7.1
Competenties
Situering/verantwoording vanuit de competenties
Functioneel geheel 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen 1.4
De leerkracht kan de leerinhouden structureren en vertalen in leeractiviteiten.
De leerkracht kan: 1.4.1 de leerinhouden vertalen in zinvolle opdrachten die aansluiten bij de motivatie, de beginsituatie, de talige diversiteit en de capaciteiten van de leerlingen; 1.5
De leerkracht kan aangepaste werkvormen en groeperingsvormen bepalen.
De leerkracht kan: 1.5.1 strategieĂŤn, multimediale leeromgevingen en aangepaste werkvormen kiezen die afgestemd zijn op de doelstellingen; 1.7
De leerkracht kan een krachtige leeromgeving realiseren, met aandacht voor de heterogeniteit binnen de leergroep
De leerkracht kan: 1.7.1 motiverende leeromgevingen tot stand brengen, die aangepast zijn aan de belangstelling en het verwerkingsniveau van de leerlingen; 1.7.3 ICT functioneel integreren bij het ontwerpen van een krachtige leeromgeving; Functioneel geheel 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker 5.1
Doelen
De leerkracht kan vernieuwende elementen en resultaten van
1
vakdidactiek informatica
7
Presenteren
vakdidactiek informatica
onderwijsontwikkelingswerk aanwenden en aanbrengen De leerkracht kan: 5.1.1 vernieuwende inzichten uit de opleiding in zijn onderwijspraktijk aanwenden.
7.2
Uitdagingen/uitgangspunten/criteria/visie
De tijd dat een leerling alles moest opschrijven wat de leraar op het bord schreef is al lang voorbij. Wanneer we tegenwoordig les geven, laten we ons (audio)visueel ondersteunen met bijvoorbeeld foto’s, dia’s, geluid, videomateriaal, geluidsbestanden, tabellen, tekeningen,… Er zijn tal van hulpmiddelen, gaande van een bord tot een Smartboard, en er worden er nog steeds nieuwe ontwikkeld. Belangrijk hierbij is dat je als toekomstig leerkracht goed overweg kan met deze apparatuur en dat je dit ook didactisch goed weet te implementeren in je lessen. Belangrijk is dat je het juiste hulpmiddel voor de juiste toepassing kiest. Een PowerPoint presentatie maken om uit te leggen hoe je een mapje maakt in de Windows Verkenner is waarschijnlijk niet direct de meest aangewezen manier… Met visuele ondersteuning kun je de structuur van je les uitstekend aanduiden. Het is handig die structuur op bord te zetten of te projecteren, zodat die altijd zichtbaar blijft tijdens de les. Het gebruik van (audio)visuele hulpmiddelen kan zorgen voor een welgekomen afwisseling. De les wordt voor de leerlingen leuker om te volgen. Leerlingen die even niet meer opletten, betrek je weer bij de les door iets te laten zien. Wat je zegt, wordt heel vlug vergeten. Wat de leerlingen ‘zien’ blijft vaak veel langer in het geheugen zitten (aanschouwelijkheidsprincipe). In dit hoofdstuk geven we een aantal tips rond het werken met een aantal van die ‘hulpmiddelen’. Waar let je op bij het maken van een bordschema, hoe maak je een goede (PowerPoint) presentatie, een aantal voor- en nadelen van het werken met een Smartboard. Ook leer je kennis maken met een aantal toepassingen om je les nog attractiever te maken.
7.3
Klassieke media
7.3.1
Het bord
In lesvoorbereidingen wordt het bordschema vaak ‘vergeten’ of er staat geschreven ‘er wordt gebruik gemaakt van de viewer’. Toch is het belangrijk om het bord effectief te gebruiken. Op voorhand denken over je bordgebruik voorkomt dat je ongestructureerd zaken op het bord gaat schrijven (en misschien ook wel ongestructureerd les begint te geven). Een aantal tips: Wees beknopt. Een bordschema geeft een overzicht van de structuur van je les en zeker niet de hele lesinhoud. Vermijd het schrijven van volzinnen, dit duurt veel te lang en haalt het tempo uit jouw les.
2
Doelen
middenbord: lesopbouw, lesinhoud linkerzijbord: structuur van het hoofdstuk, situering van de les in groter geheel rechterzijbord: zet hier de te maken oefeningen op, eventueel kan je hier zaken op kwijt die je niet direct voorzien had tijdens je voorbereiding, moeilijke/nieuwe woorden kan je hier ook op kwijt Jammer genoeg heb je in een computerklas niet steeds de beschikking over een bord met 2 zijpanelen en is het vaak een heel klein whiteboard dat er hangt.
Licht je op voorhand goed in waar je een les moet geven en hou hier dan ook rekening mee tijdens je les. Eventueel kan je naast het bord ook gebruik maken van de beamer waar dan de structuur van je les op komt en het bord waar al de rest op komt.
Doelen
3
vakdidactiek informatica
Tijdens het schrijven sta je trouwens met je rug naar de leerlingen waardoor je minder controle kan uitoefenen. Werk schematisch en overzichtelijk. Gebruik kernwoorden en laat ze zo lang mogelijk op het bord staan. Dit zal zeker de inzichtelijkheid bij je leerlingen bevorderen. Zet de titel van de les op het bord. Eventueel kan je eerst een deel van je les geven en dan pas de titel aan het bord brengen. Je kan verschillende kleuren gebruiken, maar overdrijf daar niet mee. Geef elk bordvlak een eigen functie. Dit vergroot de overzichtelijkheid.
vakdidactiek informatica
Fotografeer een aantal bordschema’s op het einde van (een) stageles(sen) en breng deze mee naar de les vakdidactiek. Tijdens de les bespreken we een aantal bordschema’s.
