Kloosterkrant voorjaar 2018

2018

Voorjaar

1 Algemeen 2 Dominicaans leven 3 Sociale Projecten 4 Verhuur 5 Programma’s 6 Programma’s 7 Vrienden en community 8 Agenda

www.kloosterhuissen.nl u kunt ons ook volgen op de social media

a a lt bak k e r, d i re c t e u r

Draagkracht en mildheid in een harde wereld

I

n de dagen dat ik deze tekst mag schrijven overleed onverwacht dominicaan Ernst Marijnissen.

Ondanks zijn hoge leeftijd kwam zijn overlijden toch nog onverwacht en dat raakt iedereen in

Huissen zeer, zo ook mij. Toen hij in zijn rolstoel naar het ziekenhuis ging, spraken we af dat hij in zijn rolstoel weer thuis zou komen. Het mocht niet zo zijn.

Ernst was voor het klooster enorm belangrijk, zowel voor de communiteit als voor de medewerkers en de gasten. Hij heeft maar liefst 25 jaar lang het leerhuis verzorgd en had de volgende serie bijeenkomsten al voorbereid. Dat leerhuis was voor de trouwe deelnemers belangrijk, maar heeft hemzelf ook veel gebracht. Hij noemde het lernen, leren aan elkaar, optrekken aan elkaar.

Vele jaren was hij de drijvende kracht achter het tijdschrift Geloven Onderweg en haar voorgangers.

Hij zorgde ervoor dat de redactievergaderingen elke keer een geschenk waren. Hij was ook zeer betrokken bij de ontwikkeling van het centrum, ook in de jaren

dat hij lid was van het bestuur van de Stichting.

Hij steunde de activiteiten die we in dit huis organiseren stuk voor stuk en hij was trots dat we met elkaar deze bijdrage aan de dominicaanse zending leveren.

Bovenal was het een aimabel, wijs en ook bescheiden mensen mens. Hij kon enorm genieten van kleine dingen en warme aandacht en kon bijzonder goed luisteren. In gesprekken voegde hij altijd een inzicht toe. Hij kon ook scherp zijn en kritisch zijn en voortdurend dingen aan de orde stellen waar hij het niet mee eens was.

Ernst was bezig om voor deze kloosterkrant weer een artikel te schrijven. Half januari zei hij nog dat het zou

lukken. Helaas is dit de eerste keer dat de krant zonder een bijdrage van hem verschijnt. Zijn bijdrage was ongetwijfeld weer een aanvulling geweest. Lieve Ernst, dank je wel voor alles, we zullen je missen. Dat je in Gods liefde mag zijn.

Het thema deze keer gaat over draagkracht en mildheid. Hoe kun je als mens omgaan met alles wat er gebeurt in je leven? Omgaan met verdriet, traumatische ervaringen en ook met uitsluiting, populisme en mediageweld. In de bijdragen gaat het over mildheid en gastvrijheid als antwoord op uitsluiting, en de over zin van je bestaan, trouw blijven aan jezelf, leven vanuit je ziel en in liefde blijven kijken naar jezelf en de ander.

thirz a van de h o e f, yog a d oc e nt e

De kracht van aandacht Het meest krachtige en spirituele aspect van onze menselijke natuur is het vermogen om aandachtig en gewaar te zijn. Aandacht en gewaar zijn vergroten het bewustzijn van onze innerlijke wereld en tevens van onze buitenwereld. Het helpt ons onszelf van binnenuit te ervaren en met onszelf te verbinden.

En om, vanaf die plek, naar buiten te keren in meer verbinding met de ander.

Ik was 33 toen ik voor het eerst in aanraking kwam met yoga. Ik had 8 jaar op hoog niveau karate beoefend en door een permanente blessure besloot ik te stoppen met de sport waar ik mijn hart aan verbonden had. In een zoektocht naar vervanging kwam ik, bij toeval, bij een proefles ashtanga-yoga terecht. Ik was nieuwsgierig en besloot dit uit te proberen. Ondanks mijn stijve lichaam en de confrontatie met mezelf op mijn mat was er ‘iets’ in de yoga dat mij aantrok. Het ‘iets’ kon ik niet onder woorden brengen, maar het raakte me en daagde me uit.

In het begin was ik vooral bezig met het fysieke aspect, maar naarmate de tijd vorderde en ik bekender raakte met de houdingen, verschoof er iets in mij. Mijn – uiteindelijk dagelijkse - beoefening van yoga en ademhalings-

ONDERWEG KATERN ONDERWEG Kwartaalthema belicht vanuit verschillende invalshoeken THEMA VOORJAAR 2018

Foto: Violaine Chapallaz

oefeningen liet me kennis maken met delen van mezelf, met een andere manier van kijken naar, en leerde me te luisteren. Luisteren naar mijn lichaam, luisteren naar alles wat aanwezig was. En het leerde me om dit als waarnemer te doen. Het puur fysieke werd meer een verbinding van lichaam – geest – emotie, zonder dat ik hier naar op zoek was.

Tevens leerde ik dat yoga pas echt begint wanneer je van je mat afstapt. Dat alles wat je op de yogamat tegenkomt een afspiegeling is van je dagelijks leven. Van mijn irritaties tot de dingen waar ik liever omheen beweeg. Van mijn al dan niet flexibel zijn in situaties/houdingen tot afstand kunnen nemen van….

Uiteindelijk bewoog ik dan ook van de sterk fysieke vorm –

Draagkracht en mildheid Gitta Nieuwenburg Bij de uitvaart van Ernst Marijnissen Henk Jongerius De ONZIN van geluk en de ZIN van het bestaan Ignace de Haes

1

5

2

Leven na een traumatische ervaring Pete Pronk

Het feest van de Geest Bram Grandia

6

ashtanga, wat zo dicht lag bij wat ik kende vanuit de karate – naar de zachtere stromingen van de yoga waaronder yin yoga en vijnana yoga – waarin ik meer naar binnen kon keren.

Wanneer we met aandacht yoga beoefenen, wordt yoga meditatie in beweging. Al het buigen en stretchen en omkeren en twisten wordt dan een krachtige manier om onze geest helder te krijgen, ons hart te openen en onze oordelen te laten varen.

Tijdens mijn 4- en 5-daagse programma’s in het klooster komen alle aspecten van de yoga - van meditatie tot houdingen tot het bestuderen van teksten - aan bod. Zo wordt het programma een verdieping en een heelheid die zorgen voor voeding voor alle aspecten van ons zijn.

3

Omgaan met vluchtelingen Désanne van Brederode

Kerk en klooster als veldhospitaal Erik Borgman

7

Misschien niet waar gebeurd, maar toch waar Theo Menting

Leven vanuit je ziel Henk Jongerius

4

8

Draagkracht en mildheid k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

1

Lente

D

pau l m i nk e o. p. , p r i or va n d e d om i ni c a a ns e com muni tei t i n h ui s s en

e winter is bepaald niet mijn ding. Het is een tijd van koude en donkerte. Een tijd van stormen door kale bomen en grauwe luchten.

Een tijd van dikke jassen en wollen mutsen. De natuur staat er een beetje kleurloos en doods bij.

Hoe anders is de lente. De bollen kruipen uit hun schulp en tonen ons hun mooiste kleuren. De knoppen springen open, bloemen laten hun schoonheid zien. De bomen verjongen en de bladeren showen hun duizenden tinten groen. De vogels zingen het hoogste lied. En dan het licht, weg is de grauwsluier. Hoe wondermooi is de schepping in de lente.

Die schepping is ons geschonken. Om niet. En als het geschenk van de schepping een echt geschenk is, dan mogen we ervan genieten. Geniet ervan. En wanneer kunnen we dit beter dan in de lente als de schepping haar schoonheid ontvouwt.

Wie de lente op zich laat inwerken hoort haar zeggen: leef, durf te leven, wie je ook bent, wat je ook doormaakt. Ik heb een vrouw gekend, die jarenlang hetzelfde voedsel at omdat zij leed aan voedselintolerantie. Ook kwam zij al lange tijd niet meer buiten, verzwakt als zij was. Maar zij leefde helemaal op als zij in haar minituintje zag dat de meesjes zich te goed deden aan de pinda’s. Of als zij de merel op het dak hoorde fluiten. Dan was haar dag weer goed. Ik heb haar nooit horen praten over voltooid leven.

Wij geven aan mensen van wie we houden op hun verjaardag, jubileum, ja zelfs bij hun overlijden bloemen. Teken van onze liefde. Zo getuigt de hele schepping met al zijn pracht aan kleur en geur voor ons van Gods menslievendheid. En zei Jezus niet, vol verwondering over de schoonheid van de lelies, dat zelfs Salomon met al zijn pracht niet gekleed ging als een van hen?

Henk Jongerius dichtte in het lied: De stilte is vervuld: “De aarde toont haar pracht van uw menslievendheid: de onvermoede kracht van leven, ons bereid.” Zo is het. Geniet ervan!

Kloosterblog Veel mensen weten de weg naar onze blog reeds te vinden. Via onze facebookpagina verwijzen wij regelmatig naar de blog, wanneer er weer een interessant nieuw artikel op is verschenen. Wat is daar dan te vinden? Op de eerste plaats staan er de artikelen uit Onderweg, de katern van deze Kloosterkrant en sommigen daarvan zelfs nog wat uitgebreider. Daarnaast staan er ook andere inspirerende of verdiepende stukken, geschreven door leden van de communiteit, medewerkers of begeleiders. Neem eens een kijkje op blog.kloosterhuissen.nl Wij vinden het leuk als u een reactie achterlaat.

kloost e rga st e n Ons gastenverblijf staat open voor iedereen die verlangt om in een omgeving van stilte en afzondering tot zichzelf te komen. Verblijf enkele dagen in het Dominicanenklooster, ervaar de rust en stilte en beleef de louterende werking van het dagelijkse kloosterritme. Kijk voor verblijfskosten op onze site.

Aanmelding: Telefonisch via de gastenbroeder Theo Koster (026 - 326 44 49, weekdagen tussen 17.30 uur en 18.15 uur).

Bij geen gehoor kunt u een e-mail sturen naar secretariaat@kloosterhuissen.nl.

Kloosterritme en vieringen Kijk voor een actueel overzicht van de kapelvieringen op de site van

g ro e p sve r b l ijf Het is ook mogelijk om met grote en kleine groepen enige tijd in het klooster te verblijven.

U kunt dan zelf het programma invullen van uw verblijf. In overleg met u kunnen we activiteiten organiseren, zoals creatieve en muzikale workshops, meditaties en kloosterkoken.

Informeert u bij de receptie van het klooster. info@kloosterhuissen.nl.

de Dominicaanse communiteit, www.dominicanen.nl/ huissen.

Het kloosterritme bepaalt het dagelijkse leven in het Dominicanenklooster. Dagelijks is er om 08.00 uur een ochtenddienst (Lauden) en om 18.30 uur een avonddienst (Vespers). Op werkdagen is er een middagmeditatie om 12.10 uur. Op zondagmorgen viert de gemeenschap om 10.00 uur samen de eucharistie.

U bent van harte uitgenodigd!

Dagelijks ritme 08.00 uur Ochtendviering 08.30 uur Ontbijt 10.00 uur Viering van de eucharistie

m.m.v. de kloostercantorij (zondag) 12.10 uur Middagviering (werkdagen) 12.30 uur Warme middagmaaltijd 17.30 uur Avondbrood 18.30 uur Avondviering

Retraites Weekend in contact met je vrouwelijke kracht Voor vrouwen die in relaties hun eigen hart willen volgen en verbinding willen maken met anderen vanuit vrouwelijke stevigheid. In de liefde, met familie of op het werk.

Denise van Geelen en Vivien Broekman, beiden persoonlijk begeleider.

Vrijdag 23 maart 19.30 uur t/m zondag 25 maart 2018

2

5-Daagse Schrijf- en stilteretraite

Bezinningsdagen Op weg naar Pasen

Meditatieweekend het Weekend Je plek Compassie kompas innemen

Zoek je tijd om eindelijk met schrijven te beginnen?

Een bestaand project op te pakken? Of tot rust te komen? Dan is deze verstilde én energieke schrijfretraite iets voor jou!

Beleef samen de Goede Week en Pasen met bijzondere vieringen, gesprekken, ontmoetingen, bezinning, onderlinge gezelligheid en heerlijke maaltijden

Vanuit meditatie opmerkzaam gewaar leven: Herinneren waar het omgaat, terugkeren naar je thuisbasis, de moed vinden om met compassie door het leven te gaan.

Ontdek in dit weekend met behulp van familieopstellingen hoe je jouw plek kunt innemen waar je helemaal tot je recht komt, in je leven, je gezin, of in je werk.

Ga mee op reis naar Kreta, verblijf in de prachtige Orthodoxe Academie, Kolympari/ Chania OAC vlakbij de zee.

Met als creatieve activiteit: icoon schilderen of Byzantijns zingen.

Bert van Baar, antropoloog en schrijver Vrijdag 6 april t/m zondag 8 april 2018

Erna Bakker, therapeute en coach Vrijdag 6 april t/m zondag 8 april 2018

Martina Heinrichs, oecumenisch theologe Vrijdag 13 april t/m vrijdag 20 april 2018

Geertje Couwenbergh, columnist en auteur Zondag 25 maart t/m donderdag 29 maart 2018

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

Theo Menting, theoloog en kerkmusicus en Paul en Els Roelofs, begeleiders Woensdag 28 maart t/m zondag 1 april 2018

Culturele reis Kreta

Een steuntje in de rug

Z

oals u inmiddels misschien al weet zijn de projecten voor kwetsbaren, vrijwilligers

en mantelzorgers een zeer belangrijk onderdeel van de activiteiten in het Dominicanenklooster Huissen.

