De krant die verder kijkt in de stad
JUNI 2021 | 7E JAARGANG NR. 127 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP
DUIC.NL
Utrecht volgens zangeres Lakshmi P. 8
DUIC bestaat 10 jaar!
Foto: Robert Oosterbroek
P.6
Veranderende stad 2011-2021
De ruimste keuze in 2e hands fietsen van Utrecht e.o.
Chinees-Indisch restaurant Drakenburgh
DONEER EEN DUIT AAN DUIC
Tevens diverse merken en eigen merk stadsfietsen nieuw, incl. alle garannes.
Voor €2,50 donatie of meer informatie: donatie.duic.nl
www.laagcatharijne.nl
Munten Postzegels Goud & Zilver Sieraden
Bankbiljetten Kunst & Curiosa
GRATIS TAXATIE! Wie weet bezit u een kostbaar stuk! Elke WOENSDAG EN DONDERDAG van 10-16 uur Heritage Auctions Europe, Energieweg 7, IJsselstein (UT) Info 030-6063944 / www.ha-europe.com (geen afspraak nodig!)
TERRAS ELKE DAG OPEN!
Drankjes, lunch, diner en ijsjes met mooi weer lekker op ons terras! Ook afhaal en bezorging mogelijk. Meer info: campingganspoort.nl
VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT MET CATERING MOGELIJK!
Voor meer info: WhatsApp 06 - 14 41 56 56 of zie campingganspoort.nl
P.14 DUIC ZOEKT BEZORGERS Interesse? Bel Pierre voor meer informatie via 06 – 14 415 656 of mail direct jouw motivatie naar pierre@duic.nl.
Advertenties
€5 0,-
GEEF MET VADERDAG EEN DUIC-ABONNEMENT CADEAU EN ONTVANG ZELF OOK HET BOEK DUIC IN 2020 Zondag 20 juni is het weer Vaderdag en DUIC heeft een mooie actie: geef met Vaderdag een DUIC- abonnement cadeau en ontvang zelf ook het boek DUIC in 2020. Wat houdt het jaarabonnement in: • Het boek DUIC in 2020 • Uitnodigingen voor DUIC-activiteiten, denk daarbij aan exclusieve voorstellingen, rondleidingen etc. • 23x per jaar de DUIC krant per post thuisbezorgd • Kosten € 50,-
Het boek DUIC in 2020
Maak je gebruik van deze actie dan ontvang je zelf ook het boek DUIC in 2020 dat nu in de winkel ligt t.w.v. € 24,95. Stuur een mail naar uitgeverij@duic.nl en wij regelen dat jouw cadeau met Vaderdag op tijd binnen is. Vaderdagactie geldig t/m 18 juni 2021.
DUIC in 2020 is een portret van Utrecht in 2020. Een jaaroverzicht dat het tijdsbeeld van de stad laat zien, in woord en beeld.
Het abonnement stopt automatisch.
55 KOOPAPPARTEMENTEN
NOG 3 LUXE PENTHOUSES BESCHIKBAAR
LUXE PENTHOUSES VANAF: € 799.500,- V.O.N. Gelegen op penthouse verdieping | Woonoppervlakte 130 m2 | Woonkamer met leefkeuken van ruim 57 m2 Twee zeer ruime slaapkamers | Zeer groot terras van ruim 34 m2! | Beter dan energieneutraal
BEKIJK ALLE INFORMATIE OP VORM.NL/PARKAVENUE PUNT MAKELAARS T 030 - 273 74 64 E nieuwbouw@puntmakelaars.nl
VORM Sales & Finance T 0186 - 618 777 I vorm.nl
DE BOUW IS GESTART!
3
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws
4 Speciale veranderende stad 2011-2021
ELKE WEEK DUIC
De Utrechtse Internet Courant (DUIC) brengt sinds 2011 Utrechts nieuws. Nieuws voor bewoners, voor ondernemers en iedere Utrecht-liefhebber of betrokkene. Nieuws over de stad, over cultuur, politiek, criminaliteit, stedelijke ontwikkeling, mobiliteit en nog veel meer. Nieuws gaat over perspectief, over de bril waarmee we naar de wereld kijken. Voor ons is dat vaak de actualiteit, soms de waan van de dag. Maar we kijken ook naar de grote lijnen en ontwikkelingen. We zoeken naar antwoorden en bedenken vragen. Naast het dage-
lijkse online nieuws brengt DUIC ook al jaren twee keer per maand een papieren editie uit. Daar gaat verandering in komen; op 9 juni, toen we precies tien jaar bestonden, maakten we bekend dat DUIC vanaf 1 juli elke week uitkomt. Dat betekent een flinke schaalsprong voor ons, maar vooral nog meer DUIC voor Utrecht. Robert Oosterbroek
7 10 jaar DUIC
Groen buurtje viert jubileum
8 10 jaar stad in ontwikkeling
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
Vroeger, nu en straks
Cultuur / Uit 12 Uittips
WESTPLEIN
EK, Vaderdag, Groen moet je doen en meer...
Stad / Leven
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.
13 Utrecht volgens... Zangeres Lakshmi
Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel
2011
anders uit dan vroeger,
14 Verdwenen horeca
Arjan den Boer over Drakenburgh
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze
2021
rubriek laten we dat zien.
15 Puzzel
Ga naar DUIC.nl voor
Zoek de verschillen
meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
Strip gemaakt door: @design_bos
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Chantal Spaan, Charlie van Dijk en Ilana Noot ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Amber Smits, amber@duic.nl, 06 86 86 87 07 Thomas Hak thomas@duic.nl 06 86 80 32 22 Pierre Schoonhoven, pierre@duic.nl 06 14 41 56 56 Laura Peek, laura@duic.nl, 030 740 04 44
Website DUIC.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
Utrecht heeft een eigen ondernemersprogramma! Utrecht bruist van de energie mede dankzij het lef, de creativiteit en de vindingrijkheid van ruim 42.000 ondernemers en nog een veelvoud aan ondernemende Utrechters. Ondernemers Gert-Jan Jansen, Julian de Keijzer en Martijn Rademakers vonden het hoog tijd om al deze ondernemende Utrechters een platform te geven waar ze hun plannen, successen, vragen en worstelingen kunnen delen met de rest van de stad. Elke vrijdag verschijnt er een nieuwe aflevering van DUIC in Zaken, hèt ondernemersprogramma van Utrecht! Alle afleveringen zijn terug te vinden via DUIC.nl/ondernemen met o.a. gesprekken met, Burgemeester Sharon Dijksma, Fairphone, de Clique, uCrowds, Bakker Verhuur, VechtclubXL, Ondernemersfonds Utrecht, Rabobank Utrecht en nog veel meer! GERT-JAN JANSEN PRESENTEERT WEKELIJKS EEN NIEUWE AFLEVERING OP DUIC.NL/ONDERNEMEN
Voel je je aangesproken en wil je ook een keer onze gast zijn? Mail ons! diz@duic.nl
4
NR. 127 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Utrecht door de jaren heen Vanwege het 10-jarig bestaan van DUIC hebben we in deze krant een speciale editie van de rubriek ‘Utrecht door de jaren heen; De veranderende stad in beeld’. De oude foto’s, die bij Het Utrechts Archief vandaan komen, zijn gemaakt in 2011, het jaar dat DUIC werd opgericht. Tien jaar is weliswaar een korte periode in de geschiedenis van Utrecht, toch is goed te zien dat de ontwikkeling van de stad niet stilstaat.
Willemstraat
Spoor tussen station Lunetten en station Vaartsche Rijn
Catharijnesingel
Fotografie: Bas van Setten & Het Utrechts Archief
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Sint Jacobsstraat
Vredenburg
Westerkade
5
Advertenties
Extra vrijwilligers nodig voor Stadshospice Utrecht Bij Stadshospice Utrecht kunnen Utrechters hun laatste levensfase doorbrengen op een manier die bij hen past. De mensen die sterven en hun naasten zijn het uitgangspunt. Vanaf eind 2021/begin 2022 biedt Stadshospice Utrecht plaats aan zes terminaal zieke mensen i.p.v. vier. Daarom zijn we op zoek naar extra vrijwilligers. Er is geen medische of verpleegkundige kennis nodig om dit werk te doen. Voor medische zorg is de huisarts verantwoordelijk en er is dagelijks een verpleegkundige in huis. We vragen 8 uur per week beschikbaarheid waarvan 1 nacht per 4 weken. We zouden graag vast kennis met je maken en je inwerken. We kunnen je dan, zodra de extra kamers beschikbaar komen, direct in gaan zetten. Mocht je je op een andere manier als vrijwilliger aan ons hospice willen verbinden horen we ook heel graag van je. Denk hierbij aan koken, klusjes, pedicure, kapper, schoonmaak of tuin… Ook zijn we vanaf heden op zoek naar een bestuurslid; iemand met een netwerk in Utrecht, ervaring in communicatie/PR en feeling voor zorg. Heb je interesse of wil je meer weten over het vrijwilligerswerk? Kijk dan vast op onze website www.stadshospiceutrecht.nl of neem contact op via info@stadshospiceutrecht.nl of telefoonnummer 030-2916040. Stadshospice Utrecht, Kanaalstraat 200A in Utrecht.
