VAN HOA QUAN SU. MAY 2010

Sˇ

57

05.2010

120

c¨ quan cÒa tÊng cÙc ch›nh trfi qu©n ÆÈi nh©n d©n vi÷t nam

NAM

NGAYSINH CHU TICH

HO CHI MINH 19.5.1890 - 19.5.2010

Sˇ

57

THÉNG 05.2010

TÊng bi™n tÀp

PHÑM BÉ TOÄN Ph„ tÊng bi™n tÀp

Nguy‘n Duy T≠Íng Th≠ k˝ toµ soπn Nguy‘n Xu©n ThÒy

Trong sË nµy 4

T◊m v“ cÈi nguÂn v®n ho∏ {BÈ ÆÈi CÙ HÂ}  Phπm B∏ Toµn

30 D…u bi’t trÍi xanh lµ m∑i m∑i  Nguy‘n Minh Ng‰c

6

Sæc phong - MÈt gi∏ trfi v®n ho∏ c«n Æ≠Óc b∂o tÂn  Trfinh Tu†n

32

8

Tı ph≠¨ng l≠Óc bi™n phflng cÒa cha ´ng x≠a Æ’n Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi h´m nay  PhÔng V®n Khai

34 Gi∂i m∑ k˝ hi÷u, phi™n hi÷u ƨn vfi qu©n ÆÈi trong chi’n tranh: Nh˜ng k˝ hi÷u sœ kh´ng cfln b› »n  Nguy‘n Hoµng S∏u

10 Nhi÷m vÙ Æ∆c bi÷t cÒa mÈt ƨn vfi anh hÔng  Long Hµ 12

Nhπc s‹ ThuÀn Y’n vµ nh˜ng ca khÛc v“ B∏c HÂ  Hoµng ßi÷p

14 Th´ng Æi÷p tı vÔng Ɔt hoa vµng  Phan TÔng S¨n 16 10 n®m vµ 28 c´ng tr◊nh s∏ng tπo  D≠¨ng Tˆ Thµnh 18 Ph„ng s˘ ∂nh: Kho∂nh khæc An Bang  Thµnh Sa 20 C©u chuy÷n v®n ho∏: Ng≠Íi lau n≠Ìc mæt cho bao ng≠Íi  Vi÷t H≠ng 23 L®ng k›nh v®n ho∏: ChÁ ngÂi  Phπm Trung Ki™n 24 Blog cho m‰i ng≠Íi: Con heo Ɔt  Hoµng Minh H≠ng; Gˆi lπi em c¨n m≠a mÔa hπ  L≠Íng V®n HÓp; Nh˜ng ÆÂng bπc cÚ...  Ng‰c Di÷p 26 Nhµ th¨ Giang Nam: Bao n®m vÀt ÆÊi sao dÍi...  Nguy‘n Xu©n ThÒy 28 Chµng trai Tµy m™ Ææm thi ca  HÂng Bÿnh Hi⁄u

Vflng v©y l≠Ìi lˆa ßi÷n Bi™n PhÒ  ßoµn Hoµi Trung

36 Hi’n t∆ng k˚ vÀt kh∏ng chi’n: MÁi hi÷n vÀt lµ mÈt tµi s∂n v´ gi∏  ßÂng Kim H∂i 38 MÈt buÊi khæc phÙc {s˘ cË trµn d«u}  ßµo H˜u S∏ng 40 C∂m quan mÌi cÒa ng≠Íi lµm s∏ch  L©m Hoµn 42 Phong c∏ch B∏c H - S˘ to∂ s∏ng cÒa nh˜ng Æi“u b◊nh dfi  Phπm ThÛy HÂng 43 Én Anh vµ t≠ t≠Îng {d‹ d©n vi b∂n}  ß∆ng Vi÷t ThÒy 44 H≠Ìng tÌi cÈng ÆÂng ASEAN {tı t«m nh◊n tÌi hµnh ÆÈng}  L™ Minh Quang 46 Anthony Blunt - {Ng≠Íi th¯ t≠} trong bÈ n®m Æi÷p vi™n Cambridge  Nguy™n MINH 48 Ba li - ß∂o thi™n Æ≠Íng  Di Li 50 Tri”n l∑m ∂nh {ˇng k›nh ph„ng vi™n}  ßoµn Hoµi Trung

Ban bi™n tÀp Nguy‘n ߯c HÔng Ki“u B∏ch Tu†n Nguy‘n V®n Bi“u BÔi Kim Dung L™ Anh DÚng NGUYŸN NGñC KHANH ßÂng Kim H∂i Nguy‘n Ti’n H∂i ßÀu Xu©n LuÀn Nguy‘n Minh Ng‰c TR¡N V°N QUANG ßINH V°N THI£N ß∆ng Vi÷t ThÒy Ban Trfi s˘ & Ph„ng vi™n L™ Thanh H∂i - Phπm Long Hµ Phπm Hoµng Ng‰c - BÔi Th∂o M¸ thuÀt - ch’ b∂n h&J Productions ltd. www.hj-pro.com Hoπ s‹ thi’t k’ Nguy‘n Kh∏nh Duy Tr«n Lan Chi Toµ soπn 23 L˝ Nam ß’, Hoµn Ki’m, Hµ NÈi Tel/Fax: 04 3734 5947 E-mail: tapchivanhoaquansu2@vnn.vn Chi nh∏nh tπi tp. h ch› minh SË 8, Nguy‘n Bÿnh Khi™m, P.ßa Kao, quÀn 1 Tel: 069 667452 - 08 3911 1563 Fax: 08 3911 1563 c¨ quan Æπi di÷n tπi Ƶ nΩng SË 15A Duy T©n - quÀn H∂i Ch©u Tel/Fax: 0511 3625 0803 c¨ quan Æπi di÷n tπi c«n th¨ Phi Tr≠Íng 31, C∏ch Mπng Th∏ng T∏m Tel: 069 629905 Fax: 07 381 4772 Gi†y phäp xu†t b∂n sË 102/gp-bvhtt do BÈ V®n ho∏ - Th´ng tin c†p ngµy 01.08.2005 In tπi nhµ m∏y in Qu©n ßÈi 1 Gi∏ 8.800 ÆÂng



Nghi™n c¯u trao ÆÊi

T◊m v“ cÈi nguÂn

v®n h„a BÈ ÆÈi CÙ HÂ PHÑM BÉ TOÄN

MÈt c©u h·i lÌn th≠Íng Æ≠Óc Æ∆t ra khi nghi™n c¯u s˘ h◊nh thµnh c∏c gi∏ trfi nh©n c∏ch BÈ ÆÈi CÙ H lµ cÈi nguËn cÒa c∏c gi∏ trfi Æ„ bæt nguÂn tı Æ©u? VÌi nh˜ng ≠u th’ ÆÈc Æ∏o cÒa m◊nh, c∏c hÂi k˝ chi’n tranh Æ∑ chÿ ra mÈt cÈi nguÂn, Æ„ lµ ∂nh h≠Îng tr˘c ti’p cÒa ch›nh nh©n c∏ch H Ch› Minh vÌi ng≠Íi chi’n s‹ Qu©n ÆÈi nh©n d©n Vi÷t Nam.

Èt c©u h·i lÌn th≠Íng Æ≠Óc Æ∆t ra khi nghi™n c¯u s˘ h◊nh thµnh c∏c gi∏ trfi trong nh©n c∏ch BÈ ÆÈi CÙ H lµ cÈi nguÂn cÒa c∏c gi∏ trfi Æ„ bæt Æ«u tı Æ©u? C„ th” Æi t◊m cÈi nguÂn Æ„ tı mÙc Æ›ch cao c∂, ch›nh ngh‹a cÒa cuÈc chi’n tranh c∏ch mπng, tı truy“n thËng cÒa d©n tÈc, cÒa c∏c ÆÈi qu©n khÎi ngh‹a trong c∏c cuÈc chi’n tranh gi∂i ph„ng vµ b∂o v÷ TÊ quËc tr≠Ìc Æ©y.

Ri™ng c∏c hÂi k˝ chi’n tranh vÌi nh˜ng ≠u th’ ÆÈc Æ∏o cÒa m◊nh Æ∑ chÿ ra mÈt cÈi nguÂn, Æ„ lµ ∂nh h≠Îng tr˘c ti’p cÒa ch›nh nh©n c∏ch H Ch› Minh ÆËi vÌi ng≠Íi chi’n s‹ Qu©n ÆÈi nh©n d©n Vi÷t Nam. C∏c tÀp hÂi k˝ chi’n tranh, nh†t lµ cÒa c∏c vfi t≠Ìng l‹nh, chÿ huy cao c†p c„ m∆t ngay tı nh˜ng ngµy Æ«u cÒa

04

cuÈc chi’n tranh c∏ch mπng Æ“u dµnh nh˜ng ch≠¨ng, nh˜ng dflng trang tr‰ng mÁi khi nhÌ v“ B∏c H - Ng≠Íi Cha cÒa Qu©n ÆÈi, cÒa l˘c l≠Óng vÚ trang vÌi t†m lflng tr©n tr‰ng, thµnh k›nh vµ bi’t ¨n v´ bÍ b’n, nh≠ bÈ hÂi k˝: Chi’n Ɔu trong vflng v©y, ß≠Íng tÌi ßi÷n Bi™n PhÒ, ßi÷n Bi™n PhÒ - Æi”m hãn lfich sˆ cÒa ßπi t≠Ìng V‚ Nguy™n Gi∏p; ßi theo con Æ≠Íng cÒa B∏c cÒa ßπi t≠Ìng V®n Ti’n DÚng; Tr‰n mÈt ÆÍi Æi theo B∏c cÒa Th≠Óng t≠Ìng PhÔng Th’ Tµi; K’t thÛc cuÈc chi’n tranh 30 n®m cÒa Th≠Óng t≠Ìng Tr«n V®n Trµ; Chi’n Ɔu Î T©y Nguy™n cÒa Th≠Óng t≠Ìng, gi∏o s≠ Hoµng Minh Th∂o; Ni“m tin vµ lœ sËng cÒa Trung t≠Ìng Nguy‘n ß÷; Thi’u t≠Ìng Nguy‘n B∏ Ph∏t - vfi t≠Ìng tµi ba cÒa nhi“u t∏c gi∂; B∏c cÒa chÛng ta cÒa ßπi t≠Ìng L™ Tr‰ng T†n... MÈt Æi“u d‘ nhÀn th†y lµ c∏c t∏c gi∂ Æ“u lµ nh˜ng ng≠Íi l›nh Æ≠Óc tr˘c ti’p g∆p gÏ, ti’p xÛc vµ lµm vi÷c g«n gÚi b™n B∏c H ngay tı nh˜ng ngµy Æ«u thµnh lÀp Qu©n ÆÈi nh©n d©n Vi÷t Nam. Nh˜ng k˚ ni÷m s©u sæc trong nh˜ng l«n g∆p B∏c H Æ∑ Æ” lπi nh≠ng †n t≠Óng mπnh mœ vµ t∏c ÆÈng s©u sæc Æ’n cuÈc ÆÍi vµ s˘ nghi÷p cÒa c∏c ´ng.

Nh˜ng hoπt ÆÈng kh´ng m÷t m·i quy’t t©m gi∂i ph„ng TÊ quËc, giµnh ÆÈc lÀp, t˘ do cho d©n tÈc kh´ng g◊ lay chuy”n cÒa con ng≠Íi y™u n≠Ìc H Ch› Minh Æ∑ ∂nh h≠Îng v´ cÔng mπnh mœ tÌi nhµ tr› th¯c trŒ tuÊi V‚ Nguy™n Gi∏p, ngay tı nh˜ng ngµy Æ«u c∏ch mπng. §ng xÛc ÆÈng vi’t trong hÂi k˝: {ChÛng t´i ngh‹ Æ’n Ng≠Íi nh≠ mÈt

t†m g≠¨ng s∏ng, mÈt nh©n vÀt huy“n thoπi... Ngay tı thÍi Æ„, ng≠Íi cÈng s∂n Nguy‘n Éi QuËc Æ∑ c„ sæc th∏i ri™ng.

C∏i m∑i m∑i kh´ng ÆÊi Î Ng≠Íi lµ lflng y™u n≠Ìc th≠¨ng nfli, tinh th«n t˘ l˘c t˘ c≠Íng cÒa d©n tÈc Vi÷t Nam}. ßËi vÌi ßπi t≠Ìng V‚ Nguy™n Gi∏p, B∏c H cfln lµ hi÷n th©n cÒa mÈt nh©n c∏ch v®n h„a lÌn, mÈt nhµ chi’n l≠Óc qu©n s˘ thi™n tµi. Trong tÀp hÂi k˝ ßi÷n Bi™n PhÒ - ßi”m hãn lfich sˆ, ßπi t≠Ìng xÛc ÆÈng nhÌ lπi mÈt s˘ ki÷n quan tr‰ng Æ«y gay c†n tr≠Ìc lÛc Æi Æ’n quy’t Æfinh kh„ kh®n nh†t trong ÆÍi chÿ huy cÒa m◊nh. {Khi cuÈc h‰p ti’p tÙc, t´i n„i: - ... VÌi tinh th«n tr∏ch nhi÷m tr≠Ìc B∏c vµ BÈ Ch›nh trfi, t´i Æ“ nghfi c∏c ÆÂng ch› tr∂ lÍi c©u h·i: {N’u Æ∏nh c„ chæc thæng tr®m ph«n tr®m kh´ng?}. ...

B†y giÍ anh Hoµng V®n Th∏i mÌi n„i: - N’u y™u c«u ph∂i chæc thæng tr®m ph«n tr®m th◊ kh„...

T´i k’t luÀn: - ß” b∂o Æ∂m nguy™n tæc cao nh†t lµ {Æ∏nh chæc thæng}, c«n chuy”n ph≠¨ng ch©m ti™u di÷t Æfich tı {Æ∏nh nhanh thæng nhanh} sang {Æ∏nh chæc ti’n chæc}. Nay quy’t Æfinh ho∑n cuÈc ti’n c´ng}. ß©y lµ mÈt quy’t Æfinh lfich sˆ g„p ph«n quan tr‰ng lµm n™n mÈt chi’n thæng ßi÷n Bi™n PhÒ ch†n ÆÈng Æfia c«u, ÆÂng thÍi giÛp ßπi t≠Ìng V‚ Nguy™n Gi∏p b∂o toµn Æ≠Óc ÆÈi ngÚ c∏n bÈ chÿ huy ≠u tÛ Æ” b≠Ìc vµo mÈt cuÈc tr≠Íng chinh mÌi cÒa d©n tÈc - Æ∏nh thæng Æ’ quËc M¸ x©m l≠Óc.

MÁi khi nhÌ lπi vµ suy ngh‹ v“ quy’t Æfinh lfich sˆ nµy, ßπi t≠Ìng V‚ Nguy™n Gi∏p bao giÍ cÚng cho rªng c¨ sÎ h◊nh thµnh cÒa n„ ch›nh lµ bæt nguÂn tı t≠ t≠Îng qu©n s˘ H Ch› Minh cÔng vÌi s˘ chÿ Æπo tµi t◊nh cÒa Ng≠Íi ÆËi vÌi chi’n dfich ßi÷n Bi™n PhÒ cÚng nh≠ toµn bÈ ti’n tr◊nh cÒa cuÈc kh∏ng chi’n.

C„ th” n„i, Æ≠Óc c´ng t∏c g«n gÚi b™n B∏c nhi“u n®m, tı nh˜ng ngµy Æ«u v´ cÔng kh„ kh®n cÒa cuÈc kh∏ng chi’n, ßπi t≠Ìng V‚ Nguy™n Gi∏p Æ∑ chfiu ∂nh h≠Îng s©u sæc nh˜ng ph»m ch†t cao qu˝ cÒa Ng≠Íi. ßËi vÌi ´ng, H Ch› Minh lµ: Ng≠Íi con ≠u tÛ nh†t cÒa TÊ quËc Vi÷t Nam, ng≠Íi chi’n s‹ lÁi lπc cÒa phong trµo cÈng s∂n quËc t’, nhµ chi’n l≠Óc v‹ Æπi Æ∑ Æ≠a con thuy“n c∏ch mπng Vi÷t Nam Æ’n b’n bÍ thæng lÓi. H Ch› Minh lµ hi÷n th©n cÒa mÈt nh©n c∏ch v®n h„a lÌn, mÈt nhµ t≠ t≠Îng qu©n s˘ thi™n tµi. Nh˜ng ph»m ch†t cao qu˝ trong t≠ t≠Îng vµ cuÈc ÆÍi hoπt ÆÈng cÒa B∏c Æ∑ t·a s∏ng trong ´ng, h◊nh thµnh trong ´ng nh˜ng gi∏ trfi tinh th«n

mÌi, nh˜ng ph»m ch†t qu˝ b∏u cÒa mÈt nhµ l∑nh Æπo ch›nh trfi xu†t chÛng ÆÂng thÍi lµ mÈt nhµ chi’n l≠Óc qu©n s˘ lÁi lπc nÊi ti’ng th’ giÌi, mÈt vfi ßπi t≠Ìng TÊng t≠ l÷nh Æ≠Óc bÈ ÆÈi vµ nh©n d©n suy t´n lµ ng≠Íi anh c∂ cÒa qu©n ÆÈi, mÈt nhµ v®n h„a lÌn, mÈt nhµ khoa h‰c uy™n th©m, vµ tr™n h’t ´ng lµ bi”u t≠Óng cÒa mÈt th’ h÷ con ng≠Íi Vi÷t Nam trong cuÈc chi’n tranh gi∂i ph„ng ba m≠¨i n®m: s˘ quy’t Æo∏n, tr› th´ng minh, s¯c mπnh tinh th«n tuy÷t ÆËi, kh∂ n®ng tÀp trung suy ngh‹ vµ hµnh ÆÈng, t›nh nh©n Æπo cao c∂, t†t c∂ Æ“u c„ Î V‚ Nguy™n Gi∏p - ng≠Íi {Chÿ huy v‹ Æπi nh†t cÒa m‰i thÍi Æπi}. ßπi t≠Ìng V‚ Nguy™n Gi∏p th˘c s˘ trÎ thµnh m…u ng≠Íi chi’n s‹ ti™u bi”u thÍi Æπi H Ch› Minh - BÈ ÆÈi CÙ HÂ. ßπi t≠Ìng L™ Tr‰ng T†n kh´ng c„ may mæn Æ≠Óc sËng g«n B∏c nhi“u ngµy.

Trong kh∏ng chi’n chËng Ph∏p, ´ng chÿ Æ≠Óc g∆p B∏c Î c∏c hÈi nghfi chu»n bfi, hay tÊng k’t chi’n dfich. Nh˜ng n®m vµo Nam chi’n Ɔu, mÁi l«n ra b∏o c∏o, ´ng Æ≠Óc B∏c cho g‰i Æ’n b∏o c∏o vµ ®n c¨m cÔng vÌi B∏c, Æ≠Óc Î g«n B∏c nhi“u thÍi gian h¨n mÈt chÛt. MÁi l«n Æ≠Óc g∆p B∏c nh≠ vÀy, dÔ chÿ lµ thÍi gian ›t ·i vµi phÛt, vµi giÍ cÚng Æ” lπi trong lflng ´ng †n t≠Óng s©u sæc. L™ Tr‰ng T†n k” lπi nh˜ng suy ngh‹ cÒa m◊nh mÁi khi nhÌ v“ B∏c: {Tı r†t l©u, t´i Æ∑ th†y mÁi b≠Ìc Æi cÒa m◊nh, s˘ tr≠Îng thµnh cÒa m◊nh gæn li“n vÌi s˘ ch®m s„c, gi∏o dÙc cÒa B∏c... ßπo Ưc s∏ng ngÍi vµ tµi thao l≠Óc cÒa B∏c lu´n lµ t†m g≠¨ng, lµ bµi h‰c s©u sæc ÆËi vÌi m‰i c∏n bÈ trong l˘c l≠Óng vÚ trang, trong Æ„ c„ t´i...} Trong chi’n dfich Hoµng Hoa Th∏m, c∂ ba Æπi Æoµn 308, 312, 316 Æ“u kh´ng lµm trfln nhi÷m vÙ, Æ∏nh kh´ng thæng gifln gi∑. L™ Tr‰ng T†n t˘ nhÀn th†y k’ hoπch t∏c chi’n cÒa ´ng cÚng cfln thi’u s„t. Nh≠ng ´ng cho rªng, nguy™n nh©n chi’n dfich kh´ng thµnh c´ng tr≠Ìc h’t lµ Î chÒ tr≠¨ng mÎ chi’n dfich cÒa BÈ, ´ng n„i nhi“u vµ nh†n mπnh v†n Æ“ ch‰n h≠Ìng chi’n dfich sai mµ kh´ng nghi™m khæc ki”m Æi”m ph«n chÿ huy s≠ Æoµn cÒa m◊nh. L«n †y, B∏c cÚng Æ’n th®m vµ n„i chuy÷n vÌi hÈi nghfi. §ng nhÌ m∑i mÈt k˚ ni÷m v“ B∏c ÆËi vÌi ´ng. Trong hÂi k˝ ´ng vi’t: {BuÊi tËi, tr≠Ìc khi ®n c¨m li™n hoan vÌi hÈi nghfi, B∏c g‰i ri™ng t´i Æ’n b™n rÂi h·i r†t ´n tÂn: - ChÛ T†n! ChÛ Æ∑ rˆa m∆t ch≠a?

T´i hi”u ngay, Æfinh thµnh thÀt th≠a vÌi B∏c v“ nh˜ng thi’u s„t cÒa m◊nh th◊ B∏c ti’p ngay: - Khi lµm Æi“u g◊ kh´ng ÆÛng giËng nh≠ ng≠Íi bfi c∏c v’t nh¨ tr™n m∆t, th◊ ph∂i rˆa mÌi sπch. T˘ ph™ b◊nh c∏i sai

cÒa m◊nh trong mÁi vi÷c lµm, mÁi trÀn Æ∏nh giËng nh≠ rˆa m∆t hµng ngµy cho sπch v’t nh¨. ChÛ Æ∑ bi’t rˆa m∆t ch≠a?

- Th≠a B∏c, ch∏u rˆa rÂi.} LÍi dπy b∂o nghi™m khæc nh≠ng ©n c«n cÒa B∏c trong l«n g∆p †y, Æ∑ tπo n™n mÈt b≠Ìc ngo∆t v“ t≠ t≠Îng trong cuÈc ÆÍi l∑nh Æπo, chÿ huy chi’n Ɔu cÒa ´ng.

Chÿ khi ph∏t huy t›nh sæc bän cÒa vÚ kh› Ɔu tranh t˘ ph™ b◊nh vµ ph™ b◊nh, bi’t chÛ tr‰ng ph™ b◊nh m◊nh tr≠Ìc, ph™ b◊nh ng≠Íi sau, ph™ b◊nh m◊nh lµ ch›nh, ph™ b◊nh ng≠Íi lµ phÙ mÌi t»y sπch Æ≠Óc tinh th«n vµ t≠ t≠Îng cho thÀt sπch. DÚng c∂m nh◊n thºng vµo khuy’t Æi”m cÒa b∂n th©n m◊nh cÚng kh„ kh®n kh´ng käm dÚng c∂m trong chi’n Ɔu.

Ng≠Íi l∑nh Æπo tËt, c„ b∂n l‹nh ch›nh lµ ng≠Íi bi’t læng nghe Æ’n cπn cÔng nh˜ng ˝ ki’n ng≠Óc lπi Æ” xem xät lπi c∏c c´ng vi÷c mµ m◊nh Æ“ ra, lµm n„ Æπt k’t qu∂ h¨n. C∏i Æ∏ng sÓ lµ s˘ n” nang nhau, ho∆c v◊ l˝ do thi’u d©n chÒ g◊ Æ„ cÒa ng≠Íi chÿ huy d…n Æ’n t◊nh trπng c∏n bÈ c†p d≠Ìi chÿ c„ hoan h´ ˝ ki’n c†p tr™n, kh´ng bao giÍ d∏m n„i Æi“u ng≠Óc lπi, d…u thÀt lflng lµ c„ nh˜ng suy ngh‹ ng≠Óc lπi. MÈt tÊ ch¯c nh≠ vÀy sœ kh´ng th” g‰i lµ mπnh. {ChÛ T†n! ChÛ Æ∑ rˆa m∆t ch≠a}, lÍi nhæc nhÎ nghi™m khæc nh≠ng ©n c«n cÒa B∏c, Æ∑ trÎ thµnh bµi h‰c s©u sæc theo suËt cuÈc ÆÍi chi’n Ɔu cÒa ´ng. ßπi t≠Ìng L™ Tr‰ng T†n xÛc ÆÈng mÁi khi nhÌ lπi k˚ ni÷m nµy: {SuËt ÆÍi t´i, sau mÁi vi÷c lµm, sau mÁi trÀn Æ∏nh, th≠Íng xuy™n t˘ ph™ b◊nh nh≠ rˆa m∆t hµng ngµy cho kh·i v’t nh¨, Æ” lu´n ti’n bÈ}.

Khæc ghi lÍi B∏c, trong cuÈc chi’n tranh gi∂i ph„ng ba m≠¨i n®m (1945 - 1975) cÒa d©n tÈc ta, L™ Tr‰ng T†n nÊi ti’ng lµ mÈt vfi t≠Ìng tr› dÚng song toµn. VÌi nh˜ng trÀn Æ∏nh n∂y lˆa, ki™n quy’t, t∏o bπo g„p ph«n lµm thay ÆÊi cÙc di÷n chi’n tranh, t™n tuÊi cÒa ´ng gæn li“n vÌi nh˜ng trÀn Æ∏nh Æi vµo lfich sˆ, Æ∆c bi÷t trong c∂ hai cuÈc chi’n tranh chËng Ph∏p vµ chËng M¸, ´ng Æ“u lµ ng≠Íi tr˘c ti’p chÿ huy binh Æoµn c¨ ÆÈng ti’n c´ng trung t©m sµo huy÷t Æfich Î ßi÷n Bi™n PhÒ vµ dinh ßÈc lÀp, bæt sËng b‰n chÿ huy Æ«u n∑o, g„p ph«n k’t thÛc vŒ vang cuÈc kh∏ng chi’n chËng x©m l≠Óc. ßπi t≠Ìng L™ Tr‰ng T†n thÀt s˘ x¯ng Æ∏ng lµ ng≠Íi chi’n s‹ thuÈc th’ h÷ Æ«u ti™n c„ c´ng x©y d˘ng nh˜ng gi∏ trfi v®n ho∏ BÈ ÆÈi CÙ H trong cuÈc chi’n tranh gi∂i ph„ng (1945-1975).  (Cfln n˜a)

05



Nghi™n c¯u trao ÆÊi

S¿C PHONG mÈt gi∏ trfi v®n h„a c«n Æ≠Óc b∂o tÂn 06

TRëNH TUƒN

C

„ lœ, hi’m c„ thÍi Æi”m nµo vi÷c hoªng d≠¨ng v®n h„a d©n tÈc lπi Æ≠Óc Æ“ cÀp tÌi nhi“u nh≠ b©y giÍ. Tr≠Ìc th“m Æπi l‘ ngh◊n n®m Th®ng Long Hµ NÈi, cÚng lµ thÍi Æi”m th›ch hÓp Æ” nh◊n lπi nh˜ng gi∏ trfi v®n h„a cÒa n≠Ìc nhµ. C©u chuy÷n v“ Sæc phong, cÚng Æ∑ thu hÛt Æ≠Óc s˘ quan t©m cÒa d≠ luÀn, tı vi÷c t◊m lπi c∏c sæc phong bfi m†t tr∂ lπi cho lµng x∑, Æ’n vi÷c phÙc ch’, b∂o tÂn vµ nghi™n c¯u v®n b∂n sæc phong Æ≠Óc Æ“ cÀp Æ’n mÈt c∏ch n„ng hÊi vµ dÂn dÀp qua c∏c ph≠¨ng ti÷n th´ng tin Æπi chÛng. Tuy nhi™n, c©u chuy÷n v“ sæc phong trÎ n™n Ân µo h¨n, k” tı khi kh´ng chÿ c∏c giÌi khoa h‰c xæn tay vµo cuÈc, mµ giÌi bu´n Æ cÊ vµ nh˜ng ng≠Íi s≠u t«m Æ cÊ cÚng l®n x∂ vµo. V◊ th’ c©u chuy÷n v“ Sæc phong Î Vi÷t Nam Æang trÎ n™n n„ng hÊi.

ThÛ ch¨i th≠ linh...

Sæc phong lµ v®n b∂n truy“n m÷nh l÷nh cÒa vua phong ph»m t≠Ìc cho qu˝ tÈc, quan ch¯c, khen th≠Îng nh˜ng ng≠Íi c„ c´ng ho∆c phong th«n vµ x’p hπng cho c∏c vfi th«n Æ≠Óc thÍ trong c∏c Æ◊nh, Æ“n trong t›n ng≠Ïng lµng x∑ cÒa ng≠Íi Vi÷t Nam. N™n vÌi mÈt sË ng≠Íi Æ≠Óc sÎ h˜u c∏c sæc phong coi Æ„ nh≠ mÈt th¯ tµi s∂n nh∑n m∏c, vµ c„ khi cfln cho Æ„ lµ c∏c v®n b∂n th≠ linh, c„ th” giÛp h‰ g∆p may mæn trong c´ng vi÷c lµm ®n. D…u vÀy, vÌi con mæt cÒa d©n bu´n b∏n, h‰ d‘ dµng nhÀn ra, sæc phong lµ mÈt loπi cÊ vÀt r†t gi∏ trfi do c„ t›nh ÆÈc b∂n vµ lµ mÈt nguÂn t≠ li÷u c„ gi∏ trfi v“ nhi“u ph≠¨ng di÷n. Vµ khi c«n thi’t, Æ„ cfln lµ mÈt mËi hÍi nhÍ vi÷c trao Æi ÆÊi lπi.

Nh˜ng n®m g«n Æ©y x∑ hÈi ph∏t tri”n, th≠ ph∏p, th≠ linh... ngÏ nh≠ c„ lÛc Æ∑ suy tµn, th◊ nay lπi c„ Ɔt Æ” n∂y nÎ. Nhi“u ng≠Íi dÔ kh´ng ph∂i lµ d©n h‰c thuÀt, nghi™n c¯u, nh≠ng cÚng t◊m m‰i c∏ch Æ” sÎ h˜u mÈt hai t∏c ph»m th≠ ph∏p cÒa nh˜ng th≠ gia nÊi ti’ng, hay nh˜ng b∂n sæc phong cÊ thÍi L™ ho∆c thÍi Nguy‘n. Ch›nh c∏i nhu c«u xu†t ph∏t tı suy ngh‹ sai l÷ch rªng, c„ Æ≠Óc sæc phong Æ” trong nhµ, sœ Æ≠Óc {thi™n tˆ} ghä th®m, ban lÈc hi”n vinh, th®ng quan ti’n ch¯c, n™n d©n bu´n Æ cÊ cµng rËt r∏o s®n lÔng nh˜ng sæc phong trong d©n chÛng. C∏i gi∏ mua vµo Æ≠Óc t›nh bªng ti“n Vi÷t, nh≠ng c∏i gi∏ b∏n ra Æ≠Óc t›nh bªng M¸ kim. ßi“u Æ∏ng lo ngπi Î Æ©y, ch›nh lµ th´ng qua con Æ≠Íng mua b∏n nµy, sæc phong Vi÷t Nam r†t d‘ bfi t»u t∏n vµ Æ≠a ra n≠Ìc ngoµi. Di s∂n v®n h„a d©n tÈc bfi rfl rÿ vµ x©m hπi tıng ngµy,

ngay tr≠Ìc mæt nh˜ng nhµ qu∂n l˝.

T›nh hai m∆t cÒa vi÷c {tr∂ sæc lπi cho lµng}...

Nhµ sˆ h‰c D≠¨ng Trung QuËc cho rªng: {Vi÷c sæc phong c´ng nhÀn thµnh hoµng lµng cÒa c∏c tri“u Æπi Æ≠Óc coi nh≠ c∏ch th” hi÷n quy“n l˘c cÒa nhµ n≠Ìc ÆËi  L‘ d©ng sæc tπi th´n Trung K›nh Hπ, vÌi lµng x∑. Cho n™n, sæc ph≠Íng Trung Hfla, quÀn C«u Gi†y, Hµ NÈi. phong ÆËi vÌi nh©n d©n nh≠ Ånh V¶•NG KIåT mÈt ch¯ng chÿ, nh≠ mÈt li™n h÷ tinh th«n. B∂o qu∂n gi˜ g◊n sæc phong lµ c´ng Hµ. Tı nh˜ng n®m cfln nh·, chfi v…n vi÷c quan tr‰ng cÒa lµng x∑}. ≥ ki’n cÒa th≠Íng quanh qu»n b™n cha, lµm ch©n nhµ sˆ h‰c D≠¨ng Trung QuËc lµ mÈt ˝ {sai v∆t} mÁi khi ´ng lµm gi†y. Th†y c´ ki’n hoµn toµn ÆÛng Ææn, nh≠ng thi’t con g∏i say vÌi ngh“ cÒa tÊ ti™n, ng≠Íi ngh‹, con Æ≠Íng th†t lπc sæc phong l©u cha Æ∑ trao lπi cho con nh˜ng b› quy’t nay, n„ lπi c„ khÎi lÈ tı lµng x∑ mµ ra. cÒa ngh“ lµm gi†y sæc. GiÍ Æ©y, chfi lµ C∏c sæc phong bfi m†t, ph«n nhi“u do ng≠Íi cfln lπi duy nh†t cÒa dflng h‰ Lπi d©n chÛng b∏n cho d©n bu´n, c´ng t∏c v…n t©m huy’t vÌi ngh“. Vµ m∆c dÔ lµ b∂o v÷ sæc phong vËn d‹ ch≠a c„ luÀt mÈt ng≠Íi phÙ n˜ r†t hi÷n Æπi vÌi ngh“ Æfinh r‚ rµng, ch›nh quy“n Æfia ph≠¨ng nghi÷p ch›nh lµ gi∏o vi™n ti’ng Anh cÚng kh´ng ph∂i n¨i nµo cÚng quan nh≠ng chfi v…n c∆m cÙi say m™ lµm gi†y t©m Æ’n v†n Æ“ l≠u gi˜, b∂o tÂn di s∂n sæc khi c„ n¨i Æ∆t hµng. sæc phong. V◊ vÀy, vi÷c tr∂ lπi {sæc thÀt} Trong lfich sˆ lµm ngh“ cÒa dflng h‰ cho lµng, lπi ti“m tµng mÈt nguy c¨ m†t Lπi, c„ lÛc Æ∑ Æ≠Óc vua Æ∆t lµm hµng th™m mÈt l«n n˜a. N™n ch®ng, giao vπn tÍ gi†y sæc. N®m 1924, vua Kh∂i vi÷c b∂o tÂn vµ l≠u gi˜ sæc phong cho ßfinh lµm l‘ {T¯ tu«n Æπi kh∏nh} dÔng vi÷n b∂o tµng ho∆c vi÷n nghi™n c¯u, gi†y sæc phong t≠Ìc cho b∏ch quan, vıa ti÷n cho vi÷c nghi™n c¯u, h‰c tÀp, b∏ch th«n n™n n®m Æ„ lµng Ngh‹a ß´ lπi vıa an toµn h¨n. Cfln Î c∏c lµng x∑, lµm nhi“u gi†y sæc nh†t. Gi∏ gi†y sæc n¨i c„ sæc phong, th◊ dÔng c∏c b∂n sao. r†t cao, bÎi gi†y sæc lµm r†t kh„, mÁi tÍ ß≠Óc bi’t, hi÷n nay, nhi“u ngh÷ nh©n gi†y sæc thÍi Æ„ lµ mÈt ÆÂng bπc ß´ng lµm gi†y sæc Î Ngh‹a ß´, v…n c„ th” lµm D≠¨ng (t≠¨ng Æ≠¨ng mÈt l≠Óng vµng). c∏c gi†y sæc phong y h÷t nh≠ x≠a vµ c∏c Nguy™n li÷u lµm gi†y ph∂i lµ loπi c©y th≠ ph∏p gia hoµn toµn c„ th” vi’t c∏c d„ Î vÔng Ɔt PhÛ Th‰, rÂi ng≠Íi lµm th” ch˜ (th≠ th”) ÆÛng nh≠ c∏c tri“u Æπi gi†y ph∂i tr∂i qua nhi“u c´ng Æoπn c«u Æ∑ tıng sˆ dÙng. H¨n th’, vi÷c lµm nµy k˙ Æ” tπo ra t†m gi†y sæc, nguy™n li÷u cfln g„p ph«n kh´i phÙc ngh“ lµm gi†y Æ” vœ trang tr› tr™n gi†y sæc cÚng Æ“u sæc, vµ qu∂ng trµo cho vi÷c h‰c tÀp ch˜ ph∂i lµ vµng, bπc nguy™n ch†t. VÌi ©n H∏n N´m cÒa ´ng cha, luy÷n tÀp th≠ Ưc vua ban vµ c∏i nghi÷p vÌi ngh“ ÆÈc ph∏p, ti’p cÀn tri th¯c ´ng cha qua c∏c t´n, dflng h‰ Lπi Î Ngh‹a ß´ v…n cha th≠ tfich cÊ. truy“n con nËi Æ’n tÀn h´m nay. Tuy vÀy, vÌi gi∏ thµnh mÈt tÍ gi†y sæc hi÷n Con Æ≠Íng hãp cho nay l™n Æ’n vµi tri÷u ÆÂng mÈt tÍ, vµ ngh“ lµm gi†y sæc cÚng chÿ c„ th” b∏n cho nh˜ng ng≠Íi Ngh“ lµm gi†y sæc Î Vi÷t Nam, ph∂i mua gi†y v“ lµm c´ng t∏c phÙc ch’ sæc nhæc Æ’n dflng h‰ Lπi Î Ngh‹a ß´ (nay phong cho c∏c dflng h‰, lµng x∑, hi’m thuÈc quÀn C«u Gi†y - Hµ NÈi). VÌi læm mÌi b∏n Æ≠Óc mÈt hai ƨn hµng h¨n 300 n®m trong ngh“, k” tı khi cho c∏c tÊ ch¯c trong n≠Ìc ho∆c ngoµi chÛa Trfinh Tr∏ng giao cho Æ∆c ©n Æ≠Óc n≠Ìc. N™n, ngh“ lµm gi†y cÒa dflng h‰ lµm gi†y sæc, nh≠ng Æ’n h´m nay, mÈt Lπi b©y giÍ chÿ lµ ngh“ tay tr∏i, lµm Æ” ph«n do Æi“u ki÷n x∑ hÈi, vµ mÈt ph«n gi˜ ngh“ lµ ch›nh. do hi’m c„ truy“n nh©n, n™n dflng h‰ N™n ch®ng Nhµ n≠Ìc c„ ch›nh s∏ch Lπi Î Ngh‹a ß´ cÚng kh´ng cfln m†y hÁ trÓ Æ” b∂o tÂn ngh“ truy“n thËng ng≠Íi {chung thÒy} vÌi ngh“. CÙ Lπi ÆÈc t´n nµy. N’u kh´ng sœ Æ’n mÈt PhÛ Bµn - ng≠Íi Ƶn ´ng cuËi cÔng ngµy c«n phÙc ch’ sæc phong cÚng sœ cÒa dflng h‰ Lπi nËi nghi÷p tÊ cÚng kh´ng cfln t◊m Æ≠Óc mÈt ng≠Íi lµm m†t Æ∑ vµi n®m, ngh“ lµm gi†y sæc gi†y sæc.  Æ≠Óc truy“n cho c´ con g∏i Ût Lπi Thu

07



Nghi™n c¯u trao ÆÊi

T

ßoπn Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi x∑ Mo Ray - Sa Th«y (Kon Tum) Æang Æ≠Óc Binh Æoµn 15 thi c´ng. Ånh PHùNG V°N KHAI

ı khi Ɔt n≠Ìc thËng nh†t (30-4-1975) Æ’n nay Vi÷t Nam Æ∑ l«n l≠Ót k˝ c∏c hi÷p ≠Ìc hoπch Æfinh Æ≠Íng bi™n giÌi vÌi c∏c n≠Ìc l∏ng gi“ng Lµo, Campuchia vµ Trung QuËc. Hi÷p ≠Ìc hoπch Æfinh bi™n giÌi quËc gia Vi÷t Nam - Lµo Æ≠Óc k˝ n®m 1977, sau Æ„ {Hi÷p ≠Ìc bÊ sung} (hi÷p ≠Ìc tr™n) Æ≠Óc k˝ n®m 1986; Hi÷p ≠Ìc v“ bi™n giÌi tr™n bÈ vÌi Campuchia Æ≠Óc k˝ n®m 1985 tr™n c¨ sÎ c∏c C´ng ≠Ìc hoπch Æfinh bi™n giÌi gi˜a Ph∏p k˝ vÌi QuËc v≠¨ng N´ R´ ß´m n®m 1873 (bi™n giÌi Nam K˙); Hi÷p ≠Ìc v“ bi™n giÌi tr™n bÈ k˝ vÌi Trung QuËc n®m 1999 tr™n c¨ sÎ Hi÷p ≠Ìc v“ bi™n giÌi tr™n bÈ gi˜a Ph∏p vÌi tri“u Æ◊nh M∑n Thanh k˝ n®m 1887 vµ n®m 1895 (bi™n giÌi Bæc K˙) Æ∑ cho th†y vi÷c khºng Æfinh chÒ quy“n vµ toµn vãn l∑nh thÊ cÒa ß∂ng, Nhµ n≠Ìc, Ch›nh phÒ ta lµ ÆÛng Ææn, phÔ hÓp vÌi nguy÷n v‰ng cÒa nh©n d©n Vi÷t Nam cÚng nh≠ c∏c n≠Ìc bπn chung Æ≠Íng bi™n giÌi, tı Æ„ ti’p tÙc mÎ ra s˘ Ên Æfinh, ph∏t tri”n cÒa nh©n d©n c∏c n≠Ìc vÔng bi™n giÌi. Hi÷n nay, chÛng ta Æang ti’n hµnh mÎ c∏c tuy’n Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi theo d˘ ∏n Æ∑ Æ≠Óc Ch›nh phÒ ph™ duy÷t, Æ©y lµ vi÷c lµm h’t s¯c c„ ˝ ngh‹a cÒa qu©n vµ d©n ta.

