Wood in construction and interior design
Drewno w budownictwie & wyposa¿eniu wnêtrz MAGAZYN INWESTORÓW, ARCHITEKTÓW, PROJEKTANTÓW, WYKONAWCÓW, DYSTRYBUTORÓW MAGAZINE FOR INVESTORS, ARCHITECTS, DESIGNERS, CONTRACTORS, RETAILORS
2/2010
PRENUMERUJ / Subscribe www.drewnowbudownictwie.pl
POD£OGI
FLOORINGS
OD REDAKCJI / FROM EDITING STAFF Szanowni Czytelnicy,
Dear Readers,
Serdecznie zapraszamy do czytania najnowszego numeru magazynu „Drewno w budownictwie i wyposa¿eniu wnêtrz”, który powsta³ z myœl¹ o osobach zainteresowanych praktycznym wykorzystaniem tego surowca oraz materia³ów i produktów z niego wykonanych w budownictwie. W tym numerze piszemy sporo o pod³ogowych inspiracjach z nadziej¹, ¿e ten temat przypadnie Pañstwu do gustu.
We invite you to read the latest issue of the magazine "Wood in construction and interior design," which is for people interested in practical use of this material and the materials and products made of it in construction. In this issue we write a lot of inspiration from the floor, hoping that this topic will appeal to you.
Kiedy zainicjowaliœmy z pocz¹tkiem roku wydawanie tej publikacji nie spodziewaliœmy siê tak du¿ego zainteresowania ze strony czytelników. Serdecznie pragniemy podziêkowaæ niemal 5 tysi¹com prenumeratorów e-wydania, gdzie przewa¿aj¹ inwestorzy, architekci, projektanci wnêtrz, ale tak¿e wykonawcy i dystrybutorzy materia³ów budowlanych z drewna. Zebrane w ci¹gu kilku miesiêcy opinie zaowocowa³y decyzj¹ o pozostaniu przy elektronicznej formie czasopisma oraz wzbogaceniu treœci o artyku³y w jêzyku angielskim. Mamy nadziejê, ¿e dziêki temu „Drewno w budownictwie i wyposa¿eniu wnêtrz” stanie siê równie¿ dla zagranicznych czytelników czêst¹ lektur¹ i bardzo dobrym Ÿród³em informacji o tym, co siê dzieje na rynku budowlanym w Polsce i Europie, z naciskiem na wykorzystanie drewna.
When we initiated the beginning of the issue of this publication do not expect so much interest from readers. We cordially wish to thank the nearly five thousand subscribers to the e-publication, where the investors, architects, interior designers, but also contractors and distributors of building materials from wood. Opinions collected over several months resulted in a decision feedback about staying with the form of electronic journal and enriching the content of articles in English. We hope that through this, "Wood in construction and interior design" will also become common for foreign readers a very good source of information about what is happening in the construction market in Poland and Europe, with emphasis on the use of wood. Enjoy your reading!
Wood in construction and interior design
Drewno w budownictwie & wyposa¿eniu wnêtrz
W NUMERZE / CONTENTS INSPIRACJE / Inspirations
Magia Orientu zaklêta w bambusie / Magic spell of the Orient in the bamboo_3 Wydawca i redaktor naczelny / Publisher and Editor in Chief Anna Obarska
POD£OGI / Floorings Królowa wszystkich wnêtrz / Queen of all interiors_5 Natura w nowym wydaniu / Nature in its new edition_13
Adres redakcji i kontakt / Address and contact Or³owo 21/2, PL 82-100 Nowy Dwór Gdañski E-mail: redakcja@drewnowbudownictwie.pl
WYDARZENIA / Events
Rainer Mahlamäki zawita w Poznaniu / Rainer Mahlamäki will come to Poznan_8
BUDOWNICTWO SPORTOWE / Sports construction Buduj¹ polski sport / They're building Polish sports_9
Redaguje zespó³ / Editing staff Anna Obarska, Tomasz ¯mudziñski, Katarzyna Limanowska
WARTO ODWIEDZIÆ / Worth to be Centrum Budownictwa Sportowego / Sports Construcion Center_11
Reklama / Advertisement InPlus Media Jana Kochanowskiego 7 PL 60-845, Poznañ REGON: 634277771
PROJEKTANCI / Designers Iwona Kosicka_15
RYNEK / Marketplace
Drewno dro¿sze o 30 procent? / Over 30 percent more expensive wood?_17
Tel. / Phone : +48 61 842 31 66 Tel. kom. / Cell phone: +48 794 973 286 E-mail: reklama@drewnowbudownictwie.pl
INTERVIEWER
Wielokryterialna ocena budynków - wywiad z Rafa³em Schurm¹_19
PROJEKTY / Projects
Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania. Nie odpowiadamy za treœæ zamieszczonych og³oszeñ i reklam. Redakcja nie wyra¿a zgody na kopiowanie, rozpowszechnianie opublikowanych treœci bez swojej wiedzy i zgody.
Oœwietlone, drewniane oko / Illuminated wooden eye_ 22
Editors do not return unsolicited texts, reserves the right to editing and shortening. We are not responsible for the content of advertisements and commercials. Editors do not agree to copy, distribute content published without his knowledge or consent.
Domotex 2011 œwiat pod³óg / Domotex 2011 the world of floorings_24 Najwiêksze targi budowlane w Europie Œrodkowo Wschodniej nadchodz¹ / The biggest trade show in the Central Eastern Europe are coming_25
TARGI / Trade fairs
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
2
INSPIRACJE / INSPIRATIONS
Magia orientu zaklêta w bambusie The magic spell of the Orient in the bamboo
P
od³oga wykonana z drewna bambusowego nie tylko jest jedn¹ z najtwardszych pod³óg drewnianych. Dziêki wystêpuj¹cej palecie wzorów stanowi interesuj¹c¹ alternatywê dla indywidualistów.
F
loor made from bamboo is not only one of the hardest wood flooring. With a palette occurring patterns it's an interesting alternative for individuals.
> Oferowane przez krakowsk¹ firmê pod³ogi bambusowe s¹ fabrycznie pokryte szeœcioma warstwami lakieru utwardzonego promieniami UV. Offered by the company Krakow bamboo floors are pre-coated with six layers of UV hardened lacquer. Zdjêcie / Caption: Kopp
3
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
Bambus, który w kulturze Dalekiego Wschodu uto¿samiany jest z d³ugowiecznoœci¹ i szczêœciem, znajduje swoje miejsce we wspó³czesnych wnêtrzach. Potrafi zachwyciæ swoj¹ unikaln¹ struktur¹ oraz delikatnym, lekko s³onecznym wybarwieniem. Jako jeden z gatunków trawy, której atutem jest bardzo szybko rosn¹ca i ulegaj¹ca drewnieniu ³odyga, stanowi doskona³¹ alternatywê w odniesieniu do pozosta³ych rodzajów pod³óg. Tego rodzaju orientalne pomys³y na dekoracjê wnêtrza s¹ specjalnoœci¹ firmy Kopp Pod³ogi Naturalnie Doskona³e z Krakowa. Najwiêksze na œwiecie zasoby bambusa olbrzymiego (Phyllostachys pubescens) znajduj¹ siê na kontynencie azjatyckim g³ównie w Chinach, gdzie od stuleci wykorzystywane s¹ przez rzemieœlników jako substytut dla drewna. Gatunek ten roœnie zarówno w rozleg³ych lasach tropikalnych, jak równie¿ na plantacjach. Jego delikatna struktura nadaje siê wyœmienicie do zastosowania jako element dekoracyjny. Bambus jest nieocenionym i, co warto podkreœliæ, odnawialnym bogactwem naturalnym, z uwagi na jego bardzo szybki wzrost i gotowoœæ do œcinania ju¿ po 5 - 7 latach. Zbiorom, przechowywaniu i wstêpnej obróbce towarzyszy œcis³a kontrola wg europejskich standardów i norm. W trakcie produkcji ³odyga bambusa ciêta jest na cienkie pasma, z których po usuniêciu zielonej kory wy³ania siê jasna powierzchnia bêd¹ca domen¹ pod³óg
Bamboo, which is in the culture of the Far East is associated with longevity and happiness, finds its place in contemporary surroundings. He can admire its unique structure and a delicate, slightly sunny staining. As one of the species of grass, whose advantage is a very fast growing and undergoing drewnieniu stem, is an excellent alternative for other types of flooring. This kind of oriental ideas for interior decoration are a specialty company Kopp Floors Naturally Perfect from Krakow. The world's largest resources of giant bamboo (Phyllostachys pubescens) are located in Asia - mainly China, where centuries are used by craftsmen as a substitute for wood. This species grows well in the vast tropical forests, as well as on plantations. Its fine structure is perfectly suited for use as a decorative element. Bamboo is an invaluable and what it is worth emphasizing, a renewable natural resource, given its very rapid growth and a willingness to cut after a 5 - 7 years. Harvest, storage and pre-treatment is accompanied by strict control of European standards and norms. During the production of bamboo stalk is cut into thin strands, which after removal of the green bark, emerges bright surface domain which is the floor (horizontal or vertical) as a natural, visually expanding interior. Bamboo boards built vertically, have a distinctive, delicate, linear drawing. Specially selected and arranged in parallel with stem segments form a kind of plane. Gained the impression of harmony,
order and repetition of the pattern gives a feeling of comfort. By combining different shades of the floor also get an interesting effect.
