Automation Magazine March 2015

MAART 2015

199

Hydropneuma

DÉ REFERENTIE VOOR INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Indumation.be 2015 goes Industry 4.0 Indumation.be (6 tot 8 mei, Kortrijk Xpo) met FIMOP, Belgitrans en Agoria als initiatiefnemende en ondersteunende partners, wil de Belgische industrie en KMO’s laten kennismaken met Industry 4.0. De organisatoren brengen een eigen interpretatie van het Duitse Industrie 4.0 en de Amerikaanse tegenhanger Smart Manufacturing Leadership Coalition.

015

.BE 2 N O I T UMA39 D N I p.7SIER DOS

Antwerpen X - P 309959 - 15 EURO

Driemaandelijks tijdschrift van FIMOP en BELGITRANS -

1e trimester - 45e jaargang - Afgiftekantoor

incl.

splan Beur hall) jst r i l e n p e h en sant Expo lfabetisc (a

8 - Automation

40 - Technifutur

47 - Selectief solde-

Magazine wordt

en SMC Pneumatics

ren van ingekapselde

kennisplatform voor

investeren in compe-

sensoren

industrie

tence center

Laat uw gebruikte smeerolie ophalen door een geregistreerd inzamelaar en alles loopt gesmeerd.

EĂŠn druppel gebruikte olie kan maar liefst 1000 liter water vervuilen. Mede daarom bent u als professionele oliegebruiker verplicht uw gebruikte olie te laten ophalen door een geregistreerd inzamelaar. Let er evenwel op dat dit correct gebeurt. Immers: alleen als uw olie volgens de door OVAM, het BEL of OWD voorgeschreven procedure is opgehaald, kan deze op een milieuvriendelijke manier worden gerecycleerd. Meng uw olie bijvoorbeeld niet met andere afvalstoffen, want dat maakt recyclage een heel stuk moeilijker. Uw gebruikte olie laten ophalen is ook goed voor uw portemonnee. Voor kleine hoeveelheden hebt u namelijk onder bepaalde voorwaarden recht op een P 2 - vergoeding.

199 - MAR forfaitaire Zo2015 lopen de zaken pas echt gesmeerd ‌ magazine

EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN De gehomologeerde Valorlub inzamelaars vindt u op www.valorlub.be Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie gewesten.

Belgische beroepsvereniging voor industriële aandrijftechnieken (mechanisch, elektrisch, mechatronisch en hydro-dynamisch.

vzw FIMOP Tel: +32 (0)2 640 77 35 Fax: +32 (0)2 640 84 80 info@fimop.be www.fimop.be

vzw BELGITRANS Tel: +32 (0)2 534 15 15 info@belgitrans.be www.belgitrans.be

RAAD VAN BESTUUR Yves Meulenijzer: Voorzitter Jo Verstraeten: Ondervoorzitter Marcel De Winter: Secretaris Philippe Consiglio: Penningmeester Hugues Maes: Bestuurder Paul Vermeiren: Bestuurder Jean-Pierre Vanderkelen: Bestuurder

RAAD VAN BESTUUR Geert Heyvaert, MGH NV Ludo De Groef, ESCO Drives NV Luc Van Hoylandt, Act in time SPRL Luc Roelandt, GKN Stromag Benelux NV Bart Vanhaverbeke, Voith Turbo NV Dick Ter Welle, Hansen Industrial Transmissions NV

TOEZICHTHOUDERS Jean Schauss, Atlas Copco Maciej Szygowski, Doedijns Fluidap

TOEZICHTHOUDERS Marc Goos, Transmo

COMMISSIES Confederatie Toetredingen Algemene Voorwaarden CETOP Onderwijs - IHP Events & Beurzen Repertorium Tijdschrift Automation - HP Marcom Group Marktonderzoek - Hydraulica - Pneumatica - Afsluiters E-News - Webstek Beroepsethiek

COMMISSIES Marketing Expositions Ledenwerving Media Website

LEDEN 2015 Abflex Group Asco Numatics Benelux Atlas Copco Compressors Boge Compressors Bosch Rexroth Brevini Fluid Power Burkert Contromatic Clippard Europe CQS Technologies Compair Geveke Decleer-Gaelens & Partners Doedijns Fluidap Donaldson Ultrafilter EFC Eriks + Baudoin Euregio Hydraulics Festo Belgium Fluidtech Gates Europe Hansaflex Hydac Hydraulic Assistance Hydraumec International Hydrauvision Hydro Tools Ingersoll Rand Benelux IPAR Industrial Partners B.V. K-Flex Manuli Fluiconnecto NV Motrac Hydraulics Norgren Pall Belgium Parker Hannifin Pirtek Benelux Poclain Hydraulics Protec NV Rem B Service Hydro SDT International SMC Pneumatics Stäubli Testo Van De Calseyde VB Parts Hydraulic Vameco Vansichen Vemoflex Vermeire Motion WTS Hydraulics

LEDEN 2015 ABB - Asea Brown Boveri NV Act in Time SPRL ATB Automation NV AVD Belgium SPRL AZ Hollink Belgium BVBA Bauer Gear Motor Bege Aandrijftechniek BVBA Brammer NV Brevini Benelux CET Motoren NV Defawes Eriks NV - Eriks+Baudoin Esco Drives NV GKN Stromag Benelux NV Habasit Belgium NV Hansen Industrial Transmissions NV KTR Benelux BV MGH NV Motoren Francoys Optibelt GMBH RB Solutions Renold PLC Rotero Belgium BVBA SEW - Eurodrive Belux NV Siemens NV SKF Belgium NV/SA Tas L & Co BVBA Transmo NV Van Houcke Vialec BVBA Voith Turbo NV WEG Benelux NV Yaskawa Europe GmbH

MAART 2015

BELGITRANS

Belgische Verenigingen van Fabricanten, Invoerders en Verdelers van Materiaal voor Industriële Hydraulica, Pneumatica, Automatisatie en aanverwante technieken.

Lid van het Europees comité CETOP.

199

FIMOP

Hydropneuma

DÉ REFERENTIE VOOR INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

Omslagverhaal

7 - INDUMATION.BE 2015 GOES INDUSTRY 4.0 Indumation.be (6 tot 8 mei, Kortrijk Xpo) met FIMOP, Belgitrans en Agoria als initiatiefnemende en ondersteunende partners, wil de Belgische industrie en KMO’s laten kennismaken met Industry 4.0. De organisatoren brengen een eigen interpretatie van het Duitse Industrie 4.0 en de Amerikaanse tegenhanger Smart Manufacturing Leadership Coalition.

Inhoud

COLOFON SECRETARIAAT C. VAN KERCKHOVENSTRAAT 106 B-2880 BORNEM Tel. Fimop: + 32 (0)2 640 77 35 Tel. Belgitrans: + 32 (0) 640 84 32 Fax: + 32 (0)2 640 84 80 automation@hydropneuma.be www.hydropneuma.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Yves Meulenijzer, FIMOP p/a KHNB, Louisalaan 500, B 1050 Brussel

CASE STUDY Onder de Antwerpse straten

5

DOSSIER

7

INDUMATION.BE 2015

REDACTIECOMITE Ing. René Decleer, Ing. Roger Stas, Ludo De Groef, Yves Meulenijzer REALISATIE CxO Europe C. VAN KERCKHOVENSTRAAT 106 B-2880 BORNEM PUBLICITEIT Dirk Vermant - gsm: + 32 (0)477 270 787 e-mail: dirk.vermant@cxonet.be REDACTIE CxO Europe Arn Borstlap - tel: +32 (0)3 889 52 59 e-mail: automation@hydropneuma.be DRUKKERIJ Artoos, Kampenhout VERSPREIDING 7.500 ex. NL + 3.500 ex FR ABONNEMENT: prijs: 60 euro

Exposantenlijst alfabetisch

Hall 1

Hall 2

Hall 6 Beursplan

10 13 17 21 28

REPORTAGE Technifutur en SMC Pneumatics investeren in Competence Center

40

ACTUALITEIT

51

Automation Magazine is een uitgave van de beroepsverenigingen Fimop en Belgitrans.

De advertenties in Automation Magazine worden ter goedkeuring aan het redactiecomité voorgelegd. Alle advertenties die betrekking hebben op de technieken en de producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie.

NIEUWS EN ACTUALITEIT 54

Alle artikels en berichten in de redactionele bijdragen van dit tijdschrift werden door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen advertenties. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten.

Volgend nummer: juni 2015 AUTOMATION paraît aussi en français Lid van de Unie van de uitgevers van de Periodieke Pers.

ISSN 0773-6252 Copyright FIMOP 2015

magazine

199 - MAR 2015 - P 3

Voorwoord

De lente brengt optimisme én realisme De lente hangt in de lucht, de donkere dagen ruimen stilaan plaats voor meer en langer licht. We zullen het met z’n allen geweten hebben. Via ons netvlies wordt licht opgevangen dat naar de hersenen gaat waar onze ‘biologische klok’ zit. Daar wordt dan weer melatonine aangemaakt, een hormoon dat ons biologisch ritme beïnvloed. Ook de stijging van de temperatuur en verandering in de luchtdruk zorgen er voor dat we ons in de lente veel vrolijker voelen en dat de natuurlijke productie van dopamine en serotonine op gang komt. Ons energiepeil stijgt en we worden zelfs een tikkeltje euforisch.

Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het lichte optimisme dat we momenteel waarnemen bij werkgevers en consumenten. Gelukkig laten de recente groeicijfers in de interimarbeid vermoeden dat er meer aan de hand is.

Machinebouwers en hun toeleveranciers horen we al enige tijd spreken over een gestegen vraag en over orderboekjes die zich sneller vullen dan vorig jaar het geval was.

Tussen al die positieve signalen mogen we natuurlijk niet blind zijn voor de dagelijkse realiteit.

Volgens een studie van Plant Location International, een afdeling van IBM Global Business Services die bedrijven adviseert bij de locatie van nieuwe vestigingen, stijgt het aantal buitenlandse investeringen in België. Zowat de helft van de nieuwe jobs worden gecreëerd in de logistieke en transportsector. Wat overblijft is onvoldoende om de verloren banen in de maakindustrie te compenseren. Sinds 2008 zijn op deze manier meer dan 30.000 banen verloren gegaan.

Deze cijfers bevestigen nogmaals dat de Belgische vijver waarin onze machinebouwers en automatiseringsbedrijven vissen, steeds kleiner wordt. Met een onvermijdelijke prijzenslag tot gevolg. Op korte termijn levert dit mogelijk een gunstig effect op voor de eindklant/industriële gebruiker die zijn machinepark op deze manier tegen gunstigere voorwaarden kan vernieuwen. De

P 4 - 199 - MAR 2015

magazine

krimpende marges als gevolg van de hevige concurrentie zetten niet alleen een rem op de technologische innovatie maar dwingen de werkgever op zoek te gaan naar goedkopere alternatieven bij het ontwerp en de realisatie. Indien we geen alternatieve markten opzoeken zou de huidige schaarste binnen de technologische jobs (ingenieurs, techniekers, …) wel eens kunnen omslaan in een overaanbod.

We moeten de opgebouwde kennis uitspelen in groeimarkten. De lente is het ideale moment om van het verhoogde optimisme gebruik te maken en dromen te realiseren.

Tot slot nodig ik jullie graag uit op Indumation 2015 in de Kortrijkse Expo hallen. Voor de derde keer op rij toont het kruim van de Belgische automatiseringsscene er zich van zijn beste kant.

Laat u inspireren door tal van technologische hoogstandjes en innovatie.

Yves Meulenijzer Voorzitter FIMOP yves.meulenijzer@fimop.be

CASE STUDY

In een metronetwerk van zeven kilometer met ondergrondse tunnels bracht HANSA-FLEX brandbestrijdingsvoorzieningen aan.

Onder de Antwerpse straten De brandhaspelkasten zijn elk met een slanghaspel van 30 meter uitgerust. Voor dit project werden er vijf monteurs en één werfverantwoordelijke ingezet.

Kenmerkend aan dit project was de complexiteit.

Imtech Traffic & Infra is de hoofdaannemer van dit project en stelde HANSA-FLEX als partner voor de installatie van brandbestrijdingsvoorzieningen aan. Kenmerkend aan het project is de complexiteit: terwijl één van de tunnels op ongeveer negen meter onder het straatniveau is gelegen, bevindt de tweede tunnel zich op een diepte van ongeveer 14,5 meter.

De geschiedenis van de tramlijn in Antwerpen gaat terug tot 1873 wanneer de eerste paardentramlijn werd geopend. Deze reed op rails, maar werd nog door paarden getrokken. In 1902 reed de eerste elektrische tram reeds door Antwerpen. Voor de verdere ontwikkeling van het openbaar vervoer in Vlaanderen werd in 2004 het Pegasus-plan opgesteld. De ingebruikname van ongebruikte metrotunnels was in dit plan voorzien en op deze manier is het project omtrent de nieuwe pre-metrolijn ontstaan. Het project omvat een uitbreiding van het bestaande metronetwerk.

HANSA-FLEX had reeds ervaring in een gelijkaardig project: in maart 2006 werden soortgelijke werkzaamheden aan de nieuwe ondergrondse metrolijn 5 uitgevoerd. Beide projecten zijn echter beperkt vergelijkbaar: ondergrondse werken zijn steeds een bijzondere uitdaging. Licht, temperatuur, akoestiek, lucht – dit zijn factoren die in een diepe ondergrondse tunnel zware eisen aan de werknemers stellen. En wanneer meerdere bedrijven samen verschillende werkzaamheden in een tunnel uitvoeren, is een goede coördinatie noodzakelijk. Tijdens dit project is alles zeer vlot verlopen dankzij de bedachtzame werfleiding van Imtech.

Veiligheid is prioritair Aangezien de metrotunnels voor passagiersvervoer zijn bestemd, is veiligheid prioriteit nummer één en mag er niets aan het toeval overgelaten worden. Voor Imtech was het dus van essentieel belang om een competente partner te vinden, die betrouwbare uitvoering van werkzaamheden in diverse sectoren alsook ervaring in grote projecten kon aantonen.

TIG-lassen HANSA-FLEX heeft in totaal zeven kilometer roestvrijstalen verpijping met een nominale diameter van 80 mm geleverd en geïnstalleerd. De individuele secties werden door middel van TIG-lassen aan elkaar verbonden. Het verpijpingsnetwerk omvat een brandbestrijdingsleiding gevuld met water, waarop een constante druk van ongeveer zeven bar staat. Elke 50 meter werd een T-stuk geplaatst en werden de aftakkingen met door HANSA-FLEX geleverde brandhaspelkasten verbonden.

Aangezien de metrotunnels voor passagiersvervoer zjn bestemd, is veiligheid prioriteit nummer één.

199 - MAR 2015 - P 5

25% efficiĂŤnter energieverbruik?

Een complete aandrijvings- en automatiseringsoplossing van ABB heeft de grootste aluminiumraffinaderij van Europa geholpen zijn energieverbruik 25% efficiĂŤnter te maken en tegelijk de productiviteit een boost gegeven. We werken voortdurend aan nieuwe manieren om energie en geld te besparen voor elke industrie. Wilt u uw energieverbruik ook reduceren? www.abb.com/betterworld

P 6 - 199 - MAR 2015

Vast en zeker.

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

KORTRIJK XPO 6,7 & 8 MEI 2015 Indumation.be 2015 goes Industry 4.0 Indumation.be (6 tot 8 mei, Kortrijk Xpo) met FIMOP, Belgitrans en Agoria als initiatiefnemende en ondersteunende partners, wil de Belgische industrie en KMO’s laten kennismaken met Industry 4.0.

De organisatoren brengen een eigen interpretatie van het Duitse Industrie 4.0 en de Amerikaanse tegenhanger Smart Manufacturing Leadership Coalition.

Invent Media, organisator van Indumation, verwijst naar een Duitse studie van Deloitte omtrent automatisering in KMO’s die stelt dat de meeste ondernemers geen idee hebben van wat Industry 4.0 inhoudt. Waartoe Industry 4.0 zal leiden en welke vorm het zal aannemen kan dan ook niemand voorspellen. Wel wordt verwacht dat de samensmelting van op internet gebaseerde datasystemen met slimme machines zal leiden tot productiviteits- en efficiëntiewinsten.

Noodzakelijke transformatie Sommigen zien in Industry 4.0 de noodzakelijke transformatie van onze industrie als tegenzet voor de hoge ondernemingskosten in ons land en de concurrentie uit de goedkopere, opkomende landen. Er lopen in Europa dan ook tal van initiatieven om de industrie te ondersteunen. Denk maar aan VIA (Vlaanderen In Actie), Smart Industry in Nederland, Industrie 4.0 in Duitsland. Alain Wayenberg van Agoria: “In België heet het transformatieverhaal officieel ’Factory of the future 4.0’, dat wordt ondersteund door het Made Different Programma. Het is het doel om 500 bedrijven om te vormen tot een ‘fabriek van de toekomst’. Er wordt gewerkt rond 7 sleuteltransformaties die de deelnemende bedrijven klaarstomen om ook in de wereld van morgen zodanig flexibel, performant en kostenefficiënt te blijven dat ze op concurrentiële wijze kunnen innoveren. Het is een verhaal van voortdurend verbeteren zodat we de concurrentie

in en buiten Europa voor blijven. Vier bedrijven hebben op dit moment bijna alle 7 transformaties doorlopen. Het is een doorgedreven volgehouden focus van drie tot zelfs vijf jaar.”

Slimme fabrieken?

Het is Dr. Siegfried Dais, voorzitter van de Duitse stuurgroep Industrie 4.0, die voorspelt dat internet en de communicatietechnologie een vierde industriële revolutie zal ontketenen. Nieuwe webtechnologieën zullen ertoe leiden dat machines, goederen en onderdelen met elkaar kunnen communiceren en dat er onder meer een samenwerking zal ontstaan tussen de vakgebieden engineering en IT. Door middel van internettechnologieën zullen fabrieken en machines contact zoeken met hun omgeving en informatie verzamelen die voor de bedrijfsvoering van belang is. Big data worden wordt door specifieke software geanalyseerd en op basis van die analyses kan de meest efficiënte koers worden bepaald. Zo kan een fabriek bijvoorbeeld in real time zien of er in de directe omgeving een overschot aan energie wordt geproduceerd (bijvoorbeeld warmte). Via een intelligent systeem kan men door een druk op de knop daar gebruik van maken.

