DUIC krant NR. 071 december 2018

De krant die verder kijkt in de stad

DECEMBER 2018 | 4E JAARGANG NR. 71 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

VOLGENDE KRANT: ZATERDAG 22 DECEMBER 2018

DUIC.NL

Advertentie

2e KERSTDAG TOP 2000 QUIZ

Krav Maga-trainer Synthia Stoffer

BIJ CAMPING GANSPOORT Woensdag 26 december 2018 van 20:00 - 23:00

pagina 23

Hoe een Vaticaans topschilderij naar Utrecht kwam pagina 6

Foto: Robert Oosterbroek Advertenties

WERELDFILMS

Ticket € 10,75

Schoolresultaten weer positief krijgen?

Praktijk Vaartsche Rijn Lepelaarstraat 1 3582 SK Utrecht info@medicalmasseur.nl 06 - 27 83 76 66

Cadeautip voo feestdagre de n!

MEDICALMASSEUR.NL

Boots apotheek Utrecht

w eu

ni let’s feel good

Kom naar Maltha voor

Bij inlevering van deze bon krijg je twee Mister Twister Chimney Cakes voor de prijs van één!*

begeleiding op maat!

Maltha studiecoaching Utrecht-centrum Van Asch van Wijckskade 24 malthastudiecoaching.nl

Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Wij verzorgen de uitvaart naar uw wens.

Bel 030 200 45 31 voor een persoonlijk gesprek.

Maltha studiecoaching SV Kampong Laan van Maarschalkerweerd 14 (1e etage achterin clubhuis SV Kampong)

Lange Elisabethstraat 4 — 3511 JC Utrecht

FILMMAGIE VOOR DE HELE FAMILIE

DE GRINCH

alting uitvaarten 06 45 363 220 (dag & nacht) Geertekerkhof 3 3511 XB Utrecht

Elke werkdag open van 8-20u.

Stationsplein Hoog Catharijne

utrecht.nl.boots.com

2 HALEN 1 BETALEN

*De goedkoopste Chimney Cake is gratis.

Actie geldig t/m 31 december 2018.

€ 8,50

HOLLANDS PRIJSJE Treatwell awards 2018

REMBRANDT UTRECHT

Alle nieuwbouw in regio Utrecht: Complete filmagenda: kinepolis.nl

UTRECHTWOONT.NL

alting uitvaarten

Advertentie

Dat is

lekker!

Stap snel eens binnen bij het Wild Bean Cafe van BP de IJssel aan de A2 bij Nieuwegein.

Ons foodassortiment is geheel vernieuwd en zรณ lekker dat u er graag even voor stopt.

Tot ziens bij BP!

BP de IJssel Rijksweg A2 WZ 3437 PV Nieuwegein

3

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD

De week in quotes

Nieuws

‘Genoeg elementen dus om de ogen uit te kijken’

Wat zijn de meest opmerkelijke quotes uit het Utrechtse nieuws van afgelopen tijd? Hieronder een overzicht.

4 DUIC in Beeld Singelherstel

6 Utrecht, Caravaggio en Europa

kunnen dus voor 2 euro een

8 Stad van Morgen

The Streetfood Club is tijdens de Entree Awards uitgeroepen tot Best Restaurant Concept 2018.

‘Ik zou hier ook niet gaan passen hoor’

‘De tank moet leeg. Mensen

Een tentoonstelling met internationale allure

laatste biertje komen doen’

Hoe wordt de stad van de toekomst ontworpen?

‘Het geheel ziet er vrolijk uit, totdat je goed kijkt en de herkomst van het plastic herkent’

In de pop-up store met condooms op Utrecht Centraal van Soa Aids Nederland konden bezoekers condooms passen.

Cultuur / Uit Horecagelegenheid Venue aan de Varkenmarkt is gesloten.

11 Utrecht volgens 3FM-dj Sander Hoogendoorn

‘Na vele brieven, mailtjes, appjes en

13 Uittips

rooksignalen is het tijd om Utrecht’s

‘De (internationale)

o.a. De Nieuwe Collectie, Knus Winterfestival, Händeldag

nummer 1 club, nog één keer te doen

uitstraling van het gebied

Stad/Leven

herleven met muziek en dj’s van toen!’

vraagt om een passende naam’

15 Jette & Jildou drinken koffie

De Utrechtse Club Monza organiseert in februari 2019 een reünie.

De Landgoedkeuken Mariënwaerdt

19 Kunst aan gebouwen

‘Kijk eens wat een file achter ons!’

De Uithof zal voortaan officieel Utrecht Science Park heten. Dat is besloten in de Utrechtse gemeenteraad.

Verkeerssymfonie in Politiebureau Paardenveld

20 DUIC puzzel

Er verscheen een filmpje waarin twee vrouwen in een 45 kilometer auto op de snelweg bij Utrecht rijden.

Zoekplaat en woordzoeker

‘Politie en toezichthouders spreken

21 CO2ok

overlastgevers regelmatig aan op

Klimaatneutrale app

lawaai, vervuiling en het naroepen

22 Wat wordt daar gebouwd

van bewoners’

Ooglijdersgasthuis

23 Sport

Krav Maga-trainer Synthia Stoffer

De burgemeester liet weten dat er maatregelen worden getroffen om de overlast op het 24 Oktoberplein tegen te gaan.

Zelfverdediging met nadruk op mentale kracht

Colofon REDACTIE Jesse Holweg en Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl

In de Catharijnesingel voor TivoliVredenburg komt een plastic walvis gemaakt van vijf ton zwerfafval uit de oceaan bij Hawaï.

‘De naam Amelisweerd heeft landelijke bekendheid, maar de onschatbare waarde van het landhuis is slechts bij weinigen bekend’

Museum Oud Amelisweerd werd in augustus failliet verklaard. Nu wordt gekeken wat er met het monumentale landhuis moet gebeuren.

Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Jantine Albers, Anniek Kool, Mirte van Eysden, Bas van Setten, Arjan den Boer en Bo Steehouwer

PARTNERSHIPS & SALES Stefan Timmer via stefan@duic.nl Michiel Rozema via michiel@duic.nl

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl, Frankie Tjoeng, Bas van Noppen

ADVERTEREN 030 - 740 04 44 Helling 13, 3523CB Utrecht adverteren@duic.nl

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via distributie@duic.nl 06 - 14 41 56 56

WEBSITE DUIC.nl

FACEBOOK DUIC

TWITTER @duicnl

INSTAGRAM duic.nl

Advertenties

Tijd voor een nieuwe scooter? Lever je oude netjes in!

Makkelijk geregeld én goed voor het milieu.

Check www.scooterrecyclingnederland.nl voor een inleverpunt bij jou in de buurt.

DUIC zoekt medewerkers bezorgdienst (8-16 uur per 2 weken) U zorgt ervoor dat er altijd, op elk distributiepunt, voldoende DUIC kranten voor het grijpen liggen voor onze lezers. U bent servicegericht, accuraat en u beschikt over een rijbewijs.

Mail naar Pierre@duic.nl of bel naar 06-14415656.

Schoolresultaten weer positief krijgen? Maltha studiecoaching biedt begeleiding op maat voor alle klassen, alle niveaus (groep 4 t/m master).

Leer slimmer, niet harder. malthastudiecoaching.nl 030-2331001

4 Nieuws

NR. 71 | DECEMBER 2018 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 5

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

Tekst: Jesse Holweg / Fotografie: Robert Oosterbroek

Singelherstel

‘H

oera! Het water is terug’, zo luidde de kop op de voor­pagina van de allereerste DUIC krant.

Dat was (alweer) in december 2015. Het openingsverhaal ging over de terugkeer van het water in het eerste gedeelte van de Catharijnesingel – en daarmee het af breken van de Catharijnebak. Van alle bouwwerkzaamheden in het stationsgebied is dat misschien wel de meest positief ontvangen ontwikkeling. Nu, drie jaar later, zijn we aan dat eerste stukje

herstelde singel alweer gewend geraakt en wordt het hoog tijd voor het ons beloofde ‘rondje singel rond de binnenstad’.

Daarvoor moeten we nog wel wachten tot 2020. Intussen kunnen we weer op de tenen staan en door de kijkgaten turen naar de bouwvakkers die langzaam het stuk van de Catharijnebak op deze foto ­slopen. Vaak leveren bouwwerkzaamheden geïrriteerde bewoners op, maar bij het slopen van deze grauwe weg staan we glimlachend te kijken: Hoera!

6 Nieuws

NR. 71 | DECEMBER 2018 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Een tentoonstelling met internationale allure

Hoe een onhaalbaar geacht schilderij naar Utrecht werd gehaald Het is de meest ambitieuze tentoonstelling ooit in de 180-jarige geschiedenis van het Centraal Museum in Utrecht: Utrecht, Caravaggio en Europa. De expositie bevat ruim zestig bruiklenen, waarvan 46 nog nooit in Nederland te zien zijn geweest, met als klap op de vuurpijl ‘De graflegging van Christus’ van de meester Caravaggio zelf uit het Vaticaan.

De tentoonstelling is te zien vanaf 16 december in het Centraal Museum.

“H

et gonst in de stad”, vertelt zakelijk directeur Marco Grob van het Centraal Museum in Utrecht geamuseerd. Het zijn drukke dagen in het museum, waar de zaal waar alle schilderijen komen te hangen inmiddels op slot is. De koeriers van de onbetaalbare kunstschatten uit de hele wereld houden de schilderijen nog even goed in de gaten totdat ze aan de muur hangen.

De stukken komen uit museale en privécollecties in Europa en de VS, waaronder de Vaticaanse ­musea, het Louvre in Parijs, de Galleria degli Uffizi in Florence,

The National Gallery of Art in Londen en The National Gallery of Art in Washington. Van Caravaggio is naast zijn graflegging ook zijn w‘Mediterende Hieronymus’ uit het klooster van Montserrat te zien en ‘De Medusa’ uit een Italiaanse ­privé-collectie. Ook deze schilderijen waren nog niet eerder in Nederland. “Ik denk dat dit het meest ambitieuze tentoonstelling is in de geschiedenis van het Centraal Museum. Of nee, ik denk het niet alleen: ik weet het zeker”, zegt Grob stellig.

Grob is duidelijk opgetogen over de aanstaande tentoonstelling. Trots vertelt hij welke weg het

­ useum heeft moeten afleggen m om tot deze expositie te komen.

“Het idee om een tentoonstelling te gaan maken over Utrechtse­­caravaggisten stamt uit 2012 en kwam uit de koker van onze conservator L ­ iesbeth Helmus. Zij vond het tijd om de Utrechtse meesters opnieuw onder de aandacht te brengen na succesvolle tentoonstellingen van Jan van Scorel in 2009, Abraham Bloemaert in 2011 en Joachim Wtewael in 2015. We hadden daarna de smaak te pakken.”

Een tentoonstelling over drie Utrechtse meesters en caravaggisten Dirck van Baburen, Hendrick ter Brugghen en Gerard van Honthorst was de inzet. De Utrechtse kunstenaars trokken begin 17e eeuw naar Rome en raakten geïnspireerd door de vernieuwende kunst van Caravaggio. Bij terugkeer vormden zij op hun beurt een inspiratiebron voor Hollandse meesters als Frans Hals, Vermeer en Rembrandt.

Contacten en doorzetten Voor de tentoonstelling over Joachim Wtewael werkte het museum samen met de National Gallery of Art in Washington en The Museum

‘De verschillen tussen de Europese navolgers van Caravaggio. Dát wilden we laten zien’ of Fine Arts in Houston. Geen ­kleine jongens in de museumwereld, maar er werd groter gedacht. De wens was namelijk om ‘De graf­legging’, Caravaggio’s topstuk van bijna drie bij twee meter, naar Utrecht te ­halen. Dat plan leek onhaalbaar. Het is een van de belangrijkste werken uit de collectie van de Vaticaan-

Tekst: Jesse Holweg Fotografie: Robert Oosterbroek

se musea en wordt daarom zelden uitgeleend. Het is zelfs nooit eerder in de Noord-Europese landen tentoongesteld. Toch zette conservator Liesbeth Helmus van het Centraal Museum door. Door middel van onderzoek moest er een verhaal voor de expositie komen. Daarnaast waren contacten belangrijk en moest ‘de gunfactor’ aanwezig zijn. Ten slotte was er een brief van kardinaal Eijk nodig en dan nog: het was maar de vraag of het Vaticaan het stuk wilde uitlenen. Grob: “Het hangt echt prominent in de zaal in het Vaticaan Museum. De kardinaal zei: ‘ik wil de brief wel schrijven, maar het zal vast niet lukken, want het wordt vrijwel nooit uitgeleend’.

Gelukkig hebben we in Helmus echt een volhouder.”

Tijdens een conferentie in ­Parijs, georganiseerd door Helmus, werd kennisgemaakt met de conservator van de Bayerischen Staatsgemäldesammlungen in München en ontstond het idee voor samenwerking. Grob: “Voor het realiseren van een tentoonstelling van deze omvang is een internationale partner zeer belangrijk.”

Onderzoek en reizen Het onderzoek dat aan deze tentoonstelling voorafging was ­ omvangrijk. Dat was nodig om het verhaal met de juiste bruiklenen te kunnen vertellen. Grob pakt zijn laptop erbij. “Kijk”, begint hij, terwijl er drie schilderijen op zijn scherm verschijnen, “dit is een Franse ­Caravaggist die de graflegging van Jezus schilderde, dit is Caravaggio’s graflegging zelf en hier hebben we de Nederlandse vertoning van Dirck van Baburen. Hetzelfde onderwerp, maar eleganter in het Frans, dramatischer door de Italiaan en realistischer in het Nederlands.

Dit is precies waar de tentoonstelling om draait. Dezelfde thema’s, dezelfde inspiratiebronnen, maar ­ in uitwerking totaal verschillend.

De verschillen tussen de Europese ­navolgers van Caravaggio. Dát wilden we laten zien.”

