Diasporic literature - issue 6

Diasporic

Literature Issue 6, Vol. 1, April 2015

“Seeking Patterns” by Popy Papada «Ψάχνοντας Πρότυπα»

έργο της Πόπης Παπαδά

Diasporic Literature Annual electronic literary publication by Diasporic Literature Spot member writers

Cover: Painting by Popy Papada Title:“Ψάχνοντας Πρότυπα”(“Seeking Patterns”) oil

Diasporic Literature Spot is an electronic internet page started in June 2009 as a means of collective expression by writers who belong to the Diaspora.

Diasporic Literature Spot “Diasporic Literature” έκδοση 6 - edition 6

Issue 6, Vol. 1, April 2015 © Diasporic Literature 2015 ISSN 1838-9449

Iakovos Garivaldis Founder & Administrator

Editorial Committee Co-ordination Iakovos Garivaldis (Melbourne, Australia)

Greek language Editor:

Σε μια προσπάθεια συνέχισης της παράδοσης που χαράξαμε, εφόσον η τεχνολογία μας το επιτρέπει, πλαισιώνουμε αυτή τη λογοτεχνική δημιουργία και με μουσική υπόκρουση επί του ποιήματος του Τάκη Χατζηαναγνώστου με τίτλο "Σήκωσε το κεφάλι σου", του οποίου τη μελοποίηση έκανε ο Άρις Αντάνης.

In an attempt to relate literature with painting and music composition, this issue of "Diasporic Literature" is published with the tradition that it has built over the years to appear with background music. This music is composed

by Aris Adanis in the lyrics of a poem by Taki Hatzianagnostou from the island of Lesvos titled "Hold your head up high".

Evangelia-Aggeliki Pechlivanidou (Thessaloniki, Greece)

English language Editor: Gabriele Morgan (Tasmania, Australia)

Spanish language Editor: Dr Christina Tsiardikos (Buenos Aires, Argentina)

Diasporic Literature Spot Electronic address: www.diasporic.org Contact: P.O. Box 2343, Caulfield Junction,Vic 3161, Australia Phone: (614) 13057426, Email to: lilterature@diasporic.org

Design Mavrogenis S.A. Thessaloniki, Greece Tel.: +30 2310 700770 - Fax: +30 2310 700767 e-mail: mavrogenis@hol.gr www.mavrogenis.com.gr

COPYRIGHT: These works constitute the property of the individual writers and may not be copied, transferred in any format, electronic or otherwise without the written consent of the creators. If one wishes to get into contact with any of these writers please write to the Diasporic’s electronic address as above.

The Diasporic Literature Editorial Committee would like to thank the National Library and the Ministry for Culture in Cyprus for their contribution towards this edition of the magazine with works by painters A. Diamantis and M. Kashalos.

Περιεχόμενα Contents Contenido

Ελληνικά ................................................................................................................................... 8 «Φωτόδεντρο…» ......................................................................................................................... 9 Χρήστος Τσαγκάρης ................................................................................................... 9 Ταξίδι φωτός ............................................................................................................................. 13 Άντρια Γαριβάλδη.................................................................................................... 13 Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη.......................................................................................... 14 Διασπορική ............................................................................................................. 17 Σε είπαν φως .............................................................................................................................. 21 Άντρια Γαριβάλδη.................................................................................................... 21 Φωτογόνος μέρα ........................................................................................................................ 22 Άντρια Γαριβάλδη.................................................................................................... 22 Ένα παράθυρο φως.................................................................................................................... 23 Γιώργος Τζεβελεκάκης ............................................................................................. 23

Εσύ κι ο Ήλιος ........................................................................................................................... 25 Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου .......................................................................... 25 Φωτεινή Χρυσαλλίδα Αξιοπρέπεια ........................................................................................... 26 Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου .......................................................................... 26 Το Φως του Νότου..................................................................................................................... 27 Έρμα Βασιλείου ....................................................................................................... 27 Άρχοντας Φως ........................................................................................................................... 29 Τζένη Κουφοπούλου................................................................................................ 29 Αμφιλύκη ................................................................................................................................... 31 Άντρια Γαριβάλδη.................................................................................................... 31 Κάποια Θεοφάνια ...................................................................................................................... 32 Θεόδωρος Σ. Μεσσηνέζης ....................................................................................... 32 Τραυματισμένη χώρα - τραυματισμένοι άνθρωποι – τραυματισμένο Φως ........................... 34 Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου .......................................................................... 34 Το φως ....................................................................................................................................... 36 Ειρήνη Χαραλάμπους .............................................................................................. 36 Έχε προζύμι σου το φως ............................................................................................................ 37 Πανέλας Αθανάσιος ................................................................................................ 37 Πάλι στο Φως ............................................................................................................................ 38 Άρις Αντάνης ........................................................................................................... 38 Τα μυστικά της γης μου ............................................................................................................ 39 Έρμα Βασιλείου ....................................................................................................... 39 Φως και φλόγα........................................................................................................................... 46 Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου .......................................................................... 46

Αν γινότανε Ειρήνη... ................................................................................................................. 47 Θεόδωρος Σ. Μεσσηνέζης ....................................................................................... 47 Στο Μισοσκόταδο ...................................................................................................................... 48 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου...................................................................................... 48 Μια Μόνο Αχτίδα ...................................................................................................................... 49 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου...................................................................................... 49 Κρυφός Φωτισμός ..................................................................................................................... 50 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου...................................................................................... 50 «Ωσότου ξεσπάσει το Φως» ...................................................................................................... 51 Μήτσος Ζαχαρόπουλος ........................................................................................... 51 Το Λυκαυγές .............................................................................................................................. 54 Ειρήνη Ντούρα- Καββαδία....................................................................................... 54 Φώτα Δανεικά ........................................................................................................................... 56 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου...................................................................................... 56 Άσε τη Μέρα .............................................................................................................................. 57 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου...................................................................................... 57 …διάθλαση ................................................................................................................................ 58 Άρις Αντάνης ........................................................................................................... 58 Ανεμώνες.................................................................................................................................... 63 Τάκης Χατζηαναγνώστου ......................................................................................... 63 Χαίρε Φως της Ποίησης ............................................................................................................ 64 Καλλιόπη Δημητροπούλου ...................................................................................... 64 Αγαπημένε ................................................................................................................................. 65 Κατερίνα Κανάκη Αξούγκα ....................................................................................... 65 Γλαυκή Σαγήνη ......................................................................................................................... 66 Ευτυχία Καπαρδέλη ................................................................................................. 66 Ένα δεμάτι άστρα ...................................................................................................................... 67 Δημήτρης Νικορέτζος .............................................................................................. 67 Βιασύνη...................................................................................................................................... 68 Μανώλης Αλυγιζάκης .............................................................................................. 68 Δημήτρης Αβούρης.................................................................................................................... 69 Μιλτιάδης Ντόβας ................................................................................................... 69 Η Νύφη της Αβύδου .................................................................................................................. 74 Ιάκωβος Γαριβάλδης ............................................................................................... 74 Το Αταξίδευτο ........................................................................................................................... 75 Κυριάκος Χαλκόπουλος ........................................................................................... 75

English .................................................................................................................................. 82 Golfo Tsakumis - USA .............................................................................................................. 83 Haste .......................................................................................................................................... 85 Manolis Aligizakis .................................................................................................... 85 The Gel Clings ........................................................................................................................... 86 Konstantina Sozou-Kyrkou ....................................................................................... 86 Moonlight, Lemnos .................................................................................................................... 88 Penelope Karageorge............................................................................................... 88

Helios ......................................................................................................................................... 89 Penelope Karageorge............................................................................................... 89 The Birds and the Bees .............................................................................................................. 90 Iakovos Garivaldis .................................................................................................... 90 Socrates in Denim ...................................................................................................................... 91 Penelope Karageorge............................................................................................... 91 Memory’s Thief ......................................................................................................................... 93 Konstandina Dounis ................................................................................................. 93 Magic ......................................................................................................................................... 94 Offering...................................................................................................................................... 94 Giving Way ................................................................................................................................ 94 City of Glass ............................................................................................................................... 94 The Bride of Abydos .................................................................................................................. 95 Lord Byron ............................................................................................................... 95 In the light again ........................................................................................................................ 97 Shooting Star ............................................................................................................................. 98 Paul Kyritsis ............................................................................................................. 98 The Mesa World Retreat: Conversations with the Jupiter Tree ............................................. 99 Paul Kyritsis ............................................................................................................. 99 Sun, rise at last......................................................................................................................... 103 Christos Tsagkaris .................................................................................................. 103

Español ............................................................................................................................... 105 Galaxia ..................................................................................................................................... 106 Ruth Sancho Huerga .............................................................................................. 106 LUZ DE MI TIERRA.............................................................................................................. 107 Ruth Sancho Huerga .............................................................................................. 107

English Language

Prologue In light of our daily lives, bathed in the life-giving brightness of sunlight which visits this planet waiting to see our deeds to show respect, making us worthy of this godly gift, here we have gathered, around a global table of art and creativity. We tasted its never-ending substantia nigra, a reflection of our actions when we sat down to praise life in all its forms around our planet and to pay respects to its everlasting beauty.

Writers and artists in this edition cannot be pinned to the circumstances of the countries they live in; they do not conclude at the end of their road and certainly never say ‘enough’. Writers and artists in this and every other edition of “Diasporic Literature” contribute to the libation of repaying our gratitude, on behalf of humanity, to nature and all that it is made of which we have found with our arrival.

Making a small contribution here, we also express appreciation to Ancient Greece and its bright light penetrating the darkness in the powerful yet fragile world. We express thanks to the philosophers, writers, artists, scientists and all others who betrothed so much for us to enjoy and empowered us the responsibility to call ourselves and act civilised.

Primarily though we should like to show that we appreciate nature with all its elements, those we have been taught by and recounted in our experiences. Respect to nature so necessary; an obligation of showing unarguable appreciation.

Enjoy this sixth edition of “Diasporic Literature”, an edition that shows that people of the Diaspora hold this respect as second nature, a respect towards everything geometrized, if we could remember the writings of Plato “God always geometrizes”.

Iakovos Garivaldis Founder and Administrator

5 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Eλληνική Γλώσσα

Πρόλογος Υπό την σκέπη της καθημερινότητας, λουσμένης μέσα στο ζωοδόχο φως του βασιλιά ήλιου που κάθε μέρα μας επισκέπτεται καρτερώντας τις πράξεις εκείνες που θα μας κάνουν αντάξιους του θείου αυτού δώρου, συγκεντρωθήκαμε γύρω από το τραπέζι της πνευματικής δημιουργίας. Ήπιαμε από τον ατέρμονα μέλανα ζωμό της αντανάκλασης των πράξεών μας και καθίσαμε να υμνήσουμε τη ζωή σε όλο τον πλανήτη, να προβληματιστούμε και να γευτούμε από την ομορφιά του. Οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες εδώ δεν περιορίζονται από τις συνθήκες των χωρών που προέρχονται και αντιπροσωπεύουν, δεν σταματούν στις άκρες του υπαρκτού και φανταστικού δρόμου της ζωής και δεν λένε ποτέ ‘αρκετά’. Οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες ακατάπαυστα συμβάλλουν στις σπονδές απόδοσης ευγνωμοσύνης στη φύση και σ’ αυτά που βρήκαμε γύρω μας καθώς φτάσαμε εδώ. Ευχαριστούμε και τιμούμε την Αρχαία Ελλάδα και το Φως της που διαπεραστικό έφτασε σε όλη την οικουμένη. Ευχαριστούμε τους μεγάλους μας φιλοσόφους, συγγραφείς, καλλιτέχνες, επιστήμονες και όλους τους άλλους με τη νουθεσία των οποίων και την κατάθεση των έργων τους έχουμε κι εμείς σήμερα πολιτισμό. Κυρίως όμως πρέπει να ευχαριστήσουμε τη φύση και τα στοιχεία της, τους ανθρώπους που μας τα αποκάλυψαν, μας τα εξιστόρησαν, μας τα γνώρισαν. Γιατί το σέβας προς το περιβάλλον δεν είναι απλά απαραίτητο, είναι ευθύνη και ένδειξη σεβασμού του κάθε ενάρετα σκεπτόμενου ανθρώπου. Απολαύστε την έκτη έκδοση της «Διασπορικής Λογοτεχνικής Στοάς», μια έκδοση από εκείνες που αποδεικνύουν ότι ο Ελληνισμός της Διασποράς και της πατρίδας διακατέχεται από το απαιτούμενο σέβας προς πάντα τα «γεωμέτρητα» ενθυμούμενοι τους λόγους του Πλάτωνα «αεί ο Θεός γεωμετρεί».

Ιάκωβος Γαριβάλδης

6 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Prólogo Versión resumida del prólogo en ingles

Por la vivificante luz del astro rey, que cubre nuestras existencias y que cada dia nos visita esperando aquellas acciones que nos hagan dignos de este regalo divino, nos hemos reunidos. Bebimos del inagotable zumo melánico del reflejo de nuestras actitudes y nos detuvimos para venerar la vida en todo el planeta y saborear su belleza.

Los escritores y artistas, no quedan detenidos en los extremos del camino, ni en las circunstancias de los paises que representan, y nunca dicen “basta”. Los escritores y los artistas aquí, contribuyen a las ofrendas de gratitud a la naturaleza por todo lo que hemos encontrado a nuestro alrededor, asi como llegamos aquí.

Agradecemos a la Grecia Clásica y su luz, que penetró en toda la humanidad y agradecemos a nuestros grandes filosofos, escritores, artistas, científicos y todos quienes alguna vez han escrito para que nosotros hoy tengamos cultura.

Sin embargo y sobretodo, debemos agradecer a la naturaleza y sus componentes, y a los hombres que nos la han hecho conocer, mostrado, explicado. Porque el respeto al medio ambiente no solo es indispensable, sino que es obligatorio e indica el respeto que le debe cada persona pensante.

Disfruten de la sexta edición de la “ Galeria Literaria Diaspórica”, una edición de aquellas que demuestran que el helenismo de la Diáspora, contiene el respeto necesario hacia todo lo “geométrico,” recordando a Platón “ Dios siempre es geométrico”

Iakovos Garivaldis

7 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Ελληνικά

8 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

«Φωτόδεντρο…» Χρήστος Τσαγκάρης Θεσσαλονίκη « Ὥσπου τέλος ἔνιωσα κι ἂς πᾶ᾿ νὰ μ᾿ ἔλεγαν τρελὸ πῶς ἀπό ῾να τίποτα γίνεται ὁ Παράδεισος.» ( Οδ.Ελύτης, Τὸ Φωτόδεντρο καὶ ἡ δέκατη τέταρτη Ὀμορφιά)

Τι λογής νά ‘ναι ένα δέντρο φωτεινό; Δύσκολο να ορίσεις, να σκεφτείς αυτό που αντικρίζεις για λίγο μονάχα σαν δεσμώτης, σαν δραπέτης Δύσκολο να ορίσεις, να σκεφτείς αυτό που σε τυφλώνει. Μα το δικό μας φως δεν φύτρωσε μέσα στα παραμύθια…! Μπήγει τις ρίζες του βαθιά, δεν αποστρέφεται το χώμα… Ρίχνει τον ίσκιο του στη γη, τη σώζει από τα λιοπύρια… Γεμίζει τα κλαδιά του ουρανό και ξεδιψά τους πονεμένους… Κρατά -καθώς λένε- η γενιά του από το πελέκημα της θάλασσας σε κάποιο ακρογιάλι, στην κοίτη κάποιου λησμονημένου ποταμού που κανένας πια δεν μνημονεύει. Πέρασε τα χρόνια, άλλοτε στάζοντας τον μνησιπήμονα πόνο των θνητών μέσα από φρυκτωρίες Άλλοτε κρύβοντας στη λάμψη του βασιλιάδες που μαρμάρωσαν μέσα στο σάλαγο της μάχης Άλλοτε ξεφαντώνοντας στους κλέφτικους σκοπούς, στα ακριτικά τραγούδια. Και άλλοτε ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο, κλείνοντας τις πληγές μιας προσφυγιάς ή μάλλον ψηλαφώντας το αίμα τους – εκείνο που ποτέ δεν θα στερέψει. Τι είναι στα αλήθεια ένα δέντρο φωτεινό; «Τι είναι Θεός, τι μη Θεός και τι το ανάμεσό τους;» Γαλάζιος ουρανός ή μαύρο χώμα; Μα το δικό μας φως δεν είναι παραμύθι…! Εδώ και τώρα. Το βλέπεις σαν αφήσεις πίσω σου τον ήλιο και κοιτάξεις τη βροχή. Ανατέλλει μέσα από τα πληγιασμένα βουνά που βάλθηκαν οι έμποροι να τα ξεθεμελιώσουν. Προβάλλει μέσα από τον αλυσοδεμένο χείμαρρο που έγινε άσφαλτος, δίχως ζωή, χαλί για να πατάνε Φαρισαίοι. Χαράζει αναπάντεχα στις βαρυφορτωμένες πολιτείες που όλο τραβούν πιο χαμηλά καθώς το δείχνουν οι στατιστικές και οι αναλύσεις. Απλώνει τα κλωνάρια του μες στις βασανισμένες συνοικίες, ανάμεσα σε φτωχικά χαμόσπιτα και μετρημένες πολυκατοικίες. Η άσφαλτος, θα πεις, δεν έχει ρίζες.

9 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Η πόλη κρύβει τον ουρανό, κρατά το φως μες στους καπνούς από τα εργοστάσια, μέσα στη σκόνη. Τι ζωή να έχει ένα δέντρο φωτεινό; Έστω. Χώνεται πιο βαθιά από τους υπονόμους. Ριζώνει τις ακτίνες σε υπόγεια νάματα. Από πηγές στα έγκατα αναβλύζει, ανάμεσα σε θαμμένα ζωντανά ψηφιδωτά και αρχαία. Έστω. Παίρνει το φως από μανουάλια και κεριά μέσα στις εκκλησίες. Λένε πως από το τίποτα αν θες Παράδεισο σηκώνεις. Μα το δικό μας φως δεν είναι παραμύθι…! Γη συνάμα και ουρανός Αν το κλείσεις, σου φτάνει για φανάρι του ανθρώπου η ψυχή… Αν το αφήσεις λεύτερο, δεν το χωρούν οι αιώνες…!

Η Δύναμη του Φωτός (Χρήστος Τσαγκάρης)

10 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Και Εγένετο Φως (Χρήστος Τσαγκάρης)

11 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Φως –η έμπνευση του ποιητή… (Χρήστος Τσαγκάρης)

12 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Ταξίδι φωτός Άντρια Γαριβάλδη Αυστραλία Ξεκινήσαμε και πάλι το ταξίδι των λογισμών Ακουμπισμένοι επάνω στις αγέραστες νεφέλες ρυθμίζοντας το δρομολόγιο της νύχτας. Ξάφνου γραμμή αμυδρή ξεχώρισε Στο χείλος του ορίζοντα Μαβιά και πορφυρή λωρίδα Μας ξύπνησε απ’ το λήθαργο θυμίζοντας μας τον προορισμό. Ταξίδια αμέτρητα οι μέρες μας Κάθε ένα και μια νέα λωρίδα φωτός Που όλες μαζί σμίγουν στην όχθη της συνείδησης Αναβιώνοντας το αιώνιο ταξίδι.

13 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη Εικαστικός, συγγραφέας Η Θεοδοσία Αργυράκη–Ασαργιωτάκη, γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης όπου κατοικεί και εργάζεται. Έχει σπουδάσει καλές τέχνες, art design, ψυχολογία. Είναι υπεύθυνη εικαστικού εργαστηρίου για παιδιά και ενήλικες ΑΜΕΑ και συγγράφει κυρίως για παιδιά, ποίηση, μυθιστόρημα, θέατρο. Παρουσίασε εικαστική της εργασία σε 45 ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και σε διεθνείς biennale. Συμμετέχει σε φεστιβάλ τεχνών, σεμινάρια και συνέδρια καλλιτεχνικής παιδείας. Έχει επιμεληθεί τη σκηνοθεσία, σκηνικά και κοστούμια σε θεατρικές παραστάσεις και εικαστικά δρώμενα. Εικαστική και λογοτεχνική εργασία της έχει τιμηθεί με ελληνικά και διεθνή βραβεία τέχνης, έχει εκδοθεί σε βιβλία, εικαστικά λευκώματα, περιοδικά και εφημερίδες τέχνης. Είναι υπεύθυνη της δημιουργικής ομάδας Ηρακλείου Κρήτης, «Τέχνη και λόγος». Είναι ενεργό μέλος σε ελληνικές και διεθνείς οργανώσεις καλλιτεχνικού, λογοτεχνικού, πολιτιστικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έργα της υπάρχουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

«Άτιτλο» - Θεοδοσία Ασαργιωτάκη

14 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Καλωσόρισμα

15 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

«Άτιτλο» - Θεοδοσία Ασαργιωτάκη

16 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Το κίνητρο του φωτός στη ζωγραφική τέχνη Συνέντευξη της κυρίας Θ. Αργυράκη-Ασαργιωτάκη από τη Διασπορική Λογοτεχνική Στοά τον Ιανουάριο 2015, όταν ο πρώτος μήνας του ήλιου και του φωτός της γης αντιμετωπίζοντας τη σαθρή παρουσία του ανθρώπου έλαμψε το δρόμο του και ξαναζωντάνεψε τον αγώνα του για επιβίωση. Η ελπίδα ας χαθεί στο βάθος της αιωνιότητας επιτέλους κι ας λάμψει η σκληρή αλήθεια ότι μόνον με προγραμματισμένες μεθόδους και επίμονη εργασία δημιουργεί το λαμπρό του μέλλον.

Συνέντευξη Διασπορική

Διασπορική: Κυρία Αργυράκη, τι θα λέγατε να γυρίσουμε για λίγο το χρόνο πίσω, σ’ ένα ταξίδι προς το παρελθόν και να δούμε τα πρώτα σας βήματα στην Τέχνη και τη σχέση σας, τόσο με τη ζωγραφική όσο και με τη λογοτεχνία; Πώς ξεκινήσατε; Θεοδοσία: Ένας χαμογελαστός Ήλιος που ζωγράφισα μικρό παιδί, ήταν η πρώτη επαφή μου με τη ζωγραφική. Εκείνος ο χαμογελαστός Ήλιος και οι πρώτες αγαπημένες εικόνες που μόνο τα παιδικά μάτια έχουν τη δύναμη να τρυγήσουν, να αγκαλιάσουν και να κρατήσουν για πάντα στη μνήμη και την καρδιά τους. Τα πρώτα μου μαθήματα ζωγραφικής τα πήρα στην πόλη που γεννήθηκα, το Ηράκλειο της Κρήτης, από έναν σπάνιο άνθρωπο και δάσκαλο, τον Αζαρία Μαδανιάν. Συνέχισα την καλλιτεχνική μου παιδεία σε δημιουργικά εργαστήρια τέχνης, σχολές καλών τεχνών, εκπαιδευτικά σεμινάρια και διεθνείς μπιενάλε.

Διασπορική: Ποιο θεωρείτε ότι υπήρξε το πρώτο και σημαντικότερο ερέθισμα για σας, ώστε να οδηγηθείτε στην τωρινή συστηματική ενασχόλησή σας με τον καμβά και τα χρώματα; Θεοδοσία: Η ανάγκη της δημιουργίας για τον κάθε καλλιτέχνη θεωρώ ότι είναι μια πολύ εσωτερική υπόθεση, τα ερεθίσματα που τον κάνουν να εξωτερικεύει αυτή του την ανάγκη και να της δώσει σχήμα, γραφή, χρώμα και υπόσταση. Είναι ο προσωπικός τρόπος που βλέπει, βιώνει, αισθάνεται, ό,τι τον περιβάλει και τον αγγίζει.

Διασπορική: Κατά τη γνώμη σας, υπάρχει έμπνευση; Αν ναι με τι μορφή ή τι μορφές «συλλαμβάνετε» τον εαυτό σας, να τη συναντά, αν όχι πώς θα αιτιολογούσατε τις βάσεις και τις προϋποθέσεις μιας ζέουσας καλλιτεχνικής απεικόνισης συναισθημάτων κι όχι μόνο; Θεοδοσία: Πιστεύω ότι σε όλες τις μορφές της τέχνης, καθοριστικό σημείο είναι να υπάρχει έμπνευση. Η έμπνευση και η φαντασία είναι η αρχή, η καλλιτεχνική ικανότητα θα προσδιορίσει το αποτέλεσμα, αν το έργο που θα δημιουργηθεί είναι τέχνη.

Διασπορική: Μιλήστε μας, για τη ζωγραφική σας τέχνη, τι χρησιμοποιείτε ως μέσο και ποιες οι δυνατότητες αυτών των δεξιοτήτων, ικανοτήτων σας, τι πιστεύετε για τη λειτουργία των κανόνων επί της ζωγραφικής; Θεοδοσία: Η ρευστή και παλλόμενη σύσταση και υφή των υδροχρωμάτων είναι το κατάλληλο υλικό που μου έδινε τη δυνατότητα να αποτυπώσω επάνω στο χαρτί την αγάπη μου για τη φύση, την καθαρότητα και διαύγεια του φωτός. Το κάρβουνο, τα λάδια, τα ακρυλικά χρώματα, το κολάζ και οι κατασκευές, μου έδωσαν άλλες δυνατότητες εικαστικής έκφρασης και καλλιτεχνικής 17 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

ελευθερίας. Οι κανόνες στη ζωγραφική είναι ένα βασικό και θετικό στοιχείο για τη δημιουργία ενός έργου τέχνης με υψηλή αισθητική, όμως όπως και σε πολλά άλλα επίπεδα - ο κανόνας έχει και τις εξαιρέσεις του - το ίδιο συμβαίνει και στη ζωγραφική.

Διασπορική: Κυρία Αργυράκη, εκτός από μια πραγματικά σπουδαία δημιουργία με κοινωνική συνεισφορά, ασχολείστε με άλλη τέχνη, όπως τη λογοτεχνία; Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτήν. Θεοδοσία: Η ζωγραφική και η λογοτεχνία είναι οι δυο αγαπημένοι παράλληλοι δρόμοι που ακολουθώ στην καλλιτεχνική μου πορεία, τα εφόδια μου για το δημιουργικό ταξίδι έχουν κοινή προέλευση, έμπνευση, όνειρο, φαντασία, σπαραγμό, φως, αγάπη. Εκφράζομαι μέσα από τον χώρο της ποίησης, παιδικής, και νεανικής λογοτεχνίας.

