Menukaart Jeugdparticipatie

MENUKAART JEUGDPARTICIPATIE Jeugd betrekken bij de inrichting van de zorg voor de jeugd

16-jan-15 / Diversion Š

•

Het Nederlandse jeugdzorgstelsel ondergaat een radicale transformatie. Sinds 2015 hebben gemeenten de taak lokaal invulling te geven aan het nieuwe

jeugdzorgstelsel. Binnen het nieuwe jeugdzorgstelsel wordt zorg daarmee dichter bij kinderen en jongeren georganiseerd.

•

De civil society heeft in veel lokale

aanpakken een belangrijke rol: wat kunnen lokale netwerken doen om jeugdigen met een probleem te helpen voordat zij worden doorverwezen?

•

Inspraak van burgers is in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning vastgelegd als een gemeentelijke verantwoordelijkheid.

Gemeenten moeten in samenwerking met jeugd, ouders en cliënten invulling geven

aan hun taken op het gebied van opvoeden opgroeiondersteuning.

16-jan-15 / Diversion ©

Achtergrond

•

Veel gemeenten, zorginstellingen en cliëntenorganisaties en -raden slaan de handen ineen om de kwaliteit van zorg actief te monitoren.

•

De witte vlek die veel gemeenten echter nog ervaren, is de directe dialoog met jongeren rondom het vormgeven en evalueren van

beleid.

•

Daarbij hebben veel gemeenten de behoeften niet enkel met jongeren als cliënt in gesprek te gaan, maar ook als jonge

burgers en (indirect) betrokkenen van zorg (broer/zus, vriend(in), klasgenoot, etc).

•

Door met jongeren in dialoog te treden over belangrijke kansen en risico’s, herken je als gemeente belangrijke maatschappelijke trends en kan je niet alleen inzetten op de kwaliteit van het zorgaanbod, maar ook op preventie en signalering.

16-jan-15 / Diversion ©

Inspraak als motor van

zelfredzaamheid

Participatie

•

Maar hoe geef je deze dialoog effectief vorm? En zorg je zo dat de ervaringen en ideeën van jongeren je als gemeente

organiseren

bereiken en kunnen helpen bij het

versterken van je aanpak?

•

Het participatiemenu van Diversion ondersteunt gemeenten om jeugdigen op incidentele en structurele basis te betrekken

bij het voorbereiden, toetsen en evalueren van beleid rondom de zorg voor de jeugd.

•

De bouwstenen van dit menu zijn gebaseerd op bewezen methoden en jarenlange ervaring op het gebied van jeugdparticipatie.

•

De programma’s dragen niet alleen bij aan beleidsinnovatie en draagvlakontwikkeling, maar leveren ook een waardevolle bijdrage

aan de ontwikkeling van jonge deelnemers.

16-jan-15 / Diversion ©

Jeugdigen als gesprekspartner, wat levert het op?

•

Impuls aan de kwaliteit en effectiviteit van

beleid: aanpak sluit aan bij (de leefwereld van) de doelgroep.

•

Het bouwen aan draagvlak.

•

Waarborgen van de invloed van jongeren op

(gemeentelijk) beleid.

•

Jongerenparticipatie werkt empowerend. Zij ervaren aan den lijve dat je invloed kunt uitoefenen op je leefomgeving en dat je samen dingen voor elkaar kunt krijgen.

•

Herhaald contact met jongeren helpt professionals zich te verplaatsen in de leefwereld van hun doelgroep.

16-jan-15 / Diversion ©

Onze aanpak Sinds tien jaar begeleiden wij op succesvolle wijze overheden, maatschappelijke- en culturele instellingen bij het betrekken van kinderen en jongeren bij het vormgeven, toetsen en uitvoeren van hun beleid en activiteiten. In onze aanpak staan de volgende uitgangspunten centraal:

•

De leefwereld van jongeren als vertrekpunt.

•

Vertalen van complexe vraagstukken naar concrete vragen voor jongeren. Zonder concrete vraag, geen concreet antwoord.

•

Goede vertaalslag van ideeën en adviezen van jongeren naar gemeentelijk beleid in de vorm van kwalitatief hoogwaardige onderzoeken, sessies en adviezen.

•

Aandacht voor de diversiteit binnen de doelgroep.

•

Aanpak differentiëren: aansluiting bij verschillende participatieniveau ’s en behoeften van jongeren.

•

Jongeren moeten niet enkel komen ‘brengen’, maar ook kunnen halen: ‘what’s in it for me? ’.

16-jan-15 / Diversion ©

Good practices Enkele voorbeelden: •

In de gemeente Leiden geeft Diversion vorm aan het jongerenplatform King for a Day. Jongeren krijgen middels het platform de kans mee te praten en denken over oa de inrichting van de zorg voor de jeugd. Deze film is het eindresultaat van een adviessessie waarin wij jongeren voorlichtten over de transitie en zij antwoorden formuleerden op concrete vragen van bestuurders over de (transitie) jeugdzorg.