Trong qu∏ tr◊nh Æi th˘c t’ c∏c cung Æ≠Íng tu«n tra Æang mÎ n¨i bi™n giÌi chÛng t´i lÙc lπi lfich sˆ vµ th†y rªng ngay tı nh˜ng buÊi Æ«u d˘ng n≠Ìc vµ gi˜ n≠Ìc, cha ´ng ta Æ∑ sÌm c„ ˝ th¯c b∂o v÷ chÒ quy“n vıa ´n hfla m“m dŒo, vÀn dÙng v®n h„a k’t hÓp hi÷u qu∂ trong ph≠¨ng l≠Óc bang giao. ß„ cÚng lµ mÈt nät son Æ∆c sæc trong lfich sˆ cÒa cha ´ng ta

08

trong d˘ng n≠Ìc vµ gi˜ n≠Ìc.

Ngay tı thÍi HÔng V≠¨ng, Nhµ n≠Ìc Æ«u ti™n sÌm bi’t ch®m s„c nh©n d©n vµ b∂o v÷ l∑nh thÊ cÒa m◊nh. Th’ k˚ XI, trong l«n Æ∏nh ngoπi bang x©m phπm c‚i bÍ ßπi Vi÷t, Bµi th¨ th«n Æ≠Óc L˝ Th≠Íng Ki÷t Ɖc Î phflng tuy’n s´ng C«u - Æ≠Óc xem nh≠ Tuy™n ng´n ÆÈc lÀp th¯ nh†t mµ trong Æ„ QuËc giÌi Æ≠Óc n„i tÌi tr≠Ìc ti™n: {S´ng nÛi n≠Ìc Nam, vua Nam Î.

Rµnh rµnh Æfinh phÀn Î s∏ch trÍi.

CÌ sao lÚ gi∆c sang x©m phπm, ChÛng bay sœ bfi Æ∏nh t¨i bÍi}.

Ngay khi Ɔt n≠Ìc Æ≠Óc gi∂i ph„ng kh·i ∏ch Æ´ hÈ cÒa nhµ Minh, Nguy‘n Tr∑i, hi“n tµi bÀc nh†t cÒa ßπi Vi÷t v©ng m÷nh vua soπn: {B◊nh Ng´ ßπi c∏o} khºng Æfinh nh˜ng gi∏ trfi thi™ng li™ng v“ s˘ toµn vãn l∑nh thÊ, bi™n giÌi cÒa TÊ quËc vÌi t©m th’ hµo s∂ng cÒa ng≠Íi chi’n thæng: {Nh≠ n≠Ìc ßπi Vi÷t ta tı tr≠Ìc, VËn x≠ng n“n v®n hi’n Æ∑ l©u.

NÛi s´ng bÍ c‚i Æ∑ ri™ng, Phong tÙc Bæc, Nam cÚng kh∏c}.

C∏c Hoµng Æ’ thÍi phong ki’n kh´ng nh˜ng Æ≠a ra t≠ t≠Îng b∂o v÷ Æ≠Íng bi™n lµ QuËc k’ hµng Æ«u cfln tr˘c ti’p th©n chinh Æi dãp loπn Æ” t◊m ra k’ s∏ch Ên Æfinh bi™n giÌi quËc gia l©u dµi vµ g◊n gi˜ ngh‹a l©n bang mµ sˆ s∏ch c∏c tri“u Æπi Æ∑ bi™n chäp dÔng lµm ph≠¨ng l≠Óc trfi quËc vµ h≠ng quËc.

Tπi Vfi Xuy™n - Hµ Giang, trong chÔa Th‰ L©m cfln l≠u gi˜ qu∂ chu´ng lÌn c„ ghi: {Vua n≠Ìc ßπi Vi÷t giao cho ng≠Íi d©n bi™n giÌi ph›a Bæc ph∂i b∂o v÷ gi˜ y™n bi™n giÌi. Ph∂i y™u qu˝ hµng x„m l©n

Tı ph≠¨ng l≠Óc bi™n phflng cÒa cha ´ng x≠a Æ’n Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi h´m nay PHùNG V°N KHAI bang, ph∂i gi˜ Æ≠Óc bi™n giÌi ph›a Bæc.

Bi™n giÌi nµy Æ∑ Æ≠Óc tÊ ti™n gi˜ l≠u tı ÆÍi cÊ x≠a Æ’n ÆÍi ta. Ta ph∂i gi˜ l≠u cho ÆÍi sau}.(Tr«n Nh©n T´ng. 1295).

ThÍi L™ S¨, Nhµ n≠Ìc trung ≠¨ng Æ∑ Æ≠a ra mÈt t≠ t≠Îng mang t›nh chi’n l≠Óc v“ c´ng t∏c bi™n phflng. N®m 1431, sau khi vua L™ Th∏i TÊ dãp y™n ph∂n loπn Æ∑ cho d˘ng bia Î nÛi Khæc Thi÷u.

Ti’p Æ„, trong chuy’n T©y chinh b◊nh Ên vÔng bi™n vi‘n l«n th¯ hai, L™ Th∏i TÊ cho khæc bia Î Th∏c BÍ, t˘ tay soπn v®n bia vµ sai khæc vµo v∏ch nÛi Hµo Tr∏ng Æ” ÆÍi sau ghi nhÌ. Bia c„ c©u: {Bi™n phflng h∂o vfi trÔ ph≠¨ng l≠Óc X∑ tæc ≠ng tu k’ cˆu an} Tπm dfich: Bi™n phflng n®m li÷u m≠Íi lo Sao cho x∑ tæc mu´n thu th∏i hfla (Tr«n L™ V®n) C∏c tri“u Æπi L˝, Tr«n, L™, Nguy‘n lu´n c„ c∏c ch›nh s∏ch hµi hoµ v“ chÒ quy“n, c≠¨ng v˘c, n™u r‚ ch¯c phÀn cÒa c∏c quan tr†n thÒ Æfia ph≠¨ng bi™n giÌi: {Ph∂i b∂o toµn c∂nh thÊ, y™n Òng nh©n d©n. N’u kŒ nµo d∏m Æem mÈt t†c Ɔt, mÈt t†c s´ng lµm mÂi cho gi∆c, ng≠Íi †y sœ bfi tru di...} ThÒ l‹nh D≠¨ng T˘ Minh, ng≠Íi c„ c´ng lÌn trong cuÈc kh∏ng chi’n chËng qu©n x©m l≠Óc TËng Î vÔng bi™n giÌi lµ t†m g≠¨ng suËt ÆÍi ch®m lo x©y d˘ng vÔng Ɔt xa x´i cÒa tri“u Æ◊nh. Tin cÀy vµ ghi nhÀn c´ng lao cÒa ´ng, vua L˝ Nh©n T´ng vµ vua L˝ Anh T´ng Æ∑ g∂ hai c´ng chÛa cho vfi thÒ l‹nh c„ c´ng mi“n bi™n ∂i.

C∏c tri“u Æπi phong ki’n tr≠Ìc Æ©y Æ∑ qu∂n l˝ l∑nh thÊ bªng kh∂o s∏t th˘c Æfia, ghi chäp thµnh s∏ch, vœ b∂n Æ Ɔt n≠Ìc nh≠ c∏c s∏ch {Nam Bæc ph©n giÌi Æfia b∂n ÆÂ} thÍi L˝ (th’ k˚ XII), {Thi™n hπ b∂n ÆÂ} thÍi L™ (th’ k˚ XV) ho∆c soπn s∏ch v“ Æfia ch›, d≠ Æfia ch› tıng

Æfia ph≠¨ng. Ti™u bi”u nh≠ c∏c s∏ch cÒa Phan Huy ChÛ, Trfinh Hoµi ߯c, Nguy‘n Si™u... (th’ k˚ XVIII, XIX), nh≠ng ch≠a c„ mÈt tri“u Æπi nµo ngh‹ tÌi vi÷c mÎ Æ≠Íng d‰c bi™n giÌi quËc gia hµng ngh◊n ki-l´-mät.

Vµ cfln r†t nhi“u nh˜ng v®n bia, truy“n thuy’t d©n gian, tÀp tÙc, l‘ hÈi ngÓi ca tµi Ưc cÒa cha ´ng ta trong ph≠¨ng l≠Óc b∂o v÷, an d©n, trfi quËc vÔng bi™n vi‘n Æ” vıa gi˜ Æ≠Óc chÒ quy“n, vıa hfla hi’u vÌi l©n bang.

K’ thıa truy“n thËng gi˜ n≠Ìc cÒa ´ng cha ta v“ b∂o v÷ bi™n giÌi, ß∂ng vµ Nhµ n≠Ìc Æ∑ quy’t Æfinh c∂i tπo mi“n Ɔt d‰c bi™n giÌi v˜ng v“ ch›nh trfi, mπnh v“ quËc phflng an ninh, Ên Æfinh v“ kinh t’ vµ ph∏t tri”n v®n h„a x∑ hÈi , trong Æ„ c„ vi÷c x©y d˘ng tuy’n Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi d˘ ki’n Æ’n n®m 2030 sœ hoµn thµnh.

Vi÷c x©y d˘ng h÷ thËng Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi toµn quËc nhªm phÙc vÙ tr˘c ti’p nhi÷m vÙ qu∂n l˝, b∂o v÷ chÒ quy“n l∑nh thÊ vµ an ninh bi™n giÌi quËc gia cÒa BÈ QuËc phflng tr™n Æfia bµn c∏c tÿnh c„ bi™n giÌi Ɔt li“n tı Qu∂ng Ninh Æ’n Ki™n Giang Æang Æ≠Óc kh»n tr≠¨ng ti’n hµnh trong Æ„ bÈ ÆÈi c´ng binh lµm nflng cËt.

Con Æ≠Íng tı kh∏t v‰ng cÒa bao th’ h÷ Æ≠Óc tri”n khai bªng t†t c∂ tr› tu÷, c´ng s¯c, kinh nghi÷m. Tr∏ch nhi÷m Æ∆t l™n bµn tay, khËi „c ng≠Íi chi’n s‹.

VÌi phπm vi x©y d˘ng r†t rÈng, Æfia h◊nh c†u tπo Æfia ch†t ph¯c tπp, thÍi gian thi c´ng dµi vÌi tÊng h÷ thËng Æ≠Íng vµnh Æai bi™n giÌi vµ khu v˘c bi™n giÌi tr™n 14.500 km Æ∑ Æ∆t ra thˆ th∏ch r†t lÌn vÌi nh˜ng ng≠Íi l›nh CÙ HÂ.

Vıa qua, tπi buÊi h‰p b∏o giÌi thi÷u mÈt sË k’t qu∂ tri”n khai x©y d˘ng c∏c tuy’n Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi, Thi’u t≠Ìng Hoµng Ki“n - Tr≠Îng ban qu∂n

l˝ D˘ ∏n 47 cho bi’t giai Æoπn 2006 2010 Æ∑ tri”n khai x©y d˘ng tr™n Æfia bµn 19 tÿnh vÌi tÊng sË 1969km trong Æ„ 21 g„i th«u tÊng sË dµi 484km do BÈ chÿ huy Bi™n phflng c∏c tÿnh, c∏c Qu©n khu lµm chÒ Æ«u t≠, 32 g„i th«u tÊng sË dµi 1.512km do BÈ tÊng tham m≠u lµm chÒ Æ«u t≠. Tr™n c∏c Æfia bµn T©y Bæc tuy’n bi™n giÌi Vi÷t - Trung vµ T©y Nguy™n. ß’n nay, 3 tÿnh Qu∂ng Ninh, Kon Tum, Gia Lai Æ∑ c¨ b∂n hoµn thµnh k’ hoπch Æ≠Óc giao.

D˘ ki’n Æ’n n®m 2012, h÷ thËng Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi Æ∑ lµm Æ≠Óc sœ Æ≠Óc th´ng tuy’n (c∂ Æ≠Íng d‰c vµ Æ≠Íng ngang). Giai Æoπn 2011 - 2015 sœ mÎ mÌi vµ n©ng c†p c∏c g„i th«u vÌi ÆÈ dµi 1700km qua Æfia bµn 18 tÿnh trong Æ„ tuy’n bi™n giÌi Vi÷t Nam - Campuchia lµ tr‰ng Æi”m vÌi tuy’n ch›nh tı Kon Tum Æ’n Ki™n Giang. Khæp c∏c tuy’n bi™n giÌi ph›a Bæc, T©y Nguy™n vµ ß´ng Nam BÈ Æang lµ mÈt Æπi c´ng tr≠Íng lÌn vµ theo d˘ ki’n vi÷c x©y d˘ng c∏c tuy’n Æ≠Íng tu«n tra bi™n giÌi sœ hoµn t†t vµo n®m 2030.

Tı chÒ tr≠¨ng ÆÛng Ææn cÒa ß∂ng, Nhµ n≠Ìc, tı nguy÷n v‰ng ch›nh Æ∏ng cÒa nh©n d©n, tı nÁ l˘c kh´ng bi’t m÷t m·i cÒa c∏n bÈ chi’n s‹, sau nhi“u n®m gian tru©n v†t v∂, ≠Ìc m¨ v“ mÈt con Æ≠Íng bi™n giÌi Æang d«n trÎ thµnh hi÷n th˘c. Con Æ≠Íng lµ mÈt bi”u hi÷n sinh ÆÈng minh ch¯ng cho mÈt bi™n giÌi hfla b◊nh, h˜u nghfi, hÓp t∏c, h≠Ìng tÌi t≠¨ng lai. D‰c theo con Æ≠Íng nh˜ng vÔng kinh t’ sœ Æ≠Óc mÎ ra, x„a Æi lam lÚ, Æ„i nghÃo. Con Æ≠Íng g„p ph«n tπo n™n th’ vµ l˘c, vfi tr› vµ t«m v„c cÒa Ɔt n≠Ìc Vi÷t Nam tr™n tr≠Íng quËc t’ trong thÍi Æπi H Ch› Minh. 

09

10 05.2010 VHQS



K˚ ni÷m

120

n®m ngµy sinh ChÒ tfich HÂ Ch› Minh

Nhi÷m vÙ Æ∆c bi÷t cÒa mÈt

ß•N Vë ANH HùNG LONG HÄ

ß

i theo mÈt ng‚ phË dµi y™n t‹nh, rÓp b„ng c©y tr™n con Æ≠Íng Hoµng Hoa Th∏m (Hµ NÈi), chÛng t´i Æ’n Vi÷n 69 - Vi÷n nghi™n c¯u khoa h‰c g◊n gi˜ thi hµi ChÒ tfich H Ch› Minh thuÈc BÈ t≠ l÷nh B∂o v÷ L®ng ChÒ tfich H Ch› Minh. DÔ tr≠Ìc Æ©y Æ∑ Æ≠Óc ti’p xÛc vÌi Vi÷n tr≠Îng - ßπi t∏, Ti’n s‹, Th«y thuËc nh©n d©n Lπi V®n Hoµ, nh≠ng chÛng t´i v…n h¨i b†t ngÍ sau mÈt thÍi gian g∆p lπi, m∏i t„c anh Æ∑ ng∂ sang mµu muËi ti™u. Chÿ c„ d∏ng vŒ cÒa con ng≠Íi anh lÛc nµo cÚng chuy™n t©m vÌi c´ng vi÷c lµ v…n nh≠ ngµy nµo. Anh chuy”n cho chÛng t´i xem b∂n k’t luÀn ki”m tra t◊nh trπng thi hµi ChÒ tfich H Ch› Minh cÒa HÈi ÆÂng khoa h‰c c†p nhµ n≠Ìc n®m 2009 - khºng Æfinh trπng th∏i thi hµi B∏c r†t tËt, di÷n mπo Æ≠Óc gi˜ nguy™n vãn nh≠ lÛc sinh thÍi, ch≠a ph∏t hi÷n th†y mÈt thay ÆÊi nµo so vÌi nh˜ng sË li÷u ki”m tra Æ∑ ti’n hµnh trong nh˜ng n®m tr≠Ìc. ß©y

lµ Æ∏nh gi∏ c„ ˝ ngh‹a v´ cÔng to lÌn ÆËi vÌi Vi÷n 69.

H¨n bËn m≠¨i n®m qua, mÈt ch∆ng Æ≠Íng x©y d˘ng vµ tr≠Îng thµnh cÒa Vi÷n 69, tı mÈt tÊ y t’ Æ∆c bi÷t ph∏t tri”n thµnh ßoµn. S∏u n®m (1969-1975), trong Æi“u ki÷n chi’n tranh ∏c li÷t, lÚ lÙt, thi’u thËn, nh†t lµ trang bfi k¸ thuÀt hπn ch’, ßoµn 69 Æ∑ cÔng chuy™n gia Li™n X´ b∂o qu∂n gi˜ g◊n tuy÷t ÆËi an toµn thi hµi B∏c. Ngµy 29-8-1975, L®ng ChÒ tfich H Ch› Minh Æ≠Óc kh∏nh thµnh, tÊ ch¯c cho ÆÂng bµo, kh∏ch quËc t’ Æ’n vi’ng B∏c. ß” Æ∏p ¯ng nhi÷m vÙ Æ∆t ra, Vi÷n 69 Æ≠Óc thµnh lÀp, cÔng vÌi c∏c chuy™n gia Li™n X´ tr˘c ti’p ti’n hµnh c∏c bi÷n ph∏p y t’ Æ” ch®m s„c gi˜ g◊n thi hµi B∏c, phÙc vÙ th®m vi’ng, tÊ ch¯c nghi™n c¯u khoa h‰c phÙc vÙ cho nhi÷m vÙ thi™ng li™ng nµy.

Nh≠ng Æ’n Æ«u nh˜ng n®m 90 cÒa th’ k˚ XX, Vi÷n 69 Ưng tr≠Ìc r†t nhi“u kh„ kh®n.

Li™n X´ sÙp ÆÊ, c∏c chuy™n gia gi·i sang lµm vi÷c tπi Vi÷t Nam c¯ d«n rÛt xuËng tı ba ng≠Íi, cfln hai, rÂi cfln mÈt. Vµ rÂi chuy™n

19.5.1890 - 19.5.2010

Nh˜ng c©u chuy÷n b◊nh dfi v“ B∏c

 ÅNH TRANG B£N: Lµm chÒ khoa h‰c c´ng ngh÷ lu´n lµ nÁi tr®n trÎ cÒa c∏c c∏n bÈ Vi÷n 69 - BÈ T≠ l÷nh B∂o v÷ l®ng ChÒ tfich H Ch› Minh. gia cÚng kh´ng sang Æ≠Óc theo ÆÛng k’ hoπch Æ∑ Æfinh, vi÷c cung c†p l≠Óng dung dfich Æ∆c bi÷t ta Æ∆t hµng cÚng kh´ng c„ tin t¯c g◊. Vi÷n Æ∑ xin ˝ ki’n chÿ Æπo cÒa c†p tr™n, sˆ dÙng sË dung dfich Æ∑ Æ≠Óc bµn giao tı tr≠Ìc vµ tÊ ch¯c lµm thuËc b∂o qu∂n thi hµi B∏c theo ÆÛng k’ hoπch. ß©y lµ thÍi Æi”m kh„ kh®n Æ” th˘c hi÷n nhi÷m vÙ ch›nh trfi song cÚng ch›nh lµ thÍi c¨ Æ” c∏n bÈ, nh©n vi™n Vi÷n 69 v≠¨n l™n, khºng Æfinh s˘ tr≠Îng thµnh cÒa ÆÈi ngÚ c∏n bÈ khoa h‰c Vi÷t Nam. N®m 1995, Vi÷n 69 Æ≠Óc ß∂ng vµ Nhµ n≠Ìc phong t∆ng danh hi÷u cao qu˝ Anh hÔng lao ÆÈng, Æ∏nh d†u mÈt mËc son trong ch∆ng Æ≠Íng ph∏t tri”n.

Nh˜ng n®m sau nµy, kh´ng c„ c∏c chuy™n gia Li™n X´ s∏t c∏nh, c∏n bÈ Vi÷n 69 Æ∑ ÆÈc lÀp hoµn thµnh tËt nhi÷m vÙ lµm thuËc cho B∏c, nh≠ng v…n c„ s˘ tr®n trÎ.

M∆c dÔ ph›a bπn Æ∑ chuy”n giao dung dfich cho ta qu∂n l˝ lµ mÈt c¨ hÈi lÌn, tπo Æi“u ki÷n Æ” c∏c nhµ khoa h‰c cÒa ta Æi s©u vµo nghi™n c¯u, tıng b≠Ìc næm Æfinh t›nh, Æfinh l≠Óng cÒa dung dfich, mÎ ra mÈt kh∂ n®ng t˘ chÒ h¨n trong th˘c hi÷n nhi÷m vÙ nh≠ng Æi“u Æ„ cÚng kh´ng c„ ngh‹a lµ ta Æ∑ lµm chÒ Æ≠Óc khoa h‰c c´ng ngh÷ pha ch’ dung dfich. Vµ ch∆ng Æ≠Íng ti’p cÀn vÌi c´ng ngh÷ pha ch’ dung dfich Æ∑ Æ∆t ra cho c∏n bÈ Vi÷n 69 mu´n vµn kh„ kh®n vµ th∏ch th¯c.

Bªng Æ≠Íng lËi ngoπi giao tinh t’ Æ” thuy’t phÙc c∏c nhµ l∑nh Æπo Trung t©m Nghi™n c¯u y sinh M∏t-xc¨-va cho phäp ta Æ≠Óc pha ch’ dung dfich Æ∆c bi÷t nµy tπi Vi÷t Nam, nh≠ng cÚng ph∂i m≠Íi n®m sau k” tı khi bπn bµn giao dung dfich, lÍi Æ“ nghfi nµy mÌi Æ≠Óc ch†p nhÀn. Vµ Æ” c„ Æ≠Óc s˘ ch†p thuÀn nµy lµ c∂ mÈt qu∏ tr◊nh t›ch lu¸ ki’n th¯c, thu thÀp nh˜ng ph≠¨ng ph∏p nghi™n c¯u vµ tri”n khai th˘c nghi÷m r†t Æ∆c thÔ cÒa tıng chuy™n ngµnh Æ” n©ng cao tr◊nh ÆÈ chuy™n m´n cÒa c∏c c∏n bÈ Vi÷n 69. L´ dung dfich Æ«u ti™n Vi÷n 69 tÊ ch¯c pha ch’ Æ∑ Æ≠Óc hoµn thµnh vµo n®m 2004, l´ th¯ 2 hoµn thµnh n®m 2005. Sau khi ph©n t›ch m…u tr≠Ìc khi Æ≠a vµo sˆ dÙng, ph›a bπn Æ∑ tin t≠Îng tuy÷t ÆËi vµo k’t qu∂ pha ch’ dung dfich cÒa ta. ß©y lµ mÈt thµnh c´ng lÌn, th” hi÷n s˘ cË gæng, tr≠Îng thµnh v≠Ót bÀc cÒa ÆÈi ngÚ c∏n bÈ Vi÷n 69.

ChÛng t´i g∆p Th≠Óng t∏, Ti’n s‹ Nguy‘n QuËc Chi’n, chÒ nhi÷m khoa Sinh ho∏, Trung t∏, Thπc s‹ L™ Xu©n Kh∂m - ChÒ nhi÷m khoa Nghi™n c¯u pha ch’ dung dfich lµ nh˜ng ng≠Íi trong nh„m c∏n bÈ tr˘c ti’p pha ch’ dung dfich. C∏c anh cho bi’t, thÍi gian qua, c∏n bÈ Vi÷n 69 Æ∑ c„ nhi“u s∏ng ki’n c∂i ti’n k¸ thuÀt Æ≠Óc BÈ T≠ l÷nh ghi nhÀn. ßi”n h◊nh nh≠ vi÷c c∂i ti’n thi’t bfi thay th’ thi’t bfi l‰c cÒa Li™n X´, Æ∂m b∂o Æ≠Óc t›nh n®ng l‰c v≠Ót trÈi h¨n thi’t bfi cÚ. C∏c anh t©m s˘ {pha ch’ thµnh c´ng dung dfich Æ∆c bi÷t tπi Vi÷t Nam lµ m¨ ≠Ìc cÒa nhi“u th’ h÷ c∏n bÈ khoa h‰c chÛng t´i, tr≠Ìc mæt hay l©u dµi, chÛng t´i cfln r†t nhi“u vi÷c ph∂i lµm Æ” ti’p tÙc hoµn thi÷n quy tr◊nh c´ng ngh÷, x©y d˘ng chu»n ho∏ ch†t, vÀt li÷u Æ” sˆ dÙng cho c´ng ngh÷ Æ∆c bi÷t nµy}.

Chia tay c∏c anh, chÛng t´i hi”u vi÷c lµm chÒ khoa h‰c c´ng ngh÷ v…n lu´n lµ nÁi tr®n trÎ trong mÁi c∏n bÈ cÒa Vi÷n 69. Vµ vÌi lflng k›nh y™u v´ hπn vÌi ChÒ tfich H Ch› Minh, c∏n bÈ chi’n s‹ Vi÷n 69 Æang tıng ngµy mang tr‰n tµi n®ng, tr› tu÷ th˘c hi÷n tËt nhi÷m vÙ cao c∂ gi˜ g◊n l©u dµi vµ b∂o v÷ tuy÷t ÆËi an toµn thi hµi cÒa Ng≠Íi. 

ChÛ m∆c cÚng nh≠

t´i m∆c

T

rong kh∏ng chi’n chËng Ph∏p, nh©n d©n ta tı c∏c cÙ phÙ l∑o, phÙ n˜, thi’u ni™n nhi ÆÂng, c∏c t®ng ni, phÀt tˆ, ÆÂng bµo theo c∏c t´n gi∏o th≠Íng gˆi kh®n m∆t, ∏o len, ∏o tr†n thÒ t∆ng B∏c. ßÂng bµo bi’t r‚, tuy lµ ChÒ tfich n≠Ìc nh≠ng n≠Ìc cfln nghÃo, B∏c lπi sËng gi∂n dfi, ti’t ki÷m n™n chæc lµ kh´ng muËn may m∆c g◊. ßÂng bµo sÓ B∏c lπnh, kh´ng chËng ÆÏ Æ≠Óc c∏i rät Vi÷t Bæc, nÛi Æ∏, s≠¨ng mÔ...

B∏c nhÀn Æ≠Óc ∏o t∆ng, bao giÍ cÚng c„ th≠ c∂m ¨n, nhÍ c∏c chi’n s‹ giao th´ng, V®n phflng Ch›nh phÒ, ûy ban nh©n d©n chuy”n tÌi. Quµ ∏o th◊ nhi“u, nh≠ng nµo B∏c c„ m∆c. Nay B∏c t∆ng ´ng ß∆ng PhÙc Th´ng, mai B∏c lπi nhÍ ng≠Íi Æ’n t∆ng b∏c s‹ Tr«n H˜u T≠Ìc. ߉c b∏o bi’t tin c„ chi’n s‹ li™n lπc c„ thµnh t›ch cao, B∏c chuy”n tÌi ƨn vfi mÈt bÈ qu«n ∏o t∆ng ÆÂng ch› †y.

G∆p ai, kh´ng c„ kh®n quµng, B∏c cÎi chi’c kh®n Æang quµng qu†n vµo cÊ kh∏ch... B∏c th≠Íng n„i: - CÙ m∆c, chÛ m∆c cÚng nh≠ t´i m∆c. ChÛ †m cÚng nh≠ t´i †m.

MÔa Æ´ng n®m 1948 Î Vi÷t Bæc c„ lœ lµ mÔa Æ´ng rät nh†t trong nh˜ng n®m kh∏ng chi’n chËng Ph∏p. Qu©n d©n ta tuy Æ∑ Æ∏nh tan cuÈc t†n c´ng thu Æ´ng 1947 cÒa gi∆c Ph∏p nh≠ng cÚng ch≠a c„ Æi“u ki÷n Æ” trang bfi nhi“u qu«n ∏o, vÚ kh› cho bÈ ÆÈi. N®m †y Î vÔng Th∏i Nguy™n - Tuy™n Quang Æ’n 9, 10 giÍ s∏ng mµ s≠¨ng mÔ v…n ch≠a tan, m∆t trÍi v…n ch≠a rπng Æ” s≠Îi †m giÛp cho con ng≠Íi. Rät, lπnh, s≠¨ng gi∏ n™n r†t d‘ bfi ho. ßi phÙc k›ch Æfich mµ kh´ng gi˜ Æ≠Óc †m cÊ, ho l™n vµi ti’ng c„ kh∏c g◊ {lπy ´ng t´i Î bÙi nµy}. Kh´ng Æi Æ∏nh Æfich, nh≠ng Î A.T.K (an toµn khu) g∏c Æ™m mµ bfi ho th◊ cÚng kh´ng c„ lÓi.

Anh em Æ∑ xin, Æ∑ mua vµ trÂng gıng Æ” ngÀm, cË gi˜ †m ng˘c, Æ” kh´ng ph∂i ho.

C„ mÈt chi’n s‹ c∂nh v÷ trŒ, Æ’n phi™n g∏c tπi V®n phflng PhÒ ChÒ tfich. ß™m Æ∑ khuya v…n th†y ng‰n ÆÃn trong phflng B∏c H s∏ng. Anh bi’t lµ B∏c Æang cfln lµm vi÷c. Vµ anh t˘ b∂o lµ ph∂i gi˜ cho Æıng ho. {Ho l™n, lµ gay læm, nh≠ lÍi ti”u ÆÈi tr≠Îng d∆n}. Anh xoa tay vµo cÊ, ngÀm mi÷ng, bfit tay chæn mÚi Æ” kh´ng cho h¨i lπnh vµo ng≠Íi... Nh≠ng rÂi anh v…n ho, ho nhi“u...

Nghe ti’ng ho, B∏c Æi ra, Æ’n b™n anh, nh◊n anh qu«n ∏o m·ng manh. B∏c n„i nhã: - Ch∏u m∆c th’ th∂o nµo chºng lπnh.

B∏c quay vµo nhµ l†y ra mÈt c∏i tr†n thÒ, Æ≠a cho anh chi’n s‹: - Ch∏u m∆c vµo cho ÆÏ rät.

B∏c muËn anh chi’n s‹ trŒ {c¨m ch≠a no, lo ch≠a tÌi} nµy ÆÏ kh„ kh®n v†t v∂. Anh chi’n s‹ lπi th≠¨ng B∏c nhi“u tuÊi, tr®m c´ng ngh◊n vi÷c, n™n kh´ng d∏m nhÀn.

Nh≠ hi”u ˝ anh, B∏c giÙc: - ChÛ c¯ gi˜ l†y mµ m∆c. B∏c Æ∑ c„ ∏o kh∏c rÂi. M∆c nh≠ th’ nµy lµm sao mµ chºng ho. Th´i, m∆c vµo ch∏u.

Vµ t˘ tay B∏c lÂng c∏i ∏o tr†n thÒ vµo vai anh l›nh trŒ CÙ HÂ.  (Tr›ch tı tÀp 3, b∏c h vÌi chi’n s‹, nxb qu©n ÆÈi nh©n d©n - nxb trŒ, h.2001)

11

12 05.2010 VHQS



K˚ ni÷m

120

n®m ngµy sinh ChÒ tfich HÂ Ch› Minh

NHAC SY THUÂN YÊN

vµ nh˜ng ca khÛc v“ B∏c HÂ

HOÄNG ßIåP

Lµ mÈt nhπc s‹ qu©n ÆÈi, ThuÀn Y’n Æ∑ c„ r†t nhi“u ca khÛc vi’t v“ vfi Cha giµ d©n tÈc.

Trong dfip c∂ n≠Ìc k˚ ni÷m 120 n®m ngµy sinh ChÒ tfich H Ch› Minh, t´i Æ∑ t◊m g∆p ´ng Æ” Æ≠Óc nghe ´ng k” nh˜ng k˚ ni÷m v“ B∏c trong cuÈc ÆÍi s∏ng t∏c cÒa m◊nh.

T

rong suËt hµnh tr◊nh s∏ng t∏c cÒa m◊nh, nhπc s‹ ThuÀn Y’n Æ∑ vi’t hµng tr®m ca khÛc tr˜ t◊nh s©u læng nh≠ng ÆÂng thÍi ´ng cÚng r†t thµnh c´ng khi vi’t v“ ChÒ tfich H Ch› Minh vÌi 24 ca khÛc trong Æ„ c„ 4 ca khÛc r†t thµnh c´ng: B∏c H mÈt t◊nh y™u bao la, V«ng tr®ng Ba ß◊nh, Mi“n Trung nhÌ B∏c vµ Ng≠Íi v“ th®m qu™... Nhπc s‹ ThuÀn Y’n hi÷n lµ nhπc s‹ s∏ng t∏c v“ H Ch› Minh nhi“u nh†t t›nh Æ’n nay. Vµ ´ng kh´ng muËn dıng lπi Î Æ„ mµ v…n ti’p tÙc s∏ng t∏c v“ B∏c bÎi h◊nh ∂nh gi∂n dfi cÒa Ng≠Íi Æ∑ in s©u trong tr∏i tim mÁi con ng≠Íi Vi÷t Nam. Trong c®n phflng kh∏ch nh· nhæn cÒa gia Æ◊nh, nhπc s‹ ThuÀn Y’n t“ chÿnh trong bÈ qu©n phÙc mµu c· Ûa. Gi‰ng mi“n Trung nhã nhµng, nhπc s‹ ThuÀn Y’n Æ«y xÛc c∂m khi k” v“ l«n g∆p B∏c H ƫu ti™n, nh˜ng h◊nh ∂nh cÒa Ng≠Íi, s˘ quan t©m s®n s„c cÒa Ng≠Íi Æ∑ khi’n ´ng vi’t n™n ca khÛc Æ«u ti™n v“ B∏c, Æ„ lµ bµi h∏t B∏c H mÈt t◊nh y™u bao la. §ng cfln nhÌ r†t r‚ Æ„ lµ n®m 1966 l«n Æ«u ti™n ´ng cÔng mÈt sË ngh÷ s‹ Æ≠Óc ra Bæc vµ Æ≠Óc bi”u di‘n cho B∏c nghe. §ng bÔi ngÔi k” lπi: Nh˜ng n®m †y, chi’n tranh ∏c li÷t, trong chi’n tr≠Íng Æ„i khÊ v´ cÔng, c∏i ®n thi’u, c∏i m∆c cÚng thi’u. Khi nh˜ng v®n c´ng cÒa Qu©n khu Trfi Thi™n Æ≠Óc ra Bæc g∆p B∏c H th◊ nh˜ng ng≠Íi c„ qu«n ∏o lµnh th≠Íng nh≠Íng lπi cho nh˜ng chi’n s‹ Î m∆t trÀn m∆c. Kh´ng hi”u sao, B∏c H lπi bi’t Æ≠Óc tin nµy. B∏c d∆n anh em lµm hÀu c«n: ßıng Æ” cho c∏c ch∏u thi’u thËn, Î trong chi’n tr≠Íng Æ∑ kh´ng c„ ®n, kh´ng c„ m∆c rÂi, ra Æ©y ph∂i Æ” cho c∏c ch∏u Æ«y ÆÒ.

L«n bi”u di‘n cho B∏c nghe n®m †y, nhπc s‹ ThuÀn Y’n cfln nhÌ r†t r‚ khi ´ng cÔng m‰i ng≠Íi vµo PhÒ ChÒ tfich th◊ Æ∑ th†y B∏c ngÂi tr™n mÈt chi’c gh’ m©y, B∏c Æang b’ mÈt em bä, cfln tr≠Ìc m∆t lµ mÈt Æ‹a kão Æ«y. C¯ mÁi mÈt ti’t mÙc bi”u di‘n xong, B∏c lπi ph∏t cho mÁi ng≠Íi hai chi’c kão. M†y anh chfi em b∂o nhau, kão nµy kh´ng ®n mµ mang v“ cho c∏c chi’n s‹ ngoµi m∆t trÀn. BuÊi bi”u di‘n †y, B∏c h·i han c∏c anh chfi em v“ Æi“u ki÷n ®n Î, sinh hoπt vµ nh˜ng kh„ kh®n

cÒa c∏c chi’n s‹ ngoµi m∆t trÀn. Khi v“, mÁi anh em trong Æoµn Æ“u Æ≠Óc b™n hÀu c«n c†p cho mÈt sË l≠Óng qu«n ∏o, Æ dÔng c∏ nh©n Æ” sˆ dÙng.

N®m 1969, B∏c m†t. Nhπc s‹ ThuÀn Y’n Æ≠Óc ch¯ng ki’n t◊nh y™u, s˘ ti’c th≠¨ng cÒa toµn d©n dµnh cho B∏c, m‰i ng≠Íi n¯c nÎ tr≠Ìc t†m ∂nh cÒa Ng≠Íi c„ Æ›nh b®ng Æen, nh˜ng h◊nh ∂nh †y Æ∑ Æi theo nhπc s‹ Æ’n m∑i sau nµy. N®m 1979, nhπc s‹ ThuÀn Y’n vi’t ca khÛc B∏c H mÈt t◊nh y™u bao la, l†y c∂m h¯ng tı l«n g∆p B∏c vµ nh˜ng suy ngh‹ v“ t◊nh c∂m, t◊nh th≠¨ng vµ t◊nh y™u lÌn lao cÒa Ng≠Íi dµnh cho ÆÂng bµo vµ nh©n d©n c∂ n≠Ìc. Bµi h∏t kh´ng chÿ lµ h◊nh ∂nh cÒa mÈt vfi l∑nh tÙ mµ cfln lµ h◊nh ∂nh gi∂n dfi cÒa mÈt ng≠Íi cha r†t d©n d∑, r†t ÆÍi th≠Íng. Bµi h∏t Æ≠Óc ph∏t l«n Æ«u ti™n tr™n s„ng ph∏t thanh cÒa ßµi ti’ng n„i Vi÷t Nam vÌi ti’ng h∏t cÒa ca s‹ Thanh Hoa, ngay lÀp t¯c Æ∑ trÎ thµnh bµi h∏t Æ≠Óc r†t nhi“u ng≠Íi y™u th›ch vµ ghi d†u †n trong lflng kh∏n gi∂.

Tı thµnh c´ng cÒa ca khÛc Æ«u ti™n vi’t v“ B∏c, nhπc s‹ th†y v…n ch≠a ÆÒ Æ” n„i v“ Ng≠Íi. §ng vi’t ti’p nhi“u ca khÛc v“ B∏c H trong Æ„ c„ c∏c ca khÛc nÊi ti’ng nh≠: V«ng tr®ng Ba ß◊nh, Mi“n Trung nhÌ B∏c vµ Ng≠Íi v“ th®m qu™. Ng≠Íi v“ th®m qu™ lµ ca khÛc g©y xÛc ÆÈng lflng ng≠Íi vÌi nh˜ng ca tı thÀt gi∂n dfi mang ÆÀm ch†t d©n ca. Bµi h∏t nh≠ mÈt c©u chuy÷n gi∂n dfi Æ≠Óc k” thÀt nhã nhµng vµ cÚng r†t thanh tao v“ t©m hÂn mÈt vfi l∑nh tÙ cÒa Ɔt n≠Ìc, b´n ba bao n®m, Æ∆t ch©n Æ’n nhi“u n¨i tr™n tr∏i Ɔt, vµ xÛc ÆÈng trÎ v“ th®m qu™ cha lµng Sen, qu™ mã lµng TrÔ, Æ” ngæm nh◊n lπi nh˜ng Æ vÀt th©n th≠¨ng Æ∑ gæn vÌi cuÈc sËng Æ«m †m nh˜ng ngµy th¨ bä. ß„ cÚng lµ ca khÛc Æÿnh cao trong nh˜ng s∏ng t∏c cÒa nhπc s‹ ThuÀn Y’n v“ H ChÒ tfich, lµ c∂ t†m lflng, tr∏i tim cÒa nhπc s‹ dµnh cho ng≠Íi cha giµ cÒa d©n tÈc.