Διασπορική: Είναι αλήθεια ότι προσεγγίζετε το καμβά με σεβασμό και μετά από πολύ σκέψη ή ξεκινάτε και το δημιούργημα ολοκληρώνεται καθ’ οδόν. Θεοδοσία: Ο σεβασμός για τη δημιουργία, είναι βασική προϋπόθεση όχι μόνο για το αποτέλεσμα, αλλά για την προσπάθεια που γίνεται για τη δημιουργία τέχνης.

Διασπορική: Μιλήστε μας για το ρόλο της Τέχνης σας από τη Θεραπευτική της άποψη! Θεοδοσία: Με την έννοια ότι η τέχνη είναι δημιουργία και η δημιουργία είναι ζωή, η τέχνη ναι! μπορεί και να παρηγορεί και να θεραπεύει!

Διασπορική: Επηρεάζεται η δουλειά σας από τη χώρα που ζείτε; Τι θεωρείτε ό,τι κερδίσατε μέχρι τώρα απ’ αυτό; Περιγράψτε μας ένα περιστατικό παιδικής αθωότητας που χαράχτηκε στην ψυχή σας; Θεοδοσία: Χαρακτηριστικό στοιχείο του τόπου μου είναι το άπλετο φως, επηρεάζει άμεσα την ψυχολογία μου και κατά συνέπεια τη δουλειά μου. Όταν λέω στον Ήλιο καλημέρα δε μου απαντά, αλλά μου χαμογελά πάντα, με εκείνο το τεράστιο χαμόγελο όπως εκείνο που ζωγράφισα παιδί και κρατά με αγάπη η μνήμη μου! Ένα ακόμα φως, μια παιδική ανάμνηση, έχει αφήσει ίχνη στην ψυχή μου. Το φως του φεγγαριού που γλύκαινε το πικρό σκοτάδι της νύχτας, όταν δυο μικρά παιδιά κρατώντας σφιχτά τα χέρια προχωρούσαν μόνα σε άγνωστο και αφιλόξενο τόπο, ψάχνοντας το δικό τους αγαπημένο σπίτι.

Διασπορική: Μπορείτε να μας πείτε πώς επηρεάζει την τέχνη σας το φως, οι σκιές και η απεικόνισή των στον καμβά; Τι ρόλο έχει το φως στην τέχνη σας; Θεοδοσία: Το φως δεν θα μπορούσε να έχει άλλη θέση στο έργο μου πάρα μόνο εκείνη την θέση που αξίζει στο φως, την πρωταρχική δημιουργική και μεγάλη αξία της ζωής.

Διασπορική: Μιλήστε μας για την σπουδαιότητα του φωτός στην τέχνη της ζωγραφικής. Φωτός όχι μόνον ορατού αλλά και φανταστικού στην επινόηση και εκτέλεση της ζωγραφιάς. Θεοδοσία : Το φως που βγαίνει μέσα από το ζωγραφικό έργο είναι τέχνη. Το φως που αποκαλύπτεται μέσα από κάθε δυσκολία και σπαραγμό, κάθε προσπάθεια επώδυνης εσωτερικής αναζήτησης, είναι δημιουργία.

Διασπορική: Ποιος θεωρείτε ότι είναι με τα σημερινά δεδομένα ο ρόλος των ζωγράφων μπροστά σε καταστάσεις δυστυχίας που μαστίζει τον κόσμο σήμερα; Ποια θεωρείτε ότι θα έπρεπε να είναι η στάση τους και τι μπορούν να καταφέρουν κάνοντας σωστή χρήση του φωτός στη ζωγραφική; Θεοδοσία : Υπάρχει μεγάλος πόνος στον κόσμο από την εκμετάλλευση, τη βία, την τρομοκρατία, 18 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

τους πολέμους, το κυνήγι του χρήματος. Οι πληγές που μαστίζουν την ανθρωπότητα είναι τεράστιες και αιμορραγούν. Η τέχνη αν αναπαριστούσε αυτήν την πραγματικότητα, θα έφτιαχνε έναν τρομερό και αποκρουστικό εφιάλτη. Αν την ωραιοποιούσε θα ήταν ένα φτιασιδωμένο ψέμα. Θα ήταν ένα υπέροχο θαύμα, ένα δώρο στο σύμπαν αν η τέχνη είχε τη δύναμη ν’ αλλάξει τους ανθρώπους. Να τους κάνει να κατέβουν από το βάθρο της εξουσίας και της αλαζονείας. Να κοιτάξουν χαμηλά, να δουν τα παιδικά λυπημένα και δακρυσμένα μάτια, τους πονεμένους και πληγωμένους συνανθρώπους τους, τη μολυσμένη και καμένη φύση, να σηκώσουν ψηλά το κεφάλι, να κοιτάξουν τον Ήλιο και να δώσουν υπόσχεση στο φως, ότι θα προσπαθήσουν για ένα καλύτερο αύριο.

Διασπορική: Θεωρείτε ότι έχετε κερδίσει σε επίπεδο βιωμάτων και επίγνωσης από την οικονομική κρίση; Θεοδοσία: Η οικονομική κρίση ίσως βοηθήσει να ανακαλύψουν όλοι τις πραγματικές και μεγάλες αξίες της ζωής.

Διασπορική: Ποια είναι η σχέση σας με το Χρόνο, πώς προβάλλει και πώς αντιμετωπίζεται ο Χρόνος στη ζωγραφική; Θεοδοσία: Ο χρόνος είναι για μένα η κληρονομιά, η μνήμη του χθες, και η φαντασία, η έμπνευση, η ελπίδα, για το καινούργιο, το αύριο.

Διασπορική: Ποιο έργο σας αγαπάτε περισσότερο και γιατί; Θεοδοσία: Αγαπώ όλα μου τα δημιουργήματα, περισσότερο εκείνα που δεν έχουν ακόμα γεννηθεί.

Διασπορική: Περιγράψτε μας για λίγο το λειτούργημα-επάγγελμα του ζωγράφου, ως δημιουργία αλλά και ως βιοπορισμό! Θεοδοσία: Ο καλλιτέχνης δημιουργός έχει ανάγκη για μια νέα αρχή, μια τάση φυγής για το ανεξερεύνητο αύριο. Ο ζωγράφος δε θεωρώ ότι είχε ποτέ ή έχει αξιόλογα οικονομικά οφέλη από την εργασία του.

Διασπορική: Θεωρείτε ότι η Πολιτεία θα έπρεπε να είχε κάνει κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις για την προαγωγή της ζωγραφικής ως τέχνη αλλά και ως δράση; Τι πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει περαιτέρω; Θεοδοσία: Η προσφορά της πολιτείας, αν θα βοηθούσε γενικά και με ουσιαστικό τρόπο σε θέματα που αφορούν την παιδεία και τον πολιτισμό, θα ήταν πολύ σημαντική για την εξέλιξη του κάθε τόπου.

Διασπορική: Ποια η σχέση σας με τους ανθρώπους αλλά και τις αρχές-έννοιες του Καλού και του Κακού σ’ αυτούς; Θεοδοσία: Αγαπώ τους ανθρώπους, μου αρέσει να τους γνωρίζω, να μοιράζομαι πράγματα και απόψεις μαζί τους. Πιστεύω, όταν υπάρχει μεγαλύτερη προσέγγιση και εμπιστοσύνη, θα μπορούν να γίνουν περισσότερα πράγματα για το καλό όλων. Εκτός από την αντιπαράθεση του καλού με το κακό, το φως και το σκοτάδι, έχει να κάνει με πολλές και διαφορετικές παραμέτρους.

Διασπορική: Πείτε μας δυο «λόγια» για τον Άνθρωπο Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη! Θεοδοσία: Θα έλεγα ήθος, αξιοπρέπεια, αισιοδοξία, προσφορά, όλα όσα αγάπησα, όσα 19 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

ονειρεύτηκα, ό,τι μου χαρίστηκε να διασώσω. Να γίνουν ιστορίες με χρώματα, με γράμματα, με ήχους και με φως, να ταξιδεύουν, να αντέχουν στο χρόνο.

Διασπορική: Κυρία Αργυράκη, κλείνοντας κι αφού σας ευχαριστήσω θα ήθελα να μας πείτε ένα επίγραμμα που θεωρείτε ότι σας εκφράζει; Θεοδοσία: Γενναιοδωρία είναι να δίνεις αυτό που είσαι! Ένα μοναχικό αστέρι δεν έχει τη δύναμη να φωτίσει τη νύχτα! Φέρνει όμως το μήνυμα ότι υπάρχει ο γαλαξίας!

20 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Σε είπαν φως Άντρια Γαριβάλδη Αυστραλία Σε είπαν φως Παιδί φωτισμένο της άγιας μέρας Που μπήκες απ’ την πόρτα μας Φορτωμένο τα δώρα τ’ ουρανού Με τις ηλιαχτίδες να διαπερνούν τα σύννεφα Ζεσταίνοντας το κάθε κύτταρό μας Μικρέ μας ήλιε Μικρέ μας πρίγκιπα! Τράβα μπροστά, μπροστά προχώρα Εδώ η ζωή σε περιμένει Φωτολουσμένη, μοσχομυρισμένη Τύλιξε, τύλιξε το νήμα της ανδρείας Μη γονατίσεις στο λαβύρινθο της άγνοιας Αλύγιστη σε περιμένει η Αριάδνη Το φως της μέρας να σου δείξει.

21 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Φωτογόνος μέρα Άντρια Γαριβάλδη Αυστραλία Ένα κοπάδι γερανοί φτερουγίζουν Πάνω απ’ τις χιονισμένες σκεπές Σπιτιών που αντανακλούν το φως Φως της ψυχής αμέτρητων χαμόγελων στην φωτογόνο μέρα. Ανθός, κρίνο, κυκλάμινο, τουλίπα Αντιχαιρετάει τον ήλιο Το φως που τολμά να γλιστρήσει μέσα απ’ τις γρίλιες του παραθυριού Συνοδευόμενο με το κλάμα ενός νεογέννητου βρέφους. Ανταύγεια στην κουρτίνα της καρδιάς Λαμπιρίζοντας η τρυφερή ανάσα στον διάδρομο Ανοίγοντας την πόρτα στη μέρα Μέρα καινούργια που ‘ρχεται περήφανη, τρανή Τυλιγμένη το φως της Ανάστασης Για τους ανθρώπους που διψούν για το αληθές του θαύματος Προμηνύοντας χορό αγγελικό Μικρών παιδιών που τραγουδούν στον ήλιο.

22 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Ένα παράθυρο φως Γιώργος Τζεβελεκάκης Έτσι θά ’μενε το «γραφείο» του - για πάντα: Με το ένα παράθυρο φωτισμένο!... Αυτό το παράθυρο που έβλεπε κατά την Αγία Ειρήνη με τ’ αέρινα δέντρα και τη χάρη της· και τη μικρή παιδική χαρά!... Όλα εκείνα που ’χε ακριβώς μπροστά του όταν εργαζόταν, όταν χτυπούσε στο πληκτρολόγιο (το δικό του ιδιόγλωσσο πιάνο!...) κι αποτύπωνε της πέτρας αγιορείτικους ρυθμούς, ανασηκώνοντας το ασήκωτο πια βάρος των λέξεων... Το φως αυτό που σαν ανέβαιναν με τ’ αυτοκίνητο, στο «Πέταλο» ακριβώς, το έβλεπε ψηλά ν’ αστράφτει και δεν μπορούσε να καταλάβει πώς!... Ίδιο το φως του κήπου τους, άνοιξη πρωί, με τ’ άνθη τα γλυκόξινα της εφηβείας: λεμόνιαπορτοκάλια-μανταρίνια (τα νεράντζια τά ’κοβε κάθε Πάσχα από τη γειτονιά για τα καλτσούνια της μητέρας...) Λες, σαν έμπαινε στο γραφείο1, το φως εκείνο να φώτιζε προς τα μέσα; Μπα! Στην από πάνω στροφή, στο «Μπλόκο», το φως δεν υπήρχε!... Κι έβγαινε πάλι εμπρός του μισερός ο κόσμος... Κι όμως!... Αυτός το ήξερε καλά: παρόλα τα μαυράκια (τ’ αγέρα του αποκαΐδια) που πετούσαν μια ζωή στ’ αζήτητα μέσα μάτια του, ετούτο το φως το είχε, ο όλβιος, καταφέρει! Γιατ’ είχε σηκώσει το υπόγειο δωματιάκι του πέντε-έξι μέτρα πάνω από τη μαύρη γη!... Γιατ’ είχε στήσει εδώ επάνω στο βουνό, για μιαν ακόμη φορά, τη δική του χειροποίητη παραλία... Γιατί... ~ «Βλέπει κανείς σας το φως στ’ αριστερό παράθυρο;» ρωτούσε (ή φωτούσε) γυναίκα και γιο σαν ανέβαιναν. Όχι, κανείς τους δεν έβλεπε τίποτα!... «Μα, πώς!...» σιγομουρμούριζε αυτός. «Ούτε στη ζωγραφιά του σπιτιού...;» τη ρώτησε ένα βράδυ που έμειναν οι δυο τους. Εκείνη πλησίασε, «Για να δω!...», τη ζωγραφιά που είχε φιλοτεχνήσει ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του σπιτιού. «Όχι, τίποτα δε βλέπω. Πειράζει;...» Δεν τον πείραζε, έλεγε, και γι’ αυτό δεν επέμεινε. (Ύστερα από τόσα χρόνια συμβίωσης, τίποτα δεν τον πείραζε...) Δεν το ξανασυζήτησε... ~ Μια άλλη πραγματικότητα (όμορη και με υψηλές καλαμιές ετούτη) αφηγείται πως η γυναίκα τό ’βλεπε και το καλόβλεπε το φως, μα δεν τό ’θελε να συδαυλίσει κι άλλο την υπερεξημμένη φαντασία του άντρα της. Μια τρίτη, πάλι, (υπερπραγματικότητα ετούτη τη φορά και γι’ αυτό ανώτερη όλων των μέχρις ώρας γνωστών χωροχρόνων ενός τόσο μίζερου επιστητού), θέλει τη γυναίκα να λέει: «Το βλέπω...» και την άλλη μέρα: «Δεν θα κατεβώ σήμερα στο γραφείο, άλλωστε δεν έχω κάτι επείγον...», να προσποιείται ελαφριά αδιαθεσία.

23 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Κατέβηκε ξέθαψε απ’ το υπόγειο το παλιό κασελάκι με τα χρώματα και τα πινέλα της και πρόσθεσε μια σχεδόν αδιόρατη πινελιά στον πίνακα. Τ’ απόγευμα που γύρισε ο άντρας της απ’ τη δουλειά, «Το είδα!...», του ανακοίνωσε κι εκείνος -τι αφελής!…- τό ’χαψε!... Πλησίασε μάλιστα στον πίνακα με το σπίτι και το επιβεβαίωσε με χαρά μικρού παιδιού!... Ο γιος θα το ανακάλυπτε - μαζί με άλλα πολλά - μονάχος του, ύστερα από χρόνια… __________ 1 - Το «γραφείο» του: τ’ αλοννησιώτικο βραχάκι του, μάλλον, μ’ όλου του κόσμου τη θάλασσα ανοιχτή στο ενδόμυχο βλέμμα τ’ ορίζοντα, τ’ αείφωτο εκείνο...

24 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Εσύ κι ο Ήλιος Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Θεσσαλονίκη - Γιατί να φοβηθώ τον ήλιο; Δεν ήμουνα ποτέ πιο φωτεινός από εκείνον. Ποτέ δεν ήμουν πιο ζεστός από αυτόν. Γιατί να φοβηθώ το βλέμμα του; Ποτέ δεν ήμουν θαρραλέος αρκετά για να τον δω κατάματα. Γιατί τα κρυφοπαιχνιδίσματά του να ζηλέψω; Ποτέ δεν είχα χρόνο για σπατάλη μα κι ούτε ήξερα την τέχνη του κρυφτούλι.

- Το φως σου όμως ήτανε πάντοτε γλυκύτερο. Ήσουν πάντα εκεί απλός και προσιτός. Εάν εσύ δεν έσπερνες, δε θα ’χε τίποτα ο ήλιος να προσφέρει. Αγάπα τον! Εκείνος έχει ανάγκη τη φιλία σου. Να μαλακώσει η εκδίκηση και περηφάνια του. Εκείνος θα ’ναι πάντα η ζωφόρος φλόγα που καίει και περνά Εσύ πάντα θα είσαι η ζωφόρος αγάπη που μένει και γεννάει.

25 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Φωτεινή Χρυσαλλίδα Αξιοπρέπεια Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Θεσσαλονίκη Μέσα σε γυάλινο κουτί σε θρόνο κρυστάλλινο έχουμε κλεισμένη την αξιοπρέπεια Την ταΐζουμε καθημερινά με χίλια φύλλα χρώματα άσκησης Πράσινα για να ελπίζουμε Κόκκινα για ν’ αγαπούμε Μαύρα για να καρτερούμε Κίτρινα για ν’ αποφεύγουμε Λευκά για να προσφέρουμε Χτίζοντας περιμένουμε να μεγαλώνει συνεχώς Ν’ αστράφτει μέσα στη διαφάνεια της ζωής μας Να ζεσταίνει μέσ’ απ’ τη διαφάνεια της ψυχής μας. Κανείς δεν μπορεί να την πατήσει Κανείς δεν μπορεί να μου την κλέψει Μόνο εγώ μπορώ να ξεκλειδώσω την χρυσαλλίδα μου και να αφήσω τους εχθρούς να την λερώσουν Όμως εγώ κρατώ καλά τα κλειδιά του γυάλινου κουτιού φυλαγμένα στο μελλοντικό μου βαγόνι της απόδρασης απ’ εδώ. Μαζί μου θα τα πάρω Παράσημα της ταπεινής μου ιστορίας. Στολίδι. Φως.

26 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Το Φως του Νότου Έρμα Βασιλείου Αυστραλία Αρχίζει πρωί ξημέρωμα η γιορτή τα μάτια ξάγρυπνα ζητούν την αναζήτηση στην κόγχη του ήλιου το καντήλι του ήλιου αφέντη η λόγχη της ζωής και.. φως ξυπνάει από νωρίς όλα παρόντα στο μαγνήτη φως από κορφή ως τα μύχια φως γεμίζει τα ποτήρια από το χάραμα κερνά, ζαλίζεται, και... Φως! Μελβούρνη! Πράσινο! Τρισήλι! Των αματιών το χάρμα! Στην άκρη δυο αγωγοί με λάμψη μουσικής κι η νύχτα τα φανάρια φυγαδεύει αντίο μέχρις αύριο, και πάλι αντίο στο γιαλό χίλια τα χρώματα, σενάρια, σεμινάρια στην κόμη του ευκαλύπτου ποιο να προλάβει πρώτο οδεύει χίλιες οι καταδύσεις στο Πορτ Φίλιπ, στο πόρτο ακτίνες, αγκαλιές, και νύχτα άιντε στο καλό Κι οι φωτεινές ματιές σιγής αγνάντεμα, φως εκ φωτός αράζει στο λιμάνι ντυμένη με τα στρας μια ξεχασμένη άρια στείλε αϊτέ το μήνυμα γοργές ακτίνες χελιδόνια στα φύλλα της κορομηλιάς λουβοχεριά, τριζόνια, σουρωμένα ...

27 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

στο κύπελλο του θόλου ακίνητο το χέρι του Θεού σπέρνει σπορά και σήμερα στη χλόη τα στρωμένα φως ιλαρόν, χρυσό σαν άνθρακας ακοίμητος ζεστό με πάθος κελαριστό στα μάτια ενός παιδιού κοράλλια σ' όχθη λίμνης άγνωστης του νου ...είναι φιλιά της γειτονιάς ζεστά, στα χείλη λουριά που σέρνει πίσω της η μέρα φως που ορίζει από ψηλά το Κρακατάου ήπιο άφησε τις δέσμες στο πράσινο, βαθύ στον ουρανό, ησυχασμένο σώου για όλους, Νότιο Σέλας, κι εδώ στο χάμου δα της γης, μαντέμι τα παλικάρια με τον ήλιο αργά θα κοιμηθούν κατακαλόκαιρα στήθη γυμνά και στην αγάπη γέμισμα χαμόγελο, μελτέμι... γέλασμα μέχρις αύριον και πάλι η εργατιά κροκάτη αυγή, Μελβούρνη το φως που βλέπω τίποτε πιο ακριβό τ' ορκίζομαι, στο φως μου!

28 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Άρχοντας Φως (αφήγηση) Τζένη Κουφοπούλου Αθήνα «Το φως ορκίστηκε να μην παραδοθεί» (Ν. Καζαντζάκης) Άρχοντας Φως κατέβαινε την κλίμακα του ονείρου. Είχε στα χέρια νάματα απ’ του Θεού τ’ αμπέλι, είχε καρπούς-στοχάσματα, από της γης τ’ αμύθητο του γάμου πανηγύρι κι απ’ τη συμφωνική γιορτή, των άστρων πλημμυρίδα, την έμπνευση, που χάριζε στους ποιητές καρδιά από μελάνι! Είχε αφορμές θαλασσινές, ερώτων συνηχήσεις, απ’ του βυθού τα πλάσματα. Απ’ την ψυχή του έρρεε, πράσινη χλόη, φωτεινή, των χόρτων φορεσιά. Ανάσα αγαπητική στο πνεύμα των παιδιών και στων ματιών τη φλόγα, που είχαν τη γνώση λύτρωση και μυθική πατρίδα. Μες στις καρδιές εφούντωνε του ήλιου ο πυρετός! Μα το κακό αφήνιαζε, στου σκοταδιού τη γάστρα. Ήρθαν οι σκιές το σούρουπο, στρατιές απεγνωσμένες. Σήκωσαν δόρατα-αφορμές, βγάζαν κραυγές, θυμό ενάντια στο Φως. Θύμιζαν έλευση βαρβάρων σε αθώων πολιτεία!

-Να κάψουμε τα γράμματα..., να σβήσουμε τα ποιήματα, φωνάζαν -Να κόψουμε τα χέρια, που γράφουνε τα γράμματα... γυρεύαν. Το βλέμμα, ν’ ακυρώσουνε, να φτύσουνε το γέλιο, να οργώσουνε τη γη με κάνες και βρυσιές, ορέγονταν.

-Να πάψουνε τα χρώματα. Φωτίζουν το μυαλό, κραυγάζαν.

–Συλλάβετε το Φως......

-Το Φως; Ακούστηκε ο ψίθυρος της γης.

-Είν’ το τραγούδι του Θεού, το Φως, όλα με μιά κραυγή φωνάξανε - τα σύννεφα, οι άνεμοι και οι πηγές της φύσης, οι άνθρωποι, οι κορυδαλλοί, τα σερπετά της πλάσηςΚαι τότε λες κι ενωθήκαν οι παράλληλοι της γης σε μια φωνή βοήθειας κι ανάψανε το σύμπαν! Ήλιο λουστήκαν οι ψυχές... ο Άρχοντας-Φως, εφώναξε: -Να μείνουν πίσω οι σκιές. Κι έκοψε κατακόρυφα με ήλιου μαχαιριά τη Μέρα! Οι σκιές, λες συρρικνώθηκαν σε μαύρες ψευδαισθήσεις, 29 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

χαμήλωσαν το μπόι τους και γίνηκαν γραμμή στα πόδια του Φωτός! Και η φωνή του, πάλι, αντήχησε, σε ήχο πλάγιο βυζαντινό, στου κόσμου τα πεντάγραμμα...

«-Να μαλώσεις τον άνεμο, να μαλώσεις τη νύχτα, Εγώ, να τους πεις, δεν είμαι τυχαίο περιστατικό, να τους παραδοθώ!» (Ν. Βρεττάκος)

30 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Αμφιλύκη Άντρια Γαριβάλδη Αυστραλία Η νύχτα χάνεται μες στ’ όνειρο δεμένη, κρύσταλλα, φύλλα, δροσοστάλες συννεφιάς, ραίνει το πρόσωπο σαν φεύγει νικημένη, χρωματαρώματα σε θόλο εκκλησιάς. Μέρα λιογέννητη, ζωγραφιστή, παρθένα, πουλιά νιογέννητα, πιστά στη σιωπή, δέντρα μαρμάρινα ανύποπτα βαμμένα, γνέφουν στη φύση τη γαλήνη τη νωπή. Ο ήλιος βάφει της αυγής το παραθύρι ροδινοκίτρινο, πρασινοθαλασσί, για μιας ανείπωτης αγάπης το χατήρι το λυκαυγές γεννιέται πάλι απ’ την αρχή.