>Ryflowane deski tarasowe wykonane z bambusa skrêcanego, które mo¿na stosowaæ nie tylko na tarasach, ale tak¿e na obrze¿ach basenów. Corrugated decking made of twisted bamboo, which can be used not only on the terraces, but also on the edge of pools.
(horyzontalnych lub wertykalnych) w wersji naturalnej, optycznie powiêkszaj¹cej wnêtrze. Deski bambusowe zbudowane w uk³adzie wertykalnym posiadaj¹ charakterystyczny, delikatny, liniowy rysunek. Specjalnie dobrane, u³o¿one równolegle fragmenty ³odygi tworz¹ swoist¹ p³aszczyznê. Wra¿enie uzyskanej harmonii, porz¹dku i powtarzalnoœci wzoru daje poczucie komfortu. £¹cz¹c ze sob¹ ró¿ne odcienie pod³ogi uzyskujemy dodatkowo interesuj¹cy efekt. Wiêcej / More > www.podlogi-kopp.pl
Zdjêcie / Caption: Kopp
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
4
POD£OGI / FLOORINGS
Królowa wszystkich wnêtrz
Queen of all interior
W
ykañczaj¹c wnêtrze domu, czy mieszkania musimy pamiêtaæ nie tylko o w³aœciwym doborze kolorystki œcian, czy mebli, ale przede wszystkim o pod³odze. To w³aœnie ona tworzy atmosferê i podkreœla estetykê ca³ej przestrzeni.
Finishing off the interior of a house or apartment we have to remember not only the proper selection of color of walls or furniture, but above all of the floor. It was she who creates the atmosphere and highlights the aesthetics of the whole space.
palecie odcieni kolorów kremowych, popielatych poprzez cynamonowe do czekoladowych br¹zów) stanowi mi³e podkreœlenie oryginalnego charakteru naturalnego surowca. W ofercie mamy tutaj do dyspozycji pod³ogi bardzo dobrze prezentuj¹ce siê w du¿ych pomieszczeniach (deska pe³na) oraz pod³ogi nadaj¹ce wyj¹tkowy klimat równie¿ mniejszym przestrzeniom (trójrzêdowa klepka). Ka¿da pod³oga w ofercie firmy Baltic Wood wystêpuje w okreœlonym sorcie, który podkreœla jej indywidualny wzór.
5
> Zdjêcie / Caption: Balticwood
Wœród dostêpnych na rynku rozwi¹zañ warto zwróciæ szczególn¹ uwagê na trójwarstwowe pod³ogi drewniane firmy Baltic Wood, bêd¹ce dobrym rozwi¹zaniem dla osób poszukuj¹cych jakoœci z „górnej pó³ki” za przystêpn¹ cenê. Firma proponuje ponad 400 ró¿nych wariantów wzorniczych wykonanych z europejskich, amerykañskich i egzotycznych gatunków drewna w wersji bejcowanej, szczotkowanej lub fazowanej, co daje u¿ytkownikowi dosyæ szerokie mo¿liwoœci aran¿acyjne. Indywidualne wykoñczenie powierzchni pod³óg lakierem (mat i pó³mat), olejem UV (wariant ³atwy w utrzymaniu i pielêgnacji), czy modn¹ bejc¹ (mat i pó³mat, w
Among the available solutions on the market should pay particular attention to the threelayer wood flooring company Baltic Wood, which is a good choice for those seeking a quality of "top shelf" at an affordable price. The company offers more than 400 different variants of design made of European, American and exotic wood species as pickled, brushed and bevelled, giving you quite a wide arrangement possibilities. Individual floor lacquer finish (matt and semigloss), UV oil (option easy to maintain and care), or a trendy stains (matt and semigloss, color shades in the palette of cream, of gray through the cinnamon to chocolate brown) - is a nice
highlight the original character of the natural raw material. On offer we have available here showing the floor very well in large rooms (full board) and the floor giving a unique atmosphere that even smaller spaces "(triple stave). Each floor in the Baltic Wood's offer is within a specified one, which emphasizes its unique design.
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
Zdjêcia / Photo captions: Kopp
>>
Z czego to jest zrobione? Warstwa szlachetnego drewna o gruboœci ok. 3,6 mm pokrywana jest specjaln¹ szpachl¹ impregnuj¹c¹, a nastêpnie
bardzo cienkie, a równoczeœnie bardzo elastyczne i wytrzyma³e. Warstwê œrodkow¹ (ok. 8,9 mm) tworz¹ poprzecznie u³o¿one listwy œwierkowe, które wzmacniaj¹ elastycznoœæ pod³ogi. Ostatnia warstwa to sklejka œwierkowa o gruboœci 1,5 mm, która stabilizuje i usztywnia ca³oœæ konstrukcji.
Kolory i odpornoœæ Umiejêtny dobór koloru pod³ogi ma istotne znaczenie dla charakteru wnêtrza. Jasne wybarwienia s¹ korzystne w aran¿acji ma³ych pomieszczeñ optycznie je
Czy wiesz, ¿e... „Parkiet panelowy nie emituje szkodliwych substancji ze wzglêdu na mniejsz¹ o ponad 2/3 zawartoœæ substancji klejowych (zaklejenie oko³o 4%, w przypadku laminatów to 14%). Ponadto minimalizujemy wydzielanie formaldehydu: 0,002 mg/m3. Podczas u¿ytkowania i utylizacji pod³ogi drewnianej nie wydzielaj¹ siê ¿adne szkodliwe dla œrodowiska substancje.” szeœciokrotnie zabezpieczana lakierem najwy¿szej jakoœci marki BONA AB. Ka¿da z warstw nak³adanego lakieru utwardzana jest promieniami UV (ultrafioletowymi). Dziêki temu wierzchnia czêœæ pod³ogi jest wysoce odporna na uszkodzenia mechaniczne wynikaj¹ce z codziennego u¿ytkowania. Wspomniane zabezpieczenie jest
Sort presents the natural characteristics of wood such as knots, grain arrangement, the presence of heartwood or sapwood. Several of the species of wood are available in several sortach (including Elegance, Natur, Comfort, Rustic, Harmony, Classic, Unique), which is facilitating the stage floor to match the appropriate style of the interior.
Of which this is done? Layer of fine wood with a thickness of about 3.6 mm is coated with a special water repellent filler, and
Did you know ...
Sort prezentuje naturalne cechy drewna, takie jak sêki, uk³ad s³oi, obecnoœæ twardzieli, czy te¿ bielu. Niektóre z oferowanych gatunków drewna s¹ dostêpne w kilku sortach (m.in. Elegance, Natur, Comfort, Rustic, Harmony, Classic, Unique), co jest u³atwieniem na etapie dopasowania odpowiedniej pod³ogi do danego stylu wnêtrza.
powiêkszaj¹c. Bardziej stonowane kolory, w³aœciwe np. dla dêba, czy jesionu, dobrze wspó³graj¹ z innymi elementami wyposa¿enia, takimi jak okna, drzwi, schody czêsto wykonanymi z gatunków o innej kolorystyce. Ciep³o uzyskamy stosuj¹c pod³ogi z drewna egzotycznego, gdzie wystêpuje szeroka paleta br¹zów i czerwieni.
the floor. The final layer is a spruce plywood with a thickness of 1.5 mm, which stabilizes and stiffens the whole structure.
Colors and resistance Skillful selection of the color of the floor is essential to the character of the interior. The bright coloring are beneficial in small spaces arranged optically enlarging them. A more subdued colors, such as the proper rearing, and ash, cooperate well with other pieces of equipment, such as windows, doors, stairs
“Floor panel does not emit harmful substances due to lower by more than two thirds of adhesive material content (around 4% seal in the case of laminates is 14%). In addition, minimizing the release of formaldehyde: 0.002 mg / m³. During use and disposal of wood floors do not emit any polluting substances. "
then secured six topquality paint brands BONA AB. Each layer is cured coating superimposed UV (ultraviolet). Thanks to this part of the floor surface is highly resistant to mechanical damage resulting from everyday use. This security is very thin, but also very flexible and durable. Middle layer (about 8.9 mm) form a transversely arranged strips of spruce, which enhance the flexibility of
- often made from species with different colors.
>>
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
6
Dokonuj¹c zakupu pod³ogi musimy pamiêtaæ nie tylko o regu³ach estetycznych, ale tak¿e o wszystkich aspektach praktycznego jej u¿ytkowania w przysz³oœci. Ka¿dy gatunek drewna ma inny stopieñ twardoœci, a co za tym idzie inn¹ odpornoœæ na uszkodzenia. Z tego wzglêdu do pomieszczeñ o wiêkszym natê¿eniu ruchu (np. pokoje dzieciêce, korytarze) rekomendowane s¹ twardsze gatunki, takie jak klon kanadyjski, merbau, jatoba, doussie, badi, czy tali. Pod³oga wykonana z brzozy, klonu europejskiego œwietnie sprawdz¹ siê w sypialniach lub mieszkaniach, gdzie mieszka niewiele osób.