Nhπc s‹ ThuÀn Y’n chia sŒ: {B∏c HÂ} lµ hai ti’ng thi™ng li™ng vµ y™u k›nh mµ toµn d©n dµnh cho Ng≠Íi ch¯ kh´ng chÿ vÔng mi“n nµo, c∏ nh©n nµo, vµ Æ„ cÚng lµ Æ“ tµi b†t tÀn Æ” cho l˘c l≠Óng v®n ngh÷ s‹ s∏ng t∏c v“ B∏c. ThuÀn Y’n kh´ng c„ nhi“u dfip Æ” g∆p B∏c HÂ, v◊ th’ vi’t v“ Ng≠Íi chÒ y’u lµ xu†t ph∏t tı t◊nh c∂m vµ nh˜ng c©u chuy÷n k” Æ≠Óc l≠u truy“n mµ ´ng Æ≠Óc nghe, Æ≠Óc Ɖc, Æ∑ khæc h‰a ch©n dung gi∂n dfi vµ r†t ÆÁi th©n thuÈc cÒa H ChÒ tfich. 

13

14 05.2010 VHQS



K˚ ni÷m

120

n®m ngµy sinh ChÒ tfich HÂ Ch› Minh

LÍi toµ soπn K˚ ni÷m 120 n®m ngµy sinh ChÒ tfich H Ch› Minh cÚng lµ thÍi Æi”m toµn qu©n Æang chu»n bfi cho ßπi hÈi thi Æua quy’t thæng l«n th¯ VIII. Nh˜ng tÀp th”, c∏ nh©n tham d˘ ßπi hÈi cÚng ch›nh lµ nh˜ng Æi”m s∏ng trong th˘c hi÷n cuÈc vÀn ÆÈng {H‰c tÀp vµ lµm theo t†m g≠¨ng Æπo Ưc H Ch› Minh}.

V®n h„a qu©n s˘ xin giÌi thi÷u mÈt sË tÀp th”, c∏ nh©n nh≠ vÀy.

Th´ng Æi÷p tı PHAN TùNG S•N

Đ

VÙNG ĐÂT HOA VÀNG

´ng Nam BÈ Æang vµo k˙ cao Æi”m cÒa mÔa kh´. Tr™n Æ≠Íng v“ vÔng rıng nÛi huy÷n PhÛ Gi∏o (B◊nh D≠¨ng), chÛng t´i bæt g∆p nh˜ng c∏nh rıng kh´ quæt, c· c©y vµng ch∏y nh≠ r¨m, Ɔt Æai kh´ cªn, n¯t nŒ. VÀy nh≠ng khi Æ’n khu v˘c Æ„ng qu©n cÒa Trung Æoµn 271, S≠ Æoµn 5 (Qu©n khu 7), hi÷n ra tr≠Ìc mæt chÛng t´i mÈt h◊nh ∂nh hoµn toµn kh∏c. C∂m gi∏c t≠¨i m∏t cÒa c©y l∏ nh≠ xua s˘ m÷t nh‰c. D‰c c∏c tuy’n Æ≠Íng tı cÊng ƨn vfi Æ’n c∏c ph©n ÆÈi vµ trong khu´n vi™n doanh trπi, nh˜ng th∂m hoa c· lπc mµu xanh ngæt Æang trÊ hoa vµng.

Khi chÛng t´i h·i v“ loµi hoa nµy, Th≠Óng t∏ D≠¨ng C´ng L˘c, Ch›nh u˚ Trung Æoµn n„i: {VÔng nµy toµn Ɔt cªn Æ∏ s·i, mÔa kh´ c©y c· ch’t ch∏y c∂. Chÿ c„ hoa c· lπc vÌi s¯c sËng phi th≠Íng, v≠Ót l™n næng ch∏y khoe sæc hoa t≠¨i suËt ngµy nµy qua th∏ng kh∏c. Mµu hoa c· lπc mang th´ng Æi÷p cÒa nh˜ng ng≠Íi l›nh Trung Æoµn 271, dÔ kh„ kh®n, v†t v∂ Æ’n Æ©u cÚng nÁ l˘c v≠Ót qua Æ” hoµn thµnh xu†t sæc nhi÷m vÙ}.

Qu∂ ÆÛng nh≠ vÀy, nh˜ng n®m Æ«u khi ƨn vfi mÌi chuy”n v“ Æ„ng qu©n tπi Æ©y, Æi“u ki÷n ®n, Î, sinh hoπt cÒa bÈ ÆÈi lÛc †y kh„ kh®n ÆÒ th¯. Doanh trπi chÿ lµ nhµ tranh v∏ch Ɔt lÙp xÙp. Khu v˘c nµy Æ≠Óc v› nh≠ {sa mπc} cÒa vÔng nÛi tÿnh B◊nh D≠¨ng. MÔa kh´ thi’u n≠Ìc tr«m tr‰ng, mÔa m≠a th◊ gi´ng gi„ træng trÍi.

Tr≠Ìc Æ©y, vÔng nµy lµ c®n c¯ qu©n s˘, s©n bay d∑ chi’n cÒa M¸. Chi’n tranh Æi qua, Ɔt Æai bfi nhi‘m x®ng d«u trÎ thµnh th¯ Ɔt {ch’t}, nguÂn n≠Ìc bfi nhi‘m phÃn n∆ng. NhÌ lπi nh˜ng ngµy Æ«u kh„ kh®n gian khÊ †y, Trung t∏ Trfinh Thanh Tam, Trung Æoµn tr≠Îng bÂi hÂi: {Do Æi“u ki÷n cuÈc sËng, sinh hoπt kh„ kh®n, thi’u thËn, c¨ sÎ vÀt ch†t phÙc vÙ hu†n luy÷n nghÃo nµn, n™n hi÷u qu∂ th˘c hi÷n nhi÷m vÙ cÒa ƨn vfi giai Æoπn Æ«u r†t hπn ch’, käo dµi trong nhi“u n®m. B¯c xÛc nh†t lµ hi÷n t≠Óng chi’n s‹ vi phπm k˚ luÀt, Ƶo, b· ngÚ vµ c∏n bÈ kh´ng an t©m c´ng t∏c. M†u chËt cÒa v†n Æ“ ch›nh lµ s¯c ˙ cÒa mÈt bÈ phÀn lÌn ÆÈi ngÚ c∏n bÈ c∏c c†p cfln r†t n∆ng, bi”u hi÷n lµ th∏i ÆÈ lµm vi÷c c«m chıng, ch≠a th˘c s˘ t©m huy’t vÌi c´ng vi÷c, duy tr◊ c∏c n“n n’p ch’ ÆÈ

thi’u ch∆t chœ... ß∑ c„ thÍi Æi”m chÛng t´i c∂m th†y thÀt m÷t m·i, ngh‹ m◊nh kh´ng th” v≠Ót qua Æ≠Óc}. Trung t∏ Trfinh Thanh Tam lµ mÈt trong nh˜ng c∏n bÈ c„ m∆t tı nh˜ng n®m Æ«u khi ƨn vfi v“ Æ„ng qu©n tπi Æ©y. Tı mÈt c∏n bÈ c†p ti”u Æoµn ph∏t tri”n l™n c∏n bÈ tham m≠u vµ b©y giÍ lµ ng≠Íi chÿ huy cao nh†t Trung Æoµn. Nh˜ng k˝ ¯c cÒa anh trong ch∆ng Æ≠Íng Æ«u ƨn vfi v“ Æ„ng qu©n n¨i Æ©y Æ∑ trÎ thµnh nh˜ng k˚ ni÷m.

MÈt ƨn vfi c„ b“ dµy truy“n thËng h¨n 60 n®m, Æ≠Óc phong t∆ng danh hi÷u Anh hÔng LLVT nh©n d©n, kh´ng th” Æ” t◊nh trπng y’u käm käo dµi Æ≠Óc, dÔ vÌi b†t c¯ l˝ do nµo. S˘ kh„ kh®n do hoµn c∂nh kh∏ch quan lµ mÈt nhœ, nh≠ng c∏i gËc cÒa v†n Æ“ ch›nh lµ nh©n tË con ng≠Íi, trong Æ„ ÆÈi ngÚ c∏n bÈ lµ then chËt. ß∂ng u˚, BÈ T≠ l÷nh Qu©n khu 7 vµ c†p u˚, chÿ huy S≠ Æoµn 5 x∏c Æfinh muËn v˘c dÀy t◊nh h◊nh Î Trung Æoµn 271 ph∂i bæt Æ«u tı vi÷c cÒng cË, ki÷n toµn, n©ng cao ch†t l≠Óng ÆÈi ngÚ c∏n bÈ Æ∂ng vi™n, cÔng vÌi Æ„ lµ s˘ quan t©m, Æ«u t≠ x©y d˘ng h÷ thËng doanh trπi, cÒng cË c¨ sÎ vÀt ch†t.

 GiÍ rÃn luy÷n th” l˘c cÒa c∏n bÈ, chi’n s‹ thuÈc Trung Æoµn 271.

Trong 5 n®m qua, Trung Æoµn 271 Æ∑ nhÀn Æ≠Óc nhi“u ph«n th≠Îng cao qu˝ Sau khi ti’p thu ˝ ki’n chÿ Æπo cÒa c†p tr™n, c†p Òy, chÿ huy Trung Æoµn 271 mÎ mÈt ÆÓt sinh hoπt d©n chÒ s©u rÈng, ph©n t›ch nh˜ng m∆t tÂn tπi, y’u käm, mÊ xŒ nguy™n nh©n, rÛt ra bµi h‰c kinh nghi÷m vµ ph≠¨ng h≠Ìng khæc phÙc. Sau Æ„ mÁi c∏n bÈ, Æ∂ng vi™n Æ“u c„ b∂n cam k’t, quy’t t©m th≠, Æ“ ra mÙc ti™u ph†n Ɔu tr™n c∏c m∆t cÙ th” vµ Æfinh r‚ trong kho∂ng thÍi gian nh†t Æfinh. C†p Òy, chÿ huy ƨn vfi ti’p thu, nghi™n c¯u tÿ mÿ, ra nghfi quy’t chuy™n Æ“ v“ x©y d˘ng ƨn vfi, trong Æ„ tÀp trung vµo hai nÈi dung tr‰ng t©m lµ: ßÊi mÌi toµn di÷n ph≠¨ng ph∏p, t∏c phong c´ng t∏c cÒa ÆÈi ngÚ c∏n bÈ, Æ∂ng vi™n vµ cÒng cË, x©y d˘ng n¨i ®n, chËn Î, c∂i thi÷n ÆÍi sËng vÀt ch†t, tinh th«n cho bÈ ÆÈi. Nghfi quy’t †y nh≠ mÈt ch≠¨ng tr◊nh hµnh ÆÈng th¯c tÿnh ƨn vfi - tr≠Ìc h’t lµ ÆÈi ngÚ c∏n bÈ, Æ∂ng vi™n - b≠Ìc vµo mÈt giai Æoπn mÌi: X©y d˘ng ƨn vfi v˜ng mπnh bªng ˝ ch›, nghfi l˘c vµ tinh th«n tr∏ch nhi÷m cao nh†t.

Trong vi÷c x©y d˘ng ph≠¨ng ph∏p, t∏c phong lµm vi÷c cÒa ÆÈi ngÚ c∏n bÈ c∏c c†p Î Trung Æoµn 271, th◊ s˘ n™u g≠¨ng lµ nät nÊi bÀt nh†t. Vi÷c n™u g≠¨ng nµy Æ≠Óc th” ch’ h„a, trÎ thµnh nguy™n tæc mang t›nh t˘ gi∏c, vÌi ph≠¨ng ch©m c†p tr™n lµm m…u, c†p d≠Ìi lµm theo. ß’n c∏c ph©n ÆÈi, chÛng t´i Æ≠Óc nghe nhi“u c©u chuy÷n c∂m ÆÈng vµ thÛ vfi v“ s˘ {n™u g≠¨ng} cÒa ÆÈi ngÚ c∏n bÈ c∏c c†p. ô Ti”u Æoµn 9, ƨn vfi 3 n®m li“n Æπt danh hi÷u ƨn vfi quy’t thæng, t†m g≠¨ng cÒa Thi’u u˝ L™ Thµnh Ra, Trung ÆÈi tr≠Îng Trung ÆÈi 8, ßπi ÆÈi 11 Æ≠Óc nhi“u ÆÂng ÆÈi nhæc Æ’n. Dfip T’t vıa qua, ƨn vfi Æ∂m nhi÷m tr˘c chi’n, SSCß, Ra nhÀn Æ≠Óc tin bË bfi b÷nh n∆ng, nhµ lπi mÌi bfi sÀp do b∑o. C†p tr™n tπo Æi“u ki÷n cho anh v“ th®m nhµ, nh≠ng sau mÈt Æ™m Ææn Æo suy ngh‹, anh Æ∑ quy’t Æfinh Î lπi ƨn vfi th˘c hi÷n nhi÷m vÙ, g‰i Æi÷n v“ qu™ nhÍ bπn th©n lo vi÷c gia Æ◊nh. Vi÷c n™u g≠¨ng ph∂i tı tr™n xuËng d≠Ìi, cÙ th” lµ ngay trong ch›nh l∑nh Æπo, chÿ huy ƨn vfi. Tr≠Ìc nh˜ng kh„ kh®n, th∏ch th¯c, bÈn b“ c´ng vi÷c, l∑nh Æπo, chÿ

huy Trung Æoµn Æ∑ th” hi÷n s˘ phËi hÓp ®n ˝, nhfip nhµng, n™u cao tinh th«n Æoµn k’t, thËng nh†t, {tuy hai mµ mÈt}, trÎ thµnh trung t©m cÒa c∏c mËi quan h÷, lµm g≠¨ng cho c∏n bÈ c†p d≠Ìi noi theo. ß’n tham quan n¨i ®n Î, sinh hoπt, h‰c tÀp cÒa bÈ ÆÈi chÛng t´i mang c∂m gi∏c nh≠ Æang du ngoπn trong kh´ng gian du lfich sinh th∏i m∏t mŒ, m∆c dÔ mi“n ß´ng Nam BÈ Æang næng n„ng 38-39 ÆÈ. C∂nh quan cÒa ƨn vfi Æ∑ Æ≠Óc phÒ mÈt mµu xanh ngÛt mæt, trong Æ„ mÁi bÂn hoa, c©y c∂nh, mÁi con Æ≠Íng... Æ“u mang d†u †n cÒa qu∏ tr◊nh s∏ng tπo v®n h„a. Vi÷c ch‰n nh˜ng loµi c©y chfiu Æ≠Óc næng gi„, Ɔt Æai cªn cÁi nh≠ c©y c· lπc Æ∑ th” hi÷n tinh th«n s∏ng tπo, chfiu kh„ cÒa c∏n bÈ chi’n s‹, tπo n™n di÷n mπo mÌi cÒa ƨn vfi.

N®m 2008, ßπi t≠Ìng PhÔng Quang Thanh - BÈ tr≠Îng BÈ QuËc phflng Æ’n th®m vµ lµm vi÷c tπi Trung Æoµn 271, trong khi ph∏t bi”u tπi ƨn vfi ßπi t≠Ìng Æ∑ n„i rªng, Trung Æoµn 271 c„ nhi“u c∏ch lµm hay Æ” c∏c ƨn vfi kh∏c tham kh∂o, h‰c tÀp. V©ng, Æ„ cÚng lµ th´ng Æi÷p cÒa nh˜ng ng≠Íi l›nh tr™n vÔng Ɔt hoa vµng nµy. 

ChÒ tfich n≠Ìc t∆ng Hu©n ch≠¨ng B∂o v÷ TÊ quËc hπng 3 (2008); ThÒ t≠Ìng Ch›nh phÒ t∆ng cÍ ß¨n vfi d…n Æ«u phong trµo thi Æua quy’t thæng 5 n®m li“n (2005-2009); BÈ QuËc phflng t∆ng cÍ ß¨n vfi v˜ng mπnh toµn di÷n (1999-2008) vµ cÍ ß¨n vfi 3 n®m li“n hu†n luy÷n gi·i (2007-2009); BÈ TÊng tham m≠u t∆ng cÍ ß¨n vfi hu†n luy÷n th” l˘c, hoπt ÆÈng th” thao gi·i (2007-2009); TÊng cÙc Ch›nh trfi t∆ng cÍ TÊ ch¯c ßoµn xu†t sæc n®m 2008; Trung ≠¨ng ßoµn t∆ng ßoµn c¨ sÎ 5 n®m li“n Æπt thµnh t›ch xu†t sæc trong c´ng t∏c ßoµn vµ phong trµo thanh ni™n qu©n ÆÈi; BÈ T≠ l÷nh Qu©n khu 7 t∆ng cÍ ß¨n vfi d…n Æ«u phong trµo thi Æua quy’t thæng (2004-2009); UBND tÿnh B◊nh D≠¨ng t∆ng Bªng khen ƨn vfi c„ thµnh t›ch tËt trong c´ng t∏c d©n vÀn (2004-2009)... vµ nhi“u ph«n th≠Îng kh∏c.

 C∂nh quan ƨn vfi lu´n Æ≠Óc phÒ mÈt mµu xanh cÒa c· c©y

15

16 05.2010 VHQS



K˚ ni÷m

120

n®m ngµy sinh ChÒ tfich HÂ Ch› Minh

10 n®m vµ 28 c´ng tr◊nh

SÁNGTAO D¶•NG T^ THÄNH

®m 2000, tËt nghi÷p Khoa c¨ kh› - ßπi h‰c B∏ch khoa Hµ NÈi, L™ ߯c Hπnh v“ c´ng t∏c tπi X› nghi÷p C¨ kh›, Nhµ m∏y Z121 - TÊng cÙc C´ng nghi÷p QuËc phflng. M≠Íi n®m gæn b„ vÌi Nhµ m∏y cÚng lµ m≠Íi n®m tr®n trÎ mi÷t mµi vÌi nh˜ng c´ng tr◊nh nghi™n c¯u khoa h‰c cÒa chµng k¸ s≠ trŒ.

MÌi v“ nhµ m∏y Æ≠Óc 6 th∏ng, Hπnh Æ∑ bæt tay vµo nghi™n c¯u h÷ thËng cung c†p ph´i t˘ ÆÈng cho c∏c thi’t bfi dÀp. Hµng th∏ng rflng mi÷t mµi, c¯ h’t giÍ lµm vi÷c trong x› nghi÷p lµ Hπnh lπi v“ ti’p tÙc mi÷t mµi tr™n m∏y t›nh cÒa nhµ, c„ Æ™m hai, ba giÍ s∏ng mã v…n th†y Hπnh tr≠Ìc mµn h◊nh. ≥ t≠Îng v“ h÷ thËng cung c†p ph´i cho m∏y dÀp d«n d«n hi÷n l™n thµnh b∂n vœ. Sau mÈt th∏ng th◊ b∂n vœ c¨ b∂n hoµn thµnh, Æ≠Óc chuy”n cho bÈ phÀn thi c´ng.

C´ng tr◊nh Æ≠a vµo ¯ng dÙng, c∏c c´ng nh©n dÀp kh´ng cfln ph∂i {c∂nh gi∏c} vÌi cÁ m∏y d‘ g©y m†t an toµn n˜a. Sau Æ„ Hπnh Æ≠Óc Æi“u chuy”n v“ Phflng K¸ thuÀt C´ng ty. Tı Æ©y, k¸ s≠ trŒ L™ ߯c Hπnh li™n tÙc Æ“ xu†t nh˜ng s∏ng ki’n vµ cho ra ÆÍi nhi“u c´ng tr◊nh mang lπi gi∏ trfi kinh t’ hµng tÿ ÆÂng.

H÷ thËng t»y rˆa t˘ ÆÈng lµ c´ng tr◊nh ti’p theo Æ” lπi d†u †n cÒa Hπnh.

C∏c s∂n ph»m c¨ kh› khi gia c´ng xong Æ“u ph∂i qua c∏c c´ng Æoπn t»y rˆa.

Tr≠Ìc Æ©y c´ng nh©n ph∂i lµm thÒ c´ng, nhÛng gi· qua hµng chÙc b” ho∏ ch†t kh∏c nhau theo quy tr◊nh, vıa r†t chÀm lπi ÆÈc hπi. Hπnh Æ∑ nghi™n c¯u ch’ tπo h÷ thËng t»y rˆa t˘ ÆÈng, mÈt r´ bËt t˘ ÆÈng chπy tr™n thanh tr≠Ót Æ≠Óc lÀp tr◊nh ch’ ÆÈ c∏c qu∑ng dıng t≠¨ng ¯ng vÌi tıng b” ho∏ ch†t, k’t hÓp vÌi h÷ thËng trÙc khu˚u x„c rˆa s∂n ph»m theo y™u c«u. C´ng tr◊nh hoµn thµnh vµ Æ≠a vµo chπy thˆ. N®ng su†t t»y rˆa t®ng l™n hµng chÙc l«n nh≠ng ræc rËi lπi n∂y sinh. Hai b” ho∏ ch†t Æ«u ti™n dÔng x®ng, khi ∏p dÙng trong h÷ thËng, x®ng bfi bay h¨i qu∏ nhanh d…n Æ’n hao hÙt nguy™n li÷u kh∏ lÌn Æ»y chi ph› t®ng cao, nh≠ng quan tr‰ng h¨n lµ nguy c¨ m†t an toµn. C´ng tr◊nh Ưng tr≠Ìc s˘ ph∏ s∂n. Kh´ng lœ Æ” h÷ thËng m†t bao c´ng nghi™n c¯u, thi’t k’ nªm Ææp chi’u Æ” c´ng nh©n trÎ lπi lµm vi÷c thÒ c´ng nh≠ x≠a? Ræc rËi l«n nµy lπi n∂y sinh tı v†n Æ“ nguy™n li÷u, vËn nªm ngoµi chuy™n m´n cÒa Hπnh.

Hπnh suy ngh‹ r†t nhi“u, tı nh˜ng tr®n

 K¸ s≠ L™ ߯c Hπnh tπi Ph©n x≠Îng gia c´ng c¨ kh› ch›nh x∏c. C´ng nh©n Nhµ m∏y Z121 lµm vi÷c vÌi d©y chuy“n m∏y dÀp Æ≠Óc læp h÷ thËng cung c†p ph´i t˘ ÆÈng Æem lπi s˘ an toµn. Ånh NGUYŸN V°N TUƒN

trÎ †y anh Æ∑ t◊m hi”u s©u h¨n v“ c∏c loπi ho∏ ch†t phÙc vÙ cho t»y rˆa, Æ∆c bi÷t lµ x®ng vµ cuËi cÔng anh Æ∑ ph∏t hi÷n ra tr™n thfi tr≠Íng c„ b∏n loπi ho∏ ch†t t≠¨ng Æ≠¨ng do NhÀt B∂n s∂n xu†t vÌi t™n g‰i FC 315 c„ ch¯c n®ng t»y rˆa s∂n ph»m Æπt y™u c«u nh≠ x®ng mµ gi∏ thµnh lπi kh´ng cao. N’u sˆ dÙng loπi ho∏ ch†t nµy, vıa gi∂i quy’t Æ≠Óc v†n Æ“ an toµn, chi ph› rŒ h¨n vµ lπi kh´ng bfi bËc h¨i. Tı Æ“ xu†t dÔng loπi ho∏ ch†t FC 315 thay th’ mµ h÷ thËng t»y rˆa t˘ ÆÈng Æ∑ {sËng lπi} sau g«n bËn th∏ng ∏n binh b†t ÆÈng. B©y giÍ th◊ h÷ thËng nµy Æ∑ hoπt ÆÈng Æ≠Óc n®m n®m, gi∏ trfi kinh t’ mµ n„ mang lπi ≠Ìc chıng b∂y, t∏m tÿ ÆÂng, nh≠ng quan tr‰ng h¨n lµ n®ng l˘c s∂n xu†t Æ≠Óc n©ng cao, Nhµ m∏y c„ th” Æ∏p ¯ng c∏c ƨn hµng lÌn phÙc vÙ nhi÷m vÙ quËc phflng.

ThÍi Æi”m n®m 2004, Nhµ m∏y Z121 Æ≠Óc giao s∂n xu†t loπi s∂n ph»m bÈ lˆa Æπn ph∏o vÌi chÿ ti™u t®ng ÆÈt bi’n, vi÷c s∂n xu†t lÛc Æ„ v…n theo c´ng ngh÷ thÒ c´ng tı nh˜ng n®m b∂y m≠¨i cÒa th’ k˚ tr≠Ìc n™n kh´ng th” Æ∏p ¯ng, ch†t l≠Óng s∂n ph»m cÚng phÙ thuÈc chÒ y’u vµo tay ngh“ ng≠Íi thÓ, vµ Æ∆c bi÷t lµ nguy c¨ m†t an toµn cao. Lµ con chim Æ«u Ƶn trong hoπt ÆÈng nghi™n c¯u s∏ng tπo, Hπnh Æ≠Óc giao cÔng mÈt ÆÂng nghi÷p nghi™n c¯u thi’t k’ d©y chuy“n mÌi thay th’ c„ th” Æ∂m b∂o c∏c y™u c«u Æ“ ra. CÙ th” vi÷c nghi™n c¯u ph∂i Æπt Æ≠Óc c∏c mÙc Æ›ch: n®ng su†t, ch†t l≠Óng, vµ an toµn. Qu∂ lµ kh„ kh®n bÎi

khi vÀn hµnh d©y chuy“n sœ li™n quan tr˘c ti’p Æ’n ch†t nÊ c˘c nhπy. Do vÀy, vi÷c nghi™n c¯u thi’t k’ ph∂i ti’n hµnh h’t s¯c tÿ m˚. Sau h¨n 2 th∏ng mµy mfl nghi™n c¯u cÔng vÌi nh˜ng ki’n th¯c vµ kinh nghi÷m khi lµm c∏c c´ng tr◊nh tr≠Ìc Æ≠Óc vÀn dÙng tËi Æa, b∂n thi’t k’ Æ∑ Æ≠Óc Hπnh vµ ÆÂng nghi÷p hoµn thµnh. Khi d©y chuy“n Æ≠Óc læp Æ∆t vµ chπy thˆ kh´ng t∂i th◊ ph∏t hi÷n c¨ c†u cung c†p ph´i hoπt ÆÈng kh´ng nhfip nhµng, Ên Æfinh. ß©y lµ Æi“u kh´ng Æ≠Óc phäp ÆËi vÌi y™u c«u nghi™m ng∆t v“ an toµn. Hπnh cÔng ÆÂng nghi÷p ti’p tÙc ph©n t›ch, x∏c Æfinh nguy™n nh©n, th∏o læp, hi÷u chÿnh, sˆa ch˜a, ki”m tra.

Lµm ngµy lµm Æ™m, qu™n ®n m†t ngÒ, c„ lÛc t≠Îng chıng nh≠ b’ tæc, t≠Îng nh≠ ph∂i b· cuÈc. G«n mÈt th∏ng {®n cÔng m∏y, ngÒ cÔng m∏y} anh mÌi t◊m ra nguy™n nh©n lµ do lo xo chfiu l˘c y’u.

Sau khi Æ≠Óc c∂i ti’n, s˘ cË Æ∑ Æ≠Óc khæc phÙc, d©y chuy“n Æ∑ hoπt ÆÈng tËt, c¨ c†u cung c†p ph´i hoπt ÆÈng Ên Æfinh. C´ng tr◊nh Æ≠Óc HÈi ÆÂng khoa h‰c nghi÷m thu, Æ≠a vµo ¯ng dÙng trong s∂n xu†t, n®ng su†t Æ∑ t®ng g†p 60 l«n, ch†t l≠Óng s∂n ph»m Ên Æfinh, tÿ l÷ s∂n ph»m h·ng gi∂m 10 l«n, vµ Æ∆c bi÷t lµ Æ∂m b∂o an toµn cho c´ng nh©n.

Hπnh cho bi’t, c∏c c´ng tr◊nh anh th˘c hi÷n xu†t ph∏t tı l˝ do con ng≠Íi.

Tr≠Ìc nh˜ng ng≠Íi ÆÂng ÆÈi, nh˜ng ng≠Íi thÓ Æ¯ng m∏y dÀp giµ Æ∏ng tuÊi cha mã m◊nh vÌi bµn tay kh´ng lµnh l∆n Æ∑ khi’n anh tr®n trÎ vµ th˘c hi÷n c´ng

tr◊nh nghi™n c¯u Æ«u ti™n, mÎ Æ«u cho hµnh tr◊nh nghi™n c¯u khoa h‰c, ¯ng dÙng c´ng ngh÷ vµo s∂n xu†t. 

T›nh Æ’n n®m 2010, L™ ߯c Hπnh Æ∑ tham gia 15 Æ“ tµi c∏c c†p, anh Æ∑ c„ 28 c´ng tr◊nh, s∏ng ki’n Æ≠Óc ∏p dÙng trong s∂n xu†t tπi Nhµ m∏y Z121. T†t c∂ c∏c c´ng tr◊nh Æ“u c„ li™n quan Æ’n ch†t nÊ vÌi m¯c ÆÈ nguy hi”m c˘c k˙ lÌn. C∏c c´ng tr◊nh cÒa Hπnh li™n ti’p Æπt c∏c gi∂i th≠Îng {TuÊi trŒ s∏ng tπo} cÒa BÈ QuËc phflng. Anh cÚng Æoπt gi∂i nh†t Gi∂i th≠Îng Khoa h‰c k¸ thuÀt Thanh ni™n Toµn quËc n®m 2005, sau Æ„ n®m 2006 c´ng tr◊nh nµy Æ≠Óc b◊nh ch‰n lµ mÈt trong 75 c´ng tr◊nh khoa h‰c ti™u bi”u toµn quËc. L™ ߯c Hπnh cÚng Æ∑ tıng Æ≠Óc b«u lµ 1 trong 10 g≠¨ng m∆t thanh ni™n ti™u bi”u toµn qu©n n®m 2006 vµ Æ≠Óc t∆ng Huy hi÷u {TuÊi trŒ s∏ng tπo} cÒa Trung ≠¨ng ßoµn.

N®m 2008 Hπnh Æ≠Óc bÊ nhi÷m Ph„ Qu∂n ÆËc Ph©n x≠Îng C¨ kh›. Th∏ng 6-2009 anh Æ≠Óc bÊ nhi÷m Qu∂n ÆËc Ph©n x≠Îng gia c´ng c¨ kh› ch›nh x∏c thuÈc X› nghi÷p C¨ kh›.

17

18 05.2010 VHQS

Ph„ng s˘ ∂nh

Kho∂nh khæc

AN BANG PhÛt chia tay

S„ng c∂ kh´ng ng∑ tay chÃo

THÄNH SA

An Bang v…n Æ≠Óc m÷nh danh lµ {Æ∂o b∑o tË cÒa qu«n Æ∂o b∑o tË}. VÔng bi”n nµy quanh n®m s„ng vÁ s«u b‰t træng. Nh˜ng ng≠Íi l›nh n¨i Æ©y cÚng ph∂i ki™n c≠Íng chËng ch‰i vÌi thi™n nhi™n Æ” hoµn thµnh nhi÷m vÙ b∂o v÷ chÒ quy“n TÊ quËc.

Trong nh˜ng phÛt gi©y ngæn ngÒi th®m hfln Æ∂o n¨i tuy’n Æ«u trong chuy’n c´ng t∏c ra Tr≠Íng Sa, ph„ng vi™n V®n h„a qu©n s˘ Æ∑ {chÈp} Æ≠Óc nh˜ng kho∂nh khæc Æ∏ng nhÌ.

ßi d≠Ìi {cÊng trÍi}

Gi˜a bi”n trÍi TÊ quËc

Chæc tay sÛng

L›nh trŒ An Bang

Giao l≠u vÌi {Ɔt li“n}

19

20 05.2010 VHQS

C©u chuy÷n v®n ho∏

Ng≠Íi lau n≠Ìc mæt cho bao ng≠Íi

VIåT H¶NG

{C´ Æ∑ lau bÌt n≠Ìc mæt cho chÛng t´i} lµ c©u n„i thay cho m‰i lÍi c∂m ¨n cÒa nhi“u ng≠Íi lµm bË, lµm mã dµnh cho ßµo Thfi HÂng V©n, khi mµ nh˜ng Ưa con tÀt nguy“n cÒa h‰ c„ ngh“ c„ nghi÷p, {bªng anh bªng em}. Cfln vÌi chÛng t´i, nh˜ng ngh‹a cˆ, vi÷c lµm th†m Æ…m t›nh nh©n v®n cÒa chfi Æ∑ to∏t l™n nät Æãp cÒa mÈt n˜ c˘u chi’n binh giµu lflng nh©n ∏i.

 Dπy ngh“ cho trŒ khuy’t tÀt lµ c∂ mÈt k˙ c´ng. Ånh NH¢N VÜT CUNG CƒP

 TR¶òNG S•N MóT THUô

ß” l˝ gi∂i Æ≠Óc ph«n nµo cÈi r‘ nh˜ng vi÷c lµm {b◊nh dfi mµ cao qu˝} cÒa HÂng V©n, chÛng t´i buÈc ph∂i cÔng chfi trÎ lπi nh˜ng n®m th∏ng Tr≠Íng S¨n. Ngµy †y, cuËi n®m 1978, vıa tËt nghi÷p c†p III phÊ th´ng, mÌi chÌm qua tuÊi 17, HÂng V©n Æ∑ cÔng h¨n mÈt tr®m n˜ sinh thµnh Vinh xung phong nhÀp ngÚ. VÌi h‰, mµu xanh ∏o l›nh lÛc nµo cÚng c„ s¯c cuËn hÛt di÷u k˙.

Vµo bÈ ÆÈi, sau ba th∏ng hu†n luy÷n t©n binh, HÂng V©n Æ≠Óc Æi“u v“ lµm nh©n vi™n hµnh ch›nh c¨ quan Trung Æoµn 542, S≠ Æoµn c´ng binh 472 BÈ T≠ l÷nh Tr≠Íng S¨n. LÛc nµy ƨn vfi cÒa chfi Æang thi c´ng tuy’n Æ≠Íng ß´ng Tr≠Íng S¨n, qu∑ng tı t©y Qu∂ng Nam vµo Kon Tum, Gia Lai. ßang k˙ hu†n luy÷n t©n binh hay khi v“ c¨ quan c´ng t∏c, ph«n v◊ qu∏ {th†p bä

nhã c©n}, ph«n v◊ vi’t ch˜ Æãp, lπi c„ khi’u v®n th¨, n™n HÂng V©n th≠Íng Æ≠Óc c∏c b∏c, c∏c chÛ chÿ huy bË tr› lµm nh˜ng vi÷c nhã nhµng. Tuy vÀy, Æ” lµm mÈt ng≠Íi l›nh th˘c thÙ, m∆c dÔ vËn lµ n˜ sinh thµnh phË, HÂng V©n v…n kh´ng n“ hµ nh˜ng c´ng vi÷c n∆ng nh‰c: hu†n luy÷n, ra c´ng tr≠Íng, vµo rıng l†y cÒi... ߆t n≠Ìc sau chi’n tranh, kh„ kh®n, thi’u thËn chÂng ch†t. Hªng n®m rflng bÈ ÆÈi ®n bo bo, mµ thÿnh tho∂ng mÌi Æ≠Óc mÈt b˜a no.

Qu∂ b k’t dµnh dÙm chia nhau Æ” gÈi Æ«u, l†y v∂i bao bÈt m◊ t˘ cæt may ∏o con Æ” dÔng, rÂi sËt rät rıng nh≠ c¨m b˜a..., nh≠ng l∏n trπi lu´n Æ«y æp ti’ng c≠Íi vµ b∏o li’p, b∏o t≠Íng cÒa ƨn vfi v…n kh´ng thi’u nh˜ng c©u th¨ dung dfi mµ trµn tr“ s˘ sËng cÒa HÂng V©n.

KhÊ luy÷n, ni“m lπc quan cÒa tuÊi trŒ Æ∑ giÛp chfi cÔng ÆÂng ÆÈi v≠Ót qua m‰i v†t v∂, thi’u thËn nh˜ng n®m Î Tr≠Íng S¨n.

Sau h¨n ba n®m lµm bπn vÌi nh˜ng cung Æ≠Íng, c©y c«u tr™n tuy’n Æ≠Íng H Ch› Minh, Æ«u n®m 1982, HÂng

V©n xu†t ngÚ. {Ba n®m mÌi b†y nhi™u ngµy}, nh≠ng c´ n˜ sinh thµnh Vinh tıng lµ mÈt gi‰ng ca trong dµn Th∏nh ca cÒa nhµ thÍ C«u R«m, Æ∑ gom g„p Æ≠Óc cho m◊nh b∂n l‹nh, nghfi l˘c, t›nh k˚ luÀt cÒa ng≠Íi l›nh. ß∆c bi÷t, Ưc t›nh c«n cÔ, ki™n tr◊ v≠Ót kh„ cÒa ng≠Íi x¯ Ngh÷ Æ≠Óc rÃn giÚa qua m†y n®m qu©n ngÚ chºng kh∏c g◊ {thäp Æ≠Óc t´i qua lˆa Æ· vµ n≠Ìc lπnh}.

 T\ TH¶•NG CHÉU ß⁄N GI@P NG¶òI

RÍi qu©n ngÚ, cÚng nh≠ bao bπn bà cÔng trang l¯a, HÂng V©n Æ∑ thˆ s¯c cÔng lÛc m†y ngh“: t˘ h‰c cæt may Æ” mÎ hi÷u may, rÂi dπy cæt may; t˘ h‰c Æ∏nh m∏y ch˜ vµ nÈp ƨn xin lµm vi™n ch¯c nhµ n≠Ìc. Sau mÈt n®m t˘ h‰c, HÂng V…n Æ∑ thπo ngh“ cæt may vµ c¨ sÎ may cÒa chfi Æ∑ sÌm c„ th≠¨ng hi÷u Î Vinh. N®m 1984, chfi Æ≠Óc tuy”n dÙng vµo ngµnh Du lfich Ngh÷ An vµ Æ≠Óc ph©n c´ng phÙ tr∏ch may ÆÂng phÙc cho c∏n bÈ, nh©n vi™n trong ngµnh cÒa tÿnh.

N®m 1992, do y™u c«u gi∂i quy’t vi÷c gia Æ◊nh, HÂng V©n th´i lµm du lfich, trÎ v“ dÂn s¯c cho c¨ sÎ cæt may vµ dπy cæt may. LÛc nµy, c„ ch∏u Mai HÂng Qu©n lµ con chfi g∏i cÒa HÂng V©n r†t th›ch h‰c may. C„ Æi“u, HÂng Qu©n bfi c©m Æi’c do di ch¯ng ch†t ÆÈc da cam, v◊ bË Qu©n tıng chi’n Ɔu Î chi’n tr≠Íng mi“n Nam. Th≠¨ng ch∏u kh·e mπnh, kh´i ng´, nh≠ng bfi thi÷t thfli, HÂng V©n quy’t t©m dπy ngh“ cho ch∏u. Chfi Æ∑ Æ’n tr≠Íng h‰c sinh c©m Æi’c cÒa tÿnh nhÍ gi∏o vi™n h≠Ìng d…n c∏ch giao ti’p vÌi c∏c ch∏u; t◊m Ɖc s∏ch dπy ch˜ cho ng≠Íi c©m Æi’c... Æ” lµm vËn li’ng truy“n ngh“. R†t may mæn lµ ch∏u Qu©n kh∏ th´ng minh, h‰c r†t tÀp trung, n™n mÈt thÍi gian ngæn, ch∏u Æ∑ cæt may thµnh thπo.

Th†y Qu©n thµnh thÓ may gi·i, c∏c ch∏u H≠¨ng, Nam, S¨n, B◊nh, H∂i Æang h‰c Î tr≠Íng trŒ em c©m Æi’c cÒa tÿnh cÔng lÛc xin h‰c cæt may, vµ sÌm - muÈn c∏c ch∏u Æ“u n™n thÓ. {Ti’ng lµnh ÆÂn xa}, nhi“u ch∏u bfi c©m Æi’c Î Ngh÷ An, Hµ T‹nh vµ c∏c tÿnh xa cÚng t◊m v“ nhÍ HÂng V©n dπy ngh“.

Tı mÈt c¨ sÎ cæt may vµ dπy cæt may cho ng≠Íi b◊nh th≠Íng nay c„ th™m nh˜ng h‰c sinh Æ∆c bi÷t Æ∑ Æ∂o lÈn m‰i th¯, lµm cho mÈt sË thµnh vi™n trong gia Æ◊nh kh´ng ÆÂng t◊nh. Nh≠ng lµ con ng≠Íi nh©n hÀu, xem con ch∏u ng≠Íi cÚng nh≠ ch∏u m◊nh, v◊ chi’n tranh ho∆c thi’u may mæn mµ tÀt nguy“n, Æ“u c«n nh˜ng vflng tay nh©n ∏i, HÂng V©n Æ∑ thuy’t phÙc Æ≠Óc m‰i ng≠Íi trong gia Æ◊nh Òng hÈ m◊nh.

TrŒ khuy’t tÀt th≠Íng r†t nhπy c∂m,

d‘ t˘ ∏i, tÒi th©n, n™n vÌi c∏c ch∏u dπy ÆÂng ngh‹a vÌi dÁ. Tı dπy ngh“, HÂng V©n dπy cho c∏c ch∏u c∏ch giao ti’p, ¯ng xˆ hªng ngµy. C´ trfl quy’n luy’n, y™u qu˝ nhau nh≠ t◊nh ruÈt thfit. C„ ch∏u xa nhµ, xin Î lπi nhµ c´. C„ ch∏u giÀn gia Æ◊nh, b· nhµ Æi hµng tu«n, bË mã ph∂i Æ’n nhÍ c´ Æi t◊m dÁ v“...