31 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Κάποια Θεοφάνια Θεόδωρος Σ. Μεσσηνέζης Αθήνα Τη μέρα αυτή το τοπικό ημερολόγιο έγραφε: Μυτιλήνη, 6η Ιανουαρίου 1942 ! Μετά το μεγάλο Αγιασμό που έγινε στη Μητρόπολη της πόλης μας από το Μητροπολίτη Ιάκωβο τον 1ο, τον εκ Δυρραχίου, όλο το εκκλησίασμα με τους ιερείς, τους ιεροψάλτες, τα εξαπτέρυγα και τα λάβαρα του Ναού, ακολουθούμενο από όλους τους πιστούς, βάδιζε μέσω του κεντρικού δρόμου της αγοράς ψάλλοντας και κατευθυνόταν προς το λιμάνι. Εκεί είχε τοποθετηθεί μια πρόχειρη εξέδρα, ακριβώς εμπρός από το τότε Λιμεναρχείο, από όπου ο Μητροπολίτης θα έριχνε τον Άγιο Σταυρό στη θάλασσα, σtα νερά του λιμανιού, για ν’ αγιαστούν. Γενάρης. Παγωνιά! Ο καιρός ήταν πολύ άσχημος. Φύσαγε ένας όχι πολύ δυνατός βοριάς, αλλά πραγματικά παγωμένος και έπεφτε ένα ψιλό χιονόνερο κάνοντας τα αυτιά των ανθρώπων να τσούζουν και τις μύτες να κοκκινίζουν. Βαδίζαμε όσο ήταν δυνατόν ο ένας κοντά στον άλλον, ελπίζοντας ότι αυτό θα μας προφύλαγε από το τσουχτερό κρύο. Ο ουρανός ήταν σκεπασμένος, απ’ άκρη σε άκρη με κατάμαυρα σύννεφα, σαν παπλώματα, που πεισματικά δεν άφηναν να δεις, ούτε το ελάχιστο από τον γαλάζιο ουρανό μας. Μαυρίλα παντού! Και στον ουρανό και στη γη, δηλαδή την πόλη. Αλλά πιότερο στις ψυχές και στις καρδιές των ανθρώπων, καθώς βρισκόμασταν σκλαβωμένοι από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Ο κατακτητής δεν έδειχνε καμία επιείκεια προς το λαό, ακόμη και αν επρόκειτο για θρησκευτικές τελετές όπως αυτή που ζούσαμε τότε. Έτσι όλοι βάδιζαν σκυθρωποί και συλλογισμένοι! Ακόμη και αυτοί οι Ιερείς, ό,τι έλεγαν το έλεγαν τόσο σιγά λες και φοβόντουσαν μη ξυπνήσουν το θεριό! Τις προηγούμενες χρονιές, τότε που ήμασταν ελεύθεροι, γινόταν και τότε η ίδια τελετή-πορεία από τη Μητρόπολη στο λιμάνι, Αλλά περνούσε μέσω όλης της αγοράς. Τότε όλα τα μαγαζιά άνοιγαν για το καλό τις πόρτες τους και όλα τα φώτα του μαγαζιού, για να τιμήσουν το Σταυρό και το Ιερό Ευαγγέλιο που περνούσε μπρος απ΄ το μαγαζί τους. Ο δρόμος της αγοράς έσφυζε από χαρούμενο κόσμο, ιδίως γονείς με τα παιδιά τους, που κατευθυνόντουσαν όλοι προς το λιμάνι για να δουν το ρίξιμο του σταυρού στη θάλασσα και τους τολμηρούς που θα έπεφταν για να τον πιάσουν. Όταν ήμασταν ελεύθεροι, την όλη πομπή προστάτευε τιμητικά άγημα στρατιωτών βαδίζοντας στα δυο πλευρά της, και την προφύλαγε από αναπόφευκτα στριμώγματα λόγω της πολυκοσμίας! Της πομπής τότε, πάντα προπορευόταν η μπάντα του Ορφανοτροφείου Μυτιλήνης, υπό τη διεύθυνση του Αρχιμουσικού της, αξέχαστου Κώστα Χατζηευστρατίου, παίζοντας αργά εμβατήρια. Η ατμόσφαιρα ήταν εορταστική. Παντού κυμάτιζαν σημαίες. Στο δε λιμάνι, όλα τα πλεούμενα ήταν σημαιοστολισμένα και παντού κυριαρχούσε η Γαλανόλευκη προς τιμήν της μεγάλης αυτής μέρας των Θεοφανείων, ή όπως συνηθίζει να την αποκαλεί ο Λαός, της ημέρας των ΦΩΤΩΝ ! Τη χρονιά όμως αυτή, οι κατακτητές, όλα αυτά τα είχαν απαγορεύσει! Ακόμη και αυτή η Ιερή πομπή, επειδή μπορούσε να θεωρηθεί συγκέντρωση πολιτών, κάτι που αυστηρά απαγορευόταν, μετά βίας είχε επιτραπεί ! Όταν η πομπή έφθασε στο λιμάνι, ήμασταν όλοι ξυλιασμένοι από το κρύο, ( μεταξύ αυτών και ο γράφων. τότε ενδεκάχρονος). Με έκπληξη είδαμε πέντε έξι γεροδεμένους άνδρες, σχεδόν 32 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

γυμνούς, φορώντας ο καθένας του ένα κοντό πανταλόνι, να στέκονται γύρω από την εξέδρα από όπου θα έριχνε ο Δεσπότης το Σταυρό στη θάλασσα, Έδειχναν να μην τους επηρεάζει η φοβερή για εμάς παγωνιά. Ήταν όλοι άντρες του λιμανιού, φορτοεκφορτωτές, μαθημένοι στο κρύο και στις σκληρές συνθήκες της δουλειάς του λιμανιού! Κάθε χρόνο, αυτοί ήταν που έπεφταν για να πιάσουν το Σταυρό και αυτός που τον έπιανε έπαιρνε και ένα γερό πουρμπουάρ απ’ το Δεσπότη μαζί με την Ευλογία του. Σε λίγα λεπτά από την άφιξή μας εκεί, οι ιερείς με το Μητροπολίτη, όλοι ήσαν ανεβασμένοι επάνω στην εξέδρα, εκτεθειμένοι περισσότερο στο κρύο αλλά και στον παγωμένο βοριά, που εν τω μεταξύ είχε δυναμώσει. Γρήγορα γρήγορα οι Ιερείς και οι Ιεροψάλτες (Μιχάλης Καρέκας και Δημήτρης Κυπραίος) έψαλαν τα καθιερωμένα τροπάρια και τη στιγμή που ο Δεσπότης έψαλε το «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου, Κύριε» και έριχνε το Σταυρό στη θάλασσα, ένα κάτασπρο περιστέρι, που κρατούσε κρυμμένο στο κλουβί του ο νεωκόρος, αφέθηκε να πετάξει ελεύθερο και τρομαγμένο προς τον κατάμαυρο ουρανό. Συγχρόνως, ένας έντονος παφλασμός της θάλασσας ακούστηκε καθώς και οι έξι άνδρες είχαν βουτήξει χωρίς δισταγμό στα παγωμένα νερά του λιμανιού Τα μάτια όλων όμως, μικρών και μεγάλων, ακολουθούσαν το άσπρο περιστέρι που πετούσε προς τον ουρανό, κι οι καρδιές φτερούγιζαν μέσα στα στήθια.. Ναι, οι καρδιές το ζήλευαν ! Ας μπορούσαν κι αυτές να πετάξουν λεύτερες και να διώξουν από πάνω τους την κατάρα αυτή της σκλαβιάς! Κι από στόμα σε στόμα κυκλοφορούσε, όσο πιο σιγά μπορούσε μια ενδόμυχη ευχή «Και ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ, ΤΕΤΟΙΑ ΜΕΡΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ, ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΛΕΥΤΕΡΟΙ!». Όταν πια το περιστέρι ήταν τόσο μακριά που φαινόταν σα μια λευκή κουκίδα στο μαύρο φόντο του ουρανού, λες κι από θαύμα, στο σημείο αυτό του ουρανού ξάνοιξαν λίγο τα σύννεφα και φάνηκε το γαλάζιο. Όλων τα μάτια έλαμψαν. Κανένας δεν κοιτούσε τους «βουτηχτάδες που έψαχναν στη θάλασσα για το Σταυρό. Όλοι κοιτούσαμε τη γαλάζια πινελιά που φέγγιζε εκεί ψηλά! Πολλά μάτια δάκρυσαν γιατί αυτή η γαλάζια πινελιά περιτριγυρισμένη από μαύρα σύννεφα τους έφερε στο νου τη Γαλανόλευκη που η μαύρη κατοχή δεν την άφηνε να κυματίσει ελεύθερα στο γαλάζιο Ουρανό της Χώρας μας και του Νησιού μας. Αυτού του καταπράσινου νησιού από πεύκα και ελιές, του μοναδικού σμαραγδένιου νησιού στο βορειοανατολικό Αιγαίο. Όλοι σκεφτήκαμε: «καλό σημάδι»! Αφού σήμερα ημέρα των Φώτων βοήθησε να φέξει, έστω και για λίγο ο μαύρος Ουρανός, γρήγορα θα βοηθήσει να φέξει και για μας η Λευτεριά! Τα χρόνια πέρασαν. Η μαύρη κατοχή πέρασε. Τα χρόνια κύλησαν σαν το νεράκι που κυλά στην πλαγιά. Τα μαλλιά του τότε ενδεκάχρονου αγοριού γέμισαν λευκά χιόνια. Πολλά ξεχάστηκαν. Αλλά αυτή η γαλάζια πινελιά μέσα στα κατάμαυρα σύννεφα, που σκέπαζαν τον ουρανό στην ώρα που κορυφωνόταν η Εορτή των Θεοφανίων, ή ΦΩΤΩΝ όπως τα θέλει ο λαός, αν και έχουν περάσει από τότε κοντά στα εβδομηνταπέντε, ως ογδόντα χρόνια, παραμένει ακόμη αναλλοίωτη μέσα στα μάτια μου. Αλλά το ίδιο και η ελπίδα και η ευχή! Του χρόνου, τέτοια μέρα, η Πατρίδα μας να έχει βγει από τη σκληρή καταχνιά που τη σκεπάζει σήμερα. Ας βοηθήσει η Χάρις των Θεοφανείων και ας γεμίσει με φως ΑΓΑΠΗΣ τις ψυχές όλων των ανθρώπων και πιότερο τις καρδιές των Ηγετών του Κόσμου για να πάψουν τους πολέμους και το αιματοκύλισμα ! Η ΓΗ μας χωράει όλους αρκεί να ζούμε μονιασμένοι με αγάπη και κατανόηση ο ένας προς τον άλλον. Τότε μόνον θα μας ζεστάνει όλους ο Ήλιος και το ΦΩΣ!

33 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Τραυματισμένη χώρα τραυματισμένοι άνθρωποι – τραυματισμένο Φως Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Θεσσαλονίκη (επίκαιρο ψυχοχρονογράφημα) Η πιο γλυκειά χώρα του κόσμου. Η χώρα που έλαμπε, που έστελνε το φως της, που δίδασκε και διδάσκει, η χώρα ομφαλός της γης, η χώρα που γέννησε την ελιά- σύμβολο ειρήνης και αγάπης, η Ελλάδα, πονάει καθημερινά. Πληγώνεται καθημερινά, ματώνει. Οι πληγές της δεν προλαβαίνουν να κλείσουν. Τα τραύματα δεν επουλώνονται. Ο φόβος της γάγγραινας- μήπως … «κακοφορμίσουν» καραδοκεί. Οι θύτες από κάθε σημείο του ορίζοντα. Ο καθένας βλέπει τους απέναντί του. Και είναι όλοι στον κύκλο της καταστροφής γιατί δεν έχουν λογική, δεν έχουν αλτρουϊσμό, έχουν ωχαδελφισμό, δεν έχουν προβληματισμό, έχουν αδιαφορία. Ο κάθε ένας θύτης του εαυτού του, της οικογένειάς του, της κοινωνίας. «Εκτρέφουμε» θύματα, τα παιδιά μας, προσφέροντάς τα τα πάντα, χωρίς αντίλογο ή αναζήτηση κατανόησης, μη τυχόν και νιώσουν κατώτερα. Η βία έχει απλώσει τα πλοκάμια της σε κάθε γωνιά της χώρας μας. Η ανθρώπινη ζωή έγινε μια στιγμή στην τηλεόραση, στις ζωές μας, στη σκέψη μας. Οι ταραχές έγιναν καθημερινό, θλιβερό σόου. Τα εγκλήματα έγιναν καθημερινά σήριαλς, αποτελέσματα άδικων και ανόητων πράξεων και αισθημάτων. Ο κύκλος του αίματος ολοένα μεγαλώνει. Οι πόρτες των διαμερισμάτων μας συνθλίβουν την κοινωνικότητά μας, αφήνουν έξω το απλωμένο χέρι, αφήνουν έξω τα σεργιανίσματα της αδελφοσύνης, διαγράφουν τους κοινούς παλμούς στους πόνους και στις χαρές των διπλανών. Οι πόρτες μας γίναν σιδερένιες κλειστές γροθιές, για να μας προστατέψουν απ’ το φόβο της αρπαγής της ζωής μας, 34 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

των μυστικών που κρύβουμε με επιμέλεια, φόβο ή ντροπή γιατί δε διδαχθήκαμε την αποδοχή και γιατί τρέμουμε την άρνηση που έτσι κι αλλιώς είναι δεδομένη. Οι πόρτες μας και τα παραθύρια μας δεν αφήνουν εισβολείς στα μυστικά μας, τις μέρες και τις νύχτες μας, που τις περνάμε μόνοι με παρέα τη ζωή που εμείς δε μάθαμε να ρυθμίζουμε στις απλές χαρές. Οι πόρτες και τα παραθύρια της ψυχής μας παραβιάζονται ανίερα από τις …διδαχές της TV και τις πουπουλένιες ελπίδες των κάθε ξανθών ημίγυμνων ψευδοπαρουσιαστοαστρολογοψυχολόγων, των κάθε υποκριτοκαιροσκοπικοχρηματολαγνικοσιλικονάτων TV περσόνων και έχασε το άρωμα και το χρώμα των λουλουδιών παγιδεύοντας το Φως σε ανίερες, ανούσιες, άσκοπες και ανεπίστρεπτες ώρες αναζητήσεων δολερών ανοίξεων. Παγιδεύοντας την ιστορία και την Παράδοσή μας έξω από τα σύνορα. Παγιδεύοντας τη γαλήνη και την ψυχή μας μέσα σε άφωτες ελπίδες. Πτωχαίνοντας το Παρόν και διαγράφοντας το Μέλλον.

35 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Το φως Ειρήνη Χαραλάμπους Είναι το φως στην τηλαυγέστατη σελήνη το ωράϊσμα των προσκυνητών τα ουρανόβροντα κι οι προσευχές τους στο σάλαγο των βημάτων σου. Ειν’ η θαλερότητα στα ηδύμολπά τους όνειρα ο ηλιόμορφος στην οδμή των στεναγμών τους η ηδυπάθεια, η σιωπή κι η θυμωδία τους ο λόγος τους ο ωδικός κι ο τρισπόθητος ο σελανηφόρος του θριάμβου τους λόγος που περισσεύει το φως και τη σκιά σου προσφέρει την αθιβολή και τους ήχους σεραφικούς όσο περνάνε οι νύχτες και μακραίνεις μες στα προσήνεια και τις περιπλανώμενες δυστυχίες σου μες στο χωρισμό, την προσμονή και τον ερχομό σου κείνο τον θελκτήριο ερχομό που βλέπει μπρος στο μέλλον το παρελθόν σου μια μικρή φυγή στην ιερή φωταύγεια μια ασφυκτική σιγή μελιχροί οι ήχοι της νύχτας, πανόλβιοι συμμονάστης εσύ στ’ αλογάριαστο έχνος στο φως που λάμπει αδυσώπητα απόψε. Τι νύχτα κι απόψε μες των ειδώλων την πλάνη συμπλέκει μυστικά στο φεγγάρι τα χρώματα κι ονειρεύεται αμβροσίοδμο τον ερχομό σου εκείνο που ασκαρδαμυκτί θα μνημονεύσει καρτερόψυχος τη φυγή και τ’ όνειρο στη λάμψη που ζήταγες λίγη απ’ την ανάπαυση των τεθνημένων λίγη παραπάνω σιωπή για τη νύχτα. Φύγε, πήγαινε αλλού απόψε η νύχτα το ‘χει απόψε μες στο φως να χωρίζει τους ανθρώπους μες στο φως να τους προσμένει.

36 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Έχε προζύμι σου το φως Πανέλας Αθανάσιος Ψυχρό το σκοτάδι! Οι φανοστάτες του πλακόστρωτου σίγασαν. Η αχνοφεγγιά τους μέριασε και τα χρυσαφένια δακτυλίδια της βροχής χάθηκαν βίαια από τα μάτια σου. Βιάσου και φύγε γρήγορα! Γρήγορα! Χορτάριασε η σκέψη σου στην σκόνη του ανέμου. Σαν έρημο πουλί. Σε κάθε σκίρτημα ψυχής μυρίζεις το θυμάρι. Λυγίζεις, πας, γονυπετείς! Μα δεν υπακούεις στα στερνά, έχεις το στέρνο σου ψηλά, την κεφαλή ολόρθα. 'Έχεις προζύμι σου το φως. Πλασμένος με ζύμωμα φωτός και την ζωή για ρότα.

37 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Πάλι στο Φως Άρις Αντάνης Τώρα, που πάλι βρίσκομαι στο Φως της μέρας, κατάλαβα, πως, όταν έψαχνα για να σε βρω τις νύχτες, στα σκοτάδια, δεν έψαχνα για σένα, αλλά για σκοτάδι και για νύχτα. []

«Ψάχνοντας πρότυπα» Έργο της Πόπης Παπαδά, πολυαγαπημένης μας φίλης και ταλαντούχου ζωγράφου, που ταξίδεψε απρόσμενα.

38 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Τα μυστικά της γης μου Έρμα Βασιλείου Αυστραλία Γίνανε όλα μ’ ευκολία. Μου δόθηκαν οι τίτλοι του σπιτιού την ίδια μέρα. Ήμουν η μόνη κληρονόμος του αρχοντικού μας, στη Βάσα Κοιλανίου της επαρχίας Λεμεσού, του σπιτιού της γιαγιάς μου. Είχε κληρονομήσει το μισό σπίτι η θεία μου, η μεγαλύτερη αδελφή της μάνας μου, που έγινε καλόγρια στον Άγιο Γιώργη του Αλαμάνου. Το άλλο μισό ήταν της μάνας μου που βιάστηκε να μας φύγει. Η θεία μου παραχώρησε το μερίδιο της σε μένα, τη μόνη συγγενή που της έμεινε. Το αρχοντόσπιτο, όπως το ξέραν στο χωριό, είναι κομμάτι από την παλιά αρχοντιά της οικογένειας. Κι εγώ με τη σειρά μου, θα το αφήσω κληρονομιά στην μονάκριβη κόρη μου. Βρίσκομαι, έξω από το Κτηματολόγιο Λευκωσίας, κάτω από μια γέρικη ελιά. Περιμένω το λεωφορείο της γραμμής να με πάρει Λεμεσό. Από το μικρό αυστραλέζικο χωριό όπου ζω τα τελευταία τριάντα χρόνια, κοντά στο Alice Springs, απέχω παρασάγγες και μέρες αγρύπνιας... Πήρα την ευκαιρία τώρα, με τις διακοπές της άνοιξης στο Νότο, Σεπτέμβρη μήνα, για τα σχετικά της κληρονομιάς που μόλις διευθέτησα. Δεν μου αρέσουν τα σύντομα ταξίδια. Εδώ όμως που κανέναν σχεδόν δεν αναγνωρίζω, όλους γνωρίζω για δικούς. Είμαι στην Κύπρο μου! Η γιαγιά μου, τσεβδή και αργή στα λόγια, μας έδινε πάντα μια ευχή: «Να προσέχετε το κατώφλι, μπορεί να σας πλουτίσει» και θύμιζε με γέλιο ανεξήγητο, με πνιγμένο μυστήριο πως έπρεπε να δούμε «την ουρά του σγατιλιού και την ασέα». Δεν μπορούσε να προφέρει το ρω η γιαγιά. Μεγάλωσα στην αγάπη των λέξεων για να μάθω τι είναι το σγατίλι. Επιστήμονας της γλώσσας δεν είμαι! Άσημη δασκαλίτσα Αγγλικών στο Κόκκινο Κέντρο της Αυστραλίας είμαι. Της διασποράς και του μακρινού σιρόκου. Πιστεύει μια φαντασιόπληκτη φίλη μου, που καταπιάνεται με δαύτα, πως η λέξη σγαρτίλι είναι από το γαλλικό gadrille, το είπα καλά; Την καρδερίνα. Μα πού το ξέρει αυτή; Ήρθαν οι Φράγκοι στον ύπνο της και της το είπαν; Και οι ήχοι στη λέξη αλλά και οι έννοιες όμως αυτό δείχνουν, ένα μικρό πουλί με κόκκινο στήθος. Αυτά λέω εγώ με τα λίγα που ξέρω. Όσο για την «ασέα», δεν έμαθα μέχρι σήμερα τι είναι. «Να ψάξεις στην ασέα», έλεγε, σαν να είχε ακούσει την ξεκρέμαστη αυτή λέξη από άλλους. Φαινόταν πως δε γνώριζε καν τα μαγικά νοήματα που έκρυβε. Νομίζαμε πως άρχισε να χάνει τα λογικά της η γιαγιά! Και χωρατεύαμε η μια την άλλη. «Μην ξεχάσετε την ασέα», λέγαμε, η μητέρα μου κι εγώ, με τον ίδιο υπνωτικό τρόπο που το έλεγε η γιαγιά η Ανέττα. Και κρατούσαμε, στην άγνοιά μας μέσα, ένα μεγάλο μυστικό. Το μυστικό κοιμάται όταν το ξυπνάς, θεριεύει όταν το θυμάσαι. Το μυστικό δεν έχει πόδια να περπατήσει ούτε χέρια να δοθεί ή να δώσει. Αλλά έχει αυτί που άκουσε και στόμα να σιωπήσει. Έχει μάτια να δει! Καλά λόγια, είχε πάντα η γιαγιά, όπως αυτά που στριμώχνονται στα χείλη κι έχουμε να περιγράψουμε όλοι, μα ίσως όχι καλύτερα απ’ αυτήν. Ήταν όμορφα λόγια, μασημένα κι ανόμοια, όπως ο πλίνθινος τοίχος στα παλιά σπίτια, όπως το άνισο επίπεδο στο δρόμο του χωριού, μα ήταν παιδεμένα. Τι εννοούσαν οι παράξενες λέξεις που έλεγε, δεν ερωτήσαμε. Αυτός εδώ είναι ο τόπος που γεννήθηκα. Κι αφότου έχασα τον σύντροφό μου, σκέφτομαι να επιστρέψω στο κατώφλι, που έλεγε η γιαγιά η Ανέττα, σκέφτομαι την επιστροφή. «Όλα μας τα δίνει η Κύπρος», έλεγε. Μα εμείς τι μπορούμε να της δώσουμε εκτός από αγάπη; Θα μου λείψει ο καθαρός ουρανός του Σέντερ, αν επιστρέψω στο νησί. Και η λιτανεία της ηρεμίας του νου και η αυτοκρατορική νηφαλιότητα που αποκτάς στη μοναξιά της απομόνωσης. Όλα αυτά θα μου 39 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

λείψουν και θα γίνονται με τα χρόνια πλήθος φωνών που θ’ αναζητούν δικαιοσύνη, εκεί όπου συνήθισε να ζει η σκέψη και να την εξασκεί. Ήθελε να με δει και ο διευθυντής των Δημοσίων Έργων στη Λεμεσό, μου είπαν, και πως θα έπρεπε να τον δω πριν επιστρέψω στους Αντίποδες. Μου το είπαν καθαρά πως η Κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει ένα κομμάτι από το κεφαλόσκαλο του σπιτιού, γιατί ήταν ανάγκη να γίνει μια πλατεία στο κέντρο της Βάσας. Στα σχέδια της Κυβέρνησης είχε πέσει και το σπίτι μας. Η γιαγιά μου η Ανέττα! Γαλλικό όνομα για το Αννούλα. Όλα τα έμαθα από αυτή την τσαπερδόνα τη φίλη μου. Ξέρει αυτή λόγια! Σε πάει στη βρύση και σε φέρνει πίσω άποτη. Τους είχαμε τους Γάλλους σπίτι μας, τρεις αιώνες, μου είπε κάποτε! Τους είχαμε για πολύ, όπως και τόσους άλλους, Βενετσιάνους, Γενουάτες, Τούρκους, Εγγλέζους και πάει λέγοντας. «Έι!» θα είπαν κάποτε οι Τούρκοι. «Εμείς δεν έχουμε δόντια; Μόνο εσείς οι άλλοι έχετε; Εσείς, δηλαδή, από μακριά λιμπίζεστε το θήραμα κι εμείς, μια δρασκελιά από πάνω του δεν τρέχουνε τα σάλια μας;» Άλλο αν αυτή η μικρή ελιά στο πιάτο της Μεσόγειου που ούτε τα δόντια του θηρίου δεν προφταίνει να βρέξει είναι αδύνατο να τους χορτάσει όλους. Μικρή, η μικρούλα η Κύπρος! Και χραπς, στο στόμα του καθενός. Xραπς, και όλα όσα φτιάχνουμε φτου απ’ αρχής και ξάναρχης. Και δεν είναι πια ερώτηση το «γιατί εμάς». Ξέρουμε την απάντηση, την πετούν χρόνια τώρα όσοι ανενόχλητα περνούν από την αυλή μας και κάθονται εκεί μέχρι να μας ξεσπιτώσουν. Μα εμείς πού... πού να φύγουμε να πάμε! Εκεί! Σούζο! Εκεί! Ατάραχοι, δικοί του τόπου είμαστε πού να πάμε; Αυτό είναι το πατρογονικό μας, αυτό το νησί! Κι έχουμε μια γλυκιά εκδίκηση για όποιο μας αρπάζει. Μιαν άκακη κεντιά στο νου, μια παραζάλη, σαν το κυπριακό κρασί που σε μεθά κι ερωτεύεσαι Δεν φεύγει κανένας από τον τόπο μας χωρίς να μας αγαπήσει... Κι έγινε το στοιχείο μας στοιχειό για την Τουρκιά, και τρέμει να φέρει το αίμα της κοντά στο δικό μας μήπως κι αλλάξει και ποτιστεί με αγάπη για τον τόπο και πάψει πια να τον ρημάζει. Και όλοι οι άρπαγες γίνονται μεμιάς λάτρεις του τόπου γιατί δίνουμε χωρίς να πρέπει να πάρουν, δίνουμε όσα μπορούμε από το μερτικό του πιάτου μας. Και δεν αφήσαμε κανέναν χωρίς να του γεμίσουμε λίγο από μοιράσι μας, το πνεύμα του νησιού. Κι όσοι με βία μας πήραν δεν μπόρεσαν να πάρουν τα ξενία μας. Είναι κρυμμένα καλά. Στα σωθικά της γης. Και τίποτε δεν είναι η επιφάνεια. Τα έγκατα της γης μιλάνε. Όσα μένουν απάνου είναι, τα περισσότερα, πειρατικά των περαστικών. Άργησε λίγο μα ήρθε το ταξί. Ο αέρας είναι ελαφρύς στη Λευκωσία, έχει μια καλοσύνη άλλη. Εξιδανικεύει το κάθε τι! Μέτρα πιο πέρα, οι κόκκινες σημαίες παρελαύνουν στα παλιά χτίρια της χωρισμένης πόλης. Κι ο αέρας συνεχίζει να είναι γλυκός για όλους και δεν αφήνει να πωρωθεί με ανούσιες σκέψεις ο νους. Πονάς, γιατρεύεσαι μαζί. Σαν πέπλο εύφορο οι μυρωδιές από τα σπίτια γύρω και τα γνωστά των κυττάρων καταφύγια που έχουν κατάστηθα την Πράσινη Γραμμή. Ο διαμελισμός είναι πραγματικός και δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλο νοερό διαμελισμό. Εγώ εδώ, να κληρονομώ, κι εκεί πίσω, στο Κόκκινο Κέντρο της μοναχικής Ηπείρου, της Αυστραλίας, ένα μικρό σχολείο όπου διδάσκω στους μικρούς Αβορίγινες Αγγλικά με περιμένει μ’ ένα καλό μισθό. Κι όμως το καθήκον αυτό με γεμίζει ζωή και δύναμη. Μέχρι να μάθεις το δασκαλίκι και να μεταδώσεις όσα ξέρεις, περνάει η ζωή σου. Κι έρχεσαι μια μέρα πίσω και ψάχνεις να δεις τα πρόσωπα που γνώρισες παλιά, και μέσα από το πλήθος δεν βλέπεις γωνιά ματιού που δεν σε ξέρει. Και η ζωή σου φωνάζει πως είσαι ο ένας από τους πέντε στους τόσους πολλούς που διάλεξε να σώσει την Κύπρο και τα σπλάχνα της, να παραδώσει όσα βρήκε χωρίς ν’ αφαιρέσει ούτε ένα κόκκο από τη γη της. Να διδάξει χωρίς να πληρωθεί. Να μη διαμελίσει. Κι αυτή η κληρονομική πληρωμή μπορώ να πω πως γεμίζει ιδιαίτερη χαρά, γιατί είναι πληρωμή του δίκιου γης. Ω παμμακάριστη Κύπρος! Πανσέβαστη! Αυτό το ελάχιστο στα εκατό, είτε της φαντασίας μου κι αν παραδέχομαι πως είναι και του ανήκω, είτε της σκληρά περήφανης στυγνής πραγματικότητάς μου, είναι καλό να το φυλάξω, για να με σώσει από την αδιαφορία της μάζας.