Caravaggisme in Europa Jonge schilders uit heel Europa trokken rond 1600 naar Rome, waar Caravaggio (1571-1610) voor een revolutie in de schilderkunst zorgde: een nieuw realisme en ongekend sterke lichtdonkercontrasten. De Utrechtse schilders Dirck van Baburen, Hendrick ter Brugghen en Gerard van Honthorst zagen het met eigen ogen en raakten onmiskenbaar geïnspireerd. Tussen 16001630 bezochten duizenden kunstenaars uit heel Europa de stad. Caravaggio schilderde ‘De graflegging van Christus’ rond 1600 voor de familiekapel van Girolamo Vittrice in de Chiesa Nuova in Rome. Het majestueuze schilderij werd door tijdgenoten beschouwd als Caravaggio’s allerbeste werk. Het werk is vanaf 16 december gedurende slechts vier weken te bewonderen.

De gehele tentoonstelling is van 16 december tot en met 24 maart geopend voor het publiek.

Koning Willem-Alexander opent de tentoonstelling op zaterdag 15 december.

De graflegging van Christus van Caravaggio

Nieuws 7

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Zakelijk directeur Marco Grob in de tuin van het Centraal Museum

Er werd een zware Nederlandse en Duitse delegatie gevormd met onder meer de ambassadeurs uit beide landen. Grob: “Uiteindelijk moet je ernaartoe. Inmiddels was er een andere directeur in het V ­ aticaan – wat ons ten goede kwam – en kregen we de kans om ons verhaal te doen. We hadden juist dat ene topstuk nodig om het verhaal te kunnen vertellen.” Grob staat ineens op en loopt naar de kast in zijn kamer.

Hij pakt een fotolijstje met daarin een envelop afkomstig uit het Vaticaan. “Hier zat de brief in! We wisten eigenlijk wel dat het was gelukt na de reis naar Rome, maar toen de brief binnenkwam w ­isten we na alle onzekerheid en spanning zeker: het is gelukt. Dat was wel heel gaaf.”

De jaren aan voorbereiding had­ den intussen al vele andere topstukken uit Europa en de VS opgeleverd. Anderhalf jaar lang reisde Helmus over de wereld om langs allerlei musea te gaan. Er lag een objectenlijst met tientallen wensen. “Het is geen tentoonstelling over Caravaggio”, haast Grob zich te­ ­zeggen. “Veel aandacht gaat nu natuurlijk uit naar dat ene schilderij, maar het gaat over de Utrechtse meesters die naar Rome gingen en beïnvloed werden door zijn werk. Als je hen navolgers van ­Caravaggio noemt doe je ze eigenlijk ontzettend tekort. Daarnaast heb je schilders met heel verschillende ­culturele achtergronden die tot deze stroming behoren. Juist

daarin zit de finesse van deze tentoonstelling.”

Transport “Als je denkt dat het zomaar eens zou kunnen lukken moet de financiering nog rondkomen. Dan ga je alle fondsen aanschrijven en wordt het opnieuw spannend. Deze tentoonstelling is zo’n beetje drie keer zo groot als normaal voor ons”, zegt Grob. “Er is ook wel eens een werk afgevallen omdat er eisen werden gesteld waaraan wij niet konden voldoen en dan zoek je weer naar iets anders, maar de realisatie van

op zit die er eerst niet was. Maar met ­verschillende andere werken, waaronder ook het topstuk uit het Vaticaan gaat het anders. Vanuit Italië ­komen ze met een politie-escorte. Een vrachtwagen met daarin de werken, een volgauto met koeriers en politie die erachteraan rijdt.

Dat heb ik eigenlijk ook nog nooit gezien. De koeriers blijven tot de opstelling gereed is en komen terug als de tentoonstelling ­voorbij is.”

Dat het Centraal Museum een tentoonstelling neerzet met internationale allure is geen toeval. Jaar in jaar uit worden records gebroken in bezoekersaantallen, met een succesvolle expositie over Jan Taminiau als laatste wapenfeit. “We opereren nu echt op een ander ­ niveau dan pakweg tien jaar geleden. Grappig genoeg passen alle echt succesvolle projecten bij onze eigen identiteit.

Allemaal onderwerpen die niet ver van het Centraal Museum af staan, zoals Pyke Koch of Taminiau en we gaan op dezelfde voet verder.” Er komen tentoonstellingen aan over Kanaleneiland en Hoog Catharijne en in 2020 staat er weer een grote publiekstrekker op het programma over surrealisme, maar de tentoonstelling van de komende weken zal niet snel worden geëvenaard. ­“Gelukkig hebben we jaren geleden ambitie getoond, zodat nu ­iedereen kan genieten van de Utrechtse ­caravaggisten in een internationale context. Ik ben er nu al trots op.”

‘De meeste werken komen met het vliegtuig, maar met het topstuk uit het Vaticaan gaat het anders. Vanuit Italië komen ze met een politie-escorte’ deze expositie komt heel dicht in de buurt van de gewenste.” Dat is volgens Grob gelukt dankzij veel bijdragen, maar ook omdat het Centraal Museum de laatste jaren succesvol is en daardoor meer geld kon vrijmaken uit haar eigen budget. “Hierdoor hoefden we weinig concessies te doen en konden de transporten worden voorbereid.”

Grob lacht als hij vertelt over de komst van de stukken naar Utrecht. “De meeste werken komen met het vliegtuig. Daar zijn dan vaak koeriers bij. Die houden alles in de ­gaten, want je moet er niet aan ­denken dat ze na afloop zeggen dat er een beschadiging

De luitspeler in Kanaleneiland Het Centraal Museum en Utrecht Marketing tonen in het kader van het project ‘Geef Utrechtse Meesters een Gezicht’ reproducties van fragmenten van schilderijen van Utrechtse caravaggisten in de wijken Kanaleneiland en Overvecht. Er ontstond ophef over de werken, omdat politieke partij DENK het plan bekritiseerde om vermeende ‘religieuze uitingen in de openbare ruimte aan te brengen’. De werken blijken van musici en een vrouw. Het eerste werk is ‘De luitspeler’ van Dirck van Baburen en is naar verwachting tweede helft december klaar. Andere politieke partijen in Utrecht reageerden weer verontwaardigd op het nieuws dat religieuze afbeeldingen bewust zouden zijn uitgesloten en noemden het onder meer ‘zelfcensuur’. Volgens directeur Utrecht Marketing, Rijk van Ark, is de suggestie dat er is gekozen om géén religieuze afbeeldingen op te hangen onjuist. “De campagne is bedoeld om kunst naar de wijken te brengen en Utrechters kennis te laten maken met de Hollandse meesters. Er is niet specifiek besloten om wel of geen religieuze uitingen op te hangen. Wel is er gekeken welke fragmenten geschikt zijn voor een breed publiek en niet te aanstootgevend zouden zijn. Afbeeldingen met veel naakt zouden we dus niet snel doen.”

8 Nieuws

NR. 71 | DECEMBER 2018 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

In een serie artikelen over de toekomst van onze leefomgeving ontrafelen we de uitdagingen voor de stad van morgen. In deze vierde editie zoomen we in op het gebruik van data en informatietechnologie. De artikelen, die in samenwerking met Architectuurcentrum Aorta worden gemaakt, zijn een introductie van een serie lectures die worden gehouden in TivoliVredenburg.

Hoe wordt de stad van de toekomst ontworpen?

Het gebruik van informatietechnologie en data neemt de laatste jaren snel toe. Met het gebruik van big data, sensortechnologie, the internet of things en nieuwe computertechnieken kunnen plannen steeds beter uitgewerkt worden. Ook in Utrecht wordt al volop gewerkt met data om de leefkwaliteit te vergroten. We spraken met twee betrokkenen die dagelijks informatietechnologie toepassen in hun werk.

Tekst: Robert Oosterbroek

Artist impression Merwede

M

arcel Duffhuis is informatiemanager van de gemeente Utrecht. Hij gebruikt data en 3D-visualisaties om ontwikkelingen in de stad beter uit te leggen aan bewoners. Tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk komt de nieuwe stadswijk Merwede waar duizenden Utrechters komen te wonen. Deze wijk die nog volledig gebouwd moet worden is wel al voor een deel te bewonderen. “In de nieuwe omgevingswet is opgenomen dat bij dit soort nieuwbouwprojecten omwonenden betrokken moeten worden bij het proces. Dit gebeurt natuurlijk al langer; middels een 2D-kaart op een grote tafel wordt er dan gesproken over de plannen. Maar voor Merwede zijn we nu eerst uitgebreid gaan testen met een 3D-model. Met dit model kunnen we veel beter in gesprek gaan met bijvoorbeeld de bewoners die direct grenzend aan het gebied wonen. We kunnen dan in het model het aangezicht van de wijk tonen en daar de reacties op peilen. Betrokkenen kunnen zelfs als

het ware door het gebied heenvliegen en de nieuwe wijk van alle kanten bekijken. Hiermee ontstaat een nieuwe vorm van participatie.”

Het 3D-platform wordt niet alleen tijdens gesprekken met omwonenden ingezet. Ook voor het ontwerpen van de wijk en het toetsen van beleid kan het model gebruikt worden. “We werken toe naar een model waarop we bijvoorbeeld ook de bewegingen van voetgangers en fietser kunnen toetsen. We weten dat er een aantal duizenden woningen komen, en daarmee ook een veelvoud aan bewoners. Via het model kunnen we dan kijken hoe de verkeerstromen zich bewegen. Wordt het bijvoorbeeld niet te druk op de Europalaan? Moet de wijk wel verbonden worden met het centrum, of moeten we toewerken naar meerdere stadscentra in Utrecht? Dat soort zaken willen we allemaal gaan bekijken met het model.”

Hoewel de verkeersbewegingen nu nog niet in het 3D-model geïmplementeerd zijn wordt er in Utrecht wel al gewerkt met een programma waarbij dit mogelijk is. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht hebben jaren gewerkt aan een programma waarmee de bewegingen van grote mensenmassa’s gesimuleerd kunnen worden onder verschillende omstandigheden. Deze software is ook toegepast tijdens de start van de Tour de France in Utrecht in 2015. Met de software kunnen de bewegingen van 65.000 voetgangers of andere karakters realtime worden gesimuleerd. Ook reageren deze voetgangers realtime op een verandering in de omgeving.

Als deze software ook weer gebruikt wordt met het 3D-model van de gemeente Utrecht kan er goed gekeken worden wat er allemaal nodig is om de doorstroming in en rond de wijk vlot te laten verlopen. Dit is maar een van de mogelijk toepassingen.

Voor dit gedeelte van de Merwedekanaalzone is nu grotendeels een model gemaakt voor de bovengrondse situatie. Er wordt nu ook gewerkt aan een model voor alles wat er zich onder de grond bevindt. “Die kunnen we dan combineren met het model van de bovengrondse situatie. In de bodem liggen allemaal kabels, leidingen en de riolering. Dat moet allemaal met elkaar samengaan en goed aansluiten op de situatie boven de grond.

Daar kan de data in het model dus goed voor gebruikt worden.”

Duffhuis vertelt verder: “Via het 3D-platform kunnen we veel beter kijken naar ruimtelijke vraagstukken en daardoor kunnen we

Advertentie DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 9

De prachtige foto’s van DUIC nu bij u aan de muur Utrecht zoals je het zelden ziet www.duic.werkaandemuur.nl

PERFECT START OF THE DAY Kaerel Gift Set zorgt voor de perfecte start van de dag. Elke dag. No Nonsens.

CRAP FREE | FOR MEN

€39,99 NU 10% korting op een bestelling speciaal voor Duic lezers Voer de code in: duicman

giftset.kaerelskincare.com

Artist impression Smakkelaarsveld de stad, en mogelijk de regio, als geheel zo goed mogelijk inrichten. Het is de ambitie om zo veel mogelijk digitale lagen te kunnen toevoegen aan het 3D-model. Bijvoorbeeld ook op het gebied van energie en duurzaamheid.

We willen met deze techniek ook optimaliseren hoe het gebruik van zonnepanelen en het toepassen van groene daken het beste met elkaar in verhouding kunnen staan. Ook hebben we de ambitie om sociale data te kunnen toevoegen. Welke invloeden hebben zaken als mobiliteit op de verschillende leeftijdscategorieën? Vooral de combinaties en de verschillende lagen data hebben grote waarde. Al die puzzelstukjes bij elkaar tonen het grotere plaatje.”

Parametrisch ontwerpen Arda Basak is werkzaam bij projectontwikkelaar Lingotto en nauw betrokken bij de plannen voor het Smakkelaarsveld. Dit chaotische stukje stationsgebied heeft de laatste jaren geen echte bestemming gehad, maar diende vooral als opslagplaats voor bouwmaterialen en als openbare fietsenstalling. Daar gaat echter verandering in komen. In september is het plan voor het Smakkelaarsveld gepresenteerd met de opvallende titel ‘het Oog van de Orkaan’. Bij het ontwerp is gebruik gemaakt van innovatieve datatechnologie. Basak vertelt over het project: “Ruim vierhonderd Utrechters hebben opgeschreven wat zij graag op het Smakkelaarsveld zien komen. Daar kwamen een aantal woordwolken uit waar ‘groen’, ‘rust’ en ‘ontmoeten’ uitdrukkelijk naar voren kwamen. Dat hebben wij dan ook als basis genomen voor het ontwerp. Het is nu nog een enorm hectische omgeving en het is dus een uitdaging om daar een park te maken waar mensen tot rust kunnen komen.”

Om tot een goed plan te komen is er gebruikgemaakt van parametrisch ontwerpen.

Dit is een nieuwe manier van ontwerpen waarbij de computer modelleert op basis van diverse parameters. Door het invoeren van alle gewenste data en eisen, berekent een computer heel snel honderden varianten en selecteert vervolgens de meest optimale variant. “Een park heeft bijvoorbeeld maximale bezonning en minimale geluidsniveau nodig.

En dat is moeilijk op het Smakkelaarsveld.

Er komen namelijk gebouwen en een park, waarbij de gebouwen volgens het bestemmingsplan ten westen van het park moeten komen, daar waar de zon onder gaat. Daarnaast waren er nog andere gegevens waar we

mee moesten werken. Nu kunnen we natuurlijk ook zelf bepalen waar alles precies moet komen, maar het is op zo’n complexe locatie veel beter om alles in een computer te stoppen en deze tot het meest optimale ontwerp te laten komen. Dit concept is ook nog eens interactief, we kunnen dus bepaalde aanpassingen doen zodat het volledige ontwerp continu aangepast kan worden. Zo kunnen we kijken wat het beste past bij het plan om een zo goed mogelijk park te maken. Ook het gebouw staat zodoende in dienst van het park.”

