توندوتیژی كه‌ره‌سه‌یه‌ك بۆ تێكشكانی....
كۆبوونه‌وه‌ی كورده‌كانی
》5
》9
وتووێژ سه‌باره‌ت ب ه
》6-7
ئیعدامی ئێحسان...
ئاڵمان بۆ...
پیرۆز بێت 16ی سه‌رماوه‌ز رۆژی خوێندکار
به‌یانییه‌ی کومیته‌ی ناوه‌ندی کۆمه‌ڵه ب ه بۆنه‌ی 16ی سه‌رماوه‌ز پیرۆز بێت 16ی سه‌رماوه‌ز سه‌ركه‌وێت بزووتنهوهی خوێندكاریی ی خوێندكاران‌و ئازادیخ���وازان خۆیان بۆ به‌رز راگرتن ی ی سه‌رماوه‌ز ئاماده ده‌كه‌ن .ناڕه‌زایه‌تیه‌كان ی 16 رۆژ ی راب���ردوودا به‌رده‌وام ی س���ااڵن خۆیندكاران ل ه ماوه ی خ���ه‌ون‌و خه‌یاڵی هۆكارێ���ك بووه ب���ۆ ئاڵۆزكردن پاوانخ���وازان ،ب���ه‌اڵم ئه‌م ج���اره ل ه حاڵێك���دا ل ه ی ی س���ه‌رماوه‌ز نزیك ده‌بینه‌و‌ه ك��� ه بزووتنهوه 16 ناڕه‌زایه‌ت���یو خه‌ڵكیی ئێران ،زیات���ر ل ه پێنج مانگ ه ی ی ده‌س���ه‌اڵتداران ی له‌چاو ك ه وه‌ك مۆته‌كه‌یه‌ك خه‌و ی نیزامی‌و ئابووریی پاوانخ���واز‌و باند‌ه گه‌نده‌ڵه‌كان��� الیه‌نگری ئه‌وان ،زڕاندووه. ی ی س���ه‌ركوت ی نژاد ك ه س���ه‌ره‌ڕا ی ئه‌حمه‌د ده‌وڵه‌ت ی ی ل ه مانگه‌كان ی نائینسان وه‌حشیانه‌‌و هه‌ڵس���وكه‌وت ی رابردوودا ،نه‌یتوانیوو‌ه پێش ب ه ش���ه‌پۆلی به‌رباڵو ی ی خه‌ڵك بگرێت ،ئێستا‌و له‌وپه‌ڕ ی ده‌ربڕین ناڕه‌زایه‌ت ی الوازیی خۆیدا ده‌كۆش���ێت ك ه ب ه ده‌ستبه‌سه‌ركردن ی حوكمگه‌لی ی خوێندكاریی‌و داسه‌پاندن هه‌ڵسوڕاوان ی سیاسی‌و ی زیندان به‌س���ه‌ر هه‌ڵس���وراوان قورس��� ی ی تر ل ه په‌یكه‌ر‌ه مهدهنیو پێشكه‌وتنخواز ،زه‌برێك ی خه‌ڵكیی بدات، ی ناڕهزایهتیو خه‌بات��� بزووتن���هوه به‌اڵم گومان له‌وه‌دا نی ه ك ه ئه‌م ش���ێو‌ه ل ه سه‌ركوت‌و ی ی كۆمار به‌ره‌وڕووبوونه‌وان ه ل��� ه به‌ره‌و هه‌ڵدێرچوون ی ی رووخاندن ی پرۆس��� ه ئیس�ل�امیو ده‌س���تپێكردن دیكتاتۆری سه‌رچاوه ده‌گرێت. ی هێزه ئه‌منیه‌تیه‌كان هێرش���ی به‌رنام ه بۆ دارێژراو ی ئیحسان فه‌تاحیان ی خێرا ی سنه‌‌و ئیعدام بۆ زیندان ی ی ئه‌م ت���رس‌و الواز بوونه‌و‌ه ده‌ك���رێ هه‌ر ب ه ه���ۆ ی ك��� ه توانیان ب ه رژی���م ناولێ ببه‌ین .ب���هو راده‌ی ه ی ی فه‌تاحیان ،پێش ل��� ه خه‌بات ی ئیحس���ان كوش���تن ی كوردس���تان بگرن ،به‌و راده‌یه‌ش ده‌توانن ب ه خه‌ڵك ی خوێن���دكاران ،ئه‌منیه‌ت ل ه زانكۆكان زیندانیكردن��� سه‌قامگیربكه‌ن. ی ئه‌م چه‌ش���ن ه جینایه‌تان ه به‌ڕێوه‌ب���ه‌ران‌و بكه‌ران��� خۆی���ان باش ده‌زانن ك��� ه س���ه‌ركوت‌و توندوتیژیو ی برینیه‌كانیان نیه، ی ئازار زیندان ،چیتر سارێژكه‌ر ی سیاسی‌و خوێندكاری ، ئیتر ن ه ته‌نیا هه‌ڵس���وڕاوان به‌ڵكوو خه‌ڵكیش زیندان‌و سه‌ركوت هیچ ترس ناخات ه دڵیانه‌وه. ی كوردستان تا ئێستا هه‌موو ی زه‌حمه‌تكێشان كۆمه‌ڵ ه ی ی ل ه پێناو په‌ره‌دان ب ه بیرۆك ه ی خۆ تواناو تێكۆشان ی ل ه ی دیموكراسی ،داكۆك ئازادیو س���ه‌قامگیركردن ی ل ه ی كۆمه‌اڵیه‌ت ماف���ی مرۆڤ ،خه‌بات ب���ۆ عه‌داڵه‌ت كوردس���تان‌و ئێران ،به‌كارهێناوه .ئێس���تاكه‌ش ب ه ی هه‌موو گوش���اره‌كان‌و دژوارییه‌كان، له‌به‌رچاوگرتن ی به‌رده‌ام‌و ی ده‌دات‌و داكۆك ی خ���ۆ درێژه ب��� ه رێگا ی كوردس���تانهوه ل ه بێبڕانه‌و‌ه ل��� ه الیه‌ن بزووتنهوه ی ی خوێندكاران ب ه به‌ش���ێك ل ه ئامانج‌و خه‌بات خه‌بات ی ی خه‌ڵك ی دیكتاتۆری ده‌زانێت .خه‌بات ی ب ه دژ خۆ ی رابردوو ئێ���ران‌و كوردس���تان وه‌ك���وو مانگه‌كان��� ی دژه خهڵكیو ی ده‌وڵه‌ت��� ل ه پێناو خه‌ب���ات ب ه دژ ی دیكتاتۆریی دین���ی _نیزامی ،ب ه ده‌س���ه‌اڵتدارییه‌ت ی تا سه‌ركه‌وتن به‌سه‌ر ی خۆ تواناتر ل ه پێشوو رێگا زۆڵم‌و چهوساندنهوه ،درێژه پێده‌دات. ی سیاسی‌و ی زۆر ل ه هه‌ڵسوڕاوان ئێستاك ه ك ه ژماره‌یه‌ك مهدهنیو رۆژنامه‌وان ل ه كوردستان ده‌ستبه‌سه‌ركراون‌و ژماره‌یه‌كی���ان ل ه گه‌ڵ مه‌ترس���ی ئیعدام به‌ڕه‌وروون، ی پێویست ه ك ه خوێندكاران‌و خه‌باتكاران ل ه ناوچه‌كان ی كردن���ی ئه‌وان راپه‌ڕن‌و ی ئێران ،بۆ پش���تیوان تر ی ی كوردس���تانیش هاوهه‌ن���گاو ل ه گه‌ڵ خه‌ڵك خه‌ڵك ی ل ه سه‌رتاس���ه‌ری ئێران ل ه خوێندكاران‌و بۆ داكۆك ی رۆڵ ه به‌ندكراوه‌كانیان راپه‌ڕن .ئێس���تاك ه ك ه شه‌الق ی كردووه‌ت ه ئامانج، ی ئیران س���ه‌ركوت ،هه‌موو خه‌ڵك ی سه‌ركوتگه‌ران ی ب ه دژ هیچ رێگایه‌ك جگ ه ل ه هاوپشت ی خوێندكارییش ب ه نی���ه .توێ���ژ‌ه جۆاروجۆره‌كان��� وش���یاری ته‌واو له‌م راستییه ،ده‌ست ل ه ناو ده‌ست‌و ی زانكۆ‌و ئه‌م ی هاوبه‌ش بۆ پاراس���تن ب ه خۆڕاگرییه‌ك سه‌نگه‌ره پڕ بایه‌خه دێن ه مه‌یدان .ل2
dwaroj@komala.net
دوو هه‌فته‌نامه‌یه‌كی سیاسی گشتییه، كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان ده‌ریده‌كات ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ، 11ی سه‌رماوه‌زی 88 نرخ 500 :دینار
گوشارو ئه‌زیه‌تی رژیمی ئیسالمی بۆ سه‌ر هاواڵتیانی كورد له‌شاره‌كانی كوردستان په‌ره‌ده‌ستێنێت له پ���اش له‌س���ێداره‌دانی ئێحس���ان فه‌تاحیان ،چاالكی سیاس���یو ئه‌ندامی كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێش���انی كوردستان ل���ه زیندان���ی ش���اری س���نه ،هێزه ئه‌منییه‌تییه‌كان���ی كۆماری ئیس�ل�امی گوش���اره‌كانیان ب���ۆ س���ه‌ر خه‌ڵ���ك‌و بازاڕیانی كوردستان په‌ره‌پێده‌ده‌ن. به‌پێ���ی ئ���هو هه‌وااڵنه‌ی ب���ه دواڕۆژ گه‌یش���توه ،هێ���زه ئه‌منیه‌تییه‌كان���ی رژیم له ش���اری بانه دوكانی هه‌ش���ت كاس���بكاریان له م ش���اره ب���ه هۆی داخس���تنی ئه‌م دوكانانه له مانگرتنی گش���تیی رۆژی چوارشه‌ممه‌ی پێشوو، پۆلمپ كرد. ناوی ئ���ه‌م كه‌س���انه‌ی دوكانه‌كانیان داخراوه بریتین له :لوقمان ره‌وشه‌نی، ره‌زا عه‌زی���زی ،موته‌لیب ش���كووهی، س���یامه‌ند مه‌حم���وودی ،كه‌م���اڵ محه‌مم���ه‌دی ،عه‌زیز خه‌ندانی ،جه‌ماڵ مزگه‌ری و رزگار مزگه‌ری. رۆژی چوارش���ه‌ممه حه‌وت���ووی راب���ردوو ،ژماره‌یه‌كی زۆر له خه‌ڵك له شاره‌كانی كوردس���تان له ناڕه‌زایه‌تی ب���ه حوكم���ی ئیعدام���ی ئیحس���ان فه‌تاحیان‌وهه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی حوكمی ئێعدام���ی باق���ی به‌ندكراوان���ی كورد، دوكان‌و بازاڕیان داخست. هه‌روه‌ها ب���ه پێی هه‌واڵێك���ی دیكه له‌ش���اری مه‌هاباد ل���ه کاتێک���دا که ده‌یان که‌س له بازاڕیان‌و کاسبکارانی ش���اری مه‌هاباد بۆ به‌ر ده‌م دادگاکانی جمهوری ئیس�ل�امی له‌و ش���اره بانگ ک���راون ،دوایین زانیاری���ه‌کان باس له ده‌سبه‌س���ه‌رکرانی چوار الوی خه‌ڵکی
دیمه‌نێک له مانگرتنی شاره‌کانی کوردستان ئه‌و ش���اره به تاوان���ی ناردنی هه‌واڵ‌و وێنه بۆ میدیاکان ده‌ستگیرکراون. له‌چه‌ن���د رۆژی رابردوودا 4كه‌س���ی خه‌ڵک���ی مه‌هاباد كه ه���ه‌ر كامیان له گه‌ڕه‌كێكی ئه‌م شاره نیشته‌جێن ،بۆ تۆمه‌ت���ی وێنه‌هه‌ڵگرتنه‌وه‌و په‌یوه‌ندی ته‌له‌فۆنی له‌گه‌ڵ راگه‌یه‌نه گشتییه‌كانی حیزبه كوردیی���ه‌كان‌و ناردنی هه‌واڵی
سته‌مکاریی دژ ب ه کورده‌کانی سوریا رابگرن
رێكخ���راوی چاودێ���ری مافی مرۆڤ ل ه راپۆرتی ئه‌مس���اڵی خۆیدا ل ه ژێر ناونیش���انی "نكوڵیكردنی به‌كۆمه‌ڵ: زۆرداری���ی ل��� ه دژی ماف ه سیاس���یو كلتورییه‌كانی كورد ل ه س���وریا" ،داوا ل��� ه رژیمی س���وریا ده‌كات زوڵم‌و زۆر دژ ب ه كورده‌كانی سوریا رابگرێت .ل ه الیه‌كی ترهوه ل��� ه رۆژی 30ئۆكتۆبر ژماره‌یه‌ك ل ه زیندانیانی سیاسی كورد ل ه گرتوخانه‌كانی باش���وری رۆژئاوای كوردستان‌و س���وریا ده‌ستیان داوه‌ت ه مانگرتن. رێكخ���راوی چاودێ���ری مافی مرۆڤ ك ه پێشتریش س���ته‌م‌و بێدادییه‌كانی رژیمی سوریای ل ه راپۆرتی جیاجیادا مه‌حك���وم كردب���وو ،ل��� ه راپۆرت���ی ئه‌مس���اڵدا ب��� ه ش���ێوه‌یه‌كی به‌رباڵو ب���اس له‌و پێش���ێلكارییان ه ده‌كات ل ه رژیمی به‌عس���ی س���وریا به‌رامبه‌ر ب ه
ك���ورد ده‌ی���كات‌و خوزی���اری ئه‌وه‌ی ه ده‌س���ه‌اڵتدارانی س���وریا كۆتایی به‌م سته‌م ه بێنن. ئه‌م به‌یانییه‌ی رێكخراوی چاودێری ماف���ی مرۆڤ له‌كاتێكدای��� ه كه‌ماوه‌ی مانگێك��� ه ژماره‌یه‌ك ل��� ه به‌ندكراوانی كورد ب���ۆ ده‌ربڕینی سیاس���ه‌ته‌كانی رژیمی سوریاو باشتربوونی بارودۆخی ناو زیندان مانیان له‌خواردن گرتوه. به‌دوای مانگرتنی گیراوانی کورد ل ه گرتووخانه‌ی عه‌در‌ه ل ه شامی پایته‌ختی سوریاو سه‌ره‌ڕای تێپه‌ڕبوونی زیاتر ل ه مانگێک ب ه سه‌ر مانگرتنی گیراواندا، تا ئێستا ده‌وڵه‌تی سووری ه گۆڕانكاریی ل ه ڕه‌وش���ی زیندانه‌كاندا نه‌كردوو‌ه و، هه‌ت���ا ڕێگه ب ه بنه‌ماڵ���هی زیندانیان نادا ،ڕۆڵه‌كانیان ببینن. هه‌ر ل ه دژی ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی ده‌وڵه‌ت، كه‌جه‌ك ه ناڕه‌زایه‌تیی توندی نیشان دا و ،بانگی ل ه گه‌لی كورد ل ه باشووری ڕۆژئاوای كوردس���تان كرد ،كه‌ل ه دژی گوش���اره‌كان ،چاالكیی دێموكراتیك پهره پێ بده‌ن. پارتی یه‌كێتیی كوردی ل ه سووریا‌ش ب ه لێدوانێك ،پشتگیریی ل ه مانگرتن ل ه خواردنی گیراوانی كورد كردو ،بانگی ل ه ده‌وڵه‌تی س���ووری‌ا كرد ،كۆتایی ب ه گوشارو پێشێلكارییه‌كان بێنێ.
په‌یوه‌ندی���دار به خۆپێش���اندانی دژه حكومه‌ت���یو باڵوكردنه‌وه‌ی���ان ل���ه ته‌له‌فیزیۆن‌و ماڵپه‌ڕه ئینتێرنێتییه‌كاندا ل���ه الی���ه‌ن هێ���زه ئه‌منیه‌تییه‌كانه‌وه قۆڵبه‌ست كران‌و بۆ ئیداره‌ی ئیتالعات له‌و شاره راپێچ کراون. ل���ه الیه‌کی دیکه‌وه زیاتر له 30که‌س له بازاڕیان‌و کاس���بکارانی ئه‌و ش���اره
که له ناویاندا به‌رپرس���انی س���ه‌ندیکا کرێکاریی‌و پیشه‌ییه‌کان‌و سه‌رنووسه‌ری گۆڤ���اری مه‌هاباد ،ئه‌حم���ه‌د به‌حری به‌رچاوده‌که‌ون بۆ به‌رده‌م دادگا بانگ کراون .به پێ���ی زانیاریه‌کان هۆکاری بانگ کرانی ئه‌و که‌سانه بۆ به‌شدارییان له مانگرتنه‌که‌ی رۆژی 22ی پووشپه‌ری رابردوو ده‌گه‌ڕێته‌وه.
به‌ندكراوێكی سیاسی كورد له‌مه‌ترسی ل ه سێداره‌داندایه
حوکم���ی له‌س���ێداردانی ئ���هو کچ ه کورده‌ی ک��� ه به‌گوێره‌ی بنه‌ماڵه‌که‌ی ل ه ده ساڵییه‌و‌ه ل ه پارتێکی سیاسیی کورد نزیک بۆته‌وه ،ل ه الیه‌ن دیوانی ب���ااڵی ده‌وڵه‌ت���هوه ئه‌رێ ک���راوه‌و رێکخراوێکی مافی مرۆڤیش ده‌نووسێ "وه‌ک ئیحسان ته‌مه‌نی 27ساڵ ه و ل ه هه‌مان دۆخ دای ه ک ه ئیحس���ان به‌ر ل ه له‌داردان تێیدا بوو". دیوانی ب���ااڵی کۆماری ئیس�ل�امیی ئێ���ران حوکم���ی ئێعدام���ی چاالکی سیاس���یی کورد زێن���ه‌ب جه‌اللیانی ئه‌رێ کردووه ،ک ه زیاتر ل ه ساڵێک ه ل ه گرتووخانه‌کانی رژیمدا به‌ند کراوه . چاالکان���ی مافی م���رۆڤ ل ه ئێران رای گه‌یاندوو‌ه ک��� ه زێنه‌ب جه‌اللیا ن ب ه تۆمه‌تی "دوژمنایه‌تی کردن له‌گه‌ڵ خ���ودا" ،ل��� ه رێ���گای کۆکردنه‌وه‌ی ئه‌ن���دام‌و پڕوپاگه‌نده‌‌کردن بۆ پارتی کرێکارانی کوردستان ساڵێک به‌ر ل ه ئێس���تا گیراوه‌و ل ه دادگایه‌کی چه‌ند خوله‌کی���داو به‌ب���ێ ماف���ی هه‌بوونی پارێ���زه‌ر ،ب ه تاوان���ی ئه‌ندامبوون ل ه پژاکدا ،ب ه ئێعدام مه‌حکووم کراوه‌‌و دیوان���ی بااڵی کۆماری ئیس�ل�امیش حوکمه‌که‌ی ئه‌رێ کردووه. شیاوی ئاماژه‌ی ه ک ه جه‌اللیان ،به‌هۆی ئ���ه‌وه‌ی بنه‌ماڵه‌که‌ی نه‌یانهێش���توو‌ه
بچێت��� ه قوتابخانه ،ل��� ه ته‌مه‌نی ده ساڵیدا ل ه پارتی کرێکارانی کوردستان نزیک بۆته‌وه ،ل ه س���ه‌رده‌مێک‌دا ک ه ئه‌و پارت ه ب ه شێوه‌یه‌کی نیوه‌ئاشکرا ل ه ئێ���ران و رۆژهه‌اڵتی کوردس���تان چاالک بوو. ناوبراو ئێستا ل ه گرتووخانه‌ی سنه ،ل ه چاوه‌روانیی له‌سێداره‌دانه‌و رێکخراوی چاالکان���ی مافی مرۆڤی ئێرانیش ئه‌و دۆخ ه ب ه دۆخی ئیحس���ان فه‌تاحیان ده‌شوبهێنێ به‌ر ل ه له‌سێداره‌دانی. زه‌ینه‌ب جه‌اللیان ،چاالکی سیاسی ک���ورد ل��� ه نامه‌یه‌کدا ک��� ه ره‌وانه‌ی ده‌ره‌وه‌ی زیندان���ی ک���ردوو‌ه داوا ل ه چاالکانی بزووتن���ه‌وه‌ی ژنان‌و مافی م���رۆڤ ده‌کا پش���تیوانیی لێ بکه‌ن. جه‌اللیان ده‌نووس���ێ" :ل ه دادگایه‌کی چه‌ند خوله‌کیدا حوکم درام و ته‌نانه‌ت پارێزه‌رێکیشم نییه".