7
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC bestaat 10 jaar!
H
et is vandaag op de kop af 10 jaar geleden dat De Utrechtse Internet Courant van start ging met een website en een dagelijkse nieuwsbrief met actueel nieuws over de stad Utrecht. In de jaren daarna ontwikkelde DUIC zich tot een volwaardig en toonaangevend medium, dat via social media, een nieuws-app en een papieren krant lokaal nieuws over Utrecht verspreidt. DUIC steekt veel energie in journalistieke innovatie, maar is nog steeds gratis voor de lezers. Dat is mogelijk omdat veel ondernemers graag gebruikmaken van het enorme bereik van de krant in Utrecht. De Utrechtse Internet Courant ontstond destijds uit onvrede #verschraling# over de Utrechtse journalistiek. “Het Utrechts Nieuwsblad stopte als zelfstandige krant en huis-aan-huisbladen werden in Utrecht vaker niet dan wel bezorgd”, blikken DUIC uitgevers Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers terug. “Wij sprongen in dat gat en startten met DUIC, vanuit een heel duidelijke visie.” Al 10 jaar luidt het credo: ‘DUIC biedt kwalitatief hoogwaardi-
Scan de QR-code en help mee met de nieuwe DUIC-app
ge, lokale journalistiek - positief als het kan, kritisch als het moet’. Daarbij maakt DUIC slim gebruik van de verschillende kanalen om het nieuws te verspreiden: actualiteit via website, social media, nieuwsbrief en nieuwsapp; verdieping en achtergronden via de papieren krant. Het ‘DUIC Model’ Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek bestempelde DUIC al als een mooi voorbeeld van een model voor duurzame en ongesubsidieerde, lokale journalistiek. Een model dat is gebaseerd op samenwerking, bijvoorbeeld met NU.nl – waarvoor DUIC jarenlang het Utrechtse nieuws verzorgde. Ook verwierf DUIC in die 10 jaar faam met journalistieke experimenten. Daartoe is de stichting Journallab opgezet, om innovatie in de media te bevorderen. Zo wordt er samengewerkt met onderzoekscollectief Bellingcat, bekend van de onthullingen rond vlucht MH17. En met steun van het SIDN Fonds en Google Digital News Initiative (DNI Fund) is innovatief onder-
zoek gedaan naar de rol van blockchain in het betrouwbaarder maken van het nieuws. Ook zijn er verschillende onderzoekstrajecten opgezet. Onlangs verscheen een speciale bijlage bij de DUIC krant met als thema ‘graphic journalism’. Ook noemenswaardig is de schitterende minidocumentaire over de Utrechtse verzetsheld Dr. Max. “DUIC publiceert inmiddels ook boeken, zoals ‘Vergeten Gebouwen’ van Arjan den Boer en het DUIC Jaarboek. Daarvan zijn duizenden exemplaren verkocht”, vertelt Rademakers. Verder zijn de afgelopen jaren proeven gedaan met (live) internetradio en -televisie en met alternatieve distributiemodellen. ‘Expats’ (Utrechters die naar de randgemeenten zijn verhuisd) of mensen die de krant niet willen of kunnen ophalen kunnen ook een post-abonnement nemen – zij ontvangen DUIC thuis.
week, de DUIC Shop wordt uitgebreid en er verschijnen nieuwe boeken met typisch Utrechtse onderwerpen. “Zo dragen we bij aan het Utrechtse erfgoed”, aldus Daalhuisen. “Maar het zou ook interessant zijn als we in de toekomst Utrechts schrijftalent op weg kunnen helpen.” Dan is er nog het initiatief om een mediacentrum in de binnenstad op te zetten, waar ook andere media en opleidingen kunnen samenwerken. Ook breidt DUIC het programma ‘DUIC in Zaken’ uit met live bijeenkomsten. Als laatste vult Rademakers aan: “DUIC brengt gratis het dagelijkse nieuws. Hoe fantastisch zou het zijn als de bewoners via crowdfunding een bijdrage doen om de DUIC-app weer nieuw leven in te blazen. Een cadeautje van de bewoners voor het jubilerende DUIC en de bewoners zelf.” a
Nieuwe initiatieven In de tweede helft van dit jaar komt DUIC met verschillende nieuwe initiatieven: de papieren krant verschijnt vanaf juli elke
50.000 40.000
We hebben uw hulp nodig.
30.000 20.000 10.000
Voor een mooie donatie kan u ons helpen met het bedrag van 50.000 euro wat nodig is voor de DUIC-APP! We zitten nu al op de 18.000 euro.
8
NR. 127 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Een tienjarig bestaan kan natuurlijk niet voorbijgaan zonder een terugblik, maar vooruitkijken is net zo belangrijk. Met de volgende onderwerpen kijken we dan ook niet alleen terug, juist ook vooruit. Want is Hoog Catharijne nu eigenlijk helemaal af? En hoe staat het met de nasleep van de tramaanslag? Van de sloop van de perronkappen op Utrecht Centraal en de fietsfile op de Maliebaan tot de Uithoflijn en het wervengebied.
Perronkappen Utrecht Centraal
I
n het eerste jaar dat DUIC bestond, kwam er een einde aan een bouwwerk dat meer dan honderd jaar station Utrecht Centraal sierde. De laatste monumentale perronkappen van het station werden namelijk in 2011 gesloopt. De constructie was het werk van ir. George van Heukelom, die later ook De Inktpot ontwierp. De perronkappen waren er sinds 1894, maar moesten meer dan een eeuw na de bouw plaatsmaken voor vernieuwing: moderne kappen met zonnecellen. De af braak begon in 2010 en werd in fases uitgevoerd, tegelijk met de werkzaamheden om het station geschikt te maken voor het groeiend aantal reizigers. In 2010 begon de verbouwing die in december 2016 werd afgerond. Veel Utrechters protesteerden tegen de sloop. De gemeente besloot daarop dat de kappen niet simpelweg werden weggegooid, maar een herbestemming kregen. Even was daarvoor het Spoorwegmuseum in beeld, maar dat had te weinig ruimte. Een deel van de kappen verhuisde naar Stichting Stoomtrein Goes-Borsele die op haar terrein een overkapping wilde. De perronkappen van spoor 8 en 9 werden opgeslagen en zijn later gebruikt op het Berlijnplein in de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn. Eigenlijk staat de sloop van de kappen symbool voor thema’s die afgelopen jaren steeds hebben geleefd in Utrecht: verandering en vernieuwing. En ook het protest is niet nieuw. Verandering zorgt altijd ook voor discussie. DUIC schreef afgelopen tien jaar veel over het veranderende Utrecht en ook in deze krant komen we er nog een aantal keer op terug.
Lonely Planet
I
n de afgelopen tien jaar schreven we zo af en toe ook over onze internationale collega-journalisten. Het gebeurt namelijk regelmatig dat de internationale media over ons stadsie berichten en de grachten, singels en werfkelders roemen. Vaak wordt dan de vergelijking gemaakt met Amsterdam, zoals ook in 2012 door het reismagazine Lonely Planet. ‘Een gracieuze stad’ en ‘ten onrechte zwaar ondergewaardeerd’ waren termen die vielen. Lonely Planet vermoedde dat de aantrekkingskracht van Amsterdam ervoor zorgt dat toeristen Utrecht overslaan. Met die laatste conclusie zal toen, maar ook zeker nu, niet iedereen het eens zijn geweest. Utrecht heeft toeristen nodig, maar het schuurt ook vaak. Bewoners zien groeiend toerisme vaak als oorzaak van stijgende prijzen en een veranderende stad. Om nog maar te zwijgen over overlast door drukte op straat. Het blijft dan ook balanceren voor de gemeente Utrecht. Zoeken naar de balans tussen wonen en recreatie. Onlangs nog maakte de gemeente bekend de toeristische verhuur in de stad verder aan banden te leggen, met onder meer een eenmalige registratieplicht voor elke woning die verhuurd wordt aan mensen die niet in Utrecht staan ingeschreven. Je raadt het al: veel Utrechters vinden het een goed idee, maar er klinkt ook gelijk kritiek op de plannen. Hoe Utrecht ook met toeristen omgaat, in de buitenlandse bladen is en blijft de stad in trek. Lonely Planet kwam een paar jaar na het bezoek in 2012 nog eens terug. De eerdergenoemde aantrekkingskracht van Amsterdam is nergens meer te bekennen. Er zitten eigenlijk alleen maar voordelen aan een bezoekje aan de Domstad: “Utrecht heeft dezelfde charme als haar grote broer, maar het is er minder druk en er zijn minder vrijgezellenfeesten.”