Basak vertelt dat het een omgekeerde manier van werken is: “Vaak wordt er een gebouw ontworpen en gaat men dan kijken hoe dit samengaat met bijvoorbeeld een zonnestudie en de geldende geluidsnormen. Door parametrisch ontwerpen draai je dit juist om.

Er wordt gekeken welke parameters er allemaal van belang zijn en gaat vanuit die eisen en data een plan maken.” Deze manier van werken gebeurt steeds vaker. “De leefkwaliteit van de stad wordt namelijk groter als we op deze manier werken. Het is namelijk veel inzichtelijker wat de effecten van een project zijn op de omgeving. Deze effecten kennen we al van tevoren doordat we deze in de basis meenemen in het plan. We houden er direct rekening mee. De komende jaren gaan we steeds meer binnenstedelijk bouwen. We moeten dan veel meer rekening houden met kaders en randvoorwaarden: we ontkomen niet aan parametrisch ontwerpen.”

Het parametrisch ontwerpen maakt een architect overigens niet overbodig: “Een architect kan nog veel beter een gebouw mooi inpassen in de omgeving, met alleen een computer lukt dat niet. Daarmee is het voor een computer ook heel lastig om te werken met esthetische waarde of creativiteit. Architecten kunnen dit veel beter dan welke computer dan ook.”

Stad van Morgen #4 Data en de stad Dinsdag 11 december 2018 Tijd: 20:00 – 22:00 uur (zaal open 19:30) Locatie: TivoliVredenburg, zaal club Nine Toegang: €7,50 Voor meer informatie en tickets ga naar aorta.nu

KRINGLOOPWINKEL DE WAARDE VEILINGSTRAAT 2 &

AMSTERDAMSESTRAATWEG 346 Wist je dat: …er bij De Waarde meer dan 30 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken? …de stichting verschillende goede doelen ondersteunt met de opbrengst uit de winkel? …wij graag gratis spullen ophalen die je een tweede leven gunt? …je ons ook voor huisontruimingen kunt benaderen?

…wij op zoek zijn naar vrijwilligers?

MAANDAG

T/M

ZATERDAG

GEOPEND VAN 09.30 TOT 17.00 UUR

KIJK VOOR MEER INFO OP WWW.DEWAARDE.ORG

Advertenties

12 T/M 23 DECEMBER

VRIJDAG 28 DECEMBER

ELKE WOENSDAG

ZATERDAG 22 DECEMBER

Vakantieplannen al rond?

Reisspecialist Patricia

Reisspecialist Carina

Reisspecialist Miriam Reisspecialist Konstanze

Reisspecialist Yvonne

AG D J I R V

R

MBE E C E 7D

WINTER WONDERLAND ZEIST OP HET VERNIEUWDE EMMAPLEIN

VAN 7 DECEMBER 2018 T/M 6 JANUARI 2019.

VOOR ALLE INFORMATIE OVER OPENINGSTIJDEN, TIJDEN EVENTS EN KOSTEN SCHAATSEN

KIJK OP WWW.WINTERWONDERLANDZEIST.NL

Reisspecialist Ruthline Reisspecialist Rolf

Vraag de reisspecialisten in de ANWB winkel je reis te organiseren!

Bij het reisbureau van de ANWB aan het Neude in Utrecht staan de reisspecialisten van The Travel Club/Your Travel 7 dagen per week voor je klaar. Met meer dan 10.000 dagen reiservaring helpen zij je graag op weg naar je droombestemming. Van een weekendje weg tot een compleet verzorgde verre reis altijd een passend aanbod. Als ANWB-lid profiteer je bovendien van ledenvoordeel op het ANWB Ledenreizen aanbod. Ontdek met de VR-bril alvast je vakantiebestemming en via de grote touch-screen tafel kan de adviseur je het volledige reisaanbod laten zien. Kom, ervaar en boek.

ANWB: Neude 23, Utrecht Je vindt ons op de 1e verdieping via trap of lift achter in de winkel Meer info: anwb.nl/utrecht-neude

Cultuur / Uit 11

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT VOLGENS

Sander Hoogendoorn 3FM-dj 3FM Serious Request gaat vanaf dit jaar anders: drie dj-teams lopen in zes dagen het land door.

Ze eindigen allemaal bij het hoofdkwartier: TivoliVredenburg in Utrecht. Ook 3FM-dj Sander Hoogendoorn (30), vanaf september presentator van de ochtendshow, doet mee met het nieuwe Serious Request dat op 18 december begint. We vroegen hem naar zijn Utrecht, of hij het Glazen Huis gaat missen en waar hij de leukste avonden in de stad beleeft.

Tekst: Bo Steehouwer Fotografie: Kasper van Steveninck

V

oor het eerst sinds 2004 geen ­Glazen Huis dit jaar. Wat vind je daarvan?

“Met het jonge team dat nu bij 3FM werkt, en de oude garde die weg is, hebben we iets heel tofs verzonnen. Het was tijd om van zo’n grote succesformule af te stappen: het voelde niet meer als van ons. Met z’n allen staan we aan het begin van iets nieuws: urenlang wandelend vanaf locatie radio maken. En dat in december. Ik weet niet wat ik kan verwachten. Dat maakt het leuk, maar ook heel spannend. En er mag ook wel een beetje moeite in het geld ophalen zitten.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Het concert van Twenty One Pilots in het nieuwe Tivoli was een waanzinnig optreden. Het publiek is hun podium eigenlijk.

Het was dezelfde avond als de aanslag in Bataclan in Parijs. Zo’n avond blijft je bij.

Als bezoeker van een concert ben je zo kwetsbaar als de pleuris uitbreekt, terwijl je staat te genieten van de muziek. Het meest onschuldige wat je kan doen.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?

“Ik was een jaar of vijf. Samen met mijn opa en oma ging ik naar het SpoorwegWat kunnen we verwachten van museum. We kwamen uit Delft met de trein. Mijn oma vertelde over het station, het hoofdkwartier in over de stad. Toen we TivoliVredenburg?

Utrecht binnenreden “Dat wordt het epicenzag ik de spaghetti aan trum van de actie; het 'Ik ben hier als sporen en dacht ik: ik schakelpunt tussen de ben in een wereldstad. wandelende dj’s en de jochie uit In 2007 ging ik studeren luisteraars. Ook worden aan de HKU, maar toen er veel activiteiten geDelft volwassen had ik al een oogje op organiseerd. De dj’s die geworden' Utrecht. Ik ben hier als niet wandelen zijn er jochie uit Delft volwaste vinden en het eindfeest vindt er plaats.” sen geworden.”

Hoe denk je dat deze nieuwe formule van Serious Request zal bevallen?

“Nieuwe dingen zijn bij voorbaat lastig.

Het Glazen Huis was ook niet meteen een s­ ucces. Serious Request is meer dan het Glazen Huis: de week gaat erom dat we ons bewust zijn van hoe goed we het hebben en om iets te doen voor een ander. De actie blijft hetzelfde, alleen het middel om de aandacht te vragen is anders.”

Waar kijk je het meest naar uit van de komende Serious Request-editie?

“Ik heb afgelopen zomer de Vierdaagse gelopen en het is heel leuk als je weet dat je onderweg bent naar iets leuks: een feest of een actie. Ik hoop dat we met veel warmte worden ontvangen.

We proberen op hetzelfde level als de luisteraar te zijn. En niet op een verhoging in een huis: we moeten het samen doen.”

Waar ga jij in Utrecht heen voor een avondje goeie muziek?

“Dan kom ik toch vaak uit bij TivoliVredenburg of EKKO. Ik hou van livemuziek, van bandjes. En het is ook nog eens in de buurt van mijn huis.”

Tekst: Jantine Albers Fotografie: Bas van Setten

Allemaal Utrechters is een reeks interviews met onze in het buitenland geboren stadsgenoten. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad. We streven ernaar alle Utrechtse nationaliteiten te portretteren. Deze keer: John Kayongo (48) uit Uganda.

‘ Als we allemaal zouden dansen, zouden veel problemen verdwijnen’

J

ohn groeide op in Uganda, een land dat hij niet als zijn vaderland ziet. “Toen ik zeven was, verhuisden we naar Kenia omdat de dictator die in Uganda aan de macht was mijn vader (die hoogleraar Politicologie was) wilde vermoorden. Hard, maar zo is het leven”, aldus John. Na zijn studie Culturele antropologie in Nairobi, vertrok hij naar Nederland om een dansopleiding te volgen. “Ik ging voor de sensatie, voor de kansen. Ik wilde me focussen op mijn droom. Het was dubbel: ik miste mijn familie en het leven in Afrika maar ik wilde ook dansen. Je moet de situatie accepteren en er het beste van maken.”

De Nederlandse cultuur was confronterend voor John. “In 1993, toen ik naar Nederland kwam, was ik onder de indruk van de structuur en netheid. Het viel me op dat de mensen zo direct en altijd op tijd zijn. Ik bewonder de moed en het optimisme om altijd te fietsen, ook als het regent of sneeuwt.”

John ziet om zich heen echter veel eenzaamheid. “En mensen worden alleen maar eenzamer, ze zitten in hun eigen bubbel en zijn met zichzelf bezig.” Volgens John is de levensstandaard beter geworden, maar is de kwaliteit van het leven achteruit gegaan. “Mensen zouden hun telefoon eens moeten wegleggen en moeten praten tegen elkaar. Dat zou depressies voorkomen. Online wordt veel gedeeld, maar mensen zijn steeds minder sociaal.”

In Kenia en Uganda is dat anders, daar ben je nooit alleen. “De Afrikaanse cultuur is een wij-cultuur. We zijn vaker bij elkaar en zijn er voor elkaar, ook al hebben we een andere mening”, aldus John. Dit gevoel van

Deze reeks is een samenwerking van DUIC en Culturele Zondagen, mogelijk gemaakt door Stichting Dialoog en Gemeente Utrecht. Jezelf of iemand anders aanmelden voor deze rubriek? Dat kan! Mail naar redactie@duic.nl

Waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?

“In Café Flater: het is een relaxte kroeg en je komt er altijd wel iemand tegen die je kent. Als het mooi weer is kan je lekker onder de kap op het terras aan de gracht zitten. Ik ben er iedere week wel te vinden.

Vroeger vaak doordeweeks, maar nu meer in het weekend door de ochtendshow.”

Hoe ziet jouw favoriete weekend eruit in Utrecht?

“Ik ‘slaap uit’ tot 6.30… Dan ben ik klaar­ wakker en ga ik thuis rommelen: opruimen, een vinylplaatje luisteren, een radio­ programma van een collega. Daarna de stad in en vroeg bij de Flater eindigen met een biertje. En lekker rozig de avond in.”

Waar haal je je inspiratie vandaan in Utrecht?

“Als radio-dj haal je inspiratie uit het leven. Het is niet dat ik ergens naartoe ga en zeg: kom maar op inspiratie. Tijdens een optreden in Tivoli of het hardlopen, als je onbekende mensen spreekt in de Flater.

Voor ik het weet sta ik notities te maken.”

Utrecht is … “…de stad waar ik mijn onschuld ben ­verloren.”

saamhorigheid probeert John te creëren in zijn dans en danslessen. “Ik wil mensen met elkaar verbinden, niet alleen in de geest, maar in het hele lichaam. Ook al denken we totaal anders. Dat kan met dans. Europeanen vinden het soms eng om te dansen, ze vinden het oncomfortabel om zichzelf te laten gaan. Ze denken te veel na. Als we allemaal zouden dansen, zouden veel problemen verdwijnen. We eten om onze lichamen te voeden, we dansen om onze geest te voeden.”

Om zijn twee werelden nog meer met elkaar te verbinden, organiseert John sinds een jaar of tien culturele dansreizen naar Uganda. “Nederlanders zien tijdens die reizen het echte Uganda. Niet alleen de natuur, maar ook de cultuur. Ze overnachten bij traditionele gezinnen, met wie ze cultuur en ideeën uitwisselen. Dat maakt dat ze het leven in een ander perspectief zien.”

John probeert zijn kinderen op te voeden met het beste van beide culturen. Wat hij positief vindt aan de Afrikaanse cultuur is dat kinderen al jong verantwoordelijkheid krijgen voor dagelijkse taken. “Een nadeel in Afrika is dat kinderen alleen worden gezien, ze worden niet gehoord”, aldus John.

“In Nederland wordt echt geluisterd naar de kinderen.” John is van plan terug te gaan naar Afrika als zijn jongste kind oud genoeg is. Wat hij ervan zou vinden als een van zijn kinderen zou besluiten om dezelfde stap te zetten? “Ik zou huilen van emotie, ik zou het vieren. Mijn twintigjarige dochter is zeven maanden naar Zuid-Afrika gegaan voor haar studie. Dat heeft me erg geraakt. Ik bewonder het feit dat ze dat heeft gedaan.”

PASPOORT Naam: John Kayongo Geboortedatum: 10 augustus 1970 Land: Uganda Levensmotto: ‘We eten om onze lichamen te voeden, we dansen om onze geest te voeden’ Aantal mensen met een Ugandees paspoort in Utrecht in 2017: 19 (bron: Basisregistratie Personen/BRP) We zoeken nog Utrechters uit deze landen: Albanië, Algerije, Angola, Antigua en Barbuda, Armenië, Azerbeidzjan, Barbados, Benin, Bhutan, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cambodja, Centraal Afrikaanse Republiek, Costa Rica, Cuba, Cyprus, Democratische Republiek Congo, Dominicaanse Republiek, Ecuador, Egypte, El Salvador, Gabon, Georgië, Ghana, Guatemala, Guyana, Haïti, Honduras, Ivoorkust, Jamaica, Joegoslavië, Jordanië, Kaapverdië, Kameroen, Kazachstan, Kosovo, Laos, Lesotho, Letland, Luxemburg, Malawi, Mali, Mauritius, Moldavië, Montenegro, Mozambique, Namibië, Nepal, Nieuw-Zeeland, Niger, Nigeria, Oezbekistan, Oman, Panama, Rwanda, Saint Lucia, Saint Vincent en Grenadines, Samoa, Saoedi-Arabië, Servië, Singapore, Slovenië, Slowakije, Sri Lanka, Tadzjikistan, Tanzania, Toerkmenistan, Togo, Trinidad en Tobago, Tsjaad, Uruguay, Vietnam, Wit-Rusland, Zimbabwe

Advertenties

Advertentie

Dreigt uw trap een obstakel te worden?