Heel wat fabrikanten en constructeurs zetten nu al de eerste stappen richting Industry 4.0. Bosch RexRoth bijvoorbeeld is begonnen met het verwerven van kennis door middel van twee pilootprojecten in eigen productie. Die kennis vloeit direct terug naar ontwikkelingsingenieurs om zo in de designfase al dan niet te integreren in toekomstige producten of productieprocédés. Ook Parker Hannifin ontwikkelt systemen die gebruikt kunnen worden om zelfsturende productiefabrieken te bouwen of om bestaande plants te retrofitten met intelligente systemen.

Lees verder in dit Automation Magazine de getuigenissen over Industry 4.0 van andere constructeurs en fabrikanten.

Industry 4.0 platform

Heel wat fabrikanten en constructeurs zetten nu al de eerste stappen richting Industry 4.0.

Op de beurs zal op het Industry 4.0 platform worden gesproken over alle innovaties in de moderne fabriek en welke richting de fabriek van de toekomst zal uitgaan. Op grote videoschermen zullen praktische toepassingen van Industry 4.0 getoond worden. Er zullen korte rondleidingen en infosessies worden gegeven. Bovendien zal de organisatie online en ter plaatse aangeven welke producten, diensten en toepassingen onder de noemer Industry 4.0 vallen (Internet of Things, Big Data, Smart Factories …).

magazine

199 - MAR 2015 - P 7

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

AUTOMATION MAGAZINE WORDT KENNISPLATFORM VOOR INDUSTRIE Automation Magazine heeft voortaan een digitale versie. De nieuwe website Automation Magazine verschilt echter totaal van de printversie omdat het een open digitaal forum is voor alle betrokkenen uit de industriële sector. Welkom in de wereld van Industrie 4.0 met digitale nieuwtjes over de industrie en een kennisplatform dat door alle gebruikers wordt gevoed!

Fimop vzw – De vereniging van fabrikanten en invoerders van materiaal voor industriële hydraulica, pneumatica en automatisering – investeert in een nieuw online platform en dit onder de vlag van Automation Magazine. De printversie blaast inmiddels veertig kaarsjes uit en om actueel en relevant te blijven voor het huidige lezerspubliek komt er nu een digitale versie bij. De nieuwe tweetalige website (N-F) zal Automation Magazine aanvullen en vooral focussen op actueel nieuws en kennisoverdracht.

Voor de realisatie van de nieuwe website vond Fimop een partner in Magenta Uitgeverij, geleid door zaakvoerder Jean-Charles Verwaest. Magenta Uitgeverij heeft een uitgebreide ervaring op het gebied van custom made magazine met de titels ‘Knokke Actueel’, ‘Ondernemers’ en ‘Siësta Beach Magazine’ en is ook actief in online publishing met de onafhankelijke business website Express.be. Magenta Uitgeverij zal de stroom content voor de nieuwe website aanleveren en verwerken.

Jean-Charles Verwaest is oud-journalist van De Standaard en Het Nieuwsblad, kent de Belgische nieuwsmarkt goed, en ziet al langer een verschuiving van traditionele print naar digitaal nieuws.

‘Via het internet kan een organisatie rechtstreeks communiceren

Foto Wim Daneels

‘Het is een open digitaal platform voor iedereen uit de industrie’, zegt Fimop-voorzitter Yves Meulenijzer en eveneens verantwoordelijk uitgever van de Automation Magazine website. ‘Op de website verschijnt het dagelijks nieuws uit de industrie, alsook nieuws van de leden van Fimop en Belgitrans. Bedrijven uit de in-

dustrie kunnen gratis hun persberichten en nieuwtjes kwijt op de website. Alleen als het gaat over specifieke productlanceringen – en je dus van een puur commercieel bericht kan spreken – wordt er voor de publicatie een kleine vergoeding gevraagd. Voorts kunnen bedrijven zich via een profielpagina voorstellen, dossiers en white-papers insturen, er zijn instructievideo’s, opinies en is er plaats voorzien voor opleidingen en een agenda.’

Op de foto v.l.n.r. : Alfons Calders (freelance), Yves Meulenijzer (voorzitter FIMOP), Jean-Charles Verwaest (Magenta Uitgeverij).

P 8 - 199 - MAR 2015

magazine

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

met de eigen achterban of doelgroep, zonder dat daar journalisten of de traditionele media als filter tussen zitten’, reageert JeanCharles Verwaest. ‘Fimop leert hier denken als uitgever en heeft met deze nieuwe website nu zelf het ideale communicatiekanaal volledig in eigen handen.’

Voorzitter Yves Meulenijzer beaamt: ‘Wij zijn ervan overtuigd dat dit digitaal kennisplatform nuttig is voor alle betrokkenen uit de industriële wereld. Iedereen wil op de hoogte blijven van wat er in zijn of haar vakgebied gebeurt. Dergelijk platform bestaat nog niet in ons land, tenzij in een kleinschalige, vaak fabrikantgedreven omgeving. Onze website is honderd procent informatiegedreven en staat open voor alle betrokkenen uit de industrie.’

De gedrukte versie van Automation Magazine blijft in iedere geval bestaan en is compatibel met de online versie. Het magazine – dat driemaandelijks verschijnt – zal vooral de achtergrondverhalen brengen. Via de website kan nu wel snel op de actualiteit worden ingespeeld.

De website vormt een ‘Automation Community’ rond een aantal topics. ‘Er is een forum waar iedereen terecht kan met technische vragen en antwoorden’, legt Yves Meulenijzer uit. ‘We groeperen dit rond de tien thema’s: hydraulica, pneumatica, elektrische aandrijving, mechanische aandrijving, servodrives, industriële software, perslucht, meet- en regeltechniek, lineairtechniek en safety. We gaan dus erg breed.’

De website Automation Magazine bouwt nu volop aan een eigen netwerk van deelnemers, contentpartners en sponsors. ‘Automation Magazine zoekt technische profielen, ingenieurs, fabrikanten, leveranciers, eindgebruikers en iedereen die een passie heeft voor techniek om kennis te delen en mee te denken over actuele thema’s en gespreksonderwerpen.’

webplatform waarop technici hun nieuwtjes, kennis en ervaringen met elkaar delen.

Inhoudelijk kunnen organisaties kennispartner worden van de Automation Magazine website. ‘We staan open voor alle input van experts uit de industriële sector, alsook sectororganisaties, ingenieursverenigingen, vakmedia en opleidingsinstituten. De jonge generatie zoekt op internet een oplossing voor technische vragen die ze hebben. In toekomst wil de website Automation Magazine die oplossingen in huis hebben. In dit digitale tijdperk leven we in een ‘sharing economy’ waar kennis wordt gedeeld. Een meer open mentaliteit zorgt ongetwijfeld voor kruisbestuiving en innovatie. Wij willen met onze website dé referentie worden voor alle informatie over techniek en industrie’, besluit voorzitter Yves Meulenijzer.

Wie aan dit digitaal platform wil deelnemen, kan contact opnemen met Automation Magazine via info@magenta-uitgeverij.be.

Info : www.automationmagazine.be - www.fimop.be www.magenta-uitgeverij.be

Eén van de experts die freelance meewerkt is Alfons Calders, ingenieur en 39 jaar redactiedirecteur en hoofdredacteur van leidinggevende technische tijdschriften en bijhorende websites, waaronder tot voor kort Industrie Technisch Management (ITM). Ook hij ziet opportuniteiten voor een dynamisch technisch georiënteerd

magazine

199 - MAR 2015 - P 9

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) ABB Zaventem België H2-A19 ABc INduSTRIAL PARTS BVBA Kruishoutem België H1-B21-1.2 AcE INGENIEuRS- & AdVIESBuREAu Lummen Belgi H6-SSV02 AcE STOSSdäMPFER Langenfeld Duitsland H1-A07 AcTEMIuM Aalter België H6-D04 AcT IN TIME BRAINE-L’ALLEud België H2-B04-1 Ad uLTIMA GROuP Kortrijk België H2-B08-2 AdVANTEcH EuROPE B.V. ISOTRON So Nederland H2-c09 AGORIA Brussel België H2-B01 ALcOM ELEcTRONIcS NV Kontich België H1-A18 ALLMARK Ooigem België H2-A07 APEx dyNAMIcS Helmond Nederland H1-A14 ASO SAFETy SOLuTIONS Lippstadt Duitsland H6-B04 ATEM Willebroek België H2-B09 ATS GROEP Merelbeke België H1-c11 ATS APPLIEd TEcH SySTEMS BVBA Wemmel België H2-A06 AWP Destelbergen België H2-A04 AxELENT BELGIuM Rijmenam België H6-B04 B&R Aalst België H1-B04

BALLuFF Leuven België H6-A04 Bdc BENELux Temse België H2-c06 BEcKHOFF Hasselt België H6-B07 BEGE AANdRIjFTEcHNIEK Stabroek België H1-B11-2 BELGITRANS Brussel België H2-B01 BIHL + WIEdEMANN Mannheim België H6-A06 BINTz TEcHNIcS Zaventem België H1-B21-1.1 BLOcK BELGIuM BVBA Langdorp België H2-A05 BOScH RExROTH Brussel België H1-B12 BREVINI POWER TRANSMISSION Alphen aan de Rijn Nederland H6-d08 BuLcKAERT MAcHINE VISION Ieper België H1-A14-2 BüRKERT cONTROMATIc Breda Nederland H6-B03-2 cARLO GAVAzzI Vilvoorde België H1-c14 cATEc Wateringen Nederland H1-B10 cEBEO Waregem België H6-SSV01 cERATEc Ploegsteert België H2-B08-1 cET MOTOREN Moorsele België H1-A01 cOFELy FABRIcOM Brussel België H6-B06 cONTROL & PROTEcTION Wilrijk België H1-A04 cOVAN SySTEMS Kuurne Belgie H1-A17

FIMOP-BELGITRANS GROEPSSTANd: H2 BF 01 > BF 10

8 - Digitaal Magazine

P 10 - 199 - MAR 2015

magazine

dANFOSS VLT dRIVES Groot Bijgaarden België H1-B11-1-B dE jAEGER AuTOMATION Waarschoot België H1-B19-B dE ROEVE AuTOMATION Lokeren België H1-c09 duRANMATIc Dordrecht Nederland H1-B08 duVIVIER MOTRONIc Brugge België H1-B22 dyNAMIcS Wevelgem België H6-SSV07 EASy SySTEMS Herentals België H6-d01 EducATION cABINET cONSORTIuM BORdENBOuW Borgloon België H2 - NAAST ATRIuM ELTREx MOTION Breda Nederland H2-A09 ENdRESS + HAuSSER Brussel België H1-A02 EScO dRIVES Diegem België H1-A15-2 EucHNER BENELux Papendrecht Nederland H6-B04 FANuc Mechelen België H2-B02 FESTO Brussel België H1-B02 FIMOP Brussel België H2-B01 FORTOP Zwartsluis Nederland H1-B16 GEVAcON Roeselare België H1-c01 GHySEL AuTH. ROcKWELL dISTR. Deine België H1-B03 GIBAS AuTOMATION Nijkerk Nederland H2-A16 + H2-A08 HEIdENHAIN Roosdaal België H6-c04

HEPcO SLIPE SySTEMS BENELux Heusden-Destelbergen België H6-A13 HuPIcO Gentbrugge België H2-c08 IB SyNERGy Zaventem België H2-SSV01 IFM ELEcTRONIc Zellik België H6-B05 IGE+xAO Heerlen Nederland H6-A05 IGuS Wilsele België H2-c01 IMAcIS Ottignies België H6-d10 INduSTRy 4.0 H1-B07 INELMATEc Buizingen België H1-A12 IxOR Mechelen België H1-B09 juMO AuTOMATION Eupen België H6-A07 KROHNE Groot Bijgaarden België H1-c16 KTR Antwerpen België H1-B17 KuKA AuTOMATISERING + ROBOTS N.V. Houthalen België H2-B03 Ku LEuVEN Leuven België H2-A01 L. TAS & cO Herenhout België H1-B23 LAPP BENELux Waalre Nederland H1-B15 LAuMANS Kinrooi België H6-d05 LEGRANd GROuP BELGIuM Diegem België H1-A09 LENzE S-Hertogenbosch Nederland H1-B05 LEuzE ELEcTRONIc Machelen België H6-B04

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

LINAK AcTuATOR SySTEMS Merelbeke België H6-d07 LINMOTION Veenendaal Nederland H6-d03 MAINPRESS Lille België H2-A03 MGH Machelen België H6-A11 METAL WORK PNEuMATIc Vilvoorde België H2-SSV04 MOTOREN FRANçOyS Melle België H1-A13-2 MuLTI-cONTAcT Bissegem België H2-c10 MuLTIPROx Aalst België H1-c04 MuRRELEKTRONIK dENdERMONdE België H6-d09 NINIx TEcHNOLOGIES Brugge België H2-c04 NORd AANdRIjVINGEN BELGIë Zandhoven België H6-SSV03 NORGREN Lot België H2-B04-2 OBjEcTIVE INTERNATIONAL Wichelen België H6-B03-1 OcTINION Heverlee-Leuven België H2-SSV03 OMRON ELEcTRONIcS Hoofddorp Nederland H1-B06 P&V ELEKTROTEcHNIEK Heusden-Zolder België H6-B02 PEc PROducTS Leuven België H6-A01 PEPPERL+FucHS S-Hertogenbosch Nederland H1-A15-4 PHILIPS INNOVATION SERVIcES Eindhoven Nederland H2-c07 PHOENIx cONTAcT Zaventem België H6-B08 PILz BELGIuM Sint Denijs Westrem België H1-A16

PM KOMPONENTEN Deinze België H1-B18 PRO-FAcE Hoofddorp Nederland H6-A08 PROFIBuS Diepenbeek België H2-A01 PROFILEx Troisvierges Luxemburg H2-c05 PROFIT + Harelbeke België H6-SSV04 RAdINE Barneveld Nederland H2-B05 RASTER PROducTS Dreumel België H1-B14 RB SOLuTIONS Gentbrugge België H1-A05 RdL ENGINEERING Izegem België H6-B04 REdITEcH GROuP Temse België H1-c03 RETEc Wetteren België H6-d12 RITTAL Lokeren België H6-c01 ROBOjOB Heist-op-den-Berg België H2-A18 SAFETy PLAzA Mechelen België H6-B04 SAMSON Zwijndrecht België H6-B01 SAVAcO Kortrijk België H1-B21-1.3 ScHMALz Hengelo Nederland H1-c15 ScHMERSAL BELGIuM Aarschot België H1-c05 ScHNEIdER ELEcTRIc Brussel België H1-B20-1 ScHuNK INTEc Erembodegem België H1-A06 SEME BVBA Zemst België H2-A13

SENSOR PARTNERS Zellik België H6-A02 SERVIcE HydRO Antwerpen België H1-A13 SEW-EuROdRIVE Leuven België H6-c03 SIcK Asse België H1-B20-2 SIEMENS Brussel België H6-A10 SIGMA cONTROL Barendrecht Nederland H6-d02 SMc PNEuMATIcS Wommelgem België H6-B10 SMO BVBA Eeklo België H1-c02 STäuBLI BENELux Bissegem België H2-c10 STEMMER IMAGING Zutphen Nederland H2-A15 SySTEME HELMHOLz Maassluis Nederland H6-A03 TEcHNOLINK Bilzen België H1-B24 TEcHOLEc Temse België H1-A15-1 TEKA Gent België H6-SSV06 TEMPOLEc Thuin België H1-c07-2 TROTEc LASER Haaksbergen Nederland H2-A12 TORFS cONSTRucT O.L.V.-Waver België H2-A10 TOSIBOx BENELux Muizen België H2-SSV02 TSB-BEScOM Duiven Nederland H1-A08 u&I LEARNING Wondelgem België H6-SSV08 V.A.c. MAcHINES Brugge België H1-B13-1

2015

VAcON BENELux Heverlee België H1-B11-1-A VAN HOEcKE AuTOMATION Gavere België H6-d11 VANdEcAPPELLE Wetteren België H1-A10 VANSIcHEN LINEAIRTEcHNIEK Hasselt België H6-c02 VB PARTS HydRAuLIEK Roeselare België H1-c08-1 VERMEIRE AANdRIjVINGEN Wondelgem België H6-A09 VIALEc BVBA Denderleeuw België H1-c07-1 VISTALINK Mechelen België H1-c10 VMA NV Sint-Martens-Latem België H1-B19-2 VOKA Kortrijk België H2-B07 WAGO BELux Zaventem België H1-B01 WEG BENELux Nijvel België H1-c06 WENGLOR Drongen België H6-c05 WERMA SIGNALTEcHNIK Wondelgem België H1-A15-3 WITTENSTEIN Kalken België H1-A11 WONdERWARE BENELux Antwerpen België H1-c12 WOW TEcHNOLOGy Naninne België H6-d06 xIAK-uGENT Kortrijk België H1-B21-2 yASKAWA + BINTz Son Nederland H1-B21-1.1 yAzzOOM Erpe-Mere België H6-A12 zVS TEcHNIEK Mierlo Nederland H2-c02

Digitaal Magazine - 9 magazine

199 - MAR 2015 - P 11

Motors | Automation | Energy & Distribution | Coatings

The Medium Voltage flameproof W22X. Ultimate safety.

Ultimate efficiency.

Historically, hazardous area motors have been a compromise between safety and efficiency.

Not any more. Our new W22X flameproof motors are IEC compliant for use in hazardous areas. They’re also the only flameproof motors rated IE3 for energy efficiency. So your customers get flameproof protection and money saving efficiency too.