7.4
Digitale media
7.4.1
Werken met een presentatiepakket
Opdracht
7.4.1.1 Hoe maak je een goede presentatie? 1-7-7 regel Zorg dat je niet meer dan 1 onderwerp per dia hebt en dat je dia uit maximum 7 regels bestaat met in elke regel maximum 7 woorden. Het is beter dat je een aantal dia’s meer hebt dan een beperkt aantal dia’s die bomvol informatie staan. Maak ook hier geen gebruik van volzinnen. Beelden Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Foto’s, afbeeldingen en cartoons maken je presentatie alleen maar aantrekkelijker. Zorg ervoor dat wanneer je afbeeldingen van het internet haalt, de resolutie voldoende hoog is (zoek eerst naar ‘grote afbeeldingen’ of ‘extra grote afbeeldingen’). Weg met ‘Times New Roman’ Zorg ervoor dat je een goed leesbaar lettertype gebruikt. De veelgebruikte ‘Times New Roman’ of ‘Courier’ zijn niet zo goed leesbaar op een computer- of projectiescherm. Dit komt omdat ze gebruik maken van schreven. Gebruik beter een schreefloos lettertype zoals ‘Arial’, ‘Tahoma’ of ‘Verdana’. Lettergrootte De minimumgrootte voor tekst in presentaties is 24 punten. Van zodra je een lettertype gekozen hebt, gebruik je dit best doorheen heel je presentatie. Wees ook consequent met je lettergroottes. Die consequentie kan je waarborgen door gewenste wijzigingen onmiddellijk aan te brengen in het diamodel. Het KISS principe Keep it short and simple. Overlaad je dia niet met een massa aan informatie. Heel wat dia’s bevatten te veel informatie. Probeer enkel de kern weer te geven (de informatie vinden de leerlingen terug in het handboek of de cursus). Kleuren Sommige presentaties zijn echt niet om aan te zien. Wat wil je als je uit meer dan 16 miljoen kleuren kan kiezen… Zorg voor voldoende contrast, een donkere achtergrond met witte letters is minder belastend voor het oog dan een witte achtergrond met donkere letters. Let ook op met de meegeleverde sjablonen. Vaak zijn ze heel mooi, maar leiden ze de aan-
4
Doelen
Goed kleurgebruik geeft/heeft kracht en straalt energie uit. Kleur is historisch, politiek en maatschappelijk gekleurd. Zo werd groen vroeger met gif geassocieerd (arseen), nu met de natuur. Groen was aanvankelijk een katholieke kleur maar is nu een kleur van de Islam. Bij open vld zal rood wellicht geen prominente plaats innemen. Er zijn heel veel onderzoeken naar kleur en haar contextuele en psycho-associatieve waarden. Enkele (subjectieve) voorbeelden van associaties uit de marketingwereld: geel/oranje: warm en heel stimulerend, energievol, plezier bruin: elegant en comfortabel rood: warm, krachtig en dynamisch groen: ontspannend en kalmerend blauw: rustig en vertrouwen wit: zuiver en levendig zwart: strak en sober. Warme kleuren zijn bruin, beige, geel, oranje, rood en roze. Deze kleuren worden nog warmer naarmate hier meer geel aan wordt toegevoegd. Koele kleuren zijn paars, blauw, turkoois, groen en grijs. Deze kleuren worden nog koeler wanneer hier meer grijs aan wordt toegevoegd.
Doelen
5
vakdidactiek informatica
dacht af van de leerlingen. In ĂŠĂŠn van de laatste hoofdstukken vind je meer uitleg over kleurgebruik.
vakdidactiek informatica
Het ene groen is bovendien het andere niet: grasgroen, lichtgroen, donkergroen… Theoretisch-technisch kan je uit een gamma van meer dan 16 miljoen kleuren kiezen. Praktisch beperkt het kleurenonderscheid zich tot ca. 150 kleuren, gebaseerd op een tiental basiskleuren. Drie vuistregels voor kleurengebruik in een presentatie die meteen ook de basis zijn waarop het kleurengebruik geëvalueerd kan worden, immers les goûts et les couleurs… leesbaarheid en contrast: de leesbaarheid primeert. Tussen letterkleur en achtergrondkleur moet voldoende contrast zijn. Witte letters op een gele achtergrond kunnen bij voorbeeld niet. Vermijd een drukke achtergrond! functionaliteit: een functionele keuze in relatie tot het product, de doelgroep, de boodschap. Witte letters op een zwarte achtergrond bij de voorstelling van een nieuw type nog drogere pampers aan het sales team getuigen niet direct van een verantwoorde kleurkeuze. Een babyroze achtergrond zal wellicht ook niet direct een goede keuze zijn voor een bedrijf dat zware metalen verwerkt. Bruine tinten zullen wellicht beter passen bij de voorstelling van een assortiment chocolade of koffie dan bij de voorstelling van een onderzoek naar de kwaliteit van het drinkwater. corporate identity: kleur is een essentieel element van de corporate identity van een bedrijf. Het maakt deel uit van de huisstijl en mag/moet ook in de presentaties op de voorgrond komen. Kleur en kleur is twee. Kleur op het scherm is niet de kleur op de printer en ook tussen weergave op beeldscherm en weergave via de dataprojector kunnen (soms grote) verschillen zitten. Elk apparaat heeft immers zijn eigen kleurenruimte. Colour management is een wetenschap op zich. Effecten Je kan vanalles over je scherm laten vliegen, de meest fantastische geluiden door de boxen laten knallen, de wildste dia-overgangen voorzien, maar besef dat dit in de meeste gevallen alleen maar de aandacht van de leerlingen afleidt. Voorzie dit dus enkel wanneer het functioneel is en het de presentatie beter maakt. (vb de opbouw van een complex scherm).
