Conversation in the Rain

เสียงฝนบนภูเขา บทสนทนา ระหว่างภิกษุหนุ่มกับ นักเขียนหมวยๆเบลอๆ + เรื่องสั้นแนวทดลอง + ตอบค�ำถามจาก นิตยสาร a day ฉบับ 108

เปสโลภิกขุ

+

แขกรับเชิญ

2

เสียงฝน

เปสโลภิกขุ เสียงฝนบนภูเขา เจหวาน

บนภูเขา

1

สารบัญ Conversation in the Rain: 10 What is the End of a Wonderful World?: 86 Questions are from Mars, Answers are from Venus: 106 An Interview a Day Keeps the Doctor Away: 108

2

เสียงฝน

เสียงฝนบนภูเขา : Conversation in the Rain เรื่อง : เปสโลภิกขุ ปะทะ เจหวาน วาดภาพปกและภาพประกอบ : ตืดหวือ (อรรถวิท บุญวรรณ) ออกแบบปกและรูปเลม : Dhamma Design Club พิสูจนอักษร : มานี มีตา จัดพิมพเปนของขวัญธรรมะครั้งแรก : ตุลาคม ๒๕๕๒ จำนวน : หนึ่งพันเลมเต็มที่ Copyright ๒๐๐๙ © Dhamma Design Club สงวนลิขสิทธิ์ หามคัดลอก ดัดแปลง ทำซ้ำ หรือนำไปพิมพจำหนาย หากทานใดประสงคจะพิมพแจกเปนธรรมทานหรือเพื่อการอื่น กรุณาติดตอ เปสโลภิกขุ วัดปาอัมพวัน (สาขาที่ ๔๒ ของวัดหนองปาพง) บานหวยดินดำ หมู ๑๒ ตำบลหนองรี อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ๒๐๐๐๐ ไปรษณียอิเลคทรอนิคส : Peslo123@yahoo.co.th พิมพที่หางหุนสวนจำกัดภาพพิมพ ๒๙๖ ซอยอรุณอมรินทร ๓๐ ถนนอรุณอมรินทร แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐ โทรศัพท : ๐-๒๔๓๓-๐๐๒๖-๗ / โทรสาร : ๐-๒๔๓๓-๘๕๘๗

บนภูเขา

3

คำนำ : เปสโลภิกขุ กอนที่พ็อกเกตบุกบางๆ ลำดับที่หาของขาพเจาจะแลวเสร็จ ความจริงประการหนึ่งก็ปรากฏแกขาพเจาวา ทรัพยากรในคลังคำของ ตัวเองรอยหรอจนบางตา ในการจะเพิ่มจำนวนสินทรัพยนั้นก็ไมสูจะ ยากกระไร ทำไดงายดายดวยการอานงานวรรณกรรมที่มีอยูดาษดื่น ในพุงตลาด แตสิ่งที่ขาพเจาแจงแกใจตัวเองตลอดระยะเวลาสิบกวาป ที่ผานมาก็คือ การกระทำเยี่ยงนั้นจะไปกอกวนการบำเพ็ญสมณธรรม อยางยิ่งยวด! “เราไมไดบวชมาทำหนังสือ” ขาพเจาบอกตัวเองอยางนีอยู ้ เสมอ  เมือ่ เผลอไผลไปใหน้ำหนักกับการทำงานเผยแพร จนหลงลืมวัตถุประสงค ดั้งเดิมของการเขามาสูพระธรรมวินัย อยางไรก็ตาม ขาพเจายังมีเรื่อง คัง่ คางอยูคั บคัง่ ทัง้ ไดคำนวณผานความวิเวกแลววานาจะเกิดประโยชน หากไดถายทอดถายเทไปสูการ  รับรูของ  มนุษยอืน่ ทางออกเดียวทีปรากฏ ่ ในตอนนั้นก็คือการสนทนา แตใครเลาจะไดรับเกียรติอันแสนธรรมดา มาเปนคูสนทนาของขาพเจา ยืน เดิน นั่ง นอน นึกอยูเปนสองสามนาน ใครคนนั้นก็ตีลังกาผานมาพอดี! ชลบุรี / กรกฎาคม ๒๕๕๒

4

เสียงฝน

คำนำ : เจหวาน นับเปนความโชคดีอันแปลกประหลาด ที่อยูดีๆ เราก็ไดมีโอกาส สนทนากับพระปา ผูที่มีวิถีชีวิตประจำวันอันสันโดษ เรียบงาย ใกล ชิดโอบลอมไปดวยธรรมชาติเขียวครึ้ม ซึ่งเปนวิถีชีวิตที่แตกตางจาก คนปา(คอนกรีต) อันแสนวุนวาย สับสน ใกลชิดโอบลอมไปดวยตึกราม บานชองอยางเราโดยสิ้นเชิง แถมการสนทนาในครั้งนี้ยังเปนเรื่อง เปนราว จนจัดทำออกมาเปนหนังสือที่ทุกทานกำลังถืออยูขณะนี้อีก ตางหาก เราไมเคยพบกับทานเปสโลภิกขุมากอน เพียงแตเคยไดรับ หนังสือของทานที่เพื่อนสนิทแจก(ฟรี)มาให หลายตอหลายเลมที่ไดมา ทั้งดีไซนรูปเลมและวิธีการนำเสนอที่เกล้ำเกินกวาจะเปนหนังสือธรรมะ เรารูสึกวาศิลปะสามารถผสมผสานอยูไดในทุกสิ่งอยูแลว ดวยความที่ เราเปนคนที่สนใจศิลปะและธรรมะ(อันหลังเพิ่งเริ่ม) จึงรูสึกดีใจที่ใคร สักคนนำศิลปะรวมสมัยมาผสมผสานกับสื่อธรรมะ จูๆ วันหนึ่ง เราก็ ไดรบั เมลจากทานเปสโลภิกขุ ซึง่ ไมรูว า ทานนึกครึม้ อะไร คุยไปคุยมาจึง อยากชวนเรามาทำหนังสือดวย โดยวางรูปแบบเพียงคราวๆ วา อยากให เปนการสนทนากัน มากกวาการสัมภาษณ บายวันหนึง่ ณ วัดปาอัมพวัน จังหวัดชลบุรี ทามกลางบรรยากาศ ที่แวดลอมปกคลุมไปดวยตนไมและสัตวเลื้อยคลานเชนงูเปนตน เรา กับทานจึงไดพบกัน เปนการพบกันระหวางพระปาศิลปนและคนเมือง ที่ชอบศิลปะ จากบทสนทนาที่ดูเหมือนพูดคุยกันไปเรื่อยๆ โดยที่ไมได มีการวางเคาโครงกันไวลวงหนา หรือเจาะจงพูดเรื่องอะไรกันเปน พิเศษ โดยทีเรา ่ ออกความคิดเห็น(ไปตามความเขาใจ) ของเราบาง สลับกับ ทานเปสโลภิกขุที่ใหความเขาใจผานมุมมองทางพุทธศาสนาของทาน

บนภูเขา

5

กอนหนานี้เราสนใจธรรมะจากการเดินเขาไปในรานหนังสือ ความเขาใจธรรมะของเรา ซึง่ ไดรบั ทัง้ ความสนุกและความรูส กึ สบายใจ จึงเกิดจากการอานเปนสวนใหญ หลังจากที่ไดสนทนากันในครั้งนี้ ทำใหเรารูวาหากอยากเขาใจพุทธศาสนาใหลึกซึ้งขึ้น คงตองฝกฝน ปฏิบตั ิ เพราะนัน่ นาจะเปนวิธที​ี ดี่ ทส่ี ดุ สำหรับความเขาใจทีไม ่ ใชแคผาน กระบวนการทางความคิด แตเปนการผานกระบวนการทางความรูสึก ดวย สิ่งหนึ่งที่คลายกันของธรรมะและศิลปะสำหรับเรา นั่นคือสองสิ่ง นี้สัมผัสไดดวยใจ หากอยากเขาใจอยางถองแท ก็คงตองใชใจเราเอง นั่นแหละในการสัมผัส กรุงเทพฯ / กันยายน ๒๕๕๒

6

เสียงฝน

แดใครดีละ

บนภูเขา

7

CONVERSATION IN THE RAIN

8

เสียงฝน

…เปนการจำลองบรรยากาศของการนัง่ คุยกันในระหวางดืม่ น้ำชายามบาย อันทีจ่ ริง มันก็ไมใชวัฒนธรรมของเรา แตมันก็ใหความรูสึกสบายๆ ผอนคลายเปนกันเอง บวชมาสิบกวาพรรษาไมเคยไดสนทนากับโยมผูหญิงนานขนาดนี้มากอน วันแรก สามชั่วโมง วันที่สองอีกสองชั่วโมง แตการสนทนากันระหวางพระกับโยมผูหญิง ตองมีโยมผูชายอยูเปนเพื่อนจึงจะดูงาม และยังเปนการรักษาพระวินัยอีกดวย

บนภูเขา

9

สัจธรรมของพุทธเปน Ultimate Truth คือโคตรจริง!

10 เสียงฝน

บนภูเขา

11

ภิกษุ : ทำไมจึงอยากจะมีหนังสือธรรมะเปนของตัวเอง? หวาน : (หัวเราะเขิน ๆ) โดยสวนตัวแลว คิดวาพุทธศาสนาเปนสิง่ จำเปน สำหรับชาวโลก เปนศาสนาแหงเหตุผล คือแคสัจธรรมของ พุทธมันก็เปน Ultimate Truth คือโคตรจริง จริงสุดๆ อะไร แบบนี้ หลักธรรมะก็เรียบงาย มีใหสำหรับความสนใจทุกระดับ ตั้งแตระดับพื้นฐานชีวิตประจำวันทั่วๆ ไป จนถึงระดับลึกซึ้ง สูงสุด อยากเอามานำเสนอใหนาสนใจ ก็เคยคิดไวแตวา มันยัง ไมสามารถทำใหเกิดขึ้นได ภิกษุ : แลวที่วางเนื้อหาไวมันเปนยังไง? หวาน : คือเลมกอนหนานี้ที่เคยทำ ความรูสึกในตัวเองมันยังเหมือน ไมคอยคลี่คลายเทาไหร จะเปนการตั้งคำถามกับชีวิตและ การคนหาคำตอบ ออกแนวดารค ประชดประชัน แตตอนนี้ ความคิดมันเปลี่ยนไปเยอะแลว มันคอนขางเคลียรขึ้น อยาก เขียนเพือ่ เปนแรงบันดาลใจใหคนกลุม หนึง่ มากกวา เปนจุดเริม่ เล็กๆนอยๆ ใหหันมาทางหัวขอนี้ เพิม่ เติมจากความสนใจอยาง อืน่ ของเขา แตยังคิดไมออกอะคะวาจะนำเสนออยางไร เพราะ ก็เพิ่งสนใจเรื่องนี้ไดไมนาน 12 เสียงฝน

ภิกษุ : เทาที่ไดอานหนังสือของเจหวานก็สอดแทรกเยอะเหมือนกัน นะ เทศนเปนหนาๆ เลยก็มี(หัวเราะรวน) เคยไปปฏิบัติธรรม หรือเปลา? หวาน : เคยแตไมจริงจัง ตองไปปฏิบัติธรรมกอนแลวคอยมาเขียน หรือเปลาคะ? ภิกษุ : ตามประสบการณของอาตมานะ คือหนังสือของเจหวานมัน ก็ไดอยู หมายถึงวาเราเปนนักแสวงหา เขายังใชกันหรือเปลา คำนี้? มีหรือเปลาคนที่เปนนักแสวงหาตอนนี้? คือมันจะพูด อะไรก็ไดเพราะวาเรากำลังแสวงหาอยู จะตั้งคำถามอะไร ก็ได แตถาเปนหนังสือธรรมะมันตองชัดเจนหนอยวาเรารูอะไร  สัมผัสอะไรมา อยางในหนังสือของเจหวานก็ยอมรับจริงๆ วา มันคลุมเครือ มีคำถามกับชีวิตกับโลกอะไรอยางนี้ แตถาเปน ธรรมะมันตองชัดเจนนะ มันตองบอกไปเลยวาเรารูอะไรมา เกี่ยวกับธรรมะ แตก็อีกนั่นแหละ ถาจะไปอานหนังสือธรรมะ แลวเอามาเรียบเรียงเอามาเขียน คนอานจะรูสึกเหมือนอาน ตำรา มันไมถึงใจ สวนจะไปเขาคอรสฝกกรรมฐานแลวเอา ตรงนั้นมาเขียนก็ได แตมันไมเหมือนกันนะ เวลาเราทำงาน เผยแพรจิตมันจะถูกสงออกไปขางนอก จะไปสอนเคายังไง ไมตองเขียนหรอกแมแตเทศนก็เหมือนกัน สวนการปฏิบัติ มันจะสอนตัวเอง จิตมันจะถูกสงเขามาขางใน ไมตองพูดก็ได ไมตองบอกใครก็ได อยางนี้จิตใจของคนนั้นจึงจะพัฒนา แต ถาปฏิบัติไปสักระยะหนึ่งแลวถาจะทำตรงนั้นอาตมาก็คิด วาได หวาน : มันไมมีเวลาฝกตัวเองเพียงพอใชหรือเปลาคะ?

บนภูเขา

13

ภิกษุ : มีเหมือนกันแตนอย มีพุทธภาษิตอันหนึ่งนาพิจารณา “การ ทำประโยชนเพื่อผูอื่นถึงจะมาก ก็ไมควรเปนเหตุใหทำลาย ประโยชนอันเปนจุดหมายของตน” (พระไตรปฎกเลมที่ ๒๕ ขอ ๒๒) ทานใหเอาตัวเองกอน คนอื่นไมเปนไรเอาไวกอน ตัวเองตองมากอน หวาน : งงคะ สงสัยวาแลวจะทำยังไงตอไป ภิกษุ : ตามที่อานจากหนังสือของเจหวาน มันเปนลักษณะของนัก เขียนหรือคนทำงานศิลปะอยูแล  ว ทีเขา ่ จะขบคิดเรือ่ งชีวติ หรือ อะไรอยางนี้ ตอนนี้ยังเปนอยูหรือเปลา? หวาน : ก็ยังเปนอยู แตนอยลงเยอะแลว คือที่ผานมาเปนคนชอบอยู ในหลายๆ บรรยากาศ โดยเฉพาะความสงสัยเรื่องของคน ในแบบตางๆ สงสัยวาคนสไตลนี้เขาเปนอยางไร คิดอยางไร คนสไตล MBA ทีเขา ่ คิดแบบธุรกิจมากๆ ระบบการคิดเขาเปน แบบไหน คนติสทๆ เปนยังไง หรือวาคนทีคิ่ ดแบบ Logic มากๆ อะไรอยางนีเป ้ นตน ก็จะไปคลุกคลี อยากรูว า ทำไมพวกเขาถึง คิดอยางนี้ มีวิธีการปฏิสัมพันธกับโลกแบบนี้ ภิกษุ : แลวไดอะไรบางจากการไปคลุกคลีตรงนั้น? (หัวเราะ) หวาน : เมื่อกอนเหมือนความคิดมันกระจายมาก ความเขาใจโลกมัน เหมือนเปนแผนๆ เปนชีทสรุปหลายๆ หนา อะไรอยางนี้ เหมือน ความจริงมันจริงในแบบใคร? ความจริงมันมีหลายชุดมากเลย คนแตละแบบก็มีความจริงกันคนละแบบ คือสุดทายมันก็ยัง สับสน เปนการพยายามคนหาเหมือนกับวาคุณคามันคืออะไร? สิ่งที่มันสำคัญในชีวิตมันคืออะไร? มันใชเรื่องนี้ไหม? มันใช องคความรูไหม?  มันใชครีเอทีฟไหม? ตองเปนคนดีหรือเปลา? แบบวาโนนนี่ ก็คือเหมือนกับวาถามไปเรื่อยๆ 14 เสียงฝน

ภิกษุ หวาน ภิกษุ หวาน ภิกษุ หวาน

: : : : : :

แลวไดคำตอบไหม? ไดเลย ไดวายังไง? จิตผองใส อะไรอยางนี้ (หัวเราะ) มันมีประโยคนึงที่อยูในใจประมาณปที่แลว คือคนเราใน โลกนี้ มีหลายแบบหลาย Stereotype คนนี้แนว คนนี้แวน คนนั้นสกอย คนนูนอารต ฯลฯ จริงๆ แลวเราไปจัดหมวดหมู มันใชไหมคะ แตหากมองเหลือเปนเพียงการมีปฏิสัมพันธ กับโลกของคนๆ หนึง่ แบบตัดทอนลงมาแลว สวนมากจะมีอยู แคสองอยางคือ ไมเปนการ “หลงใหลดูดดึง” ก็ “ผลักไส” ไมดูดเขามาก็ผลักออกไป เหมือนประตู Push/ Pull ซึ่ง เราเคยเปนทั้งสองอยาง เมื่อกอนเคยเปนคนที่ชอบความ กิบ๊ เก เทรนดด้ี ก็มีการปฏิสมั พันธกับโลกแบบหนึง่ จะเปนแนว หลงใหล ตื่นเตนกับโลกนี้ พอมาอีกชวงไปอินกับหนังสือที่ เปนแนวคิดปฏิเสธทุนนิยม อยูดีๆ ก็เบื่อหนายสังคม มองเห็น อะไรก็รูส กึ หงุดหงิด ไมถูกทีถู่ กทางไปหมด มันเปนแนวผลักไส คือไมวา คนทีเรา ่ เคยสงสัยจะเปนแบบไหนก็แลวแต จริงๆ สอง สิง่ นีมั้ นคือไมกระดานแผนเดียวกันเพียงแตอยูคนละ  ดาน อันนี้ คือฟงมาจากเพือ่ นอีกทีนะคะ เขาบอกวา “ใหอยูใน  โลกนีอย ้ าง มีเมตตา” เปนประโยคจบที่ประทับใจ สุดทายก็รูสึกวามันเปน เรื่องพุทธศาสนาทั้งนั้นเลย

บนภูเขา

15

เราไดอะไรหรือเสียอะไรจากการเดินทาง?

16 เสียงฝน

บนภูเขา

17

ภิกษุ : ทำไมจึงชอบเดินทางทองเที่ยว? ไดอะไรหรือเสียอะไรจาก การเดินทาง? หวาน : เสียตังคเยอะ ภิกษุ : (หัวเราะ) หวาน : คิดวาคนสวนใหญก็นาจะชอบการไดเปดหูเปดตา การได แหวกตัวเองออกไปสูอีกมวลบรรยากาศหนึ่ง สถานที่หนึ่งที่ ไมคุนเคย ไปรับรูเรื่องราวประสบการณแบบใหมที่ไมไดเจอ ในชีวติ ปกติ มันเปนสีสนั ใหชีวติ ดี บางครัง้ อาจเกิดความเขาใจ หรือมุมมองอะไรบางอยางขึน้ มา อาจจะเหมือนทีเค ่ าเรียก การ เขาใจโลก(หัวเราะ) แบบที่นักเขียนมักนิยมพกประโยคคมๆ กลับมาดวย อะไรแบบนี้อะคะ ภิกษุ : ความเขาใจโลกที่วาเชนอะไรบาง? หวาน : อยางที่เพิ่งไปฝรั่งเศสที่ผานมา ก็รูสึกวาเดี๋ยวนี้วัยรุนทั่วไป สวนใหญ Lifestyle มันไมคอยตางกันมาก ถาเปนคนทั่วไปที่ ไมไดชอบศิลปะ ขนาดอยูในเมืองอารตขนาดนั้น ก็มีคนเปน จำนวนมากที่ไมไดสนใจจะเขามิวเซียม คนทั่วๆ ไปที่แบบวา 18 เสียงฝน

ภิกษุ : หวาน :

ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

ทำงาน ช็อปปง แลวก็เที่ยวกลางคืน เปน Party Animal วางๆ ก็ Update Facebook ตลอดเวลาอะไรอยางนี้ แลวก็มีเรื่อง เทคโนโลยีทีเข ่ ามาเปนอวัยวะสวนที่ ๓๓ คือไปทีไ่ หนก็คลายๆ กันไปหมด ก็เลยคิดเลนๆ วาประเทศไทยมีขอเดนกวาประเทศ อื่นตรงไหน คือถาจะเอา Art & Design นาจะอีกนานกวาจะ ตามทัน (หัวเราะ) ก็เห็นวามันคือพุทธศาสนา ซึ่งเปนอะไรที่ ตางชาติตองมาศึกษาดวยซ้ำ ทีเมื ่ องไทยมีพระทีปฏิ ่ บตั ดิ ๆี อยู เยอะ ซึ่งพอคิดปุบหลวงพี่ก็เมลมาหาพอดี อะไรจะขนาดนั้น (หัวเราะ) ตอนที่ไปทริปนี้ มีคนเอารูปถายติดวิญญาณหลอนมาใหดู ดวย คือลุงของเพื่อนพึ่งเสียชีวิตเมื่อสองเดือนที่แลวอะคะ อยู ดีๆโทรศัพทของพอเพื่อนก็ถายติดรูปคนยืนที่ระเบียง เปนคน โปรงแสงขึน้ มาเอง คือมันไมไดมาจากกลอง ไมใช Photoshop มันเปนโทรศัพทมือถือ เพื่อนบอกวาเห็นรางๆแตเดาไดวาเปน ลุงของเขาเอง สงมาใหดูบางดิ ไมมีคะ มันอยูในโทรศัพทมือถือของเพื่อน มีเรื่องทำนองนี้มาเลาใหฟง พระฝรั่งทานไปเดินธุดงครูปเดียว แลวก็ไปเจอพระธุดงคกลุมนึงเปนพระไทย เขาก็ไปพักกลาง กลดดวยกัน กลางคืนตอนจำวัดพระฝรั่งเขารูสึกเหมือนมีเข็ม มาจิม้ ๆ ไปทัว่ ทัง้ ตัว พระฝรัง่ เขาคิดวาคงจะเปนผี ก็เลยพูดกับผี อยูในใจ  วา ผีอยามาหาพระฝรัง่ เลยคุยกันไมรูเ รือ่ งหรอก ไปหา พระไทยโนน แลวความรูส กึ นัน้ มันก็หายไป ตอนเชาพระทานก็ ออกมารวมกันเพื่อจะไปบิณฑบาตดวยกัน พระทานก็ถามกัน

บนภูเขา

19

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

วา เปนยังไงเมื่อคืนภาวนาดีไหม? พระไทยรูปหนึ่งก็บอกวา ผมฝนราย ถูกผีกวนทั้งคืนเลย(หัวเราะ) สรุปมีจริงหรือเปลาคะ? ไมบอก ก็ไมรูสิ อาตมาไมเคยเห็น พระบางรูปก็เห็นบอย แลวมาเลาใหเพื่อนฟงจนเพื่อนเขารำคาญ ถาพวกเรายัง ไมรำคาญจะเลาแถมอีกสักเรื่องหนึ่ง มีอยูครั้งนึงที่วัดปา นานาชาติ เขานิมนตครูบาอาจารยชาวไทย ไปสนทนาธรรม กับพระเณรชาวตางชาติชวงฉันน้ำปานะ ก็ชวงเย็นๆ ประมาณ นี้แหละ แลวก็จะมีพระที่ทานมีความชำนาญทางภาษาชวย แปลจากภาษาไทยเปนภาษาอังกฤษ บังเอิญพระอาจารยรูปนี้ ทานมี sense พิเศษ ทางไปกุฏิตองเดินผานที่เผาศพ พอเขาสู ที่ประชุมเมื่อพระเณรกราบทานเรียบรอยแลว พระอาจารย รูปนี้ทานก็ถามขึ้นมากอนเลยวา ที่นี่เคยมีโยมฝรั่งลักษณะ อยางนี้ ผมเผาแบบนี้ ใสชุดแบบนี้ไหม? พระที่อยูมานานก็ บอกวาเคยมีครับ เขาเปนไขมาเลเรียตายอยูที่นี่ สิบกวาป มาแลว พระอาจารยรูปนั้นก็บอกวา ตอนที่เดินมา ผมเห็นเขา นั่งอยูบนเมรุเผาศพ... เรื่องผี...ตื่นเตนนาติดตาม (หัวเราะ)ก็เลาไปงั้นแหละ เพราะวัยรุนเขาชอบเรื่องตื่นเตน มันเปนจุดของเขาอยูแลว อาตมาเคยสังเกตเหมือนกันวา พระอาจารยบางทานจะชอบเลาเรื่องความหลัง สมัยกอน อะไรอยางนี้ หรือวาชอบยกตัวอยางจากพระไตรปฎก แลว น้ำเสียงของทานก็เรียบๆ ออนโยน ถาเปนแบบนี้ผูเฒาผูแก จะชอบ แตวัยรุนฟงแลวจะงวงนอน พระอาจารยบางทานก็ ชอบคุยกับเด็กๆ ปดเทอมก็มีบวชภาคฤดูรอ น ตกเย็นสวดมนต

