik ga ervan uit dat ik volgend jaar 10 of 15 miljoen omzet draai”, zegt hij. Martin heeft alles alleen gedaan, ook de ﬁnanciering. ,,Ik heb geen enkele ﬁnanciële verplichting, niks, nada, noppes. Investeerders sturen je altijd een richting op die je niet op wilt gaan. Dat je met investeerders sneller gaat? Waar is dat goed voor?’’

van de Nederlandse beroepsbevolking begint met een eigen bedrijf. In Groot-Brittannië is dat 7 procent en in België maar 5 procent.

Niemand weet exact hoeveel start-ups Nederland telt. Niet vreemd, gezien de vage definities, waarin alleen elementen als vernieuwing en schaalbaarheid terugkeren. In 2015 schreven bijna 190.000 nieuwe ondernemers zich in bij de Kamer van Koophandel, maar de Rabobank becijferde onlangs dat er vorig jaar zo’n 400 start-ups begonnen. Pim de Bokx, voorzitter van de Dutch Incubation Association (DIA), komt na een snelle rekensom tot maximaal 1.000. ,,Er draaien in Nederland zo’n 60 incubatieprogramma’s, die elk jaarlijks ongeveer vijftien nieuwe start-ups begeleiden.”

Op eigen kracht

Start-ups creëren pas waarde als ze succes hebben. De allereerste jaren dat Hugo Ekkelenkamp en Eldert Besseling hun bedrijf Netics runden, stelden in dat opzicht niet veel voor. De twee ingenieurs zochten manieren om te bouwen met baggerslib, ‘dat spul dat tussen je tenen omhoogkomt als je in een meertje stapt’, aldus Eldert. Toen ze daarvoor een manier hadden gevonden, breidde hun bedrijfje snel uit naar tien werknemers. Maar oplossingen bedenken was leuker dan baggerslib verkopen. Ze namen afscheid van een vijftal werknemers en bedachten daarna onder meer een methode om metselstenen te maken van baggerslib. Dit voorjaar heeft Netics een alliantie gesloten met IHC, dat schepen en ander materiaal bouwt voor de bagger- en offshore-industrie. ,,IHC, dat zijn machines gaat aanpassen aan onze technologie, heeft voor veel geld een belang in Netics genomen. Maar we zijn geen dochteronderneming. Voor ons is vooral het wereldwijde netwerk van IHC belangrijk. De laatste maanden krijgen we

90% van de Nederlandse start-ups wordt uiteindelijk geen succes.

over de hele wereld opdrachten”, vertelt Hugo. Netics’ bijdrage aan de Nederlandse economie zit niet zozeer in de werkgelegenheid, maar in innovatie. Hugo en Eldert hebben hun succes volledig op eigen kracht bereikt. Ze hebben bewust niet gebruikgemaakt van Yes!Delft, incubator van de TU Delft, waar veelbelovende studenten hun businessplannen kunnen uitwerken. Hugo: ,,We wilden ons bedrijf volledig in eigen handen houden.” Het is volgens DIA-voorzitter Pim in Nederland niet gebruikelijk dat incubators aandelen in start-ups willen. Henk Volberda, hoogleraar strategisch management en ondernemingsbeleid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, vindt dat een gemiste kans. ,,Universiteiten staan positief tegenover studenten die een eigen bedrijf willen beginnen, maar ze moeten het slimmer

nemers hun bedrijfje met behulp van potentiële investeerders sneller moeten laten groeien. Pim uit zich opmerkelijk gematigd. ,,Incubators en accelerators moeten start-ups een grotere slagingskans geven. Maar wat is slagen? Dat je na afloop van een programma op eigen benen kunt staan of investeerders vindt? Dat geldt voor 80 procent van de start-ups. Maar na drie jaar is nog maar 60 tot 65 procent in leven. Dat is niet zo veel als je bedenkt dat 50 procent van de start-ups zonder incubator ook zover komt.”

