Diasporic literature - Issue 5

Diasporic

Literature Issue 5, Vol. 1, March 2014

dedicated to

Κύπρος Το νησί των πολιτισμών

Diasporic Literature Annual electronic literary publication by Diasporic Literature Spot member writers Diasporic Literature Spot is an electronic internet page started in June 2009 as a means of collective expression by writers who belong to the Diaspora.

Diasporic Literature Spot Electronic address: www.diasporic.org Contact address: P.O. Box 2343, Caulfield Junction, Vic 3161, Australia Phone: (614) 13057426, mail to: lilterature@diasporic.org

Issue 5, Vol. 1, March 2014 © Diasporic Literature 2014 ISSN 1838-9449 Iakovos Garivaldis Founder & Administrator

Editorial Committee Co-ordination Iakovos Garivaldis (Melbourne, Australia)

Greek language Editor: Evangelia-Aggeliki Pechlivanidou (Thessaloniki, Greece)

Cover: Painting by Adamantios Diamantis Title: “Τοπίο” (Scenery), oil 1932-33 Σε μια προσπάθεια τρίπτυχης σύζευξης της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής και της μουσικής το τεύχος αυτό της Διασπορικής Λογοτεχνίας αναδύεται αρχικά μέσα από τον καημό του Ελληνισμού για τη μεγαλόνησο και το λαό της, καθώς και τη μουσική υπόκρουση που για πρώτη φορά γλυκά θωπεύει τη σκέψη του αναγνώστη στην πρώτη επαφή με τις σελίδες του περιοδικού. Η μουσική σύνθεση ανήκει στο Δημήτριο Θέμελη, η εκτέλεση στο Χρήστο Χαλκιά, ενώ στο πιάνο συνοδεύει ο Γιώργος Φανάρας. Οι στίχοι είναι απόσπασμα από το ποίημα της Ευαγγελίας – Αγγελικής Πεχλιβανίδου με τίτλο "Κύπρος" (σελ. 87).

In an attempt to relate literature with painting and music composition, this issue of "Diasporic Literature" is emerging initially through the plight of the Greek people for the small island state of Cyprus and its citizens, and at the same time through the melodies which for the first time accompany this publication presenting it page by page to the discerning reader.

The music composition belongs to composer Dimitrios Themelis, whilst the vocals are by Christos Chalkias and on the piano is Giorgos Fanaras. All based on the poem "Cyprus..."

by Evangelia – Aggeliki Pechlivanidou (page 87).

English language Editor: Gabriele Morgan (Tasmania, Australia)

Spanish language Editor: Dr Christina Tsiardikos (Buenos Aires, Argentina) Also assisted in the publication of this issue Eleni Artemiou-Fotiadou (Lemesos, Cyprus) Mary Alexandrou (Lefkosia, Cyprus)

Design Mavrogenis S.A. Thessaloniki, Greece Tel.: +30 2310 700770 - Fax: +30 2310 700767 e-mail: mavrogenis@hol.gr www.mavrogenis.com.gr

Diasporic Literature Spot Electronic address: www.diasporic.org Contact address: P.O. Box 2343, Caulfield Junction, Vic 3161, Australia Phone: (614) 13057426, mail to: lilterature@diasporic. org COPYRIGHT: These works constitute the property of the individual writers and may not be copied, transferred in any format, electronic or otherwise without the written consent of the creators. If one wishes to get into contact with any of these writers please write to the Diasporic’s electronic address as above.

The Diasporic Literature Editorial Committee would like to thank the National Library and the Ministry for Culture in Cyprus for their contribution towards this edition of the magazine with works by painters A. Diamantis and M. Kashalos.

Περιεχόμενα Contents Contenido Prologue ................................................................................................................................................................................ . 5 Πρόλογος ............................................................................................................................................................................. . . 6 Prólogo.................................................................................................................................................................................. . . . 7 Letters of support ........................... ................................................................................................................................. . . . 8 Χαιρετισμός του Κώστα Χατζηγιάννη, Προέδρου της Παγκοινοτικής Κίνησης ΖΩΔΙΑΣ .. . . . 9 Adamantios Diamantis ............... ................................................................................................................................. 10 Michael Kashalos ............................................................................................................................................................. 16 Ελληνική Γλώσσα Νίκος Νομικός - Η Ανθοφορούσα Κυπριάνα ............................................................................................... 23 Ιάκωβος Γαριβάλδης - ΚΥΠΡΟΣ Το νησί των πολιτισμών................................................................. 24 Άντρια Γαριβάλδη - Είμαι η Κύπρος ................................................................................................................... . 35 Άρις Αντάνης - Προσμονή ....................................................................................................................................... . 37 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου - Σαράντα χρόνια μνήμη υπό κατοχή................................................ . 38 Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη - Θεαφρογέννητη ......................................................................... 39 Θανάσης Σάλτας - Ο Ταχυδρόμος της Κερύνειας ...................................................................................... 40 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου - Αγνοούμενες αγάπες.................................................................................. 42 Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη - Η Λαπηθιώτισσα Αρχόντισσα και τα Δώδεκα Παλικάρια ........ ................................................................................................................................. 43 Μιχάλης Παής - Ποια είσαι συ; ............................................................................................................................. . 45 Άντρια Γαριβάλδη - Κλεμμένο όνειρο ............................................................................................................... 46 Ευαγγελία - Αγγελική Πεχλιβανίδου - Το σπίτι μας ................................................................................. 50 Μιχάλης Παής - Η Κύπρος προς την Ελευθερία ....................................................................................... . 51 Χάρης Μελιτάς - Δεν Ξεχνώ ... ................................................................................................................................ . 52 Αθανάσιος Γανίδης - Για την Κύπρο μας ......................................................................................................... . 53 Νίκος Νομικός - Εκείνη η μαύρη καταιγίδα .................................................................................................. 56 Έρμα Βασιλείου - Ο κάθε διαβάτης της Κύπρου.......................................................................................... 57 Ειρήνη Ντούρα- Καββαδία - Συμβολικό .......................................................................................................... 60 Θανάσης Σάλτας - «Ιούλης 74».............................................................................................................................. 61 Νίκος Νομικός - Εσπερινό εμβατήριο .............................................................................................................. . 62 Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου - Πένθος γένους θηλυκού ......................................................................... . 63 Παναγιώτης Νάννος - Η σιωπή των αγαλμάτων ....................................................................................... 64 Νίκος Νομικός - Η δωρεά της κρίσης............................................................................................................... . 68 Δρ Δημήτρης Καραλής - Η Εγκαταλειμμένη Κύπρος.............................................................................. 69 Ευτυχία Καπαρδέλη - Το φιλί της λευτεριάς ................................................................................................ . 70 Μιλτιάδης Ντόβας - Ελπίδα Ι. ................................................................................................................................. 71

Άντρια Δημητρίου -25 Μαρτίου 2013. ‘Ποιοι στον διάολο νομίζετε πως είστε; ’................... . 72 Μιλτιάδης Ντόβας - Ελπίδα ΙΙ ............................................................................................................................... . 73 Αθανάσιος Πανέλας - Η Γη της Μεγαλονήσου .......................................................................................... . 74 ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Όταν σβηστεί η πράσινη γραμή ............................................................................................. . 75 Γιάννης Φωτιάδης - Κερύνεια . ................................................................................................................................. 76 Καθηγητής Γιώργος Καναράκης ............................................................................................................................ 77 Χαιρετισμός από τον Προεδρικό Επίτροπο Μανώλη Χριστοφίδη ................................................. . 78 Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη - Όπως λαλεί η καρκιά μου .................................................... 79 Πανίκος Ελευθερίου - «Εάλω η Κύπρος» Σημείωμα οπισθόφυλλου του βιβλίου ................ . 80 Ζήνων Ζαννέτος Η μεταγραφή σε δόκιμο λόγον του εσωτερικού αισθητικού λόγου του βιβλίου ................ . 81 Ευτυχία Καπαρδέλη - Αμμόχωστος.................................................................................................................... . 85 Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου - Κύπρος .............................................................................................. 87 Φωνές που περιμένουν ν’ ακουστούν σαράντα χρόνια… - Κώστας Χατζηγιάννης ............. 89 27ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΖΩΔΙΑΤΩΝ ........................................................................................................... . 90 Το πιο δημοφιλές ποίημα του 2012 ..................................................................................................................... 94 Το ήθος του Λογοτέχνη ............. ................................................................................................................................. 95 «Τα Αρχαία Ελληνικά είναι γλώσσα νεκρή…» .......................................................................................... 103 Η εφημερίδα των Κυπρίων Ελλάδος ............................................................................................................... 104 English Language Iakovos Garivaldis - Cyprus the island of civilisations ........................................................................ 106 N.N. Trakakis - George Seferis, “Neophytos the Recluse Speaks” .................................................. 114 Andrea Demetriou - He spat at the disgrace .............................................................................................. 117 Dr Paul Kyritsis - Shades of Aphrodite ........................................................................................................... 118 Andrea Demetriou - 25th of March 2013 ‘Just who the hell do you think you are?’ ......... 119 Eftichia Kapardeli - The kiss of freedom ....................................................................................................... 121 Dr Paul Kyritsis - The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings ............................... 122 Andrea Garivaldi - Escape into the Dream ................................................................................................. 130 Dr Dimitri Karalis - Cyprus Abandoned....................................................................................................... 134 Manolis Christofides - Address by the Presidential Commissioner ............................................. 135 A biography of the painter Golfo ....................................................................................................................... 136 Lengua Española Dr Cristina Tsardikos - Regreso A Kerynia ................................................................................................. 139 Ruth Sancho-Huerga - El Descanso ................................................................................................................. 142 Most popular Poem of 2012 .................................................................................................................................. 144 Most popular prose for 2012 ................................................................................................................................. 145

English Language

Prologue This is the first time in my life that I have nothing much to say in the prologue of a journal that I have the pleasure to be involved in as editor. And I have nothing much to say for the following reasons: Firstly that the story of Cyprus is so well known to the world of literature, arts, politics and history that whatever is said about this small island or its past is probably superfluous and has been noted before. At some point complaints and protests do really cease to have a purpose and need not be expressed. At some point victims just die and disappear with their pain intact and taken away with them. Any complaint or protest quickly ends without surprise or even raising of an eyebrow. The world, as it seems, has moved into the next phase where if “it doesn’t affect me, I don’t want to know, I don’t care”.

Secondly because it causes me and our readers such grief that it will always be difficult to contain our disappointment and disgust in the legal system and practices of the world today, the United Nations and the Security Council and all those countries which believe that they strive for truth and justice. The real question now is does the UNSC have a purpose? What is its purpose if it fails so blatantly to name the truth? Reality is that all those institutions and all those conferences and all those politicians must know that on this occasion they have failed abysmally. They have failed even on the basic elements on the way to finding a just solution to the Cyprus issue and that is to name the culprits and to support the victims. How can anyone add anything further after forty years of occupation and oppression? But then again between 1571 and 1878 the same occurred and the world was deaf and dumb then to the plight of more than half a million slaughtered, oppressed and displaced victims on the same island; we now see a repetition. We have not learned from our mistakes of the past. The world learned very little about how to uphold human rights in order to defend small island states in the past 500 years.

Finally I cannot add much in this prologue because our writers and the citizens of this tiny island developing nation have said it all. They have cried and they have screamed. They have lost their loved ones, they have lost their properties and, worst still, they have lost hope. They have asked for help and they have seen virtually nothing in return. What else is there to say and write about, it grieves me to admit?

Here we pay a small tribute to the victims and their families abandoned by the today’s frantic world of profit seeking. The UN declaration for the International Year of Small Island Developing States means nothing to Cyprus in 2014.

In these pages you will find literature by members of DLS and painting by very prominent Cypriot artists. We cannot show you sculptures, we cannot show ancient marbles, terracotta vases, bronze tripods, limestone busts, limestone stele, terracotta kraters, limestone votive reliefs from Golgos, from Salamis, from Paphos, from Kition etc. Most of this inheritance was pilfered by illicit dealers of antiquities. If your origin is the USA or Britain, or even Germany these pieces of art were poached without permission by your forefathers.

Iakovos Garivaldis Founder and Administrator

5

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Eλληνική Γλώσσα

Πρόλογος Περιληπτική απόδοση του αγγλόγλωσσου προλόγου Για πρώτη φορά δεν έχουμε πολλά να πούμε στον πρόλογο αυτής της έκδοσης. Και δεν έχουμε να πούμε πολλά για τρεις κυρίως λόγους: Γιατί το δράμα της Κύπρου είναι ευρέως γνωστό και η στάσιμη κατάσταση επίσης. Γιατί μας προξενεί πόνο και απογοήτευση όταν αναφερόμαστε και επαναλαμβάνουμε τα ίδια αιτήματα για σαράντα χρόνια τώρα δίχως καμία ουσιαστική αντίδραση από την παγκόσμια κοινότητα. Διότι οι συγγραφείς που συμμετέχουν εδώ έχουν άριστα και από πολλές πλευρές καλύψει την ατελέσφορη αυτή υπόθεση του άδικου. Το μόνο που απομένει να σχολιάσουμε αυτόν το χρόνο που εκδίδεται το τεύχος του περιοδικού “Diasporic Literature” είναι ένα: Για την Κύπρο φέτος, όπως και τις προηγούμενες τέσσερις δεκαετίες, το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών για το 2014 ως έτος Μικρών Νησιώτικων Αναπτυσσόμενων Χωρών δε σημαίνει απολύτως τίποτα. Και δε σημαίνει απολύτως τίποτα γιατί η ίδια κατάσταση των θυτών, των συνωμοτών, των αδιάφορων (όλοι εκ των οποίων συνηγορούν στο να διαιωνίζεται μια παρόμοια κατάσταση) δεν έχει αλλάξει στο ελάχιστο μετά από τόσες χιλιάδες νεκρούς, εκτοπισμένους, κι εποίκους. Παραμένει η ίδια σ’ έναν τόσο μικρό κι ανυπεράσπιστο χώρο. Κύριοι, τίποτα μέχρι σήμερα δεν καταφέρατε, τίποτα ουσιαστικό δεν κάνατε. Οι συνομωσίες των συμφεροντολόγων δεν έχουν πέραση σ’ αυτόν τον υπερήφανο λαό… Για ποιες χώρες κόπτεσθε ότι ενδιαφέρεστε αν δε μιλήσετε για τις αδύναμες και αδικημένες; «Συγχαρητήρια», κύριοι, για την ανικανότητά σας. Ιάκωβος Γαριβάλδης

6

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Idioma Español

Prólogo Versión resumida del prólogo en ingles Por primera vez, no tenemos demasiado para decir en el prólogo de esta edición. Y no tenemos que decir demasiado por tres razones primordiales: Porque el drama de Chipre es ampliamente conocido así como su condición inamovible.

Porque nos produce mas traumas psicológicos cuando nos referimos y repetimos los mismos reclamos durante cuarenta años ya, sin tener ninguna reacción de importancia de la sociedad internacional Porque los escritores que han participado, han abarcado en todos los aspectos y de manera excelsa la interminable injusticia del tema en cuestión.

Lo único que resta por comentar al momento de la edición de este ejemplar de Diasporic Literatura es : Para Chipre, este año, como en las últimas cuatro décadas, la declaración de las Naciones Unidas del año 2014 como año de los Pequeños Paises Insulares en Desarrollo, no significa absolutamente nada. Y no significa nada porque es la misma situación para las víctimas, de los victimarios, de los indiferentes ( todos aquellos que contribuyen a eternizar una situación similar) no ha cambiado minimamente a pesar de los miles de muertos, los desterrados y los apropiadores. Persiste la misma situación en un pequeño e indefenso espacio físico. . Señores, nada lograron hasta hoy, nada importante han hecho.

Los pactos de los interesados no hay trascendido en este pueblo orgulloso…

“De que países hablan si no se refieren a los mas débiles y faltos de justicia.”

“Felicitaciones”, señores, por su incapacidad.

Iakovos Garibaldis

7

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Letters of support From: Tasoula (Saparilla) Berggren Honorary Consul of Cyprus Greetings from Vancouver, Canada It was through a friend that I was fortunate to hear about the Australian site of Diasporic Literature Magazine with creations of art, photography and poetry, writing (in my native language of Greek), generally promoting education and cultural exchanges. This Diasporic Literature Magazine is published in Australia and behind this enormous and marvelous work stands Mr. Iakovos Garivaldis, its creator and chief editor, who is deeply involved in its production. It is web-interactive, multilingual and a most enjoyable journal and at the same time it preserves the national and cultural identity of expatriates abroad, those who chose to live in homelands new to them.

I have spent hours enjoying poems, reading stories and enjoying works of art in the Diasporic Literature Magazine. These speak the feelings, the good and the not-so-good, the love of nature, and the love of homeland which all promote our culture. Also gives a unique opportunity for artists, poets and other writers to publish their work.

It was like strolling through a garden with poems and stories, paintings, sketches and photographs. The magazine strengthens cultural exchanges and it keeps our culture alive.

Such a publication is useful for students in the many Greek studies programs in universities around the world. We, here in Vancouver, are fortunate to have such a program at Simon Fraser University where courses on Greek and Cyprus studies are offered and make the students aware of the heritage and traditions of Greece and Cyprus. We are also fortunate to have the philhellenic organization, Pharos, which has, for many decades, with devoted support of faculty from the University of British Columbian and Langara College, attracted both Greeks and philhellenic non-Greeks to a varied program of Greek history, culture and art.

I congratulate, and thank you for choosing to devote your entire next issue to the island of Cyprus, to promoting its achievements in all areas of human endeavor and its current struggle to survive and remain an independent sovereign nation embracing the whole island.

Tasoula (Saparilla) Berggren Honorary Consul of Cyprus for British Columbia, Canada

8

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Eλληνική Γλώσσα

Χαιρετισμός του Κώστα Χατζηγιάννη, Προέδρου της Παγκοινοτικής Κίνησης ΖΩΔΙΑΣ

Θερμά συγχαρητήρια στη «Διασπορική Λογοτεχνική Στοά» για το αξιόλογο έργο το οποίο επιτελεί ως Ελληνισμός της Αυστραλίας και συμβάλλει ποικιλότροπα στην προώθηση του Εθνικού μας προβλήματος. Ως Ζωδιάτες διαπιστώνουμε για άλλη μια φορά ότι το εθνικό μας πρόβλημα συνεχίζει να βρίσκεται σε δύσκολη φάση και πρέπει ο αγώνας μας να συνεχιστεί. Στόχος του αγώνα των Ζωδιατών θα συνεχίσει όπως πάντοτε να είναι μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού που να συνάδει με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος. Μια λύση που να μας επιτρέπει σύντομα να επιστρέψουμε στα σπίτια και τις περιουσίες μας σε μια ελεύθερη Ζώδια απαλλαγμένη από τα τούρκικα στρατεύματα κατοχής και τους εποίκους. Πέρασαν 40 χρόνια από τότε που τα τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Κύπρο το 1974 και μας έδιωξαν από τα σπίτια και τις περιουσίες μας. Εμείς αναμένουμε την ημέρα εκείνη που θα τελεσφορήσουν οι αγώνες μας και θα επιστρέψουμε στα σπίτια και τις περιουσίες μας σε μια ελεύθερη Ζώδια, απαλλαγμένη από τα τούρκικα κατοχικά στρατεύματα και τους εποίκους. Μέσα στα πλαίσια αυτά αγωνιζόμαστε ως Ζωδιάτες μέλη της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας, του υπερκομματικού αυτού Ζωδιάτικου Σωματείου που ιδρύσαμε στην προσφυγιά το 1986 και με βάση το καταστατικό, σκοποί της είναι η ανεπιφύλακτη και με κάθε τρόπο ενίσχυση του αγώνα για απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής. Η επιστροφή όλων των προσφύγων στα σπίτια μας κάτω από συνθήκες ασφαλείας, ελευθερίας, διατήρηση της μνήμης της Κάτω και Πάνω Ζώδιας και η καλλιέργεια πνεύματος φιλικών δεσμών μεταξύ των Ζωδιατών και η συνεχής ενδυνάμωση της θέλησης για αγώνα και επιστροφή στις πατρογονικές εστίες. Παράλληλα προάγονται διάφοροι σκοποί (εθνικοί, θρησκευτικοί, πολιτιστικοί, ανθρωπιστικοί, κοινωνικοί κ.λπ.)που συντηρούν τη μνήμη της κατεχόμενης Ζώδιας μας. Από την ίδρυσή της η Παγκοινοτική Κίνηση μας συνέχισε να είναι ο συνδετικός κρίκος των Ζωδιάτικων Συλλόγων και γενικά όλων των συγχωριανών μας που βρίσκονται μετά την τούρκικη βάρβαρη εισβολή, σκορπισμένοι σε 89 κοινότητες της ελεύθερης Κύπρου και το εξωτερικό. Μέσα από διάφορες δραστηριότητες καλλιεργείται πνεύμα συνεργασίας και αγωνιστικότητας που πιστεύουμε ότι, παρά τις αντιξοότητες, δυναμώνει συνεχώς και αναμένουμε καρτερικά την ημέρα της επιστροφής σε μια ελεύθερη Ζώδια. Εκεί σε μια ελεύθερη Ζώδια θα κάνουμε, ως Παγκοινοτική Κίνηση Ζώδιας, όπως προνοεί το Καταστατικό μας, το τελευταίο πανηγυρικό Συνέδριό μας και εκεί ελεύθεροι στα σπίτια και τις περιουσίες μας θα συνεχίσουμε το μόχθο των προγόνων μας στα μποστάνια, στα χωράφια και τα περιβόλια μας και θα δραστηριοποιηθούμε στους Συλλόγους και Σωματεία μας όπως τα είχαμε στη Ζώδια πριν το 1974. Μέσα στο πνεύμα αυτό ευχαριστούμε και συγχαίρουμε τη «Διασπορική Λογοτεχνική Στοά» των Ελλήνων της Αυστραλίας για την προβολή των στόχων του αγώνα μας, κυρίως με την έκδοση του περιοδικού «Diasporic Literature». Πολλούς χαιρετισμούς από τους Ζωδιάτες της Κύπρου μας και συνέχιση του αξιόλογου έργου σας. Κώστα Χατζηγιάννης Πρόεδρος Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας

9

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Adamantios Diamantis Adamantios Diamantis was a Cypriot painter and teacher. From 1921 to 1923 he studied painting at the Royal College of Art in London, and in 1926 he returned to Cyprus, where he combined his painting with extensive art teaching at numerous schools.

His earlier works show a certain amount of experimentation with modernist styles, particularly Cubism, but he was also concerned with the rendering of the human form as he observed it in the villages of Cyprus. At the Festival of Our Lady of Araka (1942; Nicosia, Gr. Embassy) shows his characteristically monumental and schematized female forms constructed of broad unified surfaces of colour with a similarly schematized but atmospheric landscape in the background.

From the 1940s Diamantis depicted many of his subjects in a rather more realistic and individual manner. The four seated figures in Coachmen of Asmaalti (1943; Nicosia, State A.G.) have the vitality and character typical of many of his male subjects; generalized architectural forms also begin to appear, their broad surfaces intensifying the monumentality of the figures they frame. From the 1960s his works became more expressive, with a higher degree of generalization and use of abstract forms.

His best-known work is the World of Cyprus (l. 17.5 m, 1967-72; Aristotelian U. Thessaloniki), a series of 11 acrylic panels. In it he depicts the architecture and colour of Cyprus, as well as its people and their relationships, presented to the viewer in the form of a great pageant, in which the individuality of particular characters and of Cyprus itself is set against the generalization of the human form and spirit.

Diamantis had a major influence on succeeding generations of Cypriot artists.

Diasporic Literature magazine is honoured to include samples of the work by Adamantios Diamantis and Michael Kashalos in its pages. Diamantis and Kashalos encompass the ripe and mature feelings of the suffering people of Cyprus. They bring forth a fulfilment in expression and an assurance that Cypriots’ pain has been expressed on the canvas, their history has not been lost and their hope has been is still alive since it is recorded for the generations to come.

Source: answers.com

10

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Adamantios Diamantis, “Αμαξάριδες της Ασμάλτου” 1943 – oil

11

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Adamantios Diamantis, “Γυναίκες με το βόδι” 1951 – oil (64x80)

Adamantios Diamantis, “Χαρτοπαίκτες” (Card players) Paphos 1943 – pencil (30x24)

12

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Adamantios Diamantis, «Γυμνό γυναικείο, καθισμένο” (Naked woman, seated) 1923 – pencil (30 x 47)

13

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Adamantios Diamantis, “Φυτεύτριες” 1932-33, oil (104 x 187)

Adamantios Diamantis, “Στο καφενείο Στρουμπί-Κτήμα” 1945, pencil (30 x 24)

14

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Adamantios Diamantis, “Γυναίκα με απλωμένα χέρια” 1983-1984, acrylic (137x182)

Adamantios Diamantis, “Στο λιμάνι της Κάτω Πάφου” (At the Port of Paphos) 1945, pencil (30 x 24)

15

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Michael Kashalos

Source: Gallery Kypriaki Gonia

Michael Kashalos was born in Assia in 1885. He was self-taught. He attended a few icon-painting classes at Elementary School given by the teacher and iconographer Kyriacos Pierides. He worked as shoe-maker until the Second World War and then turned to mirror decoration and painting on glass. He also made decorative clay and plaster objects and copies of ancient finds. Around 1957 he took up painting and gradually devoted himself entirely to it.

1960: With the help of Adamantios Diamantis, Christoforos Savva, Pantelis Michanikos and Glyn Hughes; Kashalos would mount his first one-man show at Gallery “Apophasis” 1961: Kashalos had a one man show at Limassol Municipal Gallery 1962/63 : Ledra Palace Hotel, Nicosia 1963 : Panhellenic Exhibition 1965 : Trust Club, Nicosia 1966 : Four Lauterns, Larnaca 1967 : Commonwealth Institute London 1969 : Hilton Gallery, Nicosia 1969 : Bratislava 2nd Triennale of Naïve Art 1969: Kashalos received the Bratislava 2nd Triennale of Naïve Art Award 1970 : Lyceum of Greek Girls, Famagusta 1970 : Municipal Hall, Kyrenia Took part in group exhibitions 1970 : Pancyprian Exhibition 1973 : “Exhibition of the Artists of Famagusta” 1974 : Munich and Zurich 1974: In August was seriously wounded by the Turkish Army which invaded his village of Asha, Famagusta and died later on 30th of August as a refugee in Larnaca. His wife Irene who never fully recovered from her war wounds followed him several years later.

1974: Posthumous Athens Academy Award 1978: EXHIBIT commemorating Cyprus art at National Gallery of Greece “Three Cypriot Naïve Artists (Kashalos, Argyrou, Yerocostas) 1978: Munich, Municipal Museum. Distinctions: Michael Christos Kashalos is considered as the father of contemporary Cypriot Native art. His work can be found at the State Gallery of Contemporary Cypriot Art, the Cyprus Folk Art Museum, the Cultural Centre of Popular Bank and in private collections and galleries all over the world.

Kashalos is survived by his daughters Elizabeth, Artemis and son Kyriacos who still reside on the isle of Cyprus and continues his fathers style of art. Kyriacos who still resides on the isle of Cyprus, is married to Dominici and continues his fathers style of art. Eldest son Christos remained in Cyprus till his death in the 1980's.

Kashalos' late son Peter Christou immigrated to England receiving his education there and having a successful career for the Biro-Bic corporation. He is survived by his wife Eva and their son Michael and daughter Aliki reside with their children and grandchildren.

16

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Michael Kasialos, “Λιτάνευση εικόνας της Παναγίας”, oil on wood (82 x 53)

17

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Michael Kasialos

18

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Michael Kasialos, “Το θέρος”, oil (64 x 95)

19

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Michael Kasialos, “Ο χορός και το ράψιμο του κρεβατιού”, oil (69 x 111)

20

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Michael Kasialos, “Τρων πιλάφι στο θέρος-ΧΧ”, Μεταξοτυπία (22 x 38)

21

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

greek language lengua griega

Νίκος Νομικός - Μελβούρνη, Αυστραλία Η Ανθοφορούσα Κυπριάνα

23

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία μια ιστορική αναδρομή Η Κύπρος, το "χρυσοπράσινο φύλλο" ριγμένο στην καταγάλανη και χιλιοτραγουδισμένη θάλασσα της ανατολικής Μεσογείου, είναι το τρίτο μεγαλύτερο αλλά και το πιο μαρτυρικό νησί της. Στο αιματοβαμμένο χώμα της κρύβει μια πολυβασανισμένη και σημαδεμένη με καταστροφή ιστορία κατακτητών, βασιλέων, αυτοκρατόρων, καταπιεστών, σαδιστών και σταυροφόρων που ακόμη και σήμερα δε φαίνεται να έχει τέλος. Μερικοί από τους απροσκάλεστους αυτούς επισκέπτες έδωσαν στο νησί αίγλη κι ευημερία, άλλοι δε, οι περισσότεροι και απαράδεκτοι, αιμοβόροι και ανίκανοι να διοικήσουν και να διατηρήσουν την πολιτισμική του ταυτότητα, το κατέστρεψαν επανειλημμένα. Το αίμα του κάθε στρατιώτη, του κάθε καλλιτέχνη και φιλοσόφου, κάθε άρχοντα ή και ζητιάνου κατοίκου που έβρεξε το χώμα της Μεγαλονήσου σημάδεψε διηνεκώς την τέχνη και τον πολιτισμό της. Η γεωγραφική της θέση και ο εθνοφθόρος χαρακτήρας των επιδρομέων που έφτασαν στα λιμάνια της τα προηγούμενα τρεις χιλιάδες χρόνια δημιούργησαν μια αίσθηση ότι τελικά ο αδύναμος και ανυπεράσπιστος πάντα θα αγωνίζεται με αντίξοες συνθήκες για επιβίωση. Τα δεινά όμως αυτά δημιούργησαν και μια απαράμιλλη υπερηφάνεια στο χαρακτήρα του λαού της, που πηγάζει από μιαν αναγκαιότητα διατήρησης των Εθνικών αξιών μέσω των πολέμων αλλά και των εμπορικών συναλλαγών. Ως αποτέλεσμα, αυτή η δραστηριότητα προξένησε παγκόσμιο ενδιαφέρον στην πολιτισμική και επιχειρησιακή της παρουσία, δυσανάλογη του γεωγραφικού και πληθυσμιακού της εύρους. Το παραδοσιακό εμπορικό λιμάνι στο νησί ήταν αυτό της Αμμοχώστου. Το λιμάνι αυτό έφερε κατ’ επανάληψη το εμπόριο της Κύπρου στην ακμή του. Στην Αμμόχωστο υπήρχαν επίσης τα επιβλητικά Ενετικά Κάστρα (μεγάλο μέρος των οποίων σώζονται και σήμερα) οχυρώνοντας τον κόλπο. Ένα μεγάλο μέρος του νησιού καλλιεργείτο από τους κατ' εξοχήν αγρότες κατοίκους του, κατά δε την Αγγλοκρατία λειτουργούσε σιδηρόδρομος μεταξύ Αμμοχώστου και Λευκωσίας. Η διαδρομή έπαιρνε τον ταξιδιώτη δια μέσου της εύφορης πεδιάδας της Μεσαορίας, διασχίζοντας τις καλλιεργημένες και καταπράσινες περιοχές που απλώνονταν και στις δυο πλευρές της τραινογραμμής. Σήμερα, η πόλη της Αμμοχώστου παραμένει κατεχόμενη, νεκρή και άδεια, απίστευτα αδικημένη και αποχωρισμένη από τον κορμό της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποξενωμένη από κατοίκους λόγω της Τουρκικής εισβολής του νησιού το 1974. Ο κόλπος της έχει να λειτουργήσει από το 1974 και στη θάλασσά του απλώνονται τα σκουριασμένα συρματοπλέγματα της ντροπής. Οι δύσκολες φυσικές και κοινωνικές συνθήκες κάτω από τις οποίες ήταν αναγκασμένος να ζει και να προοδεύει ο λαός της Κύπρου δε στάθηκαν ικανές να πτοήσουν το ηθικό του. Ανέκαθεν, στο νησί υπήρχε έλλειψη νερού. Η βλάστηση του νησιού, από ανέκαθεν εξαρτιόταν από τη βροχόπτωση, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι τα φυτά να πεθαίνουν σχεδόν παντελώς. Κατά περιόδους, μέσα από την πάροδο των αιώνων, το νησί γινόταν κατάξερο λόγω

24

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία εκτεταμένης ανομβρίας. Τόση ήταν η ανυδρία του νησιού που φημολογείται ότι κατά την περίοδο του Μεγάλου Κωνσταντίνου του Βυζαντίου η Κύπρος είχε εγκαταλειφθεί διότι για 36 χρόνια δεν έβρεχε καθόλου. Εκτός τούτου, η Κύπρος υπέστη και επιπρόσθετες φυσικές καταστροφές , όπως αυτές των σεισμών, αλλά περισσότερο των επιδρομών ακριδών (μεταξύ 14ου και 20ου αι. μ.Χ). Πολλές μέθοδοι δοκιμάστηκαν για να εξαλειφτεί αυτή η θεομηνία αλλά δίχως κανένα σημαντικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, οι κάτοικοι του νησιού αντιμετώπισαν κατά διαστήματα και τις οδυνηρές επιπτώσεις του τυφοειδούς πυρετού. Η παραγωγή του νησιού συνίστατο κυρίως από σιτηρά, καλαμπόκι, ζωοτροφές, βρώμη, ελιές, σταφύλια, κρασί και βαμβάκι. Στα μέταλλα ο χαλκός της Κύπρου ήταν περιζήτητος, αλλά το νησί παρήγαγε επίσης χρυσό, ασήμι, αμίαντο. Ο γερμανός αρχαιολόγος Prof. Max Richter ισχυρίζεται ότι οι Κύπριοι προϋπήρξαν των Αθηναίων και ο πολιτισμός της Κύπρου έδωσε τα πρώτα γράμματα του τότε Ελληνισμού. Ο αρχαιολόγος Richter ισχυρίζεται επίσης ότι ο πολιτισμός της Κύπρου προηγήθηκε αυτού των Ιώνων, όπως αναφέρεται στο βιβλίο του «Kypros the Bible and Homer» που εκδόθηκε το 1893 στη Νέα Υόρκη.

ΙΣΤΟΡΙΑ Η γνωστή ιστορία της μαρτυρικής Κύπρου στην οποία κατοίκησε η αναδυόμενη θεά Αφροδίτη από τα κύματα της θάλασσας έξω από την Πάφο, ξεκινάει με «τα κέδρα του Λιβάνου», τους Φοίνικες, πριν τον 9ο αι. π.Χ., την περίοδο του χαλκού. Για τις λιγοστές πληροφορίες που έχουμε πριν αυτή την περίοδο μπορείτε ν’ ανατρέξετε ηλεκτρονικά στη Βικιπεδία ή σε ιστορικούς που μελέτησαν και επεκτάθηκαν ειλικρινά σ’ αυτό το χώρο. Μετά τον ένατο αιώνα, οι ευδόκιμοι Φοίνικες παρ’ όλο που προόδευσαν σχετικά στο νησί είχαν αρκετά προβλήματα στο να διατηρήσουν την ανάπτυξή του. Περί το 720 π.Χ. οι Κύπριοι κάτοικοι της Κύπρου για πρώτη φορά σήκωσαν το ανάστημά τους απέναντι στον κατακτητή επαναστατώντας εναντίον των Φοινίκων. Η κακή μοίρα της νήσου όμως άρχισε το τρελό της παιχνίδι, χωρίζοντάς την σε βασίλεια, το σημαντικότερο από τα οποία ήταν αυτό της Σαλαμίνος. Εκείνη την περίοδο, ο πολιτισμός της Κύπρου άνθισε, τα γράμματα και οι τέχνες δημιούργησαν ανεπανάληπτα έργα τέχνης για τον τόπο. Ο αρχαιολόγος Prof Max O. Richter μετά από δεκατρία χρόνια ανασκαφών στην Ταμασσό (κεντρική Κύπρο) ανακάλυψε βασιλικούς τάφους και σημαντικότατα έργα τέχνης της περιόδου (εφημ. “Omaha Daily Bee”, 8 Φεβρ. 1896, Νεμπράσκα ΗΠΑ, άρθρο “Lie Burried in Cyprus”). Ελάχιστα από αυτά τα έργα τέχνης παραμένουν στην Κύπρο σήμερα εφόσον στην πλειοψηφία τους έχουν αφαιρεθεί, πωληθεί, δωριστεί ή καταστραφεί κυρίως κατά την Τουρκική και τη Ρωμαϊκή ηγεμόνευση του νησιού. Τελικά, λόγω προστριβών μεταξύ των βασιλείων της, που κράτησαν πάνω από εκατό χρόνια, η Κύπρος υπέκυψε στο στρατό του Άμαση Α’ της Αιγύπτου το 550 π.Χ. Οι Αιγύπτιοι βλέποντας τη βλάστηση στην Κύπρο και τις πανέμορφες δενδροφυτείες κυπαρισσιών και πεύκων σύντομα ξεκίνησαν την καταστροφή των δασών αφού κατέκοψαν μεγάλες εκτάσεις με σκοπό να κατασκευάσουν τα πλοία τους. Το κυπαρίσσι της Κύπρου, εκ φύσης του ευκολοδούλευτο και ελαφρύ, έγινε η λεία των μοναρχών Αιγυπτίων. Είκοσι-πέντε χρόνια αργότερα ήρθε η σειρά του Καμπύση και των Περσών να κατακτήσουν τη νήσο από τους Αιγυπτίους και παρέμειναν σκληροί ηγεμόνες της μέχρι το 477 π.Χ. όταν τους έδιωξε ο Παυσανίας επιστρέφοντας από την Τροία.

25

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία Τα επόμενα ογδόντα και πλέον χρόνια άνθησης του πολιτισμού και ευημερίας των Ελλήνων αποτέλεσαν τις αλκυονίδες ημέρες της πολύχρονης ιστορίας της Κύπρου. Ο Παυσανίας, περήφανος Σπαρτιάτης στρατηγός, έχτισε τη Νέα Πάφο καθώς και το ναό της Αφροδίτης, ίσως πάνω στα χαλάσματα του παλαιού ναού της θεάς Αστάρτης των Φοινίκων. Η Κύπρος, για πρώτη φορά στη γνωστή ιστορία της, παρουσίασε μεγάλη πρόοδο στο εμπόριο εξάγοντας κρασί, ελιές, καλαμπόκι, ξυλεία και χαλκό. Όλοι οι αρχαίοι ιστορικοί συμφωνούν λέγοντας ότι «η γονιμότητα της Κύπρου φαινόταν αστείρευτη». Τα κυπαρίσσια της ήταν τόσο φημισμένα για την κατασκευή πλοίων που λέγεται ότι η Κιβωτός του Νώε κατασκευάστηκε από “Gopher wood” (Εβραϊκή απόδοση του κυπαρισσιού) της Κύπρου. Το ίδιο φημισμένα ήταν και τα ορυχεία χαλκού της. Το 391 π.Χ. κρούσματα διχόνοιας έκαναν και πάλι την εμφάνισή τους στον Ελληνόγλωσσο πληθυσμό της. Τότε ξέσπασε μεγάλος Κυπριακός πόλεμος μεταξύ των βασιλείων της δείχνοντας ότι ο αιώνιος και καταστρεπτικός σπόρος των ερίδων του Ελληνισμού εν καιρώ ειρήνης έφτασε και στο νησί. Ο εμφύλιος αυτός κράτησε τέσσερα χρόνια. Ο βασιλιάς της Σαλαμίνας Ευαγόρας (ο προστάτης της τέχνης και της λογοτεχνίας όπως φημίστηκε, καθώς και ο πρώτος που έγραψε την αυτοβιογραφία του στο γνωστό κόσμο) αρχικά έδιωξε τους Σπαρτιάτες από τη νήσο αλλά δέχτηκε κατόπιν επίθεση από τους Πέρσες. Βοηθούμενος από τους Αθηναίους με δυο αρμάδες (η δεύτερη με αρχηγό τον Θρασύβουλο) πολέμησε γενναία αλλά έχασε τελικά τον πόλεμο. Οι Πέρσες πήραν άλλα επτά χρόνια για να καταβάλουν την αντίσταση διαφόρων σκληροτράχηλων, περήφανων και ανυπότακτων οχυρών και πόλεων στη νήσο. Αναπόσπαστο περήφανο αστέρι στο στερέωμα της φιλοσοφίας της Κύπρου με πολύ αξιόλογη παρουσία στο χώρο των γραμμάτων που ανεδείχθη στα αρχαία χρόνια ήταν και ο στωικός φιλόσοφος Ζήνων ο Κιτιεύς. Ο Ζήνων γεννήθηκε το 363 π.Χ. και σπούδασε τη Σωκρατική Φιλοσοφία γύρω στο 340 π.Χ. Σπούδασε δίπλα στον Κυνικό Κράτητα από τη Θήβα, καθώς και τον Ξενοκράτη και Πολέμονα. Από το 313 π.Χ. ο Ζήνων άρχισε να διδάσκει με εκφραστικό, επιδεικτικό και σαρκαστικό λόγο στην «Ποικίλη Στοά» των Αθηνών. Οι πρώτοι μαθητές του ονομάστηκαν «Ζηνωνιανοί». Ο Ζήνωνας πέθανε υπέργηρος για την εποχή του σε ηλικία 98 ετών και τον διαδέχτηκε ο μαθητής του Κλεάνθης. Η Αθήνα τότε τον τίμησε με δημόσια ταφή στον Κεραμεικό και του απένειμε το χρυσό στέφανο.

Εφημερίδα “The Weekly Kansas Chief”, Vol 22, No. 15, 20 Σεπτεμβρίου 1878, Troy, Kansas, USA

26

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος, ο περίφημος αυτός στρατηλάτης όλων των εποχών, έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας και άρχισε την εκστρατεία του, η Κύπρος (το 333 π.Χ.) περιήλθε στη διοίκησή του και τον βοήθησε πολλαπλώς κατά των Περσών. Το 315 π.Χ. μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου η Κύπρος και πάλι έπεσε στα χέρια των Μακεδόνων μοναρχών της Αιγύπτου και συγκεκριμένα των Πτολεμαίων. Οι Πτολεμαίοι που την διοικούσαν άλλαζαν διαδοχικά τον έναν μετά τον άλλο διοικητή προξενώντας ψυχοφθόρους εμφυλίους πολέμους μέχρι το 57 π.Χ. που έγινε Ρωμαϊκή επαρχία κάτω από τη σαδιστική διοίκηση του αυτοκράτορα Μάρκο Κάτο. Η ομορφιά των αρχαιοτήτων του νησιού δελέασε και αυτόν το Ρωμαίο Αυτοκράτορα και τον έκανε τον πρώτο αρχαιοκάπηλο του πολιτισμού της Κύπρου. Ο σφετεριστής Κάτο προσπάθησε να αφαιρέσει ένα μεγάλο μέρος των αρχαιοτήτων της για να κοσμήσει με αυτά το παλάτι του στη Ρώμη, αλλά για κακή του τύχη σχεδόν όλα τα αρχαία της λείας του κατέληξαν στο βυθό της Μεσογείου (βλ. εικόνα). Αυτός ήταν και ο πρώτος αρχαιοκάπηλος που έκανε την εμφάνισή του στη νήσο, ξεκινώντας μια αξιοθρήνητη σειρά από υπεξαιρέσεις αρχαιοτήτων. Ότι μπορούσε να αποκοπεί από το χώρο και να αφαιρεθεί έγινε λεία τρανών αρχαιοκαπήλων όπως του στρατηγού και Προξένου των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο L.P. Cesnola. Το 37 π.Χ. η Κύπρος παραχωρήθηκε στην τελευταία Φαραώ της Αιγύπτου, την πολυσυζητημένη και δημοφιλέστατη βασίλισσα Κλεοπάτρα από τον Αντώνιο. Το 22 π.Χ. ως αυτοκρατορική επαρχία παραδόθηκε από τον αυτοκράτορα Αύγουστο της Ρώμης στη Γερουσία. Είκοσι χρόνια αργότερα γεννήθηκε στην Κύπρο ο Απόστολος Βαρνάβας ο οποίος υποδέχτηκε τον Απόστολο Παύλο και οι διέδοσαν τον Χριστιανισμό στο νησί. Τα επόμενα τριακόσια χρόνια η Κύπρος χρησιμοποιήθηκε σαν χώρος διακοπών από Ρωμαίους προκρίτους ενώ η Πάφος έγινε πασίγνωστη για την αρχαία ελληνική της ιστορία και τον πολιτισμό, με αποτέλεσμα να αργήσει πολύ να διαδοθεί ο Χριστιανισμός στο νησί. Μια από τις αρχαίες παραδόσεις της Κύπρου ήταν τα «Αφροδίσια» της Πάφου που εορτάζονταν ετησίως («παρ’ εμοί γαρ δειπνήσεις τα Αφροδίσια, ποιώ ταύτα κατ’ έτος», Αλκίφρονος Επιστολαί, Δ’, 16 [ii,1] 3). Στα Αφροδίσια της Πάφου γίνονταν αρματοδρομίες, μουσικοί και γυμνικοί αγώνες και αναίμακτες θυσίες (ανθέων και θυμιαμάτων) κάθε άνοιξη. Στην Αμαθούντα της Κύπρου τα Αφροδίσια λέγονταν «Κάρπωσις» λέει ο Ησύχιος. Μια χαρακτηριστική σκηνή στη γιορτή προς τιμή της Αφροδίτης, δίπλα στον τάφο της θεάς, γινόταν αναπάρασταση από έναν νέο, μιμούμενο γυναίκα κατά τη διαδικασία της γέννας. Στην πόλη Γόλγοι η λατρεία της θεάς Αφροδίτης ήταν αρχαιότερη από εκείνη της Πάφου. Επίσης η θεά λατρευόταν στο Κίτιο, στην Ταμασσό, στους Σόλους και αλλού. Παρόμοιες γιορτές για την Αφροδίτη γίνονταν και σε πολλά μέρη της Ελλάδας όπως στη Σπάρτη, στα Κύθηρα, στο Άργος, στην Κόρινθο (όπου διαρκούσαν δύο μέρες), στην Αίγινα, στην Ήλιδα, στη Θήβα (όπου οι γυναίκες μεταμφιέζονταν σε άνδρες), σε διάφορα νησιά του Αιγαίου και στην Αθήνα. Τετρακόσια χρόνια σχεδόν κράτησε η δυναστεία των Ρωμαίων στο νησί. Το 365 μ.Χ. με το σχίσμα των εκκλησιών η Κύπρος περιήλθε στην κυριαρχία του Βυζαντίου. Επί Βυζαντίου η Κύπρος βρήκε κάποια πολιτική ηρεμία, όμως εγκαταλείφτηκε από το Μεγάλο Κωνσταντίνο λόγω ανυδρίας όπως προειπώθηκε. Το ταλαιπωρημένο αυτό νησί περί τα τριακόσια χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 648 μ.Χ. κατακτήθηκε από τους Άραβες Μαρωνίτες. Λέγεται επίσης ότι τον 7ο αιώνα όταν οι πρώτοι Μουσουλμάνοι έκαναν την εμφάνισή τους στην Κύπρο, οι κάτοικοι έθαψαν αρκετά αρχαία αγάλματα και ευρήματα τέχνης για να μην ανακαλυφθούν. Αργότερα όμως αρκετά από αυτά τα αρχαία μπρούτζινα αγάλματα βρέθηκαν και πωλήθηκαν (στις αρχές του 20ου αι.) στον J. Pierpont Morgan, τραπεζίτη και συλλέκτη αρχαιοτήτων και ιδρυτή της παγκόσμιας σήμερα εταιρίας J.P. Morgan. Ο Κωνσταντίνος Ε’ το 746 μ.Χ. προσπάθησε να επαναφέρει την Κύπρο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία αλλά δεν το κατάφερε πλήρως. Το 805 μ.Χ. η Κύπρος περιήλθε στους Σαρακηνούς, και έγινε έτσι η δεύτερη εμφάνιση των

27

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία μουσουλμάνων στο νησί μετά τους Άραβες, που την κράτησαν 160 χρόνια. Το 964 μ.Χ. ο Νικηφόρος Β’ επανέφερε την Κύπρο ολοκληρωτικά στο Βυζάντιο μέχρι που κατακτήθηκε το 1182 από τον Ισαάκ Κομνηνό κατά την Τρίτη Σταυροφορία, ο οποίος έγινε και βασιλιάς της μέχρι το 1192 οπότε την κατέκτησε ο Άγγλος Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος.

ΟΙ ΛΟΥΖΙΝΙΑΝΟΙ Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκραδος σε λίγα χρόνια πούλησε την Κύπρο σε έναν πρώην βιοπαλαιστή και κατόπιν βασιλέα της Ιερουσαλήμ τον Λουζινιανό Guy de Lusignan. Οι Λουζινιανοί (Λατίνοι) κυβέρνησαν την Κύπρο με επιτυχία για περίπου τριακόσια χρόνια. Κατά την περίοδο αυτή του μεσαίωνα η Κύπρος έγινε το πιο σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Ο πλούτος και η φήμη των ευγενών της όμως κατέληξε σε μια φεουδαρχική αυθάδεια με χαλαρές ηθικές, παρ’ όλο που το νησί απέκτησε αξιοσημείωτη παγκόσμια φήμη. Η ηγεμονία των Λουζινιανών ευγενών έληξε το 1489 όταν η Αικατερίνη Κορνάρο, χήρα του Ιακώβου Β’, παραχώρησε το βασίλειό της στους Ενετούς. Με το θάνατο της Κορνάρο στη Βενετία εξαφανίστηκε και η βασιλική σειρά των Λουζινιανών. Όπως προειπώθηκε η Κύπρος στα αρχαία χρόνια ήταν φημισμένη για την πυκνή βλάστηση και τα δάση της. Στις αρχές του 20ου αιώνα όμως εκτός από τα κυπαρίσσια που βρίσκονταν στο υψηλότερο σημείο του Τροόδους, ήταν εντελώς γυμνή.

