བོད་ཀི་སྐད་ཡིག་འཁིད་ཐབས་ཀི་ལག་དེབ། ཤེས་རྜིག་ལས་ཁུངས་ནས་དཔར་འགེམས་ཞུས། གཞ ་རྜིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ག ་བ ད་ཡ ག་བསབ་གཞ ྜི འ ྜི ་ཟུར་ལྟའ ་དེབ།
༄༅། །བོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་འཁྱིད་ཐབས་ཀྱི་ལག་དེབ། ། རྩོམ་པ་པ། གཏིང་སྐྱེས་སྐལ་ལྡན། ཤ ས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་དཔར་འག མས་བྱས།
སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན། བསྟན་འཛིན་པདྨ། རྩོམ་སྒྱིག་འགན་འཁུར་བ། དགེ་འདུན་དྩོན་ཡྩོད། རྩོམ་པ་པ ། གཏ ྱི ང་སྐ ས་སྐལ་ལྡན། (སེ་ལ་ཀུའ ་བ ད་ཁྱྱིམ་ས བ་གྲྭའ ་ བ ད་དགེ་དང་དགེ་ཆེ་ལས་ར གས།) རྩོམ་སྒྱིག་དང་དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགྩོད་པ། དགེ་འདུན་དྩོན་ཡྩོད། ཞུ་དག་པ། བསྟན་འཛིན་དཔལ། པར་ལ ྩོ ། ༢༠༢༤ དེབ་གྲངས། ༥༠༠ ཤེས་རྱིག་ལས་ཁུངས་ནས་པར་སྐྲུན་ཞུས། དཔེ་དེབ་འད ་ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱ་ bodyiglobjong.com ནས་ལྟ་ཀ ག་དང་ཕབ་ལེན་བ ད་ཐུབ། Special Acknowledgement Funded by: DANIDA through CICED.
DEPARTMENT OF EDUCATION
Central Tibetan Administration
Phone: +91-1892-222572
222721
Email: education@tibet.net
Web: www.sherig.org
GANGCHEN KYISHONG
DHARAMSALA - 176215
DISTT. KANGRA H.P
INDIA
པར་སྐྲུན་གསལ་བཤད། ༄༅། །ཕྱི་ལ ་ ༢༠༠༤ ལ ར་བ ད་མྱི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཙན་ བ ལ་བ ད་མ ྱི འ ྱི ་གཞ ་ར མ་གྱི་ཤེས་ཡྩོ ན་ས ད་བྱུས་གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་ནས་ བཟུང་། ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དེའ ་དག ངས་ད ན་ལྟར་བསབ་གཞ ྱི འ ྱི ་ར་ འཛིན་བཟྩོ་འག ད་ཀྱིས་བཀའ་ཤག་ག ས་གཏན་ལ་ཕབ་ཅ ང་། དེ་གཞ ་ལ་བཞག་ སྟེ ་ས ན་འ གྲྩོ ་ནས་འཛིན་ར མ་བཅུ་གཉ ས་བར་གྱི་བྩོ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱི ག་ས ྩོ བ་དེབ་ཆ་ ཚང་ལ་བསྐར་ཞ བ་ཀྱིས་རྩོམ་སྒ ག་དང་གཏན་འབེབས་བྱུང་བ་མ་ཟད། གཞ ྩོ གས་ འདེགས་ཀྱི་ཀྩོག་དེབ་ཀང་གང་ལ་གང་འཚམ་ཞ ག་རྩོམ་སྒྱིག་ག ས་འགྲེམས་སེལ་ ཞུས་དང་ཞུ་མུས་སུ་ཡ ད། དེ་ས ན་གཞ ྱི ་ར ྱི མ་ས ྩོ བ་གྲྭའ ་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་གཞ གས་འདེགས་ཆེད་རྩོམ་ ཡ ྱི ག་ཁ ད་ཐབས་དང་། རྩོམ་ཡྱིག་འབ ་ཐབས་བཅས་དེབ་གཉ ས་རྩོམ་སྒྱིག་ག ས་ གཞ ྱི ་ར ྱི མ་ས བ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་འགྲེམས་ས ལ་ཟ ན་ཏེ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་གྱི་དེབ་ ཅྱིག་རྩོམ་སྒ ག་བ ད་ཐུབ་ན་བསམས་ཀང་འབ ་མཁན་མ་རག ད་ལན་སེ་ལ་ཀུའྱི་ བ ྩོད་ཁྱྱིམ་སྩོབ་གྲྭའྱི་བ ད་ཡ ག་དགེ་རྒན་དང་དགེ་ཆེ་ལས་ར གས་གཏ ང་སྐ ས་སྐལ་ ལྡན་ལགས་ལ་ལ ་མང་དགེ་རྒན་བས་པའ ་ཉམས་མ ྩོ ང་དང་། དེང་རབས་དང་ས ལ་ རྒྱུན་གྱི་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་གྱི་ལག་དེབ་ཅ ག་རྩོམ་འབྱི་གནང་བའ ་སྐུལ་མ་ཞུས་
པ་ལྟར། ཁ ང་ག ས་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐུགས་བ ལ་ཆེ་ནའང་སྐུ་ངལ་ལ་མ་འཛེམས་པར་ གཞུང་ལུགས་མ་ཡ ན་པར་ལག་ལེན་དངྩོས་ལ་བབས་ཏེ། དེང་རབས་ཀྱི་ཤེས་ ཡ ན་ས བ་ཁ ྱི ད་ལམ་ལུགས་དང་མཐུན་པའ ་<<བྩོད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་འཁྱིད་ཐབས་ཀྱི་ ལག་དེབ།>> ཅེས་པ་བ ས་པར་ལེགས་གས ལ་བསགས་བར ད་ཞུ་རྒྱུ་ཡ ྱི ན། ཀ ྩོ ག་དེབ་འད ར་ས བ་དེབ་གཅ ག་ག ་ས ྩོ བ་ཚན་སྤྱི་ཡ ངས་ཀྱི་འཆར་འག ད་ དང་བ ་བག་ག ྱི ་འཆར་འག ད། ཉན་རལ། བཤད་རལ་དང་། འབ ྱི་རལ་གཙོ་འདྩོན་ གྱི་བ ད་ཐབས་མ ་འདྲ་བ་ཁག་བཅུ་གཉ ས་བཀ ྩོ ད་སྒ ྱི ག་བས་འདུག་པ་དང་། དེ་ ཡང་ལག་ལེན་དངྩོས་ལ་ཁ་ཕ གས་ཏེ། དམ གས་ཡུལ་དང་། དུས་ཚོད་བཀྩོད་སྒྱིག ལམ་སྟྩོན། བ ད་ཐབས་ས གས་གསལ་འད ྩོ ན་བས་འདུག་པས་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ལག་ ལེན་ཁྩོད་ཕན་ཐ གས་ངེས་ཅན་ལྡན་འདུག དེབ་འད ་དགེ་རྒན་སེར་ཞྱིག་ག ་ཉམས་ མ ང་གཞ ྱི་ལ་བཞག་སྟེ་བྱིས་པ་ཞྱིག་ཡ ན་སྟབས། སྐ ྩོ ན་དང་ན ར་འཁྲུལ་ཡ ད་ངེས་ ན༑ དཔ ད་ལྡན་དགེ་རྒན་རྣམ་པས་དགེ་འད ན་སྐྩོན་སེལ་གྱི་དག ངས་འཆར་ལྷུག་ སྩོལ་གནང་སྐ ང་ཡ ྩོ ང་བར་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞ ན་ཤེས་ཡ ན་ལྷན་ཚོགས་ཡ ག་ཚང་ ག ་འགན་འཛིན་ཟུར་པ་བཀྲ་ཤ ས་ད ན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་བ ར མས་གནང་བའ ་ <<ས ྩོ བ་གསྩོ་སེམས་ཁམས་རྱིག་པ>>ཞེས་པ་ལས། ལེའུ་བདུན་པ་ས བ་ཁ ྱི ད་ ཀྱི་ཐབས་ཇུས། ཞེས་པ་དེབ་འད ར་ཟུར་བཀ ད་ཞུས་ཡ ད་པས། དགེ་རྒན་རྣམ་ པས་ལག་ལེན་དང་གཞུང་ལུགས་ཟུང་དུ་སྦེ ལ་ནས་ས བ་ཚན་ཁ ད་ཐབས་གནད་ ས ན་ཡ ང་བའ ་རེ་བ་དང་བཅས། ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས་ནས། ཕྱི་ལྩོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༦ ཉ ྱི ན།
(ཀ) དཀར་ཆག ག ེ ང་བར ད། ........................................................................... 1 ༡. ལ ྩོ ་གཅ ྱི ག་ག ྱི ་སྩོབ་ཚན་འཆར་འག ད་བ ད་སྟངས། ........................... 4 བསབ་གཞ འ ་ས བ་ཚན་ས བ་དུས་གཉ ས་སུ་ཆ་བག ས་བས་ནས་བཀ ྩོ ད་ན། .... 4 ༢. ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་འཆར་འག ད་བ ད་སྟངས། ........................................ 6 དཔེ་མཚོན་དང་པ ། E3 གཞ ར་བས་པའ ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན།............. 8 སྤྱིའ ་དམ གས་ཡུལ། ............................................................. 8 བ ་བག་དམ གས་ཡུལ། ........................................................... 8 དག ས་མཁ འ ྱི ་འཁ ྱི ད་ཆས། ..................................................... 9 ག ་ར མ། དུས་ཡུན། བ ད་ས ། .................................................... 9 དཔེ་མཚོན་གཉྱིས་པ། E5 གཞ ྱི ར་བས་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན། ....... 11 སྤྱིའ ་དམ གས་ཡུལ། ............................................................ 11 བ ་བག་དམ གས་ཡུལ། .......................................................... 11 དག ྩོ ས་མཁ འ ་འཁ ད་ཆས། ...................................................... 12 དཔེ་མཚོན་གསུམ་པ། སྱི་ཤེས་ཡྩོན་ས བ་གས ་གཞ ར་བས་པའ ྱི ་ས བ་ཁ ད་འཆར་ འག ྩོ ད། ........................................................................ 15 དམ ྱི གས་ཡུལ། .................................................................. 17 དག ས་མཁ ྩོ འ ྱི ་ཁ ད་ཆས། ........................................................ 17 ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ག ་ར མ། ........................................................... 17 མཇུག་ས ྩོ མ། ..................................................................... 23
(ཁ) ༣. དྲན་ཤེས་ལྡན་པའྱི་གཏམ་ག ང་། ............................................ 23 དམ གས་ཡུལ། ......................................................................... 24 དག ས་མཁ འ ་ཡ ྩོ ་ཆས། ................................................................ 24 ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་སྒྩོམ་གཞ ། ................................................................ 24 ༤. ར གས་ལམ་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབ ེ ལ།.................................... 28 ར གས་ལམ་བརྒྱུད་བ ད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ས བ་ཁ ྱི ད་བས་ན་ཕན་ཐ ྩོ གས། ........... 29 ར གས་ལམ་བརྒྱུད་སྐད་ཡ ག་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ལས་འཆར། .......................... 31 དམ གས་ས ་ང ས་འཛིན། .............................................................. 31 ཟུར་བར ད། ............................................................................. 35 ༥. སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ ། .............................................. 36 དག ས་དམ ྱི གས། ....................................................................... 37 དགེ་རྒན་གྱི་བ ད་ས ྩོ ། .................................................................. 38 ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་ས བ་སྟྩོན་དང་བེད་ས །.................................................. 41 བ ད་ས འ ་དུས་ཡུན། ................................................................... 43 ༥. ཐ ྩོ ལ་བྱུང་གཏམ་བཤད། ...................................................... 45 དམ གས་ཡུལ། ......................................................................... 46 དག ས་མཁ འ ་ཁ ྱི ད་ཆས། .............................................................. 46 བ ད་ས འ ་བརྒྱུད་ར མ། ................................................................. 46 ཚོགས་ཐུན་གཅྱིག་གྱི་དུས་ཚོད་བགྩོ་འགྲེམས། .................................. 48 མཇུག་བས ྩོ མས། ....................................................................... 49
(ག) ༧. ཡྱིག་སྒྱུར་གྱི་བ ད་ས ྩོ ། ........................................................ 50 ཡྱིག་སྒྱུར་གྱི་གནས་ཚད། ............................................................ 51 དགེ་རྒན་གྱི་བེད་ས ། .................................................................. 52 ས བ་ཕྲུག་ག ་བ ེ ད་ས ་ཁག་གཉ ས། .................................................... 53 ༨. ས བ་ཕྲུག་ག ས་དགེ་རྒན་བ ད་པ། ........................................... 57 ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ཁ ར་ཡུག་དང་། བརྒྱུད་ར མ། ཁེ་ཕན། ............................... 57 སྦ ང་ཐབས་དེའ ་ཕན་ཡ ྩོ ན། ............................................................ 62 སྦ ང་ཐབས་དེའ ་ཞན་ཆ། .............................................................. 63 ༩. ལས་འཆར་བཀ ད་སྒ ྱི ག་ག ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་། ..................................... 65 སྦ ང་ཐབས་དེའ ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས། ........................................................... 65 ལས་འཆར་ཡུན་ཚད། ................................................................. 66 ལས་འཆར་ཚགས་ཚུད་ཡ ང་བའ ་ད ྩོ ན་གནད་ལྔ། ................................. 67 ལས་འཆར་བཀ ད་སྒ ག་བ ད་སྟངས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན། .............................. 68 ལག་བསྟར་འཆར་གཞ ་དང་ག ྩོ མ་ར ྱི མ། ............................................. 70 ༡༠. སྒྱུ་རལ་དང་སྐད་ཡ ྱི ག་ཟུང་འབ ེ ལ། ........................................ 73 ག ྩོ ་ད ན། .................................................................................. 73 སྦ ང་ཐབས་དེའ ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས། ........................................................... 73 ༡) བརྙན་ཐུང་བཟ ་སྐྲུན་གྱི་ལས་འཆར། ............................................ 74 ༢) གཏམ་བར ྩོད་འཁབ་སྟྩོན་གྱི་ལས་འཆར། ...................................... 78 ༡༡. བཟང་སྤ ད་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབ ེ ལ། ................................. 83 སྐད་ཡ ྱི ག་དང་བཟང་སྤ ད་ལྷན་དུ་སྦ ང་བའ ་བ ད་ས ་དྲུག .......................... 84
(ང) ༡༢. གླུ་གཞས་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབ ེ ལ། ..................................... 90 གླུ་དབངས་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབེལ་གྱི་ཕན་ཡྩོན།............................... 90 ས ྩོ བ་ཁ ད་འཆར་འག ད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན། ............................................. 93 ༡༣. རྒྱལ་ཞེན་དང་སྐད་ཡ ག.................................................... 96 ཟུར་བཀ ྩོ ད། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས། ........................................................ 101 ལེ་ཚན་དང་པྩོ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། .......................... 102 ལེ་ཚན་གཉ ས་པ། བགྲྩོ་ག ང་ག ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ། ............................. 119 ལེ་ཚན་གསུམ་པ། མ ་ས ར་བ ་བག་པར་དམ ྱི གས་པའ ་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ... 146 ལེ་ཚན་བཞྱི་པ། རྣམ་པ་མ ་འདྲ་བའ ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ། ........................ 170 ལེ་ཚན་ལྔ་པ། མ ་ར་སྨྲ་བའ ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ། .................................... 187 ནང་ད ན་གནད་བསྡུས། .................................................................. 192
1 གྱེང་་བྩོད། ག ང་བར ོ ད། ༄༅། །དེང་སྐབས་ཤེས་ཡྩོན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁ་ཕྩོགས་དང་བསྟུན། དགེ་ རྒན་གྱིས་སྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་པའ ་ཐབས་ལམ་ཡང་ ས ར་དང་མ ྱི ་འདྲ་བར་ལ ྩོ ་རེ་ བཞ ྱིན་འགྱུར་བ་འགྲྩོ་བཞྱིན་ཡྩོད་ལ། འགྱུར་བ་གཏ ྩོ ང་དགྩོས་ངེས་ཤ ག་ཀང་ ཆགས་ཡ ད། སྩོབ་ཚན་གང་འདྲ་ཞ ག་ཡྱིན་རུང་གཙོ་ཆེར་ས བ་ཕྲུག་ག ྱི ས་དང་ དུ་བླངས་ནས་དགའ་ཞེན་ཆེན་པྩོས་འབད་རྩོལ་དང་རྣམ་དཔ ད་ལྡན་པའ ་ངང་ ཐབས་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ལ་བརེན་ནས་ཤེས་ཐབས་བ ད་པ་ལས། དགེ་རྒན་གྱི་ རྩོལ་བ་ཁྩོ ་ནར་བར ེ ན་ནས་ས བ་ཐབས་བ ེ ད་པའ ྱི ་དུས་ཚོད་ཧ་ལམ་ཡྩོ ལ་ཟ ན་ པ་རེད། དེང་སྐབས་བརྡ་འཕ ན་དང་འཕྲུལ་ཆས་བཀ ལ་སྤྩོད་ཀྱི་དུས་སྐབས་ འད ར་འཛམ་གྱིང་ས་ཕྩོགས་ཀུན་ཏུ་འབ ལ་ལམ་བེད་བདེ་ལ། ས བ་ཕྲུག་ལ་ ས བ་ཚན་ཁྱིད་ཐབས་དང་མཐུན་རྐེན་སྐྲུན་ཐབས། ལྷག་པར་དུ་དགེ་རྒན་ རང་ཉ ད་ཀྱི་ཁ ད་ ར ལ་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་ཐབས་ས ྩོ གས་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་ བརྒྱུད་ལམ་འདྲ་མ ན་ནས་ལས་ས་པ ྩོ ར་སྦ ྩོ ང་རྒྱུ་ཡ ད་པ་ཞ ག་རེད། རང་རེ་བ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱི ག་འད ྱི ་ཡང་རྒྱུན་གནས་དང་མ ྱི ་ཉམས་ག ང་ འཕེལ། ལྷག་པར་མ ྱི ་རབས་གསར་པ་རྣམས་ལ་བརྒྱུད་སྤ ྩོ ད་བ ད་པར་ཐབས་ ལམ་སྣ་ཚོགས་བསྟེན་དག ས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དེང་རབས་དང་མཐུན་པའ ་ ག མ་པ་ས ྩོ ་རྒྱུ་ནྱི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པྩོ་ཆགས་ཡྩོད། བྩོད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་ས བ་ཁ ྱི ད་
2 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བེད་མཁན་གྱི་དགེ་རྒན་ཞ ག་ལ་ཆ་མཚོན་ན། དེང་རབས་དང་མཐུན་པའྱི་ ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་སྤྩོད་དགྩོས་ལ། རང་ཉྱིད་ཀྱི་ནུས་རལ་དུས་ ནས་དུས་སུ་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་ཐུབ་པ་བ ེ ད་དག ས་པ་ཡ ན། འད ར་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་ལྩོ་མང་རྱིང་བྩོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ས ྩོ བ་ཁ ད་བས་པའ ྱི ་ ཉམས་མ ྩོ ང་དང་། ཕྱི་ནང་ག ་ས ྩོ བ་གས ་མཁས་ཅན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་རང་རྒྱུད་ལ་ ཕན་ཙམ་འཇགས་པ་གཞ ར་བཅ ྩོ ལ་ནས། ཐུན་མ ན་བྩོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ས བ་ ཁ ད་བ ད་ཐབས་“དེང་རབས་བྩོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ཁ ད་ཐབས།” ཞེས་པ་ཞ ག་ འབ ྱི ་ཁུལ་ལགས་ན་གཞ ྱི ་ར ྱི མ་ག ྩོ ང་འ ག་ག ྱི ་བ ྩོ ད་དགེ་སྤྱི་ལ་ཕན་ཐྩོ གས་ཅུང་ ཟད་ཡ ང་བའྱི་རེ་བ་བཅང་བཞ ན་ཡ ད། སྤྱིར་སྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བ ྩོ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱི ག་དང་ར ྱི ག་གཞུང་རྒྱུད་ལ་ འཇགས་པར་རྒྱུ་རྐེན་སྣ་ཚོགས་ཡྩོད། ས བ་ཕྲུག་ག ་ཁམས་དང་། མ ྩོ ས་ པ། ཁ ར་ཡུག དགེ་རྒན་གྱི་ཀུན་སྩོང་དང་ཁ ད་ཐབས། ཕ་མའ ྱི་ལམ་སྟྩོན་དང་ གཞ གས་འདེགས་སྩོགས་ལ་རག་ལས་ཡ ད། སྦ ང་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཀང་། འགའ་ཞ ག་ག ས་རྣ་བས་ཐ ས་པ་ཙམ་གྱིས་ ཤེས་ས་བ་དང་། ཁ་ཅ ག་ག ས་མ ྱི ག་ག ས་མཐྩོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཡྱིད་ལ་འཇགས་ ཐུབ་པ། འགའ་ཞ ག་གྱིས་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་བར ན་ཡང་ལས་ས་པ ར་ཤེས་ མ ་ཐུབ་པ་ས གས། མད ར་ན། རང་རྒྱུད་ལ་ཤེས་བ་ཡྩོན་ཏན་འཇུག་བདེ་མ ན་ ཡང་རྒྱུ་རྐ ེ ན་མང་པ ྩོ ར་རག་ལས་ཡ ྩོ ད་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། འདྱིར་གཙོ་ཆེར་ས བ་ཕྲུག་ ག ྱི ས་མ ྩོ ང་བ་དང ྩོ ས་ལ་བར ན་ནས་སྦ ང་ཐབས་བ ད་པར་དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོ བ་ ཁ ད་ཀྱི་སྒ མ་གཞ ྱི ་དང་། དམ གས་ཚད། དུས་ཡུན། བ ེ ད་ཐབས་བཅས་ག ་ར ྱི མ་
3 གྱེང་་བྩོད། ལྡན་པའ ་ངང་གྲ་སྒ ྱི ག་བེད་ཚུལ་བཀ ད་ཡ ྩོ ད། མཁས་དབང་ར་ཇན་དྷ་ར། དྷྩོ ་བྷལ་མཆ ྩོ ག་ག ས་བ ར མས་གནང་ བའ ་དཔེ་དེབ་<<ནུས་པ་ལྡན་པའ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ལམ་ སྟྩོ ན།>>ཞེས་པའྱི ་ ནང་། “བེད་ས འ ྱི ་ལམ་ནས་སྦ ྩོ ང་ཐབས་བ ེ ད་པ་ནྱི་ཕལ་ཆེར་ས བ་ཁ ད་བ ད་ པའ ་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤ ྩོ ས་ཤ ག་ཆགས་ཡ ྩོ ད། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་རལ་ནུས་ལྡན་ པའ ་དགེ་རྒན་ཞ ག་ཡ ན་ན། སྩོབ་ཚན་ཧྱིལ་པ ་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་འགྲེལ་བར ད་ གནང་ནས་མ་བཞུགས་པར། སྩོབ་ཚན་གྱི་ནང་ད ན་དང་འབ ལ་བའ ་བ ད་ས ་ རེ་ཟུང་ངེས་པར་དུ་སེལ་ངེས་ཡ ན། བ ེ ད་སྩོ་དེ་བཞྱིན་དགེ་རྒན་གྱི་བེད་ས ་ ཡ ན་ཆ ྩོ ག་ལ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་བ ེ ད་ས ྩོ ་ཡ ྱི ན་ཆ ྩོ ག དགེ་ས བ་ཐུན་མ ང་ག ་བ ེ ད་ས ་ ཡང་ཡ ྱི ན་ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན།” ཞེས་གསུངས་ཡྩོད། དེ་བཞ ན་“ཁྱྩོད་ཀྱིས་ཐྩོས་པ་དེ་ བར ད་ངེས་ཡ ན། ཁྱྩོད་ཀྱིས་མཐྩོང་བ་དེ་དྲན་ངེས་ཡ ན། ཁྱྩོད་ཀྱིས་བས་པ་དེ་ ཤེས་ངེས་ཡ ན།” ཞེས་བརྩོད་སྩོལ་ཡྩོད་པ་ལྟར། བ ེ ད་ས ྩོ འ ྱི ་ལམ་ནས་བ ད་ཀྱི་ སྐད་ཡ ྱི ག་ས ྩོ བ་ཐབས་མ ་འདྲ་བ་འགའ་ཞ ྱི ག་འད ྱི ར་འབ ་བཀ ྩོ ད་བས་ཡ ད།
4 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༡. ལོ་གཅ ག་ག ་ས བ་ཚན་འཆར་འགོད་བ ད་སྟངས། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་དེབ་ཅྱི ག་ལ ་གཅ ག་ལ་འཁ ད་པར་འཆར་འག ད་ བེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཞྱིང་། འཆར་འག ད་བ ད་པར་ལ ་གཅ ྱི ག་གྱི་ཚོགས་ཐུན་ངེས་ པར་བས་ཏེ། སྩོབ་ཚན་རེར་ཚོགས་ཐུན་ག་ཚོད་ཀྱི་དུས་ཡུན་གཏ ང་དག ྩོ ས་ མ ན་དང་། དེའ ་ནང་ས བ་ཚན་ཤེས་པར་གཞྩོགས་འདེགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ག་ཚོད་ བེད་སྤྩོ ད་གཏ ྩོ ང་དག ྩོ ས་མ ན་སེམས་ནང་ སྐ ་ཐ ྱི ག་ཅ ྱི ག་འག ད་དག ྩོ ས་སྟབས། འད ར་འཛིན་རྱིམ་བཅུ་པའྱི་སྩོབ་དེབ་ཀྱི་ལྩོ་གཅྱིག་ག ་སྩོབ་ཚན་རྣམས་འཆར་ འག ྩོ ད་རགས་རྱིམ་ཙམ་བཀྩོད་ཡྩོད། བསླབ་གཞིའི་སླློབ་ཚན་སླློབ་དུས་གཉིས་སུ་ཆ་བག ས་བྱས་ནས་བཀ ད་ན། འཛིན་རྱིམ་བཅུ་པ། ས བ་དུས་དང་པ ྩོ ། ཕྱི་ཟླ་ ༣ ནས་ ༧ བར། ཨང་། ས ་ཚན། སྩོབ་ཚན། ཚོགས་ ཐུན། ཨང་ ཐ བ། ༡ ཀ ྩོ ག་རལ། ༦. ར་ལ ྩོ ། ༡༠ ༡༠ ༢ འབ ྱི ་རལ། ༨.མངགས་ཉ ། མགྲྩོན་ཤ ག ༩. འཕ ན་ཡ ྱི ག ༢༠ ༡༥ ཡ ག་སྒྱུར། ཨ ྱི ན་ཡ ག་ནས་བ ད་ཡ ག ༡༠ ༡༠ ༣ བརྡ་སྤ ད། ༡. ན ་སྒ་དང་དང་སྒ། ༢. དེ་སྒ་དང་གང་སྒ། ༣. བདག་སྒ་དང་དགག་སྒ། ༢༠ ༡༥
5 ༡. ལ་གཅིག་གི་སྩོ་་་ན་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ༤ རྩོམ་ར ག ༡༣. ས་སྐ་ལེགས་བཤད། ༢༥ ༡༥ ༡༤. བཤེས་སྤ ངས་ར་འགྲེལ། ༡༥. བཤེས་སྤ ངས་ར་འགྲེལ། ༣༠ ༡༥ ཁྱྩོན་བས མས། ༡༡༥ ༨༠ ལ ་ར མ་བཅུ་པ། ས ྩོ བ་དུས་གཉ ས་པ། ཕྱི་ཟླ་ ༨ ནས་ ༡༡ བར། ཨང་། ས ་ཚན། ས བ་ཚན། ཚོགས་ ཐུན། ཨང་ ཐ ྩོ བ། ༡ ཀ ྩོ ག་རལ། ༧. མ ་ལ་ཡབ་དང་བལ་ར ས། ༡༠ ༡༠ ༢ འབ ྱི ་རལ། ༡༠. རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བ ་དང་དཔའ་ མ འ ་དྲན་ར ན་རྡྩོ་རྱིང་། ༡༡. ར་ས་འཕྲུལ་སྣང་གཙུག་ལག་ཁང་། ༢༠ ༡༥ ༡༢. གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡ ག་ག ྱི ་ཁྱད་ ཆ ྩོ ས་དང་འབ ྱི ་ཐབས། ༡༠ ༡༠ ༣ མང ན་ བར ྩོ ད། ༡༤. མང ན་བར ྩོ ད་ར ྱི ག་པའ ་ཤེས་བ། ༡༥. མང ན་བར ད། ༢༠ ༡༥ ༤ རྩོམ་ར ག ༡༦. སྙན་ངག་ག ་ལུས་རྒྱན། ༢༥ ༡༥ ༡༧. ཚིགས་བཅད་རྩོམ་ཡྱིག་འབྱི་ཚུལ།
6 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༡༨. ང ས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངྩོས་ཀྱི་མྱི་མང་། ༢༥ ༡༥ ༡༩. ང ས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ང ས་ཀྱི་མ ་མང་། ཁྱྩོན་བསྩོམས། ༡༡༠ ༨༠ ༢. ས ོ བ་ཁ ད་འཆར་འགོད་བ ད་སྟངས། ས བ་ཁྱིད་ཚགས་ཚུད་ཡ ང་དང་མ ྱི ་ཡ ང་གཙོ་བ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་འཆར་འག ྩོ ད་ བ ད་སྟངས་ལ་ཡང་རག་ལས་ཡ ད། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ས་ར ལ་ནས་སྩོབ་ཚན་འཆར་ འག ྩོ ད་གྲ་སྒ ག་ཨང་གསར་དག ས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ ་ཡ ན། འཆར་འག ད་ རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅྱི་ར གས་ཡ ད་ཀང་། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་དང་། ཟླ་དུས་ཚེས་གྲངས། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དུས་ཡུན། དག ྩོ ས་མཁ ྩོ འ ྱི ་འཁ ད་ཆས། དགེ་ ས བ་ཀྱི་བ ད་ས ་རྣམ་གཞག་དང་ཞ ྱི བ་འཇུག་བ ེ ད་སྟངས་ས ྩོ གས་ཁ་གསལ་ག ྩོ ་ བདེར་འགྩོད་རྒྱུ་གལ་ཆེ། ས བ་ཁ ྱི ད་འཆར་འག ད་ཀྱི་ཁེ་ཕན། ༡། དམ གས་ཡུལ་དང་བ ེ ད་ས ་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་སྒྩོམ་གཞྱི་ཁ་གསལ་ཡྩོང་བ། ༢། ས བ་ཚན་ཧ ལ་པ འ ་དུས་ཚོད་ཆ་བགྩོ ས་དང་སྟངས་འཛིན་ལེགས་པྩོ ་ ཡ ང་བ། ༣། དགེ་ས བ་གཉ ྱི ས་ཀའ ྱི ་དམ གས་འབེན་ཁ་གསལ་དང་ལེགས་འགྲུབ་ ཡ ང་བ།
7 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ༤། དག ྩོ ས་མཁ ྩོ འ ྱི ་འཁ ད་ཆས་དུས་ཐ ྩོ ག་ཏུ་གྲ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་ཐུབ་པ། ༥། སྐབས་བབ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ ་ཁག་འཕ ྩོ ་འགྱུར་གཏ ང་ས་བ། ༦། སྩོབ་ཕྲུག་གྱིས་སྩོབ་ཁ ད་ལ་ཉན་པའ ྱི ་སྤྩོ་སྣང་འཕེལ་བ། ༧། དགེ་རྒན་གྱི་གདེང་སྩོབས་སེབས་པ།། ༨། དགེ་རྒན་གྱི་སྩོབ་ཁ ད་ཆེད་ལས་ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བ། ༩། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ་ཕ་མ་དང་འབ ེ ལ་ཡ ད་དགེ་རྒན་ལྷན་སྩོབ་ཁ ད་འཕེལ་ར མ་ གྱི་གྩོ་བསྡུར་བེད་བདེ་བ། ས བ་ཁ ད་འཆར་འག ྩོ ད་བེད་སྟངས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་གསུམ། ས ྩོ བ་ཁ ད་འཆར་འག ད་བ ད་སྟངས་མ ྱི ་འདྲ་བ་མང་པ ྩོ ་ཡ ྩོ ད་ལ། དགེ་རྒན་ ས ྩོ ་ས འ ྱི ་སྒ ྩོ མ་གཞ ་ཡང་མ ྱི ་འདྲ་བ་ཡ ྩོ ད། འད ར་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་ནམ་རྒྱུན་ལག་ བསྟར་བ ད་པར་ག མས་འདྲྱིས་ཆེ་བའ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་འཆར་འག ྩོ ད་བེད་སྟངས་ཀྱི་ དཔེ་མཚོན་མ ་འདྲ་བ་གསུམ་བཀ ད་ཡ ད། དེ་དག་གཙོ་ཆེ་ཨྱིན་སྐད་ཐ ག་ E3 ཞེས་པ་དང་། E5 ཞེས་པ། དེ་བཞ ན་ས ་ཤེས་ཡ ན་ས བ་གས འ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་ མྩོང་ཚན་ལྔ་པྩོ་གཞྱིར་བས་ཏེ་བཀྩོད་སྒ ག་བས་པའ ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་འཆར་འགྩོད་ བཅས་ཡ ྱི ན།
8 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དཔེ་མཚོན་དང་པློ། E3 གཞིར་བྱས་པའི་སླློབ་ཁིད་ཀ ་དཔེ་མཚོན། ཟླ་ཚེས།- ༢༠༢༤/༣/༡༠ ས བ་ཚན། - སྐད་ཡ ག་ ག ྱི ་གལ་གནད། དགེ་རྒན། xxxx དུས་ཡུན།-- སྐར་མ།༤༥ ལ ་ར ྱི མ།--དགུ་པ། སྤིའི་དམིགས་ཡུལ། ¾ རང་ཉ ད་ཀྱི་ངྩོ ་བ ་དང་ཆ ྩོ ས་ར ྱི ག་སྲུང་སྐ ྩོ བ་བ ེ ད་པར་སྐད་ཡ ྱི ག་གལ་ གནད་ཆེན་པྩོ་ཡྱིན་པ་ཤེས་པ། ¾ སྐད་ར གས་སྤྱི་ལ་ཆེ་མཐ ང་དང་གལ་གནད་ཆེན་པྩོ ར་འཛིན་ཚུལ་ ཤེས་པ། བྱེ་བྲག་དམིགས་ཡུལ། ༡། ས བ་ཕྲུག་ས ྩོ ་ས ས་སྐད་ཡ ྱི ག་དང་ར ག་གཞུང་ཐ ག་མ ྩོ ང་བ་ཇ ྱི ་ཡ ྩོ ད་ང ྩོ ས་ འཛིན། ༢། རང་ཉྱིད་ཀྱི་ངྩོ་བྩོ་སྲུང་སྐྩོབ་དང་ག ང་མྩོལ་བདེ་བླག་ངང་བེད་པར་སྐད་ ཡ ག་ག ་ཤུགས་རྐ ེ ན་ཇ ྱི ་ཡ ྩོ ད་ར ག་ཞ ྱི བ། ༣། སྐད་ཡ ྱི ག་མྱི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བེད་པའྱི་ཐབས་ལམ་དང་གྩོ་ར གས་ ས ེ ལ་ཕ གས་སྐྩོར་བ ད་ས ྩོ །
9 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། དག ས་མཁ འི་འཁིད་ཆས། ¾ ས་སྨྱུག་དང་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་ཟ ན་བ ས་འགྩོད་དེབ། ¾ སྟབས་བདེའྱི་ཀམ་པུ་ཊར་དང་བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ཆས། གློ་རིམ། དུས་ཡུན། བྱེད་སློ། ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད། (སྐར་མ།༥) ¾ སྩོབ་ཕྲུག་ལ་འཚམས་འདྲྱི་དང་། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ལ་སྤ ྩོ་སྣང་དང་བླྩོ་ར ་གཅ ག་ སྒ མ་གྱིས་ཁ་ཕ གས་ཕྱིར་སྐར་མ་གཅྱི ག་ཙམ་རྱི ང་ཀུན་ས ྩོ ང་བཟང་ པ ྩོ ས་ས མ་རྒྱག་འཇུག་རྒྱུ། • ཉྱིན་རེའྱི་མ ་ཚེའ ་ནང་སྐད་ཡྱིག་གལ་ཆེན་པྩོ་ཡྱིན་ཚུལ་སྐྩོར་ཅུང་ཟད་གེང་ས ང་། • ཐ ྩོ ས་བསམ་ས མ་གསུམ་གྱི་བརྒྱུད་ར མ་གྱི་བ ད་ས ྩོ ་རྣམས་ང ་སྤ ྩོ ད། ཐ ྩོ ས་བྱུང་། Explore (སྐར་མ།༡༥) ས ་ཚན་གྱི་བ ད་ས ྩོ ། • ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ས ་ཚན་ཁག་བགྩོ ས་ཀྱིས་རང་ཉྱི ད་ཀྱི་ངྩོ ་བ ྩོ ་དང་ར ག་གཞུང་ འཛིན་པའྱི་སྐད་ཡ ག་ག ་གནས་བབ་སྐྩོར་ས ་ས ྩོ ་ས ར་གྱི་མ ང་བ་ཇ ྱི ་ཡ ད་ག ང་ས ྩོ ང་ བ ད་འཇུག་རྒྱུ། • སེ་ཚན་རེ་རེའྱི་མ ང་ཚོར་ཇ ་ཡ ད་ས ་ཚན་གྱི་མགྲྱིན་ཚབ་པས་འཛིན་གྲྭར་འགྲེལ་ བར ྩོ ད་བ ད་རྒྱུ། • ད ན་གནད་རྣམས་དཔད་གཞ འྱི་ཆེད་དུ་ནག་པང་ཐྩོག་འབ ་འག ྩོ ད་བ ད་རྒྱུ།
10 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བསམ་བྱུང་། Experience (སྐར་མ།༡༠) ¾ དགེ་རྒན་གྱིས་འཛམ་གྱི ང་ནང་ག ྱི ་མ ་ར གས་མང་པ འ ་སྐད་ཡ ྱི ག་ ར ་ མེད་ཕྱིན་པའྱི་དབང་གྱིས་མྱི་ར གས་དེ་དག་ལ་དངྩོས་ཡྩོད་དཀའ་སྡུག་ གང་དང་གང་འཕད་ཀྱི་ཡྩོད་མེད་ག ག་སྟྩོན་བརྙན་རྱིས་བརྒྱུད་སྟྩོན་རྒྱུ། • ག ག་ སྟྩོ ན་བརྙན་ར ས་བསྟན་པ་བརྒྱུད་ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཚོར་སྣང་ཇྱི ་བྱུང་ བསམ་ཚུལ་ག ང་འཇུག་རྒྱུ། བར་བརྒལ། (སྐར་མ།༥) ¾ དགེ་རྒན་གྱིས་གྩོག་སྟྩོན་བརྙན་རྱིས་ཀྱི་ནང་དྩོན་དང་འབེལ་བའྱི་སྙྱིང་ ད ན་ག ང་ས ང་བ ེ ད་རྒྱུ། ¾ བ ེ ད་ས ་ར ེ ས་མའ ྱི ་སྟ་གྩོན་གྱི་དུས་ཚོད། ས ྩོ མ་བྱུང་། expand (སྐར་མ།༡༠) སེ་ཚན་གྱི་བ ད་ས ྩོ ། ¾ རང་ཉ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་སྲུང་སྐྩོབ་དང་མྱི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བ ད་ཐབས་ ཇྱི་དགེའ ་སྐྩོར་ག ་བསྡུར་བ ད་འཇུག་རྒྱུ། ¾ འཛིན་གྲྭར་ས ་ཚན་སྩོ་ས འ ་བསམ་ཚུལ་འགྲེལ་བརྩོད་བེད་རྒྱུ། མཇུག་ས མ། (སྐར་མ།༥) ¾ ག ྩོ ་བསྡུར་བས་པའ ྱི ་བར ྩོ ད་ད ན་ཁག་སྙྱིང་བསྡུས་བ ད་རྒྱུ། ¾ ནང་སྦ ྩོ ང་། རང་ཉ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་གལ་ཆེན་པྩོ་ཡྱིན་ཚུལ་གྱི་རང་རྩོམ་ ཡ ག་བརྒྱ་མ་ཞ ྱི ག་འབ ྱི ་དག ྩོ ས།
11 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ས ྩོ བ་ཁ ད་འཆར་འགྩོད་དེ་བཞྱིན་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོ་རང་ཉ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་དང་ འབ ལ་འདྲྱིས་ཇ ་ཙམ་ཡྩོད་མེད་འཚོལ་ཞ བ་དང་། རང་ཉ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་མེད་ པའ ་དབང་དུ་བཏང་ན་དཀའ་སྡུག་ཇ ་ཙམ་ཡ ད་མེད་མ ང་ཚོར། གྩོ་བསྡུར་གྱི་ ལམ་ནས་རང་སྐད་སྲུང་སྐ བ་བ ད་པའ ་ཐབས་ལམ་འཚོལ་སྒྲུབ་བཅས་ར མ་པ་ གསུམ་དུ་དབ ེ ་ཡ ྩོ ད། ¾ དུས་ཚོད་ཆ་བག ས་བ ད་ཐབས་དེ་བཞྱི ན་ཚོད་དཔག་ཙམ་ལས་དེ་ ལྟར་སྟངས་འཛིན་ཐུབ་པའ ་ངེས་པ་མེད། ¾ ས ྩོ བ་ཚན་སྤྱི་ཡ ངས་ཀྱི་སྩོ བ་ཁ ད་འཆར་འག ྩོ ད་ཀྱི་སྒྩོ མ་གཞ ྱི ་དེ་འདྲ་ ཞ ྱི ག་ཡྩོད་ན་སྟབས་བདེ་པྩོ་ཡྩོད། དཔེ་མཚོན་གཉིས་པ། E5 གཞིར་བྱས་པའི་སླློབ་ཁིད་ཀི་དཔེ་མཚོན། ལ ྩོ ་ར མ། བཅུ་པ། སྩོབ་ཚན་གཉ ས་པ། དེ་སྒ། ཟླ་ཚེས། ༢༠༢༤/༣/༢ དུས་ཡུན། སྐར་མ། ༤༥ སྤིའི་དམིགས་ཡུལ། ¾ བ ད་ཀྱི་བརྡ་སྤ ད་པའ ྱི་གཞུང་ལ་བང་ཆ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པྩོ་ཡྩོང་ཕྱིར། བྱེ་བྲག་དམིགས་ཡུལ། གང་མ ྱི ང་ག ྱི ་ན ྱི ་ཡ་མཐའ་རུ། ། གསུམ་པ་ལ་ན ་ཨེ་སྦར་བ། ། ཐ་སྙད་དབང་དུ་གསུམ་ཡ ན་ཏེ། ། དང ྩོ ས་པ འ ྱི ་དབང་དུ་བཞ ་རུ་འགྱུར། །
12 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དུས་ཀྱི་དབང་དུ་གཉ ས་ཡ ན་ན ། ། ཞེས་ ར ་བར་བསྟན་པ་བཞ ྱི ན་སྐབས་བབ་ ཕ ད་རང་དབང་ཅན་དེ་ སྒ འ ་ འཇུག་ཡུལ་དང་ནང་གསེས་ཀྱི་དབ ་བ་ཞྱིབ་པར་ཤེས་ཕྱིར། དག ས་མཁ འི་འཁ ད་ཆས། ¾ ག ྩོག་སྟྩོན་བརྙན་ར ས། ¾ ནག་པང་དང་ས་སྨྱུག དང་བ་འདྲེན་པ། Engage (སྐར་མ། ༥) ¾ དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ཕྲུག་ལ་དྩོགས་ས ང་གྱི་ཚུལ་དུ། མ ང་ག ྱི ་ཐ ྩོ ག་ མའ ་དེ་སྒ་ན ། །ཐ་སྙད་འདས་མ་ཐག་པ་དང་། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཅན་ གཉ ྱི ས་ལ་འཇུག །ཅེས་པ་ནག་པང་ཐྩོག་ཏུ་བ ས་ནས་སྩོབ་ཕྲུག་རེ་ཟུང་ ལ་ག ྩོ ་ད ྩོན་འགྲེལ་བརྩོད་བེད་འཇུག་རྒྱུ། ¾ ས བ་ཕྲུག་ག ་དང་བ་འ དྲེ ན་ཕྱིར་འད ་དང་དེ་ཞེས་པ་ནམ་རྒྱུན་བཀྩོ ལ་ སྤ ད་ཇ ་ལྟར་བེད་ཚུལ་འདྲྱི་རད་དང་སྩོབ་ཕྲུག་གྱིས་རང་ཉ ད་ཀྱི་འད ད་ ཚུལ་གང་ཡ ད་ཐ ག་མར་ལག་པ་སྐ ང་བ་དང་དེ་རེ ས་ལན་འདེབས་ བ ེ ད་ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན། ག ་སྐབས་སྩོབ་ཕྲུག་རེ་ཟུང་ལ་སྤྩོད་རྒྱུ། འཚོལ་ཞྱིབ། Explore (སྐར་མ། ༡༥) ས བ་ཕྲུག་ག ་བ ེ ད་ས ྩོ ། ¾ ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ཚོགས་ཆུང་ལྔར་བག ་འགྲེམས་བེད་རྒྱུ། ཚོགས་ཆུང་ རེར་སྩོབ་ཕྲུག་གྲངས་བཞྱི་རེ་ཡ ད།
13 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ¾ ཚོགས་གཙོ་དང་། ཟ ན་བ ས་པ། འགྲེལ་བརྩོད་པ། དུས་ཚོད་སྟངས་ འཛིན་པ་བཅས་ལས་བག ས་བ ེ ད་རྒྱུ། ¾ གང་མ ྱི ང་ག ྱི ་ན ་ཡ་མཐའ་རུ། །ཞེས་ས གས་ཀྱི་ར་བར་བསབ་གཞྱིའ ་ སྩོབ་དེབ་ནང་ཇ ་ལྟར་འགྲེལ་བཤད་བས་ཡྩོད་པ་ཚོགས་ཆུང་སྩོ་ས ས་ ལྟ་ཀ ག་དང་། ག ྩོ ་བསྡུར། ཟ ན་བ ྱི ས་བཅས་འག ྩོ ད་དག ྩོ ས། དུས་ཡུན་ སྐར་མ་ ༦ཙམ་སྤྩོད་རྒྱུ། ¾ ཚོགས་ཆུང་ས ་ས ྩོ ས་ལྟ་ཀ ག་དང་ག ་བསྡུར་ བ ས་པ་བརྒྱུད་ཤེས་ ར གས་གང་བྱུང་བ་རྣམས་ཚོགས་གཙོའམ་ཡང་ན་མ གྲྱི ན་ཚབ་པས་ སྐར་མ་རེ་ཟུང་ནང་སྤན་བསྟར་བེད་འཇུག་རྒྱུ། ¾ ཚོགས་ཆུང་སྩོ ་ས ྩོ འ ྱི ་ག ་བ་ལེན་སྟངས་རྒྱས་བསྡུས་དང་ལེགས་ཉེས་ ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་དགེ་རྒན་གྱིས་བསྐར་ཞྱིབ་ཕན་ཙམ་བེད་རྒྱུ། འགྲེལ་བརྩོད། Explain(སྐར་མ། ༡༠) དགེ་རྒན་གྱི་བ ད་ས ྩོ ། ¾ ག ྩོག་སྟྩོན་བརྙན་ར ས་བརྒྱུད་ར་བར་འགྲེལ་བཤད་ཁ་གསལ་བ ད་རྒྱུ། ཐ་སྙད་དབང་དུ་གསུམ། ༡། ཐ་སྙད་འདས་མ་ཐག་པ། བ ྩོ ད་ཡུལ་ན ྱི ་ས་མཐ ྩོ འ ྩོ ། །དེ་ལ་གངས་རྱི་དང་ བག་ར ་མང་ང ྩོ ་ལྟ་བུ། ༢། ཐ་སྙད་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཅན། དེ་ལ་ཡ ་གེ་བ ས་ཤ ྱི ག་ལྟ་བུ། ༣། ཐ་སྙད་ལྷག་བཅས། ཤྱིང་བཅད་དེ་མེ་ལ་འབུད་ལྟ་བུ།
14 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དང ྩོ ས་པ ྩོ འ ྱི ་དབང་དུ་བཞ ྱི ། ༡། བདེན་པའྱི་དངྩོས་པྩོ། དེ་རང་ཡ ན་ན ། །དེ་ཁྩོ་ན་ཉྱིད་ལྟ་བུ། ༢། གསང་བའ ྱི ་དང ྩོ ས་པ ། དེ་མ་སྟྩོན། དེ་སུ་ལའང་མ་སྟྩོན་ལྟ་བུ། ༣། བདག་ག ྱི ་བའ ་དང ས་པ ྩོ ། བདག་གྱི་དེ། ཁ ་བ ྩོ འ ་གེགས་བམ་དེ་ཀྩོགས་ ཤ ྱི ག་ལྟ་བུ། ༤། ཕ་ར ྩོ ལ་པ ྩོ འ ྱི ་དང ྩོ ས་པ ། མྱི་དེ། ར་དེ། ཁྱེད་ཀྱི་དེ་ལྟ་བུ། དུས་ཀྱི་དབང་དུ་གཉ ས། ༡། དུས་འདས་པ། སྩོན་གྱི་བསྐལ་བ་དེ་ལ། ན་ན ྱི ང་ག ྱི ་ལྩོ་དེ་ལ་ལྟ་བུ། ༢། དུས་མ་འ ྩོ ངས་པ། ཟླ་བ་ར ས་མ་དེ་ལ། སང་ཉ ྱི ་མ་ཤར་བའ ་དུས་དེར། ) ག ྩོ ང་དུ་གསལ་བ་བཞ ན་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་དེ་ སྒ འ ྱི ་ད ྩོ ན་གྱི་འཇུག་ ཡུལ་དགུ་ཁ་གསལ་གྩོ་བདེར་འགྲེལ་བར ད་བ ད་རྒྱུ། རྒྱས་བཤད། Elaborate (སྐར་མ། ༡༠) ས བ་ཕྲུག་ག ་བ ེ ད་ས ྩོ ། ) ས བ་ཕྲུག་གཉྱིས་རེའ ་དབར་དེ་སྒ་ཐ་སྙད་དབང་དུ་གསུམ་དང་། དང ས་ པ འ ྱི ་དབང་དུ་བཞ ། དུས་ཀྱི་དབང་དུ་གཉྱིས་བཅས་གསུམ་གང་རུང་ ཞ ག་ག ྱི ་ཐ ྩོ ག་ཕན་ཚུན་གྩོ ་བསྡུར་གྱི་ལམ་ནས་དཔེར་བར ད་དམ་ས ་ ཚན་རེ་རེའྱི་ནང་གསེས་ཆ་ཚང་ཚུད་པའྱི་བརྩོད་པ་ཐུང་ངུ་རེ་གསར་ རྩོམ་བེད་འཇུག་རྒྱུ། སྐར་མ་ ༧ཙམ་གྱི་དུས་ཡུན། ) གསར་རྩོམ་ བ ས་ཟ ྱི ན་པའ ྱི ་དཔེར་བརྩོ ད་དམ་བར ད་པ་དེ་དག་སྩོ བ་
15 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ཕྲུག་གཞན་གཉ ྱི ས་དང་ཕན་ཚུན་བར ་ལེན་གྱིས་ཞྱི བ་བཤེར་བ ད་ འཇུག་རྒྱུ། སྐར་མ་ ༣ཙམ་གྱི་དུས་ཡུན། ཞ བ་བཤེར། Evaluate (སྐར་མ། ༥) ) དེ་ སྒ འ ྱི ་ད ྩོ ན་གྱི་འཇུག་ཡུལ་དགུ་པ ་ང ྩོ ས་འཛིན་བ ད་ཐུབ་མ ན་ཞ བ་ བཤེར་བེད་པའྱི་དྲྱི་བ་སྟབས་བདེ་འགའ་དང་དཔེར་བར ད་འགའ་ཞ ྱི ག་ ག ྩོ ག་འད ྩོ ན་བརྙན་ར ས་ཐྩོག་བསྟན་ནས་དེ་དག་ལ་གང་མག གས་ལན་ འདེབས་བེད་དགྩོས་པར་བསྐུལ་རྒྱུ། མཇུག་བསྡུ། ས བ་ཁྱིད་སྤྱི་ཡྩོངས་ཀྱི་ནང་དྩོན་སྐྩོར་མདྩོར་ཙམ་ག ང་ས ང་བ ེ ད་རྒྱུ། ནང་སྦ ང་བཀ ད་སྒ ྱི ག ས བ་དེབ་ཀྱི་སྦྩོང་ཚན་དང་པྩོ་དཔེར་བར ད་ངྩོས་འཛིན་ དང་། སྦྩོང་ཚན་གཉ ས་པ་བར་སྟྩོང་འགེངས་རྒྱུ་བཅས་ལེགས་འགྲུབ་བེད་ཐུབ་པར་ བསྐུལ་རྒྱུ། དཔེ་མཚོན་གསུམ་པ། སི་ཤེས་ཡ ན་སླློབ་གསློ་གཞིར་བྱས་པའི་སླློབ་ཁིད་ འཆར་འག ད། དེང་སྐབས་བྩོ ད་པའ ྱི ་ས བ་གྲྭ་ཁག་ལ་ཆ ྩོ ས་ལུགས་ལ་མ་བར ེ ན་པའ ་ བཟང་སྤ ད་ཀྱི་བ ས བ་གཞ ་ས ་ཤེས་ཡ ན་ས བ་གས ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་སྦྩོ ང་བརྡར་ ཐ ྩོ ན་ཟ ྱི ན་པའ ་དགེ་རྒན་ཇེ་མང་དུ་འགྲྩོ་བཞ ན་ཡ ད་ལ། བ ྩོ ད་ས བ་ཚང་མར་ ས ་ཤེས་ཡ ན་ས བ་གས ་ལག་བསྟར་ཡང་བ ད་མུས་རེད། བཟང་སྤ ྩོ ད་ག ྩོ ང་ འཕེལ་དང་། སྤྱི་སེམས་གྩོང་འཕེལ། དགེ་ས བ་ཀྱི་སེམས་ཚོར་སྟངས་འཛིན་ ག ང་འཕེལ་སྩོ གས་ཀྱི་ས བ་གས ྩོ ་ད་ལྟའ ་དུས་སྐབས་འད ར་མེད་དུ་མ ་རུང་
Presentation/Discussion
16 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བ་ཆགས་ཡ ད། བྩོད་ཀྱི་ས ལ་རྒྱུན་ར ྱི ག་པའ ་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རླབས་ཆེའྱི་ སེམས་ཁམས་ཚན་ར ག་དང་། དེང་རབས་ཚན་ར ག་ག ་ས ྩོ བ་གས ྩོ ་ཟུང་འབ ལ་ ཐ ག་རང་རེ་བ ད་ཀྱི་ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་སྦ ང་བརྡར་སྤ ྩོ ད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ། གནའ་དེང་ག ་སེམས་ཁམས་ས བ་གས ྩོ ་དེ་དག་གཞན་སྐད་ཁྩོ ་ནར་བར ེ ན་ཏེ་ ས བ་ཁ ད་བ ེ ད་དག ས་པ་ཞ ག་མ་ཆགས་པར། རང་ཉྱིད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ཐ ག་ཆ་ ལག་ཚང་བའ ་ངང་ས ྩོ བ་ཁ ད་བེད་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ལ། སྐད་ཡ ག་ས བ་ ཁ ད་དང་ཟུང་འབ ེ ལ་གྱིས་སྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་དེ་བས་ཆེ་བ་ མཐ ང་། འད ར་ས ་ཤེས་ཡྩོན་ས བ་གས ྩོ འ ་ཚོགས་ཐུན་གཅྱིག་ག ་ནང་ཚན་ལྔ་པྩོ་ གཞ ྱིར་བས་ཏེ། བ ད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་སྩོབ་ཚན་འཆར་འག ད་ཅ ག་ བཀ ྩོ ད་ཡ ད། ས ་ཤེས་ཡྩོ ན་ས བ་གས ྩོ འ ྱི ་ཚོགས་ཐུན་གཅྱི ག་ག ྱི ་ནང་ཚན་ལྔ་པྩོ ་གཤམ་ གསལ། ༡. ས ྩོ བ་མའ ་སེམས་ཁམས་རྒྱུས་ལྩོན་བེད་པ།
༢. དང ྩོ ས་གཞ ྱི ་ཁ ད་ཚན།
check-In
༣. བླྩོ་སྐེད་བེད་ས ། Insight Activity ༤. དཔད་སྩོམ་ལག་ལེན།
Practice ༥. ཉམས་མ ང་འདྲྱི་ར ག
Reflective
Debrief
17 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ས བ་ཁ ད་འཆར་འགྩོད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་དངྩོས། འཛིན་རྱིམ། བཅུ་གཉ ས། ས བ་ཚན་བཅུ་དྲུག་པ། སྙན་ངག(དང་པ །) ཟླ་ཚེས།-༢༠༢༤/༣/༡༥ དུས་ཡུན། སྐར་མ།༤༥ དམིགས་ཡུལ། ¾ བསྡུས་ཤ ང་མ་བསྡུས་པའ ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ག ་ད ན་ཁ་གསལ་ར་སྤ ྩོ ད། ¾ བ ད་མཁས་པ་དང་༸གྩོ ང་ས་ལྔ་པས་མཛད་པའ ་བསྡུས་ཤ ྱི ང་མ་ བསྡུས་པའ ྱི ་གཟུགས་ཅན་གྱི་དཔེར་བར ད་གཉ ས་ཀྱི་དཔེ་དང་དཔེ་ ཅན་ངྩོས་འཛིན་དང་། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རང་ང ས་ནས་དཔེར་བར ད་གཅ ྱི ག་ འབ ྱི ་ཐབས་བ ེ ད་ཐུབ་པ། དག ས་མཁ འི་ཁིད་ཆས། ¾ སྩོབ་དེབ་དང་ནག་པང་ས་སྨྱུག་ས བ་ཕྲུག་ག ་འབ ་དེབ་བཅས་ཀྱིས་ཆྩོག སླློབ་ཁིད་ཀ ་གློ་རིམ། ༡། ས ྩོ བ་མའྱི་སེམས་ཁམས་རྒྱུས་ལ ན་དང་སེམས་རྒྱུད་ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་སྦ ང་ བརྡར། (སྐར་མ།༥) ) གཤམ་གསལ་ར ྱི ་མ ྩོ ར་བལྟས་ནས་རང་ཉ ད་ཀྱི་ད་ལྟའ ་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་ མཚོན་རགས་ངྩོས་འཛིན་བྩོས།
18 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) ས བ་ཕྲུག་རེ་ཟུང་ག ས་རང་ཉྱིད་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་གནས་བབ་གང་ཡྱིན་ ང ྩོ ་སྤ ད་བས་ཀང་ཆ ག ) དགེ་རྒན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་དང་ལྷན་སེམས་རྒྱུད་ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་སྦ ང་བརྡར་ བ ེ ད་འཇུག་རྒྱུ། དགེ་རྒན་གྱིས་གསུང་སྐད་རན་འཚམ་དང་ངག་དལ་བ་དལ་བུས་ སེམས་ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་སྦྩོང་བརྡར་དངྩོས་གཞྱི་འག ་ཚུགས། དང་ཐ ྩོ ག་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ལུས་པ ་གང་ཐུབ་ཡར་འདྲྩོང་པ ར་ བཞུགས་ར ྩོགས་གནང་། སྤན་བཙུམས་ནས་བཞུགས་ཀང་འགྲྱིག་ལ། སྤན་ ས་སྟེང་དུ་གཟྱིགས་ནས་བཞུགས་ཀང་འགྲྱིག་གྱི་རེད། ས བ་ཕྲུག་ཚོས་སེམས་རྒྱུད་ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་ས མ་མ་བསྐ ྩོ ན་ག ྩོ ང་ལ། སྐུ་ གཟུགས་ལྷྩོད་ལྷྩོད་དང་། ལྷྱིང་འཇགས་པྩོ་ཡྩོང་བའ ་ཆེད་དུ། གཞ ་ཚུགས་ལག་ ལེན་(grounding)དང་། མཐུན་རྐ ན་བསྟེན་སྦ ར་(resourcing)ས ྩོ གས་རང་
19 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། ཉྱིད་ཀྱི་ཐུགས་འདྩོད་བཞྱིན་གང་རུང་ཞ ག་འདེམ་རྩོགས་གནང་། མཐུན་རྐ ེ ན་དེ་གསར་པ་གསར་ རྐ ང་ཞ ག་གདམ་གནང་ན་ཡང་འ གྲྱི ག་ གྱི་རེད། ད་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་མཐུན་རྐེན་དེ་ག་ལེ་ག་ལེར་ཐུགས་ལ་དྲན་པ་ གནང་ར ྩོ གས་གནང་། དེར་ཁ་ཁུ་ས མ་པ འ ྱི ་ཐ ག་དུས་ཡུན་གང་ལ་གང་འཚམ་ ཞ ག་ས ྩོ མ་ཐུབ་མ ྱི ན་གཟ ྱི གས་ར ྩོ གས་གནང་། གཞྱི་ཚུགས་ལག་ལེན་གྱི་ཐ ག་ས མ་གྱི་ཡ ད་ན་ཡང་འགྲྱིག་ག ་རེད། གང་ ལྟར་ཁ་ཁུ་ས མ་པ ྩོ ་དང་། ཐུགས་ལྷྩོད་ལྷྩོད་ངང་མཐུན་རྐ ན་དེ་ཡྱིད་ལ་དྲན་པ་ གནང་ར ྩོ གས་གནང་། (འཁྱུག་ཙམ་བར་མཚམས་ཞ ག) ཁྱྩོད་རྣམ་པར་ཚོར་སྣང་གང་འདྲ་ཞྱིག་ཡ ང་ག ྱི ་འདུག་གམ། གལ་ཏེ་ཚོར་ བ་བདེ་བ་དང་། བཏང་སྙྩོམས་གཉྱིས་གང་རུང་ཞ ག་སྤྩོད་ཀྱི་འདུག་ན། དེའ ་ ཐྩོག་མུ་མཐུད་འཁྱུག་ཙམ་ར ང་དགྩོངས་པ་ནན་ཏན་བཞེས་རྩོགས་གནང་། གལ་ཏེ་ཚོར་བ་མྱི་བདེ་བ་ཞྱིག་ཡྩོང་ག ་འདུག་ན། མཐུན་རྐ ན་གཞན་ ཞ ག་ག ་ཐ ྩོ ག་དག ངས་པ་བཞེས་འགྩོ་བཙུགས་ན་འགྲྱིག་ག ་རེད། ཡང་ན། གཞ ་ ཚུགས་ལག་ལེན་ཐ ག་དགྩོངས་པ་བཞེས་ན་ཡང་འགྲྱིག་ག ་རེད། ཡང་ན་ ཁྱྩོ ད་རྣམ་པས་ས ་ས འ ྱི ་བཞུགས་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ན་ ཡང་འགྲྱིག འ ྩོ ན་ཀང་གཞན་ལ་མ ྱི ་གན ྩོ ད་པའ ་ཐབས་ཤེས་གནང་རྩོགས། གལ་ཏེ་བཞུགས་སྟངས་འགྲྱིག་གྱི་འདུག་ན། མུ་མཐུད་ས ྩོ ་ས འ ྱི ་མཐུན་རྐ ན་ བསྟེན་སྦྩོར་ཐ ག་དག ངས་པ་བཞེས་ནས་བཞུགས་རྩོགས་གནང་། (འཁྱུག་ཙམ་ བར་མཚམས་ཞ ག) ད་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་དབུགས་གཏྩོང་ལེན་ཐྩོག་དགྩོངས་པ་བཞེས་ར གས་
20 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གནང་། དབུགས་མར་གཏ ང་བའ ྱི ་སྐབས་དང་། དབུགས་ཡར་རྔུབ་པའ ྱི ་སྐབས་ གཉ ྱི ས་ལ་ད ་སྣང་གནང་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་གམ། གལ་ས ྱི ད་དབུགས་གཏ ང་ལེན་ཐ ག་དག ངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་ཁག་པྩོ་ཡ ད་ ན། མཐུན་རྐ ན་གང་འ ས་ཤ ྱི ག་ག ྱི ་ཐ ྩོ ག་དགྩོངས་པ་བཞེས་ན་འགྲྱིགས་ལ། འཁྱུག་ཙམ་ར ང་སྐུ་ངལ་གས ས་ན་ཡང་འགྲྱིགས། འ ྩོ ན་ཀང་གཞན་ལ་མ་གན ྩོ ད་ པ་ཞ ག་གནང་ར གས་གནང་། (སྐར་ཆ་ ༡༥ ནས་ ༣༠ ལ་བར་མཚམས་ཞ ག) གལ་ཏེ་ཐུགས་གཡེང་འགྲྩོ་ག ་འདུག་ན། སར་ཡང་དབུགས་གཏྩོང་ལེན་ ཐ ག་དགྩོངས་པ་བཞེས་རྩོགས། རྣམ་པ་ཚོས་དབུགས་གྲངས་ཀ་བརྒྱབ་ན་ ཡང་འགྲྱིག་གྱི་རེད། (སྐར་ཆ་ ༣༠ ནས་ ༦༠ ལ་བར་མཚམས་ཞ ག) ཚོར་སྣང་ངམ་ཡང་ན་དབུགས་གཏྩོ ང་ལེན་ཐྩོ ག་དག ངས་པ་དེ་བས་ གཏ ྱི ང་ཟབ་ཐ ག་བཞེས་ཐབས་གནང་རྩོགས། འ ྩོ ན་ཀང་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ་གདམ་ག་ལྟར་ གནང་ཆ ག གདམ་ག་ན ་དུས་ནམ་ཡང་ས ྩོ ་ས འ ྱི ་ཡ ྱི ན། ཚོར་བ་ཇ ་འདྲ་ཞ ྱི ག་འདུག་གམ། ས བ་ཕྲུག་རེ་ཟུང་ག ས་གསུང་ན་ འགྲྱིགས། ༢། དང ྩོ ས་གཞ ྱི ་ཁ ད་ཚན། (སྐར་མ། ༡༥) ¾ དགེ་རྒན་གྱི་བ ད་ས ྩོ ། སེམས་རྒྱུད་ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་སྦ ང་བརྡར་གྲུབ་ མཚམས། དང ས་གཞ འ ྱི ་སྩོབ་ཚན་ལས། བཞ ན་ཟླ་འཛུམ་པའ ་ཟླ་འ ད་ ཅེས། །གཟུགས་ཅན་བསྡུས་ཤ ང་མ་བསྡུས་པའ ྩོ ། །ཞེས་ར་བར་བསྟན་ པའ ྱི ་བསྡུས་ཤ ྱི ང་མ་བསྡུས་པའ ྱི ་གཟུགས་ཅན་གྱི་གྩོ ་ད ྩོ ན་ནག་པང་ སྟེང་ཡྱིག་གཟུགས་ལེགས་པྩོར་བྱིས་ཏེ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་འབ ྱི ་