Een traplift van thyssenkrupp is dé oplossing Veel senioren vrezen dat ze hun eigen huis moeten verlaten als het traplopen lastiger wordt. Bij thyssenkrupp realiseren we ons als geen ander dat trappen een obstakel kunnen zijn, maar we weten ook dat geen enkele trap een onoverkomelijk probleem hoeft te vormen.

Met een goede traplift op maat kunt u gewoon zelfstandig blijven wonen, in uw eigen huis.

Advies bij mij thuis Ervaar het comfort van een sta-opstoel

Een sta-opstoel via Medipoint Thuisservice • • • • •

Persoonlijk advies aan huis van onze adviseurs Uitleg over verschillende soorten en modellen sta-opstoelen Onder begeleiding een sta-opstoel uitproberen in uw eigen woonkamer Uw lichaamsmaten kunnen direct worden opgenomen, voor een sta-opstoel op maat Veel modellen, stofgroepen en kleuren verkrijgbaar tegen scherpe prijzen Profiteer in 2018 nog van het lage btw-tarief van 6%!

Nu op alle sta-opstoelen tot wel 25% korting Maak nu een afspraak voor een thuisbezoek en krijg een trapliftvoucher t.w.v. €500,- cadeau!

Alleen geinteresseerd in een traplift? Bel 088 - 10 20 100 (optie 3) en vraag naar de voorwaarden.

Deze aanbiedingen zijn geldig t/m 31 december 2018 en gelden niet i.c.m. andere acties, kortingen of waardebonnen.

Maak vrijblijvend een afspraak!

088 - 10 20 100 (optie 3)

Fotocredit: Sanne Peper

1619 Maak het kort…

Theater Kikker staat in de kerstvakantie volledig in de context van de Tachtigjarige Oorlog met de voorstelling ‘1619 Maak het kort ...’ De acteurs van Aluin brengen met veel humor, enthousiasme en verbazing de geschiedenis tot leven.

"Maak het kort" zei Johan van Oldenbarnevelt vlak voor het beulszwaard neerviel. 1619 Maak het kort... toont de laatste dagen van de belangrijke staatsman. Hij zit in de cel omdat hij gearresteerd is wegens landverraad. Iedereen probeert Prins Maurits onder druk te zetten om hem vrij te laten. Maar het doodvonnis wordt uitgesproken en de geschiedenis zal zijn oordeel vellen over deze grondleggers van Nederland.

De voorstelling, historisch correct voor zo’n 83,7%, geeft een frisse kijk op één van de prachtige verhalen die de Nederlandse geschiedenis rijk is. 1619 Maak het kort... is het derde en laatste deel van ‘De Vaderlandse Oorlog’, een theaterdrieluik geschreven door Erik Snel. Kennis van het vorige deel is niet vereist: de spelers praten je bij. Naast de voorstelling is er ook een randprogramma.

Do 20 t/m za 29 dec

1619 Maak het kort…

Theatergroep Aluin THEATER KIKKER

aluin.nl / theaterkikker.nl

steeds groter obstakel voor mij, de treden leken steeds verder uit elkaar te liggen.

We hebben een huis met twee verdiepingen, en mijn hobbykamer is op zolder.

Een aantal keer per dag de trappen op- en aflopen ging echt niet langer. Toen hebben we een Swing aangeschaft. Ik ga nu moeiteloos met mijn traplift naar boven en weer terug en geniet weer volop van mijn hobbykamer.”

Obstakel opgeheven De Swing-traplift heeft al veel mensen hun mobiliteit in huis teruggegeven. Een tevreden gebruiker vertelt: “Onze trap werd een

December is al duur genoeg U ontvangt de hele maand december € 750,- korting op de aanschaf van een Swing-traplift! Vraag een

gratis en vrijblijvend gesprek aan via

0800-5003 of vul uw gegevens in op

trapliften.nl Tijdens de afspraak laat onze adviseur u met behulp van HoloLinc precies zien hoe de Swing er in uw huis uitziet. thyssenkrupp is marktleider in mobiliteitsoplossingen in huis en biedt u levenslange garantie op een nieuwe traplift. Bekijk de voorwaarden op onze website.

Wedden dat we ook een oplossing hebben voor de obstakels in uw huis?

www.medipoint.nl/thuisadvies

MUZIEKTHEATER

KLASSIEKE MUZIEK

MUZIEKTHEATER

Wo 12, vr 14 en za 15 dec

Za 15 dec

Wo 19 + do 20 dec

Winterdinervoorstelling: Ebenezer

THEATER

Traplift voor iedere trap: Swing Onze Swing-traplift is de steun en toeverlaat in steeds meer woningen. Deze traplift past op iedere trap en kan zelfs naar de zolder worden doorgetrokken. Met behulp van de innovatieve HoloLinc-technologie wordt de trap tot op de millimeter nauwkeurig ingemeten, waarna de traplift op maat wordt geproduceerd. En het mooiste: binnen twee weken wordt de Swing bij u thuis gemonteerd.

HändelDag

In het hol van de Leeuw DOX

TIVOLIVREDENBURG [10.30]

PARNASSOS CULTUURCENTRUM [18.30] uu.nl/parnassos

oudemuziek.nl / tivolivredenburg.nl

Een oude gierige man die geen bezoek wil ontvangen, twee strenge zusters die niet weten wat ze met hem aan moeten en drie geesten, uit verleden, heden en toekomst, die uiteindelijk een ander mens van de oude man maken. Dit jaar schotelt Parnassos je een wintervoorstelling voor naar het bekende Dickens verhaal ‘A Christmas Carol’. Met een dikke knipoog naar het origineel en een heerlijk driegangenmenu!

Barokgrootmeester Georg Friedrich Händel wordt op 15 december in de schijnwerpers gezet. Met onder andere Messiah, uitgevoerd door de Nieuwe Philharmonie Utrecht onder leiding van Johannes Leertouwer.

Verder staan La Risonanza, La Cicala en Paolo Zanzu op het programma. Tussen 11 en 12 uur speelt stadsbeiaardier Malgosia Fiebig Händel op de beiaard vanaf de Domtoren.

STADSSCHOUWBURG UTRECHT [20.30] ssbu.nl

Vani zit in een gevangeniscel en is in gevecht met zichzelf.

Hoe komt het dat zijn dromen vervlogen en dat hij uiteindelijk in de gevangenis belandt? Wat heeft ertoe geleid dat zijn jonge leven deze wrange afslag heeft genomen? Met scherpe humor, spoken word en muziek zoeken vier opkomende performers naar antwoorden in een voorstelling over hokjesgeest.

Liefdesverklaring (voor altijd) PODIUM HOGE WOERD [20.00]

podiumhogewoerd.nl

Do 13 dec

ZIMIHC sessies: Jorn ten Ham + Kasper de Boer ZIMHC WITTEVROUWEN [20.00]

Vr 14 dec

Kerstcantates Nederlandse Bachvereniging o.l.v. Marcus Creed TIVOLIVREDENBURG [20.15]

De pianist van Yarmouk CENTRALE BIBLIOTHEEK [11.00]

MUSEA & EXPOSITIES

Di 18 dec

Vanafzo16dec

Utrecht, Caravaggio en Europa

TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Mathilde Santing Kerstprogramma

Utrecht, Caravaggio en Europa brengt het Rome van 16001630 naar Utrecht. Op jonge leeftijd vertrokken Dirck van Baburen, Gerard van Honthorst en Hendrick ter Brugghen naar Rome, waar Caravaggio voor een revolutie in de schilderkunst had gezorgd. De tentoonstelling laat voor het eerst deze Utrechtse caravaggisten naast hun Europese collega’s zien. Ruim zestig bruiklenen, waaronder het topstuk uit het Vaticaan De graflegging van Christus van de Hendrick ter Brugghen, De heilige meester Caravaggio (1571-1610) Sebastiaan door Irene verzorgd, 1625. zelf, zijn te zien.

Allen Memorial Art Museum

Meer tips?

Neem het magazine UITagenda Utrecht o.a. bij

Luwten Do 20 dec

CENTRAAL MUSEUM

centraalmuseum.nl

Vier doorgewinterde acteurs en mimespelers brengen een ode aan de toeschouwer. Cas Enklaar, Marien Jongewaard, René van ’t Hof en Antoinette Jelgersma vertegenwoordigen vele decennia aan ervaring in de Nederlandse theaters. Na een lange relatie met het publiek maken zij de balans op.

Jarenlang keken we naar hen, nu kijken zij terug.

Utrecht is een stad vol muziek.

Je kunt onder andere naar deze concerten en optredens:

Za 15 dec

THEATER

Vr 21 dec

Aeham Ahmad - De pianist van Yarmouk

mee of kijk op

PODIUM HOGE WOERD [20.00]

Do 20 dec

Handsome Poets & Orange Skyline DE HELLING [20.15]

Vr 21 dec

Jason Waterfalls Utrechtse poprockband DE HELLING [19.30]

Vr 21 dec

Lisa Lois sings Adele TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Cultuur / Uit 13

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Tekst: Mirte van Eysden

Knus Winterfestival Waar: Verschillende locaties in de stad Wanneer: 14 tot en met 16 december Prijs: Gratis

Tussen je oren Tekst & fotografie: Mirte van Eysden

Theaterfestival De Nieuwe Collectie Waar: Theater Kikker, Ganzenmarkt 14 Wanneer: 12 tot en met 15 december Prijs: Verschilt per theaterstuk

WIE BEN JE? Brent Sickmann (17) Masterstudent Intellectueel Eigendom & ICT

Theater Kikker heeft in ‘De Nieuwe Collectie’ de opvallendste voorstellingen van de nieuwste en spannendste theatermakers verzameld. Het overkoepelende thema is de zoektocht naar wat het betekent om mens te zijn anno 2018. Een van de voorstellingen is ‘De Rode Klauw’, een satire over macht en beeldvorming met Turkse president Erdogan in de hoofdrol. Een ander stuk is ‘Oliver’, een solovoorstelling over vaders en zonen. Er is ook een podcastperformance, ‘No coincidence, no story’, over de rol van toeval in het leven.

Zie voor meer informatie de website www.theaterkikker.nl.

WAT LUISTER JE? The Day, Octave Lissner “Ik heb vier of vijf jaar geleden een afspeellijst ‘chill muziek’ aangemaakt op Spotify en daar luister ik nu nog steeds naar. Eens in de zoveel tijd voeg ik wat nieuws toe. Meestal luister ik van nieuw naar oud, maar toevallig heb ik hem nu op shuffle staan, dus dit is best een oud nummer. Ik vind het heel leuk om naar nieuwe muziek te zoeken via bijvoorbeeld Discover Weekly of nummerradio op Spotify.”

In het weekend van 14, 15 en 16 december verandert Utrecht in een winterwonderland. Door de hele stad zijn markten, muziek en gezelligheid te vinden. Vind kerstcadeautjes bij de ‘Zelfgemaakte Markt’ op Mariaplaats (15 en 16 december), of warm jezelf op met een heerlijk glas (glüh) wijn op het Fonteyn wijnfestival (14-16 december). Er is voor ieder wat wils. Zie voor meer informatie over het programma de website www.knusutrecht.nl.

Talkshow van de Toekomst | Intelligentie Waar: TivoliVredenburg, Vredenburgkade 11 Wanneer: 11 december om 20.00 uur Prijs: Tickets 10 euro (studenten 7,50 euro) Met de serie ‘Talkshow van de Toekomst’ wordt er geen glazen bol gebruikt, maar wetenschappelijke kennis om een blik in de toekomst te werpen. Het thema van deze avond is: intelligentie.

Wat is het, wat doet technologie met ons brein en gaat de kunstmatige intelligentie ons inhalen? Deze vragen en meer worden beantwoord door een deskundig panel van onderzoekers op het gebied van menselijke en kunstmatige intelligentie.

Händeldag Waar: TivoliVredenburg, Vredenburgkade 11 Wanneer: 15 december, diverse tijden Prijs: Verschilt per concert Na Bach, Vivaldi en Purcell wordt nu ook de barokgrootmeester Georg Friedrich Händel in het zonnetje gezet met een speciaal aan hem gewijde dag. In de middag zijn er werken van de jonge Händel te beluisteren, uitgevoerd door onder andere La Cicala en La Risonanza. Ook wordt de vaak onderschatte klaviermuziek van Händel ten gehore gebracht door Paolo Zanzu. Er wordt opgetreden door een ensemble van het Conservatorium van Amsterdam en musicoloog Peter Holman geeft een gratis lezing over de componist.

Als klapper op de vuurpijl eindigt de dag met een uitvoering van de Messiah door de Nieuwe Philharmonie Utrecht.

Culture Shock Waar: De Voorkamer, Kanaalstraat 225 Wanneer: 15 december om 19.00 uur Prijs: Tickets 5 euro De Syrische klarinettist Ghaeth Almaghoot en Nederlandse singer-songwriter Lijo bundelen voor één keer de krachten tijdens Culture Shock: Mash Up. Bij Mash Up-avonden worden muzikanten eenmalig bij elkaar gebracht om samen muziek te maken. Almaghoot maakt eigen composities waarin hij Oost en West verbindt. De muziek van Lijo, zowel elektronisch als akoestisch, is rauw en alternatief.

KENNERS TIPPEN

WIE BEN JE? Dennis Nel (22) Eerstejaars rechtenstudent WAT LUISTER JE? All Night, Parov Stelar “Eigenlijk let ik niet zo op wat ik luister.

