Duic krant NR. 018 sept 2016

De krant die verder kijkt in de stad

SEPTEMBER 2016 | 2E JAARGANG NR. 18 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP DUIC.NL

De droom van Mori Ramini

‘t Pandje is een klassieker

PAG. 4-5

PAG. 23

Fietsplekken in Utrecht: genoeg of niet?

Open

10

september 2016 Monumentend ag

1

Special:

Open

Monumentendag

Open Monumentendag

OpenM onume

10 september 2016

ntend agUtre cht.nl

In deze krant: - Van Inktpot tot Wolvenplein: Ruim 70 monumen ten geopend

De prachtige foto’s van DUIC nu bij u aan de muur Utrecht zoals je het zelden ziet

www.duic.werkaandemuur.nl

DUIC FILMPREMIÈRE DAG Zondag 11 september Louis Hartlooper Complex en CineMec

Kom op 10 september 2016 naar de Open ­Monumentendag met dit jaar als thema Iconen & symbolen.

Lees er alles over in de bijlage.

De Inktpot - Fietsen door Utrecht Oost: Amsterdamse School en Nieuwe Bouwen

Open Monumenten dag

Vind de monumenten, kraak de code en win een trip voor twee personen naar een Europese stad!

Zie pag. 11 en 12 in deze krant

Utrecht

Thema Iconen & Symbole n

- De vijf Utrechtse iconen - Prijsvraag: I AM Dan Brown - Wandelroutes door de binnenstad - Gildewandelingen

- Kijken met Juniorgids en - Lezingen in monumen ten - Muziekprogramma - Monumentenmarkt

2016: Iconen en symbolen

Zeg Utrecht en je zegt ‘de Dom’! Zeg ‘de Dom’ en je zegt Utrecht! moderne bouwkuns De Dom is zo’n sterk t, die aan het begin beeld dat het zowel van de twintigste eeuw symbolen van een icoon als opkwam met belangrijk weerbaarheid openen een symbool is van de stad. e stromingen als de hun deuren, waaronde Een icoon omdat Amsterdamse School r twee bastions het een en het die deel bijzonder gebouw Nieuwe Bouwen. uitmaakten van is, dat iedere Utrechter de gordel van een steen die warm gevoel bezorgt Utrecht in de 16e zodra het aan de eeuw opwierp om horizon zich tegen opdoemt; een symbool Even iconisch voor vijanden te bescherme omdat de Dom de nieuwe architectu n. U kunt niet alleen voor de hele stad staat, urstroming is het het technisch vernuft niet voor niets spreken Hoofdpostkantoor waarmee ze zijn we op de gebouwd over ‘de Domstad’.

Neude, een gebouw bewonderen, maar dat op zich weer ook de sterrenwa cht en het volop is gedecoreerd beeldhouwersatelier met symbolen die in deze bolwerken en iconen.

Juniorgidsen zullen onderdak hebben aar Utrecht kent u daar op wijzen gevonden. natuurlijk meer en er meer over kunnen monumenten met vertellen. een iconische Romeins schip of symbolische waarde. Denk Juweeltjes Ook buiten de aan het Academieg binnenstad zijn ebouw op inspirerende het Domplein.

Dit jaar viert Nederland bezoeken te brengen.

Het staat symbool 100 jaar Amsterdam Aan de oostkant voor de hele universiteit, se School. Liefhebbe van de stad is waarvan op deze het rs van deze architectu 19e-eeuwse fort Open De Bilt te Monumentendag ur zullen aan hun bezoeken en aan weer vele monumen trekken komen de westzijde in Lombok, tijdens een tale gebouwen zijn bijzondere fietstocht aan de Leidsche Vaart, opengesteld. Het staat zaagmolen door Utrecht is tegelijk De Ster. In Oost. een icoon voor Onder leiding deze werkende de stad, als centrum van deskundig houtzaagmolen e gidsen - een van de van geleerdheid. Het worden de deelneme weinige in Nederland gebouw werd rs langs verschillen - kunt u zien hoe een eeuw geleden niet voor de dikke Amsterdamse boomstammen worden niets door de School-juw verzaagd tot planken. eeltjes Utrechtse geleid, burgerij aan de waaronder de Koningin In Leidsche Rijn universiteit geschonke zijn in de dorpskern Wilhelminaschool n! en de Wilhelminakerk. van Vleuten de Broedersc Maar ook woonhuize hapshuisjes te bezoeken Ook het derde n in de stijl van Frank en in De Meern hoofdkantoor van Lloyd Wright en is de Mariakerk de NS, Rietveld, geopend. bekend als De Inktpot en neogotische Op de Hoge Woerd gebouwen als de en tegenwoordig houdt het Romeinse Holy Trinity zetel van Prorail, heeft Church komen voorbij.

Castellum open deze sterke eigenscha huis: het nieuwe ppen. icoon van Het staat symbool hoe het allemaal voor de spoorweg begon in onze streken! en, die vanaf het Bij de Symbolen van religie bouw van Leidsche midden van de zijn er vele in Utrecht.

Rijn zijn talrijke negentiende Romeinse eeuw grote invloed Op de Open Monumen sporen aangetroff hebben gehad en. In en rond tendag zijn weer op onze het onlangs stad. De Inktpot vele kerken, gasthuizen geopende museum is tevens een icoon , weeshuizen en krijgt de bezoeker van de kameren voor armen en een bijzondere kijk op ouderen opengeste het leven rond Utrecht ld. Ook van twintig eeuwen geleden.

M

OVER 36 DAGEN ZIJN WIJ VERNIEUWD!

®

BEWONDER VA N A F 1 3 O K T O B E R

W W W . M U S E U M S P E E L K L O K . N L

3

SEPTEMBER 2016

INHOUD Nieuws

Stad / Leven

Interview Mori Ramini

Marcel Gieling

Zijn droom komt uit na een jarenlange vlucht pagina 4-5

De geheimen van St. Barbara pagina 15

Het baasje van Olle

Fritesspecialistes Column Tom Staal pagina 5

Miek van Vessum pagina 15

Arjan den Boer

I

n deze krant veel aandacht voor de Open Monumentendag die zaterdag 10 ­september voor de dertigste keer in Utrecht plaatsvindt. Er worden zeventig monumenten opengesteld, waaronder de gevangenis ­Wolvenplein en de Inktpot. Vooral bij de laatste plek zal het druk worden. Keuze genoeg, maar er is één activiteit die ik graag speciaal onder de aandacht breng. Dat is de lezing die Arjan den Boer in Het Utrechts Archief geeft.

Lezers van DUIC kennen Den Boer van zijn artikelen over vergeten gebouwen op de site en de rubriek Verdwenen Gebouwen in deze krant. Deze keer behandelt hij de stationshal van Sybold van Ravensteyn.

Ik leerde Arjan kennen als een van de initiatiefnemers van de actie ‘De Bieb op de Neude’, waar wij op DUIC aandacht aan besteedde.

Opvallend was zijn bijzondere vermogen om aan een leek het belang van het postkantoor duidelijk te maken. Hier sprak een deskundig maar ook zeer gepassioneerd mens. Gemotiveerd pleitbezorger voor de nieuwe bestemming van het postkantoor, zonder ook maar een moment pamflettistisch te worden.

Wij waren dan ook bijzonder blij toen hij voorstelde op DUIC over vergeten gebouwen te schrijven. Deze verhalen die hij maandelijks schrijft zijn een feest om te lezen en het is niet vreemd dat er concrete plannen zijn om ze in een boek te bundelen. Tijdens zijn presentatie in Het Utrechts Archief toont hij een selectie van monumenten die in de afgelopen dertig jaar niet werden opengesteld. De nadruk ligt in deze presentatie op onbekende gebouwen uit de twintigste eeuw, zoals de periode van de Amsterdamse School en de wederopbouw.

Hij laat tien gebouwen zien, waarvan ongeveer de helft al eens op DUIC behandeld is en de andere helft nog niet, maar die zullen in het najaar volgen. Het is dus ook een soort vooruitblik. De lezing begint om 10.30 uur.

Van harte aanbevolen..

Ook van harte aanbevolen de DUIC film­ première dag op zondag 11 september.

Hoofdredacteur michael@duic.nl

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl

Stationshal van Sybold van Ravesteyn pagina 16

Utrecht volgens

Cultuur / Uit

Ilvy Njiokiktjien pagina 18

Modemeter Anhur Shayea pagina 10

Ton van Rietbergen

De KNVB is niet de oplossing maar het probleem pagina 18

Jette & Jildou drinken koffie bij Koffie Leute pagina 10

Onder de Mensen

Stichting zet zich in voor Eritrese vluchtelingen pagina 19

De klassieker Café ‘t Pandje pagina 11

Special

Uittips

Open Monumentendag 10 september 2016

Gaudeamus Muziekweek, Utrecht KOOKT en IBB-fest pagina 12-13

Het recept van

KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP DUIC.NL

REDACTIE Michael Kroonbergs (hoofdredacteur), Merel Blom, Annabel van Heesbeen, Jesse Holweg, Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek

Waar kan je je fiets stallen in Utrecht? pagina 6-7

Jeroen van Nijnatten: Beef Wellington pagina 14

Michael Kroonbergs

Colofon

Verdwenen gebouwen

Op pad met de fietshandhaving

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Yontie Helders, Arjan den Boer, Benjamin Fledderus, Jette Pellemans, Jildou Fabriek, Marieke van Willigen, Marcel Gieling, Vrouwkje Tuinman, Frankie Tjoeng en Bas van Noppen

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl OPLAGE 145.000 UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

SALES Wouter Jacobs wouter@duic.nl ADVERTEREN 030 - 633 18 90 Helling 12, 3523 CC Utrecht adverteren@duic.nl

WEBSITE DUIC.nl FACEBOOK De Utrechtse Internet Courant (DUIC) TWITTER @duicnl INSTAGRAM duicnl

4 Nieuws

SEPTEMBER 2016

INTERVIEW

Mori was jarenlang op de vlucht: zijn droom komt nu uit Annabel van Heesbeen

Robert Oosterbroek

Sinds drie maanden heeft Utrecht er een nieuw Perzisch restaurant bij: Mori’s. Een lang gekoesterde wens van eigenaar Mori Ramini.

DUIC zocht hem op in zijn restaurant aan de Lange Nieuwstraat en vroeg hem hoe hij daar na 53 jaar vanuit Iran is beland.

M

ori parkeert z’n schildersbus snel voor het restaurant. Op de bus prijkt in gouden letters zijn achter­ naam: Ramini. Twee bedrijven: twee ­ namen, samen vormen ze Mori ­ Ramini. De man die in 1994 in ­ ons land terecht kwam, maar pas na 13,5 jaar opgelucht adem kon halen en niet meer continu over ­ z’n schouders hoefde te kijken.

Het generaal pardon bood hem de toekomst waar hij lang op gehoopt had: “Ik kon plannen gaan maken.”

Hij hoefde zich geen zorgen meer te maken over waar hij de volgende ochtend wakker zou worden, in zijn eigen bed of in een cel. “Ik kon tot die tijd in principe iedere nacht van m’n bed worden gelicht door de ­politie omdat ik illegaal was.”

me niet, maar daarna ook niet.”

Veel ­ familieleden vertrokken naar ­Canada. Mori bleef echter in Iran en was het nog steeds niet eens met de gang van zaken. Uiteindelijk werd het voor hem te gevaarlijk om in Iran te blijven, waardoor hij in 1989 naar Japan vertrok. “Ik had gehoord dat er daar veel werk was en je goed geld kon verdienen.” Zijn vrouw kwam hem een jaar ­later achterna. In Japan heeft hij ­ lange­­tijd als metaalbewerker in een f­abriek gewerkt. Het leven was er goed: “We hadden een leven ­zonder zorgen. We konden ­samen naar de sportschool, naar het strand of muziek luisteren. Dingen die in Iran absoluut niet konden.”

De vrijheid die hij daar had, kon hij soms maar moeilijk bevatten.

“Ik had mijn zoon, vrouw en moeder al veertien jaar niet gezien. Natuurlijk deden we wel aan Skype, maar je kunt daarbij niet iemand vasthouden.”

Drie keer werd zijn asielaanvraag afgewezen. Toch bleef Mori in ­Nederland: “Ik kon echt niet terug naar Iran.” In 1978 hoorde de Iraniër voor het eerst van ons land. Als 15-jarige jongen zag hij de WK-wedstrijd t­ussen Nederland en Iran op ­televisie. “Toen ben ik fan geworden van Oranje en Ajax.” Het zou nog ­jaren duren voordat hij (per toeval) in Nederland belandde.

Leven in Japan Toen Mori vijftien jaar was brak de revolutie uit in Iran. De sjah werd afgezet en het land veranderde in een Islamitische Republiek. “Voor de revolutie beviel het regime

“Ik heb daar discussies gevoerd met de minister van Justitie in het Paleis van Justitie in Tokyo. Als ik dat in Iran zelf had gedaan, had ik de zon niet meer zien opkomen.”

Mori kwam Japan in met een toeristenvisum voor drie maanden: uiteindelijk bleef hij er vijf jaar. “Ik had het er goed. Ik wist al wel dat ik geen verblijfsvergunning zou krijgen, daarom bleef ik er gewoon wonen net als z ­ oveel andere mensen.” Bij een spontane paspoortcontrole op straat werd Mori na vijf jaar gepakt. Hij had geen keus en moest direct terug naar Iran. Afscheid nemen van zijn huis en vrienden ­

kon niet meer. Vanuit de cel kon hij z’n vrouw bellen om te vertellen wat er gebeurd was. Na dertien dagen was hij weer terug in Iran. “Ik heb mijn vrienden en collega’s nooit meer gezien. Wel heb ik hen vanuit Iran gelijk gebeld, maar ik heb hen geen hand meer kunnen schudden.”

Zijn vrouw kwam drie dagen later ook terug naar Japan, mét spullen.

niet in zo’n klimaat laten opgroeien.” Daarom sloot hij zich snel weer aan bij sommige activiteiten. “Dat was eigenlijk niet handig. De tegenstanders van het regime waren in de ogen van het regime al snel te actief.” Volgens Mori werd de tegen­stand in ’94 echt sterk. “Daarom hebben ze het toen compleet neergeslagen.”

Onderduiken Na het avontuur in Japan bleef Mori voor een jaar in Iran. Met het geld dat hij gespaard had kon hij een tassen- en schoenenfabriek starten in Teheran. In die tijd werd ook zijn zoon geboren: “Ik wilde mijn zoon

De politie was zo ook op zoek naar Mori. Hoewel hij inmiddels een ­eigen huis had gekocht, kwam hij nog wel iedere dag op bezoek bij zijn moeder in Noord-Teheran, om haar te helpen met wat klusjes.

“Ook woonden al m’n kameraden

nog in die buurt, dus het was daar veel g ­ ezelliger.” Hij lacht. Uiteindelijk is dat zijn redding geweest. De ­politie viel het huis van zijn moeder binnen, in de veronderstelling dat Mori daar ook nog woonde.

“Ze wilden me meenemen, maar ik was er niet.” Zijn moeder belde hem daarna direct op: “Mijn moeder was iemand die nooit wilde dat ik naar buitenland ging. Ik was haar jongste zoon, en de jongste zoon moet altijd voor zijn moeder z ­ orgen. Maar toen smeekte ze me echt om weg te gaan.” Na dit telefoontje wist Mori direct wat hij moest doen: ­onderduiken. Hij ging naar een klein dorpje, zo’n 450 kilometer verwij-

Nieuws 5

SEPTEMBER 2016

derd van de stad Teheran. Vanuit daar heeft hij binnen een maand zijn vertrek geregeld. Nog nooit heeft een maand in het leven van Mori zo lang geduurd: hij telde de seconden, dag in dag uit. Tot op de dag van vandaag droomt hij er nog over.

Naar Nederland Uiteindelijk lukte het Mori om met hulp van smokkelaars Iran te verlaten. “Ik heb hen echt klauwen met geld gegeven, maar dat moest wel.

Uiteindelijk heb ik met mijn ­eigen paspoort het land als een toerist kunnen ­verlaten. Er werd bij de douane ­gewoon de andere kant op gekeken, alles was al betaald en ­geregeld door die smokkelaar.” Hij verliet het land in de veronderstelling dat zijn zoon en vrouw hem snel achterna zouden komen. Zijn doel was Duitsland, daar waren veel ­andere vrienden vanuit Iran ook heen g ­ evlucht.

Hij kwam echter ­terecht in Roemenië. Daar wachtte hij in een appartement op een volgende actie, weer geregeld door de smokkelaars. Uiteindelijk hoorde hij na een maand dat hij de volgende dag naar Neder­ land zou vliegen. “Waarom niet naar Duitsland?” vroeg hij. “Omdat je in Nederland gemakkelijk aan een verblijfs­vergunning komt, in Duitsland niet”, was het antwoord. Uiteindelijk duurde het in Nederland 13,5 jaar voordat hij een verblijfsvergunning kreeg. Via een vriend uit het azc leerde hij mensen in het Museumkwartier kennen. In zijn tijd in Japan had hij geleerd om zich snel in de maatschappij te mengen. “Je moet snel vrienden maken, de taal leren.” Zo kwam het dat de bewoners tegenover Mori’s op de Lange Nieuwstraat zijn familie werden en hij Nederlands aan de Volksuniversiteit ging studeren. Toch bleef hij altijd op zijn hoede, verhuisde vaak van kamer naar ­kamer.

Generaal pardon In 2007 kwam het verlossende woord: generaal pardon. Toen hij eenmaal z’n vergunning had, regel­ de hij zo snel als het kon een ­ticket naar Turkije om daar zijn zoon, vrouw en moeder te ontmoeten. Hij had hen veertien jaar niet ­gezien.

“Natuurlijk deden we wel aan Skype, maar je kunt daarbij niet iemand vasthouden.” Inmiddels is zijn zoon 22 jaar en studeert hij in Teheran.

Mori kan zijn zoon daar niet opzoeken, dat is nog steeds te gevaarlijk voor hem. Zijn zoon kan echter ook niet naar Nederland komen. “Alle jongens van boven de zestien jaar hebben dienstplicht in Iran. ­Zolang hij studeert, hoeft hij het leger niet in. Maar zodra hij klaar is met zijn studie moet hij meteen twee jaar het leger in.” Daarna krijgt zijn zoon een paspoort waarmee hij het land uit kan. Mori kan niet wachten tot hij zijn restaurant kan laten zien: een Perzisch restaurant met neon-uithangbord, kussentjes en ­ de beroemde tapijten.

“Ik heb daar discussies gevoerd met de minister van Justitie in het Paleis van Justitie in Tokyo.

Als ik dat in Iran zelf had gedaan, had ik de zon niet meer zien opkomen.”

Mori schenkt er graag een kopje Iraanse thee voor je in, gezet in de samowaar. Die Iraanse ‘theemachine’­heeft hij gekocht op de bazaar in Beverwijk, maar komt wel degelijk uit Iran. “Toen ik de samowaar goed zat te bekijken, zag ik dat er de naam ‘Zanjan’ op stond. Dat is het geboortestadje van mijn ouders.” Hij lacht.

Volgens Mori komen de aroma’s en kleuren van de Iraanse thee het best uit met een samowaar. Ook bereidt hij met liefde een stoofpotje voor je of een van zijn spiesen met gegrild vlees en groenten. “Ik wil iedereen hier graag laten genieten van onze Perzische smaken.” Met een broodjeszaak was hij ook al meer dan tevreden geweest, het restaurant overtreft eigenlijk zijn dromen. “Ik heb nu geen zorgen meer”, zegt Mori gelukkig, “alleen leuke zorgen.”

COLUMN TOM STAAL

Fritesspecialistes Dagelijks struint DUIC’s nieuwe columnist Tom Staal door de Utrechtse straten en komt daar diverse mensen tegen. Onlangs kwam hij een van Neerlands beste koks, Sergio Herman, tegen.

“Ha Sergio wat doe jij nou in Utrecht?”

“Ik open een zaak hier, op de Steenweg.”

“Krijgen we eindelijk (weer) een sterrenzaak in ons statsie?”

“Nou ik verwacht op termijn geen Michelin­ ster.”

“Wat wordt het dan?”

“Het wordt een Frietatelier Tom.” “Een wat?”

“Een frietatelier.”

“Wat moet ik me daarbij voorstellen? Kunstenaars die schilderen met aardappels?”

“Bijna. Er komen fritesspecialistes die friet bakken tot een kunst zullen verheffen.”

“Het wordt een snackbar dus.”

“Nee, nee, nee absoluut niet. We serveren een mes en een vork erbij, zeker geen snackbar. We gaan ook nog geen snacks verkopen, wel groentegerechten.”

“Een soort frietwinkel dus?”

“Nee, nee, nee Tom. Het wordt een frietatelier, dat is toch echt wel even wat anders dan een of de Frietwinkel.”

“Hoe gaat die tent heten eigenlijk?”

“Frietatelier Amsterdam.”

“Gaat het wel helemaal goed Sergio? Een flagshipstore? Je begint een patatbakketen.

En dan nog iets. Zie je die toren daar? De Dom?” “Ehh ja.”

“Waar denk je dat we zijn? In Utrecht beste Sergio. Enfin, je komt patat bakken hier?”

“Nou nee, daar heb, althans, daar zoek ik personeel voor. Ik zoek om precies te zijn Fritesspecialistes.”

“Wat?” “Fritesspecialistes.”

“Niet gewoon iemand die patat kan bakken?”

“Nee die bakken al overal, ik zoek echt specialistes.”

“OK, en lukt dat een beetje?”

“Nog niet echt, maar daar heb ik wat op gevonden. Ik heb een blonde muts in­ ­ gehuurd, een soort Marjolein, en die struint alle horecazaken in Utrecht af en als ze daar goed personeel tegenkomt dan geeft ze die haar visitekaartje en vraagt hem of haar om bij ons te komen werken.”

“Ze gaat dus serieus langs cafés en restaurants om daar personeel te stelen?”

“Euhhh, nou nee ze vraagt het heel aardig.”

“Waarom?”

“Onze flagshipstore staat in Amsterdam.”

“Ja maar dat personeel werkt daar. Kun je niet een uitzendbureau inhuren, paar ­posters plakken, advertentietje in de ui­t­ loper, zoiets?” “Ehh ja nou in Amsterdam voor onze flagshipstore aldaar hebben we het ook zo gedaan. Dat werkte prima.”

“Je wat?”

“Onze flagshipstore.”

“Tsja Sergio, wij zijn alleen Amsterdam niet, gekkie.”

“Wat?” “Frietatelier Amsterdam.”

Volksuniversiteit Utrecht

Waar samen leren het best is!

Programma najaar 2016

18 talen van beginners tot (ver) gevorderd, creatief, kunst, cultuur culinair, filosofie, literatuur, persoonlijke ontwikkeling en body & mind.

252 Kwaliteitscursussen, maar goed betaalbaar! www.volksuniversiteitutrecht.nl

6 Nieuws

Annabel van Heesbeen

SEPTEMBER 2016

Jesse Holweg & Robert Oosterbroek

OP PAD MET DE FIETSHANDHAVING

“Niet alle mensen zijn boos!”­ Een Spaans reismagazine schreef onlangs met verbazing over de 30.000 fietsplekken rondom het Centraal Station. Toch zijn dat er volgens de meeste Utrechters nog steeds niet voldoende, vaak genoeg wordt een fiets in de haast naast een fietsenrek of vak gezet. De fietshandhaving treedt daar tegenop: gevaarlijk gestalde fietsen worden verwijderd. Hoe zit dat nou precies?

Waar mag je je fiets nu wel of niet zetten?

W

e gaan op pad met Inge van R ­ ossum, senior toezichthouder van de gemeente Utrecht. Haar taak is om de openbare veiligheid van onze stad te garanderen. Tijdens onze wandeling door de stad kan ze het vaak genoeg niet laten om even een fiets te verplaatsen die voor een nooduitgang, brandblusser of op een blindengeleidestrook staat.

“Kijk, vaak begint het met één fiets

die ergens verkeerd staat, maar daar blijft het niet bij.” De minimale ruimte die vrij moet blijven op een stoep is 80 centimeter, zodat er nog een rolstoel of kinderwagen langs kan. Daarnaast moet er vanuit winkels of woningen voldoende ruimte zijn om te kunnen vluchten.

Zo staan er bij het station altijd veel fietsen geparkeerd voor de uitgang van de Noordertunnel (richting de Media Markt). Daar moeten men-

sen in geval van nood snel de Media Markt of hun woning kunnen verlaten. “Binnen de vakken mag je staan, maar daarbuiten niet. Eén fiets kan nog wel, maar dat worden er steeds meer. Daarom moet je ergens een grens trekken, anders staat het zo weer bomvol.” Inmiddels is een jongen bezig om met zijn stalen ros uit de wildgroei van fietsen te komen. Na veel trekken en duwen tilt hij de fiets uiteindelijk boven z’n hoofd om op het fietspad te komen. Inge moet lachen: “Ja, zo kan het ook!”

Voldoende fietsplekken De mening van veel gefrustreerde Utrechters dat er te weinig plek voor hun fietsen rondom het station zou zijn, wordt niet gedeeld door de fietshandhaving. “Er zijn altijd plekken vrij, maar niet de plekken die mensen willen.” Zo vertelt Inge dat er vaak nog vrije plekken te vinden zijn in de openbare fietsenstalling naast de Noordertunnel, maar

ook in de onbewaakte fietsenstalling op het Moreelse­ viaduct (aan de Catharijnesingel). “Wil je een veilige plek voor je fiets, dan zal je wat eerder van huis wegmoeten.”