Investeerders

Volgens Henk loopt Nederland nog steeds achter op het buitenland. Weliswaar beginnen hier relatief meer mensen een eigen bedrijf dan in bijvoorbeeld Duitsland, Zweden en Denemarken, maar dat zijn vooral zzp’ers. Nederlandse bedrijven die groeien, blijven doorgaans hangen HOOGLERAAR HENK VOLBERDA op vijf à tien werknemers. Het aantal bedrijven dat doorstoot naar de top, is in die andere landen hoger. Hoe dat doen. Nu stellen ze nog gratis komt? ,,De vestigingscondities allerlei faciliteiten ter beschikin Nederland zijn niet zo goed. king. Dat moet zakelijker. Het is We hebben succesvolle start-ups logisch dat een universiteit profigehad, zoals Booking.com, Tomteert als een start-up opschaalt.” Tom en het leenplatform Peerby. Volgens Henk zijn start-ups Maar wie wil groeien, heeft grote vooral belangrijk voor de Nederinvesteerders nodig. Die zitten landse innovatiekracht. ,,Grote hier niet; die zitten in Parijs, Silibedrijven kunnen niet goed con Valley, Londen en Berlijn.” overweg met radicale innovatie. Tim Koene en Boudewijn Docter Start-ups hebben daar geen moeite van Effect Photonics maken chips mee. Je ziet dat concerns als die werken op licht in plaats van Philips en Siemens om innovatie op elektriciteit. In de opstartfase binnen te halen in toenemende hadden ze enkele miljoenen mate betrokken zijn bij incubatornodig. Anderhalf jaar lang gaven en acceleratorprogramma’s en Nederlandse investeerders niet investeren in start-ups.” thuis, zelfs niet toen grote bedrijEr wordt soms meesmuilend ven als IBM, Google en Ericsson gedaan over het nut van incubabelangstelling toonden. Uiteindetors en wat daarna komt, de lijk legden de Brabantse ontwikaccelerators, waarin jonge onderkelings Maatschappij (BOM),

Bron cijfers: Rabobank en World Economic Forum

‘Grote bedrijven kunnen niet overweg met radicale innovatie’

van de startende ondernemers in Nederland heeft ambities om hun bedrijf te laten groeien in omzet of aantal werknemers. In landen als Frankrijk, Portugal en Noorwegen ligt dat aantal aanzienlijk hoger.

MODEMALL WILP

ÉLKE AVOND ÉLKE ZONDAG OPEN! EN

FASHION • 150 TOPMERKEN • GRATIS PARKEREN • LIVE MUZIEK

TOPCOLLECTIE BUSINESSKOSTUUMS • LIFESTYLE ARTIKELEN • BOEKEN LAADPLEKKEN ELEKTRISCHE AUTO’S • SHOES • ATELIER • FASHION CAFÉ KIDSZONE • ONLINE SHOPPEN

MODEMALL WILP • 5.000 M2 MODE EN LIFESTYLE RIJKSSTRAATWEG 38 • A1 AFSLAG 22 APELDOORN-DEVENTER T 0571 261 755 • WWW.PIETZOOMERS.COM

BUSINESSKOSTUUMS

2 STUKS 395,-

STEUN VOOR STARTERS Bijstandverlening zelfstandigen

Borgstelling mkb-kredieten Starten vanuit een arbeidsongeschiktheidsuitkering Starten vanuit een WW-uitkering Mkb-Krediet

Investeringsfondsen: technostarters en creatieve starters Microfinanciering Startersaftrek

een Zwitsers-Duitse investeringsmaatschappij en een particuliere investeerder het benodigde geld op tafel. Volgens Tim staan bedrijven die Effect Photonics willen overnemen inmiddels op de stoep en komen investeringsbanken kijken of ze iets kunnen doen. ,,Volgend jaar beginnen we met de marktintroductie van onze modules voor glasvezelnetwerken, waarvoor we inmiddels een productievestiging in Engeland hebben. Vanaf volgend jaar kunnen we daar elke maand enkele duizenden modules produceren, goed voor een maandelijkse omzet van enkele miljoenen.” Om verder te groeien heeft het bedrijf 50 tot 100 miljoen nodig, maar Tim maakt zich daar geen zorgen over. ,,We weten nu al dat de vraag veel groter is dan onze