To learn more about our new W22X, the ultimate hazardous area motor, P 12 - 199 - MAR 2015

visit www.weg-ie4.com/hazardous magazine

Stand: H1-C06

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) HALL 1 ABc INduSTRIAL PARTS BVBA Kruishoutem België H1-B21-1.2

cONTROL & PROTEcTION Wilrijk België H1-A04

AcE STOSSdäMPFER Langenfeld Duitsland zie p.26-27 H1-A07

cOVAN SySTEMS Kuurne Belgie H1-A17

ALcOM ELEcTRONIcS NV Kontich België H1-A18 zie p. 14-22

dANFOSS VLT dRIVES Groot Bijgaarden België H1-B11-1-B

APEx dyNAMIcS Helmond Nederland H1-A14

dE jAEGER AuTOMATION Waarschoot België H1-B19-B

ATS GROEP Merelbeke België H1-c11

dE ROEVE AuTOMATION Lokeren België H1-c09

B&R Aalst België H1-B04

duRANMATIc Dordrecht Nederland H1-B08

BEGE AANdRIjFTEcHNIEK Stabroek België H1-B11-2 ziep.26 p. 16 zie

LId

ENdRESS + HAuSSER Brussel België H1-A02

BINTz TEcHNIcS Zaventem België H1-B21-1.1 p. 12 zie p.36 BOScH RExROTH Brussel België H1-B12

duVIVIER MOTRONIc Brugge België H1-B22

LId

EScO dRIVES Diegem België H1-A15-2

BuLcKAERT MAcHINE VISION Ieper België H1-A14-2

FESTO Brussel België H1-B02

cARLO GAVAzzI Vilvoorde België H1-c14

FORTOP Zwartsluis Nederland H1-B16

cATEc Wateringen Nederland H1-B10

GEVAcON Roeselare België H1-c01

cET MOTOREN Moorsele België H1-A01

LId

LId

LId

GHySEL AuTH. ROcKWELL dISTR. Deine België H1-B03 vervolg op p.15 Digitaal Magazine - 13

199 - MAR 2015 - P 13

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

ADVERTORIAL

Automatisering en digitalisering als hefbomen voor de industrie van de toekomst Siemens zet de lijnen uit op Indumation 2015. In het kader van de slogan ‘Driving Digitalization 4 Industries’, demonstreert Siemens op de Indumation beurs in Kortrijk hoe het als marktleider baanbrekend werk levert op vlak van automatisering, digitalisering en elektrificatie. Siemens toont reeds vandaag hoe deze factoren het pad effenen naar de gedigitaliseerde productie van morgen.

van het productontwikkeling- en productieproces in één functioneel model, van ontwerp en planning over engineering en uitvoering tot digitale services. De nieuwste producten- en systemen worden hier geïntegreerd. Belangrijke schakels voor de productiviteit in deze context zijn o.a. het engineering platform TIA Portal en het aandrijvingsconcept Integrated Drive Systems (IDS).

Services gericht op added value Klanten wereldwijd vereisen steeds meer hoogkwalitatieve geïndividualiseerde producten die snel en steeds beschikbaar zijn.

Dit alles dient vermarkt te kunnen worden binnen een zeer competitief kader dat de wereldmarkt vandaag is. Industriële producties zien zich dan ook geconfronteerd met de vraag hoe men productiever, eenvoudiger, efficiënter en flexibeler kan functioneren.

Twee hefbomen spelen hierbij een cruciale rol: een doorgedreven automatisering gekoppeld aan een geavanceerde digitalisering van de processen binnen een industriële context. Digitalisering dus doorheen de volledige waardeketen: van bij het ontwerp, over de engineering tot het beheer van de machines en producties. Op deze manier reiken de virtuele en de reële wereld elkaar steeds intenser de hand. Siemens focust dan ook sterk op de ontwikkeling van o.a. nieuwe softwareplatformen om zo het pad naar de digitale fabriek te effenen.

Value chain Siemens stelt op stand A10 in Hal 6 een uitgebreid overzicht van zijn portfolio voor. Bezoekers kunnen er uitkijken naar tal van product- en systeeminnovaties. Deze zullen meer nog dan vroeger tastbaar worden gemaakt dmv verschillende applicatieve “showcases”.

Vandaag kampen nog te veel bedrijven met de beschikbaarheid en uptime van machines en installaties. Siemens ontwikkelt hier concepten om machines en infrastructuur proactief te monitoren.

Dure defecten en pannes kunnen we zo vermijden, noodzakelijke onderhoudswerken op het juiste moment en niet langer dan noodzakelijk planbaar maken en de machinerendabiliteit optimaliseren. Bovendien kan dit zowel ter plaatse gebeuren als vanop afstand.

Dit alles draagt bij tot onze missie: samen met onze klanten hun competitiviteit versterken en hun productie sneller, slimmer en meer flexibel maken.

Indumation vormt een inspiratiemoment en het platform bij uitstek om industriële spelers hiervan te overtuigen.

Contactgegevens : Siemens n.v. – s.a.

Guido Gezellestraat 123 1654 Beersel, België www.siemens.be industrie.be@siemens.com

We tonen dus geavanceerde automatisering en digitalisering in één pronkstuk op de stand. Het biedt een reële kijk op elke stap

Stand: H6-A10

P 14 - 199 - MAR 2015

magazine

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) PM KOMPONENTEN Deinze België H1-B18

INduSTRy 4.0 H1-B07

INELMATEc Buizingen België H1-A12

RASTER PROducTS Dreumel België H1-B14

IxOR Mechelen België H1-B09

RB SOLuTIONS Gentbrugge België H1-A05

KROHNE Groot Bijgaarden België H1-c16

REdITEcH GROuP Temse België H1-c03

L. TAS & cO Herenhout België H1-B23

LId

SAVAcO Kortrijk België H1-B21-1.3

LAPP BENELux Waalre Nederland H1-B15 zie p.22-34 p. 14-29 zie

ScHMALz Hengelo Nederland H1-c15

LEGRANd GROuP BELGIuM Diegem België H1-A09

ScHMERSAL BELGIuM Aarschot België H1-c05

LENzE S-Hertogenbosch Nederland H1-B05

ScHNEIdER ELEcTRIc Brussel België H1-B20-1

MOTOREN FRANçOyS Melle België H1-A13-2

LId

LId

ScHuNK INTEc Erembodegem België H1-A06

MuLTIPROx Aalst België H1-c04

SERVIcE HydRO Antwerpen België H1-A13

OMRON ELEcTRONIcS Hoofddorp Nederland H1-B06

SIcK Asse België H1-B20-2

PEPPERL+FucHS S-Hertogenbosch Nederland zie H1-A15-4 ziep.24-33 p. 18-28

SMO BVBA Eeklo België H1-c02

PILz BELGIuM Sint Denijs Westrem België H1-A16

TEcHNOLINK Bilzen België H1-B24

LId

vervolg op p.17 Digitaal Magazine - 15

199 - MAR 2015 - P 15

You need. weQube.

weQube.

wenglor ontwikkelt innovatieve technologieën voor automatisering zoals sensoren, beeldverwerking systemen en veiligheid technologie voor de wereldwijde markt. weQube beantwoordt perfect aan uw industriële behoeften: De nieuwe smart camera van wenglor combineert tal van functies op een krachtig platform. Probeer het uit en ervaar de fascinatie van de industriële beeldverwerking.

The smart camera.

06.05. - 08.05.15 Hall: 6 / Booth: C05 Kortrijk / Belgium

Voor meer informatie: www.wenglor.com/weQube Tel. +32 (0) 921649-80 info.be@wenglor.com

Hall 1

Stand C08-1

ABRAHAM HANSSTRAAT 7 8800 ROESELARE TEL.: +32 51 240605 FAX: +32 51 240434 Info@vbparts.be www.vbparts.be

Uw partner in hydrauliek Votre partenaire hydraulique

P 16 - 199 - MAR 2015

magazine

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) TEcHOLEc Temse België H1-A15-1

WITTENSTEIN Kalken België H1-A11

TEMPOLEc Thuin België H1-c07-2

WONdERWARE BENELux Antwerpen België H1-c12

TSB-BEScOM Duiven Nederland H1-A08

xIAK-uGENT Kortrijk België H1-B21-2

V.A.c. MAcHINES Brugge België H1-B13-1

yASKAWA Son Nederland H1-B21-1.1

HALL 2

VAcON BENELux Heverlee België H1-B11-1-A

ABB Zaventem - België zie p.6-37 H2-A19 p. 2-31

VANdEcAPPELLE Wetteren België H1-A10

AcT IN TIME - OPTIE Braine-l’Alleud België H2-B04-1 ziep.30 p. 30 zie

VB PARTS HydRAuLIEK Roeselare België H1-c08-1 zie p.16 p. 25 zie VIALEc BVBA Denderleeuw België H1-c07-1

LId

LId

VMA NV Sint-Martens-Latem België H1-B19-2

ALLMARK Ooigem België H2-A07

WAGO BELux Zaventem België H1-B01 p. 10-24 zie p.31-56

ATEM Willebroek België H2-B09

WERMA SIGNALTEcHNIK Wondelgem België H1-A15-3

LId

AdVANTEcH EuROPE B.V. Son Nederland H2-c09 AGORIA Brussel België H2-B01

LId

LId

Ad uLTIMA GROuP Kortrijk België H2-B08-2

VISTALINK Mechelen België H1-c10

WEG BENELux Nijvel België zie p.12-31 H1-c06 p. 4-24

LId

BINTz Zaventem België H1-B21-1.1

zie p. p.22 28

ATS APPLIEd TEcH SySTEMS BVBA Wemmel België H2-A06 AWP Destelbergen België H2-A04 vervolg op p.21 Digitaal Magazine - 17

199 - MAR 2015 - P 17

WE MOVE 4 YOU

Herkenrodesingel 4 bus 3 • B-3500 Hasselt • T +32(0)11 37 79 63 • F +32(0)11 37 54 34 • info@vansichen.be • www.vansichen.be

Vansichen Lineairtechniek is sinds 1993 actief in lineairtechniek. De eerste en oorspronkelijke activiteit is de verkoop van standaard componenten. Daarvoor werkt het bedrijf met een 10-tal kwaliteitsleveranciers.

Zijn er voor bepaalde problemen geen standaardoplossingen op de markt? Dan ontwikkelen zij zelf componenten op maat. Ten derde kan de machinebouwer op hen rekenen voor de bouw van volledige subsystemen. Sinds kort wordt het assortiment uitgebreid met een volledig gamma robottracks.

Standaard componenten

Custom engineered componenten

Door te werken met verschillende fabrikanten, vindt u bij Vansichen Lineairtechniek het meest complete gamma componenten voor lineaire bewegingen. Het team staat altijd voor u klaar om u te begeleiden in uw zoektocht naar de meest geschikte component. Door een uitgebreide eigen stock van de meest voorkomende componenten en goede afspraken met onze leveranciers kunnen we snelle levertermijnen garanderen.

Lineaire systemen

Robottracks

De projectafdeling van Vansichen Lineairtechniek ontwerpt en bouwt het lineaire gedeelte van uw machine of installatie, meestal voor de machinebouwers en systeemintegratoren. Gaande van een simpele beweging in één r icht ing tot vol ledige meerass ige systemen me t hoge herhaalnauwkeurigheid. Vansichen Lineairtechniek heeft al systemen tot 80 meter gebouwd. U kunt rekenen op een team van ingenieurs dat, met expertise en out-of-the box denken, tot de perfecte oplossing komt.

VANSICHEN P 18 - 199LINEAIRTECHNIEK - MAR 2015

Vansichen Lineairtechniek helpt u met problemen waar geen standaardoplossingen voor bestaan. De engineering-afdeling ontwikkelt voor u op maat gemaakte componenten, ‘plug and play’ toe te passen in uw systemen.

|

NEW!

Robottracks van Vansichen Lineairtechniek zorgen voor een perfecte beweging van uw robots tussen verschillende werkstations. Ze worden steeds volledig geïntegreerd in uw productiesysteem. Voor Fanuc Robots ontwikkelde Vansichen Lineairtechniek een standaard assortiment tracks.

Voor uw specifieke noden, maakt Vansichen Lineairtechniek ook tracks op maat.

WE MOVE 4 YOU

Hall 6

C02

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) Bdc BENELux Temse België H2-c06 BELGITRANS Brussel België H2-B01

KuKA AuTOMATISERING & ROBOTS - OPTIE Houthalen België H2-B03 LId

MAINPRESS Lille België H2-A03

BLOcK BELGIuM BVBA Langdorp België H2-A05

METAL WORK PNEuMATIc Vilvoorde België H2-SSV04

cERATEc Ploegsteert België H2-B08-1

MuLTI-cONTAcT Bissegem België H2-c10

EducATION cABINET - cONSORTIuM BORdENBOuW Borgloon België H2 - NAAST ATRIuM

NINIx TEcHNOLOGIES Brugge België H2-c04

ELTREx MOTION Breda Nederland H2-A09

NORGREN Lot België H2-B04-2

FANuc Mechelen België H2-B02

PHILIPS INNOVATION SERVIcES Eindhoven Nederland H2-c07

FIMOP Brussel België H2-B01

LId

LId

PROFIBuS - OPTIE Diepenbeek België H2-A01

GIBAS AuTOMATION Nijkerk Nederland H2-A16 + H2-A08

PROFILEx Troisvierges Luxemburg H2-c05

HuPIcO Gentbrugge België H2-c08

RAdINE Barneveld Nederland H2-B05

IB SyNERGy Zaventem België H2-SSV01

ROBOjOB Heist-op-den-Berg België H2-A18

IGuS Wilsele België H2-c01

SEME BVBA Zemst België H2-A13

INducT Heverlee-Leuven België H2-SSV03

STäuBLI BENELux Bissegem België H2-c10 ziep.20-33 p. 20-29 zie

LId

vervolg op p.23 Digitaal Magazine - 21

199 - MAR 2015 - P 19

De voornaamste eigenschap van een robot is de mogelijkheid om zich aan te passen aan de mens.

HET IS FASCINEREND WAT PRECISIE SENSOREN MOGELIJK MAKEN.

Man and Machine www.staubli.com/robotics

Wat als robots en mensen (echt) samen zouden werken?

Naast presteren moeten robots ook een andere rol spelen: partner van de mens.

Robots zijn er niet om de mens te vervangen maar om hen efficiënt te ondersteunen door eenvoudige en intuïtieve samenwerking.

Stäubli robots werken met snelheid, precisie en veiligheid. Maar vooral met de mens.

7 – 8 Mei 2015 10 Hal 2, Stand C Hall 2

6-8.5.2015 Hall 6, Stand A04

Uitmuntende precisie resulteert in buitengewone technologie.

Stand C10

www.balluff.com

Stäubli Benelux N.V., Tel. +32 56 36 40 04 Staubli is een merk van Stäubli International AG, geregistreerd in Zwitserland en andere landen. © Stäubli, Semaphore & Co 2015 „Man and Machine“ is een geregistreerd merk van Stäubli International AG

P 20 - 199 - MAR 2015

magazine

Praezision_2015_90x265_NL.indd 1

3/2/2015 3:27:32 PM

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) STEMMER IMAGING Zutphen Nederland H2-A15

BIHL + WIEdEMANN Mannheim België H6-A06

TROTEc LASER Haaksbergen Nederland H2-A12

BREVINI POWER TRANSMISSION Alphen aan de Rijn Nederland H6-d08 zie p.24-27 p. 22-30

TORFS cONSTRucT - OPTIE O.L.V.-Waver België H2-A10

BüRKERT cONTROMATIc Breda Nederland H6-B03-2

TOSIBOx BENELux - OPTIE Muizen België H2-SSV02

cEBEO Waregem België H6-SSV01

VOKA - OPTIE Kortrijk België H2-B07

cOFELy FABRIcOM Brussel België H6-B06

WEIdMüLLER - OPTIE Nossegem België H2-B06

dyNAMIcS Wevelgem België H6-SSV07

zVS TEcHNIEK Mierlo Nederland H2-c02

EASy SySTEMS Herentals België H6-d01

HALL 6

LId LId

AcE INGENIEuRS- & AdVIESBuREAu Lummen - België H6-SSV02

EucHNER BENELux Papendrecht Nederland H6-B04

AcTEMIuM Aalter België H6-d04

HEIdENHAIN Roosdaal België H6-c04

ASO SAFETy SOLuTIONS Lippstadt Duitsland H6-B04

HEPcO SLIPE SySTEMS BENELux Heusden-Destelbergen België H6-A13

AxELENT BELGIuM Rijmenam België H6-B04

IFM ELEcTRONIc Zellik België H6-B05 zie zie p.39 p. 11-32

BALLuFF Leuven België H6-A04

IGE+xAO Heerlen Nederland H6-A05

BEcKHOFF Hasselt België H6-B07

zie p.20-25 p. 5-20 zie

LId/MEMBRE

IMAcIS Ottignies België H6-d10 vervolg op p.25 Digitaal Magazine - 23

199 - MAR 2015 - P 21

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

Nieuwe hybride kabels voor de aandrijftechniek De Lapp Group ondersteunt de trend om verschillende toepassingen (functionaliteiten) in één kabelconfiguratie onder te brengen, de zogenaamde hybride kabels.

Dit concept vindt op industrieel niveau meer en meer ingang. Het betekent immers een substantiële besparing op kabels, connectoren en wartels. De installatie wordt ook een stuk eenvoudiger en in omstandigheden waar gewicht- en plaatsbesparing speciale aandachtspunten zijn (kabelrups, robot), worden meer en meer hybride kabelconfiguraties uitgewerkt. In de voeding- en drankindustrie wordt omwille van de verhoogde hygiëne-eisen het aantal kabels tot een minimum beperkt, waardoor ook hier met buitengewone aandacht gekeken wordt naar de laatste ontwikkelingen van hybride kabels.

Tot op heden wordt de verbinding tussen de regelaar en de motor in een servosysteem met 2 kabels uitgevoerd: enerzijds de motorkabel voor de voeding van de motor (+ evt. stuursignalen); anderzijds de feedback-kabel voor de terugkoppeling van positie en draairichting.

De kabels ÖLFLEX® SERVO FD 7DSL en ÖLFLEX® SERVO 7DSL zijn het resultaat van doorgedreven ontwikkeling van onze bestaande hybride kabels. Ze zorgen voor de optimale verbinding van regelaar en motor die uitgerust zijn met de HIPERFACE DSL® interface.

(High Performance Interface Digital Servo Link) van SICK. De kabel bevat de motorvoeding (3+PE) en 1 paar data-/stuurstroomdraden waar, bovenop het voedingssignaal van de encoder, de digitale feedback (positie en draairichting) van de encoder gemoduleerd wordt.

Bovendien kan de uitlezing van PTC op hetzelfde aderpaar gebeuren. Optioneel kan de kabel uitgevoerd worden met een extra aderpaar voor de aansturing van de motorrem.

De ÖLFLEX® SERVO 7DSL is de versie voor statische toepassing en occasionele buiging. De ÖLFLEX® SERVO FD 7DSL wordt gebruikt voor (hoog)dynamische toepassingen in een energieketting. Beide kabels zijn getest in samenwerking met SICK en voldoen aan de strenge EMC-eisen die steeds belangrijker worden in een geautomatiseerde omgeving.

Belangrijkste eigenschappen: –– 1 kabel voor voeding en data –– Beperking aantal kabels en aansluitkosten –– Voor systemen met Hiperface DSL® interface –– Laagcapacitief design –– Oliebestendig –– UL Recognized Stand: H1-B15

samos®PRO COMPACT Power in Safety.

De nieuwe generatie Veiligheidscontrollers.

