1 ΤΕΥΧΟΣ 25
Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2023
ΞΕΕ: ΓΕΝΙΚΉ ΣΥΝΈΛΕΥΣΗ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΈΔΙΑ. ΑΠΟΓΟΉΤΕΥΣΗ ΓΙΑ ΒΡΑΧΥΧΡΌΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΈΛΟΣ
Με εντυπωσιακή συμμετοχή ξενοδόχων πραγματοποιήθηκε η 11η Γενική Συνέλευση του ΞΕE. Από τον πρόεδρο του ΞΕΕ και άλλους ομιλητές σκιαγραφήθηκε η κατάσταση που αντιμετωπίζει το ελληνικό ξενοδοχείο υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής, της απουσίας 53.000 θέσεων εργασίας, της υπερφο-
ΧΕΝΙΑ 2023
Εντυπωσιακά περίπτερα, αυξημένη κίνηση, χρονιά με ρεκόρ πωλήσεων, νέα προϊόντα και έντονη αισιοδοξία για το μέλλον. Μια βόλτα στα περίπτερα των εκθετών.
ρολόγησης και του αθέμιτου ανταγωνισμού από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, τονίστηκε η σημασία των μικρών και χαμηλών κατηγοριών καταλυμάτων και αποκωδικοποιήθηκαν διεθνείς τάσεις, ενώ η υπουργός τουρισμού αναφέρθηκε στα σχέδια και στη στρατηγική για τον ελληνικό Τουρισμό.
ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΣΗ ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ
ΤΑΜΕΊΟ ΑΝΆΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΌΤΗΤΑΣ
Αφιέρωμα στις δυνατότητες της χρήσης ηλεκτροκινούμενων οχημάτων στα ξενοδοχεία. Μια λύση που συνδυάζει σειρά πλεονεκτημάτων.
Η χρηματοδότηση μέσω του TAA εξοικονομεί σημαντικότατο ποσό τόκων, καθώς μπορεί να χρηματοδοτήσει μέχρι και το 50% της επένδυσης!
ΝΈΟ ΡΕΚΌΡ ΣΕ ΔΥΣΜΕΝΈΣ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ
Ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται, στο σύνολο του 2023, να καταγράψει ρεκόρ αφίξεων (της τάξης του +4% έναντι του 2019) και εισπράξεις άνω των €20 δισ., καταλήγοντας έτσι 13% υψηλότερα σε σχέση με το 2019. Παράλληλα, ενίσχυσε το μερίδιό του στη μεσογειακή αγορά (25% από 24% το 2019) και την απασχόληση στον κλάδο (+9,7% στις καθαρές προσλήψεις έναντι 2019). Αξιοσημείωτο είναι ότι η εξαιρετική αυτή επίδοση επιτυγχάνεται σε μια χρονιά με αντίξοες συνθήκες, οι οποίες στοίχισαν στον ε λ λ η ν ι κό τ ο υ ρ ι σ μ ό εισπράξεις της τάξης του €1,2 δισ.
• Ελληνικός τουρισμός: Εξαιρετική επίδοση το 2023. Πού χάθηκαν 1,2 δισ. • H συνολική φήμη της Ελλάδας και της Αθήνας. • CLIA: 5ετές Σχέδιο Δράσης της κρουαζιέρας για την Ελλάδα. • Ιδανική η Ελλάδα για τους Ευρωπαίους αγοραστές εξοχικών κατοικιών.
Επικαιρότητα
EDITORIAL
ΜΙΑ ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΔΕΝ ΦΈΡΝΕΙ ΤΗΝ ΆΝΟΙΞΗ ΣΤΗΝ ΈΛΛΕΙΨΗ ΔΙΑΛΌΓΟΥ
Ο
νέος φορολογικός νόμος και η επιβολή τέλους στα ξενοδοχεία, που ανακοινώθηκαν αρχικά από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, ακολουθήθηκαν από πρωτοφανή έλλειψη διαλόγου με τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Την έντονη δυσαρέσκειά τους εξέφρασαν από την πρώτη στιγμή οι εκπρόσωποι του ξενοδοχειακού κλάδου, όχι μόνο διότι ήταν αντίθετοι στην επιβολή φόρου -τον οποίο θεωρούν ότι θα μειώσει την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος-, αλλά και λόγω της απουσίας διαλόγου σε όλες τις φάσεις. Οι πολύ καλές σχέσεις της υπουργού Τουρισμού Όλγας Κεφαλογιάννη με την αγορά, η οποία της είναι εξάλλου γνωστή από το παρελθόν, αλλά και η έμφαση που δόθηκε στις επαφές και η κατανόησή της στις θέσεις του ξενοδοχειακού κλάδου λειτούργησαν σε κάποιο βαθμό (όσο μπορούσε δηλαδή) πυροσβεστικά. Ωστόσο, πέρα από τα λόγια, τις υποσχέσεις και την καλή διάθεση της υπουργού για συνεργασία, η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική και είμαστε σίγουροι ότι την έφερε συχνά σε πολύ δύσκολη θέση. Ακόμα και αν αποδεχτεί κανείς το σκεπτικό και την αναγκαιότητα της επιβολής του εν λόγω φόρου, δεν μπορεί να αποδεχτεί με κανέναν τρόπο την -σε απαξιωτικό βαθμό- έλλειψη διαλόγου με τους επαγγελματίες. Γιατί μία υπουργός, όσο συνεργάσιμη και επικοινωνιακή και αν είναι, δεν μπορεί μόνη της να φέρει την άνοιξη στις σχέσεις κράτους και αγοράς. Σπύρος Ζούγρης
2
Νέος φορολογικός νόμος Το τέλος στα καταλύματα και οι ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση Ψηφίστηκε στη βουλή ο νόμος «Μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής», στον όποιο περιλαμβάνονται η ρύθμιση για το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση σε ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα, καθώς και οι ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Ο νέος νόμος κατατέθηκε στη βουλή πριν ολοκληρωθεί η περίοδος δημόσιας διαβούλευσης. Νέα προσθήκη είναι η αναφορά σε ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης και είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα (80) τ.μ., στις οποίες επιβάλλεται τέλος ανθεκτικότητας δέκα (10) ευρώ. Με τον νέο νόμο εισάγονται από 1.1.2024 οι ακόλουθοι κανόνες στις βραχυχρόνιες μισθώσεις: ● Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν 3 ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο). ● Επεκτείνεται το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5% επί των εσόδων, υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης σε όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο. ● Αντικαθίσταται ο φόρος διαμονής από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» που θα επιβαρύνει και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ / ημέρα. ● Αυστηροποιούνται τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Το πρόστιμο είναι, ανά φορολογικό έτος, 50% των ακαθάριστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000€. ● Τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Το όριο των 60 ημερών αφορά τη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά. ● Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών, θα θεωρείται τουριστικό κα-
τάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση. ● Το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, κατά τους μήνες Μάρτιο έως Οκτώβριο. Για κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα ● 1-2 αστέρων, ενάμισι (1,50) ευρώ, ● 3 αστέρων, τρία (3,00) ευρώ, ● 4 αστέρων, εφτά (7,00) ευρώ, ● 5 αστέρων, δέκα (10,00) ευρώ, ● σε ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια - διαμερίσματα ενάμισι (1,50) ευρώ, ● σε ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης ενάμισι (1,50) ευρώ. Αν είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα (80) τ.μ., επιβάλλεται τέλος ανθεκτικότητας δέκα (10) ευρώ, ● σε αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα - τουριστικές επιπλωμένες επαύλεις (βίλες), δέκα (10) ευρώ. Κατά τους μήνες Νοέμβριο έως Φεβρουάριο: Για κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα ● 1-2 αστέρων, πενήντα λεπτά (0,50) του ευρώ, ● 3 αστέρων, ενάμισι (1,50) ευρώ, ● 4 αστέρων, τρία (3,00) ευρώ, ● 5 αστέρων, τέσσερα (4,00) ευρώ, ● σε ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια - διαμερίσματα, πενήντα λεπτά (0,50) του ευρώ, ● σε ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, πενήντα λεπτά (0,50) του ευρώ. Αν είναι μονοκατοικίες άνω των ογδόντα (80) τ.μ., επιβάλλεται τέλος ανθεκτικότητας τεσσάρων (4) ευρώ, ● σε αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα - τουριστικές επιπλωμένες επαύλεις (βίλες) τέσσερα (4) ευρώ. Ο νέος νόμος αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Βουλής (δείτε στα ψηφισθέντα νομοσχέδια). ΕΔΩ
Επικαιρότητα
ΑΙΤΟ: H ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΠΡΟΟΡΙΣΜΌΣ CITY BREAK ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΎ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ
H Θεσσαλονίκη ως ιδανικός προορισμός city break και συνεδριακού τουρισμού, αλλά και hub για fly & drive διακοπές στη βόρεια Ελλάδα, βρέθηκε στο επίκεντρο του ετήσιου συνεδρίου της Βρετανικής Ένωσης Ανεξάρτητων Tour Operators (ΑΙΤΟ), που πραγματοποιήθηκε στην πόλη από τις 23 έως τις 26 Νοεμβρίου. Το συνέδριο διοργανώθηκε με τη συμβολή και την οικονομική συμμετοχή του ΕΟΤ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τον Οργανισμό Τουρισμού Θεσσαλονίκης (ΟΤΘ) και το Thessaloniki Convention Bureau (TCB), και σε αυτό έλαβαν μέρος 120 ταξιδιωτικοί πράκτορες και tour operators-μέλη της ΑΙΤΟ, ειδικοί σε niche segments, ταξιδιωτικοί συντάκτες σημαντικών βρετανικών μέσων (The Sunday Times, Daily Mail, Travel Weekly, TTG, National Geographic Traveller), εκπρόσωποι επιχειρήσεων και οργανισμών συνδεδεμένων με τη βρετανική ταξιδιωτική αγορά και διακεκριμένοι ομιλητές. Στη διάρκεια του συνεδρίου εξετάστηκαν καίρια ζητήματα που απασχολούν τους τουριστικούς φορείς της Βρετανίας, όπως οι προοπτικές του κλάδου και οι τάσεις της αγοράς, η αξιοποίηση των εργαλείων της τεχνητής
νοημοσύνης, η διαχείριση της κλιματικής αλλαγής, ο στρατηγικός σχεδιασμός για την ανάπτυξη των εταιρειών κ.ά. Παράλληλα, στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου διοργανώθηκαν δράσεις γνωριμίας των συμμετεχόντων με την τοπική κουλτούρα και γαστρονομία (πολιτιστική περιήγηση, ποδηλασία, μάθημα μαγειρικής, γευσιγνωσία), με στόχο την προώθηση της Θεσσαλονίκης στους Βρετανούς TOs, εν’ όψει και της ένταξης νέων προορισμών στα τουριστικά προϊόντα τους. Η AITO αποτελεί ένωση ανεξάρτητων και εξειδικευμένων τουριστικών και ταξιδιωτικών εταιρειών του Ηνωμένου Βασιλείου, που σχεδιάζουν πακέτα δια κοπών στο εξωτερικό, με υψηλά επίπεδα επαγγελματισμού και έμφαση στην ποιότητα και την προσωπική εξυπηρέτηση. Δείτε περισσότερα ΕΔΩ
3
easyJet: Πτήσεις και πακέτα για φθινόπωρο 2024 στη Ρόδο
Η easyJet έθεσε προς πώληση μία σειρά από φθινοπωρινές πτήσεις και πακέτα για αναχωρήσεις μεταξύ 2 Σεπτεμβρίου και 30 Νοεμβρίου 2024. Υπάρχουν περισσότερες από 68.000 πτήσεις από και προς 21 αεροδρόμια του Ηνωμένου Βασιλείου, που εξυπηρετούν 137 προορισμούς σε όλη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, χιλιάδες ακόμη πακέτα διακοπών για την περίοδο του φθινοπώρου του 2024 είναι διαθέσιμα για κράτηση σε θέρετρα σε Ρόδο, στα Κανάρια Νησιά, τη Μάλτα και την Πάφο, καθώς και σε προορισμούς για διακοπές city break, όπως η Βουδαπέστη, το Ρέικιαβικ και το Παρίσι. Οι ναύλοι μονής διαδρομής είναι διαθέσιμοι από μόλις 22,99 λίρες και τα πακέτα διακοπών από μόλις 299 λίρες ανά άτομο, για πολλούς προορισμούς, όπως τη Ρόδο, τη Μάλαγα, το Φάρο, το Παρίσι και το Άμστερνταμ.
