Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη by dimitriosgogas

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΚΟΓΚΑ

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη

ΠΟΙΗΣΗ Λάρνακα 2018

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

«Οι εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη»

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΚΟΓΚΑ Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη © Δημήτριος Γκόγκας e-mail: dimitriosgogas2991964@yahoo.com Τίτλος Συλλογής: Οι εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη

Επιμέλεια και Διόρθωση Κειμένων: Στρατούλα Τραμουντάνη Σελιδοποίηση: Δημήτριος Γκόγκας ΕΚΤΥΠΩΣΗ- ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας κατά τις διατάξεις της Κυπριακής Νομοθεσίας (Ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμος του 1976 (Ν. 59/1976, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει μέχρι και σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου του βιβλίου χωρίς την έγγραφη συναίνεση από τον συγγραφέα και τον εκδότη.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Αφιερώνεται στον αγαπημένο Ποιητή Στέφανο Ζυμπουλάκη ως ευχαριστήριο για τις πολύτιμες συμβουλές πάνω στην Τέχνη της Ποιητικής

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Εισαγωγικό

Το βιβλίο «Οι εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη» προέκυψε από την ανάγκη να ευχαριστήσω δημόσια τον μεγάλο Δάσκαλο της Μουσικής αλλά κυρίως τον Ποιητή Στέφανο Ζυμπουλάκη, γιατί όλα τα χρόνια που γνωριζόμαστε οι συμβουλές του πάνω στην ποιητική τέχνη αποτέλεσαν για εμένα σημαντικό εφόδιο στον λογοτεχνικό χώρο που ασχολούμαι: την ποίηση. Τον γνώρισα -αν θυμάμαι καλά- γύρω στο 2008, όταν έδωσε μία συνέντευξη στην σύζυγό μου Δημοσιογράφο Στρατούλα Τραμουντάνη για γνωστό περιοδικό της Λάρνακας. Από τότε αναπτύχθηκε μία ζεστή ανθρώπινη σχέση που κρατά μέσα από … αποστάσεις αλλά και από μικρές συζητήσεις, τόσο στο σπίτι του, όσο και στον χώρο της εργασίας του. Σε αυτές τις λίγες φορές που βρεθήκαμε, αισθάνθηκα, αφουγκράστηκα την βαθιά λατρεία για την ποίηση, τον πλούσιο εσωτερικό του κόσμο, την τεράστια αγάπη του για την ιδιαίτερη πατρίδα του την Αμμόχωστο. Κυρίως όμως αυτό που με συνεπήρε είναι η αλήθεια του λόγου του που κόβει σαν ξυράφι, όταν πρόκειται να πει την αλήθεια πάνω στην ποίηση. Δεν χαρίζεται. Και έχει τον δικό του μελιστάλαχτο τρόπο να αποδώσει την ποίηση στους πραγματικούς ποιητές και την ανθρωπιά στον Κύριο.

Για την υλοποίηση της σκέψης μου ήθελα να υπάρχει το στοιχείο του…

αιφνιδιασμού και της έκπληξης. Εκμυστηρεύτηκα την σκέψη μου και την επιθυμία δημιουργίας του ηλεκτρονικού βιβλίου σε κοινό φίλο, οπότε αμέσως κατάλαβα ότι ίσως το στοιχείο του αιφνιδιασμού και της έκπληξης να είχε χαθεί. Φυσικά και αυτό δεν αποτελούσε και μέγιστο πρόβλημα. Ίσως να ήταν ένα ακόμα μεγαλύτερο κίνητρο, το αποτέλεσμα αυτού του εγχειρήματος να είναι αρτιότερο και να μην αφήνει περιθώρια ποιοτικής ανεπάρκειας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Φυσικά και τέθηκε το θέμα της αντικειμενικότητας όσο αφορά την ανθολόγηση των ποιημάτων. Είχα στη διάθεσή μου πέντε (5) από τις Ποιητικές Συλλογές του Στέφανου Ζυμπουλάκη, οπότε περιθωριοποίησα την σκέψη να επιλέξω ορισμένα ποιήματα, που με «υποκειμενική αντικειμενικότητα» τα θεωρώ σπουδαία και αποφάσισα, να εντάξω σε τούτο το διαδικτυακό βιβλίο, όλα τα ποιήματα που με προσωπική εργασία είχα αναρτήσει σε επιλεγμένες ποιητικές σελίδες στο internet. Με τον τρόπο αυτό κάλυψα σχεδόν όλη την Ποιητική Παρουσία του Στέφανου Ζυμπουλάκη μέσα στο χρόνο. Για την πληρότητα του αφιερώματος συμπεριλάβαμε το βιογραφικό του

και ορισμένες απόψεις εκλεκτών ανθρώπων του πνεύματος που κατά καιρούς μίλησαν για την προσωπικότητά του.

Ελπίζουμε ότι το παρόν ηλεκτρονικό βιβλίο, να αποτελεί μία σημαντική

προσφορά, τόσο προς τους φίλους της ποίησης του Στέφανου Ζυμπουλάκη, όσο και προς το πλατύτερο αναγνωστικό κοινό της Λάρνακας, της Κύπρου και της Ελλάδας ευρύτερα. Τέλος ευελπιστώ ότι η προσφορά μου αυτή, γέννημα βαθιάς εκτίμησης προς τον Ποιητή και την Ποίησή του, θα αποτελέσει όντως ένα ευχαριστήριο δώρο.

Τελειώνοντας θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Φιλόλογο και

Συγγραφέα Κώστα Κατσώνη για την ευγενική παραχώρηση της παρουσίασης του έργου του Μουσικού και Ποιητή Στέφανου Ζυμπουλάκη, κατά την διάρκεια Τιμητικής Εκδήλωσης στο Σπίτι της Κύπρου την 24 η Απρ 2018

Δημήτριος Γκόγκας

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Περιεχόμενα:  Βιογραφικό σημείωμα του Στέφανου Ζυμπουλάκη  Παρουσίαση του έργου του Ποιητή και Μουσικού από τον Κώστα Κατσώνη, φιλόλογο και συγγραφέα, κατά την Εκδήλωση προς τιμή του, στο Σπίτι της Κύπρου την 24 Απριλίου 2018.  Αναφορές του Ποιητή περί Ποίησης  Αναφορές Ανθρώπων του Πνεύματος για το έργο του  Φωτογραφικό Υλικό Αποσπάσματα από τις Ποιητικές Συλλογές:  Ιστόρημα (Ποιήματα Β΄) Ιδιωτική Έκδοση  Ποιήματα (1975) Ιδιωτική Έκδοση α. Της Προσφυγιάς και του Πολέμου β. Εναρμονισμένοι Κραδασμοί  Της Πίκρας μου Βιολί ISBN:9963-7983-5-7  ΛΟΥΛΑ ΓΙΑΓΚΟΥ ΡΩΣΣΟΥ ISBN:9963-7983-4-9

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Βιογραφικό Σημείωμα

Στέφανος Ζυμπουλάκης γεννήθηκε το 1941 στην Αμμόχωστο. Αποφοίτησε από την Ανώτερη Εμπορική Σχολή της Αμμοχώστου και στην συνέχεια σπουδάζει μουσική (θεωρητικά, Κιθάρα και βιολί) στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών. Ολοκληρώνει τις σπουδές του στην Αγγλία και πιο συγκεκριμένα στο σχέδιο στο Bennet College του Selfield. Η πρώτη του εμφάνιση εντοπίζεται την 18η Μαρτίου 1954, σε εκδήλωση της 2ης Συναυλίας του Καλλιτεχνικού Ομίλου Εργαζομένων Αμμοχώστου. 11 χρόνια αργότερα, την 9η Απριλίου 1965, συμμετέχει στο Κουαρτέτο Εγχόρδων Αμμοχώστου και ερμηνεύει του Επτά λόγους του Χριστού από το Σταυρό του Haydn. Μαζί με τον Ανδρέα Χαραλάμπους ιδρύει την Ορχήστρα Εγχόρδων Αμμοχώστου όπου παίζει ως 1ο βιολί. Δάσκαλος για περισσότερα από 12 χρόνια στο Λύκειο Ελληνίδων Αμμοχώστου, ενώ δραστηριοποιείται συμμετέχοντας στην Ορχήστρα εγχόρδων του ΡΙΚ και της Λυρικής Σκηνής Κύπρου. Εργάζεται στην Δημοτική Βιβλιοθήκη της Πόλης. Το 1974, η Τουρκική Εισβολή, τον αναγκάζει ως πρόσφυγας πλέον να ζήσει και να εργαστεί στην πόλη της Λάρνακας. Ιδρύει μαζί με τον Ανδρέα Ευρυβιάδη το Σύνδεσμο Φίλων Κλασσικής Μουσικής Λάρνακας - Αμμοχώστου και το Τρίο Κουαρτέτο Σαλίνες αποτελούμενο από:    

τον ίδιο το Στέφανο Ζυμπουλάκη 1ο βιολί Ανδρέα Ευρυβιάδη 2ο βιολί Patrick Pinches 3o βιολί/ βιόλα Εύη Ζυμπουλάκη πιάνο

Η συμμετοχή του στη καλλιτεχνική κίνηση της πόλης δίνει τεράστια ώθηση στα πολιτιστικά δρώμενα της Λάρνακας. Παράλληλα διδάσκει βιολί και κιθάρα και ορισμένοι από τους μαθητές του διαπρέπουν ως τις μέρες μας. Το 2000 ιδρύει και διευθύνει με επιτυχία την Παιδική Ορχήστρα Εγχόρδων Λάρνακας - Αμμοχώστου η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Ορχήστρα Εγχόρδων Νέων Ίδρυμα Χριστίνας Αποστόλου. Η Ορχήστρα αυτή προσφέρει σημαντικό καλλιτεχνικό έργο.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Η Μουσική όμως δεν είναι η μοναδική αγάπη και πάθος του Στέφανου

Ζυμπουλάκη. Γράφει ποίηση, συνεργάζεται με τα περιοδικά Κύκλος και Μόρφωσις και τα ποιήματά του, έχουν έντονο το στοιχείο της αγάπης του για την Αμμόχωστο και την ζωή. Σήμερα ζει, διδάσκει Μουσική και γράφει στην πόλη της Λάρνακας. Έργα του:           

Αναζητήματα (Ποιήματα), 1965 Λευκές Αϋπνίες, 1967 Μεταβολισμοί, 1970 Παύλος Μεράνος (Μελέτη), 1971 Ποιήματα, 1975 Ανθολόγιο Λογοτεχνικής Κριτικής (Κριτική), 1980,81,84,87 Ιστόρημα (Ποιήματα), 1993 Χειρ Κυρίου, 1994 Ερωτικά της Εύης, 1996 Λούλα Γιάγκου Ρώσσου, 1997 Της Πίκρας Μου Βιολί, 2000

Ποιήματά του μελοποιήθηκαν και κυκλοφόρησε το 2005 μουσικός δίσκος με τίτλο: Της Φαμακούστας (2005, Δίκτυο), σε μουσική Βασίλη Χατζηλούκα και ερμηνεία Κώστα Χατζηχριστοδούλου.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ο ποιητής και μουσικός Στέφανος Ζυμπουλάκης από τον Φιλόλογο και Συγγραφέα: Κώστα Κατσώνη Παρουσίαση του έργου του Μουσικού και Ποιητή σε τιμητική εκδήλωση στο σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα την 24η Απριλίου 2018

Μ’ ένα ποίημα κι ένα βιολί στην πόλη του Ζήνωνα ήλθες απλόχερα να δώσεις τα άγια των αγίων της ψυχής. Και στη σκιά της καλής της φοινικιάς χίλιους κόσμους μ’ αγάπη ν’ ανασταίνεις . Έτσι σε πρόσταξαν μαζί ο Τεύκρος κι ο Ευαγόρας απ’ την πανάρχαια Σαλαμίνα της θαλασσοφίλητής σου γης. Μ’ ένα ποίημα κι ένα βιολί, πάντοτε να ζεις Στέφανε, τραγουδώντας και προσμένοντας του γυρισμού τη μέρα να χαράξει.

