Ivar får ansvar – Arnfinn Kolerud

Page 1

ARNFINNKOLERUD

Berreikkjebrøyteplogenkjem… Ill.avArneRoarLund.Barnebok.

Samlaget1996

Langtfråbambus.Roman.Samlaget1999

Densomikkjehargøymtsegno.Roman.Samlaget2004,2005

Zoomarferien.Roman.Samlaget2007

JaktapåAndyAnderssonsEftf. Ill.avPerRagnarMøkleby.Barnebok.

Samlaget2010

Nåreinførstskalskytenokon.Førsteromanavtre.Samlaget2010

Komikkjeinnimitthus.Andreromanavtre.Samlaget2012

Snillionen. Roman.CappelenDamm2017

Gamlemennisyningom .Tredjeromanavtre.Samlaget2021

Kulturdepartementetsdebutantpris1996for Berreikkjebrøyteplogenkjem…

Nynorskbarnelitteraturpris1996for Berreikkjebrøyteplogenkjem…

Kritikarprisen2004for Densomikkjehargøymtsegno

Nynorskbarnelitteraturpris2004for Densomikkjehargøymtsegno

GuroSandsdalenslitteraturpris2005for Densomikkjehargøymtsegno

Kulturdepartementetslitteraturpris2017for Snillionen

RaumaMållagsinmålpris2021

ArnfinnKolerud

Ivarfåransvar

Roman Samlaget

Oslo2024

©DetNorskeSamlaget2024 www.samlaget.no

Omslag:LailaMyrsethTryggeset Førtrykk:Type-itAS,Trondheim

Skrift:AdobeGaramond12,5/16

Trykkeri:ScandBookAB,Falun PrintedinSweden

ISBN978-82-340-1164-1

BokaergittutmedstøttefråLesersøkerbok.

Dennebokaertryktpåmiljøvennlegpapir.

1–Duertolvårogdrivberredank,seierfar.

Hanstårpåkneoglukarieitbed.

–Dank?spørIvar.

Ivarharflippflopparpåføteneogeinsekkpåryggen.

Isekkenligghandkleogsaftogbok,ogeinballsom kansprettepåvatn.

–Ådrivedankbetyrågåogslengeutanågjerenoko, seierfar.Handrarugrasoppfråbedetogkastardeti eibøtte.

–Egharferie,seierIvar.

–Iåtteveker,seierfar.

Hanseieråttesomomåtteereitveldigstorttal.

–Duergammalnoktilågjerenyttefordegno.Passe einungeellerryddeieinhage.Dukantenenokre kronerpådet.

–EgharavtalemedMaja.Viskalbade,svarerIvar.

Fardraroppnokogrøntsomhanserlittnærmarepå, usikkerpåomdeterugras.

–Sjøenervarmareomkvelden,seierhan.

5

–Deterviktigåhaldeavtalar,seierIvaroggår.

–Ungariandrelandmåarbeidetitimaromdagen, roperfaretterhan.

–Deterfordideiikkjegårpåskule,roperIvartilbake.

6

2

Majaburberreeitminuttborte.

Ivarringerpåoggårinnutanåvente.Majaståri gangen,framforspegelen.Morastårbakhenne.

HosamlarhårettilMajaieinhestehale.Majaharpå segraudT-skjorteogsvartbukse.

–Skalviikkjebade?spørIvar.

Majasnursegmothan.DenraudeT-skjortaharkvite bokstavarpåbrystet.

–Ottoskafé,lesIvar.

–Egharfåttsommarjobb,seierho.

–Hæ?Jobb?

–Egskalstarteidag.

–Idag?

–Detblirfintmedeignepengar,seiermora.

HoberMajaståiro,såhokanfesteeinstrikkrundt hestehalen.Strikkenharsamefargesomskjorta.

–Detergratisåbade,seierIvar.

–Deterfintmedeignepengar,svarerMaja.

7

3

Ivarsyklartilstranda.

Deterførstegongenhaneraleinepåstranda. Forførstegonggårhanaleineutivatnet. IlagmedMajabrukerhanåhutreoghyleogspruteog skratte.Nogårhanheiltstilleuti.Hansersegom. Allesomeraleine,gårstilleuti.Allesomerfleire, hutraroghyler.

Todamerpadlarforbiikajakk.Detserflottutåpadle, medårersomgåroppogned,nestensomvenger. Tojenterståruteivatnetogkastareinballframog tilbake.Kvargongballentreffereinneve,kjemdeteit høgtklask.

