Siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn pgs.TS.ph¹m minh th«ng
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn Gi¶i phÉu thêng: -TuyÕn h×nh nãn , bao bäc vá fibrin, nÆng 20g -§¸y dùa vµo ®¸y BQ, ®Ønh ë díi dÝnh vµo c©n SDTN -MÆt tríc cã c©n tríc TLT , ®¸m rèi TM , khoang Retzius gi÷a TLT-BQ-x¬ng mu -Hai bªn: TC liªn kÕt, c¬ n©ng HM, c¬ bÞt trong -MÆt sau: cã c©n dµy dai, bao c¶ mÆt sau tói tinh
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
C¾t ngang tiÓu khung thÊy liªn quang TLT víi x¬ng vµ c¬
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • Vá tuyÕn kh«ng cã cÊu tróc gi¶i phÉu riªng biÖt • Cã c¸c sîi c¬ m¶nh vµ líp tæ chøc colagen dµy :0,5 - 2mm (Sattar, Urology, 95) • Vïng ®¸y vµ ®Ønh vá rÊt máng
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
S¬ ®å c¾t ngang tiÒn liÖt tuyÕn : c¸c cÊu tróc tuyÕn bao quanh niÖu ®¹o vµ c¸c èng phãng tinh
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn -N§ ch¹y trong TLT, më gãc 130®é ra tríc, mµo däc ë mÆt sau N§, chç cao nhÊt lµ ô nói, hai bªn cã hai èng phãng tinh ®æ vµo N§ -TuÝ tinh sau trªn ®¸y TLT cïng hai bãng tinh bao quanh N§
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
H×nh nh×n tõ phÝa sau cña tiÓu khung thÊy liªn quan cña tiÒn liÖt tuyÕn
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
S¬ ®å liªn quan cña c¸c èng tinh, èng phãng tinh vµ tói tinh
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • Mac Neal, Blacklock et Boushill (19681977) • Vïng tuyÕn • • • •
Vïng trung t©m (ZC) Vïng ngo¹i biªn (ZP) Vïng chuyÓn tiÕp (ZT) NiÖu ®¹o vµ tuyÕn quanh niÖu ®¹o (GPU)
• Vïng kh«ng cã tuyÕn
• Vïng x¬ c¬ ë phÝa tríc (FMA) • C¬ th¾t tr¬n ë gÇn vµ c¬ th¾t v©n ë xa
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn Vïng trung t©m: • D¹ng h×nh nãn • N»m ë vÞ trÝ sau gi÷a • NhËn vµ bao quanh c¸c èng phãng tinh
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • Vïng ngo¹i biªn – N»m vïng sau díi – Bao bäc xung quanh tuyÕn – C¸c èng phãng tinh ®æ ra ë ®Çu xa cña N§
• Vïng chuyÓn tiÕp – Hai thuú, n»m hai bªn N§ trªn ô nói
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • Vïng x¬ c¬ ë phÝa tríc: – 1/3 tríc cña tuyÕn – PhÝa trªn tiÕp nèi víi c¸c sîi cæ BQ – PhÝa díi :tiÕp nèi c¸c sîi c¬ th¾t v©n
• TLT quanh T§: quanh N§ ®o¹n gÇn • NiÖu ®¹o: n»m ë gi÷a, ®o¹n trªn vµ díi ô nói, gãc 35°
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
C¸c vïng gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • Vïng chuyÓn tiÕp: 5% thÓ tÝch tuyÕn, n¬i g©y ph× ®¹i TLT, 10% ung th • Vïng trung t©m: chiÕm 25% thÓ tÝch, 5-10% ung th, kh«ng cã gianh giíi gi¶i phÉu râ rµng. • Vïng ngo¹i biªn: 70% thÓ tÝch, 70% ung th.