Μέσα από τους πιο πάνω στίχους της Αμμοχωστιανής φιλολόγου και ποιήτριας Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή, που διάλεξα ως αφόρμηση για τη σημερινή μου αναφορά, δίνεται πολύ απλά και παραστατικά το περίγραμμα της πνευματικής φυσιογνωμίας του Στέφανου Ζυμπουλάκη, που πολιτογραφήθηκε στη Λάρνακα, μαζί με την οικογένειά του, πριν από 44 χρόνια, μετά τον βίαιο εκτοπισμό του από την πολυαγαπημένη του Αμμόχωστο. Κι έκτοτε, μ’ ένα ποίημα, ένα βιολί κι ένα δοξάρι, «έκανε κομμάτια την ψυχή του», καθώς λέει κι ένας άλλος ποιητής, ο Μένης Κουμανταρέας, «και τη μοιράζει αντίδωρο» στα παιδιά, τους νέους και τον κόσμο της Λάρνακας γενικότερα, που τον δέχτηκε στην αγκαλιά της σαν δικό της παιδί και του πρόσφερε απλόχερα τη στοργή και την αγάπη της. 9

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

O Στέφανος, που γεννήθηκε το 1941 στο Πολιτικό της επαρχίας Λευκωσίας και μεγάλωσε στην Αμμόχωστο, ανταποδίδει όλη αυτή την αγάπη, τόσο με την 22χρονη προσφορά του στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Λάρνακας, της πόλης του Ζήνωνα, του Κίμωνα και του Αγίου Λαζάρου, όπου εργάστηκε από το 1974-1996, αλλά και υπηρετώντας όλα αυτά τα χρόνια τη μουσική παιδεία του τόπου ως δάσκαλος του βιολιού, ως μαέστρος, ιδρυτής της Παιδικής Ορχήστρας Εγχόρδων Λάρνακας-Αμμοχώστου (μέσα δεκαετίας ’70), συνιδρυτής μαζί με τον αείμνηστο Ανδρέα Ευρυβιάδη του «Τρίο Κουαρτέτο Σαλίνες» (1995), αλλά και σήμερα ως Διευθυντής της Ορχήστρας Νέων του φιλανθρωπικού-κοινωνικοπολιτιστικού Ιδρύματος «Χριστίνα Αποστόλου». Ο Στέφανος Ζυμπουλάκης, αγαπητοί φίλοι και φίλες, έχει μια μακρά θητεία και προσφορά στην ποίηση, τη μουσική και την ευρύτερη πολιτιστική ζωή του τόπου, για την οποία μάλιστα έχει ήδη τιμηθεί με σημαντικές διακρίσεις, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Αξίζει, ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι η Κυπριακή Πολιτεία για πολλά χρόνια, στην προ κρίσεως εποχή, τον είχε συμπεριλάβει στον κατάλογο των πνευματικών ανθρώπων του τόπου μας που τιμούνταν κάθε χρόνο – μέχρι το 2012, με τιμητικό χορήγημα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού «για τη συνεισφορά τους στην οικοδόμηση της σύγχρονης πολιτιστικής φυσιογνωμίας της Κύπρου», όπως ανέφερε το σχετικό σκεπτικό. Για το ποιητικό του έργο, μέρος του οποίου έχει μεταφραστεί στα γαλλικά, τιμήθηκε επίσης στη Γαλλία, ενώ τον τίμησε και ο Δήμος Αμμοχώστου το 2006 για τον ψηφιακό δίσκο «Της Φαμακούστας», που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά σε στίχους Στέφανου Ζυμπουλάκη και μουσική του Βασίλη Χατζηλουκά, με ερμηνευτή τον γνωστό Κύπριο τραγουδιστή Κώστα Χατζηχριστοδούλου (που είναι και οι δύο απόψε μαζί μας και τους ευχαριστούμε). Η ποιητική πορεία του Στέφανου Ζυμπουλάκη περιλαμβάνει εννιά ποιητικές συλλογές, μία μελέτη για τον ποιητή Παύλο Μεράνο, ανάτυπο από το λογοτεχνικό περιοδικό «Κυπριακός Λόγος», που εκδόθηκε στη Λευκωσία το 1971 και τέσσερις τόμους, σε πολυγραφημένη έκδοση, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Ανθολόγιο Λογοτεχνικής Κριτικής (1980, 81, 84 και 87), που εκδόθηκαν από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λάρνακας και αποτελούν μια σημαντική πηγή βιβλιογραφικής καταγραφής των λογοτεχνικών κριτικών της κυπριακής λογοτεχνίας της περιόδου 1977-1984, όπως αυτές

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

εντοπίζονταν από τον συγγραφέα στον καθημερινό τύπο και στα λογοτεχνικά και άλλα περιοδικά της Κύπρου. Με την ποίηση ο Στέφανος Ζυμπουλάκης άρχισε να ασχολείται από την νεανική του ηλικία, δίνοντάς μας την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Αναζητήματα, το 1965, σε ηλικία 24 χρόνων. Το 1967 εκδίδει μια δεύτερη ποιητική συλλογή, με τίτλο Λευκές αϋπνίες, για να ακολουθήσουν το 1970 οι Μεταβολισμοί. Το 1975 εκδίδει σε πολυγραφημένη έκδοση τα Ποιήματα, ενώ στη συνέχεια, το 1993 μάς δίνει την πέμπτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Ιστόρημα, που την αφιερώνει στον Γιώργο Νταλάρα. Το 1994 εκδίδεται η συλλογή Χειρ Κυρίου και το 1996 τα Ερωτικά της Εύης, μια συλλογή αφιερωμένη στην αγαπημένη του σύζυγό Εύη, ενώ το 1997 κυκλοφορεί η όγδοη ποιητική του συλλογή, αφιερωμένη στη μητέρα του, με τον τίτλο Λούλα Γιάγκου Ρώσσου. Η ίσαμε σήμερα ποιητική συγκομιδή του Στέφανου Ζυμπουλάκη ολοκληρώνεται με την ποιητική συλλογή, ένατη στη σειρά, Της πίκρας μου βιολί, που εκδόθηκε το 2000. Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι δύο από τις ποιητικές συλλογές του, το Χειρ Κυρίου και τα Ερωτικά της Εύης έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί στα αγγλικά από τον φίλο και στενό συνεργάτη του ποιητή αείμνηστο Αντρέα Ευρυβιάδη, το 1994 και το 1996, αντίστοιχα, ενώ στα αγγλικά είχε μεταφραστεί και η τρίτη ποιητική του συλλογή, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Διαβάζοντας τα ποιήματα του Ζυμπουλάκη διαπιστώνει κανείς ότι ο ποιητής έχει μια βαθιά ευαισθησία και έντονη λυρική διάθεση, ενώ παράλληλα φιλοσοφεί, προβληματίζεται, στηλιτεύει το άδικο, οραματίζεται έναν καλύτερο κόσμο: της ειρήνης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ανθρωπιάς, παλεύει με τον εαυτό του και με τα πράγματα, έχει έντονα ερωτικά συναισθήματα, κλαίει και πονά για την προσφυγιά και υμνεί με πικραμένη και νοσταλγική διάθεση την αγαπημένη του πόλη, την Αμμόχωστο, την ξακουστή και περίλαμπρη πόλη του Ευαγόρα, που εδώ και 44 χρόνια είναι μια πόλη φάντασμα, κάτω από την μπότα του τουρκικού Αττίλα, ενώ ταυτόχρονα ελπίζει και προσμένει την ώρα της λύτρωσης και της επιστροφής.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Δίνουμε ένα ενδεικτικό ποίημα, με τίτλο «Ειρήνη» για να πάρουμε μια πρώτη γεύση από τη γραφή και τον ποιητικό στοχασμό του Ζυμπουλάκη: Τη βλέπεις που έρχεται μέσ’ απ΄ τη λάμψη της φλόγας όταν η ποίηση χαϊδεύει την καρδιά για την Ανάσταση. Μέσ’ απ’ το κράνος της σιωπής κουβαλάει τις αναμνήσεις, στο κλειδοκύμβαλο ακούγεται η φωνή. Το τραγούδι είν’ η αγάπη των πουλιών κι αυτό το άγαλμα που ποτέ δεν σωπαίνει μοιάζει αηδόνι του βουνού. Είναι κι ο χώρος, που δίνει τάξη στην ενόραση, οι σκέψεις, οι απόηχοι μιας αγάπης που δεν τελειώνουν με το πρώτα τίναγμα των ματιών. Αυτή σ υ σ τ ή ν ε τ α ι: ( η αίθουσα σφύζει από κάλυκες ανθρώπων) Είμαι, όχι δεν είμαι τίποτα, δεν είμαι του αστεριού αναλαμπή. Είμαι η ανάσα του κορμιού της γης. Ακούστε τις σάλπιγγες, ακούστε τους αγγελικούς ψαλμούς και θα βεβαιωθείτε: Φαμακούστα… Από την πρώτη κιόλας ποιητική του συλλογή, Αναζητήματα, που εκδόθηκε στην Αμμόχωστο το 1965, αφιερωμένη στους γονείς του και στη γυναίκα του, με εξώφυλλο του Χαράλαμπου Τσαγγαρίδη, διαπιστώνει κανείς την υπαρξιακή αγωνία του νεαρού τότε ποιητή και τον πλούσιο συναισθηματικό του κόσμο, που εξωτερικεύεται και μετουσιώνεται μέσα από την ποιητική του γραφίδα. Διαβάζουμε σ’ αυτή τη συλλογή ερωτικά ποιήματα αλλά και ποιήματα εμπνευσμένα από την κυπριακή και τη διεθνή καθημερινή ζωή, ανάμεσά τους κι ένα ποίημα για τον Κένεντι. Η πάλη του ποιητή με τον εαυτό του, με τον Θεό και με τα πράγματα αλλά και η παρουσία της μουσικής είναι έντονη στους στίχους του. Γράφει ο 12

