Andere Tijden Methode geschiedenis eerste graad
Onze methode geschiedenis voor de eerste graad • Andere Tijden 1: prehistorie en oude nabije oosten Andere Tijden 2: klassieke oudheid • Juiste klemtonen, getrouw aan het nieuwe leerplan en de eindtermen Elementen waarmee deze methode het verschil maakt • Tweeledige structuur • Een inleidend deel: Wegwijzer • Overzicht en samenhang • Zelfevaluatie: Zelftest en Terugblik • Uitgebreid digitaal luik
De troeven van Andere Tijden Heldere tweeledige structuur Inductieve linkerkant met historische bronnen
Deductieve rechterkant voor analyse en verwerking
Teksten, illustraties, figuren …
Vragen, opdrachten en oefeningen
Het leerwerkboek is zo opgevat dat op de linkerbladzijde de leerinhouden te vinden zijn (wat men moet leren) en op de rechterbladzijde de leerstof verwerkt wordt (wat men moet doen of in welke mate men iets moet onthouden: begrijpen, analyseren, toepassen, beoordelen, zelf iets bedenken). De bronnen links en de vragen rechts staan niet kriskras door elkaar zodat de leerlingen steeds weten waar te kijken en verwarring is uitgesloten.
Titel van het onderwerp •
Verklarende uitleg
•
Teksten
•
Documenten
•
Foto’s
•
Didactische tekeningen
•
Tijdlijnen en tijdbanden
•
Overzichten
•
Historische en aardrijkskundige kaarten
Historische vraag
Inleidende situering Opdracht
Vragen, oefeningen en opgaven
Nieuwe begrippen en verklaring
De troeven van Andere Tijden Historische vragen KRACHTLIJN: Historische vraagstelling ontwikkelen Elk thema wordt bestudeerd aan de hand van historische vragen. Door de opdrachten uit te voeren met de oefeningen en opgaven die daaraan verbonden zijn, wordt het antwoord op de vraag stapsgewijs opgebouwd.
De troeven van Andere Tijden Historische beeldvorming met historisch referentiekader als rode draad Historische beeldvorming wordt op twee manieren gerealiseerd: - mentale beeldvorming = historisch besef op basis van bronnen - concrete beeldvorming = historisch verantwoord tekenwerk Mensen denken in beelden en daarom is verantwoord visualiseren in de methode sterk aanwezig. Het oude leerplan legde de nadruk op de socialiteit, de mens in de samenleving, wat vaak leidde tot het eenzijdig bestuderen van sociale aspecten zonder het grote historische kader te zien. Een visueel beeld van maatschappelijke domeinen in de Babylonische samenleving: •
politiek: stadspoort, muren, wachter, soldaten, strijdwagen ... veronderstellen organisatie, bestuur, hiërarchie
•
economie: ruilhandel, producten, handelaars
•
sociaal: kleding, dame met dienaar, middenstand veronderstellen sociale verschillen, sociale klassen
•
cultuur: ziggurat (religie), bouwkunst (hangende tuinen, tichels), technische ontwikkeling (wiel, strijdwagen, wapens)
KRACHTLIJN: Tot beargumenteerde historische beeldvorming komen
Een kleine, gesloten landbouwgemeenschap in het oude Griekenland
Weergave van werkzaamheden en ambachten: • Zelfvoorzienend • Landbouw, veeteelt, visvangst • Ambachten • (ruil)handel
Redenering: oorzaak en gevolg, evolutie en revolutie ... Het ontstaan van stroomculturen als gevolg van droogte in het oorspronkelijke woongebied: > van heuvelland naar riviervlakten > jacht en pluk wordt akkerbouw > irrigatie > landbouw > stedelijke nederzetting
KRACHTLIJN: Historische kaarten verkennen
Historische kaarten schetsen een ontwikkeling in de tijd en de ruimte. In de methode wordt elk feit, elke gebeurtenis, wat mensen doen en meemaken, geplaatst in het kader van een specifieke historische ruimte.
De troeven van Andere Tijden Historisch denken en redeneren Archeologische vondsten helpen historische vragen oplossen door redeneren met en over vondsten. Waar ontstond de mens? Waarom kon Homo sapiens zich verspreiden? Waardoor kon hij overleven? Wanneer? Waar?
KRACHTLIJN: Kritisch redeneren met en over bronnen
KRACHTLIJN: Een historisch referentiekader opbouwen
Referentiekader: = wat = waar = wanneer iets gebeurt De instrumenten om een referentiekader op te bouwen worden hier overzichtelijk voorgesteld. Ze worden afzonderlijk bestudeerd in de Wegwijzer, maar ze moeten in elk thema actief kunnen worden ingezet om het referentiekader op te bouwen.