When buying the floor, we must remember not only the aesthetic rules, but also on all aspects of its practical use in the future. Each wood species has a different degree of hardness, and hence - a different fault tolerance. For this reason, in rooms with high traffic (eg, children's rooms, corridors) are recommended tougher species such as the Canadian maple, merbau, jatoba, merbau, badi, or waist. The floor is made of birch, maple European - especially good in bedrooms or apartments, where few people live.
System pokrycia powierzchni Surface covering system
Drewno szlachetne Slice of wood Z³¹cze
Connecting system
Poprzecznie u³o¿one listwy Lamels in a horizontal position Nas³onecznienie pomieszczeñ to kolejny czynnik, który warto uwzglêdniæ, bowiem z biegiem czasu, pod wp³ywem promieniowania s³onecznego (UV), drewno potrafi zmieniæ nieco swój odcieñ. Jest to proces w pe³ni naturalny, lecz niejednakowy dla wszystkich gatunków. Te, które s¹ bardziej wra¿liwe na promienie s³oneczne (badi, d¹b cocoa, doussie, jatoba, jesion, kambala, merbau, wenge, wiœnia amerykañska) nie powinny byæ stosowane w pomieszczeniach o intensywnym nas³onecznieniu. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko, ¿e w miejscach padania promieni s³onecznych powstan¹ przebarwienia o innym natê¿eniu ni¿ w miejscach zacienionych, pod meblami, za drzwiami, pod dywanami. Zw³aszcza w przypadku egzotycznych gatunków drewna, rekomendowane jest równomierne nas³onecznienie ca³ej powierzchni tego typu pod³ogi. £adna pod³oga przez wiele lat Kiedy ju¿ wybraliœmy w³aœciw¹ pod³ogê prócz standardowej dba³oœci o czystoœæ i pielêgnacjê za pomoc¹ odpowiednich preparatów, warto pamiêtaæ o
7
Jednolita warstwa spodnia One piece of wood under
Sunlight room - is another factor that you might consider, because over time, under the influence of solar radiation (UV), the wood can change his tone a bit. This is a completely natural process, but unequal for all species. Those who are more sensitive to sunlight (badi, oak, cocoa, merbau, jatoba, ash, kambala, merbau, wenge, cherry, American) should not be used in areas with intense sunlight. Otherwise, there is a risk that in places rise of incidence of solar radiation intensity stains other than the shadow areas, under furniture, behind doors, under carpets. Especially in the case of exotic wood species, it is recommended that the entire surface of the sun even this type of flooring. Nice floor for many years Once you have chosen the right floor - in addition to standard care about cleanliness and care through appropriate preparation, it is worth remembering a few useful tips that will allow us to enjoy it for years.
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
WYDARZENIA / EVENTS
> kilku po¿ytecznych wskazówkach, które pozwol¹ nam cieszyæ siê ni¹ przez lata,. Wycieraczki przy drzwiach wejœciowych i przy wejœciu z tarasu ochroni¹ pod³ogê przed mieszanin¹ piasku i wody przenoszon¹ na obuwiu. Zabezpieczenie wszystkich mebli stoj¹cych bezpoœrednio na pod³odze specjalnymi, filcowymi podk³adkami uchroni powierzchniê przed zarysowaniem. Wa¿ne jest tak¿e utrzymywanie 40-50 proc. wilgotnoœci powietrza przy temperaturze 20°C, a zim¹, kiedy wilgotnoœæ powietrza jest mniejsza warto stosowaæ nawil¿acze powietrza.
Podsumowuj¹c... Kiedy zdecydujemy siê na parkiet panelowy, nie musimy obawiaæ siê o jego monta¿, renowacjê (nawet kilkukrotne cyklinowanie) oraz koniecznoœæ tak czêstej wymiany, jak to ma miejsce w przypadku laminatów. Pod³oga trójwarstwowa ma wysok¹ odpornoœæ na zmienne warunki w pomieszczeniu oraz uszkodzenia mechaniczne. W odró¿nieniu od parkietu z drewna litego parkiet trójwarstwowy mo¿na montowaæ na ogrzewaniu pod³ogowym. System ³¹czenia bezklejowego Baltic LOC pozwala na dobr¹ „pracê” pod³ogi, bez powstawania szczelin i nierównoœci.
Doormats at the entrance door at the entrance of the terrace will protect the floor from a mixture of sand and water-borne on shoes. Protection of all furniture, standing directly on the floor special, felt pads protect the surface from scratches. It is also important to maintain 40-50 per cent. humidity at 20 ° C and in winter, when humidity is less - should I use humidifiers.
In conclusion ... When you choose a floor panel, we do not have to worry about its installation, renovation (scraping up several times) and so need frequent replacement, as is the case in the laminates. The floorlayer has a high resistance to changing room conditions and mechanical damage. Unlike solid wood flooring - Engineered Wood Flooring can be installed over underfloor heating. Joining System bezklejowego Baltic LOC allows good "work" the floor, without the formation of gaps and inequalities.
Wiêcej / More > www.balticwood.pl
Rainer Mahlamäki zawita w Poznaniu
will come to Poznan Ju¿ w styczniu, podczas Dni Architektury na targach BUDMA bêdzie okazja do spotkania siê z jednym z najwybitniejszych, fiñskich architektów. Jest nim ciesz¹cy siê œwiatow¹ s³aw¹ profesor Rainer Mahlamäki. The Architecture Day at the Budma fair is traditionally an opportunity to meet the most outstanding personalities of the world of architecture. In January 2011 one of the leading Finnish architects, the internationally renowned Professor Rainer Mahlamäki will be a special guest of this event.
>Rainer Mahlamäki Zdjêcie / Caption: budma.pl
Dziekan Wydz. Architektury Uniwersytetu w Oulu, prezes zarz¹du Fiñskiego Muzeum Sztuk Budowlanych, wspó³w³aœciciel odnosz¹cego sukcesy studia architektonicznego, gdzie wspó³pracuje z doskona³ym projektantem Ilmariem Lahdema.
Dean of the Department of Architecture at the University of Oulu, the president of the Finnish Museum of Building Arts, cofounder of the architectural studio Lahdelma-Mahlamäki Architecture in Finland, where he is working with another renowned designer Ilmari Lahdelma.
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
8
BUDOWNICTWO SPORTOWE / SPORTS CONSTRUCTION
buduj¹
polski sport
They’re Zdjêcie / Photo caption: TAMEX Obiekty Sportowe S.A.
building
the Polish sports
9
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
Zbli¿aj¹ce siê wielkimi krokami Mistrzostwa Europy w Pi³ce No¿nej EURO 2012 z jednej strony s¹ du¿ym wyzwaniem dla samorz¹dów - z drugiej - doskona³ym motywatorem dla ulepszania infrastruktury niezbêdnej do uprawiania innych dyscyplin sporto-wych. Skala braków w infrastru-kturze by³a tak du¿a, ¿e mimo zdecy-dowanego zwiêkszenia koniunktury jest jeszcze wiele do zrobienia. - Zanim zabrzmi pierwszy gwizdek na EURO 2012 powstanie oraz zostanie zmodernizowanych jeszcze wiele boisk oraz kilkadziesi¹t powa¿niejszych oœrodków sportowych - mówi Robert Burzycki, dyrektor sprzeda¿y i marketingu firmy TAMEX Obiekty Sportowe S.A., generalnego wykonaw-cy obiektów sportowych. Baza sportowa w Polsce to oprócz boisk tak¿e infrastruktura lekkoatletyczna, która w wiêkszoœci wymaga dostoso-wania do wymagañ PZLA oraz IAAF dodaje Burzycki. Wszystko wskazuje na to, ¿e najbli¿sze lata up³yn¹ w Polsce na budowie nowych obiektów sportowych i modernizacji tych ju¿ istniej¹cych.
The upcoming EURO 2012 European Football Championship is a great challenge for local governments on one hand, and a wonderful incentive to upgrade the infrastructure for practicing other sports disciplines on the other hand. The scale of shortages in infrastructure was so large that despite a marked upturn in the economy a lot remains to be done. - Before we hear the first whistle at EURO 2012, many football fields will be either built or modernised, along with a few dozen of larger sports centres - says Robert Burzycki, Sales and Marketing Director of TAMEX Obiekty Sportowe S.A., a general contractor of sports facilities. Apart from playing fields, the sports infrastructure in Poland involves track and field infrastructure, a majority of which need to be adjusted to requirements of the Polish Association of Athletics and IAAF, said Burzycki. All the indications are that in the coming years we will see new sports facilities being built and existing ones being modernised.