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ Το 1570, όταν το πόδι του Μουσταφά πάτησε στο νησί η Κύπρος ήταν κάτω από τη διακυβέρνηση των Ενετών. Οι Τούρκοι στέλνοντας εκατό χιλιάδες στρατό και μετά από σκληρές μάχες ενός έτους περίπου, κατέλαβαν όλη την νήσο μετά από προδοσία. Αμέσως μετά την κατάληψη άρχισαν οι σφαγές είκοσι περίπου χιλιάδων κατοίκων της. Ο Ενετός διοικητής του στρατού Μπραγκαντίνο παραδίδοντας τα όπλα έκανε συμφωνία να επιτραπεί η ανενόχλητη αποχώρηση των Ενετών στη Βενετία. Ο Τούρκος διοικητής συμφώνησε στα αιτήματα των Ενετών αρχικά, μόλις όμως εκείνοι παραδόθηκαν σφαγιάστηκαν όλοι από τους Τούρκους εκτός του διοικητή Μπραγκαντίνο που τον βασάνιζαν για μέρες στο παζάρι ζωντανό γδέρνοντάς τον μπρος στα μάτια του διοικητή τους. Κατόπιν γέμισαν το κουφάρι του με άχυρο και το κρέμασαν σ’ ένα ξάρτι στο πλοίο του Τούρκου ναυάρχου. Εκεί κρεμασμένο το μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη ως λάφυρο πολέμου μέχρι που η οικογένεια του Μπραγκαντίνο πλήρωσε μεγάλο χρηματικό ποσό για να το παραλάβει (Εφημερίδα “The Stark County Democrat”, 18 Ιουλίου 1878, σελίδα 8). Με την ίδια αγριότητα και τις ίδιες σκηνές αιματοχυσίας που συνέβησαν στη Λευκωσία έγιναν και στην Αμμόχωστο, αν και το μένος των Τούρκων εδώ ήταν εναντίον των Ρωμαιοκαθολικών μας λέει η εφημερίδα “The Stark County Democrat” τον Ιούλιο 1878. Η κατοχή των Τούρκων στο νησί έφερε πίσω χιλιάδες χρόνια την ανάπτυξη και τον πληθυσμό του. Μερικές εφημερίδες της Αμερικής (όπως “The Ottawa Free Trader” στο Ιλλινόις, Figure 2 Εφημ. "The Stark County Democrat", τον Αύγουστο του 1859) ανέφεραν ότι το 1571 η Κύπρος είχε σελ. 2, 25 Ιουλίου A

28

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία πληθυσμό πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους (1,2 έως 1,5 εκατομμύρια) και όταν το 1878 παραδόθηκε η διακυβέρνησή της στους Βρετανούς, στην Κύπρο ο συνολικός πληθυσμός μειώθηκε στις 180 χιλιάδες! Ένα εκατομμύριο κάτοικοι του νησιού εξαφανίστηκαν κάτω από περίεργες συνθήκες στα 307 χρόνια τουρκικής κατοχής. Την ίδια περίοδο διάφορες επιδημίες, η κακή διαχείριση και η χειρότερη επιδημία πανώλης το 1691 εξαφανίζουν περίπου 400 χιλιάδες του πληθυσμού. Δεν είναι γνωστό αν οι υπόλοιποι κάτοικοι (πάνω από 500 χιλιάδες) σφαγιάστηκαν, εκδιώχθηκαν ή έφυγαν λόγω του καταπιεστικού Μουσουλμανικού καθεστώτος, όμως η αλήθεια πρέπει να βρίσκεται κάπου στη μέση, εφόσον από την αρχή οι Τούρκοι έδειξαν τις διαθέσεις τους, όπως φανερώνουμε πιο πάνω σ’ αυτό το πόνημα. Ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων επίσης αναγκάζονται να εξισλαμιστούν για να σώσουν τη ζωή τους. Μερικοί από αυτούς έγιναν και οι λεγόμενοι Κρυπτοχριστιανοί. Επίσης κατά την ίδια περίοδο σταμάτησε κάθε πολιτιστική δραστηριότητα, ενώ αρχαία ευρήματα της νήσου πωλήθηκαν στο εξωτερικό, δωρίστηκαν από τους κυβερνήτες ή και καταστράφηκαν.

Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ Η Μεγάλη Βρετανία απέκτησε τη διακυβέρνηση της Κύπρου το 1878 μετά από συνθήκη με τους Τούρκους και την πολιτική επιδεξιότητα κάποιου Άγγλου (Εβραϊκής καταγωγής) αριστοκράτη και πολιτικού με το όνομα Benjamin Disraeli. Ο πανούργος Disraeli χρημάτισε και Πρωθυπουργός της Βρετανίας για ένα σύντομο χρονικό διάστημα το 1868. Το 1878 στη συνθήκη αυτή για την Κύπρο μεταξύ των Τούρκων Figure 3 Εφημ. "The Ottawa Free Trader", 13 Αυγούστου 1859 και των Άγγλων, οι τρεις όροι που είναι καταγραμμένοι στην ιστορία περιλάμβαναν τα εξής: 1. Το Μουσουλμανικό θρησκευτικό δικαστήριο θα συνεχίσει να υπάρχει στην Κύπρο και θα αναλαμβάνει αποκλειστικά τα θρησκευτικά θέματα των Μουσουλμάνων και καμιά άλλη αρχή.

2. Αν η Ρωσία επιστρέψει το Kars (ανατολική Τουρκία σήμερα) στην Τουρκία και κάποιες άλλες περιοχές της Αρμενίας η Αγγλία θα εγκαταλείψει την Κύπρο.

3. Η Αγγλία θα πληρώνει ετήσιο φόρο στην Τουρκία ότι περισσεύει από τους φόρους και τα έξοδα διακυβέρνησης. Το ποσό υπολογιζόταν λαμβάνοντας υπόψη το πλεόνασμα των εσόδων των προηγούμενων πέντε ετών. Τελικά όμως ο φόρος αυτός καθορίστηκε στις 250 χιλιάδες δολάρια. Σαράντα χρόνια μετά την αναχώρηση της τουρκικής Figure 4 "New York Tribune", 24 March 1895 αρχής του 1878, μεγάλη ανάπτυξη σημειώθηκε και πάλι στο νησί. Οι λόφοι και οι πεδιάδες βλάστησαν για μια ακόμη φορά για πολλά χρόνια. Κατά την περίοδο αυτή της διακυβέρνησης των Άγγλων υπήρχαν περί τους 180 χιλιάδες κατοίκους στην Κύπρο, εβδομήντα τοις εκατό των οποίων ήταν Ελληνοκύπριοι. Βρήκαν τη νήσο, λένε οι Βρετανοί, εντελώς ακαλλιέργητη και υπανάπτυκτη. Τον Αύγουστο του 1894 οι Άγγλοι αποφάσισαν ότι δεν τους συνέφερε πραγματικά να κρατούν το νησί κι έδωσαν

29

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία διαταγές αποχώρησης της Βρετανικής Φρουράς. Όταν μαθεύτηκε αυτό οι Ελληνοκύπριοι πανικοβλήθηκαν γιατί φοβήθηκαν ότι θα επιστρέψουν κάτω από την διοίκηση του Τούρκου Κεδίβη (αντιπροσώπου του Σουλτάνου). Βγήκαν στους δρόμους απελπισμένοι και διαδήλωναν για αρκετές μέρες καθημερινά. Οι Βρετανοί τελικά δεν αποχώρησαν. Το 1911 ζητήθηκε από τις υπόλοιπες μεγάλες Δυνάμεις οι Βρετανοί να νομοθετήσουν μια κυβέρνηση στην Κύπρο όπως εκείνη που υπήρχε στη Σάμο. Οι Άγγλοι είχαν όμως όπως πάντα συμφεροντολογικές βλέψεις στο νησί. Δεν ήθελαν να χάνουν τεράστια ποσά στη συντήρηση της Κύπρου και το 1915 την προσέφεραν πονηρά στους Έλληνες για να τους αναγκάσουν να συμμετέχουν στο συμμαχικό στρατό κατά της Τουρκίας. Οι Άγγλοι είχαν και σκοπό να χρησιμοποιήσουν την Κύπρο σαν προπύργιο πιθανής επίθεσης του στρατού των στο Σουέζ. Έτσι είχαν και το φόβο ότι ίσως οι Έλληνες δεν τους αφήσουν να εκπληρώσουν τις επεκτατικές και καταδρομικές βλέψεις τους. Η εμπειρία του ιμπεριαλισμού απέδειξε ότι εθνότητες γενικά δεν επιθυμούν την παραχώρηση εδαφών τους και προσαρτήσεις κατασκευάζονται με σκοπό την προφύλαξη των συμφερόντων και υπαρκτών φόβων. Οι Άγγλοι ενδιαφέρθηκαν επίσης για την Κύπρο γιατί νόμισαν έτσι πως θα μπορούσαν να βρίσκονται πλησιέστερα στην Ινδία και στην Αίγυπτο την εποχή εκείνη και θα έλεγχαν τα συμφέροντά τους στις χώρες αυτές καλύτερα. Κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας συχνά υπήρχαν προστριβές μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τόσο που οι Άγγλοι βρήκαν μεγάλες δυσκολίες στη διακυβέρνηση. Δημιούργησαν ένα νομοθετικό σώμα δεκαοκτώ ατόμων, έξι εκ των οποίων ήταν υπάλληλοι και οι υπόλοιποι δώδεκα έμπαιναν μετά από ψηφοφορία. Από τους δώδεκα αυτούς οι τρεις εκλέγονταν από τους Μουσουλμάνους και οι εννέα από τους Χριστιανούς. Ο Πρόξενος της Βρετανίας υποβοηθούταν από τρία άτομα του Ανωτάτου Εκτελεστικού Συμβουλίου. Στις αρχές Ιουνίου του 1913, μετά από 35 χρόνια διακυβέρνησης από τους Βρετανούς με τη συνθήκη του 1878 (που εξαγρίωσε κυρίως τους Γάλλους), η Αγγλία ανέλαβε και επίσημα τη διακυβέρνηση στην Κύπρο. Στην πράξη η μόνη κυριαρχία που είχε ο Σουλτάνος στο νησί ήταν στα χαρτιά, μέχρι τον Ιούνιο του 1913 οπότε η Τουρκική κυβέρνηση την παρέδωσε ολοσχερώς και η Αγγλία την προσάρτησε στην Αγγλική Κοινοπολιτεία.

Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, 5 Απριλίου 1903

30

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Στις αρχές του 20ου αι. υπήρχαν στο νησί πέντε γυμνάσια αρένων και ένα θηλέων, οκτώ εβδομαδιαίες εφημερίδες στην ελληνική γλώσσα και μια στην τουρκική. Ντόπιοι δικαστές δίκαζαν υποθέσεις εκτός του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Συνολικά υπήρχαν 28 δικαστήρια, έξι κακουργιοδικεία, έξι ειρηνοδικεία, έξι δεσποτικά δικαστήρια συνοπτικής δικαιοδοσίας και δέκα χωρικά δικαστικά γραφεία. Επιπρόσθετα υπήρχε κι ένα ανώτατο δικαστήριο πολιτικών και ποινικών εφετείων. Τότε η Κύπρος είδε και μια σχετική άνθηση σε πληθυσμό εφόσον έφτασε πάλι τις τριακόσιες χιλιάδες ατόμων περίπου. Τότε ήταν που η Αγγλία πρότεινε να παραχωρήσει την Κύπρο στην Ελλάδα υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα ενωθεί με τους συμμάχους στον πόλεμο κατά των Τούρκων, όπως προαναφέρθηκε. Η Αμερικανική εφημερίδα “Daily Telegraph” που έκανε την ανακοίνωση αυτή τον Οκτώβριο του 1915, έλεγε: «Η μεταφορά της Κύπρου στην Ελλάδα, με την οποία συγγενεύουν οι περισσότεροι από τους κατοίκους της, γίνεται υπό την έννοια φυλής και ιστορίας του νησιού και είναι ξεκάθαρο ότι παρατηρείται μια αποχή από τις δοξασίες κάτω από τις οποίες θεσμοθετήσαμε από την αρχή και καταλήγει σ’ ένα ειδικά χαρμόσυνο αποτέλεσμα από τη δύναμη στην οποία η Ελλάδα χρωστάει την κατοχή των Ιωνίων νήσων της». Αυτής της πρότασης των Βρετανών προηγήθηκε αίτημα του Αρχιεπισκόπου της Κύπρου στη Βρετανική Κυβέρνηση το νησί να «επιστρέψει στην αγκαλιά της μητέρας Ελλάδας». Η Ελληνική Κυβέρνηση όμως άργησε ν’ απαντήσει αφού ο Κωνσταντίνος ήταν αντίθετος με την κοινή γνώμη σύμφωνα με την εφημερίδα “NewYork tribune” το 1914 και τελικά όταν απάντησε (22 Οκτωβρίου 1915) ήταν αρνητικά. Η αρνητική απάντηση του Κωνσταντίνου έγκειτο στο γεγονός ότι οι Σύμμαχοι δεν υπολόγισαν καλά τη δύναμη του Τουρκικού στρατού και δεν έστειλαν ισάξια συμμαχική Figure 5 Εφημ. "The Caldwell Watchman", 8 δύναμη να τον αντιμετωπίσει. Οπότε και η Ελλάδα δε δέχτηκε Αυγούστου 1913 να συμμετάσχει στον πόλεμο αυτό στην πλευρά των Συμμάχων επειδή φοβόταν τα επακόλουθα. Τα επακόλουθα είναι γνωστά: Το χάσιμο της μάχης από τους συμμάχους, αντίθετα από την πεποίθηση των Άγγλων ότι θα κέρδιζαν τον πόλεμο. Έτσι αποδείχτηκε ότι η απόφαση της Ελλάδας για ουδετερότητα δεν ήταν αβάσιμη. Χάθηκε όμως μια μεγάλη ευκαιρία να προσαρτηθεί η Κύπρος σ’ αυτήν. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα διευκόλυνε τους συμμάχους κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο προσφέροντας νοσοκομειακές εγκαταστάσεις στη Λήμνο και αρκετούς θαλάσσιους κόλπους για τις επιδρομές των πλοίων τους. Μόλις όμως απελευθερώθηκε η Κύπρος ο λαός της σύσσωμος έδειξε ότι αργά ή γρήγορα θα προτιμούσε να ενωθεί με την Ελλάδα. Οι Κύπριοι είδαν τη χώρα τους να περνάει από τον ένα άρχοντα στον άλλο και όπως ειπώθηκε επανειλημμένα, καθένας από αυτούς θεωρούσε τη νήσο δική του. Για παράδειγμα η εφημερίδα “The Caldwell Watchman” (Columbia ΗΠΑ, έκδοση 8 Αυγούστου 1913, σελίδα 3, άρθρο με τίτλο “Island of Cyprus – Garden Spot in Mediterranean a British Possession”) έλεγε το 1913 ότι: «η νήσος Κύπρος στην ανατολική Μεσόγειο εόρταζε τα 35 της γενέθλια ως Βρετανική ιδιοκτησία…». Δηλαδή δεν τους ενδιέφερε τί προϋπήρχε στην Κύπρο πριν τα 35 χρόνια για τα οποία συζητάνε, ποιάς εθνικότητας ήταν οι κάτοικοί της, τι επιθυμίες είχαν, αν είχαν ανάγκες ή προβλήματα. Αυτό που ενδιέφερε τους Άγγλους (όπως

31

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία πάντα ο αχόρταγος άνθρωπος) ήταν πόσα κατείχαν. Αιγύπτιοι, Πέρσες, Έλληνες, Ρωμαίοι, Νορμανδοί, Ενετοί, Τούρκοι και Βρετανοί όλοι είχαν περάσει από την Κύπρο. Εκτός από τους Έλληνες όλοι οι υπόλοιποι λαοί (πριν το 1974 μ.Χ.) που έκαναν επιδρομή στο νησί κατέστρεψαν μέρος του πλούτου, του πολιτισμού, των κατοίκων του (εφημ.

“New-York tribune”, σελ. 2, Οκτώβριος 1919). Μόλις η βιομηχανία του τόπου οικοδομούσε κάτι σε λίγο καιρό αυτό καταστρεφόταν από κάποιον επιδρομέα. Στις 15 Ιανουαρίου 1950 πραγματοποιήθηκε Δημοψήφισμα, στο οποίο ο Ελληνο-Κυπριακός λαός ψήφισε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, σε ποσοστό 95,7%. Εάν η Κύπρος ενωνόταν λογικά με την μητέρα Ελλάδα θα έληγε και ο ιμπεριαλισμός των Άγγλων. Το 1954 οι Άγγλοι έδειξαν ότι άλλαξαν και πάλι γνώμη για την Κύπρο με τη στάση του Henry Hopkinson, υφυπουργού αποικιών της Αγγλίας όταν ανέφερε στη Βουλή των Κοινοτήτων πως η Κύπρος έχει στρατηγική αξία για τη Βρετανία και "ποτέ δε θα τύχει αυτοδιάθεσης". Η Ελλάδα, με αίτησή της στον Ο.Η.Ε., το 1954, ζήτησε, από τον Οργανισμό, την «Εφαρμογή, της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών, στην περίπτωση του λαού της Κύπρου». Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ όμως στις 17 Δεκεμβρίου 1954 απέρριψε την αίτηση της Ελλάδας. Έτσι, την 1η Απριλίου 1955 ξεκίνησε ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών) που βγήκε μέσα από την κραυγή του λαού της νήσου για ελευθερία. Ο οπλισμός της ΕΟΚΑ εστάλη αρχικά από την Ελλάδα αλλά συμπληρώθηκε από τη συμβολή των πολιτών με 800 κυνηγητικά όπλα. Με την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ άρχισαν και οι συλλήψεις από τους Άγγλους που συνέλαβαν στο αεροδρόμιο ακόμη και τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο και τον εξόρισαν, και τρεις άλλους πολίτες της Κύπρου ένας από τους οποίους ήταν ο μητροπολίτης Κερύνειας. Στη συνέχεια εκτέλεσαν σε αγχόνη αρκετούς πολεμιστές. Οι πράξεις όμως αυτές αντί να πτοήσουν το ηθικό του λαού μπρος σε μια υπερδύναμη, τουναντίον το πείσμωσαν και έτσι στο νησί άρχισε να ρέει και πάλι το αθώο αίμα ανυπότακτων ηρώων κυρίως νεαρών (19 με 25 ετών) που "τόλμησαν" να ξεσηκώνουν το λαό σε επανάσταση κατά των Άγγλων. Μεγάλες οι μορφές των ηρώων, τα ονόματα των οποίων δε θ' αναφέρουμε διότι ήρωας ήταν ο κάθε Κύπριος πολίτης που δεν ήθελε πλέον άλλους δυνάστες να κάθονται στο λαιμό του. Οι απεγνωσμένες κραυγές των γραπτών τους στα κελιά της φυλακής και η αυτοθυσία τους έδωσε νέα δύναμη στον αγωνιζόμενο Κύπριο. Την αρχηγία του απελευθερωτικού αγώνα ανέλαβε ο Γρίβας Διγενής, ενώ η τολμηρή κίνηση απέναντι στα σύγχρονα και πολυπληθή μέσα των Άγγλων φαινόταν όχι μόνον άνιση αλλά και σαν μια τρέλα. Ο άνισος αγώνας της ΕΟΚΑ συνεχίστηκε και μετά το 1959 όταν οι αρχικοί στόχοι της οργάνωσης είχαν αλλάξει δημιουργώντας την ΕΟΚΑ Β'. Το Φεβρουάριο 1959 υπογράφηκε Συνθήκη στη Ζυρίχη και στο Λονδίνο. Με τη συνθήκη αυτή οι τρεις χώρες, Τουρκία, Μεγάλη Βρετανία και Ελλάδα συμφώνησαν ως εγγυήτριες δυνάμεις να προστατεύουν το νησί και η Κύπρος για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της ιδρύθηκε ανεξάρτητο Κυπριακό κράτος. Λίγες μέρες μετά την υπογραφή των συνθηκών απολύθηκαν οι πολιτικοί κρατούμενοι και δόθηκε αμνηστία στους καταζητούμενους. Τα ένοπλα τμήματα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κήρυξαν κατάπαυση πυρός και στις 16 Αυγούστου 1960 η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος. Στις 21 Απριλίου 1967 το πραξικόπημα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα έφερε την αλλαγή κυβέρνησης και τη Χούντα στην Αθήνα. Έτσι η πολιτική της Ελλάδας άλλαξε επιτρέποντας τα επακόλουθα οικτρά γεγονότα για τον μαχόμενο Κυπριακό λαό. Η Χούντα των Αθηνών έδειξε πως είχε πολλές διαφορές με τις θέσεις του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και έκανε πολλές απόπειρες να τον δολοφονήσει. Η Χούντα όμως των Αθηνών επέμενε στην καταστρεπτική της πορεία ενάντια στον Πρόεδρο και Αρχιεπίσκοπο Μακάριο υποκινώντας τα στρατεύματα της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου) σε πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου 1974. Το πραξικόπημα αυτό ήταν και ένα από τα γεγονότα που τελικά προξένησαν την κατάρρευση της Χούντας στην Αθήνα.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ Με το πραξικόπημα των Αθηνών οι Τούρκοι βρήκαν την ευκαιρία να κηρύξουν μια ακόμη καταστρεπτική εισβολή κι έτσι άρχισε πάλι στις 20 Ιουλίου 1974 μια άνιση μάχη με την υπερδύναμη παρά τη συνθήκη της Ζυρίχης και Λονδίνου του 1959. Μια ακόμη εισβολή από τους ίδιους που πριν από 403 χρόνια κατέβασαν εξήντα χιλιάδες στρατό. Οι Τούρκοι, με πρόφαση «ειρηνικής εισβολής» που θα επαναφέρει τη διοίκηση στην πριν το πραξικόπημα κατάσταση αυτή τη φορά, κατακτούν το 37% του εδάφους, το 65% της καλλιεργήσιμης έκτασης , το 70% του ορυκτού πλούτου,

32

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία το 70% της βιομηχανίας και το 80% των τουριστικών εγκαταστάσεων. Οι σαράντα χιλιάδες του στρατού εκτοπίζουν 200,000 Ελληνοκύπριους από τις εστίες τους, σκοτώνουν περί τους τέσσερις χιλιάδες πολίτες του νησιού και αφήνουν πάνω από 1600 αγνοούμενους. Σήμερα που γράφουμε αυτό το άρθρο η Κύπρος είναι μοιρασμένη σε Βορά που ελέγχεται από τους Τούρκους και Νότο όπου βρίσκεται η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων. Η πρωτεύουσα Λευκωσία είναι η μόνη πόλη στον κόσμο διχασμένη σε δυο κράτη, και το αρχαίο εμπορικό κέντρο της Αμμοχώστου είναι εγκαταλελειμμένο για περίπου 40 χρόνια. Στην Κύπρο βρίσκονται πάνω από πενήντα χιλιάδες τουρκικός στρατός και το νησί εκτός από τα προβλήματα εισβολής και κατοχής έχει ν' αντιμετωπίσει και σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα με κλείσιμο τραπεζών και πτώχευση του λαού της στην ουσία. Τα τελευταία εκατό χρόνια η Κύπρος και πάλι λόγω της γεωγραφικής της θέσης αποτελεί κέντρο κατασκόπων, κερδοσκόπων πάσης εθνικότητας και κατά μερικούς ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Από το 1940, στο νησί λειτουργεί κεντρική βάση για τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στη Μέση Ανατολή. Οι ασταθείς καταστάσεις στις γύρω χώρες, Συρία, Λίβανο, Ισραήλ, Ιράκ, Ιράν, Κουβέιτ, Αίγυπτο κ.ά. αποτελούν μια συνεχή αιτία να διατηρούνται οι δυο Βρετανικές βάσεις και να κατασκοπεύουν τις τηλεπικοινωνίες και το διαδίκτυο.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η ελευθερία χρειάζεται αγώνα, αυτοθυσία και περηφάνια, επειδή όμως η πνευματική ελευθερία διαφέρει από τη φυσική και δεν καταβάλλεται εύκολα, το νησί της Κύπρου διατηρήθηκε ελληνικό κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του. Αν εξαιρεθεί η αυτοκαταστροφή που προξένησαν οι στρατηγοί της Χούντας πριν και μετά το 1967 που κατέληξε στην εισβολή του 1974, η μόνη εθνότητα που δεν κατέστρεψε ποτέ τον πολιτισμό και τον πληθυσμό της Κύπρου, αντιθέτως τον ανέπτυξε, ήταν οι Έλληνες. Μπορεί οι ξένοι λαοί να κατακτούσαν το χώρο της Κύπρου δια πυρός και σιδήρου δεν κατέκτησαν όμως ποτέ την ψυχή του περήφανου και ηρωικού λαού της, όσο και την απεριόριστη αγάπη του για αυτοδιάθεση, εθνική και πνευματική ελευθερία. Η κοινωνιολογία και η επιστήμη που μελετούν τις δραστηριότητες του ανθρώπου μέσα από τις κοινωνικές του σχέσεις εξακολουθούν να παραμένουν στα χέρια των θεωρητικών παραγωγιστών ακόμη και σήμερα. Οι θεωρητές που αναλαμβάνουν την εξουσία και αποφεύγουν τη μελέτη ιστορικών γεγονότων, απ’ όπου θα αντλήσουν σωστά συμπεράσματα στην απόδοση φυλετικού δικαίου, συνεχίζουν να την αδικούν. Επιπρόσθετα η απληστία του ανθρώπου, που φτάνει πολλές φορές στα άκρα καταλήγοντας σε βαρβαρότητα, δεν επιτρέπει μικρές και αδύναμες χώρες να προοδεύσουν με αποτέλεσμα οι νόμοι της ζούγκλας ακόμη να επικρατούν στον απάνθρωπο πολλές φορές άνθρωπο που επιθυμεί να ονομάζεται πολιτισμένος κι εξευγενισμένος. Τα συμφέροντα των ισχυρών ποτέ δεν απένειμαν δίκαιο στην περίπτωση της Κύπρου, μια τόσο αδύναμη να υπερασπίσει το λαό της χώρα μπρος στα υπέρογκα συμφέροντα γειτόνων, συμμάχων, εχθρών της και μη. Από την άλλη πλευρά οι θρησκόληπτοι όλων των δογμάτων και θρησκειών με πρόσχημα την ειδωλολατρία, δαιμονολόγησαν τον ανεπανάληπτο ελληνικό πολιτισμό της ανατολικής Μεσογείου και διαίρεσαν τους πολίτες σε θρησκευόμενους ή μη. Το αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μίση μεταξύ ομοεθνών, ομογενών, ομοϊδεατών, ακόμη και συγγενικών προσώπων. Με μεγάλη μου λύπη και αφόρητη ψυχική οδύνη, τώρα που γνώρισα την πραγματική ιστορία της Κύπρου παρατηρώ πως ο μικρός πληθυσμός της με τη διχόνοια μεταξύ εθνικοτήτων και τις κάκιστες σύγχρονες πολιτικές έγινε ακόμη πιο εύκολη λεία και έρμαιο των ισχυρών συμφερόντων ενώ παραμένει εσαεί πολιτισμικά, πληθυσμιακά, οικονομικά και γεωγραφικά κατατρεγμένος και αδικημένος. Το Κυπριακό πρόβλημα της σύγχρονης ιστορίας και παγκόσμιας διπλωματίας δε φαίνεται να έχει τέλος. Ιάκωβος Γαριβάλδης Νοέμβριος 2013

33

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΟΣ - Το νησί των πολιτισμών Ιάκωβος Γαριβάλδης - Μελβούρνη, Αυστραλία Βιβλιογραφία • Βιβλίο “Kypros - the Bible and Homer, Oriental Civilization, Art and Religion in Ancient Times”, Prof Max Richter, New York 1893.

• Βιβλίο “Ancient Art from Cyprus – The Cesnola Collection”, The Metropolitan Museum of Art, Dr Vassos Karagiorgi, New York 2000.

• Βιβλίο “Parallel Lives – Ancient Island Societies in Crete and Cyprus”, Gerald Cadogan, Maria Iacovou, Katerina Kopaka, James Whitley, British School at Athens, 2012 • Λεξικό «Τελετών , Εορτών και Αγώνων των Αρχαίων Ελλήνων», Αθήνα 2002, Δεύτερη Έκδοση, Εκδόσεις Κονιδάρη, Λάμπρος Σ. Βρεττός.

• Εφημερίδα “The Sun”, Νέα Υόρκη Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 8 Ιουνίου 1913, σελίδα 8.

• Εφημερίδα “The Dallas daily chronicle”, Ορλάντο Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 30 Αυγούστου 1894, σελίδα 1.

• Εφημερίδα “The Hays free press”, Κάνσας Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 24 Μαρτίου 1921, σελίδα 3.

• Περιοδικό “The Day Book”, Σικάγο Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 5 Δεκεμβρίου 1911, σελίδα 29.

• Εφημερίδα “Tulsa daily world”, Οκλαχόμα (Indian Territory) Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 13 Ιουνίου 1915, σελίδα 10.

• Εφημερίδα “The Bemidji daily pioneer”, Μιννεσότα Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 25 Μαΐου 1915, σελίδα 4.

• Εφημερίδα “The Logan Republican”, Γιούτα Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 23 Οκτωβρίου 1915, σελίδα 2.

• Εφημερίδα, “The Washington Times”, Ουάσινγτον Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 22 Οκτωβρίου 1915, σελίδα 8.

• Εφημερίδα, “The Ottawa Free Trader” Vol XIX-No. 51, Ιλλινόις Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, έκδοση 13 Αυγούστου 1859, σελίδα 1, άρθρο με τίτλο “An Elysium on Earth”.

• Εφημερίδα “Peninsula Enterprise” Vol XI, Βιρτζίνια ΗΠΑ, 14 Νοεμβρίου 1891, σελίδα 1, άρθρο με τίτλο “The Island of Cyprus”.

• Εφημερίδα “The New-York tribune”, Νέα Υόρκη ΗΠΑ, έκδοση 12 Οκτωβρίου 1919, σελίδα 2, άρθρο με τίτλο “The Future of Cyprus”.

• Εφημερίδα “The Hawaiian Gazette”, Χονολουλού Χαβάη ΗΠΑ, έκδοση 25 Σεπτεμβρίου 1878, σελίδα 4, άρθρο με τίτλο “Historical Sketch of Cyprus”.

• Εφημερίδα “The Caldwell Watchman” Columbia ΗΠΑ, έκδοση 8 Αυγούστου 1913, σελίδα 3, άρθρο με τίτλο “Island of Cyprus – Garden Spot in Mediterranean a British Possession”.

• Εφημερίδα “The Stark County Democrat” Οχάιο ΗΠΑ, έκδοση 18 Ιουλίου 1878, σελίδα 8, άρθρο με τίτλο “History of Cyprus”.

• Εφημερίδα “The Princeton Union”, Minnesota ΗΠΑ, 11 Φεβρουαρίου 1915, σελίδα 7, άρθρο με τίτλο “Island of Cyprus”.

• Ψηφιακή Εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, 2013, ηλεκτρονική διεύθυνση http://en.wikipedia.org/wiki/Benjamin_ Disraeli.

• Ιστοσελίδα, www.mykypros.com, Νοέμβ. 2013, ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.mykypros.com/cgibin/ hweb?-A=3335&-V=mathimata&w=

34

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Είμαι η Κύπρος Άντρια Γαριβάλδη Μελβούρνη

Είμαι ο βυθός που αναδύθηκε στην αγκαλιά της Μεσογείου Η αλμυρόγλυκη θάλασσα κι ο αφρός του κύματος στην Πέτρα του Ρωμιού Τα καφεμπλέ βοτσαλάκια στην ακρογιαλιά του παχύ άμμου Το χνούδι της πρασινάδας κατάκορφα στις παρειές του Τροόδους.

Είμαι το φως στον ορίζοντα όταν σκάει η μέρα πίσω απ’ τον Πενταδάκτυλο Η Ανατολή αγέννητη κι αμύθητη πίσω απ’ την παλάμη του Διγενή Ακρίτα Ο ηλιοκαμένος κάμπος της Μεσαριάς που ψιθυρίζει την προσευχή του εργάτη Το καράβι της Κερύνειας που ξεκουράζεται στο θώρακα του κάστρου.

Είμαι το ηλιοβασίλεμα πέρα απ΄ την αλυκή με τα φλαμίνγκο έξω απ’ τη Λάρνακα Οι φοινικούδες στη χρυσή παραλία που θα βρεις δίπλα στον ανδριάντα του Κίμωνα Η ζαχαρένια παραλία της Αμμοχώστου με τις ψάθινες ομπρέλες Η Σαλαμίνα του Ευαγόρα που νανουρίζεται απ’ τα σιωπηλά αγάλματα.

Είμαι το ταπεινό κυκλάμινο στον κορμό της Καρπασίας οι χρυσόχρωμες κιτρομηλιές στον κάτω μαχαλά της Λεμεσού Η αγέραστη μαρμάρινη κολόνα του Κουρίου Το άρωμα του συκόφυλλου στα μυθικά λουτρά της Αφροδίτης.

Είμαι το εκκλησάκι του Αγίου Επιφανίου στην ακτή της Πάφου Η σκιά του Αγίου Νεοφύτου στην βουνοκορφή Τα γεράνια στην αυλή του Αγίου Ηρακλειδίου την ώρα του στοχασμού Τα γήινο χνώτο της πέτρινης μονής του Αποστόλου Βαρνάβα!

Είμαι ο ακοίμητος φρουρός του νησιού, ο Απόστολος Ανδρέας Το παλάτι της Ρήγαινας των πράσινων καιρών Ο αθέατος Άγιος Ιλαρίωνας αναπαυόμενος στο άγγισμα των νεφελών Η ονειρένια ζαφειρένια θέα του Πέλλα Μπαΐς την ώρα της αυγής.

Είμαι ο θόλος της Φανερωμένης στο βάθος της Λευκωσίας Η Λαϊκή Γειτονιά με τα φιλόξενα καφενεδάκια και τα σκαλιστά μπαλκόνια Η Λήδρας, η Ονασαγόρου, η πλατεία Ελευθερίας Το άσβηστο όνειρο στην παλιά πόρτα του Παγκυπρίου Γυμνασίου.

35

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Είμαι η Κύπρος Άντρια Γαριβάλδη

Είμαι το γνώριμο τιτίβισμα του σπουργιτιού έξω απ’ το σπίτι με το κλήμα στην αυλή Τ’ ατέλειωτο φτερούγισμα της χελιδόνας πάνω απ’ τη βαθυγάλαζη λίμνη της Αθαλάσσας Ο σκοπός της φλογέρας του παππού που φυλάει τα περβόλια του χωριού Το βλέμμα του νέου που ψάχνει για τις ρίζες του στις θαμπές σελίδες του αλφαβηταρίου.

Είμαι ο ανθός της πορτοκαλιάς στην καρποφόρα κοιλάδα της Μόρφου Το καλοκαιριάτικο καρπουζοπανήγυρο της Ζώδιας Η γλυκιά σιγή της ζεστής νύχτας στα μποστάνια Το σημάδι της σαύρας στην όχθη του στεγνού ποταμού.

Είμαι η Κύπρος για όσους με ξέρουν από παλιά Και όσους με γνώρισαν μες στις σελίδες του παλιού βιβλίου Που δόθηκε στα νιάτα απ’ τους ποιητές Για να μπορούν να ξαναγράψουν την ιστορία απ’ την αρχή.

Είμαι όλ’ αυτά κι άλλα πολλά… Όσα δεν είπαμε κι όσα θα πούμε σαν μνημόσυνο Ιχνηλατώντας τα σημάδια στην τάφρο δίπλα στα τείχη της πόλης Είμαι τ’ ατέρμωνο νησί, η Κυπρία Μακαρία Γη των δοξασμένων ηρώων!

36

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Προσμονή (Υπότιτλος: Έφυγα από την Κύπρο) Άρις Αντάνης Τραγούδι σε ρυθμό «Blues»

Αθήνα

και τόνο E.m. (βλ. παρτιτούρα) Στίχος – μουσική: Άρις Αντάνης Εναρμόνιση: Μαργαρίτα Κοκκινάκη

Έφυγα από το νησί μου για ν’ αλλάξω τη ζωή μου, και, γυρίζοντας σελίδα, γνώρισα μια νέα πατρίδα. ρεφρέν Έφυγα από το νησί μου με τη θλίψη στην ψυχή μου, άφησα τον έρωτά μου και πληγώθηκε η καρδιά μου. Έφυγα από το νησί μου μες στη νιότη τη χρυσή μου κι όμως πάντα στο μυαλό μου νοσταλγώ το γυρισμό μου. ρεφρέν Θα γυρίσω στο νησί μου για να βρω τη λύτρωσή μου. Η ματιά μου είναι στραμμένη, στο νησί που με προσμένει.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ «ΠΡΟΣΜΟΝΗ» Η «Προσμονή» με υπότιτλο «Έφυγα από την Κύπρο», είναι ένα τραγούδι, που αποδίδεται σε ρυθμό «Blues», με σκοπό να αναδείξει, μες από το στίχο και το μοτίβο του, τη νοσταλγία όσων βρίσκονται μακριά από τη γενέτειρα Κύπρο. Αποτελείται από δύο ‘κουπλέ’, (1η και 3η στροφή) και δύο διαφορετικά ‘ρεφρέν’(2η και 4η στροφή). Η ομοιοκαταληξία του στίχου είναι του τύπου ΑΑ/ΒΒ (δηλαδή ριμάρει ο πρώτος με το δεύτερο στίχο -ΑΑ- και μετά ο τρίτος με τον τέταρτο-ΒΒ- κ.ο.κ), τόσο στα κουπλέ όσο και στα ρεφρέν, ώστε, μαζί με τις διέσεις της μελωδίας και τη σκόπιμη επανάληψη του πρώτου στίχου στις 3 στροφές, να τονίζεται το… πλάγιο και μονότονο ύφος, που προσδίδει κάποιο μελαγχολικό χρώμα. Η μελαγχολία όμως δεν είναι απαραίτητα δυσάρεστο συναίσθημα. Αντίθετα, όταν εκδηλώνεται με τραγούδι, αποφορτίζει και εκτονώνεται. Την εναρμόνιση του τραγουδιού μου «Προσμονή» επιμελήθηκε η Μαργαρίτα Κοκκινάκη, σπουδάστρια του Πολυτεχνείου της Αθήνας, με πτυχία μουσικής, πιάνου και ακορντεόν. Η νεαρή κυρία Κοκκινάκη διδάσκει και διευθύνει τη χορωδία «συν-ΩΔΗ-πόροι» , στα Μελίσσια Αττικής, του Δήμου Πεντέλης. Την ευχαριστώ από καρδιάς.

37

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Σαράντα χρόνια μνήμη υπό κατοχή Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος

Ο χρόνος παραμόνευε και πάλι στο σκοτάδι Πρόταξε το όπλο του Σήκωσα ψηλά τη μνήμη Είμαι μονάχα οχτώ χρονών είπα Θέλω να ζήσω μες στο παρελθόν μου Προετοιμάζοντας το μέλλον μου Μην κοιτάς τα γκρίζα χέρια μου Τα σκονισμένα μου τα μάτια Είμαι μονάχα οκτώ χρονών Σαράντα χρόνια τώρα Στολίζω τα μαλλιά στις κούκλες μου Με αποξηραμένη λύπη Κοιμάμαι πλάι στις βαλσαμωμένες πεταλούδες μου Ελευθερώνοντας τα πρωινά την προοπτική τους να πετάξουν Δε σκέφτομαι πια με λέξεις Με χρώμα μόνο απ΄ τα γεννήματα της γης μου Έχω αποκλείσει από καιρό τις πένθιμες προσμίξεις Η άνοιξη απ΄ το Βορρά Μοσχοβολάει πάντα ρόδα κι ανθολέμονα Ελιά και στάρι και νοτισμένο πράσινο του κάμπου Κι ένα ελαφρύ αεράκι απ΄ το πέλαγο Με τις ματοβαμμένες πλώρες των ονείρων μας Πλάθει στο κόκκινό τους τη νέα καρδιά μας

38

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Θεαφρογέννητη Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη Ηράκλειο Πρώτο βραβείο λογοτεχνικού διαγωνισμού Ε.Π.Ο.Κ 2010

Φτεροπετά και τραγουδά ένας μικρός ποιητάρης για μια Θεά αφρογέννητη, λόγια αγάπης λέει. Αιγαίου αρχόντισσα κυρά γοργόνα σμιλευμένη από τεχνίτες τ` ουρανού τ` αγέρα παλικάρια. Φτιάχνει σου ο γαρμπής μυρτιές, αγιόκλημα ο ούριος ο νιος λεβάντες γιασεμιά και βιόλες ο σιρόκος. Κρατά μαΐστρος τα βιολιά, οι αύρες τα λαγούτα ξυπνά το ακρογιάλι σου, χορεύει παιγνιδίζει. Με φλάουτα ο στεριανός ,άρπες τα μαϊστράλια γλυκά το νανουρίζουνε, ήρεμα αποκοιμάται. Ο Ήλιος πορφυρά κεντά για σένα τα κογχύλια βάφει χρυσά ξινόδεντρα ,τα λιόδεντρα μ` ασήμια. Λούζει σε ο αυγερινός, η πούλια σε χτενίζει μαλαματένια στέφανα σου πλέκουνε τ` αστέρια. Στην άκρη της γλυκιάς στιγμής τραγουδιστής δακρύζει και η χαρά δίχως φτερά γίνεται μοιρολόγι. Μες στην καρδιά εχτύπησε το φονικό μαχαίρι το λαβωμένο το κορμί κόβεται και μοιράζει. Έτρεξε αίμα απ` την πληγή και το φεγγάρι βάφει την ώρα που σου στόλιζε μαλάματα η νύχτα. Δεν έχει μέτρο τ` άδικου τα πλάτη να μετρήσει ούτε του πόνου ζυγαριά το βάρος να βαστάξει. Ματοβαμμένη δέρνεσαι, κομμένη, μοιρασμένη και του χαμού ασάλευτη μαζώνεις τα κομμάτια. Φορείς τα μαύρα βυσσινιά τα σμαραγδομπλαβένια κι αδάκρυτη τη θεϊκή γενιά σου συλλογάσαι. Δικαιοσύνης τα φτερά ανοίγουν στα ουράνια κι ο ποιητάρης της χαράς τραγούδια, λέει και λέει. Αιγαίου αρχόντισσα κυρά, Θεαφρογεννημένη την εδική σου αθάνατη ρίζα θ` ανιστορούμαι.

39

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Ο Ταχυδρόμος της Κερύνειας Θανάσης Σάλτας Κύπρος (Α΄ Βραβείο Διηγήματος στον 8ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Λογοτεχνικής Συγγραφικής Ομάδας ΙΔΕΟΠΝΟΟΝ-ΠΝΟΕΣ ΛΟΓΟΥ & ΤΕΧΝΗΣΙΑΜΒΟΣ ΑRT 2013)

Κάποτε στην αυλή μου, ο κήπος ήταν γεμάτος λουλούδια. Γεράνια, τριανταφυλλιές, μικρές λεμονιές και πορτοκαλιές. Στην πίσω πόρτα της αυλής μου, μια καφετιά ξύλινη πόρτα. Εκεί είχα κρεμάσει το παλιό πράσινο ποδήλατό μου… Ταίριαζε τόσο πολύ πάνω στην πόρτα, που δεν το κίνησα ποτέ…. Κι όμως το αταξίδευτο ποδήλατό μου, κάθε μέρα με ταξίδευε… Με οδηγούσε μακριά, με έκανε να ονειρεύομαι, να προσμένω τον άγνωστο που θα με πάει μακριά …Όταν άκουγα ντριν-ντριν το κουδουνάκι του έτρεχα σαν τρελή… Γιατί; Μα είναι απλό γιατί ήταν το σύνθημα πως ερχόταν ο άγνωστος… Ναι, πάνω στο μπροστινό καλαθάκι του λατρεμένου ποδηλάτου μου, έστεκε ένα σιδερένιο κουτί. Το μαγεμένο κυτίο… Το ασημένιο γραμματοκιβώτιο… Εκείνος ερχόταν συχνά, με την τσάντα του κρεμασμένη χιαστί και μ’ άφηνε τα γράμματα… Κάποτε μου άφηνε κι ένα τριαντάφυλλο που το είχε κόψει από έναν ξένον κήπο… Η καρδιά μου πήγαινε να σπάσει σαν άκουγα το κουδούνι… Πόσες φορές δε σκόνταψα κι έπεσα χάμω, και μάτωσα τα γόνατά μου από την αγωνία να τρέξω να ανοίξω το κουτί, να δω τι μου είχαν στείλει… Κάποιος μου έστελνε γράμματα, δεν ξέρω ποιος ήταν, μα έγραφε τόσο ωραία… Και κάθε φορά κάτι αλλιώτικο μου έστελνε…. Ένα μικρό δωράκι, μην φανταστείς τίποτα αξίας… Να, μια φορά άνοιξα και βρήκα ένα πουπουλένιο φτερό γιατί μου έγραφε πως μου στέλνει ένα χάδι… Μιαν άλλη φορά μου έστειλε ένα μικρό κοχυλάκι, για να το κρεμάσω στ’ αυτί μου και να ακούω τη θάλασσα… Απορούσα… Δεν ήξερα ποιος ήταν, ποιος αλήθεια να με είχε δει και να με έχει ερωτευθεί τόσο παράφορα; Μια μέρα ρώτησα τον ταχυδρόμο: -Ποιος στέλνει τα γράμματα; -Άγνωστο, μου είπε, οι ταχυδρόμοι, δε βλέπουν τους αποστολείς, μόνο τους παραλήπτες…. Χαμογέλασα κι επέστρεψα σπίτι… Πόσα όνειρα έκανα, αχ να ήταν πρίγκιπας ή ποιητής ή εφοπλιστής, αχ δεν ξέρω τι θέλω να ήταν, πάντως ήταν ένας επίγειος θεός… Ο Ερμής είχα διαβάσει ήταν ο αγγελιοφόρος των Θεών ή ο φτερωτός Θεός του έρωτα ή Έρωτας ήταν ο Ερμής δε θυμάμαι καλά, είχα μπερδευτεί γιατί δεν ήμουν ποτέ καλή στα αρχαία και στη μυθολογία…. Όμως ήξερα πως η καρδιά μου σπαρτάραγε όταν ερχόταν ο ταχυδρόμος, όταν ερχόταν το μήνυμα από το κουδουνάκι ντρι-ντριν, το μήνυμά των Θεών, κάτι με αναστάτωνε μέσα μου, τα παράταγα όλα κι έτρεχα σαν παλαβή στο ποδήλατό μου… Το καβαλούσα και πετούσα ψηλά με τα φτερά του έρωτα… Οι μέρες κυλούσαν, και τα γράμματα μαζεύονταν σωρό κάτω απ’ το μαξιλάρι μου… Ήταν πολλά και πια δεν χωρούσαν κάτω απ’ το προσκεφάλι μου, και τα έκρυβα κάτω από τα σκεπάσματα, κάτω από το στρώμα, κάτω από το κρεβάτι, παντού… Το δωμάτιό μου ήταν το μαγεμένο κρησφύγετο μιας ερωτευμένης πριγκίπισσας που κοιμόταν σε πουπουλένια σκεπάσματα ποίησης…. Τόση ποίηση γύρω μου, μέσα μου, η ευτυχία ολόγυρά μου…. Μια μέρα ο ταχυδρόμος με κοίταξε προφητικά στα μάτια και μου είπε:

40

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Ο Ταχυδρόμος της Κερύνειας Θανάσης Σάλτας

-Φοβάμαι….

-Τι φοβάσαι; του είπα….

-Το αύριο, μου είπε, μου άφησε ένα τριαντάφυλλο κι έφυγε…

-Ε ταχυδρόμε, το γράμμα…, του φώναξα, Δεν μου τ’ άφησες…

-Αύριο, φώναξε εκείνος κι έφυγε… Μα το αύριο δεν εφάνηκε ποτέ… Ξημέρωνε Ιούλιος, του Αη-λιός ήταν θυμάμαι… Δεν άκουσα κουδουνάκι μα κάποιες σειρήνες να σφυρίζουν τα χαράματα …Έτρεξα, βρήκα την πόρτα σπασμένη, τις ρόδες του ποδηλάτου ανάποδα γυρισμένες να τρέχουν σαν τρελές… Το ασημένιο κουτί τρυπημένο από μια σφαίρα, κι έτρεξα να ανοίξω να βρω το γράμμα, το υποσχόμενο γράμμα…. Μα γράμμα δεν υπήρχε, υπήρχε ένας φάκελος με μόνο μια σφαίρα, και χαραγμένη απέξω του με κόκκινο χρώμα μια λέξη μόνο, τη λέξη: Φοβάμαι…. Δεν τον ξανάδα ποτέ από τότε τον άγνωστο ταχυδρόμο, δεν έμαθα ποτέ το όνομά του. Θυμάμαι μόνο τη μορφή του, ένας φτωχός Θεός, ένας μικρός Ερμής που ερχότανε σφυρίζοντας εκείνες τις άγιες μέρες να με βρει.. Μα τώρα έχει πετάξει μακριά, κι ακόμα περιμένω σαν υπόσχεση να μ’ αφήσει το γράμμα του, το τελευταίο…. Ακόμα δεν έχω καταλήξει σίγουρα μέσα μου… Γιατί αλήθεια δεν το ξέρω αν πράγματι ήταν αυτός ο τελευταίος, αποστολέας-ποιητής μου, όχι αυτό δεν το ξέρω…. Ξέρω όμως καλά πως εγώ υπήρξα η τελευταία παραλήπτης κι εκείνος υπήρξε ο τελευταίος ταχυδρόμος της Κερύνειας… Κι έπειτα ξέρω, πως όλα χάθηκαν για πάντα, κι αυτός, και τα γράμματα κι ο κήπος και το αταξίδευτο ποδήλατό μου… Κι από τότε όταν ακούω για Κύπρο δακρύζω….

