Provincie
Op 17 mei 2025 is het feest! Precies 650 jaar geleden werd de Stichtse Landbrief ondertekend. Deze gebeurtenis was het begin van de provinciale democratie.
Op 17 mei en daarna zijn er vele activiteiten om het feest te vieren met de provincie Utrecht
De toenmalige bisschop had het tot 1375 alleen voor het zeggen. Vanwege geldgebrek zocht hij toenadering tot de drie
standen (geestelijkheid, adel en stedelingen). In ruil voor geld sprak hij met hen af dat hij voortaan alleen na
Zet ‘m op! Fietshelm kortingsactie
Utrecht is een echte fietsprovincie. We willen graag dat iedereen zo lang mogelijk veilig blijft fietsen. Door een fietshelm te dragen bescherm je jezelf extra en verklein je de kans op hoofd-
en hersenletsel bij een val aanzienlijk.
Zet ‘m op en blijf lekker doortrappen!
Woon je in de provincie Utrecht? Bij aanschaf van een fietshelm krijg je €25 korting bij deelnemende fietsenwinkels en ANWB-winkels in de provincie. Deze actie loopt tot en met 11 mei, of zolang de voorraad strekt. Er zijn 1.000 helmen met korting beschikbaar.
Meer informatie: stichtingsbv.nl/ fietshelm
Wolvenwelpen op komst dus hond aan de lijn!
Op de Utrechtse Heuvelrug leeft sinds 2024 een wolvenroedel. In het voorjaar krijgen wolven welpen, ook de vrouwtjeswolf in Utrecht is waarschijnlijk in verwachting. Ondertussen zorgt het mannetje voor haar en beschermt hij het territorium. Gezien de genetische verwantschap kan een wolf een hond als bedreiging zien. Honden aanlijnen verkleint het risico op een confrontatie tussen mens, wolf en hond flink. Geef wolven
dus de rust en ruimte die ze nodig hebben: blijf in het bos op de paden en houd je hond aan de lijn. Meer weten? Scan de QR code.
hun instemming een oorlog mocht beginnen. Of een nieuwe belasting mocht heffen.
Commissaris van de Koning Hans Oosters: “Het was dus eigenlijk een eerste vorm van medezeggenschap.” En een feest waard, volgens de cvdK. “Het is belangrijk om een gezonde en sterke democratie te hebben waarin iedereen mee kan doen.”
Anno 2025 is dat niet voor iedereen vanzelfsprekend. Oosters: “Wat we zien is dat het vertrouwen in de overheid is gedaald, ook in de provincie Utrecht. Eén op de zes mensen voelt zich niet betrokken en niet gehoord. Provinciale Staten (de gekozen volksvertegenwoordigers) willen met de viering van dit jubileumjaar laten weten dat ze daar werk van maken. Zorgen dat inwoners zich wél gehoord voelen. Eens in de zes
weken kan iedereen die wil in gesprek met de Staten. Daar wordt goed gebruik van gemaakt. We kijken of er andere vormen van inspraak bij kunnen komen. Vooral voor jongeren. Alle besluiten die PS nemen, gaan tenslotte over hun toekomst.”
Bij het feest op 17 mei wordt teruggeblikt én vooruit gekeken. Zo is op het Domplein een middeleeuwse markt met oude ambachten, theater en een wagenspel om de historische gebeurtenis te vieren, terwijl in de Domkerk tijdens een speciale viering ook naar de toekomst wordt gekeken. Ook na 17 mei is er genoeg te doen. Zoals tentoonstellingen bij musea en historische fietsroutes.
Benieuwd naar alle activiteiten? Kijk voor meer informatie op: provincie-utrecht650.nl
Doe ook mee aan het NK Tegelwippen!
Heb jij ze ook liggen, tuintegels die in de zomer superheet worden…? Daar is wat aan te doen: vervang je tegels door groen! Wat krijg je ervoor terug? Een lekker koele tuin waar ook vogels, vlinders en bijen zich thuis voelen. Fijn om in te ontspannen en gezellig met vrienden te zitten. En wist je dat een
groene tuin helemaal niet veel werk hoeft te zijn? Via nk-tegelwippen.nl vind je allerlei handige tips. Een aantal gemeenten van de provincie Utrecht schakelden ook nog eens de tegelwipcoach in. Meer weten? klimaatklaar.nl/jij/nk-tegel wippen-doe-mee of scan de QR code.
Geef jouw mening over het openbaar vervoer in provincie Utrecht
Ieder jaar wordt door de vervoerders een voorstel voor een nieuwe dienstregeling in het openbaar vervoer bekend gemaakt. Dit jaar starten twee nieuwe vervoerders onder de naam U-OV. De nieuwe dienstregeling gaat in op 14 december 2025. Met de nieuwe dienstregeling gaan er meer bussen vaker rijden. Ook komen er nieuwe bussen. In de regio Amersfoort komen – net als in de regio Utrecht - U-link-lijnen. Dit zijn buslijnen met snelle bussen, die vaak rijden. Daarnaast wordt de U-liner geïntroduceerd: snelle, comfortabele bussen die tussen regio en stad rijden en meer zitplaatsen hebben. Wij zijn benieuwd naar jouw mening over de plannen voor het Utrechtse openbaar vervoer.
Vul voor 12 mei de vragenlijst in: rebrand.ly/vragenlijst-ov of scan de QR-code
Vergaderingen Provinciale Staten
De openbare vergaderingen van Provinciale Staten Utrecht kun je altijd volgen vanaf de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl
Voor de komende tijd staan de volgende bijeenkomsten gepland:
23 april, 10.00 uur: Provinciale Statenvergadering 7 mei, 19.30 uur: Praten met de Staten, de inwonersavond van Provinciale Staten 14 mei, 09.00 uur: Statencommissie Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen
14 mei, 14.00 uur: Statencommissie Bereikbaarheid en Energietransitie
Werk aan de weg
Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden:
N212 Wilnis, groot onderhoud 9 -19 mei N212/N405 Kamerik, afsluiting fietspad tot eind juli
N225 Doorn-Leersum, groot onderhoud 28 april - 25 mei
N225 Leersum Rijksstraatweg, aanleg fietsroute zuidzijde tot 4 juli N226 Maarsbergen-Woudenberg, werkzaamheden waterleiding tot eind september
N226 Maarsbergen, aanleg spoortunnel tot eind 2027
N401 Kockengen-Breukelen, rioolinspectie 22 april - 8 mei
N402 Loenen aan de Vecht, werkzaamheden aanleg nieuw fietspad tot eind juni N408 Nieuwegein, LaagravensewegRavenswade, vervangen verkeerslichten 12 april tot 1 mei
Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/wegen Volg ons account op X @werkaandewegutr Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.
Officielebekendmakingen.nl
Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 91 11.