20 เสียงฝน

ทำวัตรเสร็จแลว เด็กๆ ก็จะมาลอมหนาลอมหลังนวดแขง นวดขาให ทานก็จะเลานิทานใหเด็กๆ ฟง ก็ดูมีความสุขดี ของอาตมานี่สวนใหญจะเปนเรื่องโลดโผน บางทีก็ถึงกับโหด เลือดสาด แลวน้ำเสียงของอาตมาก็สูงๆ ต่ำๆ ขึ้นๆ ลงๆ เดี๋ยว ดังเดีย๋ วคอย คนแกฟงแลวหัวใจจะวาย อีกอยางอาตมาเห็นวา วัยรุน เขาพอจะดูแลตัวเองได ไมตองประคบประหงมหรือรักษา พยาบาลอะไรมาก เรียกวามีพลังพรอมทีจ่ ะทำอะไรไดทุกอยาง แตมันก็ขึ้นอยูกับวา เขาจะเอาพลังที่วานั้นไปทำอะไร

บนภูเขา

21

ความเหงาเปน Software ขั้นพื้นฐาน

22 เสียงฝน

บนภูเขา

23

ภิกษุ : คุยเรื่องการเดินทางตอดีกวา แลวไดอะไรอีก? หวาน : การเดินทางคือเครื่องชารจพลังงานที่ดีเยี่ยม การไดเห็นอะไร เยอะๆ มันอาจไดไอเดีย หรือเปนแรงบันดาลใจใหเราได เวลา ไปอยูในที่ตางๆ ที่ไมคุนเคย ประสาทสัมผัสทั้งหาจะดีขึ้น คือ ทุกอยางที่เขามามันแปลกใหมไปหมด ไมรูวานี่เกี่ยวกับ การทำใหมีสติกับปจจุบันมากขึ้นหรือเปลา รางกายดูมัน จะตื่นตัวกวาปกติ สวนใหญที่ไปจะเนนดูงานศิลปะตาม พิพิธภัณฑ นอกนั้นก็เปนพวก วัฒนธรรม สถาปตยกรรม วิถีชีวิตผูคน อาหาร รานคารานรวง ก็นาจะไดความรูสไตล สรางเสริมประสบการณชีวิต ประมาณนี้คะ ภิกษุ : เคยไปเรียนที่เมลเบิรนเหรอ? หวาน : เคยไปเรียนทีเมลเบิ ่ รนกับซิดนีย ภิกษุ : กี่ป? หวาน : รวมกันปเดียว ภิกษุ : เห็นเคยเลาวาเหงาจนแทบจะเสียชีวิต หวาน : ก็เยอะอยูค ะ (หัวเราะ) เคยรูส กึ วาทุกอยางในโลกนีมั้ นสบายๆ 24 เสียงฝน

ภิกษุ : หวาน :

ภิกษุ :

หวาน :

แตพอตองอยูคนเดียวจริงๆ โดยปราศจากการสนับสนุนจาก คนรอบขาง เหมือนโชคชะตาในชีวิตตองเผชิญเอาเอง ญาติ พี่นองไมไดมาประกอบฉากดวย ทำใหรูสึกเหงา จิตตก หดหู อยางแรง แลวแกปญหายังไง? แกไมไดเลย คือทำอะไรไมถูก ตอนนั้นไมรูจะทำอะไรไดแต ฝกพิมพดีดอยูในหอง เหมือนพอรูตัววากำลังทนอะไรอยู แลว ทนไมคอยจะได บางคนอาจจะไมใสใจ เบื่อ เหงา ไปกินเหลา ดีกวา หาอะไรทำ แตเราจะย้ำคิดย้ำทำอยูสวนตัว จัดการมัน ไมคอยได อาตมาเคยเปนคลายๆ อยางนี้เหมือนกัน ตอนเรียนอยูที่ เชียงใหม ไมรูเปนอะไร ไปเชียรกีฬานองใหม อัฒจันทรฝง โนนก็คณะนึง ฝงนี้ก็คณะเรา เขาก็แขงบาสเกตบอลกัน เสียง กลองเสียงเพลงเชียรมันก็ดังอยูนะ แตเหมือนไมไดยินอะไร เหมือนอยูตัวคนเดียว ก็เลยเดินกลับหอพัก กลับไปแลวก็ไมรู จะทำอะไร ถามีเพือ่ นสักคนก็ชวนกันไปนัง่ ตาม Jazz Pub มัน ก็ผอนคลายไปไดหนอยนึงแลวก็เปนอีก กลับไปกลับมาอยู อยางนี้ เคยไดยินมาคะวา จริงๆ แลวความเหงามันเปน Software พื้นฐาน เปนโปรแกรมที่ใสไวใหสำหรับทุกคน คงคลายกับ โปรแกรม Window เปดปุป ฉากทองฟากับสนามหญามาเลย เพราะวาจริงๆ แลวตัวเรามันไมมี จิตเราสราง Ego ตัวตนของ เราขึ้นมาเพื่อใหมันมี แตวาจริงๆ มันไมมีตั้งแตแรกแลว มัน เลยมีความไมเชื่อมั่น มีความกลัวอยูลึกๆ เพราะวาจริงๆ แลว ตัวตนมันไมไดมีอยูจริงอะไรอยางนี้ มันก็เลยรูสึกวามีความ บนภูเขา

25

ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

เหงาอยู คนเราเลยตองหาอะไรทำไมใหวาง เพลินๆ อีกอยาง เราเปนสัตวสังคม ตอใหอินดี้แคไหนก็ยังตองการสิ่งแวดลอม ที่เปนมนุษยอยูรอบขาง แลวเคยรูส กึ ไหมเวลาอยูกั บเพือ่ นเยอะๆ แตยังรูส กึ เหงา? อยาง ในงานปารตี้อะไรอยางนี้(หัวเราะ) หวานจะเกิดขึ้นตอเมื่ออยูในสถานการณที่รูสึกวาไมเปนสวน หนึ่งนะคะ แปลกแยก แปลกแยก เชนถาไปอยูกั บคนคนละแบบมากๆ เทเกจัด อาจจะ รูสึกไมสบายตัว คือถาไปอยูแลวก็จะรูสึกวางวง ตัดโหมดไป เปนความงวง คือกลับบานกอนนะ แตไมใชเหงาใชไหม? งวงเหงาอันเดียวกันคะ (หัวเราะ) คือมันไมเปนสวนหนึง่ อยูดี ๆ จิตใตสำนึกจะตัดเขาสูโหมดเซฟแบตเตอรี่อัตโนมัติ กอนหนานี้อาตมาคุยกับโยมเพื่อนคนนึงที่อุบลฯ เขาบอกวาที่ อุบลฯ ฝนตกรูส กึ เหงา อาตมาก็นึกถึงตอนทีจำพรรษา ่ รูปเดียว ทีจั่ นทบุรี ชวงกลางคืนนัง่ สมาธิเสร็จก็มองออกไปนอกหนาตาง เห็นแสงไฟระยิบระยับอยูใน  ตัวอำเภอโปงน้ำรอน ก็นึกถึงสมัย เปนนักศึกษา ไปเทีย่ วกลางคืนกับพวกเพือ่ นๆ มันก็สนุกอยูนะ  แตในขณะเดียวกันขางในมันกลับรูสึกอางวาง ก็เลยเปรียบ เทียบกับทีเรา ่ นัง่ อยูรู ปเดียวในกุฏมุิ งหญาบนภูเขา ฝนก็ตกดวย แตมันก็ไมรูส กึ เหงานะ อันนึงเพราะเรารูส กึ วาตัวเองมีทีพ่ ง่ึ คือ เรามีตัวเองเปนเพือ่ นอยูตลอด  เวลา มันก็เลยรูส กึ วาไมตองการ ใคร ไมตองคุยกับใคร ไมตองการเสียงเพลง อยูคนเดียวก็ได แตวาการจะมีตัวเองอยูเปนเพื่อนมันก็ตองฝกซะหนอย

26 เสียงฝน

หวาน : แลวมีความสุขไหมคะ? ภิกษุ : มีความสุขกวาอยูกับคนเยอะๆ (หัวเราะ) แตก็อยูได ในกรณีที่ เราจะตองอยูกับคนเยอะๆ ก็อยูได แตถาเราวางจากตรงนั้นก็ เขาที่สงบดีกวา หวาน : แสดงวาคนทีฝ่ กจิตอยางดีแลว จะสามารถมีความสุขกับตัวเอง ไดจริงๆ จนเลิกเหงาไปเลย มันเปนไปไดหรือเปลาคะ? ภิกษุ : มันเปนไปแลว

บนภูเขา

27

มันจะเปดโลกทัศนอีกแบบหนึ่ง มันจะมองโลก Chill ขึ้น

28 เสียงฝน

บนภูเขา

29

หวาน : กอนหนานี้คิดวาทำยังไงจะทำใหตัวเองมีความสุขมากๆ แต ตอนนี้เหมือนกับวาทำยังไงใหทุกขนอยลง เพิ่งมาคนพบเร็วๆ นี้วามีวิธีการมองโลกแบบนึงคะ คือ การฝกตัดสินใหนอยๆ วิพากษวิจารณใหนอยๆ มีเพื่อนสนิทคนนึงเขาทำไดแลว เขาบอกวาใหเราฝกมองวา ทุกอยางมันดีอยางที่มันเปน มัน เปนอยางที่มันเปน มันไมมีอะไรดีกวาอะไร มันไมมีอะไรที่ เปรียบเทียบกันได ไมมีถูกผิด คือเหมือนกับวา”มันก็เปนสิ่งที่ เปน”นั่นแหละ เคาบอกวามันจะเปดโลกทัศนอีกแบบนึงเลย มันจะมองโลก Chill ขึ้น สบายขึ้น เพราะเราจะบนมันนอยลง เชน ถาเราตัดสินเยอะๆ วาสิง่ นีเห ้ ย สิง่ นีเท ้ มันอาจกลับมาเปน กรอบใหชีวิตมีขอจำกัดมากขึ้น เราไมกลาทำอะไรเหยๆ แตก็ จะแหไปทำอะไรเทๆ แบบเดียวกัน ภาพจำของดีไซนเนอรตอง แตงตัวเรียบๆ ชุดดำ คุมโทนสี เหมือนเราไปสราง Grammar บางอยางขึ้นมา ถาอยากมองเห็นอะไรนารัก เบาสบายขึ้น ก็ นาจะตองตัดสินใหนอยๆ คือสิ่งที่คิดไดในตอนนี้อะคะ ภิกษุ : เรื่องตัดสินนี่อาตมาก็เปน 30 เสียงฝน

หวาน : คงเปนโปรแกรมพื้นฐานที่เขาแถมมาใหเราอีกหนึ่ง ภิกษุ : ก็นิสัยเดิมของเรามันเปนอยางนั้นอยูแลว หวาน : เทาที่เคยรูมามันเปนวิธีการอยูรอดของมนุษยนะคะ อยาง คนสมัยดึกดำบรรพ อยูในปาในถ้ำออกไปหาอาหาร เห็น สิ่งนาเกลียดมันก็ตองกลัวไวกอน มันกินไดไหมของในปา เปนพิษหรือเปลา มันเกิดการตัดสินทันทีเพราะวามันเปน วิธีการเอาชีวิตรอดอะไรอยางนี้ เหมือนกับวา เออ! อันนี้นาจะ กินได แตมันก็ทำใหคนติดกับดักทางความคิดของตัวเอง คิด ปรุงแตงเรื่อยเปอยจนเปนทุกข เคยไดยินบอยๆ วาไอเดียดีๆ มักมาตอนจิตใจสบายๆ ไมไดตั้งใจคิด อยูดีๆ ก็ปงขึ้นมา อันนี้ ไมรูวาเกี่ยวกับปญญาหรือเปลา ภิกษุ : อาตมาไมไดยอนไปไกลขนาดนั้น ก็เคยไดยินอยูเหมือนกันที่ พระอาจารยฝรัง่ ทานบอกวา “หยุดประเมินคุณคา หยุดวิพากษ วิจารณ” แตมันจะหยุดยังไงละ มันจะหาอุบายอะไรมาหยุด อยางอาตมานี่ยิ่งมีนิสัยชอบวิพากษวิจารณ เชนถาเราเขาไป ในโบสถมันก็มาแลว พระประธานองคนี้งดงามถูกตองตาม พุทธลักษณะ พระพักตรอิ่ม ใชวัสดุมีคุณภาพ จีวรพลิ้วดี อะไร อยางนี้มันก็มาแลว แตวาความเห็นในลักษณะนี้มันทำใหเรา มีความสุขนะ ยิ่งไดกราบไดไหวก็ยิ่งมีความสุข แตถาเราไป เจอพระประธานที่มีลักษณะตรงกันขามก็ยอมรับอยูวาเราจะ รูส กึ ขุน มัว แตมันก็เปนในลักษณะทีว่ า ความรูส กึ ทีชอบใจ ่ หรือ ไมชอบใจมันก็เปนของไมแนนอน เดี๋ยวเกิดขึ้น เดี๋ยวหายไป การไดมาเห็นความไมแนนอนอยางชัดเจนนี่แหละที่เรียกวา ปญญา อาตมาคิดวากัลยาณมิตรสำคัญมากนะ ถาจะเริ่มฝก กันจริงๆ ก็ตองมีคนชวยแนะนำ บนภูเขา

31

หวาน : เหมือนกับวา”ความชอบกับไมชอบ” มันก็เปนเพียงความรูสึก หนึง่ ทีจิ่ ตเราสรางมันขึน้ มา แตไมควรไปยึดติดอะไรกับมันมาก แบบนี้หรือเปลาคะ ภิกษุ : ประมาณนั้น เจหวานชักจะพูดเหมือนพระเขาไปทุกที

32 เสียงฝน

บนภูเขา

33

ความโกรธเปนความดีหรือความชั่ว?

34 เสียงฝน

บนภูเขา

35

ภิกษุ : เจหวานมีความเห็นเกี่ยวกับเรื่องความดีความชั่วยังไงบาง? หวาน : จริงๆ ทีสนใจ ่ พระพุทธศาสนาไมใชเพราะอยากเปนคนดีขนาด นั้นอะคะ โดยสวนตัวคิดวามันมีความดีความชั่วเพราะวามัน มีสังคมเกิดขึน้ อะไรอยางนี้ คิดวาถาเราทำจิตใหผองใส สุดทาย มันดีเองอยูแลวโดยธรรมชาติ เหมือนถาคิดดี ก็จะทำใหพูดดี ทำดีอัตโนมัติ ทำความดี ละเวนความชั่ว ทำจิตใจใหบริสุทธิ์ คิดวาหัวใจหลักคือ การทำจิตใจใหบริสุทธิ์มากกวา ภิกษุ : ก็ใชอยูแตวา เมื่อพูดถึงความดีความชั่ว เจหวานบอกวามัน เปนการสมมติขึ้นมาใชไหม? หวาน : ใช มันเปนสิ่งสมมติ เปนการตีความ ภิกษุ : ความโกรธเปนความดีหรือความชั่ว?(หัวเราะ) หวาน : ความโกรธเปน Energy อันนึงที่เหมือนกับวา ถาเราจับมัน ไมทัน พลังงานแบบนี้มันเกิดขึ้นมาแลว ความรูสึกขุนๆ อันนี้ มันจะคงมีอิทธิพลอยูกับเราระยะนึง ซึ่งมันก็เปนพลังงานที่ ถาเราตอบสนองมันไดไมดี ทำอะไรออกไปมันอาจไปกระทบ คนอื่นได แลวก็มีความทุกขที่เกิดขึ้นกับตัวเองจากความรูสึก อันนี้ 36 เสียงฝน

ภิกษุ : แลวมันดีหรือชั่ว?(หัวเราะ) หวาน : บอกไมไดวาดีหรือชัว่ แตถาไปทำใหคนอืน่ มีความทุกขมันก็คือ สิ่งชั่วอะไรอยางนี้ คือมองวามันเปนแค Energy อันนึงทีทำให ่ เรามีความทุกข ไมไดบอกวาดีหรือชั่ว ภิกษุ : ก็ได คือเราก็ยอมรับแลวใชไหมวาความโกรธมันทำใหเกิด ความทุกข? หวาน : ใช มันเปนความทุกข ภิกษุ : แลวมันตองละเวนไหมละ? มันเปนสิ่งที่ตองละเวนหรือหาวิธี ออกจากมันหรือเปลา? หวาน : มันละเวนไมได ภิกษุ : รูไดไงวามันละเวนไมได?(หัวเราะ) หวาน : คือถามันเปนพลังที่สรางขึ้นมาแลว มันจะอยูกับเราสักระยะ จนกวาจะมีพลังดานอื่นหรือความสนใจอยางอื่นเขามาแทน เชน เพื่อนโทรมาบอกวาถูกรางวัลที่ ๑ อาจจะลืมโกรธ กลาย เปนดีใจเขามาแทน ภิกษุ : อาตมาเสนออยางนี้ ความโกรธไมวาในสังคมไหนก็พอจะ สรุปไดใชไหมวามันทำใหเกิดความทุกข ไมวาจะเปนฝรั่ง จีน ไทย ศิลปน นักธุรกิจ หรือชาวบาน มันทำใหเกิดความทุกข ใชไหม? หวาน : ใช ภิกษุ : หัวใจมันเตนเร็ว หนาตาเครียด มือไมสั่น อันนี้คือผลกระทบ ที่เกิดกับตัวเอง แลวถาเราแสดงออกไปมันก็สงผลกระทบกับ คนอืน่ แลวสงผลกระทบกลับมายังตัวเราอีกครัง้ คนทีมั่ กโกรธ จะไมคอ ยมีใครอยากคบ อยากเขาไปใกล คืออันนีเรา ้ สรุปแลว วามันเปนความทุกขใชไหม? บนภูเขา

37

หวาน : ใช ภิกษุ : มันจะเปนพลังงานอะไรก็ชางมันเถอะ มันเปนเหตุใหเกิดความ ทุกข คราวนี้ถาเราปรารถนาความสุข เราก็ตองละความทุกข ตรงนี้ใชไหม? เหตุที่เราโกรธก็เพราะวามันเปนนิสัยเกาของ เรา อยางเราตั้งความหวังอะไรบางอยางไว แลวเราผิดหวังมัน ก็เกิดความโกรธขึน้ มา เปนความทุกขขึน้ มา ในทางธรรมะเราก็ ตองมาปฏิบตั ให ิ มันเกิดนิสยั ใหมขึน้ มา ใหมันโกรธยากขึน้ เรา ก็ตองมาดูโทษของความโกรธใหมันชัดเจน ในระหวางนีผล ้ ของ ความโกรธทีเ่ กิดขึน้ กับตัวเอง เราอาจจะยังควบคุมมันไมได แต ถาเราเห็นโทษทีมั่ นเกิดตอสังคมวามันจะทำใหคนอืน่ เดือดรอน เราก็อาจจะตัง้ ขอวัตรหรือกฎสำหรับตัวเองไวเชนวา เวลาโกรธ หามพูด กฎอันนี้ก็เพื่อที่วาเราจะละความทุกขไปใหถึงความ สุขตรงนั้น อยางนอยมันก็ชวยใหสังคมอยูกันไปอยางราบรื่น อันนี้อยูในวัดก็มี พระที่มีนิสัยขี้โกรธมากๆ ถาเขาโกรธขึ้นมา เขาก็พูดออกไปเลย เพือ่ นก็ไมคอ ยอยากเขาใกล บรรยากาศใน วัดก็ไมเปนมิตร คราวนี้ใครละจะชวยพระรูปนี้ เบื้องตนก็ตอง มีครูบาอาจารยเปนกัลยาณมิตร ชวยชี้ใหเห็นโทษของความ โกรธ อาตมาจึงบอกวากัลยาณมิตรสำคัญมาก หวาน : คะ ภิกษุ : อีกอันหนึ่งก็คือ มันตองอาศัยสถานที่อันเงียบสงบ ถาเราไป คลุกคลีอยูกับคนมากๆ โอกาสที่จะไดเห็นจิตของตัวเองอยาง ชัดเจนมันก็มีนอย แตถึงกระนัน้ ความโกรธก็ยังจะแสดงออกมา เรือ่ ยๆ เพราะนิสยั เกาของเรามันแกยาก แตถาเรามีขันติอดทน ไวกอ น อยาพึง่ ออกทาออกทาง อยางนอยมันก็ไดกลับเขามาดู ตัวเอง มันก็จะเห็นทุกขโทษทีเ่ กิดจากความโกรธ แลวก็สลับกับ 38 เสียงฝน

การเขาไปอยูในที  สงบ ่ ดวย แตมันก็ไมหายนะ จนกวานิสยั ใหม มันจะเพิ่มมากขึ้น แลวนิสัยเกาลดลงๆ บางทีก็ตองหาอุบาย ของตัวเองดวย อีกอยางคนที่จะเขาไปเกี่ยวของกับคนที่มัก โกรธก็ตองมีปญญาดวย ถาบารมีไมพอแลวไปบอกเขานี่ก็ โดนเหมือนกัน หรือถาบอกแลวเขาไมเชื่อก็ตองเอาตัวเองให รอด ไมใหเปนทุกขกับตรงนั้น ก็ตองอาศัยครูบาอาจารยที่เขา เคารพชวยชี้แนะ ครูบาอาจารยตองมีเมตตามาก ทานจะชวย ใหอุบายหลายๆ อยางเชนใหฝกแผเมตตาเยอะๆ คอยๆ ฝกไป มันก็ออนโยนขึน้ แลวครูบาอาจารยทานก็ทำเปนตัวอยางดวย การอยูใกล  กัลยาณมิตรมันก็จะชวยอยางนีแ้ หละ พอนิสยั ฝาย ดีมันเกิดขึ้น ในสถานการณทีมั่ นเคยโกรธมันก็จะไมโกรธแลว หรือวาโกรธแตเรามีอุบายที่จะปลอยวางไดเร็วขึ้น อยางเชน มันเกิดปุบเราก็แผเมตตาปบ หวาน : มีตัวอยางไหมคะ? ภิกษุ : เมื่อตอนไปอินเดีย คณะเดินทางกำลังจะกลับกันแลว ก็มีโยม แจงมาวามีกลุม ม็อบยกโขยงเขายึดสนามบินสุวรรณภูมิ ทำให เครื่องบินขึ้นลงไมได พอไดยินแคนั้นอาตมาก็หงุดหงิดขึ้นมา เลยนะ แลวก็ไดยนิ โยมผูห ญิงเขาบนวา คนพวกนีทำให ้ คนอืน่ เดือดรอน อาตมาก็คิดวาเรากำลังจะเปนเหมือนผูหญิงคนนั้น อาตมาจึงแผเมตตาใหตัวเอง ความโกรธไมสมควรแกเรา เรา มาอยูในแดนพุทธภูมิแลว ควรจะเจริญรอยตามพระพุทธเจา ก็เลยแผเมตตาใหตัวเองกอน เพราะตอนนัน้ มันยังเปนทุกขอยู ยังชวยใครไมได อยางนีมั้ นก็ตองมาจากการฝก จนกวานิสยั ดีๆ จะเกิดขึ้น มันก็อยูสบายขึ้น เขาใกลความสุขมากขึ้น

บนภูเขา

39

หวาน : มองวาสิ่งแรกคือมันตองมีสติอะคะ แลวก็ตองมีทัศนคติแบบ นึงที่คิดวาจิตใจมันเปนของเราเอง คือเรารักษาใจของเราเอง สิ่งแวดลอมที่มากระทบมันไมไดทำใหเราทุกขไดเลยหมาย ถึงวา มันคนละสวนกัน คือถาจิตใจของเรารักษาไวอยางดีแลว สิ่งภายนอกมันไมไดมีผลนะคะ คือถามันเกิดขึ้นแลวจะทำใจ อยางไรไมใหทุกขมากกวา ภิกษุ : ก็จริงอยู แตอาตมาเดาวาเจหวานพูดจากการคาดเดานะ คือ มันจะเปนในลักษณะทีว่ า ในสภาวะปรกติเราก็ฝกใหจิตคุน เคย กับการแผเมตตาไวกอน ทางธรรมะเราใชศัพทวา “การตั้งจิต ไวดี” แตในสถานการณจริงมันเหมือนกับวา นิสัยใหมที่เรา ตั้งใจจะฝกฝนคือความเมตตาเขายังไมแข็งแรง พอกระทบ กับอารมณ นิสยั เกาซึง่ มีกำลังมากกวามันก็แสดงออกมากอน เพราะจิตของเรามันเร็วมาก ยิ่งถาเปนคนที่มีพื้นจิตใจแบบ โทสจริต ยิ่งจะแสดงออกมาเร็ว คราวนี้เมื่อมันปรากฏขึ้นที่จิต แลวจะทำยังไง เราก็ตองรีบสะสางกอนทีมั่ นจะลุกลามใหญโต ถาสกัดไมทันมันก็แสดงออกมาทางกายวาจาอยางนี้เปนตน