Βίζα στους Τούρκους για διακοπές σε 10 ελληνικά νησιά Tην υπογραφή συμφωνίας για χορήγηση βίζας στους Τούρκους πολίτες, ώστε να διευκολυνθούν οι διακοπές τους στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτή η διευκόλυνση δεν θα αφορά μόνο τη θερινή σεζόν, θα είναι για όλο τον χρόνο για πρώτη φορά. Ο κ. Μητσοτάκης, στις δηλώ-
σεις του, είπε σχετικά: «Η Ελλάδα στηρίζει τη διευκόλυνση χορήγησης θεωρήσεων στο πλαίσιο του ευρω-
παϊκού κεκτημένου, ώστε οι Τούρκοι πολίτες να αποκτήσουν καλύτερη σχέση με την Ευρώπη. Η Ελλάδα εξασφάλισε την άδεια της Κομισιόν ώστε Τούρκοι πολίτες να επισκέπτονται όλο τον χρόνο για επτά ημέρες 10 νησιά που είτε έχουν προσφυγικές δομές ή άμεσες συνδέσεις με την Τουρκία. Τα ελληνικά νησιά είναι γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, όπως και οι μειονότητες των δύο χωρών». Δείτε περισσότερα ΕΔΩ
Επικαιρότητα
4
5 ΒΑΣΙΚΈΣ ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΓΙΑ «TΑΞΊΔΙΑ ΧΩΡΊΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΎΣ» ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Μέσα από πέντε βασικές δέσμες προτάσεων μπορούν να προαχθούν τα «Ταξίδια χωρίς αποκλεισμούς» στην Ελλάδα, υπηρετώντας τις έννοιες της διαφορετικότητας, της ισότητας και της συμπερίληψης, με στόχο τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η οποία έχει πλέον ενταχθεί σε πρώτο πλάνο για την επόμενη ημέρα του ελληνικού τουρισμού. H περαιτέρω ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, η βελτίωση της προσβασιμότητας των δημόσιων χώρων, η διάχυση έγκυρης πληροφόρησης, η εκπαίδευση των εργαζομένων στον τουρισμό και οι στοχευμένες δράσεις του ιδιωτικού τομέα με ανάπτυξη συμπεριληπτικών εταιρικών πολιτικών και ταξιδιωτικών εμπειριών συμβάλλουν στη δημιουργία μιας προσβάσιμης αλυσίδας, ώστε όλοι οι επισκέπτες να έχουν ισότιμη πρόσβαση στις ταξιδιωτικές επιλογές. Αυτές οι πέντε βασικές δέσμες προτάσεων προκύπτουν από τη μελέτη της GBR Consulting για το ΙΝΣΕΤΕ, με τίτλο: «Ταξίδια χωρίς αποκλεισμούς | Διαφορετικό-
τητα, Ισότητα και Συμπερίληψη στον Τουρισμό», καταγράφοντας την υφιστάμενη κατάσταση, τις τάσεις και τις καλές πρακτικές στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Από τη μελέτη προκύπτει η επιτακτική ανάγκη για μια περισσότερο προσβάσιμη τουριστική αλυσίδα, με δεδομένο ότι, πλέον, από την πλευρά της ζήτησης, οι ταξιδιώτες κατά την αναζήτηση και την κράτηση δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο πόσο συμπεριληπτικές -ή όχι- είναι οι διάφορες ταξιδιωτικές επιλογές. Επίσης, με βάση τα στοιχεία της ΕΕ, ποσοστό 17% έως 25%
του πληθυσμού στην ΕΕ 27 είχε κάποιους περιορισμούς, ενίοτε σοβαρούς, στην ακοή, στην όραση και στην κίνηση αντίστοιχα, πέραν φυσικά και του δεδομένου του 10ου από τους 17 Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, που εστιάζει στη μείωση των ανισοτήτων και συνδέεται με σύγχρονες τάσεις τόσο της τουριστικής προσφοράς όσο και της ζήτησης. Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικότερα τις προτάσεις για μια περισσότερο συμπεριληπτική ταξιδιωτική εμπειρία, όπως προκύπτουν από τη μελέτη.
Intrepid και WTTC ενώνουν δυνάμεις για πιο βιώσιμο τουρισμό Η Intrepid Travel ένωσε τις δυνάμεις της με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC), για να γίνει η πρώτη παγκόσμια ταξιδιωτική εταιρεία που επεκτείνει το διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμα επαλήθευσης βιωσιμότητας στους προμηθευτές της. Το Πρόγραμμα Βασικών Προγραμμάτων Αειφορίας Ξενοδοχείου αναπτύχθηκε μέσω του WTTC και εποπτεύεται από τη Sustainability Hospitality Alliance, ενώ έχει σχεδιαστεί για να χρησιμεύσει ως το πρώτο βήμα για τα ξενοδοχεία που ξεκινούν το ταξίδι τους προς πιο βιώσιμες λειτουργίες, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή τους πόρους τους.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, τα ξενοδοχεία υποβάλλονται σε τριετή διαδικασία αξιολόγησης, μετρώντας συγκριτικά τις βελτιώ-
σεις τους σε 12 κριτήρια στους τομείς των ανθρώπων, του πλανήτη και της αποτελεσματικότητας. Τα ξενοδοχεία πρέπει να επιτύχουν τουλάχιστον οκτώ από τα κριτήρια μετά το πρώτο έτος, με τουλάχιστον ένα σημείο αναφοράς από καθέναν από τους τρεις τομείς εστίασης. Μετά από τρία χρόνια βελτίωσης, τα ξενοδοχεία μπορούν να προχωρήσουν στην πιστοποίηση του Global Sustainability Tourism Council (GSTC), το παγκόσμιο πρότυπο για την αειφορία στον τουρισμό, ή να ακολουθήσουν άλλα ταξίδια βελτίωσης, όπως το Pathway to Net Positive Hospitality της Sustainability Hospitality Alliance. Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ
Επικαιρότητα
5
CLIA: 5ΕΤΈΣ ΣΧΈΔΙΟ ΔΡΆΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΈΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Η περαιτέρω ανάπτυξη δραστηριο τήτων homeporting, η ανάδειξη νέων προορισμών και η ανάγκη για λιμενικές υποδομές που να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της νομοθεσίας EU Fit For 55, καθώς και οι δυνατότητες ναυπήγησης κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα, η παράταση της σεζόν κρουαζιέρας και οι επαγγελματικές ευκαιρίες για ναυτικούς στον κλάδο ήταν θέματα που κυριάρχησαν στην ατζέντα των συζητήσεων της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), μελών της ελληνικής κυβέρνησης και βασικών εταίρων του κλάδου. Η Μαρία Δεληγιάννη, διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της CLIA, σημείωσε ότι η Ελλάδα καταγράφει μεγάλη ανάπτυξη στην κρουαζιέρα τα τελευταία χρόνια (περισσότερα από 1,1 δισ. ευρώ ετησίως) και αναγνώρισε ότι αυτή η ανάπτυξη πρέπει να πραγματοποιηθεί με βιώσιμους όρους σε συνεργασία με εθνικούς και τοπικούς φορείς. Κατά τη συνάντηση με τον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστο Στυλιανίδη επιβεβαιώθηκε η ανάγκη λιμενικών υποδομών και επενδύσεων για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων homeporting και την ανάδειξη νέων προορισμών. Η υφυπουργός Τουρισμού Έλενα Ράπτη συμφώνησε με την CLIA να συνεργαστούν με στόχο την επέ-
κταση της σεζόν κρουαζιέρας και την ανάδειξη νέων προορισμών, δεδομένης της μεγάλης ποικιλίας επιλογών που μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα στους επισκέπτες. Η CLIA τόνισε την ανάγκη για ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση προορισμών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των τουριστικών ροών. Το προτεινόμενο Σχέδιο Δράσης της CLIA για την Ελλάδα βασίζεται σε πέντε (5) πυλώνες: 1. Επέκταση της τουριστικής σεζόν, ανάδειξη νέων προορισμών και ενθάρρυνση συνεργασιών μεταξύ των χωρών της ανατολικής Μεσογείου. 2. Δημιουργία λιμενικών υποδομών και περιβάλλοντος λειτουργίας, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την ανάπτυξη συστήματος και πολιτικής κατανομής θέσεων ελλιμενισμού και την ανάπτυξη της
ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας κρουαζιερόπλοιων στην Ελλάδα. 3. Ανάπτυξη πρακτικών βιώσιμου τουρισμού, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για σχέδιο διαχείρισης προορισμών για τους πιο δημοφιλείς. 4. Ανάπτυξη λύσεων παράκτιας ενεργειακής υποστήριξης. 5. Ενημέρωση και ευαισθητοποίη ση των Ελλήνων για το ναυτικό επάγγελμα και τις ευκαιρίες απασχόλησης στον κλάδο της κρουαζιέρας, καθώς και ταυτόχρονη ανάπτυξη των δεξιοτήτων της επόμενης γενιάς ναυτικών. Η Διεθνής Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) συνιστά τη μεγαλύτερη παγκοσμίως εμπορική ένωση πλοιοκτητών κρουαζιερόπλοιων. Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ
ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ ΑΘΉΝΑΣ: 8,7% ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΞΈΝΟΙ ΕΠΙΒΆΤΕΣ ΑΠΌ ΤΟ 2019 Η επιβατική κίνηση του αεροδρομίου της Αθήνας κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου 2023 ανήλθε σε 1,9 εκατ., αυξημένη κατά 18,8% σε σύγκριση με το 2022, αλλά και αυξημένη κατά 13,9% σε σχέση με το προπανδημικό έτος 2019. Τόσο η εγχώρια όσο και η διεθνής επιβατική κίνηση ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2022 κατά 14,2% και 21,1% αντίστοιχα. Σε σύγκριση με το 2019, τόσο οι επιβάτες εσωτερικού όσο επίσης και οι διεθνείς επιβάτες πα-
ρουσίασαν άνοδο κατά 18,9% και 11,7% αντίστοιχα. Συνολικά, σύμφωνα με τα στοι-
χεία του ΔΑΑ, κατά τους έντεκα πρώτους μήνες του έτους, η επιβατική κίνηση του αεροδρομίου ανήλθε σε 26,31 εκατ., αυξημένη κατά 24,5% σε σύγκριση με το 2022, αλλά και κατά 9,9% σε σύγκριση με το 2019. Αναλυτικά, τόσο η εγχώρια όσο και η διεθνής επιβατική κίνηση ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2022 κατά 19,4% και 26,9% αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρουσίασαν άνοδο και σε σύγκριση με το 2019, κατά 12,8% και 8,7% αντίστοιχα.
Επικαιρότητα
ΙΝΣΕΤΕ: ΠΟΎ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ Η ΣΥΝΟΛΙΚΉ ΦΉΜΗ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ Η Ελλάδα, ως προς την εμπειρία επίσκεψης, διατήρησε την ανταγωνιστικότητά της ξεπερνώντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο το τρίτο 3μηνο του έτους. Οι εργαζόμενοι, η πολιτιστική εμπειρία, η γαστρονομία και η εμπειρία στη θάλασσα έλαβαν τις υψηλότερες αξιολογήσεις. Οι υψηλές θερμοκρασίες, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες επηρέασαν τη διαδικτυακή φήμη της χώρας το τρίτο τρίμηνο αρνητικά, η οποία δείχνει ωστόσο σημεία ανάκαμψης. Ο πολιτισμός, τα καταλύματα με έμφαση στην ευεξία, οι χορτοφαγικές επιλογές, οι βιώσιμες πρωτοβουλίες και οι λιγότερο γνωστοί προορισμοί αποτελούν θεματικές που δημιουργούν θετική διαδικτυακή φήμη για τη χώρα. Συγκεκριμένα: Συνολικά, η γενική εικόνα της Ελλάδας και της Αθήνας το 3ο τρίμηνο υστέρησε έναντι των ανταγωνιστικών χωρών (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Κροατία). Σε συγκεκριμένα θέματα σχετικά με τη φήμη της χώρας,
είναι αξιοσημείωτο ότι ο πολιτισμός και η γαστρονομία διατηρούν μακροχρόνια και σταθερά θετική επίδραση στις διαδικτυακές συζητήσεις. Επίσης, θετική επίδραση καταγράφηκε από αναφορές σε σχέση με τα αξιοθέατα και το εισαχθέν σύστημα ζωνών επισκεψιμότητας της Ακρόπολης, τα καταλύματα που δίνουν έμφαση στην ευεξία και την αυξανόμενη προτίμηση των ταξιδιωτών ως προς τις προσφερόμενες χορτοφαγικές επιλογές. Στα αρνητικά σημεία περιλαμβάνονται τα σχόλια για τη διαχείριση των ζώων και τα παράπονα κατά του Airbnb και των επιπτώσεών του στα ενοίκια των
σπιτιών σε γειτονιές που υπάρχουν πολλά καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Οι πρωτοβουλίες για τη βιωσιμότητα και την ενίσχυση λιγότερο γνωστών προορισμών διατηρούν την ελκυστικότητα ως κατηγορία περιεχομένου στις διαδικτυακές συζητήσεις. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του τριμήνου καταγράφηκαν θετικές αναφορές για διάφορους προορισμούς της Ελλάδας. Για παράδειγμα, η Πελοπόννησος αναφέρθηκε ως ιδανική επιλογή για όσους ταξιδιώτες αναζητούν πιο ήσυχους και λιγότερο γνωστούς προορισμούς. Εξετάζοντας τις αξιολογήσεις ανά αγορά, υπάρχει σταθερός αριθμός αξιολογήσεων στις έξι κύριες αγορές, με αξιοσημείωτο όγκο από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία. Το ΙΝΣΕΤΕ συνεργάζεται με την εταιρεία TCI Research σχετικά με τη συλλογή big data. Διαβάστε αναλυτικότερα στοιχεία από την έρευνα και στοιχεία ανά περιφέρεια ΕΔΩ
Ιδανική η Ελλάδα για τους Ευρωπαίους αγοραστές εξοχικών κατοικιών Ιδανικός προορισμός για τους ξένους αγοραστές εξοχικών κατοικιών αποτελεί πλέον η Ελλάδα. Σύμφωνα με ανάλυση που πραγματοποίησε η Elxis, ελληνική εταιρεία που εδρεύει στην Ολλανδία και ειδικεύεται σε πωλήσεις εξοχικών κατοικιών στην Ελλάδα, η αύξηση των επιτοκίων έχει λειτουργήσει θετικά για την άνοδο της ζήτησης τους τελευταίους μήνες. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις χαμηλότερες τιμές πώλησης που επικρατούν στη χώρα μας, συγκριτικά με άλλες αγορές στην Ευρώπη. Έτσι, οι ξένοι μπορούν να αποφύγουν τη λήψη στεγαστικού δανείου, προκειμένου να αποκτήσουν μια εξοχική κατοικία
στην Ελλάδα. «Μετά την αύξηση των επιτοκίων, βλέπουμε ότι μεταξύ των πελατών μας έχει παγώσει η επιθυμία για τραπεζικό δανεισμό, στο πλαίσιο της απόκτησης ενός εξοχικού» σημειώνει ο κ. Γιώργος Γαβριηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Elxis. Η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι όσοι επενδυτές προέρχονται από χώρες της δυ-
τικής και βόρειας Ευρώπης, προτιμούν πλέον να χρησιμοποιούν αποκλειστικά και μόνο τις αποταμιεύσεις τους για την απόκτηση ενός εξοχικού στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι στην Ελλάδα η μέση τιμή πώλησης ενός νεόδμητου εξοχικού κινείται πέριξ των 300.000 – 350.000 ευρώ καθιστά τη χώρα μας ιδανική επιλογή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις που βασίζονται σε σχετικές έρευνες, τη στιγμή αυτή υπάρχει ένας αριθμός περίπου 3 εκατομμυρίων πολιτών από τη δυτική Ευρώπη, που σκέφτεται να επενδύσει ένα κεφάλαιο περίπου 300.000 – 350.000 ευρώ για εκμετάλλευση και ίδια χρήση. Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ
6
Θέμα
7
ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ: ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΉ ΕΠΊΔΟΣΗ ΤΟ 2023 4 Πού χάθηκαν 1,2 δισ. Ανάλυση: Εθνική Τράπεζα
Εξαιρετικές επιδόσεις θα πετύχει ο ελληνικός τουρισμός το 2023 τόσο σε επίπεδο αφίξεων (+4% έναντι 2019) όσο και εισπράξεων (άνω των €20 δισ.) βάσει της τελευταίας έκθεσης της Εθνικής Τράπεζας. Ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται, στο σύνολο του 2023, να καταγράψει ρεκόρ αφίξεων (+4% έναντι 2019) και εισπράξεις άνω των €20 δισ., καταλήγοντας έτσι 13% υψηλότερα σε σχέση με το 2019. Παράλληλα ενίσχυσε το μερίδιό του στη μεσογειακή αγορά (25% από 24% το 2019) και την απασχόληση στον κλάδο (+9,7% στις καθαρές προσλήψεις έναντι 2019). Αξιοσημείωτο είναι ότι η εξαιρετική αυτή επίδοση επιτυγχάνεται σε μία χρονιά με αντίξοες συνθήκες, οι οποίες στοίχισαν στον ελληνικό τουρισμό εισπράξεις της τάξης του €1,2 δισ.
ΑΝΑΛΎΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΊΑ ΤΟΥ 2023
Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2023 (16,9 εκατ. αφίξεις, +2% έναντι του 2019), ο τουρισμός ενίσχυσε το μερίδιό του στη μεσογειακή αγορά (25% από 24% το 2019) και την απασχόληση στον κλάδο (+9,7% στις καθαρές προσλήψεις έναντι 2019). Βασική κινητήρια δύναμη ήταν οι αεροπορικές αφίξεις (+14% έναντι του 2019), κυρίως από «παραδοσιακά ανεπτυγμένες αγορές» (+19% έναντι του 2019), με τις ΗΠΑ να ξεχωρίζουν για τη δυναμική τους (+24% έναντι του 2019). Στον αντίποδα, οι οδικές αφίξεις, που αφορούν κυρίως τις βαλκανικές αγορές, παρέμειναν σε επίπεδα χαμηλότερα του 2019 (-8%). Η θετική αυτή εικόνα «κρύβει» μια ενδιαφέρουσα πτυχή: δεν ξεπέρασαν όλοι οι μήνες του καλοκαιριού του 2023 τις αφίξεις του 2019. Ενώ το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου ήταν 7% υψηλότερα του 2019, ο Αύγουστος έκλεισε στο -4% (έναντι 2019). Οι φυσικές καταστροφές (πυρκα-
γιές) και οι ακραίες καιρικές συνθήκες λόγω κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως η καίρια παράμετρος για την αδύναμη επίδοση του Αυγούστου, η οποία βάσει συντηρητικής εκτίμησης στοίχισε 0,3 εκατ. αφίξεις (αν ο Αύγουστος προσέγγιζε το επίπεδο του 2019). Ανάλογη εικόνα σκιαγραφούν τα αποτελέσματα για τον Σεπτέμβριο, με τις πλημμύρες να επιτρέπουν οριακή μόνο άνοδο αφίξεων (+0,6% έναντι 2019) – επίδοση σημαντικά χαμηλότερη αυτής του Ιουνίου (έτερου shoulder μήνα), στοιχίζοντας έτσι επιπλέον 0,2 εκατ. αφίξεις. Όσον αφορά το τελευταίο τρίμηνο του 2023, η ισχυρή αεροπορική κίνηση του Οκτωβρίου (+21% έναντι 2019) και η υψηλή επίδοση πτήσεων στο πρώτο 20ήμερο του Νοεμβρίου (+11% έναντι 2019), σε συνδυασμό με τη σταδιακή επαναφορά των οδικών αφίξεων σε προ-πανδημικά επίπεδα, οδηγούν την εκτίμησή μας για τις τουριστικές αφίξεις κοντά στο +11% έναντι 2019 (επιταχύνοντας από το +3% του πρώτου 9μήνου της χρονιάς).
ΠΟΎ ΧΆΘΗΚΑΝ 1,2 ΔΙΣ. €
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα ανωτέρω θετικά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν παρά τις αντίξοες συνθήκες του καλοκαιριού, με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης να υπολογίζονται ότι στοίχισαν 0,5 εκατ. αφίξεις, που αντιστοι-
χούν σε €0,3 δισ. εισπράξεις στον ελληνικό τουρισμό. Παράλληλα, η ακρίβεια περιόρισε τον προϋπολογισμό των τουριστών, οδηγώντας σε συρρίκνωση την πραγματική δαπάνη ανά άφιξη (-5% έναντι 2019) – και έτσι η σχετικά περιορισμένη πραγματική κατανάλωση των τουριστών στοίχισε επιπλέον €0,9 δισ. εισπράξεων (υπό τη συντηρητική υπόθεση ότι η φετινή πραγματική δαπάνη ανά τουρίστα θα μπορούσε να είναι στα επίπεδα του 2019).
ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 2024
Τα σύννεφα της γεωπολιτικής αβεβαιότητας, της κλιματικής κρίσης και της ακρίβειας παραμένουν για το 2024. Ωστόσο, όπως σημειώνεται στην ανάλυση, υπάρχουν δύο θετικές παράμετροι: ● Πρώτον, τα σημάδια πρώιμης ζήτησης για το 2024 δείχνουν ευνοϊκά, καθώς οι κρατήσεις πτήσεων τον τελευταίο μήνα υπερβαίνουν τόσο τα επίπεδα του 2019 (+37%) όσο και τα επίπεδα του 2022 (+34%). ● Δεύτερον, η φετινή βελτίωση της εποχικότητας (52% το καλοκαίρι 2023, έναντι 53% το 2019) σε συνδυασμό με την τάση των τουριστών για off-season διακοπές (προς αποφυγή συνωστισμού και ακραίων καιρικών συνθηκών) αφήνουν περιθώρια αυξημένης ζήτησης τόσο σε «εναλλακτικούς» μήνες όσο και σε «εναλλακτικούς» προορισμούς.
Θέμα
ΞΕΕ: ΓΕΝΙΚΉ ΣΥΝΈΛΕΥΣΗ
4 Προκλήσεις και σχέδια για τον ελληνικό τουρισμό 4 Απογοήτευση για Βραχυχρόνια Μίσθωση και Τέλος Με εντυπωσιακή συμμετοχή από πλευράς ξενοδόχων πραγματοποιήθηκε η 11η Γενική Συνέλευση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδας στο πλαίσιο της XENIA 2023. Βασικό σύνθημα της εκδήλωσης «Ο τουρισμός είναι υπόθεση όλων μας». Από τον πρόεδρο του ΞΕΕ και άλλους ομιλητές ακτινογραφήθηκε η υφιστάμενη κατάσταση που αντιμετωπίζει το ελληνικό ξενοδοχείο, υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής, της απουσίας 53.000 θέσεων εργασίας, της υπερφορολόγησης και του αθέμιτου ανταγωνισμού από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, τονίστηκε η σημασία των μικρών και χαμηλών κατηγοριών καταλυμάτων και αποκωδικοποιήθηκαν οι διεθνείς τάσεις για τον ξενοδοχειακό κλάδο, ενώ η υπουργός Τουρισμού αναφέρθηκε στα σχέδια και στη στρατηγική για τον ελληνικό Τουρισμό. Στη Γενική Συνέλευση παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων η υφυπουργός Τουρισμού Έλενα Ράπτη, ο αντιπρόεδρος του ΕΟΤ Κων/νος Ζήκος, η τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ Καλλιόπη Βέττα, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Παράσχης και πολλοί πρόεδροι τοπικών ενώσεων ξενοδόχων.
ΌΛΓΑ ΚΕΦΑΛΟΓΙΆΝΝΗ, ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ
Στην ομιλία της η υπουργός Τουρισμού ανέφερε ότι, σύμφωνα με τις ενδείξεις, η χρονιά θα κλείσει με εξαιρετικά αποτελέσματα για τον ελληνικό τουρισμό, και ήδη τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν αύξηση των αφίξεων και των εσόδων σε επίπεδα άνω του 2019, ενώ τα μηνύματα από τη διεθνή έκθεση τουρισμού WTM του Λονδίνου για το 2024 είναι ενθαρρυντικά. Επίσης, σημείωσε ότι το υπουργείο ανοίγει νέο κεφάλαιο στην του-
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση
ριστική ανάπτυξη με πυξίδα τη βιωσιμότητα. Για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και το υπό διαβούλευση (η ομιλία έγινε πριν από την ψήφισή του) νομοσχέδιο, η υπουργός υπογράμμισε ότι θέση του υπουργείου είναι να ρυθμιστεί η αγορά βραχυχρόνιων μισθώσεων, ώστε να μη λειτουργεί με αθέμιτο ανταγωνισμό προς τα ξενοδοχεία αλλά συμπληρωματικά ως προς αυτά, με τη νομοθέτηση πλαισίου κανόνων ελέγχου και φορολόγησης, με οριοθέτηση ελάχιστων λειτουργικών και τεχνικών προδιαγραφών. Παράλληλα, σημείωσε ότι προωθείται η αναλογική επιβολή τελών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις αντίστοιχων των ξενοδοχείων. Για το τέλος κλιματικής αλλαγής, επισήμανε ότι επιβλήθηκε υπό το πρίσμα της ανταποδοτικότητας Ολόκληρη η ομιλία της υπουργού Τουρισμού στη Γενική Συνέλευση του ΞΕΕ
της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, ενώ έχει γίνει εισήγηση ώστε τους 4 από τους 8 μήνες εφαρμογής του να είναι μειωμένο. Η υπουργός έκανε αναφορά στους στόχους του υπουργείου για τη χάραξη νέας πολιτικής για τη μετάβαση σε πιο ποιοτικό και πολυθεματικό τουρισμό, με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη, που είναι: ● η προώθηση της βιωσιμότητας των προορισμών για επέκταση της τουριστικής τους δραστηριότητας πέρα από την περίοδο αιχμής και η πληρέστερη μέτρηση της τουριστικής δραστηριότητας ανά περιοχή, ● η διαφοροποίηση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος με προώθηση έργων σε νέες και υφιστάμενες υποδομές, στο πλαίσιο ενός πολυθεματικού τουριστικού προϊόντος που θα απευθύνεται σε μεγαλύτερο εύρος ταξιδιωτών, ● η αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ● η ενίσχυση της προώθησης του τουριστικού προϊόντος με νέα προσέγγιση και νέα εργαλεία και ● η ενίσχυση της προσβασιμότητας στον τουρισμό. Το πρώτο βήμα στη χάραξη της νέας πολιτικής, είπε, έγινε με το νόμο 5061, ενώ αναφέρθηκε στο σύνολο των 387 εκατ. ευρώ που θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης για επενδύσεις στον ελληνικό τουρισμό.