‘een zaadje geplant’. ,,CEO’s van Apple, Google, Uber en Airbnb bezochten niet alleen Amsterdam, maar hebben ook elders in Nederland hun licht opgestoken. Ze hebben gezien wat hier allemaal gebeurt, er zijn contacten gelegd. Nu is het tijd dat we DIA-VOORZITTER PIM DE BOKX de prioriteiten wat gaan verleggen. Dat we meer nadruk leggen op scaleups, op bedrijven die echt kunnen doorgroeien. Daarbij kijken we ook Berlijn en Parijs laten voorgaan. nadrukkelijker naar meer De oprichting van StartupDelta ervaren ondernemers. Want is een goede zet geweest om het wie het al eens een keer geproklimaat te veranderen, vindt beerd heeft, of het nou gelukt is hoogleraar Henk Volberda. of niet, heeft de tweede of derde StartupDelta-ambassadeur keer meer kans van slagen. Maar Constantijn is dat uiteraard met aandacht blijft belangrijk, want hem eens. De happening Startupdie start-ups zijn de werkgevers Fest dit voorjaar, met toppers uit Silicon Valley, heeft volgens hem van de toekomst.”  productiecapaciteit. Dan is financiering geen probleem.” Volgens de prestigieuze start-upwebsite Compass staat Nederland op de negentiende plaats van start-upvriendelijke omgevingen. In Europa moet het Londen,

Bron: Rabobank

Erasmus for Young Entrepreneurs

166.000

bedrijven per jaar werden in Nederland tussen 2007 en 2015 jaarlijks opgericht, waarvan ruim 90 procent door slechts één werkzaam persoon.

‘Voor start-ups zijn de vestigingscondities niet goed’

TIPS

Zorg dat je zo min mogelijk externe ﬁnanciering nodig hebt, maar vraag, als het zover is, het dubbele van wat je denkt nodig te hebben. Voor meer tips ga je naar deondernemer.nl/start-up.

Vlnr: Guus Bakker, Jelle van der Zwet en Jasper Castelein

40 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

tekst BERT VAN DEN HOOGEN foto MARLIES WESSELS

GRENZELOOS Veel streekgenoten slagen in het buitenland. Hoe doen ze dat?

EXTRAVAGANTE PAKKEN UIT ROELOFARENDSVEEN

Tussen fashion en verkleedkist

Celebrity

Jasper: ,,Het geintje van het begin zit er nog steeds in, maar onze bedrijfsvoering is serieus. Vanaf de start hadden we de ambitie dit bedrijf wereldwijd uit te rollen.’’ Jelle: ,,Het is confectie tussen verkleedkleding en fashion in. Door de lage prijs zijn de kostuums voor iedereen betaalbaar, maar ze hebben wel kwaliteit. Onze kleding geeft mannen zelfvertrouwen. Ik hoorde een klant eens zeggen dat hij zich in het pak meteen een celebrity voelt.’’ Met Jelle die in Londen woonde, was Engeland een makkelijk te betreden AD

➜

e Amerikaanse talkshowhost Chris Hardwick droeg in een van zijn uitzendingen al hun PAC-MAN-pak en blogger Perez Hilton liep in hun kerstmispak over de rode loper. Dat hun bedrijf OppoSuits zo’n succes zou worden, hadden Jasper Castelein en Jelle van der Zwet in 2010 nooit durven dromen. Jasper: ,,Het was tijdens een backpackreis door Zuidoost-Azië. In Hôi An was het zo goedkoop een volledig pak op maat te laten maken dat we een paar gekke prints kozen. Overal kregen we positieve reacties.’’ Jelle: ,,Terug in Nederland ontstond het idee er zakelijk iets mee te doen. We hebben er een businessmodel omheen gemaakt en zijn in 2012 van start gegaan.’’ De tweeduizend oranje pakken die ze met het Europees kampioenschap voetbal als aanleiding lieten maken, waren binnen twee weken uitverkocht.

WERELDWIJD

markt. Het afzetgebied werd al snel uitgebreid met de Verenigde Staten en Canada, waar OppoSuits nu ook distributiecentra heeft. Nu richten de mannen zich op Australië. Guus: ,,Online verkopen we al wereldwijd, maar we willen in meer landen voet aan de grond krijgen. Daarbij zoeken we telkens landen of regio’s die qua cultuur aansluiten bij de landen waar we al succes hebben. De cultuur zit een beetje tussen Engeland en Amerika in.’’