> Budownictwo sportowe w Polsce jest dynamicznie rozwijaj¹cym siê sektorem bran¿y budowlanej, gdzie zainwestowano miliardowe kwoty, a jeszcze wci¹¿ jest wiele obiektów do wybudowania lub modernizacji. Sports construction in Poland is a dynamic sector of the construction industry, with billions already spent and many facilities still waiting to be either built or modernised. Zdjêcie / Caption: Kopp
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
10
WARTO ODWIEDZIÆ / WORTH TO VISIT
CENTRUM BUDOWNICTWA SPORTOWEGO - Sport, Rekreacja, Wellness i SPA - CENTRUM BUDOWNICTWA SPORTOWEGO, gdzie w dwóch pawilonach ponad 100 wystawców prezentuje swoj¹ ofertê, cieszy siê du¿¹ frekwencj¹ ze strony profesjonalistów zawodowo wi¹zanych z planowaniem, projektowaniem, budow¹, modernizacj¹, wyposa¿eniem oraz zarz¹dzaniem obiektami sportowymi i rekreacyjnymi -mówi Tomasz Stachowiak, dyrektor targów CBS. Popyt w tym sektorze budownictwa obrazuje spora frekwencja na targach ze strony inwestorów indywidualnych poszukuj¹cych rozwi¹zañ do realizacji zarówno mniejszych przedsiêwziêæ (np. przydomowy basen lub sauna), jak i tych bardziej zaawansowanych (np.
salon SPA przy obiekcie agroturystycznym, czy przy hotelu). Przyjazd do Poznania niesie dla nich dodatkow¹ korzyœæ, bowiem równolegle w tym samym miejscu i czasie trwaj¹ Miêdzynarodowe Targi Budownictwa BUDMA ukazuj¹ce potencja³ miêdzynarodowej bran¿y producentów i dostawców w jeszcze szerszym zakresie. Wg organizatorów tak¿e najbli¿sza edycja CBS, z jego ciekawym zakresem tematycznym oraz programem fachowym konferencji i warsztatów, przyczyni siê do realizacji ambitnych planów rozwoju polskiego sportu. Zdjêcie / Caption: CBS
SPORTS CONSTRUCTION CENTER - Sports, Recreation, Wellness i SPA - CBS, with more than 100 exhibitors presenting their offer in two exhibition halls, has a high turnout of professionals involved in planning, design, construction, modernisation, furnishing and management of sports and amenity facilities says Tomasz Stachowiak, CBS Project Manager. What proves the demand in this construction sector is the high turnout of individual investors at the fair, who are looking for solutions for both smaller projects (e.g. a swimming pool adjoining to the house or sauna) and more advanced ones (e.g. a SPA parlour in an agritourist facility or a hotel). Their visit to Poznañ will provide an additional benefit, because BUDMA International Zdjêcie / Caption: ANDREWEX
11
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
Construction Fair is held in the same place and time, showing the potential of global manufacturers and suppliers of this industry in a greater scope. According to the organisers, the upcoming edition of CBS, with its interesting thematic scope and programme of specialist conferences and workshops, will contribute to ambitious plans of Polish sports development.
Wiêcej / more: www.cbs.mtp.pl
Zdjêcia / Photo captions: Kopp
Drewno w budownictwie & wyposa¿eniu wnêtrz
Ponad 5 000 prenumeratorów. Over 5 000 subscribers.
25,4%
INWESTORZY BUDOWLANI Investors
21%
ARCHITEKCI Architects 17,4%
PROJEKTANCI WNÊTRZ Interior designers 15% WYKONAWCY Contractors 8,5%
DYSTRYBUTORZY Retailers 7,5% INNI Others 5,2%
PRODUCENCI Producers Dzia³ reklamy / Advertisement reklama@drewnowbudownictwie.pl
POD£OGI / FLOORINGS
Natura w nowym wydaniu Wspó³czesny krajobraz miejski tworz¹ zarówno budynki zabytkowe, jak i nowe obiekty futurystycznej architektury. Nowe panele z kolekcji Life marki Classen pozwol¹ nam przenieœæ tê wielkomiejsk¹ specyfikê do wnêtrza naszego mieszkania.
Naturalny szyk Pod³oga to dominuj¹cy element wystroju wnêtrza, dlatego warto wybraæ ponadczasowy, naturalny wzór, który bêdzie zachwyca³ przez lata. Panele D¹b Boston przypominaj¹ parkiet, gdy¿ deskê tworz¹ dwie szerokie klepki. Jest to nowoczesne rozwi¹zanie, poniewa¿ w dotychczasowych modelach stosowano trzy, wê¿sze klepki. Ciep³a barwa paneli marki Classen dobrze skomponuje siê z surowymi, zimnymi dodatkami ze szk³a i metalu, tworz¹c eleganckie, lecz przytulne wnêtrze. Ciekawym rozwi¹zaniem jest zestawienie naturalnie wygl¹daj¹cej pod³ogi oraz œcian pomalowanych nasyconymi kolorami. Panele D¹b Boston bêd¹ równie¿ idealnie wspó³graæ ze wzorzystymi fakturami, uwypuklaj¹c ich niebanalny styl. Pod³oga D¹b Boston przypadnie do gustu zwolennikom minimalistycznych form w jednolitych
13
barwach, tworz¹c znacz¹cy element aran¿acji wnêtrza. Jej uniwersalny wzór nie bêdzie stanowi³ ograniczenia w projektowaniu i pozwoli na realizacjê nawet najbardziej awangardowych pomys³ów. Nawi¹zanie do naturalnej struktury drewna sprawi, ¿e panele bêd¹ dobrze wygl¹da³y w przestronnym salonie lub jadalni. Natomiast ma³e pomieszczenia sypialnia b¹dŸ pokój dzieciêcy bêd¹ sprawia³y wra¿enie wiêkszych optycznie.
zapewnia bezproblemowe u¿ytkowanie. System EasyConnect pozwala na szybki monta¿ paneli bez u¿ycia kleju i uzyskanie idealnego efektu równej i wytrzyma³ej powierzchni. Wiêcej: www.classen.pl
Zdjêcie: Classen-Pol
Boston to jedno z najstarszych i najwa¿niejszych amerykañskich miast. Spaceruj¹c jego ulicami mo¿emy podziwiaæ piêkne historyczne budowle, a tak¿e wspó³czesne, imponuj¹ce drapacze chmur. To wyj¹tkowe miejsce, w którym ceni siê tradycjê, a jednoczeœnie stawia siê na szybki postêp technologiczny i rozwój. Nowe panele D¹b Boston z kolekcji Life marki Classen doskonale oddadz¹ klimat tego miasta.
Podobnie jak inne wzory z kolekcji Life, panele D¹b Boston charakteryzuj¹ siê wysok¹ klas¹ œcieralnoœci AC3 oraz u¿ytecznoœci 31, co gwarantuje ich trwa³oœæ i piêkny wygl¹d na d³ugie lata. Dodatkowe zabezpieczenie przed wilgoci¹ specjaln¹ kompozycj¹ wosków Isowaxx zwiêksza ich odpornoœæ i
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
Zdjêcia / Photo captions: Kopp
POD£OGI / FLOORINGS
Nature in its new edition The modern urban landscape is created, both historic buildings and new facilities futuristic architecture. The new panels from the collection of Life Classen brands will allow us to transfer this into an urban specificity of our apartment.
Natural elegance The floor is the dominant element of interior design, so you should choose a timeless, natural pattern, which will be admired for years. Oak panels like floor Boston, because the board consists of two wide strips. It is a modern solution, because the current models used three narrow strips. Warm color panels Classen brands compose well with the raw, cold additions of glass and metal, creating an elegant but cozy interior. An interesting solution is to set the natural looking flooring and walls painted in saturated colors. Boston oak panels will also harmonize perfectly with the patterned textures, highlighting their original style. Oak Floor Boston will appeal to supporters of mini-cial services in the form of uniform colors, creating a significant element of interior design. Its
system allows for quick installation without glue panels and achieve the ideal of equal effect and durable surface. ensures trouble-free operation. EasyConnect system allows for quick installation without glue panels and achieve the ideal of equal effect and durable surface.
Caption: Classen-Pol
universal design will not be a limitation in the design and allow for even the most avant-garde ideas. The reference to the natural wood grain makes panels will look good in the spacious living room or dining room. However, a small room bedroom or child's room will be the impression of larger optically.
Boston is one of the oldest and most important American cities. Walking its streets, we can admire the beautiful historic buildings, as well as contemporary, impressive skyscrapers. This is a unique place where tradition is valued, while puts at the rapid technological progress and development. New oak panels from the collection of Boston Life brand Classen well give up the climate of this city.
Like the other models from the collection of Life, Boston oak panels are high class and the general abrasiveness AC3 1931, which guarantees its durability and beautiful appearance for years. Additional protection against moisture Isowaxx special composition of waxes increases their resistance and ensures trouble-free operation. EasyConnect
More: www.classen.pl
Zdjêcia / Photo captions: Kopp
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
14
PROJEKTANCI / DESIGNERS
Iwona KOSICKA A
bsolwentka Wydzia³u Architektury Wnêtrz Akademii Sztuk Piêknych we Wroc³awiu. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydenta miasta Wroc³awia. Za³o¿y³a studio projektowania SIMPLE- tworzy kolekcje mebli, oœwietleñ, dzieciêcych zabawek i gad¿etów do wnêtrz. Ka¿dy projekt stara siê realizowaæ, pokazuj¹c funkcjonalnoœæ i kobiece, pe³ne pasji spojrzenie na design. Realizuje m.in. sto³y okr¹g³e, krzes³a giête, ³ó¿ka, drewniane parawany, bujaki dla dzieci i lampy. Swoje prace prezentowa³a na wystawach indywidualnych oraz zbiorowych. Bra³a udzia³ w wielu konkursach, zdobywaj¹c miêdzy innymi: Rdzeñ Designu, w Machina Design Awards 2009, za kolekcjê lamp „ARANA”, Danfoss Bronze Award w Danii, jest laureatk¹ konkursów: Fortis Young Design oraz PRODECO.