8
Θέμα ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΌΣ
Όραμα, προοπτικές, προκλήσεις και ευκαιρίες για τον ελληνικό τουρισμό, αλλά και απογοήτευση στο κλάδο ήταν μερικά από τα βασικά μηνύματα της ομιλίας του προέδρου του ΞΕΕ, Α. Βασιλικού. Παρά τις πολυάριθμες προκλήσεις, όπως τον πληθωρισμό, τις γεωπολιτικές εξελίξεις, την κλιματική αλλαγή, με συνέπειες που αλλάζουν το παραδοσιακό μοντέλο τουρισμού, την ανάγκη για πράσινη και τεχνολογική μετάβαση των επιχειρήσεων, τις ελλείψεις προσωπικού και τις ανάγκες εκπαίδευσης στον τουρισμό, ο κ. Βασιλικός εξέφρασε την αισιοδοξία του για την πορεία του κλάδου. Ο πρόεδρος του ΞΕΕ έκανε λόγο για απογοήτευση του κλάδου από τη νέα φορολόγηση που επιβάλλεται στους επισκέπτες των ξενοδοχείων, το τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, το οποίο, όπως είπε, είναι ένας φόρος οριζόντιος και εθνικός και αναμένεται να βλάψει την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, αφού η ζήτηση δεν είναι ανελαστική. Επίσης, έκανε λόγο για «αδύναμη» νομοθετική πρωτοβουλία στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δεδομένου ότι σε διεθνές επίπεδο οι προορισμοί, οι κυβερνήσεις, οι τοπικές αρχές και η δικαστική εξουσία ρυθμίζουν με αυστηρό τρόπο το πλαίσιο δραστηριότητας για αυτές, με προτεραιότητα την τοπική κοινωνία. Σε αυτή την κατεύθυνση, επισήμανε ότι «θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την Πολιτεία, ώστε να επικρατήσει η κοινή λογική». Ο κ. Βασιλικός αναφέρθηκε επίσης στα προβλήματα που συναντούν τα ελληνικά ξενοδοχεία μικρότερων κατηγοριών ως προς την πρόσβασή τους σε χρηματοδοτικά εργαλεία για την αναβάθμισή τους σε επίπεδο υποδομών και ενεργειακής απόδοσης και υπογράμμισε ότι παρά τη θετική εξέλιξη της εισόδου νέων διεθνών ξενοδοχειακών brands στη χώρα, η ψυχή της ελληνικής φιλοξενίας συνεχίζει να είναι το οικογενειακό
ξενοδοχείο, «το οποίο οφείλουμε να προστατεύσουμε», όπως είπε. Παράλληλα, με την ιδιότητά του ως προέδρου του κορυφαίου ευρωπαϊκού φορέα του κλάδου της φιλοξενίας, HOTREC, ανακοίνωσε ότι την άνοιξη του 2024 πρόκειται να πραγματοποιηθεί στη Ρόδο η πρώτη συνδιάσκεψη ευρωπαϊκών φορέων του τουρισμού, με αντικείμενο συζήτησης την κλιματική αλλαγή. Τέλος, στο πλαίσιο της εξέλιξης της κοινωνικής ευθύνης του ξενοδοχειακού κλάδου, ανακοίνωσε την παράδοση στην Πολιτεία πλατφόρμας, την οποία χρηματοδότησε εξ ολοκλήρου το Επιμελητήριο, που θα βοηθά στον εντοπισμό δωματίων και ειδών πρώτης ανάγκης σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ Ολόκληρη η ομιλία του Αλέξανδρου Βασιλικού ΕΔΩ
ΣΕΤΕ: ΤΑ 7 ΣΗΜΕΊΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑΣ
Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Παράσχης ανέφερε στο χαιρετισμό του τα 7 σημεία προτεραιότητας που ο Σύνδεσμος θεωρεί σημαντικά για τον ελληνικό τουρισμό: ● μισθώσεων, για να διασφαλιστεί η επί ίσοις όροις δραστηριότητα της αγοράς αυτής και η επίλυση του προβλήματος στέγασης των κατοίκων. ● Το τέλος για την κλιματική κρί-
ση δεν μπορεί να βαραίνει μόνο έναν κλάδο της ελληνικής οικονομίας. ● Διατήρηση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού με ρύθμιση του ΦΠΑ στο πακέτο διακοπών και στις μεταφορές. ● Ενεργειακή αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός των ξενοδοχείων με προγράμματα στα οποία θα μπορούν να συμμετέχουν ξενοδοχεία κάθε κατηγορίας. ● Βελτίωση των δημόσιων υποδομών, ώστε να είναι αντάξιες των ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς οι υφιστάμενες δεν επαρκούν. ● Λ ήψη οριζόντιων μέτρων στις πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές, καθώς από αυτές πλήττονται όλες οι επιχειρήσεις ενός προορισμού. ● Καθιέρωση ενός απλού και φιλο-επενδυτικού χωροταξικού πλαισίου, φιλικού προς το περιβάλλον και τις επενδύσεις. ● Παρεμβάσεις στην εύρεση προσωπικού με προγράμματα προσέλκυσης εργαζομένων. Θα πρέπει να βελτιωθεί και να γίνει πιο αποτελεσματική η θεσμοθετημένη διαδικασία μετάκλησης εργαζομένων. Η διαδικασία, όπως ισχύει σήμερα, είναι δυσλειτουργική και δεν βοηθά, ιδίως τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια: ● Η διευθύντρια του ΞΕΕ Αγνή Χριστίδου έκανε αναφορά στο έργο του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ). ● Η Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρος Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (EKΠΑ), παρουσίασε το εκπαιδευτικό υλικό για τη δράση Learning Hospitality, που θα απευθύνεται στους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου. ● Η πρόεδρος του ΙΤΕΠ, Ντίνα Σβίνου, παρουσίασε το ερευνητικό έργο του Ινστιτούτου για το 2023. ● Η Γενική Συνέλευση έκλεισε με την παρουσίαση 3 startups που ενισχύθηκαν στο πλαίσιο του Επιταχυντή CapsuleT.
9
Θέμα
10
ΧΕΝΙΑ 2023: ΑΥΞΗΜΈΝΟ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΈΛΕΥΣΗ ΞΕΝΟΔΌΧΩΝ
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η φετινή Xenia 2023. Η προσέλευση ξενοδόχων από όλη την Ελλάδα ήταν εντυπωσιακή και φάνηκε τόσο στη γενική συνέλευση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου όσο και στην κίνηση στην έκθεση. Τα αποτελέσματα του ελληνικού τουρισμού έχουν θετική επίδραση και στο ενδιαφέρον των ξενοδόχων, τόσο για τις εξελίξεις στον κλάδο όσο και για τις επενδύσεις, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των μονάδων. Η XENIA προσέφερε ένα ελκυστικό πακέτο πληροφόρησης για τον ξενοδόχο, τόσο σε επίπεδο ενημέρωσης όσο και εκθετών. Οι 520+ εκθέτες από σημαντικές επιχειρήσεις ενός ευρύτατου φάσματος προϊόντων και υπηρεσιών κάλυψαν σχεδόν κάθε ανάγκη μιας ξενοδοχειακής -και όχι μόνοεπιχείρησης.
ΕΓΚΑΊΝΙΑ - ΓΕΝΙΚΉ ΣΥΝΈΛΕΥΣΗ ΞΕΕ
Την έκθεση εγκαινίασε η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, η οποία και μίλησε στην ετήσια Γενική Συνέλευση των μελών του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου. Η υπουργός μεταξύ άλλων ανέφερε: «Έχουμε τη βούληση, το σχέδιο και την τεχνογνωσία, ώστε να κάνουμε την Ελλάδα πρότυπο φιλοξενίας και προορισμό αξέχαστων ταξιδιωτικών εμπειριών, με μία ανάπτυξη δίκαιη και ισόρροπη, τα οφέλη της οποίας θα αφορούν ολόκληρη τη χώρα και όλους τους Έλληνες πολίτες». Προσδιορίζοντας τους στόχους και τη νέα στρατηγική, η υπουργός παρουσίασε ένα λεπτομερές σχέδιο δράσης. Επίσης, αναφερόμενη στο νομοθετικό πλαίσιο για την υλοποίηση των στρατηγικών στόχων, τόνισε ότι ο νέος νόμος που ψηφίστηκε συνιστά ένα μεγάλο βήμα στην κατεύθυνση χάραξης μιας νέας πολιτικής και ότι θα συνεχιστούν οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, με διαβούλευση και συνεργασία του συνόλου των φορέων τουρισμού.
Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια
Για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η υπουργός χαρακτήρισε δεδομένη τη νομοθέτηση πλαισίου κανόνων ελέγχου και φορολόγησης, με την οριοθέτηση ελάχιστων λειτουργικών και τεχνικών προδιαγραφών, με πρώτο την αναλογική εφαρμογή και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις των τελών που υφίστανται τα ξενοδοχεία. Ο πρόεδρος του ΞΕΕ Αλέξανδρος Βασιλικός αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο δυσχερές κλίμα που αντιμετωπίζει σήμερα το ελληνικό επιχειρείν, λόγω των πληθωριστικών τάσεων στην αγορά, των πολέμων στην ευρύτερη περιοχή,
αλλά και της κλιματικής κρίσης, που επηρεάζουν το μοντέλο του Τουρισμού όπως το γνωρίζουμε. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ζητώντας αυστηρότερους όρους, ενώ υπογράμμισε πως η ψυχή του ελληνικού Τουρισμού είναι το μικρό, οικογενειακό ξενοδοχείο, το οποίο πρέπει να διαφυλάξουμε, καθώς αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας.
ΠΕΡΊΠΤΕΡΑ - ΚΊΝΗΣΗ
Ο επισκέπτης, μέσα από παράλληλες εκδηλώσεις, είχε τη δυνατότητα να ενημερωθεί για τις νέες
Θέμα
11
Hotel Capsules. Ξενάγηση στο ONEliving - ΧΕΝΙΑ 2023 O Κώστας Γκάγκος μας ξεναγεί με το δικό του μοναδικό τρόπο στους χώρους του καινοτόμου project @ OneLivingHotelCapsules που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην έκθεση XENIA 2023. Το ONEliving σχεδιάστηκε ως τάση του μέλλοντος. Είναι ένα μοναδικό, προκατασκευασμένο, στιβάσιμο και μεταφερόμενο κτίριο με contemporary minimalist design. Ξεχωρίζει για τον εντυπωσιακό του σχεδιασμό και τη λειτουργικότητά του και είναι εξοπλισμένο με τα πλέον έξυπνα συστήματα δια χείρισης του χώρου. Όλο το concept πλαισιώνεται από ένα ολοκληρωμένο landscape design, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία στον επισκέπτη. Elounda Hills Resort, καθώς και σειρά άλλων case studies με αναφορά σε ποικίλες λύσεις.
DIGI HOTEL STAGE
τάσεις της τουριστικής αγοράς και ζήτησης, να αναζητήσει ευκαιρίες και να πληροφορηθεί για τις εξελίξεις στην τεχνολογία και σε επιμέρους προϊοντικούς κλάδους, να μάθει για νέα προϊόντα, να βρει προσφορές, να συζητήσει με ειδικούς για ολοκληρωμένες λύσεις ή απλώς να αναζητήσει συγκεκριμένα προϊόντα. Οι εκθέτες δήλωσαν ευχαριστημένοι, ενώ οι περισσότεροι σημείωσαν έντονη ανοδική πορεία στη ζήτηση από τον ξενοδοχειακό - τουριστικό κλάδο και την εστίαση ήδη από την προηγούμενη χρονιά. Μία τάση που φαίνεται ότι θα συνεχιστεί και
την επόμενη χρονιά. Ενδεικτικό παράδειγμα των καινοτόμων λύσεων που μπορούσε να δει ο επισκέπτης ήταν το ONEliving, το πρωτοπόρο concept σχεδιασμένο από την ομάδα της Costas Gagos Architecture & Design.
ΠΑΡΆΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΏΣΕΙΣ
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων: Σε workshops στο Red Spot Stage παρουσιάστηκαν τα trends για την ανακαίνιση, την εξοικονόμηση ενέργειας, το land scaping και τον φωτισμό των ξενοδοχειακών μονάδων. Μεταξύ άλλων παρουσιάστηκε το case study του
Η ψηφιακή μεταμόρφωση των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων ήταν το θέμα των ομιλητών του Digi Hotel stage, οι οποίοι αναφέρθηκαν στα σύγχρονα εργαλεία του Digital Marketing για την τουριστική βιομηχανία και τους τρόπους αξιοποίησής τους. Κατά την τρίτη ημέρα αναλύθηκαν θέματα που αφορούσαν τις online πωλήσεις και τα έξυπνα εργαλεία. Τη συζήτηση άνοιξε το CapsuleT, όπου παρουσιάστηκαν οι καινοτόμες υπηρεσίες νέων ελληνικών εταιρειών. Το θέμα ήταν «Υπηρεσίες τεχνολογίας για το ξενοδοχείο και τον επισκέπτη – Από την προσβασιμότητα έως την γευσιγνωστική εμπειρία χωρίς να ανησυχεί κανείς για τυχόν απολεσθέντα», με συντονίστρια την κα. Κατερίνα Σαριδάκη, Director του CapsuleT Travel & Hospitality Accelerator. Εξειδικευμένοι εισηγητές παρουσίασαν σε τρεις ολόκληρες ημέρες όλα τα σύγχρονα εργαλεία του Digital Marketing για τον κλάδο της τουριστικής βιομηχανίας, καθώς και τους τρόπους αξιοποίησής τους από τους ξενοδόχους.
Θέμα
12
XENIA 2023 Εντυπωσιακά περίπτερα, αυξημένη κίνηση και ενδιαφέρον, χρονιά με ρεκόρ πωλήσεων για πολλές επιχειρήσεις, νέα προϊόντα και έντονη αισιοδοξία για το μέλλον. Μια βόλτα στον γεμάτο ζωντάνια εκθεσιακό χώρο κατά τη διάρκεια της έκθεσης, φωτογραφίες από περίπτερα και λίγα λόγια από κάποια στελέχη εταιρειών που βρήκαν τον χρόνο να μας πουν δυο κουβέντες ανάμεσα στις επαγγελματικές τους συναντήσεις.