2011: Perronkappen Utrecht Centraal
2012: Lonely Planet
2012: Stationsgebied de hoogte in
Hoogbouw stationsgebied
Huizenprijzen
D
W
e hoogte van de Domtoren is voorlopig nog heilig, maar er is afgelopen decennium toch heel wat de hoogte in gegaan. Het stationsgebied bijvoorbeeld. De plannen die in 2012 werden aangekondigd zijn al uitgevoerd, maar we gaan nog even terug naar het moment dat het voor alle Utrechters nieuw was. De plannen werden groots aangekondigd. Aan de oostzijde van het spoor zou het Noordgebouw komen. De doorgaande route door de Nieuwe Stationsstraat zou verdwijnen en onder de Nieuwe Stationsstraat en het Stationsplein Oost moest een fietsenstalling komen met 12.500 plaatsen. Ook de ontwikkeling van het Jaarbeurspleingebouw stond toen al op het programma. De fietsenstalling is inmiddels al lang in gebruik genomen, maar de hoogbouwontwikkelingen in het stationsgebied zijn nog niet voorbij. Los van de nieuw te bouwen hoogbouwwijk Beurskwartier, is door de gemeente onlangs nog onderzoek gedaan naar mogelijkheden voor bouwen boven het spoor. Het bleek uitermate complex en kostbaar, maar de gemeente houdt de deur op een kier. De pijlen worden gericht op andere hoogbouwprojecten, zoals Beurskwartier en project Lombokplein, maar op lange termijn wordt gekeken of de ambitie voor bouwen boven het spoor weer kan worden opgepakt. De bouw van hoge woontorens zou kunnen helpen bij het woningtekort, maar architect Daan Roggeveen vertelde dat het niet gezien moet worden als een soort heilige graal. Er komt zoveel meer bij kijken, onder meer op het gebied van kwaliteit van wonen en openbaar vervoer. Dat de skyline van Utrecht verandert, staat gezien de hoogbouwplannen wel vast. Waarschijnlijk heeft Utrecht tegen de tijd dat DUIC de volgende jubileumkrant maakt de magische Domtorengrens van 112 meter wel overschreden.
e kunnen het ons nu nauwelijks nog voorstellen, maar in 2013 daalden de huizenprijzen in Utrecht nog. Dat jaar was de daling in Utrecht het minst van de vier grote steden en het was ook gelijk het laatste jaar dat de prijzen daalden. Vanaf 2014 gingen ze de lucht in. Een huis in Utrecht kostte acht jaar geleden 231.691 euro. Een stuk meer dan de 85.568 euro die Utrechtse huizenkopers in 1995 nog neerlegden natuurlijk, maar de prijzen gingen rap omhoog. In 2020 betaal je gemiddeld 405.791 euro voor een stekje in de stad. Het gaat op dit moment misschien wel meer over de huizenmarkt dan ooit. Woningen worden ver boven de vraagprijs verkocht en huurders kunnen met moeite een betaalbare woning vinden. Voor starters is het op deze woningmarkt lastig om een eerste huis te kopen, maar ook de prijzen voor huurwoningen rijzen de pan uit. De gemeente Utrecht neemt maatregelen om de huizenmarkt voor iedereen toegankelijk te houden, maar ook om wijken gemengder te maken: sociale huurwoningen worden verkocht en in ruil daarvoor komen in andere wijken met veel koop- en huurwoningen terug. Een andere grote factor in de stijgende huizenprijzen is het feit dat veel woningen worden opgekocht door beleggers en investeerders. In 2020 ging ruim een derde van de verkochte woningen in Utrecht naar mensen die er niet zelf gaan wonen. De gemeente maakt zich zorgen over dat fenomeen. Bij nieuwbouw zijn er manieren om dit tegen te gaan, zoals zelf bewoningsplicht en anti-speculatiebeding. Maar de gemeente zegt weinig middelen te hebben om het opkopen van bestaande bouw tegen te gaan.
9
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
2013: Huizenprijzen
2014: Fietsfile Maliebaan
2014: TivoliVredenburg
2015: Tour de France
2016: V&D
Maliebaan
TivoliVredenburg
Tour de France
V&D
H
N
H
N
et meest gelezen artikel op DUIC is geen publicatie met diepgravende journalistiek, maar een kort artikel met bovenal opvallende foto’s van een fietsfile. Het waren deze foto’s die de landelijke media oppikten en daarna de wereld overgingen. De foto’s laten een enorme fietsfile zien op de kruising bij de Maliebaan en de Nachtegaalstraat. De reden voor de fietsfile van enkele honderden meters lang was het besluit van de politie om te gaan controleren of niemand door rood licht reed op de kruising. Getuige de imposante rij van fietsers, die er zonder politiecontrole nooit had gestaan, bleek dat fietsers hier normaal veelvuldig door het rode licht fietsten. Het bericht, en voornamelijk de foto’s, werden internationaal veel bekeken omdat zoiets, een fietsfile, eigenlijk alleen in Nederland kan gebeuren. Sowieso blijft de fiets, maar ook andere vormen van mobiliteit, de Utrechters veel bezighouden. De wens van de gemeente om de fiets en voetganger zo veel mogelijk voorrang te geven ten nadele van het autovervoer kan ook nog weleens op kritiek rekenen. Maar we kunnen gerust zeggen dat de fiets het meest succesvolle vervoersmiddel is in de stad. Utrecht staat jaarlijks dan ook bovenaan de ranglijsten van wereldfietssteden. Bijkomend gevolg is dat we steeds vaker fietsfiles zien ontstaan. De komende jaren moet Utrecht nog veel meer inwoners krijgen, de drukte op het fietspad gaat dus alleen nog maar toenemen. Dan nog even terug naar de Maliebaan. In 2014 werd overigens duidelijk dat de verkeerslichten daar ook verkeerd afgesteld stonden, dat verklaarde enigszins waarom veel mensen het rode licht normaal negeerden. Die kruising staat ondertussen ook al jaren op de planning om heringericht te worden, net als de rest van de Maliebaan. Er is al heel lang gesteggel over. De middenbaan moet een wandel- en fietspromenade worden, de ventwegen blijven beschikbaar voor auto’s. Dit jaar moet het definitieve ontwerp klaar zijn.
a vele jaren van praten, plannen en bouwen opende koning Willem-Alexander met een flinke gongslag op 3 juli 2014 TivoliVredenburg. De Grote Zaal van het oude Vredenburg is bewaard gebleven maar daaromheen is een hele nieuwe verticale stad ontstaan. Het muziekpaleis aan de Vredenburgkade heeft de afgelopen jaren een stevige plek ingenomen in de harten van Utrechters. Met in totaal vijf zalen trok het podium in 2015 ruim 760.000 bezoekers tot ruim 1,2 miljoen in 2019. In 2015 won het gebouw ook de Rietveldprijs vanwege de bijzondere architectuur. Niet alles ging zo succesvol als de vele optredens, zo had het gebouw de nodige mankementen en moest daarvoor meerdere keren de portemonnee getrokken worden. Een van de meest opvallende proberen was een geluidslek tussen de zalen Ronda en Hertz waardoor de twee zalen niet tegelijktijdig maximaal benut konden worden. Er moesten veren in pilaren geplaatst worden om het op te lossen. Ook had TivoliVredenburg te kampen met geldtekort, het draaiende houden van het muziekpaleis bleek toch allemaal wat duurder te zijn dan eerder was ingeschat. Omdat het gebouw eigendom is van de gemeente, moest die dan ook de rekening betalen. TivoliVredenburg heeft wel laten zien vindingrijk te kunnen zijn tijdens de coronapandemie. De instelling heeft sinds maart 2020 zoveel mogelijk geprobeerd om de deuren open te houden. De speciale Walk The Line-concerten, waarbij kleine bezoekersgroepen door het gebouw langs de verschillende zalen toeren voor verschillende optredens, waren een groot succes. De Grote Zaal van het gebouw gaat de komende zomer wel wekenlang op slot. Het ventilatiesysteem voldoet namelijk niet aan de coronarichtlijnen. Om een langere sluiting te voorkomen heeft de gemeente geld beschikbaar gesteld voor nieuwe ventilatie. De werkzaamheden moeten voor het nieuwe seizoen, in september, klaar zijn.