Aansluiting

‘We willen in meer landen voet aan de grond krijgen’

Jelle: ,,Australië is een land van sportfans, veel evenementen en dancefeesten. Dat is ideaal voor ons product.’’ Ze proberen hun collecties in gangbare kledingzaken te krijgen. Jasper: ,,Ook daarvoor is de aansluiting in culturen belangrijk. Onze collectie is een nieuwe categorie in fashion. We merken dat de grote Amerikaanse ketens eerst nog terughoudend waren, maar nu is onze collectie in hun schappen te vinden. Al die ketens kijken wereldwijd naar elkaar, dus in Australië weten ze wat de trends in Amerika zijn. Daardoor hoeven we ze niet meer te overtuigen dat onze pakken in Australië ook kunnen aanslaan.’’ 

TIPS VAN DE EXPORTEUR WIE

Jasper Castelein (31), Jelle van der Zwet (30) en Guus Bakker (37)

WAT

pakken

VAN

OppoSuits

GROOTTE 2 vestigingen OVER

wereldwijd

Jasper Castelein hanteert voor de Australische markt een aantal specifieke uitgangspunten.

1 Lokaal

Een concept als OppoSuits moet het hebben van lokale evenementen. Alleen als je in Australië bent, weet je wat er door het jaar heen speelt, welke evenementen er zijn en waar het hele land op dat moment vol van is. Werk dus samen met lokale mensen.

2 Levertijd

Je hoeft niet per se binnen een dag te leveren. Australiërs zijn door de afstanden gewend een paar dagen op hun bestelling te wachten.

3 De kern

Stel vast waarom je product wereldwijd een succes kan zijn en houd die basis vast. OppoSuits past de pasvorm aan aan de lichaamsbouw, maar verder niets. Pas wel je bedrijfsvoering aan aan de lokale cultuur van zakendoen.

De Testival, met het motief van het testbeeld, is een van OppoSuits populairste kostuums. opposuits.nl 41

ER IS MEER NEDERLAND BUITEN DE RANDSTAD. Zestig procent van Nederland woont buiten de Randstad. En de helft van ons Bruto Nationaal Product komt van buiten de Randstad. De ‘regio’ is daarom economisch gezien een ontzettend interessant gebied. Daarom komt het goed uit dat adverteerders bij ons nu ook tal van regionale nieuwsmerken en huis-aan-huiskranten vinden. Bij de Persgroep krijgen adverteerders elke dag contact met maar liefst 6,3 miljoen unieke mensen. Ook met u dus. Op welk niveau zij ook aandacht voor hun merk willen – nationaal, regionaal of lokaal – bij de Persgroep zijn zij aan het juiste adres. Al onze nieuwsmerken hebben namelijk één ding gemeen: advertenties krijgen de aandacht die ze verdienen.

DE BEST BEKEKEN MEDIA VAN NEDERLAND

LORRAINE Lorraine Vesterink helpt bij ondernemersvraagstukken en is spreker en auteur.

Investeer in jezelf Waarom hang je wel je telefoon aan de oplader als die bijna leeg is, maar laad je jezelf niet op? Je bent het waard om moeite, tijd en geld in jezelf te steken. Doe aan scholing en pak je rustmomenten.

oe drukker je bent, hoe meer rustmomenten je zou moeten nemen. Dat vergeten we vaak. Juist als je druk bent, denk je: ach, voor een uurtje sporten heb ik nu echt geen tijd. Of: ik ga wel een andere keer naar de kapper. Maar waarom laad je wel je mobiel op, gooi je de benzinetank van de auto vol en poets je je huis, maar vergeet je jezelf? Terwijl tijd voor jezelf altijd energie oplevert. Stel je de vragen: vind ik mezelf genoeg waard? Heb ik vodoende zelfvertrouwen? Durf ik nee te zeggen tegen anderen en ja tegen mezelf? Als je geen tijd voor jezelf vrijmaakt, maak je meestal ook geen geld voor jezelf vrij. Maar hoe kun je verwachten dat je bedrijf groeit en dat je medewerkers zich ontwikkelen, terwijl je als ondernemer stilstaat? Grote bedrijven geven wel geld uit om hun medewerkers op te leiden en