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • Tói tinh: hai tói tinh, gi¶m ©m, n»m gi÷a mÆt sau TLT vµ mÆt tríc trùc trµng • Bãng èng dÉn tinh: chç gi·n ra cña èng tinh n»m ë bê trong tói tinh • èng phãng tinh n»m trong TLT trung t©m
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn • ThÓ tÝch TLT: – ThÓ tÝch chung cña TLT vµ thÓ tÝch vïng chuyÓn tiÕp – TÝch ba kÝch thíc chia ®«i – ®o h×nh éllip • Môc ®Ých: – Ph× ®¹i TLT: ®êng vµo( trªn bông hay néi soi) – Ung th: thÓ tÝch tæn th¬ng – §èi chiÕu thÓ tÝch vµ nång ®é PSA
Gi¶i phÉu tiÒn liÖt tuyÕn
§o tiÒn liÖt tuyÕn
§o tiÒn liÖt tuyÕn
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn 1.Th¨m kh¸m the o ® ê ng trªn x ¬ng m u: -Khã x¸c ®Þnh vïng chuyÓn tiÕp, kh«ng ph©n biÖt vïng trung t©m vµ ngo¹i biªn. Ngêi U x¬ gianh giíi râ ngo¹i biªn vµ chuyÓn tiÕp -C¾t ngang chÕch nhÑ díi: TLT # tam gi¸c, ®Òu hai bªn, trßn h¬n khi c¾t chÕch xuèng díi -TLT ®Òu ©m, c¾t ngang h¬i thÊp: vïng gi¶m ©m ë gi÷a h¬i ra tríc( vïng x¬ c¬ phÝa tríc)
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn •Th¨m kh¸m thªm ®êng trªn x¬ng mu: Chñ yÕu kh¸m bµng quang, níc tiÓu tån d, hÖ TN cao
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn
Th¨m kh¸m theo ®êng trªn x¬ng mu
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn 2.Th¨m kh¸m the o ® ê ng tÇ ng s inh m « n: -§Çu dß rÎ qu¹t, kh«ng cÇn BQ ®Çy níc tiÓu -ThÊy râ h¬n ®Ønh TLT so víi trªn x¬ng mu -C¾t theo MP tr¸n, phÝa trªn lµ ®¸y BQ, hai bªn c¬ bÞt trong vµ díi lµ nÒn c¸c c¬ n©ng hËu m«n, thÓ hang -Phô trî cho ®êng trªn x¬ng mu
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn 3.Siªu ©m q ua trùc trµng : Wild et Reid 1955. Wanatabe 1974. • BÖnh nh©n n»m nghiªng tr¸i (Rifkin en 83) • §Çu dß dÑt hay cong 6,5Mz ,®Çu dß hai mÆt c¾t(bi-plan) • Cho h×nh ¶nh ®Ñp, cã phï hîp cao víi GPB (Sark, Cancer, 1996)
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn • §iÒu kiÖn th¨m kh¸m – n»m nghiªng tr¸i, ®ïi gÊp, thôt th¸o s¹ch – §Çu dß mét hay hai b×nh diÖn tÇn sè cao – Nghiªn cøu trªn c¸c líp c¾t däc vµ ngang
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn • Ph©n tÝch c¸c h×nh ¶nh: -H×nh ¶nh ©m : tuyÕn vµ rÊt sîi c¬: vïng ngo¹i vi -CÊu tróc h¬i t¨ng ©m : cÊu tróc bëi tuyÕn vµ chÊt ®Öm vïng chuyÓn tiÕp -H×nh gi¶m ©m: tæ chøc c¬ nhiÒu : niÖu ®¹o, tuýen quanh niÖu ®¹o, tói tinh -CÊu tróc rÊt gi¶m ©m: vïng trung t©m (Dana, CIR, 1992; Devonec, EMC Néphro-Uro, 94)