Commissaris van de Koning Hans Oosters
INHOUD
Nieuws
4 DUIC in beeld
Kindercircus
6 Herinrichting Koningsweg
Terugkeer van een monumentale oprijlaan
7 Criminaliteit
De invloed van cocaïnehandel op Utrecht
Cultuur / Uit
9 Uittips
Elke week de leukste tips
10 Utrecht volgens
Tijmen Lohmeijer van Stranded FM
Stad / Leven
11 Verdwenen schoolgebouwen
De Jules Verneschool
13 Utrechts Verenigingsleven
Biton
14 Goed nieuws
Thuisgekookt
14 Straatnamen
Paardenveld
14 Op het voetstuk
Trijn van Leemput
Sport
15 Puzzel
Zoek de verschillen
15 Pep en Frans
Genieten van FC Utrecht
Colofon
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Jasper Witte, Kamiel Visser, Luuk Beckers, Robert Oosterbroek en Sam Pol
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC
UITGEVERS
Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
JACOBSKERKHOF
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22
VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
ADVERTEREN
Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
DUIC IN BEELD
Koorddansen, ballopen, acrobatiek, jongleren, trapeze – het komt allemaal voorbij tijdens de voorstellingen van Diedom, de circusschool van Utrecht. Voor kinderen is het een sportieve vrijetijdsbesteding die eens wat anders is dan voetbal, hockey of tennis. De jonge circusartiesten werken maan-
denlang toe naar de grote voorstellingen. Ook afgelopen weekend stonden er weer rijen dik voor de deur, wachtend tot de circusdirecteur de deuren opende van het circustheater aan de Koningin Wilhelminalaan. Met pakjes appelsap en zakjes chips op schoot keek het hooggeeerde publiek naar de voorstelling. a
Fotogra e: Robert Oosterbroek
KONINGSWEG OP DE SCHOP
Koningsweg moet weer een monumentale oprijlaan worden
Vanuit Utrecht loopt al meer dan duizend jaar een weg richting Wijk bij Duurstede. In 1808 besloot Lodewijk Napoleon, destijds koning van Nederland, de weg opnieuw in te richten. De kleiweg en het naastgelegen zandpad werden omgetoverd tot een brede laan met aan beide zijden een dubbele bomenrij. Een paar jaar later, in 1815, besloot Willem I, de nieuwe machthebber, de Linie van Utrecht aan te leggen, waardoor de statige allee van Napoleon weer verdween. Inmiddels zijn we ruim tweehonderd jaar verder en nu wordt de straat, die ondertussen de Koningsweg is genoemd, weer onder handen genomen.
Tekst en fotogra e: Bas van Setten
Tussen de tijd van koning Willem I en het heden is er nog wel het een en ander gebeurd bij de Koningsweg. Zo is in 1830 Soestbergen aangelegd, de eerste algemene begraafplaats. In 1871 werden de fortgrachten van Lunet I en II met elkaar verbonden door middel van een zogenoemde damsluisbrug. Hierdoor moest de weg iets naar het noorden worden verlegd. Deze brug werd in 1962 afgebroken, maar nu wordt het bouwwerk weer in ere hersteld. Na enige vertraging is de verwachting dat de nieuwe damsluisbrug, die op de fundering van het oude exemplaar wordt gebouwd, deze zomer wordt opgeleverd. Door de aanleg van de Waterlinieweg in 1938 werd de Koningsweg als het ware in tweeën gesplitst. De bouwrestricties die vanwege de nabijheid van de forten golden, werden aan de westelijke kant van de Waterlinieweg opgeheven, waardoor er huizen kwamen. In 1953 werd onder een deel van de Koningsweg een riool aangelegd en omdat dit riool nu aan vervanging toe is, wordt de hele straat opnieuw ingericht.
Want, zo is de redenatie van de gemeente, als de straat toch wordt opengebroken voor werkzaamheden aan het riool biedt dit ook de mogelijkheid om andere zaken aan te pakken. Zoals iedereen inmiddels wel weet, neemt het aantal inwoners van Utrecht in rap tempo toe en er is volgens de gemeente niet genoeg ruimte in de stad om het autogebruik mee te laten groeien. Daarom wordt vol inge-
zet op het gebruik van de fets, het openbaar vervoer en natuurlijk de benenwagen. “Het blijft dan ook noodzakelijk om de uitbreiding van het fetsnetwerk voort te zetten”, aldus het college.
Aanpassingen De Koningsweg en de naastgelegen Gansstraat verbinden Amelisweerd en Rhijnauwen via Maarschalkerweerd met de stad. “We willen de Koningsweg aantrekkelijker maken voor fetsers en voetgangers”, schrijft de gemeente. Dit moet onder meer gedaan worden door van de Koningsweg een fetsstraat met rood asfalt te maken. Hierdoor ontstaat niet alleen meer ruimte voor fetsers, maar ook voor groen. De toegestane snelheid op de gehele weg wordt straks teruggeschroefd naar 30 kilometer per uur. De breedte van nagenoeg de hele Koningsweg wordt 4,80 meter, met uitzondering van het deel tussen de Tamboersdijk en de ingang van de Intratuin. Dit stuk wordt een meter breder zodat het vrachtverkeer de draai van en naar het tuincentrum kan maken.
De bovenstaande aanpassingen gelden voor het deel van de Koningsweg, tussen de Oosterspoorbaan en de Laan van Maarschalkerweerd. Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen het stedelijke deel, het stuk dat ten westen van de Waterlinieweg ligt en het landelijke deel, het stuk dat ten oosten van de Waterlinieweg ligt. Onder het stedelijke deel
wordt het riool vervangen door een gescheiden stelsel. “Ook gaan we bewoners aanbieden om het regenwater van hun daken te scheiden van het vuilwater riool.” Van de huidige 90 parkeerplaatsen langs dit deel, verdwijnen er 16. “We hebben een parkeerdrukmeting in de wijk uitgevoerd, hieruit blijkt dat het opheffen van 16 plekken geen problemen oplevert binnen het parkeerrayon. Wel kan het zo zijn dat bewoners of bezoekers naar een andere straat binnen het parkeerrayon moeten uitwijken”, meent het college.
Het landelijke deel van de Koningsweg moet een vloeiende overgang vormen tussen stad en land. Zo is het trottoir straks halfverhard en er komt een struinpad tussen de dubbele bomenrij die aan beide zijde van de straat komt. Alle 54 parkeerplaatsen langs dit deel verdwijnen. Deze plekken, waar automobilisten nu nog vrij kunnen parkeren, worden volgens de gemeente met name gebruikt door dagjesmensen, mensen die op andere plekken in de stad moeten zijn, bezoekers van FC Utrecht en mensen die geen parkeervergunning hebben. “Bewoners hebben hier de mogelijkheid om op eigen terrein te parkeren”, meent het college.
Reacties
De plannen hebben eind vorig jaar al ter inzage gelegen. In totaal heeft de gemeente 31 reacties ontvangen. Veel mensen waren kritisch op het plan om de parkeerplaatsen weg
te halen. “Men maakt zich vooral zorgen of ze hun auto nog wel kwijt kunnen.” Ook hebben mensen hun zorgen geuit over de verkeersveiligheid. Sommigen denken dat dit in het geding komt wanneer de breedte van de weg wordt teruggeschroefd naar 4,80 meter. Anderen waren kritisch op de herinrichting an sich. Zij vroegen zich af of het geld niet beter aan andere zaken besteed kan worden. “De ontvangen reacties hebben tot kleine aanpassingen geleid, voornamelijk vanwege onzorgvuldigheden in het […] ontwerp.” De overige reacties waren volgens de gemeente geen aanleiding om het plan aan te passen. Over een paar maanden wordt ‘voorlopig ontwerp’ gepresenteerd, de volgende stap in het proces. De gemeente ziet geen reden om dit nog eens voor te leggen aan belanghebbenden. “Het gaat dan immers alleen om de uitwerking van een nagenoeg gelijk ontwerp en de reacties op dat ontwerp hebben we in deze fase al opgehaald. Wel organiseren we nog een informatiebijeenkomst.” Wanneer de daadwerkelijke herinrichting gaat beginnen is nog niet bekend. Wel is bekend dat de Koningsweg weer een monumentale oprijlaan moet worden die het in het verleden ook even was. a
Utrecht speelt centrale rol in de internationale cocaïnehandel
Utrecht speelt volgens het gemeentebestuur een centrale rol in de internationale cocaïnehandel. Dat leidt tot geweld, miljoenen euro’s aan winsten en toenemende criminaliteit. Ondanks een brede aanpak lijkt het aantal drugsdelicten fors te stijgen. Het blijkt allemaal uit de voortgangsrapportage van de veiligheidsagenda van de gemeente Utrecht.