40 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Αν καθένας το πίστευε δεν θα είχαμε ανάγκη να ζητάμε βοήθεια από τα μεγάλα ποσοστά που αποξενώνονται από την ηθική υποχρέωση να σώσουν μια πατρίδα. Από τη στριμωγμένη θέση μου στο πίσω κάθισμα βλέπω, σαν βγαίνουμε στον κύριο δρόμο, την οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Οι Τούρκοι έβαλαν ένα μεγάλο τατουάζ, μια πελώρια σημαία σκαλιστή στην πλαγιά της οροσειράς, που θα πήρε καιρό να τη φτιάξουν σφηνωμένη έτσι που είναι στη σάρκα της γης. Με τη δύναμη των όπλων κάνατε δικό σας ό,τι λαχταρήσετε. Μα ό,τι είναι δικό και ό,τι δεν είναι το ξέρετε καλά. Η σημαία είναι για να το πιστέψετε εσείς, πως το κομμάτι στο βορρά είναι δικό σας. Αυτά σκεφτόμουν σαν έφευγα από τη Χώρα αργά πρωί, εκείνη τη μέρα του Σεπτέμβρη. Στη Λεμεσό μένει η μοναχοκόρη μου η Ρηγίνα. Ζει με την οικογένειά της, τον άντρα και τα δίδυμα παιδάκια της, ένα γιο και μια κόρη, μιας και ο γαμπρός μου δεν ήθελε ποτέ την απόσταση από την πόλη στο χωριό του. «Δεν έμεινες ούτε μια νύχτα μαζί μας ακόμα, μάνα!» Δεν μίλησα. Θα τους αποζημίωνα με το παραπάνω, φτάνει να πήγαινα πρώτα στη Βάσα. Γιατί... τι είναι απόσταση αν όχι μια επανειλημμένη διάρκεια όπου ο ξεριζωμός γίνεται αφόρητος όταν λείπει η επικοινωνία; Τι είναι απόσταση αν όχι το εκκρεμές που κτυπά και θυμίζει πως την κάνουμε μεγαλύτερη με την αποδοχή μας πως είμαστε μακριά; Η μέρα έφευγε χωρίς άλλους καρπούς. Πήρα ταξί να με ανεβάσει στο χωριό. Αν φώναζα από χαρά θα πρόδινα άλλα απ’ όσα αισθανόμουν Δεν ήταν τόσο η χαρά, ήταν το δέσιμο με το παρελθόν. Σαν να είδα ένα άσπρο περιστέρι να φτερουγίζει τη στιγμή που άνοιξα τη διπλόφυλλη εξώπορτα. Όχι πως ήταν όλα εξιδανικευμένα! Όχι πως τα έβλεπα όλα με το μάτι που σβήνει ατέλειες. Και τη δίψα για χρήμα είδα γύρω και την άνεση αντίκρισα στο νησί και την καλοπέραση, που είναι πόθος της εποχής. Και μια χαλαρότητα διέκρινα που δεν ήξερα πως υπήρχε προηγούμενα. Εμείς, στην Αυστραλία, είναι σαν να είμαστε στο αμπάρι ενός τεράστιου πλοίου που δεν ξέρει πότε θα πιάσει λιμάνι. Στο αμπάρι είμαστε και φορτώνουμε στη μεγάλη φωτιά που κινεί το κάρβουνο του σώματός μας που καίγεται από νοσταλγία κάθε μέρα, καίγεται από κάματο, και ήλιο που κατεβαίνει να μας δει από κοντά.... «Αντέχετε ακόμα,» ρωτάει και κατεβαίνει πιο πολύ. Δεν είμαστε επιβάτες σε κατάστρωμα, ούτε όνομα σε καρτέλα αποσκευών έχουμε. Στο κρουαζιερόπλοιο αυτό των ωκεανών δεν είδαμε ποτέ κατάστρωμα. Εργάτες σαν κι εμάς είναι που κρατούν το καράβι στην πορεία του. Μα τώρα εδώ, θα πρέπει να κάνω δικά όχι μόνο τα δυνατά των λίγων αλλά τα χαλαρά των πολλών γιατί ήρθα για να κριθώ απ’ τον εαυτό μου. Αυτός ο δρόμος για το χωριό όσο κι αν διπλώνεται με ξεδιπλώνει. Τ’ αμπέλια, μαλλιά πράσινα ν’ ανεμίζονται στο πετσί της γης, περιμένουν να γεννήσουν τα κρεμαστά διαδήματα που στολίζουν τις πλαγιές των λόφων. Ο μούστος, σε λίγες εβδομάδες θα μοιάζει με έναν ακόμα εργάτη, εξίσου παιδεμένο, τον εργάτη του αίματος του λαού, του αίματος της ιστορίας, του κόκκινου χρυσαφιού, του κρασιού, που μας ναρκώνει ακόμα και μας κάνει να νιώθουμε μεγάλοι, σαν το παραμύθι της γης μας. Το σπίτι ήταν όπως το θυμόμουν ευγενικά στημένο, ατέλειωτα φιλόξενο, με εσωτερική αυλή και βαριά ξύλινη πόρτα με διπλές σιδερένιες κλειδαριές που ‘χαν ζωγραφισμένα φύλλα από τις ακμαίες κληματαριές του χωριού. Χρόνια ένα πέταλο αλόγου στη μέση της εξώπορτας θα έκανε πάνω από χίλια πέρπυρα στο νου μου. Στα ξόβεργα της Αυστραλίας πιάστηκα και σήμερα εδώ, στην Κύπρο, είμαι πουλί που επέστρεψε για λίγο να πάρει κάτι δικό που του ανήκει, με νόμο, με αίμα κι ιστορία. Το κρασοχώρι αυτό της Λεμεσού δεν είναι για να το ξεχάσεις. Πηγαίναμε κάθε 41 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

καλοκαίρι στο σπίτι, και ο μεθυστικός αέρας των σταφυλιών το Σεπτέμβρη δεν άφηνε ούτε λίγες ώρες ύπνο ν’ αρπάξουμε. Το αγιόκλημα που ανέβαινε μέχρι τα μεγάλα παράθυρα του ανωγιού υπήρχε ακόμα ακάματο. Εξωτερικές σκάλες γεμάτες πήλινες γλάστρες, παλαιότερα, με μυριστικά βότανα και καλλωπιστικά, σήμερα μ’ αγριολούλουδα και μια πεισματάρα βασιλικιά, ένα σιδερόφραχτο δυόσμο να πέφτει ως τα γόνατα να με καλωσορίσει. «Γύρνα πίσω!» ίσως έλεγαν και οι ακτίνες που παίζαν κρυφτό με τα μεγάλα δοκάρια που σχημάτιζε ο κλειστός χώρος της αυλής. Όλα μοσχομύριζαν παρελθόν που γεννιόταν με καλωσόρισμα. Η απόσταση άλλαζε, η αγριότητα της μοναξιάς σκλάβα μιας άλλης ευφορίας... Η καμπάνα της εκκλησιάς κτύπησε τρεις και δεν υπήρχε άλλο από το φαγητό της μνήμης και την ξεκούραση της επιστροφής, έστω της προσωρινής. Με έπαιρναν τα χορταριασμένα σκαλιά στα πάνω διαμερίσματα, και η φωνή της γιαγιάς γινόταν ίσκιος... όλα τα δωμάτια σφηνωμένα από τη μια τους μεριά στο λόφο και η δροσιά της γης δεν άφηνε ποτέ τα καλοκαίρια να γίνουν κόλαση. Κρύο νερό έτρεχε έξω στη δημόσια βρύση κι εκεί γέμιζε παλιότερα τις κούζες η γιαγιά, και τις σκεπάζαμε με πετσετάκι κεντημένο στο σμιλί που είχε κοχύλια να κρέμονται στις άκρες του. Η ζωή στη Βάσα μ’ έπαιρνε χρόνια πίσω στον κρόταφο, στη μνήμη της γης... Βρέθηκα στην πλατεία. Θα μπορούσα ν’ αγιάσω εδώ με μόνη τροφή τον αέρα. Θα μπορούσα να παραδώσω πνεύμα την ίδια αυτή στιγμή. Επιστροφή αγία! Και χώρα που με δέχτηκες, εσύ Αυστραλία, το ίδιο αγία! Αγία υπόσταση που σκέφτεσαι το δίκιο των άλλων! Το δίκιο της Κύπρου... Το δίκιο... Έχουν φωνή τα θύματα, πρέπει να έχουν. Μα αλίμονο, είναι αδιανόητο να σκεφτεί κανείς πως πρέπει να τρέχουν τα ίδια να ζητούν το δίκιο τους. Το δίκιο ενός θύματος δεν πρέπει, δεν χρειάζεται το χώρο ενός δικαστηρίου. Κι αν τον χρειάζεται δεν πρέπει γιατί το ζήτησε ένα θύμα μιας περίπτωσης, παρά για να το καταθέσει. Δεν είναι λογικό να ζητιέται μέσα από το νομικό σύστημα ένα δίκαιο δίκιο. Θα έμενα την νύχτα στη Βάσα, θα πήγαινα και πάλι Λεμεσό την επομένη να δω τον διευθυντή των Δημοσίων Έργων. Μετά, ξεκούραση για λίγες μέρες στης κόρης μου στη Λεμεσό με την όμορφη οικογένειά της. Είχα ταξίδι μεγάλο μπροστά μου. Τη γριά γυναίκα που με πλησίασε τη θυμήθηκα. Είχε την ίδια ηλικία με τη μάνα μου. «Καλωσόρισες» την άκουσα σχεδόν να βγάζει την ψυχή της στα χέρια μου. Είχε μια μερρέχα στο χέρι και με ράντισε με άρωμα από ρόδα. «Ηύρασιν λίρες, η Κυβέρνηση, είχεν τες φυλάμενες η στετέ σου. Σιλιάες λίρες». (Βρήκαν λίρες, η Κυβέρνηση, τις είχε φυλαγμένες η γιαγιά σου. Χιλιάδες λίρες.) «Είχεν τις κρυμμένες στη γη, στο κατώφλιν του σπιθκιού σας, τσείνον που έππεσεν στο κομμάτιν τους» Υπερέβαλε πάντα η Πατού. Μα της το συχωρούσαμε. Είχα αποφασίσει να επιστρέψω για τη νύχτα Λεμεσό μα σκεφτόμουν πολλά. Σκεφτόμουν το σγαρτίλι στα λεγόμενα της γιαγιάς και τη λέξη ασέα. Η γριά Πατού έφερε ένα πιάτο με όσπρια ποτισμένα στο παχύ λάδι που χορταίνει τη μνήμη και για επιδόρπιο αμύγδαλα και σουτζούκο. Έφερε κι ένα μπρίκι μ’ έτοιμο καφέ και μια μεγάλη κόρτα ψωμί, ζεστό από το φούρνο. Ας περνούσε μια νύχτα ακόμα, ακόμα μια φορά να με δει άγρυπνη, σαν θα κοιμόμουν στο ξέφωτο των αστεριών. Ο αέρας από μακριά στη θάλασσα έφερε στο νου έρωτα. Χωρίς να το θέλω σκέφτηκα τον Κωστή. Ήταν μια παλιά μικρή καλοκαιρινή μου αγάπη. Ανεβαίναμε στο λόφο μαζί να δούμε από μια χαραμάδα των βουνών την Πέτρα του Ρωμιού όπου γεννήθηκε η Αφροδίτη. Φαίνεται από τη Βάσα. Έκανα τη σκέψη να φύγει με τα χέρια μιας πενηνταπεντάρας αλλά αυτά μιας μικρής δεκαπεντάρας τα παραμέρισαν και άφησαν ελεύθερη την εικόνα. Σαν να μην έφυγα από το 42 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

μεθύσι που κάνει τις φιγούρες του χθες να τρικλίζουν. Όπως μου είπε η γριά ήταν τώρα στα λεωφορεία του χωριού. Είχε χηρέψει κι αυτός. Θα έμενα τη νύχτα στην αυλή με τα κλήματα και την άγρια βασιλικιά να τον δω έστω κλεφτάτα πίσω από τα μεγάλα γυαλιά μου, το πρωί, να οδηγάει το λεωφορείο του. Εκεί βαθιά στο σούρουπο, έτσι όπως έφευγαν οι τελευταίες ακτίνες και μέσα από τα πελώρια πανάρχαια πεύκα του δρόμου σχηματίστηκε μέσα από ένα φαινόμενο φωτός ένα πουλί που ‘μοιαζε με καρδερίνα, που μόνο μια καλλιτεχνική ματιά μπορούσε να δει να σχηματίζεται στα χρώματα του γέρματος. Κι η ουρά του κατέληγε στο σπίτι μας, εκεί στα μεγάλα παράθυρα του ανωγιού. Πώς και κανένας δεν το είδε πριν; Πώς και η σουβλερή ματιά της μάνας μου το έχασε; Έτρεξα μεθυσμένη στη γριά που ετοιμαζόταν από νωρίς για ύπνο. «Τι είναι η ασέα,» ρώτησα. Η γριά χαμογέλασε. «Έτσι έλεγε η γιαγιά σου την αρσέρα» μου είπε. Δηλαδή; Το μεγάλο στενόμακρο παράθυρο στο μεγάλο δωμάτιο; Αυτό δεν είναι η αρσέρα; Άγγιξα με τα χέρια μου το στενόμακρο παράθυρο εκεί ακριβώς που έπεφτε η φανταστική ουρά του σγαρτιλιού ενώ με περίπαιζε όμορφα ο ήλιος που κρυβόταν. Την αρσέρα λοιπόν μου έλεγε να προσέχω η γιαγιά. Το στενόμακρο παράθυρο όπου αφήνεται άπλετο το φως. Και εκεί σε μια μεγάλη εσοχή γεμάτη σκόνη από τα πέρατα της μνήμης βρήκα μια πήλινη κανάτα, όχι με λίρες πια αλλά με παμπάλαια φλουριά κωνσταντινάτα. Κάτω από στο σκαρί της αρσέρας, πίσω από το πλατύ δοκάρι που τη στόλιζε μπόρεσα τη νύχτα να ξεχωρίσω ένα αγνώριστο από την κρύπτη του σεντόνι, με τυλιγμένο μέσα ένα νυφικό από δαντέλα, με ζώνη γαλάζια, μακρύ μέχρι κάτω απ’ το γόνατο. Η σκόνη μ’ έπνιξε για λίγο, αλλά η ομορφιά με βασάνισε περισσότερο. Είχε πέρλες στα μανίκια και φόδρα από μετάξι. Είχε διπλό σιρίτι στο στρίφωμα με κεντητά ροδοπέταλα. Παρόλα τα χρόνια μου, η μέση του ήταν στα μέτρα της δικής μου, και σκέφτηκα μόλις το άγγιξα, τη μέρα που η μακρινή μου μάμμη το πέρασε στο σώμα της. Κειμήλιο η ανάμνηση, που δεν μπορείς να ρέξεις στο χέρι αν δεν αγιάσεις στη νηστεία του σεβασμού. Σκέφτηκα πολλές φορές τη νύχτα εκείνη το συμβολισμό πίσω από το παλιό νυφικό. Ήταν κάτι μεταξύ παρθενίας και υπόσχεσης...αλλά και κάτι μεταξύ απιστίας και αθέτησης του δοσίματος. Υπήρχε μέσα του μια προσιτή, μ’ ακόμα και ρεμπελιασμένη γυναίκα, η γυναίκα που κουβαλούσα μέσα μου. Δεν έκλεισα μάτι να σκέφτομαι τις διαφορές των εννοιών που κρύβονται στις δίπλες ενός παλιού νυφικού ενδύματος, που έμεινε να περιμένει μια γυναίκα που δεν θα ξαναπαντρευόταν...μια γυναίκα που χωράει στα μέτρα του ‘όλα’, εκτός από εκείνο της απόλυτης δέσμευσης. Πήγα στη Λεμεσό την επομένη να παραδώσω, τον θησαυρό μου στο Κράτος. Δεν είπα σε κανέναν τίποτε, σαν να μην μου ανήκε. Αποφάσισα να κρατήσω το νυφικό. Κανένας δεν θα μάθαινε. Δεν οδηγούσε το λεωφορείο ο Κωστής. Ο διευθυντής των Δημόσιων Έργων γέλασε.

-Είναι δικά σου Αννέττα, μου είπε. Τα πρώτα χρυσά κέρματα... αγοράστηκε βλέπεις από το Κράτος το κομμάτι που τα έκρυβε, τα κρατήσαμε. Μα ιδέα μου είναι πως πρέπει να τα κρατήσεις. Αυτά είναι δικά σου, πέφτουν στο δικό σου μοιράσι. Ό,τι θέλεις μπορείς να τα κάνεις. Μου πήρε ώρα να τον μεταπείσω. Δεν τα κατάφερα. Πήρα τον θησαυρό της ασέας μαζί μου. Σκέφτηκα να τον αφανίσω στο σπίτι της κόρης μου. Κάτω από τις τριανταφυλλιές, λογιζόμουν, βαθιά στο χώμα, θα σκάρωνα χρόνο να το κάνω όταν έλειπαν. Δεν θα ήταν εύκολο. Στον κήπο της, με τις γερασμένες ροδιές...

43 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Ήθελα να ξαναδώ τη Βάσα. Πήγα. Μα να μην αφαιρέσω από τον πλίνθινο τοίχο τίποτε. Πήγα και τα έβαλα όλα όπως ήταν πριν, πριν το χθες, πριν το πάντα. Κάθισα στην αυλή και το ήξερα πως το σγαρτίλι θα ερχόταν να μου δείξει το θησαυρό που άφησαν οι άλλοι, με την ουρά του, όπως ερχόταν κάθε μέρα, αιώνες τώρα την ίδια ώρα. Η σκόνη, η ζέστη, η μοναξιά κι η απόσταση ακόμα με τραβούσαν στην ξενιτιά μου. Κι αυτός ο γενναίος ήλιος που δείχνει το πρόσωπό του ακάλυπτο! Κυρίως όμως το καθήκον μου. Το είπα πως είμαι δασκάλα; Το ξέχασα να πω πως είμαι καλή δασκάλα. Το λέω στον εαυτό μου κάθε μέρα να τον αποζημιώνω. Έβαλα πίσω τους θησαυρούς κι επέστρεφα Λεμεσό. Στο τιμόνι ο Κωστής. Γερός, όμορφος παρόλα τ’ άσπρα του μαλλιά, τις σκαλιστές ρυτίδες. Πάψτε κτύποι μέσα μου! Χαμογέλασε. Σαν βασιλιάς πίσω από ένα κινητό χρόνο ήταν. Μ’ ένα χαμόγελο μισοσβησμένο, τσιγάρο άκαγο στα χείλη. Αχάρακτες πάνω του οι ταλαιπωρίες. Άνοιξε τα πελώρια τσακίρικα μάτια του. Έτσι βούβαινε πάντα. Άφηνε τα λόγια σε μένα. Είχα αλλάξει όμως. Είχα τα μάτια χαμηλά, την καρδιά δεμένη. Ίσως να είχε ακόμα αγάπη για μένα. Είπα αγάπη; Η αγάπη... αυτός ο αμάραντος αγάπανθος...δεν ξεριζώνεται με τίποτε. Αγάπη; Ξεχνώ πως σε ορισμένες γλώσσες του κόσμου η λέξη αγάπη ισούται με το ρήμα θέλω; Σε θέλω σημαίνει σ’ αγαπώ. Αυτή τσαπερδόνα πάλι...Μα στα Ελληνικά ίσως να ήταν αλλιώτικα. Να μιλάω ακόμα γι’ αγάπη; Θα πρέπει να μου το δείξεις, από την αρχή, πως το θέλω και το αγαπώ είναι ανόμοια! Θα πρέπει να μου το διδάξεις. Δεν πρέπει να μένει τίποτε στη σύμπτωση. Η πράξη πρέπει να μιλάει, τραυλά, ας είναι, αν είναι ν ’ αφήσει φθόγγους. Μη με ξεσηκώνεις, Αφροδίτη! Υπάρχει, το ξέρεις καλά, και η άλλη πλευρά σου! Με άφησε στη στάση, τα μάτια του μιλούσαν. Θυμήθηκα πως πράγματα παράξενα μας μιλούν χωρίς να μας λένε λόγια. Όπως η ουρά του σγαρτιλιού. Είχα μείνει πίσω τη νύχτα εκείνη στη Βάσα, για να δω τον Κωστή την επομένη. Αν δεν έμενα δεν θα έβλεπα στο σούρουπο την ουρά του σγαρτιλιού. Δεν θα έβρισκα το νήμα της γενιάς μου. Πριν κλείσει την πόρτα του φώναξα αφού έβγαλα τα γυαλιά μου. «Θα είμαι πίσω σε τρεις μήνες!» Έφευγα σε λίγες μέρες. Άφηνα πίσω κειμήλια, τα ίδια μυστικά, όπως τα είχαν κρύψει άλλοι. Η γη της Κύπρου, αυτή που αμύνεται για μας χωρίς κανένα όπλο, δίνει, πάντα δίνει, μα πρέπει να της δώσουμε.

-Υπόσχεσαι να γυρίσεις σύντομα; -Μόνο αν υποσχεθείς πως θα δεις την ουρά του σγαρτιλιού και την ασέα. Ας γελούσε, η Ρηγίνα, ας τα εξηγούσε κάποτε όλα μόνη της, όπως τα εξήγησα εγώ... Θα κρατήσει την υπόσχεση η γη να ζήσει με όσα ο άνθρωπος περνά κι αφανίζει; Η υπόθεση μιας πατρίδας δεν είναι μόνο κρατών και δίκιου. Αρχίζει από τα μικρά ποσοστά που διαλέγει κανείς για ν’ ανήκει. Από τα μυστικά που μαθαίνει κανείς ν’ ακούει. Και οι τρεις μήνες διαρκούν, διαρκούν πάντα πολύ εδώ που βρίσκουμαι, διαρκούν μια ζωή. (Κάποια σημεία της ιστορίας είναι βασισμένα σε αληθινά γεγονότα.) Γλωσσάρι αρσέρα= στενόμακρο παράθυρο για περισσότερο ήλιο στο δωμάτιο, πιθανότατα γαλλικό δάνειο στην κυπρ. διάλεκτο κόρτα= κομμάτι, φέτα ψωμιού κυρίως, κυπρ.

44 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

κούζες= πήλινα δοχεία, pots, για το νερό ή το φαγητό, λέξη δάνειο μάλλον από την αραβική μερρέχα= μυροδοχείο μοιράσι=μερίδιο, κυπρ. ξενία= δώρα, κυπρ. η λέξη χρησιμοποιήθηκε πολύ τα ρωμαϊκά χρόνια για δώρα που βρέθηκαν ζωγραφιστά σε τοίχους στην Πομπηία, δώρα νεκρής φύσης κυρίως, xenia, still nature. πέρπυρα= παλιό βυζαντινό νόμισμα ρέσσω= περνώ, αρχ. Ελλ. λέξη σγαρτίλι= καρδερίνα, κυπρ., ομόρριζο (cognate) με τη λέξη καρδερίνα σμιλί= βελονάκι, κυπρ. σουτζούκος= πετιμέζι με αμύγδαλα περασμένα σε νήμα. στετέ= γιαγιά, δάνειο από την Τουρκ.

45 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Φως και φλόγα Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Θεσσαλονίκη Γεννηθήκαμε με μία φλόγα μέσα μας που περιμένει υπομονετικά να γίνει θρακιά στο τζάκι για να μας ζεστάνει, φως για να φωτίσει τους δρόμους μας γλυκειά φωτιά να σιγοκαίει την καρδιά μας, φωτεινός οδηγός να κατευθύνει την πένα μας στην αλήθεια και την πείρα μας στην οικοδόμηση εστιών καίγοντας τα ζιζάνια που κατατρώνε τη ζωή μας. Και μεις ανυπόμονα αντί να την κάνουμε συνετό λύχνο της ψυχής μας, την πήραμε και την πετάξαμε σαν κεραυνό κατακαίοντας τις ελπίδες του χθες και του αύριο, αποκληρώνοντας το σήμερα απ’ τις ρίζες και τους σπόρους επιβάλλοντάς το να ζει μες στις βλαβερές αναθυμιάσεις καμένων καιρών. Χάθηκε η πυρωμένη ψυχή μας, η πυρωμένη πένα μας. Ακόμη κι η μελάνη έγινε κάρβουνο σβηστό που μουντζουρώνει.