et was een beetje zeker, bijna zeker en uiteindelijk 100 procent zeker: de start van de Tour de France kwam in 2015 naar Utrecht. De Utrechtse Tourstart bestond uit twee etappes op 4 en 5 juli en trok op de zomerse dagen ruim 1 miljoen mensen naar de stad. Campings en hotels waren massaal volgeboekt. De nacht voor de eerste etappe werden langs het parcours 13.000 hekken geplaatst: Utrecht was klaar voor de komst van het Tourpeloton. Niet iedereen was overigens blij met de komst van het wielerevenement. In de aanloop naar de Tourstart was er kritiek, onder meer op het Tourvignet dat door de gemeente kort voor het evenement werd ingevoerd. Mensen die in het weekend van de Tour de stad in wilden, moesten daarvoor een vergunning hebben. Er was kritiek op de grootte van het afgezette gebied en de communicatie daarover; het gebied waar het vignet voor nodig was, werd pas laat bekendgemaakt en werd volgens veel bewoners niet duidelijk gecommuniceerd. Ook waren er twijfels over de kosten van het evenement. Het leverde uiteindelijk een economische impact van 25,3 miljoen euro, maar mensen waren van tevoren onzeker over of de stad er wel geld aan zou verdienen. Project Tour de France viel wel duurder uit dan de 15,4 miljoen die was begroot. Door hittemaatregelen, minder inkomsten uit parkeren en lagere inkomsten vanuit private partners was er een tekort van 386.200 euro. De gemeente keek na de Tourstart in elk geval terug op ‘een groot feest zonder incidenten en met een buitengewone saamhorigheid’. Iets wat de stad volgend jaar graag wil herhalen. Dan start niet de Tour de France, maar La Vuelta in de Domstad. Omdat de Giro de stad in 2010 – voordat DUIC bestond – al eens aandeed, wordt Utrecht volgend jaar de eerste stad ter wereld die alle drie de grote wielerrondes heeft ontvangen.
a ruim 118 jaar sloot de V&D in Utrecht in 2016 de deuren. Het bedrijf ging eind 2015 failliet en een reddingsplan is niet van de grond gekomen. Het winkelbedrijf werd in 1887 opgericht door Willem Vroom en Anton Dreesmann. Sinds 1898 zat er ook een filiaal in Utrecht, in het pand wat we tegenwoordig kennen als de voormalige plek van de centrale bibliotheek en boekwinkel Broese aan de Oudegracht. Eind jaren 30 van de vorige eeuw opende er een tweede vestiging, aan de Lange Viestraat. Rond 1975 verhuisde V&D naar het nieuwe winkelcentrum Hoog Catharijne. Zowel de locatie aan de Oudegracht als de Lange Viestraat sloten de deuren. De V&D heeft jarenlang goede zaken gedaan in Hoog Catharijne, maar het concern kwam uiteindelijk in grote problemen. Winst sloeg om in verlies. Het bedrijf had te weinig op onlineverkoop ingezet, het assortiment was te weinig verrassend en investeringen bleven uit. Dit en meer leidde ertoe dat het bedrijf in december 2015 failliet ging. Een doorstart werd nog geprobeerd, maar kwam niet van de grond. Toen de winkel failliet ging, moesten de overgebleven producten nog verkocht worden. Zo ontstonden er rijen van honderden mensen die de hele zaak in Hoog Catharijne leeg wilden kopen. Het werd een chaotische gebeurtenis. De afgelopen jaren is er een hoop gebeurd in het gebouw. Het pand is volledig gerenoveerd en huisvest tegenwoordig een Jumbo en de Primark. Ook heeft er tijdelijk een locatie van Hudson's Bay gezeten, maar ook die winkelketen kwam in de financiële problemen en vertrok. Op dit moment ligt het plan klaar om de leegstaande verdiepingen om te bouwen tot kantoorruimte. Het gebouw moet daarvoor weer verbouwd worden. Het gebruik van dit gedeelte van Hoog Catharijne voor winkels komt dan te vervallen.
10
2017: Hoog Catharijne
NR. 127 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
2017: Merwedekanaalzone
2018: Leidsche Rijn Centrum
2018: Domtoren
Hoog Catharijne
Merwedekanaalzone
Domtoren
Leidsche Rijn Centrum
H
D
E
V
et winkelcentrum Hoog Catharijne opende in 1973 de deuren maar heeft na een jarenlange transitie nieuwe allure gekregen. Nou valt de architectuur misschien niet bij iedereen in de smaak en lijkt de stad altijd een wat moeizame relatie te hebben met het winkelcentrum, het nieuwe winkelpaleis heeft wel een flinke facelift gehad. Het oude winkelcentrum kreeg in de loop van de jaren steeds meer kritiek te verduren vanwege de jaren 70 bouw, de gesloten plinten op straatniveau en de vele donkere gangen en nissen met als absolute dieptepunt de zogenoemde junkentunnel. Deze plek onder Hoog Catharijne was een verzamelplek van menselijk leed. Het nieuwe Hoog Catharijne dat in 2017 de deuren opende is daarentegen ruim, open en licht. Het gloednieuwe en moderne Hoog Catharijne is voor de liefhebbers een prachtig winkelcentrum met grote flagshipstores en de nodige horecazaken. Veel lokale ondernemers zijn er niet te vinden. Een grote verandering is ook dat Hoog Catharijne losgeknipt is van station Utrecht Centraal. Beide complexen waren ooit aan elkaar verbonden via de bekende patatstraat. Nu ligt het eveneens nieuwe Stationsplein ertussen, met de grootste fietsenstalling ter wereld en het bekende bollendak. De Stadskamer, geflankeerd door het kleurrijke Poortgebouw, is het grote middenschip van het Hoog Catharijne waar de singel onderdoor loopt. Over dat Poortgebouw is nog wel iets opmerkelijks te vertellen: in 2016 werd massaal alarm geslagen omdat men dacht dat het in aanbouw zijnde gebouw op instorten stond. Toen de hulpdiensten de omgeving hadden afgezet en de aannemer belden, bleek al gauw dat er niks aan de hand was. Het Poortgebouw werd bewust overhellend gebouwd. Hoog Catharijne is overigens nog steeds niet af. Er is nog altijd werk aan de winkel. De gevels aan de buitenkant worden nog aangepakt en de laatste ‘arm’ – waar de Albert Heijn gevestigd is - moet nog getransformeerd worden. De komende jaren blijft het winkelcentrum vernieuwen.
e Uithoflijn en het wervengebied zijn natuurlijk megaprojecten, maar ook op het gebied van woningen zijn er in Utrecht aardig wat uitdagingen. Een overbelaste huizenmarkt, bijvoorbeeld. De gemeente probeert onder meer met bouwen in de stad om de bevolkingsgroei van Utrecht in goede banen te leiden. Bijvoorbeeld in de Merwedekanaalzone. De eerste plannen voor het gebied tussen Villa Jongerius en de A12 werden begin 2017 bekend: het moet een energiezuinige, duurzame en groene wijk worden. De Merwedekanaalzone is opgedeeld in drie deelgebieden waar ruimte is voor 10.000 woningen. Het grootste project is de stadswijk Merwede, waar 6.000 huizen komen. Het bouwproject wordt niet door iedereen met open armen ontvangen. Zo is er vanuit omliggende wijken kritiek op de bruggen die vanwege de wijk gebouwd gaan worden. Inmiddels zijn de bouwwerkzaamheden begonnen en deden ook de eerste huizenprijzen nogal wat stof opwaaien. In 2020 werden de prijzen voor appartementen in de Wilhelminawerf bekend en daar schrokken veel Utrechters van. Ook de gemeente was ‘onaangenaam verrast’, want de ontwikkelaar zou zich niet aan de met de gemeente gemaakte prijsafspraken houden. De ontwikkelaar zelf vindt dat de prijzen die 2016 met de gemeente zijn gecommuniceerd niet bindend zijn. De gemeente neemt nu juridische stappen tegen de ontwikkelaar KondorWessels Projecten. De eerste huizen zijn nog niet opgeleverd, maar de Merwedekanaalzone is in ieder geval al een veelbesproken onderwerp. De gemeente kreeg inmiddels ook 21 miljoen euro van het Rijk voor de realisatie van het project. “Een stevige steun in de rug”, noemde wethouder Kees Diepeveen de bijdrage.