Tekst: Luuk Beckers
De politiecijfers in de rapportage laten een zorgelijk beeld zien. Het aantal delicten waarbij werd gehandeld in harddrugs nam toe van 61 in 2022 tot 72 in 2024. Het aantal delicten van harddrugsbezit steeg van 34 tot 91 en het aantal misdrijven waarbij harddrugs werd vervaardigd steeg in deze periode van 0 tot 3. Ook het aantal softdrugsdelicten steeg.
Volgens een woordvoerder van de gemeente betekenen de cijfers echter niet dat de criminaliteit per se is gestegen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat het aantal politieregistraties toe is genomen doordat er meer aandacht is voor het probleem en niet doordat er meer criminaliteit is. Hoe dan ook is er volgens de woordvoerder wel degelijk sprake van ‘een groot probleem’.
Overigens wordt in Utrecht niet alleen veel geld verdiend met (inter)nationale cocaïnehandel. Veel Utrechters gebruiken het middel zelf ook. Uit metingen van het rioolwater blijkt dat er in Utrecht per dag voor ruim 56.000 euro aan cocaïne wordt gebruikt. Per jaar gebruiken Utrechters voor ruim twintig miljoen euro aan cocaïne.
Meer geweld
De drugshandel leidt tot allerlei vormen van georganiseerde criminaliteit. Zo ziet de politie dat jonge verdachten van drugshandel zich steeds meer bezighouden met bankhelpdeskfraude en explosies. Het aantal explosies in Utrecht nam in een jaar tijd toe van 21 in 2023 tot 39 in 2024.
Utrechtse criminelen plegen regelmatig plofkraken, met name in Duitsland. Het leidt tot gevaarlijke situaties. Vuurwerk en explosieven worden opgeslagen in huizen en garageboxen in woonwijken en er wordt met hoge snelheden gereden over de Neder-
landse en Duitse wegen. De criminelen doen aan witwassen, maken misbruik van bonafde ondernemers en gebruiken de buit om zich in te kopen in de drugswereld.
Ondermijning in de zorg
Nieuw is dat de criminelen steeds vaker actief zijn in de zorg. Vorige maand leidde een groot onderzoek naar het witwassen van tenminste een miljoen euro zorggeld naar een woning in het centrum van Utrecht. De politie vond er maar liefst dertig kilo aan harddrugs. Er zijn zorgen over banden tussen criminelen en zorgbemiddelingsbureaus. Kwetsbare groepen, die zorg nodig hebben, worden geronseld voor criminele activiteiten. Ze zetten criminele jongeren in om drugs uit containers te halen in de Rotterdamse haven. Ook zijn er aanwijzingen dat geld wordt witgewassen door ongediplomeerde zorgmedewerkers zwart uit te betalen.
Waaier aan maatregelen
De gemeente neemt een waaier aan maatregelen om de drugscriminaliteit te bestrijden. Preventieve maatregelen moeten voorkomen dat jongeren afglijden naar het criminele circuit. De inzet van de reclassering moet helpen mensen weer op het rechte pad te brengen. En door handhavend op te treden, moet het criminelen lastig worden gemaakt hun activiteiten voort te zetten. Zo sloot de burgemeester garageboxen nadat de politie en gemeente-medewerkers er explosieven en drugs hadden gevonden.
Om de problematiek aan te pakken werkt de gemeente samen met een bijna onuitputtelijke lijst van organisaties. Uiteraard wordt samengewerkt met de politie en het Openbaar Ministerie (OM). Maar onder andere ook
'Het lukt ons om veel mensen uit de criminaliteit te halen, maar aan de andere kant worden er ook veel mensen de criminaliteit ingetrokken'
jongerenwerk, verslavingszorg, de GGZ, woningcorporaties, scholen en de reclassering spelen een rol. “Het is een heel intensieve aanpak”, zegt de gemeentewoordvoerder. Doorbreken criminele carrières Belangrijk in de aanpak is het doorbreken van criminele carrières. De gemeente doet dit langs verschillende wegen. Zo probeert de gemeente het gedrag van ernstig overlastgevende en criminele families te verstoren. Het moet niet alleen de overlast doen verminderen, maar moet ook voorkomen dat het gedrag wordt overgedragen op kinderen en kleinkinderen.
Daarnaast is er de persoonsgerichte aanpak om jongeren tussen de 12 en 27 jaar uit de (drugs)criminaliteit te houden of te krijgen. Gemeente, OM, politie en zorginstellingen werken hierbij samen en stemmen met elkaar af welke maatregelen nodig zijn. Het kan hierbij om van alles gaan: het begeleiden van jongeren naar een opleiding, het inzetten van schuldhulp of het zoeken naar passende huisvesting.
Een andere taak van de gemeente is het begeleiden van gedetineerden naar de maatschappij nadat zij hun straf hebben uitgezeten. Het moet voorkomen dat gedetineerden terugvallen in hun oude gedrag. In Utrecht worden in dit kader momenteel alleen al zo’n vijftig gedetineerden begeleid die in het verleden een plofkraak pleegden.
Doorbreken criminele geldstromen De gemeente wil criminele geldstromen doorbreken. Hiertoe wordt onderzoek gedaan naar criminele verdienmodellen en worden panden gecontroleerd. In 2024 werden in Utrecht bijna vijftig panden gesloten. 24 van deze panden werden gesloten op ba-
sis van de Opiumwet. Daarnaast is er tientallen keren een last onder dwangsom opgelegd vanwege drugshandel. Ook controleerde de gemeente samen met andere instanties verschillende bedrijfstakken zoals geldtransactiebedrijven en goudhandelaren. Hierbij werden verschillende misstanden geconstateerd. Zo troffen inspecteurs twintig identiteitsbewijzen aan bij een belwinkel. Een passende verklaring had de ondernemer niet. Het is bekend dat ID-bewijzen worden misbruikt bij betalingen om de ware identiteit van de persoon die de transactie verricht buiten beeld te houden.
Intensieve aanpak
Ondanks de inzet van de gemeente, politie, OM en zorginstanties is het de vraag in hoeverre het beleid effectief is. De gemeente probeert hier meer inzicht in te krijgen, maar schetst tegelijkertijd hoe complex dit is. Zo is er maar deels zicht op de omvang van de problematiek. Ook is het lastig de maatschappelijke impact van maatregelen exact te duiden. Er zijn tal van niet beïnvloedbare factoren die impact hebben op het probleem. Hierdoor kan het dus zo zijn dat maatregelen succesvol zijn, maar dat de criminaliteit toch stijgt. Het vergt hoe dan ook een lange adem, volgens de gemeentewoordvoerder. “Het kost veel tijd en inzet, en je hebt niet een, twee, drie resultaat. Het lukt ons om veel mensen uit de criminaliteit te halen en te houden, maar aan de andere kant worden er ook veel mensen de criminaliteit ingetrokken. Maar elke jongere die we uit de criminaliteit halen of houden is de moeite waard”, aldus de woordvoerder. a
Me ome Piet het ’t jaore geleje al ‘ns uitgeleg in ’t Volleksbuurtmuseum: “Een plee, da was vroeger gewoan ’n houte ding mè ’n rond gat waor je op kon zitte. En as je dan wa gedaon had in de emmer d’ronder, koj’ d’r ’n ronde houte deksel op legge voar de stank. En toen haj’ oak nog gin closetrolle, hoor. Wan toen moste de mensen d’r eige vroeger mè ’n stuk kerantepapier hun poeperd schoanmaoke.”