21 ༢. སྩོ་་་ིད་འའར་འགྩོད་བྱྱེད་དངས། དེབ་ཐ ག་འབ ་རུ་འཇུག་པ་དང་། དགེ་རྒན་གྱིས་ཚིག་འབྲུ་རེ་རེའ ་ག ་ ད ྩོན་འགྲེལ་བརྩོད་དང་རྒྱན་ང ས་འཛིན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་བེད་རྒྱུ། ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཚོར་དགེ་རྒན་གྱིས་འ གྲེ ལ་བར ད་ བ ས་པའ ྱི ་ནང་ད ན་ཐད་ ད ྩོ གས་པ་ཡྩོད་ཚེ་དྩོགས་སེལ་བ ད་རྒྱུ། ༣། བླྩོ་སྐེད་བེད་ས ། (སྐར་མ། ༡༨) ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་བ ད་ས ། ས བ་ཕྲུག་བཞྱི་རེ་ཚོགས་ཆུང་དུ་བགྩོས་ནས་ གཤམ་གསལ་ཚིགས་བཅད་གཉ ས་ཀྱི་ག ་ད ྩོ ན་དང་། དཔེ་དང་དཔེ་ ཅན་ང ས་འཛིན། ཐ་སྙད་གསར་པའ ་ག ་དྩོན་འཚོལ་ཞ བ་བཅས་བ ེ ད་ འཇུག་རྒྱུ། (སྐར་མ། ༡༠) བ ྩོ ད་མཁས་པས། འཁ ྱིལ་ལྡེམ་ལུས་ཀྱི་ལྕུག་ཕན་ཡྱིད་འ ང་ར ར། ། མཚར་སྡུག་ར གས་པའ ྱི ་བཞ ན་རས་མེ་ཏྩོག་རྒྩོད། ། ཟུར་མ ག་བུང་བ་གཞ ྩོ ན་ནུའ ྱི་འཕུར་ལྡྱིང་བཅས། ། ལུས་མཆ ྩོ ག་ཡ ངས་འདུའ ྱི ་ལ ན་པར་འཁྱུད་དེ་སུ། ། དུང་དཀར་བླྩོ་བཟང་འཕྱིན་ལས་ཀྱིས། རྒྱ་ཆེ་གཏྱིང་ཟབ་ར ག་གཞུང་པདྨའ ་མཚོར། ། རྣམ་དཔ ྩོ ད་གཤ ག་རལ་བསྒྱུར་ལ་བང་ཆུབ་ཀང་། ། ཆེས་ཆེར་ཕ་བའ ་ཤེས་ཡྩོན་ཆུ་ཀླུང་ངྩོས། ། སྦངས་བརྩོན་འཁྩོར་ལ འ ྱི ་ཡན་ལག་འཇུག་འདྱི་མཛེས།
22 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) ཚོགས་ཆུང་རེར་བསམ་ཚུལ་བར ད་པའ ་ག ་སྐབས་སྐར་མ་ ༡ ནས་ ༢ བར་ཡ ྩོ ད། ) སྐབས་དེེར་ས བ་ཕྲུག་གཞན་ཚོས་ཟྱི ན་བ ས་དང་མཆན་འག ད་བ ེ ད་ དག ྩོ ས་པ་ཡ ྱི ན། ༤། དཔད་ས མ་ལག་ལེན། སྐར་མ།༤ ¾ སྐབས་འད ྱི ར་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཚང་མས་བསྡུས་ཤྱི ང་མ་བསྡུས་པའ ་ གཟུགས་ཅན་གྱི་ར་བའྱི་དཔེ་དང་། ག ་ད ན། བྩོད་མཁས་པ་དང་༸ག ང་ ས་ལྔ་པས་མཛད་པའྱི ་བསྡུས་ཤ ང་མ་བསྡུས་པའ ་གཟུགས་རྒྱན་གྱི་ དཔེར་བརྩོ ད་བཅས་ཞ བ་ཚགས་ལ་ཁ་ཁུ་ས མ་པ ས་ལྟ་ཀ ྩོ ག་བ ེ ད་ དག ྩོ ས། ས ྩོ ་ས ས་བླྩོ་རེ་གཅྱིག་སྒ མ་གྱིས་ལྟ་ཀ ག་བ ད་པ་ལས་སྐད་ཆ་ ཤ ྩོད་པ་དང་འགྲེལ་བར ད་ར གས་གཏན་ནས་མ ་ཆ ྩོ ག ༥། ཉམས་མ ང་འདྲྱི་ར ག སྐར་མ། ༣ ¾ ས བ་ཕྲུག་ཚོས་དྩོགས་པ་དང་དྲྱི་བ་གང་ཡྩོད་ཀང་འདྲྱི་རད་བེད་ཆྩོག་ པ་ཡ ྱི ན། ¾ རང་ཉ ྱི ད་ལ་དམ ྱི གས་བསལ་བསམ་ཚུལ་གསར་པ་དང་ཤེས་ བ ་ གསར་པ་གང་ཡ ྩོ ད་ག ེ ང་ཆ ྩོ ག ¾ ནང་སྦ ྩོ ང་བཀ ྩོ ད་སྒ ག ས བ་ཕྲུག་ཚོས་བསྡུས་ཤྱིང་མ་བསྡུས་པའྱི་ གཟུགས་ཅན་གྱི་རང་རྩོམ་ཚིགས་བཅད་ཅྱིག་འབ ་དག ྩོ ས།
23 ༣. དན་ཤྱེས་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱེང་། མཇུག་ས མ། ས ྩོ བ་ཁ ད་འཆར་གཞྱི་ལྟར་སྤུས་ཚད་ལྡན་པ་ཡྩོང་མ ན་ས བ་ཕྲུག་ག ་ལུས་ སེམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་གནས་སྟངས་ཀྱི་རྐ ན་མང་པ ར་རག་ལས་ཡ ྩོ ད། སྐབས་ རེར་སྩོབ་ཕྲུག་ག ་སེམས་ཁ ང་ཁ ྩོ འ ྱི ་གཞན་དབང་དུ་ས ྩོ ང་བ་དང་། ཡ ྱི ད་ཞུམ་པ། རྣམ་གཡེང་ལེ་ལ འ ྱི ་དབང་དུ་ས ང་བ་ས ྩོ གས་ཡ ང་ག ྱི ་ཡ ྩོ ད་པས། དང ྩོ ས་གཞ ྱི འ ་ ས བ་ཁ ྱི ད་མ་བས་ག ྩོ ང་། སྐབས་བབ་ས བ་ཕྲུག་གྱི་སེམས་ཁམས་རྒྱུས་ལྩོན་ དང་། ལུས་སེམས་ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་སྦ ང་བརྡར་སྐར་མ་རེ་ཟུང་རྒྱུན་དུ་བ ད་ཐུབ་ ན་དགེ་མཚན་ཆེ། རང་ཉ ད་ཀྱི་སེམས་ཁམས་རྒྱུས་ལྩོན་དང་ལུས་སེམས་ ལྷྩོད་འབབ་ཀྱི་སྦྩོང་བརྡར་སྟབས་བདེ་པྩོའ ་ར ྱི གས་ས ྱི ་ཤེས་ཡ ན་ས བ་གས འ ྱི ་ བསབ་གཞ ྱི ར་ཡ ྩོ ད་པས། དེ་དག་དགེ་སྩོབ་གཉྱིས་ཀས་དུས་རྒྱུན་སྩོྩོབ་ཁ ད་ ཀྱི་བ་གཞག་ཁྩོད་སྦ ང་བརྡར་དང་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་ན་ཕན་ཐ གས་ཆེན་པ ་ ཡ ད་ངེས། ༣. དྲན་ཤེས་ལྡན་པའྱི་གཏམ་ག ང་། དྲན་ཤེས་ལྡན་པའྱི་གཏམ་གེང་ཞེས་པ་ན ། འཛིན་གྲྭའ ་ནང་ག ་ས བ་ཕྲུག་ གཉ ྱི ས་རེའྱི ་བར་ཕན་ཚུན་གཏམ་ག ང་བ ེ ད་པ་དང་དྲན་ཤེས་བ ར ན་པ ྩོ ས་ཉན་ འཇ ྩོ ག་བ ེ ད་པའ ་བ ེ ད་ས ྩོ ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། དཔེར་ན། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཀ་པས་གཏམ་ག ང་ བ ེ ད་སྐབས་ས བ་ཕྲུག་ཁ་པས་མ་གུས་པ་དང་། བར་མཚམས་གཅ ད་པ། ཡ ྱི ན་ མ ྱི ན་གྱི་བརྡ་ལན་སྤྩོ ད་པ་ས ྩོ གས་ཅ ྱི ་ཡང་མེད་པར་ཁ་ཁུ་ས མ་པ ྩོ ས་སྐད་ཆའ ྱི ་
24 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ནང་ད ྩོ ན་ཡ ྩོ ངས་ར གས་ཉན་པ་དང་། དེ་རེས་ཇ ་མ་ཇ ྱི ་བཞ ྱིན་བསྐར་ཟླྩོས་བ ད་ དག ྩོ ས་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། སར་ས བ་ཕྲུག་ཁ་པས་གཏམ་ག ང་གང་བས་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ ཀ་པས་དེ་བཞ ན་བསྐར་ཟླྩོས་སམ་ལད་ཟླྩོས་བ ད་ཐུབ་པ་དག ྩོ ས། དམིགས་ཡུལ། ¾ ས བ་ཕྲུག་གྱི་དྲན་ཤེས་བརན་པྩོ་ཆགས་པ། ¾ སྦང་གཞ ྱི འ ་ས བ་ཚན་གྱི་ནང་དྩོན་གསལ་པྩོ་ར གས་པ། ¾ ཉན་རལ་ག ྩོ ང་མཐ ྩོར་འགྲྩོ་བ་བཅས་ཡ ན། དག ས་མཁ འི་ཡློ་ཆས། ¾ འཕལ་འག ག་ཆུ་ཚོད། ¾ ཚད་འཛིན་རེའུ་མྱིག་འགེངས་ཤྩོག ¾ ནག་པང་དང་ས་སྨྱུག སླློབ་ཁིད་ཀི་སྒློམ་གཞི། ༡) ང ྩོ ་སྤ ད། (སྐར་མ། ༥) ¾ ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་དང་སྦང་གཞ ་ང ྩོ ་སྤ ད། ¾ ས བ་ཕྲུག་ཀ་པས་སྐར་མ་ ༢ ནས་སྐར་མ་ ༣ བར་གཏམ་ག ེ ང་བ ད་ སྐབས་སྩོབ་ཕྲུག་ཁ་པས་བར་མཚམས་གཅྩོད་མྱི་རུང་ཚུལ་ལམ་སྟྩོན། ¾ ཉན་འཇ ྩོ ག་བ ད་སྐབས་དྲན་ཤེས་བརན་པྩོ་དག ས་པ་དང་། ཆད་ལྷག་ མེད་པར་བསྐར་ཟླྩོས་བེད་ཐུབ་པ་དག ས་ཚུལ་ལམ་སྟྩོན།
25 ༣. དན་ཤྱེས་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱེང་། ¾ ཉན་རལ་གྱི་ཚད་འཛིན་རེའུ་མྱིག་ནང་ཨང་ཐྩོབ་འགེངས་དག ས་ཚུལ་ ལམ་སྟྩོན། བར ད་གཞ ་ག ྩོ ་སྒ ྱི ག ¾ དྲན་ཤེས་བ སྟེ ན་ཚུལ་གྱི་སྦ ང་བརྡར་ཙམ་མ་ཡ ན་པར་སྐབས་བབ་ བསབ་གཞ འ ྱི ་སྩོབ་ཚན་དང་འབ ལ་བའ ྱི ་གཏམ་ག ེ ང་ག ་བར ྩོ ད་གཞ ྱི ་ག ྩོ ་ སྒ ག་བ ད་དག ྩོ ས། དཔེར་ན། ) ས་སྐ་ལེགས་བཤད་ཀྱི་ཚིགས་བཅད་བེ་བག་ཅྱིག་ག ་འགྲེལ་བཤད། ) བཤེས་སྤ ང་ག ་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད། ) རྩོམ་པ་པྩོའྱི་ལ ་རྒྱུས། ) ཕད་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྐྩོར། ) ༸གྩོང་ས་མཆྩོག་གྱི་མཛད་རྣམ་གྱི་ལེའུ་དང་པྩོའྱི་སྐྩོར་མད ར་ཙམ། ) དབུ་མའ ་ལམ་གྱི་བྱུང་ར མ་སྐྩོར། ) ཡྱིག་གཟུགས་གལ་ཆེན་པ ་ཡ ན་ཚུལ། ) ར་ས་འཕྲུལ་སྣང་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཚུལ། ) སྐད་ཡ ྱི ག་ན ་མ ་རྱིགས་ཀྱི་བླ་སྩོག་ཡ ན། མད ར་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་ཚན་དང་འབེལ་བའྱི་བརྩོད་གཞ ་གང་རུང་ ས བ་ཕྲུག་ལ་ང ་སྤ ད་ཁ་གསལ་གྱིས་ཉན་རལ་བེད་ས ་དེ་ས ལ་ཆ ག་པ་ཡ ྱི ན།
26 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༢) གཏམ་ག ེང་དང་བསྐར་ཟླྩོས། གཏམ་ག ེ ང་། བསྐར་ཟླྩོས། གཏམ་ག ེ ང་དང་པ ། སྐར་མ།(༤-༦) • ས བ་ཕྲུག་ཀ་པས་བར ད་གཞ འ ྱི ་ཐ ག་ སྐར་མ་ ༢ ནས་ ༣ བར་གཏམ་ག ང་ བ ེ ད་པ། • ས བ་ཕྲུག་ཁ་པས་ཁ་ཁུ་ས ྱི མ་པ ྩོ ར་ བ ས ད་ཅ ང་དྲན་ཤེས་བ ར ན་པ ས་ཀ་ པའ ་བར ྩོ ད་ད ྩོ ན་གྱི་ཚིག་འབྲུ་རེ་རེ་ བཞ ན་བླྩོ་ལ་ངེས་པ་བེད་པ་ལས་བར་ མཚམས་གཅྩོད་མ ་རུང་། བསྐར་ཟླྩོས་དང་པ ། སྐར་མ།(༤-༦) • ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཁ་པས་ས བ་ཕྲུག་ཀ་པའ ྱི ་ གཏམ་ག ང་ག ་ནང་ད ྩོ ན་ཚིག་འབྲུ་རེ་ རེ་བཞ ན་ན ར་འཁྲུལ་མེད་པར་བསྐར་ ཟླྩོས་བེད་དག ས། • ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཀ་པས་ཁ་ཁུ་ས མ་པ ར་ ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཁ་པའ ་བསྐར་ཟླྩོས་ཀྱི་ནང་ ད ྩོ ན་དང་། ཞ བ་ཆ། ད ྩོ ་སྣང་། བར ྱི ་ འཇ ྩོ ག་བཅས་ལ་ཞ བ་བཤེར་བེ ད་ དག ྩོ ས། གཏམ་ག ེ ང་གཉ ས་པ། སྐར་མ།(༤-༦) • ས བ་ཕྲུག་ཁ་པས་བར ད་གཞ ྱི འ ྱི ་ཐ ག་ སྐར་མ་ ༢ ནས་ ༣ བར་གཏམ་ག ང་ བ ེ ད་པ། • ས བ་ཕྲུག་ཀ་པས་ཁ་ཁུ་ས ྱི མ་པ ྩོ ར་ བསད་ཅ ང་། དྲན་ཤེས་བརན་པྩོས་ ཁ་པའ ྱི ་བར ྩོ ད་དྩོན་གྱི་ཚིག་འབྲུ་རེ་རེ་ བཞ ན་བླྩོ་ལ་ངེས་པ་བ ད་པ་ལས་བར་ མཚམས་གཅྩོད་མ ་རུང་། བསྐར་ཟླྩོས་གཉ ས་པ། སྐར་མ།(༤-༦) • ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཀ་པས་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཁ་པའ ྱི ་ གཏམ་ག ང་ག ་ནང་ད ྩོ ན་ཚིག་འབྲུ་རེ་ རེ་བཞ ན་བསྐར་ཟླྩོས་བ ད་དག ས། • ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཁ་པས་ཁ་ཁུ་ས མ་པ ར་ཀ་ པའ ྱི ་བ སྐ ར་ ཟླྩོ ས་ཀྱི་ནང་དྩོ ན་དང་། ཞ ྱི བ་ཆ། ད ྩོ ་སྣང་། བར ྱི ་འཇ ག་བཅས་ ལ་ཞྱིབ་བཤེར་བ ད་དག ྩོ ས།
27 ༣. དན་ཤྱེས་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱེང་། ༦) ཞ བ་བཤེར་ཚད་འཛིན་རེའུ་མྱིག (སྐར་མ། ༥) ) རེའུ་མ ག་འད ་ས བ་ཕྲུག་གཉ ས་ཀས་ཕན་ཚུན་གྱི་ཉན་རལ་དང་བསྐར་ ཟླྩོས་ཀྱི་ཆེད་འགེངས་དགྩོས། ) འགེངས་ཤྩོ ག་འད ྱི ་གྲུབ་མཚམས་དགེ་རྒན་ལ་ཕྱིས་འབྱུང་ད པ ད་ གཞ ྱི འ ་ཆེད་འབུལ་དགྩོས། ) འགེངས་ཤྩོ ག་འད ་ཡང་ན་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ད ྩོ ་བདག་ག ྱི ་ (portfolio) ཡ ག་ སྣྩོད་ནང་ཉར་འཇ ག་བས་ཆ ྩོ ག ཚད་འཛིན་གཞ ། མཆན་བུ། ཨང་ཐ ྩོ བ། ཞ ྱི བ་ཆ། བ སྐ ར་ ཟླྩོ ས་བ ད་སྐབས་ཞ བ་ཚགས་པྩོ ་དང་ ནྩོར་འཁྲུལ་མེད་པ། ༠-༥ ད ྩོ ་སྣང་། བར་ཆད་དང་རྣམ་གཡེང་མེད་པར་ཉན་འཇྩོག ༠-༥ ར ད་ཚིག ཆད་ལྷག་མེད་པར་ར ད་ཚིག་ཇ ་བཞ ན་བ སྐ ར་ ཟླྩོས། ༠-༥ བར ་བཀུར། བར ་འཇ ག་དང་དགའ་མྩོས་ཆེན་པྩོས་དྲན་ཤེས་ བསྟེན་པ། ༠-༥ ༧) བསྐར་ཞ ྱི བ་དང་ག ྩོ ་བསྡུར། སྐར་མ། ༥ ) འཛིན་གྲྭའྱི་སྩོབ་ཕྲུག་ལྷན་དུ་མྩོང་བ་དང་། དཀའ་ཚེགས། ག ྩོ ་ར ྩོ གས་ བཅས་རང་དབང་ཐ ྩོ ག་ག ྩོ ་བསྡུར་བ ེ ད་འཇུག་པ།
28 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) དྲན་ཤེས་ལྡན་པའྱི་ཉན་རལ་གྩོང་མཐྩོར་གཏ ང་བའ ྱི ་མ ང་བ་དང་ཐབས་ ལམ་སྐྩོར་གེང་འཇུག་དགྩོས། ) ས བ་ཕྲུག་ག ་བ སྐ ར་ཞ ྱི བ་དང་ག ྩོ ་བསྡུར་གྱི་གནད་དྩོ ན་ཆེ་བ་རྣམས་ ནག་པང་ཐ ྩོ ག་འག ད་དག ས་པ། ༨) མཇུག་བསྡུ། (སྐར་མ། ༥) ¾ གཏམ་ག ེ ང་ཡག་པ ་ཡ ང་བར་གཙོ་བྩོ་ཉན་རལ་གལ་ཆེན་པྩོ་ཡ ན། ¾ དྲན་ཤེས་ལྡན་པའ ་ཉན་ ར ལ་ག ང་མཐ ྩོ ར་གཏ ྩོ ང་བར་རྒྱུན་དུ་འབད་ དག ྩོ ས་པ། ¾ དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་ཁ ད་བེད་སྐབས་དྲན་ཤེས་ལྡན་པ་དག ས་གལ་ཆེ་ བ། ¾ བམས་བར ་ལྡན་པའྱི་འཛིན་ཁང་བསྐྲུན་པར་ཕན་ཚུན་བར ་བཀུར་ལྡན་ པའྱི་ངང་ཉན་ཤེས་ཐུབ་པ་དགྩོས་གལ། ༤. ར ྱི གས་ལམ་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབ ལ། ར ྱི གས་ལམ་ན ྱི ་རྣམ་དཔ ྩོ ད་དང་ བླྩོ ་ གྲྩོ ས་ག ང་འཕེལ་གཏྩོ ང་བའ ་རང་རེ་ བྩོད་ཀྱི་ཐུན་མ ན་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་སྒྱུ་རལ་ཞྱིག་ཡ ན། ༸གྩོང་ས་༸སྐབས་མགྩོན་ ཆེན་པྩོ་མཆྩོག་གྱིས་བཙན་བྩོལ་དུ་ཕེབས་ར ས། བ ྩོ ད་པའ ་ས ྩོ བ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ ར ྱི གས་ལམ་ས བ་ཁ ྱི ད་བེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པྩོ་ཡྱིན་པའྱི་ཐུགས་རེ་དང་ལམ་སྟྩོན་ ས་ར ས་སུ་གནང་བས། བར་སྐབས་ཤ ག་ནས་ས བ་ས ་ཁག་ཏུ་ར ྱི གས་ལམ་
29 ༤. རིགས་ལམ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ཚ་རླབས་ཤྱིག་འཕྱུར་བ་རེད། ཆ ས་དགེ་ཞེས་པ་ལྟ་གྲུབ་དགེ་ རྒན་ དུ་མ ྱི ང་སྒྱུར་གནང་བ་ས ྩོ གས་ས ྩོ བ་གྲྭ་ཁག་ག ྱི ་ར ྱི གས་ལམ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ གནས་ཚད་གང་འཚམ་ཡག་པྩོ་ཆགས་ཡྩོད། དེ་བཞྱིན་རྱིགས་ལམ་བརྒྱུད་ སྐད་ཡ ྱི ག་དང་། ཚན་ར ག ཨང་ར ས་ས ྩོ གས་ས བ་ཚན་གཞན་ས བ་ཁ ད་བ ེ ད་ པའྱི་ཐབས་ལ་ཡང་འབད་རྩོལ་གང་ཐུབ་བ ད་མུས་རེད། རིགས་ལམ་བརྒྱུད་བ ད་ཀ ་སྐད་ཡིག་སླློབ་ཁ ད་བྱས་ན་ཕན་ཐ ློ གས། ༡། བསམ་བླྩོའ ་རང་དབང་། ར ྱི གས་ལམ་ནྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་འཚོལ་ཞྱིབ་ བ ེ ད་པའ ྱི ་རྨད་བྱུང་སྒྱུ་རལ་ཞ ག་ཡ ྱི ན་པས། གནད་ད ྩོ ན་གང་འདྲ་ཞ ྱི ག་ ཡ ན་རུང་ད པ ད་ཞ ྱི བ་བ ད་པའ ་བསམ་ བླྩོ འ ྱི ་རང་དབང་ག ང་མཐ ར་ གཏ ང་བའ ྱི ་ནུས་པ་ཡ ྩོ ད། དེར་བར ན་སྐད་ཡ ག་ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་པར་ཡང་ དགྩོས་ངེས་ཀྱི་ཆ་རྐ ན་གལ་ཆེ་ཞ ག་ཡ ན། ༢། རྣམ་དཔ ྩོ ད་ག ང་འཕེལ། ར ྱི གས་ལམ་ན ྱི ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གནས་ལུགས་ འཚོལ་ཞ བ་བ ད་པའ ་བགྲྩོ་གེང་དང་། འདྲྱི་རད་གྱི་ཆྩོ་ག་ཞྱིག་ཡ ན་པས། གཏན་ཚིགས་དང་རྒྱུ་མཚན་འཚོལ་ཞྱི བ་བ ེ ད་པའ ྱི ་རྣམ་དཔ ྩོ ད་དང་བླྩོ ་ གྲྩོས་རྒྱས་ཐུབ་པ་ཡ ན་ལ། ཧ་ཅང་གཞྱི་རྒྱ་ཆེ་ལ་གཏ ང་ཟབ་པའ ྱི ་གནད་ ད ན་ལས་ས་པ ྩོ ར་ར གས་པའ ྱི་བླྩོ་གྲྩོས་རྒྱས་ཐུབ་པ་ཡ ན། དེར་བརེན། ར ྱི ག་གནས་གང་འདྲ་ཞ ྱི ག་ སྦ ངས་པ་བ ེ ད་དག ྩོ ས་ ཀ ང་ཐབས་ལམ་དེ་ ཕན་ཐྩོགས་རླབས་ཆེ་ཡ ད་པ་ཞ ག་ཡ ན། ༣། ལྟ་ཀ ག་གྩོང་འཕེལ། ར ྱི གས་ལམ་བརྒྱུད་སྐད་ཡ ྱི ག་ག ྱི ་ག ྩོ ་རྩོགས་སེལ་
30 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཐབས་བ ད་སྐབས། སྐབས་བབ་བསབ་གཞ ྱི འ ་ནང་ད ྩོ ན་ལ་ད ་སྣང་མ་ བས་ཀ་མེད་ཡ ན་པས། དེས་དཔེ་དེབ་ལྟ་ཀ ག་བ ེ ད་པར་སྐུལ་མ་དང་ ཤུགས་རྐ ེ ན་སྤ ད་ཐུབ་པ་ཡ ན། ༤། གཞུང་དྩོན་ངེས་ཤེས། རྱིགས་ལམ་གྱི་སྒྱུ་རལ་ཐ ག་བྩོད་ཀྱི་བརྡ་སྤྩོད་ པའ ྱི ་གཞུང་ས ྩོ བ་སྦ ང་བ ེ ད་སྐབས། མཚན་ཉྱིད་འཇྩོག་པ་དང་། དབ ེ ་བ་ འཇ ྩོག་པ། ར་ཚིག་ལུང་འདྲེན་བ ད་པ། དཔེར་བརྩོད་འཇྩོག་པ། མཁས་ པའ ་བཞེད་པ་ལུང་འདྲེན་བ ད་པ་ས གས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བ ད་དག ྩོ ས་ པས་གཞུང་དྩོན་ལ་ངེས་པ་བརན་པྩོ་རྙེད་པའ ་ཁྱད་ཆ ས་ཡ ད། ༥། བླྩོ་འཛིན་གྩོང་འཕེལ། ར གས་ལམ་ན ྱི ་ར ྱི ག་པ་གནད་དུ་བསྒ མས་ནས་ དགག་བཞག་ས ྩོ ང་གསུམ་གྱི་ ར ལ་ནུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པྩོ ་ལྡན་པ་ ཞ ག་བ ད་དག ྩོ ས་པ་ཡ ན་ལ། གཞུང་ད ན་གྱི་ར་ཚིག་དང་། མཁས་པའ ྱི ་ ལུང་། ཁ་གཏད་ཀྱི་ར ག་པ་ས གས་ད ྩོ ན་གནད་མང་པ ྩོ་བླྩོ་རེ་བརན་པྩོས་ ངེས་ཤེས་ཐུབ་པ་བེད་དགྩོས་པས། དེས་བླྩོ་འཛིན་གྱི་རལ་ནུས་རྒྱས་ པར་ཡང་ཕན་ཐྩོགས་ཆེན་པྩོ་ཡྩོད་པ་ཞྱིག་ཡ ན། ༦) སྤྩོ་སེམས་འཕེལ་བ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་མྱི་འདྲ་བ་ཞ ག་དང་ས བ་ ཕྲུག་ཚང་མ་ཧུར་སྐ ད་ཆེན་པྩོ ས་མཉམ་ཞུགས་བ ེ ད་དག ས་པའ ་བ ད་ ས ་ཞ ག་ཀང་ཡ ན་པས། ཐབས་ལམ་དེས་སྩོབ་ཚན་ལ་སྤ ་སེམས་འཕེལ་ བའ ྱི ་ཁྱད་པར་ཡ ྩོ ད་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན།
31 ༤. རིགས་ལམ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། རིགས་ལམ་བརྒྱུད་སྐད་ཡིག་སླློབ་ཁིད་ཀ ་ལས་འཆར། ¾ དུས་ཡུན། (བདུན་ཕག་ ༣ བར། ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༥ བར) ¾ བར ད་གཞ ། ར ྱི གས་ལམ་བརྒྱུད་ཕད་རང་དབང་ཅན་སྦ ྩོ ང་བ། ¾ འབ ེ ལ་ཡ ྩོ ད་མ ་སྣ། ས ྩོ བ་ཁ ད་དགེ་རྒན། ལྟ་གྲུབ་དགེ་རྒན། འཛིན་ར མ་དགུ་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཕྲུག ¾ ཁ ྩོ ར་ཡུག འཛིན་གྲྭ། འཛིན་གྲྭའ ་མདུན་ཐང་། ས ྩོ བ་གྲྭའ ་ཚོགས་ཁང་། ¾ དག ྩོ ས་མཁ ྩོ འ ྱི ་ཁ ད་ཆས། ག ྩོག་སྟྩོན་བརྙན་ར ས། ས ་ཏུའ ྱི ་ཞལ་ལུང་ག ་དཔེ་དེབ། ལེགས་བཤད་ ལ ྩོ ན་དབང་ག ་ར་ཚིག ཐ ྩོ ན་མ འ ་ཞལ་ལུང་། ས་སྨྱུག་དང་ནག་པང་། ཐ ་འག ྩོ ད་ དེབ་ཆུང་། ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་གྲངས། ས ་ཚན་ཀ་པར་ས བ་ཕྲུག་གྲངས་ ༢༣ དང་། སེ་ཚན་ཁ་པར་ས བ་ཕྲུག་ གྲངས་ ༢༢ ཡ ད། ཁྱྩོན་བསྩོམས་སྩོབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༤༥ དམིགས་ས ་ང ས་འཛིན། འཛིན་ར མ་དགུ་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ ས ་སྐད་ཡ ྱི ག་ས ྩོ བ་སྦ ང་
32 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ག ྱི ་བརྒྱུད་ར མ་ཁ ད་ར ྱི གས་ལམ་ཐ ག་བརྡ་སྤ ྩོ ད་སྦ ང་ཐབས་ཀྱི་ ར ལ་དེ་ཙམ་ སྦངས་པ་བས་མེད་པ་ཤེས་རྩོགས་བྱུང་། དམིགས་ཡུལ། བདུན་ ཕ ག་གསུམ་གྱི་ར ས་འཛིན་རྱི མ་དགུ་པའ ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠% སྦར་བ་ཡྱི་གེའ ་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་དང་། སར་བསྡུ་དང་ལ་ད ྩོ ན་ བཤད་པ། ཨ ྱི ་ལྡན་བཤད་པ་བཅས་སྩོབ་ཚན་གསུམ་པ འ ་ནང་ད ྩོ ན་ར གས་ ལམ་བརྒྱུད་རྩོད་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་བཟ ་རྒྱུ། ས བ་ཚན་དེ་དག་སྐར་མ་ ༤༥ ཅན་གྱི་ ཚོགས་ཐུན་ ༢༠ ནང་ལེགས་འགྲུབ་བ ད་རྒྱུ་དང་། ག ་ར གས་གཏ ང་ཟབ་དང་ ངེས་ཤེས་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་ཡ ང་ཕྱིར་བྩོད་ཀྱི་ཐུན་མྩོང་མ་ཡྱིན་པའྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་ སྒྱུ་རལ་ར ྱི གས་ལམ་དང་ཟུང་འབེལ་གྱིས་ས བ་ཐབས་བ ེ ད་རྒྱུ་ཡ ན། ¾ ལས་འཆར་ཚགས་ཚུད་ཡ ང་བའ ྱི ་ད ྩོ ན་གནད་ལྔ། དམ ྱི གས་བཀར། ངས་གང་ཞ ག་ ལེགས་འགྲུབ་ བ ེ ད་འད ྩོ ད་དམ། བདུན་ཕག་གསུམ་གྱི་རེས་ལྩོ་ར མ་དགུ་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ ཆ་ ༧༠% སྦར་བ་ཡ ་གེའྱི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་དང་། སར་ བསྡུ་དང་ལ་ད ན་བཤད་པ། ཨ ྱི ་ལྡན་བཤད་པ་བཅས་ས བ་ཚན་ གསུམ་པ ྩོ འ ྱི ་ནང་ད ྩོ ན་རྱིགས་ལམ་བརྒྱུད་རྩོད་སྒྲུབ་ཐུབ་པ།
33 ༤. རིགས་ལམ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། འཇལ་ཐུབ་པ། ངས་ལེགས་གྲུབ་ བྱུང་བ་ཇ ་ལྟར་ ཤེས་སམ། ས བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠% ཙམ་གྱིས་སྩོབ་ཚན་གསུམ་པ འ ་ ག ་ད ན་དང་། དབ ེ་བ། ར་ཚིག ཕད་ངྩོས་འཛིན། དཔེར་བརྩོད་ འཇ ྩོ ག་སྟངས། ལ ྩོ ན་དབང་ནང་ཇ ་ལྟར་བཤད་ཚུལ་ས གས་ རགས་གསལ་གཏ ང་ཐུབ་པ་དང་། ཕད་དང་ལ་དྩོན་གྱི་ཕད། ཨ ྱི ་ལྡན་དང་ལ་ད ན་གྱི་ཕད། སར་བསྡུ་དང་ར གས་ཚིག་ ས ྩོ གས་ཅ ྱི ་ར ྱི གས་ཐ ག་མུ་གསུམ་དང་། མུ་བཞ ། ད ན་གཅ ྱི ག འགལ་བ་ས གས་གང་ཡ ན་བདེ་བླག་ངང་རྩོད་ཐུབ་ན་འགྲྱིག འགྲུབ་ཐུབ་པ། ངས་འགྲུབ་ཐུབ་ པ་ཞ ག་ཡ ྱི ན་ ནམ། ས ྩོ བ་གྲྭའ ་ལྟ་གྲུབ་དགེ་རྒན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་བཟང་པ འ ་འ ག་ས བ་ ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༦༠% ཙམ་གྱིས་མུ་གསུམ་དང་མུ་བཞ འ ་ འགྲྩོས་གང་ལེགས་ཤེས་ཀྱི་ཡ ད་པ་དང་། ས ྩོ བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༣༠ ཙམ་གྱི་སྤྱིར་ར གས་ལམ་གྱི་འགྲྩོས་ཡག་པྩོ་ཤེས་ཀྱི་ ཡ ྩོ ད། ལས་འཆར་དུས་ཡུན་ར ང་ལྟ་གྲུབ་དགེ་རྒན་གྱི་ཕག་ ར གས་ ཀ ང་ཡ ྩོ ད་པས་དམ གས་འབེན་དུས་ཐ ག་ཏུ་འགྲུབ་ ཐུབ་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། འབ ལ་བ་ཡ ྩོ ད་པ། དེའ ་ཐ ྩོ ག་དུས་ ཚོད་གཏྩོང་ར ན་ འདུག་གམ། སྐབས་བབ་ས བ་ཚན་གྱི་ནང་དྩོ ན་ག ་ར ྩོ གས་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་ མ་ཟད། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་རྣམ་དཔ ད་དང་། མཉམ་རུབ། སྨྲ་བར ྩོ ད། ཉན་ཤེས་ས གས་ཀྱི་ ར ལ་ག ང་འཕེལ་འ གྲྩོ ་བར་ཕན་ཐ ྩོ གས་ ཆེན་པ ་ཡ ད་པ་ཞ ག་ཡ ྱི ན།
34 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དུས་བཀག་ཅན། ངས་ག་དུས་ འགྲུབ་ཐུབ་བམ། ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༨ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༥ བར་ལེགས་ འགྲུབ་བ ེ ད་ཐུབ། ¾ ལག་བསྟར་འཆར་གཞ ་དང་ག མ་ར ྱི མ། བདུན་ཕག ལག་བསྟར་ག ྩོ མ་ར ྱི མ། • ལས་འཆར་ང ་སྤ ད། • ར གས་ལམ་གལ་ཆེན་པྩོ་ཡྱིན་ཚུལ་ག ག་སྟྩོན་བརྙན་ར ས་བརྒྱུད་ང ྩོ ་སྤ ད། • ལས་འཆར་ལེགས་འགྲུབ་བ ད་པའ ་ད ན་གནད་ལྔ་ཁ་གསལ་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད། • ལྟ་གྲུབ་དགེ་རྒན་ལ་ར གས་ལམ་བརྒྱུད་སྐད་ཡ ག་སྦ ྩོང་སྟངས་སྐྩོར་སྩོབ་ ཕྲུག་ལ་ལམ་སྟྩོན་ཞུ་རྒྱུ། ༡ • འཛིན་གྲྭ་རེ་ནས་ར གས་ལམ་ལེགས་གྲས་ཀྱི་ས བ་ཕྲུག་དྲུག་རེ་འདེམས་རྒྱུ། • ར གས་ལམ་ལེགས་གྲས་ཀྱི་ས བ་ཕྲུག་རེས་སྩོབ་ཕྲུག་གཉ ས་སམ་གསུམ་ ལ་ར གས་རམ་བ ེ ད་རྒྱུ། • ས བ་ཚན་དང་པྩོ། སྦར་བ་ཡྱི་གེའ ་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་ས ྩོ བ་ཁ ད། • ཚོགས་ཐུན་གསུམ་གྱི་སྐར་མ་ ༡༠ རེ་རགས་གསལ་བཏང་སྟེ་ས བ་ཚན་ སྦ ང་རྒྱུ། ༢ • ས བ་ཚན་གཉྱིས་པ། སར་བསྡུ་དང་ལ་ད ན་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ད་རྒྱུ། • བདུན་ ཕ ག་གཅ ྱི ག་ག ་ཚོགས་ཐུན་ལྔ་ཡྱི ་སྐར་མ་ ༡༥ ཙམ་སྩོ བ་ཚན་ དང་པ ྩོ ་དང་ས བ་ཚན་གཉྱི ས་པའ ྱི ་ཐ ག་ ར གས་གསལ་གཏ ང་བའ ྱི ་ བ ད་ས ྩོ །
35 ༤. རིགས་ལམ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། • རེས་གཟའ་སེན་པའྱི་བྩོད་ཡ ག་ཚོགས་ཐུན་སྐབས། རྱིགས་ལམ་གྱི་སེ་ ཚན་གཉ ས་རེའྱི་བར་རགས་གསལ་གཏ ང་རྒྱུ། • ར གས་ལམ་ལེགས་གྲས་ཀྱི་ས བ་ཕྲུག་དྲུག་ག ས་དགེ་སྐ ན་གྱི་བསམ་ ཚུལ་ག ང་ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན། ༣ • ས བ་ཚན་གསུམ་པ། ཨ ་ལྡན་བཤད་པ་ས བ་ཁ ད་བ ད་རྒྱུ། • བདུན་ཕག་གཅ ྱི ག་ག ་ཚོགས་ཐུན་ ༤ སྩོབ་ཚན་གསུམ་པྩོའྱི་ཐ ག་ རགས་གསལ་སྦ ྩོ ང་བརྡར། • ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༥ རེས་གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་ཚོགས་ཐུན་དང་དག ང་ དྲྩོ་ཆུ་ཚོད་ ༣ ཐ ག་ས ྩོ བ་ཕྲུག་གཉྱིས་རེའ ་བར་བསབས་ཟ ན་ས བ་ཚན་ གསུམ་པ ྩོ འ ྱི ་ཐ ག་ཐ་མའ ་ར གས་ལམ་རྩོད་རྒྱུགས་ལེན་རྒྱུ། • བསབས་ཟ ན་བརྡ་སྤ ད་ཀྱི་སྩོབ་ཚན་ཁག་ལས་བེ་བག་ནང་གསེས་གང་ ཡང་རུང་བ་ཞ ྱི ག་ག ྱི ་ཐ ག་མུ་གསུམ་མམ་མུ་བཞ ་གང་རུང་ཞ ག་འབ ་ དེབ་ཐ ག་འབ ་དག ས་པ་ཡ ན། • ས བ་ཁ ད་དགེ་རྒན་དང་ལྟ་གྲུབ་དགེ་རྒན་གྱིས་ཞ བ་འཇུག་དང་བླང་ ད ྩོར་ལམ་སྟྩོན་གནང་རྒྱུ།
36 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ¾ རྱིགས་ལམ་རྩོད་རྒྱུགས་ཀྱི་ཚད་འཛིན་འགེངས་ཤ ག ཚད་གཞ ། ཕུལ་བྱུང་། ༥ ལེགས། ༤ འབ ྱི ང་། ༣ ཞན། ༢ ཧ་ཅང་ཞན། ༡ དྲྱི་བ། ལན། གདེངས་ས བས། འབ ་རལ། མཉམ་ཞུགས། ཟུར་བར ད། ) ལས་འཆར་ག ་སྒ ག་བ ེ ད་སྟངས་འད ་ན ྱི ་ཨ ན་སྐད་དུ་ Smart Goal ཞེས་པ་དང་ Action plan ཞེས་པའྱི་ཐབས་ལམ་སྤད་དེ་གྩོ་སྒྱིག་ བས་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། ལས་འཆར་བཀ ྩོ ད་སྒ ྱི ག་བ ད་སྟངས་འད ྱི ་བཞ ྱི ན་ ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གྩོ་སྒྱིག་འ ག་Alokit Leadership Workshop ཚོགས་པས་ལྩོ་གཉྱིས་སྩོན་ཙམ་ལ་བ ད་པའ ་ས བ་གྲྭ་ཁག་ག ྱི ་ འགན་འཛིན་རྣམ་པར་དྲ་ཐྩོག་ནས་ཟབ་ཁྱིད་ཅ ག་གནང་ཡ ྩོ ད། སྐབས་ དེར་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་རང་སྩོ བ་ཀྱི་དགེ་རྒན་ཞྱི ག་ག ས་ ང་ཚོར་ཟབ་ཁྱིད་ཐེངས་འགའ་གནང་བ་རེད། དེར་བར ན་གུས་པས་ ཐབས་ལམ་དེ་ཧ་ཅང་ལེགས་པ ་ཞ ྱི ག་ཏུ་མཐ ྩོ ང་ནས་བཀ ྩོ ལ་སྤ ད་བས་ པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། ) བ ད་དགེ་དང་ལྟ་གྲུབ་དགེ་རྒན་གཉྱི ས་ཕན་ཚུན་མཉམ་ལས་ཀྱིས་
37 ༥. ས་སྐད་ྐ་་་བས་ཤི་བྱྱེད་་ྩོ། ལས་ད ན་ཚགས་ཚུད་ཡྩོང་ཐབས་བས་ཡ ད། སྐད་ཡ ག་ས ྩོ བ་ཁ ད་ པས་རྱིགས་ལམ་ལེགས་པྩོ་ཤེས་པའྱི་ངེས་པ་མེད་ལ། ལྟ་གྲུབ་དགེ་ རྒན་གྱིས་སྐད་ཡྱི ག་ལེགས་པྩོ ་ཤེས་པའྱི ་ངེས་པ་མེད་པས་ཕན་ཚུན་ གཞ གས་འདེགས་དང་རྩོ གས་རམ་གྱིས་མཉམ་ལས་བ ད་རྒྱུ་གལ་ ཆེར་མཐ ང་། ༥. སྒྲ་སྐད་ཕབ་བཤུས་ཀྱི་བ ད་ས ། སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་ཀྱི་བེད་སྩོ་ཞེས་པ་ནྱི། སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་བྩོད་སྐད་ཐ ག་ ག ྱི ་ག ང་མ ལ་དང་། གཏམ་བཤད། སྒྲུང་གཏམ། བཅར་འདྲྱི་ས གས་སྒ་སྐད་ལས་ ཇ ྱི ་བཞ ན་ཡ ྱི ག་ཐྩོག་ཏུ་འབེབས་པའྱི་བ ད་ས ྩོ ་ཞ ག་ཡ ན། དབ ་བ། སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་ལ་རྣམ་གྲངས་མང་ཡང་། བརྙན་འཕ ྱིན་དང་སྒ་འཛིན་ འཕྲུལ་འཁ ར་ས གས་ལས་སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་བ ད་པ་དང་། གང་ཟག་དང ས་ ཀྱི་སྐད་ཆ་ཕབ་བཤུས་བེད་པ་གཉ ས་ལས། དང་པ འ ྱི ་ཐྩོག་འཛིན་གྲྭར་བེད་ས ་ ས ེ ལ་ཕ གས་སྐྩོར་བར ད་པར་བ། དག ས་དམིགས། སྐད་ཡ ག་ག ་རལ་ག ང་འདེགས། སྒ ་སྐད་ཕབ་བཤུས་གྱི་བེ ད་ས ྩོ ་རྩོམ་སྐབས་ས བ་ཕྲུག་ཚོས་ བླྩོ ་ར ེ ་
38 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཅ ག་སྒྱིམ་གྱིས་སྒ་གདངས་དང་། བརྡ་དག མྱིང་ཚིག་བཅས་ལ་དྩོ་ སྣང་བས་ཏེ་ཡ ་གེར་འབེབས་དག ས་པས། ས བ་ཕྲུག་ག ྱི ་ཉན་རལ་དང་ འབ ་རལ་གཉ ས་ཀ་ག ང་མཐ ྩོ ར་གཏ ྩོ ང་བའ ་ཕན་ཐ གས་ཡ ད། ད ་སྣང་ཡར་རྒྱས། བར ད་པ་དང་། གཅྩོད་མཚམས། སྒ་གདངས་བཅས་ལ་ནན་ཏན་དྩོ་ སྣང་བ ད་དག ྩོ ས་པས་གནད་ད ྩོ ན་ལ་ནན་ཏན་ད ་སྣང་བ ད་པའ ྱི ་ ར ལ་ ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བར་ཕན་ཐྩོགས་ཡྩོད། སྐད་ཡ ག་ག ་དབ ་བ་དང་བཀ ལ་སྤ ད། ཁ་སྐད་དང་ཡ ྱི ག་སྐད། གཏམ་དཔེ་དང་དཔེ་ཆྩོས། སྙན་ཚིག་དང་ མང ྩོ ན་བར ད་ས གས་ཕ ྩོ གས་མང་པ ྩོ འ ྱི ་དབ ེ ་བ་དང་བཀ ལ་སྤ ད་ཀྱི་སྒྱུ་ རལ་ག ང་མཐ ྩོ ར་གཏ ྩོ ང་བའ ྱི ་ཕན་ཐ ྩོ གས་ཡ ད། མ ་ཚེར་དགྩོས་མཁྩོའྱི་སྦྩོང་བརྡར། བཅར་འདྲྱི་དང་། ཚོགས་འདུ། གཏམ་བཤད་ས ྩོ གས་འབྱུང་འགྱུར་མ ྱི ་ ཚེའྱི་ནང་གྱི་གལ་ཆེའ ་ལས་ད ན་གྱི་ཆ་ཤས་ཡྱིན་སྟབས། དེ་དག་ལ་ བདེ་བླག་ངང་འཇུག་པའ ་མ ྩོ ང་བ་དང ྩོ ས་སུ་ཐ བ་ཐུབ་པ་ཡ ན། སྐད་ཡ ག་སྦ ང་བའ ྱི ་གཞ གས་འདེགས། མྱིང་ཚིག་ཕྱུག་པྩོ་ཆགས་པ། བརྡ་དག་ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བ། ག ྩོ ་ར ྩོ གས་ ག ྩོ ང་མཐ ར་འགྲྩོ་བ། མད ར་ན་སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་བས་པའ ་བརྒྱུད་ ར ྱི མ་ཁ ྩོ ད་ཕ གས་ཡ ྩོ ངས་ཀྱི་སྐད་ཡྱི ག་ག ་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་འ གྲྩོ ་
39 ༥. ས་སྐད་ྐ་་་བས་ཤི་བྱྱེད་་ྩོ། བའ ་ཕན་ཐ གས་ཡ ད། དགེ་རྒན་གི་བྱེད་ས ། ས ན་འགྲྩོ། ༡) ས ྩོ བ་ཁ ད་འཆར་འག ྩོ ད། སྩོབ་ཚན་ཚགས་ཚུད་ཡྩོང་བར་སྩོབ་ཁྱིད་འཆར་འགྩོད་མེད་དུ་མྱི་རུང་ བ་ཡ ྱི ན་པས། དགེ་རྒན་གྱིས་དམ གས་ཡུལ་དང་དག ྩོ ས་པ། འཁ ད་ཆས་དང་ དུས་ཡུན། དགེ་སྩོབ་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ ་ས གས་ཁ་གསལ་འཁ ད་པའ ་ས བ་ཁ ད་འཆར་ འགྩོད་ངེས་པར་བཟྩོ་དགྩོས་པ་ཡ ན། ༢) སྐད་ཡྱིག་གནས་ཚད། ) ལ ྩོ ་ར ྱི མ་མཐ ྩོ ་དམན་ལ་གཞྱིགས་ཏེ། ཆུང་བར་གྩོ་བདེ་བའྱི་སྒྲུང་གཏམ་ དང་མཚར་གཏམ་ལྟ་བུ། ) བར་མར་༸གྩོང་ས་མཆྩོག་གྱི་ཤེས་ཡ ན་ལམ་སྟྩོན་ལྟ་བུ། ) རྒན་པ་རྣམས་ལ་༸གྩོ ང་ས་མཆ ྩོ ག་ག ྱི ་ཆབ་ས ྱི ད་དང་ཤེས་ཡྩོ ན་ལམ་ སྟྩོན། དེ་བཞྱིན་བཤེས་སྤ ང་དང་། ས་སྐ་ལེགས་བཤད། སྤ ྩོ ད་འཇུག་ ག ་འགྲེལ་བ་ལྟ་བུ། དགེ་རྒན་ས ་ས ྩོ ས་གྲ་སྒ ག་ག ས་ཕབ་བཤུས་བ ད་ དུ་འཇུག་གནང་ཆ ྩོ ག་ལ། དེང་རབས་ཤེས་ཡ ན་དང་འབ ེ ལ་བའ ་སྒ་ སྐད་གཞན་གྱིས་ཀང་ཆྩོག ༣) སྒ་སྐད་ཀྱི་ཡུན་ཚད། ) སྐར་མ་ ༤༥ ཙམ་གྱི་ཚོགས་ཐུན་གྱི་བ ད་ས ྩོ ་ཡ ྱིན་ན། སྒ་སྐད་ཀྱི་ཡུན་
40 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཚད་སྐར་མ་ ༥ ལྷག་དག ས་ད ན་མེད། ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་ཤེས་ཚད་དང་། ལ ་ར ྱི མ་མཐ ྩོ ་དམན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་ གཞ ྱི གས་ཏེ་དགེ་རྒན་གྱིས་དུས་ཡུན་རྱི ང་ཐུང་གཏན་འབེབས་ གནང་ཆ ྩོ ག ) ར ྱི ང་དྲགས་ན་ས བ་ཚན་ལ་སྤ ་སྣང་མེད་པ་ཆགས་ས ད་པ་ཡ ན། ༤) འཕྲུལ་ཆས་བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་དང་མཐུན་རྐ ེ ན། ) སྒ ་སྐད་ཕབ་བཤུས་བ ད་པར་འཕྲུལ་ཆས་མེད་དུ་མྱི ་རུང་བ་ཆགས་ ཡ ད། གཞ ་ར མ་སྩོབ་གྲྭ་མང་ཆེ་བར་དེང་སྐབས་འཕྲུལ་ཆས་བཀྩོལ་ སྤ ད་ལས་གཞ ྱི ་གཞ ་རྒྱ་ཆེ་རུ་འགྲྩོ་མུས་ཡ ན་སྟབས། འཕྲུལ་ཆས་ཁང་ དང་། བརྙན་འཕ ྱི ན་ཁང་། ཀམ་པུ་ཊར་ཁང་སྩོགས་མེད་པ་ཧ་ལམ་མེད། ) ས བ་གྲྭ་འགའ་ཞ ག་ལ་ལམ་སྟྩོན་སྟངས་འཛིན་ཁ་གསལ་ཐྩོག་སྩོབ་ཕྲུག་ རང་ངྩོས་ཀྱི་པང་ཐྩོག་ཀམ་པུ་ཊར་དང་། ཊེབ་ལེཌ་ཀམ་པུ་ཊར། ཁ་ པར་ས ྩོ གས་བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་བེད་ཀྱི་ཡ ད། དེར་བར ན་སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་ ཀྱི་སྩོབ་ཁྱིད་བེད་སྐབས་དཀའ་ངལ་འཕད་མ ་ས ད་པ་རེད། ) དགེ་རྒན་གྱིས་ས ན་ཚུད་ནས་ སྒ ་སྐད་ཉན་པའ ྱི ་མཐུན་རྐ ེ ན་གྲ་སྒ ྱི ག་ ཨང་གསར་དག ྩོ ས། དེང་སྐབས་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་མང་ཆེ་བར་སྒ་སྐད་ དལ་མགྩོགས་ཚོད་འཛིན་དང་། དུས་ཚོད་ཚོད་འཛིན། བསྐར་ཟླྩོས་ སྟངས་འཛིན་སྩོ གས་བ ེ ད་པའ ྱི ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས་ཡ ྩོ ད་སྟབས་དེ་བས་སྟབས་ བདེ་པ ་ཡ ད། ) ས བ་ཕྲུག་ཚོར་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ཀམ་པུ་ཊར་དང་། ལག་ཐྩོགས་ཁ་པར་གྱི་
41 ༥. ས་སྐད་ྐ་་་བས་ཤི་བྱྱེད་་ྩོ། མཐུན་རྐ ན་མེད་ན། འཛིན་གྲྭ་ཐུན་མ ང་དང་། ས ་ཚན་གྱི་བར་འཕྲུལ་ ཆས་བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་བ ད་གལ། དགེ་རྒན་ལ་ཡང་བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ཆས་ བཀ ལ་སྤ ད་ཀྱི་མཐུན་རྐེན་དགྩོས་པ་ཡྱིན། ༥) སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས། ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་ཕབ་བཤུས་བ ེ ད་འཇུག་རྒྱུའ ྱི ་ སྒ ་སྐད་དེ་དགེ་རྒན་གྱིས་ ས ན་ཚུད་ནས་གྩོག་ཀད་ནང་དག་ནྩོར་མེད་པར་ཕབ་ལེན་གནང་ཟྱིན་ པ་དག ས། དང ས་གཞ ྱི ། ༡) ས ྩོབ་ཕྲུག་ལ་ལམ་སྟྩོན། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་སྐབས་བབ་སྩོབ་ཚན་གྱི་བེད་སྩོ་ཁག་ལམ་སྟྩོན་ཁ་གསལ་ མེད་ན་མགྩོ་མཇུག་བར་གསུམ་དུ་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བ་དང་། ཚོགས་ཐུན་གྱི་ དུས་ཚོད་གཏན་འབེབས་བས་པ་བཞ ན་ཡ ང་ཐབས་མེད་པས། ལམ་སྟྩོན་ཁ་ གསལ་དག ས་རྒྱུ་ན ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ ་ཡ ན། ༢) མཐུན་འགྱུར་ར གས་རམ། དགེ་རྒན་ན ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་མཐུན་རྐ ེ ན་སྦ ྩོ ར་སྤ ད་གནང་མཁན་ཡ ན་པས། འཛིན་གྲྭའ ་ནང་སྤྩོ་སྣང་ཆེན་པྩོས་སྩོབ་ཕྲུག་རེ་རེའ ་བ་སྤ ྩོ ད་ལ་ཐུགས་སྣང་དང་ ར ྩོ གས་རམ་གནང་དག ས་པ་ལས། ས ྩོབ་ཕྲུག་ལ་ལས་ཀ་སྤད་ནས་དེ་མུར་ ཞབས་སྟེགས་ཐ ག་བཞུགས་མ ྱི ་ཉན།
42 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། སླློབ་ཕྲུག་ལ་སླློབ་ས ན་དང་བྱེད་ས ། ༡) ལམ་སྟྩོན་ཁ་གསལ་ཐ ག་འག ་འཛུགས། ¾ གཞ ་ར མ་ས ྩོ བ་གྲྭའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ སྒ ་སྐད་ཕབ་བཤུས་གྱི་ས བ་ ཁ ྱི ད་གནང་སྐབས་དམ ྱི གས་ཡུལ་དང་དག ྩོ ས་པ། གལ་གནད་ས གས་ སྒ མ་གཞ ་ངེས་ཅན་ཐྩོག་གནང་གལ་ཆེ། ¾ སྐབས་བབ་སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་བ ེ ད་སྐབས་གང་ཞ ག་ལ་དྩོ་སྣང་གཙོ་ བཟུང་བ ེ ད་དག ྩོ ས་མ ན་ལམ་སྟྩོན་ཁ་གསལ་བེད་དག ས། དཔེར་ན། དག་ཆ་དང་། གཅྩོད་མཚམས། བརྡ་སྤ ྩོ ད་ལྟ་བུ་གང་ཞ ག་གཙོ་བཟུང་ ཐ ྩོ ག་བ ད་དག ས་མ ན་ལམ་སྟྩོན་བ ད་དག ས། ¾ སྐབས་རེར་ཕྲུ་གུའ ་གནས་ཚད་ཀྱིས་བརྡ་དག་ཆ་ཚང་ལ་དྩོ་སྣང་སྤྩོད་ རྒྱུ་ཁག་པ ྩོ ་དང་། ཕབ་བཤུས་བ ད་པའ ་ནང་ད ྩོ ན་ཅུང་ཟད་ཁག་པ ་ཡ ད་ ན། བརྡ་དག་གཉ ྱི ས་གང་རུང་ཞ ག་གཙོ་བཟུང་བ ད་འཇུག་དག ས། ¾ དགེ་རྒན་གྱིས་རྣམ་དཔྩོ ད་ལྡན་པའ ྱི ་ཐབས་ལམ་གཞན་སྤ ྩོ ད་ཆ ག་པ་ ཡ ན། ༥) ཉན་རལ་བ ད་ས ྩོ ། ¾ ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བརྙན་ཐུང་ངམ་ སྒ ་འཛིན་འཕྲུལ་འཁ ར་ལས་ སྒ ་ སྐད་བླྩོ་རེ་གཅྱིག་སྒྱིམ་གྱིས་ཚར་གཅྱིག་ཉན་དུ་འཇུག་དགྩོས། ¾ སྐབས་དེར་ཡྱིག་ཐ ག་ཏུ་འབེབ་འཇུག་རྒྱུ་མེད། བྱུང་ན་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་ ལུས་པ འ ་སལ་ཚིགས་ས ང་པ ྩོར་བསད་དེ་ཉན་ཐུབ་ན་ལེགས།
43 ༥. ས་སྐད་ྐ་་་བས་ཤི་བྱྱེད་་ྩོ། ༦) ཕབ་བཤུས་བ ད་ས ྩོ ། ¾ སྒ་སྐད་ཚར་གཅྱིག་ལེགས་པར་ཉན་པ་དེས། ནང་ད ན་གང་ལ་གང་ འཚམ་རྩོགས་ཡྩོད། ¾ ད་གཟ ད་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཚོས་དལ་བུར་ཉན་གྱིན་ཡྱི ག་ཐ ྩོ ག་ཏུ་འབེབས་ འཇུག་དག ས། ¾ སྩོབ་ཕྲུག་ཚོའ ་འབ ྱི་རལ་དང་མྱུར་ཚད་ཅྱི་རྱིགས་ཡ ན་སྟབས། དགེ་ རྒན་གྱིས་ བ མས་བར ་ལྡན་ལ་ངང་རྒྱུད་ར ང་པ ྩོ ས་སྐད་གདངས་ཆུང་ ཤ ས་ཀྱི་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་ཀང་ཕབ་བཤུས་ཟ ན་མ ྱི ན་ཐུགས་ཞ བ་གནང་ ཐུབ་པ་དག ྩོ ས། ¾ སྒ་སྐད་བསྐར་ཟླྩོས་དང་ཡང་ཟླྩོས་ཀང་གནང་ཆྩོག་པ་ཡ ན། བྱེད་སློའི་དུས་ཡུན། སྐར་མ་ ༤༥ཙམ་གྱི་ཚོགས་ཐུན་གྱི་བེད་ས འྱི་རེའུ་མ ག བ ད་ས ྩོ ། དུས་ཡུན། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་ས ན་འགྲྩོའ ་ལམ་སྟྩོན་དང་སྟ་ག ན་བ ད་པའ ་དུས་ཡུན། སྐར་མ། ༥ ཉན་རལ་བ ེ ད་ས ། སྐར་མ། ༥ ཉན་ནས་དལ་བུར་ཕབ་བཤུས་བ ད་པ། སྐར་མ། ༡༨ སྩོབ་ཕྲུག་ཕན་ཚུན་བར ་ལེན་གྱིས་ལྟ་ཀ ག་བ ེ ད་པ། སྐར་མ། ༣
44 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དགེ་རྒན་གྱིས་ཕབ་སྒྱུར་ཟ ན་པ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་ག ག་སྟྩོན་བརྙན་ར ས་ བརྒྱུད་སྤན་བསྟར་དང་ས བ་ཕྲུག་ག ྱི ས་བརྡ་དག་ན ར་བཅ ྩོ ས། སྐར་མ། ༡༢ མཇུག་བས ྩོ མས་དང་རང་སྦ ྩོ ང་བཀ ད་སྒ ྱི ག ཕབ་སྒྱུར་ཟ ན་པ་ན ྩོ ར་ བཅ ས་དང་གཙང་བཤུས་བ ད་པར་སྐུལ་ཆ ག སྐར་མ། ༢ བ ེ ད་ས ྩོ ་སེལ་སྐབས་ཀྱི་དཀའ་ངལ། ༡) སྐད་ཡ ག་ག ་སྒ ག་གཞ ྱི ། སྐད་ཡ ག་ལ་བརྡ་སྤ ྩོ ད་དང་། དག་ཆ། ས ེ བ་སྦ ར་ས ྩོ གས་ཁྱད་ཆ ས་དང་ སྒ ྱི ག་གཞ ྱི ་མང་བས་བརྡ་དག་ག ྱི ་རྨང་གཞ ྱི ་བ ར ན་པ ་མེད་པའ ་ས བ་ཕྲུག་ཚོར་ ལས་དྩོན་དེ་ལས་ས་པ ་ཞ ག་མ ྱི ན། ༢) ཁ་སྐད་དང་ཡ ག་སྐད། ས བ་ཕྲུག་ཚོས་ཁ་སྐད་དང་ཡ ག་སྐད་གཉ ས་ཀྱི་བར་དབེ་འབེད་མ་ཤེས་ པར་དག་ན ར་ཤ ར་བ། ༣) སྐད་གདངས་མ ྱི ་འདྲ་བ། བ ྩོ ད་ཆ ྩོ ལ་ཁ་གསུམ་དང་ཡུལ་ལུང་ས ་ས ྩོ འ ྱི ་སྐད་གདངས་མ ྱི ་འདྲ་བས་ སྩོབ་ཕྲུག་ཚོར་དཀའ་ངལ་འཕད་པ། ༤) ཞ བ་ཚགས་ཀྱི་རང་བཞ ན། སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་བ ེ ད་སྐབས། སྒ་གདངས། དག་ཆ། བརྡ་སྤ ྩོ ད། གཅ ྩོ ད་ མཚམས་སྩོགས་ལ་ཞ བ་ཚགས་དྩོ་སྣང་དགྩོས་པས་ས བ་ཕྲུག་འགའ་ཞ ག་ལ་ ཧ་ཅང་དཀའ་ཚེགས་ཆེན་པྩོ་ཆགས་པ།
45 ༥. ས་སྐད་ྐ་་་བས་ཤི་བྱྱེད་་ྩོ། ༥) ཉན་པ་དང་འབ ་བ་དུས་མཉམ། སྒ་སྐད་ཉན་པ་དང་བརྡ་དག་མ་ན ྩོ ར་བར་འབ ་དག ྩོ ས་པས། དུས་མཉམ་ དུ་བ ད་རྒྱུ་དེ་ཁག་པྩོ་ཡྩོད། ༦) སྦ ང་བརྡར་དང་ལག་ལེན། སྒ་སྐད་ཕབ་བཤུས་གྱི་སྦ ང་བརྡར་ཡང་ཡང་བ ེ ད་དག ྩོ ས་པས། དེ་ལྟར་ དུས་ཚོད་གཏ ང་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པ ྩོ ་ཡ ྩོ ད། ༧) ས བ་ཕྲུག་ག ྱི ་ཁྱད་པར། ས ྩོ བ་ཕྲུག་འགའ་ཞ ག་ག ས་ལས་ས་པ ྩོ ར་བ ེ ད་ཐུབ་པ་དང་། འགའ་ཞ ྱི ག་ གྱིས་དུས་ཚོད་མང་པྩོ་གཏ ང་དག ྩོ ས་སྟབས། འཛིན་གྲྭའ ་ནང་དུས་ཚོད་སྟངས་ འཛིན་བ ད་ཁག་པ ་ཡ ད། ༨) རྒྱུ་ཆ་དཀ ན་པ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་རན་པའ ་རྒྱུ་ཆ་མེད་པའྱི་དཀའ་ངལ་འཕད་པ་ཡྱིན། དཀའ་ངལ་ལ་གདྩོང་ལེན། ༡) བསྒྱུར་གཞ ་སྟབས་བདེ། དགེ་རྒན་གྱིས་སྒ་སྐད་འབེབས་གཞ ་སྟབས་བདེ་དང་ཐུང་ངུའ ་ར ྱི གས་ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་རྱིམ་པས་འགྱུར་བ་གཏ ང་དག ྩོ ས། ༢) ག ྩོ ་བསྡུར་དང་མཉམ་རུབ། སྒ ་སྐད་འབེབས་གཞྱི འ ་ཐ ག་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཕན་ཚུན་ག ་བསྡུར་ བ ས་ནས་
46 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཕབ་བཤུས་བ ེ ད་འཇུག་པ་དང་། མཉམ་རུབ་ཀྱིས་བ ད་སྟངས་སྦ ྩོ ང་བརྡར་སྤད་ ཀང་ལེགས། ༣) སྦ ང་བརྡར། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཕབ་བཤུས་གྱི་སྦྩོ ང་བརྡར་ཐུང་ཐུང་ར གས་ཡང་ ཡང་བེད་ཐུབ་ན་ལེགས། ༥. ཐོལ་བྱུང་གཏམ་བཤད། ཐ ལ་བྱུང་གཏམ་བཤད་ན ་ས ྩོ ན་ཚུད་ནས་གྲ་སྒ ག་མེད་པར་གྩོ ་བུར་ བར ྩོ ད་གཞ ྱི ་གང་རུང་ཞ ག་ག ྱི ་ཐ ག་གཏམ་བཤད་བ ད་པ་ལ་ཟེར། འཛིན་གྲྭའྱི་ ཚོགས་ཐུན་སྐབས་ཐ ལ་བྱུང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་བེད་ས ་སེལ་ཚུལ། དམིགས་ཡུལ། ¾ སྐད་ཆའ ་སྒྱུ་རལ་ཡར་རྒྱས་དང་། ¾ གདེང་སྩོབས་དང་རྣམ་དཔ ད་ག ྩོ ང་མཐ ྩོ ར་གཏྩོང་ཆེད། དག ས་མཁ འི་ཁ ད་ཆས། ¾ འཕལ་འག ག་ཆུ་ཚོད། (དུས་ཚོད་སྟངས་འཛིན་ཆེད།) ¾ བར ད་གཞ ། (ཤ ག་བུ་ཆུང་ཆུང་རེའ ་སྟེང་བརྩོད་གཞྱི་རེ་འབྱི་དག ས་པ།) ¾ རེའུ་མྱིག (ལེགས་ཞན་ཚད་འཛིན་འགེངས་ཤ ག)
47 ༥. ཐལ་བང་གཏམ་་ཤད། བྱེད་སློའི་བརྒྱུད་རིམ། ༡) ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད། ) དམ ྱི གས་ཡུལ་མད ྩོ ར་བསྡུས་ང ་སྤ ྩོ ད། ) ཤ ྩོ ག་བུའ ་སྟེང་དུ་བ ས་པའ ྱི ་བར ྩོ ད་གཞ འ ་ཐ ྩོ ག་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ས་དུས་ཡུན་ ངེས་ཅན་ཐྩོག་གཏམ་བཤད་བེད་པའ ་བ ེ ད་ས ་ཡྱིན་ཚུལ་ལམ་སྟྩོན། ༢) བར ྩོ ད་གཞྱི་འདེམས་སྒྲུག ) སྩོབ་ཕྲུག་རེ་ལ་བརྩོད་གཞ ་རེ་བྱིས་པའྱི་ཤ ག་བུ་རེ་འདེམས་སྒྲུག་བེད་ དུ་འཇུག་པ། ) སྐར་མ་གཅ ྱི ག་ག ྱི ་ར ྱི ང་བར ྩོ ད་གཞ ྱི འ ་ཐ ྩོ ག་བསམ་ བླྩོ ་གཏ ང་བ་དང་གྲ་ སྒ ྱི ག་བ ད་པ། ༣) གཏམ་བཤད་དང ྩོ ས། ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་བང་ར མ་གྱིས་འཛིན་གྲྭའ ་མདུན་དུ་རང་ཉ ྱི ད་ཀྱི་བརྩོ ད་ གཞ འ ་ཐ ྩོ ག་གཏམ་བཤད་བ ེ ད་པ། ) བར ྩོ ད་གཞ འ ྱི ་ཐ ྩོ ག་སྐར་མ་ ༡ གམ་ ༢ ཙམ་གྱི་ར ང་གཏམ་བཤད་བ ེ ད་ འཇུག་དག ས། ) རྣམ་དཔ ྩོ ད་དང་། གསར་གཏ ད། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡ ན་བདེ་བླག་ངང་ བ ད་ཆ ྩོ ག་པ་དག ྩོ ས། ) དགེ་རྒན་གྱིས་དགྩོ ས་མཁ ྩོ ་ངེས་ཅན་ལ་བར་དུ་ལམ་ སྟྩོ ན་ ཕ ན་བུ་རེ་ གནང་ཆ ྩོ ག
48 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༤) ས བ་གྲྩོགས་དབར་ཞ བ་བཤེར། ) ཚད་འཛིན་རེའུ་མྱིག་འགེངས་ཤ ག་ས བ་ཕྲུག་ལ་སྤ ྩོ ད་པའམ། ག ག་ སྟྩོན་བརྙན་ར ས་སྤ ད་ཆ ག་པ་ཡ ྱི ན། ) ས བ་ཕྲུག་ག ་མ ྱི ང་གཞུང་གཞ ར་བཟུང་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཕན་ཚུན་གྱིས་ཚད་ འཛིན་རེའུ་མྱིག་སྐྩོང་ཆ ག ) ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ནང་ད ན། གདེང་ཚོད། སྨྲ་ལེ་བདེ་མྱིན། རྣམ་དཔ ྩོ ད་ བཅས་ས ྩོ ན་ཚུད་ནས་གཏན་འབེབས་ཟྱི ན་པའ ྱི ་ཚད་འཛིན་འགེངས་ ཤྩོག་འགེངས་འཇུག་དག ས། ) ད ན་ཕན་གྱི་ཞ བ་བཤེར་དང་ཨང་ཐྩོ བ་སྤ ྩོ ད་དག ས་པའ ྱི ་ལམ་ སྟྩོ ན་ གནང་དག ས། ) བཀང་ཟ ན་པའ ་ཚད་འཛིན་རེའུ་མ ག་དགེ་རྒན་ལ་དཔད་ཞ བ་ཀྱི་ཆེད་ དུ་འབུལ་བའམ་ད ྩོ ་བདག་ས བ་ཕྲུག་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ་ portfolio ཡ ྱིག་སྣྩོད་ནང་ ཉར་ཚགས་བས་ཆྩོག ཚད་འཛིན་རེའུ་མ ག་འགེངས་ཤ ག་ག ་དཔེ་མཚོན། ཚད་གཞ ། ཕུལ་བྱུང་། ༥ ལེགས། ༤ འབ ྱི ང་། ༣ ཞན། ༢ ཧ་ཅང་ཞན། ༡ སྨྲ་ལ ་བདེ་མྱིན། ནང་ད ན། གདེང་ཚོད། དྲན་འཕྲུལ།
49 ༥. ཐལ་བང་གཏམ་་ཤད། ༥) བསྐར་ཞ ྱི བ་དང་ག ྩོ ་བསྡུར། ) སྩོབ་ཕྲུག་ཚོར་དཀའ་ངལ་དང་། བསམ་ཚུལ། ག ་ར གས་ས ྩོ གས་གང་ བྱུང་ཡྩོད་མེད་མ ང་ཚོར་གེང་བའྱི་གྩོ་སྐབས་ཕན་ཙམ་སྤ ད་དག ས། ) དགེ་རྒན་གྱིས་ཐུན་མ ང་ག ་ཞན་ཆ་དང་བ ས གས་བར ད་འ ྩོ ས་པ་གང་ ཡ ྩོ ད་མད ར་བསྡུས་བར ད་དག ས། ཚོགས་ཐུན་གཅིག་གི་དུས་ཚོད་བགློ་འགེམས། ¾ ཚོགས་ཐུན་སྐར་མ། ༤༥ ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་གྲངས། ༢༥ ཨང་། དུས་ཡུན། བར ྩོ ད་གཞ ། ༡ སྐར་མ། ༥ ང ་སྤ ད། ༢ སྐར་མ། ༥ བར ད་གཞྱི་འདེམས་སྒྲུག ༣ སྐར་མ། ༢༥ གཏམ་བཤད་དང ྩོ ས། ༤ སྐར་མ། ༥ ས ྩོབ་གྲྩོགས་བར་ཞ བ་བཤེར། ༥ སྐར་མ། ༥ བསྐར་ཞ ྱི བ་དང་ག ྩོ ་བསྡུར། གཞན་ཡང་། ) བར ད་གཞ ་དེ་ཚོགས་ཐུན་གཞན་བེད་སྤད་དེ་སྐྩོར་བ་བརྒྱབ་ཀང་ཆྩོག ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གཏམ་བཤད་བ ེ ད་སྐབས་གཟུགས་པ ྩོ འ ྱི ་རྣམ་ འགྱུར་དང་མ ག་ལྟ་སྟངས་ཚུན་ལེགས་པྩོ་དགྩོས་སྐྩོར་ལམ་སྟྩོན།
50 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) དུས་ཚོད་སྟངས་འཛིན་གལ་ཆེ་བས་ས བ་ཕྲུག་ཚང་མར་གཏམ་བཤད་ ཀྱི་གྩོ་སྐབས་ཐྩོབ་པ་དག ས། ) འཛིན་གྲྭའྱི་ནང་གྱི་སྩོབ་ཕྲུག་ག ་གྲངས་ཚད་ལ་གཞྱིགས་ཏེ་དུས་ཚོད་ གཏན་འབེབས་བས་ཀང་ཆ ག མཇུག་བས མས། ¾ ཐ ྩོ ལ་བྱུང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་བེ ད་ས ྩོ ས་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ་རྣམ་དཔ ད་ག ྩོ ང་ འཕེལ་དང་། སྐད་ཡ ག་ཡར་རྒྱས། གདེང་སྩོབས་གྩོང་མཐ ར་གཏ ྩོ ང་ ཐུབ་པ་ཡ ན། ག ྩོ ་ར མ་ལྡན་ལ་ཞ བ་བཤེར་ཚད་འཛིན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་ ལྡན་པས་སྩོབ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་ག ་རལ་ཙམ་མ་ཟད། སྐད་ ཆའ ་ག ་ར མ་དང་ནང་ད ྩོ ན། དེ་བཞྱིན་དྲན་པ་སྐེན་པྩོ་ཆགས་པར་ཕན་ ཐ ྩོ གས་ཡ ྩོ ད། ¾ དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་ཕྲུག་ལ་ཐ ྩོ ལ་བྱུང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་བརྩོ ད་གཞ ྱི ་ བཀ ྩོ ད་སྒ ྱི ག་གནང་སྐབས། ལ་ད ྩོ ན་ལྟ་བུ་སྩོབ་ཚན་བེ་བག་གཅྱིག་གྱི་ ནང་གསེས་ཀྱི་དབ ་བར་གཏམ་བཤད་ཀྱི་བར ད་གཞ ྱི ་བཟ ་ཆ ག་ལ། བརྡ་སྤ ྩོ ད་ལྟ་བུ་ཅུང་ཟད་གཞྱི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། བ ད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ལྟ་བུ་ དེ་བས་རྒྱ་ཆེ་བའ ་ཐ ྩོ ག་བར ད་གཞ ྱི ་ཅ ྱི ་ར ྱི གས་བཀ ད་སྒ ྱི ག་ག ས་གཏམ་ བཤད་བ ེད་བཅུག་ན་འགྲྱིགས།