40 เสียงฝน

บนภูเขา

41

โลกของเรากำลังดำเนินไปสูความพินาศ

42 เสียงฝน

บนภูเขา

43

ภิกษุ : คราวนี้มันจะมีอีกอันนึงนะ คือเรื่องการทำจิตใจใหบริสุทธิ์ ตัวนี้มันจะยากขึ้น เมตตาอยางเดียวไมพอแลวตอนนี้ เมตตา เปนเพียงคุณธรรมอันหนึ่งในหมวดธรรมทีชื่ ่อพรหมวิหารสีคื่ อ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา อันนี้จะเลาเรื่องการทำความดี ละเวนความชั่ว ทำจิตใจใหบริสุทธิ์ ยกตัวอยางเชนที่วัดของ เรา เวลาบายสามโมงถึงสี่โมงครึ่งของทุกวัน จะเปนชวงเวลา ที่พระเณรชวยกันปดกวาดเช็ดถูดูแลสถานที่ อันนี้เรียกวา การทำความดี แลวมันก็เปนการละความชั่วดวย คือแทนที่จะ นอนอยูท กุ่ี ฏิ เราก็ละความเกียจคราน ความเห็นแกตวั ซะ แลว ก็มาทำความดีมาเสียสละคือการปดกวาดหรือลางหองน้ำ บำเพ็ญประโยชน คราวนี้ถามีเพื่อนที่ไมมาชวยมันก็จะเกิด ความขุนมัว เราอุตสาหละความชั่วมาบำเพ็ญความดี แต ความดีของเรามันเกิดเศราหมองแลวตอนนี้ แลวอะไรคือการ ทำจิตใจใหบริสุทธิ์ มันก็คือการหาวิธีที่จะรักษาความดีของ เรา ทำยังไงจึงจะรักษาความดีของเราเอาไวได เราก็อาจจะ พิจารณาวา เรามากวาดลานวัด อานิสงสอันนึงของการกวาด 44 เสียงฝน

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

คือทำใหจิตใจของผูกวาด  ผองใส ถาเพือ่ นเขาไมอยากบำเพ็ญ คุณงามความดีหรือมีจิตใจที่ผองใสมันก็เปนเรื่องของเขา เรา ไดมากวาดมาทำขอวัตรแลวความสุขมันเกิดขึ้นกับจิตใจของ เราแคนก็้ี พอแลว เวลาไปนัง่ สมาธิเราก็นึกถึงสภาพจิตทีผ่ องใส หรือความดีทีเรา ่ ไดบำเพ็ญมา มันก็เปนฐานใหทำสมาธิไดงาย ขึ้น อันนี้คือละชั่ว ประพฤติดี ทำจิตใจใหบริสุทธิ์ เขาใจไหม? เขาใจคะ แลวเมื่อกี้ที่บอกวาเมตตาอยางเดียวไมพอ มันตองมีเรื่อง อุเบกขาดวย คือในขณะนั้นเราอาจจะไปบอกเขาไมไดเพราะ บารมีของเราอาจจะยังไมพอ คือบอกแลวเขาอาจจะไมเชือ่ หรือ จะทะเลาะกัน เราก็ตองวางอุเบกขาไวกอน ก็ตองยกใหเปน หนาที่ของครูบาอาจารย ที่เราลืมกันสวนมากก็เรื่องอุเบกขา ที่จริงมันเปนหัวใจของการปฏิบัติเลยนะ มีครั้งนึง BBC ของ อังกฤษไปถายทำสารคดีที่วัดหนอง ปาพง เขาสัมภาษณ หลวงพอชาวา เปาหมายของการปฏิบัติคืออะไร? ทานตอบ วา “เปาหมายของการปฏิบัติคือการปลอยวาง” ก็ฟงงายดี แตมันทำยาก ปลอยวางทุกอยาง ปลอยวางแมกระทั่งความ ดี(หัวเราะ) คะ ถาเราไปยึดความดีไวมันก็ยังไมปลอดภัย มันตองไปใหถึง ตรงนัน้ นะถึงจะมีความสุขทีส่ ดุ ถาลำพังจะไปชวยสังคมแบบที่ เขาทำกัน มันก็ชวยไดอยู แตวา มันไมถึงทีส่ ดุ มันก็ยังเปนทุกข ไปเรื่อยๆแหละ อยางคนเห็นแกตัวมันก็มีอยูตลอด หนีไมพน หรอก มันก็จะเปนทุกขไปเรื่อยๆ ก็ตองอาศัยเรื่องนี้ พอพูดถึง

บนภูเขา

45

หวาน :

ภิกษุ หวาน ภิกษุ หวาน

: : : :

สังคมก็นึกขึ้นมาไดเรื่องหนึ่ง เห็นดวยไหมวาโลกของเรากำลัง ดำเนินไปสูความเสื่อม? (หัวเราะ) เคยไปฟงคนนึงเขาพรีเซนต ในงานที่ชื่อ Pecha Kucha เมื่อ ประมาณ ๒ ปที่แลว ใครมีไอเดียสรางสรรคหรือมีความคิด ดีๆ เขาใหเวลาประมาณเจ็ดนาทีขึ้นมานำเสนออะไรอยาง นี้ ซึ่งทุกคนก็จะโชวไอเดียตางๆ มีผูชายคนหนึ่งเขามาพูด เกี่ยวกับเรื่องการเปลี่ยนผานยุค เคาพูดเร็วมากจำไมคอยได แลว เคาใหเราสังเกตวาชวงเวลาของการเปลีย่ นผานยุคมันจะ มีความถี่ที่กระชั้นขึ้น การเปลี่ยนแปลงมันจะเร็วขึ้นเรื่อยๆ คลายเลขยกกำลัง เชน การเปลี่ยนผานจากยุคเกษตรกรรม มาสูยุคอุตสาหกรรม มาจนถึงยุคนี้(ไอที) ชวงระยะเวลาของ การเปลีย่ นผานจะสัน้ ลงๆ แตจะรวดเร็วและทวีความรุนแรงขึน้ เรื่อยๆ แลวคนก็ยังมีความทุกข อยางมหันตภัยอะไรตางๆ โรคติดตอ ภัยธรรมชาตินะคะ มันก็รายแรงขึ้นเรื่อยๆ แลว สุดทายเขาก็พูดถึงยุคในอนาคตที่กำลังจะเกิดขึ้น มันไมรูเปน คำทำนายของใคร ในอีกไมกีป่ ขางหนา เหมือนกับวาธรรมชาติ จะมาลาง จนคนในโลกตายไปสามสวนสีอะไร ่ อยางนี้ แลวมัน ก็จะเกิดยุคใหมทีเขา ่ เรียกวายุคอะไรไมรู แตวา คนจะมาสนใจ เรื่องหลักธรรม ความจริงสูงสุด ยุคที่เนนไปทางดานจิตใจ มากกวาความเจริญทางวัตถุ แลวเขาก็ไปพูดถึงพุทธศาสนา คือฟงแลวเปนการบิวดอารมณไดดีมาก นาสนใจมาก เขาบอกวาเปนธรรมชาติใชไหมที่จะมาทำลาย? ใชคะ เปนธรรมชาติ ไมใชหุนยนตนะ(หัวเราะ) ไมใช Transformers (หัวเราะ)

46 เสียงฝน

ภิกษุ : ไมใช Terminator (หัวเราะ) หวาน : หลวงพี่วายังไงละคะ? ภิกษุ : คื อ เขา เห็ น ด ว ย ใช ไ หม ว า โลก มั น กำลั ง ดำเนิ น ไปสู  ความ เสื่อม? หวาน : คือการเปลีย่ นผานยุคมันจะเร็วเปนความเรงขึน้ ไปเรือ่ ยๆ แลวก็ มันจะเสื่อมลงเรื่อยๆ นะคะ ภิกษุ : แลวเขาเสนอวิธีแกปญหายังไง? หวาน : เขาไมไดเสนอวิธีแก แตวาเปนแคคำทำนาย การคาดการณ วายุคหนามันจะเปนยุคที่เนนจิตใจมากๆ เพราะวาวัตถุมัน ไปขีดสุดแลวมันเสื่อมมาก คนก็จะมาสนใจเรื่องจิตใจอะไร อยางนี้ ภิกษุ : อันนี้คนไทยเหรอ? หวาน : ใช เขาพูดเร็วมากเพราะวาเวลามันนอยมาก ภิกษุ : พระอาจารยทานเคยเลาใหฟงวา ตอนเปนเด็กทานไปเลี้ยง ควาย คือทานเปนคนอีสาน ทานจะติดหนังสือพุทธทำนายไป อานดวย ก็คลายๆ กับทีเขา ่ พูดนีแ่ หละวาในอนาคตโลกมันจะ เสื่อม ทานก็วามันเหมือนนิทาน เราตายไปแลวก็ไมรูวามันจะ เกิดขึน้ หรือเปลา แตทานก็ดูมาเรือ่ ยๆ ตอนนีท้ านบวชมาเกือบ สี่สิบพรรษา อายุหาสิบปลายๆ แลว ทานบอกวาสิ่งที่เกิดขึ้น ในโลกทุกวันนี้มันเหมือนในพุทธทำนาย เรื่องทีไม ่ คิดวาจะได เห็นก็ไดเห็น จนทานอัศจรรยใจวามันเปนไปขนาดนั้นไดยังไง หวาน : คือเขาบอกวาเดี๋ยวนี้คนเวลาตาย จะเนนตายดวยกันเยอะๆ แบบมหาศาล ฮิตมาก ภิกษุ : อาตมาก็ไมคอยไดศึกษาพุทธทำนายนะ แตอาตมาเห็นวา ไมวาเราจะหาวิธีการมาชวยโลกยังไง โลกมันก็ยังดำเนินไปสู บนภูเขา

47

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

ความเสื่อมอยูดี แลวเราจะทำยังไง? ในเมื่อโลกมันกำลัง ดำเนินไปสูความพินาศ เจหวานวายังไง? โอโห! ซีเรียส วิธกี ารมันก็ไมยากนะ คือไหนๆ โลกมันก็จะเสือ่ มอยูแล  ว ทำไม เราไมมาดูแลตัวเองละ ทำไมเราไมมาทำที่พึ่งใหกับตัวเองให เราอยูเปนสุขไดแมวาโลกมันจะพินาศ ถึงแมวาเราจะมีชีวิต อยูถึงตรงนั้นหรือไมถึงก็ตาม ถาเรามีที่พึ่งใหกับตัวเองมันก็ อยูสบายแลว ที่จริงเหตุที่มันพินาศมันก็ไมไดมาจากไหนไกล นะ มันก็มาจากจิตใจนี่แหละ ปญหาสิ่งแวดลอมมันก็มาจาก จิตใจของคนนี่แหละ มีด็อกเตอรคนหนึ่งที่กรุงเทพฯ เขาทำ วิจัยเรื่องการแกปญหาสิ่งแวดลอมมา ๒๐ ป คือทดลองหา วิธีการทุกอยางเพื่อที่จะแกปญหาสิ่งแวดลอม สุดทายก็มา สรุปลงที่วาตองปลูกฝงสติและสัมมาทิฐิใหเกิดในเยาวชน จึง จะแกปญหาสิ่งแวดลอมได ในแงของการเขาไปมีสวนรวมทางสังคมก็อาจจะทำใหมัน เสื่อมชาลงได แตวาในแงของตัวเองก็ตองฝกความคิดใหมัน ทุกขนอยลงกับสถานการณที่มันเกิดขึ้น แตกระแสสังคมทุกวันนี้ เขาก็ไมคอ ยไดมามองกันในลักษณะ ที่วา เราตองมาทำที่พึ่งใหกับตัวเอง กอนหนานี้อาตมาอาน หนังสือ Consumer Dialogue เปนเรื่องเกี่ยวกับสิทธิของ ผูบริโภค ก็เลือกอานบางหัวขอ พอไดอานแลวก็คิดวา นี่เปน หนังสือที่รวบรวมตัวอยางความโลภของคนทั่วโลกเลยนะนี่ (หัวเราะ) อยางเชนบริษัทยาในอเมริกา เขาจะหาวิธให ี นักการเมืองออก เสียงสนับสนุนกฎหมายทีเขี ่ ยนขึน้ เพือ่ เอือ้ ประโยชนใหกับการ

48 เสียงฝน

ทำธุรกิจของบริษัท มันหมายถึงวาเขาสามารถกำหนดราคา ยาใหมีราคาแพงเทาไหรก็ได และคนก็ตองกัดฟนซื้อเพราะ มันเปนปจจัยพื้นฐาน เมื่อกฎหมายผานการพิจารณาแลว นัก การเมืองพวกนีก็้ ลาออกจากตำแหนง แลวเขาไปเปนผูบริหาร ระดับสูงในบริษัทยา มีนักการเมืองคนหนึ่งเขาใหเหตุผลวา กอนหนานี้เขาปวยเรื้อรัง จนกระทั่งบริษัทยาแหงนี้ผลิตยา เพื่อรักษาเขาจนหาย ภรรยาของเขาบอกวาบริษัทยาแหงนี้ มีบุญคุณกับคุณมาก คุณควรทำอะไรเพื่อตอบแทนเขาบาง นี่เปนเหตุผลที่เขาลาออกจากตำแหนงทางการเมือง มันจะ มีตัวอยางแบบนี้เยอะมากในหนังสือเลมนั้น อาตมาเลาเรื่อง นี้ใหฟงเพราะมันแสดงใหเห็นวา ที่โลกกำลังดำเนินไปสูความ เสื่อมก็เพราะอยางนี้ คำพูดของหลวงพอชานาจะเปนขอสรุป ตรงนี้ไดดี “คนมีความรูแตไมมีคุณธรรม ทำใหโลกวุนวาย / คนมีคุณธรรมแตไมมีความรู ทำใหโลกสงบ / คนมีทั้งความรู และคุณธรรม ทำใหโลกสวางไสว” หวาน : คะ ภิกษุ : คือโลกมันจะเสือ่ มก็เพราะอยางนีนะ ้ ไมใชอยางอืน่ ปญหาเรือ่ ง สิง่ แวดลอมมันก็มาจากความโลภของคนนีแ่ หละ แลวคนพวก นีเขา ้ ทำไดแนบเนียน คือก็เห็นอยูว าเขาทำผิดแตมันไปเอาผิด กับเขาไมได แลวสังคมของเราก็สรรเสริญคนที่ทำความผิด แตสามารถรอดพนเงื้อมมือกฎหมายไปได(แตไมอาจรอดพน กฎแหงกรรม--มาคิดไดทีหลัง) อันนี้หลวงพอปยุต(พระพรหม คุณาภรณ)ทานก็พูดอยูวา บานเรานี่ไมตองอะไรมากหรอก มงคล ๓๘ ประการปฏิบัติไดแคสามขอก็เจริญแลว คือการ ไมคบคนพาล การคบบัณฑิต การบูชาบุคคลที่ควรบูชา แต บนภูเขา

49

สังคมของเรามันเปนตรงกันขาม เราสรรเสริญคนพาล สวน คนทีเป ่ นคนดีเราก็ไมไดสนับสนุนเขา เขาก็ไมมกำลั ี งทีออกมา ่ ทำประโยชนใหสวนรวม เมือ่ วานนีท้ านพระอาจารยไปประชุม พระสังฆาธิการในเมือง ในที่ประชุมเขาก็พูดถึงประเด็นนี้ เหมือนกันวา คนที่เปนผูใหญในบานเมืองไมไดใหความ สำคัญกับพุทธศาสนา ซึ่งเจหวานก็เห็นอยูแลววา เมืองไทย มีพุทธศาสนาเปนสวนที่เดนกวาที่อื่นทั่วโลก พุทธศาสนา มีหลักการที่สามารถนำมาใชแกปญหาได แตวามันไมมี คนสนใจ คนทีมี่ หนาทีบริ ่ หารเขาไมไดสนใจ เขาไมไดเอาใจใส วิธีการแกปญหามันก็มีอยู หลวงพอปยุตทานก็พูดไวหมด แหละ วิธแก ี ปญ  หาในสังคมไทย สังคมโลก วิธแก ี ปญ  หาปญหา สิ่งแวดลอม หรือแมแตปญหาการเมือง ทานก็ยังใหความเห็น ไว แตไมมีคนสนใจจะเอาไปทำ เพราะฉะนั้นโลกมันก็ดำเนิน ไปสูความพินาศ(หัวเราะ)...อยูแลว

50 เสียงฝน

บนภูเขา

51

นั่งอยูหนาจอคอมพิวเตอรก็ปฏิบัติธรรมได

52 เสียงฝน

บนภูเขา

53

หวาน : ที ่ สนใจ อั น หนึ ่ ง แล ว รู  ส ึ ก ว า แตกต า ง ทุ ก ศาสนา สอนให ทำความดี ละเวนความชั่ว แตพุทธศาสนามีแถมเรื่องหนึ่งที่ เนนใหเดนขึ้นมา คือการใหทำใจใหบริสุทธิ์ เปนสิ่งที่เราสนใจ มากที่สุด อยากใหชวยขยายวาทำไมถึงมีขอนี้ ทำไมถึงตอง ทำใจใหบริสุทธิ์? ภิกษุ : ครูบาอาจารยทานเปรียบเทียบวา ความดีเหมือนกับทอง คือ ทองเราเห็นวาเปนของดีเปนของมีคามีราคา แตถาเราแบกทอง สักเขงหนึง่ เดินไปเรือ่ ยๆ เราจะรูส กึ ยังไง? มันก็หนักเหมือนกัน ก็ตองวาง แตการจะวางของทีเรา ่ สำคัญวามันมีราคามันก็ยาก เหมือนกัน หวาน : อีกอยางทีสนใจ ่ เพราะความเปดกวาง หลักธรรมก็เรียบงายเปน เหตุเปนผล อยาเพิ่งเชื่อนะ จนกวาจะไดลองพิจารณาดวยตน เองดูกอน ซึ่งดูใจกวางดีอะคะ ภิกษุ : แลวจะไปหาไดทีไ่ หน พอเทศนจบแลวบอกคนทีกำลั ่ งนัง่ ฟงอยู วา ทีพู่ ดไปเมือ่ กีอย ้ าพึง่ เชือ่ นะ ใหเอาไปพิจารณาดูกอ น ใหมัน เห็นชัดเจนกับตัวเองกอนแลวจึงเชื่อ 54 เสียงฝน

หวาน : คนโดยทัว่ ไปไมวา จะประกาศอะไรก็ตาม ก็อยากใหคนอืน่ เชือ่ อยูแลว ภิกษุ : ใช บางทีคนอื่นเชื่อไมเหมือนตัวเองก็ไปฆาเขาไปทำรายเขา ตองทำใหทุกคนเชื่ออยางเดียวกัน หวาน : อีกคำถามนึง ถาเราไมมีโอกาสอยูในที่ๆ มีความวิเวก เปน ธรรมชาติ หรือสถานทีๆ่ ทำใหจิตสงบ พูดในแงของคนธรรมดา ทีอาศั ่ ยอยูใน  เมืองทีค่ อนขางวุน วาย ถาอยากจะมีจิตผองใสได ตลอดเวลาตองทำตัวยังไงคะ? ภิกษุ : เวลาไป Retreat หรือเขาคอรสอบรมกรรมฐาน วันสุดทายทาน พระอาจารยจะย้ำเรื่องนี้อยูเสมอวา ที่เรามาเขา Retreat นีก็่ เหมือนมาฝกซอม พอจบคอรสแลวเมื่อเรากลับไปบานหรือ ทีท่ ำงาน ก็ใหเอาสิง่ ทีเรา ่ ฝกซอมในชวงเขา Retreat ไปใช อยูท ่ี บานหรือที่ทำงานก็ปฏิบัติธรรมได อยูหนาจอคอมพิวเตอรก็ ปฏิบัติธรรมได หวาน : สงสัยเรื่องนีเหมื ้ อนกันคะ ยังไมคอยเขาใจเทาไหร ภิกษุ : ตอนนัน้ อาตมาฟงแลวก็เขาใจอยูนะ  แตวา มันยังไมเห็นชัดเจน กับตัวเอง มาเขาใจจริงๆ ก็ตอนที่มาทำหนังสือนี่แหละ ขณะ กำลังใชคอมพิวเตอร อยูดีๆ มันก็คิดขึ้นมาวา นี่เราจะทำไป ทำไม? คือมันนึกเปรียบเทียบกับชวงกอนที่จะทำหนังสือเรา เคยอยูสงบๆ  มีความสุขตามประสาพระ ทำไมจะตองมาวุน วาย กับเรื่องพวกนี้ดวย ตองติดตอประสานงานกับคนมากหนา หลายตา บางทีก็ไมลงรอยกัน พอคิดอยางนั้นมันก็เศราหมอง ขึน้ มาทันที จะเลิกก็ไมไดเพราะบอกญาติโยมเขาไปแลว แตถา ฝนทำตอไปในสภาพจิตแบบนี้มันก็เปนทุกข ก็เลยคิดใหมวา ขอใหคนทีอ่ านหนังสือของเรามีความสุข พอคิดไดยังงีจิ้ ตมันก็ บนภูเขา

55

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

พลิกทันทีเลย พอความเมตตาเขามาแทนที่ ความทุกขตรงนั้น มันก็หายไป จึงเขาใจตามที่พระอาจารยทานบอก การปฏิบัติ ธรรมก็คือการแกไขจิตของเราในขณะที่ประสบกับอารมณ ไมใชการเดินจงกรมนั่งสมาธิอยางเดียว? ใช แตวาถาคนใหมมันก็ตองปลีกออกมากอน ก็ตองมาฝกให มีกำลังกอน คือถาไมไดฝกมากอนแลวไปประสบกับอารมณ ตรงนั้นมันจะเอาอุบายอะไรมาแกไข เหมือนนักมวยที่ขึ้นเวที ทั้งที่ไมเคยซอม มันก็โดนน็อคเอางายๆ การอยูในที่สงบมันก็ เห็นจิตของตัวเองไดชัดเจนกวาอยูในที  วุ่ นวาย คือสิ่งแวดลอม มันเอื้ออำนวย อันนี้หมายถึงสิ่งแวดลอมที่เปนบุคคลดวยนะ สังเกตหรือเปลาวานิสัยของเรากับเพื่อนจะถายทอดกันไปมา (หัวเราะ) ซึมซับกันและกัน อยางเพื่อนอยูกลุมเดียวกัน ก็จะ มีจังหวะการพูดจาคลายๆ กัน การอยูใกลครูบาอาจารยมันก็มีสวนชวยไดมาก อยูใกลคน ที่สงบเราก็พลอยสงบไปดวย คือเราก็รับนิสัยของทานมา โดยไมรตู วั เพือ่ นเรามันจะมีอะไรละ มันก็พอๆ กับเรา(หัวเราะ) การคบคนที่มีคุณธรรมสูงกวาจิตใจของเรามันก็กระเตื้องขึ้น การมาอยูวัดนี่มันดีที่สุดแลว มันไดมาเจอคนที่มีเปาหมาย เดียวกันกับเรา มีความสนใจแบบเดียวกันกับเรา ใช แลวความสนใจอันนี้มันก็เปนไปเพื่อความไมเบียดเบียน เปนไปเพื่อความสุขสงบ อาตมาก็ยังเคยเขียนไวในหนังสืออยู วา การไดอยูในสถานที่สงบ การไดใชชีวิตในชุมชนที่มีความ ปรารถนาดีตอกัน การมีกัลยาณมิตร เปนชีวิตที่นาอิจฉา (หัวเราะ) หรือวาไง?

56 เสียงฝน

หวาน : ก็เห็นดวยคะ ภิกษุ : แตวา มันก็ยังไมจบแคนน้ั นะ มันเปนแคเบือ้ งตน คราวนีถ้ าเรา เกิดความทุกขขึน้ มาก็แสดงวา ความเห็นของเรามันไมถูกแลว มันไมใชมาจากคนอืน่ แลว เพราะมันพรอมทุกอยางแลว ถายัง เกิดความทุกขขึน้ มาแสดงวาความเห็นของเรามันผิด ก็ตองใช ธรรมะมาแกไข แตมันยากนะ บอกไวกอน อยางพระที่มาบวช นี่อาตมาแทบจะพูดไดเลยวา ไมมีใครไมเคยรองไห หวาน : พระก็มีความทุกขของพระอยางนี้หรือเปลาคะ? มีความ ลำบาก ภิกษุ : สำหรับอาตมาก็คือ เรารูอยูวาความเห็นผิดหรือกิเลสอันนี้มัน ทำใหเราเปนทุกขเจียนตาย แตเราเอาชนะมันไมได เพราะ กำลังเรายังไมพอ มันก็ทำใหเราเปนทุกขอยูเรื อ่ ยๆ มันก็จะรูส กึ แบบ...(หัวเราะ) คับแคน เอะ! ทำไมเราทำไมไดสักที ทั้งที่เห็น อยูตอหนาวามันทำใหเราเปนทุกข ทำไมเรายังละมันไมได ก็ ตองอาศัยความอดทน อาตมาประทับใจที่หลวงพอชาทาน บอกวา “นานดีนะมันดี ดีแลวมันดีนาน” หวาน : การตัดกิเลสนี่... ภิกษุ : มันตองคอยๆ ทำ เพราะนิสัยของเรามันสั่งสมมานาน มีเรื่อง นึงนึกขึ้นมาได อาตมากลับไปเยี่ยมบาน หลานสาวอายุขวบ นึงกำลังนั่งดูทีวีอยูกับพอของเขา อาตมาก็นั่งใชคอมพิวเตอร อยูใกลๆ ก็นั่งหันหลังใหเขา เขากำลังดูการตูนเรื่อง Thomas & Friends กันอยู เคยดูไหม? หวาน : ออ! รถไฟ ภิกษุ : (หัวเราะ)ใช รถไฟ แสดงวาเคยดู(หัวเราะ) พอดูไปสักพัก หลานสาวเคาก็รองไห ก็รองอยูตั้งนาน อาตมาก็สงสัยวาเคา บนภูเขา

57

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

เปนอะไร ก็เลยถามพอของเขา โยมนองชายของอาตมาก็ บอกวา มันมีตอนที่เคาไมถูกใจ (หัวเราะตัวโยน) (หัวเราะ)มันมีบางตอนที่ Thomas โดนแกลง หรือวาบางตัวที่ ทำหนาบึ้งชื่อ Gordon หรืออะไรสักอยางโผลมา เคาไมชอบ นี่พึ่งขวบเดียวนะ ยังพูดไมได(หัวเราะ) เคาก็รองไหแลวชี้ไป ที่ทีวี อาตมาก็มาพิจารณาทีหลังวา ความยินดียินรายความ ชอบใจไมชอบใจ มันสั่งสมมาตั้งแตเรายังไมประสีประสา ก็ ลองคิดดูวากี่ป เจหวานนี่อายุเทาไหร พึ่งจะรูสึกตัววาตอง ปฏิบัติธรรม อาตมาบวชตอน ๒๐ กวาๆ บวชมาสิบกวาป นียั่ งไมไดครึง่ นึงของทีเรา ่ สัง่ สมมาเลย ก็คิดดูวามันมากขนาด ไหน แถมพอมาปฏิบัติแลวมันก็ยังเพลอพอกพูนของเกาเพิ่ม เขาไปอีก ถาพูดใหคนที่อยูวัดฟงจะเขาใจ วาจริงๆแลวมัน สัง่ สมมากอนหนานัน้ กอนทีเรา ่ จะเกิดดวยซ้ำ แตเราไมรแค ู นน้ั เอง มันนานมาก แลวถาเราปรับเปลี่ยนตอนนี้ ชาติหนามันจะนอยลงไหมคะ? ก็แนอยูแล  ว ถาทำถูกวิธนะ ี เหมือนทีครู ่ บาอาจารยทานอุปมา วา เราตักน้ำในตุมออกไปเรื่อยๆไมหยุด ถาไมเอาน้ำใสเพิ่ม เขาไปอีก วันใดวันหนึ่งมันก็ตองหมด ก็ยังมีเวลาเปลี่ยนอีกหลายชาติ(หัวเราะ) ถือวามีเวลาเยอะ ก็เยอะอยู แตวา...คืออาตมาเคยคิดอยางนี้ เจหวานมีพี่นองกี่ คน? มีพี่ชายสองคน นอง?