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ζυμπουλάκης σ’ ένα του ποίημα, ενδεικτικό των ιδεολογικών του προσανατολισμών (« Οι δυο δρόμοι», σ.26): Σφυγμομετρώ τη συνείδησή μου, Τη συνείδηση όλου του κόσμου... Κι ασπάζομαι το περιστέρι Στο πρώτο σκαλοπάτι της ζωής Και παίρνω τον μακρινό τον δρόμο, Τον μαραθώνιο της ειρήνης. Στη δεύτερη ποιητική του συλλογή, Λευκές αϋπνίες (Αμμόχωστος 1967, με εξώφυλλο της Μαρίας Τούρου), ο ποιητής συνεχίζει την εξελικτική του πορεία δίνοντάς μας ποιήματα για την ειρήνη, για το Βιετνάμ, για τον Θεό, τον έρωτα και για την αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου για το αύριο. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χρυσόστομος Παπαχρυσοστόμου, που προλογίζει τη συλλογή Λευκές αϋπνίες (σ. 5 του προλόγου), «κίνητρα της ποίησής του είναι η αγωνία των πραγμάτων, η αθανασία του αγώνα, η ρευστότητα των καταστάσεων, και πάνω απ’ όλα η αγωνία του ανθρώπου κι η πίστη για την ανόρθωσή του. Ξεχωριστή θέση, συνεχίζει ο Παπαχρυσοστόμου, παίρνει στην ποίησή του η ελπίδα που δίνει για την ανόρθωση του ανθρώπου ο σοσιαλισμός. Ενδεικτικοί της σοσιαλιστικής κοσμοθεωρίας του ποιητή είναι και οι πιο κάτω στίχοι από το ποίημα «Μεγάλη Πορεία »(σ. 16) : Σοσιαλιστή, Να θυμάσαι τα πάντα στην προσπάθειά σου να φτάσεις στο τέρμα. Στη μνήμη σου θα σέρνεις το πρώτο σου στεφάνι γεμάτο προσδοκίες... Μέσα στο αίμα σου κοχλάζει σαν άλκιμου, τ’ όνειρο, η ελπίδα... Θα’μαι μαζί σου στον πύργο να κρατούμε το μενού της αγωνιστικότητας, να διακηρύττουμε τον άνθρωπο.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Σημαντική στιγμή για την ποιητική του διαδρομή, στην προ του 1974 περίοδο, αποτελεί η τρίτη ποιητική του συλλογή Μεταβολισμοί, που κυκλοφόρησε σε πολυγραφημένη έκδοση το 1970, ως δίγλωσση έκδοση (στα ελληνικά και τα αγγλικά), με μετάφραση Λ.Κ.Μαρουλλέτη, στην οποία ο Ζυμπουλάκης μάς δίνει καινούρια ποιήματα, με πιο ώριμη και μεστή γραφή, με θεματικό επίκεντρο και πάλι της έμπνευσής του τους μεταβολισμούς των ψυχικών του αναζητήσεων και τα δρώμενα του γύρω του κόσμου. Τα πιο πολλά ποιήματα είναι ολιγόστιχα, λιτά και υπαινιχτικά. Τα πεινασμένα παιδιά της Μπιάφρα, ο πόλεμος του Βιετνάμ και η σφαγή του Μάι Λάι δονούν την ψυχή του ποιητή και τη συγκλονίζουν. Γράφει χαρακτηριστικά στο ποίημα «Μάι –Λάι 1968 (σ.30): Μα οι λευκοί Ερωδιοί δεν είχαν αντηχεία ανθρώπινα, δάκρυα νεοφύτευτα μες στην κατεψυγμένη ψυχή τους, νωπά τα αισθητήρια της καρδιάς τους και σκότωναν και σκότωναν την όραση της γης... Η ποιητική πορεία του Στέφανου Ζυμπουλάκη μπαίνει μετά το 1974 σε καινούριους ρυθμούς εκφράζοντας και αποτυπώνοντας τον συγκλονισμό του ποιητή για την πικρή προσφυγιά αλλά και την πίστη και την αισιοδοξία του για την επιστροφή στην αγαπημένη πόλη. Το 1975, μας δίνει σε πολυγραφημένη έκδοση τη λιγοσέλιδη ποιητική συλλογή Ποιήματα (Λάρνακα, 1975), με εσωτερικό τίτλο που αναγράφεται στην τρίτη σελίδα της έκδοσης Εναρμονισμένοι κραδασμοί, ένας τίτλος εύγλωττος και ενδεικτικός για τον ψυχισμό του ξεριζωμένου ποιητή. Με έκδηλη την επίδραση των συγκλονιστικών γεγονότων που βίωσε και με έντονη την πίκρα του ξεριζωμού αλλά και με προφανή πεσιμιστική διάθεση, ο ποιητής αναζητά μέσα από τους στίχους του μια σωστική διέξοδο.

Διαβάζουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το ποίημα Διαθήκη (σ. 8): 14

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

...Ο άνθρωπος που πρωτοξύπνησε στο φως κι άκουσε φρύγιους ρυθμούς, τραγούδια ηχερά να ξαποσταίνουν σ’ αλλόκοτες χορδές κι είδε τη γνώση των θεών μέσα στην περισυλλογή κι έγινε γνωστικός ποιανού στο σπιτικό να πάει να κοιμηθεί; Έξω το κρύο τσούζει κλίνες δεν έχουν οι καιροί κι η πολιτεία κοιμάται. Εξάλλου ο δρόμος είναι μακρινός, εκεί τις νύχτες δεν βλασταίνουνε τα δέντρα, μοναχικές οι ώρες ξαγρυπνούν και τα μνημεία υποδύονται τους ήρωες. Κι αυτός που παρανάλωσε την ποίηση αναζητώντας την, αλήθεια, πώς κατάντησε έτσι;

Ύστερα από οχτώ χρόνια σιωπής, ο ποιητής Στέφανος Ζυμπουλάκης μάς δίνει στα 1993 την πέμπτη ποιητική του συλλογή, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Ιστόρημα-ποιήματα β’, την οποία αφιερώνει στον γνωστό τραγουδιστή και φίλο της Κύπρου Γιώργο Νταλάρα. Μέσα από τα ποιήματα της συλλογής αυτής, όπως ο ίδιος σημειώνει στην αρχή του βιβλίου, η μνήμη αναμοχλεύει την ψυχή του ποιητή/ κι ο πόνος που μεταφέρεται μέσα απ’ τον νου και την καρδιά του/ σε τούτες τις χλωμές στιγμές της εξορίας/ γίνεται κραυγή και διαμαρτυρία. Ο πόνος, η οργή, η πίκρα αλλά και η ελπίδα και η προσδοκία της επιστροφής είναι διάχυτα στα 60 ποιήματα της συλλογής,

όπου διαβάζουμε στίχους όπως οι πιο κάτω («Αναμνηστικά», σ. 49): 15

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Τι ξέρω από πόλεμο τι ξέρω από οπλοστάσι! Κείται η ποίηση νεκρή και τ’ όνειρο που σβήνει. Ψυχή κοτρώνι δέχεται στο χώμα σφαγιασμένη κι η γη που σφύζει από νεκρούς ταλαίπωρη πεθαίνει. Στέγνωσε το δάκρυ κι έσυρε να φύγει, η χορδή του Απόλλωνα δάκρυσε κι αυτή… Η έκτη ποιητική συλλογή του Ζυμπουλάκη κυκλοφόρησε 1994 με τίτλο Χειρ Κυρίου (Λάρνακα 1994) και εκδόθηκε τον ίδιο χρόνο μεταφρασμένη στα αγγλικά, όπως έχουμε ήδη αναφέρει. Η συλλογή αυτή, που περιλαμβάνει τρεις ενότητες, αποτελεί μια σημαντική στιγμή στην ποιητική πορεία του Στέφανου Ζυμπουλάκη. Η Κλαίρη Αγγελίδου, ποιήτρια και πρώην Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, σχολιάζοντας τη συλλογή Χειρ Κυρίου, τη χαρακτηρίζει ως "μια στενή συνομιλία του ποιητή με το Θεό σε ώρες εσωτερικής εγρήγορσης" . Η πρώτη ενότητα έχει τίτλο "Της απόγνωσης" και αποτελεί μια ποιητική σύνθεση που διαπνέεται από ένα αίσθημα εσωτερικής αγωνίας του ποιητή. Στη δεύτερη ενότητα, που έχει τίτλο "Συνομιλίες της Αμμοχώστου", ο ποιητής ταυτίζει τις δυο του αγαπημένες, τη γυναίκα και την Αμμόχωστο και ξετυλίγοντας το κουβάρι της μνήμης και της καρδιάς, κάνει μια έξοχα ποιητική περιπλάνηση στις όμορφες περασμένες πια μέρες της χαράς, της ξεγνοιασιάς και της ειρήνης στη σκλαβωμένη Αμμόχωστο. Αναπολεί τις γειτονιές, τα σπίτια, τους κήπους με τις τριανταφυλλιές, τα πορτοκάλια, τη θάλασσα, τα βενετικά τείχη, τη Σαλαμίνια γη, την ιστορία , τις σκλαβωμένες εκκλησιές, τη ζωή που τόσο άδικα και βίαια κόπηκε στα δυο, μια ζωή και μια πόλη όπου "η μνήμη ανεμπόδιστη σε ταξιδεύει».

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ξεδιπλώνοντας όλη τη μαεστρία της ποιητικής του έμπνευσης βρίσκει τη λύτρωση που αναζητεί εκφράζοντας μέσα από στίχους απλούς, λιτούς, μουσικούς και περίτεχνα εικονογραφημένους την ελπίδα, τη σιγουριά και την απόφαση της επιστροφής. Δίνουμε ένα ενδεικτικό ποίημα από την ενότητα αυτή : Μάτια που γνώρισαν τα μάτια σου Αγαπημένη θωπεύουνε ξανά τις γειτονιές μας. Πληγώνει η νύχτα το πηγάδι τ’ όνειρο σαν πριν δεν λησμονιέται στο φως της χειμωνιάτικης αυγής . Θα λες «πεθύμησα το σπιτικό μου» κι ο νους θα τριγυρνάει στις αυλές, τις τριανταφυλλιές σου. Μα οι τόσες μνήμες (η πατρίδα κι οι σταυροί τσαντίρια και κραυγές οδύνης) ένας καθρέφτης, λαός νεκρών που μας πληγώνει. Εσύ κι εγώ ένα το χέρι, η καρδιά το φως κι η ποίηση μας κανακεύει… Δάσο ανέμελο πυκνό προσμονής φυγή μου. Θα ξανάρθω Φαμακούστα, ξέρεις στο γνωστό μας μέρος. Μνήμη που δεν φεύγεις και θυμάσαι το σκυλί, τ’ αηδόνι, τις φωνές των λύκων. Γιασεμιά κι αρώματα η ζωή μας Άνοιξη.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Η τρίτη ενότητα, που έδωσε και τον τίτλο στη συλλογή, τιτλοφορείται "Χειρ Κυρίου" και περιλαμβάνει έντεκα ποιήματα, που αποτελούν, πιστεύω την κορύφωση της ποιητικής έμπνευσης που δόθηκε τότε σαν θεία χάρη-θα τολμούσε να πει κανείς, στον ποιητή Στέφανο Ζυμπουλάκη. Δεν είναι πια εναγώνια και θανατερή η αναζήτηση του ποιητή. Επέρχεται πια η κάθαρση και η λύτρωση της ποιητικής ψυχής ύστερα από μια πορεία τραγικά επώδυνη, αδιέξοδη και βασανιστική. Οι λέξεις και οι εικόνες, με την ίδια μουσικότητα και εσωτερική ροή καταλήγουν τώρα σε στίχους απέριττους και λυρικούς. Τα νοήματα είναι ξεκάθαρα, φωτισμένα από τη λάμψη της θέωσης και της πίστης που στάλαξε στην ψυχή του ποιητή η συνάντησή του με τον Πατέρα Συμεών (τον ηγούμενο της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Μαυροβουνιώτη), στον οποίο και αφιερώνεται ουσιαστικά αυτή η ενότητα. Η μορφή του είναι κυρίαρχη σε όλα σχεδόν τα ποιήματα, ο ποιητής τον επικαλείται συνεχώς ως πνευματικό καθοδηγητή και πατέρα, ως καταφύγιο ελπίδας και παρηγοριάς. Είναι ο "άγιος Αηδόνιος, που ιχνηλατεί και προσεύχεται". Δίνουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα. Τραγούδησα την ψυχή μου, λευτερώθηκα απ’ το κάγκελο του εαυτού μου… Δέξου Χριστέ, το αγαθόν της καρδίας μου τη φωτεινή λάμψη της γης … Και ευχαριστούμεν Σε και δοξολογούμεν Σε σήμερα και αύριο, την ώρα που το συρματόπλεγμα της Φαμακούστας και το φάντασμα εντός θα γεύεται τον θάνατο, η επιστροφή, δεντρί αψηλό και υπερούσιο, θ’ανάβει εις μνήμην σου την Ιστορία… Άγιε πάτερ και πατήρ μου, η ψυχή μου γιασεμί. Αν κάποτε πεθάνω από χτικιό, ένα δάκρυ της ψυχής σου η Ανάστασή μου… (σ. 52,53) Τα Ερωτικά της Εύης, έβδομη στη σειρά, δίγλωσση εκδομένη ποιητική δημιουργία του Ζυμπουλάκη, είναι μια μικρή συλλογή δεκαέξι μόνο σελίδων, 18