41

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Αγνοούμενες αγάπες Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος

Ο καημός ξαγρυπνά στο περβάζι με τα κίτρινα χρόνια Περάσανε σκληροί χειμώνες κι ηπιότεροι Τα καλοκαίρια κοίταζαν κλεφτά μες στις ζωές Και ξεστρατίζανε Αδύναμα ν΄ αντέξουνε τ’ αγιάζι Όταν φυσούσε από αγνοούμενες αγάπες Ένα πιάτο ραγισμένη πορσελάνη από καρδιά Στο τραπέζι με τις κίτρινες κορδέλες Τα κίτρινα σημειώματα επάνω στο ψυγείο « Μην αργείς. Σε περιμένω μες στο ηλιοβασίλεμα Τον ήλιο καλοπιάνω μήπως δύσει»

42

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η Λαπηθιώτισσα Αρχόντισσα και τα Δώδεκα Παλικάρια Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη

Ηράκλειο Αριστείο λογοτεχνικού διαγωνισμού ΕΠΟΚ 2013

43

Ημέρα αποφράδα έξη τ` Αυγούστου του 1974. Βόμβες, εκρήξεις, πυροβολισμοί, μαύρος πηχτός καπνός, αίμα, πληγές, θάνατος ,ο αέρινος γαλάζιος ουρανός της Κύπρου άλλαξε χρώμα. Πένθιμο πέπλο, σκοτεινό, σκέπασε την ήσυχη και όμορφη κωμόπολη Λάπηθο, θλιβερό απομεινάρι της αχόρταγης φωτιάς του πολέμου που αφάνισε σπίτια, ζώα, ελαιώνες, κήπους, αμπελώνες, περιβόλια και ανθρώπινες ψυχές . Οι επιτιθέμενοι στρατιά 8.000, έναντι 165 ανδρών. Δεν ήταν αγώνας δίκαιος, παλικαρίσιος, τίμιος, ήτανε άνισο, ιταμό, θανάτου φθονερό κυνήγι. Φόβου σκιά δεν ήταν, δεν ήταν δειλίας πρόσωπο, ο σπαραγμός που αντίκρισε η αρχόντισσα μαία Λαπηθιώτισσα Ευφροσύνη Προεστού στα μάτια των δώδεκα δεκαοκτάχρονων παλικαριών, εφέδρων του Κυπριακού στρατού που χτύπησαν την πόρτα της . Ήτανε πόνος για το άδικο, του ολέθρου την καταστροφή, το θάνατο που έκανε σεργιάνι πάνω σε χώματα ιερά, σε χώματα που ρίζωσαν κι ανάστησαν τα άγουρά τους όνειρα. Η γυναίκα μάνα που οδύνες γέννας έζησε, από γυναίκας μάνας μήτρα της ζωής το γέννημα ανάστησε, το αιώνιο θαύμα αντίκρισε και κράτησε στα χέρια της.

- Βοήθεια μάνα, να σωθούμε. Λένε τα παλικάρια που τους στέρησαν του τόπου τους τον ουρανό, τη δύναμη να σπάσουν της ντροπής τα σύνορα, να πολεμήσουν για το δίκιο της πατρίδα τους, ίσος προς ίσο. Ράγισε η καρδιά της μάνας. Με θολωμένα υγρά μάτια αντικρίζει τους λαβωμένους αετούς να της ζητούν να προστατέψει τη ζωή τους- που είναι η δική τους η ζωή –που τους ανήκει. Οι δώδεκα Εθνοφρουροί, εννέα του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού και τρεις του 256 Τάγματος Πεζικού .Αντώνης Φιλίππου, Γιώργος Παπανικολάου, Ανδρέας Γρηγορίου, Πέτρος Πολυκάρπου, Νίκος Παπαναστασίου, Νίκος Νικολάου, Κούλης Κυριακού, Στέλλιος Θεοδούλου, Γιώργος Χριστοφή , Κώστας Καστελλάνης, Πανίκος Παραλιμνίτης, Παύλος Νικολάου.

- Στο λαγούμι του Άδρικου παιδιά μου, γρήγορα να κρυφτείτε να μην ανταμώσει ο εχθρός της σκιάς σας την αθιβολή , εγώ θα σας φροντίζω καθημερινά, για ότι χρειάζεστε και όσο καιρό θα χρειαστεί να ζήσετε στην σκοτεινιά ,να ζήσετε, δεν έχω άλλο τόπο να σας φυλάξω, εξόν απ` την καρδιά μου, όσο υπάρχω θα θρηνεί, αν το κακό σας βρει, έστω και ένας να χαθεί. Λέει η αρχόντισσα στα δώδεκα παιδιά που έτρεξαν να κρυφτούν έρποντας στο σκοτεινό κι ανήλιαγο λαγούμι .

- Πέρασε κανένας από την πόρτα σου γριά; Ρωτά την αρχόντισσα ο εχθρός και την κοιτάζει διαπεραστικά, επίμονα, στα μάτια, μήπως και διακρίνει το ψέμα απ` την αλήθεια. Αναγνωρίζει τη γυναίκα που με τα άξια χέρια της έκοψε τον ομφάλιο λώρο που κρατούσε το μικρό του σώμα δεμένο με της μάνας του το σώμα, τον έβγαλε στο φως της ζωής, άκουσε το πρώτο του το κλάμα, έπλυνε, έλουσε και κράτησε στην αγκαλιά της το απαλό, νιογέννητο, αδύναμο, κορμί του. Στη γέννα του είχε συνδράμει η αρχόντισσα, ν` αναστηθεί στο φως, δεν είχε ξεχωρίσει αν είχαν άλλο σχήμα τα μάτια του, αν είχε άλλο χρώμα το δέρμα του, αν είχε άλλη θρησκεία η γενιά του, ζούσε στον ίδιο τόπο με τα δικά της τα παιδιά, ήταν του ίδιου αέρα αναπνιά, της ίδιας γης ανάθρεμμα. Τώρα ξένος, εχθρός, κατακτητής, δεσμώτης, σκοτώνει, καίει, καταστρέφει, πατά και βεβηλώνει το χώμα που τον ανάστησε, τη γη που μπουσούλισε μωρό, τώρα με εντολές εκείνων που τους αδύναμους του κόσμου ορίζουν, με τη δύναμη των όπλων και τον νόμο του θανάτου για άνομα συμφέροντα, που δε γνωρίζουν αισθήματα, ηθική, πατρίδα, πολιτισμό, ρίζα,

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η Λαπηθιώτισσα Αρχόντισσα και τα Δώδεκα Παλικάρια Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη τόπο, αξία της ανθρώπινης ζωής .

- Όχι παιδί μου, μόνο η αφεντιά σου τώρα δα, απάντησε η αρχόντισσα .

- Τι κάνεις μοναχή σου στο σπίτι γριά γυναίκα; όλοι έφυγαν, εσύ γιατί δε φεύγεις; - Άφησέ με να μείνω στο σπίτι μου παλικάρι μου, τις κόρες μου ανημένω να ρθούνε να με πάρουν από δω.

- Κλείσε τότες την πόρτα σου και μη μιλάς, απάντησε ο νέος, όχι ο στρατιώτης στη σεβαστή τη μάνα. Κάθε μέρα άφηνε στα δώδεκα παιδιά της η μάνα, φαί, νερό, ψωμί και ελπίδα, για τη λευτεριά που πεθυμούσαν και καρτερούσαν την ώρα και τη στιγμή, να αγωνιστούν για της πατρίδας τους το δίκιο και τη δική τους την τιμή. Μέχρι τη μέρα που είδαν μάτια φθονερά εχθρού την μάνα να αφήνει στα παλικάρια της αγάπης της την έγνοια . Τέσσερις του Σεπτέμβρη 1974. Έπιασαν και βασάνισαν οι εχθροί τη μάνα, την έσυραν δεμένη επάνω στο στρατιωτικό αυτοκίνητο στους δρόμους του τόπου της που θρηνούσαν για την αρχόντισσα που τους περπάτησε περήφανη κυρά, τη γύμνωσαν, δεν την ταπείνωσαν, δεν ταπεινώνετε η αξιοπρέπεια, η δύναμη ,το μεγαλείο της ψυχής δε χαμηλώνει, την βασάνισαν, δεν την δείλιασαν, άνθρωπος που αγαπά τη ζωή, δε φοβάται τον θάνατο, δεν πρόδωσε τα παιδιά της, δεν λύγησε στου κορμιού το άλγος, η απροσκύνητη, και λεύτερη καρδιά της. Τα παιδιά ήταν κρυμμένα στα χαλασμένα σπίτια του Καπλάνι, δεν τα ανακάλυψαν αμέσως. Δυο από τα παλικάρια τα κατάφεραν να διαφύγουν, ο ένας έμεινε κρυμμένος σε οξινιάς φιλοξενία αφανέρωτη τρεις μήνες. Από του πενταδάχτυλου τις λεύτερες ράχες διάβηκε, τον καλοδέχτηκε δυνατό ο Αστρομερίτης, ο δεύτερος ταχύς ποδηλάτης διέφυγε και αντάμωσε με τον Γλαύκο τον Κληρίδη στο Μπέλα φάις. Τους υπόλοιπους τους φυλάκισαν στο κάστρο της Κερύνειας, στο ίδιο τόπο που έγινε κολαστήριο, που μαρτύρησε η αρχόντισσα, παράδειγμα αντοχής και δύναμη καρδιάς, η μάνα για τους νέους, τα παιδιά της .

- Κουράγιο πατριώτες, η μάνα πονά φυλακισμένη στο διπλανό κελί. Έλεγαν τα παλικάρια για να αντέχουν τα σκληρά βασανιστήρια από την απάνθρωπη βία, του κατακτητή . Την ύστατη στιγμή σταμάτησαν οι σφαίρες των προτεταμένων όπλων του θανάτου που είχαν στόχο τα κορμιά των δέκα παλληκαριών που οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα, όταν οι εχθροί ειδοποιήθηκαν για την επέμβαση του Ερυθρού Σταυρού στην παράνομη πράξη καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βασάνιζαν αποτρόπαια την Λαπηθιώτισσα αρχόντισσα, τη χτυπούσαν με ρόπαλα, με τα στρατιωτικά τους άρβυλα κλωτσούσαν αδιάντροπα το σεβάσμιο και ευάλωτο της σώμα ώσπου να την αφήσουν αναίσθητη και δεν ακούστηκε της οδύνης της αχός. Την πονεμένη και δακρυσμένη ματιά της σκλαβωμένης περήφανης μάνας αντάμωσε ο τουρκοκύπριος ανακριτής στης φυλακής το κολαστήριο.

- Θα σε πάρω στο χωριό σου γριά, μη στενοχωράσε. Εγκλωβισμένη στον τόπο της, την κατεχόμενη Λάπηθο έζησε η μάνα με τον καημό της σκλαβιάς μέχρι το Μάι του 1975 που εκδιώχτηκε από τους κατακτητές στις αδούλωτες περιοχές της Κύπρου. 17 τ` Απρίλη του 1993 πέθανε με τον καημό της ξενιτιάς, η υπερήφανη αρχόντισσα να αγναντεύει τ` όνειρο της αντάμωσης, με τον αέρινο, ξάστερο και λεύτερο ουρανό του τόπου της.

44

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Ποια είσαι συ; Μιχάλης Παής Μελβούρνη, Αυστραλία

Πoία είσαι συ που από δίνες πορεύεσαι και σθένος δεν σου λείπει; Είμαι κόρη του ήλιου και της θάλασσας μάνα του Ζήδρου και της Αφροδίτης πάνω στις πέτρες μου έχουν χαράξει άφθαρτοι πολιτισμοί επιγραφές και τα όσα με σπούδασαν τα έχω φυλάξει στην αγκαλιά της αιώνιας διάρκειας.

45

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Κλεμμένο όνειρο Άντρια Γαριβάλδη Ένα ταξίδι λύτρωσης στο κατεχόμενο χωριό μου Ζώδια Στη μητέρα μου Ιωάννα

46

Ο ήλιος έδυε πίσω απ’ τα σκούρα σύννεφα που έσμιγαν με τα χρώματα του δειλινού. Τα δέντρα στέκονταν βουβά στη μοναδικότητα της στιγμής, δίχως τα φύλλα, δίχως κελάηδημα πουλιών. Η φύση ξέπνεε αβοήθητη πέφτοντας σ’ ένα βαθύ, ατέλειωτο ύπνο. Μόνο οι στάλες της βροχής βρίσκονταν σε κίνηση καθώς έπεφταν και βυθίζονταν στο διψασμένο χώμα. Δεν έβλεπες παιδιά να παίζουν στις λιμνούλες με τα λασπωμένα νερά όπως παλιά, ούτε σημάδι ανθρώπου πουθενά. Ο κάμπος φάνταζε καταστρεμμένος σα χτυπημένος από κυκλώνα.. Τα πάντα φαίνονταν σα να ξεψυχούσαν σωριασμένα ανελέητα στη γη μετά απ’ το δυνατό άνεμο που σηκώθηκε απ’ το βορρά ουρλιάζοντας μέσα στην πένθιμη νύχτα, ρημάζοντας τα πάντα. Εδώ κι εκεί στέκονταν όρθιοι οι σκελετοί κάποιων κτιρίων που έμοιαζαν με φρουρούς που παραμόνευαν μέσα στο έρημο τοπίο. Μια ψηλόλιγνη γυναίκα περνούσε ένα πρόχειρα φτιαγμένο γεφύρι πάνω από ένα ρυάκι που το σκούρο νερό του κυλούσε κυνηγημένο από το χρόνο. Φαινόταν να κατευθύνεται προς κάποιον προκαθορισμένο προορισμό διασχίζοντας το ζοφερό τοπίο, καθώς ο κρύος αέρας προσπαθούσε να χωθεί στο ζεστό της παλτό. Με τα χέρια σφιγμένα στις τσέπες συνέχισε με σταθερά βήματα που έσπαζαν τη σιωπή, ενώ η βροχή εξακολουθούσε να πέφτει ανήσυχη. Ο μακρινός ορίζοντας γινόταν όλο και πιο θολός κι ο τόπος φαινόταν χαμένος μέσα στο παρελθόν. Κι όμως, κάποιες στιγμές ο δρόμος εκείνος έμοιαζε γνώριμος σαν να τον είχε περπατήσει ξανά. Παλιά πλίνθινα μισογκρεμισμένα σπίτια στέκονταν μπροστά στα σαστισμένα μάτια της, μα δύσκολα μπορούσε να τα γνωρίσει, χωρίς πόρτες και παραθύρια όπως είχανε απομείνει. Γεύτηκε τις σταγόνες της βροχής που κυλούσαν στα μάγουλά της καθώς ένιωσε τα χείλη της να παγώνουν με τη χειμωνιάτικη ψύχρα. Μια αστραπή έσκισε τον ουρανό αφήνοντας να φανεί ό,τι είχε απομείνει από τη μαγεία του ήλιου που μόλις είχε βυθιστεί στην αγκαλιά τ’ ουρανού. Μια άγρια καταιγίδα φαινόταν να πλησίαζε. Κάποτε, σταμάτησε μπροστά σ’ ένα μικρό ξεθωριασμένο σπίτι που μ’ έκπληξη κατάλαβε ότι της ήταν γνωστό, πολύ γνωστό. Το βλέμμα της έπεσε σε μια παλιά πάνινη κούκλα που κείτονταν μισο-βουλιαγμένη στο χώμα μπροστά στα πόδια της, δίπλα στη ξεβαμμένη καγκελόπορτα. Μια τεράστια άψυχη κληματαριά έχασκε δίπλα στα σκαλοπάτια, μα τίποτε άλλο δεν υπήρχε σ’ αυτό που κάποτε ίσως ήταν ένας ολοπράσινος, ευωδιασμένος κήπος. Το σουλούπι του σπιτιού ήταν σκεπασμένο με ένα χοντρό στρώμα σκόνης που δεν άφηνε να φανούν σημάδια από τα χρώματα που ήτανε κάποτε βαμμένο. Χωρίς να το καταλάβει βρέθηκε μπροστά σε μια πόρτα μ' ένα σκουριασμένο χερούλι. Ένιωσε τα πόδια της να γίνονται βαριά σα μολύβι και να βυθίζονται στη γη. Ασυνείδητα έβαλε το δεξί της χέρι στην τσέπη και τα δάκτυλά της άγγιξαν ένα λείο, μετάλλινο αντικείμενο. Το τράβηξε με αγωνία και το κοίταξε. Ήταν ένα παλιό οξειδωμένο κλειδί κάποιας πόρτας αλλά μ’ επιφάνεια που ήταν λεία κι ωραία να τη χαϊδεύεις, σαν βελούδο. Της φάνηκε σαν να το είχε ξαναδεί εκείνο το παλιό κλειδί. Προχώρησε δυο-τρία βήματα και το ’βαλε στην κλειδαρότρυπα, μα η πόρτα δεν ήταν ούτε καν κλειδωμένη. Άφησε το κλειδί να πέσει στην ίδια τσέπη και στάθηκε μπροστά στη μισάνοιχτη πόρτα που ξεδίπλωνε μπροστά στα μάτια της το θέαμα ενός νοικοκυριού που έμοιαζε σαν να ‘χε κάποτε λεηλατηθεί. Έσυρε τα βήματά της προς τα μέσα και στάθηκε για μια στιγμή να συνέλθει. Η καταιγίδα έξω είχε καταλαγιάσει κι η νύχτα είχε ήδη τυλίξει με το σκούρο πέπλο της τη γειτονιά. Η αντανάκλαση του φεγγαριού που έλαμπε έξω απ’ ένα μισάνοιχτο παράθυρο έπεφτε στον παλιό ραγισμένο καθρέφτη που κρεμόταν στον τοίχο. Στο θαμπό φως διέκρινε δίπλα στον καθρέφτη μια παλιά μαυρόασπρη φωτογραφία. Με πόδια που έτρεμαν περιφέρθηκε στα δωμάτια αποφεύγοντας ν’ αγγίξει τους τοίχους που ξεφλουδισμένοι όπως ήταν έμοιαζαν μ’ ανοιχτές ανεπούλωτες πληγές. Κάποια παλιά

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Κλεμμένο όνειρο Άντρια Γαριβάλδη έπιπλα που της φάνηκαν γνώριμα, βρίσκονταν εδώ κι εκεί αλλά κι άλλα διάφορα που δεν είχε ξαναδεί. Προχώρησε να κοιτάξει από κοντά ένα παράξενο κάδρο μ’ ένα έγγραφο που έμοιαζε με σχολικό απολυτήριο, μα ήταν γραμμένο σε άλλη γλώσσα. Το σπίτι φαινόταν σαν να είχε κατοικηθεί από ξένους για κάποιο διάστημα, που το εγκατέλειψαν όμως αργότερα. Η μυρωδιά σαπισμένου ξύλου κι αποσύνθεσης ήταν έντονη. Εντούτοις, είχε την αίσθηση ότι κάποιος ζούσε ακόμα εκεί μέσα. Βγήκε σε λίγο από την πίσω πόρτα βρίσκοντας την αυλή τρομερά άδεια. Γύρισε απότομα και ξαναμπαίνοντας στο σπίτι πλησίασε τον καθρέφτη. Κοίταξε τον εαυτό της και διέκρινε κάποιες νέες ρυτίδες που είχαν εμφανιστεί στο πρόσωπό της τον τελευταίο καιρό, φανερώνοντας την όψη μιας μοναχικής γυναίκας που έψαχνε για το χαμένο της παρελθόν. Καθώς κοίταξε και πάλι τη γκρίζα φωτογραφία στον τοίχο, είδε το πρόσωπο μιας άλλης γυναίκας, γύρω στα σαράντα, να της χαμογελά. Το δικό της πρόσωπο και αυτό στη φωτογραφία φαίνονταν τόσο όμοια. Το πρόσωπο της φωτογραφίας θύμιζε τη μητέρα! Αμέσως άρχισε να τρέμει. Ήταν η μητέρα... αυτή ήταν! Χαμήλωσε τα βουρκωμένα μάτια της στο πάτωμα. Εκεί μπροστά βρισκόταν ένα παλιό ξύλινο μπαούλο. Το ακούμπησε με χέρια τρεμάμενα κι ήταν έτοιμη να τα’ ανοίξει. Ξαφνικά άλλαξε γνώμη. Έκανε ένα βήμα προς τα πίσω και πρόσεξε τ’ αποτυπώματα που άφησαν τα δάκτυλα της στη σκονισμένη του επιφάνεια. Γύρισε το κεφάλι προς το μισάνοιχτο παράθυρο κι αντίκρισε το ερημωμένο τοπίο, το χωριό που σταμάτησε να ζει εδώ και πολλά χρόνια. Όλα κοιμόνταν κάτω απ’ το φως του φεγγαριού που κάθε τόσο έτρεχε να κρυφτεί πίσω από κάποιο γκρίζο σύννεφο. Γύρισε απότομα προς τον καθρέφτη ψάχνοντας υπομονετικά κάθε χαρακτηριστικό του προσώπου της σα να μην το ήξερε. Έτσι έμεινε για κάμποση ώρα. Σε λίγο πρόσεξε πως όλα μπροστά της θάμπωναν σιγά σιγά, θάμπωναν μέχρι που δε φαινόταν τίποτε πίσω απ’ το γυαλί. Όλως απίστευτα, σχεδόν αμέσως, παρατήρησε ένα φως, μια λάμψη παράξενη να διαπερνά την πίσω πόρτα που είχε παραμείνει ανοιχτή. Η αντανάκλαση του φεγγαρόλουστου ουρανού έπεφτε τώρα στο γυαλί δημιουργώντας άμορφα σχέδια, που όπως χοροπηδούσαν τρελά, σχημάτιζαν το πρόσωπο ενός παιδικού προσώπου. Ένα μικρό κορίτσι με μακριά, μαύρα μαλλιά την κοίταζε μ’ ανέκφραστα χείλη. Ένα ξεχασμένο και φοβισμένο πλασματάκι που προσπαθούσε να της πει κάτι αλλά δίχως να μπορεί να πει λέξη. Εκείνη τη στιγμή ένιωσε μια ζάλη να ναρκώνει τα κύτταρά της. Δεν άντεχε να κοιτάζει τα πονεμένα εκείνα ματάκια. Προχώρησε προς την αυλή και κάθισε στο κατώφλι κρατώντας το κεφάλι στα δυο της χέρια. Ένα μαγικό κύμα από μακρινές θύμισες κροτάλιζε στο μυαλό της. Της φάνηκε ότι έβλεπε το μικρό κορίτσι να τρέχει παιχνιδιάρικα γύρω από τη γυναίκα που φαινόταν σαν να ήταν η μητέρα του. Η φωνή του παιδιού, ξεκάθαρη και χαρούμενη, έσπαζε τη σιγή που απλωνόταν παντού. Το κοίταξε στο πρόσωπο σαστισμένη από το παράδοξο και εντελώς απροσδόκητο που της συνέβαινε. Η όψη του κοριτσιού ήταν η ίδια μ’ αυτή που είχε δει πριν από λίγα λεπτά στον καθρέφτη. Την ίδια στιγμή, μ’ ένα μυστήριο τρόπο άνοιξε το μπαούλο και ξεχύθηκαν όλες οι παιδικές εικόνες που βρίσκονταν αιχμαλωτισμένες στα σωθικά του και κάπως σαν όνειρο ένιωσε ότι άρχισαν όλα να χορεύουν τριγύρω της. *** Η αυλή που κάποτε ήταν γεμάτη με παιδιά, τ’ αδέρφια της, ξεδίπλωνε τα μυστικά της μπρος στα σαστισμένα μάτια της. Πάνω απ’ αυτήν, μια τεράστια κληματαριά σαν ολοζώντανη φωλιά της μάνας, κάλυπτε τον ελεύθερο χώρο της αυλής. Θυμήθηκε πως αυτή η κληματαριά τους προστάτευε από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο και πρόσφερε στην οικογένεια το κατακόκκινο ζουμερό σταφύλι της, το αγαπημένο βέρικο της μάνας. Αλλά και το χειμώνα, αφού είχε χάσει πια όλα της τα φύλλα άφηνε τις φιλτραρισμένες ηλιαχτίδες να τους ζεστάνουν καθώς περνούσαν μες απ’ τα γυμνά κλωνιά της. Το χωμάτινο δάπεδο, σκληρυμένο απ’ το παιχνίδι των παιδιών είχε ακόμα αχνάρια από τα

47

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Κλεμμένο όνειρο Άντρια Γαριβάλδη παιδικά ποδαράκια τους. Δυο θεόρατες πήλινες γλάστρες, η μια με το ανθισμένο της φούλι κι η άλλη με το κατακόκκινο γεράνι, κρατούσαν σκοπιά έξω απ’ την πόρτα της κουζίνας. Λίγο πιο πέρα φαινόταν το κάποτε καταπράσινο παρτέρι με το δυόσμο, το βασιλικό και τ’ άλλα μυρωδικά. Το πλακόστρωτο οδηγούσε στον παραδοσιακό εξωτερικό φούρνο που ανήκε αρχικά στη γιαγιά της και που στη συνέχεια τον άφησε κληρονομιά στη μητέρα όταν την πάντρεψε. Ήταν το σπίτι της, αυτό που μεγάλωσε. Και βρισκόταν δίπλα σ’ αυτό της γιαγιάς και του παππού. Το ύψος του πλινθότοιχου που περίφραζε την αυλή πρόσφερε ασφάλεια κι απανεμιά, αφήνοντας όμως κάθε θόρυβο απ’ έξω ν’ ακούγεται, ακόμη και τον παραμικρό ψίθυρο. Υπήρχε κι ένα παλιό ξύλινο τραπεζάκι εκεί έξω όπου σαν παιδί καθόταν και ζωγράφιζε λουλούδια και πουλιά κάθε λογής, ή διάβαζε βιβλία φωναχτά στη μητέρα που είτε έπλενε ρούχα με τα χεράκια της στη σκάφη όπως όλες οι γυναίκες της γειτονιάς, είτε καθάριζε τα ολόφρεσκα ζαρζαβατικά που είχε μαζέψει η ίδια από το μποστάνι. Η μητέρα βρισκόταν στα νεανικά της χρόνια τότε, μια πανέμορφη κόρη με λεπτά χαρακτηριστικά. Νεότερη ήταν ακόμα πιο όμορφη. Το ήξερε αυτό από μερικές φωτογραφίες που κρατούσε σε μια πάνινη τσάντα η μητέρα και της τις έδειχνε μόνον αν την παρακαλούσε. Φαινόταν τόσο νέα σ’ εκείνες τις φωτογραφίες, πρέπει να ήταν γύρω στα είκοσι - εικοσιπέντε. Αναπολώντας ακόμη το μακρινό παρελθόν σκεπτόταν τη μητέρα απασχολημένη συνέχεια με τις δουλειές της, τη λάτρα του σπιτιού που ποτέ δεν τελείωνε. Με τέσσερα μικρά παιδιά ήτανε πάντα οι ώρες της υπερφορτωμένες αλλά σαν να μην ήταν αρκετό αυτό είχε και τη δουλειά στα περβόλια. Ένιωσε την εικόνα της να την τυλίγει παντού γύρω, σαν μια ασπίδα προστασίας. Η σκέψη όμως πως η ίδια δεν ήταν εκεί πλέον την έκανε ν’ αναστενάξει, γεμίζοντας το στήθος της με μια πρωτόγνωρη θλίψη. Θύμωσε με τον εαυτό της γιατί δε θυμόταν να της είχε δείξει ποτέ την αγάπη που είχε γι αυτήν όταν ακόμη την είχε κοντά της. Βυθισμένη καθώς ήταν στον ωκεανό αυτών των σκέψεων, της φάνηκε σα να ακούστηκε μια παραδοσιακή μουσική γάμου να έρχεται από μακριά. Σα μια πανδαισία γάμου που γινόταν εκείνη τη στιγμή στην άλλη άκρη του χωριού, όπως τότε που καλούσε όλους να συμμετέχουν. Αλλά αυτή δεν τολμούσε να κουνηθεί. Δεν ήταν δυνατό ν’ αφήσει αυτό το αίσθημα των απερίγραπτων αναμνήσεων να χαθεί. *** Τα καλοκαίρια στο χωριό ήταν τρομερά μοναχικά. Ήταν εκείνες τις μεγάλες ζεστές μέρες, που συνήθως έληγαν με μια καταιγίδα, που γινόταν ακόμα πιο αισθητή η απουσία της μητέρας από το σπίτι.. Όταν ο απειλητικός άνεμος ταλαιπωρούσε τα παραθυρόφυλλα μια μπρος, μια πίσω, ή όταν πάλευε να λυγίσει τα πανύψηλα δέντρα απέναντι από το σπίτι τους με δυνατά φυσήματα. Κατόπιν, η καταρρακτώδης βροχή που συχνά ερχόταν να ξεπλύνει την καφετιά σκόνη που έφερνε ο αφρικάνικος άνεμος δημιουργούσε μικρά ρυάκια στις άκρες του κάθε δρόμου στο χωριό καλώντας τα παιδιά να βγουν να ρίξουν τις χάρτινες βαρκούλες τους στο ρεύμα του ρυακιού για να χαθούν παρακάτω ή να λιώσουν, σαν τις ελπίδες ενός γυρισμού. Αυτή όμως προτιμούσε να βλέπει τη βροχή πίσω από το τζάμι. Τότε ήταν που της έλλειπε περισσότερο η μητέρα και οι παιδικές της σκέψεις την αναζητούσαν έξω στους αγρούς. Σε λίγο θυμήθηκε το συμβάν στο ποταμάκι. Στο τέλος κάποιου μακρινού καλοκαιριού, προς το φθινόπωρο, με το αρχικό βαρύ πρωτοβρόχι, το ποταμάκι, που όλο το καλοκαίρι ήταν στεγνό, γινόταν χείμαρρος που σκέπαζε ακόμη και το μικρό γεφύρι. Όλα τα παιδιά της γειτονιάς έτρεχαν να δουν το ασυνήθιστο φαινόμενο. Το σκουρόχρωμο νερό έφερνε κάθε είδους ακαθαρσία από τα πιο ορεινά μέρη, ακόμα και ανήμπορα ν’ αντισταθούν ζωάκια ή ό,τι άλλο δεν μπορούσε να κρατηθεί γερά στη γη καθώς αυτό κατέβαινε ορμητικά. Η μητέρα εκείνη την ημέρα καθώς επέστρεφε από το χωράφι με άλλους εργάτες αποκλείστηκε στην άλλη μεριά του ποταμιού. Να περάσει απέναντι ήταν αδύνατο και η μικρότερη αδελφούλα έβαλε τα κλάματα κατατρομαγμένη πως η μητέρα δε θα μπορούσε ποτέ πια να έρθει στο σπίτι. Αυτή, σαν πιο μεγάλη, προσπαθούσε να μη δείξει την αγωνία της ακούγοντας την κα-

48

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Κλεμμένο όνειρο Άντρια Γαριβάλδη θησυχαστική φωνή της μητέρας που τους φώναζε από την απέναντι όχθη να φύγουμε για το σπίτι να δούνε τι κάνουν τα δυο άλλα μικρά αδερφάκια τους και πως θα βρισκόταν μαζί τους σύντομα. Λίγες ώρες αργότερα το σπίτι γέμιζε και πάλι με την παρουσία και τη γλυκιά φωνή της. Όλα ηρέμησαν τότε και η ευαίσθητη μικρή αδερφή που δεν είχε ησυχία μέχρι την ώρα εκείνη ξαναβρήκε το χαμόγελό της. Τα δε δυο μικρότερα δεν είχαν λόγια να εκφράσουν παρά να κρυφτούν στην αγκαλιά της σαν ταπεινά μικρά σπουργίτια που αναζητούσαν τον παλμό της καρδιάς τους. Ο αδερφούλης πάντα έπλεκε τα χεράκια του στο λαιμό της σα μαγιάτικο στεφάνι και η μικρότερη τραβούσε το φουστάνι της σαν παντιέρα που σκέπαζε κάθε ανησυχία. Ο χείμαρρος του παρελθόντος έπαψε απότομα και άδειασε άξαφνα η αυλή. Το σπίτι στέναξε κάτω από το βάρος των αναμνήσεων. Σηκώθηκε βιαστικά από το σκαλί και μπήκε στο σπίτι. Περπάτησε σχεδόν μηχανικά προς τον παλιό καθρέφτη που ήταν ακόμη θαμπός αλλά το πρόσωπο του μικρού κοριτσιού είχε χαθεί. Το φεγγάρι βρισκόταν ακόμη μεσούρανα και μια φούχτα φωτός έμπαινε δειλά στο δωμάτιο διασχίζοντας το ανοιχτό παράθυρο. Στον καθρέφτη τώρα σχηματίστηκε μόνο η δική της όψη, αυτή μιας ώριμης γυναίκας με μια χαρακτηριστική ρυτίδα καταμεσίς του προσώπου, ένα χαμένο παιδάκι στην άβυσσο του παρελθόντος που ξαφνικά μεγάλωσε. Μόνη στο άδειο τώρα σπίτι κοίταξε για μια ακόμη φορά τη μαυρόασπρη φωτογραφία στον τοίχο. Διστακτικά σήκωσε τα χέρια και την ξεκρέμασε. Γρήγορα κι επιφυλακτικά, σα να ’ταν άγια εικόνα εκκλησιάς, την έκρυψε ανάμεσα στη ζακέτα και στο σώμα, στο μέρος της καρδιάς σα να ήθελε να την προφυλάξει από μάτια ξένα που παραμόνευαν. Όρμησε προς την εξώπορτα ψάχνοντας το παλιό κλειδί στην τσέπη της. Σε λίγο το έβαζε στην κλειδαρότρυπα που κλείδωσε με τον ίδιο χαρακτηριστικό ήχο που θυμόταν, όπως παλιά, ενώ το άλλο χέρι κρατούσε σφιχτά τη φωτογραφία. Καθώς άρχισε ν’ απομακρύνεται γύρισε το κεφάλι και κοίταξε το δρόμο πίσω της που της φάνηκε τόσο πιο μικρός τώρα. Το κλειδί έπεσε αθόρυβα στην τσέπη της, κι έμεινε έτσι σα μια γλυκιά ανάμνηση ακολουθώντας τα βήματά της μέχρι τις άκρες του εγκαταλειμμένου χωριού. Συνέχισε την πορεία της με κάποια αμηχανία, με το βαρύ σεντόνι του παρελθόντος να την τυλίγει για κάμποση ώρα καθώς άρχισε να ψιχαλίζει. Το ελαφρύ φύσημα του αέρα στο πρόσωπό της τη συνέφερε, αλλά το μυαλό δεν εννοούσε να ξεκολλήσει από τις επίμονες εκείνες παιδικές αναμνήσεις. Αισθάνθηκε δυο καυτά δάκρυα να κυλούν στα μάγουλά της που έσμιξαν με τη βροχή. Σαστισμένη, έκανε πιο γοργό το βήμα της και περπάτησε, περπάτησε για ώρες πολλές μέσα στο σκοτάδι, δεμένη με κείνη τη φωτογραφία που την ένιωθε όλο και πιο ζωντανά καθώς η ώρα περνούσε. Περπάτησε μέχρι που φάνηκε το χάραμα. Το τελευταίο άστρο της νύχτας σπινθήριζε ακόμα αδύναμο στον ουρανό. Tα κλαδιά των δέντρων ξυπνούσαν με τη φρεσκάδα της αυγής και τ' άρωμα της μέρας, αλλά τα έντονα αισθήματα πίκρας και νοσταλγίας για τα κλεμμένα όνειρά της παρέμεναν ταλαιπωρώντας το νου για ώρα πολλή. Ένα μεγάλο κομμάτι της ψυχής της, το πιο αγαπημένο, έμεινε εκεί πίσω. Γύρισε το βλέμμα και κοίταξε δειλά. Της φάνηκε πως έβλεπε ακόμα τα σύνορα του χωριού αμυδρά στον ορίζοντα. Δίσταζε να συνεχίσει. Η νεανική υποδουλωμένη της ύπαρξη δεν ήθελε να την αφήσει να φύγει. Προχώρησε με γρήγορο και σταθερό βήμα λες κι ήθελε να φτάσει κάπου. Ξαφνικά, διέκρινε απέναντι μια νεαρή κοπέλα να βγαίνει μέσα απ’ ένα στενό δρομάκι και να την πλησιάζει. Και τότε, αναγνωρίζοντας τη δική της κόρη, αισθάνθηκε το χέρι της να σμίγει με το δικό της, ενώ με τ’ άλλο έσφιγγε ακόμα πιο σφιχτά τη φωτογραφία. Έτσι, πιασμένες χέρι-χέρι τραβήξανε το δρόμο μέσα στο λυκαυγές του πρωινού. Ένα αφιέρωμα μνήμης στο κατεχόμενο χωριό μου Ζώδια στην κοιλάδα της Μόρφου, που από το 1974 περιμένει ακοίμητο τη λευτεριά.

49

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Το σπίτι μας Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Θεσσαλονίκη, Ελλάδα Από το βιβλίο της (Αριστείο Ε.Π.Ο.Κ.) «Από την ψυχή μου στην Κύπρο». (Εγκεκριμένο από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ελλάδος και το αντίστοιχο της Κύπρου)

Πώς θε να πω στη μάνα μας Πώς είναι το χωριό μας Οι εκκλησιές, οι δρόμοι μας Κι όλο το σπιτικό μας! Δε θέλει να το επισκεφθεί Γιατί την τρώει ο πόνος Για’ θα ματώσει η πληγή Που δε γιατρεύει ο χρόνος. Πώς να της πω πως γκρέμισε Στη μια μεριά ο τοίχος Τ’ άδεια δωμάτια γέμισε Με τη σιωπή του ο ήχος! Πάνε τα γέλια τα αγνά Και οι απλές χαρές του Τα κλάματα τα παιδικά Η αγάπη στις γωνιές του. Πώς να της πω χορτάριασε Η αυλή κι ο κήπος, μάνα Πως η ψυχή μου αντάριασε Σαν είδα την αλάνα Όπου επαίζαμε παιδιά! Σαν είδα στα χωράφια Τα δέντρα κι όλα τα καλά Να ’χουν πνιγεί απ’ τ’ αγκάθια. Δε θέλω να το επισκεφθεί Το σπίτι τώρα η μάνα Θέλω σαν φύγει απ’ τη ζωή Ως ήταν να ’ναι αντάμα.

Aφιερωμένο στη μάνα Γεωργία και σε όλες τις Μάνες της Κύπρου.

50

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Η Κύπρος προς την Ελευθερία Μιχάλης Παής Μελβούρνη, Αυστραλία

Αιώνες τώρα ακροβατώ Στο τεντωμένο τώρα Αρνούμενη να υποταχτώ Μα η απουσία σου γκρεμός Και μπρος με περιμένει μπόρα… Κι’ έχω τρίξει στους αντίξοους ανέμους Κι’ έχω ματώσει στις κόψες των καιρών Μα δες… από τα αρχαία ερείπιά μου Οι αθάνατοι θεοί ανασαίνουν Και ημίθεοι σταυραετοί Απ’ την γέννα μου ανασταίνουν Και σένα τάζουν… στη γη των Αχαιών"

51

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Δεν Ξεχνώ Χάρης Μελιτάς Αθήνα, Ελλάδα

Κοιμάται ο ήλιος στα χαλκεία της νυκτός. Στο πάρκο τα παγώνια παγωμένα. Τα δέντρα σήκωσαν τα χέρια. Παραδίνονται. Η θάλασσα δεν λέει να σαλέψει. Σε βράχους από ψέμα κι από λήθαργο η μισή Κύπρος συλλαβίζει υποσχέσεις. Φαντάσματα ανέκφραστα, βουβά ισορροπούν στην κόψη του τοπίου. Ένα σπουργίτι τρύπωσε στη σκέψη μου. Δυο λέξεις μου ψιθύρισε και χάθηκε.

-Μια πένα, παρακάλεσα το όνειρο ο πόνος πράσινη γραμμή ο χρόνος χαίνουσα τομή θέλω να γράψω στο κορμί της οικουμένης. Αλλού το όνειρο κι αλλού το θαύμα. Ες αύριον, μου είπε, τα σπουδαία. Μα το σπουργίτι δεν φοβήθηκε τα σκότη. Βούτηξε τις φτερούγες του στο αίμα κι έγραψε πάνω στο φεγγάρι ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ.

52

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Για την Κύπρο μας Αθανάσιος Γανίδης 3ο Βραβείο στον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό διηγήματος - δοκιμίου του Ελληνικού Πνευματικού Ομίλου Κυπρίων Ελλάδος, 2010

53

Ήμουν δεν ήμουν τριών χρονών όταν έγινε η επιστράτευση στην Ελλάδα για να αντιμετωπιστεί η εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο το 1974. Σίγουρα δε θυμάμαι πολλά πράγματα από τότε, δηλαδή η αλήθεια είναι ότι δεν θυμάμαι απολύτως τίποτε. Εκείνη την εποχή μέναμε σε ένα χωριό μικρό περίπου δεκαεπτά χιλιόμετρα από την πόλη της Ξάνθης στην Θράκη σχετικά κοντά στα Ελληνοτουρκικά σύνορα. Ήταν και είναι ένα χωριό του οποίου ο πληθυσμός αποτελούνταν από πρόσφυγες που ήρθαν παλιότερα από Μικρά Ασία, Πόντο και Ανατολική Θράκη, από Σαρακατσάνους αλλά και πολλούς μουσουλμάνους που είχαν παραμείνει στην περιοχή μετά την περιβόητη ανταλλαγή πληθυσμών που έγινε με την Τουρκία το 1922. Ο πατέρας μου λοιπόν είχε επιστρατευτεί στην αεράμυνα που προστάτευε την βιομηχανική ζώνη στην είσοδο της πόλης μας και κάναμε μέρες να τον δούμε ενώ η μητέρα μου ετοιμόγεννη στον αδερφό μου και χωρίς κανέναν στο σπίτι είχε εμένα για τις διάφορες ψιλοδουλειές θέλοντας και μη. Πήγαινα λοιπόν μόνος μου στο παντοπωλείο που ήταν δίπλα στο σπίτι μας να πάρω γάλα για μένα, ή το ψωμί της ημέρας και όσοι με συναντούσαν για να με πειράξουν με ρωτούσαν που είναι ο μπαμπάς μου και εγώ τους έλεγα με περίσσιο καμάρι ότι πήγε στον πόλεμο να σκοτώσει Τούρκους. Ήταν κι ένας ήσυχος γέροντας που συχνά τον τύχαινα στο μπακάλικο που πήγαινε για να κάνει παρέα στον φίλο του τον μπαρμπα - Γιώργη τον μπακάλη, να πιουν κανένα καφεδάκι να παίξουν και κανένα τάβλι έτσι για να περάσει ευχάριστα η ώρα.

- Έλα Θανασάκη, έλα να φας μια πάστα μου λέει μια φορά ο γέροντας. Που πήγε, αγόρι μου, ο πατέρας σου και δε φαίνεται εδώ γύρω τώρα τα τελευταία; - ‘κοτώνει Τούκους στον πόλεμο, είπα με περηφάνια εγώ.

- Σώπα ρε Θανασάκη και που είναι αυτοί οι Τούρκοι; Ρώτησε πάλι ο γέρος θέλοντας να με πειράξει, τους έχεις δει; Έμεινα για λίγο σκεπτικός, είχα μπλοκάρει και δεν ήξερα τι να πω. Κούνησα αρνητικά το κεφάλι, όχι δεν τους είχα δει. Χρόνια αργότερα όταν αυτές οι εικόνες χάθηκαν για πάντα από το παιδικό μου μυαλουδάκι ο Ιμπραήμ ο φίλος του μπαρμπα-Γιώργου του μπακάλη μου είπε την ιστορία και γελάσαμε με την θύμησή της, ίσως γιατί ήταν μια μικρή παραφωνία μέσα στο δύσκολο και σκοτεινό διάστημα εκείνων των ημερών. Τα χρόνια πέρασαν εγώ άρχισα να μεγαλώνω, πήγα στο δημοτικό, αρχίσαμε να μαθαίνουμε πράγματα διάφορα για τα ζώα, τους ανθρώπους, το πολίτευμα, την ιστορία, τη γλώσσα μας, τη γεωγραφία και τότε ξανάκουσα για την Κύπρο και συγκράτησα αυτό που άκουσα. Είχα αρχίσει να καταλαβαίνω λίγα πράγματα και τώρα ήθελα να μάθω όσο το δυνατόν περισσότερα. Άκουσα ξαφνικά πως πριν μερικά χρόνια, που τότε μου φάνηκαν μια αιωνιότητα αλλά στην πραγματικότητα ήταν δεν ήταν επτά, οι Τούρκοι κάνανε εισβολή στο μαρτυρικό νησί της Κύπρου και κατάφεραν να καταλάβουν σχεδόν το μισό. Δεν μπορούσα να το χωνέψω. Μα πως μπορεί να έγινε αυτό; Εμείς δεν είμαστε οι Έλληνες που έμαθα στην ιστορία που πολεμήσαμε τους Πέρσες και τους συντρίψαμε, εμείς δεν ήμασταν που επαναστατήσαμε ενάντια στους Τούρκους και ελευθερωθήκαμε, εμείς δεν ήμασταν οι περήφανοι νικητές στους δυο Βαλκανικούς πολέμους και στους δυο Παγκόσμιους; Πως είναι δυνατόν να έγινε κάτι τέτοιο στην Κύπρο το πρώτο από τα Ελληνικά νησιά; Την ξακουσμένη και χιλιοτραγουδισμένη μεγαλόνησο, μα πως; Το κακό είναι πως σε όσα βιβλία κι αν έψαξα δε βρήκα καμιά απάντηση και όσους ρωτούσα δεν μου λέγανε και πολλά ίσως γιατί με παίρνανε για μικρό και δε μου δίνανε σημασία, ίσως όμως και γιατί το θέμα της Κύπρού ήταν ένα θέμα ευαίσθητο που πονούσε. Κάποτε σχεδόν αναπάντεχα ψάχνοντας σε μια βιβλιοθήκη έπεσε στα χέρια μου κιτρινισμένο από τον καπνό των τσιγάρων, ξεφτισμένο και με παλιούς λεκέδες από καφέ ένα μικρό βιβλιαράκι που αναφερόταν στην εισβολή. Μέσα σε ελάχιστες σελίδες ( ήταν δεν ήταν είκοσι θαρρώ

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Για την Κύπρο μας Αθανάσιος Γανίδης ) και με ελάχιστες ασπρόμαυρες φωτογραφίες μου έδειξε ξεκάθαρα την εικόνα των γεγονότων που έλαβαν μέρος εκείνη την περίοδο. Θεόρατοι λάκκοι από τις ναπάλμ στα χωριά, χιλιάδες πρόσφυγες που έχασαν τα πάντα, άνθρωποι με αγωνία ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους να ζητούν να μάθουν νέα για πρόσωπα που έχασαν μέσα σ’ αυτήν την θύελλα, Ελλαδίτες και Κύπριους αιχμαλώτους στα χέρια των ορδών του Αττίλα και ένα σωρό άλλα. Η καρδιά μου σφίχτηκε, θόλωσαν τα μάτια μου. Ώστε έτσι λοιπόν, αυτή ήταν η εισβολή. Τώρα που έμαθα ένα βάρος σαν να κάθισε πάνω στο στήθος μου, για μέρες οι φρικτές εικόνες δεν έφευγαν μπροστά από τα μάτια μου, στριφογύριζαν διαρκώς στο μυαλό μου, με πνίγανε. Άρχισα κάθε βράδυ να βλέπω στα όνειρά μου ότι ήμουν στην ΕΛΔΥΚ την ώρα της εισβολής και πολεμούσα με θάρρος και αυταπάρνηση τον εχθρό. Όλα μου τα όνειρα είχαν την ίδια ευτυχή κατάληξη. Ο εχθρός υποχωρούσε, το έβαζε στα πόδια και η Κύπρος ήταν και πάλι ελεύθερη. Τι απογοήτευση δοκίμαζα όμως που η αλήθεια ήταν τελείως διαφορετική … Τα χρόνια εξακολούθησαν να περνούν, ο κόσμος συνέχιζε να αλλάζει και μαζί του άλλαζα κι εγώ. Πήγαινα τότε στην έκτη δημοτικού όταν μια μέρα ο καινούριος δάσκαλος που είχαμε ο κύριος Δημήτρης μας είπε ότι την επόμενη Δευτέρα δεν θα κάνουμε μάθημα γιατί έπρεπε να πάει σε μια ενημέρωση των εφέδρων αξιωματικών.

- Μα κύριε αφού είστε δάσκαλος τι δουλειά έχετε με τους έφεδρους αξιωματικούς; Και τι σημαίνει έφεδροι κύριε; Ρώτησα με χαρακτηριστική αφέλεια. Ο δάσκαλος χαμογέλασε.

- Έφεδροι είναι αυτοί που πάνε στο στρατό μόνο όταν χρειαστεί ενώ όλο τον υπόλοιπο καιρό κάνουν τις καθημερινές τους εργασίες, μου είπε και συνέχισε : - Εγώ όταν πήγα στον στρατό υπηρέτησα σα δόκιμος δηλαδή σαν αξιωματικός οπότε τώρα είμαι έφεδρος αξιωματικός αφού ολοκλήρωσα την θητεία μου και απολύθηκα.

- Και πού υπηρετήσατε κύριε; Ο πατέρας μου ήταν στην αεροπορία και το πιο μεγάλο διάστημα το έκανε στη Λάρισα, εσείς; Το πρόσωπό του σα να σκοτείνιασε : - Ήμουν στην Κύπρο, απάντησε κοφτά και έδειξε σαν να μην ήθελε να μιλήσει άλλο γι’ αυτό.