•

In opdracht van de gemeente Amsterdam raadpleegde Diversion jeugdigen en ouders door middel van diepte interviews en een trendmeting over hun ideeën voor de toekomst van de zorg voor de jeugd. De uitkomsten leverde de gemeente concrete input over hoe zij haar middelen zo kan besteden dat deze aansluiten bij de zorgen, behoeften en wensen van Amsterdammers.

•

Voor het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid deed Diversion onderzoek naar de behoeften van jongeren en hun relatie tot gezondheid. De jongeren (13-19 jaar) is gevraagd hoe zij aandacht geven aan gezondheid en hoe zij aandacht willen krijgen van professionals als het gaat om gezondheid. Hier leest u het rapport.

•

Diversion voerde voor de gemeente Stichtse Vecht een onderzoeks- en participatietraject uit.

De gemeente wou te weten komen hoe het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) jongerencommunicatie opzet, waarbij optimaal aangesloten wordt bij de behoeften en voorkeuren van de jongeren zelf. Daarnaast bracht Diversion in kaart op welke manier jongeren in de toekomst betrokken kunnen en willen worden bij het jeugdbeleid.

16-jan-15 / Diversion ©

Menukaart: 10 innovatieve instrumenten De menukaart die voor u ligt, biedt een beknopte weergave van instrumenten die door Diversion zijn ontwikkeld voor gemeenten en instellingen die op vernieuwende wijze vorm willen geven aan inspraak.

Deze instrumenten: •

Richten zich op verschillende fases: voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid.

•

Zijn in de praktijk getoetst en gebaseerd op bewezen methoden.

•

Bestaan uit vormen voor incidentele en structurele raadpleging.

•

Zijn toepasbaar op verschillende groepen kinderen

en jongeren binnen en buiten de jeugdzorg.

•

Versterken zowel jongeren als professionals.

•

Bieden ruimte voor maatwerk en aansluitende pr.

16-jan-15 / Diversion ©

1. Participatie-game

2. Train de professional

Structureel vormgeven aan participatie en inspraak

Structureel vormgeven aan participatie en inspraak

Samenvatting resultaat

Samenvatting resultaat

• •

• •

•

Doelgroep: 75-150 jongeren.

Doel: inventarisatie van de participatiebehoeften van jongeren om te komen tot effectieve inspraakmodellen.

Aanpak: jongeren geven hun persoonlijke participatievoorkeuren aan via een speciale game. Over welke thema’s willen zij meepraten, op welke manier en wanneer. Op basis van de uitkomsten van de game, wordt een advies geformuleerd over de vormgeving van uw inspraakbeleid. Jongeren krijgen de uitslag van hun persoonlijke test terug in een persoonlijk participatie profiel.

16-jan-15 / Diversion ©

•

Doelgroep: 7-15 professionals.

Doel: jeugdparticipatie laten beklijven binnen de (ambtelijke) organisatie. Deelnemers kennen de randvoorwaarden voor succesvolle jeugdparticipatie, hebben een duidelijk beeld van hoe dit van meerwaarde kan zijn voor de eigen werkpraktijk en hebben een concreet (start)plan voor het toepassen ervan.

Aanpak: deelnemers volgen een training, bestaande uit vier modules van elk een dagdeel. Afhankelijk van de behoeften van de deelnemers wordt een balans gezocht tussen theorie en (groeps)opdrachten.

3. Headlines krant

4. Videobrief

Verzamelen van input voor beleid en uitvoering

Verzamelen van input voor beleid en uitvoering

Samenvatting resultaat

Samenvatting resultaat

• •

• •

•

Doelgroep: variërend van 100 tot 500 jeugdigen.

Doel: ophalen van de belangrijkste maatschappelijke thema’s en meest recente trends binnen één of meerdere (beleids)domeinen onder de doelgroep zelf.

Aanpak: door middel van trendworkshops, onder leiding van jongeren zelf (peer onderzoekers), brainstormen deelnemers over specifieke thema’s, signaleren zij trends en bepalen zij welke trends het meest belangrijk zijn. Een krant met daarin de belangrijkste trends in headlines weergegeven, is het eindresultaat. De krant kan breed verspreid worden.

16-jan-15 / Diversion ©

•

Doelgroep: 15 – 25 jeugdigen.

Doel: ophalen van input van jongeren op één of meerdere specifieke vragen of cases.

Aanpak: één of meerdere vragen vanuit professionals en/of politici worden aan (relevante groepen) jeugdigen in (verschillende) sessies voorgelegd. Het eindresultaat is een film waarin jongeren antwoord geven op een concrete vraag van een bestuurder en daarover een advies uitspreken. De film kan ingezet worden om een groter publiek mee te bereiken onder jongeren en professionals.

5. Open Space

6. Get focussed

Toetsing van beleidsvoornemens

Toetsing van beleidsvoornemens

Samenvatting resultaat

Samenvatting resultaat

• • •

• •

Doelgroep: 15 – 30 jongeren.

Doel: jongeren betrekken bij beleidsvorming.