}KOSTOPOULOS HORECA
}ΒΑΤΣΙΝΑΣ ΜΑΤΤΡΕΣΣ ΑΕ
https://www.kostopouloshoreca.com/
https://www.superstrom.gr/
Αμαλία Τριφύλλη, Marketing Director Έχοντας μακροχρόνια πείρα στον κλάδο μας, προσφέρουμε έναν μεγάλο αριθμό ολοκληρωμένων λύσεων αλλά και επιμέρους προϊόντων στον χώρο του εξοπλισμού κουζίνας, τόσο σε ξενοδοχειακές μονάδες όσο και σε επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες σχετικές με την εστίαση. Κάθε χρόνο προσθέτουμε καινούρια προϊόντα, ώστε να καλύψουμε τις νέες ανάγκες και τάσεις της αγοράς. Φέτος, για παράδειγμα, έχουμε νέα προϊόντα στη σειρά με τον ανοξείδωτο εξοπλισμό, δίνοντας έμφαση όπως πάντα στην ποιότητα και στη λειτουργικότητα.
}AUTOMOTIVE SOLUTIONS ΑΕ
Δημήτρης Καπετανάκης, COO Πολύ καλύτερη χρονιά για τη ζήτηση από ξενοδοχεία και όχι μόνο. Η εξαγορά της εταιρείας από την energy έδωσε άλλη προοπτική, διευρύνοντας την γκάμα των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών στον χώρο της ηλεκτροκίνησης σε υψηλότατο επίπεδο. Πλέον τα ξενοδοχεία μπορούν να βρουν ολοκληρωμένες λύσεις που περιλαμβάνουν, εκτός από τα ηλεκτροκίνητα οχήματα, φορτιστές και σταθμούς φόρτισης, καθώς και μια σειρά από άλλα προϊόντα που μπορούν να συμβάλουν στην προσφορά υπηρεσιών από τα ξενοδοχεία προς τους πελάτες τους, όχι μόνο αναβαθμίζοντας την εικόνα τους, αλλά και δημιουργώντας την αίσθηση μιας μονάδας που ενδιαφέρεται για το περιβάλλον και τον βιώσιμο τουρισμό. http://automotivesolutions.gr/
Χαιρέτη Ρενάτα, Sales Manager Οι ξενοδόχοι έχουν αντιληφθεί τη σημασία τού να προσφέρουν υψηλής ποιότητας ύπνο στους πελάτες τους, και επενδύουν σε αυτό. Παρατηρούμε μεγάλη αύξηση στη ζήτηση. Ταυτόχρονα, ως εταιρεία επεκτεινόμαστε στο εξωτερικό με επιτυχία. Σε επίπεδο παραγωγής νέων προϊόντων, επενδύουμε στην κατασκευή νέας γενιάς στρωμάτων. Παράλληλα προσφέρουμε λύσεις για επαγγελματικούς χώρους φιλοξενίας που περιλαμβάνουν και άλλα προϊόντα που σχετίζονται με τον ύπνο, όπως κρεβάτια και λοιπά.
Θέμα
13
XENIA 2023
}NESPRESSO PROFESSIONAL - ΣΥΝΕΡΓΙΑ ΑΕ
Δελή Αγγελίνα, Marketing Manager Η εταιρεία προσφέρει εξειδικευμένες λύσεις που απευθύνονται αποκλειστικά σε επαγγελματίες. Ανάμεσα σε αυτές, οι επαγγελματικές μηχανές που είναι ιδιαίτερα εύκολες στη χρήση τους και δεν χρειάζονται εξειδικευμένο προσωπικό. Η προηγούμενη χρονιά ήταν χρόνια ρεκόρ για τις πωλήσεις μας, που αυξήθηκαν περίπου κατά 20%. Σε επίπεδο νέων προϊόντων και νέων τάσεων έχουμε εισαγάγει νέους καφέδες με αρώματα, καθώς και οργανικούς καφέδες μοναδικής προέλευσης. Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα των λύσεων που προτείνουμε για επαγγελματίες αφορά τη χρήση του καφέ σε κάψουλες, οι οποίες επιτρέπουν την ελαχιστοποίηση της «φύρας» στον καφέ. Παράλληλα δίνουμε έμφαση στην ανακύκλωση του καφέ για λίπασμα και του αλουμινίου και στην εκπαίδευση για βιωσιμότητα – το well being των καλλιεργητών.
}ABM HELLAS - CASA BRAVA ΑΕ
Μίχα Ελένη Μια νέα τάση που παρατηρούμε ότι έχει ανερχόμενη ζήτηση είναι αυτή που σχετίζεται με τη χρήση φυσικών υλικών, αλλά και την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν τα νέα υλικά στα πλακάκια. Από τον συνδυασμό αυτών των δύο προέκυψε και το νέο πρωτοποριακό μας προϊόν, που είναι το πλακάκι με υψηλής ποιότητας σχέδιο γκαζόν. Μπορεί να αξιοποιηθεί σε χώρους περιμετρικά στις πισίνες ή σε εξωτερικούς χώρους που θέλουν να δώσουν την αίσθηση του γκαζόν, χωρίς τα πολλά και σοβαρά μειονεκτήματά του, όπως τη συντήρηση και τα προβλήματα αστάθειας με μη κατάλληλα υποδήματα (π.χ. γυναικεία τακούνια) σε βραδινή και όχι μόνο εκδήλωση. http://www.abmcosmos.com/
https://www.nespresso-pro.gr/
}JYSK AE
Βασιλική Μυτιληναίου Οι ξενοδόχοι συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητα της μηχανογράφησης των ξενοδοχείων. Έχουμε σημαντική αύξηση των πωλήσεων σε σημείο που πέρσι αναγκαστήκαμε να κάνουμε stop sales. Ωστόσο φαίνεται ότι δεν είναι ακόμα το ίδιο έτοιμοι να επενδύσουν στο digital marketing. Αλλά και σε επίπεδο μηχανογράφησης, η πρόκληση για τα ελληνικά ξενοδοχεία είναι μεγάλη αφού περίπου 3.000 ξενοδοχεία δεν διαθέτουν μηχανογράφηση.
Θέμης Κάτσης, Β2Β Manager Πρόκειται για ένα σκανδιναβικό brand το οποίο ήρθε το 2015 στην Ελλάδα. Σήμερα έχει 57 καταστήματα, εξασφαλίζοντας ένα ευρύτατο δίκτυο. Το ειδικό τμήμα Β2Β προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις για επαγγελματίες στον χώρο της φιλοξενίας, διαθέτοντας περίπου 10.000 κωδικούς / προϊόντα. Στα πλεονεκτήματα των λύσεων που προσφέρει, επιπλέον του δικτύου, είναι η ταχεία εξυπηρέτηση των παραγγελιών, αλλά και οι καλές προσφορές. Οι λύσεις αφορούν τόσο μονάδες φιλοξενίας όσο και άλλες επιχειρήσεις, όπως της εστίασης. Αξίζει να σημειωθεί το ενδιαφέρον της εταιρείας για λύσεις φιλικές στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, το περίπτερό μας στην έκθεση είναι στο σύνολό του επαναχρησιμοποιούμενο.
https://hit.com.gr/
https://jysk.gr/
}HIT HOSPITALITY
Θέμα
XENIA 2023
}SMK GROUP
https://www.smkgroup.gr/
}KORRES - ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ }ISTIKBAL - ΟΜΙΛΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΔΗ
Γιώργος Τηνιακός, Project Sales Manager Μετά από μια επιτυχημένη πορεία δεκατριών ετών στον χώρο μας, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα και με πελάτες μας κυρίως ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων και boutique hotels, έχοντας κερδίσει διεθνή βραβεία και κάνοντας εξαγωγές σε άλλες χώρες, όπως στην Κύπρο και σε βαλκανικές χώρες, είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε από του χρόνου σε εξαγωγές και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μέσω των εταιρειών που αντιπροσωπεύουμε, συνεργαζόμαστε με μεγάλες διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες, όπως η Hilton, οι οποίες θέτουν τα δικά τους υψηλά πρότυπα και προδιαγραφές και δημιουργούν προϊόντα αποκλειστικά για αυτές. Στις νέες τάσεις στα στρώματα αλλά και στα υφάσματα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το «eco friendly» που σε κάποιες περιπτώσεις πάει πέρα από τα αυτονόητα. Έχουμε για παράδειγμα vegan στρώματα τα οποία τα ξενοδοχεία αξιοποιούν στο marketing προβάλλοντάς τα κατάλληλα.
https://hotels.korres.com/
}ALUMINCO ΑΕ
https://istikbalgreece.gr/ https://aluminco.com/
}LG ELECTRONICS Γ. ΔΡΑΚΟΥΛΑΚΗΣ ΑΕ
}ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΑΓΟΣΩΣΤΙΚΗΣ
Βάνια Βήχου, Γενική Διευθύντρια Φέτος ήταν μια πολύ καλή χρονιά. Παρατηρήσαμε αύξηση στη ζήτηση περίπου 50%. Μια νέα τάση είναι η συνειδητοποίηση από τα ξενοδοχεία της ευκαιρίας να προσφέρουν την αίσθηση της ασφάλειας στους πελάτες τους, όχι μόνο στο βαθμό που το επιβάλλει η σχετική νομοθεσία, αλλά κάποιες φορές ξεπερνώντας τις υποχρεώσεις τους και επενδύοντας στο να παρέχουν ναυαγοσώστη και στην παραλία. Αυτό δεν είναι κάτι που τους υποχρεώνει ο νόμος να κάνουν. Το προσφέρουν απλά για να αισθάνονται οι πελάτες τους ασφαλείς. https://pashna.gr/
https://drakoulakis.com/
}KING KOIL
https://www.homico.gr/el/
14
Θέμα
XENIA 2023 }GRECO STROM
}CANDIA - ΒΕΛΙΒΑΣΑΚΗ ΑΦΟΙ ΑΒΕΕ
https://grecostrom.gr/
https://www.candia.gr/el
}VIMLOC - VISION ΜΑΥΡΙΔΑΚΗΣ
}ALFA - ΑΘΑΝ. Δ. ΚΟΥΚΟΥΤΑΡΗΣ ΑΕ
https://visionmavridakis.com/
https://www.alfapastry.com/
}ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΑΒΕΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ
}ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΣ - DIXONS SOUTH EAST EUROPE
https://www.elzymi.gr/
https://www.kotsovolos.gr/?b2bEnable
15
Στατιστικά
16
ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ Ρεκόρ παρά τις αντίξοες συνθήκες Το 2023 φαίνεται να κλείνει με 1,3 εκατ. περισσότερους τουρίστες από το 2019, όμως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με τις συνεπακόλουθες φυσικές καταστροφές, και η ακρίβεια «στοίχισαν» περίπου €1,2 δισ. τουριστικών εισπράξεων. Η Εθνική Τράπεζα αναφέρεται στις ανωτέρω εκτιμήσεις σημειώνοντας ότι αποτελεί «συντηρητική εκτίμηση απωλειών, βάσει της υπόθεσης ότι ο Αύγουστος θα μπορούσε να επιτύχει τις επιδόσεις του 2019 (με δεδομένο ότι η υπόλοιπη χρονιά είχε δυναμική να το ξεπεράσει) και ο Σεπτέμβριος θα μπορούσε να επιτύχει αναπλήρωση των επιδόσεων του 2019 σε ποσοστό αντίστοιχο του έτερου shoulder μήνα του καυτού διμήνου Ιουλίου-Αυγούστου (δηλαδή του Ιουνίου)». Όσο για τις σημαντικότερες προκλήσεις, καταγράφει την ακρίβεια, τη γεωπολιτική αστάθεια, την κλιματική αλλαγή, αλλά και τον τουριστικό κορεσμό. Αφίξεις - Διανυκτερεύσεις: Θετική η πορεία και στα Ξενοδοχεία Η καλή πορεία των αφίξεων εξωτερικού κατά την καλοκαιρινή περίοδο αποτυπώθηκε στις πωλήσεις των ξενοδοχείων, οι οποίες σημείωσαν άνοδο της τάξης του 17% έναντι του 2019 σε αποπληθωρισμένους όρους (35% σε ονομαστικούς όρους). Ειδικότερα: ▪ Σε όρους όγκου δραστηριότητας, οι διανυκτερεύσεις τουριστών εξωτερικού (88% των διανυκτερεύσεων καλοκαιριού) ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2019 κατά 2% (από -5% το αντίστοιχο διάστημα το 2022), ενώ αντίστοιχη πορεία σημειώθηκε και στις διανυκτερεύσεις Ελλήνων τουριστών (3% υψηλότερα του 2019, από -2% το καλοκαίρι του 2022). Υπό αυτές τις συνθήκες, η πληρότητα των ελληνικών ξενοδοχείων σημείωσε ιστορικά υψηλά το φετινό καλοκαίρι, με κάλυψη της τάξης του 77% των διαθέσιμων κλινών (έναντι 74% το 2022 και 69% το 2019). ▪ Παράλληλα, για ακόμα μια φορά διαφαίνεται η βελτίωση του εύρους και της ποιότητας των υπηρεσιών που
Πωλήσεις ξενοδοχείων
Ποσοστό αναπλήρωσης καλοκαιριού έναντι 2019
Διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία 2023
Ποσοστό αναπλήρωσης καλοκαιριού έναντι 2019
παρέχουν οι ελληνικές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, επιτρέποντας αυξημένες πωλήσεις ανά διανυκτέρευση (15% υψηλότερα του 2019 σε αποπληθωρισμένους όρους). Παρά την εμφανή βελτίωση, αξίζει να σημειωθεί ότι η
διάρκεια διαμονής τουριστών εξωτερικού ήταν ελαφρώς χαμηλότερη (5,1 ημέρες ανά άφιξη έναντι 5,2 ημέρες το 2022 και το 2019), ερμηνεύοντας εν μέρει τις χαμηλότερες πραγματικές δαπάνες ανά άφιξη.