Nummer de dia’s Je kunt zo verwijzen naar de gewenste dia in je lesvoorbereiding kolom media. Ook kan je eenvoudig naar de gewenste dia gaan mocht dit nodig zijn tijdens je les (typ het nummer van je dia in en druk op enter). Navigatie met hyperlinks of actieknoppen Tijdens de presentatie moet je gemakkelijk door de dia’s kunnen bladeren. Gebruik daarom overzichtsdia’s met links of actieknoppen naar de verschillende deelaspecten. Dit komt eveneens de structuur van de les ten goede. Het is ook handig als je wil terugkomen op een dia of als iemand een vraag heeft bij een specifieke dia.
6
Doelen
Het is verkeerd te denken dat je de leerstof minder moet beheersen indien je een Powerpointpresentatie gebruikt. Uiteraard is het een goed hulpmiddel om je les te structureren en de ‘rode draad’ niet te verliezen. Voorkom dat je tijdens de presentatie elke dia even moet lezen voordat je verder kan met je les. Opdracht
Surf naar www.youtube.com/watch?v=cagxPlVqrtM en bekijk het filmpje. Som een aantal ‘veel voorkomende fouten’ op.
Opdracht
Ga op zoek naar een presentatie die niet aan bovenstaande regels voldoet. Op www.slideshare.net vind je alvast iets bruikbaars. Je kan ook via Google een gepaste presentatie vinden. Gebruik hiervoor in het zoekvenster ‘filetype:ppt’. Pas de presentatie aan zodat ze voldoet aan de regels.
Opdracht
Maak een presentatie om volgende zaken te testen: Lettertype: zie je zelf het verschil tussen Times New Roman en Arial? Lettergrootte: is 24 punten effectief een goede minimumhoogte? Kleurgebruik: komt een zwarte achtergrond met witte letters beter over dan een witte achtergrond met zwarte letters? Probeer eens een paar kleuradviezen uit die je rond kleurgebruik hebt geleerd.
7.4.1.2 Hoe geef je een goede presentatie? Ken je presentatie Zorg ervoor dat je de structuur van je presentatie kent. Druk voor jezelf eventueel handouts af of maak een steekkaartje waarop de volgorde/ structuur van je presentatie staat. Verbale en non-verbale communicatie Hoe je iets vertelt is minstens zo belangrijk dan wat je vertelt. Waar sta je het best tijdens je presentatie? Wat doe je met je handen en voeten? Met lichaamstaal zet je een boodschap kracht bij of doe je er juist afbreuk aan. Lichaamshouding Wat vind je zelf het leukst: iemand die stokstijf achter de computer blijft zitten of iemand die door de klas beweegt, de les letterlijk met handen en voeten uitlegt en zo met een aanstekelijk enthousiasme de boodschap overbrengt? Hopelijk kies je voor de tweede optie. Wat doe je met je handen? Probeer ze naast je lichaam te laten rusten en af en toe door middel van gebaren je verhaal kracht bij te zetten. Doe je armen niet over elkaar en stop je handen in geen geval in je zakken, dat geeft nogal een nonchalante indruk. Je handen in je zij plaatsen komt dan weer nogal eigenwijs over.
Doelen
7
vakdidactiek informatica
Ken je leerstof
vakdidactiek informatica
Wat doe je met je voeten? Zorg ervoor dat het gewicht verdeeld is over beide benen en zet je voeten lichtjes uit elkaar. Probeer niet te wiebelen of je benen over elkaar te kruisen, zo kom je nogal onzeker over (en sta je heel onstabiel). Oogcontact Kijk naar je leerlingen in plaats van naar wat er op je dia staat. Op die manier zie je of je leerlingen blijven meevolgen en kan je aan hun nonverbale communicatie zien of ze iets al dan niet begrepen hebben. De Z-toets Zorg ervoor dat je de beamer op voorhand aanzet en dat jouw presentatie klaar staat. Niets is zo vervelend dan iets te willen tonen aan jouw leerlingen en vervolgens dertig seconden te moeten wachten vooraleer de beamer opgestart is. Het haalt enerzijds het tempo uit de les en anderzijds zorgt het er voor dat jouw leerlingen rumoerig worden en de aandacht verliezen. Een projectie trekt de aandacht van de leerlingen en leidt hun ook af. Vervelend als je iets wil uitleggen en je wil dat ze naar jou luisteren in plaats van naar het scherm te zitten kijken. Oplossing… druk op de Z-toets en je krijgt een zwart scherm. Van zodra je terug iets wilt tonen, druk je opnieuw op de Z-toets. Heel handig als je de aandacht van jouw leerlingen wil. Remote control Je hoeft al een tijd je niet meer aan je pc te blijven staan om van dia te kunnen veranderen. Je kan gebruik maken van een remote mouse om door je dia’s te navigeren. Vaak zit er ook een laserlichtje bij, zodat je van op afstand zaken op je dia kan aanduiden. MSN-messenger, E-mail Wat heeft dit met het geven van een goede presentatie te maken? Niets is zo vervelend dan het verschijnen van pop-ups. De leerlingen worden hierdoor alleen maar afgeleid en het kan soms ook wel gênant zijn als er rechts onderaan je scherm de boodschap komt ‘Bieke69XXX (of iets dergelijks) heeft zich zojuist aangemeld’… Resolutie Wordt het beeld niet volledig geprojecteerd? Kijk dan snel even de resolutie na en stel deze lager in (de huidige projectoren kunnen in principe een resolutie aan van 1024x768). Geeft dit nog geen oplossing, dan kan je je verster op ‘vorig formaat’ zetten en de venstergrootte aanpassen. Soms zien de leerlingen op de achterste rij het beeld onderaan niet goed en dit kan je dan ook (gedeeltelijk) oplossen door het venster naar boven te verplaatsen Deze tip geldt echter niet voor een PowerPoint presentatie omdat deze altijd het volledige scherm in beslag neemt.