G
She founded a design studio SIMPLE-formed collections of furniture, lighting, children's toys and gadgets to the interior. Each project seeks to achieve, demonstrating the functionality and feminine, passionate approach to design. Implements such as Round tables, chairs, bent, beds, wooden screens, Kiddies rides for children and lamps. Works presented at individual and collective exhibitions. She participated in many competitions, winning, among others: Core Design in Machina Design Awards 2009, for a collection of lamps, "ARAN" Bronze Award Danfoss in Denmark, has won competitions: Fortis Young Design and PRODECO.
15
>
raduated from the Faculty of Interior Design Academy of Fine Arts in Wroclaw. Scholarships of the Ministry of Culture and National Heritage and the Mayor of Wroclaw. ARANA Kolekcja lamp „ARANA”, zdoby³a nagrodê Rdzenia Designu, za najbardziej designerski produkt roku 2009 w kategorii oœwietlenie, w konkursie MACHINA DESIGN AWARDS 2009, organizowanego przez Media Point Group.
Collection of lamps ARANA, won the Core Design, Product Design for most of 2009 in the category of lighting in the contest MACHINA DESIGN AWARDS 2009 organized by the Media Point Group. Zdjêcia / Captions: Iwona Kosicka
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
>>
PASEK MATA Ergonomiczna forma oraz prosty a¿ur, to charakterystyka kolekcji. Dostêpne ró¿ne wielkoœci sto³ów i opcje kolorystyczne. Ergonomic and simple form of lace, are the characteristics of the collection. Available in various sizes of tables and color options.
Parawan, który zaskakuje elastycznoœci¹, pozwala dopasowaæ swój kszta³t do indywidualnych potrzeb.
A screen, which is surprising flexibility allows you to adjust its shape to individual needs.
LURA
Krzes³o o prostym i funkcjonalnym designie, uzupe³nione o stó³ 100x200. Spiête klamr¹ ze stali nierdzewnej. Prosta forma jest idealn¹ baz¹ dla wyszukanych kolorów. Chair with a simple and functional design, complemented by a table 100x200. Stapled stainless steel buckle. A simple form is ideal for sophisticated colors.
FURORA
Powiew wschodniego designu. Prosta forma o miêkkiej, lecz zdecydowanej linii. Kszta³t staje siê doskona³¹ baz¹, do fornirowania okleinami modyfikowanymi lub egotycznymi. Dwie wersje krzes³a: pe³na oraz a¿urowa z pasków.
A breath of eastern design. A simple form of a soft but strong lines. The shape is ideal for veneering veneers or modified by foreign species of wood. Two versions of the chair: full of stripes and openwork. Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
16
RYNEK / MARKETPLACE
Drewno dro¿sze o 30 procent? Przedmioty codziennego u¿ytku w drewna, takie jak meble, oraz materia³y budowlane z tego surowca mog¹ znacznie podro¿eæ. Tak przynajmniej wynika z analizy obecnej sytuacji na rynku producentów, gdzie wcale nie jest dobrze. Monopol winduje ceny W Polsce panuje monopol na dostawê drewna okr¹g³ego (k³ody przyp. red.), gdzie jedynym dostawc¹ jest Generalna Dyrekcja Lasów Pañstwowych - instytucja zarz¹dzaj¹ca „zielonym” maj¹tkiem narodowym, przez niektórych nazywana fortec¹ nie do zdobycia, która od lat broni siê przed prywatyzacj¹. Tartaki - firmy zajmuj¹ce siê przerobem drewna mog¹ je kupiæ tylko od tej instytucji. Wprawdzie dozwolony jest obrót wewn¹trz krajowy oraz import lecz koszt transportu mniejszych iloœci drewna okr¹g³ego na d³ugie dystanse czyni produkcjê najzwyczajniej nie op³acaln¹. Pozostaje zakup surowca w kraju, na aukcji internetowej Lasów Pañstwowych, gdzie, ze wzglêdu na spor¹ iloœæ chêtnych poziom cen siêga absurdu. No, ale trudno, bo na dalej przerobione drewno (wiêŸba dachowa, fryzy meblowe, klejonka stolarska itd.) czekaj¹ ju¿ inni np. producenci mebli, pod³óg, okien, drzwi, schodów. A poniewa¿ musz¹ wiêcej zap³aciæ za materia³y oczekuj¹, ¿e te straty pokryj¹ odbiorcy koñcowi.
Moda na spalanie drewna jawna g³upota, niemoc, czy niewiedza rz¹dz¹cych? Przeciêtny tartak ma sporo odpadów drzewnych pozosta³ych po przetarciu drewna okr¹g³ego. Powszechne jest jego wykorzystanie do w³asnych potrzeb firmy na cele energetyczne. Pozbawiona zanieczyszczeñ pozosta³oœæ, dobrze posortowana wg klas œwietnie nadaje siê do dalszego wykorzystania w produkcji takich materia³ów budowlanych jak np. popularna p³yta OSB, HDF, czy MDF. Tego rodzaju prefabrykaty s¹ z powodzeniem wykorzystywane w budownictwie, do produkcji mebli, czy drzwi. I z perspektywy pozytywnego bilansu dwutlenku wêgla (nawet produkty z drewna kumuluj¹ t¹ szkodliw¹ dla atmosfery substancjê) jest to zupe³nie racjonalne. Od ostatnich kilku lat jesteœmy œwiadkami silnego lobbingu zielonej energii w UE, co
17
jest poniek¹d pozytywne z perspektywy ochrony œrodowiska. Jednak¿e obecnie doprowadza siê do procederu palenia drewna, jako Ÿród³a energii odnawialnej, w imiê poszanowania ekologii. Koncerny energetyczne siêgaj¹ po najszlachetniejszy z naturalnych surowców odnawialnych, zaburzaj¹c proporcjê jego wykorzystywania. Drewno, które w modelu idealnym powinno trafiaæ w pierwszej kolejnoœci do wykorzystania materia³owego, a dopiero w ostatecznoœci do spalenia, jest masowo wykupywane po wywindowanych cenach przez zak³ady energetyczne, wspierane przez rz¹dowe dotacje na rzecz produkcji zielonej energii. - Tworzy siê powa¿ny rynek drewna tak okr¹g³ego, jak i pozosta³oœci z drzewnej produkcji, gdzie spó³ki energetyczne s¹ w stanie znacznie przep³aciæ za surowiec, w celu pozyskania materia³u „do kot³a” mówi Maria Antoni Hikiert, Prezes Oœrodka Badawczo Rozwojowego Przemys³u P³yt Drewnopochodnych. Jest to problem na skalê miêdzynarodow¹ i, dla przyk³adu, w Niemczech doprowadzi³ ju¿ do powa¿nego zniekszta³cenia rynku, w wyniku powolnej degradacji ga³êzi gospodarki opartych na przemyœle drzewnym. W konsekwencji stopniowo likwidowany zostaje ca³y cykl obróbki drewna, zak³ady przetwórcze zamykaj¹ siê, generuj¹c upadek tysiêcy miejsc pracy, a rosn¹ca cena reglamentowanego surowca odbija siê silnie na kieszeni przeciêtnego obywatela. W Polsce proces ten nie zaszed³ jeszcze na tyle daleko, by by³o za póŸno na wprowadzenie zmian, pozwalaj¹cych unikn¹æ niemieckiego scenariusza. Trzeba jednak zauwa¿yæ, ¿e tym roku przemys³ drzewny odnotowa³ wzrost ceny drewna na poziomie a¿ 30%.
Bran¿a p³ytowa - strajkuje 29 paŸdziernika w wielu krajach Unii Europejskiej, m.in. we W³oszech, Belgii, Hiszpanii, na Wyspach Brytyjskich, we Francji, czy w siedmiu zak³adach firmy Pfleiderer w Niemczech, mia³y miejsce akcje wyra¿aj¹ce protest wobec obecnej, stale pogarszaj¹cej siê sytuacji bran¿y drzewnej. Pracownicy sektora drzewnego s¹ na tyle zdesperowani, ¿e w wielu przypadkach siêgnêli
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
po najbardziej radykalne œrodki, jak choæby wstrzymanie produkcji w zak³adach. Na towarzysz¹cych protestom konfe-rencjach pojawili siê zarówno pracownicy, przedstawiciele mediów, jak i decydenci. Zamys³em europejskiego przemys³u drzewnego by³o zwrócenie uwagi rz¹dów na to, i¿ jest on bez szans w nierównej walce o reglamentowany surowiec z uprzywilejowanymi zak³adami energetycznymi. Spó³ka Pfleiderer Grajewo S.A., jako jeden z najwiêkszych przedstawicieli bran¿y przemys³u drzewnego w Polsce, tak¿e zauwa¿a i podnosi wy¿ej omawiany problem. Polityka i dzia³alnoœæ firmy mocno podkreœlaj¹ wagê kwestii maksymalnego i rozs¹dnego wykorzystywania drewna w kolejnych etapach obróbki. Unia Europejska powoli odchodziæ zaczyna od bezmyœlnego spalania surowca drzewnego, jednak zniekszta³cenie proporcji wykorzystywania go na chwile obecn¹ s¹ tak du¿e, ¿e odwracalnoœæ tego procesu stoi pod du¿ym znakiem zapytania. Pfleiderer Grajewo S.A. oraz inni przedstawiciele rynku przetwórstwa drzewnego, a tak¿e bran¿owi eksperci wskazywaæ bêd¹ konsekwentnie na priorytetowe wykorzystanie materia³owe drewna w ka¿dej jego postaci od najcenniejszego drewna ³uszczarskiego, po odpady przemys³owe.