- Αφού ήσασταν στην Κύπρο θα μπορείτε να μου πείτε λίγα λόγια για την εισβολή του Αττίλα κάτι θα ακούσατε ε, παρακάλεσα ανυπόμονα. Ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για να μάθω τα πάντα για το θέμα αυτό. Ο δάσκαλος μου δεν έδειξε καμία διάθεση να μου πει οτιδήποτε αλλά έπειτα από τα ασταμάτητα παρακάλια μου στο τέλος υποχώρησε. Μου είπε λοιπόν ότι την ημέρα της εισβολής βρισκόταν σε ένα φυλάκιο κάπου κοντά στην Κερύνεια σαν αρχιφύλακας. Η μονάδα που είχε χρεωμένο το φυλάκιο παρουσίαζε εκείνες τις ημέρες έλλειψη σε προσωπικό ( άλλοι σε άδειες, άλλοι σε αποσπάσεις, άλλοι στα ιατρεία για διάφορους λόγους ) κι έτσι ήταν μόνος του με δύο φαντάρους ενώ ο κανονισμός πρόβλεπε να υπάρχουν συνολικά δώδεκα στρατιώτες εκτός του αρχιφύλακα και του υπαρχιφύλακα. Όλα έγιναν τόσο ξαφνικά και ίσα που πρόλαβε να φύγει με τον ένα φαντάρο. Ο άλλος είχε σκοτωθεί επί τόπου. Πέρασαν από μεγάλο κίνδυνο μέχρι να φτάσουν στις ελληνικές γραμμές και να τοποθετηθούν σε μάχιμη μονάδα πάλι. Πήγαν πάλι στην πρώτη γραμμή και μέχρι την οριστική εκεχειρία έμειναν στην Λευκωσία. Μιλούσε, μιλούσε και από το πρόσωπό του καταλάβαινες τον πόνο που ένοιωθε για όσα πέρασε, για ότι χάθηκε, για ότι έγινε κάποτε εκεί, στο νησί της Αφροδίτης. Μα πιο πολύ λυπόταν που δεν μπόρεσε να βοηθήσει … Όταν είσαι στην τρίτη Λυκείου εκτός από τις πανελλήνιες εξετάσεις που κυριαρχούν στο ενδιαφέρον σου το αμέσως επόμενο ή ακόμα και αντάξιο στο μυαλό σου είναι η επταήμερη εκδρομή με τους συμμαθητές σου. Μια εκδρομή που σηματοδοτεί το τέλος της αθωότητας και την είσοδο στην ενηλικίωση. Ποτέ ξανά δε θα έχεις την ευκαιρία να βρεθείς μ’ όλους αυτούς

54

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Για την Κύπρο μας Αθανάσιος Γανίδης τους συμμαθητές σου. Άλλοι θα πάνε σε σχολές σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας αλλά και ολόκληρου του κόσμου, άλλοι θα πάνε στο στρατό, άλλοι απλά θα φύγουν για άλλα μέρη. Ότι και να γίνει το σίγουρο είναι ότι από κει και μετά η ζωή αλλάζει, σοβαρεύει. Αυτήν την τελευταία εκδήλωση του σχολείου μου είχαμε την τύχη να την κάνουμε στην όμορφη Κύπρο. Από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο νησί η καρδιά μου γέμισε με δέος για αυτά τα χώματα τα ιερά που γέννησαν τόσους και τόσους ήρωες και που ακόμα στενάζουν από το βάρος του ασιάτη κατακτητή. Χώματα που πάτησε ο Διγενής Ακρίτας, χώματα που πότισαν με το αίμα τους ο Αυξεντίου, ο Μιχαήλ Καραολής, ο Ανδρέας Δημητρίου και τόσοι άλλοι γνωστοί και άγνωστοι. Το διάστημα που κράτησε η διαμονή μας στην Κύπρο γυρίσαμε όλο το ελεύθερο τμήμα του νησιού, είδαμε τις καταπληκτικές παραλίες του, ανεβήκαμε στα βουνά του, διασκεδάσαμε στα κέντρα διασκέδασης, δοκιμάσαμε τα νοστιμότατα παραδοσιακά φαγητά και επιγραμματικά θα έλεγα ότι περάσαμε επτά μέρες αξέχαστες που θα μείνουν ανεξίτηλες στη μνήμη όλων όσων ήταν εκεί. Δύο πράγματα όμως μας πλήγωσαν αφάνταστα και ήταν σαν αγκάθια μέσα σ’ όλη αυτή την ανεμελιά: Το πρώτο ήταν το αδιανόητο έκτρωμα των σημαιών της Τουρκίας και του ψευδοκράτους που χάσκουν σαν ανοιχτή πληγή απέναντι από την Λευκωσία και το άλλο ήταν ο κυκεώνας σκοτεινών και θλιβερών συναισθημάτων που μας πλημμύρισε όταν πήγαμε στην πράσινη γραμμή που χωρίζει στα δύο την Λευκωσία. Τη μοναδική πρωτεύουσα κράτους σε ολόκληρο τον πλανήτη που είναι διχοτομημένη ένας θεός ξέρει για πόσο ακόμα. Τα χρόνια εξακολούθησαν να περνούν κι εγώ ωρίμασα, μεγάλωσα, μετακόμισα ξανά και ξανά, άφησα πίσω μου τα παιδικά μου όνειρα, την έπαρση που με διάκρινε, έκανα και ‘γω παιδιά με τη σειρά μου και τα παιδιά μου άρχισαν κι αυτά με την δική τους σειρά να κάνουν τα πρώτα βήματά τους στο σχολείο. Στον μακρύ κατάλογο των πεσόντων για την πατρίδα και την ελευθερία προστέθηκαν ο Σολωμός κι ο Ισαάκ ακόμη δυο ΕΛΛΗΝΕΣ που θέλησαν να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά και να αντιδράσουν και όσο για το Κυπριακό έγινε συνώνυμο με το πρόβλημα που δεν έχει λύση και άλυτο θα μένει. Οι προσπάθειες ποτέ δε σταμάτησαν και ούτε βέβαια πρόκειται ποτέ να σταματήσουν όμως ποιος θα δώσει απάντηση σ’ αυτούς που ακόμα περιμένουν τους ανθρώπους τους που είναι αγνοούμενοι να γυρίσουν πίσω ζωντανοί ή νεκροί ώστε να έχουν τη δυνατότητα ή να τους δεχτούν με αγκαλιές ή να τους κάνουν μια αξιοπρεπή κηδεία και να τους αγκαλιάσει το ιερό χώμα της πατρίδας τους; Ποιος θα δώσει απάντηση σ’ αυτούς που χάσανε τους δικούς τους σ’ αυτήν τη λαίλαπα που χτύπησε σαν τσουνάμι το νησί πριν από τριανταπέντε ακριβώς χρόνια; Ποιος θα πληρώσει για τους αμέτρητους εν ψυχρώ φόνους αμάχων, αιχμαλώτων, τους βιασμούς των γυναικών, την καταστροφή των περιουσιών; Ποιος επιτέλους θα παραδεχτεί ότι το 1974 έγινε πόλεμος με την Τουρκία και θα αποτίσει φόρο τιμής στους ένδοξους νεκρούς, αλλά και τους ένδοξους ζωντανούς ( ανάπηρους ή όχι δεν έχει καμία σημασία ) Έλληνες βετεράνους στρατιώτες; Πολλές ιστορίες έχουν ένα καλό τέλος όπου ζουν όλοι καλά και εμείς καλύτερα άλλες πάλι όμως όχι. Η δική μου ιστορία έχει ακόμα αρκετά κεφάλαια πριν να τελειώσει και πάντα θα ελπίζω και θα εύχομαι πριν από τη δική μου να τελειώσει και η ιστορία του Αττίλα στην Κύπρο και να είναι από αυτές που όλοι αγαπούν, αυτές δηλαδή που έχουν το happy end

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ …

55

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Εκείνη η μαύρη καταιγίδα Νίκος Νομικός Μελβούρνη, Αυστραλία το μυστικό ταξίδι του 1957 Αλεξάνδρεια – Επισκοπή Για την 32α επέτειο, 2006, από την εισβολή

Η νύχτα απόψε ανάβει τα καντήλια του μεγάλου θόλου μέσα στα μάτια της οργής κι ακούγονται οι μακρινοί ψαλμοί απ’ τη μονή του Κύκκου, την Αγία. Η νύχτα απόψε πιο σκληρή έξω απ’ το βράχο του αγώνα σκαμπανεβάζει το σκαρί γύρω απ’ τα χείλη της ελπίδας. Κι απόψε η νύχτα πιο πικρή μέσα στη μαύρη καταιγίδα γεμάτη τραύματα κι αγρύπνια όσο μπορούμε να δοθεί ζωή στα παλικάρια τα άοπλα της ιερής πατρίδας. Γι’ αυτό και στέκω στωικά μέσα στα σύνορα της πίκρας με μια πολύχρονη και δίκαιη ευχή για τη δική μας Κύπρο.

Της Αναστ. Χ. Παπαδοπούλου (μαθ. Γυμν.) "Δάκρυα" επεξεργασμένο ηλεκτρονικά

56

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Ο κάθε διαβάτης της Κύπρου Έρμα Βασιλείου Μελβούρνη, Αυστραλία

57

Το δρόμο για τη γιαγιά μου, στο χωριό, τον θυμάμαι καλά σαν να τον πέρασα σήμερα. Κι ας ήμουν πολύ μικρή όταν τον πρωτοπάτησα από τη Λεμεσό ως τα Πολεμίδια. Θυμάμαι σαν μεγάλωσα κι άλλους δρόμους, όχι μόνο στη Λεμεσό αλλά κι εκεί που ο εχθρός πατάει σήμερα τη γη μου. Δεν θα το αναγνωρίσω πια το σπίτι της γιαγιάς μου στο χωριό. Άλλαξε η Κύπρος με το χρόνο, άλλαξε το χωριό, άλλαξαν όλα, ακόμα και τα σύμβολα του δίκιου. Είμαι πολύ κοινωνική και δεν αδίκησα ποτέ κανέναν. Και δεν είναι ανάγκη ν' ανήκεις σε αστερισμό δικαίων για να δικαιούσαι ένα δίκιο. Αυτοί που το δικαιούνται είναι εκείνοι που το έχουν χάσει. Και όλοι μας έχουμε χάσει κατά καιρούς το δίκιο μας. Μα όλοι, πάλι μπορούμε να το δώσουμε πίσω. Έζησα σαν Κύπρια της διασποράς περισσότερο από τα δύο τρία της ζωής μου. Και σαν τέτοια, κι από τόσο μακριά, είτε Κογκό λέγεται αυτό, είτε Αγγλία, είτε πνευματική Γαλλία (γιατί μεταναστεύει κανείς και πνευματικά) είτε μακρινή και απομονωμένη Αυστραλία, δεν αφαίρεσε ποτέ κανείς το σχήμα των συμβόλων της Κύπρου από τα μάτια μου. Η καρδιά μου, μετά από τόσες αλλαγές και μετακομίσεις, μετά από τόσες επαναστάσεις να μη «φύγει» από το τώρα, έφυγε και κέρδισε την ελευθερία της, αλλά ποτέ δεν έχασε το χρώμα της στο θάνατο των συμβόλων. Η καρδιά μου ίσως να μη μου ανήκε ποτέ αλλά ανήκε πάντα στην Κύπρο. Για μένα -κι εύχομαι για τα περισσότερα παιδιά της- το σύμβολο παρέμεινε η Κύπρος και λέγεται ακόμα Κύπρος. Για τούτο, δεν αισθάνθηκα ποτέ μειονεκτικά να μιλήσω τη λαλιά μου, δεν αισθάνθηκα ποτέ μειονεκτικά να πω πως οι παππούδες μου ήταν αγρότες και δεν αισθάνθηκα ποτέ άσχημα να πω πως το επίθετο του πατέρα μου πριν τον υποχρεώσουν οι «καλαμαράδες», οι δάσκαλοι, να το αλλάξει στο δημοτικό σχολείο, το 1931 και να το κάνει ελληνικό, ήταν Τρέππας. Γιατί ήταν ένας Τρέππας ο πρώτος του πρόγονος στην Κύπρο, που σήμαινε «περαστικός», «διαβάτης». Αργότερα η λέξη πήρε την έννοια του παράνομα περαστικού. Αρχικά ήταν απλά ένας «trespasser» για την Ιερουσαλήμ, ίσως ένας σταυροφόρος. Γιατί το "tres" προέρχεται από το λατινικό «trans», «δια, στα αγγλικά through» και το «pass» είναι και παραμένει η λέξη βαίνω. Δια-βαίνω. Εκείνος ο πάππος μου ήταν όπως οι περισσότεροι «διαβάτες» στην Κύπρο, τον καιρό του Μεσαίωνα, ένας tre(s)passer, ένας περαστικός, σημερινός κι αυριανός, που αγάπησε την Κύπρο τόσο ώστε να μείνει εκεί, και γίνει δικός της, χωρίς να έχει βλέψεις πάνω της. Να γίνει νόμιμος για πάντα. Χωρίς να θέλει να την σπαράξει. Χωρίς να θέλει να την κουβαλήσει έξω από την ιστορία, χωρίς να εποφθαλμιά το χώμα της, χωρίς να θέλει ν' αφαιρέσει την ταυτότητα εκείνων που πέρασαν από αυτήν και παρέμειναν δικοί της, χωρίς να θέλει να πουλήσει τα σύμβολα και πιστεύω της στις μεγάλες δημοπρασίες της Ευρώπης, χωρίς να θέλει να αφανίσει όσα περνούν από μια διαδικασία ιστορική. Χωρίς να θέλει να την υποχρεώσει σε αλλαγές πέραν απ' εκείνες που υποχρεώνει ο χρόνος, χωρίς να θέλει να πάρει τα κληρονομικά της, χωρίς να θέλει να περάσει, παρά μόνο σαν ξένος διαβάτης, χωρίς να θέλει να την λεηλατήσει και να φύγει. Χωρίς, με λίγα λόγια, να την χρησιμοποιήσει. Σαν γλωσσολόγος, σήμερα, το γνωρίζω πως το πατρωνυμικό Τρέππας είναι από ρομανική γλώσσα και πως κάποιος δικός μου παλιός, Νορμανδός, ή Βενέτικος ή Ταλιάνος, με λίγα λόγια Φράγκος, άνθρωπος δηλαδή της Δύσης στην ευρύτερή του έννοια, μέσα στα χρόνια που έφυγαν, ήταν τότε ένας ξένος. Ένας ξένος ωστόσο που αγάπησε τον τόπο αυτό, και άφησε το σπέρμα του να γεννηθεί εκεί, και να γίνει του τόπου, όπως γεννήθηκα κι εγώ απ' αυτό. Ένας ξένος που έγινε Κύπριος σε σημείο που να μη γνωρίζει πια τα πατρογονικά του μέσα στους αιώνες, αλλά να αναγνωρίζει το δίκιο του κάθε λαού. Γιατί από ξένος και περαστικός έγινε δικός. Κάποιος Τρέππας έγινε Κύπριος «τόπακας», και δεν θα θυμότανε ποτέ τίποτε άλλο από την Κύπρο. Δεν το μεμψιμοιρώ πια αυτό το επίθετο. Δεν το υποχρεώνω σε ταπείνωση. Είμαστε όλοι μας από το ένα ή το άλλο σπέρμα, περαστικό ή όχι, αλλά που έμεινε, είτε λέγεται

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Ο κάθε διαβάτης της Κύπρου Έρμα Βασιλείου ελληνικό, είτε περσικό, είτε φοινικικό, είτε βενετσιάνικο, είτε φράγκικο, είτε ακόμα κι άλλο. Ακόμα και το προϊστορικό ετεοκυπριακό. Αυτό που έχει σημασία είναι το σύμβολο, αυτό που δεν αφήνει άλλα να εισχωρήσουν επικίνδυνα ανάμεσα στ' αδέλφια που δέχονται τη συγγένεια των συμβόλων και μετατρέπουν το αίμα του καθενός σε πατρίδα αιώνια, αυτήν που δίνει μια ταυτότητα, ταυτότητα που δεν σε κάνει θρασύ, δεν σε κάνει αφιλόξενο. Ταυτότητα που σε δένει σε μια ελπίδα για συνέχιση, σε σμίγει σε ένα είναι, σε ένα λαό: αυτόν που σε κάνει να βλέπεις στον ύπνο σου τις πόλεις της Κύπρου σε κουκκίδες και να λες έχω πατρίδα, είναι αυτό το μέρος που βλέπεις, που το κυκλώνει η θάλασσα. Ξέρω και γράφω στο μυαλό μου το κάθε ακρογιάλι της, το κάθε ακρωτήρι της, την κάθε πόλη της, τα σημειώνω με φωτεινές κουκκίδες πριν με πάρει ύπνος. Και ξαφνικά μια μέρα οι εικόνες άλλαξαν. Η εικόνα της Κύπρου, η εικόνα του εχθρού η εικόνα των δικών. Η εικόνα των δικών κυρίως που έχουν μασκαρευτεί για πάντα σε μια παρέλαση οινοπνευματωδών αισθημάτων που κι οι ίδιοι δεν έχουν ξεμεθύσει από τη σκέψη τους, για να μπορούν να δουν τι πάει να πει πατρίδα. Παζαρεύουν τις φωτεινές κουκκίδες που ενώνουν αυτό το σύμβολο. Το πιοτό της φιλοδοξίας τους μεθάει. Και μακάρι να ήμουν σήμερα μια μικρή λουστράκος (το γραμματικό λάθος στο γένος θα μας πειράξει τώρα;) να γυαλίζω τα παπούτσια εκείνων που ξέρουν να περιμένουν τη συμπλήρωση μιας ταυτότητας, παρά εκείνων που την αφαιρούν αφού πιστεύουν τυφλά πως ήταν πάντα συμπληρωμένη και δική τους. Οι φονταμενταλιστές δεν μ' ενοχλούν, ούτε οι αιθεροβάμονες, ούτε ακόμα και οι νοσταλγοί όπως είμαι του λόγου μου. Με ενοχλούν όσοι εκμεταλλεύονται τα πιστεύω του καθενός για να στήσουν παγίδες, παγίδες για όλους, και για τ' αδέλφια τους ακόμα. Πεθαίνουμε σήμερα από όλων τις σφαίρες. Εχθρός σου σήμερα είναι όποιος θέλει αυτή τη λεηλασία. Είναι όποιος σου λέει πως «δεν γίνεται» πως «είσαι μικρός» πως «είσαι αδύναμος» «πως πρέπει να λυθείς με το μαχαίρι, γιατί πιέζει ο χρόνος». Ο χρόνος δεν πίεσε ποτέ. Είναι όποιος σου λέει πως η θάλασσα κόβεται από μόνη της. Κόπηκε κάποτε. Στην 'Εξοδο. Όποιος λέει όσα λεν οι δυνατοί που έχουν αμέτρητα κατασκευασμένα κριτήρια, όποιος λέει όσα δεν θα ήθελε ν' ακούσει ένας Κύπριος προπάππος, ακόμα κι αν λεγόταν Τρέππας πριν οκτώ αιώνες. Και ξαφνικά η λέξη trespass άλλαξε. Απέκτησε επιπρόσθετες έννοιες ένας περαστικός. Απέκτησε την έννοια του «enter unlawfully» (παράνομη είσοδος), και άλλαξε κυριολεκτικά και μεταφορικά η λέξη. Και ο διαβάτης δεν είναι πια προσκυνητής. Δεν είναι ο φιλοξενούμενος της καρδιάς αλλά ο σφαγέας της. Δεν μπορώ να είμαι φιλική με όσους δεν λατρεύουν μια πατρίδα που τους δόθηκε με τόση καλοσύνη. Δεν μπορώ να παραδώσω ένα σπίτι όταν αυτό το διαβαίνουν γιατί θέλουν να το κατεδαφίσουν. Και δεν μπορώ να μιλήσω για προσκυνητές νηστείας που ξεκουράζονταν παλιά σ' αυτό γιατί τους έπιανε η θάλασσα Οι λέξεις στο δρόμο... έχασαν τα ρούχα τους. Πώς να τις ντύσω πάλι; Δεν είναι πια το σημείο, η Κύπρος, όπου αποφάσισε το αίμα των προγόνων μου να προσκυνήσει, πριν φτάσει στα Ιεροσόλυμα, κι όπου ένας άκακος, περαστικός πελεγρίνος, ένας προσκυνητής το έκανε προσκύνημα. Είναι το πέρασμα κάθε παράνομου διαβάτη. Και δεν μπορώ να την παραδώσω σε όσα δεν είναι της συνείδησης. Δεν μπορώ να μη δω την διαφορά μεταξύ του κληροδοτώ και του κληρονομώ. Το κληρονομώ έχει μια παθητική αποδοχή. Δεν μπορείς να την αλλάξεις και είναι σε γενικές γραμμές άσχετη με τη θέλησή μας. Το κληροδοτώ έχει μια ενέργεια από την πλευρά του «δωρητή». Και όσο αθώο κι αν ακούγεται κι όσο αθώο κι αν είναι, γιατί ουσιαστικά έτσι πρέπει να είναι, έχει και τρωτά, αυτή η ενέργεια. Και όσα κληροδοτούνται μπορεί να είναι και ενεργητικά πλαστά, σε φόρμα πολιτικής ιδέας, ιδέας που περιέχει εκρηκτικές ύλες. Και μέσα σε όλα τα άλλα του καλά, το κληροδότημα έχει και εκείνα τα μετρημένα δυσοίωνα κι εκείνα τα επικίνδυνα φαύλα. Σαν το

58

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Ο κάθε διαβάτης της Κύπρου Έρμα Βασιλείου αίμα που αφήνουμε να φαίνεται στο νου όταν πολεμούμε είναι, ή όταν θελήσουμε να πάρουμε στα χέρια τις υποχρεωτικές κληροδοτήσεις των άλλων, εκείνων που έχουν διυλίσει την ιστορία με θρασύτητα... Εμείς θέλουμε να πάρουμε το σύμβολό μας πίσω με αγάπη, να το πάρουμε με πολλή δουλειά, με πιστότητα, με λεπτομερειακή προσοχή να μην πληγώσουμε, να μην ξεσηκώσουμε ανταρσίες στο πλοίο μας που λέγεται Κύπρος. Την Κύπρο εκείνων που ξέρουν να φυλάνε τις αξίες της καλοσύνης της. Ναι, οι λέξεις αλλάζουν έννοιες. Το ίδιο και οι άνθρωποι όταν μεθύσουν. Τα χέρια μας είναι γεμάτα από το αίμα των δικών μας. Είναι συμβολικό το αίμα, όπως κι αν το μετρήσεις. Κι αν είναι γιατί σηκώσαμε από το χώμα ένα θανάσιμα τραυματισμένο από μια ιδέα, για να τον σώσουμε, είναι άγιο. Αν είναι γιατί λερώσαμε με μιαρή ιδέα την ιστορία μένει από μας παράνομα λαθραίο τέτοιο αίμα. Παρακαλώ το παρόν να μας συγχωρέσει που βρισκόμαστε μακριά από την Κύπρο. Μα κι έτσι ακόμα είμαστε κοντά της όταν μπορούμε να φτιάχνουμε ό,τι ενώνει, και ό,τι ανήκει χωρίς όρους σ' αυτήν, και που ακόμα δημιουργείται για τη σωστή καταγραφή της ιστορίας. Την ιστορία του κάθε διαβάτη, ξένου ή δικού, έννομου ή παράνομου, κληρονόμου ή κληροδοτούμενου, από άλλες ανάγκες, πνευματικές ή οινοπνευματικές της αφρόνου δόξας! Γιατί εμείς που μένουμε μακριά της μπορεί να είμαστε περισσότερο παιδιά της από αυτούς που μένουν στο χώμα της αλλά είναι περαστικοί, διαβάτες της. Να πω πως στο σπίτι μας έχουμε κι άλλο ένα τέτοιο επίθετο της κόρης μου το επίθετο από τον πατέρα της το ίδιο ξενικό Φασουλιώτου, ελληνοποιημένο, καταγωγή από το χωριό Φασούλα, στα Γαλλικά του μεσαίωνα φαουσίλλ, σήμερα στα γαλλικά fauçille, ένα χωριό που έχει το σχήμα δρεπανιού έξω από τη Λεμεσό, να πω ακόμα και άλλα επίθετα Μόντης, από το Monte βουνό, Λιπέρτης, ελεύθερος, Μαντοβάνης Ιταλικό , Τουμάζος Γενοβέζικο, Παής ίσως Καταλάνικο, Γεμέττας Γαλλικό, αναφέρομαι βέβαια σε Κύπριους και σε ονόματα στην παροικία. Αλίμονο αν δεν μπορούσαμε να ονομαστούμε Κύπριοι, αν δεν γινόμασταν ένα με τον υπόλοιπο πληθυσμό επειδή έχουμε επίθετα ξενικής προέλευσης που δεν είναι sanguinis, του αίματος δηλαδή. Αλίμονο φίλοι μου αν δεν ήμασταν Κύπριοι εμείς τα παιδιά της.

59

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Συμβολικό Ειρήνη Ντούρα- Καββαδία Αθήνα Για την ΚΥΠΡΟ, το μαρτυρικό νησί της Αφροδίτης Το ποίημα απέσπασε 2 τιμητικές διακρίσεις

Σαν ξεπρόβαλε ο μαύρος αητός Κι ύπουλα σκέπασε τον ήλιο Με τις φτερούγες του τις ζοφερές, Ευθύς εχάθη από τη γη το φως. Απ΄ άκρη σ’ άκρη σκοτείνιασε ο ουρανός Και ξέσπασε με αλλόκοτη ορμή η καταιγίδα, Καθώς γι’ ακόμη μια φορά στην ιστορία Την πλάση έσεισε ο κεραυνός. Σαν το γεράκι απ’ ανατολάς το στόχο του αμέριμνο αντίκρισε Με βία πρωτόγνωρη πάνω του χίμηξε Σπέρνοντας όλεθρο και κόλαση μεμιάς. Μερόνυχτα ολάκερα ξέρναγε φωτιές εικόνες γέμιζε τα άλμπουμ φοβερές Και στις αδούλωτες ψυχές Άνανδρα πάσχιζε να σπείρει πανικό, Και σαν το όρνιο στα νύχια τελικά Την αθώα περιστέρα άρπαξε Το αίμα έβαψε ολοκόκκινη τη γη Κι η οικουμένη όλη σφάδασε Κι η αδερφή από πόνο έκλαψε Σαν το πουλάκι ματωμένο αντίκρισε. Κι η μάνα για την κόρη σπάραξε – μα καμιά δεν άφησε τον πόνο να φανεί ως ήρωες όλοι πολεμήσαν τη γη τους να υπερασπιστούνε ήρωες αδερφοί, που πολεμούν ακόμα τα ιερά τα χώματα λευκά και πάλι να βαφτούνε

60

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Ιούλης 74 Θανάσης Σάλτας Κύπρος (Τιμητική Διάκριση στον Β Λογοτεχνικό Διαγωνισμό 2013 από τη Πνευματική Συντροφιά Λεμεσού)

Κείνη τη μέρα οι σειρήνες σφυρίζανε , τα βόλια διώχνανε τα χελιδόνια, οι καμπάνες χτυπούσαν σαν τρελές, κι ύστερα ηχούσαν σ’ ένα βαρύ πένθος… Στις εκκλησιές η πανήγυρης σώπασε, το Ευαγγέλιο δεν ειπώθηκε ποτέ, ο άρτος δεν μοιράστηκε ποτέ, της Θεοτόκου η παράκληση έμεινε στον 142 ψαλμό: «ότι κατεδίωξεν ο εχθρός την ψυχήν μου, εταπείνωσε εις γην την ζωή μου…» Οι άνδρες εμείς, ένας, ένας πηγαίναμε στη σειρά για το χρέος μας, λύναμε το παπούτσι και δέναμε τ’ άρβυλο αφήναμε το τσαπί και πιάναμε τ’ όπλο, κενώναμε τα άγια σπίτια μας, κι απλωνόμασταν φορτωμένοι στις πλαγιές, στα βουνά… Πίσω η μάνα ακόμα μαγείρευε, κόκορα χυλοπίτες, στο σοφρά ένα καρβέλι ψωμί, το παιδί μόλις πέντε χρονών, μόνο αθώο συλλάβιζε…, Κείνη τη μέρα έγραφε στο μικρό του τετράδιο, έγραφε τις πρώτες σχολικές του εργασίες, Κείνη τη μέρα, μάθαινε λέξεις και γράμματα, μάθαινε τη πρώτη του ορθογραφία κρότοι πολλοί, ζέστη πολλή, κλαίω πολύ… Κείνη τη μέρα, μάθαινε να μετρά τους πρώτος αριθμούς, μάθαινε τη πρώτη του αριθμητική ένας νεκρός, δύο νεκροί, τρεις νεκροί….χίλιοι νεκροί… Κείνη τη μέρα, μάθαινε να ζωγραφίζει τα χρώματα, μάθαινε τη πρώτη του ζωγραφική κόκκινο, μαύρο, αίμα και θάνατος, και πάλι κόκκινο και πάλι μαύρο… Κείνη τη μέρα, μάθαινε να ξεχωρίζει τις χώρες, τα σύνορα, μάθαινε τη πρώτη του γεωγραφία Κερύνεια πόλη-Κύπρος, όχι Κερύνεια πόλη Εάλω, Κερύνεια πόλη-Τουρκία… Κείνη τη μέρα, μάθαινε να κρατά χρονολογίες, μάθαινε την ιστορία, στο μικρό του τετράδιο έγραφε: 20 του Ιούλη 1974… ……… Ιούλιος 2012, σήμερα, ανασκαφές Κερύνεια, το ημερολόγιό του μισοκαμένο ευρέθη, για το παιδί που το έγραψε δεν ξέρουμε ακόμη, αφού, Κείνη τη μέρα τ’ Αηλιός, ήταν που εχάθηκε για πάντα… Ήταν μωρό σχεδόν, μα άνδρας δεν γύρισε ποτέ…

61

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Εσπερινό εμβατήριο Νίκος Νομικός Μελβούρνη, Αυστραλία

«στα αείμνηστα παλικάρια του Κυπριακού μας αγώνα τον καπετάν Ανδρίκο Συριανό τον Βαγγέλη Παπαλιόσα τον Γιάννη Χατζισταύρο τον Κυριάκο Λαζαρίδη» Τα εσπερινά της φόρεσε, η οπτασία μιας εποχής, και περιμένει να ξαποστάσει αδέλφια μου η ψυχή σας, απ’ τον αγώνα τον σκληρό για λευτεριά του πόθου σας. Οι βασιλικοί στις κάτασπρες καρδιές σας, τ’ αγιοκλήματα και γιασεμιά ολάνθιστα στην αγκαλιά σας, ακόμη ψιθυρίζουν την ευλογία της ηρεμίας σας, έτσι όπως σας βλέπει η μοίρα μου, να κάθεστε τραγουδιστά μες στο παλάτι της σελήνης με την κιθάρα του Βαγγέλη. Και δίπλα σας, οι αοίδιμοι Πατέρες με τα άξια χέρια της τέχνης τους, να σας ερμηνεύουν μια άλλη διαβίωση, στους δικούς μας κήπους, τους απόξενους, στον μοναδικό μας κόσμο. Αυτά τα λόγια έχω να σας πω, πάνω απ’ τους σταυρούς του ύπνου σας, τώρα που οι αναπνοές μου μικραίνουνε στα βήματα του χρόνου, με τα λευκά πετάγματα των γλάρων, συντροφιά στο γαλανό ταξίδι, που ταξιδεύετε εφ’ όρου ζωής.

62

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Πένθος γένους θηλυκού Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου Κύπρος

Είναι θαρρώ το ίδιο μαύρο τσεμπέρι Επάνω στα μαλλιά της Κάποτε τούτα τα ξέμπλεκα όνειρα ΄Ητανε της νιότης στόλισμα Τώρα σαν γλάροι κάτασπροι Βουτάνε μες στο γερο-χρόνο Γυρεύοντας τροφή για επιβίωση Κι ύστερα αναδύονται μικρές γοργόνες Ρωτώντας διψασμένα τις τρικυμισμένες μέρες «Ζει ο βασιλιάς της πίστης μας; » «Ζει και βασιλεύει» Απαντάει σταθερά το ατσάλι Μιας ανοξείδωτης ψυχής

63

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η σιωπή των αγαλμάτων* Παναγιώτης Νάννος Αθήνα

64

Οι εκδηλώσεις μνήμης είναι ίσως η αφετηρία - ευκαιρία να ανατρέξουμε βαθύτερα στην Ιστορία. Να επιζητήσουμε την ουσία η οποία είναι κρυμμένη στις αιτίες και τις επιπτώσεις των γεγονότων. Να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα, για να γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον. Σε αντίθετη περίπτωση πρόκειται για πρόσκαιρο θέαμα και τελετή, που η λήξη της βρίσκει τα αγάλματα βυθισμένα στη σιωπή. Βέβαια, είναι γνωστό ότι ως Έλληνες έχουμε ρηχή σχέση με την Ιστορία. Κοιτάζουμε την επιφάνεια και αδιαφορούμε για το βάθος. Ίσως γι’ αυτό και δεν έχουμε δυσκολία να μετατρέψουμε σε «συνωστισμό στην προκυμαία» την καταστροφή της Σμύρνης. Γι’ αυτό τόσο εύκολα διαγράφουμε σημαντικά γεγονότα, ώστε να κάνει ορισμένους οπαδούς της κυνικότητας να λένε πως «σε πέντε – δέκα χρόνια θα το έχουμε ξεχάσει». Το καλοκαίρι ευτύχησα να κάνω ένα ταξίδι - προσκύνημα «στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη», να γνωρίσω από κοντά το πολύπαθο τούτο νησί, το οποίο αναπνέει ιστορία, πολιτισμό, ένδοξο παρελθόν. Ελληνική Ιστορία την οποία όμως αγνοούμε, δυστυχώς. Όπως επίσης μας διαφεύγει, πως στην Κύπρο είναι ακόμα διάχυτος ο πόνος που προκαλεί το κακοφορμισμένο κάταγμα που υπέστη στη ραχοκοκαλιά της, το μαύρο Ιούλη του 1974. Το προσκύνημα μου αποκάλυψε επίσης μία θλιβερή πραγματικότητα: Πρώτα απ’ όλα για εμάς τους Ελλαδίτες, η Κύπρος φαντάζει μακρινή, αλλά δεν είναι. Η δική μας άγνοια είναι που μεγαλώνει την απόσταση, και είναι στο χέρι μας να τη μικρύνουμε. Έπειτα είναι που δεν ξέρουμε την Ιστορία της, αρχαία και σύγχρονη. Για το Κυπριακό πρόβλημα ελάχιστα γνωρίζουμεΜτίτλους μονάχα των κεφαλαίων, άντε μια σύντομη περίληψή τους. Εκτός αυτών, αγνοούμε τη σημερινή πραγματικότητα, προπαντός το σύγχρονο πολιτισμό της. Ας αναλογιστούμε, πόσους και ποιους Κύπριους, ποιητές, λογοτέχνες, πνευματικούς δημιουργούς γνωρίζουμε! Ας αναλογιστούμε, πόσα βιβλία με θέματα της Κύπρου υπάρχουν στις σχολικές και τις δημόσιες βιβλιοθήκες μας! Το χειρότερο όλων, είναι το ψυχικό χάσμα που υπάρχει ανάμεσά μας. Η αδιόρατη θλίψη που προκαλούμε περιφέροντας την άγνοιά μας στο νησί, ως γνήσιοι «Έλληνες τουρίστες»… Ελλαδίτες και Κύπριοι, αδέρφια από ίδια μάνα και πατέρα, Έλληνες. Μοιάζουμε με αδέρφια που κάποτε ψυχράθηκαν, αλλά δε φρόντισαν έκτοτε να αποκαταστήσουνε τις σχέσεις μεταξύ τους. Μένουμε απόμακροι, διατηρώντας τυπική επαφή, κουβαλώντας αξεδιάλυτη την πίκρα. Ανάμεσά μας, υπάρχει μια παρεξήγηση, ένας πόνος και θυμός κρυμμένος, που εκδηλώνεται πιο εύκολα από τη συγκαλυμμένη αντιπάθεια. Έζησα πρόσφατα το θυμό αυτό, στα καφενεία των χωριών της Κύπρου. Θυμάμαι ακόμα από τα φοιτητικά μου, χρόνια, τη λεπτή ειρωνεία και την επιθετικότητα που έβγαζαν σε βάρος μας οι Κύπριοι συμφοιτητές. Ακόμα νοιώθω την κρυάδα της απόστασης πολύ ευγενικών ανθρώπων απ’ την Κύπρο. Παρά τη δημόσια ρητορεία μας, υπάρχει μεγάλη ψυχική απόσταση, ένα κενό που επιβάλλεται να καλυφθεί και η ευθύνη είναι πρωτίστως δική μας. Τα επεισόδια ντροπής που προκάλεσαν «έλληνες» «φίλαθλοι» (κ. διορθωτά σε εισαγωγικά οι δύο λέξεις) σε βάρος της Ανόρθωσης, της ελληνοκυπριακής ομάδας η οποία «τόλμησε» να νικήσει τον Ολυμπιακό, ας μην ερμηνευτούν απλά ως ακραίες πράξεις χουλιγκάνων. Πίσω από αυτές κρύβεται το συλλογικό μας σύμπλεγμα κατωτερότητας, μια ενοχή και μια συγνώμη που δε ζητήθηκε ποτέ από τους Κύπριους. Ως Ελλαδίτες έχουμε άγνοια του Κυπριακού ζητήματος, παρότι δεν έπαψε να απασχολεί ως θέμα τις ειδήσεις. Η μεγάλη διάρκεια του «Κυπριακού» έφερε ψυχική κόπωση. Η στασιμότητα, λόγω της τουρκικής αδιαλλαξίας, έφερε απογοήτευση και αποδοχή τετελεσμένων. Στο μεταξύ δεν φροντίσαμε να αποκατασταθεί η ψυχική ενότητα και η επαφή της μητέρας – Ελλάδας με τους Κύπριους και αυτό είναι δική μας ευθύνη, των Ελλαδιτών.

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η σιωπή των αγαλμάτων Παναγιώτης Νάννος

Οι Κύπριοι έδωσαν βροντερό παρόν σε όλους τους εθνικούς αγώνες, από την Επανάσταση του 1821 μέχρι το 1940. Ένα παράδειγμα μόνο, συμβολικό, ειδικά για εμάς τους Θεσσαλούς, είναι ο ποιητής Β. Μιχαηλίδης, ο οποίος ήλθε εθελοντής στα χώματά μας και πολέμησε στην Επανάσταση του 1878, η οποία απέδωσε την πολυπόθητη ελευθερία στην Θεσσαλία, το 1881. [Αλήθεια, τι τραγική ειρωνεία, αυτή την ίδια ακριβώς χρονιά, (1878) η Τουρκία αναζητώντας διπλωματικά ερείσματα για να ανατρέψει τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, πούλησε τη Μεγαλόνησο στην, κατά τα άλλα φίλη μας, Αγγλία…] Όποιος θέλει και άλλα ονόματα εθελοντών αγωνιστών Κυπρίων, όποιος αντέχει, ας ανέβει στη Δημοτική Βιβλιοθήκη να φυλλομετρήσει τις σελίδες του δίτομου έργου «Αγώνες και Θυσίες» (Δ/νση Ιστορία Στρατού – ΓΕΣ) και θα βρει χιλιάδες ονόματα Κυπρίων εθελοντών που έλαβαν μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, στη Μικρασία, στο έπος του 1940. Διδάσκονταν πάντα Ελληνική Ιστορία και διαπνεόμενοι, οι Κύπριοι, από τον πυρετό της Ένωσης με την Ελλάδα, πάλεψαν και μάτωσαν γι’ αυτό. Αντί αναγνώρισης, αντί να τύχουν χέρι βοηθείας, είδαν Έλληνες επίορκους αξιωματικούς και αλλοπρόσαλλους πολιτικούς, να γίνονται συν-υπεύθυνοι στην προδοσία της Κύπρου. Να ρίχνουν νερό στο μύλο των τούρκων, των εγγλέζων, των αμερικάνων, μύλος που σύνθλιψε τις ζωές το μέλλον και τα όνειρα των Κυπρίων. Η προδοσία ξεκίνησε από την απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας (τέλη του 1967) και ολοκληρώθηκε με το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και την εισβολή, δεν είναι της ώρας για ιστορικές αναλύσεις. Είναι όμως της ώρας να σταθούμε γυμνοί στον καθρέπτη της ψυχής μας. Να κοιτάξουμε κατάματα τον εαυτό μας, με ειλικρίνια να απαντήσουμε στα ερωτηματικά. Έστω και με την έλλογη σιωπή… Διότι, τι να πεις στον ηλικιωμένο γιατρό της Πύλα (σ.σ. χωριό που πρόσφατα επισκεφθήκαμε, στο οποίο οι τουρκοκύπριοι το 1974 απαγόρευσαν στα τουρκικά στρατεύματα να μπούνε μέσα και συνεχίζουν μέχρι σήμερα οι δύο κοινότητες να ζούν αρμονικά) που χτύπαγε οργισμένος το μηρό του, λέγοντας ότι «έχω δύο σφαίρες ελληνικές στο πόδι μου», διότι ήταν στη φρουρά του Μακάριου όταν έγινε το πραξικόπημα, αφορμή και αιτία για την εισβολή; Τι να πεις στην Ιστορία, για την απόφαση Ελλήνων να αποσύρουν τη μεραρχία, αφήνοντας αφοπλισμένο και απροστάτευτο το νησί, πρόκληση και εύκολη λεία για μια στρατοκρατική βουλιμική Τουρκία; Τι να πεις στους Κύπριους που είδαν την Ελλάδα να απουσιάζει την κρίσιμη ώρα της εισβολής στις 20 Ιουλίου; Ποιες λέξεις να βρεις να απαντήσεις στο ποίημα (1) του Κώστα Μόντη, όταν στέλνει επιστολή «εν βία» στη Μητέρα, εκείνη την θλιβερή περίοδο και πως να αντιπαλέψεις την κραυγή αγωνίας για αναμονή βοήθειας από την Ελλάδα; «ποτέ φρυγμένη γη Αυγούστου δεν περίμενε έτσι τα πρωτοβρόχια ποτέ πνιγόμενος δεν ψηλάφησε έτσι για ένα σανίδι ποτέ ετοιμοθάνατο παιδί δεν αναζήτησε έτσι το χέρι της μάνας του.» Περίμεναν βοήθεια οι Κύπριοι και τη θεωρούσαν βέβαιη: «φυλλομετρούσαμε σαν ευαγγέλιο την Ιστορία της να κι εδώ, κι εδώ, κι εδώ – και την περιμέναμε, κι «όχι δεν μπορεί να μην έρθη» λέγαμε κι «όχι δε γίνεται να μην έρθη» λέγαμε κι όπου να ‘ναι άκου την με τους Σπαρτιάτες της και τα «Μολών λαβέ» και τον «Αέρα».

65

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η σιωπή των αγαλμάτων Παναγιώτης Νάννος

Το πώς φθάσαμε στη δεύτερη εισβολή είναι γνωστό. Αν στην πρώτη (20/7/74) υπάρχει η δικαιολογία της χούντας που κατέρρεε, στη δεύτερη προέλαση, παραμονή Δεκαπενταύγουστου με πρωθυπουργό Καραμανλή και όλη την πολιτική ηγεσία στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, τι να πει κανείς; Τι να απαντήσεις στον ίδιο ποιητή που χάρηκε με τις φήμες πως έφτασε ελληνική βοήθεια, αλλά τον έλιωσε το ψέμα; «Ψέμα η Ελληνική μεραρχία στην Πάφο, γιατί μας είπαν ψέμα οι ουρανοί και ψέμα οι θάλασσες και ψέμα τα χελιδόνια και ψέμα η καρδιά και ψέμα οι Ιστορίες μας ψέμα, όλα ψέμα. Είχε, λέει, άλλη δουλειά η Ελλάδα, κάτι πανηγυρισμούς, κι ήμαστε και μακριά και δεν μπορούσε λέει, λυπόταν, δεν το περίμενε, ειλικρινά λυπόνταν ειλικρινά λυπόταν πάρα πολύ. Κι οι δάσκαλοί μας έσκυψαν ντροπιασμένοι, και τα «Εγχειρίδια» έσκυψαν ντροπιασμένα κι οι δάσκαλοί μας τρέμουν τώρα πια, και τα «Εγχειρίδια» τρέμουν τώρα πια, όσο πλησιάζουν τα περί Θερμοπυλών και Σαλαμίνος… Δεν κάνω ποίηση, μητέρα, έχω αντίγραφα.» Ξέρω την εύκολη απάντηση· την έδινα κι ο ίδιος, «περί χούντας» και «μεταπολιτευτικού χάους», και τόσες άλλες δικαιολογίες που μπορεί να έχουν βάση, αλλά κανείς δε θέλει πια ν’ ακούσει, ούτε έχει και νόημα. Τα παλικάρια της ΕΛΔΥΚ που χάθηκαν στις μάχες της εισβολής και οι πεσόντες στη Μακεδονίτισσα, μπορεί να είναι ένα βολικό άλλοθι, δεν είναι όμως η απάντηση της Ιστορίας. Όταν τα δάκρυα στέγνωσαν, όταν το μαύρο του πένθους άρχισε να ξεθωριάζει, ο πόνος των Κυπρίων έγινε σιωπή και αξιοπρέπεια. Κατάλαβαν πως δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από μια ανίκανη μάνα που έχει η ίδια ανάγκη ιατρικής φροντίδας. Η απογοήτευση και ο πόνος από την έλλειψη βοήθειας, έγινε θέληση και πείσμα ν’ αποκτήσουν δύναμη δική τους. Οι Κύπριοι μέσα από σκληρή δουλειά, με εργαλείο την ευφυΐα τους, κατάφεραν ένα οικονομικό θαύμα, το οποίο τους κάνει να διεκδικούν το Μέλλον τους με αυτοπεποίθηση. Σε ότι αφορά το πρόβλημα της συνεχιζόμενης Κατοχής, κάποια στιγμή θα βρούνε και τη λύση. Δεν μπορεί, κάποτε θα πέσει το τελευταίο τείχος της Ευρώπης. Τριάντα τέσσερα και πλέον χρόνια μετά την εισβολή, είναι καλό που τα αδέλφια συναντώνται, έστω κάτω από τη βαριά σκιά των αγαλμάτων. Με όχημα εκδηλώσεις τιμής και μνήμης των αγωνιστών, ας δημιουργήσουμε συνθήκες αποκατάστασης των αδελφικών μας σχέσεων. Σε ότι αφορά τον τόπο μας, η αρχή έγινε, στο χέρι μας είναι να κάνουμε περισσότερα. Αντί επιλόγου, απευθύνουμε πρόσκληση στο Δήμο να μετονομάσει την πλατεία Στρατολογίας σε Πλατεία «Κυπριακού Αγώνα». Στους Συλλόγους και πνευματικούς Φορείς της πόλης, να εντάξουν στις εκδηλώσεις τους πολιτιστικά σχήματα και καλλιτέχνες από την Κύπρο. Οι παιδικές βιβλιοθήκες να εμπλουτίσουν τα ράφια με κυπριακά βιβλία, να καλέσουν Κύπριους ποιητές και λογοτέχνες. Τα σχολεία μας ας κάνουν μια προσπάθεια να επικοινωνήσουν, έστω

66

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η σιωπή των αγαλμάτων Παναγιώτης Νάννος

και μέσω του Διαδικτύου, με αυτά της Κύπρου. Ας βρεθεί κάποιο σημείο των σχολικών μας διαδρόμων, τέλος, για να φιλοξενήσει τον χάρτη της μεγαλονήσου. Ας σκεφθούμε, επιτέλους, κάτι άλλο και αν δεν βρούμε, ας σταθούμε γυμνοί απέναντι στον καθρέπτη της ψυχής μας, για να «φυλλομετρήσουμε το έχει μας». Ίσως τότε, ακούσουμε «τα αηδόνια πως κελαηδούν στις Πλάτρες»… Μόνο τότε θα μικρύνει η απόσταση. Μόνο τότε τα αγάλματα θα έχουν κάτι να πουν. Άλλως, θα μένουν βυθισμένα στην αιώνια σιωπή τους… Βιβλιογραφία 1. Άπαντα Κώστα Μόντη, Α’, σελ.917 -918, εκδ. Ιδρύματος Αναστ. Γ. Λεβέντη, Λευκωσία 1987. * Το κείμενο γράφηκε στις 27/9/2008, με αφορμή τα αποκαλυπτήρια μνημείου για τους δώδεκα (12) πεσόντες και αγνοούμενους στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ από το Νομό Καρδίτσας, που χάθηκαν στην εισβολή του 1974, η εκδήλωση έγινε την Κυριακή 29/9/2008. Στην παρούσα μορφή διασκευάστηκε ένα χρόνο μετά, με αφορμή τον 2ο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό του ΕΠΟΚ (Απρίλιος 2010), αποσπώντας την ανώτατη διάκριση, αριστείο. Δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες και περιοδικά της Ελλάδας και της Κύπρου.

67

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Η δωρεά της κρίσης Νίκος Νομικός Μελβούρνη, Αυστραλία στη μνήμη Βαγγέλη Παπαλιόσα 43η επέτειος 1957-2000 του μυστικού ταξιδιού

Η ώρα είναι του εσπερινού κι ένας φιλάδελφος μου ήλθε ξαφνικά και στάθηκε πανύψηλος μέσα στα μάτια μου. Βαγγέλη μου φωνάζω πρωταθλητή και ήρωα δεν σ’ έχω ξαναδεί απ’ την ημέρα που σταυρωθήκαμε μαζί, στα δυο του Βαραβά κατάρτια, χωρίς ν’ ακούσομε ποτέ, τις σάλπιγγες της νίκης.