T C A P T M N O Ë C FFIC ZI E G I L I VE

P 22 - 199 - MAR 2015

magazine

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

DOSSIER INDUMATION.BE 2015 2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) juMO AuTOMATION Eupen België H6-A07

PROFIT + Harelbeke België H6-SSV04

LAuMANS Kinrooi België H6-d05

RdL ENGINEERING Izegem België H6-B04

LEuzE ELEcTRONIc Machelen België H6-B04

RETEc Wetteren België H6-d12

LINAK AcTuATOR SySTEMS Merelbeke België H6-d07 zie p.26-31 p. 14-22 zie

RITTAL Lokeren België H6-c01

LINMOTION Veenendaal Nederland H6-d03

SAFETy PLAzA Mechelen België H6-B04

MGH Machelen België H6-A11

LId

ziep.30 p. 18 zie

SAMSON Zwijndrecht België H6-B01

MuRRELEKTRONIK Dendermonde België H6-d09

SENSOR PARTNERS Zellik België H6-A02

NORd AANdRIjVINGEN BELGIë Zandhoven België H6-SSV03

SEW-EuROdRIVE Leuven België H6-c03

LId

OBjEcTIVE INTERNATIONAL Wichelen België H6-B03-1

SIEMENS Brussel België H6-A10

LId

P&V ELEKTROTEcHNIEK Heusden-Zolder België H6-B02

SIGMA cONTROL Barendrecht Nederland H6-d02

PEc PROducTS Leuven België H6-A01

SMc PNEuMATIcS Wommelgem België H6-B10

PHOENIx cONTAcT Zaventem België H6-B08

SySTEME HELMHOLz Maassluis Nederland H6-A03

PRO-FAcE Hoofddorp Nederland H6-A08

TEKA Gent België H6-SSV06

zie p.14 p. 19

LId

vervolg op p.27 Digitaal Magazine - 25 magazine

199 - MAR 2015 - P 23

Finding Solutions.

Cooperating as Partners.

Sharing Passion.

Booth H1-A15-4

Opgericht in 1945, is Pepperl+Fuchs vandaag de dag één van ’s werelds toonaangevende leveranciers van technologieën voor fabrieks- en procesautomatisering. Ontwikkelingen in industriële sensoren worden gedreven door marktspecifieke eisen. Van inductief en capacitief tot ultrasoon en foto-elektrisch, Pepperl+Fuchs produceert sensoren voor de meest uiteenlopende toepassingen. De producten van Pepperl+Fuchs vindt u in alle marktsegmenten over de hele wereld. www.pepperl-fuchs.com

indumation 6-8 mei, kortrijk standnummer h6-d08

krachtige beweging scan de interactieve content

planetaire aandrijving, hydrauliek en lieren

Brevini Group Benelux brengt u verder Wij bieden een compleet product- en kennisportfolio op het gebied van aandrijving en hydraulica. Door voortdurende innovatie garanderen wij duurzame en betrouwbare producten die voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen. Zo zorgt Brevini Group Benelux dat u krachtig in beweging blijft. benelux@brevini.com / +31 172 47 64 64 / www.brevini.nl

P 24 - 199 - MAR 2015

magazine

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

DOSSIER INDUMATION.BE 2015 2015

EXPOSANTENLIJST INDUMATION.bE 2015 (DD 13-3-2015) u&I LEARNING Wondelgem België H6-SSV08

WENGLOR Drongen België ziezie p.16-25 H6-c05 p. 5-16

VAN HOEcKE AuTOMATION Gavere België H6-d11

WOW TEcHNOLOGy Naninne België H6-d06

VANSIcHEN LINEAIRTEcHNIEK Hasselt België zie H6-c02 zie p.18-32 p. 26

LId

VERMEIRE AANdRIjVINGEN Wondelgem België H6-A09

LId

yAzzOOM Erpe-Mere België H6-A12 PROTEc Wetteren België H2-BF06 H6-BF06

LID

H2-BF01 → BF10

GROEPSSTAND FIMOP & BELGITRANS EUREGIO HYDRAULICS

HYDRAUVISION

IPAR INDUSTRIAL PARTNERS

PROTEC

REM-B

VAN HOUCKE

MOTRAC HYDRAULICS

Micro-optische sensoren

The innovative family

Balluff introduceert de MICROmote® sensoren, een reeks hoog precieze optische miniatuursensoren in gevarieerde bouwvormen. microSPOT® is een gepatenteerde productietechnologie van Balluff, ontwikkeld om buitengewone optische precisie in extreem kleine behuizingen (tot ∅2mm) te implementeren. Dergelijke sensoren vallen op door hun uiterst kleine componenten: LED’s, fotodiodes, fototransistors, laser diodes munten uit in prestaties die conventionele foto-elektrische componenten ver overtreffen.

Micro opto-elektronica die verrast met grote bereiken en hoge resoluties en die geïntegreerd in metalen behuizingen zorgen voor de vereiste duurzaamheid.

Wenglor zorgt al 3 decennia lang voor innovatie in optische sensoren. De tijd dat wenglor het enkel moest hebben van zijn reputatie ‘beter maar wel duurder’ is voorbij. Met 10 productgroepen is wenglor uitgegroeid tot een complete aanbieder. Maar dan wel een met bijzondere competenties dankzij de ervaring als ‘proStand C08-1 Hall 1 blem solver’.

Het betere alternatief voor optische fibers Deze miniatuursensoren zijn uitgerust met een zeer flexibele elektrische kabel met uiterst kleine buigradius waardoor ze als beter alternatief gelden voor fibersensoren. Hier telt het verlies aan optische lichtsterkte door afbuiging niet meer mee.

Stand: H6-A04

Met Wintec bracht wenglor de oplossing voor detectie op directe reflectie met achtergrondonderdrukking tot 3m. Objectdetectie werd betrouwbaar en bovendien kleuronafhankelijk door de gemeten afstand in plaats van de hoeveelheid gereflecteerd licht in rekening te brengen. Naast de 10m-versie met digitale en analoge output is er nu ook de uitvoering op Profinet, Ethernet IP en Ethercat.

ABRAHAM HANSSTRAAT 7 8800 ROESELARE met resoluties WenglorMEL biedt snelle, precieze lasermetingen tot 0,15 µm op afstanden tot 800mm. WenglorMEL staat ook synoTEL.: +32 51 240605 niem voor snelle, precieze 3D laserscanners.

Met resoluties van FAX: +32 51 240434 enkele µm, meetranges tot 720 mm in X en 1400 mm in Z behoInfo@vbparts.bevolumemeting, ren ze tot de top. Automatische lasnaadcontrole, www.vbparts.be vorm- en positiecontrole liggen hiermee binnen handbereik.

Uw partner in hydrauliek Votre partenaire hydraulique Stand: H6-C05

Digitaal Magazine - 27 magazine

199 - MAR 2015 - P 25

W W W. L I N A K . B E

ELEKTRISCHE VERSTELLING

PLUG & PLAY - FLEXIBEL - ENERGIEBESPAREND 1-A07 Stand H

HOW TO DETECT AND ELIMINATE DISTURBING VIBRATIONS Free download in App Store Intuitive use Precise measuring Immediate product recommendation Elektrische verstelsystemen zijn een passend alternatief voor hydraulische en pneumatische oplossingen!

De nieuwe LA25 actuator is zeer compact en krachtig

More information?

Simply call Ralf Küppers, phone +32-11-960 736

www.vibrochecker.com

ACE_Indumation_E_2015.indd 1

19.02.15 15:51 Ad_automation magazine BE.indd 1

27-2-2015 SCHOTTENPOMPEN VARIABEL DEBIET

IJZERSTERK IN ROESTVRIJ STAAL Bege Aandrijftechniek uit Stabroek introduceert op de beurs INDUMATION 2015 haar geheel nieuwe en innovatieve roestvrijstalen aandrijfprogramma. Dit programma bestaat uit een serie tandwielkasten in zowel de haakse KE als co-axiale GE uitvoering en verkrijgbaar in 2 of 3 traps uitvoering met koppels tot 300 Nm. Door toepassing van 2-4-6-8 polige motoren zijn toerentallen mogelijk van 630 t/m 1,7 Min-1.Het gemiddeld rendement bedraagt 95% (geen toepassing worm/wormwiel). De motoren hebben IEC afmetingen met vermogens van 0,18 kW t/m 1,5 kW.

Grote voorraad beschikbaar

Meer info? Verdeler voor België en Luxemburg

KKK

BEGE AANDRIJFTECHNIEK BVBA PUTTESTRAAT 73 - 2940 STABROEK Tel +32 3 605 1 605 - Fax +32 3 605 3 60 degrave@bege.be - www.bege.nl INDUMATION: HALL 1: B 11 - 2

P 26 - 199 - MAR 2015

magazine

Hagbenden 39 A - B-4731 EYNATTEN Tél. 32 (0) 87 858 858 - Fax 32 (0) 87 858 859 info@euregiohydraulics.be www.euregiohydraulics.be - www.eh-business.be

14:49:57

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

iPhone wordt trillingscontroleur

Nog meer capaciteit en functionaliteit

VibroChecker is de nieuwe app voor de iPhone van ACE, met behulp waarvan snel en eenvoudig storende trillingen aan machines en installaties gemeten kunnen worden. De app stelt vervolgens mogelijke oplossingen voor om de trillingen te isoleren.

SMC, leverancier van pneumatische producten, heeft zijn multifunctionele SY serie uitgebreid met de SY7000 ventielen. Net als bij de SY3000 en SY5000 is het mogelijk om de SY7000 ventielen te combineren met de SY5000 op één ventieleiland. De nieuwe SY7000 is er in dezelfde variëteit en met een grotere flexibiliteit. Het nieuwe compacte formaat zorgt voor nog meer luchtbesparing. Naast het nieuwe stand-alone type, waardoor het ventiel onafhankelijk kan worden gebruikt, heeft de serie ook een type waarbij restdruk handmatig kan worden vrijgelaten. Het voordeel hiervan is dat er geen externe componenten nodig zijn. De nieuwe SY-serie is verkrijgbaar met een rubberschuif of een unieke metaalschuif, die vooral geschikt is voor hogere bedrijfsfrequenties en die een langere levensduur garandeert. De SY7000 is tevens uitgerust met de energie-efficiënte V100-stuurklep met een vermogen van 0,55W. Daarnaast is er een energiebesparende optie waardoor het energieverbruik nog verder daalt tot 0,1W.

VibroChecker maakt gebruik van de bewegingssensor van de iPhone, om in een paar stappen op interactieve wijze meetresultaten en oplossingen voor de isolatie van trillingen te krijgen. De App heeft gewonnen bij de “Automation App Awards 2014” van het vakblad “elektrotechnik” in de categorie “Engineering-App”. www.VibroChecker.com

Stand: H1-A07

Stand: H6-B10

Krachtige beweging,de Brevini Group brengt u verder Brevini Power Transmission, Brevini Winches en Brevini Fluid Power zijn onderdelen van de wereldwijd opererende Brevini Group. Samen bieden zij een compleet product- en kennisportfolio op het gebied van aandrijving, lieraandrijving en hydraulica.

Onze toepassingen staan in diverse sectoren garant voor de feilloze, krachtige beweging waar u naar op zoek bent.

Tijdens de Indumation 2015 is de gehele Brevini Group present.

U bent van harte welkom op onze stand H6-D08, we praten u dan graag bij over de service en de dienstverlening, maar ook wat we voor u kunnen betekenen bij het ontwikkelen van nieuwe producten, systemen en technieken. De mogelijkheden van het uitgebreide assortiment zijn grenzeloos, zeker omdat we systemen ontwikkelen die het beste van twee werelden kunnen combineren. Brevini Power Transmission, Brevini Winches en Brevini Fluid Power bundelen hun krachten voor een optimaal resultaat.

Maintenance & gears Heyvaert

Specialist in aandrijftechniek • Revisie en onderhoud • Herstellingen • Verkoop • Maatwerk MGH is dé partner die de industrie draaiende houdt dankzij haar merkonafhankelijke en duurzame totaaloplossingen voor zware elektromechanische aandrijfgroepen

Hersteldienst 24h/24h Servicecenter Machelen: Rittwegerlaan 2B - B-1830 Machelen Servicecenter Antwerp: Luithagen Haven 2 Unit K - B 2030 Antwerpen Tel 24/24: +32 (0)2 753 00 40 Fax: +32 (0)2 753 00 49 • Mail: info@MgH.be Stand: H6-D08

Stand: H6-A11

brevini piv posiplan

magazine

199 - MAR 2015 - P 27

BEuRSPLAN

INDUma

(DD 13-3-2015)

The Belgian Factory » Proc

Duvivier Motronic

L. Tas & Co

Agoria Profi bus

Fimop Belgitrans

ABB

WAGO BENELUX

Gevacon

Technolink

ABC Industrial Parts

YASKAWA + BINTZ

XiakUGent

Savaco

Main press

AWP

Robojob

Igus

Fanuc

CET Motoren

Pilz Belgium

Schneider Electric

Festo

Sick

ZVS Techniek

Block Bel gium

Motrac Euregio Hydraulics Hydraulics

Applied Tech Systems

Kuka

Van Transmo Houcke

Gibas

Gibas

NiniX Technologies

Berging

All mark

ACT IN TIME

Endress + Hausser

Hydrauvision

REM-B PROTEC

ATEM

Profilex

BDC Benelux

Control & Protection

RB Solutions

Norgren

Eltrex Motion

AD Ultima STAUBLI Group

Metal Work Pneumatic

Ceratec Electrotechnics

Philips Innovation Services

SCHUNK

Technolec

PEPPERL +FUCHS

Apex Bulckaert Dynamics Service hydro

B&R

Motoren Françoys

VMA PM De Jaeger Komponenten Comarch Automation

SMO Reditech Group

KTR

LAPP GROUP

Multiprox forTop

Covan Systems

Alcom Wittenstein Electronics

Lenze

Vandecappelle

OMRON Legrand Group

Voka

Radine

Ghysel auth.

Rockwell distr.

Raster Products WEG BENELUX Bosch Rexroth

V.A.C. Machines

Schmersal Belgium

Hupico

ACE Stemmer Imaging

Werma Signaltechnik

Inelmatec

IB Tosibox Synergy Induct

Torfs Construct

Esco Drives

BEGE

Tempolec

Vacon DANFOSS

Vialec

VB PARTS

Trotec Laser Seme

Weidmüller

Advantech

6 - Digitaal Magazine

P 28 - 199 - MAR 2015

magazine

TSB Bescom

DURANMATIC Ixor Industry 4.0

Catec

De Roeve

ation.be

cess » Infrastructure automation show

(DD 13-3-2015)

2015

BEuRSPLAN

Krohne

Pec Sensor Systeme Products Partners Helmholz

Schmalz

BALLUF

Hepco Motion Samson P&V Electrotechniek

Bihl + Wiedemann

IGE-XAO

Pro-Face

Jumo

Yazzoom Objective Bürkert International Contromatic

MGH Safety Plaza

IFM Electronic

Carlo Gavazzi Wonder ware Benelux

CEBEO

Phoenix Contact

Beckhoff

ACE Eng. ATS Groep

VANSICHEN RITTAL

Easy Systems

Vistalink

Retec

Van VHA Hoecke

Nord Aandrijvingen

Imacis

Profififit+ Teka

Heidenhain

U&I Pneumatics Learning

WENGLOR

Sigma Control

WOW Technology

LAUMANS

SIEMENS INDUSTRY AUTOMATION

Dynamics

SMC

SEW Eurodrive

Murrelektronik BREVINI LINAK

Cofely Fabricom

Vermeire Aandrijvingen

Actemium

SIEMENS DRIVE TECHNOLOGIES

SIEMENS PLM SOTFWARE

Linmotion

Digitaal Magazine - 7 magazine

199 - MAR 2015 - P 29

Hall 6

Stand C1

Enclosures from the smallest to the largest on www.rittal.be

Rittal nv/sa Industrieterrein E17/3206 - Stokkelaar 8 - 9160 Lokeren T 09 353 91 11 - F 09 353 68 62 - info@rittal.be - www.rittal.be

Aandrijftechniek…

Uw toepassing…

Onze oplossing…

INDUmation.be The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show

Hall 2 - Stand B04-1

Onze waaier aan oplossingen en producten: • Motorreductoren, gemotoriseerde rollen en trommels • Flexibele assen en koppelingen • Veiligheidskoppelingen • Volledig gamma mechanische aandrijfelementen.

info@actintime.be www.actintime.be tel: 02 366 06 06

P 30 - 199 - MAR 2015

magazine

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

e!COCKPIT*: mijlpaal van WAGO voor uw automatiseringsprojecten

Watergekoelde frequentieomvormer De watergekoelde CFW11W-frequentieomvormer van WEG levert 40% meer vermogen dan de gebruikelijke luchtgekoelde omvormers.

Fabrieken kampen vaak met plaatsgebrek en voorzien enkel de hoogstnodige ruimte voor de installatie van automatiseringscomponenten. Bovendien hebben de steeds krachtigere aandrijfsystemen nood aan moderne en efficiënte koelingmethodes. De modulaire, watergekoelde CFW11W-frequentieomvormer van WEG is het antwoord op deze uitdagingen.

Van software ontwikkeling tot de inbedrijfname van machines, van I/O-module tot volledig netwerk, van software ingenieur tot elektricien: één nieuwe engineering-software voor alle taken. e!COCKPIT, het nieuwe geïntegreerd “engineering”-software pakket voor WAGO automatiseringsproducten is ontworpen om het ontwikkelingsproces van de machine of installatie te versnellen. e!COCKPIT is gebaseerd op het CODESYS 3 platform, dat alom gebruikt wordt in de automatiseringswereld. Dit heeft als voordeel dat gebruikers snel en intuïtief de nieuwe softwareomgeving leren kennen en bovendien reeds bestaande besturingssoftware kunnen hergebruiken. Een moderne gebruikersinterface en een goed gestructureerde lay-out nodigen de ontwerpers uit om met dit nieuwe pakket aan de slag te gaan. Bovendien zorgt de grafische netwerkconfiguratie in e!COCKPIT ervoor dat complexe automatiseringsnetwerken snel en eenvoudig aangemaakt en geconfigureerd kunnen worden. Dit alles in combinatie met de WAGO controller PFC200 en het WAGO-I/O-SYSTEM 750 bieden de gebruikers de mogelijkheid om snel en dus goedkoper automatiseringsprojecten te realiseren en te exploiteren.

Met een nominaal vermogen van 450 kW tot 2800 kW is de CFW11W geschikt voor laagspanningstoepassingen en ideaal voor kritieke aandrijfsystemen. Aangezien deze omvormer met water wordt gekoeld, moeten er geen ventilatoren worden geïnstalleerd.

Dit betekent een aanzienlijke besparing van plaats en kosten in vergelijking met de luchtgekoelde modellen.