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

που διανθίζεται με εννιά χαρακτικά του Πέτρου Πτωχόπουλου, τα οποία αποδίδουν με έναν αρχαιότροπο και μοναδικό τρόπο την ένταση και την ομορφιά του ερωτικού συναισθήματος και του αισθησιασμού που διέπει και χαρακτηρίζει την όλη ποιητική δημιουργία. Η Εύη με τα πράσινα μάτια, η πολυαγαπημένη σύντροφος της ζωής του, είναι το υπαρκτό πρόσωπο της γυναίκας, η πηγή του έρωτα για τον ποιητή και της ταύτισης σε μια υπέροχη ερωτική σχέση που ο χρόνος δεν την καταλύει και δεν φαίνεται να την αγγίζει : Το θαλασσί της νιότης μου, γράφει ο Ζυμπουλάκης, η φυγή / αλάβαστρο αγάπης/ κι εσύ του έρωτα καρδιά/ το υφαντό του ρόδου./Του πρωινού ανθόφυλλα/του δειλινού φεγγάρι/ το γιασεμί της Άνοιξης/ Θεός που μ’ανασαίνει. (σ.10) Η ποιητική πορεία του Στέφανου Ζυμπουλάκη ολοκληρώνεται με δυο ακόμα συλλογές : την αφιερωμένη στη μητέρα του συλλογή, που φέρει ως τίτλο το όνομά της : Λούλα Γιάγκου Ρώσσου (Λάρνακα, 1997) και τη συλλογή Της πίκρας μου βιολί (Λάρνακα 2000). Σ’αγαπάω και σ’αγαπώ / μες στην κραυγή του ανέμου/ μες στο κύμα. /Γλάροι λευκοί της προσμονής/ δοξαστικό του Ευαγόρα/ Μητέρα, / σε φίλημα χεριού/ζεστή αγκαλιά πορφύρας παιδικής/ και μήνας Αύγουστος, εμπόλεμης χρονιάς/ θρονί της παρακαταθήκης μου η Μνήμη, γράφει στη συλλογή την αφιερωμένη στη μάνα του, ενώ η ένατη και τελευταία ίσαμε σήμερα ποιητική συλλογή του Στέφανου Ζυμπουλάκη, Της πίκρας μου βιολί, είναι μια ποιητική σύνθεση, στην οποία ο ποιητής, όντας βαθιά ποτισμένος με τις νότες του βιολιού του, που για χρόνια τώρα το υπηρετεί, αλλά και με βαθύ στην ψυχή του τον πόνο του ξεριζωμού, συνθέτει ποιήματα σαν μουσικές συνθέσεις, στα οποία είναι διάχυτη η πίκρα, ο πόνος και οι θύμησες της αγαπημένης πόλης. Σε τόνους εξομολογητικούς ο ποιητής μ’ ένα εισαγωγικό σημείωμα σαν πεζοτράγουδο δίνει το στίγμα της νέας του ποιητικής παρουσίας : Πέρασε καιρός μα ξανατραγούδησα, γράφει ο ποιητής. Μετρώ το καθετί. Μετρώ τις λέξεις που σχηματίζουν το συναίσθημα της αγάπης και βρίσκω ξανά εκείνα τα ωραία μάτια που ακτινοβολούσαν...Είμαι και πάλιν ένα και το αυτό κράμα ζωής. Αραδιάζω τις λέξεις. Τα χρώματα φωσφορίζουν κι η δύναμη του συνυπάρχοντος Θεού αναγεννά μέσα μας το ρόδο της ζωής. Χαίρε Αμμόχωστος. Χαίρε Σαλαμίνα με το αρχαίο θέατρο και τον Έλληνα..

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Γράφει επίσης για τη Λάρνακα και για τον αγαπημένο του φίλο Ανδρέα Ευρυβιάδη: Μούσα της μούσας η ψυχή, ψυχή της Λάρνακας αγαπημένη. Ψηλά το δέντρο η φοινικιά καμάρι της μορφής σου και το βιολί π’ αηδονεί γλυκόλαλο αρμονίζει. Φίλε του φίλου μου ακριβέ, χτυπά το χέρι σήμαντρο η μουσική οδεύει κι εμείς που αγκαλιαστήκαμε στους δρόμους των Σαλίνων, ζεστή καρδιά καμπάνα υμνολογεί το θρήσκευμα Ανδρέα Οδυσσέως Ευρυβιάδη. Αυτή είναι με λίγα λόγια η ποιητική πορεία του Στέφανου Ζυμπουλάκη, όπως διαφαίνεται μέσα από τις εννιά ποιητικές του συλλογές. Πρόκειται για μια ποίηση νεωτερική, με κυρίαρχο θεματικό επίκεντρο την αγωνία και τον πόνο του τόπου και των ανθρώπων. Ό Στέφανος Ζυμπουλάκης, ως ευαίσθητος δέκτης των γύρω του δρώμενων καταγράφει ποιητικά το γίγνεσθαι του σύγχρονου κόσμου και την αγωνία του ανθρώπου της εποχής μας, ενώ παράλληλα οργίζεται και διαμαρτύρεται για τη συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή, μετουσιώνοντας ποιητικά τον πόνο, την πίκρα τις θύμησες και τη νοσταλγία της κατεχόμενης αγαπημένης του πόλης, της Φαμακούστας, όπως αποκαλεί τη σκλαβωμένη Αμμόχωστο, μια πόλη γεμάτη ιστορία και μνήμες ατέλειωτες. Ο Ανδρέας Χαραλάμπους (διακεκριμένος μουσουργός-καθηγητής και μαέστρος, γράφει, χαρακτηριστικά, σ’ ένα κείμενό του για τον Ζυμπουλάκη: «Γητευτής των τεχνών, ο Στέφανος… στη μουσική πρόσφερε το πάθος της ερμηνείας, στη δε ποίηση περιδιάβασε σε μεγάλη ποικιλία θεμάτων και ιδίως αυτών που κατοικεί ο ανθρώπινος πόνος, η νοσταλγία, η πατρίδα και πιο πολύ η φύση...Ακούραστος, περιστοιχισμένος από βιβλία, προσπαθούσε να πείσει τις ιδέες να δραπετεύσουν από αυτά και περιδιαβάζοντας στους δρόμους και τις πλατείες, να κάνουν πιο γλυκό τον ανθρώπινο πόνο και να βοηθήσουν την αισθητική, την πολιτισμική αναβάθμιση και ομορφιά», 20

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Αυτός είναι λοιπόν ο Στέφανος Ζυμπουλάκης, ο ποιητής και μουσικός, που έχει σφραγίσει με το έργο και την προσφορά του τα λογοτεχνικά και μουσικά δρώμενα της Λάρνακας αλλά και της Κύπρου γενικότερα. Κι αναμφίβολα, ο καλύτερος τρόπος για να κλείσουμε αυτή την εκδήλωση, είναι μέσα από τα δικά του ποιητικά μηνύματα. Ακούμε ως κατακλείδα το ποίημα «Θα ξανάρθω», από την ποιητική συλλογή Ιστόρημα. Θα ξανάρθω σαν το καράβι αλλαγμένο απ΄ τις θάλασσες μ΄ ένα μάτσο φως που μάζεψα απ΄ τον πόλεμο (το ξέρω, πως στην καρδιά σου μέσα ακούγεται η φωνή μου με λίγους στίχους που χτενίσανε τον θάνατο και βάφτηκαν με αίμα) χωρίς πατρίδα πια χωρίς ταξίδια και θα σου πω στη γλώσσα των δακρύων. Ιδού ο δρόμος μας. Ιδού η φυγή μας. Θα κλάψεις. Η εξορία σκληρή μας περιμένει να γιορτάσει με το δάκρυ μας Και τα παιδιά σε ποια ελιά ή αντίσκηνο θα καταχωρηθούνε; Απόψε ανάμεσά μας τριγυρνά λίγος Θεός ακόμη καθώς η επίρροια του φωτός ζεσταίνει τα μάτια μας και την καρδιά μας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Τώρα που κράτησε ψηλά τ΄ αμαξηλάτη το κεφάλι η ζωή θα πάρει το νερό της βρύσης. Θα βρει τη μνήμη λιπαρή σε δωρική αλυσίδα και μέσ΄ απ΄ τους διάφανους ερωτισμούς του "LIEBERSTRAUM" μεδούλι ο έρωτας, κι ολοταχώς οι μέλισσες μαδάνε τους βλαστούς. Θα ξανάρθω σαν το καράβι αλλαγμένο απ΄ τις θάλασσες μ΄ ένα μάτσο φως που μάζεψα απ΄ τον πόλεμο κι απ΄ την αρχή θα βάλεις με τα χέρια σου πηλό να ξανακτίσεις τη φωλιά σου καθώς αλλιώτικο το φως θα χώνεται για βλάστηση στη γη καθώς στο χώμα θα φυτρώνουν οι καρδιές μας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ο Ποιητής Στέφανος Ζυμπουλάκης για την Ποίηση  Η ποίηση είναι τρόπος ζωής. Είναι μια πνευματική καθημερινή τροφή, την οποία ο ποιητής έχει ανάγκη όπως το οξυγόνο που αναπνέει. Η Ποιητική έκφραση ζυμώνεται μαζί με όλο αυτό το κύκλωμα του ανθρώπου, τα αισθήματα, τον πόνο, τη χαρά και τις αγωνίες του. Γράφει ο ποιητής γιατί θέλει να δώσει ένα μήνυμα, να παλέψει, να πει την αλήθεια και να ξεσηκώσει. …Η ποίηση είναι μια προσωπική λύτρωση. Χωρίς την ποίηση δεν επιβιώνει κάποιος, διότι η ποίηση δεν σημαίνει μόνο να ξέρει να γράφει στίχους αλλά να απολαμβάνει ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, τη θάλασσα, ένα ωραίο πίνακα ή και μια ωραία μουσική.  Η Ποίηση σε συμπληρώνει, σε κατευνάζει και σε προβληματίζει. Είναι ένα όπλο να αγωνιστείς και να βρεις την αλήθεια. Είναι όμως και ένα κύτταρο ζωής που μας κρατά ζωντανούς και μια ουσιαστική δημιουργία για αυτό και ο κόσμος άρχισε να την αγαπά περισσότερο. Φυσικά η ποίηση για να είναι χρήσιμη πρέπει να αγγίζει την ψυχή του απλού ανθρώπου και να την απελευθερώνει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Για το έργο του Στέφανου Ζυμπουλάκη Η Χρυσοθέμις Χατζηπαναγή (φιλόλογος, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας) έγραψε: «…Μέσα από τις πολλαπλές αναγνώσεις πρόσληψης της ποίησης και της ποιητικής του Ζυμπουλάκη και πίσω από τη λυρική σκηνογραφία της περιγραφικής αφήγησης ή της αφηγηματικής εξιστόρησης των ευφάνταστων ποιητικών του συλλήψεων και των ορμέμφυτων ενοραματικών του δρώμενων αποκρυπτογραφούμε τους αλληγορικούς συμβολισμούς στο παλίμψηστο της διαστρωμάτωσής τους: η υπαρξιακή αγωνία, που κορυφώνεται με ρυθμούς κρετσιέντο στη σφαδάζουσα καθημερινή έγνοια για τον άνθρωπο και την τραγική του μοίρα σε έναν κόσμο αβέβαιου μέλλοντος και συνεχών ανατροπών, η φιλοσοφική ενατένιση της ζωής και η αεικίνητη αναζήτηση του νοήματός της στη διαιώνιση τής μετά θάνατον αθανασίας της μέσα από μια βαθιά θρησκευτικότητα ενσυνείδητης χριστιανικής πίστης. Πέρα από την αδελφική αγάπη για τον άνθρωπο στα σταυροδρόμια μιας συμπαντικής φιλίας, τον έρωτα της φύσης και τη λατρεία της αιώνιας γυναίκας στα πρόσωπα της συζύγου και της μητέρας του, είναι οι αλγεινές μνήμες της προδομένης και τουρκοπατημένης πατρίδας μαζί με τον αθεράπευτο νόστο για τη γενέθλια πολυφίλητη πόλη του…» H Σοφία Κοντού ανέφερε: « Ο ποιητής Ζυμπουλάκης κατορθώνει να μας πείσει για πολλές αξίες. Μα πάνω απ΄ όλα πως η ανθρώπινη ελπίδα είναι μια καθημερινή θεότητα που δεν έσβησε μα το αντίθετο λάμπει…» Ο Χρήστος Ζάνος λέει χαρακτηριστικά: «Η ποίηση του Στέφανου Ζυμπουλάκη χαρακτηρίζεται από μια εξωτερική δωρική λιτότητα και από ένα μυστικό εσωτερικό ρυθμό. Οι λέξεις βασανίζουν τον ποιητή. Είναι διαλεκτές και μετρημένες… Ο ποιητής αγαπά τον τόπο του και γι αυτόν ακριβώς θρηνεί.»