58 เสียงฝน

หวาน ภิกษุ หวาน ภิกษุ

: : : :

ไมมี พอแมยังอยู ? ยังอยู อาตมามีนองสามคน พอแมก็ยังอยู รวมเปนหา คือตอนนี้ อาตมาไมแนใจวา ถามีคนใดคนหนึ่งจากโลกนีไป ้ อาตมาจะ ทำใจไดไหม นี่อาตมาบวชมาสิบกวาปนะ(หัวเราะ) ยังรับรอง ตัวเองไมไดเลยวาจะทำใจไดแคไหน แตมันก็มีอุบายพอจะ ชวยบรรเทาอยู แตวาถาจะไมใหเสียใจเลยคงเปนไปไมได เผลอๆ จะรองไหดวยถาสิ่งนี้มันเกิดขึ้น ซึ่งมันตองเกิดอยูแลว หวาน : ใช (น้ำเสียงแผวลง) ภิกษุ : มันตองเกิดอยูแลวไมวันใดก็วันหนึ่ง แตก็ไมแนเราอาจจะ ไปกอนก็ได คือหาคนอยางนี้ ในชาตินี้อาตมาตองเศราโศก เสียใจอยางนอยหาครั้ง เฉพาะชาตินี้นะ อาตมาตองรองไห อยางนอยหาครั้ง แลวถาชาติหนาเราตองมาเกิดอีก มีพอแม พี่นองอีก เราก็ตองทุกขแบบนี้อีก ก็ตองรองไหอีก คือถาใคร บอกวาทนไหวจะรอทำชาติตอๆ ไปก็แลวแตเขา แตอาตมา ทนไมไหว อาตมาจะรีบทำกอนดีกวา อาตมาคิดอยางนี้นะ มีอยูครั้งนึง อันนี้ฟงจากเทศนของหลวงพอชา คือโยมแมของ ทานมาบวชเปนแมชีที่วัดหนองปาพง ทานก็ดูแลโยมแมชี ไป เทศนใหฟงบางเปนครัง้ คราว อยูมา  วันนึงก็มีคนมากราบเรียน ทานวา แมชีเสียแลว ทานก็ดูจิตของตัวเอง แลวก็เห็นวามัน ไมมีหนาไมมีหลัง นึกออกไหม? แสดงวาจิตของทานยอมรับ แลววาอันนี้มันเปนเรื่องธรรมดา สิ่งทั้งหลายเกิดขึ้น ตั้งอยู ดับ ไปเปนธรรมดา ธาตุสี่ ดินน้ำลมไฟ แตกสลายไปเปนธรรมดา

บนภูเขา

59

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

คือจิตของทานยอมรับแลว แลวเราจะตองใชเวลาอีกนาน แคไหน กวาจะทำใหจิตของเรายอมรับไดขนาดนั้น มันไมใชเหมือนเย็นชาหรือไรความรูสึกอะไรอยางนั้น มันไมใชเย็นชา ก็แมนะ ใครจะไปเย็นชาไดขนาดนั้น แลว มันแปลกอยูอยางนึงสำหรับคนที่มาปฏิบัติธรรม อยางพระนี่ เทาที่ถามๆ กันดู ความรูสึกแรกๆ ที่เกิดขึ้นคือคิดถึงแม เกิด ความกตัญูตอแม เหมือนผูห ญิงทีคลอด ่ ลูกคนแรกแลวคิดถึง แม อาตมาวาคนที่จะซาบซึ้งในบุญคุณของแมไดดีที่สุดมีอยู สองคน คือคนที่มาบวชกับคนที่มีลูก ก็คงเปนสิ่งที่ตองเริ่มฝกแลว...สะสม คืออยางนอยมันก็ตองใหทุกขนอยลง ใหจำนวนครั้งที่ตอง รองไหมันลดลง อันนี้พูดในแงของพุทธศาสนานะ มันก็ไมแน วาเราจะไดมาเกิดเปนคน ถึงเกิดเปนคนแลวก็ไมแนวาจะได พบพระพุทธศาสนาหรือเปลา ก็ยังไมรูวาจะหลงไปทางไหน เมื่อมาเจอพระพุทธศาสนาแลวก็ยังมีอีกหลายแบบ มีแบบ ธิเบต แบบมหายาน แบบเถรวาท แมแตเถรวาทในเมืองไทย ก็ยังมีอีกหลายแบบ ก็ยังไมรูวาจะไปตกอยูตรงไหน การที่เรา ไดมาเจอแนวทางที่ถูกตองมันก็เปนเรื่องนา... นายินดี นาควาเอาไว ตองรีบควาเอาไว

60 เสียงฝน

บนภูเขา

61

ความสุขที่เรามีอยูทุกวันนี้มันมีเพดาน

62 เสียงฝน

บนภูเขา

63

ภิกษุ : ประมาณพรรษาที่ ๖ อาตมาลงไปหาประสบการณทางภาคใต ไปพักที่สำนักสาขาของวัดหนองปาพงที่สงขลา ทีแรกกะวา จะนั่งเรือขามไปเกาะที่ไหนสักแหง แตมีเหตุใหไมไดไป ก็เลย แวะไปเยี่ยมโยมเพื่อนสมัยเรียนเชียงใหม เขาอยูกันที่ภูเก็ต มีอยู ๓-๔ คน ทำรานอาหารแลวก็ราน Reproduction อยูใกล  ๆ กัน ก็นั่งคุยกันตามประสาเพื่อนเกา เขาก็เห็นเหมือนกันนะวา ความสุขที่เรามีอยูทุกวันนี้มันมีเพดาน คือไมวาเราจะดูหนัง ฟงเพลงมีคุณภาพไดรางวัลหรือดีเลิศขนาดไหน ความสุขมัน ก็แคนี้ มันจะไมเกินเพดานนี้ไปอีกแลว หวาน : คือมันไมไดขึ้นอยูกับวา สิ่งที่เราไดมาหรือสิ่งที่เรามีนะคะ หมายถึงวาคนที่มีมากกวาก็ไมไดแปลวามีความสุขมากกวา คนที่มีนอยอะไรอยางนี้ มันไมไดอยูที่สิ่งที่เราไดมา แตอยูที่ ความรูส กึ ของเรามากกวา ใช...ความสุขสุดๆมันก็มีเพดานของ มัน คือตอใหไปเจอประสบการณความสุขขนาดไหน พอเต็มที่ สักพักมันก็จะลดลงๆ แลวก็หมดไป ก็ตองรอจนกวาจะมีความ สุขใหมๆ เขามาอีก 64 เสียงฝน

ภิกษุ : อันนี้หมายถึงความสุขที่เปนทางโลก หวาน : คิดวาเปนความสุขที่ไดรับสิ่งที่ตัวเองปรารถนา ความพอใจ ความเพลิดเพลินอะไรอยางนี้ พอมันไปถึงที่สุดตรงนั้นแลว มันก็คอยๆลดลง แลวก็อยากมีความสุขใหมๆ เรื่องราวใหมๆ เขามาอีก ภิกษุ : แลวก็ลดลงอีก(หัวเราะ) หวาน : แลวก็ลดลงอีก แลวก็ถาเจอความสุขแบบเดิมซ้ำๆ อยางเชน กินอันนีครั ้ ง้ แรกอรอยสุดๆ พอไปกินครัง้ ทีส่ องมันอรอยนอยลง หรือวากินทุกวันก็จะเบื่อไปเลยอะไรอยางนี้ คือมันก็จะงงวา ทำไมความรูสึกตอสิ่งเดิมมันไมเหมือนเดิมอีกแลว ทั้งที่ทำไม เรากินครัง้ แรกมันอรอยเด็ดขนาดนี้ จนเราตองกระเสือกกระสน ไปกินอีก ภิกษุ : แตไอศกรีม iberry อาตมายังไมเบื่อนะ (หัวเราะ--เจหวาน มีงานประจำคือทำการตลาดใหกับ iberry และเคยเอาไอศกรีม ของ iberry มาถวายพระที่วัด) หวาน : หรือเพลงที่ชอบมากๆ ลองเปดฟงทุกวัน เปนเดือนเปนป ก็เริ่ม เปนความหลอนอะไรอยางนี้ ทำไมสิ่งเดียวกัน ความรับรูของ เราไมเหมือนเดิม พอไดรับมันเทาเดิมมันก็นอยลงไปเรื่อยๆ มันก็เปนเรื่องที่แปลกเกี่ยวกับความรูสึกที่เปนความสุขนะคะ ภิกษุ : แตมันก็เปนประโยชนสำหรับคนทำเพลงนะ จะไดมีอัลบั้ม ใหมๆออกมา(หัวเราะรวน) เพราะคนฟงเบื่ออัลบั้มเดิมแลว อาตมาเคยอานเจอตอนสอบนักธรรมวา ความสุขของคฤหัสถ มี ๔ อยางคือ สุขเกิดจากการมีทรัพย สุขเกิดจากการใชจาย ทรัพย สุขเกิดจากการไมเปนหนี้ สุขเกิดจากความประพฤติ

บนภูเขา

65

หวาน : ภิกษุ : หวาน :

ภิกษุ :

หวาน :

ที่ไมมีโทษ พอไดอานแลวก็คิดวาไมพอหรอก ความสุขแคนี้ สำหรับตัวเองแลวไมพอ(หัวเราะ) ทำไมเปนเรื่องทรัพยหมดเลย ทรัพยมันก็เปนสิ่งที่นำไปแลกเปลี่ยนสิ่งที่ตองการได ความสุขที่กลาวมาในตอนแรกนะคะ มันก็นาสงสัยวาทำไม ระดับของความสุขมันถึงลดลงไปเรื่อยๆ ถาเราเจอประสบการณที่ซ้ำ เหมือนกับวาคนเรามันมีความเบื่อหรืออะไรสัก อยาง ตองหาอะไรใหมๆ อยูตลอด อยูๆ ไปดวยกันสักพักพอ คุนๆก็เริ่มชิน เลิกตื่นเตนกลายเปนเรื่องธรรมดาๆ ไป อาตมาคิดวาเปนเพราะชีวิตดานในของเรามันพรองอยูตลอด เวลา เราก็เลยพยายามหาสิ่งมาเติมเต็ม บางคนก็คิดวาความ รักจะเติมเต็มสวนนี้ได บางคนก็เปนเรื่องของความสวยงาม พอไดดังใจเราก็เลยสรุปวามันเปนความสุข ยิ่งไปกวานั้น บางคนก็คิดทฤษฎี แบบแผนความประพฤติ หรือลัทธิอะไร ตางๆ ขึ้นมาอีก ที่บาไปกวานั้นก็คือดันมีคนบาไปกับเขาอีก แตจะเติมยังไงมันก็ไมเต็มหรอก เพราะเราเอาของที่มันตกอยู ในกฎของความเปลี่ยนแปลงไปเติม อีกอยางพอเราเห็นวาสิ่ง นี้เปนความสุข เราก็อยากใหมันตั้งอยูตลอด เพื่อที่เราจะได มีความสุขตลอดไป แตวามันตั้งอยูไม  ได เพราะธรรมชาติ ของมันตองเกิดขึ้น ตั้งอยู ดับไป มันก็เลยทำใหเราเปนทุกข แลวการที่มันมีเพดานมันก็ทำใหเราคับแคนใจ ทำไมมันไป มากกวานี้ไมได พอไปไมไดมันก็ตองไปหาความสุขใหมๆนะคะ เหมือนกับวา อันนั้นมันจืดจางลงไป บางทีรูสึกวาความสุขก็แคการไดมา แคนั้นเอง อยางของที่อยากไดมากๆเชนกลองถายรูปตัวใหม

66 เสียงฝน

ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

หวาน :

หรือมือถืออันใหม พอไดมาแลว คิดวาตองทะนุถนอมรักษา อยางดีแนนอน สนใจมันมากๆ แตแคพอซือ้ มาไดแคนัน้ แหละ ความสนใจมันลดลงไปเยอะเลยนะคะ คือสรุปวาความสุข ความพอใจมันอยูท ได ่ี มาแคนน้ั เอง เหมือนของสิง่ นัน้ มันไมได มีความหมาย มันเปนแคความรูส กึ ทีได ่ มา จากนัน้ เราก็ไมคอ ย สนใจมันเทาไหร สวนใหญจะเปนยังงั้นนะคะ แตวาถาหายละ(หัวเราะ) ถาหายก็เจ็บใจ ทำไมเวลาตองการแลวทำไมไมอยูวะ  ก็จะรูส กึ เห็นคุณคามากๆขึ้นมากะทันหัน หายไปไหน นี่ของๆ เรานะ ก็นั่นแหละ มันเปนธรรมชาติของสิ่งที่อยูในโลก มันเปนกับคนกับความรักอะไรยังงี้ดวย ก็วาจะพูดถึงเรือ่ งนีอยู ้  มีคนๆ หนึง่ เขาเขียนจดหมายไปปรึกษา คอลัมนตอบปญหาของนิตยสารธรรมะฉบับหนึ่ง อาตมาจำ คำตอบไมได แตรูสึกวาคอลัมนนิสตเขาจะตอบไมคอยเคลียร คนนั้นเขาถามวา เขาหมดรักในตัวภรรยาไปเฉยๆ โดยไมมี มือที่สาม เขาควรจะทำยังไง? (หัวเราะ) เออ! มันก็หมดได เหมือนกันแฮะ แลวจะทำยังไงละ มันก็นาคิดเหมือนกัน ของ มันจืดจางกันได ถาเปนเจหวานจะทำยังไง? (หัวเราะ) (หัวเราะ) ไมแนใจเหมือนกันคะ ถาเปนแคแฟนกันเฉยๆ ก็คง เลิก สงสัยสารเคมีแหงการตกหลุมรักของเคาหยุดทำงานแลว มั้ง (หัวเราะ) เคยมีแฟนคนแรก กอนเปนแฟนกันชื่นชมเรา ทุกประการ แคเรายกมือขึน้ มาเฉยๆยังบอกวานารัก คือทำอะไร ก็นารักไปหมด ตอนนั้นรูสึกวาทุกการขยับตัวของเรามีคุณคา มาก ทำอะไรก็ดูดีไปหมด พอเปนแฟนกัน ๓ เดือนผานไปก็

บนภูเขา

67

มาบอกเลิก ตำหนิกันตั้งแตหัวจรดเทา งงมาก! เหมือนใสรูป ประโยคปฏิเสธลงไปในประโยคบอกเลาทั้งหมดที่เคยบอกไว กอนหนานี้ ตอนนั้นงงวา อยูดีๆ เราก็ทุเรศขนาดนั้นเลยเหรอ ที่จำไดอันนึงมีการบอกวาเราฟนหาง ความจริงกูฟนหางมา ตัง้ นานแลวอะ (หัวเราะ) เคยไดยนิ มาวาคนเราจะอยูใน  อาการ ตกหลุมรัก ลุมหลงหัวปกหัวปำกันประมาณ ๓ เดือน - ๑ ป อยางมากสุดก็ไมเกิน ๒-๓ ป หลังจากนั้นความรูสึกลุมหลง จะกลายเปนความรูสึกผูกพัน ซึ่งรางกายก็จะหลั่งสารเคมี อีกตัวออกมาแทน มันอาจจะเปนกลไกของธรรมชาติอยูแลว มั้งคะ ภิกษุ : ฟนหางก็จัดฟนไดนี่(หัวเราะ) พูดถึงความรักแลวนึกถึงเรื่อง นึง อาตมาไปพักอยูที่วัดปาแหงนึงที่โคราช พักอยูสองเดือน มีสามีภรรยาคูหนึ  ง่ มาถวายอาหารเกือบทุกวัน เขาเลาใหฟงวา ลูกชายกำลังเรียนอยูชั้น ม.๓ หนีตามผูหญิงไป ไมยอมเรียน หนังสือ ผูหญิงก็เปนเพื่อนในหองเขานั่นแหละ หลายสัปดาห ตอมาเขาก็เลาใหฟงวา ตอนนี้ลูกชายกลับมาอยูบานแลว พาแฟนมาอยูดวย แตตองออกจากโรงเรียนมาชวยทำงานที่ ราน บางวันเด็กสองคนนี้เขาก็มาทำบุญ ก็เห็นผูกขอมืออะไร มา คงจะทำพิธีบายศรีสูขวัญอะไรอยางนีละ ้ มั้ง บานนี้เขาทำ รานอาหาร แตเปนรานเล็กๆ ที่ชวยกันภายในครอบครัว มี วันนึงแมไปเห็นลูกสะใภรองไหอยูในหองครัว เขาก็มาเลาให พระฟง อาตมาก็พูดกับเพื่อนๆ พระวา สงสัยเด็กพวกนี้จะดู มิวสิกวิดีโอมากเกินไป(หัวเราะ) หวาน : (หัวเราะ)

68 เสียงฝน

ภิกษุ : คือชีวติ จริงมันไมเหมือนในมิวสิกวิดีโอ เราจะฝาฟนไปดวยกัน จะเปยกปอนดวยกันอะไรอยางนี้(หัวเราะ) คือในมิวสิกวิดี โอมันเปนฝนที่เขาทำขึ้นมา แลวก็จัดแสงจัดฉาก ถายทำ เสร็จแลวก็ยังเอาไปตัดตอลำดับภาพใหมอีก แตชีวิตจริงมัน ไมสวยงามขนาดนั้น ของจริงมันเหมือนพายุเฮอริเคน ดูจาก รูปการณแลวก็คงจะเปนในลักษณะทีว่ า ผูห ญิงเขาคงจะคิดถึง สมัยที่เปนเด็กนักเรียน ซึ่งมันเปนชวงชีวิตที่สนุกสุดๆ เพราะ มันไมไดรับผิดชอบอะไรมาก ตกเย็นชวนเพือ่ นไปรานไอศกรีม มั่ง ไปหาขนมอรอยๆ กินมั่ง นั่งเมาสกับเพื่อน วันเสารอาทิตย ก็นัดกันไปเที่ยวไปดูหนัง ทำการบานบางจัดบอรดบาง เรียน บางเลนบาง สนุกไปวันๆ เพราะมันไมมีภาระอะไร พอมาเจอ อยางนี้มันเหมือนเปนอีกโลกหนึ่ง ความจริงมันไมโรแมนติก เหมือนในฝน หรืออยางระดับมหา’ลัย ก็มีนักศึกษาหลายคูที่ ออกไปเชาหออยูดวยกัน แตก็ไมคอยรอด หวาน : ยาก ภิกษุ : นอยคูที่จะรอด จนแทบจะยกเอามาเปนตัวอยางไมได หวาน : คิดวาเพศหญิงและเพศชาย โดยธรรมชาติของสองเพศนาจะ มีทั้งแรงดึงดูดใหเขาหากัน ในขณะเดียวกันก็มีแรงผลักออก จากกันดวย เชนแรงดึงดูดทางเพศทำใหดึงดูดหากัน แตนิสัย บางอยางตามธรรมชาติที่ตางพกมาจากดาวคนละดวง ซึ่ง อาจจะแตกตางกันมากๆ การปรับใหอยูดวยกันไดตลอดรอด ฝง ไมนาจะงายอะคะ

บนภูเขา

69

เคยเปนทุกขเพราะความคิดไหม?

70 เสียงฝน

บนภูเขา

71

หวาน : เมื่อกี้เราพูดถึงเรื่องความสุข มันมี Curve ขึ้นเพดานแลวก็ลง ไมถาวร แสดงวาความทุกขมันก็ไมถาวร ภิกษุ : ใช มันไมถาวร หวาน : อยางนี้เราก็ไมตองกลัววาเราจะทุกขไปตลอด บางทีเรา เปนทุกขเราก็ไมรูวาจะออกจากความทุกขยังไง ภิกษุ : ใช แตตอนทีประสบ ่ กับความทุกขมันไมเห็นแบบนีไง ้ งัน้ คนจะ ฆาตัวตายเหรอ เมื่อกอนอาตมายังนึกอยากจะไปสักไวที่แขน เลยวา “อนิจจัง” ดีไซนเกๆ หนอย สักใหมันเห็นเวลาประสบกับ ความทุกข ทำไมมันนึกไมไดวาความทุกขที่ประสบอยูตอนนี้ มันเปนของไมแนนอน มันจะผานไป อยางพระเณรที่มาอยู จำพรรษาดวยกันแลวไมถูกชะตากัน ก็ลืมนึกไปวาเดี๋ยวมันก็ ตองออกพรรษา รับกฐินเสร็จแลวก็ไปธุดงคหรือแยกยายกันไป มาอยูดวยกันเพียงชั่วครั้งชั่วคราว คือในระหวางที่ความทุกข มันเกิดขึน้ ถาเรารูไม  ทนั มันก็อาจจะไปทำอะไรทีเป ่ นอันตราย หรือเกิดความเสียหาย ถารูทันตรงนี้มันก็สบายดิ หรือบางที รูทันแตไมทุกครั้งไมสม่ำเสมอ หรือรูทันอยูวามันเปนอนิจจัง 72 เสียงฝน

หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

แตความทุกขมันไมหาย บางทีมันก็สลายตัวชา บางทีมันก็ สลายตัวเร็ว เพราะวามันไมไดอยูในอำนาจการควบคุมของ เรา ไอตอนที่มันสลายตัวชานี่แหละเราจะทนมันไดหรือเปลา หรือเราจะพิจารณายังไงไมใหมันเกิดอันตราย ก็ลองดูดิ พระ ที่ไมถูกชะตากันมาอยูจำพรรษาดวยกันสามเดือน อกมันจะ แตกตาย(หัวเราะ) เห็นหนากันทุกวัน ทำกิจกรรมรวมกันทุกวัน ถามันไมมีอุบายเรื่องความเมตตาหรือความไมแนนอนอะไร ยังงี้ ถาไมไดพิจารณาตรงนี้ มันก็มีเรื่องทะเลาะกัน หรือบางที ก็แหกพรรษาไปเลย แมแตพระก็เหมือนคนทั่วไป อาว! พระก็คนนี่ ก็แคเอาชุดของโยมออก แลวเอาผาสีเหลืองๆ หมเขาไป มันก็แคนั้นเอง มันก็คนเกา บางทีคิดวาพระตองเปนคนดีมากๆ ดีกวาคนธรรมดา คือเรามีเปาหมายวาจะเปนอยางนั้น แลวเราก็อยูในสังคม ที่มีเปาหมายรวมกัน คือสภาพแวดลอมมันเอื้ออำนวยตอ การบำเพ็ญคุณงามความดี สวนใครจะไปถึงเปาหมายตรงนัน้ เร็วหรือชา ก็ยกใหเปนกำลังของแตละคนไป ความสุขที่เกิดจากความสงบมันเปนลักษณะยังไงนะคะ มัน ไปไดเรื่อยๆ หรือคะ ไมขึ้นไมลง ก็...จะอธิบายยังไงดีละ คือถาคนไมไปทางโลกแตวามาอยูสงบ  ดีกวา มันก็จะเปนความ สุขแตเปนคนละแบบ ก็อยากรูวาความสุขอีกแบบนึงนี่มัน ประมาณไหน? คือเอายังงีดี้ กวา เคยเปนทุกขเพราะความคิดไหม? ประเภทคิด ไมหยุดอะไรอยางนี้ บนภูเขา

73

หวาน ภิกษุ หวาน ภิกษุ

: : : :

หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

หวาน :

ภิกษุ :

เปนตลอด แลวอยากใหมันหยุดไหม? ไมรูวาตองหยุด ก็คิดไปเรื่อย ถาเราหยุดความคิดตรงนี้ได เขาไปอยูในความสงบได จะ มีความสุขไหม? อยางนอยมันไมทุกขแนนอน แลวถาเราสามารถเขาถึงความสงบตรงนั้นได ในทุกครั้งที่เรา ตองการจะดีไหม?(หัวเราะรวน) ก็ดี มันก็ไมทุรนทุราย ใชๆ ผูที่ทานชำนาญทานจะทำไดแบบนั้น อันนี้พระอาจารย ที่ทำสมาธิเกงทานเคยเปรียบเทียบไววา เหมือนเขาไปใน หองมืดๆ แลวรูว า สวิทซไฟมันอยูตรงไหน  ก็คลำไปตรงนัน้ แลว กดสวิทซปุบ ไฟมันก็สวางทันที แตถาคนไมเคยฝกมันก็ตอง คลำหา(หัวเราะ) แลวก็นาน บางทีไมเจอดวย แตถาคนเคย ฝกมาบางมันก็จะพอรูว า ตำแหนงมันอยูแถวๆ  นีนะ ้ ก็คลำๆ ดู อาจจะเจอก็ได ถาเราสามารถเปดปุบ ติดปบ ได มันก็เกิดความ สุข มันก็นาฝก เคยไดรับ FWD. เมลลฉบับหนึ่ง นานแลวเหมือนกัน เคาบอก วาที่อเมริกาไดมีการวิจัยถึง “บุคคลที่มีความสุขที่สุดในโลก” พบวาคือพระสงฆในพระพุทธศาสนาขณะที่กำลังนั่งสมาธิ โดยวัดจาการแสกนสมอง ในเมลลบอกวาเอามาจากบทความ ในแมกกาซีน Time นะคะ นาจะเปนคำยืนยันที่ดีใหกับ คนรุนใหม ใหมีแรงบันดาลใจหันมาดูแลจิตใจตนเองกัน มากขึ้น ตองให Time มาบอกกอนถึงจะทำกัน(หัวเราะ)

74 เสียงฝน

บนภูเขา

75

ถาเครื่องบินจะตกในอีกสิบนาทีจะนึกถึงอะไร?