en hele generatie studenten gaat de Domtoren nooit zien zonder dat die is ingepakt in een imposant netwerk van steigerbuizen. Iedereen snapt dat het icoon van Utrecht behouden moet blijven, en daarvoor grondig gerestaureerd moet worden, maar daarvoor moeten we wel flink wat jaartjes de toren missen. Eind 2018 kwam de historische figuur Willem de Torenwachter abseilend vanaf het gebouw naar beneden om de sleutel over te dragen aan de directeur van bouwbedrijf Nico de Bont. Maar toen stond de lantaarn van de Domtoren, het achtkantige deel van de toren tussen 70 en 95 meter hoog, al ruim een jaar in de steigers. En toen de sleutel werd overhandigd duurde het ook nog meer dan een jaar totdat de restauratie echt van start ging. Al die tijd was nodig om de werkzaamheden voor te breiden en de toren volledig in te pakken met steigers. Pas in februari 2020 werd de eerste steen van de Domtoren dan ook echt verwijderd voor een opknapbeurt. De toren, die alweer bijna 700 jaar oud is, werd in 1975 voor het laatst gerestaureerd en moet eens in de 50 jaar grondig worden aangepakt. In 1975 was er ook niet genoeg geld om alles weer in perfecte staat te krijgen, dus er is wel wat werk voor de boeg. Als de klus nu geklaard is, eind 2024, moet de toren weer voor 50 jaar er tegenaan kunnen. De Domtoren blijft overigens geopend voor bezoek. Door de restauratie is er zelfs de mogelijkheid ontstaan om met de lift naar boven te gaan en bezoekers kunnen door de aanwezigheid van de steiger hoger dan ooit tevoren. De komende maanden gaan stukken van de Domtoren verloot en verkocht worden. Stenen die vrijkomen en niet meer gebruikt gaan worden, krijgen zo een tweede leven. Voor veel Utrechters is het de kans om een stuk toren in huis te krijgen. Ook start er een ideeënwedstrijd voor weer een ander deel aan materiaal. Iedereen kan een idee indienen om met het puin en blokken van de Domtoren producten te maken. Voor de beste ideeën is materiaal beschikbaar om zelf of samen met een Utrechtse maker aan de slag te gaan
inex-wijk Leidsche Rijn was jarig in 2018. De nieuwbouwwijk bestond twintig jaar. In oktober 1997 ging de eerste paal de grond van Langerak in en een paar maanden later namen de eerste bewoners hun intrek in de gloednieuwe huizen. De verjaardag van de wijk werd gevierd met koningin Máxima. Honderden toeschouwers zagen hoe de koningin een rondleiding door Leidsche Rijn Centrum kreeg. Dat nieuwe centrum was vijf maanden daarvoor geopend. Het kernwinkelgebied werd in mei in gebruik genomen. Er moest in de maanden die volgden nog wel verder gebouwd worden om alle 130 winkels, 750 woningen, 10.000 m2 kantoren en de nieuwe bibliotheek te openen. Eigenlijk had het centrum volgens de eerste plannen veel groter moeten worden, maar door de opkomst van internetwinkelen en de crisis werd het aantal winkels minder groot. Het winkelgebied ligt in de gelijknamige wijk waar nog volop gebouwd wordt. Aan het Berlijnplein komt bijvoorbeeld nog een groot cultuurpaleis waar 45 miljoen euro voor is vrijgemaakt. Ook andere imposante bouwwerken moeten de komende jaren verrijzen in het gebied. Want hoewel veel Utrechters denken dat Leidsche Rijn na twintig jaar bijna af is, is niets minder waar. Rond het centrum komt verdere verdichting van de woongebieden en ook richting Papendorp en Leeuwensteyn worden meer woningen ontwikkeld. Er wordt daar nog massaal gebouwd en plannen gemaakt voor nieuwe woningen. Dan heb je nog Rijnvliet en aan de andere kant Haarzicht waar wordt gebouwd. In Leidsche Rijn komt ook het hoogste gebouw van de stad te staan. In maart van dit jaar werd het stedenbouwkundige plan gepresenteerd voor MARK. Dit project bestaat uit drie hoge torens waarvan de hoogste maximaal 140 meter hoog wordt. Als dit gebouw in 2025 klaar is, is de Domtoren niet meer het hoogste gebouw van Utrecht.
11
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
2019: Tramaanslag
Tramaanslag
1
8 maart 2019 was een dag waarop voor veel Utrechters de wereld even stilstond. Rond 10.45 uur stapte de 37-jarige Gökmen T. op het 24 Oktoberplein in het achterste deel van de tram richting Utrecht Centraal. Vrijwel meteen nadat de tram ging rijden, opende hij het vuur op passagiers. Bij de aanslag kwamen vier mensen om het leven. Gökmen T. wist in eerste instantie te ontkomen in een gekaapte auto. Het terreurdreigingsniveau voor veiligheidsregio Utrecht werd opgeschaald naar 5, het hoogste niveau, en inwoners werden geadviseerd binnen te blijven. Toen duidelijk werd dat het om één dader ging, werd dat advies weer ingetrokken. Na de aanhouding van T. die avond werd het dreigingsniveau in Utrecht weer teruggebracht naar 4. Nog in dezelfde week was er een indrukwekkende stille tocht voor de slachtoffers van de aanslag. Meer dan 16.000 mensen liepen mee met de tocht van Utrecht Centraal naar het 24 Oktoberplein. Een spandoek met ‘Utreg buigt nooit’ erop toonde de veerkracht van de stad. De twee publieke herdenkingen van de tramaanslag gingen in 2020 en 2021 beide door corona niet door. In kleine kring legden onder meer de burgemeesters van Utrecht en minister Grapperhaus bloemen bij de herinneringsplek. In 2021 werden verschillende onderzoeken naar de impact van de tramaanslag en het handelen van de instanties gepubliceerd. Uit een onderzoek van de GGD bleek dat de tramaanslag anderhalf jaar later nog steeds invloed heeft op de gezondheid van de betrokkenen. Zij kampen onder meer met PTSS-gerelateerde klachten. Ook de Inspectie Justitie en Veiligheid deed onderzoek. Zij concludeerden dat de instanties onvoldoende aandacht hebben gehad voor de problemen van Gökmen T. Daardoor zijn volgens de inspectie de risico’s voor de samenleving niet zo klein mogelijk gemaakt.
2019: Uithoflijn
2021: Wervengebied
2020: FC Utrecht
Uithoflijn
FC Utrecht
Wervengebied
H
H
H
et heeft even geduurd, maar tram 22 oftewel de Uithoflijn ging in december 2019 eindelijk rijden. Er ging een heleboel mis bij de aanleg van de tram. De kostenoverschrijdingen waren flink en eigenlijk hadden reizigers al veel eerder met de tram moeten kunnen reizen. Het project zou 425 miljoen euro kosten en de tram moest in het eerste kwartaal van 2018 gaan rijden. Het bedrag kwam uiteindelijk uit op zo’n 498 miljoen euro en de tram reed dus pas zo’n anderhalf jaar later. In een latere evaluatie kreeg de projectorganisatie ook de nodige kritiek te verduren. Aankomende zomer rijdt er twee maanden lang overigens geen enkele tram op de Uithoflijn. De aanleg van de gecombineerde bus- en trambaan blijkt al vanaf het begin niet goed te zijn gegaan. Het asfalt brokkelt af. De hele boel moet nu gerepareerd gaan worden. Trams en Utrecht lijken sowieso een wat ongelukkige combinatie. Zo is de Randstedelijke Rekenkamer in mei van dit jaar een onderzoek gestart naar die andere tramlijn in Utrecht, de lijn tussen Utrecht Centraal en Nieuwegein en IJsselstein. In 2016 besloten Provinciale Staten van Utrecht tot de vernieuwing van de SUNIJ-lijn. De vernieuwing bestond onder andere uit groot onderhoud aan de trambaan, het vervangen van de trams en het aanpassen van de haltes aan deze nieuwe trams. De bedoeling was om de werkzaamheden in twaalf weken in de zomer van 2020 uit te voeren. Dat liep anders. Om na afronding van de werkzaamheden te mogen starten met de exploitatie van de vernieuwde tramlijn, is een vergunning nodig. Door fouten bij de provincie bleek dat het maanden langer zou duren om deze vergunning te krijgen. Als het aan de gemeente ligt krijgen we overigens nog meer tramrails in Utrecht. Omdat de stad nog veel meer inwoners gaat krijgen, is er ook een flinke investering in mobiliteit nodig. De gemeente ziet daarom het liefst twee nieuwe tramverbindingen, maar daar moet eerst nog geld voor vrijkomen. Een eerste aanvraag bij het Rijk werd dit jaar afgekeurd en leverde daarmee welgeteld nul euro op.
onderden supporters van FC Utrecht trotseerden in de eerste minuten van 1 juli de regen om het 50-jarig bestaan van hun club te vieren. Op 1 juli 1970 werd FC Utrecht opgericht, op 1 juli 2020 dus precies 50 jaar geleden. Een grote groep supporters vierde dit heugelijke moment bij het stadion. Om middernacht kwamen zij samen op het parkeerterrein van de Galgenwaard en werden er, in de regen, massaal rode fakkels en vuurwerk afgestoken. Die nacht hing er over de hele parkeerplaats een rode gloed. Supporters van FC Utrecht hingen in de dagen rond de verjaardag van de club op verschillende plekken in de stad spandoeken op. Het eerste doek kwam aan de Catharijnekade te hangen. Het tweede spandoek hing al snel aan de gevel van de Winkel van Sinkel. Er kwam ook een jubileumshirt en een jubileumlogo. 2020 was overigens ook het jaar van de nooit gespeelde bekerfinale. In de uitverkochte Galgenwaard won FC Utrecht de halve finale tegen Ajax. De eindstand: 2-0. Daarmee was de ploeg door naar de KNVB-bekerfinale waar Feyenoord wachtte en de kans op een ticket voor Europees voetbal. Die wedstrijd kwam er nooit, corona gooide roet in het eten. Dit jaar stond FC Utrecht overigens wel weer in de finale tegen Feyenoord. Niet in bekercompetitie maar in de play-offs voor Europees voetbal. De dagen voor de wedstrijd brak er nog een hoop onrust uit omdat de KNVB besloot om de finale een dag te verplaatsen. Reden was dat de gemeente Rotterdam het niet zag zitten om zowel de bekerfinale als de finale van Eurovisie Songfestival op hetzelfde moment te laten plaatsvinden. FC Utrecht was hier niet blij om en stapte naar de rechtbank, maar dat mocht niet baten. Utrecht verloor uiteindelijk ook de wedstrijd.