De troeven van Andere Tijden Overzicht In een OVERZICHT worden alle kernelementen van een onderwerp of een thema schematisch samengevat als een mentale kaart van - kennen (kennisniveau) en - kunnen (beheersingsniveau). Hier worden de vragen kernachtig beantwoord: - Wat moet ik weten over dit onderwerp? - Wat moet ik onthouden, begrijpen, kunnen analyseren, kunnen toepassen, beoordelen? Het schematisch overzicht wordt aangepast aan de inhoud en zal er dus telkens anders uitzien.
De troeven van Andere Tijden Samenhang Alle thema's van een bestudeerd onderwerp worden in een lang doorlopend en samenhangend geschiedverhaal uitgelegd, in een heldere en eenvoudige taal. De samenhang is het verhaal van mensen die leven in een andere tijd en op een andere manier en die hun relaas doen aan mensen van een andere tijd en die hen nog niet kennen. De basiskennis die in de praktijk over meerdere lessen is uitgesmeerd, versmelt nu terug tot een geheel. Een leerling zou dit verhaal in eigen woorden moeten kunnen navertellen. De samenhang tussen de afzonderlijke aspecten wordt duidelijk door ze op te nemen in een verhaalvorm.
De troeven van Andere Tijden Zelfevaluatie → Zelftest Na een afgerond thema volgt een zelftest. Elke historische vraag krijgt na een aantal opdrachten en vragen/opgaven een antwoord. De historische vraag wordt nu opnieuw gesteld en er volgt een kleine toets om na te gaan of de basisleerstof is verworven. Elke leerling zou in principe het antwoord moeten kunnen geven. Het is een persoonlijke uitdaging met een persoonlijk resultaat: ik weet het of ik weet het niet. Door de eigen mogelijkheden te ontdekken groeit het zelfvertrouwen dat nodig is voor een goed leerproces.
De troeven van Andere Tijden Zelfevaluatie → Terugblik Leerlingen moeten soms een bewering, een bron, een waarneming beoordelen. Met deze terugblik wordt het eigen leerproces geëvalueerd. Wat ging goed? Wat was moeilijk? Wat ging niet? Als een onderwerp subjectief als moeilijk wordt beoordeeld, kan de leerling terugkoppelen naar de opdracht waar de leerstof werd aangebracht of desnoods hulp zoeken. Ook voor de leerkracht biedt deze terugblik een unieke mogelijkheid om na te gaan in welke mate hij/zij erin geslaagd is de leerstof over te brengen. Zo komt men te weten of iets individueel moet bijgewerkt worden of klassikaal. Differentiatie wordt dan mogelijk. Er zullen ook aanwijzingen zijn om het klasniveau in te schatten en het eigen didactisch gedrag aan te passen.
De troeven van Andere Tijden Taxonomie van Bloom De inhoud of de basisdoelen van het behandelde onderwerp = kennen, weten
Het beheersingsniveau dat verwacht wordt in de opdrachten = kunnen, vaardigheden
De troeven van Andere Tijden Afwisseling en interesse → Leestekst Deze tekst is niet bedoeld als leerstof, maar kan verschillende andere doelen beogen: spontane interesse opwekken, afwisseling brengen in de les, achtergrondinformatie aanbieden, verbreding en verdieping van een besproken onderwerp, opvullen van een verloren moment ... gewoon leuke informatie. De teksten sluiten aan bij een onderwerp dat in de lessen voorkomt. Soms is het een uittreksel uit een historisch werk of een oorspronkelijke bron, soms een fragment uit een historisch verhaal of uit jeugdliteratuur. Het kan ook als aanknopingspunt of afsluiter van een les gebruikt worden of opgelegd worden als verplichte lectuur ter voorbereiding van een les.
De troeven van Andere Tijden Bordboek en digitale modules Een BORDBOEK is de digitale versie van de uitgave op papier, maar biedt extra mogelijkheden: • De inhoud kan op het digitale bord getoond worden en is herschikbaar in een andere volgorde dan de papieren versie; • De leerstof kan beschikbaar gesteld worden aan de leerlingen in zijn geheel of in delen (zichtbaar of onzichtbaar); • De antwoorden op oefeningen en opgaven (oplossingen) kunnen zichtbaar gesteld worden tijdens de les of ter correctie; • De leerkracht kan zelf een antwoord formuleren. Digitale MODULES worden aangeboden, naarmate de leerstof vordert. • Instructiemodules zijn bestemd voor de leerkracht en dienen om een lesonderwerp op te bouwen; • Oefenmodules zijn bestemd voor de leerling om de leerstof te oefenen of te verwerken; • De leerkracht bepaalt zelf wat hij deelt met de klas; • Links met het internet zijn mogelijk.
Een greep uit Andere Tijden 1
Een greep uit Andere Tijden 2
Benieuwd om onze methode geschiedenis voor de eerste graad beter te leren kennen? • Schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuwtjes rond Andere Tijden. • Blader het boek digitaal door op onze website: • Andere Tijden 1 • Andere Tijden 2 • Bestel een presentexemplaar via ons bestelformulier.
info@diligentia-uitgeverij.be +32 (0)9 375 27 93