Zelf doet Inge dat ook wanneer ze ergens heen gaat, zodat ze ­genoeg

meisje kijkt verschrikt om. Dat is Inge, altijd in haar rol als toezichthouder. Zet ze dan ook fietsen goed wanneer ze in haar vrije tijd door de stad loopt? “Nee, dat niet. Mijn handen jeuken wel, maar anders kan ik bezig blijven!”

“Uit frustratie sprong iemand op de auto” tijd heeft om haar fiets in een ­bewaakte fietsenstalling te zetten, vaak op het Vredenburg.

We lopen met de drukte van het station mee de stad in. Wanneer het stoplicht op groen springt voor de brug bij TivoliVredenburg, steken we over. Een meisje met lange blonde haren sjeest met haar fiets nog net over het zebrapad tussen de voetgangers door. “Het is een zebrapad!” roept Inge hard. Het

Ze heeft plezier in haar werk. Inge houdt ervan om de hele dag buiten te zijn, “en om in contact te zijn met burgers.” Er zijn mensen die gefrustreerd raken wanneer ze hun fiets missen. “Maar niet alle mensen zijn boos hoor! Sommige mensen zijn blij dat we eindelijk ‘die rommel’ opruimen, zo noemen ze de fietsen.” Wanneer een fiets is weg­geknipt, wordt hij op de wagen gezet. De regel is: op de auto is op

Nieuws 7

SEPTEMBER 2016

“Het begint vaak met één verkeerd geparkeerde fiets, maar daar blijft het niet bij”

de auto. “Toch proberen we wel schappelijk te zijn naar de burger.

Wanneer die als eerste of tweede op wagen staat, willen we de fiets er nog weleens afhalen. Maar als die achteraan staat, dan gaat dat niet meer.” Dan worden mensen soms boos of vloeien er tranen. “Laatst sprong er iemand uit frustratie op de auto. “Ja, dat kan je beter niet doen”, zegt Inge nuchter. “Je hebt er alleen jezelf mee, straks zit je nog op het politiebureau.”

‘Binnenstad veel gedoogd’ Per dag worden er tussen de 30 en 60 fietsen weggehaald in het stations­ gebied. In de binnenstad zijn dat er minder. De verwijderde fietsen worden naar het Gemeentelijk Fietsendepot aan de Kanaalweg gebracht. Daar wordt zo’n 70 procent van de fietsen weer opgehaald door de eigenaar. De overige fietsen gaan naar een opkoper. Wil je je fiets ophalen in het fietsendepot, dan kost je dat € 13,55. Die prijs

is niet gelijk aan de totale kosten van het verwijderen, vervoeren en opbergen van de fiets. Maar zou de gemeente die werkelijke prijs ervoor vragen, dan zou volgens Inge niemand z’n fiets meer komen ophalen. Zo kost de fietshandhaving de gemeente alleen maar geld, winst wordt er zeker niet gemaakt.

Hoe kan je er nu voor zorgen dat je fiets niet wordt weggehaald? “Daar is de burger zelf bij”, aldus Inge. Je moet goed kijken waar je je fiets parkeert. Dus niet voor een nooduitgang, niet voor een brandblusser en niet op een blindengeleidestrook (te herkennen aan de grijze, geribbelde tegels op de grond). De brug voor TivoliVredenburg is een lastige, daar mag je je fiets niet aan vast maken omdat de brug de blindengeleidestrook over neemt. Dat is voor blinden en slechtzienden een logisch gegeven, maar voor anderen soms lastig te begrijpen. Verder wordt er bij het station streng gecontroleerd op het feit dat ze niet buiten de vak-

ken staan, die zijn er immers niet voor niets. In de binnenstad zijn ze echter veel minder streng. Zolang er nog een auto door kan waar dat nodig is en de stoep 80 centimeter breed blijft, mag je je fiets er parkeren. Dus wanneer er geen markt is, mag dit gewoon op het Vredenburg.

Ook mag je je fiets langs de Oudegracht neerzetten, of voor de Bijenkorf. “Dat wordt gedoogd, mits je je fiets niet op de laad- en losplaats voor vrachtwagens neerzet. Parkeer je hem daar dichtbij, dan loop je natuurlijk het risico dat je fiets in de prak wordt gereden door de vrachtauto’s zelf.” Je kunt je fiets dus eigenlijk op heel veel plekken ge­ woon parkeren. “Ja, eigenlijk valt het allemaal wel mee”, zegt Inge tevreden. “Het gaat ons niet om het fietsen verwijderen zelf, het liefst halen we ze natuurlijk niet weg.” Wil je nu echt zeker zijn van een veilige plek?

Zet hem dan in één van de stallingen in de stad. “Dat blijft gewoon het makkelijkst, ook voor ons!”

Feiten en cijfers van de fietshandhaving in 2015: - Vorig jaar zijn er in totaal 10.992 fietsen verwijderd in onze stad. Dat zijn gemiddeld 30 fietsen per dag.

- In totaal werd zo’n 68 procent van de fietsen weer ­opgehaald door de rechtmatige eigenaar.

- In 2015 werden 1.215 fietsen verkocht aan een opkoper.

Informatie Kijk ook op www.utrecht.nl/gemeenteberichten 7 september 2016

Vooraankondiging bestemmingsplan Briljantlaan 9, Tolsteeg Burgemeester en wethouders maken ter voldoening aan het bepaalde in artikel 1.3.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) bekend dat het bestemmingsplan Briljantlaan 9, Tolsteeg wordt voorbereid.

Doelstelling en plangebied Het doel van het bestemmingsplan is het planologisch mogelijk maken van circa 234 studentenwoningen, met op de begane grond gemeenschappelijke ruimten en creatieve bedrijvigheid.

De locatie bevindt zich centraal in het gebied Rotsoord. Het gebied wordt aan de noordzijde begrensd door de ontwikkeling van het bouwplan De Trip en aan de zuidzijde door de percelen van het tankstation, restaurant LE:EN, Heuveloord 17. De Vaartsche Rijn vormt de westgrens en de ventweg van de Briljantlaan de oostgrens.

Planning Naar verwachting zal het plan in het vierde kwartaal van 2016 ter inzage worden gelegd voor het indienen van zienswijzen.

Er is gelet op de aard van het bestemmingsplan vooralsnog geen aanleiding voor het raadplegen van externe deskundigen.

Vooraankondiging bestemmingsplan 2e Daalsedijk, Wisselspoor Burgemeester en wethouders maken ter voldoening aan het bepaalde in artikel 1.3.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) bekend dat het bestemmingsplan 2e Daalsedijk, Wisselspoor wordt voorbereid.

Doelstelling en plangebied Het doel van het bestemmingsplan is het planologisch mogelijk maken van circa 128 woningen in combinatie met circa 1.950 m² bvo aan parkeervoorzieningen, bedrijvigheid, werkruimten, culturele activiteiten, ondergeschikte detailhandel, maatschappelijke functies, horeca.

Het plangebied is gelegen in de Daalsebuurt. Het plangebied wordt globaal begrensd door in het noorden de achtertuinen van de woningen aan de Chrysantstraat, in het westen de spoorverbinding Amsterdam - Utrecht, in het oosten de 2e Daalsdijk en in het zuiden de in de volgende fase te ontwikkelen deelgebieden.

Planning Naar verwachting zal het plan in het vierde kwartaal van 2016 ter inzage worden gelegd voor het indienen van zienswijzen.

Bekendmaking ontwerpbestemmingsplan Hardebollenstraat, Binnenstad Burgemeester en wethouders van Utrecht maken ter voldoening aan het bepaalde in artikel 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening bekend dat met ingang van 9 september 2016 gedurende zes weken voor een ieder ter inzage ligt het ontwerpbestemmingsplan Hardebollenstraat, Binnenstad, dat is vastgelegd in het digitale bestand NL.IMRO.0344.BPHARDEBOLLENSTRAA-ON01.gml.

Doelstelling en plangebied Het doel van het bestemmingsplan is om de mogelijkheid voor seksinrichtingen in de panden Hardebollenstraat 2, 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12 en 14 uit de bestemmingsregeling te schrappen, zodat deze vorm van bedrijvigheid niet kan terugkeren in de genoemde panden.

De panden 1, 8 en 13 kennen de mogelijkheid voor seksinrichting niet meer maar worden in dit bestemmingsplan meegenomen, omdat op die manier alle gemeentelijke eigendommen in de Hardebollenstraat eenzelfde bestemmingsregeling krijgen.

Het plangebied bestaat uitsluitend uit de genoemde panden.

Inzien Het ontwerpbestemmingsplan ligt ter inzage van vrijdag 9 september 2016 gedurende zes weken, dus tot en met donderdag 20 oktober 2016, op de 5e verdieping van het Stadskantoor, Stadsplateau 1, 3521 AZ Utrecht.

Het ontwerpbestemmingsplan is digitaal raadpleegbaar: - via de landelijke website ruimtelijkeplannen.nl (deze versie is authentiek en rechtsgeldig boven alle andere versies); - via de gemeentelijke website Utrecht.nl/bestemmingsplannen waar men kan doorklikken naar het desbetreffende plan.

Zienswijze Gedurende de bovengenoemde termijn van terinzagelegging kan een ieder schriftelijk of mondeling zijn zienswijze omtrent het ontwerpbestemmingsplan indienen bij: De gemeenteraad van Utrecht Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling T.a.v. W.C.F. van Gelder Postbus 16200 3500 CE Utrecht Onder vermelding van 'Zienswijze ontwerpbestemmingsplan Hardebollenstraat, Binnenstad'.

Voor het mondeling indienen van zienswijzen kunt u tijdens werkdagen telefonisch (op nummer 030 - 286 02 26, b.g.g. 030 - 286 02 29) een afspraak maken tot drie werkdagen vóór de afloop van de termijn van terinzagelegging. U kunt een zienswijze niet via e-mail of anderszins digitaal indienen.

Er is gelet op de aard van het bestemmingsplan vooralsnog geen aanleiding voor het raadplegen van externe deskundigen.

Bekendmaking ontwerpbestemmingsplan Veemarkt, 2e herziening Burgemeester en wethouders van Utrecht maken ter voldoening aan het bepaalde in artikel 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening bekend dat met ingang van 9 september 2016 gedurende zes weken voor een ieder ter inzage ligt het ontwerpbestemmingsplan Veemart, 2e herziening, dat is vastgelegd in het digitale bestand NL.IMRO.0344.BPVEEMARKT2EHERZ-ON01.gml.

Plangebied en doelstelling Het bestemmingsplan is een correctie van de verbeelding van het bestemmingsplan Veemarkt, 1e herziening. De correctie is er op gericht om de beoogde ondergrondse dan wel halfverdiepte gebouwde parkeeroplossingen onder de woningbouwblokken in een aantal bouwvelden in het plangebied te regelen. De correctie heeft geen gevolgen voor de bestaande situering van bouwblokken of de bovengrondse bouwmogelijkheden in het plangebied.

Tegemoetkoming zorgkosten Heeft u in 2016 hoge zorgkosten als gevolg van een chronische ziekte of handicap en is uw verzamelinkomen maximaal € 39.000,–? Dan komt u mogelijk in aanmerking voor een eenmalige tegemoetkoming in uw zorgkosten van € 200,–.

U moet in 2016 dan wel ten minste € 200,– aan zorgkosten hebben die niet worden vergoed.

Meer informatie over deze tegemoetkoming en een aanvraagformulier vindt u op www.utrecht.nl/zorgkosten2016. Aanvragen kan tot en met 15 november 2016.

Utrecht.nl/zorgkosten2016

Officiële publicaties op internet lezen? Kijk op:

www.utrecht.nl/gemeenteberichten

Inzien Het ontwerpbestemmingsplan ligt ter inzage van vrijdag 9 september 2016 gedurende zes weken, dus tot en met donderdag 20 oktober 2016 in het Stadskantoor, Stadsplateau 1, 5e verdieping, 3521 AZ Utrecht.

Het ontwerpbestemmingsplan is digitaal raadpleegbaar: - via de landelijke website ruimtelijkeplannen.nl (deze versie is authentiek en rechtsgeldig boven alle andere versies); - via de gemeentelijke website Utrecht.nl/bestemmingsplannen waar men kan doorklikken naar het desbetreffende plan.

Zienswijze Gedurende de bovengenoemde termijn van terinzagelegging kan een ieder schriftelijk of mondeling zijn zienswijze omtrent het ontwerpbestemmingsplan indienen bij: De gemeenteraad van Utrecht Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling T.a.v. P.H. Meijer Postbus 16200 3500 CE Utrecht Onder vermelding van 'Zienswijze ontwerpbestemmingsplan Veemarkt, 2e herziening'.

Voor het mondeling indienen van zienswijzen kunt u tijdens werkdagen telefonisch (op nummer 030 - 286 02 26, b.g.g. 030 - 286 02 29) een afspraak maken tot drie werkdagen vóór de afloop van de termijn van terinzagelegging. U kunt een zienswijze niet via e-mail of anderszins digitaal indienen.

Informatie

Cultuur / Uit 9

SEPTEMBER 2016

Kijk ook op www.utrecht.nl/gemeenteberichten

COLUMN STEEF SCHINKEL

7 september 2016

Vooraankondiging bestemmingsplan Actualisering diverse gebieden, Leidsche Rijn e.o., 1e herziening Burgemeester en wethouders maken ter voldoening aan het bepaalde in artikel 1.3.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) bekend dat het bestemmingsplan Actualisering diverse gebieden, Leidsche Rijn e.o., 1e herziening wordt voorbereid.

Doelstelling en plangebied Het doel van het bestemmingsplan is om de algemene regels met betrekking tot parkeergelegenheid uit het bestemmingsplan ‘Actualisering diverse gebieden, Leidsche Rijn e.o.’ te herzien.

Het plangebied betreft de volgende gebieden in Leidsche Rijn: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Winkelcentrum Terwijde Van Lawick van Pabstlaan 1A (Veldhuizen) Twee kavels aan de Haarlerberg, gelegen naast Haarlerberg 52 (Veldhuizen) Voorn, gelegen rondom de Strijlandweg, inclusief de woningen gelegen aan Strijlandweg 1/1A en Park Voorn 3 Rijksstraatweg e.o., betreffende de lintbebouwing aan Rijksstraatweg nummers 6 t/m 34, en het achterliggend bedrijventerrein grenzend aan de noordzijde van de Strijkviertelplas (deel Rijnvliet en deel Oudenrijn) Strijkviertel/Rijnvliet, betreffende het Sportpark Rijnvliet en ten zuiden hiervan het gebied Strijkviertel tot aan de grens met de A12, en de Strijkviertelplas Lintbebouwing langs de smalle Themaat en Thematerweg en achterliggende natuurgebied Gebied gelegen nabij het verkeersplein Hooggelegen

Planning Naar verwachting zal het plan in het vierde kwartaal van 2016 ter inzage worden gelegd voor het indienen van zienswijzen.

“ Schepen in de nacht” V

andaag kwamen wij terug uit Lipovljani, een pittoresk ­dorpje liggend aan de rand van een Unesco natuur­gebied waar de rivier de Sava in Slavonië zich ditmaal rustig hield.

Slavonië- Slavonija is een regio in Kroatië, gelegen in het noordoostelijke deel van het land.

In mijn jeugd bracht ik mijn dagen vaak door bij tante Ada en ome Joop, twee beeldende kunstenaars. Deze column is mede geïnspireerd door de Utrechtse Vecht want zij woonden bij deze rivier die bij de Weerdsluis in de stad Utrecht ‘begint’ en bij Muiden in het IJsselmeer uitmondt.

Hij stroomt langs of door onder meer Oud-Zuilen, Maarssen, Breukelen, Loenen en Weesp.

Er is gelet op de aard van het bestemmingsplan vooralsnog geen aanleiding voor het raadplegen van externe deskundigen.

ik vraag mijn hele leven al waarom wenst onze wereld niet een te worden willen zij het niet of wil jij het niet… het leven is soms zo gevaarlijk, als de bliksem ik zie weer die regenboog bij de rivier, bij mijn stad de parel der gewesten, mijn Utrechtse Vecht met in de weerschijn jouw gezicht je warme open blik verwachtingsvol op mij gericht jij opkomende zon nooit ging jij op die plek er echt in onder dag in dag uit, al eeuwen lang ging jij, natuurbron, daar jouw eigen gang voor mij ben je als oneindigheid mijn dromen verdwijnen almaar als druppels in wereldzeeën oude zon, wat bedoel je toch elke dag te zeggen ik weet niet wat je nog verborgen houdt is het dat je daarom soms bewolkt bent er sneeuw en regen valt jij geeft ons licht, warmte en het leven zodat onze wereld draait ik ben dankzij jou geboren en getogen aan de voet van mijn Dom in mijn oude Utrecht deze stad is de bron die je aan mijn leven gaf is het misschien dit wat je mij wilt zeggen ‘s morgens bij ‘t krieken van de dag?

“Blijf werken aan een wereld, zonder wraak, haat en macht tot nog toe passeren wij in deze wereld elkaar als schepen in de nacht”

Stem en bepaal wie de Food Award 2016 wint

Op 25 september reikt wethouder Victor Everhardt tijdens de Oogstweek in Griftsteede de Food Award 2016 uit. Er worden drie prijzen van elk 2.500 euro uitgereikt. Eén voor het meest duurzame initiatief, één voor het meest sociale initiatief en één voor het initiatief dat het meest bijdraagt aan de gezondheid van de Utrechters.

Tot 15 augustus konden inzendingen worden ingediend. Uit de vele inzendingen heeft het deskundigenpanel per categorie drie organisaties geselecteerd.

Wie wint bepaal jij! Ga naar de website www.utrecht.nl/foodaward en breng je stem uit voor 20 september 2016.

Officiële publicaties op internet lezen?

Kijk op: www.utrecht.nl/gemeenteberichten

Nog enkele tips Woensdag 14 september 20:00 uur Tineke Schouten met een ­voorleesvoorstelling.

Vrijdag 23 september 20:30 uur Schiller Theater Carrousel

Donderdag 15 september 20:00 uur Tineke Schouten met een ­voorleesvoorstelling.

Zaterdag 24 september 20:30 uur Omar Ahaddaf met Grenzeloos.

Vrijdag 16 september 20:30 uur Vincent Geers met ‘Je moet maar durven’ (Cabaret).

Je doet je best om je niet door angsten te laten leiden. Je houdt je groot, bent moedig. Maar wat als je door de mand valt? En je angsten groter zijn dan jezelf? En waarom is angst eigenlijk zo’n slechte raadgever? In de voorstelling Je moet het maar durven pakt Vincent Geers de angsten aan zonder daarbij zichzelf of de wereld te sparen.

Geers speelt al meer dan vijftien jaar als stand-up comedian in binnen- en buitenland. In 2007 won hij met grote overmacht zowel de jury- als publieksprijs van het Cameretten Festival in Rotterdam.

Vincent wordt regelmatig als regisseur voor andere cabaretvoorstellingen gevraagd en is daarnaast ook tekstschrijver voor theater en televisie. Gewapend met grappen en goede verhalen laat Vincent in zijn nieuwe avondvullende theatervoorstelling zien dat angst een waardige tegenstander is!

Zaterdag 17 september 20:30 uur Jan Beuving (Try-Out) met Raaklijn

Jan Beuving is een bètaman in de alfajungle van het theater.

Door zijn ogen ziet u de wereld zoals u haar nog nooit zag, hinkend van het ene verkeerde been op het andere. U zult nooit meer onnadenkend langs een verkeersbord rijden. Altijd even glimlachen als de oudste man ter wereld weer eens doodgaat.

In de hilarische voorstelling Grenzeloos vertelt Omar Ahaddaf hoe hij twaalf jaar geleden, op zoek naar zichzelf, in Nederland belandde en jaren in de illegaliteit doorbracht. Omar wilde dolgraag als cabaretier in het theater staan en had samen met zijn vader de droom om ‘allochtoon’ te worden!

Vrijdag 30 september 20:30 uur Isabel Nolte met Onderweg.

De theatervoorstelling Onderweg vertelt het komische en mooie verhaal van Isabel Nolte. Met grappige en ontroerende verhalen en liedjes, een Duits accentje en een gezonde portie ontwapenende charme neemt Isabel Nolte je mee op reis.

Contactgegevens Schiller Theater Place Royale Minrebroederstraat 11, 3512 GS Utrecht info en reserveringen www.schillertheater.nl corr. en e-mail: info@schillertheater.nl t: 030 23 19 380

10 Cultuur / Uit

SEPTEMBER 2016

MODEMETER - ANHUR SHAYEA Marieke van Willigen Robert Oosterbroek

Anhur Shayea (25) is eigenaar van Sisters aan de Oudegracht.

Ze zit in de laatste fase van de ­masterstudie psychologie.

“ Vintage? Er ging een wereld voor me open” Ze wordt de ‘Vintagekoningin van de Oudegracht’ (alleen de even nummers) genoemd. Een paar jaar geleden begon psychologiestudent Anhur Shayea samen met haar zus de tweedehandskledingwinkel Sisters in het centrum.

Waarom tweedehandskleding? “Én vintage hè, dat is iets anders dan tweedehands. Vintage is vanaf de jaren twintig tot de jaren tachtig, tweedehands daarna. Veel m ­ ensen komen speciaal voor de vintage-­ items.”

Maar de vraag is: waarom begon u geen bakkerij? Of gewone kleding?

“Ik ben tweedehandskleding van huis uit gewend. Wij kochten altijd tweedehands. Daarnaast vind ik dat je meer tweedehands zou moeten dragen. Er wordt in de kleding­ industrie ontzettend veel kleding geproduceerd. Mensen kopen en gooien weer weg. Ik wil met Sisters een bijdrage leveren aan duurzaamheid in de mode. Een ander voordeel: de kwaliteit van vintage is veel beter.

Mooi materiaal van zware kwaliteit.

Wol, linnen ... echt genieten.”

Alle kleding is vintage, merken zijn niet goed leesbaar.

Schoenen: Esprit. Sieraden: ook vintage.

Er komen steeds meer vintage­ zaken in Utrecht, heb ik het idee.

“Klopt. Dat vind ik dus een goede ontwikkeling.”

Nu studeert u psychologie en u hebt een winkel. Lijkt me druk.

“Het is hard werken. Ik zal blij zijn als ik mijn master heb over een half jaar.

Maar ik vind het hartstikke leuk. Deze winkel voelt niet als werken. Nouja, behalve alle administratie die komt kijken bij een eigen zaak. Dat is veel gedoe. Aan de andere kant kan ik hier ook mijn studie van betalen.”

Waar is uw zus?

“Die is inmiddels een andere, g ­ ewone kledingzaak begonnen in Nieuwegein, maar we overleggen nog steeds veel.”

Wie is uw vintagestijlicoon?

“Vind ik lastig. De eerste die in me opkomt is Marilyn Monroe, maar ik vind al die sterren van vroeger mooi gekleed. De zwier. Of die strakke penciljurken. Je ziet dat de mode van nu weer veel afkijkt uit die tijd.

De flarebroek is bijvoorbeeld weer terug en de hoge rok. Ik herinner me dat mijn moeder vroeger zo’n hoge rok droeg en dat mijn zus en ik riepen: ‘Mam, doe normaal!’ ­Terwijl ik nu zie hoe mooi die rokken zijn.

En ze hangen weer overal in de ­winkels. Mode is een cirkel.”

Verkopen de vintageschoenen goed? Jurken en kleding snap ik, maar schoenen...

“Als broodjes gaan ze over de toonbank.”

JETTE & JILDOU DRINKEN KOFFIE BIJ KOFFIE LEUTE

Ze zijn toch al ingelopen? Lopen die schoenen niet scheef?

“Het zijn goede schoenen, vintage.

Dus het leer staat al snel naar je ­eigen voet.”

Ik zie hier een vintagejurk in maat 44, maar ik pas hem terwijl ik maat 40 heb.

“De maten waren vroeger kleiner. Je moet bij vintagekleding niet te veel naar de maten kijken. Het is vaak één of twee maten verschil met nu.”

Waar haalt u de vintagekleding vandaan?

“Bij groothandels. Moet je vaak per honderd of soms zelfs per ­duizend kilo kopen. Ik vertel dan dat ik een kleine winkel heb en dan ga je ­onderhandelen. De kleding­stukken komen van over de hele wereld.

Man, er ging een wereld voor me open toen ik het vintage­ circuit ­betrad.”

Journalist Marieke van Willigen blogt op www.jurkenvanmaria.nl

Jette Pellemans & Jildou Fabriek

Zondagse koffieproefsessie inclusief omfiets-wentelteefjes Er schijnt een waterig zonnetje deze zondagochtend. Gezeten op rotanstoeltjes op een vlonderveranda, verschijnt er een barista in een joggingbroek. We zijn bij Koffie Leute aan de Westerkade, een ideale plek voor een weekendsessie.

H

et is zondag en dat is het niet voor niets. Uit betrouwbare bronnen hebben we namelijk begrepen dat de Koffie Leute barista’s zondags serveren in hun badjas. Dat willen we wel eens zien!

Vandaar dat we ons bezoek aan filterkoffieparadijs Koffie ­Leute uitstelden en uitstelden, tot we allebei konden op een zondagochtend.