68

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η Εγκαταλειμμένη Κύπρος Δρ Δημήτρης Καραλής Νότιος Αφρική

69

Είναι απίστευτο, για ένα πανάρχαιο μεσογειακό κομμάτι του Ελληνισμού με χιλιάδες χρόνια πολιτιστική, εμπορική και αξιοθαύμαστη μαχητική ιστορία, να παραμένει το μισό κατειλημμένο από έναν Ασιάτη εισβολέα για 40 χρόνια. Η Κύπρος πρωτοστάτησε στην ανάδειξη όχι μόνο του Αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ηπείρου γενικότερα. Είναι λυπηρή και ακατανόητη η στάση της Ευρωπαϊκής οικογένειας να ανέχεται στους κόλπους της μια διηρημένη χώρα, εντελώς απροστάτευτη και εδαφικά εγκαταλελειμμένη στη μοίρα της. Είναι η μοναδική Ευρωπαϊκή χώρα με διαιρεμένη πρωτεύουσα και με τεράστιο Τουρκικό κατοχικό στρατό δίπλα της, που για κάθε δύο Ελληνοκύπριους έχουν και ένα Τούρκο στρατιώτη να τους πολεμήσει ανά πάσα στιγμή εάν χρειαστεί, ΦΟΒΕΡΟ ΚΑΤΑΝΤΗΜΑ!!!! Πριν την εισβολή του 1974, ο Τουρκοκυπριακός πληθυσμός ήταν μόλις 18% του νησιού, ενώ σήμερα υπεραυξήθηκε με τους έποικους που η Τουρκία κουβάλησε. Ολόκληρες Έλληνο-Κυπριακές περιουσίες και σπίτια αρπάχτηκαν, χιλιάδες αγνοούμενοι βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν. Απορώ, γιατί άραγε η παγκόσμια κοινότητα και ιδιαίτερα οι μεγάλες Δυνάμεις σιγούν μπροστά σε μια τέτοια λυσσαλέα κατακτητική συμπεριφορά; Διερωτώμαι, πώς επιτρέπεται στον 21 αιώνα τέτοιου είδους βαρβαρότητα στα πόδια της Ευρωπαϊκής Ενώσεως να λαμβάνει χώρα εντελώς ανενόχλητα; Δεν είναι καιρός επιτέλους η δικαιοσύνη να αποδοθεί σ’ αυτόν τον βασανισμένο Κυπριακό λαό; Αλλοίμονο, εάν η μεγάλη Τουρκική αγορά ευνοείται να καταλύει τη διεθνή δικαιοσύνη και να επιβάλει τους δικούς της απάνθρωπους νόμους. Παραβιάζει καθημερινά τα εναέρια και θαλάσσια γειτονικά της σύνορα, χωρίς να φοβάται κανέναν. Είναι μια τέτοια εχθρική συμπεριφορά συμβατή με το Ευρωπαϊκό δίκαιο; Ασφαλώς όχι, τότε πως επιμένει η Τουρκία να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας, χωρίς να τηρεί τους πιο βασικούς νόμους της; Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από πολιτισμένα κράτη που σέβονται και αλληλοβοηθούνται μεταξύ τους, σα μια ενωμένη αγαπημένη οικογένεια. Προσπαθεί να ενώσει τους λαούς της οικονομικά, πολιτιστικά, παιδαγωγικά, γεωγραφικά και αμυντικά. Ενώ η Τουρκία με το έτσι θέλω εισβάλλει σε ένα άμαχο νησί και απαιτεί να δημιουργήσει δικό της ξεχωριστό κράτος!!!!! Νομίζει με τη συμπεριφορά του βάναυσου κατακτητή μπορεί να γίνει εύκολα ευπρόσδεκτο μέλος στην πολιτισμένη Ευρωπαϊκή οικογένεια; ΓΕΙΤΟΝΑ, δεν νομίζετε είναι καιρός πια να υιοθετήσετε και εσείς την ανθρώπινη ευρωπαϊκή συμπεριφορά, ώστε να γίνετε μια μέρα δίκαιο μέλος αυτής της μεγάλης πολιτιστικής οικογένειας;

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Το φιλί της λευτεριάς Ευτυχία Καπαρδέλη Αθήνα

Πάνω σε πέτρα ριζωμένο το φιλί της λευτεριάς Τις χειμωνιάτικες νύχτες τα παγωμένα βράδια που τα παιδιά ζητούν της μάνας τους την αγκαλιά η μοίρα γεμίζει την άδεια κάμαρα Τι μας ερείπωσε φωνές απόκοσμες και τούτα τα άγρια πουλιά ακολουθούν πετούν και φεύγουν το όνειρο λεύτερα να ζήσουν

70

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Ελπίδα Ι Μιλτιάδης Ντόβας Ιωάννινα

Κύπρος νησί της ομορφιάς, και της ελευθερίας! Το αγιοκέρι της θεάς, το μύρο της θυσίας! Κύπρος νησί του Ουρανού, κόρη ηγιασμένη! Με το σημάδι του θεού, χαμογελάς κρυμμένη! Γεννήτρα άχραντης θεάς, απ’ τον αφρό βγαλμένη! Η Αφροδίτη της φωτιάς, Νεράιδα θυμωμένη! Πάφο! Στον Όλυμπο γελάς, συνάμα και στην Οίτη! Όλη την πλάση τραγουδάς, σ’ ονειρεμένη «κοίτη»! Ω Χώρα του Μοναδικού, πατρίδα θυμωμένη! Νησί τρανό τ’ Αλλοτινού, την ξαστεριά ντυμένη! Ντυμένη με τ’ Αγέννητου, τα άμφια και το μύρο! Νησί λιτό, απέριττο, που προκαλείς τον Πύρρο! Που προκαλείς και το Θεό, μ’ ούλη την ομορφιά σου! Το Άχραντο, τ’ Αληθινό, γυρεύουν τα παιδιά σου! Θεά τ’ Ερώτου σου μιλά, και σου χαμογελάει! Απ’ τον αφρό, τ’ αγγελικού στον Ουρανό γελάει! Γελάει στον Πατέρα της, κόρη ματοβαμμένη! Κι εσύ είσαι η Μητέρα της, γεννήτρα τιμημένη! Ω! Κύπρος του Ηρωικού, τ’ Άφταστου των δακρύων! Είσαι νησί του Κεραυνού, ναός των Ολυμπίων! Είσαι κι εσύ, θεά τρανή μάνα της κόρης τούτης! Σε αγαπάει ούλη η Γη, Σύμπαν τ’ Ονειρικού της! Νησί ελεύθερο, στητό, γεμάτο περηφάνια! Θυμίζει δίδυμο αετό, χαμένο στην ορφάνια! Ορφάνια! Κόρη του τρανού, του Άρη του πολέμου! Η περηφάνια τ’ Ουρανού, χαμογελάει τ’ Ανέμου! Η περηφάνια, η ομορφιά, η ελπίδα, το θυμάρι! Σημαίνει θεία ξαστεριά! Σπαθί μα και θηκάρι!

71

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

25 Μαρτίου 20131 ‘Ποιοι διάολο νομίζετε πως είστε; ’2 Άντρια Δημητρίου Όταν την βλέπω στη φωτογραφία, περικυκλωμένη από θάλασσα κατά την διάρκεια του δελτίου καιρού στο ΡΙΚ θέλω να την αγκαλιάσω, να την φιλήσω... τρέχουν τα μάτια μου Αυτή η ιδία φωτογραφία της Κύπρου ήταν αποτυπωμένη στην σχολική μου κασετίνα, πριν την κόψουν στα δυο.

25η Μαρτίου, τι αστείο, δεν θέλω να δω καμιά παρέλαση Δεν πιστεύω πια τίποτα Ό,τι και αν πουν για τα δικά μας λάθη Ό,τι και αν λέμε εμείς οι ίδιοι για αυτά Αυτό που βλέπω εγώ είναι Μια Κύπρος – ανυπεράσπιστη όπως τότε Μια Κύπρος – μόνη όπως τότε Μια Κύπρος- αβοήθητη όπως τότε Μια εισβολή όπως τότε3 Όποιος νομίζει ότι θα είναι για πάντα ισχυρός, για να βλάπτει εκβιάζοντας, τιμωρώντας ληστεύοντας και λοιδορώντας τους άλλους, δεν διαθέτει ίχνος σοφίας. Του έριξαν στη μέση, στα πόδια, και στο πρόσωπο4 αλλά δεν τον έφτανε, δεν κατάλαβε, αν και σε αναπηρικό καροτσάκι, έγινε χειρότερος Θα έπρεπε να υπολογίζει, ότι την επόμενη φορά μπορεί να του ρίξουν κατευθείαν στο κεφάλι. Πριν ξανά κουνήσει το δάχτυλο επιδειχτικά στην όποια υποταγμένη χώρα5 ας μην ξεχνά την αλαζονεία των Αθηναίων έναντι των Μηλίων. Η καταστροφή της Μήλου ήταν εν τέλει και η δική τους πτώση.6 Υποσημειώσεις: 1. 25 Μαρτίου ήταν η μέρα που επέλεξε το, ελεγχόμενο από τη Γερμανία, Euro group να καταστρέψει την Κυπριακή οικονομία «εν μια νυχτί». Η Γερμανία, η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, σύμφωνα με την Deutsche Welle αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους φορολογικούς παραδείσους ( 8η παγκοσμίως - προηγείται της Ελβετίας, των νησιών Cayman του Λουξεμβούργο και του Jersey-), κατηγόρησε την Κύπρο - 1,8% της Ευρωπαϊκής οικονομίας - για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Για πρώτη φορά στην Ευρώπη οι καταθέτες εξαναγκάστηκαν εν αγνοία τους να ‘διασωθούν εκ των έσω’ . Μία από τις δύο μεγαλύτερες τράπεζες του νησιού, η Λαϊκή, διατάχθηκε να κλείσει και να ξεπουλήσει τα παραρτήματά της στην Ελλάδα, ενώ όλες οι καταθέσεις πάνω από 100 χιλιάδες Ευρώ κατασχέθηκαν. Η Τράπεζα Κύπρου οδηγήθηκε σε συρρίκνωση , ενώ 47,5% πάνω από 100 χιλιάδες ευρώ κατασχέθηκε. Υποχρεώθηκε μαζί με την Ελληνική Τράπεζα, να ξεπουλήσει, επίσης, κυριολεκτικά τα παραρτήματα που διέθετε στην Ελλάδα. Η ‘διάσωση εκ των έσω’ χαρακτηρίστηκε ως καθαρή κλοπή ιδιαίτερα από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και τα κοινωνικά δίκτυα.

2. ‘Ποιοί στο διάολο νομίζετε πως είστε;’ Ρώτησε ο Nigel Farage, ευρωβουλευτής και ηγέτης του ανεξάρτητου κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου, απευθυνόμενος σε αμφότερους, Olli Rehn και Emanouel Barroso το 2010, με αφορμή τότε την Ιρλανδία και τους κατηγόρησε ότι δημιούργησαν μια Ευρώπη, χωρίς κυρίαρχες Δημοκρατίες.

3. Αναφέρεται στην εισβολή. Αξίζει να σημειωθεί ότι εξ αιτίας της η Κύπρος απώλεσε 80% από τους πλουτοπαραγωγικούς της πόρους.

4. Αναφέρεται στον Volfgang Schable , ομοσπονδιακό υπουργό οικονομικών της Γερμανίας, τον οποίο πυροβόλησε και κατέστησε ανάπηρο ο γιος του δημάρχου του Disseldorf, τον Οκτώβριο του 1990, κατά τη διάρκεια πολιτικής ομιλίας για την Γερμανική επανένωση. Ως υπουργός εσωτερικών το 2005, υποστήριζε σθεναρά το Γκουαντάναμο.

5. Αναφέρεται στις χώρες της ευρωζώνης που πλήττονται από την κρίση. Τεράστιο είναι το έμμεσο όφελος της Γερμανίας από την κρίση. Κέρδισε τουλάχιστο 40,9 δισεκατομμύρια Ευρώ μειώνοντας το χρέος της λόγω των χαμηλών επιτοκίων με τα οποία δανείζεται, από την αρχή τη κρίσης, αλλά και από τη ζήτηση Γερμανικών ομολόγων, ενώ ταυτόχρονα επωφελήθηκε από το ανίσχυρο ευρώ αυξάνοντας τις εξαγωγές της κατά 130% στην Κίνα και κατά 60 % εκτός Ευρωζώνης.

6. Αναφέρεται στο διάλογο των Μηλίων με τους Αθηναίους, Θουκυδίδης V 84-106. Το 416π.χ οι Αθηναίοι επιτέθηκαν στη Μήλο η οποία δε δέχτηκε να υποταχθεί στη συμμαχία τους, επιμένοντας στη διατήρηση της ουδετερότητάς της στη σύρραξη μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης. Όλοι οι ενήλικες άνδρες σφαγιάστηκαν, ενώ τα γυναικόπαιδα κατέστησαν δούλοι, και η Μήλος αποικήθηκε από τους Αθηναίους. Η νέμεση για τους Αθηναίους ήλθε 12 χρόνια αργότερα, το404 πχ, με τη λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου και τη συντριπτική τους ήττα από την Πελοποννησιακή συμμαχία.

72

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Ελπίδα ΙΙ Μιλτιάδης Ντόβας Ιωάννινα

Πνοή αθάνατη ζητώ, Κύπρος να σου χαρίσω! Χαμογελώ στον Ουρανό, στην κόρη κι αδερφή σου! Ω Αφροδίτη συ θεά, γέλα σ’ οργής πατρίδα! Και την αθάνατη φωτιά, χάριζε με ελπίδα!

73

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Η Γη της Μεγαλονήσου Αθανάσιος Πανέλας Θεσσαλονίκη

Αρχίζουν να βγαίνουν τα βλαστάρια. Πολύμηνο καρτέρι. Η σπορά έπιασε. Η Γη της Επαγγελίας χωρίστηκε αλλά η καρδιά δεν δέχεται γραμμές. Όλη την έχει καθαγιάσει. Στο βόρειο κομμάτι δεν μπορεί τις φύτρες της να αφήσει. Λίγοι έμειναν οι κλώνοι της. Τις έχουν αποψιλώσει. Τα λεβέντικα κυπαρίσσια της τ' έχουν απανθρακώσει. Κι όσα από αυτά προσπάθησαν τους στύλους να γκρεμίσουν. Σφαίρα τα βρήκε. Χύθηκε η γύρη τους. Κόψαν τους στήμονες τους. Πως μπορώ να σε σώσω; Κι οι λέξεις σώθηκαν. Υπάρχεις παντού μέσα μου κι ας είναι μισές οι εποχές μου. Μια δάνειο σκέψη προσπαθώ να ξεχρεώσω και μια γενετήσια προσβολή να απαλύνω. Για ποια καταστροφή; Είμαι ολομόναχος και ελπίζω. Οι νύχτες έρχονται απροσδόκητα μαζί και οι φωνές τους. Η βροχή γεννά διάβρωση με τα α γ ν ο ο ύ μ ε ν α δέντρα παραχωμένα. Έξω η θύελλα μαίνεται. Πρέπει να ταξιδεύω. Δεν ξ ε χ ν ώ. Αλίμονο σ' αυτόν που δεν τη νιώθει.

74

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Όταν σβηστεί η πράσινη γραμμή Κώστας Γιαννακίδης Τη μέρα που θα σβηστεί η πράσινη γραμμή θα φροντίσω να είμαι εκεί. Και σκέφτομαι ότι μία πατημένη γόπα θα ταίριαζε πάνω στο αποτύπωμά της -τι κρίμα που δεν καπνίζω πια-. Θα προτιμούσα να είναι γερασμένο φθινόπωρο, στην αυγή του χειμώνα. Να νυχτώνει νωρίς και να δροσίζει με ρίγη. Α, όχι, δε θα έχω φωτογραφική μηχανή. Πιθανότατα να μην κάνω ούτε ένα στοιχειώδες ρεπορτάζ. Όμως θα κάτσω όλη τη μέρα εκεί. Θα βλέπω στρατιώτες να σηκώνουν βαρέλια, εκσκαφείς να μετατρέπουν τους φράχτες σε μπάζα. Νταλίκες να σηκώνουν τα φυλάκια, αγήματα να μαζεύουν σημαίες, αμήχανες χειραψίες να δένονται με επίσημους συμβολισμούς. Είχα βρεθεί και στο Βερολίνο, όταν έπεσε το τείχος, αλλά στην Κύπρο θα είναι αλλιώς. Κανένας δε θα έχει διάθεση να γιορτάσει. Όταν σβηστεί η γραμμή δε θα ανοίξουν ούτε σαμπάνιες, ούτε αγκαλιές. Ούτε πυροτεχνήματα. Ο ουρανός θα μείνει ανέγγιχτος, τα τραγούδια σιωπηρά και το χειροκρότημα μέσα στις τσέπες. Και όλα θα έχουν τελειώσει, όπως ένας καυγάς ζευγαριού που δεν μπορεί να χωρίσει και μοιράζεται το ίδιο κρεβάτι. Τότε θα ψάξω έναν Τουρκοκύπριο, να τον ρωτήσω αν θα σβήσουν τη σημαία που έφτιαξαν με πέτρες στον Πενταδάκτυλο. Το Κυπριακό πάει για λύση, πείτε το, με τρόπο, στον Νταλάρα. Και στις ειδήσεις πιάνει πάτο -ποιος νοιάζεται πια; Μα πού πήγαν οι φωνές και οι συγκεντρώσεις; Πώς έσβησαν οι νότες από τις συναυλίες και τα γαλάζια χρώματα από τα μεγάλα λόγια; Ήταν μάταια όλα αυτά ή απλώς πέρασε ο καιρός τους; Σαράντα χρόνια μας στοίχειωσε και τώρα το ξορκίζουμε σαν απλό μάτιασμα. Δείχνει ασεβές, απέναντι στους ανθρώπους και στην ιστορία. Όμως είναι τόσο λογικό, όσο η ζωή η ίδια. Είναι και όμορφο, ξέρετε: Τα νιάτα της εισβολής θα υπογράψουν τη λύση. Τα παιδιά τους έχουν συμβιβαστεί και τα εγγόνια τους δε θα θυμούνται. Αν το αποφορτίσεις από τα εθνικά, μπορείς να το δεις ως ένα ενδιαφέρον ιστορικό πείραμα. Μπορούν να ζήσουν μαζί; Όχι ως Έλληνες και Τούρκοι, αλλά ως Κύπριοι. Ειλικρινά, δεν το ξέρω. Όμως όταν τα ΑΤΜ γίνονται κοινά, εκτός από χρήματα βγάζουν και λύσεις. Κατά μία εκδοχή το Κυπριακό λύθηκε νωρίτερα πάνω στα τραπέζια των καζίνο , στα φθηνά μεροκάματα των Τουρκοκυπρίων, στις πλατφόρμες του φυσικού αερίου -ειδικά εκεί. Θα λυθεί και στα χαρτιά. Δεν υπάρχουν πολλά μάτια για να κλάψουν. Και τα μάτια που είχαν εικόνες, κλείνουν σιγάσιγά. Αφιερωμένο στο Γιώργο Ιωαννίδη, του Σόλωνα και της Μηλιάς, από την Κατωκοπιά, έναν Κύπριο που αγαπούσε πολύ την πατρίδα του. Έφυγε πρόωρα και θα τον αποχαιρετήσουμε σήμερα. Αντίο φίλε, πόσο θα ήθελα τώρα να ακούσω τη γνώμη σου...

75

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Κερύνεια Γιάννης Φωτιάδης Κύπρος

Κερύνεια Λευκό περιστέρι Κουρνιάζεις ανάμεσα στους αφρούς των κυμάτων και στις δασωμένες πλαγιές του Πενταδάχτυλου Ζήλεψαν την ομορφιά σου Κούρσεψαν τα κάλλη σου Τα παιδιά σου κυνηγημένα απ΄ του πολέμου τη φρίκη σκόρπισαν Χρόνια πέρασαν Η σκέψη γυρίζει νοσταλγικά σ΄ εσένα Κερύνεια Πεισματικά στο μυαλό μας κρατάμε την αγαπημένη σου μορφή σαν ΄Αγιο Δισκοπότηρο Ο αδυσώπητος χρόνος δεν μπορεί να σ΄ αλλάξει Και ναι! Θ΄ ακουστεί η φωνή του Πράξανδρου ίδια με σάλπιγγας πνοή που γκρεμίζει θεόρατα κάστρα Οι οχτροί τρομαγμένοι θα σκορπίσουν Το ξένο ποδάρι που μολύνει τα άγια χώματά σου θα χαθεί Τα παιδιά σου θα γυρίσουν Κλάμα χαράς και δικαίωσης Πανηγύρι ατέλειωτο Θρίαμβος της ελπίδας

76

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Καθηγητής Γιώργος Καναράκης Από τη Βιβλιοθήκη Κυπριακής Διασποράς

«Γιώργος Νικολαΐδης – Μια Κυπριακή Σελίδα στον Αυστραλιώτη Ελληνισμό» Ο καθηγητής Γιώργος Καναράκης είναι ένας άνθρωπος που καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του εντρυφεί με ενδιαφέρον και θέρμη καθημερινά στην έρευνα και προώθηση του Ελληνικού στοιχείου σε όλες τις Ηπείρους αλλά τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια στην Αυστραλία. Όταν επισκέφτηκα τη βιβλιοθήκη του στο πανέμορφο προάστιο του Bathurst NSW έμεινα έκθαμβος με την όψη πολλών ιστορικών, εκπαιδευτικών, ερευνητικών βιβλίων, περιοδικών κι εφημερίδων της Διασποράς και μη, ταξινομημένων με επιμέλεια και μεράκι. Ο Ελληνισμός της Αυστραλίας και ιδιαίτερα η Ελληνόγλωσση λογοτεχνία της χώρας αυτής χρωστάει πολλά στην επιμονή και υπομονή του να συγκεντρώνει με κάθε λεπτομέρεια τις δημιουργίες των Ελλήνων της Αυστραλίας πριν ακόμη υπάρξει ίχνος του Διαδικτύου στον κόσμο. Το βιβλίο αυτό που παρουσιάζεται εδώ είναι μια άλλη απόδειξη της ανεπανάληπτης έκτοτε προσφοράς του στα γράμματα και στην έρευνα των Ελλήνων της Διασποράς. Εμείς του προσφέρουμε ένα μικρό φόρο τιμής με ευκαιρία του θέματος που καταπιάνεται αυτό το περιοδικό στην έκδοση 5 και για να θυμόμαστε ότι επέλεξε με αγάπη να αφιερώσει τη ζωή του για τον Ελληνισμό. Αναλυτικό βιογραφικό του καθηγητή Γ. Καναράκη με καταγωγή από τον Πειραιά Πτυχίο (Παν/μιο Αθηνών), M.A. (Παν/μιο Indiana, ΗΠΑ), δ.Φ. (Παν/μιο Αθηνών), Hon. D. Litt. (Παν/μιο Charles Sturt, Αυστραλία) της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Charles Sturt Νέας Νότιας Ουαλίας, θα βρείτε στην ιστοσελίδα της Διασπορικής Λογοτεχνικής Στοάς με τίτλο «Γιώργος Καναράκης». Ιάκωβος Γαριβάλδης

77

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Χαιρετισμός από τον Προεδρικό Επίτροπο

Μανώλη Χριστοφίδη Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω την έκδοση της εργασίας του Καθηγητή Γιώργου Καναράκη ΟΑΜ, με τίτλο Γιώργος Νικολαΐδης – Μια κυπριακή σελίδα στον Αυστραλιώτη Ελληνισμό. Είναι το δεύτερο βιβλίο που εκδίδει το Γραφείο του Προεδρικού Επιτρόπου στο πλαίσιο της σειράς ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ. Το γεγονός αυτό δικαιώνει την πρωτοβουλία μας και την απόφασή μας για δημιουργία της Βιβλιοθήκης αυτής. Το θέμα του βιβλίου είναι ο Κύπριος απόδημος Γιώργος Νικολαΐδης από τα Λειβάδια Λάρνακος, ο οποίος υπήρξε πρωτοπόρος στους τομείς της Λογοτεχνίας και του Τύπου. Η έκδοση του παρόντος βιβλίου αποτελεί ίσως το καλύτερο μνημόσυνο για ένα απόδημο συμπατριώτη μας, που τίμησε με το έργο του την ιδιαίτερή μας πατρίδα και το λαό της. Ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Charles Sturt Γιώργος Καναράκης είναι ευρέως γνωστός ως ερευνητής και συγγραφέας για τις εργασίες του σε θέματα που αφορούν τους Έλληνες της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Είμαι βέβαιος ότι το βιβλίο αυτό θα εγείρει το ενδιαφέρον και θα αποτελέσει σημαντικό αρχειακό υλικό, για τις σημερινές αλλά και για τις επερχόμενες γενεές, αναφορικά με την κυπριακή διασπορά. Για τούτο, θερμές είναι οι ευχαριστίες που απευθύνω προς τους χορηγούς της παρούσης έκδοσης… Μανώλης Χριστοφίδης Προεδρικός Επίτροπος

78

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Όπως λαλεί η καρκιά μου Θεοδοσία Αργυράκη-Ασαργιωτάκη Ηράκλειο Α` βραβείο Παγκόσμιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού Ε.Π.ΟΚ 2011

Στα ίχνη σου με οδηγούν δρόμοι της ιστορίας Πηγές αιώνιας ζωής φως της αθανασίας Έγκωμη σε ονόμασαν, Κωνστάντια, Αλασία Κίονες, αγάλματα, ναοί, πολιτισμού εικόνες Ελληνική γραφή λαλιά, Ονήσιλου Ευαγόρα Μέγα Αλέξανδρου γενιά Φιλίππου Μακεδόνα Τεύκρος του Τελαμώνα γιος, δεύτερη Σαλαμίνα Άμμος χρυσή σε κοίμισε αρχαία Αρσινόη Αναγεννιέσαι Αμμόχωστος στο δίκαιο φως του Ήλιου Βυζαντινό σταυρό κρατάς, σπαθί τιμής Ιππότη. Χρόνου ημέρες κι εκκλησιές σπερνά και λειτουργίες Σήμαναν τα καμπαναριά, άναβαν τα καντήλια Έρωτα, αγάπης σαϊτιά, καρδιές, τη νιότη σμίγει Χωρίζει λόγχη τ` άδικου, μαύρη σκιά θανάτου. Ατίμωσαν τα ιερά, βεβήλωσαν τα άγια Δεν άνθισαν πορτοκαλιές, λιόδεντρα δεν καρπίζουν Αίμα στη γη παλληκαριών θυμίαμα και νάμα Σίγησαν τα καμπαναριά, δακρύζει ποιητάρης Πέρκαλους ήρωες υμνεί, Ευαγόρα Παλληκαρίδη Τάσσου Ισαάκ και Σολομού, ιδανικών θυσία. Φυλακισμένα μνήματα, φυλακισμένη πόλη Κλειστά τα παραθύρια σου, μανταλωμένες πόρτες Οδύνης αναστεναγμός στον ουρανό σιμώνει Ευχή στου κόσμου την αρχή, στην Παναγία τάμα. Περήφανος σταυραετός κρατά Μαγιού στεφάνι Σε τόπο αφήνει π` αγρυπνά, χτυπά καρδιά της μάνας Στ` ανάστημα του Τρόοδος στέκει αναντρανίζει Στράτα Ικάρων, πέταγμα, χρέος τιμής σ` αδέρφια Καρδιάς το πρόσταγμα, ψυχής, αντρειωμένο όρκο. Έβαψε κόκκινος γιαλός, νησιώτικα ακρογιάλια Χαμήλωσε ουρανός φιλεί ματοβαμμένο Αιγαίο Το αγιασμένο πέλαγος γενναίους αγκαλιάζει Για μέρη επουράνια λευκά οδεύουν άτια. Γραφή στο γαλανόλευκο ο ήλιος φανερώνει Ότι το φως αγάπησε, ποτέ δεν τελειώνει Ρίζα ζωής αιώνιας, άνοιξη ελευθερίας ……

79

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Εάλω η Κύπρος Πανίκος Ελευθερίου

Κύπρος

80

Σημείωμα οπισθόφυλλου του βιβλίου Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, ο συγγραφέας επιχειρεί να ζωντανέψει ένα μελλοντικό φανταστικό σενάριο, το οποίο προκύπτει μετά από μια Ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού που επιδρά καταλυτικά σε όλες τις πτυχές της ζωής των κατοίκων. Στόχος του, είναι να ζήσει έντονα ο αναγνώστης "το κλίμα των ημερών", στη μετά τη λύση εποχή. Ο Κώστας, ο ήρωας του μυθιστορήματος βρίσκεται ενώπιον ενός μεγάλου διλήμματος. Μια σκληρή μάχη μαίνεται μέσα του. Σύντομα όμως, πρέπει ν’ αποφασίσει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το αδιέξοδο θα γίνει λιγότερο εφιαλτικό. Από τη μέρα που πήρε την επιστολή που ήταν υπογραμμένη από τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών και Άμυνας της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας, για να παραδώσει το όπλο που του είχε εμπιστευτεί η πατρίδα, μόνο αυτός ο εφιάλτης γυροφέρνει στο μυαλό του. Το δίλημμα είναι φοβερό και τον κόβει στα δύο. Από τη μία είναι η θέληση για ζωή κι από την άλλη το κάλεσμα του χρέους. Θα παραμερίσει τις αξίες και τα ιδανικά του, για να "ζήσει"… «μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου, μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες;» Έχει το δικαίωμα να είναι τόσο εγωιστής; Να "ζει" χωρίς μνήμη, χωρίς συνείδηση, χωρίς περηφάνια κι αξιοπρέπεια; Θ’ αθετήσει τον μακρινό, αλλά όχι ξεχασμένο όρκο του Έλληνα Αξιωματικού ή θα είναι τελικά συνεπής, στο δικό του συναπάντημα με την ιστορία; Όσο πλησιάζει η σημαντική εκείνη μέρα, τόσο πλησιάζει κι η ώρα της αλήθειας. Τότε είναι που θα μάθει από τι πραγματικά είναι φτιαγμένος και τι είδους κληρονομιά θ’ αφήσει στην Ελευθερία, την κόρη του. Μια σειρά από γεγονότα γεμάτα περιπέτειες και συγκρούσεις ανάμεσα στους ήρωες, κάνει το μυθιστόρημα πολύ ενδιαφέρον. Η φιλοπατρία, η κραυγή του πόνου, η αγωνία γι’ αυτόν τον έρμο τόπο, το πάθος για την ελευθερία, η αγάπη για την οικογένεια και η αυτοθυσία είναι τα κυρίαρχα στοιχεία. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί έντεχνα τους χαρακτήρες, ζωντανεύει τα γεγονότα με τον χρωστήρα του λόγου και τους πλούσιους διαλόγους και δίνει μια ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί μετά τη λύση.

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η μεταγραφή σε δόκιμο λόγον του εσωτερικού αισθητικού λόγου του βιβλίου Ζήνων Ζαννέτος

Ρέθυμνο, Μάης 2012 Κριτική βιβλίου του Πανίκου Ελευθερίου «Εάλω η Κύπρος»

81

Και το πιο ασήμαντο, αν υπάρχει ασήμαντο, λουλούδι ευδοκιμεί σε τόπο που του διαμορφώνει την ποιοτική του ιδιοσυστασία, τα χρώματά του, το μπόι του, το άρωμά του, ακόμα και το σχήμα των φύλλων που το συνοδεύουν ως θωπεία και ως υποδοχή του τρυφερού του βλαστού. Το ίδιο ισχύει και για το δέντρο, κατ’ εξοχήν, όμως, για τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος, λοιπόν, «βλαστάνει και ανθοφορεί» σε οικείο τόπο, τα ζωτικά συστατικά του οποίου ως αμβροσία και ως κάλλος τρέφουν και συνιστούν την ύπαρξή του, τη σωματική και την πνευματική του λειτουργία. Ανταποδοτικά, ο άνθρωπος, με τον Λόγον και τον Νόον, τη ζώπυρον ειδοποιόν του διαφοράν από τα άλλα ζώντα είδη, καταθέτει τα προϊόντα του πνεύματός Του, τα δημιουργήματα των ευαισθησιών Του, τη λυρική και την ελεγειακή φωνή των συναισθημάτων του και κοσμεί τον τόπον, τον κάνει κόσμο και υποδοχέα της δημιουργικής του ανάσας. Τον κάνει, προπαντός, δώμα του βίου Του, ιμάτιο και χιτώνα της ύπαρξής Του και τέλος Θήκη και σήμα του τεθνηκότος σώματός του. Τον κάνει Πατρίδα του. Οι δρόμοι της ετυμολογίας μας ειδοποιούν πως η λέξη Πατρίδα κοινωνεί με την έννοια Πατήρ – Πατέρας, που πολιτισμικά μας παραπέμπουν στη Γένεση και τη Δημιουργία, όπως η γλώσσα μας τη συνέλαβε : Πατήρ – Πάτρα = Γη, Πατρίδα που ως ανδρόγυνος τόπος (Πατέρας και μάνα), γεννά των άνθρωπο και τον περιβάλλοντα κόσμο του. Ο Τόπος, λοιπόν, είναι η μήτρα και ο σπόρος απ’ όπου εξανθίζει η ύπαρξη. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς Πατρίδα χωρίς Πάτρα Γη, επειδή «ντιενέϊκα» την περιέχει στο είναι του. Η Πατρίδα είναι εσωτερική φωνή και ρίγος, που σωματώνονται σε ομοιότροπη συμβίωση, σε ομόλογη δημιουργία, σε κοινά αναγνωρίσιμα γλωσσικά σήματα, που συνυφαίνονται και συνομολογούν την ομόγλωσση έκφραση, το ομόγλωσσον γνώρισμα. Η γλώσσα, ως θεραπαινίδα της κοινωνίας του ανθρώπου, εναρμονίζει σε φωνήεν σώμα τις έσω φωνές, που είναι κι αυτές εκφάνσεις της έσω Πάτρας, σε επικοινωνιακό κώδικα της κλίμακας των εννοιών του πνεύματος, συμβολικά λήμματα του κοινοτικού, αλλά και του ένδον βίου του ανθρώπου. Ο κοινός βίος και οι δημιουργικές του εκφάνσεις – παραδόσεις, έθιμα, κώδικες φιλοσοφίας και θυμοσοφίας της συμβίωσης, έργα της ευπλασίας της Τέχνης και του πνεύματος, παράγωγα της δωρεάς αυτής της Πάτρας – Πατρίδας αποτελούν το αμνιακό εκχύλισμα ομαίμων και ομογλώσσων πλαστουργών ανθρωπίνων υπάρξεων και κατ’ επέκταση τον εύστολον επενδύτη του σώματος της πατρίδας. Γι’ αυτό ο οιοσδήποτε ακρωτηριασμός του σώματος της Πάτρας – Πατρίδας ακρωτηριάζει, ουσιαστικά τον ίδιο τον άνθρωπο που οικεί επί και εντός Της, που λαμβάνει και απολαμβάνει τα καρπήματά Της, που συμπαράγει με τη δική της μετοχή. Ο ακρωτηριασμός της Πατρίδας έχει, ως συνέπεια, Τον ανέστιον άνθρωπο, τον πλάνητα, έρημο και πένητα άνθρωπο, τον πεπτωκότα και θνησιγενή. Η ούτοπος ύπαρξη είναι και άτοπος και η ατοπία είναι ο αυχμός του γίγνεσθαι, ο Θάνατος της Ζωής. Ο ακρωτηριασμός της Πατρίδας είναι πληγή και πόνος, αιμορραγία που φρυγανοποιεί την ικμάδα του πολιτισμού, ως τροχοπέδη του άρματος του δημιουργικού ήλιου ενός τόπου. Ο αυτοακρωτηριασμός είναι προθάλαμος Θανάτου, συσκότιση της πηγής του φωτός της Ζωής, έκπτωση και μαυλισμός του ήθους του προσώπου, απανθρωποποίηση της χάριτος (του χαριέντος) της ύπαρξης. Όλα τούτα τα συνοδά του αυτοακρωτηριασμού παράγουν, ως επόμενο, όλα εκείνα τα ένδον αισθήματα, που κατακλύζουν το βιβλίο σας και διαχέονται και στην ψυχή του αναγνώστη : πόνον και καημό, αγωνία και απογοήτευση, αδιέξοδο και απελπισία, μελαγχολία και μαράζι, μέχρι κουφότητα και σαλότητα, στέγνα μυαλού και ψυχής, αυτοκα-

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η μεταγραφή σε δόκιμο λόγον του εσωτερικού αισθητικού λόγου του βιβλίου Ζήνων Ζαννέτος ταστροφικό μηδενισμό, υπαρξιακό παραλογισμό. Θα απορεί, ίσως, κανείς για το περιεχόμενο της αναγνωστικής μου εντύπωσης από το βιβλίο αυτό. Εξηγούμαι πάραυτα : με έντεχνον αφηγηματικό τρόπο ο συγγραφέας προσπάθησε στο βιβλίο του να καταστήσει τον πολιτικό λόγο κοινωνόν στους αναγνώστες του, καταγράφοντας τις πολιτικές του εκτιμήσεις για το τι είδους βίον, υπαρξιακό και κοινωνικό θα γεννήσει το εκτρωματικό σχέδιο ΑΝΑΝ και η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία που επαγγέλλεται ως λύση και σωτηρία της Κύπρου. Η πρωτοτυπία του βιβλίου είναι ότι «εξαναγκάζει» τον ξηρό και απάνθρωπο λόγο της πολιτικής, τον δοκησίσοφο και υποκριτικό, τον κρυπτικό και μασκαρεμένο, τον άν-αιμο και φρύγανο λόγο να ενδυθεί το ιμάτιο της λογοτεχνίας και από αφασικός να γίνει λάλος και καταδεκτικός στο μυαλό και στην ψυχή του απλού και ανυπόκριτου αναγνώστη. Επειδή η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία παράγει αβάσταχτο πόνο και απελπισία σ’ όποιον την προσεγγίζει, πόνος που ενσταλάζεται από τα τεχνάσματα και τις δολιότητες του δίσημου πολιτικού λόγου, είναι επαινετέα η σκέψη του συγγραφέα να ενδύσει τον γυμνόν λόγον της διπλωματίας με το μορφικό ένδυμα της λογοτεχνίας, επειδή μ’ αυτόν τον τρόπον και ο πόνος αντέχεται περισσότερο και η στυφή γεύση των παραγώγων της υλοποίησης και εφαρμογής του στο Κοινόν των Κυπρίων εκρύεται αμεσότερα και διαχέεται αποτελεσματικότερα στις ψυχές των αναγνωστών του βιβλίου. Την αναγνωστική μου διόδευση στους δρόμους της σκέψης και των συναισθημάτων του, όπως τα καταθέτει o Αλέκος Ελευθερίου στο βιβλίο του «Εάλω η Κύπρος», προσπάθησα να μεταγράψω σε στοχασμικό και περίσκεπτο λόγο, δοκιμιακό. Να πω δηλαδή με άλλο γλωσσικό κώδικα όσα προσέλαβα και σκέφτηκα, με αφορμή την ανάγνωση του βιβλίου αυτού. Το βιβλίο είναι κατάθεση προς προβληματισμό και αυτογνωσιακή περίσκεψη. Γι’ αυτό δεν εξαρκείται ούτε στον έπαινον, ούτε στην κατάκριση, επειδή δεν ανατέμνεται από τη λογοτεχνική κριτική σκέψη, αλλά από τη στοχασμική αναμόχλευση. Προβάλλει ενώπιον του κάθε Ελληνοκύπριου, ιδιαίτερα ενώπιον της γενιάς της εισβολής και όλων των πολιτικά ευαίσθητων και ανησυχούντων της Κύπρου πολιτών ο εφιάλτης της δικής τους σκέψης, των δικών τους διαλογισμών, η εικόνα του αδιέξοδου μέλλοντος, το οποίον απεργάζονται οι μύωπες της πολιτικής του μοίρας οι ενδοτικοί και εθελοτυφλούντες επιλήσμονες της Ελληνικής ταυτότητας του τόπου. Ένα βιβλίο που στόχον έχει να οξύνει την πατριδικήν έγνοια και να αφυπνίσει τον σύνολον εσωτερικόν κόσμο των Ελληνοκυπρίων όχι με αφορισμούς πολιτικής ανάλυσης, αλλά με τον τρόπον του λογοτεχνικού μύθου, που μπορεί να υιοθετηθεί από την κρυμμένη αθωότητα που διασώζει, ακόμα, ο καθένας από μας. Κάπως έτσι λειτουργεί και ο τρόπος του παραμυθιού, που πέφτει ως αφυπνιστικός σπόρος στον εύκαρπο ψυχικό τόπο του παιδιού ή η παραβολή, με την οποίαν ο Μέγας Διδάσκαλος του κόσμου κήρυξε τον Λόγον του Θεού, τον έμπυρον Λόγον του Πνεύματος. Η αξιολόγηση ενός βιβλίου γίνεται από την ίδια την ανάγνωσή του, από το εύρος της μηνυματοφορίας του, από την πολυείδεια των προβληματισμών που προκαλεί, από την ποιότητα της στοχασμικής ταραχής και της συναισθηματικής αναστάτωσης. Αξιολογείται ακόμα από την ένταση της αφύπνισης των ηθικών κωδίκων της ύπαρξης, από το πόσο η έγνοια και τα σήματα της αφήγησης, του «μύθου» του βιβλίου αναπέμπονται από το Εγώ της γραφής στο Εμείς της ανάγνωσης του Κοινού του τόπου, ως αγάπη και χαρμολύπη Ζωής, ως δραματικός λόγος και ως μυστικό σήμα υπαρξιακής και κοινωνικής κάθαρσης. Ο αναγνώστης του βιβλίου Εάλω η Κύπρος συμπλέει με παρόμοιους προβληματισμούς, που συμπυκνώνονται στον καημό για την τύχη της Πατρίδας και το μέλλον των πολιτών της, στον ανύπνωτο έρωτα της Λευτεριάς της Πατρίδας και της ίασης της χαίνουσας πληγής της. Η

82

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η μεταγραφή σε δόκιμο λόγον του εσωτερικού αισθητικού λόγου του βιβλίου Ζήνων Ζαννέτος Κύπρος Σταυρωμένη και επί του ξύλου του Σταυρού της καθηλωμένη, αιμάσσουσα, ποτίζεται όξος και χολήν όχι μόνον από τους σταυρωτές εχθρούς της, αλλά και από τους με το μάννα της νεοευμάριεας τρεφόμενους δικούς της σταυρωτήδες. Και κατά τον λόγον του Pascal όσο η Κύπρος δεν αποκαθηλώνεται του σταυρού για να αναστηθεί καμιά ελληνική συνείδηση δεν έχει δικαίωμα να υπνώττει, κανένας Έλληνας δε μπορεί να βιοπορεύεται και να βιοπορίζεται τα όποια αγαθά της Πατρίδας απέμειναν και να σιωπά και να αδρανεί. Και το βιβλίο λειτουργεί ως Σωκρατικό δαιμόνιο, που αφυπνίζει τη συνείδηση του αναγνώστη για το ζοφερό του δρομολογούμενο μέλλον και για τη θνησιγενή μοίρα της Πατρίδας. Ο στόχος του βιβλίου είναι να κεντήσει ως οίστρος τη σκέψη και τη συνείδηση του αναγνώστη ώστε με αφυπνιστική διάθεση να πολλαπλασιάσει τους προβληματισμούς του και να τους καρποφορήσει στο κοινωνικό του περιβάλλον για αναστοχαστική μελέτη του δράματος της Κύπρου και των καταστροφικών σχεδιασμών, που απεργάζονται, ως φενάκη σωτηρίας, εχθροί και ημέτεροι. Η δικαίωση του βιβλίου για μένα δε γίνεται με τον ανατομικό φακό της λογοτεχνικής πραγμάτωσής του, αλλά από την αλήθεια της πρόθεσης του συγγραφέα, την ειλικρίνεια, την εντιμότητα της στοχοθεσίας του, την αγωνιώδη φωνή της έγνοιας του για τη σωτηρία της Κύπρου. Στην αδιέξοδη φοβική συγκατάνευση ή σιωπή των πολλών, στις έκφαυλες, δοκησίσοφες και προδοτικές νομικές διατυπώσεις και συνταγματικές καταρτίσεις, ως σχέδια σωτηρίας, δήθεν, της Πατρίδας, η φωνή της καρδιάς και της συνείδησης του συγγραφέα, όπως ακούεται από το βιβλίο, αποτελεί πρόσκληση συνειδητοποίησης των κινδύνων και συστράτευσης στην αντίσταση για την ανακοπή της κατηφόρου δρομολόγησης της «λύσης» του εθνικού προβλήματος της Κύπρου από δηλωμένους άσπονδους φίλους, από συναισθηματικά νεκρούς διπλωμάτες της διεθνούς σκηνής και από ανοητεύοντες επικίνδυνα και παιγνιδίζοντες άνευρους πολιτικούς της Κύπρου. Η καθαρότητα και η αλήθεια της δραματικής κραυγής του συγγραφέα είναι η ίδια η καταξίωση του βιβλίου, η δικαίωση της στοχοθεσίας του. Ο συγγραφέας φροντίζει να «περάσει» στους διαλόγους των προσώπων όλη τη λαϊκή επιχειρηματολογία για το Κυπριακό, όπως αυτή εγείρεται εκάστοτε, ως απάντηση στα «βήματα» των διαπραγματεύσεων, που με το σταγονόμετρο διαρρέουν, όσα και όποια διαρρέουν, στα Μ.Μ.Ε. Μ’ αυτόν τον τρόπο διατίθεται στις σελίδες του βιβλίου το μετά την εισβολή τραγικό πρόσωπο της καθημερινότητας της Κύπρου, τα προβλήματα που φαρμακώνουν άλυτα τη βασική μέριμνα, όπως οι αγνοούμενοι, ο καημός της επιστροφής, η μνήμη και η λήθη των κατεχομένων εστιών, η αυτοκριτική και η συζήτηση για τους ενόχους της συμφοράς και της αντίστροφης επιβολής νέας κατάστασης : πολιτικής, ιδεολογικής, ταυτότητας, μέριμνας βιοτικής, κρίση ιστορικής συνείδησης και κοινωνικής συνοχής. Με τον τρόπο του το βιβλίο διασώζει τη λαϊκή καθημερινή συζήτηση και αγωνία για την τύχη της Πατρίδας μετά την εισβολή του 74. Μια έμμεση, αλλά εναργής ιστόρηση του λαϊκού προβληματισμού με όλες του τις μεταμορφώσεις κατά τις περιστάσεις και τις διακηρύξεις των καιρών. Και μέσα σ’ όλα αυτά, ως ανύπνωτος σκόλοψ, τα υπαρξιακά διλήμματα, οι συνειδησιακές αμφισβητήσεις για την ορθότητα ή μη των σχεδιασμών και των αποφάσεων για τη μελλοντική διάσωση του προσώπου και της οικογένειάς του, για την αντοχή ή μη, της νέας, απροσδιόριστης και, πάντως, φοβικής, κοινωνικής καθημερινότητας. Στον ξηρό λόγο της πολιτικής και της διπλωματίας, που σχεδιάζει επί χάρτου κοινωνίες χωρίς πρόσωπο και ελεύθερο φρόνημα, με παθητική διάθεση για επιβίωση απλά και όχι δημιουργική Ζωή, στέκει αντίμαχος ο λόγος της καρδιάς, της αγωνίας, ο ανθρώπινος λόγος του διαλόγου με τον άλλο, η αγωνία της ύπαρξης και της ελεύθερης έκφρασης και Ζωής, που με τη διαφαινόμενη λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας όλα τούτα τίθενται εν αμφιβάλω. Η περιγραφή της κοινωνικής καθημερινότητας αναδεικνύει και την ποιότητα του θεσμού

83

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η μεταγραφή σε δόκιμο λόγον του εσωτερικού αισθητικού λόγου του βιβλίου Ζήνων Ζαννέτος της Κυπριακής οικογένειας, που αδιατάρακτη, αιώνες τώρα, ως λειτουργικός πυλώνας, συνιστά την κοινωνική και βιοτική συνοχή και διάρκεια. Η οικογένεια ως συναισθηματικός τόπος της υπαρξιακής ωρίμανσης, της κοινωνικής και επαγγελματικής καταξίωσης, του ονείρου και της οικοδομής του αύριον. Η οικογένεια στο βιβλίο είναι ο προϋποτιθέμενος τόπος και λόγος της δράσης του, ο ιδεατός και συνάμα πραγματικός τόπος - πλαίσιο της στοχαστικής και συναισθηματικής υπέρβασης του προσώπου του πολίτη, που οδηγείται στην αυτοθυσία, ως πράξη συνέπειας και προσήλωσης στο χρέος προς τον εαυτό μας και την οικογένεια, ως τιμή και αγάπη προς την Πατρίδα, ως έκφραση του ελεύθερου και αδούλωτου φρονήματος, του ανεκπλήρωτου ονείρου της Ελευθερίας της Κύπρου. Η αυτοθυσία του ήρωα είναι απολογία Τιμής προς τον εαυτό του, την οικογένεια, την Πατρίδα, απολογία για τη ματαίωση του οράματος της Λευτεριάς και της ανατολής της ειρήνης και του φωτός στη δύστυχη Κύπρο. Είναι αξιοπρόσεχτος ο τρόπος που το Εγώ του ήρωα, ως δρώσα προσωπικότητα ταυτίζεται με το θεσμό της οικογένειας, καθολικεύεται μέσα στο νόημα της Πατρίδας. Της Πατρίδας όχι ως ιδέας και νοητικής σύλληψης, αλλά ως βιοτικής πραγματικότητας, όπου εξαντλείται και η βιοτική ύπαρξη του ήρωα. Στους δραστικούς διαλόγους του ήρωα, αλλά και στη στοχαστική μονολογία του το Εγώ του αναλίσκεται ως πάσχουσα Πατρίδα, με έγνοια και λόγο Θυσίας την οικογένεια. Με επαγωγικό, δηλαδή, τρόπο της λογικής ο αφηγηματικός μύθος του βιβλίου και η δράση του εξυφαίνουν σε απτή ύφανση την ιδέα της Πατρίδας και το χρέος του Πολίτη ως επεισόδια βιοτικής καθημερινότητας. Ο έρωτας της Πατρίδας ενυλώνεται εδώ σε δραστικό τρόπο ζωής και ουσίας, το όραμα σε διάλογο και δράση με απ’ τον ιστό και γεύση ζωής. Υπάρχει εδώ και μια καινοτομία στην καθιερωμένη αναφορά και ανάλυση του ιστού της Ελληνικής οικογένειας. Τη συνήθη θέση της Μάνας, που σταθερά προσωποποιεί και περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν νόημα της οικογένειας, εδώ αρχηγέτης και χρεώστης της κοινωνικής και καθολικής ευτυχίας της είναι ο πατέρας, χωρίς την υποτίμηση της Μάνας. Και μάλιστα όχι ως pater familias, αλλά ως νέο παραγωγικό κύτταρο με ηλικιακά νέον άντρα. Τούτο εκφράζει μια παρήγορη διαπίστωση πως ο θεσμός της οικογένειας στην Κύπρο, με τη σύνολη δυναμική της λειτουργία, εξακολουθεί να υφίσταται και να τροφοδοτεί την παραγωγική δυναμική της Κοινωνίας. Το βιβλίο του Πανίκου Ελευθερίου «Εάλω η Κύπρος» απευθύνεται στον σημερινόν Έλληνα της Κύπρου, που δεν έχει συναισθηματικά στεγνώσει και ιδεολογικά αλλοτριωθεί από την τύρβη της καθημερινότητας, την ηδονή της υλικότητας, την απάτη της ντόπιας διπλωματίας και την αναλγησία της διεθνούς πολιτικής. Εκφράζει την πικραμένη ανάσα του προδοθέντος οράματος της Λευτεριάς της Πατρίδας, της δούλωσης του ελεύθερου φρονήματος του Ελληνοκύπριου, που ανεδύθη και ανεδείχθη κατά τον Απελευθερωτικόν Αγώνα του 1955-59 και την κινδυνότητα της τωρινής αδράνειας του πολίτη, γύρω από τον οποίον υφαίνεται ο ιστός του τελικού του αφανισμού, με το προσωπείο μιας ξενόφρενης λύσης του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Είναι μια κραυγή καημού της μοναξιάς της Κύπρου, αλλά και μια καταγγελία της εκφαυλισμένης συνείδησης των πολιτών της και της απουσίας αγωνιστικότητας για την αλλαγή της μοίρας της Πατρίδας. Και σε όλα τούτα ακούεται ένδηλη η ηχώ της έμμεσης παραίνεσης για αναστοχασμό και αναθάρρηση, για αγώνα και όχι υποταγή και δούλωση.