Sk¹d czerpaæ energiê odnawialn¹? Poza biomas¹, w wy¿ej wspomnianym rozporz¹dzeniu MG z 2008 roku, wymienione s¹ tak¿e elektrownie wodne i wiatrowe, biogaz, s³oneczne ogniwa fotowoltaiczne oraz kolektory, czy Ÿród³a geotermalne. Je¿eli nie weŸmiemy pod uwagê tych rozwi¹zañ s³ono to bêdzie kosztowaæ.
Over 30 percent more expensive wood?
T
he incineration of woody biomass for energy generation is increasing to levels that already affect the availability of wood (raw and recycled) in the EU. As a result pressure is building on all forest industries, but woodworking has been particularly affected. According to a UN study, the global timber harvest in Europe in 2009 was estimated at 446 million m3, of which 253 million m3 was used for industrial purposes and 193 million m3 for energy generation. Currently, the growth rate of the use of biomass and wood for energy production is over 20% per year. Due to strong subsidies for the renewable energy sector, Europe's demand for wood-based energy sources is predicted to grow even faster in the near future with alarming consequences for the woodworking industries in the EU.
D
espite a slump in wood demand from woodworking industries during the economic crisis, wood prices have risen considerably due to growing resource competition between the energy and the product manufacturing sector. In the UK for instance, wood prices have increased by 30% over the past 4 years. Subsidies allow energy firms to outbid traditional users rather than encouraging them to develop innovative new ways to generate
power. Let's face it, wood burning is hardly a revolutionary technology. Subsidies give the UK energy sector the ability to pay an excess €92) per tonne. As a result of such subsidies and other widely varying measures, the market price of softwood chips in Europe has increased by 30 to 50% during the last 5 years.
N
ational subsidy systems for energy production from woody biomass, aiming for the Member States to comply with the EU rules on renewable energies, are therefore slowly eroding one of the most important and economically valuable industry sectors in Europe. This shift from use of wood as a resource for product manufacture to biomass for energy is counterproductive. As well as being damaging to the environment and to the economy it will inevitably have a significant impact on employment mongst the wood using industries it displaces. Subsidies for energy production from biomass have unintentionally made it more profitable to burn wood than to use it as a raw material for product manufacture. Wood is a valuable and vital resource for the European economy and environment and shouldn't be wasted.
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
18
INTERVIEWER
Koniecznoœæ wielokryterialnej oceny budynków w Polsce to kwestia czasu Zrównowa¿one budownictwo, zielone budynki - te pojêcia nabieraj¹ rumieñców tak¿e w Polsce. O systemach certyfikacji, roli architektów w procesie ich uzyskania oraz korzyœciach ze stosowania drewna w budownictwie rozmawiamy z Rafa³em Schurm¹, prezydentem Polish Green Building Council. DWBIWW: Proszê opowiedzieæ w kilku zdaniach o celach Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego (Polish Green Building Council) i roli, jak¹ ma ono odgrywaæ w bran¿y budowlanej na tutejszym gruncie. Rafa³ Schurma: PLGBC jest organizacj¹ pozarz¹dow¹ skupiaj¹c¹ siê na promowaniu projektowania, budownictwa oraz u¿ytkowania zgodnego z zasadami zrównowa¿onego rozwoju w ca³ej Polsce. Skupia ona nie tylko profesjonalistów (architektów, konsultantów, in¿ynierów, urbanistów, pracowników s³u¿by zdrowia itd), ale równie¿ deweloperów, poœredników nieruchomoœci, firmy wykonawcze, produkcyjne, dostawców mediów, organizacje profesjonalne, samorz¹dowe, po¿ytku publicznego, instytucje finansowe oraz jednostki naukowo badawcze. Chcemy zaanga¿owaæ wszystkich uczestników, powi¹zanych (bezpoœrednio i poœrednio) z procesem budowlanym- tematyk¹ rozwoju zrównowa¿onego w kontekœcie tego jak¿e istotnego sektora gospodarki.
19
Mamy nadzieje, ze nasze stowarzyszenie bêdzie odgrywaæ kluczow¹ rolê edukacyjna, promocyjna oraz administrowania systemami oceny wielokryterialnej- podobnie jak w Anglii (UK GBC/BRE), Niemczech (DGNB) czy USA (USGBC). Po uzyskaniu pe³nej aprobaty World Green Building Council w marcu bie¿¹cego roku, oraz uzgodnieniach z USGBC na wy³¹cznoœæ w adaptacji systemu LEED do warunków polskich, jak równie¿ podpisaniu umowy na wy³¹cznoœæ z BRE na adaptacje i przysz³¹ administracje systemu BREEAM w Polsce jesteœmy pewni ogromnego zainteresowania podmiotów zagranicznych - zaznajomionych ju¿ ze wspomnianymi systemami. Ich adaptacja i mo¿liwie jak najdok³adniejsze dopasowanie ich do warunków polskich oraz mo¿liwoœæ za³atwiania wszystkich formalnoœci w jêzyku polskim stosunkowo szybko umo¿liwi krajowym podmiotom korzystanie z zaawansowanych metod oceny posiadaj¹cych najwiêksz¹ miêdzynarodow¹ renomê.
>
„Dobry architekt ca³e ¿ycie poszukuje rozwi¹zañ, form, materia³ów i jest otwarty na nowe trendy równie¿ na trendy Zdjêcia / Photo captions: Kopp zwi¹zane z zielonym budownictwem.”
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
R.S.: Okreœlenie zielonego budynku to nie³atwe zadanie. Sama definicja rozwoju zrównowa¿onego wybrana by³a spoœród stu kilkudziesiêciu szczegó³owo przemyœlanych propozycji. ¯artobliwie musze dodaæ, ¿e je¿eli coœ jest tak kompleksowe i trudne do zdefiniowania przez ekspertów to musi chyba byæ wa¿ne [...]. Je¿eli wrócimy do próby zdefiniowania zielonego budynku (inaczej- budynku zgodnego z zasadami zrównowa¿onego rozwoju) to myœlê, ¿e jest to taki obiekt, przy którego tworzeniu i u¿ytkowaniu stosowano procesy œrodowiskowo odpowiedzialne oraz materia³owo oszczêdne przez ca³y cykl ¿ycia budynku, pocz¹wszy od prawid³owej lokalizacji, zagospodarowania terenu, projektu, wykonania, u¿ytkowania, bie¿¹cych napraw, renowacji, a¿ po jego rozbiórkê. Nadrzêdnym celem tego dzia³ania jest redukcja szkodliwego wp³ywu na œrodowisko naturalne, otocznie oraz ludzkie zdrowie. Jak widaæ zakres jest stosunkowo szeroki, stad próby uporz¹dkowania tego kompleksowego zagadnienia znajduj¹ swoje odzwierciedlenie w wielokryterialnych systemach oceny œrodowiskowej (wspomniane wczeœniej systemy BREEAM, LEED czy DGNB).
Czy wiesz, ¿e...
decyzji inwestora. Myœlê, ¿e stopniowo, przynajmniej czeœæ z zagadnieñ poruszanych dziœ przez LEED czy BREEAM, przekszta³ci siê w wymagania obowi¹zkowe. Lubiê porównywaæ to do regulacji udogodnieñ dla osób niepe³nosprawnych. Pocz¹tkowo wydawa³o siê architektom, ze s¹ to bardzo restrykcyjne uwarunkowania niejednokrotnie zak³ócaj¹ce intencje projektowe, czy te¿ stosunkowo nieprzydatne. Jednak¿e od lat 90 kiedy wprowadzono wymagania normowe reguluj¹ce te zagadnienia w Polsce, architekci znajduj¹ czas i miejsce w projekcie na udogodnienia dla osób niepe³nosprawnych i jest to w chwili obecnej istotna czeœæ ich rutynowych czynnoœci projektowych.
Did you know ...
DWBIWW: Jaka jest najprostsza definicja zielonego budynku?