51 ༧. ་ིག་སར་ུ ་བྱྱེད་་ྩོ། ༧. ཡྱིག་སྒྱུར་གྱི་བ ད་ས ། ག ྩོ ་ད ྩོ ན། ཡ ག་སྒྱུར་ཞེས་པ་ནྱི་དཔེ་དེབ་དང་། ཡ ྱི ག་ཆ། རྩོམ་ཡ ག འཕ ྱི ན་ཡ ྱི ག་ ས ྩོ གས་སྐད་ཡ ྱི ག་གཅ ག་ནས་སྐད་ཡ ག་གཞན་ཞ ག་ག ྱི ་ཐ ྩོ ག་ཕབ་སྒྱུར་བ ད་ པའ ྱི ་ད ྩོ ན་ཡ ྱི ན། སྐད་ཡ ག གཙོ་བྩོ་ཨ ན་ཡ ྱི ག་ནས་བ ད་ཡ ྱི ག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར་དང་། བ ད་ཡ ྱི ག་ནས་ཨ ྱི ན་ ཡ ག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར་བ ད་བཅུག་ཀང་འགྲྱིག དམ གས་ཡུལ། ¾ སྐད་ཡ ྱི ག་ཡར་རྒྱས། བ ད་ཡ ག་ག ་བརྡ་དག་དང་། བར ད་པ། ཚིག་ རྒྱན་བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་སྩོགས་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས། ¾ སྐད་ཆའ ་སྒྱུ་རལ་ཡར་རྒྱས། ཚོར་བ་དང་བསམ་ཚུལ་གྩོ་རྱིམ་ལྡན་ པའ ་ངང་བར ྩོ ད་པའ ྱི ་རལ་ཡར་རྒྱས། ¾ རང་སྐད་སྲུང་སྐ ྩོ བ། བྩོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་མ ་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་དང་ ཉམས་པ་སར་གས ྩོ ། ¾ ཤེས་ཡ ན་དང་ག ྩོ ་ར ྩོ གས། ཡ ྱིག་སྒྱུར་བས་པ་བརྒྱུད་ཤེས་ཡ ན་དང་ག ་ ར གས་ལེགས་པྩོ་འཕེལ་བ། (གཞན་གྱི་སྐད་ཡ ག་ལ་གྩོ་བ་ལེན་སྟངས་དང་། རང་ ག ས་ཕབ་སྒྱུར་སྐབས་ཚིག་བར ད་ཀྱི་འགྲྩོས་ལ་སྦ ང་བརྡར་ཐེབས་པ།)
52 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ¾ འདབ་གཤ ག་གཉ ྱི ས་ལྡན་གས ་སྐ ྩོ ང་། སྐད་ཡ ག་གཉ ྱི ས་ལ་བང་ཆ་ཡ ང་ བའ ྱི ་གཅ ྱི ག་ག ྩོ ་གཉ ས་ཆ ད་ཡ ྩོ ང་བ། ཡིག་སྒྱུར་གི་གནས་ཚད། ¾ བསྒྱུར་གཞ ་དང་སྒྱུར་བ ེ ད་གཉ ས་ཀྱི་གནས་ཚད་ལ་ལྟ་དགྩོས་པ། ¾ ལ ྩོ ་ར མ་དང་ལ ྩོ ་ཚད་དེ་བཞ ན་སྐད་ཡ ག་གཉ ས་ཀྱི་ཤེས་ཚད་ལ་ལྟ་ དག ྩོ ས་པ། ¾ ཡ ག་སྒྱུར་བ ད་པའ ་ཁ ར་ཡུག་དང་མཐུན་རྐ ན་བཅས་ལ་ལྟ་དག ྩོ ས་པ། ལ ་ར ྱི མ་དང་ཡ ག་སྒྱུར་གྱི་གནས་ཚད་དཔེ་མཚོན་རེའུ་མྱིག ཚད་འཛིན་ཆ་རྐ ན། ལ ྩོ ་ར ྱི མ། ༣-༥ ལ ་ར མ། ༦-༨ ལ ྩོ ་ར ྱི མ། ༩-༡༢ ཚིག་སྒྲུབ། ལས་ས་པ ྩོ ་དང་ ཚིག་འབྲུ་ཉུང་ཉུང་། ཅུང་ཟད་ཁག་ཙམ་ དང་རྱིང་ཙམ། གནས་ཚད་མཐ ་བ། ཚིག་སྒྲུབ་མང་བ། ནང་ད ན། ག མས་འདྲྱིས་ཆེ་ བ་ཁག གཞ ་རྒྱ་ཆེ་བ། རྒྱ་ཆེ་ལ་གཏ ང་ ཟབ་པ། ཐ་སྙད། རྨང་གཞ ྱི ་དང་རྒྱུན་ གཏན་ཅན། ཅུང་ཟད་མང་བ། ཁག་པ་དང་མང ན་ བར ྩོ ད་ར ྱི གས། བརྡ་སྤ ྩོ ད། རྨང་གཞ ། ཕད་དང་རྣམ་དབ ་ སྦ ར་སྟངས། ཕད་དང་རྣམ་དབ ། དུས་གསུམ་ཁག བར ད་གཞ ། ལས་ས་པ ྩོ ། ཅུང་ཟད་ཁག་ཙམ། ཁག་པ། དུམ་མཚམས། སྟབས་བདེ་དང་ ཐུང་ཐུང་། ར ང་ཙམ་དང་དྩོན་ གནད་མང་ཙམ། ཅུང་ཟད་ཟབ་ཅ ང་ རྒྱ་ཆེ་བ།
53 ༧. ་ིག་སར་ུ ་བྱྱེད་་ྩོ། དགེ་རྒན་གི་བྱེད་ས ། ¾ ཚོགས་ཐུན་སྐབས་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ ་ཡ ྱི ན་ན། དུས་ཡུན་ལ་འཚམ་པའྱི་ བསྒྱུར་གཞ ་ག ྩོ ་སྒ ྱི ག ¾ ཕྲུ་གུའ ྱི ་གནས་ཚད་ལ་གཞ གས་ཏེ་གཙོ་ཆེར་བསྒྱུར་གཞྱི འ ྱི ་ནང་ད ན་ ཡག་པ ་ཞ ག་འདེམས་དག ས། ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་བ ད་ས ྩོ ་ས ེ ལ་ཕ ྩོ གས་གྲ་སྒ ྱི ག་ཨང་གསར་བ ད་དག ས། ¾ བསྒྱུར་གཞ ་འཛིན་གྲྭའྱི་ནང་ཕབ་བཤུས་བེད་དག ས་ན་དུས་ཚོད་འཕྩོ་ བརླག་འགྲྩོ་གཞྱི་ཆགས་པས། དགེ་རྒན་གྱིས་ས ན་ཚུད་ནས་པར་ ས ྩོ ག་གྲ་སྒ ྱི ག་དག ས། ¾ བསྒྱུར་གཞ ་ག ྩོ ག་འད ྩོ ན་བརྙན་ར ས་བརྒྱུད་ སྤ ན་བསྟར་ཞུས་ ཀ ང་མ ྱི ་ ཆྩོག་པ་མེད། ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་རང་ཉ ད་ཀྱི་ལག་ཐ གས་ཁ་པར་དང་སྟབས་བདེའ ་ཀམ་པུ་ ཊར་སྩོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐེན་ཡ ད་ན་དེ་བས་སྟབས་བདེ། ¾ ཚད་འཛིན་རེའུ་མ ག་འགེངས་ཤ ག་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་པར་ས ྩོ ག་བརྒྱབ་ ནས་མཁ ་སྤ ྩོ ད་བ ེ ད་དག ྩོ ས། སླློབ་ཕྲུག་གི་བྱེད་ས ་ཁག་གཉིས། ༡) ས ་ཚན་གྱིས་ཡྱིག་སྒྱུར་བེད་པའྱི་བ ད་ས ྩོ ། ) འཛིན་གྲྭའྱི ་ནང་ས ྩོ བ་ཕྲུག་གསུམ་མམ་བཞ ་ཙམ་ས ་ཚན་རེར་བག ད་ དག ྩོ ས།
54 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) ས བ་ཕྲུག་གཅ ག་ག ྱི ས་ས ་ཚན་གྱི་འགན་འཁུར་དང་། གཅ ྱི ག་ག ས་ ཡ ག་ཐྩོག་ཏུ་འབེབས་པ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་གཅ ྱི ག་ག ས་ཚིག་མཛོད་ལས་ མྱིང་ཚིག་ཁག་པ་རྣམས་ཀྱི་གྩོ་དྩོན་འཚོལ་ཞྱིབ་བ ད་དག ས། ) ཚོགས་མྱི ་ཐུན་མ ང་ག ་བསམ་ཚུལ་སྤུངས་དགྩོ ས་པ་ལས་མ ་གཅ ྱི ག་ ག ྱི ས་རང་དགར་ཐག་གཅ ྩོ ད་མ ་རུང་། ) མཐར་ཡ ྱི ག་གཟུགས་ལེགས་ཤྩོ ས་དེས་དག་ན ར་མེད་པར་གཙང་ བཤུས་བ ད་དག ྩོ ས། ཞ བ་འཇུག་དང་ཨང་ཐ བ། ¾ བསྒྱུར་ཟ ན་པའ ྱི ་རྩོམ་ཡ ག་ལ་ས ེ ་ཚན་ནང་ཁུལ་ནས་ཞ བ་འཇུག་དང་ ཨང་ཐ བ་སྤ ད་དུ་འཇུག་དག ས། ¾ མཐའ་མ་དགེ་རྒན་གྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་དང་ལམ་སྟྩོན་གནང་དག ས། ༢) ས བ་ཕྲུག་རེ་རེས་ཡྱིག་སྒྱུར་བེད་པའྱི་བ ད་ས ྩོ ། ¾ བསྒྱུར་གཞ ་ཞ ག་ས བ་ཕྲུག་ས ་ས ྩོ ར་ཡ ྱི ག་སྒྱུར་བ ེ ད་འཇུག་པ། ¾ མྱིང་ཚིག་རྣམས་ཚིག་མཛོད་ལས་འཚོལ་དག ས་པ། ¾ ནང་ད ྩོ ན་ག ་དཀའ་བ་ཡ ྩོ ད་ན་དགེ་རྒན་གྱིས་ལམ་ སྟྩོ ན་གནང་ཡང་ འཐུས། ཞ བ་འཇུག་དང་ཨང་ཐ བ། ) ཚད་འཛིན་རེའུ་མ ག་འགེངས་ཤྩོག་སྩོབ་ཕྲུག་གཉ ས་རེའྱི་དབར་བརེ་ ལེན་གྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་བེད་དགྩོས། ) ཚད་འཛིན་རེའུ་མྱིག་ནང་ཨང་ཐ བ་འགེངས་དག ས།
55 ༧. ་ིག་སར་ུ ་བྱྱེད་་ྩོ། ) ད ྩོ ན་ཕན་གྱི་ཞ བ་བཤེར་དང་ཨང་ཐྩོ བ་སྤ ྩོ ད་དག ྩོ ས་པ་གཙོ་གནད་དུ་ འཛིན་དག ས། ) བཀང་ཟ ན་པའ ་ཚད་འཛིན་རེའུ་མ ག་དགེ་རྒན་ལ་དཔད་ཞྱིབ་ཀྱི་ཆེད་ དུ་འབུལ་བའམ་ད ྩོ ་བདག་ས བ་ཕྲུག་ས ྩོ ་ས འ ་ portfolio ཡ ག་སྣྩོད་ནང་ ཉར་ཚགས་བས་ཆ ག དགེ་རྒན་གྱིས་བྩོ ད་ཡ ག་ཐ ག་ཕབ་སྒྱུར་ཟ ྱི ན་པའ ་མ་དཔེ་ཞ ག་ཀམ་པུ་ ཊར་ནས་སྤན་བསྟར་གནང་ཐུབ་པ་དག ྩོ ས། ཞ བ་འཇུག་གྱི་དཔེ་མཚོན་རེའུ་མྱིག ) ཞ ྱི བ་ཆ། བ ད་ཡ ྱི ག་ཐ ག་ནང་ད ན་ཞ བ་ཆ་ལྡན་མ ྱི ན། ) འབ ལ་ཆགས། ནང་ད ྩོན་ས་ཕྱི་འབེལ་ཆགས་མྱིན་དང་ཟླྩོས་སྐ ན་ཡ ད་མེད། ) བརྡ་དག བ ྩོ ད་ཡ ག་ནང་བརྡ་དག་ཚུལ་བཞ ན་དུ་བ ྱི ས་ཡྩོད་མེད། ) ནང་ད ན། བསྒྱུར་གཞ འ ྱི ་ནང་ད ན་དང ྩོ ས་དང་མཐུན་མ ན། ཚད་འཛིན་ གཞ ། ཨང་ཐ བ། ༥ ཨང་ཐ བ། ༤ ཨང་ཐ བ། ༣ ཨང་ཐ ྩོ བ། ༢ ཨང་ཐ ྩོ བ། ༡ ཞ བ་ཆ། ཞ ྱི བ་ཆ་ ལྡན་ལ་ན ྩོ ར་ འཁྲུལ་ཉུང་། ཞ ྱི བ་ཆ་ལྡན་ རུང་ན ྩོ ར་ འཁྲུལ་རེ་ ཟུང་ལྡན། ཞ བ་ཆ་གང་ འཚམ་ལྡན། ན ྩོ ར་འཁྲུལ་ མང ྩོ ན་ གསལ་ཆེ། ནང་ད ྩོ ན་ ཅུང་ཟད་ ལྡན། ན ར་ འཁྲུལ་མང་། ན ར་འཁྲུལ་ མང་ལ་ག ་ བ་ལ ན་ ཐབས་བལ།
56 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། འབ ལ་ ཆགས་པ། ས་ཕྱིའ ་ནང་ ད ན་འབ ལ་ ཆགས་ལ་ ག ་ར མ་ལྡན་ པ། ས་ཕྱིའ ་ནང་ ད ན་འབ ལ་ ཆགས་རུང་ ག ་ར ྱི མ་མ ་ ལྡན་པ། འབ ེ ལ་ ཆགས་རུང་ ག ྩོ ་ར ྱི མ་མ ་ ལྡན་པ། འབ ལ་མ ་ ཆགས་ལ་ ག ྩོ ་ར མ་མ ་ ལྡན་པ། འབེལ་མེད་ ད ན་གཞན། བརྡ་དག བརྡ་དག་ བཀ ལ་ སྤ ད་ཧ་ཅང་ ལེགས། བརྡ་དག་ བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་ ཡག་པ ྩོ ་ བས་འདུག བརྡ་དག་ ན ར་འཁྲུལ་ ཅན་འགའ་ ཞ ྱི ག་འདུག བརྡ་དག་ བཀ ྩོ ལ་སྤ ད་ ཀྱི་གནས་ ཚད་ཞན། བརྡ་དག་ བཀ ལ་སྤ ད་ ཞན་པས་ ན ར་འཁྲུལ་ མང་། ནང་ད ྩོ ན། ནང་ད ན་ ཕུན་སུམ་ ཚོགས་ པ ར་བསྒྱུར་ འདུག ད ན་དང་ མཐུན་པ་ བསྒྱུར་ འདུག ནང་ད ྩོ ན་ དང ས་དང་ གང་འཚམ་ མཐུན་པར་ བསྒྱུར་ འདུག བསྒྱུར་གཞ ་ དང ས་དང་ འབ ལ་བ་ དེ་ཙམ་མ ་ འདུག བསྒྱུར་ གཞ ྱི འ ྱི ་ནང་ ད ྩོ ན་དང་ མཐུན་གྱི་ མ ྱི ་འདུག ཞ བ་འཇུག་ག ་འགེངས་ཤ ག ཚད་འཛིན་གཞྱི། ཨང་ཐ ྩོ བ། ༥ ཨང་ཐ བ། ༤ ཨང་ཐ ྩོ བ། ༣ ཨང་ཐ བ། ༢ ཨང་ཐ བ། ༡ ཞ ྱི བ་ཆ། འབ ལ་ཆགས་པ། བརྡ་དག ནང་ད ྩོ ན།
57 ༨. སྩོ་་་ག་གིས་དགྱེ་གན་བྱྱེད་པ། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དུས་ཚོད་རེའུ་མ ག ཨང་། དུས་ཡུན། བར ད་གཞ ྱི ། ༡ སྐར་མ། ༥ ང ་སྤ ད། ༢ སྐར་མ། ༥ བསྒྱུར་གཞ ་ལྟ་ཀ ག ༣ སྐར་མ། ༢༥ ཨ ྱི ན་སྐད་ལས་བ ད་ཡ ག་ཏུ་ཕབ་སྒྱུར། ༤ སྐར་མ། ༥ ས ་ཚན་ནམ་སྩོབ་ཕྲུག་དབར་ཞྱིབ་བཤེར། ༥ སྐར་མ། ༥ བསྐར་ཞ བ་དང་ག ་བསྡུར། ༨. ས ོ བ་ཕྲུག་གྱིས་དགེ་རྒན་བ ད་པ། ན་མཉམ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ས་དགེ་རྒན་དང་ས བ་ཕྲུག་གཉ ས་ཀའྱི་ཚབ་བ ད་པའ ྱི ་སྦ ྩོ ང་ ཐབས་ཤ ག་ཡ ྱི ན། ཐབས་ལམ་འད འ ྱི ་དམྱིགས་ཡུལ་གཙོ་བྩོ་ན ་མ ྩོ ང་བ་དང ས་ ཀྱི་ཐ ག་སྐབས་བབ་སྩོབ་ཚན་གྱི་གྩོ་ར གས་དང་། སྐད་ཆའ ྱི ་སྒྱུ་རལ། ཕན་ཚུན་ འབ ེ ལ་ལམ་བཅས་ག ང་མཐ ར་གཏ ྩོ ང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དཀའ་གནད་ལ་ གདྩོང་ལེན་དང་སྩོབ་ཚན་ལ་སྤ ་སྣང་འཕེལ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་ཡྱིན།
58 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། སླློབ་ཁིད་ཀི་ཁ ར་ཡུག་དང་། བརྒྱུད་རིམ། ཁེ་ཕན། ༡ མྱི་སྣ་འདེམས་སྒྲུག ས བ་ཕྲུག་གཉ ས་ཀྱི་བར་དང་། ས ་ཚན་ཆུང་ཆུང་། ཡང་ན་འཛིན་གྲྭའྱི་ ས བ་ཕྲུག་ཆ་ཚང་གྱི་བར་དགེ་རྒན་དང་ས བ་ཕྲུག་འདེམས་སྒྲུག་བ ད་ཆ ག་པའ ་ བ ེ ད་ས ་ཞ ག་ཡ ན། ༢ དམ གས་ཡུལ་ང ྩོ ་སྤ ད། གནད་ད ྩོ ན་གང་ཞ ྱི ག་ས བ་ཁ ད་བ ད་པ། དཔེར་ན། ལ་དྩོན་གྱི་ས བ་ཚན་ ས བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་དག ྩོ ས་པའ ྱི ་དབང་དུ་བཏང་ན། སྒ་སྦ ར་དང་། ད ྩོ ན་སྦ ར། དཔེར་ བར ྩོ ད་ས ྩོ གས་ས བ་ཁ ྱི ད་ཁ་གསལ་དང་། དེ་དག་ཐབས་ཤེས་ཇྱི་འདྲ་ཞ ག་སྤད་ ནས་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ད་པ། དཔེར་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་ ས བ་པ། ནག་པང་སྟེང་དགེ་ས བ་གཉ ས་ཀས་ཆ་ཤས་བླངས་ནས་ས བ་པ། ག ག་སྟྩོན་བརྙན་རྱིས་བཀྩོལ་སྤྩོད་ཀྱི་ལམ་ནས་ས བ་པ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་གྱི་རྩོལ་བ་ གཙོ་བྩོར་བརེན་ནས་སྩོབ་པ། ས ་ཚན་ཁག་བགྩོས་ཀྱིས་བ ད་ས འ ྱི ་ལམ་ནས་ ས བ་པ་ས ྩོགས་ཁ་གསལ་ལམ་སྟྩོན་བ ད་དག ས་པ་ཡ ན། ༣ གྲ་སྒ ྱི ག དགེ་རྒན་དང་སྩོ བ་ཕྲུག་གཉ ས་ཀར་དག ྩོ ས་ངེས་ཀྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཡ ྩོ ་ཆས་ མཁ ྩོ ་སྤ ྩོ ད་བ ད་དག ས། དཔེར་ན། ཆུང་ས་ནས་ས་སྨྱུག་དང་ནག་པང་། གང་ སྦར་དང་སྨྱུ་གུ། བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ཆས་དང་འབྱི་དེབ་སྩོགས་གང་དག ས་ སྩོན་ཚུད་ནས་མཁྩོ་སྤྩོད་བེད་ཐུབ་པ་དག ས་པ་དང་། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ཁ ད་
59 ༨. སྩོ་་་ག་གིས་དགྱེ་གན་བྱྱེད་པ། འཆར་འག ད་དམ་ས ན་འགྲྩོའྱི་སྟ་གྩོན་གང་ལེགས་ལམ་སྟྩོན་བ ད་དག ྩོ ས། ས ྩོ བ་ ཕྲུག་ཚོས་ ཀ ང་ཁ ྱི ད་ བ འ ྱི ་ས བ་ཚན་དང་འབེ ལ་བའ ་ དྲྱི ་བའ ྱི ་ར ྱི གས་ས ྩོ ན་ཚུད་ ནས་བསམ་གཞ གས་དང་གྲ་སྒ ྱི ག་བ ད་དག ྩོ ས་པར་བསྐུལ་དག ྩོ ས། ༤ ཁ ར་ཡུག་བཀ ད་སྒ ྱི ག ས ྩོ བ་ཁ ད་བ ེ ད་སའ ྱི ་ཁ ར་ཡུག་འ ྩོ ས་འཚམ་བཀྩོ ད་སྒ ག་བ ེ ད་དག ས། འཛིན་གྲྭ་ཡྱིན་ཡང་ཆྩོག འཛིན་གྲྭའ ་ཕྱི་ལ་ཡྱིན་ཡང་ཆ ག བརྙན་ར ྱི ས་བཀ ད་ སྒ ྱི ག་ཁང་ཡ ན་ཡང་ཆ ྩོ ག གང་ལྟར་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་སའ ྱི ་ཁ ྩོ ར་ཡུག་འ ས་འཚམ་ སྩོན་ཚུད་ནས་གྲ་སྒ ག་བ ད་དག ྩོ ས་པ་ཡ ྱི ན། ༥ ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་བརྒྱུད་ར མ། རྒྱུས་མངའ་ལམ་སྟྩོན། དགེ་སྩོ བ་ཀྱི་ཚབ་བ ད་མཁན་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ས བ་ཁ ྱི ད་གང་ཞ ྱི ག་ བ ེ ད་རྒྱུ་ཡ ན་མ ན་ང ྩོ ་སྤ ད་ཁ་གསལ་བ ེ ད་དག ྩོ ས། དཔེར་ན། སྩོབ་ཚན་ལ་ད ན་ གྱི་སྐྩོར་ཡྱིན་པ་དང་། སྒ་སྦ ར་དང་ད ན་སྦ ར། དེ་བཞ ན་དཔེར་བར ད་འཇ ྩོ ག་ སྟངས་གསལ་པྩོ་ཤེས་ཕྱིར་ཡྱིན་ན། དེ་མཚུངས་རྒྱུས་མངའ་ལམ་སྟྩོན་གསལ་ པ ར་བ ེ ད་དག ྩོ ས། དེ་མྱིན་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོ་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་སྐབས་ག་བ ེ ད་འད ་བ ེ ད་ མེད་པ་ཆགས་མ ་ས ྱི ད་པ་མ ྱི ན། བ ེ ད་ས ྩོ ། དགེ་རྒན་གྱི་བ ད་ས ་གང་ཡ ན་ལམ་ སྟྩོ ན་ཁ་གསལ་བ ེ ད་དག ྩོ ས་པ། དཔེར་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ཁྱིད་བའ ་ས བ་ཚན་ལ་དྩོན་གྱི་གྩོ་དྩོན་དང་། ཕད།
60 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། རྣམ་དབ ེ ། སྒ་སྦ ར། ད ྩོ ན་སྦ ྩོ ར་ས ྩོ གས་ས བ་ཕྲུག་དང་ལྷན་དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན་གྱི་ ཚུལ་དུ་སྩོབ་ཁྱིད་བ ད་དག ས་ཚེ། དྲྱི་བའྱི་ཁ་གྲངས་དང་། དྲྱི་བ་ཇ ་ལྟར་འབ ྱི ་ དག ས་མ ྱི ན་ས ྩོགས་ལམ་སྟྩོན་ཁ་གསལ་བེད་དགྩོས་པ་དང་། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ སེ་ཚན་ཁག་བགྩོས་ཀྱི་བེད་སྩོ་ཡ ན་ན། སེ་ཚན་རེའྱི་ས བ་ཕྲུག་ག ་ཁ་གྲངས། དུས་ཚོད། ས ་ཚན་གྱི་འག ་ཁ ྱི ད། དྲུང་ཡ ག འགྲེལ་བར ད་པ་ས ྩོ གས་གཏན་ ཁེལ་བ ད་པ། ས བ་ཕྲུག་ཚོས་ལན་འདེབས་བ ད་ཕ གས་དང་། ཉན་འཇ ྩོ ག་བ ེ ད་ སྟངས་ས ྩོགས་ལམ་སྟྩོན་གང་འྩོས་བེད་དགྩོས་པ་ཡྱིན། ས བ་ཁ ྱི ད་གྲ་སྒ ག ས བ་ཁ ྱི ད་བ ད་མཁན་གྱི་ས བ་ཕྲུག་དེར་ཁྱིད་བའ ་སྩོབ་ཚན་གྱི་ནང་དྩོན་ ལ་གཞ གས་ཏེ་ས ན་ཚུད་ནས་གྲ་སྒ ག་བ ད་པའ ྱི ་དུས་ཚོད་འདང་ངེས་སྤ ད་ དག ས་པ་ཡ ྱི ན། དེ་བཞ ན་ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཡང་དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན་དང་། ཁ ད་ བའ ྱི ་ས བ་ཚན་ལ་རྒྱུས་མངའ་རྩོབ་ཙམ་ཡ ང་བའ ྱི ་ས ན་འགྲྩོའྱི་སྟ་གྩོན་གྱི་དུས་ ཚོད་ཕན་བུ་སྤྩོད་དགྩོས་པ་ཡྱིན། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དུས་ཡུན། སྤྱིར་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དུས་ཡུན་ར ང་ཐུང་ཞེས་པ་ཁ ད་བའ ྱི ་ས བ་ཚན་གྱི་ངྩོ་ བ ྩོ ་དང་། ཁ ད་མཁན་གྱི་ཤེས་ཚད། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ་ད ྩོ ་སྣང་དང་ནུས་པ་ས གས་ལ་ བསྟུན་ནས་ཐག་གཅ ྩོ ད་བ ེ ད་དག ྩོ ས་པ་ཞྱིག་རེད། དཔེར་ན། ལ་དྩོན་གྱི་ག ་ད ན་ དང་། ཕད། རྣམ་དབ ེ ་ང ས་འཛིན། དཔེར་བརྩོད་རེ་ཟུང་ང ་སྤ ྩོ ད་བ ེ ད་དག ྩོ ས་པ་ ལྟ་བུ་ཡ ན་ན། དུས་ཡུན་སྐར་མ་ ༡༥-༢༠ ཙམ་གྱི་ནང་མྱི་ཚར་བ་མེད་ཀང་།
61 ༨. སྩོ་་་ག་གིས་དགྱེ་གན་བྱྱེད་པ། སྐབས་ཐ ག་ས ྩོ བ་ཁ ྱིད་བ་ཡུལ་གྱི་སྩོབ་ཕྲུག་གྱི་ལ ་ན་དང་འཛིན་གྲྭ་མཐྩོ་དམན། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་བེད་ས འ ྱི ་རྣམ་པ། འཛིན་གྲྭའྱི་ཁ ར་ཡུག་བཅས་རྐ ེ ན་མང་པ ྩོ ར་ རག་ལས། ལ་དྩོན་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་དབེ་བཞྱི་པ་དག ས་ཆེད་ཀྱི་དཔེར་བར ད། ར་ལ་རྩྭ་སྟེར། ར་ལ་དུག་སྟེར། ལྟ་བུ་བཞེད་པ་མཐུན་མྱིན་དང་། རྩོད་གཞ ་ ཅན། མག ྩོ་རྙྩོག་ཅན་གྱི་རྱིགས་ས བ་ཁ ད་བ ད་དག ས་ན། བགྲྩོ་གེང་དུས་ཚོད་ ར ྱི ང་པ ྩོ ་འག ར་ས ྱི ད་པ་ཡ ྱི ན། དེར་བརེན། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ཁ ད་བ ེ ད་མཁན་ དང་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ་ཡུལ། ས བ་ཚན་གྱི་ནང་དྩོན་བཅས་ལ་དགྩོངས་པ་བཞེས་ ནས་དུས་ཚོད་གཏན་འབེབས་གནང་དགྩོས། འ ྩོན་ཀང་དུས་ཚོད་ཇྱི་ཙམ་མང་ བ་སྤད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་སྩོབ་ཁྱིད་བ ད་མཁན་གྱིས་ན ར་འཁྲུལ་མང་བ་ཤ ར་རྒྱུ་ ཡ ན་པ་ཡང་མཁྱེན་དགྩོས་པ་ཡྱིན། འཁབ་སྟྩོན་བེད་སྟངས། དགེ་རྒན་དང་སྩོ བ་ཕྲུག་གཉ ས་ཀ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ལ་འཇུག་སྐབས་འ ཁ བ་ སྟྩོན་བ ད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡ ན་པར་དང ས་ཡ ད་དང་མཐུན་པའ ་ངང་དགེ་རྒན་གྱིས་ དགེ་རྒན་རང་ཡྱིན་སྙམ་པའ ་ཚོར་བའ ་ཐ ྩོ ག་ས བ་ཁ ད་ལམ་སྟྩོན་བེད་དགྩོས་པ་ དང་། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ས་ཀང་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རང་ག ་འདུ་ཤེས་ཐ ག་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་བེད་ ས ྩོ ར་འཇུག་དག ས་པ་ཡ ྱི ན། ཕན་ཚུན་དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན་དང་། ལམ་སྟྩོན། ག ་ བསྡུར་ས གས་གང་བདེར་བ ད་འཇུག་དག ས་པ་ཡ ན། ད ་སྣང་། མཉམ་ཞུགས་བ ེ ད་མཁན་ཚོས་སྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ བ ་བར་ད ྩོ ་སྣང་དང་ལྷན་
62 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ལེགས་ཉེས་ཇ ་འདྲ་ཞ ག་བྱུང་མ ྱི ན་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་གནས་གང་ཞྱི ག་ཡ ྩོ ད་ མེད་ཟ ན་བ ས་ཐ ར་བུ་རེ་འག ད་དག ས་པ་ཡ ན། ལམ་སྟྩོན་དང་གྩོ་བསྡུར། ས བ་ཁ ད་གྲུབ་པའ ྱི ་རེས་ལ་དགེ་རྒན་འཁབ་སྟྩོན་པ་དང་ས བ་ཕྲུག་འཁབ་ སྟྩོན་པ་གཉ ས་ཀར་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ་མ ང་བ་ག ེ ང་བའ ་ཁྩོར་ཡུག་དང་དུས་ཚོད་སྐར་མ་ འགའ་ཞ ྱི ག་སྤ ད་དག ས། གང་ཞ ག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དང་གང་ཞྱིག་ལེགས་ གྲུབ་མ་བྱུང་བའ ་སྐྩོར་གེང་ས ང་དང་། ཡར་རྒྱས་གཏ ང་དག ས་པའ ་གནད་ ད ྩོ ན་ཇ ་འདྲ་ཞ ྱི ག་ཡྩོད་མེད། དེ་བས་ཀང་གལ་ཆེ་བ་ནྱི་འཁྱིད་བའྱི་སྩོབ་ཚན་ གྱི་ནང་དྩོ ན་ཇ ་ཙམ་རྩོ གས་ཡ ད་མེད་བ གྲྩོ ་ག ང་དང་བསམ་ཚུལ་བར ་ལེན་ བ ད་རྒྱུ་དེ་རེད། བཟ ྩོ ་བཅ ྩོས་དང་བསྐར་ཟླྩོས། དམ གས་ཡུལ་ལྟར་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡྩོད་མེད་དང་། དུས་ཚོད་ཡྩོད་ མེད་ལ་གཞྱིགས་ནས་སྩོབ་ཁྱིད་བསྐར་ཟླྩོས་བ ད་ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ྱི ན། སྐབས་དེར་ ས བ་ཁ ད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བཅྩོ ས་དང་བ ་ བ ག་ སྦ ང་གཞ ྱི ར་དམ ྱི གས་ནས་ འགྱུར་བ་གཏ ྩོ ང་དག ས་ཡྩོད་ཚེ་གཏ ང་ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན། སྦློང་ཐབས་དེའི་ཕན་ཡ ན། ས བ་ཁ ྱི ད་པའ ྱི ་ག ྩོ ་ར གས་འཕེལ་བ། གཞན་ལ་ས ྩོ བ་ཁ ད་བ ད་པར་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་པ་རང་ཉ ད་ལ་འཁ ད་ བ འ ་ས ྩོ བ་
63 ༨. སྩོ་་་ག་གིས་དགྱེ་གན་བྱྱེད་པ། ཚན་གྱི་གྩོ་རྩོགས་གཏ ང་ཟབ་མེད་པར་སྩོབ་ཁྱིད་བ ད་རྒྱུ་ཁག་པ ་ཡ ང་ག ་རེད། དེར་བར ན་གྩོ་སྐབས་དེས་སྩོབ་ཁ ད་བ ེ ད་མཁན་ད ྩོ ་བདག་ག ས་བ ེ ་བག་བསབ་ གཞ ྱི ་དེའ ་ནང་ད ན་དང་དེ་དང་འབེ ལ་བའ ྱི ་གནད་ད ྩོ ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ ་ ར གས་རྒྱུའ ་ཁེ་ཕན་ཆེན་པྩོ་ཡྩོད། ག ེ ང་མྩོལ་གྱི་རལ་ཡར་རྒྱས། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ད་པར་སྐད་ཆ་ག ྩོ ་བརྡ་འཕ ྩོ ད་པ ྩོ ་དག ས་པ་ཡ ན། ས བ་ཁ ད་ བེད་མཁན་གྱི་སྩོབ་ཕྲུག་དེའྱི་སྐད་ཆ་ཤྩོད་སྟངས་དང་། མ ག་སྟྩོན་བ ད་སྟངས། ས བ་གྲྩོགས་དང་འབ ལ་ལམ་བ ེ ད་སྟངས་བཅས་ལ་སྦ ང་བརྡར་དང་ཡར་རྒྱས་ འགྲྩོ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། འག ྩོ ་ཁྱིད་ཀྱི་ནུས་པ་ག ང་འཕེལ་འགྲྩོ་རྒྱུར་ཡང་ཕན་ ཐ ྩོ གས་ཡ ྩོ ད་པ་ཞྱིག་རེད། གུ་ཡངས་ཀྱི་ཁ ར་ཡུག ས ྩོ བ་ཁ ད་བ ེ ད་མཁན་རང་ཉ ད་ཀྱི་སྩོབ་གྲྩོགས་ཡྱིན་པས་ས བ་ཕྲུག་ཚོས་ དྲྱི་བ་འདྲྱི་རྒྱུ་དང་། ལན་འདེབས་རྒྱུ། རྩོད་གེང་བེད་རྒྱུ་བཅས་རང་ཉ ད་ཀྱི་ དགེ་རྒན་དངྩོས་ལས་སྟབས་བདེ་བ་ཡ ད་པས། ས བ་ཕྲུག་ཚོར་གུ་ཡངས་ཀྱི་ ཁ ར་ཡུག་ཅ ྱི ག་ཡ ྩོ ད་པ་ཡ ྱི ན། གདེང་ས བས་གྩོང་འཕེལ། དགེ་རྒན་བེ ད་པའ ་འ ྩོ ས་འགན་ སྤ ད་པ་དེས་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ད་མཁན་ས ྩོ བ་ ཕྲུག་དེའ ་གདེང་སྩོབས་འཕེལ་ཐུབ་པ་དང་། རང་ཉ ད་ཀྱི་ཤེས་ཚད་དང་འཇ ན་ ནུས་སྟྩོན་པའ ་སེམས་ཤུགས་སྐ ད་ཐུབ་པ་ཡང་ཡ ྩོ ང་ག ་རེད།
64 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཧུར་བརྩོན་དང་མཉམ་རུབ། དགེ་སྩོབ་གཉྱིས་ཀས་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་བ་བར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེ་ བ་འད ན་ཐུབ་པ་དང་། ས བ་མ་ཡ ངས་ཀྱིས་འཛུལ་ཞུགས་དང་ཆ་ཤས་ལེན་ པར་སྤ ྩོ ་བ་དང་ས བས་པ་ཆེ་བ་འཕེལ་ཐུབ་པ་ཡ ན། དེ་མཚུངས་མཉམ་རུབ་ ཀྱི་ནུས་པ་དང་། ཕན་ཚུན་ར གས་རམ་གྱིས་ས བ་ཚན་གྱི་གྩོ་བ་དེ་བས་གཏ ང་ ཟབ་ར ྩོ གས་པར་ཕན་ཐ ྩོ གས་ཡ ད་ལ་ཉམས་མ ང་གསར་པའང་མང་པ ྩོ ་འཐ བ་ ཐུབ་པ་ཡ ྱི ན། སྦློང་ཐབས་དེའི་ཞན་ཆ། ན ར་འཁྲུལ་དང་ཆ་ལག་མྱི་ཚང་བ། ས བ་ཚན་ཐ ག་ག ྩོ ་ར གས་གང་ཡང་མེད་པའ ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་དེ་ལྟར་ས བ་ ཕྲུག་ག ྱི ས་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་སྐབས། ན ྩོ ར་འཁྲུལ་དང་། ཆ་ལག་མྱི་ཚང་བ་སྩོགས་ ཀྱི་རྐེན་གྱིས་གྩོ་ནྩོར་ཐེབས་པ་ཡྩོང་ག ་རེད། དབང་ཚད་མེད་པ། དགེ་རྒན་དང ས་ཀྱིས་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་པ་ལྟར་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ལ་དབང་ཚད་ མེད་པས་ས བ་ཕྲུག་འགའ་ཞ ྱི ག་ག ས་ད ྩོ ་སྣང་དང་སྣང་འཇ ྩོ ག་མ ྱི ་བ ེ ད་པའ ྱི ་ཁར། ས བ་ཁྱིད་ཚགས་ཚུད་ཡྩོང་བར་འགྩོག་རྐེན་བཟྩོ་བ་ཡང་ཡྩོང་གྱི་རེད། དུས་ཚོད་སྟངས་འཛིན། ས བ་ཕྲུག་ག ྱི ས་ས བ་ཁ ྱི ད་བེད་སྐབས་གདེང་སྩོབས་དང་། ཤེས་ཚད། ས ྩོ བ་རལ་ས གས་གང་ཅ ྱི འ ་ཐད་ཞན་ཆ་མང་བས་དུས་ཚོད་སྟངས་འཛིན་བེད་
65 ༨. སྩོ་་་ག་གིས་དགྱེ་གན་བྱྱེད་པ། མ ྱི ་ཐུབ་པའ ྱི ་དཀའ་ངལ་ཡ ང་གྱི་རེད། ན་མཉམ་གྱི་གནྩོན་ཤུགས། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ད་མཁན་རང་ཉྱིད་ཀྱི་སྩོབ་གྲྩོགས་ཡ ན་སྟབས། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ ནང་ཁུལ་རང་ཉ ྱི ད་ཀྱི་ཤེས་ཚད་དང་ནུས་པ་ཞན་པ ་གཞན་ལ་མ ་སྟྩོ ན་པའ ་ན་ མཉམ་གྱི་གན ན་ཤུགས་ངམ་ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་ཡྩོད་སྟབས། དྲྱི་བ་འདྲྱི་རྒྱུ་དང་ གསལ་བཤད་ལམ་སྟྩོན་ཞུ་རྒྱུ་སྟབས་བདེ་པ ་ཡ ང་གྱི་མེད། དགེ་རྒན་དངྩོས་ཀྱི་ལམ་སྟྩོན་མེད་པ། དང ྩོ ས་གཞ འ ྱི ་ས བ་ཁ ྱི ད་བེད་སྐབས་དགེ་རྒན་ཆེད་ལས་པས་ས བ་ཕྲུག་ ལ་ན ྩོ ར་འཁྲུལ་ཡ ྩོ ་བསང་བ ེ ད་པའ ྱི ་གྩོ་སྐབས་དང་གལ་ཆེའ ་གནད་ད ྩོ ན་གསལ་ བཤད་བ ེ ད་པའྱི་དུས་ཚོད་དང་གྩོ་སྐབས་ཧ་ཅང་དཀྩོན་པྩོ་རེད། མད ར་ན། ས བ་ཕྲུག་གྱིས་དགེ་རྒན་བས་ནས་སྩོབ་ཁ ད་བ ད་པའ ་ཐབས་ ལམ་དེ་ནྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལེགས་པྩོ་ཞ ག་ཡ ྱི ན་རུང་ག ང་གསལ་ཞན་ ཆ་ཁག་མ ྱི ་ཡ ྩོ ང་བའ ་ཆེད་ས བ་ཁ ྱི ད་གྲ་སྒ ག་དང་། ལམ་སྟྩོན། ཁ ར་ཡུག དག ས་ མཁ ྩོ འ ྱི ་ཅ་དང ྩོ ས་ས ྩོ གས་ཆུང་ཚགས་ནས་དྩོ ་བདག་དགེ་རྒན་ཆེད་ལས་པས་ དགྩོངས་བཞེས་ལག་བསྟར་གནང་དགྩོས་པ་ཡྱིན།
66 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༩. ལས་འཆར་བཀོད་སྒྲྱིག་གྱི་སོབ་སྦོང་། ལས་འཆར་བཀ ྩོ ད་སྒ ྱི ག་ག ྱི ་ས བ་སྦྩོང་ཞེས་པ་ན ། དགེ་རྒན་གྱི་རྩོལ་བ་ གཙོ་བྩོར་བརེན་པའྱི་སྦྩོང་ཐབས་མ་ཡྱིན་པར། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རང་ག ་རྣམ་དཔ ྩོ ད་ དང་། སྒྱུ་རལ། བཟང་སྤ ྩོ ད། མཉམ་རུབ། ལག་ལེན་སྩོགས་ལ་བར ན་ནས་ལས་ ད ྩོ ན་ནམ་སྦང་གཞ ་བ ེ ་བག་ཅ ག་དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ཞ ག་གྱི་ནང་ལེགས་འགྲུབ་ ཐུབ་པའ ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ཞ ྱི ག་ཡ ན། སྐབས་དེར་དགེ་རྒན་གྱིས་ས་ཕྱི་བར་གསུམ་ དུ་སྐུལ་མ་དང་། ལམ་སྟྩོན། མཐུན་འགྱུར། གཞ གས་འདེགས་བེད་དགྩོས་པ་ ཞ ག་ཡ ན། སྦློང་ཐབས་དེའི་ཁྱད་ཆློས། ¾ མ ྩོ ང་བ་དངྩོས་ཀྱིས་ད ན་མཐུན་གྱི་གནས་ལུགས་འཚོལ་ཞྱིབ། ¾ བརག་དཔད་དང་ཞ ྱི བ་འཇུག་བརྒྱུད་དང ྩོ ས་དྩོན་འཚོལ་ཞྱིབ། ¾ གཅ ྱི ག་ཕན་གཅ ག་ གྲྩོ གས་དང་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་ལས་དྩོ ན་ སྒྲུབ་ཐབས། ¾ ད གས་ས ང་དང་། ད ྩོ གས་གཅ ྩོ ད། རང་དབང་བཅས་ལྡན་པའ ་ཐ ག་ས ྩོ བ་ གཉེར་བེད་པ། ¾ མ ྱིག་སྟྩོན་དང་། བསྐར་ཞ བ། བགྲྩོ་གེང་། ལམ་སྟྩོན་ས གས་ཀྱི་གྩོ་ སྐབས་དང་བརྒྱུད་ར མ་ལྡན་པ།
67 ༩. ལས་འའར་་ཀད་སིག་གི་སྩོ་་ོྩོང་། ལས་འཆར་ཡུན་ཚད། ༡ དུས་ཡུན་ཐུང་བ། (བདུན་ཕག་ ༡ ནས་ ༣ ཙམ་བར།) དཔེར་ན། ¾ ཕད་གཞན་དབང་ཅན་གྱི་སྐྩོར། ) མཆན། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ས ་ཚན་ཁག་བག ས་ཀྱིས་ཕད་གཞན་དབང་ཅན་རེ་ རེའ ་སྐྩོར་ཞྱིབ་ཕ་སྩོབ་སྦ ང་བས་ཏེ་ལས་འཆར་ག ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་ཆ ྩོ ག ) ར་ཚིག་བླྩོ་འཛིན། དཔེར་བརྩོད་གསར་བཟྩོ། ར་ཚིག་འགྲེལ་བཤད་ དང་ལུང་འདྲེན། གང་སྦར་བཟྩོ་འགྩོད་དང་མཛེས་བཟ ། ག ག་སྟྩོན་ བརྙན་ར ས་བཟ ྩོ ་སྐྲུན་ས ྩོ གས་བ ད་ས ྩོ ་མང་དག་ཅ ྱི ག་ཡ ད། ¾ འཛིན་གྲྭའ ་ཚགས་ཤ ག ) མཆན། ས བ་ཕྲུག་རེ་རེས་ལྷུག་རྩོམ་དང་། སྙན་ཚིག བཅར་འདྲྱི་ ས ྩོ གས་འབ ་ཆ ྩོ ག ལས་འཆར་དེར་གཙང་བཤུས་དང་། ཀམ་པུ་ཊར་ ནང་འཇུག བཟ ྩོ ་བཀ ད། མཛེས་བཟ ་ཇུས་འག ྩོ ད་སྩོགས་ཚུད་ཡྩོད། ༢ དུས་ཡུན་འབ ྱི ང་བ། (བདུན་ཕག་ ༤ ནས་ ༦ ཙམ།) དཔེར་ན། ¾ བ ད་ཀྱི་འབྩོག་པ། ) མཆན། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ས ་ཚན་ཁག་བགྩོས་ཀྱིས་བྩོད་ཀྱི་འབྩོག་པའྱི་ཐ ན་ ཁུངས། འགྲྩོ་སྩོད་སྤྩོད་གསུམ། འབ ྱི ་གཡག་ག ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས། འབ ྩོ ག་ པའ ྱི ་དཀའ་ངལ་ས ྩོ གས་ཅ ྱི ་ར ྱི གས་ཐ ྩོ ག་ལས་འཆར་ག ྩོ ་སྒ ག་བས་ཆ ྩོ ག
68 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། འཆར་འག ད་དང་། ལས་ས ྩོ ། ཞ བ་འཇུག བཅར་འདྲྱི། ཟ ན་བ ས། འདྲ་ པར་དང་བརྙན་ར ས་མཁ ་སྒྲུབ། ཀམ་པུ་ཊར་ནང་འཇུག བཟ ་བཀ ད། གཙང་བཤུས། མ ག་སྟྩོན། འགྲེལ་བརྩོད། བསྐར་ཞ ྱི བ་ས གས་ཀྱི་བ ད་ ས ་མང་དག་ཡ ྩོ ད། ༣ དུས་ཡུན་ར ྱི ང་བ། (ཟླ་བ་ ༣ ནས་ ༥ཙམ།) དཔེར་ན། ¾ རྩོམ་རྱིག་ཡྱིག་སྣྩོད་བཟྩོ་སྐྲུན། ) མཆན། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་བ ས་པའྱི་ལྷུག་རྩོམ་དང་། སྒྲུང་རྩོམ། སྙན་ཚིག གཞས་ཚིག གཏམ་བར ྩོ ད། མཚར་གཏམ། སྒྱུར་རྩོམ་སྩོགས་ དང་བསྐར་ཞྱིབ་ཀྱི་སྙན་ཐ ་ཡ ྱིག་སྣྩོད་ནང་གས ག་འཇ ྩོ ག་བ ད་པ། ) མ་ཟ ྱི ན་བསྐར་བཅ ྩོ ས། དག་བཅ ས། ཞ བ་བཤེར། གཙང་བཤུས་ ས ྩོ གས་བ ད་ས ྩོ འ ་རྒྱུད་ར ྱི མ་མང་པ ་ཡ ྩོ ད། ལས་འཆར་ཚགས་ཚུད་ཡློང་བའི་ད ན་གནད་ལྔ། ) དམ གས་བཀར། ངས་གང་ཞ ག་ལེགས་འགྲུབ་བ ད་འད ྩོ ད་དམ། ) འཇལ་ཐུབ་པ། ངས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་ཇྱི་ལྟར་ཤེས་སམ། ) འགྲུབ་ཐུབ་པ། ངས་འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ན་ནམ། ) འབ ལ་བ་ཡ ད་པ། ངས་དེའྱི་ཐྩོག་དུས་ཚོད་གཏ ང་ར ྱི ན་འདུག་གམ། ) དུས་བཀག་ཅན། ངས་ག་དུས་འགྲུབ་ཐུབ་བམ།
69 ༩. ལས་འའར་་ཀད་སིག་གི་སྩོ་་ོྩོང་། ལས་འཆར་བཀ ད་སྒ ིག་བྱེད་སངས་ཀི་དཔེ་མཚོན། དམ གས་ས ྩོ ་ངྩོས་འཛིན། ས ྩོ བ་འག ་ཚུགས་ནས་ཟླ་གཅ ག་ཙམ་ཞ བ་འཇུག་བས་པ་བརྒྱུད། འཛིན་ ར ྱི མ་དགུ་པའ ྱི ་ས བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠% བ ད་ཡྱིག་རང་རྩོམ་འབ ་རྒྱུར་དང་ ད ད་ཆུང་ལ་རྩོམ་འབྱིའྱི་རྨང་གཞ ་ཅུང་ཞན་པ ྩོ ་ཡྩོད་པ་ཤེས་རྩོགས་བྱུང་། དམ གས་ཡུལ། ཟླ་གསུམ་གྱི་རེས་འཛིན་རྱིམ་དགུ་པའ ་ས བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༦༠% ཙམ་ རང་རྩོམ་སྙན་ཚིག་དང་སྒྲུང་རྩོམ། གཞས་ཚིག་ཐུང་ངུའ ་ར གས་འབ ྱི ་རྒྱུར་ དགའ་བའ ་ས བ་མ་སྐ ེ ད་ས ྱི ང་བ ད་ཐུབ་པ་བ ེ ད་རྒྱུ། ད ན་གནད་ལྔ། (རྩོམ་གྱི་ཡ ག་སྣྩོད་བཟྩོ་སྐྲུན་ལས་འཆར།) དམ ྱི གས་བཀར། ངས་གང་ཞ ག་ ལེགས་འགྲུབ་ བ ད་འད ད་དམ། མ་མཐར་ས ྩོ བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠% ཙམ་གྱིས་རང་ཉ ད་ཀྱི་འདྩོད་ མྩོས་ལྟར་སྙན་ཚིག་དང་། ལྷུག་རྩོམ། གཞས་ཚིག་ས གས་སྤུས་ ཚད་ལྡན་པའ ་རྩོམ་ཡ ག་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའ ་ཡ ག་ སྣྩོ ད་ལེགས་ འགྲུབ། འཇལ་ཐུབ་པ། ངས་ལེགས་གྲུབ་ བྱུང་བ་ཇ ་ལྟར་ ཤེས་སམ། འཛིན་གྲྭའ ་ས བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠% ལས་མང་བས་ལས་འཆར་ འག ་འཛུགས་བས་པའ ་ཉ ན་ནས་བརྒྱུད་རྱིམ་ལྟར་རྩོམ་ཡ ག་སྤུས་ ཚད་ལྡན་པ་ལྔ་རེ་བྱིས་པའ ་ཡ ྱིག་སྣྩོད་ལེགས་གྲུབ།
70 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། འགྲུབ་ཐུབ་པ། ངས་འགྲུབ་ཐུབ་ པ་ཞ ག་ཡ ན་ནམ། ས བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༢༠% ཙམ་གྱི་སྐད་ཡ ག་གནས་ཚད་ཧ་ཅང་ ལེགས། ས ྩོ བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠% བརྡ་དག་བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་དཀའ་ ངལ་འདུག ས བ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༣༠% རྨང་གཞ ་ཧ་ཅང་ཞན། དགེ་རྒན་གྱི་ར གས་རམ་དང་ས ྩོ བ་ གྲྩོ གས་ཕན་ཚུན་ར གས་རམ། འཆར་གཞ ་ལྟར་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་བཅས་ཀྱིས་དམ གས་ཡུལ་ འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཞ ག་ཡ ན། འབ ལ་བ་ཡ ྩོ ད་པ། དེའ ་ཐ ག་དུས་ ཚོད་གཏྩོང་ར ན་ འདུག་གམ། རྩོམ་ཡ ག་འབ ་རལ་གྩོང་འཕེལ་དང་སྤ ་སྣང་། ས བ་ཕྲུག་གྱི་ཚོར་བ་ ཡ ྱི ག་ཐྩོག་ཏུ་བདེ་བླག་ངང་འབེབས་ཐུབ་པ་བེད་པར་ལས་འཆར་ འད ྱི ་ཕན་ཐྩོགས་ཆེན་པ ་ཡ ད་པ་ཞ ག་ཡ ན། དུས་བཀག་ཅན། ངས་ག་དུས་ འགྲུབ་ཐུབ་བམ། ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣ བར་ལེགས་འགྲུབ་ བ ད་ཐུབ། ལག་བསར་འཆར་གཞི་དང་ག མ་རིམ། བདུན་ཕག ལག་བསྟར་ག ྩོ མ་ར ྱི མ། ༡ • ལས་འཆར་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད། རྒྱུན་དུ་འབ ྱི ་ ར ལ་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་དག ྩོ ས་པའ ་གལ་ཆེའྱི ་རང་ བཞ ན་གྱི་ས བ་གས ། • ལས་འཆར་ལེགས་འགྲུབ་བ ད་པའ ྱི ་ད ན་གནད་ལྔ་ཁ་གསལ་ང ྩོ ་ སྤ ད།
71 ༩. ལས་འའར་་ཀད་སིག་གི་སྩོ་་ོྩོང་། ༢ -༣ • འབ ་རལ་ཟབ་སྦ ང་། (གཞས་ཚིག སྙན་ཚིག ལྷུག་རྩོམ། སྒྲུང་རྩོམ། ཚིགས་བཅད།) • རང་རྩོམ་གྱི་བར ད་གཞ འ ་ཐ ག་གྩོ་བསྡུར་དང་འདེམས་སྒྲུག ༤-༨ • མ་རྩོམ་རེ་རེ་བཞ ན་བ ས་ཟ ན་པ་དང་དུས་བཀག་ནང་ཞ ྱི བ་འཇུག • མ་རྩོམ་སྐྩོར་ཕན་ཐ གས་ཅན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་དང་བསམ་ཚུལ། ༩-༡༡ • ས བ་ཕྲུག་ནང་ཁུལ་ཞྱིབ་བཤེར་དང་བཅ ས་སྒ ག་ག ྱི ་ག ་སྐབས། • ས བ་ཕྲུག་ནང་ཁུལ་བཅ ྩོ ས་སྒ ྱི ག་བས་པ་བཞ ན་བསྐར་བཅ ས་བ ེ ད་པ། ༡༢-༡༣ • རང་རྩོམ་རེ་རེ་བཞ ན་མཐར་གཏན་འབེབས་བ ད་པ། • རྩོམ་ཡྱིག་རྣམས་ཡ ག་སྣྩོད་ནང་ཕྩོགས་སྒྱིག་དང་མཛེས་བཟྩོ། ༡༤ • རང་རྩོམ་ཡྱིག་སྣྩོད་འཛིན་གྲྭར་མྱིག་སྟྩོན་བེད་པའ ་ག ་སྐབས། • རྩོམ་ཡྱིག་འབ ་བའ ྱི ་བརྒྱུད་ར ྱི མ་ཁྩོད་ཀྱི་ཉམས་མ ང་དང་ག ྩོ ་ར ྩོ གས་ གང་བྱུང་བ་བསྐར་ཞ བ་དང་ག ་བསྡུར་གྱི་ག ་སྐབས། དགེ་རྒན་གྱི་དཔད་ཞ བ། བདུན་ཕག དཔད་ཞ བ་བརྒྱུད་ར ྱི མ། ༤-༨ • ས བ་ཕྲུག་རེ་རེའྱི་མ་རྩོམ་རེ་རེར་ཞ བ་བཤེར་དང་ལམ་སྟྩོན། • ལམ་སྟྩོན་བཞ ན་འབ ྱི ་རལ་ཡར་རྒྱས་གཏྩོང་ཐབས་ཀྱི་སྐུལ་མ།
72 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༩-༡༡ • ས ྩོ བ་ཕྲུག་ནང་ཁུལ་བཅ ྩོ ས་སྒ ྱི ག་བ ད་པའྱི་སྤུས་ཚད་ཅ ་དགའ་ལམ་ སྟྩོན། • ས ྩོ བ་ཕྲུག་ནང་ཁུལ་ཞ བ་བཤེར་བཅྩོ ས་འ གྲྱི ག་ བ ས་ཟ ྱི ན་པར་ དཔད་ཞ བ། ༡༢-༡༣ • མཐའ་མའ ་རང་རྩོམ་ཡ ག་སྣྩོད་ཞ བ་བཤེར། • གསར་གཏ ད་ཀྱི་རྣམ་པ། ག ྩོ ་ར ྱི མ་བསྟར་ཆགས། སྐད་ཡ ྱི ག་ག ྱི ་ གནས་ཚད། བཅ ས་མྱིན་གྱི་རང་བཞ ན། ལས་འཆར་གྱི་ར་འཛིན་ ས ྩོ གས་ལ་གཞ ྱི ་བཅྩོལ་ནས་གནས་ཚད་ཞ བ་བཤེར། ༡༤ • རང་རྩོམ་ཡ ག་ སྣྩོ ད་མ ྱི ག་ སྟྩོ ན་བ ད་སྐབས་གསལ་ཁ་དང་གནད་ ས ྱི ན་ཇ ་བྱུང་ག ྱི་ལམ་སྟྩོན། • རྩོམ་འབ འ ་བརྒྱུད་ར མ་ཐ ག་བ སྐ ར་ཞ ྱི བ་བ ད་པའ ྱི ་ནང་ད ན་ལ་ ཞ ྱིབ་འཇུག་དང་ལམ་སྟྩོན། དཔད་ཞ ྱི བ་ལ་མཁ ྩོ ་བའ ་བསམ་ཚུལ་འགའ། ) རྩོམ་ཡ ག་རེ་རེར་ཚང་དགྩོ ས་པའ ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས་དང་ཚད་འཛིན་རེའུ་ མ ྱི ག་བཟྩོ་ཐུབ་ན་ལེགས། ) ས བ་ཕྲུག་རང་ང ས་ནས་བཅ ྩོ ས་སྒ ག་དང་། ནང་ཁུལ་བཅ ས་སྒ ྱི ག དགེ་ རྒན་གྱིས་བཅ ས་སྒྱིག་བཅས་བརྒྱུད་ཐུབ་ན་ལེགས། ) ས བ་ཕྲུག་ཚོས་ལས་འཆར་གྱི་བརྒྱུད་རྱིམ་ཁྩོད་བསྐར་ཞ བ་དང་བར ེ ད་ ཐ ྩོ ་འག ད་པའ ་དེབ་ཆུང་ཉར་འཇྩོག་བེད་གལ་ཆེ།
73 ༡༠. ས་རལ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་ད ྩོ ་བདག་ས ེ ར་གྱི་དྩོ གས་གནད་སེལ་བའ ་ག ྩོ ་སྐབས་དང་ ཁྩོར་ཡུག་སྐྲུན་གལ་ཆེ། ལས་འཆར་ལ་བར ན་པའ ་ཤེས་ཡྩོ ན་ན ྱི ་དུས་རབས་ཉེར་གཅྱི ག་པའ ་ ཤེས་ཡྩོན་སྩོབ་སྦྩོང་སྤྩོད་ཐབས་ཡྱིན་པར་ང ས་འཛིན་བེད་པ་དང་། སྦ ྩོ ང་ ཐབས་དེ་ན ་ཤེས་བའ ་རྣམ་གྲངས་ཡ ྩོ ངས་ལ་ཁྱབ་ཐུབ་པ་ཞ ག་ཡ ྱི ན་ལ། མ ྱི འ ་ རྱིགས་ཀྱི་རྣམ་དཔ ད་ག ང་འཕེལ་དང་། གཅ ྱི ག་ཕན་གཅ ྱིག་གྲྩོགས་ཀྱི་འདུ་ ཤེས་གྩོང་འཕེལ། མཉམ་རུབ་ཀྱི་ནུས་པ་ག ང་འཕེལ། ཐུན་མ ྩོ ང་ག ྱི ་ལས་ད ན་ ལ་ཧུར་སྐ ེ ད་གྩོང་འཕེལ། ཐུན་མ ང་ག ་ཕུགས་འདུན་མང ན་འགྱུར་ཡ ྩོ ང་བའ ་ དགེ་མཚན་བཅས་ལྡན་པ་ཞྱིག་ཡ ན། ༡༠. སྒྱུ་རྩལ་དང་སྐད་ཡ ྱི ག་ཟུང་འབ ལ། ག ློ ་ད ན། གཏམ་བར ྩོད་དང་ཟླྩོས་གར། ར ྱི ་མ ྩོ ། ར ལ་མ ྩོ ། བརྙན་ར ྱི ས། བརྙན་ཐུང་ ས ྩོ གས་སྒྱུ་ ར ལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅྱི ་ར ྱི གས་ས ལ་རྒྱུན་ར ྱི ག་གནས་སྦ ྩོ ང་ཐབས་དང་ ཟུང་འབ ེ ལ་ བ ས་ཏེ་སྐབས་བབ་སྩོ བ་ཚན་གྱི་ནང་དྩོ ན་ཤེས་ར གས་བ ད་པའ ྱི ་ ཐབས་ལམ་ལ་སྒྱུ་རལ་ལྷན་སེབ་ཀྱི་སྩོབ་སྦྩོང་ཟེར།
74 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། སྦློང་ཐབས་དེའི་ཁྱད་ཆློས། ¾ སྒྱུ་རལ་གྱི་རམ་འདེགས་ཐྩོག་བསབ་གཞྱིའ ་ས བ་ཚན་ནམ་སྐད་ཡྱིག་ ག ྱི ་ག ྩོ ་ར གས། ¾ མཉམ་རུབ་ཀྱི་ནུས་པ་དང་ཕན་ཚུན་གྱི་འབེལ་ལམ་གལ་ཆེར་འཛིན་ པ། ¾ ས བ་ཕྲུག་ག ྱི ་བ ད་སྩོ་མང་ལ་སྤྱི་ཡ ངས་ཤེས་བའྱི་ག ་ར གས་མང་བ། ¾ ས བ་ཚན་ལ་སྤྩོ་སྣང་འཕེལ་ཞྱིང་དཀའ་ཚེགས་ལ་གད ང་ལེན་གྱི་རལ་ ནུས་རྒྱས་པ། ¾ སྒྱུ་རལ་གྱི་གྩོ་ར གས་འཕེལ་ཞྱིང་དྲན་འཕྲུལ་གྱི་བླྩོ་ཁ་རྒྱས་པ། ལས་འཆར་གྱི་ང ་བ ྩོ འ ་དཔེ་མཚོན་གཉྱིས། ༡) བརྙན་ཐུང་བཟ ་སྐྲུན་ག ་ལས་འཆར། བར ད་གཞ ྱི ་བ ་བག་གཅ ག་དང་། ཡང་ན། བར ྩོ ད་གཞ ་ཁག་མ ྱི ་འདྲ་བ་ གཉ ྱི ས། བར ད་གཞ ྱི ་ཅ ྱི ་ར ྱི གས་ཐ ྩོ ག་སྩོབ་ཕྲུག་ཚོགས་ཆུང་ཁག་བགྩོས་ཀྱིས་ བརྙན་ཐུང་བཟྩོ་སྐྲུན་གྱིས་འཛིན་གྲྭར་སྤན་བསྟར་བ ད་འཇུག་པ། བར ྩོ ད་གཞ ྱི ། བར ྩོ ད་གཞྱི་གང་རུང་འདེམས་སྒྲུག་བེད་དག ས་པ། (དཔེར་ན། འཕ ྩོད་བསྟེན་ གྱི་གལ་གནད། བཟང་སྤྩོད་ཀྱི་ར ན་ཐང་། བརྡ་སྤ ད་ཀྱི་ས བ་ཚན། ཚན་རྱིག་ག ་ནུས་པ། ཁ ར་ཡུག་ སྲུང་སྐ བ།)
75 ༡༠. ས་རལ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། སྤྱིའྱི་དམྱིགས་ཡུལ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་སྐད་ཡ ག་གནས་ཚད་དང་། སྤྱི་ཡ ངས་ཤེས་བ འ ་ག ྩོ ་ ར གས། ཞ ྱི བ་འཇུག མཉམ་ལས། སྤན་བསྟར་བཅས་ཀྱི་ནུས་རལ་གྩོང་མཐ ར་ གཏ ང་ཕྱིར། ད ན་གནད་ལྔ། དམ གས་བཀར། ངས་གང་ཞྱིག་ལེགས་ འགྲུབ་བ ེ ད་འད ྩོ ད་དམ། ཉ ྱི ན་ལྔ་ཡ ་ར ས་ས བ་ཕྲུག་ཚོགས་ཆུང་སྩོ་ས ས་རང་ ཉྱིད་ཀྱི་བརྩོད་གཞ འ ་ཐྩོག་བརྙན་ཐུང་སྤུས་ཚད་ལྡན་ པ་རེ་བཟྩོ་སྐྲུན། འཇལ་ཐུབ་པ། ངས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་ཇྱི་ ལྟར་ཤེས་སམ། བརྙན་ཐུང་ག ་དུས་ཡུན་དང་ཚོགས་ཆུང་ག ་གྲངས་ ཚད་དང་སྟངས་འཛིན་ལས་དུས་ཐ ག་ཏུ་འགྲུབ་ཐུབ། འགྲུབ་ཐུབ་པ། ངས་འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཞ ག་ ཡ ན་ནམ། ས བ་ཕྲུག་ག ་ལས་འགན་བཀ ྩོ ད་སྒ ག་ཁ་གསལ་ བས་ཡ ད་པ་མ་ཟད། དག ས་མཁ འ ་འཕྲུལ་ཆས་ ས གས་མཐུན་རྐ ན་དཀའ་ངལ་མེད་སྟབས་འགྲུབ་ ཐུབ་ངེས་ཡ ན། འབ ལ་བ་ཡ ྩོ ད་པ། དེའ ་ཐྩོག་དུས་ཚོད་གཏྩོང་ ར ྱི ན་འདུག་གམ། ས བ་ཕྲུག་ག ས་ས ་ས ྩོ འ ྱི ་སྐད་ཡ ྱི ག་ཐ ག་བརྙན་ཐུང་ བཟ ྩོ ་དག ྩོ ས་པས། འབ ྱི ་རལ་དང་། ག ེ ང་མ ྩོ ལ། ཤེས་ བའ ་ག ་ར ྩོ གས། རྣམ་དཔ ད་གྩོང་འཕེལ། སྒྱུ་རལ་ གྩོང་འཕེལ་བཅས་ཕན་ཐ གས་ཆེན་པྩོ་ཡྩོད།
76 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དུས་བཀག་ཅན། ངས་ག་དུས་འགྲུབ་ཐུབ་བམ། ཉ ན་རེར་ཆུ་ཚོད་ ༡ ཙམ་བཏང་ན་ཡང་ཉ ན་གྲངས་ ལྔ་ཡྱི་ནང་ལེགས་འགྲུབ་ཡ ང་བ་ཡ ན། ལག་བསྟར་འཆར་གཞ ྱི ། ཉ ན། བ ད་ས ྩོ ། དང་པ ། ཚོགས་ཆུང་ཁག་བགྩོས་དང་བར ད་གཞ ྱི ་བཀ ྩོ ད་སྒ ག གཉ ས་པ། ནང་ད ྩོ ན་ས ྩོ བ་སྦ ང་དང་ཞ ྱི བ་འཇུག གསུམ་པ། ཡྱིག་འཇུག་དང་མཛེས་བཟ ། བཞ ་པ། བརྙན་ལེན་སྒ་འཇུག་དང་ཞུ་སྒ ག ལྔ་པ། འཛིན་གྲྭར་སྤན་བསྟར། ཚོགས་ཆུང་གྲུབ་ཚུལ། ) ས བ་ཕྲུག་གྲངས། ༢༥ ) ཚོགས་ཆུང་ཁག ༥ ) ཚོགས་ཆུང་རེར་ཚོགས་མྱི་གྲངས། ༥ ཚོགས་མྱིའྱི་ལས་བགྩོས། ཚོགས་མ ། ལས་གནས། ལས་འགན། ༡ ཞ བ་འཇུག་ གཙོ་འགན། གནས་ཚུལ་མཁྩོ་སྒྲུབ་དང་ཞ བ་བཤེར། ༢ རྩོམ་སྒ ག་པ། མ་ཡ ག་འབྱི་རྩོམ་དང་ཡྱིག་འཇུག་འགན་ལེན།
77 ༡༠. ས་རལ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ༣ བཟ ྩོ ་འག ད་པ། བརྙན་ར ས་བཟ ་འགྩོད་དང་མཛེས་བཟ འ ྱི ་འགན་ཁུར། ༤ འཕྲུལ་ཆས་ འགན་ཁུར་བ། བརྙན་ལེན་དང་སྒ་འཇུག་ག ་སྤུས་ཚད་འགན་ཁུར། ༥ འབ ལ་མཐུད་ འགན་འཛིན། དུས་ཚོད་སྟངས་འཛིན་དང་ལས་འགན་དྩོ ་དམ་ དང་འབ ལ་མཐུད་པ། ལས་འཆར་དཔད་ཞ བ་འགེངས་ཤ ག ཚད་གཞ ། ཕུལ་བྱུང་། ༥ ལེགས། ༤ འབ ང་། ༣ ཞན། ༢ ཧ་ཅང་ཞན། ༡ ནང་ད ན། སྒ་སྐད། བརྙན་ར ྱི ས། བཟ ྩོ ་བཀ ད་སྒྱུ་རལ། མཉམ་ཞུགས། དཔད་གཞ འ ྱི ་ག ་ད ན། ) ནང་ད ན། ཉམས་ཞ ྱི བ་བ ེ ད་སྟངས་དང་ནང་ད ྩོ ན་གསལ་ཁ་ཇ ྱི ་འདྲ་ཡ ྩོ ད་ མེད། ) སྐད་ཆའ ྱི་སྒྱུ་རལ། སྒ་སྐད་ཀྱི་གསལ་ཁ་དང་། གདེང་ཚོད། ག ྩོ ་ར མ། དལ་ལྷྩོད་སྩོགས་ཇྱི་ཡྩོད།
78 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) བརྙན་ར ྱི ས། བརྙན་ར ས་ཀྱི་བཀྩོད་པ། འ ྩོ ད་མདངས། ག ྩོ ་ར མ། གཅ ད་ མཚམས་སྩོགས་ལེགས་ཉེས་ཅ ་ཡ ད། ) བཟ ་བཀ ད། མཛེས་བཟ འ ྱི ་སྒྱུ་རལ་དང་། རྣམ་དཔ ྩོ ད། དེ་བཞ ན་སྒ་ གདངས་སྩོགས་ཀྱི་གནས་ཚད་ཅ ་ཡ ད། ) མཉམ་ཞུགས། ཚོགས་མྱི་མ ་རེ་ང ་རེའྱི་ལས་ད ན་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི་ ནུས་པ་ཅ ྱི ་ཡ ྩོ ད། ད ྩོ ་སྣང་། ¾ ཚོགས་ཆུང་ག ་མཐའ་མའ ་བརྙན་ཐུང་ སྤ ན་བསྟར་གྱི་ ས ་ར ྩོ ལ་ནས་ ར ས་འབུལ་ཟ ྱི ན་པ་དག ས། ¾ ས བ་ཕྲུག་ནང་ཁུལ་དཔད་ཞྱིབ་ཀྱི་ཁྩོར་ཡུག་སྐྲུན་གལ་ཆེ་བ་ཡ ན། ¾ ལས་འཆར་འགྩོ་འཛུགས་མ་བས་གྩོང་རེའུ་མ ག་དེ་དག་སྩོབ་ཕྲུག་ལ་ སྤད་ཟ ྱི ན་པ་དག ྩོ ས། ¾ སྤ ན་བསྟར་རེ་རེའྱི ་ར ེ ས་ དྲྱི ་བ་ དྲྱི ས་ལན་དང་ག ྩོ ་བསྡུར་གྱི་དུས་ཚོད་ ཕན་བུ་རེ་ཡ ད་ན་ལེགས། ¾ དག ྩོ ས་མཁ ར་གཞྱིགས་ཏེ་རེའུ་མ ག་དང་། ཚད་གཞྱི། ལས་འཆར་གྱི་ ཉ ྱི ན་གྲངས་ས ྩོ གས་འགྱུར་བ་གཏ ྩོ ང་ཆ ྩོ ག ¾ ལས་འཆར་བཀ ྩོ ད་སྒ ག་བ ེ ད་སྐབས་ཀྱི་དྩོ ན་གནད་ལྔ་ངེས་པར་དུ་ ལག་བསྟར་ཐུབ་པ་དག ས།
79 ༡༠. ས་རལ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ཟུར་བར ྩོ ད། ) ལས་འཆར་དེ་བཞ ན་ག ྩོ ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་ཐུབ་མ ན་ས བ་གྲྭ་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ྱི ་མཐུན་ རྐ ེ ན་དང་། ཁ ྩོ ར་ཡུག སྟངས་འཛིན། འཕྲུལ་ཆས་བཀ ྩོ ལ་སྤ ད་བ ད་ ཆ ྩོ ག་མ ྱི ན་ས གས་ལ་རག་ལས་ཡ ྩོ ད། འ ན་ཀང་དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲྩོས་ དང་དག ྩོ ས་མཁ ར་གཞྱིགས་ཏེ་ལག་ལེན་མྱི་བེད་ཐབས་མེད་ཅ ག་རེད་ སྙམ། ) ལས་འཆར་འད ་ས བ་གྲྭ་ས ་ས ྩོ འ ་ཀམ་པུ་ཊར་དགེ་རྒན་དང་འབ ལ་ བ་ཡ ྩོ ད་སྟབས་དག ྩོ ས་ངེས་ལམ་ སྟྩོ ན་དང་མཉམ་ལས་བ ད་ཐུབ་ན་ ལེགས། ༢) གཏམ་བར ད་འཁབ་ས ན་ག ི ་ལས་འཆར། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ས ་ཚན་ཁག་བགྩོ ས་ཀྱིས་གཏམ་བརྩོ ད་ཐུང་ངུ་རེ་གྩོ ་ སྒ ག་བ ེ ད་པའ ྱི ་ལས་འཆར་ཞ ག བར ད་གཞ ། བར ད་གཞྱི་འདེམས་སྒྲུག དཔེར་ན། བཟང་སྤྩོད་ཀྱི་རྱིན་ཐང་། ཕ་མའ ་ བཀའ་དྲྱིན། ས ྩོབ་གྲྩོགས་བཟང་པྩོ། དུས་ཚོད་དམ་འཛིན། བུ་ཡ་རབས་ལྟ་བུ། སྤྱིར་དམ གས་ཡུལ། གཏམ་བར ད་འཁབ་སྟྩོན་བརྒྱུད་སྐད་ཡ ག་གྱི་གནས་ཚད་དང་། འཁབ་ གཞུང་འབ ་རལ། ཤེས་བའྱི་ག ་ར གས། མཉམ་རུབ། སྤན་བསྟར་བཅས་ཀྱི་ ནུས་རལ་བཅས་ག ང་འཕེལ་ཆེད།
80 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ད ན་གནད་ལྔ། དམ ྱི གས་བཀར། ངས་གང་ཞྱིག་ལེགས་ འགྲུབ་བ ེ ད་འད ྩོ ད་དམ། ཚོགས་ཆུང་རེས་བར ད་གཞ ་འདེམས་སྒྲུག་ག ས་སྐར་ མ་གསུམ་ཅན་གྱི་གཏམ་བར ད་འཁབ་སྟྩོན། འཇལ་ཐུབ་པ། ངས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་ ཇ ་ལྟར་ཤེས་སམ། ས ན་ཚུད་ནས་གྲ་སྒྱི ག་ བ ས་པའ ་ཚད་འཛིན་ཨང་ཐྩོ བ་ དང་དཔད་ཞ བ་བཞ ྱི ན་འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཡ ན། འགྲུབ་ཐུབ་པ། ངས་འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཞ ྱི ག་ ཡ ན་ནམ། ཉ ན་རེར་ཆུ་ཚོད་གཅ ག་ལས་མང་བའ ་དུས་ཚོད་ཡྩོ ད་ སྟབས་སྐར་མ་གསུམ་ཅན་གྱི་གཏམ་བར ད་ཐུང་ངུ་ཞ ྱི ག་ ག ་སྒ ག་བ ད་མ ་ཐུབ་པ་མེད། འབ ལ་བ་ཡ ད་པ། དེའ ་ཐ ག་དུས་ཚོད་ གཏ ྩོ ང་ར ན་འདུག་གམ། འབ ྱི ་རལ་དང་། འཆད་རལ། རྣམ་དཔ ད། མཉམ་ལས། སྤ ན་བསྟར་ས ྩོ གས་གང་ཅ ྱི ར་ཕན་ཐ གས་ཡ ད་པ་ཞ ག་ ཡ ན། དུས་བཀག་ཅན། ངས་ག་དུས་འགྲུབ་ཐུབ་ བམ། ཉ ན་རེའ ་དག ང་དྲྩོའ ་བར་གསེང་གྱི་ཆུ་ཚོད་གཅ ག་ཙམ་ གྱིས་ལེགས་འགྲུབ་ཡྩོང་ངེས་ཡ ན།
81 ༡༠. ས་རལ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ལག་བསྟར་འཆར་གཞ ། ཉ ྱི ན། བ ེ ད་ས ྩོ ། དང་པ ྩོ ། ཚོགས་ཆུང་བགྩོ་བཤའ། བར ྩོ ད་གཞ ་འདེམས་སྒྲུག་དང་གྩོ་བསྡུར། གཉ ྱི ས་པ། ནང་ད ན་ག ་བསྡུར། གསུམ་པ། འཁབ་གཞུང་རྩོམ་འབ ་དང་མ ་སྣ་བསྐྩོ་བཞག བཞ ་པ། སྐམ་སྦ ང་དང་གྲ་སྒ ག ལྔ་པ། མཐའ་མའ ་སྐམ་སྦ ང་དང་འཛིན་གྲྭར་སྤན་བསྟར། ཚོགས་མྱིའ ་ལས་བག ྩོ ས། ཚོགས་མ ། ལས་གནས། ལས་འགན། ༡ རྩོམ་སྒྱིག་དང་འཁབ་ ཁ ད་པ། འ ཁ བ་གཞུང་རྩོམ་སྒ ག་དང་འ ཁ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ ལས་ད ྩོ ན་འགན་ཁུར། ༢ ཉམས་ཞ ྱི བ་པ། བར ད་གཞ ་དང་ནང་ད ྩོ ན་ཐད་ཞ བ་འཇུག ༣ འཁབ་སྟྩོན་སྟངས་ འཛིན་པ། འཁབ་སྟྩོན་སྐབས་སྟངས་འཛིན་གཙོ་འགན། ༤ འབ ེ ལ་མཐུད་འགན་ ཁུར་བ། ཚོགས་མྱི འ ་བར་འབ ལ་མཐུད་དང་སྤྱི་ ཡ ངས་ག ྩོ ་སྒ ྱི ག་འགན་ཁུར། ༥ སྐད་ཆའ ྱི ་སྒྱུ་རལ་ ལམ་སྟྩོན་པ། སྐད་ཆ་དང་རྣམ་འགྱུར། འཁབ་རལ་བཅས་ ཀྱི་གཙོ་འགན།
82 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ལས་འཆར་དཔད་ཞྱིབ་འགེངས་ཤ ག ཚད་གཞྱི། ཕུལ་བྱུང་། ༥ ལེགས། ༤ འབ ང་། ༣ ཞན། ༢ ཧ་ཅང་ཞན། ༡ འཁབ་གཞུང་རྩོམ་སྒ ག བར ྩོ ད་གཞ ྱི ་དང་འབ ལ་བ། རྣམ་འགྱུར་དང་འཁབ་རལ། མ ་སྣའ ་འབ ལ་མཐུད། བསབ་བ། སྐད་ཆའ ྱི ་སྒྱུ་རལ། དཔད་གཞ འ ་ནང་ད ྩོ ན། ) འཁབ་གཞུང་རྩོམ་སྒ ག འཁབ་གཞུང་ག ྱི ་ནང་ད ན་དང་། ག ་ར མ། གསལ་ཁ་ས ྩོ གས་ཇ ་ཡ ད། ) བར ད་གཞ ྱི ་དང་འབ ལ་བ། བར ྩོ ད་གཞ ྱི ་ལྟར་གཏམ་བརྩོད་ཀྱི་ནང་ད ན་ ཇ ྱི ་འདྲ་ཡྩོད་མེད། ) རྣམ་འགྱུར་དང་འཁབ་རལ། དགའ་སྐ ྩོ འྱི་རྣམ་འགྱུར་དང་གདེང་ཚོད་ ས ྩོ གས་ཇ ་ཡ ད། ) བསབ་བ། བསབ་བའམ་ས ྩོ བ་གས ྩོ་སྟྩོན་ནུས་ཇྱི་ཡྩོད། ) སྐད་ཆའ ྱི ་སྒྱུ་རལ། སྨྲ་བརྩོད་བདེ་མྱིན། སྐད་ཡྱིག་གནས་ཚད། སྒ་ གདངས་གསལ་མ ན་ས གས་ཇ ྱི ་ཡ ྩོ ད།