Mensen die het moeilijk hebben, eenzaam zijn of in armoede leven, kunnen een paar dagen op adem komen, inspiratie en bezieling vinden om zo met hernieuwde kracht verder te gaan. Ook de mensen die zich belangeloos inzetten voor hun naasten of medemensen -zoals vrijwilligers of mantelzorgers- willen wij graag inspireren om hun belangrijke werk voort te zetten.

Ook voor 2018 zetten we ons weer in om vele mooie projecten te realiseren. Daarbij kunnen we uw hulp hard gebruiken. Fondsen en subsidies zijn niet toereikend om alle kosten te dekken. Via Stichting Vrienden Dominicanenklooster Huissen kunt u ons steunen. zie vrienden.kloosterhuissen.nl

Herstelverhalen D

jud i th melch er s , med ewer kst er

In 2018 organiseren we de volgende mooie projecten: Inspiratiedagen voor dak- en thuislozen, zodat zij tot rust kunnen komen, genieten van goede verzorging en ervaringen kunnen delen met lotgenoten.

Inspiratiedagen voor mantelzorgers en mantelzorggezinnen, om de routine van de dagelijkse zorg te doorbreken en de batterij op te laden.

Er zijn ook inspiratiedagen voor vrijwilligers die met kwetsbare groepen werken, zoals ouderen of vluchtelingen of in de terminale zorg. Zij doen kracht en inspiratie op en wisselen ervaringen uit rondom een bepaald thema.

We organiseren inspiratieweken voor (eenzame) minima en een moeder/ kindweek voor minima- en alleenstaande (tiener-)moeders met allerlei activiteiten om deze vrouwen uit hun isolement te halen en in hun kracht te zetten.

Dan zijn er nog kloosterdagen en herstelweken voor (ex-)psychiatrische patiënten. In het klooster, onder lotgenoten en goede begeleiding, vinden zij de rust en acceptatie die in het dagelijks leven zo vaak ontbreekt.

Tijdens de inspiratieweken voor eenzame ouderen met

een minimum inkomen, staat ontmoeting en inspiratie centraal, maar daarnaast wordt gewerkt met specifieke thema’s als weerbaarheid, activering en bezinning.

Maar er is ook oog voor de jongeren, die buiten de boot dreigen te vallen doordat zij het moeilijk hebben.

Voor hen wordt (voor de 9e keer alweer) een trainingsweek georganiseerd.

Wij vinden het ook fijn dat we inspiratieweekenden voor mensen met een verstandelijke beperking kunnen organiseren. Tijdens het programma worden allerlei activiteiten aangeboden die gericht zijn op het onderzoeken van persoonlijke talenten.

Nieuwe projecten voor 2018 zijn: De inspiratieweek voor jongeren in armoede. Het ontwikkelen van toekomstperspectieven en leren voor zichzelf op te komen spelen een belangrijke rol tijdens dit programma.

Een midweek voor statushouders en asielzoekers met hun kinderen die onder de bed-bad-en-broodregeling vallen. In het klooster kunnen zij genieten van de goede verzorging en inspirerende activiteiten die hopelijk een lichtpuntje mogen zijn in hun onzekere situatie.

Jouw verhaal doet er toe

jud i th melch er s , med ewer ks ter

Vrij vertellen van je eigen herstelverhaal

e themaweek ‘Vrij vertellen van je eigen herstelverhaal’ wordt georganiseerd voor mensen met een psychische aandoening. Daarmee leren leven valt vaak niet mee: Aansluiting met anderen

verloopt moeizaam, ze zijn een ‘geval’ en ze worden veelal met moeite gezien en gehoord in de huidige maatschappij. Hun verhaal wordt vaak omgebogen tot datgene wat ze ten diepste niet zijn.

Het vertellen en vorm geven aan het eigen, werkelijke verhaal, kan helpen op de weg naar herstel. De delen van het levensverhaal die omgeven zijn met angst, schaamte en oordeel, worden vaak diep weggestopt en steken daarna des te harder hun kop weer op, donkerder en dreigender dan ooit tevoren. Stem geven aan je ervaringen en aan dat wat in je leeft, draagt bij aan het leren omgaan met grenzen en met dat wat niet te genezen is. Belangrijk tijdens dit kwetsbare proces is, dat het verhaal zonder enig oordeel aan het licht mag komen.

De open en unieke werkwijze van beide begeleiders staat daarvoor garant. Margreet Roos werkt als geestelijk verzorger binnen de psychiatrie. Tevens is zij supervisor en leerbegeleider aan het Titus Brandsma Instituut. Pete Pronk is docent in beeldend vertellen en stemexpressie. Beiden zijn geïnspireerd door en verbonden met het Roy Hart Theater. Door middel van creatieve en expressieve werkvormen krijgen de deelnemers een stem en worden zij in hun kracht gezet. De begeleiders zorgen voor

een veilige bedding waarin ieder zijn of haar verhaal kan delen, in alle vrijheid, zorgvuldig begeleid en gesteund en herkend door gelijkgezinden. Om zo te mogen zijn wie je ten diepste wel bent.

Als klooster zetten we ons graag in voor de kwetsbare mensen in onze samenleving.

Deze themaweek Herstelverhalen willen we 4 keer organiseren in 2018. Daarnaast zijn er nog vele andere projecten, waarbij we uw financiële steun goed kunnen gebruiken. Meer informatie en mogelijkheden om te doneren vindt u via: vrienden.kloosterhuissen.nl Ben je of ken je iemand die in het circuit van de psychiatrie terecht is gekomen en spreekt dit programma je aan, dan kun je contact opnemen via info@kloosterhuissen.nl Voorafgaand aan deelname vindt er eerst een intakegesprek plaats tussen deelnemer en de begeleiding.

Een kinderbadje in de kloostertuin I

m art ina heinrichs, pro gram m aco ö rdinato r

n de kloostertuin onder de oude rode beuk staat een kinderbadje vol met spetterende peuters.

Eromheen wat kletsende moeders bij elkaar, steeds met een half oog de kinderen in de gaten

houdend. Je ziet ze relaxen op deze vrije middag van hun zomerweek. Ze genieten van de dagdelen dat ze hun eigen programma volgen met leerzame, bezinnende en creatieve onderdelen.

Ondertussen maken de kids fantastische, deels ook avontuurlijke en spannende dingen mee. Een enthousiaste groep jongelui gaat met hen de natuur in, naar het Dijkmuseum in Bemmel voor een bevertocht of maakt met de oudere kinderen een nachtelijke speurtocht.

Er is veel tijd en aandacht voor de kinderen. Ze leren sociale vaardigheden in de omgang met anderen.

En ze zijn eens weg uit de stad waar ze wonen. “Juf”, zegt een jochie van tien tegen mij, “we zijn nog nooit op vakantie geweest, maar dit keer ga ik dit allemaal vertellen, als we weer naar school gaan.” Ook is er een samenwerking met een crisisopvang voor slachtoffers van huiselijk geweld uit het westen des lands. De meeste van deze vrouwen zijn vluchtelingen. Nog maar net in Nederland, kennen ze de taal natuurlijk nog niet.

We spreken Engels, desnoods met handen en voeten.

Ze zijn heel dankbaar voor de rust en veiligheid die

ze ervaren. De trauma’s en herinneringen aan geweldsituaties zijn steeds aanwezig, maar verdwijnen nu even naar de achtergrond. Ze staan als mens centraal en hoeven niets uit te leggen als ze dat niet willen.

Een andere vluchtelingengroep die wij in samenwerking met het COC ontvangen, vertelt dat ze niet alleen voor oorlogsgeweld zijn gevlucht, maar ook omdat ze vanwege hun seksuele geaardheid in levensgevaar zijn. Ook met Bijbelse argumenten wordt hun levenswijze vervloekt en hun vervolging gelegitimeerd, zelfs aangespoord. Dat geloof ook bevrijdend kan zijn en hen als mens aanvaardt, kunnen ze hier ervaren.

Ik ben erg blij dat wij in het Huissense klooster een plek voor deze mensen kunnen bieden. Iedere keer schrik ik weer van de schrijnende verhalen die ik eigenlijk alleen uit de media ken. Alleen al het vertellen ervan, het luisterend oor van andere groepsleden of van de

begeleiding, is al zo veel waard en doet goed.

Natuurlijk zijn er ook conflicten onderling of met de leiding en zijn deze projectweekenden of weken doorgaans zeer intensief. Maar er staat ook iets tegenover: kleine verbeteringen in gedrag, meer vriendelijkheid naar elkaar toe, of een moeder die haar kind durft los te laten en aan de leiding over te dragen en twee kinderen die een ruzie uitpraten. Ik hoop dat wij nog vele jaren met zulke projecten voor mensen die in moeilijke omstandigheden verkeren, kunnen doorgaan.

Erg dankbaar werk dat thuis hoort in ons klooster met ruimte voor menselijke aandacht, maatschappelijk engagement en geloof en bezinning!

k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

3

Een unieke plek voor uw verblijf of bijeenkomst Verhuurmogelijkheden voor organisaties en bedrijven Dominicanenklooster Huissen is een unieke plek voor uw verblijf of bijeenkomst. Een idyllisch rustpunt in de hectiek van alledag. De authentieke kloostersfeer, onze persoonlijke benadering en onze klassieke gastvrijheid maken het Dominicanenklooster tot een zeer prettige plek voor uw vergadering, meeting of training. Wij zijn, mede door onze flexibele instelling, in staat om een verblijf voor u op maat te verzorgen. Om de speciale sfeer van ons klooster en de diverse mogelijkheden zelf te ervaren, nodigen wij u graag uit voor een rondleiding en kennismaking.

Het Dominicanenklooster Huissen heeft de afgelopen jaren een gestage groei doorgemaakt. We zijn blij dat we steeds meer groepen mogen ontvangen die ervaren hoe inspirerend een verblijf in het klooster is, voor studenten, docenten, leidinggevenden en collega’s. We zijn met name trots op de groei in het aantal projecten dat we voor kwetsbaren, vrijwilligers organiseren. Door het faciliteren van sociale projecten dragen we bij aan onze missie; een liefdevolle samenleving.

Eén- of meerdaags verblijf

We kunnen niet wachten om u

Het klooster beschikt over 10 zalen met een capaciteit tot 75 personen. Voor lezingen, muziek en congressen beschikken we over de sfeervolle kapel welke geschikt is voor 300 personen. Daarnaast kunt u terecht in de binnenkamer, een bijzondere meditatieruimte of in de kloostertuin. In de 32 slaapkamers kunnen 58 personen overnachten. Onze kloosterkeuken zorgt voor heerlijke, vers bereide maaltijden. Het klooster biedt een inspirerende omgeving voor ééndaagse programma’s en evenementen voor 300 personen en voor meerdaagse programma’s tot en met 58 personen. We hanteren redelijke tarieven; bij reserveringen in voor ons rustige periodes kunnen we onze tarieven voor u nog wat aantrekkelijker maken. Het goede is: een deel van uw huursom besteden we aan sociale projecten.

nog meer mogelijkheden te bieden.

We informeren u graag over de verhuurmogelijkheden en onze aantrekkelijke tarieven.

Programma op maat Om uw verblijf in het klooster een extra dimensie te geven zijn er tal van mogelijkheden die als aanvulling op uw eigen training of bijeenkomst kunnen dienen.

Denkt u hierbij aan een rondleiding of meditatie, maar ook workshops zoals kloosterkoken, schilderen of zingen.

Bel gerust voor een afspraak om kennis te nemen van de mogelijkheden en de bijzondere kloostersfeer te ervaren.

Enkele voorbeelden van onze tarieven

Nieuwbouw

Vergaderarrangementen

Vanaf najaar 2018 biedt De Herberg, de nieuwe aanbouw, extra ruimte voor verhuurmogelijkheden. In het gebouw worden 3 zalen en 21 slaapkamers gerealiseerd.

8-uurs arrangement

24-uurs arrangement

€ 41,50 per persoon Incl. koffie, thee, uitgebreid lunchbuffet en zaalhuur

€ 107,00 per persoon Incl. overnachting (op basis van tweepersoonskamer), ontbijt, warme middagmaaltijd en avondbrood, koffie, thee en zaalhuur

Dit zijn slechts 2 voorbeelden van mogelijke arrangementen. In overleg zijn de arrangementen aan te passen aan uw wensen. We maken voor u graag een aanbod op maat.

Voor een volledig overzicht van onze tarieven: www.kloosterhuissen.nl/ruimte-huren/prijzen.php of neem contact op: accommodatie@kloosterhuissen.nl T: 026 326 44 22

4

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

THEMA

ONDERWEG

Draagkracht en mildheid

Het katern van de Kloosterkrant van Dominicanenklooster Huissen. Verdiepende artikelen over vaste thema’s, vaste rubrieken en informatie over de diverse programma’s

Mijnenveld of speelveld?

teks t g i tta ni euwenburg

Met alles wat er in het leven en in de wereld gebeurt kun je de vraag stellen: Zie je het leven en de wereld als een mijnenveld of als een speelveld? Het is een hele kunst om rechtop te blijven staan wanneer we geconfronteerd worden met moeilijke situaties op zowel persoonlijk als maatschappelijk niveau. Hoe blijf je trouw aan jezelf en kun je betrokken blijven bij de ander met zijn of haar verhaal? Hoe kun je blijven geloven in de intrinsieke goedheid van de mens met zoveel oorlogen? Het gaat erom dat we leren meebewegen met de omstandigheden. Tegenslagen als uitdagingen te gaan zien en te leren van dat wat ons overkomt of aangedaan wordt. In liefde te blijven kijken naar de ander en onszelf en in liefde te antwoorden op het kwaad. Jezelf de ruimte te gunnen om te ontdekken wat echt van waarde is.

De wereld als een speelveld, het heeft mijn voorkeur.

Bij de uitvaart van Ernst Marijnissen o.p.