8
Doelen
Controleer altijd of de apparatuur die je wil gebruiken aanwezig is (en werkt). Installeer en controleer alles op voorhand. Zorg dat je de eerste minuten van je les niet verliest omdat je de beamer niet aan de praat krijgt (of omdat de afstandsbediening spoorloos verdwenen is). Staat de juiste versie van PowerPoint wel op de computer? Wees je er van bewust dat er altijd wel iets mis kan gaan met technische hulpmiddelen. Zorg dat je les niet in het water valt, mocht dit in één of andere les gebeuren. Opdracht
Verander de resolutie van je beeldkaart en kijk welke gevolgen dit heeft wanneer je een PowerPoint presentatie bekijkt. Probeer de tip in verband met het vergroten/verkleinen en verplaatsen van je venster uit. Verberg je presentatie en toon ze daarna opnieuw.
Opdracht
Ga op zoek naar 2 remote mouse modellen. Vergelijk ze op basis van minstens 5 specificaties (gebruik hiervoor een gepast softwarepakket):
hoe sluit je ze aan? hoeveel meter mag je verwijderd staan van je pc? is er een laserlicht aanwezig? kostprijs? …
7.4.2 Smartboard
Voorlopig kom je ze nog niet vaak tegen, maar in meer en meer scholen begint men een aantal klassen toch uit te rusten met een Smartboard.
Doelen
9
vakdidactiek informatica
Controle
vakdidactiek informatica
Om met het Smartboard te werken, heb je speciale software nodig. Deze kan je gratis downloaden bij de producent (www.smartboard.nl). Werken met een Smartboard heeft toch een aantal voordelen dan werken op een gewoon bord: Je kan je bordschema thuis maken (handig voor de mensen met een slecht bordschrift). Wat je tijdens de les op het bord noteert, kan je achteraf snel en gemakkelijk op het leerplatform zetten, afdrukken of mailen naar de leerlingen. Je kan op het internet op zoek gaan naar beschikbare lessen of lespakketten. Zoek hiervoor naar .notebook-bestanden. . bestanden. Op dit moment vind je heel wat lessen. Vaak zijn deze Engelstalig maar hopelijk komt daar in de toekomst verandering in. In de notebooksoftware kan je gemakkelijk multimediamateriaal integreren (flash-animaties, animaties, videobestanden). Wanneer je gebruik maakt van een PowerPoint presentatie, kan je er zelf nog dingen bijschrijven of pijltjes trekken, … Je kan altijd al rechtstaand les geven. Hetgeen je wil tonen op de pc, kan je rechtstreeks op het scherm demonstreren. Dit geeft ook het voordeell dat je automatisch niet te snel van het een naar het ander gaat en dat de handelingen vlot te volgen zijn door de leerlingen wat niet altijd het geval is met een pijltje op het scherm. Één van de laatste nieuwe ontwikkelingen is ‘Senteo’ (niet te verwarren verwarr met Senseo), een systeem waarmee je je leerlingen kunt overhoren of vlug kunt kijken of ze mee zijn met de nieuwe leerstof. Voorlopig zijn de borden niet zo groot en kosten ze nog vrij veel geld. Nadeel is ook dat je niet voor het bord kan staan, omdat je dan in het geprojecteerde beeld terechtkomt. Er bestaan wel al systemen die geen projector meer nodig hebben (lijkt op een groot touchscreen) of waarbij de projector boven het bord geplaatst is, maar die zijn uiteraard nog duurder.
Surf naar www.smartboard.nl/pages/producten/senteo/overview.php martboard.nl/pages/producten/senteo/overview.php en bekijk de demonstratie van Senteo.
Opdracht
Kan dit een meerwaarde zijn tijdens de lessen informatica?
7.4.3
Maak je eigen helpvideo’s
Zoals eerder al aangehaald in dit hoofdstuk zegt een beeld meer dan duizend woorden. Laat dit beeld dan nog een opeenvolging van bewegende
10
Doelen
In wat volgt maak je kennis met een programma waarmee je op een eenvoudige wijze beeldschermactiviteiten kan vastleggen en vervolgens desgewenst ook onmiddellijk kan publiceren op het internet. Het is een ideaal programma om softwaredemonstraties te maken en deze vervolgens te delen.