Fluitend zitten we op de fiets richting de Westerkade. Het is dan ook een kleine teleurstelling dat er – ondanks de geruchten – geen badjas te bekennen is. Wél zien we een goedgehumeurd baristahoofd, een chillvest en een joggingbroek.

Welja, daar doen we het ook voor.

Koffie Leute, ook wel bekend als Brauhaus, vormt de entree naar het spannende complex DRUK: een grote ruimte die direct achter de koffiebar begint. DRUK is een verzameling van ateliers en andere kunstzinnige uitspattingen. Het resultaat van alle activiteiten aldaar (kaartjes, tassen, koffiemokken) is te koop in de koffiezaak. Wil je meer dan een glimp opvangen van de activiteiten, dan volstaat een simpel toiletbezoek, waarvoor je langs de ateliers moet lopen.

Het koffiegedeelte ziet er heerlijk huiskamerig uit met vintage meubels, platenspelers en oude spelcomputers (Nintendo 64-Mario Kartliefhebbers, verzamelt u). Surfmuziek klinkt door de speakers; hier wil je graag neerploffen. Het huiskamergevoel wordt nog eens versterkt door de geur van - jawel - wentelteefjes die zich langzaam door de zaak verspreidt. Zondagochtendgevoel ten top.

Nog voor het huiskamer- en toonbankgedeelte, is een fijne veranda.

We nemen plaats op twee gezellige rotanstoeltjes. Het voelt als een geoliede machine: het gemak en de routine waarmee de barista’s de bestellingen in orde maken.

We zijn dan ook een beetje teleur­ gesteld als het melkschuim in onze ­cappuccino en latte dat er prachtig uit ziet, bijna direct wegzakt. Da’s jammer. Wel waarderen we het ratjetoe aan servies, dat zorg­vuldig lijkt uitgezocht per koffiesoort.

Grote fans kunnen het zelfs kopen in het winkeltje achterin.

Terwijl een gezin dat voor ons zit een spannend potje Dokter Bibber speelt, wachten we vol verwachting op onze volgende bestelling. Koffie

Leute biedt namelijk een koffieproeverij aan voor twee personen.

Deze bestaat uit drie filterkoffies met verschillende bonen én zetmethoden, alle voorzien van uitleg.

Leuk! We krijgen een bont arsenaal aan koffiesmaken voorgeschoteld: van boterachtige chocoladekoffie tot delicate meloenkoffie met een rooibosachtige smaak. We krijgen goed de kans om de verschillen te proeven. Ook zit er genoeg tijd ­tussen de rondes om daadwerkelijk te kunnen genieten van de koffies.

Licht stuiterend van de cafeïne ­genieten we van onze wentelteef-

jes (oef! Die zijn echt het omfietsen waard) in het wat sterker wordende zonlicht. De badjassen mogen dan ontbreken; een fijne start van je zondag heb je hier zeker.

Unique Selling Point: de koffieproeverij is een leuke ­manier om wat meer over verschillende zetmethoden en bonen te weten te komen.

Afknapmomentje: het ontbreken van de badjassen.

Hadden we ons toch een beetje op verheugd.

Volg Jette & Jildou drinken koffie ook op Facebook en Instagram! Like ons en ben als eerste op de hoogte waar Jette en Jildou deze keer koffie gaan drinken.

Open

10 september 2016

Monumentendag

1

Open

er 10 septemb

2016

Utrecht

Monumentendag Op e n Monu me n t e n d ag Ut re c h t . n l

Th ema Iconen & Symbolen

De Inktpot

In deze krant: - Van Inktpot tot Wolvenplein: Ruim 70 monumenten geopend

- Fietsen door Utrecht Oost: Amsterdamse School en Nieuwe Bouwen

- De vijf Utrechtse iconen - Prijsvraag: I AM Dan Brown - Wandelroutes door de binnenstad - Gildewandelingen

-

Kijken met Juniorgidsen Lezingen in monumenten Muziekprogramma Monumentenmarkt

Open Monumentendag 2016: Iconen en symbolen Zeg Utrecht en je zegt ‘de Dom’! Zeg ‘de Dom’ en je zegt Utrecht! De Dom is zo’n sterk beeld dat het zowel een icoon als een symbool is van de stad. Een icoon omdat het een bijzonder gebouw is, dat iedere Utrechter een warm gevoel bezorgt zodra het aan de horizon opdoemt; een symbool omdat de Dom voor de hele stad staat, niet voor niets spreken we over ‘de Domstad’.

Vind de monumenten, kraak de code en win een trip voor twee personen naar een Europese stad!

Zie pag. 11 en 12 in deze krant

M

aar Utrecht kent natuurlijk meer monumenten met een iconische of symbolische waarde. Denk aan het Academiegebouw op het Domplein. Het staat symbool voor de hele universiteit, waarvan op deze Open Monumentendag weer vele monumentale gebouwen zijn opengesteld. Het is tegelijk een icoon voor de stad, als centrum van geleerdheid. Het gebouw werd een eeuw geleden niet voor niets door de Utrechtse burgerij aan de universiteit geschonken!

Ook het derde hoofdkantoor van de NS, bekend als De Inktpot en tegenwoordig zetel van Prorail, heeft deze sterke eigenschappen.

Het staat symbool voor de spoorwegen, die vanaf het midden van de negentiende eeuw grote invloed hebben gehad op onze stad. De Inktpot is tevens een icoon van de

moderne bouwkunst, die aan het begin van de twintigste eeuw opkwam met belangrijke stromingen als de Amsterdamse School en het Nieuwe Bouwen.

Even iconisch voor de nieuwe architectuurstroming is het Hoofdpostkantoor op de Neude, een gebouw dat op zich weer volop is gedecoreerd met symbolen en iconen.

Juniorgidsen zullen u daar op wijzen en er meer over kunnen vertellen.

Juweeltjes Dit jaar viert Nederland 100 jaar Amsterdamse School. Liefhebbers van deze architectuur zullen aan hun trekken komen tijdens een bijzondere fietstocht door Utrecht Oost.

Onder leiding van deskundige gidsen worden de deelnemers langs verschillende Amsterdamse School-juweeltjes geleid, waaronder de Koningin Wilhelminaschool en de Wilhelminakerk. Maar ook woonhuizen in de stijl van Frank Lloyd Wright en Rietveld, en neogotische gebouwen als de Holy Trinity Church komen voorbij.

Symbolen van religie zijn er vele in Utrecht.

Op de Open Monumentendag zijn weer vele kerken, gasthuizen, weeshuizen en kameren voor armen en ouderen opengesteld. Ook

symbolen van weerbaarheid openen hun deuren, waaronder twee bastions die deel uitmaakten van de gordel van steen die Utrecht in de 16e eeuw opwierp om zich tegen vijanden te beschermen. U kunt niet alleen het technisch vernuft waarmee ze zijn gebouwd bewonderen, maar ook de sterrenwacht en het beeldhouwersatelier die in deze bolwerken onderdak hebben gevonden.

Romeins schip Ook buiten de binnenstad zijn inspirerende bezoeken te brengen. Aan de oostkant van de stad is het 19e-eeuwse fort De Bilt te bezoeken en aan de westzijde in Lombok, aan de Leidsche Vaart, staat zaagmolen De Ster. In deze werkende houtzaagmolen - een van de weinige in Nederland - kunt u zien hoe dikke boomstammen worden verzaagd tot planken.

In Leidsche Rijn zijn in de dorpskern van Vleuten de Broederschapshuisjes te bezoeken en in De Meern is de Mariakerk geopend.

Op de Hoge Woerd houdt het Romeinse Castellum open huis: het nieuwe icoon van hoe het allemaal begon in onze streken! Bij de bouw van Leidsche Rijn zijn talrijke Romeinse sporen aangetroffen. In en rond het onlangs geopende museum krijgt de bezoeker een bijzondere kijk op het leven rond Utrecht van twintig eeuwen geleden.

perspectief voor ieder kind

BALANS KENNISSYMPOSIUM 2016

VRIJDAG 14 OKTOBER 2016 • BEATRIXTHEATER UTRECHT

STOEIEN MET ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN. THUIS, OP SCHOOL EN BIJ DE THERAPEUT

AANMELDEN

Omgaan met ontwikkelingsproblematiek is taai. Concrete tools, nieuwe invalshoeken, inspirerende inzichten en slagvaardige samenwerkingsvormen zijn meer dan welkom. Dat is waar het Balans Kennissymposium met onderstaande sprekers voor staat. En dat geldt ook voor de informatiemarkt waar u anderen ontmoet en volop inspiratie opdoet.

TARIEVEN

PROGRAMMA

Meld u nu aan via Balansdigitaal.nl/symposium Particuliere leden Balans en/of NVA: € 75,U neemt iemand mee? U kunt als lid maximaal 4 kaarten bestellen van € 75,- per stuk.

Organisatielidmaatschap Balans en/of NVA: €150,Let op: u komt met collega’s?

Profiteer dan van de teamkorting 4 = 3 en u betaalt voor 4 personen € 112,50 per kaart.

KENNISMARKT : VANAF 8.30 UUR START PROGRAMMA : 9.30 UUR AFSLUITENDE BORREL : 16.00 - 16.30 UUR

Niet-leden: € 245,1

2

3

4

5

6

7

SPREKERS: Swanet Woldhuis Dagvoorzitter Directeur Balans en NVA

Dr. Nick Goddard Geneesheer Directeur, Kinder- en Jeugdpsychiater Intermetzo: “Smeed het ijzer als het koud is.”

2 Ilse Krabben Dagvoorzitter en spreker Actrice en columniste Balans Magazine

6 MSc Renée Meppelink Promovenda Universiteit Amsterdam op het onderzoek “ADHD: Meditatie of Medicatie?” Hoe krijg je meer rust bij drukke kinderen, thuis en in de klas, en wat kan mindfulness hierbij betekenen: “ADHD: Meditatie of Medicatie?”

1

5

Prof. Dr. Bram Orobio de Castro Hoogleraar Ontwikkelingspsychologie Universiteit Utrecht: “Omgaan met probleemgedrag: Time-out als Time-in?”

3

4 Dr. Jacqueline J.A.M. Schenk Associate Professor Ontwikkelingspsychologie en Orthopedagogiek, Dept. Of Psychology, Education & Child Studies Erasmus Universiteit Rotterdam: “Zelfvertrouwen? Daar is moed voor nodig.”

7 Marcel van Herpen Medeoprichter NIVOZ en Hetkind, Oprichter Expertisecentra Duurzaam Opvoeden en Ontwikkelen en ErvaringsGericht Onderwijs Nederland, Hoofdcoach bij de Ruud van Nistelrooy Academy: “Pedagogische Tact als antwoord op uitval en buitensluiten.”

ACCREDITATIE Goedgekeurd Registerleraar: 7 RU LBRT: 8 uur Nog in aanvraag (voor actuele informatie ga naar balansdigitaal.nl) • NIP Kinder- en Jeugdpsycholoog (K&J) • NVO Orthopedagoog-Generalist (OG) • Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) • Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teachers LBRT BALANS - landelijke vereniging voor ouders van kinderen met ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag. Weltevreden 4A • 3731 AL De Bilt • T +31 (0)30 225 50 50 • E info@balansdigitaal.nl • W Balansdigitaal.nl

Spoorverdubbeling Utrecht Centraal - Leidsche Rijn Verleggen kabels en leidingen

Problemen met je financiën?

Je bent niet de enige. Ruim 36.000 mensen in Utrecht hebben schulden of een betalingsachterstand. Dat gaat vaak om een hoog bedrag. Laat schulden niet steeds hoger worden. Het buurtteam kan je helpen! Meer informatie? www.geldwijzer030.nl

ProRail werkt aan de spoor­ verdubbeling tussen station Utrecht Centraal en station Leidsche Rijn, inclusief de bouw van een nieuwe spoorbrug over het Amsterdam­ Rijnkanaal. Vooruitlopend wordt er gewerkt aan kabels en leidingen ter hoogte van het viaduct Cartesius­ weg. Dit is nodig om de spoor­ verdubbeling te kunnen uitvoeren.

De werkzaamheden aan de oost­ zijde van het viaduct zijn gereed.

De rijstrook voor autoverkeer richting het Thomas à Kempisplantsoen is afgesloten. Autoverkeer wordt omgeleid via de Vleutenseweg.

Voetgangers en fietsers worden met een aparte rijstrook over de weg geleid. Deze werkzaamheden duren tot uiterlijk 1 november. Daarna start aannemersbedrijf BAM met de bouw van een tweede spoorviaduct voor de spoorverdubbeling.

Vanaf maandag 12 september veroorzaken de werkzaamheden verkeershinder voor het verkeer richting de Vleutenseweg.

Meer informatie over de spoorverdubbeling vindt u op: www.prorail.nl/utrechtcentraal­ leidscherijn, of bel 0800 ­ 7767 245

Open

10 september 2016

Monumentendag

Geschiedenis ter plekke!

3

Utrechtse iconen uitgelicht

Op het Domplein staat zoals altijd de centrale tent met informatie over de activiteiten van deze dag. Ook kunt u hier een extra monumentenkrant ophalen en de (gratis) kaartjes bestellen voor de Gildewandelingen en de fietstocht met gids door Utrecht Oost (zie elders in deze krant). Domplein is ook het vertrekpunt van de Gildewandelingen en het beginpunt van de wandelroutes in deze krant (zie pag. 6).

Over historische plekken is veel te vertellen.

Leden van Sociëteit de Constructieve willen die verhalen graag met u delen. Zij doen dat in een aantal bijzondere monumenten.

In de toren van de Jacobikerk vertelt Bram van der Wees over de symboliek van St. Jacob. Theo Poort verhaalt over de renovatie van het torenuurwerk. In het St. Eloyen Gasthuis (Boterstraat 22) vertelt Wim Smit over symbolen en het

Lezingencyclus in de Big Five

St.Eloyen gilde. In de Pandhof van de Dom gaat Peter Haars in op het streven naar een solide en complete Domkerk. In het Academiegebouw (Domplein 29) zijn drie vertellers te beluisteren: in de Aula vertelt Rendel de Jong over de symboliek van de wandkleden; in de Senaatszaal gaat Joost van Sonsbeeck in op de portretten, en Louis Akkermans vertelt over de gedenktekens, ramen en symbolen in de diverse gangen.

De verhalen beginnen om 14.00, 15.00 en 16.00 uur en duren ongeveer een kwartier.

Zie ook www.constructieve.nl.

Utrecht telt honderden monumenten, waaronder een flink aantal toppers. Sommige daarvan zijn zo bijzonder, en zo met de stad Utrecht verbonden, dat zij als iconen beschouwd kunnen worden. Op Open Monumentendag staan vijf van deze Utrechtse iconen in het centrum van de belangstelling: de Domtoren, De Inktpot, de Utrechtse grachten en werven, Paushuize en het Postkantoor.

De Utrechtse iconen vormen het centrale onderwerp van de Monumenten-lezingen die ook dit jaar gegeven zullen worden.

De lezingenreeks is inmiddels een vast en zeer gewaardeerd onderdeel van de Open Monumentendag geworden.

De voordrachten zijn vrij toegankelijk en vinden doorgaans in het monument zelf plaats; de verhalen kunnen meteen aan de praktijk worden getoetst door een bezoek aan het monument of deel te nemen aan een speciale rondleiding. De lezingen worden gegeven door gezaghebbende specialisten op steeds verschillende tijdstippen, zodat u er altijd meerdere kunt bijwonen: vol is vol!

Inktpot: De aftrap wordt gegeven om 11.00 uur in de Nieuweroordzaal in De Inktpot. Hier zal hoogleraar Erfgoed en Architectuur Paul Meurs ingaan op het cultuurhistorisch onderzoek dat is uitgevoerd naar De Inktpot, waar nu ProRail haar hoofdkantoor heeft.

“Trots op de toekomst voor de Stadsschouwburg Utrecht” Michael Bruinsma Timmerman

VANDAAG BOUWEN AAN DE HISTORIE VAN MORGEN De grote renovatie heeft ervoor gezorgd dat de Stadsschouwburg Utrecht weer voldoet aan de eisen van deze tijd en gasten beter kan ontvangen en van dienst zijn. Het gebouw van architect Dudok is efficiënter ingericht en waar mogelijk is de monumentale waarde in ere hersteld.

Ameide 0183 - 60 66 00 info@koninklijkewoudenberg.nl koninklijkewoudenberg.nl

Domplein: kloppend hart van de Open Monumentendag

Domtoren: Om 12.00 uur geeft historicus Pierre Cuypers een lezing in de Michaëlskapel van de Domtoren over ‘Cuypers en zijn iconen’.

Centraal staat de architect Pierre Cuypers en de gebouwen waaraan hij heeft gewerkt, waaronder veel kerken, station Amsterdam Centraal, het Rijksmuseum, kasteel De Haar én de Domtoren. Historicus Cuypers is ‘achterkleinzoon van’ en tevens beheerder van het familiearchief.

Werven en werfkelders: Om 13.00 uur is het de beurt aan historicus René de Kam. In zijn lezing ‘De Utrechtse werven - een middeleeuwse haven dwars door de stad’ gaat hij in op de geschiedenis van de unieke Utrechtse werven en werfkelders. De lezing vindt plaats in de hal van het (oude) Stadhuis.

Postkantoor: Om 14.00 uur kunt u terecht in het oude postkantoor aan de Neude, waar architectuurhistorica Mascha van Damme een lezing geeft met als titel ‘Het hoofdpostkantoor - een mooie kolos aan de Neude’. Van Damme deed onderzoek naar de monumentale waarden van het gebouw en adviseerde over de herbestemmingsplannen.

De lezing vindt plaats in Meetingroom B. Paushuize: De vijfde lezing vindt plaats om 15.00 uur in Paushuize. De Utrechtse kerkhistoricus Ton van Schaik heeft zijn lezing als titel meegegeven ‘Adriaan. Paus in het oog van de storm’. Deze lezing vindt plaats in de Beelaerts van Bloklandzaal, die u bereikt via de ingang Pausdam.

U kunt ook kiezen voor een ‘Tour Domplein’ en virtueel onderduiken in deze historische omgeving met een VR-bril.

In de aangrenzende Pandhof vindt weer de Monumentenmarkt plaats. Tidbits is aanwezig met een kraam met lekkernijen, drankjes en een terras. Om 13.30 treedt hier de vocal group Juice op. Na 16.00 uur vindt in de informatietent de trekking plaats van de winnaar van de ‘I AM Dan Brown-route’.

Langs grachten en werven met Het Gilde De populaire wandelingen met Gilde-gidsen voeren dit jaar langs de Oudegracht.

De Oude- en Nieuwegracht met hun unieke werven en kelders behoren tot de absolute Iconen van de stad.

De Oude Gracht werd in de 12e eeuw gegraven omdat de oude handelsroute, de Rijn, werd afgedamd en niet meer bevaarbaar was. Door het hoogteverschil tussen gracht en straatniveau konden werfkelders ontstaan. De wandelingen van het Gilde gaan langs de Oudegracht en de gidsen zullen u alle bijzonderheden vertellen over het ontstaan en gebruik van werven en kelders en over de handel langs dit unieke stukje Utrecht.

De rondleidingen zijn gratis, maar u moet wel een kaartje afhalen bij de informatietent op het Domplein. De wandelingen vertrekken hier ieder uur: de eerste om 10:30 en de laatste om 15:30 uur.

Open

Monumentendag

4

Alle monumenten op een rij Dit jaar bent u welkom in meer dan 70 monumenten, die we hieronder verdeeld hebben over 68 kijkpunten. In de binnenstad zijn twee routes uitgezet: een iconen- en een symbolenwandeling. Daarnaast leidt een fietsroute langs symbolen in Utrecht Oost.

Monumenten buiten de routes zijn apart beschreven.

4. Domplein 31, Domkerk

* nieuw in 2016 + extra activiteit

Route 1 Iconen van de stad Start: Domplein

1. Domplein 21, Domtoren

In 1253 verwoestte een brand de toenmalige romaanse kathedrale kerk. Tussen 1254 en 1517 werd een nieuwe kerk gebouwd in gotische stijl.

Na 1580 namen de gereformeerden de Domkerk over en werd de inrichting aangepast. Het middenschip is ingestort bij een orkaan in 1674.

Na opruiming van de ruïne (na 150 jaar) ontstond het Domplein. + Speciale route langs Symbolen & Iconen en themarondleidingen over dit onderwerp om 10.30, 11.00 en 11.30 uur + Rondleidingen door de kerk + 15.30 uur: Orgelconcert door studenten van het conservatorium ihkv Orgelvoettocht zuidelijke binnenstad/Nationale Orgeldag

5. Domplein 29, Academiegebouw Rijk versierd pand uit 1891-1894 in Hollandse Renaissancestijl naar ontwerp van E. Gugel. De huidige aula was de 15e-eeuwse kapittelzaal van de Domkerk. In deze zaal werd in 1579 de Unie van Utrecht gesloten, de aanzet voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In 1634 kwam hij in gebruik bij de Illustre School, de latere universiteit.

Bijzonder is de Senaatszaal met portretten van Utrechtse hoogleraren. + Rondleidingen + Sociëteit De Constructieve presenteert ‘Geschiedenis ter plekke’: lezingen over o.m. de geschiedenis en symbolen van de wandkleden om 14.00, 15.00 en 16.00 uur Ga via het Pandhof (Monumentenmarkt) naar Achter de Dom, dan rechts en scherp links de Achter Sint Pieter in:

6. Achter St. Pieter 200, Universiteit Utrecht Deze voorname patriciërswoning is rond 1650 gebouwd op de plek van een claustraal huis van het kapittel van St. Pieter. Het interieur (lambriseringen, plafonds, schouwen) stamt uit de periode 1750-1830. In 1914 is het pand aangepast (o.a. aan de achterzijde) als onderdeel van het voormalige provinciehuis, Paushuize. Het pand deed lange tijd dienst als antichambre van Paushuize. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen De bouw van het meest iconische Utrechtse bouwwerk begon in 1321. De 112 meter hoge toren was tot de storm in 1674 met de Domkerk verbonden.

(Geopend tot 16.00. De toren is uitsluitend vrij toegankelijk voor de speciale OMD-rondleidingen en OMD-lezing.) + OMD-rondleidingen (start om 10:15, 11:15, 13:15, 14:15 en 15:15 uur). Duur 30 min; max 25 personen. + 12.00 uur, Michaëlskapel: Utrechtse Big Five icoonlezing door historicus Pierre Cuypers over de architect Pierre Cuypers (zie pag. 3)

2. Domplein 9, VVV De Vereniging voor Vreemdelingenverkeer (sinds 1885) is in Utrecht gevestigd in een pand uit 1909, ontworpen als pakhuis met bovenwoningen, waar vroeger een kanunnikenhuis van het Domkapittel stond. Binnen ziet u door de glazen plaat bij de linker entree een restant van dit middeleeuwse huis.

3. DOMunder, Domplein 4 Onder het Domplein liggen de restanten van het Romeinse castellum, het bisschoppelijke paleis Lofen, Middeleeuwse huizen en de poeren van het ingestorte middenschip van de Dom. DOMunder heeft dit via een ondergrondse route zichtbaar en tastbaar gemaakt. (DOMunder is niet gratis toegankelijk) + ‘Tour Domplein’ en virtuele DOMunder-duik + Presentaties van Aannemingsbedrijf Van Zoelen, Domkerk, DOMunder en Bumos Photography

Monumentenmarkt in de Pandhof Verder langs Kromme Nieuwegracht, naar links buigen en dan linksaf de Pieterstraat in tot:

9. Pieterskerkhof 5, Pieterskerk

NB: Een tiental van deze monumenten is ook opgenomen in de raadselachtige Dan Brown-route! Kijk op pag. 11 en misschien wint u die prachtige stedentrip!

De monumenten zijn open van 10.00 tot 17.00 uur, tenzij anders vermeld.

Uiteraard zijn de panden ook los van de routes te bezoeken. De beschrijvingen in deze krant zijn beknopt gehouden.

De beschrijvingen op onze website www.openmonumentendagutrecht.nl zijn meestal wat ruimer en anders vindt u meer informatie in het monument.

10 september 2016

Loop terug en dan links tot:

7. Kromme Nieuwegracht 49, Paushuize In 1517 gaf kardinaal Adriaan Florisz. opdracht tot de bouw van dit huis in laatgotische stijl. In 1522 werd hij in Rome tot paus gekozen. Hij stief echter korte tijd later zonder het huis ooit gezien te hebben. Het deel met de poort en de brug is van 1633. Bij de restauratie kwamen onlangs unieke 19e-eeuwse ‘Pompeiiaanse’ muurschilderingen tevoorschijn. Het standbeeld van paus Adrianus is vorig jaar geplaatst en is van Anno Dijkstra. + Elke 15 minuten start een rondleiding door de salons en de balzaal + 15.00 uur, Beelaerts van Bloklandzaal (ingang Pausdam): Utrechtse Big Five icoonlezing door Ton van Schaik (zie pag. 3) + Koffie-bakfiets met heerlijke cappuccino

De romaanse Pieterskerk uit 1048 heeft een bijzonder interieur met rode zandstenen zuilen, een crypte met gebeeldhouwde zuilen onder het hoogkoor en 12e-eeuwse reliëfs naast de trap.

De barokke kapittelzaal stamt uit 1649. Er hangt een schilderij van A. Willaerts, in opdracht van het kapittel gemaakt. In de pandhof (te bereiken vanuit de kerk) staat een grote vijgenboom. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig + 14.00 en 15.30 uur: optreden door Capella con Sensus Ga dan rechts en via Achter Sint Pieter de Keistraat in. Hier rechtdoor, de Drift op.