83 ༡༠. ས་རལ་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། གཤམ་གསལ་སྩོབ་ཚན་ཁག་གཏམ་བརྩོད་ཀྱི་ལམ་ནས་སྩོབ་ཁྱིད་བ ད་ ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན། འཛིན་ར མ། སྩོབ་ཚན། ཟུར་བར ྩོ ད། དྲུག་པ། རྡྩོ་ཡྱི་སེང ་ཁ་གདངས་པ། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། དྲུག་པ། ཕ་སེམས་བུ་ཐ ག བུ་སེམས་རྡྩོ་ཐ ག གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། དབང་པ ྩོ ་ལྔའ ་རྩོད་ལེན། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། སེམས་དཔའ་རྒྱལ་དང་གཞ ར་སྟེའུ་མག ། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། ར ་བ ྩོ ང་ར ་བ ང་ཤ ར། ས ྩོ མ་པ་ས མ་པ་ཤ ྩོ ར། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། ར ་བ ྩོ ང་ཁ་ཤ ་གྱུར་ཚུལ། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། གཡ ་སྒྱུ་ཆེ་བའྱི་ཆུ་སྐར། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། ར ་བ ྩོང་བླྩོ་ལྡན། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། ཨ་ཁུ་དེ་ཕ ་དང་གཡ ་ཅན་ཝ་མ ། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། བ ང་བུས་སྤང་ཀ ་བཏུལ་བ། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། བརྒྱད་པ། སྤུ་མདྩོག་མཛེས་པའ ་བ་ཕ ། གཞྩོགས་འདེགས་སྩོབ་ཚན། དགུ་པ། དཔེ་ཆ་ཉ ས་པ། བ་བ་འབ ་ཚུལ། དགུ་པ། ཨ་ཆུང་ག ས་ར་ཉ ས་པ། བ་བ་འབ ་ཚུལ། བཅུ་པ། མ ྱི ་ལ་ཡབ་དང་བལ་ར ས། ག ་ར གས་ནུས་རལ། བཅུ་གཅ ག གཏམ་པདྨའ ་ཚལ་གྱི་ཟླྩོས་གར། ཟླྩོས་གར། བཅུ་གཉ ས། ར ་དྭགས་ཀྱི་གཏམ་ངེས་འབྱུང་ག ་ཕ ྩོ ་ཉ། ཟླྩོས་གར། བཅུ་གཉ ས། བ་སྤ ལ་གཏམ་རྒྱུད། ལྷུག་རྩོམ།
84 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༡༡. བཟང་སྤ ད་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབ ལ། སྐད་ཡ ག་དང་བཟང་སྤ ད་ཟུང་འབ ལ་ཐ ག་ས ྩོ བ་ས ེ ལ་བ ད་པའ ་ཐབས་ ལམ་ན ྱི ་ད་ལྟའ ྱི ་དུས་ཚོད་འད ར་མེད་དུ་མྱི ་རུང་བའ ྱི ་ཐབས་ལམ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། ཐབས་ལམ་དེས་ས བ་ཕྲུག་ག ་སྐད་ཡ ག་ག ྱི ་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་རྒྱུ་ ཙམ་དུ་མ་ཟད་གཞན་ཕན་དང་། སྙྱིང་ར ། ཡ་རབས། དྲང་བདེན། ར ེ ན་འབ ེ ལ། བཀའ་དྲྱིན་བསམ་ཤེས་སྩོགས་ར ན་ཐང་ཆེ་བའྱི་གནས་ལུགས་མང་པྩོ་ཤེས་ རྒྱུར་ཕན་ཐྩོགས་ཆེན་པྩོ་ཡྩོད་པ་ཞྱིག་ཡྱིན། ཁྱད་ཆ ྩོ ས། ¾ བླྩོ་རྒྱ་ཡངས་ལ་བསམ་ཤེས་ཀྱི་མྱུ་གུ་རྒྱས་པ། ¾ འདྲ་མཉམ་གྱི་འདུ་ཤེས་གྩོང་འཕེལ། ¾ ར ེ ན་འབེལ་དང་གཞན་ཕན་གྱི་གནས་ལུགས་གྩོ་ར གས། ¾ རྣམ་དཔ ད་ཀྱི་བླྩོ་རལ་དང་རྩོམ་རྱིག་གྱི་ག ་ར གས་འཕེལ་བ། ¾ འགན་ཁུར་གྱི་བསམ་པ་དང་དྲང་བདེན་གྱི་ར་བ་བརན་པ། ¾ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་བླྩོ་གྲྩོས་རྒྱས་པ།
85 ༡༡. ་ཟང་སྩོད་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། སྐད་ཡིག་དང་བཟང་སྤ ད་ལྷན་དུ་སྦ ང་བའི་བྱེད་སློ་དྲུག ༡) བ ད་ས ྩོ ་དང་པ ། རྩོམ་ར ག་ག ་མ ྱི ་སྣར་དཔད་ཞ བ། དམ གས་ཡུལ། རྩོམ་ར ག་ནང་ག ྱི ་ཁྱད་འཕགས་མ ྱི ་སྣའ ྱི ་བཟང་པ ྩོ འ ་ བ ་སྤ ད་ལ་ད པ ད་ ཞ བ་ཀྱིས་སྐད་ཡ ག་ཡར་རྒྱས། བརྒྱུད་ར མ། ༡། གཞན་ཕན་དང་། ལྷག་བསམ། སྙྱིང་ར ། དྲང་བདེན་སྩོགས་བཟང་པྩོའ ་ ཡྩོན་ཏན་གྱིས་ཕྱུག་པའྱི་རྩོམ་ར ག་ག ྱི ་མ ་སྣ་འདེམས་སྒྲུག་བ ད་དག ྩོ ས། ༢། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཚོགས་ཆུང་ཁག་བག ས་ཀྱིས་མྱི ་སྣ་བག ་འ གྲེ མས་བ ད་ དག ྩོ ས། ༣། ཚོགས་ཆུང་རེ་རེས་མ ་སྣ་དེ་དག་གྱི་འབུར་དུ་ཐ ན་པའ ྱི ་བཟང་པ ྩོ འ ་བ་ སྤ ྩོ ད་དང་། ཐག་གཅ ྩོ ད། འགན་འཁ ། བླྩོས་གཏ ང་སྩོགས་གཙོ་བཟུང་ ག ས་དཔད་ཞ ྱི བ་བ ད་དུ་འཇུག་དག ས། ༤། ཚོགས་ཆུང་རེ་རེས་ད པ ད་ཞ བ་ བ ས་པའ ་འབྲུ་ད ྩོ ན་འཛིན་གྲྭར་ སྤ ན་ བསྟར་བ ེ ད་དག ས་པ་མ་ཟད། མ ་ཚེའ ་ནང་དངྩོས་སུ་ལག་ལེན་སྟར་ ཚུལ་སྐྩོར་འགྲེལ་བར ད་བ ད་དུ་འཇུག་དག ས། ༥། རྩོམ་རྱི ག་ག ྱི ་མ ྱི ་སྣ་དེ་དག་ག ་ བ ་སྤ ྩོ ད་དང་ལག་ལེན་ སྐྩོ ར་བ གྲྩོ ་ག ང་ བ ེ ད་པའ ་ཁ ྩོ ར་ཡུག་སྐྲུན་དག ྩོ ས།
86 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༢) བ ད་ས ྩོ ་གཉ ས་པ། བཟང་སྤ ད་སྐྩོར་བགྲྩོ་ག ང་། དམ གས་ཡུལ། བཟང་སྤ ད་ཀྱི་ར ན་ཐང་ སྐྩོ ར་རྩོད་གེ ང་དང་འབ ེ ལ་འཆད་ ར ལ་དང་། དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རལ་གྩོང་འཕེལ། བརྒྱུད་ར མ། ༡། ལྩོ་ཚད་དང་ལ ་རྱིམ་ལ་འཚམ་པའ ་བར ྩོ ད་གཞྱི་དཔེར་ན། བཟང་སྤ ད་ ཀྱི་རྱིན་ཐང་། གཞན་ཕན་གྱི་ཁེ་ཕན། ཁ ྩོ ང་ཁ ྩོ འ ་ཉེས་དམ གས། སྙྱིང་རེ་ དག ྩོ ས་གལ། ཉམ་ཆུང་ལ་ར གས་རམ་བེད་གལ་ཆེ་ཚུལ། གཞན་ལ་ བར ེ ་བའ ྱི ་བསམ་པ། བམས་བར ེ འ ་ནུས་སྟྩོབས་ས གས་བར ད་གཞ ་ཅ ྱི ་ ར ྱི གས་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ་ང ྩོ ས་ནས་སྤུངས་འཇུག་དག ས། ༢། བར ད་གཞ ྱི ་དེ་དག་ལས་འྩོ ས་ཤ ང་འཚམ་པ་ཞྱི ག་བདམས་ཏེ་བ གྲྩོ ་ ག ེ ང་བ ད་འཇུག་དག ས། ༣། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་སྒྲུབ་ཕ ྩོ གས་དང་དགག་ཕ གས་གཉ ས་སུ་དབ ེ ་བ་ འབ ེ ད་དག ས། ༤། སྒྲུབ་ཕ ྩོ གས་དང་དགག་ཕ ྩོ གས་གཉ ྱི ས་ལ་དཔད་ཞ ྱི བ་དང་གྲ་སྒ ག་བ ད་ པའྱི་དུས་ཚོད་སྤྩོད་དགྩོས། ༥། སྒྲུབ་ཕ ྩོ གས་དང་དགག་ཕ ྩོ གས་གཉ ྱི ས་ལ་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ་སྒྲུབ་བ ད་འཇ ག་པ་ དང་དགག་གཞག་བ ད་པའ ་ག ྩོ ་སྐབས་སྤ ྩོ ད་དག ས། ༦། བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ྱི ་བ ད་ས ྩོ ་མཇུག་བསྡུ་བ་དང་ལྷན་ལྟ་ཚུལ་དང་ལངས་
87 ༡༡. ་ཟང་སྩོད་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ཕ ྩོ གས་མ ྱི ་མཐུན་པ་གང་འདྲ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན་རུང་བར ྱི ་མཐ ྩོ ང་སྤ ྩོ ད་རྒྱུ་གལ་ ཆེན་པ ་ཡ ྱི ན་ཚུལ་དང་བཟང་སྤྩོ ད་ལྡན་པའ ་མ ྱི ་ཞ ག་བ ད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ ཚུལ་བསྐར་ཞྱིབ་བ ད་འཇུག་དག ྩོ ས། ༣) བ ད་ས ྩོ ་གསུམ་པ། རང་ཉ ད་ཀྱི་བཟང་པ འ ྱི ་ཡ ྩོན་ཏན་སྐྩོར་རྩོམ་འབྱི། དམ གས་ཡུལ། རང་རྒྱུད་ཀྱི་བཟང་པྩོ འ ་ཡ ྩོ ན་ཏན་ཐ ྩོ ག་རྩོམ་འབྱི ་དང་བ སྐ ར་ཞ ྱི བ་འབ ་ རལ་ཡར་རྒྱས་གཏྩོང་ཕྱིར། བརྒྱུད་ར མ། ༡། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གཏ ྩོ ང་ཕ ྩོ ད་དང་། འ ས་འགན། དྲང་བདེན། སྙྱིང་ ར ། བམས་པ། གཞན་གཅེས་འཛིན། ཚུལ་ཁྱིམས། ཆྩོག་ཤེས། འདྲ་ མཉམ་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ལྟ་བུའ ་དྲན་སྐུལ་རམ་འདེགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་འགའ་ཞ ག་ སྤ ད་དག ས། ༢། དྲན་སྐུལ་རམ་འདེགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དེ་དག་གཞྱིར་བས་ཏེ། དེ་འབེལ་ རང་རྒྱུད་ཀྱི་མ ང་བ་རྩོམ་ཡ ག་ག ་རྣམ་པའམ་བ སྐ ར་ཞ ྱི བ་ཀྱི་ང བ འ ་ ཐ ྩོ ག་ཏུ་འབ ་རུ་འཇུག་དག ས། ༣། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་རང་ཉ ད་ཀྱི་མ ང་བ་འཛིན་གྲྭའ ་ནང་ག ང་ས ང་བ ད་ པའ ་སྐུལ་མ་བ ད་དག ས། སྩོབ་ཕྲུག་ཚོས་སྤན་བསྟར་བས་ཀང་ཆྩོག་ ལ་རྩོམ་ཡ ག་ཀ ྩོ ག་འདྩོན་གྱི་རྣམ་པའྱི་ཐ ག་བས་ཀང་ཆ ྩོ ག ༤། ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཐུན་མ ྩོ ང་ག ་བཟང་སྤྩོད་སྤྱི་དང་ཕན་ཚུན་འདྲ་བའ ་ཆ་དང་མ ་
88 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། འདྲ་བའ ་ཆ་གང་ཡ ྩོད་སྐྩོར་གྩོ་བསྡུར་བ ད་པའ ྱི ་ཁ ར་ཡུག་སྐྲུན་དག ྩོ ས། ༤) བ ེ ད་ས ་བཞ ྱི ་པ། བཟང་སྤ ྩོ ད་དང་འབ ེ ལ་བའྱི་སྒྲུང་ཐུང་གསར་རྩོམ། དམ གས་ཡུལ། མཉམ་རུབ་ཀྱི་ནུས་པ་དང་རྣམ་དཔྩོད་ཀྱི་རལ་ལ་བརེན་ནས་བཟང་སྤྩོད་ ཀྱི་བསབ་བ་ལྡན་པའྱི་སྒྲུང་ཐུང་གསར་རྩོམ་བ ད་ཕྱིར། བརྒྱུད་ར མ། ༡། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་སེ་ཚན་ཆུང་ཆུང་རེར་བགྩོ་འགྲེམ་བེད་དག ས། ༢། ས ེ ་ཚན་རེར་བཟང་སྤ ད་དང་འབ ེ ལ་བའ ྱི ་བར ྩོ ད་གཞ ་རེ་སྤྩོ ད་དག ས། དཔེར་ན། དྲང་བདེན། ལྷག་བསམ། ར ེ ན་འབ ེ ལ། ར ྩོ གས་རམ། སྦྱིན་ གཏ ང་། གྲྩོགས་འདྲྱིས། བཀའ་དྲྱིན་བསམ་ཤེས་ལྟ་བུ། ༣། ས ེ ་ཚན་རེར་བརྩོ ད་གཞ ་རེ་དང་འབེ ལ་བའ ྱི ་སྒྲུང་ཐུང་རེ་གསར་རྩོམ་ བ ེ ད་འཇུག་དག ྩོ ས། ༤། ས ེ ་ཚན་སྩོ ་ས ས་སྒྲུང་ཤ ྩོ ད་ཐབས་སྣང་བརྙན་ང ྩོ ་མ་དང་བ ྱི ས་མ་གང་ རུང་སྤ ྩོ ད་ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན། ༥། སེ་ཚན་རེ་རེས་བཟང་སྤྩོད་དང་འབ ལ་བའ ྱི ་བསབ་བ་འབུར་དུ་ཐ ྩོ ན་པ་ བས་ཏེ་འཛིན་གྲྭར་མ ག་སྟྩོན་བེད་དགྩོས། ༥) བ ད་ས ྩོ ་ལྔ་པ། གཏམ་བར ད་འཁབ་སྟྩོན། དམ གས་ཡུལ། གཏམ་བར ད་འ ཁ བ་ སྟྩོ ན་བརྒྱུད་ཡ་རབས་བཟང་སྤ ྩོ ད་དང་འབ ེ ལ་བའ ་
89 ༡༡. ་ཟང་སྩོད་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། དང ས་ད ན་ར་སྤ ྩོ ད་དང་སྐད་ཆའ ྱི ་སྒྱུ་རལ་ཡར་རྒྱས་གཏྩོང་ཕྱིར། བརྒྱུད་ར མ། ༡། ཡ་རབས་སྤ ྩོ ད་བཟང་གལ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་གཏམ་བར ད་སྒྱུ་ ར ལ་ག ་སྒ ྱི ག་ བ ད་འཇུག་དག ས། ༢། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གཏམ་བར ད་ཀྱི་མྱི་སྣ་བཀྩོད་སྒ ག་དང་འཁབ་སྟྩོན་ བ ད་འཇུག་དག ས། ༣། གཏམ་བར ྩོ ད་ལེ་ཚན་རེ་རེའྱི ་ར ས་ལ་འ ཁ བ་ སྟྩོ ན་པས་ཁས་ལེན་ཅ ་ ཞ ྱི ག་བ ད་པ་དང་། དེར་བཟང་སྤྩོད་དང་འབ ལ་བའ ་གནད་ད ན་གང་ ཞ ྱི ག་ཡ ད་མེད་གྲྩོས་བསྡུར་བ ད་འཇུག་དག ས། ༤། གཏམ་བར ད་ཀྱི་ལེ་ཚན་སྐྩོར་ར མ་གྱིས་ས བ་ཕྲུག་ཚང་མར་གྩོ་སྐབས་ ཐ བ་པ་བ ད་དག ྩོ ས། ༦) བ ད་ས ྩོ ་དྲུག་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ། དམ གས་ཡུལ། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་པ་དང་ལྷན་ཉམས་མ ང་ཡ ག་ཐ ག་ཏུ་འབ ་ རྩོམ་གྱིས་སྐད་ཡྱིག་དང་འབ ལ་མཐུད་བ ད་འཇུག་ཕྱིར། བརྒྱུད་ར མ། ༡། ས ྩོ བ་ཕྲུག་སེར་རམ་འཛིན་གྲྭའ ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཡྩོངས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ ཞུའ ་ལས་འཆར་བཀ ད་སྒ ྱི ག་བ ད་དག ས། ༢། འབྱི་རྩོམ་དང་། གཏམ་བཤད། བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ཆས་བཀ ལ་སྤ ྩོ ད་
90 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གང་རུང་ག ྱི ས་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཀྱི་མྩོ ང་ཚོར་གེ ང་ས ྩོ ང་བ ད་པའ ་ཁ ྩོ ར་ཡུག་ སྐྲུན་དག ས། ག ྩོ ང་གསལ་བ ད་ས ྩོ ་དེ་དག་སྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ་ལ ྩོ ་ར མ་དང་སྐད་ཡ ག་ག ་ གནས་ཚད་ལ་གཞྱིགས་ཏེ་གྩོ་སྒྱིག་བ ད་དག ྩོ ས་པ་ཡ ྱི ན། འཛིན་གྲྭའྱི་ནང་དུ་ རྒྱུན་གཏན་ཕན་ཚུན་གཞ གས་འདེགས་དང་མཉམ་རུབ་ཀྱི་ནུས་པ་ལ་བར ན་ ནས་ཡ་རབས་བཟང་སྤ ད་དང་འབ ལ་བའ ྱི་སྐྩོར་གུ་ཡངས་པ འ ྱི ་ཐ ྩོ ག་ག ་བསྡུར་ བ ད་འཇུག་དག ྩོ ས་པ་ཡ ྱི ན། ༡༢. གླུ་གཞས་དང་སྐད་ཡ ག་ཟུང་འབ ལ། ད་ལྟའ ་དུས་སྐབས་འད ྱི ར་ཕྲུ་གུའ ་གཡས་གཡ ན་ཚང་མ་གླུ་དབངས་དང་ ར ྩོལ་དབངས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐྩོར་ནས་ཡ ད་པའ ་དུས་སྐབས་ཤ ག་རེད། ན་ གཞ ན་བྱིས་པ་རྣམས་གླུ་ད བ ངས་ཉན་ལེན་བ ད་རྒྱུར་ཧ་ཅང་དགའ་པ ་ཡ ྩོ ད་ ལ༑ འཕྲུལ་ཆས་དང་མཐུན་རྐ ན་གྱི་ཆ་ནས་ཀང་གྩོ་སྐབས་དང་བརྒྱུད་ལམ་ སྣ་ཚོགས་ཡྩོད་པའ ་དུས་ཚོད་བཟང་པྩོ་ཞྱིག་རེད། དེར་བར ན་གླུ་དབངས་ཀྱི་ སྒྱུ་ ར ལ་དེ་དག་སྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ་སྐད་ཡ ྱི ག་ག ྱི ་གནས་ཚད་གྩོ ང་འདེགས་ལྷན་དུ་ བཀ ྩོ ལ་སྤ ྩོ ད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ལ་སྤ ་སྣང་རྒྱས་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། མཛའ་བར ་ལྡན་པའ ་ཁ ར་ཡུག་ཅ ག་ཀང་སྐྲུན་ཐུབ་ཀྱི་རེད། གླུ་དབངས་ཟེར་བ་ དེར་ས་མཚམས་དང་རྒྱལ་མཚམས་མེད་ལ། ལེ་དབར་སྟྩོང་གྱི་བར་ཐག་ཆ ད་ པའ ྱི ་མ ་དང་མ ྱི འ ་བར་འབ ེ ལ་མཐུད་བ ེ ད་པའ ་ནུས་པ་ཆེན་པ ་ལྡན་པ་ཞ ག་རེད།
91 ༡༢. ག་ག་ས་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། ཉེ་རབས་བ ད་གཞ ྱི ས་བ ས་གཉ ས་ཀྱི་འབེ ལ་མཐུད་དང་ཆ ལ་ཁ་གསུམ་པ ་ མཐུན་སྒ ལ་ག ྩོ ང་བུ་གཅ ྱི ག་གྱུར་བྱུང་བའ ྱི ་དན་རགས་གཅ ྱི ག་ཀང་བྩོད་ཕྱི་ནང་ ག ་གཞས་པ་དང་གཞས་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཞེན་རང་བཞ ན་དང་། མཐུན་སྒ ལ་ རང་བཞ ྱི ན། དད་དུང་རང་བཞ ྱི ན། བརེ་ཞེན་རང་བཞྱིན་ཀྱི་གླུ་དབངས་སྙན་མ ་ དག་ལས་བྱུང་བ་རེད་སྙམ། གླུ་དབྱངས་དང་སྐད་ཡིག་ཟུང་འབྲེལ་གི་ཕན་ཡ ན། ¾ སྙན་འཇེབས་ལྡན་པའ ་ར ྩོ ལ་ད བ ངས་ལ་ཉན་ ར ལ་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་ བའ ་ནུས་པ་ཡ ྩོ ད། ¾ ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ས་སྐད་རྱིགས་སྣ་ཚོགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་དང་དབེ་འབ ད་ ཐུབ་པའ ྱི ་ཕན་ཡ ན་ཡ ད། ¾ གཞས་ཚིག་སྣ་ཚོགས་ལ་ཐྩོ ས་བསམ་ བ ས་པས་ཐ་སྙད་ཕྱུག་པ ྩོ ་ ཆགས་པའ ྱི ་ཕན་ཐ ྩོ གས་ཡ ད། ¾ སྒ ་གདངས་ཇ ྱི ་བཞ ན་ག ་ར ྩོ གས་ཐུབ་པ་དང་སྨྲ་བར ད་བ ེ ད་པར་ཕན་ ཐ ྩོ གས་ཡ ྩོ ད། ¾ གཞས་གདངས་དང་ལྷན་ཐ་སྙད་བླྩོ་འཛིན་བེད་བདེ་བ་ཡྩོད། བ ེ ད་ས ྩོ ་ས ལ་ཚུལ། ¾ གཞས་ཚིག་ལ་དཔད་ཞྱིབ་ཀྱི་བེད་སྩོ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གཞས་ ཚིག་འབྱི་སྟངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆྩོས་དང་། ནང་ད ན། དུང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་ ཇ ་འདྲ་ཞ ྱི ག་ སྟྩོ ན་གྱི་ཡ ད་མེད་ད པ ད་ཞ བ་དང་ག ་བསྡུར་བ ེ ད་འཇུག་
92 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཆ ྩོ ག་པ་ཡ ན། ¾ མཉམ་གཞས་ལ་ར ལ་བའ ྱི ་བ ེ ད་ས ། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་གཞས་མཉམ་དུ་ བཏང་ནས་སྤ ་སྣང་དང་། མཉམ་ཞུགས། སྐད་ངག་ག ྱི ་རལ་ཡར་རྒྱས་ གཏ ང་བའ ྱི ་བ ད་ས ྩོ ར་ར ལ་ཆ ག་པ་ཡ ྱི ན། ¾ གཞས་ཚིག་གསར་རྩོམ་གྱི་བེད་སྩོ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་འབ ྱི ་རལ་ ཡར་རྒྱས་གཏྩོང་ཕྱིར་གཞས་ཚིག་གསར་རྩོམ་གྱི་བ ད་ས ྩོ ་ས ེ ལ་ཆ ྩོ ག་ པ་ཡ ྱི ན། ¾ ཡུལ་ལུང་འདྲ་མྱིན་གྱི་གཞས་འཚོལ་ཞྱིབ་ཀྱི་བ ད་ས ། ས བ་ཕྲུག་ རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་ལུང་འདྲ་མ ན་གྱི་གཞས་ཚིག་ལ་རྩོ ག་ཞ བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བ ྩོ ད་ཆ ལ་ཁ་གསུམ་གྱི་གཞས་གདངས་འདྲ་མ ན་ལ་ར ྩོ ག་ ཞ བ་དང་རྒྱུས་མངའ་བ ད་པའ ྱི ་བ ད་ས ྩོ ་ས ལ་ཆ ག་པ་ཡ ྱི ན། ས བ་ཕྲུག་ལ་ལམ་སྟྩོན་བེད་སྟངས། དགེ་རྒན་གྱིས་སྐད་ཡྱིག་དང་སྒ་དབངས་ཟུང་འབེལ་གྱིས་སྩོབ་ཕྲུག་ལ་ ལམ་སྟྩོན་བ ད་སྟངས། ༡། འྩོས་འཚམས་ཀྱི་གཞས་འདེམས་སྒྲུག ས ྩོ བ་ཕྲུག་གྱི་ཤེས་ཚད་ལ་ དཔག་པས་ཁ་གསལ་ལ་འ ས་ཤ ྱི ང་འཚམ་པའྱི ་གཞས་ཚིག་ཅན་གྱི་ གཞས་སྣ་འདེམས་སྒྲུག་བེད་དགྩོས། ༢། གླུ་དབངས་དང་སྐད་ཡ ྱི ག་ཟུང་འབ ལ་གྱི་སྩོབ་ཁ ད་འཆར་འག ྩོ ད། སྐད་ ཡ ག་དང་གླུ་ད བ ངས་ཟུང་འབ ལ་གྱིས་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ད་པའ ་འཆར་ འག ྩོ ད་བཟ ྩོ ་དག ས། བགྲྩོ་གེང་དང་། བ ེ ད་ས ྩོ ། སྐད་ཡ ྱི ག་ཡར་རྒྱས་
93 ༡༢. ག་ག་ས་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། གཏ ང་བའ ྱི ་རང་སྦ ྩོ ང་སྩོགས་ཚུད་པ་དགྩོས། ༣། བསྐར་ཞ ྱི བ་བ ད་འཇུག་པ། གླུ་དབངས་དེས་རང་ཉྱིད་ལ་སྤད་པའ ་ཚོར་ བ་དང་། གཞས་ཚིག་ག ་ནང་ད ན་དང་རང་ཉྱིད་ཀྱི་མྩོང་བ་བཅས་འབ ་ རུ་འཇུག་དག ྩོ ས། ༤། མཉམ་ལས་ཀྱི་གྩོ་སྐབས། ས བ་ཕྲུག་ག ་མཉམ་རུབ་ཀྱི་བ ད་སྩོ་ཚགས་ ཚུད་ཡྩོང་བ་དང་། ཕན་ཚུན་འབེལ་ལམ་དམ་ཟབ། སྨྲ་བར ད་ཀྱི་འབེལ་ ལམ་བཟང་པ ་ཡ ང་ཕྱིར་མཉམ་གཞས་གྩོ་སྒྱིག་བ ད་འཇུག་དག ྩོ ས། ༥། འཕྲུལ་ཆས་བཀ ྩོ ལ་སྤ ད། ད་ཆ་བརྡ་འཕྱིན་དང་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་དུས་ སྐབས་ཡ ན་པས། བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ཆས་དང་། སྒ་སམ། ཀམ་པུ་ཊར་ ས གས་འཕྲུལ་ཆས་ར གས་ངེས་པར་མཐུན་རྐེན་སྐྲུན་ཐུབ་པ་དག ས། སླློབ་ཁིད་འཆར་འག ད་ཀ ་དཔེ་མཚོན། 7 སྩོབ་ཚན། གཞས་ཚིག་ལས་སྐད་ཡ ག་སྦ ྩོ ང་བརྡར། དུས་ཡུན། སྐར་མ། ༦༠ 7 དམ ྱི གས་ཡུལ། གཞས་ཚིག་ལ་དཔད་ཞྱིབ་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གསར་པ་ཤེས་ ར ྩོ གས་དང་། ཉན་རལ་ཡར་རྒྱས། དཔད་ཞྱིབ་ཀྱི་བླྩོ་རལ་རྒྱས་ཕྱིར། 7 དག ྩོ ས་མཁ ྩོ འ ་ཁ ད་ཆས། ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་ག ྱི ་ལ ་ཚད་དང་འཚམ་པའ ་གཞས་ཚིག་འདེམས་སྒྲུག ) ནག་པང་དང་ས་སྨྱུག ) ས ་ཚན་སྩོ་སྩོར་གཞས་ཚིག་བ ས་པའ ྱི ་ཤ ག་བུ་མཁ ་སྤ ྩོ ད།
94 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ཆས་སམ་སྒ་སམ་ག ་སྒ ྱི ག 7 ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད། སྐར་མ། ༡༠ ) སེམས་ཚོར་དང་བསམ་ཚུལ་གསལ་སྟྩོན་བ ད་པར་སྐད་ཡ ྱི ག་དང་ཐ་ སྙད་ཟེར་བ་གལ་ཆེ་ཚུལ་ར བ་ཙམ་ག ང་བ། ) ས བ་ཕྲུག་ས ་ས ྩོ ས་དགའ་མ ས་ཆེ་ཤྩོས་བ ད་པའ ་བ ད་གཞས་གང་དག་ ཡ ན་པ་དང་། དེ་ལྟར་དགའ་མ ས་བ ེ ད་པའྱི་རྒྱུ་མཚན་འདྲྱི་རད། ) གཞས་ཚིག་ལ་ད པ ད་ཞ བ་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གསར་པ་ཤེས་ར གས་ དང་། ནང་ད ྩོ ན་ག ྩོ ་ར ྩོ གས་ཡ ང་བ་ས གས་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་ ཁ་གསལ་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད། 7 དང ས་གཞ ྱི འ ྱི ་བ ད་ས ྩོ ། སྐར་མ། ༤༠ ¾ གཞས་ལ་དཔད་ཞ བ། སྐར་མ།༡༥ ) དགེ་རྒན་གྱིས་འདེམས་སྒྲུག་བས་ཟ ན་པའ ྱི་གཞས་བརྙན་སྟྩོན་འཕྲུལ་ ཆས་སམ་སྒ་སམ་བཀ ྩོ ལ་སྤྩོད་ཀྱིས་འཛིན་གྲྭར་ཉན་འཇུག་པ། ) གཞས་ཚིག་བྱིས་པའྱི་ཤྩོག་བུ་ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བག ྩོ་འགྲེམ་བ ད་པ། ) རང་ཉ ྱི ད་ཀྱི་གཞས་ཚིག་དང་གཞས་གདངས་གཉ ས་ལ་ད ་སྣང་ཆེན་ པ ས་ཉན་འཇུག་པ། (གཞས་ལ་ཐེངས་ཁ་ཤས་ཉན་བཅུག་ཀང་འགྲྱིག) 7 ཐ་སྙད་ངྩོས་འཛིན། སྐར་མ།༡༥ ) ས བ་ཕྲུག་ཚོས་རང་ཉྱི ད་ཀྱིས་མ་ཤེས་པའྱི ་ཐ་སྙད་ང ྩོ ས་འཛིན་བ ད་ འཇུག་པ། ) ས བ་ཕྲུག་ཐུན་མ ང་ལ་དཀའ་ཁག་ཆེ་བའ ་ཐ་སྙད་ང ས་འཛིན་དང་
95 ༡༢. ག་ག་ས་དང་སྐད་་ིག་་ང་འ་ྱེལ། གཞས་ཚིག་སྤྱི་ཡ ངས་ཀྱི་ནང་དྩོ ན་ལྟར་ཐ་སྙད་དེ་དག་ག ་ནང་ད ྩོ ན་ ཤེས་ཐབས་བ ད་པ། ) ཐ་སྙད་གསར་པ་དང་། ཐ་སྙད་ཡ ྱི ད་དུ་འ ྩོ ང་བ་དག་ནག་པང་ཐ ག་འབ ་ འག ད་བ ད་པ། 7 ག ་ར གས་ནུས་རལ་གྱི་དྲྱི་བ། སྐར་མ། ༡༠ ) གཞས་ཀྱི་ནང་དྩོན་དང་། ས ྩོ བ་གས ྩོ ། ཚོར་སྣང་ས གས་ལ་ག ྩོ ་ར ྩོ གས་ཇ ་ ཡྩོད་ཀྱི་དྲྱི་བ་ཁག་ཅྱིག་བཟྩོ་བ། ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཚོས་ དྲྱི ་བར་ལན་འདེབས་ བ ས་པ་བཞ ན་འཛིན་གྲྭར་ག ་ བསྡུར་དང་། རང་ཉྱིད་ཀྱི་ལན་འདེབས་གཞས་ཚིག་གྱིས་རྒྱབ་རེན་ བས་ཏེ་འགྲེལ་བར ད་བ ད་འཇུག་པ། 7 བསྐར་ཞ བ་དྲན་ཐ ། སྐར་མ། ༥ ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་རང་ཉྱིད་ལ་གཞས་གདངས་དང་གཞས་ཚིག་ག ས་ཚོར་སྣང་ ཇ ་འདྲ་ཞ ྱི ག་སྤད་ཡྩོད་མེད་མད ར་ཙམ་འབ ་འཇུག་པ། ) དྲན་ཐ འྱི་ནང་ཐ་སྙད་གསར་པ་འགའ་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་དག ས་པར་སྐུལ་ བ། 7 མཇུག་ས ྩོ མ། སྐར་མ།༥ ) ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་གླུ་གཞས་ཀྱིས་སྐད་ཡ ག་ཡར་རྒྱས་གཏ ྩོ ང་བར་ ཕན་ནུས་ཇ ་ཙམ་ཡ ད་མེད་རང་དབང་ཐ ག་ག ་བསྡུར་བ ད་འཇུག་པ། ) སྩོབ་ཕྲུག་ཚོར་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ཚོར་སྣང་བརྩོད་པའྱི་གྩོ་སྐབས་སྤྩོད་པ།
96 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། 7 ནང་སྦ ྩོ ང་བཀ ྩོ ད་སྒ ྱི ག ) ས བ་ཕྲུག་ཚོས་རང་མྩོ ས་ཀྱི་གླུ་གཞས་རེ་འདེམས་སྒྲུག་ བ ས་ནས་ གཞས་ཚིག་ལ་ད པ ད་ཞ བ་ཀྱིས་སྩོ བ་ཐུན་ར ས་མར་མ ྱི ག་ སྟྩོ ན་བ ེ ད་ ཐུབ་པ་དག ས། 7 དགེ་རྒན་གྱིས་ཞྱིབ་འཇུག ) ས བ་ཕྲུག་གྱིས་འཛིན་གྲྭར་མཉམ་ཞུགས་དང་། ག ྩོ ་བསྡུར། གཞས་ ཚིག་ལ་དབེ་ཞྱིབ། ག ྩོ ་ར ྩོགས་ནུས་རལ་གྱི་དྲྱི་བར་ལན་འདེབས་ བཅས་པར་ཞ བ་འཇུག་བ ད་རྒྱུ། ༡༣. རྒྱལ་ཞེན་དང་སྐད་ཡྱིག རང་མ ྱི ་ར ྱི གས་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་དང་ར ྱི ག་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་བའྱི ་ མ ་རབས་གསར་པ་སྐ ེ ད་ས ང་བ ད་པར། མ ་རབས་གསར་པའ ྱི་བསམ་བླྩོའྱི་ ཁ་ཕ གས་བརན་པ ་ཞྱིག་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ ་ཆགས་ཡ ད། རྒྱ་ ནག་དམར་པ ྩོ འ ྱི ་ས ྱི ད་གཞུང་ག ས་ད་བར་བ ད་ནང་དང་གྲངས་ཉུང་མ ྱི ་ར གས་ ཁག་ག ་ཐ ྩོ ག་ས ལ་བཞ ྱི ན་པའ ་ས ྩོ བ་གས ྩོ་ཡང་བསམ་བླྩོའ ་ཁ་ཕ ྩོ གས་སྒྱུར་བའ ྱི ་ ས བ་གས ྩོ ་ཤ་སྟག་ཆགས་ཡ ྩོ ད། ད་ལྟའ ་ཆར་བ ྩོ ད་ཕྲུག་ཁ ་ཚོ་རྒྱ་སྒྱུར་གཏན་ འཇགས་སྩོབ་གྲྭར་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་མངགས་གཏ ང་བ ེ ད་པའ ་དག ྩོ ས་དམ གས་ ཀང་། བྩོད་ཕྲུག་དེ་དག་བྩོད་མྱི་རྱིགས་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་དང་། ར ག་གཞུང་། ལ ྩོ ་ རྒྱུས་བཅས་ལ་ཁྱད་གས ྩོ ད་དང་ཟུར་ཟ་བ ེ ད་ཅ ང་། རྒྱ་མ ྱི ་ར གས་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་
97 ༡༣. རལ་་ྱེན་དང་སྐད་་ིག དང་། ར ྱི ག་གཞུང་། ལ ་རྒྱུས་བཅས་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་བའ ་བསམ་བླྩོའ ་ཁ་ ཕ ྩོ གས་སྒྱུར་ཐུབ་པ་བེད་རྒྱུ་དེ་རེད། དེར་བར ན་རང་རེ་བཙན་བྩོལ་ནང་ག ་ བ ྩོ ད་ར གས་དགེ་རྒན་ཚོར་རང་ཉྱི ད་ཀྱི་བ ས བ་གཞ འ ་ས ྩོ བ་ཚན་དུས་བཀག་ ངེས་ཅན་ཞྱིག་གྱི་་ཐྩོག་ཚར་ཐབས་བེད་པ་ཁྩོ་ན་མ་ཡ ན་པར། སྐབས་དང་དུས་ སུ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དང་མ ་ར ྱི གས་ལ་དགའ་ཞེན་གྱི་སྩོ བ་གས ྩོ ་ གཏ ང་ཐུབ་ན། དེས་མྱི་ར གས་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་དང་རྱིག་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་ བའ ྱི ་མ ་རབས་གསར་པ་སྐ ད་ས ང་བེད་པར་ཕན་ནུས་ཆེན་པྩོ་ཡྩོད། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ཞ ར་ལ་སྐད་ཡ ྱི ག་ལ་དགའ་ཞེན་གྱི་སྩོ བ་གས ྩོ ་ཇ ྱི ་ལྟར་ གཏ ང་དག ས་སམ། ) ལ ྩོ ་རྒྱུས་དང་འབ ེ ལ་བ། རྒྱལ་ཁབ་གང་འདྲ་ཞ ྱི ག་ཡ ན་རུང་རྒྱལ་ཁབ་ དེའྱི་སྱིད་འབྩོར་རྱིག་གསུམ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་དང་འགྲྩོ་བཞྱིན་པའྱི་མ ་ ར གས་དེའ ་སྐད་ཡ ྱི ག་ག ྱི ་རྒྱབ་ར ན་ལ་རག་ལས་ཡྩོད་ཚུལ་ལ ་རྒྱུས་ཀྱི་ དཔང་རགས་དང་དཔེ་མཚོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐྩོག་ནས་ང ་སྤ ྩོ ད་པ། ) ར ག་གཞུང་དང་ང ་བ ྩོ ་སྲུང་སྐ བ། ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་མ ་ར གས་ཀྱི་ སྐད་ཡ ྱི ག་ན ྱི ་ཕན་ཚུན་གནས་ཚུལ་ག ་བརྡ་སྤ ྩོ ད་བ ད་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ ཙམ་མ་ཡ ན་པར། མ ྱི ་ར གས་དེའྱི་ར ག་གཞུང་དང་ང ྩོ ་བ ྩོ ་སྲུང་སྐ ྩོ བ་བ ེ ད་ པའ ་ཆ་རྐ ེ ན་དང་པྩོ་དེ་ཡྱིན་ཚུལ་ར་སྤྩོད་དང་སྦགས། རང་མ ྱི ་ར ྱི གས་ ཀྱི་ཆ ས་དང་ར ྱི ག་གཞུང་རང་སྐད་ཐ ྩོ ག་ས བ་སྦ ང་བ ེ ད་རྒྱུའ ྱི ་སྐུལ་མ་ ཡང་ནས་ཡང་དུ་གཏ ང་དག ྩོ ས།
98 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ) སྐད་ཡ ག་ག ་རང་དབང་། སྐད་ཡ ག་ག ་རང་དབང་ན ་འགྲྩོ་བ་མྱིའྱི་ གཞ ྱི ་རའ ྱི ་ཐ ྩོ བ་ཐང་ཡ ན་པ་དང་། མཉམ་འབེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ ལ ྩོ ་ ༡༩༩༢ ལ ར་གཏན་འབེབས་བས་པའྱི་གྲངས་ཉུང་མྱི་རྱིགས་ཀྱི་ སྐད་ཡ ྱི ག་དང་ར ག་གཞུང་བདག་དབང་སྲུང་སྐ བ་ཀྱི་ཁྱིམས་སྒ ག་ནང་ གསལ་པ ྩོ ་འཁ ྩོ ད་ཡ ད་ཚུལ་ས བ་ཕྲུག་ལ་ལམ་སྟྩོན་བེད་པ། ) སྐད་ཡ ྱི ག་ག ྱི ་ཁྱད་ཆ ས། འཛམ་ག ང་ནང་སྐད་ཡྱིག་སྣ་ཚོགས་ཡྩོད་པ་ དང་། མ ་ར ྱི གས་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ་སྐད་ཡ ྱི ག་ལ་མ ྱི ་རྱིགས་དེ་གའ ་ར ག་གཞུང་ དང་། ལྟ་བ་འཁྱེར་ཕྩོགས། བསམ་ཚུལ་སྨྲ་བརྩོད་སྩོགས་ཐུན་མ ང་མ་ ཡ ན་པའ ་ཁྱད་ཆྩོས་སྣ་ཚོགས་ཡ ད་པ་ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བརྙན་ར ྱི ས་ ས ྩོ གས་བརྒྱུད་མ ྱིག་སྟྩོན་གསལ་བཤད་བ ད་པ་དང་། རང་མ ྱི ་ར ྱི གས་ ཀྱི་ཁྱད་ཆྩོ ས་འབུར་དུ་འད ན་ཐུབ་པའ ་སྐད་ཡ ྱི ག་སྲུང་སྐ ྩོ བ་དང་དར་ རྒྱས་གཏྩོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པ ་ཡ ན་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་གས ྩོ ་རྒྱག་རྒྱུ། ) སྐད་ཡ ག་ར་བརླག རྒྱ་ནག་དམར་པ ྩོ འ ་གཞུང་གྱིས་ཐབས་ཤེས་ཡ ད་ རྒུ་ ར ལ་སྤྲུག་ག ྱི ས་བ ད་མ ་ར ྱི གས་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ ར ་བརླག་གཏ ྩོ ང་བའ ་ ཇུས་ངན་ལག་བསྟར་བ ེ ད་མུས་ཡ ན་པ་དང་། བཙན་བྩོལ་ནང་གྱི་ བ ྩོ ད་མ ་འཛམ་ག ང་ས་ཕ ྩོ གས་གང་སར་ཁ་འཐ ར་དགུ་འཐ ྩོ ར་དུ་གནས་ པ༑ བ ྩོ ད་མ ྱི འ ་ཁྩོད་ཕྱིའ ་སྐད་ཡྱིག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ནད་ཡམས་འགྩོ་ས་བ་ བཅས་ཀྱིས་བ ད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་སྣུམ་ཟད་མར་མེ་བཞྱིན་ཉེན་ཁའྱི་གནས་ སུ་ལྷུང་བ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་དྲན་གས ྩོ ་བ ད་པ། ) སྤྱི་ཚོགས་དང་འབ ལ་འདྲྱིས། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་དུས་དང་རྣམ་པ་
99 ༡༣. རལ་་ྱེན་དང་སྐད་་ིག ཀུན་ཏུ་མ ་རབས་རྒན་པ་རྣམས་དང་། བ ྩོ ད་པ་གཏན་ས ད་ཀྱི་ས་གནས་ དང་འབ ེལ་འདྲྱིས་ཆེ་ཙམ་དགྩོས་པ། རང་མཉམ་གྱི་གྲྩོགས་པྩོ་དང་ གྲྩོགས་མྩོ། དེ་བཞྱིན་ནང་མྱི་དང་ལྷན་དུ་བྩོད་སྐད་བཀྩོལ་སྤྩོད་བ ད་ དག ྩོ ས་པའ ་སྐུལ་མ་གཏ ྩོ ང་བ། ) ལ ྩོ ་རྒྱུས་ཁྩོད་ཀྱི་རླབས་ཆེའྱི་མ ་སྣ་ང ་སྤ ད། བྩོད་ཀྱི་བཙན་པྩོའ ་དུས་ སྐབས་ནས་བཟུང་མ ་ར ྱི གས་འད ྱི འ ྱི ་ཆ ྩོ ས་དང་། ར ྱི ག་གཞུང་། ཆབ་ ས ྱི ད། སྐད་ཡ ྱི ག་ས ྩོ གས་ལ་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ལུས་དང་ལྩོངས་སྤ ད་ཡ ངས་ ར གས་ཕངས་མེད་དུ་བཏང་ནས་ཞབས་འདེགས་རླབས་པྩོ ་ཆེ་ བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་མུས་ཀྱི་དཔའ་བ ་དཔའ་མྩོ་རྣམས་ཀྱི་ང ་མཚར་སད་ བྱུང་གྱི་མཛད་ར ས་གསར་སྐ ེ ས་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ང ་སྤ ད་བ ད་པ། ) ༸གྩོང་ས་མཆྩོག་གྱི་བཀའ་དྲྱིན། བ ད་མ ྱི ་ར གས་ཀྱི་ལྟ་བའ ་མ ག་དང་ ཁ ྩོ ག་པའ ྱི ་ སྙྱི ང་ལྟ་བུ་༸ག ང་ས་༸ སྐ བས་མག ྩོ ན་ར ྱི ན་པ ྩོ ་ཆེ་མཆ ག་ ག ས་སྐུ་ཚེ་ཧྱིལ་པ ་སྤྱིར་འཛམ་ག ང་ག ྱི ་སྐ ་འགྲྩོ་ཡྩོངས་དང་། ལྷག་པར་ མ ྱི ་ར ྱི གས་འད འ ྱི ་ལས་དབང་ག ་ཆེད་སྐུ་ལས་ཇ ་ཙམ་སྐ ན་པ་ཡང་ནས་ ཡང་དུ་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད་བ ེ ད་པ། མད ར་ན། བ ད་མ ་རྱིགས་ཀྱི་ལྩོ་རྒྱུས་ཀྱི་དན་རགས་དང་། ར ྱི ག་གཞུང་ ག ྱི ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས། རླབས་ཆེའྱི་མ ་སྣའ ་མཛད་རེས། ལྷག་པར་༸ག ང་ས་མཆ ག་ག ་ མཛད་པ་འཕ ན་ལས་ས གས་ཡང་ཡང་ས ྩོ བ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་དྲན་སྐུལ་བ ེ ད་ཐུབ་ ན༑ རང་མ ་རྱིགས་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་ལ་ཞེན་པ་དཀར་བའྱི་མ ་རབས་གསར་པ་སྐ ེ ད་ ས ྱི ང་བ ད་པར་ཕན་ནུས་ཐ ྩོ ན་ཐུབ་བ ྩོ ། །
101 ་ར་་ཀྩོད། ཟུར་བཀོད། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས། བཀྲ་ཤ ས་ད ྩོ ན་གྲུབ། ཤེས་ལྷན་འགན་འཛིན་ཟུར་པ། མ ྱི འ ་རྱིགས་ཀྱི་ལ ་རྒྱུས་སྟེང་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་བ ད་ས ་འགྩོ་བཙུགས་པ་ནས་ བཟུང༌། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་དང༌། ནང་ད ན། ས ྩོ བ་ཁ ད་བ་ཡུལ། ས བ་ སྦ ང་ག ་བརྒྱུད་ར མ་བཅས་རྒྱུ་རྐ ན་མ ྱི ་འདྲ་བ་ཁག་དང༌། དམ གས་འདུན་དུ་ བཞག་པའ ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་གྲུབ་འ བ ས་བཅས་ལ་བསྟུན་ཐབས་ བ ་བའ ྱི ་ཆེད་དུ་ ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་མང་པྩོ་ཞྱིག་ (དེའ ་ནང་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དང༌། རྣམ་པ། ཐབས་རལ་བཅས་འདུས) ར ྱི མ་པར་བྱུང༌། དེ་དག་ལས་ཁག་ཅ ག་ནྱི་འཛིན་གྲྭ་ཆེན་ པ འ ྱི ་ར གས་ལ་ཆེད་དུ་དམྱིགས་ཡ ད་པ་དང༌། འགའ་ཞ ག་ག ས་འཛིན་གྲྭ་ཆུང་ ངུའ ྱི ་ར གས་དམ གས་འབེན་དུ་བཞག་ཡྩོད། ཡང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཚོགས་ཆུང་ དང༌། འགའ་ཤས་ཀྱིས་གང་ཟག་བེ་བག་པ་དམ གས་ཡུལ་དུ་བཟུང་ཡ ད། ཕ ྩོ གས་གཞན་ནས་བཤད་ན། དེ་དག་ལས་ཁག་ཅ ག་ལ་ཁེར་རྐང་གྱི་རང་ བཞ ྱི ན་ལྡན་ཡ ྩོ ད་པ་དང༌། ཁག་ཅ ག་སྣ་འཛོམས་ཀྱི་རང་བཞ ན་ལྡན་ཡ ྩོ ད། ཁག་ ཅ ག་གྱིས་དགེ་རྒན་གཙོ་བྩོར་བཟུང་ཡ ད་ལ། ཁག་ཅ ག་ག ས་ས ྩོ བ་མ་རང་ གཙོ་བ ར་བཟུང་ཡ ྩོ ད་པ་དང༌། ཡང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ས བ་དེབ་གཙོ་བ ར་བཟུང་ ཡ ད། ལེའུ་འད འ ་ནང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་སྩོ་ནས་སྩོབ་ཁ ད་བ ད་པའ ྱི ་ཐབས་
102 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ལམ་དང༌། བགྲྩོ་ག ང་ག ་ས ་ནས་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་པའ ་ཐབས་ལམ། གང་ཟག་བ ེ ་ བག་པ་ས ྩོ ་ས ྩོ ར་ས ྩོབ་སྟྩོན་བེད་པའྱི་ཐབས་ལམ། ཕ ྩོ གས་བསྡུས་རང་བཞྱིན་གྱི་ ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ། མ ྱི ་ར་རྱིང་ལུགས་ཀྱི་སྩོབ་ཁྱིད་སྐྩོར་གྱི་ལྟ་གྲུབ་སྩོགས་ ང ་སྤ ྩོ ད་དང་སྦགས། ཐབས་ལམ་དང་རྣམ་པ་དེ་དག་ག ་སྐ ྩོ ན་ཡ ྩོན་སྐྩོར་ལ་ གདེང་འཇ ག་མད ྩོ ར་བསྡུས་ཤ ྱི ག་བ་རྒྱུ་ཡ ན། ལེ་ཚན་དང་པ ། གཏམ་བཤད་ཀ ི་སླློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས ་ནས་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་པའ ་ཐབས་ལམ་འད ྱི ་ན ྱི ་བྱུང་བ་ ཆེས་ས་ཞྱིང༌། གནའ་ནས་ད་བར་ཡྩོངས་ཁྱབ་བེད་སྤ ད་བ ད་བཞ ྱི ན་པའ ་ས ྩོ བ་ ཁ ད་ཐབས་ལམ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། གཅ ྱི ག་བས་ན་ལ ྩོ ་རྒྱུས་རྒྱུན་ར ང་བའམ་བེད་སྤ ད་ ཆེས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གྱུར་པའ ་དབང་ག ས་ཡ ན་ནམ་གང་ལྟར། ཐབས་ལམ་འད འ ྱི ་ ཐ ག་མྱི་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་སྣང་འདང་ངེས་ཤྱིག་བྱུང་མྱི་འདུག དེར་བརེན། ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོས་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞེས་བརྩོད་སྐབས། དགེ་རྒན་ གྱིས་སྩོབ་དེབ་འཁྱེར་ཏེ་འཛིན་གྲྭའ ་ནང་ཀ ག་པ་དང༌། ས ྩོ བ་མས་འབྱི་དེབ་ འཁྱེར་ནས་ཉན་ཞ ང་འབ ་བ་ཞ ྱི ག་ལ་ག ་ནའང༌། ཨ་ར འ ་སེམས་ར ག་མཁས་པ་ ཁཱ་ར ྩོ ལ་ (John
1963) གྱིས། “ཆེས་གཞ ་རར་གྱུར་པའྱི་ཤེས་ཡ ན་ ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འད ར་སྣང་ཆུང་གཏན་ནས་གཏ ང་མྱི་ཉན།” ཞེས་དྲན་ བསྐུལ་བས་ཡ ྩོ ད།
B. Carroll,
(Bligh, 1972; Costin, 1972; Gage & Berliner, 1992; Mckeachie, 1967; Silver, 1983; Verner & Dicknson, 1967) གཤམ་
103 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས་བཅད་དང་པ ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤ ད་འ ས་པའ ྱི ་གནས་སྐབས། ཞ ྱི བ་འཇུག་བས་པ་ལྟར་ན།
གྱི་གནས་སྟངས་འ ག་གཏམ་བཤད་ཀྱི་འཁ ད་ཐབས་
སྤ ྩོ ད་འ ས་པ་ཡ ན། ༡། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་གཙོ་བྩོ་ཤེས་ཡ ན་དང་བརྡ་འཕ ན་བརྒྱུད་ སྤ ད་བ་རྒྱུ་དེ་ཡ ན་སྐབས། ༢། བསབ་གཞ ྱི ་གསར་པ་ཞ ག་སྤྱི་ཁ ག་ཙམ་ངྩོ་སྤྩོད་བ ད་པའམ། ཡང་ན་ གདེང་འཇ ག་བ་དག ྩོ ས་པའ ་གནས་སྐབས་སུ། ༣། བ ས བ་གཞ ྱི ་དེ་གཏམ་བཤད་ལས་གཞན་པའ ་ཐབས་ལམ་ཐ ག་ཡ ྩོ ང་ ཐབས་མེད་པའྱི་གནས་སྐབས་སུ། ༤། ས ྩོ བ་ཁ ད་བ་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་འགའ་ཞ ག་ལ་དམྱིགས་ཏེ། བསབ་ གཞ འ ྱི ་ཐུན་མ ྩོ ང་མ་ཡ ན་པའ ྱི ་སྒ ྱི ག་ར ྱིམ་གསལ་སྟྩོན་བ་ཆེད། བསབ་ གཞ འ ་ག ་ར ྱི མ་རལ་བཏྩོན་ཏེ་གསལ་བཤད་གནང་དགྩོས་པའ ་ར ྱི གས། ༥། ངེས་པར་དུ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་རལ་ལ་བར ན་ནས། ཉན་མཁན་ གྱི་སྤ ་བ་ས ེ ལ་དག ྩོ ས་པའ ་ར ྱི གས། ༦། ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་གཞན་དག་ག ་འག ་བར ྩོ ད་དང་ག ེ ང་ས ྩོ ང་གྱི་ཆེད་དུ། ༧། དཔལ་འབྩོར་ཐད་གྲྩོན་ཆུང་བས། ལག་བསྟར་བ ེ ད་ས་བ། ༨། བསབ་གཞ འ ྱི ་ནང་ད ྩོ ན་ཐ ག་ས ྩོ བ་མས་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའ ་ར ང་ད ྩོ ་སྣང་
(Lecturing Method)
104 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆྩོག་པའྱི་གནས་སྐབས་བཅས་སྩོ། ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འད ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ཕན་ནུས་ཐད་ས བ་ཁ ད་ ཐབས་ལམ་གཞན་དང་བསྡུར་ན་དམན་པ་མེད་དྩོ། ། ནང་ཆྩོས་ཀྱིས་གཙོས་པའ ་ག ་ད ྩོ ན་ང ་སྤ ྩོ ད་དང་། འགྲེལ་བར ད། གསལ་ བཤད་གཙོ་བྩོ ར་དམ གས་པའ ྱི ་ས ལ་རྒྱུན་ར ག་གནས་ཕལ་མ ྩོ ་ཆེ་གཏམ་ བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལ་བརེན་ནས་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ད་ཅ ྱི ང་། ས ྩོ ལ་རྒྱུན་དུ་ས བ་ ཁ ད་དང་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་གཉ ས་ལ་འཆད་ཉན་ཞེས་འབ ད་པ་ན ་དགེ་སྩོབ་གཉྱིས་ཀྱི་ ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་བེད་ལས་གཙོ་བ འ ྱི ་ང ས་ནས་བར ྩོ ད་པ་ཡ ྱི ན་ནའང་། དགེ་རྒན་ གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་འཆད་པ་ཁ ་ན་མ་ཡ ན་པར་དམར་ཁ ད་དང་། མ ྩོ ང་ ཁ ྱི ད། ཟུར་ཁ ྱི ད། མཆན་བཞ ་སྦགས་ཀྱི་འཆད་ཁྱིད་སྩོགས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཞྱིག་ ལག་ལེན་བསྟར་མུས་ཡ ན་པ་དང་། གཏམ་བཤད་སྐབས་ཐུགས་སྣང་བ་ཡུལ་ གྱི་གནད་ད ན་ཐད་ས་པཎ་གྱིས་མཛད་པའྱི་མཁས་འཇུག་ཏུ་གསུངས་པ་ལྟར་ འཆད་པའ ་སྐ ྩོ ན་བཅུ་གསུམ་སངས་པའ ་ས ྩོ ་ནས་གཏམ་བཤད་དམ་འཆད་ཁ ད་ བ ེ ད་དག ྩོ ས། འཆད་པའ ་སྐ ྩོ ན་བཅུ་གསུམ་ན ། ༡། མ་བཤད་པའ ྱི ་སྐ ན། ༢། ལེགས་པར་མ་བཤད་པའྱི་སྐ ན། ༣། ཕྱིན་ཅ ་ལ ྩོ ག་ཏུ་བཤད་པ། ༤། ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་པ། ༥། དཀའ་སར་གཡ ྩོ ལ་ནས་ས་སར་རྒྱས་པར་སྤ ས་པ།
༩། སྐབས་སུ་བབས་པ་མ་བཤད་པར་མ་བབས་པ་བཤད་པ།
105 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ༦། དགྩོས་པའ ་གནས་སུ་མ ྱི ་སྤ ་བར། མ ྱི ་དག ྩོ ས་པ་རྒྱས་བཤད་བ་བ། ༧། བར ད་བ་ག ྩོ ང་འ ྩོ ག་ག ྱི ་ག ་ར ྱི མ་འཁྲུགས་ནས་བཤད་པ། ༨། འབེལ་མེད་ཀྱི་བརྩོད་གཞྱི་མཉམ་བས ས་ཀྱིས་བཤད་པ།
༡༠། བར ད་པ་མཐྩོ་དམན་ཅན་ཏེ། བར ྩོ ད་གཞ འྱི་གནས་ཚད་མཐྩོ་དམའ་གང་ རུང་ཐལ་དྲགས་པ། ༡༡། བར ད་ད ྩོ ན་གསལ་པ ྩོ ར་བཤད་མ་ཐུབ་པ། ༡༢། གཏམ་བཤད་ཀྱི་མག གས་ཚད་ཆེས་མྱུར་བའམ་ཆེས་དལ་བ། ༡༣། ཚིག་དང་དྩོན་ལེགས་པར་བརྡ་མྱི་འཕྩོད་པ།1 བཅས་ཀྱི་ད ན་གནད་བཅུ་གསུམ་ཐྩོག་ལེགས་པར་ཐུགས་སྣང་བགྱིས་ ཏེ་འཆད་དག ས་པ་དང་། དེ་ཡང་ཇྱི་སྐད་དུ། འཆད་པའ ྱི ་སྐ ན་རྣམ་སངས་ནས་ ན ྱི ༑ ༑ཤ ྱི ན་ཏུ་བར ་བའ ྱི ་བསམ་པས་བཤད། །2ཅེས་འཆད་ཁ ད་ཀྱི་འག ་མཇུག་ བར་གསུམ་གང་ཡ ྱི ན་ཡང་དགེ་རྒན་གྱིས་བཅྩོ ས་མ་མ་ཡ ྱི ན་པའ ་བར ་བའ ་ བསམ་པས་ཀུན་ནས་བསངས་ཏེ་འཆད་ཁྱིད་བེད་དག ས་ས ྩོ ། ། 1 མཁས་པ་འཇུག་པའ ་ས ་ཞེས་བ་བ། མ ་ར གས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ག ་༡༩༨༡ ལ འ ་པེ་ཅ ང་པར་མའ ་པར་ཐེངས་ དང་པ ྩོ འ ་ཤ ྩོ ག་ང ས་༩༡ ནས་༩༢ བར་གྱི་ནང་ད ན་གཞ ར་བཟུང་བསྒ གས། 2 གང་མཚུངས་ཤག་ངས་༩༡ པར་གསལ།
106 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ས་བཅད་གཉ ས་པ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤ ད་མ ྱི ་འ ྩོ ས་པའ ་གནས་ སྐབས། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་སྤ ྩོ ད་མ ་འ ས་པའ ྱི ་གནས་སྟངས་ ཁག་ན ྱི ། ༡། ས བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་དམྱི གས་ཡུལ་ན ྱི ་ཤེས་ཡ ན་དང་བརྡ་འཕ ྱི ན་བརྒྱུད་སྤ ད་ བ ེ ད་རྒྱུ་མ་ཡ ྱི ན་པ། ༢། བསབ་གཞ ྱི འ ་ནང་ད ྩོ ན་དུས་ཡུན་ར ང་པྩོར་དྲན་པར་ཉར་ཐུབ་པར་ཆེད་ དུ་དམ ྱི གས་པ། ༣། བསབ་གཞ ྱི འ ་ནང་ད ྩོན་རྙྩོག་འཛིང་ཆེ་ཞྱིང༌། ཞ ྱི བ་ཕའ ་བརྒྱུད་ར མ་མང་ བ། ས ྩོ བ་མས་ར ྩོ གས་དཀའ་ཞ ྱི ང་ལ ག་གྱུར་གྱི་རྱིགས་མང་བ། ༤། ས བ་མ་རང་ང ས་ནས་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ འ ་ཆ་ཤས་ལེན་དག ས་པའ ྱི ་ ར ྱི གས། ༥། དབ ་ཞ ྱི བ་དང༌། ཕ གས་བསྡུས་བ ེ ད་པ་ས ྩོ གས་མཐ ྩོ ་ར མ་བ་འགུལ་གྱི་ ར ྱི གས། གཏམ་བཤད་ཀྱི་སྩོབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་འད ་བསབ་གཞ ྱི ་དམ གས་བསལ་ ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་ནུས་ཅུང་ཆུང་བར་མང ྩོ ན། དཔེར་ན། ལུས་རལ་དང༌། རས་འགྱུར། སན་སྦ ར། གཤག་བཅ ས་ར ྱི ག་པ། གནམ་གྲུ་ཁ་ལ ྩོ ་བ་གས ྩོ ་སྐ ང་ ས གས་ཀྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ནང་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གྱིས་ཕན་ནུས་དེ་ཙམ་ ཐ ན་མ ྱི ་ཐུབ་པ་ལྟ་བུའ ྩོ ། །
107 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས་བཅད་གསུམ་པ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྩོད་པའྱི་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ག ་ ར མ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་སྤྩོད་སྐབས་དགེ་རྒན་གྱི་འགུལ་ བསྐ ད་གཙོ་བྩོ་ཡྱིན་པར་བརེན། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་འཆར་གཞྱི་དང༌། ས བ་ཁ ད་གྲ་ སྒ ག གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་ད ན། གདེང་འཇ ག་བཅས་ཕ ྩོ གས་མང་པ ་ཞ ྱི ག་ དགེ་རྒན་གྱི་ཚོད་འཛིན་འ ག་ཡ ད། ཕ ྩོ གས་གཞན་ནས་བཤད་ན། གཏམ་ བཤད་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྩོབ་མ་ཚོའ ་རང་འགུལ་གྱི་ནུས་པ་འད ན་ས ལ་ བ ད་རྒྱུར་ཚད་བཀག་ཐེབས་ཀྱི་ཡྩོ ད་པ་དེར་ཡང་དུས་མཚུངས་སུ་ད ་སྣང་ བ ད་དག ས། དུས་རྒྱུན་ང་ཚོས་གཏམ་བཤད་བ ད་སྐབས། མང་པ ་ཞ ྱི ག་ག ྱི ས་ ཐ ྩོ ག་མར་ག ེ ང་ས ང་བ། དེ་ནས་གཞུང་ལ་འཇུག་པ། བར་མཚམས་གང་འྩོས་ སུ་འཕ ས་བཤད་རྒྱག་པ། མཐའ་མར་སྤྱི་བས མས་རྒྱག་པ་བཅས་ཀྱི་གྩོ་ར མ་ ཡ ྩོ ད་པ་ལྟར། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འད ར་ཡང་དེ་དང་ཕྩོགས་འདྲ་བའྱི་ ག ་ར ྱི མ་བཞ ར་དབ ་ཆ ྩོ ག ག ་རྱིམ་དེ་དག་ནྱི། སྟ་ག ན་དང༌། ག ང་ས ང༌། གཏམ་ བཤད་དང ྩོ ས། མཇུག་བས མས་བཅས་ཡ ྱི ན། ༡། སྟ་ག ན། (Preparation) ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་སྟ་གྩོན་འཐུས་ཚང་ཞ ག་བ ད་རྒྱུ་ན ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས བ་ ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་སྤྩོད་པར་གལ་འགངས་ཧ་ཅང་ཆེ། གཏམ་བཤད་ལ་གྲ་སྒ ྱི ག་ བ ེ ད་པའ ྱི ་ཁ ངས་སུ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་ད ན་བསྡུ་རུབ་དང༌། སྒ ྱི ག་བཅ ྩོ ས། ས བ་ཁ ད་ཡྩོ་ཆས་འདེམས་ལེན་དང་ཚོད་ལྟ། དུས་ཚོད་བག ་བཤའ་རྒྱག་ པ་དང་སེམས་ཁམས་ཀྱི་སྟ་ག ན་བཅས་འདུས་ཡ ྩོ ད། བསབ་གཞ ་བདམས་
108 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བཀ ྩོ ད་བ ེ ད་སྐབས་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་གཞ ་རར་འཛིན་དགྩོས། བསབ་ གཞ ་བླང་ད ྩོ ར་དང༌། ག ྩོ ་སྒ ྱི ག བསྐར་བཅ ྩོ ས་ས གས་ཀང་ས ྩོ བ་མའྱི་ནུས་ཚད་ དང་ཉམས་མ ྩོ ང་གཞ ར་བཟུང་སྟེ་ཐག་གཅྩོད་བེད་དག ས། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཡ ྩོ ་ཆས་ བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་མཁན་རྣམས་ཀྱིས། རང་ཉ ད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ལ་གཞ གས་ འདེགས་ཐུབ་པ་དང༌། ཁ་གསལ་ཞ ང་གྩོ་བདེ་བའྱི་སྩོ་ནས་གསལ་བཤད་བས་ ཏེ༑ ཉན་མཁན་རྣམས་ལ་སྤ ྩོ ་བ་བསྐ ེ ད་པ་བརྒྱུད། ཁྩོང་ཚོའྱི་སྩོབ་སྦ ང་ག ྱི ་འདུན་ པར་ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་དག ས། ས བ་ཁ ད་ཡྩོ་ཆས་བེད་སྤ ད་མ་བཏང་ས ན་དུ། ཡ ྩོ ་ཆས་ས ྩོ ་ས ་བེད་སྤ ད་ ཇ ་བཞ ན་ཐུབ་མ ན་ཚོད་ལྟ་བ ད་དག ྩོ ས། དེ་ནྱི་ས བ་ཁ ད་དང ྩོ ས་གཞ འ ྱི ་སྐབས་ སུ་དཀའ་ངལ་མ ྱི ་འཕད་པའ ་ཕྱིར་དུ་ཡ ན། གཏམ་བཤད་ནང་ཡ ་ཆས་དང ྩོ ས་ སུ་བེད་སྤ ད་བ ད་སྐབས་ཆག་སྐ ྩོ ན་བྱུང་བའ ་དབང་ག ྱི ས་ཕན་ཐ གས་མ་བྱུང་ ཚེ༑ སྐབས་དེའ ་རང་ཉ ད་ཀྱི་ཚོར་སྣང་ལ་དྩོ་ཕྩོག་འབྱུང་བ་དཔེར་ན་ང ་ཚ་ བའམ་འཚབ་ཤ་ལང་བ་ལྟ་བུ་འབྱུང་ས ད་ལ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་བར་མཚམས་ བཅད་པར་བར ན་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་མཇུག་འབས་ལའང་ད ་ཕྩོག་འབྱུང་ངེས་ཡྱིན། སྐབས་འགར་གཏམ་བཤད་ ས ་ས་ནས་མཇུག་ར ྩོ གས་ཏེ་ཅྱི ་ བ ་གཏ ྩོ ལ་ མེད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། སྐབས་འགར་གཏམ་བཤད་མ་ར ྩོ གས་ག ྩོ ང་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ དུས་ཚོད་ར གས་ལ་ཉེ་བས་བ ལ་བ ལ་ཟ ང་ཟ ང་ག ས་མག ྩོ གས་བཤད་བ ད་པ་ ལྟ་བུ་ཡ ྩོ ང་ག ྱི ་ཡ ྩོ ད། གནས་ཚུལ་དེ་རྱིགས་མ ་འབྱུང་ཆེད། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ ཐབས་ལམ་སྤ ྩོ ད་སྐབས་དུས་ཚོད་བགྩོ ད་འ གྲེ མས་འ ས་ཤ ྱི ང་འཚམ་པ་བ ད་ དག ྩོ ས། གལ་ཏེ་དུས་ཡུན་ར ང་པ ྩོ འ ་གཏམ་བཤད་བ ེ ད་དགྩོས་ཚེ། དགེ་རྒན་དེ་
109 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ལ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཀུན་ས ང་དྲག་པ ་ཞ ྱི ག་ཡ ད་དག ས་པ་མ་ཟད། སྦ ྩོ ང་བརྡར་ གྱི་སྩོ་ནས་བསབ་གཞྱི་དང་གནས་སྟངས་ལ་གྩོམས་འདྲྱིས་ཡ ང་བར་བས་ཏེ། ས བ་མའྱི་སེམས་ཀྱི་བེལ་ཟ ང་གྱི་ཚོར་བ་ཇེ་ཞན་དུ་གཏ ང་དག ས། ༢། ག ེ ང་ས ྩོ ང་བ། (Introduction) ཤཱ་ཊ་སེ་ (Shutes, 1969) ཡ ་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་ན། ག ང་ས ང་ག ྱི ་བ ད་ཐབས་ལ་ ནུས་པ་མང་པ ྩོ ་ཞ ྱི ག་ཡྩོད་དེ། ཀ) དགེ་སྩོབ་དབར་གྱི་འབེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་གཏྩོང་ཐུབ། ཁ) སྩོབ་མའ ་ད ྩོ ་སྣང་ར ེ ་གཅ ྱི ག་ཏུ་སྡུད་ཐུབ་པ། ག) སྩོ བ་མ་ཚོས་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་ད ན་གལ་གནད་ཅན་ཤེས་སུ་ འཇུག་པ། ང) བ ས བ་གཞ ་དང་འབ ེ ལ་བའ ྱི ་ས བ་མའ ་ ས ར་ཡ ྩོ ད་ཀྱི་ཤེས་ཡ ན་དང་ ཉམས་མ ྩོང་ལ་སྣེ་འཁྱིད་བ་ཐུབ་པ། གཏམ་བཤད་བ ེ ད་སྐབས་ཉ ྱི ་མ་ ར ག་པར་བཤད་སྟངས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ གཅ ག་རང་བསྐར་ཟླྩོས་ཡང་ཟླྩོས་ཀྱིས་བེད་སྤྩོད་བ་མ ་རུང༌། འད ་ལྟར་བས་ ཚེ་སྩོ བ་མ་ཚོར་གྩོ མས་འ དྲྱི ས་སུ་ས ྩོ ང་ནས་ཁ ་ཚོའ ་ད ྩོ ་སྣང་འགུགས་མ ྱི ་ ཐུབ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐུན་མ ང་མ་ཡ ན་པའ ྱི ་ཕན་ནུས་འད ྩོ ན་ས ལ་ཐུབ་ཆེད། གཏམ་བཤད་དེ་ཐབས་ལམ་དང་རྣམ་པ་མྱི་འདྲ་བའ ་ས ་ནས་བ ེ ད་ཆ ྩོ ག དཔེར་ ན༑ དགེ་རྒན་གྱིས་རང་ཉྱིད་ངྩོ་སྤ ད་བ ད་པའམ། ཡང་ན་སྩོབ་མ་ཚོར་འཚམས་ འདྲྱི་གནང་ཆྩོག འད ་ལྟར་བས་པས་དགེ་ས བ་དབར་གྱི་འབ ལ་ཐག་ཇེ་ཉེར་