76 เสียงฝน

บนภูเขา

77

ภิกษุ : มีโยมผูหญิงคนหนึ่งเขาตื่นขึ้นมากลางดึกแลวหายใจไมออก พลิกไปทางซายก็ยังหายใจไมออก พลิกไปทางขวาก็ยัง หายใจไมออก หวาน : ทำไมเขายังมีชีวิตอยู? ภิกษุ : ก็ไมรู ตอนนั้นเขาไมรูวาจะทำยังไง แตสักพักมันก็หาย เปนปรกติ เขาบอกวากลัวตายมาก เขาถามวาถามันเกิดขึ้น อีกเขาควรจะทำยังไง? ตอนที่เขาถามอาตมานึกไมออกวา จะตอบยังไง วันหลังจึงมานึกถึงตอนที่ไปจำพรรษารูปเดียว ที่จันทบุรี ในชวงนั้นมีเหตุการณโคลนถลมที่อุตรดิตถ และ บริเวณทีเป ่ นภูเขาอีกหลายจังหวัด อาตมานัง่ รถจากเชียงใหม มาชลบุรี ก็ผานบริเวณที่มีโคลนถลม เขากำลังเก็บกวาดกัน อยู ถนนหนทางเต็มไปดวยโคลน มองจากหนาตางรถทัวรเห็น รถตักดินถูกเสาไฟฟาหักทับ ปนั้นมีคนตายกันเยอะ แลวที่ จันทเรื่องพายุเรื่องฝนนี่หายหวง เขาตกกันแบบไมลืมหูลืมตา โดยเฉพาะชวงเขาพรรษา กลางคืนอาตมาจำวัดอยูในกุฏิมุง หญาหลังเล็กๆ บนภูเขา ฝนตกหนักลมแรงจนกุฏิเขยา ก็นึก 78 เสียงฝน

หวาน : ภิกษุ : หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ : หวาน :

อยูวา ถาดินถลมลงมาตอนนี้จะทำยังไง? ถาตายตอนนี้จะ ทำยังไง? เราก็มานึกถึงวา เอ...เมื่อเชาเราก็ไดออกบิณฑบาต แลว ฉันภัตตาหารเสร็จเราก็ลางบาตรปดกวาดศาลาแลว เสร็จแลวเราก็ไดเดินจงกรม ไดอานหนังสือธรรมะ เย็นนี้เรา ก็ไดสวดมนตไดนั่งสมาธิแลว ก็พอแลว(หัวเราะ) ตายก็ตาย ไมเห็นเปนไร เราไดทำงานของเราแลว ไดทำความเพียรแลว พอนึกไดอยางนี้มันก็สบายขึ้นมาเลยนะ ก็มาคิดวานาจะ เลาเรื่องนี้ใหโยมคนนั้นเขาฟง ใหนึกถึงความดีที่ตัวเองเคย ทำมา แตวาถาคนไมเคยฝก ไมเคยสั่งสมมา มันจะมีความดี ใหนึกถึงหรือเปลาละ มันก็คงมีหลายอยาง เพราะมันมีสิ่งเขามากระทบในชีวิต หลากหลาย ถาสมมติเครื่องบินจะตกในอีกสิบนาที จะนึกถึงอะไร? ก็นึกถึงพอแม นึกถึง...ไมรูจะนึกถึงอะไร ก็กลัวตาย ไมอยาก ตาย ก็นัน่ นะดิ ก็คนไมไดฝกไง ถาคนเคยสัง่ สมมามันก็จะนึกถึงสิง่ ที่ เปนทีพ่ ง่ึ ใหกับตัวเอง เปนทีพ่ ง่ึ ใหแกจิตใจได แลวมันสงบดวย นึกถึงเรือ่ งนีแล ้ วมันสงบ มันไมกลัว ก็ยังไมไดเจอโยมคนนัน้ อีก ถาเจอจะเลาใหเขาฟง นากลัว แตมันเปนไปไดนะ ไมใชเปนไปไมได พุทธศาสนาชอบพูดถึงเรื่องการเตรียมตัวตาย มันเปนสิ่งที่ คนไมคอยอยากจะพูดถึง อยากมองใหเปนเรื่องไกลๆ ตัว ไมอยากจะพูดถึงมันเลย เพราะพูดแลวก็กลัว พูดแลวก็ทุกข

บนภูเขา

79

ภิกษุ :

หวาน :

ภิกษุ : หวาน ภิกษุ หวาน ภิกษุ

: : : :

ภิกษุ :

อยากจะหลีกหนีไปใหไกลๆ แตพุทธศาสนามักจะพูดถึงหรือ ใหนึกถึงสิ่งนี้เสมอๆ ก็ไมใหประมาทนั่นแหละ แลวมันเปนความจริงดวย อันนี้ก็ เพื่อใหเราเตรียมพรอม ใหจิตของเรามีแตสิ่งดีๆ สั่งสมไว พอ เกิดอะไรฉุกเฉินขึ้นมามันก็นึกถึงได มันก็มากอนแหละ อะไร ที่มันมีกำลังมากกวามันก็มากอน ไมวาจะทำอะไรก็ตามขอมูลมันอาจจะถูกบันทึกอยูในจิต ใตสำนึกอยูแลว มันไมไดหายไปไหน แลวอะไรที่เราคิด เปนประจำเชนฝกคิดดี ความคิดนั้นมันก็อาจจะมากอน ตอน ที่เกิดเหตุฉุกเฉินเราก็จะโตตอบสถานการณไดดีกวา ก็อยางทีถาม ่ เมือ่ กีว้ า ถาเครือ่ งบินจะตกในอีกสิบนาทีจะนึกถึง อะไร? มันยากนะคะ ก็ยากนะดิ มันยากที่จะสงบได แตหลวงพอชาทานทำไดนะ มีเหตุการณอันนึงตอนที่ทานนั่ง เครื่องบินไปตางประเทศ แลวสวนลอของเครื่องบินเกิดระเบิด ผูโดยสารเกือบทั้งลำรองขอใหทานชวย หลวงพอชวยดวยๆ ทานเขียนไวในบันทึกวา ตัวทานเองกำหนดจิตใหอยูในที่อัน สมควร แตพอเครื่องบินรอนลงสนามบินไดอยางปลอดภัย มีผูโ ดยสารไหวหลวงพออยูคน  เดียว นอกนัน้ ไหวแอรโฮเตสกัน หมด (หัวเราะประสานเสียง) ของแบบนีมั้ นก็เปนไปได มีครัง้ นึงอาตมานัง่ ดูภาพศพเลนๆ เขา รวบรวมภาพถายคนตายหลายๆ แบบ มีภาพนึงเปนผูห ญิงตัว

80 เสียงฝน

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

หวาน : ภิกษุ :

อวนๆถูกรถชนแลวตัวบิดเปนเลขแปด กระเด็นขึ้นไปพาดอยู บนราวสะพาน (เบือนหนา) ดูเยอะนะ นัง่ ดูจน...คือขนาดวาพระมาอยูอย  างนีบางที ้ มันก็ยัง ลืมเลยนะ ไดดูแลวก็ยังนึกอยูวา ทำไมเราไมคอยไดเห็นของ แบบนี้ คือพอดูแลวมันไมอยากทำหนังสือ ไมอยากทำอะไรเลย นะ เห็นรูปพวกนีแล ้ วมันอยากเลิกกิจกรรมทุกอยางเลย อยาก หาที่พึ่ง อยากเดินจงกรม อะไรที่มันเปนที่พึ่งใหตัวเองได นั่ง สมาธิสวดมนตฝกใจใหมันสงบนิ่งหรือยอมรับความจริงตาม ธรรมชาติ อยากทำตรงนั้นอยางเดียวเลย เตรียมตัวตายอยางนีเหรอ ้ คะ ใช เตรียมรับมือ ก็ยังนึกอยูวาทำไมพวกเราไมคอยไดดูภาพ อะไรแบบนี้ เราไมคอยไดพิจารณาอะไรแบบนี้ แมแตพระก็ ประมาทนะ แตก็อาศัยวาเรายังมีครูบาอาจารยคอยเตือนสติ บางทีทานก็พูดเล็กๆ นอยๆ อยางที่วัดหนองปาพง สายไฟที่ พาดไปมาตามที่ตางๆ ภายในวัดมันเกาแลว เราเดินไปเดิน มาก็ใหระวัง บางทีกิ่งไมมันหักลงมาโดนสายไฟขาด ถาเราไป โดนเขาไมถึงนาทีก็เสียชีวิต อยางนี้มันก็คอยนึกถึงเรื่องความ ตาย เรือ่ งมรณสติขึน้ มา ก็อาศัยวาเราอยูใน  ชุมชนทีปรารภ ่ หรือ พูดถึงเรื่องนี้บอยๆ มันก็ชวยได คือมันก็ตองมีเพื่อน แตวาถา มาทางนีแล ้ วเพือ่ นแบบนัน้ จะคอยๆ หายไปเลยนะ เพือ่ นกลุม ที่ชวนไปเที่ยว คงไมขนาดนั้นมั้งคะ แตมันเปนธรรมชาติของมันเองนะ ครัง้ นึงเคยคุย msn กับโยม เพือ่ นเกาสมัยเปนนักเรียน ๒-๓ คน ออนไลนตรงกันโดยบังเอิญ บนภูเขา

81

หวาน : ภิกษุ : หวาน :

ภิกษุ :

มีเพื่อนคนนึงชวนใหเพื่อนอีกคนนึงเลี้ยงเหลา เพื่อนคนที่ถูก ชวนเขาก็ถามอาตมาวา เลีย้ งเหลาเพือ่ นมันไดบุญไหม? คือดูๆ แลวเขาคงจะไมอยากเลี้ยงนะ คือเขาพยายามหาเหตุผลที่จะ ปฏิเสธ อาตมาก็บอกเขาวาของมันไมเปนประโยชน เลี้ยงขาว ดีกวา เพือ่ นคนทีม่ าชวนใหเลีย้ งเหลาเขาก็พิมพกลับมาวา ขาว กินบอยแลว เลี้ยงเหลาดีกวา ถาเปนแบบนี้คงคุยกันไมรูเรื่อง อาตมาก็เลย Sign out คือถาเปนเพื่อนกันอยางนี้ มันก็จะชวน กันไป มันเปนธรรมชาติของมันเอง เหมือนตอนเรียนมหา’ลัย คนที่มีนิสัยแบบเดียวกันมันก็จะไปดวยกัน เกาะกลุมกัน มันเหมือนดึงดูดเขาหากันโดยธรรมชาติ ใช พอมาทางนี้แลว กลุมนั้นเราก็ไมไปยุง กลุมที่นิสัยใจคอ ไมเหมือนเรา เราก็ไมเคยไปหาเขา แตบางคนเขาก็คิดวาไหนๆ เกิดมาก็ตองตาย อยากใชชีวิตให เต็มที่ อยากทำอะไรอยางทีชอบ ่ จะดีจะเลวอะไรก็ใหมันเต็มที่ กับชีวิต ไหนๆ ก็ตองตายแลวก็ใชใหมันคุมๆ อยากทำอะไร ก็ทำ ก็ปลอยเขาไวกอน(หัวเราะ) กลุมนั้นก็ปลอยเขาไวกอน แตถา เขาไปสำนึกไดตอนบั้นปลายชีวิต มันจะกลับไปเอาคืนหรือ เรียกรองอะไรไมไดอีกแลวนะ เพราะของแบบนี้มันผานแลว ผานเลย เหมือนน้ำฝนที่ไหลลงมาจากยอดเขา

82 เสียงฝน

บนภูเขา

83

WHAT IS THE END OF A WONDERFUL WORLD?

84 เสียงฝน

ขาฯบอกกับเจหวานวา สนทนากันแลวถอดเทปออกมาตีพมิ พมันงายไปหนอย ไหนๆ ก็รักจะขีดเขียนกันแลว นาจะประลองฝมือกันดูสักตั้ง วาแลวขาฯ ก็เสนอกฎกติกา มารยาททันควัน ๑. เขียนคนละหาบรรทัด ๒. เลือกภาพประกอบที่วาดไวกอนหนานี้แลวหนึ่งภาพ (จากจำนวนกวา ๒๐ ภาพ) ๓. สงไปใหอีกฝายหนึ่งเพื่อสานตอเรื่องราวจนจบบริบูรณ

บนภูเขา

85

ฉันอยูที่นี่มานาน จนสัมผัสที่มีตอความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ แทบจะกลายเปนสัญชาตญาณ ถาฝนมาเร็วคือในชวงตนฤดูหนาว ปนั้นจะแหงแลงเมื่อเขาสูฤดูฝน ถาฝูงนกกระรางหัวหงอกรองเซ็งแซ หรือฝูงกระรอกสงเสียงเจี๊ยวจาววิ่งพลานไปมาบนตนไม ใหเตรียมปด หนาตางหรือเก็บผาที่ตากเอาไวไดเลย เพราะไมนานนาทีนับจากนั้น ฝนหาใหญจะกรูกระหน่ำลงมา ฉันรูจักงูหลายชนิด แปลกที่ความรู พื้นๆแบบนี้ทำใหฉันรูสึกปลอดภัย บางครั้งงูก็เลื้อยขึ้นมาบนที่พักอาศัย เพียงแครูวาเปนงูไมมีพิษ เราก็เปนมิตรกันทันที แตในคืนที่ผานมา มีสิ่งหนึ่งที่ทำใหฉันประหลาดใจ เพราะมันไมไดเกิดขึ้นมานานมาก แลว...ฉันฝนเห็นคนตาย

86 เสียงฝน

เชาตรู มานหมอกปกคลุมขยายเกินกวาเขตรัว้ บาน ฉันตืน่ ขึน้ เพียงลำพัง (๒๗ นาที) กอนเวลานัดหมายกับเสียงนาิกา ซากของความรูสึกแหง ฝนกระเด็นหายไปแบบฉับพลัน เพียงแคหยิบแปรงสีฟน แปรงขึ้นแปรง ลงเบาๆ ฉันสูดหายใจรับสัมผัสสดชื่นของลมปากที่ปะปนอยูกับอากาศ ในยามเชา ฉันเพิ่งมี Blog ใหมไดไมนานนัก รูสึกสนุกที่ไดบอกเลา เรือ่ งราวของทีน่ ให ่ี กับนักเดินทางออนไลน ตอนรับทัง้ ขาจรและขาประจำ เมือ่ คืนนีฉั้ นบันทึกเรือ่ งของตนไมตน เดิม ซึง่ ผูค นรูจ กั มันตัง้ แตยังไมแทง ยอด ขนาดของมันตอนนี้สูงเทาสะดือ ฉันยองลงจากบันไดบานเพื่อไป รดน้ำใหกับมัน คืนนี้ฉันควรจะ Upload เทคนิคการตัดแตงกิ่งตนไมดี ไหม? ไมมีใครในโลกนี้รูหรอกวา ตนไมของฉันหนาตาแปลกๆ

บนภูเขา

87

หุ หุ หุ ทั้งที่คิดวาสลัดมันทิ้งไดแลว แตเสียงหัวเราะของชายลึกลับผูนั ้น ก็ยังกังวานอยูในหัวของฉัน แมขณะกำลังนั่งขยับเมาสอยูในออฟฟศ ยานทองหลอ ฉันพอจะอธิบายไดวามันเกิดขึ้นไดอยางไร ฉันพบผูชาย ลึกลับผูนี ใน ้ สวนสาธารณะแหงหนึง่ บนถนนสุขมุ วิท เปนวันทีดอก ่ ซากุระ บานสะพรั่ง ดอกลิลลี่อวดกลีบแตรงอนสีขาว ดอกกระดังงาโรยกลิ่น บางเบา แสงแดดออนโยนจนลืมไปเลยวานี่เปนแดดของกรุงเทพฯ เมื่อ เราเดินมาถึงสระน้ำใตตนไทร เขาไดมอบของสิ่งหนึ่งใหแกฉัน มันคือ เมล็ดพันธุรู ปทรงประหลาดเปลงประกายแวววาวดั่งอัญมณี เขาบอก ฉันวา แมคุณจะดูราเริงสดใสในสายตาของคนทั่วไป แตไมมีใครลวงรู ถึงความวาเหวที่กำลังกัดกินหัวใจของคุณอยางหิวกระหาย และมีเพียง ตัวคุณเองเทานั้นที่จะหยุดมันได เขาหลนคำพูดออกมาเพียงเทานี้แลว กึ่งเดินกึ่งวิ่งจากไป อนิจจา...มันยังเชาเกินไป เจาหนาที่ประจำหองสุขา ยังไมมาเปดประตู อิอิอิ 88 เสียงฝน

สงสัยวันนัน้ จะเปนวันชีวจิตแหงชาติ ถาจำไมผดิ นะ ฉันเดินเบลอๆเขาไป ในรานอาหารตามสั่ง สั่งน้ำเปลา ๑ แกว แลวขอกระดาษทิชชูเพิ่ม บิด ฝาเกลียว คอยๆพรมน้ำลงบนกระดาษทิชชูสีหมนมวงที่หอหุมเมล็ด อัญมณีบวมเปงขนาดเทาสะตอ จากนั้นฉีกหนังสือพิมพใกลมือหุมทับ อีกชั้น คลายกับการเพาะถั่วงอกเบื้องตน ขณะที่บางสวนก็หลั่งไหลไป ชุมนุมที่โรงละครอพอลโล เธียเตอร ในนครนิวยอรค ซึ่งเปนสถานที่ที่ ไมเคิลแสดงคอนเสิรตเปนครั้งแรกตอนอายุ ๙ ขวบ โดยไดรองเพลง และเตนรำไวอาลัยใหกับไมเคิล แจก…ฉันกมอานตัวอักษรในหนังสือ พิมพเกาอันเปยกชื้น ขณะทีจิ่ ตสำนึกสัมผัสถึงพลังงานบางอยางทีลอด ่ ซึมออกมาจากเมล็ดประหลาด มันมีคาเปนกลางๆไมถึงกับดี ไมถึงกับ ราย มีความสบายใจดวยตัวมันเองอยูดวย ฉันเก็บโรงเพาะชำทำเองลง กระเปากอนเดินออกจากรานไปเงียบๆ มีพนักงานวิ่งกระหืดกระหอบ ตามมาบอกวา “พี่ๆ ยังไมไดจายตังค” บนภูเขา

89

ขณะยืนอยูบนรถไฟฟา เหตุการณอันไมคาดฝนก็เกิดขึ้น เอี๊ยดดดดด ดดดดดด!! อากกกกกกกกกกกก!! รถไฟฟาเบรกกะทันหัน! พอรูตัวอีกที ฉันกำลังอยูในทา Moonwalk! ผูโดยสารทั้งหมดจับจองมาที่ฉัน ไมมีใคร สนใจถามไถถึงสาเหตุทีทำให ่ พวกเขาเซถลาไถลไปกองรวมกันอยูด านหนา ของตู มันเกิดอะไรขึ้น? มีฉันเพียงคนเดียวที่ยืนอยูฝงตรงขามกับพวกเขา บาไปกันใหญแลว นี่ตัวฉันกำลังกลับหลังหันวาดลวดลาย Moonwalk ตรงไปหาพวกเขา! ทันใดนั้นประตูรถไฟฟาก็เปดออก ฉันวิ่งพรวดพราด ออกมาจากขบวนรถในทันที เมื่อสาวเทาลงบันไดมาถึงถนน รถแท็กซี่คัน หนึ่งก็พุงเขามาจอดเทียบริมฟุตบาทพอดี ฉันเปดประตูกาวขึ้นไปนั่งหอบ ละล่ำละลักบอกจุดหมายปลายทางกับคนขับ นี่มันเกิดอะไรขึ้น? ฉันถาม ตัวเองหลังจากแอรเย็นฉ่ำชวยบรรเทาอาการตื่นตระหนก พอนึกถึงเมล็ด พันธุประหลาด  ขึน้ มาได ฉันจึงเปดกระเปาออกดู เมือ่ คลีห่ อกระดาษหนังสือ พิมพ สิ่งแรกที่ผิดสังเกตคือเมล็ดอัญมณีโตขึ้นถนัดตา ฉันตกใจแทบช็อค เมื่อเหลือบไปเห็นตัวหนังสือลางเลือนที่พิมพอยูบนกระดาษยับยนแผน นั้น—How to do the moonwalk?!!