BONJE MET DE BAAS Belinda Hoff-Van Riesen (41) is jurist en mediator.

bij te scholen, maar mkb’ers reserveren niet standaard een opleidingsbudget. Als ondernemer moet je eerst bedenken dat je geld vrij moet maken voor bijscholing en vervolgens moet je het jezelf ook nog permitteren. Door bij te blijven kun je je onderscheiden van concurrenten.

Verleiding

Zelf sport en mediteer ik dagelijks in de duinen. Ik krijg er energie van en ik word rustig. Niet dat ik uren stilzit op een kleedje, maar ik bouw voor mezelf wel een oplaadmoment in. Als ik na mijn ritueel thuiskom, is mijn stem een aantal tonen lager, zo ontspannen word ik ervan. Doordat ik elke dag naar de duinen ga, is het een routine geworden die ik ook volhoud in drukke tijden. Vroeger kwam ik weleens in de verleiding het sportuurtje over te slaan als mijn agenda vol stond. Je rustmoment overslaan is werkelijk het slechtste wat je kunt doen. Een inzinking, burn-out of tijdelijke dip liggen dan op de loer. Eenmaal

in een dip is het lastig er snel weer uit te komen. Voorkomen is beter dan genezen.

Ommetje

Veel ondernemers werken thuis en hebben geen reistijd.

‘Hoe kan je bedrijf groeien wanneer je zelf stilstaat?’ Mensen die niet vanuit huis werken, kunnen tijdens de rit van werk naar huis hun hoofd leegmaken, waardoor ze hun werk makkelijker loslaten. Dat is anders thuiskomen; ze zijn meer ontspannen. Vroeger werkte ik ook vanuit huis. Mijn bedrijf en privéleven waren op die manier volledig vermengd. Destijds

heb ik dat als prettig ervaren, maar sinds ik buitenshuis werk, heb ik meer rust in mijn hoofd en in mijn lijf. Als je toch vanuit huis wilt blijven werken, kun je na een werkdag een ommetje inplannen om je hoofd leeg te maken. Dat is jouw rit naar huis. Daarnaast kun je met je partner en kinderen afspreken wanneer ze je met rust moeten laten, zodat je je kunt focussen op je bedrijf en momenten voor jezelf kunt inbouwen. Herken je het probleem van geen tijd en geen geld? Wat heb jij nodig om meer oplaadmomenten in te bouwen, het liefst dagelijks? Schrijf dit op. Noteer vervolgens welke stap je binnen 48 uur gaat zetten om meer tijd voor jezelf te krijgen. 

Ook een vraag voor Lorraine? Mail dan naar lorraine@ deuniekeondernemer.nl.

Ziek, zieker, ziekst Marijke werkt als projectbegeleider in een middelgrote organisatie. Sinds een tijdje voelt ze zich niet meer thuis in haar functie. Ze vertelt haar baas Wilco dat ze zoekt naar een andere

baan. Privé loopt het ook niet zo lekker. Overspannen meldt ze zich ziek. De werkgever is eigenrisicodrager en zou haar bij langdurige ziekte minimaal twee jaar moeten doorbetalen. Wilco wil dat voorkomen. Hij stelt

een vertrekregeling op, ze wilde toch al weg. Dit valt niet goed bij Marijke, ze voelt zich nog zieker. Een burnout ligt op de loer. Aan tafel wordt gezocht naar een oplossing. Wilco gaat een derde partij inschakelen voor

re-integratie. Zodra de bedrijfsarts Marijke na re-integratie beter verklaart, zal de arbeidsrelatie met Wilco worden verbroken. Marijke kan dan vanuit ‘gezond functioneren’ zoeken naar een andere baan.

Belinda heeft als gecertiﬁceerd MfN-mediator een eigen praktijk met als specialisme arbeidsconﬂicten. Meer weten? prizma.nl

NA DE TROONREDE TILBURG

EVENTS De ondernemersagenda. Waar moet je beslist naartoe in de regio?