Voar de jongere lezers: tot an de jaore van de vijftig van de vorige eeuw was in volleksbuurte ’t nie gewoan daj’ daor zo’n porceleine pony in de w.c. had zo as nu. Heul oud’re lezers zulle daorentege zegge: “Haj’ ome Piet zo’n houte poepdoos? Dan moggie van geluk spreke, wij hadde ’n ijzere emmer!” Tja, de poepdoos, da waore houte tonnetsjies die, volleges de tetoanstelling De Pot Op in ’t Volleksbuurtmuseum, tot einde jaore zestig door de gemintereiniging werde opgehaold mè de poepwaoge die ook wel de odeurwaoge, strontkar of de beerwaoge wer genoemp. Nog ’n bijnaom was ‘de boldootkar’ naor ’n bekend merk eau-de-kolonje. D’r was ook ‘n poepwaoge die mè lange rubbere slange voar kwam rijje bij huize die ‘n beerput hadde (nog tot de jaore zeuventig). Via die slange werde die beerputte leeg gezoge en daorbij gebeurde ’t wel ‘ns da de vebindingsstukke los schote en d’r ’n eksplosie van poep en pies was. Me ouwelui hadde in ’t Ondiep nog de situasie da ze ’n toilet mè ’n poepdoos moste dele mè ’n antal bure. Da toilet heette dan schijthuis. En as ze nie naor ’t schijthuis ginge deeje ze hun behoefte op ’n emmer die ze leeg gooide in de Vecht. Me vaoder het nog ‘ns in ’n strenge kouwe winter languit over straot gelege mè die emmer omda die uitglee over ’t wegdek. Zellef ben’k opgegroei mè ’n porceleine pony, maor die ston in zo’n kleine ruimte daw’ d’r van opzij op moste zitte wan je koj’ knieë nie kwijt. Maor we hadde gin poepdoos meer en da, zo vetelde me ouwelui laoter, was ’n ongekende luxe. a
Advertentie
Paasjubel op het Domplein
Waar: Domplein
Wanneer: 20 april
Prijs: Gratis
Op de vroege zondagmorgen wordt er tijdens de Paasjubel gewacht op het aanbreken van de nieuwe dag om de opstanding van Jezus te vieren. Bij zonsopkomst om 06.32 uur klinken de klokken van de Domtoren en daarna kan iedereen aansluiten voor een gezamenlijk ontbijt in de Domkerk.
Eggshibition 2025
Waar: VOGELFREI & Havenloods terrein
Wanneer: 19 april
Prijs: Gratis
Bij deze expositie staan bijna vijftig door Utrechtse kunstenaars, beschilderde struisvogeleieren centraal. Daarnaast wordt het voorjaar gevierd met de jaarlijkse lancering van het lentebier van Brouwerij ’t IJ: PaasIJ. Verder kunnen bezoekers rekenen op punk, silent poetry aerobics, de Grote Petje-Op-PetjeAf Paasquiz en nog veel meer!
Stefanus Appeltaartconcert: Bijna-bekende meesterwerken
Waar: ZIMIHC theater Stefanus
Wanneer: 23 april
Prijs: 5,- euro
Benieuwd welke werken bijna-bekend zijn? Kom dan naar het Appeltaartconcert waarin het strijktrio Appelfusie – Charlotte Basalo (viool), Michiel Holtrop (altviool) en Kalle de Bie (cello) – bijna-bekende meesterwerken speelt. Muziek inspireert, ontroert en verbindt. En na de muziek? Dan is er appeltaart!
Snelschaaktoernooi
Waar: TivoliVredenburg
Wanneer: 19 april
Prijs: Gratis
Of je nu een ervaren schaker bent of pas net de basis kent van het schaken – iedereen is welkom om mee te doen. Tijdens het drie uur durende toernooi speelt iedereen snelle potjes van ongeveer tien minuten waarna er een winnaar uitkomt. Er wordt genoeg animo verwacht waardoor mensen tegen gelijkwaardige tegenstanders kunnen spelen.
Tentoonstelling over handicap ‘Ik ben gewoon hier’
Waar:Centraal Museum
Wanneer: 19 april t/m 24 augustus Prijs: Verschilt
Handicap is niet ver weg. Het is gewoon en bijzonder tegelijk. In Ik ben gewoon hier kijk je vanuit handicap naar maker, mens en maatschappij. Het Kreukelcollectief – een groep gehandicapte kunstenaars, activisten en onderzoekers – zet in deze tentoonstelling het idee van een maakbaar leven op z'n kop. Want wanneer voldoen je lichaam en geest aan ‘de’ norm? En wie bepaalt dat eigenlijk?
Kompagnie Kistemaker: BRAM
Waar: Theater Kikker
Wanneer: 22 en 23 april
Prijs: Verschilt
Karlijn Kistemaker en Rop Verheijen gaan na groot succes op Oerol de theaterzaal in door op ontdekkingstocht te gaan door de geschiedenis van die ene excentriekeling die elke familie heeft. Kunstenares Bram (1934-1998) was zo’n rare snijboon in de familie. Was de oma van Bram een vooruitstrevende feminist? Een compromisloze kunstenaar? Een harteloze moeder? Verheug je op een bijzonder familieverhaal met cassettebandjes. Veel cassettebandjes.
‘Sonja’ een toneelstuk over de populaire talkshowhost
Waar: Stadsschouwburg
Wanneer: 21 april
Prijs: Verschilt
Angela Schijf, Stefan de Walle en Chava voor in ‘t Holt spelen in het nieuwe toneelstuk 'Sonja', dat een ode is aan het gesprek en een pleidooi voor het stellen van vragen. De voorstelling is een vrije interpretatie van het boek, het leven en de televisiecarrière van Sonja Barend.
UTRECHT VOLGENS TIJMEN LOHMEIJER VAN STRANDED FM
‘Je kunt je eigen universum creëren op de radio’
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Een live radiomarathon van 100 uur. Dit vormt de aftrap van de viering van het 10-jarig bestaan van het Utrechtse radiostation Stranded FM. Hun reguliere programma bestaat uit meer dan 85 verschillende shows, live vanuit hun knusse studio op Paardenveld, bestaat hun reguliere programma uit meer dan 85 verschillende shows. Geen Top 40, maar juist variërend: van praatprogramma’s tot experimentele muziek. Tijmen Lohmeijer is inmiddels al meer dan negen jaar betrokken bij Stranded FM. We vroegen hem waarom.
Hoe gaan jullie het jubileum vieren?
“We wilden onze verjaardag niet in één evenement stoppen. Daarom zijn het er drie geworden. Daarvoor krijgen we geld van de gemeente: vanuit de nieuwe nachtcultuursubsidie. Onze eerste verjaardagsmarathon begon als grap, en krijgt op 28 mei een vervolg: een radiomarathon van 100 uur. We gaan ruim vier dagen lang live radio maken. Dat doen we onder andere samen met radiomakers die de afgelopen jaren betrokken zijn geweest bij Stranded FM, maar we geven ook ruimte aan nieuwe mensen die graag radio willen komen maken. Als tweede gaan we samen met de Utrechtse drukwerkplaats Kapitaal een eenmalig ‘zine’ maken, in combinatie met een band-avond op 11 juli. En als laatste komt er een speciale clubnacht in Kabul à GoGo in samenwerking met Kabul à GoGo ergens in oktober.”
Wat vind je zo leuk aan Stranded FM?