De robuuste CFW11W, met minimale beschermingsgraad IP54, staat borg voor een betere koeling en kan dan ook zonder vermogensverlies gebruikt worden bij temperaturen tot 45°C. Daarnaast maakt de modulaire architectuur van de CFW11W het mogelijk om vijf voedingsmodules te integreren in een schakeleenheid en deze via een enkel bedieningspaneel te sturen. Op deze manier kan de omvormer perfect worden aangepast aan de specifieke vermogenseisen van de klant.

Stand: H1-C06

Robuuste actuator LINAK houdt van interessante uitdagingen en schuwt externe factoren zoals temperatuur, vocht, schokken, etc. daarbij niet.

Hardware In termen van hardware kunnen complexe topologieën, op de I/O modules in het netwerk, gemakkelijk en efficiënt geïmplementeerd worden. De functionaliteit van e!COCKPIT reikt van het ontwerp, de configuratie, de parametrering en de programmering van toepassingen volgens IEC 61131 via moderne visualisaties tot een gerichte inbedrijfname. Geïntegreerde dataopslag, alsook een uniforme vormgeving dragen ertoe bij om de projectcomplexiteit te vereenvoudigen en fouten snel op te sporen. De pre-release van e!COCKPIT kan via de WAGO website aangevraagd worden: www.wago.com/ecockpit.

In samenwerking met onze klanten optimaliseren wij voortdurend onze producten en onderwerpen ze aan de meest extreme testen.

Vanuit deze gedachte heeft LINAK de nieuwe LA25 ontwikkeld.

Kracht, compact design, robuust ontwerp en een hoge afdichting (IP69K) maken hem tot één van de meest betrouwbare actuatoren op de markt.

Stand: H6-D07 Stand: H1-B01

magazine

199 - MAR 2015 - P 31

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

Vansichen Lineairtechniek staat bekend om zijn straffe engineeringafdeling. Naast standaard componenten en componenten op maat, kunnen machinebouwers ook voor lineaire systemen op maat bij deze specialist terecht.

Lineaire oplossingen voor motoren en robots Vansichen Lineairtechniek presenteert op Indumation 2015 enkele zeer interessante projecten. Het bedrijf werkte de afgelopen maanden hard samen met twee klinkende namen in de wereld van de automatisatie: SEW en Fanuc Robots.

Draagbalken voor lineaire systemen met een verhoogde torsiestijfheid die de levensduur verhoogt.

Aandrijving en lineair gedeelte in één Hoe kunnen we machinebouwers helpen om de integratie tussen het mechanische en het elektrische gedeelte van een installatie te vergemakkelijken? Dat was het uitgangspunt van de samenwerking tussen Vansichen Lineairtechniek en SEW Eurodrive.

Het doel is om de machinebouwer te ontzorgen met een perfecte integratie waarbij de hoogste kwaliteit wordt vooropgesteld. Het resultaat is een kostenbesparende oplossing waarbij het lineaire en het elektrische gedeelte als één geheel geleverd worden.

Vansichen Lineairtechniek levert aan integratoren en machinebouwers mechanische x-z of x-y-z portaal sub-assemblies. Steeds meer wenst de klant enkel vermogen en communicatie naar deze sub-assemblies te brengen en deze vanuit een bovenliggend systeem aan te sturen.

Samen met SEW ontwikkelde Vansichen Lineairtechniek een standaard decentrale oplossing voor deze systemen. Zodat de klant geen bijkomende stuurkast dient te voorzien. Voor de kleinere systemen gebruikt men de DRC IE4 motoren, deze hebben een ingebouwde positioneermodule. De zwaardere systemen worden uitgevoerd met MoviPro. Deze positioneringsmodule kan zowel servomotoren, AC-servomotoren of standaard AC-motoren aansturen.

Deze MoviPro modules kunnen uitgerust worden met regeneratieeenheden. Vansichen Lineairtechniek gelooft echter sterk in de energieopslag modules, die de piekbelastingen op het net met

een factor 4 laten dalen. Tevens kan men in de MoviPro modules het volledige veiligheidssysteem onderbrengen. De klant krijgt een gebruiksklare subassembly die uitgerust is met de meest gangbare veldbussen, de laatste stand van technologie en energiemanagement.

Draagbalken met verhoogde torsiestijfheid Verder stelt Vansichen Lineairtechniek op Indumation 2015 zijn nieuw ontwikkelde draagbalken voor lineaire systemen voor.

De draagbalken in de vorm van een samengestelde ligger hebben een verhoogde torsiestijfheid t.o.v. een standaard koker met identieke buitenafmetingen. De verhoging bedraagt 20 %. Het weerstandsmoment tegen buigen is eveneens toegenomen met 35%.

Het voordeel is dat deze draagbalken grotere overspanningen aankunnen of bij gelijke overspanning minder doorbuigen. Dit laatste heeft een positieve invloed op de levensduur van het lineair systeem. In samenwerking met de designers van “Pilipili” werd de look van de nieuwe systemen bepaald.

Robottracks van Vansichen Lineairtechniek zorgen voor een perfecte beweging van de robots tussen verschillende werkstations.

Ze worden steeds volledig geïntegreerd in het productiesysteem.

Voor Fanuc Robots heeft Vansichen Lineairtechniek een standaard assortiment tracks ontwikkeld. Voor specifieke noden ontwikkelt Vansichen Lineairtechniek tracks op maat.

SEW Eurodrive en Vansichen Lineairtechniek bieden samen een oplossing voor het lineaire en elektrische gedeelte van installaties.

P 32 - 199 - MAR 2015

magazine

Vansichen Lineairtechniek: Hall 6 – CO2

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

360° haarscherp detecteren boven het oppervlak Deze 2D-laserscanner R2000 Detection van Pepperl+Fuchs heeft een stabiele scan-as, die borg staat voor feilloze objectdetectie en veldbewaking. Dit op een afstand van enkele millimeters boven het te inspecteren oppervlak. Dankzij het speciale ontwerp is er continu 360° rondzicht.

gave van contouren tot op de centimeter nauwkeurig mogelijk.

Zelfs de kleinste voorwerpen kunnen worden gedetecteerd. Dankzij de eenvoudige, intuïtieve programmering kan het te bewaken gebied nauwkeurig worden ingesteld. In slechts enkele stappen kunnen vier vrij programmeerbare detectievelden worden gekoppeld aan de uitgangen.

De combinatie van de compacte vorm, de optimale hoekresolutie en het gebruiksgemak maken dat deze scanner kan worden ingezet voor diverse toepassingen. Beschadigde pallets en uitstekende onderdelen kunnen bij automatische opslag grote schade veroorzaken. De R2000 Detection beschikt over een meetmodule die om een vaste as draait en daardoor feilloos 360° rondom metingen kan uitvoeren op exact dezelfde hoogte. Bovendien is de scanner aanzienlijk compacter dan vergelijkbare producten.

De scherpe lichtbundel komt vlak onder de afdekking vandaan, zodat de sensor dicht bij het te scannen oppervlak kan worden gepositioneerd. Zelfs de kleinste voorwerpen en randen worden gedetecteerd.

De R2000 Detection biedt ook betrouwbare botsbeveiliging voor AGV’s in nauwe magazijnpaden. De hoge hoekresolutie tot 0,071° is onovertroffen bij schakelende scanners. Deze maakt de weer-

Robots voor vochtige omgevingen Stäubli robots van de TX en RX serie zijn beschikbaar in HE (Humid Environment) uitvoering. Deze uitvoering werd speciaal ontwikkeld opdat onze robots zouden kunnen werken in vochtige omstandigheden die onderhevig zijn aan corrosie zoals waterstraal snijden, reinigen, laden en ontladen van CNC-machines en applicaties in de voedingsindustrie. Zo wordt een TX200 HE gebruikt voor het reinigen van motorblokken. Kenmerken van onze HE robots zijn: gesloten armstructuur (IP65) versterkt door overdruk voor extra waterdichtheid, IP67 pols, aansluitingen onderaan de voet, wash down, resistent tegen vloeistoffen 4.5 < pH < 8.5, tool flange en kritische onderdelen in roestvast staal. Tijdens Indumation voert de TX90 HE een delicate handeling uit terwijl die continue besproeid wordt met water.

Robots voor precisiewerk Stäubli robots staan gekend om hun precisie. Trajecten worden met de grootste nauwkeurigheid uitgevoerd en zijn daardoor uitermate betrouwbaar. Denk maar aan plasmasnijden, lijmtrajecten en waterstraal snijden waar geen ruimte is voor afwijkingen.

Tijdens Indumation wordt de precisie van onze robots live aangetoond tijdens een 3D freesdemo.

Stand: H1-A15-4

B(NL)-1047-drylin Übersicht 90x130M_B(NL)-1047-drylin Übersicht 90x130M 1

Smeringsvrije geleiding wordt eenvoudig Web: Online zoekfunctie 3D-CAD Levensduur

T-rails drylin T

Ronde assen drylin R

®

®

Vlakke geleiding drylin N

Vierkante geleiding drylin Q

®

®

...drylin lineaire geleiding ®

Kosten dalen met kunststof lineaire geleidingen Resistent tegen vuil, slijtvast, smeermiddelvrij. Ruime keuze met moduleerbaar systeem drylin W. Online gaan, eenvoudig de juiste geleiding vinden en direct bestellen. Na 24 uur verzendklaar. dry-tech – niet smeren: igus.be/drylin ®

®

plastics for longer life

®

Hannover Messe Hal 17 Stand H04 Moduleerbare drylin W MOCON, 's-Hertogenbosch – Hal B315 Vraag naar een gratis monster: Tel. 016-31 44 31 Fax 016-31 44 39 ®

Stand: H2-C10

De begrippen "igus, drylin, dry-tech, plastics for longer life" zijn in de Bondsrepubliek Duitsland en deels internationaal beschermd als handelsmerk.

magazine

199 - MAR 2015 - P 33

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

Two become one ÖLFLEX® SERVO 719 CY

RVS schakelaars.

Van hoogwaardig RVS 316 L. EAO introduceert de serie 04 vlak verzonken schakelaars in roestvast staal 316L.

Hall 1

Stand B15

. Best bestand tegen corrosie . Waterdicht tot IP67 . Duidelijke ledverlichting (dimbaar) . Perfect schakelgevoel . Fraai verzonken ontwerp . Zeer geschikt voor de scheepvaart en voedingsmiddelenindustrie

www.eao.be

Your Expert Partner for Human Machine Interfaces

EAO_Automation_Magazine_Series04_90x130mm_24-02-2015.indd 1

24.02.2015 13:32:36

De nieuwe motorkabel ÖLFLEX® SERVO 719 CY wordt gelanceerd onder het motto “Two become one”.

En met reden. Deze nieuwe kabel vervangt de ÖLFLEX® SERVO 700 CY en de ÖLFLEX® SERVO 709 CY kabels uit het bestaande assortiment en brengt veel extra voordelen voor de gebruiker.

Meervoudige keurmerken (UL en cUL AWM), laagcapacitieve PP aderisolatie, oliebestendige en vlamvertragende compounds, DESINA conform, compact design en een laag gewicht zijn de belangrijkste kenmerken van deze nieuwe Lapp-kabel.

Lapp Benelux B.V. | www.lappbenelux.com Tel. +32 (0)78 35 30 60 | Fax. +32 (0)78 35 30 65

Voordelige bewaking van vocht in perslucht testo NV • Industrielaan 19 • 1740 Ternat • Tel. 02/582 03 62 • info@testo.be • www.testo.be

P 34 - 199 - MAR 2015

magazine

635 en perslucht.indd 1

3/18/2015 8:58:02 AM

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

Op Indumation.be 2015 zullen leden van de federaties Fimop en Belgitrans samen een Automation groepsstand organiseren. Dit is een primeur. Voor de geïnteresseerde leden: er zijn op het moment dat dit magazine in druk gaat nog 2 standen beschikbaar.

Groepsstand Fimop en Belgitrans DEELNEMENDE LEDEN

Euregio Hydraulics

pr tec

Protec

Van Houcke

Rem-B

Motrac Hydraulics

Partner in automation

Hydrauvision Ipar Enkele reacties van de deelnemende leden Roland Picavet van Hydrauvision (lid Fimop): “Met deelname aan de groepsstand willen we samen met andere hydrauliekbedrijven laten zien het hydrauliekhart ook in België klopt. Hydraulica is een essentieel deel van vele installaties, maar is vaak onbekend en onbemind. Hydraulica is enorm betrouwbaar en robuust en om die reden vaak niet in beeld bij de onderhoudstechnicus. Voor dit specialisme staan de bedrijven gezamenlijk, samen sterk, op de Indumation-groepsstand. Loop er niet voorbij, maak kennis met de specialisten.”

Ivo Willemsen van Motrac Hydraulics: “Samen kunnen we binnen België de productgroep hydrauliek promoten en uitdragen. Door te kiezen voor een gezamenlijke stand en aanpak gaat er veel meer kracht om dit te onderstrepen dan vanuit een individuele aanpak. Wij willen ons profileren als Hydraulische System Integrator, met onderscheidend vermogen in kennis en oplossingen in marktsegmenten als agro, marine, industrie en automotive. Wij hopen daarom op een gemengde samenstelling van de bezoekers die met interesse naar de groepstand zullen komen en ons zullen uitdagen met interessante hydraulische vraagstukken. “ Ook Adriaan De Potter van Protec (lid Fimop) ziet de voordelen van een Automation groepssstand. “Het is onze eerste beurs sinds lange tijd. Een groepsstand is een opportuniteit omdat onze activiteiten complementair zijn aan de activiteiten van enkele andere deelnemers. Door de vereende krachten hebben we extra visibiliteit en bovendien leggen we waardevolle contacten met de andere leden. Protec is gespecialiseerd in bordenbouw en industriële automatisering. We ontwikkelen en bouwen stuur-, verdeelen vermogenborden op maat van de klant.”

Paul Vermeiren van REM-B Hydraulics (lid Fimop): “Een groepsstand is zowel qua visibiliteit als budget interessant. We staan als ‘concullega’s naast en met elkaar. Potentiële klanten kunnen kennismaken met de verschillende leveranciers die toch hun eigen specialiteiten hebben. REM-B is gekend in de aftermarket wat betreft sales, service en repair maar we kunnen “nieuwbouw“ klanten met onze vier servicevestigingen iets extras bieden met onze kennis en stock. Voorts vind ik het belangrijk dat we als Belgische leveranciers ons samen promoten op deze groepsstand.”

Guy Wouters van Euregio Hydraulics (lid Fimop): “Het is onze eerste deelname aan Indumation. We kozen voor een groepsstand, enerzijds omwille van het interessante kostenplaatje, anderzijds worden alle tijdrovende aspecten van de voorbereiding ons uit handen genomen. Bezoekers die zich interesseren voor ons vakgebied kunnen op een overzichtelijke manier kennismaken met verschillende toeleveranciers.”

Groepsstand Indumation.be 2015

Concept

“We evolueren graag mee in de wereld van de motoren,” zegt Dielen De Rese van Van Houcke (lid Belgitrans). “We zijn één jaar lid van Belgitrans en appreciëren de interactie tussen de leden. Wij zitten volop in een groeifase en willen dit ook zo communiceren op de Indumation.be beurs.

4

magazine

199 - MAR 2015 - P 35

Machines can talk

Stop travelling on site for support!

Let’s stay Cosy!

Secure VPN Remote Access for machine builders • Firewall friendly solution • 3 Million VPN Connections • Free VPN service Hall 1 B21-1

www.ewon.biz P 36 - 199 - MAR 2015

Brixtonlaan 23, 1930 Zaventem Tel: 02 720 49 16 www.bintz.be

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

System 800Xa: meer dan procesautomatisering

Alle automatiseringsfuncties zijn in een productie-, engineering- en informatieomgeving geïntegreerd.

In een ideale procesomgeving sluiten alle productie- en automatiseringssystemen naadloos op elkaar aan en kunnen ze ook van elke plek worden ingezien en aangestuurd.

Met het baanbrekende, schaalbare procesautomatiseringssyteem System 800xA van ABB kan de operator of onderhoudstechnicus met een enkele klik informatie ophalen vanaf elke werkplek in de ‘plant’. Alle automatiseringsfuncties zijn in een productie-, engineering- en informatieomgeving geïntegreerd. Het resultaat: verbeteringen in productiviteit, rendement en veiligheid.

Meer gebruiksgemak, connectiviteit en integratie System 800xA versie 5.1 is gebruiksvriendelijker dan ooit en biedt meer mogelijkheden om de effectiviteit te verhogen. Operators beschikken over nieuwe, geavanceerde alarmbeheerfuncties en kunnen verantwoordelijkheden tussen controlekamers en andere werklocaties beter delegeren en beheersen. Daarnaast biedt de nieuwe versie tal van verbeteringen voor de engineering-omgeving, zoals een verbeterde Batch Procedure-editor en eenvoudigere verwerking van bulkgegevens bij het uitwerken van Foundation Fieldbus-projecten.

Klanten kunnen voortaan makkelijker diagnosegegevens van intelligente instrumenten raadplegen, ongeacht het merk of de plaats in het proces. De krachtige integratiecapaciteiten van het systeem worden nu optimaal benut dankzij nieuwe communicatie-interfaces voor Profinet, DeviceNet en WirelessHART. Binnen de IEC 61850 integratie is het mogelijk meerdere IED (Intelligent Electrical Devices) op de interfacekaarten van de AC 800M

aan te sluiten. De IEC 61850 biedt een bredere en diepere integratie met elektrische systemen.

Hogere specificaties, betere prestaties De PM891, een nieuwe toevoeging aan de besturingsfamilie AC 800M, heeft drie keer de kloksnelheid (450 Mhz) en vier keer het geheugen van zijn voorganger. Hierdoor zijn er minder controllers nodig bij complexe toepassingen. Het 800xA-systeem heeft maar liefst 75% minder PC’s nodig dankzij virtualisering. Dat betekent ook minder energieverbruik en onderhoud.

De nieuwe ‘System Administration Console’ en ‘Security Update Tool’, ontwikkeld op basis van feedback van gebruikers, maken het systeem beter beheersbaar en veiliger dan ooit. Met de Security Update Tool kunnen beveiligingsupdates van Microsoft worden getoetst aan de goedgekeurde lijst van ABB. Door de power- en procesautomatiseringsinfrastructuren te integreren kan volgens het ARC 20% worden bespaard op kapitaaluitgaven (CAPEX) en onderhoudskosten (OPEX).

Deze nieuwe System 800xA-release verhoogt niet alleen de productiviteit waardoor het concurrentievermogen wordt versterkt, maar maakt het standaardiseren, verbeteren en stroomlijnen van processen en het naleven van compliance-regelgeving en best practices eenvoudiger dan ooit.