90 เสียงฝน

ฉันรูส กึ ตกใจระคนดีใจ ทักษะการเตนทีเคย ่ ฝกครัง้ เยาววยั สามารถออกมา วาดลวดลายไดเองอยางสวยงาม เพิ่งรูตัววา เมื่อมีเหตุการณฉุกเฉิน เรา จะนำทวงทาเหลานี้ออกมาอวดสูสายตาประชาชีแถมใชเปนประโยชน ในการทรงตัวแบบทันทวงทีอีกตางหาก แตฉันรูสึกประหลาดใจอยูไมนอย เหมือนมีบางสิ่งสงพลังมหาศาลมาให ลีลาขึ้นเทพขนาดนีไม ้ นาจะมาจาก ฝมอื ของฉันคนเดียวเปนแน! แท็กซีก็่ พุง เขาจอดเทียบริมฟุตบาทอีกครัง้ ฉัน กระโดดลงจากรถโดยไมลืมจายตังคใหคนขับ ในมือกำเมล็ดพันธุบวมน้ำ ตรงดิ่งไปยังสวนหลังบานดวยความเรงรีบ คุณลุงที่มาขอแบงเชาพื้นที่ เปดรานกาแฟสดเล็กๆหนาบานรองเรียก แกมักจะแอบมานั่ง Chill ใน สวนหลังบานของฉันพรอมเลาเรื่องราวเรื่อยเปอยอยูเสมอ บางวันคุณลุง ก็จะชง Ice Cappuccino Low Fat Milk No Syrup มาใหฉันดวย แตวันนี้ ฉันมีเรื่องดวนในใจเกินกวาจะแชรใหใครฟง แลวจูๆประโยคคุนหูจากใคร คนหนึ่งก็แววมาจากดานหลัง……

บนภูเขา

91

“เรานัง่ อยูดี ๆความคิดเรือ่ งชีวติ ผุดขึน้ มาเอง” รางสันทัดผิวเนื้อเผือกโพลน กาวออกมาจากมุมมืด “ทองซะขึน้ ใจเลยนะเอ็ดเวิรด ” ฉันหันไปยิม้ ทักทาย เจาของเสียง เอ็ดเวิรด เดินขยับมือกรรไกรเขามาหาฉัน ถูกแลวละ เขาไมได ถือกรรไกรอยูใน  มือ แตมือของเขาทำมาจากกรรไกร คุณพอยอดนักประดิษฐ ของฉันนี่ชางคิดจริงๆ แถมยังตกแตงหนาตาของเอ็ดเวิรดใหเหมือนจอหน นี่ เดปป ดาราคนโปรดของฉันอีกตางหาก ทีแรกฉันก็สงสัยเหมือนกัน วาเอ็ดเวิรดไปจำประโยคนี้มาจากไหน จนกระทั่งวันหนึ่งฉันเปดตำรา คนควาขอมูลเพื่อทำวิทยานิพนธ จึงไปพบประโยคนี้เขาโดยบังเอิญ นี่แสดงวาเอ็ดเวิรดเคยอานหนังสือ Mindfulness in Pain English หรือ ในชื่อภาษาไทยวา สติ ดวยภาษางายๆ ของ ภันเต เฮเนโพลา คุณรัตนะ พระมหาเถระชาวศรีลังกา เขาไปเอาหนังสือเลมนี้มาจากไหนนะ? ขณะที่ ฉันกำลังขบคิดหาคำตอบ กลิน่ น้ำหอมคูกาย  ของเอ็ดเวิรด (Chanel No.๕) ก็กระเพือ่ มมาขัดจังหวะ ตามดวยเสียงผิวปากอันแปรงปราของเขา(เพลง I Want To Hold Your Hand ของ The Beatles)

92 เสียงฝน

เอ็ดเวิรดเปนหุนยนตประดิษฐเวอรชั่นเกากึ๊กของคุณพอ เทียบรุนไดกับ คอมพิวเตอรโปรแกรม DOS (โคตรเกาคร่ำครึ) คุณพอพยายาม Upgrade เอ็ดเวิรดใหกลายเปน Window XP อยูหลายครั้ง แตไมเคยทำไดสำเร็จ ตัวตนของเอ็ดเวิรด ไมใชแบบนัน้ เราจึงเลิกลมความพยายามในการบังคับ หรือฝนธรรมชาติของใคร แตก็นั่นแหละ! ดวยความเปนหุนยนตโบราณ เชยบรม มันคือเสนหสุดๆ เขาเปรียบเหมือนคุณลุงนักวิชาการผูรอบรูของ ฉันทีเดียว นอกจากทำสวน(อันนี้อาชีพหลัก) เอ็ดเวิรดสนใจทั้งปรัชญา ศาสนา วิทยาศาสตร ประวัติศาสตร เศรษฐศาสตรฯ รูแม  กระทั่งวิธีเลี้ยงห มาหลังอาน กลไกบานผีสิงในแดนเนรมิต วิธีเลนหมากฮอรส ปทานุกรม ไทย–อังกฤษฉบับประถมสี่ ลอดชองสูตรโบราณ วิธีประดิษฐนาฬิกากุกกู กระบีกระบอง ่ เบือ้ งตนฯ เอ็ดเวิรด มักมีประโยคลอยๆปลอยออกมากระทบ ใจเราเสมอ เมื่อฉันผายมือที่กำไวออกมาใหเอ็ดเวิรดดู สิ่งไมคาดฝนก็ เกิดขึ้น! ตนไมในสวนสมุนไพรของเรา สั่นสะเทือนเปนจังหวะ Techno Dance ขึ้นพรอมๆ กัน! บนภูเขา

93

ฉันรูส กึ ไดถึงความสัน่ สะเทือนอยางรุนแรงของพืน้ ดิน ตัวบาน และเอ็ดเวิรด กอนทีฉั่ นจะเอือ้ มตีนไปเตะกานคอของเอ็ดเวิรด (มันจำเปนตองทำ เพราะ นี่เปนวิธเดี ี ยวที่จะ Shut down หุนยนตเกากึ๊กรุนนี้ได) เขาก็กระโดดขึ้นไป เกาะตนมะขามที่มีอยูเพียงตนเดียวในสวน แลวใชกรงเล็บกรรไกรตะกาย ขึ้นไปจนถึงกิ่งบนสุด ซึ่งสูงประมาณตึกสี่ชั้น ยังไมทันที่ฉันจะรองเรียก ใหพอมาชวย เอ็ดเวิรดก็พุงหลาวลงมาสูพื้นดินพรอมเสียงระเบิดดังสนั่น หวัน่ ไหว ตนกลาทีอ่ ยูใน  ถุงเพาะชำลมกลิง้ ระเนระนาด คุณพอ คุณลุงและ ฉัน วิ่งไปหยุดอยูที่ปากหลุมเสนผาศูนยกลางประมาณหนึ่งเมตรในเวลา ไลเลีย่ กัน เหมือนนัดกันไว ทุกคนหยิบพลัว่ ขึน้ มาแลวลงมือโกยดินปดปาก หลุมทันที เมื่อมั่นใจวาจะไมมีสิ่งใดเล็ดลอดขึ้นมาจากหลุมได คุณพอกับ คุณลุงก็ขอตัวไปอาบน้ำ ฉันลวงกระเปากางเกงหยิบเมล็ดพันธุประหลาด ซึ่งขณะนี้มีขนาดเทาไขไกออกมา แลวฝงไวในหลุมเดียวกับเอ็ดเวิรด เมื่อ ทองฟาเกลี่ยแสงสุดทายของวัน ฉันยืนขึ้นยกมือขวาทาบไวกับหนาอก ดานซายแลวฮัมเพลง Bohemian Rhapsody ของ Queen อีกหนึ่งเพลง โปรดของเอ็ดเวิรด เพื่อไวอาลัยใหแกเขา

94 เสียงฝน

แลวฝนหาใหญก็ตกลงมาแบบไมมีปไมมีขลุย เสียงฟารองครวญคราง สั่นเครือปมจะรองไห ไลพวกเราสามคนใหวิ่งแตกกระเจิงไปคนละทิศละ ทาง คุณพอวิ่งไปเก็บผาที่ตากไว คุณลุงวิ่งไปปดประตูราน สวนฉันวิ่ง กลับขึน้ หอง ปดประตูปง! ทิง้ ตัวลงบนฟูกอยางเงียบๆ ปลอยใหเครือ่ งฟอก อากาศระบบ ๒ หัวทำงานของมันไปตามปกติ ลมหายใจเขา-ออกของฉัน ถูกสูดเขาเครื่องฟอกอากาศจากฝงหนึ่ง(ดูคลายหนาวัว) กอนจะถูกพน ออกมาเปนอากาศบริสุทธิ์จากอีกฝงหนึ่ง(ดูคลายหนาคน) กอนจะวนก ลับมาใหเราไดสูดมันเขาไปใหม วนเวียนไมจบสิ้นเหมือนความคิดของฉัน ตอนนี้ “เรานัง่ อยูดี ๆ ความคิดเรือ่ งชีวติ ผุดขึน้ มาเอง” ประโยคของเอ็ดเวิรด ยังคงลองลอยอยูใน  สมองของฉัน สภาพของเอ็ดเวิรด ขณะนีเหมาะ ้ แกการ นำไปชั่งกิโลขายเพียงอยางเดียวเทานั้น เอ็ดเวิรดเปนอุปกรณไฟฟาที่ฉัน รักที่สุดในบาน ฉันตัดสินใจเดินลงไปอบคุกกี้ที่หองครัวเพื่อคลายเครียด กอนจะกลับมานัง่ เปดทีวลุี น ปนใหญปะทะปศาจแดงจนตัวโกง เครือ่ งฟอก อากาศระบบสองหัวยังคงทำงานของมันตอไปตามปกติ บนภูเขา

95

Is this the real life? Is this just fantasy? ไมรูว า ผล็อยหลับไปตัง้ แตเมือ่ ไหร พอลืมตาตื่นเนื้อรองเพลง Bohemian Rhapsody ก็ผุดขึ้นมากอนอะไรอื่น ฉันบอกหุนยนตสาวใชใหเอาชาผสมเครื่องเทศกับคุกกี้ที่อบไวเมื่อวานมา ให หุนยนตรุนนี้ทำงานไดเสถียรกวารุนของเอ็ดเวิรดหลายเทาตัวจนเทียบ กันไมได Mac OS X Fat Snow Leopard คือชื่อระบบปฏิบัติการของ หุนยนตรุนนี้ หลังจากทำธุระในหองน้ำเสร็จแลว ฉันประคองถวยชาไวใน มือแลวออกไปยืนสูดอากาศหลังฝนตกที่เฉลียงหลังบาน ฉันไมไดตื่นเชา แบบนี้มานานมากแลว นาจะตั้งแตระบบนาฬิกาปลุกในตัวของเอ็ดเวิรด ้ ยากจึงไมใสใจทีจ่ ะซอม เมือ่ ชำรุดโนนแหละ คุณพอบอกวาอะไหลรุน นีหา นึกถึงเหตุการณของเย็นวาน ฉันก็หันไปมองหลุมฝงรางของเอ็ดเวิรด พรอม ยกถวยชาขึ้นดื่ม พรวดดดดดดดดดด! เปนไปไมได!! มีตนไมเล็กๆงอกขึ้น มาจากหลุมนั้น!!!

96 เสียงฝน

ตอนอยูชั้นประถมตนคุณครูสอนวา สัตวเลี้ยงมีสองประเภทคือ เลี้ยงไว ใชงานกับเลี้ยงไวดูเลน สวนผีเปนสิ่งที่ไมมีจริง เพราะสิ่งมีชีวิตแบงออก เปน ๓ ประเภทไดแก คน สัตว พืช ซึ่งเราไมรูวาจะจัดผีเขาไปอยูในหมวด ไหน ดังนั้นเด็กประถมตนจึงเดินไปเขาหองน้ำคนเดียวได โดยไมตองกลัว วาจะโดนผีหลอก สวนคนแบงออกเปน ๓ ประเภทคราวๆไดแก เพศชาย เพศหญิง และเพศไมชายไมหญิง คนทัง้ สามเพศนีมี้ นิสยั ชอบจัดหมวดหมู ดวยกันเกือบทุกคน และฉันก็รวมอยูในจำนวนนั้นดวย หลังจากคนควา ไดระดับหนึ่งจึงพบวา หากแบงตนไมตามลักษณะการเจริญเติบโตของ ลำตนจะแบงออกเปน ๔ ประเภทไดแก ๑.ไมตน(Tree) ๒.ไมพุม(Shrub) ๓.ไมเลื้อย(Climber) ๔.ไมหัว(Ornamental Bulb) ๕.ปาลม(Palmae) ฉัน นัง่ จองจองดูตนกลาทีเพิ ่ ง่ ผลิใบออนสีเขียวสดใส เราจองหนากันแบบ faceto-face ระยะหางแค ๓ เซนติเมตร เปนไปไดไหมวา ตนไมประหลาดตนนี้ จะไมถูกจัดอยูในประเภทใดเลย…..

บนภูเขา

97

แลวเรื่องราวของตนไมเล็กๆ ตนนี้ก็เดินทางไปสูการรับรูของผูคนบนโลก ไซเบอร ฉันเคยถายรูปตนไม Upload ลงใน Blog เพียงครั้งเดียวคือวันที่ เราพบกันเปนครั้งแรก เพราะหลังจากวันนั้นเปนตนมา ตนไมก็มีหนาตา ประหลาดขึ้นเรื่อยๆ จนฉันไมกลาถายรูปอีก ภาพรวมของตนไมในตอนนี้ เหมือนสิ่งมีชีวิตผสมเครื่องจักร(Biomechanical) คลายๆ กับที่ฉันเคย เห็นใน H.R. Giger Museuum ที่สวิตเซอรแลนด (Please consider that some of the work might not be suitable for children.) H.R.Giger เปน ศิลปนชาวสวิตเซอรแลนด เขาเปนคนออกแบบเอเลี่ยน สัตวประหลาด ตางดาวสุดอำมหิตตัวนั้น แรกๆ ฉันก็หวาดๆ เมื่อตองลงไปขลุกอยูในสวน แตเมื่อนึกถึงเอ็ดเวิรด หุนยนตที่ฉันคุนเคยมาตั้งแตเด็ก บรรยากาศรอบๆ จึงเปนมิตรขึ้นมาบาง

98 เสียงฝน

บันทึกของวันที่ ๑๖ รูปทรงของตนไมเปลี่ยนแปลงไปทุกวันในลักษณะที่ ไมอาจคาดเดาได บางวันดูเหมือนสัตวประหลาดพันมือเกาะเกี่ยวกิ่งกาน แตกสาขา สองวันกอนมีใบงอกออกมาใหมคลายรูปทรงของโทรศัพทมือถือ โบราณ ใบออนเล็กๆ ที่อยูใกลๆ กันลักษณะคลาย SIM แจกฟรี ในสวน ของลำตนกลับดูคลายรูปทรงของคนอวนกำลังถือสบูยี่หอนกแกว (อันนี้ แลวแตจินตนาการของผูร บั ชม) การไดชืน่ ชมประติมากรรมมีชีวติ อันงดงาม เปนความตื่นเตนประจำวันที่จะเกิดขึ้นในทุกๆเชาแกพวกเราทั้งครอบครัว บายวันนี้มีชายหนามาโผลมาหาฉันกับพอที่บาน ไมมีใครรูวาเขาเปนใคร หนาของเขาคลายมาแตนากลัวกวา สงสัยจะไมใชคนแถวนี้ ชายหนามา ยื่นถุงเล็กๆมาให บนถุงมีตัวอักษรพิมพไววา”ปุยตรามาบิน” พรอมกับยื่น ซองเอกสารใหพอของฉัน ขางในมีอะไรเรายังไมทนั เปดดู ชายหนามาก็ควบ ตัวเองหายลับไปอยางรวดเร็ว

บนภูเขา

99

หลังจากชายหนามาคลอยหลังไปไดไมนาน ก็มีชายหนาหมาเอา“ปุย ตราห มาแดง” มาใหทดลองใช พอคุณพอยื่นมือออกไปรับถุงปุย ชายหนาหมาก็ วิง่ หางจุกตูดหายไปตอหนาตอตา เฮอ! ทัง้ หนามาหนาหมา ไมวา ยุคสมัยจะ เปลีย่ นไปอยางไร คนก็ยังใสหนากากเขาหากัน ยังไมทนั ทีเรา ่ จะไดเปดซอง เอกสาร ซึ่งดูๆไปแลวฉันวามันเปนซองกฐินมากกวา ก็มีชายหนา...เออ... ดูภาพประกอบเอาเองก็แลวกัน มากดออดเรียกอยูที่หนาประตู แรกเห็น รูปพรรณสัณฐานฉันกับพอเดาไมถูกเลยวา เขาจะเอาปุย ยีห่ อ อะไรมาเสนอ แตชายคนนีมา ้ แปลก(มาก) เขาไมไดเอาปุย มาใหทดลองใช แตเขามาเสนอ บริการทำความสะอาดบานดวยลิ้น! เราตกลงใชบริการของเขาทันทีโดย ไมจำเปนตองถามไถถึงราคา เพราะแคเห็นหนวยกานของเขาก็เดาได ไมยากเลยวา ตองทำความพึงใจใหกับตนไมประติมากรรมประหลาดของ เราอยางแนนอน ใชแลว เราจะใหเขาทำความสะอาดตนไมดวยลิ้น

100 เสียงฝน

แผล็บสุดทาย! ใชเวลาทั้งหมดประมาณ ๑๒ นาที ฉันเตรียมน้ำดื่มเย็นๆ ใหเขาเพือ่ ดับกระหาย เขาคิดตังคแค ๕๐ บาท กอนใหฉันชวยออกคาแท็กซี่ อีกรอยสามสิบเพื่อใหเขานั่งกลับบาน เมื่อหันกลับไปดูอีกครั้ง ตนไมของ ฉันมีลักษณะเปลี่ยนไป มันแตกตาเปนจำนวนมาก นี่ขนาดยังไมไดใสปุย เลยสักนิดเดียว หรือวาชวงเวลาเปลี่ยนผานแหงวันวัยของมันมาถึงแลว (Coming of Age) ฉันเขยิบกนไปนั่งประสานตากับมันอีกครั้ง ดวงตาของ มัน ๘๐ % ดูเศราสรอย แมวาที่เหลือจะปะปนไปดวยความรูสึกเรียบๆ ธรรมดาๆก็ตาม ฉันรองเพลงขึ้นชาๆ ดวยหวังวาจะปลอบประโลมตนไม ไดบาง “แมชีวิตไดผานเลยวัยแหงความฝน วันที่ผานมาไรจุดหมาย ฉัน เรียนรูเพื่ออยูเพียงตัวและจิตใจ เปนมิตรแทที่ดีตอกัน….” เพลงทะเลใจ ของคาราบาวดูจะเหมาะกับบรรยากาศแบบนี้ ฉันอานบทกวีอีกหลายบท พรอมสรางแรงบันดาลใจดวยการเลาถึงประวัตบุิ คคลสำคัญของโลกใหฟง ดวงตาของมันดูจะแจมใสขึ้นเล็กนอย สวนของลำตนที่อยูใน  ระดับสายตา ขณะนีป้ ริเปนแนวยาว จากนัน้ ก็ขยับขึน้ ลงเหมือนจะสือ่ สารอะไรบางอยาง แลวฉันก็ไดยินเสียงแปรงปราอันคุนเคยแววออกมา บนภูเขา 101

“การปกครองและคานิยมของผูคนในสังคม มีผลกระทบโดยตรงตอ สภาพแวดลอมทางกายภาพ” นั่นไงละ ฉันเดาแลวไมมีผิด ตนไมตองการ สือ่ สารอะไรบางอยางจริงๆ แตทีเหนื ่ อความคาดเดาก็คือ ฉันไมคิดวาตนไม จะมาไมนี้ นีเป ่ นประโยคเด็ดจาก *Collapse: How Societies Choose to Fall or Succeed หนังสือขายดีทัว่ โลกและไดรบั รางวัลพูลติ เซอรของ Jared Diamond หนังสือเลมนี้มุงเสนอใหเห็นถึงเหตุและผลของวิวัฒนาการของ ชุมชนหนึ่งๆ จากความรุงเรืองสูหายนะ และสุดทายคือความลมสลาย ของอารยธรรมในแตละแหง โดยมีคำถามหลักคือสังคมเหลานั้นลมสลาย ไดอยางไร? แลวตึกระฟาที่รายลอมเราอยูในมหานครทุกวันนี้ จะถึงวันที่ ตองถูกทิ้งรางเฉกเชนศาสนสถานเกาแก อยางนครวัดนครธมหรือไม? กลิ่นน้ำหอม Chanel No.๕ วูบไหวผานจมูก มันเปนกลิ่นของใบไมที่ปลิด ตัวเองออกจากขั้วใบแลวใบเลา ฉันพอจะรูแล  วละวา หลายคืนกอนหนานี้ ทำไมฉันจึงฝนเห็นคนตาย *www.localtalk๒๐๐๔.com

102 เสียงฝน

บนภูเขา 103

QUESTIONS ARE FROM MARS ANSWERS ARE FROM VENUS

104 เสียงฝน

ญาติโยมถวาย a day ฉบับที่ ๑๐๘ มารวมสองสัปดาห ขาฯพึ่งไดฤกษนำมา ทัศนา พลิกดูรูปพระยังไมทันครบทุกหนาก็มีอันใหหลับปุย นับวา a day ฉบับนี้ ประสบความสำเร็จ ในแงของการรักษาคุณสมบัติของหนังสือธรรมะไวไดอยาง ครบถวน(ฮา) พอตื่นขึ้นมาเพียงเหลือบไปเห็นหนาปกก็อาปากหาว ขาฯเห็นทาจะ ไมดีจึงลุกขึ้นลางหนาลางตาควาไมกวาด ปดกวาดลานวัดสลัดความงวงงุน เมื่อเหงื่อชุมแผนหลังขาฯจึงกลับมานั่งพักที่กุฏิ แลวหยิบ a day ฉบับ พุทธศาสนามาพลิกดูอีกครั้ง บรรณาธิการออกตัววา “พวกเราไมมีความรูเรื่อง พุทธศาสนาเลย มีแตคำถาม เราจึงอยากเลาเรื่องนี้ดวยการตั้งคำถาม แลวหาคำ ตอบในสิ่งที่สงสัย” ขาฯเห็นสมในสิ่งที่บรรณาธิการบอก มีหลายคำถามที่ผานตา แลวเกิดความคิดขึ้นมาวา ถาถูกถามแบบนี้เราจะตอบยังไง? วาแลวจึงลองตอบคำ ถามเหลานั้นดู โดยที่ยังไมไดอานคำตอบที่มีอยูภายในเลม และคงไมมบุี ญไดอาน เพราะเขาใชตัวพิมพกระจิ๋วหลิ๋วเหลือเกิน สายตาของคนอายุปูนนี้รับไมไหว(ฮา... โอย...ขำ) ป.ล.กราบขอโอกาสครูบาอาจารยนำคำถามเหลานีกลั ้ บมาตอบอีกครัง้ ตาม มุมมองและสติกำลังของพระผูนอย

บนภูเขา 105

คำถามจากหนา ๗๓-๗๕ โดยทรงกลด บางยี่ขัน ๑. ธรรมะคืออะไรครับ ตอบ ธรรมะคือความถูกตอง คือความพอดี (ถามาถามกันตัวเปนๆ ขาฯจะขวางดวยกระโถนแลวถามกลับไปวา รูส กึ ยังไง? นัน่ แหละ ธรรมะ โห...เซนสุดๆ) ๒. ความจริงในรูปแบบทางวิทยาศาสตรเปนแนวทางดำเนินชีวิตไมได หรือครับ ตอบ ได แตถาตองการดำเนินชีวิตในอยางความสุขมากขึ้น มีความ ทุกขนอยลงทั้งในปจจุบันและอนาคต ตองไปตามแนวทางของ พุทธศาสนา ๓. เราเคยไดยินกันแตพุทธศาสนาสอนเรื่องความดี ทำไมเราถึงไมคุน เลยละครับวาพุทธศาสนาสอนเรื่องความจริงดวย ตอบ นี่เปนโทษของการไมไดเขาใกลนักปราชญบัณฑิต เมื่อไมได เขาใกลก็ไมไดฟงสิ่งที่เปนความจริง เปนประโยชน ๔. ทุกวันนี้คนที่สนใจธรรมะมีแตคนสูงวัย แลวกับเด็กมัธยมที่ชีวิตนี้ ไมเคยคิดเรื่องนิพพาน ทำไมพวกเขาตองสนใจธรรมะดวยละครับ ตอบ เคยไดยินขาวเด็กมัธยมสอบตกหรืออกหักแลวฆาตัวตายไหม? เคยเห็นภาพขาวเด็กผูห ญิงชัน้ มัธยมตนรุมกระทืบเพือ่ นรวมหอง จนตองหามสงโรงพยาบาลไหม? โยมคิดยังไงกับเรื่องนี้?

106 เสียงฝน

๕. การสอนธรรมะแบบใดที่เหมาะกับวัยรุนครับ ตอบ อาตมาจะพูดถึงสิ่งที่เปนประสบการณตรงของตัวเองเชนเรื่อง ความเหงา อาตมาจะเลาใหเขาฟงวา กอนมาบวชเราแกปญหา ยังไงแลวมันไดผลยังไง พอบวชแลวเราแกปญหายังไงแลวผล มันเปนยังไง เพื่อใหเขาเทียบเคียงกับประสบการณตรงของ เขาเอง ๖. แรงบันดาลใจทางธรรมะที่ดีควรเปนยังไงครับ ตอบ ถาหมายถึงบุคคล การกระทำ คำพูด ความคิดของบุคคลผูนั้น ตองเปนไปเพื่อการปลอยวาง ๗. เราจะยึดวิทยาศาสตรเปนศาสนาไดไหมครับ เพราะความรูหลายๆ เรื่องก็ชวยใหเราพนทุกขได ตอบ เชนอะไรบาง? พนทุกขแบบที่วานี้ยังกลับมาทุกขอีกไหม? ๘. เราตองรูมากแคไหนครับ ถึงจะสิ้นสงสัย ตอบ เราตองกินขาวมากแคไหนถึงจะอิ่ม?