“Ik kwam negen jaar geleden een keer langs om een radioshow te doen en over muziek te kletsen. Het klikte met de mensen die ik toen ontmoette. Ik vond het meteen tof en wilde aan Stranded FM bijdragen. Voordat ik het wist, zat ik in de organisatie. Ik heb nu ook nog een eigen show. Bij Stranded FM kan je jouw eigen ding doen en hoef je je niet te conformeren aan bepaalde verwachtingen. Je kunt je eigen universum en verhaal creëren op de radio. De mensen komen in eerste instantie hier door hun liefde voor muziek en
radio maken. Veel van hen blijven vervolgens betrokken. Zo ging het ook bij Raf en mij. Veel mensen zien Stranded FM als een clubhuis. Ik vind het een mooi woord. Dat betekent niet dat we hier feesten, maar dat het een plek is waar je kunt samenkomen. Hier ontmoet je anderen die ook interesse hebben in muziek.”
Waarom moet Stranded FM nog heel lang blijven bestaan?
“Stranded FM draait al 10 jaar op vrijwilligers. Het gevoel en de mentaliteit om er zelf wat van te maken, overheerst hier dan ook. Ook is het een plek waar je allerlei nieuwe mensen ontmoet, zowel Nederlands als internationaal. Mensen zijn nou eenmaal op zoek naar verbinding. De beste manier daarvoor is een gemene deler: in dit geval muziek en radio. Daarnaast biedt Stranded FM een podium aan nieuw talent. Het is lastig om uit het niets ergens op te treden of te draaien op een festival. Online radio is een mooie manier om een portfolio op te bouwen, jezelf te etaleren en programmeurs te ontmoeten. Bij Stranded FM komen al die verschillende onderdelen samen. We willen blijven groeien en meer mensen bij het radiostation betrekken. De slogan voor ons jubileumjaar is dan ook Still Stranded.”
Waar komt de naam Stranded FM vandaan?
“Ik woonde nog maar net in Utrecht en via via hoorde ik dat er een radiostation ging
openen in Kanaleneiland. Stranded FM was toen onderdeel van Eiland8: een collectieve broedplaats. Eiland8 bestond uit een aantal anti-kraakpanden. Er heerste daar een groot gemeenschapsgevoel. De oprichter van Stranded FM, Stefan Starke, woonde er ook. Daar komen de naam en de palmboom in het logo vandaan.”
Wat is het beste optreden dat je in Utrecht hebt gezien?
“Le Guess Who? stelt me nooit teleur. Ik ben groot fan en bezoek het elk jaar. Het programma is muzikaal breed en uitdagend.”
Wat is jouw lievelingsplek in Utrecht?
“Dat is onze bovenbuur Kapitaal: een ontmoetingsplek en studio voor analoge druktechnieken op Paardenveld. Het is een open hub voor grafsche beeldmakers, voor jong en oud. Iedereen doet er hun eigen ding. Er hangt een ongedwongen sfeer en de creativiteit vliegt door de lucht. Er zijn altijd leuke mensen om een praatje mee te maken.”
Heb je een mooie herinnering aan de stad?
“In november stonden we met Stranded FM in de hal van Bibliotheek Neude. Dat was tijdens De Utrechtse Nacht van Culturele Zondagen. We maakten live radio met vier dj’s uit verschillende club-muziekgenres en van verschillende leeftijden. Het doel was om het verhaal van de nacht naar de dag te brengen. De bezoekers van de bieb hoorden bij-
voorbeeld keiharde hardcore door de hal. Ze hoorden de muziek, maar ook de verhalen van de dj’s. Er kwam een vrouw van 70+ naar ons toe en die zei: ‘Ik vind dit zulke leuke muziek, maar als ik naar de club ga kijkt iedereen me raar aan’. Dat was tof en onverwachts. Het was een speciale dag.”
Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Bij het Thaise restaurant Saowapa aan de Bemuurde Weerd, schuin tegenover Ekko, waar ik feestjes organiseerde. Regelmatig aten we met de acts bij Saowapa. Er lag toen een muziekmagazine, waarover ik aan de praat raakte met een van de eigenaren. Hij bleek een gigantische muzieknerd te zijn. Door de jaren heen zijn we een beetje bevriend geraakt. Altijd als ik er eten haal, hebben we het over muziek, vraagt hij wanneer ik weer optreed of koopt hij een plaat van me. De eigenaren zijn allebei hele lieve mensen.”
Utrecht is… “…een plek die je eigen mag maken.” a
Stranded FM is iedere woensdag, donderdag en zaterdag online te beluisteren via stranded.fm. Binnenkort, op 5 mei, presenteren zij ook een programma bij het bevrijdingsfestival in Park Transwijk.
Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Bas van Setten
VERDWENEN SCHOOLGEBOUWEN IN UTRECHT
De Jules Verneschool aan de Opzoomerstraat
De architect maakte de voltooiing van het schoolgebouw in Ondiep zelf niet mee. Frits Loeb overleed in januari 1919 aan de Spaanse griep, terwijl de school op de hoek Mariëndaalstraat-Opzoomerstraat pas in juli gereed kwam. Loeb had nog geen vier jaar als gemeentearchitect in Utrecht gewerkt. Toch liet hij de stad enkele bijzondere schoolgebouwen na, zoals de Mecklenburgschool (De Wilg) en de school aan de M.P. Lindostraat (De Zwaluw). Die twee gebouwen bestaan nog, al hebben ze een andere functie. Dat geldt helaas niet voor Loebs schoolgebouw aan de Opzoomerstraat.
Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief
De Mecklenburgschool had in 1918 veel waardering geoogst. Zo verscheen er een lovend stuk in het baksteen-vakblad Klei door de Amsterdamse architect Albert Boeken. Hetzelfde blad schreef twee jaar later over de nieuwe school aan de Opzoomerstraat: 'Met de afbeeldingen van het laatste werk van den architect Ir. Loeb voor zich, ziet men dat deze jonge, veelbelovende bouwmeester in dit, zijn laatste bouwwerk, zich volkomen heeft gehandhaaft op de plaats die Ir. Boeken hem in de ontwikkeling van de moderne Nederlandsche bouwkunst terecht heeft toegekend.' Ook sprak men van 'zijn helaas te vroegen dood.'
De school was verrezen op een terrein tussen de Royaars van Den Hamkade en het Van Beuningenplein. Dat plein (plantsoen) bood vrij zicht op de school vanaf de Amsterdamsestraatweg. Op het achterste deel van het terrein aan de Royaars van Den Hamkade stond sinds 1916 een fröbelschool.
(Dit gebouw met trapgevels staat er nog en is nu een moskee.) Ernaast, aan de Joan Röellstraat, stond ook nog een openbare school en aan de overkant van de Opzoomerstaart zou in 1923 de Nederlands-Hervormde Gemeenteschool (Thorbeckelaan) gebouwd worden. Het gebied was dus een scholeneiland.
Materialen en kleur Loeb had een symmetrisch gebouw ontworpen met een verhoogd middendeel. De voorzijde, die uitzag op het Van Beuningenplein, was statig. De achterzijde was heel anders door de toevoeging van een kunstig gemetselde zuilengalerij die wel wat op een kloostergang leek. Die galerij leidde met een hoek van 90 graden naar de gymzaal en omsloot het schoolplein aan de westzijde, terwijl dat ten noorden begrens werd door de andere schoolgebouwen. 'De materialen zijn uitwendig gele Friesche steenen en grijze pannen, inwendig zijn
de gangen bekleed met crème verblendplaatjes en dof bruine banden', zo schreef het baksteen-vakblad. Binnen beschikte de school over een fraai trappenhuis met geglazuurde steenbanden tussen het metselwerk. 'Trap en leuning zijn van gele Friesche steenen met Amerikaans grenen dektreden.' Het schoolgebouw bevatte zeven lokalen, waarvan twee op de verdieping, waar ook nog een aparte 'teekenklasse' was. 'De lokaalmuren zijn gekleurd in okerkleur; in elk lokaal is van terracotta een waschbak aangebracht.' Bovenin de klaslokalen was rondom een kleurig fries gemaakt met dierfguren.