ཚོར་གཏམ་བཤད་མ་ཉན་གྩོང་དུ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་ད
sen, 1967; Rosenshine, 1971,1979,1986; Shutes,1969)
110 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཏ ྩོ ང་ཐུབ་ལ། སྩོབ་མ་ཚོའྱི་ཉན་འདྩོད་དང་སྤྩོ་བ་སེལ་ཐུབ། གལ་ཏེ་སྩོབ་མ་
ན་ལ་གྩོ་བ་སྤྱི་ཙམ་ ཆགས་པར་བ་དག ས་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ཐ ག་མར་རང་ཉྱིད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་ངྩོ་སྤྩོད་བེད་པའམ། ཡང་ན་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་དྩོན་གནད་ བསྡུས་ཤ ྱི ག་ང ་སྤ ད་གནང་ཆ ྩོ ག ༣། གཏམ་བཤད་དང ྩོ ས། (Lecture) ས བ་སྦ ང་དང་འབ ེ ལ་བའ ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐ ན་ཁག་ན ྱི ། གཏམ་ བཤད་ཀྱི་ནང་དྩོན་དང༌། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ར ད་ཚིག་སྒ ག་སྦྩོར་དང་བེད་སྤ ད། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ད ་སྣང་རྒྱུན་འཁྱྩོངས་བ ད་ཀྱི་ཡྩོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ས གས་ཡ ན། ཀ) གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་དྩོན། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་དྩོན་འ ས་ཤ ང་འཚམ་པ་ཞྱིག་ཡྱིན་མ ན་གྱིས་ས བ་ མའ ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ་གྲུབ་འབས་ལ་ཐད་ཀར་ཤུགས་རྐེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡ ད། (Hu-
དེར་བརེན། གཏམ་ བཤད་སྐབས་གང་འཆད་པར་ བ ་བའ ྱི ་བར ྩོ ད་ བ ་གསལ་པ ྩོ ་ཡ ྱི ན་དག ྩོ ས་ལ། དམ ྱི གས་ཡུལ་ཡང་མང ྩོ ན་གསལ་ད ད་པ ྩོ ་དག ས་པའམ། ཡང་ན་གཏམ་བཤད་ ཀྱི་ནང་དྩོ ན་དང ྩོ ས་ཡ ྩོ ད་དམ་བར ད་ད ྩོ ན་ སྙྱི ང་པ ྩོ ་འཛིན་རྒྱུ་ཡྩོ ད་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན་ པ་བཅས། གལ་ཏེ་སྩོབ་མས་ཤེས་ཡྩོན་གང་མང་མང་ཞྱིག་སྩོབ་དག ས་ན། གཏམ་བཤད་ཀྱི་བར ད་ བ ་ངེས་པར་དུ་ཁ་ཡ ད་ལག་ཡ ྩོ ད་ཅ ྱི ག་ཡ ྱི ན་དག ས།
1987)
(Barr,
Relationship)
111 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཁ) རྩོད་ཚིག་སྒ ག་སྦ ར། ར ྩོ ད་ཚིག་དང་གྩོ ་ར ྱི མ་སྒ ྱི ག་སྦ ྩོ ར་ བ ས་པ་དེས་བ ས བ་གཞ ྱི འ ྱི ་ནང་ད ྩོ ན་ ཤེས་ས་བ་བཟྩོ་ཐུབ། ག ྩོ ་ཡར་ (Goyer, 1987) གྱི་འདྩོད་ཚུལ་ལྟར་ན། རྩོད་ཚིག་ ནང་གཤམ་གསལ་ཁག་འདུས་ཡ ྩོ ད། གྲུབ་ཆ་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་འབེལ་བ། (Component Relationship) རྒྱ་ཆེ་བའྱི ་ག ྩོ ་ད ྩོ ན་ཞ ག་ག ་ནང་དུ་དེའྱི ་གྲུབ་ཆར་གྱུར་པའ ་གལ་གནད་ གང་དང་གང་འདུས་ཡ ྩོ ད་པ་གསལ་བཤད་བ་བ། རྒྱུན་མཐུད་ཀྱི་འབ ལ་བ།
དུས་ཚོད་དང་བར་སྣང་གྱི་ས་ཕྱི་དང༌། རྒྱུ་དང་འབས་བུའམ། འབ ལ་ ཐྩོགས་ཀྱི་འབ ལ་བ་གསལ་བཤད་བ་བ། བར ད་གཞ ྱི ་དང་དམ གས་ཡུལ་གྱི་འབེལ་བ།
ནང་ད ན་ནམ་བར ྩོ ད་གཞ ྱི ་ཁ་ཕ ྩོ གས་པའ ྱི ་དམ ྱི གས་ཡུལ་གསལ་ སྟྩོ ན་ བ ེ ད་པ། བར་བརྒལ་གྱི་འབ ལ་བ། (Transitional Relationship) དབ ེ ་ཞ ྱི བ་ བ ་བ་ནས་མཇུག་བས ྩོ མས་རྒྱག་པའ ྱི ་དབར་གྱི་འབ ལ་བ་ གསལ་སྟྩོན་བེད་པ།
(Sequential Relationship)
(Material-Purpose
112 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བསྡུར་བ།
བར ྩོ ད་གཞ ་རྣམས་ཞ བ་བསྡུར་ བ ས་པ་བརྒྱུད་ཧེ་བག་འབྱུང་བའྱི ་སྣང་ ཚུལ་སྟྩོན་པ། འབ ལ་སྦ ྩོ ར།
བར ྩོ ད་གཞ ་ཁག་ཅ ྱི ག་ག ྱི ་བ ད་ནུས་འདྲ་བའམ། ཡང་ན་འདྲ་མཚུངས་སུ་ གྱུར་པར་བར ེ ན་ས ་ཁག་གསར་པ་ཞ ག་ཏུ་ཟླ་སྒ ྱི ལ་བཏང་ཆ ག་པ་གསལ་བཤད་ བ་བ། ག) རྩོད་ཚིག་བར ད་པར་བ་བ། གཏམ་བཤད་ཅེས་པ་དེར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྒ ག་གཞ ྱི ་ངེས་ཅན་ཞ ག་ དག ྩོ ས་པ་མ་ཟད། དེ་དང་ཆབས་ཅ ག་ཉན་མཁན་རྣམས་ལ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ ནང་ད ན་དེ་འགྩོ ་ནས་མཇུག་བར་ ར ་འཛིན་ངེས་ཅན་ཞྱི ག་བརྒྱུད་བཞ ན་པའ ྱི ་ ཚོར་སྣང་ཞ ག་ས བས་པ་བ་དག ྩོ ས། གཏམ་བཤད་ཀྱི་རྩོད་ཚིག་བརྩོད་པར་ བ ེ ད་པའ ྱི ་ཐབས་རལ་མ ་འདྲ་གཤམ་གསལ་ཁག་ཡ ྩོ ད། ༡) ར་འཛིན་ནས་དཔེར་བརྩོད་དང༌། དཔེར་བརྩོད་ནས་ར་འཛིན་ཐ ག་ ཕྱིར་ལ ག་པའ ྱི ་ཐབས་རལ། (Rule - Example - Rule - Technique) ཐབས་རལ་འད ་ནྱི་ཕན་ནུས་ཆེས་མང ན་གསལ་ཅན་གྱི་གཏམ་བཤད་ ཀྱི་ཐབས་རལ་ཞ ག་ཡ ྱི ན། གཏམ་བཤད་ནང་གང་བར ྩོ ད་པར་བ་བའ ྱི་ར་འཛིན་ བར ད་ཟ ྱི ན་ར ེ ས། དཔེར་བར ད་བཞག་སྟེ་ར་འཛིན་བདེན་དཔང་ངམ་འགྲེལ་ བར ད་བ ད་པ་དང༌། དེ་ནས་བརྩོད་གཞ ་དེ་དཔེར་བར ད་ནས་སར་ཡང་ར་
(Contrast)
(Connection)
113 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། འཛིན་ཐ ག་ས བས་པར་བ ད་པ་ཡ ན། ཐབས་རལ་འད ས་ཉན་མཁན་རྣམས་ ཀྱིས་ར་འཛིན་རྒྱུས་ལ ན་བ ེད་ས་བ་མ་ཟད། ར་འཛིན་དང་དཔེར་བརྩོད་དབར་ གྱི་འབེལ་བ་ཤེས་ས་བ་ཡྱིན། ༢) འགྲེལ་བརྩོད་ཀྱི་སྩོ་ནས་འབེལ་མཐུད་བ་བ།
གལ་ཏེ་ཞེས་པ་དང༌། གང་ཡྱིན་ཞེ་ན། དེར་བརེན། དེ་བརྒྱུད་ནས། འ ་ ན༑ ཇ ྱི ་ས ད་་་དེ་ས ད། ཡ ན་པའ ྱི ་དབང་དུ་བཏང་ན། དེ་ལ་དབ ་ན། ལྟ་བུའ ་ཐ་ སྙད་དང་སྦར་ཏེ། བ་དང ས་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་རྒྱུ་འབས་ཀྱི་འབ ལ་བ་དང༌། ཐབས་ལམ་དང་དམྱིགས་ཡུལ་དབར་གྱི་འབ ལ་བ། སྤྱི་དང་བ ་བག་ག ་འབ ལ་ བ་ས ྩོ གས་ར ད་ཚིག་ས་ཕྱིའ ་འབ ལ་བ་གསལ་བཤད་བ ད་པ། ༣) ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་པ། (Emphasis) ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་པ་ཞེས་པ་ནྱི། སྐད་ཡ ྱི ག་གྱི་མཚོན་བེད་ (Verbal Markers) ལ་བར ེ ན་ནས་ར ྩོ ད་ཚིག་གལ་ཆེན་ར གས་ལ་ཤུགས་ སྣྩོ ན་རྒྱག་ པའམ། ཡང་ན་ས བ་མ་ཚོར་གལ་གནད་ཁག་ཅ ག་དྲན་པར་ཉར་བར་གསལ་ བརྡ་གཏ ང་བ་ལ་ཟེར། རྒྱུན་དུ་སྤ ད་པའ ་སྐད་ཡ ག་ག ་མཚོན་བེད་ན ། ) གཤམ་གསལ་གནད་ད ན་ཁག་ལ་དམ ྱི གས་བསལ་ད ་སྣང་བ ེ ད་ དག ྩོ ས། ) གཤམ་གསལ་གལ་གནད་ཁག་སེམས་ལ་འཛིན་ནུས་ན། ཁྱེད་ལ་ཕན་ ཐྩོགས་ཆེན་པྩོ་ཡྩོང་ག ་རེད། ) སྐད་ཆ་མང་པྩོ་ག་ཚོད་བཤད་ནའང༌། གནད་འགག་ཆེ་ཤ ས་སུ་གྱུར་
(Explaining Links)
ལའ
(Prtrie, 1963; Pinney, 1969)
(Lau, 1972)
ans & Guyman, 1978)
114 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། པའ ྱི ་གནད་ད ན་ན ་་་་༌། ཞེས་པ་སྩོགས། གཏམ་བཤད་སྐབས་སུ་སྐད་ཡ ྱི ག་ག ་མཚོན་བེ ད་བེད་སྤ ད་བཏང་ན་ གལ་ཆེའ ་ར་འཛིན་ཁག་ལ་ཤུགས་སྣྩོན་ཐེབས་ཏེ། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་སྦངས་འབས་ ཡར་རྒྱས་གཏ ང་ཐུབ།
གལ་ཏེ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཟྱིན་བྱིས་དེར་ཞ བ་ཚགས་པའ ་སྒ ག་གཞ ་ཡ ད་ ན།
ཡ ས་ཞ བ་འཇུག་ལྟར་ན། ས ྩོ བ་མ་རྣམས་ར མ་གྱིས་ རྩོད་ཚིག་སྒྱིག་སྦ ར་བ ེ ད་ཕ ྩོ གས་ལ་འཁ ྱིད་སྟྩོན་བེད་ཆྩོག ས བ་མ་ཚོས་དགེ་ རྒན་གྱིས་བརྩོད་བ་ཚན་པ་སྩོ་སྩོ་འབེལ་མཐུད་ཇྱི་ལྟར་བ ད་པ་དང༌། ཕ ྩོ གས་ བསྡུས་དང༌། སྤྱི་བས མས། མཇུག་བས ྩོ མས་ཇ ྱི ་ལྟར་བ ད་བཞྱིན་པ་ཤེས་ ར ྩོ གས་ཡྩོང་ངེས་ཡ ན། རྩོད་ཚིག་ག ་སྒ ྱི ག་སྦྩོར་དེ་ར མ་པ་འཆར་ཅན་གྱི་སྩོ་ ནས་བེད་སྤ ད་གཏྩོང་བ་དེ། བརྩོད་ཐེངས་གཅ ག་ལ་འཆར་བར་བ་བའ ྱི ་ནང་ ད ན་བར ད་ཐབས་བེད་པ་ལས་ལེགས་པ་ཡ ད་པ་མ་ཟད། ས ྩོ བ་མ་རྣམས་ གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ཏེ་ངྩོས་ལེན་བ ད་དུ་འཇུག་པའམ། ཡང་ན་ཁ ་ཚོ་རང་ཉ ད་ ལ་འད ྩོ ད་མ ྩོ ས་བཞ ྱི ན་བརྩོད་དུ་བཅུག་པ་ལས་ལེགས། ༤) ནང་ད ྩོན་འགྲེལ་བརྩོད། ཉམས་ཞ བ་བས་པ་ལྟར་ན། གལ་ཏེ་དགེ་རྒན་གྱིས་གྩོ་དྩོན་གཅྱིག་ འགྲེལ་བར ད་བ ད་པའ ་ཕྱིར་དུ་དཔེར་བརྩོད་གཉྱིས་བཀ ད་པ་ཡ ན་ན། དེའྱི་ མཇུག་འབས་སུ་ཉན་མཁན་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བསུ་ཆེན་པྩོ་ཐྩོབ་ཀྱི་འདུག (Ev-
་
དེར་བརེན། དུས་རྒྱུན་ང་ཚོས་རྩོད་ཚིག་གམ་ཐ་སྙད་ བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་སྐབས། ག ྩོ ་ས་བ་དང་མང ྩོ ན་གསལ་ད ད་པ ་ཡ ྩོ ང་བར་འབད་
115 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། བརྩོན་བེད་དགྩོས་པ་ལས། སྦས་སྐྩོང་བ་བའམ་གསལ་ལ་མ་གསལ་བ་ལྟ་བུའ ་ ར ྱི གས་ཐལ་དྲགས་མ ྱི ་རུང༌། ༥) ས ྩོ བ་མའ ་ད ་སྣང་རྒྱུན་འཁྱྩོངས་ཡྩོང་ཐབས། གལ་ཏེ་ད ་སྣང་མེད་ན་ས བ་སྦ ང་ལ་གྲུབ་འ བ ས་ཐ ན་ཐབས་ བ ལ་བར་ བར ན། འད ར་ཤེས་དགྩོས་པ་ཞྱིག་ལ། ས བ་མ་བ ་བག་པ་ས ་ས ྩོ ས་དུས་དང་ རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ད ྩོ ་སྣང་བེད་ཀྱི་ཡྩོད་མེད་བརག་ཞ བ་བ ེ ད་དཀའ་བ་ཡ ན། ད ྩོ ་ སྣང་བྱུང་བའ ྱི ་ར ས་སུ། དེ་རྒྱུན་འཁྱྩོངས་བ ད་ཐབས་མང་པ ྩོ ་ཡ ྩོ ད། འདྱིར་དེ་ དག་ལས་གཙོ་ཆེ་བ་ཁག་ཅྱིག་ང ་སྤ ད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བཀྩོད་ན། ¾ རྐ ེ ན་སྐུལ་འཕ ྩོ ་འགྱུར་གཏ ང་བ། སྐད་ཆ་བཤད་སྟངས་དང༌། མྱིང་ཚིག་བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་སྟངས། སྒ་ གདངས། རྣམ་འགྱུར། འགུལ་བསྐ ད་ལ་འགྱུར་བ་གཏ ང་བ་ས ྩོ གས་འད ་དག་ གྱིས་ཉན་མཁན་གྱི་སུན་སྣང་དང༌། ལང་ཤ ར། ངལ་དུབ་ས ྩོ གས་ས ན་འག ྩོ ག་ བ ེ ད་ཐུབ། ¾ སྤ ྩོ ད་བེད་ཀྱི་ཡ ་ཆས་འགྱུར་བ་གཏ ང་བ། སྐད་ཆའམ་ངག་ཐ ྩོ ག་ཕུད། ནག་པང་དང༌། པར་ར ྱི ས། པར་སྟྩོན་འཕྲུལ་ འཁ ྩོར། གྲྱིབ་གཟུགས་འཕྲུལ་འཁྩོར། ག ག་བརྙན་དང༌། བརྙན་ཕབ་ག ྩོ ག་བརྙན། བརྙན་འཕ ན། ཀམ་པུ་ཊར་སྩོགས་བེད་སྤ ད་བཏང་ཆ ག ¾ ས ྩོ བ་མ་ལ་འགུལ་བསྐ ད་ཀྱི་ག ་སྐབས་སྤ ྩོ ད་པ། དུས་སྐབས་འ ྩོ ས་འཚམས་ཤྱི ག་ལ་ས ྩོ བ་མ་ཚོར་གཟུགས་པ ་འགུལ་
vies,
116 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བསྐ ྩོ ད་བ ད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་ན་གལ་ཆེའ ་མྱིང་ཚིག་བསྐར་འད ན་བ ད་ དུ་འཇུག་པ། དུས་ཡུན་ཐུང་ངུར་ངལ་གས ་རྒྱག་ཏུ་འཇུག་པ་སྩོགས་ཀྱི་ཐབས་ ལམ་སྤད་དེ། སྩོབ་མ་ཚོའ ་ངལ་དུབ་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏྩོང་ཐབས་དང༌། ད ྩོ ་སྣང་རྒྱུན་ འཁྱྩོངས་ཡ ང་ཐབས་བ ད་དག ས། ¾ ལྷག་བསམ་དང་སྤ ་བ་ལྡན་པ། གཏམ་བཤད་ལ་ལྷག་བསམ་དང་སྤ ྩོ ་བ་ལྡན་པ་ཡ ྱི ས། ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་གྲུབ་ འབས་དང་འད ྩོད་བླྩོ་ཁེངས་པ་ཡྩོང་བར་ཤུགས་སྣྩོན་གཏྩོང་ཐུབ། (Ware, 1974) ¾ གནད་ད ྩོ ན་བར་འཇུག་བ ེ ད་པ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་བར་མཚམས་གང་འ ས་སུ་འབ ེ ལ་ཡ ད་ཀྱི་གནད་ད ན་ འཇུག་ཐབས་བས་ན། དུས་རྒྱུན་ས བ་མ་རྣམས་ལ་ཐད་ཀར་འགྲེལ་བརྩོད་ བས་པ་ལས་ཕན་ནུས་ཆེ་བ་འདྩོན་ཐུབ། ¾ ར ད་མཚར་རམ་ཀུ་རེའྱི་ཐབས་ལམ་སྤ ད་མཁས་པ། ར ད་མཚར་ (Humor) གྱིས་སྩོ བ་མ་ཚོར་བག་ཡངས་པྩོ འ ་སྣང་བ་ཞ ག་ སྟེར་ཐུབ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་གྲུབ་འབས་ལེགས་པྩོ་ཡ ད་པའ ་དགེ་རྒན་ཕལ་མ ་ཆེས་ རེད་མཚར་བེད་སྤྩོད་མཁས་པ་ཡྩོད། (Powell & Anderson, 1985) ¾ ཟ ྱི ན་བ ྱི ས་འབ ྱི ་བར་བསྐུལ་བ། ལ ་ང ྩོ ་ལྔ་བཅུའ ྱི ་ར ྱི ང་ག ་ཞ བ་འཇུག་ག ྱི ་གྲུབ་འབས་ལྟར་ན། (Hartly & Da-
1977) ས བ་ཁ ྱི ད་སྐབས་ཟ ན་བ ས་འབྱི་མཁན་གྱི་ས བ་མ་རྣམས་དུས་ར ས་ ཀྱི་ཚོད་རྒྱུགས་ནང་སྦངས་འབས་གཞན་ལས་ལེགས་པ་ཡྱིན།
117 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ང༌། མཇུག་བས ྩོ མས། Conclusion གཏམ་བཤད་དང ས་གཞ ྱི ་མཇུག་བསྒ ྱི ལ་ར ེ ས། དེའྱི་གཞྩོགས་འདེགས་ ཀྱི་ཚུལ་དུ་མཇུག་བསྩོམས་ཤྱིག་བརྒྱབ་ཆྩོག མཇུག་བསྩོམས་དེ་ལ་ཕན་ ནུས་མ ་འདྲ་བ་ཁག་ཅ ག་ཡ ད། ) ག ་སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་ཉན་མཁན་དང་འབ ལ་ལམ་ཉེ་བར་གཏྩོང་ཐུབ་ པ། དཔེར་ན། ཉན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པྩོས་ཉན་པར་ ཐུགས་ར ་ཆེ་ཞུ་བ་དང༌། ཉན་མཁན་རྣམས་ལ་དེ་འཕ ས་ཀྱི་གནད་ད ན་ གང་ཞ ག་ག ་ཐ ག་ཁ ང་ཚོས་ཐུགས་སྣང་གནང་གྱི་ཡྩོད་མེད་འདྲྱི་བརད་ གཏ ང་བ་ས ྩོ གས་ལྟ་བུ། ) ས ྩོ བ་མ་ཚོའ ་སེམས་སུ་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་ད ན་ཇ ྱི ་ཙམ་ངེས་ཡ ད་ མེད་བརག་ཞ བ་བ ེ ད་པ། ) སྩོབ་མ་ཚོས་བཏྩོན་པའ ་དྲྱི་བ་དང༌། གཏམ་བཤད་ལ་གདེང་འཇ ག་ བས་པར་ལན་འདེབས་བེད་པ། ) ག ་སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་གལ་གནད་ཁག་ལ་བསྐར་སྦ ང་བ་བ་བཅས། ) བརག་ཞ བ་བས་པ་ལྟར་ན། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་གྲུབ་འབས་བཟང་པྩོ་ཡ ད་ པའ ྱི ་དགེ་རྒན་ཕལ་ཆེ་བ་གཏམ་བཤད་ལ་མཇུག་བསྩོ མས་རྒྱག་ མཁས་པ་ཡ ྩོ ད། (Shutes, 1969)
118 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ས་བཅད་བཞ ་པ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྩོད་སྐབས་འབྱུང་ས ད་པའ ྱི ་ སྐ ྩོ ན་ཆ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དེ་ལ་ས བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་རྱི ན་ཐང་ཆེན་པྩོ ་ཞ ག་ ཡ ད་མ ྩོ ད། འ ྩོ ན་ཀང༌། ག ་ཇེ་དང་བྷར་ལ ན་ནར་ (Gage & Berliner, 1988) རྣམ་ གཉྱིས་ཀྱིས་ཐབས་ལམ་འདྱི་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་སྐབས་འབྱུང་ས ྱི ད་པའ ་སྐ ན་ཆ་ ཁག་ཅ ག་གསལ་འད ན་གནང་ཡ ྩོ ད། ཀ) གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྩོད་ཐལ་དྲགས་པ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འདྱི ་བེད་སྤྩོ ད་བ ེ ད་ཐེངས་མང་དྲགས་ པའམ། སྤ ྩོ ད་ཡུན་ར ྱི ང་དྲགས་ན། ཕན་ནུས་ཆེ་ཞྱིང་སྐབས་སུ་བབས་པའྱི་སྩོབ་ ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་གཞན་དག་ཐྩོག་རང་བཞ ན་གྱིས་སྣང་ཆུང་ཤྩོར་སྱིད། ཁ) གཞན་དབང་དང་གཞན་ར ན་ལང་ཤ ར་བ། ཐབས་ལམ་འད ྱི འ ་སྐ ན་གནད་གཅ ག་ན ། སྩོབ་མ་ཚོས་དགེ་རྒན་གྱི་ གཏམ་བཤད་ལ་ཉན་རྐང་དང་ཟ ན་བ ྱི ས་འབ ་རྐང་བ ེད་པ་སྟེ། བ་བ་ཡྩོད་ཚད་ དགེ་རྒན་གྱི་འགྲེལ་བར ད་ལ་བར ེ ན་རྐང་བས་པས། རང་འགུལ་གྱི་སྩོ་ནས་ ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ེ ད་པའ ་ག ྩོ མས་གཤ ས་ཉམས་དམས་སུ་འགྲྩོ་བ་ཡ ན། ག) དགེ་ས བ་གཉ ས་ལ་གཤ ྱི ས་ངན་འཇགས་པ། ཐབས་ལམ་འད ྱི ་སྤ ད་ཐལ་དྲགས་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ཁྱིད་སྐབས་ ཁ་ལེ་བརྡར་ཏེ་མཁས་ང མ་བ་བར་དགའ་བ་དང༌། ས བ་མ་ཚོས་ཉན་རྐང་བ་བ་ ལས་ཁ་མ ་གྲགས་པའ ་ངན་གཤ ྱི ས་འཇགས་ས ྱི ད།
119 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ང) མྱི་སེར་བ ་བག་པའ ྱི ་ཁྱད་པར་ལ་སྣང་ཆུང་གཏ ང་བ། ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ་གྲུབ་འབས་ལེགས་པྩོ་ཡ ད་པའ ྱི ་ས བ་མ་ཚོས་དགེ་རྒན་གྱི་ བར ྩོ ད་ཚིག་དེ་རྒྱུན་གཏན་ལྟར་བྩོ ་བ་དང་ནང་ད ན་དམ ྱི གས་བསལ་མེད་པའྱི ་ ཚོར་སྣང་སྟེར་ཞ ང༌། སྦངས་འབས་ཞན་པའ ་སྩོབ་མ་ཚོས་གསུང་བཤད་ཀྱི་ ནང་དྩོན་ཆ་ཙམ་ལས་མྱི་གྩོ་ཡང་རྨྩོངས་ཚོད་ཀྱིས་རེས་འབང་བ་བ་ཡ ན། ཅ) མྱི་བརྒྱར་ཐབས་གཅྱིག་སྤ ད་མ ་རུང༌། ཕན་ནུས་ལྡན་པའ ་གཏམ་བཤད་ཅ ག་ཡ ན་ཚེ་འཆད་མཁན་དེར་ དམ གས་བསལ་གྱི་རང་གཤྱིས་ཤྱིག་དགྩོས། དཔེར་ན། སྒ་གདངས་དང༌། རྣམ་འགྱུར། ཆ་ལུགས། ག ྩོ མ་སྟབས། ཆད་ཐྩོགས་མེད་པ། བབས་ཆགས་པ། ག ་ར ྱི མ་ལྡན་པ་སྩོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆྩོས་ལྡན་དག ས། དེར་བརེན། ཚད་ལྡན་གྱི་ གཏམ་བཤད་མཁན་ཞྱིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་དེ་ལས་ས་པ ་ཞ ག་གཏན་ནས་མ ྱི ན། ལེ་ཚན་གཉིས་པ། བག ་ག ང་གི་སླློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་གྱི་ཆེས་དམ གས་བསལ་ཅན་ གྱི་ཁྱད་ཆ ས་ན ྱི ། ཕ ྩོ གས་གཅ ྱི ག་ཁ ྩོ ་ནའ ་ས ྩོ ་ནས་བརྡ་འཕ ྱིན་འདྲེན་གཏ ང་བས་ པས། དགེ་སྩོབ་ཕན་ཚུན་དབར་ཡ་ལན་བེད་མ ་ཐུབ་པ་དེ་ཡ ན། བགྲྩོ་ག ང་ (Discussion) ག ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་ན ྱི ་ཕ ྩོ གས་གཉྱིས་ཀྱི་བ་འགུལ་ཞ ག་ ཡ ན་པས། ས བ་སྦ ང་ག ་བརྒྱུད་ར ྱི མ་ཁ ྩོ ད་ས བ་མ་རྣམས་ནྱི་མེད་དུ་མྱི་རུང་བའ ་ བ ེ ད་པ་པ འམ་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་གཙོ་བ ར་གྱུར་ཡ ྩོ ད།
120 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ས་བཅད་དང་པ ྩོ ། བགྲྩོ་གེང་ག ་ཕན་ནུས། ༡) ས བ་མའ ྱི ་སྐ ན་བརྩོད་ཀྱི་བསམ་གཞྱིགས་བསྐེད་བསྱིང་བ་ཐུབ། བགྲྩོ་ག ང་ག ་ཐབས་ལམ་འད ས་ག ྩོ ་ད ྩོ ན་གསལ་ཁ་འད ྩོ ན་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བདེན་རྫུན་ཤན་འབེད་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་དཀའ་རྙྩོག་ཐག་གཅྩོད་བེད་ཐུབ་པ། མ ་མང་པ ྩོ འ ་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ཐུབ་པ། རྩོད་གཞ ་འདུམ་སྒ ག་ཐུབ་པ་བཅས་ ཀྱི་ཕན་ནུས་ཡ ད། དེར་བར ན། རང་ཉྱིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་བདེན་དཔང་བ ད་ པའམ། གཞན་གྱི་བསམ་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྩོར་ཆེད་རྩོད་པ་བེད་དགྩོས་ན། སྐ ྩོ ན་བར ད་ཀྱི་སྩོ་ནས་བསམ་གཞྱིགས་ (Critical Thinking) པའ ་ཐབས་ལམ་ བསྟེན་དགྩོས་པ་ཡྱིན། བསམ་གཞྱིགས་དེ་བེད་སྤ ད་བས་ནས་སར་གྱི་སྐྩོན་ རྣམས་སངས་ཏེ་བ་དངྩོས་ཀྱི་རང་བཞ ན་ང ་མ་གསལ་འད ྩོ ན་བ ེ ད་ཐུབ། དེ་ ན ་བགྲྩོ་ག ང་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་ཡང་ཡྱིན། བགྲྩོ་གེང་ཡང་ཡང་བས་ པའ ྱི ་ཐ ག་དགེ་རྒན་གྱིས་ཟུར་དུ་ས བ་སྟྩོན་གནང་བ་བརྒྱུད། ར མ་བཞ ན་ས བ་ མ་ཚོས་ཡང་དག་པའ ་ས ྩོ ་ནས་ར གས་ལམ་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ འགྲྩོ་བ་དང་ཆབས་ཅྱིག ཁ ་ཚོའ ་ཕ གས་ཞེན་ཆེ་བའྱི་རྱིགས་འདེད་དང་ན ར་ འཁྲུལ་ཅན་གྱི་ཚོད་དཔག་བ ད་ཐེངས་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏྩོང་ཐུབ། ཕ ྩོ གས་གཞན་ ནས་བཤད་ན། སྐ ན་བརྩོད་ཀྱི་བསམ་གཞ གས་བེད་ཐབས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ དང་ཆབས་ཅ ྱི ག ས ྩོ བ་མས་རྒྱུན་གཏན་བ་བ་བ ད་སྐབས་བར ེ ་དུང་ག ྱི ་དབང་དུ་ ས ང་སྟེ་ནྩོར་འཁྲུལ་ཤ ར་བའྱི་གནས་ཚུལ་དང༌། གཞན་གྱི་ཟེར་སྒ ས་ཀྱི་རེས་ འབང་བ ེ ད་པའ ་སྣང་ཚུལ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲྩོ་ངེས་ཡ ན།
121 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ༢) སྩོབ་མའ ་དཀའ་རྙྩོག་སེལ་བའ ་ནུས་རལ་ག ྩོ ང་མཐ ྩོ ར་གཏ ྩོ ང་ཐུབ། བ གྲྩོ ་ག ང་ག ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་ལས་ཐ ྩོ ན་པའ ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་གྲུབ་ འབས་དང༌། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་གཉྱིས་ལ་ཧེ་བག་དེ་ཙམ་ མེད་ཀང༌། བགྲྩོ་གེང་གྱི་ཐབས་ལམ་དེ་སྩོབ་མའ ་དཀའ་རྙྩོག་སེལ་ཐབས་བ ད་ པའ ་ནུས་ ར ལ་བསྐ ད་བས ྱི ང་ཐད་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལས་ལེགས་ པར་མང ན། (Gall, 1984;
བགྲྩོ་ག ང་ག ་ཐབས་ལམ་དེས་ ས བ་མ་ཚོར་དྩོ ན་དང ྩོ ས་དང་འཚམས་པའྱི ་བསམ་གཞ གས་སམ་ར གས་ འདེད་དང༌། ག ་ར ྱི མ་ལྡན་པའ ་སྩོ་ནས་ཤེས་བ་གསར་པ་ཤེས་ཐབས་བ ད་པའ ་ ག མས་གཤ ྱི ས་འཇགས་པར་བ ད་པ་ཡ ན། ༣) མང་གཙོའ ་ས ་ནས་ཐག་གཅ ྩོ ད་བ ེ ད་པའ ་ག ྩོ ་ར གས་ཡ ྩོ ང་ཐུབ་པ། མང་གཙོའ ་ས ྩོ ་ནས་གནད་ད ྩོ ན་ཐག་གཅ ྩོ ད་བ ེ ད་སྟངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་ ན ྱི ་མ ྱི ་ས ར་ས ྩོ ་ས ས་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྩོ་ནས་སྨྲ་བརྩོད་བེད་པ་དང༌། བསམ་ འཆར་འདྲ་མ ན་ལ་ཉན་འཇ ྩོ ག་བ ད་པ། མ ས་མཐུན་དང་དགག་གཞག་བ ད་ པ། གདམ་ཀ་བ ད་པ་བཅས་ཡ ན། མང་གཙོའྱི་བ ད་ཐབས་སྤ ད་པའ ྱི ་ནུས་པ་ དེ་ན ་མང་ཚོགས་ནང་ཁུལ་ཕན་ཚུན་ཡ་ལན་བ ས་པའ ་སྦ ང་བརྡར་ལས་ཐ ན་ པ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། བགྲྩོ་གེང་གྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཐབས་ལམ་གྱིས་སྩོབ་མ་ཚོས་རང་ཉ ད་ ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཕྱིར་མཚོན་བེ ད་པར་གཞ ྩོ གས་འདེགས་གཏྩོ ང་ཐུབ་པ་མ་ ཟད། སྩོབ་མས་བསམ་ཚུལ་མ ་མཐུན་པ་ཁག་ལ་ཉན་འཇ ག་བ ེ ད་པར་སྦ ྩོ ང་ བརྡར་ཀང་བ་ཐུབ། ས བ་མ་རྣམས་ལ་འ ས་འཚམས་ཀྱི་ས ་ནས་གཞན་གྱི་ག ང་ ཕ ྩོ གས་ལ་འག ག་རྒྩོལ་བེད་པར་བསྐུལ་མ་གཏྩོང་ཐུབ་ལ། ས བ་མར་རང་ཉ ད་
Mckeachie, 1967)
122 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཀྱི་བར ་དུང་ལ་ཚོད་འཛིན་བེད་དག ས་པ་དང༌། གང་ཟག་མ ྱི ་འདྲ་བའ ྱི ་གནས་ བབ་ལ་བལྟས་ནས་སྨྲ་བར ད་ཀྱི་ཁ་ཕྩོགས་འགྱུར་བ་གཏ ང་མ ྱི ་ར གས་པ། སྤྱི་ པའྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་ངྩོས་ལེན་བ ད་དག ས་པ་དང་ཆབས་ཅ ག མ ་ཉུང་ཤ ས་ཀྱི་ བསམ་ཚུལ་ལ་ཡང་བརྱི་འཇྩོག་བེད་སྟངས་བཅས་འཁྱིད་སྟྩོན་བེད་དགྩོས། ༤) གཅ ག་མཐུན་གྱི་བསམ་ཚུལ་ཉུང་བའ ་རྱིག་ཚན་ལ་འཚམས་པ། སྤྱི་ཚོགས་དང་མྱི ་གཤ ས་ས གས་ཀྱི་རྱི ག་ཚན་ནྱི ་གཅ ག་མཐུན་གྱི་ བསམ་ཚུལ་ཉུང་བའ ་རྱིག་ཚན་ (Low-Consensus Field) ཡ ྱི ན། རྱིག་ཚན་འདྱི་ ར ྱི གས་ཁ ྩོ ད་གནད་ད ྩོ ན་མང་པ ྩོ ་ཞ ྱི ག་ག ་ཐ ྩོ ག་བསམ་ཚུལ་མ ་འདྲ་བ་ཡ ྩོ ད་པར་ བར ན། བགྲྩོ་ག ང་དང་གྲྩོས་བསྡུར་བ་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པ ་ཞ ྱི ག་ལྷག་ཡ ྩོ ད་སྟབས། བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་ཐབས་ལམ་སྤྩོད་པར་ཆེས་འཚམས་པ་ཡྱིན། ༥) དགེ་རྒན་ཁག་ཅ ག་ག ྱི ་རང་གཤ ྱི ས་ཁྱད་པར་བ་དང་འཚམས་པར་ སྦ ར་དག ྩོ ས། དགེ་རྒན་ཁག་ཅ ག་དབང་ཚད་བེད་སྤྩོ ད་གཏ ང་བར་མ ་དགའ་བ་དང༌། ཁ ྩོ ག་པ་ཡངས་པ། བསམ་ཚུལ་མ ་འདྲ་བ་ཁག་ལ་ཉན་འཇ ྩོ ག་བ ེ ད་པ། ས ྩོ བ་མ་ དང་ཕན་ཚུན་བགྲྩོ་གེང་བེད་པར་སྤྩོ་བ་ལྡན་པ་བཅས་ཡྩོད་པས། དགེ་རྒན་འད ་ རྱིགས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་ནང་ད ན་ཁ ྩོ ང་དུ་ཆུད་ཐུབ་པ་དང༌། བགྲྩོ་ག ང་ ག ྱི ་བ་ར མ་ལ་ས བ་སྟྩོན་བ ད་མཁས་པ་ཡྩོད་ཚེ། བགྲྩོ་གེང་ག ་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ ལམ་བེད་སྤ ད་གཏ ྩོ ང་འ ྩོ ས་པ་ཡ ྱི ན།
123 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ༦) སྩོབ་མའ ་སྐད་བརྡའ ྱི ་འཇ ྩོ ན་རལ་སྐ ད་ས ང་བ ེ ད་དག ྩོ ས། ས ྩོ བ་མ་རྣམས་ལ་གསལ་ཞ ང་གྩོ་བདེ་བ། སྟབས་བདེ། ཡང་དག གཏན་ ཚིགས་ལྡན་པ། ཡྱིད་སེམས་འགུགས་པའྱི་ཁ་ལ ་བཅས་ཀྱི་སྩོ་ནས་རང་ཉ ད་ ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འད ན་པར་སྦ ང་བརྡར་བ་རྒྱུ་དེ་ན ། ས ྩོ བ་གས ྩོ འ ་དམ གས་ཡུལ་ གཙོ་བྩོ་གཅ ག་ཡ ྱི ན། འ ྩོ ན་ཀང༌། བགྲྩོ་གེང་བ ད་སྐབས་མ ་ས ེ ར་ས ་ས ྩོར་བགྲྩོ་ ག ེ ང་གྱི་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་ཞྱིག་ལས་མྱི་རག་ནའང༌། བགྲྩོ་གེང་ག ་དམ ྱི གས་ ཡུལ་འགྲུབ་པར་བ ད་དག ྩོ ས་པར་བར ེ ན། རང་ཉ ད་ཀྱི་རྩོད་ཚིག་དེ་ཁ་གསལ་ པ ། གལ་གནད་འབུར་དུ་ཐ ན་པ། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་བཅས་ཡ ན་དག ྩོ ས། བགྲྩོ་ ག ེ ང་ག ་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཐབས་ལམ་དེས་སྩོབ་མ་རྣམས་ལ་མྱིང་ཚིག་གདམ་ཀ་བ ད་ སྟངས་དང༌། ཐ་སྙད་དང་གཏན་ཚིགས་བེད་སྤ ད་གཏ ྩོ ང་སྟངས་བཅས་ལ་ས ྩོ བ་ སྟྩོན་བེད་ཐུབ། ས་བཅད་གཉ ྱི ས་པ། བགྲྩོ་གེང་ག ་ས ་ནས་ས ྩོ བ་ཁ ད་བ ད་པའ ྱི ་བརྒྱུད་ར ྱི མ། དང་པ ྩོ ། བགྲྩོ་ག ང་ལ་སྟ་ག ན། བ གྲྩོ ་ག ང་ཞེས་པ་ན ་ཕན་ཚུན་ཕ གས་གཉ ྱི ས་ཀྱི་ བ ་སྤ ད་ཅ ག་ཡ ན་ སྟབས། བགྲྩོ་ག ང་ལ་འཇུག་མཁན་གྱི་ཕ གས་གཉ ྱི ས་ཀས་གྲ་སྒ ག་ངེས་པར་ དུ་བ་དག ས། ༡། བགྲྩོ་གེང་ག ་བར ད་གཞ ་དང་གལ་གནད་གྲ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་སྟངས། བ གྲྩོ ་ག ང་བ ད་སྐབས་བར ད་ བ འ ་ཁ་ བ ང་དང་དམ གས་ཡུལ་ངེས་པར་ ཁ་གསལ་ཞ ག་དག ས་པ་ཡ ྱི ན། བགྲྩོ་ག ང་ག ་བར ད་གཞྱི་དེ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་
124 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། དམ གས་ཡུལ་དང་གཅ ག་མཐུན་ཡ ང་དག ས་པ་མ་ཟད། ཞ བ་ཚགས་ཤྱིང་ གསལ་ཁ་ལྡན་པ་ཞ ག་དག ས། དེ་མ ན་བགྲྩོ་གེང་དེ་འཇུ་ས་འཆང་ས་མེད་པ། བར ད་དྩོན་གཙོ་བ ་དང་བལ་བས་ཚོར་མྱི་ཐུབ། རྩོད་ རྙྩོ ག་མེད་པའ ་བར ད་ གཞ ྱི ་ (Non-controversial Topics) ར ྱིགས་ལ་བགྲྩོ་གེང་བ་ད ན་ན ྱི ། ས ྩོ བ་མས་ སྩོབ་ཕྱིའ ་དེབ་ར གས་ལ་རྒྱུས་ག ྩོ མས་ཡྩོད་མེད་བརག་ཞ བ་བ་བ་དང༌། རང་ ཉ ད་ཀྱི་སྐད་ཆར་བར ན་ནས་ཤེས་ཡྩོ ན་མཚོན་ཐབས་བ ད་པ། ཤེས་ཡ ན་ གཅ ྱི ག་ག ྱི ་ཐ ག་སྐད་ཆའ ་སྒ ྱི ག་ར མ་མ་འདྲ་བ་བེད་ སྤ ད་དེ་མཚོན་ཐབས་བ ད་ ཐུབ་མྱིན་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡ ན། རྩོད་རྙྩོག་ཅན་གྱི་བརྩོད་གཞྱི་
ལ་བགྲྩོ་ག ང་ས ལ་བའ ྱི ་དམ གས་ཡུལ་ན ། ས བ་མ་རྣམས་བར ྩོ ད་ གཞྱི་དེར་བགྲྩོ་ག ང་བ་བའ ྱི ་སྤ ་བ་ས ེ བས་ཐབས་དང༌། ཁྩོང་ཚོས་ཤེས་ཡྩོན་ལ་ ལ ངས་སུ་སྤ ད་ཐུབ་པ། ས ྩོ བ་མའ ་གནད་ད ན་ལ་ཤེས་ར གས་ཡ ྩོ ང་བར་སྐུལ་ འདེད་ཐུབ་པ། ས བ་མའ ་ཕྩོགས་ཞེན་གྱི་ལྟ་ཚུལ་དང་ནྩོར་འཁྲུལ་ཇེ་ཉུང་དུ་ གཏ ང་ཐབས། རྙྩོག་འཛིང་ལྡན་པའ ་བསམ་གཞ ྱི གས་བ ད་པའ ྱི ་ནུས་པ་བསྐ ད་ བས ྱི ང་བ་རྒྱུ་བཅས་ཡ ྱི ན། ༢། ཀ ག་བལྟ་དང་དཔད་གཞ ྱི ར་འ ྩོ ས་པའ ་རྒྱུ་ཆ་གཏན་འབེབས་བེད་པ། བ གྲྩོ ་ག ེ ང་འག ་མ་བཙུགས་ས ན་དུ་བ གྲྩོ ་ག ང་ག ་བར ད་གཞ ྱི ་དང་ལས་ ར མ་གཞ ྱི ར་བཟུང་ཐ ག་ཀ ག་བལྟའ ྱི ་ཡ ག་ར ྱི གས་དང་ཟུར་བལྟའ ་རྒྱུ་ཆ་གཏན་ འབེབས་བེད་ཐུབ་ན། བགྲྩོ་གེང་ལེགས་པྩོ་ཡྩོང་བར་ཐུན་མ ང་ག ་ཤེས་བའྱི་ རྨང་གཞ ྱི ་ཞ ག་གད ང་ཐུབ། ཐུན་མ ྩོ ང་ག ་ཤེས་བ་དེ་རྨང་གཞྱིར་བཟུང་སྟེ་ གནས་ཚད་ཅུང་མཐྩོན་པྩོའྱི་སྩོ་ནས་སྩོབ་སྦ ང་བ་ཐུབ། སྩོབ་ཕྱིའྱི་བཀག་བ་
(Controversial Topics)
125 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། གཏན་འབེབས་བ ད་སྐབས། སྩོབ་མ་ཚོར་ཀ ག་བལྟའ ་དམ གས་ཡུལ་གསལ་ པ ་ཞ ག་དག ས་པ་མ་ཟད། ཀ ྩོ ག་བལྟའ ྱི ་དམ ྱིགས་ཡུལ་དང་བགྲྩོ་གེང་ག ་བར ྩོ ད་ གཞ ྱི ་གཉ ས་གཅ ག་མཐུན་ཡ ང་བར་བསྐུལ་དག ྩོ ས། ༣། བགྲྩོ་གེང་ཚོགས་ཡུལ་དང་བགྲྩོ་གེང་ག ་རྣམ་པ་ག ་སྒ ག་བ ེ ད་པ། ཞ ྱི བ་འཇུག་བས་པ་ལྟར་ན། (Sommer, 1967) བགྲྩོ་གེང་བ ད་པ ྩོ ་རྣམས་ ཕན་ཚུན་དབར་བསམ་ཚུལ་བརེ་རེས་ཡྩོང་བདེ་བའ ་ཕྱིར། རྐུབ་སྟེགས་གྩོ་ སྒ ག་བ ད་སྐབས་ངེས་པར་དུ་ཕན་ཚུན་མྱི ག་མཐ ང་ཐུབ་པར་བ ད་དག ྩོ ས། ཚོགས་ཆུང་དུ་བགྩོས་ཏེ་རྐུབ་སྟེགས་གྩོ་སྒྱིག་འྩོས་འཚམས་བ ད་ཐུབ་བྱུང་ན། བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ནང་ཞུགས་མཁན་ཕ ྩོ གས་གཉ ྱི ས་དབར་ཕན་ཚུན་རྒྱུས་ལྩོ ན་དང༌། བགྲྩོ་ག ང་ག ་ཆ་ཤས་ལེན་པར་སྐུལ་འདེད་ཀང་གཏྩོང་ཐུབ། (Capronietalü, 1977) གེ་ཇེ་དང་བྷར་ལ ན་ནར་ (Gage & Berliner, 1988) གཉ ས་ཀྱིས་བགྲྩོ་ གེང་ཚོགས་ཡུལ་གྱི་རྐུབ་སྟེགས་གྩོ་སྒྱིག་བ ད་སྟངས་ཀྱི་དཔེར་བར ད་གསུམ་ བཀ ྩོ ད་ཡ ྩོ ད། དེ་དག་ནྱི། སྩོལ་རྒྱུན་གྱི་(Traditional)ག ྩོ ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་སྟངས། ར་ རྨྱིག་ལྟར་(Horseshoe)ག ་སྒ ག་བ ད་སྟངས། ཚོགས་ཆུང་དུ་(Modular)ག ་སྒ ྱི ག་ བ ེ ད་སྟངས་བཅས་ས ། ། གལ་ཏེ་དགེ་ས བ་གཉ ྱི ས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་མྱི ག་མཐ ྩོ ང་ཐུབ་པ་གཞ ར་ བཟུང་ཐ ག་བཤད་ན། ས ལ་རྒྱུན་གྱི་གྩོ་སྒྱིག་བེད་སྟངས་དེ་ཤེས་ཡ ན་བརྒྱུད་ སྤ ད་དང་རང་ རྐ ་འཕེར་བའྱི ་ས ་ནས་ཞ བ་འཇུག་ བ ་བར་འ ྩོ ས་འཚམས་ཆེ་ བ་ཡ ན། ར་རྨྱིག་དབྱིབས་ལྟར་ག ་སྒ ྱི ག་བེད་སྟངས་དེ་བགྲྩོ་གེང་བ ད་པར་ འཚམས་ལ། ཚོགས་ཆུང་དུ་བགྩོ་བའྱི་གྩོ་སྒ ག་བེད་སྟངས་དེ་མ ་སྣ་ཉུང་ཤས་
Scott, & Mc-Croskey, 1978)
(Mc-Croskey & Mc Vetta, 1980)
126 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཀྱིས་དམ གས་བསལ་གྱི་ལས་དྩོན་བེད་པར་ཆེས་འཚམས་པ་ཡ ན།
(Hurt,
རྐུབ་སྟེགས་སྒ ག་སྟངས་ཇ ་ལྟར་བས་ནའང༌། ས ྩོ བ་མ་རང་ང ས་ཀྱིས་ རྐུབ་སྟེགས་འདེམས་སྟངས་ཐ ག་ནས། ང་ཚོས་ས བ་མ་སུ་དང་སུ་མ ་དང་ འབ ལ་ལམ་བ་བར་དགའ་བ་དང༌། ས བ་མ་སུ་དང་སུ་འབ ལ་ལམ་ཐད་བླྩོ་ འཚབ་ཡྩོད་པ་ཤེས་ཐུབ།
གཉ ྱི ས་པ། བགྲྩོ་གེང་ག ་སྒ ྩོ མ་གཞ ། ག ྩོ ང་དུ་བར ད་པའ ་བགྲྩོ་གེང་ག ་ཕན་ནུས་ཐ ྩོ ན་པའ ་ཆེད་དུ། བགྲྩོ་ག ང་ལ་ ཅུང་ཞྱིབ་ཚགས་པའ ་སྒ ྩོ མ་གཞ ་ཞ ག་ཡ ྩོ ད་དག ས། དུས་རྒྱུན་ང་ཚོས་མཐྩོང་བ་ ལྟར། བགྲྩོ་ག ང་ཁག་ཅ ྱི ག་སྒ མ་གཞ ་ཆ་མ་ཚང་བའ ་དབང་ག ས་ཁ་ཉ ྩོ བ་ལག་ ཉ བ་ཀྱིས་འགྩོ་འཛུགས་པ་དང༌། ཡང་ན་བ ལ་བ ེ ལ་ཟ ང་ཟ ྱིང་ངང་མཇུག་གྲྱིལ་ འགྲྩོ་ཡྱི་ཡྩོད། བགྲྩོ་གེང་ག ་སྒ ྩོ མ་གཞ ་ན ྱི ་དམ གས་ཡུལ་དང་ནང་ད ན་མ་འདྲ་བའ ་དབང་ ག ྱི ས་ཁྱད་པར་ཡ ྩོ ད། ༡། ཧ ལ་གྱི་ཚོགས་ས འ ྱི ་ར ག་ཤེས་དཔེ་རྱིས། ཧ ལ་ (Hill,1969) གྱིས་ཚོགས་ས འ ྱི ་རྩོག་ཤེས་དཔེ་ར ས་ (Group Cog-
Map) ཞེས་པའྱི་བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་སྒ མ་གཞ ྱི ་བཏ ན་ཡ ད། སྒ ྩོ མ་གཞ ་དེར་གྩོམ་ པ་དགུ་ཡ ྩོ ད་པ་གཤམ་གསལ། ཀ) འབ ལ་ཡ ད་མ ང་ཚིག་དང་ག ་ད ན་ལ་མཚན་ཉ ད་འཇ ག་པ།
nitive
ང) བགྲྩོ་གེང་ག
127 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཁ) བ ས བ་གཞ ྱི ་ཀ ག་འད ན་དང་ཡུལ་བ སྐྩོ ར་སྤ ་འཆམ་ས ྩོ གས་ལས་ཐ ྩོ བ་ པའ ་ཐུན་མ ྩོ ང་ག ་ཤེས་བའྱི་ར གས་བགྲྩོ་གེང་ག ་རྨང་གཞ ྱི ར་འཇ ྩོ ག་པ། ག) བགྲྩོ་གེང་ག ་བར ད་གཞ ་གཙོ་བྩོ་དང་གལ་གནད་བར ད་པ།
་དུས་ཚོད་བགྩོད་འགྲེམས་བེད་པ། ཅ) བགྲྩོ་གེང་དངྩོས་གཞྱི་འག ་འཛུགས་པ། ཆ) བགྲྩོ་གེང་ག ་ནང་ད ྩོ ན་དང༌། དེ་དང་འབ ལ་ཡ ད་ཀྱི་གནད་དྩོན་མཐུད་དེ་ འཇུག་པ། ཇ) བསབས་ཟྱིན་པའ ་ཤེས་ཡྩོན་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་བ། ཉ) བགྲྩོ་གེང་ག ་རྒྱུ་ཆར་གདེང་འཇ ག་ག ས་གཏན་འབེབས་བ ད་པ། ཏ) བགྲྩོ་གེང་ལས་བྱུང་བའ ་སྐ ྩོ ན་ཡྩོན་ལ་གདེང་འཇྩོག་བ ད་པ་བཅས་ས ྩོ །། ༢། མེའུ་ཁེ་སྱི་ཡྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དཔེ་གཞ ། མེའུ་ཁེ་སྱི་ (Meux, 1963) ཡ ྱི ས་བཏ ན་པའྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྣམ་པའ ་ བགྲྩོ་གེང་གྱི་སྒྩོམ་གཞ ་དེར་འདྩོད་ཚུལ་ (A warrant) དང་སྒྲུབ་བ ད་ (Facts) དུ་འདུས་ཡ ད། སྐབས་འད ྱི ར་འདྩོད་ཚུལ་ཞེས་པ་བ་དང ས་ཀྱི་བཟང་ངན་དང༌། འད ད་བབ་ཡ ད་མེད། འདྲ་མཉམ་ཡ ན་མ ན་བཅས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ད ན་མཐུན་དེ་ ཡ ན། སྒྲུབ་བ ད་ན ་འདྩོད་ཚུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐ ར་དུ་དྲངས་པའ ་རྒྱུ་མཚན་ལ་ཟེར། དཔེར་ན། མཐ ་ར མ་ས ྩོ བ་གྲྭ་ཞ ག་ལ་ས བ་མ་བསྡུ་སྟངས་སྐྩོར་བགྲྩོ་ག ང་བ ད་ སྐབས། ཐ ྩོ ག་མར་རྒྱལ་ཡ ངས་མཐ ྩོ ་ར ྱི མ་ས ྩོ བ་གྲྭ་ཁག་ལ་ས བ་མ་བསྡུ་སྐབས་ ཚུད་རྒྱུགས་གཏ ང་ལམ་ཡ ད་པ་དེའ ་ས ྩོ བ་མ་བསྡུ་སྟངས་དང་ཡ ྱི ག་རྒྱུགས་
128 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཏྩོང་སྟངས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ནྱི་འཚམས་ཤྩོས་ཤ ག་རེད་ཅེས་པའ ་རང་ལུགས་ བཏྩོན་ཏེ། འད ད་ཚུལ་དེ་ལ་རྒྱབ་སྐྩོར་ཐུབ་པའྱི་དྩོན་དངྩོས་ཀྱི་སྒྲུབ་བེད་གཏ ང་ དག ས། འད ྱི ར་བར ད་དག ས་པ་ཞ ྱི ག་ན ། འདྩོད་ཚུལ་གང་ཞྱིག་གཞན་དང་མྱི་ མཐུན་པ་བྱུང་ཚེ་རང་ངྩོས་ནས་ལྩོགས་སུ་མཐ ང་ཚུལ་ཞྱིག་བཏྩོན་ཏེ། རང་ ཉ ད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་གསལ་འདྩོན་བེད་དགྩོས་པ་མ་ཟད། སྒྲུབ་བ ད་མང་པ ྩོ ་ཞ ག་ འཚོལ་སྒྲུབ་བས་ཏེ་གཞན་ལུགས་ལ་དག་བཅ ས་དང་དགག་གཞག་བ ད་ཆ ག ༣། ཤ ྩོ ་ལ ་ཝར་གྱི་ཁྱིམས་ལུགས་ར ག་པའ ་དཔེ་གཞྱི། ཨ ྩོ ་ལ ྱི ་ཝར་དང་ཤཱ་ཝར་ (Oliver & Shaver, 1966) གཉ ས་ཀྱིས་སྤྱི་ ཚོགས་ཚན་ར ག་སྐྩོར་ལ་ཁྱིམས་ལུགས་ར ག་པའ ་སྒ ྩོ མ་གཞ ་
Model) ཡ ྱི་ལམ་ནས་བགྲྩོ་ག ང་བ ེ ད་དག ས་པར་འད ྩོ ད། སྒ མ་གཞ ྱི ་འད ་ར ྱི གས་ མ འ ྱི ་ར ན་ཐང་ག ྱི ་ལྟ་བ་མ ་འདྲ་བའ ྱི ་དཀའ་ རྙྩོ ག་ལ་ཐད་ཀར་འབ ལ་བ་ཡ ྩོ ད། དཔེར་ན། སྨྲ་བརྩོད་རང་དབང་དང་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཞེས་པ་གཉྱིས་ནྱི་ ཕན་ཚུན་འགལ་ཟླར་གྱུར་པའ ་རྱིན་ཐང་འཛིན་སྟངས་གཉ ས་ཡ ན། བགྲྩོ་གེང་ ག ྱི ་དམ གས་ཡུལ་ན ་ས ྩོ བ་མ་ཚོར་སྤྱི་ཚོགས་ལ་དབ ་ཞ ྱི བ་བ ེ ད་སྟངས་ས ྩོ བ་ སྟྩོན་བ་བའྱི་ཆེད་དུ་ཡྱིན། སྒ ྩོ མ་གཞ ྱི ་འད ྱི ར་གཤམ་གསལ་ར ག་ཤེས་ཀྱི་ལས་ འགུལ་ཁག་བརྒྱད་འདུས་ཡ ྩོ ད། ཀ) གནས་ཚུལ་མྱི ་འདྲ་བ་ས ་ས འ ྱི ་ཐ ག་ནས་ར ྱི ན་ཐང་ག ྱི ་ལྟ་ཚུལ་སྣ་ ཚོགས་ར ག་བཟ ་བ ེ ད་པ། ཁ) རྱིན་ཐང་གྱི་ལྟ་ཚུལ་དེ་མ་ལག་ལྡན་པའྱི་དབེ་གསེས་བ ད་པ།
(Jurisprudential
129 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ག) ར ན་ཐང་ས ྩོ ་ས འ ་དབར་གྱི་འགལ་བ་ང ས་འཛིན་བ ད་པ། ང) ར ན་ཐང་ག ྱི ་ལྟ་བ་དེ་གཉ ས་དབར་འགལ་བ་ཤ ར་བའ ྱི ་གནས་སྟངས་ ངྩོས་འཛིན་པ། ཅ) གནད་ད ན་ར གས་དཔག་བ ད་པ། ཆ) རང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་འཛུགས་པ། ཇ) རང་གྱི ་མཐ ྩོ ང་ཚུལ་དེ་དྩོ ན་དང ས་ཀྱི་རྒྱབ་ ར ་ལྡན་པར་ར་སྤ ད་དང་ བདེན་དཔང་བེད་པ། ཉ) བརྩོ ད་ཟ ྱི ན་པའ ་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་ཡ ན་མ ྱི ན་རྩོད་སྩོ ངས་ཀྱི་སྩོ ་ནས་ གདེང་འཇ ག་བ ེ ད་པ་བཅས། གསུམ་པ། བགྲྩོ་གེང་དངྩོས་གཞྱི། བགྲྩོ་གེང་བ ད་བཞ ན་པའ ྱི ་སྐབས་སུ། དགེ་རྒན་དང་ས བ་མ་ཕ གས་ གཉ ས་ཀས་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ལས་འགན་དང་གྩོ་བབ་གསལ་པྩོ་ཞ ག་སེམས་ལ་མ་ ངེས་ཚེ། རང་ཉྱིད་ཀྱི་འགན་དབང་ལས་བརྒལ་པའ ་བ་སྤ ད་ས ལ་ཐལ་ཤ ྩོ ར་ བའྱི་གནས་ཚུལ་འབྱུང་ངེས་ཡ ན། དགེ་རྒན་གྱིས་བགྲྩོ་གེང་ག ་ནང་ད ྩོན་ལྟེ་བ་ མ་བརླགས་པའ ་ས ྩོ ་ནས། འ ས་ཤ ང་འཚམས་པའྱི་བགྲྩོ་གེང་གྱི་གྩོ་ར མ་དང༌། ད ན་དང ྩོ ས་ལ་བར ་འཇ ག་བ ེ ད་པའ ྱི ་ལྟ་བ་ལ་བར ན་ནས་བགྲྩོ་གེང་བདེ་བླག་ཏུ་ མཇུག་འཁྱྩོངས་ཡ ང་བར་བ ེ ད་དག ྩོ ས། ༡། དགེ་རྒན་གྱི་གྩོ་བབ། ར་བའ ྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན་བགྲྩོ་གེང་ན ་ས ྩོ བ་མའ ་བ་བ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། འ ྩོ ན་
130 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཀང༌། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་འགྲུབ་པར་བ་ཆེད་དང༌། བགྲྩོ་ག ང་བདེ་ བླག་ངང་སེལ་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དགེ་རྒན་གྱིས་ཟུར་དུ་བགྲྩོ་གེང་བེད་ སྟངས་ལ་ས ྩོབ་སྟྩོན་བ་དག ས། ས བ་མའ ྱི ་བ གྲྩོ ་ག ང་ལ་ཟུར་དུ་ས ྩོ བ་ སྟྩོ ན་ བ ་རྒྱུ་དེ་ལས་ ས ་པ ྩོ ་ཞ ྱི ག་མ ན། སྐབས་འགར་དགེ་རྒན་གྱིས་གསུང་རྒྱུ་མང་དྲགས་པའམ། བགྲྩོ་ག ང་ཐ ག་ སྨྲ་བར ྩོ ད་ཀྱི་གྩོ ་སྐབས་འཕ ྩོ ག་ སྟེ ་དབང་བསྒྱུར་ བ ས་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐབས་རེར་ལྷྩོད་ཡངས་ཆེས་དྲགས་པ། སྐབས་འགར་ས བ་མ་རྣམས་ལ་སུན་ སྣང་བསྐ ེ ད་པ། སྐབས་འགར་ས ྩོ བ་མའ ྱི ་གཞན་བརེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཇེ་ཆེར་འགྲྩོ་ བ་སྩོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འབྱུང་ས ད། ཟུར་དུ་ས ྩོ བ་ སྟྩོ ན་བ ེ ད་པའ ་ཚད་དང་ར མ་པ་ཇ ་ཙམ་དགྩོ ས་མ ྱི ན་ན ྱི ། བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ྱི ་ནང་ད ན་དཀའ་ སའམ་གཏ ྱི ང་ཟབ་ལ ྩོ ས་དང༌། ས ྩོ བ་མའ ་ཕ ྩོ གས་ ཀྱི་ནུས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་སྒ ག་བཅ ས་བ ེ ད་དག ྩོ ས་པ་ཡ ན། བར ྩོ ད་གཞ ་གཏ ང་ ཟབ་པ ་དེ་ཙམ་མེད་པའྱི་རྱིགས་ལ་སྩོབ་མ་རང་ངྩོས་ནས་བེད་ཐུབ་མ ན་ཚོད་ བལྟ་བ ེ ད་པའ ྱི ་ག ྩོ ་སྐབས་མང་ཙམ་སྤ ད་དག ྩོ ས། བར ྩོ ད་གཞ ྱི ་ཅུང་གཏ ྱི ང་ཟབ་ པ ྩོ ་དང་ཁག་པ ྩོ འ ་ར གས་ལ་དགེ་རྒན་གྱིས་དགྩོ ས་ངེས་ཀྱི་རྒྱུས་ སྟྩོ ན་མང་ ཙམ་གནང་ཆྩོག བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ྱི ་ ས ་ཕྱིའ ་ག ་ར མ་གྱིས་ ཀ ང་དགེ་རྒན་གྱི་ས བ་ སྟྩོ ན་དག ྩོ ས་ མཁ ་ཡ ད་མེད་ལ་ཤུགས་རྐེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡྩོད། བགྲྩོ་ག ང་འགྩོ་བཙུགས་མ་ཐག ས བ་མ་ཕལ་མ ་ཆེ་ཞེད་སྣང་སྐེས་པ་དང༌། སྐད་ཆ་བཤད་མ ་ཕ ྩོ ད་པ། སེམས་ ཁལ་མང་བ། ཁེངས་སྐྱུང་ཆེ་བ་ས གས་འབྱུང་ས ྱི ད། སྐབས་དེར་དགེ་རྒན་
131 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། འཛུལ་ཞུགས་གནང་རྒྱུ་དང༌། དགེ་རྒན་གྱིས་བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་བརྒྱུད་ར མ་ལ་ སྐུལ་འདེད་གནང་བའྱི་དག ས་མཁ ་ཤ ན་ཏུ་གལ་ཆེ། ས ྩོབ་མ་རྣམས་བགྲྩོ་ག ང་ དང ས་གཞ ྱི འ ་ནང་ཞུགས་ཟ ྱི ན་ར ས། དགེ་རྒན་གྱིས་ར མ་བཞ ན་ས བ་མ་ཚོའ ་ ལས་འགན་ཇེ་ལ ར་བཏང་སྟེ། ཁ ང་ཚོར་གཏམ་བཤད་བ ད་པར་བསྐུལ་མ་ གཏ ྩོ ང་བ་དང༌། ཕན་ཚུན་བགྲྩོ་ག ང་བ ད་པའ ྱི ་སྩོབས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏྩོང་ཐབས་ བ ེ ད་དག ྩོ ས། དགེ་རྒན་གྱི་གྩོ་བབ་ངྩོས་འཛིན་བ ད་པའ ་ཐབས་ལམ་ནུས་ལྡན་ཞ ྱི ག་ན ། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་མ ག་ག ་བལྟ་ཕ གས་ལ་ཐུགས་སྣང་བ་རྒྱུ་དེ་ཡྱིན། དཔེར་ན། འཛིན་ ཁང་ནང་འ་འུར་ཟང་ཟ ང་མེད་པར་འཇམ་ཐ ང་ངེར་གནས་པའ ་སྐབས་སུ། གལ་ ཏེ་སྩོབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་རྒན་ལ་མྱིག་བཙུགས་ཏེ་ལྟ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡང་ན། སྩོབ་མས་སྐད་ཆ་བཤད་ཚར་ར ས། དགེ་རྒན་གྱིས་མྩོས་མཐུན་གནང་བར་རེ་ སྒུག་བ ད་པ་ལྟ་བུའ ། །སྐབས་འདྱིར་དགེ་རྒན་གྱི་ག ་བབ་མཁྩོ་གལ་ཆེ་བ་མ་ ཟད། དགེ་རྒན་གྱི་སྩོབ་སྟྩོན་ཀང་དགྩོས་མཁྩོ་ཆེ་བ་ཡ ན། ༢། ས ྩོ བ་མའ ་ག ྩོ ་བབ། བགྲྩོ་གེང་ཚོགས་འདུའྱི་ཐ ག་ས བ་མ་ན ྱི་བགྲྩོ་ག ང་བ ེ ད་པ ྩོ ་ཡ ན། དགེ་ རྒན་ན ྱི ་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་ལས་འགན་ཡ ད་པའ ྱི ་ཆ་ནས་ཁྩོང་ཚོའྱི་ནང་འཛུལ་ཞུགས་ གནང་ཡ ྩོ ད་པའ ྱི ་རྐེན་གྱིས། དུས་རྒྱུན་ས བ་མ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་རྒན་ནྱི་བགྲྩོ་ ག ེ ང་ནང་ག ྱི ་མ ་སྣ་གཙོ་བྩོ་ཡྱིན་པ་དང༌། ཁྩོང་ཚོ་ན ་ཕལ་པ་ཡ ྱི ན་པའ ་འདུ་ཤེས་ སྐ ེ ་བ་ཡ ན། ན ར་འཁྲུལ་འད ་ར ྱི གས་མྱི་འབྱུང་ཕྱིར། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་མ་ ཚོར་བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ་དམ ྱི གས་ཡུལ་དང་ས ྩོ བ་མ་ཚོའ ་ག ྩོ ་བབ་དྲན་གས ་བཏང་
132 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། སྟེ༑ ས བ་མ་རྣམས་ལ་རང་ཉྱིད་ཀྱི་དྲྱི་བར་ལན་འདེབས་པར་སྐུལ་འདེད་གནང་ ཆ ག་པ་མ་ཟད། ས བ་མ་ཚོར་ཁྩོང་ཚོ་རང་གྱི་བགྲྩོ་གེང་ལ་གདེང་འཇྩོག་བ ད་ དུ་བཅུག་ཆ ག ས བ་མས་རང་ཉ ད་ཀྱི་གྩོ་བབ་ལ་ངྩོས་འཛིན་ཡང་དག་པ་ཞྱིག་ བྱུང་ར ེ ས། བགྲྩོ་གེང་ནང་དགེ་རྒན་འཛུལ་ཞུགས་གནང་བ་དེ་ན ་ཁ ང་ཚོར་ ས བ་སྟྩོན་དང་གཞྩོགས་འདེགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡྱིན་པར་གྩོ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དགེ་ རྒན་གྱི་ཐེ་བྱུས་དང་འཛུལ་ཞུགས་ལ་དགའ་བསུ་དང་དང་ལེན་བ ད་ངེས་ཡྱིན། དེ་ལས་ལྡྩོག་ན། གཞན་བརེན་གྱི་བསམ་བླྩོ་ལང་ཤྩོར་ལ་ཕྱིན་པའ ་ས ྩོ བ་མ་ ཞ ག་ཡྱིན་ཚེ། དྲྱི་བར་ལན་འདེབས་པ་དང༌། དཀའ་ངལ་སེལ་བ། རྩོད་རྙྩོག་ སེལ་གྲྩོལ་བཅས་ཀྱི་དགྩོས་མཁ ་ལ་དམ གས་ཏེ། འབ ལ་མེད་ཀྱི་དྲྱི་བ་མང་པྩོ་ བཏང་སྟེ་དགེ་རྒན་བཀག་སྐྱིལ་བ ད་པ་ཡ ྱི ན། ༣། བགྲྩོ་གེང་ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐ ང་བ ེ ད་སྐབས་ཐུགས་སྣང་བ་ཡུལ། ) བགྲྩོ་གེང་ཚོགས་འདུའ ་ནང་གཙོ་སྐ ང་པའ ྱི ་ར་བའ ྱི ་ལས་འགན་ན ། ) བསམ་འཆར་མ་འདྲ་བ་ཚང་མ་ཕྱིར་འདྩོན་པ་དང་ཉན་འཇྩོག་བེད་པའྱི་ ག ྩོ ་སྐབས་འདྲ་མཉམ་སྤ ྩོ ད་པ་དང༌། ) བ གྲྩོ ་ག ང་ག ྱི ་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་ས ་ས ྩོ ས་འབད་བརྩོན་ཇ ་ བ ས་ཚང་ མར་རྒྱབ་སྐ ྩོ ར་ཞུ་བ། ) གཏམ་བཤད་མ ྱི ་བ ད་མཁན་དང་ཉུང་ཉུང་བ ེ ད་མཁན་རྣམས་ལ་སྐུལ་ མ་གཏ ྩོ ང་བ། ) མྱི་གྲངས་ཉུང་ཤས་མཚོན་པའ ་ཕ ྩོ གས་ལ་བར ྱི ་མཐ ྩོ ང་ཞུ་བ། ) བགྲྩོ་གེང་ག ་བར ྩོ ད་གཞ ་ལྟེ་བ་དམ་འཛིན་བས་ཏེ། འབ ལ་མེད་ཀྱི་
133 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། བསམ་འཆར་ཁག་ལས་བྱུང་བའ ་བར་ཆད་ར གས་ས ན་འག ག་བ་རྒྱུ། ) བགྲྩོ་གེང་སྤྩོ་སྣང་དང་ལྡན་པ་ཞྱིག་ཡྩོང་ཐབས་བ ད་པ་དང་ཆབས་ཅ ྱི ག འ་འུར་ཟང་ཟ ང་མ ་ཡ ྩོ ང་བར་ས ྩོ ན་འག ྩོ ག་བ ེ ད་དག ས། ) ཚོགས་འདུ་གཙོ་སྐ ང་པས་བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ྱི ་མཇུག་ཏུ་མཇུག་བས མས་ འྩོས་འཚམས་རེ་བརྒྱབ་ཆྩོག བ གྲྩོ ་ག ང་གཙོ་སྐ ང་བ ད་པ ྩོ ་རང་ཉ ད་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཞ ག་ག ་ འ ྩོག་ཏུ་བགྲྩོ་ག ང་ནང་ཐེ་བྱུས་སམ་འཛུལ་ཞུགས་བས་ན་ལེགས་སམ་ཞེ་ན། ཀ) བ གྲྩོ ་ག ེ ང་དེ་ར མ་བཞ ན་བར ད་གཞ ྱི ་དང་ཁ་ བ ལ་ ཀ ང་མ་ཚོར་བའ ་ གནས་སྟངས་འ ྩོ ག ཁ) མ ་གཅ ག་ག ་གཏམ་བཤད་གྲུབ་ར ས། གཏམ་བཤད་བ ད་མཁན་མེད་ པའམ་བཤད་རྒྱུའ ྱི་རགས་མཚན་གང་ཡང་མེད་པའྱི་གནས་སྟངས་འ ག ག) དྩོན་དང ས་དང་མ ་མཐུན་པའྱི་གནས་ཚུལ་ལམ། འདྩོད་ཚུལ་གང་ཞ ག་ ཚོགས་ཞུགས་པ་ཡྩོངས་ཀྱིས་དང་ལེན་བས་པའྱི་གནས་སྟངས་འ ག ང) བ གྲྩོ ་ག ང་ག ་ག ྩོ ་ར མ་གཏན་ཚིགས་ལ་འགལ་ཚབས་ཆེ་ཡང་མ་ཚོར་ བའ ་གནས་སྟངས་འ ག གཙོ་སྐྩོང་པ་བགྲྩོ་གེང་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བ་བ་ན ། བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་ཕན་ ནུས་སྲུང་སྐ ྩོ བ་བ་བའ ་ཆེད་དུ་ཡ ན། དེ་ལས་ལྡྩོག་སྟེ་གཙོ་སྐྩོང་པ་རང་ཉ ད་ ཀྱིས་ག ་སྐབས་བཟུང་ནས་གཏམ་བཤད་དང༌། སྐ ྩོ ན་བར ད་ར ྱི གས་བ ེ ད་མ ་ རུང༌། བགྲྩོ་ག ང་ལ་བར་ཆད་དང་ཤུགས་རྐ ན་ངན་པ་མ ་ཐེབས་ཕྱིར་གཙོ་སྐ ང་
P.
to use the fine art of questionin G New York: Teachers’ Practical Press.)