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
راپۆرت
dwaroj@komala.net
3
سیاسه‌تی ئه‌تۆمی رژیمی ئیسالمی ،ئێران به‌ره‌و هه‌ڵدێر ده‌بات ئا :دواڕۆژ هێشتا دوو رۆژ له ده‌ركردنی بڕیارنامه‌ی ش����ۆرای حوكامی ئاژانس����ی نێوده‌وڵه‌تی وزه‌ی ئه‌ت����ۆم دژ ب����ه به‌رنامه ناوه‌كییه‌ی كۆم����اری ئیس��ل�امی تێنه‌په‌ڕێب����وو ك����ه میدیاكان����ی كۆم����اری ئیس��ل�امی هه‌واڵی وه‌گه‌ڕخس����تنی ده س����ایتی پیتاندن����ی ئۆرانیۆم����ی دیكه‌یان له چه‌ندین ش����وێنی دیكه‌ی ئێران باڵوكرده‌وه. ئه‌ندامان����ی ش����ۆرای حوكامی ئاژانس����ی نێوه‌ده‌ڵه‌تی وه‌زه‌ی ئه‌تۆم رۆژی هه‌ینی 6ی س����ه‌رماوه‌ز به زۆرێنه‌ی ده‌نگ بڕیارنامه‌ی مه‌حكومیه‌تی كۆماری ئیسالمیان به هۆی بوونی به‌رنامه‌ی ش����اراوه له دروستكردنی ناوه‌ندێكی پیتاندنی ئۆرانیۆم په‌سه‌ندكرد. له س����یو پێنج ئه‌ندامی شۆرای حوكامی ئاژان����س 25 ،واڵت ده‌نگی����ان ب����ه‌م ره‌شنوسه‌دا كه روس����یه‌‌و چین له‌و واڵته بوون كه ئه‌م بڕیارنامه‌یان ئێمزاكرد .ئه‌م بڕیارنامه‌یه له پاش چوارس����اڵ یه‌كه‌مین بڕیارنامه‌ی ش����ۆرای حوكامی ئاژانس����ی نێوده‌وڵه‌تی وزه‌ی ئه‌ت����ۆم دژ به ئێرانه، دوایی����ن بڕیارنامه‌ی ئاژانس دژی ئێران له فێڤریه‌ی ساڵی 2006په‌سه‌ندكرا .هێشتا نیوكاتژمێر له ده‌ركردنی ئه‌م بڕیارنامه‌یه‌ی ش����ۆرای حوكام تێنه‌په‌ڕی بوو كه عه‌لی ئه‌سغه‌ر س����وڵتانیه ،نوێنه‌ری هه‌میشه‌یی ئێران له ئاژانس وتی «ئێمه ته‌نانه‌ت یه‌ك وشه له‌م بڕیارنامه‌ی ه به‌كار ناهێنین». به‌رنامه ناوه‌كییه‌ی ئێران یه‌كێك له‌و كێشه سه‌ره‌كییانه‌ی سیاسه‌تی كۆماری ئیسالمییه كه ماوه‌ی س����ااڵنێكه واڵتانی رۆژئاوایی‌و ئه‌مریكای به‌خۆوه سه‌رقاڵكردوه ،رۆژئاوا ئێران ب����هوه تۆمه‌تبار ده‌كات كه ئامانجی له درێژه‌دان به‌م به‌رنامانه ،گه‌یش����تن به چه‌ك����ی ئه‌تۆمیه ،به‌اڵم ده‌س����ه‌اڵتدارانی رژی����م ئامانجی به‌رنامه ناوه‌كییه‌كانیان به ئاشتیخوازانه ناوڵیده‌به‌ن. پاش ده‌ركردنی بڕیارنامه‌ی شۆرای حوكام، له كۆبوونه‌وه‌یه‌ك����ی هه‌یئه‌تی وه‌زیران به س����ه‌رۆكایه‌تی مه‌حمودی ئه‌حمه‌دی نژاد، بڕی����اردرا ك����ه رێكخ����راوی وزه‌ی ئه‌تۆمی ئێران تا دوو مانگی دیكه كار دامه‌زراندنی پێنج سایتی نوێ كه شوێنه‌كانیان دیاری كراوه ده‌س����تپێبكه‌ن‌و بۆ پێنج س����ایتی دیكه‌ش ش����وێنه‌كانیان پێشنیاركرا .پاش ئه‌مه عه‌لی ئه‌كبه‌ری س����اڵحی ،سه‌رۆكی رێكخ����راوی وزه‌ی ئه‌تۆمی ئێران رایگه‌یاند كه 10س����ایت ب����ه راده‌ی نه‌ته‌نز ،گه‌اڵڵه بكرێ����ت‌و ش����وێنگه‌لێك وه‌ك ناودڵی كێو دروس����ت بكرێت ت����ا له هه‌ر هێرش����ێكی زه‌مینی‌و ئاسمانی به‌دوور بێت. واڵتانی رۆژئاوایی له‌پێوه‌ند به كێش����هی ناوه‌كی ئێران ،تا ئێستا چه‌ندین پێشنیاریان
خستوته به‌رده‌م كۆماری ئیسالمی تابه‌ڵكو له پیتاندنی ئۆرانیۆم ده‌ستهه‌ڵگرێت .له‌م پێوه‌نده‌دا ئه‌مریكا له‌پاش هاتنه‌سه‌ركاری باراك ئۆباما ،ئه‌ركی س����ه‌ره‌كی بینیوه. باراك ئۆبام����ا له پاش هاتنه‌س����ه‌ركاری دیپلۆماس����ی ئه‌مریكای له‌به‌رامبه‌ر ئێران له سه‌ر بنه‌مای وتووێژ‌و دیالۆگ ناولێبرد‌و دوای له تاران كرد تا هاوكاری واشینگتۆن ب����كات .ئه‌حم����ه‌دی نژادیش له‌س����ه‌ره‌تا س����ه‌باره‌ت به‌م قس����انه بێ مه‌یل نه‌بوو. پاش ئهوه له دانوس����تانه‌كانی سه‌ره‌تای مانگی ئۆكتۆبر ل����ه ژێنڤ ،رۆژئاواییه‌كان هه‌واڵ����ی ئه‌وی����ان باڵوكرده‌وه ك����ه ئێران پێشنیاره‌كانی ئه‌مریكا‌و واڵتانی رۆژئاوای سه‌باره‌ت به چاالكییه ناوه‌كییه‌كان قبوڵ كردوه .پێش����نیاره‌كه ئهوه بوو كه ئێران ئۆرانیۆمی ( )%5/3پیتێندراوی خۆی كه زیاتر له 1200كیلۆگره‌مه ،بۆ روس����یا یان واڵتێكی سێهه‌م بنێرێت‌و له‌به‌رامبه‌ردا 75 كیلۆ ئۆرانیۆمی پیتێندراوی 20ده‌رسه‌دی وه‌ربگرێ����ت .ب����ه‌اڵم زۆری پێنه‌چ����وو كه به‌رپرس����انی كۆماری ئیسالمی خۆیان له‌م قس����ه‌یه دزیه‌وه ،چونكه رژیم س����ااڵنێكه ك����ه مه‌س����ه‌له‌ی پیتاندنی ئۆرانی����ۆم به مه‌س����ه‌له‌یه‌كی حه‌یس����یه‌تی‌و حه‌یات����ی ده‌زانێت‌و جێبه‌جێكردنی پێش����نیاره‌كانی ژنێڤ به‌و مانایه بوو كه كۆماری ئیسالمی بۆ ههمیشه پیتاندنی ئۆرانیۆمی له ئێران راده‌گرت .هه‌ربۆیه خۆی له جێبه‌جێكردنی ئه‌و پێشنیار‌و به‌ڵێنه به‌دورگرت كه دواتر ده‌رك����ه‌وت شه‌خس����ی عه‌ل����ی خامه‌نه‌یی رێب����ه‌ری كۆماری ئیس��ل�امیو الیه‌نگرانی توندڕه‌وی ئه‌حمه‌دی نژاد وه‌ك س����وپای پاس����داران له‌پشت ئه‌م كاره‌وه بوون .به‌م دواییانه زاكانی نێوه‌ری الیه‌نگری ده‌وڵه‌ت له لێدوانێكدا رایگه‌یاند كه دژایه‌تی له‌گه‌ڵ پێش����نیاری رۆژئاوا له‌سه‌ر بنه‌مای بڕیاری رێبه‌ری رژیم بووه. ل����ه پ����اش ده‌ركردن����ی بڕیارنامه‌ك����هی رۆژی هه‌ینی رابردووی ش����ۆرای حوكام، ده‌وڵه‌تان����ی ئۆروپای����ی بڕیاریاندا ئه‌گه‌ر كۆماری ئیس��ل�امی ملكه‌چی ئ����ه‌م بڕیاره نه‌بێت‌و چاالكییه نێهنی����ه ئه‌تۆمییه‌كانی ئاشكرا نه‌كات ،توشی گه‌مارۆی سه‌ختتر ده‌بێته‌وه .ئه‌وه‌ی ش����ایانی باسه ده‌نگی ئه‌رێنی روس����یا‌و چین ب����ه‌م بڕیاره‌بوو كه به‌رده‌وام پشتگیری به‌رنامه ناوه‌كییه‌كانی ئێران بوون .ئه‌گه‌رچی ئۆباما له‌سه‌فه‌ری ئه‌م دواییه‌ی خۆی بۆ چین ره‌نگه ده‌وڵه‌تی كۆمۆنیستی چینی بهوه رازی كردبێت به‌اڵم به گومانی شاره‌زایانی سیاسی هۆكارێكی دیكه بۆ ره‌زایه‌تی چین‌و روس����یا له‌س����ه‌ر ئیمزاكردن����ی ئه‌م بڕی����اره ،ناڕه‌زاییه‌كانی ئه‌م دواییانه‌ی خه‌ڵكی ئێرانه كه روس����یا‌و چینیان وه‌ك پشتیوان‌و الیه‌نگری كۆماری
ئیسالمی مه‌حكوم كردبوو. پاش باڵوبوونه‌وه‌ی هه‌واڵی رێخستنی 10 س����ایتی نوێی پیتاندنی ئۆرانیۆم له‌الیه‌ن كۆم����اری ئیس��ل�امی ،واڵتان����ی رۆژئاوا‌و ئه‌مریكا ناڕه‌زاییه‌كی زۆریان دربڕی .رۆژی دووشه‌ممه 9ی سه‌رماوه‌ز ( 30نۆڤامبه‌ر) بێرنار كۆشنێر ،وه‌زیر ده‌ره‌وی فهرانسه له لێدوانێك بۆ رۆژنامه‌ی فه‌رانسه‌وی فیگارۆ، بڕیاره‌كه‌ی ئێ����ران به به هه‌ندوه‌رنه‌گرتنی خواس����تی كۆمه‌ڵگای جیهان����ی ناولێبرد‌و دامه‌زراندن����ی ناوه‌ن����دی نوێ����ی پیتاندنی ئۆرانیۆمی به‌كارێكی مه‌ترسیدار وه‌سفكرد. كۆش����نێر به ئاماژه به بڕیارنامه‌ی شۆرای حوكام وتی كه پێداگری كۆماری ئیسالمی له له‌به‌رچاونه‌گرتنی داواكاری ناوه‌ندێكی سه‌ربه‌خۆی وه‌ك ئاژانس����ی نێوده‌وڵه‌تی وزه‌ی ئه‌ت����ۆم ل����ه راس����تیدا زۆر جێگای
مه‌ترسییه. له الیه‌ك����ی دیكه‌وه ده‌یڤی����د میلبه‌ند، وه‌زی����ر ده‌ره‌وه‌ی بریتانی����ا س����ه‌باره‌ت ب����ه‌م كاره‌ی ئێ����ران رایگه‌یاند كه «ئه‌م كاره‌ی ده‌سه‌اڵتدارانی كۆماری ئیسالمی نیش����انه‌ی ده‌ركه‌وتنی كێشه‌ی بنه‌ڕه‌تی ئێمه له‌گه‌ڵ ئێرانه« .وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی بریتانی����ا جه‌ختده‌كات����هوه ك����ه «ئێمه چه‌ندی����ن جار وتومانه ك����ه ئێران مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه به‌رنامه‌یه‌ی ئاشتیخوازانه‌ی ئه‌تۆم����ی هه‌بێ����ت ،ب����ه‌اڵم له پێش����دا ده‌بێ����ت متمانه‌ی كۆمه‌ڵگ����هی جیهانی به‌ده‌س����تبێنێت» .ناوب����راو ئه‌م كاره‌ی كۆماری ئیس��ل�امی ب����ه په‌راوێز كه‌وتنی زیاتری ئێران وه‌سفده‌كات. وته‌بێژی نوس����ینگه‌ی سه‌رۆك كۆماری ئه‌مریكاش له كاردانه‌وه‌یه‌كدا سه‌باره‌ت
به وه‌گه‌ڕخستنی ناوه‌نده‌كانی پیتاندنی ئۆرانیۆم له ئێران ،وتویه‌تی كه ئه‌م كاره به پێچه‌وانه‌ی به‌ڵێنه نێوده‌وڵه‌تییه‌كانی ئێرانه‌‌و نیش����انه‌ی ئ����ه‌وه‌ی كه كۆماری ئیس��ل�امی ده‌یه‌وێت لهوه زیاتر په‌راوێز بكه‌وێت. ئ����ه‌وه‌ی ئاش����كرایه س����ه‌ره‌ڕۆییه‌كانی كۆماری ئیسالمی له‌سیاسه‌تی ئه‌تۆمی‌و هه‌روه‌ها پێش����ێكارییه‌كانی سه‌باره‌ت به مه‌س����ه‌له‌ی مافه‌كانی م����رۆڤ له ئێران، لهوه زیاتر كۆماری ئیس��ل�امی توش����ی په‌راوێزكه‌وت����ن‌و گوش����ار نێوده‌وڵه‌ت����ی ده‌كات .ئه‌گه‌رچ����ی رژی����م ب����ه‌م كاره ده‌یه‌وێت مانه‌وی خۆی مس����ۆگه‌ر بكات، ب����ه‌اڵم نیش����انه‌كان ئه‌وه‌ده‌رده‌خه‌ن كه ئه‌م ج����ۆره سیاس����ه‌تانه هه‌رچی زیاتر به‌ره‌وه‌هه‌ڵدێر ده‌بات.
پێنجه‌مین كۆڕی گشتی یه‌كیه‌ت ی دێموكراتیك ی خوێندكاران ی كورد به‌ڕێوه‌چوو ی ی یه‌كیه‌ت ی گش���ت پێنجه‌مین كۆبوونهوه ی ی كوردل ه ش���ار دێمۆكراتیكی خوێندكاران ی سه‌رماوه‌ز ب ه س���نه ،ڕۆژی چوارشه‌م ه 4 ی ی 60كه‌س ل��� ه خوێندكاران ئام���اده بوون ی زانكۆه‌كانی سه‌رانس���ه‌ریی ،ئازاد و په‌یام ی كوردس���تان ل ه ی كاربۆرد ن���وور و عێلم ی سنه به‌ڕێو‌ه چوو. شار س���ه‌ره‌تا ڕێو ڕه‌س���مه‌ك ه ب���ه ده‌قه‌یه‌ك ی ی پاكی گیانبه‌ختكردووان بێده‌نگی بۆ یاد ڕێگایی ئ���ازادی به‌رابه‌ری له‌وانه ،ئێبراهیم لۆلفۆڵاڵه���ی ،كیانوش ئاس���ا و ئێحس���ان ی پێك���رد و دوات���ر فه‌تاحی���ان ،ده‌س���ت ی به‌ڕێوب���ه‌ری یه‌كیه‌تیه‌كه، ئه‌س���عه‌د باقر ی ی ل��� ه كاروباری یه‌ك س���اڵه ڕاپۆرتێك��� ئه‌م یه‌كیه‌تی ه س���ه‌باره‌ت ب���ه چاالكیه‌كان ی داواكاریه‌كان ل��� ه الیه‌ن ئه‌م و داڕش���تن دامهزراوه خوێندكاریه‌وه له مه‌ڕ هه‌ڵبژاردن ه ی سه‌رۆك ی ده‌یه‌م ی ده‌ور فه‌رمایش���یه‌كان ی ئاماژه پێدا .ناوب���راو ل ه درێژه‌دا كۆم���ار ی ل��� ه پێداگری ل ه س���ه‌ر ی خ���ۆ وته‌كان��� ی نه‌ته‌وه‌یی په‌ره‌پێدان به چه‌مكی مافخواز ل ه نێوان خوێن���دكاره كورده‌كان به‌تایبه‌ت ی كرماش���ان وئیالم خویندكارانی زانكۆكان كرد. ی ی كۆبوونه‌وه‌كه‌دا مۆختار زاره‌ع له دریژ‌ه ی ی ب���ه‌ره‌ی یه‌كگرتوو كه ب���ه نوێنه‌رایه‌ت
كورده‌وه له‌م ڕێوڕه‌س���م ه ئام���اده ببوو ب ه ی له‌گه‌ڵ ی ك���ه ،دژایه‌ت ڕاگه‌یاندن���ی ئهوه چه‌وس���اندنه‌و‌ه ئه‌ركێك���ی ئه‌خالقی���ه، ی ی بزووتن���هوه س���ه‌باره‌ت ب���ه س���ه‌رنج ی ی ل ه بواری سیاسه‌ت و هاوكار خوێندكار نێوان گرووپه‌كان و ره‌وت ه كوردستانیه‌كان ب��� ه له‌به‌رچاو گرتنی پێ���وه‌ر‌ه كولتووری، ی ئێ���ران و كۆمه‌اڵیه‌ت���ی و سیاس���یه‌كان كوردس���تان ل ه بارودۆخی هه‌نووكه‌ی چه‌ند ی ئاماده بووان كرد. ی ئاراسته وته‌یه‌ك ی ی كرماش���ان ل ه درێژه‌ش���دا كاوه قاس���م یه‌كێكیت���ر ل ه مێوانه‌كانی ئه‌م ڕێوڕه‌س���م ه ی له‌گ���ه‌ڵ ی ل��� ه په‌یوه‌ن���د وتارگه‌لێك��� ی تایبه‌تی ب��� ه ڕه‌وت و دامهزراوه س���ه‌رنج ی ی ماف خوێندكاره‌یه‌كان له بواری كێش��� ه م���رۆڤ و هه‌وڵ���ه‌كان بۆ په‌ره‌پێ���دان ب ه یو ی مافی مرۆڤ و ڕاهێنانی بنه‌ڕه‌ت پێوه‌ر ی ل ه نێوان خوێندكار‌ه مانا و تێگه‌یشتنه‌كان ی ی پێشكه‌ش كورده‌كاندا ،قس���هو باس���ێك به‌شدار بووان كرد. ی مه‌س���عود كه‌ره‌می به‌ڕێوب���ه‌ری یه‌كیه‌ت ی ی كورد ناوه‌ند ی خوێندكاران دێمۆكراتیك��� ی ل ه ی ڕه‌زامه‌ند كرماش���انیش به ده‌ربڕین��� ی به‌ڕێ���وه چوونی پێنجه‌می���ن كۆبوونهوه ی ی یه‌كیه‌تیه‌ك ه له سنه به به‌ستێنه‌كان گشت ی نێ���وان ناوه‌ه‌نده‌كانی یه‌كیه‌تیه‌ك ه هاوكار
ی كرد له ئۆستانه جۆربه‌جۆره‌كاندا ئاماژه ی و وتیش���ی ك ه هی���وام وایه ك���ه یه‌كیه‌ت كرماش���انیش بتوانێت سه‌باره‌ت به به‌ڕێو‌ه ی ی ل ه ساڵ ی خۆ ی گشت ی كۆبوونهوه چوون نوێدا هه‌وڵه‌كانی بخاته گه‌ڕ. ی ل��� ه جه‌ب���ار ده‌س���تباز و كاوه كه‌ریم��� ی وته‌بێژانی تری ئه‌م یه‌كیه‌تی ه ل ه زانكۆه‌كان ی ئه‌م ڕێو سه‌قز و مه‌ریوان دواین وتارده‌ران ی ڕه‌سم ه بوون و له درێژه‌ش���دا به‌رپرسان ی ئ���ه‌م یه‌كیه‌تی ه كومیت��� ه جۆربه‌جۆره‌كان ی كاریی خۆیان ی كومیته‌ت ی سااڵن ه ڕاپۆرت پێشكه‌ش كرد. ی ی یه‌كیه‌ت ی گش���ت پێنجه‌مین كۆبوونهوه ی دێمۆكراتیك���ی خوێن���دكاره كورده‌كان��� ی ئۆس���تانی كوردس���تان به به‌ڕێو‌ه ناوه‌ند ی س���كرتێر، ی ده‌نگدان بۆ هه‌ڵبژاردن بردن ی دۆعاگو كۆتایی پێهات و ل ه ئاكامدا مێهد ی ده‌نگ ،وه‌كوو س���كرتێری ئه‌م ب ه زۆرینه یه‌كیه‌تیه ،هه‌ڵبژێردرا. هه‌رل���ه‌م پێوه‌نده‌داو به پێ���ی هه‌واڵه‌کان خوێندکاران���ی ک���ورد خۆی���ان ب���ۆ پیرۆزباییه‌کان���ی رۆژی خوێن���دکار ئاماده ده‌که‌ن .کۆڕ و کۆمه‌ڵه خوێندکارییه ئێرانی و کوردییه‌کانی تاران ،له ئێستاوه ده‌ستیان ب��� ه ئاماده‌کارییه‌کانی رێوڕه‌س���می رۆژی خوێن���دکار کردووه ک ه چ���اوه‌ڕوان ده‌کرێ
بکرێت���ه پالتفۆرمی ده‌ربڕین���ی ناڕه‌زایه‌تی به دژی س���ه‌رکوتی بزووتنهوه خوێندکاری و کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کان .ئ���هوه ل ه کاتێکدا ک ه به‌رپرسانی زانکۆکانی تاران ،بۆ پێشگرتن ل ه به‌ڕیوه‌چونی خۆپیش���اندانه‌کانی رۆژی خوێندکار ،ب ه نیازن له رۆژی چوارش���ه‌مم ه (3ی نۆڤه‌مب���ه‌ر)هوه ده‌رگای زانک���ۆکان دابخه‌ن و ب ه گوێره‌ی ده‌ستوورێکی ئیداریش ک ه دوێنێ (هه‌ینی) دزه‌ی کردۆته دهرهوه، بڕیاره رۆژانی 15و 16ی سه‌رماوه‌ز هه‌موو هۆکاره‌کان���ی په‌یوه‌ن���دی (ئینته‌رنێ���ت، ته‌له‌فۆن و )...به ته‌واوی دابخرێن. ه���اوکات خوێندکارانی کورد ک ه بڕیاره ب ه
ناس���نامه و داخوازیی تایبه‌ت به خۆیانه‌و‌ه له خۆپیش���اندانه‌کاندا به‌ش���داریی بکه‌ن، رایده‌گه‌یه‌ن���ن ک ه ل���ه رۆژی خوێندکاردا، وێ���رای ناڕه‌زایه‌ت���ی ده‌ربڕین ل��� ه دۆخی ناله‌ب���اری مافه‌کان���ی مرۆڤ ل���ه ئێران و رۆژهه‌اڵتی کوردستان ،له‌داردانی چاالکانی سیاس���یی کوردیش مه‌حکووم و داواکانی بزووتن���ه‌وه‌ی خوێندکاری���ی کوردی���ش ل ه چاالکییه‌کان���دا به‌رز ده‌که‌ن���هوه .هه‌ر له‌م پێوه‌نده‌دا خوێندکارانی زانکۆی کوردستان ب ه نوس���ینی دروشم ل ه س���ه‌ر دیواره‌کانی زانکۆ خۆیان ب���ۆ به‌ڕیوه‌بردنی رۆژی 16ی سه‌رماوه‌ز ئاماده‌کردووه.
2
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
dwaroj@komala.net
هه‌واڵ
به‌یانییه‌ی ل ه خۆپیشاندانی خوێندكارانی كورد ل ه زانکۆی تاران 5خوێندكار کومیته‌ی ناوه‌ندی ده‌ستگیر ده‌كرێن ک ه تا ئێستا چاره‌نوسیان نادیاره کۆمه‌ڵه....
پاشماوه
ی س���ه‌رجه‌م ئێم��� ه خوازی���اری ئازاد زیندانیان���ی سیاس���یو مه‌ده‌ن���ی ل ه ی ئێران‌و نێو زین���دان جۆراوجۆره‌كان ی زیندان‌و ی س���زاكان هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه ئه‌و ئێعدامانه‌ین كه ل ه هه‌ر ناوچه‌یه‌ك ی ل ه ئێ���ران ،به‌س���ه‌ر هه‌ڵس���وڕاوان سیاس���ی ی���ان هه‌ڵس���وڕاوانی مافی مرۆڤدا سه‌پاوه. ی كۆتاییهێن���ان ب ه ئێم��� ه خوازی���ار ی گوش���اره‌كان بۆس���ه‌ر زانكۆ‌و البردن كه‌ش���وهه‌وای ئه‌منیه‌ت���یو نیزامی ل ه ی زانك���ۆكان‌و كورتكردنه‌و‌هی ده‌س���ت ی نیزامیی���ه‌كان ل��� ه به‌ڕێوه‌بردن��� زانكۆكانین. ئێم ه خوازیاری ئازادكردنی س���ه‌رجه‌م ی خوێندكاری���ی ل��� ه هه‌ڵس���وڕاوان زیندانه‌كان ،ب ه هه‌ر بیروباوه‌ڕێكه‌و‌ه ل ه تاران‌و شاره‌كانی تری ئێرانین. ی ئه‌مان��� ه ویس���ت‌و داخوازییه‌كان��� سه‌رجه‌م خه‌ڵكی ئێران‌و ئازادیخوازانه، ی سته‌ملێكراو‌ه ك ه ی خه‌ڵك ئه‌مه په‌یام ی ل ه ژێر ب���اری زۆڵم‌و ده‌یه‌وێ���ت خۆ چهوساندنهوه رزگار بكات. ی كوردستان، كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێشان وێ���ڕای داكۆكی ل��� ه خوێن���دكاران، ی ل���هو باوه‌ڕه‌دای ه ك��� ه بزووتن���هوه خوێندكاریی ،ده‌بێ ب ه شێوهی به‌رباڵو ی ل ه گ���ه‌ڵ بزووتنهوه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان كرێ���كاران ،ژن���ان‌و نه‌ته‌وه‌كانی ژێر ی بۆ ی ئێ���ران‌و بزووتن���هوه ده‌س���ت دیموكراس���ی ،خۆی رێكبخات ،تاكوو خۆڕاگرانه‌‌و به‌هێزتر ل ه جاران ،درێژه ی خۆی بدات. ب ه خه‌بات‌و تێكۆشان ی ی ناوه‌ندیی كۆمه‌ڵه كومیته زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان ی نۆامبری 2009ی زایینی 19 ی 1388ی هه‌تاو ی 8سه‌رماوه‌ز
نیوڕۆی رۆژی دووش����ه‌ممه ٢٠٠٩/١١/١٦ ژماره‌ی����ه‌ک ل����ە خوێندکاران����ی کورد لە زانکۆی تاران ک����ۆ بوونەوەیەکیان دژ بە حوکمە نامرۆڤانەکانی لەس����ێدارەدان لە کوردستان س����از کرد و تووڕەیی خۆیان لە لەس����ێدارەدانی ئیحس����ان فەتاحیان و مەترس����یی لەس����ێدارەدانی چاالکان����ی سیاسیی دیکەی کورد شێرکۆ مەعاریفی، فەرزاد کەمانگەر ،حەبیبوڵاڵ لەتیفی‌و ... دەربڕی. کۆبوونەوەکە بە خوێندنەوەی ھۆنڕاوەیەک بۆ شەھیدان و ئازادی و نیشتمان دەستی پێ کرد پاشان بەشداربووان دروشمەکانی «کوردستان ،گۆڕس����تانی فاشیستان»، «دولت کودتا این اخرین پیامه کردستان آم����اده قیامه»« ،نه تجزی����ه نه زندان، فدرالیس����م ب����رای ای����ران»« ،م����رگ بر دیکتاتور»« ،ق����وه قضایه ننگت باد»، «ترور ،اع����دام ،تبانی ،این اس����ت عدل اس��ل�امی» و «کرماشان شاری خۆمانە، نایدەینە بێگانە» یان خوێندەوە. چەن����د خوێن����دکار بەیاننام����ەو وتاریان
پاش����ان س����روودە خوێن����دەوەو نەتەوەیییەکان����ی «ئ����ەی ڕەقی����ب» و
هوله‌ند داوا ی كرد سوپای پاسداران بخرێـت ه زیندانیان���ی به‌ندیخان���هی ش���اری س���ن ه له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌ی مه‌رگدان ریزی رێكخراوه تیرۆریستییه‌كانه‌و‌ه نوێنه‌ران����ی به‌پارێزو لیبراڵ����ی پارلمان ی هوله‌ند ل ه كۆبوونه‌وه‌یه‌كی ئه‌م دواییانه‌ی خۆیان����دا ده‌نگی����ان ب���� ه بڕیارنامه‌یه‌كدا ك����ه تێی����دا داوا ل����ه یه‌كیه‌ت����ی ئوروپا ی رژیمی كراوه ،نێوی س����وپای پاسداران كۆماری ئیس��ل�امی بخاته ریزی رێكخراوه ی یه‌كیه‌تی ئوروپاوه. تیرۆریستییه‌كان ی رۆژنامه‌ی ئیس����راییلی ی راپۆرت به پی «جروزئه‌له‌م پۆس����ت» ئه‌م یه‌كه‌م جاره كه پارلمانی واڵتێكی ئوروپایی ،س����وپای پاس����دارانی كۆم����اری ئیس��ل�امی وه‌كوو رێكخراوێكی تیرۆریستی ناو لێ ده‌بات. له‌م بڕیارنامه‌یه‌دا س����وپای پاسداران به كرده‌وه‌ی تیرۆریس����تی مه‌حكوم كراوه ،و پشتیوانی سوپای پاسداران له حه‌ماس‌و حیزب����ۆاڵو هه‌روه‌ها رۆڵی ئ����ه‌م هێزه له ی خه‌ڵك����ی ن����اڕازی مه‌حكووم س����ه‌ركوت كراوه. ل����ه‌م بڕیارنامه‌ی����ه‌دا داوا ل���� ه ده‌وڵه‌تی هوله‌ند كراوه بۆ دانانی سوپای پاسداران له لیس����تی رێكخراوه تیرۆریس����تییه‌كانی یه‌كیه‌تی ئورووپا ،هه‌وڵ بدات. بڕیاروای����ه ئ����ه‌م بڕیارنامه‌ی����ه ل����ه ی یه‌كێت����ی ئوروپا له مانگی كۆبوون����هوه دیس����امبر له برووكسل بخرێته به‌ر باس‌و
لێكۆلێنه‌وه‌وه. ی هوله‌ند به ل ه هه‌مانحاڵ����دا پارله‌مان���� ی تر ،داوای له په‌سندكردنی بڕیارنامه‌یه‌ك رێكخراوی نیونه‌ته‌وه‌یی ده‌ریاوانی «ئای ئیم ئۆ» كردووه ك ه شیركه‌تی كه‌شتیڕانی كۆماری ئیس��ل�امی ل����ه ئه‌ندامی����ه‌ت له ش����ورای گش����تی ئه‌م رێكخراوه بێبه‌ش ب����كات .پارله‌مان����ی هوله‌ن����د ده‌ڵێت كه ی كه‌ش����یترانی كۆماری ئیسالمی شیركه‌ت له هه‌نارده‌كردنی چه‌ك‌و چۆڵ بۆ واڵتانی ده‌ره‌ركی‌‌و گرووپه تیرۆریستییه‌كان رۆڵی هه‌یه.
ئه‌فشینی حسه‌ین په‌ناهی ب ه دانانی بارمته ل ه زیندان ئازادكرا
ئه‌نوه‌ر حسه‌ین په‌ناهی
دیکەی زانکۆی تارانیش پیش����تیوانییان لە خۆپیش����اندانەکە کرد کە خوێندکارە کوردەکانیش بە خوێندنەوەی س����روودی «یار دبستانی» یەکەتیی خۆیان لەگەڵ ئەو ئازادیخوازانە نیشاندا. کۆبوونەوەکە بە خوێندنەوەی ڕەنجنامەی ئیحسان فەتاحیان و بەیاننامە ،دوایی پێ ھات و بە نیشانەی بێزاری لە حوکمی دژ بە مرۆڤی لەس����ێدارەدان تەنافی سێدارە سووتێنرا. ل����ە س����ەرەتای خۆپیش����اندانەکەدا حیراس����ەتی زانکۆی تاران ھێرشی ھێنایە سەر خوێندکاران و چەند دروشمیان دڕاند بەاڵم خوێندکاران نەیانھێاڵ کۆبوونەوەکە تێک بدەن و درێژەیان بە بەرنامەکە دا. بە داخەوە لەدوای ڕێوڕەس����مەکە پێنج خوێندكار ب����ه ناوه‌كانی له‌یال محه‌مه‌دی، په‌خش����ان عه‌زی����زی ،س����روه وه‌یس����ی، ئه‌حم����ه‌د ئیس����ماعیلی ،ئامانج ره حیمی له جه‌ریانی خۆپیش����اندانی خوێندكارانی «ئەی ش����ەھیدان» و «دەسا کوردینا» ك����وردی زانكۆی ت����اران له‌الی����ه‌ن هێزه خوێندرای����ەوە .بڕێک ل����ە خوێندکارانی ئه‌منیه‌تیه‌كانی زانكۆوه ده‌ستگیركراون.