84

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Αμμόχωστος Ευτυχία Καπαρδέλη Αθήνα

Αμμόχωστος Νέα Ιουστινιανή κύτταρο και σπάραγμα στην διψασμένη μου ψυχή τα χρυσά και τα κόκκινα του Ήλιου στην γη σου καρφώθηκαν Αλάσια Μοιρασμένη σε δυο βουλές... πορφυρά σημάδια στο κύλισμα της θάλασσας θρυμματισμένο κοχύλι στο πέρασμα στο πλάγιασμα Τα λευκά πουλιά του Θεού χτυπούν δυνατά τα φτερά τους στον αέρα του ουράνιου τόξου τις δυο άκρες δένουν Στα ακίνητα μάτια, η σιωπή την φωνή κομματιάζει Η ομίχλη σκέπασε τα μάτια τα κρυφά μας δάκρυα αστέρια που έριξε ο ουρανός στην γη Τα μεσημέρια , ο αγέρας στεναγμός βαρύς της Άνοιξης το πρώτο ευωδιαστό λούλουδο είσαι εσύ το μεγάλο περιβόλι με τις πορτοκαλιές σου μύρα ακόμα ανασαίνει Η άμμος τρυπά τα δάχτυλα και όλο πληθαίνει και όλο βαραίνει και τα μπλε κρινάκια με ξέχειλες τις ρίζες έμειναν εκεί Η νύχτα δεν πιστεύει την αυγή που είναι γεμάτη βλέφαρα που είναι γεμάτη φως γιατί αυτή διδάσκει μόνο την σιγή και το σκοτάδι

85

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Αμμόχωστος Ευτυχία Καπαρδέλη

Τα φύλλα έπεσαν φέτος νωρίς στην μυστική βλάστηση ο σπόρος την κρυφή προσταγή περιμένει Το χάραμα αρχίζει και ο Ήλιος στο κάστρο σου Φαμαγκούστα αναζητά μια άλλη δυσδαιμονα πιστή Σαλαμίνα…. Αλάσια …. Έγκωμη…… Αρσινόη περνούν οι ώρες, οι μέρες οι χρόνοι και η καρδιά μόνη και η καρδιά έγινε πλήθος που ταξιδεύει και σωπαίνει και η καρδιά υπομένει και σωπαίνει….. καρτερικά περιμένει…

86

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Κύπρος Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου Θεσσαλονίκη

Χαίρε, νησί χαϊδεμένο της Μάνας σου. Ξενοπούλι που ξυπνάς στην καρδιά χτύπους νοσταλγίας. Χαίρε, νησί της Αφροδίτης, που ταξίδεψε μέσ’ στους κρινόλευκους αφρούς και διάλεξε τις αμμουδιές της Πάφου, όπου γεννήθηκε το κάλλος κι η αγνότητα.

Χαίρε, Όλυμπε του Τροόδους που καθημερνά καλωσορίζεις τον ήλιο και στέλνεις χαιρετίσματα στον παγκόσμιο Όλυμπο για να τα στείλει στη Μάνα σου.

Χαίρε Νήσος των Μυκηναίων, των Αποστόλων και των Μαρτύρων.

Χαίρε φάρε της Ελληνικής γης, πυξίδα της σκέψης μας, Μεγαλόνησος της λεβεντιάς, των παθών, των προσφύγων και αγνοουμένων, της Ιερής Οργής, του Αγίου Νόστου.

Γείρε, καρδιά, κι αντίκρισε. Μένει η ματιά στη μέση. Όταν κοιτάζει εκεί ψηλά δακρύζει και βουρκώνει. Πονάει από το άδικο, κλαίει για τα παλληκάρια. Ακόμη ψάχνει να τα βρει τα τόσα που αγνοούνται.

Έσφαξαν τη λαφίνα της, την κεφαλή της πήραν.

Γείρε, βαριόπικρη ψυχή, μη στάξεις άλλο αίμα. Κράτα το μες στις φλέβες σου, θα χρειαστεί μια μέρα. Μοιρολογάει ο Άνθρωπος, παράπονο γεμάτος είναι πικρό το άδικο όταν κλείνουν τα μάτια κι άπραγοι βλέπουν το κακό οι «φίλοι μας» τα Κράτη.

87

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Κύπρος Ευαγγελία-Αγγελική Πεχλιβανίδου

Χαίρε, κληρονομιά του μυαλού και της σκέψης που δεν ηρεμείς Χαίρε, ψυχή μου, που σ’ ακολουθώ στο ταξίδι του πόνου. Εδώ η αναπνοή, εκεί η ανάσα μου. Εδώ η καρδιά, εκεί οι χτύποι της. Εδώ το μυαλό, εκεί η σκέψη μου. Εδώ τα μπράτσα μου, εκεί ο αγώνας μου. Εκεί οι τοίχοι μου, οι δρόμοι μου, οι Άγιοί μου, τα χόρτα και ο ήλιος μου. Πέρα απ’ τη γραμμή της ντροπής.

Το μέλλον μας άλλαξε πορεία Αλλά πάντα ένα βέλος μέσα στην ψυχή μου Θα οδηγεί Εκεί. Εγώ, πάντως, πήρα τα κλειδιά Στον κόρφο μου μαζί μου!

Από το βιβλίο της «Χαίρε, ψυχή μου, Μάνα Γη, μελίρρυτη» Χαιρετισμοί στην Ελλάδα.

88

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Φωνές που περιμένουν ν’ ακουστούν σαράντα χρόνια… Από τη σύνταξη Στον χώρο αυτό παρουσιάζονται εκφραστικοί λογισμοί και προβληματισμοί ατόμων και οργανώσεων που έχουν άμεσα επηρεαστεί από τη στάσιμη κατάσταση στη Μεγαλόνησο. Ανθρώπων που διακρίνουν τις αδικοπραγίες εις βάρος συνανθρώπων τους να διαιωνίζονται. Μια κατάσταση που πρέπει να αποτελεί ντροπή για τον πολιτισμένο κόσμο και δεν είναι, μια κατάσταση που πρέπει να βρει το δίκιο μας και δεν το βρίσκει, μια κατάσταση όπου περιμένουν οι φωνές των αδικημένων να εισακουστούν και δεν εισακούγονται, μια κατάσταση που τείνει αλλά δεν πρέπει να ξεχαστεί. Ίσως δεν είναι λογοτεχνικά όλα αυτά τα κείμενα που ακολουθούν στην ελληνική, είναι όμως αληθινά και επίκαιρα. Ίσως δεν είναι καθαρά λογοτεχνική η παρουσία τους στο στερέωμα ενός λογοτεχνικού περιοδικού είναι όμως ειλικρινή και γνωστοποιούν ή καταγγέλλουν από μόνα τους μια ανεπίτρεπτη, μια απαράδεκτη κατάσταση τεσσάρων δεκαετιών όπου εξισώνεται ο θύτης και γίνεται ένα με το θύμα. Μια κατάσταση όπου ο θύτης απολαμβάνει τα αγαθά της λείας του για τέσσερις δεκαετίες ενώ το θύμα υποσιτίζεται στα κάτεργα μιας άδικης συγκυρίας που τον γέννησε πληθυσμιακά αδύναμο να υπερασπιστεί τα βασικότερα ανθρώπινα δικαιώματά του. Ένα πικρό «μπράβο» σ’ αυτόν τον κόσμο που υποδυόμενος τον ιδεαλισμό μιλά για Δημοκρατία και επιτρέπει να βασιλεύει ο νόμος της ζούγκλας, ένα πικρό «μπράβο» σ’ αυτό τον κόσμο της διπλοπροσωπίας που προσποιούμενος τη δικαιοσύνη επιβάλλει το συμφέρον του και υποδυόμενος την κώφωση αγνοεί την ανομία. Οι σελίδες αυτές ας μείνουν καρφωμένες στον τοίχο της αισχύνης κάποιων αρνησιπάτριδων πολιτικών εντός των τειχών, καθώς και κάποιων ταχυδακτυλουργών του στερεώματος της παγκοσμίως εδραιωμένης αδικίας που καταπατεί τα δικαιώματα των αδυνάτων γιατί απλά είναι αδύνατοι και που αγνοεί κάθε ηθική και ανθρωπιστική αξία. Οι συμμετέχοντες στις σελίδες αυτές νοερά αποδοκιμάζουν έντοναόλους εκείνους που μπορούν να βρουν λύσεις και δεν το κάνουν, που είχαν και έχουν την ευκαιρία να σταθούν στο ύψος των αξιωμάτων τους και δείχνουν μόνον δειλία. Η λύση δυστυχώς δεν έρχεται ποτέ από έξω, από τη δύναμη της ομοψυχίας, κι από την αποφασιστικότητα μιας δίκαιης αντίδρασης και δράσης έρχεται.

89

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Λογοδοσία του Προέδρου του Δ.Σ. της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας Κώστας Χατζηγιάννης

27ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΖΩΔΙΑΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΣΤΟ ΟΙΚΗΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΖΩΔΙΑΣ «ΝΙΚΟΛΑΟΣ Π. ΓΙΑΓΚΟΥ» ΣΤΗ ΛΕΜΕΣΟ Πέρασαν 39 χρόνια από τότε που τα τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Κύπρο το 1974 και μας έδιωξαν από τα σπίτια και τις περιουσίες μας. Εμείς αναμένουμε την ημέρα εκείνη που θα τελεσφορήσουν οι αγώνες μας και θα επιστρέψουμε στα σπίτια και τις περιουσίες μας σε μια ελεύθερη Ζώδια, απαλλαγμένη από τα τούρκικα κατοχικά στρατεύματα και τους εποίκους. Μέσα στα πλαίσια αυτά οργανώνουμε σήμερα το 27ο ετήσιο συνέδριο της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας, του υπερκομματικού αυτού Ζωδιάτικου σωματείου που ιδρύσαμε στην προσφυγιά το 1986 και με βάση το Καταστατικό, σκοποί της είναι: Η ανεπιφύλακτη και με κάθε τρόπο ενίσχυση του αγώνα για απελευθέρωση των κατεχομένων εδαφών από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής. Η επιστροφή όλων των προσφύγων στα σπίτια μας κάτω από συνθήκες ασφαλείας και ελευθερίας. Η διατήρηση της μνήμης της Κάτω και Πάνω Ζώδιας και η καλλιέργεια πνεύματος φιλικών δεσμών μεταξύ των Ζωδιατών καθώς και η συνεχής ενδυνάμωση της θέλησης για αγώνα και επιστροφή στις πατρογονικές εστίες. Παράλληλα προάγονται διάφοροι σκοποί (εθνικοί, θρησκευτικοί, πολιτιστικοί, ανθρωπιστικοί, κοινωνικοί κλπ) που συντηρούν τη μνήμη της κατεχόμενης Ζώδιας μας. Από την ίδρυσή της η Παγκοινοτική Κίνησή μας συνέχισε να είναι ο συνδετικός κρίκος των Ζωδιάτικων Συλλόγων και γενικά όλων των συγχωριανών μας που βρίσκονται μετά την τούρκικη βάρβαρη εισβολή, σκορπισμένοι σε διάφορες κοινότητες της ελεύθερης Κύπρου και το εξωτερικό. Μέσα από διάφορες δραστηριότητες καλλιεργείται πνεύμα συνεργασίας και αγωνιστικότητας που πιστεύουμε ότι, παρά τις αντιξοότητες, δυναμώνει συνεχώς και αναμένουμε καρτερικά την ημέρα της επιστροφής σε μια ελεύθερη Ζώδια. Εκεί σε μια ελεύθερη Ζώδια θα κάνουμε, ως Παγκοινοτική Κίνηση Ζώδιας, όπως προνοεί το Καταστατικό μας, το τελευταίο πανηγυρικό Συνέδριό μας και εκεί ελεύθεροι στα σπίτια και τις περιουσίες μας θα συνεχίσουμε το μόχθο των προγόνων μας στα μποστάνια, στα χωράφια και τα περιβόλια μας και θα δραστηριοποιηθούμε στους Συλλόγους και Σωματεία μας όπως τα είχαμε στη Ζώδια πριν το 1974. Οι διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες της περασμένης χρονιάς συνοψίζονται ως εξής: 1. Υποστηρίξαμε ποικιλότροπα τις δραστηριότητες των δύο Ζωδιάτικων Συλλόγων μας που λειτουργούν στην προσφυγιά (χορούς, συνεστιάσεις, μνημόσυνα): - το Σύλλογο Αποφοίτων Ανωτέρων Σχολών Ζώδιας, που λειτουργεί στη Λευκωσία και - τον Εθνικό Σύλλογο Ζώδιας «Νικόλαος Π. Γιάγκου», που δραστηριοποιείται στη Λεμεσό.

90

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Λογοδοσία του Προέδρου του Δ.Σ. της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας Κώστας Χατζηγιάννης 2. Την περασμένη χρονιά οργανώθηκαν διάφορες εκδηλώσεις ανάμεσα στις οποίες και οι ακόλουθες: • Εσπερινός των Ζωδιατών στις 13 Σεπτεμβρίου 2013, με την ευκαιρία της γιορτής του Τιμίου Σταυρού, στην Εκκλησία του Σωτήρος της Ανθούπολης στον οποίο χοροστάτησε και κήρυξε ο Μητροπολίτης Μόρφου κ.κ. Νεόφυτος. Έγινε επίσης λιτάνευση του μεγαλοπρεπούς Σταυρού που κατασκευάστηκε με εισφορές των Ζωδιατών. Ακολούθησε Ζωδιάτικη δεξίωση που οργάνωσε το κοινοτικό Συμβούλιο Κάτω Ζώδιας στην αίθουσα εκδηλώσεων και την αυλή της εκκλησίας.

• Την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου, 2013 οι Ζωδιάτες σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου, με την ευκαιρία της γιορτής του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που πριν την τούρκικη εισβολή του 1974 γινόταν το μεγάλο πανηγύρι στην Πάνω Ζώδια, οργάνωσαν το καθιερωμένο Ζωδιάτικο πανηγύρι και Εσπερινό στον Ιερό Ναό Αγίου Αυξιβίου στον Αστρομερίτη. Μετά τον εσπερινό ακολούθησε δεξίωση που οργάνωσε το Κοινοτικό Συμβούλιο Πάνω Ζώδιας στην αίθουσα εκδηλώσεων της εκκλησίας, όπου οι Ζωδιάτες είχαν την ευκαιρία να συσφίξουν ακόμη περισσότερο τις σχέσεις τους.

• Οι δύο Ζωδιάτικοι Σύλλογοί μας, ο Σύλλογος Αποφοίτων Ανωτέρων Σχολών Ζώδιας στη Λευκωσία και ο Εθνικός Σύλλογος Ζώδιας «Ν. Π. Γιάγκου» στη Λεμεσό, οργάνωσαν συνεστιάσεις των Ζωδιατών στα πλαίσια της εορτής του Τιμίου Σταυρού και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με μεγάλη επιτυχία και οι συγχωριανοί μας είχαν την ευκαιρία να συσφίξουν ακόμη περισσότερο τις αδελφικές τους σχέσεις.

• Στις 2 Απριλίου, 2013, αντιπροσωπεία μας είχε συνάντηση με το Ζωδιάτη Υπουργό Υγείας Δρ. Πέτρο Πετρίδη, ο οποίος μας δήλωσε την ολόπλευρη συμπαράσταση του στους συγχωριανούς του Ζωδιάτες και τόνισε ότι θα συνεχίσει με κάθε τρόπο να συμπαρίσταται στον αγώνα για επιστροφή σε μια ελεύθερη Ζώδια.

• Ζωδιάτικη Εκδήλωση στο Ολυμπιακό Μέγαρο στην οποία τιμήθηκε ο Ανδρέας Χατζηβασιλείου: Η Παγκοινοτική Κίνηση Ζώδιας και η Κυπριακή Ολυμπιακή Επιτροπή τίμησαν τον Ζωδιάτη αθλητή του πνεύματος και της ψυχής, τον άνθρωπο και εκπαιδευτικό Ανδρέα Χατζηβασιλείου, στην εκδήλωση που διοργάνωσαν στο Ολυμπιακό Μέγαρο, στις 18 Οκτωβρίου, 2013 υπό τον τίτλο «Ένας Ύμνος στο Ολυμπιακό Ιδεώδες, μέσα από το έργο του Ανδρέα Χατζηβασιλείου». Παρόντες ήσαν εκπρόσωποι της Θρησκευτικής, Πολιτικής και Αθλητικής ηγεσίας του τόπου. Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύθυναν ο Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρος, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής Ουράνιος Ιωαννίδης και ο Προεδρεύων της Βουλής, εκ μέρους του Προέδρου Γιαννάκη Ομήρου, βουλευτής Σοφοκλής Φυττής. Παρόντες επίσης ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος, ο βουλευτής Ρίκκος Μαππουρίδης, ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού Πάμπος Στυλιανού και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του οργανισμού, ο Δήμαρχος Στροβόλου Λάζαρος Σαββίδης, ο πρώην Ευρωβουλευτής Γιαννάκης Μάτσης, ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων Ανδρέας Παπαπολυβίου, οι κοινοτάρχες Κάτω και Πάνω Ζώδιας Χριστάκης Καττιρτζιής και Ιωάννης Φουσκωτός. Η αίθουσα «ευ αγωνίζεσθαι» κατακλύστηκε πάνω από 250 Ζωδιάτες και πολλούς ανθρώπους του αθλητισμού, εκπαιδευτικούς και συγχωριανούς του Ζωδιάτη στην καταγωγή Ανδρέα Χατζηβασιλείου. Τη ζωή και το έργο του Ανδρέα Χατζηβασιλείου, παρουσίασε η Ζωδιάτισσα φιλόλογος, εκπαιδευτικός Θεονίτσα Αλεξάνδρου που αναφέρθηκε διεξοδικά στην αθλητική και εκπαιδευτική πορεία του τιμώμενου, με ιδιαίτερη έμφαση στις αθλητικές του επιτυχίες, τις τιμητικές διακρίσεις και επιδόσεις, καθώς και στο συγγραφικό του έργο, στην κορωνίδα του οποίου βρίσκεται η τετράτομη έκδοση «Ιστορία του Κυπριακού Αθλητισμού», που περιλαμβάνει την περίοδο από την αρχαιότητα μέχρι το 1960. Το σκεπτικό της βράβευσης του Ανδρέα Χατζηβασιλείου, παρουσίασε ο Πρόεδρος της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας Κώστας Χατζηγιάννης που τόνισε, εκτός από τη μεγάλη προ-

91

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Λογοδοσία του Προέδρου του Δ.Σ. της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας Κώστας Χατζηγιάννης σφορά του Α. Χατζηβασιλείου στον αθλητισμό, τις πολλές του υπηρεσίες ως Αντιπρόεδρος της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας από την ίδρυσή της το 1986 και τον αγώνα για ελευθερία και επιστροφή σε μια ελεύθερη Ζώδια απαλλαγμένη από τα τούρκικα στρατεύματα κατοχής και τους εποίκους. Στη συνέχεια του απονεμήθηκε Πλακέτα από το Μητροπολίτη Μόρφου, Νεόφυτο, καθώς και αντίστοιχη Περγαμηνή από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής Ουράνιο Ιωαννίδη. Στην αντιφώνησή του ο Ανδρέας Χατζηβασιλείου ευχαρίστησε τους διοργανωτές, και συγκλόνισε τους παρευρισκομένους αναφερόμενος σε όσα τον καθοδηγούσαν όλα αυτά τα χρόνια στη χάραξη του δρόμου που οδήγησε στις ευτυχισμένες μέρες της αθλητικής και εκπαιδευτικής του ζωής. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρουσιάστηκε μουσικό πρόγραμμα υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ματθαίου Καριόλου, που εκτέλεσαν η Μαρία Μαλακούνα και η Αννήσια Ιακώβου. Τα δύο κορίτσια, συμμετέχουν στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Μουσικών Ταλέντων του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, και συνοδεύονταν στο πιάνο από την Καταλίνα Τεϊκάν. Η προετοιμασία του προγράμματος τελούσε υπό την ευθύνη του Μενέλαου Μενελάου. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τραγούδια από την χορωδία «Η φωνή της Ζώδιας», υπό τη διεύθυνση του Μαέστρου Λοίζου Λοίζου και τη συνοδεία στο βιολί του Ζωδιάτη λαϊκού οργανοπαίχτη Αχιλλέα Λάμπρου Καττάση. Η χορωδία τραγούδησε τα τραγούδια «Τσιάκκαρα Μάκκαρα», «Τριαντάφυλλο» και «Χρυσοπράσινο Φύλλο».

3. Μεγάλη δημοσιότητα δόθηκε στα διάφορα κατά καιρούς ανακοινωθέντα μας που πρόβαλαν γενικά τη Ζώδια μας. Για το λόγο αυτό πρέπει να αναφερθεί ο μεγάλος ρόλος των ΜΜΕ (εφημερίδες, ραδιόφωνα, τηλεόραση) και να τα ευχαριστήσουμε για την προβολή που μας έχουν κάνει. Ιδιαίτερα όμως θα πρέπει να αναφέρουμε τη μεγάλη σημασία που έχει για τη Ζώδια και τον αγώνα μας για επιστροφή, η εφημερίδα ΖΩΔΙΑ, όργανο του Συλλόγου Αποφοίτων Σχολών Ζώδιας, που ποικιλότροπα προβάλλει την κοινότητά μας. Πρέπει συνεπώς όλοι να την υποστηρίζουμε και να την εμπλουτίζουμε με υλικό που σχετίζεται με την Ζώδια μας. Η Εκδοτική Επιτροπή της εφημερίδας είναι πάντοτε στη διάθεση όλων μας για εμπλουτισμό της με ύλη που να προβάλλει τη Ζώδια.

4. Αίτημα των Ζωδιατών για ανακήρυξη της Ζώδιας σε Δήμο: Το θέμα αυτό παρακολουθείται τακτικά και έγιναν διάφορα διαβήματα για να επιτευχθεί ο στόχος για ανακήρυξη της Ζώδιας σε Δήμο. Ανάμεσα στα διαβήματα ήσαν, οι διάφορες επαφές μετά την αποστολή του ψηφίσματος του Συνεδρίου μας του 2012, ανάμεσα στις οποίες, επαφές με τους υποψήφιους για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Ως Παγκοινοτική Κίνηση Ζώδιας πιστεύουμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε με περισσότερες μεθοδικές προσπάθειες το δίκαιο αυτό αίτημα των Ζωδιατών το οποίο πρέπει να δικαιωθεί έτσι ώστε επιστρέφοντας στη Ζώδια ως Δήμος, να είμαστε σε καλύτερη θέση για επανεγκατάστασή μας στα σπίτια και τις περιουσίες μας.

Αντιφώνηση του Κώστα Χατζηγιάννη Αγαπητοί Συγχωριανοί, Για 39 χρόνια είμαστε μακριά από τη Ζώδια μας και τα σπίτια και τις περιουσίες μας. Έχουμε συναίσθηση του ιερού καθήκοντός μας και την υποχρέωσή μας να συνεχίσουμε τον αγώνα για ελευθερία και δικαίωση. Ως Ζωδιάτες θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για δικαίωση και επιστροφή στη Ζώδια μας και ως Παγκοινοτική Κίνηση Ζώδιας θα μεθοδεύσουμε και άλλες μορφές αγώνα για να πετύχουμε το στόχο μας - το στόχο της επιστροφής σε μια ελεύθερη Ζώδια στα πλαίσια μιας λύσης που να είναι σύμφωνη με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και να συνάδει με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος.

92

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Λογοδοσία του Προέδρου του Δ.Σ. της Παγκοινοτικής Κίνησης Ζώδιας Κώστας Χατζηγιάννης Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε και να προβάλλουμε ποικιλότροπα την οργάνωση Ζωδιάτικων μεθοδευμένων εκδηλώσεων των Συλλόγων μας και των Κοινοτικών Συμβουλίων της Ζώδιας που να καλλιεργούν αγωνιστικό πνεύμα και διάθεση για δραστηριότητες και που να στοχεύουν στη διατήρηση δεσμών μεταξύ των Ζωδιατών, της μνήμης της Ζώδιας μας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς καθώς επίσης και την ανάληψη πρωτοβουλιών για διοργάνωση και άλλων μορφών αγώνα με στόχο να ρίξουμε το τείχος που χωρίζει σήμερα με τη βία των όπλων την Κύπρο μας. Θα συνεχίσουμε να ελπίζουμε, να μην ξεχνούμε, ότι θα δούμε καλύτερες μέρες και ότι σύντομα θα επανεγκατασταθούμε σε μια ελεύθερη Ζώδια, απαλλαγμένη από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής και τους εποίκους, όπου θα ξανακτίσουμε τα σπίτια μας και θα ξαναφυτέψουμε τα μποστάνια και τα περιβόλια μας που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας και που από το 1974 παράνομα καρπούνται ξενόφερτοι Τουρκαλάδες. Ευχαριστώ

93

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΠΟΙΗΣΗ Ελληνική Γλώσσα

Το πιο δημοφιλές ποίημα του 2012 Εντός του 2013 η Διασπορική Λογοτεχνική Στοά ζήτησε από τους επισκέπτες και τα μέλη της να ψηφίσουν το καλύτερο ποίημα που δημοσιεύτηκε κατά το 2012 στις σελίδες της Στοάς. Ανάμεσα σε όλα τα ποιήματα της Στοάς δεκατρία έλαβαν ψήφους ως σημαντικά ποιήματα του 2012. Από τα δεκατρία αυτά ποιήματα εκείνο που επιλέχθηκε ως το καλύτερο, από τους επισκέπτες της Στοάς είναι το ποίημα «Κενότης» της Ευαγγελίας-Αγγελικής Πεχλιβανίδου. Το παραθέτουμε πιο κάτω. Συγχαρητήρια στην συγγραφέα κι ευχαριστούμε όλους όσους στήριξαν την ψηφοφορία.

Κενότης Ευαγγελία – Αγγελική Πεχλιβανίδου Βαρύς γλυκός είν’ ο καφές Ο καναπές Χέρια που πλέκουν ηδονές Με αρωγές

Όλοι κουνιούνται ρυθμικά Άδεια σακιά Κεφάλι, ώμους και κορμιά Σαν τα σφαχτά

Το ουίσκι άνευ συνταγής Κι άνευ τιμής Τι κι αν πληρώνεις μετρητοίς Ακροβατείς

Κούφια , τρανά μηδενικά Λικνιστικά Βαλσάρουν άδεια από καρδιά Κι ιδανικά

Σφηνάκια στήνουνε χορό Ένα σωρό Κορμιά ριγμένα εκεί και εδώ Χωρίς αιδώ.

Η αυλαία πέφτει κι η σκηνή Μένει αδειανή Φώτα σβηστά, μάτια αχανή Δίχως ορμή.

Βαριά η ανάσα κι αδειανή Από ψυχή Χτυπούν ακούρδιστοι οι παλμοί Πνιγμένη αυγή

Τα δεκατρία ποιήματα που έλαβαν ψήφους ήταν: 1. Αυτοκτονώ, άρα... Υπάρχω 2. Στιγμιότυπο από το Σεληνόφως 3. Σαν έφυγες 4. To θα που έμαθα 5. Kενότης 6. Προς Ιούδα 7. H Χώρα της Σιωπής 8. Φειδίου Ειμί 9. Kορκοτσάνια 10. Aύριο... (12-02-12, 2.00 ώρα Ελλάδος) 11. Φιλοσοφούμε 12. Ελεύθερα πουλιά 13. Καλαμοκαβαλάρισσα

Φωτάκια μες στη σκοτεινιά Ειρωνικά Βήχας, τσιγάρο, καταχνιά Νύχτα βαθειά. Χλωμό το μάτι αναπολεί Σ’ άδεια σιωπή Παρόν και μέλλον μια ζωή Που αιμορραγεί Μαγκιά και λόγια ο χουβαρντάς Σφιχτά ο παράς Κερνάει ο κάθε μασκαράς Μετά χαράς

94

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Το ήθος του Λογοτέχνη Για πολλά χρόνια τώρα όλους μας έχει απασχολήσει επανειλημμένα η ιδέα του ήθους υπό το οποίο ένας λογοτέχνης θα πρέπει να διακατέχεται προτού ξεκινήσει να δημιουργεί. Τι είναι το ήθος, εκείνο που θα πρέπει να τον διακρίνει και το οποίο θα τον βοηθήσει να μην παρεκτραπεί, να μην προσβάλλει τον εαυτό και ιδιαίτερα την τέχνη του. Άλλωστε δεν νοείται τέχνη δίχως το σεβασμό σε κάποιους βασικούς θεσμούς της. Έτσι αποφασίσαμε το Μάιο του 2013 να καταγράψουμε κάποιες ιδέες οι οποίες ίσως να μην ισχύουν σε όλες τις μορφές της λογοτεχνίας, ίσως να μην εφαρμόζονται, άσχετα αν έχουν δρομολογηθεί ή όχι στο παρελθόν. Ζητήσαμε τη σεβαστή γνώμη μελών και μη της Διασπορικής Λογοτεχνικής Στοάς που θα μας βοηθήσουν στην ανεύρεση αυτών των κανόνων παραθέτοντας τις σκέψεις μας και αναζητώντας την ψήφο και την κρίση τους. Η γνώμη όλων των επισκεπτών της σελίδας έγινε αποδεκτή. Κατά την ψηφοφορία εδόθησαν στο κοινό οι εξής ενδεικτικοί κανόνες για τη συμπεριφορά του λογοτέχνη: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

Δεν καταγίνεται στη λογοκλοπή Δεν προσποιείται Δεν καταφέρεται εναντίον συναδέλφων του Δεν ξεχνάει την ποιότητα και την αυθεντικότητα στη δημιουργία του Δεν δίδει απαντήσεις παρά φιλοσοφικά εξιστορεί Δεν παρουσιάζει το έργο προτού εργαστεί εξαντλητικά πάνω στο κείμενο και μετά επιστρέφει για περισσότερες αλλαγές 7. Αναζητεί την ανάδειξη του νόμου και της αλήθειας με κάθε του φράση 8. Εξετάζει με λεπτομέρεια το θέμα του προτού συντάξει κείμενο 9. Παραμένει ελαστικός στις εξελίξεις της γνώσης και της εμπειρίας, δεν είναι απόλυτος 10. Αναγνωρίζει ότι το κοινό καλό έχει προτεραιότητα πριν από το προσωπικό του

Με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων εμφανίστηκε ένα είδος συγχορδίας με τις πιο πάνω προτάσεις. Είχαμε 20 συμμετοχές από διάφορα μέρη του κόσμου και 12 μηνύματα με επιπρόσθετα σχόλια που τα προβάλλουμε πιο κάτω. Ο καθένας ας αντλήσεις τα δικά του συμπεράσματα. Η λογική όμως υποδεικνύει τον σεβασμό σε όλα τα στάδια της σταδιοδρομίας των ανθρώπων, τις συναναστροφές τους, ακόμη και το δικό τους δημιουργικό έργο. Δικά μας συμπεράσματα: Ο πρώτος κανόνας ψηφίστηκε από όλους του συμμετέχοντες εκτός ενός. Το 50% των συμμετεχόντων ψήφισαν όλους τους ανωτέρω κανόνες. 15% ψήφισαν μόνον τον πρώτο κανόνα. Ένα άτομο δεν ψήφισε κανέναν από τους κανόνες. Εξετάζοντας τ’ αποτελέσματα και λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αναγνώριση που χαίρει το άτομο που δεν ψήφισε κανέναν από τους κανόνες, ιδιαίτερα τον πρώτο κανόνα υπέρ μη λογοκλοπής, μπορούμε να συμπεράνουμε ίσως ότι επιτυχημένοι δύνανται να θεωρηθούν από το κατεστημένο συγγραφείς οι οποίοι δεν συμμορφώνονται με τα πλαίσια του επιστητού και της αναγνωρισμένης λογικής. Η λογοτεχνία πιθανόν να μπορεί ακόμη ν’ αποτελεί ελκυστική τέχνη εφόσον δεν συμβιβάζεται με κανόνες αφήνοντας τη φαντασία ελεύθερη.

95

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

ΕΝΝΡνΚκΎ Î“ÎťĎŽĎƒĎƒÎą

96

472 72 3 5?5 9 B7: B 87: 2)/75 2 A ,5 2 0 5 237,, 44) 3:8,=9 7 47.7 *;509 B8*B 2 5 ; 8 3 08,/ 2 B? 05 24238,5 2 09 .8 +9, B8). B7: B87>B71* 2 :5 ;+ 2)1 0 .2 05 B73)4:<0 09 4+1 2 9 3 2 .2 05 *3 8 0 09 <:;+9. :B73 2 523+ 4+1 2 , 29 B 82 ? 8 9 78*9 -8, 3 2 5 ,3 :B7 75 5 .5A 0 B 2 + ,5 2 .5+ 2 , :1 5 23+, *5 750, B4+809 3 2 ; 8)/ 2 @374 0 5+ 0, B*8 B? 7B727 +B7 :4 .8 +9. &: =5A 75 -82+4 $ 5 .2= 7@40 B=9 "0 47.7 ;5, ,5 2 * : 0 *;50 3 2 5 2 ) 3 2". &: =5A 75 4*6 5 87 382 , 0 B=9 "7 47.7 *;509 B8*B 2 5 ,5 2 .5A 09 7: 5 23 2 *57: 7: 3 2 5 05 ) 2 5 2 ) 3 2", 05 B 8 +80 0 ? =9 ? 2 0 .5A 0 5 6 4,/ 2 ? 7 05 B72? 0 3 2 05 0123? 0 7: 47.7 *;50, ? 7 7 4*5 7 B7: *; 2 3408757 + 2 5 ;)82 .

14/06/2013

) 3 809 $.

8)809

47:9

1/06/2013

2 8, 0 =5 5 *47: 57:+4

47:9

29/05/2013

')309 ( /0 5 .5A 7:

1

# # #' (" & # #' (" '7 8A 0 B7: ,1 2, ,5 2: B8*B 2 B 8 , 0 5 : B78 @75 2 5 0123*9 (:B? 05 :8 , *5572 ) 75) 9 72 :7 2 2? 0 9 7: , 47:; !2 B8A 0 3 2 @3740 B)5 0 0 ,5 2: 5 2.

44= BA9 1 23 2=1 , 442A9 0 *;50 7: 4?.7: 5 378: , 3 +4= 0 7: 518AB7:, 23 5+ 5 08,/ 2 05 :B? + 7: * 7 2 7823? .,.5 1 2; '7 *5 8= 0 23? ? =9 . 55) )44 , B87-40 23), B7: B87-)44 2 0 B8 . 23? 0 : : - ,5 2 â&#x20AC;&#x2122; 4+1 2 : + 0 : B?8 : 0; 3 2 B787@ 5 B7@ ? 2 ,5 2 *5 B 8 , 0 7 6,= 0 /=+, 4 2 7:8.A5 9 5 ?879 B 8)- 79; A 0 , 2 B)5 0 0 ,5 2 : ?;2. 2 0 2 78, B 821 , B4+179 B 82 23A5 3 2 757 ) =5 B7:

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Î&#x2022;ΝΝΡνΚκΎ Î&#x201C;ÎťĎ&#x17D;Ď&#x192;Ď&#x192;Îą

B2- - 2A57:5 7: 4?.7: 7 401*9. !B=5 4*8, " 7 7.2* 32, %,43 , -) 09 3 2 5 8,1 0 72 )4472.

2 ,; 9 7@ 7 1* B8 3 23). ,#, 0*%. ( ' # *'(4 - , ( ))' 0*%. (, $2#- ,., , ,/ '(4., , %&,7,'4., , - #,/ ' .) !* ' * . ÂŤ( ( / .Âť -#,/, * . 0*! %. 7,/ /* - 4$ ' ) + '. ( 0,/., 0-6 ), ( ' **,' ., #' * 7 - # ' * 4),*, 7,/ & /7%- ' ,* 1/0'(4 (4 , ,/ )) ( ' ( !*,* 2* /* *&-672* ,/, #' * 7,- ,/* *â&#x20AC;&#x2122; * ",/* * ( ),7 ' 7', 1%) %* ()! ( 2* +'6* %. $2 .. %* 7-, 7 & ' / * + $ ', )),* ,)!#,* * ' - ' * , ( ))' 0*%. !* ', . 7,5 , (,/ 4. (,/ 4. (% ,. 7 - ,- 2 *,. * 7) . / % )) '1% * ' -,* ,. 7â&#x20AC;&#x2122; ,* 7, ( % ,/ -#,/, ,* * #*6 %, ,* (-, , , & , !* ' 72. 7 ( !* ' ( ' 7-,. , %&'(4 7,'4* ,/ ÂŤ( ( / Âť, 7 - -!$,* .- , 7-,. ' / - 5,/ ,!- , 7,/ /7 -( )57 ' 7â&#x20AC;&#x2122; %* 7,'4 % ,/ -#,/ ,/. â&#x20AC;&#x2122; )) )4#' : ( -' * / 7,- 5,* ' , &,. ,/ % ',/-#,5 %* 7,'4 % ,/ % ',/-# 4. ,/` 4 , !#,/- , 7â&#x20AC;&#x2122; / 4 , 5 -, & * !* ' * / '(4 -2 , 7,/ & * " $ ' %* +! ,/ (4 /1%)4 - 7!7 ` * / 7,- 5,* ', '(-4 , ( (4` , -#, ' (' ))'6. ('* ! ' '(4 ,/ * + - % , (,. (5 ,., , ,7,!, * !* ' '4),/ ,- % 7 -,/ ! % 7,/ ! ,/ &,/. ,/ ( ))' 0*%. !* ' 4 2. â&#x20AC;&#x2122; ) & ' ' 7- # ; 4 7,5 7 ' % & 2-! 7,/ & ) ' * . 7 ! ' 4 ' , -#,, , # )5 -4 ,/ -,., * 40' %* 4)% ,/ ! ,/, !* ' % ( - % %. 2 -'( . $2 . ,/ ( ))' 0*%, 7 -' 0,* . , 5&, ,/, '. '. ,/, 4* '- ,/, '. 7-,,7 '( . ,/, â&#x20AC;&#x2122; * )4#, : ,'0 ! %. /74 . ,/ ; 6 % 47,' 7 * % %. / 7 - * (,/* ,* ( & * , * ),# % 4- 2 ,/ ( ' %* 7' % ,*'( ,/

97

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Î&#x2022;ΝΝΡνΚκΎ Î&#x201C;ÎťĎ&#x17D;Ď&#x192;Ď&#x192;Îą

( - ' %. (%. $% * #*6 ,/ 28 3,/ 2013

98

26/05/2013

'6-#,. %.

* * *

-, /7,#- 2: ÂŤ ' ( (,! 7,'% . - ,* ' 74 # #,*4 , ,' -',' 74 ' & , ( ' ,' ( ),! 74 % -,7 ,/ !7, ( 'Âť. / . )5 %.

- " ( ,/ )% !,*¨ #2 &,24 25 /2)2 %60+ '0 - + /%1+ 25. / $// '0 - < 3- $, 02: -2- 7',532-....

-;3)24 %+4

26/05/2013

!-<'0 . //+ (Elles)

1, 2, 3, 4, 8, 9, 10

'0 - ) )2094 9 - 2 + -253)94 2<2-25 &<2 %3)25, /2)2 60-.2: & . - . //- 60-.2:, . ($// - .$, <32 <$, - 84 <324 2 . /: 32 <2 %/ 80 .9<80 25. /&, - '0 <2/: - 2 2-6 '2 . - 2 $0,38<24 <25 + %( +0 .2/25, ' 0 <- :/ . . - *' . - -4 50%< -%4 +4. 83; 9 - + 0 - 9 + '0 0 -. -.9 2-6 '2 094 + -253)2: . - + /&, - %324 25 &,254 25. <324 2 $ 2 9 25 ( 94, 15< .2: - 0 ' 2-6 . . '020 <324 2<2-20 &<2 $//20, -/-.3-0& + -253)9. " -4 + %3 4 4, <2//%4 <9 -4 0,3;<-0 4 3 %4 '0250 0 0- 2:0 . '0 - . ,&.20 25 .$, + -253)2: 0 )80'* )- +0 -$ 8 & 254.

25/05/2013

E/%0+ 3 '25 8 -$ 25

/254

.+ +, < )3:<0+ +, . $, + +4 /&, - 4... <2-24 <32 <2- ' - , <233'< - <9 +0 /&, - 80 $//80. /2)2 %60+4, . $ +0 <32 8<-.& 25 $<27+, 1 .-0$ <9 %0 20 6-.9 39 2, )- 0 (3 , ' 532 39 - , )- 0 ) 5 ' 50 0 & -4 <25 20 .$0250 . /: 32... 4 +0 < - <2 % <84 % %0 <3223- 9, 4 '0 - )- <$0 1- 5 &4 25 20 '325. 09 + , -/-.3'0 - , . -.9 + .

23/05/2013

))%/+4 ($ +4

/254

!2//$ 6390- <3-0 %. 0 %0 ;32 20 / 9 25 (63+ - &4) %0 (-(/'2 ' /2 ". 020- 2' +0 25;/ " 3 ". 0 2 $02-1 , %( / )%/- , .- .9 ) /$ - 9 0 2 ,5 $ -. / 4 2- /' 4 & 0 / 5.%4 !!!

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Î&#x2022;ΝΝΡνΚκΎ Î&#x201C;ÎťĎ&#x17D;Ď&#x192;Ď&#x192;Îą

- . - +0 <2'+ +, 2 <2-+ &4 0%. , 0 63+ - 2<2- ' +0 "<2-+ -.& $ - " )- 0 . 3$ - : 80 -4 < 3- $ -4 . - +0 50 ' + + 25 50 - ,& $ 25.

99

23/05/2013

-3&0+ 2:3 (( '

1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10 ...

/2)2 %60+4 :0 - . - 0'2 2 '/ - - . $ +0 < -0& 25 )0; + - 0 '0 - < 0 & -4 . 9<-0 -/2 2 -.2: 26 2:, $0 . - 9 20 -4 %6 - & + < 0 & - +0 8 3-.&/ <0 5 -.& . - .2-080-.&/ <2/- - -.& 25 0 *& + +.

23/05/2013

+

%

,%# & (+

%(+*

# 0. / # 2%!" &(+& (%( & $ # 2 )# / )( (# %( ( ,& * $ # & ! 1& * &

# ( & / !* 2( ! !* (2(#1 = !!#(+) 1) â&#x20AC;&#x153; )#!1,&(+&â&#x20AC;? 2 & (#( )/2.* (+* +& % (+* (+* ! )/2(+* 2(+ +& (+& !

+ / 2(+ " %(+& & +2!) (+&. . /* %( ( ,&!* â&#x20AC;&#x201C; 2(#! * & # + )$!* $ # , )

# & & # ,1)( $ # (+* %%(+*.

+ !& &&(# % (# & # (# . ( (#! *. (& () ! !!#(+)

&/* 2(& ! (*,

+& # "!! #$ ) (2( !! ) & # & !& 2 2 )(0& . &" (+& ' &(+ ! !! ) $ # 2 # 2 ) ,.)(0& 2 % (+* (& $ )2/. ) 2 # &

& # +"/)!! # & # !)(0& !&

&/ ! $ # % " # (+*. ( & #()"1& #*, &

% #1& #*, & 2)( " #* ( .* & # $ # .* /,#) & $ # ($#!# $ , # $ ()#$ , #%( ( #$ , # ()#$ , $/!! $ # .* !+"# ()!! #$ ) 2(+ " %(+& (& 2(#! (+* &

ÂŤ2 # 0 #Âť # $ #)/ # &

& # ) # $ # # ,)(&#$ .

22/05/2013

20)(* ) #&/*

1

!(%( (+! &.*, , # 2(%0 ,1)( # 2(%% *

2/- #* [/!(# * $ # % ( # () #$ *] 2(+ /% * /!.* + $% &(+&, 2) 2 # & + $% &(+& $ # +2 $(0(+&, (+* /)(+* $ # (+* )/!(+* 2(+

# ! ,&! 2)($ #! &(+ &

$ )

) #/ ) ! $ %%# ) !! &! $ -!. & # /2.*

# () #$ ,+ 2(+ $

% (+& ( #( $ ) %#, !& # )( , $ # & 2)($ #! &. !& 2& +! #$ . )( .2#$ , & ! # # #$/* # &

2 & . +2 0"+&

& (#( " ! , #/ #, 2%(0

,

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Î&#x2022;ΝΝΡνΚκΎ Î&#x201C;ÎťĎ&#x17D;Ď&#x192;Ď&#x192;Îą

& ! # 2

%!

* %( ( ,&!* + )

*, ! # &

) # ,&!* ) # *, & *

2! #$/*, & " *, !* 2( ! !*. !& (! # $ # !&

21, /2.* ( (2 &(* !& %( ) (+, ( $ # * ( )( )/ & )/, ( % .&#$/* ) * !& +& $ .& (& ).& (+.

22/05/2013

&1%!* %+ # $!*

1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10

22/05/2013

)# %

& #. (0%!*

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

%( ( ,&

& # !# ! + ! ,&!, 2(+ & # $

#, + +, * + /* 2(+ $ ()"1& # & !& !(#)

! (+* & &1 * (+. )( 2 "

) (+ &

& # !(& #$ , original 1 ) 8, ) < 21 4 7126+ 0 <76>4 ,1< 12(.

4 +4 1 @6 ) @=39 68 2 1 4 2 )7 1 4 4 +<4 94 )3 <4 69.

22/05/2013

" 4 3*8 40+ /8

3698

22/05/2013

3)5 4 768 271 + /8

1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10

)3< 4 @76 0) < 21 -? >6 2 4=4 8, @69 @/-(.694 @= /4 @76 <@12* 69 @ +7 @(4< / 36-6 :4+ : 1.! 6-6 ):4/8, @7)@ 1 4 +4 1 -4? /8 69 4 12 1 )469 69 2 1 4 /4 ( 1 4 1 ( 2 1 @ 7+ 6> 69. 1 + 6 / 1 0*8 36-6 ):4/8 @67 + 4 -+4 1 @12+4 9468.

2. ! 6-6 ):4/8 4 @7)@ 1 4 @ 71 )4 1 @(4 6 263 2 9 12( 3=-1 -1 6 )7-6 69. @67 + 1 271 12* 4 +4 1 2 26@76 +7 /, 33( @67 + 2 1 4 +4 1 2 36@76 +7 /. $ 2(0 @ 7+@ < / @7)@ 1 4 /4 ,3)@ 1 2 @ 121 = 2 1 4 2>, 1 9 6271 12* 1(0 / @(4< 3(0/, @69 69 @1 / +464 1.

22/05/2013

100

" # &%&'

3698

$: 12( 18 10 4 63)8 1 <4? /4 5 2 1 / 5*-/ * 69 +4 1 = 1 (0 @61/ *8 -1 /4 @76 <@12* 69 -7 * 12( 69 0) ): 1 @ 4 * 18 64 12)8 6 12)8 ( / @76 )--1 / 18 12)8 69 @61/ 12)8 4 ./ * 18 2 1 6@60 * 18) (@6161 ):694 2 1 /4 12* 698

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Î&#x2022;ΝΝΡνΚκΎ Î&#x201C;ÎťĎ&#x17D;Ď&#x192;Ď&#x192;Îą

136 6 + ... ! 12=8 69 2 4=4 8 ... !1 @61/ )8 @69 ):694 3)4 6 @67 + 4 2 @ * 694 698 9@(7:64 8 2 4=4 8 2 1 4 2 01 7? 694 126>8 698 ( 33< )4 @6+/ 7:+. 1 ) @4 9 / 2 1 3 1?4 1 6 + @6+/ / +4 1 )0/, 0( /4 ;9:* 2 1 64 469 ) 22/05/2013

E7 ? "(7/

3698

<7? = 1 2(0 9--7 ) 8 @7)@ 1 4 ): 1 / 3 -= 4/ " 7:64 1(" 69 @4 > 68 2 1 <4 51?4. <7? @+ /8 = 1 / "9@)7, /" +4 1 5+ 69 / 4 12*: 1 9@)7, / @69 4 ./ ( 6 - 3 +6 69 @4 > 68, /8 ;9:*8, @69 1 ( 18 407?@14 8 5+ 8 2 1 @ 3 > 1 -1 9 )8 ) @= )7-6 69, 2 0/ 714(, @69 4 ./ ( 6 > 2636 7= 6 @69 6 /- + /4 6 67 1(, /4 59-+ 4 / <4 /0?4, /4 659 )72 1 , /4 3 @ = / , /4 + , * )( $ + * (- 2&"- * .