Πηγές: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat – Επεξεργασία & Εκτιμήσεις: Εθνική Τράπεζα
Στατιστικά
17
Η ΘΈΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΉ ΑΓΟΡΆ Η θέση του ελληνικού τουρισμού στη μεσογειακή αγορά βελτιώθηκε. Το μερίδιό του στις διανυκτερεύσεις εξωτερικού ανέβηκε το καλοκαίρι στο 25%, από 24% την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και του 2019. Για το σύνολο επταμήνου, οι αφίξεις εξωτερικού στην Ελλάδα ήταν 7% υψηλότερες του 2019, όταν η μεσογειακή αγορά πετύχαινε απλώς ανάκτηση επιδόσεων (+1% έναντι 2019), ενώ σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο οι επιδόσεις του τουρισμού εξακολουθούν να υστερούν έναντι του 2019 (κα-
τά 9% και 16% αντίστοιχα). Η ισχυρή δυναμική του ελληνικού τουρισμού αποτυπώνεται τόσο στη ζήτηση δωματίων, όσο και στην αεροπορική κίνηση του καλοκαιριού. Ειδικότερα: ▪ Οι κρατήσεις δωματίων το καλοκαίρι υπερέβησαν κατά 45% τις αντίστοιχες επιδόσεις του 2019 (έναντι +1% στην μεσογειακή αγορά), αντικατοπτρίζοντας εν μέρει την ψηφιακή αναβάθμιση των ελληνικών ξενοδοχείων και την αύξηση των μεμονωμένων ταξιδιωτών. Σημειώνεται ότι η μικρή επιβράδυνση
Μερίδιο στις διανυκτερεύσεις Μεσογείου
δυναμικής που σημειώνεται τόσο στις ελληνικές όσο και στις μεσογειακές κρατήσεις έναντι του 2022 πιθανόν αντικατοπτρίζει αυστηρότερες πολιτικές ακύρωσης κρατήσεων ή/και αποθάρρυνση ορισμένων ταξιδιωτών λόγω ακραίων κλιματολογικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή. ▪ Η αεροπορική κίνηση (αφορά τα 2⁄3 των αλλοδαπών τουριστών το καλοκαίρι) στην Ελλάδα αυξήθηκε +10% (έναντι 2019), όταν στη μεσογειακή αγορά διατηρήθηκε οριακά χαμηλότερα των επιπέδων του 2019 (-1%).
Τουριστικές αφίξεις
Ποσοστό επί των διανυκτερεύσεων αλλοδαπών το καλοκαίρι
Ποσοστό αναπλήρωσης του Ιανουαρίου - Ιουλίου 2023 έναντι του 2019
Κρατήσεις δωματίων από τουρίστες
Αεροπορική κίνηση
Ποσοστό αναπλήρωσης καλοκαιριού έναντι 2019
Ποσοστό αναπλήρωσης καλοκαιριού έναντι 2019
Πηγές: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat – Επεξεργασία & Εκτιμήσεις: Εθνική Τράπεζα
Αφιέρωμα
18
ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΣΗ ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ ΒΉΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΙΏΣΙΜΗ ΦΙΛΟΞΕΝΊΑ Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και της αυξανόμενης ευαισθησίας για τα θέματα περιβάλλοντος, οι επιχειρήσεις του χώρου της φιλοξενίας, και ειδικότερα τα ξενοδοχεία, αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για να συμβάλουν στη μείωση του οικολογικού τους αποτυπώματος. Η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων αποτελεί μια επαναστατική προσέγγιση, που συνδυάζει την πολυτέλεια και την αποτελεσματικότητα με την προστασία του περιβάλλοντος.
Η ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΣΗ ΈΧΕΙ ΙΣΤΟΡΊΑ ΣΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ
Στην πραγματικότητα, αν το σκεφτεί κανείς, θα διαπιστώσει ότι η ηλεκτροκίνηση υφίσταται ήδη στα ξενοδοχεία εδώ και αρκετά χρόνια. Τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα τύπου «γκολφ» υπάρχουν στα μεγάλα resorts εδώ και πολλά χρόνια, πολύ πριν γίνουν της «μόδας» για λόγους σχετικούς με το περιβάλλον. Από τότε χρησιμοποιούνταν για τη μετακίνηση πελατών εντός των εγκαταστάσεων των ξενοδοχείων, ιδιαίτερα όταν οι αποστάσεις μέσα στο θέρετρο από δωμάτιο σε δωμάτιο ή μπαγκαλόου δεν ήταν μικρές, για τη μεταφορά των αποσκευών τους, για τη μετάβαση του προσωπικού από τμήμα σε τμήμα και από κτίριο σε κτίριο. Αυτό το συναντούσε κανείς συχνότερα σε πεντάστερα ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών και με πελάτες που είχαν ανάλογες απαιτήσεις. Η χρήση αυτών των οχημάτων γινόταν περισσότερο για την ευκολία και το αθόρυβο της μεταφοράς και λιγότερο για τον «πράσινο» χαρακτήρα τους. Οι καιροί άλλαξαν και η ανάγκη, για πολλούς και ποικίλους λόγους, της αξιοποίησης της ηλεκτροκίνησης από τα ξενοδοχεία είναι εδώ, ισχυρότερη από ποτέ άλλοτε.
γνωρίσει τη σημασία της υιοθέτησης περιβαλλοντικά υπεύθυνων πρακτικών. Η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναδεικνύεται ως σημαντικό βήμα προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Τα ηλεκτρικά οχήματα δεν παράγουν εκπομπές καυσαερίων, μειώνοντας τον ρύπο και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Τα πρόσφατα προγράμματα επιδοτήσεων που «έτρεξαν» για να προωθήσουν την αγορά και αξιοποίηση ηλεκτρικών οχημάτων βοήθησαν στην προβολή και προώθηση των σχετικών λύσεων. Τα ξενοδοχεία ήταν ένας από τους τομείς που περιλαμβάνονταν στις επιχειρήσεις που μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις σχετικές επιδοτήσεις. Προς το παρόν, υπάρχει το πρόγραμμα «Φορτίζω Παντού», που είναι εδώ και καιρό ανοιχτό. Υπολογίζεται ότι θα τρέξει μέχρι τέλος του μήνα ή μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού. Όμως ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν ή όχι επιδοτήσεις, η χρήση της ηλεκτροκίνησης αποτελεί μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πρόταση για τα ξενοδοχεία.
Η ΑΝΆΓΚΗ ΓΙΑ ΠΡΆΣΙΝΕΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΈΣ ΕΠΙΛΟΓΈΣ
Περιβαλλοντική Αειφορία Η ενσωμάτωση ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον στόλο των ξενοδοχείων σημαίνει μείωση των εκπο-
Τα ξενοδοχεία, ως μέρος της τουριστικής βιομηχανίας, έχουν ανα-
ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΊΑ
μπών CO2 και άλλων ρυπαντικών ουσιών. Αυτή η πράξη συμβάλλει στην προσπάθεια της βιομηχανίας για τη μείωση της οικολογικής της επίπτωσης. Στρατηγική Προσέλκυσης Πελατών Οι σύγχρονοι ταξιδιώτες έχουν αυξανόμενη ευαισθησία ως προς τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Ένα ξενοδοχείο που παρέχει ηλεκτρικά αυτοκίνητα για τους πελάτες του θεωρείται προοδευτικό και υποστηρικτικό της πράσινης ανάπτυξης. Χαμηλότερο Κόστος Λειτουργίας Παρά την αρχική επένδυση, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν συνήθως χαμηλότερο κόστος λειτουργίας αν συγκριθούν με τα παραδοσιακά οχήματα με εσωτερική καύση.
ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΗΣ ΥΙΟΘΈΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗΣ
Το Ξενοδοχείο «Πράσινη Επιλογή»: Ένα πολυτελές θέρετρο στη Μεσόγειο αντικατέστησε το 50% του στόλου των λεωφορείων του με ηλεκτρικά. Αυτή η κίνηση ενθαρρύνει τους πελάτες να εξερευνούν την περιοχή χωρίς να προκαλούν αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Η Επένδυση στην Τεχνολογία: Ένα πολύ υψηλής τεχνολογίας ξενοδοχείο στη Σκανδιναβία επενδύει συστηματικά σε ηλεκτρικά ταξί και ηλεκτρικούς σταθμούς φόρτι-
Αφιέρωμα σης. Αυτή η στρατηγική έχει κερδίσει την προτίμηση των επιχειρηματιών και των συνέδρων που επισκέπτονται την περιοχή. Μια επιτυχημένη «κίνηση» από αρκετά ξενοδοχεία είναι η διάθεση ηλεκτρικών οχημάτων scooter και ποδηλάτων στους πελάτες τους, προσφέροντας έτσι μια ολοκληρωμένη εμπειρία άνεσης που εναρμονίζεται με τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις. Αρκετά ξενοδοχεία -πόλης και resorts- διαθέτουν ήδη προς χρήση e-bikes, ποδήλατα δηλαδή με ηλεκτρική υποβοήθηση. Αυτή η εναλλακτική λύση μετακίνησης κερδίζει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές, καθώς έχει ελάχιστο κόστος χρήσης (απλώς φορτίζεις τη μπαταρία). Επιπλέον, είναι ένας ιδανικός τρόπος μετακίνησης, που δίνει τη δυνατότητα για άνετη και απροβλημάτιστη πρόσβαση σε τουριστικούς χώρους υψηλής επισκεψιμότητας. Πέρα από τα e-bikes, ενδιαφέρον παρουσιάζει για τα ξενοδοχεία και η απόκτηση ηλεκτρικών scooters, ηλεκτρικών οχημάτων μεταφοράς 4+ ατόμων, τόσο για μέσα στο ξενοδοχείο όσο και για τις γύρω δραστηριότητες. Τα mobility scooters (για τουρίστες ηλικίας 60+), οι πωλήσεις των οποίων έχουν εκτοξευθεί τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αποτελούν επίσης μια λύση που αξίζει να εξεταστεί, ιδιαίτερα αφού η κατηγορία επισκεπτών 60+ είναι δυναμικά ανερχόμενη στον παγκόσμιο τουρισμό. Σημεία φόρτισης στα ξενοδοχεία Παράλληλα με τα ηλεκτροκίνητα οχήματα κάθε είδους, η επένδυση σε σημεία φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων αποτελεί μια επένδυση με πολλαπλά οφέλη για το ξενοδοχείο, η οποία αξίζει να εξεταστεί. Σημεία Φόρτισης ως Υπηρεσία Προστιθέμενης Αξίας Η ηλεκτροκίνηση αλλάζει το πρόσωπο της βιομηχανίας του τουρισμού, με την αυξημένη ζήτηση για βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές. Ένα κλειδί σε αυτή την εξέλιξη είναι η διαθε-
19
Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για την ηλεκτροκίνηση στα ξενοδοχεία ● Αύξηση της Ζήτησης: Υπάρχει σαφής αύξηση της ζήτησης για περιβαλλοντικά φιλικά μέσα μεταφοράς στον τουρισμό. Οι ταξιδιώτες εκτιμούν ξενοδοχεία που παρέχουν πράσινες επιλογές μετακίνησης. ● Επίδραση στην Επιλογή Ξενοδοχείου: Σύμφωνα με έρευνες καταναλωτικής συμπεριφοράς, τα περισσότερα άτομα είναι πιθανότερο να επιλέξουν ένα ξενοδοχείο που προσφέρει υπηρεσίες με χρήση ηλεκτρικών οχημάτων. ● Κίνητρα για τις Επιχειρήσεις: Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις αναφέρουν ποικίλα κίνητρα για την υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων, συμπεριλαμβανομένης
της επιθυμίας να μειώσουν το οικολογικό τους αποτύπωμα και να προσελκύσουν ένα πιο συνειδητοποιημένο κοινό. ● Εκτίμηση Κοινωνικής Ευαισθησίας: Οι επιχειρήσεις στον κλάδο του τουρισμού παρατηρούν την αυξανόμενη ευαισθησία της κοινής γνώμης ως προς τα περιβαλλοντικά ζητήματα και προσαρμόζονται ανάλογα.
σιμότητα σημείων φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα στα ξενοδοχεία. Αυτή η υπηρεσία όχι μόνο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επισκεπτών, αλλά επίσης ξεχωρίζει το κατάλυμα ως προορισμό φιλικό προς το περιβάλλον. 1. Υποστήριξη της Ανάπτυξης της Ηλεκτροκίνησης Η διαθεσιμότητα σημείων φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα στο ξενοδοχείο στέλνει ισχυρό μήνυμα σχετικά με τη δέσμευσή του στην προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πολύ θετική αίσθηση μεταξύ των επισκεπτών που επιθυμούν να χρησιμοποιούν ηλεκτρικά οχήματα κατά τη διάρκεια της διαμονής τους. 2. Παράγοντας προσέλκυσης πελατών Η δυνατότητα φόρτισης στο ξενοδοχείο είναι ένα ελκυστικό χαρακτηριστικό για τους ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτοί οι ταξιδιώτες αναζητούν ξενοδοχεία που προσφέρουν τη σχετική άνεση. 3. Ενίσχυση της σχέσης με την τοπική κοινωνία Η δημιουργία σημείων φόρτισης
μπορεί να ενισχύσει τις σχέσεις της επιχείρησης με την τοπική κοινότητα και τους φορείς λήψης αποφάσεων. Η συμμετοχή σε πρωτοβουλίες που προωθούν τη βιώσιμη κινητικότητα ενισχύει την κοινωνική εικόνα και ευαισθησία. 4. Επιπρόσθετα έσοδα Η παροχή υπηρεσιών φόρτισης μπορεί να αποτελέσει μια επιπρόσθετη πηγή εσόδων για το ξενοδοχείο. Ορισμένες επιχειρήσεις επιβραβεύουν τους πελάτες που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες φόρτισης, προσφέροντας προνομιακά πακέτα ή εκπτώσεις.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις αποδεικνύουν ότι η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων στα ξενοδοχεία δεν είναι μόνο μια τάση, αλλά και μια ανάγκη, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν περιβαλλοντικά βιώσιμες επιλογές κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους.
ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ
Η χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων στα ξενοδοχεία αναδεικνύεται ως βιώσιμη, προοδευτική επιλογή, που συνδέει την πολυτέλεια με τη φροντίδα του περιβάλλοντος. Οι εταιρείες που παρακολουθούν αυτή την τάση και υιοθετούν πράσινες πρακτικές βρίσκονται σε προνομιακή θέση για να προσελκύσουν τους σύγχρονους ταξιδιώτες και να συμβάλουν στη διατήρηση του πλανήτη μας για τις επόμενες γενιές.
Αφιέρωμα
20
}AUTOMOTIVE SOLUTIONS Γιατί να επιλέξετε ηλεκτρικά οχήματα Οι λόγοι που ένα ξενοδοχείο μπορεί να επιλέξει ηλεκτρικά οχήματα είναι -μεταξύ άλλων- οικονομικοί, αφού τα ηλεκτρικά οχήματα έχουν χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, μειωμένες ανάγκες τακτικής συντήρησης και προσφέρονται με κίνητρα για τις επιχειρήσεις που υιοθετούν καθαρές μορφές ενέργειας. Πλεονέκτημα επίσης είναι η μείωση των επιπέδων θορύβου, αφού τα ηλεκτρικά οχήματα είναι πρακτικά αθόρυβα. Κριτήρια επιλογής Βασικό κριτήριο για την επιλογή ενός προμηθευτή είναι η ποιότητα και η αξιοπιστία των οχημάτων. Η επιλογή θα πρέπει να βασίζεται και στην τεχνική υποστήριξη που παρέχεται, συμπεριλαμβανομένης της εγγύησης, της συντήρησης και της άμεσης διαθεσιμότητας ανταλλακτικών. Άλλα βασικά κριτήρια είναι η τεχνολογία και η αυτονομία των μπαταριών, καθώς και οι δυνατότητες φόρτισης που προσφέρουν. Επίσης, η υποστήριξη μετά την πώληση είναι σημαντική. Κατηγορίες ηλεκτρικών οχημάτων Τα ηλεκτρικά οχήματα προσφέρονται σε πολλές εκδόσεις με σκοπό την εξυπηρέτηση ποικίλων λειτουργικών αναγκών όπως:
1. Επιβατικά αυτοκίνητα. 2. Ηλεκτρικά λεωφορεία. 3. Ηλεκτρικά φορτηγά: Χρησιμοποιούνται για μεταφορά αποσκευών, παραλαβές από το αεροδρόμιο ή υπηρεσίες τροφοδοσίας. 4. Οχήματα τύπου «golf carts» διαφόρων εκδόσεων: για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών εντός των ξενοδοχείων, όπως μεταφορά επιβατών, ιματισμός, τροφοδοσία εστιατορίων, εργασίες συντήρησης ή εξωραϊσμού. 6. Ειδικά οχήματα: Τα ξενοδοχεία μπορεί να επιλέξουν ειδικά σχεδιασμένα ή προσαρμοσμένα ηλεκτρικά οχήματα για να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες. https://automotivesolutions.gr/tourism/
}ECOMOTIVE Γιατί να επιλέξετε ηλεκτρικά οχήματα Η χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων είναι πλέον καθιερωμένη σε όλα τα σύγχρονα ξενοδοχεία με μεγάλους χώρους. Τα ηλεκτρικά οχήματα χρησιμοποιούνται για όλες τις εσωτερικές μετακινήσεις πελατών & προσωπικού και για τις μεταφορές αποσκευών, υλικών house keeping, τροφίμων και συντήρησης. Με τα ηλεκτρικά οχήματα όλα γίνονται εύκολα, οικολογικά, αθόρυβα και ευχάριστα. Επιπλέον, αποφεύγεται η χρήση οχημάτων με κινητήρες που δημιουργούν θόρυβο, καυσαέρια και δεν ταιριάζουν με την εικόνα ενός χαλαρού περιβάλλοντος διακοπών. Κριτήρια επιλογής Πολύ σημαντικό κριτήριο επιλογής είναι ο αξιόπιστος και εξυπηρετικός κατασκευαστής, με πλήρη αντιπροσώπευση στην Ελλάδα. Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές επιπλέον έχουν το πλεονέκτημα της αμεσότητας στις παραδόσεις οχημάτων και ανταλλακτικών. Στην ελληνική αγορά υπάρχουν αρκετοί προμηθευτές ηλεκτρικών οχημάτων, όμως κατά την επιλογή είναι βασικό να ληφθεί υπόψη η εξειδίκευση, οι τιμές οχημάτων, οι τιμές ανταλλακτικών και η αμεσότητα στις παραδόσεις. Το όχημα που θα επιλεγεί θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του ξενοδοχείου και να είναι απλό και εύκολο στη χρήση του από το προσωπικό.
Η εταιρεία Η ECOMOTIVE αντιπροσωπεύει στην ελληνική αγορά τα ηλεκτρικά οχήματα της ITALCAR INDUSTRIAL SRL, που εδρεύει στο Τορίνο της Ιταλίας και κατασκευάζει οχήματα από τη δεκαετία του 1980. Η εταιρεία ασχολείται αποκλειστικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο και αυτό δίνει όλη την απαραίτητη εξειδίκευση για την υποστήριξη των πελατών της. Λόγω της γεωγραφίας της ελληνικής αγοράς υποστηρίζει τους πελάτες της με τοπικούς, εξειδικευμένους συνεργάτες σε όλα τα βασικά τουριστικά σημεία. Τα οχήματα της ITALCAR είναι σύγχρονα και συνεχώς βελτιώνονται και όλα πλέον διατίθενται και με επιλογή μπαταρίας λιθίου. https://www.ecomotive.gr/
Αφιέρωμα
}EMW Η EMW είναι αντιπρόσωπος εργοστασίων που ειδικεύονται στη μετακίνηση με ηλεκτρικά οχήματα. Στόχος είναι να φέρει στην ελληνική αγορά ένα μεταφορικό μέσο
21
ασφαλές, σύγχρονο, με μοντέρνο σχεδιασμό, απόλυτα οικολογικό, με υψηλές επιδόσεις, ενώ το κόστος συντήρησης και μετακίνησης να είναι πιο φτηνό ακόμα και από το κόστος των μέσων μαζικής μεταφοράς. Σήμερα η EMW εισάγει σε αποκλειστικότητα ηλεκτρικά μοντέλα scooter από 250W έως και 6000W, ενώ δια θέτει και ηλεκτρικά μοντέλα ποδηλάτων 250W, ικανά να εξυπηρετήσουν μετακινήσεις μικρών και μεγάλων αποστάσεων με μία φόρτιση. Όλα τα οχήματα σχεδιάζονται και προορίζονται και για την ευρωπαϊκή αγορά, πληρώντας όλες τις προδιαγραφές και τις απαραίτητες εγκρίσεις που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για τα δίκυκλα. Η EMW με τα ηλεκτροκίνητα scooter δείχνει πως η αισθητική, η άνεση και η ασφαλής οδήγηση μπορούν να συνδυάζονται σε μια πιο «πράσινη» και φιλική προς το περιβάλλον εποχή. https://www.emw.gr/
}ECOCAR Η ECO//SUN – EcoCar αποτελείται από μια ομάδα πεπειραμένων επαγγελματιών, οι οποίοι ξεκίνησαν τη δραστηριοποίησή τους στον τομέα κατασκευής συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η εταιρεία έχει εισέλθει στον κλάδο των αυτοκινήτων διατηρώντας πάντα τον αρχικό της προσανατολισμό, ο οποίος την καθοδηγεί και την κατευθύνει στη συμπαραγωγή, εισαγωγή, παρουσίαση και εμπορία μόνο ηλεκτρικών αυτοκινήτων. ΤΟ ECOCAR Το ECOCAR, το πρώτο ηλεκτρικό όχημα της εταιρείας ECO//SUN, κυκλοφόρησε στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2017, και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να κατακτήσει τις αγορές πολλών πόλεων σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Σήμερα διαθέτει -μεταξύ άλλων προϊόντων και υπηρεσιών- μια σειρά ηλεκτροκίνητων μοντέλων για διαφορετικές χρήσεις. https://ecocar.city/
}ΧΟΥΛΗΣ Η εταιρεία ΧΟΥΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Κ ΣΙΑ ΕΕ με έδρα τη Ρόδο βρίσκεται 25 χρόνια στον χώρο των μπαταριών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα τελευταία 10 χρόνια, ειδικεύεται και στον χώρο των ηλεκτρικών οχημάτων, αντιπροσωπεύοντας αποκλειστικά για την Ελλάδα την Evolution Εlectric Vehicles. Διαθέτει πλήρη γκάμα ηλεκτρικών οχημάτων για όλες τις χρήσεις σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, καθώς και τα ηλεκτρικά δίκυκλα της εταιρείας LVNENG. Πέραν της πώλησης ηλεκτρικών οχημάτων, παρέχει service και πλήρη γκάμα ετοιμοπαράδοτων ανταλλακτικών όλων των μεγάλων κατασκευαστών: CLUBCAR, YAMAHA, HDK, EZGO, ELECTRA, MELEX, LVTONG, ITALCAR κ.ά, δίνοντας στους πελάτες της το προνόμιο της άμεσης τεχνικής εξυπηρέτησης. https://www.houlisbros.gr/
Επενδύσεις
22
ΤΑΜΕΊΟ ΑΝΆΚΑΜΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΌΤΗΤΑΣ Του Ανδρέα K. Φέζου Deputy Chief Executive - BSS Η χρηματοδότηση μέσω του TAA μπορεί να καλύψει μέχρι και το 50% της επένδυσης για όλη τη διάρκεια χρηματοδότησης του επενδυτικού σχήματος με ιδιαίτερα χαμηλό επιτόκιο!
ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΤΑΑ/RRF
Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ/RRF) είναι ο κύριος βραχίονας του Next Generation EU (NGEU), ο οποίος σε συνδυασμό με τα Διαρθρωτικά Ταμεία αποτελεί μια ολοκληρωμένη δέσμη διοχέτευσης πόρων για τη στήριξη των ευρωπαϊκών οικονομιών στη μετά COVID εποχή. Οι πόροι του ΤΑΑ ανέρχονται σε 31,2 δισ.€ και από αυτά τα 12,7 δισ.€ πρόκειται να διατεθούν ως εμπορικά δάνεια για την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων σε 5 πυλώνες: ● Πράσινη Μετάβαση ● Ψηφιακός Μετασχηματισμός ● Εξωστρέφεια ● Ανάπτυξη Οικονομιών Κλίμακας ● Καινοτομία Τα δάνεια του ΤAA χρηματοδοτούν επενδυτικά σχέδια τα οποία θα συγχρηματοδοτούνται παράλληλα και με τραπεζικό δανεισμό. Το ενδεικτικό σχήμα χρηματοδότησης είναι: Δάνειο ΤΑΑ: έως 50% του επιλέξιμου προϋπολογισμού (μέγιστη χρηματοδότηση ΤΑΑ). Ίδια Συμμετοχή: 20% ιδιωτική συμμετοχή από τον φορέα της επένδυσης (κατ’ ελάχιστον). Τραπεζικός Δανεισμός: 30% χρηματοδότηση με δάνειο συγχρηματοδότησης. Εφόσον το επενδυτικό σχέδιο μίας επιχείρησης μπορεί να ενταχθεί στο παραπάνω πλαίσιο, έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί με ιδιαίτερα ευνοϊκούς επιτοκιακά όρους μέσω του ΤΑΑ: Επιτόκιο δανείου ΤΑΑ με ελάχιστο 0,35% ή 1,00% ανάλογα με το
μέγεθος της εταιρείας. Το επιτόκιο των δανείων ΤΑΑ καθορίζεται με υπουργική απόφαση και είναι σταθερό σε όλη τη διάρκειά του. Το ελάχιστο επιτόκιο διαμορφώνεται σήμερα σε 0,35% για μικρές επιχειρήσεις και 1% για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Τα δάνεια του ΤΑΑ αφορούν όλες τις επιχειρήσεις, υφιστάμενες και νέες, ανεξαρτήτως μεγέθους και νομικής μορφής. Το ύψος της χρηματοδότησης του Επενδυτικού Σχεδίου από το Δάνειο ΤΑΑ υπολογίζεται σύμφωνα με την ύπαρξη προϋπολογισμού επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών στους πέντε (5) πυλώνες του δανειακού προγράμματος του ΤΑΑ, καθώς και με την κάλυψη συγκεκριμένων κριτηρίων ανά πυλώνα. Η Ίδια Συμμετοχή περιλαμβάνει κεφάλαια από τα ίδια χρηματικά διαθέσιμα ή/και δάνεια μειωμένης εξοφλητικής προτεραιότητας που λαμβάνει ο φορέας από τους μετόχους ή εταίρους ή συνδεδεμένες εταιρείες, καθώς και με εισφορά σε είδος που συνδέεται ευθέως με την επένδυση έως το 10% του προϋπολογισμού επένδυσης. Η διάρκεια της χρηματοδότησης κυμαίνεται από 3 έως 15 έτη ανάλογα με το είδος χρηματοδότησης και περίοδο χάριτος έως 3 έτη. Σε αιτιολογημένες περιπτώσεις μακρύτερης κατασκευαστικής περιόδου, δύναται να επεκτείνεται
έως τα πέντε έτη. Η εκταμίευση των κεφαλαίων ΤΑΑ προς τους επενδυτές για την υλοποίηση των επιλέξιμων επενδύσεων θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 26 Αυγούστου 2026. Την επιβεβαίωση συμβατότητας των επενδυτικών σχεδίων με τους επενδυτικούς όρους και στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης θα επιμελείται ομάδα Πιστοποιημένων Ανεξάρτητων Ελεγκτών. Ως Επένδυση νοείται η επένδυση σε υλικά στοιχεία ενεργητικού ή/ και σε δραστηριότητες με σαφώς οριοθετημένο αντικείμενο και στόχους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ
Πράσινη Μετάβαση ●Ε κσυγχρονισμός και ανακαίνιση υφιστάμενων κτιριακών υποδομών με «πράσινη» κατεύθυνση. ●Κ ατασκευή νέων ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων. ●Η λεκτροκίνητα οχήματα και υποδομές φόρτισης. ●Δ απάνες συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ηλιακή, αιολική κ.λπ.). ●Ε πενδύσεις ανάπτυξης υποδομών Net-Metering. Ψηφιακός Μετασχηματισμός ●Δ απάνες για την κατασκευή data center. ●Κ όμβοι ψηφιακής καινοτομίας. ●Δ απάνες εγκατάστασης ηλεκτρονικών εφαρμογών και εξοπλισμού.