ی ی كه‌مپه‌ین���ی داكۆك ی هه‌واڵ��� ب��� ه پێ ی سیاسی ومه‌ده‌نی ،ئه‌فشین له‌به‌ندكراوان ی ی به‌ندكراو حسه‌ین په‌ناهی ،برای چاالك ك���ورد ئه‌نوه‌ر حس���ه‌ین په‌ناه���ی كه ل ه ی ئه‌مساڵ له الیه‌ن ی 28ی ره‌زبه‌ر رێكه‌وت ی قوروه‌و‌ه ی ش���ار هێ���زه ئه‌منیه‌تیه‌كان ده‌ستبه‌س���ه‌ركرابوو ،به‌دانان���ی بارمت ه ئازادكرا. ی بنه‌ماڵه‌كه‌‌و ناوب���راو دوای به‌دواداچوون ی به‌س���ااڵچووی‌‌و هه‌روه‌ها س���كااڵو باوك ی ی نامـــــــــــ ه بۆ داكۆكیكاران نووس���ین ماف���ی م���رۆڤ به‌تایب���ه‌ت ب���ان ك���ی ی ی رێكخ���راو م���ۆن ،س���كرتێری گش���ت ی بارمته‌و نه‌ته‌وه‌یه‌كگرت���وه‌كان ،به دانان ی كه‌تبی ل ه م���ه‌ڕ به‌دوادا ی به‌ڵێن گرتن��� ی ی ب ه شێوه ی براكه ی دۆس���یه نه‌چوون كاتیی ئازادكرا. ی ی باس��� ه ئه‌نوه‌ر حسه‌ین په‌ناه شایان ی مه‌ده‌نی كورده ك ه ك ه ل ه هه‌ڵس���وڕاوان ی ئینقالبی رژیمهوه ساڵی له الیه‌ن دادگا
ی ئیعدامی سه‌ردا سه‌پابوو، رابردوو حوكم ی ی ده‌ربڕین ی ناڕه‌زایـــــــــه‌ت��� ك���ه دوا ی ی رێكخ���راوه نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان به‌رب�ڵ�او ی داكۆكی���كاری ماف���ی م���رۆڤ ،حوكم ی ناوبراو كه‌م كرایه‌و‌ه بۆ 6س���اڵ ئیعدام زیندان. ی ی برا هه‌روه‌ها ئه‌شره‌ف حسه‌ین په‌ناه ئه‌نوه‌ر ،كه‌س���اڵی رابردوو ل ه حاڵێكدا ب ه ی 5هه‌زار به‌ڵگ���هو تۆمارێك ك ه ب ه ئیمزا ی ی بێ تاوانیی براكه كه‌س بۆ س���ه‌لماندن ی به‌ره‌و تاران به‌ڕێوه‌بوو ،ب ه ش���ێوه‌یه‌ك گوماناوی كوژرا. ی ی ئه‌مه‌دا ئه‌فشین حسه‌ین په‌ناه به دوا ی له الی���ه‌ن بنه‌ماڵه‌كه‌یه‌وه ب ه دواداچوون ی برا گه‌وره‌كه‌ی ده‌كرد ،ك ه بۆ دۆس���یه ی ی ده‌ربڕین به‌م حوكم به هۆی ناڕه‌زایه‌ت ی ی ئه‌ش���ره‌ف ،له ماوه ئه‌ن���وه‌رو تیرۆر یه‌ك س���اڵی راب���ردوودا ل ه الی���ه‌ن هێزه ی قۆروه‌و‌ه چه‌ندین ی ش���ار ئه‌منیه‌تیه‌كان جار ده‌ستبه‌سه‌ركراوه.
دواب����ه‌دوای به‌ڕێوه‌بردن����ی حوكم����ی نادادپه‌روه‌ران����ی ئێعدام����ی ئێحس����ان فه‌تاحی����ان ،دوو به‌ندك����راوی دیك����هی به‌ندیخانه‌ی ناوه‌ندیی شاری سنه گیانیان له ده‌س����ت داو هه‌ر ئێس����تا هه‌ڕه‌ش����هی مه‌رگ باڵی به س����ه‌ر ته‌واوی زیندانیانی ئه‌م به‌ندیخانه‌دا كێشاوه. ب����ه پێی ئه‌و راپ����ۆرت و زانیاریانه‌ی له پێوه‌ندی له گ����ه‌ڵ بارودۆخی زیندانیانی به‌ندیخان����هی س����نه دا باڵوبوونه‌ت����هوه، زۆرب����هی ئ����ه‌م زیندانیان����ه گی����رۆده‌ی ویرووسی ئانفوالنزای جۆری (ئا) بوون‌و له ماوه‌ی حه‌تووی رابردوودا دوو كه‌سیان به ناوه‌كانی كه‌ماڵ ئه‌حمه‌دی و خوسره‌و ئی����زه‌دی به ه����ۆی تووش����بوونیان به‌م ویروسه‌وه گیانیان ل ه ده‌ست دا. ل����ه‌م پێوه‌ندییه‌دا ه����ه‌ر وه‌ك چاوه‌ڕوان ده‌كرا كاربه‌دستانی زیندانی سنه نه ته‌نیا تا ئێستا هیچ هه‌وڵێكیان بۆ پێڕاگه‌یشتن به زیندانیانی تووشبوو به ویروسی ناوبراو نه‌ك����ردووه‌و داوای زیندانیان����ی دیكه‌یان بۆ راگواستنیان بۆ ش����وێنێكی دیكه بێ وه‌اڵم هێش����تۆته‌وه ،به‌ڵكو به‌وپه‌ڕی بێ ش����ه‌رمییه‌وه هۆكاری گیان له ده‌ستدانی ئه‌و دوو به‌ندكراوه‌ش����یان بۆ مه‌س����ره‌ف
كردنی ل ه راده‌به‌ده‌ری ماده‌هۆشبه‌ره‌كان گه‌ڕانده‌وه. ئهوه له حاڵێكدایه كه كاربه‌ده‌س����تانی به‌ندیخانه‌كانی رێژیمی كۆماری ئیسالمی ب����ه‌رده‌وام ئیدیع����ای ئهوه ده‌ك����ه‌ن كه ئ����هو راپ����ۆرت و زانیاریان����هی كه باس ل����ه ئاڵووێ����ری بهرباڵوو هه‌رزان����ی ماده هۆشبه‌ره‌كان له زیندانه‌كاندا ده‌كه‌ن‌و له ده‌زگاكانی راگه‌یان����دن دا باڵو دهبنهوه، درۆن‌و ش����انتاژی دوژمنان����ی ده‌زگای قه‌زایی‌و نیزامی كۆماری ئیسالمین. ل ه الیه‌كی دیكه‌وه ده‌بیرخانه‌ی رێكخراوی دیفاع ل����ه مافی مرۆڤی كوردس����تان له راگه‌یاندراوێكدا باڵویكرده‌وه كه بارودۆخی ته‌ندورس����تی س����ه‌رۆكی به‌ندك����راوی رێكخراوه‌كه‌یان ،س����ه‌دیق كه‌بودوه‌ند به ته‌واوی له مه‌ترسی دایه. دوای دادگای����ی كـــــردنی ل����ه دادگای ئینقالبی ش����اری مه‌هــــــــاباد ،سه‌رۆكی رێكخ����راوی دیف����اع ل����ه ماف����ی مرۆڤی كوردس����تان ،س����ــــــــــدیقی كه‌بودوه‌ند ب����ۆ به‌ندی 209ی زیندانی ئێڤین له تاران راگوێزاو ماوه‌ی چه‌نــــــــد حه‌وتوویه‌كه له ژێرزه‌مینی به‌ندی 350ی ئه‌م به‌ندیخانه‌دا راگیراوه.
ژنانی ئێران س���ه‌باره‌ت ب ه سه‌رکوتی چاالکانی کورد ناره‌زایه‌تی ده‌رده‌بڕن له به‌یانیه‌یه‌ک����دا ژماره‌یه‌کی به‌رچاو ل ه ژنانی چاالکی بواری یه‌کسانی سه‌باره‌ت ب����ه ئیعدام����ی ئیحس����ان فه‌تاحی����ان و مه‌ترسی ئیعدامی چاالکانی دیکه‌ی کورد ل ه رۆژهه‌اڵت����ی کوردس����تان ناره‌زایه‌تی ده‌رده‌بڕن و داوا له نهتهوه یه‌کگرتووه‌کان و واڵتانی جیه����ان ده‌که‌ن تا بۆ به‌رگرتن له س����ه‌رکوت و ئیعدامی چاالکانی کورد ناره‌زایه‌تی ده‌ربڕن. ل ه به‌ش����ێکی ئه‌و به‌یانیه‌ی����ه‌دا هاتووه: «کۆماری ئیسالمی ،ئیحسان فه‌تاحیان، الوی خه‌باتگێڕی ک����ورد که له بێدادگای ده‌س����ه‌اڵتداران دا ب���� ه ده س����اڵ زیندان مه‌حک����وم کرابوو ،به بێ س����ه‌رنجدان به ناره‌زایه‌تی����ه نێونه‌ته‌وه‌ییه‌کان به ته‌نافی داری ئه‌س����پارد .بێگوم����ان ئ����هو بڕیاره ش����ومه ب���� ه هه‌ڵک����ه‌وت نیی����ه .رێژیمی ئێران پێش����ێلکردنی مافی شارۆمه‌ندان‌و هه‌اڵواردنی مه‌زهه‌بی ،قه‌ومی نهتهوهییو ی كردووه‌و هه‌موو گروپه ره‌گه‌زیی یاسای ی له سیاسی ـ کۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ب ه نایاسای
قه‌ڵه‌م ده‌دات .له‌م نێوه‌دا له قه‌ڵه‌مدانیان به جیاییخ����وازی و تیرۆری����زم کراون به رێگاخۆش����که‌ری کوش����تاری چاالکان����ی سیاسی -کۆمه‌اڵیه‌تی قه‌ومی و نه‌ته‌وه‌یی و هاوکات ئ����هو ده‌رفه‌ته ب����ه خاوه‌نانی ده‌س����ه‌اڵت ده‌دا تا تیرۆر و س����ه‌رکوتی خه‌بات����ی مافخوازن����هی کۆمه‌اڵیه‌ت����ی - سیاسی له سه‌رانس����ه‌ری واڵت دا پاساو بده‌ن و په‌ره‌ی پێ بده‌ن». له درێژه‌ی به‌یاننامه‌ک����ه‌دا جیاییخوازی و تیرۆریس����م وه‌ک دوو بیان����وو له الیه‌ن ده‌س����ه‌اڵتی کۆم����اری ئیس��ل�امیه‌وه بۆ س����ه‌رکوتی خه‌ڵکی ک����ورد زانراوه و داوا ی ئێران‌و له گش����ت ویژدانه وش����یاره‌كان سه‌رتاس����ه‌ری جیهان کراوه تا یه‌كده‌نگ ێ مه‌رج له بۆ پشتیوانیی هه‌مه‌الیه‌نه و ب چاالكانی سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تیی كه‌مینه قه‌وم����یو نه‌ته‌وه‌یی‌‌یه‌كان‌و ب����ه تایبه‌ت خه‌باتگێڕانی كورد كه له به‌ندیخانه‌كانی كۆماری ئیس��ل�امیدا له مه‌ترسیی ئێعدام كردن‌دان ،راپه‌ڕن.گیتی عدالتی ،آلمان-
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
تایبه‌ت
dwaroj@komala.net
كۆبوونه‌وه‌ی كورده‌كانی ئاڵمان بۆ مه‌حكومكردنی ئێعدامی ئێحسان فه‌تاحیان رۆژی ش���ه‌مم ه 23ی خه‌زه‌ڵوه‌ر كاتژمێر 2ت���ا 5ی پاش نیوه‌ڕۆ خۆپیش���اندانێكی جه‌ماوه‌ری ب ه به‌شداری نزیك ب ه 700كه‌س ل ه هه‌ڵسوڕاوانی سیاسی كوردو نوێنه‌رانی هه‌موو حیزب ه كوردستانییه‌كان ل ه به‌رده‌م باڵوێزخانه‌ی كۆماری ئیس�ل�امی له شاری فرانكفۆرت ببه‌ڕێوه‌چوو .له‌و رێوه‌ره‌سمه‌دا پ���اش مه‌حكومكردنی ئێعدامی ئێحس���ان فه‌تاحی���ان خۆپیش���انده‌ران خوازی���اری راگرتنی س���زای ئێعدام به‌سه‌ر به‌ندكراوانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی بوون. ل���ه مه‌راس���یمه‌كه‌دا س���ه‌ره‌تا كومیته‌ی ئام���اده‌كاری خۆپیش���اندانه‌كه (كومیته‌ی فرانكف���ۆرت) په‌یامێك���ی ب���ه‌م بۆن���هوه خوێنده‌وه .پاشان دوایین نامه‌ی شه‌هیدی ئێحس���ان فه‌تاحی���ان‌و نامه‌ی ف���ه‌رزادی كه‌مانگ���ه‌ر بۆ ئێحس���ان ،بۆ به‌ش���داربوان خوێندرای���هوه .دواتر هه‌موو حیزب‌و الیه‌ن ه سیاس���ییه‌كان ه���ه‌ركام په‌یام���ی خۆیان خوێنده‌وه. په‌یامی كومیت���هی فرانكفۆرتی كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێشانی كوردس���تان له‌الیه‌ن وریا محه‌م���ه‌دی جێگ���ری كومیت���هی ناوه‌ندی خوێندرای���هوه .له درێژه‌ی رێوره‌س���مه‌كدا په‌یامێكی ب��� ه زمانی ئاڵمانی س���ه‌باره‌ت ب ه یادی ئێحس���ان خوێندرایه‌وه .دواتر ل ه الیه‌ن كومیته‌ی هه‌ڵس���وڕاوانی كرێكاری ل ه ك���ه به‌ش���داربووان به داگیرس���انی مۆم‌و ش���اری فرانكفۆرت په‌یامێك خوێندرایه‌وه .هه‌ڵدانی دروش���م دژی كۆماری ئیس�ل�امی پاش ئه‌وه‌ش ل ه الیه‌ن كورده‌كانی باكوری یادی ئێحسانیان به‌رزراگرت. نیشته‌جێی فرانكفۆرت په‌یامێك به‌م بۆنهوه هه‌رل���ه‌م پێوه‌نده‌دا رۆژی چوارش���ه‌مم ه پێش���كه‌ش كرا .ئێواره‌ی هه‌م���ان رۆژ ل ه 27ی خه‌زه‌ڵ���وه‌ر ل ه بێرلین���ی پایته‌ختی كاتژمێر شه‌ش تا هه‌شت ل ه ناوه‌ندی شاری ئاڵم���ان له ب���ه‌رده‌م باڵوێزخانه‌ی كۆماری فرانكفۆرت كۆبوونه‌وه‌یه‌كی دیكه س���ازكرا ئیس�ل�امی ئێران ب ه سه‌رپه‌رشتی بنه‌ماڵه‌ی
هه‌رگه‌لێک پشت به هێزی نه‌وه‌کانی خۆی نه‌به‌ستێت ،ناتاونێت بگات ه سه‌ربه‌ستی رۆژی یه‌کشه‌مم ه 2009.11.15کاتژمێر 2ی تا 6ی ئێوار‌ه ل ه شاری شه‌فێڵد بۆ به‌رز راگرتنی شه‌هیدانی کۆمه‌ڵکوژی دێرسیم و سینه‌مای عاموودا و هه‌روه‌ها پرسهو سه‌ره‌خۆشی بۆ شه‌هیدی به‌رخۆدانی رۆژهه‌اڵتی کوردوستان شه‌هید ئیحسان فه‌تاحیان ل ه الیه‌ن کۆمیته‌ی چاودێری کوردۆساید له بریتانیا کۆڕێکی ماته‌مینی بيڕێوه چوو. کۆڕه‌ک ه ب ه سروودی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌ی ره‌قیب و خوله‌کێک وه‌ستان بۆ رێز گرتن له سه‌ر جه‌م شه‌هیدانی کوردوستان ل ه الیه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ر خاتوو باوان رۆژهه‌اڵتی ده‌ستی پێکرد .پاشان محمد قوڵه‌سوێرویی وتارێکی سه‌باره‌ت به کۆمه‌ڵکوژی دێرسیم پێشکه‌ش ب ه به‌شداران کرد و هه‌وه‌ها به‌ڕێز موخلیس خه‌له‌ف بابه‌تێکی له‌سه‌ر چۆنێتی سووتاندنی سینه‌مای عاموودا ب ه ده‌ستی ریژیم سوریا پێشکه‌ش به به‌شداران کرد. ل ه درێژه‌ی سمیناره‌که‌دا به‌رێز محمد هه‌ورامی لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی زانستی سه‌باره‌ت به جۆر و شێوازه‌کانی جینۆساید و ره‌وشی مافی
تیمی ئێعدام ل ه كوردستان مه‌به‌ستێكی تازه په‌یڕه‌و ده‌كات په‌رویز ره‌حیمزاده
زیندانیاسی سیاس���ی -كۆمیته‌ی پاراستنی گیراوانی سیاس���ی ئێ���ران كۆبوونه‌وه‌یه‌كی ناڕزایه‌تی به‌ڕێوه‌چوو. ل��� ه كۆبوونه‌كه‌دا ئیعدامكردنی ئیحس���ان فه‌تاحی���ان مه‌حك���وم ك���را و داوای هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی حوكمی ئیعدامی زیندانیانی سیاس���ی كورد ك���ه ئێس���تا ژماره‌یه‌كیان
ل ه بریتانیا بۆ یادی كۆمه‌ڵكوژیی دێرسیم‌و سینه‌مای عامووداو ئیحسان فه‌تاحیان كۆڕێك به‌ڕێوه‌چوو مرۆڤ ل ه هه‌رچوار پارچه‌ی کوردوستان پێشکه‌ش کرد و داوای له به‌شداران کرد که بێده‌نگ نه‌بن سه‌باره‌ت به‌و کۆمه‌ڵکوژی و پێشێلکاریانه‌ی له هه‌مبه‌ر کوردان پێڕه‌و ده‌کرێت. پاشان چه‌ند دۆکییۆمێنتی ڤیدیۆیی سه‌باره‌ت ب ه هه‌ردوو کاره‌ساتی دێرسیم عاموودا نیشانی به‌شداران درا. هه‌روه‌ها به‌ڕێز سه‌رجان باکووری لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی تێرو ته‌سه‌لی سه‌باره‌ت ب ه کۆمه‌ڵکوژی دێرسیم پێشکه‌ش کرد، ک ه تێیدا تیشکی خسته‌سه‌ر به‌رخۆدانی کوردانی عه‌له‌وی له هه‌مبه‌ر رژیمی تورکیای داگیرکه‌ردا و باسی خاڵ ه الوازه‌کانی شۆڕشه‌که‌یشی کرد. پاشان هادی بووتیمار ب ه ناوی چاودێری کوردۆساید هوه پرسهو سه‌ره‌خۆشی خۆیانی سه‌باه‌رت به شه‌هید بوونی ئیحسان فه‌تاحیان ئاراسته‌ی هه‌موو گه‌لی کورد، به‌تایبه‌ت بنه‌ماڵه‌ی به‌ڕێزی ناوبراو کرد. هه‌روه‌ها له‌سه‌ر دوا ره‌وشی گیراونی کورد وخاوێندارێتی کردن له به‌رخۆدانی ئه‌وان ل ه گرتووخانه‌کانی ئێران و سوریا زانیاری ب ه به‌شداران دا و داوای لێکردن ک ه بۆ ئه‌وه‌ی
5
کۆمه‌ڵکوژیه‌کان دژ به نه‌ته‌وه‌ی کورد چه‌ندبار‌ه نه‌بنه‌و‌ه پێویست ه هه‌مو الیه‌کمان هه‌ڵوێستی جدی و شیاو ل ه خۆمان نیشان بده‌ین. پاشانیش سه‌باره‌ت ب ه میکانیزم و شێوازی چوون ه پێشه‌وه‌ی که‌مپه‌ینی سه‌رتاسه‌ری دژ ب ه بڕیاری سێداره بۆ به‌شداربوانی شی کرده‌و‌ه و داوای لێکردن له‌و هه‌وڵه نێو خۆیی و نێو ده‌وڵه‌تیه‌دا ک ه بۆ پاراستنی گیانی گیراوانی ب ه سێداره حوکمدراو رێکخراو‌ه جێی خۆیان بگرن. شایانی باس ه ک ه هه‌موو ئه‌وکه‌سانه‌ی بابه‌تیان پێشه‌که‌ش کرد ،گرینگی زۆریان دا ب ه بڕیاری سێداره له ئێران ته‌رخان کرد. هه‌روه‌ها له کۆتایی کۆڕه‌که‌دا به‌شداران سه‌رخۆشیان له یه‌کتر کردو به‌ڵێنیاندا ک ه تا دوایین هه‌ناس ه گیراوانی خۆیان ب ه ته‌نیا ناهێڵنه‌وه. چاودێری کوردۆساید -بریتانیا که‌مپه‌ینی دژ به سێداره‌ی چاالکانی کورد له ئێران
مه‌رترس���ی جێبه‌جێكردن���ی حوكمه‌كه‌یان ده‌كرێت. له كۆبوون���هوه ناڕه‌زایه‌تییه‌كه‌ی ش���اری بێرلین چه‌ندین رێكخراوو حیزبی كوردیشی تێ���دا به‌ش���دار ب���وون و هه‌ركامی���ان ب ه خوێندن���ه‌وه‌ی راگه‌یاندنی خۆی���ان ئیعدام كردنی زیندانیانی سیاسیان مه‌حكوم كرد.
رێكخراوه‌كانی مافی مرۆڤ ئێعدامی ئێحسان فه‌تاحیان مه‌حكوم ده‌كه‌ن فدراسیۆنی نێوده‌وڵه‌تی كۆمه‌ڵگاكانی مافی مرۆڤ ()FIDHو كۆمه‌ڵه‌ی داكۆكیكار له مافه‌كانی مرۆڤ ل ه ئێران ( )LDDHIل ه به‌یانییه‌یه‌كدا به‌توندی ئێعدامی ئێحسان فه‌تاحیان مه‌حكوم ده‌كه‌ن‌و داوا ل ه ده‌سه‌اڵتدارانی ئێران ده‌كه‌ن هه‌رچی زووتر‌ه جێبه‌جێكردنی سزای ئێعدام له ئێران رابگرن. مرۆڤ‌و كۆمه‌ڵه‌ی داكۆكیكار ل ه مافه‌كانی مرۆڤ ل ه ئێران ل ه به‌یانییه‌كه‌دا نیگه‌رانی توندی خۆی بۆ پرۆسه‌ی دادگاییه‌كه‌ی ئێحسان‌و ئه‌شكه‌نجه‌كردنی ئه‌و ده‌رده‌بڕێت‌و ئه‌م تاوانه‌مه‌حكوم ده‌كه‌ن ،هه‌روه‌ها دوا ل ه كاربه‌ده‌ستانی كۆماری ئیسالمی ده‌كه‌ن ك ه جێبه‌جێكردنی حوكمی ئێعدامی حه‌بیبواڵ له‌تیفی‌و شێركۆ مه‌عارفی رابگرێت‌و به گشتی حوكمی ئێعدام ل ه ئێران نه‌هێڵن.
خۆپیشاندان له‌شاری ئۆسڵۆ بۆ مه‌حکومکردنی ئێعدامی ئیحسان سێ شه‌مم ه ڕێککه‌وتی 17ی مانگی نوامبری 2009خۆپیشاندانێکی شکۆدار به‌شداری ده‌یان که‌س له‌کوردانی دانیشتووی ئۆسڵۆ و ده‌وروبه‌ر له‌سه‌ربانگه‌وازی کۆمه‌ڵێک له‌خوێندکارانی کورد وهه‌روه‌ها کوردانی دانیشتووی ئۆسڵۆ و ده‌وروبه‌ر به‌ڕێوه‌چوو .خۆپیشاندان سه‌ره‌تا ل ه «ترافیک کانتن» له‌ناوه‌ندی شار له‌کاتژمێر 3ی پاشنیوه‌ڕۆ ده‌ستی پێکرد، پاشان به‌ڕێپێوان به‌ره‌و په‌ڕله‌مان درێژه‌ی هه‌بوو .به‌شداربووان به‌هه‌ڵگرتنی وێنه‌کانی کاک ئیحسان فه‌تاحیان و دانی دروشمی «وه‌ک پاراستنی مافی مرۆڤ»« ،مافی ئازادی ده‌ربڕین»« ،نا بۆ ئه‌شکه‌نجه»، «نا بۆ له‌سێداره‌دان»« ،نا بۆ بنده‌ستی گه‌لی کورد» به‌زمانی نۆروێژی ،ناڕه‌زایه‌تی
تووندی خۆیان له‌مه‌ڕ له‌سێداره‌دانی کاک ئیحسان فه‌تاحیان له‌الیه‌ن کۆماری ئیسالمیه‌و‌ه ده‌بڕی و هاوکات هاوپشتی قوڵ وبه‌رینی خۆیان له‌گه‌ڵ بنه‌ماڵه‌ی شه‌هید ئیحسان و زیندانیانی سیاسی کوردی له‌حاڵی مانگرتن ده‌بڕی. كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان سپاسی هه‌موو ئه‌وکه‌سایه‌تیان ه ده‌کات که‌له‌م خۆپیشاندانه‌دا به‌شداریانکرد بۆ ئه‌وه‌ی نه‌هێڵن سه‌ره‌ڕۆییه‌کانی کۆماری ئیسالمی بێ واڵم بمێنێته‌وه. ی كوردستان ی زه‌حمه‌تكێشان كۆمه‌ڵ ه 17ی مانگی نوامبری 2009
به دوای ناڕه‌زایه‌تیه‌كانی ئه‌م دواییانه‌ی ئێران ،واته رووداوه‌كانی دوای كووده‌تای هه‌ڵبژاردن ل ه ئێران، ناڕهزایهتیو خۆپیشاندانی خه‌ڵك ب ه شێوهی به‌رباڵو ل ه ئاستی ئێران ،ب ه ته‌واوه‌تی ئه‌م رژیم ه دژه ئینسانیه‌ی له‌رزاندوو به‌مجۆره بزوتنه‌وه‌ی خه‌باتی ئازادیخوازانهو دێمۆكراسیخوازانه ل ه ئێران پێی نایه ده‌وره‌یه‌كی نوێ ل ه خه‌بات‌و تێكۆشان بۆ به‌ده‌ستهێنانی ئه‌و مافان ه ك ه له ماوه‌ی چه‌ندین ساڵ ه لێی زه‌وت كراوه .له‌م پڕۆسه‌یه‌شدا كوردستان وه‌كوو به‌شێكی گهورهو ئێستراتژیك ل ه بزوتنه‌وه‌ی سه‌رتاسه‌ری‌و خوازیاری ئاڵ‌وگۆڕ ل ه ئێران كه ل ه ماوه‌ی خه‌بات‌و چاالكیه‌كانی خۆیدا مێژوویه‌كی پڕشنگداری بۆ گه‌لی كورد تۆمار كردووه ،بووه‌ت ه ئامانجی سه‌ركوتی بێ به‌زه‌ییانه‌ی ئه‌م رژیمه. ل ه چه‌ند رۆژ له‌مه‌و پێشه‌وه تێمێكی تایبه‌ت ب ه ئێعدامی زیندانی سیاسی كورد ،له تارانه‌وه به‌ره‌و كوردستان وه‌ڕێكه‌وتوون ،كه ئێحسان فه‌تاحیان سیمای خۆڕاگری ناو زیندانه‌كانی رژیمی كۆماری ئیسالمی ،یه‌كه‌م ئامانجی ئه‌م ته‌وژمه مه‌رگ هێنه‌ر‌ه بوو. بێگومان رژیمی سه‌ركوت‌و ئه‌شكه‌نجه، ده‌یه‌وێت به ئێعدامی الوانی تێكۆشه‌ر له كوردستان بزوتنه‌وه‌ی كوردستانی پێ دامركێنێته‌وه ،به‌اڵم ب ه دڵنیاییه‌و‌ه ئه‌م ه هه‌ڵه‌ی ئه‌و دیكتاتۆره‌ی ك ه ده‌یه‌وێت ل ه ئاخرین هه‌ناسه‌كانی خۆیدا ،تووڵه‌ی ناكارامه‌یی خۆی‌و واڵمنه‌دانه‌و‌ه ب ه خواسته‌كانی كۆمه‌اڵنی خه‌ڵك ،له الوانی ئه‌م گه‌له بكاته‌وه. ته‌مه‌نی رژیمی كۆماری ئیسالمی روو ل ه كۆتاییه‌‌و رۆژ له‌گه‌ڵ بڵێسه‌ی ئاگڕ‌و شۆڕش‌و راپه‌ڕین ل ه ئێران ب ه گشتیو كوردستان به تایبه‌تی خه‌ریك ه پهره ده‌سێنێت‌و خه‌ڵكی ئازادیخوازی كوردستان به‌و جۆره‌ی ك ه نیشانیاندا بێزاری خۆیان له‌م رژیمه ،به مه‌حكووم كردنی حوكمی ئێعدامی ئێحسان فه‌تاحیان‌و هه‌موو كردهوه دژه ئینسانیه‌كانی ئه‌م رژیمه ،نیشاندا .ب ه پێی ئه‌و هه‌وااڵنه‌ی كه باڵوبوونه‌ته‌و‌ه له‌وانه‌یه شێركۆ مه‌عارفی تێكۆشه‌ری سیاسی كورد كه ماوه‌ی یه‌كساڵ له‌مه‌وپێش له الیه‌ن هێزه‌كانی ئیداره‌ی ئیتالعات له سه‌قز ده‌ستبه‌سه‌ر كرا، ئامانجی دووهه‌می ئه‌و تیم ه بێت كه تایبه‌ت بۆ به‌ڕێوه‌بردنی ئێعدامی زیندانیانی سیاسی كورد به‌ره‌و كوردستان هاتوون. دیاره ئه‌م قۆناغ ه ك ه بزوتنه‌وه‌ی كوردی كه خه‌ریكه ده‌یخات ه پشت سه‌ر دوره‌یه‌كی چاره‌نووسسازه‌‌و پێویسته سه‌رجه‌م هه‌موو خه‌ڵكی كوردستان له به‌رانبه‌ر ئه‌م ماشین ه سه‌ركوته‌دا رابوه‌ستن‌و به ناڕهزایهتیو خۆپیشاندانی خۆیان ،پێش ب ه به‌ڕێوه‌بردنی حوكمی ئێعدامی ئه‌و تێكۆشه‌ران ه بگرن كه بۆ به‌رگری ل ه نه‌ته‌وه‌یه‌ك ئه‌مڕۆكه ل ه ژێر حوكمی سێداره‌دان‌و تا ئێستا چۆكیان بۆ ئه‌و رژیمه دانه‌داوه‌‌و خۆیان ئاماده كردووه تا دوایین هه‌ناسه به‌رگری ل ه مافه‌كانی خه‌ڵكی كوردستان بكه‌ن .هه‌ر بۆی ه ئه‌مجاره‌یان رژیمی كۆماری ئیسالمی ده‌بێ ئهوه بزانێ كه ته‌نیا له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك چاالكی سیاسی به‌ره‌وڕوو نیه به‌ڵكوو ئه‌مه رووبه‌ڕوو بوونه‌و‌ه له‌گه‌ڵ بزوتنه‌وه‌یه‌ك ،ك ه بڕیاری داوه تا سه‌ركه‌وتنی یه‌كجاری بێ راوه‌ستان درێژه ب ه خه‌باتی خۆی بدات‌و تا راماڵینی ئه‌م رژیمه سه‌ركوتگه‌ر‌ه ل ه كوردستان ،ل ه سه‌نگه‌ردا بمێنێته‌وه.