46 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Αν γινότανε Ειρήνη... Θεόδωρος Σ. Μεσσηνέζης Αθήνα Ήλιε μου, βγες και φώτισε ετούτη δω τη Γη. Φώτισε τους ανθρώπους της κι αυτούς που κυβερνάνε, να διώξουν απ’ τη σκέψη τους πολέμου συλλογή. Κι ας σταματήσουν κάποτε όλο να πολεμάνε. Το αίμα όταν χύνεται, δεν χάνεται στη γη! Μένει εκεί κι αδιάκοπα κι άλλο αίμα ζητάει κι έτσι δεν ησυχάζουμε, αλίμονο, στιγμή, ξεχνώντας πόσο η καρδιά στον πόλεμο πονάει. Κανόνια κι όπλα φονικά τη συμφορά ξερνούν, τα πάντα ερημώνοντας που θα βρεθούν μπροστά τους κι απ’ τους ανθρώπους παίρνουνε αυτούς που αγαπούν, ρημάζοντας την ύπαρξη, πιότερο την καρδιά τους. Αχ, να γινότανε κάποια στιγμή η σύνεση να ‘ρθει κι όλοι μας να ζητούσαμε επίμονα ΕΙΡΗΝΗ! Δεν θά ’βρισκε ο πόλεμος τόπο για να σταθεί Μια, σαν Παράδεισος η Γη, τότε θα είχε γίνει! Τα λούλουδα θα γέμιζαν όχι μόνο βραγιές. Λουλούδια θα ξεπρόβαλαν και μέσ’ απ’ τα κανόνια, που δεν θα είχαν άλλο πια οβίδες φονικές κι ούτε θα άκουγες φωνές να κράζουν για συμπόνια. Ο ήλιος θα ταξίδευε ψηλά στον ουρανό, σ’ ένα γαλάζιο ουρανό που σου γεννά ελπίδες. Δεν θα τον έσκιαζαν ποτέ σύννεφα σαν κι αυτό π’ αλίμονο σκορπούν στη Γη πολέμου καταιγίδες!

47 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Στο Μισοσκόταδο Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος χαμήλωσα τα φώτα σε όλα τα λιμάνια μου κάθισα μες στο μισοσκόταδο άφησα τις σκέψεις να λικνίζονται δεμένες σε μιαν ακτή ενώ παραδινόμουν στο άλλοθι της νύχτας το βράδυ μου ξυπνούσε κάθε τόσο με εφιάλτες λουσμένους στον ιδρώτα έτρεχα φαίνεται πολύ δεν ξέρω τι μπορούσα να προλάβω λαχανιασμένη ανασηκώθηκα απ΄ το μέλλον κοιτάχτηκα με τρόμο στο ταβάνι είδα δυο μάτια γυάλινα γεμάτα κόκκινα φτερά σφαγμένα κι έβαλα φωνή ένιωθα το στόμα να κινείται τους πνεύμονές μου να αγωνιούν υπερπροσπάθεια σκέφτηκα χωρίς ανταμοιβή οι κραυγές μου όλες γνώρισαν τη συντριβή στο δίαυλο απογείωσης ήρθαν οι τραυματιοφορείς πέταξαν βιαστικά τα θύματα σ’ ένα βραχνό ασθενοφόρο τώρα ακουγόταν καθαρά η άρρωστη επίμονη ηχώ τρόμαξα τόσο που είπα πως πρέπει να ξυπνήσω να κοιταχτώ ξανά μες στον καθρέφτη να θυμηθώ πώς ήτανε τα μάτια μου όταν με ξεγεννούσε η μέρα

48 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Μια Μόνο Αχτίδα Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος Μια αχτίδα του ήλιου μια μόνο μπορεί να γίνει σπαθί να κόψει λωρίδες το σκοτάδι Τότε φωτίζεται η άβυσσος που έχει πλάσει η ζωή για όσους δεν ορκίζονται πιστοί στο όνομά της

49 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Κρυφός Φωτισμός Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος Φυλάω στο εικονοστάσι μιαν άγια στιγμή σκύβω κάθε τόσο προσκυνώ τον πρωτομάρτυρα πόνο Οι απουσίες κάθονται πάντα δίπλα μου αχνές σαν πρωινό έρχονται πάντα με τον κρυφό φωτισμό τους σχεδόν ένοχα μου χαϊδεύουνε τις ώρες να μην είμαι μόνη Αυτοί που λείπουν έρωτες, φίλοι, ουρανοί αυτοί δεν κλείνουνε ποτέ την πόρτα πίσω τους για να τους βλέπω ως την άκρη της ζωής να περπατάνε

50 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

«Ωσότου ξεσπάσει το Φως» Μήτσος Ζαχαρόπουλος Αχνόφεγγη η Ανατολή, ωσότου ξεσπάσει το Φως… Φως, που θαύμα της αρχής, φέρνει άλλης μιας ελπίδας το χάραμα, στ’ αλώνι της Ζωής.

Ωσότου ξεσπάσει το φως (Δημήτρης Ζαχαρόπουλος)

51 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

«Δίχως Τίτλο» - Δημήτρης Γ. Ζαχαρόπουλος

52 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

«Φωτόσταυρος» - Δημήτρης Ζαχαρόπουλος

53 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Το Λυκαυγές Ειρήνη Ντούρα- Καββαδία Φως! πανάγιο, καθάριο, αγνό τη μέρα της Δημιουργίας φως! ουράνιο, ανάριο σε θείο βουνό -ομολογία μυστικής τελετουργίαςΦως εκ φωτός στους πήλινους οφθαλμούς του πρωτόπλαστου Αδάμ θείος σπινθήρ και δωρεά ζωής άρρητος και συνάμα ρητός η μορφή Σου, η πρώτη εικόνα, αμετάβλητη μέσα στον αιώνα του σύμπαντος Ήλιου φως του αγώνα, πάλλευκο, ωσάν κύκνος, ο Απόλλων, ο Κούρος, ο Δήλιος αδιαλείπτως, συνεπώς η ιστορία στροβιλίζεται ως αέναος κύκλος. Φως! που σάπια μάτια άνοιξες Λαζάρου τη ζωή στον κόσμο ν' αναστήσεις λύρα σοφή, μελίρρυτη Πινδάρου φως Θεϊκό, φως Ελληνικό, αίτιο καθαρά γενεσιουργό δρόμους πολιτισμού, σαφώς, στα πέρατα της οικουμένης χάραξες χιλιετίες πάνε πια στιγμές στην αιωνιότητα, θαρρείς, διότι το Φως κληρονομιά -αιώνια άνωθεν ευχή και δωρεάπέραν της πεπατημένης να βαδίζουμε ως πρωτοπόροι θαρρετά απάτητες οδούς να διασχίζουμε και τώρα να προσμένουμε το νέο Λυκαυγές σαν η ευρυφάεσσα Ηώς με ροδόσταμο και άνθια 54 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

του Ηλίου προπομπός την πρωινή δροσιά της στις ψυχές ενσταλάξει και της δικαιοσύνης τα διαμάντια δίκαια παντού μοιράσει.

55 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Φώτα Δανεικά Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος Φύλαξέ με μοίρα από σκοτάδια που δεν είναι μες τη νύχτα μου από ΄να έρεβος που δεν κληροδοτήθηκε στη λύπη μου Και από φώτα δανεικά προστάτεψέ με Μη σβήσω όταν τελικά χαθούνε από έλλειψη αυτόφωτου χρησμού

56 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Άσε τη Μέρα Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος Μη μου το ράβεις το κουμπί Εκείνο δίπλα στην καρδιά, σου λέω Άσε τη μέρα να τρυπώνει μες στο στήθος μου και να κουμπώνει εκεί το φως της

57 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

…διάθλαση Άρις Αντάνης …Ότε ήμην νήπιος, ως νήπιος ελάλουν… Ότε δε γέγονα ανήρ, κατήργησα τα του νηπίου… (Απ.Παύλος Κορινθ.Α’. ιγ)

O Aρίκος - από το Αρίσταρχος- μένει στην πολυκατοικία μας. Ο Αρίκος σήμερα συμπληρώνει ένα χρόνο στη ζωή του. Έχει, δηλαδή, τα γενέθλιά του. Τα πρώτα του γενέθλια. Αλλά ο ίδιος δεν το ξέρει. Η μάννα του έφτειαξε μια γιαουρτόπιτα. Είναι ένα παραδοσιακό σιροπιαστό γλυκό του ταψιού που, θυμάμαι από όταν ήμουν κι εγώ παιδί, το έφτειαχναν όλες οι μαννάδες, για τα γενέθλια των παιδιών τους. Κάποιες μαννάδες το τηρούνε ακόμα. «Είναι παράδοση», λένε. Όπως σήμερα. Τώρα δηλαδή… Εδώ… να το, μοσχοβολιστό! Η μάννα του Αρίκου δεν πήγε να παραγγείλει τούρτα, όπως κάνουν όλοι στις μέρες μας, αλλά προτίμησε να τηρήσει την παράδοση. Και τις λέξεις, να ζήσεις Αρίκο, δίπλα στο μοναδικό κεράκι, τις έγραψε μόνη της, χαράσσοντας τα γράμματα πάνω στην ζάχαρη άχνη, που την πασπάλισε στην επιφάνεια του γλυκού. Την άχνη την έβρεξε βέβαια ελαφρά, περιχύνοντας λίγο επιπλέον σιρόπι για να σφίξει και να μη τιναχθεί στα μουτράκια των άλλων παιδιών, όταν θα φύσαγε το κερί να το σβήσει, ο Αρίκος. Αλλά βέβαια, την ευχή «να ζήσεις Αρίκο» που έχει χαράξει στην επιφάνεια, αποκλείεται να τη διαβάσει ο Αρίκος. Ενός έτους παιδάκι! Να μην είμαστε και… πλεονέκτες! Απόγευμα, ώρα έξι, πάνω-κάτω και τα πιτσιρίκια είναι ήδη εδώ. Τα έφεραν δηλαδή οι μαννάδες τους. (Έχει κάποια σημασία αυτή η διευκρίνιση!). Το γλυκό είναι πάνω σ’ ένα μεγάλο ολοστρόγγυλο τραπέζι και όλη η πιτσιρικαρία, αγοράκια και κοριτσάκια - συνήθως πιο πολλά τα κοριτσάκια τα τελευταία χρόνια- στέκεται όρθια γύρω από αυτό. Τα μάτια τους είναι στραμμένα τώρα σ’ αυτό το λαχταριστό γλυκό που είναι ακουμπισμένο στη μέση του τραπεζιού και μοσχομυρίζει πάνω σε ένα μεγάλο ολοστρόγγυλο μεταλλικό δίσκο. Πάνω στο τραπέζι είναι και πολλά ολοστρόγγυλα πιατάκια. Όλα ολοστρόγγυλα είναι σήμερα. Και το τραπέζι και ο δίσκος και το γλυκό και τα πιατάκια και τα μάγουλα και τα ματάκια κι ένας ολοστρόγγυλος χρόνος στη ζωή του Αρίκου. Το σβήσιμο του κεριού θα δώσει το σύνθημα. Όλα τα παιδάκια θα τραγουδήσουνε: «Να ζήσεις, Αρίκο, και χρόνια πολλά, μεγάλος να γίνεις με άσπρα μαλλιά, στον κόσμο να δίνεις της γνώσης το φως, και όλοι να λένε, να ένας σοφός.» Εδώ όμως πρέπει να σημειώσω ότι όταν γιορτάζει κάποιο κοριτσάκι, ο στίχος αλλάζει λίγο. Λέει: «…στον κόσμο να δίνεις της γνώσης το φως και όλοι να λένε να μία… σοφός.» Έτσι τα παιδιά, από πολύ μικρά κιόλας, μαθαίνουν να κάνουν οικτρά λάθη στη γλώσσα μας! Εμείς όμως θα το διορθώσουμε, εντός ολίγου, και αυτό το κακό. (Τελικά όλα τα λάθη διορθώνονται!) Μετά το τραγούδι και το σβήσιμο του κεριού, η μάννα του Αρίκου, όπως κάθε μάννα, θα φέρει 58 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

ένα μεγάλο μαχαίρι, θα κόψει μικρά κομμάτια από το γλυκό και θα τα δώσει ένα-ένα σε όλα τα παιδάκια. Τα ξέρουνε όλα αυτά, τα διαολάκια, γιατί έχουνε πάει και σε άλλες γιορτές γενεθλίων. Και είναι όλες ίδιες και απαράλλαχτες. Αφού, μόλις τον περασμένο μήνα, είχε τα γενέθλιά της και η Αλκμήνη. Βέβαια ήταν λίγο πιο μεγάλη. Τριών χρόνων. (Και ενός μηνός, σήμερα). Τότε μάλιστα της είχανε πει και το γνωστό τραγουδάκι των γενεθλίων με σωστά ελληνικά, για πρώτη φορά σε ολόκληρη την Ελλάδα. (Σε παγκόσμια… πρώτη εκτέλεση!). Όλες οι μαννάδες είχαν εντυπωσιαστεί. Και ρωτάγανε. Αλλά δεν τους είπανε ποιος είχε κάνει την μικρή αλλαγή στο στίχο. Εγώ βέβαια έκανα το κορόιδο. Κανένας δεν ήξερε να τους πει. Ούτε τα παιδιά. Εκείνα, το μόνο που ήξεραν ήταν το τραγούδι. Και το είπαν. Με τη διόρθωση που σας έλεγα κι εγώ, λίγο πιο πριν. Δηλαδή: «Να ζήσεις, Αλκμήνη, και χρόνια πολλά, μεγάλη να γίνεις με άσπρα μαλλιά, στον κόσμο να δίνεις της γνώσης τροφή και όλοι να λένε, να μία σοφή» ! (Τελικά όλα τα λάθη διορθώνονται, αλλά αυτό το είπαμε…) *** Και σήμερα έχουμε έλθει εδώ για να γιορτάσουμε τα πρώτα του γενέθλια του Αρίκου που μένει στην πολυκατοικία μας, αλλά και αυτό το είπαμε. Μόνο που ο Αρίκος μού φαίνεται πως τα έχει λίγο χαμένα. Το διακρίνει κανείς εύκολα στο κατακόκκινο μουτράκι του. Κάθεται μέσα στο καρότσι του και κοιτάζει γύρω με περιέργεια. Βλέπεις ούτε μιλάει ούτε περπατάει καλά ακόμα. Δεν μπορεί να σταθεί εύκολα όρθιος. Πέφτει. Και μπουσουλάει στα τέσσερα. Όμως τώρα πρέπει να φυσήξει και το κερί, για να το σβήσει. Τώρα τον έχει σηκώσει η μάννα του από το καρότσι και τον κρατάει στην αγκαλιά της, ακριβώς πάνω από τη γιαουρτόπιτα με το αναμμένο κερί.

-Φύσα το Αρίκο μου, του λέει. Κάνε φου, κάνε φου. Να… κοίτα η μαμά… φφφφφ η μαμά… κάνε κι εσύ, Αρικάκο μου, φφφφφ … Φουουου κι ο Αρικάκος μας…

-Φφφφφ, κάνει κι ο Αρίκος. Φφφφφ από δω, φφφφφ από κει, πουθενά να σβήσει το κερί. Του Αρίκου τού έχουν ανοίξει τα πνευμόνια από το φύσημα. Τον βλέπω και τον έχει λυπηθεί η ψυχή μου. Φυσάει, φυσάει, αλλά τίποτα. Η φλόγα γέρνει πότε από δω και πότε από κει, αλλά πού να σβήσει! Ο Αρίκος θα φύσαγε ακόμα, αν δεν έκανε ένα δυνατό φφφφφ η μάννα του. Επιτέλους, το κερί έσβησε. Τα πιτσιρίκια είπανε στο «άψε-σβήσε» και το τραγούδι: «Να ζήσεις Αρίκο… να ένας σοφός». Το τραγουδήσανε φάλτσα στο… «πιτς φυτίλι», γιατί δεν αντέχανε άλλη καθυστέρηση. Οπότε, επιτέλους, ένα μεγάλο μαχαίρι κάνει την εμφάνισή του. Η πίτα κόβεται στα δύο. Κατακόκκινες μικρές γλωσσίτσες ξεπηδούν. Οι μπόμπιρες γλείφονται τώρα. Η δεύτερη μαχαιριά τεμαχίζει στα τέσσερα. Ο Σταύρος, που είναι και λίγο πιο μεγάλος στην παρέα, μόλις σκέφτεται ότι το ένα τέταρτο θα του ερχότανε κουτί και τρομάζει όταν, απλώνοντας το χεράκι του να το αρπάξει, νιώθει να του το χτυπάει κάποιο άλλο, μεγάλο χέρι, για να τον εμποδίσει. Το τραβάει πίσω και ρίχνει μια ματιά όλο παράπονο και λίγο θυμό στη μάννα του. «Ντροπής», του λέει εκείνη και ο Σταύρος την κοιτάζει απορημένος. «Πού είναι η… ντροπής, δηλαδή!» αναρωτιέται ο 59 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

καημενούλης. «Εσύ δεν λες να το τρώω όλο το φαΐ; Τώρα τι άλλαξε;» Το μαχαίρι συνεχίζει ανελέητο να σχίζει τη γιαουρτόπιτα. Οκτώ τα τεμάχια και νέα απογοήτευση και ανυπομονησία στα μάτια των σπλάχνων, καθώς διαπιστώνουν ότι μικραίνουν συνεχώς οι… μεγάλες προσδοκίες τους. Στο τέλος παίρνουν όλοι από ένα κομματάκι τόσο δα και αρχίζουν να πασαλείβονται. Και εδώ, στο σημείο αυτό, ακριβώς, αρχίζει ο… γνωστός πόλεμος. Το τεράστιο χάσμα των γενεών. Και οι εχθροί πανίσχυροι: -Γιωργάκη λερώθηκες, η μία μαμά.

-Κωστάκη, η μπλούζα σου, η άλλη.

-Ελενίτσαααααα, με το χέρι το τρως το γλυκό σου; Το κουταλάκι σου…

-Μαρίτσα, κάτσε ήσυχα. Δεν βλέπεις τι ωραία που τρώει το γλυκό της η Χριστίνα; -Χριστίνα, φάτο επιτέλους το γλυκό σου. Κόκαλα έχει; -Μελίνα, τι χάλια είναι αυτά; Ούτε αγόρι να ήσουνα!

-Σοφία μη κάθεσαι κάτω στο πάτωμα. Σοφία… ορθή!... Ο Αρίκος, που μένει στην πολυκατοικία μας, βρίσκεται πάλι καθισμένος μέσα στο καρότσι του. Και τώρα, αυτή ακριβώς τη στιγμή, τα έχει εντελώς χαμένα. Είναι τα πρώτα του γενέθλια και δεν ξέρει από τέτοια πράγματα. Το κεφαλάκι του στριφογυρίζει από δω κι από κει, κάθε φορά που κάποια φωνή μαμάς υπερισχύει των άλλων φωνών. Στα ολοστρόγγυλα ματάκια του είναι ζωγραφισμένη η έκπληξη και η απορία. Δεν καταλαβαίνει τι γίνεται γύρω του. Τι συμβαίνει! Δεν καταλαβαίνει τίποτα. Βέβαια υπήρξαν κι άλλα πολλά που δεν καταλάβαινε μέχρι σήμερα, εδώ μέσα σ’ αυτό το σπίτι, όπου περιφερόταν επί έναν ολόκληρο χρόνο. Αλλά αυτό το πανδαιμόνιο, μοιάζει εντελώς ανεξήγητο… *** Ο Αρίκος μένει στην ίδια πολυκατοικία, όπου μένω κι εγώ. Στον τρίτο όροφο. (Υποθέτω ότι το έχουμε πει αυτό.) Ξαφνικά, έχω την εντύπωση πως βλέπω ένα φώς να λάμπει στα ματάκια του… *** Εγώ τον βλέπω να σηκώνεται. Πάει ως την μπαλκονόπορτα την ανοίγει και κοιτάζει έξω. Τον ακολουθώ. Ωραία είναι έξω. Πολύ ωραία. Τώρα κοιτάζει κάτω. Κοιτάζω κι εγώ. Άνθρωποι περνάνε και φαίνονται απασχολημένοι. Άλλοι με σακούλες γεμάτες ψώνια, άλλοι με διάφορα άλλα πράγματα στα χέρια τους, εφημερίδες, περιοδικά, τσάντες, γλυκά. (Ναι, κάποιοι κρατάνε και γλυκά). Και αυτοκίνητα πηγαινοέρχονται. Άλλα προς τα πάνω κι άλλα προς τα κάτω. Διπλής κατευθύνσεως. Ο Αρίκος ξαναμπαίνει στο σπίτι. Όλοι τον κοιτούν κάπως παράξενα. Κι εγώ τον παρακολουθώ με προσοχή. Τους κάνει νόημα να περιμένουν. Σε λίγο θα τους έχει, λέει, κάποια έκπληξη. Αρπάζει το σακάκι του, το φοράει και βγαίνει. Δεν περιμένει το ασανσέρ. Κατεβαίνει τις σκάλες τέσσερεις- τέσσερεις. Φτάνει στο ισόγειο. Ανοίγει διάπλατα την πόρτα της εισόδου. Την αφήνει να κλείσει μόνη της και εκείνος πετάγεται έξω στο πεζοδρόμιο. Κατευθύνεται στο αυτοκίνητό του. Το ανοίγει, μπαίνει, κάθεται στη θέση του οδηγού, βάζει μπρος. Τον έχουν στριμώξει ελαφρά δύο άλλα αυτοκίνητα. Ρίχνει μια στον μπροστινό του, κάνει όπισθεν, μια στον άλλο πίσω του, ξεμπλέκει. Πατάει γκάζι. Τώρα περνάει σαν σίφουνας ανάμεσα από όλα τα άλλα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην άσφαλτο, αυτή την απογευματινή ώρα, και πάει και διπλοπαρκάρει, με τα «αλάρμ» αναμμένα, μπροστά σε ένα κατάστημα, που γράφει με μεγάλα γράμματα: ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ «ΤΟ ΦΩΣ». Μέσα εκεί βρίσκονται εκείνα που χρειάζεται αυτή την ώρα. Εκεί πρέπει να βρει την άμεση λύση 60 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

που ζητάει. Τη λύση που γυρεύει… Τα βρίσκει. Τα παίρνει όλα. Δεν αφήνει τίποτα. Ούτε για δείγμα δηλαδή. Όλα. Πληρώνει τους έκθαμβους ανθρώπους, δεν περιμένει απόδειξη και ρέστα, τα φορτώνει όλα στο πορτ-μπαγκάζ, αλλά και στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, γιατί είναι πολλά και δεν χωράνε και… δρόμο για το σπίτι. Στην πολυκατοικία μας. Όπου μένει. Όπου τον περιμένουνε. Φτάνει. Παρκάρει ακριβώς έξω από την είσοδο. Στην ίδια θέση, λίγο στραβά, λίγο ίσια, δεν έχει χρόνο για χάσιμο. Και αμέσως αρχίζει να ανεβάζει πακέτα στο διαμέρισμα. Από τις σκάλες, με το ασανσέρ, με ό,τι μπορεί. Πακέτα, πακέτα, κι άλλα πακέτα. Τι πακέτα είναι αυτά; Μα τι άλλο; Είναι πακέτα με... γλυκά! Είναι τούρτες! Τούρτες άσπρες, σοκολατί, κόκκινες, πράσινες, διαφόρων χρωμάτων και γεύσεων, τούρτες παγωτό, τούρτες να δουν τα μάτια σου, αλλά και άλλων ειδών γλυκίσματα, κάθε μορφής γλυκά, μπαμπάδες, μπεζέδες, πάστες, παστάκια, καριόκες, μιλφέιγ, εκλέρ, αμυγδαλωτά, φρουί ζελέ, προφιτερόλ, σοκολατάκια, τρουφάκια, μπακλαβάδες, κανταΐφια, γαλακτομπούρεκα και ότι μπορεί- ή και δεν μπορεί- να φανταστεί ο νους. Μόλις τα ξεφορτώνει όλα, με τα τελευταία πακέτα στα χέρια του, μαζεύει όλα τα παιδιά τριγύρω του. Πιάνει το σβησμένο κερί της τούρτας του και το ξανανάβει. Μετά πάει και κατεβάζει το γενικό διακόπτη του ηλεκτρικού. Σκοτάδι - πίσσα. Γυρίζει σε μένα και μου δίνει να κρατάω το αναμμένο κερί: «Εσύ», μου λέει, «κράτα αυτό το κερί και μόλις ανάψουν τα φώτα τότε θα το σβήσεις». Μετά μέσα στο μισοσκόταδο, με τις σκιές από το κερί να περιφέρονται περίεργα, μιλάει στα παιδιά: -Παιδιά, όλα αυτά που έχω φέρει στα πακέτα είναι δικά σας. Φάτε ό,τι θέλετε. Φάτε όσα θέλετε. Ό,τι τραβάει ο οργανισμός σας, ό,τι ζητάει η ψυχούλα σας, ό,τι γουστάρετε κι ό,τι κάνετε κέφι. Μη λογαριάζετε τίποτα. Όλα δικά σας. Εντελώς δωρεάν. Από μένα, για σας, με αγάπη, εγώ. Μετά μαζεύει γύρω του όλες τις μαννάδες: -Εσείς, μαμάδες, όλες έξω. Ακούτε; Έξω. Όλες. Μηδεμιάς εξαιρουμένης. Ούτε και της δικιάς μου. Πηγαίνετε για βόλτα, για ψώνια, σινεμά, θέατρο, καφετέρια, μπιρίμπα, όπου θέλετε, εκτός από εδώ μέσα. Δεν θέλω αντιρρήσεις. Δεν σας αντέχω πια. Μη κάνεις τούτο, μη τρως εκείνο, λερώθηκες, θα κρυώσεις, πάρε το κουταλάκι, τι το θες το κουταλάκι. Όχι μπάλα, όχι ποδήλατο, μπάλες μας έχετε κάνει. Και τη ζωή ποδήλατο. Μας κλείνετε μέσα στο σπίτι και όλο μη. Μη ετούτο, μη εκείνο. Ένας χρόνος μαρτύριο και καμία ελπίδα βελτίωσης. Ακόμα και οι φυλακισμένοι ζουν σε καλύτερες συνθήκες. Και άδειες τους δίνουνε και τηλεόραση έχουν και τα ρέστα και τα σέα και τα μέα. Και εμείς τίποτα. Κι έχετε και το θράσος να με βάζετε να φυσάω το κερί. Δεν θέλω κεριά, εγώ. Θέλω φως …αληθινό. Θέλω να παίξω. Να λερωθώ. Να φάω γλυκά. Να ζωγραφίσω. Να τρέξω, να κάνω κούνια. Να αρπάξω ιλαρά, κοκίτη, ανεμοβλογιά, μαγουλάδες, να ξενοιάσω. Έξω, ρε μαμάδες. Έξω. Μέσα εσείς, ρε μπόμπιρες. Μόλις ανεβάσω το γενικό διακόπτη και ξαναρθεί το φως, φάτε γλυκά, πιείτε λεμονάδες, πορτοκαλάδες. Είναι τα γενέθλιά μου σήμερα. Τα δικά μου φετινά και φωτεινά γενέθλια. Το δικό μου πάρτι. Εγώ πληρώνω. Φάτε, πιείτε και λερώστε και… λερωστικά μη δίνετε. Κερνάω εγώ σήμερα. Κερνάει το σπίτι μου. Το δικό μου σπίτι. Εδώ, στον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας μας… Έρχεται το φως… Ορμάτε… *** Ο Αρίκος, που μένει στην πολυκατοικία μας, εδώ που μένω και εγώ, βάζει τα κλάματα. Και στα 61 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

κόκκινά του μάγουλα κυλάνε, από τα μάτια του, όλα αυτά τα πράγματα κι όλα αυτά τα λόγια. Και μοιάζουνε με δ ά κ ρ υ α… []

Χαϊκού Βόη -θα, Θε-έ μου, της πα-τρί-δας μου το Φως, πα-ντού να φέ-γγει. Άρις Αντάνης

Φως εκ Φωτός

62 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Ανεμώνες Τάκης Χατζηαναγνώστου Φεβρουάριος, 1952 Κάτω χαρούλες, κι όλο φως οι μυγδαλιές τρελό χορό μέσα στους δρόμους αρχινίσαν κι εδώ στους λόφους ανεμώνες αγκαλιές μια πρώιμη άνοιξη, χιλιόχρωμη, σκορπίσαν… Μια πρώιμη άνοιξη!... Πώς φεύγουν οι καιροί!... Ήταν και τότε όπως και σήμερα ο λόφος κι εσύ, παιδούλα, σαν αγάπη τρυφερή, μάζευες λούλουδα στο δειλινό χρυσόφως. Σ’ αναθυμούμαι όπως ερχόσουν ντροπαλά με το μικρό μπουκέτο σου γλυκιά και μόνη κι εστάθης δίπλα μου και μού ‘δωσες δειλά μιαν ανεμώνη. Μελοποίηση ανωτέρου ποιήματος από τον Άρι Αντάνη

63 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Χαίρε Φως της Ποίησης Καλλιόπη Δημητροπούλου Αθήνα Ήρθε η ώρα να παραδώσω -σπάταλα χυμένητην πολιτεία μου ολόφωτη σε σας διψασμένοι κριτές του ονείρου. Την πελεκούσα χρόνια πιστά πάνω στους κοραλλένιους βράχους και στις αγρύπνιες με στοχασμούς φεγγάρια στο ηλιοβασίλεμα με ηλιόκεντρα νησιά την εζωγράφιζα γαρνιτούρες με μπλε αδάκρυστο στον άσπρο καμβά της πεδιάδας μου Ιδού Πολύ φως μια θάλασσα φως η βροχή ποτίζει δέντρα κοπάδια τα δάκρυα μουσκεύουν σπόρους γεννήτρες σπαρτά μυριάδες ανασαίνουνε φύτρες η ζωή ξεχειλίζει πορφύρα κατακόκκινη παρελάσεις οι ιαχές παιάνες οι λέξεις παρελάσεις τα τραγούδια Διαλέγω τη ζωή όπως τήν εδίψασα Φερέφωτη Αδάμαστη Γόνιμη Επινίκια.