C∂m k›ch tr≠Ìc ngh‹a cˆ vµ hi÷u qu∂ hoπt ÆÈng nh©n Æπo cÒa c¨ sÎ may HÂng V©n, mÈt sË cha mã h‰c sinh Æ∑ Æ“ Æπt l™n SÎ Lao ÆÈng Th≠¨ng binh x∑ hÈi tÿnh Ngh÷ An, vµ n®m 1996, SÎ Æ∑ c†p cho chfi 47 tri÷u ÆÂng. SË ti“n nµy Æ≠Óc chfi dÔng sˆa ch˜a, c¨i nÌi c¨ sÎ may, c„ chÁ cho c∏c ch∏u tÌi h‰c ngµy mÈt Æ´ng. Ti’p Æ„, Qu¸ hÁ trÓ trŒ em Vi÷t Nam cÚng trang bfi cho c¨ sÎ s∏u dµn m∏y may c´ng nghi÷p. Tı n®m 2001, sau khi ch≠¨ng tr◊nh {Ch©n dung vµ cuÈc sËng} cÒa ßµi truy“n h◊nh Vi÷t Nam giÌi thi÷u mÈt sË h◊nh ∂nh v“ c¨ sÎ may nh©n Æπo HÂng V©n, cµng c„ nhi“u h‰c sinh khuy’t tÀt tı trong Nam, ngoµi Bæc t◊m Æ’n h‰c. C„ thÍi Æi”m, lÌp h‰c l™n Æ’n 25 ch∏u.

 ¶õC M• V≈ MóT MÉI ƒM TçNH TH¶•NG

Dπy cho ng≠Íi b◊nh th≠Íng thµnh thÓ lµnh ngh“ kh´ng m†y kh„ kh®n, nh≠ng vÌi trŒ khuy’t tÀt lµ c∂ mÈt k˙ c´ng. VÌi HÂng V©n, c´ Æ∑ lµm Æ≠Óc nhi“u h¨n vi÷c dπy ngh“. ß’n n®m 2005, Æ∑ c„ tr™n 130 ch∏u Æ≠Óc c´ truy“n ngh“, trong Æ„, nhi“u ch∏u mÎ Æ≠Óc hi÷u may ri™ng, nhi“u ch∏u lµ thÓ ch›nh cÒa nh˜ng hi÷u may lÌn (S¨n lµ thÓ may cÒa hi÷u Song Qu˙nh, Oanh lµ thÓ may cÒa hi÷u H PhÛc Î thµnh phË Vinh; H≠¨ng mÎ hi÷u may Î PhÛc S¨n, Anh S¨n...). Dπy ngh“ mi‘n ph›; khi c∏c ch∏u Æ∑ thµnh ngh“, Æ≠Óc kh∏ch hµng ch†p nhÀn lπi lo b∂o Æ∂m thu nhÀp cho c∏c ch∏u. T†t tÀt Æ≠Óc gˆi gæm vµo c∏i t©m, c∏i t◊nh vµ s˘ toan lo cÒa c´ gi∏o. V†t v∂ h¨n nu´i con m‰n lÍi cÒa HÂng V©n, nh≠ng bÔ lπi, ngoµi ni“m vui, t◊nh c∂m vµ s˘ tin y™u cÒa h‰c trfl, HÂng V©n cfln nhÀn Æ≠Óc s˘ ÆÈng vi™n, kh›ch l÷ cÒa nhi“u ng≠Íi.

C„ ngµy, chfi nhÀn Æ≠Óc hµng chÙc l∏ th≠ cÒa cha mã h‰c sinh, cÒa c∂ nh˜ng ng≠Íi kh´ng quen gˆi v“ bµy t· s˘ m’n phÙc, ÆÈng vi™n. Hπnh phÛc h¨n, cÚng Î {m∏i †m t◊nh th≠¨ng nµy}, qua dπy ngh“, HÂng V©n Æ∑ lµ {bµ mËi m∏t tay} cho ba c∆p h‰c trfl khuy’t tÀt n™n vÓ n™n chÂng, sinh con vãn trfln, trµn tr“ hπnh phÛc.

Khi ch∏u HÂng Qu©n ÆÒ s¯c Æ∂m Æ≠¨ng c´ng vi÷c cÒa d◊, n®m 2005, HÂng V©n ch›nh th¯c chuy”n giao vi÷c dπy cæt may cho ch∏u. Ni“m Æam m™ lµm vi÷c thi÷n cÒa ng≠Íi con g∏i

 ßµo Thfi HÂng V©n (ngoµi cÔng, b™n ph∂i, hµng tr≠Ìc) cÔng ÆÂng ÆÈi nh˜ng ngµy Î Tr≠Íng S¨n. Ånh NH¢N VÜT CUNG CƒP

nh· nhæn, dfiu dµng nh≠ng Æ«y nghfi l˘c, quy’t Æo∏n nµy t◊m Æ’n {b’n ÆÁ} mÌi - tÊ ch¯c trung t©m tı thi÷n ch®m s„c ng≠Íi giµ, ng≠Íi c¨ nhÏ kh´ng n¨i n≠¨ng t˘a... L∆ng lœ mÈt m◊nh vµo Nam, ra Bæc t◊m hi”u c∏ch lµm cÒa ng≠Íi, l∆ng lœ mÈt m◊nh lÀp d˘ ∏n, tı thi’t k’ c¨ sÎ hπ t«ng, Æfinh h≠Ìng m´ h◊nh hoπt ÆÈng, huy ÆÈng tµi ch›nh...

V“ tµi ch›nh, m∆c dÔ Æ∑ c„ trong tay h¨n mÈt chÙc t˚ ÆÂng, nh≠ng HÂng V©n qu∂ quy’t sΩn sµng th’ ch†p nhµ cˆa Æ” lµm tı thi÷n. D˘ ∏n cÒa HÂng V©n Æ∑ Æ≠Óc c∏c c†p c„ th»m quy“n tÿnh Ngh÷ An, nhi“u bπn bà th©n quen t©m huy’t Òng hÈ vµ ûy ban nh©n d©n thfi x∑ Cˆa Lfl Æ∑ c†p cho d˘ ∏n h¨n 5.000 mät vu´ng Ɔt Æ” x©y d˘ng trung t©m.

M∆c dÔ dµnh nhi“u t©m s¯c cho trŒ nh· tÀt nguy“n, ng≠Íi giµ c¨ nhÏ..., nh≠ng HÂng V©n v…n kh´ng qu™n m∏i †m ban li™n lπc c˘u chi’n binh S≠ Æoµn 472 Î Ngh÷ An, v…n n∆ng lflng vÌi nh˜ng ÆÂng ÆÈi mµ theo chfi lµ kh´ng Æ≠Óc may mæn nh≠ m◊nh, bÎi {Tr≠Íng S¨n mÈt thuÎ} lu´n lµ ÆÈng l˘c lÌn lao giÛp chfi v≠Ót qua m‰i kh„ kh®n, thˆ th∏ch cÒa cuÈc sËng.

Chia tay vfi Gi∏m ÆËc trung t©m tı thi÷n trong mÈt t≠¨ng lai g«n, trong t´i v…n læng Ɖng m∑i nh˜ng Æi“u bÈc bπch cÒa chfi: {C∂m ¨n nghfi l˘c cÒa Ưa ch∏u tÀt nguy“n bÎi chi’n tranh, Æ∑ dπy d◊ bi’t lµm vi÷c thi÷n, rÂi Æam m™ lµm tı thi÷n}. Vµ: {N’u nh≠ c„ mÈt Æi“u ≠Ìc, th◊ V©n ≠Ìc m◊nh lµm lÙng, kinh doanh Æ≠Óc thÀt nhi“u ti“n Æ” dÔng lµm tı thi÷n}. C«u mong cho Æi“u ≠Ìc cÒa chfi sÌm thµnh hi÷n th˘c! 

21

22 05.2010 VHQS

Cfln trong k˝ ¯c

ß≠Íng lµng

d

≠Íng lµng. ThÀt b◊nh y™n gæn bi’t bao k˚ ni÷m, bao nÁi ni“m t©m trπng. Tr≠Ìc kia, Æ≠Íng lµng chÿ lµ Æ≠Íng Ɔt, rÂi sau nµy l∏t gπch vµ b©y giÍ th◊ Æ∑ b™ t´ng ho∏ h’t rÂi nh≠ng v…n trong lµnh gi˜a Æ´i bÍ tre trÛc.

T´i nhÌ nh†t, y™u nh†t vµ th≠¨ng nh†t lµ con Æ≠Íng Ɔt ngµy x≠a. Con Æ≠Íng khi næng th◊ phºng phiu, sπch sœ, n©ng niu nh˜ng bµn ch©n tr«n cÒa d©n lµng Æi ÆÂng, Æi chÓ... cfln lÛc m≠a th◊ gÂng m◊nh l™n cho mã b†m ch©n, cho chfi Æi v“ nh˜ng b≠Ìc th†p b≠Ìc cao t«n t∂o. ß” rÂi qua th∏ng qua n®m, Æi d‰c tuÊi th¨ lµ h◊nh ∂nh mã dfiu hi“n, lµ d∏ng chfi thanh tÛ mÈt thÍi con g∏i c¯ in ÆÀm m∑i trong k˝ ¯c t´i. Con Æ≠Íng lµng Æ∑ quen vÌi h¨i †m bµn ch©n cÒa mã,

 ß≠Íng lµng - Tranh s¨n d«u H‰a s‹ ß NGñC DüNG

KhÛc HÂng Thi÷n

mÈt ngµy kia n„ Æ∑ kh´ng cfln th†y d∏ng mã Æi v“.

Mã ra vÌi ÆÂng vµ kh´ng v“ n˜a. Chfi cÚng Æ∑ Æi tr™n mÈt Æ≠Íng lµng kh∏c c„ lÛc thanh b◊nh c„ lÛc b∑o gi´ng... ß≠Íng lµng. N¨i t´i vµ em cÔng Æ∆t ch©n, cÔng s„ng b≠Ìc, cÔng lÌn l™n vÌi l†m lem bÔn Ɔt qu™ m◊nh. ß≠Íng lµng ch¯ng ki’n ngµy em Æi theo ng≠Íi ta mµ sao n„ v…n hi“n lµnh Æ’n vÀy, m∆c cho nh˜ng k˚ ni÷m tan ch∂y d≠Ìi g„t ch©n thi’u n˜, m∆c cho c„ mÈt g∑ khÍ Æ¯ng ch’t l∆ng vÌi nh˜ng rung ÆÈng Æ«u ÆÍi... ß≠Íng lµng. Ngµy t´i trÎ v“ tuy Æ∑ Æ≠Óc b™ t´ng ho∏ mµ sao th†y lflng buÂn Æ’n vÀy. B©y giÍ, mÁi khi v“ lµng, t´i c¯ b◊nh y™n mµ Æi vÌi nh˜ng h∑o huy“n th¨ phÛ, vÌi mÈt thÍi tuÊi trŒ Æ«y nhi÷t huy’t kh∏t khao, vÌi nh˜ng hoµi ni÷m v“ em... 

L®ng k›nh v®n ho∏

ChÁ ngÂi

l

µm sao mµ nhÌ Æ≠Óc Æ∑ tıng ngÂi bao nhi™u chÁ...

NgÂi gh’, ngÂi Æ÷m, ngÂi gi≠Íng, ngÂi xe, ngÂi tµu, ngÂi nhµ, ngÂi hµng n≠Ìc, ngÂi c¨ quan, ngÂi bµn gi†y, ngÂi xa-l´ng, ngÂi qu∏n x∏, ngÂi cµ ph™, hay thÀm ch› c„ kŒ ph∂i ngÂi nhµ Æ∏, ngÂi b„c lfich...

C„ ng≠Íi ngÂi lo ngÂi ngh‹, c„ kŒ ®n kh´ng ngÂi rÂi, c„ ng≠Íi ngÂi ch¨i x¨i n≠Ìc, ngÂi m∏t ®n b∏t vµng, rÂi ®n tr™n ngÂi trËc, ngÂi chÿ tay n®m ng„n. Lπi c„ kŒ quen ngÂi l™ Æ´i m∏ch, t‰c mπch chuy÷n nh©n gian, thi™n hπ.

C„ ng≠Íi ngÂi ch∂ ra ngÂi, Ưng ch∂ ra Ưng, quen giao ti’p nˆa Ưng nˆa ngÂi. C„ kŒ th›ch ngÂi phÒ phÙc d≠Ìi ch©n ng≠Íi. C„ kŒ lπi chÿ th›ch ngÂi l™n Æ«u ng≠Íi kh∏c...

Nh˜ng chÁ m◊nh ngÂi, nh˜ng ki”u m◊nh ngÂi, nh˜ng trπng th∏i xÛc c∂m khi ngÂi n„ v…n Æi qua ta hµng ngµy. C„ khi tr´i tuÈt, ch∂ cfln lπi g◊ tr™n v· n∑o. C„ khi lπi lµm ta nhÌ r†t l©u... C„ khi ta ngÂi Î mÈt chÁ nµy lπi m¨ mÈng mÈt chÁ ngÂi kh∏c. C„ khi nhÌ v“ mÈt chÁ ngÂi Î tÀn Æ»u Æ©u, h◊nh dung v“ mÈt chÁ ngÂi sœ m∑i chºng bao giÍ Æ’n. ß´i khi ng≠Íi ta chen ch©n Æ” Æ≠Óc

PHÑM TRUNG KI£N

mÈt chÁ ngÂi. H‰ giµnh giÀt, x´ Æ»y, chπy ch‰t, Ɔu Æ∏, mua b∏n, Æi cˆa n‰ cˆa kia, Æ” c„ Æ≠Óc mÈt chÁ ngÂi Æ≠Óc coi lµ {th¨m}... Lπi c„ khi ng≠Íi ta d“n d¯ nh≠Íng nhau, ÆÔn Æ»y nhau mÈt c∏i chÁ ngÂi, mÈt c∏i vfi tr› nµo Æ„, v◊ mÈt hay nhi“u l˝ do nµo Æ„...

C„ khi ta y™u c∏i chÁ ta ngÂi kh´ng ph∂i v◊ ch›nh c∏i chÁ ngÂi, mµ v◊ c∏i kho∂nh khæc, c∏i c∂m gi∏c khi ta ngÂi Î Æ„... C„ kŒ lπi huy‘n ho∆c ch›nh c∏i chÁ m◊nh ngÂi, c∏i vfi tr› m◊nh Æang an t‰a... C„ khi b· lπi c∂ nh˜ng chÁ ngÂi quy“n qu˝ xa hoa, Æ” v“ vÌi mÈt chËn ngÂi b◊nh y™n t‹nh tπi, Æ” mµ th†y nhã lflng...

C„ nh˜ng chËn ngÂi chÿ c„ trong t©m t≠Îng, chÿ dµnh cho nh˜ng khi hoang ho∂i nh†t. ƒy lµ mÈt nŒo væng ri™ng m◊nh, chÿ m◊nh m◊nh bi’t, chÿ m◊nh m◊nh hay...

C„ khi ta t˘ h·i, ta Æang ngÂi Æ©u gi˜a cuÈc ÆÍi?

C¯ loay hoay qu»n quanh, Æi Ưng nªm ngÂi th◊ cuËi cÔng cÚng ngÂi l™n n„c tÒ h≠Îng x´i thfit lÛc nµo ch∂ bi’t. ƒy mÌi ch›nh lµ c∏i chËn ngÂi c˘c lπc. ßi“u Æ∏ng sÓ nh†t lµ qu™n m†t chÁ m◊nh Æang ngÂi, cÚng nh≠ qu™n m†t n¨i m◊nh Æang Ưng... 

BLOG cho m‰i ng≠Íi

Chuy™n mÙc {Blog cho m‰i ng≠Íi} lµ di‘n Ƶn cÒa bπn Ɖc, Æ∆c bi÷t lµ bπn Ɖc trong Qu©n ÆÈi. Bπn suy ngh‹ g◊, c„ c∂m xÛc g◊ v“ t◊nh bπn, t◊nh y™u vµ c∏c v†n Æ“ xung quanh ÆÍi sËng tinh th«n cÒa ng≠Íi chi’n s‹? Bπn c„ nh˜ng k˚ ni÷m g◊ Æ∏ng nhÌ cÒa m◊nh vµ cÒa ÆÂng ÆÈi, cÒa m◊nh vÌi c∏c chi’n s‹? H∑y vi’t lπi d≠Ìi dπng nhÀt k˝ vµ gˆi cho chÛng t´i. Æ∆c bi÷t, n’u c„ h◊nh ∂nh ghi lπi nh˜ng k˚ ni÷m †y gˆi kÃm theo th◊ sœ c„ th™m c¨ hÈi Æ” bπn xu†t hi÷n tr™n b∏o n˜a Ɔy.

Bπn c„ th” gˆi bµi bªng 2 c∏ch: qua email blogvhqs@gmail.com ho∆c Æfia chÿ Tπp ch› V®n ho∏ qu©n s˘ sË 23 - L˝ Nam ß’ QuÀn Hoµn Ki’m - HÄ NóI H∑y nhanh tay, c„ th” Tπp ch› sË tÌi sœ lµ t©m s˘ cÒa bπn.

H∑y n„i ti’ng n„i cÒa bπn tr™n V®n ho∏ qu©n s˘ qua chuy™n mÙc {Blog cho m‰i ng≠Íi}.

23

24 05.2010 VHQS

Blog cho m‰i ng≠Íi

CON HEO ĐÂT

{¶

Ìc g◊ nhµ m◊nh Æ≠Óc ®n mÈt b˜a c¨m... toµn c¨m nhÿ!}, chfi g∏i t´i th≠Íng n„i th’ khi chÛng t´i cfln nh·.

MÁi l«n chfi n„i vÀy, t´i th†y mã mÿm c≠Íi nh≠ng khoä mæt Æ· hoe!

Gia Æ◊nh t´i ngµy †y nghÃo Æ„i læm.

H´m nµo cÚng vÀy, mÈt nÂi sæn ÆÈn c¨m Æ∆t b™n nh˜ng m„n ®n t˘ ch’ nh≠ hÈt m›t luÈc ch›n, b„c v·, gi∑ nhuy‘n rÂi b· vµo nÂi ∏p ch∂o, canh rau d“n rıng ho∆c næm rau sam luÈc ch†m vÌi n≠Ìc muËi...

Ba t´i m†t sÌm. MÈt m◊nh mã vÀt lÈn vÌi mi’ng c¨m manh ∏o Æ” nu´i ba Ưa con ®n h‰c. S˘ c¨ c˘c, b«n hµn Æ’n m¯c c„ lÛc t≠Îng chıng nh≠ qu∏ s¯c vÌi mÈt ng≠Íi phÙ n˜ g«y gfl Ëm y’u. Nh◊n th†y c∏i c∂nh Æ„i nghÃo cÒa gia Æ◊nh t´i, m‰i ng≠Íi Æ∑ tıng {khuy™n} mã cho chÛng t´i nghÿ h‰c Æ” lµm m≠Ìn giÛp ÆÏ gia Æ◊nh (m∆c dÔ lÛc †y c∂ ba chfi em t´i Æ“u cfln nh·). Nh≠ng mã t´i chÿ c≠Íi vµ ti’p tÙc oªn l≠ng trong gian kh„ Æ” nu´i chfi em t´i ®n h‰c.

Ngµy t´i trÛng tuy”n Æπi h‰c, c„ ng≠Íi Æ∑ n„i vÌi mã t´i rªng: {Bµ kh´ng ÆÒ s¯c nu´i b‰n chÛng h‰c Æπi h‰c Æ©u}. Mã t´i tr∂ lÍi: {M◊nh kh´ng c„ g◊ cho chÛng n„ c∂. Th´i th◊ gæng s¯c cho chÛng c∏i ch˜ coi nh≠ c∏i c«n c©u c¨m vÀy}. N„i vÀy, nh≠ng mã t´i cÚng lo læng læm. BÎi dÔ c„ ph∂i th¯c khuya dÀy sÌm Æ” xay bÈt, chi™n

b∏nh cam rÂi oªn l≠ng cæp m©m b∏nh rao Æ’n khµn ÆÙc gi‰ng gi˜a c∏i næng tr≠a ÆÊ lˆa cÚng chÿ ki’m Æ≠Óc hai m≠¨i ngµn ÆÂng mÈt ngµy.

H´m t´i chu»n bfi l™n Æ≠Íng nhÀp h‰c, mã t´i mang ra mÈt con heo Ɔt Æ≠Óc b‰c trong t†m v∂i Æ∑ nhµu, rÂi l†y thanh kœm cong, m„c tıng tÍ gi†y bπc nh®n nheo c„ m÷nh gi∏ n®m tr®m ÆÂng, tÍ cao nh†t lµ hai ngh◊n trong heo Ɔt ra. ß’m h’t sË ti“n trong heo Æ≠Óc h¨n ba tr®m ngh◊n, vıa vuËt lπi cho thºng, mã vıa n„i: {ß©y lµ sË ti“n mã dµnh dÙm tı l©u Æ’n nay. Mã bi’t n„ kh´ng ÆÒ cho con chi ti™u, nh≠ng mã tin lµ con sœ ti’t ki÷m, bi’t chi nh˜ng g◊ c«n ph∂i chi. Con cË gæng h‰c cho thÀt gi·i con nhä!}. Nh◊n Æ´i tay run run vuËt nh˜ng tÍ gi†y bπc cfln d›nh nh‰ than vµ v’t d«u chi™n b∏nh mµ t´i kh´ng sao c«m Æ≠Óc n≠Ìc mæt.

H¨n bËn n®m h‰c Æπi h‰c, t´i vıa h‰c vıa lµm b∏n thÍi gian vÌi t†t c∂ nh˜ng c´ng vi÷c mµ mÈt sinh vi™n con nhµ nghÃo Æ“u bi’t: Gi˜ xe, ph∏t tÍ qu∂ng c∏o, dπy kÃm,... Æ” ki’m ti“n chi ti™u trong c∂ kho∏ h‰c.

TËt nghi÷p, t´i Æ≠Óc ch‰n tr≠Íng mµ m◊nh th›ch Æ” c´ng t∏c. T´i Æ∑ ch‰n cho m◊nh ng´i tr≠Íng g«n nhµ vµ lµ n¨i t´i Æ∑ h‰c tı nh· Æ” c„ thÍi gian g«n mã.

Nh≠ng rÂi, t◊nh y™u dµnh cho mµu ∏o l›nh ch∏y b·ng Æ∑ giÛp t´i c„ mÈt quy’t Æfinh mµ lÛc Æ«u kh´ng ai Òng hÈ (trı m◊nh mã t´i). ß„ lµ ti’p tÙc Æi thi vµo tr≠Íng Qu©n ÆÈi Æ” h‰c lÌp v®n bªng hai.

Trong x„m t´i ai cÚng b∂o: {N„ kh´ng bi’t th≠¨ng mã. Vıa mÌi ra tr≠Íng, kh´ng giÛp ÆÏ mã mµ lπi ÆÃo bÂng. H‰c cho læm lµm g◊}. C„ ng≠Íi lπi b∂o {N„ h‰c cao mµ dπi thÀt. Lµm gi∏o vi™n Î g«n nhµ kh´ng muËn, lπi muËn Æi xa, bi’t t≠¨ng lai th’ nµo...!}.

Mã t´i th◊ kh∏c. Mã cÚng buÂn khi ph∂i xa t´i nh≠ng cÚng Òng hÈ t´i. Mã b∂o {Con Æ∑ quy’t Æfinh th◊ mã kh´ng c∂n ng®n. Mã kh´ng mong con Æ“n Æ∏p, chÿ mong sao con tr≠Îng thµnh h¨n, bi’t lµm nh˜ng g◊ con th†y ÆÛng}. ß≠Óc mã Òng hÈ, t´i ph†n Ɔu rÃn luy÷n d≠Ìi m∏i tr≠Íng S‹ quan LÙc qu©n 2. Ba n®m Æ≠Óc rÃn luy÷n, h‰c tÀp Î mÈt m´i tr≠Íng ch›nh quy, hi÷n Æπi, t´i Æ∑ trÎ thµnh ng≠Íi s‹ quan khoŒ mπnh, ch˜ng chπc.

Ngµy ra tr≠Íng, t´i Æ≠Óc Æi“u v“ c´ng t∏c tπi Trung Æoµn Kh´ng qu©n ßÂng Th∏p. Bi’t tin, mã vui læm. Mã gˆi cho t´i mÈt m„n quµ. T´i hÂi hÈp mÎ ra. MÈt con heo Ɔt bπc mµu! ß„ ch›nh lµ con heo mµ mã t´i Æ∑ dÔng Æ” ti’t ki÷m tıng xu nu´i t´i ®n h‰c.

Trong heo Ɔt lÛc nµy kh´ng c„ tÍ gi†y bπc nµo, nh≠ng n„ n∆ng t◊nh cÒa ng≠Íi mã t∂o t«n, lam lÚ Æ∑ dµnh t†t c∂ t◊nh y™u cho nh˜ng Ưa con m◊nh..  HOÄNG MINH H¶NG (HóP TH¶: 3KC - 1426 - T©n B◊nh, TP. H¤ CHê MINH)

BLOG cho m‰i ng≠Íi

T Gˆi lπi em c¨n m≠a mÔa hπ

N

gµy †y, t´i mÌi l™n m≠Íi, Hπ em g∏i t´i l™n s∏u. Ba t´i m†t khi Hπ cfln nªm n´i. M∏ t«n t∂o ng≠Óc xu´i bu´n b∏n nu´i hai anh em t´i. Lµ con trai lÌn nh≠ng t´i chÿ bi’t trÃo c©y, Æ∏nh bi, Æ∏nh Æ∏o vÌi lÚ trŒ trong lµng.

MÈt buÊi tËi, m∏ g‰i t´i lπi b∂o: {Mai con l™n phË huy÷n mua cho em bÈ qu«n ∏o mÌi. HÃ nµy em v´ lÌp mÈt. Éo con cÚng r∏ch læm rÂi, mua cho con mÈt c∏i n˜a nhä...}. M∏ vuËt phºng phiu nh˜ng ÆÂng bπc cÚ, c»n thÀn trao vµo tay t´i tin cÀy.

S∏ng h´m sau, t´i dÀy thÀt sÌm, sˆa sang qu«n ∏o, rÂi theo bµ T≠ b∏n b∏nh Û Æ„n xe l™n phË huy÷n. C∂nh phË x∏ t†p nÀp vÌi thªng bä con suËt ngµy qu»n quanh b™n lu¸ tre lµng lµ t´i lÛc b†y giÍ c„ s¯c thu hÛt k˙ lπ. Nµo lµ nh˜ng d∑y nhµ xinh xæn, rÃm cˆa hÂng hÂng xanh xanh, nh˜ng con Æ≠Íng nh˘a phºng l˙ dµi t›t tæp, nh˜ng cˆa hµng l†p l∏nh bao sæc mµu

h’ lµ trÍi Æ∑ vµo hÃ. Ngoµi kia, c¨n m≠a Æ«u mÔa Æang cuËn tr´i Æi s˘ »m ≠Ìt cuËi cÔng cÒa mÔa xu©n. C©y cËi d≠Íng nh≠ xanh h¨n, mÈt mµu xanh ngÛt ngµn. Trong kho∂nh khæc †y anh bÁng nhÌ v“ em, nhÌ v“ c∏i ngµy chÛng m◊nh Æi ngæm b◊nh minh tr™n bi”n vµ c¨n m≠a mÔa hà b†t chÓt.

Em bi’t Ɔy, Æ” c„ Æ≠Óc ngµy †y chÛng m◊nh Æ∑ ph∂i m†t m†y th∏ng Æ” chu»n bfi. Anh cÚng kh´ng nhÌ ch›nh x∏c lµ bao nhi™u ngµy, bao nhi™u th∏ng nh≠ng chæc ph∂i r†t l©u, vµ c∂ hai Ưa m◊nh ph∂i th†p th·m ÆÓi chÍ, mÈt cuÈc hãn t≠Îng nh≠ ƨn gi∂n nh≠ng thÀt kh„ ph∂i kh´ng em? BÎi anh lµ l›nh. Kh´ng ph∂i lÛc nµo cÚng c„ thÍi gian r∂nh rÁi.

Vµ sau bao ngµy chÍ ÆÓi, cuËi cÔng anh cÚng Æ∑ v“ vµ chÛng m◊nh Æ∑ c„ th” th˘c hi÷n Æ≠Óc ≠Ìc m¨ {cÔng ngæm b◊nh minh tr™n bi”n}. H´m †y anh Æ∑ ph∂i th¯c tr‰n mÈt Æ™m trong th†p th·m. N®m giÍ s∏ng, anh nhã nhµng dæt xe ra kh·i nhµ trong khi m‰i ng≠Íi cfln Æang say gi†c. B◊nh th≠Íng mÁi khi ra kh·i nhµ, anh lu´n xin phäp bË, mã, nh≠ng h´m †y anh sÓ bË, mã kh´ng ÆÂng ˝. Vµ nh≠ th’ anh sœ kh´ng Æ≠Óc cÔng em ngæm b◊nh minh tr™n bi”n...

Vıa Æπp xe, anh vıa t≠Îng t≠Óng ra c∂nh chÛng m◊nh b™n nhau, Æ≠Óc cÔng

nhau ngæm nh˜ng ∏nh næng ban mai Æ«u ti™n cÒa mÈt ngµy mÌi, cÔng nhau in nh˜ng d†u ch©n Æ«u ti™n tr™n b∑i c∏t...

Nh≠ng t†t c∂ Æ∑ kh´ng thµnh v◊ c¨n m≠a mÔa hà b†t chÓt... ChÛng m◊nh Ưng d≠Ìi m≠a, ngæm nh˜ng ÆÓt s„ng vÁ bÍ... Kh´ng c„ nh˜ng hπt næng, kh´ng c„ nh˜ng d†u ch©n in h◊nh tr™n c∏t, chÿ c„ anh vµ em gi˜a mfit mÔ m≠a...

Nh≠ng c„ lœ ch›nh c¨n m≠a †y Æ∑ cho anh c∂m nhÀn Æ≠Óc h¨i †m cÒa t◊nh y™u khi chÛng m◊nh b™n nhau, anh kh´ng tr∏ch c¨n m≠a Æ∑ lµm em ≠Ìt ∏o, anh kh´ng giÀn c¨n m≠a ∏t ∏nh næng ban mai... Anh th«m c∂m ¨n c¨n m≠a, nh˜ng hπt m≠a †y Æ∑ lµm chÛng m◊nh Æ≠Óc g«n nhau h¨n vµ cÚng ch›nh c¨n m≠a †y Æ∑ cho anh hi”u mÈt Æi“u rªng. {Kh´ng ph∂i chÿ c„ h¨i †m cÒa ∏nh næng ban mai mÌi tπo n™n mÔa xu©n †m ∏p, mµ tπo n™n mÔa xu©n cfln c„ c∂ h¨i †m cÒa t◊nh y™u} vµ chÿ c„ t◊nh y™u ch©n thµnh mÌi cho ta mÈt mÔa xu©n Æ«y ˝ ngh‹a...

GiÍ nµy em Æ∑ rÍi xa anh. Anh kh´ng tr∏ch em Æ©u. Anh lu´n c«u chÛc cho em hπnh phÛc, mÈt hπnh phÛc tr‰n vãn vµ... gˆi lπi em c¨n m≠a mÔa hπ!  L≠Íng v®n hÓp (TP. B¿C NINH, TéNH B¿C NINH)

Nh˜ng ÆÂng bπc cÚ... mÍi g‰i, Æ∆c bi÷t lµ qu«y b∏nh vÌi nh˜ng chi’c b∏nh vµng ruÈm, th¨m ph¯c, t´i vµ Hπ ch≠a bao giÍ d∏m m¨.

Cˆa hµng b∏n qu«n ∏o trŒ em Æ©y rÂi.

Bµ T≠ Æ≠a t´i Æ’n cˆa rÂi vÈi v∑ quay ra Æi giao hµng, hãn nˆa ti’ng n˜a sœ Æ’n Æ„n.

Qu«n ∏o Î Æ©y c∏i nµo cÚng Æãp. BÈ kia thÀt vıa v∆n vÌi Hπ. Chµ, c„ nhi“u bÛp b™ xinh qu∏, c„ con bi’t nhæm mÎ mæt vµ kh„c oe oe. Hπ chÿ c„ mÁi mÈt con bÛp b™ bªng v∂i ba lµm cho t´i tı hÂi bä. MÈt l«n hai anh em c∑i nhau, t´i Æi™n l™n giÀt l†y m„n Æ ch¨i rÂi xä lµm hai. N„ kh„c c∂ tu«n, nhÍ m∏ kh©u lπi vµ Æ’n giÍ v…n cfln lµm bπn vÌi con bÛp b™ †y. T´i th«m ngh‹: {Éo m◊nh cfln lµnh ch∏n, chÿ c«n v∏ lπi chÛt x›u th´i. Con trai m∆c th’ nµo cÚng xong. Nh†t Æfinh bä Hπ sœ trfln mæt v◊ ngπc nhi™n!}.

Sau khi h·i gi∏, t´i ki™u h∑nh thfl tay vµo tÛi qu«n. Sao th’ nµy? TËi qua tr≠Ìc lÛc Æi ngÒ t´i Æ∑ c»n thÀn nhät vµo Æ©y.

L´i mπnh chi’c tÛi rÁng ra, Æ«u „c t´i quay cuÂng: Th∏ng tr≠Ìc leo Êi nhµ b∏c Ba bfi r∏ch tÛi, sao t´i kh´ng nhÌ? {M∏ ¨i,

Hπ ¨i!}. T´i l™ ch©n ngoµi Æ≠Íng phË m∆c n≠Ìc mæt ch∂y trµn tr™n m∆t: {SË ti“n nµy m∏ Æ∑ c†t c´ng dµnh dÙm vµ tin t≠Îng vµo con...}.

Kh´ng bi’t bµ T≠ b∏nh Û Æ∑ t◊m ra vµ Æ≠a t´i v“ nhµ nh≠ th’ nµo. V“ Æ’n nhµ t´i thÀp thfl r†t l©u ngoµi ng‚ nhµ m◊nh. M∏ Æang ngÂi kh©u b™n cˆa sÊ vµ khe khœ h∏t th«m. ß∑ l©u læm rÂi kh´ng nghe m∏ h∏t.

B†t chÓt m∏ ng»ng l™n, nh◊n th†y t´i Æ´i mæt Æ· hoe. T´i k” cho m∏ chuy÷n x∂y ra.

Nh˜ng t≠Îng m∏ sœ tr∏ch mæng, nh≠ng kh´ng, m∏ chÿ nhæc nhÎ l«n sau con ph∂i c»n thÀn rÂi m∏ cÛi xuËng l∆ng lœ kh©u ti’p, Æ´i vai g«y nh≠ nh´ cao l™n.

M†y chÙc n®m Æ∑ tr´i qua, m∏ t´i Æ∑ v“ c‚i v‹nh hªng song k˚ ni÷m †y kh´ng bao giÍ phai mÍ trong t©m tr› t´i. H◊nh ∂nh nh˜ng ÆÂng bπc cÚ Æ≠Óc m∏ vuËt phºng phiu c¯ ∏m ∂nh, nhæc t´i m∑i v“ t›nh c»n thÀn cÒa mÈt con ng≠Íi.  NGñC DIåP (19 CAO BÉ QUÉT, ßÄ NøNG)

25

26 05.2010 VHQS

V®n ho∏ v®n ngh÷

N’u nh≠ nh◊n nh˜ng b¯c ∂nh cÒa ´ng Î nh˜ng thÍi Æi”m kh∏c nhau trong cuÈc ÆÍi sœ c„ c∂m gi∏c d≠Íng nh≠ kh´ng th†y s˘ vÀn ÆÈng cÒa thÍi gian. T†t c∂ v…n lµ h◊nh d∏ng th≠ sinh nh· nhæn vÌi Æ´i k›nh træng g‰ng Æen. Vµ n’u chÿ nh◊n vµo khu´n m∆t vÌi Æ´i k›nh træng g‰ng Æen b◊nh y™n †y sœ chºng th†y nh˜ng th®ng tr«m khÊ Æau, nh˜ng loπn ly trÀn mπc.

TuÊi 82 d≠Íng nh≠ b†t l˘c Æ” ng≠Íi ta v…n th†y mÈt Giang Nam b◊nh th∂n tr≠Ìc thÍi gian, b◊nh th∂n tr≠Ìc m‰i bi’n chuy”n v©n vi cÒa cuÈc ÆÍi...

NGUYŸN XU¢N THûY

Nhµ th¨

GIANG NAM Bao n®m vÀt ÆÊi sao dÍi...

 Nhµ th¨ Giang Nam trong kh´ng gian s∏ng tπo.  ô tuÊi t∏m m≠¨i ´ng bµ v…n hπnh phÛc b™n nhau. Ånh XU¢N THûY

C

®n nhµ sË 46 Yersin cfln gi˜ nguy™n thi’t k’ tı thÍi Ph∏p nªm gi˜a thµnh phË Nha Trang y™n b◊nh.

Nh˜ng gifl lan, chÀu c∂nh cho∏n h’t kh´ng gian tπo thµnh mÈt khu v≠Ín nho nh·. §ng ngÂi b◊nh y™n tr≠Ìc m∏i hi™n vÌi mÈt k÷ s∏ch k™ tÀn dÙng ngay Î s∂nh cÔng mÈt bÈ bµn gh’ m©y gi∂n dfi. C∏i khung c∂nh †y d‘ cho mÈt li™n t≠Îng v“ mÈt s˘ an nhµn cÒa mÈt nhµ th¨ Æ∑ tıng lµm l∑nh Æπo tÿnh. ß©y lµ c®n nhµ mµ vÓ ´ng - bµ Phπm Thfi Tri“u mua lπi cÒa mÈt vi™n ch¯c ch’ ÆÈ cÚ tı ngµy mÌi gi∂i ph„ng Nha Trang.

Vµ mÈt Æi“u kh´ng ph∂i ai cÚng bi’t, Æ„ lµ, bµ cÚng lµ mÈt chi’n s‹ c∏ch mπng Æ∑ tıng bfi Æfich bæt vµo tÔ hai l«n vµ nguÂn c¨n Æ” ´ng vi’t n™n bµi th¨ {Qu™ h≠¨ng} mµ nhi“u th’ h÷ h‰c trfl thuÈc lflng tıng c©u tıng ch˜. §ng bµ g∆p nhau tπi ß∏ Bµn - c®n c¯ Æfia c∏ch mπng cÒa Kh∏nh Hoµ nh˜ng n®m kh∏ng chi’n. Gia Æ◊nh bµ khi Æ„ c„ ngh“ lµm mæm gia truy“n tπi V‹nh Tr≠Íng, Nha Trang. Chfi em bµ lÌn l™n Æ“u l«n l≠Ót tham gia c∏ch mπng. Cfln nh· tuÊi nh≠ng c´ g∏i Phπm Thfi Tri“u Æ∑ theo chfi g∏i hoπt ÆÈng t›ch c˘c Î c®n c¯ ßÂng Bfl, gia Æ◊nh lo sÓ cho ng≠Íi nhæn g‰i cÚng kh´ng v“. Khi m∆t trÀn Nha Trang vÏ, bµ Æ≠Óc Æi“u l™n ß∏ Bµn lµm Î V®n phflng Tÿnh Òy. Cfln ´ng lÛc Æ„, tı huy÷n Ninh Hoµ ra Quy Nh¨n h‰c tr≠Íng QuËc h‰c bÀc cao ƺng ti”u h‰c. Khi NhÀt Æ∂o ch›nh Ph∏p, tr≠Íng Æ„ng cˆa, ´ng g∏nh theo s∏ch vÎ trÎ lπi qu™ nhµ tham gia c´ng t∏c cÒa x∑ phÙ tr∏ch c´ng t∏c thi’u ni™n vµ

th´ng tin tuy™n truy“n. Khi lµm tr≠Îng ban th´ng tin cÒa x∑ ´ng th≠Íng vi’t th¨ v®n gˆi cho b∏o {Thæng} lµ tÍ b∏o kh∏ng chi’n cÒa Kh∏nh Hoµ, cÚng lµ tÍ b∏o kh∏ng chi’n Æ«u ti™n cÒa vÔng Nam Trung bÈ. CÚng nhÍ vi’t th¨ th≠Íng xuy™n mµ tÿnh Æ∑ c„ c´ng v®n xin ´ng v“ Ty Th´ng tin tham gia lµm b∏o {Thæng}. ß„ lµ mÈt b≠Ìc ngo∆t trong cuÈc ÆÍi Giang Nam. CÔng Î khËi c¨ quan Qu©n D©n Ch›nh ß∂ng n™n ´ng bµ quen bi’t nhau, tuy {t◊nh trong nh≠ Æ∑} nh≠ng chºng ai d∏m ng· lÍi. Khi ´ng c„ t™n trong Æoµn s‹ quan li™n bÈ Æ◊nh chi’n vıa thµnh lÀp sæp l™n Æ≠Íng ra B◊nh ßfinh tÀp trung Æ” chu»n bfi cho vi÷c k˝ k’t hi÷p Æfinh Gi¨nev¨ gi˜a ta vµ Ph∏p, tÊ ch¯c mÌi gÓi ˝ Æ” ´ng bµ lµm Æ∏m c≠Ìi Æ” c„ s˘ rµng buÈc mµ {gi˜ Æ≠Óc nhau}. ô vÌi nhau Æ≠Óc hai Æ™m th◊ ´ng l™n Æ≠Íng ra vÔng t˘ do theo tho∂ thuÀn, bµ tı c®n c¯ trÎ v“ Nha Trang. Tı Æ„ lµ nh˜ng th∏ng ngµy ly bi÷t m∆c dÔ sau Æ„ ´ng Æ≠Óc giao nhi÷m vÙ trÎ lπi hoπt ÆÈng trong lflng Æfich vÌi b› danh T≠ G≠¨ng.

