11
04 MAART 2022 | NR. 162 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERKIEZINGEN
Gemeenteraadsverkiezingen: zó belangrijk is jouw stem
Als je achttien jaar of ouder bent mag je op woensdag 16 maart je stem uitbrengen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Misschien heb je daar helemaal geen zin in en laat je het liever aan je voorbijgaan. Toch is het heel belangrijk om juist wel te stemmen.
Tekst: Sammie Druppers / Fotografie: Jasper Witte
O
ver ongeveer twee weken is het tijd om te stemmen. Dat kan niet alleen op 16 maart, maar ook op 14 en 15 maart. Het zogeheten 'vroegstemmen' is in het leven geroepen vanwege corona. Zo hoeft niet iedereen op één dag te stemmen, waardoor het bij de stembureaus iets rustiger wordt. Dat zou de kans dat mensen elkaar besmetten met corona moeten verkleinen. Vervolgens is het een kwestie van je identiteitsbewijs en stempas – die je inmiddels in de brievenbus hebt ontvangen – meenemen naar een stemlocatie in jouw gemeente. Daar stem je op een kandidaat van de partij van jouw keuze. Maar waarom zou je dat eigenlijk doen, stemmen? Utrechter 'bepaalt' In de Utrechtse raad is plek voor 45 raadsleden. Die gemeenteraad beslist over de regels in de gemeente Utrecht. Welke partijen en hoeveel raadsleden van die partij er in de raad komen, hangt af van hoe de Utrechter stemt. “Door te stemmen bepaal je met anderen wie er in de gemeenteraad komen en wie de beslissingen in jouw gemeente nemen”, vertelt Sedi van Loon, projectleider bij Stem jij ook? Stel: inwoners stemmen massaal op het CDA, waardoor die partij twaalf zetels be-
haalt, dan komen er twaalf CDA-raadsleden in de raad. Dan is er dus een sterk geluid van die partij binnen de gemeenteraad, wat weer invloed heeft op de regelgeving in de gemeente. Dat betekent overigens niet dat elk plan van de partij met de meeste zetels direct doorgaat. Eerst moet de meerderheid van de raadsleden voor zijn. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 besloot 59 procent van de Utrechters zijn stem uit te brengen. Dat houdt in dat ongeveer 159.000 Utrechters naar het stembureau gingen. In de binnenstad was de opkomst het hoogst, met zo'n 82,9 procent. In Overvecht was die juist het laagst, met iets minder dan 41 procent. Wel was het opkomstpercentage in alle wijken groter dan in 2014. Toen bracht 54,2 procent van de Utrechters een stem uit. Hoe kies je dan op welke partij je stemt? Volgens Van Loon is het allereerst handig om online informatie te zoeken. “Zoek uit welke partijen meedoen aan de verkiezingen”, zegt ze. Daarna kun je hun verkiezingsprogramma's bekijken. “Check ook hun sites, YouTube en Instagram. En je kunt de partijen mailen. Lokaal zijn partijen vaak heel toegankelijk.” Verder zijn veel partijen online te vinden of komen ze langs de deuren. Zit je met vragen?
Het beste is om ze gewoon te stellen. Het gaat erom dat je een partij vindt die zoveel mogelijk dezelfde visie voor de gemeente heeft als jij. “Praat met familie, vrienden en buren. Kijk naar wat de mensen om je heen vinden, maar snap wel dat je zelf moet beslissen op wie je wil stemmen”, gaat Van Loon verder. Ook is het volgens haar een goed idee om de gemeentelijke stemhulp in te vullen. In de gemeente Utrecht is een KiesKompas beschikbaar. “Kijk bovendien tv en lees de krant.” Op DUIC.nl staat bijvoorbeeld een dossier over de gemeenteraadsverkiezingen waar je onder andere interviews met mensen van de verschillende partijen kunt lezen. Kandidatenlijst Het is dus belangrijk om te kijken naar wat een partij wil en hoe dat overeenkomt met wat jij wil. Daarna is het tijd om een persoon van de kandidatenlijst te kiezen. De meeste mensen gaan voor de nummer één op de lijst; dat is de lijsttrekker. Of voor een zogeheten lijstduwer, een bekende persoon die wordt ingezet om stemmen binnen te halen. PvdA heeft er bijvoorbeeld twee: schrijver Aafke Romeijn en historicus Maarten van Rossum.
Maakt het eigenlijk uit op wie je stemt? “Het maakt uit, want als mensen massaal stemmen op iemand die niet bovenaan de lijst staat, dan kan die met voorkeurstemmen alsnog in de raad komen. Dat komt zeker weleens voor”, legt Van Loon uit. Volgens haar is het heel persoonlijk op wie je stemt, en of je bijvoorbeeld op een vrouw stemt. “Maar het is goed om diversiteit te hebben in de volksvertegenwoordiging. Nu zijn het relatief vaak witte mannen. Misschien wil jij juist iemand met een andere achtergrond.” Ver-van-je-bed-show? Het is dus wat uitzoekwerk: verkiezingsprogramma's lezen, het nieuws volgen, kandidaten opzoeken… En dat terwijl het misschien voelt als een ver-van-je-bed-show. Maar dat is het niet – de gemeenteraad heeft juist veel invloed op jouw directe leefomgeving. Denk aan besluiten over het aandeel groen in jouw wijk, of er voldoende plekken zijn om te sporten en of er extra stoplichten moeten komen bij dat ene gevaarlijke kruispunt. En jij kunt daar dus, met je stem, indirect over meebeslissen. Een mooie gelegenheid om als Utrechter van je te laten horen.