64 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Αγαπημένε Κατερίνα Κανάκη Αξούγκα Aγαπημένε, πικρά τα αντίδωρα προτού σε συναντήσω. Σε κρύβαν οι μάντρες του καλοκαιριού και οι μακρείς χειμώνες. Και εγώ ύφαινα του πουκαμίσου σου τη φορεσιά με επίδοξους μνηστήρες. Στον ένα φόραγα το λόγο σου, στον άλλον μέρος της καρδιάς σου, στους άλλους, τους περαστικούς, το δήθεν χάδι. Όμως εσύ δεν ήσουνα. Και σκάλιζα στίχο το στίχο τη μορφή σου, υψώνοντάς της απουσίας σου γλυπτό σε παραδείσου δόξα. Προφάνηκες με χρώμα Φθινοπώρου. Στο εσπέρας της ζωής μου ανέτειλες ανέσπερο το φως.

Αγαπημένε 65 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Γλαυκή Σαγήνη Ευτυχία Καπαρδέλη Ω! μυρωδιές, Ω! σώμα αθώο Φως υπερούσιο ολάκερη η ψυχή σε αυτή την τρυφερή θάλασσα των ανθρώπινων στιγμών κλέβει ο άνεμος την γαλήνη *** Στα μεγάλα σπίτια στις μεγάλες πλατείες στις κοινές συνήθειες στους έσχατους καιρούς Κόσμοι κρυμμένοι Φως των μυστικών διοράσεων Η υπερούσια δωρεά σε χιλιάδες μάτια γλαυκή σαγήνη *** Η σιωπή στους δρόμους ακούραστη τον οδοιπόρο κερδίζει Και στην βροχή των άστρων ο ύστατος χρόνος μεστός ξαναζεί *** Στα δάκρυα των Ανθρώπων υπόσχεση το σταρένιο ψωμί και το χάδι φτιαγμένο από πόνο και καλοσύνη *** Η κάθε αυγή όνομα αλλάζει Ευλογημένος αυτός που δεν ξεχνά αυτός που τις καρδιές αγγίζει σεπτή αγάπη και στοργή γεννιέται και Ανθεί

66 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Ένα δεμάτι άστρα Δημήτρης Νικορέτζος Από την ποιητική συλλογή «Λευκή Μουσική» Να’ μουν πουλί, να’ μουν ελάτη στη ζωγραφιά της εξοχής μια φλόγα κόκκινης βιολέτας στο καντηλέρι της ψυχής. Πού να’ σαι τώρα, Φιλομήλα σε πήρε, κλέφτης, ο Νοτιάς το φεγγαρόπουλο του Μάη κι ο ταχυδρόμος της νυχτιάς. Έδεσα τ’ άστρα σε δεμάτι σχίζω τη νύχτα και περνώ δίνω φωτιά στον Προμηθέα καράβι στον Αυγερινό.

-Πού πας στους άνεμους, Αρκτούρε κι έγινες πέλαγου πουλί; -Πάω να βρω την Ανδρομέδα φιλί να σμίξω με φιλί. [] Απαγγελία του ποιήματος

67 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Βιασύνη Μανώλης Αλυγιζάκης Καναδάς Ήταν πολύ νωρίς και ψάχναμε το δρόμο μας να βρούμε όταν ξαφνικά άνοιξε η πόρτα του νεκροτομείου και μέσα μπήκαμε για να βεβαιώσουμε την ταυτότητα του πεθαμένου μας συγγενή ενώ εκείνοι με τα χρήματα κρυμμένα στα ξεχαρβαλωμένα στρώματα έδειξαν με το δάχτυλο τη ζυγαριά με το φτερό στη μια μεριά και χωρίς πολυλογία άρχισαν να καταγράφουν το βάρος της ψυχής με αριθμούς που αντιπροσώπευαν το μέγεθος του φερέτρου που μέσα του θ’ αναπαυόταν του κάλλους της η αιωνιότητα

68 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Δημήτρης Αβούρης και η επιστήμη της παραμυθολογίας

Τρόπος ζωής του το Παραμύθι, το Θέατρο και η Κοινωνική Συνεισφορά! Ο Δημήτρης Αβούρης είναι ίσως ο σημαντικότερος αν όχι ο μοναδικός εκπρόσωπος του λαϊκού αλλά και του θεραπευτικού Παραμυθιού στην Ελλάδα! Συνδυάζει το Παραμύθι με το Θέατρο κι οι παραστάσεις του, σε Ελλάδα και εξωτερικό, έτυχαν κοινού άνω των 350.000 θεατών συνολικά! Αγαπά τα παιδιά, ενώ βλέπει στην Τέχνη, μέσα από μια ολιστική θεώρηση, τη δυνατότητα μιας συστηματικής συμβολής της στη βελτίωση των δομών υγείας. Γι’ αυτό το σκοπό ίδρυσε την οργάνωση «Όναρ μέσω Τέχνης Για το Άρρωστο Παιδί». Σπουδαίος ποιητής και ξεχωριστός Άνθρωπος! Απολαύστε το Δημήτρη Αβούρη σε μια συνέντευξη του, που πλημμυρίζει από την ευγένεια και την απλότητά του! Τη συνέντευξη πήρε ο Μιλτιάδης Ντόβας για λογαριασμό της Διασπορικής Λογοτεχνικής Στοάς 2014.

Συνέντευξη Διασπορική: Κύριε Αβούρη, τι θα λέγατε να γυρίσουμε για λίγο το χρόνο πίσω, σ’ ένα ταξίδι προς το παρελθόν και να δούμε τα πρώτα σας βήματα στην Τέχνη και τη σχέση σας, τόσο με το Θέατρο αλλά και το Παραμύθι; Αβούρης: Υπήρξα τυχερός καθότι γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Ζάκυνθο. Τα πρώτα βήματα ήταν ακούσματα λαϊκών τραγουδιών (καντάδες, αρέκιες) αλλά και μελοποιημένων ποιημάτων του Διονυσίου Σολωμού. Ήταν επίσης η φυσιολογική γνωριμία μου σαν παιδί, με το λαϊκό 69 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

θέατρο της Ζακύνθου, τις Ομιλίες, ένα μοναδικό είδος θεάτρου. Το παραμύθι για μένα είναι αυτονόητος τρόπος ζωής αφού η γιαγιά, μόνο με παραμύθια με παρηγορούσε, με προέτρεπε και με ψυχαγωγούσε. Άρα με τέτοια πρότυπα δεν έχεις άλλο δρόμο και ευτυχώς.

Διασπορική: Ποιο θεωρείτε ότι υπήρξε το πρώτο και σημαντικότερο ερέθισμα για σας, ώστε να οδηγηθείτε στην τωρινή συστηματική ενασχόλησή σας, με το Παραμύθι; Αβούρης: Καταλυτικό ρόλο στη ζωή μου έπαιξε η εικόνα ενός ανθρώπου που χωρίς να μιλάει τη γλώσσα μας επικοινωνούσε από σκηνής με δύο – τρεις χιλιάδες ανθρώπους μέσω ενός θεατρικού έργου που έμοιαζε με παραμύθι. Ήταν στη Ζάκυνθο το 1976 στην Διεθνή Συνάντηση Μεσαιωνικού και Λαϊκού Θεάτρου και ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Ντάριο Φο.

Διασπορική: Κατά τη γνώμη σας, υπάρχει έμπνευση; Αν ναι, με τι μορφή ή τι μορφές «συλλαμβάνετε» τον εαυτό σας, να τη συναντά, αν όχι πώς θα αιτιολογούσατε τις βάσεις και τις προϋποθέσεις μιας ζέουσας λογοτεχνικής παραγωγής κι όχι μόνο; Αβούρης: Η έμπνευση υπάρχει εφόσον αναζητάς μέσω της λογικής απαντήσεις σε ό,τι σε απασχολεί. Η φαντασία καλείται από μόνη της να σε οδηγήσει στα ανεξήγητα. Το ανεξήγητο πάντα εμπνέει. Η λογοτεχνία από την άλλη, βάζει κανόνες. Οι κανόνες σε οδηγούν με ασφάλεια και σου δίνουν τη δυνατότητα, εφόσον τους γνωρίζεις και να τους υπερβείς. Έτσι πάντα μπορείς να δημιουργείς και συνεχώς να εμπνέεσαι.

Διασπορική: Μιλήστε μας, για το Παραμύθι, την Ποίηση, το Τραγούδι και τη δυνατότητα καλλιέργειας αυτών ως δεξιοτήτων -ικανοτήτων-ταλάντων, τι πιστεύετε για τη λειτουργία των κανόνων επί της συγγραφής; Αβούρης: Όλα καλλιεργούνται, όλα μαθαίνονται. Θέλουν δουλειά, αγάπη και αφοσίωση. Οι κανόνες είναι απαραίτητοι γιατί έτσι ξεχωρίζουν και τα λογοτεχνικά ή μουσικά είδη. Όσο για τα ταλέντα, έχω δει πολλά ταλέντα να καταστρέφονται επειδή δεν εργάζονται για την τέχνη τους και έχω δει τον καθένα που αγωνίζεται να υπερβαίνει τον εαυτό του και να κερδίζει όσα δεν φανταζόταν ποτέ.

Διασπορική: Κύριε Αβούρη, εκτός από ένας πραγματικά σπουδαίος «Παραμυθάς» με κοινωνική συνεισφορά, είστε κι ένας εξαιρετικός Ποιητής. Πείτε μας δυο «λόγια» για την ποιητική σας συλλογή «Όταν παραμυθέωμαι»! Αβούρης: Ήθελα να μιλήσω απλά μέσα από την ποίηση και μέσα από το λήμμα παραμύθι βρήκα το δρόμο εύκολα να φτάσω εκεί. Θεωρώ σημαντικό ότι η συλλογή αυτή διαβάζεται από όλες τις ηλικίες και αυτό με εμπνέει για τα επόμενα βήματα. Θεωρώ επιτυχία ότι η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε μέσα σε δύο μήνες!

Διασπορική: Είναι αλήθεια ότι προσεγγίζετε το Παραμύθι στη λαϊκή του, βάση, αλλά κάνοντας παράλληλα χρήση της τόσο απλής επιστημονικής του χρησιμότητας και λειτουργίας; Μιλήστε μας για το ρόλο της Τέχνης υπό τη Θεραπευτική της άποψη! Αβούρης: Παραμυθία σημαίνει παρηγορία και η τέχνη μόνο θεραπευτική μπορεί να είναι, αφού εκφράζει έναν και πολλούς μαζί. Η ανθρώπινη ανάγκη για ποιότητα ζωής εκφράζεται μέσα από τις τέχνες με αρετή και φαντασία. Η νοσηρότητα δε χωράει στην τέχνη. Η υγεία είναι ζητούμενο όλων μας και οι αρρώστιες ψυχοσωματικές είναι.

Διασπορική: Ποια η σχέση σας με τα παιδιά, τι θεωρείτε ότι κερδίσατε μέχρι τώρα απ’ αυτά; 70 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Περιγράψτε μας ένα περιστατικό παιδικής αθωότητας που χαράχτηκε στην ψυχή σας; Αβούρης: Παιδί σημαίνει αυθορμητισμός. Η αθωότητα είναι διαχρονική αν αντιληφθούμε ότι η ποιότητα ζωής είναι ειλικρινές ζητούμενο του καθενός μας. Τότε τα θέλω μας είναι διαρκή και ακούγονται με κάθε τρόπο στο λόγο και το έργο μας. Αθωότητα που σε χαράζει είναι, όταν ένα παιδί του ογκολογικού τμήματος του νοσοκομείου σου λέει με ακρίβεια γιατί αρρώστησε και πότε. Αυτό δεν ξεχνιέται.

Διασπορική: Μιλήστε μας για την Ποίηση και τη σχέση της με την οικονομική κρίση. Ποιος θεωρείται ό,τι πρέπει να είναι ο ρόλος των Ποιητών σε μια «τέτοια» κατάσταση» αλλά και ποιες είναι οι αναγκαίες κοινωνικό-πολιτικές προϋποθέσεις για την υπέρβαση ή εξάλειψή της; Αβούρης: Θα προτιμούσα να αναφέρω το λόγο του Κωστή Παλαμά γραμμένο το 1829 στα «Μάτια της ψυχής». “Όσον προχωρεί η Πολιτική, όσον χώρον κερδίζει επάνω εις την γην, όσον κυριεύει τας κοινωνίας, τόσον αποσύρεται η Ποίησις προς αιθέρια ύψη, τόσον περισσότερον δυσκολοθεώρητος γίνεται δια τους πολλούς.” Όσο για το ρόλο των ποιητών είναι αυτονόητος. Να εμπνεύσουν με το έργο τους ώστε να κινητοποιηθεί το πνεύμα του καθενός και να εξεγερθεί.

Διασπορική: Ποιος θεωρείτε ότι είναι με τα σημερινά δεδομένα ο ρόλος των διανοουμένων μπροστά σε καταστάσεις πείνας και ντροπής, ποια θεωρείται ότι θα έπρεπε να είναι η στάση τους; Αβούρης: Ο ρόλος των διανοούμενων είναι πολυδιάστατος. Πρέπει να επιβιώσουν πρώτα απ’ όλα. Πρέπει να μελετούν αδιάκοπα τα καθημερινά δεδομένα που προσλαμβάνουν. Πρέπει να συμμετέχουν στο καθημερινό γίγνεσθαι πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας. Πρέπει να βρουν τρόπο να βρεθούν στη δημοσιότητα με τρόπους πρωτοπόρους αφού τα ΜΜΕ ελέγχουν πλήρως την κατάσταση που δημιούργησαν, ενώ τα μέσα που προσπαθούν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν το βήμα διαλόγου που επιθυμούν.

Διασπορική: Θεωρείτε ότι έχετε κερδίσει σε επίπεδο βιωμάτων και επίγνωσης από την οικονομική κρίση; Αβούρης: Η οικονομική κρίση είναι προϊόν των άλλων κρίσεων, της ηθικής, της πνευματικής και της αλλοτρίωσης που έχει εξαπλωθεί χρόνια τώρα. Η οικονομική κρίση είναι διαρκής για όσους δεν ασχολήθηκαν στη ζωή τους με το χρήμα. Ζούμε την κρίση αυτή, αφού εμείς δεν ελέγχουμε το χρήμα, αλλά μας ενδιαφέρουν άλλες φυσιολογικές αξίες. Τώρα ήρθε η ώρα να συμμετέχουμε και να δώσουμε προοπτική σε αιώνια και πανανθρώπινα ζητήματα που φάνηκαν ξεκάθαρα για τον μη διαπλεκόμενο άνθρωπο. Αυτό είναι μέγα όφελος. Βρήκαμε κοινό σημείο συνάντησης με τον διπλανό μας μέσω της οικονομικής κρίσης.

Διασπορική: Ποια είναι η σχέση σας με το Χρόνο, πώς προβάλλει και πώς αντιμετωπίζεται ο Χρόνος στο Λαϊκό Παραμύθι. Αβούρης: Ο χρόνος είναι για να τον αξιοποιείς και ο ίδιος με το μαγικό ραβδί του, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να σε δικαιώσει. Έτσι αντιμετωπίζει το λαϊκό παραμύθι το χρόνο έτσι και εγώ. Ποιητικά θα έλεγα: Ο κόσμος του χρόνου. Περνάει μέσα από το παραμύθι. Τον είδες; 71 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Διασπορική: Έχετε χαρακτηριστεί ως ένας «άγιος Βασίλης της εποχής μας»! Πώς αισθανθήκατε όταν σας «αποδόθηκε» αυτός ο «τίτλος» για τη συνεισφορά σας στα παιδιά; Αβούρης: Ο κάθε τίτλος που σου αποδίδεται είναι ένα επιπλέον βάρος που πρέπει να κουβαλήσεις και δεν επιτρέπεται να σου πέσει. Ευτυχώς έχω μάθει τι σημαίνει βάρος μέσα από τα παραμύθια και θα συνεχίσω να αντέχω για να μη μου πέσει. Από την άλλη, η δικαίωση με έναν τέτοιο τίτλο είναι μια διαπίστωση ότι ο αγώνας δεν πήγε χαμένος. Ότι ο αγώνας δεν χάνεται ποτέ!

Διασπορική: Είστε Πρόεδρος της Οργάνωσης «Όναρ-Μέσω Τέχνης για το Άρρωστο Παιδί», ποιος είναι ο ρόλος του «Όναρ» σε επίπεδο επιστήμης και κοινωνίας ως Οργάνωσης; Αβούρης: Είναι μη κυβερνητική οργάνωση ουδέποτε επιχορηγούμενη. Το δύσκολο είναι να το αποδείξουμε στον κόσμο. Σε επίπεδο επιστήμης και κοινωνίας μπορούμε να πετύχουμε θαύματα, και έχουμε πετύχει σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας που έχουμε συνεργάτες. Το δύσκολο είναι να δώσουμε στη δημοσιότητα τις μελέτες και τις έρευνες μας. Προσπαθούμε μέσα από το περιοδικό «Το παραμύθι» που εκδίδουμε αλλά αυτό δεν αρκεί. Είμαι βέβαιος ότι με την ίδρυση της Ακαδημίας Παραμυθιού όλα θα γίνουν.

Διασπορική: Πείτε μας, ένα Παραμύθι κι ένα Ποίημα τα οποία έχουν ιδιαίτερο βάρος για σας και εξηγήστε μας το γιατί; Αβούρης: Ο ξυλοκόπος και το λιοντάρι είναι ένα σπουδαίο παραμύθι που αρέσει σε όλους και πιο πολύ στα παιδιά που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία. Ο λόγος είναι ότι οι πληγές γιατρεύονται ενώ ο κακός ο λόγος μένει. Για ποίημα θα μιλήσω για το αυτονόητο, που έχουμε ξεχάσει. Ας ξαναδιαβάζουμε πολλές φορές τον Εθνικό μας Ύμνο.

Διασπορική: Ποια είναι η γνώμη σας για τον Στρίντμπεργκ και την προσέγγιση του θεάτρου απ’ αυτόν, τόσο σε επίπεδο θεωρίας, όσο και σε επίπεδο πράξης; Θεωρείτε ότι κάνετε κάτι παρόμοιο; Αβούρης: Όταν μελετάς τους σπουδαίους σε επηρεάζουν πράγματα που πολλές φορές δεν το αντιλαμβάνεσαι. Θεωρώ ότι αυτό που κάνω στο παραμύθι, στην ποίηση, στα θεατρικά μου έργα, είναι αυτό που είμαι. Θέλω να γελάω, να σαρκάζω, να προσπαθώ και να πετυχαίνω τους στόχους μου. Με το χιούμορ πετυχαίνεις περισσότερα και παραμένεις υγιής.

Διασπορική: Περιγράψτε μας, για λίγο το λειτούργημα-«επάγγελμα» του Αφηγητή Παραμυθιών, ως δημιουργία, αλλά και ως βιοπορισμό! Αβούρης: Ο αφηγητής είναι ένας φτωχός άνθρωπος με πλούσια συναισθήματα και εγώ προσπαθώ να του μοιάσω.

Διασπορική: Θεωρείτε ότι η Πολιτεία θα έπρεπε να είχε κάνει κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις για το Παραμύθι ως δράση αλλά και επιστήμη; Τι πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει περαιτέρω με την επιστήμη του Παραμυθιού; Αβούρης: Η Πολιτεία είναι ο μόνος επίσημος αντίπαλος κάθε δράσης και επιστήμης. Αυτοί που διαχειρίζονται τις τέχνες μας είναι αμφιβόλου ηθικής και γνώσης και οι εξαιρέσεις δεν είναι ορατές. Όσο για το παραπέρα το παραμύθι ήταν και είναι κοινωνική ανάγκη διαχρονική. Σήμερα όμως 72 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

έχει την δυνατότητα να εξομαλύνει τις διαφορές ανάμεσα σε μια εποχή ακροτήτων. Την ηλεκτρονική και της φτώχειας. Γι’ αυτό ανεξάρτητα από τις δικές μου προσπάθειες η επιστήμη της παραμυθολογίας θα υπάρξει. Για το λόγο αυτό θα δημιουργήσουμε μαζί με συνεργάτες απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό σύντομα τη πρώτη Ακαδημία Παραμυθιού όχι σαν τίτλο, αλλά σαν εξέλιξη μιας επιστήμης που έχει πολύ μέλλον και χωράει πολλές ειδικότητες.

Διασπορική: Ποια η σχέση σας με τους ανθρώπους αλλά και τις αρχές-έννοιες του Καλού και του Κακού σ’ αυτούς; Αβούρης: Η κατανόηση που διδάσκουν τα παραμύθια σε οδηγεί στη γνώση του καλού και του κακού. Ο καλός έχει τρεις ευκαιρίες για την επιτυχή έκβαση κάθε προσπάθειας, ο κακός έχει πάντα μια δεύτερη ευκαιρία. Αυτοί οι κανόνες των παραμυθιών είναι κανόνες ζωής για να ζήσουν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.

Διασπορική: Πείτε μας δυο «λόγια» για τον Άνθρωπο Δημήτρη Αβούρη! Αβούρης: Ο άνθρωπος, εγώ, περνάω καλά αφού οι συμπληγάδες της καθημερινότητας δεν με έχουν συνθλίψει ακόμα. Αν εκτιμάς τη στιγμή, την κάθε στιγμή, περνάς καλά.

Διασπορική: Κύριε Αβούρη, κλείνοντας κι αφού σας ευχαριστήσω θα ήθελα να μας πείτε ένα επίγραμμα που θεωρείτε ότι σας εκφράζει; Αβούρης: Μέσα από το παραμύθι κόβεις δρόμο για τη ζωή. Συνέντευξη από το Μιλτιάδη Ντόβα Μάρτιος 2014

73 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Η Νύφη της Αβύδου Ιάκωβος Γαριβάλδης Ακούσατε ποτέ εσείς για γη του κέδρου και της αμπέλου; Όπου τα άνθη πάντ’ ανθούν, οι δέσμες όλο φωτίζουν, Όπου τ’ ανάλαφρα φτερά του Ζέφυρου, μ’ άρωμα φορτισμένα, Κερώνουν τους αχνούς κήπους του Γκιούλ σαν θάλλουν; Όπου τα κίτρα κι οι ελιές φρούτα γλυκύτατα είναι, Και η φωνή του αηδονιού ποτέ δεν σταματάει, Σαν η χροιά του ουρανού, της γης οι αποχρώσεις Συγκατοικούν με διάφορα κάλλη λιτών χρωμάτων; Όπου το μωβ του Ωκεανού είναι και το πιο σκούρο, Όπου οι παρθένες τρυφερές σαν ρόδα είναι που πλέκουν, Και όλα αυτά είναι θεϊκά, πλην την ψυχή τ’ ανθρώπου – είναι το κλίμα της ανατολής – είναι η γη του Ήλιου. Μπορεί κείνος να μειδιά μ’ αυτά σαν τα παιδιά του; Αχ! άγριες σαν πάθος εραστών στο τελευταίο αντίο Είν’ οι καρδιές που φέρουνε, τα λόγια τους που λένε. Μετάφραση από το ποίημα του Λόρδου Βύρωνος “The Bride of Abydos” που θα βρείτε στο αγγλικό τμήμα του περιοδικού αυτού

της Ευτυχίας Κοτσαρέλη-Κολέα 74 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Το Αταξίδευτο Κυριάκος Χαλκόπουλος Θεσσαλονίκη 8.30 Εγώ θα προτιμούσα να παρέμενα στο όμορφο δωμάτιο, να κοιτάζω τους πίνακες στους τοίχους, τον απαλό φωτισμό στα έπιπλα που είναι όλα ξύλινα, τα βιβλία στα ράφια. Θα ήθελα να ξεχάσω ότι εδώ έχω κληθεί για ένα λόγο που μου παραμένει απροσδιόριστος, και που κατά βάση δεν αμφιβάλω ότι είναι παράξενος. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού, φίλος μου από το σχολείο, τώρα, στα τριάντα μας χρόνια, φαίνεται ότι άρχισε να απασχολεί τον εαυτό του με μια αλλόκοτη ιστορία. Δε μου εκμυστηρεύτηκε σχεδόν τίποτα γι αυτήν, μόνο με κάλεσε εδώ και μου ζήτησε να παραμείνω στο σπίτι όση ώρα λείπει. Έτσι πέρασα ήδη μισή ώρα εξετάζοντας τους διάφορους χώρους, μερικούς από τους οποίους τους έβλεπα για πρώτη φορά, κάτι που μου κάνει πάντα μοναδική εντύπωση. Ο ίδιος υποστήριξε ότι, υπό κανονικές συνθήκες, δε θα λείψει πάνω από μια ώρα. Ωστόσο εγώ έφερα για κάθε ενδεχόμενο την πένα μου και λευκές σελίδες, και τώρα επιβραβεύομαι γι αυτή την πρόνοια, αφού περνάω το χρόνο μου με τούτες τις σημειώσεις. Δεν ξέρω όμως τι άλλο μπορώ να γράψω σε αυτές. Ενδεχομένως θα περιπλανηθώ για λίγο στο υπνοδωμάτιο του οικοδεσπότη μου. Σκέφτηκα πως ίσως να μην είναι μάταιο να αναζητήσω εκεί, στα δικά του συρτάρια, σε έγγραφά του ή και βιβλία, κάποιο στοιχείο που θα μου επέτρεπε να διακρίνω σε τι συνίσταται η βραδινή του φυγή, και γιατί εξάλλου επέμεινε πως χρειαζόταν κάποιος να μείνει στο σπίτι όσο έλειπε.