alverwege een jaar al gaan terugblikken is wat lastig, maar in 2021 kreeg Utrecht er in elk geval al een megaproject bij: het herstel van het wervengebied. Het is al jaren een hoofdpijndossier. De gemeente gaf tot nu toe 50 miljoen euro uit aan het erfgoed, maar dit jaar werd bekend dat dat nog veel meer wordt: het historische wervengebied moet de komende dertig jaar volledig worden aangepakt en daar is tussen de 450 en 550 miljoen euro voor nodig. De gemeente begon al in 2013 met de grootschalige werkzaamheden, maar stuitte vaak op problemen. Zo bleek de staat van de werven en muren in slechtere staat dan gedacht en was het geld in 2018 bijna op, terwijl er nog een hoop moest gebeuren. Ook de eigendomsverhoudingen in het gebied zorgen voor vertraging. Begin 2021 werd door een Commissie van Wijzen geconcludeerd dat de gemeente zwaar verkeer moet weren en moet zorgen voor een goede afvoer van regenwater, maar ook haar eigendommen goed moet beheren en onderhouden. De gemeente heeft die plicht volgens de commissie tegenover de particuliere eigenaren van de kelders. De gemeente kwam na het verschijnen van het rapport met een nieuw plan voor het project. De planning daarvan is opgedeeld in werkzaamheden die de komende drie jaar moeten plaatsvinden en werkzaamheden voor de komende dertig jaar. De komende drie jaar ligt de focus op herstelwerkzaamheden op acht plekken langs de Oudegracht en twee plekken aan de Kromme Nieuwegracht. Het plan voor de komende dertig jaar is breder dan het eerdere project wal- en kluismuren. Er wordt meer naar de samenhang gekeken: niet alleen wal- en kluismuren, maar alles wat ‘van gevel tot gevel’ van belang is voor het behoud van erfgoed. a
12
NR. 127 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Zelfs met de coronamaatregelen zijn er nog leuke dingen te doen. Wel kan het voorkomen dat programma’s wijzigen kort voor aanvang. Bekijk daarom online altijd de laatste informatie.
Vaderdagbrunch bij Molen de Ster Wanneer: Zondag 20 juni van 10.30 tot 14.00 uur Waar: Molen de Ster Prijs: 19,50 euro / 7,50 euro
GroenmoetjeDoen!-dag Wanneer: Zondag 13 juni vanaf 10.00 uur Waar: Online en offline op verschillende plekken in Utrecht Prijs: Gratis
De horeca is weer open en dat is net op tijd om de Utrechtse vaders goed in de watten te leggen. Dat heeft Molen de Ster ook begrepen, want het Molencafé organiseert een heuse Vaderdagbrunch (met speurtocht voor de kinderen). Croissantjes met jam en boter, brunchbroodjes, een gekookt eitje, huisgemaakt gebak, een verse fruitsalade en een ansichtkaart waar je zelf een lief berichtje op kan schrijven; het ontbreekt de papa’s deze zondag nergens aan. Op het terras brunchen kan als je een tafel reserveert van 10.30 tot 14.00 uurr, maar er is ook een brunchpakket als je liever thuis of in het park wil Vaderdagbrunchen. Het brunchpakket is af te halen tussen 9.00 en 12.00 uur. Meer informatie staat op molendester.nu/event/vaderdag-brunch/
Op 13 juni is het GroenmoetjeDoen!-dag en Utrechters met liefde voor groen kunnen meedoen met allerlei verschillende activiteiten. Om 10.00 uur start de dag met de online workshop Een tuin om van te smullen, gevolgd door de workshop Inspiratie voor geveltuintjes (11.30 uur). Vanaf 12.00 uur begint het middagprogramma met activiteiten door heel Utrecht. Met de audiotour Groen rond de Singel kom je langs allerlei plekken waar iemand van Vergroening Singel030 uitleg geeft over vergroeningsmaatregelen. Maar ook op allerlei andere plekken in Utrecht zijn activiteiten. Het hele programma en alle deelnemende locaties staan op www.gmjd.nl.
EK luisteren bij ROOST Wanneer: Zondag 13 juni om 21.00 uur Waar: ROOST aan de Singel Prijs: Gratis
De Grote Meindert Talma Voetbalshow Wanneer: Zondag 13 juni vanaf 15.30 uur Waar: TivoliVredenburg Prijs: 15,55 euro Het concert werd al meerdere keren uitgesteld, maar op 13 juni gaat het toch gebeuren. Meindert Talma presenteert: De Grote Meindert Talma Voetbalshow! De Friese muzikant, die al eens werd uitgeroepen tot ‘het beste dat de Nederlandse kunst heeft voortgebracht’, brengt deze avond nummers (met beeld) van zijn drie voetbalplaten. Talma neemt de Utrechtse sportschrijver Frank Heinen mee om samen te praten over voetbal en verhalen voor te lezen. Het concert is ’s middags, want ’s avonds speelt het Nederlandse elftal de eerste groepsfasewedstrijd van het EK, tegen Oekraïne.
Voorlopig geen schermen in de horeca om met je vrienden het EK voetbal te bekijken. Maar ROOST gaat niet bij de pakken neerzitten: waarom zou je de wedstrijd niet ouderwets luisteren? Alle tafels op het terras krijgen een transistorradio, waarmee gasten onder het genot van een drankje live de radiouitzending van Langs de Lijn kunnen luisteren. Wel alleen de eerste helft, want de horeca moet nog steeds om 22.00 uur de deuren sluiten. Wil je toch liever beeld erbij, dan kan je natuurlijk altijd zelf je telefoon, tablet of laptop meenemen.
Dag van de architectuur Wanneer: Vrijdag 18 en zaterdag 19 juni Waar: Bij verschillende architectonische hoogstandjes in Utrecht Prijs: Gratis
Dé kans om een aantal architectonische hoogstandjes in Utrecht op een andere manier te leren kennen. Architectuurcentrum Aorta organiseert een online en doe-het-zelf-programma rondom het thema klimaat en architectuur. De aftrap is op vrijdag met de Dag van de Jonge Ontwerper en op zaterdag wordt een 3D stadsmodel van Utrecht gelanceerd. Ook zijn er zaterdag tours die je op eigen gelegenheid kan wandelen of fietsen. De routes zijn uitgestippeld via Google Maps en worden via vlogs, blogs en podcasts toegelicht. Je kunt bijvoorbeeld op ontdekkingstocht door de steegjes van de Domstad. Alle informatie over het evenement staat op www.aorta.nu.
Diependaalsedijk 1b 2601GH Maarssen Tel: 0346 72 58 00 info@rederijstichtsevecht.nl www.rederijstichtsevecht.nl
Chauffeur (rijbewijs B) Ben je enthousiast en klantvriendelijk? Lijkt het je leuk om onze producten in Utrecht en omgeving te bezorgen? We zijn op zoeken naar een chauffeur fulltime (rijbewijs B) om ons leuke team te versterken Jij: • spreekt goed Nederlands • bent servicegericht, klantvriendelijk en sociaal • hebt verantwoordelijkheidsgevoel en bent betrouwbaar • bent representatief, verzorgd en fit • hebt geen moeite met vroeg opstaan • vindt het leuk om met mooie producten te werken en deze af te leveren bij onze klanten • hebt minimaal 1 jaar je rijbewijs (B) Interesse? Neemt contact : Edwin Koot | Nobelstraat 22, Utrecht | 030-2318177 | admin@degoey-koot.nl
Ben je op zoek naar een leuke en afwisselende baan? Voor de verzorging van de catering aan boord op onze schepen zijn wij per direct op zoek naar een enthousiaste gastvrouw / heer Het is leuk en afwisselend werk (10-20 uur per week) Voor de bediening van o.a. huwelijkspartijen, bedrijfsfeesten dagtochten, gasten en open rondvaarten. SEIZOENSWERK
Interesse? Mail je motivatie + CV naar info@rederijstichtsevecht.nl
13
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS ZANGERES LAKSHMI
‘Ik had niet verwacht dat Wie is de Mol? zo’n mindfuck zou zijn’
Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Kim Balster
Lakshmi Swami Persaud is artiest, songwriter en theatermaker. Afgelopen jaar deed de 27-jarige zangeres mee aan seizoen 21 van het spelprogramma Wie is de Mol? (WIDM). Verder speelt ze in verschillende theaters haar voorstelling ‘Huidhonger’. De afgelopen jaren bracht ze twee albums uit en tot nu toe staan er twee theatertours op haar naam. 18 juni komt haar nieuwe single uit. We vroegen haar of ze getwijfeld heeft om mee te doen aan WIDM en wat het beste optreden was dat ze ooit in Utrecht zag.