(King, A. 1990. Enhancing peer interaction and learning in the classroom through reciprocal questoninG American Educational Research Journal, 27, 664-687)
134 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། པ་འཛུལ་ཞུགས་བ ད་སྐབས་ཐབས་ ར ལ་དང་ལྡན་པའ ་ས ྩོ ་ནས་བ ད་དག ྩོ ས། དུས་རྒྱུན་དུ་ས ྩོ བ་མའྱི་ཚབ་བས་ཏེ་ཁྩོང་ཚོའ ་རྱིགས་ལམ་ཐད་ཀྱི་ན ར་འཁྲུལ་ ཐེར་འདྩོན་བེད་པ་ལས། སྩོབ་མ་ཚོར་ཁྩོང་ཚོའྱི་རྱིགས་ལམ་དེ་བརྒྱུད་ནས་ ཡང་དག་པའ ་མཇུག་བས མས་ཤ ྱི ག་ རྙེ ད་མ ྱི ་ཐུབ་པའ ་གསང་བརྡ་བཏང་ན་ ལེགས་ལ། ས བ་མ་ཚོར་ཟུར་ཟ་བས་ཏེ་ཁྩོང་ཚོར་རང་ཉ ད་ཀྱི་ནྩོར་འཁྲུལ་དང་ ལེན་བེད་དུ་འཇུག་པ་ལས། སྩོབ་མ་ཚོར་ཁ ང་ཚོ་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་གདེང་འཇྩོག་ བས་པའ ྱི ་བ ེ ད་སྟངས་ལ་ཞྱིབ་བཤེར་བ་བར་སྐུལ་འདེད་གནང་ན་ལེགས། ༤། དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན། གནད་ད ྩོ ན་ཞ ྱིག་བགྲྩོ་གེང་བེད་སྐབས། དུས་རྒྱུན་དུ་དྲྱི་བ་འདྩོན་མཁན་ ཡ ྩོ ད་དག ྩོས། དྲྱི་བ་ལེགས་པ ་ཞ ག་ཡ ྱི ན་ན་ཁྱད་ཆ ྩོ ས་འད ་དག་ཡ ད། ཁ་གསལ་ པ ྩོ ། སྟབས་བདེ། དམ ྱི གས་ཡུལ་ལྡན་པ། རང་བཞ ན་ནམ་རང་བྱུང་ཅན། ས ྩོ བ་ མའ ་གནས་ཚད་ལ་འཚམས་པ། ཁྩོང་ཚོར་བསམ་གཞྱིགས་གཏ ང་བར་བསྐུལ་ ནུས་པ་བཅས་ས ། །
དྲྱི་བ་གཏྩོང་བའྱི་ཐབས་རལ་ལ་དཔེར་ན། ཨ་ར ྱི འ ་མཁས་པ་ཁ ན་གྱིས་ བཏ ྩོ ན་པའ ་ཕན་ཚུན་འདྲ་མཉམ་གྱིས་ཤུགས་རྐེ ན་གཏ ྩོ ང་རེས་བེ ད་པ་དང༌། དྲྱི་བ་གཏྩོང་རེས་ཀྱི་སྩོ་ནས་འཛིན་ཁང་ནང་ག ་ས བ་སྦ ྩོང་ལ་ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་ སྟངས་
ཞེས་པའ ་ནང༌། ཕན་ཚུན་དྲྱི་བ་གཏ ང་རེས་ཀྱི་ལམ་ནས་
(Grossier,
1964. How
(Rowe, M. 1986. Wait-time:Slow Down may be a way of speeding up! Journal of Teacher Education, 37 43-50)
135 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ེ ད་ཐབས་ཤ ག་ན ། ཚོགས་ཆུང་གྱི་ཚོགས་མ ་རེ་རེས་ཚོགས་ ཆུང་གཞན་གྱི་ཚོགས་མྱི་རེར་བགྲྩོ་གེང་གྱི་བརྩོད་གཞ འ ་ཐ ག་སྤྱིར་བཏང་གྱི་ དྲྱི་བའ ་ར གས་གཏ ྩོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་ག ་ད ན་འད ་འགྲེལ་བར ད་ གནང་རྩོགས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་གཉྱིས་དབར་གྱི་ (ཧེ་བག་གམ། དུས་ཡུན། རྒྱུ་ སྤུས། གྲངས་འབ ར། ར ང་ཐུང༌། ང ྩོ ་བ ་ས གས) ཞ བ་བསྡུར་ཞ ག་གནང་ར གས་ཟེར་བ་ལྟ་ བུ༑ དྲྱི་བ་དེར་ལན་བཏབ་རེས། ལན་འདེབས་མཁན་དེས་དྲྱི་བ་གཏྩོང་མཁན་ དེར་དྲྱི་བ་དེ་མཚུངས་རེ་བཏང་སྟེ། འད ྱི ་ལྟར་ལན་ཡང་དག་ཅ ྱི ག་མ་ཐ ྩོ བ་བར་ དུ་དྲྱི་བ་གཏ ང་རེས་བ ད་དག ས། ཁྱིན་གྱིས་ཚོད་ལྟ་བས་པ་ལྟར་ན། ཕན་ཚུན་ དྲྱི ་བ་གཏ ྩོ ང་རེས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འདྱི ས་ས བ་མ་ཚོའྱི ་བར ད་གཞ ྱི ་ག ་བ་ལེན་ སྟངས་གཏ ང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏྩོང་བའྱི་ཕན་ནུས་ཁྱད་པར་བ་ཞ ག་ཡ ྩོད། དྲྱི་བར་ ལན་འདེབས་པ་དེ་ དྲྱི ་བ་གཏ ྩོ ང་བ་དང་གཅ ྱི ག་མཚུངས་སུ་གལ་ཆེ་བ་ཡྩོ ད། ཞ ྱི བ་འཇུག་བས་པ་ལྟར་ན།
དྲྱི་བ་བཏང་ ཟྱིན་པ་ནས་ལན་འདེབས་པའྱི་བར་གྱི་སྒུག་ཡུན་ (wait-time) ཆ་སྙྩོམས་བས་ ན་སྐར་ཆ་གཅ ག་ལས་ཐུང་བ་ཡ ད་ཚེ། དྲྱི་བར་ལན་བཏབ་པའ ་སྤུས་ཀ་ཧ་ཅང་ ལེགས་པྩོ་ཞྱིག་སེབས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཅྱིང༌། ས ྩོ བ་མ་ཉུང་ཤས་ཤ ྱི ག་ག ྱི ས་གཞན་ གྱི་ལན་འདེབས་ཀྱི་གྩོ་སྐབས་འཕྩོག་པའྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་འབྱུང་སྱིད། དེར་ བར ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མ་ཚོར་དྲྱི་བར་ལན་འདེབས་འག ་འཛུགས་བ་བའ ་ དུས་ཚོད་ཅུང་རྱིང་པྩོ་སྤྩོད་དགྩོས། སྤྱིར་བཏང་བཤད་ན། ར ག་སྟྩོབས་བཟང་ བའ ྱི ་ས ྩོ བ་མ་ཞ ག་ཡ ན་ཚེ་དྲྱི་བ་བཏང་ནས་དུས་ཡུན་སྐར་ཆ་ ༥ ནས་ ༦ བར་
(Tobin, K.1987. The role of wait-time in higher cognitive learninG Review of Education Research, 56, 69-95) ར
འཐུས། (Tobin & Capie, 1982)
136 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བསྒུགས་ཏེ་ལན་འདེབས་ཐུབ་ཚེ་ཤ ན་ཏུ་ལེགས།
ག་སྟྩོབས་ཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐར་ཆ་ ༢ ནས་ ༣ བར་བསྒུགས་
བཞ ་པ། བགྲྩོ་ག ང་རེས་ཀྱི་བ་བ། བགྲྩོ་ག ང་མཇུག་གྲྱིལ་ར ས། དགེ་སྩོབ་གཉྱིས་ཀ་མཉམ་འབ ལ་གྱིས་ བ གྲྩོ ་ག ང་སྐབས་ཀྱི་ཟ ན་བ ས་དང་བར ད་ཐ ྩོ ་ཕ གས་སྒ ག་བ ད་དག ྩོ ས་པ་མ་ ཟད། བགྲྩོ་གེང་དེའྱི་དགེ་སྐྩོན་སྐྩོར་ལ་ཞ བ་བཤེར་བ ད་དག ས། བར ད་ཐ ྩོ ་ དང་ཟ ྱི ན་བ ས་ཕ གས་སྒ ག་བ ེ ད་ད ན་ན ་བགྲྩོ་གེང་གྱི་ནང་དྩོན་དང་བརྒྱུད་རྱིམ་ རྣམས་གས ག་ཉར་བ ེ ད་པ་དང༌། བགྲྩོ་ག ང་ནང་འཕད་པའ ་དཀའ་རྙྩོག་འཚོལ་ སྒྲུབ་ཀྱིས་སེལ་ཐབས་ཇ ་ཡ ད་བསམ་གཞ གས་དང༌། ཐུགས་སྣང་དགྩོས་ངེས་ གནང་སྟེ་ཐེངས་ར ས་མའ ་བགྲྩོ་ག ང་ག ་ལམ་སྟྩོན་དང་དཔད་གཞ ་བ ད་དག ྩོ ས། བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ་དགེ་སྐྩོ ན་གདེང་འཇྩོ ག་བ ད་སྐབས་དགེ་སྩོ བ་ཕ ྩོ གས་གཉ ྱི ས་ ཀས་བ ེ ད་དག ས། དེ་ལྟར་བྱུང་ཚེ་གདེང་འཇ ག་དེ་ད ན་དང ྩོ ས་དང་མཐུན་པ་ ཞ ག་ཡ ྩོ ང་ཐུབ། སྩོབ་མ་ཚོས་ཚད་འཇལ་རེའུ་མྱིག་ (བགྲྩོ་ག ང་གྲུབ་མཚམས་ཚོགས་ ཞུགས་པ་ས ་ས འ ་ང ས་ནས་བགྲྩོ་ག ང་ལ་གདེང་འཇ ག་ཇ ་ལྟར་ཡྩོད་མེད་བསམ་ཚོད་ལེན་པའ ་རེའུ་མ ག་ ཅ ག་བཀྲམ་པ་དེར་ཟེར།) སྐྩོང་སྐབས། ཁ ང་ཚོས་དགེ་རྒན་གྱིས་བགྲྩོ་ག ང་ལ་ཚོད་ འཛིན་དམ་དྲགས་པའམ། ཡང་ན་བགྲྩོ་ག ང་ནང་དགེ་རྒན་གྱི་ལྟ་བ་འཛིན་ སྟངས་དྲང་པྩོ་བྱུང་མེད་པ་ལྟ་བུའྱི་སྐ ན་ཆ་བཏ ྩོ ན་ཆ ག ཚད་འཇལ་རེའུ་མ ག་ ནང་ཉུང་མཐར་ཡང་བགྲྩོ་གེང་ག ་བར ད་གཞ ་འཚམས་པྩོ་བྱུང་མ ན་དང༌། དགེ་
137 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས བ་ཕ གས་གཉ ས་ཀས་བགྲྩོ་ག ང་ལ་བས་ར ེ ས་གང་དང་གང་བཞག་ཡ ད་པ། བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ར ན་ཐང་བཅས་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགྩོས། ས བ་མ་ ཚོས་གདེང་འཇྩོག་དྲང་པྩོ་ཡ ང་བའ ་ཆེད་དུ་ཚད་འཇལ་རེའུ་མྱིག་དེར་མཚན་ རགས་འག ད་མ་དགྩོས་ན་ལེགས། ས་བཅད་གསུམ་པ། བགྲྩོ་གེང་གྱི་རྣམ་པ་སྤད་ནས་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་སྐབས་ འབྱུང་ས ད་པའ ་སྐ ྩོ ན་ཆ། བགྲྩོ་གེང་ག ་རྣམ་པ་སྤད་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ལ་བ ད་ནུས་མང་དག་ཅ ག་ཡ ྩོ ད་ པ་མ་ཟད། བ ད་ཐབས་དེ་མང་གཙོའྱི་འགྲྩོ་སྟངས་དང་འཚམས་པ་ཞ ག་ཡ ན་ མ ྩོ ད། འ ྩོ ན་ཀང༌། ཐབས་ལམ་དེ་ལའང་དུས་རྒྱུན་ང་ཚོས་སྣང་ཆུང་ཤ ར་ས་བའ ་ སྐ ྩོ ན་ཆ་ཁག་ཅ ག་ཡ ྩོ ད། ག ་ཇ ་དང་བྷར་ལ ན་ནར་ (Gage & berliner, 1992) གཉ ས་ཀྱིས་ཞན་ཆ་དེ་དག་ར ག་སྟྩོབས་དང༌། སྤྱི་ཚོགས། སེམས་ཁམས་ བཅས་ཕ གས་གསུམ་དུ་ཕ ེ ས་ཡ ྩོ ད། དང་པ ྩོ ། ར ྱིག་སྟྩོབས་ཀྱི་ཞན་ཆ། (Intellectual Pitfalls) བ གྲྩོ ་ག ང་ནང་ར ག་ སྟྩོ བས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འབྱུང་སྱི ད་པའ ་ཞན་ཆ་ན ། བགྲྩོ་གེང་གྱི་བ ད་ས ྩོ ར་ཞུགས་པ་ལས་བྱུང་བའ ྱི ་ཤུགས་རྐ ེ ན་ངན་པའ ་ར གས་ ལ་ཟེར། དཔེར་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མའ ་བསམ་ཚུལ་ལ་སྟངས་འཛིན་ གནང་བ། ས བ་མས་རང་ཉ ད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འདྩོར་བ། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ མར་གལ་ཆེའ ་བརྡ་འཕ ྱི ན་སྤ ྩོ ད་རྒྱུར་དགག་ཆ་གནང་བ། དགེ་སྩོབ་གཉ ས་ཀས་ ཤེས་ཟྱིན་པའྱི་གནད་ད ན་ཐ ྩོག་བསྐར་ཟླྩོས་ཀྱིས་བགྲྩོ་གེང་བས་ཏེ་དཀའ་ངལ་
138 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། འཕར་མ་རང་སྟེང་དུ་ལེན་པ་སྩོགས་ལྟ་བུའ ། ། ༡། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མའྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་སྟངས་འཛིན་གནང་བ། བགྲྩོ་ག ང་ཚུགས་བཞྱིན་པའྱི་སྐབས་སུ། གལ་ཏེ་དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་ མ་ཚོར་བགྲྩོ་གེང་མཚམས་འཇ ག་དག ྩོ ས་པའ ་གྲྩོས་འཆར་འདྩོན་པའམ། ཡང་ ན་དགེ་རྒན་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ཕྩོགས་ཞེན་དབང་དུ་ཕྱིན་པ་ཡྱིན་ན། ས བ་མ་ཕལ་ ཆེ་བས་མྱི ་འད ྩོ ད་བཞ ན་དུ་དགེ་རྒན་གྱི་བསམ་ཚུལ་ངྩོ ས་ལེན་བ ད་པ་ཡ ྱི ན། ང ས་ལེན་དེ་ནྱི ་ས བ་མས་དགེ་རྒན་གྱིས་གསུངས་པའྱི ་ད ྩོ ན་དང ྩོ ས་གནས་ ཚུལ་ལ་ངེས་པ་རྙེད་ནས་ང ས་ལེན་བས་པ་ཞ ག་མ་ཡ ན་པར། སྐབས་དེར་ ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ང ས་ནས་དགེ་རྒན་གྱི་སྒྲུབ་བེ ད་ར ྱི གས་པ་ལ་ རྒྩོ ལ་བར་མ་ནུས་ པས། ར ྱིག་སྟྩོབས་ཐད་དགེ་རྒན་ལ་ངྩོས་ལེན་བེད་པའྱི་རགས་མཚན་ཞ ག་ ཡ ྱི ན། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ང ས་ནས་བཤད་ན། དགེ་རྒན་གྱི་གཏམ་སྤྩོད་གང་ཡ ན་ཡང་ དབང་ཤུགས་མཚོན་པ་དང༌། དེར་སྟབས་བསྟུན་བེད་ཐུབ་ཚེ་དགེ་རྒན་གྱིས་ ང ས་ལེན་བེད་ས་ཞ ང༌། འག ག་རྒྩོལ་བས་ཚེ་དགེ་རྒན་རང་ཉ ད་ལ་མཐ ྩོ ང་ཆུང་ དང་དམའ་འབེབས་བས་པར་བརྱི་བ་ཡྱིན། སྣང་ཚུལ་འདྱི་ན ་ས བ་མའ ྱི ་རང་རྐ་ འཕེར་བའ ་ས ་ནས་བསམ་གཞ གས་བ ེ ད་པའ ་ནུས་པ་ཡར་རྒྱས་གཏ ྩོ ང་ཕ ྩོ གས་ དང་རྒྱབ་འགལ་ཆགས་ཡ ྩོ ད། ༢། ས བ་མས་རང་ཉྱིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འདྩོར་བ། ས བ་མ་རྣམས་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གནས་སྐབས་སུ་ཡ ྩོ ད་མ ྩོ ད། འ ན་ཀང་ཁ ྩོ ང་ ཚོའ ་བསམ་ཚུལ་ནང་རྱིན་ཐང་ཅན་དང་ལེན་འྩོས་པའ ་ར ྱི གས་ཀང་ཡ ྩོ ད། ས ྩོ བ་
139 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། མ་ཚོ་བགྲྩོ་གེང་ནང་ཞུགས་སྐབས། རྒྱུན་དུ་རང་ཉ ད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དྩོར་ཏེ་ བྱིངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་སྟབས་བསྟུན་བེད་ཀྱི་ཡྩོད། རང་ཉྱིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ ད ར་བ་དེ་ནྱི་ཁ ང་ཚོས་རང་ག ས་རང་ལ་མཐ ང་ཆུང་བས་པ་ཁ ་ན་མ ྱི ན། འ ན་ ཀང༌། བགྲྩོ་གེང་ག ་མཇུག་འབས་དེ་རང་ཉ ད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དང་རྒྱབ་འགལ་ ཡ ན་ཚེ། ཁ ང་ཚོའ ་སེམས་ནང་ཤྱིན་ཏུ་མ་སྐྱིད་པའྱི་ཚོར་བ་ཞྱིག་འབྱུང་སྱིད་པ་ རེད། དེ་ལྟ་ནའང༌། གལ་ཏེ་ས བ་མ་དེས་ས བ་མ་བྱིངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཤུགས་ ཆེན་པྩོ་ཡ ད་པ་མཐ ང་ཚེ། མ ་མང་ག ་བསམ་ཚུལ་དེའྱི་བཟང་ངན་ལ་མྱི་བལྟ་ བར་མཐའ་མར་ངྩོས་ལེན་བ་བ་ཡ ན། ༣། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མར་གལ་ཆེའ ་བརྡ་འཕ ན་སྤ ད་པར་དགག་ བ ་ གནང་བ། དགེ་རྒན་ཁག་ཅ ག་ག ྱི ས་ས ྩོ བ་མས་བ གྲྩོ ་ག ེ ང་ག ྱི ་ལས་འགན་མང་ཙམ་ འཁུར་ཐུབ་ན་བསམས་ཏེ། བསམ་བཞ ན་ཡ ྱི ན་མ ན་ལ་མ་བལྟྩོས་པར་སྩོབ་མ་ ཚོར་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་བརྡ་འཕྱིན་མཁྩོ་སྤ ད་མ ་གནང་བ་ཡ ན། དེར་བར ན། ས ྩོ བ་ མ་ཚོས་ཚད་ངེས་ཅན་ཞ ག་ལས་མེད་པའ ་བརྡ་འཕ ྱི ན་ལ་བར ན་ནས་བགྲྩོ་ག ང་ བ ེ ད་དག ྩོ ས་བྱུང་བས། དེའྱི་མཇུག་འབས་སུ། ས བ་མས་བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་མཇུག་ བསྒ ྱི ལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ནའང༌། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ ཐུབ་མེད།
(Non-participation)
140 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༤། དགེ་ས བ་གཉ ས་ཀས་ཤེས་ཟ ན་པའ ྱི ་གནད་ད ྩོ ན་ཐ ྩོ ག་བ སྐ ར་ ཟླྩོ ས་ ཀྱིས་བགྲྩོ་ག ང་བས་ཏེ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་དང་དུ་ལེན་པ། སྐབས་འགར། བགྲྩོ་གེང་ག ་བྱུང་ར མ་ནམ་རྒྱུན་དང་མ ྱི ་འདྲ་བའ ་སྟབས་ བདེ་པྩོ་ཆགས་ཏེ། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་དུས་བཀག་ས ན་ཚུད་དུ་གྲུབ་ ཟ ན་པས། དང ྩོས་གནས་བས་ན་དགེ་སྩོབ་གཉ ས་ཀྱིས་བགྲྩོ་ག ང་མཇུག་ བསྒ ལ་དག ས་ནའང༌། གནས་སྟངས་འད ་ར གས་ལ་འཕད་སྐབས་དགེ་ས བ་ གཉ ྱིས་ཀས་བགྲྩོ་གེང་མཇུག་བས མས་མ ་བ ེ ད་པར། དེ་ལས་ལྡྩོག་སྟེ་བསྐར་ དུ་བགྲྩོ་གེང་བེད་ཀྱི་ཡྩོད། དག ས་མེད་བསྐར་ཟླྩོས་ཀྱི་བགྲྩོ་ག ང་འད ྱི ་ར གས་ ཀྱིས། དུས་ཚོད་དང་ར ག་སྟྩོབས་ཆུད་ཟྩོས་སུ་གཏྩོང་བ་ལས་མ་འདས། གཉ ྱི ས་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཞན་ཆ། (Social Pitfalls) ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆ་ཤས་ལེན་ཚུལ་དང་གྩོ ་སྐབས་འདྲ་མཉམ་ ཐ བ་མ ན་གྱི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་སེམས་ཁ ལ་ཆེ་ཤྩོས་གཅ ག་ ན ་བགྲྩོ་ག ང་ག ྱི ་ཆ་ཤས་མྱི་ལེན་པའྱི་སྩོབ་མ་རྣམས་ཡ ན། ཆ་ཤས་མ ་ལེན་པ་
ཞེས་པ་ན ་གནད་ད ྩོན་ལ་བགྲྩོ་གེང་ཐད་ལ་བླང་དྩོར་གྱི་ རྣམ་འགྱུར་མ ་སྟྩོན་པའ ་ས བ་མ་ཚོར་ཟེར། བརག་ཞ བ་བས་པ་ལྟར་ན། (Andrew, 1965) འཛིན་གྲྭ་ཞ ག་ག ་ནང་ས བ་མའ ྱི ་བརྒྱ་ཆ་༢༠ འཛིན་གྲྭའ ་ནང་ག ྱི ་ བགྲྩོ་གེང་གྱི་ཆ་ཤས་གཏན་ནས་མྱི་ལེན་པའ ་གྲས་ཡ ྱི ན། ཞན་ཆ་འད ྱི་ཁ་སྐྩོང་ བ་ཆེད། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་མའ ་མ ང་བཏྩོན་ཏེ་བགྲྩོ་གེང་བེད་པའྱི་ཐབས་ ལམ་དང༌། རེས་མྩོས་ཀྱིས་བགྲྩོ་ག ང་བ ེ ད་ཐབས་སྩོགས་བེད་སྤ ད་བཏང་ཆ ྩོ ག འ ན་ཀང༌། མ ྱི ང་འད ྩོ ན་པའ ྱི ་ཐབས་ལམ་འད ས་དུས་རྒྱུན་སྐད་ཆ་བཤད་མ ྱི ་སྤ ྩོ ་
141 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། བའ ྱི ་ས བ་མ་ཚོར་སུན་སྣང་བསྐ ད་ས ྱི ད་པ་མ་ཟད། ཁ ང་ཚོའ ་སེམས་སུ་སྩོབ་ སྦ ང་དེ་ལས་ཀའྱི་ང ་བ ྩོ ་ཞྱིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་འགྲྩོ་ཐབས་སྩོད་ཐབས་བེད་སྱིད། ཡང་ གལ་ཏེ་རེས་མྩོས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་བ ད་པའ ྱི ་ཐབས་ལམ་སྤད་ན། ས ྩོ བ་མ་ མང་ཆེ་བས་རང་ཉ ད་ཀྱིས་བཤད་དགྩོ ས་པའ ྱི ་ཆ་ཤས་ཙམ་གྲ་སྒ ག་ བ ས་ཏེ། རང་ཉ ྱི ད་སྩོན་གྱི་མྱི་མང་ག ་བསམ་ཚུལ་ལ་སྣང་ཆུང་ཤ ར་ས ྱི ད།
གསུམ་པ། སེམས་ཚོར་དང་འབེལ་བའ ་ཞན་ཆའ ་ར ྱི གས། (Emotional
བགྲྩོ་གེང་ག ་རྣམ་པའ ་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་ནྱི་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ཆེད་ དུ་ཡ ྱི ན་ནའང༌། བགྲྩོ་གེང་དངྩོས་གཞྱིའྱི་སྐབས་སུ་བགྲྩོ་གེང་བེད་པྩོས་གནས་ སྟངས་ཁ་ཤས་འ ྩོ ག་གཞན་ལ་ཟུར་ཟ་བ ེ ད་པའ ་གཏམ་བཤད་ས ལ་ས ད་པ་ཡ ན། དཔེར་ན། ང ་ཚ་སྱིན་པ འ ྱི ་ས ྩོ བ་མས་ག ྩོ ་བུར་དུ་སྐད་ཆ་ཤ ྩོ ད་སྐབས་དང༌། ཐ ྩོ ལ་བྱུང་དུ་བཤད་པ། སྐད་ཆ་ན ར་སྐ ྩོ ན་ཅན་བཤད་པ། སྐད་ཆའ ྱི ་ནང་ད ན་ ལ་གཏན་ཚིགས་བལ་བ་ས གས་ལྟ་བུའ ། །སྩོབ་མ་མང་ཆེ་བས་བགྲྩོ་ག ང་ག ་ ཆ་ཤས་མྱི་ལེན་པ་ནྱི་ཁྩོང་ཚོར་ཟུར་ཟ་དང༌། འཕ་ས ྩོ ད། དམའ་འབེབས་ཡ ང་ ད གས་བ ེ ད་པའྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡྱིན། སེམས་ཚོར་དང་འབ ལ་བའ ་ཞན་ཆ་ འད ་རྱིགས་དགེ་རྒན་གྱིས་ཟུར་དུ་སྩོབ་སྟྩོན་གནང་བ་ལ་བརེན་ནས་ར མ་གྱིས་ ཇེ་ཉུང་དུ་གཏྩོང་དགྩོས། ས་བཅད་བཞ ་པ། མཉམ་འབེལ་གྱི་ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་ཐབས། ས ྩོ བ་སྦྩོང་ཞེས་པ་དེ་འགྲན་བསྡུར་གྱི་ས ་ནས་བ ད་ཆ ྩོ ག་ལ། མཉམ་ འབ ལ་གྱི་ས ་ནས་ཀང་བ ད་ཆ ག མཉམ་འབེལ་གྱི་སྩོབ་སྦ ང་བ ེ ད་ཐབས་(Co-
(Tzeng, 1974)
pitfalls)
operative Learning)
142 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ།
དེས་འགྲན་བསྡུར་ལས་བྱུང་བའྱི་ཕག་ད ག་དང་དགྲ་ འཛིན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་བཟྩོ་ཐུབ། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། མཉམ་འབ ེ ལ་ས ྩོ བ་ སྦྩོང་དེ་ས ལ་རྒྱུན་གྱི་སྩོབ་སྦྩོང་བ ད་ཐབས་དང་བསྡུར་ན། སྦངས་འབས་ཐ ྩོ ག་ ཁྱད་པར་མང ན་གསལ་ད ྩོ ད་པ ་ཞ ག་ཡ ྩོ ད་པ་མ་ཟད། (Slavin, 1983) མ ་དང་མ ྱི ་ ཁྱད་པར་དུ་སྤྱིར་བཏང་སྩོབ་མ་དང་རྱིག་སྟྩོབས་ཞན་པའམ་དབང་པ ་སྐ ྩོ ན་ཅན་ ས བ་མའ ྱི ་དབར་གྱི་འབེ ལ་ལམ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏྩོ ང་ཐབས་བསྐ ད་བས ྱི ང་ བ ་ ཐུབ། (Slavin, 1983, 1990) མཉམ་འབ ེ ལ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ལྟ་བ་གཙོ་བ ་ན ། གལ་ ཏེ་གཟེངས་བསྟྩོད་བ་ཡུལ་དེ་ན ་ཚོགས་པ་ཞྱིག་ཡ ན་པ་ལས་མ ་ས ར་མ ྱི ན་པར་ གྱུར་ན། གཟེངས་བསྟྩོད་དམ་མཚན་སྙན་འཐྩོབ་པར་བ་ཆེད་ཚོགས་མ ་ཕན་ ཚུན་དབར་རྩོ གས་འདེགས་ཀྱིས་བ ས བ་གཞ ་ལེགས་པར་ སྦ ང་དག ས་པ་དེ་ ཡ ྱི ན། ཐབས་ལམ་འད ་དམག་མ ྱི ་དང༌། མེ་སྲུང་རུ་ཁག ལུས་རལ་ས གས་སུ་ བེད་སྤ ད་ཆེན་པྩོ་བ ད་ཀྱི་ཡ ད། དེང་སྐབས་སྤྩོ ད་བཞ ྱི ན་པའ ྱི ་མཉམ་འབ ེ ལ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་ཐབས་ལམ་ དེ་རྣམ་པ་མ ་འདྲ་བའ ྱི ་ས ་ནས་ས ལ་བཞ ྱི ན་ཡ ྩོ ད། འད ྱི ར་གཤམ་གསལ་ཁག་ གསུམ་དཔད་གཞ འྱི་ཆེད་དུ་ང ་སྤ ད་ཞུས་ན། ༡། ས བ་མའ ་ཚོགས་ས འ ་གྲུབ་འ བ ས་ཚོགས་ཆུང༌། (Student Teams-Achievement
བསྡུས་མ ྱི ང་། (STAD) (STAD) ན ་ས ྱི ་ལཱ་ཝ ན་ (Slavin, 1986, 1990) གྱིས་གསར་གཏ ད་གནང་ ཞ ང༌། ཚོགས་སེ་ས ་ས ྩོ ར་ས ྩོ བ་མ་༥ རེ་ཡ ད་པའ ྱི ་ནང༌། ཕ ྩོ ་མ ་གཉ ས་ཀ་ཡ ྩོ ང་ ཆ ག་ལ། ཤེས་ཚད་མཐ ་དམའ་གང་རུང་ཡ ན་ཆ ྩོ ག དགེ་རྒན་གྱིས་ཚོགས་
Division)
dividual
143 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས ེ ་རེར་བ ས བ་གཞ ་ངེས་ཅན་རེ་གནང་ སྟེ ་ས བ་སྦ ང་བ ད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ས བ་མ་མ ྱི ་ས ར་བ ་བག་པ་ཁག་ཅ ྱི ག་ག ས་གཏན་འཁེལ་བས་པའ ་བསབ་གཞ ་ ཡ ངས་ར ྩོ གས་སྦ ྩོ ང་བའམ། བསབ་གཞ ་དེ་མྱི་སེར་སྩོ་ས ར་བག ་བཤའ་བརྒྱབ་ སྟེ་སྦ ང་བ་གང་ལྟར། ར ེ ས་སྩོར་ཚོགས་མ ་རྣམས་ལྷན་འཛོམས་གནང་སྟེ་རང་ ཉྱིད་ཀྱི་ངྩོས་ཟ ན་བར ་རེས་བེད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་དབར་སྩོབ་སྟྩོན་བེད་རེས་ བ ེ ད་དག ྩོ ས། ཚོགས་ས འ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦྩོང་དེ་གྲུབ་པའ ་ར ེ ས་སུ། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ མས་བསབ་གཞ ྱི ་ཁ ྩོ ང་དུ་ཆུད་ཡ ད་མེད་ཚོད་བགམ་གནང་དག ས། དེ་ནས་ དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མ་ཁག་ཅ ྱི ག་ལ་ཐ བ་པའྱི་རེ་འདུན་ཨང་ཐ བ་བརྒྱ་ཆ་ (In-
Learning Expectation Score) བར ་བ་ཡ ན། རེ་འདུན་ཨང་ཐྩོབ་ (ILE) ན ྱི ་མ ྱི ་སེར་གྱི་སྦངས་འབས་མཚོན་པའ ་ཆ་སྙྩོམས་བརྒྱ་ཆ་ཞྱིག་ཡ ན་ལ། དེས་ ས བ་སྦ ང་ག ྱི ་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་མ ་ས ེ ར་ས ་ས འ ་ཚད་གནས་དེ་གཞ ་ ར ར་ བཟུང་ཡ ད་སྟབས། བརྒྱ་ཆའ ྱི ་ཨང་ཐ བ་དེ་ན ་རང་ཉ ད་རང་ལ་བསྡུར་བ་ཞ ྱི ག་ ཡ ན་པ་ལས། རང་ཉ ྱི ད་གཞན་ལ་བསྡུར་བའ ྱི ་གྲུབ་འབས་ཤ ག་མ ན། ཨང་ ཐྩོབ་དེ་ནྱི་བདུན་ཕག་རེར་ཚོད་རྒྱུགས་ཐེངས་གཉ ས་བཏང་བ་ལས་བྱུང་ཞ ང༌། ཚོགས་ས ་ས ྩོ ་ས ྩོ འ ྱི ་ཚོགས་མ འ ་ཨང་ཐ ྩོ བ་ཇ ་ཙམ་ག ང་མཐ ར་ས ང་བ་དེ་ཙམ་ གྱིས་ཚོགས་ས འ ་ཨང་ཐ བ་ཀང་མཐ ་རུ་འགྲྩོ་བ་ཡྱིན། མ ྱི ་ས ་ས ྩོ ས་རང་ཉ ྱི ད་ ཀྱི་ནུས་པར་བརེ ན་ནས་ཚོགས་ས ་ལ་མཚན་སྙན་ལེན་ཐུབ་པ་ཡྱི ན་སྟབས། རྒྱལ་ཕམ་གྱི་ག ་སྐབས་མྱི་ཚང་མར་འདྲ་མཉམ་དུ་ཡྩོད་པ་ཡྱིན། མ ྱི ་ས ེ ར་ཞ ག་ ཚོགས་ས ་ནང་ཞུགས་ཏེ་བདུན་ཕག་ཁ་ཤས་སྩོང་རེས། ཚོགས་སེ་དེ་ནས་ ཚོགས་ས ་གཞན་ཞ ག་ནང་གནས་ས ས་བ་ཆ ག དེར་བརེན། ཚོགས་ས འ ྱི ་བ ད་
144 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ནུས་ཐད་ཕ ྩོ གས་གཅ ག་ནས་ཚོགས་སེ་དེར་བས་ར ས་འཇ ྩོ ག་པའ ྱི ་ག ྩོ ་སྐབས་ ཀང་ཡ ྩོ ད་ལ། ཕ གས་གཞན་ཞ ག་ནས་ཚོགས་ས ་དེར་དག ས་ངེས་ཀྱི་གནྩོན་ ཤུགས་ཀང་སྤ ད་ཀྱི་ཡྩོད། ༢། ཚོགས་ས འ ྱི ་རལ་འགྲན། (Teams-Games-Tournaments) བསྡུས་མ ང་ (TGT) ཐབས་ལམ་འད ྱི ་ན ་ག ྩོ ང་ག ྱི ་ (STAD) དང་འདྲ་མཚུངས་ཡ ན། ཚོགས་ སེ་རེར་གནས་ཚད་འདྲ་མཉམ་ཡྱིན་པའྱི་ཚོགས་མྱི་༣ དག ས། གཅ ྱི ག་ན ྱི ་ ཀ ྩོ ག་འད ྩོ ན་བ ེ ད་མཁན་དང༌། གཞན་གཅ ྱི ག་ན ་གདྩོང་ལེན་མཁན་ཐྩོག་མ་ དང༌། གཞན་གཅ ག་ན ྱི ་གད ང་ལེན་མཁན་གཉ ས་པའ ། །བ ེ ད་ཐབས་ན ྱི ། དགེ་ རྒན་གྱིས་ས བ་ཁ ད་དུམ་བུ་གཅ ྱི ག་གྲུབ་ར ེ ས། ཚོགས་མྱི་གསུམ་པྩོ་ཅྩོག་ཙེ་ ཞ ག་ག ྱི་མཐའ་སྐྩོར་དུ་བསད་དེ། ཀ ག་འད ྩོ ན་བེད་མཁན་དེས་སྐད་ཤུགས་ ཆེན་པ ས་ དྲྱི ་བ་གང་རུང་ཞ ག་བཏ ན་ཏེ་གདྩོ ང་ལེན་མཁན་གཉྱི ས་ལ་རེ་མ ས་ ཀྱིས་ལན་འདེབས་སུ་འཇུག་པ་བཅས། མ ་གསུམ་པ ྩོ ་ལན་ཡང་དག་པ་ཞ ག་ མ་སེབས་བར་དུ་རེས་མྩོས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དྲྱི་བ་གཏ ང་རེས་བ ད་དག ྩོ ས། འད ་ ན ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་འགྲན་ཚོགས་ལྟ་བུ་ཞྱིག་ཡྱིན་པས། དྲྱིས་ལན་ཡང་དག་པ་ འདེབས་མཁན་དེར་བ་དགའ ་ཨང་ཐ ྩོ བ་རག་ཅ ང༌། ཨང་ཐ བ་མཐ ྩོ ་ཤ ྩོ ས་ཐ བ་ པའྱི་ཚོགས་མ ་རེ་ཚོགས་སེ་ག ང་མའ ་ནང་དུ་གནས་སར་བ ེ ད་དག ྩོ ས། ཚོགས་སེ་དེ་བདུན་ཕག་རེའ ་ནང་བསྐར་སྒ ག་རེ་བ ད་དག ྩོ ས་པས། གྲུབ་ འ བ ས་འདྲ་མཚུངས་སུ་ཡ ད་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་མ་རྣམས་རང་བཞ ྱི ན་གྱིས་ཚོགས་པ་ གཅ ག་ནང་སེབས་ཀྱི་ཡ ད། ཚོགས་པ་ས ་ས ྩོ འ ་ནང་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་གྲུབ་འབས་
(Chambers & Abrami, 1991)
(Team-assisted Individualization)
(Slavin, 1983)
145 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། འདྲ་མཚུངས་སུ་ཡྩོད་པའ ་ས ྩོ བ་ཕྲུག་ཤ་སྟག་ཡ ྱི ན་སྟབས། ཚོགས་མ ་ས ྩོ ་ས ྩོ ར་ བ་དགའ་ཐ ྩོ བ་པའ ྱི ་ག ྩོ ་སྐབས་ན ་འདྲ་མཉམ་ཡ ྱི ན། ཡང༌། སྦངས་འབས་ལེགས་ པའ ྱི ་ཚོགས་སེ ་ན ་འགྲན་ཚོགས་ནང་རྒྱལ་ཁ་ལེན་མཁན་ཤ་སྟག་གྱི ས་གྲུབ་ ཡ ད་སྟབས། ཚོགས་སེ་དེ་དག་ག ་སྦངས་འབས་སར་ལས་ལེགས་པ་ཡྩོང་རེ་ ཡ ད། ཡ ན་ནའང༌། སྦངས་འབས་ཞན་པའྱི་ཚོགས་སེ་ཡ ས་ས ྩོ བ་སྦ ང་དེ་ཙམ་ ལེགས་པྩོ་ཞ ག་མ ྱི ་ཡ ྩོ ང་བས། དགེ་རྒན་གྱིས་དམྱིགས་བསལ་ཐུགས་སྣང་ གནང་དག ས།
༣། ཚོགས་ས ས་མ ་ས ར་ལ་ར ྩོ གས་འདེགས་བ ད་པའ ྱི ་ཐབས་ལམ།
བསྡུས་མ ྱི ང་(TAI) ཐབས་ལམ་འད ྱི ་ན ྱི ་ས ་ལཱ་ཝ ྱི ན་
གྱིས་ར ས་ར ྱི ག་ས ྩོབ་སྟྩོན་ ཆེད་ག ་སྒ ག་གནང་བའ ྱི ་ (STAD) དང་འདྲ་མཚུངས་ཀྱི་མཉམ་འབེལ་སྩོབ་སྦྩོང་ ག ྱི ་ཐབས་ལམ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། ཐབས་ལམ་འད ྱི འ ་ནང་སྦངས་འབས་ལེགས་ཉེས་ སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་སྩོབ་མ་ ༤ ནས་ ༥ བར་གྱིས་གྲུབ་ཅྱིང༌། ས བ་མ་རེས་ རྩོགས་པ་རེ་བདམས་ཏེ་མཉམ་དུ་ག ་ར མ་བཞ ན་བསབ་གཞ ་སྦ ྩོ ང་དག ས་ལ། དགྩོས་ངེས་ཀྱི་ཀ ག་འད ྩོ ན་བ ེ ད་པ་དང་བསབས་ཟ ན་པའ ་བསབ་གཞ ྱི ་ལ་བང་ ག མས་ཡ ང་བ་བ ད་དག ྩོ ས། བསབ་གཞྱི་ཚན་པ་གཅྱིག་ག ་ཡྱིག་ཚད་ཆེན་ མ ྩོ ར་མ་ཞུགས་ས ན་དུ་ཚོད་རྒྱུགས་ཆུང་བ་མང་ཙམ་གཏ ང་དག ྩོ ས། དགེ་རྒན་ གྱིས་ཚོགས་སེ ་ས ྩོ ་ས འ ྱི ་གནས་ཚད་དང་འཚམས་པའ ་གྲུབ་འབས་དམ ྱི གས་ འབེན་ (Expectation; Target) གཏན་འབེབས་བ ད་པ་དང༌། ཚོགས་སེ་གང་ ཡ ན་ཡང་ཚོགས་ས ་སྤྱིའ ་རྒྱུགས་འབས་དམྱིགས་འབེན་གྱི་ཚད་གཞ ་བརྒལ་
(Johnson, Johnson, & Smith, 1995; Slavin, 1995)
1995)
146 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཐུབ་ཚེ། ཚོགས་སེ་དེའ ་ཚོགས་མྱི་ཡྩོངས་ལ་བ་དགའ་ཐྩོབ་པ་ཡ ན། མཉམ་འབ ེ ལ་ས བ་སྦ ང་ག ་ཐབས་ལམ་འད ྱི ས་ན ། ཚོགས་མྱི་སྩོ་ས འ ྱི ་ དབར་གྱི་ཕན་ཚུན་མཉམ་ར གས་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་བ་མ་ཟད། ཚོགས་མ ་ས ྩོ ་ ས ར་བ་དགའ་ཐ ྩོ བ་པའ ་ག ་སྐབས་འདྲ་མཉམ་ཡ ྩོ ད་པས། ཐབས་ལམ་འད ྱི ས་ ས ྩོ བ་མའ ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་ཀུན་ས ང་ལ་ཤུགས་ སྣྩོ ན་མང ན་གསལ་ཅན་ཞ ྱི ག་ ཐེབས་ཀྱི་ཡྩོད། (Slavin, 1995) ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ང ས་ནས་ཀང་མང ྩོ ན་གསལ་ད ད་ པ ྩོ འ ་ས ་ནས་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་དུས་ཚོད་ཇེ་མང་དུ་གཏྩོ ང་བཞ ན་ཡ ྩོ ད་པ་མཐ ྩོ ང་ ཐུབ།
མཉམ་འབ ེ ལ་ས ྩོ བ་སྦ ང་དེ་ནྱི་ཚོགས་མྱིའ ་དབར་གྱི་འགྲན་བསྡུར་ཞྱིག་ ཡ ྱི ན་སྟབས། ཚོགས་མྱི་ཞྱིག་ཡྱིན་ན་ཚོགས་ས ་ཐུན་མ ྩོ ང་ག ་དམ ྱི གས་ཡུལ་ལ་ བས་ར ས་མ ག་སྟྩོན་འྩོས་པ་ཞ ག་དགྩོས་ངེས་ཡ ན། དེར་བར ན། མཉམ་འབ ལ་ ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ སྦ ངས་འ བ ས་དེ་འཛིན་གྲྭ་ཐུན་མྩོ ང་ངམ་མ ་ས ེ ར་གྱི་ས བ་སྦ ྩོ ང་ ག ྱི ་གྲུབ་འབས་བཟང་བར་མང ྩོ ན་ཞ ྱི ང༌། (Johnson, Johnson, & Smith, 1995; Slavin,
ཕན་ཚུན་མཉམ་འབེལ་བས་པ་ལ་བར ན་ནས། སྩོབ་མ་ཚོའང་ དཀའ་རྙྩོག་ཐག་གཅྩོད་བ ད་སྟངས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བཞ ན་པ་ཤ ན་ཏུ་ མང ན་གསལ་ཡ ྱི ན། (Qin et al, 1995) ལེ་ཚན་གསུམ་པ། མི་སེར་བྱེ་བྲག་པར་དམིགས་པའི་སླློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། མ ་ས ེ ར་བ ་བག་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ (individualized Instruction) ཞེས་པ་ནྱི་ ག ྩོ ་དྩོན་རྒྱ་ཆེ་བའྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་ཤ ག་ཡ ྱི ན། དེའ ་དམ གས་ཡུལ་ན ་
(Independent Study)
147 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས བ་མ་བ ་བག་དབར་གྱི་ཧེ་བག་ལ་སྟབས་བསྟུན་དང༌། རང་རྐ་འཕེར་བའ ་ས ་ ནས་ས ྩོ བ་སྦ ང་བ་བའ ྱི ་ནུས་པ་གས ྩོ ་སྐ ང་བ་རྒྱུའ ་ཆེད་དུ་ཡྱིན། ག ་ཇ ྱི ་དང་བྷར་ ལ ྱི ན་ནར་གཉྱིས་ཀྱི་འད ད་ཚུལ་ལྟར་ན། (Gage
Berliner, 1992) མ ྱི ་ས ེ ར་བ ་ བག་པའྱི་ཧེ་བག་ལ་དུས་ཡུན་རྱིང་བའྱི་གཏན་འཇགས་ཅན་གྱི་རང་བཞ ན་དང་ དུས་ཡུན་ཐུང་བའ ་ཧེ་བག་ར གས་གཉ ས་ཡ ྩོ ད། ཕ ྩོ ་མ ་དང༌། ར ྱི གས་རུས། ར ག་ སྟྩོབས། གཤ ས་རྒྱུད། འད ྩོ ད་མ ྩོ ས་ས ྩོ གས་ན ་གཏན་འཇགས་ཅན་ (Stable) གྱི་ ཧེ་བག་དང༌། ས བ་ཚན་དང༌། ཤེས་ཡ ན། ནུས་རལ་ས གས་ན ྱི ་ཡུན་ཐུང་བའ ་ (Momentary) ཧེ་བག་ཏུ་གཏ གས་པ་ཡ ྱི ན། མ ྱི ་ས ེ ར་བ ེ ་ བ ག་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་གྱི་དམྱི གས་ཡུལ་གཙོ་བ ་ ན ྱི ། མ ་ས ར་བ ་བག་པའྱི་དབར་གྱི་ཡུན་ཐུང་བའྱི་ཧེ་བག་ལ་སྟབས་བསྟུན་བ་ རྒྱུ་དེ་ཡ ན། དེའྱི་ནང་སྩོབ་མར་རང་ཚུགས་ལྡན་པའྱི་ཞ བ་འཇུག་
བ ད་སྟངས་ས ྩོབ་སྟྩོན་དང༌། མ ་ས ེ ར་ས ་ས ྩོར་ལམ་སྟྩོན། (Tutoring) མ ྱི ་ས ེ ར་རང་བཞ ན་ཅན་གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད། (Individualized system of instruction) ལས་ར ྱི མ་སྒ ྱི ག་པའ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད། (Programmed instruction) ཀམ་པུ་ཊར་ལ་ བར ན་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ (Computer-Assisted Instruction) ས ྩོ གས་འདུས་ཡ ད། ས་བཅད་དང་པ ། རང་ཚུགས་ཀྱི་ཞ བ་འཇུག་བ ད་སྟངས་ལམ་སྟྩོན། རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞ བ་འཇུག་བ ད་པ་ (Independent Study) ཞེས་པ་ འད འ ་ནང༌། ས ྩོ བ་མར་ཉ ྱི ན་ཤས་ནས་བདུན་ཕག་འགའ་སྩོགས་དུས་ཚོད་གང་ འཚམས་སྤད་དེ། དགེ་རྒན་གྱིས་གཏན་འཁེལ་གནང་བའ ་ལས་བ་དམ ྱི གས་ བསལ་ཅན་ཞྱིག་བསྒྲུབ་ཆེད་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་མྱི་དག ས་པ་ལ་
&
148 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཟེར། དུས་རྒྱུན་དགེ་རྒན་གྱིས་རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་བ ད་པའ ྱི ་ཐབས་ ལམ་འདྱི་བེད་སྤྩོད་བེད་སྐབས། གཤམ་གསལ་ཕ གས་གཉ ྱི ས་ལ་བསམ་ བླྩོ་གཏྩོང་དག ས། གཅ ག་ན ། ཞ བ་འཇུག་དེར་ཆེས་འཚམས་ཤྩོས་སུ་གྱུར་ པའ ྱི ་བསབ་གཞྱི་འདེམས་སྒྲུག་བ་རྒྱུ་དང༌། གཉ ྱི ས་པ། དགེ་རྒན་གྱི་གཟྱིགས་ རྩོག་དེ་ཙམ་མ ་དག ྩོ ས་པའ ་གནས་ཚུལ་འ ག་སྩོབ་མར་རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞ བ་ འཇུག་བ ེ ད་པའ ྱི ་ནུས་པ་ལྡན་པ་བཅས། ༡) ཐུན་མྩོང་ག ་ཁྱད་ཆ ས། ག ེ ་ར ྱི ་ཕ ྱི ང་ (Griffin, 1965) ག ས་རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་བ ད་ ཐབས་༡༥༠ ལ་དབ ེ ་ཞ བ་བས་པ་ལྟར་ན། རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་བ ད་ པའ ྱི ་ས ྩོ བ་མ་ན ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་དང་དག ས་ངེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ རྣམས་ང ས་ཟ ྱི ན་པ། བསབས་ཟ ྱི ན་པའྱི་ཤེས་ཡ ན་གྱིས་རང་ཉ ད་ད ན་ལྡན་དུ་ འགྱུར་བར་བ་བ། རང་ཉ ྱི ད་ལ་ལས་ད ྩོ ན་བེད་སྟངས་ཀྱི་ག མས་གཤ ྱི ས་ཤ ྱི ག་ ཡ ད་པ། ཐ ྩོ ན་ཁུངས་སམ་ཅ་དངྩོས་བེད་སྤ ད་གཏྩོང་ཤེས་པ། རང་ཉ ད་ཀྱི་ནུས་ པ་འད ན་ས ེ ལ་ཐུབ་པ་བཅས། ༢) དགྩོས་ངེས་ཀྱི་གན་རྒྱ། གྩོང་གསལ་རང་ཚུགས་ཞྱིབ་འཇུག་ག ་ཐུན་མ ྩོ ང་ཁྱད་ཆྩོས་ལ་འཚམས་ ཐབས་བ་བ་དང༌། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་བརྒྱུད་ར མ་ལ་ཕན་ནུས་ལྡན་པའ ་ག ྩོ ་སྒ ག་ ཅ ྱིག་བ་ཆེད། དགེ་རྒན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་སྒ ག་ལམ་དང་གན་རྒྱའ ྱི ་རྣམ་པའ ྱི ་ཐ ག་ ནས་རང་ཚུགས་ཞྱིབ་འཇུག་སྐྩོར་གྱི་གལ་ཆེའྱི་དྩོན་ཚན་དང་ར་འཛིན་གསལ་
ཁ) སྩོབ་སྦྩོང་གྱི་གྲུབ་འབས་མཚོན་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ། ག) ཐྩོན་ཁུངས་ལེན་ཐབས་དང་ཡྩོང་ཁུངས་སྐྩོར།
149 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། སྟྩོན་བ ད་ཀྱི་ཡྩོད། མྩོར་ཕའེ་(Murphy, 1988)ཡ ྱི ས་བརག་ཞ ྱི བ་གྲུབ་འབས་ ལྟར་ན། གན་རྒྱ་ལ་བར ན་ནས་ས བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་གྲུབ་འབས་དང༌། ལས་ ད ན་ཚགས་ཚུད་ལྩོས། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ཐབས་རལ། འཛིན་གྲྭ་དང་ཚོགས་འདུ་ ས ྩོ གས་ལས་རྱིམ་གྱི་ཆ་ཤས་ལེན་པའྱི་གྲངས་ཐེངས། མ ྱི ་དང་མ ྱི འ ་དབར་གྱི་ འབ ལ་ལམ་བཅས་ལ་ཡར་རྒྱས་མང ན་གསལ་ཅན་ཞ ག་ཡ ང་བར་ བ ་ཐུབ། གན་རྒྱ་ན ྱི ་སྒྱིག་ལམ་ཙམ་མ་ཡ ན་པར། དེས་མང་གཙོའ ་རྣམ་པ་མཚོན་པ་མ་ ཟད། ས ྩོ བ་མ་རང་ང ས་ནས་ཀང་ཁྩོང་ཚོའ ་འད ད་མ ས་ཡ ད་པའ ་བསབ་གཞ ྱི འ ་ ཐ ྩོ ག་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ་བའ ་སྤ ྩོ ་བ་ལྡན་སྟབས། རང་ཚུགས་ཞ བ་འཇུག་ག ྱི ་ལས་ གཞ ་དེར་འགན་འ ཁྱེ ར་དག ྩོ ས་སྙམ་པའ ་འདུ་ཤེས་ཤུགས་ཆེན་པྩོ ་ཞ ྱི ག་ཡ ང་ བ་ཡ ྱི ན། རྒྱུན་སྤ ྩོ ད་རང་ཚུགས་ཞྱི བ་འཇུག་ལ་སྐུལ་འདེད་ནུས་པའྱི ་གན་རྒྱའ ྱི ་ ར ྱི གས་ན ། ཀ) སྩོབ་སྦྩོང་ལ་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་རྨང་གཞྱིའ ་ཤེས་བ་དང་ནུས་པའྱི་སྐྩོར།
ང) སྩོབ་སྦྩོང་ལ་བརྒྱུད་དག ས་ངེས་ཀྱི་བང་རྱིམ་དང་དུས་ཚོད་རེའུ་མྱིག ཅ) བར་དུ་ཚོད་བགམ་བ་བའ ་དུས་ཚོད་སྐྩོར། ཆ) སྙན་ཐ ་འབ ་སྟངས་དང་སྤ ྩོད་འབུལ་དུས་བཀག་སྐྩོར། རང་ཚུགས་ཞ བ་འཇུག་ལ་དག ས་ངེས་ཀྱི་མྱིའྱི་ནུས་པ་དང་དངྩོས་པྩོའ ་
(Resource Center)
150 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ནུས་པ་གཉྱིས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ། ས ྩོ བ་གྲྭ་ཁ་ཤས་ནང་དཔད་གཞ ྱི འ ྱི ་ཐ ན་ཁུངས་ ལྟེ་གནས་
སྣ་ཚོགས་བཙུགས་ཡྩོད་ལ། གཞ ྱིས་གྲྩོང་ཁག་ ཏུ་ཚན་ར ག་འགྲེམས་སྟྩོན་ཁང་ངམ། དཔེ་མཛོད་ཁང༌། སྒྱུ་རལ་ཁང་ས ྩོ གས་ ཡ ྩོ ད། དགེ་རྒན་གྱིས་ཐྩོག་མ་ནས་སེ་ཁག་འད ་དག་དང་འབེལ་བ་བཙུགས་ཏེ། ས བ་མ་ཚོ་ཁ ང་ཚོའྱི ་སར་ད པ ད་གཞ ྱི ་འཚོལ་སྒྲུབ་ བ ་བར་ས ེ བས་དུས་རྒྱབ་ སྐ ྩོ ར་དང་རྩོགས་འདེགས་ཅ ་ཐུབ་གནང་སྟེ། སྩོབ་མ་ཚོར་ཕམ་ཉེས་གང་ཉུང་ ཡ ང་ཐབས་བ་བའ ་བསྐུལ་མ་གནང་དག ས། ༣) དགེ་རྒན་གྱི་གཞྩོགས་འདེགས་ཀྱི་ནུས་པ། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མའ ྱི ་ཞ བ་འཇུག་བ་ཡུལ་གྱི་དཀའ་ས་དང༌། རང་ ཚུགས་ཞྱི བ་འཇུག་བ ད་པའ ་ཉམས་མ ང་དང་ནུས་པ་ལ་བ ལྟྩོ ས་ཏེ་ཁྩོ ང་ཚོར་ བལྟ་ར ྩོ ག་དང༌། ལམ་སྟྩོན། ར གས་འདེགས་ཚད་ཇ ་ཙམ་ཞྱིག་གནང་དགྩོས་ མ ན་གཏན་འབེབས་བས་ཆྩོག དགེ་རྒན་གྱིས་བལྟ་རྩོག་དང་ལམ་སྟྩོན་ཞ བ་ ཚགས་གནང་ཆྩོག་ལ། ས བ་མ་དང་མཉམ་འབ ལ་གྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་ཀང་གནང་ ཆ ག ཡང༌། དགེ་རྒན་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་ས བ་མར་ཐེ་བྱུས་ཅུང་ཟད་ཀང་མྱི་གནང་ བར་ས ྩོ བ་མ་རང་ང ྩོ ས་ནས་ཞ བ་འཇུག་བ ེ ད་དུ་བཅུག་ཀང་ཆ ྩོ ག ད ན་དང ྩོ ས་ ཐ ག དགེ་རྒན་གྱིས་རྱིམ་པ་འཆར་ཅན་གྱི་ས ་ནས་སྩོབ་མ་ཚོར་རང་ཚུགས་ ཀྱིས་ཞྱི བ་འཇུག་བ ེ ད་སྟངས་སྦ ྩོ ང་བརྡར་བ ེ ད་དུ་འཇུག་དག ས་པའ ་ཕྱིར། དགེ་རྒན་གྱི་གནས་བབ་དེ་ཞ བ་ཚགས་ཀྱིས་བལྟ་ར ག་གནང་མཁན་ནས་ར ྱི མ་ བཞ ན་གཞ ྩོ གས་འདེགས་དང་སྐུལ་འདེད་གནང་མཁན་ཞ ག་ལ་འཕ ྩོ ་འགྱུར་ འགྲྩོ་དགྩོས་པ་ཡྱིན།
151 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ༤) རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་བེད་པའ ་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་མཇུག་འབས། རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞྱི བ་འཇུག་བ ེ ད་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་མཇུག་འ བ ས་ ཡ ངས་གྲགས་ངྩོས་ལེན་ཡྩོད་པ་ཁག་ན ། ཀ) སྩོབ་ཁྱིད་ཐབས་ལམ་དེ་དང་ས ལ་རྒྱུན་གྱི་ཁྱིད་ཐབས་གཉ ས་ཀྱི་ཕན་ ནུས་དབར་ཧེ་བག་དེ་ཙམ་མེད་པ། ཁ) སྩོབ་མ་ཚོས་རང་ཉྱིད་ཀྱི་ནུས་པ་བསྩོག་འདྩོན་ཅུང་མང་ཙམ་བ ་ཐུབ་ པ། ག) སྩོབ་མ་ཚོས་སྩོབ་གྲྭ་དང་གཞྱིས་གྲྩོང་ག ་ཐ ན་ཁུངས་བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་ མཁས་པར་འགྱུར་བ། ང) སྩོབ་མ་ཚོ་རང་ཉ ད་ཀྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་དང་བརག་བཤེར་བ་ཡུལ་ས བ་ ཚན་ལ་སྤ ་སྣང་ཆེན་པྩོ་ཡྩོང་བ། ཅ) སྩོ བ་མ་ཚོའྱི ་མཚར་སེམས་སམ་ཤེས་འད ད་ཀྱི་ཀུན་ས ང་བསྐ ེ ད་ བས ང་ཐུབ་པ། ཆ) དགེ་རྒན་གྱི་དུས་ཚོད་གྲྩོན་ཆུང་བ་ཐུབ་པ་བཅས། འ ྩོ ན་ ཀ ང༌། རང་ཚུགས་ཞྱི བ་འཇུག་ག ་ཐབས་ལམ་དེ་བེད་སྤ ད་ ལེགས་པྩོ ་ཞ ག་གཏ ྩོ ང་མ་ཐུབ་པའམ། ས ྩོ བ་མའ ་ན་ཚོད་ཆུང་དྲགས་པའམ། ནུས་པ་ཞན་དྲགས་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་སྟངས་འ ག ས བ་མ་རྣམས་ཅ ྱི ་ བ ་ གཏ ྩོ ལ་མེད་དུ་གྱུར་པའམ། སུན་སྣང་དང་ཞེན་པ་ལྩོ ག་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་ ཚུལ་ཡང་ཐྩོ ན་ས ད།
(Keller, 1968)
ized System
152 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ས་བཅད་གཉ ས་པ། མ ་ས ར་རང་བཞྱིན་ཅན་གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ། བ ་སྤ ྩོ ད་ར ང་ལུགས་སེམས་ཁམས་རྱི ག་པའ ྱི ་མཁས་པ་ཁའེ་ལར་
གྱིས་ས བ་མ་མ ྱི ་ས ེ ར་རང་བཞྱིན་ཅན་གྱི་སྩོབ་སྟྩོན་ (Personal-
Instruction) (བསྡུས་མ ང་དུ་(PSI) ཟེར།) ལ་ཐུགས་སྣང་དང་རྒྱབ་ སྐྩོར་ཆེན་པ ་བས་ཡ ད། དེར་བརེན་མྱི་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་ལམ་འདྱིར་ཁའེ་ ལར་འཆར་གཞ ྱི ་ (Keller plan) ཡང་ཟེར། འད ྱི ་ན ་གཙོ་བ ་མཐ ྩོ ་ར མ་དང་གཙུག་ ལག་ས ྩོ བ་གྲྭ་ཁག་ནང་དར་ས ལ་ཆེ་བའྱི་སྩོབ་ཁ ད་བ ད་ཐབས་ཤ ག་ཡ ྱི ན། དང་པ ། མ ་ས ེ ར་རང་བཞ ན་ཅན་གྱི་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ཁྱད་ཆྩོས། ༡། རང་ངྩོས་ཀྱི་འཆར་འག ད། (Self-Paced Learning) ས བ་མས་རང་ཉྱིད་ཀྱི་སྩོབ་སྦ ང་ག ་མག གས་ཚད་འཆར་འག ད་བ ེ ད་པ་ ཡ ྱི ན། དེ་ལ་ཁྱད་ཆྩོས་གཉྱིས་ཡྩོད། ས ྩོ བ་མ་བ ་བག་པའྱི་དབར་ཤེས་ནུས་དང་ ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་མག ྩོ གས་ཚད་བཅས་ཀྱི་ཧེ་བག་ལ་སྟབས་བསྟུན་ཐུབ་པ་དང་ གཅ ག ས ྩོ བ་མ་མ ྱི ་ས ར་གྱི་སྩོབ་སྦ ང་དང་འཚོ་བའ ་ལས་ར ྱི མ་ཐད་རང་དབང་ ལྡན་པ་ཡ ྩོ ང་བར་གཞྩོགས་འདེགས་ཐུབ་པ་བཅས་སྩོ། ། མ ྱི ་ས ེ ར་རང་བཞྱིན་ཅན་གྱི་ཁྱིད་ཐབས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་ན ། ས ྩོ བ་མས་རང་ ཉྱིད་ཀྱི་ཤེས་ཚད་དང༌། ནུས་རལ། མགྩོགས་ཚད། འཚོ་བའྱི་གྩོམས་ས ལ་ བཅས་ལ་ཚོད་དཔག་བས་ཏེ། རང་ཉྱིད་ལ་ཆེས་འཚམས་ཤ ས་ཀྱི་ས བ་སྦ ང་ ག ྱི ་འཆར་གཞ ྱི ་བཟ ྩོ ་འག ྩོ ད་ཐུབ་པ་བཅས་ཡ ྱི ན། ས ྩོ བ་མ་སུ་ཡ ན་ནའང་རང་ཉ ྱི ད་ ཀྱི་སྩོབ་ཚན་འགྲུབ་པར་བ ད་ཐུབ་ན། མགྩོགས་དལ་གྱི་མྱུར་ཚད་དང༌། ལས་
of
153 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ད ན་འགྲུབ་པའ ྱི ་དུས་ཡུན་ར ང་ཐུང་ཇ ་ཙམ་ཡྱིན་ཡང་རུང༌། ས ྩོ བ་མ་ཁག་ཅ ྱི ག་ ག ྱི ས་ས བ་དུས་ཕ ེ ད་ཀ་ཞ ྱི ག་ག ་ནང་སྦ ྩོ ང་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་བསབ་གཞ ་འགྲུབ་པ་ ཡ ན་ལ། ས ྩོ བ་མ་ཁག་ཅ ག་ག ྱི ས་ས ྩོ ན་ལ་བསབ་གཞ ་དུམ་བུ་གཅ ག་མཇུག་ ར ྩོགས་པར་བས་ཏེ། དེ་ནས་དུས་ཡུན་མང་ཙམ་སྤད་དེ་ཅུང་དཀའ་རྙྩོག་ཆེ་ བའ ྱི ་བསབ་གཞ ་སྦ ང་འགྩོ་རྩོམ་པ་ཡྱིན། ༢། བང་ཆུབ་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ཡ ྩོ ང་ཐབས། (Mastery
འཆར་གཞ ་ལྟར། སྩོབ་ཚན་གང་ཞྱིག་ཡྱིན་ཡང་དེའ ་ནང་ས ་ཚན་མང་པ ་ ཞ ག་འདུས་ཡ ད། ས ྩོ བ་མ་སུ་ཡ ན་ཡང་བསབ་གཞ ྱི འ ་ས ་ཚན་གཅྱིག་ག ་ནང་ ད ན་བང་ཆུབ་པ་ཞ ྱིག་མ་སྦངས་ཚེ། ས ་ཚན་གཅ ག་ནས་གཞན་ཞ ག་ལ་གཡ ་ མཆ ྩོ ངས་རྒྱག་མ ྱི ་ཐུབ་པ་ཡ ྱི ན། ས བ་མ་རྣམས་བསབ་གཞ ྱི འ ་སེ་ཚན་གང་ཞ ག་ བང་ཆུབ་པ་ཡ ད་མ ན་དེ་ནྱི། ཁྩོང་ཚོ་སེ་ཚན་དེའ ་ཚོད་རྒྱུགས་འཕྩོད་ཡ ད་ མེད་ལ་བལྟས་ནས་ཐག་གཅ ད་བ ེ ད་དག ྩོ ས། སེ་ཚན་སྩོ་སྩོའ ་ཚོད་རྒྱུགས་ཀྱི་ རྒྱུགས་འཕ ད་བརྒྱ་ཆ་ན ྱི ་ ༨༠ ནས་ ༩༠ བར་ཡ ན། ཚད་གཞྱི་དེའྱི་མཐ ་དམན་ ནྱི་གཙོ་བྩོ་དགེ་རྒན་གྱིས་ས ན་ཆད་ནས་བཟ ྩོ ས་པའ ་གཏན་འབེབས་དང་ཚོད་ རྒྱུགས་ཀྱི་དཀའ་སའ ་གནས་ཚད་ལ་རག་ལས་ཡ ད། ཚོད་རྒྱུགས་མ་འཕ ད་ པའ ་ས བ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐར་སྦ ང་གྲུབ་ར ས་བསྐར་རྒྱུགས་གཏ ང་བའ ་ག ྩོ ་ སྐབས་སྤ ད་སད། སེ་ཚན་སྩོ་ས འྱི་ཚོད་རྒྱུགས་ལ་ནང་དྩོན་དང་དཀའ་ས་འདྲ་ མཚུངས་སུ་ཡྩོད་པའ ་དྲྱི་ཤ ག་གཉ ྱི ས་པ་ཞ ྱི ག་ཀང་གྲ་སྒ ྱི ག་བ ད་དག ྩོ ས། དེ་ལྟར་ ཁ ང་ཚོ་ཡ ག་རྒྱུགས་མ་འཕ ད་བར་དུ་ཡ ྱི ག་རྒྱུགས་བསྐར་གཏ ྩོ ང་བ ད་དག ས། ག ང་ལྟར་ས ྩོ བ་མས་ག ་ར ྱི མ་བཞ ན་བ ས བ་གཞ ་ས ེ ་ཚན་ས ་ས ྩོ འ ྱི ་ཚོད་
Learning)
154 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། རྒྱུགས་འཕ ད་ཟ ྱི ན་ར ས། ཁྩོང་ཚོ་སྩོབ་ཚན་དེར་བང་ཆུབ་པར་གྱུར་པར་ཚད་ འཛིན་བས་ཆྩོག་ལ། དགྩོས་ངེས་ཀྱི་གྲུབ་འབས་ཀང་མཚོན་ཐབས་བས་ཆ ག དཔེར་ན། གྲུབ་འབས་ཀྱི་ག ་ར ྱི མ་ཀ་ཁ་ལྟར་གྲལ་ར ྱི མ་དུ་དབ ེ ་བའམ། ཤ ྱི ན་ཏུ་ ལེགས། ལེགས། ཞན། ཤ ྱི ན་ཏུ་ཞན་བཅས་པ་ལྟ་བུ། ཡང༌། རྒྱུགས་འཕ ད་དང༌། རྒྱུགས་མ་འཕ ྩོ ད་གཉ ྱི ས་སུ་དབ ེ ་བ་ལྟ་བུའ ྩོ ། ། ༣། བ ེ ་བག་ས ྩོབ་སྟྩོན་ཐབས་ལམ། (Tutoring) དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོ བ་ཚན་སྤྱི་ཡ ངས་ སྦ ངས་འ བ ས་ལེགས་པའ ་ས བ་ མར་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་རྩོ གས་འདེགས་བེ ད་དུ་བཅུག་ སྟེ ། ས ྩོ བ་མ་བ ེ ་ བ ག་པ་རེ་ རེ་བས་ནས། ཁ ང་ཚོའ ་དཀའ་རྙྩོག་སེལ་ཐབས་བེད་པ་དང༌། བསབ་གཞ ྱི འ ྱི ་ གལ་གནད་ཁག་ལ་བསྐར་སྦ ྩོ ང༌། ཚོད་རྒྱུགས་ཀྱི་ལེགས་ཉེས་ལ་བརག་ཞ བ་ བཅས་ བ ས་ཏེ། ས བ་མ་ས ་ས ྩོ འ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ཐད་ཀྱི་ན ར་སྐ ྩོ ན་བཅ ྩོ ས་བསྒྱུར་ བ ེ ད་པ་དང་ཆབས་ཅ ྱི ག ཁ ྩོ ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་ལ་གད ང་ལེན་བ ད་པའ ་སྐུལ་ འདེད་བཅས་བ ད་དག ས། ས ྩོ བ་ སྟྩོ ན་ལས་ར གས་དེ་དང་བླངས་ཐྩོ ག་བ སྐྩོ ་ འཚོལ་ཆྩོ ག་ལ། ག ་རྔན་ས གས་འཐ ྩོ བ་ བ ་ཅུང་ཟད་ཡ ྩོ ད་པའ ྱི ་ས ྩོ ་ནས་ ཀ ང་ བསྐྩོ་འཛུགས་བས་ཆ ག ༤། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ལམ་སྟྩོན་སྤྩོད་མཁས་པ། (Study Guide) བ ས བ་གཞ འ ྱི ་ས ་ཚན་ས ་ས ྩོ ར་ལམ་ སྟྩོ ན་མད ྩོ ར་བསྡུས་རེ་དག ས་ ངེས་ཡྱི ན། ལམ་ སྟྩོ ན་དེ་ལམ་དེབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སྩོ བ་མ་ས ྩོ ་ས ྩོ ར་འ གྲེ མས་ ས ེ ལ་གནང་ཆ ག ལམ་ སྟྩོ ན་དེའ ་ནང་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་དེའ ་དམ ྱི གས་ཡུལ་དང༌།
155 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་ཐབས་ལམ། ད པ ད་གཞ ྱི འ ྱི ་འབྱུང་ཁུངས། ཐུགས་སྣང་ད ྩོ ན་ ཚན་ཁག་བཅས་དང༌། ཚོད་རྒྱུགས་གཏྩོ ང་སྟངས། དྲྱི ་བའ ་དཔེ་མཚོན་དང་ བ ས བ་གཞ ་བ སྐ ར་སྦ ང་ལ་དག ྩོ ས་ངེས་ཀྱི་ཁ་གསབ་ད པ ད་གཞ ྱི ་ས ྩོ གས་ གསལ་འག ྩོ ད་གནང་དག ྩོ ས། གཉ ྱི ས་པ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་མཇུག་འབས། ས ྩོ བ་མའ ་སྦངས་འབས་ཀྱི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། ས བ་མ་མ ྱི ་ས ར་རང་ བཞ ྱི ན་ཅན་གྱི་ཁ ད་ཐབས་དེ་ས ལ་རྒྱུན་གྱི་ཚོགས་སེ འ ྱི ་རྣམ་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ ལས་ལེགས་པ་ན ་དང ྩོ ས་ཡ ད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞྱིག་ཡྱིན། ཕྩོགས་བསྡུས་ཀྱི་ དབ ་ཞ བ་ཅ ག་ག ་ནང༌། (Kulik,
1990) གལ་ཏེ་བང་ ཆུབ་པའ ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ཡ ྩོ ང་ཐབས་སྤད་ན། ས བ་མའ ྱི་སྦངས་འབས་ཇེ་ལེགས་སུ་ འགྲྩོ་བ་ཡ ན་ལ། ས ྩོ བ་མས་བསབ་གཞ ར་འད ྩོ ད་མ ྩོ ས་བེད་ཚད་ཀང་གྩོང་མཐ ར་ འགྲྩོ་བ་ཡ ན། དབ ེ ་ཞ ྱི བ་ནང་ནན་བཤད་བ་རྒྱུར། ཐབས་ལམ་འད ་སྤྱི་ཚོགས་ ཚན་ར ག་ཐ ྩོ ག་དམ གས་བསལ་དུ་ཕན་ནུས་ལྡན་ཞ ྱི ང༌། སྩོབ་མ་ཚོས་རང་ཉྱིད་ ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་བསྟུན་ཏེ་ས བ་སྦ ང་བ ད་ཐབས་འད ྱི ར་ཧ་ཅང་དགའ་པ ་ བ ེ ད་པ་ཡ ྱི ན། འ ན་ཀང༌། མ ྱི ་ས ེ ར་རང་བཞྱིན་ཅན་གྱི་ཁྱིད་ཐབས་དེ་ལའང་ཞན་ ཆ་མེད་པ་ཞ ག་མ ྱི ན། དཔེར་ན། ས བ་མ་ཁག་ཅ ག་ལ་ལས་ད ྩོ ན་འག ར་འགངས་བ ད་པའ ་ངན་ གཤ ས་འཇགས་ཡ ྩོ ད་པས། དུས་ཚོད་ས བས་སྐབས་བ ལ་བ་འཚུབ་འཚུབ་ ངང་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བས་པས་ཕན་ཐ ྩོ གས་ཅ ྱི ་ཡང་མ་བྱུང་བར་བར ན། ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ འད ྱི ་རྱིགས་ལ་ཕྱི་བཤ ལ་མ ྱི ་བ ད་ཀ་མེད་ཡྩོང་བ་ལྟ་བུའྩོ། །ར འ་སར་ (Reiser,
Kulik & Bangart-Drowns,
Conditioning)