Henk Jongerius o.p. dominicaan, dichter en begeleider van Vrijdagretraite en leiderschapsretraite Noveen.

Dominicaan Ernst Jozef Marijnissen overleed op 10 februari 2018.

Hij was 91 jaar oud, 71 jaar dominicaan en 66 jaar priester. Medebroeder Henk Jongerius hield de volgende preek bij de uitvaart op 16 februari 2018 in Huissen.

I

n de glossy ‘Klooster’ vertelt Annemiek Schrijver hoe de vergaderingen van de redactie van het

tijdschrift Geloven onderweg verliepen, met name hoe wij ‘ademloos aan de lippen hingen van Ernst Marijnissen, wanneer hij het Bijbels thema voor een nieuw nummer altijd op een weergaloze wijze ontvouwde, waarna de creativiteit van de vergadering van gelovigen losbarstte …’ Inderdaad, deze op het eerste gezicht altijd rustige man kreeg vleugels wanneer hij ons een passage uit de Schrift toelichtte door erin de verbanden met het grote verhaal te verhelderen. Hij wist dan ook bijna van geen ophouden. Ik kan mij heel goed voorstellen hoe het eraan toe is gegaan in de vele cursussen die Ernst gaf in het kader van de toerusting voor vrijwilligers in het pastoraat en in het Bijbels leerhuis hier in ons klooster, dat hij alles bij elkaar dertig jaar verzorgde.

voor zijn vertrek te verstaan te geven, dat bepaalde gesprekken niet hadden plaatsgevonden, en die hem met lege handen naar Nederland lieten terugkeren.

In de laatste week van zijn leven heeft hij mij dat nog eens uitgebreid verteld. Het was als een open wond die hij met zich meedroeg. Ook andere ingrijpende ervaringen hoorden erbij. In de straat waarin hij met zijn ouders woonde waren de buren aan beide kanten joods en hij moest het aanzien dat zij met vele anderen werden afgevoerd.

Medigese Hebben deze en andere ervaringen hem doen zoeken naar de waarachtige bron van geloven die hij gevonden heeft in de Bijbel? Een feit is dat hij zowel door het werk van de toerustingscursussen die geënt waren op de verhalen van de grote Bijbelse woorden en door zijn werk in het leerhuis tot een groot Bijbelkenner en exegeet is uitgegroeid. Toch ging het Ernst niet om kennis van de Bijbel, maar om ‘medigese’, een woord dat hij overgenomen heeft van Willem Barnard en waarmee bedoeld wordt dat exegese en meditatie elkaar over en weer moeten bevruchten. Het Bijbels verhaal wil ons thuis brengen en doen beleven hoe God met mensen omgaat, het wil een wijze van leven, van spiritualiteit in ons bewerken, het is een profetisch getuigenis dat ons tot het doen van gerechtigheid uitdaagt en prikkelt.

Leraar

Met je leerlingen omhoog, de berg op

Van meet af aan was Ernst een leraar, eerst in Rotterdam en later ook in Leeuwarden waar hij aan de ‘Open Deur’ geloofsonderricht gaf. Hij ontwikkelde zich tot een bekwaam catecheet en werd zodoende voorzitter van de Nationale Raad voor Catechese en het Hoger Catechetisch instituut in Nijmegen. In het kader van deze functie deed hij ook zijn zogenaamde ‘Romeinse’ ervaring op. Ter verdediging of goedkeuring van een nieuw ontwikkelde catechetische cursus werd hij in Rome geconfronteerd met de ambtenarij van de monsignori, die er niet voor terugschrokken om hem

Hiervan legt hij als een groot slotakkoord van zijn leven verantwoording af in het laatste boek dat hij schreef De waterdruppel. Het is zijn levensverhaal, zijn testament, een ‘histoire d’une âme’. Hij vertelt ons erin hoe hij wegraakte van de God zoals die in geloofswaarheden werd beschreven en beleden, en toegroeide naar een geboeid zijn door het grote Geheim dat hiermee wordt aangeduid. Hij raakte ‘weg’ van God omdat hij aangeraakt was door het vuur dat het in hem losmaakte en het waarachtige leven dat daardoor in het vizier kwam. Hij kwam in de ban van de God ‘die niemand ooit gezien heeft’, zoals Johannes

ons zegt, maar die verschijnt in de joodse man die voor het vuurpeloton staat en in hem de vraag doet mompelen “Waar is God?” En dan antwoordt een man naast hem “Daar staat hij” en wijst op de veroordeelde. Ernst schrijft dan: “Ik kon hem amper verstaan.” Om dat geheim te verstaan en lief te hebben moet je met de leerlingen omhoog, de berg Thabor op, vertelde Ernst aan ons, zijn huisgenoten, in het ziekenhuis, alles achter je laten, geen tent opslaan maar omhoog gaan, omhoog!

Die weg is hij in stilte gegaan, daartoe gewenkt door een gestalte die hem een paar keer in de nacht verscheen in het ziekenhuis. “Ik kende hem niet, wonderlijk hè”, zo zei hij tegen mij. Maar voordat hij die eenzame gang volbracht, sprak hij met iedereen van de communiteit, bijna in monoloog, als een aartsvader die van iedereen afscheid nam, en was er achteraf blij en dankbaar om.

Eén grote wens vervulde hem: dat zijn boek, zijn levensverhaal, een gesprek zou opleveren, zoals hij dat deed met Eugène, de man van zijn zus Eleanor, en dat zo mensen meer en meer op het spoor zouden komen van het grote Geheim dat zijn leven heeft getekend. Tot op het laatst was hij ermee bezig en mocht bij volle bewustzijn in dat Geheim binnengegaan. Moge nu voor hem de laatste woorden in vervulling gaan die hij in zijn laatste boek schreef over de waterdruppel: Hij valt en landt in zachte grond verzinkt pijnloos in vruchtbare aarde tijdloos domein van sprakeloos leven.

Dag Ernst, lieve broeder, goede vriend en toeverlaat, bedankt voor jouw leven in ons midden en rust zacht; wees in vrede!

k at e r n k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

onderweg 1

Leven na een traumatische ervaring

Z

Pete Pronk, verhalenverteller en docent stemexpressie

e reizen op een of andere manier met me mee, de gewonde mensen die ik in de loop

van mijn leven heb mogen leren kennen.

Gewond ja, want dat betekent trauma letterlijk.

En in dit artikel betekent het in het bijzonder een ‘kwetsing van de psyche door een hevige gemoedservaring die een blijvende stoornis teweegbrengt, bijvoorbeeld een psychisch, seksueel trauma’ (van Dale). Ik zie ze voor me, mensen die wel vrij zouden willen leven maar er niet toe bij machte zijn. Er is in hun leven zoiets onvoorstelbaars gebeurd, dat dit hen voor de rest van hun leven zal tekenen. Het heeft een verwoestend gat geslagen; wat overblijft is veelal pijn, angst, wanen, schaamte, onmacht. De verleiding, en soms ook de noodzaak, is om te verdwijnen, te verdoven, te dissociëren, weg van de wond, weg van het trauma. Medicatie is vaak noodzakelijk, maar kent ook tal van bijwerkingen die het leven kunnen verzuren. Bestaat er eigenlijk wel een vrijheid van leven na een traumatische ervaring?

Vincent van Gogh. A Pair of Boots,1887

Vanuit je lichaam Al bladerend vind ik een passage in het boek van Peter A. Levine: ‘De stem van je lichaam, trauma’s helen met je lichaam als gids’ de volgende passage: “… dat een trauma zich eerst en voornamelijk in het lichaam manifesteert. De ermee verbonden psychologische effecten zijn weliswaar belangrijk maar secundair. Het lichaam initieert en de geest volgt. ‘Praatremedies’ die het intellect en de emoties aanspreken, gaan dan ook niet diep genoeg.” (p.6).

“Je echt gezien weten, als een normaal mens behandeld worden, dat kan je helpen om trauma’s te boven te komen.“ Een ervaringsdeskundige aan het woord Vanuit de praktijk weet ik dat stem en lichaam heilzaam kunnen zijn, al is dit vaak een proces van jaren. Ik besluit Fien op te gaan zoeken. Zij is een ervaringsdeskundige bij uitstek. Een vrouw die ik van zeer nabij met sessies stemexpressie door diepe donkere krochten heb zien gaan. Als ik op een zondagochtend aankom bij haar kunstenaarshuisje, waar ze sinds drie jaar zelfstandig woont, staat de voordeur al open. Ik roep haar naam en stap de woonkamer binnen. Op de kleine tafel een smeulende sigaret in de asbak met daarnaast een glas witte wijn. Ze is thuis! We omhelzen elkaar, meer dan blij elkaar weer te zien. Eerst praat ze honderduit, maar eenmaal bij haar traumatische ervaringen aangeland wordt ze stiller, bedachtzamer. “Ik heb altijd gedacht dat ik veel kon hebben, dat ik voldoende draagkracht had. Maar dat is niet zo.

Ik bleef altijd maar doorgaan, vooral voor de ander om maar niet met mezelf bezig te zijn.” Dan plotseling fel: “Ik wil niet geconfronteerd worden met dat wat pijnlijk is.”

Even moet ik vragen of dit nu het geval is, of dit interview teveel openbreekt. Ze schudt van nee. “Weet je, ik was als kind al heel gevoelig. Het zijn niet zozeer de dingen die mij

2 onderweg

zijn aangedaan, het zijn mijn belevingen. Het is vooral de kwetsbaarheid. Waar het brak, was tijdens het overlijden van mijn moeder, ik heb haar gillend ten onder zien gaan.

Het had met het geloof te maken. Ik haatte dat geloof.

Het werd me toen teveel. Daarna ben ik gek geworden.”

Diepe wonden Ze wordt stil, in haar ogen zie ik pijn. Ik weet uit haar verhalen hoe ze daarna is misbruikt en welke diepe wonden dat heeft geslagen. Uiteindelijk is ze gedwongen opgenomen in een psychiatrische instelling voor een verblijf van drie maanden, inclusief de opsluitingen in de isoleer. In de loop van de jaren zouden er nog vier van deze opnames volgen. In totaal vijftien maanden, het is voor mij nauwelijks te bevatten. Ze ziet mijn blik en zegt: “Ik ben van ver gekomen.” Op de vraag of die opnames haar geholpen hebben, antwoordt ze: “Het zwaarst vond ik die loze nietszeggende uren, die eenzaamheid.” Eén psychiater, een jongere in opleiding, herinnert ze zich. “Hij vroeg of ik wilde vertellen wat er nou eigenlijk echt nodig was voor mij. Dat zal ik nooit vergeten. Als je opgenomen wordt heb je liefde en warmte nodig. Dat ik echt gezien werd, dat gebeurde in het klooster met stem. Ik werd behandeld als een normaal mens. En ik kon er blanco instappen en gaandeweg laten zien en horen wat ik in mij droeg.

Het voelde als een rots van vertrouwen dat ik er mocht zijn. Alleen na zo’n week weer terug naar de buitenwereld, dat was zo moeilijk! Maar ik had wel uitzicht, al kon ik thuis niet laten zien wat ik met stem wel kon. Ze zouden me niet begrijpen. Dan had ik weer opgenomen geweest.”

Uiteindelijk kwam het tot een uitbarsting, wat resulteerde in de laatste drie maanden gedwongen opname.

Je vrij, bevrijd voelen “Je bent nu vijf jaar verder; hoe is het leven nu voor je?” vraag ik haar. “Ik heb heel veel stappen gemaakt, ben zelfstandig gaan wonen, heb het besef van een eigen plek, ontdek gaandeweg meerwaarde in mijzelf, doe nog steeds ‘onverantwoorde dingen’ (wijst op sigaret en wijn), maar ik voel me er wel bij. Ja, ik voel me een stuk vrijer, wat niet wil zeggen dat er geen donkere dagen en nachten meer zijn. Maar mijn draagkracht wordt gevoed. Natuurlijk,

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

ik heb soms geprobeerd het uit te houden zonder medicatie, maar de praktijk heeft me geleerd dat het voor mij nodig blijft.”

Ze staat op. “Wacht, ik laat je iets zien.” Even later komt ze met twee paar schoeisel aan. “Beter dan dit kan ik iemand niet laten zien hoe het nu met me gaat.” Ze houdt een stel met verf besmeurde kistjes omhoog. “Die heb ik aan als ik schilder, vorm geef. Ouwe trouwe makkers. En deze...,” ze houdt een paar schitterende Harley Davidsonlaarzen omhoog, “deze horen bij mijn motor waar ik zomers mee in de rondte rijdt. Zo vrij kan ik zijn.” Haar ogen schitteren.

“Het leven nu zorgt ervoor dat ik minder geconfronteerd wordt met smet. Zo voelt het voor mij, dat ik besmet ben geraakt. Hier ben ik vrij van smet. Maar op sommige plekken of bij bepaalde mensen is het er nog. Ik hoef daar maar een voet scheef te zetten en het oordeel is alweer geveld.” En met een zucht: “Het houdt in dat ik er nooit los van zal komen.”

Heilzame mildheid “Sommige mensen zeggen dat je trauma’s kunt helen, hoe is dat voor jou?” Ze antwoordt zonder aarzelen: “Als je ernaar toe durft te gaan en het opnieuw gaat doorleven, weliswaar vervormd want het is altijd jouw eigen beleving, dan kan het milder worden.” Ik knik en weet hoe het haar heeft geholpen, dat ze zichzelf kon uiten ver voorbij de woorden. “En nu,” vraag ik tot slot, ”wat wens je jezelf toe?” “Mildheid,” antwoordt ze stil, “mildheid voor mijzelf en mildheid voor de ander.”

Ze raakt me, voor de zoveelste keer. Een prachtig krachtig kwetsbaar mensenkind. Dat ze er in deze vaak zo harde wereld met al haar mildheid mag zijn.