7.4.4 Toepassingen Wanneer je het internet afspeurt afspeurt naar programma’s om instructievideo’s of screencasts te maken, zogenaamde ‘screen capturing tools’, zal je merken dat er heel wat opties voor handen zijn. De pro’s en contra’s van dergelijke programma’s kunnen vaak heel wat verschillen. Enkele criteria waarop je kan letten zijn: Opdracht
prijs; interactiemogelijkheid; bestandsgrootte; exporteermogelijkheden en vorm van verspreiden (internet, opslagmedium); opnamezone; mogelijkheid om tekstvelden of andere items toe te toevoegen; beeldkwaliteit; nabewerkingsopties; mogelijkheid om streaming video vast te leggen …
Ga op zoek naar 3 programma’s waarmee je schermactiviteiten kan vastleggen en vergelijk ze op basis van de informatie die je op het internet vindt of op basis van een eigen test tes met de programma’s.
7.4.5 Community Clips Wat? Community Clips van Microsoft Office Labs is een gebruiksvriende gebruiks delijke toepassing om op een eenvoudige manier het volledige beeldscherm op te nemen. Het is bovendien ook mogelijk om een specifiek venster of een zelf gekozen zone van het scherm op te nemen. Bovendien kan je de boodschap nog meer kracht bijzetten door ook extra informatie in te spreken en op te nemen. Dit programma werd in hoofdzaak gecreëerd naar aanleiding van de komst van Office 2007. Er is dan ook speciaal aandacht voor een goede integratie met de nieuwe Office programma’s.
Doelen
11
vakdidactiek informatica
beelden zijn met passende commentaar en je hebt een ideale manier gevonden om je boodschap duidelijk te maken.
vakdidactiek informatica
Eens je een opname gemaakt hebt, krijg je als resultaat een .wmv-bestand dat je desgewenst kan integreren in een ruimere montage met een programma zoals Windows MovieMaker of Adobe Premiere. Nadat je een opname gemaakt hebt, heb je de mogelijkheid om het resultaat onmiddellijk op Soapbox van MSN Video te plaatsen. Soapbox kan je vergelijken met YouTube, je zal echter merken dat de beeldkwaliteit een stuk beter is. Uiteraard is het ook mogelijk om het .wmv bestand offline af te spelen op iedere computer of met een programma zoals Nero Burning Rom op een video DVD te branden. Wat bijzonder is aan deze toepassing is dat je ook streaming video kan opnemen. Een filmpje dat je afspeelt vanaf een platform zoals YouTube kan je nu ook (met wat kwaliteitsverlies) opnemen via de schermopnametool. We hebben als doel om instructievideo’s te creëren in een onderwijscontext, wat de aankoop van dure programma’s quasi onmogelijk maakt. Het leuke nieuws is dat Community Clips een gratis softwaretoepassing is.
Website Http://CommunityClips.officelabs.com is de thuisbasis van Community Clips. Op deze website kan je het programma downloaden en vind je heel wat instructiefilmpjes voor de verschillende programma’s van de Office 2007 suite. Deze filmpjes kan je zoeken via de zoekoptie. Wanneer je op de knop ‘Videos’ klikt kan je filmpjes bekijken van een Officeprogramma naar keuze.
12
Doelen
Verken de homepage van Office labs. Bekijk enkele screencasts.
Download en installatie Surf naar http://CommunityClips.officelabs.com. Klik op onderstaande knop.
Klik op onderstaande link om het programma te downloaden
Vervolgens voer je de setup uit om het programma te installeren.
7.4.6 Een instructiefilm maken Voorbereidend werk Als je audio mee wenst op te nemen in je screencast, is het belangrijk om een geluidskaart en fysieke of ingebouwde microfoon aan te sluiten en vervolgens de microfoon softwarematig te selecteren. Wanneer je geen geluid wenst op te nemen schakel je dit op dezelfde manier uit. Windows XP Je gaat als volgt te werk: Klik op ‘Start’ ‘Configuratiescherm’ ‘Geluiden en audioapparaten’. Klik op tabblad ‘Audio’
Doelen
13
vakdidactiek informatica
Opdracht
vakdidactiek informatica
Selecteer onder ‘Opnemen van geluid’ het gewenste apparaat (normaal gezien staat dit automatisch goed ingesteld). Klik op de knop ‘Volume’ onder het opname-apparaat. Klik onderaan de optie ‘Microfoon’ op ‘Selecteren’. En zorg dat het volume voldoende hoog is ingesteld. Een audio-opname maak je beter luider om ze bij de verwerking stiller te maken dan omgekeerd.
Windows Vista Je gaat als volgt te werk: Klik op de ‘Vistaknop’ ‘Configuratiescherm’ ‘Geluid’. Klik de gewenste microfoon aan en klik vervolgens op de knop ‘Als standaard instellen’.
Koppel een headset aan je computer en stel alles correct in om audio op te nemen.
Opdracht
Eerst denken, dan doen Het is essentieel om vooraf na te denken over wie en wat je met je filmpje wil bereiken. Aan de hand daarvan bepaal je hoe je dit best kan realiseren.