156 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། 1984) གྱི་གྲྩོས་འཆར་ལྟར་ན། ས བ་མ་འད ྱི ་ར གས་ས ྩོ བ་སྦ ང་ཐ ྩོ ག་རང་འགུལ་ དང༌། རང་ད ན་རང་གཅེས། དཀའ་སྤད་སྙྱིང་རུས་ཅན་ཞ ག་ཏུ་བསྐ ེ ད་བས ང་ བ་བའྱི་ཕྱིར། དགེ་རྒན་གྱི་གཟྱིགས་རྩོག་དང༌། དྲན་གས ྩོ ། བསབ་བ། བསྐུལ་ མ་ས གས་དགྩོས་ངེས་ཤ ན་ཏུ་ཆེ། ཞན་ཆ་གཞན་ཞ ག་ན ྱི ། ས བ་སྦ ྩོ ང་གྱི་ནུས་པ་ཆེ་བའ ་ས བ་མ་ཁག་ཅ ྱི ག་ ལ་ཉ བ་སྣང་དང་དུས་ཚོད་འཕྩོ་བརླག་གཏ ང་བཞ ྱི ན་པའྱི་ཚོར་སྣང་འབྱུང་ས ད། ས་བཅད་གསུམ་པ། ལས་ར མ་སྒ ྱི ག་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ལམ། ལས་ར མ་སྒ ག་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ (Programmed
ན ྱི ། ཡ ་ཆས་ སྤ ད་པའ ་རྐ ེ ན་འགྱུར་ (Operant
གྱི་གནས་ལུགས་གཞ ར་ བཟུང་ཐ ག་ག ྩོ ་སྒ ྱི ག་བས་པ་ཞ ག་ཡ ྱི ན། བསབ་གཞ ་དེ་ར གས་མང་ར མ་སྒ ག་ སྟངས་ཐད་གཅ ྱི ག་གྱུར་ཡ ྱི ན་ལ། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་ཀང་གཅ ག་གྱུར་ ཡ ན། འ ན་ཀང༌། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་བརྒྱུད་ར མ་ཐ་དད་ཡ ྱི ན། ས ྩོ བ་མ་བ ་བག་པ་ས ྩོ ་ ས ས་གཏན་འབེབས་ བ ས་པའ ་བ ས བ་གཞ ྱི ་ལ་བར ེ ན་ནས་འཛིན་གྲྭ་སྩོ ་ས འ ་ ནང་ཀ ྩོ ག་འད ྩོ ན་བ ད་པ་དང༌། ཁ་སྐྩོང་། དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན། བསྐར་ཟླྩོས་ཀྱིས་ཀྩོག་ འད ྩོ ན། དག་བཅ ྩོ ས་ས ྩོ གས་ག ་ར ྱི མ་ལྡན་པའ ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ ེ ད་པ་ཡ ྱི ན། དེ་ལྟར་ གཏན་འབེབས་བས་པའྱི་བསབ་གཞྱིའ ་སྣེ་འཁ ད་འ ག སྩོབ་མ་ཚོས་རང་རང་ ས ་ས ྩོ འ ་ནུས་རལ་དང༌། འད ད་མ ྩོ ས། དུས་ཚོད་བཅས་ལ་བསྟུན་ནས་ས བ་ སྦ ང་བ ད་ཆ ག
Instruction)
157 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། དང་པ ྩོ ། ལས་ར མ་སྒ ྱི ག་པའ ྱི ་བསབ་གཞ འ ་ར་བའ ་སྒ ྱི ག་ར ྱི མ། ལས་ར མ་སྒ ག་པའ ་བ ས བ་གཞ འ ྱི ་དམ གས་ཡུལ་གཙོ་བྩོ ་ན ྱི ་རྐ ན་སྐུལ་ དང་ ལྡྩོ ག་འཕ ་གཉ ས་འབ ལ་མཐུད་དམ་པ ་ཡ ང་བར་ཤུགས་ སྣྩོ ན་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་ ཡ ན། དཔེར་ན། སྒ ྱི ག་ར ྱི མ་གཅ ག་ག ་ར་བའ ་སྒ ྩོ མ་གཞ ་ན ྱི ་འད ་ལྟར། ‘‘འགྲྩོ་བ་ མ ྱི འ ་རྱིགས་ཀྱི་ཤེས་ནུས་མུ་མཐུད་ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བཞ ན་པ་དེ་ནྱི་ས བ་སྦ ྩོ ང་ ལ་བར ེ ན་ནས་བྱུང་བ་ཡ ྱི ན། དཔེར་ན། ཚེ་མག ན་གྱིས་ 2 x 3 = ཞེས་པ་འད ་ ཐ ྩོ ག་མར་མཐ ང་འཕལ། ལན་དུ་ ༥ ཞེས་འབྱི་བ་དང༌། དགེ་རྒན་གྱིས་འགྲེལ་ བར ད་དང་ད ན་དང ས་གནས་ཚུལ་ཐ ག་ནས་དཔེ་སྟྩོན་གནང་ར ས། ཚེ་མག ན་ གྱིས་ལས་ས་པྩོའྱི་སྩོ་ནས་དྲྱི་བ་དེའ ་ལན་དུ་ ༦ འབ ་ཡ ་ཡ ད། འ ྩོ ་ན། ཚེ་མག ན་ གྱིས་ཐྩོག་མར་ལན་དུ་ ༥ འབ ྱི ་བ་ནས་ད་ལྟ་ ༦ འབ ་བར་འཕ ྩོ ་འགྱུར་བྱུང་ཡ ྩོ ད། འཕྩོ་འགྱུར་དེའྱི་ར གས་ལ་ང་ཚོས་ ཞེས་ཟེར།’’ ལྟ་བུ། ག ང་གསལ་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་ནྱི། ས ྩོབ་མས་བར་སྟྩོང་ཁ་སྐྩོང་ཐུབ་པར་ བ ེ ད་དགྩོས་ན་ཡ་ལན་ངེས་པར་དུ་ལམ་སྟྩོན་གནང་བའྱི་བསབ་གཞ ་རྐ ན་སྐུལ་ ཀ ག་དག ས་པ་ཡ ྱི ན། བསབ་གཞ ྱི ་ཀ ྩོ ག་འད ྩོན་ནས་ཡང་དག་པར་བར་སྟྩོང་ཁ་ སྐྩོང་བའྱི་བར་དང༌། བསབ་གཞྱི་སྟབས་བདེ་ལས་ས་པ འ ྱི ་ར གས་ནས་ནང་ད ན་ ཟབ་ཅ ྱི ང་དཀའ་བའ ་ར གས་བར་གང་ཡ ན་ནའང་། ཚོད་འཛིན་འྩོག་བ ད་ཀྱི་ ཡ ད། སྐབས་འད ྱི ར་ཀ ྩོ ག་འད ན་དང་བར་སྟྩོང་སྐྩོང་རྒྱུ་གཉྱིས་ན ་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ བརྒྱུད་རྱིམ་གཙོ་བྩོ་དེ་ཡྱིན། ལས་ར ྱི མ་སྒ ག་པའ ་བ ས བ་གཞ ྱི ་ག ་སྒ ྱི ག་བ ད་སྟངས་ར ྱི གས་གཉ ས་ སུ་དབ ་ཆ ག དེ་ནྱི་དྲང་ཐྱིག་ཅན་ (linear) དང༌། ཡན་ལག་ཅན་ (branching)
158 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཉ ྱི ས་ས ྩོ ། །དྲང་ཐ ག་ཅན་གྱི་ག ་སྒ ག་བ ད་སྟངས་ན ྱི ། ས ྩོ བ་སྦ ང་ཡ ད་ཚད་གྩོ་ ར ྱི མ་ངེས་ཅན་ཞ ག་ལ་བར ེ ན་ནས་ར མ་པ་འཆར་ཅན་དུ་འ གྲྩོ ་དག ྩོ ས་པ་ཡ ྱི ན། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ག ་སྒ ག་བ ེ ད་སྟངས་ན ། གལ་ཏེ་སྩོབ་མའྱི་ལན་འདེབས་ཐད་ ན ར་འཁྲུལ་བྱུང་ཚེ། དེ་ནས་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་ཁ་ཕ གས་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ་ཡན་ ལག་ག ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ཚན་པ་འ ས་འཚམས་ཤ ག་བདམས་ཏེ་སྩོབ་སྦ ང་བ ད་འག ྩོ ་ བརམས་ར ེས། སར་གྱི་ཁ་ཕ གས་སུ་ཕྱིར་འཁྩོར་ཏེ་མུ་མཐུད་ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་ པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། འད ྱི ར་མཐ ྩོ ང་ཐུབ་པ་ན ྱི ། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་སྒྩོམ་གཞྱི་དེ་དྲང་ ཐ ག་ཅན་ལས་རྙྩོག་འཛིང་ལྷག་པར་ཆེ་བ་དེ་ཡ ན། ཡན་ལག་ག ྱི ་སྒ ྩོ མ་གཞྱི་དེ་ འཚམས་པྩོ་ཡ ད་མེད་ནྱི། ད ན་དང ྩོ ས་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཉམས་མྩོང་གཞྱིར་བཟུང་ ཐ ག་བྱུང་བ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡྱིན་ན། ར ག་བཟ ྩོའམ་རྨྩོངས་ཚོད་ ཀྱིས་ས བ་མས་ ལྡྩོ ག་འཕ ་འབྱུང་སྟངས་ལ་ཚོད་དཔག་ བ ས་ཏེ་ཡན་ལག་ག ་ སྒ ྩོ མ་གཞ ་བཟ ྩོ ས་ན། དུས་རྒྱུན་དུ་དག ས་མེད་ཀྱི་ལས་ཚེགས་དང་སེམས་ ཚེགས་ཉ ས་བར ེ གས་འབྱུང་བ་མ་ཟད། ཤ ག་སྣག་དང་དུས་ཚོད་འཕྩོ་བརླག་ བཏང་བ་ཁ ་ན་ལས་མ་འདས་ས ྩོ ། ། གཉ ྱི ས་པ། ལས་ར མ་སྒ ག་པའ ྱི ་སྩོབ་དེབ། བ ས བ་གཞ ྱི འ ་ནང་ད ྩོ ན་ཟབ་པ ་དང་རྒྱས་པ ྩོ ་མེད་པར་སྐབས་བབས་ གནས་ཚུལ་ལ་གཞྱི གས་ནས་བསྒ གས་པའ ་བ ས བ་གཞ ྱི འ ྱི ་གྲུབ་སྟངས་འད ་ ན ་ལས་ར ྱི མ་སྒ ྱི ག་པའ ྱི ་སྩོབ་དེབ་ཀྱི་ཁྱད་ཆྩོས་ཆེན་པྩོ་ཞ ག་ཡ ན། ས བ་དེབ་ ནང་ལེ་ཚན་དང་ས་བཅད་ཀྱི་དབེ་བ་ཡ ད་ནའང༌། དཔེ་དེབ་ཧྱིལ་པྩོའ ་ཆ་ནས་ བལྟས་ན་ནང་ད ྩོ ན་མང་ཉུང་འདྲ་མ ྱི ན་ཡ ྩོ ད་པའ ྱི ་བསབ་གཞ ྱི ་ཞ ྱི ག་ཆགས་ཡ ྩོ ད།
1983; Shoen, 1976)
159 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཀ ག་འད ན་དང་བར་སྟྩོང་སྐྩོང་རྒྱུ་དེ་ནྱི་བེད་སྩོ་གཙོ་བྩོ་ཡ ན། ས བ་མ་ཚོས་ དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ དྲྱི ་བའ ྱི ་ལན་ཞ བ་བཤེར་དང་བ སྐ ར་ཞ བ་བ ེ ད་བདེ་ བའ ་ཆེད། དྲྱི་བ་སྩོ་ས འ ྱི ་ལན་རྣམས་ཤ ག་ང ྩོ ས་ས ྩོ ་ས འ ྱི ་མཐའ་མཇུག་གམ། སེ་ཚན་སྩོ་ས འ ྱི ་མཇུག་ཏུ་བཀ ྩོ ད་ཡ ྩོ ད། སྩོབ་མ་ཚོས་རང་ཉ ད་ཀྱི་གནས་ཚད་ ལ་ཚོད་བགམ་བ ད་བདེ་བའྱི་ཆེད། ལས་ར ྱི མ་སྒ ག་པའ ྱི ་ས བ་དེབ་ཁག་ཅྱིག་ ག ྱི ་སེ་ཚན་སྩོ་སའ ་མཇུག་ཏུ་ཚོད་རྒྱུགས་ཀྱི་དྲྱི་བ་རེ་བཀྩོད་ཡྩོད། ལས་ར མ་ སྒ ག་པའ ་ས བ་དེབ་མང་ཆེ་བར་ཐད་ཀར་ཅན་གྱི་སྒ མ་གཞ ྱི འ ་རྣམ་པ་བེད་སྤྩོད་ བཏང་ཡ ྩོ ད་སྟབས། སྩོབ་མ་ཚོས་རང་ཉྱིད་ལ་ན ར་འཁྲུལ་བྱུང་བར་བར ེ ན་ནས་ ཡན་ལག་ག ་སྒ ྩོ མ་གཞ ྱི ་གང་རུང་ཞ ྱི ག་ག ་ནང་མག ྩོ ་འཁ ྩོ ར་ནས་ས ྩོ ད་མ ་དག ྩོ ས་ པ་ཡ ྱི ན། ཡ ྱི ན་ནའང༌། ཐབས་ལམ་འད ་ར གས་ནང་སྩོབ་མ་ཚོས་ས བ་སྦ ྩོ ང་ ག ྱི ་བརྒྱུད་ར ྱི མ་ནང་ཡན་ལག་ག ྱི ་ས ་ཚན་གང་རུང་ཞ ག་ཏུ་ཞུགས་དྲགས་པའ ྱི ་ རྐ ན་གྱིས་ཤེས་ཡ ན་ཁ་གསབ་བ ད་ཐབས་མེད་པའྱི་ཞན་ཆའང་ཡྩོད། གསུམ་པ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་མཇུག་འབས། ལས་ར མ་སྒ ྱི ག་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་དེར་སྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་སེམས་ཁམས་མང ན་ གསལ་ཅན་ཞ ྱི ག་ཡ ད་པ་མ་ཟད། ས ་ཀ ྱི ན་ནར་ (Skinner, 1968, 1986) དང་ ཁ ང་ག ་ར ེས་འབང་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐ ར་ཡ ྩོ ད་ནའང༌། ད ྩོ ན་དངྩོས་ལག་ལེན་ ཁ ྩོ ད་ཐབས་ལམ་འད ྱི ར་ནུས་པ་ད ན་ལྡན་ཞ ྱི ག་ཐ ན་གྱི་མེད། (Bangart et alü,
དེང་སྐབས་ལས་ར མ་སྒ ག་པའ ་ས བ་དེབ་ཕལ་ཆེ་བ་ཁ་ གསབ་རང་བཞ ན་གྱི་བསབ་གཞ འ ྱི་(དཔེར་ན་ས བ་མའ ་ལས་བ་འབ ་དེབ་དང་ནང་སྦྩོང་འབ ་ དེབ་ལྟ་བུའ )ར ྱི གས་དང༌། དམ ྱིགས་བསལ་ནུས་རལ་སྐྩོར་གྱི་སྩོབ་སྦ ང་(དཔེར་ན་
160 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཨང་ར ས་ནང་ཐབས་བཞ ་མཉམ་བས ས་ར ས་གཞ འ ་སྐྩོར་ལྟ་བུ)ལ་བེད་སྤ ད་གཏ ྩོ ང་བཞ ྱི ན་ཡ ད། ས་བཅད་བཞ ་པ། ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ། ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ (Computer-Assisted Instruction CAI) ན ༑ ཀམ་པུ་ཊར་བརྒྱུད་ནས་ས བ་ཁ ད་བ ེ ད་པའ ་དེང་དུས་ཀྱི་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ ལམ་ཞ ག་ཡ ན། ཀམ་པུ་ཊར་ནང་བརྡ་འཕ ན་སྒ ག་ར ྱི མ་ལ་བར ན་ནས་བསབ་ གཞ ྱི འ ་ནང་ད ན་གསལ་སྟྩོན་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དྲྱི་བ་གཏ ང་བ་དང༌། བརྡ་ལན་ ས ག་པ། བརྡ་འཕ ྱི ན་ག ་སྒ ག་སྩོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བ ད་ཐུབ། ཀམ་པུ་ཊར་ལ་ཐུན་ མ ང་མ་ཡ ྱི ན་པའ ྱི ་མགྩོགས་ཚད་དང་སྣ་མང་བ ད་ནུས་ཡ ད་པར་བར ན། དེང་ སྐབས་ར ྱི མ་བཞ ྱི ན་ཀམ་པུ་ཊར་ན ྱི ་གཞ ྩོ གས་འདེགས་སྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཡྩོ ་ཆས་ གལ་ཆེ་ཞ ག་ཏུ་འགྱུར་བཞ ྱི ན་ཡ ྩོ ད། དང་པ ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཁྱད་ཆ ས། ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ན ་ལས་ར མ་སྒ ྱི ག་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་རྨང་ གཞ འ ྱི ་ཐ ྩོ ག་གྲུབ་ཡ ད། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་འད ྱི ་ར གས་ནང༌། དགེ་རྒན་གྱིས་ཀམ་པུ་ཊར་ གྱི་ཐུན་མྩོང་མ་ཡྱིན་པའ ་མྱུར་ཚད་དང༌། བེད་ནུས་སྣ་ཚོགས་ལ་བར ན་ནས། བརྒྱུད་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྩོ་ནས་སྩོབ་མ་རྣམས་ལ་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་བརྡ་འཕྱིན་ གང་མང་ཞ ག་མཁ ྩོ ་སྤ ད་བ ེ ད་ཐུབ། འཛམ་གྱིང་ནང་ས་ཁུལ་འདྲ་མྱིན་གྱི་ཤེས་ ཡ ན་ས བ་སྦ ང་ས ་ཚན་ལ་འབ ལ་ལམ་བཙུགས་ཏེ། མག ྩོ གས་མྱུར་ལྡན་པའ ྱི ་ ལས་རྩོལ་གྱི་རྱི མ་པ་ལ་བར ེ ན་ནས་ས བ་ཁ ད་ལ་གཞ ྩོ གས་འདེགས་གཏྩོ ང་ ཐུབ། དེང་སྐབས་སྤྩོད་བཞྱིན་པའ ་ཀམ་པུ་ཊར་གཞྩོགས་འདེགས་ཀྱི་ཁྱད་
161 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཆ ྩོ ས་ཁག་ཅ ྱི ག་བཀ ྩོ ད་པ་གཤམ་གསལ། ཀ) རྣྩོ་མྱུར་ལྡན་པའྱི་ལས་རྱིམ་སྒྱིག་པའྱི་བསབ་གཞྱི་སྤ ད་པ། ཁ) སྩོ བ་མ་ས ྩོ ་ས ྩོ ས་རང་ཉ ྱི ད་ཀྱི་མགྩོ གས་འ གྲྩོ ས་དང་བསྟུན་ནས་ས བ་ སྦ ྩོ ང་བ ད་ཆ ྩོ ག་པ། ག) སྩོབ་མ་ཚོར་མགྩོགས་མྱུར་དང་ཡང་དག་པའ ་ས ་ནས་ཡ་ལན་ས ྩོ ག་པ་ དང༌། ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་ཐུབ་པ། ང) ཡྱིག་རྒྱུགས་སྐབས་ཀྱི་འགྲྱིགས་ལན་ཐེབས་ཚད་བརྒྱ་ཆ་དང༌། ཡ་ ལན་གྱི་མྱུར་ཚད། དྲྱི་བའྱི་དཀའ་ཚད་ས གས་མ ྱི ་སེར་དང་ཚོགས་ས འ ྱི ་ སྦངས་འབས་ཀྱི་གྲངས་ཐ ་ས བ་མ་ཚོར་མཁྩོ་སྤ ད་བ ད་པ། ཅ) ཀམ་པུ་ཊར་དང་། བརྙན་འཕ ན། བརྙན་ཕབ་ས ྩོ གས་མཐ ང་ས ་ (Windows) སྣ་མང་དང་། ཚོན་ཁ་དང༌། སྒ། འགུལ་བསྐ ད་གཟུགས་བརྙན་ ས ྩོགས་བརྒྱུད་ལམ་སྣ་མང་སྤད་དེ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་འད ད་མ ས་དང་དྲན་ པར་ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་པ། ཆ) སྩོབ་གྲྭ་དང༌། ཁྱྱིམ་ཚང༌། ལས་ཁུངས། འགྲུལ་བཞུད་སྩོགས་ཀྱི་སྐབས་ སུ་གལ་ཏེ་ཁྱྩོད་ལ་འབ ་དེབ་ཀམ་པུ་ཊར་ (iPad, or Tablet) རམ། ཡང་ན་ ལག་ཐ གས་ཀམ་པུ་ཊར་ (Laptop) ཡ ྩོ ད་ན་ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ེ ད་ཆ ྩོ ག་པ། ཇ) ཀམ་པུ་ཊར་དྲ་རྒྱ་བེད་སྤྩོད་བཏང་སྟེ་སྩོབ་སྦྩོང་ག ་རྒྱ་ཚད་དང་དཔད་ གཞ འ ་ཐ ྩོ ན་ཁུངས་རྒྱ་བསྐ ེ ད་གཏ ྩོ ང་ཐུབ་པ།
(Biehler & Snowman, 1997; Slavin, 1991)
(Drill and Practice Programs)
(Flash Cards)
(Program Cards)
Software)
162 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཉ ྱི ས་པ། ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དབེ་བ། དེང་སྐབས་ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ་ས བ་ཁྱིད་དེ་ས་མ་ལྟར་སྣ་གཅྱིག་ཅན་ དང༌། བ ད་ས ྩོ་རྐང་པ་ཅན་གྱི་སྩོ་ནས་བསབ་གཞ འ ྱི ་ནང་ད ྩོན་གསལ་སྟྩོན་དང༌། ཀ ག་འད ྩོན། དྲྱི་བ་དྲྱིས་ལན། བསྐར་སྦ ྩོ ང་བཅས་བ ད་པའ ་མཁ གས་བཟུང་ཅན་ གྱི་བརྡ་འཕ ན་སྒ ག་ར མ་ (Program) ལས་ར ྱི ང་དུ་འདས་ཤ ྱི ང༌། ས་ཆས་དང་ མཉེན་ཆས་ (Hardware & Software) གཉ ས་ཀར་མགྩོགས་མྱུར་ངང་འཕེལ་ རྒྱས་བྱུང་བ་དང༌། ཤེས་ཡ ན་ས བ་གས ྩོ འ ་དག ྩོ ས་མཁ ྩོ ་ཉ ན་རེ་བཞྱིན་ཇེ་ཆེར་ འགྲྩོ་བཞ ན་པའ ་གནས་སྟངས་འ ྩོ ག དེང་སྐབས་སྤྩོད་བཞྱིན་པའྱི་ཀམ་པུ་ཊར་ སྤ ད་པའ ྱི ་ས བ་ཁ ད་སྒ ྱི ག་རྱིམ་དེ་གཤམ་གསལ་ཁག་ལྔར་དབ ་ཆ ྩོ ག
༡། བསྐར་སྦ ྩོ ང་ག ་སྒ ག་ར ྱི མ།
བརྡ་འཕ ྱི ན་སྒ ག་ར ྱི མ་འད ་ར ྱི གས་ན ྱི ་འཁྱུག་བང༌
ངམ། སྒ ྱི ག་ བང་
ཡང་ན་ག ་ར ྱི མ་བསྒ ྱི གས་པའ ྱི ་བསབ་གཞ འ ་མཉེན་ཆས་ (E-Learning
དང་འདྲ་ཞ ྱི ང༌། དེའ ་དམ ྱི གས་ཡུལ་ན ྱི ་ས བ་མ་ཚོར་ སྦ ངས་ཟ ན་པའ ྱི ་ཤེས་ཡྩོ ན་དང་ནུས་ར ལ་ལ་བ སྐར་སྦ ང་ཡང་ཡང་བ ད་པའ ་ ག ྩོ ་སྐབས་སྤ ད་པའ ་ཆེད་དུ་ཡྱིན། ༢། བ ་བག་ལམ་སྟྩོན་གྱི་སྒྱིག་རྱིམ། (Tutoring Programs) བརྡ་འཕ ྱི ན་སྒ ག་ར ྱི མ་འད ་ར གས་ན ་མ ྱི ་ས ར་བ ེ ་ བ ག་པར་ཤེས་ཡྩོ ན་ དང་ནུས་ ར ལ་གསར་པ་ས ྩོ བ་ སྟྩོ ན་ བ ་བའ ྱི ་ཆེད་དུ་སྒ ག་བཀ ྩོ ད་ བ ས་པ་ཞ ྱི ག་
163 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཡ ན། དཔེར་ན། ཀམ་པུ་ཊར་སྦ ང་མཁན་ལས་དང་པ ྩོ ་བ་རྣམས་ལ་མཐ ྩོ ང་ས ་ ༧ པ་ (Windows 7) བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་སྟངས་ས བ་སྟྩོན་བ ད་པ་ལྟ་བུ། ཀམ་པུ་ ཊར་སྒ ྱི ག་ར མ་འད ་ར གས་ཀྱིས་ས བ་སྦ ང་བ ད་པ ྩོ ་དང་ལྡན་དུ་ད ྩོ ན་ སྙྱི ང་ལྡན་ པའ ་བསམ་ཚུལ་བར ་རེས་བེད་ཐུབ་སད། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁ་ཕ གས་ཀང་ ར ྱི མ་བཞ ྱིན་བླྩོ་གྲྩོས་ཅན་ (Intelligent) ནམ། སྣ་འཛོམས་ཅན་དུ་འགྲྩོ་བཞ ན་ ཡ ད། (Rosenberu, 1987) གང་ཡྱིན་ཞེ་ན། བརྡ་འཕ ྱི ན་སྒ ྱི ག་རྱིམ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ བར ན་ནས་ས ྩོ བ་སྦ ང་བ ད་མཁན་གྱི་དངྩོ ས་ཡ ད་དག ས་མཁ ་དང་འཚམས་ པའ ྱི ་གདམ་ཀའ ྱི ་ག ་སྐབས་མང་ཙམ་སྤ ད་པ་དང་། ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་དམ གས་ཡུལ་ གཞ ྱི ར་བཟུང་དག ས་ངེས་ཀྱི་བརྡ་སྟྩོན་དང་གདེང་འཇྩོག་བདེ་བླག་ངང་ཐུབ་པ་ ཡ ན། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་བརྒྱུད་ར ྱི མ་ཁྩོད་སྤྱི་ཚོགས་དང་སེམས་ ཁམས་གཉ ྱི ས་ཀྱི་ཐྩོ ག་ནས་ལམ་ སྟྩོ ན་གྱི་ནུས་པའང་འདྩོ ན་ས ེ ལ་ཡ ང་བའ ་རེ་ འདུན་བཅངས་ཡ ྩོ ད། (Gage & Berliner, 1992) ༣། འདྲ་གཟུགས་ཀྱི་སྒ ག་ར ྱི མ། (Simulation Programs) འད ྱི ་ན ་ཀམ་པུ་ཊར་ནང་བ ས བ་གཞ འ ་ནང་ད ྩོ ན་དང་མཚུངས་པའ ་འདྲ་ གཟུགས་བཟ ྩོ ་འག ྩོད་བས་ཏེ། ས ྩོབ་མ་རྣམས་ལ་དཀའ་རྙྩོག་ཐག་གཅྩོད་བ ད་ པའ ྱི ་ཐབས་ཇུས་དང་བརྒྱུད་ར མ་ཕན་ནུས་ཅན་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད་ བ ་བའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ ལས་ར ྱི མ་ཞ ག་ཡ ྱི ན། དེ་དང་ཆབས་ཅ ག ཀམ་པུ་ཊར་གྱིས་བཟ ས་པའ ་ར ྩོ ག་ སྣང་འདྲ་གཟུགས་ (Virtual Reality) ལ་བརེན་ཏེ། ས བ་མ་རྣམས་གནས་སྟངས་ ང ྩོ ་མའ ྱི ་ནང་ས ེ བས་པ་ལྟ་བུའྱི་ཚོར་སྣང་བཟྩོས་ཏེ་ལད་ཟླྩོས་དང་སྩོབ་སྦ ང་བ ེ ད་ ཐུབ་པ་ཡ ན། དཔེར་ན། འདྲ་གཟུགས་གནམ་གྲུ་གཏ ྩོ ང་བ། འདྲ་གཟུགས་མ ག་
(Doll, 1987; Neil & Neil, 1990; Woodward et alü, 1988)
164 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། མངས་ར ེ ་བ། འདྲ་གཟུགས་ཡ ག་རྒྱུགས་གཏ ྩོ ང་བ་ས ྩོ གས་ལྟ་བུ། སྒ ྱི ག་ར ྱི མ་ འད ྱི ་ར ྱི གས་ནང་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་དེ་ལག་ལེན་གྱི་གནས་སྟངས་ང ་མ་དང་ཧ་ཅང་ ཉེ་མཚུངས་ཡྱིན་སྟབས། ས བ་མ་ཚོའ ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་འད ྩོ ད་མ ྩོ ས་གྩོང་འཕེལ་ གཏ ྩོ ང་ཐུབ་པ་མ་ཟད།
ས བ་སྦ ྩོ ང་ལ་སྒྲུབ་ཕྩོགས་ཀྱི་འཕྩོ་འགྱུར་གཏྩོང་བའ ་ནུས་པ་ཐ ན་ཐུབ། ༤། ས བ་གས འ ྱི ་ར ད་ར གས། (Educational Games) སྒ ྱི ག་ར མ་འད ྱི ་ར ྱི གས་ཀྱིས་རེ ད་མ འ ་རྣམ་པའ ྱི ་ཐ ག་ནས་ས བ་ཁ ད་ ལ་ཕན་ནུས་ཐ ྩོ ན་པར་བ ད་པ་ཡ ྱི ན། དཔེར་ན། ཀམ་པུ་ཊར་ནང་ས ྱི ལ་ས ྩོ ལ་ (bascket ball) ར ེ ་བ་ལ་བར ེ ན་ནས་ཕ གས་གཅ ག་ནས་ས ལ་ས ལ་ར ་བ་དང༌། ཕ གས་གཅ ག་ནས་ཨང་ཀ ྱི ་བར ་བ་ལྟ་བུ། སྐབས་འད ྱི ར་ཨང་ཀ ་བརྱི་བ་དེ་ནྱི་ བ་འགུལ་གཙོ་བྩོ་དང༌། ས ྱི ལ་ས ྩོ ལ་ར ་བ་དེ་ནྱི་ལས་འགུལ་ཕལ་བར་འཇྩོག་ དག ས། ༥། བེད་སྤྩོད་ཀྱི་སྒྱིག་ར མ། (Utilitiy or Application Programs) ཀམ་པུ་ཊར་དེ་ཡྱི་གེ་འབྱི་ཀྩོག་དང༌། ཡ ྱི ག་ཆ་འཇུག་སྒ ྱི ག སྙན་ཞུ་དང་ རེའུ་མྱིག་བཟྩོ་བ། ཐ ྩོ ་གྲངས་འག ད་པ། ར ྱི ་མ ་འབ ་བ། བརྡ་འཕ ྱི ན་གཏྩོང་ལེན་ (དཔེར་ན། E-mail) ས གས་ཀྱི་ཡྩོ་ཆས་ཤ ག་ཏུ་བེད་སྤྩོད་བེད་པ། གསུམ་པ། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་བརྡ་འཕྱིན་སྒྱིག་ར མ་གདམ་ཀ ཀམ་པུ་ཊར་དེ་ཉྱིན་རེ་བཞ ན་མགྩོགས་ཚད་མྱུར་ཞ ང༌། བེད་སྤྩོད་ཀྱི་ རྒྱ་ཁྱབ་ཇེ་ཆེར་འགྲྩོ་བཞྱིན་པ་དང་ཆབས་ཅ ག གྩོང་ཚད་ཀང་ར མ་བཞ ན་ཇེ་
165 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། དམའ་ཇེ་དམའ་རུ་འགྲྩོ་བ་དང༌། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་མཉེན་ཆས་ (Software) ཐ ན་ གསར་བྱུང་དང་འབྱུང་མུས་ཡ ྱི ན། ཝར་ག་ས ་ (Vargas, 1986) ཡ ྱི ་དག ངས་ འཆར་ལྟར་ན། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་ར གས་འདེགས་གཏ ང་བའ ་ལས་ར ྱི མ་གདམ་ ཀ་བ ེ ད་སྐབས། གཤམ་གསལ་ད ྩོ ན་གནད་དགུ་ལ་ཐུགས་སྣང་བ ེ ད་དག ྩོ ས། ༡། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་སྒ ག་ར མ་ (Program) དེར་ལྡྩོག་འཕྩོས་སམ་ཡ་ལན་ (Reaction) མང་ཙམ་དག ས་སམ་ཀ ྩོ ག་འདྩོན་མང་ཙམ་དག ས་པ། ༢། འབྱུང་ངེས་ཀྱི་ཡ་ལན་དེ་སྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་དང་འབ ལ་བ་ ཡྩོད་མེད། ༣། གནད་ད ན་གང་ཞ ག་གནད་འགག་ཆེ་སར་སེ བས་སྐབས་ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ ང ས་ནས་དམ གས་བསལ་གྱི་ཡ་ལན་བ ད་དག ས་མ ན། ༤། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་མཐ ང་ས ་ (Screen) མང་ཆེ་བ་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་ཡ་ལན་ དང་འབ ེ ལ་བ་ཡྩོད་མེད། ༥། སྩོབ་མ་ཚོས་བརྙན་རྱིས་མཐྩོང་བ་དང་རང་བཞ ན་གྱིས་ནང་དྩོན་སྐྩོར་ ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བེད་ཀྱི་ཡྩོད་པས། ཕྱི་ཚུལ་ཐྩོག་ཡ་ལན་བེད་དགྩོས་ད ན་ ཡྩོད་མེད། ༦། མཐྩོ ང་རྒྱ་དེས་སྩོ བ་མ་ཚོར་ཡ་ལན་བ ད་སྟངས་མ ་འདྲ་བ་གཉ ྱི ས་ཀྱི་ དབར་གདམ་ཀ་བ ད་དུ་འཇུག་པ། ༧། སྩོ བ་མ་ཚོས་རང་ཉྱི ད་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའྱི ་གནས་ཚུལ་མཐྩོ ང་ཐུབ་ བམ།
(Khalili & Shashaani, 1994; Kulik, Bangert & Williams, 1983; Liao, 1992)
(Atkinson, 1984; Tobias, 1985)
& Benoit,
166 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༨། ས བ་མ་ཚོ་ཕལ་མྩོ ་ཆེས་ཡང་དག་པའ ་ས ་ནས་ལས་ བ ་དེ་རྱི གས་ བསྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་ཡྩོད་དམ། ཁྩོང་ཚོས་སྒ ག་ར མ་དེར་དགའ་བསུ་ཞུ་ཡྱི་ ཡ ད་དམ། ༩། གལ་ཏེ་སྒ ག་ར མ་དེ་བསྐར་དུ་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་དག ས་ཚེ། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ ཡ་ལན་གྱི་གནས་སྟངས་ལ་གཞ གས་ཏེ་རང་བཞ ན་གྱིས་བ སྐ ར་ བཅ ྩོ ས་གཏ ང་ཐུབ་ཀྱི་ཡ ད་དམ་མེད། བཞ ་པ། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ནུས་པ། བརག་ཞ ྱི བ་བས་པ་ལྟར་ན།
ཀམ་པུ་ཊར་གྱིས་རྩོགས་འདེགས་གཏྩོང་བའྱི་ ས བ་ཁྱིད་དེ་སྩོལ་རྒྱུན་གྱི་སྩོབ་ཁ ད་ལས་ལེགས་པ་ཡྩོད། གལ་ཏེ་ཀམ་པུ་ཊར་ བེད་སྤྩོད་དང་ས ལ་རྒྱུན་གྱི་ཁྱིད་ཐབས་གཉ ས་ཟུང་འབ ལ་བས་ཚེ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ དེར་དམྱི གས་བསལ་གྱི་ནུས་པ་ཞ ག་ལྡན་པ་མང ན་གསལ་དུ་མཐ ྩོ ང་ཐུབ།
དེར་བརེན། དགེ་རྒན་ཕལ་ཆེ་བས་ཀམ་པུ་ ཊར་བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་བའ ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་དེ་ན ་ཚོད་ལྟ་གཏ ང་ར ན་ཆ ག་ པའ ྱི ་ཐབས་ལམ་ཞ ག་ལ་ངྩོས་འཛིན་གནང་གྱིན་ཡ ད། (Grabe & Grabe, 1995) ལྔ་པ། ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ཞན་ཆ། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་མཉེན་ཆས་དང་ ས ་ཆས་དར་ཁྱབ་ཤུགས་ཆེན་འབྱུང་ བཞ ྱི ན་ཡ ད་ནའང༌། ཆེས་འ ས་ཤ ྱི ང་འད ད་བླྩོ་ཁེངས་པའྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་སྒ ག་ ར ྱི མ་ཞ ྱི ག་ད་དུང་ཧ་ཅང་མཐ ྩོ ང་དཀ ན་པ ྩོ ་ཡ ྱི ན། (Kindel
1984) ཀམ་
167 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། པུ་ཊར་གྱི་སྒ ག་རྱིམ་རྩོམ་སྒ ག་པ་ཕལ་མྩོ་ཆེ་ཚན་རྱིག་དང༌། ཀམ་པུ་ཊར་ རྱིག་ཚན་ཁྩོ་ནའ ་ཐ ྩོག་མཁྱེན་རྒྱ་ཆེ་བའ ་ཆེད་ལས་མཁས་པ་རྐང་ཡ ན་སྟབས། ད ན་ཕན་ལྡན་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཡ ང་ཐབས་ཀྱི་ར་འཛིན་སྐྩོར་ལ་ཁ ང་ཚོར་ད་དུང་ གནས་ཚད་ཀྱིས་མ་འདང་བའ ་དཀའ་ངལ་ཡ ྩོ ད། (Vargas, 1986) དེར་བར ན། ཀམ་པུ་ཊར་དེ་མ་འ ངས་པར་བེད་སྤྩོད་ཤ ན་ཏུ་ཆེ་བའ ་ས བ་ཁ ད་ཡ ྩོ ་ཆས་ཤ ྱི ག་ ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ཡ ྱི ན་པ་གད ྩོ ན་མ ་ཟ་ནའང༌། དེས་དགེ་རྒན་གྱི་ཚབ་བ ད་མ ་ཐུབ་ པ་ཡ ྱི ན། (Cuban, 1986) ས་བཅད་ལྔ་པ། ས ྩོ བ་མ་བ ེ་བག་པར་ལམ་སྟྩོན་བ ད་ཐབས། ཟུར་ཁ ད་ (Tutoring) ཞེས་པ་ན ། དགེ་རྒན་གཅ ག་ག ྱི ས་ས ྩོ བ་མ་གཅ ྱི ག་ ལ་ཁ ྱི ད་པའ ྱི ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་དེ་ཡ ན། ཐབས་ལམ་དེའ ་ནང་ང་ཚོས་ ན་མཉམ་ཟུར་ཁ ད་ (Peer Tutoring) བ ེ ད་ཆ ྩོ ག་ལ། དར་མས་བྱིས་པར་ཟུར་ ཁ ྱི ད་ (Adult-to-child Tutoring) བ ེ ད་པའ ྱི ་ཐབས་ལམ་ཡང་སྤད་ཆ ག ན་མཉམ་ ཟུར་ཁ ད་ལ་ན་ས ྩོ ་མཉམ་པ་དང་མ ་མཉམ་པ་གཉ ྱི ས་སུ་དབ ། དཔེར་ན། ས ྩོ བ་ གྲྭའ ་ནང་སྦངས་འབས་བཟང་བའ ་ས ྩོ བ་མ་ཞ ྱི ག་ག ྱི ས་ས བ་གྲྩོགས་བེ་བག་པའ ་ ས བ་སྦ ང་ཟུར་ཁ ྱི ད་བ ད་པའམ། ཡང་ན་དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མ་བ ེ ་བག་པར་ ཟུར་ཁ ད་བས་ཏེ་ཁྩོང་ཚོའ ་སྩོབ་ཚན་ཐྩོག་འཕད་པའྱི་དཀའ་རྙྩོག་སེལ་ཐབས་ བ ེད་པ་ལྟ་བུ། ཁྱྱིམ་ཚང་ནང་དུ། ཕ་མ་ཚོས་བུ་ཕྲུག་བེ་བག་པའ ་ནང་སྦ ྩོ ང་ཐ ག་ འཕད་པའ ་དཀའ་ངལ་ལ་རྩོགས་འདེགས་གནང་བའམ། ཡང་ན་ས ར་པའ ་དགེ་ རྒན་ (Private Teacher) གྱིས་སྩོབ་མ་བེ་བག་པར་ས བ་ཚན་བསྐར་སྦ ང་ལ་ རྩོགས་འདེགས་གནང་བ་ལྟ་བུ།
(Gage & Berliner, 1992)
(Diagnosis)
168 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ག ྩོ ང་གསལ་འད ྱི ་དག་ཐམས་ཅད་ས བ་མ་ཚོར་བ སྐ ར་སྦ ང་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ དང༌། ཤེས་ཡྩོན་དང་ནུས་རལ་གསར་སྣྩོན་ཡ ང་ཆེད་རྒྱུན་དུ་བེད་སྤ ད་གཏ ྩོ ང་ བཞ ྱི ན་པའ ་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ཤེས་ཁག་ཡྱིན། བ ་བག་ཟུར་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་པའ ་ས ྩོ བ་ ཁ ད་ཀྱི་བརྒྱུད་རྱིམ་དང༌། མཇུག་འབས་ན ། དང་པ ྩོ ། ཟུར་ཁ ད་ཀྱི་བརྒྱུད་ར མ། ས བ་མ་མ ྱི ་ས ེ ར་ས ྩོ ་ས ྩོ ར་ཟུར་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་གང་ཞ ྱི ག་ བེད་སྤྩོད་ནའང༌། ཟུར་ཁྱིད་ཀྱི་མཇུག་འབས་ལེགས་ཤ ས་ཐ ན་པར་བ་ཆེད་ གཤམ་གསལ་རྒྱུ་རྐ ན་གསུམ་ངེས་པར་དུ་ཚང་བར་བེད་དག ས།
ཀ) བརག་དཔད།
ས བ་མས་ས བ་སྦ ང་བ ད་སྐབས་ལམ་ སྟྩོ ན་གང་དང་གང་དག ྩོ ས་མ ན་ རྒྱུས་ལ ྩོ ན་བ ད་དག ྩོ ས། ཁ) བཅ ས་ཐབས། (Remedial Work) ག ྩོ ང་དུ་བ ར ག་ད པ ད་ བ ས་པའ ་མཇུག་འ བ ས་ལ་གཞ ྱི གས་ཏེ་ས བ་ཁ ད་ ཀྱི་ནང་ད ན་དང༌། ཐབས་ལམ། ག ྩོ མ་ར མ་ག ྩོ ་སྒ ྱིག་བས་ཏེ་སྩོབ་ཁྱིད་ལ་དངྩོས་ སུ་འཇུག་དག ྩོ ས། ག) ཤུགས་སྣྩོན། (Reinforcement) ས བ་མ་ཚོར་དག ས་ངེས་ཀྱི་སྒྲུབ་ཕྩོ གས་ཀྱི་ཤུགས་ སྣྩོ ན་རྒྱག་པ་དང་ ཆབས་ཅ ྱི ག ཁ ང་ཚོ་རང་ཉ ད་རང་ལ་བསྡུར་བའ ྱི ་ས ་ནས་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གྲུབ་
(Self-esteem)
ཡ
(Annis, 1983; Beirne-Smith, 1991; Byrd, 1990; Gage &Berliner, 1992; Cohen, Kulik, & Kulik, 1982; Foot, Shute, & Morgan, 1990; Palincsar et alü, 1987) ཕ
ca et alü, 1990)
169 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། འབས་ལ་གདེང་འཇྩོག་བེད་དུ་འཇུག་དག ས། གཉ ྱི ས་པ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་མཇུག་འབས། བ ེ ་ བ ག་ལམ་ སྟྩོ ན་གྱི་ཐྩོ ག་མའ ་དམ ྱི གས་ཡུལ་ན ་ས ྩོ བ་གས ྩོ ་ བ ་ཡུལ་ གྱི་ཤེས་ནུས་ཡར་རྒྱས་གཏྩོང་རྒྱུ་དེ་ཡྱིན། ཡ ན་ནའང༌། མཐའ་མཇུག་དེར་ ལམ་སྟྩོན་བ ད་པ ་དང༌། ལམ་སྟྩོན་བ་ཡུལ་ཕྩོགས་གཉྱིས་ཀ་ལ་རང་བཀུར་
དང་འཇ ྩོ ན་ཐང་ (Competence) བཅས་ཀྱི་ཐ ག་དགེ་ཕན་བྱུང་
ད་པ་མ་ཟད།
ྩོ གས་གཉ ས་ཀ་མ འ ྱི ་འབ ེ ལ་ལམ་བ ེ ད་སྟངས་ཐབས་ རལ་ཐ ག་ཡར་རྒྱས་མང ན་གསལ་ཅན་ཞྱིག་ཕྱིན་ཡྩོད་པ་མཐྩོང་ཐུབ།
དགེ་རྒན་གྱི་ཆ་ནས་བལྟས་ན། གཞན་ལ་ཤེས་ཡྩོན་སྩོབ་ པ་དང་དུས་མཚུངས། རང་ཉ ྱི ད་ལའང་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ཐ ྩོབ་སྟེ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡྩོད་ སྟབས། མདའ་གཅ ག་ག ྱི ས་ཤ་མ ྩོ ་གཉྱིས་བསད་ཟེར་བའ ་དཔེ་བཞ ན་ཆགས་ ཡ ྩོ ད། དེར་བརེན། ས ྱི ་ལཱ་ཝ ན་གྱིས་བར ད་གསལ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་ཉྱིད་ ཀྱི་སྩོབ་ཚན་ལེགས་པ ་ཞ ག་སྦ ྩོ ང་བར་བ ེ ད་པའ ྱི ་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤ ྩོ ས་ཤ ག་ ན ྱི ་གཞན་ལ་ས བ་སྟྩོན་བ་རྒྱུ་དེ་རེད། ཅེས་གསུངས་ཡྩོད།
1991) བྷེ་ ལར་དང་ས ྱི ་ན ྩོ ་མན་
1997) གཉ ས་ཀྱི་འདྩོད་ཚུལ་ལྟར་ ན། བ ེ་བག་ལམ་སྟྩོན་དེ་ལམ་ལྷྩོངས་ལྡན་པ་ཞྱིག་ཡྩོང་དགྩོས་ན་གཤམ་གསལ་ ཆ་རྐ ན་གཉྱིས་འཛོམས་དག ས། ཀ) ལམ་ སྟྩོ ན་བ ེ ད་པ ྩོ ་དང་ལམ་ སྟྩོ ན་ བ ་ཡུལ་གཉ ས་ཀས་རང་རང་ག ་ག ྩོ ་
(Fran-
(Slavin,
(Biehler & Snowman,
170 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བབ་དང་ལས་འགན་ལ་ངེས་ཆ་དག ས་པ། ཁ) ལམ་སྟྩོན་བ ད་པྩོ་དེས་ལམ་སྟྩོན་བ་ཡུལ་གྱི་ས བ་སྦ ང་ག ྱི ་གྲུབ་འབས་ ལ་འགན་འཁུར་དག ྩོ ས་པ། ལམ་ལྷྩོངས་ལྡན་པའྱི་བ ་བག་ལམ་སྟྩོན་ཞྱིག་ཡྱིན་ན་དེའ ་ལས་ར མ་ཁག་ ཞ བ་ཚགས་ལྡན་ཞྱིང་ཕན་ཚུན་འབེལ་བ་དམ་པྩོ་ཡྩོད་སྟབས། ལམ་སྟྩོན་བ ད་ པ ྩོ ་དེ་ལ་སྩོ ན་ཆད་ནས་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ ད་སྟངས་ཀྱི་སྦ ང་བརྡར་ལེགས་པྩོ ་ཞ ག་ དག ས་ངེས་ཡ ན། (Jenkins & Jenkins, 1987) ལེ་ཚན་བཞི་པ། རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་སླློབ་ཁ ད་ཀི་དཔེ་གཞི། གཏམ་བཤད་དང༌། བགྲྩོ་ག ང༌། བ ེ་བག་ལམ་སྟྩོན་བེད་པ་བཅས་ཀྱི་སྩོབ་ ཁ ད་ཐབས་ལམ་རྣམས་འཛིན་གྲྭ་ཆེ་བ་དང༌། ཚོགས་ཆུང༌། མ ྱི ་སེར་བཅས་ཀྱི་ འཁ ད་ཡུལ་མྱི་འདྲ་རྣམས་ལ་འཚམས་པ་ཡ ན། ཐབས་ལམ་དེ་དག་ས བ་ཁ ད་ ཀྱི་ཐབས་ཇུས་དང༌། ནུས་རལ། ཐབས་ལམ་ས གས་གང་ཅ འ ་ཐད་རང་རང་ག ྱི ་ ཕན་ནུས་དང་ཁྱད་ཆ ས་ལྡན་ཡ ྩོ ད། བསབ་གཞ ་སེ་ཚན་གཅ ག་ག ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ལ་ ཆ་བཞག་ན། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དམྱིགས་ཡུལ་མ ་འདྲ་བ་མང་དག་ཅ ྱི ག་ཡ ད་པས། དམྱིགས་ཡུལ་དེ་དག་ག ང་གསལ་ཐབས་ལམ་གང་རུང་གཅ ག་ཁ ་ན་ལ་བར ེ ན་ ནས་ལེགས་སྒྲུབ་བ་མ ་ཐུབ། ས ྩོ བ་གསྩོ་སེམས་ཁམས་ར ག་པ་མཁས་པ་ཁག་ ཅ ྱི ག་ག ྱི ས་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་དང༌། ཐབས་རལ། ཐབས་ལམ་རྣམས་ད ྩོ ན་ ཕན་ལྡན་པའ ་སྦ ྩོ ར་སྒ ྱིག་བས་པ་དེ་རྣམས་མ་ལག་ལྡན་ཞྱིང་ཆ་ཚང་བའ ་ས ྩོ བ་ ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞྱི་ (Instructional Models) ཞ ྱི ག་ཏུ་གྱུར་ཡ ྩོ ད། ལེ་ཚན་འདྱིའྱི་
171 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ནང་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའ ་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞྱི་ཁག་ཅ ག་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད་བ་རྒྱུ་ཡ ྱི ན། ས་བཅད་དང་པ ། གེག་ནེའ ་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞྱི། ག ག་ཎེ་(Gagne
ཡ ས་རང་ ཉྱིད་ཀྱིས་བཏ ན་པའ ་རྩོག་ཤེས་ཀྱི་བང་རྱིམ་བརྒྱད་པྩོ་དེར་གཞྩོགས་འདེགས་ གཏ ང་ཆེད་གྩོམ་པ་དགུ་ཅན་གྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་(System Model)བཏ ན་ ཡ ད། འདྱིར་དཔེ་གཞ ་དེའྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་གྩོམ་ར མ་དང་ས བ་སྦ ྩོ ང་གཉ ྱི ས་ཟུང་ འབ ེ ལ་དུ་བཀ ྩོ ད་དེ་ཀ ག་མཁན་རྣམས་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་འད ར་ག ྩོ ་བ་སྤྱི་ ཁ ག་ཙམ་ཞ ག་ཡ ྩོ ང་ཐབས་ཞུས་ཡ ྩོ ད། ག ག་ནེའྱི ་ག མ་པ་དགུ་ཅན་གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་དཔེ་གཞྱི འ ་སྤྱི་སྒྩོ མ་ལ་ གཟ ྱི གས་པར་ཞུ། ༄༅། །ག ག་ནེའ ་ག མ་པ་དགུ་ཅན་གྱི་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞ འ ་སྤྱི་སྒྩོམ། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་བ ད་ས ྩོ ། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་བ ད་ས ། ༡། ད ་སྣང་འགུགས་པ། ༢། ས བ་མ་ཚོར་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ ཡུལ་བར ད་པ། ༣། དག ས་ངེས་ཀྱི་ཤེས་ནུས་ལ་དྲན་ གས ་གཏ ྩོ ང་བ། ༤། འབ ལ་ཡ ད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་མཁ ་སྤ ད་བ ད་ པ། བརྡ་འཕ ན་བསྡུ་ལེན་བ ད་པ ་དབང་ ར འ ་ ལས་འགུལ་ར་འཛུགས་བེད་པ། ས ྩོ བ་མའ ་རེ་སྒུག་ལ་བསྐུལ་འདེད་གཏ ང་བ། བརྡ་འཕ ན་འདེམས་ལེན་བེད་པ་ནས་དྲན་པ་ བེད་སྤ ད་གཏ ྩོ ང་བའ ྱི ་བར། གདམ་ཀ་ཅན་གྱི་ཚོར་ཤེས་བེད་སྤྩོ ད་ གཏ ྩོ ང་རྒྱུ།
& Briggs, 1970; Gagne & Driscoll, 1988)
172 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༥། ས ྩོ བ་སྦ ང་ལ་ལམ་སྟྩོན་བ ད་པ། ༦། སྩོབ་མའ ་སྤ ད་ཚུལ་མང ན་དུ་འཇུག་ པ། ༧། སྦངས་ཟ ན་རྣམས་བསྐར་ཞ བ་བ ེ ད་པ། ༨། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་སྤྩོད་ཚུལ་ལ་གདེང་འཇ ག་ བ ད་པ། ༩། ས ྩོ བ་མའ ་དྲན་འཛིན་དང་ས བ་སྦ ང་ ས ་བསྒྱུར་ལ་ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་པ། བརྡ་འཕ ྱི ན་བ སྐ ར་སྒ ག་ག ས་ཡུན་ར ང་དྲན་ ཤེས་སུ་གྱུར་པ། ཡ་ལན་བ ད་པ། ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་པ། བརྡ་འཕ ན་འདེམས་ལེན་ བ ་བར་ལམ་ སྟྩོ ན་ བ ེ ད་རྒྱུ། ག ེ ག་ནེའྱི ་ག མ་པ་དགུ་ཅན་གྱི་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ འ ྱི ་སྤྱི་སྒྩོ མ་ནང༌། དང་པ ྩོ ་ནས་གསུམ་པའ ་བར་སྟ་གྩོན་གྱི་ཁ ངས་སུ་གཏ ྩོ གས་ཤ ྱི ང༌། བཞ ྱི ་པ་ ནས་བདུན་པའ ་བར་དང ྩོ ས་གཞ ྱི འ ་དུས་ཡུན་དང༌། བརྒྱད་པ་ནས་དགུ་པའ ྱི ་ བར་སྩོ་བསྒྱུར་གྱི་དུས་ཡུན་བཅས་ཀྱི་ཁ ངས་སུ་གཏ གས། དེར་བརེན། འད ྱི ར་ མཐ ྩོ ང་ཐུབ་པ་ཞ ག་ན ། ག ག་ནེས་བར ད་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་མཇུག་འབས་ (Learning Outcomes) ཐ ྩོ ན་དག ས་ན། ས བ་མ་ཚོས་དབང་ར་འགུལ་བསྐ ད་ ལ་བར ེ ན་ནས་བརྡ་འཕ ན་བསྡུ་ལེན་དང་ ར ་འཛུགས་ བ ས་པ་ནས་བརྡ་འཕ ྱི ན་ འདེམས་ལེན་བ ད་པའ ་ལམ་ སྟྩོ ན་མཁ ་སྤ ད་བ ེ ད་པའ ྱི ་བར་དུ་དགེ་རྒན་གྱི་མ་ ལག་ལྡན་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་གཞ གས་འདེགས་དེ་དགྩོ ས་ངེས་ཤ ག་ཆགས་ ཡ ད། ཕ གས་གཞན་ནས་བཤད་ན། ནང་ཁུལ་གྱི་སྩོབ་སྦ ང་ག ྱི ་བརྒྱུད་རྱིམ་དེ་
173 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཕྱི་ར ལ་གྱི་སྩོབ་སྟྩོན་གྱི་རྒྱབ་སྐ ར་ལ་བར ན་དག ས་པ་ཡ ན། ས་བཅད་གཉ ྱི ས་པ། ཁཱ་རྩོལ་གྱི་དུས་ཚོད་དང་འབེལ་བའ ་དཔེ་གཞྱི། ཇ ྩོ ན་ཁཱ་ར ལ་
གྱིས་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ཕན་ནུས་ལ་ ཤུགས་རྐ ན་གཏ ྩོ ང་བ ེ ད་རྣམས་གཤམ་གསལ་འགྱུར་བ་ཅན་
གྱི་ ཆ ྩོ ས་ལྔ་ཡ ྱི ན་པར་འད ྩོ ད། ༡། ཁྱད་ནུས། (Aptitude) ཁྱད་ནུས་ཞེས་པ་སྐབས་འདྱི ར་ས ྩོ བ་མས་ས ྩོ བ་སྦ ང་ བ ས་ཏེ་གནས་ ཚད་ངེས་ཅན་ཞྱིག་ལ་ས བས་པ་ལ་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་ལ་གྩོ་ བ་ཡ ན། དེར་བར ན། ཤེས་ཡྩོན་གྱི་ཚན་པ་ཞ ག་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་སྐབས། ས ྩོ བ་ སྦ ང་ག ་ཁྱད་ནུས་མཐ ་བའ ་ས བ་མ་དེར་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞ ྱི ག་ ལས་མ ་དག ས་པ་ཡ ྱི ན། ༢། ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ག ་སྐབས། (Opportunity to Learn) འད ྱི ་ན ྱི ་ས ྩོ བ་མ་ལ་ས བ་སྦ ྩོ ང་དང་ལས་བ ་སྤ ད་པའ ་དུས་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་ ཀ་ལ་ག ། དུས་ཚོད་དེ་ནྱི་གཙོ་བྩོ་དགེ་རྒན་གྱི་ཚོད་འཛིན་འྩོག་ཡྩོད། དུས་ཚོད་ དེ་རྱི གས་ཇ ྱི ་ཙམ་མང་བ་ སྤ ད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ས བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་གནས་ ཚད་ལ་ཕན་ཐ གས་ཆེ་བ་ཡ ན། ༣། བརྩོན་འགྲུས། (Perseverance) བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་པ་སྐབས་འདྱི ར་ས བ་མས་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ བ ་ཡུལ་གང་ ཞ ག་ག ྱི ་ཐ ྩོ ག་འད ྩོ ད་མ ས་བཞ ན་འཇུག་པའ ་དུས་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་ལ་ཟེར། བརྩོན་
(John Carroll, 1963)
(Variables)
174 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། འགྲུས་ཀྱི་ཚད་ཆེ་ཆུང་ན ་གཙོ་བྩོ་སྩོབ་སྦྩོང་གྱི་ཀུན་སྩོང་ལས་འབྱུང་བ་ཡྱིན། ༤། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་སྤུས་ཚད། (Quality of Instruction) ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་ནྱི། ང ྩོ ་བ ྩོ འ ་ཐ ྩོ ག་ནས་བཤད་ན། ས བ་མས་ཤེས་ ཡ ན་གང་ཞ ག་སྦ ྩོ ང་བར་དག ས་ངེས་ཀྱི་དུས་ཡུན་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏ ང་བའ ་ནུས་ པ་ལ་ཟེར། དེར་བར ན། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་ཇ ་ཙམ་མཐྩོ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ ས བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི་དུས་ཡུན་གྲྩོན་ཆུང་གཏ ང་ཐུབ་སྟབས། ས བ་མས་དེ་ ཙམ་གྱིས་མག གས་པྩོར་ཤེས་ཐུབ་པ་ཡ ན། ༥། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་གྩོ་སྟྩོབས། (Ability to Understand Instruction) སྐབས་འད འ ་ག ་ སྟྩོ བས་ན ྱི ་དགེ་རྒན་གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ལ་རྒྱུས་ལ ྩོ ན་གྱི་ག ་ སྟྩོབས་ལ་ཟེར། ཕ གས་གཞན་ནས་བཤད་ན། དེ་ནྱི་ཤེས་ཡ ན་གསར་པ་ཞ ྱི ག་ ཤེས་ར གས་ཡ ྩོ ང་བའ ་ད་ཡྩོད་ཤེས་ཡྩོན་གྱི་གནས་ཚད་ལ་ཟེར། ད་ཡྩོད་ཤེས་ ཡ ན་གྱི་གནས་ཚད་ཇྱི ་ཙམ་མཐྩོ ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་ཡྩོ ན་གསར་པ་ཤེས་ ར ྩོ གས་ས་བ་ཡ ྱི ན། ཁཱ་ར ལ་གྱིས་དུས་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་འབྩོ ར་ཆ་ནས་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐེ ན་ ཁག་དབར་གྱི་དབ ་བ་གཏན་འབེབས་གནང་ཡྩོད་པ་དེར་ཚན་རྱིག་དང་མཐུན་ པའ ་ཆ་ཤས་ཀང་ལྡན་ཡ ྩོ ད། ག ྩོ ང་གསལ་རྒྱུ་རྐ ེ ན་ལྔ་པ ྩོ འ ་ནང་ཁྱད་ནུས་དེ་ ས བ་མའ ་ཁ ྩོ ངས་སུ་གཏ གས་པས་དགེ་རྒན་གྱིས་འགྱུར་བ་གཏྩོ ང་མ ྱི ་ཐུབ། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་ག ྩོ ་སྐབས་དང་ས བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་གཉ ས་ན ྱི ་དགེ་རྒན་གྱི་ ལག་ཏུ་ཡ ྩོ ད་ཅ ང༌། དེར་རང་འདྩོད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་གཏྩོང་ཐུབ། བརྩོན་འགྲུས་
175 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ཀྱི་གནས་ཚད་དང་སྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ག ་ སྟྩོ བས་གཉ ྱི ས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཅྱི ག་ན ྱི ་ས ྩོ བ་ མའ ་ཚོད་འཛིན་འྩོག་ཡྩོད་ཅྱིང༌། ཁག་ཅ ག་དགེ་རྒན་གྱི་ཤུགས་རྐ ན་འ ག་ཡ ྩོ ད། དེར་བརེན། ས བ་མའ ་ཁྱད་ནུས་ཁ ྩོ ་ན་མ་གཏ ྩོ གས། དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མའ ་ ས བ་སྦ ྩོ ང་ལ་ཤུགས་རྐེན་ཆེན་པ ་ཐེབས་ཀྱི་ཡ ད། རྒྱུ་རྐེན་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ ཚད་དེ་དུས་ཚོད་ལ་བལྟས་ནས་ཆ་འཇྩོག་བ ད་པས་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ མའ ྱི ་ས བ་སྦ ང་ཡར་རྒྱས་ཇ ་ཙམ་ཕྱིན་ཡ ད་མེད་ཀང་དུས་ཚོད་ལ་བརེན་ནས་ དབ ་མཚམས་འབེད་ཐུབ། ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གནས་ཚད། = ས ྩོ བ་སྦ ང་གྱི་དུས་ཚོད། ÷ དག ས་ངེས་ཀྱི་དུས་ཚོད། ག ང་གསལ་ར ས་གཞ ྱི ་ལྟར་ན། གལ་ཏེ་དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་མའྱི་སྒ ག་ ལམ་ད ྩོ་དམ་སྐྩོར་ལ་བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་བའམ། ཡང་ན་ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་དུས་ ཚོད་ཇྱི་བཞ ན་བེད་སྤ ད་གཏ ྩོ ང་མ་ཐུབ་ན། ས ྩོ བ་མའ ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གནས་ཚད་ ལའང་ཤུགས་རྐ ན་ངན་པ་ཐེབས་ངེས་ཡྱིན། ཁཱ་ར ྩོ ལ་ (Carroll, 1989) གྱིས་རང་ ཉྱིད་ཀྱིས་འདས་པའྱི་ལྩོ་ང ་༢༥ ར ང་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་དེའྱི་མྩོང་ཚོར་ཟབ་ མ ྩོར་སྦར་ཏེ་མ་འྩོངས་པར་དཔེ་གཞ ་དེར་མུ་མཐུད་ཉམས་ཞ བ་གནང་དག ྩོ ས་ པ་དང༌། ས ྩོ བ་མའ ་ཐ ྩོ ག་སར་ལས་ལྷག་པའ ྱི ་ས ་ནས་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་རྣམ་པ་མ ྱི ་འདྲ་ བ་གང་ལ་གང་འཚམས་བེད་སྤྩོད་གཏྩོང་གལ་ཆེ་བར་གསུངས་ཡྩོད། ས་བཅད་གསུམ་པ། ས ྱི ་ལཱ་ཝྱིན་གྱི་ (QAIT) དཔེ་གཞ ། དཔེ་གཞྱི་འདྱི་གསར་གཏ ད་གནང་མཁན་ས ་ལཱ་ཝ ན་ (Robert
1987) ཡ ྱི ན་ལ། དེ་ན ་ག ྩོ ང་ག ྱི ་ཇ ན་ཁཱ་རྩོལ་གྱི་ས བ་གྲྭའ ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་དཔེ་གཞ ་
Slavin,
(Model of School Learning)
176 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ།
ལ་བསྐར་ཞ བ་བས་ནས་བྱུང་བ་ཞ ག་ཡ ྱི ན། ཁ ྩོ ང་ ག ྱི ་དག ངས་ཚུལ་ལྟར་ན། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་ཞ ྱི ག་ཡ ན་ཕྱིན་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ རྒྱུ་རྐ ེ ན་ཕལ་མ ྩོ ་ཆེ་དགེ་རྒན་གྱིས་འཕྩོ ་འགྱུར་གཏ ང་ནུས་པའ ་རྒྱུ་རྐ ན་ཤ་ སྟག་ཡ ན་དག ས་སྟབས། ཁ ང་ག ས་ཇ ན་ཁཱ་རྩོལ་གྱིས་བཏ ན་པའ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ ཀྱི་དཔེ་གཞ ་བསྒྱུར་བཅ ྩོས་ཅུང་ཟད་བཏང་སྟེ་རང་ཉྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་གསར་པ་ བཏ ྩོ ན། དཔེ་གཞྱི་དེའྱི་ཁྩོངས་སུ་སྤུས་ཚད་ (Quality) དང༌། འཚམས་ཚད། (Appropriateness) ཡ ྱི ད་འགུགས་རྐ ེ ན། (Incentive) དུས་ཚོད་ (Time) བཅས་ ཀྱི་རྒྱུ་རྐེན་བཞྱི་འདུས་ཡ ད། ཁ ྩོ ང་ག ས་རྒྱུ་རྐ ན་དེ་བཞྱི་པྩོ་ཕན་ཚུན་གཅྱིག་ལ་ གཅ ག་ར ན་དུ་གནས་པའྱི་ཚུལ་དེ་ཧ་ཅང་གནད་འགགས་ཆེ་བར་འཛིན་ཞ ང༌། དེ་ན ་ས བ་ཁ ད་ལེགས་པྩོ་ཞ ག་ཡྩོང་བར་མེད་དུ་མྱི་རུང་བའ ་གྲུབ་ཆ་ཞ ྱི ག་ཡ ན་ པར་འད ད། ༡། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་སྤུས་ཚད། (Quality of instruction) ཤེས་ཡ ན་དང་ནུས་རལ་ས ྩོབ་སྟྩོན་བས་པ་དེ་ས བ་མའ ྱི ་ང ས་ནས་ཤེས་ བདེ་བའྱི་གནས་ཚད་ལ་ཟེར། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་ལེགས་ཉེས་དེ་ན ། ས ྩོ བ་ ཚན་དང་བ ས བ་གཞ ་ལམ་ སྟྩོ ན་ བ ས་པའ ་བཟང་ངན་ལས་བྱུང་བ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། ས ྩོ བ་ཚན་དང་བ ས བ་གཞ ྱི ་ལམ་ སྟྩོ ན་ བ ས་པའ ྱི ་བཟང་ངན་ན ྱི ་ས བ་མས་ཤེས་ ཟ ན་པའ ་ཤེས་ཡྩོ ན་ལ་ར ན་ཐང་ཇ ྱི ་ཙམ་དུ་འཇྩོ ག་མ ྱི ན་ལ་རག་ལས་ཡ ྩོ ད་ ལ༑ ཕྩོགས་ངེས་ཅན་ཞ ག་ནས་དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་མའྱི་སྩོབ་སྦ ང་ག ་འཕེལ་ འགྲྩོས་ལ་གཟྱི གས་ཞ ྱི བ་དང་ལེགས་སྒྱི ག་ཇ ྱི ་ལྟར་བ ད་མ ན་གྱི་གནས་སྟངས་
177 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ལའང་རག་ལས་ཡ ྩོ ད། ༢། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་གནས་ཚད་འཚམས་མ ན། (Appropriateness
of Instruction) འད ྱི ་ན ྱི ་དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོ བ་མས་ཤེས་ཡྩོ ན་དང་ནུས་ ར ལ་གསར་པར་ ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ་བར་གྲ་སྒ ག་ཚགས་ཚུད་བ ས་ཡྩོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚད་ལ་ཟེར། ཕ ྩོ གས་གཞན་ནས་བཤད་ན། དེ་ནྱི་སྩོབ་མས་བསབ་གཞྱི་གསར་པ་སྦྩོང་ སྐབས་ཀྱི་དཀའ་སའྱི་གནས་ཚད་ལ་ཟེར། ༣། ཡ ྱི ད་འགུགས་བ ེ ད། (Incentive) དེ་ནྱི་དགེ་རྒན་གྱི་བསམ་བླྩོའྱི་ནང་སྩོབ་མར་སྦྩོང་འདྩོད་ཀྱི་ཀུན་ས ང་ཇ ་ ཙམ་ཡ ད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚད་དེར་ཟེར། འགུགས་རྐ ན་དེ་ནྱི་སྩོབ་མའ ་མཚར་ སེམས་དང་འདྩོད་ཤེས་ལས་འབྱུང་ས ད་ལ། བསབ་གཞ ྱི འ ྱི ་ར ྱི ན་ཐང་དང༌། དགེ་རྒན་གྱི་གཟེངས་བསྟྩོད་བཅས་ལས་ཀང་འབྱུང་ས ད་པ་ཡ ན། ༤། དུས་ཚོད། (Time) དགེ་རྒན་གྱིས་དང ས་ཡ ྩོ ད་ཐ ྩོ ག་ས བ་མར་ སྤ ད་པའ ྱི ་ཤེས་ཡ ན་གསར་ པར་ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ེ ད་བཅུག་པའ ་དུས་ཚོད་ཀྱི་གྲངས་ཀ་ལ་ཟེར། གལ་ཏེ་དགེ་ རྒན་གྱིས་སྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དུས་ཚོད་དེ་སྩོ བ་ཁ ྱི ད་མ་ཡ ྱི ན་པའ ྱི ་ད ྩོ ན་དག་གཞན་ ཐྩོག་བེད་སྤྩོད་བཏང་བ་ཡ ན་ན། ས བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་གྱི་དུས་ཚོད་འཕྩོག་པ་ དང་ཁྱད་པར་མེད།