4
تایبه‌ت
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
dwaroj@komala.net
رێوڕه‌سمی رێزگرتن له‌یادی هاوڕێ ئیحسان فه‌تاحیان ل ه ناوه‌ندی سه‌رکردایه‌تی کۆمه‌ڵه
پاشنیوه‌ڕۆی رۆژی هه‌ینی 2009/11/20ل ه ناوه‌ندی سه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵ ه ب ه به‌شداری چه‌ندین كه‌س ل ه نوێنه‌رانی حیزب‌و رێكخراوه كوردس���تانییه‌كانی باش���ور‌و رۆژهه‌اڵت���ی كوردس���تان ،هه‌روه‌ه���ا ب���ه ئاماده‌بوونی كادرو ئه‌ندامان‌و پێش���مه‌رگه‌كانی كۆمه‌ڵه، رێوڕه‌س���مێك بۆ رێزگرت���ن له‌یادی هاوڕێ ئێحسان فه‌تاحیان به‌ڕێوه‌چوو. رێوه‌ڕه‌سمه‌ك ه ب ه سرودی بانگه‌واز ،سرودی ره‌سمی كۆمه‌ڵه ده‌ستی پێكرد‌و پاشان ب ه ده‌قیقه‌ی���ه‌ك بێده‌نگی رێ���ز له‌یادی هاوڕێ ئێحس���ان‌و هه‌موو گیانبه‌ختكردوانی رێگای رزگاری كوردس���تان‌و مرۆڤایه‌تی گیرا .ل ه دریژه‌ی رێوه‌ڕس���مه‌كه‌دا په‌یامی كۆمیته‌ی ناوه‌ندی كۆمه‌ڵه ب ه بۆنه‌ی له‌س���ێداره‌دانی شه‌هید ئێحسان فه‌تاحیان له الیه‌ن هاوڕێ عومه‌ر ئیلخانیزاده ،س���كرتێری گش���تیی كۆمه‌ڵ���هی زه‌حمه‌تكێش���انی كوردس���تان پێشكه‌ش ب ه ئاماده‌بووان كرا. ه���اوڕێ عوم���ه‌ر ئیلخانی���زاده وێ���ڕای به‌رزنرخاندن���ی وره‌ی ب���ه‌رزی ه���اوڕێ ئێحس���ان‌و كوڵنه‌دان���ی له‌به‌رامبه‌ر رژیمی كۆماری ئیسالمی ،هه‌وڵی رێكخراوو حیزب‌و كه‌س���ایه‌تییه‌كان له‌كوردس���تان‌و ئێ���ران‌و ده‌ره‌وی واڵت���ی رێزلێگرت ك ه له‌و ماوه‌یه‌دا به ش���ێوه‌ی جۆراجۆر به‌شداری هه‌ڵمه‌تی پێش ئێعدامی هاوڕێ ئێحس���ان‌و دواتریش
مه‌عروف���ی ،ئه‌ندامی كومیت���هی ناوه‌ندی حیزبی دیموكراتی كوردستان چه‌ند وته‌یه‌ك به‌م بۆنهوه پێش���كه‌ش ك���راو به‌رخۆدان‌و فیداكاری شه‌هید ئێحسانی رێزلێنا. به‌دوای ئه‌وه‌ش���دا به‌ڕێز محه‌مه‌د حه‌مۆ، نوێنه‌ری ره‌وتی ئاینده‌ی كورد له س���وریا ب���ه نوێنه‌رایه‌تی س���ێ حیزبی سیاس���ی كه بریتیب���وون له :حیزب���ی چه‌پی كورد له س���وریا ،حیزبی دیموكرات���ی كورد له س���وریا‌و ره‌وتی ئاینده‌ی كورد له‌س���وریا، چه‌ند وته‌یه‌كی سه‌باره‌ت به له‌سێداره‌دانی شه‌هید ئێحسان پێشكه‌ش كرد. مه‌راس���یمه‌كه به خوێندن���ه‌وه‌ی په‌یامی حیزب‌و الیه‌نه سیاسییه‌كانی كورد له باشور‌و رۆژهه‌اڵت���ی كوردس���تان وه‌ك بزوتنه‌وه‌ی دیموكراس���یخوازانی كوردس���تان‌و حیزبی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان‌و خوێندنه‌وه‌ی په‌یامی كۆمیته‌‌و ته‌ش���كیالته‌كانی كۆمه‌ڵه له‌شاره جیاجیاكانی كوردستان‌و هه‌روه‌ها خوێندن���ه‌وه‌ی چه‌ندی���ن پارچه ش���یعر‌و په‌خش���ان له الیه‌ن هاوڕێیانی پێشمه‌رگه درێژه‌ی به كاره‌كه‌یدا. رێوه‌ڕه‌س���مه‌كه پ���اش نزی���ك ب���ه دوو كاتژمێ���ر له نێوان هاوس���ۆزی‌و هاوخه‌می مه‌حكومكردنی ئه‌و جه‌نایه‌ته‌بوون .هاوڕێ ك���ورد ،پش���تگیری كۆمیت���هی ناوه‌ندی باقی هه‌ڵس���وراوانی كورد ل ه سیاچاڵه‌كانی به‌ش���داربووان ب���ۆ بنه‌ماڵ���هی ش���ه‌هید ئێحس���ان‌و هاوڕێیان‌وهه‌موو ئازادیخوازان عومه‌ر له‌كۆتاییدا سه‌ڕه‌ڕای جه‌ختكردنه‌و‌ه كۆمه‌ڵه‌ی ل���ه به‌رده‌وامبوونی چاالكییه‌كان كۆماری ئیسالمی راگه‌یاند. له‌س���ه‌ر به‌رده‌وامبوونه ل ه نێوان ریزه‌كانی بۆ هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی حوكم���ی ئێعدامی له‌میانه‌ی رێوه‌ڕه‌سمه‌كه‌دا ل ه الیه‌ن مسته‌فا كۆتایی پێهات.
په‌یامی سه‌رخۆشی الیه‌ن ه سیاسییه‌کان بۆیادی هاوڕێ ئێحسان فه‌تاحیان حیزبی شیوعی كوردستان -عێراق كۆمیته‌ی پارێزگای سلێمانی بۆ به‌ڕێ���زان له‌كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێش���انی كورستان ساڵوێكی گه‌رم رێزگرتن له هاوڕێ (ئێحس���ان فه‌تاحیان) رێزگرتنه له تێكۆش���ان‌و به‌رخۆدانی هه‌موو ئه‌و تێكۆشه‌رانه‌ی كه بۆ ماف‌و ده‌سته‌به‌ری ئازادیو دادپه‌روه‌ری كۆمه‌اڵیه‌تی گیانفیدایی ده‌كه‌نه سه‌رمه‌شقی خه‌بات‌و بێ گوێدانه هیچ رێگرییه‌ك ئه‌و خه‌باته سه‌خته هه‌ڵده‌بژێرن. دوژمنان���ی گه‌له‌كه‌مان واتێده‌گ���ه‌ن كه به له‌س���ێداره‌دان‌و راگواس���تن‌و زیندانیكردنی كه‌سوكاری هه‌ڵسوڕاو‌ه سیاسی‌و مه‌ده‌نییه‌كان‌و
ت���رس‌و تۆقان���دن‌و تیرۆر‌و ئه‌ش���كه‌نجه‌دان ئه‌توانن كاروانی سه‌ختی تێكۆشان رابگرن. ب���ه‌اڵم ئه‌وانه خه‌یاڵیان خاوه‌‌و نازانن هه‌موو ش���تێك له باریكیدا ده‌پچڕێت ،به‌اڵم زوڵم‌و سته‌م له ئه‌ستوریدا. هه‌ر له‌م مینبه‌ره‌شه‌وه داواكارین له‌سه‌رجه‌م رێكخ���راوه نێوده‌وڵه‌تیی���ه‌كان‌و ئه‌وان���هی بانگه‌ش���هی ئازادیو مافی م���رۆڤ ده‌كه‌ن، فشاری زیاتر دروس���ت بكه‌ن له‌سه‌ر رژیمی ئیس�ل�امی ئێران بۆ ئازادكردنی ئه‌وانه‌ی كه خزێنراونه‌ت���ه زیندانه تاری���ك‌و نوته‌كه‌كانی رژێمی كۆماری ئیس�ل�امی ئێرانه‌وه‌‌و هه‌موو كارێكی له‌سێداره‌دان‌و دووكه‌وتنی گه‌نجانی
پارتی ئازادی کوردستان به‌ڕێز کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان ساڵوێکی گه‌رم به‌ناوی س���ه‌رکردایه‌تی‌و مه‌جلیسی گشتیو س���ه‌رجه‌م خه‌باتگێڕان���ی ریزه‌کانی پارتی ئازادیی کوردس���تان ،پرس���هو سه‌ره‌خۆشی ئاراسته‌ی تێکۆش���ه‌رانی ریزه‌کانی کۆمه‌ڵه‌و دۆس���تان‌و الیه‌نگرانتان ده‌که‌ین‌و هاوده‌ردی ده‌گه‌ڵ بنه‌ماڵه‌ی شه‌هید ئێحسان فه‌تاحیان‌و سه‌رجه‌م خه‌ڵکی کوردستان ده‌رده‌بڕین. ئێعدامی ئیحس���ان فه‌تاحیان ،کرده‌وه‌یه‌کی تۆڵه ئه‌ستێننانه‌ی رێژیمه له تێکۆشه‌رێکی ئازادیخ���وازی کوردو نواندنی زه‌بروزه‌نگه بۆ چاوترس���ێنکردنی نه‌ته‌وه‌یه‌ک که س���ووره له‌سه‌ر خه‌بات له‌پێناو رزگاریدا .هه‌ر ئێستا ژماره‌یه‌ک���ی دیکه له رۆڵه‌کان���ی نه‌ته‌وه‌ی کورد له گرتووخانه‌کانی کۆماری ئیسالمیدا حوکمی ئێعدامیان به‌سه‌ردا سه‌پاوه‌و گیانیان له مه‌ترسیدایه. بۆی���ه به‌رپه‌رچدان���ه‌وه‌ی ئه‌م سیاس���ه‌ته‌و خه‌می پاراس���تنی گیراوانی سیاسیی کورد،
به‌ر له هه‌ر هێزو الیه‌نێک له ئه‌ستۆی خودی رۆڵه‌کان���ی کوردایه .یه‌کێت���یو هاوکاریی‌و ه���اواری هاوبه‌ش���ی هێزه سیاس���ییه‌کانی کوردس���تان ب���ه پش���تیوانی جه‌م���اوه‌ری کوردس���تان ،به‌هێزترین کاریگه‌ریی له‌سه‌ر ئاس���تی ناوخۆیی‌و ده‌ره‌ک���یو راگه‌یاندن‌و دیپلۆماسی بۆ ناچارکردنی کۆماری ئیسالمیه به ده‌سهه‌ڵگرتن له ئێعدامی رۆڵه‌کانی کورد پێکدێنێ. پارت���ی ئازادی���ی کوردس���تان تاوان���ی ئێعدامکردنی ئیحس���ان فه‌تاحیان به‌توندی مه‌حکوم ده‌کا ،له‌گه‌ڵ بنهماڵهو که‌سوکاری‌و هه‌موو ریزه‌کانی کۆمه‌ڵه‌و خه‌ڵکی کوردستان هاوده‌ردی ده‌رده‌برێ و داوا له ئازادیخوازان‌و الیه‌نگرانی مافه‌کانی مرۆڤ ده‌کا ،هه‌ڵوێستی شیاو له‌سه‌ر ئه‌و تاوانه ده‌ربڕن. به‌ڕێزه‌وه پارتی ئازادیی کوردستان پێوه‌ندییه گشتییه‌کان 2009/11/20
پرس���هو سه‌ره‌خۆش���ی خۆمان ئاراس���ته‌ی هاوڕێیان‌و هاوسه‌نگه‌رانی ش���ه‌هیدی هه‌میش ه زین���دووی رێبازه‌كه‌تان ده‌كه‌ین ،له پێناوی رزگاركردنی گه‌لی كورددا .داوا له‌خوای گه‌وره ده‌كه‌ین به به‌هشتی به‌رین شاد بكرێت. فه‌وجی ژنانی پێشمه‌رگه
كورد له‌سه‌ر بیرو فكر‌و كوردبونیان مه‌حكوم‌و ریسوا ده‌كه‌ین. ساڵوو هه‌زاران س�ڵ�او بۆ گیانی به‌رزه‌فڕی ش���ه‌هید (ئێحس���ان)و هه‌موو ش���ه‌هیدانی بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازی گه‌له‌كه‌مان.. مه‌رگ ب���ۆ دوژمنانی ئازادیو یه‌كس���انی‌و حه‌قخوازی ده‌با به‌س بێت له‌سێداره‌دانی گه‌نجانی كورد له‌ئێران‌و به‌شه‌كانی دیكه‌ی كوردستان حیزبی شیوعی كوردستان -عێراق كۆمیته‌ی پارێزگای سلێمانی 2009/11/19
نوێنه‌رایه‌تی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران ل ه سلێمانی به‌ڕێز کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان به‌ن���اوی نوێنه‌رایه‌تی حیزب���ی دیموكراتی كوردس���تانی ئێران له س���لێمانی ،پرس���هو سه‌ره‌خۆشی خۆمان به بۆنه‌ی شه‌هیدكرانی كاك ئێحس���ان فه‌تاحیان ئه‌ندامی كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێش���انی كوردس���تان ئاراس���ته‌ی ئه‌ندامانی رێبه‌رایه‌تی‌و كادرو پێشمه‌رگه‌كانی كۆمه‌ڵ���هی زه‌حمه‌تكێش���انی كوردس���تان‌و بنه‌ماڵه‌ی تێكۆشه‌ری ده‌كه‌ین‌و ئاواته‌خوازین
به‌هه‌وڵ‌و تێكۆش���انی س���ه‌رجه‌م هێزه‌كانی كوردس���تان نه‌ته‌وه‌ی كورد له كوردستانی ئێران به مافه‌كانی ش���اد بێت .ئاواتێك كه شه‌هید ئێحسان فه‌تاحیان‌و هه‌زاران رۆڵه‌ی فی���داكاری ئه‌م نیش���تمانه گیان���ی پاكیان پێشكه‌ش���ی ئازادیو ئاش���تی ئ���ه‌م خاك‌و نیشتمانه كردووه. حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران كۆمیسیۆنی په‌یوه‌ندییه‌كان بنكه سلێمانی 1388 /8/29
كه‌مپه‌ینی داكۆكی له به‌ندكراوانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی ئێمه وه‌كوو كه‌مپه‌ینی داكۆكی له‌به‌ندكراوانی سیاس���یو مه‌ده‌ن���ی كورد ،سه‌ره‌خۆش���ی خۆم���ان ب���ه بۆن���هی گیانبه‌ختكردنی كاك ئێحسان فه‌تاحیان ،له‌بنه‌ماڵه‌ی ئه‌و هاوڕێ تێكۆشه‌ره‌‌و خه‌ڵكی ئازادیخوازی كوردستان‌و هاوسه‌نگه‌رانی ده‌كه‌ین. هه‌روه‌ها ده‌ستخۆش���ی ل���ه هه‌موو تاكێكی ئازادیخ���واز‌و رێكخراوه‌كانی چاودێری مافی
م���رۆڤ له‌هه‌م���وو جیهان ده‌كه‌ی���ن كه له‌م ماوه‌ی���ه‌دا هه‌م���وو هه‌وڵه‌كان���ی خۆیان بۆ هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی حوكمی ئێعدامی هاوڕێ ئێحسان‌و س���ه‌رجه‌م به‌ندكراوانی سیاسی و مه‌ده‌نی كورد له زیندانه‌كانی رژیمی كۆماری ئیسالمی خسته‌گه‌ڕ. كه‌مپه‌ینی داكۆكی له به‌ندكراوانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد ،رایده‌گه‌یه‌نێت كه به‌رده‌وام‌و
بێوچان هه‌وڵ���ده‌دات بۆ رزگاركردنی هه‌موو به‌ندكراوانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی له زیندانه‌كانی كۆماری ئیسالمی. نا بۆ ئێعدام كه‌مپه‌ینی داكۆكی له به‌ندكراوانی سیاسی و مه‌ده‌نی كورد20ی نۆڤامبه‌ری 2009
په‌یامی ته‌شکیالتی نهێنی کۆمه‌ڵ ه له شاره‌کانی کوردستان ێمه كۆمه‌ڵێك له الوانی ش���اری س���ه‌قز ،به بۆنه‌ی گیانبه‌ختكردنی هاوڕێ ئێحسان فه‌تاحیان سیمای قائیم‌و خۆڕاگری ناو زیندانه‌كانی رژیمی كۆماری ئیس�ل�امی ،سه‌ره‌خۆش���ی له بنهماڵهو س���ه‌رجه‌م خه‌ڵكی ئازادیخوازی كوردس���تان‌و هه‌موو هاوسه‌نگه‌رانی ده‌كه‌ین‌و ئه‌و ك���رده‌وه‌ی رژیم���ی كۆماری ئیس�ل�امی به توندی مه‌حكوم ده‌كه‌ی���ن‌و رایده‌گه‌یه‌نین كه ئه‌م تاوانه‌ی رژیم ب���ێ وه‌اڵم نامێنێته‌وه .رژیمی دیكتاتۆری ئێران توانی ئه‌و هاوڕێ خۆشه‌ویسته له هه‌موومان بسێنێته‌وه ،به‌اڵم هیچ كاتێك نه‌یتوانی وره‌ی خه‌باتكارانه‌ی هاوڕێ ئێحسان به چۆكدا بدات‌و هاوڕێ ئێحسان به مه‌رگی سوری خۆی سه‌ری بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازانه‌ی كوردستانی به‌رز راگرت. رێبوارانی رێگای كاك حه‌مه حسه‌ین له‌م رێگه‌وه له‌ته‌شكیالتی نهێنی ناوچه موچش (كومیته‌ی شه‌هید كوبرا نارنج) پرسهو سه‌ره‌خۆشی خۆمان ئاراسته‌ی بنه‌ماڵه‌ی هاوڕێ شه‌هید ئێحسان فه‌تاحیان‌و ته‌شكیالتی كۆمه‌ڵه به‌گشتی ده‌كه‌ین .لێره‌دا به‌ڵێن تازه ده‌كه‌ینه‌وه تا گه‌یشتن به لوتكه‌ی ئازادیو رزگاری درێژه به رێبازی هاوڕێ ئێحسان‌و شه‌هیدانی سوورخه‌اڵتی رزگاری كوردستان ده‌ده‌ن. ته‌شكیالتی نهێنی كۆمه‌ڵه له‌ناوچه‌ی موچش ئێمه وه‌ك ئه‌ندامان‌و هه‌ڵس���وڕاوانی خه‌باتی نێهنی كۆمه‌ڵه له‌ش���اری كامیاران‌و ئاواییه‌كانی ئه‌ڵك ،ماراو ،ئاس���نگه‌ران‌و پشته ،وێڕای مه‌حكومكردنی س���زای زاڵمانه‌ی ئێعدامی هاوڕێی شه‌هید ئێحس���ان فه‌تاحیان به ده‌ستی رژیمی جه‌نایه‌تكاری كۆماری ئیسالمی ،پرسهو سه‌ره‌خۆشی خۆمان به بنه‌ماڵه‌ی هاوڕێ ئێحسان‌و سه‌رجه‌م كادرو پێشمه‌رگه‌كانی كۆمه‌ڵه راده‌گه‌یه‌نین‌و به‌ڵێن ده‌ده‌ین تا دوایین دڵۆپ خوێنیان درێژه‌پێده‌ری رێگای پڕ له شانازی هاوڕێ ئێحسان فه‌تاحیان‌و سه‌رجه‌م شه‌هیدانی رێگای رزگاری كوردستانین. ته‌شكیالتی نهێنی كۆمه‌ڵه له ناوچه‌ی كامیاران
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
وتووێژ
dwaroj@komala.net
7
حسان فه‌تاحیان ئه‌ندامی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان Mana Neyestani -iran
مینا زه‌ڕین
انه :ئیڤین ،قزڵحسار‌و گه‌وهه‌رده‌شت به
له كوشتاری ده‌یه‌ی ،60له هه‌وڵی ئه‌وه‌دای‌ه
هۆیهوه په‌روه‌نده‌ی جه‌نایه‌ته‌كانی رژیم له
ی ناو زیندان و ده‌ڵێت «ئێمه حه‌قیقه‌تمان
شكه‌نجه‌دا بینیوه .ئێمه هه‌وڵی چڕوپڕی
فه‌زای خنكاندن له‌سه‌راسه‌ری واڵته ،تا له‌م رێگه‌وه خه‌ڵكی ئێران له‌به‌رامبه‌ر حكومه‌تی داسه‌پاودا مل كه‌چ بێت. له‌م رووه‌وه قه‌زاوه‌ت‌و دادوه‌ری پێڕه‌وی سیاسه‌ته‌‌و ههمیشه به رواڵه‌تێكی یاساییه‌وه ،ئامرازێكه له ده‌ستی حاكمیه‌ته‌دا .پێوه‌ری «عه‌داڵه‌ت» له حكومه‌تی دینی شتێك بێجگه له‌سیاسه‌ت نیه .له‌م رووه‌وه حاكمیه‌تی ئاخونده‌كان له ئێران كه ناوی ده‌زگای قه‌زایی لێنراوه، كاڵوێكی شه‌رعی ریاكارانه‌یه كه بێجگه له ئامرازی ده‌ستی زاڵمانی حكومه‌تی دینی هیچی دیكه‌ی نه‌بووه‌‌و چاوه‌ڕوانی له قه‌زاوه‌تی عاداڵنه‌له‌و ده‌زگا قه‌زاییه كه پێیه‌كی له ئیتالعات‌و ده‌ستی له سوپا‌و به‌سیج‌و باقی هێزه سه‌ركوتگه‌ره‌كاندا هه‌یه ،چاوه‌ڕوانییه‌كی بێهوده‌یه .به‌م پێیه قازی شه‌رع به بردنه‌سه‌ره‌وه‌ی سزای ئێحسان فه‌تاحیان له دادگای پێداچوونه‌وه ،بێجگه له فه‌رمانی نیزامیان‌و به‌ڕێوه‌به‌رانی سیاسه‌تی سه‌ركوت‌و ویالیه‌تی فه‌قیهه نه‌كردوه. ئه‌م گه‌مانه بۆ به قانونی نیشاندانی ئه‌و بڕیارانه‌یه كه سه‌ركوتگه‌ران له پێوه‌ند
له‌گه‌ڵ زیندانیان یان خه‌باتكاران‌و نه‌یاراندا ده‌ریده‌كه‌ن. بۆچی توندوتیژییه‌كانی كۆماری ئیسالمی له‌كوردستان تا ئاستێك له چاو باقی ناوچه‌كان زیاتره؟ زینه‌ت میرهاشمی :ئه‌ڵبه‌ت توندوتیژی له هه‌موو شوێنێك له الیه‌ن رژیمهوه بكاردێت .هه‌ر چاالكێك كه سه‌ربه ده‌ستوپێوه‌نده‌كانی حكومه‌ت نه‌بێت‌و له گه‌ڵ رژیمدا ملمالنێ بكات ،له‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌ر ره‌نگ‌و ئایدیۆلۆژیایه‌ك توشی توندتیژی حكومه‌تی ده‌بێته‌وه .له كوردستان به هۆی بارودۆخی تایبه‌ت، هه‌اڵواردن دووبه‌رابه‌ره .له ناوچه سنورییه‌كان‌و نهتهوه جیاجیاكانی ئێران ئه‌م هه‌اڵواردنه به شێوهی پڕتوندوتیژی، بێجگه له‌هه‌ڵسوڕاوانی سیاسی له‌سه‌ر خه‌ڵكی ئاساییش پیاده‌كراوه .مێژووی خه‌ڵكی كوردستان له خه‌بات دژی بێ عه‌داڵه‌تی‌و سته‌می حكومه‌تی رۆشنه، هه‌ر به‌م هۆیه حكومه‌ت له رێكخستن‌و هاوپشتی ئه‌م خه‌باته له‌م ناوچه‌یه
هه‌راسی هه‌یه .نمونه‌ی دیاری ئه‌م بابه‌ته گوشار خستنه‌سه‌ر چاالكانی كرێكاری له شاری سنه‌‌و زیندانی كردن‌و شه‌الق لێدانیان بوو .ئه‌م رژیمه له هه‌رشوێنێك كه ته‌شه‌كولێكی جه‌ماوه‌ری‌و هاوپشتییه‌كی خه‌ڵكی دروست ده‌بێت، توندوتیژییه‌كانی خۆی ئاشكرا ده‌كات. له‌باره‌ی ئێحسانیشه‌وه هه‌روایه .ئه‌ڵبه‌ت له زیندانه‌كاندا‌و له ژێر ئه‌شكه‌نجه‌دا ده‌بینین كه كوردو غه‌یری كوردمان نییه .ئه‌و كاره‌ساتانه‌ی كه له‌زیندانی شاره‌كانی دیكه رووده‌ده‌ن نیشانده‌ری ئه‌وه‌ن كه ئێحسان شه‌هیدێكه له زومڕه‌ی شه‌هیده‌كانی خه‌ڵكی ئێران بۆ ئازادی ئێران له دیكتاتۆری .ئێعدامكردنی ئێحسان شه‌پۆلێكی له نه‌فره‌ت له ناو دڵی خه‌ڵك له باقی ناوچه‌كانی ئێران‌و هه‌موو ئازادیخوازان ،چ له ئێران‌و چ له جیهان به‌رامبه‌ر به رژیم دروست كرد.