Het is meer een achtergrondmuziekje voor als ik aan het lopen ben. Dit is wel een heerlijk, vrolijk muziekje. Ik luister altijd naar een afspeellijst die ik zelf heb gemaakt. Soms wissel ik af met een hiphop-afspeellijst van een vriend. Ik ben nu op weg naar de sportschool en daar staat ook altijd wel lekkere muziek op. Eerst had ik daar altijd mijn eigen oordoppen in, maar toen leidde mijn mobiel me erg veel af.”

Cinetoon

Shoplifters

door beeldend kunstenaar en HKU-docent Jolanda Schouten

door filmdeskundige Vincent Brons

Dat de wereld van de beeldende kunst zich uitstrekt ver buiten de grenzen van olieverf, linnen, marmer en klei hoop ik in deze tips te hebben benadrukt.

Kunst is interdisciplinair, is politiek en activistisch, of juist l’art pour l’art: nutteloze schoonheid en lelijkheid.

En dat resulteert in een veelheid aan circuits waar heel verschillende makers en totaal verschillende publieken elkaar ontmoeten. Cinetoon is daarvan een mooi voorbeeld. Het is een audiovisueel programma bij culturele vrijhaven De Nijverheid dat elke tweede donderdagavond van de maand plaatsvindt. Cinetoon biedt programma’s met korte, avontuurlijke films in combinatie met live muziek.

Een avond bestaat uit een half uur stille films, een serie korte geluidsfilms en tot slot een muzikale set van de artiest of groep die de films heeft begeleid. Op 13 december staat ‘water’ in het middelpunt. Met onder meer een reisfilmpje over een Franse rivier uit 1911, en een selectie uit het archief van Straight Eight, die 8mm-filmpjes van internationale filmmakers verzamelen. De muziek wordt verzorgd door Niels Duffhues’ Fable Dust. Zijn muziek is omschreven in tijdschrift Gonzo (Circus) als 'Pure gitaarmuziek die uitnodigt tot verstilling en bezinning' en volgens muzieksite Vital Weekly is ‘elk stuk een filmpje op zichzelf’.

Shoplifters volgt het complexe huishouden van een familie in een Japanse metropool. Vier generaties leven in een piepklein appartement, verscholen tussen de woonblokken van de werkende klasse, en stelen dagelijks hun levensbehoeften bij elkaar. Wanneer vader Osamu en zoon Shota een klein meisje op straat vinden, besluiten ze haar tijdelijk in huis te nemen. Dit hartverwarmende gebaar neemt een wending wanneer Osamu het meisje besluit bij zich te houden en haar net als de rest van het gezin te trainen tot winkeldief. Al snel blijkt het gezin een kaartenhuis te hebben gebouwd van leugens en bedrog. Regisseur Hirokazu Kore-eda won met dit sociale drama op het Cannes Film Festival de prestigieuze Palme d’Or. Shoplifters is het verhaal van een groep verloren en beschadigde mensen, die steun vinden bij elkaar onder de noemer familie maar dat begrip voor eigen gewin herdefiniëren. Een bijzonder realistische inkijk van een bikkelharde overlevingsstrijd.

Wat? Cinetoon bij De Nijverheid: Water Waar?

Culturele Vrijhaven De Nijverheid, Nijverheidskade 15 Wanneer? Donderdag 13 december, vanaf 20.00 tot circa 22.00

Kaartjes aan de deur, 5 euro, alleen pin.

Online: facebook.com/cinetoon

Wat? Shoplifters Wanneer? Vanaf 13 december in de bioscoop Waar?

Louis Hartlooper Complex | Tolsteegbrug 1 Online: www.hartlooper.nl

Advertenties

Kerstdiner op Camping Ganspoort!

Het C Kers amping t 2018 menu s onli taat ne!

Feestelijke Visschotels Verwen uzelf en uw gasten met een van onze visschotels. Voor iedere gelegenheid een heerlijke visselectie van 1-ste klas vis. Kijk op www.vishandelleidscherijn.nl voor meer info.

Reserveer nu het driegangen kerstdiner voor €

29,50 p.p. kinderkerstdiner € 10 • kerstavond maandag 24 december

Zalmschotel € 25,-

Visschotel € 32,50

Haringschotel

Visschotel € 52,50

Reserveren via hallo@ganspoort.nl

www.ganspoort.nl

ZOEK JE EEN LEUKE LOKATIE VOOR EINDEJAARS OF NIEUWJAARSBORREL?

Visschotel € 75,00

Bel of mail Camping Ganspoort!

Sashimischotels

Visschotel

€ 90,-

Tel: 030-2006186 Mail: hallo@ganspoort.nl

www.ganspoort.nl

• Luxe appartementen van ca. 100 tot 240 m2 • 3 en 4 kamer appartementen • Aan het grote toekomstige Park Leeuwesteyn

Overvecht | Zamenhofdreef 31| Utrecht 030 – 4006666 WC Leidsche Rijn | Parijsboulevard 36 | 3541 CX Utrecht | 030 – 2318570

• Zeer duurzaam (EPC van -0,2) • Balkon op het zuiden • Hoge plafonds

• Alle dagelijkse voorzieningen binnen handbereik • Inclusief vloerverwarming en -koeling • Vanaf € 393.000,- v.o.n.

BEKIJK HET HUIDIGE AANBOD OP VORM.NL/DEPARKWACHTER OF NEEM CONTACT OP MET DE MAKELAARS

Brecheisen Makelaars B.V. : 030 - 233 11 34

Punt Makelaars: 030 - 273 74 64

Stad / Leven 15

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

JETTE & JILDOU DRINKEN KOFFIE

Tekst & fotografie: Jette Pellemans & Jildou Fabriek

De Landgoedkeuken Mariënwaerdt

Walnotentaart van de barones in Efteling-decor Wat zou er toch komen in het oude pand van Brandmeesters in de Korte Jansstraat? Begin november gingen eindelijk de bouwschermen weg en opende de Landgoedkeuken van landgoed Mariënwaerdt haar deuren. Een knusse maar statige keukentafel-sfeer, met walnotentaart naar recept van de Barones. Jette & Jildou trokken hun chicste kleren aan en gingen langs.

‘W

at gezellig, dat u komt aanschuiven aan onze ‘keukentafel’ in Utrecht!’ Naast de vriendelijke begroeting van het personeel, heet de menukaart ons ook al hartelijk welkom als we in de leren stoelen ploffen op de nieuwste locatie van Mariënwaerdt. Het gelijknamige landgoed bestaat al ­ ietsje langer: 284 jaar om precies te zijn.

Sinds 1734 is de familie Van Verschuer eigenaar van het landgoed gelegen in Beesd (de Betuwe) van zo’n 900 hectare groot. Een veelzijdig gebied waar je kunt wandelen of fietsen, eten, trouwen of overnachten en producten uit eigen tuin kunt kopen in de Landgoedwinkel.

Nu zijn die producten ook te koop in de locatie in Utrecht-stad. Als je het pand – waar Brandmeesters jarenlang zat – binnenkomt, heb je links het winkel­ gedeelte met kazen, brood, vleeswaren, jams en nog veel meer. Rechts is het café met verschillende zitjes voor een kop koffie, lunch of borrel.

Efteling-gehalte Het geheel is dus in Landgoedstijl; een kopie van de keuken in het Grote Huis, vermeldt de website. Er staan grote stapels servies in de kast, de koffie krijg je in een nostalgisch blauw-wit kopje en de vloer is g ­ elegd in een ouderwets tegelpatroon. Het geheel geeft geen onprettige sfeer, al is het Efteling-gehalte hoog. Een beetje ‘nep’-oud is het wel.

Er staat een aardige koffiemachine op de bar met daarnaast een fijne uitstalling aan lekkernijen uit de eigen Landgoedkeuken – dat willen we best proberen! De cappuccino is lekker sterk. Er zit een goede schuimlaag op, al is die met wat té grote luchtbellen in plaats van het door ons geliefde microschuim. Maar ach, een

kniesoor die daarop let. De café latte is de wat minder sterke variant van de cappuccino, met fijn schuim van havermelk. Dit valt ons niet tegen.

Voor wat zoetigheid kiezen we voor walnotentaart ‘van de barones’ en een scone waarvoor we zelf jam mogen kiezen bij de jam-bar. Het is moeilijk kiezen uit al het aanbod: bramen, bosbessen, vlierbessen of toch rabarber-aardbeien? In combinatie met zo’n warme scone uit de oven is het in ieder geval een ware traktatie. De walnotentaart is ook heerlijk trouwens: hartig en zoet tegelijk.

Gewone koffie De gewone koffie – die hier ook simpelweg ‘koffie’ heet, in plaats van lungo, americano – is ook smaakvol te noemen. Een lekker bakkie: sterk en fruitig. De koffiebonen zijn een eigen blend van Cornelissen ­Coffeeroasters en kun je ook in een zakje meenemen voor thuis (€6,90 voor 500 gram). Voor later op de dag zou je kunnen kiezen voor een biertje of appelcider uit de eigen boomgaard met een landgoed-kaasplank.

We zitten er lekker bij, zo op deze woensdagmiddag.

De grote leren bruine stoelen aan het raam bieden een perfect uitzicht op voorbij trekkend publiek op de ­Korte Jansstraat. Er is ruimte om stilletjes achter je laptop te zitten, maar er is ook een grote leestafel of een­­tafeltje voor twee. En die chique kleren: die zijn nergens voor nodig. Dit is een laagdrempelige landgoedkeuken waar je ook met je stadse kloffie naar binnen mag.

Volg Jette & Jildou drinken koffie ook op Facebook en Instagram! Like en wees als eerste op de hoogte van waar Jette & Jildou deze keer koffie gaan drinken.

Unique Selling Point Alle eigengemaakte producten op de kaart voor een prima prijs Afknapmomentje: De landgoedstijl voelt een beetje aan als een decor-concept in plaats van een authentieke plek

Drie vragen aan Rosaline Niemeijer-Kleppe, projectleider Landgoedkeuken Utrecht Het duurde wel een tijdje voor jullie open waren!

“Klopt. Een vergunning krijgen voor een winkel en horeca in één pand was wat lastiger dan we dachten. Maar het is uiteindelijk gelukt! Sinds 8 november zijn we open.”

De locatie moet een kopie zijn van de keuken van de barones.

Is dat echt zo?

“Ja, dat hebben we echt willen nabootsen. Zo is er in de barones haar keuken ook een schouw, hetzelfde servies als hier en het kookeiland is bij ons de bar geworden. Er moest natuurlijk wel een horeca-keuken in passen, dus helemaal hetzelfde is het niet. Maar met de fotolijstjes en andere elementen hebben we wel een huiselijke sfeer willen oproepen.”

Jullie maken veel producten zelf. Wat is jouw eigen favoriet?

“Zelf ben ik gek op kaas – gelukkig hebben we daar negentien smaken van. En verder is onze eigen gemaakte appeltaart echt goddelijk. We mixen de appelvulling met lemon curd. Dat kennen niet veel mensen, dus dat maakt ‘m extra bijzonder.”

Advertenties

Triaderm Najaarsactie

KNUS

14, 15 & 16 DECEMBER 2018

Kan jouw huid wel een oppepper gebruiken?

Microdermabrasie

hts

Nu slec

€ 75

g andelin

per beh

l € 99

normaa

Actie geldt tot 1 februari

Alexander Numankade 199, Utrecht 030 271 55 11, contact@triaderm.nl Actievoorwaarden vindt u op: www.triaderm.nl

UTRECHTS WINTERFESTIVAL MARKTEN, MUZIEK, LITERATUUR, THEATER EN GEZELLIGHEID. KNUSUTRECHT.NL

16 Stad / Leven

NR. 71 | DECEMBER 2018 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

ONDER DE MENSEN

‘Ik heb het gevoel dat ik er weer bij hoor’

Tekst en fotografie: Mirte van Eysden

Onder de Mensen is een serie verhalen van DUIC waarin we zoeken naar voorbeelden van hulp, ondersteuning en initiatieven in Utrecht. Bij wie kun je terecht voor een steuntje in de rug om je leven weer op de rit krijgen?

Hoe ondersteunen en helpen mensen elkaar om een stapje verder te komen? Wie zijn de enthousiaste initiatiefnemers die opstaan voor hun buurt? Deze keer deel 45: Betty Badal.

Het is druk in de Supervlaai op het Smaragdplein. Betty Badal (58) en Roely Tijmes (70) spreken hier iedere week af voor een kop koffie en een stuk vlaai. Na de koffie helpt Betty Roely met boodschappen doen. “Ja dat vind ik leuk, dat ik zo iedere week met Betty praten kan”, zegt Roely.

B

etty en Roely hebben elkaar ruim twee jaar geleden leren kennen via het maatjes­ project van De Tussenvoorziening. Roely had een aantal keer potentiële maatjes ontmoet, maar nog geen juiste match gevonden. “Maar tussen ons klikte het meteen”, lacht Betty. Roely knikt bevestigend.

“En Betty ziet er ook altijd zo mooi uit, hè”, voegt ze toe.

Betty hoorde van het project via het buurtteam. “Ik was depressief nadat ik werkloos was geworden. Ik werd wanhopig. Het is heel moeilijk om een betaalde baan te krijgen op mijn leeftijd. Ik raakte ook geïsoleerd. Je raakt namelijk niet alleen je baan kwijt, maar ook het contact met mensen dat daarbij hoort.”

Betty werd er hopeloos van en zocht hulp bij de huisarts. Via via kwam ze uiteindelijk bij het buurtteam terecht. Haar contactpersoon van het buurtteam raadde Betty aan om op een vacaturebank voor vrijwilligers te kijken.

Daar kwam ze de oproep van Roely tegen.

“Roely heeft in het verleden psychische problemen gehad en kreeg dan vaak de ­neiging om zich terug te trekken”, legt Betty uit. Om dat soort periodes te voorkomen heeft ze een maatje gezocht. “In de afgelopen twee jaar hebben we bijna geen koffie-afspraak overgeslagen, toch Roely?”, vraagt Betty.

Heeft u een verhaal voor deze serie?