Levels
178 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ས་བཅད་བཞ ་པ། ཧན་ཊར་གྱི་ཐད་ཀར་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ། ཧན་ཊར་
གྱི་འད ད་ཚུལ་ལྟར་ན། ད ན་སྙྱིང་ལྡན་ པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཅ ྱི ག་ཡ ྱི ན་ན་རྒྱུ་རྐ ེ ན་མ ་འདྲ་བ་བདུན་ཚང་དག ས་ཏེ། ༡། རེ་སྒུག་བསྐེད་ཐབས།
set) དགེ་རྒན་གྱིས་ དྲྱི ་བ་གཏ ྩོ ང་བའ ྱི ་ཐབས་ལམ་ལ་བར ེ ན་ནས་ས ྩོ བ་ཚན་ ཐ ག་ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ད ྩོ་སྣང་འགུགས་ཐབས་བས་ཏེ། ས བ་ཚན་གསར་པ་དེར་ས བ་ སྦ ྩོ ང་བ ད་པའ ་ཀུན་ས ྩོ ང་བསྐ ེ ད་པ། ༢། དམ གས་ཡུལ་དང་ལས་འཆར། (Objective and Purpose) ས བ་མའ ་རེ་སྒུག་དེ་རྨང་གཞ ར་བཞག་པའ ་ཐ ྩོ ག དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་ ཚན་གསར་པ་དེ་སྩོབ་ཁྱིད་བ་བའྱི་དགྩོས་པ་དང་དམ གས་ཡུལ། ལས་ར ྱི མ་ གསལ་འད ྩོ ན་བ ེ ད་དག ྩོ ས། ༣། ནང་འདྲེན། (Input) དགེ་རྒན་གྱིས་ རྙྩོ ག་འཛིང་ལྡན་པའྱི ་བ ས བ་གཞ ྱི འ ྱི ་ནང་ད ན་རྣམས་ག ་ ར ྱི མ་ལྡན་པའ ་ས ྩོ ་ནས་སྐད་ཡ ྱི ག་དང་ཐད་མཐ ྩོ ང་བསབ་གཞ ་ (Visual) གང་འ ས་ བརྒྱུད་དེ་གསལ་སྟྩོན་བ་བ། བརྒྱུད་ར མ་དེ་ན ་སྩོབ་དེབ་ཀྱི་ནང་དྩོན་རྣམས་ བརྒྱུད་ལམ་མ ་འདྲ་བའ ་ས ྩོ ་ནས་ས བ་མའ ྱི་ཀད་པར་ནང་འདྲེན་བེད་པའྱི་བརྒྱུད་ ར ྱི མ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན་ལ། ནང་འདྲེན་གྱི་ཐབས་ལམ་ཐད་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ དང༌། བགྲྩོ་ག ང༌། བ ་བག་ལམ་སྟྩོན། གསར་ར ྩོ གས་ས ྩོ བ་ཁ ད་བཅས་ཀྱི་ཐབས་ ལམ་བེད་སྤ ད་བཏང་ཆ ག
(Hunter, 1982, 1984)
(Anticipatory
(Modeling)
179 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ༤། དཔེ་སྟྩོན།
དགེ་རྒན་གྱིས་བ སབ་གཞ ྱི འ ་ག ྩོ ་དྩོན་རྣམས་དཔེ་གཞྱི་བཀ ད་དེ་འགྲེ ལ་ བར ྩོ ད་བ ད་དག ྩོ ས་པ་མ་ཟད། ས ྩོ བ་མས་བསབ་གཞ ་ནང་འདྲེན་ལ་གཞྩོགས་ འདེགས་གཏྩོང་ཆེད། ལས་ད ྩོ ན་གང་ཞ ག་ག ་ཞ བ་ཕའ ྱི ་བརྒྱུད་ར མ་དང་ཐབས་ རལ་སྐྩོར་ཀང་མྱིག་དཔེ་སྟྩོན་དག ས། ༥། ཤེས་རྩོགས་ཀྱི་གནས་ཚད་བརག་ཞ བ།
དགེ་རྒན་གྱིས་ངག་ཐྩོག་དང་ཡ ག་ཐ ག་གང་རུང་བརྒྱུད་ས ྩོ བ་མས་ས ྩོ བ་ ཚན་སྐྩོར་གྱི་མ ང་རྒྱུས་དང་བང་ཚད་བརག་ཞ བ་བ ད་དག ྩོ ས། དགེ་རྒན་གྱིས་ ས བ་མ་རྣམས་ལ་བ ས བས་ཟ ན་པའ ་ག ྩོ ་ད ན་ཁག་དཔེར་བརྩོ ད་དང་ སྦ ར་ཏེ་ འགྲེལ་བར ད་བ ེ ད་དུ་བཅུག་ཆ ྩོ ག ༦། ལམ་སྟྩོན་འ ག་སྦ ྩོ ང་བརྡར་བ་བ། (Guide practices) དགེ་རྒན་གྱི་གཟ གས་ཞ བ་དང་ལམ་ སྟྩོ ན་འ ྩོ ག་ས བ་མ་རྣམས་ལ་འ ྩོ ས་ འཚམས་ཀྱི་བསྐར་སྦྩོང་རྱིགས་བསྐུར་ཆྩོག སྐབས་འད ར་ས ྩོ བ་མ་རང་ཉ ད་ཀྱི་ སྐད་ཆའ ་ཐ ག་སར་བསབས་ཤེས་ཡྩོན་འགྲེལ་བརྩོད་བེད་པའྱི་ག ་སྐབས་དང་ སྦར་ཏེ། དགེ་རྒན་གྱིས་ཁྩོང་ཚོར་དྲན་གསྩོ་དང་ཤུགས་སྣྩོན་འྩོས་འཚམས་ རྒྱག་དག ྩོ ས། འད ་ལྟར་དགེ་རྒན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་འྩོག་བསྐར་སྦྩོང་བ ད་པ་འད ས་ ས བ་མ་རྣམས་རང་ རྐ ་འཕེར་བའྱི ་ས ྩོ ་ནས་བ སྐ ར་སྦ ང་མ་ བ ས་ག ྩོ ང་དུ་ན ར་ འཁྲུལ་ཡ ་བསང་ཐུབ་པའ ་དགེ་མཚན་ཡྩོད།
(Checking for understanding)
Krasavage,
180 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༧། རང་རྐ་འཕེར་བའྱི་སྦྩོང་བརྡར། (Independent Practice) དགེ་རྒན་གྱིས་ས བ་མ་ཚོར་དྲྱི་བ་གང་ཞྱིག་ཡྱིན་ཡང་ཐྩོག་མར་རང་ང ས་ ནས་ལན་རྒྱག་དག ྩོ ས་པའ ་རེ་འདུན་འད ན་དག ས། དཔེར་ན། འཛིན་གྲྭའ ་ནང་ ས བ་མ་ཚོར་རང་ངྩོས་ནས་སྦྩོང་ཚན་ཁག་ལ་ལན་འབ ་རུ་འཇུག་པ་དང༌། ནང་ ལས་བཀ ད་སྒ ྱི ག་གནང་བ་ལྟ་བུ། ཧན་ཊར་གྱི་ཐད་ཀར་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་དེ་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གྲུབ་ འ བ ས་ག ང་མཐ ྩོ ར་གཏ ྩོ ང་བར་ཕན་ནུས་ངེས་ཅན་ཞྱི ག་ཡ ྩོ ད། (Stallings &
1986) འ ྩོ ན་ ཀ ང༌། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ལས་རྱི མ་གཏན་འཇགས་ཡ ན་ སྟབས་འཛིན་གྲྭའ ་ནང་གནས་ཚད་མྱི་འདྲ་བའ ་ས བ་མ་ཁག་ཅ ག་ལ་འཚམས་ པ ྩོ ་མ ྱི ་ཡ ྩོ ང་ང ། ། ས་བཅད་ལྔ་པ། ཁེ་སྱི་ཡྱི་རྩོག་ཤེས་འཕེལ་རྒྱས་དང་བསྟུན་པའ ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ དཔེ་གཞྱི། ཁེ་ས ་དང་བྷ་རེ་ཊར་ (Case & Bereiter, 1984) གཉ ས་ཀྱིས་ག མ་པ་ ལྔ་ཅན་གྱི་ར ག་ཤེས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྟབས་བསྟུན་གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་ བཏ ྩོ ན་ཡ ྩོ ད། ག ྩོ མ་པ་ལྔ་པྩོ་དེ་དག་ན ། ༡། བསབ་གཞ ་གཏན་འབེབས་བ ད་པ་དང་ཆབས་ཅ ྱི ག བསབ་གཞ ྱི ་བང་ གྩོམས་ཀྱི་གནས་ཚད་ཡང་དག་པར་འཇལ་བེད་ཀྱི་ཡྩོ་ཆས་ཀང་ཡར་ རྒྱས་གཏ ྩོ ང་དག ྩོ ས། ༢། ས བ་མའ ་ཡ་ལན་བ ད་སྟངས་ལ་གདེང་འཇ ག་བ ད་ཐབས་ཀྱི་ལས་
181 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ར མ་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་དག ས། ༣། གདེང་འཇ ག་ཐབས་ལམ་དེ་སྤད་ནས་ལྩོ་ན་མྱི་འདྲ་བའ ་ས བ་མའ ྱི ་ཀུན་ སྤྩོད་ལ་གདེང་འཇྩོག་བ་བ། ༤། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་གནས་ཚད་ར མ་པ་ག ྩོ ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་དགྩོས་ཏེ། གནས་ཚད་ དེ་དག་སྩོ བ་མའ ་དྲན་ཤེས་ཀྱི་ནུས་ཚད་ལས་མ ་བརྒལ་བའ ་ཐ ག་ག ྩོ ་ སྒ ག་བ ད་དག ྩོ ས། ༥། གནས་ཚད་གང་ཞྱིག་ཚད་རྱིམ་རེས་མའ ་ཐ ྩོ ག་བསྐ ད་སྐབས། བཙན་ ཐབས་ཀྱིས་མྱི ན་པར་ས ྩོ བ་མ་རང་ཉ ད་ཀྱི་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་ལ་ བར ེ ན་ནས་རང་བཞ ན་གྱིས་བསྐ ད་ཐུབ་པ་བ ད་དག ྩོ ས། དཔེ་གཞྱི་འད འ ྱི ་ཁྱད་ཆ ས་ཆེ་ཤྩོས་ཤྱིག་ནྱི། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ང ས་ནས་ས ྩོ བ་ ཚན་རྒྱུས་ལ ན་བ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེ་ཤྩོས་སུ་བར ས་པ་དེ་ཡྱིན། དཔེ་གཞྱི་འདྱིའ ་ ནང་གཙོ་ཆེ་ཤྩོ ས་སྐབས་བབས་ས བ་མའ ་བསམ་གཞ གས་ཀྱི་ནུས་པ་དང་ ཐབས་ཇུས་ས ྩོབ་སྟྩོན་བ ད་པ་མ་ཟད། བསམ་གཞ གས་དེའྱི་འཕེལ་རྱིམ་ལ་ བསྟུན་ཏེ་སྩོབ་ཚན་བཀྩོད་སྒ ག་བ ད་ཀྱི་ཡ ད་སྟབས། དཔེ་གཞྱི་འདྱི་ཉ ད་ལག་ ལེན་ཁ ད་འབྱུང་ས ྱི ད་པའ ་གནད་ད ྩོ ན་ཞ ག་སྟེ། མ ་དར་མའ ་བསམ་གཞ ྱི གས་ (རྩོག་ཤེས་ཀྱི་ཆགས་ར མ་Schemata) ས ྩོ བ་མའ ་ཐྩོག་བཙན་འགེབས་བ ད་པའ ྱི ་སྐ ན་ ཆ་གཡ ལ་ཐབས་བྱུང་ཡ ད། ས་བཅད་དྲུག་པ། ཕ གས་བས མས་དང་འགྲྩོལ་བའ ་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཕ ྩོ གས་བས ྩོ མས་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ (Inductive Teaching) དང་ག ་ད ན་འགྲྩོལ་
182 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ (Deductive Teaching) གཉ ྱི ས་ན ་བསམ་གཞ གས་གཙོ་བྩོར་ འཛིན་པའྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ར ྱི གས་ཤ ག་ཡ ྱི ན་པའ ་ཆ་ནས་མཚུངས་ནའང༌། ས བ་ ཁ ད་ཀྱི་ག ་ར མ་ཐད་དེ་གཉྱིས་ཕན་ཚུན་ལྡྩོག་ཕྩོགས་སུ་འགྲྩོ་བ་ཡྱིན། འད ྱི ར་ ཀ ག་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་བལྟ་བདེའ ་ཆེད་ཁ ད་ཐབས་འད ་གཉ ས་ཀྱི་སྒྩོམ་གཞྱི་ གཤ བས་བསྡུར་བས་པ་ཤ ག་ང ྩོ ས་ར ས་མའ ་རེའུ་མྱིག་གཤམ་གསལ། ཕ ྩོ གས་བས མས་ས བ་ཁ ད་དང་ག ྩོ ་ད ན་འགྲྩོལ་བའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་གཉ ས་གཤ བས་བསྡུར། ཕ ྩོ གས་བས མས་ས ྩོ བ་ཁ ད། ག ྩོ ་ད ན་འགྲྩོལ་བའ ་ས བ་ཁ ྱི ད། ༡། མཚན་ཉ ད་དང་། ངེས་ས ལ། ར་ཚིག་ ས གས་དང་འབ ལ་བའ ྱི ་དཔེ་མཚོན་སྣ་ ཚོགས་བཏྩོན་ཏེ། སྩོབ་མ་ཚོར་བརག་ ཞ ྱི བ་དང་། འགྲེལ་བར ད། གཤ བས་ བསྡུར་བ ད་དུ་འཇུག་པ། ༢། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོ བ་མ་ཚོར་ལམ་ སྟྩོ ན་ གནང་སྟེ་དཔེ་མཚོན་དེ་དག་ཐུན་མ ང་ག ་ ཁྱད་ཆ ས་འཚོལ་ཞྱི བ་ཀྱིས་རྱི གས་ཚན་ འཚོལ་དུ་འཇུག་པ། ༣། རྙེ ད་ཟ ན་པའ ་དཔེ་མཚོན་དེར་ག ང་ག ་ མཚན་ཉྱིད་དམ་ངེས་སྩོལ་ས གས་ཀྱི་ནང་ ད ན་བེད་སྤད་དེ་འགྲེལ་བར ད་བ ད་པ། ༡། བ ས བ་གཞ འ ་ནང་ཅུང་ལ ག་གྱུར་གྱི་ ག ྩོ ་ད ྩོ ན་ནམ། ངེས་ས ལ། མཚན་ཉ ད། གནས་ལུགས་ས ྩོ གས་ཆེད་དུ་ཟུར་ འད ན་གྱིས་ངྩོ་སྤྩོད་བ ད་པ། ༢། དགེ་རྒན་གྱིས་ལམ་ སྟྩོ ན་འ ག་ས བ་མ་ ཚོར་ག ་ད ྩོ ན་དང་ངེས་ས ལ་ས ་ས ར་ འཚམས་པའ ་དང ས་ཡ ད་འཚོ་བའ ་ཁ ྩོ ད་ ཀྱི་དཔེ་མཚོན་མང་དུ་བཀ ད་ནས་ག ་ བསྡུར་བ ད་དུ་འཇུག་པ། ༣། བསབས་ཟ ྱི ན་པའ ་ག ་ད ན་དང་ངེས་ས ལ་ དེ་རྣམས་འ ས་འཚམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ འ ག་བཀ ལ་སྤ ད་བ ད་དུ་འཇུག་པ། དགེ་རྒན་ཁག་ཅྱི ག་ག ྱི ས་ས བ་ཁ ད་གནང་སྐབས་ས ྩོ ན་ལ་དཔེར་བར ད་ སྣ་ཚོགས་བཀྩོད་རེས། དཔེར་བརྩོད་དེ་དག་ནང་ངེས་ས ལ་དང་ར་ཚིག་ ས གས་ཕ ྩོ གས་བས ྩོ མས་བ ད་པ་བཅས། ཕ གས་བསྩོམས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་བེད་ སྤ ད་གནང་རྒྱུར་དགའ་མ ྩོ ས་བ ད་པ་དང༌། དགེ་རྒན་ཁག་ཅ ག་ག ྱི ས་ས ྩོ ན་ལ་
(Eggen & Kauchak, 1985; taba, 1965, 1966, 1967)
183 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ངེས་སྩོལ་དང་ར་ཚིག་ཟུར་འད ན་གནང་སྟེ། དེ་ནས་ངེས་སྩོལ་དང་ར་ཚིག་ དེ་དག་ལ་རྒྱབ་སྐ ར་དུ་འགྲྩོ་བའྱི་དཔེ་མཚོན་འདྲ་མྱིན་འཚོལ་བ་བཅས། ག ་ ད ན་འགྲྩོལ་བའྱི་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་བེད་སྤྩོད་གནང་རྒྱུར་མཉེས་པ་ཡ ན། མད ར་ན། ཐབས་ལམ་གང་ཞ ག་བེད་སྤྩོད་གནང་ནའང༌། ཐ ྩོ ག་མར་ས ྩོ བ་མའ ་ ར ག་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པར་བསམ་གཞྱིགས་ངེས་པར་དུ་གནང་དག ས། ཕ ྩོ གས་ བས ྩོ མས་དང་འ གྲྩོ ལ་བ་ཟུང་འབ ལ་དུ་སྤ ད་པའ ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་ཞ ྱི ག་ ཡ ད་པ་
གཤམ་དུ་ང ྩོ ་སྤ ྩོ ད་ ཞུས་ན། ༡། ཞ ྱི བ་བར ྩོ ད།
ས ྩོ བ་མ་རྣམས་ལ་བརྡ་འཕ ན་མཁ ྩོ ་སྤ ད་བ ེ ད་པ་དང་ཆབས་ཅ ྱི ག ཁ ྩོ ང་ ཚོར་རང་ངྩོས་ནས་བརྡ་འཕ ན་མཚོན་འཇུག་པར་བསྐུལ་བ། ༢། གཤ ྱི བས་བསྡུར། (Compare) ས ྩོ བ་མས་བརྡ་འཕ ན་མཚོན་ཐབས་བས་རེས། དགེ་རྒན་གྱིས་ད་དུང་ བརྡ་འཕ ྱི ན་ཁག་ཅ ྱི ག་མཁ ་འད ྩོན་གནང་སྟེ། བརྡ་འཕ ྱི ན་ཁག་གཉ ྱི ས་གཤ ྱི བས་ བསྡུར་བ ད་དུ་འཇུག་དག ས། གཤ བས་བསྡུར་བས་པ་བརྒྱུད་ས བ་མ་ཚོས་ བརྡ་འཕ ྱི ན་དེ་གཉྱི ས་དབར་གྱི་འདྲ་ས་དང་མ ་འདྲ་ས་འཚོལ་ཐུབ་པ་བ ད་ དག ྩོ ས། ༣། འགྲེལ་བཤད། (Explain) དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོ བ་མ་ཚོར་རང་ངྩོ ས་ནས་བརྡ་འཕ ྱི ན་དེ་གཉྱི ས་དབར་
(Describe)
184 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གྱི་འདྲ་ས་དང་མྱི་འདྲ་ས་འགྲེལ་བར ད་བ ེ ད་དུ་འཇུག་དག ྩོ ས་པ་མ་ཟད། ཁྱད་ ཆ ས་དེ་དག་ཡྩོད་དགྩོས་པའྱི་རྒྱུ་མཚན་འགྲེལ་བརྩོད་བ ད་དུ་འཇུག་དག ྩོ ས། ༤། བརག་པ་མཐའ་བཟུང་། (Hypothesize) ས བ་མའ ་འ གྲེ ལ་བར ྩོ ད་ལ་དགེ་རྒན་རང་ཉ ད་འད ད་ བླྩོ ་ཁེངས་པྩོ ་ཡ ྩོ ད་ ན༑ སྩོབ་མ་ཚོར་ད་དུང་མུ་མཐུད་དེ་རྙེད་ད ན་དེ་དག་ལ་བརག་ཞ བ་དང༌། གཤ ྱི བས་བསྡུར། འགྲེལ་བརྩོད་བས་ཏེ་གནས་ལུགས་སམ་ངེས་ས ལ་ཅན་དུ་ བསྒྱུར་ཐབས་བས་ཏེ། ངེས་སྩོལ་དེ་ར གས་བདེན་དཔང་བེད་ནུས་པའ ་བརག་ པ་མཐའ་བཟུང་ག ྱི ་རྣམ་པར་བསྒྱུར་ཐབས་བ ད་དག ྩོ ས། ༥། ར ྱི གས་སྡུད། (Generalize) སྐབས་འད ྱི ར། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་མ་ཚོར་ར གས་འདེད་བ ད་དུ་འཇུག་ དག ྩོ ས། གལ་ཏེ་དག ས་ངེས་བྱུང་ན་གྩོང་གྱི་གཤ བས་བསྡུར་སྐབས་ཀྱི་བརྡ་ འཕ ན་གྱི་ལམ་སྟྩོན་ལ་བརེན་ཆྩོག ག ྩོ ང་གསལ་ག ྩོ མ་པ་དང་པ ་ན ྱི ། ས བ་མའ ྱི ་བརྡ་འཕྱིན་མཚོན་ཐབས་བ ད་ པའ ྱི ་ནུས་པ་སྦ ྩོ ང་བརྡར་གཏ ང་སད་དུ་ཡ ན་པ་དང༌། ག ྩོ མ་པ་གཉ ྱི ས་པ་ན ྱི ། ས ྩོ བ་ མའ ་བ་དང ྩོ ས་ལ་དབ ེ ་འབ ེ ད་བ ེད་སྟངས་ལ་ལམ་སྟྩོན་བ ད་པའ ་ཆེད་དུ་ཡ ན་པ་ དང༌། ག ྩོ མ་པ་གསུམ་པ་ན ྱི ། ཕ ྩོ གས་བས ྩོ མས་བ ད་པའ ྱི ་བསམ་གཞ གས་ནས་ ག ྩོ ་ད ན་འགྲྩོལ་བའ ་བསམ་གཞ གས་བར་བར ་བསྒྱུར་ཀྱི་ནུས་པ་བསྐེད་བས ང་ བ་ཆེད་དུ་ཡྱིན་ལ། ག མ་པ་བཞ ྱི ་པ་དང་ལྔ་པ་གཉ ས་ན ། ས ྩོ བ་མའ ་འགྲྩོལ་བའ ་ ཐབས་ལམ་ཐ ག་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་སྟངས་ལ་ར གས་འདེགས་གཏྩོང་ཆེད་དུ་ཡ ན།
(Transfer of Learning)
(Gropper,
185 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས་བཅད་བདུན་པ། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ འྱི་ཚད་བཀག ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་ན ྱི ་ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དམྱི གས་ཡུལ་འགྲུབ་པའ ་ ས ད་ དུ་ཉམས་ཞྱིབ་ཀྱིས་གྩོ་སྒྱིག་བས་པའྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་མ་ལག་ཅྱིག་ཡ ན། དེ་དག་ དཔེ་གཞྱི་མེད་པའྱི་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་རལ་རྱིགས་གཅྱིག་ཁྩོ་ནར་ར ན་མཁན་ རྣམས་དང་བསྡུར་ན། ལེགས་ཆ་མང་པྩོ་ཞ ག་ཡ ད་པ་དཔེར་ན། ཀ) སྩོབ་ཁ ད་ན ་འཆར་གཞ ་ལྡན་པའ ་བ་འགུལ་ཞ ྱི ག་ཡ ན། ཁ) སྩོབ་ཁྱིད་དང་སྩོབ་མ་གཉྱིས་ཀར་དམ གས་ཡུལ་མང ན་གསལ་ཅན་རེ་ཡ ད། ག) སྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཅེས་པ་དེར་དམྱི གས་ཡུལ་སྒྲུབ་བ ད་ཀྱི་བརྒྱུད་རྱི མ་གཞ ྱི ་ འཛིན་ས་ཞྱིག་ཡ ད། ང) ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ་འཕ ྩོ ་བསྒྱུར་
ལ་ཕན་ནུས་གསལ་ པ ་ཡ ྩོ ད་པ་བཅས།
1987) འ ྩོ ན་ཀང༌། ཉེ་བའ ་ལ ྩོ ་ཤས་ནང་གསར་སྐྲུན་ར ྱི ང་ལུགས་པ་
དར་ཁྱབ་ཕྱིན་ཏེ། ས བ་ཁ ྱི ད་བརྒྱུད་ར མ་ནང་ས བ་མའ ྱི ་ག ྩོ ་བབ་ལ་ བསྐར་དུ་ད ་སྣང་བྱུང་ཡ ད། དེང་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ཤེས་ཡ ན་ ཞེས་པ་དེ་ས བ་ཁ ྱི ད་ཁ ྩོ ་ན་བརྒྱུད་ནས་བྱུང་བ་ཞ ག་མ་ཡ ན་པར། ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ བ ེ ད་མཁན་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་ད་ཡ ད་ཤེས་ཡྩོན་ལ་བརེན་ནས་བརྡ་འཕ ན་རྣམས་ བསྐར་དུ་གསར་སྐྲུན་བས་ཏེ། ཤེས་ཡ ན་དེ་དྩོན་སྙྱིང་ཆེན་པྩོ་ལྡན་པའ ་ཤེས་ ཡྩོན་གྱི་གྲུབ་ཆར་འགྱུར་བར་བ ད་པ་ཞ ག་ཡ ན། དེར་བར ན། གསར་སྐྲུན་སྨྲ་བའ ྱི ་འདྩོད་ཚུལ་ལྟར་ན། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་
(Constructivism)
186 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གཞ ་ཟེར་བ་དེར་གཤམ་གསལ་བཀག་རྒྱ་ཁག་ཅྱིག་ཡྩོད།
ཀ) ས བ་མའ ྱི ་ས བ་སྦྩོང་ལ་སྟབས་བདེའྱི་ཆེད་ལས་བ་དང༌། ནང་ད ྩོ ན། ར ྩོ ག་ ཤེས་ཀྱི་བརྒྱུད་ར མ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་ཇེ་ཉུང་དུ་བཏང་ཡྩོ ད་སྟབས། ས བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་ག ་སྐབས་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡ ད། ཁ) ས བ་ཁ ད་ཀྱི་ག མ་རྱིམ་དེ་སྩོབ་མ་སྤྱིར་བཏང་བའ ་ར ག་ཤེས་ཀྱི་གནས་ ཚད་དང་འཚམས་པྩོ་བྱུང་ན། ས ྩོ བ་མ་ཡྩོངས་ལ་འཚམས་པ ་ཡ ད་ཤག་ བ ེ ད་ནའང༌། ད ྩོ ན་དང ྩོ ས་ཐྩོག་དེ་ལྟར་མ ན། ག) གྩོ་སྒྱིག་བས་པའྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞ ་དེ་ས བ་མའ ྱི ་བསམ་གཞ ྱི གས་ ཀྱིས་རམ་འདེགས་བས་ཚེ། ས བ་མ་བ ེ ་བག་པའ ་རྩོག་ཤེས་ཀྱི་མཇུག་ འབས་ཚོད་དཔག་བེད་ཐུབ་པར་སྙམ་ནའང༌། ད ྩོ ན་དང ས་ཐ ག་ཚོད་ དཔག་ལྟར་གྱི་ནུས་པ་ཞ ག་ཐ ྩོ ན་དཀའ་བ་བཅས། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དཔེ་གཞྱི ་ཞེས་པ་དེ་ན ་མ་ལག་ལྡན་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཀྱི་ བརྒྱུད་ར ྱི མ་ཞ ག་ཡ ྱི ན་པ་ལྟར། དགེ་རྒན་གྱིས་འ ས་འཚམས་ཀྱིས་བེད་སྤ ད་ གཏ ྩོ ང་དག ྩོ ས། ཕ གས་གཅྱིག་ནས་ལེགས་ཆ་བསྡུ་ལེན་བ ད་པ་དང་སྦགས། ཕ གས་གཞན་ནས་མ་ལག་དེའ ་ཞན་ཆ་ས ང་ཐབས་བ ད་དག ྩོ ས། གཏམ་བཤད་ དང༌། བགྲྩོ་ག ང༌། བ ེ ་བག་ས ྩོབ་སྟྩོན་གྱི་ས བ་ཁ ྱི ད་ས ྩོ གས་ཐབས་ལམ་འད ་དག་ གང་ལ་གང་འཚམས་ཀྱི་ས ་ནས་བེད་སྤྩོད་ལེགས་པར་བཏང་སྟེ་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ ཕན་ནུས་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏྩོང་དག ས། འད ྱི ་ལྟར་བས་ན། ད་གཟ ད་ ས ྩོ བ་ཁྱིད་དེས་ཚོགས་སེ་སྤྱི་དང་མ ་ས ར་བ ་བག སྤ ྩོ ད་ལམ་དང་རྩོགས་ཤེས།
(Winn, 1990)
187 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ས བ་སྟྩོན་དང་སྩོབ་སྦ ང༌། མ་ལག་གཞྱི་འཛིན་དང་སྟབས་བསྟུན་འགྱུར་བཅ ས་ བཅས་ཕ གས་གཉ ྱི ས་ཀར་དྩོ་སྣང་དང་སྟངས་འཛིན་བ་ནུས་པ་ཡ ན། ལེ་ཚན་ལྔ་པ། མི་རྩ་སྨྲ་བའི་སླློབ་ཁིད་ཀི་ལྟ་གྲུབ། ག ང་གསལ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ཇུས་དང༌། ཐབས་ལམ། དཔེ་གཞྱི་སྩོགས་ ཡ ངས་ར གས་ཤེས་ཡྩོ ན་དང་ལག་ ར ལ་ས བ་ཁ ྱི ད་བ ེ ད་པའ ྱི ་དམ གས་ཡུལ་ གཙོ་བྩོར་བཟུང་ཡ ད། དེར་བརེན། མཁས་པ་ཁག་ཅ ྱི ག་ག ས་ས བ་ཁ ད་འད ་ རྱིགས་ལ་ཐད་ཀར་གྱི་སྩོབ་སྟྩོན་ (Direct Instruction) ཅེས་བརྩོད། དེ་དང་ བལྟྩོས་འཇྩོག་གྱི་སྩོ་ནས་བཤད་ན། ས བ་ཁ ད་ར གས་གཞན་ཞ ག་ཡྩོད་པ་དེས་ མ ྱི འ ་བརེ་དུང་གཅེས་སྐྩོང་བ ད་པ་དང༌། ར ན་ཐང་ག ྱི ་ལྟ་བ་བསྐ ད་བས ྱི ང་བ ེ ད་ པ། མ འ ྱི ་ནུས་པ་འད ྩོ ན་ས ེ ལ་བ ད་པ་བཅས་ཡ ྱི ན། ས ྩོ བ་ཁྱིད་དེ་ར གས་ལ་མ ་ རྣམས་ཀྱིས་མྱི་ར་སྨྲ་བའྱི་སྩོབ་གས ་ (Humnistic Education) ཞེས་བར ད་པ་ ཡ ན། དབྱིན་ལན་གྱི་ནཻལ་ (Neill, 1960) གྱི་དབར་རྱིའྱི་སྩོབ་གྲྭ་ (Summerhill) ཞེས་པས་མ ག་དཔེར་བསྟན་པའྱི་སྩོ་འབ ད་ས ྩོ བ་གས ་ (Open Education) ན ། ཡ ངས་ཁྱབ་ཐ ྩོ ག་མ ་ར་སྨྲ་བའ ྱི ་ས ྩོ བ་གས ྩོ འྱི་དཔེ་མཚོན་དུ་འདྲེན་པ་ཡྱིན། ས་བཅད་དང་པ ། མ ་ར་སྨྲ་བའ ་ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ། ༡། ས ྩོ བ་མའ ་མཚར་སེམས་དང༌། ཤེས་འད ད། རང་ཐག་རང་གཅ ྩོ ད། རང་ རྐ་འཕེར་བའ ་ས ྩོ ་ནས་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་པའ ་ནུས་པ་གས ྩོ ་སྐ ང་བ་བ། ༢། མ ྱི འ ་བར ་དུང་འཁྱེར་སྟངས་སྐྩོར་གྱི་སྩོབ་གས ་ལ་མཐ ང་ཆེན་བེད་པ། ༣། མ ྱི ་ས ེ ར་བ ་བག་པའ ྱི ་གསར་གཏ ད་ཀྱི་ནུས་པར་དར་འཕེལ་གཏ ང་རྒྱུ་
et alü, 1967; Silverman, 1970; Rothenberg, 1989;)
188 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། གལ་ཆེར་བརྱི་བ། ༤། ཨང་ཐ ྩོ བ་བརྒྱ་ཆ་དང་ག ྩོ ་ར ྱི མ་ སྤ ད་དེ་སྩོ བ་ཁ ད་ལ་གདེང་འཇྩོ ག་མ ་ བ ེ ད་པ་ཡ ྱི ན། ༥། ས བ་མ་ཚོར་གན ན་ཤུགས་མེད་པའྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་ཁ ར་ཡུག་བསྐྲུན་ རྒྱུ་བཅས། ག ྩོ ང་ག ྱི ་ཁྱད་ཆ ྩོ ས་ཁག་ལ་བལྟས་ན། མ ྱི ་ར་སྨྲ་བའ ་ས ྩོ བ་གས ་དེ་སྤྱིར་ བཏང་ག ྱི ་ས ྩོ བ་གས ྩོ ་དང་མ ་འདྲ་བ་ཤ ྱི ན་ཏུ་གསལ། ས་བཅད་གཉ ས་པ། ས ྩོ ་འབ ད་ས ྩོ བ་གས ྩོ འ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ང ྩོ ་སྤ ད། ས ་འབ ད་ས ྩོ བ་གསྩོ་ཟེར་བ་དེ་ན ་ལ ་རབས་བདུན་ཅུ་པའ ་ནང་དར་ཁྱབ་ བྱུང་བའ ྱི ་ས ྩོ བ་གས ྩོ འ ་ལྟ་གྲུབ་ཅ ག་ཡ ྱི ན། ལྟ་གྲུབ་དེའ ་ནང་ད ྩོ ན་དང་། དམ ྱི གས་ ཡུལ། དགེ་སྩོབ་གཉྱིས་ཀྱི་གྩོ་བབ། ས ྩོ བ་སྦ ང་ལ་གདེང་འཇྩོག་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ ཆ ས་སྐྩོར་འབ ལ་ཡ ད་སྙན་ཐ ྩོ ་ཁག་གཅ ག་
ལ་གཞ ར་བཞག་ཐ ྩོ ག་མདྩོར་ཙམ་ཞུས་ན། ༡། ས བ་ཚན་བཀྩོད་སྒྱིག་བེད་སྟངས། ཀ ག་འད ྩོ ན་དང༌། འབ ྱི ་རལ། ར ས་ར ག ཚན་རྱིག སྤྱི་ཚོགས་ཚན་ ར ྱི ག སྒྱུ་རལ་སྩོགས་ཕན་ཚུན་གཅ ག་ལ་གཅ ྱི ག་འབེལ་གྱི་སྩོ་ནས་རྱིག་ཚན་ ལ གས་སུ་མ ྱི ་དབ ་བ་མ་ཟད། ས ྩོ བ་མ་ས ྩོ ་ས འ ྱི ་འད ྩོ ད་མ ས་གཞ ྱི ར་བཟུང་ཐ ག་ ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ་ཆ ྩོ ག བསབ་གཞ ྱི འ ་ཁ ངས་སུ་ཡང་རང་བྱུང་ག ྱི ་ནང་ད ན་རྣམས་ བདམས་པ་མ་གཏ གས། དཔེ་དེབ་དང་ལས་བ་འབ ་དེབ་གཅ ག་པུར་བསྟེན་
(Plowden
189 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། མ ྱི ་དག ྩོ ས། ས ྩོ བ་མ་ས ་ས ྩོ ས་རང་ཉ ད་ཀྱི་དགའ་མྩོས་དང༌། ནུས་ཚད། འཕེལ་ འགྲྩོས་གཞྱིར་བཟུང་ཐ ག་སྩོབ་ཚན་གང་ཞྱིག་སྦ ང་རྒྱུ་དང༌། ཇ ྱི ་ལྟར་སྦ ྩོ ང་རྒྱུ། ག་དུས་སྦ ྩོ ང་རྒྱུ་ས ྩོ གས་ཐག་གཅ ད་བ ེ ད་ཆ ག དེར་བརེན། ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་འད ་ རྱིགས་ལ་དུས་ཚོད་ཀྱི་ཚད་བཀག་ཀང་མེད་ལ། དགེ་རྒན་ཡང་གཏན་འཁེལ་ བ་ཞ ག་མེད་པ་ཡྱིན། ༢། དགེ་རྒན་གྱི་ལས་འགན། ས ྩོ བ་མའ ་ང ྩོ ས་ནས་དགེ་རྒན་སུ་ལ་བ སྟེ ན་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་མ ་དག ས་ པར་རང་འད ད་ལྟར་ཡ ྱི ན་ནའང༌། སྐབས་འདྱིར་དགེ་རྒན་ལ་ལས་འགན་སྣ་ མང་ཞ ག་ཡ ད། ས ྩོ བ་གྲྭའ ་ནང་དགེ་རྒན་རང་ཉྱིད་ས བ་སྦ ང་ག ་ཐ ན་ཁུངས་ཡ ན་ པ་མ་ཟད། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ལ་གཞྩོགས་འདེགས་ཆེད་སྩོབ་སྦ ང་ག ་ཐ ན་ ཁུངས་སྣ་མང་ཞ ྱི ག་མཁ ྩོ ་སྤ ྩོ ད་དང༌། ག ་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་པ ྩོ འང་ཆགས་ཡ ད། དཔེར་ན། ས བ་གྲྭའྱི་ཚོགས་ཁང་དེ་སྩོབ་སྦྩོང་གྱི་ས་ཁུལ་མ ་འདྲ་བ་ཁག་འགར་བགྩོས་ཏེ། ཁུལ་མ ་འདྲ་བ་ས ་ས ྩོ ས་ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ྱི ་རྒྱུ་ཆའ ྱི ་ཐ ན་ཁུངས་རེ་མཚོན། དགེ་རྒན་ གྱིས་རྒྱུ་ཆའ ་ཐྩོན་ཁུངས་དེར་བཀྩོད་འདྩོམས་གནང་བ་དང༌། ས བ་མའ ་ས ྩོ བ་ སྦ ང་ལ་རྩོགས་འདེགས་གནང་དགྩོས། སྐབས་འད ར་སྩོབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་རང་ ཉྱིད་ཀྱི་སྩོབ་སྦྩོང་གྱི་དག ས་མཁ ྩོ ར་གཞ གས་ཏེ། རྒྱུ་ཆའ ྱི ་ཐ ན་ཁུངས་གཅ ྱི ག་ ནས་གཞན་ཞ ག་ལ་རང་དབང་ག ྱི ས་བསྐྩོད་དེ་སྩོབ་སྦྩོང་བས་ཆ ག དགེ་རྒན་ གྱིས་སྩོབ་མའྱི་སྩོབ་སྦྩོང་གྱི་གྲུབ་འབས་དང་སྩོབ་གྲྭའྱི་ནང་སྩོབ་སྦྩོང་བ ད་ཡུན་ ཐ ྩོ ་འག ད་གནང་དག ྩོ ས། ས བ་མ་དབུས་བཞག་ག ྱི ་ས བ་ཁ ད་འད ་ར གས་ཐད་ཀར་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་
190 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ཁ ྩོ ངས་སུ་མ ྱི ་གཏ གས་པར་བར ན། དགེ་རྒན་གྱིས་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ནང་དྩོན་རེ་ རེར་སྩོན་ཆད་ནས་སྩོབ་ཁ ད་གྲ་སྒ ག་གནང་ཐུབ་ཐབས་བལ་བས། དགེ་རྒན་ གྱི་སྩོབ་ཁྱིད་ལས་འགན་དེ་དུས་རྒྱུན་ལས་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ལྱི་བ་ཡ ན། དེར་ བར ན། གལ་ཏེ་དགྩོས་ངེས་བྱུང་ན། དགེ་རྒན་ཁ་ཤས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་སྩོབ་ ཁ ྱི ད་གནང་བའྱི་ཐབས་ལམ་བེད་སྤྩོད་བཏང་ཆ ག འད ྱི་ལྟར་བས་ཚེ་དགེ་རྒན་ རང་ཉ ད་ཀྱི་དམྱིགས་བསལ་ཁྱད་ཆ ས་འད ན་ས ལ་ཐུབ་པའ ་དགེ་མཚན་ཡྩོད། ༣། ས བ་མའ ྱི ་བ ད་ས ྩོ ། ས བ་མ་ཚོས་དགེ་རྒན་གྱི་མྩོ ས་མཐུན་བྱུང་འ ཕ ལ་རང་ཉ ད་ཀྱིས་གང་ ཞ ག་ལ་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་མ ྱི ན་ཐག་གཅ ད་བས་ཆ ྩོ ག ས བ་སྦྩོང་དེ་ཡང་མ ་ས ེ ར་ ཁེར་རྐང་ཐྩོག་དང༌། སྩོབ་མ་གཞན་དང་ལྷན་དུ་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་པའྱི་ ཐབས་ལམ་གང་རུང་ཐ ྩོ ག་བ ད་ཆ ྩོ ག ས བ་སྦྩོང་ལ་དུས་ཚོད་ཀྱི་བཀག་རྒྱ་མེད་ པར་བར ན། སྩོབ་མ་ཚོས་ས བ་སྦ ང་ག ་ནང་ཚན་གང་ཞ ག་ལ་དུས་ཡུན་ར ྱི ང་ པ ྩོ ར་ས བ་སྦ ྩོ ང་བ ད་དག ས་ནའང་བར་ཆད་མེད་པ་ཡ ན། ཁ ང་ཚོས་ས་གནས་ གཏན་འཁེལ་ཞྱིག་བདམས་ཏེ་སྩོབ་སྦ ང་བས་ཆ ག་ལ། ས ྩོ བ་སྦ ང་ག ་དག ྩོ ས་ མཁ ་ལྟར་རྒྱུ་ཆའ ་ཐ ྩོ ན་ཁུངས་གཅ ྱི ག་ནས་གཅ ྱིག་ཏུ་འགྲྩོ་བསྐ ད་ཀང་བ ད་ཆ ག ༤། ས བ་སྦྩོང་ལ་གདེང་འཇྩོག སྦ ངས་འ བ ས་ལ་གདེང་འཇྩོ ག་བ ེ ད་པའ ་དམ གས་ཡུལ་ན ་ས བ་མའ ྱི ་ ས བ་སྦ ྩོ ང་གྱི་འཕེལ་འགྲྩོས་ལ་རྒྱུས་ལ ན་དང༌། ཁ ང་ཚོའྱི་ས བ་སྦ ྩོ ང་ལ་བརག་ ཞ བ་བ ད་ཐབས་ཤ ྱི ག་ཡ ྱིན་སྟབས། སྦངས་འབས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡྩོད་མེད་
1979; Marshall, 1981; Giaconia & Hedges, 1982)
191 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ན ྱི ་ས བ་མ་རང་ཉ ྱི ད་རང་ལ་བསྡུར་དུ་འཇུག་དག ྩོ ས་པ་ལས་གཞན་དང་བསྡུར་ དག ྩོ ས་ད ན་མེད། གདེང་འཇྩོག་བ ད་ཐབས་ཐད་གཙོ་བྩོ་དགེ་རྒན་གྱི་བརག་ ཞ ྱི བ་དང༌། སྙན་ཐ ། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ལས་བའྱི་གནས་ཚད་བརག་ཞ བ་བ་རྒྱུ་བཅས་ ཡ ན། འད ་ལྟར་བས་པས་ས བ་མས་རང་ཉ ད་ཀྱི་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གནས་ཚད་ གསལ་པ ར་ར གས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཡ ྱི ག་རྒྱུགས་དང༌། ཚོད་བགམ་སྩོགས་ཀྱི་ གན ན་ཤུགས་ལས་བཟླྩོག་ཐུབ་པ་ཡྱིན། ༥། འཛིན་ཁང་ད ་དམ། འཛིན་ཁང་ནང་ག ་སྒ ྱི ག་ལམ་དེ་དགེ་སྩོ བ་གཉ ས་ཐུན་མ ྩོ ང་ག ས་མང་ གཙོའྱི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད་གཏན་འབེབས་བེད་དག ས། འདྱི་ལྟར་བྱུང་ཚེ་མྱི་ ཚང་མར་སྒྱིག་ལམ་སྲུང་བར ་དག ས་པའ ྱི ་འགན་འཁ ་ཡ ྩོ ད་པས་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་ ཐག་གཅ ྩོ ད་བས་པའ ྱི ་སྒ ྱི ག་ལམ་ལ་ང ྩོ་རྒྩོལ་བ ད་མཁན་མང་པ ྩོ ་མ ་ཡ ྩོ ང་བ་དང༌། སྒྱིག་ལམ་དེར་མ ་ཚང་མས་བརྱི་སྲུང་དང་བལྟ་ར ག་བ ད་པས་འཛིན་གྲྭའྱི་སྒྱིག་ ལམ་ལེགས་པ ་ཡ ང་ངེས་ཡ ན། ས་བཅད་གསུམ་པ། ས ་འབ ེ ད་ས བ་གས འ ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་མཇུག་འབས། ཞ ྱི བ་འཇུག་བས་པ་ལྟར་ན།
ས བ་མའ ྱི་སྦངས་འབས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན། ས ་འབ ེ ད་ ས བ་གསྩོ་ལ་སྤྱིར་བཏང་གྱི་སྩོབ་གས ་ལྟ་བུའ ་གྲུབ་འབས་ལེགས་པ ་ཞ ག་ཐ ན་ མེད། འ ན་ཀང༌། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ས ྩོབ་གྲྭ་ལ་ལྟ་བ་འཁྱེར་སྟངས་དང༌། ས ྩོ བ་མ་ཕན་ ཚུན་དབར་མཉམ་འབ ལ་བ ད་སྟངས། མ ་དང་འབ ལ་ལམ་བ ེ ད་སྟངས། ས ྩོ བ་
(Peterson,
192 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། མ་རང་ང ས་ཀྱི་ཧུར་སེམས་བཅས་ཀྱི་ཐ ག་སྤྱིར་བཏང་ས བ་གས ྩོ ་ལས་ལྷག་ པའ ྱི ་ནུས་པ་ཞ ག་ཐྩོན་གྱི་ཡ ད་ལ། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་གསར་གཏྩོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཡར་ རྒྱས་གཏ ྩོ ང་སྟངས་ཐད་ནུས་པ་དམ ྱི གས་བསལ་ལྡན་པ་ཞ ྱི ག་ཆགས་ཡ ད། ར ྩོ ་ ཐེན་ར ག་
ག ་འད ད་ཚུལ་ལྟར་ན། ས ་འབ ེ ད་ས བ་གས ྩོ འ ྱི ་ གྲུབ་འབས་ཅུང་ཞན་པ་དེ་ན ་གྲ་སྒ ག་ཐད་ཚགས་ཚུད་པ ་མ་བྱུང་བ་དང༌། ལས་ ད ྩོ ན་བ ེ ད་སྟངས་ཐད་གཅ ྱི ག་གྱུར་མ་བྱུང་བ༌། ས ྩོ བ་མའ ྱི ་བརག་ཞ བ་ཆ་མ་ཚང་ བ༑ རེ་འདུན་མཐྩོ་དྲགས་པ་བཅས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དབང་དུ་བྱུང་བར་བརྩོད་ ཡ ད། ཁ འུ་བྷན་ (Cuban, 1984) གྱིས། མྱི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་བླྩོའྱི་ནང་དགེ་ རྒན་དབུས་བཞག་ག ྱི ་སྩོལ་རྒྱུན་གྱི་སྩོབ་གསྩོ་ཡར་རྒྱས་གཏྩོང་འད ད་ཡ ད་པ་ ལས། ས ་འབ ད་ས བ་གས ྩོ ་འད ྱི ་ཉ ྱི ད་དང ྩོ ས་ཡ ད་ཀྱིས་ཡར་རྒྱས་ཐད་ཤུགས་ སྣྩོན་ལེགས་པ ་ཞ ྱི ག་གཏྩོང་ཐུབ་པ་བྱུང་མེད་པར་བརྩོད། ནང་ད ློ ན་གནད་བསྡུས། ༡། ས བ་ཁ ད་ཀྱི་དམ གས་ཡུལ་མ ྱི ་འདྲ་བ་དང༌། ནང་ད ྩོ ན། ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བ་ ཡུལ། བརྒྱུད་ར མ་དང་ཚོད་དཔག་མཇུག་འབས་བཅས་མྱི་འདྲ་བ་ ཁག་ལ་འཚམས་ཐབས་བེད་སད་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་ཀང་མྱི་འདྲ་ སྤ ྩོ ད་པ་ཡ ན། ༢། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཁ ད་ཐབས་ན ་ཤེས་ཡྩོན་བརྒྱུད་སྤྩོད་དང༌། ག ་ད ྩོ ན་ དང་ནང་ད ྩོ ན་དང ྩོ ས་གཞ ་ག ེ ང་ས ྩོ ང༌། ས ན་འགྲྩོ་མཁ ་སྤ ྩོ ད། ག ྩོ མ་ར ྱི མ་ གསལ་སྟྩོན། དུས་ཡུན་ཐུང་བའ ྱི ་དྲན་པའ ་ཁ ངས་ཀྱི་ཤེས་ཡྩོན་སྩོགས་
(Rothenberg, 1989)
193 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ལ་འཚམས་པ་མ་གཏྩོགས། དུས་ཡུན་ར ྱི ང་བའ ྱི ་དྲན་པའ ྱི ་ར ྱི གས་དང༌། འགྲེལ་བརྩོད་དཀའ་བའྱི་ར གས། བསབ་གཞ ་ལ ྩོ ག་གྱུར་ཅན། ས བ་མ་ ཚོས་རང་རྩོགས་ཀྱིས་ཆ་ཤས་ལེན་དག ས་པའ ་ལས་ར མ་ལ་འཚམས་ པ ་མེད། ༣། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དེའྱི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་གྩོ་རྱིམ་ནྱི། གྲ་སྒ ྱི ག་ ཚགས་ཚུད་བེད་པ། ཁ ྱིད་སྟྩོན་བེད་པ། གཏམ་བཤད་དང ས། (ནང་ད ན་ ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སྒ ྱི ག་ར མ་ཚགས་དམ་པ ། ནུས་པ་ཅན་གྱི་མཚོན་ཐབས། འགྲེལ་བར ད་ཁ་ གསལ་པ ། ད ་སྣང་རྒྱུན་གཏན་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆ ས་ལྡན་དག ས།) མཇུག་བསྩོམས་ཀྱིས་ ར གས་འདེགས་བ་བ་བཅས་ཡྱིན། ༤། གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འདྱི་དུས་རྒྱུན་བེད་ལ ག་ཏུ་སྤ ྩོ ད་པ་དང༌། སྩོབ་མ་ཚོར་བཙན་ཐབས་ཀྱིས་ཉན་དུ་འཇུག་པ། དགེ་རྒན་གྱིས་ མཁས་ང ྩོ མ་བ ེ ད་པ། མ ་ས ར་བ ་བག་དབར་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་སྣང་ཆུང་ ཐེབས་པ་བཅས་ཀྱི་ཞན་ཆ་ཡ ད། ༥། བགྲྩོ་གེང་ག ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་གྱི་ཕན་ནུས་ན ། སྐ ན་བརྩོད་ཀྱི་ ས ྩོ ་ནས་བསམ་གཞ ྱི གས་བ ད་པའ ྱི ་ནུས་པ་གས ་སྐ ང་ཐུབ་པ། དཀའ་ རྙྩོག་ཐག་གཅྩོད་བེད་པའྱི་ནུས་པ་ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བ། མང་གཙོའ ་ བ ད་ཐབས་ལ་བར ེ ན་ནས་ལས་ད ྩོ ན་ཐག་གཅ ྩོ ད་བ ེ ད་སྟངས་ས བ་སྦ ྩོ ང་ བ ད་ཐུབ་པ། བསམ་ཚུལ་གཅྱིག་གྱུར་འབྱུང་དཀའ་བའྱི་རྱིག་ཚན་ལ་ འཚམས་པ། དགེ་རྒན་གྱི་ཐུན་མྩོང་མ་ཡ ན་པའ ་རང་གཤ ྱི ས་ལ་སྟབས་ བསྟུན་ཐུབ་པ། ས ྩོ བ་མའ ་སྨྲ་བརྩོད་ཀྱི་ངག་རལ་སྦྩོང་བརྡར་ཐྩོབ་པ་
194 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། བཅས་ཡ ྱི ན། ༦། བགྲྩོ་ག ང་ག ་ཁ ད་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བརྒྱུད་རྱིམ་ནྱི། སྟ་ག ན། (བགྲྩོ་ ག ང་བ་རྒྱུའ ་ནང་ད ན་ལ་གྲ་སྒ ག་བ ད་པ། ཀ ྩོ ག་འད ན་དང་དཔད་གཞ འ ་རྒྱུ་ཆ་གཏན་འབེབས་བ ད་ པ། བགྲྩོ་ག ང་ཚོགས་ཡུལ་དང་བགྲྩོ་ག ང་ག ་རྣམ་པ་ག ་སྒ ག་བ་རྒྱུ་བཅས།) སྒ མ་གཞ ྱི ། (དཔེ་ གཞ འ ་ཐད་ཧ ལ་གྱི་ཚོགས་ས འ ་ར ག་ཤེས་དཔེ་ར ས་དང༌། མེའུ་ཁེ་ས འ ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྣམ་ པ། ཨ ་ལ ་ཝར་གྱི་ཁ མས་ལུགས་ར ག་པའ ་སྒ མ་གཞ ྱི ་ས གས་གང་རུང་སྤད་ཆ ག) བགྲྩོ་ག ང་ དང ྩོ ས། (དགེ་ས བ་གཉ ས་ཀའ ་བགྲྩོ་ག ང་ཁ ད་ཀྱི་ག ་བབ་ལ་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་བགྲྩོ་ག ང་གཙོ་ སྐ ང་ཐད་ད ་སྣང་བས་པའ ་ཐ ྩོག དྲྱི་བ་གཏྩོང་སྟངས་དང་དྲྱིས་ལན་འདེབས་སྟངས་ཐད་ཀྱི་ཐབས་ རལ་ལ་མཐ ང་ཆེན་བ ད་དག ས།) ཚོགས་འདུའ ་ར ས་ཀྱི་བ་བ་སྩོགས་ཡྩོད། ༧། བགྲྩོ་གེང་ག ་ཐབས་ལམ་འད ྱི འ ་ནང་ས ྩོ བ་མའ ྱི ་ར ག་སྟྩོབས་འཕེལ་རྒྱས་ དང༌། སྤྱི་ཚོགས། སེམས་ཁམས་བཅས་ཕྩོགས་གསུམ་ནས་སྐ ན་ཆ་ འབྱུང་ས ད་པས། དགེ་རྒན་གྱིས་སྐྩོན་གནད་རེ་རེ་བཞ ན་ས ྩོ ན་འག ྩོ ག་ གནང་དག ས། ༨། མཉམ་འབ ལ་གྱི་སྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ཞེས་པ་ན ་ཚོགས་ཆུང་ག ་ཚོགས་མྱི ་ཕན་ ཚུན་རྩོ གས་འདེགས་ཀྱི་ས ་ནས་ས བ་སྦ ྩོ ང་ལེགས་པར་བེ ད་པ་དང་ ཆབས་ཅ ྱི ག ཚོགས་མ ་ས ་སྩོ་ཚོགས་ཆུང་གྱི་མཚན་ཐ ག་ནས་མ ྱི ང་ གྲགས་ཐ ྩོ བ་ཐབས་བ ད་པ་ཡ ྱི ན། ཐབས་ལམ་འད ར་དེང་སྐབས་རྱིགས་ མ ྱི ་འདྲ་གསུམ་ཡ ད་དེ། ས བ་མའྱི་ཚོགས་ས འ ྱི་གྲུབ་འབས་ཚོགས་ ཆུང་དང༌། ཚོགས་སེའྱི་རལ་འགྲན། ཚོགས་ས ས་མ ྱི ་ས ེ ར་ལ་ར ྩོ གས་ འདེགས་བེད་པའྱི་ཐབས་ལམ་བཅས་སྩོ། །
195 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། ༩། མ ྱི ་ས ེ ར་བ ་བག་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་ན ྱི ་མ ྱི ་ས ེ ར་ས ་ས འ ྱི ་ཁྱད་པར་ ལ་འཚམས་ཐབས་བ་ཆེད། རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞ བ་འཇུག་བ ེ ད་ཐབས་ དང༌། བ ་བག་ལམ་སྟྩོན་བ ད་ཐབས། མ ་ས ར་གྱི་མ་ལག་ལྡན་པའྱི་སྩོབ་ ཁ ྱི ད། ལས་ར མ་སྒ ག་པའ ྱི ་ས བ་ཁ ྱི ད་དང་ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ་ས ྩོ བ་ ཁ ྱི ད་བཅས་ཡ ྩོ ད། ༡༠། རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞ བ་འཇུག་བ ེ ད་ཐབས་དེས་ས བ་མར་དུས་ཚོད་ འདང་ངེས་ཤྱིག་སྤད་དེ། གཏན་འཁེལ་གྱི་ལས་བ་ལེགས་འགྲུབ་ཐུབ་ ན་དང ས་སུ་འཛིན་གྲྭ་ལ་མ་ཞུགས་ཀང་རུང་བ་ཡ ན། ཐབས་ལམ་ འད ྱི ་དུས་རྒྱུན་གན་རྒྱ་འཇ ྩོ ག་པའ ་རྣམ་པའ ་ས ྩོ ་ནས་ལག་བསྟར་བ ེ ད་ ཀྱི་ཡ ད། དེའྱི་ཁྩོངས་སུ་སྩོབ་སྦ ང་ལ་དགྩོས་ངེས་ཀྱི་ཤེས་ནུས་དང༌། སྦངས་འབས་མཚོན་ཐབས། ས བ་སྦ ང་ག ྱི ་རྒྱུ་ཆ་ཐ ྩོ བ་ཐབས་དང་ཡ ང་ ཁུངས། ས བ་སྦ ང་ག ་གཞ ་རར་གྱུར་པའ ྱི ་བརྒྱུད་ར མ་དང་དུས་ཚོད་ རེའུ་མ ག བར་སྐབས་དག་ཏུ་བརག་བཤེར་བེད་པའྱི་དུས་ཚོད། ས ྩོ བ་ ཁྱིད་ཀྱི་སྙན་ཐྩོ་འབ ་སྟངས་དང་སྙན་ཐ ་སྤ ད་པའ ་དུས་མཚམས་བཅས་ འདུས་ཡ ྩོ ད། ༡༡། རང་ཚུགས་ཀྱིས་ཞྱིབ་འཇུག་བེད་ཐབས་དེའྱི་ཕན་ནུས་ན ། ས བ་མས་ རང་ཉ ད་ཀྱི་ནུས་པ་འད ན་ས ེ ལ་ཐུབ་པ། སྩོབ་གྲྭ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ ཆའ ྱི ་ཐ ན་ཁུངས་བེད་སྤྩོད་མཁས་པ། ཞ བ་འཇུག་གམ་བརག་ཞ ྱི བ་བ་ ཡུལ་ལ་དགའ་མ ས་ཡ ད་པ་བཅས་ས ྩོ ། ། ༡༢། ཁའེ་ལར་གྱི་ས བ་མ་ས ྩོ ་ས ར་དམ ྱི གས་པའ ་ས བ་ཁ ྱི ད་ཐབས་ལམ་ན ྱི །
196 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ས བ་སྦ ང་ག ་འཕེལ་འགྲྩོས་རང་ཉྱིད་ཀྱིས་ཐག་གཅྩོད་ཆྩོག་པ། ས བ་ སྦ ང་གང་ཡ ྱི ན་ཡང་བང་ཆུབ་ཞ ྱི ག་ཡྩོང་བར་བརྩོན་པ། མ ྱི ་ས ེ ར་བ ་བག་ པ་རེ་རེ་བས་ནས་ས བ་སྟྩོན་བ ད་པ། ས ྩོ བ་སྦ ང་ལ་ཁ ད་སྟྩོན་ལེགས་ པར་བ ེ ད་པ་བཅས་ཡ ྱི ན། ཐབས་ལམ་འད ་ཉ ྱི ད་ས ལ་རྒྱུན་གྱི་ཚོགས་ ས ེ འ ་ས བ་ཁ ྱི ད་བེད་ཐབས་ལས་ལེགས་ཤྱིང༌། ས ྩོ བ་མའ ་སྦངས་འབས་ ཀང་ཡར་རྒྱས་མང ྩོ ན་གསལ་ལྡན་པ་མ་ཟད། ས ྩོ བ་མ་རྣམས་ཀང་རང་ ཉྱིད་ཀྱིས་གང་བསབས་པ་དེར་སྤྩོ་བ་ལྡན་ནའང༌། དེ་དང་ཆབས་ཅ ག་ ས བ་མ་ཚོར་ལས་དྩོ ན་འག ར་འ ག ངས་བ ེ ད་པའ ྱི ་ངན་གཤ ས་ག ྩོ མས་ ས་བ་ཡ ྱི ན། ༡༣། ལས་ར མ་སྒ ྱི ག་པའ ྱི ་ས ྩོ བ་ཁ ད་ཅེས་པ་ནྱི་ཡྩོ་ཆས་སྤ ད་པའ ་རྐ ན་འགྱུར་ གྱི་ཆ ས་ཉ ད་གཞ ྱི ར་བཟུང་ཐ ག་བཀ ྩོ ད་སྒ ག་བས་པ་ཞ ྱི ག་ཡ ྱི ན། བ ད་ ཐབས་དེའ ་དམ ྱི གས་ཡུལ་ན ་རྐ ན་སྐུལ་དང་ཡ་ལན་དབར་གྱི་འབེ ལ་ བར་ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་ཡ ན། ལས་ར ྱི མ་སྒ ག་པའ ྱི ་བསབ་གཞ ྱི ་ བཀ ྩོ ད་སྒ ྱི ག་བ ེ ད་སྟངས་གཉ ྱི ས་ཡྩོད་དེ། ཐད་ཀར་ཅན་དང་ཡན་ལག་ ཅན་བཅས་ས ྩོ ། །རེས་མ་དེས་ས བ་མར་ན ྩོ ར་འཁྲུལ་བྱུང་སྐབས་བསབ་ གཞ ྱི ་ཡན་ལག་གཅ ག་ནང་ཞུགས་ཏེ། ས ྩོ བ་མའ ་ན ྩོ ར་འཁྲུལ་ཡ ྩོ ་བསང་ བ ེ ད་ཆ ྩོ ག ༡༤། ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ད་པའ ྱི ་ས བ་ཁ ད་ན ྱི ། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ལ་ བར ེ ན་ནས་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་བེད་པ་དེ་ཡ ན། དེའ ་ཁྱད་ཆྩོས་གཙོ་བྩོ་ཁག་ ན ། མག གས་མྱུར་ལྡན་པའ ་ག ་ར མ་སྒ ག་པའ ྱི ་བསབ་གཞ ་བེད་སྤ ད་
197 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། བཏང་སྟེ། ས ྩོ བ་མས་རང་ཉ ྱི ད་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་འཕེལ་འགྲྩོས་གཏན་འཁེལ་ བས་ཏེ་མག གས་མྱུར་ངང་སར་བསབས་ཤེས་ཡྩོན་ལ་དྲན་གསྩོ་དང་ ཤུགས་སྣྩོན་རྒྱག་པ། ས ྩོ བ་སྦ ང་དང་འབ ལ་ཡ ད་ཀྱི་གྲངས་ཐ ་ས ྩོ གས་ རྒྱུ་ཆ་མཁ ྩོ ་སྤ ད་བ ེ ད་པ། བ ེ ད་ནུས་དང་བརྒྱུད་ལམ་སྣ་མང་ལྡན་པ། ས ྩོ བ་སྦ ང་དེ་སྩོབ་གྲྭའ ་ནང་ཁ ྩོ ་ནའ ་ཚད་བཀག་མེད་པ། འབ ལ་མཐུད་ དྲ་རྒྱ་ལ་བར ེ ན་ནས་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་རྒྱ་ཚད་དང་ཐ ན་ཁུངས་རྒྱ་བསྐ ད་ བ ད་པ་བཅས་ས ྩོ ། ། ༡༥། དེང་སྐབས་བེད་སྤྩོད་བ ད་བཞ ྱི ན་པའ ་ཀམ་པུ་ཊར་སྤ ྩོ ད་པའ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ བ ད་ཐབས་དབ ེ ་བ་ཁག་ན ྱི ། བསྐར་སྦ ང་དང༌། བ ེ་བག་ལམ་སྟྩོན། ལད་ ཟླྩོས། ས ྩོ བ་གས འ ྱི ་ར ེ ད་ར གས། ཤེས་ཡ ན་བེད་སྤ ད་ས ྩོ གས་ཡ ད། རེ་སྒུག་ནང་བཞྱིན་གྱི་སྩོབ་ཁ ད་དམ གས་ཡུལ་འགྲུབ་ཆེད། ཀམ་པུ་ ཊར་གྱི་སྒྱིག་རྱིམ་རྣམས་ཁ མ་ནས་ཉ ་སྒྲུབ་བ ད་སྐབས་ཐུགས་གཟབ་ གནང་དག ྩོ ས། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་རྩོགས་འདེགས་གཏྩོང་བའ ་ས ྩོ བ་ཁ ྱི ད་ འད ྱི ་ཉ ད་ས ལ་རྒྱུན་གྱི་ཐབས་ལམ་ལས་བཟང་ནའང༌། དེ་གཉ ས་ཟུང་ འབ ེ ལ་བ ད་ཐབས་བྱུང་ན་ནུས་པ་མང ྩོ ན་གསལ་ལྡན་པ་ཡ ན། ༡༦། བེ་བག་ལམ་སྟྩོན་ནྱི་དགེ་རྒན་གཅ ག་ག ས་ས བ་མ་གཅ ག་ལ་ས བ་པའ ་ ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཐབས་ལམ་ལ་ཟེར། དེའྱི་ཁྩོངས་སུ་བརག་ཞྱིབ་དང༌། བཅ ས་ ཐབས། ཤུགས་སྣྩོན་བཅས་འདུས་ཡྩོད། ཐབས་ལམ་འད ྱི འ ྱི ་ཕན་ནུས་ན ྱི ་ ས ྩོབ་སྟྩོན་བེད་པྩོ་དང་བ་ཡུལ་གཉྱིས་ཀ་རང་བཀུར་དང་འཇ ན་ཐང་ཐད་ ཕན་ཐ ྩོ གས་ཡ ྩོ ད་ཅ ྱི ང༌། མ ྱི འ ་འབ ེལ་ལམ་ཐད་ཀང་ཡར་རྒྱས་འགྲྩོ་བ་ཡ ན།
198 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༡༧། གེག་ནེས་བཏྩོན་པའ ་ས བ་ཁ ད་ཐབས་ལམ་ལ་ག མ་ར མ་དགུ་ཡ ད་དེ། དེ་ དག་ན ། ད ྩོ ་སྣང་འགུགས་པ། དམ ྱི གས་ཡུལ་ང ྩོ ་སྤ ད། སར་བསབས་དྲན་ གས ྩོ ། བསབ་གཞ ྱི ་ང ་སྤ ད། ལམ་སྟྩོན། སྤ ད་ཚུལ་ཕྱིར་མང ན། བསྐར་ ཞ ྱི བ། གདེང་འཇྩོག་དང་ཕྱིར་དྲན། ས བ་སྦ ྩོ ང་ས ྩོ ་བསྒྱུར་བཅས་ཡ ན། ༡༨། ཁཱ་ར ྩོ ལ་གྱིས་དུས་ཚོད་ཀྱི་ཡུན་ཚད་ལ་བར ན་ནས་ས བ་ཁ ད་ལ་ ཤུགས་རྐ ན་གཏ ང་ནུས་རྐ ེ ན་ར་ལྔའ ྱི ་དབ ་མཚམས་ཕེས་ཡྩོད། ཁྱད་ ནུས། ས བ་སྦ ང་ག ྱི ་ག ྩོ ་སྐབས། བརྩོན་འགྲུས། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་སྤུས་ཚད། ས བ་མའ ྱི ་ག ྩོ་སྟྩོབས་བཅས་ཡ ན། ཁ ང་གྱི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་ན། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་གནས་ཚད། = ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་གྱི་དུས་ཚོད། ÷ དགྩོས་ངེས་ཀྱི་དུས་ཚོད། ༡༩། ས ྱི ་ལཱ་ཝྱིན་གྱིས་ཁཱ་རྩོལ་གྱི་སྒྩོམ་གཞ ་བསྒྱུར་བཅ ྩོས་བཏང་སྟེ་ (QAIT) དཔེ་གཞ ་གསར་གཏ ྩོ ད་བས། དེའ ་མཚན་དྩོན་ནྱི། ས ྩོ བ་ཁ ད་ཀྱི་སྤུས་ ཚད། ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་གནས་ཚད་འཚམས་མྱིན། ཡ ྱི ད་འགུགས་བ ེ ད། ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ་དུས་ཚོད་བཅས་ཡྱིན། ༢༠། ཧན་ཊར་གྱི་ཐད་ཀར་སྩོབ་ཁྱིད་ཐབས་ལམ་ལ་རྒྱུ་རྐ ན་བདུན་ཡྩོད་དེ། རེ་སྒུག་བསྐ ད་ཐབས། དམ གས་ཡུལ་དང་ལས་འཆར། ནང་འདྲེན། དཔེ་སྟྩོན། རྩོག་ཤེས་ཀྱི་གནས་ཚད་བརག་ཞྱིབ། ལམ་སྟྩོན་འྩོག་སྦྩོང་ བརྡར་བ་བ། རང་རྐ་འཕེར་བའ ་སྦ ང་བརྡར་བཅས་འདུས་ཡ ད། ༢༡། ཁེ་ས འ ྱི ་ར ག་ཤེས་འཕེལ་རྒྱས་སྨྲ་བའ ་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་དཔེ་གཞྱི་ལ་ག མ་ པ་ལྔ་ཡྩོད་དེ། བསབ་གཞ ་གཏན་འབེབས་དང་ཆབས་ཅྱིག་བསབ་
199 སྩོ་་་ིད་ཤི་ཐ་ས་བས། གཞ འ ་ བ ང་ཚད་འཇལ་བེ ད་ཀྱི་ཡ ་ཆས་ ཀ ང་ཡར་རྒྱས་གཏ ང་བ། གདེང་འཇ ག་ག ྱི ་ག ་ར མ་ཡར་རྒྱས་གཏ ྩོ ང་བ། གདེང་འཇྩོག་དང ས་བ་ བ། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་གནས་ཚད་གྩོ་སྒྱིག་བས་ཏེ། ས བ་ཁྱིད་ཀྱི་གནས་ཚད་ ར མ་པ་རང་བཞྱིན་གྱིས་བརྒལ་བ་ལས་བཙན་ཐབས་ཀྱིས་བརྒལ་བར་ མ ྱི ་བ ད་པ་བཅས་ཡ ྱི ན། ༢༢། ཕ ྩོ གས་བསྡུས་ས ྩོ བ་ཁྱིད་ཀྱི་ག མ་ར ྱི མ་ན ྱི ། ཐ ག་མར་ར་འཛིན་དང་ ངེས་སྩོལ་དེ་དང་འབ ལ་བའ ་དཔེ་མཚོན་བཞག་སྟེ། བརག་ཞ ྱི བ་དང་ གཤ ྱི བས་བསྡུར་བརྒྱུད་དཔེ་མཚོན་དབར་གྱི་ཐུན་མྩོ ང་ཁྱད་ཆ ྩོ ས་ འཚོལ་དགྩོས། དེ་ནས་སར་གྱི་ར་འཛིན་དང་ངེས་ས ལ་དེས་རྙེད་ཟ ན་ པའ ་ཁྱད་ཆ ས་འགྲེལ་བར ད་བ ད་དག ྩོ ས། ༢༣། ག ྩོ ་ད ན་འགྲྩོལ་བའྱི་སྩོབ་ཁ ད་ཀྱི་ག མ་ར མ་ན ྱི ། ཐ ག་མར་ལ ྩོ ག་གྱུར་ གྱི་ར་འཛིན་དང་ངེས་ས ལ་ཕྱིར་བཏྩོན་ཏེ། ས བ་མར་རྩོགས་འདེགས་ ཀྱིས་ག ་ད ྩོ ན་དེ་དང་འཚམས་པའྱི ་དཔེ་མཚོན་འཚོལ་དུ་འཇུག་པ། མཐའ་མར་ར་འཛིན་ནམ་ངེས་ས ལ་དེ་འྩོས་འཚམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ ནང་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་བ་བཅས་ཡ ན། ༢༤། ཕ ྩོགས་བསྡུས་དང་འགྲྩོལ་བའྱི་ཐབས་ལམ་གཉ ས་ཟུང་འབ ལ་གྱིས་ གཉ ས་ཀའྱི་དགེ་མཚན་བེད་སྤྩོད་བ་ཆེད། ང་ཚོས་རྒྱས་བཤད་དང༌། གཤ ྱི བས་བསྡུར། འགྲེལ་བར ད། གལ་འཛུགས། ར ྱི གས་འབ ད་བཅས་ ཀྱི་གྩོ མ་ར མ་ལྔ་ལ་བར ན་ནས་ཕ གས་བསྡུས་ནས་འ གྲྩོ ལ་བར་འཕ ་ འགྱུར་གཏ ང་བའྱི་ཐབས་ལམ་བེད་སྤྩོད་གཏ ང་ཆ ག
200 སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁ ད་ཐབས་ལམ། ༢༥། མ ྱི འ ྱི ་འ གྲྩོ ་བ་སྨྲ་བའ ྱི ་ས ྩོ བ་གས ྩོ ་ལ་གཤམ་གསལ་ཐུན་མ ྩོ ང་ཁྱད་ཆ ྩོ ས་ ཁག་ཡ ྩོ ད། ས བ་མའ ་ཤེས་འདྩོད། རང་ཐག་རང་གཅ ྩོ ད། རང་རྐ་འཕེར་ བའ ྱི ་ས ་ནས་ས ྩོ བ་སྦ ྩོ ང་བ ེ ད་པའ ་ནུས་པ་གས ་སྐ ང་། བར ་དུང་འཁྱེར་ སྟངས་སྐྩོར་གྱི་ས བ་གསྩོ་གཙིགས་ཆེར་འཛིན་པ། གསར་གཏ ད་ཀྱི་ ནུས་པར་དར་འཕེལ་གཏྩོང་རྒྱུ་གལ་ཆེར་བར ་བ། ཨང་ཐ ྩོ བ་བརྒྱ་ཆ་ དང་ག ་ར མ་སྤད་དེ་སྩོབ་ཁྱིད་ལ་གདེང་འཇ ག་མ ྱི ་བ ེ ད་པ། སྩོབ་མ་ཚོར་ གནྩོན་ཤུགས་མེད་པའ ་ས བ་སྦ ང་ག ྱི ་ཁ ྩོ ར་ཡུག་བསྐྲུན་རྒྱུ་བཅས་ས ྩོ ། ། ༢༦། ས ་འབ ེ ད་ས ྩོ བ་གས ྩོ ་ན ྱི ་མ ྱི འ ་འགྲྩོ་བ་སྨྲ་བའ ་ས ྩོ བ་གས ྩོ འ ་དག ྩོ ངས་ད ན་ མཚོན་ཞྱིང༌། དེའྱི་ཁྱད་ཆ ས་ན ། རྱིག་ཚན་གྱི་དབེ་མཚམས་མེད་པ། དགེ་རྒན་གྱི་འགན་བབ་སྣ་མང་དུ་གྱུར་པ། ས ྩོ བ་མར་ས བ་སྦ ྩོ ང་ག ྱི ་ དུས་ཚོད་གཏན་འཁེལ་མྱིན། ས ྩོ བ་མ་ས ྩོ ་ས ྩོ ས་རང་ཉ ད་རང་ལ་བསྡུར་ བ༑ དགེ་ས བ་གཉ ྱི ས་ཀས་རང་ཉ ད་ཐུན་མ ྩོ ང་ག ས་གཏན་ལ་ཕབ་པའ ་ འཛིན་གྲྭའྱི་སྒྱིག་ལམ་བརྱི་སྲུང་བ ད་པ་བཅས་ས ྩོ ། ། ༢༧། སྩོ་འབ ད་ས ྩོ བ་གསྩོ་དེ་ས བ་མའ ་སྦངས་འབས་ཐ ག་དང ས་གཞ ་ས ྩོ བ་ གྲྭའ ་ས བ་གས ྩོ ་ལྟ་བུ་ཞ ྱི ག་མ ་ཐ ྩོ ན་པ་ལ་རྒྱུ་རྐ ེ ན་གང་མང་ཞ ྱི ག་ཡ ྩོ ད་ ནའང༌། ས ྩོ བ་མས་ས བ་གྲྭ་ལ་ལྟ་བ་འཁྱེར་སྟངས་དང༌། ས ྩོ བ་མ་དབར་ གྱི་ཕན་ཚུན་མཉམ་འབེལ་བ ད་སྟངས། དུས་རྒྱུན་མ ་དང་འབ ལ་ལམ། སྤྱིར་བཏང་སྩོ བ་མའ ་རང་ཉ ྱི ད་ཀྱི་ལྟ་བ་བཅས་ཀྱི་ཐ ག་གྲུབ་འ བ ས་ མང ྩོ ན་གསལ་ཐ ྩོ ན་པ་ཡ ྱི ན།