Hoe zou je jouw muziekstijl omschrijven? “Tot nu toe gaat het alle kanten op. Dat vind ik ook fijn. Ik merk dat ik erg hou van klassieke elementen, zoals strijkers en piano, maar ook van hele rauwe synthesizers. Ik vind het heel tof dat die combinatie op een album kan staan. Het is maar net wat een liedje nodig heeft. Soms wil ik gewoon ‘gore beats’ maken en dan weer een mooi pianoliedje met strijkers.” Binnenkort komt jouw nieuwe single uit: Grow with you. Wat voor nummer is het? “Het is een lieflijk liefdesliedje. Niet elektronisch en niet hard. Het is het tegenovergestelde van mijn vorige single Lullaby en betekent veel voor me. Toen ik dit nummer schreef, hadden mijn vriendje en ik nog niks met elkaar. Maar hij heeft wel geholpen bij het schrijven en opnemen. Het was best bijzonder, omdat het nummer over hem gaat. Voor mij heeft het daarom een extra lading. Het is de eerste keer dat ik iets heb geschreven dat meer hoopvol is, wat minder duister.” Waar gaat Huidhonger over? “De voorstelling gaat over hoe belangrijk het is om aangeraakt te worden. Dat begon natuurlijk fysiek, maar uiteindelijk heb ik dat
ook doorgetrokken naar mentaal. Hoe belangrijk is het om erbij te horen en om geaccepteerd te worden? In alle fases van ons leven. Muziek is de rode draad. Ik zing veel eigen nummers en wat covers. Er zitten monologen tussen die de liedjes versterken.” Heb je getwijfeld om mee te doen aan Wie is de Mol? “Ik was gelijk enthousiast. Ik keek het al jaren. Voor mij was het een droom om mee te doen, maar ook heel spannend.” Was het alles wat je ervan had verwacht? “Ik had niet verwacht dat het zo’n mindfuck zou zijn. Nu snap ik ook waarom je van tevoren een psychologische test moet doen. Je wordt namelijk echt gek. Je wordt in een wereld gezogen die niet bestaat. En je hebt geen idee wat er allemaal gaat gebeuren. Splinter en Rocky (andere deelnemers, red.) zijn goede vrienden geworden. Rocky is altijd erg steady, Splinter is ook zo’n ‘dwarrelaar’ als ik en hij heeft nog steeds dromen over Wie is de Mol? Het heeft echt een impact, maar is heel vet.” Zou je nog een keer meedoen? “Ja absoluut, zonder twijfel. Ik zou dingen wel
'Nu snap ik ook waarom je van tevoren een psychologische test moet doen' iets anders aanpakken, maar dat zegt iedereen.” Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt? “Nick Cave in TivoliVredenburg. Als je het mij vraagt is hij een van de beste zangers die er is en ook met het beste verhaal. Tijdens deze voorstelling speelde hij alleen piano. Normaal gesproken heeft hij een grote band. Je kon hem ook vragen stellen als publiek. Het was een heel bijzonder concert met veel interactie. Ik vroeg of hij samen een liedje wilde zingen. Hij zei: ‘Volgende keer’. Dat was dus een ‘nee’. Dat had ik ook al ingecalculeerd, maar ik kon het altijd vragen.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “Ik woon vlak bij Park Oog in Al, met de hertjes. Daar ga ik altijd rondjes lopen als ik me onrustig voel. Het is fijn om groen in de buurt van je huis te hebben. Ook ben ik asociaal vaak in Broese te vinden. Daar word ik helemaal rustig van. Heerlijk om daar rond te struinen.” Wat is je lievelingsplek in Utrecht? “Dat is The Streetfood Club. Die mensen daar zijn zo lief. Ik zit daar regelmatig zes uur lang
met een kopje koffie te werken. Dan voel ik me altijd bezwaard, maar ze zijn zo gastvrij. Toen het binnen nog dicht was, kreeg ik een dekentje. Ik word helemaal verzorgd daar. Je kan op het terras lekker kijken naar iedereen die langskomt. En lekker eten.” En waar drink je het lekkerste drankje in Utrecht? “Ik zit weleens met mijn broer bij Café De Zaak. De lekkerste fles wijn haal ik bij Bigoli, daar hebben ze ook heel lekkere broodjes. Voor een kopje koffie zit ik graag bij de Coffeecompany op de Vismarkt. Daar kan je perfect mensen kijken.” Waar haal je je inspiratie vandaan in Utrecht? “Onder meer van de mensen die hier wonen. Mijn vriend woont in Utrecht. Daar haal ik nog steeds veel inspiratie vandaan. Hij is een echte Utrechter, geen import.” Utrecht is… “…de eerste stad waar ik me echt thuis voel.”
a
14
NR. 127 | JUNI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN HORECA IN UTRECHT
Chinees-Indisch restaurant Drakenburgh aan de Oudegracht Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Achter Utrechtse gevels
Alleen de achterste helft van Drakenburg, waar nu Grieks restaurant Mykonos zit, is herkenbaar op oude foto's van Chinees-Indisch restaurant Drakenburgh. De voorkant werd in de jaren zestig geheel gereconstrueerd. Hier was de Chinees-Nederlandse familie Ma in 1946 hun restaurant begonnen. Er wordt wel eens beweerd dat Drakenburgh het allereerste Chinese restaurant was, maar dat blijkt niet helemaal te kloppen.
D
e oudste Chinese eethuizen in Rotterdam en Amsterdam waren gericht op Chinese zeelieden. Het Amsterdamse restaurant Kong Hing was vanaf 1928 het eerste waar ook Nederlanders kwamen. In Den Haag openden begin jaren dertig Chinees-Indische restaurants, waar men kon genieten van rijsttafels zoals Indiëgangers die kenden, inclusief de nasi en bami goreng die in China onbekend waren. Utrecht kreeg eind 1934 z'n eerste Chinese restaurant aan de Lichte Gaard 8. Het heette Chung Ho Cha Lou (letterlijk: Eerste Hollands-Chinese Eethuis). Het pand was volgens het Utrechtsch Nieuwsblad 'gesierd met allerlei Chineesche teekens' en binnen hingen 'mandarijnsche gewaden met prachtig handborduursel'. Op het menu stonden 'pasteien van Chineesche vermicelli, bamboe- en andere Chineesche soepen, gerechten die in schilderachtige karakters gedrukte namen dragen als: Tan-fa-tong, tsap-tsaï, ba-mi, yock-pin-tong'. Het restaurant was van Nelly
Remouchamps-Burgdorffer, weduwe van een bekende archeoloog. Zij had een Chinese kok in dienst, de 31-jarige Lee Foo, en de 30-jarige bediende Li Fang. We weten hun namen omdat het al snel slecht met hen afliep. Eind mei 1935 stonden de kranten vol van het 'Chineezendrama in Utrecht'. De Chinezen hadden 'twist' gekregen op hun zolderslaapkamer, waarbij 'Fang Foo met een hakmes den hals afsneed'. De dader sprong vervolgens uit het raam en overleed ook. Pas in oktober heropende het restaurant, maar niemand durfde er kennelijk meer heen, want al snel sloot het definitief. Familie Ma 'Utrecht is weer een Chineesch restaurant rijk', kon het UN in augustus 1946 schrijven. Vier jaar eerder was de Chinese handelsondernemer Yuang Tsing Ma getrouwd met de Amersfoortse Catharina Schenk. Na de bevrijding begonnen zij een restaurant in het huis Drakenburgh aan de Oudegracht 114. 'De heer Ma, die sinds
een tiental jaren in ons land woonachtig is en die voordien in de Chineesche stad Nanking een restaurant exploiteerde, heeft zijn oude métier weer ter hand genomen', aldus de krant. 'Chineesche koks, speciaal uit Engeland geëngageerd, zwaaien den scepter in de keuken en beijveren zich om de meest smakelijke hapjes te bereiden.' De oude naam van het huis Drakenburg sloot mooi aan bij de mythische Chinese draak. Na verbouwing ontstond een restaurant van 100 m² en 200 zitplaatsen. 'Twee Rotterdamsche decorateurs, de heeren Koppelaar en v.d. Waag schiepen verschillende wandschilderingen, ontleend aan oude prenten over Chineesche sagen en legenden. In deze Chineesche sfeer serveeren bedienden wier wieg in het verre Oosten stond, een serie smakelijke spijzen van de meest uiteenloopende soort, als daar zijn haaienvinnensoep, loempia, pangsiet, Chung Nang, Tjap Tjoy, Nasi Goreng, Oeng Lo Yu, Ajam Roedjak, Daging Smoor, Kroepoek enz.'