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ο Ξάνθος Λυσιώτης γράφει: «…Αγαπητέ μου Στέφανε, τα λόγια σου για μένα φέρνουν του κρίνου ανασεμιά, φέρνουν του ρόδου χάρη… Σ΄ ευχαριστώ φίλε ποιητή..» Η θέμις Θεοχάρους μεταξύ άλλων «…ο πλούσιος ψυχικός κόσμος του ποιητή, η βαθιά αγάπη του για την σύντροφο της ζωής του καθώς και το πηγαίο ταλέντο του είναι εμφανή…» Η Τούλα Κακουλλή συμπληρώνει: «…Σαν γνήσιος υπηρέτης της ποίησης σμιλεύει με το στίχο του και δημιουργεί ότι καλύτερο …»

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΑΝΘΟΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑΣ 12 Φεβ 2012 Ανθός πορτοκαλιάς η Αμμόχωστος ανθός επιστροφής με του Ακταίου τα όνειρα στη μνήμη του Φαλήρου. Θα ξανάρθω αγαπημένη, θα ξανάρθω στη Σαλαμίνια γη μου με της ευχές της προσευχής με την αγάπη του κεριού με το φτερούγισμα τ΄ Αη Νικόλα. Μεσ΄ τα καντούνια του Σταυρού τ΄ αηδόνι ανασαίνει. Αηδόνισμα ρυθμού¨ Ελληνικό Γυμνάσιο, Λύκειο Ελληνίδων καθώς αηδόνια της πορτοκαλιάς τραγούδι επιστροφής να σιγομουρμουρίζουν Γιορτή του ήχου αστερισμοί κιτρομηλιάς η νιότη. Σήμερα, αύριο, το αιώνιο Αμμόχωστος μορφή κι ανθρώπινο το κάστρο. Βελούδινο το θρήσκευμα η Λευτεριά καμπαναριό η ζωή μας καθώς του κάνιστρου οι ανθοί τη θάλασσα αγναντεύουν . Ένα το κύτταρο ΕΣΥ της Άνοιξης ανάσα Ένα το μόριο ΕΣΥ ανάσα επιστροφής ανάσα ο ήλιος του Θεού , ΕΣΥ βασίλισσα πορτοκαλιά κι εγώ πολίτης στο άρμα σου ψυχή. Ψυχή μου ΕΣΥ Ψυχή μου ΕΓΩ Ψυχή μου ΑΥΤΟΣ Κι όλο το φως ΨΥΧΗ ΜΟΥ.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ την Εύη Μελανίδου Πρωινό στο ωδείο 8.30 π.μ Λάρνακα 30 Ιαν 2010 Θα πρέπει …. Θα πρέπει …. Θα πρέπει …. Τα άλλοτε πράσινα μάτια της αγάπης να ξαναφτιάξουν τη φωλιά τους. Φωλιά στην ηρεμία του πάθους της ζωής και του απέραντου πελάγου. Ένα βιολί στο πιάνο της ψυχής σου η καρδιά μου κι η καρδιά σου . Ακούω τις φωνές των λύκων Η Αμμόχωστος Αγαπημένη μα εσύ του ονείρου Άνοιξη Χαϊδολογάς το περιστέρι του βουνού το πράσινο μα ο έρωτας νυστέρι

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

(Και εγένετο Εύη Ζυμπουλάκη)

Το ΔΙΑΜΑΝΤΙ της ψυχής λατρεία δάκρυα της γαρδένιας Άνοιξή μου σούρουπου το φως Εσύ. Πάνε κι έρχονται τα χελιδόνια φθινοπώρου μοναξιά μα η ποίηση της καρδιάς μου ωρολόγιον μουσικής. Πρωινού τρισάγιο χρόνου κρίνοι, γιασεμιά, λευκά τα φούλια και το γέρικο πουλί ανασαίνει ανταρσία. Λιγοστός ο χρόνος προσευχή ζωής. Πιάσαμε τα χέρια και τα μάτια εκ βαθέων το ουράνιο τόξο. Στη μορφή του ονείρου τ΄ όνειρο μας ένα. Ένα Εσύ, Ένα εγώ και οι γλάροι συντροφιά μας στο πλατύ η θάλασσα 24 Μαίου 2010

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Εκδόθηκε το έτος 1993 και είναι αφιερωμένη στο Νταλάρα

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΙΣΤΟΡΗΜΑ

(Ποιήματα Β, 1976)

Της Εύης του Ζαχαρία και του Γιώργου

Η μνήμη αναμοχλεύει την ψυχή του ποιητή κι ο πόνος πού μεταφέρεται μέσ΄ απ΄ το νου και την καρδιά του σε τούτες τις χλωμές στιγμές της εξορίας γίνεται κραυγή και διαμαρτυρία.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΙΡΗΝΗ του Χ.Εκμετσογλου Την βλέπεις που έρχεται μέσ΄ απ΄ τη λάμψη της φλόγας όταν η ποίηση χαϊδεύει την καρδιά για την Ανάσταση. Μέσ΄ απ΄το κράνος της σιωπής κουβαλάει τις αναμνήσεις στο κλειδοκύμβαλο ακούγεται η φωνή. Το τραγούδι ειν΄ η αγάπη των πουλιών κι΄ αυτό το άγαλμα που ποτέ δεν σωπαίνει μοιάζει αηδόνι του βουνού. Είναι κι ο χώρος, που δίνει τάξη στην ενόραση, οι σκέψεις, οι απόηχοι μιας αγάπης που δεν τελειώνουν με το πρώτα τίναγμα των ματιών. Αυτή σ υ σ τ ή ν ε τ α ι: ( η αίθουσα σφίζει από κάλυκες ανθρώπων) Είμαι, όχι δεν είμαι τίποτα, δεν είμαι του αστεριού αναλαμπή. Είμαι η ανάσα του κορμιού της γης. Ακούστε τις σάλπιγγες, ακούστε τους αγγελικούς ψαλμούς και θα βεβαιωθείτε: Φαμακούστα.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΥΠΝΟΣ ΓΛΥΚΟΣ Χίλια κανόνια σε παράταξη διαλογίζονται το θάνατο και για τα περαιτέρω. Κι αυτό το φως που βγαίνει στα τυφλά απ΄ το φυλάκιο είναι της νύχτας το πηχτό σκοτάδι. Ύπνος γλυκός- τόσο γλυκός που η πέτρα γίνεται ζεστό κι ανάλαφρο κρεβάτι. Με το καμιόνι εισέρχεται ο εχθρός -επιτρεπτή η επέλαση, περάστε, η χώρα είναι δική σαςγια να στολίσει με παράταιρη φωνή το βιός της προδοσίας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Του Φ. Σταυρίδη Ι Αυτά τα γράμματα που μέρα με τη μέρα τα στοιβάζεις μες στα στήθια σου φτιάχνουν για επιβίωση έτσι καθώς τα χρωματίζεις τη Δημοκρατία. Μα ο γείτονας π΄ από καιρό ειρήνης με υποψία σε κοιτάζει - είν΄ εμποράκος λιανικών τιμών επίτροπος σε μέγα σωματείοκλείνει τα μάτια από χαρά, είναι Χριστούγεννα σου λέει, και χέρι σου προσφέρει. ΙΙ Ο Δώρος Λοίζου ήτανε δένδρο από συνείδηση και πολιτεία μαζί του. Τώρα που γύμνωσε ο ήλιος μες στον κήπο σου αλήθεια, τι τάχατες να είσαι απ΄ το κλαδί του; ΙΙΙ Πίναμε ουίσκι, παίζαμε πόκερ σ΄ αχράντων μυστηρίων το τραπέζι. Ερωτευόμαστε αντάξια του σκότους που μας έκρυβε το πρόσωπο. Σαν ήρθε η μέρα και μας πρόταξε στο φως γυρέψαμε το χώρο.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

IV Τον θάνατον που πήραμε απ΄ τον πόλεμο τον κάναμε δικό μας και στήσαμε τον ήρωα δετά σε κάθε μας πλατεία. Μα η γη που δίψασε απ΄ αυτόν στρέφει το βέλος προς τα πίσω. V Τροχίσαμε το αίμα μας στη γεύση του θανάτου. Μα ο άλλος που καυχιότανε για χρέος για τιμή και λευτεριά κοιτόταν κάθε βράδυ στον καθρέφτη. Εσύ φτωχέ, τραγουδιστή τι λες για τούτη εδώ την πράξη. VI Θα πάω στο μικρό μου ποταμάκι. Εκεί με βρίσκουν τα παιδιά μου τις γιορτές κι έτσι καθώς αναπαμένος απ΄ την μπόρα - χρυσό το μάτι κι η ψυχή με βλέπεινα χτίσω ένα τετράστιχο από φως και μέσα η καρδιά μου ιστορημένη. VII Είπανε πως την καρδιά την κούρσεψε ο Δίας. Πως καιροφυλακτούσε απ΄ τα τρίσβαθα του Ολύμπου τόσα και τόσα χρόνια. Γιατί ντροπιάσανε οι κόρακες τόσο φτηνά της Χαλιμάς τα ωραία παραμύθια;

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΣΥΝΥΠΕΥΘΥΝΟΙ Η πατρίδα μας σκότωσε από χρέος μας πέταξε τη λέξη του ήρωα στα μάτια και κόψαμε το δένδρο. Τούτος ο νεκρός του Ιούλη που τον λένε Α.Χ.Ψ. είναι του χεριού μας ανδραγάθημα. Κείται το αίμα στους δρόμους στίγμα από συνείδηση το έγκλημα και φωνάζει προδότες.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΤΣΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ Εύ που στο χαρτί την πολιτεία κυβερνούσες με σχήματα και λέξεις κι είχες ωραία γραφή ποιητική προέχταση κι όλοι εμείς μικρά ερπετά της καθημερινής τροχαίας ξεξικογραφηθήκαμε "Οι ένοχοι", στο δειλινό του Ιούλη. Μα πάντα ως είναι ευσεβώς το παραπάτημα συμβαίνει. Μιλάμε για τις καταστάσεις που μας έρχονται κριτές και για Δημοκρατία.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Στην επιτομή της ίδιος μένει πάντοτε ο κύκλος μ΄ εκείνα τα στοιχεία που σκιαγραφούν την επανάσταση το κίνημα οικουμενικό. Η αναλογία των πράξεων διασωρίζει τον ένα απ΄ τους δυό "ολίγον φταίχτες". Στη μέση ο ήλιος κι απ΄ την άλλη το καινοτάφιο των Πραιτόρων.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΑΝΑΓΝΩΣΗ Οργισμένο πουλί αφού μελέτησε το αίμα του με αίμα κάθισε και τραγούδησε ταξίδι τελευταίο. Στο κοιμητήριο η ηδονή " ανθίζει ", είπε σπορά ο θάνατος τα στάχυα ολιγοστεύουν. Μα ο αγράμματος πατέρας που διαλογίζεται την έξοδο σ΄ αυτό το χώμα το τραχύ με την καυκάλα - φτερά τινάζει προς τα πάνω η καρδιάπαίρνει σαν πριν τ΄ αλέτρι του και σκάβει. Κι αυτή η σημαία που ορθώνεται βουβή τριμμένη στον εξώστη διαβάζει ολονύχτια ελληνική ιστορία.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΙΔΩΛΑ Μπροστά στο φράγμα της αθέατης νύχτας οι κόρακες σε μαστιγώνουν. Είδωλα τα ευρήματα της πολιτείας σου ταξιδεύουν εκτίθενται δημόσια σε χώρους ευπρεπείς ανταλλάσσουν ονόματα, χειροκροτούν και θεατρινίζονται ειρωνικά το σκηνικό. Το χέρι - που΄ σαι ψυχή- εκλιπαρεί την υψηλότερη τιμή το τίμημα φωτός. Κοίταξε πως τρέμει να σε πάρει λικνιστικά να δώσει ιερή την παρουσία. Τα δένδρα είναι γνώριμα, τα μονοπάτια, οι κήποι κι όμως το γέρικο πουλί φυλάει το εικονοστάσι.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ "Ένας νεκρός, όσο και νάναι νεκρός θέλει κι αυτός το σπίτι του" L.PIRANTELLO Όταν απ΄ την κοπριά θ΄ ανθίσουν τα λουλούδια κι η πολιτεία θα κοιμάται στο καμπαναριό με την ευσέβεια της λατρείας ο ποιητής στον τάφο του θα γεύεται το πέτρινο καρφί της μούσας. Κι όταν στο φως διαφανεί το πρόσωπο έχει νερό κι αλμύρα η θάλασσα κοντά για ξέπλυμα της τύχης.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ Γλυκιά φωνή του πρωινού Η μνήμη στα Μουσεία. Τσακίζουνε τις Πύλες οι φρουροί τ΄ αγάλματα ορμούν κι απ΄ το Σεπτίμιο Σεβήρο αρχηγό ειρηνικά οδηγούνται στην πορεία. Χρόνων αρχαίων πολιτισμοί Πιασμένοι χέρι- χέρι Δικοί μας είναι και δικοί σας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ Έκλαψε, τραγούδησε κάθησε στη γη κι έφτιαξε τσαντήρι. Το άδικο "είπε" θα κυρτώσει κεφάλι σήμερα, αύριο, μια μέρα που το μόριο θα γίνεται σπόρος και το σπαθί θα τσακίσει στη μέση το κράνος του Λοχία.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΓΕΥΣΗ Στους βλαστούς των δένδρων άνθησε το αίμα και στην ποίηση η επιστροφή

ΣΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ Μπόλι της προσφυγιάς ένα παιδί που μεταφέρεται νεκρό μες στο σκοτάδι. Αγγελινό το πρόσωπο σαν στου χωριού το λιμανάκι η γαλήνη Αψύς καιρός και σταλαχτίτης πόνος. Στην εξορία ο τάφος του κι η γη με τα πλιθάρια.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΑΝΥΠΟΨΙΑΣΤΑ Το αίμα αδιάφορο απ΄ τον πόνο κατατρώγει τις πληγές σου. Κλείνουν τα μάτια οκνηρά τα τέρατα της πόλης, σου στήνουνε φραγμούς μα εσύ εκεί μες στο καλύβι με τα Βασιλόπουλά σου. Δεν το κατάλαβες πως τ΄ όνειρο γλείφει τα δάκρυα με σάλιο λύκου;

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΓΥΠΑΣ Τώρα το κλάμα ανατριχιάζει μες στις ρίζες του και το παιδί καθώς κι ο ήρωας κοντά του απ΄ το μεθύσι τους γελάνε. Δάκρυα από δάκρυα η θάλασσα πιότερο η γλώσσα αλμυρίζει. Γύπας ο άνθρωπος. Γύπας κι ο γύπας. Βλέπει τους βιασμούς το κίνητρο της γέννας -δεν έχει κόρη φαίνεται να κλάψει ο πρωτομάστοραςη μοίρα είναι φτιαχτή και θα περάσει λέει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΕΛΕΤΗ Του νεκρού ο τάφος σκάφτηκε με "σύνεργα διαβόλου". Πρόσωπα ιστάμενα υψηλά κι η φιλαρμονική δεσπόζανε του χώρου. Ήταν μέγας "πατριώτης" ο νεκρός του ταίριαζε η τόση τελετή κ.τ.λ, κ.τ.λ Μα ξάφνου εκείνη τη στιγμή κάποιο μικρόσωμο σκυλί περνάει το πλήθος και γαυγίζει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ Μας παραμόρφωσαν από τάξη και συνείδηση Θεό Θάνατο Θρησκεία πατρίδα μνήμες ιδέες και μας είπαν "εμπρός παιδιά" ιδού ο δρόμος γρηγορείτε να προλάβετε το τίμημα. Φύσηξε ο αγέρας δυνατά κι έσκασε απ΄ την κορφή του ο μεγάλος βράχος.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΚΑΤΑΘΕΣΗ Μια χαμένη ελπίδα κοιταγμένη στον ήλιο δεν ήρθε ποτέ όταν τ΄ αηδόνια γυμνά τραγουδούσαν. Το φως δεν ήταν Άνοιξη κι οι τρεις χιλιάδες νεκροί άταφοι στους δρόμους της πολιτείας δίνουν κατάθεση στην Ιστορία

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ο ΛΕΟΝΤΑΣ Αγγείο γεμάτο θάλασσα κι από κοχύλια του Αιγαίου που σου ραγίσανε τα κόκκαλα, οι μεταπωλητές; Στη πλατεία Τραφάλγκαρ η κεφαλή της Αφροδίτης χαιρετάει το Νέλσωνα κι ο γερασμένος λέοντας που πολιτεύεται το χρέος μασάει τα περιστέρια. Η πειρατεία άπλωσε παντού τις κεφαλές της.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΝΑΠΟΚΕΙΤΑΙ Τώρα που η ψυχή λευκά τον πόνο εξωραΐζει κι η ομορφιά του ήλιου απογυμνώνει το σκοτάδι βάλε το χέρι σου θεέ μου. Τάραξε τα νερά στην κολυμβήθρα σου, δεν ακούς τη σαύρα που μασάει τα χώματα και τα σκουλήκια; Σε κάθε επίκληση, καθώς επέρχονται οι μέρες, πεθαίνουν στην τέφρα και τη ρίζα τους οι "Βαμβακάδες" όπως ακριβώς το όνειρο που γεύεται ανίκανο το φως. Εδώ η ζωή είν΄ ακριβή κι ο άρχοντας πεθαίνει, άσε τον άλλο που ακόμα τυραννά τη σκέψη του για πίσω υπομονή, υπομονή. Σε τούτο το μυστήριο που κομποδένεται με τ΄ άπειρο και το κρανίο και το δαιμόνιο κοιτάζει ανήλιαγα τον κόσμο μια σταγόνα από φως η ανιστόρηση.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΚΚΙΝΗΣΗ Ι Τούτη η ζωή μοιάζει σαν φυλακή που της σφαλίσανε τις πόρτες. " Άγνωστη μέρα δείξε μας το πρόσωπό σου". Σε κάποιο κούφωμα εστιάζουνε οι μύρμηγκες και τα σκουλήκια, θα πρέπει να γίνεις ένα με το χώμα ένα με τη γη και το βόλο καθώς ο σπόρος που ριζώνει μες στις φλέβες σου γίνεται αίμα και βλασταίνει ΙΙ Κερί με μέλι ξεκινάνε καθώς τους τείνει χέρι η πορεία κι εμείς που πέσαμε κατ΄ εξοχήν για τον ατίθασο ηγεμόνα ακολουθάμε τη μεταγωγή για τ΄ οπλοστάσι. SEA MALL Στην εξορία μας στείλανε δεμένους μες στα κάρα.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΘΑ ΞΑΝΑΡΘΩ Θα ξανάρθω σαν το καράβι αλλαγμένο απ΄ τις θάλασσες μ΄ ένα μάτσο φως που μάζεψα απ΄ τον πόλεμο (το ξέρω, πως στην καρδιά σου μέσα ακούγεται η φωνή μου με λίγους στίχους που χτενίσανε το θάνατο και βάφτηκαν με αίμα) χωρίς πατρίδα πια χωρίς ταξίδια και θα σου πω στη γλώσσα των δακρύων. Ιδού ο δρόμος μας. Ιδού η φυγή μας. Θα κλάψεις. Η εξορία σκληρή μας περιμένει να γιορτάσει με το δάκρυ μας Και τα παιδιά σε ποια ελιά ή αντίσκηνο θα καταχωρηθούνε; Απόψε ανάμεσά μας τριγυρνά λίγος Θεός ακόμη καθώς η επίρροια του φωτός ζεσταίνει τα μάτια μας και την καρδιά μας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΣΥΜΠΟΣΙΟ Μέρα τη μέρα η αυγή συμποσιάζει μες στις αυλές και τα παλάτια. Το ίδιο κι οι πληγές μας μες στο Κοινόβιο μα εσύ που περιμένεις το τοπίο να γυρίσει στην καρδιά σου δεν ζωγραφίζεις από μνήμης

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΙΣΟΒΙΑ Κλαις όταν δεν πρέπει και γελάς όταν πάλι δεν πρέπει. Σ΄ αυτή την αναρχία που βρεθήκαμε κάθε πράξη ισόβια τα δεσμά μας. Κι αυτό το χέρι που τονίζει απαράδεκτα στον πίνακα τις λέξεις με δάκτυλα κομμένα σκαρώνει ύπουλα παιχνίδια.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΣΧΗΜΑ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ Ο υποβιβασμός μιας μέρας συμβαίνει πάντοτε με την ταύτιση μιας σύναξης. Όταν ο ήλιος στο παρασκήνιο της σιωπής πριονίζει το έγκλημα το πτώμα και το θέαμα στιγματίζουνε το " φως" .

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΝΣΤΑΣΗ Κίνησε την απαλάμη προς τα κάτω, χτύπησε τη γη τάραξε τ΄ αλέτρι μα ο σταυρός στη γωνιά του αμετάθετος κραυγάζει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΕΛΕΣΦΟΡΟ Τα καβούρια βγήκανε στην άμμο κι είδαν ανάπηρο του έρωτα μα και τελέσφορο. Μπροστά στην κοιμισμένη πέτρα της κλαίει η Αφροδίτη την κυοφορούσα κόρη.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΟΝΟΙ Ι Μαύρο μαντήλι ο κύαμος σε στιγμές που η ήττα είν΄ το δράμα και ο άνθρωπος κατακόρυφα πεθαίνει. ΙΙ Τόνος Αιολικός χτυπάει τα πέταλα της νίκης

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ Ι Το καντήλι ανάβει στο εικονοστάσι υφαίνει η λατρεία, κι ο γέρων που προσέρχεται πιστός κάνει πως ξεχνιέται σβήνει το κερί. ΙΙ Κάποιο βότσαλο στη λίμνη θρύψαλο από μνήμη. Πέρασε το καλοκαίρι ήρθε πάλι κι ο χειμώνας. ΙΙΙ Τι ξέρω από πόλεμο Τι ξέρω από οπλοστάσι κείται η ποίηση νεκρή και τ΄ όνειρο που σβήνει. IV Ψυχή κυτρώνι δένεται στο χώμα σφαγιασμένη κι η γη σφίζει από νεκρούς ταλαίπωρη πεθαίνει V Στέγνωσε το δάκρυ κι έσυρε να φύγει η χορδή τ΄ Απόλλωνα δάκρυσε κι αυτή.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΠΟΙΗΜΑΤΑ Εκδόθηκε το 1975 και περιλαμβάνει: 

ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ  ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ ΚΡΑΔΑΣΜΟΙ

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1 Του πολέμου ανήμερα η προσφυγιά, το χάδι εξέλειπε κατά τον ίδιο δρόμο η χαρά. Πλάτυνε η γη φθινοπωριάτικα το βλέμμα αγκάλιασε τους θόλους και μες απ΄ τις χαράδρες το νερό μια στεγνωμένη γλώσσα. 2 Κοίταξε τη θάλασσα καθώς την ώρα που πλεούμενο καράβι άγκυρες έσερνε στο πέλαγος. Στη ξαστεριά ο ήλιος γαλανός μετράει τον πόνο. Μαύρη γραμμή ο κόσμος των ματιών το τέλος που χαράζει. 3. Εδώ η αρχή, εδώ το τέλος. Δάκρυο από ταξίδι η μοίρα μας κι΄ η γη βρεγμένη.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