Links op de hoek:

10. Janskerkhof 12, Universiteit Utrecht Dit grote statige hoekpand is omstreeks 1640 gebouwd. De Régence-ingangspartij stamt uit 1725, net als de hal met stucwerk en grisailles. Op de begane grond bevinden zich schouwen en betimmeringen in Lodewijk XV stijl. Het voormalige koetshuis met traptoren uit 1627 staat aan de Jansdam. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen

Historische Kring Tolsteeg-Hoograven Is onder meer gespecialiseerd in de wandtegelfabricage van Utrecht en publiceert daar regelmatig over, zoals in het boek ‘Utrechtse Tegels 1600 - 1900’.

Vereniging Oud-Utrecht Heeft als doel de geschiedenis van stad en provincie Utrecht levend te houden en ons cultureel erfgoed te bewaken. Dit doet ze door uitgave van een tijdschrift en jaarboek, en het organiseren van lezingen e.d.

Sint Maartensberaad Utrecht Wil de rol van Sint Maarten in het verleden en heden van de Stad Utrecht onder de aandacht brengen. Extra aandacht voor het Kroonjaar 2016, toen Sint Maarten 1700 jaar geleden (in 316) werd geboren in Szombathely in Hongarije.

Provinciaal Utrechts Genootschap van Kunsten en Wetenschappen (PUG) Richt zich op uitingen van wetenschap en kunst die van belang zijn voor de provincie Utrecht, met name door geldelijke ondersteuning en toekennen van prijzen.

Ga verder links tot:

11. Janskerkhof 3, Universiteit Utrecht *

Charlotte J.C. Broer Doet onderzoek naar en publiceert over de middeleeuwse (monastieke) geschiedenis van Utrecht (bisdom en stad).

Stichting De Plantage Geeft boeken uit over geschiedenis en cultuur van de stad Utrecht.

Gilde Utrecht Stichting van ruim 200 vrijwilligers voor het verlenen van allerlei soorten diensten in en rondom de stad Utrecht. Richt zich in het bijzonder op personen van vijftig jaar en ouder, die hun kennis, kundigheid en ervaring willen overdragen.

Achter de natuurstenen poort uit 1643 is het Law College gevestigd. In 1247 werd hier een Minderbroederklooster gebouwd. In 1581, na de reformatie, werd de kapel afgebroken en de refter (eetzaal) in gebruik genomen als Statenkamer van de Staten van Utrecht. De refter is tegenwoordig een collegezaal. Tijdens de renovatie in 2013-2015 werden middeleeuwse beschilderde grafkelders aangetroffen, die met glazen wanden zichtbaar zijn gemaakt. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen

Dienst StadsOntwikkeling, Afdeling Erfgoed Voert het gemeentelijk erfgoedbeleid uit, zoals monumentenzorg, archeologie, bouw- en architectuurhistorie en historische fotografie.

Salon Saffier Laat ‘literair erfgoed leven’ via voorstellingen, voordrachten, wandelingen, tijdschrift- en boekuitgaven. Onder meer gericht op Utrechts literair erfgoed (www.salonsaffier.nl).

Steek de straat over naar:

12. Janskerkhof 26, Janskerk De bouw van de Janskerk begon in de 11e eeuw.

De 13e-eeuwse kap en het beschilderd houten tongewelf bleven bewaard. Het westkoor met torens is in 1682 (wegens schade van de orkaan in 1674) vervangen door een nieuwe voorgevel.

De kapittelkamer heeft een stucplafond uit 1755 en is bekleed met goudleerbehang. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig + 10.45-11.15 uur: dubbelconcert door organisten Laurens de Man en Bas Groenewoud ihkv Orgelvoettocht ‘De Kwintencirkel’ Ga via Lange Jansstraat naar de Neude en daar rechts de Predikherenstraat in. Aan het eind van de straat links, de Jacobijnenstraat in.

Steek hier de gracht over, en ga rechtsaf tot:

13. Oudegracht 17, Die Vergulde Craen *

Monumentenwacht Utrecht Stelt zich ten doel het verval van cultuurhistorische bouwwerken in de provincie te voorkomen door o.a. inspecties en onderhoudsadviezen. Zonder winstoogmerk.

Stichting Voorbereiding Herbouw Schip Domkerk Streeft naar herbouw van het schip van de Domkerk; Om 14.00, 15.00 en 16.00 uur: sociëteit De Constructieve presenteert ‘Geschiedenis ter plekke’: lezing ‘Streven naar complete en solide Domkerk’ door Peter Haars.

Utrechts Klokkenluiders Gilde Luidt de klokken van de Domtoren en andere oude binnenstadtorens en vraagt aandacht voor het handmatig luiden van de klokken.

Utrechts Monumentenfonds Draagt bij aan het behoud en herstel van de oude binnenstad van Utrecht door aankoop van panden en geven van informatie en het organiseren van excursies en lezingen.

Vervolg de Kromme Nieuwegracht

8.

Kromme Nieuwegracht 43, De Truttige Tuyl Oorspronkelijk een huis van het kapittel van Sint-Pieter. Begin 18e eeuw tot een statig grachtenpand verbouwd, met een fraai gebeeldhouwde deur en een tuinhuis. De initialen SBBS van de deftige bewoners zijn nog boven het middelste raam zichtbaar. In de jaren 70 van de twintigste eeuw vernoemden krakers het pand naar de toenmalige burgemeester Van Tuyll van Serooskerken. + Iconische home made taarten

In de Pandhof staan veertien kramen van verenigingen, stichtingen en erfgoedpartijen.

In dit 15e-eeuwse pand woonde vanaf 1555 Trijn van Leemput, brouwersvrouw en aanvoerster van een groep Utrechtse vrouwen die volgens de overlevering een begin maakte met de afbraak van het Spaanse kasteel Vredenburg. Vanaf 1558 was hier

Sieraden van Utrecht Heeft als doel het goud- en zilversmidsambacht in de gemeente Utrecht te promoten.

Dit doet zij onder andere door het uitgeven van publicaties. Op Open Monumentendag 2016 verschijnt de stadswandeling ‘Langs oude en nieuwe goudsmederijen’.

Open

10 september 2016

Monumentendag

brouwerij Die Vergulde Craen gevestigd (zie ook daklijst). De gevelsteen met de biertonnen in een werfkelder, een bierpul en hop is recent geplaatst.

Ga terug over de Oudegracht, tot aan uw rechterhand:

14. St. Jacobsstraat 171, Jacobikerk en -toren Utrechts grootste parochiekerk werd gesticht rond 1170. De huidige kerk en toren zijn voornamelijk 14e/15e-eeuws. Onder de witlaag zijn 15e-eeuwse schilderingen teruggevonden, waaronder de oudste afbeelding van de stad (in omtrek zichtbaar). Naast de Andreaskapel bevindt zich nog de cel van kluizenares Alyt Ponciaens, die hier een groot deel van haar leven woonde. + 14.15-14.45 uur: dubbelconcert door organisten Gerrit Christiaan de Gier en Paul van der Woude ihkv Orgelvoettocht ‘De Kwintencirkel’ + Rondleidingen Utrechts Klokkenluiders Gilde met bezoek aan de klokken + Sociëteit De Constructieve presenteert ‘Geschiedenis ter plekke’: lezingen over o.m. geschiedenis en renovatie van het toren uurwerk om 14.00, 15.00 en 16.00 uur + Gidsen Kerken Kijken aanwezig Keer terug naar de Oudegracht en sla rechtsaf, tot:

15. Oudegracht 69, St. Augustinuskerk In 1839 bouwde architect K. Zocher deze eerste ’grote’ katholieke kerk in Nederland sinds de Reformatie, toen de openbare uitoefening van het katholieke geloof werd verboden. Opvallend zijn de Dorische zuilen en het driehoekig fronton, typerend voor de neoklassieke bouwstijl. Verbonden aan de kerk waren de Zusters Augustinessen van St. Monica, die vele sociaal werk verrichtten in volksbuurt ‘Wijk C’. + Informatie over de in gang zijnde restauratie van de St. Augustinuskerk + Gidsen Kerken Kijken aanwezig

5

Via Stadhuisbrug en de Choorstraat rechtsaf naar:

24. Doelenstraat 12-46, Doelenhuis

11.00, 13.00 en 14.30 uur

19. Buurkerkhof 10, Buurtoren De 55 meter hoge toren van de Buurkerk is uit 1388. Utrechts oudste parochiekerk is diverse malen door brand getroffen en herbouwd. In de toren hingen ook twee ongewijde klokken: de banklok riep de bevolking bijeen voor de bekendmaking van onder meer vonnissen en raadsbesluiten, de waakklok gaf aan wanneer de stadspoorten gesloten moesten worden. In deze kerk hadden de ambachtslieden en kooplieden van Utrecht hun eigen altaren. + Rondleidingen door Utrechts Klokkenluiders Gilde, met bezoek aan de klokken Sla linksaf de Donkerstraat in, die uitkomt op de Zadelstraat. Volg deze tot de Mariaplaats en sla linksaf de Springweg in tot:

20. Springweg 25,

Duitse Huis en Grand Hotel Karel V

*

In 1348 bouwden de Ridders van de Duitse Orde, voortgekomen uit de kruisvaarders, hier een klooster annex hospitaal. Vanaf 1811 tot 1990 functioneerde dit als Militair Hospitaal. Sinds 1993 is de Duitse Orde hier weer gevestigd en verricht zij charitatief werk vanuit het 15e-eeuwse Commandeurshuis. In de rest van het complex is een hotel- en congrescentrum ondergebracht, waarbij de 14e-eeuwse trapgevel is herbouwd.

(Ingang Springweg 25, via binnenplaats naar Grand Hotel Karel V, Maria van Hongarijezaal) + Toelichting beschikbaar Vervolg de Springweg en bezoek achtereenvolgens:

21. Springweg 102c (via de poort), Regentenzaal Burgerweeshuis

Van Limburg Stirumplein, Holy Trinity Church Korte concerten door het Holy Trinity Church-koor

12.30 uur Pandhof van de Dom Vocal Group Juice

13.00 - 14.00 uur In 1337 woonden hier een aantal begijnen, religieuze vrouwen zonder kloostergelofte, bijeen. Later sloten ze zich aan bij de Franciscanen. Na een periode als gevangenis en bejaardentehuis is het nu een complex van bedrijfsruimten en appartementen. De fraaie 15e-eeuwse gang met bogen over het groene binnenterrein was oorspronkelijk langer en verbond het klooster met een kapel. De classicistische toegangspoort hoort bij de oude gevangenis.

Nu eigendom van de Utrechtse Mij. tot Stadsherstel.

Vleuten, Torenplein, Torenpleinkerk Beiaardbespeling

Ga rechtsaf, Schutterstraat, tot aan:

14.00 en 15.30 uur

25. Wijde Doelen 27, Bastion Manenburg

Pieterskerkhof 5, Pieterskerk Capella con Sensus

In de 16e eeuw werd Utrecht omgeven door een aantal bastions, waarvan Manenburg er een was.

Het vijfhoekige bastion stak vroeger een heel stuk uit in de stadsbuitengracht. Bovenop stond een huisje waarin kruit werd bewaard. Bij de aanleg van het Zocherplantsoen in de 19e eeuw is het verdedigingswerk grotendeels verdwenen. In wat vroeger de open ruimte binnen het bastion was is nu een atelier gevestigd. Er staat veel werk van beeldhouwer Pieter d’Hont. (Geopend vanaf 12.00 uur) + Beeldententoonstelling thema iconen en symbolen Ga terug over de Nicolaasdwarsstraat en sla rechtsaf naar:

26. Nicolaaskerkhof 9, Nicolaikerk

Vervolg de Oudegracht, steek de Lange Viestraat over en dan links tot Neude:

16. Neude 11, Hoofdpostkantoor Tussen 1917 en 1924 werd het postkantoor gebouwd naar een ontwerp in Amsterdamse Schoolstijl van J. Crouwel jr. De imposante, paraboolvormige hal van gele verglaasde bakstenen wordt aangevuld met beeldhouwwerken van H.A. van den Eynde, geïnspireerd op Egyptische en Assyrische kunst. Ze verbeelden de vijf werelddelen, de handel en welvaart en deugden als voorzichtigheid en hoop. De ruimte wordt verlicht door banen van geslepen glas. + Rondleidingen van Juniorgidsen: ieder half uur van 10.30-16.00 uur + Informatiekraam Centrale Bibliotheek over de a.s. verbouwing + 14.00 uur Meetingroom B: Utrechtse Big Five icoonlezing door Mascha van Damme (zie pag. 3) Via Vinkenburgstraat weer naar de Oudegracht tot:

Na de Reformatie werden delen van het Regulierenklooster in gebruik genomen door het weeshuis St. Elisabeth, later Burgerweeshuis. De 18e-eeuwse Regentenzaal hoorde bij het weeshuis. Bij het vertrek van de regenten in 1925 werd het 18e-eeuwse goudleerbehang meegenomen. De nieuwe gebruikers, de NV Spoor- en Tramwegpersoneel, bekleedden de wanden met ‘nepgoudleer’, wat inmiddels ook weer een bijzonderheid is. + Toelichting door gids

22. Springweg 162, Het Broodhuis

Er schuin links tegenover:

18. Korte Minrebroederstraat 2, Stadhuis

23. Geertekerkhof 23, Geertekerk en -toren

Reeds in 1343 verhuisden de schepenen van Utrecht, de stadsrechtbank, naar de Stadhuisbrug.

Twee eeuwen later trokken de leden van de Raad in het naastliggende huis. Onder keizer Karel V werden de panden in de 16e eeuw samengevoegd tot een nieuw Stadhuis. De huidige neoclassicistische voorgevel is uit 1824. In 2000 is het Stadhuis deels verbouwd door architect Miralles. + Rondleidingen door Aorta, starttijden: 11.00, 12.30 en 14.00 uur. Graag vooraf opgeven via aorta@aorta.nu + 13.00 uur in de hal: Utrechtse Big Five icoonlezing door René de Kam over de Utrechtse werven (zie pag. 3)

De 13e-eeuwse Geertekerk was een van de parochiekerken van Utrecht. Na de Reformatie werd zij gebruikt door protestanten. Na een periode als paardenstal en kazerne werd het gebouw opnieuw een kerk, maar raakte zwaar in verval. De Remonstrantse Broederschap heeft de kerk gerestaureerd. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig + Rondleidingen door Utrechts Klokkenluiders Gilde, met bezoek aan de klokken

De Winkel van Sinkel is een van de oudste Nederlandse warenhuizen, in 1837-39 gebouwd naar ontwerp van P. Adams, met een fraai gedecoreerde centrale lichthal. Vier in Engeland gegoten ijzeren vrouwenbeelden ondersteunen de neoclassicistische gevel. + 12.00, 14.00 en 15.00 uur: Historische rondleiding door directeur Maryse François, verzamelen in Anton’s Bar, max. 25 personen

13.30 uur Domplein Vocal Group Juice

13.30 en 14.30 uur ABC-straat tussen 18 en 20, Zuylenspiegel Klassiek gitarist Ludwig Rondón

14.00 - 17.00 uur Hobbemastraat 35, Wilhelminakerk Korte concerten door Wilfred Folmer op het De Koff-orgel

14.30 uur Hamburgerstraat 28, plein Utrechts Archief Vocal Group Juice (plein)

15.30 uur Drift 21 Vocal Group Juice

17.00 uur Nicolaaskerkhof 9, Nicolaikerk Presentatie nieuwe CD van HOT: ‘Bird & Beyond’ met bewerkingen van Charlie Parker klassiekers. HOT bestaat uit organist Berry van Berkum, rietblazer Steven Kamperman en jazzbassist Dion Nijland

17.15 uur

Sinds 1793 maakte de joodse gemeenschap gebruik van een oude schuilkerk op deze plek.

In 1849 werd hier een ‘echte’ synagoge gebouwd, ingrijpend verbouwd in 1926 met een art decointerieur van architect H. Elte. In 1983 aangekocht door een evangelische gemeente. Bij restauratie is het oorspronkelijke interieur zoveel mogelijk behouden, met o.a. de centrale lamp en kleinere lampen boven de galerij en de glas-in-loodvensters. (Geopend van 12.30 tot 16.15 uur) + 17.15 uur: pianorecital door Karel Asberg met werken van o.a. W.A. Mozart, F. MendelssohnBartholdy, F. Chopin

17. Oudegracht 158, Winkel van Sinkel

Muziek in monumenten

Steek via de Geertestraat de Oudegracht over en dan rechts Twijnstraat. Linksaf Doelenstraat in:

Springweg 162, Het Broodhuis Pianorecital door Karel Asberg met werken van o.a. W.A. Mozart, F. MendelssohnBartholdy, F. Chopin

Orgelvoettocht zuidelijke binnenstad/ Nationale Orgeldag 13.00 uur De rond 1100 gebouwde Klaaskerk was oorspronkelijk een voorname kerk met galerijen, die later parochiekerk en vervolgens kloosterkerk werd. In de 15e eeuw volgde een ingrijpende uitbreiding en verbouwing, waarbij oudere sporen, zoals de 13e-eeuwse gewelfschildering, bewaard bleven. De zuidtoren (de strepen zijn geschilderd) stamt uit 1586. De beroemde Hemony-beiaard is geplaatst in 1649. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig + 13.00 uur: Concert door Ko Zwanenburg, orgel en Frederike de Winter, slagwerk ihkv Orgelvoettocht zuidelijke binnenstad/Nationale Orgeldag + 17.00 uur: presentatie CD ‘Bird & Beyond’ door HOT: bestaande uit organist Berry van Berkum, rietblazer Steven Kamperman en jazzbassist Dion Nijland Terug naar Nicolaaskerkhof, hier rechts en dan links door de Lange en Korte Nieuwstraat terug naar het Domplein. Bezoek achtereenvolgens:

27. Lange Nieuwstraat 106, museumtuin De Oude Hortus

Het Universiteitsmuseum is gevestigd in de gebouwen van het Botanisch Laboratorium (1902-1920) met een nieuwe glazen pui va n Koen van Velzen (1995). De Oude Hortus - de oude botanische tuin van de universiteit - werd hier in 1723 ingericht.

In de Hortus staan ook de Oranjerie (1726) en het Zaadhuis (1768, nu museumcafé). (Alleen museumtuin gratis toegankelijk) + Rondleidingen door de Hortus

Nicolaaskerkhof 9, Nicolaikerk Concert door Ko Zwanenburg, orgel en Frederike de Winter, slagwerk

14.00 uur Lange Nieuwstraat 53, Catharinakathedraal Orgelconcert door Wouter van Belle

15.30 uur Domplein 31, Domkerk Orgelconcert door studenten van het conservatorium

Orgelvoettocht ‘Kwintencirkel’ 10.45 - 11.15 uur Janskerkhof 26, Janskerk Dubbelconcert door Laurens de Man en Bas Groenewoud

11.45 - 12.15 uur Minrebroederstraat 21, Willibrordkerk Dubbelconcert door Laurens de Man en Bas Groenewoud

13.15 - 13.45 uur Bergstraat 54, Westerkerk Orgelconcert door Frans Kuijt

14.15 - 14.45 uur St. Jacobsstraat 171, Jacobikerk en -toren Dubbelconcert door Gerrit Christiaan de Gier en Paul van der Woude

Open

10 september 2016

Monumentendag

6

S

Legenda S

Start wandelroutes en Centraal Informatiepunt

F

Start fietsroute

•

1.

2.

Overige monumenten Beschreven monumenten

Route 1: Iconen van de stad Route 2: Symbolen in de stad Route 3: Fietsroute Utrecht Oost

F

F

Open

10 september 2016

Monumentendag 28. ABC-straat tussen 18 en 20 (steeg), Zuylenspiegel

Het rijke interieur van deze notariswoning uit 1860 is vrijwel gaaf bewaard gebleven. Typisch 19e-eeuwse bijzonderheden zijn de plafonds van papier-maché op textielbespanning en de ijzeren dakgoot. De grote stadstuin is in de loop der jaren uitgebreid met aangrenzende tuinen. Zo is een langgerekte tuin ontstaan met een pergola, priëlen, speelhuisjes en een lange vijver, met waterspuwende koppen van kunstenaar Rob Birza. + 13.30 en 14.30 uur: optreden van klassiek gitarist Ludwig Rondón

29. Lange Nieuwstraat 53,

het Utrechts Monumentenfonds

Deze voormalige pastorie van de schuilkerk OLV van de H. Rozenkrans is bezit van het Utrechts Monumenten Fonds. Een brede centrale gang komt uit op de binnenplaats die vroeger naar de schuilkerk voerde. De schuilkerk is verdwenen, maar rond 1970 werd de bijzondere bebouwing rond de binnenplaats, vooral de constructie met de pilaren, (her)ontdekt en voor sloop behoed. De contouren van de schuilkerk zijn aangegeven door middel van beukenhaagjes. + Mini-tentoonstelling van symbolen op panden van het UMF Maak een uitstapje via de Dorstig Hartsteeg (links) naar de Oudegracht en dan via volgende steeg weer terug (Regulierensteeg). Aan de Oudegracht vindt u:

30. Oudegracht 270, Doopsgezindekerk In 1772 kocht de Doopsgezinde gemeente de voormalige bierbrouwerij ‘De Witte Leeuw’ om een schuilkerk te bouwen. De voorgevel en het interieur werden ingrijpend verbouwd. Net als de katholieken mochten de doopsgezinden hun geloof niet openlijk belijden. Hier is de suggestie van een statig grachtenhuis gewekt. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig

31. Lange Nieuwstraat 36, Catharinakathedraal

Sinds 1853 de kathedrale kerk van het r.k.-aartsbisdom Utrecht. De voormalige kloosterkerk van het Catharijneklooster was ca. 1550 gereed, maar stond na de Reformatie lang leeg. In 2002 is vanuit de kerk sinds eeuwen weer een processie gehouden waarbij de reliek van St. Willibrord werd rondgedragen. De schrijn is in de kerk te bezichtigen. + 14.00 uur: Orgelconcert door Wouter van Belle ihkv Orgelvoettocht zuidelijke binnenstad/Nationale Orgeldag + Gidsen Kerken Kijken aanwezig

7

+ 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:00, 16:00 uur: ‘Symbolenrondleiding’ langs symbolen van de rechtspraak in het monument (duur 30 minuten) + 11:00 - 17:00 uur: Gelegenheidsexpositie ‘Gesloten Monumenten’. + 14.30 uur: optreden Vocal Group Juice (plein)

35. Korte Nieuwstraat 6, Huize Molenaar Na de afbraak van de Pauluskerk – onderdeel van de Paulusabdij – werd in 1707 dit huis gebouwd.

De schilderachtige tuin ligt gedeeltelijk op de plaats van de voormalige abdij: een deel van de noordelijke zijbeukmuur is als tuinmuur bewaard gebleven (en hersteld). + Rondleidingen + Koffie, thee en lekkers (tegen betaling) U bent weer terug op het Domplein.

Einde route 1.

Route 2 Symbolen in de stad Start: Domplein Ga via de Domstraat en de Korte Janstraat naar:

36. Minrebroederstraat 21, Willibrordkerk In 1876 werd gestart met de bouw van de Willibrorduskerk, naar een neogotisch ontwerp van architect A. Tepe. Het interieur is rijk beschilderd door leden van het voormalige St. Bernulphusgilde, die zich sterk door de middeleeuwen lieten inspireren. De decoratie van het houtsnijwerk (F.W. Mengelberg), de glas-in-loodramen (H. Geuer en W. van Woerkom) en het smeedwerk (G. en J.H. Brom) zit bomvol middeleeuwse symboliek.

(Geopend vanaf 11.00 uur) + Gidsen Kerken Kijken aanwezig + Gidsen vertellen over verborgen symbolen.

Bezoekers kunnen zelf ook op zoek naar diverse symbolen. Download informatie via www.willibrordkerkutrecht.nl + 11.45-12.15 uur: dubbelconcert door organisten Laurens de Man en Bas Groenewoud ihkv Orgelvoettocht ‘De Kwintencirkel’

In 1745 werd de middeleeuwse St. Ursulakapel van het Abraham Doleklooster verbouwd en uitgebreid tot Lutherse kerk. Ursula was een heilige uit Engeland, die op pelgrimstocht naar Rome vertrok, maar op de terugweg jammerlijk aan haar einde kwam. In de kerk is een lager tongewelf aangebracht onder het nog bewaarde middeleeuwse gewelf. De kansel met doophek en het orgel zijn 19e-eeuws. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig

34. Hamburgerstraat 28,

In 1909 werd door de zwagers Vroom en Dreesmann opdracht gegeven tot verbouwing en uitbreiding van Magazijn de Zon (een neoclassicistisch gebouw ontworpen door C. Kramm) door architect P.J. Houtzagers. De lambrisering in het trappenhuis dateert uit deze tijd. Door architect J. Kuyt kreeg het gebouw in 1933 zijn huidige vorm, met een vleugel in de stijl van het Nieuwe Bouwen. Art Decoelementen zoals gevelreliëfs van Albert Termote en een kleurrijke glas-in-loodkap in het interieur zijn bewaard gebleven. + 15.00 uur: rondleiding door monumentenkenner Arjan den Boer (reserveren gewenst via www.bibliotheekutrecht.nl) + 16.00 – 17.00 uur: workshop monumenten maken met een 3D printpen (reserveren gewenst via www.bibliotheekutrecht.nl)

41. Drift 25, Universiteit Utrecht Voordat dit pand deel uitmaakte van de Universiteitsbibliotheek was hier het Kunsthistorisch Instituut gevestigd. Achter de 18e-eeuwse hardstenen voorgevel zijn nog 16e-eeuwse balklagen met consoles en een 14e-eeuwse kelder aanwezig.