“Van trauma’s helen zul je niet gauw meemaken, maar voor wie ze opnieuw wil doorleven, kunnen ze milder worden.“

Désanne van Brederode, filosofe en auteur

Omgaan met vluchtelingen

interview door Holkje van der Veer O.P., dominicanes, agoge, theologe en auteur

E

en nieuw leven opbouwen in een vreemd land, terwijl de oorlog in eigen land voortwoedt: dat dit niet eenvoudig is, mag een eufemisme heten. De integratie wordt nog eens bemoeilijkt als vluchtelingen

begrijpen dat velen in Nederland en in Europa hen zien als onderdeel van een immens probleem of van een ‘crisis’, en dat hun komst tot angst leidt, en afgunst en soms zelfs tot wraakwoorden of -acties.

Moeten ze hier alwéér op hun hoede zijn? Zich verdedigen, voor niets anders dan hun toch heel normale wens om te leven? Toch is het niet alleen dit stuitende wantrouwen dat hen treft. Van mijn nieuwe Syrische vrienden begrijp ik dat ook een medelijdende, sussende of betuttelende houding tot somberheid en een gevoel van eenzaamheid kan leiden.

Onvervreemdbaar innerlijk De term ‘vluchteling’ gaat voorbij aan het feit dat iemand - voorafgaand aan de vlucht - al een heel leven leidde, met eigen gedachten, dromen, plannen, zorgen, pijn en angsten. Bij zijn vlucht heeft hij weliswaar heel veel achtergelaten, maar niet zijn geestelijke bagage, zijn ziel, zijn gemoed, zijn karakter, talenten, ambities en al dan niet politieke, maatschappelijke, filosofische, spirituele, morele en/of artistieke idealen. Niet zijn verbondenheid met zijn geboortegrond, de cultuur, de tradities, de geschiedenis, (al is het soms een haat/liefdeverhouding, zeker als er sprake is van een dictatuur) en met zijn verwanten, buren, vrienden. En ook niet zijn heimwee, zijn (terechte) zorgen om de aldoor verslechterende situatie in zijn land.

“Het is bijzonder jammer dat vluchtelingen zo zelden worden uitgenodigd om onze waarden en normen, onze heilige huisjes en gouden kalveren te bevragen.”

Niet zozeer nodig hebben, maar nodig zijn Deze authentieke, onvervreemdbare innerlijkheid kan niet tot bloei komen als een vluchteling wordt bejegend als iemand die vooral andere mensen nodig heeft, en kennis van de nieuwe taal, en kansen – en zelf niet nodig mag zijn, als hartsvriend, als trooster, als leermeester.

Vaak denk ik dat het niet enkel de term ‘vluchteling’ is die iemand belet om volwaardig en gelijkwaardig medeburger en medemens te worden, maar vooral de term ‘zelfredzaamheid.’

Het ideaal van velen die als vrijwilliger actief zijn voor en met vluchtelingen, is toch vooral dat de nieuwkomers vroeg of laat op eigen benen kunnen staat, en hier zelf hun weg kunnen vinden. Dat is inderdaad belangrijk. Maar het is een ongelooflijk Nederlands of westers paradigma.

Autonomie en onafhankelijkheid zien wij als einddoelen, en dat mogen ze ook zijn - als het gaat om de opvoeding van kinderen.

En ja, kinderen kunnen vluchteling zijn, maar vluchtelingen zijn géén kinderen. Ze stumperen misschien met de taal, en dat is aandoenlijk, maar hebt u uw eigen Arabisch weleens gehoord? Ik word behoorlijk zenuwachtig van Nederlanders die tevreden complimentjes uitdelen als de nieuwe Abdulrahman of Alaa genietend in een stroop wafel bijt, zonder zwenken de straat uit fietst, met de kinderen naar zwemles gaat, en vertrouwd is met oerHollandse winkels als Hema en Albert Heijn.

Van tragisch vluchtverleden naar grandioos aanpassingssucces, waarbij een levensverhaal dus netjes in tweeën wordt gedeeld, als in: voor- en na de total make-over.

Bijzonder als iemand soms nog liedjes in mineur op zijn Ud speelt, of hummus meebrengt, of zijn dansje doet en nog eens vertelt hoe het was om midden in een koude nacht, tussen de bombardementen door, zijn spullen bij-

een te zoeken en nog was foto’s te redden, maar: ‘dat was toen’. Mis. Al deze ervaringen breken én maken iemand tot wie hij of zij is.

Uitnodigen om onze waarden en normen te bevragen Ik heb de afgelopen jaren meer over het leven geleerd dan toen ik filosofie studeerde. Over vrijheid, geestelijke vrijheid, omdat rechtvaardigheid in het geding is – over activisme en vreedzaam verzet, over het voorbijgaan aan eigen wensen en noden en verdriet, omdat anderen het nog veel zwaarder hebben, over de kunst om te leren leven met verliezen, met verlatenheid, met nachtmerries, met heimwee naar plekken die opeens niet meer bestaan, of die, terwijl iemand net bezig is met het inrichten van zijn nieuwe flatje, in twee uur tijd voorgoed in de as worden gelegd. Jongens tussen de 25 en 35 jaar die allen zeggen: vanbinnen ben ik 60, 70.

Door de omstandigheden allang innerlijk zelfredzaam geworden, bevragen ze alles, met een nietsontziende diepte en ernst. En met een briljante, sprankelende humor. De houvast is toch al verloren, dan maar inzetten op wat er werkelijk toe doet: vriendschap, liefde, zorg voor anderen, het organiseren van hulpacties, demonstreren tegen de machten die blijven vernietigen, die mensenrechten op grote schaal blijven schenden. Je uitspreken.

Oefenen met democratie, hier, in de diaspora. Om te merken dat veel Nederlandse leeftijdsgenoten het daar te druk voor hebben.

Het is bijzonder jammer dat vluchtelingen zo zelden worden uitgenodigd om onze waarden en normen, onze heilige huisjes en gouden kalveren te bevragen.

Hun bijdrage moet een positieve zijn, en van succesverhalen krijgen we geen genoeg.

Samen onderweg blijven, zij aan zij Samen met vluchtelingen die dat willen, zouden we veel meer oorzaken van het vluchten kunnen benoemen, agenderen en aanklagen. Armoede, onrecht, het klimaatprobleem, de internationale wapenhandel, de jacht op olie en kostbare bodemschatten, kinderarbeid, dictaturen van allerlei makelij, een gebrek aan scholing en arbeidskansen, ongelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen – en dit dan zonder bij alles meteen naar ‘de islam’ te wijzen: de snelste en makkelijkste manier om je ervan af te maken. Een goede opvang en integratie van vluchtelingen is belangrijk, en het is mooi als dit op een aandachtige, persoonlijke manier kan. Maar het is nog mooier om samen onderweg te blijven, zij aan zij, en elkaar wakker te houden, te bevragen.

Dat kan alleen als ook wij vaste grond onder onze voeten durven verliezen, en ons realiseren dat wij onze nieuwe kennissen en vrienden weleens net zo hard nodig zouden kunnen hebben als zij ons. Dat ook wij misschien wel snakken naar bevrijding uit de waarden die we als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen, en waarvan maakbaarheid, zelfredzaamheid en het belang van een winnaarsmentaliteit er slechts drie zijn.

In elkaars schoenen durven staan Er is genoeg hier in Nederland aan te wijzen, waarvan ik zou willen vluchten soms. Al is het maar van het overtrokken meningengekrakeel. En dat ontdek je soms pas in de omhelzing van een gevluchte vriendin of vriend.

Een plek waar ik even thuis kan zijn: zoekers, dromers en strijders onder elkaar. Getekend en gevormd door het leven. En nog lang niet af. Mensen die niet alleen op eigen benen kunnen staan en rennen en dansen, maar ook in elkaars schoenen durven staan. Of elkaar beurtelings een stukje dragen. Dwars door de woestijn.

Hun ervaringsbagage erkennen en benutten Natuurlijk moeten getraumatiseerde mensen deskundige hulp krijgen, en natuurlijk kan het goed zijn om de episode te laten rusten door er niet expliciet naar te vragen.

Maar erken daarbij dan wel dat de ervaringen er zijn, en deel van iemands persoonlijkheid zijn geworden. Juist door deze ervaringsbagage kunnen de gesprekken dieper gaan, samen tastend naar wat van waarde is. Vluchtelingen kunnen je leren dat met lege handen en een mond vol tanden staan niet erg is. Dat een kudde zelfredzame individuen nog steeds een kudde is, en dat het van een diepe innerlijke armoede getuigt als iemand stoer beweert dat hij helemaal niemand nodig heeft. Ze kunnen je een beetje laten ervaren wat het is om nergens meer echt thuis te zijn - omdat je, door hen, bijvoorbeeld weet hebt van wat er dag en nacht in Syrië gebeurt, en je erover verbaast dat je Nederlandse vrienden niet razend van woede de straat op gaan na de zoveelste slachting van burgers…

Zij zijn hun vanzelfsprekendheden kwijt, maar helpen je ook om die van jezelf in een ander licht te zien. Dat kan pijn doen, en bevrijdend zijn.

Want het is wat het is: vrijheid doet pijn. Altijd. Pijn die handig te vermijden is, door vluchtelingen ofwel als bedreiging te zien, ofwel als dappere, maar ook zielige mensen die onze hulp nodig hebben bij het opbouwen van een nieuw, kansrijk, gelukkig leven – maar zonder dat wij ze nodig hebben bij het afbreken van onze zelfingenomenheid met zogenaamd superieure, liberale waarden.

Refugees

k at e r n k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

onderweg 3

Misschien niet waar gebeurd, maar toch waar

Theo Menting, kerkmusicus, lekendominicaan, theoloog en begeleider van retraites zoals ‘Op zoek naar ...’

In memoriam Nico ter Linden

E

en aantal jaren geleden was Nico ter Linden in ons klooster in Huissen, met zijn vertel-

programma ‘De Aartsvaders’. De oude verhalen rond Abraham, Jakob en Izaäk, opnieuw verteld en omzongen door Jiddische liederen. Een indrukwekkend programma, want vertellen kon Nico als geen ander.

Ik was – ik ben nog altijd jaloers op zijn stem, zijn voordracht, maar vooral op zijn talent om het stof van de oude Schriftverhalen weg te blazen en ze weer fris en schoon te laten klinken.

Nico begreep als geen ander dat je deze verhalen vooral moet vertellen. Omdat het verhalen zijn die over ons gaan.

Ons leven wordt erin verteld. In de verhalen ontstaat een ruimte die voor ons bestemd is. Een ruimte die gevuld wordt met alle weerbarstigheid, geloof en ongeloof, twijfel en vermeende zekerheden, tegenslagen en momenten van geluk die ons leven nou eenmaal beheersen.

Vincent van Gogh. Stilleven met bijbel, 1885

Jaren geleden schreef hij de zesdelige serie ‘Het verhaal gaat …’, waarin Nico praktisch de hele Bijbel opnieuw vertelt. Voordat hij aan dit project begon, waren die vele vertellingen al ontstaan in zijn pastorale praktijk als predikant, de laatste jaren vooral in de Westerkerk in Amsterdam. Ze zijn verzameld in boeken als ‘Kostgangers’ en ‘Een engel aan de Amstel’. Korte verhalen waarin

oer-menselijke portretten tot leven komen. Echte Jordanezen en andere Godszoekers aan de voet van die Ouwe Wester. Nico liet zich vertellen door het pastoraat en de pastorale praktijken. De dagelijkse verhalen van mensen van allerlei slag, de meeste vreemde kostgangers van Onze Lieve Heer. Zij vertelden Nico hun verhaal en al die verhalen vond hij terug in de Schrift.

Het kan niet anders of zo moet Nico die oude verhalen herontdekt hebben. Maar misschien was het wel zijn grootste ontdekking, toen bleek dat de alledaagse, gewone en ongewone verhalen van mensen van vandaag al stonden opgeschreven in dat Boek. Verhalen waarvan Nico ooit opmerkte: ‘Ze zijn misschien niet waar gebeurd, maar toch waar’ …

Lied van Prediker

l iedt ekst : st ef b os

Ik heb de wereld gezien

Er is een tijd van verliezen

Maar alles verandert en

In het licht van de liefde

Er is een tijd van vertrouwen

Beweegt in een cirkel

En in de schaduw van de haat

Er is een tijd van verlangen

Keert terug naar de bron

Er is een tijd van vergeten

En wordt wat het was

Er zijn altijd twee kanten

Er is een tijd van vergeven

Ware woorden zijn niet mooi

Er is een tijd voor alles

Mooie woorden zijn niet waar

En alles is lucht

[Refrein]

En alles is lucht En alles beweegt zolang als het leeft

Groei naar het licht

En alles is leegte

Zoals een rivier die stroomt naar de zee

En klim langs de stralen naar de hemel omhoog

En alles is zinloos En alles is leven

Wij zijn een deel

Hou je niet vast aan dat wat voorbij is

Alles heeft waarde

Van een groter geheel

En laat alles los wat spookt in je hoofd

En alles is iets

Wij vallen als bladeren En de wind neemt ons mee

Alles is alles Want het licht in je ogen verdwijnt met de tijd Zoals de zon in de verte aan het eind van de dag

4 onderweg

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

En alles is niets

De ONZIN van geluk en de ZIN van het bestaan

Ignace de Haes schrijver, blogger workshopbegeleider en werkzaam op de Radboud Universiteit

met als leidraad Viktor Frankl: ‘De zin van het bestaan’

D

e Griekse filosofen discussieerden al over het fenomeen geluk. Voor Aristoteles was

het streven naar geluk gelijk aan het ontwikkelen van goede deugden. Zorgen voor welzijn van de ander neemt hierin een belangrijke plaats in. Voor Aristippus stond geluk gelijk aan het ultieme genot.