บนภูเขา 107

คำถามจากหนา ๗๗-๗๘ โดยจิวาภรณ วิหวา ๑. ทำไมศาสนาถึงตองมีพิธีกรรม มีขอวัตรมากมายคะ ตอบ กวานิตยสารจะเสร็จสักเลมก็มีขั้นตอนมากมายเหมือนกัน ๒. ในเมื่อพิธีกรรมไมใชแกน เรายังควรยึดถือในพิธีกรรมอยูไหมคะ ตอบ ในเมื่อปกนิตยสารไมใชแกน เรายังควรพิถีพิถันในการออกแบบ ปกกันอยูไหม? ๓. งานบุญ งานบวช งานศพ การรับกิจนิมนต เจิมปาย ฯลฯ จำเปนกับ ศาสนาไหมคะ ตอบ อันนี้โยมตองไปคุยกันเอาเอง เพราะอาตมาก็ขี้เกียจไปรวม เหมือนกัน(ฮา) สวนการเจิมปายสายวัดหนองปาพงไมไดทำนะ มีอยูครั้งนึงโยมคนไทยเอารถยนตคันใหมมาใหพระ ฝรั่งเจิม ทานปฏิเสธหลายครั้ง แตเขาก็ยังคะยั้นคะยอจะใหทำ พระฝรั่ง ทานก็เลยเขียนมั่วๆ ไปเพราะไมรูจะเขียนอะไร สงสัยจะเขียน เปนภาษาอังกฤษดวย โยมเขาอานภาษาอังกฤษไมออกก็นึกวา เปนยันต ทำใหแคนั้นเขาก็ดีใจ ๔. ทำไมเวลาเขาวัดเราจึงมองเห็นแตพิธีกรรมคะ ตอบ คงจะมองไมทะลุ

108 เสียงฝน

๕. เมืองไทยมีวัดทุกตำบล แตทำไมพระสงฆถึงไมสามารถสอนใหทุกคน เขาใจในแกนธรรมไดอยางถองแทคะ ตอบ กรุงเทพฯมีตำรวจจราจรอยูแทบทุกสี่แยก ทำไมจึงไมสามารถ ทำใหรถทุกคันปฏิบตั ตาม ิ กฎจราจรได มันก็มีอีกหลายเหตุปจจัย เชน ตัวของพระสงฆเองลึกซึ้งในธรรมะแคไหน ญาติโยมสนใจ ธรรมะในระดับไหน ขอหลังนี้โยมตองถามตัวเองดวย ๖. เราควรเคารพพระสงฆที่ไมนาเลื่อมใสไหมคะ ตอบ โยมเอาอะไรมาเปนบรรทัดฐานในการเลือกเคารพพระสงฆ? ครูบาอาจารยบางทานมีนิสยั โผงผาง กิรยิ าทาทางไมเรียบรอยแต ทานเปนผูที่มีคุณธรรมสูง ตองอยูปฏิบัติรวมกับทานนานๆ จึงจะรูจัก พระบางรูปบุคลิกดีพูดจาดีแตเบื้องหลังหวังลาภ สักการะกับญาติโยมอยางนี้ก็มี

บนภูเขา 109

คำถามจากหนา ๘๑-๘๓ โดยทรงกลด บางยี่ขัน ๑. พระเครื่องศักดิ์สิทธิ์จริงไหมครับ ตอบ ถามีสวนทำใหผูที่มีไวในครอบครองเขาถึงพระรัตนตรัย อาตมา ถือวาศักดิ์สิทธิ์จริง ๒. การรดน้ำมนต สะเดาะเคราะหชวยไดจริงไหมครับ ตอบ เรายื่นตุกตาใหเด็ก เพื่อใหเขาหยุดรองไห ๓. การปลุกเสกเครื่องรางของขลังเหลานี้เปนพุทธศาสตรหรือเปน ไสยศาสตรครับ ตอบ พุทธศาสตรคืออะไร? เรามาทำความเขาใจในคำถามนีให ้ ชัดเจน กันกอนดีกวา ๔. ความแตกตางระหวางพุทธศาสตรกับไสยศาสตรคืออะไรครับ ตอบ คือความแตกตางระหวางการลืมตาตื่นกับการนอนหลับ ๕. ในศาสนาพุทธมีเรื่องปาฏิหาริยไหมครับ ตอบ มี การนำธรรมะไปปฏิบัติจนเกิดผลจริงคือสามารถพนทุกขได อยางนาอัศจรรย จัดเปนปาฏิหาริยอยางหนึ่ง ๗. ถาพระพุทธเจายังอยูทานคงจะตำหนิเรื่องการปลุกเสกเครื่องราง ของขลังใชไหมครับ ตอบ พระพุทธองคทรงตำหนิทุกการกระทำทีเป ่ นเหตุใหการดำเนินไปสู ความพนทุกขเนิ่นชา 110 เสียงฝน

๘. การคิดวาวัตถุมงคลสามารถดึงดูดคนใหเขามาวัด มาชวยทำนุบำรุง พระพุทธศาสนาได เปนความคิดที่ถูกไหมครับ ตอบ การปฏิบตั ตาม ิ ธรรมะคำสอนของพระพุทธเจา สามารถดึงดูดคน ใหเขามาวัดไดดีที่สุด ๙. เราไดอะไรจากเครื่องรางของขลังครับ ตอบ อยางนอยก็ไดคำถามนี้(ฮา) ๑๐. เราไดอะไรจากการพรมน้ำมนตเจิมปายหนารานครับ ตอบ อาตมาฝากถามคนที่มานิมนตพระไปทำอยางนั้นดวยนะ ๑๑. พระพุทธเจาสอนเรื่องพิธีกรรม สิ่งศักดิ์สิทธิ์ไวอยางไรครับ ตอบ พระพุทธองคสอนวา “ผูใดตามดูจิตของตน ผูนั้นจะพนจากบวง ของมาร” เรื่องนี้เปนเรื่องใหญ ควรนำมาพิจารณาเปนอันดับ ตนๆ สวนเรือ่ งพระพุทธเจาทรงสอนเรือ่ งพิธกี รรมหรือสิง่ ศักดิส์ ทิ ธิ์ ไวอยางไร พระอาจารยของอาตมาทานอาจจะเคยบอก หรือ อาตมาอาจจะเคยอานพบในตำรา แตคงจะลืมไปแลวเพราะ ไมไดใหน้ำหนักกับเรื่องนี้ แตถาโยมตองการจะรูจริงๆ ก็สามารถ ไปสืบคนขอมูลใน Google เอาเองได ซึ่งก็ไมนาจะเปนเรื่อง เหลือบากวาแรง ที่อาตมาตอบแบบนี้เพราะรูสึกวา โยมใหความ สนใจกับเรื่องนี้มากเกินไป ถึงเวลาตองเปลี่ยนเรื่องเสียที ๑๒. พระเครื่องมีขอดีไหมครับ ตอบ ถามีสวนทำใหผูที่มีไวในครอบครองเขาถึงพระรัตนตรัย ก็ถือวา มีขอดี บนภูเขา 111

๑๓. เราจะเลื่อนชั้นชาวพุทธใหพนจากชั้นอนุบาลไดยังไงครับ ตอบ เขาอยากเลื่อนกันหรือเปลา? ๑๔. ตอนนี้มองเขาไปในวัดสวนใหญก็เห็นแตพิธีกรรมสำหรับชาวพุทธ ในระดับอนุบาล เราจะทำใหคนมองทะลุเขาไปถึงแกนแทของ ศาสนาพุทธไดอยางไรครับ ตอบ คอยๆ เลี้ยงดูเขาดวยการใหอยูในสิ่งแวดลอมที่ดี เชนการ มีกัลยาณมิตร การอยูในสถานที่เงียบสงบ พอโตเปนผูใหญเขาก็ จะเขาใจเอง

112 เสียงฝน

คำถามจากหนา ๘๕-๘๗ โดยทรงกลด บางยี่ขัน ๑. กรรมคืออะไรครับ ตอบ เปนคำกลางๆ แปลวาการกระทำ ๒. เรามักจะคุน กันวากฎแหงกรรมหมายถึง ชาตินีเป ้ นอยางนีเพราะ ้ ชาติ ที่แลวทำแบบนี้ เปนความเชื่อที่ถูกตองไหมครับ ตอบ วันกอนๆ โยมวางแผนวาจะเดินทางมาสัมภาษณพระ เปนเหตุ ใหวันนี้โยมไดเดินทางมาสัมภาษณพระ โยมคิดอยางไรกับ เรื่องนี้? ๓. ประโยคที่วาสัตวโลกยอมเปนไปตามกรรมยังเปนจริงอยูไหมครับ ตอบ ถาตอบคำถามขางบนแลว ก็จะตอบคำถามนี้ไดเอง ๔. ทำไมเวลาสอนกันเรื่องทำบุญละบาป เราถึงเนนวา ตายแลวจะได ไปสวรรคหรือชาติหนาเกิดมาจะไดสบายครับ ตอบ คงเปนคำพูดพื้นๆ เอาไวปลอบประโลมใจ แตถาของจริงเรา ก็เนนสิ่งที่เปนอยูในปจจุบัน ๕. บุญตางจากบาปอยางไรครับ ตอบ (ขวางดวยกระโถนใบเดิมแลวถามวา โกรธไหม? นั่นแหละบาป เมื่อละความโกรธไดก็เปนบุญ—เซนไดอีก)

บนภูเขา 113

๖. สังคมยุคนี้ซับซอนขึ้น ความหมายของบุญและบาปเปลี่ยนไป ไหมครับ ตอบ ความรูสึกในขอ ๕ เปลี่ยนไปไหม? ๗. บุญที่เราไดมาอยูที่ไหนครับ ตอบ ละความโกรธในขอ ๕ ไดที่ไหน บุญก็อยูที่นั่น ๘. การทำบุญเพราะอยากไดบุญเยอะๆ ตายไปชาติหนาจะไดสบาย เปน ความคิดที่ถูกไหมครับ ตอบ สบายชาตินี้ดีกวา ๙. ทำไมคนยุคนี้ถึงหวังวาการทำบุญจะชวยใหร่ำรวยครับ ตอบ เปนความหวังของคนที่ไมรูจักความสันโดษในทุกยุคสมัย ๑๐. การทำบุญเพราะหวังรวย ถือเปนความคิดที่ผิดไหมครับ ตอบ การทำบุญเพื่อชำระกิเลสเปนความคิดที่ถูกตองที่สุด ๑๑. การทำบุญชวยลบลางบาปที่เคยทำไดไหมครับ ตอบ ถาเราเทน้ำสะอาดเปนจำนวนมาก ลงไปในแกวที่มีน้ำสกปรก จะเกิดอะไรขึ้น? ๑๒. เราสามารถมีความสุขโดยไมทำบาป แตก็ไมทำบุญไดไหมครับ ตอบ ถาโยมเปนมหาเศรษฐีแลวจะไมทำงานอะไรเลยก็ได

114 เสียงฝน

๑๓. บุญบาปมันจะตามเราไปชาติหนาไหมครับ ตอบ การที่โยมมาสัมภาษณพระในวันนี้ จะตามโยมไปพรุงนี้ไหม? ๑๔. เราจะแนใจไดอยางไรครับวาชาติหนามีจริง ตอบ เราจะแนใจไดอยางไรวาพรุงนี้มีจริง?

บนภูเขา 115

คำถามจากหนา ๘๙-๙๑ โดยจิวาภรณ วิหวา ๑. ความสุขคืออะไร ความทุกขคืออะไรคะ ตอบ ความอิ่มคืออะไร? ความหิวคืออะไร? ๒. ในความเปนจริงแลว ความสุขกับความทุกขดูเปนเรื่องที่ซอนทับกัน อยู บางครั้งเราคิดวามีความสุข แตมันก็นำทุกขมาให แลวเราจะ รูไดอยางไรคะวาอะไรคือความสุขที่แทจริง ตอบ ความสุขที่แทจริงคือความสุขทีไม ่ นำทุกขมาให ๓. ทุกวันนี้เรามีปญหาที่ตองแกมากมาย การหมกมุนอยูกับจิตใจ ของตัวเองจะเปนสิ่งที่ถูกตองหรือคะ ตอบ ทุกวันนี้เราหมกมุนอยูกับปญหาที่ตองแกมากมาย จนไมมีเวลา คนหาตนตอที่แทจริงของปญหา แลวลงมือแกไขกันอยางจริงจัง ทำอยางนี้จะเปนสิ่งที่ถูกตองหรือเปลา? ๔. เปนมนุษยธรรมดา เราไมโกรธ ไมเสียใจ ไมนอยใจไดหรือคะ ตอบ ถาเราปฏิบัติธรรมตามแนวทางที่ถูกตอง จนสามารถละความ โกรธ ความเสียใจ ความนอยใจได เราจะเปนมนุษยที่ไมธรรมดา ซึ่งพระพุทธเจาทานก็ทำใหดูเปนตัวอยางอยูแลว ๕. ศาสนาบอกวาไมใหยินดีเวลามีคนรัก มีคนชม หรือไดของชอบใจ เพราะอะไรคะ ตอบ เพราะมันเปนของไมแนนอน

116 เสียงฝน

๖. ความทุกขมีขอดีไหมคะ ตอบ มันทำใหเราหาวิธออกจาก ี มัน ๗. การสอนใหมองความทุกข เทากับวาศาสนาพุทธมองโลกในแงราย หรือเปลาคะ ตอบ กลับไปอานขอ ๖ ๘. ศาสนาสอนวาที่ใดมีรักที่นั่นมีทุกข แลวอยางนี้เราควรมีความรัก ไหมคะ ตอบ เราควรมีความเมตตา

บนภูเขา 117

คำถามจากหนา ๙๓-๙๕ โดยจิราภรณ วิหวา ๑. สมัยเด็กๆ เราถูกสอนใหนั่งขัดสมาธิ หลับตา โตมาเราไดยินวา มีการเขาฌาน ไดตาทิพย หูทิพย แทจริงแลว สมาธิคืออะไรกัน แนคะ ตอบ ขอ ยก คำ อธิ บ าย ของ พระ เดช พระคุ ณ พระพรหม คุ ณ าภรณ (ป.อ.ปยุตโต) มาตอบก็แลวกัน “จิตอยูกับสิ่งที่ตองการ ไดตาม ตองการคือสมาธิ” ๒. ถาไมอยากนิพพาน ยังจำเปนตองฝกจิตไหมคะ ตอบ ถาไมหิวขาวจะไมกินขาวก็ได คงไมมีใครบังคับ ๓. สติและสมาธิที่เรามีอยูในชีวิตประจำวันไมเพียงพอหรือคะ ทำไม เราตองฝกเพิ่ม ตอบ ถาอยากนั่งเกาอี้บรรณาธิการก็ตองฝกวิทยายุทธใหเหนือชั้น ๔. แคนั่งสมาธิธรรมดาเรายังเผลอหลับ แลวจะฝกจิตใหพนทุกขได เหรอคะ ตอบ ได ถาตื่น(ฮา) ๕. อะไรจะการันตีใหเราไดคะวา ถาปฏิบัติแลวจะไดผลจริง ตอบ อะไร จะ การั น ตี ให เรา ได ว า ถ า ตั ้ งใจ ทำงาน แล ว จะ ไดเลื ่ อ น ตำแหนง?

118 เสียงฝน

๖. ทำไมฝรั่งถึงหันมาสนใจเรื่องจิตกันมาก ทั้งที่ไมไดมีพื้นฐานและ ความเชื่ออยางเรา ตอบ ความทุกขมันมีอยูประจำกับคนทุกชาติทุกภาษา ไมวาจะ มีพื้นฐานหรือความเชื่ออยางไร ฝรั่งเขาหาทางพนทุกข เพราะ วัตถุที่เขามีอยูอยางลนเกินมันชวยใหเขาพนทุกขไมได เขา จึงหันมาคนควาเรื่องจิตใจ อีกอยางฝรั่งเขามีนิสัยชอบทดลอง

บนภูเขา 119

คำถามจากหนา ๙๗-๙๙ โดยจิวาภรณ วิหวา ๑. พุทธศาสนากับวิทยาศาสตรมีความเหมือนหรือตางกันอยางไรคะ ตอบ อาตมาคงอธิบายไดไมละเอียดเพราะเรื่องวิทยาศาสตรลืมไป เกือบหมดแลว รูแตวาถาถูกยิงดวยลูกศรคือความทุกข ตองรีบหา วิธีเอาลูกศรออก อยามัวไปคำนวณความเร็วขณะลูกศรกำลังพุงมา ใหเสียเวลา ๒. เราไมใชนักชีววิทยา ทำไมพุทธศาสนาถึงตองใหเราศึกษาธรรมชาติ ละคะ ตอบ อาตมาคงอธิบายไดไมละเอียดเพราะเรื่องวิทยาศาสตรลืมไป เกือบหมดแลว รูแตวาถาถูกยิงดวยลูกศรคือความทุกข ตองรีบ หาวิธีเอาออกลูกศรออก อยามัวไปคำนวณแรงโนมถวงของโลก ที่กระทำตอลูกศรใหเสียเวลา เฮย! นี่มันชั่วโมงชีววิทยานะไมใช ฟสิกส—ขออภัย พุทธศาสนาใหเราศึกษาธรรมชาติ เพื่อใหเรา ปรับตัวปรับใจใหเขากับความจริงของธรรมชาติ ทั้งธรรมชาติ ภายนอกและธรรมชาติภายใน ที่เราเปนทุกขกันอยูทุกวันนี้ เพราะความคิดเห็นของเราไมสอดคลองกับความเปนจริงตาม ธรรมชาติ ๓. ธรรมชาติมีขอบเขตกวางมากเราควรเลือกสวนไหนมาศึกษาคะ ตอบ สวนไหนก็ไดที่เกื้อกูลแกความพนทุกข และศึกษาเทาที่จำเปน หลวงพอชาทานอุปมาไววา ถาเราจะขามภูเขาลูกนี้ไป เราก็ตัด ตนไมใหเปนทางแคพอเดินได ไมตองไปโคนตนไมทั้งภูเขา

120 เสียงฝน

๔. พุทธเปนศาสนาทางวิทยาศาสตรอยางที่ชอบพูดกันจริงไหมคะ? ตอบ ขี้เกียจอธิบายอะ เคยมีคนแสดงความเห็นกับคำถามนี้มาเยอะ แลว ไปคนดูเอาเองใน Google (บะ! คำก็ Google สองคำก็ Google) มีโยมคนหนึ่งพูดวา พุทธศาสนาเปนวิทยาศาสตร พระอาจารยทานหนึ่งบอกวา อยายกยองวิทยาศาสตรมาก เกินไป ๕. ทุกคำสอนในทางศาสนาพุทธเปนจริงทางวิทยาศาสตรไหมคะ ตอบ จงคัดลายมือตามประโยคตอไปนี้หนึ่งรอยครั้ง--อยายกยอง วิทยาศาสตรมากเกินไป ๖. เราจำเปนตองใชวิทยาศาสตรพิสูจนคำสอนในทางศาสนาไหมคะ ตอบ จงคัดลายมือตามประโยคตอไปนี้อีกหนึ่งรอยครั้ง--อยายกยอง วิทยาศาสตรมากเกินไป ๗. แทจริงแลวมนุษยเกิดมาทำไมคะ ตอบ จงคัดลายมือ.....ขออภัย ตอบเพลินไปหนอย มนุษยเกิดมาเพื่อ ตั้งคำถามและตอบคำถาม

บนภูเขา 121

คำถามจากหนา ๑๐๑-๑๐๓ โดยณัฐชนน มหาอิทธิดล ๑. ถานับถือพุทธแตไมมีเวลารวมพิธีทางศาสนา ควรปฏิบัติตัวอยางไร ครับ ตอบ ควรมีกัลยาณมิตร ๒. การที่คนยุคนี้เขารวมพิธีกรรมทางศาสนานอยลง แปลวาคนเริ่ม เบื่อศาสนาหรือครับ ตอบ แปลวาคนเริ่มเบื่อพิธีกรรม (ขอนี้ตอบงายมาก แคเลือก Copy ขอความจากบรรทัดขางบน แลวนำมา Paste ไวในบรรทัดนี้) ๓. ถาปฏิบัติธรรมดวยตัวเองสม่ำเสมอแลว ตองเขาวัดไหมครับ ตอบ ควรมีกัลยาณมิตร ๔. การใชชีวิตในสังคมยุคนี้ เราควรมีหลักธรรมขอไหนครับ ตอบ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ใชไดกับทุกยุคสมัย แตตอง ปฏิบัติใหครบจึงจะเกิดอานิสงสใหญ แถมอีกขอหนึ่งคือ ควร มีกัลยาณมิตร ๕. เราจะมีวิธีคิดกับอนาคตที่ยังมาไมถึงยังไงครับ ตอบ อนาคตเปนของไมแนนอน ๖. ยุคนี้เรายังสามารถนิพพานไดไหมครับ ตอบ ถาละกิเลสไดก็นิพพานได

122 เสียงฝน

คำถามจากหนา๑๐๕-๑๐๗ โดยทรงกลด บางยี่ขัน ๑. พระพุทธเจามีจริงไหมครับ ตอบ ถาเราเขาถึงธรรมะเราจะไดพบพระพุทธเจา ๒. ถาพระพุทธเจามีจริง ระยะเวลาผานมาสองพันกวาป เราจะแนใจ ไดอยางไรครับวาคำสอนของทานจะไมถูกบิดเบือนไปจากเดิม ตอบ เมื่อสองพันกวาปที่แลวพระพุทธองคทรงตรัสสอนเรื่องทุกข เหตุ ใหเกิดทุกข ความดับทุกข และขอปฏิบัติใหถึงความดับทุกข ถา คำสอนในยุคปจจุบันอางถึงหัวขอทั้งสี่ยอมแสดงวา เปนคำสอน ของพระพุทธเจาจริง ไมบิดเบือนไปจากเดิม ๓. เราสามารถยึดวิธีการดับทุกขแบบที่ไมมีในคำสอนไดไหมครับ ตอบ ได แตไมรับประกันวาทุกขจะดับ ๔. แสดงวาคนที่ไมนับถือศาสนาใดศาสนาหนึ่ง ก็สามารถหาทาง ดับทุกขไดเองใชไหมครับ ตอบ กลับไปอานขอ ๓ ๕. เหมือนวาหลักธรรมของพุทธศาสนาจะตอบไดทุกคำถาม ดับทุกข ไดทุกอยาง แตทำไมคนไทยซึ่งสวนใหญที่นับถือศาสนาพุทธ ถึง ไมเห็นมีความสุขอยางที่ควรจะเปนเลยละครับ ตอบ เพราะไมไดนับถือศาสนาพุทธ อยางที่คนไทยสวนนอยที่มีความ สุขเขาปฏิบัติกัน

บนภูเขา 123

๖. หลักการที่วามาก็ไมไดยากอะไรนี่ครับ ทำไมคนถึงไมสนใจปฏิบัติ ตาม ตอบ ถามตัวเองหรือยัง? ๗. ทั้งๆ ที่หลักคิดของศาสนาพุทธก็รวมสมัยมาก แตทำไมพอพูดถึง ธรรมะขึ้นมาทีไร คนถึงรูสึกวามันลาสมัยละครับ ตอบ คงเปนกับคนในบานเรา การไดหลนภาษาบาลีออกมาสักคำ หรือ การไดอางถึงพุทธวัจนะขณะสนทนากัน ถือเปนเรื่อง Totally Awesome! สำหรับฝรั่งชาวพุทธ มองอีกแงหนึ่ง ในเมื่อขนมจีน น้ำยาจานนี้ดีตอสุขภาพของเรา(เสนขนมจีนทำจากแปงไมผาน การขัดสี ลูกชิ้นและผักเปนผลิตภัณฑออแกนิค) ทำไมเราจะตอง ไปแครดวยวามันจัดเปน Fusion Food หรือเปลา? ๘. เราจะรูไดยังไงครับวาหลักที่วามาทั้งหมดเปนสิ่งที่ถูกตอง ตอบ เราจะรูไดยังไงวาขนมชนิดนี้อรอยหรือไมอรอย? ป.ล.เมื่อตอบคำถามเหลานี้แลว ขาฯรำลึกถึงที่พระพุทธองคทรงแบง บุคคลในโลกนี้ออกเปน ๔ ประเภทคือ ๑. มืดมา มืดไป ๒. มืดมา สวางไป ๓. สวางมา มืดไป ๔. สวางมา สวางไป

124 เสียงฝน

บนภูเขา 125

AN INTERVIEW A DAY KEEP THE DOCTOR AWAY

126 เสียงฝน

ศิวะภาค เจียรวนาลี และ พีรพิชญ ฉั่วสมบูรณ สองหนุมจากกองบรรณาธิการ นิตยสาร a day เดินทางมาสัมภาษณขาฯ ณ วัดปาอัมพวัน จังหวัดชลบุรี เมื่อวันที่ ๑๙ เมษายน ๒๕๕๒ ขาฯบันทึกการสัมภาษณในครั้งนั้นแลวนำมาเรียบเรียงใหม โดยหยิบยกมาเฉพาะประเด็นที่ขาฯยังไมเคยพูดถึงมากอน สวนประเด็นที่เกี่ยวกับ ประวัติและผลงาน ขาฯเคยเลาไวบางแลวในหนังสือ “แดนสนทนา” และ “เรื่อง เปนเรื่อง” จึงมิไดนำมากลาวถึงอีกในที่นี้ Sivaphak Jierawalani and Phiraphit Chuasombul traveled on behalf of ‘a day’ to interview me at the Buddhist Forest Monastery Wat Amphawan, Cholburi on ๑๙ April ๒๐๐๙. We taped and transcribed our talk for this article, which includes only excerpts on topics I had never discussed before. Some ideas discussed in my books, “A Summer Dialogue” and “Messages from Silence” are not included.