De tuinmuur en het tuinhuisje achterin de tuin zijn opgericht in de tijd van Lodewijk Napoleon. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen

42. Drift 27, Universiteitsbibliotheek In 1807 liet koning Lodewijk Napoleon een reeks panden aan de Drift en Wittevrouwenstraat ombouwen tot paleis. Daarachter bouwde J.D. Zocher een Grande Galerie met balzaal en hofkapel. De balzaal werd in 1820 verbouwd tot Universiteitsbibliotheek. De kapel werd in 1858 ingericht als boekenmagazijn, met galerijen op gietijzeren kolommen. (Geopend tot 16.00 uur) + Hand-out met aandacht voor Iconen en Symbolen + Rondleidingen op verzoek Vervolg uw weg over de Plompetorengracht en sla aan het eind van de straat rechtsaf, de Wolvenstraat in. Daar vindt u:

43. Wolvenplein 27, hoofdentree, Wolvenpleingevangenis

*

38. Drift 15, Universiteit Utrecht Oorspronkelijk een claustraal huis van het kapittel van de Janskerk. Vanaf 1898 betrok de befaamde Utrechtse edelsmid Jan Hendrik Brom het huis. De door Pieter d’Hont gemaakte gedenksteen op de gevel herinnert hier nog aan. Het bijbehorende Koetshuis (Keizerstraat 10) was na 1898 in gebruik als smederij. De schoorsteen stamt uit deze tijd. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen

Het Utrechts Archief

39. Drift 21, Universiteit Utrecht

Na de Reformatie kwam de 11e-eeuwse Paulusabdij in gebruik als gerechtsgebouw. In 1838 verdwenen de sporen van de abdij onder een neoclassicistische laag. Sinds de verbouwing tot Utrechts Archief zijn de gotische spitsboog naar de kapittelzaal en gewelfaanzetten in de gangen weer zichtbaar. In de kelder zijn cellen te zien van het gerechtshof. Het monumentale trappenhuis met muurtekeningen van Jan Goeting is uit de jaren 1950. + 10:30 - 11:00 uur: Lezing Arjan den Boer: ‘Gesloten Monumenten’

Achter de sobere voorgevel van dit oorspronkelijk middeleeuwse huis ligt een majestueuze hal met zuilengalerij en een glas-in-lood plafond met Art Nouveau-motieven. Het interieur is in 1907 gemoderniseerd naar ontwerp van P.J. Houtzagers, met o.a. centrale verwarming met vloerroosters (in de hal) en privaten met spoelinrichting. Vanaf 1929 was hier het Geografisch Instituut gevestigd, vanaf 1970 het Instituut voor Muziekwetenschap. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen + 15.30 uur: optreden Vocal Group Juice

47. Boterstraat 22, St. Eloyen Gasthuis

In 1440 betrok het Utrechtse Smedengilde, gewijd aan St. Eloyen, dit oudste gasthuis van Utrecht om behoeftige gildebroeders te verzorgen. Het gilde was onder meer befaamd om de productie van wapens.

Uniek is de fraaie overdekte kolfbaan uit 1730, die nog steeds in gebruik is. De stenen poort werd vervaardigd door steenhouwer Peter Franszoon in 1644; boven de deur de vergulde gekroonde hamer: het symbool van het smedengilde. + Sociëteit De Constructieve presenteert ‘Geschiedenis ter plekke’: lezingen over ‘Symbolen en het St. Eloyen gilde’ om 14.00, 15.00 en 16.00 uur

48. Moreelsepark 3, De Inktpot en De Penitentiaire Inrichting Wolvenplein, gebouwd op het bolwerk Wolvenburg, dateert uit 1856.

Nieuwe ideeën over straffen leidden tot de bouw van nieuwe gevangeniscomplexen met afzonderlijke cellen. De gevangenis kreeg een kruisvormig plattegrond naar ontwerp van I. Warnsick en J. Fijnje. Een uitbreiding volgde in 1877. In 2014 is de gevangenis gesloten. Het gebouw heeft nu een tijdelijke bestemming. + Bezoek per groep met korte rondleiding door een deel van het complex

Huis uit 1648 met 18e-eeuws interieur-elementen, zoals het stucwerk, het trappenhuis en de stijlkamers met Lodewijk XV-kenmerken als damasten behang en plafondschilderingen. Let op de putti bovenin het timpaan: de kleine jongetjes, afgebeeld met hoornen des overvloeds, die vrede, voorspoed, vrolijkheid en genot verbeelden. Rond 1800 woonde hier Willem Jan Both Hendriksen, de rijkste Utrechter uit zijn tijd. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen

Loop de Choorstraat uit, de Lijnmarkt op, tot aan uw rechterhand de Boterstraat begint. Ga deze straat in, tot:

Vervolg de Boterstraat en loop verder over de Mariaplaats. Steek de Catharijnesingel over en bezoek:

37. Janskerkhof 13a, Universiteit Utrecht

Catharijneconvent

33. Hamburgerstraat 9, Lutherse kerk

46. Oudegracht 168, Centrale Bibliotheek

In de 19e eeuw werd dit middeleeuwse huis grondig verbouwd, waarbij de voorvleugel bleef staan en een bouwlaag werd toegevoegd. De woning is georganiseerd rond een binnenhof. In de achtervleugel bevinden zich twee kamers met 19e-eeuwse lambriseringen. Het pand, sinds 2003 in bezit van de Universiteit Utrecht, geeft toegang tot een ruime binnenstadstuin. + Tussen 11.30 en 16.30 uur rondleidingen

Vervolg uw weg over de Drift.

32. Lange Nieuwstraat 38, Kerk, klooster en gasthuis waren eerst van de karmelieten, daarna van de johannieters. Na de Reformatie zette de stad het gasthuis als hospitaal voort.

Tot 1811 was het Academisch ziekenhuis, tegenwoordig museum voor Christelijke kunst. In het trappenhuis een glas-in-loodraam uit 2006 van kunstenaar Marc Mulders. (Geopend vanaf 11.00 uur) + 14:00 - 15:00 uur: Rondleiding door Jean van Tongeren langs fraai uitgewerkte kraagstenen - ook wel consoles genoemd- in klooster en pandhof van het museum.

40. Drift 23, Universiteit Utrecht

Ga terug over de Wolvenstraat en sla op de Van Asch van Wijckskade linksaf, de Wijde Begijnenstraat in. Aan het eind van de straat een klein stukje links en dan meteen weer rechts, de Boothstraat in.

44. Boothstraat 8, Strowis * Huis gebouwd in opdracht van Cornelis Booth (1605-1678), arts en burgemeester van Utrecht, tevens bibliothecaris van de Academie van Utrecht.

Als burgemeester realiseerde hij in de dichtbebouwde stad diverse doorbraken. Een verbinding van de Voorstraat met het Janskerkhof, nu de Boothstraat geheten, was onderdeel hiervan.

Sinds de jaren ’90 is hier hostel Strowis gevestigd. + Koffie en thee Aan het eind van de straat rechtsaf, via het Janskerkhof, naar:

45. Jansveld 4-20, Margarethenhof In 1367 werd door een hoge geestelijke hier een gasthuis gebouwd. In de 16e eeuw verbouwde men het huis tot 20 kameren voor armlastigen, die werden verzorgd met turf en aalmoezen. In de 19e eeuw woonden er 60 mensen en waren de woningen sterk vervallen. Het UMF nam het complex over en liet het restaureren.

Steek de Lange Janstraat over en ga de Slachtstraat in, die doorloopt in de Telingstraat. Rechtsaf de Ganzenmarkt op tot aan de Stadhuisbrug. Links aan de overzijde:

Moreelsepark 2 (Tulpenburgh)

*

Het hoofdkantoor van spoorbeheerder ProRail ook wel ‘Inktpot’ genoemd - verrees tussen 1918 en 1921 naar ontwerp van G.W. van Heukelom.

Voor het gebouw zijn 22 miljoen bakstenen gebruikt. Het interieur is bijzonder fraai, met monumentale trappenhuizen en vergaderzalen.

Kunstig vormgegeven elementen in Art Décostijl staan symbool voor de zegeningen van de spoorwegen en uiteenlopende menselijke en maatschappelijke waarden. + Doorlopend rondleidingen van een half uur + 11.00 uur, Nieuweroordzaal: Utrechtse Big Five icoonlezing door Paul Meurs (zie pag. 3).

Het buurpand, het voormalige ‘tweede administratiegebouw van de NS’, werd rond 1894 gebouwd in neorenaissancestijl naar ontwerp van J.F. Klinkhamer; een luchtbrug verbond het nieuwe met het oude administratiegebouw. Luchtbrug en gevel zijn voorzien van beeldhouwwerken van Van den Bossche en Crevels. Renaissancemotieven zijn gecombineerd met spoorwegmotieven. De portretten boven de hoofdingang zijn van de uitvinders van de stoommachine en de locomotief.

Steek wederom de Catharijnesingel over en sla rechtsaf het Willemplantsoen in, tot:

49. Willemsplantsoen 2,

Gertrudiskathedraal en -kapel

Na de Reformatie was de openbare viering van de katholieke mis verboden. De katholieken kwamen bijeen in schuilkerken. De mooiste 17e-eeuwse schuilkerk van Nederland was de Gertrudiskapel (ingang naast kathedraal). De Ste. Gertrudis Kathedraal is de zetel van de oud-katholieke aartsbisschop. Het gebouw verrees tussen 1912 en 1914, toen de Gertrudiskapel te klein werd. De kerk is ontworpen door E.G. Wentink in een sobere neoromaanse stijl. + Gidsen Kerken Kijken aanwezig Vervolg uw route langs de Catharijnesingel over het Geertebolwerk. Ga dan linksaf naar:

Open

10 september 2016

Monumentendag

8 50. Lange Smeestraat 40, Bartholomeus Gasthuis

Al vanaf de 14e eeuw worden hier langdurige zieken verpleegd. In 1632 werd de regentenzaal gebouwd, ingericht met prachtige Delftse gobelins.

Op de wandtapijten, gemaakt door de internationaal vermaarde tapijtmaker Maximiliaan van der Gucht tussen 1642-1648, staan natuurvoorstellingen. Het hondje onderaan het grote tapijt is van Van der Gucht, en werd altijd in zijn tapijten verbeeld. + Tentoonstelling ‘Van Armenpot tot Zorgpakket’ + Kinderprogramma waarbij kinderen verkleed mogen komen en familiewapens gaan maken + Binnentuin opengesteld + Hapje en/of drankje in Brasserie Zunte

Vrijblijvend binnenlopen

met je droomhuis in gedachten.

Ga aan het eind van de Lange Smeestraat linksaf, de Oudegracht op. Steek met de Weesbrug de Oudegracht over en duik de Reguliersteeg in. Steek de Lange Nieuwstraat over en ga via de Catharijnesteeg naar de Nieuwgracht. Ook deze steekt u over, slaat rechtsaf en de eerste straat linksaf, naar:

51. Schalkwijkstraat 8, Het Stadshuisje *

Het Hypotheek Inloopspreekuur Tijdens onze inloopspreekuren kun je vrijblijvend binnenlopen voor een oriënterend gesprek of informatie over wonen en hypotheken. Klant of geen klant, iedereen is welkom.

Kijk voor de locaties en tijden op rabobank.nl/utrecht

Een aandeel in elkaar

Dit 16e-eeuwse huisje maakt deel uit van de Kameren van Jan van Campen. In 1574 vermaakte Jan van Campen zijn huis met 13 kameren (kleine huizen, vaak niets meer dan een kamer met een zolder erboven) aan het Leeuwenberggasthuis, dat aan de overzijde van de straat ligt. Het gasthuis beheerde het complex als vrijwoningen, wat betekende dat minder bedeelden hier kosteloos konden wonen. Achterin het tuintje bevindt zich een buitenplee.

52. Schalkwijkstraat, Bruntenhof UTRECHTS MONUMENTENFONDS

LANGE NIEUWSTRAAT 53

54. Agnietenstraat 5,

Fundatie Vrijvrouwe van Renswoude

Het gebouw met de natuurstenen pronkgevel is gebouwd in 1756. Het doel van de Fundatie staat in een gedicht op een marmeren gevelsteen. Hier werden begaafde jongens uit het Stadsambachtskinderhuis opgeleid. In de portrettenkamer hangen portretten van regenten, die leerlingen als examenstuk maakten. De prachtige regentenzaal – een hoogtepunt van rococostijl in Nederland naar ontwerp van J. Verkerk – is volledig intact. + Rondleidingen + Koffie, thee en lekkers in de tuin tegen betaling

In 1621 stichtte advocaat Frederik Brunt deze kameren op het erf van zijn huis Klein Lepelenburg, waarvan de 14e-eeuwse restanten in het hoofdgebouw bewaard zijn. Hier is ook de Regentenkamer met een rijk gebeeldhouwde ingangspoort, geflankeerd door Toscaanse zuilen.

Katholieke armen konden in de Bruntenhof vrij wonen. Nu bezit van het Utrechts Monumentenfonds, dat het complex tussen 1979 en 1981 restaureerde. Achter het Bruntenhof bevindt zich een geometrische tuin met 17e-eeuws karakter.

DEZE PANDE NE TUINE N ZIJN O N P E N!

Restauratieatelier Museum Speelklok

In 1803 werd hier een kwekerij opgericht door Hendrik van Lunteren, die vele parken van Utrechtse buitenplaatsen ontwierp. De Stichting Vrienden van Flora’s Hof heeft dit ingericht als 19e-eeuwse showtuin. Toen de steensoort, die architect P.J.H. Cuijpers bij de restauratie van de Dompandhof had gebruikt, ondeugdelijk bleek te zijn, werden diens kopieën met scènes uit het leven van Sint Maarten in de muren van Flora’s Hof ingemetseld. In het voormalige veilinggebouw is het restauratie-atelier van Museum Speelklok gevestigd. + Restauratieatelier geopend vanaf 12.00 uur

De Wilhelminakerk werd in 1930-1931 gebouwd naar een ontwerp van H.F. Mertens. Het is een van de weinig overgebleven kerken in Amsterdamse Schoolstijl. Het kerkgebouw past daarmee naadloos in de omringende wijk, die grotendeels in dezelfde stijl gebouwd is. Er is veel aandacht besteed aan het rondlopende metselwerk aan weerszijden van de deur en de afwerking van de houten zoldering in het interieur. In 1970 is het interieur vernieuwd. + Rondleidingen + 14.00 - 17.00 uur orgelconcertjes door Wilfred Folmer op het De Koff-orgel

Einde route 2.

Aan het eind van de Hobbemastraat linksaf: Jacob van Ruysdaelstraat. Deze fietst u uit tot de Prins Hendriklaan. Hier rechtsaf tot Rietveld Schröderhuis en, aan de andere kant van het viaduct, de door Rietveld ontworpen huizen aan de Erasmuslaan. Dan iets terug en links Laan van Minsweerd en rechtsaf de Frans Halsstraat in. Aan de rechterkant, op de nummers 24-32, ziet u een rij woonhuizen met twee halfronde torentjes, ontworpen door de Utrechtse architecten W.A. Maas en L.J.H. Zonneveldt in 1921. Iets verder, op nummer 22A vindt u de Frans Halsschool, die in 1922 door L.F.P. Scheffer en A.H. Op ten Noort is ontworpen, geïnspireerd door de strakke architectuur van Frank Lloyd Wright.

Fietsroute Utrecht Oost: Amsterdamse School en Nieuwe Bouwen Start: Sonnenburgh Via de Abstederbrug gaat u linksaf, de Maliesingel op, en rechtsaf, het spoor over en de Zonstraat in. Deze fietst u uit en gaat rechtsaf, de Mecklenburghlaan in.

Hier bezoekt u:

De voormalige Koningin Wilhelminaschool werd gebouwd naar ontwerp van S. Loeb in 1918 in een stijl verwant aan het werk van H.P. Berlage.

Bijzonder zijn de gymzaal met geknikt zadeldak en tekens uit de dierenriem en de hal met geglazuurde tegeltjes. Tegenwoordig is hier De Wilg gevestigd, een vrijwilligersorganisatie voor mensen met een beperking. + Rondleidingen + Drankjes verkrijgbaar U vervolgt uw weg over de Mecklenburghlaan, steekt de Minstroom over en ziet aan uw linkerhand:

57. Adriaan van Ostadelaan 2, St. Aloysiuskerk en pastorie

*

Foto’s: Daan Verschuur

BRUNTENHOFTUIN Ingang aan de Schalkwijkstraat

JANSVELD 4 – 20 De Margarethenhof

www.umf.nu www.facebook.com/UtrechtsMonumentenfonds

Ga rechtsaf, door het Zocherpark, naar:

53. Zonnenburg 2,

Sonnenborgh museum & sterrenwacht

In 1551 begon de aanleg van Bastion Sonnenborgh ter versterking van de stadsmuren. Van 1639 tot 1723 bevond zich hier de Hortus Botanicus van de Utrechtse Universiteit, daarna werden hier een Sterrenwacht en het KNMI gevestigd. In de 19e eeuw werd Sonnenborgh opgenomen in het singelplantsoen van J.D. Zocher jr. Aan de singelzijde, op de ronding van het bolwerk, is een gevelsteen met een stralende zon en een tekst in Latijn, die op bevel van Karel V zou zijn geplaatst. Vrij vertaald: ‘Ik wordt Zonnenburg genoemd, brandend met een schitterend vuur, een harde rots voor de vijand, een veilige verblijfplaats voor de mijnen.’

(Geopend van 12.00 tot 16.00 uur.) + Openstelling 16e-eeuwse bastion en sterrenwacht + Historische rondleidingen door directeur Bas Nugteren om 12.30 en 14.30 uur Op dit punt begint de fietsroute met gids door Utrecht Oost (ook zonder gids te fietsen). De

58. Hobbemastraat 35, Wilhelminakerk *

55. Servetstraat tussen 5 en 7: Flora’s Hof,

Kantoor Utrechts Monumentenfonds

Bekijk de mini-expositie over Iconen en symbolen op ons kantoor.

Via de Jan van Scorelstraat, waar u langs woningen in Amsterdamse Schoolstijl fietst.

Met name hoekwoningen van nummer 76 en 83 zijn de moeite waard om even bij stil te staan: met beeldhouwwerk van Hildo Krop van allegorische voorstellingen over de arbeid van man en vrouw. Vervolgens rechtsaf, de Hobbemastraat in. Op nr. 25 en poort met fraai metselwerk. Op nummer 35 bezoekt u:

Loop via de Lange Nieuwstraat terug naar het Domplein, maar vergeet niet nog even onder de Domtoren door, te lopen, met aan uw linkerhand:

56. Mecklenburghlaan 3-5, De Wilg *

Bezoek onze stand op de informatiemarkt en/of kom langs op ons kantoor.

Onderstaande UMF-panden en tuinen zijn open!

wandelroute loopt verder naar beneden, kruist de Nieuwegracht en dan de Agnietenstraat in:

Aan het eind van de straat linksaf, Rembrandtkade. Op de hoek een rij vooroorlogse portiekflats in sobere Amsterdamse schoolstijl (nummer 51-66). Aan het eind aan de overzijde (Waldeck Pyrmontkade 20) passeren we een chauffeurswoning (1928) van Gerrit Rietveld (alleen toegankelijk met begeleide fietsexcursie).

Aan het eind van de kade twee keer rechts naar het Wilhelminapark. Om rotonde heen en dan links van het park tot voorbij tweede rotonde.

Rechts in het park vindt u:

59. Wilhelminapark 24A, ExBunker In het Wilhelminapark (in de Tweede Wereldoorlog Nassaupark genoemd) staat een bomvrije commandobunker, gebouwd in 1943 door de Duitse bezetter. De nabijgelegen Maliebaan was uitgegroeid tot een Duits centrum en de zogenaamde Nassauparkbunker was een van de maatregelen die de omgeving moesten beschermen. In 2014 is de bunker door een groep Utrechtse kunstenaars in gebruik genomen als expositieruimte. + Doorlopende korte film over historie van de bunker en een kunstexpositie Terug naar de rotonde, daar rechts en weer rechts (Van Limburg Stirumstraat) tot:

60. Van Limburg Stirumplein, Holy Trinity Church

De parochie in Abstede werd gesticht in 1906.

Dit gebied werd toentertijd vooral door tuinders en hoveniers bewoond. De huidige kerk werd tussen 1922 en 1924 gebouwd, naar een ontwerp in neo-Byzantijnse en neo-Romaanse stijl van H.W. Valk. De 24 meter hoge koepel wordt ondersteund door zes pilaren. Veel van de versieringen, zoals de mozaïeken van heiligen, glas-in-loodramen en de kruiswegstaties, zijn vervaardigd door Willem Wiegmans. + Informatiebrochure en uitleg over het gebouw + Gelegenheid kaarsje op te steken

*

De Holy Trinity Church is een anglicaanse parochiekerk, gebouwd tussen 1911 en 1913 op initiatief van twee Britse migrantenehtparen. De families Bingham en Twiss vroegen de Utrechtse architect P.J. Houtzagers het kerkgebouw en de pastorie te bouwen in een laat-neogotische stijl. De glas-in-loodramen zijn van de hand van de Britse kunstenaar H.T. Bosdet. De kerk werd een ontmoetingspunt voor Engelstalige gouvernantes. + 11.00, 13.00 en 14.30 uur: korte concerten door het Holy Trinity Church-koor + Rondleidingen op aanvraag

Open

10 september 2016

Monumentendag

Aan het eind van de straat, op Oudwijk 47-37 vindt u nog een rij Amsterdamse Schoolwoonhuizen, ontworpen door A. Kool in 1928. Let vooral op hoekpand (nummer 37), met torentje, glas-in-lood en de voordeur.

U gaat linksaf, de Oudwijkerveldstraat in, en aan het einde rechtsaf, de Burgemeester Reigerstraat in. Op de Maliebaan gaat u linksaf.

Aan het eind links aanhouden en via Maliesingel terug naar het beginpunt, Sonnenborgh.

9

aantal bouwwerken opgeblazen om de Biltsestraatweg rechtdoor te kunnen trekken.

(Geopend van 12.00 tot 16.00 uur.) + Interactieve tentoonstelling, kinderprogramma, film, mini-tentoonstelling Nieuwe Hollandse Waterlinie, rondleiding, monument fussiladeplaats WOII.

64. Gansstraat, naast 169, Eerste Algemene Begraafplaats Soestbergen

*

OLV Ten Hemelopneming (Mariakerk)

61. Molenpark 3: Houtzaagmolen de Ster

62. Bergstraat 54, Westerkerk In 1891 betrok de Doleantiegemeente de Westerkerk. Het gebouw is in eclectische stijl gebouwd met neoclassicistische elementen. Een groot houten tongewelf overkluist de gehele kerkzaal. Begin jaren ’50 is de kerk gerestaureerd met ingrijpende wijzigingen aan de voorgevel. Vanaf 1966 is de gereformeerde gemeente hier gevestigd. + 13.15-13.45 uur: Orgelconcert door Frans Kuijt ihkv Orgelvoettocht ‘De Kwintencirkel’ + De kerk toont iconen als het kerkzegel, wandversiering en de Bijbel aan de bezoekers

63. Biltsestraatweg 160, Fort de Bilt * Dit fort is aangelegd tussen 1816 en 1819, als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Rond 1885 konden er 251 mannen en 34 stukken geschut geherbergd worden. Rond 1930 is een

De eerste kerk werd hier rond het jaar 1000 gebouwd. De huidige kerktoren dateert uit de 13e eeuw, het schip werd in 1971 herbouwd. Tegen de kerk ligt het gerenoveerde kerkhof. De kerk is gewijd aan Willibrord, de monnik die vanuit Engeland grote delen van West-Europa bereisde.

(Geopend tot 16.00 uur) + 13.00 – 14.00 uur: beiaardbespeling + Toelichting over het gebouw o.a. aan de hand van maquettes vanaf 700 N.C. tot heden + Gelegenheid kaarsje op te steken

67. Pastoor Boelenslaan 9,

Overige monumenten buiten de route De 18e-eeuwse houtzaagmolen De Ster is een industriemolen, waarvan er vroeger vele buiten de toenmalige stad te vinden waren. In 1910 ging de molen van windkracht over op elektriciteit en verdwenen de wieken. Molen en molenerf met molenaarswoningen en houtloodsen zijn in de jaren 1990 gerestaureerd. De oude zagerij is nog geheel intact. (Geopend vanaf 12.00 uur) + 13.00-16.00 uur rondleidingen gerelateerd aan thema Iconen & Symbolen + Bij voldoende wind wordt er gezaagd

66. Torenplein, Torenpleinkerk

De begraafplaats is in 1830 aangelegd door landschapsarchitect Zocher in Engelse landschapsstijl.