Het Griekse woord ‘hedone’, dat ‘eigen genot’ betekent, staat model voor een hedonistisch leven.

Geluk is zelfzuchtig en staat voor het streven naar een directe lustbeleving. Behoeftes en verlangens worden gemakkelijk en direct bevredigd.

Ook Sigmund Freud zei het al: “De mens wil lust en het orgastische geluk.” Het is hevig maar kort.

Moeilijkheden, problemen, pijn en lijden worden uit de weg gegaan. In ons streven naar geluk worden we steeds ongelukkiger, omdat ongeluk nu eenmaal bij het leven hoort. Iedereen krijgt op de een of andere manier te maken met ongeluk en lijden. Het gaat er nu juist om hoe je daarmee om kunt gaan. Daarom spreek ik liever niet over ‘geluk’ maar over ‘zin’. Zo kom ik terecht bij de bekende psychiater en Auschwitz-overlevende Viktor Frankl.

“Alles kan je afgenomen worden, maar nooit je geestelijke vrijheid om te beslissen hoe je omgaat met dat wat je overkomt. En juist die geestelijke vrijheid geeft inhoud en betekenis aan het leven, dat gebaseerd is op de drie pijlers ‘liefde’, ‘lijden’ en ‘een hoger levensdoel’.”

Viktor Frankl: de zin van het bestaan Viktor Frankl heeft als nummer 119.104 de concentratiekampen overleefd. In 1945 schrijft hij het boek: ’De zin van het bestaan; een inleiding tot de logotherapie’ (1945/2005).

Hij beschrijft op zeer indringende wijze het leven van een gewone gevangene in het concentratiekamp vanuit het perspectief van een psychiater. Zelfs in een concentratiekamp heeft het leven zin en kan je het lot in eigen handen nemen. Dat is ook de reden dat het streven naar de zin van het leven de primaire motivatiekracht is waarover de mens beschikt (en niet de lust van Freud). De zin van ons bestaan wordt door ons zelf ontdekt en dat gaat ook via de weg van de pijn, het lijden. Iedereen heeft in zijn leven daarmee te maken en soms komt het heel onverwachts en juist dat kan een enorme impact hebben. Daarmee om te gaan heeft pas echt zin.

“Op elk moment heb je de vrijheid om keuzes te maken, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn, is de lijfspreuk van Viktor Frankl.“ Via de liefde, het lijden en het hebben van een hoger doel Viktor Frankl geeft geen definitie van zin, omdat dit bij ieder mens op ieder tijdstip verschillend is. Je probeert op een zo goed mogelijke manier de levensproblemen op te lossen en je taken te vervullen. Tijdens zijn verblijf in het concentratiekamp heeft hij zelf ervaren dat alles je afgenomen kan worden, maar niet je geestelijke vrijheid om te beslissen hoe je omgaat met dat wat je overkomt. En juist die geestelijke vrijheid geeft inhoud en betekenis aan het leven.

Wel geeft hij aan dat er drie pijlers van belang zijn om zin te geven aan het bestaan: liefde (voor de mens, de cultuur en de natuur), lijden (omgaan met lijden dat iedereen treft), en een hoger doel hebben in je leven.

Uiteraard zijn deze drie pijlers met elkaar verweven. Voor Frankl is liefde de allerintiemste verbondenheid met de medemens, de cultuur en de natuur. In een ontroerend citaat uit zijn boek (bladzijde 55) verbindt hij de liefde met het lijden en de toekomst.

‘Ik werd door één gedachte beheerst: voor het eerst in mijn leven erkende ik de waarheid. (…) De waarheid – dat de liefde het hoogste doel is waarnaar de mens kan streven. Op dat ogenblik realiseerde ik mij de betekenis van het grootse geheim dat dichters en denkers ons hebben onthuld: Slechts de liefde kan de mens verlossen. Ik begreep dat een mens die niets meer bezit in de wereld, ogenblikken van opperste gelukzaligheid kan beleven, wanneer hij denkt aan zijn geliefde.’

Daarom zegt Frankl ook dat wanneer je liefdevol omgaat met de medemens, natuur en cultuur, je veel beter in staat bent om met het lijden om te gaan. Daarbij citeert hij veelvuldig Friedrich Nietzsche: ‘Wie een waarom heeft waarvoor hij kan leven, kan bijna elk hoe verdragen’.

Frankl zag zelf dat niet de sterksten het kamp overleefden, maar diegenen die een levensdoel voor ogen hadden, dat verder reikte dan het kamp zelf. Het hebben van een hoger doel veronderstelt zelfkennis en zelfreflectie.

Via transcendentie en het delen van je verhaal Het formuleren van dat hogere doel gaat volgens Frankl via de zelftranscendentie. Je stijgt boven je eigen dagelijkse werkelijkheid uit via wegen van de verbeelding, geloof, inspiratie, mystiek, spiritualiteit van al het mooie en bijzondere dat de natuur, de cultuur, de kunst en de medemens ons bieden. Hij heeft zijn indrukwekkende verhaal gedeeld door middel van een boek. Het vertellen en delen van levensverhalen helpt om gebeurtenissen opnieuw met elkaar te verbinden en er nieuwe betekenissen

aan te geven. Het leven heeft zin als je je verhaal formuleert en deelt met jezelf en met anderen. Viktor Frankl heeft in zijn boek het volgende verhaal gedeeld (blz. 58).

‘Op een andere dag werkten wij in een greppel. Het vroege ochtendlicht om ons heen was grauw, de hemel boven ons eveneens en ook de sneeuw die uit de hemel viel. Grauw waren de lompen die mijn lotgenoten droegen en grauw waren hun gezichten. Ik meen dat ik in gedachte weer een gesprek voerde met mijn vrouw, of misschien trachtte ik de zin te ontdekken van mijn lijden, van mijn langzame dood. Ik voelde hoe mijn geest zich verhief boven deze troosteloze, zinloze wereld en ergens vandaan hoorde ik een zegevierend ‘Ja!’ in antwoord op mijn vraag naar de uiteindelijke zin van het leven. Op hetzelfde ogenblik werd een licht ontstoken in een afgelegen boerderij, die zich als een schilderij aftekende aan de horizon van het troosteloze Beierse landschap. ‘Et lux in tenebris lucet’ – en het licht scheen in de duisternis. Urenlang hakte ik in de bevroren grond. De bewaker kwam langs en riep mij enkele scheldwoorden toe en wederom verdiepte ik mij in een gesprek met mijn geliefde. Steeds sterker voelde ik haar aanwezigheid. Ik meende haar te kunnen aanraken, ik meende slechts mijn hand te hoeven uitstrekken om de hare te kunnen grijpen. Steeds sterker voelde ik: ‘Zij is hier, nu.’ En op hetzelfde ogenblik streek een vogel vlak voor mij neer, op de hoop aarde die ik had opgegraven uit de greppel en keek mij strak aan.’

Zin in de toekomst Als je het over de zin van het bestaan hebt, dan heb je het vooral over de zin in de toekomst, het leven dat nog voor je ligt. Op elk moment heb je de vrijheid om keuzes te maken, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn, is de lijfspreuk van Viktor Frankl. Door de zin te formuleren (in zinnen) geef je jezelf een tweede kans, die nu begint.

Daarvoor is het ook noodzakelijk dat je inzicht hebt in je hogere doel. Het formuleren van zinnen over de zin van het leven is dus toekomstgericht. Hoe formuleer je voor jezelf (eventueel met behulp van anderen) de zin voor de rest van je leven op grond van je eigen verhaal.

k at e r n k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

onderweg 5

Bram Grandia, predikant met emeritaat

Het feest van de Geest

P

opulisme is een woord dat de wind mee heeft. Een populistisch leider is een leider

die kan enthousiasmeren. Populisten roepen woorden die mensen graag horen. De stem van het volk is de stem van God (vox populi vox dei), zeggen ze. Populisten kapen prachtige woorden als vrijheid en democratie.

Geestdriftig scharen mensen zich onder de leuzen. Eindelijk een leider die zegt waar het op staat. Of een leider van wie men zegt: “Ik stem niet op hem, maar het moet wel gezegd worden.” Als ik goed luister naar populistische leiders, hoor ik vaak een roep tot uitsluiting. Wilders scoort hoog met zijn strijd tegen de islam. Thierry Baudet spreekt over oikofobie, de vrees voor het eigen huis. Wie goed luistert, komt hoe dan ook de leus ‘eigen volk eerst’ tegen. Wie zich daartegen verzet heet ‘oikofoob’. Dat er ook een gemeenschappelijk huis kan zijn, waar mensen samenleven met verschillen, blijft buiten beeld.

Gitta Nieuwenburg. Venster, 2016

Behoefte aan leiding Als jonge gereformeerde theologiestudent hoorde ik de Amsterdamse dominee Buskes en de Duitse theologie Dorothee Sölle discussiëren over vergeving. Ik herinner me nog als de dag van gisteren de zin van Sölle: ‘God vergeeft niet achter de rug van mensen om’. Het was een sterk verzet tegen een goedkope genadetheologie.

Sölle raakte toen iets in me. Dat is gebleven. Haar boeken vlogen in de zeventiger, tachtiger en negentiger jaren over de toonbank. Graag laat ik al die titels nog eens aan me voorbijgaan. Die titels verwoorden haar program. Voor mij werd ze in haar zoektocht naar God een belangrijke gids.

Mystiek en verzet Sölle wordt vaak neergezet als de maatschappijkritische theologe, die vrouw voor wie politiek alles is. Dat is een karikatuur. Dorothee Sölle had een heel scherpe antenne voor onrecht. Ze was kritisch ten aanzien van de westerse samenleving en haar eigen positie daarin.

Zij gaf de verhalen van mensen in ademnood door.

Ze schreef gedichten. Zij ontroert me door haar verhalen, door haar waarneming. In haar zoektocht naar God, naar Gods gerechtigheid verbindt ze mystiek en verzet (de titel van haar belangrijkste boek). Ze is vijftien jaar gleden overleden. Ik mis haar stem.

Geaarde spiritualiteit Als mensen hier en nu, gekwetst en kwetsbaar als ze zijn, gebroken en breekbaar als ze zijn, weer een weg ontdekken, weer perspectief zien, dan heeft dat te maken met spiritualiteit. Weer lucht, weer adem krijgen, Heilige Geest inademen. Die mensen kom ik steeds weer tegen in de boeken van Sölle. Zij laat zien dat de hemel op aarde moet komen; en af en toe ook komt, waar mensen weer opademen, hun rug weer rechten, weer in staat zijn tot vertrouwen. Ik vind in haar boeken een voortdurend evenwicht tussen troost en uitdaging, tussen bemoediging en kritiek. Een van de titels van haar boeken is ‘Het venster van de kwetsbaarheid’.

Op de omslag lees ik: “Wij behoeven licht om te kunnen denken. Wij behoeven lucht om te kunnen ademen. Wij behoeven een venster naar de hemel.” Fulbert Steffensky,

6 onderweg

de echtgenoot van Sölle, sprak in dit verband over ‘geaarde spiritualiteit’, spiritualiteit die vuile handen maakt.

Op zoek naar taal die verbindt Ik loop langs de boeken van Sölle, Schillebeeckx, Lascaris, ter Schegget en zoveel andere theologen die me geïnspireerd hebben. Ze zijn overleden. Ze hebben ons gevoed en opgevoed. Nu zelf lopen en niet in de valkuilen trappen van het ‘terug naar vroeger’, ‘vroeger was alles beter’.

Geen geloof hechten aan nieuwe gidsen en leiders die ons een witte en veilige samenleving schilderen zonder de ‘anderen’. Niet in de valkuil stappen van die uitleg van ‘joods-christelijke traditie’ die de islam buiten wil houden.

Het is een zoektocht. Nieuwe gidsen dienen zich aan. Ik denk aan de website ‘Nieuw Wij’ (verbindt de verschillen).

Daar komen mensen aan het woord die op zoek zijn naar verbinding. Jaren geleden hoorde ik in het IKON-programma ‘de Jacobsladder’ de filosofe Liesbeth Levy. Ze had het over een ‘community van outsiders’, mensen die zich in de oude verbanden niet meer thuis voelen, mensen die daarmee gebroken hebben of eruit zijn gezet. “Hoe verbind je die mensen?”, was haar vraag?

Feest van de Geest en de Geest van het Feest Als ik Jezus volg in het evangelie van Lukas, word ik geraakt door de geestdrift. De intreepreek van Jezus in de synagoge van Nazareth, waar Jezus de woorden leest uit Jesaja 61: “De geest des Heren is over mij gekomen, omdat Hij mij gezalfd heeft. Hij heeft mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken, en aan blinden, dat zij zullen zien; om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer” (Lukas 4:18,19). Die woorden rolt Jezus uit in het nu. Jezus gaat de woorden doen. De Geest verbindt mensen en mensen vieren feest. Jezus gaat de uitsluiting en de theologie van de uitsluiting te lijf. De maaltijden zijn de plekken waar Jezus viert, maar ook de plekken waar Jezus de uitsluiting openbreekt. Geen gesloten religieuze kringen. Gastvrijheid hoort bij Jezus. Dat is zijn antwoord op uitsluiting.

Dat is wat ik – als protestantse jongen - intens ervaar als ik in Huissen ben.

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

Tegentaal Er is taal die verwoesting zaait, die verdeelt, die stookt.

Er is ook taal die verbindt. Die taal mogen we oefenen en inzingen. Ik denk aan het mooie lied van Henk Jongerius: Horen, stilstaan bij de woorden.

Horen, stilstaan bij de woorden, die ons richten op een stem die verdoofde oren opent, ons weer aan het roepen went.

Zoeken, speuren in de boeken naar het oeroude verhaal waarin mensen wegen zoeken met die stem als klopsignaal.