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn • Nèt t¨ng ©m: -Sái: 100% nam giíi > 50 ans -L¾ng ®äng kho¸ng chÊt -TuyÕn quanh N§ -Ung th rÊt hiÕm
Gi¶i phÉu siªu ©m tiÒn liÖt tuyÕn
§Çu dß trùc trµng
TiÒn liÖt tuyÕn
TiÒn liÖt tuyÕn
Ph× ®¹i tiÒn liÖt tuyÕn -GPB: ph× ®¹i chuyÓn tiÕp díi d¹ng nèt tuyÕn nªn kh«ng ®Òu, Ýt ©m h¬n ngo¹i vi. Ngo¹i vi khã thÊy do chÌn Ðp -KT: vµi g -> 100g, biÕn d¹ng tuyÕn -> h×nh cÇu. Ngo¹i vi dÑt máng bao quanh adenome -Thêng c©n ®èi, thuú gi÷a còng cã thÓ tham gia ph× ®¹i låi vµo BQ c¾t däc gi÷a
Ph× ®¹i tiÒn liÖt tuyÕn -CÊu tróc t¨ng hay gi¶m ©m, kh«ng ®Òu, v«i ho¸ -Gianh giíi vïng chuyÓn tiÐp vµ ngo¹i biªn râ( ®êng t¨ng ©m) -Ung th TLT cã thÓ kh«ng ë vïng ngo¹i vi( 40%), cÇn t×m c¸c nèt gi¶m ©m trong adenome
Siªu ©m ®Çu dß trùc trµng u x¬ TLT
C¾t ngang C¾t däc
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
BN 63 tuæi, u x¬ TLT víi BQ thµnh dµy nhiÒu tói thõa vµ cét trô
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
BÖnh nh©n 63 tuæi ph× ®¹i tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
Ph× ®¹i tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
Ph× ®¹i tiÒn liÖt tuyÕn •¶nh h ë ng tíi b µng q uang : -Thµnh BQ dµy>4mm -Thµnh kh«ng ®Òu víi c¸c cét trô vµ c¸c hèc , tói thõa, cã thÓ cã sái trong tói thõa -ø ®ong níc tiÓu sau ®i tiÓu: níc tiÓu tån d -ø ®äng g©y viªm nhiÔm, sái •¶nh h ë ng tíi thËn: gi·n c©y ®µi bÓ thËn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
Bµng quang trong u x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn
Bµng quang trong u x¬ TLT
U x¬ tiÒn liÖt tuyÕn •KiÓ m tra s au m æ : -§¸nh gi¸ hè TLT, hè sau bãc t¸ch u x¬, khèi lîng tuyÕn cßn l¹i -Môc ®Ých nghiªn cøu tæ chøc tuyÕn cßn l¹i sau mæ
TiÒn liÖt tuyÕn sau mæ néi soi
Viªm cÊp tiÒn liÖt tuyÕn -LS: ®au quanh hËu m«n, cã thÓ cã HC nhiÔm trïng, TLT to ®au(TR), LS c¶i thiÖn khi §T KS, gi¶m ®au -S¢: TLT to gi¶m ©m ®Òu S¢ , tiÕn triÓn -> ¸p xe -S¢ mµu: t¨ng sinh m¹ch lan to¶ -TiÕn triÓn : khái hoµn toµn, di chøng ®¸m v«i ho¸
Viªm cÊp tiÒn liÖt tuyÕn
BN 35 tuæi ®¸i buèt , th¨m trùc trµng ®au, TLT to gi¶m ©m, SA mµu t¨ng sinh m¹ch lan to¶
¸p xe tiÒn liÖt tuyÕn
TiÒn liÖt tuyÕn to cã c¸c ®¸m gi¶m ©m
¸p xe tiÒn liÖt tuyÕn
Cïng bÖnh nh©n chôp c¾t líp vi tÝnh
Viªm m·n tiÒn liÖt tuyÕn -TLT to h¬n BT, bê biÕn ®æi kh«ng ®Òu -Nhu m« kh«ng ®Òu, cã c¸c nèt t¨ng ©m cã bãng c¶n -C¸c nèt gi¶m ©m cña K hay bÞ bá sãt
Viªm m·n tiÒn liÖt tuyÕn
sái tiÒn liÖt tuyÕn -V«i ho¸ TLT thêng gÆp > 30 T -Hay gÆp v«i ho¸ trong viªm TLT m·n -Cã thÓ gÆp trong u x¬ TLT
V«i hãa tiÒn liÖt tuyÕn