14
Doelen
Lengte Om de aandacht van de kijker niet te verliezen is het aangewezen om je instructiefilmpjes niet te lang te maken. Het is beter om meerdere kortere (maximaal enkele minuten) filmpjes te maken, dan om één langere film te maken. Een bijkomend voordeel is dat wie info wil heel gericht kan kijken naar wat hij/zij wenst te weten. Opnamegebied Het opnamegebied (aantal pixels) maak je bij voorkeur niet al te groot, zodat de kijkers, ook als ze een kleinere resolutie hebben dan jij, het filmpje ook optimaal kunnen bekijken. Wanneer je het op een online videoplatform zoals Soapbox of YouTube wenst te plaatsen moet je het opnamegebied zeker beperken in grootte, anders zal alles heel klein weergegeven worden. Openen Om Community Clips te openen klik je in het startmenu op onderstaande link.
Vervolgens verschijnt in de systeembalk onderstaand pictogram.
In de programma’s van de Office 2007 suite verschijnt eveneens een opnameknop.
Opnemen Om een opname te starten klik je met de rechter muisknop op het Community Clips pictogram in de systeembalk.
Vervolgens krijg je 3 opties:
Doelen
15
vakdidactiek informatica
Je doelpubliek zal bijvoorbeeld bepalen of je de instructies heel traag en met veel extra uitleg opneemt of je ze vlot en met weinig achtergrondinformatie vastlegt.
vakdidactiek informatica
Start Recording: het hele scherm opnemen. Start Recording Application: selecteer één van de openstaande vensters om dit op te nemen. Start Recording Region: sleep zelf een rechthoekig gebied dat je wenst op te nemen. Eens je een keuze gemaakt hebt start iets later de opname. Het pictogram in de systeembalk ziet er als volgt uit, wanneer de opname bezig is. Je voert nu alle handelingen uit die je wenst te demonstreren aan de kijker en geeft daarbij desgewenst de nodige uitleg. Je stopt de opname met de sneltoets Windows + ALT +T. Eens de opname gemaakt is verschijnt het resultaat dat je vervolgens kan opslaan of publiceren. Maak een opname van een instructie naar keuze in Word 2007.
Opdracht
7.4.7 Een instructiefilm delen Opslaan Eens je filmpje is opgenomen verschijnt een venster waarin je het resultaat kan bekijken.
Klik op ‘Save’ om het filmpje als een .wmv bestand op te slaan met een zelfgekozen naam en op een zelf gekozen locatie op je computer. Sla het filmpje op je computer op.
Opdracht
Nabewerking Het .wmv bestand kan je afspelen op iedere computer of je kan het ook verwerken in een ruimere montage met videobewerkingsprogramma’s zoals Windows MovieMaker of Premiere Elements.
16
Doelen
Publiceren Om een filmpje te publiceren naar MSN Video Soapbox klik je op ‘Upload’.
Om een filmpje rechtsreeks te kunnen uploaden naar MSN Video Soapbox heb je een Live-account (dit wordt onder andere ook gebruikt voor live spaces) van Microsoft nodig. Indien je die al hebt log je hiermee in. Indien je dit nog niet hebt creëer je een account door op ‘Registreren’ te klikken en vervolgens de procedure te volgen.
De eerste keer dat je inlogt krijg je nog de vraag om een nickname te geven en je akkoord te verklaren met de gebruikersvoorwaarden.
Vervolgens kan je het filmpje uploaden naar Soapbox door onderstaand formulier in te vullen. Nog wat info bij het formulier: Tags zijn sleutelwoorden waarmee je filmpje kan gevonden en gecategoriseerd worden. Onder ‘Select the product category for your help video’ vind je een lijst met Office programma’s als je filmpje over een ander programma gaat klik je op ‘Enter manually’.
Doelen
17
vakdidactiek informatica
7.4.8 Publiceren op internet
vakdidactiek informatica
Klik op ‘Upload’ om de film online te plaatsen. Dit kan naargelang de grootte van het filmpje wat tijd in beslag nemen.
Eens het filmpje gepubliceerd is verschijnt onderstaande boodschap.
Het kan dan wel nog een tijdje duren vooraleer het filmpje te bekijken is op het internet. Het moet nog omgezet worden van een .wmv bestand naar een .flv bestand.
Publiceer je filmpje op internet.
18
Opdracht
Doelen
Surf naar http://CommunityClips.officelabs.com om het resultaat te bekijken. Vervolgens log je in met je Live account (klik op ‘Sign in’).
Klik nu op ‘My Profile’ om een lijst met eigen helpvideo’s te bekijken.
Wanneer je het filmpje aanklikt kan je het bekijken. In de adresbalk vind je tevens de URL die je kan doorgeven aan andere om het instructiefilmpje te bekijken. Bekijk het resultaat. Je hebt eveneens de optie om het filmpje in te bedden in een site (Embed Video).
Opdracht
Exploreer zelf de mogelijkheden van Wink (www.debugmode.com/wink) en creëer een helpvideo. Maak gebruik van tekstuele uitleg in je screencast. Vergelijk Wink met CommunityClips.
7.5
Lessen ondersteunen met een digitale presentatie
7.5.1
Begeleid zelfstandig leren
Een andere belangrijke tendens in het onderwijs is dat leerlingen meer en meer zelfstandig en op eigen tempo aan de slag gaan met leermateriaal onder begeleiding van een leerkracht die optreedt als coach.
De computer zal in dit proces vaak ook een belangrijke rol spelen om het leren rijker en aangenamer te maken.