Volgen, blijven in het voetspoor van de man uit Nazareth die ons als een vriend behoedzaam uit de greep van wanhoop redt.

Zingen, danken voor het leven waarin liefde hoogtij viert en Gods Naam ons zonder vrezen als een trouwe schaduw siert.

Voor mij zijn deze teksten en liederen tegentaal tegen een taal die ons verleidt om het spoor van liefde, recht en verbinding te verlaten.

Kerk en klooster als veldhospitaal

H

Erik Borgman, hoogleraar publieke theologie bij de Universiteit van Tilburg en lekendominicaan

et is misschien niet moeilijk, maar wel extreem ongemakkelijk te beseffen dat je alles steeds opnieuw moet ontvangen. Het voelt aanzienlijk gemakkelijker jezelf te kunnen zien als iemand

die bezit te beschermen heeft, of – de fatsoenlijke variant – als iemand die dit bezit niet al te zeer mag beschermen omdat anderen ook recht hebben op hun deel. Het is vele malen pijnlijker om werkelijk te bedenken en tot je door te laten dringen dat je bij degenen hoort tegen wie anderen zichzelf beschermen, dat je gezien wordt als een inbreker, of in ieder geval een spelbreker die op een afstand moet worden gehouden. En dat dit niet ten onrechte is. Toch prijst Jezus juist deze mensen in het evangelie ‘zalig’.

Daarom maakte het eerste document dat paus Franciscus publiceerde, de apostolische exhortatie Evangelii Gaudium, zo’n indruk. Hij schreef hierin klaar en duidelijk dat hij de voorkeur geeft aan een gewonde kerk, een kerk die pijn lijdt en die vuil is omdat zij zich buiten op straat begeeft, boven een kerk die ongezond is omdat ze zich opsluit en zich vastklampt aan haar eigen veiligheid. Hierbij sloot hij aan bij een grondtoon van het evangelie: het gaat niet om wat je hebt en weet te behouden, het gaat om wat je krijgt en weet te ontvangen.

Maar jezelf beschouwen als gewond, als pijn lijdend en ook nog als vuil, dat is niet bepaald gemakkelijk of geruststellend. Het betekent dat je niet zozeer iets te geven hebt, maar beseft dat je iets moet krijgen.

toegegeven – af en toe dingen flink mis dreigen te gaan en waar wij dan spreken van een crisis, maar waar het er vooral op aankomt de bestaande orde te versterken, te herstellen en verder uit te bouwen? Of zien wij haar als oorlogsgebied waar mensen verminkt raken, dierenen plantensoorten worden uitgeroeid en de aarde op tal van plaatsen effectief onbewoonbaar wordt gemaakt – ook al wonen er zelfs op deze plaatsen meestal nog mensen en weten ook andere schepselen zich vaak op wonderbaarlijke wijze te handhaven? Volgens de boodschap van paus Franciscus bij gelegenheid van Wereldvredesdag 2017 zijn wij ‘in de greep van een afschuwelijke wereldoorlog die in stukjes en beetjes wordt uitgevochten’.

Tot onze ware proporties teruggebracht

Een veldhospitaal net na een slag

Kunnen wij ernaar verlangen om ons vuil te maken?

Als we het zouden kunnen, kan dit ons op een nieuwe manier in contact brengen met wat het fundament is van onze hoop: een God die zichzelf met het vuil identificeerde om zo alles, werkelijk alles de kans te geven schoon te worden. Maar kunnen we het?

Kunnen wij werkelijk ervan afzien onszelf groot te maken?

Waarschijnlijk is het nodig dat wij steeds opnieuw door het onverwachte worden overvallen en tot onze ware proporties worden teruggebracht. Dan hoeven we dat alleen maar te verwelkomen, alleen maar even onze angst opzij te zetten en open te doen.

Kort na het begin van zijn pontificaat gebruikte paus Franciscus een opmerkelijk beeld voor de kerk dat hierbij aansluit. In een gesprek met de jezuïet Antonio Spadaro zei hij haar ‘een beetje’ te beschouwen als ‘een veldhospitaal net na een slag’. Hiermee stelde hij allereerst vast wat in zijn visie prioriteit heeft: barmhartigheid gaat in de kerk boven alles. Vóór alles moet de kerk Gods barmhartige nabijheid zichtbaar maken en de wonden van de mensen helen. De aansporing zich te houden aan bepaalde regels en uitgangspunten en wat dat precies voor verandering impliceert in hun levenswandel, dat komt daarna pas.

“Het heeft geen zin”, zei de paus, “aan een zwaargewonde te vragen hoe hoog zijn cholesterolgehalte is en hoe het zit met zijn suikerspiegel. Men moet eerst zijn wonden helen, pas nadien kan men over de rest praten.”

Hiermee ligt de vraag op tafel hoe wij onze hedendaagse cultuur eigenlijk zien. Beschouwen wij de wereld waarin wij leven als een redelijk geordende plaats waar –

“Een grondtoon van het evangelie: het gaat niet om wat je hebt en weet te behouden, het gaat om wat je krijgt en weet te ontvangen.

Maar jezelf beschouwen als gewond, pijn lijdend en vuil is niet bepaald gemakkelijk of geruststellend.”

Aan de vooravond van het buitengewone jubeljaar van de barmhartigheid, dat op persoonlijk initiatief van de paus plaatsvond en duurde van 8 december 2015 tot 20 november 2016, verscheen opnieuw een interview waarin Franciscus zei dat het voor de wereld van groot belang is dat zij Gods barmhartige vaderschap ontdekt. Hardheid en veroordelingen zijn niet de weg vooruit. Hierbij gaf hij toe dat ook de kerk zichzelf vaak tot dit laatste beperkt en ten prooi valt aan de bekoring ‘uitsluitend morele normen te benadrukken’.

Ook in wat vaak niemandsland lijkt, woont God onder de mensen Minder aandacht echter kreeg het beeld van de wereld dat spreekt uit de metafoor van het veldhospitaal dat de paus voor de kerk gebruikt. “Hoeveel gekwetste en vernietigde mensen!” verzuchtte de paus in hetzelfde interview. Hij vergeleek de kerk met het licht van een vuurtoren dat de haven markeert voor schepen op ruwe zee en met ‘een fakkel die te midden van de mensen wordt gedragen om hen te verlichten die de koers zijn kwijtgeraakt of zich in stormachtig weer bevinden’.

De kerk en het kloosterleven horen midden in deze donkere en gevaarlijke wereld thuis. Daar is het haar taak mensen die op haar vele grenzen en breuklijnen verkeren, zo mogelijk te verbinden en zich in ieder geval met hen te verbinden. Zo getuigt zij ervan dat ook wat vaak een niemandsland lijkt, een plaats is waar God onder de mensen woont.

k at e r n k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

oonnddeerrwweegg 171

Henk Jongerius o.p. dominicaan, dichter en begeleider van Vrijdagretraite en leiderschapsretraite Noveen.

Leven vanuit je ziel Een ziel heb je nu en dan.

Ze is kieskeurig:

Niemand heeft haar ononderbroken

ziet ons liever niet in de massa,

en voor altijd.

walgt van onze strijd om maar te winnen en van ons wapengekletter.

Dit zijn woorden van de Poolse dichteres Wislawa Szymborska die zij schreef in haar bundel ‘Het moment’. Het is een prachtige tekst die je aan het denken zet over wat wij eigenlijk bedoelen als wij over onze ziel spreken. Dat gebeurt nogal eens als je tijdens retraitedagen met mensen nadenkt over wie of wat wij als mensen eigenlijk zijn.

We zeggen van onze ziel dat het onze kern is, ons eigenlijke ‘zelf’ of iets dergelijks, maar wat opvalt is dat het vooral een wat ongrijpbare werkelijkheid blijft.

In de klassieke geloofsleer of de catechismus werd de ziel wel aangeduid als iets dat onderscheiden is van het lichaam en na de dood voortleeft. Dat gebeurde vooral om aan te duiden dat wij toch meer zijn dan alleen maar vlees en bloed; maar helemaal greep krijgen op de ziel is kennelijk lastig. Zelf heb ik me weleens laten ontvallen dat ik niet weet wat een ziel is, maar wel goed weet wanneer ik op mijn ziel getrapt word. Ik bedoel daar dan mee dat je je tot op je bodem gegriefd of miskend voelt door anderen.

“Leven vanuit je ziel betekent: luisteren naar je binnenste, een stille kracht op het spoor komen die je tot eenheid brengt, en vandaaruit vol verwachting dingen, mensen en

Er zijn momenten in je leven dat je ontegenzeglijk de ervaring van je ziel ontdekt.

Dat gebeurt als wij heel goed in ons vel zitten, de eenheid in onszelf ervaren en in grote ontspannenheid ‘ik’ zeggen. Dat zijn de ogenblikken waarin je voelt dat er een innerlijke kracht in je is waardoor je ‘ja’ inderdaad helemaal ‘ja’ is, momenten van niet verdeeld zijn maar een mens ‘uit één stuk’ te zijn. Een verhaal uit de joodse traditie vertelt van een man die zich als ascetische oefening had voorgenomen om gedurende een bepaald aantal uren niet te drinken, maar toch telkens weer aan de verleiding bezweek.

Zijn wispelturigheid wordt door zijn leermeester als ‘lapwerk’ bestempeld, omdat het in het leven niet gaat om het leveren van wat voor prestaties ook, maar om werkelijk in jezelf verzameld te zijn. Dat is de kracht van de ziel die je kunt ervaren, waardoor je trouw bent aan jezelf. Waar dat gebeurt, ontmoet je de ziel in jezelf.

Vreugde en verdriet zijn voor haar geen verschillende gevoelens.

Alleen als die twee zijn verbonden is ze bij ons.

omstandigheden tegemoet treden!”

Aan een op duizend gesprekken neemt ze deel maar zelfs dat is niet zeker want ze zwijgt liever.

Er is een spreekwoord dat zegt dat je je ziel in lijdzaamheid moet bezitten. Dit kan ons een richting wijzen om iets van onze ziel aan te voelen: het is de innerlijke bron die ons voedt om te zijn wie wij echt zijn. Het beste wordt dat uitgedrukt in de naam die je hebt.

Wanneer een ander je daarmee aanspreekt, hoor je in de klank ervan dat het echt om jou gaat. Die naam roept het eigen mysterie wakker dat jij én voor jezelf én voor anderen bent en waar je voorzichtig en met respect mee om moet gaan. Ik bedoel hier iets anders mee dan wat weleens wordt gezegd als je een ander een mysterie noemt. Er wordt maar al te vaak mee bedoeld dat je geen moeite moet doen om te achterhalen wie de ander is want het blijft een vreemde voor je. Eigenlijk schrijf je die ander dan af en wil je niet dichter komen bij wie hij of zij is.

Het gaat er dus om in jezelf verzameld te zijn en te accepteren dat wij zowel in verdriet als in vreugde helemaal aanwezig kunnen zijn. Je bent niet afhankelijk van positieve of negatieve emoties, want je ‘bent’ niet je emotie, maar je ‘hebt’ die. Je bent meer dan je gevoel of emotie en het is de levenskunst om in die kern van jezelf dat ongrijpbare midden van jezelf telkens weer wakker te laten worden.

Hierbij is het goed om van tijd tot tijd de stilte op te zoeken, te letten op je in- en uitademen en rustig tot het besef te komen dat je aanwezig komt in dit moment.

Vanuit die verstilling zullen wij in staat zijn om woorden te spreken die echt uit ons centrum komen, woorden die je alleen maar zelf kunt spreken, waarachtige woorden die verklanken wat er echt in jezelf omgaat. Hierbij denk ik terug aan een student die ik eens in Praag ontmoette en die vertelde over wat hij had meegemaakt tijdens de opstand daar. Er waren dingen die er in zijn hoofd omgingen, waarbij hij op zijn voorhoofd wees, en zaken die uit zijn hart kwamen. Daarbij legde hij zijn hand op zijn hart. Maar, zo zei hij en legde zijn hand op zijn buik, er gaan ook zaken om in je ziel en daar ben je helemaal jezelf. Mensen die vandaaruit leven, overwinnen geweld en onderdrukking.

Leven vanuit je ziel betekent: luisteren naar wat er zich in je binnenste afspeelt, een stille kracht op het spoor komen die je met jezelf verzoent en tot eenheid brengt, en vandaaruit vol verwachting dingen, mensen en omstandigheden tegemoet gaan!

Misschien is die ziel wel het ervaren van Gods levensadem in ons, waardoor wij dankbaar leven in het hier en nu, op deze dag, want de dag van morgen zorgt voor zichzelf!

“De ziel is de innerlijke bron die ons voedt om te zijn wie wij echt zijn. Je kunt dat bijvoorbeeld heel zuiver ervaren, wanneer iemand je met je naam aanspreekt en je in de klank ervan hoort dat het echt om jou gaat.”

8 onderweg

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

m ar ia va n mie r lo , p rog ra m m a be g e le i d s te r

Neem de Afslag: succesvolle, intensieve retraite ‘Alles is ineens volkomen helder. En ik kan niet meer terug.’

D

e bibliotheek van ons klooster was vier dagen lang het decor voor Neem de Afslag, een intensieve retraite op basis van de Regel van Benedictus. Het was voor het eerst dat dit jonge, succesvolle

programma bij ons werd aangeboden en gezien de reacties mogen we zeggen dat het voor herhaling vatbaar is geweest. Een terugblik.