Stand: H2-A19

magazine

199 - MAR 2015 - P 37

DE TECHNOLOGIE VAN MORGEN, HIER EN NU! Atlas Copco Belgium

De nieuwe schroeftechnologie van onze ZS-blowers is gemiddeld zo’n 30% energiezuiniger dan de bestaande lobbentechnologie.

Door het energieverbruik van uw blowersysteem te verminderen, zal u niet alleen heel wat milieuvriendelijker werken, maar het biedt u tegelijk een oplossing voor de vraag naar duurzame productiviteit en lagere CO2-uitstoot.

Wil u weten hoe u met Atlas Copco ZS-blowers uw energiekosten kan verlagen? Kijk op www.efficiencyblowers.com www.atlascopco.be

Welke magneetventielen vertrouwt u wanneer het om veiligheid gaat?

ASCO Numatics magneetventielen worden wereldwijd gebruikt in analytische en medische apparatuur.

Ontworpen met betrouwbaarheid in het achterhoofd zijn ze de veilige keuze bij de bescherming van babies of medewerkers in een productie-omgeving.

Voor veiligheidssystemen leveren wij stuurventielen, 1oo2 redundante ventielen of spoelen en 2oo2 redundante besturingssystemen – beschikbaar met individueel gecertificeerde stuurventielen of als compact Actuator Control Systeem. Daarnaast beschikken we over een omvangrijke keuze aan certificaten voor explosiegevaarlijke omgevingen . Dit maakt ASCO Numatics tot de preferred supplier in procesinstallaties wereldwijd.

Emerson stand F4050

Voor nadere informatie bel 02 333 02 50, e-mail info@asconumatics.be of bezoek onze “Process” site op www.asconumatics.be

The Emerson logo is a trademark and a service mark of Emerson Electric Co. The ASCO logo is a registered trademark of ASCO Valve Inc. © 2011 ASCO. All rights reserved.

P 38 - 199 - MAR 2015

magazine

DOSSIER INDUMATION.BE 2015

Industriële bedrijven zullen in de toekomst wereldwijd meer en meer digitaal interageren over de hele wereld. Het project ‘Industry 4.0’ dat centraal staat tijdens Indumation.be 2015 bereidt hen voor op een toekomst waar machines, goederen en onderdelen met elkaar kunnen communiceren. Voor Marc Everaert, managing director van ifm electronic, maakt Industry 4.0 deel uit van een evolutie in de samenleving.

Marc Everaert van ifm electronic: “Industry 4.0 , een stap in de evolutie” Indumation.be 2015 laat haar licht schijnen over Industry 4.0,het ambitieuze Duitse project, en toont live toepassingen. Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen geen idee hebben van wat Industry 4.0 precies inhoudt. Dat de gigantische hoeveelheid verzamelde productiedata exponentieel zal stijgen, staat vast.

Ifm electronic is een Duitse firma met meer dan 40 jaar ervaring in sensoren, besturingstechnieken, industriële netwerken en identificatiesystemen. Het bedrijf investeerde de afgelopen jaren fors in nieuwe producten en in technologische innovaties. “Altijd in functie van de markteisen,” zegt managing director Marc Everaert: “Vroeger produceerden we universele sensoren voor industriële toepassingen. In de loop der jaren zijn deze sensoren aangepast aan de meest verschillende en complexe eisen van de pharmaceutica, staalnijverheid, automobielwereld, voedingsindustrie, …. Het aantal modellen en technologieën van sensoren is enorm uitgebreid.”

Voor Marc Everaert is het Industry 4.0 concept geen onbekende.

“Het is een van oorsprong Duits idee dat in 2010 het licht zag met als doel de Duitse industrie nog competitiever te maken op het gebied van kwaliteit, productiviteit en flexibiliteit. Het klopt dat de hoeveelheid data exponentieel aan het stijgen is. Nieuw is dat de verzamelde data nu meer en meer worden gestructureerd en geanalyseerd om nadien deze analyses te gebruiken in het productie- of onderhoudsproces.”

Deel van een evolutie “Industry 4.0 maakt deel uit van een verandering die we in de hele samenleving zien, kijk maar naar de veranderingen in het energiebeheer, naar de communicatie of naar de manier waarop we werken. Door de nieuwe technologieën zullen machines steeds meer autonoom functioneren met diagnosemogelijkheden op afstand.

De toenemende hoeveelheid data zal ook andere beroepen doen ontstaan, zoals data-analysten, experten in dataveiligheid en appontwikkelaars. “

Marc Everaert, managing director ifm electronic

Trends Welke trends ziet Marc Everaert? “Meten is weten. In lijn met het Industry 4.0 verhaal zien we dat er steeds complexere toepassingen voor sensoren komen. Ook is er een groeiende vraag om steeds meer parameters op machines te controleren door middel van sensoren. Een andere trend is de aandacht voor de veiligheid, dat is een hot topic in de industriële wereld. Steeds meer sensoren waken over de veiligheid van de medewerkers en machines, alsook de omgeving waarin ze werken of fungeren. Een voorbeeld zijn de visiesensoren op mobiele toepassingen zoals landbouwmachines. De allernieuwste landbouwvoertuigen beschikken niet alleen over sensoren om druk, trilling, temperatuur enzovoort te meten, maar ook over sensoren voor artificiële visie die op basis van afstandsmeting een gevaarlijk obstakel in het veld meteen opmerken.”

Kortom, verwacht wordt dat productieprocessen 24 op 24 actief zullen zijn en dat de verantwoordelijke ingenieurs deze voortdurend kunnen volgen door middel van software, sensoren en end-to-end netwerken. Marc Everaert: “Het netwerkconcept van Industry 4.0 houdt in dat er zowel binnen de interne automatiseringspiramide van een bedrijf zal worden gecommuniceerd als onderling tussen de verschillende automatiseringssystemen van klanten en leveranciers. Het productiesysteem van een industriële bakker bijvoorbeeld zal automatisch communiceren met dat van zijn klant en/of afnemer en dat van de transporteur. Ik verwacht dat dit in 2020 overal realiteit zal zijn, we zien nu al de eerste sporen hiervan.”

magazine

199 - MAR 2015 - P 39

REPORTAGE

TECHNIFUTUR EN SMC PNEUMATICS INVESTEREN IN COMPETENCE CENTER Het Waalse opleidingscentrum Technifutur investeert in een geautomatiseerde SMC productielijn voor storingsimulatie. Technifutur wordt hiermee het eerste Competence Center in Wallonië van SMC Pneumatics uit Wommelgem. De samenwerking is voor alle betrokkenen een win-winsituatie. Zowel voor SMC als Technifutur, maar ook voor het bedrijfsleven en alle studenten die nu volop praktijkkennis kunnen opdoen.

SMC Pneumatics heeft in ons land reeds drie Competence Centers in Vlaanderen en gaat nu ook over de taalgrens bij Technifutur cursisten opleiden. “Wij zijn reeds met een Competence Center actief aan de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLimburg) in Diepenbeek, aan de Katholieke Hogeschool Vives in Kortrijk en aan de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen”, vertelt Filip van Horenbeeck, Manager Distribution and Didactics bij SMC Pneumatics. “We ervaren al enige tijd dat er in Wallonië een grote vraag is naar opleidingen op het gebied van pneumatica en specifiek wat het opsporen en verhelpen van storingen betreft. We werken al een drietal jaar samen met het Waalse kenniscentrum en opleidingsplatform Technifutur en willen met hen technische opleidingen beter ondersteunen en vooral meer praktijkgericht maken.

Een goed evenwicht tussen theorie en praktijk is cruciaal voor de arbeidsmarkt.”

Technifutur investeert een bedrag tussen de 150.000 en 170.000 euro in de aankoop van een opleidingslijn. “Het gaat om een FMS200 geautomatiseerde productielijn voor storingsimulatie.

Deze SMC productielijn heeft zeven stations waar bij elk station afzonderlijk diverse storingen kunnen worden gesimuleerd”, legt Filip van Horenbeeck uit.

Kennisoverdracht is voor SMC van groot belang want in de wereld van de pneumatica zijn goed opgeleide mensen schaars. “Dat komt omdat pneumatica een zeer specifiek vakgebied is, een ni-

che die volgens ons meer aandacht moet krijgen in het hedendaagse onderwijs. Pneumatica wordt almaar complexer en door de snelle technologische ontwikkelingen is bijscholing noodzakelijk.”

Concreet gaat SMC in het Competence Center bij Technifutur de cursus “Storingzoeken in geautomatiseerde industriële installaties” geven. Storingstechnici moeten defecte machines zo snel mogelijk kunnen herstellen. Storingen vermijden, herkennen en verhelpen zorgt voor een verhoogde productiviteit en beperkt de stilstandkosten.

Technifutur beschikt nu over didactisch materiaal dat volledig overeenstemt met de huidige realiteit in de industrie. Dominique Hermesse, manager bij Technifutur, is enthousiast over de samenwerking. “Net zoals in Vlaanderen hebben bedrijven bij ons de grootste moeite om geschikte mensen met een technisch beroepsprofiel te vinden. Het is voor Technifutur een noodzaak om up-to-date opleidingen – dus ook op het gebied van pneumatica – te geven zodat de arbeidsmarkt aansluit bij de noden van de industrie. Door de productielijn van SMC kunnen onze cursisten de professionele vaardigheden ontwikkelen die de industrie vandaag de dag van hen verwacht.”

Technifutur – gevestigd op het Liège Science Park in Seraing – is inmiddels al meer dan 20 jaar actief in wereld van opleidingen en techniek. “Wij zijn in 1990 gestart en staan ten dienste van alle bedrijven in Wallonië als lokaal kenniscentrum voor diverse opleidingen. Wij bieden zo”n 600 opleidingen aan in veertien vakgebieden: van onderhoud en micro-technologie, tot multimedia, informatica en industriële technieken. Wij werken al jaren samen met bedrijven in de vorm van een partnerschap, zo ook met SMC Pneumatics”, aldus Dominique Hermesse.

Volgens Hermesse zijn er verschillende redenen waarom bedrijven moeilijk technische mensen vinden. “We zien dat bij scholen minder leerlingen interesse tonen in de technische richtingen.

Voorts evolueert techniek zeer snel. Het beroep stelt hoge eisen en dus is bijscholing belangrijk.” Technifutur helpt bedrijven op drie manieren. “Allereerst door vormingen te geven. Zo kan men zich bijscholen of de technische kennis die men reeds heeft verdiepen. Vervolgens kunnen we cursisten, geïnteresseerden en werkzoekenden omscholen en hen oriënteren naar een technische job. We leren hen nieuwe vaardigheden aan. Tot slot gebruiken technische scholen ons didactisch materiaal, want deze scholen hebben vaak een klein budget en kunnen niet investeren in opleidingsmateriaal.”

Hugues Maes, managing director SMC Pneumatics (links) en Dominique Hermesse, manager Technifutur.

P 40 - 199 - MAR 2015

“De lijn van SMC voor de diagnostiek en methodologie om storingen op te lossen, is voor ons bijzonder interessant”, weet Dominique Hermesse. “Dit zijn oefeningen die uitstekend aansluiten

REPORTAGE

bij de realiteit in de industrie en onze cursisten goed leren hoe in de praktijk storingen worden opgespoord en verholpen. Deze opleiding kon je reeds volgen bij Technifutur, maar zal nu dankzij de cursussen die SMC bij ons geeft en onze investering in de opleidingslijn, nog meer doorgedreven en praktijkgericht zijn. Het regionale aspect is ook belangrijk, want de nabijheid van de opleidingsplaats werkt drempelverlagend.”

SMC Pneumatics in Wommelgem maakt deel uit van de SMC Corporation. Sintered Metal Company (SMC) werd in 1959 door Yoshiyuki Takada gesticht in Japan en is wereldmarktleider op het gebied van pneumatische componenten en systemen voor industriële automatisering. Zo vervaardigt en levert SMC onderdelen voor onder meer de life science industry, automotive industry, food & packaging industry en electronics industry.

Bij SMC is innovatie een belangrijke motor voor de groei van het bedrijf. Jaarlijks worden zo”n vijftig nieuwe producten gelanceerd in de pneumatiek en aanverwante sectoren. SMC prijkt dan ook in de Forbes Top 100 van de meest innovatieve ondernemingen ter wereld. “Door de complexiteit van het vak is het een uitdaging om goed opgeleide mensen te vinden. Zo is bijvoorbeeld door de toenemende integratie van besturingselektronica in de pneumatiek de vraag naar specialisten sterk toegenomen. Vandaar dat we consequent in opleiding investeren en de meest geavanceerde dictische middelen ontwikkelen voor distributeurs, technische scholen en uiteraard onze klanten en eigen medewerkers. Deze trainingen worden georganiseerd bij SMC of bij de klant, en nu dus ook in het nieuwe Competence Center bij Technifutur”, besluit Filip Van Horenbeeck.

Norgren is een onderdeel van IMI plc, een wereldwijde engineering groep gespecialiseerd in de controle en beweging van vloeistoffen in kritische toepassingen. Als onderdeel van de groeistrategie heeft IMI drie nieuwe divisies gecreëerd. Sinds 1 januari is Norgren onderdeel van één van deze divisies: IMI Precision Engineering.

NIEUWE STRATEGIE BRENGT ALLE NORGREN-MERKEN ONDER IMI-PARAPLU “Over 5 jaar wil IMI plc zijn omzet verdubbeld zien,” zegt sales manager Belux Hendrik Cools. “Onderdeel van de istrategie is de vernieuwde synergie van de IMI divisies. De IMI benaming wordt doorgetrokken naar de productmerken IMI Norgren, IMI Buschjost, IMI FAS, IMI Herion en IMI Maxseal.”

bruik. Hij bespaart ruimte omdat er minder persluchtleidingen nodig zijn en de ventielen niet apart gemonteerd hoeven te worden.

In de markt van industriële automatisering levert IMI Precision Engineering tevens op maat gemaakt cilinders, afwijkend van de standaard, en op maat gemaakte elektropneumatische of pneumatische besturingskasten.”

Anno 2015 behoort de IMI Group tot de top 100 van de op de Londense beurs genoteerde bedrijven, heeft de groep een omzet van 1,7 miljard euro en beschikt het wereldwijd over 12.000 medewerkers. “IMI Precision Engineering is samen met IMI Critical Engineering de grootste divisie binnen de groep. De hoofdsectoren van deze divisie zijn industriële automatisering, commerciële voertuigen, energie, food & beverage, life sciences en spoortoepassingen.”

Industriële automatisering Speerpunt van IMI Precision Engineering in België wordt de markt van de industriële automatisering. “Norgren heeft meer dan 80 jaar expertise in deze markt met onder meer specifieke producten zoals ventieleilanden en cilinders met geïntegreerde ventielen, zoals de I-Vac. De I-Vac, een robuuste cilinder-ventiel combinatie die energie bespaart door het optimaliseren van het persluchtver-

199 - MAR 2015 - P 41

HYDRAULICA IS HANSA-FLEX

Gestart als leverancier van reserveonderdelen voor hydraulische slangleidingen, is HANSA-FLEX wereldwijd uitgegroeid tot één van de leidende systeemaanbieders voor hydraulica.

HANSA-FLEX biedt naast hydraulische slangen een uitgebreid totaalassortiment van verbindingselementen voor de hydraulica aan. Alle producten zijn doorgaans binnen de 24 uur ter plaatse.

Met de X-CODE heeft HANSA-FLEX bovendien een identificatiesysteem ontwikkeld, dat in de onderdelenservice een revolutie teweeggebracht heeft. Niet-geplande machinestilstanden worden tot een minimum gereduceerd.

Gespecialiseerde montageteams van HANSA-FLEX en de Mobiele Hydrauliek Service FLEXXPRESS staan altijd paraat met volledig uitgeruste servicewagens.

Hydraulische slangen, metaal & PTFE-slangen, balgen & compensatoren, hydraulische buizen, hogedrukflenzen, dichtingen, hydraulische cilinders & componenten, buisklemmen, meetsystemen, offshore-slangen, industrieslangen.

Gecertificeerd volgens DIN EN ISO 9001:2008 staat HANSA-FLEX voor het hoogste kwaliteitsniveau in de vloeistoftechniek.

Hasselt • Antwerpen • Farciennes • Quiévrain • Herstal • Gent Drongen Mobiele Hydrauliek Service FLEXXPRESS: 0800 98741.

HANSA-FLEX Hydraulics N.V./S.A. Industriepark - Drongen 12 9031 Gent Drongen Tel.: +32 9 2823615 gen@hansa-flex.com P 42 - 199 - MAR 2015 www.hansa-flex.be

Your Partner for Hydraulics

REPORTAGE

Automation ontbijtbijeenkomst

Trendwatcher Herman Konings: Forward to basics “Dit is het tijdperk van GOBO, van Grotesk, Onvoorstelbaar, Bizar en Onvoorspelbaar. Binnenkort zullen we thuis onze sandwich laagje per laagje printen.” Zo vertelde trendwatcher Herman Konings. Hij was gastspreker tijdens een nieuwe Automation ontbijtbijeenkomst met FIMOP- en Belgitrans-leden in San Marco Village in Schelle. Bijna 40 leden woonden de presentatie bij.

“2015 is het jaar van de ‘vindingen en de wendingen’ die grotesk, onvoorstelbaar, bizar en onvoorspelbaar zijn,” zegt Herman Konings. “Een voorbeeld zijn de ‘food printers’ die nu worden ontwikkeld en vanaf 2016 op de markt zullen komen. Deze printers werken op basis van cartridge met gecomprimeerde voedingsstoffen. Onze sandwich zullen we binnenkort laagje per laagje kunnen printen.”

Een duidelijke wending die Konings opmerkt is de afname van het aantal vrijetijdsuren doorheen de jaren. “ Op een tijdspannen van 25 jaar hebben we 7 uur aan vrije tijd per week ingeboet. Dat uit zich ook in de voedingstrends. Want minder vrije tijd betekent minder tijd om eten klaar te maken. Tegenwoordig zijn er proteïnedranken op de markt die alle bouwstenen van een volwaardige maaltijd bevatten. Deze dranken zijn verkrijgbaar in diverse smaken: van English breakfast, Zweedse balletjes, mosselen-friet, noem maar op. U hoeft niet meer te koken, alles zit kant en klaar in een flesje. Grotesk en onvoorstelbaar.”

de deelnemers elkaar over de hindernissen helpen én door de moeilijke momenten. Een ander voorbeeld is de online multiplayer gaming business, gebaseerd op het collectief plezier maken, samen slim zijn ook: the wisdom of the crowd. Nog andere voorbeelden van collaboratieve technologieën zijn thuisafgehaald.be, een website voor hobbykoks die via het internet hun maaltijden tegen een zacht prijsje aanbieden, de taxidienst Uber en de online bed& breakfast website AirBnB.”

