Afgelopen zaterdag in de Opinie-bijlage van de NRC:
Naar een radicale herverdeling van arbeid Adjiedj Bakas
Volgens trendwatcher Adjiedj Bakas krijgen we in de nabije toekomst op het vlak van de arbeid te maken met: • Minder betaald werk, met name door nieuwe ict-toepassingen (software, robots e.d. die steeds meer werktaken overnemen); • Minder vaste arbeidscontracten en verdergaande flexibilisering – in 2002 had nog 72 % van de Nederlanders een vaste baan, in 2012 was dat 55 % en in 2022 zal dat nog slechts 30 tot 35 % zijn; • Steeds meer mensen die al ‘hosselend’, dus via allerhande losse klusjes, hun inkomen bij elkaar scharrelen; • Meer onbetaald werk voor burgers, omdat de overheid terugtreedt. Op basis van dit alles kan worden aangenomen dat veel mensen die nu nog een middeninkomen hebben, gaan terugvallen in de onderklasse, wat voor armoede en sociale onrust gaat zorgen. De meeste banen gaan namelijk verloren in de middenklasse. Adjiedj Bakas pleit daarom voor een basisinkomen voor alle Nederlanders. Hoe dat te betalen? De overheid zal door het afschuiven van bijvoorbeeld zorgtaken richting de burger goedkoper uit zijn. Mantelzorgen wordt straks normaal. De zorgsector kan zo tot wel 70 procent goedkoper worden, en door burgerrechtspraak kan de rechtsstaat eveneens tientallen procenten goedkoper worden. Wordt het land opgedeeld in 10.000 mini-gemeenten met burgerzelfbestuur, naar Zwitsers model, dan kan de overheid ook minimaal 50 procent goedkoper werken. De burgers gaan zo meer onbetaald werk doen in o.a. lokaal bestuur, lokale rechtspraak en zorg. De transitie van big government naar big society is op die manier een feit. Daarnaast zou een basisinkomen voor iedereen bekostigd kunnen worden via een tech-taks, dat wil zeggen via nieuw te creëren belastingheffingen op robots, supercomputers, arbeidsbesparende softwareprogramma’s en andere IT-gerelateerde productiemethoden. Deze nieuwe belastingen moeten voor een belangrijk deel de opvolger van de verzorgingsstaat financieren. En hoe moet de Nederlander rond gaan komen van een basisinkomen? • Mensen gaan zich steeds meer richten op geld besparen, bijvoorbeeld door werk dat voordien werd uitbesteed, zelf te gaan doen; • Er komen steeds meer mogelijkheden om goedkoop te leven, bv omdat huizen energieneutraal worden; • In de ruil- en deeleconomie gaan straks steeds meer producten en diensten van de hand zonder dat daar geld aan te pas komt. Een advocaat en een bouwvakker ruilen bijvoorbeeld een juridische dienst tegen een bouwklus. Een auto zal steeds vaker worden gedeeld, in plaats van particulier aangeschaft; • Basisinkomen plus hosselen en kosten drukken vormt dan het inkomen van menig Nederlander. • Solidariteit in kleine kring wordt steeds belangrijker. Dat kan op informele wijze worden vormgegeven, bijvoorbeeld in de vorm van een familie of vriendenkring die voor elkaar zorgen wanneer dat nodig is, maar het kan ook formeler, bijvoorbeeld via het opzetten van coöperaties. Bij dit alles vormt de afweging tussen ambities en toekomstverwachtingen enerzijds, en geluk anderzijds, een belangrijk gegeven de komende jaren. Een grote groep jongeren lijkt nu al een voorschot te nemen op de nieuwe situatie. Zij kiezen namelijk niet voor status en inkomen maar voor geluk. Dat bleek eens te meer uit een door Coca-Cola onder Nederlandse jongeren (tussen 10 en 29 jaar) uitgevoerd onderzoek, waaruit bleek dat zij vaak geen flitsende carrière of veel geld ambiëren, maar eerst en vooral een gelukkig gezinsleven. Meer weten? Lees het artikel in het de NRC van 25 januari of neem voor een interview met Adjiedj Bakas contact op met Trend Office Bakas via 020-6271017 of pr@bakas.nl.