Khi chia tay, ´ng bµ vµ ÆÂng ÆÈi hi v‰ng rªng chÿ hai n®m sau sœ Æ≠Óc Æoµn tÙ theo tinh th«n hi÷p Æfinh, kh´ng ai ngh‹ Æ„ lµ cuÈc chia ly kh´ng hãn ngµy v“. §ng Æ≠Óc Æ≠a vµo Sµi Gfln lµm gi†y tÍ hÓp ph∏p vÌi t™n h‰, qu™ qu∏n mÌi Æ” trÎ lπi Nha Trang hoπt ÆÈng. DÔ sËng ngay tr™n thµnh phË qu™ h≠¨ng m◊nh nh≠ng ´ng bµ hoπt ÆÈng Î 2 tuy’n kh∏c nhau kh´ng Æ≠Óc g∆p m∆t, ´ng lu´n ph∂i c∂nh gi∏c gi˜ b› mÀt, ngoµi l›nh tr∏ng, c´ng an mÀt vÙ nhan nh∂n th◊ cfln mËi lo sœ g∆p ng≠Íi quen. Khi M¸ ngu˛ ti’n hµnh c∏c ÆÓt {tË cÈng}, {di÷t cÈng} c∏n bÈ Æ∂ng vi™n Î mi“n Nam ph∂i tÊ ch¯c ÆÊi vÔng Æ” tr∏nh bfi lÈ. TÊ ch¯c Æ∑ sæp x’p Æ” ´ng bµ chuy”n vÔng hoπt ÆÈng

v“ Bi™n Hoµ. ß©y cÚng lµ l«n Æ«u ti™n sau 4 n®m lµm l‘ c≠Ìi ´ng bµ mÌi c„ Æi“u ki÷n Î b™n nhau. Hai vÓ chÂng thu™ mÈt c®n nhµ nh· trong x„m lao ÆÈng nghÃo, ´ng lµm c´ng cho mÈt t≠ s∂n th«u kho∏n ng≠Íi Vi÷t, bµ bu´n b∏n l∆t v∆t, næm bæt t◊nh h◊nh chÍ l÷nh cÒa tr™n, nhi÷m vÙ lÛc nµy lµ d˘a vµo qu«n chÛng Æ” tÂn tπi hÓp ph∏p, kh´ng Æ” bfi bæt, bfi hy sinh. ß„ cÚng lµ thÍi gian bµ sinh hπ Ưa con g∏i Æ«u ti™n vµ cÚng lµ duy nh†t. MÈt thÍi gian sau, t◊nh h◊nh læng xuËng, tÊ ch¯c quy’t Æfinh rÛt ´ng v“ lπi Kh∏nh Hoµ. Bµ Î lπi mÈt m◊nh nu´i con, con g∏i kh„c ngªn ng∆t v◊ nhÌ cha, bµ ph∂i l†y chi’c ∏o cÒa ´ng Æ” Ææp cho con ÆÏ kh„c theo lÍi bµ chÒ cho thu™ nhµ tËt bÙng. Nghe bµ chÒ nhµ h·i v“ ng≠Íi chÂng bÁng d≠ng væng m∆t, bµ ph∂i nuËt n≠Ìc mæt vµo trong n„i dËi rªng ´ng l™n Bu´n Ma ThuÈt lµm v◊ nghe n„i tr™n Æ„ tr∂ l≠¨ng r†t hÀu Æ” chÒ kh·i nghi ngÍ.

MÈt Æ™m, Æfich Àp vµo bæt mã con bµ gi∂i Æi dÔ lÛc Æ„ Ưa con g∏i ch≠a Æ«y 1 tuÊi, Æ„ lµ n®m 1959. Sau khi vÓ con ´ng bfi bæt, tÊ ch¯c Æ∑ cho ng≠Íi dfl la tung t›ch cÒa bµ cÔng Ưa con g∏i nh· nh≠ng kh´ng t◊m ra manh mËi. MÈt buÊi tËi n®m 1960, ´ng nhÀn Æ≠Óc tin d˜: vÓ vµ con g∏i ´ng Æ∑ bfi Æfich gi’t hπi trong nhµ tÔ tπi PhÛ LÓi, Sµi Gfln. ßau ÆÌn Æ’n bµng hoµng, ngay Æ™m Æ„, tπi c®n c¯ b› mÀt cÒa Tÿnh Òy Kh∏nh Hoµ Æ„ng d≠Ìi ch©n nÛi Hfln DÔ ph›a t©y thµnh phË Nha Trang, b™n ng‰n ÆÃn thæp bªng nh˘a c©y, trong xÛc c∂m cÒa ni“m Æau ÆÌn tÈt cÔng ´ng Æ∑ vi’t n™n bµi th¨ {Qu™ h≠¨ng} lay ÆÈng lflng ng≠Íi. Ngay sau Æ„ bµi th¨ Æ≠Óc phÊ bi’n rÈng r∑i vµ Æ∑ Æoπt gi∂i Nh◊ gi∂i th≠Îng th¨ n®m 1960-1961 cÒa Tπp ch› V®n ngh÷.

T≠Îng rªng vÓ con Æ∑ bfi Æfich gi’t hπi, nh≠ng b†t ngÍ, n®m 1962, sau 3 n®m bfi bæt, bµ vµ con g∏i Æ≠Óc th∂ v“ do Æfich kh´ng t◊m ra c®n c¯ k’t tÈi.

Trong thÍi gian bfi tÔ Æµy, c´ con g∏i nh· ph∂i theo mã h’t nhµ giam nµy sang nhµ giam kh∏c. Vµ Æ” {c„ Æ≠Óc} Æi“u nµy, bµ Æ∑ ph∂i Ɔu tranh quy’t li÷t. Gia Æ◊nh nh· Æ≠Óc Æoµn tÙ trong n≠Ìc mæt. Th’ nh≠ng ngay sau Æ„ lπi c„ Æi÷n cÒa Khu Òy khu 6 gˆi Tÿnh Òy

27

28 05.2010 VHQS

Nhµ th¨ Giang Nam...

Kh∏nh Hoµ Æi“u ´ng l™n bÊ sung cho Ban Tuy™n hu†n Khu. §ng bµ vıa g∆p m∆t lπi ph∂i mÈt l«n n˜a chia tay Æ” Giang Nam v“ c¨ quan mÌi Æ„ng Î vÔng gi∏p ranh hai tÿnh ßæc Læc vµ Tuy™n ߯c. V“ Khu ch≠a Æ≠Óc bao l©u ´ng Æ≠Óc cˆ Æi h‰c Tr≠Íng ß∂ng do Trung ≠¨ng cÙc mi“n Nam mÎ Î T©y Ninh, sau Æ„ Giang Nam Æ≠Óc gi˜ lπi c´ng t∏c tπi HÈi V®n ngh÷ gi∂i ph„ng vÌi ch¯c danh Ph„ tÊng Th≠ k˝ HÈi. Tı Æ„ lµ qu∑ng thÍi gian ´ng gæn b„ vÌi hoπt ÆÈng v®n ngh÷ gi∂i ph„ng. Nh≠ng mÈt l«n n˜a ´ng lπi ph∂i chia ly vÌi vÓ con v◊ n®m 1968 vÓ vµ con g∏i ´ng lπi bfi Æfich bæt l«n hai. M∑i Æ’n n®m 1973, sau khi hi÷p Æfinh Pari Æ≠Óc k˝ k’t, bµ vµ con g∏i lÛc nµy Æ∑ 15 tuÊi mÌi Æ≠Óc ph›a b™n kia tr∂ v“.

Sau ngµy gi∂i ph„ng mi“n Nam, ´ng cÔng vÌi ÆÈi ngÚ v®n ngh÷ s‹ HÈi v®n ngh÷ gi∂i ph„ng hoπt ÆÈng tπi T4 tr≠Ìc Æ©y Æ≠Óc giao ki÷n toµn c∏c tÊ ch¯c v®n ngh÷ cÒa Sµi Gfln. Cfln bµ sau gi∂i ph„ng v…n tham gia c´ng t∏c trong ch›nh quy“n mÌi tπi thµnh phË Nha Trang. Nh˜ng t≠Îng sau nh˜ng bi’n cË th®ng tr«m cÒa cuÈc ÆÍi c∏ch mπng, giÍ Æ©y ´ng bµ sœ Æ≠Óc Æoµn tÙ. Nh≠ng Æ’n n®m 1978 ´ng Æ≠Óc Æi“u ra Hµ NÈi phÙ tr∏ch m∂ng v®n ngh÷ mi“n Nam ki™m TÊng bi™n tÀp b∏o V®n ngh÷. Theo chÂng ra Hµ NÈi, do kh´ng quen vÌi kh› hÀu mi“n Bæc bµ Æau Ëm li™n mi™n, ´ng Ƶnh Æ” bµ trÎ lπi Nha Trang chfiu c∂nh vÓ Nam chÂng Bæc. Sau Æ„, tÿnh Kh∏nh Hoµ c„ Æ∆t v†n Æ“ vÌi Trung ≠¨ng xin ´ng v“ chÿ Æπo khËi t≠ t≠Îng v®n ho∏, tr™n Æ∑ ÆÂng ˝ Æ” ´ng v“ c´ng t∏c tπi qu™ nhµ. §ng ch›nh th¯c ti’p nhÀn vfi tr› Ph„ ChÒ tfich tÿnh Kh∏nh Hfla. Tı Æ„ cuÈc sËng gia Æ◊nh mÌi ph«n nµo Ên Æfinh.

B©y giÍ th◊ m‰i chuy÷n Æ∑ lÔi xa. Sau b†y nhi™u d©u b” ´ng ngÂi Æ„ b™n nh˜ng gifl lan v≠¨n cµnh Æu Æ≠a tr≠Ìc lµn gi„ bi”n. V…n g≠¨ng m∆t vÌi Æ´i k›nh g‰ng Æen mæt træng b◊nh th∂n tr≠Ìc th’ s˘. Ph›a con Æ≠Íng Tr«n PhÛ ven bi”n, thµnh phË Æang rÈn r∑ cho k˚ ni÷m ngµy gi∂i ph„ng. C´ con g∏i duy nh†t cÒa ´ng bµ hai l«n vµo tÔ cÔng mã nay Æ∑ lµ mÈt phÙ n˜ ngoµi n®m m≠¨i, hi÷n gi˜ c≠¨ng vfi Ph„ Gi∏m ÆËc mÈt c´ng ty vÀn t∂i bi”n. Trong ng´i nhµ th©n thuÈc, ph›a sau ´ng giµ nh· nhæn b™n bµn vi’t v…n c„ b„ng d∏ng ng≠Íi bπn ÆÍi th†p tho∏ng. Bµ n®m nay cÚng Æ∑ b≠Ìc vµo tuÊi 80, mæt ch≠a mÍ nh≠ng ch©n th◊ Æ∑ chÀm. CuÈc ÆÍi Æ∑ cho ´ng bµ ch˜ th‰ Æ” Æ≠Óc Î b™n nhau h≠Îng nh˜ng n®m th∏ng cuËi ÆÍi an lπc. T´i ng· ˝ chÙp mÈt t†m ∂nh ´ng bµ sau cuÈc trfl chuy÷n, Giang Nam Ưng dÀy nhanh nhãn ÆÏ ng≠Íi bπn ÆÍi cÔng b≠Ìc xuËng kho∂ng s©n nh· vÌi ´ cˆa sÊ bπc mµu s¨n træng. M∏i ng„i †y, khung cˆa †y, bÀc th“m †y cho ng≠Íi ta c∏i c∂m gi∏c thÍi gian ng≠ng Ɖng, nh≠ s˘ t‹nh tπi cÒa chÒ nh©n n„ tr≠Ìc m†y m≠¨i n®m vÀt ÆÊi sao dÍi. Ngoµi hµng rµo c®n nhµ cÒa ´ng bµ b©y giÍ v…n gæn mÈt t†m bi”n nh· khi™m tËn giÌi thi÷u s∂n ph»m n≠Ìc mæm truy“n thËng cÒa lµng V‹nh Tr≠Íng do c∏c ch∏u cÒa bµ nËi ngh“ vÌi nh˜ng chum vπi, nh˜ng thË gÁ lÌn Ò c∏ bi”n Æ” chæt l‰c ra th¯ n≠Ìc mæm gia truy“n tinh khi’t. ߯ng Î s©n nhµ ´ng bµ c„ th” nghe th†y ti’ng s„ng bi”n Nha Trang ◊ oπp vÁ v“ nh≠ r◊ r«m nh˜ng c©u chuy÷n lfich sˆ bi th≠¨ng mµ hµo hÔng cÒa m∂nh Ɔt nµy. N¨i †y, ´ng bµ Æ∑ sinh ra, Æ∑ sËng, chi’n Ɔu gi∂i ph„ng qu™ h≠¨ng, Æ∑ y™u mÈt t◊nh y™u l¯a Æ´i ÆÂng hµnh vÌi mÈt t◊nh y™u ÆÂng ch›. 

V®n ho∏ v®n ngh÷

CHÄNG TRAI TÄY m™ Ææm thi ca N®m 2009, vÌi Ng´ B∏ Hfla lµ mÈt n®m bÈi thu. {LÌp h‰c mÔa m≠a} - tÀp th¨ Æ«u tay cÒa Hfla cÔng lÛc nhÀn Æ≠Óc gi∂i th≠Îng (dµnh cho t∏c gi∂ trŒ) cÒa U˚ ban toµn quËc Li™n hi÷p c∏c HÈi V®n h‰c ngh÷ thuÀt Vi÷t Nam vµ gi∂i B v“ v®n h‰c - gi∂i th≠Îng v®n h‰c ngh÷ thuÀt Hoµng V®n ThÙ - tÿnh Lπng S¨n, l«n 3. Ngay sau Æ„, anh Æ≠Óc k’t nπp vµo HÈi V®n h‰c ngh÷ thuÀt c∏c D©n tÈc thi”u sË Vi÷t Nam H¤NG BéNH HI⁄U

 VÌi Ng´ B∏ Hoµ, lËi Æi b©y giÍ Æ∑ mÎ. Ånh H¤NG BéNH HI⁄U

M

™ Ææm thi ca, quy’t theo ÆuÊi Æam m™ Æ’n cÔng, n®m 2007 chµng trai d©n tÈc Tµy Ng´ B∏ Hfla thi ÆÁ c∂ hai khoa vi’t v®n cÒa hai tr≠Íng: ßπi h‰c VHNT Qu©n ÆÈi vµ Khoa S∏ng t∏c - L˝ luÀn ph™ b◊nh v®n h‰c, ßπi h‰c V®n h„a Hµ NÈi. Bän duy™n vÌi th¨ kh∏ sÌm, n®m h‰c lÌp 9, Hfla Æ∑ c„ th¨ in tr™n c∏c b∏o, tπp ch› v®n ngh÷ trung ≠¨ng vµ Æfia ph≠¨ng. S∏ng t∏c Æ“u Æ∆n, li™n tÙc tı †y Æ’n giÍ, v◊ th’ Hfla t˘ nhÀn: {Trong hµnh trang cÒa m◊nh, t´i chÿ c„ th¨ vµ th¨!}.

Sinh n®m 1987, Ng´ B∏ Hfla Æ∑ sËng tr‰n vãn tuÊi th¨ nghÃo kh„, v†t v∂ nh≠ng Æ«m †m cÒa m◊nh d≠Ìi ch©n nÛi Cai Kinh (x∑ T´ Hi÷u, huy÷n B◊nh Gia, tÿnh Lπng S¨n). Mã Hfla, mÈt phÙ n˜ Tµy y™u con h’t m˘c. Bµ c„ ba m∆t con, dÔ bfi b÷nh th†p khÌp vµ b÷nh tim hµnh hπ nh≠ng bµ kh´ng Æ” mÈt Ưa con nµo dÎ dang trong h‰c tÀp.

Lµ con trai c∂ trong gia Æ◊nh sÌm thi’u væng ng≠Íi trÙ cÈt, Æ” ÆÏ Æ«n giÛp mã, tı nh· Hfla Æ∑ bi’t lµm n≠¨ng, l™n nÛi h∏i rau, ki’m cÒi v“ b∏n ho∆c ÆÊi gπo ®n cho c∂ nhµ. C∏i thÍi Æ„i ®n, thi’u m∆c, lam lÚ †y cfln ∏m ∂nh Hfla Æ’n tÀn b©y giÍ vµ trong c∂ nh˜ng c©u th¨ anh vi’t: {Th∏ng ba hoa gπo Æ· trÍi / Thay ngµy mÔng t∏m n„i lÍi cÒa con}. Hfla k”: {T´i kh´ng sao qu™n Æ≠Óc ng´i nhµ v∏ch Ɔt trËng hu¨ trËng ho∏c cÒa m◊nh. Mã quay m∆t Æi, gi†u n≠Ìc mæt khi th†y c∏i

c∂nh anh em t´i tranh nhau vät Æ’n hπt c¨m cuËi cÔng trong xoong c¨m ›t ·i mã vıa mÌi n†u. T´i bi’t mã Æ∑ nhfin Æ„i c∂ ngµy. ƒy lµ mÈt buÊi chi“u Æ´ng t™ buËt}.

Th¨ Æ’n vÌi Hfla c¯ t˘ nhi™n nh≠ kh› trÍi. N®m h‰c lÌp s∏u Hfla bæt Æ«u tÀp tµnh lµm th¨. Ban Æ«u Hfla chäp th¨ trong nh˜ng trang vÎ cÚ. Ph∂i gi†u gi†u gi’m gi’m v◊ sÓ mã mæng (m¨ mÈng v»n v¨ rÂi ch”nh m∂ng h‰c hµnh) vµ sÓ bπn bà Ɖc trÈm. ß’n khi bµi th¨ Æ«u ti™n Æ≠Óc in tr™n tπp ch› V®n ngh÷ X¯ Lπng (HÈi VHNT tÿnh Lπng S¨n), Hfla mÌi d∏m mang th¨ cÒa m◊nh ra {khoe} vÌi m‰i ng≠Íi. Cµng ˝ ngh‹a h¨n, nhuÀn bÛt tı bµi th¨ †y ÆÒ ti“n Æ” mã mua 20kg gπo trong lÛc gia Æ◊nh Æang tÛng qu…n.

CÚng trong n®m 2007, Hfla tham gia vµ Æoπt gi∂i cuÈc thi vi’t {Ch‰n ngh“ cÔng bπn} do B∏o Æi÷n tˆ Vietnamnet phËi hÓp vÌi Trung t©m Ƶo tπo lÀp tr◊nh vi™n APTECH tÊ ch¯c.

Gi∂i th≠Îng lµ mÈt su†t h‰c bÊng Ƶo tπo lÀp tr◊nh vi™n, trfi gi∏ 900USD. C„ th” n„i Æ©y lµ c¨ hÈi {trong m¨} ÆËi vÌi nh˜ng h‰c sinh nghÃo hi’u h‰c, v◊ h‰c xong ch≠¨ng tr◊nh nµy, v†n Æ“ t◊m ki’m vi÷c lµm, Ên Æfinh thu nhÀp chæc chæn kh∂ quan h¨n (so vÌi ngµnh h‰c vi’t v®n, vËn lµ l‹nh v˘c r†t... v´ cÔng).

Nh≠ng b· qua c¨ hÈi nµy, Hfla Æ∑ ch‰n h‰c Tr≠Íng ßπi h‰c VHNT Qu©n ÆÈi.

Hfla t©m s˘: {Tı l©u, t´i Æ∑ nu´i d≠Ïng ≠Ìc m¨ theo nghi÷p v®n ch≠¨ng. Th¨ Æ∑ gæn b„ vÌi t´i nh≠ m∏u thfit, nh≠ ng≠Íi bπn Æ≠Íng tri ©m. Sau nµy, ch≠a bi’t c„ trÎ thµnh mÈt nhµ th¨ ÆÛng ngh‹a hay kh´ng, nh≠ng dÔ... nµng th¨ Æ·ng Æ∂nh th’ nµo t´i cÚng quy’t d†n th©n v◊ n„!}.

B≠Ìc sang n®m h‰c th¯ ba chuy™n ngµnh vi’t v®n, ngoµi s∏ng t∏c th¨, Hfla cfln thˆ s¯c m◊nh Î c∏c th” loπi nh≠ truy÷n ngæn, bÛt k˝, kfich b∂n v®n h‰c...

Hfla Æ∑ ch‰n thi ca nh≠ mÈt hµnh trang, nh≠ mÈt lËi vµo ÆÍi. T´i cho Ɔy lµ s˘ ch‰n l˘a... dÚng c∂m. Con Æ≠Íng cfln dªng d∆c ph›a tr≠Ìc nh≠ng vÌi Hfla, lËi Æi b©y giÍ Æ∑ mÎ. 

HóP TH¶ CóNG TÉC VI£N Trong th∏ng 4-2010, Tπp ch› V®n ho∏ qu©n s˘ Æ∑ nhÀn Æ≠Óc s˘ cÈng t∏c cÒa c∏c ÆÂng ch›: Ng´ Tr≠Íng Giang (Gia Lai), L™ V®n S‹ (Tr≠Íng S‹ quan Ch›nh trfi Bæc Ninh), VÚ Th∏i Qu©n (Kh∏nh Hfla), Phπm Tr‰ng Ch›nh (Hµ NÈi), ß∆ng Vi÷t Qu©n (Hµ NÈi), L™ Xu©n H∑ng (Bæc Giang), L™ ß◊nh Sanh (ßµ NΩng), L™ V®n Th¨m (ßµ NΩng), S¨n Hµ (Hµ NÈi), Tr«n QuËc C≠Ïng (PhÛ Y™n), L≠Íng Khæc Hµnh (Bæc Ninh), D≠¨ng Thfi Qu∏n (Thanh H„a), Phπm Hoµng Anh (Hµ NÈi), ßµo Thfi Di’n (Hµ NÈi), Phπm HÂng ߯c (Tπp ch› X≠a vµ Nay), ßÀu Xu©n ßoµn (Ti“n Giang), Ng‰c Di÷p (ßµ NΩng), TrÛc Hµ (B∏o Bi™n phflng), ßÁ Kim TÀp (BÈ CHQS Bæc Kπn), ßµo Duy Tu†n (BÈ CHQS V‹nh PhÛc), Hoµng Chi’n Thæng (ßH V®n h„a Hµ NÈi), V®n Tranh (BÈ CHQS Long An), KhÛc HÂng Thi÷n (ßH V®n h„a Hµ NÈi), Cao Thu Hπnh (BÈ CHQS Th∏i B◊nh), Hoµng Minh H≠ng (TP. H Ch› Minh)...

Ban bi™n tÀp ch©n thµnh c∏m ¨n vµ mong c∏c ÆÂng ch› ti’p tÙc cÈng t∏c.

Bµi, ∂nh cÈng t∏c xin gˆi v“: Tπp ch› V®n ho∏ qu©n s˘, 23 L˝ Nam ß’, Hoµn Ki’m, Hµ NÈi. ßi÷n thoπi: 043 734 5947 Email: tapchivanhoaquansu2@vnn.vn vanhoaquansu@gmail.com (Trong th≠, c∏c ÆÂng ch› ghi r‚ t™n, Æfia chÿ, sË Æi÷n thoπi Æ” ban bi™n tÀp ti÷n li™n h÷).

29

30 05.2010 VHQS

Th¨ hay cÔng Ɖc

D…u bi’t

trÍi xanh lµ m∑i m∑i

NGUYŸN MINH NGñC

 L®ng ChÒ tfich HÂ Ch› Minh. Ånh H&J Library

b

µi th¨ {Vi’ng l®ng B∏c} Æ≠Óc nhµ th¨ Vi‘n Ph≠¨ng vi’t sau ngµy Ɔt n≠Ìc thËng nh†t. ô vµo thÍi Æi”m cÒa n®m hfla b◊nh Æ«u ti™n †y, Æ≠Óc v“ ThÒ Æ´ Hµ NÈi vµo l®ng vi’ng B∏c H lµ ≠Ìc nguy÷n cÒa hµng tri÷u ng≠Íi d©n Vi÷t Nam, tı cÙ giµ Æ’n c∏c ch∏u thi’u nhi. ß∆c bi÷t vÌi ÆÂng bµo, ÆÂng ch› mi“n Nam, nh˜ng ng≠Íi vıa tr∂i suËt ba m≠¨i n®m rflng c«m sÛng Æ∏nh gi∆c, th◊ Æ„ cfln lµ kh∏t v‰ng ch∏y b·ng. V◊ vÀy, ngay khi vıa mÌi xu†t hi÷n, bµi th¨ Æ∑ Æ≠Óc c´ng chÛng Æ„n nhÀn nÂng nhi÷t. BÎi n„ di‘n t∂ r†t ÆÛng, r†t trÛng vµ r†t s©u t◊nh c∂m thi™ng li™ng cÒa mÁi con d©n Ɔt Vi÷t ÆËi vÌi vfi Cha giµ d©n tÈc mu´n vµn k›nh y™u. {Ngµy ngµy dflng ng≠Íi Æi trong th≠¨ng nhÌ/ K’t trµng hoa d©ng b∂y m≠¨i ch›n mÔa xu©n}. Bµi th¨ hay lπi cµng th™m nÊi ti’ng vµ Æ≠Óc chæp c∏nh bay xa sau khi nhπc s‹ Hoµng Hi÷p phÊ nhπc. Thi ph»m vµ nhπc ph»m quy÷n hfla Æ’n ÆÈ thÀt kh„ mµ ph©n bi÷t rπch rfli Æ©u lµ th¨, Æ©u lµ nhπc. ßi“u d‘ nhÀn th†y Î bµi th¨ lµ s˘ ch©n th˘c vµ dung dfi. T†m lflng thµnh k›nh vµ s˘ bi’t ¨n v´ bÍ b’n Æ∑ kh¨i mπch nguÂn cho c∂m xÛc tu´n trµo.

Sinh thÍi, B∏c H lu´n n∆ng lflng v◊ ÆÂng bµo, ÆÂng ch› mi“n Nam. Ng≠Íi n„i: {Mi“n Nam lu´n Î trong tr∏i tim t´i}. GiÍ Æ©y, nh˜ng Ưa con cÒa mi“n Nam ruÈt thfit Æ≠Óc qu«n tÙ v“ quanh Ng≠Íi, th·a ni“m mong ≠Ìc b†y nay.

Bµi th¨ mÎ Æ«u nhu«n nhfi. Con Î mi“n Nam ra th®m l®ng B∏c/ ß∑ th†y trong s≠¨ng hµng tre b∏t ng∏t/ §i! hµng tre xanh xanh Vi÷t Nam/ B∑o t∏p m≠a sa Ưng thºng hµng. ThÀt t˘ nhi™n mµ dung dfi, nhµ th¨ nh≠ Æang tr«n thuÀt vÌi ng≠Íi th©n vµ bπn bà v“ mÈt s˘ ki÷n Æ∆c bi÷t trong ÆÍi. Nät ÆÈc Æ∏o cÒa bµi th¨ lµ r†t giµu nhπc t›nh. Nhfip Æi÷u khoan thai, chÀm r∑i, t◊nh c∂m s©u læng mµ thi’t tha. BuÊi ban mai, hfla trong dflng ng≠Íi ch«m chÀm Æi tr™n qu∂ng tr≠Íng Ba ß◊nh lfich sˆ, ngæm nh◊n hµng tre xanh, thi s‹ suy ng…m v“ s˘ tr≠Íng tÂn cÒa Ɔt n≠Ìc. T˘ bao ÆÍi nay, c©y tre t≠Óng tr≠ng cho d©n tÈc

Vi’ng l®ng B∏c Con Î mi“n Nam ra th®m l®ng B∏c ß∑ th†y trong s≠¨ng hµng tre b∏t ng∏t §i! hµng tre xanh xanh Vi÷t Nam B∑o t∏p m≠a sa Ưng thºng hµng.

Ngµy ngµy m∆t trÍi Æi qua tr™n l®ng, Th†y mÈt m∆t trÍi trong l®ng r†t Æ·.

Ngµy ngµy dflng ng≠Íi Æi trong th≠¨ng nhÌ, K’t trµng hoa d©ng b∂y m≠¨i ch›n mÔa xu©n.

B∏c nªm trong gi†c ngÒ b◊nh y™n, Gi˜a mÈt v«ng tr®ng s∏ng dfiu hi“n.

D…u bi’t trÍi xanh lµ m∑i m∑i Mµ sao nghe nh„i Î trong tim?

Mai v“ mi“n Nam, th≠¨ng trµo n≠Ìc mæt, MuËn lµm con chim h„t quanh l®ng B∏c.

MuËn lµm Æ„a hoa t·a h≠¨ng Æ©u Æ©y MuËn lµm c©y tre trung hi’u chËn nµy.

4-1976 Vi‘n Ph≠¨ng

Vi÷t Nam, mÈt d©n tÈc y™u chuÈng hfla b◊nh nh≠ng kh´ng bao giÍ chfiu khu†t phÙc tr≠Ìc m‰i kŒ thÔ x©m l≠Óc.

Tı nh˜ng quan s∏t tinh t’, t∏c gi∂ sˆ dÙng phäp li™n t≠Îng: Ngµy ngµy m∆t trÍi Æi qua tr™n l®ng/ Th†y mÈt m∆t trÍi trong l®ng r†t Æ·. H◊nh t≠Óng so s∏nh Î Æ©y vıa hoµnh tr∏ng, m¸ l÷ lπi vıa giµu s¯c gÓi c∂m. ß∑ c„ nhi“u thi s‹ dÔng h◊nh t≠Óng nµy khi n„i v“ B∏c H {Ng≠Íi r˘c rÏ mÈt m∆t trÍi c∏ch mπng} (TË H˜u)... Nh≠ng Ɖc Vi‘n Ph≠¨ng v…n th†y mÌi mŒ, bÎi c©u th¨ bÀt l™n tı s˘ rung c∂m ch©n thµnh cÒa con tim y™u k›nh vµ ng≠Ïng mÈ l∑nh tÙ. D≠Íng nh≠ t∏c gi∂ kh´ng ph∂i dÙng c´ng g◊ nhi“u mµ lπ thay tıng c©u, tıng ch˜ v…n c¯ „ng chuËt lung linh nh≠ c„ c∏nh.

C¯ ngÏ nh≠ thi s‹ vıa Æi tr™n qu∂ng tr≠Íng vıa r≠ng r≠ng nh»m Ɖc nh˜ng c©u th¨ tr≠Ìc khi tr∂i l™n trang gi†y. ≥ tr≠Ìc g‰i lÍi sau, mπch lπc, da di’t.

B∏c nªm trong gi†c ngÒ b◊nh y™n/ Gi˜a mÈt v«ng tr®ng s∏ng dfiu hi“n. T◊nh c∂m thµnh k›nh Æ≠Óc dÂn nän vµ Æ»y l™n cao trµo. D…u bi’t trÍi xanh lµ m∑i m∑i/ Mµ sao nghe nh„i Î trong tim? ¢m Æi÷u bµi th¨ bÁng ng©n dµi, vÛt l™n, day d¯t. L†y c∏i v´ hπn cÒa Ɔt trÍi Æ” n„i c∏i h˜u hπn trong cuÈc ÆÍi, ph∂i ch®ng t∏c gi∂ muËn qua Æ„ khºng Æfinh s˘ v‹nh cˆu?

Chÿ bi’t rªng cuÈc ÆÍi vµ s˘ nghi÷p cÒa B∏c H k›nh y™u sœ v‹nh vi‘n khæc s©u trong t©m kh∂m c∏c th’ h÷ ng≠Íi Vi÷t

vµ t≠ t≠Îng H Ch› Minh sœ m∑i soi s∏ng con Æ≠Íng c∏ch mπng Vi÷t Nam. Nh˜ng ai trong ÆÍi l«n Æ«u Æ≠Óc vµo l®ng vi’ng B∏c, Æ≠Óc k›nh c»n nghi™ng m◊nh Æi thÀt nhã vflng quanh linh c˜u cÒa Ng≠Íi, Æ≠Óc ngæm {B∏c nªm trong gi†c ngÒ b◊nh y™n} thÀt kh„ c„ th” k◊m nÊi nh˜ng gi‰t n≠Ìc mæt. Kh„c v◊ kh´n ngu´i nÁi ni“m th≠¨ng nhÌ B∏c. Kh„c v◊ ©n hÀn ch≠a kfip Æ„n B∏c vµo th®m ÆÂng bµo, ÆÂng ch› mi“n Nam Æ” th·a lflng mong ≠Ìc cÒa Ng≠Íi lÛc sinh thÍi.

KhÊ th¨ cuËi khäp lπi toµn bµi trong ni“m rung ÆÈng ch©n th˘c mµ dπt dµo s©u læng. Mai v“ mi“n Nam, th≠¨ng trµo n≠Ìc mæt/ MuËn lµm con chim h„t quanh l®ng B∏c/ MuËn lµm Æ„a hoa t·a h≠¨ng Æ©u Æ©y/ MuËn lµm c©y tre trung hi’u chËn nµy. ßi÷p tı {muËn} Æ≠Óc l∆p Æi l∆p lπi lµm bÀt l™n ni“m mong ≠Ìc b◊nh dfi cÒa Ưa con mi“n Nam, †y cÚng lµ t†m lflng cÒa mÁi ng≠Íi d©n Ɔt Vi÷t. ß©y lµ mÈt trong nh˜ng bµi th¨ hay vi’t v“ B∏c H mu´n vµn k›nh y™u, lµ ti’ng lflng ch©n thÀt vµ xÛc ÆÈng t≠Îng nhÌ ng≠Íi anh hÔng gi∂i ph„ng d©n tÈc. S˘ sµng l‰c khæt khe cÒa thÍi gian ch¯ng t· s¯c sËng l©u b“n cÒa t∏c ph»m. Nh≠ h≠¨ng hoa thanh khi’t c¯ ng†m d«n vµo hÂn ng≠Íi Ɖc, c©u th¨ c¯ rÒ rÿ ng©n l™n: Con Î mi“n Nam ra th®m l®ng B∏c... 

31

32 05.2010 VHQS



K˚ ni÷m

56

n®m chi’n thæng ßi÷n Bi™n PhÒ

Vflng v©y l≠Ìi lˆa

ĐIÊN BIÊN PHU

Trung Æoµn cao xπ 367 lµ ƨn vfi ti“n th©n cÒa bÈ ÆÈi cao xπ Vi÷t Nam. Vıa mÌi ra ÆÍi, trung Æoµn Æ∑ tham gia Chi’n dfich ßi÷n Bi™n PhÒ n®m 1954, g„p ph«n quan tr‰ng trong vi÷c khËng ch’ kh´ng phÀn, bao v©y vÔng trÍi vµ giai Æoπn cuËi cæt Ưt c«u hµng kh´ng, con Æ≠Íng ti’p t’, t®ng vi÷n duy nh†t cÒa ph∏p.

ßOÄN HOÄI TRUNG T‡NG HúP

 BÉM TR| KI£N C¶òNG

8 giÍ s∏ng ngµy 14-3-1954, mÈt chi’c m∏y bay trinh s∏t Mo-ran (nh©n d©n ta hay g‰i lµ {Æ«m giµ}) và và bay theo tri“n nÛi t©y nam tÌi trÀn Æfia ßπi ÆÈi 815, Ti”u Æoµn 383 Î b∂n PÛng T´m.

Khi m∏y bay Î c˘ ly 1.000m, ßπi ÆÈi tr≠Îng L™ B∏ Thao ra l÷nh nÊ sÛng. BËn luÂng Æπn cÔng lao vÛt l™n, chi’c Moran bËc ch∏y, lao cæm xuËng Ɔt, käo theo v÷t kh„i Æen dµi. ß©y lµ chi’c m∏y bay Æ«u ti™n cÒa Æfich bfi ph∏o cao xπ ta bæn r¨i tπi chÁ tr™n vÔng trÍi ßi÷n Bi™n PhÒ. MÈt giÍ sau, chi’c m∏y bay th¯ hai cÒa Æfich bfi ßπi ÆÈi 816 (Ti”u Æoµn 383) bæn r¨i tr™n c∏nh ÆÂng B∂n Käo. 15 giÍ 30 phÛt, vÌi h·a l˘c tÀp trung, y”m hÈ cho bÈ binh tr™n c∏nh ÆÂng Nµ Hi, Ti”u Æoµn 394 bæn r¨i tπi chÁ chi’c m∏y bay th¯ 3 cÒa Ph∏p.

8 giÍ s∏ng ngµy 15-3, ßπi ÆÈi 827 bæn r¨i tπi chÁ mÈt chi’c Hen-Æi-v¨. ô trÀn Æfia Nµ LÍi, PÛng T´m, Ti”u Æoµn 383 bæn r¨i hai chi’c Hen-c∏t. Tr≠a ngµy 15, th™m 2 chi’c Hen-c∏t bfi bæn r¨i. Phi c´ng Æfich kh´ng d∏m t˘ do hoπt ÆÈng nh≠ tr≠Ìc, c∏c m∏y bay trinh s∏t ph∂i bay tr™n 3.000m n™n vi÷c chÿ Æi”m cho kh´ng qu©n vµ hi÷u chÿnh cho ph∏o binh käm ch›nh x∏c. Nh≠ vÀy trong nh˜ng ngµy Æ«u ti™n cÒa chi’n dfich, kh´ng qu©n Ph∏p kh´ng ki“m ch’ Æ≠Óc bÈ binh vµ ph∏o binh cÒa ta, mµ cfln bfi bæn r¨i tπi chÁ 8 chi’c.

Cay cÛ vÌi ph∏o cao xπ cÒa ta, ngµy 17-3, Na-va ra nhÀt l÷nh: {Toµn bÈ l˘c l≠Óng cÒa kh´ng qu©n sœ Æ≠a l™n m∆t trÀn ßi÷n Bi™n PhÒ. Thæng lÓi cÒa chÛng ta phÙ thuÈc vµo hoπt ÆÈng hi÷u qu∂ cÒa kh´ng qu©n}.

Ba ngµy li™n ti’p 17, 18, 19 - 3, kh´ng qu©n Ph∏p tÀp trung l˘c l≠Óng Æ∏nh  H¨n 1 vπn qu©n Ph∏p Î ßi÷n Bi™n PhÒ bfi bæt sËng. Ånh T¶ LIåU

ph∏ ∏c li÷t nhªm hÒy di÷t trÀn Æfia cao xπ cÒa ta. ChÛng dÔng nhi“u thÒ Æoπn nh≠ Æ∏nh tÀp trung, Æ∏nh nhi“u ÆÓt, Æ∏nh län, Æ∏nh k’t hÓp nhi“u loπi m∏y bay nh≠ Hen-c∏t, Bi-a-c∏t bÊ nhµo, m∏y bay B24, B26 bay bªng näm bom... ChÛng sˆ dÙng c∏c loπi bom ph∏, bom s∏t th≠¨ng, bom kh„i, bom nÊ tr™n kh´ng... CuÈc chi’n Ɔu cÒa bÈ ÆÈi ta v´ cÔng gay go quy’t li÷t. TrÀn Æfia cÒa ta bfi bom Æπn cµy xÌi, nhi“u c∏n bÈ chi’n s‹ Æ∑ anh dÚng hy sinh.

Trung Æoµn 367 bfi Æfich Æ∏nh h·ng 7 kh»u ph∏o, trong Æ„ 4 kh»u bfi h·ng n∆ng, ßπi ÆÈi 827 bfi thi÷t hπi n∆ng n“, m†t s¯c chi’n Ɔu. Nh≠ng t†t c∂ trÀn Æfia ph∏o cao xπ vµ sÛng m∏y phflng kh´ng Æ“u v˜ng vµng, kh»u hi÷u chi’n Ɔu Æ≠Óc n™u ra: {Ng»ng cao Æ«u mµ chi’n Ɔu}. ßπi ÆÈi tr≠Îng 815 L™ B∏ Thao bfi th≠¨ng vµo Æ«u, m∏u loang khæp m∆t, v…n Ưng chÿ huy anh em gi˜a bom Æπn cÒa Æfich. Træc thÒ Æo xa H∏n Khang Ưng tr™n thµnh c´ng s˘ Æ” nh◊n r‚ m∏y bay Æfich, x∏c Æfinh ph«n tˆ bæn cho Æπi ÆÈi. Chi’n s‹ th´ng tin Nguy‘n Mπnh Gi∏p bfi th≠¨ng vµo mæt v…n gi˜ li™n lπc gi˜a Æπi ÆÈi vÌi ti”u Æoµn cho Æ’n khi trÀn Æ∏nh k’t thÛc.