4 Πρόσωπο μέσα σου αράζει τις αυγές και σου μιλάει για περιβόλια, για την εσπέρα, τα πουλιά και τους ανθρώπους. Μα η μνήμη έρχεται μουγκή μες την επέλαση καθώς και μες την γύμνια. Στη θύμηση του έρωτα τρυγούνε τα πουλιά απ΄ τα κατάλοιπά μας τρυγούν κι οι μαργαρίτες. Μα τι; Σ΄ ηλιοκαμένη άνοιξη εσύ, το φως που δεν ευρέθη. 5. Απ΄ την κορφή κατρακυλούν απελπισμένοι γύπες και η σπορά που δεν γεννά ακόμα σε προσμένει. Στην άπλα ολημερίς της γης μια πυρκαγιά τα δάκρυα και τα ορφανά μαντήλια. Τόπος χλωρός, και τα μικρά καράβια η ζωή σου. Εσύ που πέρασες το φως φλόγα λειψή η μορφή η τωρινή που σβήνει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

6. Λέξεις, συναγωγές, συμπόσια σ΄ αητοφωλιές δακρύων κι΄ από γυναίκες τρεις μαζί μες την αλμύρα η Κύπρος. Ο Ρασοφόρος που πενθεί οι φοινικές, τα άνθη κρατούνε το μικρό παιδί σε νεκρική ταβέρνα. Κι΄ ο κάπελας που δεν γερνά δίνει κρασί, κι΄ αυτός μαζί τους πίνει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΝ ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΙΑ 1 Άθλια ερημιά σε νύχτα περισυλλογής η ζωή που πέρασε απόψε στάλα τη στάλα. 2. Πέρα στα ποτάμια μια παρθένα κλαίει. Την ψυχή της πήρανε αετοί και το σώμα της; Σε προσφυγικούς καταυλισμούς κλαίει από τον πόνο. 3 Κύκλος ακαθόριστος ο αιώνας κι΄ οι ψυχές αγκαλιασμένες κάνουν ανταρσία. 4 Σίγησε το πιάνο κι΄ η βροχή διέγραψε το φως. Κόπηκε ο δρόμος μα ψηλώσανε τα δένδρα. Θεέ μου, στη μητέρα ξανά το στέμμα δώσε για ν΄ ανθέξη ενάλια δάκρυα επερχόμενα.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

5 Θόρυβος στο δρόμο και το πλήθος τρέχει τρέχει να προλάβει φως κεκαλυμμένο. 6 Δρόμοι αναρίθμητοι και πουλιά που φεύγουν. Η πατρίδα έδωσε άνυδρο το χώμα και στον τάφο η ποίηση ανασαίνει προδοσία.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΑΦΗ Σε κάθε σπίθα αναζήτησης κι΄ ο ρυθμός του ιλίγγου. Έτσι καθώς τον πόλεμο κηρύσσοντας μονάχα τα πουλιά θα θάψουνε τους ήρωες.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΧΟΡΙΚΟ Ι Αλυσοδέσαμε την ποίηση καταμεσής της γης. Η συνείδηση κι ΄ η μορφή ομοίδια στην προσάραξη μας κλάσμα.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΘΡΗΝΟΣ Αίμα και αίμα από τα περιστέρια των παιδιών κι΄ υγραίνονται οι υάκινθοι. Μα τι απομένει; Χαράζει η αυγή, η μέρα στάζει από δάκρυο και πόνο. Ο Νόμος (ποιος νόμος σε τέτοια συστολή σε τέτοια διαμάχη). Κόσμος παράταιρος κόσμος που έρχεται σε γνώριμες στιγμές και φεύγει το ίδιο πάλι καθώς η περιπλάνηση στα χείλη του τραγούδι γίνεται τ΄ όραμα, γίνεται ζωή. Κι όμως στα σίγουρα, το πέρασμα κανείς δεν το γνωρίζει. Το κύμα υποτάσσει το χορό κι΄ έτσι καθώς αγκαλιασμένο μες το θέαμα καθώς το θρήνο πλημμυρίζουν οι ψυχές θρηνάει κι΄ αυτό μαζί τους.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 1 1 2 3 4 Αριθμητικό σύνολο μιας οικογένειας λευκής που πρόταξε η μοίρα της σε πλατιά προσφυγικά ποτάμια.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΔΙΧΑΣΜΟΣ Στην αποτίναξη η αυγή και το κάνιστρο. Στο τέλος η υποστολή της σημαίας κι΄ ο θάνατος των φύλλων.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΜΝΗΜΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΟΥ Μνήμες ακάλυπτες στο θόλο της ψυχής και πάρα πέρα. Ένα όνειρο πούρθε κι΄ έφυγε στο ρυθμό της μέθης. Μια ζωή που πέρασε τον αμαξωτό διαγράφει κύκλους αναμέτρησης και προδιαγράφει.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΚΥΠΡΟΣ Ψυχή τη ψυχή το περιστέρι έδωσε το αίμα του. Ψυχή τη ψυχή οι άνθρωποι στη μοίρα αντιμέτωποι.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ ΚΡΑΔΑΣΜΟΙ

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΕΙΣΑΚΟΥΣΕ ΜΕ Πουλιά των μακρινών καιρών κι΄ ένας μακρόσυρτος μες την καρδιά μου πόνος να οργιάζη. Ν΄ ανθέξω τον παρατεταμό της νύχτας καθώς σιγαλινά απ΄ το χρόνο μ΄ ανακόπτουν τ΄αθέλητα μάτια της καταιγίδας. Κι ύστερα μες τ΄ αυγινά ακρογιάλια να πνιγώ στην παρανάλωση. Γνώρισα την αγάπη εκδιώχνοντας ανακαλώντας τους ιριδισμούς της Πούλιας θρυμματίζοντας βράχους οκνούς της ψυχής μου. Κι η θάλασσα η συντρόφισσά μου μες τις μεταλλαγές της ανημποριάς μου αγνοώντας το τραγούδι με παράτησε. Κύριε, θεέ της ψυχής μου ενθάδε κείται τ΄ άυλο παραμύθι της ποίησής μου. Αηδόνι ερωτικό της φυλής μου εισάκουσέ με ακολουθώντας τις φθινοπωρινές υποστολές των βουνών κι έλα να με πάρεις, να με πάρεις καθώς τα γαλανά ρυάκια των αστερισμών θα πλαταίνουνε τις θάλασσες. Ω θεέ μου, να πεθάνω έτσι κι΄ ας χαθούν ολόγυρά μου οι μνήμες κι΄ οι πληγές του Σύμπαντος.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

1974 Σε μυστήριο ευτυχίας πνίγηκε η ψυχή, (Μια θερμή ανάσα κι η θεσπέσια μνήμη) να πάρει και να δώσει αίμα απ΄ τη μορφή της. Σε πλατιά ποτάμια η σιωπή κι΄ ο Δίας. Στην καρδιά το φως. Κύκνοι σε χιλιάδες απεργούν το θρήνο Φεύγουν τα καράβια, σφύζουν οι ωδές κι΄ οι ρυθμοί ταλαίπωροι ανασαίνουν ανταρσία

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΔΙΑΘΗΚΗ του Τάκη Χριστοφίδη (θα πάω εκεί που ο στοχασμός θα φτάσει την καρδιά μου) Κάποτε τα μάτια μου μ΄ ανάπλασαν κι΄ ήταν οι κόσμοι μου επίδοξες ερωτικές στιγμές. Ντυμένες, ενάριες, βασιλικές ντελίριες ευτυχίες μες την καρδιά μου λύγιζαν τραγούδια. Τώρα τα μάτια δεν πεθαίνουνε ποτέ αντιβουίζοντας απ΄ τη χώρα τ΄ Αηδόνιου κι΄ η ονειροπόληση με το κρασί και με τον έρωτα. Αργοί γαλανισμοί όπως και πριν σας αναγέννησε την ποίηση ο Μεγαλέξανδρος με τους ενάλιους βυθούς να ξαναγεννηθούν. Εγκαταλελειμμένη ιστορία ματιές χλωμές που σε κοιτάζουν καθώς σε παίρνουνε στο πέλαγος αναπολώντας τους βαρβάρους.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

(τέσσερα ποιήματα αφιερωμένα στον Παύλο Μεράνο) 1. Τ΄ άλογο κι΄ η ψυχή πήρανε ανεπαίσθητα την ηδονή της θάλασσας κι΄ απόμεινε ο ποιητής ενάλιος να συμπληρώνει με την κραυγή της Αγιάς Σαλαμονής τα ρημαγμένα λιμανάκια. Τότε είναι που ο άνθρωπος καταμεσής της γης κάθησε και συμμάζεψε τη γνώση και τους βαρβάρους πρόλαβε. 2. Σήμερα παραβιάσανε το φρούριο. Αύριο η ποίηση θα ξαναβάλει τάξη όπως και πριν που ζούσε ο Βασιλιάς Αηδόνιος. 3α. Έχω ένα φίλο ομοίδιο μου! Στο φρούριο του η ψυχή μου κι΄ ακολουθούν οι μέρες ανασαίνοντας.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

3β. Τυχαίνει μες τα δάκρυα της χαράς σε δειλινές αποσπερίδες να λησμονιέμαι σαν παιδί μες το μεθυστικό ταξίδι συνήθεια ως είναι μακρινή το πετροβόλημα της γνώσης. Κι΄ αυτό μικροί μου Αγγελινοί γιατί μ΄ απόμεινε ο Θεός κι΄ η Περιπλάνησή Του. 4. (Ανάτειλε ύπνε μου και συ κοιμήσου ο ακοίμητος σεισμός της συνείδησής μου). Π. Μεράνος. Καράβι μεθυσμένο η ζωή μου κι ΄ ένας απέθαντος θεός μεγαλινός που με προσμένει. Βράχοι ψηλόδενδροι δικοί μου και κάποιο χέρι. Ακοίμητα θαλασσινά πουλιά σε κάποια ποίηση μεθυσμένη σε κάποια δάκρυα θεϊκά που μ΄ ανταμώνουν.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΚΑΘΕΤΕΣ ΠΛΗΓΕΣ Τ΄ αηδόνια τα σκοτώσανε για χάρη της μάνας του. Αύριο οι πληγές θα ομολογήσουνε ανοίγοντας στους κάμπους τις καρδιές των και κηρύσσοντας τον πόλεμο.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΙΑ Μπασμένη στη φωλιά του μίσους η ζωή μας μας χτενίζει.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΙ Της μνήμης η Αγάπη Της θύμησης οι κορεσμοί

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΤΗΣ ΠΙΚΡΑΣ ΜΟΥ ΒΙΟΛΙ Ποιητική Συλλογή που εκδόθηκε το έτος 2000

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Άπλωσε το χέρι μες στης μνήμης τ΄ άνθισμα. Σφύριγμα του χρόνου η απαντοχή. Τρεμοπαίζουνε οι φθόγγοι δίχρωμη αρμονία. Στάλα στάλα το μαχαίρι και στα πλήκτρα ο σφυγμός. … Ψυχή το χώμα λήθαργος πηγάδι αναμονής. Του πόνου πόνος σιγαλιά μικρό σπουργίτι κι άφωνο στο πελαγίσιο θρόνο Φευγάτο τρέχει το νερό σε λίμνη αγριεμένη Άλογο η σπίθα του τραχιά καμιόνι αλαφιασμένο … Αποπλάνηση του ήχου η καρδιά το εκκρεμές , το γήρας. Κύκλωπες μελαχρινοί φεγγάρια ρόδινα της νιότης καθώς βραχίονας εσύ της ποίησης φωτοβολίδα. Σπόροι πέταλα χωράφια το συνταίριασμα ζωής και τ΄ αμάραντου πανέρι σήμα σήμαντρο φωλιάς …