9.30 Στο υπνοδωμάτιο όντως έψαξα στο γραφείο του. Πάνω σε εκείνο δεν είχε αφεθεί τίποτα, αλλά σε ένα συρτάρι βρήκα κάτι που με εντυπωσίασε. Πρόκειται για ένα σχέδιο με μολύβι ενός μαύρου πλάσματος, προφανώς ενός κτήνους αν και δεν μοιάζει με κάτι που μπορεί να αποδοθεί σε ένα συγκεκριμένο μέρος του ζωικού βασιλείου. Η ζωγραφιά μου προκάλεσε επίσης μια ανησυχία. Βέβαια ο φίλος μου αποφοίτησε από τη σχολή των καλών τεχνών, όμως δε γνώριζα καθόλου ότι ειδικευόταν και σε μια τόσο σκοτεινή θεματολογία. Επίσης θέλω να σημειώσω ότι παρόλο που το σκίτσο μου δημιούργησε ευθύς μια περίεργη αποστροφή, από την άλλη λυπήθηκα που δε μπορούσα να το αντιγράψω για να το κρατήσω όταν θα γυρνούσα στο δικό μου δωμάτιο. Δοκίμασα να τοποθετήσω μια άλλη σελίδα από πάνω του, και να τραβήξω τις γραμμές που το συνέθεταν, όμως το αποτέλεσμα από αυτή την πρόχειρη αντιγραφή ήταν απογοητευτικό. Παρόλα αυτά δε γνωρίζω γιατί απέτυχα τόσο απόλυτα, καθώς ήμουν προσεκτικός να χαράξω τα σχήματα πιστά, και εξάλλου αυτή η απλή μέθοδος δεν επιτρέπει λάθη. Όμως εξακολούθησα να έχω την κρίση ότι η αντιγραφή μου ήταν θαμπή, και δε διατηρούσε τίποτε από τη δύναμη του πρωτότυπου. Όπως και να έχει την έβαλα στην τσέπη του πανωφοριού μου, διότι δε θα ήθελα ο φίλος μου να ανακαλύψει τι προσπάθησα να πετύχω, ούτε βέβαια ότι άνοιξα το συρτάρι του. Τώρα είμαι ακόμα στο υπνοδωμάτιο. Αληθινά αυτό το μικρό δωματιάκι αποκτά μια λάμψη σχεδόν απόκοσμη από τη βιβλιοθήκη του. Εκεί υπάρχουν δεκάδες βιβλία τέχνης με αναπαραστάσεις γνωστών πινάκων, αλλά και λογοτεχνικά κείμενα. Σε ένα από τα ράφια παρατήρησα κάποια βιβλία με θέμα τους τον μυστικισμό. Η βιβλιοθήκη σκεπάζει ολόκληρο τον ένα τοίχο, είναι απέναντι από το γραφείο, ενώ αντίκρυ της πόρτας βρίσκεται το κρεβάτι. Σκέφτηκα ότι κατ αυτόν τον τρόπο ο κόσμος της δημιουργίας μοιράζεται στα δύο άκρα, ένα για 75 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

την έμπνευση από τα βιβλία, και ένα για την δική του αποτύπωση των σκέψεών του στο γραφείο, ενώ η πόρτα, το χάσμα από το οποίο βγαίνει από το δωμάτιο, είναι στην αντίθετη θέση από το κρεβάτι, όπου παρασύρεται σε άλλους κόσμους. Νομίζω ότι θα παραμείνω για λίγη ακόμα ώρα σε αυτό το δωμάτιο, διότι παρά την δυσοίωνή μου ανακάλυψη σε αυτό, ταυτόχρονα νοιώθω ότι με ηρεμεί με τα σκούρα χρώματά του στους τοίχους και τις κουρτίνες.

10.00 Η ώρα έχει περάσει και αναρωτιέμαι πού είναι. Σίγουρα η απουσία του έχει υπερβεί το δίωρο. Σκέφτηκα να φύγω, για να του ανταποδώσω την ανήκουστη κατάχρηση του χρόνου μου, όμως από την άλλη νοιώθω τόσο οικείο αυτό το χώρο. Είναι αληθινό, δυστυχώς, ότι επίσης δε βιάζομαι να γυρίσω στον δικό μου, που είναι τόσο φτωχικός σε σύγκριση με αυτό το όμορφο διαμέρισμα. Όμως αν δεν εμφανιστεί και σε μισή ώρα από τώρα οπωσδήποτε θα κατευθυνθώ στην έξοδο. Ξανακοίταξα το σκίτσο με το κτήνος. Μου φάνηκε και πάλι επιβλητικό. Είναι αλήθεια ότι ελάχιστες λεπτομέρειες έχουν σχεδιαστεί, το κυρίως σώμα του είναι κατάμαυρο ενώ στέκει κοιτώντας τον θεατή με τα μεγάλα μάτια του. Μοιάζει ίσως περισσότερο με κάποιον πάνθηρα, μόνο που έχει εξαιρετικά χοντρό κεφάλι και αθέατο λαιμό, ίσως να είναι όπως τα ερπετά που το κεφάλι τους ενώνεται με το υπόλοιπο σώμα, με τη συνέπεια να μη μπορούν να το γυρίσουν παρά μονάχα στρέφοντας ολόκληρο τον εαυτό τους προς μία κατεύθυνση. Όπως και να έχει είναι αρκετά τρομακτικό, για λόγο που παραμένει άγνωστος. Το συνέκρινα ξανά με την αντιγραφή μου, και τώρα περιέργως μου φάνηκε και εκείνη να μετέφερε κάτι από το ανησυχητικό σύνολο, αν και θλιβερά ελλιπώς. Το μαύρο χρώμα είναι διαφορετικό, εγώ δεν είχα ένα μολύβι και έτσι περιέχυσα το εσωτερικό με τη μελάνη της πένας μου, προσέχοντας όμως να μη δημιουργηθούν εξογκώματα ή άλλες ανισομέρειες. Τώρα τόλμησα, αφού έχει περάσει τόσος χρόνος, να ακουμπήσω απαλά, δοκιμαστικά με τον αντίχειρα, και διαπίστωσα πως πραγματικά δε διαχέεται το χρώμα: το αντίγραφο θα διατηρήσει την παρούσα του μορφή.

10.30 Είναι αλήθεια ότι τώρα μισώ αυτόν τον άνθρωπο. Ώστε με κλείδωσε μέσα στο σπίτι του! Έτσι εξηγείται η υποτιθέμενη φιλοφρόνηση από την πλευρά του να παραμείνω στο σαλόνι όσο απομακρυνόταν για να φύγει. Μα γιατί το έκανε αυτό; Αποκλείεται να μην καταλαβαίνει ότι η σχέση ανάμεσά μας έχει οριστικά τελειώσει έπειτα από τούτη την ενέργεια. Ήταν λοιπόν το μικρό του αστείο αρκετός λόγος για να επιφέρει αυτό το ανεπανόρθωτο πλήγμα στους δεσμούς που είχαμε σχηματίσει με τα χρόνια; Φαίνεται πως ναι. Θα πρέπει να εκτιμήσω, εξάλλου, ότι δεν είχε να πάει σε κανένα σημαντικό μέρος. Πιθανότατα βρίσκεται σε ένα άλλο σπίτι και εκεί διακωμωδεί την ευπιστία μου… Είμαι τόσο θυμωμένος, και παραξενεμένος συνάμα, που σκέφτηκα ακόμα και να τον εκδικηθώ, σκίζοντας εκείνο το σκίτσο. Δεν ξέρω πόση ώρα του πήρε να το σχεδιάσει, ίσως να είναι σε αυτό ταλαντούχος και να μην λυπηθεί διόλου για την απώλεια, όμως και μόνη η πιθανότητα αντίθετα να του κοστίσει είναι αρκετή για να με πείσει να θέσω σε κίνηση αυτό το σχέδιο. Για την ακρίβεια είμαι πάλι πίσω στο υπνοδωμάτιό του, και κρατώ πλάι μου το σκίτσο. Παράξενη που είναι η συνείδηση! Πριν θεωρούσα ότι επρόκειτο για ένα μοναδικό έργο τέχνης, τώρα όμως, με την πάροδο των ανακαλύψεών μου, μου φαντάζει όλο και πιο ασήμαντο. Ίσως να βγω στο μπαλκόνι για να το πετάξω, ώστε ακόμα και αν φτάσει εδώ σε λίγα λεπτά να μπορώ να του διατυπώσω την οργή μου δίχως αυτή να έχει ως αποτέλεσμα κάτι που δεν επιδέχεται ανασκευής.

10.45 Η θέα από το μπαλκόνι με ζαλίζει. Κρατώ αυτές τις σημειώσεις πιέζοντας το χαρτί πάνω στο παραλληλόγραμμο τμήμα από τα κάγκελα, και έτσι αρκετά σημεία έχουν σχηματίσει λάκκους 76 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

από την πένα μου που βούλιαξε στο κενό. Κάτω είναι το χάος… Αληθινά δεν είχα ποτέ ξανά βγει εδώ, και δεν είχα την εντύπωση πως το σπίτι βρισκόταν τόσο ψηλά. Το έδαφος σχεδόν δε φαίνεται μέσα στη νύχτα, και ίσα ίσα που διακρίνω ότι πρόκειται για μια χορταριασμένη αλάνα. Να άφηνα το σχέδιο να πέσει; Σίγουρα θα έπρεπε να περιμένει ως το πρωί για να το ψάξει. Επίσης, αν ήθελα να αποφύγω να βρεθεί αντίθετα σε κάποιο από τα μπαλκόνια των άλλων ορόφων, παρασυρμένο από τον αέρα, θα έπρεπε πρώτα να δέσω κάτι πάνω του. Σκέφτηκα προς στιγμήν την πένα μου, κάτι που θα μου απαγόρευε και να συνεχίσω να κρατώ αυτές τις μάταιες σημειώσεις, από την άλλη όμως το απέρριψα αυτό διότι αρνούμαι να χάσω σε αυτό το χώρο κάτι περισσότερο από το χρόνο μου… Το μπαλκόνι έχει και κάτι ακόμα άξιο προσοχής όμως. Στο σημείο που αποτελεί τη νοητή προέκταση του τοίχου που καλύπτει η βιβλιοθήκη, υπάρχει αντί για τη συνέχεια των κάγκελων, ένα μικρό γυάλινο διαχωριστικό. Το διπλανό διαμέρισμα είναι εκτεθειμένο έτσι να μπορεί κανείς, θεωρητικά (θα έπρεπε να είναι τρελός) να μεταβεί σε αυτό υπερβαίνοντας εκείνο το χαμηλό εμπόδιο. Τούτο θα μου ήταν κάτι περισσότερο από αδιάφορο, αν δεν έκανα μια εντελώς παράδοξη σκέψη. Συλλογίστηκα ότι καθώς όταν η πόρτα έκλεισε, εγώ ήμουν στο σαλόνι, δε θα μπορούσα να το γνωρίζω αν ο άλλος είχε απλώς πάει στο διπλανό διαμέρισμα. Θα γινόταν εξάλλου να είναι και εκείνο δικό του. Έπειτα σκέφτηκα- αναγνωρίζοντας βέβαια την αμφίβολη ισχύ αυτών των συνειρμών- πως ίσως άλλοτε να ήταν ένα διαμέρισμα αυτά τα δύο, με μια πόρτα που κρύφτηκε πίσω από τη μεγάλη βιβλιοθήκη. Φυσικά θα μπορούσα, άφοβα ως προς τον κίνδυνο μιας πτώσης, να πάω στο διπλανό μπαλκόνι, και να κοιτάξω από τη δική του μπαλκονόπορτα που μάλλον θα ήταν όμοια με εκείνη στο διαμέρισμα όπου τώρα είμαι κλεισμένος. Βέβαια θα εξακολουθούσα να κινδυνεύω εκεί να με ανακαλύψουν, και σίγουρα την πρώτη στιγμή θα αποτελούσα ένα ασυνήθιστο, και ίσως επίφοβο, θέαμα για όποιον βρισκόταν εκεί. Εξάλλου να του εξηγούσα την κατάσταση δε θα με βεβαίωνε πως θα με πίστευε, αν και κατά πάσα πιθανότητα, από την άλλη, όφειλε να έχει κάποτε δει τον αληθινό ιδιοκτήτη, οπότε τουλάχιστον θα γνώριζε πως δεν ήμουν εγώ. Δε ξέρω γιατί μου καρφώθηκε η ιδέα ότι αυτός ο αχρείος είναι εκεί. Τον φαντάζομαι να γελάει, να στήνει αυτί στον τοίχο για να απολαύσει ακόμα περισσότερο την ανώφελη κινητικότητά μου. Ωστόσο πρώτα θα επιστρέψω στην εξώπορτα. Ας βεβαιωθώ για αυτό που οπωσδήποτε όμως ισχύει, ας βεβαιωθώ ακόμα περισσότερο έστω, ότι είναι εκείνη όντως κλειδωμένη, προτού εφαρμόσω αυτή την παράτολμη από αρκετές πλευρές απόφαση. Σίγουρα δε θα είναι εύκολο αν κατοικεί εκεί κάποιος ξένος να τον πείσω να με αφήσει να περάσω από τα δωμάτιά του για να βγω. Όμως τι άλλο μπορώ να κάνω; 12.00 Η πόρτα είναι κλειδωμένη. Έχω περάσει τέσσερις ώρες εδώ! Το σκίτσο το πέταξα από το μπαλκόνι. Τώρα είμαι πάλι εκεί και ετοιμάζομαι να περάσω πάνω από το χώρισμα, δεν ωφελεί άλλο να περιμένω μια λύτρωση από κάπου αλλού και δε δέχομαι καθόλου να κοιμηθώ σε αυτό το μέρος. Το διπλανό μπαλκόνι είναι άδειο, δεν υπάρχουν αντικείμενα πέρα από το χώρισμα όπως διαπίστωσα περνώντας το κεφάλι μου πάνω από αυτό. Λοιπόν, περνάω. * Ελπίζω ότι η μπαλκονόπορτα είναι κλειδωμένη. Ελπίζω πως και η άλλη πόρτα παραμένει κλειδωμένη. Τι αντιστροφή των επιδιώξεων! Δεν έπρεπε ποτέ να περάσω πάνω από εκείνο το χώρισμα. Σε τι με έμπλεξα; Και, από την άλλη, δεν άρχισε βέβαια τώρα αυτό… Ήδη με την έλευσή μου σε αυτό το χώρο είχε σφραγιστεί η μοίρα μου. Η σειρήνα των όμορφων δωματίων με γοήτευσε, και τώρα δε θα αποφύγω να καταστραφώ από αυτό μου το λάθος!

77 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Δεν έπρεπε όμως, ακόμα και έτσι, να βρεθώ σε εκείνο το μέρος… Πάω να κλάψω και χαμογελώ από τη νευρικότητα μου καθώς το θυμάμαι… Πώς πέρασα, με τόση σύνεση και προσοχή, πάνω από το χώρισμα, φροντίζοντας να μην κάνω κανένα ήχο, και πώς κοίταξα με χαρά την μπαλκονόπορτα που δεν καλυπτόταν από καμία κουρτίνα! Αποφάσισα να κτυπήσω σε αυτήν, τρεις φορές, κοφτά, με την ελπίδα ότι μέσα στο σάστισμά του ο κάτοικος του διπλανού διαμερίσματος θα αναγνώριζε ότι ένας κλέφτης δεν ειδοποιεί βέβαια για την παρουσία του… Και κτύπησα. Κατόπιν κάρφωσα το βλέμμα μου στο φωτισμένο διάδρομο αντίκρυ. Εκεί κοιτούσα, ώσπου πέρασε από μπροστά μου ένα μαύρο πλάσμα, χιμώντας προς κάποιο βάθος αθέατο, ήταν σαν ένα τεράστιο ζώο, μόνο που το γνώριζα ήδη, ήταν εκείνο που παρουσιαζόταν στο απαίσιο σκίτσο που είχα πετάξει! Ένοιωσα ότι μέσα μου άνοιγε μια κόλαση που απειλούσε να με καταπιεί, και από την άλλη έπρεπε πάση θυσία να μη χάσω τότε τις αισθήσεις μου. Με ένα μοναδικά λυπηρό βλέμμα ανέβηκα πάνω από το χώρισμα, σαν κάποιος που έχει κατατροπωθεί, που έχει κομματιαστεί σε μια μάχη, και τώρα σέρνει ό,τι έμεινε μακριά από τον εχθρό που όμως ζυγώνει με νέες δυνάμεις για το τελειωτικό κτύπημα! Και τώρα είμαι εδώ. Στην κουζίνα. Πίσω στο σημείο όπου ξεκίνησα. Μόνο που τώρα δεν είμαι ήρεμος ή γοητευμένος, αλλά τρομοκρατημένος. Και ακόμα πιο πολύ τρομάζω, όποτε – αδύνατο να το αποφύγω – βγάζω για να κοιτάξω το αντίγραφο του σκίτσου, που τώρα πια ποτέ δε θα απαλλαγώ από αυτό, το αντίγραφο που μοιάζει από την πλευρά του πλέον να έχει αποκτήσει δύναμη ίση, ή πολλαπλάσια, εκείνης της αρχικής, της ανυπόφορης, της προφητικής, της απατηλής ως προς τη σημασία της, δημιουργίας… Τώρα το ξέρω ότι δεν πρόκειται ποτέ να φύγω από εδώ. Τώρα ξέρω, όμως, και τι είναι το εδώ. Είναι το τέρμα κάθε ελπίδας για αποφυγή μιας αποκάλυψης. Είναι το όριο μπροστά στο οποίο θα σταθώ, ενάντια σε κάθε απειλή, που, όμως, όποτε σταματώ να γράφω, τη νοιώθω, τη διαισθάνομαι, να ξύνει με τα νύχια της και αυτό το τελευταίο τοίχο που μας χωρίζει και που σε λίγο και αυτός θα έχει αναιρεθεί. Ώσπου να βυθίσει τα ίδια νύχια στο λαιμό μου, και κάτι από εμένα να φύγει τελικά από αυτά τα δωμάτια, το αίμα που θα στάξει ως τους χαμηλότερους, αταξίδευτους ορόφους…

78 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Γνωμικά Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια. Νίκος Καζαντζάκης, 1883-1957, Έλληνας συγγραφέας Οι άνθρωποι είναι σαν τα παράθυρα βιτρώ. Γυαλίζουν και αστράφτουν όσο ο ήλιος φέγγει απ’ έξω, αλλά όταν πέσει το σκοτάδι, η πραγματική τους ομορφιά αποκαλύπτεται μόνο από ένα εσωτερικό φως.

Elisabeth Kübler-Ross, 1926-2004, Ελβετο-αμερικανίδα ψυχολόγος

Στη φύση, το φως δημιουργεί το χρώμα Στον ζωγραφικό πίνακα, το χρώμα δημιουργεί το φως.

Hans Hofmann, 1880-1966, Γερμανοαμερικανός ζωγράφος

Άστραψε φως κι γνώρισεν ο νιος τον εαυτό του. Διονύσιος Σολωμός, 1797-1857, Εθνικός Ποιητής

Εμείς δεν ξέρουμε τι είναι η ομίχλη. Εμείς που λες όλα τα φτιάχνουμε στο φως. Γιάννης Ρίτσος, 1909-1990, Ποιητής «Γειτονιές του Κόσμου» Αυτός που δεν βλέπει το σκοτάδι, δεν ψάχνει το φως. Ανώνυμος

Χωρίς το λυχνάρι του, ο Αλαντίν θα έμενε στο σκοτάδι.

Pierre Daninos, 1913-2005, Γάλλος συγγραφέας

Μη φοβάσαι τις σκιές. Οι σκιές είναι απόδειξη πως υπάρχει φως. Ανώνυμος

«Αν έχεις γνώσεις, δώσε από το φως τους στους συνανθρώπους σου για ν' ανάψουν τις δάδες τους.» Τόμας Φούλερ

Αποσκότησων με. μτφρ: βγάλε με από το σκοτάδι (με διττή έννοια - η απάντησή του προς το Μ. Αλέξανδρο, όταν τον ρώτησε τι επιθυμούσε από εκείνον) Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος 79 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Post tenebras lux. μτφρ: μετά το σκοτάδι φως Από τη Vulgata (βιβλίο Ιώβ) (επιγραφή ρολογιού σε εκκλησία της Γενεύης που χρησιμοποιήθηκε και σαν σύνθημα των Καλβινιστών) Το σκοτάδι δεν μπορεί να διώξει το σκοτάδι. Μόνο το φως μπορεί να το κάνει αυτό. Το μίσος δεν μπορεί να διώξει το μίσος. Μόνο η αγάπη μπορεί να το κάνει αυτό.

Martin Luther King, 1929-1968, Αφροαμερικανός ηγέτης Το να περπατάς με ένα φίλο στο σκοτάδι είναι καλύτερο από το να περπατάς μόνος στο φως.

Helen Keller, 1880-1968, Αμερικανίδα συγγραφέας

Όταν το σκοτάδι είναι βαθύ, μπορείς να δεις τ’ αστέρια.

Charles Austin Beard, 1874-1948, Αμερικανός ιστορικός

Τους ήρωες δεν τους βρίσκεις ποτέ στο σκοτάδι. Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος

Είναι τόσο πιο σκοτεινά όταν ένα φως σβήνει, από ό,τι θα ήταν αν δεν είχε λάμψει ποτέ.

John Steinbeck, 1902-1968, Αμερικανός συγγραφέας, Νόμπελ 1962

Αλλά κάτεχε ότι μονάχα κείνος που παλεύει το σκοτάδι μέσα του θα ‘χει μεθαύριο μερτικό δικό του στον ήλιο. Οδυσσέας Ελύτης, 1911-1996, Ποιητής, Νόμπελ 1979

Χωρίς το σκοτάδι, τίποτα δεν γεννιέται, όπως χωρίς φως, τίποτα δεν ανθίζει.

May Sarton, 1912-1995, αμερικανίδα ποιήτρια & συγγραφέας

Όταν ο ήλιος του πολιτισμού είναι χαμηλά στον ορίζοντα, ακόμα και οι νάνοι ρίχνουν μεγάλες σκιές Karl Kraus, 1874-1936, Αυστριακός συγγραφέας 80 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Οι περισσότερες σκιές στη ζωή μας δημιουργούνται επειδή εμείς στεκόμαστε μπροστά στο δικό μας φως.

Ralph Waldo Emerson, 1803-1884, Αμερικανός φιλόσοφος

Όλα τα αριστουργήματα της τέχνης περιέχουν φως και σκιά. Μια ευτυχισμένη ζωή δεν είναι αυτή που είναι γεμάτη μόνο με ήλιο, αλλά αυτή που χρησιμοποιεί τόσο το φως όσο και τη σκιά για να δημιουργήσει ομορφιά.

Billy Graham, 1918-, Αμερικανός ιεροκήρυκας Έχε το πρόσωπό σου πάντα στραμμένο στον ήλιο και οι σκιές θα πέσουν πίσω σου.

Walt Whitman, 1819-1892, Αμερικανός ποιητής Τα ‘δωσα όλα στον ήλιο. Όλα. Όλα εκτός από τη σκιά μου.

Edmond Rostand, 1868-1918, Γάλλος θεατρικός συγγραφέας

81 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

English

82 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Golfo Tsakumis - USA

Card pictures (Golfo Tsakumis)

83 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

City Reflections (Golfo Tsakumis)

84 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Haste Manolis Aligizakis Canada It was still too early for us to choose a new path when the door of the morgue opened and we went inside to identify our dead relative while they the ones with the money hidden in the worn out mattresses pointed their finger to the scale with the lone feather on one side and with no words or hesitation they began to measure and write down the weight of his soul with numbers that represented the size of the coffin into where the beauty of its eternity would fit

85 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

The Gel Clings Konstantina Sozou-Kyrkou Lambros kneels on the floor, rolls a toy truck along the wooden floor, making engine sounds with his mouth, ‘Vrrr, Vrrr,’ accelerates and lets the vehicle bump onto the skirting board. Then does the same with a bulldozer and a racing car.

His cousin Fotis slides his index finger along the outline of the window gel cling that has the form of a chimpanzee. The morning light filters through the semi-transparent sticker and falls onto his fingers and arm, making them look hairy and dark. He’s got gel clings of all kinds of animals and some others of cars, haphazardly glued onto his bedroom window, covering it all up. He likes to peer through them at the garden outside. It takes different shades and hues. And everything is hazy, dream-like.

‘My mama doesn’t let me have any,’ Lambros demurs.

‘What? Stickers?’ Lambros nods. ‘Why?’ ‘She says they don’t let her clean the windows properly.’

‘Mama doesn’t mind that. She lets me do whatever I want. She loves me,’ he beams.