SMART INDUSTRY KLASSETHEATER, TILBURG De wereld van de industrie en logistiek verandert snel. ‘Slimmere’ producten en bedrijfsprocessen ontwikkelen zich door middel van digitalisering in hoog tempo. Smart industry is hot. In Tilburg wordt een bijeenkomst gehouden met de centrale vraag: wat kan smart industry betekenen voor het regionale bedrijfsleven? De middag begint om 14.30 uur en omvat lezingen van de Cromvoirtse uit Oisterwijk, BOM, ISAH, FME en World Class Maintenance.

BTW-BORREL LOCATIE NOG NIET BEKEND Voor eigenaren en directeuren van bedrijven met meer dan tien mensen is er het business netwerk GNO. 20 oktober doet deze club de btw-borrel op ‘een Amsterdamse toplocatie’. Meer info op gnobusinessnetwerk.nl

OKT

22 23

OKT

David Langerak en Gillermo Burnet (rechts) bespreken op Tilburg University de gevolgen van de Troonrede voor hun eigen situatie.

VERRE REIZEN EVENT FOKKER TERMINAL, BINCKHORSTLAAN 249 DEN HAAG

33STE EDITIE

Ondernemers, gespecialiseerd in reizen buiten Europa, zijn zaterdag 22 en zondag 23 oktober te vinden in Den Haag. In de Fokker Terminal, Binckhorstlaan 249, wordt dan het Verre Reizen Event gehouden. Op het programma staat onder meer een fotoworkshop. De derde editie van deze Haagse reisbeurs is op beide dagen te bezoeken van 10.00 tot 17.00 uur. verrereizen-event.nl

OKT

WAT BETEKENT DE TROONREDE VOOR JOU?

Het symposium trekt al 33 edities een vast aantal bezoekers. Bart Franken (Van Lanschot, links) en Hein de Kok (zelfstandig ondernemer) waren er dit keer ook bij.

ZAKELIJK SPEEDDATEN WTC ROTTERDAM BUSINESS CENTER Je eigen bedrijf of idee voor het voetlicht brengen? Twijfel niet en kom naar het WTC. Het programma zal rond 17.00 uur van start gaan. wtcrotterdam.nl/nl/zakelijk-speeddaten

PRINSJESDAGONTBIJT DEN BOSCH

BIERVILTJE

De beste ideeën ontstaan vaak op de achterkant van een bierviltje. Ben Oostrum, productdesigner van interieurproducten.

Waar was je? ,,In een restaurant in Tokio.” Wat is het? ,,In Tokio kreeg ik rijst te eten, gekookt in keramiek. Hierdoor wordt de rijst heel lekker. Ik kon in Nederland geen goede betaalbare keramische rijstkoker vinden, dus ontwierp ik er zelf een, de Azume .” En nu? ,,Er zijn prototypes gemaakt. We verwachten in december te kunnen leveren.”

Ook een briljant idee gekrabbeld op een bierviltje of sigarendoosje? Mail een kopie van je krabbels + uitleg naar redactie@deondernemer.nl. 44 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

VOLLE ZAAL

Traditioneel was de zaal van 1931 Congrescentrum in Den Bosch weer lekker gevuld tijdens het Prinsjesdagontbijt 2016.

GENIETEN Martin van Kampen (POP Light, links), Peter Krebbekx (Fagro) en zijn collega Lex van Langen genieten van het ontbijt. AD

tekst WOUTER TER HAAR foto’s JAN ZANDEE, JOHN SCHOUTEN

NETWERKEN

LEGE GLAZEN

Iets te vieren? De Ondernemer bezoekt ondernemers in de regio buiten het werk om.

De glazen van Pieter Reijnen (Transparant Makelaars, links) en Roland Bergmans (Elzen Maas Bedrijfsmakelaars) zijn na aﬂoop van het symposium over de Troonrede al snel leeg.