22/05/2013

Aris Adanis

,/21

> 2 5-8 + * /21 10 + -6- 1. > $-5 90/ 0 *6 ( /21 1,3,9,10. > 2 5-8 /- +70*/ 0 ,# 6 * / 29 0*). 1 + -6- 1 $- * $ 51 / 9*/ 9/2 $/1. 0 / #)/1 /7 ,/&/ "3-( 9 * $, 6 - 30( * /9/* $ , &6 - !,,/2, - - "0 * 9!- (- 9(&#. > * 75 6 * "- 1 +6 + -6- 1 $- * 6 * / ,/&/ "3-(1 90"9 * - "% *: ( ) / *+6 /2 7-() 1 /*-6 + * - ( 29/ * ! ( -/( / 7-( /2. (%) / /*-6 & -*+! + *, (&) /- 2 6 /2, "3/- 1 24(,6 % ) 6 ( .*/90"9 *! /2. > 0/ )" 5 ( 0# ( /2 $,/2 /2 +2-)*-/7 9/*( # 3 0$ /2 #, 9/2 ," *: " *!+/9( *%/,$ &* (- 9/$( # /2 $- *, $ 51, / 6-/1 069/1 - &$- * +!) "0 + ,7 0/1 9/*( #1".

0*1 - !-(1

22/05/2013

*8 . *,$+(

1, 2, 6, 7, 9, 10

" - 03# #- / 6&/1". 7 +/,/ +!9/*/1 - 9 * 6 * + "3 * (- "3-( /2 6&/2. (- 90/ 9!) * (1 9- 2 *+#1 -",*.(1 - ! /- * 6 /* -*8)/2- 6 * "3/2- - 90/ "0/2- +! * ,6 + * & )6. - 90/+ * "-5 " 5 (1 ,/&/ 3-$ 1. * ()*+"1 0 "1 -!&/2- ( &"- # /21 + * (-

101

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Î&#x2022;ΝΝΡνΚκΎ Î&#x201C;ÎťĎ&#x17D;Ď&#x192;Ď&#x192;Îą

, $5 # /21 / ")/1: ( 2- 3# ! +( ( + * /- )* 6 /2 -)089/2 ()*+"1 90!. *1 + ! /- 0* / ",(. ,/&/ "3-(1 (- 9"- /2 /2 *8- * 2,*+! + * 90/%!,, * !2, . /2, 7 * +!%/- 1 + $ -! /2, +/,/2) $ /21 #05"1 /2, - . 3-! * 6 * $- * "- +/ ! * (1 +/*-5-$ 1, 0&!' * !./- (- -! *.( (1 2 9 - *+#1 ,#) * 1 + * (- 29 0 9$' *.

2 ! ,$& $3 &8 - 1 95, $- * ( 9 *-# /2 !9/4(, ) 3 08 - 9 0 +/,/2)# 5 +* !,, 1 &-8 1 9/2 ) ,,(, 9* 0! /2-. * 75 6 * / ,*+6 960* ) $- * /2 *8 1. $ 6,/* + ,!.

*8 . *,$+( 20/05/2013

( # 0(1 0 ,#1

1

20/05/2013

( "$ # $

"%$

102

0/ 59*+! 9* 75 6 * ,/&/ "3-(1 $- * 2 61 9/2 90/ "0 * "- 9 0 9!-5 + ,/9! * &-8 (1 + * ,#) * 1 (- + 0 0*+# -)0596 ( 8 # $ " ! %) ! $ '%& $ ! ! ## &"*! ' ) # . ! ! ) " ( " ##+.

Diasporic Literature/Î&#x201D;ΚιĎ&#x192;Ď&#x20AC;ÎżĎ ÎšÎşÎŽ Î&#x203A;ογοĎ&#x201E;ÎľĎ&#x2021;νίι/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

«Τα Αρχαία Ελληνικά είναι γλώσσα νεκρή…» Κλείνοντας αυτό το κεφάλαιο των ελληνικών κειμένων θέλουμε να στείλουμε ένα ηχηρό μήνυμα προς την πολιτικό της πατρίδας μας κυρία Ρεπούση:

Αξιότιμη κυρία Ρεπούση, Εδώ που συνεργάζονται οι Ελληνόγλωσσοι λογοτέχνες που κατοικούν σε πολλά και διάφορα μέρη της γης, το 2013 ενεργήσαμε μια σημαντική για μας σφυγμομέτρηση του Ελληνισμού για τα αποτελέσματα της οποίας είμαστε υπερήφανοι. Προφανώς αποτελούμαστε από άτομα που δε συμφωνούν μαζί σας στο θέμα αιωνιότητας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μετά από αρκετές συμμετοχές ατόμων που ασχολούνται για όλη τους τη ζωή με την τέχνη του λόγου, τα 88% είναι εντελώς αντίθετοι με τη φράση που ακούστηκε ότι εκφράσατε ότι η «Αρχαία Ελληνική αποτελεί νεκρή πλέον γλώσσα». Τα άτομα αυτά πιστεύουν πως η Αρχαία Ελληνική «Είναι ζωντανή και θα είναι για πάντα». Τα δε υπόλοιπα 12% των συμμετεχόντων ατόμων δήλωσαν πάλι ότι η αρχαία ελληνική «Είναι ζωντανή αλλά δεν ξέρουμε ως πότε». Κατά συνέπεια έχετε ήδη πέσει έξω στις εκτιμήσεις σας για το μέλλον μιας γλώσσας που συνεχίζει και πρόκειται να συνεχίζει στους αιώνες να τροφοδοτεί τις περισσότερες γλώσσες του υπόλοιπου κόσμου με ζωή και υπερηφάνεια. Από το περιοδικό “Diasporic Literature”

103

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Ελληνική Γλώσσα

Η εφημερίδα των Κυπρίων Ελλάδος Τεύχος 69, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2014

104

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English language

Αγγλική Γλώσσα idioma Inglés

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis OPENING REMARKS Cyprus, the golden leaf thrown in the deep blue sea in the eastern Mediterranean, is the third largest of its islands. Cyprus has a history of devastation. Destructive conquerors, kings, emperors, oppressors, sadists and crusaders do not seem to have stopped their ascent and downfall at any time during its long history. Some of these uninvited visitors provided the island with much glory and prosperity, while others were bloodthirsty and inhumane, committed unacceptable acts of savagery and destruction; they were unable to administer and maintain its cultural identity and finally destroying it several times over.

The only traditional commercial bay on the island was at Famagusta. The bay has repeatedly brought significant activity and trade to Cyprus during its prime. The remains of a medieval castle still survives, fortifying the bay of Famagusta. Most of the island was cultivated in its heyday and once operated a railway line between Famagusta and Nicosia. The journey took the traveller through cultivated and flourishing green areas between the two towns.

Today the city of Famagusta remains partially occupied, dead and empty of inhabitants due to the Turkish invasion of the island in 1974. Its bay, a ghost of its past glory, has been sleeping for over forty years and from the sea port the barbed wire of the shame of this world remains unjustified.

Traditionally in Cyprus there is a noticeable lack of water. The vegetation in the last fifteen hundred years and beyond was dependent on rainfall, so the result was the summer plants died. Such was the rumoured aridity of the island that during the period of Constantine the Great of Byzantium Cyprus was abandoned for a period of 36 years because of no rainfall.

Moreover Cyprus had to suffer plagues like the destruction by locusts (between the 14th and 20th century AD).

Several methods were tested to eliminate the pests, but without any significant results. Even the church took part in an effort to exterminate them, and it is said that around 1500 AD when a priest tried to exorcise the locusts, they fell upon him and suffocated him. The produce of the island traditionally has been wheat, corn, fodder, oats, olives, grapes, wine and cotton. The copper of Cyprus was sought after but the island also produced gold, silver and lime.

HISTORY The history of Cyprus’ martyrdom, in which dwelt the “anadyomeni” (emerging from the waves) goddess Venus of Paphos of the past begins with "cedars of Lebanon", the Phoenicians, in the 9th century BC the Bronze Age. The Phoenicians thrived on the island, but found enough problems to maintain it under their command. Around 720 BC Cypriot residents stood up in the face of the occupier rebelling against the Phoenicians for the first time.

On the ill-fated island thus started a crazy catastrophic saga where the various kingdoms of Paphos, Salamis, Kition and others fought each other. Due to this friction the island succumbed to the army of Pharaoh Amasis I of Egypt in 550 BC. The Egyptians seeing the vegetation in Cyprus with its beautiful cypress trees and pines soon began deforestation devastating large areas of land in order to build their ships. Cypress wood by nature soft and light became the prey of the Egyptian monarchs. Twenty - five years later it was the turn of Kambyses and the Persians to conquer Cyprus, taking it from the Egyptians and they remained its rulers until 477 BC when they were driven out by Pausanias returning from Troy.

Over the next eighty years of Greek domination, a flourishing of culture and prosperity produced the halcyon days of the long history of Cyprus. The German archaeologist Prof. Max Richter argues that the Cypriot civilisation existed before the Ionians and the culture of Cyprus provided their civilisation to this part of the then Hellenism.

Archaeologist Richter also claims that the culture of Cyprus preceded that of Athens in his book «Kypros the Bible and Homer» published in 1893 in New York.

Pausanias built “Nea Paphos” and the Temple of Venus, probably on the ruins of the Phoenicians’ old temple

106

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis of Astarte. Cyprus for the first time in its known history, has experienced great progress in trade by exporting wine, olives, corn, timber and copper. All ancient historians agree in saying that "the abundance of Cyprus seemed endless." The cypress tree was so famous in ship construction that it is said that Noah's Ark was built by "Gopher wood" (Jewish for cypress). So were its copper mines.

In 391 BC the first cases of discord appeared. Then a Cypriot civil war broke out between the kingdoms showing that the seed of dissonance in Hellenism during peacetime had arrived on this island. The civil war lasted four years. King Evagoras of Salamis (the patron of art and literature) initially drove the Spartans from the island but was attacked by the Persians. Aided by the Athenians with two armadas (the second led by Thrasybulus) fought bravely but eventually lost the war. The Persians course took another seven years to subdue the resistance of proud and rebellious forts and cities on the island.

An integral proud part of Cyprus in its significant cultural development during ancient times was the stoic philosopher Zeno of Citium. Zeno was born in 363 BC and studied the Socratic Philosophy circa 340 BC. He also studied next to cynic Cratira of Thebes, Xenokratis and Polemonas. Since 313 BC Zeno began teaching in an expressive, flamboyant and sarcastic way in the "Agora" of Athens. His first disciples were called " Zinonianoi."

Zeno died a decrepit for his times at the age of 98 and was succeeded by his student Cleanthes. Athens honoured him with a public burial at Kerameikos and awarded him the gold wreath.

When Alexander the Great, the most famous commander of all time, became king of Macedonia in 333 BC, Cyprus was received under Macedonian administration and helped in many ways Alexander’s campaign against the Persians. In 315 BC, after the death of Alexander again Cyprus fell to the Macedonian monarchs of Egypt and particularly the Ptolemies. The Ptolemies who ruled successively changed rulers one after another causing civil wars until 57 BC when it became a Roman province under the sadistic influence of Emperor Marcus Kato. The usurper Kato tried to remove a large number of antiquities from Cyprus to grace his palace in Rome, but bad luck caused almost all these ancient artefacts to end up at the bottom of the Mediterranean. This was the first illicit trade of antiquities to start a lamentable series of misappropriation of artefacts from the island. That event marked the beginning of usurping a large number of antiquities from Cyprus like the one by Consul General of the United States to Cyprus and Army General L.P. Cesnola.

In 37 BC Cyprus was passed to the last Pharaoh of Egypt, the famous and the attractive Queen Cleopatra by Anthony. In 22 BC, however, it became an imperial province passed by Augustus of Rome to the Senate. Twenty years later, Apostle Barnabas was born on the island who received the Apostle Paul and both converted several Cypriots to Christianity.

During the next three hundred years Cyprus was used as a place of retreat by Roman notabilities while Paphos became famous for its ancient Greek history and culture, resulting in Christianity taking a very long time to spread there. One of the ancient traditions is the bid of pigeons to the priest of the temple of the goddess of beauty Aphrodite.

The Romans reigned for four hundred years in total on the island. In 365 AD after the schism of the churches Cyprus was conquered by the Byzantines. Almost three hundred years later, namely in 648 AD, it was conquered by the Arab Maronites. Constantine V in 746 AD tried to restore it to the Byzantine Empire but only partially succeeded. In 805 AD the Saracens took it over, as this was the first appearance of the Muslims on the island, and they kept it for 160 years.

In 964 AD Nikiforos II completely restored Cyprus to Byzantium until it was conquered in 1182 by the Third Crusade and Isaac Comnenus became king until 1194 when he was beaten by the Englishman Richard the Lionheart.

He later sold it to a former beggar and later King of Jerusalem Guy de Lusignan. The Lusignans governed Cyprus successfully for about three hundred years. During this period, Cyprus became the most important commercial centre of the Middle Ages. The wealth and fame of nobility though resulted in feudal insolence though with loose

107

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis morals, as the island gained a remarkable global reputation. The hegemony of the Lusignan nobility ended in 1489 when Caterina Cornaro, widow of James II ceded the kingdom to the Venetians. With the death of Cornaro in Venice the royal line of Lusignans ended.

As it is said above, Cyprus was also famous for its dense vegetation in ancient times but apart from the cypress trees at the highest point of Troodos, it was completely devoid of vegetation until early in the 20th century.

In 1571, when Mustafa set foot on the island, Cyprus was under the reign of the Venetians. In that year the Turks sent one hundred thousand troops that took part in fierce battles for almost a year and occupied it after a doublecrossing. The Venetian army commander Bragadino surrendered the island asking the Turkish commander to allow the unhampered withdrawal of the Venetians to Venice. The Turkish commander agreed to the demands of the Venetians at first, but once the latter surrendered they were all massacred by the Turks except commander Bragadino who was held prisoner for a few days then flayed alive in the market place in the presence of the Turkish commander. His skin stuffed with straw was suspended to the yard arm of the Turkish admiral’s ship and transported to Constantinople as a trophy of war until it was redeemed by Bragadino’s family after a heavy ransom (Newspaper "The Stark County Democrat", 18 Ιουλίου 1878 page 8). “From that time to the present Cyprus has remained under Turkish rule, and has steadily declined in population and value”, continues the newspaper article in 1878.

In their conquest the Turks massacred approximately twenty thousand of its inhabitants. After their occupation by the Turks the island went back hundreds of years in development and population. Some newspapers in the USA (like "The Ottawa Free Trader" in Illinois in August 1859) reported that in 1571 Cyprus had a population of over one million inhabitants (1.2-1.5 million) and when in 1878 its government was handed to the British the population dropped to only 150,000! Thus one million or more inhabitants disappeared under mysterious circumstances in the 307 years of Turkish occupation. It is not known if these people were massacred or fled the oppressive Muslim regime, but the truth must lie somewhere in the middle, given that the Turks’ intentions showed up in the Turkish principles described earlier in this essay. During the same period any cultural activity was also stifled, while ancient ruin discoveries were sold abroad or destroyed.

During the 19th Century and before the British took over the island’s governance, an ambassador from the United States of America by the name of A.P. di Cesnola (US army Major of Italian origin), devastated the island’s ancient antiquities. About 10 thousand statues, vases, craters, anathemas, teapots, caddies etc. between 1865 and 1874 were taken. When the Turks realised Figure 6 "The Stark County Democrat", what was happening they tried to stop Cesnola but he put all his stolen antiquities on ships and tried to take them away. In his haste July 25, 1878, Page 2

108

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis to leave about a third of his cargo ended up on the bottom of the ocean and finally 140 containers found their way to New York, whilst some were donated to the British Museum. After acquisition of the containers Cesnola was made a director of the Metropolitan Museum in New York, where there are more than 4000 antiquities still remaining. The British tried him at the British commission court, Larnaca, in 1972. The Figure 7 "The Broad ax" - July 6, 1907 charge was that “he did, without due law, license, permit, or liberty granted to him by her sovereign majesty Queen Victoria, or her commission at Larnaca, dig, excavate and carry away certain antique remains belonging to the domain of her said Majesty Queen Victoria, all of which is a misdemeanour and high crime…”. The court found him guilty but fined him only 15 dollars (“Public Ledger”, December 02, 1878, see inset). Despite this Cesnola took away most of the antiquities that the Roman Emperor Cato left behind and was giving them away as if they were his own, to friends and compatriots back in the United States and Britain. Suffice to say that he was not the only usurper of Cypriot antiquities, but he is the major reason why very few remain in Cyprus today.

THE BRITISH PRESENCE Britain acquired the administration of Cyprus in 1878 after a treaty with the Turks and the political skills of an English (of Jewish origin) nobleman and politician named Benjamin Disraeli. The wily Disraeli also served as Prime Minister of Britain for a short time in 1868.

In 1878 the treaty between the Turks and the English on Cyprus included the following three terms: 1. The Muslim religious court will continue to exist in Cyprus and will take only religious affairs of Muslims and no other authority.

2. If Russia returns Kars (eastern Turkey today) to Turkey and some other regions of Armenia, England will leave Cyprus.

3. England will pay an annual tribute to Turkey made up of excess taxes and government fees. The amount is calculated by taking into account the average income leftover in the previous five years. Ultimately, however, the tax was set at $250,000.

Forty years after the departure of the Turkish authority in 1878, high growth was noted on the island. The hills and plains sprouted once again and welcome development was such as the island had not seen for many years.

During the period of governance by the British there were about 180,000 residents in Cyprus, eighty per cent of which were Greek Cypriots. The British claim they found it totally uncultivated and undeveloped, and hence their saying: "The grass never grows where the Turk has set his foot".

If Cyprus was to join with mother Greece the British imperialism in the eastern Mediterranean would end. The English had and always will have self-seeking aspirations.

They did not aspire to incur huge expenses in maintaining Cyprus and in 1915 offered it to the Greeks, but at the same time wanted to use it as a bulwark of a possible attack on

109

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis Suez. They feared that if the Greeks got the island they may not allow them to fulfil their expansionist aspirations in the area. Imperialism showed that nations generally do not wish to grant territories and attachments in order to prevent existing interests and fears.

The English were also interested in Cyprus because in this way they could be located closer to India and Egypt thus better controlling their interests in these countries. In August 1894 the British were talking about their low interest in keeping the island and gave orders for the withdrawal of the British Guard.

When this was announced the Greek Cypriots panicked as they were afraid that they would be returned under the command of a Turkish Khedive (a representative of the Sultan). They took to the streets as a result and desperately protested for several days. The British eventually did not retire. In 1911 England was asked by the other major powers, to legislate in Cyprus as a government structure similar to Samos.

During the period of British rule, there were frequent Figure 8 "The Iola Register" Vol. XII, 27 quarrels between Greek and Turkish Cypriots, and the English July, 1878 found great difficulties in controlling them. The British created a legislative body composed of eighteen persons, six of whom were paid employees whilst the rest were voted in. Of these twelve, three were elected by the Muslims and nine

by Christians. The British Consul was assisted by three additional staff of the Chief Executive Board.

In early June 1913, after 35 years of rule by the British under the Treaty of 1878 (which mainly infuriated the French), England formally took over Cyprus. In practice of course the only dominion which the Sultan had on the island was on the cards until June 1913, when the Turkish government and handed over to England and the British annexed it to the Commonwealth.

In the early 20th century there were five high schools for boys and one for girls, eight weekly newspapers in the Greek language and one in the Turkish language. Local judges were judging matters outside of the Supreme Court.

Overall there were 28 courts, six hearing courts, six local courts, six summons courts of limited jurisdiction, and ten spatially paid court offices. In addition there was also a Supreme Court for civil and criminal court of appeals.

In 1915 Cyprus saw a relative boom in population reaching again about three hundred thousand souls. At that time England proposed to cede Cyprus to Greece on condition that Greece would join with allies in the war against the Turks. The American newspaper "Daily Telegraph" who made the announcement in October 1915, said: "The transfer of Cyprus to Greece which are related in most of its residents, was done in the context of race and history of the island and it is clear that there is a boycott of beliefs under which we have established from the beginning and ends in an especially joyous result of strength in which Greece owes the possession of the Ionian islands. " Prior to the proposal for the unification of Cyprus and Greece there was the request by the Archbishop of Cyprus to the British Government with the phrase that remained in history "back in the lap of mother Greece".

The British showed interest in the proposal, however the Greek Government was slow to answer after Constantine was against the common decision of the allies to offer Cyprus to Greece, according to the newspaper "New-York tribune" in 1919 and finally their response ( 22 October 1915 ) was negative. This negative response of Constantine was base in the fact that the Allies miscalculated the strength of the Turkish army and sent very few Coalition

110

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis forces to confront it. So Greece refused to participate in this war (World War I) on the side of the Allies because they feared the consequences. And these consequences are well known since the battle of Gallipoli and the losses that the Allies suffered, when they believed they would win the war. This proved that Greece's decision to remain neutral was not unfounded. But a great opportunity to attach Cyprus was lost.

It is accepted that Greece facilitated the allies during the World War I with access to ports and land like the hospitals on Lemnos. But the people of Cyprus were expecting that sooner or later they would have preferred to unite with Greece.

Cypriots saw their country go from one ruler to another, and as has been said repeatedly in this article, each of them regarded the island his own. For example, the newspaper "The Caldwell Watchman" (Columbia USA, August 8, 1913 edition, page 3, article entitled "Island of Cyprus - Garden Spot in Mediterranean a British Possession") said in 1913 that: “the island of Cyprus in the eastern Mediterranean celebrated its thirty-fifth anniversary as a British possession…” (see original media clip) In fact there was no mention of who were the people on this island and what was their past, the topic of significance was that the British owned it for 35 years. Apart from the Greeks all other nationalities that set foot on the island have destroyed at least part of its civilisation, its people, its forests and history (newspaper “New-York tribune”, page 2, October 1919 edition). As soon as industrialisation started to show signs of productivity there was always a raider taking over and destroying it.

On 15th January 1950 there was a referendum that took place in Cyprus about unification with Greece. The Cypriot people voted in favour by 95.7%. If Cyprus was to be reunited with Greece the British imperialism would end. In 1954 the British seemed to change their mind again since the speech in the British Parliament by the Minister of State for the Colonies Henry Hopkinson in the British parliament which declared that Cyprus had a strategic value for Britain and “can never expect to be fully independent”. This was a devastating blow to the wishes of the people of Cyprus.

Greece in 1954 at the United Nations Security Council asked for a consensus to the principle of equal rights and selfdetermination for all people and in this case the people of Cyprus. This was rejected by the General Assembly on the 17th December 1954 and as a result the organisation EOKA (National Organisation of Cypriot Fighters) was formed and the fighting and struggle for independence was declared on April 1st, 1955.

Weapons to these fighters were supplied by Greece initially but about 800 hunting rifles were donated by the Cypriots themselves.

As the skirmishes started so did the arrests and hangings by the British army on the island. The British also arrested the Figure 8 "The Iola Register" Vol. XII, 27 July, 1878 Archbishop of Cyprus Makarios and deported him along with

111

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis three other Cypriot citizens including the Bishop of Kyrenia. There were many hangings and tortures but the spirit of the people of Cyprus remained intact against a superpower. If anything it rekindled their bravery. However the blood of the people (mainly 18 to 25 year olds) started flowing again in the streets because they “dared” to stir a revolution against the British. Cyprus saw real heroes of this struggle who left their homes and families to fight the guerrilla warfare in its mountains and plains. When caught they would scribble poems and revolutionary messages on the walls of their cells.

Digenis Grivas, an army colonel from Greece, lead the freedom fighters of EOKA, a move that appeared like madness against overwhelming odds. Eventually Cyprus was declared independent in August 1960 after the treaties of London and Zurich. Under these treaties Greece, England and Turkey were guaranteeing to protect the independence of Cyprus.

A change of government in Greece on 21st April 1967 had an adverse effect on the struggle for independence in Cyprus. The Junta that took over in Athens manufactured a coup in 1974 against the government of Archbishop Makarios in Cyprus. This was the opportunity the Turks were looking for, invading the country in July 1974 and devastating the island once more with 200 thousand displaced citizens to the south, thousands of deaths, over 1600 missing and irreversible destruction. To-date the island remains divided and the only city divided amongst two states in the world is Lefkosia (Nicosia). This is exactly why the International UN Declaration in support of Small Developing States for 2014 means nothing to these people. The world has abandoned them to the appetites of the larger powers of the region. One third of the island remains occupied to the north and controlled by Turkey.

This is the struggle we’re writing about in the “Diasporic Literature” magazine. This is why so many poets, painters, musicians and other artists are inspired and create in order to express their discontent and outrage.

However there’s very little more to concede, apart from the fact that this world has abandoned its self-proclaimed values and morals when it comes to the island state of Cyprus, indicating that United Nations resolutions may be applicable only to other more important states.

November 2013

Bibliography • Digital Encyclopedia Wikipedia, 2013, email http://en.wikipedia.org/wiki/Benjamin_Disraeli.

• "Kypros the Bible and Homer", Prof Max Richter, New York 1893.

• Newspaper "The Sun", New York United States of America, issued June 8, 1913, page 8.

• Newspaper "The Dallas Daily chronicle", Orlando United States of America, issued August 30, 1894, page 1.

• Newspaper "The Hays free press", Kansas United States of America, issued March 24, 1921, page 3.

• Magazine "The Day Book", Chicago United States of America, issued Dec. 5, 1911, page 29.

• Newspaper "Tulsa Daily World", Oklahoma (Indian Territory) United States of America, issued June 13, 1915, page 10.

• Newspaper "The Bemidji daily pioneer", Minnesota United States of America, issued May 25, 1915, page 4.

• Newspaper "The Logan Republican", Utah United States of America, issued Oct. 23, 1915, page 2.

• Newspaper, "The Washington Times", Washington United States of America, issued Oct. 22, 1915, page 8.

• Newspaper, "The Ottawa Free Trader" Vol XIX-No. 51, Illinois United States of America, issued Aug. 13, 1859, page 1, article entitled "An Elysium on Earth".

• Newspaper "Peninsula Enterprise" Vol XI, Virginia USA, 14 November 1891, page 1, article entitled "The Island of Cyprus".

• Newspaper "The New-York tribune", New York USA, issued Oct. 12, 1919, page 2, article entitled "The Future of Cyprus".

112

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus the island of civilisations Iakovos Garivaldis • Newspaper "The Hawaiian Gazette", Honolulu, Hawaii USA, September 25, 1878 edition, page 4 article entitled "Historical Sketch of Cyprus".

• Newspaper "The Caldwell Watchman" Columbia USA, August 8, 1913 edition, page 3, article entitled "Island of Cyprus - Garden Spot in Mediterranean a British Possession".

• Newspaper "The Stark County Democrat" Ohio USA, July 18, 1878 edition, page 8 article entitled "History of Cyprus".

• Website, www.mykypros.com, receiver. 2013, email http://www.mykypros.com/cgibin/hweb?-A=3335&V=mathimata&w =

113

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Neophytos the Recluse Speaks N.N. Trakakis Melbourne, Australia

George Seferis, “Neophytos the Recluse Speaks” translated by N.N. Trakakis …and he imprisoned the king Isaac in the castle called Margat. But before his equal, Saladin, the scoundrel achieved nothing, other than this, he sold the island to the Latins for 200,000 pounds of gold. Wherefore a mighty and loud cry, and unbearable streams of smoke, as was said beforehand, arrived from the north…

– Neophytos the Recluse, Concerning the treacheries suffered by the island of Cyprus Extravagant architecture; Hilarion Famagusta Buffavento; something of a setting.

We were accustomed to thinking differently of the “Christ Jesus Conquers” which we once saw on the walls of the City, walls eaten away by gipsy tents and dry grass, with the great towers flat on the ground like a warrior defeated, the die cast.

For us it was something else to fight for the faith of Christ and for the soul of man sitting on the lap of the Leader in Battle, whose eyes were a mosaic of the woe of Romiosyne, that sea of woe that had struck a balance of benevolence.

Let them now play out melodramas set amongst the Lusignan crusades while we become thick with the smoke they have brought us from up north.

Let them wrangle and be tossed about like a galley-slave pulling in the sails; Welcome to Cyprus, noblemen. Goats and monkeys!

Enkleistra, 21 November 1953 Explanatory Notes George Seferis was born in 1900 in Smyrna, and died in 1971 in Athens. A poet, essayist and diplomat, he was the first Greek writer to win the Noble Prize for Literature in 1963 “for his eminent lyrical writings inspired by a deep feeling for the Hellenic world of culture.”

Over a long and successful career in the Greek diplomatic service he spent much time outside Greece, where he witnessed the tragic predicament of his fellow Greeks amidst “wars, destructions, exiles,” as he put it in one poem. He became particularly involved with, and affectionate towards, the people and land of Cyprus. During the Cyprus crisis in the 1950s, he contributed to the negotiations that resulted in the London Agreement (1959), making Cyprus independent of British rule.

Seferis was to make several trips to Cyprus, and was inspired as a result to publish a collection of poems at the end of 1955, which would eventually bear the title Logbook III

114

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Neophytos the Recluse Speaks N.N. Trakakis – a book he dedicated “To the People of Cyprus, in Memory and Love”. One poem from this collection is “Neophytos the Recluse Speaks”. As far as I can tell an English version of this poem has yet to be published, and it is not included in the English edition of Seferis’ Collected Poems, translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard. Although strange, this omission is understandable, given the difficulties presented by the rhyme and phraseology of the original Greek. (I have translated the poem in free verse rather than disfiguring its meaning by attempting to reproduce the rhyme scheme.)

The subject of the poem is a much beloved Cypriot saint, Neophytos ‘the Recluse’ (11341219), nicknamed Μ γκλειστος (‘one who is enclosed’) because of the solitary life he led as a hermit. Born in the mountain village of Leukara, near Amathus, in southern Cyprus, he left his family at 18 years of age to pursue the monastic life at the monastery of St John Chrysostom on Mt. Koutsovendes. Later, however, he was to leave the monastery and travel through Palestine for six months. At 25 years of age, having returned to Cyprus, he took up the life of a hermit in the hills above Paphos, seeking refuge from the world in a cave which he was to enlarge so as to make room for a chapel for the celebration of the liturgy. This cave came to be known as the ‘Enkleistra’, or ‘Hermitage’, but its seclusion was diminished as Neophytos’ sanctity began to attract a large following. In the 1170s, a monastic community formed around the cell of the Recluse, with Neophytos as its abbot. In his twilight years, seeking to distance himself further from the world, he moved to an even less accessible cell, high up a cliff, reachable only by a ladder and descending from there only on Sundays to teach his disciples. He was an outspoken critic of the misgovernance of the island, but he was so greatly loved by the people that the authorities could not silence him.

The subject of Seferis’ opening quotation from Neophytos is Richard the Lionheart (1157-1199), the popular king of England (from 1189), best known for his prowess in the Third Crusade. The ‘Isaac’ mentioned in this quotation is Isaac Ducas Comnenus (c.11551195), a member of the Byzantine imperial family, who was appointed governor of Cilicia, in southeastern Anatolia. Not content with this position, he illegally appointed himself ruler of Cyprus, later even abandoning allegiance to the Byzantine emperor (Andronicus) and taking the supreme title of basileus (‘emperor’) for himself. But as ruler of Cyprus he was greatly detested by the populace: “The uniformly hostile sources charge him with tyrannical acts rivaling those of Andronikos I: murders, maimings, abuse of wives and virgins, confiscations of property, harsh taxation.” (Oxford Dictionary of Byzantium) As the opening passage from Neophytos indicates, Isaac was to be ousted by Richard.

Jerusalem had recently fallen (in 1187) to Saladin, the sultan of Egypt and Syria, and Richard’s principal goal as king was to lead the crusaders to recapture the city. On his way to the Holy Land, Richard stopped at Cyprus (in May 1191) to rescue some of his fleet that had been shipwrecked there. Provoked by Isaac, Richard entered into battle with Isaac’s forces, swiftly defeating him and taking control of the island. This marked the end of Byzantine rule and the beginning of the Western occupation of Cyprus – but the latter oppression was to be even worse for the Cypriotes than the former, with Richard’s reign marked by authoritarian rule and heavy taxes.

Richard, however, found Cyprus too difficult to handle, and as Neophytos’ quote states, he sought to get rid of the island by selling it “to the Latins” – specifically, to the religiousmilitary order of the Templars. Like Richard, the Templars ruled the island ruthlessly. Faced by

115

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Neophytos the Recluse Speaks N.N. Trakakis a revolt, the Templars “massacred so many Greeks in Nicosia that blood ran in the streets.

For a long time afterwards a stone was pointed out marking the point the flow reached.

They also ravaged all the villages of the plains, driving the inhabitants to take refuge in the mountains.” (David Hunt, Footprints in Cyprus) In the face of such troubles, the Templars returned their purchase after a year to Richard, who transferred it at the same price to Guy de Lusignan (c.1129-1194), a king of Jerusalem who had lost his city to Saladin. Thus began the 300-year rule of the Lusignan dynasty (referenced in line 9 in Seferis’ poem), a noble family from western France.

Further explanatory notes: Line 1: ‘Hilarion’ refers to Saint Hilarion Castle, and ‘Buffavento’ to Buffavento Castle, both of which are located on the Kerynia mountain range in northern Cyprus. Famagusta is a city on the east coast of Cyprus, and was a fortified town during the Lusignan dynasty.

Line 2: ‘Christ Jesus Conquers’ (Ἰησοῦς Χριστὸς Νικᾶ) refers to the motto ‘ἐν τούτῳ νίκα’ (‘by this [you shall] conquer’) which Constantine adopted after a religious experience he had before the battle of the Milvian Bridge in 312, where he defeated Maxentius and became sole emperor of the West.

Line 3: ‘στὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσας’ = ‘on the walls of the City’, where ‘City’ refers to Constantinople.

Line 6: ‘Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ’, translated here as ‘Leader in Battle’, but can be rendered more literally as ‘Defender General’. This is a reference to the Virgin Mary, and forms the beginning of the Akathist Hymn (sung during Lent), celebrating the Virgin’s miraculous intervention to protect the imperial City in the summer of 626 from the attacks of the Persians and Scythians.

Line 7: ‘Ρωμιοσύνη’, transliterated here as ‘Romiosyne’, literally ‘Romanness’ and sometimes translated as ‘Hellenism’. The term originated in the late 19th century, and reflects the Byzantine heritage of Greece, as it was the practice of the primarily Greekspeaking inhabitants of the Eastern Roman (or Byzantine) Empire to identify themselves as ‘Ρωμαίοι’, ‘Romans’.

Line 12: reference is here made to Othello, Act 4, Scene 1, where Othello says, “You are welcome, sir, to Cyprus. Goats and monkeys!”

Permission I am grateful to Ikaros Publishing and to Mrs Anna Londou, the copyright holder of the works of Seferis, for granting permission to publish this translation.

116

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

He spat at the disgrace Andrea Demetriou Australia

They are now bluntly, without reserve, confessing the crime. And why shouldn’t they, one may ask? Who is going to punish them?

We are alive out of sheer luck. Out of sheer luck we did not fall in their hands.

Some were shot, others were tortured to death and some managed to escape in the dark of night driving through their olive trees and their orange trees, whilst the stars watched them fade away from their homeland.

The nineteen year old turned and spat at the Turkish soldier who was ordered to kill him.

He did not plea for mercy, he did not beg, He did not implore, nor did he make a last appeal for his life. Fearless and enraged, he spat at the invader in the face.

He spat on our behalf, he spat for all of us He spat for all those who have lost their sense of pride, or never had it, and cannot spit For all those who betrayed and continue to betray For those who compromised and still compromise He spat for those who did not dare and do not dare For those who were indifferent and are still indifferent towards their fate and the fate of others The young boy, who might not have known what was really happening, knew for certain that the fate of his country was at stake and spat at his killer ‘I do not recognize you, I do not hold you in any regard’ Staring at the killer straight in the eye He spat at the disgrace, he spat at the shame He spat for all of us.

This poem refers to the confession of a Turkish actor, Attila Olgats, when he was interviewed on Turkish T.V. Olgats was a soldier in the 1974 invasion of Cyprus by Turkey. He was ordered by his superior to shoot a young boy (soldier) in the head along with another nine hostages. The boy who couldn’t say ‘shame on you’ as he didn’t speak Turkish, spat in his face. The actor confessed that he has been hounded by nightmares ever since, as he recalls the eyes of the boy looking at him, and he can no longer endure the sight of blood.

The first line of the poem, refers to the fact that in recent years there were several confessions, of outright killings, of missing people and hostages. One example, is the famous black and white photograph of three soldiers who were captives smoking a cigarette – for the sake of the international press- given to them by their captors. Five minutes later they were all shot.

They were considered missing until the confession.

117

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Shades of Aphrodite Dr Paul Kyritsis Melbourne, Australia

As the morning star she rises to the sky like an urgent kite dressed in the lapis lazuli of Cytherean Aphrodite.

With Aurora’s blessing magical arrows are shot from a winged car, embedding themselves in the hearts of men, level-headed or bizarre.

The outcome of her favorite pastimes became gossip of historical lore, unrelenting persuasions of surrender to love internal battles for both virgin and whore.

At noon, trails of light blind wits of the wise.

Trapped willingly or by force the laughter-lover takes no compromise.

Her conspirators– myrtle, dove and swan– help rule over sea and skies, then draw the claws of spite upon those who’ve told too many lies.

Having woken lusts and passions that shook many a foundation to the core, At dusk they implore you, golden, fairest, liberation from Love’s disease and war.

118

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

25th of March 20131 ‘Just who the hell do you think you are?’2 Andrea Demetriou When I saw her encircled by blue sea during the weather report on the Cypriot national channel, I felt like hugging her, like kissing her, I was overtaken by an impulse to protect her…

This very picture of Cyprus was featured on my primary school pencil-case before she was cut in two.

It’s the 25th of March, what a joke I have no desire to see the parade I no longer believe in anything No matter what they might say about our own mistakes No matter what we might say about them What I see right now is that Cyprus is Defenseless like then Alone like then Helpless like then Invaded - 3 like then Whoever thinks that he will be eternally powerful to blackmail, punish, rob and deride other countries, is not equipped with an inch of wisdom.

He was shot in the back, in the legs and the face, it left him crippled4 on a wheelchair, yet it didn’t teach him anything, he became worse and continues to relentlessly harm humanity.

He should consider that next time he might be shot with precision straight in the head.

Before he arrogantly points the finger at any of us5 again, he would do well to remember the Athenian arrogance towards the Melians. 6 The destruction of Melos was their downfall.

References: 1. The 25th of March is the anniversary of the Greek Revolution against the Turks in 1821. Its national day in Greece and in Cyprus and it’s celebrated with huge schools and military parades in every city and island. It is also the day the Cypriot economy was crashed over night by the Euro group, which is controlled by Germany. It is perhaps no coincidence that such an act of national humiliation was performed on national day. Germany who is one of the biggest havens for money laundering and tax evasion and ranks even before Switzerland, Cayman islands, Luxembourg and Jersey, accused the small island of Cyprus -1.8% of the European economy- of money laundering . For the first time in Europe depositors are forced to bail in. One of its two major banks Laiki was forced to close down, and depositors did not only loose forty seven point five percent of their savings, as they did with the Bank of Cyprus, everything above 100 thousand Euros was confiscated over night. The Bank of Cyprus and the Hellenic Bank were compelled to shrink considerably, shutting down their branches Greece. The so called bail out of Cyprus was considered as pure theft by other European countries such as, Spain, Italy, Greece, Ireland, England, Portugal and Luxemburg.

As Dimitri Metdvedev, prime minister of Russia stated at the time, ‘the stealing of what has already been stolen continues.’

2. Just who the hell do think you people are?’ said Nigel Farage, leader of the U.K Independence Party and member of the European Parliament, addressing both - the commissioner for economic and monetary affairs, as well as vice president of the European commission, Olli Rehn- and the president of the commission Jose Emanuel Barroso, in 2010. Using Ireland as an example, he accused the Commission of creating a Europe devoid of sovereign democracies.

3. Refers to the invasion and occupation of nearly half the island by Turkey in 1974, eighty percent of its wealth- producing resources were ceased, as a consequence of that.

4. Refers to Wolfgang Schauble Germany’s federal minister of finance. He was shot during a political campaign by the son of the mayor of Dusseldorf a week after the German unification in October 1990, which left him paralyzed from waist down. As a minister of interior in 2005, he supported Guantanamo Bay, a US detention camp.

119

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

25th of March 2013 ‘Just who the hell do you think you are?’

Andrea Demetriou

5. It refers to the crisis stricken euro- zone countries. According to ‘Spiegel’, Germany profits indirectly from the dept crisis, by saving millions in interest on its government debt, which has dropped steeply due to strong demand from investors seeking a safe haven. It made a 40, 9 billion euro between 2010 and 2014, by borrowing with very low interest rates, while it simultaneously profits from a huge increase in exports, - 60% out side Europe 130% to China- due to the weaker euro. The crisis has only cost Germany a mere 599 million euro so far.

6. The Melian dialogue by Thucydides, is inserted in his history of the Peloponnesian War. Book V 84 – 106. In 416 B.C The Athenians invaded the island of Melos which had remained neutral during the Peloponnesian war. They offer the Melians an ultimatum; surrender to Athens or be destroyed. The Melians refuse to give up their independence and argue that their Spartan kin will come to their defense. All males were slaughtered, and women along with children were enslaved. Athens’s imperial hubris – extreme arrogance - leads to its nemesis –avenger of crime- only 12 years later in 404 B.C; the war ends with its capitulation to Sparta, a state that had been powerless at the beginning of the war.

120

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The kiss of freedom Eftichia Kapardeli Athens

On stone inscribed the kiss of freedom On winter nights on icy nights requested by children of their mother's embrace fate fills the empty room What is our ruin eerie voices and these wild birds follow flying past to live the dream of freedom

121

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis

Melbourne, Australia

122

“Ether was once discovered by conventional science and then it was foolishly dropped.

But for us it is as real as electricity and we use it in therapy. The notion of etheric energy is in many ways similar to Bergson’s elan vital, to Reich’s orgone energy, to Mesmer’s animal magnetism, and to the Hindu concept of prana.” – The Magus of Strovolos, Homage to the Sun It wasn’t easy to read The Magus of Strovolos (1985) and not be struck by an authentic vibe, or at least the niggling conviction that much of what Stylianos Atteshlis (aka Daskalos, meaning ‘teacher’ in Greek) says is indeed true. Incidentally I shall confess that the designated title of ‘Magus’ threw me. The word itself alludes to and recalls a practitioner of the esoteric arts and sciences who is able to bend Nature to his will, or to force Nature into doing his mischievous bidding. In reading the introductory paragraphs my mind was instantly permeated by fantastical images of a Renaissance wizard decked in scintillating white robes, gesticulating wildly as he chanted hermetic prayers in Latin and ancient Greek for the purpose of evoking planetary daemons and entities. I also expected a blatant and unapologetic display of paranormal phenomena. But as I read on an unprecedented, different image evolved–one of a tall, mild-mannered and humble civil servant who shunned fame as a trap in one’s spiritual path and expressed a heartfelt, indelible desire for anonymity.

They say first impressions last, and if first impressions are anything to go by then it seemed as though this man was worth all his wordy weight in spiritual gold. I ploughed deeper into the rabbit hole, a full-fledged weltanschauung that he and his faithful students seemed to comprehend and commune with as if it were second nature. At times, it’s difficult to discern whether Daskalos is talking figuratively or literally, and whether he is being veraciously serious or outrageously flippant. Most conventional scientific hardliners would find his metaphysical stance hard to swallow, particularly when it comes to telepathic impressions about alien super intelligences that stand vigilant over Planet Earth and anecdotal narratives concerning the conscious deflection of NASA’s plummeting Skylab away from residential zones. Even the most open-minded individual would question the validity of such assertions, and I was no exception. But the book is not without its saving grace. Indeed, the subject’s visceral intelligence and his aptitude to rhapsodize and pontificate unequivocal statements about the mechanics of the universe makes us wonder; is Daskalos just a delusional eccentric or does he perceive intangible aspects that we don’t? Whatever the case, what is certain is that he’s one of the greatest mystics and esoteric teachers of the last century. In actual fact, I would go so far as to claim that he is tantamount of the magnanimity and brilliance of Paracelsus (1493-1541), Emmanuel Swedenborg (1688-1772), Jacob Boehme (1575-1624), Rudolph Steiner (1861-1925), and George Ivanovich Gurdjieff (1866-1949).

What any layperson probably wants to know is what is it like to be Daskalos? What is an ordinary day in the life of Daskalos actually like? The anthropologist Kyriacos Markides, author of The Magus of Strovolos, definitely doesn’t waste much time in expunging these customary festivities. For starters we see that Daskalos likes to spend some of his time in the Stoa, a small room at the back end of his courtyard in Nicosia in Cyprus where

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis he tutors his disciples in karmic laws, reincarnation, and the miraculous healing powers of the Holy Spirit. Sometimes he’ll receive an unscheduled visit from a terminally or chronically ill patient who has deserted all hope in traditional medicine and has begun to entertain the possibility of supernatural intervention. It’s worth noting that the Daskalos’s frequent successes in somatic health and psychotherapy echoed throughout the island just enough to attract the jealousy, enmity, and derision of both medical practitioners and Greek Orthodox bishops. In the eye of these spiritual snowstorms, he would retire to the Sanctum in order to meditate and offer prayers to God, the Holy Virgin, and the Holy Spirit.

The evenings would call for a pastime of a different kind–he and his invisible helpers, usually faithful students of his esoteric circle, The Researchers of Truth, would unite in a solemn pledge to help humanity. They would do this by embarking upon out-of-body travel or exomatosis, and concurrently direct positive elementals to the depressed, the suicidal, the sick, the poor, and anybody in need of psychological and moral aid. In instances where a particular individual had become possessed by a departed human or demon, he would conduct a magical ritual, an exorcism, to expel the negative influence from his or her consciousness. The ritual would always accord with the individual’s religious and spiritual leanings, increasing its efficacy. If that’s not enough he also offered spiritual counselling to the terminally ill; communed with friends halfway around the world through astral travel and telepathy; and showered his plants and animals with loving verbal sentiments so that their natural growth cycles might be amplified. Whatever Daskalos was up to, it was always different–at least different from anything your conventional civilian of the developed West might do over the Labour Day weekend.

Without a doubt the greatest mystery surrounding Daskalos is his utilitarian talent in precipitating the healing of wounds, physical disfigurements and disturbances, maladies, and what not. He enacts feats that the greatest physicians, physiotherapists, osteopaths, and neurosurgeons cannot. What, then, might be implicitly understood by this miraculous phenomenon is that Daskalos does indeed have visceral access to invisible realms or worlds beyond our own, or at least a more complete understanding of the universe than the prevailing scientific consensus does. The initial taste comes in the first chapter, entitled, ‘The Magus of Strovolos,’ where Kyriacos C. Markides describes an incident involving a rustic man suffering from spinal entropy that was acquired during the anti-colonial underground war of the 1950s. Thrown into this heart-centre of introspection, we, the audience, learn that Daskalos has successfully alleviated the man of his debilitating condition. For the cured man Daskalos seems an Orthodox saint, but for Daskalos himself this is merely the work that he must do. Just as he himself reiterates, it is an important altruistic notion for which there are no special kudos, accolades, gifts, or monetary gain. This is how we know that he is an authentic spiritual healer. True spiritual healers are humble, an overarching trait of Daskalos himself. During this inductive expose, Daskalos swiftly corrects any misperceptions and myths that might flower in the minds of witnesses by specifying that he isn’t the catalyst of the ‘miracles’ in question; rather, his physical body acts as a interceding conduit through which the supernatural agency of Holy Spirit operates. The possibility of a miraculous cure rests entirely upon the Will of the Holy Spirit, not Daskalos.

A much more intimate look at the accelerated healing process is afforded by Markides in the twelfth chapter, entitled, ‘Healing’. Herein a middle-aged woman named Ms Katina beseeches Daskalos to relieve her of excruciating back pain generated by a spinal deformity.

123

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis Prior to this auspicious visit, there was no way that this particular individual could twist, turn, or initiate any back movement without awakening incisive daggers up and down her spinal column. Daskalos prompts the woman to lay frontwards and keep still as he begins stroking the problematic area in a perfunctory fashion, explaining to Markides that the physical contact enables his etheric ‘hands’ to enter within and dematerialize bony corpuscles that had deleteriously gravitated about her spine and caused draconian agony. The procedure took twenty-five minutes at most, yielding astonishing results. Before long Ms Katina was up on her feet, scuffling about and enacting physical movements which were previously impossible. Not impressionable by any stretch of the imagination, Markides admits that something miraculous had indeed transpired that afternoon. The pre and post X-rays of Ms Katina’s spine definitely add credence to sentiments entertaining something of a miraculous nature. Her GP, we later learn, was equally baffled by the somatic transformation. This was probably the single most critical case that convinced the anthropologist Markides of Daskalos’s supernatural latitudes, many of which could not be attributed to the psychological agency of suggestion or autosuggestion.

Belief, it seems, plays a fundamental role in illnesses and determines the efficacy of treatment. Its power is such that it can move mountains and raise cities. It can also render diagnostic tests aimed at calculating the life expectancy of terminally ill patients defunct and insignificant. Most would agree that there’s simply no way of quantifying the power of belief and its latent effect on cells, organs, and tissues. That consciousness effects matter is given, otherwise fields of critical inquiry like psychoneuroimmunology would never have attained an honourable and reputable status in the scientific world. Speaking with reference to autosuggestion, Daskalos clarifies to Markides that his therapeutic methodology is emasculated only when the receiver’s unconscious erects walls of resistance. Put another way, the catalytic healing effect is retarded indefinitely when the effusion of etheric energy coming from the spiritual healer is prevented from entering the patient’s body, a phenomenon contingent upon an unconscious rather than a conscious deliberation. So the beliefs of the receiver are critical to Daskalos’s success or failure. The patient has to desire their own recovery; it’s a two-way street.

Furthermore, proficiency in healing is underpinned by familiarity with the fourfold nature of ether, or etheric vitality as he calls it. Ether flows like electricity through the human nervous system and exhibits four explicit but intangible properties: the kinetic; the sensate; the imprinting; and the creative. To this, Daskalos adamantly adds that the sensate, the second property, enables sensory experience, feelings, and emotions whereas imprinting, the third principle, can be held accountable for the possibility of telekinesis and exomatosis.