>
DWBIWW: Jaka jest rola architekta w procesie decyzyjnym odnoœnie zastosowania rozwi¹zañ sk³adaj¹cych siê na realizacjê tego typu projektu? R.S.: Architekt zawsze pe³ni³ kluczowa role w doborze materia³ów, procesów, a jego sugestie jak i rutyna niejednokrotnie znacz¹co wp³ywa³y na wiêkszoœæ
Zielone budownictwo dotyczy tak obiekt k omercyjnych. Fot. PGBC
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
20
INTERVIEWER
Jest to w³aœciwe postêpowanie i wszyscy zawodowi architekci po prostu robi¹ to, co w³aœciwe w tej kwestii. Rozwój zrównowa¿ony to bardzo z³o¿one zagadnienie i potrzebuje multidyscyplinarnej i wielobran¿owej uwagi specjalistów. System oceny wielokryterialnej ( taki jak LEED, BREEAM, DGNB czy SB tool ) pozwala nam na posegregowanie tej wiedzy i przyjêcie holistycznego nastawienia w stosunku do zagadnieñ zwi¹zanych z budownictwem i u¿ytkowaniem obiektów. Nasza wiedza o problemach zwi¹zanych z rozwojem zrównowa¿onym oraz ich wzajemnego oddzia³ywania roœnie wyk³adniczo, i niemal ka¿dego dnia odkrywamy coœ nowego. Ekologia i rozwój zrównowa¿ony s¹ w chwili obecnej niew¹tpliwie jednymi z najprê¿niej rozwijaj¹cych siê dziedzin naukowych. W takiej sytuacji rynek jest bardzo podatny na zjawisko znane jako Greenwashing. Omawiane systemy mo¿na wiêc najlepiej opisaæ jako próbê jak najlepszego przybli¿enia stosunkowo ³atwo wyznaczalnych czynników, pod¹¿ania za wytycznymi listy kontrolnej oraz odwo³ywania siê do innych niezale¿nych certyfikacji, aby uzyskaæ najbardziej aktualne i wszechstronne narzêdzie dla tak wymagaj¹cego sektora, jakim jest budownictwo. Kluczowym elementem jest tutaj takie balansowanie i wartoœciowanie poszczególnych czynników, które zwróci uwagê na najwa¿niejsze aspekty (lokalne i globalne), oraz mo¿liwie jak najszybciej odzwierciedli œwiatowy poziom w i e l o d y s c y p l i n a r n e j w i e d z y. Rutyna zawodowa nie zawsze jest tutaj najlepszym doradca. Dobry architekt ca³e ¿ycie poszukuje rozwi¹zañ, form,
21
materia³ów i jest otwarty na nowe trendy równie¿ na zwi¹zane z zielonym budownictwem. Ci, którzy œledz¹ œwiatowe trendy wiedza ju¿, jak dynamicznie zmienia siê udzia³ zaawansowanych, zielonych obiektów w stosunku do tych, budowanych przy u¿yciu tradycyjnych procesów. Osobiœcie œledzê ten rynek z wielkim zainteresowaniem. DWBIWW: W jaki sposób zastosowanie drewna w projekcie wp³ywa na jego ocenê? R.S.: Wspomniane wczeœniej systemy równie¿ jasno i przejrzyœcie dotycz¹ drewna. LEED przyk³adowo w uproszczony sposób odwo³uje siê do znanej ju¿ czytelnikom certyfikacji FSC. Tak wiec, je¿eli 50% kosztu wszystkich elementów drewnianych w projekcie posiada FSC z pe³nym numerem COC (Chain of Custody) zas³ugujemy na jeden punkt w kategorii: certyfikacja wyrobów drewnianych MRc7. Za 95% mo¿emy nawet otrzymaæ jeden dodatkowy punkt w kategorii: Innowacyjne Rozwi¹zania. Wiem, ¿e USGBC prowadzi równie¿ rozmowy w sprawie uznania certyfikatów SFI (Sustainable Forestry Initiative). Ale to nie wszystko, co dotyczy wyrobów drewnianych. Punkt dostaniemy za szybko odnawialne typy drewna czy te¿ za zastosowanie innych materia³ów pochodzenia organicznego (2,5% wszystkich materia³ów u¿ytych w projekcie). Przyk³adem mo¿e byæ bambus, który roœnie poni¿ej 10 lat. Jednak w przypadku tego naturalnego surowca (ze wzglêdu na brak lokalnych upraw) nie przyczyni siê on do uzyskania punktów w kategorii MRc5 Regional Materials, które otrzymalibyœmy np. za polski œwierk, czy sosnê). DWBIWW: Dziêkujê za rozmowê. Zdjêcia / Photo captions: Kopp
Wiêcej: www.plgbc.org
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
PROJEKTY / PROJECTS David Adjaye, obecnie jeden z czo³owych brytyjskich architektów, jest autorem projektu „Sclery” drewnianego pawilonu zaprojektowanego na wystawê London Design Festival.
Zdjêcie / Caption: AHEC
Najwa¿niejsz¹ cech¹ charakterystyczn¹ „Sclery” jest fakt, ¿e zosta³ zbudowany wy³¹cznie z trwa³ego i pozbawionego skaz drewna tulipanowca amerykañskiego, czêsto mylnie nazywanego ¿ó³t¹ topol¹. Drewno tego rodzaju pozyskuje siê z najwy¿szych drzew liœciastych Ameryki Pó³nocnej, które wystêpuj¹ w bardzo du¿ych iloœciach we wschodnich stanach USA. Dziêki zrównowa¿onej gospodarce leœnej jego zasoby ci¹gle siê zwiêkszaj¹. Przyk³adowo w 1930 roku tulipanowiec amerykañski wykorzystano do wykonania elementów ozdobnych (gzymsów) w Pa³acu Buckingham, natomiast obecnie u¿ywa siê go w przemyœle meblowym do produkcji stolarki wewnêtrznej, szafek kuchennych,
drzwi oraz listew balustrad. Niepowtarzalny jasny kolor tulipanowca amerykañskiego zafascynowa³ Davida Adjaye. Ponadto architekt wysoko oceni³ powszechn¹ dostêpnoœæ tego drewna, a maj¹c na uwadze, ¿e by³o ono w przesz³oœci wykorzystywane g³ównie we wnêtrzach, chêtnie wzi¹³ udzia³ w eksperymencie polegaj¹cym na stworzeniu z tego drewna konstrukcji zewnêtrznej. Nale¿y mieæ nadziejê, ¿e ta odwa¿na decyzja zwróci w przysz³oœci uwagê na fakt, ¿e tulipanowiec amerykañski œwietnie nadaje siê do wykorzystywania jako materia³ zewnêtrzny. Dla Davida Adjaye nazwa i idea „Sclery” oznacza otwart¹ przestrzeñ. Nie ma wiêc nic zaskakuj¹cego w tym, ¿e „Sclera” sk³ada siê w przewa¿aj¹cej czêœci z otwartych przestrzeni, a lekkoœæ i przejrzystoœæ drewnianej konstrukcji podkreœla jego przestronnoœæ oraz swobodê.
Oœwietlone, drewniane oko Illuminated, wooden eye
The most important characteristic of "Sclery" is that it was built solely from sustainable wood and devoid of blemishes American tulip, often mistakenly called the yellow poplar. This type of timber harvested from the highest North American hardwood trees, which are present in very large quantities in the eastern U.S. states. Through sustainable forest management of its resources continue to increase. For example, in 1930, the American tulip tree used to comply with decorative elements (cornices) at Buckingham Palace, while today it is used in the furniture industry for the production of internal
joinery, kitchen cabinets, doors and moldings railings. The unique bright color tulip American fascinated by David Adjaye. In addition, the architect praised the wide availability of wood, and bearing in mind that it was in the past used mainly in the interiors, willingly took part in the experiment of creating a timber from the outer structure. It is hoped that this brave decision in the future will pay attention to the fact that the tulip is ideal for use as the outer material. David Adjaye to the name and idea of "Sclery" means open space. There is therefore nothing surprising in the fact that "Sclera" consists mainly of open space and the lightness and transparency of the wooden structure emphasizes its spaciousness and freedom
Zdjêcie / Caption: AHEC
David Adjaye, now one of Britain's leading architects, is the author of the "Sclery" - a wooden pavilion designed in the shape of the London Design Festival exhibition.
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
22
15-18.01.2011 Hannover
Œwiat pod³óg
www.domotex.de
DOMOTEX Podczas najbli¿szych targów DOMOTEX, które odbêd¹ siê w dniach 15 18 stycznia 2011 roku w Hanowerze, bêdzie mo¿na zobaczyæ ofertê ponad 1400 wystawców z 60 krajów. Bêd¹ dywany, bêd¹ wyk³adziny i oczywiœcie to, co nas najbardziej interesuje pod³ogi drewniane. Zapowiadana przez organizatorów ró¿norodnoœæ oferty, któr¹ zobaczymy na targach bêdzie swoistym przegl¹dem trendów pod³ogowych na sezon 2011/2012. W segmencie produktów wykonanych z drewna prezentowana bêdzie szeroka gama parkietów, parkietów wielowarstwowych, desek pod³ogowych, i to w wielu wariantach pod wzglêdem gatunku drewna koloru i wzoru, do ró¿nego typu wnêtrz. Targi DOMOTEX ciesz¹ popularnoœci¹ ze strony zwiedzaj¹cych z zagranicy, którzy stanowi¹ a¿ 56 procent wszystkich goœci targowych. Miêdzynarodowe jest równie¿ grono wystawców, gdzie tylko 18 procent prowadzi swoj¹ dzia³alnoœæ gospodarcz¹ w Niemczech. W imprezie udzia³ wezm¹ równie¿ polskie firmy, które maj¹ na rynku pod³óg wiele do powiedzenia, a wœród nich Balticwood. Firma zaprezentuje - najnowsz¹ ekskluzywn¹ kolekcjê Pod³óg Artystycznie Postarzanych Timeless Collection™, liniê D¹b Arabica Mini Line oraz przegl¹d najciekawszych produktów ze swojej standardowej oferty.