Innepåstrandasittoungaroglagarhusavsand.Deier såsmåatdeiikkjekansnakke.Deikanberrepeikeog seieoiogæsj.Likevelprøverdeiådiskuterebygginga. Deilerilag,mensåtardeneinetilågrine.

Ivarharingenåhutreoghylemed,ingenåkasteball til,ingenåleellergrinemed.

8

4

Ivarsyklarvekkfråstranda.Daståreinmannoppepå einverandaogvinkarnedtilhan.

–Hei,dusomharsåfinkorgpåsykkelen!

Ivarharikkjeeigensykkel.Hanlånersykkelentilmora. Korgapåstyretgjeratdenserlittbestemoreteut.

Mannenkjemutmedeieskemedkakei.Konahanshar bursdag,menhogløymdeåtamedkakatiljobbensin.

Ivarfårtjuekroner,medeitvips,innpåmobilensin.

Dahankjemframtilkona,somarbeiderpåbutikken, fårhantjuekroneravhenneogså.

Påeitblunkharhantentførtikroner,nestenutan åhagjortnoko.

Kvafårhanforførtikroner?

KanskjeeinlunsjpåOttoskafé?

9

5

DetluktarkaffistraksIvaropnardøra.

Majastårborteieinekrokenogvaskareitbord.

Hoprøveråfåsmulartilåfestesegtilkluten.

Ivarfinneitfatogeitrundstykkemedostogpaprika.

HanbetalertilOttoikassa.OttoharsameT-skjorte somMaja,berrestørre.

Ivarfinneitledigbord.DakjemMajasmilandemed klutenihanda,medsmulaneopp.

–Hei,seierhoogstoppar.

–Hei.Gårdetfintpåjobb?spørIvar.

–Ja,mendetermykjeålære.Egskalseieheitil gjestanenårdeikjem.Egskalpassepåatdeternok glasogknivaroggaflar.Ogkaldtvatnimugga.Rydde ogvaske.Ogtennete-lyspåborda.

–Heiterdette-lysomgjestanedrikkkaffi?spørIvar.

–Egtrurdet,seierMaja.–Ogegharlærteinnymåte åsmørjerundstykkepå.

HopeikarpåfatettilIvar.

–Ostenskalikkjeliggeflattpåbrødet,somheime.

10

Ostenskalkrøllesegpåeinesida.Liggesomeibølge. –Korfordet?

–Dafårfolkmeirlysttilåkjøperundstykket.Ogdet måhellerikkjeverefingeravtrykkpåosten.Påmenyen stårdetrundstykkemedost.Detstårikkjerundstykke medostmedfingeravtrykk.

Ivarseieratdeterkjedelegåbadealeine.Såfortelhan omdenveslejobbenmedkaka,ogkorlettdetvarå teneførtikroner.

–Dukanstarteflyttebyrå,såhardujobb,duogså, seierMaja.

–Jobb,gjentarIvar,littnølande,somomhansmaker påordet.

–Deterfintmedeignepengar.Såkanvikjøpeoss noko,seierMaja.

Ivarnikkar.

DeterfintatMajabrukerordsomossogvi.

Viogoss.

11

6

Ivarsyklarheimogseierathanvilhasommarjobb, akkuratsomMaja.

–Såbra,seiermor.

Hoforeslårathankanhengeoppeinlapppåbutikken. Ivarfinneitarkogeintusj.Hansetsegved kjøkkenbordet.Morgårtilogfråogsnakkaromalle jobbanehoharhatt.Hoharvaskaogtørka,plantaog plukka,steiktogkoktograkaogbaka.

Ivarkanikkjesteikeogkoke,menhanhareinsykkel medkorg.Hanskrivmedstore,modigebokstavar:

FLYTTETINGOGTANG?

HITELLERDIT?

Underskrivhannamnetsittogmobilnummeret. Hanheldarketoppogserpådet.Noerarket einplakat.Hangårutogleggplakatenikorgapå sykkelen.Denblirdetførstehanflyttar.

12

Inneibutikken,mellomdøraogkassa,hengeitavle. Ivarfestarplakatender,vedsidaaveinlappsomfortel ateinhundtrengåblilufta.

13

7

PåvegheimstikkIvarinnomMaja.

Dahanringerpå,serhanatdeternokorartmed dørmatta.Denliggikkjeflattsomfør.Mattaliggmed einkrøllieineenden,someibølge,ellersomostenpå eitrundstykke.