Ph∏o thÒ Nguy‘n Quang ThuÀn dÔng mÚ sæt chÙp l™n m∏y ngæm cÒa ph∏o khi nghe ti’ng {bom chuÈt} µo µo r¨i xuËng. Chÿ trong 3 ngµy Æ„ ta bæn r¨i 5 m∏y bay Æfich vµ bæn bfi th≠¨ng 9 chi’c kh∏c. ßÓt 1 chi’n dfich ßi÷n Bi™n PhÒ ta bæn r¨i 14 m∏y bay Æfich c∏c loπi, bæn bfi th≠¨ng 25 chi’c kh∏c, hπn ch’ Æ≠Óc nhi“u hoπt ÆÈng cÒa kh´ng qu©n Æfich, chi vi÷n Ææc l˘c cho bÈ binh vµ c∏c binh chÒng bπn hoµn thµnh nhi÷m vÙ chi’n Ɔu.

 SI⁄T CHÖT VíNG V¢Y B¡U TRòI

ÆÈi vµ d©n c´ng ta, cfln kŒ thÔ th◊ hoang mang, khi’p sÓ. Tı ngµy 31-3 Æ’n ngµy 5-4, bÈ ÆÈi phflng kh´ng bæn r¨i th™m 6 chi’c m∏y bay Æfich, lµm bfi th≠¨ng nhi“u chi’c kh∏c. Vflng v©y xung quanh tÀp Æoµn c¯ Æi”m ngµy cµng thæt ch∆t c∂ m∆t Ɔt vµ b«u trÍi.

Tı ngµy 25-3, m∏y bay Æfich kh´ng th” l™n xuËng s©n bay M≠Íng Thanh Æ≠Óc n˜a, qu©n ÆÂn trÛ cÒa Æfich Î ßi÷n Bi™n PhÒ h¨n mÈt vπn t™n, mÁi ngµy chÛng c«n 120 t†n Æ ti’p t’: SÛng Æπn, l≠¨ng th˘c vµ thuËc men. ß≠Íng ti’p t’ duy nh†t lµ th∂ dÔ. Na-va ph∂i huy ÆÈng hai ph«n ba m∏y bay chi’n Ɔu vµ m∏y bay vÀn t∂i cÒa Ph∏p Î ß´ng D≠¨ng, sË hµng ti’p t’ l™n tÌi 10.000 t†n 1 th∏ng vµ c«u c¯u s˘ vi÷n trÓ cÒa M¸. M¸ giÛp s¯c bªng c∏ch tÊ ch¯c c«u hµng kh´ng bªng m∏y bay vÀn t∂i hπng trung P∏c-Kät (C119) gÂm 29 chi’c do t≠Ìng M¸ C¨-lai-r¨ Sen-n´ chÿ huy. ßÈi nµy bay Æ≠Óc 540 phi vÙ, chÎ 3. 200 t†n hµng l™n ßi÷n Bi™n PhÒ. DÔ th∂ bªng m∏y bay kh´ng thu lπi Æ≠Óc. M¸ giÛp cho Ph∏p bªng c∏ch gˆi dÔ bªng lÙa nh©n tπo do NhÀt s∂n xu†t sang vµ giÛp Ph∏p x©y d˘ng mÈt x≠Îng ch’ tπo m†y chÙc vπn vflng n›u dÔ, 240 t†n d©y vµ 80.000 {m©m} th∂ dÔ. C∂ Ph∏p vµ M¸ kh´ng ngÍ rªng vi÷c ti’p t’ cho ßi÷n Bi™n PhÒ lπi kh„ kh®n nh≠ vÀy.

Næm Æ≠Óc y’u Æi”m cÒa Æfich, BÈ chÿ huy chi’n dfich Æ∑ giao nhi÷m vÙ cho bÈ ÆÈi phflng kh´ng {b™n cπnh nhi÷m vÙ y”m hÈ bÈ binh, ph∏o binh ti’n c´ng, c„ nhi÷m vÙ bao v©y Æ≠Íng kh´ng, thu hãp vÔng trÍi cÒa Æfich, t›ch c˘c khËng ch’, ti’n tÌi cæt Ưt c«u hµng kh´ng ti’p t’ vµ t®ng vi÷n cÒa chÛng}.

Ngµy 19-4, ßπi ÆÈi 677, Ti”u Æoµn sÛng

m∏y phflng kh´ng 536 (ßπi Æoµn 316) bæn r¨i tπi chÁ chi’c m∏y bay vÀn t∂i hai th©n C119 do phi c´ng M¸ l∏i. ß™m 22-4, ßπi Æoµn 308 thu Æ≠Óc 1.000 vi™n Æπn cËi 81 do M¸ s∂n xu†t.

C„ Æ™m ta thu Æ≠Óc h¨n 100 t†n hµng c∏c loπi do Æfich th∂ dÔ. C∆p lon thi’u t≠Ìng vµ 200 chai r≠Óu c´-nhæc do Nava gˆi l™n mıng ßÍ C∏t Æ≠Óc th®ng thi’u t≠Ìng cÚng r¨i vµo tay qu©n ta. Th≠ vµ quµ cÒa vÓ ßÍ C∏t gˆi cho chÂng cÚng r¨i vµo tay c∏c chi’n s‹ ßπi ÆÈi 834, Trung Æoµn 367.

 C¿T ß`T C¡U HÄNG KH§NG CûA ßëCH

CuËi th∏ng 4-1954, chi’n hµo ti’n c´ng cÒa qu©n ta ∏p s∏t vµo ph©n khu trung t©m, cæt Æ´i s©n bay M≠Íng Thanh. VÔng trÍi cÒa Æfich ngµy cµng bfi thu hãp. NguÂn ti’p t’ duy nh†t lµ dÔng m∏y bay th∂ dÔ th◊ bfi qu©n ta khËng ch’, c„ lÛc bfi cæt Ưt hoµn toµn.

BÈ chÿ huy chi’n dfich quy’t Æfinh ph∏t ÆÈng ÆÓt ti’n c´ng th¯ ba, l÷nh cho c∏c ƨn vfi ph∏o cao xπ ∏p s∏t khu trung t©m cÒa Æfich. Ti”u Æoµn 381 bË tr› ph›a bæc, Ti”u Æoµn 394 bË tr› ph›a t©y vµ Ti”u Æoµn 383 bË tr› ph›a Æ´ng. VÔng h·a l˘c cÒa ch›n Æπi ÆÈi ph∏o cao xπ 37 Æ∑ bao trÔm l™n nhau vµ phÒ k›n khu v˘c chi’m Æ„ng cfln lπi cÒa Æfich Î M≠Íng Thanh vµ HÂng CÛm. ß™m 1-5-1954, ÆÓt ti’n c´ng th¯ ba cÒa qu©n ta bæt Æ«u. Ta Æ∑ ti™u di÷t c∏c c¯ Æi”m 505, 505A Î ph›a Æ´ng vµ 311, 311B Î ph›a t©y. TrÀn Æfia ti’n c´ng cÒa ta c∏ch SÎ chÿ huy tÀp Æoµn c¯ Æi”m 300m. Ngµy 2-5, t≠Ìng L´-danh cho 30 chi’c B26, bËn chi’c B24, 3 chi’c F8U, 14 chi’c SB20 Æ∏nh nhi“u ÆÓt  Tr™n ÆÂi A1 h´m nay. Ånh MAI H¶•NG

17 giÍ 30 phÛt ngµy 30-3, qu©n ta mÎ ÆÓt ti’n c´ng th¯ hai, Æ∏nh chi’m mÈt sË c¯ Æi”m ph›a Æ´ng M≠Íng Thanh. ß” chi’m lπi c∏c vfi tr› Æ∑ m†t Î ÆÂi C1, D1, E, ngµy h´m sau, khi trÍi vıa hˆng næng mÈt phi ÆÈi 12 chi’c Hen-c∏t c†t c∏nh tı tµu s©n bay A-r´-m®ng-s¨ bay qua trÀn Æfia Ti”u Æoµn 394. Bªng mÈt loπt Æπn tÀp trung, ch›nh x∏c, ßπi ÆÈi 827 Æ∑ bæn tan x∏c chi’c m∏y bay chÿ huy phi ÆÈi cÒa t™n quan ba phi c´ng Ang-ƨ-ri-´. Vµo lÛc 10 giÍ 50 phÛt, chi’c m∏y bay vÀn t∂i ßa-c´-ta (C47) bay Î ÆÈ cao 2.000m trÛng Æπn cÒa ßπi ÆÈi 815 bËc ch∏y. N„ kh´ng r¨i ngay, mµ nh≠ mÈt b„ ÆuËc khÊng lÂ, l≠Ón hai vflng quanh lflng ch∂o ßi÷n Bi™n PhÒ rÂi Æ©m s«m xuËng Ɔt, c∏ch trÀn Æfia ßπi ÆÈi 815 kho∂ng 300m. Khæp trÀn Æfia vang dÀy ti’ng reo hfl cÒa bÈ

33

Gi∂i m∑ k˝ hi÷u, phi™n hi÷u ƨn vfi qu©n ÆÈi trong chi’n tranh vµo c∏c trÀn Æfia cÒa ta, nh≠ng chÛng Æ∑ bfi ph∏o phflng kh´ng Æ∏nh tr∂ quy’t li÷t. 2 chi’c B26 vµ 2 chi’c SB20 bfi r¨i, trong Æ„ Ti”u Æoµn 381 l«n Æ«u ra trÀn bæn r¨i 1 chi’c. Ngµy4-5, Na-va näm ti”u Æoµn dÔ d˘ bfi cuËi cÔng xuËng ßi÷n Bi™n PhÒ. Th™m mÈt chi’c ßa-c´-ta th∂ qu©n nh∂y dÔ bfi ßπi ÆÈi 813 (Ti”u Æoµn 381) bæn r¨i. Nhi“u t™n vıa chπm Ɔt Æ∑ bfi qu©n ta bæt lµm tÔ binh.

Trong ba ngµy 5, 6 vµ 7 th∏ng 5, kh´ng qu©n Ph∏p cË gæng tËi Æa vµ c„ th” n„i lµ nh˜ng cË gæng cuËi cÔng, huy ÆÈng 6 chi’c B24, 47 chi’c B26, 18 chi’c F4U, 26 chi’c F8F vµ 16 chi’c SB20 mÎ nh˜ng ÆÓt Æ∏nh ph∏ li™n tÙc, hy v‰ng c¯u vÌt t◊nh h◊nh. Nh≠ng ph›a nam, ßπi ÆÈi 816 bæn trÛng 2 chi’c m∏y bay C119, mÈt chi’c ra kh·i vÔng trÍi ßi÷n Bi™n PhÒ th◊ nÊ tung, mÈt chi’c h·ng n∆ng cË l’t v“ c®n c¯. Ph›a bæc, Ti”u Æoµn 381 bæn r¨i tπi chÁ chi’c SB20, ßπi ÆÈi 812 v›t cÊ chi’c F8F xuËng ch©n nÛi PÛ HÂng MÃo. Ph›a Æ´ng, 9 giÍ s∏ng ngµy 7-5, ßπi ÆÈi 817 (Ti”u Æoµn 383) bæn r¨i chi’c F4U Æ«u ti™n (Æ©y lµ loπi m∏y bay hi÷n Æπi do M¸ s∂n xu†t, vi÷n trÓ cho Ph∏p vµ bæt Æ«u tham chi’n Î ßi÷n Bi™n PhÒ ngµy 26-4). 25 phÛt sau, ßπi ÆÈi 817 bæn r¨i chi’c F4U th¯ hai.

15 giÍ ngµy 7-5, qu©n ta mÎ cuÈc tÊng c´ng k›ch ti™u di÷t vfi tr› cuËi cÔng cÒa tÀp Æoµn c¯ Æi”m. 17 giÍ 30 phÛt, l∏ cÍ Quy’t chi’n Quy’t thæng bay tr™n n„c h«m SÎ chÿ huy Æfich. T≠Ìng ßÍ C∏t vµ toµn bÈ BÈ tham m≠u tÀp Æoµn c¯ Æi”m bfi qu©n ta bæt sËng, qu©n Æfich lÚ l≠Ót ra hµng.

55 ngµy Æ™m chi’n Ɔu kh´ng nghÿ, Trung Æoµn phflng kh´ng 367 Æ∑ bæn r¨i 52 m∏y bay (toµn chi’n dfich bæn r¨i vµ ph∏ hÒy 62 m∏y bay) vµ bæn bfi th≠¨ng 117 chi’c kh∏c. L≠Ìi lˆa phflng kh´ng Vi÷t Nam Æ∑ lµm cho c∏c phi c´ng Ph∏p vµ M¸ bay tr™n b«u trÍi ßi÷n Bi™n PhÒ kh´ng cfln lµ {cuÈc dπo ch¨i nhµn hπ} nh≠ khi tÀp Æoµn c¯ Æi”m mÌi thµnh lÀp mµ lµ {cuÈc dπo ch¨i ch’t ng≠Íi}.

Chi’n thæng kh´ng qu©n Ph∏p trong Chi’n dfich ßi÷n Bi™n PhÒ lfich sˆ, bÈ ÆÈi phflng kh´ng Æ∑ Æ≠Óc Nhµ n≠Ìc khen th≠Îng x¯ng Æ∏ng. MÈt Hu©n ch≠¨ng Qu©n c´ng hπng Nh◊, 35 Hu©n ch≠¨ng Qu©n c´ng hπng Ba, 27 Hu©n ch≠¨ng Chi’n c´ng hπng Nh†t Æ≠Óc th≠Îng cho c∏c ƨn vfi. Li÷t s‹ Kh»u ÆÈi tr≠Îng T´ V‹nh Di÷n, ng≠Íi Æ∑ hy sinh th©n m◊nh c¯u ph∏o Æ≠Óc truy t∆ng danh hi÷u Anh hÔng L˘c l≠Óng vÚ trang nh©n d©n. Ph∏o thÒ Nguy‘n Quang ThuÀn ßπi ÆÈi 815 Æ≠Óc vinh d˘ thay m∆t cho l˘c l≠Óng phflng kh´ng v“ c®n c¯ Æfia Vi÷t Bæc b∏o c∏o thµnh t›ch vÌi B∏c HÂ. 

34

Nh˜ng

K≥ HIåU sœ kh´ng cfln Bê ¬N

c

∏ch Æ©y ›t l©u, anh ßÂng V®n HÔng, c´ng nh©n Nhµ m∏y c¨ kh› PhÊ Y™n (Th∏i Nguy™n), c„ nhÍ t´i gˆi th´ng tin t◊m mÈ li÷t s‹ ßÂng V®n Ch› - bË ÆŒ vµ li÷t s‹ ßÁ Mπnh - bË vÓ cÒa anh Æ” Æ®ng tr™n B∏o Qu©n ÆÈi nh©n d©n. C∂ hai li÷t s‹ Æ“u hy sinh trong kh∏ng chi’n chËng M¸, c¯u n≠Ìc vµ nh˜ng dflng ghi v“ ƨn vfi trong gi†y b∏o tˆ Æ“u chÿ v·n vãn hai ch˜: {KB}.

Nh◊n nh˜ng th´ng tin nh≠ vÀy, c∂ t´i vµ anh Æ“u bi’t lµ sœ r†t kh„ kh®n, nh≠ng chÛng t´i b∂o nhau: C¯ thˆ vÀy, bi’t Æ©u ai Æ„ tıng chi’n Ɔu, c´ng t∏c vÌi c∏c li÷t s‹, Ɖc Æ≠Óc, lπi c„ th” cung c†p nh˜ng th´ng tin qu˝ gi∏ Æ” gia Æ◊nh anh HÔng c„ th” t◊m Æ≠Óc ph«n mÈ cÒa hai ng≠Íi li÷t s‹.

CÚng nh≠ anh HÔng, r†t nhi“u th©n nh©n cÒa c∏c li÷t s‹ tı thÍi chËng Ph∏p, chËng M¸, b∂o v÷ TÊ quËc Æ’n nay v…n ch≠a th·a nguy÷n, vÀy n™n c©u chuy÷n t◊m mÈ kh„ c„ th” k” h’t. Nh≠ chÛng ta Æ“u bi’t, trong chi’n tranh gi∂i ph„ng

Nguy‘n Hoµng S∏u vµ chi’n tranh b∂o v÷ TÊ quËc, do y™u c«u nhi÷m vÙ chi’n Ɔu n™n vi÷c thµnh lÀp, Æi“u chuy”n vµ gi∂i th” c∏c c¨ quan, ƨn vfi di‘n ra th≠Íng xuy™n; ÆÂng thÍi Æ” gi˜ b› mÀt, vi÷c quy Æfinh phi™n hi÷u, k˝ hi÷u, hflm th≠ ƨn vfi cÚng Æ≠Óc thay ÆÊi tÔy thuÈc vµo mÁi thÍi Æi”m, Æfia Æi”m t∏c chi’n. Trong t◊nh huËng chi’n Ɔu kh»n tr≠¨ng vµ ∏c li÷t, nh˜ng thËng k™, Æ®ng k˝ th´ng tin phi™n hi÷u, hflm th≠ ch≠a c„; ho∆c c„ nh≠ng ch≠a Æ«y ÆÒ, chi ti’t; ho∆c Æ∑ bfi th†t lπc... ßi“u Æ„ Æ∑ vµ Æang ∂nh h≠Îng r†t lÌn Æ’n vi÷c gi∂i quy’t ch›nh s∏ch tÂn Ɖng sau chi’n tranh, Æ∆c bi÷t lµ c´ng t∏c quy tÀp mÈ li÷t s‹.

MÈt tin vui ÆËi vÌi kh´ng chÿ th©n nh©n cÒa li÷t s‹ nh≠ gia Æ◊nh anh ßÂng V®n HÔng k” tr™n, mµ c„ lœ ÆËi vÌi t†t c∂ nh˜ng ai quan t©m Æ’n c´ng t∏c gi∂i quy’t ch›nh s∏ch sau chi’n tranh, Æ„ lµ ngµy 22-32010, BÈ tr≠Îng BÈ QuËc phflng Æ∑ ra chÿ thfi v“ vi÷c gi∂i m∑ k˝ hi÷u, phi™n hi÷u ƨn vfi qu©n ÆÈi trong chi’n tranh gi∂i ph„ng vµ chi’n tranh b∂o v÷ TÊ quËc. Trong v®n b∂n nµy, BÈ

Nh˜ng c©u chuy÷n b◊nh dfi v“ B∏c

tr≠Îng Æ∑ coi Æ©y lµ nhi÷m vÙ ch›nh trfi Æ∆c bi÷t, th” hi÷n ngh‹a vÙ vµ tr∏ch nhi÷m {uËng n≠Ìc nhÌ nguÂn}, s˘ tri ©n {Æ“n ¨n Æ∏p ngh‹a} cÒa toµn ß∂ng, toµn qu©n, toµn d©n ÆËi vÌi c∏c th’ h÷ Æ∑ hy sinh v◊ n≠Ìc. BÈ tr≠Îng cÚng y™u c«u ph∂i phÊ bi’n, qu∏n tri÷t, tuy™n truy“n rÈng r∑i tr™n c∏c ph≠¨ng ti÷n th´ng tin Æπi chÛng, ÆÂng thÍi vÀn ÆÈng m‰i tÊ ch¯c, c∏ nh©n trong vµ ngoµi n≠Ìc h≠Îng ¯ng th˘c hi÷n. ß” tÊ ch¯c tËt mÈt c´ng vi÷c mang ˝ ngh‹a to lÌn vµ c„ t∏c ÆÈng s©u rÈng ÆËi vÌi toµn x∑ hÈi nµy, BÈ Æ∑ quy Æfinh nhi÷m vÙ cÙ th” cho c∏c c¨ quan, ƨn vfi trong toµn qu©n. ThÍi gian bæt Æ«u tı qu˝ 1 n®m 2010 vµ k’t thÛc vµo th∏ng 12-2013. Nh˜ng th´ng tin nµy sœ Æ≠Óc tÊng hÓp, qu∂n l˝, in thµnh s∏ch l≠u tr˜ Î c∏c c¨ quan ch¯c n®ng Æ” khai th∏c, cung c†p th´ng tin gi∂i m∑ k˝ hi÷u, phi™n hi÷u ƨn vfi qua c∏c thÍi k˙: chËng Ph∏p, chËng M¸, b∂o v÷ bi™n giÌi T©y Nam, ph›a Bæc phÙc vÙ c´ng t∏c gi∂i quy’t ch›nh s∏ch tÂn Ɖng; quy tÀp mÈ li÷t s‹; tÊng k’t, nghi™n c¯u, bi™n soπn lfich sˆ...

Hµng ngµy, hµng tu«n tr™n nh˜ng trang {Th´ng tin t◊m mÈ li÷t s‹} cÒa c∏c ph≠¨ng ti÷n th´ng tin Æπi chÛng, c„ th´ng tin c«n t◊m vµ cÚng c„ c∂ nh˜ng th´ng tin Æ∑ t◊m th†y hµi cËt li÷t s‹. ߨn cˆ nh≠ Æ«u th∏ng 4 vıa rÂi, tr™n nhi“u th´ng tin Æπi chÛng Æ∑ Æ®ng tin mÌi t◊m Æ≠Óc 7 hµi cËt li÷t s‹ tπi huy÷n Ng‰c HÂi (Kon Tum) vÌi nhi“u hi÷n vÀt Æi kÃm, nh≠ng cÚng r†t kh„ kh®n Æ” x∏c Æfinh Æ≠Óc danh t›nh c∏c li÷t s‹, bÎi cfln ph∂i m†t r†t nhi“u thÍi gian mÌi c„ th” t◊m ra cÙ th”, chi ti’t v“ ƨn vfi cÒa c∏c li÷t s‹ nµy. ßi“u nµy sœ r†t d‘ dµng n’u nh˜ng th´ng tin phi™n hi÷u, k˝ hi÷u ƨn vfi Æ∑ Æ≠Óc gi∂i m∑ r‚ rµng. Nhi“u ng≠Íi Æ∑ bi’t Æ’n c©u chuy÷n ´ng ßoµn V®n L›u Î ng‚ 241 Kh©m Thi™n (Hµ NÈi) trong h¨n m≠Íi n®m g«n Æ©y Æ∑ c«n m…n nghe Ƶi, Ɖc b∏o rÂi chäp lπi c∏c th´ng tin th´ng b∏o ph∏t hi÷n mÈ li÷t s‹ Æ” t˘ gˆi tÌi c∏c gia Æ◊nh c„ tr™n m‰i mi“n Ɔt n≠Ìc. Vµ vÌi g«n 7.000 l∏ th≠ ´ng L›u gˆi Æi th◊ Æ∑ c„ tÌi ng„t 800 gia Æ◊nh t◊m th†y mÈ li÷t s‹, t˚ l÷ Æ„ cÚng cho th†y mÈt v†n Æ“ n„ng hÊi lµ vi÷c gi∂i m∑ k˝ hi÷u, phi™n hi÷u ƨn vfi qu©n ÆÈi trong chi’n tranh Æ∑ trÎ n™n c«n thi’t nh≠ th’ nµo. Vµ chæc chæn mÈt Æi“u rªng, vÌi s˘ ÆÂng thuÀn cÒa toµn x∑ hÈi, vi÷c gi∂i m∑ k˝ hi÷u phi™n hi÷u ƨn vfi qu©n ÆÈi trong chi’n tranh sœ trÎ thµnh mÈt phong trµo s©u rÈng, vµ sœ xu†t hi÷n nhi“u t†m g≠¨ng nh≠ ´ng ßoµn V®n L›u, bÎi Æ©y lµ vi÷c ngh‹a gi˜a ÆÍi th≠Íng. 

TA KH§NG °N THç ߤNG BÄO °N

S

au khi nh©n d©n ta tÊng khÎi ngh‹a, giµnh Æ≠Óc ch›nh quy“n, H ChÒ tfich Æ∑ ra lÍi k™u g‰i {chËng gi∆c Æ„i, gi∆c dËt, gi∆c ngoπi x©m}. Ng≠Íi h´ hµo ÆÂng bµo ra s¯c t®ng gia s∂n xu†t kh´ng Æ” mÈt t†c Ɔt hoang h„a. Tu©n theo lÍi dπy cÒa H ChÒ tfich, nh©n d©n ta Æ∑ tÀn dÙng tri÷t Æ” di÷n t›ch, trÂng khoai tr™n c∏c Ù chi’n Ɔu, vÏ Æ†t khai hoang trÂng sæn, mÈt sË v≠Ín hoa Î c´ng sÎ Æ∑ trÎ thµnh nh˜ng luËng rau xanh.

Kh∏ng chi’n toµn quËc bÔng nÊ, B∏c l™n Vi÷t Bæc, nay Î b∂n nµy, mai Æ’n lµng kh∏c nh≠ng B∏c v…n duy tr◊ c´ng vi÷c t®ng gia s∂n xu†t, ph∏t ÆÈng thi Æua trÂng rau, Æ∆t gi∂i th≠Îng cho {chi’n s‹ t®ng gia}, Æfinh ti™u chu»n tr‰ng l≠Óng rau mÁi ng≠Íi ph∂i nÈp cho nhµ b’p.

CuËi n®m 1949, v≠Ín su hµo, bæp c∂i cÒa c∏c chi’n s‹ c∂nh v÷ Æang ph∏t tri”n. Anh em thÿnh tho∂ng lπi sang th®m c∏c luËng rau cÒa B∏c {t◊m hi”u} c∏ch ch®m b„n cÒa B∏c Æ” ∏p dÙng vµ ng†m ng«m thi Æua vÌi B∏c. ßang tr´ng chÍ mÈt vÙ bÈi thu th◊ c„ l÷nh di chuy”n c¨ quan. C∏c chi’n s‹ c∂nh v÷ kh∏o nhau: {Kh´ng bi’t c∏i ´ng nµo Æπo di‘n o∏i ®m th’...}.

Anh em b∂o Ƶnh lµ {g∆t

lÛa non} vÀy, Æfinh bÙng tr≠Ìc h´m Æi sœ {nhÊ h’t} gi∂i quy’t {chi’n tr≠Íng}. C„ anh cfln n™u s∏ng ki’n b› mÀt ÆÈt k›ch vµo v≠Ín cÒa B∏c {tÀn thu} Ìt non, giµ, xanh, Æ·... vµ c∂ rau th¨m. Vµ muËn lµm Æ≠Óc vi÷c nµy, tr≠Ìc h’t ph∂i Æi {trinh s∏t}.

MÈt anh l©n la vµo buÊi chi“u, gi∂ vÍ tπt qua v≠Ín cÒa B∏c. Anh th†y B∏c Æang xÌi Ɔt, Æ∆t hπt trÂng b«u, b›, m≠Ìp...

Mıng qu∏, anh {trinh s∏t} v“ b∏o tin {kh´ng di chuy”n} n˜a Æ©u!

- Ai b∂o th’?

- ߆y {sang} mµ xem B∏c Æang trÂng mÌi rau.

Ti”u ÆÈi tr≠Îng nghi nghi, ngÍ ngÍ, Æ›ch th©n tÌi ki”m tra nguÂn tin.

- Th≠a B∏c c¨ quan kh´ng chuy”n n˜a π?

- Chuy”n ch¯, sao lπi kh´ng?

- V◊ ch∏u th†y B∏c Æang trÂng b«u... n™n ngh‹ rªng c¯ Î Æ©y.

B∏c Ưng l™n, c≠Íi tÒm tÿm rÂi n„i: - C∏c ch∏u sao lπi ngh‹ ngæn vÀy. Ta c¯ trÂng, rau l™n xanh, ta kh´ng ®n, ÆÂng bµo ®n, lo g◊.

Mµ con Æ≠Íng nµy c∏c chÛ cfln qua lπi. Ra t’t kh´ng c„ rau, Æ’n mµ xin ÆÂng bµo. Mµ nµy, chÌ c„ mµ cæt su hµo non Ɔy!

Ti”u ÆÈi tr≠Îng là l≠Ïi: - C∏i g◊ ´ng CÙ nµy cÚng bi’t tr≠Ìc.  (Tr›ch tı tÀp 3, b∏c h vÌi chi’n s‹, nxb qu©n ÆÈi nh©n d©n - nxb trŒ, h.2001)

35

36 05.2010 VHQS

Hi’n t∆ng k˚ vÀt kh∏ng chi’n

MÁi hi÷n vÀt lµ mÈt

tµi s∂n v´ gi∏

Đ

ߤNG KIM HÅI

 C∏c Æπi bi”u d˘ l‘ hi’n t∆ng c∏c k˚ vÀt kh∏ng chi’n tπi B∂o tµng LLVT mi“n ß´ng Nam BÈ (17.4.2010)

„ lµ chÒ Æ“ buÊi l‘ hi’n t∆ng k˚ vÀt kh∏ng chi’n di‘n ra s∏ng 17-4-2010 tπi B∂o tµng L˘c l≠Óng vÚ trang mi“n ß´ng Nam BÈ (247 Hoµng V®n ThÙ - T©n B◊nh - TP. H Ch› Minh) do Ban TÊ ch¯c cuÈc vÀn ÆÈng vµ giÌi thi÷u nh˜ng k˚ vÀt kh∏ng chi’n cÔng BÈ T≠ l÷nh Qu©n khu 7, HÈi C˘u Chi’n binh Vi÷t Nam vµ Trung ≠¨ng ßoµn TNCS H Ch› Minh phËi hÓp tÊ ch¯c nh©n k˚ ni÷m 35 n®m gi∂i ph„ng hoµn toµn mi“n Nam, thËng nh†t Ɔt n≠Ìc.

Tı s∏ng sÌm, nhi“u vfi Æπi bi”u, c∏c t≠Ìng l‹nh, c˘u chi’n binh, Æπi di÷n c∏c c¨ quan, ƨn vfi, c∏c ph„ng vi™n b∏o Ƶi vµ thanh thi’u ni™n Æ∑ t“ t˘u Æ´ng ÆÒ trong khu´n vi™n b∂o tµng. T´i nhÀn ra Th≠Óng t≠Ìng Nguy‘n V®n Rinh - nguy™n Th¯

 Trung t≠Ìng PGS.TS Nguy‘n Tu†n DÚng - Ph„ ChÒ nhi÷m TÊng cÙc Ch›nh trfi, Tr≠Îng ban chÿ Æπo cuÈc vÀn ÆÈng ph∏t bi”u tπi buÊi l‘. tr≠Îng BÈ QuËc phflng, Trung t≠Ìng Nguy‘n V®n Chia - nguy™n T≠ l÷nh Qu©n khu 7, Trung t≠Ìng PhÔng Khæc ß®ng - Ph„ ChÒ tfich HÈi C˘u Chi’n binh Vi÷t Nam... vµ kia n˜a lµ Trung t≠Ìng ßoµn Sinh H≠Îng, Trung t≠Ìng Phπm Xu©n Th÷, Thi’u t≠Ìng L™ M∑ L≠¨ng - mÈt trong nh˜ng nh©n ch¯ng sËng ÆÈng thÍi chi’n tranh chËng M¸, vÌi c©u n„i nÊi ti’ng, th´i thÛc th’ h÷ trŒ ra trÀn: {CuÈc ÆÍi Æãp nh†t lµ tr™n trÀn tuy’n Æ∏nh qu©n thÔ}.

8 giÍ 30 phÛt, sau giai Æi÷u tr«m hÔng cÒa bµi h∏t {Gi∂i ph„ng mi“n Nam} do ÆÈi qu©n nhπc th” hi÷n vµ ch≠¨ng tr◊nh bi”u di‘n cÒa ßoµn ngh÷ thuÀt Qu©n khu 7, Trung t≠Ìng, PGS.TS Nguy‘n Tu†n DÚng - Ph„ ChÒ nhi÷m TÊng cÙc Ch›nh trfi ph∏t bi”u mÎ Æ«u buÊi l‘. Sau khi Æi”m lπi mÙc Æ›ch, ˝ ngh‹a, k’t qu∂ trong c´ng t∏c chÿ Æπo, tÊ ch¯c s≠u t«m, ti’p nhÀn c∏c k˚ vÀt kh∏ng chi’n thÍi gian qua, ÆÂng ch› nh†n mπnh: ß©y lµ mÈt hoπt ÆÈng mang ˝ ngh‹a ch›nh trfi vµ nh©n v®n s©u sæc. C∏c k˚ vÀt kh∏ng chi’n Æ∑ vµ Æang g„p ph«n vµo c´ng t∏c nghi™n c¯u, gi∏o dÙc truy“n thËng lfich sˆ c∏ch mπng, truy“n thËng qu©n ÆÈi cho Æ´ng Æ∂o qu«n chÛng, nh†t lµ th’ h÷ trŒ. {ßi”m nh†n} cÒa buÊi l‘, g©y s˘ quan t©m, chÛ ˝ cÒa nhi“u ng≠Íi lµ s˘ xu†t hi÷n cÒa mÈt sË nh©n ch¯ng lfich sˆ.

Thi’u t≠Ìng Hoµng DÚng - nguy™n lµ B› th≠ cÒa ßπi t≠Ìng V®n Ti’n DÚng trong Chi’n dfich H Ch› Minh, tuy tuÊi Æ∑ cao song nh◊n ´ng v…n kh∏ tr∏ng ki÷n trong bÈ qu©n phÙc. §ng sang s∂ng k” lπi vi÷c ch¯ng ki’n kho∂nh khæc ßπi t≠Ìng V®n Ti’n DÚng - T≠ l÷nh chi’n dfich, ti’p nhÀn b¯c Æi÷n kh»n cÒa ßπi t≠Ìng TÊng T≠ l÷nh V‚ Nguy™n Gi∏p (b¯c Æi÷n mang m∑ sË I57-H-TK) ngµy 7-4-1975 vÌi nÈi dung: {Th«n tËc, th«n tËc h¨n n˜a. T∏o bπo, t∏o bπo h¨n n˜a.

Tranh thÒ tıng giÍ, tıng phÛt. XËc tÌi m∆t trÀn, gi∂i ph„ng mi“n Nam. Quy’t chi’n vµ toµn thæng}. Ngay sau Æ„, ßπi

t≠Ìng V®n Ti’n DÚng Æ∑ ghi lu´n toµn v®n b¯c Æi÷n nµy vµo cuËn sÊ tay cÒa m◊nh. Tπi buÊi l‘, Thi’u t≠Ìng Hoµng DÚng Æ∑ trao t∆ng B∂o tµng lfich sˆ qu©n s˘ Vi÷t Nam t†m t®ng, v‚ng bªng v∂i dÔ Æ∑ gæn b„ vÌi ´ng trong nh˜ng n®m th∏ng chi’n tranh chËng M¸ tı n®m 1971 Æ’n k’t thÛc chi’n dfich H Ch› Minh th∏ng 4-1975. C∂ hÈi tr≠Íng l∆ng Æi khi nghe vfi t≠Ìng giµ nghãn ngµo nhæc Æ’n nhi“u ÆÂng bµo, ÆÂng ch› Æ∑ c„ nhi“u Æ„ng g„p cho s˘ nghi÷p gi∂i ph„ng d©n tÈc, nh˜ng ng≠Íi Æ∑ nªm xuËng c«n ph∂i s≠u t«m Æ≠Óc nh˜ng k˚ vÀt mµ h‰ vµ gia Æ◊nh cfln l≠u gi˜ cho th’ h÷ mai sau h‰c tÀp.

Trung t≠Ìng ßoµn Sinh H≠Îng Anh hÔng l˘c l≠Óng vÚ trang nh©n d©n, nguy™n T≠ l÷nh Qu©n khu 4 cÚng hi’n t∆ng mÈt {nh„m hi÷n vÀt} - gæn li“n vÌi nh˜ng k˚ ni÷m kh´ng qu™n cÒa ´ng trong chi’n Ɔu, c´ng t∏c. ß„ lµ chi’c ba l´ con c„c Æ∑ theo ´ng vµo Nam ra Bæc cÔng ÆÂng ÆÈi chi’n Ɔu Æ’n ngµy toµn thæng. §ng cfln bÀt m›: chi’c ba l´ nµy cfln cÔng ´ng sang Li™n X´ n˜a.

Ngoµi ®ng-g´, ÆÂng h do CHDC ߯c s∂n xu†t, c∏c ch∏u thanh thi’u ni™n ngÂi d≠Ìi ch®m chÛ nh◊n chÛ bÈ ÆÈi c†p t≠Ìng {khoe} chi’c l≠Óc do ch›nh chÛ l†y tı m∂nh x∏c m∏y bay ra t˘ ch’ Æ” ch∂i t„c. {L≠Óc Æuya ra t˘ ch’} lµ mÈt nät Æãp {r†t d‘ th≠¨ng} cÒa bÈ ÆÈi thÍi chËng M¸. Trung t≠Ìng cfln t∆ng cho B∂o tµng L˘c l≠Óng vÚ trang mi“n ß´ng Nam BÈ k˚ vÀt v´ gi∏: chi’c la bµn Æ≠Óc trang bfi cho ´ng n®m 1971. ß©y ch›nh lµ {ng≠Íi d…n Æ≠Íng} cho Æπi ÆÈi xe t®ng h·a l˘c do ´ng chÿ huy phËi hÓp vÌi ƨn vfi bπn Æ∏nh Æfich {lÛc 6 giÍ s∏ng ngµy 29-4-1975 Î An Nh¨n T©y, 10 giÍ 35 phÛt Æ’n ng∑ ba Bµ Quão}, Æ” tı Æ©y x∏c Æfinh Æ∏nh chi’m s©n bay T©n S¨n Nh†t vµ BÈ TÊng tham m≠u qu©n ÆÈi Sµi Gfln ngµy 30-4-1975.

Trong l‘ hi’n t∆ng k˚ vÀt kh∏ng chi’n l«n nµy cfln c„ Æπi di÷n c∏c gia Æ◊nh cË Thi’u t≠Ìng Hoµng Th’ Thi÷n - nguy™n

Ch›nh Òy Qu©n Æoµn 4; cË Thi’u t≠Ìng Nguy‘n ßan Thµnh - nguy™n Ph„ ChÒ nhi÷m TÊng cÙc HÀu c«n...

Trao ÆÊi vÌi Th≠Óng t∏ Tr«n Thanh Hªng, mÈt c∏n bÈ say m™ c´ng t∏c nghi™n c¯u, s≠u t«m cÒa B∂o tµng Lfich sˆ qu©n s˘ Vi÷t Nam, chfi cho bi’t: Theo thËng k™ s¨ bÈ, trong ÆÓt s≠u t«m, hi’n t∆ng k˚ vÀt dfip k˚ ni÷m 30-4 n®m nay Æ∑ c„ g«n 300 k˚ vÀt Æ≠Óc c∏c t≠Ìng l‹nh, c∏c c˘u chi’n binh, c∏c vfi l∑o thµnh c∏ch mπng hi’n t∆ng. ßËi vÌi c∏n bÈ chuy™n m´n chÛng t´i, ph›a tr≠Ìc cfln nhi“u vi÷c ph∂i lµm lµ x∏c lÀp h s¨ ph∏p l˝ cho tıng k˚ vÀt Æ” chÛng trÎ thµnh tµi s∂n v´ gi∏ cÒa qu©n ÆÈi vµ quËc gia.

Ngoµi vi÷c b∂o qu∂n, g◊n gi˜, c∏c k˚ vÀt sœ Æ≠Óc nghi™n c¯u tr≠ng bµy trong b∂o tµng. Chfi hµo h¯ng: T†t c∂ {th«n sæc} cÒa c∏c k˚ vÀt gæn vÌi nh˜ng c©u chuy÷n, nh˜ng hoπt ÆÈng chi’n Ɔu vµ x©y d˘ng cÒa c∏c ƨn vfi vµ nh©n ch¯ng lfich sˆ sœ ti’p tÙc Æ≠Óc nghi™n c¯u bi™n soπn, th” hi÷n tr™n c∏c s∏ch, b∏o vÌi t™n g‰i chung {K˚ vÀt kh∏ng chi’n - S˘ im l∆ng l™n ti’ng} Æ” giÌi thi÷u vÌi Æ´ng Æ∂o qu«n chÛng...

BuÊi l‘ k’t thÛc Æ” lπi nhi“u †n t≠Óng s©u sæc. ChÛng t´i tin: {Lˆa thi™ng tı nh˜ng k˚ vÀt kh∏ng chi’n} sœ ti’p tÙc lan t·a, ÆÛng nh≠ Trung t≠Ìng PhÔng Khæc ß®ng - Ph„ ChÒ tfich HÈi C˘u Chi’n binh Vi÷t Nam Æ∑ n„i: C∏c k˚ vÀt kh∏ng chi’n kh´ng chÿ c„ t∏c dÙng gi∏o dÙc truy“n thËng y™u n≠Ìc, tinh th«n Ɔu tranh anh dÚng chËng ngoπi x©m cÒa qu©n vµ d©n ta. Trong t◊nh h◊nh hi÷n nay, khi mÈt sË ng≠Íi Æang c„ nh˜ng luÀn Æi÷u xuy™n tπc, b„p mäo s˘ th˘c lfich sˆ, th◊ c∏c k˚ vÀt ch›nh lµ nh˜ng bªng ch¯ng g„p ph«n ph∂n ∏nh mÈt c∏ch kh∏ch quan, trung th˘c thæng lÓi v‹ Æπi cÒa d©n tÈc ta trong cuÈc kh∏ng chi’n chËng Ph∏p, chËng M¸ vµ lµm ngh‹a vÙ quËc t’, n©ng cao t«m v„c cÒa chi’n thæng 30-4-1975. 