Van oorsprong was het een tuin behorende bij een buitenplaats, die door de gemeente werd opgekocht. De begraafplaats is ontworpen als wandelpark, met in het midden een grafheuvel, de ‘taart van Zocher’. Hier bevinden zich de graven van prominente Utrechters. Op de begraafplaats zijn o.a. de graven van Gerrit Rietveld, Nicolaas Beets en Buys Ballot te vinden. + Diverse wandelingen met gids of individueel.

Kinderen zijn van harte welkom. + Bezoek aan lege grafkelder in de Ring van Zocher

*

In 1797 werd in Oudenrijn een nieuwe kerk opgericht voor de katholieken van Oudenrijn en De Meern. In 1857 werd een nieuw gebouw neergezet, maar dankzij de steeds groeiende bevolking werd uiteindelijk een nieuw stuk grond aangekocht om een grotere kerk, een kerkhof en een school te bouwen. De kerk werd door architect H.C. van de Leur in Delftse Schoolstijl uitgevoerd. Dit jaar viert de kerk haar 75-jarig jubileum. (Geopend tot 16.00 uur) + Rondleidingen en muzikale omlijsting

68. Hoge Woerdplein 1, Castellum Hoge Woerd

Lezing: Gesloten Monumenten In 30 jaar Open Monumentendag zijn honderden Utrechtse monumenten opengesteld.

Toch bleven ook veel bijzondere gebouwen gesloten, om praktische redenen, of omdat ze aan de aandacht zijn ontsnapt. Arjan den Boer, bekend van zijn artikelen over ‘vergeten gebouwen’ op DUIC, toont zijn selectie van onbekende monumenten en kijkt daarbij achter gesloten deuren. Plaats: Het Utrechts Archief, Hamburgerstraat 28, 10:30 uur - 11:00 uur.

Fondsen en sponsoren Open Monumentendag Utrecht is mede mogelijk gemaakt door: Gemeente Utrecht: Afdeling Erfgoed en Wijkbureau Binnenstad, Stichting Elise Mathilde Fonds, Ridderschap van Utrecht, Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht, AM, Utrechtse Maatschappij tot Stadsherstel, Stadsherstel Midden Nederland, Utrechts Monumentenfonds, Bouw- en Aannemingsbedrijf Schoonderbeek B.V., Aannemersbedrijf Van Zoelen, Koninklijke Woudenberg B.V., Toerisme Utrecht, Ondernemers-fonds Utrecht/ Het Fluwelen Handvat, DUIC Colofon Deze krant is een uitgave van de Werkgroep Open Monumentendag in samenwerking met DUIC/DDK. Redactie: Florence Hanselaar - Werkgroep OMD

Monumenten in Leidsche Rijn

65. Dorpsstraat 1, Vleuten-De Meern, Broederschapshuisjes

De broederschapshuisjes zijn tussen 1599 en 1624 gebouwd als armenwoningen. Het Documentatiecentrum van de Historische Vereniging Vleuten, De Meern, Haarzuilens is tegenwoordig in de huisjes gevestigd. + Tentoonstelling ‘Van Vleuten De Meern naar Utrecht’

Hooghiemstraplein 102, 3514 AX Utrecht

Van de 1e tot de 3e eeuw na Christus werd de noordgrens van het Romeinse rijk gevormd door de Rijn. De grens werd bewaakt door forten of ‘castella’. Op de plek van een van deze legerplaatsen is Castellum Hoge Woerd verrezen, een moderne interpretatie van een oud Romeins fort.

Een opgegraven Romeins schip heeft hier een prominente plek gekregen. Bij de ingang is ook een replica van een Romeinse wachttoren te bekijken. + Gratis flitsbezoeken van 30 minuten door de expositie ‘3000 jaar wonen en werken’ + Vanaf 11.00 uur ieder half uur rondleidingen.

030-2769174 Bijdragen: Fred Vogelzang, Froukje van der Meulen Foto’s: Open Monumentendag Utrecht, Kees Volkers Eindredactie: Kees Volkers Vormgeving & coördinatie DDK: Nathan Roos, Charlotte van Zutphen Open Monumentendag is een activiteit van de Stichting Archeologie en Bouwhistorie Utrecht.

Proef de Argentijnse Tango, een hobby voor het leven..!

Tangoschool Argentijnse Tango Anna Rosa in Utrecht (sinds 2001) organiseert deze hele maand september proeflessen voor beginners tijdens de proeflesweek (2-9 sept) en tijdens de eerste lessen van de cursussen voor beginners. De proeflessen vinden plaats op hun lichte en ruime leslocaties in Buurthuis Sterrenzicht (Sterrenwijk), Podium Oost (Oudwijk) en Buurthuis de Leeuw (Tuinwijk).

In een proefles van een uur kunnen deelnemers kennismaken met deze dans. De proefles voor absolute beginners geeft een eerste indruk van de eenvoud van deze dansen het plezier dat al snel te beleven valt. Deelnemers kunnen tijdens de proeflesweek met of zonder een danspartner naar de proefles komen.

Het hebben van danservaring is niet nodig.

De Argentijnse Tango is een improvisatiedans, waarbij de verbinding tussen de danspartners voorop staat. De dans is gevarieerd, expressief, speels, ingetogen en gepassioneerd. De tango heeft een rijke geschiedenis in muziek- en dansstijlen en bloeit wereldwijd als nooit tevoren. Op veel plekken in de wereld, in Nederland en ook in Utrecht(!) wordt er Argentijnse Tango gedanst op open dansavonden, soms ook met livemuziek.

Anders dan de Europese ballroomvariant heeft de Argentijns Tango een sensitief en speels karakter. Iedereen (18-80 jaar) kan deze prachtige, sociale dans leren. Een hobby voor het leven..

Nu open Nobelstraat 163 - 3512 EM Utrecht T 030 231 57 19 - utrecht@popo.nl - utrecht.popo.nl /popothemexican popothemexican - #popothemexican

omvangrijk wijdte uitneembaar lederkwaliteit luchtgepolsterde zachtgepolsterde zacht gepolsterde schokabsorberend voorvoetpolster maten systeem zool schachtrand voorvoetpolster tong voetbed voor bovenleder en voering

Voetklachten?

Bezoek ons voor advies.

Wijdte F t/m M Dames: maat 34 t/m 44 Heren: maat 39 t/m 50

De nieuwe cursussen voor beginners (basis 1) lopen vanaf 11 september tot en met eind januari. Er zijn proeflessen voor beginners deze week op woensdag 7 sept, donderdag 8 sept, vrijdag 9 sept (vallende onder de proeflesweek) Daarnaast kun je de hele maand september nog een proefles volgen bij de eerste lessen van de cursus basis 1.

Voor beginners zijn er komend seizoen lessen op zondagmiddag (2x per maand).

Prettig voor mensen die van buiten de stad moeten komen, of mensen met een drukke agenda doordeweeks. Daarnaast starten er

2 groepen voor beginners op dinsdag- en woensdagavond in resp. Buurthuis Sterrenzicht en Buurthuis de Leeuw.

Onze ervaren docenten leren je de principes van het samen dansen. In onze levendige lessen, wordt je meegenomen in de vele mogelijkheden die deze spannende dans je biedt. Gemiste lessen kun je bij Anna Rosa inhalen op een andere dag. We bieden studenten- en U-Pas korting.

Voor meer informatie voor het aanbod van Argentijnse Tango Anna Rosa, zie www.annarosa.nl Voor vragen, aanmelding voor een proefles of cursus, mailen naar: tango@annarosa.nl. Of bel: 030 – 231 21 51 (Annelies).

Vitens werkt aan de waterleiding.

Periode 22 augustus t/m 16 september tussen 8.00 - 16.30 uur

Gemeente Utrecht - Utrecht Postcodegebieden 3452, 3453, 3454, 3512, 3584, 3523, 3531 en 3564.

Tijdens bovenstaande periode verricht Vitens onderhoud aan de waterleiding.

We werken van wijk naar wijk. Dit betekent dat u hinder kunt ondervinden als we bij u in de buurt aan het werk zijn. Kijk op www.waterstoring.nl om te weten op welke datum Vitens bij u in de wijk is.

Tijdens de werkzaamheden kan de waterdruk lager zijn en kan het water een bruine kleur hebben. Bruin water is niet schadelijk voor uw gezondheid.

Tips - Gebruik bij voorkeur niet overdag de wasmachine wanneer we in uw wijk aan het werk zijn.

- Waterkraan voor gebruik laten stromen tot het water weer helder is.

8,9

530 recensies

George In der Maur Beterlopenwinkel Al zes jaar op rij de beste!

Een gratis kop koffie of thee bij binnenkomst!

Pedicure aanwezig. www.beterlopenwebwinkel.nl

Koningin Wilhelminaweg 497 3737 BG Groenekan (Utrecht) 030 - 20 40 612 www.indermaur-beterlopenwinkel.nl

LET OP!!! Om het blauwe mannetje staan witte lijnen.

Deze lijnen hebben een puntdikte. Mocht het beeld in Adobe Illustrator vergroot worden dan gaat deze puntdikte niet automatisch mee. Let dus op dat de dikte juist is!!

www.vitens.nl

Open

10 september 2016

Monumentendag

11

I AM Dan Brown: Kraak de code en win een trip naar een Europese stad!

Symbolen spelen een grote rol in het werk van schrijver Dan Brown: geheimzinnige boodschappen zijn verpakt in raadsels, die opgelost moeten worden door aanwijzingen te verzamelen.

I AM Dan Brown is een zoektocht die in samenwerking met hoofdsponsor AM voor de bezoekers van Open Monumentendag is uitgezet. Via cryptische omschrijvingen probeert u concrete monumenten te vinden. De Monumentenkrant kan u daarbij helpen.

Symbolen op straat geven aan of u op de juiste weg bent. In de betreffende monumenten is een cijferteken aangebracht. Verzamel alle cijfers en vul deze in de juiste volgorde in op de antwoordstrook op de achterpagina van de krant. Lever de bon vóór 16.00 uur in bij de informatietent op het Domplein.

Om ca. 16.15 uur zal een notaris de trekking verrichten en de winnaar van de stedentrip bekend worden gemaakt.

De start is bij het Utrechtse symbool bij uitstek: de Domtoren. Vanaf het Domplein steekt u de Pandhof door en gaat u rechtsaf. Volg verder de volgende aanwijzingen:

1. De kleuren van de stad in steen wijzen naar

6.

Verder noordwaarts, naar de kapel van de Engelse zuster die nooit meer thuiskwam, waarna het huis door Maarten werd overgenomen en uitgebreid.

7.

Nog verder, langs de gracht, naar het oude hart van Utrecht, met sporen van Keizer Karel en een Spaanse bouwmeester die bij de verbouwing het leven liet.

8.

Steek de markt over en ga op zoek naar de hal waar koophandel, zeevaart, voorzichtigheid en hoop te vinden zijn.

9.

Op naar het kerkhof, waar op de hoek het oude klooster staat, waar eens monniken aten en nu aankomende juristen studeren.

10.

Stucplafonds en goudleerbehang lijken sterk in strijd met de soberheid van het geloof, maar ooit was Jan een deftig heerschap!

een Gotisch huis, waarvan de bouwheer nooit een stap over de drempel zette, omdat hij niet ver van Pompeï plotseling kwam te overlijden.

Geprolongeerd: Juniorgidsen in het postkantoor!

Open Monumentendag Utrecht startte vorig jaar met een nieuw project: de Juniorgidsen. Dit was een groot succes! Ook dit jaar zullen 28 leerlingen van de Kathedrale Koorschool rondleidingen geven in het voormalig postkantoor. Het gebouw aan de Neude is een ontwerp van J. Crouwel in de stijl van de Amsterdamse School en werd in 1924 in gebruik genomen. Het pand is rijk aan iconen en symbolen en vooral de centrale hal is imposant. De rondleidingen starten elk half uur tussen 10.30 en 16.00 uur. Juniorgidsen zijn jongens en meiden uit groep 6, 7 en 8. Vergis u niet: zij zijn goed voorbereid op hun bijzondere taak! De jonge gidsen weten veel te vertellen over de vele decoraties, het glas-in-loodwerk en andere architectonische details, zo bleek vorig jaar. Voor het publiek is het de laatste kans om het postkantoor in zijn oude gedaante te bekijken.

Daarna begint de verbouwing. In het pand komt de nieuwe stadsbibliotheek met horeca, winkels, een food market en een grote fietsenstalling.

Ook de bajes is open!

Twee jaar geleden werd de beruchte gevangenis aan het Wolvenplein gesloten.

Het uit 1856 daterende complex was sterk verouderd. Toen het werd gebouwd, was het echter een modern complex, gebaseerd op nieuwe ideeën over de behandeling van criminelen. In plaats van de booswichten bij elkaar te stoppen in tuchthuizen, moesten zij voortaan in aparte cellen worden ondergebracht. Hierdoor zouden zij eerder tot inkeer komen en weer op het juiste pad geraken. ‘Wolvenplein’ staat symbool voor deze nieuwe inzichten. In meerdere steden verrezen complexen met uitgestrekte cellenblokken. De gevangenis op Wolvenburg heeft meerdere vleugels in een kruisvorm; andere werden gebouwd als koepelgevangenis.

De ‘Penitentiaire Inrichting Wolvenplein’ heeft nu een sociaal-culturele bestemming en in een van de vleugels bevindt zich een modern café-restaurant. Maar de celblokken, de hoge muren, de tralies en de luchtplaats met prikkeldraad zijn nog allemaal aanwezig.

Ga er dus vooral kijken, nu het kan!

Utrecht Oost per fiets: van Amsterdamse School tot Rietveld

2. Achter de gracht van het kapittel ligt een deftig kraakpand van een oude burgemeester.

Utrecht Oost is grotendeels ontstaan in de periode 1900-1940. Voor Open Monumentendag is een fietstocht uitgezet die aandacht besteedt aan twee belangrijke bouwstijlen uit deze periode: de Amsterdamse School en het Nieuwe Bouwen. De route kunt u zelf fietsen, maar u kunt ook inschrijven voor een fietstocht met gids.

3. Via Jeruzalem en de kampen naar Schalkwijk op zoek naar de kameren. In het kleine kamertje daarachter gebeurden dingen die het daglicht niet konden verdragen.

4.

Over de gracht naar het notarishuis. Zoek de letters van het alfabet en treed binnen via de achtertuin, langs waterspuwers, pergola’s en priëlen.

Langs de route zijn in totaal vijf monumenten voor het publiek geopend (zie route in deze krant). Met de gids brengt u een kort bezoek aan twee monumenten: De Wilg (Amsterdamse

5. Terug via de lange straat naar het noorden, naar het huis van Catharina, op zoek naar resten van de eerste christen in Utrecht, die zo schrijnend aan zijn einde kwam.

Chauffeurswoning van Rietveld

School) en de chauffeurswoning van Rietveld (Nieuwe Bouwen). Onderweg zal de gids u wijzen op meer voorbeelden van beide architectuurstijlen. Vooral de openstelling van de chauffeurswoning uit 1928 is bijzonder! NB: deze is alleen voor deelnemers met gids toegankelijk De route start op Sonnenborgh. De route met gids is gratis, maar aanmelding is verplicht.

Kaartjes kunnen gehaald worden bij de informatietent op het Domplein. Per gids is plaats voor maximaal 15 deelnemers. Vertrek: ieder uur vanaf 11.00 uur. De laatste tocht start om 16.00 uur.

hoofdsponsor & partner partner hoofdsponsor & hoofdsponsor & partner hoofdsponsor & partner Open Monumentendag Utrecht Open Monumentendag Utrecht Open Monumentendag Utrecht Open Monumentendag Utrecht

Cultuur / Uit 11

SEPTEMBER 2016

Jesse Holweg Robert Oosterbroek

“Het was iedere avond rammetjevol.

Dan is het soms ­nodig om op te treden.”

Ron Netto met zijn vrouw Anja in ‘t Pandje

DE KLASSIEKER – CAFÉ ‘T PANDJE

Platte gehaktballen, bier en de klassieke barman Er is maar weinig veranderd aan de sfeer van Café ’t Pandje aan de Nobelstraat. Wel is een van de bekendste barmannen van Utrecht, ‘Ome Cor’, inmiddels niet meer te vinden achter de tap. Zijn twee zoons, Ron en René, hebben het overgenomen en houden de eer van ’t Pandje hoog. Ron Netto (45): “Er komen hier weleens mensen langer dan dat ik oud ben.”

O

p een foto in de bruine kroeg is het oude Pandje nog te zien. Zo’n honderd meter verderop waar nu het pand op de Nobelstraat is, begon het ooit allemaal in 1959. Studenten van het Utrechtsch Studenten Corps (USC) begonnen daar ’t Pandje, naar het model van De Pijp in Rotterdam.

Lange tafels met studenten en voor 2 gulden 50 met z’n allen eten in ‘de puist”, zoals een rijtje huizen op de Nobelstraat in de volksmond werd genoemd. Later kwam ene Cor Netto erbij. Een grote Surinaamse man met een indrukwekkend p ­ostuur. Samen met zijn vrouw runde hij uiteindelijk jarenlang een van de meest legendarische doorzakcafés van de stad. In 1980 verhuisden ze naar het andere pand in de straat.

’t Pandje stond bekend als het café dat nog open was als de rest van de stad al was gesloten. Dat kon weleens voor problemen ­zorgen door de beschonken toestand van de vele bezoekers die nog op zoek gingen naar een afzakkertje. In ’t Pandje was daar echter niet zo vaak sprake van. Achter de bar stond n ­ amelijk de imposante Cor te tappen. Hij zei niet veel, werkte hard, maar maakte duidelijk dat je je in ’t Pandje­moest gedragen. “Hij was wel streng ja,” zegt Ron over zijn ­vader. “Er kwamen weleens m ­ ensen na tien jaar en die zeiden dat ze niet eens ­wisten dat mijn vader kon praten.”

Aan een ­hand­gebaar had Cor meer dan genoeg.

Er gaan wel wat verhalen de ronde over de ‘Ome Cor’ de barman

en tevens uitsmijter van ’t Pandje.

Ron lacht om de verhalen en zegt: “Later was iedereen er o ­ peens bij geweest.” Dat Cor soms i­emand de deur uit moest werken, was algemeen bekend. Ron blijft er ­ nuchter over. “Hij had het wel onder controle. Het was iedere ­ avond rammetjevol. Dan is het soms ­nodig om op te treden. Mijn vader kon wat stug overkomen, maar dat had ook te maken met de vele uren die hij en mijn moeder maakten in het café. Het was namelijk wel een­ ­sociale man.”

De vrouw van Cor, Gerrie Netto, werkte ook in ’t Pandje en bracht de drank en gehaktballen rond. De platte gehaktballen met rode saus zijn nog steeds naar het klassieke recept van de Netto’s, te krijgen

WIL JE PRATEN? Wij luisteren

BEL 030-294 33 44 CHAT www.chathulpdienstutrecht.nl TELEFONISCHE HULPDIENST UTRECHT Dag en nacht aandacht • www.thd-utrecht.nl

in ’t Pandje. “Tegenwoordig eten mensen bijna een heel diner in de stad na het uitgaan. Hier was het gebruikelijk om een gehaktbal en biertje te bestellen voordat je uiteindelijk naar huis ging.” Die ­ballen kwamen helemaal in het begin vanuit de keuken die boven ’t Pandje zat, volgens een oude bezoeker kwam Gerrie soms met een van de jongens nog op de arm naar beneden om de ballen uit te delen.

Op de website van ’t Pandje zijn anekdotes te lezen over de tijd dat de Netto’s het café in bezit hadden en over ‘het oplossend vermogen’ van Cor: “Diep in de nacht, uiteraard, was er een jongen die vervelend deed tegen een vrouw. Cor waarschuwde hem een keer met zijn diepe basstem dat hij moest ophouden. Toen dat niet snel ­genoeg gebeurde legde hij zijn brilletje op de toog, de vaste klanten wisten toen al genoeg, en heeft die jongen met zijn machtige buik naar buiten ‘gedreven’, daarna brilletje weer op en aan het werk.”

Bruine kroeg De tolerante en warme sfeer van

een echte bruine kroeg in het centrum van de stad roept bij velen nog altijd goede herinneringen op.

En ook in deze tijd is dat een van de grote pluspunten van ’t Pandje.

Ron en René staan zelf achter de bar, met hulp van twee vaste krachten. Zo is het barpersoneel altijd herkenbaar in ’t Pandje. V ­ ­olgens Ron is het een groot voordeel dat de kroeg zo lang in bezit van de familie is, dat scheelt in de kosten.

“Tegenwoordig is de spreiding van de bezoekers ook anders. Kwam vroeger vanaf half twee ’s nachts ineens een enorme stroom mensen op ’t Pandje af, is dat nu veel meer verdeeld. Dat vinden wij ook het mooist en veel relaxter werken.”

De markante Cor is in 2003 over­ ­ leden, maar wat blijft zijn de verhalen over een van de meest ­ ­legendarische cafés in Utrecht. Zijn twee zoons hebben de traditie van een echte bruine kroeg in de stad voortgezet en hebben net als hun ouders g ­ekozen voor de warme ­familiaire sfeer die zoveel Utrechters zoeken in de kroeg. Met een lekkere gehaktbal. “Dat hoort erbij.”

12 Cultuur / Uit

MEREL TIPT HET NEDERLANDS FILM FESTIVAL DUIC’s eigen cultuurredacteur Merel Blom brengt wekelijks de uittips op DUIC.nl en weet als geen ander wat de beste feestjes, de mooiste boeken, de bijzonderste films, de meest spraakmakende festivals en interessantste tentoonstellingen zijn.

Alles is film in Utrecht de laatste week van september. Tijdens het Nederlands Film Festival is onze stad de filmhoofdstad van het land. Hier zie je de beste films, dramaseries, documentaires en games van eigen bodem. Het festival opent woensdagavond met de inter­ nationale première van De Held; de langverwachte verfilming van Jessica Durlachers gelauwerde thriller.

Hoever zou je gaan om je familie te ­beschermen? Met onder meer Monic Hendrickx, Fedja van Huêt en Daan Schuurmans. Ook de misdaadfilm ­Riphagen gaat in wereldpremière tijdens het festival. Leuk detail: deze oorlogsfilm is gedeeltelijk opgenomen in onze eigen binnenstad vorige winter (bekijk de foto’s op duic.nl).

Qua documentaires is Strike a Pose een goede tip. Hierin wordt het verhaal verteld van zeven jonge dansers die in 1990 uitgroeiden tot iconen van seksuele vrijheid dankzij de film In Bed with Madonna. Naast het filmaanbod is er ook een uitgebreid randprogramma met talks en evenementen. Waaronder het Master-programma met onder meer interviews en Q&A’s met de coördinator van het grootste stuntteam van de Benelux. Hoogtepunt van het NFF is natuurlijk het gala waar jaarlijks de Gouden Kalveren worden uitgereikt.

In de Grote Zaal van TivoliVredenburg krijgen onder meer de beste Nederlandse filmmaker, scenarioschrijver, producent, acteur en actrice hun prijs.

Houd de festivalwebsite goed in gaten.

Vanaf woensdag 7 september kun je daar het blokkenschema vinden en start de kaartverkoop.

SEPTEMBER 2016

Gaudeamus Muziekweek Laat je overdonderen door de mooiste moderne composities, soundscapes en classical cross-overs. Tijdens de Gaudeamus Muziekweek is Utrecht vijf ­ dagen lang het internationale middelpunt van alles wat er gebeurt op het gebied van de hedendaagse klassieke muziek. Jonge muziekpioniers van over de hele wereld staan hier naast inter­ nationaal toptalent op het podium. ­ Gaudeamus biedt een platform voor de ontwikkeling van deze muziekvorm, reikt jaarlijks de­Gaudeamus Award uit aan een veelbeloven-

de jonge componist onder de dertig jaar en zet Utrecht op de kaart met het festival. Het openingsconcert op woensdag 7 september is Up-close van Michel van der Aa (winnaar Gaudeamus Award 1999).

Een multidisciplinair werk waarmee de ­maker het celloconcert opnieuw uitvindt.

TivoliVredenburg is het festivalhart waar je je tickets koopt en en de informatie­ balie, de bar en de ­ merchandise vindt.

Ook zijn hier vier betoverende klank­ installaties die je samen met een gids gratis kunt ­ bewonderen. Naast Tivoli-

Vredenburg staat er ook in onder meer Kytopia, Vechtclub XL en Theater Kikker van alles op het programma.

veel pop-up restaurants en foodtrucks. ­Onder andere Bieterbal, Wurst & Co en The Oysterman komen hun fijne kook­ kunsten vertonen. Er zijn pannenkoeken van Full of Crêpe en burgers van The Real ­Gentlemen & co. En er zijn nog veel meer opties waar je zeker even wat ­lekkers moet gaan proeven. Zonder muziek ­geen festival, dus ook wat dat betreft zit je bij Utrecht KOOKT goed. Op het podium staan onder meer Typhoon,

Lucky Fonz III, Haevn, Sue the Night, LAKSHMI en onze eigen The Brahms.

En er kan lekker gedanst worden bij 80’s Verantwoord en 90’s NOW.

er drieduizend bezoekers op af en de organisatie verwacht minstens zoveel mensen dit jaar. Vanaf drie uur ’s middags is er een middagprogramma met activiteiten en workshops en kunnen bewoners van te voren helpen met het maken van de festivaldecoratie. Vanaf vijf uur begint het avondprogramma. Er zijn drie podia waarop diverse artiesten komen optreden. Op het hoofdpodium, de SSH Stage, staan grotere namen als

Steen, De Kraaien, KD Soundsystem en The Hot Sprockets. De Oase Stage biedt ook podium aan wat bekendere bandjes en artiesten en de Talent Stage is het domein van lokale singer-songwriters, bandjes en dj’s.