Daskalos alleges that both are required for healing: “Through the imprinting property of ether, we could create two etheric hands and place them inside the body of the patient.

By mastering the sensate property of ether, we could then feel on the edges of our etheric fingers the spinal problem and move the vertebrae into their proper place. Four hands are now at work, the material hands outside the body, and the etheric hands inside.”

Reading about Daskalos’s expositions on etheric energy we are reminded of our esoteric forefathers and their belief in an intangible primal substance which pervades the universe and unifies all earthly and heavenly aspects of creation. Some of the more renowned conceptualizations motivated by this very esoteric idea are the Chinese concept of Qi; the Indian prana; the alchemical prima materia; Reichenbach’s odic force; the ‘akasha’ of

124

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis Blavatsky and the Theosophists; Democritus’s eidola; and Mesmer’s ‘animal magnetism’ or mesmeric fluid. All these echo the same fundamental proposition, namely that a single vital life force has begotten the phenomenal veil of diverse appearances. The empirical validity of such a concept should not be scoffed at or disparaged; if current developments in theoretical physics assent to the possibility that dark matter and energy might actually exist, then why should scientific empiricism not also warm to an esoteric cosmogony in which ether plays a crucial role? If the existence of dark matter has been inferred from the anomalous gravitational effects intrinsic to visible matter, radiation, and what not, then shouldn’t we also infer the existence of something else (i.e. ether) to account for the fact that an individual can precipitate or markedly alter the habitual responses and limitations of the human immune system? According to this ideation dark matter and energy accounts for missing mass in the universe and ether for accelerated and altered healing responses in that same universe. This would seem like a logical extrapolation, right? We can’t include one but preclude the other, unless of course we jettison deductive reasoning and adopt paradoxical beliefs.

The last individual intellectually rebellious enough to entertain such an idea was the German physician Franz Anton Mesmer (1734-1815). Much closer to the ideals and practices of a Renaissance magus than a contemporary psychiatrist or psychotherapist, Mesmer pioneered an alternative healing method called ‘animal magnetism’ that never really gained professional traction. One day in 1773, a certain twenty-seven year-old female by the name of Fraulein Oesterlin sought his services in hope that she might be extricated from no less than fifteen separate symptoms. Influenced by a cerebral cocktail combining murky theorizations presented in his medical dissertation about the planet-body connection and non-sanctioned magnetic practices of certain English physicians, Mesmer become possessed by the idea of trying something completely novel; after selecting a quasi-astrological auspicious date (a common practice in those days), he encouraged her to swallow an iron tincture before securing magnets to three specific areas of her body. Almost immediately, Oesterlin reported the sensation of a mysterious fluid draining out of her body and an immediate cessation of the debilitating symptoms. Mesmer’s own explanation of this phenomenon was that the magnetic passes had simply reinstated the equilibrium of ‘mesmeric fluid’ in her body, the same all-pervading substance to which Daskalos has given the name etheric energy.

The following year Mesmer began treating Maria-Theresia Paradis, the eighteen year-old daughter of a prominent civil servant, in an attempt to restore her failed vision. It appears that he succeeded, albeit fleetingly. Later, her physicians would specificate that what visual acuity she had reacquired was conditional to Mesmer’s presence and that further, his method had been unsuccessful in the long-term. Of course these shortcomings did little to deter the charismatic Mesmer, who continued to promulgate and advertise the therapeutic technique to aristocratic highbrows able and willing to pay his exorbitant fees.

Mesmer’s cosmogony is interesting. He was convinced, beyond an element of doubt, that an ethereal fluid, a gravitatio universalis, pervaded the universe and qualitatively coupled the heavenly bodies–the stars and planets–to Planet Earth and its ephemeral inhabitants.

Thus there were times when planetary alignments, oppositions, and conjunctions changed the flowing tides of this fluid in a way that disturbed somatic equilibrium, resulting in disease. For Mesmer, maladies were tantamount with a reduction in this fluid which could be corrected with repeated magnetic passes over the affected regions. Returning for a

125

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis brief moment to The Magus of Strovolos, we see that Daskalos’s theoretical position with respect to the causes of illness is nearly identical to Mesmer’s. In Daskalos’s understanding, the Holy Spirit creates cells, tissues, and organs at a particular vibrational frequency which must be maintained for the optimum functioning of health. When somatic consciousness is oppressed, often through the prolonged projection of negative emotions like anger, anxiety, phobia, depression, and hatred, the vibrations are disturbed. In this weakened state the body becomes much more susceptible to the ‘tides’ of pathogenic action. Though the morphology of the supernatural agency differs from Mesmer’s, Daskalos is quintessentially making the same overarching statements about the nature of illness and healing. These seem plausible, but their ‘unscientific’ quality has lamentably guaranteed them the same treatment as the monotheistic Akhenaten and his creative Aten.

In the final analysis, ether may exist. Who’s to say that it can’t? Perhaps sometime in the future the idea will re-emerge slightly changed in the archetypal model of a significant thinker, a thinker that doesn’t do intellectual-scaping within lines, corners, walls, squares, or three-dimensional cubes, for that matter. But for now, the only possible assessment is a phenomenological one, the experience of reality through the perceptual kaleidoscope of a spiritual healer who invites us into his extraordinary and magical world and challenges us at every opportunity: “What is the thing causing the curing? It is something within the body. Call it etheric energy, magnetism, God, whatever. But it is that something within the body which can heal the wound within twenty days, let us say. Is it not so? Now if I can inject two hundred times as much of that energy and vibrate it there the wound can be healed at an accelerated pace. This is pure mathematics,” Daskalos claimed with enthusiasm. “This is what actually happens when a healer sometimes can cure a wound within minutes, assuming of course that Karma will permit it.

When I look at a wound,” he went on, “I can see inside it, I can see inside you. That means my I-ness can be inside you and whatever is in your body I can examine. When I closed my eyes I saw your leg cured. That means I have built a mental image of a cured leg and placed it there and injected it with etheric vitality. I have exercised my will-power that this leg of yours be cured. I constructed and placed there the mould, the mental image of a cured leg.”

Mind and body form a single synergistic unit; hence it should come as no surprise that Daskalos’s successes also extended to the psychological ontology. In truth he would frequently refer to himself as a psychotherapist. In the second chapter of the Magus of Strovolos, we learn that a twenty-six year old demure Jewish girl named Hadas suffering from a harrowing psychological problem once sought his counsel. The reader acquires just enough anecdotal information within the first couple of pages to extrapolate that this may be a case of entity possession. Daskalos inaugurates the session through the validation of his supernatural process; he points out to the visiting triumvirate of mother, aunt, and anguished daughter (Hadas) that the latter is wearing an apotropaic: “You have a talisman on you, right at the heart. It is a six-pointed star.” Without a doubt this is a decisive factor in convincing them that he is not a charlatan after their hard-earned money. Daskalos then asks that she close her eyes and scours her multifaceted mental hardware, intent on isolating the exact nature of her problem. After a brief moment he backtracks and informs, “If you want me to help you must tell me whether you genuinely believe in God or not,” to which

126

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis the earnest response of, “I do, I do” is given. Evident here, once again, is the critical role fundamental belief plays in therapeutic efficacy and outcomes.

The verdict itself, given in such an authoritarian manner, is rather alarming. He regretfully enlightens that the psychic phenomena in question have their origin in the afterlife activities of two nefarious Nazis, a husband and a wife, who perished during the bombardment of Hamburg by the Allies. Fuelled by a lifetime’s worth of hatred and animosity, the couple sustained intrepid and intransigent assaults against the Jewish people in the psychic world by infecting the living auras of their descendants. They had contributed to the incarceration of four Jewish women in mental institutions; more recently, they had encountered Hadas’s psychoneotic body when her vibrational frequency was low and had succeeded in possessing her solar plexus and genital region. According to Daskalos, these otherworldly singularities were at the root of sentiments she described such as feeling like her soul was being taken away and that her body was dead, metaphysically-flavoured phenomena which were nearly always accompanied by localized somatic discomfort.

In the end Daskalos ascertained that the most effective course of action to be an exorcism in the cabbalistic tradition. Conducting the ritual in such a culturally sensitive manner was conscientious and intelligent on the facilitator’s part, for it removed any superficial cultural barriers and allowed the women present to participate with full emotional understanding.

Everybody there, including Markides, observed with solemn fascination as Daskalos resorted to inscribed symbols, prayers, and other incantations in an effort to extricate the diabolical entities. Markides himself could not dismiss the feeling that something uncanny was comingto-be. At one point Daskalos appeared to be affecting a candle via mentation and various gesticulations; instead of burning steadily it would waver about from right and left, taper upwards, and emanate black smoke. The strangeness of the endeavour is augmented when Daskalos proceeds to feed a piece of paper emblazoned with an intricate symbol, several six-pointed stars, to the flame before asking Hadas to snuff out the candle and ingest some ‘magnetized’ water. Finally, he concludes with an authoritative declaration: “You have nothing to worry about from now on. They can no longer harm you or anyone else. Both of them are now gone to a place where they can rest in peace until they can come to their senses.

You may still feel heavy in the head but do not worry. These are the aftereffects that will gradually go away. But they can never again take possession of your aura. They may try to affect you telepathically but they cannot take possession of you. If you feel them near you, just say the prayer you have been saying here and concentrate on the flame of the white candle. The moment you do that they will be scared and go away.”

A week after the exorcism Daskalos received news that the hallmarks of possession had ceased once and for all. Taking into account certain autobiographical details one would have to be rather inane and ignorant to attribute the full brunt of the curative agency to suggestion alone. If the expository conversation between Hadas and Markides afterwards was indeed an authentic one, then a conscious manipulation of sorts definitely had something to do with it. Through this chance encounter we learn that the saga first reared its ugly head about four years ago, a time when her mother was on a sojourn in Romania. One evening after a heated argument with her boyfriend, Hadas became acutely forlorn and distressed.

It was then that the metaphysical phenomenon unfolded; something entered through her head, disrupting the mechanics of her own being. Physicians were inept at shedding light on the mystery. Most simply attempted to unburden themselves of compunction by sugar-

127

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis coating her diabolical voices with narcotics.

Eventually, she mustered up enough courage to consult a rabbi. The rabbi subsequently informed her that she should engage in rigorous prayer, since something like a demon had possessed her. Furthermore there would be a period of forty days in which she would endure somatic and psychic illness, followed by a convulsive expulsion of phlegm and a return to vibrant health. The first prophecy eventuated, however the second seems to have fallen on deaf ears. To Hadas’s dismay her pathology worsened exponentially; something entered through her legs, then her stomach. At that point the voices materialized out of nowhere–sharp, taunting whispers that came from a space beyond her ego-self. They told her that they would torture her; they would drive her to the brink of insanity; and they would imprison her in their ‘world’ and marry her off to a tall man with a moustache. The harassment continued to escalate and impelled further visits to a psychiatrist who could offer nothing more than an affirmation to the effect of, “There’s nothing wrong except in your mind.” After that she was restrained in an institution for the insane. Hadas’s saving grace was her aunt; as a resident of Cyprus she had heard of Daskalos and initiated the requisite proceedings for a scheduled meeting between the two.

So what should an individual of the twenty-first century take from all this talk on exorcisms, discarnate entities, and witch-doctors? Would capitulating to such ideas be synonymous with a return to the magical thinking of our primitive ancestors, a devolutionary move on our part? Who in their right minds would still believe in spirit possession when there are now accurate diagnostic criteria for mental illnesses (psychopathology) much better able to explicate anomalous symptoms such as those experienced by Hadas? For Daskalos’s banter on the spiritual possession of certain body parts to suspend disbelief we would have to forget that the Age of Enlightenment ever happened and return to medieval times, right? Surprisingly, the answer to that question is a resounding ‘no’. One need only look to the hallucinations of alcoholics, chronic schizophrenics, and the cerebrally-impaired in existing mental asylums to understand that the inner mental processes are rather stringent and resistant to change.

Working with the mentally ill at Mendocino State Hospital in California for some seventeen years, the clinical psychologist Wilson Van Dusen conducted a comprehensive phenomenological investigation into the nature of his patients’ hallucinations. The trail of dehumanizing experiences described in two articles, one published in the New Philosophy 70 (1967) under the title of “The Presence of Spirits in Madness” and the other in Psychedelic Review 11 (1971) under “Hallucinations as the World of Spirits”, make the descent into Dante’s Purgatory seem like a weekend self-development retreat at the Grampians. The auditory hallucinations, experienced as ‘voices’, would all too often utilize the mental contents entering consciousness as ammunition against the patient’s own ego-self. They would denigrate, taunt, humiliate, threaten, verbalize blatant lies, and in some cases doggedly persist in self-awareness until they had succeeded in possessing an eye, ear, arm, the genital region, or some other body part.

Van Dusen also reports that attempts at blighting out these ‘lower-order’ voices with spiritual and religions practices like prayer and meditation; by acquiescing to their ludicrous demands; and by ignoring them outright proved futile. The voices neither faded out nor disappeared. Sounding familiar? Through an administration of the Rorschach Ink Blot Test to both his hallucinating patients and their ‘voices’ he ascertained that the mental and sensory

128

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

The Magus of Strovolos and his Miraculous Healings Dr Paul Kyritsis experience of the latter did not transcend the neuropsychic simulations and limitations of the former. The voices could neither reason sequentially nor think abstractly. After seventeen years of phenomenological charting of the inner world through hallucinations, Van Dusen came to the conclusion that ‘lower-order’ voices are a conscious reflection of painful life failures and unrealized potentialities that would, in normative and ‘non-pathological’ circumstances, remain latent in the unconscious. Further, the thoughts and feelings usually experienced as one’s own self or mind are erroneously identified as ‘other’ or ‘alien’ and acquire a life of their own when there is a complete disintegration of the individual’s personal centre, his or her I-amness, as well as an alienation from his or her true Self. We see this internal mechanism at work in chronic schizophrenia and severe forms of dissociation. The unconscious and the hierarchical world of disembodied entities, Van Dusen says, are in reality one and the same phenomenon. Entities are in a way real; it’s just that they’re normally unconscious.

Despite its very esoteric underpinnings, Daskalos’s conception is strikingly similar to that of Van Dusen’s: “The schizophrenic enters the psychic realm unprepared and involuntarily.

Sometimes they create the voices themselves. A person will hear voices the moment he opens the gates of the centres of the material and the etheric brain. The voices that the mad person hears are real. The fact that you and others do not hear them does not mean that they are auditory hallucinations. If you coordinate with such a person, you will hear the same voices.” Daskalos’s comprehends voices as acoustic neurosimulations of vibrations coming from the psychic and noetic worlds (as opposed to the ‘external’ world) that are usually salient but become audible when we vibrate lowly. Here, we could equate the creation of voices as the contents of the personal unconscious and the reception of foreign ‘elementals’ from the psychoneotic plane as an incursion from the collective unconscious. It’s simply a different way of comprehending an unshakable inner process or law which, to all intents and purposes, is grasped by the human intellect through cultural world-simulation whilst remaining an intangible “nonphysical” aspect of the cosmos outside our own nervous systems, an objective ‘form’ unto itself.

In light of this revelation, we must not adhere to an either/or logic when assessing which world, the primitive, animistic one birthed by transcendental monism or the modern-day one extrapolated by empiricism and materialistic monism, is a more accurate psychoneural reflection of cosmic truth. We are all confined to experiences wrought by the neurological world-simulators that are our minds and bodies; hence each and every one of us, irrespective of our epoch, our evolutionary development, or our designation as layperson, intellectual, or genius, will only ever encounter the cosmic truth in part. Without dishonouring or disregarding this fact, I would be apropos in concluding that Daskalos, the great Cypriot magus, probably encountered a proportional slice of the cosmic truth than most of us semihypnotized mortals will not fathom during the course of our entire lifetimes. How else would he have achieved such miraculous feats as the dematerialization of cancerous tumours, the elongation of atrophied limbs, the complete alleviation of mental problems deemed hopeless or psychosomatic by conventional psychiatrists, and the voluntary expression of “psi” phenomena?

Some food for thought…

Dr. Paul Kiritsis, D. Phil.

BBSc, BMSc, PostGradDip, MMSc, D. Phil

129

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Escape into the Dream A journey of redemption to my occupied town of Zodhia Andrea Garivaldis Australia

To my mother Joanna

130

The sun was drifting behind the dark clouds that softened as they blended with the colours of the distant sunset. The trees stood bare, with no leaves or birds on their branches.

Nature was helplessly falling into a long, endless sleep. Only the raindrops were busy sinking fast into the thirsty earth. There were no children to play in the puddles; there was no sign of people anywhere.

The bare plane appeared destroyed as if it were hit by a cyclone. Many of the houses had collapsed in the fury of gale-force winds that arose in the howling night, although parts of some houses stood like haunting sentinels watching the bleak landscape.

Crossing a small man-made bridge above a shallow creek, I wandered aimlessly, yet my instinct was strangely guiding me towards a pre-set direction. The cold winter breeze was trying to break through the warmth of my comfortable jacket. I kept walking steadfastly, my fists tightly clenched in my pockets. The rain went on quietly; only the noise of my footsteps disturbed the silence of the desolate town.

In the distance the horizon was becoming longer and duller. The whole place had a weird feeling about it and yet, it was as if I had walked this road before! A cluster of old mud-brick houses were scattered in the vast barren land before me, but I could not recognise them.

I tasted the rain running down my cheeks as my lips froze in the winter chill. Lightning flashed through the sky, revealing what was left of the sun that had just set; a ferocious storm was rapidly approaching. I hastily hurried my steps as if I now knew where I was heading.

Suddenly, I stopped in front of a faded grey house that looked surprisingly familiar. An old doll, half-covered in mud, lay on the ground before my feet, next to a corrosion-covered iron gate. I bent down and picked it up, then placed it next to the hedge by the gate. A withered grapevine hung in the front yard but nothing else was left of the garden. A thick layer of dust covered the whole structure, leaving barely a sign of the original colours. I soon found myself standing in front of a door with a rusty handle on it.

I could not move. My feet felt unusually heavy as if some inexplicable magnet was holding them onto the ground; a beckon to recall an undesirable past. Unconsciously I put my right hand into my pocket and grasped a long piece of metal. I turned the smooth object around in my fingers, then with a feeling of anxiety took it out and observed it. It was an old key, defaced by the years but its surface was smooth and pleasant to hold, like velvet. It was quite mysterious!

I knew I had seen that key before, but could not tell where and how long ago. I approached the decrepit door and swiftly put the key in the keyhole but to my amazement the door was not even locked! I put the key back in my pocket. The door stood open in front of me revealing a household that seemed to have been vandalized a long time ago, yet everything had been left untouched until now.

I dragged my feet inside and stood still to catch my breath and savour the moment. The storm had stopped outside. The moonlight that shone through a half-opened window was reflected in the cracked, discoloured mirror hanging on the wall. In the dim moonlight I saw an old black and white photo next to the mirror but didn’t take much notice.

I walked around the rooms, not daring to touch the walls which were peeling as if exposing flesh wounds. I could see some old furniture around that seemed familiar and other things that I had never seen before. It seemed as if some strangers had moved in and

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Escape into the Dream A journey of redemption to my occupied town of Zodhia Andrea Garivaldis resided there for a while, but, later abandoned the house. The smell of mould and decay was strong. Yet, I had a mysterious feeling that someone was still living there. I walked through the back door to find that the yard was bare; no sign of the traditional herb garden and the big citrus tree at the far corner was dead also.

Moving back inside I looked into the mirror hanging half broken in the corridor. The few wrinkles that had appeared on my face in recent days revealed the years gone by! As I glanced at the old black and white photo on the wall I saw the face of a woman in her forties smiling at me. My own face in the mirror and the one in the photo looked so much alike. The face in the photo reminded me of my mother. I started to tremble. She was my mother!

I lowered my eyes to the floor. Before me was an old wooden chest. I touched it with fingers shaking and was ready to open it but changed my mind at the last minute. I stepped back and noticed the fingerprints left on the dusty surface of the chest. I turned my head up towards the half opened window and gazed at the desolate countryside, the town that had stopped living years ago. It was sleeping under the faint moonlight which had now partially moved behind the clouds.

I turned towards the mirror once again examining every feature on my face, as if I had never seen myself in the mirror before. I stood there for a while; I could not remember how long. Then I realised that the mirror was gradually becoming foggy until nothing more was visible in it.

Amazingly, almost immediately, I noticed a glow coming through the back door that swung open. The reflection of the night’s moonlit sky fell on the mirror while amorphous shapes of the dancing light formed an image of a child’s face. A young girl with long dark hair was staring at me. A forgotten, frightened child trying to speak to me but with no words coming out of her drooped mouth!

I left the mirror and sat on the back doorstep letting my head rest in my two hands. An enticing wave of vivid memories of a distant past unrolled in my mind. Suddenly, the little girl was playfully running around a woman, who seemed to be her mother, in the backyard; her voice crisp and cheerful. I stared at the girl’s face, puzzled by the paradox of what was happening. Her face was the same as the one that had formed in the mirror. At the same time, the chest of childhood memories miraculously released all its content which came dancing around me, engulfing my every thought.

The courtyard of this house unfolded its secrets in front of my bewildered eyes. It was partly covered with stones and had a lavish grapevine that acted as a canopy, blocking the hot summer sun, whilst at the same time supplying us with sweet red grapes. Yet in winter, with all its leaves gone, it let the sunrays through to warm every corner.

The ground had become a hard play area with a stone patch that led to an old traditional outdoor oven. This was originally owned by my grandmother who, in turn, passed it onto my own mother when she entered wedlock. Our house adjoined that of my grandparents which was on the same block of land. The height of the mud brick fence made the courtyard feel secluded and safe, yet allowed every small noise or even whisper to be heard.

I did not recall my grandmother coming over to our house very often, even though living next-door. As children, my siblings and I spent much of their time in our grandparents’ house.

131

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Escape into the Dream A journey of redemption to my occupied town of Zodhia Andrea Garivaldis I remembered my grandfather and the times when I rushed to sit on his knees as soon as he came home, while my little brother was waiting for his turn. Our grandmother often decided to play some traditional games and she usually narrated to us the same fairy tales that she had heard as a child. She never had anything new to say. When we insisted on her telling something different, she would make up a story with the main characters being ourselves. We would all then look at each other not daring to raise any objections.

There was a small table outside in the yard where, as a young child I drew pictures of all sorts of flowers and birds, or read a book aloud to my mother who was either doing the washing by hand in a big basin, as most women used to do in those days, or hanging it on the lines, or even cleaning some salad vegetables outside.

As I was deeply immersed in the deep ocean of recollections, some kind of traditional wedding music and singing could be heard in the distance. A wedding feast seemed to be taking place at the other side of the town, inviting all to come and join in. But I did not dare move from where I was. I could not break up the enjoyment of experiencing what was mysteriously taking place.

My mother was, in her youthful years back then, a beautiful woman with delicate facial features. I knew this from some photographs that she kept in a silk hand-sawn bag and only showed them to me on request. She looked very young in most of those photos, perhaps in her early twenties.

The image of my mother revolved around me like a shield of protection. The thought that she was not around any more made me gasp in distress. I felt angry with myself for not allowing my feelings towards her to be expressed openly when she was still alive.

Still deeply immersed in the memories of my distant past, I thought of my mother always so busy with the cleaning of the house and that she never finished before the children had gone to bed. With four young children, she had her hands full at home looking after them but she also had to work outside in the fields.

I then recalled the creek incident. At the end of a hot summer day the creek on the outskirts of the town overflowed, covering the small bridge. The children in the neighbourhood had all run to see the rare phenomenon that usually occurred after a big thunderstorm and heavy rain. The water was dark brown from the soil and dirt it carried as it ran through other areas up on the hills, washing down every movable object that stood in its way to the valley. My mother, along with other workers, was returning home from a day’s work in the fields and was stranded on the other side of the creek.

There, among the tired men and women returning home was my mother. Crossing the river in any other way was impossible, and my younger sister was desperately crying, petrified that our mother would never be able to join us again. I recalled how I was trying to hide my own anguish and nervousness, and hearing my mother’s sonorous voice assuring us that she would be with us shortly, asking us to stop worrying and rather go home to find our youngest sister and brother whom we had no idea where they were at the time.

Summers were terribly long in my childhood. It was during those long hot days which usually ended with a big storm that I felt my mother’s absence from the house the most; when the wind was threatening, swinging the window panels back and forth or when struggling to bend the trees down across the road from our house with big forceful blows;

132

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Escape into the Dream A journey of redemption to my occupied town of Zodhia Andrea Garivaldis and then, the heavy rain, that often came washing away the brown dust that was brought with the wind from the African desert, formed small streams on the sides of the village streets. That was when I mostly missed her.

Suddenly, the courtyard was empty. The house was suffocating under the storm of memories. I hastily got up from the door and stepped inside the house. I walked almost unconsciously towards the old mirror that was still foggy, but the little girl’s face had disappeared. The moon was still high in the sky and a glimpse of its light shone again in the mirror as it came timidly through the open window. The mirror reflected my own image now, a mature woman with a deep line in the middle of the forehead, a lost child who all of a sudden grew up.

Alone in the empty house, I looked up and glanced at the old black and white photo on the wall. Hesitantly, I stretched my arms up and removed it from the hook. Swiftly and carefully I placed it inside my jacket as if it was a sacred icon from church, hiding it from prying eyes.

I walked out the front door, searching for the old key in my pocket. I finally put it in the keyhole. I locked the door with a shaking hand while my other hand held the photo underneath the jacket. As I started walking away, I turned my head back and noticed the lifeless grapevine and the worn out road that seemed to be narrower this time.

The key sank into my pocket; a warm piece of memory that accompanied my steps all the way to the outskirts of the ruined town. The misty veil of the past surrounded me for a while as it started to drizzle. The wind was lashing my hair as hard as the callous memories that were menacing my brain. I could feel tears running down my face and I could not tell whether the moisture on my cheeks was from the rain or from crying. I hurried my steps while my mind kept wandering. Disillusioned, I walked through the night until dawn leaving the town behind.

The new day began to buzz, the tree branches were awakened by the freshness of the new day, but the strong feelings of nostalgia for my stolen dreams had remained. I turned my head and looked back with hesitation. The outskirts of my town were still visible in the horizon. I knew, a large part of my soul, the dearest, was left behind.

I hurried my steps forward as if wanting to reach somewhere quickly. Suddenly, I noticed a young lady coming towards me from across the road, and before recognizing the slender figure of my own daughter, I felt her hand taking mine while in the other hand I was still holding the precious black and white photo. We both smiled as we hugged each other and continued arm in arm into the dazzling daybreak.

A tribute to my birthplace, the beautiful town of Zodhia in the citrus blossomed valley of Morphou, now occupied since 1974.

133

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Cyprus Abandoned Dr Dimitri Karalis South Africa

134

It is unbelievable that a Mediterranean island of ancient Greek glory, with thousands of years of cultural, commercial skill and admirable history, still remains occupied and divided by an Asian invader for 40 years. Cyprus pioneered the emergence not only of ancient Greek culture, but also for the European continent in general. It is a regrettable and incomprehensible attitude of the European Union to tolerate one of her member countries, to be divided, unprotected and abandoned to her fate.

It is the only European country with a divided capital and a huge occupational Turkish army where for each two Greek Cypriots there is a Turkish soldier ready to fight them at any time, A TERRIBLE PREDICAMENT!!

Before the 1974 invasion, the Turkish Cypriot population was only 18 % of the island, while today the Turkish occupation brought from the main land is double fold. Entire GreekCypriot properties and homes were seized, thousands of family members are missing, tortured and executed. I wonder why the global community and especially the great powers, keep a silent front with such a rabid non-invasive behavioural take over.

I ask myself, how in the 21st century this kind of barbarous behaviour is allowed by the European Union to go on completely undisturbed.

Is it not the time for justice to be attributed to the tormented people of Cyprus? Perhaps the reason is because of the large Turkish commercial market, allowing her to violate international justice by making their own inhuman laws.

There is daily infringement by air and sea of the adjacent borders, that Turkey carries out without fear of anyone. Is such a pestering behaviour compatible with European law?

How then can Turkey insist on becoming a member of the European family without observing even the basic laws of the EU? The EU charter consists of civilized States which respect and assist each other as a united family working together to unite its people culturally, economically, educationally, geographically and defensively. Turkey to the contrary invaded a civilised small European island and tries to create its own separate Turkish state!

Do you think this brutal behaviour of the occupier will be readily welcomed as a member of the civilized European community?

NEIGHBOUR, is it not the time to adopt the European human behaviour so that you too will also one day become justly a member of this large cultural family?

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Manolis Christofides Address by the Presidential Commissioner It is with great pleasure that I greet the publication of Professor George Kanarakis’ book entitled George Nikolaides – A Cypriot page in the Australian Hellenism. This is the second book published by the Presidential Commissioner’s Office in the series LIBRARY OF THE CYPRIOT DIASPORA. This publication undoubtedly justifies our initiative and our decision to establish the creation of this library.

The subject matter of the book is about the Cypriot emigrant George Nikolaides from Livadia, Larnaca, who was a pioneer in the area of Literature and the Press.

The publication of the present book probably forms the best memorial service for one of our compatriot emigrants who honoured our country and its people with his works.

George Kanarakis, Professor of Charles Sturt University is widely known as a researcher and writer of works on subject matters regarding the Greeks in Australia and New Zealand.

I am certain that this particular book will arouse the interest and will form significant archive material on the Cypriot Diaspora for the present, as well as the generations to come. For this reason, I express my warmest thanks to the sponsors of this publication, namely the Cyprus Telecommunication Authority and the Bank of Cyprus.

Additionally, I wholeheartedly thank Roula Ioannidou – Stavrou, writer and educator, who undertook the editorship of the present publication. I also owe deep appreciation to Ladommatos Designs for the cover design as well as to George Hadjicostis and Andis Panayiotou Hadjiodysseos who willingly undertook the proofreading of the Greek and English text respectively, in cooperation with the chief editor.

Manolis Christofides Presidential Commissioner

135

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Golfo A biography of the painter Golfo Born in Greece, Golfo Tsakumis moved to Vancouver Canada in 1970 and was involved in artistic endeavours early on while raising her family.

Always looking for the next challenge, she decided to put her creativity onto canvas. Over the last twenty years, Golfo has experimented with a variety of painting including acrylic, watercolors, and oil.

She further honed her natural ability through studying and learning from several well-known local artists.

After many years of painting Golfo moved forward experimenting on different surfaces with acrylics. This pushed her to expand her horizons and tap into new areas of painting she had not yet explored. There is an obvious freedom and personal expression with abstraction which reflects in her new collection.

Today Golfo’s work is a bold mix of styles ranging from impressionism to contemporary. She brings a sophisticated feel to her paintings through a unique balance of colour composition and texture. Her work is featured in private and public collections.

“Cyprus”

by Golfo Tsakoumis - Canada

136

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

English Language

Golfo A biography of the painter Golfo

“Blood stained Cyprus”

by Golfo Tsakoumis - Canada

137

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Lengua Española

Spanish language Ισπανική Γλώσσα

Lengua Española

Regreso A Kerynia Dr Cristina Tsardikos Buenos Aires- Argentina

139

“Κοίταξα πίσω μου είδα ιστορία, ένιωσα τον προορισμό μου. Κοίταξα γύρω μου, είδα χάος σκέφτηκα ότι χρειάζεται πρόσωπο. Κοίταξα μπροστά μου, είδα δρόμο, κατάλαβα ότι αξίζει να προσπαθήσω” Ανώνυμο, Κύπρος, 1955 “Miré hacia atrás, vi Historia y sentí mi destino.

Miré a mi alrededor, vi caos y pensé que se necesita un hombre.

Miré delante de mí, vi camino, comprendí que valía intentarlo.”

Anónimo, Chipre 1955 Londres, Diciembre 2014 Revisé varias veces el escaso equipaje. No quiero llevar más de lo que traje. Solo las pertenencias elementales y necesarias. La carga y el volumen de los recuerdos me agobian y pesan demasiado. Como mi angustia. Como el llanto ahogado en interminables años de lejanía y silencio, en los que traté de sobrevivir a esta sensación de vacío interior y búsqueda permanente de una identidad.

El regreso es inminente. El viaje, impostergable.

Un recuerdo tras otro lentamente me invade y somete y no puedo resistirme a ellos. Como una caricia de mi madre se deslizan desde mi corteza cerebral, a través del cabello por la espalda y se transforman en un eléctrico estremecimiento que eriza la piel. Han transcurrido cuarenta años y el esfuerzo por mantener vigente la vivencia del pasado ha sido inmenso, agotador, infinitamente doloroso. Escarbo diariamente en la memoria para obligarla a evocar cada instante, para recuperar y fijar cada detalle de aquel tiempo. Como si lo ocurrido después nunca hubiese existido. Como si la vida se hubiese detenido, sin transcurrir más, en un momento determinado, frente a un alambrado de púas, estratégicamente ubicado al final de un camino. “Κοίταξα πίσω μου είδα ιστορία, ένιωσα τον προορισμό μου” Miré hacia atrás, vi Historia, y sentí mi destino” Miro hacia adentro y hacia atrás. Me hundo en el sillón del aeropuerto. Respiro hondo, cierro los ojos y como si los girara mirando hacia el interior del alma, me veo correteando en los senderos floridos de la infancia.

Un pequeño inquieto de pantalones cortos, piel aceitunada, grandes y rasgados ojos negros y rubios cabellos rizados despeinados por el viento, que por enésima vez, emprende y culmina, su alocada corrida hacia a la mar. Llega a la orilla, se descalza y, con un salto casi acrobático desde una piedra, se arroja en su regazo y nada hasta el cansancio en las transparentes aguas azules. Dueño absoluto de su heredad y su entorno, como sus padres, sus abuelos y los abuelos de ellos, siente en su sangre una innegable sensación de libertad y pertenencia. Igual que ellos, elige contemplar desde la mar, el eterno amanecer levantino en su tierra, impregnado de la helénica belleza que le transmitiera la propia Afrodita. Destellos dorados en el cielo, deslumbrantes reflejos colorados del sol tiñen al mar y cientos de pájaros de todos los colores revolotean a medida que el soberano despunta y el aire de oriente se inunda con un hipnotizante perfume, mezcla de ébano, canela, ámbar e incienso, siempre presente en el amanecer en Kerynia.

El regreso es muy movilizador. Se arremolinan las imágenes del pasado y pugnan todas juntas por salir al mismo tiempo. La evocación mnésica recrea siempre lo mismo: una sensación de infinita paz y sosiego, que es interrumpida bruscamente y reemplazada por otra sensación que alterna simultáneamente entre el miedo, el terror, el despojo y el abandono. Y asi, se mantiene intacta y vívida, a través de los años.

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Lengua Española

Regreso A Kerynia Dr Cristina Tsardikos “Κοίταξα γύρω μου, είδα χάος σκέφτηκα ότι χρειάζεται πρόσωπο .

Miré a mi alrededor, vi el caos, pensé que se necesita un hombre” Algo ocurrió aquella mañana de 1974. Las imágenes turbias y opacas, se confunden y entremezclan. El sendero florido hacia la mar, es ahora, en el recuerdo, un largo y tortuoso camino al exilio, sembrado con la sangre y el dolor de mi pueblo.

Miro a mi alrededor y veo el caos. Gritos, gemidos y llanto. Humo de muerte y olor a pólvora quemada. Cuerpos dispersos. Algunos mutilados. Horror.

Los aviones rasgan el diáfano cielo de Kerynia y las bombas comienzan a caer bucólicas e impias sobre nuestras casas, sin distinción, con saña, para que nada ni nadie, quede en pie.

Cientos de ellos, armados, inundan las calles, ingresan a las casas, se llevan a los hombres.

Apuntan directo al corazón y gatillan sin piedad.

Otros cientos de ellos apretados sobre un alambrado, retuercen con rabia las púas que desgarraran las carnes de quien se anime a escapar de aquel averno.

Caos generalizado y desordenado. La muerte y la usurpación. Oscuridad y agonía. Nada nos pertenece ya, ni lo material ni la vida misma. Donde estábamos otros vendrán. Otra gente, otra cultura, otro idioma, otra fé, una violenta metamorfosis del lugar.

Sometimiento y esclavitud o exilio. ¿Que elegir? Expulsados de nuestras casas, destruidas nuestras posesiones, quemadas las escuelas, las iglesias, los fieles, las almas. La hermosa Kerynia, un paraíso devenido a infierno por voluntad de unos pocos. ¿Quienes? “Κοίταξα μπροστά μου, είδα δρόμο, κατάλαβα ότι αξίζει να προσπαθήσω.

Miré delante de mí, vi camino y comprendí que valía intentarlo.”

Un postrer instante en Kerynia. La última vez que vi a mi madre.

Aferrado a su mano, como si mi propio cuerpo fuese una extensión anatómica del suyo o por alguna extraña razón estuviésemos fusionados. Sin emitir palabra alguna casi arrastrándome, me lleva con infinita paciencia y dulzura, haciendo caso omiso a mis ruegos y mi llanto, hasta el final del camino. Su dulce y profunda mirada y esa inmensa tristeza que la atraviesa, que no puedo ni pude borrar. En silencio y sin decir nada, sus ojos envían los mensajes finales a mi alma. Ella sabía, lo que yo desconocía. No nos volveríamos a ver jamás. Jamás!

A su manera, con valentía y entereza se despedía de mí en ese instante para siempre.

Desgarraba sus entrañas para parirme nuevamente, de la oscuridad a la luz. Siete años atrás hacia la vida, ahora hacia la libertad. Desprende, desabrocha mi mano de la suya y la besa tiernamente.

Se quita la cruz que pende de su cuello, la besa también y la cuelga del mio.

Me alza por encima de la valla que se encuentra al final del oscuro camino, me deposita en las manos de un desconocido, que frias, se levantan del otro lado y me toman. Ella sin volverse a mirarme nuevamente, invierte sus pasos previos y corre hacia la oscuridad.

Siento que otro destino se abre ante mí, que no es el que tenía asignado para vivir y empiezo a darme cuenta de la magnitud del tremendo peso que me tocara arrastrar en el vía crucis de la nueva vida que se inicia en una improvisada tienda de campaña para refugiados, donde la prematura madurez pondrá fin a la infancia y comenzará el calvario del destino que en exilio se trazó contra mi voluntad. ¿Lo demás? No lo recuerdo. Carece de importancia.

La hora de la partida se acerca, repaso y reviso el equipaje y los documentos. Acomodo los recuerdos, cada uno en su lugar, en mística y obsesiva secuencia. Seco las lágrimas y en silencio inicio el camino de regreso.

140

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Lengua Española

Regreso A Kerynia Dr Cristina Tsardikos Hasta el nombre de mi tierra ha cambiado. Ahora se llama Girne..

Me han dicho que nadie queda.

Deberé enterrar mis muertos y llorar por ellos.

Cristina Tsardikos Buenos Aires- Argentina Enero 2014

141

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Lengua Española

El Descanso Ruth Sancho-Huerga Melbourne, Australia

142

Al principio no le di más importancia. El médico me aconsejo que no me expusiera demasiado a los rayos del sol y que bebiera mucha agua. ‘Una simple urticaria’ – comentó - ‘Y mantenga su piel bien hidratada’.

Había llegado a la isla en busca de sosiego y armonía. No me sentía culpable por haberles amado tanto tiempo, pero sí lamentaba el dolor que mi secreto había provocado. Eso me irritaba amargamente.

-Unas vacaciones te sentaran bien- Me dije - Y compré el billete sin pensarlo.

Pero ahora todo me recordaba a ellos. Los oscuros rincones de las callejuelas me evocaban perderme entre su pubis. Las estrellas fugaces se apagaban gozosas como gemidos sordos, que en las profundas noches de su pecho infinito, guiaban las caricias de mis manos de ciego.

Asid había llegado a mí hacia diez años. Kostas lo presentó como su ‘hermano’. No lo era, de hecho, pero se habían criado con la misma matrona, lo cual, como Rómulo y Remo, les convertía de algún modo en hermanos.

Al principio intente evitarlo, y al igual que en las tragedias griegas, me negué a sucumbir a mi destino. Pero cuando Kostas sugirió que viviéramos juntos me exalte de alegría y los dos se sonrieron conchabados. A Kostas le gustaba prepararnos marida con retzina, y entre amaneceres rojos de verano, nos pasaban los días comiendo y conversando.

- Su marida señora – replicó el camarero, mientras clavada sus ojos verdes de laguna entre las dunas blancas de mis pechos.

Aquellos diminutos pescaditos parecían gritarme con sus ojos de muerto.

- ¡Llévenselos, ya no los quiero!

- ¿Va todo bien, señora? ¿Ocurre algo?

-Pues que están todos muertos, ¿¡no lo ve?! - Y empecé a sollozar como una tonta.

A la mañana siguiente desperté entre picores y un escozor inmenso en la garganta.

Conteniendo las ganas de arrancarme la piel casi a arañazos, me arrastré hasta mi baño cinco estrellas. El espejo, como en los viejos mitos y leyendas, me devolvió la imagen de una mujer anciana y arrugada.

- Le repito que no tiene importancia- me respondió el doctor, apurando un cigarrillo entre sus dedos.

- ¡Pues esto va a peor, yo no mejoro!

- 'Tiene que descansar. Váyase a Derkapaz. Vida sana y natura ... vera que bien le sienta.’

Derkapaz me abrazó con su ternura propia de amapola y sus rebaños en los campos de olivo. Me hospedé en una casa antigua de paredes blancas de piedra fresca que miraba hacia al mar y al infinito.

El pan recién horneado, el hallumi y la lountza me devolvieron el lustre en las mejillas. Pero la urticaria se había expandido en todo el cuerpo, y empezaba a pelarme, como las lagartijas, que escapaban aterradas a mi paso.

La señora del hostal, Fátima, era famosa por sus platos chipriotas y por su voz, pues cantaba en un coro. Las noches las pasaba hablando del amor y bebiendo Zivania. Ella siempre reía y me cuidaba, poniéndome aceites y remedios caseros sobre mi piel ya seca y escamada, y a veces me cantaba canciones de esta tierra.

Recuerdo aquella tarde como si fuera un cuento. La sequedad en el cuerpo y en los ojos no me dejaba abrir los parpados completos. No había nadie. Una playa desierta y el romper de las olas me acunaban. Yo dormía en la arena, cuando me despertó un dolor intenso en el fondo del

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Lengua Española

El Descanso Ruth Sancho-Huerga pecho. Me quemaba la sangre y el aire me asfixiaba en cada una de mis bocanadas. Sin vacilar, me armé de fuerza y compuse mi cuerpo casi inerte hasta llegar a gatas a la orilla. Me sumergí en el agua, y en mi cuello se me fueron abriendo las agallas. Y fue entonces que la vi. Una mujer hermosa de un pelo blanquecino como espuma. Sus manos eran conchas y su piel plateada brillaba como el mar cuando lucha en tormenta Y comencé a nadar, y a alejarme de todo, y a dejarme llevar por el destino.

143

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Most popular Poem of 2012 During 2013 there was a request by Diasporic Literature Spot to guests and members to vote for the best poem which, in their opinion, was published on the website during 2012. There were eight poems that received votes by visitors and members to the website. The poem that received most votes and was chosen as the best poem for 2012 by popular demand was “Emigre”, by Manolis Aligizakis. Congratulations to the winner and here is ‘Émigré’:

Émigré I held my youth like a knife sharpened by the sun, by the smooth sirocco and I cut myself in two left half with the statues, the gleaming sea placed the other in the suitcase with four pairs of underwear with my undeciphered dream and with hands still fragrant in the pumice rock of Santorini, in the Theodorakis song and in my wine glass half filled I chose to live in two places but since I found this impossible I severed part of myself from the other and for the benefit of a full stomach I retained the betrayed sunset and the disheartening nostalgia Manolis Aligizakis, Canada

144

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Most popular prose for 2012 Diasporic Literature Spot also asked readers to pick the best prose (fiction or non-fiction) during 2013 and for 2012. In this literary category there were two works that received the same number of votes: (a) The meaning of Myths, by Dr Dimitri Karalis from South Africa, and (b) The Art of Words, by Dr Dimitri Karalis again. Congratulations to Dr D. Karalis. Here is the first one: The Meaning of Myths Myths or mythos for the ancient people was an allegoric vehicle to awaken the soul from its forgetful past for those who were spiritual and sensitive enough to recognise the veiled truth behind it. The Greek word μύθος= myth, derives from the sound‘mou’=murmur, which we produce when our lips are closed and the word Μυστήριο=mystery= inexplicable, adjoins with it. Together they form a secret communicating organ for every soul who is ready to recollect the forgotten experience from their previous incarnations.

Every mystical truth when presented by a normal open concrete language, usually is misconceived and rejected by the undeveloped intellectually insensitive individuals. For this reason philosophers, mystics, epic poets and even prose writers of all times used myths, allegories and parables to veil the truth from the unready ones and to unveil for those who were ready to understand.

The soul of man possesses the capability to recognise and respond to the truth that the myth carries, even before the mind grasps and analyses it. Most of us have been touched with this type of phenomena in the past and especially in our youth, before our minds and souls were been wounded and cobbled by dogmatism and wrong education. The soul responds sensitively to truth and its poetical beauty as encompassed in the myth –and which has been lost through countless incarnations. Here, we see clearly the Socratic theory that our soul pre-existed and that all knowledge is nothing more than αναθύμισης=anathimisis= recollections from the past.

The inclination for a certain talent and the easier understanding of some life issues, are nothing more than recollection, says the English Platonist Thomas Taylor. The aim of a myth is not to entertain the senses and the mind by telling interesting stories, but to awaken the soul from its lethargic past. The Greek word αλήθεια =alitheia= truth, is derived from the word λήθη= lithe= forget -and the letter a’ in the front which means to throw away the forgetful-ness. In other words, the meaning of this word speaks clearly, that truth searching is nothing more than throwing away the forgetfulness of the past or ανάμνησης= anamnesis= remembrance, as Plato used to call it.

Every free and undamaged soul wakes up joyfully like a child by listening to the poetic beauty and the truth that myth unveils.

It feels excited, like re-meeting old friends and known events from its forgotten past.

This is the grace and the glory that the myth brings- and of which the ancient Hellenes have so generously endowed us with.

The exegesis (explanation) of myth is a valuable exercise for the wandering soul. Although initially it appears as a fable, nevertheless when analysed, creates enthusiasm and reveals the depth and glory that contains.

Plato was one of the greatest skilful masters of myth producers with his brilliant written dialogues. He often used myths, imaginations and metaphors to pass the knowledge and the deep mystery, which our life hides. He proceeded bit by bit in lengthy dialectic conversations,

145

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Most popular prose for 2012 manufacturing with scrupulous care the foundations of truth, leaving no ignorance and microbes behind, neither allowing lies nor doubts to creep between his celestial edifices.

Suddenly without notice or argument, he calmly finishes his intellectual masterpiece to glisten everlastingly in the minds and souls of humanity.

When Socrates was conversing with his friends about soul and knowledge, he introduced myths and metaphors experimentally and almost hesitatingly at first, as if he was entering a holy ground. As he knew well, myths were misunderstood initially by those unfamiliar with them so he took the necessary steps to make it easier conceivable. Great care is needed to interpret a myth and especially Plato’s. When he speaks of a human soul turning to an animal, he doesn’t mean that man becomes a beast, but he wants to say that when man cares only for his sensual pleasures (hedonism), he descends voluntarily to an animal level, without intellectual and spiritual thoughts as a higher human being.

Soul is an abstract word without material substance. No language ever yet managed to outline its subtle nature. For this reason Plato often used symbols, myths and fantasies to lead the human intellect higher and closer to one’s soul. The myths in his dialogues of Gorgias, Phaedra, Pheudo, Republic and Symposium, are the most valuable treasures that he left us behind to read.

Homer with his story of Achilles heel did not mean surely that the only vulnerable spot of Achilles, was his heel, but he was allegorising that for every bad act that we do, we will not escape our punishment no matter where we will hide ourselves, it will find us like in the secret venerable heel of king Achilles.

The well-known myth of Odysseus, who was wandering in the stormy sea for ten years before reaching his Ithaca home, meant that every soul goes through testing hurdles and sufferings before it reaches intellectual awakening, of spiritual destination.

The myth of the ancient sphinx who gave riddles to passing pedestrians telling them that they would risk losing their life if they didn’t answer correctly had metaphoric meaning. It was saying that our life has new riddles daily to be solved, and if we don’t answer them correctly, our future life will not be safe.

Returning for a moment to the enormous and admirable Hellenic mythological inheritance, I ask myself with a heart yearning: Why are we not taught these valuable truths so that we may analyse them from a young age? Why are such enormously valuable treasures remaining untaught and hidden away from our schools and societies today? Although we see clearly the advance of culture, we remain indifferent and apathetic about learning or studying myhs theoretically.

What would we lose by being taught the meanings of these mythological treasures from the past? Would it not be useful to know a little more about the meaning of our present earthly existence rather than to accept blind beliefs without any knowledge of our life purpose what so ever?

Dr D. Karalis South Africa

146

Diasporic Literature/Διασπορική Λογοτεχνία/Literatura de Diasporic - http://diasporic.org

Issue 5 Vol. 1, March 2014

Issue 1 March 2011

Diasporic

Literature Issue 1, March 2011

Issue 2 September 2011

Diasporic

Literature Issue 2, Vol. 1, September 2011

Diasporic

Literature

Issue 5 Vol. 1 Š Diasporic Literature 2014 http://diasporic.org

Issue 3 February 2012

Issue 4 March 2013

Diasporic

Literature Issue 4, Vol. 1, March 2013

Diasporic

Literature

Issue 5 Vol. 1 Š Diasporic Literature 2014 http://diasporic.org

Σχεδιασμός - Σελιδοποίηση - Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία Λογοτεχνικών και Επιστημονικών Συγγραμμάτων

Ολύμπου 3 • Τ.Κ. 57009 Καλοχώρι Θεσσαλονίκης • Τηλ.: 2310 700770, 2310 789755, 2310 789756 • Fax: 2310 700767 e-mail: mavrogenis@hol.gr • www.mavrogenis.com.gr

www.mavrogenis.com.gr