زینه‌ت میرهاشمی :ئێعدام وه‌ك سزایه‌كی نامرۆڤانه مه‌حكومه .ده‌بێت بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی حوكمی ئێعدام هه‌وڵبده‌ین .ئه‌گه‌ر ئه‌م رژیمه تا ئێستا له ژێر گوشاردا نه‌بووایه ،نه‌وه‌ی گه‌نجی له‌ناوبردبوو .هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی حوكمی ئێعدام پێویستی به هه‌وڵێكی گشتیو به‌رده‌وام هه‌یه .ده‌بێـت هه‌موو هێزه ئازادیخوازه‌كان‌و داكۆكیكارانی مافه‌كانی مرۆڤ له ده‌ره‌وه‌ی سنوه‌ركانی ئێران‌و له ناوخۆیش ،دژ به توندوتیژییه ئێعدام، له‌وانه حكومه‌تییه‌كان‌و هه‌وڵه‌كانیان بخه‌نه‌گه‌ڕ .ئێمه ده‌بێت داوا له ته‌واوی واڵتان بكه‌ین كه هه‌رچه‌شنه پێوه‌ندی سیاسی‌و ئابوریی خۆیان به نه‌هێشتنی ئێعدام له زیندانه‌كانی ئێران گرێ بده‌ن .ده‌بێت لۆبییه‌كانی رژیم له ده‌ره‌وه‌ی ئێران كه هه‌وڵ بۆ داپۆشینی جه‌نایه‌ته‌كانی رژیم دهدهنو ئێعدامی الوه‌كانمان بهوه ئاراسته‌‌و ته‌وجیهه ده‌كه‌ن كه ئه‌وان ئۆپۆزسیۆنن‌و نه‌یاری كۆماری ئیسالمین ،ده‌بێت ئاشكراو ریسوایان بكه‌ین‌و دوكان‌و بازاڕه‌كانیان ته‌خته بكه‌ین .هه‌ركه‌س كه داكۆكیاری ئازادیو مافی مرۆڤه بێت ،یان خۆی به به‌رگریكاری كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی ده‌زانێت، ئه‌گه‌ر له به‌رامبه‌ر ئێعدامی ئێحسان یان ئێعدامی زیندانیانی سیاسی بێده‌نگ بێت ،دیاره كه بانگه‌شه‌كه‌ی بێجگه له فریودان چیتر نییه.
مینا زه‌ڕین :خه‌ڵكی كوردستان له‌سه‌ره‌تای به‌ده‌سه‌اڵت گه‌یشتنی كۆماری ئیسالمی له ساڵی ،57له درێژه‌ی خه‌باتی خۆی دژ به رژیمی پاشایه‌تی ،بۆ گه‌یشتن به ئازادیو ده‌ستبه‌ركردنی كۆمه‌ڵگایه‌كی ئینسانی، به‌ره‌نگاری رژیمی كۆماری ئیسالمی بووه‌ته‌وه .رژیمی كۆماری ئیسالمی له سه‌ره‌تای هاتنه‌سه‌ركاری ،سه‌ركوتی خه‌ڵكی كوردستانی له‌به‌رنامه‌ی كاری خۆیدادانا ،كوشتاری خه‌ڵكی شاری سنه له‌نه‌ورۆزی خوێناوی ساڵی ،58 له‌شكركێشی بۆسه‌ر كوردستان له مینا زه‌ڕین :به بێ شك ،ده‌بێت بۆ 28ی گه‌الوێژی ،58كۆمه‌ڵكوژی گوندی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی حوكمی نامرۆڤانه‌ی قاڕنێ ،له‌سێداره‌دانی خه‌باتكارانی كورد ئێعدامی باقی هه‌ڵسوڕاوانی كورد كه له به ده‌ستی خه‌ڵخاڵی له ساڵی 58و ...مه‌ترسی له‌سێداره‌دانن ،به‌شێوه بهرباڵوو به‌اڵم خه‌باتی خه‌ڵكی كوردستان گشتی هه‌وڵه‌كانمان بخه‌ینه‌گه‌ڕ .له‌وانه له هیچكات نه‌وستا‌و هه‌ره‌وك دڕكێك له ده‌ره‌وی ئێران ،هاوكات له‌گه‌ڵ هه‌وڵه‌كانی چاوی كۆماری ئیسالمیدایه .به‌پێی ئه‌م بنه‌ماڵه‌ی زیندانیانی سیاسی‌و خه‌ڵكی واقعیه‌ته‌‌و بوونی خه‌باتی كۆمه‌اڵیه‌تی له ئازادیخواز ،به‌رگریكارانی‌و هه‌ڵسوڕاوانی كوردستان ،سه‌ركوت‌و توندوتیژییه‌كانی مافی مرۆڤ‌و میدیاكان ،كه بۆ رژیم له‌زۆر كاتدا روویه‌كی ئاشكراتر هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی حوكمی ئێعدام‌و ئازادی زیندانیانی سیاسی له كوردستان‌و باقی به‌خۆوه ده‌گرێت. ناوچه‌كان خه‌بات ده‌كه‌ن ،هه‌وڵه‌كانی پرسیاره خۆمان وه‌ك مانگرتن ،كۆبوونهوه ئه‌م سه‌حه‌ر: م. شیكردنه‌وه‌یه‌كی زیاتری ده‌وێت كه له‌م له شوێنه گشتییه‌كان ،به‌ڕێوه‌بردنی پرسیارو واڵمه‌دا جێگه‌ی نابێته‌وه .ته‌نیا ئاكسیۆن‌و خۆپیشاندان به هاوكاری ئه‌ماژه بهوه ده‌كه‌م كه هۆی سه‌ره‌كی هه‌ڵسوڕاوانی ئه‌نترناسیۆنالیستی كه بۆ زیاتربوونی توندوتیژی كۆماری ئیسالمی ئازادی زیندانی سیاسی خه‌بات ده‌كه‌ن، له كوردستان به هۆی ئهوه بووه كه :له‌به‌رنامه‌ی كاری خۆمان دابنێین. بوونی سوننه‌تێكی ئێعترازی سی ساڵه (به بێ به‌به‌رچاوگرتنی سه‌رده‌می پێش م .سه‌حه‌ر :پێش له وه‌اڵمدانه‌وه‌ی ئه‌م له ئینقالب) له‌كوردستان‌و هه‌روه‌ها به پرسیاره ،ده‌بێت شتێك بڵێم ئه‌وه‌یش هۆی شوێنی جوگرافیایی‌و هاوسنوربوونی ئه‌وه‌یه كه ئێمه‌ی ئێرانی ده‌ردێكی له‌گه‌ڵ باقی به‌شه‌كانی كوردستان هاوبه‌شمان هه‌یه .چ كوردستانی بین ،چ به‌تایبه‌ت كوردستانی عێراق‌و بارودۆخی خوراسانی‌و تارانی ،فارس زمان بین ،یا تایبه‌تی ناوچه‌كه‌و ،هه‌ره‌وها نه‌بوونی تورك یان به به‌لوچ ،باوه‌ڕمان به شیعه‌ی لێكچوون‌و نزیكایه‌تی ویالیه‌تی ئاخونده دوانزه ئیمامی بێت یان سوننی بین یان شیعه‌كان له‌گه‌ڵ فه‌رهه‌نگ‌و مه‌زهه‌ب‌و ده‌روێشی قادری یان گونابادی‌و یان بێ داواكارییه سیاسی‌و فه‌رهه‌نگییه‌كانی مه‌زهه‌ب و خودا بین .هه‌رچییه‌ك كه خه‌ڵكی كوردستان كه زۆرینه‌یان سوننی بین هه‌موومان چاره‌نوسمان پێكه‌و گرێی مه‌زهه‌بن ،هه‌روه‌ها به‌هۆی گه‌شه‌كردنی خواردوه‌‌و سه‌رنشینانی سه‌فینه‌یه‌كین. بزوتنه‌وه‌ی ئازادیخوازییه‌كی بێ وێنه كه نیزامی ویالیه‌تی فه‌قیهه‌ی ئاخونده‌كان له‌سه‌راسه‌ری ئێران به‌رپا بووه .چونكه دوژمنی ئینسانیه‌ته‌‌و مرۆڤی ئێران حاكمانی مه‌زهه‌بی ،كوردستانی ئێرانیان له هه‌ر ره‌گه‌ز‌و نه‌ته‌وه‌‌و مه‌زهه‌ب‌و وه‌ك حه‌ڵقه‌یه‌كی الواز له ده‌سه‌اڵتی باوه‌ڕێك بێت له‌گوشار‌و زوڵم‌و جه‌ور‌و حاكمیه‌تی خۆیان ده‌زانن‌و ئه‌م ناوچه‌یه سه‌ره‌ڕۆیی ئه‌م نیزامه له‌ئه‌ماندا نییه. وه‌ك پێگه‌‌و په‌ناگه‌یه‌كی ههمیشه ئاماده من به شه‌خسی خۆم به سه‌یركردنێكی وێنا ده‌كه‌ن كه هه‌رده‌م ده‌توانێت ئه‌زمونی په‌نجا ساڵی رابردوو ،باوه‌ڕم بۆ ده‌سه‌اڵتیان مه‌ترسیداربێت .له‌م به خه‌باتی توندوتیژیانه‌‌و چه‌كدارانه رووه‌وه شمشێری سه‌ركوتیان له رووه‌وه نییه ،هه‌رچه‌ند توندوتیژی سیستماتیكی به‌ستووه‌‌و له‌سێداره‌دانی الوانی خه‌باتكار‌و ده‌وڵه‌تی ده‌یه‌وێت تا هیچ رێگه‌یه‌كی نه‌یار له‌م ناوچه‌یه ،زیاتر له‌هه‌ر شتێك دیكه بۆ خه‌ڵكی نه‌یار‌و خه‌باتكار به مه‌به‌ستی نانه‌وه‌ی ترس‌و دڵه‌ڕاوكێ نه‌هێڵێته‌وه .به‌م پێیه رێگه‌ی رزگاری ئه‌نجامده‌درێت .دڵه‌ڕاوكێ له خه‌ڵكی هه‌موو ئێرانیان ،خه‌باتێكی هاوبه‌ش‌و كوردستان‌و خه‌ڵكانی سه‌راسه‌ری ئێران ،هاوئاهه‌نگه بۆ دامه‌زراندنی ئازادیو له‌پایته‌خته‌وه هه‌تا ناوچه سنورییه‌كان دیموكراسی له ئێراندا. له باكور‌و رۆژهه‌اڵت‌و رۆژاوا‌و باشوری سه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه «چۆن ده‌كرێت پێشگیری له ئێعدامه‌كانی داهاتوو ئێران. بگرین؟» ،شتێكم پێشتر له سه‌ر هه‌واڵی مه‌رگی ئێحسان فه‌تحیان نوسیبوو كه به‌له‌به‌رچاوگرتنی ئه‌وه‌ی كه ژماره‌یه‌ك دووپاتیده‌كه‌مه‌وه به بێ ئهوه بمه‌وێت له چاالكانی سیاسی كورد له سه‌روبه‌ندی هه‌وڵ‌و كۆششی رێكخراوه‌كانی مافی ئێعدامدان ،ئایا پێتوایه بۆ رزگاری ئه‌وان مرۆڤ‌و ئینساندۆستان كه‌م بنرخێنم. ده‌كرێت كارێك بكرێت ،ئه‌م كارانه له ئه‌ویش ئه‌وه‌بوو« :ئه‌م نیزامه له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و بههاو نۆرمانه‌ی كه چیدا ده‌بینیت؟
محه‌مه‌د جه‌اللی چیم‌ه (م .سه‌حه‌ر)
زیاتر له سێ ده‌یه‌ی‌ه كه
وه‌ك شاعیرو له ژێر ناوی
(م .سه‌حه‌ر) ،به‌رهه‌م‌ه
ئه‌ده‌بی‌و سیاسییه‌كانی خۆی باڵوده‌كاته‌وه .به هۆی ئه‌و ناڕه‌زاییانه‌ی كه ههمیشه
له‌مه‌ڕ شێواز‌و ره‌فتار‌ه
نامرۆڤانه‌كانی ده‌سه‌اڵتدارانی
ئێران بوویه‌تی ،ئێستا وه‌ك
هونه‌رمه‌ندێكی تاراوگه‌نشین
له فهرانسه ده‌ژی .له ناو
به‌رهه‌مه‌كانیدا ناڕه‌زایه‌تی به سی ساڵ دیكتاتۆری
مه‌زهه‌بی له ئێران ره‌نگی
داوه‌ته‌وه‌‌و به نوسینی شێعرو باقی نوسراو‌ه ئه‌ده‌بییه‌كان
دژب‌ه سیاسه‌ته‌كانی كۆماری
ئیسالمی ناڕه‌زایی ده‌ربڕیوه.
مرۆڤایه‌تی به رویدا بده‌نه‌وه‌‌و له‌به‌رامبه‌ر شێوه‌‌و گوفتارێك كه به‌گژ سیستمی سیاسی‌و فكری‌و ئایدیۆلۆژییه‌كی ئه‌و بچێته‌وه‌‌و باس له مافی ئینسان بكات، هارتر‌و دڕنده‌تر ده‌بێت ،چونكه له جه‌وهه‌ری وجود‌و بنه‌مای فیكری ئه‌م نیزامه ،ئینسان‌و مافه‌كانی ئینسان هیچ جێگایه‌كیان نییه .ئامرازی مافی مرۆڤ له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م رژیمه هارو دڕنده‌یه هیچ كاراییه‌كی نییه ،به‌تایبه‌ت له‌م بارودۆخه تایبه‌ته كۆمه‌اڵیه‌تی‌و مێژووییه‌ی كه به‌هۆی گه‌شه‌سه‌ندنی خه‌باتی خه‌ڵكی ئێران ،نیزامی ویالیه‌تی ئاخونده‌كان، وه‌ك مارێكی بریندار خۆی له گه‌مارۆ‌و مه‌ترسیدا ببینێت. ئه‌گه‌ر رێكخراوه‌كانی مافی مرۆڤ به‌م ده‌ره‌نجامه بگه‌ن كه پێكهێنانی گفتوگۆ‌و دیالۆگ له‌گه‌ڵ كاربه‌ده‌ستانی ئه‌م نیزامه نامومكینه ،ده‌بێت چیدی وزه‌ی خۆیان به فیڕۆ نه‌ده‌ن‌و تواناو هێزی خۆیان له رێگایه‌كی تر بخه‌نه‌گه‌ڕ. وه‌ك گوشار خستنه‌سه‌ر ده‌وڵه‌تانی رۆژئاوا تا مافه‌كانی مرۆڤ به هۆی به‌رژه‌وه‌ندییه ته‌جاری‌و ئابورییه‌كانیان له‌بیر نه‌كه‌ن‌و هاوكار‌و هاوپه‌یمانی كۆماری ئیسالمی نه‌بن .ئه‌مه ته‌نیا شێوازێكه كه هه‌وڵه‌كانی مرۆڤدۆستانی جیهانی مۆدێرن به رێچكه‌یه‌كی دروست هیدایه‌ت ده‌كات‌و به گوشارخستنه‌سه‌ر ده‌وڵه‌تان‌و سیاسه‌تمه‌داران ،كۆمه‌ڵگا دیموكراتیكه‌كان ،سیستمه دیكتاتۆر‌و توتالیته‌ره‌كان الواز‌و سنوردار بكه‌ن .تا ئه‌و جێگه‌ی كه سه‌ره‌نجام له‌به‌رامبه‌ر خه‌ڵكێك ئازادیخوازانه‌ی خه‌باتی كه له ژێر ده‌سه‌اڵتی ره‌شی ئه‌واندا به‌سه‌ر ده‌به‌ن ،شكست بخۆن‌و ره‌وانه‌ی گۆرستانی مێژوو بكرێن».
6
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
وتووێژ
dwaroj@komala.net
وتووێژ له‌گه‌ڵ سێ چاالكی سیاسی سه‌باره‌ت ب ه ئێعدامی ئێح سازدانی :وریا محه‌مه‌دی وه‌رگێڕان :دواڕۆژ ئێحسان (ئیسماعیل) فه‌تاحیان ،كوڕی عێزه‌تواڵ ،گه‌الوێژی ساڵی رابردوو ل ه شاری كامیاران ده‌ستگیر‌و ب ه تۆمه‌تی موحاره‌به له رێگه‌ی ئه‌ندامه‌تی ل ه حیزبێكی موحاره‌ب ،له‌الیه‌ن قازی بابایی ،سه‌رۆكی لقی یه‌كه‌می دادگای ئینقالبی شاری سن ه ب ه 10ساڵ زیندان‌و دوورخستنه‌وه بۆ شاری رامهورمۆز حوكمدرا .داواكاری گشتیو پارێزه‌ری ئێحسان ،نه‌سرواڵ نه‌سری، ناڕه‌زایی خۆیان به‌م حوكم ه راگه‌یاند ك ه ب ه سه‌رنجدان ب ه داواكردنی توندترین سزا له الیه‌ن داواكاری گشتی كامیاران ك ه ئه‌و سزایه‌ی بۆ تۆمه‌ته‌كان ب ه كه‌مزانیبوو ،ب ه پێی ته‌بسره‌ی 3له ماده‌ی 22قانونی ئیساڵحی پێكهێنانی دادگا گشتییه‌كان‌و ئینقالبی و ماده‌كانی 190 ،186و 191ی قانونی سزای ئیسالمی ،له‌سه‌ر داواكاری داواكاری گشتی كامیاران ب ه زیادكردنی سزای زیندان له تاراوگه بۆ سزای ئێعدام، داواكاریی پێداچوونه‌وه‌ش ره‌تكرایه‌وه. به‌رده‌وامبوونی جه‌نایه‌تگه‌ری له ئێران له الیه‌ن ده‌سه‌اڵتی كۆماری ئیسالمی بابه‌تێكی رۆژانه‌یه كه هه‌موو كه‌س دانی پێدا ده‌نێت‌و له نێو ریزی جه‌نایه‌تكارانی جیهانی ،كۆماری ئیسالمی له سه‌روی هه‌موواندایه. كۆماری ئیسالمی له‌و كه‌مه ده‌سه‌اڵت ه جیهانی دیكتاتۆره‌كانی تۆتالیت هرو هاوچه‌رخ ه ك ه نفوزی خۆی له نێوان توێژه‌كانی كۆمه‌ڵگا دژ ب ه به‌ها جیهانییه‌كان دامه‌زراندوه .ئه‌م رژیمه ،ئێران كردوه‌ت ه گۆڕه‌پانێك ك ه به‌هاكان جێگای خۆیان ب ه دژه به‌هاكان داوه .وردبوونه‌وه ل ه كارنامه‌ی ئێعدامه‌كانی كۆماری ئیسالمی له دوو ده‌یه‌‌و نیوی دوایی ،ئهوه ئاشكرا ده‌كات ك ه رژیمێك ك ه توانای خوێناوی كردنی نه‌ورۆزی خه‌ڵكی سنه‌‌و له‌سێداره‌دانی هه‌زاران خه‌باتكاری شه‌ریف له‌سه‌ره‌تای به‌ده‌سه‌اڵت گه‌یشتنی هه‌یه ،رژیمێك ك ه ل ه هاوینی 67هه‌زاران زیندانی سیاسی ك ه زۆرێكیان ته‌نانه‌ت حوكمه‌كانیان ته‌واوكردبوو ،له‌سێداره‌ده‌دات ،رژیمێك ك ه به‌گرێگراوه‌كانی ل ه ژێر ناوی فه‌توا مه‌زهه‌بییه‌كان حوكمی ئێعدامی سه‌دان كه‌س ل ه شه‌قام‌و كۆاڵن‌و بازاڕه‌كان جێبه‌جێ ده‌كه‌ن‌و رژیمێك ك ه نامرۆڤانه‌ترین سه‌ركوته‌كانی تاقیكردوه‌ته‌وه ،خۆراكی ماشینی ئێعدامه‌كه‌ی زیاتر له ترس‌و هه‌راسی ئێمه‌یه .خه‌بات بۆ رزگاری باقی ئێحسانه‌كان ،خه‌بات ه بۆ هه‌ناسه‌كێشانی هه‌ر ئێرانییه‌ك.
ئێعدامی ئێحسان به گشتی چۆن ده‌بێنی، ب ه بڕوای تۆ مه‌به‌ست له ئێعدام چییه؟ زینه‌ت میرهاشمی :پێش هه‌ر شتێك ب ه بۆنه‌ی گیانبه‌ختكردنی ئێحسانی فه‌تاحیان سه‌ره‌خۆشی ل ه بنه‌ماڵه‌كه‌ی ،هاوڕێیانی‌و هه‌روه‌ها ل ه كۆمه‌ڵه ده‌كه‌م .ئێعدام یان سڕینه‌وه‌ی فیزیكی یه‌كێك له‌و شێواز‌ه داوكه‌وتوانه‌ی كه ل ه الیه‌ن ده‌سه‌اڵتی مه‌زهه‌بی كۆماری ئیسالمی ل ه ماوه‌ی سی ساڵی رابردوودا ئه‌نجامدراوه ،ئه‌گه‌رچی ل ه دیكتاتۆری پێش ئه‌وه‌ش ،له‌سه‌رده‌مس پاشایه‌تیش ئه‌نجامدراوه .ئیرتیجاع پێیوای ه ك ه ب ه ئێعدامی فیزیكی هێزه‌سیاسییه‌كان وه‌ك ئێحسان ،ده‌توانێت ئه‌ندێشه‌كانیشی بكوژێت ،له‌حاڵێكدا ئه‌م فكر‌ه نادروسته‌‌و خه‌باتی مرۆڤ ئه‌مه‌ی ئه‌زمون كدروه. ئێحسان ل ه ره‌نجنامه‌كه‌ی له زیندان زۆر كه زۆر ب ه جوانی نوسیویه‌تی ،ده‌ڵێت: («ئێمه»ێك ك ه له‌الیه‌ن «ئه‌وان» ب ه مه‌رگ مه‌حكوم كراوین ،ل ه هه‌وڵی بینینه‌وه‌ی ده‌القه‌یه‌ك روو به جیهانێكی باشتر‌و دوور له حه‌ق كوژی بووین .)...ئێحسانی فه‌تاحی یه‌كێك هه‌زاران پێكهێنه‌رانه‌ی ئه‌م جیهان ه باشتری ه كه رژیمی ده‌سه‌اڵتدار به ئێعدامی ئه‌و ده‌یه‌وێت له‌به‌رده‌م گه‌یشتن به‌م جیهان عاداڵنه‌یه رێگر بێت .ئه‌و قاره‌مانان ه له‌به‌رامبه‌ر مه‌رگ‌و مه‌رگخوازاندا وه‌ستا‌و
زینه‌ت میرهاشمی
سه‌رنوسه‌ری باڵوكراوه‌ی «نبرد خلق» ئۆرگانی
سازمانی چریكه فیداییه‌كانی
خه‌لقی ئێرانه .له ساڵی
1353و كاتێك كه قوتابی بوو ،تێكه‌ڵ به مه‌سه‌ل‌ه
سیاسییه‌كان ده‌بێت‌و تا ئێستاش به‌رده‌وامه .له
سه‌رده‌می پاشایه‌ت‌و كۆماری
ئیسالمی چه‌ندین ساڵ
زیندانی بووه‌‌و زۆرێك له
هاوڕێكانی له‌سێداره‌دراون.
ماوه‌ی 2ساڵ له سه‌رده‌می
ئازادی كوردستان له گوند‌و
شاره‌كانی كوردستان ژیاوه. هه‌تاهه‌تایی بوو .قاره‌مانیی ئه‌و سومبولی ئیراده‌ی ئهوه نه‌وه‌یه‌ك ل ه ئێحسانه‌كان ه ك ه بۆ به‌رقه‌راركردنی عه‌داڵه‌ت گیانیان به‌خت ده‌كه‌ن‌و كۆشك‌و قه‌اڵی وه‌لی فه‌قیه‌‌و دواكه‌وتوویی ده‌له‌رزێنن .ئامانجی رژیم ل ه ئێعدامی ئێحسان ل ه بارودۆخه‌دا ك ه خه‌ڵكی ئێران به دروشمه‌كانی خۆیان ل ه ئاخێزه‌كانیان نه‌فره‌ت‌و توڕه‌یی خۆیان ب ه وه‌لی فه‌قیه‌‌و كاربه‌ده‌ستانیان نیشانده‌ده‌ن، تۆڵه كردنه‌وه‌یه. مینا زه‌ڕین :به‌بڕوای من ئێعدام ئه‌ستاندنی مافی ژیان ،به‌درێژایی ژیانی مرۆڤایه‌تی یه‌كێك بووه ل ه ئامرازه‌كانی سه‌ركوتگه‌ران، له‌وان ه كۆماری ئیسالمی كه بنه‌ماكه‌ی له‌سه‌ر نه‌قشی رێگربوون دامهزراوه .ب ه واتایه‌كی دیك ه سه‌ركوتگه‌ران (په‌ره‌پێده‌رانی ره‌سمی توندوتیژی) بۆ درێژه‌دان ب ه مانه‌وه‌ی خۆیان له‌ده‌سه‌اڵت‌و قۆرخكردنی ده‌سه‌اڵتی سیاسی‌و ب ه پێكهاته‌گه‌لی سیاسی داخراو (توتالیته‌ر) ،سزاگه‌لێك وه‌ك ئێدام‌و به‌مانای پێشێلكردنی بههاو مه‌قامی مرۆڤ دروستكردوه‌‌و جێبه‌جێی ده‌كه‌ن .ئێعدام یه‌عنی «قه‌تڵی ئاگاهانه« ك ه كۆماری ئیسالمی بۆ مانه‌وه‌ی خۆی ب ه شێوهی سیستماتیك به‌ڕێوه‌ی ده‌بات .ئێعدامی ئێحسان فه‌تاحیان ،وه‌بیرهێنه‌ره‌وه‌ی برین ه قوڵ‌و پڕئازاره‌كانی له‌سێداره‌دراوانی ده‌یه‌ی 60ی بۆ من هه‌ی ه كه هه‌ر لێره‌و‌ه هاوده‌ردی خۆم له‌گه‌ڵ بنه‌ماڵ هی‌و ته‌واوی ئازادیخوازان راده‌گه‌یه‌نم. هه‌ر ئێستاكه ل ه كوردستان ،تاران، به‌لوچستان‌و زۆرێك له شاره‌كانی دیكه، ده‌یان كه‌س ب ه تۆمه‌تگه‌لی سیاسی ب ه مه‌رگ مه‌حكوم كراون‌و حوكمی وه‌حشیانه‌ی ئێعدام بۆیان ده‌ركراو‌ه ك ه زۆرێكیان ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌یان لێده‌كرێت ل ه زووترین ئان‌و ساتدا له‌سێداره‌بدرێن .ده‌ركردنی ئه‌و جۆره حوكمانه‌‌و گولله‌بارانكردن‌و له‌سێداره‌دانی نه‌یاران له‌كۆماری ئیسالمی شتێكی بێ پێشین ه نییه .كۆماری ئیسالمی تا ئێستا هه‌زاران كه‌س ل ه خه‌ڵكی ئێرانی به تۆمه‌تی
سیاسی له‌سێداره‌داوه. ئه‌وه‌ی ك ه بێدادگای پێداچوونه‌وه‌ی شاری سنه كتوپڕ حوكمی ئێحسان ل ه ده ساڵه‌و‌ه ده‌كات به ئێعدام ،له حاڵێكدا ل ه مه‌ودای نێوان دوو دادگاییه‌كه‌ی ئه‌و ،هیچ شتێك بۆ زیادكردنی حوكمه‌كه‌ی رووینه‌داوه، مه‌گه‌ر قه‌یراناویتربوونی بارودۆخی سیاسی رژیم‌و گه‌شه‌ی خه‌باتی جه‌ماوه‌ری ،لێره‌دا ئامانجی رژیم ئه‌م ئێعدامان ه ئاشكرا ده‌بێت. له‌ماوه‌ی 4تا 5ساڵی رابردوو ژماره‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه له ئێراندا ل ه سێداره‌دراون، نزیك ب ه 4به‌رابه‌ر زیادی كردوه ،ساڵی رابردوو النیكه‌م نزیك ب ه 350كه‌س ل ه ئێراندا له‌سێدار‌ه دراون.