Bijvoorbeeld over de hulp of ondersteuning die u heeft gekregen van een professional, kennis, vrijwilliger, familielid of buurtgenoot? Of heeft u zelf iemand verder geholpen of iets georganiseerd voor anderen? Dan past uw verhaal in deze serie. Mail uw verhaal in een paar zinnen naar onderdemensen@utrecht.nl en dan neemt de gemeente Utrecht of DUIC binnen twee weken contact met u op. Alvast bedankt!

Deze serie wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Utrecht

Naast het maatjesproject doet Betty ook nog ander vrijwilligerswerk. Zo werkt ze als facilitair medewerker bij Altrecht in het Willem Arntsz Huis en als panelmedewerker bij het project ‘Meetellen in Utrecht’. “Door het vrijwilligerswerk heb ik het gevoel dat ik er weer bij hoor, dat ik weer meetel en mijn steentje bij kan dragen aan de maatschappij”, legt ­Betty uit.

Zodra de koffie en de vlaai op is, gaan de dames weer op pad. Er moeten wekelijkse boodschappen gedaan worden en Betty helpt Roely daarbij. Het uurtje koffiedrinken doet ze beiden zichtbaar goed. Betty vult aan: “Ik ben alleenstaand en leef zelfstandig, dus het geeft niet alleen Roely een fijn gevoel, maar mij ook.”

Vrijwilligers Wilt u zich inzetten voor anderen in uw buurt of stad? Neem dan eens een kijkje bij Vrijwilligerscentrale Utrecht. U kunt ook bellen of langskomen. Kijk op www.vcutrecht.nl.

Soms kunt u voor hulp of ondersteuning ­terecht in uw omgeving. Maar dit kan niet altijd. Kijk op www.ugids.nl/vrijwilliger-nodig bij welke organisaties u terecht kunt als u op zoek bent naar een vrijwilliger. U kunt ook­bellen of langskomen bij de Vrijwilligerscentrale.

Advertentie

GRATIS LAMINAAT & HOUTEN VLOEREN BIJ BEBOPARKET WEGENS OVERPRODUCTIE IN ONZE FABRIEK GRATIS AF TE HALEN LAMINAAT & HOUTEN VLOEREN HOUTEN VLOER RUSTIEK 20CM BREED

.

TEN I.C.M & PLIN OER RVL E D ON

.

TEN I.C.M & PLIN OER RVL E D ON

BOERDERIJ VLOER RUSTIEK 20CM BREED

.

TEN I.C.M & PLIN OER RVL E D ON

EN BIJ DE HOUTEN VLOEREN GELDT DAT U ALLEEN DE SPSLIJM, PLINTEN & OLIE BETAALT!

.

TEN I.C.M & PLIN OER RVL E D ON

STRANDTENT VLOER

KLOOSTER VLOER

KASTEEL VLOER

RUSTIEK 20CM BREED

RUSTIEK 20CM BREED

RUSTIEK 20CM BREED

.

EN I.C.M PLINT LIE & KO LIJM WER SPS R & AF U KLE

Stad / Leven 17

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

KUNST AAN GEBOUWEN

O Verkeerssymfonie in Politiebureau Paardenveld

De oude vleugel van het politiebureau langs de Bergstraat was ooit de nieuwe vleugel. Deze werd in 1957 gebouwd als uitbreiding op het hoofdbureau van gemeente-architect Planjer uit 1931. Het hoofdgebouw maakte in 1984 plaats voor het huidige bureau, maar de jaren vijftigvleugel bleef. In het trappenhuis bevinden zich nog enkele bijzondere 'macromozaïeken'.

Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief en Arjan den Boer

p advies van de gemeentelijke commissie voor Beeldende Kunst en Kunstnijverheid kreeg de kunstenaar Perdok in 1958 opdracht voor wandkunstwerken over 'verkeer in de grote stad'. In de nieuwe bureauvleugel werd namelijk de verkeerspolitie ondergebracht. In 1954 was de percentageregeling ­ingevoerd, die inhield dat 1,5 procent van de bouwsom van overheids­gebouwen beschikbaar was voor monumentale kunst. Bij het politiebureau kwam deze kunst voor het eerst aan de binnenkant in plaats van buiten. De invulling en materiaalkeuze ­werden aan de kunstenaar gelaten.

Pseudoniem Perdok was eigenlijk Henk Schelle­ vis (1913-2011). Hij groeide op aan de Plompetorengracht en begon in 1930 aan de Rijksnormaalschool in Amsterdam met de opleiding tot tekenleraar, die hij als 'dressuur' ervoer. Terug in Utrecht werkte hij als vrij kunstenaar en docent, onder meer bij de Vrije Academie aan de Nieuwegracht.

Vanwege zijn ­'vervreemdende' schilderijen, en omdat hij bijdroeg aan het surrealistische blad De Schone Zakdoek, werd Perdok een surrealist genoemd. Later zei hij zelf: 'Ik heb mij nooit surrealist gevoeld. Ik zie wel dat in elke kunst surrealistische elementen zitten.'

Het pseudoniem Perdok ontstond tijdens de mobilisatie van 1939 toen Schellevis in de gevangenis dienstweigeraars (pacifisten) ­bezocht. Eén van hen heette Perdok. 'Die naam heb ik van hem genomen, omdat ik dat een heel mooi, kort letterbeeld vond. Later heb ik ontdekt dat in die naam Perdok misschien wel onbewust twee namen van schilders vervat zijn die op mij veel ­invloed gehad hebben: Picasso en Pyke Koch,' vertelde hij in 1986 aan Piet Calis.

In de jaren vijftig werd Schellevis in Amsterdam ­docent en ook directeur van het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs, de latere Gerrit Rietveld A ­ cademie.

Tot zijn leerlingen behoorden Ger van Elk, Jan des Bouvrie en ook Wim T. Schippers, die hem z'n favoriete ­leraar noemde: "Geweldige man, goeie herinneringen aan."

Over Perdoks werk in het ­ trappenhuis van het Utrechtse politie­ bureau schreef Jan Meulenbelt, chef van het gemeentelijke bureau Culturele Zaken en dichter: "Met de vrijheid die Perdok bij deze opdracht kreeg wist hij aanvankelijk nauwelijks raad. Dat bleek wel uit de onvrije wijze waarop hij de e ­ erste schetsen maakte: stijve

nauw­gezetheden zonder kraak of smaak. Na enige weken evenwel kwam zijn hand los en maakte hij tekening na tekening, gouache na gouache, die het stadsverkeer tot uitgangspunt hadden, maar niet als ­stads­gezichten waren bedoeld. Men had hem immers niet om plaatjes maar om kunstwerken gevraagd."

Flitsend-rap De kunstenaar koos vijf onder­ werpen: een verkeers­ ongeval, spelende kinderen, stoplichten, fietsers en overstekende voetgangers. De schetsen die Perdok maakte werden tentoongesteld bij Kunstliefde aan de Nobelstraat. Volgens het Utrechts Nieuwsblad was ­Perdok 'vooral geboeid door de bewegingsdynamiek van het moderne verkeer. Men krijgt de indruk dat veel van deze studies even flitsend-rap willen zijn als de ­signalen waarvan het stadsverkeer zich bedient'. De recensent prees de gevarieerde aanpak, van bijna abstract tot herkenbaar decoratief, waarbij het lijnenspel 'soms een dansende allure' had. De kop van het artikel sprak van een 'verkeers-symfonie'.

Na het ontwerp volgde de u ­ it­voering als vijf duurzame wandkunstwerken. Perdok experimenteerde met technici van een ­ Amsterdams laboratorium met verf en glas bij hoge temperaturen. Zo ontstonden 'glastegelmozaïeken' die niet zoals gebruikelijk uit kleine stukjes bestonden, maar uit grote vlakken. Dit wordt wel ­macromozaïek genoemd. De techniek laat zich niet exact achterhalen, maar het lijkt erop dat glaspoeder op een keramische ondergrond is gebruikt. De beschildering in zwart, wit en grijstinten zit op de voorzijde en niet achterop, zoals bij vermurail (muurglas). De losse delen werden op de muur geplakt.

Twee van de vijf werken zitten er nog; de andere zijn bij verbouwingen verloren gegaan. Het mozaïek van voetgangers op een zebrapad is verdwenen, net als dat met een trottoir vol spelende kinderen. Van de weergave van een verkeers­ongeval — 'de veroorzaakte chaos zeer levendig voorgesteld' — is zelfs geen foto bekend. Het mozaïek met stoplichten bleef bewaard, al wordt het zicht tegenwoordig belemmerd door een verwarmingsbuis en een liftkoker. Het werk met fietsers is ook nog aanwezig, maar hieruit ontbreken twee stukken. Het is jammer dat de kunstwerken, voor zover ze al bewaard bleven, zo'n terug­getrokken bestaan leiden in een stil ­trappenhuis.

Advertorial

Exclusief

Culinaire Feestdagen in Utrecht

Culinaire Feestdagen Utrecht maakt zich weer op voor de feestdagen. Ben je op zoek naar inspiratie voor het kerstdiner? Weet je nog niet of je buiten de deur wilt gaan eten of thuis gaat kokkerellen?

Deze Utrechtse ondernemers zullen van jouw feestdagen een succes maken. Moge het culinaire feestdagen worden!

Madeleine Bar Bistro Wed 3a

De Utrechter Vredenburg 40

Onder de Domtoren, bij Madeleine Bar l Bistro op ’t Wed is de lunch net zo belangrijk als het diner. We eten al steeds vaker iets anders dan een broodje, maar écht lunchen, zoals Fransen dat kunnen, gebeurt nog maar weinig. Geen tijd om lang te tafelen? Dan bestel je het twee- of drie-gangen lunchmenu met een gevuld eitje, knapperig pizzaatje tonijn en boterzachte vis of stoer stuk vlees. Na een uur vervolg je jouw wandeling of stadsbezoek.

Eerste en Tweede Kerstdag verzorgen de medewerkers van De Utrechter Stadsbrasserie en Bar een Flamboyante Kerstbrunch (11.00 – 15.00 uur) en een Vrolijk Kerstdiner (vanaf 17.00 uur) voor jouw familie en vrienden. Gerookte forel, gepofte kastanjes en gegrilde hertenbiefstuk; zomaar een greep uit het lekkers dat je daar zult proeven. De Utrechter bevindt zich in hartje centrum op Vredenburg 40, op steenworp afstand van Utrecht Centraal. Reserveren is nodig en kan via kerst@deutrechter.nl.

madeleine-utrecht.nl

deutrechter.nl/kerst

Little Beershop Hardebollenstraat 7

Op Zuid Neerlandiakade 2b

Camping Ganspoort Helling 87

Nu open: Little Beershop. Stel je eigen bierpakket samen bij de kleinste en gezelligste bierwinkel van Utrecht! Fred van Driemeterbier aan de Amsterdamsestraatweg opent een nieuwe vestiging in een oude peeskamer aan de Hardebollenstraat. Nu open op donderdag en zaterdag. Alle bieren 6 halen = 5 betalen. Psst: in het nieuwe jaar verhuizen Fred en zijn bieren in de straat.

Op kerstavond is er bij Op Zuid een lazy kerstavond met comfortfood & bites buffet + welkomstcocktail voor €25,p.p. DJ Alwin draait soul, funky en jazzy tunes. Op tweede kerstdag kun je gezellig aanschuiven voor een uitgebreid kerstdiner met familie of vrienden. Je kunt kiezen voor een drie, vier of vijf-gangen diner. Derde kerstdag (27 december) serveren wij een drie-gangen verrassingsmenu van de chef €22,50 p.p. Reserveren via info@opzuidutrecht.nl

Camping Ganspoort, is 365 dagen per jaar open. Dus ook tijdens de kerstdagen en op nieuwjaarsdag. Én op alle donkere dagen daarvoor, ertussen en erna. Kom langs voor het kerstdiner op kerstavond, het kerstontbijt op eerste kerstdag, of de kerst-PubQuiz op tweede kerstdag met kerst-Campingklassiekers op het menu! Of op nieuwjaarsdag, voor de unieke Ganspoort 1 januari Dinch (diner-lunch). Reserveer het kerstdiner en de PubQuiz via hallo@ganspoort.nl of 030-2006186.

driemeterbier.nl

opzuidutrecht.nl

campingganspoort.nl

Advertorial Culinaire Feestdagen in Utrecht

in Utrecht Croquetten Boutique Bakkerstraat 7

Saar Catharijnesingel 81

Kwestie van Smaak De Helling 11

De feestdagen zonder croquet? Ho ho ho eens even! Ken je de Croquetten Boutique al? Wij maken onze croquetten met de hand, naar eigen receptuur en zonder onnodige toevoegingen. Tijdens de feestdagen kun je lekker thuis genieten van onze croquetten. Je hoeft ze alleen nog maar even te bakken. Is het vet al warm? Benieuwd naar ons assortiment?

Mail naar info@croquettenboutique.nl voor meer informatie. Bestel vooraf om teleurstelling te voorkomen.

Durf jij je te laten verrassen en een dagje vlees en vis over te slaan? Met een knipoog naar een traditionele kerstdiner bieden wij op 26 december een vijf-gangen verrassingsmenu voor €38,- p.p. Vanaf 12.00 uur zijn wij open en schenken wij de gehele dag het eerste glas bubbels naast een lunch of diner van het huis, want het is kerst! Toch liever van ons normale kaart eten?

Dat kan ook, Ramon maakt uiteraard een heerlijke kerstspecial.

Op zoek naar een relatiegeschenk of cadeau voor de komende feestdagen? Wij helpen je graag om van iedere gift iets bijzonders te maken. Naast het ruime assortiment wijn en whisky ben je bij ons ook in goede handen voor verschillende speciaal bieren en lokaal geproduceerde producten. Ook voor diverse proeverijen ben je aan het juiste adres. Kijk voor meer informatie op onze website. Santé en Slainte!

croquettenboutique.nl/#!/feestdagen

saar-utrecht.nl

kwestievansmaak.nl

Tonus Scharrelspecialist Jutfaseweg 93

Bierman & Bierman Biltstraat 46

Metro City Kitchen Jaarbeursplein 15

Wil je tijdens de feestdagen gourmetten? Bij ons ben je aan het juiste adres voor complete gourmetschotels. Wij zijn een ambachtelijke slagerij met diervriendelijk en antibioticavrij vlees. Bij ons kun je terecht voor heerlijk scharrelvlees van rund, varken, lam en kip. Graag verwelkomen wij je in onze slagerij. Wil je liever online bestellen? Dat is ook mogelijk. Kijk dan even op onze website. Wij bezorgen gratis vanaf €30,-

Bij Bierman & Bierman kun je terecht voor ongeveer 100 bieren uit Utrecht en omgeving en circa 2500 bieren uit andere Nederlandse steden en 30 landen wereldwijd.