Zdjêcie / Caption: DOMOTEX
During the next DOMOTEX fair, which will be held 15 - 18 January 2011 in Hannover, you will see an offer more than 1,400 exhibitors from 60 countries. There will be rugs, carpets and, of course, are what interests us most wood floors.
Announced by the organizers of the variety of offers that you see at the fair will be a specific review of trends in floor for the season 2011/2012. In the segment of timber products will be presented a wide range of parquet, multilayer parquet, floor boards, and in many variants in terms of wood color and pattern, for a variety of interiors.
Fair DOMOTEX enjoy popularity on the part of visitors from abroad, who constitute as much as 56 percent of all visitors. It is also an international group of exhibitors, where only 18 percent conduct its business in Germany. The event was also attended by Polish companies, which are on the market floor a lot to say, among them Balticwood. The company will present - the latest exclusive collection of artistically Postarzanych Floorcoverings Timeless Collection ™, a line of Oak Arabica Mini Line and an overview of the most exciting products on its standard offer.
Zdjêcie / Caption: DOMOTEX
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
24
Najwiêksze targi budowlane ju¿ wkrótce Zdjêcie / Caption: P.Piosik
P
25
o raz dwudziesty specjaliœci z bran¿y spotkaj¹ siê w styczniu przysz³ego roku w Poznaniu, by uczestniczyæ w najwiêkszych targach budowlanych w naszej czêœci Europy. Zainteresowanie udzia³em w jubileuszowej edycji Miêdzynarodowych Targów Budownictwa Budma (1114.01.2011) jest bardzo du¿e. We wstêpnych rozmowach uczestnictwo potwierdzi³a wiêkszoœæ liderów rynku oraz liczne firmy, które do tej pory nie prezentowa³y swojej oferty na targach Budma.
œciany i elewacje, stropy, posadzki, stolarkê otworow¹, drzwi, dachy, chemiê budowlan¹ i ceramikê ³azienkow¹, po systemy wykoñczeniowe i systemy zarz¹dzania budynkiem. Te ostatnie prezentowane bêd¹ m. in. na ekspozycji znanego z poprzednich edycji projektu BudShow. W jego ramach w jednym z pawilonów powstanie od podstaw „dom inteligentny” wyposa¿ony w najnowoczeœniejsze rozwi¹zania w zakresie wspieranego komputerowo sterowania elektronicznego.
Podczas przysz³orocznej edycji zmianie ulegnie uk³ad oraz wzbogacony zostanie zakres ekspozycji. Tematyka targów obejmowaæ bêdzie wszystkie etapy realizacji inwestycji budowlanej - od projektowania, prac gruntowych oraz sprzêtu budowlanego na placu budowy, przez elementy konstrukcyjne,
Po raz szósty w ramach Budmy odbêdzie siê CBS Budownictwo Sportowe, Rekreacyjne, Wellness i Spa, a tak¿e organizowane w cyklu dwuletnim Targi Maszyn i Komponentów do Produkcji Okien, Drzwi, Bram i Fasad WinDoor-tech. Ich debiutancka edycja zyska³a pozytywne opinie
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
wystawców i zwiedzaj¹cych. Obecnie Miêdzynarodowe Targi Budownictwa Budma nale¿¹ do grona wiod¹cych spotkañ biznesowych dla bran¿y budowlanej w tej czêœci Europy. Targi budowlane w Poznaniu w 2010 roku odwiedzi³o 60 000 goœci z kraju i zagranicy, którzy mieli okazjê zapoznaæ siê z najnowsz¹ ofert¹ ponad 1300 firm z kraju i zagranicy prezentowan¹ na 60 000 mkw. powierzchni wystawienniczej. Wiêcej / More: www.budma.pl
>
T
he interest in participation in jubilee, twentieth edition of Budma International Construction Fair (1114.01.2011) exceeded the greatest expectations of the organizers. The positive trend in the number of applications from participants of the fair that was already visible in the spring, still persists. Compared to the analogical period of the previous year, the volume of ordered exhibition area increased by 20%. Many market leaders confirmed their participation in the fair. The jubilee encouraged also numerous companies which have not presented their offer at Budma fair yet, to participate.
others Classen, DRE, Kronodoor, Polskone, Porta) and windows (including Fakro, Forlook, OKPOL, Pozbud, Rotofrank) will boast of their products. Budma Fair is the event of a strongly international character. As in previous years, the percentage of foreign companies among the exhibitors of this year edition will be very high. Common presentations of foreign government institutions and companies from Belarus, China, Finland, France, Spain and Romania will be organized.
sanitary ceramics, to finishing systems and building management systems. The latter will be also presented during the BudShow project, known from the previous editions. As a part of this project in of the pavilions an "intelligent house" will be built, equipped with cutting-edge solutions in computerassisted electronic control. The topic of energy saving will be expanded and continued within the framework of the special exhibition the Passive Construction. For the first time the Budma Fair will so comprehensively present the possibilities of using energy from renewable sources for heating houses. Numerous special exhibitions will enrich the exhibitors' offer: Wooden House Village, Roofing Art Shows, Modern Carpenter's Workshop, construction ceramics exhibition and an exhibition Stone in construction. Floor Exhibition and Building Without Barriers exposition will be this year novelties.
The biggest construction trade fair in Eastern Europe The growth relates to almost all branches represented at the fair. For instance, the next January exhibition of wood joinery will be spectacular. The most important manufacturers of doors (among
Sustainable construction - investment in the future At the next year's edition, the layout will be subject to change and the scope of exhibition will be extended. Subject matter of the fair will comprise all stages of construction project execution- from designing, subsoil works and construction equipment at the construction site, through structural elements, walls and fronts, ceilings, floors, wood joinery, doors, roofs, construction chemistry and
At the same time, CBS Sports Facilities, Amenity Areas, Wellness & Spa fair and WinDoor-tech Fair of Machines and Components for Window, Door, Gate and Facade Production fair, organized every two years, will be held at the MTP grounds. Currently, BUDMA trade fair is one of the leading business meetings for the construction industry in our part of Europe. In 2010, more than 1,300 companies from home and abroad presented their offer on 60 000 m2 of an exhibition space. The fair was visited by 60 000 visitors from Poland and foreign countries. > Podczas targów budowlanych w Poznaniu odbywaj¹ siê równie¿ pokazy praktycznych umiejêtnoœci. Na zdjêciu pokaz uk³adania pod³óg.
Zdjêcie / Caption: P.Piosik
During the construction fair in Poznan are also held demonstrations of practical skills. In the picture - showing the laying of floors.
Wood in construction and interior design / DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ
26
NOWOŒCI / NEW PRODUCTS
By investing in a burglar alarm can not forget about security solutions, roof windows, which are often the weak point of being used successfully by thieves. For the comfort of security, depending on the size, pay around 300 euro.
Niecodzienne elektronarzêdzia mo¿na wygraæ w konkursie organizowanym przez firmê Bosch z okazji sprzedanych 10 milionów sztuk wkrêtarki IXO.
www.konkurs-bosch.pl
27
IXO Swarovski i IXO Vino to limitowane wersje wprowadzone z myœl¹ o jubileuszu 10 milionów sprzedanych sztuk IXO. Pierwsza wersja, ozdobiona ponad 700 kryszta³kami Swarovskiego, nawi¹zuje do elegancji, mody oraz gad¿etu, którego ponoæ pragnie ka¿da kobieta.
Laying wood flooring requires great precision and using only the highest quality materials. Very important is the selection of a suitable adhesive. Professionals recommend glue for wood flooring eco-WB - 120 Titanium Professional floor ensures durability for many years.
DREWNO W BUDOWNICTWIE I WYPOSA¯ENIU WNÊTRZ / Wood in construction and interior design
Unusual power can be won in a contest organized by Bosch on the occasion of 10 million units sold IXO screwdriver. IXO IXO Swarovski and Vino are limited editions made with a view to the jubilee of 10 million units sold IXO. The first version, adorned with over 700 Swarovski crystals, refers to the elegance, fashion and gadget, which reportedly wants every woman.
www.selena.pl
Uk³adanie parkietu wymaga du¿ej precyzji oraz u¿ycia wy³¹cznie materia³ów najwy¿szej jakoœci. Bardzo wa¿ny jest wybór odpowiedniego kleju. Profesjonaliœci polecaj¹ Klej do parkietu ekologiczny WB - 120 Tytan Professional, gwarantuj¹cy trwa³oœæ pod³ogi na wiele lat.
www.fakro.pl
Firma FAKRO proponuje specjalne okno dachowe FTP-V P2 Secure, które ma podwy¿szon¹ odpornoœæ na w³amanie oraz szybê antyw³amaniow¹ klasy P2A (z pow³ok¹ ³atwozmywaln¹ po zewnêtrznej stronie). Za ten komfort bezpieczeñstwa, w zale¿noœci od wymiaru, zap³acimy w granicach 1,2 tys. brutto.
Wood in construction and interior design
Drewno w budownictwie & wyposa¿eniu wnêtrz
Prenumeruj za darmo.* Subscribe for free.
*Oferta wa¿na tylko do 31 grudnia / Until 31 December only