De retraite, ontwikkeld door begeleiders Marcus Belle en Maria van Mierlo, is bedoeld voor mensen met een levensvraag of dilemma. In de praktijk komen deelnemers vaak met een mix van vragen, uiteenlopend van zeer concreet tot meer algemeen. Dit was bij ons in Huissen ook weer het geval. Het programma is opgebouwd met drie benedictijnse kernbegrippen als fundament: obedientia, stabilitas en conversio morum - gehoorzaamheid, stabiliteit en een omkering van je gewoonten dan wel een verandering in je patronen. Elke retraitedag is opgebouwd rond één van deze thema’s, waarbij een uiteenzetting over wat Benedictus bedoelde gevolgd wordt door oefeningen en gesprekken.

een stille, biddende sfeer. De getijden van Huissen om te beginnen, drie korte meditaties met de groep, verspreid over de dag en dagelijks enkele uren stille tijd. Tussen de sessies door is er geen onderling contact en zijn de deelnemers in stilte. Het zijn dus dagen met een sterke focus, waardoor deelnemers (‘eindelijk’) kunnen horen wat er in hen leeft.

‘Deze retraite heeft me op een ongelofelijke manier geholpen’, zegt deelnemer K. ‘Ik kwam hier binnen met een vraag die al jaren voor me speelt. En nu? Nu is ineens alles volkomen helder. En ik kan niet meer terug, ik wíl ook niet meer terug. Ik weet wat me te doen staat. Dankzij Neem de Afslag.’

Focus

Over de begeleiders

Tijdens groepssessies is er tijd en gelegenheid om naar de meegebrachte vraag te kijken en je af te vragen wat je daar nu eigenlijk opgeschreven hebt. Soms ligt er nog een vraag onder een vraag, soms ook komt er oude pijn aan de orde. ‘Ik wil met name de veiligheid noemen die ik gevoeld heb’, zegt deelneemster B. ‘Ik heb wel vaker intensives meegemaakt; soms komen er dingen los en als dan de begeleiding daar geen raad mee weet is het middel erger dan de kwaal. Hier was het van begin tot eind veilig, dankzij de professionele leiding van Marcus en Maria.’ De groepsessies worden omlijst door de

Marcus Belle is psycholoog en heeft een eigen praktijk Maria van Mierlo is geestelijk begeleider, vertrouwenspersoon en heeft een communicatiebureau Beiden zijn lid van de Cisterciënzergroep Sion en voelen zich verbonden in eenzelfde spiritueel besef

Het beste moet nog komen Persoonlijk leiderschap in tijden van (ingrijpende) verandering Elk begin is een vervolg. Elk begin is een einde van iets Paul Valéry

H

oe komt het dat sommige mensen de meest onmogelijke hindernissen in hun

leven doorstaan, frustraties, grote druk en teleurstellingen verwerken en doorzetten daar waar anderen op zouden geven?

Het antwoord is even eenvoudig als uitdagend: omdat ze een groot verlangen aan de dag leggen om voortdurend te leren en te groeien. Omdat ze hun unieke talent en dat van anderen willen ontwikkelen. Het zijn mensen die ‘spelen om te winnen’ in plaats van ‘spelen om niet te verliezen.’

Mensen die aan het stuur van hun eigen leven staan, nemen risico’s, stralen vertrouwen uit, grijpen veranderingen aan als kans om te groeien en zoeken naar mogelijkheden om hun succes en dat van mensen om hen heen te vergroten.

Een uniek programma: het beste moet nog komen Dominicanenklooster Huissen biedt in samenwerking met De School voor Transitie een uniek en impactvol zomerprogramma aan onder leiding van Jakob van Wielink.

Het beste moet nog komen is een mindset die helpt om je leven zonder spijt en wrok te leven. Om je toekomst belangrijker te maken dan je verleden en dat te doen wat daarvoor nodig is. Het vraagt te oefenen in nieuwsgierigheid naar het onbekende, in jezelf en in de wereld om je heen.

Deelnemers leren in deze week om verder te groeien en stevig te worden in persoonlijk leiderschap. Het programma omvat de laatste theorie over de thema’s van de Transitiecirkel, gekoppeld aan mogelijkheden persoonlijk werk te doen om barrières naar geluk en succes te slechten.

Voor wie?

Het programma staat open voor iedereen die persoonlijk of professioneel met (ingrijpende) verandering te maken heeft of aan die aan veranderingen leidinggeeft.

De deelnemers zoeken naar een antwoord op de fundamentele vraag: wat is mijn roeping (mijn why) en hoe volg ik die? Anders verwoord: hoe geef ik betekenis aan verandering in mijn leven en maak ik groei van mezelf en anderen mogelijk? Deelnemers willen dus leren het beste uit zichzelf en anderen te halen en zijn bereid zich kwetsbaar op te stellen.

Inspiratiedag Draagkracht en mildheid Hoe kun je als mens omgaan met tegenslagen?

Hoe kun je mild blijven en in liefde blijven kijken naar jezelf en naar de ander? Zie je de wereld als mijnenveld of speelveld?

Emerituspredikant Bram Grandia en filosoof Welmoed Vlieger gaan met elkaar en met de deelnemers in gesprek over het kwartaalthema.

Met muziek en medewerking van Theo Menting (musicus en retraitebegeleider).

Het is ook mogelijk om aansluitend het weekend in het klooster te verblijven.

19 mei 2018 van 10.00 uur tot 17.00 uur

De begeleiding De week wordt begeleid door Jakob van Wielink. Jakob is internationaal leiderschapsexpert en initiatiefnemer en mede-oprichter van De School voor Transitie.

Hij publiceert veelvuldig over de thema’s leiderschap, kwetsbaarheid en verlies, hij is veelgevraagd begeleider van en spreker over ingrijpende veranderingsprocessen in organisaties en begeleidt sinds 2012 retraites in Dominicanenklooster Huissen.

Kijk voor meer informatie, het volledige programma en prijzen op www.kloosterhuissen.nl/p/1342

k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

5

Doe voor dertig procent je best, dan doet het universum de rest

f rank van der weiden, deel nem er

Vrijdagavond In de week van Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar, ga ik deelnemen aan een weekendretraite over licht leven in klooster Huissen, hoe mooi kan het zijn?

De dagen gaan immers weer merkbaar langer worden en het terugkerende licht werkt op mij ieder jaar weer inspirerend. ’s Avonds maken we kennis met elkaar en het voelt heel goed voor mij om hier te zijn. Ik heb al verschillende retraites gevolgd, waarvan verschillende bij Ton Roumen.

Door de openingsvraag ‘Wat brengt jou hier?’ realiseer ik mij dat mijn vraag ‘Wat gaat 2018 mij brengen?’ in één klap plaats maakt voor de vraag: ‘Wat ga ík 2018 brengen?’

Na een eerste geleide meditatie praten we nog even na en kruip ik vroeg mijn bed in.

“Ik kom tot een mooi inzicht: leef in eenvoud, minder

Zaterdag We zijn uitgenodigd om het ritme te volgen van klooster Huissen, waar we te gast zijn. Ik denk terug aan tien jaar geleden toen ik deelnam aan de retraite benedictijns tijdmanagement. Ik leerde van Ton dat de avond is bedoeld om de dag rustig af te ronden en in ontvangst te nemen en niet als derde dagdeel om weer te werken. Ik ben er trots op dat ik inmiddels niet meer ’s avonds of in de weekenden werk. Wat een verbetering is dat van mijn kwaliteit van leven!

We benoemen wat ‘licht’ voor ons is, een zegen, hoop, waar ben je dankbaar voor? Vanzelfsprekend brengt ons dat óók naar de vraag wat onze duisternis is, onze strijd en worsteling. Vervolgens werkt Ton met ons aan het lichter en lichtvoetiger maken van ons leven en kom ik tot een mooi inzicht: leef in eenvoud, minder gecompliceerd, met

gecompliceerd, met focus.” focus. In de ochtend starten met een meditatie helpt mij daarbij! En we leren dat verlichte mensen de kunst verstaan om hun schaduwzijde te hanteren. In het symbool voor yin en yang zit dat ook al opgeslagen: licht en duisternis omarmen elkaar. In een drietal geleide meditaties werkten we met licht en de verschillende betekenissen van gekleurd licht. Hierdoor kwam licht letterlijk tot leven.

En: als je op jouw pijn licht kunt laten schijnen ontdooit die! Een wijze les uit de monastieke tradities leert, dat als je pijn los wil laten, je die pijn eerst nog even moet vasthouden. Zo krijg je de kans deze te accepteren.

Als kind leren we dat we pas goed zijn als we voldoen aan minstens tien voorwaarden, zoals ‘doe altijd je best’ en ‘ben sociaal’. Maar als je wat ouder bent geworden volstaat het feit dat je ooit geboren bent en er dus mag zijn, zonder voorwaarden, on-conditioneel! Je kunt je vervolgens beperken tot een inspanning van dertig procent in plaats van honderd of zelfs honderdvijftig procent: Doe voor dertig procent je best, dan doet het universum voor jou de rest!’ Al deze inzichten doen mij goed en geven mij het gevoel van ruimte en licht!

Zondag Na het ontbijt in stilte kon ieder de ochtend zelf invullen met bijvoorbeeld wandelen, lezen, rusten of (nog) een bezoek aan de kapel. ’s Middags blikken we gezamenlijk terug op deze retraite. Ik heb het ervaren als een mooi programma en een fijne groep deelnemers, wederom uitstekend begeleid. Ik heb kunnen herbronnen. En met veel inspiratie werp ik mijn licht op 2018 en zet ik mijn eerste stappen in dit nieuwe jaar!

Bewaterd en opgefleurd Auteur en schrijftrainer Geertje Couwenbergh is dit jaar terug met haar populaire schrijf- en stilteprogramma. Er staan daarnaast drie weekenden gepland in samenwerking met yogadocent Jasmijn Koelink. Deelname ondersteunt een bijzonder project van de Vogelbescherming. ‘Schrijven doe je nooit alleen voor jezelf, het heeft een effect op je wereld’, aldus Geertje.

wanneer ze aankomen. Schrijven verbindt je met jezelf, en daarmee met je hele wereld; van de buschauffeur waar je instapt, de planten die je onderweg ziet tot de mensen waarbij je thuiskomt.’

‘Geertje is wat ze doet’, vertelt een andere deelneemster van een programma. ‘Ze is wijs, grappig, super inspirerend en ze laat me elke keer nieuwe aspecten van mezelf, het leven en mijn schrijven ontdekken.’

Veel deelnemers weten niet goed wat ze moeten verwachten als ze aan een schrijf- en stilteprogramma beginnen. ‘Achteraf gezien’, vertelt een deelnemer, ‘voelde ik me een beetje verlept en verstijfd op het moment dat ik binnenkwam.

Nu, vijf dagen later voel ik me bewaterd en helemaal opgefleurd. Ik ben uitgerust, blij en alles stroomt.’

Deelname aan een retraite doe je volgens Geertje nooit alleen voor jezelf. ‘Ik zie hier vrijwel altijd mensen ruimer en vriendelijker vertrekken dan

Living on the Edge Afgelopen jaar kochten Geertje, yogadocent Jasmijn en het klooster Huissen maar liefst 200 vierkante meter natuur vrij in het Groeiend Verzetbos van de Partij voor de Dieren. Dit jaar kiezen ze voor een project van de Vogelbescherming. Living on The Edge werkt samen met internationale partners aan het weer tot bloei brengen van de Sahel, waar veel vogels die we hier kennen, overwinteren. ‘De vogels verbinden het welzijn van de overwinteringgebieden, de bewoners van de

Sahel en ook de manier hoe wij in Nederland ons landschap inrichten’ aldus Geertje. ‘Met een vol programma betekent dit al snel dat we maar liefst 40 vogelbomen kunnen aanplanten, 500 vierkante meter jonge bomen beschermen en één lokale boer(in) kunnen trainen in boombeheer. Wie schrijft, die blijft in onze programma’s.’

Hope is the thing with feathers That perches in the soul, And sings the tune without the words, And never stops at all Emily Dickinson

Retraites Weekend Leven zonder waarom

Schrijf- en stilte weekend

Retraite Stilte bevrijdt

We verdiepen ons in drie denkers die allen in een traditie staan waarin innerlijkheid de centrale houding en drijfveer vormt: Meister Eckhart, Sören Kierkegaard en Dag Hammarskjöld.

Stilte verruimt je blik en verkent manieren van verbinding. Bewust ademen en bewegen verdiepen je aanwezigheid en ontspant.

Zo ontstaat een vruchtbare schrijfbodem.

Geertje Couwenbergh, columnist en auteur en Jasmijn Koelink, yogadocent en psycholoog Vrijdag 4 mei t/m zondag 6 mei 2018

In deze dagen ga je ervaren dat er onder je onrust een bron van stilte en vrijheid is. Gewoon in jou! Wees welkom!

Programma over de reis van het leven en over “thuis” komen. Thuiskomen bij God, thuis komen in jezelf, of thuis komen in de ontmoeting met medepelgrims.

Erna Bakker, therapeute en coach Zondag 6 mei 19.00 uur t/m donderdag 10 mei 2018

Hein Stufkens, filosoof en schrijver en Annemiek Schrijver, presentatrice Donderdag 10 mei t/m zaterdag 12 mei 2018

Welmoed Vlieger, spreker en publicist Vrijdag 13 april t/m zondag 15 april 2018

6

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

Retraite Je Levensreis

Retraitedag Uit je hoofd, in je lijf

Inzichtmeditatie retraite

Tijdens deze retraitedag word je je nog meer bewust van je lichaam en de belangrijkste krachtcentra. Die ga je ervaren en leren te gebruiken.

We oefenen opmerkzaamheid en cultiveren een vriendelijk gewaarzijn. We leren zien hoe onrust ontstaat, zonder er in meegesleurd te worden. We nemen afstand en laten gaan.