م .سه‌حه‌ر :ل ه ئێعدامی ئێحسان هه‌روه‌ك باقی قه‌تڵه سیاسییه‌كان ك ه ماوه‌ی سی ساڵه ب ه شێوه سیستماتیك‌و ب ه پشتبه‌ستن ب ه رێسا به‌ناو شه‌رعییه‌كان‌و ب ه بیانوی جێبه‌جێكردنی قانون‌و عه‌داڵه‌ت ل ه حكومه‌تی دینی‌و ئیالهی له‌سه‌راسه‌ری ئێران رووده‌دات‌و ئێرانی وه‌ك قه‌سابخانه‌یه‌كی ته‌واو عه‌یاری ئاخونده نه‌زان‌وده‌سه‌اڵت په‌رسته‌كان لێكردوه ،سه‌ره‌تا هه‌ست ب ه نه‌فه‌ره‌ت ده‌كه‌م. من به گشتی سه‌باره‌ت به جێبه‌جێكردنی حوكمی ئێعدام نه‌نانه‌ت بۆقاتڵه‌كانیش ناڕازیم ،چونك ه پێموای ه گیان مرۆڤ موڵكی هیچ ده‌سه‌اڵتدارو حاكمێك‌و قازییه‌ك نیه‌‌و هیچكه‌س به ناوی كۆمه‌ڵگا‌و قانون‌و عه‌داڵه‌تی خوا ،مافی ئه‌وه‌ی نیی ه شتێك ك ه ناتوانێت دووباره به‌و ئه‌وه‌كه‌سه‌ی بگێڕیته‌و‌ه لێ بسێنیته‌وه .ئه‌مه به‌گشتی باوه‌ڕی منه .به‌اڵم ئه‌وه‌ی ل ه ئێراندا ده‌گوزه‌رێت شتێكی دیكه‌یه .ب ه بڕوای من سێ ساڵه ك ه له ئێران جه‌ماعه‌تێك ب ه ناوی شۆڕش‌و حكومه‌تی ئیسالمی (شیعه‌ی دوانزه ئیمامیو له جۆری ویالیه‌تی فه‌قیه‌هه‌كه‌ی) ب ه ده‌ستبه‌سه‌راگرتنی ده‌سه‌اڵتی سیاسی‌و قۆرخكردنی دین‌و ئیالهیات‌و فقه‌‌و شه‌رع ئه‌وه‌ی ك ه كردویانه، ئه‌گه‌رچی له ژێر ده‌مامكی قانون‌و شه‌رعدابووه‌‌و ناوی جێبه‌جێكردنی عه‌داڵه‌تی ئیسالمی لێنراوه ،بێجگه ل ه جه‌نایه‌تێكی سیستماتیك‌و به‌رنامه‌بۆداڕێژراوی ده‌وڵه‌تی دژ به مرۆڤایه‌تی نییه .له‌م پێوه‌نده‌دا ته‌واوی ئێرانییه‌كان ل ه هه‌ر توێژ‌و گروپێك، له قوربانیانی وه‌حشیگه‌ری حكومه‌تی چاالكی سیاسی كه له ماوه‌ی ساڵه‌كانی 1360تا 69له زیندانه‌كانی رژیم له‌وا دیكتاتۆری دینی ویالیه‌تی فه‌قی ه بوون. ل ه زۆرینه‌و‌ه وات ه خه‌ڵكی شیع ه مه‌زهه‌بی هۆی كاری سیاسییه‌و‌ه ده‌ستبه‌سه‌ركراوه .ئێستاش وه‌ك ئه‌و زیندانیانه‌ی كه ل ئێرانه‌وه هه‌تا باقی كه‌مایه‌تییه دینی‌و كه دژ به جه‌نایه‌ته‌كانی كۆماری ئیسالمی به‌ڵگه‌‌و دۆكۆمێنت كۆبكاته‌وه تا به‌و باوه‌ڕی‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌كان. ه ل كێك ه ی تاحیان كوشتنی ئێحسان كانی فهجه‌نایه‌تی ره‌سمی‌و دادگایه‌كی ساڵح لێبكۆڵڕێته‌وه .ئه‌و یه‌كێك‌ه له شاهیدانی ئه‌شكه‌نجه‌‌و ئازاره‌كانی دوایین نمونه ه ب ه ك ه ئێران ه ل ئاخوندی تی ه ده‌وڵه‌تی ویالی له سه‌ر سێداره بینیوه ،ئێمه حه‌قیقه‌تمان له پارچه پارچه‌بوون له ژێر كابلی ئه‌ش داخه‌و‌ه هه‌روا به‌رده‌وامه‌‌و تا كاتێك ئه‌م رژیم له‌ئێران له‌سه‌ر كاربێت ،بێجگ ه له‌سته‌م‌و خۆمان بۆ راگرتنی كوشتارو سه‌ركوته‌كان درێژه پێده‌ده‌ین». ناعه‌داڵه‌تی ،هیچی دیكه‌ی بۆ خه‌ڵكی ئێران نابێت .قه‌تڵی ئێحسان فه‌تاحیان نمونه‌یه‌كی ئاشكرای ئه‌و عه‌داڵه‌ته‌ی كۆماری ئیسالمییه :الوێك ب ه تاوانی عه‌قیده‌كه‌ی ده‌ستگیر‌و ئه‌شكه‌نج ه ده‌كه‌ن ،دواتر قازی سه‌ربه‌خۆییه‌كی نییه ،ئه‌مانه ته‌نانه‌ت له‌و قاره‌مانانێك وه‌ك ئێحسان چرپه‌كانی شه‌رع ب ه ده ساڵ زیندان مه‌حكومی ده‌كات ،قانونانه‌ی كه خۆیشیان ده‌ینوسن رێزناگرن .شه‌و تێكده‌شكێنن‌و بااڵی مرۆڤایه‌تی به‌م دواتر به هۆكاری سیاسی تایبه‌ت (ك ه هیچ هه‌روا كه له ده‌یه‌ی 60له كۆمه‌ڵكوژی ئاراسته‌یه بڵندتر ده‌كه‌ن. پێوه‌ندییه‌كی ب ه زیندانی‌و تاوانه‌كه‌ی نییه) زیندانیانی سیاسی هیچ سنورێكیان قازییه‌كی دیك ه له دادگای پێداچوونه‌وه ك ه ره‌چاونه‌كرد‌و له‌م كوشتاره‌دا بێجگه له مینا زه‌ڕین :گۆڕینی حوكمی زیندانی ئه‌ركی كه‌مكردنه‌وه‌ی ماوه‌ی مه‌حكومیه‌ته ،فه‌تواكه‌ی خومه‌ینی هیچ قانونێك حاكم ئێحسان فه‌تاحیان ل ه الیه‌ن ده‌زگای قه‌زایی له‌پشت كورسی عه‌داله‌ته دینییه‌كه‌ی نه‌بوو ،هه‌ر به‌م هۆیهوه ئه‌گه‌ر حوكمێك رژیمی كۆماری ئیسالمی ل ه 10ساڵه‌و‌ه بۆ داده‌نیشێت‌و حوكمی دادگای به‌رایی ب ه بگۆڕێت یان كه‌سێك به بێ حوكم ئێعدام حوكمی نامرۆڤانه‌ی ئێعدام ،به‌ڕبه‌ڕیه‌تی زۆرترین سزا ده‌گۆڕێت‌و گیانی الوێكی بێ بكرێت ،شێوازی رژیمه كه‌له‌م سی ساڵه‌دا یاسا دژه مرۆییه‌كانی كۆماری ئیسالمی تاوان ستمكارانه‌ده‌ستێنێت .ئه‌و شێواز‌ه گرتویه‌ته‌به‌ر .خێرایی جێبه‌جێكردنی نمایش ده‌كات .هه‌رواكه پێشتر وتم ،رژیم ل ه جیهاندا ته‌نیا ل ه ده‌زگای قه‌زایی حوكمه‌كه‌ش به هۆی تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه له ل ه بارودۆخی ئێستادا ب ه ئاراسته‌ی فه‌زای سیستمێكی دیكتاتۆری دینی چاوه‌ڕوان بزوتنه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ری‌و نانه‌وه‌ی ترس‌و سه‌ركوت ،ئه‌م كردهوه نامرۆڤانایه ده‌كات. ده‌كرێت‌و ئه‌و جۆره هه‌ڵسوكه‌وت له‌گه‌ڵ هه‌راس ل ه نێو الواندابوو .ئێحسان جێبه‌جێكردنی خێرای حوكمی ئێعدامی مه‌سه‌له‌ی عه‌داڵه‌ت ،ته‌نیا ب ه به‌ڕبه‌ڕیه‌تێك زۆر به جوانی وتی «ئه‌گه‌ر فه‌رمانڕه‌وا ئێحسان له خزمه‌ت ب ه به‌ره‌وپێشچونی به ناوی حكومه‌تی ویالیه‌تی فه‌قی ه ل ه ملهوڕه‌کان پێیان وایه به کوشتنی من ئامانج ه سه‌ركوتگه‌رانه‌كانی رژیمه .به‌اڵم ده‌توانن کێشه‌یه‌ک به ناوی کێشه‌ی کورد ئه‌م جۆره كاران ه زیاتر له هه‌ر شتێك ئێران به‌ردێت. بسڕنه‌وه ده‌بێ بڵێم خه‌یاڵتان خاوه .نه ترس‌و هه‌راسی رژیم ل ه به‌رامبه‌ر به خه‌باتی مه‌رگی من و نه‌ک هی هه‌زاران ئه‌م زامه خه‌ڵك ئاشكرا ده‌كات. پێتوایه حوكمه‌كه‌ی ئێحسان بۆ به‌و به سۆیه سارێژ ناکا ،بگره ئاگره‌که‌ی خێراییه زیادی كردو هه‌ربه‌و خێراییه بڵێسه‌دارتر ده‌کا .راسته ده‌ڵێن «هه‌ر م .سه‌حه‌ر :ئاماژه‌م بهوه كرد كه ده‌ركردنی مردنێک ئاماژه‌یه‌که بۆ ژیانێکی دیکه» .حوكم ل ه سیستمی قه‌زایی حكومه‌تی جێبه‌جێكرا؟ كه‌واته ئه‌م تۆڵه‌سه‌ندنه‌وانه هیچ ده‌ردێكی دینی ،پێوه‌ندییه‌كی له‌گه‌ڵ جێبه‌جێكردنی زینه‌ت میرهاشمی :ده‌زگای قه‌زایی ئه‌م ئه‌م رژیمه له‌رزۆكه ده‌واناكات .تا كاتێك عه‌داڵه‌ت نییه .مه‌به‌ست لێره‌دا نانه‌وه‌ی رژیمه وه‌ك باقی ده‌زگاكانی دیكه‌ی هیچ هه‌اڵواردن‌و سته‌م هه‌یه ،خه‌بات به‌رده‌وامه‌‌و ترس‌و هه‌راسی گشتیی‌و سه‌پاندنی
کۆمه‌ڵگه
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
dwaroj@komala.net
9
توندوتیژی كه‌ره‌سه‌یه‌ك بۆ تێكشكانی كه‌سێتی ژن ئا :فه‌ریبا محه‌مه‌دی 25ی نوامبر وه‌ك رۆژی جیهانی توندوتیژی له دژی ژنان به ره‌س���می ناسراوه‌و هه‌موو س���اڵێك ل���ه‌م رۆژه‌دا ه���ه‌وڵ ده‌درێت تا جۆره‌كانی توندوتیژیو راده‌كه‌ی له جیهاندا ده‌ست نیشان بكه‌ن‌و بیرێكی نوێ بكه‌نه‌و‌ه بۆ به‌رانبه‌ركێ له گه‌ڵ ئه‌م دیارده‌یه. سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی له‌م چه‌ن ده‌یه‌ی رابردوودا گه‌لێك هه‌وڵ‌و ته‌قاال بۆ به‌ره‌نگاری له گه‌ڵ توندوتیژی دراو‌ه به‌اڵم هێشتاك ه توندوتیژی یه‌كێك له دیارده‌كانی سه‌رده‌مه ك ه ل ه دژی ژنان به كار ده‌بردرێت .پێناسه‌ی توندوتیژی خ���ۆی یه‌كێك ه له‌و گرفتانه‌‌و ئێس���تاش ب ه ته‌واویی چاره‌س���ه‌ر نه‌ك���راوه .توندوتیژی س���ه‌رجه‌م ره‌فتار‌و گرژی‌و كردهوه تووند‌ه فیزیكی ،ده‌رونی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌و جینسیه‌كان ده‌گرێته‌وه‌و ش���ێوه‌ی توندوتیژیه‌كان وه‌ك ی���ه‌ك ناچن‌و جۆره‌كانی توندوتیژی ل ه هه‌ر كۆمه‌ڵگه‌یه‌كدا جیاوازه. توندوتیژی به درێژایی مێژوو بوونی بووه‌‌و تووڕه ب���وون ل ه ژنان‌و مندااڵن‌و خس���تن ه ژێر گوش���ار‌و چه‌وس���اندنیان دیارده‌یه‌كی نوێ نییه .به‌اڵم س���ه‌رده‌مانی پێش���وو ل ه ب���ه‌ر ه���ۆكاری كۆمه‌اڵیه‌ت���یو ئابووری چ ده‌ره‌تانێك جگه له قه‌بووڵكردنی توندوتیژی بوونی نهبووه .به ه���ۆی گۆرانكارییه‌كانی س���ه‌ده‌ی بیس���ته‌م‌و وه‌رچه‌رخانی پانتایی گرینگیی���دان به من���دااڵن ،توندوتیژی ك ه تا ئه‌و كات به‌ش���ێك بوو ل ه ژیانی رۆژانه، گۆڕا بۆ ره‌فتارێكی ناپه‌س���ه‌ند‌و ناشیرین. به‌اڵم پێده‌چێت توندوتیژی ك ه پێش���تر ل ه پانتایه‌ك���ی گش���تیدا رووی ده‌دا‌و ل ه رووی كۆمه‌اڵیه‌تییه‌و‌ه سروشتی بوو كه‌م نهبووه به‌ڵكوو له پانتایی گشتییه‌وه گوێزراوه‌ته‌و‌ه بۆ پانتایی تاك ه كه‌سی نێو خێزان‌و بنهماڵهو له‌وێ درێژه ب ه ژیانی خۆی ده‌دا. بێ¬گومان ریش���هو بناغ���هی مێژوویی‌و س���ه‌ره‌كی توندوتی���ژی ل��� ه دژی ژنان ب ه ب���ێ ل ه به‌رچاو گرتنی رۆڵ���ی زاڵی پیاوان له به‌ش���ی به‌رهه‌م هێنان���ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ب���واری ئابووری‌و وه‌النانی ژنان له‌م بواران ه ناتوانین هه‌ڵس���ه‌نگاندنی ب���ۆ بكه‌ین .له‌و
كاته‌و‌ه كه پی���او وه‌ك دابین كه‌ری بژیوی ژیان‌و سه‌رپه‌رشتی خێزان ناسراو ئیراده‌ی تاكه‌كه‌س���ی خۆی زاڵ كرد به سه‌ر هه‌موو چوارچێ���وه‌ی خێزان���داو دوات���ر له هه‌موو بواره‌كان���ی دیك ه په‌ره‌ی پێدا‌و به گش���تی كۆمه‌ڵگا‌و هێزی سیاسی به ده‌سته‌وه گرت‌و ژنان بوون به جینسی دووهه‌م‌و نایه‌كسانی باڵی كێشا به سه‌ر كۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تی، ژنان پێگه‌ی ئینسانی خۆیانیان له ده‌ست داو به‌م شێوه‌یه پیاو بوو ب ه خودای زه‌وی‌و ده‌س���ه‌اڵتێكی ره‌های پێ به‌خش���را ك ه ب ه ئاس���انی له دژی ژن���ان توندوتیژی ب ه كار بهێنێت. له‌م نێ���وه‌دا ئایی���ن وه‌ك كه‌ره‌س���ه‌یه‌كی ئیدئولۆژیك���یو ب��� ه یارمه‌تی به‌س���تێنی فه‌رهه‌نگی‌و س���ونه‌تی توان���ی هه‌اڵواردن‌و نایه‌كس���انی ه جینس���یه‌تیه‌كان وب ه تایبه‌ت فه‌رهه‌نگ���ی پیاوس���االری‌و توندوتیژی ل ه دژی ژنان تئوریزه‌‌و یاس���امه‌ند بكات .ژنان له كۆمه‌ڵگا س���ونه‌تیه‌كان‌و به‌تایبه‌ت ئه‌و كۆمه‌ڵگایان���هی ك ه ئایین ده‌س���تی بااڵی هه‌بوو زیاتر ل ه مافه ئینسانیه‌كانی خۆیان بێ¬به‌ش كران‌و خرانه په‌راوێزه‌وه. له واڵتانی پێش���كه‌وتووی س���ه‌رمایه‌داری
ب ه هۆی به‌ش���داری ژنان له به‌شی به‌رهه‌م هێنان���داو جیای���ی ئایین ل��� ه ده‌وڵه‌ت تا راده‌یه‌كی زۆر گۆڕانی ل ه ژیانی ژناندا پێك هێنا‌و هێدی هێدی به‌ره‌و مس���ۆگه‌ر بوونی مافه‌كانی خۆیان هه‌نگاویان ناو توانیان دژی هه‌اڵواردنی ره‌گه‌زی بوه‌س���تنه‌وه‌و ده‌نگی ناره‌زایه‌تی���ان به‌رز بووه‌وه .به‌و راده‌یه ك ه ژن توانی ببێته ده‌ره‌وه‌ی ماڵ‌و ل ه به‌رهه‌م هێناندا به‌شداری بكات ،ب ه هه‌مان راده ل ه مافه‌كانیان نزیك بوون���هوهو پێگه‌ی ژنان له‌م واڵتان ه گۆرانی ب ه سه‌ردا هات. ئاڵوگۆر ل��� ه واڵتانی پێش���كه‌وتوو هه‌موو بواره‌كانی ئابووری ،فه‌رهه‌نگی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی گرت���هوهو ئه‌مه‌ش بوو ب ه س���ه‌ره‌تایه‌ك بۆ ئ���ه‌وه‌ی ژنان ل ه ئاس���ت مافه‌كانی خۆیان وه‌ئاگا بێنه‌وه‌و خه‌بات بۆ یه‌كس���انی مافی ژن‌و پیاو ده‌ستی پێكرد‌و چیتر توندوتیژی نوان���دن ل ه الیه‌ن پیاوان���هوه له دژی ژنان قه‌بول نه‌ده‌كرا. به‌اڵم س���ه‌ره‌رای هه‌موو ئه‌م گۆرانكاریانه‌‌و س���ه‌ره‌رای خه‌بات���ی ژنانی فێمنیس���ت‌و یه‌كسانیخواز بۆ به دیهاتنی مافه‌كانی ژنانن هه‌نووكه ش���اهێدی ئه‌وه‌ین كه ئه‌م خه‌بات ه س���ه‌ره‌رای ئه‌وه‌یك ه رێگایه‌كی دوورودرێژی
بڕی���وه به‌اڵم هێش���تا ب��� ه ته‌واوه‌تی ژنان ل ه واڵتانی پێش���كه‌وتوو نه‌گه‌یش���توونه‌ت ه مافه‌كان���ی خۆی���ان .توندوتی���ژی وه‌ك كه‌ره‌سه‌یه‌ك بۆ تێكشكاندنی كه‌سێتی ژن هه‌ر ب��� ه كار ده‌بردرێت‌و یه‌كێك ل ه دیارد‌ه هه‌ر خراپه‌كانی كۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تیه .له‌م نێ���وه توندوتیژی ده‌رونی ب ه هۆی ئه‌وه‌یك ه وه‌ك توندوتی���ژی جه‌س���ته‌یی نیی���هو زوو ئاس���ه‌واره‌كانی ده‌رناكه‌وێت ،به‌شێك زۆر ل ه پیاوانی كۆمه‌ڵگا پێش���كه‌وتووه‌كان له‌م ش���ێوه‌ی ه كه‌ڵك وه‌رده‌گرن بۆ ل ه ناوبردن‌و رووخاندنی كه‌سێتی ژن. ب ه پێی لێكۆڵینه‌وه‌كان توندوتیژی ده‌رونی زیاتر ل ه توندوتیژی جه‌س���ته‌یی له س���ه‌ر رۆح‌و ده‌رون���ی ژن كاریگه‌ری خراپی هه‌یه‌‌و مه‌ترس���یه‌كی جیدی ه بۆ سه‌ر ژیانی ئه‌وان. ب ه داخ���هوه ئه‌م توندوتیژی ه ب ه هۆكارگه‌لی فه‌رهه‌نگی له زۆربه‌ی كاته‌كاندا ب ه ره‌سمی ناناسرێت. ل���ه ئێران ب ه هۆی یاس���ا دواكه‌وتووانه ك ه سه‌رچاوه‌كه‌ی له ئایینی ئیسالم وه‌رگیراو‌ه ژنان زیاتر به‌ره‌ورووی توندوتیژی دهبنهوه چونكه هیچ یاس���او ناوه‌ندێك پشتگیری ل ه ژن���ان ناكات .هه‌ر بۆی ه بوونی یاس���ایه‌كی
دیمۆكراتیك ك ه هه‌موو مرۆڤه‌كان ب ه چاوێك سه‌یر ده‌كات زۆر گرنگه. هه‌رچه‌ن���د ل ه جیهانی ئه‌م���رۆ‌و به تایبه‌ت ل���ه واڵتان���ی پێش���كه‌وتوو توندوتیژی ل ه جۆری فیزیكی‌و جه‌س���ته‌یی كه‌متر به‌رچاو ده‌كه‌وێت به‌اڵم توندوتیژی ده‌رونی هه‌میش ه له پێكهاته‌ی فه‌رهه‌نگی كۆمه‌ڵگا ش���اراوه ماوه‌ت���هوهو كه‌س���انێكی زۆری���ش ده‌بن ه قوربان���ی .توندوتیژی وه‌ك كه‌ره‌س���ه‌یه‌ك ل���ه دژی ژنان ل��� ه الیـــــــ���ه‌ن پیاوان ه بۆ درێژه‌دان‌و په‌ره‌پێـــــــ���دان ب ه گوێرایه‌ڵی ژنان له پی���اوان ب���ه كار ده‌بردرێت‌و ئه‌م كرده‌وه‌ی ه زۆر به ئاس���انی ل ه نه‌وه‌یه‌كه‌و‌ه بۆ نه‌وه‌یه‌ك���ی دیكه ده‌گوازرێته‌وه ،چونك ه ئه‌و كوڕان���هی ك ه ش���اهێدی توندوتیژیو س���ۆكایـــــه‌تی پێكردن ب���ه دایكان ده‌بن دوات���ر ل ه ژیان���ی خۆیاندا زیات���ر ل ه كوڕ‌ه هاوته‌مه‌نه‌كان���ی خۆی���ان توندوتی���ژی بۆ چاره‌س���ه‌ری كێش���ه‌كانی ب ه كار ده‌بات‌و هه‌مان كرده‌وه‌ی باوكی زۆرجار ب ه بێویستی خۆی به‌رانبه‌ر ب ه هاوســــــه‌ره‌كه‌ی ئه‌نجام ده‌دات. ل ه روانگه‌ی فێمنیستیه‌و‌ه هه‌وڵی زۆر دراو‌ه تا ده‌س���ه‌اڵتی ره‌های پی���اوان له ناوه‌ندی خێزاندا وه‌ك سه‌رپه‌رس���تی خانه‌واده‌‌و ئه‌و یاس���ایانه‌ی كه به‌رپرسایه‌تی تایبه‌تیان ب ه پیاوان داوه وه‌ك یه‌كێك ل ه س���ه‌ره‌كیترین هۆكاره‌كانی توندوتیژی ناو لێده‌ب هن‌و ته‌نیا رێگای كونترۆڵ‌و كه‌م كردنه‌وه‌ی توندوتیژی، تێكش���كانی ئه‌م به‌رپرسایه‌تی‌و ده‌سه‌اڵتی ره‌ه���ای پیاوانه كه فه‌رهه‌نگی تاك گه‌رایی له‌وان���دا پ���ه‌ر‌ه پێ���داوه .فه‌رهه‌نگی زاڵی پیاوس���االری له كۆمه‌ڵگ ه رێگا ل ه پراكتیز‌ه كردنی یاس���ا ده‌گرێت‌و هه‌روه‌ها به ئاسانی ناهێڵێت به‌س���تێن بۆ گۆڕان���ی كۆمه‌ڵگای س���ونه‌تی به‌ره‌و كۆمه‌ڵگای مودێڕن خۆش بكات. ب���ه داخه‌و‌ه ل��� ه ئێران یه‌كێك���ی دیكه ل ه كێش���ه‌كانی ئ���هو ژنان���هی ب���ه‌ره‌و رووی توندوتیژی دهبنهوه نه‌بوونی ش���وێنێك بۆ داڵده‌دانیان‌و پاراس���تنیان ل��� ه توندوتیژی دووباره .چونك��� ه ئه‌گه‌ر ئه‌م ژنانه ماڵ ب ه جێ بهێڵێن هیچ كه‌س‌و ناوه‌ند‌و ش���وێنێك بۆ په‌نادانیان نییه.