Dochter Mia, drie maanden voor opening van het restaurant geboren, vertelde later: 'We hebben allemaal stevig aangepakt in die tijd. We moesten gasten ontvangen, jassen ophangen, helpen in de afwaskeuken. Maar Drakenburg is voor ons nog veel meer een warm huis geweest, waar we het altijd gezellig hadden.' Mia zou trouwen met Italo de Lorenzo en met hem ijssalon Venezia aan de overkant beginnen. Kentering In 1958 opende de familie Ma ook het Chinees-Indonesisch restaurant De Grote Drakenburgh aan het Vredenburg 2. De oorspronkelijke vestiging sloot kort daarna: in de 'achtertuin' werd de Neudeflat gebouwd en het huis Drakenburg zelf moest een langdurige restauratie ondergaan. Na ruim vijf jaar zette een andere eigenaar de zaak aan het Vredenburg voort onder de naam Azië. In 1969 werd dit restaurant door een brand verwoest. Het was inmiddels niet meer het enige Chinese restaurant in
de stad. Al in 1948 was Fu Kien geopend aan de Voorstraat, later verhuisd naar de Rozenstraat. Sinds 1955 was Tong Au gevestigd op Vredenburg 65, na enkele jaren gevolgd door Tai Tong op Oudegracht 2. Tegen 1970 waren er tientallen Chinese restaurants in Utrecht, ook buiten de binnenstad. Voor velen was 'de Chinees' de meest vertrouwde plek om uit eten te gaan. 'Maar er is een kentering gaande in horecaland,' schreef Mark van Wonderen in 2020 in zijn boek Chin. Ind. Spec. Rest. 'De échte Chinees-Indische restaurants verdwijnen in rap tempo uit het straatbeeld. Ze worden omgebouwd tot sushi- of wokrestaurants, vervangen door hippe nieuwe horeca of simpelweg gesloten.' Het afgelopen decennium verdween meer dan 20% van de Chinese restaurants. Dat gold ook voor Paradijs aan het Vredenburg 28; daar zit nu iets veganistisch. a
15
JUNI 2021 | NR. 127 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de tien verschillen
Kan je niet alle 10 verschillen vinden? Dan is het wellicht een goed idee om je ogen te laten opmeten bij Brillenliefde aan de Lijnmarkt 7 in Utrecht. Bij Brillenliefde is er een diversiteit aan collecties die ervoor zorgt dat iedereen naar buiten gaat met een uniek montuur, ongeacht het budget.
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN
Advertentie
Peter is weer uit de schulden:
‘Ik raad iedereen aan om die stap te zetten’ Het is voor veel mensen een moeilijke stap, maar als je die eenmaal zet dan wordt het alleen maar beter. Aan het woord is Peter. Hij is sinds oktober uit de schulden nadat hij drie jaar eerder aanklopte bij het Buurtteam. Hij had al jaren geldproblemen, voor Peter was het tijd om er iets aan te doen. “En dat raad ik iedereen aan die in hetzelfde schuitje zit.” Peter is een ‘echte Zuilenees’, geboren in wat we tegenwoordig kennen als de Utrechtse buurt Zuilen maar toen was dit nog een zelfstandige gemeente. Hij is er niet zijn hele leven blijven wonen. Tegenwoordig woont hij in Veldhuizen, maar hiervoor in Stichtse Vecht. “Ik woonde daar met mijn vrouw en kinderen, maar we besloten te scheiden. Toen begon ook de opbouw van mijn schulden. De scheiding viel ook nog gelijk met de economische crisis. Hierdoor lukte het mij minder goed om rond te komen.” Peter probeerde in de gemeente Stichtse Vecht hulp te zoeken, maar het contact met de instanties liep daar niet lekker. Zo lukte het hem niet om aan zijn schulden te werken. Hij kreeg te maken met een verhuisverplichting en kwam in de Utrechtse buurt Veldhuizen te wonen. “En toen kreeg ik 4,5 jaar geleden een hartinfarct. Zoiets zorgt er toch voor dat je wat beter gaat nadenken over het leven. Ik heb kinderen en bedacht toen ook dat ik hun niet wilde opzadelen met mijn schulden.” Hij klopte aan bij het Buurtteam. Dat was voor hem een grote
stap omdat hij daarvoor vervelende ervaringen had met instanties. “Maar bij het Buurtteam kwam ik in contact met een vrijwilliger en we hadden meteen een klik. Dat zorgde ervoor dat ik het vertrouwen terugwon.” Buurtteams Utrecht is er voor alle inwoners met een ondersteuningsvraag, zoals mensen die vragen hebben over inkomen of geldzorgen. Post openmaken Bij Peter moest eerst inzichtelijk gemaakt worden wat zijn situatie was. Hij vertelt: “We moesten echt alle schoenendozen en vuilniszakken met post gaan openmaken om alles op een rijtje te zetten.” Uiteindelijk belandde hij in een zogenoemd minnelijk traject schuldhulpverlening. Daarbij regelt de gemeente de schulden met de schuldeisers via bemiddeling. “Ik kreeg elke week wat leefgeld, ondertussen kon ik werken aan het af betalen van mijn schulden.” Dat traject heeft drie jaar geduurd. “Aan het einde krijg je steeds meer verantwoordelijkheden. Ook ben ik goed geholpen door budgetbegeleiding. Daarbij krijg je ondersteuning in het
omgaan met je inkomen en je uitgaves. Stap voor stap werk je weer toe naar volledige zelfstandigheid en een schuldenvrij leven.” Dat moment kwam voor Peter afgelopen oktober. “Dat was een heel grote opluchting. Er valt een heleboel stress van je af. Toen ik schulden had was ik altijd bang dat er weer een deurwaarder voor de deur stond, ook was ik altijd zenuwachtig als er post kwam. Nu ik schuldenvrij ben is dat allemaal weg.” Toen Peter klaar was met het hele traject heeft hij bij de gemeente aangegeven graag wat terug te willen doen. Nu helpt hij juist anderen die in hetzelfde schuitje zitten. Met zijn eigen ervaring kan hij hun helpen. Het hele traject heeft meerdere jaren geduurd. De gemeente Utrecht heeft dit jaar een versnelde procedure bedacht. Met de zogeheten coronasanering kan de duur van het traject verkort worden van drie naar twee jaar. De gemeente Utrecht scheldt het laatste jaar kwijt voor inwoners. Schuldeisers krijgen wél de normale periode van drie jaar uitbetaald. Dit sluit aan bij de wens
van de Tweede Kamer en de bredere roep om kortere schuldentrajecten. Ook wil de gemeente via de nieuwe manier van werken sneller starten met de aanpak van schulden. Het afgelopen jaar duurde het gemiddeld 11 maanden om een schuldregeling te starten. Met coronasanering werkt de gemeente ernaar toe om binnen 2 maanden een afkoopvoorstel bij alle schuldeisers te doen. Peter is niet de echte naam van de geïnterviewde. Zijn echte naam is bekend bij de redactie. Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Utrecht. De verhalenreeks sluit aan bij de talkshow Er is genoeg dat elke zondag te zien is bij RTV Utrecht. Heb je zelf vragen over inkomen of schulden? Kijk eens op op utrecht.nl/ hulpbijgeldzorgen voor meer informatie of voor een Buurtteam bij jou in de wijk. Dit verhaal is onderdeel van een serie van drie publicaties. In de volgende DUIC #128 lees je het verhaal over de TONK-regeling.
Advertenties
Steun jij het Rode Kruis? We hebben een bewogen jaar achter de rug. Iedereen kent wel iemand die door de coronacrisis is geraakt. Sommigen zijn hun baan verloren en hebben niet genoeg geld voor boodschappen. Anderen hebben vervoer nodig vanwege een ziekenhuisopname of naar een vaccinaae locacaae voor een inenang. Hier zet het Rode Kruis zich voor in. Hoe dan ook: betere ajden komen er aan. Het Rode Kruis Utrecht steunt mensen jdens noodsitua es, bijvoorbeeld nu door de coronacrisis. Van het uitdelen van boodschappenkaarten tot het vervoeren van coronapa ënten. Wij zijn blij en trots dat onze vrijwilligers zich elke dag inzeeen om anderen te helpen. Graag blijven we ondersteuning aanbieden en daarvoor hebben we jouw hulp hard nodig. Wil jij helpen? Doneer jdens de collecteweek van zondag 13 juni tot maandag 19 juni. Dit kan via ons bankrekeningnummer, onderstaande QR-code of bij een collectant. Iedere bijdrage, groot of klein, is meer dan welkom.
Welkom terug!
Onze deuren zijn weer open! Reserveer je kaarten via ssbu.nl 18 juni start de kaartverkoop voor de voorstellingen van september en oktober
Bankrekeningnummer NL38RABO0152721118 t.n.v. NRK afdeling Utrecht