ONLINE: muziekweek.nl WANNEER? Woensdag 7 t/m zondag 11 september WAAR? Verschillende plekken in de stad HOE DUUR? Passe-partout € 130 / -30 jr en U-pas passe-partout € 50 / weekend passe-partout € 65 / avondroute € 55 / combitickets vanaf € 27,50

Utrecht KOOKT Genieten van de nazomerse zonne­ stralen doe je natuurlijk het best op een festival in de stad, met in de ene hand een lekker drankje en in de andere een bordje fantastisch eten. Met verderop een goede band op het podium. In het weekend van 9, 10 en 11 september strijkt het landelijke evenement KOOKT voor de allereerste keer neer in Utrecht.

Park Transwijk verandert dan in één groot openluchtrestaurant met heel

ONLINE: nederland-kookt.nl WANNEER? Vrijdag 9 t/m zondag 11 september WAAR? Park Transwijk HOE DUUR? Entree is gratis

ONLINE: filmfestival.nl WANNEER? Woensdag 21 t/m vrijdag 30 september WAAR? Verschillende locaties in de stad HOE DUUR? Kaartverkoop start 7 september

IBB-fest Eigenlijk is het één groot huisfeest.

IBB-fest begon zes jaar geleden als een klein feestje met een podium en een barbecue voor de bewoners van de studentenflats aan de Ina Boudier-­ Bakkerlaan. Inmiddels is het uitgegroeid tot een festival van formaat. Dit is hét festival voor studenten in de stad maar ook als je je bul al op zak hebt zit je hier helemaal goed voor gezelligheid, biertjes en muziek. Vorig jaar kwamen

ONLINE: ibbfest.nl WANNEER? Zaterdag 17 september WAAR? Ina Boudier-Bakkerlaan HOE DUUR? Entree is gratis

Cultuur / Uit 13

SEPTEMBER 2016

HETZELFDE MAAR DAN ANDERS:

5X SHOPPEN VOOR KIDS Bobbies

TUSSEN JE OREN

Aan het Griftpark vind je Bobbies. Eigenaresse Esther heeft allerlei leuks in haar winkel verzameld. Uiteraard heel veel speelgoed, maar ook veel leuks om aan te trekken. Vanaf de allerkleinste maatjes tot mooie jurkjes en stoere broeken voor brugpiepers. Hier ga je vast niet met lege handen de deur uit! bobbies.nu, Blauwkapelseweg 15, Utrecht

An Apple A Day Op zoek naar eerlijke kleding? Dan moet je bij An Apple A Day zijn.

Eigenaresses Geerte en Annemarie hebben pareltjes voor je uitgekozen.

Kids kunnen mee, er is genoeg speelgoed en ook kun je blijven hangen voor een kop koffie met een stuk plaatkoek van Cornelis! anappleaday.nl, Nachtegaalstraat 29, Utrecht

Prinses en Erwtje WAT LUISTER JIJ? Artiest: Molly Nilson Nummer: Hey Moon WIE BEN JIJ? Liz van Rijn 24 jaar, Student “Het liedje heet ‘Hey Moon’. Toen ik een halfjaar in Avignon aan het studeren was, heb ik dit nummer heel vaak geluisterd. Ik voelde me door dit muzikale en lieflijke meesterwerkje verbonden met de mensen die ik soms weleens miste. Na m’n tweede jaar in Utrecht heb ik leren draaien en kwam ik achter de draaitafels van Café de Flater en ’t Gras van de Buuren terecht. Mijn droom is om een dj-collectief voor vrouwen in Utrecht op te zetten. Die hele dj-scene draait wat mij betreft nog wat teveel om mannen.”

Bij Prinses en Erwtje kun je mooie schoenen vinden om outfit helemaal af te maken. Stoere laarzen, veterschoenen of misschien wel een fijne kaplaarzen om te stampen in de plassen. Ook verkopen ze hier leuke outfits, clipjes voor in het haar of een bijpassende rugzak. prinsesenerwtje.nl, Oudegracht 220, Utrecht

‘T Kevertje Al meer dan twintig jaar kun je bij ‘T Kevertje terecht voor leuke baby- en kinderkleding. Aan de Springweg vind je aan de ene kant de babyzaak met veel lieve broekjes, speelpakjes en accessoires van o.a. Molo. Aan de overzijde is de winkel met grotere maten. Hier kun je veel leuks vinden van Flo, Vingino, le Big en Imps en Elfs. kevertje.com, Springweg 15, Utrecht

Little Wannahaves Eigenlijk is Little Wannahaves meer een speelgoedwinkel, maar ze hebben ook heel veel mooie sokken, kniekousen en o.a. sloffen van Le Collegien.

Ook kun je er terecht voor een mooie pyama. Met de naderende herfst komt die natuurlijk ook weer van pas! littlewannahaves.nl, Zakkendragerssteeg 8, Utrecht

Bier en Appelsap is een online magazine voor ouders in de regio Utrecht met tips om met je kinderen op pad te gaan. Bier en Appelsap houdt van horeca, cultuur, natuur en geeft elke week een overzicht van de leukste weekendtips. Speciaal voor DUIC zocht Bier en Appelsap het uit! Wil je meer tips? Kijk dan op bierenappelsap.nl.

KENNER TIPT = JEROEN VEDDER (PLATO) WAT LUISTER JIJ? Artiest: Barry Badpak Nummer: Kamelenteen WIE BEN JIJ? Jord Buijs 24 jaar, Student “Ik luister het nummer ‘Kamelenteen’ van de Leidse zanger Barry Badpak.

Dat was in 2011 overigens nog de hit van de zomer. Barry Badpak is een ­bekende artiest onder studenten en hij wordt ook wel ‘de koning van de bar’ genoemd. Hij is dan ook een graag geziene gast op feestjes met zijn act. Als het Leidse hitjeskanon hier in de stad is, ben ik er eigenlijk altijd wel bij met mijn vrienden. Zijn luchtige muziek biedt een fijne afwisseling naast mijn studie. Het mooiste cadeau zou zijn om Barry op mijn afstudeerborrel te krijgen.”

TERRY & GYAN RIKEY Dit jaar wordt Terry Riley 81 jaar. Om dat te vieren gaat hij op tournee met zijn zoon (én gitarist) Gyan. Riley is, samen met ­onder andere Philip Glass, een van de grondleggers van de ­minimal ­music. Hij brak door in de jaren zestig met werken als In C en A Rainbow in Curved Air. Stukken die ook nog in deze tijd baanbrekend klinken. In de loop der jaren voegde hij ook stijl­elementen uit de jazz en Indiase muziek toe aan zijn ­oeuvre, maar bleef altijd herkenbaar. In TivoliVredenburg zullen vader en zoon voornamelijk improvisaties ten gehore brengen.

Het concert van Terry en Gyan Riley vindt plaats op 20 september in TivoliVredenburg. De aanvang is om 20.15 uur, k ­ aarten zijn verkrijgbaar vanaf € 21,50.

KENNER TIPT = VROUWKJE TUINMAN

DE NACHT VAN DE POËZIE Vorig jaar mocht ik zelf voorlezen bij de Nacht van de Poëzie. Dit jaar is mijn geliefde aan de beurt. Ik ben dus niet helemaal onbevooroordeeld als het gaat om het aanraden van Nederlands grootste poëziefestival. Maar geloof me, het is een stuk prettiger om er als bezoeker naartoe te gaan dan zelf, te midden van duizenden mensen die je niet ziet, omdat er lampen op je staan, voor te lezen. Hoewel dat tegelijkertijd fantastisch is. In TivoliVredenburg voel je de stemming van het publiek bijna fysiek. Dit jaar kijk ik uit naar Roos Rebergen, die niet zingt maar voorleest uit haar debuutbundel. Dat heb ik haar nu twee keer horen doen en ik heb er nog lang geen genoeg van. Verder verheug ik me onder meer op Hans Dorrestijn, en op het ­cirkelen door de gangen om de Grote Zaal heen. Hoe laat mijn vriend (F. ­Starik)­op moet draven weten we pas die dag. Het kan half tien zijn, of half drie. In alle gevallen wordt het een rozige zondagochtend.

14 Cultuur / Uit

SEPTEMBER 2016

HET RECEPT VAN TRAITEUR JEROEN VAN NIJNATTEN

Beef Wellington Jeroen van Nijnatten is al achttien jaar luxe cateraar in het Utrechtse. In zijn culinaire werkplaats aan de Baanstraat bereidt hij hapjes, diners en partijen voor. Speciaal voor DUIC bekokstooft hij de lekkerste recepten: klassiekers met een moderne twist.

De komende tijd geen vegetarische gerechten meer uit mijn keuken, maar klassiekers in een modern en handzaam jasje. De eerste keer écht een jasje, want we gaan inpakken! Mijn ultieme vleesfavoriet: beef Wellington. Ossenhaas ingepakt met ganzenlever, truffels, padden­ ­ stoelen en dan met bladerdeeg knapper knisperig afgebakken in de oven, dampend rosé aansnijden, amai! Hieronder een doordeweekse variatie zonder de discutabele gans en de gesnuffelde truffels voor 4 tot 6 ­personen.

Ingrediënten • 7 50 gram biologische ossenhaas (8 à 10 cm doorsnede) • 6 plakjes roomboterbladerdeeg • 250 gram gemengde paddenstoelen, fijngesneden • 1 ui, gesnipperd • 1 teen knoflook, fijngehakt • 1 eetlepel grove mosterd (scherp) • 8 dunne plakjes Parmaham • 1 eidooier • Boter om te braden • Peper en zout • Keukenfolie

Bereiding • B raad de ossenhaas in schuimend boter om en om, vergeet daarbij niet om de zijkantjes even dicht te schroeien. Laat hem in totaal zo’n vier minuten ­braden en smeer de ossenhaas dan in met de ­mosterd. Leg de haas dan 20 minuten in de koelkast of 5 minuten in de vriezer.

• Doe ondertussen de fijngehakte paddenstoelen met de ui en knoflook in de pan en laat het aanbraden in een beetje boter tot het zacht is. Laat dan ook dit afkoelen.

• Verdeel nu de ham over een werkplank die is afge-

dekt­met keukenfolie. Strijk daarover het padden­ stoelenmengsel uit en leg de ossenhaas erop. ­Probeer het voorzichtig in te rollen dat de haas zo rondom is bedekt met de ham. Leg het geheel weer even in de koelkast.

• Plak nu de bladerdeegvelletjes zo dat er een lap ontstaat van 20 x 30 centimeter. Rol het geheel iets dunner uit tot 25 x 35 centimeter. Leg deze lap op keukenfolie en rol de ossenhaas hier voorzichtig in.

Plak de uiteinden en zijkanten van het bladerdeeg dicht met een beetje water. Mocht je nog wat fliebeltjes deeg over hebben, rol hier dan een veter van en maak er een mooi lusje of bloemetje van om het deeg te decoreren.

• Bestrijk het geheel met ei en bak het af in het ­midden van een voorverwarmde oven op 190 graden gedurende 20 minuten. Als je minder van rosé vlees houdt, laat het dan 3 tot 5 minuten langer in de oven. Laat het geheel 5 minuten rusten voor je het aan plakken snijdt en serveert.

Tip! Lekker hierbij zijn twee kleuren groente als boontjes en bloemkool, of andijvie en knolselderijpuree. Aard­ appels en pasta zijn overbodig, aangezien je al deeg eet.

In dit geval op de foto: gele en rode biet met daarnaast ­snijbiet (warmoes).

Welkom bij Koedam Tegels en Veox Keukens Altijd spectaculaire aanbiedingen en altijd de nieuwste trends!

www.koedam.nl

ZANDWEG 186 A 3454 HD De Meern

www.veoxkeukens.nl

Stad / Leven 15

SEPTEMBER 2016

MARCEL GIELING – DE GEHEIMEN VAN ST. BARBARA

Een boom in brons Begraafplaats St. Barbara, aangelegd in 1875, is de laatste rustplaats van veel Utrechters, bekende en minder bekende. Kunsthandelaar Marcel Gieling komt graag in deze oase van rust met haar de enorme verscheidenheid aan graven die, verspreid over ruim een eeuw, een tijdsbeeld laten zien. Gieling neemt ons mee naar deze bijzondere plek vlakbij het Wilhelminapark en ontrafelt haar geheimen.

D

e boom is door de eeuwen heen een belangrijk symbool voor de mens. In alle culturen wordt aan de boom een bijna bovennatuurlijke kracht toegeschreven. In mythen en legenden wordt geschreven over goden, buitenaardse wezens en trollen. De boom uit het paradijs waaruit Eva de verboden appel plukte, zal u ook bekend voorkomen.

In de christelijke cultuur staat de (levens)boom voor onsterfelijkheid.

De vruchten of zaden schenken immers nieuw leven. Zijn wortels graven zich diep in de aarde en zijn stam en takken reiken hoog in de lucht, van aarde naar hemel of van hemel naar aarde, zo u wilt.

Wij kennen onder andere de huwelijks-, geboorte- en herdenkingsboom. Die laatste vaak als een herinnering aan een dierbare.

De expressionistische boom op bijgaande foto is gemaakt uit brons.

Hij is gemaakt door de Utrechtse beeldhouwer en zilversmid Ad Jenner (geboren in 1953). Hij maakte dit monument voor zijn overleden broer die tijdens zijn leven het liefst lange wandelingen in het bos maakte. Dat deed hij vaak en zag het bos als een vriend, voor Ad was een boom als monument daarom vanzelfsprekend. Door de bladeren heen is ook een schip te zien waarop vier mensen staan. Zij staan voor de overledene, zijn vrouw en hun twee kinderen.

Ad Jenner is naast beeldhouwer ook zilversmid, musicus en industrieel ontwerper. Hij ontwerpt onder andere urnen naar persoonlijke wensen. Ad Jenner is een bekende in Utrecht, zo vormde hij in de jaren tachtig samen met zijn broer

HET BAASJE VAN – OLLE

de toen bekende Jenner Band. Hij gaf jarenlang teken- en muziekles aan het Anna van Rijn College in Nieuwegein, maar stopte daarmee omdat hij zich volledig op de beeldhouwkunst wilde richten. Dat bleek een goed besluit: zijn beelden worden verspreid over Nederland bij galeries tentoongesteld, maar hij exposeerde ook in België en Duitsland. De laatste jaren is Jenner vooral bezig geweest met zogenoemde ‘Community Art’ dat tijdens de renovatie van de vooroorlogse wijk Staatsliedenbuurt in Utrecht Noordoost op initiatief van de gemeente werd gerealiseerd.

Deze wijk kreeg mede door de inbreng van Jenner een aanzien passend bij de 21e eeuw.

Ad Jenner werd als zilversmid opgeleid aan de Vakschool voor Goud en aan de Zilversmid in Schoonho-

Yontie Helders

ven en volgde daarna een studie beeldhouwen aan de Rietveldacademie in Amsterdam. Alle opleidingen heeft hij met succes afgerond.

Sinds 2000 is zijn atelier gevestigd aan de Gruttersdijk 12 in Utrecht.

Hier creëert hij zijn beelden, maar ook zijn industriële ontwerpen zoals lampen en urnen en experimenteert hij met zon- en windenergie.

Hij is namelijk op zoek naar mogelijkheden om driedimensionale sculpturen te laten bewegen door gebruik te maken van deze natuurlijk energiebronnen. Saillant detail in dit geval is dat aan de overkant van Jenners atelier de werkplaats van Radboud Spruit is gevestigd.

Spruit maakt naar persoonlijke wens grafkisten in verschillende houtsoorten.

Ad Jenner is een kunstenaar die in diverse disciplines zijn wegen kent.

Hij staat niet stil: in zijn beeldhouwwerk ontwikkeld hij zich nog steeds. De boom in brons die hij voor het graf van zijn broer ontwierp vind ik een mooi voorbeeld van zijn veelzijdigheid.

Wordt vervolgd.

Meer informatie over St. Barbara? www.begraafplaats-stbarbara.nl

Robert Oosterbroek

Olle loopt mijn wijk in Tuindorp met mij mee Elke morgen verzamelen zo’n vijftien hondenbezitters zich in het Zocherpark. Het is een hecht groepje waar je niet zomaar bij komt.

Dat geldt voor de honden maar ook voor hun baasjes.

In deze rubriek het verhaal van de baasjes.

Als postbezorger mag de hond lekker mee

M

iek van Vessum werd in 1971 in ‘het Ooievaartje’ aan de Johan Willem Frisostraat geboren. Haar ouders verhuisden al snel naar Bilthoven waar ze ook naar school ging. Na de middelbare school vertrok Miek voor een half jaar naar Engeland om daar als au-pair in een Engels gezin te gaan werken. Terug in Nederland volgde zij de School voor Detailhandel en werd vervolgens filiaalhoudster van een damesmodezaak in Bilthoven.

Allemaal leuk en aardig maar haar hart lag niet in het adviseren van de Bilthovense dames. Ze was er inmiddels wel achter gekomen dat ze moest gaan werken met dieren, haar grote liefde.

Miek volgde een opleiding tot dieren­ artsassistente in Barneveld.

“Ik herinner mij de eerste les nog.

We zaten met ruim tweehonderd meisjes in een zaal en de docent bleek niet een geboren motivator.

Hij vroeg of we wel wisten dat de opleiding tot niets zou leiden. Hij

zei: ‘Jullie denken allemaal een droombaan te krijgen, maar het merendeel van jullie komt terecht in een asiel’.” En na een lange stage in een dierenartsenpraktijk merkte Miek dat dit ook niet was wat ze wilde. De politieschool wellicht?

“Het merendeel van jullie komt terecht in het asiel” Maar tijdens de test op de stormbaan merkte Miek dat ze veel te klein was om de fysieke test te halen. “En als je eigenlijk niet goed tegen conflicten kan, is werken bij de politie misschien ook niet zo’n beste keuze.” Misschien hondentrimster dan? Ze volgde de opleiding en dit vak leek haar op het lijf geschreven, tot ze het moest opgeven door ­artrose in haar duimen.

Trainen voor de Vierdaagse Door alle teleurstellingen

was

Miek wat maatjes meer geworden: ”Ik ben klein en was veel te dik, ik leek wel een tonnetje, dus moest ik gaan bewegen. Ik ging hardlopen en merkte dat ik goed kon, het leuk vond en slank werd!” Maar hard­lopen met de golden retriever die zij van huis had meegenomen toen ze naar Utrecht verhuisde, ging niet zo goed. Dus pakte ze een nieuwe tak van lopen op en begon lange afstanden te lopen: twintig en dertig kilometer met de hond.

In de krant zag ze een advertentie voor een hondje, een kruising tussen een ­Tibetaanse terriër en een Welsh terriër: Max. “Hij werd opgevoed door mijn oude hond en werd ook een soort golden retriever.”

Intussen had Miek haar baan gevonden: ze werd postbezorger bij PostNL. Ze kon het bewegen en de hond, haar eerste hond was inmiddels overleden, combineren. Max liep haar ronde in Tuindorp met haar mee en ze liet zelfs een pakje voor hem maken met het PostNL logo erop.

Max bleek ook een goede loper te zijn en zo begonnen ze te trainen voor de Vierdaagse. “Dertig, veertig kilometer liepen we met gemak samen. De Vierdaagse mocht hij alleen niet meelopen, daar mogen alleen hulphonden aan mee doen.”

Toen Max ouder werd kreeg Miek Olle erbij. “Olle is een echte Welsh terriër, met ook het sterke karakter van dit ras. Ik heb hem goed moeten opvoeden en de postronde heeft hij op zijn beurt geleerd van Max. Toen ik op een gegeven moment met twee honden liep, vroegen mensen wel eens of dat niet teveel werd.

Maar dan antwoordde ik altijd: ‘Max werkt Olle in.’ Ook Olle leerde lange afstanden lopen en na het overlijden van Max is hij de nieuwe mascotte van het ‘wandelwereldje’.”

De Tweedaagse van Amersfoort is de ultieme voorbereiding op de Vierdaagse in Nijmegen en die loopt Olle dan ook altijd met Miek mee. “De mensen kennen mij ook als ‘het meisje met de hond’.”

Miek lacht. Al tien jaar loopt ze de ­Vierdaagse en altijd de vijftig kilometer. Dit jaar vond de honderdste Vierdaagse plaats met de speciaal voor het bijzondere jubileum: de 55 kilometer! Miek besloot deze eenmalige afstand te lopen, maar wat was het zwaar deze keer! “Het was extreem warm en extreem druk. Ik voelde het asfalt door de zolen van mijn schonen heen branden. In tien jaar tijd heb ik nog nooit een blaar gehad, maar nu had ik na de ­eerste dag al zes blaren en ik lag ­ieder avond wel een uur op de plak­tafel van de Utrechtse Brandweer, waar ik als introducee mag mee­lopen. Omdat ik langzamer liep dan gewoonlijk, liep ik ook ineens tussen de hoempa-bands, maar ik ontmoette ook andere lopers die ik een beetje moed kon inspreken.

Ik draag nu al veertien dagen mijn medaille omdat ik zo vreselijk trots ben op deze prestatie en ik nog nooit zo heb geleden.” Volgend jaar toch weer? “Tuurlijk! Dat wordt weer gewoon een makkie.”

16 Stad / Leven

SEPTEMBER 2016

Nieuwe stationshal in 2016 (Arjan den Boer)

De stationshal in 1940 (RVD/Nationaal Archief)

VERDWENEN GEBOUWEN

Arjan den Boer

De elegante stationshal van Sybold van Ravesteyn

“De bovenverdieping brandde op Kerstavond finaal af”

Er is een overeenkomst tussen de stationshal van het nieuwe Utrecht Centraal en van het vooroorlogse station dat in 1975 werd gesloopt. Ze delen het gebruik van golvende lijnen. De afmetingen verschillen echter enorm: de hedendaagse hal is bijna twintig keer zo groot. Een ander verschil is de esthetische afwerking.

N

og voor het nieuwe Utrecht Centraal helemaal af is klinkt er al kritiek op de stationshal. Door de onmenselijke afmetingen en het onafgewerkte plafond lijkt het wel een soort ­hangar. Het station mist de finesse van het nieuwe Rotterdam CS. Toch kunnen we niet van achteruitgang spreken vergeleken met de stationshallen uit de jaren 70, 80 en 90.

We moeten terug naar het station van de eigenzinnige spoorweg­ architect Sybold van Ravesteyn uit 1939.

Het oude neoclassicistische ­station­ uit 1843 was in de loop der jaren meermaals uitgebouwd en aan­ gepast. Toen in de jaren 30 de ‘spoorwegwerken’ rond Utrecht van start gingen — waaronder de Leidseveertunnel — werd ook het station onder handen genomen, maar met beperkt budget. NS-­ architect Van Ravesteyn kreeg in 1937 de opdracht het station van

een glazen voorbouw te voorzien, en binnen de doorstroming te verbeteren.

Krullen en ornamenten Van Ravesteyn voelde zich oorspronkelijk verwant aan De Stijl en het Nieuwe Bouwen. Hij ontwierp bijvoorbeeld strakke, functionalistische seinhuizen. Tijdens zijn reizen naar Italië raakte hij echter onder de indruk van de barok. Hij ontwikkelde een heel eigen neobarokke stijl met gebogen lijnen, krullen en ornamenten. Hiermee vervreemdde hij zich van zijn vakgenoten.

Van Ravesteyn voorzag Utrecht CS van een golvende glazen gevel met geschulpte betonnen luifels. De welvingen werden binnen voort­ gezet. De loketten, het inlichtingenbureau, de stationsrestauratie­en de kiosken kregen gebogen wanden — licht betegeld, wit gepleisterd of van glas. De rondingen

droegen bij aan aan vloeiende, natuurlijk looproute voor de reizigers.

Ondanks kritiek op Van Ravesteyns andere bouwsels wisten collega’s de stationshal te waarderen. ­Volgens architectenblad De 8 en Opbouw behoorde deze tot de beste voortbrengselen der moderne architectuur. Ook Gerrit Rietveld was onder de indruk en schreef een briefje: “Beste Van Ravesteyn, even moet ik je laten weten, hoe v ­ errast ik was, toen ik gistermorgen vroeg het station binnen liep. Heel Utrecht is er door verhelderd!”

Totaalplaatje De hal was een succes, maar het totaalbeeld niet. De oude gevel stak boven de nieuwe voorbouw uit. Van Ravesteyn blikte er later op terug: “Het geheel met de neoklassieke bovenverdieping was enigermate potsierlijk, maar NS had nu eenmaal geen geld. Gelukkig brandde op Kerstavond 1938

de boven­verdieping finaal af.” Door deze brand kon Van Ravesteyn in 1939 het oude gedeelte alsnog vervangen. Zo ontstond één golvend geheel van glas en gepleisterde muren.

Bovenop plaatste de architect ornamenten — een taboe voor ­ functionalistische vakgenoten.

Het waren twee betonnen bollen en drie beelden van de kunstenaar Mari Andriessen: Veiligheid, Phoenix en Snelheid. De phoenix refereerde aan de brand waaruit het station was herrezen. De stationshal was daarbij gespaard, maar werd optisch verhoogd door in de hoge glazen voorbouw de golvende gepleisterde wand van de bovenverdieping zichtbaar te maken.