‘Mama loves me too,’ Lambros counters. ‘More than yours. It’s just that she’s a cleanliness freak.’

‘I mean the world to my parents. They’ve told me so.’ He peels a tiger off and places it facing a penguin.

‘It’s because you’re bald and sick.’ Lambros lifts a toy car’s bonnet and peers inside.

‘I’m not sick anymore. Pateras said I’m OK now. And the hair will grow up in a week or so.’

When at the beginning of chemotherapy Fotis woke up to find tufts of hair on his pillow, he was petrified. He wanted to die. It wasn’t the stomachache or the headache or even the nausea he felt after the treatment that hurt. It was his hair and eyebrows gradually disappearing. He refused to look into mirrors or glass doors and windows and when he brushed his teeth he tried to concentrate on the shapes the foam gave his teeth, his incisors looking Dracula-like long and yoghurt white.

‘At school they say it’ll never grow back. You’ll always be bald like Homer Simpson.

Fotis feels his eyes sting. ‘Who says that?’ He breathes.

‘Oh, just… kids.’

‘I don’t give a fig for what they say! They’re jealous because I have everything I want.’ His eyes narrow on his cousin. ‘You’re jealous too!’

‘Ha! Of you? You’re crazy! You’ve got nothing I can’t have.’

‘I’ve got everything and you don’t,’ he spits.

‘Well, I’m healthy and you aren’t. How about that?’ Lambros’s eyes home in on Fotis, full of spleen.

At that Fotis’s heart misses a beat. His legs tremble and his stomach lurches. He perches on his bed. ‘Go out! Leave!’ he orders the other boy. Lambros fidgets for a minute, bites his lower lip and takes a big breath in order to speak up but then regrets it. He stomps to the door, slamming it shut behind him.

The light shoves its way through the animal stickers which are projected onto his bed, blurred shapes, a small jungle threatening to take over his bedspread. He slaps, punches and kicks them off but they stubbornly stick to the bed. He skips to the window and peels off the cling of a lion. In the empty space he catches the reflection of his head. His heart jolts as he notices something. His head looks dark, as if somebody has painted his black hair back. He runs his hands along his scalp, his fingers brushing against an imperceptible bristle that sends shivers along his arms and down 86 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

his spine. He starts tearing off all his gel clings, tears running down his cheeks. He scrunches them into small balls and flings them onto the floor. Now the window is limpid, the sun invades the room with bright rays that merrily scan the place. Specks of dust hover and gambol in the air like jolly, sparkling confetti.

87 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Moonlight, Lemnos Penelope Karageorge New York (USA) With the moon riding high like a fat white sausage I could reach out for and bite, deliciously advertising itself, simmering in a black pan seasoned by a star, we drove through the oohing night past ancient men twirling orange komboloi on village doorsteps, by the white church and the blue school and the green fig tree, to the airport where lights gleamed like a space-ship ramp.

And we were waiting for something amazing to land. While the men fingered their beads, how your hands discovered my breasts, aglow like ripe peaches.

88 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Helios Penelope Karageorge New York (USA) Greek sun plays with me, announces itself, socks me in the gut, It’s not the sun of New York’s TV weather provocateurs. It has power and presence, as much here as the loaf of bread in my hand.

89 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

The Birds and the Bees Iakovos Garivaldis Australia May we catch our breath for now escape to dreams in distant shores, let simple laughs among our cries all our thoughts let them be tries whatever it is that they may seek on days and nights as we sleep.

May we catch our breath for now as bees relate to yellowest flowers and trees insist casting a shade to blinding lights on sunny days?

Colourful meadows shake our bores let us just drift from all our chores.

May we catch our breath for now as busy birds in pastures green a part of nature feasting on life living the affluent summers bright during those florid springs abound full of wondrous scenes around?

90 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Socrates in Denim Penelope Karageorge New York (USA) Greece, you light up the Acropolis and burn down your forests. Smog chips your ruins.

Grey mist, and the drone of motorbikes on hot summer nights. In the Plaka, discover priapic monkeys, plaster Zeuses for sale next to worry beads in neon colors.

You dilute Homer’s wine-dark sea, color it pastel blue, create calendar art on sale to drugged-out dreamers. Spokes on a bike.

Song of a lyre. Climb the Acropolis.

See a crone shuffle coins, then cover her eyes with a black apron, face a rutted ruin.

Voyagers to antiquity whirl in a glass ruin of mermaids, quiver to screaming motorbikes, cower by kiosks, pop icons. Theseus under cover rides a third class ferry to Heraklion, sails back to maze and memory, while Athena colors the air electric, street-walks the Acropolis, searching, Greece, for your soul, Acropolis of marble and working muses, all in ruins.

Cicadas scream in your empty houses. Uncover gods turned to dust. Fragments blend with earth, color the landscape, haunt of lovers on motorbikes seeking answers to riddles, yearning to sail beyond the three-day classic tour, assail spirits hidden in caves. Weep amid ruins.

Map desire in Hermes Travel Bureau. Color of ancient light floods the Acropolis where travellers struggle to discover the lost music of Alpha. Motorbikes wind down through rock. Socrates on a bike wends his way to a taverna to discover a woman of gold, flowing hair the color of sun, more beautiful than ruins, graceful as magenta ships that sail.

Red-gold flame lights up the Acropolis.

91 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Visit your dreams. Discover Acropolis.

Search through chrome ruins. Find motorbikes the color of marble and myths for sale.

92 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Memory’s Thief A selection of five translations into English by Konstandina Dounis from Dina Amanatides’ two new collections of poetry, Fragile World and Burning Experiences (Recited at the launch of the two poetry collections on 14-9-2014 in Melbourne, Australia) I hold something tightly in my hands.

I think that it’s a set of keys.

Yes, I recognise them. Two keys.

They must be my house keys.

I know I have a house somewhere…

Familiar. A happy home once.

I lived there for many years.

I loved my husband madly. Passionately.

Now, I don’t even recognise his face.

I think I have children and grandchildren…

I don’t even remember them clearly…

I hold the keys in my hand.

I remember the road.

With green trees.

A quiet neighbourhood.

Quietude and silence.

I venture onto the road.

The green trees look at me, enigmatically.

I search, seeking the number of my house.

I don’t remember it. I have forgotten the number.

All the surrounding houses are unfamiliar.

And yet, I do have a house…

Everyone there is anxiously waiting for me, wondering why I am late.

How many days? How many years?

My thoughts are in a haze.

I can’t find the house I no longer have a house…

I no longer remember beloved faces and objects.

I am lost I am fading I am the living dead without memory…

All is extinguished.

It’s just that I still hold the keys in my hand, but there are no doors to open.

Hands? Keys? I have nothing now.

Who am I? Where am I going?

93 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

I am lost I am fading…

Magic And the stars against the night’s darkness, golden lilies.

Offering We only invite others when the occasion is joyous.

In times of sorrow those who love us come without invitation.

Giving Way When you turn your back to the sun you give way to your shadow.

City of Glass Night.

From the ascending plane on high the city below is of many colours.

Decorated like a Christmas tree.

Fragile.

Iridescent.

As though made of glass.

A selection of translations into English by Konstandina Dounis from Dina Amanatides’ two new collections of poetry, FragileWorld and Burning Experiences (Recited at the launch of the two poetry collections on 14-9-2014 in Melbourne, Australia) 94 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

The Bride of Abydos Lord Byron Know ye the land of the cedar and vine?

Where the flowers ever blossom, the beams ever shine, Where the light wings of Zephyr, oppressed with perfume, Wax faint o’er the gardens of Gul in her bloom; Where the citron and olive are fairest of fruit, And the voice of the nightingale never is mute; Where the tints of the earth, and the hues of the sky, In colour though varied, in beauty may vie, And the purple of Ocean is deepest in die; Where virgins are soft as the roses they twine, And all, save the spirit of man is divine – ’tis the clime of the east – ’tis the land of the Sun – Can he smile on such deeds as his children have done?

Oh! wild as the accents of lovers’ farewell Are the hearts which they bear, and the tales which they tell.

by Mary Roussou 95 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

96 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

In the light again (Literary translation by: Marilyn Tate-Adanis from the poem by Aris Adanis “Πάλι στο Φως”) Back to the lucid light of day where a new Hemera holds sway, I perceive my serious oversight when seeking you in darkest night.

My quest was not to unmask your face but that of Nyx, in Erebus’ embrace. []

«In the Light Again» In Memoriam of Poppy Papadas, a talented painter and beloved friend.

97 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Shooting Star Paul Kyritsis Australia

When a little spark from the night sky plummets from the canopy of stars above, somewhere, someplace, a being of light has been born.

So make certain you light a candle, and make a heartfelt wish that it never be touched by the darkness of what it’s like to feel completely alone in a world void of both heartfelt light and heaven.

98 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

The Mesa World Retreat: Conversations with the Jupiter Tree Paul Kyritsis Australia One evening we caught sight of the planet Jupiter ascending to the pinnacle of the cerulean heavens. As we scampered along the sandy track I noticed that it was rising behind the arachnoid branches of a wraithlike tree. I halted for a second or so and superimposed the two images in my imagination so that Jupiter looked like one of its celestial fruits. In an outer image comprised of disparate natural elements woven into a meaningful whole by an intellect in search of meaningful connections, I perceived a scintillating diamond sprouting from a decomposing carcass still rooted to Gaia, the Earth Mother.

Intuition or not, I felt that there was an inexplicable connection between the lifeless tree and myself. Jupiter, that great wonderer of supernal brilliance, had led us to a tree whose last will and testament had been to impart autobiographical details of its horrendous demise to the first being willing and able to comprehend its silent language. If first impressions are anything to go by, the dramatic interface between the necrotic trunk and the celestial blue hinted at sharp vicissitudes of fortune; it had experienced the angelic flight to heaven but also the demonic descent into the fires of purgatory. It knew both good and evil, delight and desolation.

The following day we revisited the same spot and I noted some of the tree’s finer details and subtler undertones. For one it had grown diagonally, following the path of available sunlight. This meant sacrifice and plasticity when it came to mode of being. Furthermore, it adhered to a tricolour scheme–black, white, and variant shades of grey. This feature denoted complexity and obscurity. When a hand was traced athwart its trunk there was no detectable energy or life force; the only thing remaining in the material world was its corruptible body. Last but not least, a colony of bees had established itself inside a fissure at the base and were using the natural sanctuary for their munificent operations. In retrospect the tree’s carcass, whilst outwardly lifeless and barren, was continuing to serve a purpose in the phenomenal world.

In light of the available evidence it struck me that this tree had always been an altruistic noble, no doubt. It had to have been, otherwise it would not have attracted the prolific weaver of an incorruptible divine substance, the elixir of life we humans recognize as corporeal honey and the gods as an idealized ambrosia. I spent ample time connecting with the tree and absconding to an imaginal plane where it and I could ruminate as One. Then, having tuned into its individual vibrations, I committed to the bold, shameless act of naming it: P: I think I’ll call you Jupiter Tree.

T: Ugh… You wrenched humans and your will to exert power and control over things by naming them!

I’m sorry, I didn’t mean to offend you.

No offence taken.

What would you like me to call you?

It doesn’t really matter. You’re not addressing the actual tree because it’s dead. You’re addressing its ghost.

So you’re the ghost of the tree?

The ghost of the Jupiter Tree, yes.

99 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

I’m Paul.

You’re human.

I am.

Wrenched creatures those humans.

Why do you say this?

I used to like human beings until one lit a campfire around here that raged out of control. The fire became a conflagration that incinerated me whole. It was awful. Oh, wrenched human, I can still feel the agonizing pain as I burned to death!

I’m really sorry that this had to happen to you, however in all fairness it was probably an accident.

It is what it is!

Please, don’t be quick to judge. And don’t judge all in light of actions enacted by the one.

My experience of humans wasn’t favourable I’m afraid.

I’m sorry you’ve been made to feel this way. I think you’re beautiful.

How so?

You’re a unique bundle of black, white, and grey in amongst a uniform bed of brown trunks and branches dressed in green. I believe the word I was looking for is ‘unique’.

I’m unique.

Unique is beautiful.

Interesting perspective, I’m just being honest.

Or diplomatic.

It’s what I feel, honestly.

Do you want to know what my honest feelings are?

Yes. That I was unjustly burned.

You need to look at the positives to everything Jupiter Tree.

What are the positives Paul?

That you’ve burned once so there’s no fear of burning a second time. You’ve died, so the chances of suffering a second death are nil. Purgatory will be no more!

I don’t get it.

Most of us continue to burn in the cauldron of our worst fears. We suffer purgatory before it even happens, if it does. You’ve obviously above that now.

Perhaps so Paul, but in all honesty I see nothing worse than being a ghost, a passive observer of the phenomenal world with no power to positively affect or change anything. What fate is worse than this?

To die without having lived; to suffering the feeling of burning and being calcined, over and over, with no hope of rest or liberation. As Plato says, death is not the worse than can happen to men.

Or trees.

Right. And don’t forget that you can always elicit positive affect indirectly.

How? Became a teacher.

Who would I teach? What would I teach?

You can teach me Jupiter Tree. Teach me about the consciousness of trees, the cosmos as you used to see it.

[Silence] 100 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

I feel that you’re smiling Jupiter Tree.

I am actually.

That’s good!

You know what, you’re not so bad after all. I think I might even grow to like you in time Paul.

I returned to the Jupiter Tree the following morning in order to engage in some meaningful discourse: P: Tell me something.

T: What would you like to know Paul?

Teach me something about the world. It can be anything you want.

Look at me.

I’m looking at you now.

What do you see?

A dead tree with naked branches that taper up towards the sky.

No, not just in literal terms silly. Think of me in symbolic terms.

[Pause] Um, I sort of get what you mean. A dead tree can symbolize one’s life journey from start to finish; the particular configuration of the naked branches might be the roads travelled, choices that have contributed to the becoming of the individual.

You’re right. Listen, there are individual trees just as there are individual humans. We all begin growing in one specific area. These are the circumstances of your birth and cannot be changed; one may take root in a rainforest, a mountain, a desert oasis, and so forth. It is not a choice.

Right.

There are other things that cannot be attributed to choice either. We need to grow towards the sunlight as humans need to satisfy such conditions as hunger and sleep. Further we cannot choose the kind of tree in the manner that humans cannot choose their skin colour, the religion and culture they are born into, and their sexuality.

Right.

However, I do have some volition when it comes to the utilization of space afforded to me. I can elect to grow a little to the left, right, or middle, providing that the trajectory of available sunlight allows for it.

Just as a human born into a family of wealthy nobles has multiple options when it comes to education, pastimes, work, and community.

That’s correct. When all’s said and done though we are all united in the fact that we follow the path of the majestic sun. Humans follow such collective paths too–they all want to be loved and validated for their choices, and they all seek meaningfulness.

They all seek unity.

We are all growing towards the sunlight Paul; we all adhere to the laws of the solar vicissitudes–the trajectory, availability, and affordability of light. We all have to make do with what we have.

Well that’s been a valuable lesson for me during this trip. We’ve had to make do with what we have, and when we don’t have what we need to do something we improvise! Having said that, I’m not sure if I would have been able to survive alchemical mortification without that fly spray!

Indeed. Of course most of these processes that we’re been speaking about are unconscious and only become conscious in certain critical times and situations.

I’ll vouch for that Jupiter Tree. As you know, most of us are content to live our lives in a state of semi-hypnosis, adhering to the same cognitive and behavioural patterns like mindless automatons. We’re rarely, if ever, awake.

True that.

If we were the world wouldn’t be experiencing the negative pandemonium that it is today.

101 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

When I was alive I didn’t know the guiding force behind my growth; I didn’t know that there was a massive ball of helium and hydrogen at the centre of our Milky Way galaxy that controlled the natural cycle, the growth rates and the seasons. I wasn’t conscious of its exact nature; I mean, I could feel its pull, but I wasn’t sure of what it might be. When I was alive, I used to think it was a magnet of some kind.

Hmmm…

That might shed some light on some of the questions you’ve been pondering lately.

How do you mean?

Would it be fair to say that a lot of you feel some kind of pull towards a union with something that you loosely term ‘The Divine’?

Yes. Each day you move closer towards something far greater and majestic than you can possibly imagine. It is beyond intellectual comprehension; you cannot experience it directly because your only experience of the world is through a psychoneural world-simulator called the psyche-soma.

You are an embodied intellect. Nonetheless, you know this other force, power, or whatever you want to call it is there; it exists, you feel it on an intuitive level that transcends sensory perception. And when I say ‘you’ I am referring to the collective. It’s a bit like being a nocturnal creature that has never seen the light of day. You know that a light source exists because it is reflected by the moon at night. We get an inkling that this light is not indigenous to the moon because the moon waxes and wanes; hence the light must be reflected from another source.

There are created things standing outside our somatic receptors–they’re there, it’s just that we are unable to detect them.

And probably don’t need to for your survival. This is why a mechanism or faculty never evolved to detect and interpret these cosmic noises. When I was an embodied tree I only knew of the cosmos through my wood, my roots, my branches, and my leaves. I can tell you from experience that the information these offered wasn’t very much. The things I became aware of were for survival purposes, nothing more. Everything that I came to realize after my death had been a complete mystery to me when I was alive.

To be honest too many of us feel the pull of this other force for it to be sheer gobbledegook, a figment of our hopeful imaginations. Right?

Yes, it’s collective in the way that all vegetable growth shares and competes for breathing space before the splendid majesty of the sun. Most plants feel the pull towards the sun, but they’re entirely uncertain of where they’re being pulled to and by what.

What would you say about the magnetic force that draws humans towards it?

You’re definitely moving towards a… um… spiritual sun. You can feel its heat, its warmth, its vibrations beckoning you to unfold according to biorhythms and laws intrinsic to its being.

It’s true.

Is this God that we’re moving towards?

Yes, you could call it that. Just be weary of one thing Paul.

What’s that?

It mimics its physical counterpart, the sun.

And? It’s wholly benevolent and nurturing until you get too close and peer behind the veil of appearances; then its cells turn malignant and incinerate you.

How do you know?

I burned, didn’t I? [Gasps] 102 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Sun, rise at last Christos Tsagkaris Thessaloniki “Sun, rise at last…!”

“Their azure arches through the long expanse More deeply purpled, meet his mellowing glance” (Lord Byron, The curse of Minerva) Celestial Hope Reset your throne in our world As flames it blows this blame and flows Reflects the fight this upcoming time Perennial comes that night And foists her presence Beyond our face But there comes the Grace The rain aside And then a Day… There flies this pale light And falls the feline Thus rise at last!

Awake as fast!

A rhyme that runs A scared rhyme that feigns to be An epic line That’s all the fear That’s all the pain Celestial joy Return to us To seal our open wounds 103 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Sun, rise at last!

Look at those thoughts That bleed alone All over the ditches Of our bankrupt worlds Versus the vanguard of this peevish reason Rejoice the peerless power of our dreams…

104 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Español

105 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Galaxia Ruth Sancho Huerga Espania ¡Luz! Agujero negro.

Pupila giratoria de un iris infinito, Contracciones, Parto universal. ¡Luz! Destellos fluorescentes, Movimiento fractal de anillos gaseosos. ¡Luz! Explosiones extraordinarias que se expanden, Órbitas impactadas por tanto estruendo, Polvo luminoso Violento, volcánico vacío, Estallido estelar. ¡Luz! Ronroneo radiante de tormenta de meteoros, Ecos incandescentes de cometas fugaces, Lunáticos satélites de un turbulento azar. ¡Luz! Magnético caos, ¡Luz! Espiral espacial, ¡Luz! Centrífuga luz, ¡Luz! Exhalación final, ¡Luz! Y oscuro.

106 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

LUZ DE MI TIERRA Ruth Sancho Huerga CANTO DE JOSEFINA

Canto de Josefina (A Miguel Hernández) Este amor cosmológico, inmenso, ilimitado de fugaces encuentros, que fecunda los campos de estos dos cuerpos nuestros enraizándose, surcando los más profundos cadáveres del sueño, despertando un océano de simientes, cimentándose en besos, este amor de Vía Láctea, de luna que se crece en mis adentros, de sangre y barro de tierra removida, se está muriendo.

Se está muriendo por expandirse ancho como la aurora, por cortarse las venas y desangrarse en un pozo de pasiones, por partirse los codos camuflado en abrazos de roca o de arena y proteger azules mis pechos de marea.

Este amor que se avanza como las estaciones, que se llueve en gemidos, que se desnuda en troncos de perennes ausencias, amor de otoño o amor de primavera al estallar los capullos de la espera, 107 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

se está muriendo.

Se está muriendo por una gota de agua de tus labios que inunde esta sequía, o que apague las brasas de esta hoguera de estío que nos quema en el vientre, por convertirse en carne morderse y desgarrarse y devorarse lento.

Este amor de huracán, que no de viento, troncha los palmerales con caricias, se azota entre las eras del deseo y deja a los molinos sin aliento.

Este amor que parece que no se acaba nunca, se morirá algún día, se me irá de las manos, como la luz del sol se alejará en la sombra, y dejará en el aire impregnado su aroma rojo de corazón, como su fruta, dulce como los higos de la chumbera, clavándome en el alma sus espinas, dejándome en la vida sus secuelas.

LUZ DE MI TIERRA LUZ DE MI TIERRA (A Miguel Hernández) Nace Miguel y se nace la luz Mediterránea.

Levantino de espuma que temprano germinas, que pronto te floreces entre este olor a tierra y clavelinas.

Eres larga sonrisa, 108 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

sonriente acequia que recorre los huertos, que se comparte y abres compartimentos, puertas de piedra, más pesadas que el tiempo, más duras que la noche encarcelada, y a la luz de alborada vestida de azahares te derramas, te rebosas, te desbordas naranja redondo entre marxales.

Tribunal de las aguas son hoy tus versos para esta lonja de la literatura, rimas de libertad sin armadura, fuerza del Tramontana Pueblerino de letras por cátedra tendrás grandes montanas.

Eres tronco de higuera, Crece larga la hiedra entre tus dedos agarrándose en firme a un verde campesino, amarillo membrillo tiene el sol de tu boca, tu voz será de plata no de metralla, tu espíritu la luz donde se topa el rio con la fuerza de los rayos, el algarrobo con el mar bravío.

Hoy se nace Miguel, y en los cuatro costados de este país de antaño y de gentío que se lanza a las calles, Que vuela en griteríos, Que se viene y se va, Que se toma y se daca, Que se muda de rojo, de azul o sin sentido, se han izado en lo alto banderas memorables del recuerdo, 109 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

se han llenado de rimas las barricadas de los que no están muertos, se han exhumado poesías subterráneas.

Hoy no nace Miguel, Hoy se nace la luz Mediterránea.

110 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

CANTO A SOROLLA

Sorolla tiene vuelo de gaviota, luz de pescadores, telar blanco en un lila atardecido.

En Cataluña huele a pescado, atunes para una lonja lisonjera.

Mar entre los pinos y olor a salmonete y a sardina, con el cesto de mimbre en la cabeza, remendando las redes, y entre una cosa y otra la luz se crece.

En esa Valencia coloreada de risas de naranjas, es ácido tintineo de campanitas que trotan sobre un asno anciano y terco.

Sorolla es pintoresco.

En la fiesta de la virgen se viste con caballos y palmeras.

En Elche, en El Palmeral es un blanco de cal sobre la piedra, y dulzura de dátiles abatidos por algún tramontana receloso de tus suspiros.

En Andalucia es baile, luz de abanicos, de farolitos de papel, luz de ventana que entra por las rejas bailando en alba, luz de guirnalda, de color carmesí sobre tus labios, luz de tus manos tocando panderetas, 111 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

luz repicando en la fuente de piedra y en los geranios.

En Sevilla es Nazareno es luz de luto, encapuchada luz de duelo, de cirios y velones, luz de balcones, y una virgen sufrida rodeada de dorados y de flores, su manto macareno luz de bordados.

Otras veces, Torero Como clama la plaza!

Como brama el gentío!

Le han dado dos orejas por tanto brío.

Por hacer la faena tan bien lucida, y es en los palcos mantones de Manila, destellos de una espada que se reflejan muriendo en pinceladas de luz de feria.

En Castilla es La fiesta del Pan, recién horneado.

Las murallas de Avila van despertando a ritmo de tambores, y entre flautas se adormecen los campos.

El pan que le alimenta fue luz crujiente, refrescada en botijos, metálicos collares fueron ojos solares del estío, y en los pañuelos de las muchachas 112 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

se regodea, y se vuelve cosquillas en los mofletes de una luz de pastel de las chiquillas.

Es la luz que se cuela entre polainas, dentro de zapaticos, y en las fajas muere encegado, por su propio alumbrar aprisionado.

Es la tela de saco que en un carro a trompicones lleva apilados vasijas, platos y cazuelas, cerámica y tesón de Talavera, luz cuarteada, moldeada y cocida por rosadas sonrisas de las mozuelas, luz de las eras.

En Aragon – La Jota.

Y mira esa mañica que gira y vuela, que danza y se desliza, que se revuelve en giro y en colores y algarabía.

Es brillo en una joven, chispa del juego, claridad que se enreda entre jirones, contraluz de las rocas que hay en el fondo, oscuro que protege y que se esconde, lumbre petrificada en tierra y ocre.

En Navarra, El Concejal del Roncal.

El concejo le mira en primer término 113 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

con sus capas de negro y sus borlones.

En Extremadura, en el mercado, es ibérico y ancho.

Y en Galicia, en La Romeria, la gaita va llenando de luz la ría.

Empanada en las cestas y humedad en las hojas del árbol del misterio.

Y en Guipúzcoa, Los bolos.

Mira la Guipuzcoana que sonrisa, Es la fuerza del hombre que lanza el bolo como si fuera un sol que se hubiera apagado de tanta luz vertida por los costados.

Sorolla se condensa en el lienzo del mundo, en trazados de vida, en detalles inmensos, es la luz interior de esta España profunda, de su gente y su tierra, del folclore y su fiesta, y en sus dedos de rayo se derrama iluminando a un pueblo que tanto y tanto ama.

114 Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 6 Vol. 1, April 2015

Issue 1 March 2011

Diasporic

Literature Issue 1, March 2011

Issue 2 September 2011

Diasporic

Literature Issue 2, Vol. 1, September 2011

Diasporic

Literature

Issue 6 Vol. 1 Š Diasporic Literature 2015 http://diasporic.org

Issue 3 February 2012

Issue 4 March 2013

Diasporic

Literature Issue 4, Vol. 1, March 201

Diasporic

Literature

Issue 6 Vol. 1 Š Diasporic Literature 2015 http://diasporic.org

Issue 5 March 2014