37

38 05.2010 VHQS

MÈt buÊi khæc phÙc {S˘ cË trµn d«u}

ßÄO H~U SÉNG

C´ng vi÷c cÒa nh˜ng c∏n bÈ, nh©n vi™n k¸ thuÀt Î Trung t©m ¯ng ph„ s˘ cË trµn d«u khu v˘c mi“n Bæc, C´ng ty 128 Qu©n chÒng H∂i qu©n cÚng giËng nh≠ nh˜ng ng≠Íi l›nh lµm nhi÷m vÙ canh trÍi, gi˜ bi”n cÒa tÊ quËc, t†t c∂ Æfli h·i ph∂i xˆ l˝ nhanh nh˜ng t◊nh huËng b†t ngÍ x∂y ra. T´i may mæn Æ≠Óc cÔng Æi vÌi h‰ tr™n chuy’n tµu Æ” tham gia th˘c hµnh di‘n tÀp xˆ l˝ mÈt trong nh˜ng t◊nh huËng b†t ngÍ Æ„: Khæc phÙc s˘ cË trµn d«u.

 {D«u} Æ∑ Æ≠Óc khoanh vÔng. Ånh ßÄO H~U SÉNG

 C∏c nh©n vi™n k¸ thuÀt cÒa Trung t©m ¯ng ph„ s˘ cË trµn d«u khu v˘c mi“n Bæc, C´ng ty 128 trong buÊi hu†n luy÷n. Ånh ßÄO H~U SÉNG

K

ho∂ng 8h s∏ng ngµy N, tµu d«u mang sË hi÷u X c„ tr‰ng t∂i kho∂ng 5 ngh◊n t†n kh´ng may g∆p nπn Î khu v˘c ng∑ ba s´ng ßµo, ngay s∏t luÂng ch›nh vµo c∂ng H∂i Phflng.

Nguy hi”m h¨n n˜a lµ 1/3 sË d«u trong khoang tµu Æ∑ trµn ra m∆t s´ng, n’u kh´ng khæc phÙc nhanh vµ kfip thÍi sœ g©y m†t an toµn cho tµu bà qua lπi vµ ´ nhi‘m m´i tr≠Íng n∆ng...}. ß©y lµ t◊nh huËng trong kfich b∂n hu†n luy÷n xˆ l˝ s˘ cË trµn d«u cÒa C´ng ty 128 Qu©n chÒng H∂i qu©n.

Sau khi nhÀn Æ≠Óc t›n hi÷u kh»n c†p, tµu HQ999 cÒa Trung t©m ¯ng ph„ s˘ cË trµn d«u mi“n Bæc, C´ng ty 128 Æ∑ kh»n tr≠¨ng rÍi b’n hµnh tr◊nh Æ’n khu v˘c x∂y ra s˘ cË. Nˆa giÍ sau Æ„ tµu HQ999 Æ∑ ti’p cÀn {con tµu X} g∆p nπn. ßÛng nh≠ kfich b∂n, mÈt con tµu chÎ d«u lıng l˜ng Æang ÆÁ gi˜a lflng s´ng n≠Ìc ng«u Æ· ch∂y cuÂn cuÈn. ß’n hi÷n tr≠Íng, tµu HQ999 dıng lπi th∂ neo vµ Æ≠Óc l÷nh tri”n khai hu†n luy÷n theo k’ hoπch. LÛc nµy, c∏n bÈ nh©n vi™n k¸ thuÀt trong trang phÙc mµu Æ·, ai n†y vÈi v∑ bæt tay ngay vµo c´ng vi÷c cÒa m◊nh. Vµ chÿ trong ›t phÛt toµn bÈ 350m phao qu©y d«u Æ∆c chÒng vıa mÌi Æ≠Óc nhÀp tı n≠Ìc ngoµi v“ kh»n tr≠¨ng Æ≠Óc th∂ xuËng khu v˘c c„ tµu bfi nπn Æ” khËng ch’ d«u trµn. G‰i lµ phao

qu©y, nh≠ng thoπt nh◊n n„ giËng nh≠ l≠Ìi cÒa ng≠ d©n Æi bi”n vÀy, chÿ kh∏c lµ Æ≠Óc may bªng nguy™n li÷u v∂i Æ∆c bi÷t, mÁi Æoπn phao qu©y Æ≠Óc b‰c trong lflng c∏c tÛi v∂i c„ kãp nh˜ng Ëc v›t bªng thäp chËng gÿ c»n thÀn. Khi th∂ phao qu©y xuËng n≠Ìc, c∏c phao t˘ gi˜ th®ng bªng Ên Æfinh t˘a nh≠ gÍ cÒa b¯c t≠Íng x©y tr™n s´ng, nhÍ vÀy mµ sË d«u trµn Æ≠Óc khoanh vÔng.

M∆t trÍi l™n cao, næng gay gæt ngÈt ngπt, gi˜a lÛc Æ„ th◊ t◊nh huËng hai Æ≠Óc Ban tÊ ch¯c Æ∆t ra cho Trung t©m lµ ph∂i nhanh ch„ng th˘c hµnh thu gom toµn bÈ sË d«u trµn theo kfich b∂n Æ∑ Æ≠Óc phao qu©y khËng ch’ v“ tµu. VÌi t◊nh huËng nµy lÛc Æ«u thoπt nh◊n c„ vŒ d‘ dµng, nh≠ng khi bæt tay vµo c´ng vi÷c mÌi th†y h’t s˘ kh„ kh®n ph¯c tπp cÒa n„. Do Æ∆c thÔ c∏c cˆa s´ng vÔng nhi÷t ÆÌi c„ dflng ch∂y kh∏ mπnh, c∏c nhµ thi’t k’ phao qu©y n≠Ìc ngoµi ch≠a l≠Íng h’t Æ≠Óc Æi“u nµy, do Æ„ khi th˘c hµnh thao t∏c th∂ phao, dÔ c∏c nh©n vi™n k¸ thuÀt lµm r†t ÆÛng quy tr◊nh nh≠ng d≠Ìi ∏p l˘c cÒa n≠Ìc, mÈt sË Æoπn phao v…n bfi dflng ch∂y v∆n g†p khÛc cuÈn lπi nh≠ v· ÆÁ. Nh≠ng bªng s∏ng ki’n cÒa m◊nh c∏c nh©n vi™n k¸ thuÀt Æ∑ nhanh ch„ng cË Æfinh d©y neo, buÈc th™m mÈt sË qu∂ phao d˘ phflng Æ” xˆ l˝ s˘ cË rÂi sau Æ„ mÌi tri”n khai h÷ thËng b¨m chuy™n dÙng Æ” hÛt toµn bÈ sË {d«u} tr™n m∆t n≠Ìc.

Khi th˘c hi÷n xong t◊nh huËng th¯ hai th◊ ÆÂng h chÿ 11 giÍ, chÛng t´i nghÿ tay dÔng b˜a tr≠a vÌi c∏c nh©n vi™n k¸ thuÀt, b˜a ®n chÿ c„ m˙ t´m. °n tr≠a xong th◊ n≠Ìc Æ∑ Ưng, c´ng

vi÷c thu phao Æ≠Óc ti’n hµnh, tıng c∏nh tay s®n chæc cÒa c∏c nh©n vi™n k¸ thuÀt l«n tıng Æoπn phao vµ käo l™n boong tµu rÂi g†p lπi theo n’p g†p cÚ.

Trung t∏ Tr«n V®n Ninh, Ph„ Gi∏m ÆËc Trung t©m - Ng≠Íi tr˘c ti’p chÿ huy th˘c hµnh hu†n luy÷n h´m Æ„ cho bi’t: ßÓt hu†n luy÷n nµy c„ vfi tr› r†t quan tr‰ng, Æ∆c bi÷t lµ nhªm ki”m tra h÷ thËng phao qu©y, h÷ thËng m∏y b¨m d«u vµ kh∂ n®ng ti’p cÀn c´ng ngh÷ mÌi cÒa c∏n bÈ, nh©n vi™n k¸ thuÀt cÒa Trung t©m ÆËi vÌi trang thi’t bfi hi÷n Æπi mµ chuy™n gia n≠Ìc ngoµi vıa mÌi chuy”n giao, Æ” tr™n c¨ sÎ Æ„ g„p ph«n th˘c hi÷n xˆ l˝ nhanh c∏c s˘ cË d«u trµn khi c„ t◊nh huËng b†t ngÍ x∂y ra. Vi÷c ®n uËng kham khÊ cÚng lµ Æ” c∏c nh©n vi™n c„ dfip lµm quen vÌi Æi“u ki÷n kh„ kh®n gian khÊ trong th˘c t’ khi th˘c hi÷n c´ng vi÷c ¯ng c¯u trµn d«u tr™n bi”n.

4 giÍ chi“u, 350m phao qu©y thu gom d«u chuy™n dÙng Æ∑ Æ≠Óc thu hÂi v“ tµu an toµn. K’t thÛc ngµy hu†n luy÷n khæc phÙc s˘ cË d«u trµn tr™n s´ng, bi”n, nh◊n l≠ng ∏o th†m Æ…m m´ h´i, t´i th«m ngh‹ nh˜ng gi‰t m h´i cÒa mÁi c∏n bÈ, nh©n vi™n k¸ thuÀt cÒa Trung t©m nh· xuËng h´m nay Æ” ngµy mai vµ c∂ sau nµy n˜a khi c„ s˘ cË trµn d«u h‰ sœ kh´ng bfi b†t ngÍ, g„p ph«n xˆ l˝ nhanh vµ sˆ dÙng thµnh thπo c∏c trang thi’t bfi trfi gi∏ hµng chÙc t˚ ÆÂng cÒa nhµ n≠Ìc, cÒa nh©n d©n vµ quan tr‰ng h¨n lµ Æ” cÔng m‰i ng≠Íi chung tay gi˜ g◊n m´i tr≠Íng s´ng, bi”n cÒa TÊ quËc m∑i m∑i trong xanh. 

39

40 05.2010 VHQS

߉c s∏ch

C∂m quan mÌi cÒa ng≠Íi

LÀM SÁCH

X L¢M HOÄN

≠a nay phÙ n˜ Vi÷t Nam v…n Æ≠Óc nhæc Æ’n nh≠ mÈt bi”u t≠Óng cÒa lflng ki™n trung. Ph∂n ∏nh cuÈc ÆÍi, sË phÀn nh˜ng ng≠Íi phÙ n˜ trong s˘ nghi÷p d˘ng n≠Ìc, gi˜ n≠Ìc lµ mÈt trong nh˜ng c∂m h¯ng chÒ Æπo cÒa ßπi t∏ - Nhµ b∏o ß∆ng Vi÷t ThÒy. CÔng vÌi cuËn {54 vfi Hoµng ß’ Vi÷t Nam} xu†t b∂n n®m 2008, cuËn {54 vfi Hoµng HÀu Vi÷t Nam} xu†t b∂n n®m 2009 cÚng Æ∑ g©y Æ≠Óc †n t≠Óng vÌi ÆÈc gi∂. Hai cuËn s∏ch nµy Æ≠Óc bπn Ɖc Æ∏nh gi∏ lµ {mÈt c∆p Æ´i hoµn h∂o}.

MÈt trong nh˜ng thµnh c´ng cÒa nhµ b∏o ß∆ng Vi÷t ThÒy lµ t∏i hi÷n Æ≠Óc ph»m ch†t cao Æãp cÒa ng≠Íi phÙ n˜ Vi÷t Nam trong Æ„ ph∂i k” Æ’n nh˜ng C´ng chÛa, Hoµng hÀu. Tuy Πƺng c†p tr™n d≠Ìi c∏c tri“u Æπi phong ki’n c„ nhi“u bi’n cË ph¯c tπp nh≠ng h‰ v…n lµ nh˜ng ng≠Íi mã, ng≠Íi vÓ, ng≠Íi em... thÒy chung, tÀn t©m, tÀn l˘c vÌi gia Æ◊nh, vÌi vÀn m÷nh giang s¨n. K” tı n®m 544 khi L˝ B› l™n ng´i vua x≠ng lµ Nam Vi÷t ß’ (L˝ Nam ß’), cho Æ’n n®m 1945 (vua B∂o ßπi tho∏i vfi) Ɔt n≠Ìc ta Æ∑ tr∂i qua h¨n 1.400 n®m vÌi g«n mÈt tr®m vfi hoµng Æ’ trfi v◊. CuËn {54 vfi Hoµng hÀu Vi÷t Nam} Æ∑ giÌi thi÷u t≠¨ng ÆËi k¸ ch©n dung cÒa 54 vfi Hoµng hÀu ti™u bi”u Æ≠Óc ch‰n l˘a trong sË hµng tr®m hoµng hÀu nh≠ Hoµng hÀu ßÁ Thfi Kh≠¨ng (vÓ vua L˝ Nam ß’) Hoµng hÀu Phπm Thfi Uy”n (vÓ vua Mai Hæc ß’), Hoµng hÀu D≠¨ng Thfi Nh≠ Ng‰c (vÓ vua Ng´ Quy“n)....

vµ Hoµng hÀu cuËi cÔng cÒa tri“u Nguy‘n lµ Nguy‘n H˜u Thfi Lan (vÓ vua B∂o ßπi). C„ th” n„i 54 vfi Hoµng hÀu Vi÷t Nam lµ 54 cuÈc ÆÍi, sË phÀn vµ s˘ tr®n trÎ Æ∏ng ghi nhÀn. Cho Æ’n tÀn b©y giÍ ng≠Íi d©n Î m‰i mi“n Ɔt n≠Ìc v…n truy“n tai nhau v“ C´ng chÛa Ng‰c H©n, nµng Æ≠Óc phong lµm Bæc cung Hoµng hÀu vµo dfip Nguy‘n Hu÷ l™n ng´i Hoµng Æ’ khi mÌi 18 tuÊi, nh≠ng c„ ai ngÍ cuÈc ÆÍi ng≠Íi con g∏i Æãp nghi™ng n≠Ìc nghi™ng thµnh †y lπi c„ mÈt ngµy bfi l†p ch´n cÔng thµnh qu∏ch cÚ. Ngµy nay mÁi l«n Æ’n Æ“n Gh“nh thuÈc th´n Éi MÈ, t∂ ngπn s´ng HÂng n¨i nh©n d©n lÀp Æ“n thÍ Hoµng hÀu Ng‰c H©n trong ta gÓi lπi s˘ c®m giÀn ÆËi vÌi ch›nh s∏ch tr∂ thÔ v´ nh©n Æπo cÒa vua quan nhµ Nguy‘n.

Tuy lÌp bÙi thÍi gian bao phÒ ngµy mÈt th™m dµy Æ∆c nh≠ng h◊nh ∂nh nh˜ng bÀc m…u nghi thi™n hπ mÈt thÍi c„ ∂nh h≠Îng r†t lÌn Æ’n c∏c v≠¨ng tri“u, nay v…n cfln l≠u lπi trong lflng nhi“u th’ h÷.

B™n cπnh nh˜ng hoµng hÀu Æ≠Óc ng≠Íi ÆÍi t´n sÔng nh≠ Hoµng hÀu Ng‰c H©n, Hoµng hÀu C∂m Th∏nh, Hoµng hÀu Tr«n Thfi Dung, Hoµng hÀu LÀp Gi∏o... th◊ Hoµng hÀu D≠¨ng V©n Nga lµ mÈt hi÷n t≠Óng ÆÈc Æ∏o. MÈt ng≠Íi phÙ n˜ nÊi ti’ng tµi sæc, c„ t›nh c∏ch mπnh mœ, giµu b∂n sæc nh≠ng Æ«y toan t›nh gi˜ vai trfl {mÈt vai g∏nh v∏c c∂ ba s¨n hµ} do t◊nh th’ kh∏ch quan Æ∆t ra. Khi Æ’n th®m vi’ng Æ“n thÍ vua L™ Î cË Æ´ Hoa L≠, chæc hºn trong mÁi chÛng ta kh´ng kh·i c„ nh˜ng b®n kho®n khi Ưng tr≠Ìc b¯c t≠Óng ßπi Thæng Minh Hoµng hÀu. Khi nh◊n ch›nh di÷n b¯c t≠Óng, m‰i ng≠Íi Æ“u nhÀn th†y Æ„ lµ mÈt bÀc m…u nghi thi™n hπ Æoan trang, nghi™m nghfi nh≠ng nh◊n nghi™ng khu´n m∆t Æ„ lπi v´ cÔng g≠Óng gπo u buÂn, cfln n’u nh◊n tı b™n ngoµi th◊ tr´ng bµ thÀt t≠¨i tæn, h◊nh nh≠ Hoµng hÀu Æang khœ mÿm c≠Íi Æ” gi‘u cÓt thi™n hπ. Qu∂ th˘c cÔng mÈt lÛc b¯c t≠Óng Æ∑ ch¯a Æ˘ng ba t©m trπng, ba con ng≠Íi kh∏c nhau. Tuy nhi™n vÌi t†m lflng nh©n Æπo, t∏c gi∂ cÒa cuËn s∏ch Æ∑ th” hi÷n c∏i nh◊n tr©n tr‰ng, c∂m th´ng vµ qua trang vi’t cÒa m◊nh, anh cÚng muËn h≠Ìng ÆÈc gi∂ tÌi c∏i nh◊n tr©n tr‰ng †y ÆËi vÌi hoµng hÀu h‰ D≠¨ng vµ c∏c hoµng hÀu kh∏c.

Vi’t v“ cuÈc ÆÍi cÒa c∏c Hoµng hÀu lµ Æ∆c Æi”m nÊi bÀt cÒa {54 vfi Hoµng hÀu Vi÷t Nam} nh≠ng kh´ng chÿ dıng lπi Î Æ„, t∏c gi∂ cuËn s∏ch cfln Æi”m qua v“ s˘ th®ng tr«m cÒa c∏c v≠¨ng tri“u, nh˜ng c´ng lao, s˘ cËng hi’n cÚng nh≠ c∏c m∆t cfln hπn ch’ cÒa c∏c hoµng hÀu, c´ng chÛa... trong x∑ hÈi cÚ. Nh˜ng chuy÷n t◊nh c∂m ÆÈng, nh˜ng chuy÷n {th©m cung b› sˆ} l«n l≠Ót Æ≠Óc t∏i hi÷n mÈt c∏ch sinh ÆÈng... tı Æ„ giÛp ng≠Íi Ɖc ph«n nµo h◊nh dung Æ≠Óc bËi c∂nh lfich sˆ cÒa tıng tri“u Æπi.

Sau khi ra ÆÍi, cuËn {54 vfi Hoµng hÀu Vi÷t Nam} Æ∑ Æ≠Óc Æ´ng Æ∂o bπn Ɖc y™u lfich sˆ Æ„n nhÀn. Hy v‰ng rªng cÔng vÌi {54 vfi Hoµng Æ’ Vi÷t Nam}, cuËn s∏ch mÌi cÒa ßπi t∏ ß∆ng Vi÷t ThÒy sœ Æ∏p ¯ng ph«n nµo nhu c«u t◊m hi”u cÒa bπn Ɖc v“ c∏c vfi Hoµng hÀu ti™u bi”u - nh˜ng ng≠Íi c„ ∂nh h≠Îng lÌn Æ’n c∏c tri“u Æπi phong ki’n Vi÷t Nam. 

5

SÁCH THÁNG

Tπp ch› V®n ho∏ qu©n s˘ xin giÌi thi÷u mÈt sË t™n s∏ch ph∏t hµnh trong th∏ng 5 cÒa Nhµ xu†t b∂n Qu©n ÆÈi nh©n d©n  T™n s∏ch

✒ TÉC GIÅ

 THÕ LOÑI

 L‘ hÈi vµ v®n h„a d©n gian x¯ Qu∂ng ✒ L™ Duy Anh  V®n ho∏  Tr®ng rıng ✒ Tr«n Ng‰c PhÛ  Th¨

 Trπi ßa-v›t 823 ngµy Æ™m (2 tÀp) ✒ Nhi“u t∏c gi∂  Lfich sˆ

 Tı nhµ tr≠Íng Æ’n chi’n tr≠Íng ✒ Nguy‘n H˜u M∑o  HÂi k˝

 ß™m væng ✒ ßÁ C´ng Ti“m  Truy÷n ngæn

 ßem xu©n vœ lπi ✒ Nguy‘n Thfi Thu S≠¨ng  TÀp truy÷n k˝

 TH¶úNG ß`C ✒ Nguy‘n B∂o  Ti”u thuy’t

1 2 3 4 5 6 7 41

42 05.2010 VHQS

߉c s∏ch

Phong c∏ch B∏c HÂ s˘ to∂ s∏ng cÒa nh˜ng Æi“u b◊nh dfi PHÑM TH@Y H¤NG

M

Èt tÀp s∏ch nh·, vÌi h¨n 20 bµi vi’t giµu chi ti’t v“ ChÒ tfich H Ch› Minh tr∂i dµi tı nh˜ng ngµy Æ«u thµnh lÀp n≠Ìc cho Æ’n khi Ng≠Íi Æi vµo c‚i v‹nh hªng. Nh˜ng g◊ Ng≠Íi Æ” lπi v…n sËng m∑i vÌi non s´ng Ɔt n≠Ìc, vÌi mÁi ng≠Íi d©n Vi÷t Nam. ß„ lµ t≠ t≠Îng, ph»m ch†t, Æπo Ưc cÒa ng≠Íi chi’n s‹ cÈng s∂n suËt ÆÍi chi’n Ɔu hy sinh cho ÆÈc lÀp, t˘ do cÒa TÊ quËc vµ hπnh phÛc cÒa nh©n d©n. CuÈc sËng ÆÍi th≠Íng, n’p lµm vi÷c, c∏ch ¯ng xˆ trong m‰i hoµn c∂nh lµ nh˜ng nät r†t ri™ng cÒa B∏c.

T†t c∂ nh˜ng nät ri™ng Æ„ ÆÒ Æ” cho chÛng ta bi’t th™m v“ Ng≠Íi Î mÈt

g„c ÆÈ mÌi: Phong c∏ch cÒa Ng≠Íi.

MÈt phong c∏ch r†t g«n gÚi vµ lan to∂, {v®n ho∏ cÒa t≠¨ng lai} nh≠ c∏ch n„i cÒa mÈt nhµ b∏o X´ vi’t.

VÌi nhan Æ“ {Phong c∏ch B∏c HÂ}, cuËn s∏ch Æ∑ mang Æ’n mÈt s˘ khÎi Æ«u dung dfi. VŒ Æãp to∂ s∏ng trong t∏c phong sinh hoπt, lµm vi÷c, ¯ng xˆ, Î t◊nh th≠¨ng, tr› tu÷ vµ Ưc hy sinh cÒa Ng≠Íi, t†t c∂ to∏t l™n tı nh˜ng c©u chuy÷n r†t ÆÍi th≠Íng nh≠ng mang ˝ ngh‹a thÀt s©u sæc. ô Æ„ l†p l∏nh nh˜ng bµi h‰c lÌn, lµm th¯c tÿnh vµ lay ÆÈng chÛng ta. B∏c H Ƅ, con ng≠Íi b◊nh dfi mµ v‹ Æπi. H‰c tÀp vµ lµm theo B∏c lµ h‰c tı phong c∏ch cÒa B∏c, mÈt phong c∏ch kh´ng th” nµo trÈn l…n, mÈt con ng≠Íi th†m Æ…m trong m◊nh v®n ho∏ d©n tÈc.

CuÈc ÆÍi lµm b∏o Æ∑ cho t∏c gi∂ may mæn Æ≠Óc g∆p gÏ vµ ti’p xÛc vÌi nh˜ng nh©n ch¯ng lfich sˆ. Nh˜ng c©u chuy÷n trong tÀp s∏ch nµy ph«n lÌn ghi lπi qua lÍi k” cÒa ÆÂng ch› VÚ K˙ - th≠ k˝ cÒa B∏c vµ Æ≠Óc vi’t tı s˘ tÊng hÓp c∏c t≠ li÷u qu˝ Æ≠Óc l≠u gi˜ tπi Trung t©m t≠ li÷u Th´ng t†n x∑ Vi÷t Nam. T∏c gi∂ - mÈt nhµ b∏o Æ∑ c»n tr‰ng ghi lπi nh˜ng chi ti’t

t≠Îng chıng nh· bä nh≠ng lπi c„ ˝ ngh‹a t≠ li÷u, lfich sˆ lÌn lao. Sau h¨n 40 n®m B∏c ra Æi, sau ng«n †y n®m th˘c hi÷n Di chÛc cÒa B∏c, chÛng ta v…n ti’p tÙc h‰c tÀp vµ t◊m th†y trong nh˜ng c©u chuy÷n v“ Ng≠Íi nh˜ng ng‰n lˆa †m ∏p. Nguy‘n Tˆ N™n, mÈt nhµ b∏o tıng l®n lÈn Î nhi“u m∆t trÀn chi’n tr≠Íng vµ b∏o ch›, tr≠Îng thµnh trong thÍi Æπi H Ch› Minh, Æ∑ vµ Æang lµm c´ng vi÷c ti’p tÙc {thæp lˆa} vµ truy“n lˆa Æ’n nhi“u ng≠Íi.

Bªng lËi vi’t bi’t chæt chiu tıng chi ti’t t≠Îng chıng nh· nh†t vÌi t†t c∂ lflng t´n k›nh, s˘ ng≠Ïng mÈ vµ t◊nh y™u s©u sæc ÆËi vÌi Ng≠Íi, t∏c gi∂ Æ∑ Æem lπi nh˜ng s˘ ki÷n ch©n th˘c, sinh ÆÈng v“ B∏c. Vµ nh≠ ´ng Æ∑ vi’t: {C„ lœ kh´ng mÈt ai c„ quy“n Æfli h·i th™m Î B∏c nh˜ng g◊ Ng≠Íi Æ∑ lµm.

Ng≠Óc lπi, mÁi ng≠Íi ph∂i lu´n t˘ h·i m◊nh Æ∑ lµm Æ≠Óc nh˜ng g◊ Æ” x¯ng Æ∏ng vÌi s˘ ch®m s„c ©n c«n, s˘ hy sinh lÌn lao cÒa B∏c, Æ” kh´ng ngıng ph†n Ɔu th˘c hi÷n lÍi th“ danh d˘ khi v‹nh bi÷t Ng≠Íi}. ß„ c„ th” Æ≠Óc xem nh≠ mÈt lÍi nhæn gˆi cÒa t∏c gi∂ tÌi bπn Ɖc! 

§n cË tri t©n

Á

Én Anh vµ t≠ t≠Îng

{D‹ d©n vi b∂n}

n Anh cfln g‰i lµ Én Tˆ (580-500 tr≠Ìc C´ng nguy™n) t˘ lµ B◊nh Tr‰ng, ng≠Íi Ɔt Lai, Î Di Duy (nay thuÈc huy÷n Cai MÀt, tÿnh S¨n ß´ng, Trung QuËc). §ng lµm quan d≠Ìi ba ÆÍi vua T“ thÍi Xu©n Thu lµ Linh C´ng, Trang C´ng vµ C∂nh C´ng.

H«u h’t nh˜ng vi÷c lµm cÒa Én Anh Æ≠Óc ghi lπi trong bÈ s∏ch {Én Tˆ Xu©n Thu}. N’u Î Qu∂n Tr‰ng (T” t≠Ìng cÒa vua T“ Hoµn C´ng, thÍi Xu©n Thu) mÌi chÿ c„ nh˜ng bi”u hi÷n b≠Ìc Æ«u cÒa t≠ t≠Îng D©n b∂n th◊ vÌi Én Anh, c„ th” n„i Æ„ lµ t≠ t≠Îng ch›nh trfi c¨ b∂n cÒa ´ng. Én Anh ch›nh th¯c n™u l™n bËn ch˜ b†t hÒ Æ≠Óc hÀu th’ kh´ng ngıng nhæc Æ’n lµ {D‹ d©n vi b∂n} (L†y d©n lµm gËc). Ti’p Æ„, ´ng n™u ph≠¨ng ch©m: {N’u Æ∑ gi˜ Æ≠Óc d©n th◊ lµm g◊ c„ chuy÷n b· Æπo l˝? N’u Æ∑ b· d©n th◊ lµm g◊ c„ Æ≠Óc hµnh vi ÆÛng Ææn}.

Khi ThÛc H≠Ìng h·i Én Anh v“ ph»m ch†t Æπo Ưc nµo lµ cao nh†t vµ hµnh vi nµo lµ hÀu nh†t? Én Anh tr∂ lÍi: {V“ ˝ nguy÷n, chºng c„ g◊ cao h¨n lflng y™u d©n, v“ hµnh vi chºng c„ g◊ hÀu bªng cho d©n mıng}. Én Anh cho rªng trong ÆÍi kh´ng c„ g◊ g‰i lµ vui mÈt m◊nh (ÆÈc lπc), Æ∑ g‰i lµ vui th◊ tr™n d≠Ìi cÔng h≠Îng (phÒ lπc gi∂ th≠Óng hπ ÆÂng chi). G«n nh≠ Én Anh Æ∑ l†y ti™u chu»n {D‹ d©n vi b∂n} Æ” Æ∏nh gi∏ m‰i ph»m ch†t, m‰i hµnh ÆÈng lµ lÍi n„i cÒa ng≠Íi c«m c©n n∂y m˘c trong x∑ hÈi. Én Anh quan ni÷m: Vua, tr≠Ìc h’t ph∂i lµ ng≠Íi th†u hi”u d©n t◊nh, {no nh≠ng ph∂i bi’t c∏i Æ„i cÒa ng≠Íi, †m nh≠ng ph∂i bi’t c∏i lπnh cÒa ng≠Íi, an nhµn nh≠ng ph∂i bi’t c∏i nÁi v†t v∂ cÒa ng≠Íi}. Vua ph∂i lµ ng≠Íi {bi’t dÔng ng≠Íi tµi Ưc ch¯ kh´ng th” chÿ d˘a vµo ng≠Íi th©n}.

Bi’t dÔng ng≠Íi hi“n tµi ch≠a ÆÒ, mµ ph∂i bi’t tin cÀy h‰ n˜a. Én Anh cho rªng, vua c„ th” vµ c«n

ßÖNG VIåT THûY

ph∂i sˆ dÙng h◊nh phπt, song nh†t thi’t kh´ng Æ≠Óc lπm dÙng. Khi vua T“ C∂nh C´ng ra l÷nh chäm Æ«u ng≠Íi nu´i ng˘a v◊ Æ∑ lµm ch’t con ng˘a y™u cÒa ´ng ta, Én Anh kh´ng ph™ ph∏n tr˘c ti’p T“ C∂nh C´ng mµ lπi n„i vÌi ng≠Íi nu´i ng˘a: {Nhµ ng≠¨i c„ ba tÈi: Vua sai nu´i ng˘a mµ lπi Æ” n„ ch’t, Æ„ lµ mÈt tÈi; Ng˘a Æ„ lπi lµ ng˘a qu˝ lµ hai tÈi; ß” vua mang ti’ng v◊ mÈt con ng˘a mµ gi’t ng≠Íi, tr®m h‰ nghe t†t o∏n vua ta, c∏c ch≠ h«u nghe Æ≠Óc t†t khinh n≠Ìc ta. Ng≠¨i lµm ch’t mÈt con ng˘a mµ lµm d©n t◊nh ca th∏n, c∏c n≠Ìc l∏ng gi“ng coi th≠Íng vua ta. ß„ lµ ba tÈi Æ∏ng ch’t!}. T“ C∂nh C´ng nghe xong bÃn than rªng: {Th´i tha cho n„. Tha cho n„ chÌ lµm tÊn th≠¨ng lflng nh©n ∏i cÒa ta}.

Vua T“ C∂nh C´ng hay uËng r≠Óu, c„ bÀn say lu´n m†y Æ™m ngµy sao nh∑ng c∂ vi÷c n≠Ìc. Huy“n Ch≠¨ng can, n„i: {Nhµ vua uËng r≠Óu say s≠a nh≠ th’, hπ th«n xin can, nhµ vua kh´ng nghe, hπ th«n xin t˘ tÀn}. Ngay lÛc †y, Én Anh vµo y’t ki’n vua. Vua b∂o: {Huy“n Ch≠¨ng can ta b· r≠Óu, kh´ng th◊ y t˘ tÀn. N’u ta mµ nghe, th◊ ta h„a ra non; N’u ta kh´ng nghe nhÏ Huy“n Ch≠¨ng ch’t th◊ cÚng Æ∏ng ti’c{. Én Anh n„i: {May læm! Huy“n Ch≠¨ng g∆p Æ≠Óc nhµ vua, chÌ g∆p nh≠ vua Ki÷t, vua TrÙ th◊ ch’t m†t rÂi, cfln Æ©u sËng Æ≠Óc Æ’n b©y giÍ n˜a!}.

C∂nh C´ng nghe n„i, tÿnh ngÈ, tı h´m Æ„ chıa r≠Óu. Én Anh cÚng lµ ng≠Íi r†t c≠¨ng tr˘c. Th´i Tr˜ lµ quy“n th«n n≠Ìc T“, Æfinh gi’t vua Trang C´ng, bÃn hÈi h‰p s‹ phu lπi ®n th“. Ai n†y Æ“u sÓ h∑i, r®m ræp v©ng lÍi. Duy c„ Én Anh nh†t quy’t kh´ng chfiu th“. Th´i Tr˜ b∂o Én Anh: {Ng≠¨i nghe ta, ta l†y Æ≠Óc n≠Ìc, th◊ ta cho mÈt nˆa. Nh≠Óc bªng kh´ng nghe, ta gi’t ngay lÀp t¯c}. LÛc †y, bËn m∆t qu©n l›nh h«m h«m nh˜ng muËn

Æ≠a g≠¨m gi∏o ra Æ©m chäm Én Anh. Én Anh ung dung n„i rªng: {L†y lÓi d¯ ng≠Íi ta, mµ b∂o ng≠Íi ta ph∂n bÈi qu©n th≠Óng lµ b†t nh©n; L†y binh kh› hi’p ng≠Íi ta, mµ lµm ng≠Íi ta m†t ch› kh› lµ b†t dÚng. Gi’t, ta Æ©y cÚng kh´ng theo vi÷c nhµ ng≠¨i lµm}. Th´i Tr˜ nghe n„i, kh´ng d∏m lµm g◊ Én Anh. L«n kh∏c, T“ C∂nh C´ng Æi ch¨i nÛi Ng≠u S¨n, trÃo l™n m∆t thµnh, Ưng ngæm quang c∂nh rÂi trµn n≠Ìc mæt vıa kh„c vıa n„i: {ßãp qu∏ chıng lµ n≠Ìc ta! ThÀt lµ s«m u†t, thfinh v≠Óng!

Th’ mµ ta mÁi tuÊi mÈt giµ, b· n≠Ìc nµy mµ ch’t Æi. Qu∂ nh©n quy’t kh´ng nÏ b· n≠Ìc T“ mµ Æi n¨i kh∏c}.

LÚ Sˆ Kh´ng, L≠¨ng Kh≠u C¯ th†y vua kh„c, cÚng kh„c vµ n„i rªng: {ChÛng t´i ÆÈi ¨n vua c„ c¨m mµ ®n, c„ ng˘a hÃn, xe x†u mµ c≠Ïi, cÚng chºng muËn ch’t, huËng chi nhµ vua}.

MÈt m◊nh Én Anh Ưng b™n cπnh c≠Íi.

C∂nh C´ng gπt n≠Ìc mæt, ngo∂nh lπi h·i Én Anh rªng: {Qu∂ nh©n h´m nay Æi ch¨i th†y c∂nh mµ buÂn, Kh´ng vÌi C¯ Æ“u theo qu∂ nh©n mµ kh„c, mÈt m◊nh nhµ ng≠¨i c≠Íi lµ cÌ lµm sao?}. Én Anh th≠a: {N’u ng≠Íi gi·i mµ gi˜ Æ≠Óc m∑i n≠Ìc nµy th◊ Th∏i C´ng, Hoµn C´ng Æ≠Óc gi˜ m∑i. N’u ng≠Íi mπnh mµ gi˜ Æ≠Óc n≠Ìc nµy th◊ Linh C´ng, Trang C´ng Æ∑ gi˜ m∑i. M†y vua †y mµ gi˜ m∑i th◊ vua nay Æang m∆c ∏o t¨i, ÆÈi n„n l∏, Ưng Î gi˜a c∏nh ÆÂng lo vi÷c lµm ruÈng, c„ Æ≠Óc Æ©u chÁ nµy Ưng, cfln rÁi Æ©u mµ lo Æ’n c∏i ch’t. Chÿ v◊ h’t ÆÍi nµy Æ’n ÆÍi kia, thay ÆÊi m∑i mÌi Æ’n l≠Ót nhµ vua, mµ nhµ vua lπi than kh„c th◊ thÀt lµ b†t nh©n. Nay t´i th†y vua b†t nh©n, lπi th†y b«y t´i xi”m nfinh cho n™n t´i c≠Íi}. C∂nh C´ng nghe n„i l†y lµm thãn, r„t chän r≠Óu t˘ phπt, rÂi phπt Kh´ng, C¯ mÁi ng≠Íi mÈt chän. 

43



QuËc t’

H¶õNG TõI CóNG ߤNG ASEAN {T\ T¡M NHçN TõI HÄNH ßóNG}

Ånh MINH TR¶òNG

L£ MINH QUANG

44

N

gµy 9-4-2010, HÈi nghfi c†p cao ASEAN l«n th¯ 16, g‰i tæt lµ ASEAN 16, k’t thÛc thµnh c´ng tËt Æãp. VÌi nh˜ng cuÈc th∂o luÀn s©u rÈng, cÎi mÎ vµ hi÷u qu∂ v“ nhi“u nÈi dung theo chÒ Æ“ {H≠Ìng tÌi CÈng ÆÂng ASEAN: Tı t«m nh◊n tÌi hµnh ÆÈng}, HÈi nghfi Æ∑ khºng Æfinh nh˜ng ti’n bÈ trong vi÷c tri”n khai Hi’n ch≠¨ng ASEAN, lÈ tr◊nh x©y d˘ng CÈng ÆÂng ASEAN vµ nh˜ng cam k’t mπnh mœ nhªm thÛc Æ»y tri”n khai hi÷u qu∂ c∏c bi÷n ph∏p vµ hµnh ÆÈng cÙ th”. HÈi nghfi cam k’t t®ng c≠Íng hÓp t∏c nhªm Æ»y mπnh li™n k’t khu v˘c vµ gi∂i quy’t c∏c th∏ch th¯c toµn c«u v◊ mÙc ti™u x©y d˘ng mÈt CÈng ÆÂng ASEAN t˘ c≠Íng, n®ng ÆÈng vµ b“n v˜ng.

V“ chi’n l≠Óc cÒa ASEAN phÙc hÂi vµ ph∏t tri”n kinh t’.

ASEAN 16 nh†t tr› rªng ASEAN c«n hµnh ÆÈng kh»n tr≠¨ng Î c†p quËc gia, khu v˘c vµ toµn c«u nhªm giÛp ASEAN phÙc hÂi vµ ph∏t tri”n kinh t’ b“n v˜ng trong bËi c∂nh khÒng ho∂ng kinh t’, tµi ch›nh toµn c«u; quy’t t©m tri”n khai hi÷u qu∂ nh˜ng th·a thuÀn hÓp t∏c hi÷n c„ cÒa ASEAN th´ng qua vi÷c gi∏m s∏t hi÷u qu∂, t®ng c≠Íng phËi hÓp, b∂o Æ∂m nguÂn l˘c Æ«y ÆÒ, vµ

s˘ tham gia nhi“u h¨n cÒa khu v˘c t≠ nh©n; tÀp trung nÁ l˘c b∂o Æ∂m Ên Æfinh tµi ch›nh, t®ng c≠Íng x©y d˘ng vµ k’t nËi hπ t«ng khu v˘c, thÛc Æ»y ph∏t tri”n b“n v˜ng vµ thu hãp kho∂ng c∏ch ph∏t tri”n; thÛc Æ»y m´ h◊nh t®ng tr≠Îng xanh, Æ»y mπnh ¯ng dÙng vµ Æ«u t≠ ph∏t tri”n c´ng ngh÷ xanh.

V“ k’t nËi ASEAN. HÈi nghfi hµi lflng vÌi nh˜ng nÁ l˘c ti’p tÙc x©y d˘ng K’ hoπch tÊng th” v“ k’t nËi ASEAN sœ Æ÷ tr◊nh l™n ASEAN 17 vµo th∏ng 10-2010.