Robotica Dat robots verder zullen doorbreken, staat vast volgens Konings.

“Ze zullen steeds meer ondersteunend werken. Voordeel: sommige mensen kunnen weer met hun echte job bezig zijn. De verpleger of verpleegster krijgt weer tijd voor het sociale contact omdat de robot een aantal routinetaken zal overnemen. Als gevolg ontstaat ‘Augmented Intelligence’: de intelligentie van robots en software wordt gekoppeld aan de sociale intelligentie van de mensen. In technologische winkels bijvoorbeeld zal een ‘product genius’ bezoekers en klanten via tablets inwijden in de nieuwe technologieën. Want, en zo besluit Herman Konings: “Technologie zal sterk ondersteunen, maar zal de sociale menselijke dimensie niet vervangen. Technology wlll never replace love.”

Bevolkingspiramide Konings legt veel nadruk op het belang van generatieprofielen en het enorme aantal babyboomers dat in 2015 met pensioen gaat, zo’n 900.000 mensen. “De babyboom generatie, geboren in de glorievolle jaren ’50 en begin ’60, is geneigd om, eenmaal met pensioen, volop te spenderen. De kinderen van de babyboomers zijn de babybusters. De kinderen van de babybusters zijn de Millennials. De allerjongste generatie zijn de ‘Digital Aboriginals’, ook wel de ADHD generatie genoemd, naar Any Device Head Down.”

Babyboomers en babybusters Konings ziet een tegenstelling tussen de babyboomers en de babybusters. “De babyboomers zijn genieters, ze willen jong sterven maar liefst zo laat mogelijk. De markt speelt daarop in, een voorbeeld is de avontuurlijke auto Active Tourer van BMW. Deze auto is helemaal op hun behoeften gedesignd, met veel ruimte achterin om een sportfiets te stallen en die er ook makkelijk kan worden ingeschoven zodat lage rugpijn wordt voorkomen. De babybusters, zeg maar de plus 40-ers, hebben een andere mentaliteit. Waar de babyboomers voor competitie staan, staan de babybusters voor samenwerking, het collaboratieve. Een voorbeeld zijn de Tough Mudder races: een avontuurlijke race langs hindernissen door de modder. Doel is dat elke deelnemer finisht, en dat

Trendwatcher Herman Konings: “Binnenkort zullen we thuis onze sandwich laagje per laagje printen.”

199 - MAR 2015 - P 43

NORGREN HYDRA-D RANGE ULTRA-HIGH PURITY DESICCANT AIR DRYERS Constant flow and pressure

YOU CAN SEE OUR THINkING Ultra high Purity

THE NORGREN HYDRA-D RANGE IS A NEW STANDARD FOR COMPRESSED AIR DRYERS INCORPORATING ‘STATE OF THE ART’INNOVATIVE FEATURES AND BENEFITS.

ENGINEERING ADVANTAGE

Quiet operation

PATENTED FILTER/DESICCANT CARTRIDGE PLC CONTROLLED OPERATION ENERGY SAVING DEW POINT CONTROL OPTION FLOOR OR WALL CONSTRUCTION

See more of our thinking and the advantages it delivers Call +32 (0) 2-333 44 11 or email belgium@imi-precision.com www.imi-precision.com

P 44 - 199 - MAR 2015

magazine

BEDRIJFSPROFIEL

Protec: partner in automation Protec is deskundig in bordenbouw en industriële automatisering.

We ontwikkelen en bouwen stuur-, verdeel- en vermogenborden op maat van elke klant.

Expertise, flexibiliteit, eerlijke communicatie en strakke deadlines van ontwerp tot oplevering dankzij de Protec ‘Process Automation Methodology (PAM)’ zorgen voor een gezond partnership tussen onze klanten en ons team. Ervaren engineering, helder marktinzicht in automatisering en perfecte afwerking waarborgen de kwaliteit van onze opdrachten.

Partner in engineering De ontwikkeling van zowel nieuwe installaties als upgrades van bestaande, vereisen flexibiliteit, maatwerk, zorg en controle. Daartoe zetten we ook de meest actuele opleverings- en communicatiemiddelen in, zowel voor lokale als voor lange afstandscommunicatie.

Deze werkwijze stelt ons team in staat u nauwgezet te informeren over schema’s en kast-layout en zo van meet af aan niet enkel inzicht in het eindresultaat maar ook in de ‘Total Cost of Ownership (TCO)’ te geven. Dankzij innovatieve layouts, componentenkeuze en assemblagetechnieken beperken we de initiële kost maximaal. Verder besteden we ook bijzondere zorg aan het aansluitingsgemak en aan operationele flexibiliteit. Bij oplevering ontvangt u de schema’s in digitaal bewerkbaar formaat (bvb ACAD of ePlan).

Adriaan De Potter, zaakvoerder Protec n.v.

Partner in innovatie Automatisering kent een enorme evolutie en daarom is innovatie noodzakelijk. Rekening houdend met de voortdurend toenemende complexiteit van productieprocessen en snel evoluerende markten, investeert onze afdeling innovatie voortdurend in nieuwe technologieën en componenten. We zien het als een prioriteit deze inzichten op regelmatige basis met onze klanten te delen.

Partner in ergonomie en veiligheid

We ontwikkelen visuele applicaties op het gebied van Human Machine Interface (HMI) waarbij dankzij dynamische schermen bijvoorbeeld niet enkel de bediening maar ook de opvolging en reparatie van mogelijke productiestoringen efficiënt kan verlopen.

Gebruiksergonomie en veiligheid van verdeelborden sterkstroom, automatisatie-borden, synoptische panelen of data- & netwerkkasten is een cruciaal gegeven. Bijzondere aandacht gaat naar de gebruikersinterface via schermen, signalisatielampen en schakelaars.

Na assemblage en bedrading van de schakelkasten voeren we conform het vooropgezette schema functionele, elektrische en aardingstesten uit. Aan de hand van veeleisende checklists toetsen we ook de kwaliteit en veiligheid. Kwalitatieve afwerking en draadnummering genieten hierbij onze bijzondere aandacht. Pas als alle testen succesvol afgerond zijn kan het project de werkplaats verlaten.

Deze applicaties kunnen ook aangewend worden voor de rapportering over Overall Equipment Effectiveness (OEE) of in de productieplanning waardoor omschakelingen, onderhoud en afregelingen in real-time kunnen gevisualiseerd worden.

Protec maakt er last but not least ook een punt van de meest recente datatechnologie en applicaties in te zetten. Via het ‘Internet of Things’ is er veel meer interactie met de eindgebruiker. Dit geeft op zijn beurt mogelijkheden naar onderhoudsprogramma’s en servicecontracten.

Protec n.v.

Bellevoorde 5 - 9230 Wetteren +32 9 252 46 38 info@protec.be - www.protec.be Protec is lid van Fimop

Stand: H2-BF06

199 - MAR 2015 - P 45

Opties voor machineveiligheid

U zoekt een partner die uw doelstellingen begrijpt.

U wilt efficiĂŤnte productie-installaties.

Wij hebben uw automatiseringsoplossing.

De perfecte lineaire aandrijving: EGC Universeel inzetbare as met hoge stijfheid: de lineaire as EGC is verkrijgbaar met tandriem of spindelas en kan ook ingezet worden als geleiding in veel toepassingen.

Voor de grootste krachten bestaat ook een Heavy Duty variante.

P 46 - 199 - MAR 2015

Hall 1

www.festo.be

Stand B02

CASE STUDY

Selectief solderen van ingekapselde sensoren De productie van sensoren voor de automobielindustrie vraagt om steeds complexere oplossingen. Een nieuwe machine ontwikkeld door IPTE maakt het mogelijk om betrouwbaar en snel PCB’s in het plastic beschermhuis te solderen. Het ready-to-install handlingsysteem van Festo maakt het mogelijk om taktijden van minder dan 3 seconden te garanderen, ondanks een bewegende massa van meer dan 60 kg.

Tegenwoordig is een auto veel meer dan een middel om ons van plaats A naar B te brengen. Hij kan ons ook van intelligente feedback voorzien, dankzij allerhande comfort- en veiligheidsfuncties. Een doorsnee wagen heeft vandaag de dag makkelijk 100 sensoren aan boord, en dat aantal zal in de toekomst enkel nog maar stijgen. Door het continu stijgend aantal sensoren en de gelijk blijvende inbouwruimte, worden steeds compactere en soms ook steeds robuustere sensoren gevraagd. Innovatieve productiemethoden moeten aangewend worden om deze groeiende complexiteit voor het productieproces bij te benen. Het Belgische IPTE Factory Automation heeft deze uitdaging bij de horens gevat met zijn laatste nieuwe productiesysteem. Deze experts in Factory Automation ontwikkelden samen met Festo een innovatief machineconcept voor het selectief solderen van sensoren rechtstreeks in de behuizing.

wordt, is gecontroleerd. Bijkomende voordelen van het compacte systeem van IPTE zijn automatische kalibratie van de soldeertip, geïntegreerde schoonmaak van deze tip, gebruik van soldeersel op rollen, en als bijkomende optie de mogelijkheid om te wisselen tussen loodhoudend of loodvrij solderen (dankzij kleurherkenning van de bobijnen). Een betrouwbaar ophangingssysteem zorgt ervoor dat de soldeertip steeds met de juiste kracht op de PCB gedrukt wordt om een optimaal thermal contact te verzekeren tijdens het solderen.

Op maat en compleet pakket IPTE ontwierp het XYZW gantrysysteem met 4 vrijheidsgraden, en werd ondersteund door Festo tijdens het ontwerp- en productieproces. De X-, Y- en Z-as bestaan uit standaard spindel- en tandriem-assen van het type EGC, met wegmeetsysteem, en een EGSL minislede. Voor de rotatie-eenheid (W-as) bouwde Festo een klantspecifieke module. Het gantrysysteem voor flexibele en gecontroleerde snelheid en versnellingen (XYZ-as) en de rotatiemodule ERMB werden speciaal aangepast aan dit systeem en worden gebruikt om de soldeernaald te roteren en in de hoogte te bewegen.

Betrouwbaar solderen in de behuizing Sensoren die buiten het interieur van wagens geplaatst worden moeten weerstaan aan harde omstandigheden, met temperaturen lager dan -40°C en meer dan 100°C, en moeten bestand zijn tegen corrosie en schokken. Dergelijke sensoren worden ingekapseld in beschermende behuizingen. De sensoren kunnen echter niet volledig geassembleerd in de behuizing ingebracht worden, dus moet de laatste assemblage-stap binnenin het kapsel gebeuren. Conventionele soldeermethoden zoals wave- of reflow-solderen zijn hier niet mogelijk omdat de plastic behuizing hier niet aan weerstaat. De enige bruikbare methode is de veeleisende techniek van selectief solderen. Een essentiële vereiste voor het welslagen van deze techniek is het gebruik van de juiste kracht gecombineerd met de juiste invalshoek.

Ontwikkeling van een nieuw machineconcept IPTE ontwikkelde een nieuw programmeerbaar systeem voor selectief solderen waarbij de batterij en de PCB van de sensor pas in de behuizing aan mekaar gesoldeerd worden. Een volledig machineconcept werd hiervoor ontwikkeld tezamen met Festo. Het ready-to-install handlingsysteem van Festo haalt cyclustijden van minder dan drie seconden dankzij snelle en precieze bewegingen langsheen de X-, Y-, Z- en W-assen, ondanks een totale massa van 60kg. Het soldeersel wordt gevoed met een nauwkeurigheid van 0,1mm en ook de snelheid waarmee het van de bobijn gerold

Mechanische componenten, servomotoren, controllers, luchtverzorging en ventieleilanden van Festo.

199 - MAR 2015 - P 47

Belgische Vereniging van Fabrikanten, Invoerders, Verdelers voor Industriële Hydraulica, Pneumatica, Automatisering en Aanverwante Technieken Association Belge des Frabricants, Importateurs, Distributeurs de Matériel Hydraulique, Pneumatique, d’Automatisme pour l’Industrie et Techniques Associées

Maatschappelijke Zetel - Siège Social Louizalaan, 500, Av. Louise Brussel 1050 Bruxelles

info@fimop.be www.fimop.be Lid van het Europese CETOP Membre du Comité Européen CETOP

Secretariaat - Secrétariat C. Van Kerckhovenstraat 106 2880 Bornem Tel. 0471 20 96 73, Fax 02 640 84 80

AB Flex

ASCO Numatics

Atlas Copco

BOGE

Brevini: fluid power

Bürkert Contromatic

Clippard

Compair Geveke

Cqs Technologies

Decleer - Gaelens

Doedijns Fluidap

Donaldson

European Filter Corporation

Eriks + Baudoin

Euregio Hydraulics

Festo

Manuli Fluiconnecto

Fluidtech

Gates Europe

Hansa Flex

Hydac

Hydraulic Assistance

Hydraumec

Hydro Tools

Hydrauvision

Ingersoll Rand

IPAR Industrial Partners b.v.

KFlex

Motrac Hydraulics

Norgren

Pall

Parker Hannifin

Pirtek

Protec

Poclain Hydraulics

REM-B

Bosch Rexroth

SDT International

Service Hydro

SMC Pneumatics

Stäubli

Testo

Vameco

Van de Calseyde

Vansichen Lineairtechniek

VB Parts Hydraulics

Vemoflex

Vermeire Motion

pr tec Partner in automation

WTS Hydraulics

P 44 48 --198 199--DeC MAR 2015 P 2014

magazine

BEURS

De nadruk van de Solids en M+R beurs (medio maart) lag op innovatie en interactiviteit tussen de bezoekers en standhouders. Dit vertaalde zich onder meer in een Demo Track waar de standhouders hun technologie live konden demonstreren.

Innovatie en interactie troef op Solids en M+R beurzen Bedrijfsbezoek aan EuroChem De deelnemers waren dan ook tevreden over het programma. Een aantal mochten ook mee naar het unieke bedrijfsbezoek aan EuroChem, expert op vlak van meststoffenverwerking. Dit bedrijf heeft de meststofactiviteiten van BASF overgenomen. Omdat bij Eurochem zowel vloeistoffen als vaste stoffen in een explosiegevoelig productieproces worden gebruikt was dit een ideaal bedrijfsbezoek dat werd aangevuld met een Masterclass over ATEX, gegeven door Eurochem en Acta.

M+R: ATEX, debietmetingen en SIL

Medio maart vond in Antwerpen de Solids beurs plaats, een tweedaags event voor poeder-, korrel-, en bulktechnologieën. In het complex van Antwerp expo lieten 140 exposanten zien wat ze te bieden hebben, samen met 100 exposanten van de beurs M+R, over meet- en regeltechniek voor de petrochemie, chemie, life sciences, energie en voeding, die gelijktijdig plaatsvond.

Solids is ondertussen uitgegroeid tot het grootste event voor de bulk- en stortgoedsecotor in Europa. De Solids European Series beurzen vinden op strategische locaties plaats: Antwerpen, Basel, Dortmund, Krakow, Rotterdam en Sint-Petersburg. Dit jaar vonden Solids en M+R in Antwerpen voor het eerst ook gedurende twee dagen plaats wat een positief effect op het bezoekersaantal.

In totaal bezochten 2.540 bezoekers deze beurzen. Dat is 12% meer dan de vorige editie in 2013.

Demo’s en masterclass

Waar willen procesingenieurs meer over weten, dat was het onderwerp van een enquête van easyFairs bij de doelgroep van de M+R vakbeurs. Ongeveer 230 ingenieurs gaven hun feedback. 42 procent onder hen gaven ATEX aan als belangrijkste uitdaging waarover ze meer informatie wensten. Daarna volgden debietmetingen en SIL. Opvallend op de beurs was ook hun aandacht voor veiligheid en dan met name functionele veiligheid.

In het conferentieprogramma van M+R waren ATEX en SIL prominent aanwezig. Gedurende twee dagen werd gefocust op deze thema’s:

• • • • • •

ATEX en SIL voor olie, gas, energie, chemie en voedingsbedrijven Metingen voor olie, gas, energie, chemie en voeding Beheer van uw instrumentenpark Meest voorkomende valkuilen na installatiefouten Communicatie (wireless, protocols) Ijken van instrumenten en preventief onderhoud

Er waren heel wat nieuwigheden te ontdekken voor de bezoekers met maar liefst 47 demonstraties. Daarnaast werd er voor het eerst ook een (druk bijgewoonde) Masterclass ATEX en SIL georganiseerd (ATEX staat voor de Franse benaming ATmosphères EXplosibles en wordt als synoniem gebruikt voor twee Europese richtlijnen op het gebied van explosiegevaar onder atmosferische omstandigheden – SIL staat voor Safety Integrity Level).

Deze Masterclass kwam er naar aanleiding van een enquête die in november 2014 bij Benelux bedrijven uit de solids-sector werd gehouden. Ze werden bevraagd naar de topics die voor hen belangrijk zijn en waar ze meer informatie over willen hebben. De top drie antwoorden waren: Atex, procesoptimalisatie en duurzaamheid. Op de beurs was er opvallend veel aandacht voor diverse meetsystemen die constant controleren of in de lucht gevaarlijke hoeveelheden brandbaar stof aanwezig zijn

199 - MAR 2015 - P 49

STIKSTOFACCUMULATOREN WARMTEWISSELAARS Voorraad Vulling stikstof on site met attest Vervangen van gaszakken met certificatie

Boterhamvaartweg 2 2030 Antwerpen

Tel: +32 3 546 40 80 service.hydro@hydro.be

www.hydro.be

SMC COMPETENCE CENTER SERAING ONTDEK NU DE OPLEIDINGEN, AANGEBODEN DOOR TECHNIFUTUR® EN SMC PNEUMATICS, IN VOLGENDE DOMEINEN: STORINGZOEKEN • PLC • Pneumatiek • Elektriciteit • Veiligheid • Veldbussysytemen

CONTACT

AUTOMATISATIE

VEILIGHEID

PROCESOPERATOR

| Sandrine VANAUBEL | E : sandrine.vanaubel@technifutur.be | T : +32 (0)4 382 45 04 | WWW.TECHNIFUTUR.BE | VOLG ONS VIA

TECHNIFUTUR®

Liège Science Park • Rue du Bois St-Jean, 15-17 • B-4102 Seraing • Tél. : +32(0)4 382 45 00 • Fax : +32(0)4 382 45 46

Worldwide leading experts in pneumatics

P 50 - 199 - MAR 2015

magazine

ACTUALITEIT

Ontwerpen in 3D

Bouw 3D-printers

2”(50 mm) diameter

met igus-componen-

leidingsysteem

ten De Festo 3D configuratiesoftware vermindert de kans op fouten bij het tekenen van pneumatische aandrijvingen. De software genereert direct een 3D tekening van de gewenste aandrijving met toebehoren zodat deze direct kan ingevoegd worden in uw tekeningen. Deze volledige systemen (cilinder, bevestigingen, sensoren, (functie)koppelingen) worden bovendien aangeboden als pakket met 1 artikelnummer zodat uw bestelling, logistiek en samenbouw eenvoudiger worden.