Aanpak: beleidsvoornemens vormen het uitgangspunt van de Open Spacebijeenkomst. Onder leiding van gespreksleiders werken deelnemers (bij voorkeur jongeren én beleidsmakers) in subgroepen parallel aan elkaar. De groepen rouleren en bouwen voort op de conclusies van de andere groepen. Op het einde van de sessie presenteren jongeren hun belangrijkste overwegingen aan de betrokken beleidsmakers.

16-jan-15 / Diversion ©

•

Doelgroep: 7 – 12 jongeren.

Doel: jongeren (op korte termijn) betrekken bij het vormgeven van beleid naar aanleiding van een specifieke vraag.

Aanpak: onder leiding van een ervaren gespreksleider worden randvoorwaarden voor succes van beleidsvoornemens met de doelgroep opgesteld. De aanbevelingen worden vastgelegd in een uitgebreide rapportage.

7. Flashback Report

8. Jeugd- & OuderPunt

Beleidsevaluatie

Onafhankelijke belangenbehartiging

Samenvatting resultaat

Samenvatting resultaat

• • •

• •

Doelgroep: 8-15 jongeren.

Doel: jongeren betrekken bij het evalueren van beleid Aanpak: onder leiding van een ervaren gespreksleider wordt de aanpak van een gemeente in zijn algemeen of een specifiek onderdeel ervan geëvalueerd met jongeren.

Waar zijn zij tevreden over, wat zien zij liever anders en waar zitten kansen voor de toekomst? De aanbevelingen worden vastgelegd in een uitgebreide rapportage.

16-jan-15 / Diversion ©

•

Doelgroep: afhankelijk van doelstelling Punt.

Doel: belanghebbenden structureel -vanuit een onafhankelijke positie- betrekken bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid.

Aanpak: Door belanghebbenden actief mee te laten denken en doen, wordt hen om verantwoordelijkheid en mede eigenaarschap gevraagd. Zij adviseren gevraagd en ongevraagd over beleid en dragen bij aan de totstandkoming en kwaliteitsbevordering van beleid. Het Jeugd- en OuderPunt neemt gemeenten werk uit handen door alle onafhankelijke inspraak via verschillende programma’s te bundelen.

9. Quick consults

10. Inspect This!

Input, toetsing of evaluatie van beleid en activiteiten

Toetsing van activiteiten

Samenvatting resultaat

Samenvatting resultaat

• •

•

•

Doelgroep: 5 – 8 jongeren.

Doel: beleid en activiteiten beter aan te laten sluiten bij de doelgroep.

Aanpak: tijdens een quick consult worden concrete vragen vanuit betrokken ambtenaren, bestuurders of professionals aan een selecte groep jongeren voorgelegd. Een quick consult duurt twee á drie uur en resulteert direct in een concreet advies. Dit concrete advies wordt, door middel van een adviesposter, overhandigd aan de betrokken professionals.

16-jan-15 / Diversion ©

• •

Doelgroep: 10 – 40 kinderen en voor jongeren binnen cliëntenraden.

Doel: tips & tricks voor instellingen en hun aanbod.

Aanpak: jeugdigen vormen één of meerdere onderzoeksgroepen. Zij worden getraind in onderzoeksvaardigheden en verrichten, onder begeleiding van peer educators (jongeren) een eigen onderzoek naar bestaand aanbod en activiteiten voor jeugdigen.

Jeugdigen maken intensief kennis met het bestaande aanbod en vormen een advies over hoe deze activiteiten de doelgroep kunnen bereiken en hun doelstelling zo effectief mogelijk kunnen behalen.

•

Binnen de beschreven instrumenten werken wij met diverse werkvormen: van kleinschalige brainstormsessies tot debatten voor grote groepen.

•

Jongeren zijn niet alleen deelnemer, wij geven ze ook de lead. Een belangrijk element binnen onze aanpak vormt de peerto-peer methode. Door jongeren zelf een rol

te geven als ambassadeur, sessieleider of peer educator in onderzoek, campagnes, debat en dialoog creëren we een veilige en open sfeer waarin jongeren gestimuleerd worden hun inzichten en meningen te delen.

•

Deze methode is uitermate geschikt om lastige thema’s bespreekbaar te maken of om abstracte of (voor jongeren veelal) saaie thema’s te vertalen naar de leefwereld van

jongeren. Diversion is landelijke specialist op het gebied van peer education, schreef er een boek over en heeft de afgelopen tien jaar 900 jonge rolmodellen opgeleid tot peer educator.

16-jan-15 / Diversion ©

Werkvormen

Deelnemen?

•

Wilt u meer weten over de instrumenten binnen deze menukaart? Of heeft u een concrete vraag waarover u in gesprek wil?

•

Wij vertellen u graag hoe wij u lokaal of in regioverband kunnen ondersteunen bij het vormgeven van inspraak en het versterken van jongeren en professionals in uw gemeente.

16-jan-15 / Diversion ©

Contact

Stephanie Welvaart Projectleider team jeugdparticipatie swelvaart@diversion.nl | +31645682182

16-jan-15 / Diversion Š