–Bølgagjeratfolkfårlysttilåkomepåbesøk, forklarerMaja.

–Dusaatbølgergirfolklysttilåete,seierIvar.

–Påost,ja.Menikkjepådørmatter.Dørmattermed bølgegjeratfolkfårlysttilåkomepåbesøk.Ogher erdu!

–Egvillehakomeuansett,seierIvar. Hanfortelomplakatenhanharlaga.

–Detblirfintmedeignepengar,seierMaja.

Deigårutihagen.

Majaharfunnepåeinnyleik.Leggeåttesteinaroppå kvarandre.Ogfåeitbærtilåliggepåtoppen,seier ho.

Ivarspringrundthusetforåfinnestore,flatesteinar. 14

Mendeiflesteersmåogskrå.Majatartida. –Tidagår,snarthundreår!roperho.

Ivarfårendelegdenåttandesteinentilåligge ogdirreoppådensjuande.

Hanlistarsegborttileinbuskogplukkareitripsbær. Mendetdummebæretvilikkjeliggeiropåtoppen.

DadetblirMajasintur,klemmerhobæretflattførst. –Deterjuks,seierIvar.

–Ingensaatbæretmåvererundt,lerMaja. Majaerikkjelettåslå.

15

8

Morharsteikteinhøgstabelmedpannekakertil middag,foråfeireatIvarskaljobbe.

Farsetsukkerogbaconogblåbærpåbordet.

Deterfarsomharplukkablåbæra,iskogen,åretfør. –Godeblåbær,smattarIvar.

–Duvarogsåmedogplukka,hugsardu?spørfar.

–Ja.

–Menduåtoppaltduplukka,seierfar.

Ivaretfortogmykjeogdrikktrestoreglasmedraud saftogpustartilsluttut.

Morserpåhanogsmiler.

–Deterfintatduskaljobbe,Ivar.Dukjemtilåvekse pådet.

Farseier:

–Deterbraågjerenytteforseg.Kanskjefinnduut kvadulikeråjobbemed,slikatdufåreitforsprangpå deiandreiklassa.

Ivarsvarerikkje.

16

–Mensjølvomduskaljobbe,kandugodthjelpetil meirheime,seiermor.

–Egryddarrommeteingongiveka,seierIvar.

–Duflyttarpåting,deterikkjeårydde,seiermor.

–Ogegtaroppvaskenutavmaskina!

–Berrenåregmasaromdet.Ogdasetdutingifeilskap!

–Deterformangeskap,seierIvar.

–Duleggattsmularisyltetøyet.Ogkormangegonger haregsagtatduikkjeskalvrengesokkaneførvask?

–Detersokkanesomsnursegnåregdrardeiav,svarer Ivar.

Farkremtarogleggknivenoggaffelenpåfatet,forå viseathanerferdig.

Ivarlurerpåomhanskaltadensistepannekaka.

Mendensisteerjodenførste,ogikkjealltidsågod.

–Duharfåttlommepengarimangeårno.Hundre kroneriveka,seierfar.

–Ja,seierIvar.

–Kvasynestduomordninga?

–Detereifinordning,seierIvar.

–Mennoerdualtsåtolvår.

Farseiertolvsomomtolvereitveldighøgttal.

Somomdetersnakkometasjarieithus.

–Ogdaerdetslutt,seierhan.

–Slutt?

17

Ivarserpåforeldra.

–Erdetsluttmedlommepengar?

Farristarpåhovudet.

–Nei,deivilhaldefram,medhundrekroneriveka.

–Bra,seierIvar,menhanserpåfaratdetvilkomeeit men.

–Men,seierfar,noisommarerdetdusommåbetale tiloss!

Mornikkar,foråviseatdetteerdeisamdeom.

Ivarserpådetstorefatetmidtpåbordet.Fateter nestentomt.

Deterhansomhartømtdet.

–Egvissteikkjeatlommepengarsnurnåreinblirtolv, seierhan.

–Noveitdudet,seiermor.

–Menkorleisfåregtakipengar?

–Duskaljobbeisommar,skalduikkje?svarerfar.

Morogfarryddarbordet.Deiputtartinginni oppvaskmaskina.Deivaskarbenkenogkomfyrenog bordet.Ivarsitpåstolensinogstirerrettfram.

–Kvasynestduomdennyeordninga?spørfar.

–Denerikkjelikegodsomdengamle,svarerIvar.

18

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.