Met deze configuratiesoftware kan u eenvoudig standaardaandrijvingen configureren met passende accessoires en onmiddellijk een CAD in het gewenste formaat genereren. Hiermee vermindert u de werklast voor het tekenen, maar ook het risico op fouten.

De software kan gratis geïnstalleerd worden op de PC van de gebruiker en is onmiddellijk volledig operationeel.

Niet enkel de aandrijving kan worden geconfigureerd, ook de bijbehorende accessoires worden op de cilinder geplaatst volgens de noden van de gebruiker of zijn toepassing. De Festo Design Tool geeft een eenvoudig grafisch overzicht van accessoires en houdt een oogje in het zeil bij de plaatsing ervan op uw aandrijving..

Deze nieuwe software is beschikbaar voor download via : www.festo.com/ FDT-3D. www.festo.be

Met 3D-printers krijgen gebruikers nieuwe mogelijkheden om objecten met complexe vormen te printen.

Vooral voor constructeurs is dit een goed alternatief om snel en goedkoop componenten te vervaardigen.

Tribo-expert igus levert voor 3Dprinters geschikte componenten die smeringsvrij en goedkoop zijn, maar ook het bijpassende filament. Met iglidur I180-PF introduceert igus nu een verder ontwikkeld filament dat nog makkelijker te verwerken is. Ook met dit filament kunnen componenten voor lagers gemakkelijk worden gemaakt en onmiddellijk worden ingezet. Op de beurs van Hannover heeft ‘s werelds eerste tribofilament voor 3D-printers zijn intrede gedaan.

Nu al biedt igus, de specialist voor kunststoffen in beweging, zijn tweede filament aan, dat geoptimaliseerd werd voor wrijving en slijtage. Iglidur I180-PF, het nieuwe materiaal voor ons 3D-filament, is nog makkelijker te bewerken dan het materiaal I170-PF dat op de beurs van Hannover werd gepresenteerd, omdat het een hogere elasticiteit bezit. De tribofilamenten van igus zijn wel 50 keer wrijvingsbestendiger dan gewone materialen die in 3D-printers worden gebruikt. Deze speciale materialen zijn het resultaat van jarenlang onderzoek in het 1750 m² grote testlaboratorium van igus.

Parker Hannifin heeft haar reeds uitgebreide gamma van Transair® lichtgewicht aluminium leidingsysteem vergroot met een nieuw innovatief design.

Aangepast aan alle industriële sectoren en specifieke projecten, is het nieuwe 2”(50 mm) diameter leidingsysteem ontworpen om het bestaande gamma van 16,5 mm tot 168 mm buisdiameter te versterken. Ontwikkeld als een “clean” en efficiënt alternatief voor de traditionele gegalvaniseerde persluchtleidingen, hebben Transair® buisleidingen uitzonderlijk gladde binnendiameters die een optimale doorstroming garanderen, extreem energie-efficiënt zijn en tevens 100% corrosiebestendig en a-vervuilend zijn. Persluchtgebruikers kunnen daardoor hun ‘productiekost’ verminderen en hun productiviteit, functionaliteit en winstgevendheid aanzienlijk verhogen. De Kapitaalkost en de productiekost van ons Transair® buissysteem ligt makkelijk 10% lager dan voor een traditioneel gelast stalen buissysteem en dit over een periode van 10 jaar. Dit revolutionaire leidingsysteem is snel en eenvoudig te monteren en uit te breiden. Het zorgt voor een lekvrije mechanische verbinding zonder te moeten krimpen, lijmen of lassen, en biedt de ultieme flexibiliteit in gebruik en een maximaal rendement daar alle componenten onderling uitwisselbaar en volledig herbruikbaar zijn.

www.igus.be

www.parker.com/be

199 - MAR 2015 - P 51

BEDRIJFSPROFIEL

PROFIL D’ENTREPRISE

System integrator Motrac Hydraulics: ‘Voor als het verschil gemaakt moet worden’ Verder hebben we voor de kabelspanners (‘tensioners’) en spoelers (‘spooler arms’) aan boord van de schepen hydraulische aandrijfsystemen op maat vervaardigd.” Van oudsher heeft Motrac Hydraulics haar sporen verdiend in de landbouw en grondverzet. Derhalve verzorgen ze één of meerdere malen per week ‘just in time’-leveringen rechtstreeks aan de productielijn van grote OEM’ers van onder andere veegmachines, zelfrijdende veldspuiten en aardappel- en bietenrooiers. Deze leveringen zijn meestal compleet voorgeassembleerde hydraulische ‘power packs’, die direct na aflevering klaar zijn voor inbouw.

Productenpakket ‘Innovatie, onderscheidend en partnership.’ Dit zijn de drie kernwaarden waar het bij elk project van Motrac Hydraulics om draait.

Met meer dan 60 jaar praktijkervaring en uitgebreide systeemkennis op het gebied van hydrauliek en besturingstechniek maken ze als ‘system integrator’ steeds weer het verschil. Of het nu gaat om een project in de landbouw, de grondverzet, de automotive, de industrie, de maritieme sector, de offshore of de mijnbouw. De gekozen oplossing is steeds weer uniek, met oog voor detail, of zoals ze zelf zeggen; ‘Powered by experts!’

De in 1954 opgerichte Nederlandse onderneming Motrac Hydraulics, een dochteronderneming van Royal Reesink N.V., is in de loop der jaren uitgegroeid tot een internationaal opererende organisatie. Een ruim 65 medewerkers tellende organisatie die gespecialiseerd is in het ontwerpen, bouwen, leveren en onderhouden van hydraulische aandrijfcomponenten en -systemen op maat. Behalve eigen productiefaciliteiten en verkoopkantoren in Nederland en Duitsland, heeft Motrac Hydraulics ook verkoopkantoren in België en Polen.

Speciaal projecten Op de vraag wat de grootste technische uitdagingen waren het afgelopen jaar antwoordt Maarten Vinkesteijn, Directeur Sales & Marketing bij Motrac Hydraulics: “Het in eigen beheer ontwikkelen en bouwen van manifolds met proportionaal techniek voor het geleidelijker en veel meer gecontroleerd oprollen van meterslange kabel op een zestal kabelleggers voor een Braziliaanse oliemaatschappij.

Motrac Hydraulics is importeur in de Benelux van Linde Hydraulics en tevens de grootste importeur ter wereld van hogedruk pompen, motoren en ventieltechniek van Linde. Verder is Motrac Hydraulics dealer van Eaton. Van deze onderneming leveren zij de bekende Hydrokraft pompen met slagvolumes tot 750 cc en Hydre-MAC radiale plunjermotoren, alsmede axiale plunjerpompen (voor het middendruksegment) en een uitgebreid pakket filtratieproducten.

De besturingselektronica is afkomstig van Völkel en de toegepaste ventieltechniek, waaronder remkleppen, zijn van Bücher Hydraulics. In de beide magazijnen tezamen, in Nederland en Duitsland, heeft Motrac Hydraulics meer dan 2000 hydraulische pompen en motoren op voorraad, die in standaard uitvoering binnen 24 uur te verkrijgen zijn. Op aanvraag is het ook mogelijk deze pompen en motoren in relatief korte tijd klantspecifiek om te bouwen. Interessant te melden is dat Motrac Hydraulics wereldwijde service biedt en dat zij een officieel erkend Europees modificeer- en reparatiecentrum van Linde Hydraulics zijn.

Scholing Vinkesteijn: “Innovatie is één van de zaken die bij onze onderneming hoog in het vaandel staat. Dat vereist dat het kennisniveau van onze medewerkers dan ook voortdurend op pijl moet zijn. Daarom bieden wij onze medewerkers jaarlijks een intern scholingsprogramma aan; van een basiscursus Hydrauliek tot diverse colloquia op de Universiteit van Aken en Dresden.” Speciaal voor klanten organiseert Motrac Hydraulics regelmatig trainingen en opleidingen, volledig afgestemd op het project dat geleverd is. Motrac Hydraulics is ISO 9001, VCA-vol en Opito (voor offshore) gecertificeerd.

Stand: H2-BF01

P 52 - 199 - MAR 2015

Motrac Hydraulics Dambroek 2 - NL-7223 DV Baak Tel. 0031 575 448898 info@motrac-hydraulics.com Contactpersoon België: Dirk Deconynck - Tel. +32 477 964 388 d.deconynck@motrac-hydraulics.com www.motrac-hydraulics.be

OPLEIDING

OPLEIDINGSKALENDER In het domein van de industriële automatisering bestaan er tal van opleidingen.

Hieronder vindt u er enkele die door de leden van Fimop worden aangeboden.

DATUM

OPLEIDING

PLAATS

Festo 20-21-22 april 23-24,27-28 april 4-5-6 mei 26-27-28 mei 1,8 en 9 juni 1,2, 3 juni

Ventieleilanden Analytisch storingzoeken Electric drives Pneumatica voor technisch personeel Hydraulica niveau 2 Safety in pneumatica

Oudenaarde Brussel Brussel Oudenaarde Brussel Brussel

Meer informatie via tac@festo.be

SDT 30 maart-1 april 28 & 29 april 14, 15 & 16 sept.

21, 22 & 23 sept.

25 & 26 nov

Onderhoudstechnicus in ultrasone toepassingen (ENG) Onderhoudstechnicus in ultrasone toepassingen (FR) Onderhoudstechnicus in ultrasone toepassingen (ENG) Onderhoudstechnicus in ultrasone toepassingen (ENG) Onderhoudstechnicus in ultrasone toepassingen (FR)

Brussel Seraing Brussel Brussel Seraing

Meer informatie via info@sdt.be

SMC Pneumatics 1,2 en 3 april 11, 12 en 13 mei 3, 4 en 5 juni 22, 23 en 24 juli 3, 4 en 5 aug.

19, 20, 26, 27 mei 27 en 28 april 18 mei 30 april 4 en 5 mei

Inleiding in pneumatiek Inleiding in pneumatiek Inleiding in pneumatiek Inleiding in pneumatiek Inleiding in pneumatiek Electropneumatiek Storingszoeken in geautomatiseerde pneumatische installaties Pneumatisch en elektrisch positioneren Vacuüm Doelgericht onderhoud aan pneumatische installaties

Wommelgem/Kortrijk Wommelgem Wommelgem/Luik Wommelgem Wommelgem Wommelgem/Luik Kortrijk/Antwerpen/Diepenbeek/Luik Wommelgem Wommelgem/Luik Wommelgem

Meer informate via training@smcpneumatics.be

Hansa-Flex 13.04.2015 - 17.04.2015 13.04.2015 - 16.04.2015 14.04.2015 - 14.04.2015 20.04.2015 - 24.04.2015 20.04.2015 - 23.04.2015 27.04.2015 - 30.04.2015 04.05.2015 - 07.05.2015 04.05.2015 - 08.05.2015 05.05.2015 - 06.05.2015 05.05.2015 - 05.05.2015 06.05.2015 - 06.05.2015 18.05.2015 - 19.05.2015 21.05.2015 - 21.05.2015 26.05.2015 - 29.05.2015

Grundlagen der Fluidtechnik Teil 1 Wartung und Instandhaltung Hydraulischer Anlagen Grundlagen der Dichtungstechnik Principles of Fluid Technology Part Mobilhydraulik I - Einführungsseminar Mobilhydraulik II - Load-Sensing-Systeme in mobilen Maschinen Grundlagen der Fluidtechnik Teil 2 Grundlagen der Fluidtechnik Teil 2 Instandhaltungs- & Servicetagung Metallschläuche Grundlagenseminar Sicherheit bei der Hydraulik-Instandhaltung - DGUV Information 209-070 Energieeffizienz von Hydrauliksystemen Metallschläuche Grundlagenseminar Mobilhydraulik IV - Geschlossener Kreis/Hydrostatischer Fahrantrieb

Dresden Linz Saarlouis Dresden Linz Linz Linz Dresden Duisburg Boffzen Bielefeld Dresden Linz Dresden

Meer informatie via info@hydraulik-akademie.de

REM-B Hydraulics 24 april - 13 mei - 4 juni Te bepalen

Basisopleiding hydraulica Hydraulica op maat van de klant

Beerse Beerse

Meer informatie via philip.vanvaerenbergh@remb.be

199 - MAR 2015 - P 53

Nieuws en Actualiteit Volvo Bus en Siemens tekenen wereldwijde overeenkomst voor elektrische bussystemen Volvo Bus en Siemens hebben een globale overeenkomst gesloten voor de levering van volledig elektrische stadsbussystemen. Onder deze samenwerkingsovereenkomst zal Volvo elektrisch-hybride bussen en volledig elektrische bussen leveren aan klanten en zal Siemens hoogperformante laadstations (met laadcapaciteit tot 300 kW) voor de elektrische voertuigen installeren. Sinds 2012 werken beide bedrijven samen op het vlak van elektrische mobiliteit en nu versterken ze deze samenwerking verder. Een van de vooropgestelde doelen is de ontwikkeling van een standaard voor laadinfrastructuren, zodat steden makkelijker de overstap naar elektrische bussystemen kunnen maken.

10 miljoen exemplaren van Rittal TS 8 Met de slogan “Eindelijk oneindige mogelijkheden” bracht Rittal in 1999 het TS 8 schakelkastsysteem op de markt. Vandaag is de modulaire kast als basis voor het schakelkastensysteem de wereldwijde standaard voor schakelkasttechnologie. Met meer dan 10 miljoen geproduceerde kasten is de TS 8 het meest succesvolle schakelkastsysteem ter wereld.

Hannover Messe Integrated Industry Join the Network Met ruim 200.000 bezoekers is de Hannover Messe een van de belangrijkste industriebeurzen ter wereld. Het centrale thema van de beurs, die plaatsvindt van 13 tot 17 april is: Integrated Industry – Join the Network. www.hannovermesse.de

Nieuwe analoge en temperatuur-I/O-units Om de veelzijdigheid van compacte programmeerbare besturingen (PLC’s) nog verder te vergroten, heeft Omron vier nieuwe analoge I/O-units geïntroduceerd en twee nieuwe units die speciaal zijn ontworpen voor het gebruik van temperatuursensoren. Dankzij de conversieresolutie van 1 op 12.000 zijn de nieuwe analoge I/O-units geschikt voor uiterst nauwkeurige spannings-, druk- en flowregeling, en voor gebruik in combinatie met meetsensoren in kwaliteitsbewakingssystemen. De units zijn leverbaar in uitvoeringen met alleen ingangen (vier analoge ingangen), uitvoeringen met alleen uitgangen (vier analoge uitgangen) en gecombineerde I/O-uitvoeringen met vier analoge ingangen en twee of vier analoge uitgangen. Bij alle uitvoeringen worden alle standaard stroom- en spanningssignalen ondersteund. Het variabel aansturen van aandrijvingen door middel van frequentieregelaars is bijvoorbeeld een eenvoudige applicatie waarin deze units gebruikt kunnen worden. De nieuwe gecombineerde analoge I/O-units zijn hiervoor de ideale oplossing, met name wanneer ruimte en kosten van groot belang zijn. Meer info op industrial.omron.be/cp1.

P 54 - 199 - MAR 2015

magazine

TRANSAIR速

Nieuwe diameter 50 mm Samen, met de nieuwe diam 50 mm van Transair kunnen we de exploitatiekosten van uw persluchtnetwerk optimaliseren, een innovatieve diameter voor een vereenvoudigde installatie.

Transair速, het origineel netwerk systeem voor industri谷le vloeistoffen - zoals perslucht, inerte gassen en vacuum-, aangepast aan alle activiteitssectoren. Met het Transair速 aluminium systeem, zal uw besparing stijgen : snelle installatie, minder uitvaltijd, lagere energiekosten, duurzamer en onderhoudsvrij.

De nieuwe diameter 50 mm gebruikt de meest geavanceerde Aluminium technologie om te kunnen voldoen aan de behoeften van kracht en flexibiliteit.

www.parker.com/be parker.belgium@parker.com Parker Hannifin BeLux SPRL

INDEX

magazine ADVERTEERDERSINDEX

SERVICE HYDRO.......................................................................................................50 SIEMENS.................................................................................................................. 14

TITEL PAG.

SMC PNEUMATICS....................................................................................................50

ABB...........................................................................................................................6

STAUBLI...................................................................................................................20

ACE..........................................................................................................................26

TESTO......................................................................................................................34

ACT IN TIME..............................................................................................................30

VALORLUB.................................................................................................................2

ASCO NUMATICS......................................................................................................38

VANSICHEN.............................................................................................................. 18

ATEM.......................................................................................................................22

VB PARTS................................................................................................................. 16

ATLAS COPCO...........................................................................................................38

WAGO......................................................................................................................56

BALLUFF...................................................................................................................20

WEG........................................................................................................................ 12

BEGE.......................................................................................................................26

WENGLOR................................................................................................................ 16

BELGITRANS.............................................................................................................48 BINTZ.......................................................................................................................36 BREVINI...................................................................................................................24 EAO.........................................................................................................................34 EUREGIO..................................................................................................................26 FESTO......................................................................................................................46

ARTIKELENINDEX

FIMOP......................................................................................................................48 HANSA-FLEX.............................................................................................................42

TITEL PAG.

IGUS........................................................................................................................33

Onder de Antwerpse straten......................................................................................5

LAPP........................................................................................................................34

Dossier Indumation.be 2015................................................................................. 7-39

LINAK.......................................................................................................................26

Technifutur en SMC Pneumatics investeren in competence center............................40

MGH........................................................................................................................27

Trendwatcher Herman Konings: Forward to basics....................................................43

NORGREN................................................................................................................44

Selectief solderen van ingekapselde sensoren.........................................................47

PARKER.................................................................................................................... 55

Innovatie en interactie troef op Solids en M+R beurzen............................................49

PEPPERL FUCHS.......................................................................................................24

Actualiteit................................................................................................................ 51

REM-B.....................................................................................................................44

Opleidingskalender................................................................................................. 53

RITTAL......................................................................................................................30

Nieuws en actualiteit...............................................................................................54

199 - MAR 2015 - P 55

WAGO AUTOMATION SOFTWARE Toekomstgerichte standaardisatie

1 software voor uw installatie Object georiënteerd CODESYS 3 - technologie Grafische netwerk configuratie www.wago.com/ecockpit info-be@wago.com Bezoek ons op Indumation : Hal 1 – stand B01

P 56 - 199 - MAR 2015