Loeb had ook de kleuren van al het schilderwerk goed doordacht, met een levendig resultaat: 'Het buitenverfwerk is diep ultramarijn blauw voor de kozijnen en het hekwerk, terwijl ramen en deurpaneelen oranjebruin zijn. Inwendig is het kozijnhout en randhout donker groen, de ramen en deurpaneelen licht bruin met witte omranding.'
Opnieuwbouw
Het duurde even voordat er een hoofd was gevonden voor de nieuwe school. Het werd Willem Schuileman (1876-1947), die al zo'n twintig jaar onderwijzer was op verschillende Utrechtse scholen, onder meer bij het handelsavondonderwijs. Schuileman was zeer muzikaal en genoot in Utrecht bekendheid als koordirigent, volkszangleider en aanvoerder van de vele aubades met schoolkinderen op nationale feestdagen. Hij was ook actief in oranjeverenigingen en zou voor deze activiteiten later een ridderorde ontvangen. Op een feestavond die de oudercommissie van de school in 1923 organiseerde, 'klonk onder leiding van het hoofd der school helder en lief' de cantate 'De schoonste feestdag' van de Utrechtse componiste Catharina van Rennes. Na afoop werden bloemen aangeboden 'aan de jongejuffrouw M. Schuileman, die de cantate op muzikale wijze had begeleid'. Schuilemans dochter Maria was toen 15 jaar. Het schoolfeest werd verder opgeluisterd door een ingehuurde goochelaar en een voordrachtskunstenaar, terwijl in de pauzes 'de damesleden der oudercommissie zich beijverden de smulgrage kindermondjes aan het werk te houden', volgens het Utrechtsch Nieuwsblad.
Omstreeks 1930 kreeg de Openbare Lagere School Mariëndaalstraat, zoals-ie tot dan toe bekend stond, een echte naam: de Jules Verneschool, naar de Franse 'vader van de sciencefction' die zich ook had ingezet voor goed onderwijs. Later veranderde het adres van Mariëndaalstraat in Opzoomerstraat, waar inmiddels een ingang was gemaakt. In 1985 liet de gemeente Utrecht een inventarisatie maken van 'jongere bouwkunst in Utrecht' met monumentale panden uit de periode 1850-1940. De Jules Verneschool heette daarin 'van architectuurhistorisch belang' en 'stedebouwkundig belangrijk gesitueerd'. Dat mocht echter niet baten. In 1988 werd de school gesloopt en vervangen door nogal saaie nieuwbouw. Die voldeed kennelijk al niet meer toen in 2021 de nieuwe OBS Jules Verne verrees op de oude plek. Volgens de ontwerpers is de nieuwbouw een knipoog naar het Rietveld-Schröderhuis, maar daar is wel heel veel fantasie voor nodig. Eerder vertonen het baksteekgebruik, de kozijnkleuren en de glazuurtegels enige verwantschap met het gebouw van Loeb, maar dat geldt niet voor de dozige hoofdvorm. a
Zuilengalerij naar de gymzaal met gemetselde gewelven.
De voorgevel van de school in 1919.
Ondernemer Mert kreeg hulp bij zijn administratie.
Maak er ook gebruik van !
Bent u ondernemer? Heeft u hulp nodig?
Vraag een gesprek aan bij Ondernemer
Centraal voor advies, coaching of ondersteuning bij geldproblemen.
Waar kunnen wij u bij helpen?
• Problemen met geld of schulden
• Hulp bij administratie en boekhouding
• Uw onderneming sterker maken
• Juridische bijstand
• En meer!
Gesprek aanvragen
Vraag een kosteloos gesprek aan via https://www.utrecht.nl/werk-en-inkomen/ geld-en-hulp-bij-rondkomen met uw DigiD.
Veel Utrechters hebben recht op geld en hulp van de gemeente. Kijk op utrecht.nl/rondkomen en ontdek waar jij recht op hebt.
Voordelig vooruit
utrecht.nl/ rondkomen
Gezocht .Net Developer met ambitie
Ben jij een ondernemende .Net developer met gevoel voor architectuur, gebruik makend van de laatste proven concepts, AI mogelijkheden en wilde je altijd al meer dan ZZP-en? Kent Azure geen geheimen voor je en ben je ook nog leuk in de omgang?
Bespaar tot 30% op alles wat rolt
Social Media is onze core business, dus enig gevoel daarbij is handig. Als je dan ook nog denkt dat je een team kunt aansturen en uitdagen dan zijn we zeker op zoek naar jou.
Maar ook als je niet alle boxen aantikt, maar wel genoeg energie hebt om veel te leren, ontvangen we graag jouw C.V. t.b.v. een kennismaking via info@soworker.com. Dan vertellen wij je graag alles over Soworker en de uitdaging die we voor je in petto hebben. Hopelijk tot snel.
Ontvang 15% korting op alles wat rolt. Of profteer van onze buitenkansjes en bespaar tot zelfs 30% korting op scootmobielen, rollators en rolstoelen. Kom snel langs in onze zorgwinkel voor vrijblijvend advies. Op onze buitenkansjes geldt op=op vegro.nl/voordeligvooruit
Waar kun je ons vinden?
0900 - 288 77 66 (lokaal tarief)
Vegro zorgwinkel Utrecht, Ina Boudier Bakkerhof 68a
andere acties en/of kortingen. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op vegro.nl/voordeligvooruit.
Wil je meer weten over Soworker? Bezoek dan even onze website.
Machtige online marketingcampagnes runnen?
Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.
Sipr maakt campagnes die jouw doelgroep waardeert én die jou verder helpen. Daar zijn we trots op. Kan jij wel een sterke campagne gebruiken?
UTRECHTS VERENIGINGSLEVEN
Bij studentenvereniging Biton is iedereen welkom: ‘Het klikte meteen’
Een studentenvereniging zonder ontgroening, hiërarchie en verplichtingen. Dat is B.I.T.O.N., ofwel Biton. Wel zijn er net als bij andere studentenverenigingen vaste borrelavonden, feesten en allerlei andere activiteiten. Daarvoor kunnen de leden terecht aan de bar, in de tuin of de kelder van het pand op het Lucasbolwerk, inclusief kippen en vissen.
Voor voorzitter Joris van Kraaij was Biton de vierde Utrechtse studentenvereniging waar hij lid van werd. Hij vond het bij de andere drie best gezellig, maar hij vond daar niet de aansluiting waar hij naar op zoek was. Tot hij een paar keer met een vriendin meeging naar Biton als introducé. Toen was het raak, vertelt hij aan de bar in de kleurrijke feestzaal. “Het klikte meteen.”
Biton pakt het namelijk anders aan dan een gemiddelde studentenvereniging. “We hebben geen ontgroening en geen hiërarchische structuur”, legt Joris uit. “En we laten iedereen toe. Daardoor zie je hier veel verschillende mensen. We hebben bijvoorbeeld veel leden die goth zijn en we hebben een grote LHBTI-community. We zijn er voor iedereen, want dat hoort bij de spirit van onze vereniging. Ik vind het hier een veilige plek. Iedereen is zichzelf en vind steun bij elkaar.”