CuÈc h‰p Æ«u ti™n cÒa Nh„m Æ∆c tr∏ch cao c†p (HLTF) v“ k’t nËi ASEAN th∏ng 3-2010 tπi Hµ NÈi Æ∑ thµnh c´ng tËt Æãp. Nh„m HLTF sœ x∏c Æfinh nh˜ng bi÷n ph∏p cÙ th” vÌi nh˜ng mÙc ti™u vµ c∏c mËc thÍi gian r‚ rµng vµ x©y d˘ng c∏c c¨ ch’ kh∂ thi v“ c†p vËn x©y d˘ng c¨ sÎ hπ t«ng Æ” tri”n khai k’ hoπch nµy. C∏c n≠Ìc ASEAN ≠u ti™n t®ng c≠Íng k’t nËi trong khËi, trong Æ„ c„ vi÷c c«n hoµn thi÷n c∏c k’t nËi cfln thi’u v“ vÀn t∂i Æ≠Íng kh´ng, Æ≠Íng bi”n vµ Æ≠Íng bÈ Î khu v˘c ti”u vÔng M™ C´ng vµ c∏c ti”u vÔng kh∏c cÒa ASEAN. C∏c n≠Ìc ASEAN khºng Æfinh cam k’t t®ng c≠Íng c∏c nÁ l˘c ¯ng ph„ Î c†p ÆÈ quËc gia, khu v˘c vµ toµn c«u vÌi bi’n ÆÊi kh› hÀu vµ c∏c th∏ch th¯c xuy™n quËc gia kh∏c.

V“ gi∏o dÙc vµ ph∏t tri”n nguÂn nh©n l˘c cÒa ASEAN. ASEAN 16 khºng Æfinh c«n ≠u ti™n cho gi∏o dÙc vµ ph∏t tri”n nguÂn nh©n l˘c trong qu∏ tr◊nh x©y d˘ng cÈng ÆÂng do vai trfl then chËt cÒa v†n Æ“ nµy ÆËi vÌi vi÷c x©y d˘ng mÈt CÈng ÆÂng ASEAN t˘ c≠Íng, n®ng ÆÈng vµ b“n v˜ng, vµ mÈt CÈng ÆÂng ASEAN Æ∆t con ng≠Íi Î vfi tr› trung t©m; cam k’t t®ng c≠Íng hÓp t∏c gi∏o dÙc, Ƶo tπo ngh“ vµ k¸ thuÀt, h‰c tÀp suËt ÆÍi, vµ c∏c l‹nh v˘c kh∏c; nh†n mπnh t«m quan tr‰ng cÒa c∏c bi÷n ph∏p trung vµ dµi hπn Æ” n©ng c†p ch†t l≠Óng ÆÈi ngÚ lao ÆÈng vµ Ƶo tπo mÈt ÆÈi ngÚ lao ÆÈng Æ∏p ¯ng Æ≠Óc y™u c«u cÒa thfi tr≠Íng.

V“ vai trfl trung t©m cÒa ASEAN. C∏c n≠Ìc ASEAN nh†n mπnh t«m quan tr‰ng vµ quy’t t©m duy tr◊ vai trfl trung t©m cÒa ASEAN trong mÈt c†u trÛc khu v˘c Æang nÊi l™n vµ trong bËi c∂nh t◊nh h◊nh khu v˘c vµ th’ giÌi c„ nh˜ng bi’n chuy”n nhanh ch„ng; nh†t tr› c∏ch ti’p cÀn 2 ch©n ki“ng, vıa ≠u ti™n thÛc Æ»y li™n k’t vµ x©y d˘ng cÈng ÆÂng trong ASEAN, vıa t®ng c≠Íng quan h÷ ÆËi ngoπi vµ b∂o Æ∂m vai trfl {chÒ Æπo} cÒa ASEAN trong c∏c khu´n khÊ hÓp t∏c khu v˘c.

V“ Hi’n ch≠¨ng ASEAN. C∏c n≠Ìc

ASEAN 16 hµi lflng vÌi nh˜ng ti’n bÈ quan tr‰ng Æπt Æ≠Óc trong vi÷c th˘c hi÷n Hi’n ch≠¨ng ASEAN, nh©n tË sœ tπo ra mÈt khu´n khÊ ph∏p l˝ vµ th” ch’ cho CÈng ÆÂng ASEAN vµ xa h¨n n˜a. Hi÷n tπi, c¨ c†u tÊ ch¯c mÌi cÒa ASEAN Æ∑ Æ≠Óc Æfinh h◊nh vÌi vi÷c bæt Æ«u Æi vµo hoπt ÆÈng cÒa mÈt sË c¨ ch’ mÌi nh≠ HÈi ÆÂng Æi“u phËi ASEAN (ACC), c∏c HÈi ÆÂng cÈng ÆÂng, U˚ ban c∏c Æπi di÷n th≠Íng tr˘c ASEAN (CPR) vµ U˚ ban li™n Ch›nh phÒ ASEAN v“ nh©n quy“n (AICHR). ASEAN 16 nh†n mπnh t«m quan tr‰ng cÒa vi÷c sÌm Æ≠a Hi’n ch≠¨ng vµo cuÈc sËng tr™n m‰i ph≠¨ng di÷n.

V“ x©y d˘ng CÈng ÆÂng ASEAN. C∏c n≠Ìc ASEAN hµi lflng vÌi ti’n tr◊nh th˘c hi÷n LÈ tr◊nh h≠Ìng tÌi cÈng ÆÈng ASEAN vµo n®m 2015, bao gÂm c∏c K’ hoπch tÊng th” v“ cÈng ÆÂng ch›nh trfi an ninh, CÈng ÆÂng kinh t’ vµ CÈng ÆÂng v®n h„a x∑ hÈi cÒa ASEAN cÚng nh≠ K’ hoπch c´ng t∏c giai Æoπn hai (2009-2015) v“ S∏ng ki’n li™n k’t ASEAN (IAI). Tr™n tinh th«n cam k’t mπnh mœ v◊ mÈt ASEAN h≠Ìng tÌi ng≠Íi d©n, ASEAN 16 khuy’n kh›ch t†t c∂ c∏c t«ng lÌp x∑ hÈi tham gia t›ch c˘c vµo ti’n tr◊nh x©y d˘ng cÈng ÆÂng; cam k’t sœ lµm h’t s¯c m◊nh Æ” thÛc Æ»y h¨n n˜a vµ b∂o v÷ quy“n cÒa ng≠Íi d©n.

V“ cÈng ÆÂng ch›nh trfi-an ninh ASEAN (APSC). ASEAN 16 khºng Æfinh nh˜ng ti’n bÈ Æ∏ng k” Æ∑ Æπt Æ≠Óc trong tri”n khai K’ hoπch th˘c hi÷n APSC vµ giao cho c∏c BÈ tr≠Îng vµ c∏c quan ch¯c c†p cao li™n quan t®ng c≠Íng sˆ dÙng c∏c c¨ ch’ vµ c´ng cÙ hi÷n c„ cÒa ASEAN nh≠ Hi÷p ≠Ìc th©n thi÷n vµ hÓp t∏c Î ß´ng Nam É (TAC), Hi÷p ≠Ìc v“ khu v˘c ß´ng Nam É phi vÚ kh› hπt nh©n (SEANWFZ), Tuy™n bË cÒa c∏c b™n v“ ¯ng xˆ Î bi”n ß´ng (DOC), Di‘n Ƶn khu v˘c ASEAN (ARF), HÈi nghfi c∏c BÈ tr≠Îng QuËc phflng ASEAN (ADMM), HÈi nghfi BÈ tr≠Îng ASEAN v“ tÈi phπm xuy™n quËc gia (AMMTC), vµ C´ng ≠Ìc ASEAN v“ chËng khÒng bË vµ c∏c v®n ki÷n kh∏c nhªm Æ∂m b∂o hfla b◊nh vµ an ninh khu v˘c. ASEAN 16 nh†n mπnh t«m quan tr‰ng cÒa vi÷c Æi“u phËi vµ phËi hÓp hi÷u qu∂ gi˜a c∏c c¨ quan Æa l‹nh v˘c trong phπm vi cÒa APSC vµ nhu c«u c„ c∏ch ti’p cÀn chi’n l≠Óc trong qu∏ tr◊nh th˘c hi÷n K’ hoπch tÊng th” v“ APSC. V“ cÈng ÆÂng kinh t’ ASEAN (AEC).

ASEAN 16 ghi nhÀn c∏c s∏ng ki’n nhªm h≠Ìng tÌi s˘ li™n k’t khu v˘c rÈng lÌn h¨n th´ng qua vi÷c xem xät ÆÂng thÍi

c∏c khuy’n nghfi cÒa Hi÷p Æfinh t˘ do th≠¨ng mπi ß´ng É (EAFTA) vµ Quan h÷ ÆËi t∏c kinh t’ toµn di÷n ß´ng É (CEPEA). ASEAN 17 vµo th∏ng 10-2010 sœ trao ÆÊi vÌi c∏c ÆËi t∏c ÆËi thoπi v“ chi“u h≠Ìng ph∏t tri”n t≠¨ng lai cÒa c†u trÛc khu v˘c trong Æ„ ASEAN Æ„ng vai trfl nflng cËt.

V“ cÈng ÆÂng v®n h„a - x∑ hÈi ASEAN (ASCC). ASEAN 16 hoan ngh™nh vi÷c thµnh lÀp U˚ ban thÛc Æ»y vµ B∂o v÷ quy“n cÒa phÙ n˜ vµ trŒ em ASEAN (ACWC) nh≠ buÌc ph∏t tri”n quan tr‰ng trong s˘ ph∏t tri”n cÒa ASEAN, g„p ph«n t®ng c≠Íng hÓp t∏c khu v˘c vµ bÊ trÓ cho c∏c nÁ l˘c quËc gia Æ” thÛc Æ»y s˘ thfinh v≠Óng, ph∏t tri”n, trao quy“n, vµ kh∂ n®ng tham d˘ cÒa phÙ n˜ vµ trŒ em trong ti’n tr◊nh x©y d˘ng cÈng ÆÂng ASEAN. ASEAN 16 nh†t tr› t®ng c≠Íng nhÀn th¯c v“ ASEAN, tπo ˝ th¯c chung v“ CÈng ÆÂng ASEAN {cÒa chÛng ta} vµ ˝ th¯c CÈng ÆÂng ASEAN vµ b∂o v÷ b∂n sæc v®n h„a cÚng nh≠ Æa dπng v®n h„a.

V“ thu hãp kho∂ng c∏ch ph∏t tri”n.

ASEAN 16 khºng Æfinh, thu hãp kho∂ng c∏ch ph∏t tri”n gi˜a c∏c n≠Ìc thµnh vi™n lµ mÈt trong nh˜ng ≠u ti™n cÒa hÓp t∏c nÈi khËi ASEAN cÚng nh≠ hÓp t∏c gi˜a ASEAN vÌi b™n ngoµi nhªm mÙc Æ›ch thÛc Æ»y li™n k’t ASEAN, gÛp Æπt Æ≠Óc mÙc ti™u v“ mÈt CÈng ÆÂng ASEAN c©n bªng, c„ t›nh thu nπp vµ b“n v˜ng h¨n n˜a.

V“ quan h÷ ÆËi ngoπi ASEAN. ASEAN 16 ghi nhÀn vµ hµi lflng ÆËi vÌi c∏c ti’n bÈ trong hÓp t∏c cÒa ASEAN vÌi c∏c ÆËi t∏c b™n ngoµi trong c∏c khu´n khÊ cÒa ASEAN+1, ASEAN+3 vµ ti’n tr◊nh ß´ng É; nh†n mπnh t«m quan tr‰ng cÒa hÓp t∏c ASEAN vÌi c∏c ÆËi t∏c b™n ngoµi trong vi÷c duy tr◊ hfla b◊nh vµ Ên Æfinh cÒa khu v˘c, n©ng cao li™n k’t nÈi khËi ASEAN, thu hãp kho∂ng c∏ch ph∏t tri”n, t®ng c≠Íng k’t nËi trong ASEAN vµ mÎ rÈng k’t nËi ASEAN ra c∂ khu v˘c.

V“ c∏c v†n Æ“ quËc t’ vµ khu v˘c.

ASEAN 16 th∂o luÀn s©u rÈng v“ t◊nh h◊nh kinh t’, tµi ch›nh th’ giÌi vµ ∂nh h≠Îng cÒa n„ tÌi khu v˘c; ti’p tÙc Òng hÈ khu´n khÊ G-20 Æ” h≠Ìng tÌi s˘ ph∏t tri”n mπnh, b“n v˜ng vµ Ên Æfinh. Vi÷t Nam vÌi t≠ c∏ch lµ ChÒ tfich Æ≠¨ng nhi÷m cÒa ASEAN, vµ c∏c ChÒ tfich k’ ti’p cÒa ASEAN sœ ti’p tÙc Æ≠Óc mÍi Æ’n d˘ c∏c HÈi nghfi cÒa G20 n®m nay vµ c∏c n®m sau Æ” chia sŒ nh˜ng ˝ ki’n c„ t›nh x©y d˘ng, quan Æi”m vµ kinh nghi÷m cÒa ASEAN. 

45



QuËc t’

ANTHONY {NG¶òI TH` T¶} TRONG Bó N°M ßIåP VI£N

CAMBRIDGE

a

nthony Blunt (1907-1983) lµ mÈt Æi÷p vi™n cÒa KGB hoπt ÆÈng r†t hi÷u qu∂ trong giai Æoπn tr≠Ìc, trong vµ sau Chi’n tranh th’ giÌi II. Blunt lµ {Ng≠Íi th¯ t≠} trong bÈ n®m Æi÷p vi™n Cambridge nÊi ti’ng, Æ≠Óc ch›nh Allen Dulles - c˘u gi∏m ÆËc CÙc t◊nh b∏o trung ≠¨ng M¸ CIA - c¨ quan t◊nh b∏o ÆËi Æfich cÒa KGB trong chi’n tranh lπnh, thıa nhÀn lµ {nh„m Æi÷p vi™n hi÷u qu∂ nh†t th’ chi’n th¯ II}. Trong thÍi gian lµm vi÷c cho KGB, Blunt Æ∑ cung c†p cho Li™n X´ hµng ngh◊n tµi li÷u tuy÷t mÀt, g„p ph«n giÛp Li™n X´ næm Æ≠Óc nh˜ng th·a thuÀn ri™ng rœ gi˜a M¸ - Anh vÌi ph∏t x›t ߯c khi sæp k’t thÛc Chi’n tranh th’ giÌi II. {BÈ N®m Cambridge} nÊi ti’ng gÂm Guy Burgess (1911-1963), Donald McLean (1913-1983), Harold Kim Philby

46

NGUY£N MInH (1912-1988) Anthony Blunt (1907-1983) vµ John Cairncross (1913-1995). M∆c dÔ c„ nh˜ng lÀp luÀn ng≠Óc cho rªng {BÈ N®m Cambridge} lµ mÈt mµn kfich cÒa MI6 - C¨ quan t◊nh b∏o Anh - Æ∏nh lıa KGB nhªm do th∏m th´ng tin vµ n®m Æi÷p vi™n nÊi ti’ng tr™n lµ ng≠Íi cÒa MI6 x©m nhÀp vµo KGB ch¯ kh´ng ph∂i ng≠Óc lπi, nh≠ng kh´ng th” phÒ nhÀn rªng {BÈ N®m Cambridge} Æ∑ cung c†p cho Li™n X´ r†t nhi“u tin t¯c quan tr‰ng tı giai Æoπn chu»n bfi Chi’n tranh th’ giÌi II cho Æ’n ›t nh†t lµ Æ«u nh˜ng n®m 1950.

Trong sË n®m Æi÷p vi™n cÒa {BÈ N®m Cambridge}, Anthony Blunt lµ mÈt nh©n vÀt r†t ph¯c tπp, ´ng lµ Æi÷p vi™n hoπt ÆÈng l©u nh†t, lµ ng≠Íi duy nh†t tı chËi Ƶo t»u sang Li™n X´ khi bfi ph∏t hi÷n vµ lµ ng≠Íi duy nh†t Æ≠Óc cho lµ Æ∑ khai b∏o toµn bÈ vÌi MI6 Æ” ÆÊi lπi kh´ng bfi truy tË.

Anthony Blunt sinh ngµy 26-91907 trong mÈt gia Æ◊nh danh gi∏ Î Bournemouth, mÈt thµnh phË nh· ven bi”n mi“n Nam n≠Ìc Anh. §ng lµ con th¯ ba cÒa linh mÙc Stanley Blunt

vµ bµ Hilda Violet. Mã ´ng lµ em b∏ t≠Ìc Strathmore - bË vÓ vua George VI cÒa n≠Ìc Anh. Sau khi George VI qua ÆÍi n®m 1952, c´ng chÛa Elizabeth l™n k’ vfi trÎ thµnh N˜ hoµng Elizabeth II th◊ quan h÷ cÒa Anthony Blunt vÌi ng≠Íi trfi v◊ n≠Ìc Anh cµng g«n gÚi h¨n. Sau Chi’n tranh th’ giÌi II, ´ng trÎ thµnh cË v†n cho N˜ hoµng vµ lµ tÊng qu∂n kho s≠u tÀp c∏c t∏c ph»m ngh÷ thuÀt cÒa Hoµng gia Anh. N®m 1956 ´ng Æ≠Óc phong t≠Ìc Hi÷p s‹.

Tı nh·, Anthony Blunt t· ra lµ mÈt cÀu bä xu†t sæc, Æ∆c bi÷t lµ trong

BLUNT to∏n h‰c. Ngoµi ra, ´ng cfln c„ ni“m Æam m™ s©u sæc vÌi hÈi h‰a, l‹nh v˘c sau nµy ´ng gæn b„ c∂ ÆÍi. N®m 1926, khi 19 tuÊi, Anthony ÆuÓc h‰c bÊng vµo thºng tr≠Íng Æπi h‰c danh gi∏ Cambridge. Do thµnh t›ch h‰c tÀp xu†t sæc, ´ng Æ≠Óc gi˜ lπi tr≠Íng gi∂ng dπy vµ nghi™n c¯u.

Trong nh˜ng n®m 30 cÒa th’ k˚ XX, do hÀu qu∂ cÒa cuÈc Æπi suy tho∏i kinh t’ 1929-1933, tπi c∏c tr≠Íng Æπi h‰c lÌn cÒa Anh xu†t hi÷n nh˜ng nh„m, hÈi k›n c„ c∂m t◊nh vÌi chÒ ngh‹a cÈng s∂n, h‰ cho rªng chÒ ngh‹a cÈng s∂n ch›nh lµ lËi tho∏t cho chÒ ngh‹a t≠ b∂n vµ mang lπi no †m cho sË Æ´ng. L∑nh Æπo NKVD - ti“n th©n cÒa KGB - bªng s˘ nhπy bän chi’n l≠Óc tuy÷t vÍi Æ∑ nhÀn th†y xu h≠Ìng Æ„ trong giÌi sinh vi™n ≠u tÛ cÒa Anh vµ ti’n hµnh tuy”n mÈ nh˜ng sinh vi™n nµy Æ” x©m nhÀp vµo c∏c c¨ quan Æ«u n∑o cÒa ch›nh phÒ Anh sau nµy.

N®m 1933, l«n Æ«u ti™n Æ∆t ch©n Æ’n Li™n X´, Anthony Blunt Æ∑ c„ †n t≠Óng mπnh mœ vÌi chÒ ngh‹a cÈng s∂n. Khi trÎ v“ Anh, Blunt muËn gia nhÀp ß∂ng CÈng s∂n Anh, tuy nhi™n Guy Burgess, mÈt h‰c trfl cÒa ´ng, sau nµy lµ {ng≠Íi th¯ hai} trong {BÈ N®m Cambridge}, khuy™n ´ng n™n gia nhÀp NKVD Æ” Æ„ng g„p Æ≠Óc nhi“u h¨n cho s˘ nghi÷p chung. Vµ tı Æ©y bæt Æ«u s˘ hÓp t∏c gi˜a Blunt vÌi KGB. Ban Æ«u Blunt c„ nhi÷m vÙ l˘a ch‰n nh˜ng sinh vi™n ≠u tÛ c„ xu h≠Ìng th©n cÈng s∂n Æ” b∏o c∏o vÌi KGB tÊ ch¯c ti’p cÀn vµ tuy”n mÈ. VÌi vai trfl mÈt gi∂ng vi™n Æπi h‰c Cambridge, Blunt Æ∑ hoµn thµnh xu†t sæc nhi÷m vÙ Æ≠Óc giao. Trong sË nh˜ng ng≠Íi Blunt tr˘c ti’p tuy”n mÈ c„ John Cairncross sau trÎ thµnh {ng≠Íi th¯ n®m} trong nh„m Æi÷p vi™n Cambridge, ng≠Íi cung c†p nhi“u th´ng tin qu˝ gi∏ giÛp Li™n X´ næm Æ≠Óc qu∏ tr◊nh ch’ tπo bom nguy™n tˆ cÒa M¸ vµ t˘ m◊nh ch’ tπo thµnh c´ng bom nguy™n tˆ.

Khi Chi’n tranh th’ giÌi II bæt Æ«u, Blunt Æ≠Óc gˆi Æi Ƶo tπo tπi H‰c vi÷n

t◊nh b∏o cÒa BÈ QuËc phflng Anh. Th∏ng 12-1939, Æπi Ûy Blunt Æ≠Óc bÊ nhi÷m l∑nh Æπo phflng c∂nh s∏t d∑ chi’n tπi Toulon, Ph∏p. Th∏ng 5-1940, khi ߯c quËc x∑ t†n c´ng Ph∏p, c¨ quan nµy chuy”n v“ London vµ Blunt chuy”n sang lµm vi÷c tπi c¨ quan an ninh Anh - MI5. Trong Chi’n tranh th’ giÌi II, nhÍ gi∂i m∑ Æ≠Óc bÈ kh„a Enigma cÒa ߯c, n™n nh˜ng tin t¯c tuy÷t mÀt Æ≠Óc m∑ h„a cÒa ߯c Æ“u bfi Anh kh∏m ph∏ th´ng qua chi’n dfich ULTRA. Blunt tr˘c ti’p tham gia chi’n dfich ULTRA n™n c„ Æi“u ki÷n ti’p xÛc vÌi nhi“u tin t¯c tuy÷t mÀt.

C„ th” n„i, nh˜ng tin t¯c tËi mÀt cÒa ߯c quËc x∑ Æ∑ vflng qua c¨ quan t◊nh b∏o Anh Î London Æ” Æ’n Moscow.

Blunt Æ∑ chuy”n cho KGB khËi l≠Óng lÌn tµi li÷u c„ gi∏ trfi v“ c¨ c†u nh©n s˘ cÒa MI5, danh s∏ch c∏c Æi÷p vi™n Li™n X´ Æang hoπt ÆÈng tπi London bfi MI5 ph∏t hi÷n vµ theo d‚i, c∏c Æi÷p vi™n ߯c cµi cæm tr™n l∑nh thÊ Li™n X´ vµ bË tr› l˘c l≠Óng cÒa ߯c tr™n m∆t trÀn ph›a ß´ng. CÚng ch›nh Blunt lµ ng≠Íi Æ∑ sÌm cung c†p th´ng tin cho Li™n X´ v“ nh˜ng th·a thuÀn ri™ng gi˜a M¸ Anh vÌi ߯c quËc x∑ trong nh˜ng n®m cuËi chi’n tranh, tπo lÓi th’ r†t lÌn cho Li™n X´ trong qu∏ tr◊nh Ƶm ph∏n vÌi M¸, Anh khi k’t thÛc cuÈc chi’n.

Sau chi’n tranh, Blunt Æ≠Óc bÊ nhi÷m lµ cË v†n cho vua George VI vµ sau Æ„ lµ N˜ hoµng Elizabeth II. NhÍ vfi tr› nµy, ´ng c„ quan h÷ rÈng r∑i vÌi c∏c thµnh vi™n cÒa ch›nh phÒ Anh vµ ti’p tÙc cung c†p cho KGB nhi“u tin t¯c c„ gi∏ trfi.

S˘ bπi lÈ cÒa Blunt kh´ng ph∂i do sai l«m cÒa ´ng mµ lµ tı mÈt thµnh vi™n kh∏c cÒa nh„m {BÈ N®m Cambridge} - Guy Burgess ng≠Íi tıng lµ h‰c trfl vµ lµ bπn th©n thi’t cÒa ´ng. N®m 1951, khi ph∏t hi÷n Donald Mc.Lean Æ∑ bfi lÈ, Guy Burgess khi Æ„ Æang lµm vi÷c tπi ßπi s¯ qu∏n Anh Î M¸ Æ∑ trÎ v“ London b∏o cho Mc.Lean bi’t, sau Æ„ cÔng Mc.Lean Ƶo t»u sang Moscow.

Ch›nh s˘ Ƶo t»u cÒa Burgess khi’n c¨ quan an ninh cÒa Anh bæt Æ«u Æ”

˝ Æ’n Blunt v◊ mËi quan h÷ s©u sæc gi˜a hai ng≠Íi. Sau Æ„ MI5 nhi“u l«n th»m v†n Blunt nh≠ng kh´ng t◊m Æ≠Óc bªng ch¯ng cÙ th”. ß’n n®m 1964, Michael Straight, ng≠Íi mµ Blunt tuy”n mÈ kh´ng thµnh tı khi cfln Î tr≠Íng Cambridge, b∏o cho MI5 bi’t nh˜ng chi ti’t v“ ´ng vµ l«n nµy tr≠Ìc nh˜ng bªng ch¯ng kh´ng th” chËi c∑i Blunt buÈc ph∂i thıa nhÀn qu∏ tr◊nh cÈng t∏c cÒa m◊nh vÌi KGB. Blunt khai h’t nh˜ng g◊ ´ng bi’t vÌi MI5 Æ” ÆÊi lπi sœ kh´ng bfi truy tË vµ gi˜ k›n m‰i chuy÷n. Sau Æ„ ´ng Æoπn tuy÷t vÌi c´ng vi÷c t◊nh b∏o vµ chuy™n t©m vµo nghi™n c¯u lfich sˆ hÈi h‰a cÊ Æi”n ch©u ¢u.

Ngµy 21-11-1979, ThÒ t≠Ìng Anh Margaret Thatcher, trong mÈt ÆÈng th∏i b†t ngÍ, Æ∑ c´ng bË tr≠Ìc Hπ vi÷n Anh v“ nh˜ng vi÷c lµm cÒa Blunt nh≠ng tuy™n bË kh´ng c„ ˝ Æfinh lµm hπi ´ng. Sau s˘ vi÷c nµy, Blunt trÎ v“ sËng l∆ng lœ Î London vµ bæt Æ«u vi’t hÂi k˝. §ng qua ÆÍi tπi London ngµy 26-3-1983. Sau khi ´ng ch’t, cuËn hÂi k˝ cÒa ´ng Æ≠Óc gˆi vµo th≠ vi÷n quËc gia Anh vµ theo y™u c«u cÒa ng≠Íi Æ∑ khu†t, n„ chÿ Æ≠Óc c´ng bË sau Æ„ 1/4 th’ k˚.

Th∏ng 7-2009, cuËn hÂi k˝ cÒa ´ng Æ∑ Æ’n hπn c´ng bË tr≠Ìc c´ng chÛng.

CuËn hÂi k˝ dµi 30.000 tı nµy chÒ y’u Æ“ cÀp tÌi qu∏ tr◊nh ´ng Æ≠Óc tuy”n mÈ vµo KGB vµ c∏c quan h÷ c∏ nh©n cÒa ´ng. Nh≠ng chi ti’t v“ hoπt ÆÈng t◊nh b∏o cÒa {ng≠Íi th¯ t≠} lπi kh´ng Æ≠Óc nhæc Æ’n. CuËn hÂi k˝ cÒa ´ng cÚng kh´ng ti’t lÈ th´ng tin g◊ v“ nh©n vÀt KGB Æ∑ chÿ Æπo ´ng vµ t™n tuÊi nh˜ng Æi÷p vi™n do ´ng tuy”n mÈ. MÈt l«n n˜a, Anthony Blunt lπi khi’n cho c∏c nhµ nghi™n c¯u t◊nh b∏o ti’p tÙc ph∂i suy Æo∏n v“ ´ng, mÈt thµnh vi™n Hoµng gia Anh, mÈt h‰c gi∂ uy™n b∏c vµ mÈt Æi÷p vi™n kh´ng h“ ƨn gi∂n cÒa KGB. 

47



QuËc t’

BALI

ß∂o thi™n Æ≠Íng

 Bi”u di‘n ngoµi trÍi phÙc vÙ du kh∏ch. Ånh DI LI

48

DI LI

n

g≠Íi ta th≠Íng g‰i Bali lµ Thi™n Æ≠Íng nhi÷t ÆÌi, B◊nh minh cÒa th’ giÌi, hay VÔng Ɔt cÒa ngµn ng´i Æ“n.

CÔng vÌi Æ∂o Maldives, Hawaii, Santorini... Bali trÎ thµnh mÈt trong nh˜ng n¨i nghÿ d≠Ïng tËt nh†t th’ giÌi theo s˘ b◊nh ch‰n cÒa c∏c tÊ ch¯c du lfich quËc t’.

Bali lµ mÈt trong nh˜ng hfln Æ∂o nªm Î ph›a Æ´ng Java, dµi 150km, rÈng 80km. H¨n 90% d©n sË Bali theo Æπo Hindu ch¯ kh´ng theo Æπo HÂi nh≠ c∏c hfln Æ∂o kh∏c cÒa Indonesia (85% d©n sË Indonesia theo Æπo HÂi), n™n Æi Æ©u cÚng th†y nh˜ng ng´i Æ“n Hindu Æ∆c tr≠ng. ß’n Bali, mÌi bi’t l˝ do v◊ sao hfln Æ∂o nµy lπi Æ≠Óc b◊nh ch‰n lµ n¨i nghÿ d≠Ïng tËt nh†t, v≠Ót qua c∂ Santorini cÒa Hy Lπp vµ Hawaii cÒa M¸, v◊ sao trong suËt g«n chÙc n®m lu´n bfi Æe d‰a bÎi khÒng bË mµ Bali v…n thu hÛt Æ´ng Æ∂o kh∏ch du lfich.

N’u nh≠ Æ∂o Tahiti nÊi ti’ng vÌi nh˜ng b∑i bi”n m≠Ìt dµi c∏t træng, Hawaii vÌi nh˜ng con s„ng cuÈn bÍ r†t th›ch hÓp cho l≠Ìt s„ng, Pattaya c„ nh˜ng trfl ch¨i tr™n bi”n thÛ vfi vµ ÆÈc Æ∏o, Luang Prabang c„ nh˜ng tour mπo hi”m tr™n suËi trong rıng, Siem Reap c„ nh˜ng di s∂n v®n h„a †n t≠Óng, Singapore n≠Ím n≠Óp trung t©m th≠¨ng mπi, HÈi An phong vfi cÊ k›nh vÌi nh˜ng cˆa hµng Æ l≠u ni÷m thÒ c´ng m¸ ngh÷ ÆÈc Æ∏o, HÂng K´ng Æ«y r…y c∏c qu∏n bar vµ sµn nh∂y th©u Æ™m suËt s∏ng, th◊ Bali c„ Æ«y ÆÒ t†t c∂ nh˜ng Æi“u Æ„. ThÀt Æ∏ng kinh ngπc. ß’n hfln Æ∂o nµy, du kh∏ch c„ th” l™n rıng xuËng b” trong vflng mÈt ngµy. S∏ng Æi du lfich mπo hi”m, chi“u lπi v“ mua sæm trong c∏c phË x∏ Æ´ng ÆÛc. Chi“u ngæm hoµng h´n r¨i tr™n Æ“n Tanah Lot, Æ™m v“ lπi dÀp d◊u trong hµng tr®m vÚ tr≠Íng s´i ÆÈng Î b∑i bi”n Kuta. D≠Íng nh≠ ng≠Íi ta c„ th” t◊m th†y m‰i th¯ c«n c„ trong

 Ånh H&J Library mÈt chuy’n du lfich tr™n hfln Æ∂o bä nh· nµy.

Ngay tr™n con Æ≠Íng tı s©n bay Ngurah Rai v“ kh∏ch sπn, du kh∏ch Æ∑ †n t≠Óng bÎi nh˜ng t≠Óng Ƶi khÊng l m´ t∂ c∏c th«n thoπi cÒa ng≠Íi Bali. ß“n Ƶi xu†t hi÷n khæp m‰i n¨i, ch„p m∏i nh‰n vÌi ki’n trÛc Æ∆c tr≠ng ki”u Hindu pha trÈn phong c∏ch b∂n Æfia.

C¨ b∂n v…n lµ c∏c Æ“n thÍ Uluwatu, Tanah Lot, Pura Besakih... MÈt Æi“u thÛ vfi lµ khi b≠Ìc vµo b†t c¯ khu v˘c t´n gi∏o nµo, du kh∏ch m∆c qu«n so„c ho∆c v∏y ngæn Æ“u Æ≠Óc ph∏t cho mÈt chi’c xµ r´ng qu†n ph«n th©n d≠Ìi.

Nhi“u ng≠Íi m∆c qu«n dµi rÂi cÚng Æfli xµ r´ng Æ” chÙp ∂nh. C∏c nh©n vi™n trong si™u thfi, khu du lfich ph«n nhi“u m∆c xµ r´ng vµ ch›t kh®n, c∂ nam l…n n˜. Xµ r´ng Æ≠Óc b∏n khæp m‰i n¨i, c∂ tr™n b∑i bi”n. ߆y lµ mÈt m∂nh v∂i bªng lanh hoa ÆÒ mµu sæc, rÈng bªng c∏i ch®n ƨn, r†t ti÷n dÙng, qu†n d≠Ìi th©n lµm v∏y, ch›t l™n Æ«u lµm kh®n, choµng l™n ng≠Íi lµm ∏o, c∏c c´ g∏i cfln tr∂i tr™n b∑i bi”n Æ” nªm ph¨i næng.

Kh› hÀu cÒa Bali m∏t mŒ, l™n ÆÈ cao g«n ngang Æÿnh nÛi lˆa th◊ ti’t trÍi lπnh Æ’n ÆÈ dÔ nhµ hµng Î Æ©y c„ t«m nh◊n tuy÷t Æãp tr´ng ra h Batur vµ mi÷ng nÛi lˆa mµ kh´ng ai d∏m ra ban c´ng ngÂi nh†m nh∏p b˜a tr≠a.

NÛi lˆa Kintamani lµ khung c∂nh hÔng v‹ vµ tr∏ng l÷ bÀc nh†t cÒa Æ∂o Bali. H n≠Ìc Batur phºng l∆ng nh≠ mÈt t†m g≠¨ng xanh Æ∆t d≠Ìi ch©n ng‰n nÛi t˘a ngµn ÆÍi nay v…n th’.

D‰c tri“n nÛi ÆËi di÷n vÌi nÛi lˆa vµ h n≠Ìc lµ c∏c nhµ hµng. ThÀt chºng cfln vfi tr› nµo tuy÷t h¨n th’ cho mÈt nhµ hµng. Ng≠Íi ta vıa ®n buffet vÌi m„n Babi Guling, Bekek Betutu, Sate Litit, Nasi Kuning, vıa uËng bia Bintang vµ ngæm Æÿnh nÛi mÍ ∂o s≠¨ng kh„i qua cˆa k›nh. Tr≠Ìc cˆa c∏c nhµ hµng, nh≠ m‰i khu du lfich ch©u É kh∏c, Æ´ng ÆÛc ng≠Íi giµ trŒ con b∏n Æ l≠u ni÷m vµ xµ r´ng. ß∆c bi÷t, Bali cfln Æ∆c tr≠ng vÌi {m„n tattoo dπo}. ß„ lµ nh˜ng thanh ni™n trŒ c«m tÀp m…u h◊nh tattoo (h◊nh x®m) mÍi du kh∏ch. N’u ÆÂng ˝, ch‰n m…u, sau khi m∆c c∂ gi∏ (kho∂ng 50.000 ÆÂng ti“n Vi÷t), anh ta sœ ngÂi vœ cho du kh∏ch, l™n c∏nh tay, bæp ch©n, l≠ng, bÙng tÔy ˝. Vœ bªng mÈt th¯ m˘c keo mµu Æen Æ∆c qu∏nh ch’ bi’n bªng c´ng th¯c g◊ kh´ng r‚, nh≠ng chıng nˆa ti’ng sau n„ sœ kh´ lπi thµnh lÌp mµng. B„c lÌp mµng Æ„ Æi Æ” lπi h◊nh x®m mµu Æen r†t Æãp. H◊nh s®m nµy c„ gi∏ trfi tπm thÍi, qua vµi l«n tæm n≠Ìc lµ tr´i h’t. ô Æ©u cÚng th†y c„ tattoo dπo, tr™n b∑i bi”n, trong khu chÓ trÍi, Î c∏c khu du lfich... H‰ nhao ra chµo mÍi r†t nhi÷t

t◊nh. ß©y lµ mÈt ngh“ ki’m Æ≠Óc v◊ nguy™n li÷u kh´ng tËn käm, vœ lπi r†t nhanh, chÿ m†t c´ng chµo mÍi.

MÈt trong nh˜ng Æi”m kh´ng th” kh´ng ghä th®m khi Æ’n Bali lµ c∏c lµng ngh“ truy“n thËng nh≠ lµng Celuk nÊi ti’ng vÌi ngh“ trang s¯c vµng bπc; lµng Mas vÌi ngh“ khæc gÁ; lµng Pelihatan chuy™n vœ tranh... Lµng nµo lµng †y thºng tæp nh≠ nh˜ng con phË cÊ HÈi An, ki’n trÛc xinh xæn, d‘ th≠¨ng, kh´ng gian y™n t‹nh, ng‚ Æ≠Íng sπch sœ. ß“n thi™ng Tanah Lot th˘c ch†t chÿ lµ mÈt ng´i Æ“n nh· x›u x©y tr™n mÈt m‚m Æ∏ h≠Ìng nˆa m∆t ra bi”n. Ng´i Æ“n Æ≠Óc c∏c tu s‹ Bµ La M´n x©y d˘ng nhªm bµy t· lflng k›nh tr‰ng cÒa con ng≠Íi ÆËi vÌi s˘ che chÎ cÒa n˜ th«n bi”n. Nh≠ng Æi“u mµ du kh∏ch mong muËn nh†t kh´ng ph∂i Æi l‘ Æ“n mµ ngæm hoµng h´n r¨i tr™n m∆t bi”n. Vfi tr› cÒa Æ“n Tanah Lot lµ n¨i l˝ t≠Îng nh†t Bali Æ” ngæm hoµng h´n.

Bali mang vŒ hoang d∑ cÒa mÈt Ɔt n≠Ìc c„ tÌi 17.000 hfln Æ∂o vÌi nh˜ng nÛi lˆa Æang {sËng}, nh˜ng con rÂng Komodo vµ thÊ d©n Dani, Yali l»n khu†t trong rıng s©u. VÌi t†t c∂ nh˜ng nät quy’n rÚ Æ„, Bali Æ∑ Æ≠Óc m÷nh danh lµ Æ∂o Thi™n Æ≠Íng. 

49

50 05.2010 VHQS

Ånh

Tri”n l∑m ∂nh

{ˇng k›nh ph„ng vi™n}

 C∏c trπi vi™n nhÀn bªng chÛng nhÀn. Ånh Nghi™m Th’ Long

Vıa qua CLB Nhi’p ∂nh Chi’n s‹ b∏o Qu©n ÆÈi nh©n d©n phËi hÓp vÌi HÈi Nhi’p ∂nh thµnh phË H Ch› Minh Æ∑ tÊ ch¯c trπi s∏ng t∏c ∂nh ngh÷ thuÀt tπi Thµnh phË VÚng Tµu.

C∏c trπi vi™n Æ∑ Æ≠Óc ti’p thu nh˜ng kinh nghi÷m s∏ng t∏c ∂nh tı c∏c NSNA uy t›n, Æi s∏ng t∏c ∂nh tπi c∏c mÈt sË Æ¨n vfi qu©n ÆÈi vµ c∏c Æfia ph≠¨ng. K’t thÛc trπi s∏ng t∏c, 30 trπi vi™n Æ∑ Æ≠Óc nhÀn bªng ch¯ng nhÀn cÒa HÈi Nhi’p ∂nh thµnh phË H Ch› Minh. Vµo ngµy 19-4, CLB Æ∑ tÊ ch¯c tri”n l∑m ∂nh {ˇng k›nh ph„ng vi™n} nhªm chµo mıng 35 n®m gi∂i ph„ng mi“n Nam, thËng nh†t Ɔt n≠Ìc vµ chµo mıng ßπi hÈi l«n th¯ 6 HÈi Nhi’p ∂nh Thµnh phË H Ch› Minh.

Tπp ch› V®n h„a Qu©n s˘ giÌi thi÷u mÈt sË ∂nh s∏ng t∏c cÒa c∏c trπi vi™n. ßOÄN HOÄI TRUNG

1

2

3

4

5

6

1. Qu©n d©n Æ∂o Long S¨n, tÿnh Bµ Rfia VÚng Tµu tu«n tra tr™n bi”n, ßOÄN HOÄI TRUNG 2. Mæt th«n tr™n Æÿnh nÛi, KIM LOAN 3. Trao ÆÊi kinh nghi÷m, TR@C S•N 4. T˘ v÷ C´ng ty cao su Ch©u ߯c, L£ MINH TH§NG 5. C´ng ngh÷ mÌi, H¤NG THÉI 6. D©n qu©n x∑ Æ∂o Long S¨n luy÷n tÀp, L™ ng‰c Æπt 7. N›n thÎ, BùI NGñC NóI 7