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ξεδιάντροπα το σκούφο του φοράει γλιστράει το σύνεργο δε φεύγει. Το σώμα να μ΄ αγγίξει θέλει την πλάγια μου θωριά κι΄ έτσι δειλά, απονήρευτα θεριό που βασιλεύει την καρδιά του το αίμα μου ρουφάει. … Δεν ξύπνησαν ακόμα τριαντάφυλλα της νύχτας κατακόκκινα πουλιά. Μονόχορδη φωνή στο ερημοκλήσι κι εκείνος σαν βελούδινη χορδή τραβάει το τόξο στο βιολί του . … Χρονόμετρο οι κτύποι της καρδιάς μέρα του έρωτα το σώμα. Το γιασεμί, παρήγορο ζουμπούλι μάτια σπινθήρας η φωτιά αργό ηφαίστειο Θεού. Το πράσινο, το κούτσουρο ζευγάρωμα φυτού. … Χιόνι βρεγμένο δάκρυα φτωχή πολιτική. Ψηλά ο κέδρος όραση θρησκευτικό τραγούδι. Καντήλι ανάβει προσευχή ο γέρων μοναχός Καθώς καμπάνα παντοκράτορα αγίου εικονοστάσι. …

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Όταν οι δείκτες μας κτυπούν και τα σκυλιά γαυγίζουν, να θυμάσαι: ο Ιλαρίων ο άγιος φτιάχνει αυτοσχέδια τραγούδια. …

Παραλλαγή του θρήνου η ζωή της νύχτας καταφύγιο τροχάδην. Βόρειος Πόλος παγερός ψυχρή ματιά ηφαιστείου. Σταγόνα δάκρυ αγίασμα κερί της πέτρας λήθη.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

ΛΟΥΛΛΑ ΓΙΑΓΚΟΥ ΡΩΣΣΟΥ 30.3.1918 21.1.1988

Ποιητική Συλλογή που εκδόθηκε το 1977

(Η όραση του κόσμου μεσ΄ τον τάφο σου Καθώς περνάει το τρένο μα δε φεύγει) Απόσπασμα από τον πρόλογο που επιμελήθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο του Κέντρου Απασχόλησης «Άγιος Λάζαρος» για άτομα με ειδικές ανάγκες: Η ποιητική συλλογή του Στέφανου Ζυμπουλάκη με τον τίτλο «Λούλλα Γιάγκου Ρώσσου» αποτελεί μια μνημειώδη κατάθεση αγάπης στο φωτοστέφανο της κύπριας Μάνας και γενικότερα της Μάνας όλου του κόσμου. Το ακριβό πετράδι του σύμπαντος είναι το παιδί της. Κι αυτή γίνεται η λατρεία του σε μια σφαιρική αγωνία του εσώτερου του κόσμου…………….

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Στη μνήμη της Μητέρας μου Λούλλας Γιάγκου Ρώσσου που δεν πέθανε ποτέ

Χρώμα αγάπης κίτρινο γίνεται όραμα πατρίδας κι εσύ πουλί ανέγγιχτο σκαλί περίτεχν΄ αρμενίζεις. Ο λογισμός σου η όραση θανατερό σκουλήκι. Σέρνει στο πέλαγο ο θεός σκοτάδι ομορφιάς κι εσύ γυμνή καρδιά καρδιά μητέρα η πρώτη γη μου.

3.4.96 ***

Λόγος δακρύζει τη φωτιά και τ΄ αηδόνι πέπλο. Στον ουρανό μεταίχμιο φτερούγισμα καρδιάς. 4.4.96

***

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Στη ρίζα του πόνου η φυγή ανθός η θλίψη της αγάπης. Δάκρυα απονήρευτα υγρά σε ρίγος στεναγμού. Θρύψαλα το θρύψαλο η ψυχή οσμής ξεφάντωμα αητού. Καρδιά, Καρδιά πρωτόγονης λατρείας έλα και πάρε με κοντά στο συρματόπλεγμα του Άδη. Κτυπάει το περιστέρι στο καμπαναριό κι εσύ της έχιδνας καμάρι σε λύτρωση ονείρου. Κυλάει το βάρβαρο υγρό ξανθή ματιά θανάτου. 10.4.96 *** Πράσινο η ψυχή μου στην Ανάσταση σαν την ιέρεια παπαρούνα που καθρεφτίζει την αυγή το πρώτο χελιδόνι. Ανέστη ο Κύριος ημών ο ουρανός, η γη κι ο θρίαμβος γιορτάσι. Τούτο το χέρι που κρατά τ΄ ανθόφυλλα του κόσμου γίνεται όραμα κραυγής στις υλακές των Λύκων.

***

16.4.96

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Αντάμα παίρνει η ματιά κερί αναστημένο, καθώς λειψή φωτιά σα φλόγα νηστεμένη γέρνει το σώμα της μπροστά και καιροφυλακτεί. 16.4.96 *** Το ψύχος της τρέλας υγρή ονειροπόληση αγίου. Μητέρα, σ΄ αντάμωσα χθες στο μεταίχμιο της φυγής μου την ώρα που οι καμπάνες τ΄ αστέρια και το θυμιατό την ευλογία σε κοιμητήριο ανθούσε και χώμα Αγ. Αθανασίου η λύτρωση ματιές, φωνές και κλάματα παιδιού. Εσύ δεν ήσουν η λάμψη της αυγής η αφή του δάσους στο ρυάκι κυκλάμινο, βυζαντινή η μαργαρίτα και το τοπίο αστείρευτο ανθόφυλλο καρδιάς; Εσύ δεν ήσουν το κερί το άγιο καταφύγιο της προσμονής μου η δόξα; Εσύ δεν ήσουν…….. και Είσαι και θα είσαι Μητέρα μορφή ομοίδια των αιώνων η Γέννηση, η Σταύρωση και η Ανάσταση.

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Μητέρα, υποθέτω πως αύριο την ώρα που η Άνοιξη θ΄ αρμονίζει το τραγούδι μας πιασμένο φως με χέρι η όραση του κόσμου μεσ΄ τον τάφο σου Καθώς περνάει το τρένο μα δε φεύγει. 27.4.96 *** Αναβαθμίζοντας το χρόνο η καρδιά στο όραμα τραγούδι. Γίνεται η μάνα φως και πέρασμα χωράφι ιερό. Ανασαίνω τον ήλιο η ελπίδα ταξίδι στο μελλούμενο θάλασσα τη θάλασσα οι γλάροι μεσ΄ τους ωκεανούς οδύσσεια της ποίησης. Παίρνω το χέρι και φιλώ, Μάνα η όψη της λατρείας γίνεται η γεύση ομορφιά αγνού προβάτου κλάμα. Μάνα, θυμήσου γεννοβόλημα χαράς τα μάτια του μικρού. Τώρα που ακολούθησα τη γέφυρα της σκέψης γεμίζει ο ουρανός φιλί στο στόμα του καντήλι. 2.5.96 *** 94

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Στο άνθος της ψυχής σου ανάσα η φωνή και τραγουδάς τον ύμνο της σε ουράνιο αστέρι. Μητέρα, αγάπη σου η θάλασσα ελπίδα μοναξιάς. 9.5.96 *** Στερνό μου χάδι φως η γη, το πέλαο, τ΄ αστέρι. Η θάλασσα γυμνή καράβια, ιστορίες και λιμάνια. Κι Εσύ Μητέρα, πως θα μπορούσε η αυγή το ρόδο να μυρίσει; Μνήμη της φαντασίας παιδικής ονειροπόληση στιγμών λατρείας η μορφή, το ρόδο της αγάπης. Αναπνέω στα μάτια σου τη νιότη, βροντή η φωνή σου κυπαρίσσι περνάει τραγούδι μα δε φεύγει κι όλο θα λες θα΄ ρθεί ο Άκης, η Ροδούλα, ο Πατέρας. Συναγωγή στο περιβόλι των δακρύων το πανηγύρι του Σταυρού Σεπτέμβριος μήνας ο καιρός. Η ομορφιά ζεσταίνει το τοπίο και το τοπίο η ματιά ζεσταίνει μέσ΄ τον ήλιο την καρδιά σου. 13.9.96 ***

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Στο σάβανο της σκέψης μου η λατρεία να δω το φως στα μάτια σου, Μητέρα, δοξαστικό η λαλιά θεών αγγέλων ύμνος το τραγούδι και της Αγιάς Μαρίνας η φωνή ξυπνάει το εικονοστάσι. Θερμή παρηγοριά η γη τ΄ αστέρι στην πλατεία το κάστρο του ήρωα παιδιού βυζαίνοντας αχόρταγα το νάμα. 30.9.96 *** Γκρίζο το φως στο χώμα σου φεγγάρι αναστημένο γεύση του χρόνου η ματιά αναλαμπή Εσπέρας. Μητέρα, στο χθες και σήμερα σε γύρεψα κραυγή αιώνιας η φωνή μου κι αντίλαλος Εσύ. Ζεστό της νιότης μου κορμί μεθάει μεσ΄ το χάδι. 5.10.96 ***

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Στις αποχρώσεις της ψυχής Εσύ Μητέρα, η φωνή το βιος και η πνοή. Πνίγω τον πόνο μου μ΄ ανθόφυλλα βουής ψάχνω στο βάζο μου ΄ γυμνό χωρίς τα στάχυα. Τραγούδι απάνεμο, του χρόνου η φωνή, υπέρηχο σπουργίτι στ΄ ακρογιάλι και σ΄ αγαπάω και σ΄ αγαπώ μες ΄ την κραυγή τ΄ ανέμου μεσ΄ το κύμα. Γλάροι λευκοί της προσμονής ΄ δοξαστικό του Ευαγόρα. Μητέρα, σε φίλημα χεριού ζεστή αγκαλιά πορφύρας παιδικής και μήνας Αύγουστος, εμπόλεμης χρονιάς θρονί της παρακαταθήκης μου η μνήμη. 9.10.96 *** Το αίμα κυλάει στις ρίζες του καθώς μασάει τις δάφνες. Η ποίηση της καρδιάς το φως, το περιστέρι αμάραντο φωτιάς σε βυζαγμένο στήθος. 17.10.96 ***

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Φωτογραφίες Του Ποιητή Στέφανου Ζυμπουλάκη

Μαθητής

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Στρατιώτης

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Με την σύζυγό του Εύη Ζυμπουλάκη

100

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Με το αγαπημένο του βιολί

101

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Ανάμεσα σε Λογοτέχνες και Ποιητές της Κύπρου Από αριστερά: Λούης Περεντός, Ειρήνη Σιδερά, Αφροδίτη Οικονόμου, Ανδρέας Τιμοθέου, Αγγέλα Καϊμακλιώτη, Αθηνά Τέμβριου, Θέκλα Καριτεβρή, Ιωσήφ Ιωσηφίδη, Δώρα Ευθυμίου, Κώστας Κατσώνης, Χαράλαμπος Χαραλάμους, , Estéfano Estavrídez και Κυριάκος Σαμαράς.

102

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Σε Ποιητική Εκδήλωση μαζί με τον Κώστα Κατσώνη και Δημήτριο Γκόγκα

103

Οι Εναρμονισμένοι Κραδασμοί του Στέφανου Ζυμπουλάκη Αφιέρωμα στον Ποιητή, από τον Δημήτριο Γκόγκα

Τελειώνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα δεν θα παραλείψω να πω ότι ο Στέφανος Ζυμπουλάκης είναι για μένα ο ποιητής που κατόρθωσε να μου μεταδώσει την μεταβλητότητα της ποίησης, την μετουσίωσή της σε τόνους, ήχους και νότες αλλά και το αντίθετο. Να δω την μουσικότητα των στίχων και τα χορευτικά βήματα των λέξεων μέσα στις προτάσεις και τους στίχους των ποιήσεων

Δημήτριος Γκόγκας

104