Achter de schermen

ACHTER DE SCHERMEN BIJ REDERIJ SCHUTTEVAER

Familiebedrijf Schuttevaer vaart al 62 jaar rond door de grachten van Utrecht

Een grote nieuwsgierigheid naar de rijke geschiedenis van de stad Utrecht en haar grachten, een avontuurlijke zakenlunch op het water of lekker even zitten en rondkijken na het shoppen. Passagiers aan boord van de rondvaartboten van rederij Schuttevaer hebben ieder hun eigen reden om mee te varen. Schuttevaer is een familiebedrijf dat al decennialang bestaat, en de familie Schuttevaer is een familie met een rijke geschiedenis in de Nederlandse binnenvaart. DUIC spreekt met Karel Schuttevaer, de huidige eigenaar van rederij Schuttevaer in Utrecht.

Tekst: Charlie van Dijk / Fotogra e: Robert Oosterbroek

Karel Schuttevaer komt ons tegemoet gelopen op de Nieuwekade in het centrum van Utrecht. Het is grauw, fris en regenachtig weer, maar dat laat Schuttevaer koud. Hij glimlacht breed en neemt ons mee een trappetje af, naar de kade waar een aantal rondvaartboten ligt.

De boten zijn plat en liggen laag op het water. De banken en tafeltjes binnen in de boot worden overkoepeld door een glazen constructie met schuiframen en -deuren. Het model lijkt op een soort van drijvende serre. Binnen liggen twee grote oranje reddingsbanden opgeslagen, voor het ergste geval, als er iemand in het water belandt. “Dat gebeurt sporadisch, maar ja, het is wel eens voorgekomen”, lacht Schuttevaer.

De singel rond

De oudste broer van de vader van Karel Schuttevaer begon de rederij. Deze oom, Gerrit Schuttevaer geheten, was binnenvaartschipper en zag dat de rondvaartboten in Amsterdam een populair uitstapje werden. Dat kon hij ook, dacht hij, en ging van start met zijn eigen rederij in Utrecht. In het begin was dat nog met houten boten die op diesel draaiden. Dat is inmiddels 62 jaar geleden. In de tussentijd is er veel veranderd.

De meeste rondvaartboten van Schuttevaer zijn inmiddels elektrisch aangedreven, de rest van de vloot wordt dat binnen afzienbare tijd ook. En op de plek aan de Rijnkade waar oom Schuttevaer met zijn rederij moest plaatsmaken voor het dempen van de singel, stroomt nu weer water. Ook zijn er geen gidsen meer aanwezig op de rondvaartboten, zoals voorheen altijd gebruikelijk was. De persoon met de microfoon is vervangen door een computer. Deze ‘gids’ spreekt een reeks Europese talen, namelijk Engels, Frans, Duits, Spaans en Italiaans, plus Chinees en Russisch. “Per rondvaart kunnen we drie of vier verschillende talen laten horen.”

Na de coronacrisis van de afgelopen twee jaar is het aantal buitenlandse toeristen dat Schuttevaer vervoert volgens de eigenaar wat teruggelopen. “Mensen gaan dichter bij huis op vakantie”, verklaart hij. “Er waren dit jaar meer mensen uit naastgelegen landen en uit Nederland zelf dan voorgaande jaren.”

Directeur worden

Al op jonge leeftijd was het duidelijk dat Karel Schuttevaer in de voetstappen van zijn oom zou treden. Toen er op de lagere school aan hem werd gevraagd wat hij graag wilde worden, zei hij: ‘Directeur van een rondvaartbedrijf.’ Zijn docent zette daar zijn vraagtekens bij. ‘Daar zijn er toch niet zo heel veel van?’, vroeg hij zich af. Dat deze leerling uit een familie van binnenschippers kwam, was de docent kennelijk niet duidelijk. Voorvader Willem Jan Schuttevaer richtte al halverwege de negentiende eeuw de Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer op, die nu SchippersVereniging Schuttevaer heet – van oudsher een beroepsvereniging voor de binnenvaart. Nog altijd is het een familiebedrijf, waar meerdere mensen uit de familie Schuttevaer en schoonfamilie in meedraaien.

Of het bedrijf in de toekomst in handen komt van de volgende generatie van de familie Schuttevaer, is nog niet geheel duidelijk. Het is nu in ieder geval nog lang geen tijd om met pensioen te gaan, vindt Karel Schuttevaer.

Lange tocht

Hoeveel passagiers rederij Schuttevaer jaarlijks door de grachten van Utrecht rondleidt, durft de eigenaar niet te zeggen. Op enkele van de boten passen zo’n dertig passagiers, maar er zijn ook grotere rondvaartboten waar tachtig mensen op kunnen meevaren. “Op dit moment zijn er drie boten op de rondvaart en varen we iedere anderhalf uur uit, maar op drukkere dagen is dat vaak een keer per uur. In de zomer, als het echt druk is, gaan er iedere 20 minuten rondvaarten van start.”

Een rondvaart duurt een uur of anderhalf uur. Ook dat was vroeger wel anders. “De eerste rondvaarten gingen helemaal tot aan Nigtevecht en daarna via het Amsterdam-Rijnkanaal weer terug naar Utrecht. Daarmee was je wel echt een dag onderweg. Nu willen mensen dat niet meer.” Een rondvaart van een uur of anderhalf, soms twee uur, is tegenwoordig ruim voldoende voor de meeste recreatieve bezoekers, vertelt Schuttevaer verder. Dat zijn bijvoorbeeld de mensen die de stad en de historische grachten en kades graag vanaf het water bekijken, die meer te weten willen komen over de geschiedenis, maar ook de mensen die even willen uitpuffen na een stevige stadswandeling of een dagje shoppen. “We verzorgen ook netwerkborrels, vergaderingen en andere zakelijke evenementen.”

Nieuwe schippers

Schuttevaer heeft er zichtbaar plezier in om mensen mee te nemen op een rondvaart en om het gezellig te maken, maar de meeste voldoening haalt hij toch uit het opleiden van nieuwe schippers.

Rederij Schuttevaer fungeert als een leerbedrijf voor schippers in opleiding. Die zijn binnen het leertraject verplicht om een bepaald aantal weken met een bedrijf mee te lopen, om het vak in de vingers te krijgen. “Het is mooi om de leerlingen op deze manier te kunnen helpen. En als ze klaar zijn, kunnen ze hier zo aan de slag. Ik zou graag wat meer jonge mensen in het vak zien.”

Zelfstandige schippers die de opleiding al afgerond hebben en willen aanmonsteren, zijn overigens ook welkom, laat Schuttevaer weten.