Επενδύσεις
23
●Δ απάνες ψηφιακής εκπαίδευσης προσωπικού.
Εξωστρέφεια ●Ε πέκταση υφιστάμενων εγκαταστάσεων. ●Κ ατασκευή νέων υποδομών. ●Ε κσυγχρονισμός υφιστάμενων υποδομών. ●Α ναβάθμιση αποθηκευτικών υποδομών. ●Ε νίσχυση προσφερόμενων υπηρεσιών. ●Α νακαίνιση ξενοδοχειακών μονάδων – Ανέγερση Επέκταση. Ανάπτυξη οικονομιών ●Α νάγκες που προκύπτουν μετά από συγχώνευση / εξαγορά επιχειρήσεων. ●Δ απάνες ένταξης των επιχειρήσεων στο νέο επιχειρηματικό μοντέλο (μελέτες, εκπαίδευση, Software, πάγια). ●Ε πενδυτικές δαπάνες αναπτυξιακού χαρακτήρα. Καινοτομία (R&D) ●Δ απάνες ανάπτυξης νέου προϊόντος ή υπηρεσίας. ●Ε πέκταση ή εκσυγχρονισμός υφιστάμενης παραγωγικής γραμμής. ●Δ απάνες R&D και κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας. ●Δ απάνες εμπορικής αξιοποίησης νέου καινοτόμου προϊόντος ή υπηρεσίας.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΈΝΤΑΞΗΣ
● Η ενδιαφερόμενη επιχείρηση θα πρέπει να σχεδιάσει προσεκτικά την επένδυση που σκοπεύει να κάνει και να προετοιμάσει το σύνολο των απαραίτητων δικαιολογητικών και υποστηρικτικού υλικού. ● Το επενδυτικό σχέδιο που θα παραχθεί θα πρέπει να υποβληθεί σε μία Τράπεζα προκειμένου να αξιολογηθεί η επιλεξιμότητα της επένδυσης, αλλά και η δυνατότητα χρηματοδότησής του από την πλευρά της Τράπεζας. Επί της ουσίας, η Τράπεζα αξιολογεί και «προ εγκρίνει» τη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου ως προς το σκέλος του τραπεζικού δανεισμού. ● Στη συνέχεια, η Τράπεζα παρα-
δίδει στον Ανεξάρτητο Αξιολογητή τον φάκελο της αίτησης δανειοδότησης της επιχείρησης, καθώς και συνοπτική έκθεση που περιλαμβάνει το πόρισμα της προ-αξιολόγησής του. ● Ο Ανεξάρτητος Αξιολογητής προβαίνει σε ενδελεχή έλεγχο επιλεξιμότητας του Επενδυτικού Σχεδίου και υποβάλλει την έκθεση αξιολόγησης του στην Τράπεζα. ● Εφόσον το αποτέλεσμα της αξιολόγησης του Ανεξάρτητου Αξιολογητή είναι θετικό, η Τράπεζα επιβεβαιώνει την αρχική της έγκριση, τη μετατρέπει σε Τελική και προχωρά στην έναρξη χρηματοδότησης του επενδυτικού σχεδίου.
ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΌ ΌΦΕΛΟΣ ΑΠΌ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗ ΜΈΣΩ ΤΟΥ ΤΑΑ
Με δύο λόγια: Η δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω του ΤΑΑ έως το 50% του προϋπολογισμού ενός επενδυτικού προγράμματος, με ιδιαίτερα χαμηλό επιτόκιο, καθώς τα δάνεια του ΤΑΑ χορηγούνται με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους (επιτόκιο δανεισμού σταθερό 0,35% για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις και 1% για μεσαίες και μεγάλες). Για να γίνει πιο κατανοητό, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι εάν χρηματοδοτούσαμε το ίδιο έργο, αντί του ΤΑΑ, με κάποιο από τα «κλασικά» προϊόντα χρηματοδοτήσεων των Ελληνικών Τραπεζών, θα έπρεπε να αντλήσουμε δανεισμό έως το 80% της επένδυσης με τελικά επιτόκια που ξεπερνούν το 7%! (Τρέχον Euribor 3μήνου: 3,95% πλέον spread τράπεζας κατ’ ελά-
χιστον 2,5% πλέον εισφοράς Ν.128 0,6%). Είναι λοιπόν προφανές ότι η χρηματοδότηση μέσω του TAA εξοικονομεί σημαντικότατο ποσό τόκων για όλη τη διάρκεια χρηματοδότησης του επενδυτικού σχήματος, καθώς μπορεί να χρηματοδοτήσει μέχρι και το 50% της επένδυσης με ιδιαίτερα χαμηλό επιτόκιο! Παράλληλα, εξασφαλίζει «προστασία» του επενδυτή από ανεπιθύμητες μελλοντικές διακυμάνσεις επιτοκίων, καθώς το επιτόκιο του ΤΑΑ είναι σταθερό. Κρίνεται σκόπιμο, από τα αρχικά στάδια της διαδικασίας, η ενδιαφερόμενη επιχείρηση να επιδιώξει τη συνεργασία με μια αξιόπιστη εταιρεία Συμβούλων Επιχειρήσεων, προκειμένου να αναλάβει την παραγωγή ποιοτικού υποστηρικτικού υλικού (business plan), την υποβολή του επενδυτικού σχεδίου προς αξιολόγηση, αλλά και να βοηθήσει ουσιαστικά στο σύνολο της διαδικασίας από την προετοιμασία έως και την ολοκλήρωση της υλοποίησης. Η BSS διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία στην παρακολούθηση συγχρηματοδοτούμενων έργων, καθώς και στη χρηματοδότηση επενδύσεων. Τα στελέχη του τμήματος συγχρηματοδοτούμενων έργων, σε συνεργασία με εξειδικευμένα τραπεζικά στελέχη του τμήματος χρηματοδοτήσεων, καλύπτουν με ολοκληρωμένο τρόπο τις ανάγκες κάθε τουριστικής επιχείρησης.
Last page
BOOK DIRECT: ΤΟ ΕΠΌΜΕΝΟ ΘΈΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΞΕΕ Το άρθρο - δημοσιογραφική έρευνα που δημοσιεύσαμε κατ’ αποκλειστικότητα στο τελευταίο τεύχος της ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ, που κυκλοφόρησε στην έκθεση ΧΕΝΙΑ, διανεμήθηκε στη Γενική Συνέλευση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (όπου είμαστε χρυσοί χορηγοί) και αφορά την προώθηση των απευθείας κρατήσεων στα ξενοδοχεία και τη «μάχη» της HOTREC με την Booking.com, άγγιξε το θέμα που έχει θέσει το ξενοδοχειακό επιμελητήριο σε άμεση προτεραιότητα. «Αυτό είναι το επόμενο θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε» μας είπε σε κατ’ ιδίαν συζήτηση μετά τη γενική συνέλευση του ΞΕΕ ο πρόεδρος των ΞΕΕ και HOTREC Αλέξανδρος Βασιλικός. Από άλλη πλευρά, έρευνα της Ryanair αναδεικνύει το θέμα των «πειρατών» OTAs, όπως τους ονομάζει, καταγγέλλοντας ότι υπερχρεώνουν τις υπηρεσίες που προσφέρει ο αερομεταφορέας στο ταξιδιωτικό κοινό έως και 344%. Η Ryanair ακολουθεί μια
Digital Content A.E. ΚΕΝΤΡΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ: 2ο χλμ. Λεωφ. Μαρκοπούλου, 19400 Κορωπί, τηλ.: 210 6513553, fax: 210 6513358, e-mail: info@digicon.gr ΕΚΔΟΤΗΣ: Nίκος Μανούσος ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Ιωάννης Πατρίκος ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ MARKETING: Λουκία Ταλιαδώρου ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Σπύρος Ζούγρης ΣΥΝΤΑΞΗ: Μαύρα Σαραντοπούλου, Σοφία Παπαδέα, Θύμιος Κάκος, Δημήτρης Σταθόπουλος ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Δέσποινα Προβιδάκη, Ράνια Διβάνη ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ DTP: Δημήτρης Μελένιος ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: Ζαμπέτα Τούρλου ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Iωάννης Τζίφας Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική, περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή/απόδοση του περιεχομένου του TOYΡΙΣΜΟΣ 360, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της Digital Content A.E., όπως ορίζει ο νόμος 2121/1993, η Διεθνής Σύμβαση της Βέρνης περί πνευματικής ιδιοκτησίας και οι κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
24
ΙΣΩΣ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ • ΜΝΗΜΌΝΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ ΕΛΛΆΔΑΣ ΜΆΛΤΑΣ • FEDHATTA: ΕΝΙΑΊΑ ΤΈΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΊΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΆ ΛΕΩΦΟΡΕΊΑ ΚΑΙ ΚΤΕΛ • ΕΤΕ: ΑΠΏΛΕΙΑ 1,2 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ ΑΠΌ ΤΟ ΡΕΚΌΡ ΤΩΝ ΕΙΣΠΡΆΞΕΩΝ
Αλέξανδρος Βασιλικός ιδιαίτερα επιθετική πολιτική έναντι των OTAs τον τελευταίο καιρό, με αντίστοιχες καταγγελίες. Η τελευταία έρευνά της τον Δεκέμβριο έφερε στο φως της δημοσιότητας -μεταξύ άλλων- υπερχρέωση που έφτανε το 252% για αποσκευή 10 κιλών, η οποία κοστίζει 24,99 ευρώ στην ιστοσελίδα της Ryanair. Περιμένουμε να δούμε αντίστοιχες αντιδράσεις από τον χώρο των ξενοδοχείων. Διαβάστε τον ενδιαφέροντα φάκελο με τις σχετικές έρευνες της HOTREC και του ΙΤΕΠ για τους OTAs στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ (σελ. 64 - 69) ΕΔΩ
ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ 3 Η πορεία της τουριστικής κίνησης 3 Στατιστικά: Τάσεις και εξελίξεις στον Τουρισμό μέσα από νούμερα 3 Μικρά ξενοδοχεία: Η ραχοκοκαλιά του Ελληνικού τουρισμού 3 «Τουρισμός 360»: Νέα για τον τουρισμό στην περιφέρεια 3 Αφιέρωμα: Εξοπλισμός Ολοκληρωμένες λύσεις για ξενοδοχεία
• Η ΑΘΉΝΑ ΣΤΙΣ ΚΑΛΎΤΕΡΕΣ ΠΌΛΕΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΆ ΤΑΞΊΔΙΑ • ΗΜΕΡΊΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΌ ΣΤΗΝ ΠΆΤΡΑ • ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΠΡΟΏΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΉΣΩΝ • MOXY ATHENS HOTEL: “EMOTIONAL LAYERS: ANTONIO TOMA ON DISPLAY”
• Ο ΓΕΝΙΚΌΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ ΤΟΥ ΟΜΊΛΟΥ KATIKIES ΒΡΑΒΕΎΤΗΚΕ ΣΤΑ LHW AWARDS • Η ΛΕΥΚΆΔΑ ΣΤΟ ΈΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΕΛΛΆΔΑΣ-ΙΑΠΩΝΊΑΣ • Η ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ SEADREAM YACHT CLUB ΓΙΑ ΤΟ 2026 • ΕΟΤ ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΊΟΥ: Η ΕΛΛΆΔΑ ΠΡΟΣΕΛΚΎΕΙ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΌ ΠΟΛΥΤΕΛΕΊΑΣ • ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ 2023: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΊ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΊ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ
Περιμένουμε τα σχόλια, τις απόψεις αλλά και τις προτάσεις σας στο e-mail: editors@tourismos360.gr