Doelen
19
vakdidactiek informatica
Bekijken
vakdidactiek informatica
7.5.2
WEB 2.0
Sinds enige tijd raast Web 2.0 over het internet. Web 2.0 staat voor de grote verandering waarbij internet zich steeds meer ontwikkelt van een verzameling van losstaande websites tot een totaal platform met interactieve webtoepassingen waar de gebruikers ook de nodige controle over krijgen. Web 2.0-sites zoals het videoplatform YouTube nemen als belangrijkste uitgangspunt de inbreng van de bezoekers. De inhoud van dergelijke sites wordt niet langer (alleen) bepaald door de webmaster, maar zoveel mogelijk door de bezoekers zelf. Ook in het onderwijs beginnen WEB 2.0 toepassingen meer en meer een prominente rol te spelen.
7.5.3
VIDDIX
Als we de zopas besproken tendensen in onderwijs samenbrengen komen we uit op VIDDIX, een WEB2.0 toepassing om videomateriaal heel gericht te combineren met andere digitale en interactieve inhoud zoals tekst, links, foto’s (dus ook PowerPointslides), YouTube filmpjes, flashtoepassingen, een enquête, RSS feeds en willekeurige webinhoud.
Bekijk de voorstelling van de mogelijkheden van viddix op viddix via onderstaande link: www.viddix.com/watch.php?v=4704edf4d1479.
Opdracht
Bekijk de inleiding i.v.m. e-learning op: www.viddix.com/watch.php?v=.
7.5.3.1 Voorbereidend werk Account aanvragen Vooraleer je met de WEB2.0 toepassing VIDDIX.COM aan de slag kan heb je een account nodig om zelf een digitale videocursus te creëren. Je gaat als volgt te werk: Surf naar www.viddix.com. Klik rechts bovenaan, onder het loginformulier op de link: ‘Click here to claim an account’.
20
Doelen
Een tijdje later zal je het gewenste account en een wachtwoord ontvangen in je mailbox. Dit kan enkele dagen duren, dus vraag op tijd een account aan! 7.5.3.2 Video-opname Het verhaal dat je bij je ondersteunende presentatie wenst te vertellen kan je opnemen met een digitale videocamera of webcam, binnenladen op een computer en vervolgens desgewenst monteren en exporteren met Windows Moviemaker, Premiere of een ander videobewerkingsprogramma. Het videofragment wordt in VIDDIX weergegeven met een maximale resolutie van 400x300 pixels. Hou hiermee rekening bij het exporteren (dus ± exporteren naar deze resolutie, vb. 384x288). Neem je verhaal op terwijl je de presentatie doorloopt zodat je de dia’s achteraf in Viddix mooi kan synchroniseren met je verhaal. Exporteer het videobestand bij voorkeur naar een .wmv- of een .flvbestand. 7.5.3.3 Powerpointafbeeldingen Gadwin Printscreen Een PowerPointpresentatie kan niet rechtstreeks geïmporteerd worden in het iPanel van VIDDIX. De slides van een presentatie kunnen echter gemakkelijk omgezet worden naar afbeelding- of fotobestanden met een gepaste afmeting. Hiervoor kan je gebruik maken van het gratis screenshot programma ‘Gadwin Printscreen’. Met dit programma kan je op een heel eenvoudige en snelle manier een aantal schermafdrukken maken en deze telkens onmiddellijk opslaan. Download en installatie Surf naar www.gadwin.com/download/ en scroll naar onderaan het scherm.
Vervolgens installeer je het programma en kies je voor ‘Nederlands’.
Doelen
21
vakdidactiek informatica
Vervolledig vervolgens de registratieprocedure.
vakdidactiek informatica
Instellingen Eens het programma geïnstalleerd is, wordt dit standaard mee opgestart met Windows. In de taakbalk verschijnt een pictogram. Dubbelklik op het pictogram om de eigenschappen en instellingen te wijzigen. Via ‘Bron’ selecteer je ‘Volledig scherm’ en verwijder je het vinkje voor ‘Vastleggen muiscursor’. Via ‘Bestemming’ leg je vast op welke locatie de snapshots moeten opgeslagen worden en met welke naam (met daarbij telkens een volgnummer). Via ‘Afbeelding’ selecteer je ‘JPEG’ als soort bestand en 400 x 300 als resolutie.
Presentatie omzetten naar afbeeldingen Nu start je de diavoorstelling en loop je door de PowerPointvoorstelling. Telkens je een dia (of een bepaalde weergave van een opbouwende dia) wenst vast te leggen klik je op de printscreen-toets op je toetsenbord. Vervolgens klik je op Goedkeuren, ga je over naar de volgende dia en herhaal je deze handeling. Als je met een breedbeeldscherm werkt stel je, tijdens het omzetten, de resolutie best even in op 1024 x 768 om zwarte banden te vermijden.
Maak van de presentatie e-learning die je vindt op Toledo een reeks .pngafbeeldingen met een resolutie van 400 x 300 pixels.
22
Opdracht
Doelen
Wanneer je links wenst te gebruiken of webinhoud wenst in te bedden is het aangewezen om deze op voorhand te verzamelen. Verzamel enkele links met voorbeelden van in de presentatie besproken e-learningvormen. learningvormen.
7.5.4
Een digitale videocursus maken met VIDDIX
Inloggen Surf naar http://www.viddix.com en log bovenaan rechts in met het account dat je via een activatiemail ontvangen hebt.
Log met je eigen account a in op viddix.com Dashboard Eens je ingelogd bent kom je op je zogenaamde dashboard terecht. Het dashboard is je eigen werkomgeving op het WEB2.0 platform VIDDIX.