ی دیموكراسی پێشمه‌رجه‌كان ئا :حه‌بیب فه‌تحی ی خه‌ڵك دیموكراسی بریتیه له ده‌سه‌اڵتدارێت ی به‌خشین به‌س���ه‌ر خه‌ڵكدا‌و ره‌س���ه‌نایه‌ت ی ب ه ده‌نگی خه‌ڵك .هه‌رچه‌ند س���ه‌رهه‌ڵدان دیكتاتۆری���ه زۆرین���ه‌كان ك���ه تووڕه‌ترین ی ی دیموكراس���ی بوو ،بوو به هۆ چه‌ش���ن ی ی ك ه چاكس���ازگه‌لێك ل ه سیس���ته‌م ئهوه ی كه‌مین ه ب ه دیموكراسیدا بێته ئاراوه‌‌و ماف ی زۆرین��� ه له به‌رچاو بگیردرێت ،به‌اڵم راده هێش���تاك ه ناروونیگه‌لێك له‌م مه‌سه‌له‌یه‌دا ی ماوه‌ت���هوه .وای دابنن كه ل ه س���ه‌ده‌كان ی نێوه‌راست دا ،راپرسییه‌ك له نێو زۆرینه خه‌ڵ���ك ده‌كرا‌و ب���ه پێی ئه‌و راپرس���ی ه بڕیاره‌كان ده‌دران. ئای���ا نه‌ده‌كرا هه‌مان سیس���تم ئیس���تاش ی مابایه‌ت���هوه؟ ل��� ه ئامری���كای س���ه‌ده هه‌ژده‌هه‌مدا كه ش هڕ‌و كێشمه‌كێش له سه‌ر ی ی پێكردب���وو ،زۆرینه كۆیالیه‌تی ده‌س���ت ی ده‌كرد‌و خه‌ڵ���ك داكۆكیان ل��� ه كۆیالیه‌ت ئه‌وان���هی دژایه‌ت���ی كۆیالیه‌تی���ان ده‌كرد، كه‌مین��� ه ب���وون‌و ئه‌گ���ه‌ر ده‌نگدانێكیش به‌رێ���وه ده‌چ���وو ،زۆرین���ه ده‌نگی���ان ب ه ی كۆیالیه‌تی ده‌دا ،به جۆرێكه ته‌نانه‌ت دوا ی ل ه ئامریكا، هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی كۆیالیه‌ت تا چه‌ن���د ده‌ی��� ه دواتریش ،ئ���ه‌م دیارد‌ه ی هه‌ب���وو .به‌م پێ ی ه ناح���ه‌ز‌ه هه‌ر درێژه ی ده‌توانین بڵێی���ن داكۆكیكارانی كۆیالیه‌ت به‌رحه‌ق بوون‌و مه‌ش���رووعیه‌تیان هه‌بووه. ی 1908_1906 ل ه فه‌رانس���ه‌دا‌و له ساڵه‌كان »،ئاریستید بریان» ،وه‌زیری داد ئه‌وكات، گه‌اڵڵ هی یاس���ایی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی سزای ی راده‌ستی مه‌جلیس كردو ل ه س���ێداره‌دان ته‌نانه‌ت له س���ه‌رده‌می سه‌رۆك كۆماری« ی میتران» دا ك ه هه‌مان گه‌اڵڵ ه ل ه ئاگۆست 1981نێردرای���ه مه‌جلیس���ی نه‌ته‌وه‌ی���ی فه‌رانس���ه ،زۆرین هی خه‌ڵ���ك داكۆكیان ل ه ئیعدام ده‌كرد ،به‌اڵم ل ه ئاكامدا ئه‌م سزای ه
هه‌ڵوه‌ش���ایه‌و‌ه .ب ه تێپ���ه‌ڕ بوونی زه‌مه‌ن داكۆكیكارانی ئیعدام وشیاری‌و عه‌قڵیه‌تیان به‌رزتر بووه‌‌و ،كه‌متر داكۆكیان له‌م سزای ه ده‌كرد. له راس���تیدا چه‌مك‌و مافه ئینس���انیه‌كان ی تاك‌و ی ئه‌خالق به‌سه‌ر په‌روه‌رده‌‌و گه‌شه كۆمه‌ڵگ���ه‌دا زاڵ���ن‌و ب ه بێ ب���ه فه‌رهه‌نگ ی ئه‌م چه‌مكان���هو په‌روه‌رده ،ن ه ده‌رهێنان ماف��� ه مرۆڤایه‌تیه‌كان دابی���ن ده‌كرێن ،ن ه دیموكراسی سه‌قامگیر ده‌بێت. ی ك ه ی تر بۆ دیموكراس���ی ئهوه وێنه‌یه‌ك��� ی ل ه ئه‌فغانستانی سه‌رده‌می ده‌سه‌اڵتدارێت تاڵه‌بان���دا ،ئه‌م گرووپه دژی دیموكراس���ی ی گش���تییان بوون ،به‌اڵم ئه‌گه‌ر هه‌ڵبژاردن به‌رێ���وه ده‌ب���رد ،به‌ختی س���ه‌ركه‌وتنیان زۆرتر ده‌بوو .له واڵتانی جۆاروجۆردا ئێم ه ی ئهوه بووین ك ه دیكتاتۆره‌كان ب ه ش���اهید جێگای ده‌رچوون له دیموكراس���ی ،به‌ره‌و پێشوازی چوون ،چونكوو ده‌نگی خه‌ڵكیان هه‌بووه‌‌و به پشت به‌ستن به‌م ه له به‌رامبه‌ر بیرورای جیهانیدا راوه‌ستاون. بۆی ه به پێی ئه‌م لێكدانه‌وه‌یه ،دیموكراسی ی زۆرین���ه ،ناتوانێت ب ه ی ده‌نگ��� ب��� ه مانا ی پێش���كه‌وتن‌و رزگاری بێ���ت .ئه‌و وات���ا دیموكراس���ییه‌ی دیموكرات���ه‌كان باس���ی لێده‌كه‌ن له بواری گشتیدا سه‌رهه‌ڵده‌دات، ی ی مه‌یدان ل ه بیروڕای گش���تیش ب ه مان���ا ی بی���روڕا‌و ی ئ���ازاد‌و گۆڕین���هوه وتووی���ژ باوه‌ڕه‌كان به بێ هیچ ترس‌و به‌ربه‌ستێكه. ی ئاكامی ئه‌م كه‌ش��� ه ئازادانه ،عه‌قڵییه‌ت كۆمه‌اڵنی خه‌ڵك یه‌ك ده‌خا‌و دیموكراس���ی ب���ه‌دی هاتوو له‌م باروودۆخ���ه ،ئه‌منیه‌ت‌و مافی تاكه‌كان له كۆمه‌ڵگا دابین ده‌كات. ی دابین بوونی خواسته گشتیه‌كان ،پێویست ب��� ه پێ���ش مه‌رجه‌گه‌لێك ه ك��� ه بریتین له: ی ی ئ���ازاد ،هه‌ڵبژاردن ی چاپه‌مه‌ن هه‌بوون��� ی گشتیو خزمه‌تگوزاری‌و ئازاد ،په‌روه‌رده راب���واردن هه‌ی���هو ،هه‌م���ووی ئه‌مانه‌ش
ی ئ���هو خااڵنانه‌ن كه بڕگ���ه جۆراوجۆره‌كان ی ماف���ی م���رۆڤ پێك ی گش���ت جاڕنام���ه ده‌هێنن. ی دیموكراس���ی ب��� ه واتایه‌كی تر ،ئه‌گه‌رچ ی خ���ۆی یه‌كێك ل ه خاڵ ه 30چه‌ش���نیه‌كان جاڕنامه‌كه‌ی���ه ،به‌اڵم جیا له‌م��� ه نیه‌‌و ب ه ی خاڵه‌كان���ی ئه‌م ش���ێوه‌یه‌كی ت���ر ،باق��� ی دیموكراسین. جاڕنامه‌ی ه ،پێش مه‌رجه‌كان ی ئه‌م خااڵنه‌یه به‌س���تێن بۆ وه‌دی هاتن��� دیموكراس���ی ده‌خولقێنن‌و دیموكراسی ب ه بێ ئه‌م پێ���ش مه‌رجانه ،ته‌نی���ا ده‌توانێ كاریكاتۆرێك ل ه دیموكراسی بێت. ی داكۆكی ل ه دیموكراس���ی ته‌نی���ا ب ه مانا داكۆكی ل��� ه ده‌نگی زۆرین���ه ،بێ پابه‌ند ی كۆمه‌ڵگه‌ی مهدهنیو بوون به به‌هێزكردن دام���ه‌رزاو‌ه ناحوكمی���ه‌كان ،حیزب���ه‌كان‌و ی ی بنه‌ماكان ی بی���روڕا‌و باق ئازادی ده‌ربڕین ماف���ی م���رۆڤ‌و هه‌روه‌ها پێش���یلكردن‌و ی چاپه‌مه‌نی���ه‌كان‌و ئه‌نجومه‌نه‌كان، راگرتن ی وه‌كوو ئه‌وه‌یه ك ه نه‌مامێ���ك ل ه دهرهوه ی ب ه وشك مه‌رزاریه‌ك بچێنن ك ه ئاكامه‌ك ه بوونی ئ���ه‌م نه‌مام ه ت���ه‌واو ده‌بێت‌و ته‌نیا ده‌بێته داوه‌ڵێك له دیموكراسی. ی دیموكراس���ی ب��� ه بێ به‌هێزكردن���ی بوار ی ی ده‌سه‌اڵت گشتی ،رێگا بۆ په‌ره‌س���ه‌ندن دیكتاتۆری له جلی دیموكراسیدا ده‌كاته‌وه. ئه‌زموونی ئورووپای س���ه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌م‌و ی ی دیكتات���ۆری ل��� ه س���ـــــــه‌د‌ه واڵتان��� بیس���ته‌مدا ك ه هه‌ڵبژاردنی���ان تێدا به‌رێو‌ه چووه،نیش���ان ده‌دات ك���ه دیكتات���ۆری زۆرینه تووڕه‌ترین‌و توندتیژ ترین چه‌ش���نی ی زیمبابۆه‌‌و دیكتاتۆریی���ه .هه‌ڵبژاردنه‌كان وێنۆزۆئی�ل�ا نوێتری���ن نموونه‌كان���ی ئ���ه‌م ی بیست چه‌ش���ن ه دیكتاتۆری ه له س���ـــه‌د‌ه ویه‌كه‌مدان. ی رابردوودا، ی تر ئه‌وه‌ی ه ك ه ل ه سااڵن خاڵیك جۆرێك باس له دیموكراس���ی كراوه كه ل ه ی ی كۆمه‌ڵگا وه‌كوو خواستێك بیرۆكه‌‌و ناخ
بلیمه‌ت خوازان��� ه هێنراوه‌ت ه ئاراوه‌‌و خه‌ڵك ئ���ه‌م چه‌مكه‌یان وه‌كوو كه‌ره‌س���هی له‌بار‌و ل��� ه داخوازیه‌كان���ی خۆی���ان نه‌زانی���ووه، ی س���ه‌ره‌تایی‌و چونكوو پێداویس���تیگه‌لیك خێ���رای دیكه‌ی���ان هه‌بوو‌و وای���ان ده‌زانی روناكبی���ران‌و بلیمه‌ته‌كان ل ه س���ك تێریدا ،دروش���می دیموكراس���ی به‌رز ده‌كه‌نه‌وه‌‌و ی نانی ش���هو ل���ه حاڵێكدا خه‌ڵك نیگه‌ران كرێ خانوو‌و پێداویست ه س���ه‌ره‌تاییه‌كانی ترن .وش���هی دیموكراس���یش ل��� ه خۆیدا ی نامۆ‌و الی كۆمه‌اڵن���ی خه‌ڵ���ك وش���ه‌یه‌ك نه‌ناس���راوبوو ،ل ه حاڵێكدا خه‌ڵكی عام ل ه ی مرۆڤ زۆرتر تێده‌گه‌یش���تن. چه‌مكی ماف به‌اڵم كاتێك ه مافی مرۆڤ بوو ب ه یه‌كێك ل ه ی ی دیموكراسی ،له راستیدا چه‌مك بنه‌ماكان دیموكراس���یو مافی م���رۆڤ له الی خه‌ڵك به‌گش���تی بوو به خواس���تێكی سیاس���یو روناكبیران���هو له‌بار ب���ۆ كۆمه‌ڵگا .جه‌خت ی دیموكراسی كردن له س���ه‌ر له س���ه‌روو ی م���رۆڤ له چه‌ند س���اڵی ی ماف��� دانان��� ی رابردوودا ،ب ه مه‌به‌س���تی به‌رچاونیشاندان ی ت���ری مافی مرۆڤ بوو ،ك ه ب ه الیه‌نه‌كان ی خه‌ڵك‌و هاوئاهه‌نگ بوونیان له گه‌ڵ ژیان ی هه‌یه .چوونكوو ئه‌م دیموكراسی پێوه‌ند مافان ه ل ه پله‌ی یه‌كه‌مدا كۆمه‌الیه‌تی‌‌و دواتر ب ه سیاسی دێنه ئه‌ژمار. ی مرۆڤ وه‌كوو مه‌نشووری ئیس���تا كه ماف ی لێهاتووه ،ده‌توانێ به ته‌واوی بچێت ه ژیان ی خه‌ڵـــــك���هوهو ،خه‌ڵك ئه‌م نێو ژیان��� ی خۆیان مافان ه ب ه پێداویستیه‌كانی رۆژان ه ی ی وه‌ك پێش مه‌رجه‌كان بزانن .ئه‌و خااڵنانه دیموكراس���ی ناویان لێ برا نیشان ده‌دات ی مرۆڤ ن ه ته‌نیا ی ماف كه باقی بنه‌ماكان��� ی دیموكراس���ین‌و پیش م���ه‌رج‌و پێویس���ت دیموكراس���ـــی ب���ێ ئ���ه‌م بنه‌مایان��� ه ی بــــــــــــــــێ مان���ا ده‌بێت ،به‌ڵكوو ماف مرۆڤ هه‌روا ك ه له بڕیارنامه‌ی نوێدا هاتووه، ی ل ه راستیدا مه‌نشووری ژیانه،چونكوو ماف
ی ته‌ندروستی ،په‌روه‌رده‌‌و خانووب هرو شوێن راهێنان‌و خزمه‌ت گ���وزاری‌و رابواردن وه‌ك مافێكی سه‌ره‌تایی ژیان ،پێوه‌ند ده‌دات ب ه دیموكراسیه‌وه. خه‌ڵكێ���ك ك���ه خه‌می���ان خه‌مـــــــی نان بێ���ت‌و له به‌ره‌به‌یانه‌وه تا ش���هو ته‌نیا بیر ل���ه كار‌و زین���دوو مانه‌وه ده‌كه‌ن���هوه ،ل ه ی دیكه‌یان بۆ چاالكی ل ه راس���تیدا مه‌جالێك بوار‌ه گش���ــــــــتیه‌كان‌و به‌شداریكردن ل ه مشت ومڕه‌كانی پێوه‌ندیدار ب ه چاره‌نووس، خوێندن���هوهو وش���یاری نابێ���ت .وه‌ه���ا خه‌ڵكانێك كه‌رامــــــه‌تی ئینس���انیان ژێر پێ خراوه‌‌و ژیانی ئینس���انیان ده‌گۆڕدرێت ی ماشینی‌‌و میكانیكی. بۆ ژیانێك
8
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
تایبه‌ت
dwaroj@komala.net
ل ه یازده‌هه‌مین ساڵیاد ی كوشتاری بێ به‌زه‌ییانه ی فروهه‌ره‌كان ی بێ وه‌اڵم! دۆسییه‌ك‌و پرسیارگه‌لێك ئه‌میر سه‌ڵواتی و :حه‌بیب فه‌تحی ی سه‌رماوه‌ز ،پاییز هه‌موو ساڵێك ب ه هاتن هه‌موو س���ه‌رما‌و ژاكاوی خ���ۆی ده‌نوێنێ. ی ی 11 ی یه‌كه‌م���ی مانگی س���ه‌رماوه‌ز رۆژ ی بێ س���اڵ له‌وه‌وپێش به پارچه‌پارچه‌كردن به‌زه‌ییان���هی داریووش فرووه��� هرو په‌روان ه ی ی پێكرد‌و به دوا ئیس���كه‌نده‌ری ده‌س���ت ی ی تاڵ ت���ر ل ه مێژوو ئه‌وه‌ش���دا رۆژگه‌لێك ئێمه نه‌خشیان به‌ست. ی راب���ردوو، ئه‌مس���اڵیش وه‌ك���وو س���ااڵن ش���ه‌قامی هیدایه‌ت كه ب���ۆ ئیرانیه‌كانیش ی وه‌بیرهێنه‌ره‌وه‌ی رووداوی تاڵی كوش���تن دوو بێ تاوان ،ب ه هه‌نگاوه‌كانی خه‌ڵكانێك ده‌خه‌مڵێت ك���ه ده‌رۆن بۆ چه‌نده‌مین جار پرس���هو سه‌ره‌خۆش���ی خۆیان ب ه مندااڵن‌و ك���ه‌س وكاری فرووه���ه‌ره‌كان رابگه‌یه‌نن‌و مه‌رهه‌مێ���ك ب���ن دڵ���ی داخداریی���ان .بێ ی فرووه���ه‌ره‌كان كه دواتر گومان كوش���تن كوش���تنی كۆمه‌ڵێكی تری ب���ه دوادا هات‌و به كوش���تن ه زنجیره‌ییه‌كان ناوی ده‌ركرد، ی خاڵێكی ره‌ش���ه له دۆس���ی هی سی ساڵه ی رژیم���ی كۆماری ئیس�ل�امیدا .كوش���تن كه‌س���انێك ك ه به تاوانی «بیر جیاوازی« له الیه‌ن به‌رێوه‌به‌ران‌و بكه‌رانێك ك ه له نێو ی خودی رژیم ،به سه‌ره‌ڕۆ ناویان ده‌سه‌اڵت لێ برا .كه‌س���انێك ك ه 11ساڵ له‌وه‌وپێش «س���ه‌ره‌ڕۆ» بوون‌و كرده‌وه‌كه‌یان ناح هز‌و ب���ه‌اڵم ئیس���تا ده‌مامكیان ل ه س���یمایان هه‌ڵداوه‌ت���هوهو ب���ه ئازادی ،كوش���تن‌و ی هه‌موو ئه‌و ی كردن‌و ئه‌ش���كه‌نجه زیندان��� كه‌سانه‌وه سه‌رقاڵن كه ته‌نیا وه‌كوو ئه‌وان بیر ناكه‌نه‌وه. ی ی فرووهه‌ره‌كان ته‌نی���ا جینایه‌ت كوش���تن ی رژیم نه‌بوو .محه‌ممه‌د به‌رنامه‌بۆدارێ���ژراو ی كوژراوانی كوش���تن ه ی ژم���اره خاته‌م��� ی ب��� ه 80كه‌س راگه‌یاندبوو. زنجیره‌ییه‌كان ی فه‌رهه‌نگ نووسه‌ران ،شاعیران‌و الیه‌نگران ی ه���ه‌ركام له‌مانه‌یان وهونه‌ر كه كوش���تن ی ی بێ بنه‌م���او ل ه ژێ���ر ناو ب��� ه بیان���وو ی ل ه راده‌به‌رده‌ری خواردنه‌و‌ه به‌كارهێنه‌ران ئه‌لكوللی���ه‌كان‌و ماده‌س���ڕكه‌ره‌كان ،ناو لێ ی بێ گیانی���ان هه‌ركامه‌یان ده‌ب���رد‌و ته‌رم له ته‌نیش���تێك دۆزرایه‌وه ،كه دواتر روون ب���ووه‌و‌ه هه‌مووی ئه‌مان ه بوونه‌ت ه قوربانیی ی كه‌سانێك ك ه به‌رچاوته‌نگی‌‌و ویشك مێشك ل ه وه‌زاره‌تی ئیتاڵعات ب ه فتوای كۆمه‌ڵێك ی خۆیان ی «بیرۆكه« كۆنه‌په‌رست به تاوان بوون ه قوربانیی .تاوانێك ك ه ئیس���تاكه‌ش ی دوای سی ساڵ له ته‌مه‌نی كۆماری ئیسالم هه‌ر رۆژ كه‌سێكی نوێ ده‌كات ه قوربانی. ی ئ���ه‌م دوو چاالك ه سیاس���یه رۆژی یه‌كه‌م ی س���ه‌رماوه‌زی س���اڵی 1377ل��� ه مانگ��� ی ی خۆی���ان ،هه‌ڵكه‌وتوو له گه‌ره‌ك ماڵه‌ك ه ی تاران ،به زه‌بری چه‌قۆ كوژران‌و فه‌خراباد ته‌رمه‌كانیان ب ه ش���ێوه‌یه‌كی وه‌حشیان ه ل ه ی الیه‌ن بكوژانه‌وه ،پارچ ه پارچ ه كرا .به وته هێندێك ل ه رۆژنامه‌وانان س���ینگی په‌روان ه ئیس���كه‌نده‌ری ل ه جه‌س���ته‌ی كرابووه‌وه. ی ی رژیم»نیازی» چۆنیه‌تی كوشتن دادستان ئه‌م كه‌سه‌ی به‌م شێوه راگه‌یاند :بكوژه‌كان
ی كه‌سێك ل ه ناسیاوانی داریوش به هاوكار ی فرووهه‌ر كه وێده‌چێت س���ه‌رب ه ته‌شكیالت به‌س���تراو ب ه ناوبراو بووه ،س���ه‌عات 9و 5 خوله‌ك شه‌وی ش���ه‌ممه30 ،ی خه‌زه‌ڵوه‌ر، ی ناوبراو‌و ئه‌وانیان كوشتووه. چونه‌ت ه ماڵ ب���ه‌اڵم بۆچی‌و ب���ه كام حوكم���هوه؟ ئه‌م پرس���یارێكه ك ه ئه‌گه‌رچ���ی هیندێك كه‌س وه‌كوو»حوس���ه‌ینیان» وه‌اڵمیان دایه‌وه‌‌و قوربانیه‌كانی���ان ب ه دژه دی���ن ناو لێ برد، ی زیاتر ل ه به‌اڵم ئیس���تاش دوای تێپه‌ڕبوون یه‌ك ده‌ی ه له‌م جینایه‌ته دڵته‌زێنه ،هێشتا ی ی گشت ی به بیروڕا به‌رێوه‌به‌رانی س���ه‌ره‌ك نه‌ناسێندراون. له راس���تیدا جه‌س���ته‌یی له خوێن شه‌اڵڵی په‌روان ه ئیس���كه‌نده‌ری‌و داریوش فرووهه‌ر ی وه‌رزێكی نوێ بۆ ی س���ه‌رهه‌ڵدان بووه هۆ ی نێو ده‌سه‌اڵت ،ك ه ی ئه‌م باند‌ه له قاودان رۆژێك «س���ه‌ره‌ڕۆ» بوون‌و رۆژێكیش «دژ ب ه رژیم»و «سیخوڕ»و ،ئه‌مه‌ش ن ه ته‌نیا ی نێونه‌ته‌وه‌یی ی بۆ رژیم ل ه ئاست ئابروویه‌ك ی دا نه‌هێش���تهوه ،به‌ڵكوو هه‌ستی ئه‌منیه‌ت گشتی ل ه ناوخۆشدا خه‌وشدار كرد. ئیس���تاكه‌ش ك ه ده‌مامكیان ل ه س���یمایان ی ی لووتكه هه‌ڵداوه‌ت���هوهو ل��� ه س���ه‌روو ده‌س���ه‌اڵتدان ،بێ باكانه شێوازه‌كانیان ب ه كردهوه ده‌رده‌هێنن. ی ی كۆمار ره‌نگ ه بۆ یه‌كه‌م ج���ار له مێژوو ئیس�ل�امیدا بوو كه كه‌ش‌و هه‌وای كراوه‌‌و ی ی 2 چاپه‌مه‌نی ب���ه راده‌یه‌ك ئ���ازاد دوا ج���ۆزه‌ردان توانی���ان ،س���ه‌رۆك كۆم���ار ی كاریگه‌ر ناچ���ار بهوه بكه‌ن ك���ه هه‌وڵێك ی بۆ پێراگه‌یش���تن‌و به‌دواداچوونی دۆسیه
ی كوش���تنه زنجیره‌یی���ه‌كان‌و به‌رێوه‌به‌ران وه‌گه‌ڕ بخات. مه‌س���ه‌له‌یه‌ك ك ه ب���ووه هۆی له‌س���ه‌ركار البردن���ی وه‌زی���ری ئیتاڵعاتی ئ���ه‌وكات‌و ی ژماره‌یه‌ك ل ه ده‌رك���ردن‌و دادگاییكردن��� ی ی ئیتاڵع���ات‌و قوربان كارگێڕان���ی وه‌زاره‌ت ی «سه‌عید ئیمامی». بوون ی 11س���اڵ ، ئیس���تاكه پ���اش تێپه‌ڕبوون ی ناوبراوحسه‌ینیان ی نزیك هێش���تا دۆس���ت ل���هو باوه‌ڕه‌دای��� ه ك ه بێ تاوان���هو ئه‌مه‌ش ی تریش هه‌یانبوو. ئیدیعایه‌ك ه ك ه كه‌س���ان ی س���ه‌عید ئیمامی ل ه به‌رێوه‌به‌رانی سه‌ره‌ك ی وه‌زاره‌ت���ی ئیتاڵعات بــــــــ���وو ،خوێندن ی ل ه ئامری���كا ته‌واو كردب���وو‌و پاش خ���ۆ ی ئیتاڵعات، په‌یوه‌س���ت بوونی ب ه وه‌زاره‌ت ی ب��� ه یه‌كێك ل ه بڕیاده‌ران‌و كاربه‌ده‌س���تان س���ه‌ره‌كی ئ���ه‌م وه‌زاره‌تخان���ه ده‌هـــات ه ئه‌ژمار. فه‌الحیان له‌و ئه‌و ب ه «بلیمه‌تی ئه‌منیه‌تی» ی ی داستان ی بردووه .هه‌ر ل ه س���ه‌ره‌تا ناو كوش���تنه زنجیره‌ییه‌كان���دا ،ناوبراویان ك ه ی ئیتاڵعات بوو ،وه‌كوو راوێژكاری وه‌زاره‌ت ی دۆسیه‌ك ه یه‌كێك ل ه رۆڵگێڕانی س���ه‌ره‌ك ی به‌و جێگای ه ده‌ستبه‌سه‌ركرد ،به‌اڵم ته‌مه‌ن نه‌گه‌یشت ك ه بتوانێت ،راستیه‌كان ئاشكرا ی لێده‌كرا، ی گومان ب���كات‌و زۆر زووتر لهوه ی ده‌رمانی���ان ب ه خ���وارد داو وه‌كوو بكوژ ی س���امی ك ه هۆتێلێك���دا له ئه‌ه���واز خۆ كوش���ت! زانیاریه‌كانی ل ه گه‌ڵ خۆی برد‌ه ژێر خاك. پارێ���زه‌ری فرووه���ه‌ره‌كان هێش���تاكه‌ش ی ناتوانێ���ت باس له رۆڵی س���ه‌عید ئیمام
به‌یانییه‌ی سازمانی فیداییان خه‌لقی ئێران (ئه‌كسه‌ریه‌ت)
ئێعدامی ئێحسانی فه‌تاحیان مه‌حكوم ده‌كه‌ین
ناوه‌ن���ده خواس���تی س���ه‌ره‌ڕای نێوه‌ده‌وڵه‌تیی���ه‌كان ،رێكخراوه‌كانی مافی م���رۆڤ ،رێكخ���راوه‌كان‌و هه‌ڵس���وڕاوانی سیاس���ی له‌سه‌ر راگرتنی ئێعدامی ئێحسان فه‌تاحیان ،كوده‌تاچیان سه‌رله‌به‌یانی رۆژی 11ی نۆڤامبری 2009ئه‌وی���ان له زیندانی شاری سنه له‌سێداره‌دا. ئێحسانی فه‌تاحیان ئه‌ندامی كۆمه‌ڵه‌بوو‌و له ساڵی رابردوو له‌كامیاران ده‌ستگیركرا. ئه‌و ل ه دادگای ئینقالب ب ه 10ساڵ زیندان‌و دوور خستنه‌وه بۆ شاری رامهورمۆز مه‌حكوم ك���را .ب���ه‌اڵم داواكاری گش���تی‌و ئینقالبی ش���اری كامی���اران داوای پێداچوون���هوهو زۆركردنی س���زاكه‌ی كرد .ئه‌و ل ه بێدادگای سه‌ركوتگه‌ران مه‌حكوم به ئێعدامكرا.