WAT

Symposium Na de Troonrede en Prinsjesdagontbijt

WAAR

Tilburg University en 1931 Congrescentrum Den Bosch

WANNEER 20 en 21 september

Den Bosch Tilburg

WAAROM

Luisteren, debatteren en netwerken naar aanleiding van de Troonrede en Prinsjesdag.

Prinsjesdag en de nababbel OPKOMST Geert Jan Peters en Linda van Klink van Tilburg University bespreken het symposium, de opkomst en organisatie.

VOER VOOR DISCUSSIE

Druk in gesprek: Jan Mannaerts (l) en Koen Peters van Mannaerts Appels Advocaten, een van de sponsoren van het symposium. De heer Van Laarhoven (m) luistert toe.

VROEG OP

Ze moesten vroeg op voor het Prinsjesdagontbijt. Collega’s Lia van Rosmalen (l) en Gerda Huijbrechts (Combinatie Jeugdzorg) nemen even de gang van zaken door.

GOED ETEN

Of de troonrede nu goed of slecht nieuws brengt, de versnaperingen tijdens het Prinsjesdagontbijt in 1931 Congrescentrum Den Bosch zijn altijd van hoog niveau.

De troonrede en Prinsjesdag maken van alles los. Vooral in Den Haag, maar ook in de rest van het land. In Tilburg was op de derde dinsdag van september het 33ste ‘Symposium na de Troonrede’ op Tilburg University. Met verschillende inleiders, onder wie hoogleraar Financiële Economie Sylvester Eijffinger. Maar ook Robeco-topman Léon Cornelissen, Hans de Jong (CEO Philips Benelux) en Jan Hommen (voorzitter RvC Ahold). Bij de Tilburgse inleiders draaide het vooral om de vraag of de Nederlandse overheid de economie kapot bezuinigd heeft. In de zaal leefde dat gevoel wel een beetje. En daarom kreeg Jan Melis, de verpersoonlijking van het Tilburgse bedrijfsleven, de handen op elkaar met zijn oproep dat de overheid bij Nederlandse ondernemers moet inkopen.

Rituals

In 1931 Congrescentrum Den Bosch werd de ochtend na de troonrede het Prinsjesdagontbijt gehouden. Met alweer een ondernemer op het podium, in de persoon van Raymond Cloosterman, oprichter van het cosmeticabedrijf Rituals. Maar ook debatleider Mathijs Bouman en trendanalist Christine Boland, die

verklaarde dat we in een Babylonische tijd leven, met een tekort aan echt contact en waarin het concentratievermogen van consumenten een tijdspanne van acht seconden heeft. ,,En dat terwijl dat bij een goudvis al negen seconden is.” Raymond vertelde openhartig nadat Hans Dona in een kwartiertje op deskundige wijze de

‘Het is geloven in je idee en er volle bak voor gaan’ hele miljoenennota had doorgenomen - over zijn onderneming. Hij opent twee, drie Rituals-winkels per week en is in tien jaar van vier naar 4.000 medewerkers gegroeid. ,,Ik heb niet veel met de troonrede en Prinsjesdag; het is volhouden, geloven in je idee en er volle bak voor gaan.” En daar konden de ondernemers in de zaal de dag mee in. Met een goed gevulde buik van een goed gevulde ontbijttafel. 

Jouw feestje in de volgende ondernemer? Stuur je uitnodiging naar redactie@deondernemer.nl. 45

tekst ANNE GRUNDEL foto FRANS NIKKELS

SLEUTELMOMENT Grote en kleine momenten bepalen iemands leven.

Kookkoppel valt in de prijzen

LANDELIJKE REDACTIE Hoofdredactie Quinty Danko

Sabine Hof (33) is samen met haar partner Jojan Kersbergen eigenaar van restaurant Hanninkshof. Tijdens de afgelopen editie van het culinaire festijn Proef-Eet kreeg het restaurant de Gouden Duyt uitgereikt.

VLAM IN DE PAN

,,Jojan en ik werken al jaren samen. In het verleden bij Dorset in Borne en bij De Librije in Zwolle. Niet altijd op hetzelfde moment hoor, maar we volgden elkaar altijd wel. Ik denk dat we allebei een neusje hebben voor toprestaurants; Jojan als chef-kok en ik als leidinggevende. Onze voorliefde voor lekker eten en drinken leidde al snel tot een vonk die oversloeg. Het werd een grote droom samen een restaurant te beginnen.’’