Speciaal voor de feestdagen staat er een mooie selectie cadeauverpakkingen en bierpakketten klaar, zelf iets samenstellen en laten inpakken kan ook. We helpen je graag!

Nog niet zo thuis in de wereld van speciaalbier? Ontdekken kan tijdens een van onze bierproeverijen in de winkel.

Kijk voor meer informatie op onze website. Proost!

Restaurant Metro viert dit jaar haar eerste kerstfeest, daarom zijn wij zowel kerstavond als Tweede Kerstdag gezellig open. Je kunt beide dagen in Metro Downtown terecht voor zowel een a la carte lunch of diner als een feestelijk drie-­ gangen Kerstmenu. Ga je liever voor Metro Uptown d ­ ining dan ontvangen wij jou graag op Tweede Kerstdag vanaf 17.30 uur in ons restaurant op de vide. Openingstijden en menu vind je op de site.

scharrelspecialisttonus.nl

biermanenbierman.nl

restaurantmetro.nl

20 Stad / Leven

NR. 71 | DECEMBER 2018 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Fotografie: Robert Oosterbroek

Zoek de zeven verschillen en raad waar deze foto genomen is en win!

WOORDZOEKER Vind de Utrechtse woorden in de letterbrij; horizontaal, verticaal of diagonaal. Ook achterstevoren! De overgebleven letters vormen het antwoord.

LIJST WOORDEN Bakkerboyz Bedelverbod Bollendak Boomstress Eaudegracht Fame Feestijn Feut Herbigarden Nepbouwplaats Patatstraat

OPLOSSING:

Pindakaaswinkel Politiekordon Singelschaatsen Striptease Uithof Uppie USP Verdwijntrap Voorrangsplein Zombiekelder

P W B

O

O M

S

T

R

E

S

S

A

T

V

I

I

N

D

J

E

H

E

T

U

T

R

E

C

H

S

I

N

G

E

L

S

C

H

A

A

T

S

E

N

T

U

O

D

O

B

R

E

V

L

E

D

E

B

T

A

S

D

E

A

U

D

E

G

R

A

C

H

T

S

A

P

R

B

A

K

K

E

R

B

O

Y

Z W O

L

V

O

O

R

R

A

N

G

S

P

L

E

I

N

P

O

K

R

D

E

S

A

E

T

P

I

R

T

S

W V

E

P

A

T

A

T

S

T

R

A

A

T

A

U

U

I

T

H

O

F

N

H W E

F

A

M

E

O

P

T

U

N

E

D

R

A

G

I

B

R

E

H

B

P

I

E

F

E

E

S

T

I

J

N

T

J

A

P

I

L

F

B

O

L

L

E

N

D

A

K

A

R

E

E

O

Z

O M

B

I

E

K

E

L

D

E

R

N

?

P

A

R

N

J

I

W D

R

E

V

L

T

WIN Stuur de antwoorden van de zoekplaat (verschillen en locatie) en de oplossing van de woordzoeker naar puzzel@duic.nl. Onder de inzenders worden 2 kaartjes verloot om gratis deel te nemen aan een activiteit naar keuze uit het programma van het ANWB Café (anwb.nl/cafe).

Winnaars krant 70 Viola van der Meer-Dircks, Ruud Vringer, Inge van Luijk en William Poutsma

Deze puzzel wordt mede mogelijk gemaakt door ANWB Café

Stad / Leven 21

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

TOEKOMST

Tekst & fotografie: Bo Steehouwer

CO2ok

H

ontwikkelde een app om klimaatneutraal online te winkelen Wat brengt de toekomst voor Utrecht en op welke manier zijn Utrechters met de toekomst bezig? In deze rubrieken geeft DUIC de creatievelingen achter innovatieve producten, diensten en ideeën de ruimte om te vertellen hoe zij Utrecht voorbereiden op de toekomst. Deze keer Milo de Vries (39) en Jos van Nieuwburg (46) van de Utrechtse start-up CO2ok die door middel van een applicatie winkelen via webshops klimaatneutraal maakt.

oe is CO2ok begonnen?

Milo: “Ik kreeg het idee op wintersport: daar zag ik een tabel staan met de CO2-uitstoot van een week wintersporten. Toen dacht ik: waarom kan je dat niet compenseren? Zoals je ook met vliegreizen kan. Dat is anderhalf jaar geleden. Sindsdien ben ik niet meer te stoppen. Het is een flinke uitdaging, maar gelukkig heb ik nu Jos als partner in crime.”

Jos: “Ik heb een commerciële achtergrond.

Het heeft bij mij altijd gekriebeld om voor mezelf te werken. Ik ben er sinds oktober bij.

We hebben een mooie taakverdeling: Milo is van de ideeën en de techniek en ik zorg dat die ideeën op een zakelijke manier worden uitgevoerd.”

Wat wil CO2ok bereiken?

Milo: “We willen iedereen de keuze geven om hun online aankopen klimaatneutraal te maken. En zo de klimaatverandering samen tegen te gaan door actief CO2 te compenseren. Daarvoor hebben we een knop voor in webshops ontwikkeld. Hiermee krijgen ­consumenten de keuze om 1 procent meer te betalen over hun aankoop. Van dat geld compenseren we de broeikasgassen die vrij zijn gekomen bij productie en vervoer. Dat loopt enigszins, maar webshops zijn nog moeilijk te overtuigen omdat zij ons nog echt niet ­kennen. Daarom hebben we ook de ­Ninja-browser-app bedacht.”

Hoe werkt de app precies?

Milo: “Je moet de app installeren, momenteel alleen nog op de computer via Google Chrome of Fire Fox, maar binnenkort ook op je telefoon. Het mooie is dat de webshop het ‘compensatiepercentage’ betaalt. De app werkt met affiliate marketing programma’s: dat is ook hoe bijvoorbeeld een blog betaald krijgt. Als je op een blog een link hebt naar een product en je koopt het via die link, dan krijgt de blog een percentage. Zulke links ­gebruiken wij ook in Ninja. Inmiddels hebben we zo’n 22.000 webshops internationaal. Als we veel ‘Ninja’s’ hebben, brengen we hopelijk de webshops ertoe om de knop te installeren.”

Wat doen jullie met het kleine bedrag dat mensen extra betalen?

Milo: “Daarmee financieren we duurzame

WAT WORDT DAAR GEBOUWD?

projecten om klimaatverandering tegen te gaan. We werken samen met non-profitpartners die daar gecertifieerd voor zijn, zoals FairClimateFund uit Utrecht. Deze organisaties zijn experts in dat soort projecten en maken rapportages om te laten zien dat het daadwerkelijk de uitstoot vermindert. Eén van de projecten is een low tech oplossing waarmee gezinnen in derdewereldlanden niet meer op open vuur hoeven te koken. Hierdoor hebben ze vijf keer minder hout nodig, vijf keer minder CO2 uitstoot en minder rooken koolmonoxidevergiftiging. En ze hebben meer tijd om iets anders te doen dan hout sprokkelen. Het is win-win. Wij krijgen een kwart van het compensatiebedrag, anders kunnen we niet levensvatbaar worden. Dat zijn we voorlopig ook nog niet: we zitten hier antikraak, verdienen onder het minimumloon en de inrichting is tweedehands.”

Hoe berekenen jullie het compensatiepercentage per aankoop?

Milo: “We zijn nu nog kort bezig, en hebben beperkte mankracht en geld. Daarom is het nu een inschatting, maar wel op basis van wetenschappelijke berekeningen. Die inschatting gaan we accurater maken, maar het is moeilijk om het heel accuraat te doen. Soms zitten we eronder, maar meestal iets erboven.

Gemiddeld dus klimaatneutraal. We hebben een wetenschapster in het team en een klimaatexpert als adviseur, samen met hen maken we de compensatie zo transparant mogelijk.”

De app is nu een paar weken gelanceerd.

Wordt die al een beetje gedownload?

Milo: “Het gaat redelijk: vorige week zaten we bijna op honderd gebruikers.”

Jos: “Eén van onze grootste uitdagingen is perceptie. Mensen denken dat de installatie veel werk is, terwijl het nog geen vijf minuten kost, en zijn sceptisch. Maar als je het verhaal vertelt, zegt iedereen: wat gaaf. Niemand zegt: waarom doe je dit?”

Milo: “Als ze echt zien dat het helpt, en als je het makkelijk maakt met een klik, dan gaan mensen het doen.”

Jos: “De kracht zit in het grote getal, aangezien het compensatiebedrag maar om een paar cent gaat. Hoe meer mensen het doen, hoe meer wij kunnen doen.”

Tekst: Mirte van Eysden

Wonen in het Ooglijdersgasthuis Een stad als Utrecht is altijd in beweging. Dat betekent dat veel gebouwen en gebieden worden verbouwd, vernieuwd en veranderd. In deze rubriek laten we zien waar achter de bouwhekken aan wordt gewerkt. Deze keer: het Ooglijdersgasthuis.

Ooglijdersgasthuis. Bron: Utrechts Archief

Links het paviljoen. Rechts een deel van het oude gasthuis en nieuwbouw aan Bleyenburg­ straat. Bron: Driestar BV

A

l jaren wordt over de nieuwe invulling van het monumentale Ooglijdersgasthuis gesproken. Inmiddels is duidelijk dat het terrein 55 woningen en appartementen krijgt.

Wat was er eerst?

In 1858 richt F.C. Donders de vereniging ‘Het Nederlandsch Gasthuis voor behoeftige en minvermogende ooglijders te Utrecht’ op. Hij vestigt het gasthuis op de Wijde Begijnestraat 5 en weet veel mensen aan te moedigen het gasthuis financieel of anderszins te steunen. De eerste patiënten van de kliniek zijn twee weeskinderen uit Enkhuizen.

Vanaf 1880 is er nieuwe huisvesting nodig. Het lukt Donders niet om snel iets te vinden. In 1888 wordt hij hoogleraar en volgt H. Snellen hem op als geneesheer-directeur. Hij vindt een poos later een geschikte locatie: het Ooglijdersgasthuis vestigt zich in 1894 op de F.C. Dondersstraat 65.

Donders zelf heeft deze verhuizing helaas niet mee mogen maken.

Hij overleed in 1889. Door de jaren heen breidt het gasthuis uit. In de twintigste eeuw wordt er een laboratorium aan de Cornelis Evertsenstraat gebouwd en een stuk met een klassenafdeling, operatiekamer en keuken aan de Bleyenburgstraat.

Een eeuw na het overlijden van Donders, in 1989, verhuist het Ooglijdersgasthuis naar de Heidelberglaan en voegt het zich bij het Academisch Ziekenhuis Utrecht ­ als de Divisie Oogheelkunde. In het pand komt de Hogeschool te zitten met de faculteit Institute for Life Sciences & Chemistry. Toen ook dat eind 2015 naar De Uithof verhuisde, moest er een nieuwe invulling worden gezocht voor het gasthuis.

Wat komt er nu?

Het terrein gaat plaats bieden aan 55 woningen en appartementen. In het Ooglijdersgasthuis zelf komen 34 appartementen. Het gebouw

heeft echter een monumentale status, waardoor er niet veel aan ­ mag veranderen. Zo blijft de oude gangenstructuur behouden en verandert er aan het trappenhuis ­ weinig, zodat mensen kunnen zien dat ze in een oud ziekenhuis wonen.

Ook de voormalige bestuurskamer blijft geheel intact met het originele behang, het plafond, de vloer en de kasten.

Aan de overkant van het gasthuis, in het paviljoen, komen vier stadswoningen. Tussen het paviljoen en het oude gasthuis komt een binnentuin. Het oude gasthuis wordt met een appartement met glazen gevel verbonden aan de nieuwbouw op de Bleyenburgstraat, waar straks zes appartementen en een ingang naar de ondergrondse parkeergarage komen. Ten slotte komen er elf moderne stadswoningen aan de Cornelis Evertsenstraat.

De start van de verkoop van de woningen begint waarschijnlijk ­ ­begin 2019.

22 Stad / Leven

NR. 71 | DECEMBER 2018 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

GEHEIMEN VAN DE STAD

Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen over verborgen en onbekende plekken in de stad.

COLUMN

De Apenrots in Rijnsweerd In de jaren zeventig werd in Utrecht-Oost de wijk Rijnsweerd gebouwd. Het deel ten noorden van de A28 bestaat vooral uit kantoren, het zuidelijke deel uit woningen. Dicht bij de Weg tot de Wetenschap staan vooral bungalows, vaak met plat dak. Dat gedeelte wordt soms de Professorenwijk genoemd: niet naar de straatnamen want dat zijn schrijvers uit de klassieke oudheid, maar naar het beroep van (meerdere van) de bewoners.

Tekst: Gilde Utrecht / Foto: Het Utrechts Archief

Een zaterdag zonder voetbal bestaat voor veel jongetjes en meisjes niet. En daarmee ook niet voor hun ouders.

Vincent Alkemade schrijft voor DUIC over zijn zoon die bij FC Utrecht mag voetballen. Hoe gaat het hem en zijn vader af?

Strijd

tegen reuzen D

V

erder naar het noorden ontstond een dichter bebouwd wijkdeel met relatief grote geschakelde, vrij exclusieve eengezinswoningen in een karakteristieke rode baksteen en, meer naar de rand toe, gestapelde woningen, een soort alternatieve maisonnettes. In de straatnamen hier vinden we vooral cabaretiers en toneelspelers.

Hier bevindt zich aan de Johan Buziaulaan ‘de Apenrots’ een – door architect Anton Carel Alberts (1927-1999) – in opdracht van de projectontwikkelaar Johan de Waal ontworpen villa. Ooit zaten opdrachtgever, architect en uitvoerders rond de tafel om een model van dit huis in klei te boetseren.