Toch zijn er tussen Biton en andere studentenverenigingen wel een aantal vergelijkingen te vinden. Zo zijn ook hier gewoon vaste borrelavonden: op maandag, donderdag en zaterdag. Verder zijn er commissies en disputen, alhoewel het bij Biton wel an-
ders werkt. “Ook bij de disputen is iedereen welkom. In tegenstelling tot bij andere verenigingen, is er bij ons geen selectie. En om je bij een commissie aan te sluiten, wordt er geloot. Zo houden we het eerlijk.”
Vijver in de kelder
Vanaf de feestzaal kan je via de trap de ruime tuin in lopen. Daar zijn onder meer statafels te vinden, houten bankjes, een groot houten kunstwerk van dobbelstenen en een kippenhok. Ooit scharrelden er drie kippen gezellig door de tuin: Kip, En en Tok. Die laatste is pas overleden en zo bleven Kip en En met z’n tweetjes over. Ze willen binnenkort wel graag weer een derde kip erbij, zegt Teun.
Het zijn niet de enige dieren in het pand, want in de kelder zijn ook een paar visjes te vinden. Die zwemmen rond in de vijver die daar te vinden is. De grote kelder is een plek om te chillen, legt Joris uit. “Bijvoorbeeld voor wie even overprikkeld is.” Tegen de wanden aan zijn dan ook ruime banken aan gebouwd. De muren zijn sprookjesachtig beschilderd met allerlei kleurrijke muurschilderingen.
In het midden staat de rechthoekige de
vijver. Daarin bevinden zich de visjes, samen met allerlei waterplantjes en een zuurstofpompje. Ook staat er een groot, Grieks beeld van een naakte vrouw. “Het verhaal doet de ronde dat ze, we noemen haar Olijfje, ooit uit een tuincentrum is gestolen,” zegt Joris lachend, “maar ik betwijfel of het echt zo is gegaan.”
Iedereen gelijk
Bij Biton zijn overigens ook geen jaarclubs. De leden hoeven niet zo’n groep met mannen of vrouwen uit hetzelfde jaar te vormen. Het maakt bij Biton niet uit of je eerstejaars of ouderejaars bent, want iedereen trekt met elkaar op. Hoewel er geen ontgroening is, is er wel een uitgebreide introductietijd. Dan is er genoeg tijd om iedereen te leren kennen. Tijdens de introductie bij Biton begint iedereen op gelijke voet, legt Joris uit, in tegenstelling tot bij een ontgroening. Hij noemt een ontgroening niet beter of slechter, maar anders. “Als iedereen gelijk is, leer je mensen op een hele andere manier kennen. Ik voelde de aansluiting waar ik naar op zoek was. Ik bevind me onder mijn soort mensen: met de-
zelfde hobby’s en interesses. Dat was voor mij vanaf dag één duidelijk.”
Van 400 naar 300 leden
De zogenoemde Bitonezen mogen zelf weten of en hoe ze actief zijn binnen de vereniging. De enige twee verplichtingen zijn de introductie en het betalen van de contributie. Op dit moment zijn er 300 zogenoemde leden, van wie zo’n 150 actief zijn. Zij zitten bijvoorbeeld bij een van de commissies. Ter vergelijking: Veritas heeft bijna 1900 leden en U.V.S.V. (de Utrechtsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging) ruim 1500. Zij horen dan ook bij de grootste studentenverenigingen van de stad. Wat het Biton-bestuur betreft, mag het ledenaantal zeker omhoog. Voor de coronaperiode waren er nog ruim 400 leden. “Daar merken we nu het effect van”, zegt Joris. “Er zijn nu te weinig mensen om alle initiatieven te bemannen. Denk aan de UIT-week, vrijwilligers voor achter de bar en alles wat een vereniging draaiende houdt. Vroeger lukte dat beter.” Desondanks gaat het goed met Biton. “Iedereen heeft het naar zijn zin. Er wordt nog steeds druk gefeest en geborreld.” a
Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Bas van Setten
straatnamen
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
Herkomst straatnamen: Paardenveld
De straat Paardenveld, en het bijbehorende park zijn een van de meest herkenbare punten in het noordwesten van Wijk C. Waar komt de naam Paardenveld eigenlijk vandaan?
Op Paardenveld stond in de 12e eeuw de Bollaertstoren, die als een van de hoogste uitkijktorens van de stad onderdeel was van de stadsverdediging. Onderaan de toren lag een militair oefenterrein van de schutterij die de stad beschermde. Deze schutterij heeft er jaren voor gezorgd dat de orde en veiligheid werd gewaarborgd.
In de periode 1529 en 1580 was er een paardenmarkt in het gebied. Hier komt de huidige naam vandaan. De paardenmarkten werden eerder op het Catharijneveld – waar
tegenwoordig het Vredenburgplein ligt – gehouden, maar vanwege de bouw van Kasteel Vredenburg werd de markt tijdelijk verplaatst naar het Paardenveld.
Tussen ongeveer 1750 en 1912 stonden de molens de Meiboom en de Rijn en Sons op de stadswal van Paardenveld. Deze molens leken in 1827 tegen de vlakte te moeten bij een herinrichting van Paardenveld, maar een stedenbouwkundige wist bij de herinrichting om de molens heen te bouwen. Hierdoor konden de molens nog een tijd blijven staan, maar eind 19e eeuw bleek Paardenveld een te belangrijke marktplaats, dus probeerde de gemeente de molens op te kopen. Dit lukt uiteindelijk pas in 1912, waarna de molens gesloopt werden.
Omstreeks 1929 werd het hoofdbureau van de Utrechtse politie gebouwd op Paardenveld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsten de Duitsers luchtafweergeschut op het dak van het hoofdbureau, wat voor de Engelsen aanleiding was om op 13 oktober 1944 deze plek te bombarderen. Het bureau raak-
Goed nieuws: Door de Utrechtse Stichting
Thuisgekookt koken buurtgenoten voor elkaar
Buurtgenoten die een bordje extra eten voor elkaar maken. Dat is wat Stichting Thuisgekookt, gevestigd in Utrecht, doet. Inmiddels staan er niet alleen in Utrecht, maar in heel Nederland vrijwillige thuiskoks klaar om hun buurtgenoten te helpen. Het zijn er 24.000 in totaal.
Stichting Thuisgekookt is een maaltijdservice aan huis voor en door buurtgenoten. De stichting verbindt namelijk mensen die op zoek zijn naar hulp bij een warme maaltijd aan een buurtgenoot die wil koken. Diegene kookt dan een of twee keer per week een extra portie. Zo wil de stichting mensen helpen die niet iedere dag meer voor zichzelf kunnen koken, bijvoorbeeld door ziekte, een fysieke of mentale beperking.
Zo is Nikki (24) een van de maaltijdontvangers. Door ziekte lukt het haar niet om elke avond zelf te koken. Ze vond het lastig om hulp te vragen, maar is enorm blij dat ze zich heeft aangemeld. “De schaamte die je misschien voelt bij het aanmelden is nergens voor nodig”, zegt Nikki. “Stichting Thuisgekookt is er voor je. Ze helpen je heel graag.” Nu heeft ze meer energie over om leuke dingen te doen.
Ook John (81) is heel er blij mee, is te lezen op de site. Hij was verhuisd en heeft aan een hand geen vingers meer. Door zich aan te melden bij Thuisgekookt heeft hij zowel gezonde maaltijden als wekelijks contact met een buurtgenoot. “Ik ben echt met mijn neus in de boter gevallen met mijn thuiskok”, zegt John. Die thuiskok is Pauline (31). “Het is makkelijker en leuker om voor meerdere mensen te koken dan alleen voor mezelf.”