Translation (Thai / English) by Dhirapanno Bhikkhu & James Haft

บนภูเขา 127

๓๑ มีนาคม ๒๕๕๒ เรื่อง ขออนุญาตสัมภาษณ นมัสการ พระเปสโลภิกขุ นิตยสาร ‘a day’ เปนนิตยสารเพื่อสรางแรงบันดาลใจสำหรับคนรุนใหม โดยมีเนือ้ หาหลักทีเกี ่ ย่ วกับเรือ่ งราวของสรรพสิง่ หรือบุคคลทีน่ าสนใจ ที่ สามารถสรางแรงบันดาลใจและเต็มไปดวยความคิดสรางสรรค ซึ่งใน ฉบับจะมีคอลัมน ‘the outsiders’ เปนคอลัมนบทสัมภาษณที่กลาวถึง บุคคลที่มีผลงานนาสนใจ แตยังไมเปนที่รูจักกับคนหมูมาก ซึ่งนิตยสาร มีจุดประสงคทีจ่ ะเผยแพรผลงานของบุคคลผูนั น้ ใหเปนทีรู่ จ กั ในวงกวาง ยิ่งขึ้น ดังนั้น นิตยสาร a day จึงขอความกรุณาในการใหสัมภาษณถึง ประวัติ ทัศนคติ ผลงานและเรื่องราวตางๆ ที่เกีย่ วของเพื่อนำไปลงในนิตยสาร และเพื่อใหผูอานไดเห็นแนวคิดที่นาสนใจ และไดนำแนวความคิดนั้น ไปใชประโยชนตอไป จึงเรียนมาเพือ่ โปรดพิจารณา และขอขอบพระคุณอยางสูงมา ณ โอกาสนี้

128 เสียงฝน

๓๑ March ๒๐๐๙ Re: Permission to conduct interview To: Venerable Phra Pesalo Bhikku ‘a day’ is a magazine with the objective of inspiring Thai youth, and thus covers a wide variety of topics and people that would interest our readers. One of our columns, ‘the outsiders’ presents interviews with people who have achieved some success but are not yet well known by our readers so they will become better recognized.

Therefore, ‘a day’ would like to ask permission to interview you about your life, attitudes, achievements and other interesting topics so they we can publish an article and introduce our readers to your thoughts and ideas, which they can examine and incorporate some of these, if they wish, into their lives.

Thank you for any assistance you can provide.

บนภูเขา 129

อะไรทำใหพระอาจารยอยากจะเปลี่ยนแปลงตัวเอง? เพราะเราไดรับความทุกขที่เกิดจากนิสัยแยๆ ของตัวเอง แลว รูสึกวามันทนไมได จะอยูอยางนี้ตอไปไมได ถาเราอยูอยางนี้ไปเรื่อยๆ เราก็ตองไดรับความทุกขอยางนี้ไปเรื่อยๆ แลวบางอยางมันรุนแรง มัน แสดงออกมาทางกายวาจาแลวทำใหคนอื่นเดือดรอนดวย บางครั้งที่ ระงับอารมณไมอยูแลวระเบิดออกไป พอเรากลับกุฏหรื ิ อเขาไปอยูในที่ สงบแลวมันเกิดสิง่ ทีเรี่ ยกวาความสำนึกผิด เราจึงอยากจะเปลีย่ นแปลง ตั ว เอง แล ว เรา ก็ รู  ว  า มี ทาง เป น ไปได เพราะ เรา เห็ น ตั ว อย า ง จาก ครูบาอาจารยทีท่ านมีกายวาจาใจทีงดงาม ่ เราจึงอยากจะเปนอยางทาน ในสถานการณทีควร ่ จะโกรธแตทานกลับสงบนิง่ อยูได  ก็ยังนึกอยูว านิสยั อยางเรานีดี่ แลวทีม่ าบวช ถาไปใชชีวติ คูอาจจะ  ทำใหคนอืน่ เจ็บช้ำน้ำใจ เพราะอารมณเราเหมือนทะเลบา แตเมือ่ ปฏิบตั ธรรม ิ ไปนานๆ มันก็คอยๆ เรียนรูวิธีที่จะอดทนอดกลั้น หรือทำใหอารมณที่รุนแรงมันสงบระงับ ก็ พอไดสัมผัสความรมเย็นบาง เรียกวาอยูสบายขึ้น มีความสุขมากขึ้น สถานที่ทำใหความคิดหรือจิตใจเปลี่ยนไปไหมครับ? ใช ที่เราอยูไดทุกวันนี้สวนหนึ่งเปนเพราะสถานที่ ความสงบ ของสถานที่ก็เปนสิ่งสำคัญ เหมือนกัน อีกอยางหนึ่งก็คือกัลยาณมิตร สองอยางนี้ชวยไดเยอะ อยางเขามาสูวัดปามันก็ใหความรูสึกสบาย ผอนคลาย อยูทั้งวันก็ได บางทีก็ไมไดเดินจงกรมไมไดนั่งสมาธิ ก็ ปดกวาดเช็ดถูทำนั่นทำนี่ไปตามธรรมดา แตมันก็เหมือนไดพักผอน มี กำลังมีความสงบอยูตลอดเวลา แตครูบาอาจารยทานก็เตือนอยูวาอยา พึ่งประมาท ความสงบมันก็ยังเปนของไมแนนอน มีเหมือนกันที่พระอยู ในปาแลวเขาไปทำธุระในเมืองในกรุงเทพฯ เห็นความเปนอยูของผูคน

130 เสียงฝน

What made you want to change your life?

Since misery came from my own bad actions, I had to change when I could not stand this any longer. If I continued on the same path, I knew I would continue to suffer. In certain circumstances, this pain could only get worse, and I felt as if I would explode. After this, I felt remorse. It’s at this point that I felt I needed to change, and through the example of an abbot, I knew there must be a way. He radiated a sense of peace and charm that I also wanted to have. In a situation that could bring anger he remained calm, and this is why I decided to ordain as a monk. My temperament is like a mad sea. If I married, when I felt overwhelmed I could cause my family a lot of pain. But being in robe, I learned how to accept things and control my emotions to gain a sense of peace and with this came greater happiness.

Does the place that you stay have any effect on your thinking and feelings?

Yes, I‘ve been in robe this far partly because of the place.

Peace and calm place is very important; just as important is a true friendship. Both help immensely. When one enters a forest monastery, one feels calm and relaxed. I might not be doing a so-called “formal meditation” that much on certain days but just by doing tidying and cleaning I felt relaxing. It’s the same sense of peace. But the abbot also warned me not to forget that peace

บนภูเขา 131

แลวเกิดความเรารอนกระวนกระวาย อันนี้ก็เปนโทษของความสงบ เหมือนกัน ก็ตองฝกเรือ่ งของปญญาดวยเพือ่ รับมือกับสถานการณตางๆ เพราะเราไมไดอยูอย  างนีตลอด ้ เวลา บางครัง้ ก็จำเปนตองไปเกีย่ วของกับ โลกภายนอก อยางการทำหนังสือนีเห็ ่ นชัดเลย ถาไมมกำลั ี งนี่เสร็จเลย เพราะมันตองติดตอประสานงานกับผูคนมากหนาหลายตา ยิ่งถาเปน โครงการใหญๆอยางทำ Bookazine นี่ยิ่งวุนวายมาก พวกเรามีอาชีพ ทำนิตยสารก็คงจะรูดี มันก็ตองมีกำลัง ตองอาศัยความสงบแลวก็ตอง อาศัยปญญาดวย นึกตัวอยางขึ้นมาไดอันหนึ่ง เวลาพระเณรมาประชุม กันอยางเชนตอนฉันน้ำปานะ ถามีใครบอกวาวัดของเราวุนวาย เราควร จะหนีเขาไปอยูใน  ปาในทีสงบ ่ จะดีกวา พระอาจารยทานก็จะยกตัวอยาง อันนี้ขึ้นมาเลาสูฟง มีพระอาจารยฝรั่งรูปหนึ่งเขาไปปฏิบัติธรรมในปาที่ เปนถิน่ ทุรกันดารในประเทศเมียนมา ทานอยูที น่ น่ั นานหลายปจนกระทัง่ พรรษาที่ ๒๐ กวาๆ จึงเดินทางกลับไปเยี่ยมบาน แลวก็สึก อาว! ทำไมละครับ? ก็นัน่ นะสิ มันเกิดอะไรขึน้ ถาบอกวาทีว่ ดั วุน วายหนีเขาไปอยูใน  ปา ในทีสงบ ่ ดีกวา แลวมันเกิดอะไรขึน้ กับพระอาจารยรูปนี้ พระอาจารยทาน ยกตัวอยางอันนีขึ้ ้นมาเพื่อชี้ใหเห็นวา ความสงบก็ยังไมปลอดภัย มันจะ ตองฝกอีก มันจะตองมีอะไรทีนอกเหนื ่ อไปจากความสงบ ก็เปนเรือ่ งของ อุบายทางปญญา ซึง่ มันก็คือคำพูด ประโยค หรือวลีอะไรสักอยางหนึง่ ที่ เมือ่ นำมาพิจารณาแลวมันทำใหเราสามารถปลอยวางความทุกขทีกำลั ่ ง แบกอยูได  ยกตัวอยางเชน อาตมาเคยมีเรือ่ งระหองระแหงกับพระรูปหนึง่ ซึ่งทานมีพรรษามากกวา ตางคนก็ตางไมยอมกัน เขาก็วาเขาบวชกอน

132 เสียงฝน

and calm is not a given, something you can always count on.

For example, there is one monk living in a forest monastery. One day he had business to get done in Bangkok. When he arrived in the city he was so annoyed and agitated by the people and their activities so much. This is a drawback of someone who lives in seclusion for so long without practicing wisdom to balance his serenity. We need to practice wisdom in order to deal with all different kinds of conditions and situations. Because we cannot always live in seclusion, at times, I must still deal with the outside world, just like doing this magazine. If you do not have inner strength, it won’t get done. I have to be engaged with many people.

A big project like a “Bookazine” was even more complicated and time consuming. You are working in this business. You know what I mean. Calm and Conscientious is much in need. One day over an evening tea time, one monk has commented that our monastery was so tense and suggested that we escape back into the forest where it is more peaceful. When the abbot overheard our conversation, he told us the story of one western monk who went to stay at a forest-monastery in Myanmar. This monk spent more than ๒๐ years there, went home for a visit and disrobed.

Wow! How come?

Right…what happened? If someone says that the monastery become too restive and wants to escape into the forest

บนภูเขา 133

เราก็วาเราเจงกวา ก็กระทบกระทัง่ กันไปมา ระหวางนีครู ้ บาอาจารยทาน ก็ใหอุบายหลายอยางเชน คนเราอยูด วยกันมันก็มีการกระทบกระทัง่ กัน บางเปนธรรมดา เหมือนลิน้ กับฟน เราก็คิดวาใหเขาเปนลิน้ ก็แลวกัน เรา ขอเปนฟนจะไดไมเจ็บตัว บางครั้งเราก็หยุดแลวนะแตเขาก็ยังไมยอม หยุด เปนอยางนี้อยูนานจนเวลาผานไปสองเดือน เชาวันหนึ่งอาตมา เดินมาที่ศาลาโรงฉันเพื่อจะทำภัตกิจ ก็นึกถึงสุภาษิตอันหนึ่งขึ้นมาวา “น้ำเชีย่ วอยาเอาเรือขวาง” เทานัน้ แหละมันโลงเลย เหมือนยกภูเขาออก จากอก นีเรี่ ยกวามันไดอุบายทีถู่ กจริต ก็ยังมาคิดอยูว า เรามันโงแบกอยู ตั้งนานนาจะวางไดเร็วกวานี้ คงเปนเพราะมันยังไมช่ำชอง ก็ตองฝกฝน กันอีก มีคำพูดอันหนึ่งที่วา “ผูที่ศึกษาพุทธศาสนาจะเปนคนเฒาคนแก หรือคนทีกำลั ่ งเจ็บปวยมีความทุกข” พระอาจารยไมเห็นดวยหรือ ครับกับคำพูดนี้? จะเห็นดวยหรือไมเห็นดวยก็ไมสำคัญเทาไหร คือมันเปนอยางนัน้ อยูแล  ว ก็สังคมมันเปนอยางนั้นอยูแล  ว มันก็ลำบากเหมือนกันจะไปพูด เรือ่ งความพนทุกขใหคนทีกำลั ่ งมีความสุขฟง อยางพวกเรามันไมมความ ี ทุกขอะไร กินไดนอนหลับขับถายสะดวก อาจจะอกหักหรือสอบเขา มหา’ลัยไมไดอะไรอยางนีนิ้ ดๆหนอยๆ ก็อยางทีบอก ่ ถาไปพูดเรือ่ งความ พนทุกขใหคนกำลังมีความสุขฟงเขาไมคอยเปดใจรับ ถาเปนอยางนั้น ทางพระเราก็จะบอกวา มันเรื่องของเขา อยางโยมที่มาวัดก็ไมใชวา เขา จะตัง้ หนาตัง้ ตามาสนทนาธรรมกับพระหาทางพนทุกขกันทุกคนนะ เมือ่ ไมกีวั่ นมานีมี้ ผูช ายวัยทองคนหนึง่ เขามาในวัด อาตมาก็ซักผาตากผาของ

134 เสียงฝน

to nd peace, what do you think happened to him? The abbot just pointed out that our peace isn’t always a real refuge. We needed to practice more. One needs something like a skillful means to nd wisdom, maybe a word, a phrase or a mantra, and with this we can let go of our suffering. I once had a disagreement with another monk who had been ordained longer than me. I still thought I was smarter than him. We would constantly be at odds, much like a tongue and teeth. I thought he could be the tongue, I’d be the teeth as then I wouldn’t be the one hurt. This went on for a few months until one day, when I was walking to the sala to do something, I thought of a proverb, “It is ill striving against the stream.****” And this was like lifting a heavy burden from my heart. It was a trick that works for me. I saw I have been acting so dumb. But all of this takes a lot of practice.

It’s been said, “Those who study Buddhism are either old, sick or suffered.” What do you think about this?

Whether I agree or disagree really doesn’t matter. It’s a pervading understanding that has already existed in Thai society. It is a bit difcult to try to explain the way to free oneself from suffering to the one who are feeling happy. Someone like us who lives each day, eats, drinks, and be merry. We might fall in and out of love here and there; unk the tests now and then but who to say we’re suffered. We might not yet be ready to look

บนภูเขา 135

ตัวเองไป ก็นึกถึงคำพูดของหลวงพอเลีย่ ม พระอุปช ฌายของอาตมาทาน บอกวา “ถาเขาไมสนใจเรา เราก็ไมตองไปสนใจเขา” ทานวาอยางนี้เลย นะ เออ! มันก็ดีเหมือนกัน ตางคนตางอยู เขาอาจจะแคมาเที่ยวดูนก ดู ตนไม ดูกระรอกอะไรก็ได มันก็เปนเรื่องของเขา เราก็อยูของเราไป เสร็จ ธุระแลวเราก็กลับกุฏิ ก็ยังเห็นเขานัง่ อยูเงี  ยบๆ สักพักหนึง่ เขาก็เดินไปหา อาตมาทีกุ่ ฏแล ิ วถามวา ทำยังไงจิตใจจึงจะสงบครับ? เออ! ถาเปนอยาง นีแสดงว ้ าเขาวุน วาย เขามีความทุกขมา ถาพูดธรรมะใหคนแบบนีฟ้ งมัน ไดผล อาตมาก็เลยบอกใหเขาไปรอทีศาลา ่ เดี๋ยวจะไปสนทนาธรรมดวย เพราะเรามีขอวัตรที่จะไมรับแขกที่กุฏิ พอไปพูดคุยดวยเขาก็ตั้งใจฟงดี นะ คือเขาเปดใจรับ อีกอยางคนแกคนอายุมาก ความตืน่ เตนความสนุก ในชีวติ มันก็เหลือนอยแลว มันจะไปเอาอะไรอีกละ มันก็ผานมาหมดแลว แลวมันก็มีโรคภัยไขเจ็บดวย มีความพลัดพรากจากผูเปนที่รักดวย มัน ก็เริ่มเห็นความทุกข เริ่มที่จะหาที่พึ่งใหกับตัวเอง จะไปดูหนังฟงเพลง มันก็ไมสนุก จะเดินทางทองเที่ยวมันก็ลำบาก จะอานหนังสือตาก็มอง ไมคอยจะเห็นแลว มันก็เริ่มเขามาแลว ก็ตองเปนเรื่องของจิตใจ แตวา ถาปลอยไวนานขนาดนั้นมันจะลำบาก ถาเรามาทำไวกอนมันจะมีที่พึ่ง มีกำลัง การปฏิบัติธรรมมันก็เหมือนการงานอื่นๆนั่นแหละ มันตองทำ ตั้งแตยังหนุม เหมือนเราทำหนังสือ ถาเราเริ่มทำตอนหนุมๆ พออายุ มากขึ้นมันก็ชำนาญ มันจะมองออกวาอะไรเปนอะไร อีกอยางคนหนุม ก็เรียนรูไดเร็วดวย พระอาจารยบวชตอนอายุ ๒๒ ป รูสึกวาไดหรือเสียอะไรไปกับ ชีวิตวัยรุนหรือเปลาครับ? อาตมาวามันไดมากกวานะ มันไดทดลอง จริงๆ มันไมมอะไร ี เสีย คือชวงวัยรุนมันเปนชวงที่ตองผานอยูแลว ไมรูสึกวาเสียอะไร มันไดทำ 136 เสียงฝน

into the problem. In our monastic term, we said “it is his/her way” One elderly man’s recently come to my monastery. I was washing my robes and hanging them to dry. I did not say anything to him because I thought of my teacher’s voice saying, “If someone does not ask us, how could we answer him?” It’s sort of like, ‘different people have different paths.’ He might come just to watch birds, enjoy trees, watch squirrels, whatever; it’s all up to him. He sat for a while then walked up to my kuti and asked me how he can make a mind peaceful. Now if he asked such a question, then he must have seen suffering. If I talked to him about the dharma at that moment, there can be some good results. I told him to go to the sala because I have a policy not to receive guest in my kuti.

He listened to the dharma receptively. He had been thru life for a while but the sense pleasures in the past have not given him long lasting happiness. He started to look for a new refuge. Because of his age his eyes and ears faculties are falling. Travel is no longer easy. Films and music are not so fun any more. His mind turned inward naturally. He was ready to accept something new and learned more about the mind. Nevertheless it is best to start when we are young, much like any jobs. If we start young, we develop our expertise. Remember, the young learn faster.

You ordained when you were 22. Do you think you missed anything in your life?

No, I never felt like that. I was able to do everything I wanted บนภูเขา 137

ทุกอยางที่อยากทำมาแลว ก็ยังนึกอยูวา กอนที่จะมาบวชนี่เราเหลือ ความใฝฝน อยูเพี  ยงสองอยางแคนน้ั เอง คือการทำหนังสือกับการทำทีส่ ดุ แหงกองทุกข ตอนนี้ก็เหลือเพียงอยางเดียว อธิบายไดไหมครับวากองทุกขที่วานั้นคืออะไร? ความแกชรา ความเจ็บไข ความตาย ความพลัดพรากจากของรัก ของชอบใจ อยากไดสิ่งใดไมไดสิ่งนั้น ไมอยากไดสิ่งใดแลวไดสิ่งนั้น ก็ เหมือนทีเรา ่ เคยร่ำเรียนกันมาในวิชาพุทธศาสนานัน่ แหละ แตถาประสบ กับของจริงมันเปนอีกอยางหนึ่ง ระดับความเขมขนมันตางกัน และถา ไมลงมือปฏิบัติมันก็ไมถึงที่สุดของมัน ซึ่งก็มีวิธีเดียวเทานั้น แลวเราก็ มั่นใจดวยวา ถาทำอยางนี้ไปเรื่อยๆมันจะนำไปถึงจุดนั้น

138 เสียงฝน

to. Before I ordained, I had two dreams. One was to write a book and the other was to put an end to my suffering. Now, I just have one left to accomplish.

Can you tell me what the suffering that you talk about?

Old age, sickness, death, facing the dislikes, separation from the likes, not attaining what one wishes: all these in Buddhist texts. However once you realize these experiences directly, they are something else entirely. It’s the strength of these pains that differ. If we do not practice we will not be able to put an end to our suffering. But if we follow the right path, over time, I have a condent that all can be solved and realized.

บนภูเขา 139

เปสโลภิกขุ ในเงาและสีสันของความไรเดียงสา • ยิ้มละไมครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๖ • อนุญาตใหตัวเองไมจบจากคณะวิจิตรศิลป มหาวิทยาลัยเชียงใหม • ชักชวนกันมาบวชที่วัดหนองปาพง จังหวัดอุบลราชธานี บานเกิด • ชอบอาศัยอยูตามลำพัง • ไมชอบวันที่ไมมีตัวเองอยูเปนเพื่อน • ชาผสมเครื่องเทศ กลายเปนเครื่องดื่มประจำตัวหลังกลับจาก อินเดีย • เขียนความเรียงและบทกวีใหกับจุลสารฟรีก็อปปรายสามเดือน ฉบับหนึ่ง • อานหนังสือนอยลงทุกวัน • เปสโล แปลวา ผูมีศีลเปนที่รัก ผลงานบรรณาธิการ • Dhamma Design Issue 1 : Experimental (Bookazine) • Dhamma Design Issue 2 : Evolution (Bookazine) ผลงานรวมเลม • บทกวีในที่วาง (รวมบทกวีหลากชนิด) • แดนสนทนา (บทสนทนากับตัวเองในวัยหนุม) • เรื่องเปนเรื่อง (ความเรียงขนาดสั้น) • หนึ่งรอย (ขอเขียนคัดสรรสองภาษา) • เรื่องของเรา (ความเรียงขนาดสั้นกวา) ผลงานในรูปแบบอื่น • http://fearlessdiary.exteen.com 140 เสียงฝน

เจหวาน ในเงาและสีสันของความเบลอ • เกิด พ .ศ. ๒๕๒๒ • จบการศึกษาจากคณะนิเทศศาสตร ABAC • เคยทำงานเปนครีเอทีฟ และกองบรรณาธิการนิตยสาร • ปจจุบันทำงานสื่อสารการตลาด • ชอบการเดินทาง ไอเดียบาๆ บอๆ ศิลปะ ประสบการณ หลากหลาย • รวมถึงความสนใจในพุทธศาสนา ผลงานรวมเลม ๒๕๔๙: “ผลิ” ๒๕๕๐: “ซอกสมุด” ๒๕๕๒: “M&M”

(สำนักพิมพเวิรคพอยท พับลิชชิ่ง) (สำนักพิมพ A BOOK) (หนังสือทำมือ โดยเจหวานและนิ้วกลม)

ติดตอเจหวาน : lingliquid@yahoo.com

บนภูเขา 141

ตืดหวือ ในเงาเวลาของอรรถวิท บุญวรรณ • อาชีพจิตรกร และ รับจางทั่วไป • ที่อยู ๔/๙๑ หมูบานสหกรณ เสรีไทย ๕๗ บึงกุม กรุงเทพฯ ๑๐๒๔๐ • โทรศัพท ๐๘๖-๖๑๒-๑๔๖๐ • อีเมล uttawitolarn@yahoo.com • เว็บไซต http://uttawit.๙f.com และ http://uttawit.exteen.com • การศึกษา - วิทยาลัยชางศิลป กรุงเทพฯ - ศิ ล ปบัณฑิ ต (จิตรกรรม) คณะ วิจ ิตรศิ ล ป มหาวิ ทยาลั ย เชียงใหม - กำลังศึกษาระดับปริญญาโท ภาควิชาประยุกตศิลปศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร • ดาราที่ชอบ พิภพ ภูภิญโญ คติพจน ลูกผูชายตองอวน

142 เสียงฝน

บนภูเขา 143

อนุโมทนาเหลือเกิน พระกีรติ ธีรปญโญ พระพิศุทธิ์ สีลฺสํวโร พระนฤพล เขมฺจิตโต ฐานิโยภิกขุ ครอบครัวสุวรรณกูล คุณอโณทัย คลังแกว คุณวรรณี สิชฌนุกฤษฏ คุณจักรกฤษ วงษนิพนธ คุณปาริชาต ลิ้มคุณพงษ คุณนิวัติ-คุณบุญถนอม ภูริภาคยวงศ คุณกิตติพงค ทุมนัส คุณธานินทร เฮงจิตตระกูล คุณมาลิน ใจใหญ คุณเกสิณี คุณเจมส ฮาฟท คุณโกสินทร สิงหทอง คุณกอลฟ ศรีราชา คุณพิสิทธิ์-คุณมาลา-คุณพนา เพงพันธุพัฒน คุณปรมัตถ พูลภัทรชีวิน

144 เสียงฝน

สนับสนุนการจัดพิมพถี่เหลือเกิน คุณสนธิ-คุณสุกัญญา สุวรรณกูล คุณรัฐพล-คุณอรอุษา-ด.ช.พุทธมนตร-ด.ญ.พุทธิฌา สุวรรณกูล คุณเวียง-คุณปยพร-ด.ญ.ชาณา วงศพระจันทร คุณพุทธพร สุวรรณกูล คุณพูนเกียรติ-คุณณัฐหทัย-คุณกิตติพงษ วะระทรัพย คุณนิวัติ-คุณบุญถนอม ภูรภิ าคยวงศ คุณมาลีวรรณ พรสมบัติเสถียร บจก.ระยอง วอเตอรฟรอนทรีสอรท บจก.แเอสเพ็น เซอรวิส คุณดนัย สุขประสาธน คุณพชรมาน ปานเนาว คุณสุรชัย ธนะสินวิริยะกุล คุณเบญจรงค-คุณณัฐนันท สุวรรณเบญจางค

บนภูเขา 145

146 เสียงฝน

บนภูเขา 147

ความดี ความงาม

ความจริง

ความรัก

ย

ความตา

ความเหงา

และความล่มสลายของอารยธรรม โห…