Johan heeft er evenwel zelf nooit gewoond.

De nakomelingen van De Waal wonen nu in dit bijzondere huis. Het is vanaf de Buziaulaan te zien, maar ook vanaf het wandelpad langs het water dat je bereikt vanaf de Wim Sonneveldlaan. Het huis kan overigens niet bezocht worden.

In de publicatie ‘Achter Utrechtse

stadsgevels’ (2004-2006) lezen we dat de bewoners, en niet in het minst de kinderen, enthousiast zijn over het huis met zijn in elkaar overlopende ruimtes, trappen en trappetjes, en scheve muren – alle in baksteen, rond een casco van beton. Het vergt overigens wel veel inventiviteit om zo’n huis in te richten.

Alberts is samen met Van Huut bekend geworden door zijn ‘organische’, op de ideeën van de antroposofie gebaseerde, bouwstijl. Geen rechte lijnen dus en zowel buiten als binnen gebogen, vloeiende vormen. Alberts zei zelf: “Rechthoekige vormen maken de mens die in het huis verblijft hard, hoekig, ongevoelig, rationeel. Een wat lossere, vrijere opvatting doet de mens vriendelijker, vrijer, losser zijn.”

Het huis was aanvankelijk geheel in lichte baksteen uitgevoerd en kreeg daardoor de bijnaam ‘het Zandkasteel’. Toen bleek dat de hoge, gewelfde bakstenen muren water doorlieten heeft men op de hogere delen

titaniumplaten laten aanbrengen, waardoor over het huis een ‘zilveren gloed’ kwam te liggen. Hierdoor veranderde de uitstraling van het gebouw aanzienlijk en kwam de bijnaam Zandkasteel steeds meer in onbruik.

De andere bijnaam, de Apenrots – een naam overigens die meer gebouwen in Nederland hebben, zoals het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag en het gebouw van Centraal Beheer in Apeldoorn – wordt nog wel altijd voor de villa gebruikt.

Op minder geheime plekken dan deze in Rijnsweerd kan men andere, veel grotere bouwwerken van Alberts en Van Huut bewonderen: het ING-kantoor in Amsterdam-Zuidoost bijvoorbeeld, het gebouw van de Gasunie in Groningen, enkele kantoorgebouwen in Bunnik, zichtbaar vanaf de A12, en het kantoor van KPMG in Amstelveen.

LIEFJE VAN EEN STRAATDICHTER

nijntje museum

Sjaak Kroes, bekend als 'de straatdichter met de typemachine', is vaak in Utrecht te vinden. Hij tourt al 2,5 jaar met pop-up poëzie door Nederland en brengt in januari ook een dichtbundel uit: Liefjes van een straatdichter. Voor DUIC schrijft hij de komende weken een bijzonder gedicht over de stad. Illustratie door Martina Francone.

zelfs de oudsten roepen nijntje komt te maneschijn elk mens kent sterren en seizoenen een artiest glimt in de ogen van een kleintje

Te volgen op Instagram: @dewoordenwisseling @malva.illustration

GildeUtrecht.nl

eze keer arriveerde een amateurteam van twaalfjarigen op sportpark Zoudenbalch. Die jongens waren gemiddeld zo’n twee jaar ouder dan die van ons. Sommigen in het team waren al behoorlijk uit de kluiten gewassen. Een ­ enkele keer stonden onze ‘kleintjes’ stijf van schrik als zo’n opgeschoten jongen van dichtbij lóóós bulderde. Een voordeeltje hadden onze jongens trouwens wel: ze w ­ aren wat behendiger dan de tegen­ stander. De m ­ omenten dat zo’n slungel een beetje klunzig over de bal heen maaide, bekeken wij toeschouwers met een ­milde­glimlach en een soort vertedering.

Zo werd het ondanks het fysieke verschil toch nog een memorabele wedstrijd.

Dit brengt herinneringen boven aan de eerste voetbalclub van mijn zoon. Hij was vier jaar geleden nog maar net begonnen met voetballen in competitieverband.

Zijn eerstejaars F-team zat vol met veder­ gewichten. De kleine mannetjes streden vaak tegen tweedejaars ‘reuzen’ en deden op het juiste moment wijselijk een stapje opzij. Gelukkig voor onze jongens bestond het potje voetballen uit twee aparte delen: de wedstrijd en het penalty schieten. ­Alsof de Champions League op het spel stond zo fanatiek juichten de voetballertjes voor elke gescoorde strafschop. Dat was op zich niet zo vreemd, want een penalty scoren was voor onze jongens geen sinecure.

Zeker de helft van de spelertjes produ­ ceerde met hun allerhardste trap ternauwernood een rollertje recht in de handen van de keeper. Wat heerlijk ongedwongen en zonder pretenties was dat.

Bij de tegenstander van afgelopen ­zaterdag liep een in het oog springende speler rond. Eerst dacht ik dat hij tot de begeleidingsstaf behoorde. Hij was namelijk een kop groter dan alle andere jongens op het veld. In de wedstrijd bleek hij ook nog eens fysiek heel sterk. Navraag bij ouders leerde dat hij toch echt nog maar tien jaar was. De ouders leken ons wel sympathiek. Dus we gingen er maar vanuit dat het waar was.

Een paar weken terug merkte ik dat het ook anders kan met ouders. Samen met een groepje vaders en moeders van Utrecht bekeek ik de competitiewedstrijd vanaf de tribune. Een plukje ouders van de tegenstander kwam op een gegeven moment bij ons in de buurt zitten. Leuk, dacht ik nog. Snel werd duidelijk dat een aantal van hen niet was gekomen voor de gezelligheid. Vandaag moést gewonnen worden en dat ondersteunden ze met krachttermen voor zo ongeveer iedereen op en om het veld. Onwillekeurig pakte ik de handschoen op en ging ons team uitdagender aanmoedigen. Pas later besefte ik dat de sfeer er zo bepaald niet beter op werd.

Had ik misschien net als die kleine F-jes gewoon een stapje opzij moeten doen?

Sport 23

DECEMBER 2018 | NR. 71 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Krav Maga-trainer maakt vrouwen weerbaarder Zelfverdediging met nadruk op mentale kracht “Vrouwen zijn sterker dan ze denken”, dat schrijft Synthia Stoffer (39) in haar boek Vechten als een vrouw. Met dit boek en haar trainingen wil ze vrouwen in hun kracht zetten.

Tekst: Pieter Willemsen

S

toffer heeft misschien makkelijk praten, ze heeft de zwarte band in de zelfverdedigingssport Krav Maga en geeft ook Krav Maga-trainingen. Maar met haar trainingen en boek wil ze vrouwen bewuster maken van mogelijkheden die er zijn om terug te vechten. Vanaf februari gaat ze in haar sportschool aan de Kaatstraat ook meiden vanaf dertien trainen. Verder gaat ze haar Juno-methode uitrollen zodat meer vrouwen weten wat ze kunnen doen in geval van nood.

“Toen ik achttien was ging ik op mezelf wonen in Apeldoorn. Als ik uitging en ’s nachts over straat ging, bekroop me soms een onbehaaglijk gevoel. Ik besefte dat ik geen flauw idee had wat ik kon doen

als iemand me zou aanvallen.” Omdat deze weerloze situatie haar niet beviel schreef Stoffer zich in bij een sportschool in de buurt. Anders dan de meeste vrouwen koos ze niet voor het destijds populaire Tae Bo, maar voor freefight. “Freefight combineert het staande gevecht en het gevecht op de grond. Er zaten weinig vrouwen op dus moest ik vaak sparren met mannen. Ik besefte toen dat ik niet altijd kon winnen als ik tegenover een beter getrainde en sterkere man stond.”

Haar trainer begon met het geven van lessen Krav Maga. Na de eerste training was ik direct verkocht. De technieken zijn leuk om te leren en heel effectief.” Dat de sport bevalt blijkt uit het feit dat Stoffer de eerste Europese vrouw is met de derde dan in deze sport: het derde niveau zwarte band.

In de periode dat Stoffer begon met Krav Maga, werd een vriendin van haar slachtoffer van een verkrachting. “Ik bleef maar zitten met de vraag of dit te voorkomen was geweest als ze wist hoe ze zich moest verweren?” Die vraag leidde uiteindelijk tot ‘Juno’, een zelfverdedigingsprogramma speciaal voor vrouwen. Juno is deels gebaseerd op Krav Maga, maar richt zich behalve fysieke weerbaarheid ook op de psychologische aspecten van zelfverdediging.

De vrouw is het uitgangspunt “Het Juno-programma begint door je-

zelf als vrouw als uitgangspunt te nemen. I­edereen heeft zijn eigen grenzen en a ­nderen hebben die te respecteren.

Door duidelijke communicatie in je houding, uitstraling en mimiek kan je al heel veel voorkomen. Voorkomen is het belangrijkst. Niemand wil een gevecht, ­ want als dat begint wordt het lelijk en kan ­niemand voorspellen hoe het afloopt.” De Juno-training richt zich daarom op bewustwording, voorkomen en wegrennen.

Pas als dat niet meer mogelijk is leer je de belager zo snel en effectief mogelijk uit te schakelen door terug te vechten.

“Aan het einde van de zesweekse ­cursus is er een examen waarin de cursisten door een acteur belaagd worden. In een gecontroleerde omgeving wordt een noodsituatie gesimuleerd; de stress voelt echt en er moet ook wel terug­gevochten worden. Na dit examen weet een vrouw beter wat haar mogelijkheden en kansen zijn onder hoogspanning. Doordat vrouwen die ik getraind heb niet meer ­ machteloos zijn, kunnen ze zich steviger opstellen. Ze weten wat ze in geval van nood kunnen doen, hebben meer zelf­ vertrouwen en kunnen beter voorkomen dat ze in een situatie komen die escaleert.”

Leuke vrouwen Over wat voor vrouwen de training volgen is Stoffer kort: “Leuke vrouwen.” Er zitten vrouwen bij die na een nare ervaring hebben gehad, maar ook veel vrou-

wen die preventief meedoen. “Geregeld ­hebben we cursisten die veel alleen reizen en overal ter wereld hun mannetje willen staan. Er zijn ook meiden die voor het eerst alleen in de grote stad gaan wonen.” Stoffer begeleidt ook vrouwen met een trauma. Dit gebeurt in samenwerking met een psycholoog. Ondanks de vele verhalen die Stoffer hoort over geweld tegen vrouwen, heeft ze niet het idee dat Utrecht een onveilige stad is. “Er staat hier echt niet op iedere hoek een gevaarlijke man met slechte intenties, maar je kunt ­natuurlijk net de verkeerde tegenkomen.”

De afgelopen twee jaar hebben driehonderd vrouwen een Juno-training gevolgd. Voor Stoffer is het een doel om veel meer vrouwen deze training te laten volgen. “Het gaat erom dat een vrouw zich veilig voelt, weet waar haar grenzen liggen en wat ze kan doen als het uit de hand loopt.”

Toekomstplannen In 2019 blijft ze hard aan de weg t­ immeren.

Ze start dan een ‘Train de trainer’-­ opleiding waardoor de trainingen in heel Nederland beschikbaar worden. Ook wil Stoffer een stichting oprichten om vrouwen in achterstandsposities ook de kans te geven een zelfverdedigingscursus te gaan volgen. “Ik wil dat iedere vrouw weerbaar is.”

Doe mee aan de FCU Pool en win mooie prijzen!

Het idee van de FCU Pool is simpel: voorspel de juiste uitslag van competitie­ wedstrijden van FC Utrecht, beantwoord de bonusvragen en verdien punten.

WEEKWINNAARS FCU POOL FC Utrecht – De Graafschap 5-0 (cadeaubon voor 2p burger en bier bij restaurant Buurten): Dick Hoogendoorn Excelsior – FC Utrecht 3-3 (T-shirt van UTRG.nl): Geen winnaar

Voorspel ook GRATIS de uitslag van wedstrijden van FC Utrecht op www.fcupool.nl en win mooie (week)prijzen. Je kunt op ieder moment tijdens het seizoen instappen.

Stand na 14 duels: 1. Bisq 2. Panter1973 3. Meester Jasper 3. mundoork 3. DJanssens

fcupool

41 40 39 39 39

Advertentie

Utrecht Bedankt

Vrijwilligers geven kleur aan onze stad en maken fantastische dingen mogelijk. Wij zijn trots op de duizenden Utrechters die zich met plezier inzetten voor een ander. Daarom zetten wij ze graag in het zonnetje. Om ze te bedanken roepen gemeente Utrecht en de Vrijwilligerscentrale december uit tot Waarderingsmaand! Elke week zijn er activiteiten en extraatjes voor vrijwilligers en hun organisaties: gratis zwemmen of schaatsen, naar een concert of museum, een stadswandeling, een kijkje op of onder de Domtoren, genieten van een chocoladeletter of oliebol... En organisaties kunnen hun vrijwilligers ook trakteren: maak bijvoorbeeld kans op een taart, een high tea of een feestpakket! Of bedank jóuw vrijwilliger met een kaartje. Lees meer op www.utrechtbedankt.nl of bel 030 - 231 22 89.

Bedankt vrijwilligers, jullie zijn onmisbaar!

College van burgemeester en wethouders Voorbeelden 15 december 29 december 29 december

van het programma Stadswandeling ‘Streetlife’ onder begeleiding van een ex-dakloze of ex-verslaafde Voorstelling ‘Alone@Home’ in de Stadsschouwburg Voorstelling ‘De orde (chaos) van 2018’ in Podium Hoge Woerd

Of kies een tegoedbon voor een activiteit naar keuze, zoals: - Beklimmen van de Dom - Bezoek DOMunder - Schaatsen bij de Vechtse Banen - Bezoek Spoorwegmuseum …en nog veel meer Kijk voor het volledige programma op de website: www.utrechtbedankt.nl of bel 030 - 231 22 89.

En houd de website in de gaten, want er komen meer activiteiten!

Vrijwilliger worden?

Wilt u ook vrijwilligerswerk doen? Bij de Vrijwilligerscentrale Utrecht bent u aan het juiste adres: www.vcutrecht.nl