De prijs voor een maaltijd is in principe de kostprijs van de ingrediënten. Dat komt gemiddeld neer op 3 tot 6 euro, maar de prijs wordt wel in overleg bepaald. Zelf krijgt de stichting 10 procent commissie per maaltijd. En voor wie de kostprijs te veel is, is er een speciale donatiepot.
Vorig jaar verbond de stichting ruim 3500 nieuwe mensen aan elkaar en werden er meer dan 185.700 maaltijden uitgedeeld. Bovendien is het mogelijk om eerst een proefmaaltijd te doen. Zo kan je kijken of er een klik is en of de maaltijd je bevalt. a
De naam van deze rubriek zegt al genoeg: Goed Nieuws. In deze rubriek besteden we uitsluitend aandacht aan goed Utrechts nieuws, want ook daarover is in onze stad genoeg te melden.
Foto: Stichting Thuisgekookt
te dusdanig beschadigd dat de politie de jaren daarna in een pand op de Catharijnesingel verbleef. In 1974 werd er een nieuw bureau op dezelfde plek gebouwd, wat tot op heden de standplaats is voor de politie-eenheid Utrecht centrum.
Het huidige Park Paardenveld wordt naar verwachting dit jaar opgeknapt. Daarnaast wordt een deel van parkeergarage Paardenveld mogelijk omgebouwd tot een kleinschalige sekswerklocatie. a
Op het voetstuk: Trijn van Leemput
Op een statische pilaar bij de Zandbrug in de binnenstad van Utrecht staat een bronzen beeld van een vrouw met een pikhouweel. Het is een eerbetoon aan de legendarische verzetsheldin Trijn van Leemput die tijdens de Tachtigjarige Oorlog aanzette om het gehate kasteel Vredenburg te slopen.
Kasteel Vredenburg was in 1532 gebouwd als een soort dwangburcht waarin soldaten werden geplaatst die de opstandige Utrechtse bevolking in toom moesten houden. Het werd in opdracht van Karel V gebouwd, die destijds landsheer van de Nederlandse gewesten was. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) kwam het kasteel in handen van Spanjaarden. In februari 1577 veroverde de Utrechtse bevolking de burcht, nadat de Spaanse soldaten zich na een zeven weken durende belegering overgaven. Het volk wilde dat kasteel Vredenburg werdgesloopt.
Een grote groep vrouwen heeft onder leiding van de Utrechtse Catherijn van Leemput, toen het Utrechtse stadsbestuur de burcht niet wilde slopen, op 2 mei 1577 zelf het initiatief genomen om de burcht te slopen. Door de eerste stenen los te trekken uit kasteel Vredenburg gaf Catherijn, beter bekend als Trijn, het startsein tot de sloop. Andere burgers volgden haar voorbeeld en braken het kasteel af. Van Leemput is in 1607 overleden en begraven in de Domkerk.
Het beeld van Trijn van Leemput is gemaakt door Pieter d’Hont en in 1955 onthuld als gipsen beeld bij de Bakkerbrug. Daarna is deze versie vervangen door een bronzen beeld en in 1995 bij de Zandbrug geplaatst, tegenover haar woonhuis ‘Die Vergulde Craen’ op de Oudegracht 17. Het beeld kijkt in de richting van het Vredenburgplein, waar vroeger het kasteel heeft gestaan. Het kasteel staat in schaalmodel bij haar voeten. Trijn heeft in haar rechterhand een pikhouweel, en in haar linkerhand een steen die symbool staan voor haar verzetsactie.
De verzetsheldin is de beschermvrouwe van de Utrechtse carnavalsvereniging en wordt elk jaar geëerd met een bloemenkrans om haar nek. In Overvecht staat er sinds 2017 ook een beeld van Trijn van Leemput; aan de naar haar vernoemde Catherijn van Leemputdreef. a
In deze rubriek vertellen we de verhalen achter de standbeelden in de stad. Stand beelden
DUIC PUZZEL
PEP EN FRANS
Pep en Frans genieten van FC Utrecht: ‘Europa komt heel dichtbij’
FC Utrecht-supporters zitten op rozen. Door de overwinning op FC Groningen (3-1) en puntverlies van de concurrentie lijkt de vierde plaats binnen handbereik. Pep en Frans zien hun club afstevenen op Europees voetbal, zijn dolgelukkig met de verlenging van doelman Vasilios Barkas en kijken kritisch naar het gedrag van Sou an el Karouani.
“De zon schijnt voor een FC Utrecht-supporter”, zo opent Frans. “Het was een bijna perfect voetbalweekend voor alle Utrechters. AZ en FC Twente verspeelden punten en onze club pakte de volle buit. Het is jammer dat Feyenoord ook heeft gewonnen, anders was zelfs plek drie nog binnen handbereik. Desondanks leven we in een droomwereld. Het is halverwege april en met acht punten los op de concurrentie staan we overtuigend op de vierde plaats. Dat had niemand een jaar geleden bedacht.”
Aandacht zoeker El Karouani
In een zonnige Galgenwaard won FC Utrecht dus overtuigend. Pep kijkt terug op een goede pot, maar wil Souffan El Karouani wel
tot de orde roepen. “Het was een lekkere eerste helft met een getergde Engwanda en El Karouani. Vorige week werden beide spelers na een half uur gewisseld. Het was zichtbaar dat ze zich wilde revancheren. Engwanda deed verdedigend geweldig werk en El Karouani maakte een wereldgoal. Toch is het gedrag van onze linksback verderfelijk. Na zijn goal liep hij met zijn vinger op de mond naar de supporters. Dat is misplaatst. Als hij ballen had gehad, was hij naar de dugout gelopen en had hij richting de technische staf dat vingergebaartje gemaakt. De supporters hebben hem altijd gesteund en iedereen vindt het een enthousiaste gozer. We wilden hem allemaal, koste wat het kost, in Utrecht houden afgelopen winter.”
ZOEKPLAAT
Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE
Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht in het stadion volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal vervolgens op.
El Karouani maakte volgens Pep wel een geweldige goal. Toch vond Frans de treffer van Sébastien Haller nog mooier. “Alles aan de derde goal was prachtig. Het was echt een doelpunt uit het boekje. Eerst de achterlijn zoeken, dan de bal terugtrekken en vervolgens heel fraai met de hak binnenwerken. Op deze manier werd de wedstrijd al heel vroeg in het slot gegooid. De volledige tweede helft werd namelijk zakelijk uitgespeeld. FC Utrecht vond het wel mooi geweest en FC Groningen kon helemaal niks bewerkstelligen. Een prima overwinning en Europa komt nu wel heel dichtbij.” Verlengingen Het Eredivisieseizoen nadert zijn ontknoping. Toch ziet Pep dat FC Utrecht al
zichtbaar bezig is met het volgend seizoen. “De club is echt goed bezig. De contracten van Nick Viergever en Vasilios Barkas zijn al verlengd. Door deze verlengingen is de club ook volgend seizoen verzekerd van de juiste ervaring. Daarbij zullen waarschijnlijk ook de opties in de contracten van Yoann Caitline en Miguel Rodríguez worden gelicht. Normaal gesproken moest technisch directeur Jordy Zuidam ieder seizoen om fnanciële redenen noodgedwongen spelers verkopen en vervolgens zes nieuwe basisklanten inpassen. Het is mooi dat de club in de luxepositie zit om voorzichtig al een geraamte voor het volgende seizoen neer te zetten. De club zit dus echt in de lift!” a