VERNIEUWDE HANNINKSHOF

,,Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Vind maar eens een goede locatie! En, minstens zo belangrijk, voldoende ﬁnanciële armslag. Twee jaar geleden werden we, toen we nog in Ommen woonden, ineens benaderd door de pandeigenaar van Hanninkshof. De toenmalige uitbater was failliet gegaan. Op dat moment viel alles op zijn plek. We hadden er allebei een goed gevoel bij. Het werd een volmondig ja. In het weekend voordat we het restaurant openden, september 2014, was er ook Proef-Eet. We wilden het vernieuwde Hanninkshof meteen goed op de kaart zetten. We werden verkozen tot Beste Nieuwkomer.’’

Eindredactie Kelly van Alphen Joni Hendrix Anita de Jager Eric de Jager Helga Warmels Vormgeving Johanna Baptist Paulien Jansen Mariska Oosterhuis Mariska Schotman Jolanda Vogelaar DEONDERNEMER.NL Coördinator Henk van den Einden website@deondernemer.nl CONTACT Postbus 8983 3009 TC Rotterdam redactie@deondernemer.nl ADVERTEREN De Persgroep Nederland 020-5626200 advertising@persgroep.nl

NAAR PARIJS

,,Hanninkshof heeft een complete makeover ondergaan. We hebben het interieur vernieuwd en het restaurant is veel toegankelijker geworden. Dat we dit jaar de Gouden Duyt in de wacht hebben gesleept, ervaar ik als een enorme opsteker. Niet alleen voor Jojan en mij, maar vooral voor ons personeel. Het is zo’n enorme motivatie voor het hele team. Intussen is Jojan alweer bezig met de volgende wedstrijd. Hij is een van de drie ﬁnalisten van de prestigieuze kookwedstrijd Prix Culinaire Le Taittinger. Op naar Parijs!’’

De Ondernemer is een semi-commercieel platform met een magazine, een website en events. De content wordt gemaakt door de redactie en deels samengesteld in samenwerking met betalende partners. Als dat laatste het geval is, vind je daarover meer informatie onder het symbool i bij de artikelen. DRUK Eco Print Center, Lokeren

WIE Sabine Hof werkte als gastvrouw, sommelier en maître bij toprestaurants in Nederland; Dorset in Borne, Mooirivier in Dalfsen en ’t Zusje van de Librije in Zwolle. In 2014 blies ze Hanninkshof met Jojan Kersbergen nieuw leven in.

HET BEDRIJF

Hanninkshof ligt midden in de vrije natuur. De locatie leent zich voor feesten en partijen. Een bezoek is goed te combineren met een wandeling of ﬁetstocht.

CIJFERS

Het bedrijf telt 12 medewerkers en heeft 1 vestiging.

WAAR

Op de grens tussen Usselo en Enschede.

CONTACT

hanninkshof.nl

46 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 15 OKTOBER 2016

Het magazine De Ondernemer is een uitgave van de Persgroep Nederland BV en verschijnt tienmaal per jaar bij de regiodagbladen, Het Parool en alle dagbladen van het AD. © de Persgroep Nederland BV

Na onze check adverteer je gratis op AutoTrack

Met de verkoop van jouw auto kun je iemand anders

alles klopt, komt je auto er bij ons op. Helemaal gratis.

weer blij maken. Daarom checkt AutoTrack als enige

Zo kom je dagelijks in beeld bij meer dan 75.000 serieuze

site elke aangeboden auto op meer dan 10 punten. Pas als

bezoekers. Mooi, toch?

Van bureaustoel, printpapier, post-it’s tot brandblussers.

Haal voortaan al je zakelijke artikelen in 1 keer bij bol.com. Daar vind je alles makkelijk voor in en rondom het kantoor. Met miljoenen artikelen

de winkel van ons allemaal

n Maak nucceoeunt aan zakelijk ac

AD NATIONALE EDITIE

het grootste aanbod van Nederland en België. Ga snel naar bol.com/zakelijkkopen