Geen ode Na de oorlog groeide het aantal reizigers verder en al in de jaren 50 ontstond het plan voor een groot nieuw station. Uiteindelijk

zou dit onderdeel worden van Hoog Catharijne. Er verrees een nieuw station — zonder voorgevel of e ­ ntree op straatniveau — naast het oude gebouw. Toen dat laatste in 1975 gesloopt werd moest menig Utrechter een traantje laten.

Inmiddels zijn we enkele stationshallen en vele miljoenen reizigers verder. Het golvende dak van het nieuwe station is geen ode aan Van Ravesteyn, maar bedacht door Benthem Crouwel Architecten om de enorme lengte te ‘breken’. Hoewel het er van boven — vanuit het Stadskantoor — mooi uitziet, wordt het effect binnen tegen­ gewerkt door de goedkope afwerking. Ruimtewerking kun je de nieuwe hal niet ontzeggen, maar voor ­ elegantie moest je bij Van Ravesteyn zijn.

Meer Van Ravesteyn deze maand via www.arjandenboer.nl

FESTIVALS

KIDS

KLASSIEKE MUZIEK

Wo 7 t/m zo 11 sept

Za 10 sept t/m zo 9 okt

Vr 16 sept

Gaudeamus Muziekweek DIVERSE LOCATIES

Molman 9+

SATIE.150 Joana Gama

DIVERSE LOCATIES

hetfiliaal.nl

FUNDATIE VAN RENSWOUDE [20.15]

FESTIVALS

Kikker Kiest

Schwlabe - Stephan van Hesteren

muziekweek.nl

Theater Kikker start het nieuwe theaterseizoen met alweer de vierde editie van het festival Kikker Kiest. Tijdens dit festival presenteert zij nog één keer de zeven topfavorieten van het afgelopen theaterseizoen.

De zeven voorstellingen waarbij extra lang en extra enthousiast werd nagepraat of waarvan ze juist even stil werden, komen terug naar Kikker. Zo bekommeren Sadettin Kirmiziyüz, Anoek Nuyens en de makers van Heimat 2 zich vanuit een hoogstpersoonlijk perspectief om onze wereld. Tovert Schwalbe met ons tijdsbesef en Het Filiaal met beeld en muziek. Ook zie je hoe Tom Struyf van zijn solovoorstelling een gekmakende ‘mindgame’ maakt en hoe ’t Barre Land en Comp. Marius een theaterfeestje bouwen om je vingers bij af te likken.

En er is meer. Rondom de voorstellingen worden ook extra’s georganiseerd. Zoals een inleiding van dramaturg en voormalig theaterrecensent Peter Anthonissen bij Vergeetstuk van Tom Struyf, een nagesprek van theatermaker Greg Nottrot met Sadettin Kirmiziyüz en je kunt napraten en borrelen in het speciale decor van Hulp door Anoek Nuyens.

Di 13 t/m za 24 sept

Kikker Kiest

q-art.nl

Tot en met 11 september is Utrecht het internationale middelpunt van de nieuwste muziek. Met TivoliVredenburg als kloppend festivalhart presenteert Gaudeamus Muziekweek vijf dagen lang jonge muziekpioniers en toptalent van wereldniveau. Laat je meeslepen met het betoverende Up-close, geniet met een biertje in de hand van Oerknal! en beleef het festival in een festival: Saturday Night Live.

Molman is de nieuwe locatievoorstelling van Het Filiaal.

Molman leeft diep onder de grond in donkere gangen en tunnels die zich vertakken naar alle continenten. Van Bunnik tot in Alaska. Hij komt overal waar geen enkele machine bij kan en hij zwemt beter dan wie dan ook. En Molman weet alles van angst. Angst is kostbaarder dan olie, gas of goud; want bange mensen kan je alles wijsmaken.

theaterkikker.nl

Utrecht is een stad vol muziek.

Je kunt deze week o.a. naar deze concerten en optredens:

Za 10 + za 17 sept

Zaterdagmiddagmuziek Gratis concert in de Domkerk DOMKERK [15.30]

Zo 11 sept

Concert: Jacob van Eyck Door musici Erik Bosgraaf, Arjen de Vreede en Jorrit Tamminga.

KYTOPIA [14.00]

THEATER

Do 15 sept

Vr 16 t/m zo 18 sept

UITACTIE

STADSSCHOUWBURG UTRECHT [14.00/20.00]

Win 2X 2 vrijkaarten voor Nederlands Film Festival

The Sunshine Boys ssbu.nl

Leo van Velzen De komedie The Sunshine Boys is een ontroerend stuk over eenzaamheid en vriendschap.

Naast acteur Kees Hulst speelt André van Duin één van de twee komieken die na jaren ruzie proberen om nog één keer samen op te treden. De confronterende hereniging van deze twee rasartiesten op leeftijd zorgt voor zowel zeer komische als ontroerende momenten.

Forever Amy A tribute door de Siciliaanse jazz- en soulzangeres Alba Plano.

TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Za 17 sept

Van 21 t/m 30 september staat Utrecht weer in het teken van het Nederlands Film Festival. Dit jaar met het Meestervertellers-programma; filmmakers en schrijvers zijn gevraagd een film te selecteren die zij bewonderen. De gekozen film wordt vertoond en de gastprogrammeurs gaan in gesprek met Henk van Straaten en Emma Curvers.

Op 22 september is dat de Utrechtse filmmaakster Gülsah Dogan. Zij koos voor ‘Geduld, straks ga je naar het paradijs’, een portret van zeven Noord-Afrikaanse vrouwen.

Jij kan bij de filmvertoning en het nagesprek zijn!

Reageren kan t/m 18 september.

De Uitdaging

Kijk nu op uitagendautrecht.nl/acties

TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Meer tips?

Neem het magazine Uitagenda Utrecht o.a. bij

THEATER KIKKER

Met ‘SATIE.150 – A celebration in the shape of an umbrella’ viert pianist Joana Gama het 150e geboortejaar van Erik Satie.

In dit pianorecital wordt het werk van de Franse componist afgewisseld met die van componisten als John Cage, Carlos Marecos, ArvoPärt, John Adams en, tijdgenoot van Erik Satie, Alexander Scriabin. Het concert vindt plaats in Fundatie van Renswoude, een voormalig internaat voor weesjongens.

De Uitdaging

Thijs Borsten en Tania Kross dagen bijzondere vocalisten uit.

PODIUM HOGE WOERD [20.30]

Za 17 sept

Son del Nene Onweerstaanbare salsa uit Cuba.

RASA [21.00]

Zo 18 sept

James Oesie o.a. Bach, Rachmaninoff, Berio en Beethoven op een contrabas.

SINT WILLIBRORDKERK [14.00]

Ma 19 sept

The Jayhawks

mee of kijk op

Bar- en horecamedewerker gezocht Heb jij affiniteit met sport en een klant- en servicegerichte instelling en zoek je een uitdagende baan?

Kun jij je vinden in onderstaande punten?

• Je bent een aanpakker; • Je bent vanaf september 2016 t/m maart 2017 flexibel inzetbaar en bereid om in de avond en weekeinden te werken; • Je vindt het geen probleem om als oproepkracht te werken; • Je bent woonachtig in de regio Utrecht (binnen een straal van 10 km van De Vechtsebanen); • Je hebt ervaring in de horeca en met werken achter een bar; • Je bent klantvriendelijk en sociaal ingesteld; • Je bent proactief in het benaderen en bedienen van gasten; • Kennis van de Nederlandse taal (moedertaal).

Dan zijn we op zoek naar jou!

Wij bieden jou een uitdagende, zelfstandige en verantwoordelijke functie, een prettige werksfeer en een functie met afwisseling.

Ben jij beschikbaar, heb je de ervaring en heb je interesse?

Dan ben jij de topper die wij zoeken! Dan kun je solliciteren door een mail te sturen naar administratie@vechtsebanen.nl.

Wij zien je motivatie en CV graag tegemoet!

www.vechtsebanen.nl

18 Stad / Leven

SEPTEMBER 2016

UTRECHT VOLGENS

Fotograaf Ilvy Njiokiktjien Annabel van Heesbeen

D

e Utrechtse fotograaf Ilvy Njiokiktjien (31) is een van de beste fotografen van Nederland. Na de School voor Journalistiek in Utrecht ging ze als fotograaf aan de slag. Eerst voor Sp!ts en ANP, later als freelance fotograaf met veel opdrachten in Afrika. Haar landelijke bekendheid werd vergroot toen ze in 2013 werd benoemd tot Fotograaf des Vaderlands. In 2014 won ze met een foto van de begrafenis van Nelson Mandela als eerste vrouw ooit de Zilveren Camera, de belangrijkste Nederlandse fotografieprijs.

Wanneer is een foto voor jou geslaagd?

“Dat verschilt per foto. Bij documen­taire­fotografie is het voor mij gelukt als je op de foto echt iets herkent van de mensen die je volgt; dat er een persoonlijkheid doorheen straalt. Het is eigenlijk pas gelukt wanneer iemand die degene op de foto kent, zegt: ‘Oh ja, dat is echt zoals die is’.

Ik ben bijna nooit tevreden over een foto. Maar dat is maar goed ook!”

Waar ben je, gezien je carrière, het meest trots op?

“Dat ik in 2012 een prijs bij de World Press Photo won.

Ik had de foto gemaakt in een racistisch kamp in ZuidAfrika, ik was daar echt tevreden over. Op de foto zie je hoe een sergeant met een pistool op een jongen wijst, terwijl iedereen toekijkt.”

Wat vind je de meest fotogenieke locatie van onze stad?

“De Nieuwegracht, denk ik. Bij mijn foto’s gaat het altijd meer om de mensen in plaats van om de plekken, dus ik fotografeer nooit plekken in de binnenstad. Maar het blijft wel het mooiste stukje van Utrecht, vooral met ochtendof avondlicht.”

Eerste keer in Utrecht “Ik ben opgegroeid in Maarssen, vijf kilometer verderop.

Ik weet nog goed dat wij vroeger met onze moeder naar de stad gingen om te winkelen of om het Museum Speelklok te bezoeken. Toen ik achttien jaar was ging ik op kamers in de Voorstraat. Daarna ben ik een paar keer verhuisd in het buitenland, maar kwam ik altijd weer terug naar Utrecht.

Deze stad heb ik dus nooit echt verlaten.”

Culinair genieten “Mijn favoriet is Restaurant Meneer Buscourr aan de Lange Nieuwstraat.

De laatste keer dat ik er was heb ik heerlijk eend gegeten.

Ik loop ook graag langs het afhaalpunt van de Griek onder de Dom, Dimitri Petit. Je haalt daar echt de lekkerste kebabbroodjes.”

Leukste avond “Mijn leven trekt heel erg richting het Ledig erf, ik woon daar dichtbij dus dat is lekker makkelijk. Zo ga ik graag even naar de film in het Louis Hartlooper Complex. Maar ik vind het ook leuk om waterpijp te roken bij Fezz op de Nobelstraat. Utrecht is multicultureel, maar in het centrum bijna niet. Daarom kom ik graag op plekken als Fezz.”

Lievelingsplek “Ik vind de Nieuwegracht en de singel heel mooi. Ook in het Wilhelminapark kom ik graag, maar dat wordt wel echt overgenomen door van die bootcampclubs. Daarom loop ik er nu alleen nog ’s avonds laat met m’n hondjes, dan is het lekker rustig.”

Favoriete winkel “Ik vind de tweedehandswinkeltjes op de Oudegracht heel leuk, zowel links als rechts. Ik ga vaak met een vriend op zaterdag naar de markt, dan koffiedrinken om vervolgens al die winkeltjes af te gaan. Mijn hele huis staat vol met zooi.

Laatst kocht ik weer een aardewerken parkiet, waar je dus helemaal niets aan hebt. Vroeger wilde ik graag strandjutter worden; dat doe ik nu eigenlijk op zaterdagmiddag maar dan zonder zand.”

Lekkerste biertje “Ik drink het liefst een biertje bij Orloff aan de Kade. Het is lekker dicht bij m’n huis en je kunt er heerlijk mensen kijken.

Ik zit er ook graag met een biertje beneden bij de steiger.”

Mooiste herinnering “Toen ik vijftien of zestien jaar was, ging ik voor het eerst uit in Utrecht vanuit Maarssen. Utrecht voelde als de grote stad en het was altijd spannend of je binnenkwam. We gingen naar De Dansfabriek aan de Drieharingstraat, waar nu de Poema zit. We logen bij de portier over onze leeftijd en gingen terug met de taxi. Wat een tijden haha!”

Trots als Utrechter “Op Dick Bruna, ik vind hem echt tof. Nijntje is zo’n wereldmerk, iedereen kent hem. En het idee komt allemaal uit een 80-jarige man die nog steeds z’n koffie drinkt in de binnenstad. Ik vind het geweldig dat iemand wereldberoemd kan worden met een konijn met twee oren, en al die fucking Japanners erop afkomen.”

Beste optreden “Ik ben een soort huisfotograaf van de Leuk Dat Je d’r Bent Band. In de oude Tivoli braken ze de tent af. Het was zo leuk: op een gegeven moment werd een van de jongens in een rubberboot door de tent gesjouwd. Ze zijn ooit begonnen als studenten, maar inmiddels hebben ze beroepen als leraar, accountant en boekhouder. Toch bestaan ze nog steeds.”

Grootste ergernis “Ik erger me niet aan zoveel dingen in de stad. De milieu­ zone is geen ergernis, want het is natuurlijk supergoed voor het milieu, maar soms baal ik persoonlijk wel van het feit dat ik nu niet meer met mijn auto bij m’n huis kan komen.”

Utrecht is …

“Een plek waar je iedereen kent.”

COLUMN VAN TON VAN RIETBERGEN

De KNVB is niet de oplossing maar het probleem Onlangs vond de start plaats van de twee nieuwste loten aan de KNVB boom: de Tweede en Derde Divisie. Om de voetbal pyramide te sluiten en om ook promotie en degradatie uit de Jupiler League mogelijk te maken is de KNVB gekomen met een bureaucratische monstrum dat in alles indruist tegen de geest van het afgelopen EK, waar weer eens bleek hoeveel er bereikt kan worden met kameraadschap en teambuilding.

H

oe ziet dat plan van de KNVB om het voetbal een impuls te geven er nu eigenlijk uit? In de eerste plaats valt op dat het plan in alles de sfeer uitademt van de bestuurskamer en nergens de geest van het pure voetbal dat we zo graag zien. Zo begint het plan met een groot aantal licentievoorwaarden op het gebied van trainers en bestuur waaronder de eis dat Tweede Divisie clubs minimaal acht contractspelers voor twaalf uur per maand in dienst moeten h ­ ebben die men minstens het minimum loon moet bieden. Het seizoen daarna gaat het zelfs om ­ dertien contract­spelers en voor de Derde Divisie geldt drie contractspelers en het seizoen daarna zes.

Het systeem is zowel on­eerlijk, want slechts enkelen krijgen een contract als onbetaalbaar. Zo moeten we niet vergeten dat het hier veelal clubs betreft met een bestuur dat een volledige baan combineert met hun club en dat de tijd om op sponsors

te jagen dus beperkt is. Daarnaast kan een groot aantal clubs uit de Jupiler League en Eredivisie het hoofd nu al moeilijk boven water houden en dat zal er met de toetreding van nog meer op sponsors jagende clubs er niet makkelijker op worden.

Het zal amateurclubs ook wreed uit elkaar rukken want de meeste leden van clubs met name uit de Randstad willen gewoon hun wedstrijdje spelen en vragen zich af waarom zij mee moeten betalen aan de successen van het vlaggenschip. Maar het meest stuitend aan de voorstellen is dat zij net als bij de zorg en het onderwijs duidelijke exponenten zijn van spreadsheet management.

In plaats van een strijd op leven en dood op het veld kan de wedstrijd wat de KNVB betreft ook schriftelijk worden voldaan. Voldoe je bijvoorbeeld niet aan de voorwaarden van het aantal contractspelers dan volgt puntenaftrek.

Prestaties op het veld zijn bijzaak, want het wordt eigenlijk een strijd tussen de besturen van de verschillende clubs die er om gaat wie op tijd alle vinkjes heeft gezet en het meeste geld heeft binnen gehaald. Juist het afgelopen EK heeft ons geleerd dat ploegen met een ­onvoorwaardelijke inzet en teamgeest zoals Wales en IJsland het ver kunnen schoppen en dat ondermijn je door sommige spelers wel en ­andere geen officieel contract te geven. Was het niet juist teamgeest, plezier en passie waar het Oranje aan ontbrak?

Inmiddels p ­ roberen de bestuurders van de Utrechtse Derde ­Divisieclubs Hercules en Magreb’90 amateur te blijven terwijl men op het veld probeert zo hoog mogelijk te ko­ men. Dat laatste levert leuke wedstrijden op en ik zou zeggen ga eens kijken in Voordorp of Papendorp, waarbij gelukkig nog steeds ‘de­ ­beste’ wint.

Stad / Leven 19

SEPTEMBER 2016

ONDER DE MENSEN

Ingetogen en verlegen vluchtelingen uit Eritrea wennen aan Nederland Onder de Mensen is een serie verhalen van DUIC waarin we zoeken naar voorbeelden van hulp, ondersteuning en initiatieven in Utrecht.

Bij wie kun je als inwoner terecht voor een steuntje in de rug om je leven weer op de rit te krijgen? Hoe ondersteunen en helpen mensen elkaar om een stap verder te komen? Wie zijn de enthousiaste initiatiefnemers die opstaan voor hun buurt?

Jesse Holweg

Robert Oosterbroek

Vandaag in deel 1: Stichting Mexaena, een stichting die zich inzet voor Eritrese vluchtelingen in Utrecht.

I

n buurthuis Rosa midden in Lombok kwam drie maanden­lang elke maandagavond een bijzonder gezelschap bijeen.

Een groep Eritreeërs (veelal jonge mannen) staat gezellig onderling te kletsen en een aantal Nederlandse coaches sluit aan. Hier probeert Stichting Mexaena vluchtelingen uit het Afrikaanse land sneller te laten wennen aan de Nederlandse taal en cultuur. Medeoprichter Joset van der Hoeven: “Het belangrijkste blijkt vertrouwen te zijn.”

Michael (30) kwam bijna anderhalf jaar geleden naar Nederland en kreeg een verblijfsstatus. De Eritreeër kwam terecht in een ­ asielzoekerscentrum en kreeg vervolgens een huis toegewezen in Utrecht. Daar zat hij dan. Alleen, zonder de taal of cultuur te kennen. Hij ontmoette Joset (31) en bleef met haar in contact. Ze besloten om niet alleen samen te werken aan een goede inburgering, maar ook direct lotgenoten daarbij op te vangen.

Zo ontstond Stichting Mexaena.

Sinds begin april kwam drie maanden lang elke maandagavond de groep bij elkaar om te oefenen met Nederlanders aan Nederlands. Binnenkort start de stichting met de volgende cursus. “Het was eerst erg moeilijk om de jongens over te halen te komen. Ik moest iedereen

persoonlijk opbellen, maar moet je nu eens kijken!”, wijst Michael trots op de volle kamer. Veel van de contacten komen via-via terecht bij de stichting. Zo kende Michael al een aantal jongens uit het azc, maar komen ook steeds meer vrienden van deelnemers bij de groep. Inmiddels zijn er bij elke bijeenkomst zo’n 25 mensen aanwezig.

“Vanaf het begin hebben wij ­gezegd dat we geen taalproject zijn. Daar bestaan al instanties voor en wij willen juist een toevoeging zijn op de taallessen die ze al volgen., wij proberen vooral vertrouwen te creëren. Fouten durven maken”, legt Joset uit. “Op die ­manier leren ze de taal natuurlijk ook beter. Alles hangt ermee samen dat ze goed ­ Nederlands kunnen.”

Door ­opdrachten samen te stellen proberen de initiatiefnemers de ­E­­ritreeërs los te krijgen en aan het praten.

Grote groep De op een na grootste groep vluchtelingen in Nederland komt momenteel uit Eritrea. Bijna alle asielzoekers uit het land krijgen een verblijfsstatus, maar binnen de gemeenschap bestaan grote zorgen over de integratie. Michael ­erkent die zorgen ook: “Wij hebben nooit geleerd om open te zijn zoals ­jullie Nederlanders. Wij durven niet zo goed te praten. Ik kijk jou nu in

je ogen aan, maar dat vind ik wel lastig. Wij zijn gewend om het hoofd te buigen.”

Joset vertelt dat het project ­succesvol is, maar dat ze ook nog steeds leren hoe ze het beste programma kunnen maken. “Bij een foto-opdracht kwamen ze lachend en met veel plezier naar binnen, maar bleek dat ze toch niet begrepen waarom ze die opdracht nu moesten doen. Dat vertellen ze wel aan Michael, maar niet aan mij. Ze vertrouwen hem toch veel meer.” In de bijeenkomst daarna vertellen de deelnemers persoonlijke verhalen aan de hand van foto’s die ze hebben gemaakt. Eén van de coaches vraagt naar een foto van een auto.

Met een brede glimlach wordt die vraag beantwoord: “Ik was automonteur in Eritrea! Dat wil ik hier ook doen.” De organisatie zoekt naar inter­actie. “We proberen dingen te ­ organiseren zodat ze ook in beweging komen. We hadden bedacht af en toe mensen uit te ­ nodigen om dingen te vertellen, ­ maar omdat het taalniveau bij sommigen erg laag nog is, is het veel leuker om met elkaar aan de slag te gaan.”

Meer dan taal Meer zijn dan tijdverdrijf of enkel een taalproject, dat is het streven van de vrijwilligers. Tot nu toe uit zich dat vooral in een netwerk

Michael en Joset begonnen samen de stichting om anderen te helpen ­reëren voor de deelnemers. Zo c ging er een groepje coaches en deel­ nemers samen naar de vrijmarkt op Koningsdag. Volgens Joset levert dat soms grappige ­situaties op: “Ze hadden net in het azc geleerd dat ze altijd om een ­bonnetje moesten vragen. Een van de deelnemers kocht wat theekopjes en vroeg toen heel netjes ‘Mag ik een factuur?’.”

Geregeld is het erg gezellig tijdens de bijeenkomst. Er wordt gelachen, gedanst en koffie gedronken, maar ook over moeilijkheden wordt ­ gesproken. Michael loopt tijdens de bijeenkomst vooral rond de v ­ erschillende tafels. Hij slaat een arm om Daniël heen, die een week eerder werd aangereden en nog niet volledig is hersteld van zijn val. ­Michael, zijn coach en drie anderen zijn hem ook op gaan zoeken in het ziekenhuis. “We zijn dankbaar, we krijgen hier de kans om vrij te zijn en een eigen toekomst te kiezen.

Toch is het wel erg eenzaam en moeilijk om je echt aan te passen”, aldus Michael.

De beste bijeenkomst is volgens de deelnemers makkelijk aan te wijzen. Drie coaches kregen een ­ tafel en speelden de supermarkt, de bank en het gemeentehuis na.

De vragen: Kun je afdingen in het gemeentehuis? Hoe leg je uit dat je oorontsteking hebt aan de dokter?

Waar moet je je paspoort verlengen? “Het lijkt simpel, maar ook wij leren het programma te verbeteren. Het meest waardevol is leren omgaan met alledaagse situaties.”

De toekomst De stichting wordt gesteund door Triodos Foundation en het buurthuis wordt ter beschikking gesteld door de gemeente. “Dat kan dus indirect als subsidie worden ­gezien”, vertelt Joset. ”Ook werken we bijvoorbeeld samen met Utrecht ­Cares, een vrijwilligersorganisatie, en hebben we binnenkort een voetbaltoernooi mede mogelijk gemaakt door de voetbalclub De Meern.” Bij de vrijwilligersorganisatie hopen de deelnemers zelf een handje te kunnen helpen. “Ze vervelen zich enorm en als je iets kan doen leer je ook weer sneller de taal.”

Aan het eind van de bijeenkomst is ook tijd voor een korte evaluatie. Eén van de organisatoren staat op een stoel en vraagt: “Hoe vinden jullie het gaan tijdens de ­ bij­ eenkomsten?” Na een korte vertaling volgt een lang gesprek in het ­ Tigrinya, de voertaal van Eritrea. De coaches kijken elkaar aan en weten: zo voelt het dus om niets te s­ nappen van een gesprek.

Tot iemand de discussie vertaalt.

Gelukkig, ze zijn erg tevreden, ­ willen graag doorgaan en iedere deelnemer wil meer leren dan alleen taal. Genoeg om mee verder te gaan.

In oktober start een nieuwe ­cursus van Stichting Mexaena. Kijk op de Facebook-pagina voor meer ­informatie of stuur een mailtje naar stichting.mexaena@gmail.com.

De naam Mexaena betekent ‘Onze Toekomst’ in Tigrinya.

Eritrea heeft geen officiële taal, maar op school worden kinderen van jongs af aan onderwezen in het Tigrinya, de taal van het Tigrinyavolk.

Vrijblijvend binnenlopen

met je droomhuis in gedachten.

Donderdag, vrijdag en zaterdag: Hypotheek Inloopspreekuur Tijdens onze inloopspreekuren kun je vrijblijvend binnenlopen voor een oriĂŤnterend gesprek of informatie over wonen en hypotheken. Zonder dat je daar een afspraak voor hoeft te maken. Klant of geen klant, iedereen is welkom.

Kijk voor de locaties en tijden op rabobank.nl/utrecht Een aandeel in elkaar