Riët Aarsse, meditatiecoach en psycholoog en Paul van Hooydonck, monnik en meditatieleraar Maandag 4 juni t/m zondag 10 juni 2018

Ton Roumen, theoloog en spiritueel auteur Zaterdag 12 mei 2018 van 10.00 - 16.00 uur

ZIE DE MENS!

h a ns kok, bes tuur s li d va n d e vr i end s ti ch ti ng

Behoefte en noodzaak van sociale projecten

H

et is kerstmis 2017. Het lijkt alweer zo lang geleden. Een groep van ongeveer 30 mensen

viert met elkaar kerstmis in het klooster. Gezelligheid is belangrijk, en samen-zijn, in het ritme van het klooster met de lauden, de vespers en de andere vieringen. We hebben het goed met elkaar, er wordt veel gelachen en er is plezier, maar we delen ook pijn en verdriet en vergeten voor even de eenzaamheid.

‘s Avonds zijn er gesprekken, met zijn tweeën of in een kleine groep. Als vanzelf komt het gesprek dan geregeld op ‘er voor elkaar zijn’, gemeenschappelijkheid, delen, het licht van kerstmis en de belofte die het licht in zich heeft.

We voelen ons met elkaar geborgen en verzorgd. We hebben het goed en zijn daar dankbaar voor.

Wat goed dat het klooster activiteiten organiseert die mensen tot elkaar brengen. Wat goed dat het klooster inspireert tot bezinning, tot stilstaan. Een ieder zegt zijn of haar gebed op een eigen manier.

In een van de gesprekken vertel ik dat een Vriendenstichting is opgericht. Doel is om het mogelijk te maken ook voor meer kwetsbare groepen activiteiten in het klooster te organiseren. Ook als deze mensen onvoldoende financiële middelen hebben, of er geen subsidie van een extern fonds is. De sociale projecten van het klooster zijn onze trots. Er is veel behoefte en de noodzaak is groot. Voor 2018 heeft de Vriendenstichting drie projecten als speerpunt gekozen: inspiratiedagen voor

kwetsbaren (daklozen, minima, ex-gedetineerden), ontmoetingsweken voor eenzame ouderen, en een programma voor mantelzorgers en mantelzorggezinnen.

Daarom een Vriendenstichting dominicanenklooster Huissen!

De Vriendenstichting geeft met name particulieren de mogelijkheid om een hiervoor een donatie te doen.

Belangrijker dan geld is gezien worden. Het motto van de Vriendenstichting is: ZIE DE MENS.

Bij de kerstgroep ontstaat spontaan het initiatief om de schilderijen die in een workshop zijn gemaakt per opbod te verkopen. Een gast verkoopt een mooi verhaal, weer een ander een gedicht. Uiteindelijk draagt de groep bijna € 500,- bij aan de Vriendenstichting. Dat is fantastisch.

We hebben een goede kerst!

Wilt u ook doneren of vriend worden?

Kijk op vrienden.kloosterhuissen.nl

Projectpartners gezocht Onze sociale projecten, gericht op de kwetsbaren in de samenleving, kunnen we niet alleen dragen, daarom organiseren we deze projecten vaak samen met een projectpartner. Deze partners werken vaak al met en voor de doelgroep of willen zich hier graag voor inzetten. Zij hebben de intrinsieke motivatie om zich voor de doelgroep in te spannen en hebben, waar nodig, de specifieke expertise.

We zijn continue op zoek naar nieuwe partners en naar ideeën voor nieuwe projectplannen, gericht op de kwetsbaren in de samenleving. Met een gezamenlijke inspanning en bijdragen kunnen we met een relatief beperkt budget een prachtig programma organiseren.

Steun stichting Vrienden van het Dominicanenklooster Huissen en help ons de projecten voor kwetsbare mensen, mantelzorgers en vrijwilligers mogelijk te maken.

Bekijk de verschillende mogelijkheden op vrienden.kloosterhuissen.nl

Heeft u een idee voor een project? We onderzoeken graag samen met u de mogelijkheden.

U kunt contact opnemen met Aalt Bakker (directeur) Bel of mail: telefoon: 026 326 44 22 email: info@kloosterhuissen.nl

Diverse programma’s Creatieve voorjaarsretraite: Kleur bekennen Op speelse en creatieve wijze geef je expressie aan jouw kleurenpalet. Werkvormen: tekenen, schilderen, boetseren, schrijven, dansen, verstilling en fysieke oefeningen.

Conny Brouwer, kunstzinnig dynamisch coach en docent Vrijdag 6 april t/m zondag 8 april 2018

Weekend Byzantijnse Muziek We onderzoeken de oorsprong en functie van Byzantijnse muziek. Maar bovenal gaan we – zelf zingend – op zoek naar schoonheid en laten ons raken door deze muziek.

Svetlana van Wielink, dirigent en Theo Menting, kerkmusicus Vrijdag 20 april t/m zondag 22 april 2018

Trialoogweekend Confronterende vrouwen

Midweek Iconen schilderen

Verhalen van vrouwen die je op scherp zetten uit de joodse, christelijke en islamitische religieuze tradities. Je bent van harte uitgenodigd!

Op een reeds voorbereid paneel leert u een icoon te schilderen op traditionele wijze (Grieks, Russisch of Bulgaars) U maakt zelf uw verf met behulp van eigeel en pigment.

Martina Heinrichs, theologe en 4 medebegeleiders Vrijdag 11 mei t/m zondag 13 mei 2018

Martin Mandaliev, iconenschilder Maandag 21 mei t/m vrijdag 25 mei 2018

Workshop Stembevrijding en/of avond mantrazingen

Weekend Schilderen met Hart en Ziel

Een wonderlijke mix van stemmige ernst en vrolijk entertainment. De kans is vrij groot dat je er opgewekt vandaan gaat, en met (nog) meer vertrouwen in je eigen zingen.

Al schilderend gaan we op zoek naar de spiegel van jouw ziel, waarbij we ons laten leiden door de eerste ingevingen die nog niet verkleurd zijn door gedachten. Beelden vertellen wie jij bent.

Jan Kortie, stembevrijder Donderdag 14 juni 2018 van 14.00 - 21.45 uur

Gitta, kunstenares Vrijdag 15 juni t/m zondag 17 juni 2018

k loos t e r k ra n t voo r j a a r 2 0 1 8

7

PROGRAMMA KLOOSTERHUISSEN.NL Van schoonheid nooit genoeg, een weekend

Retraite Je Levensreis

Byzantijnse Muziek

10 mei t/m 12 mei 2018

20 april t/m 22 april 2018

Programma over de reis van het leven en over “thuis” komen.

We maken kennis met de Byzantijnse Muziek en gaan op zoek

Voor de één is het thuiskomen bij God, voor een ander

naar haar veelstemmigheid en haar functie in de liturgie. Maar

misschien thuis komen in jezelf of juist in de ontmoeting.

bovenal gaan we op zoek naar schoonheid en laten ons raken

Begeleiding door filosoof Hein Stufkens en presentatrice

door deze muziek. Met Theo Menting en Svetlana van Wielink

Annemiek Schrijver.

APRIL

MEI

4 Kloosterwandeling 6 Vrijdagretraite Herademen 6-8 Creatieve voorjaarsretraite: Kleur bekennen 6-8 Weekend Je plek innemen 6-8 Meditatieweekend het Compassie kompas 8-10 Levenskaarten: verbeelding van jouw levensthema 10-11 Noveen Leiderschapsretraite 13-15 Weekend Leven zonder waarom 13-20 Culturele reis Kreta 16-19 Orpheus en het verhaal van de ziel

18-20 Inspiratieworkshop Passie en Talent 20-22 Van schoonheid nooit genoeg, weekend

Byzantijnse Muziek 20-22 Driedaagse Ontspannen door bewegen 21 Dagworkshop Stilte in je dag brengen 27-29 Camini: een weekend-pelgrimage

Theo Menting Henk Jongerius Conny Brouwer Erna Bakker Bert van Baar Wilco Kruijswijk Henk Jongerius Welmoed Vlieger Pete Pronk & Kathinka Marcks Henriëtte de Graaf Theo Menting & Svetlana van Wielink Wilco Kruijswijk Joyce Lakwijk Wilco Kruijswijk en Anouk Poll

4 Benut je adem; ontspan en verfris 4-6 Schrijf- en stilteweekend

4-7 Inspiratieweekend voor senioren 6-10 Retraite Stilte bevrijdt!

9 Kloosterwandeling 10-12 Retraite Je levensreis

11-13 Trialoogweekend Confronterende vrouwen 12 Retraitedag Uit je hoofd, in je lijf 12-16 Jouw verhaal doet ertoe

18 Vrijdagretraite Herademen 18-21 Voorjaarsweekend Mandalatekenen 19 Inspiratiedag Draagkracht en mildheid

21-25 Midweek Iconen schilderen 25-27 Drie dagen Zelfbeeld & Emoties 27-30 Op zoek naar …

28 Een prikkelende ontmoeting zonder agenda

Jasmijn Koelink Geertje Couwenbergh & Jasmijn Koelink Paul & Els Roelofs Erna Bakker Hein Stufkens & Annemiek Schrijver Martina Heinrichs e.a.

Ton Roumen Pete Pronk & Margreet Roos Henk Jongerius Danka Hüsken-Smit Bram Grandia & Welmoed Vlieger Martin Manadaliev Paul Loomans Theo Menting Arno Broere

Driedaagse Compassie training

Retraite: Stilte bevrijdt!

13 juni t/m 15 juni 2018

1 juli t/m 5 juli 2018

Deze unieke training, door David Dewulf, gebaseerd op zijn

In deze dagen ga je ervaren dat er onder je onrust een bron

boek “De weg van zelfcompassie”, neemt je mee in een reis

van stilte en vrijheid is. Gewoon in jou! Door Erna Bakker, ze

naar de 4 hartkwaliteiten. Deze kwaliteiten vormen een basis

begeleidt mensen bij het terugvinden van vrijheid in jezelf én

voor iedereen die gelukkig wil leven.

in je relaties.

JUNI

JULI

1-3 Meditatieweekend Het Compassie kompas 2 Workshop Stemexpressie Passie van je stem 4-10 Inzichtmeditatie retraite – Innerlijke stilte

6 Kloosterwandeling 8-10 Kloosterweekend Mens wie ben je 13-15 Driedaagse Compassie training 14 Workshop Stembevrijding en avond Mantrazingen 15-17 Weekend Schilderen met Hart en Ziel 15 Dagworkshop Je plek innemen 15-17 Weekend Persoonlijk verlies in perspectief 15-17 Weekend Onze persoonlijke betekenis ontdekken 16 Starten met Zenmeditatie 16 Workshop Mindfulness

17-21 Vijfdaagse Schrijfretraite Innerlijk Pelgrimeren 19-20 Noveen Leiderschapsretraite 22-24 Weekend Leven zonder waarom 24-27 Onderweg zijn: een Individuele retraite

25-29 Zomermidweek Ontspannen door bewegen 29 Vrijdagretraite Herademen 29-1 Workshop Ademend door het leven 29-3 Vijfdaagse Bevrijding met yoga

Bert van Baar Pete Pronk Riët Aarsse & Paul van Hooydonck Welmoed Vlieger David de Wulf Jan Kortie Gitta Nieuwenburg Erna Bakker Jakob van Wielink Klaas-Jan Pos Misha Beliën David de Wulf & Mieke Ankersmid Hanny Kuijer Henk Jongerius Welmoed Vlieger Theo Menting & Laurence Mol Wilco Kruijswijk Henk Jongerius Paul Triepels Thirza van de Hoef

1-5 Retraite: Stilte bevrijdt!

4 Kloosterwandeling 5-8 Zomerse vrouwenkloosterdagen: bezieling

en bezinning 6-9 Zomervierdaagse Passie en Talent 11-15 Zomerweek mandalatekenen 11-15 Zomerweek Zin in zingen 13-16 Clownsweekend: De clown zegt Ja 20-22 Camini: een weekend-pelgrimage

23-27 Verdiepingsretraite Het Compassie kompas 26-29 Z-enneagram verdiepingsretraite 27-29 Weekend In contact met je vrouwelijke kracht

27-29 Retraite Innerlijke kracht, terug naar jezelf 29-3 Op zoek naar… In de zomer 30-3 Creatieve Zomerretraite

Uit ons gastenboek

Erna Bakker

Martina Heinrichs Henriëtte de Graaf Danka Hüsken-Smit Frohmut Knie Jose Sueters Wilco Kruijswijk & Anouk Poll Bert van Baar Josien van Iersel Denise van Geelen & Vivien Broekman Cecile van der Sluis Theo Menting Conny Brouwer

Uitgave Dominicanenklooster

Zes dagen van alleen met mijzelf, Mijn eigen ritme verweven met dat van de communiteit. Wat een weldaad, gedachten komen en gaan, gevangen door de wind bij fort Pannerden, de golven van het water namen mijn emoties mee waardoor het stil werd van binnen en ik deel werd van het universum. Een heerlijk rust-oord alhier, heel veel dank voor de gastvrijheid en de hartelijkheid van eenieder.

Een perfect lopende organisatie, hulde!

En veel licht en liefde gewenst aan een ieder in deze donkere tijd vol verwarring en leed.

Hillie 8

d om i n i c a n e n k loos t e r h u i s s e n

Het wonder van Huissen is weer geschied.

We stonden erbij en zagen het niet.

40 studenten die van binnenuit kennis hebben gemaakt met toegewijd leven, met meditatie, met gebedsdiensten en dat alles in een gastvrij huis, waar iedereen bijdraagt aan een indrukwekkende sfeer van ontspannen vriendelijkheid.

Huissen, Stadsdam 1 6851 AH Huissen T 026 326 44 22 www.kloosterhuissen.nl Ontwerp en realisatie Avancé Communicatie,

Dank aan de Dominicanen en alle mensen van het klooster!

Zutphen

Pabo Hogeschool Zeeland Leendert-Jan Parlevliet

© Dominicanenklooster Huissen 2018