Je krijgt via je dashboard een overzicht van je eigen projecten, de projecprojec ten die je e aangestipt hebt als favoriet, statistieken van en commentaren op jouw presentaties, resultaten van bevragingen. Je kan nieuwe filmpjes uploaden en vervolgens ombouwen tot een digitale videocursus. Het is eveneens mogelijk om 2 vrienden uit te nodigen om kennis te maken met Viddix en een account aan te vragen. Daarnaast kan je je eigen account desgewenst wijzigen. Als je ingelogd bent kan je via de menubalk op iedere moment snel overstappen naar je dashboard.
Doelen
23
vakdidactiek informatica
Links en webinhoud
vakdidactiek informatica
Bestudeer de verschillende onderdelen van je dashboard.
Opdracht
Video uploaden De eerste fase (na de voorbereidingsfases) in het creëren van een digitale videocursus met Viddix is het uploaden van een videobestand. Klik via je dashboard op de knop ‘Upload video’.
Blader vervolgens naar het videofragment en klik op ‘Upload’.
Vervolgens worden er 2 fases doorlopen: uploaden en converteren.
Naargelang de grootte van het videobestand zal dit enkele minuten duren. Eens het bestand geconverteerd is, kan je het opslaan door een titel, een beschrijving, een categorie en tags (zoekwoorden) in te voeren en vervolgens op ‘Save’ te klikken. Deze eigenschappen kan je, indien nodig, achteraf nog aanpassen via ‘My Videos’.
Eens het videobestand is opgeslagen kan je het onmiddellijk bekijken. bekijken Rechts van het videobestand krijg je tevens de ‘Cuepoint Manager’ (zie verder) te zien. Upload het videobestand op het leerplatform. My Videos Via het dashboard kan je ‘My Videos’ aanklikken.
24
Doelen
de eigenschappen (beschrijving, (beschrijving, tags,…) aanpassen (‘Edit Properties’); het project verwijderen (‘Delete’); sleutelpunten (‘Cuepoints’) instellen om op bepaalde momenten in het videofragment welbepaalde inhoud (afbeelding, link,…) weer te geven in het rechter paneel (‘iPanel’) van het project; het project publiceren een het gefinaliseerd is.
Wijzig de eigenschappen van je eerste project door een tag toe te voegen. iPanel en cuepoint manager iPanel Het is mogelijk om iPanel inhoud toe te voegen aan je video.
Cuepoints iPanel inhoud wordt toegevoegd en weergegeven op basis van cuepoints die je plaatst via de ‘Cuepoint Manager’. Cuepoints zijn sleutelpunten die bepalen welke iPanel inhoud, wanneer, ten opzichte van het videofragment, weergegeven wordt. Je kan de Cuepoint Manager voor een project weergeven door via ‘My Videos’ op ‘Cuepoints’ te klikken naast de video die je wenst te verrijken met extra inhoud. Eens je een project aan het voorzien bent van iPanel inhoud kan je overschakelen van ‘iPanel’ naar ‘Cuepoint Manager’ en omgekeerd via de tabs rechts bovenaan het project.
Doelen
25
vakdidactiek informatica
Vervolgens kan je per project:
vakdidactiek informatica
Cuepoint plaatsen en iPanel inhoud toevoegen Om een cuepoint ‘sleutelpunt’ te plaatsen ga je als volgt te werk: zorg ervoor dat de Cuepoint Manager wordt weergegeven; speel de video af en pauzeer deze op het punt dat je een cuepoint wil plaatsen;
klik in de Cuepoint Manager op ‘Add ‘ Cuepoint'; vervolgens wordt een nieuw cuepoint scherm geopend, waar je het cuepoint een naam geeft, waar het moment in de video wordt weergegeven waarop de inhoud zal weergegeven worden en waar je het type inhoud dat je wenst te plaatsen selecteert door het aan te klikken, vervolgens klik je op ‘Next’;
naargelang de type-keuze keuze die je gemaakt hebt voeg je de gewenste inhoud toe.
26
Doelen
De inhoud van een Cuepoint wordt weergegeven tot het volgende cuepoint. Via de Cuepoint Manager kan je geplaatste cuepoints nog wijzigen of verwijderen. Opdracht
Plaats zelf een cuepoint bij de start om een opgemaakte tekst (titel) toe te voegen. Plaats de juiste cuepoints om vervolgens de PowerPointslides toe te voegen. Voeg een enquête toe (poll). Voeg tussendoor links toe naar praktijkvoorbeelden van enkele besproken toepassingen. Bekijk tussendoor en aan het eind het resultaat. Ga zelf de functie na van de andere types en probeer dit ook uit. Publiceren Eens het project afgewerkt is kan je het resultaat via ‘My Videos’ publiceren.
7.5.5
Een digitale videocursus delen
Het resultaat kan je nu delen met anderen door via ‘My Videos’ het project aan te klikken en vervolgens rechts bovenaan op de tab ‘Video info’ te klikken.
Vervolgens krijg je de rechtstreekse link te zien en de embed code die je kan gebruiken om het resultaat in te bedden in je blog of in een andere website.
Doelen
27
vakdidactiek informatica
Je kan het voorlopige resultaat bekijken door de tab ‘iPanel’ aan te klikken. Als dit niet correct wordt weergegeven (door bepaalde cache-instellingen in je browser) klik je even op ‘My Videos’ en open je het projectje opnieuw.