كۆماری ئیسالمی له‌گه‌ڵ قه‌یرانی سیاسیدا رووبه‌ڕووه‌‌و ب ه ئێعدامی ئێحسانی فه‌تاحیان ده‌یه‌وی���ت بزوتن���ه‌وه‌ی ناڕه‌زایی خه‌ڵكی كوردس���تان چاوترس���ێن ب���كات .ب���ه‌اڵم رووداوه‌كانی چه‌ند مانگی رابردوو نیشانی دا كه بزوتنه‌وه‌ی ناڕه‌زایی له ئاستی واڵت‌و خه‌باتی دیموكراتیكی خه‌ڵكی كوردس���تان به‌م سه‌ركوت‌و كوشتارانه كۆتایی نایه‌ت. ئێم��� ه له‌گ���ه‌ڵ باق���ی رێكخ���راوو هێزه سیاسییه‌كان ،ئێعدامی ئێحسانی فه‌تاحیان مه‌حكوم ده‌كه‌ین‌و هاوده‌ردی خۆمان له‌گه‌ڵ بنه‌ماڵه‌كه‌ی راده‌گه‌یه‌نین. وه‌فدی سیاسی -ئیجرایی سازمانی فیداییانی خه‌لقی ئێران (ئه‌كسه‌ریه‌ت)
ی ل���ه‌م دۆس���یه‌دا بكات،چوونك���وو به‌رگه لێپرسینه‌وه‌كانی له‌م دۆسیه‌دا ده‌رهێنراون‌و ته‌نانه‌ت پارێزه‌ره‌كانیش���ان ده‌ستیان پێ ناگات. ی ئه‌م ناسر زه‌رئه‌فشان یه‌كێك له پارێزه‌ران ی ئاشكراكردنی هێندێك ل ه دۆسیه ،به تاوان ی دۆسیه‌ی كوشتنه زنجیره‌ییه‌كان، راستیه‌كان دواتر ب���ه هه‌وڵدان دژ ئه‌منیه‌تی نه‌ته‌وه‌یی ی مه‌حكووم كرا .ئه‌حمه‌د به‌ش���یری یه‌كێك ی ی بنه‌ماڵه‌كانی كوژراوان تر له پارێزه‌ران��� كوشتنه زنجیره‌ییه‌كان ،ده‌ڵێت« :یه‌كێك ی ی دۆسیه ل ه كه‌م وكۆڕییه س���ه‌ره‌كیه‌كان كوش���تن ه زنجیره‌ییه‌كان كه منیش یه‌كێك ی له پارێزه‌رانی ب���ووم ،نه‌بوونی به‌رگه‌كان لێكۆڵینه‌و‌ه س���ه‌باره‌ت ب ه سه‌عید ئیمامی ب���وو ».هه‌روه‌ها ش���یرین عیب���ادی له‌م ی پێوه‌ن���ده‌دا وتب���ووی» ئێم��� ه خوازیار ی دانپێدانانه‌كان���ی س���ه‌عید خوێندن���هوه ئیس�ل�امی«ئیمامی» بووی���ن ،به‌اڵم قازی ی ی ئه‌وه‌ی ده‌كرد كه دانپێدانانه‌كان ئیدیعا ی پێوه‌ندی به‌م دۆس���یه‌و‌ه نیی ه.و ل ه ئیمام الیه‌كی ترهوه ئه‌م كه‌سه له ژیاندا نه‌ماوه. ی ی ئیتاڵع���ات ب��� ه ده‌ركردن��� وه‌زاره‌ت��� ی راگه‌یاندنێ���ك ،كوش���تنه زنجیره‌ییه‌كان ل ه س���ه‌رماوه‌ز كه جیا ل��� ه فرووهه‌ره‌كان، ی موختاری ،پویه‌نده‌‌و مه‌عسووم ه موسه‌دیق تێ���دا مه‌حكووم ك���رد .ل���ه‌م راگه‌یاندنه‌دا هاتبوو »:ئه‌م ك���رده‌و‌ه جینایه‌تكارانه ن ه ی ته‌نی���ا وه‌كوو خه‌یانه‌ت به س���ه‌ربازه‌كان ی ئیمامی زه‌مان دێت ه ئه‌ژمار ،به‌ڵكوو زه‌برێك ی ی كۆماری ئیس�ل�ام گه‌وره‌ی ل��� ه پێگ ه داوه ».ب���ه دوای ئه‌م���ه‌دا كومیته‌یه‌ك ب ه ی پێكهات ،چه‌ند ی عه‌لی ره‌بیع سه‌رۆكایه‌ت دانپێدانانێك وه‌رگیرا به‌اڵم وه‌كوو پێش���وو ی ل ه گه‌ڵ ،وته‌كانی���ان هی���چ پێوه‌ندیه‌ك��� راس���تیه‌كان نه‌بوو....ئێستاش بنه‌ماڵه‌كان ی هێشتا ب ه شوێن به‌رێوه‌به‌ران‌و بڕیارده‌ران سه‌ره‌كی ئه‌م جینایه‌ته‌وه‌ن. دۆس���یه‌ی كوش���تن ه زنجێره‌یی���ه‌كان له‌ودۆس���یه‌گه‌ل ه ب���وو كه ل��� ه حاڵێكدا ك ه « بڕی���ارده‌ران»و «به‌رێوه‌به‌ران���ی» ئه‌م ی جینایه‌ت��� ه خه‌ریكی به‌ده‌س���تهوه گرتن ی ده‌س���ه‌اڵتن ،قوربانیی زۆری كورسیه‌كان لێكه‌وته‌وه. ره‌نگ��� ه بك���رێ ناوێ���ك ل���ه عیماده‌ده‌ین ی به‌رچاوی ل ه باق���ی بهێنرێت ك ه رۆڵێك��� ی له پێوه‌ند ئاگاداركردنه‌وه‌ی بیرورای گشت ی كوشتنه زنجیره‌ییه‌كاندا له گه‌ڵ دۆسی ه هه‌ب���وو .رۆژنامه‌وانێ���ك ك ه وه‌ك���وو باقی ی ی به تاوانی «له قاودان هاوكاره‌كانی خۆ ی ی «به‌رێوه‌به‌ران» راستیه‌كان» ب ه جێگا كوشتنه‌كان ،س���اڵه‌ها له زیندانی ئیڤیندا به‌سه‌ریان برد. ی له‌سه‌ر لێپرس���ینه‌وه‌‌و گوش���اری ده‌روون ی هاوس���ه‌ری س���ه‌عید ئیمامیو مووس���هو ی تر‌ه ك ه ه���اوكاری ناوب���راو ،دۆس���یه‌یه‌ك هێشتاكه نه‌به‌ستراوه. ی ی ب���ێ به‌زه‌ییانه س���ااڵنێك ل ه كوش���تن ی داریووش‌و په‌روان ه تێپه‌ڕ بووه‌‌و دۆس���یه ئه‌م كوش���تنان ه رۆژ به رۆژ الیه‌نگه‌لی نوێ ی زیاد ده‌بێت. به‌خۆوه ده‌گرێت‌و ب ه الپه‌ڕه‌كان دۆس���یه‌یه‌ك كه هێش���تاك ه نه‌به‌س���تراوه‌‌و
ئیس���تاش «عه‌داڵ���ه‌ت» س���ه‌باره‌ت به‌م دۆسیه‌ی ه جێ به‌جێ نه‌كراوه. ی كه‌وت ه زیندان دۆسیه‌یه‌ك ك ه پارێزه‌ره‌كه ی ی خ���وارد .دوا و تاوانباره‌ك���هی ده‌رمان ی 11س���اڵ ل��� ه رووداوی تاڵی تێپه‌ڕ بوون ی ی داریووش وپه‌روانه ی وه‌حشیانه كوشتن ی كوش���تن ه فرووه���هرو باق���ی قوربانیان��� زنجیره‌ییه‌كان ،كه‌س���انێك بوون ه قوربانیی ی توندوتیژیو كۆنه‌په‌رس���تی ،ك ه بیرۆكه توان���ای قبووڵكردنی «قس��� هی نه‌یار‌و بیر جیاوازیان» نییه‌‌و ،حازر نین ده‌ست بده‌ن ه ی ئیسالحی شێوازه‌كانیان .هه‌ر ئه‌و كه‌سانه ی كوشتن ه زنجیره‌ییه‌كان ی سه‌ره‌ك ك ه بكه‌ران ی ب���وون ،ل ه گ���ه‌ڵ ده‌س���ت وپێوه‌نده‌كان ی جۆزه‌ردان‌و ی 22 خۆیان ،گه‌اڵڵه‌ی كوده‌تا ی كردن ه س���ه‌ر كه‌رام هت‌و گیان‌و ده‌سدرێژ ده‌نگ���ی خه‌ڵكیان به‌رێوه‌ب���رد .ئه‌گه‌ر 11 س���اڵ له‌وه‌وپێش ل ه ماڵه شه‌خسیه‌كاندا‌و ب ه وه‌رگه‌ڕانی ئوتووبووس���ی نووسه‌ران ل ه دۆڵێكدا ،خه‌ڵكیان ل ه ناو ده‌برد ،ئێستاك ه ی ی ئازاد له گرتووخان هی كه‌هریز‌هك‌و مه‌یدان ئه‌و كاره ده‌كه‌ن. هێش���تاك ه پ���اش 11س���اڵ ،هی���چ كام ل ه ی كوشتن ه ی دۆس���یه تاوانبارانی س���ه‌ره‌ك زنجیره‌ی���ه‌كان نه‌ناس���ێندراون‌و دادگای���ی نه‌ك���راون .وێكچوونێكی سه‌رس���ووڕهێنه‌ر ی هه‌یه له نیوان ئه‌م سیاسه‌تانه‌‌و پاساوكردن ی كه‌هریز‌هك‌و ی پزیشك ی پڕ ل ه ناروون مه‌رگ ی كه‌هریزه‌ك ی به‌ندكراوان��� ش���ه‌هید بوون��� له‌وانه موحس���ن روحولئه‌مینی .ئه‌م ره‌وت ه ی 11 ی تێپه‌ڕبوون فیكریه مه‌ترس���یدار‌ه دوا ساڵ ،هێشتاكه به دسه‌اڵتدان به هێندێك ی مرۆڤه‌كان ده‌گرێت‌و له‌م س���یمایانه ،گیان ی هی���چ جینایه‌تێ���ك بۆ ل��� ه به‌رێوه‌بردن��� ی خۆی نابوێرێت. گه‌یش���تن ب ه ئامانجه‌كان ی 11س���اڵ ،ئ���ه‌م پرس���یار‌ه ئیس���تا دوا هێش���تاكه دووپات ده‌بێت���هوه كه بكه‌ران‌و ی ئه‌م كوشتنان ه ب ه ی س���ه‌ره‌ك به‌رێوه‌به‌ران كام حوكم گیانی مرۆڤه‌كانیان گرت‌و بۆچی ی ئه‌م هێشتا هیچ كه‌س���ێك وه‌اڵم دهرهوه كرده‌وانه نیه؟ بۆچی ده‌ورتاده‌وری ئه‌م كه‌سانه به درێژایی ئه‌م سااڵن ه وه‌ها ئه‌من كراوه‌ته‌و‌ه ك ه چیتر ی ئه‌م پێویستیه‌كیان ب ه شاردنه‌وه‌‌و پاساو جینایه‌تان��� ه نیه‌‌و ل ه رۆژی رووناكدا خه‌ڵك ی گولله؟ پرس���یاری ده‌ده‌ن ه به‌ر ده‌س���ڕێژ ی ل���ه‌م چه‌ش���ـــــــنه زۆرن‌و ب���ێ وه‌اڵم��� ئیستاك ه ئه‌م كرده‌وه‌ان ه ب ه راده‌یه‌ك زۆرتر ی رژیمی ده‌بێت بوه‌ته‌و‌ه كه كاربه‌ده‌س���تان ی ئ���ه‌م ناروونیان ه بن .به‌اڵم وه‌اڵم���دهرهوه ی ش���ه‌پۆلی ناره‌زایه‌ت���ی ده‌ربڕینی‌‌و خه‌بات خه‌ڵكی ئیران به دژی دیكتاتۆری ك ه ئیستا ی به‌و په‌ڕی هێزی خۆیه‌و‌ه له ئارادایه ،خۆ ی كوژراوان‌و ی ری���گا نه‌ته‌نیا ب ه درێژه‌ده‌ر ی كوش���تن ه زنجیره‌یی���ه‌كان قوربانیان��� ده‌زانێت ،به‌ڵكوو راشكاونه‌تر ل ه هه‌ركاتێك، ش���ێلگیرانه ل ه س���ه‌ر ب ه س���زا گه‌یاندن‌و ی ی بڕی���ارده‌ران‌و به‌رێوه‌به‌ران��� رووخاندن��� كوش���تن ه زنجیره‌یی���ه‌كان‌و كوش���تاری ب ه ی سیاس���ی س���اڵی 67 كۆمه‌لێ به‌ندكراوان ی ئیسالمی ،پێداگری ی كۆمار ل ه زیندانه‌كان ده‌كات.
به‌یاننامه‌یه‌ك ل ه ڕێكخراوی (ڕا) بۆ پرسه نه‌ته‌وه‌ییه‌كان ی پێناودا شه‌هید بكرێن به دڵنیاییه‌و‌ه ده‌گات ه ڕژێمی ئیسالمیی ئێران له سه‌ركوتكردن گه‌له‌كه‌م���ان ل��� ه ڕۆژهه‌اڵتی كوردس���تان ئه‌نج���ام ،هی���واش ده‌خوازی���ن درێژه به‌و ی ڕێبازه بدرێت ك ه «ئیحسان فه‌تاحیان» و به‌رده‌وام���ه ،ل ه دواین په‌القاژێیدا په‌المار ی دیك هی گه‌له‌كه‌مان گیانیان ل ه گه‌نجانمان ده‌دات و له‌س���ه‌ر كوردبوونیان ش���ه‌هیدان ل���ه س���ێداره‌یان ده‌دات ،هه‌ڵبه‌ت��� ه ب��� ه پێناودا به‌خت كرد. ی «ئیحسان فه‌تاحیان»ـیش له‌س���ێداره‌دان دیس���انه‌وه دانی به‌و ڕاس���تییه‌دا نا كه ل ه بژی كورد بژی كوردستان ی مافخوراو هه‌ی ه ك ه هه‌میش ه سه‌رفرازی بۆ شه‌هیده نه‌مره‌كانمان له‌هه‌ر ئێراندا گه‌لێك چوار پارچه‌ی كوردستان گیانفیدای داوا ڕه‌واكه‌یه‌تی. ئێم ه ل ه ڕێكخراوی ڕا بۆ پرسه نه‌ته‌وه‌ییه‌كان له كاتێكدا ئه‌و كاره دڕندانه‌یه‌ی ڕژێمی ئێران ڕێكخراوی ڕا بۆ پرسه نه‌ته‌وه‌ییه‌كان سه‌ركۆن ه و پڕۆتستۆ ده‌كه‌ین ،دووپاتیشی هه‌ولێر ،باشووری كوردستان ی ل ه 2009/11/16 ده‌كه‌ین���هوه ئه‌گه‌ر كه‌یس���ێك گه‌نجان
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
ئه‌ده‌ب
dwaroj@komala.net
11
بۆ یادی نه‌مری هاوڕێ ئێحسان فه‌تاحیان گوڵ سروودی سه‌وزی بووژان
ئه‌و كاته‌ی گوڵی ته‌مه‌نتیان هه‌ڵوه‌ران هه‌وره ره‌شپۆشه‌كان یه‌كیان گرت‌و به خوڕ گریان، ناوی به‌رزتیان كرد به ئااڵ‌و له به‌رزایی واڵته بێ نازه‌كه‌مدا هه‌ڵیان كردو به هه‌موو دونیایان ناساند. ئه‌و ساته‌ی خۆڕاگریت كرد به زمزمه‌ی سه‌ركه‌وتن هه‌زاران گوڵ گه‌شانه‌وه بوون به دڕكی چاوی دوژمن ئه‌و ساته‌ی دڵی پڕ له هیوای كه‌وته هاوار له بێده‌نگی به‌تین تر بوو ئه‌و ئاگره‌ی داگیرسابوو له تاریكی‌و رووناكتر بوو ئه‌و رێگایه‌ی گه‌یشتن به ئازادی ... هه‌رگیز هه‌رگیز له بیر ناكرێ تۆ بووی به خۆرێكی بێ ئاوان بوون بووی به ئه‌ستێره‌یه‌كی گه‌ش له شهوه زه‌نگێكی نامۆدا بوون به ئاسۆیه‌كی روون له دڵی جووتیاران‌و هه‌ژارانندا ده هه‌سته‌وه شه‌قامه‌كانیش له تۆ ئه‌دوێن هه‌واڵی تۆ له گه‌اڵوه‌ریوه‌كانی ئه‌م پاییزه ئه‌پرس���ن‌و شێوهی تۆ له تابل���ۆی رۆحی ب���اران به‌دی ئه‌كه‌ن ... ده هه‌س���تهوه ت���ۆ ق���ه‌ت نه‌مردوویت‌و نامریت تۆ شه‌هیدی كۆڵنه‌دانی تۆ به‌رینتر له ئاس���مان‌و روونتر له ده‌ریای تۆ سه‌ربه‌رزی نیشتمانی ...
ئه‌ی ئه‌وه‌ی هاواری به‌رزت ته‌وسی بێده‌نگی شكاند تۆ گزنگێك له‌و بڵێسه‌ی ،شه‌و په‌رستانی هه‌ژاند قه‌قنه‌سی ناو خۆڵه‌مێشی باوه‌ڕێكی زۆر گه‌شی ده‌نگی خنكاوی له مێژینه‌ی گه‌لێكی بێبه‌شی تۆ له زنجیره‌ی په‌پووله‌ی وا ل ه عه‌شقێكی چڕا ده‌س له مل ئاوات‌و خۆزگه ،رۆ ده‌چێیته ناو گڕا بۆ ئه‌وه‌ی په‌رده‌ی رزیوی وه‌رزی زریان هه‌ڵدڕی گوڵ سروودی سه‌وزی بووژانت ،به گوێی باخا چڕی تۆ شه‌پۆلێك بووی ل ه ده‌ریای نه‌فره‌تی چه‌وساوه‌كان دژ به یاسای لیخنی زه‌لكاوی زوڵم‌و ده‌ردو ژان ئه‌ی هه‌ڵۆی شاباڵ خوێنینی چیای بێستوونه‌كه‌م مه‌رگی سوورت بۆ هه‌تایه ،ره‌مزه بۆ هه‌ڵچوونه‌كه‌م بێهروز مه‌له‌كشا
ئارێز محه‌مه‌دی
نامه‌یه‌ك بۆ هاوڕێ ئێحسان فه‌تاحیان ئه‌م كاته‌ت باش هاوڕێم ... ئه‌م كاته‌ت باش هاوڕێی شه‌هیدی سه‌ربه‌رزم لێم بووره، ئه‌گه‌ر ئه‌و كاتانه‌ی وا بێ ده‌نگ‌و ئارام نه‌تمبینی، نه‌مده‌زانی هاواری ئه‌مڕۆت هه‌موو دونیا ئه‌هاژێنێ‌و بۆ هه‌تاهه‌تایه ئه‌جنۆی چی جه‌الدوو سێداره‌یه دێنێت ه له‌رزه. نه‌مه‌ده‌زانی، به تین‌و گڕی عه‌شقت ب ه سه‌ربه‌ستی‌و هاواری ئازادیخوازیت، ئه‌تهه‌وێ كۆتایی به كڕێوه‌ی ئه‌م زستان ه دوورو درێژه بێنی‌و ده‌نگی لوور‌ه لووری گورگ ه دڕه‌نده‌كان كپ كه‌ی. ئه‌ی عاشقترین ئه‌وینداری سه‌ربه‌ستی، ئه‌مڕۆ بێستوونی فه‌رهادیش له‌به‌ر پێی ئه‌م عه‌شقه‌ی تۆ كڕنۆش ئه‌باو بۆنی عه‌تری گوڵه‌كانی دااڵهووی بڕوات چی كۆاڵن‌و شه‌قامی شاره دایگرتووه. ئه‌ی هاوڕێ گیان ... تا به ئه‌مڕۆ
ته‌نیا له نێو ئه‌فسانه‌كان بوو ك ه مه‌رگ‌و په‌تی سێداره چۆك دا ئه‌ده‌ن، نازانم ئێستا ئه‌م ه خه‌ونه یان راستیه‌كه به‌رزتر له ئه‌فسانه، ئاخر ئه‌ڵێن تۆ مه‌رگت هێنایه كڕنۆش تاكوو ئااڵی سووری بڕوات سه‌ربه‌رزتر له هه‌ر كاتێك، نه‌ك هه‌ر لێره به‌ڵكوو ل ه ئاسمانی هه‌موو دونیا سه‌ما بكات. ئه‌ی هاوڕێ گیان ... لێم ببووره كه ناتوانم وه‌كوو خۆت، ئه‌وه‌نده‌یك ه شایانت بێ ناوت بێنم، نه‌ك هه‌ر من ،هه‌موو وشه‌یه‌ك شه‌رمه‌زارن بۆ ئه‌وه‌ی ناتوانن وه‌كوو خۆت وه‌سفت بكه‌ن. له‌وه‌ته‌ی شه‌و هه‌یه‌‌و خۆریش هه‌یه، هه‌میش ه خۆر دوای تاریكی شه‌و هه‌ڵدێت، خۆ تۆ ئه‌وه‌شت شه‌رمه‌زار كرد، ئاخر تۆ هه‌تاوێكی كه ل ه ره‌شترین شهوه زه‌نگا هه‌ڵهاتی‌و تاریكی شه‌ویشت تۆقاند.
هیوا زه‌كه‌ریایی
10
ژمار‌ه ( )35ساڵی دووهه‌م2009/12/2 ،
تایبه‌ت
dwaroj@komala.net
بۆ مه‌حکومکردنی له‌سێداره‌دانی ئیحسان فه‌تاحیان‌و پشتگیری له‌زیندانیانی سیاسی کۆبوونه‌وه‌یه‌کی ناڕه‌زایی ل ه شاری سلێمانی به‌ڕێوه‌چوو ب ه به‌شداری ده‌یان روناكبیرو رۆشنبیری باشووری كوردستان‌و چه‌ندین كه‌سایه‌تی سه‌ربه‌خۆی رۆژهه‌اڵتی كوردستان‌و هه‌روه‌ها چه‌ند الی هن‌و حزبی سیاسی رۆژهه‌اڵتی كوردستان ،خۆپیشاندانێك ل ه شاری سلێمانی بۆ ئیدانه‌کردنی ئێعدامی ئێحسانی فه‌تاحیان و به‌رگری ل ه زیندانیانی سیاسی به‌ڕێوه‌چوو. له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌دا ك ه له‌سه‌ر داوای به‌ره‌ی جه‌ماوه‌ری رۆژهه‌اڵتی كوردستان به‌ڕێوه‌چوو ،ژماره‌یه‌ك ل ه كه‌سایه‌تی ه سیاسی‌و مه‌ده‌نیه‌كان له‌وان ه شاعیر شێركۆ بێكه‌س ،سه‌الحودینی موهته‌دی‌و شوان موحه‌مه‌د(سه‌رنووسه‌ری رۆژنامه‌ی ئاوێنه) كه‌مال ره‌ئوف(سه‌رنووسه‌ری رۆژنامه‌ی هاواڵتی) ،ئه‌حمه‌د میره(سه‌رنووسه‌ری گوڤاری لڤین) وتاری تایبه‌تی خۆیان خوێنده‌وه«. له‌میانه‌ی ئه‌و خۆپیشاندانه‌دا چه‌ندین گروپ‌و رێكخراوی كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی له‌وان ه كۆمه‌ڵه‌ی داكۆكیكردن ل ه مافی زیندانی ه سیاسی‌و مه‌ده‌نیه‌كانی باشووری كوردستان، كۆمه‌ڵێك ل ه رۆژنامه‌نووسانی رۆژهه‌اڵتی دانیشتووی هه‌رێمی كوردستان‌و كۆمه‌ڵیك ل ه چاالكانی كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی ل ه رۆژئاوای كوردستان ،ل ه الی خۆیانه‌و‌ه ئه‌م كرده‌وه‌ی كۆماری ئیسالمی ئێرانیان مه‌حكوومكرد و داوایان ل ه كۆمه‌ڵگای نێوده‌وڵه‌تی كرد ك ه به‌رامبه‌ر ئه‌م رووداوان ه بێده‌نگ نه‌بن. به‌ره‌ی جه‌ماوه‌ری رۆژهه‌اڵتی كوردستان ل ه پاش ل ه سێداره‌دانی ئیحسان فه‌تاحیان له‌الیه‌ن كۆمه‌ڵێك رۆژنامه‌نووس‌و چاالكی مه‌ده‌نی دانیشتووی باشووری كوردستان پێكهێنراوه‌‌و له‌یه‌كه‌م به‌یاننامه‌شیدا ك ه ل ه ره‌وانیوزیشدا باڵوبوویه‌وه ،رایانگه‌یاندوو‌ه ك ه له‌سه‌ر هه‌رجۆر‌ه رووداوێكی له‌م جۆره هه‌ڵوێستی دیاریكراویان ده‌بێت.
راگه‌یاندنی هاوپشتی بۆ خه‌باتی جه‌ماوه‌ری خه‌ڵكی ئێران ،داكۆكی دووباره ل ه مافه‌كانی گه‌لی كوردو سه‌ركۆنه‌ی ده‌ركردنی حوكمی ئیعدام ب ه ناوی «محارب»هوه بۆچاالكانی سیاسی ،ئێم ه وه‌ك جه‌ماوه‌رو ده‌زگا به‌شداره‌كانی ئه‌م كۆبوونهوه داواكانی خۆمان به‌م شێوهی خواره‌و‌ه ده‌خه‌ین ه به‌رده‌ستی هه‌موو ده‌زگاو ناوه‌نده‌كانی مافی مرۆڤ و رای گشتی: _1هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی بێ مه‌رجی بڕیاری ئیعدامی هه‌موو چاالكانی سیاسی. _2ئازاد كردنی زیندانیانی سیاسی و بڕوایی ل ه زیندانه‌كانی كۆماری ئیسالمی. _3ئازادی خۆپیشاندان و كۆبوونهوه ل ه كوردستان‌و هه‌موو ئێران. _4سازش نه‌كردنی دامهزراوه نێودهوڵهتیهكان ل ه مه‌سه‌له‌ی مافه‌كانی مرۆڤ به‌رامبه‌ر هه‌ندێك پرسی دیكه‌ی وه‌ك په‌یوه‌ندی بازه‌رگانی‌و كێش ه ئه‌تۆمیه‌كانی ئێران. _5سه‌ركوت نه‌كردنی ناڕه‌زایی ده‌ربڕینی خه‌ڵك به‌رامبه‌ر كردهوه دژه ئینسانیه‌كان، ل ه ئێران‌و ناوخۆی كوردستان. _6مه‌حكوم كردنی ئه‌م كرده‌وان ه ل ه الیه‌ن هه‌موو دام‌و دزگاكانی داكۆكیاری مافی مرۆڤ. ل ه كۆتاییدا راده‌گه‌ینین تا به‌دیهاتنی مافی مرۆڤ ل ه ئێران‌و كوردستان‌و ل ه ئێستادا پاشه‌كشه‌ی كۆماری ئیسالمی ل ه ئیعدامی چاالكانی سیاسی ،ل ه ده‌بڕینی ناره‌زایی به‌رده‌وام ده‌بین‌و ئه‌گه‌ر پێویست بێ بۆ سه‌رخستنی داواكانمان رێگه‌و شوێنی دیك ه ده‌گرین ه به‌ر. 2009 /11 /16 به‌ره‌ی جه‌ماوه‌ری رۆژهه‌اڵتی كوردستان ب ه هاوكاری خه‌ڵك ورێكخراوه‌كانی باشووری كوردستان
ل ه كۆتاییشدا به‌ره‌ی جه‌ماوه‌ری رۆژهه‌اڵتی كوردستان ل ه به‌یانامه‌یه‌كدا ك ه بۆ سكرتێری نهتهوه یه‌كگرتووه‌كان‌و چه‌ندین الیه‌نی دیك ه نووسراوه ،داوایان كردووه ك ه ئه‌و رێكخراوان ه ل ه الی خۆیانه‌و‌ه ده‌ستپێكردنی جێبه‌جێكردنی حوكمی ل ه سێداره‌دان ل ه كوردستان بوه‌ستێنن. ده‌قی ته‌واوی به‌یاننامه‌ی كۆتایی به‌ره‌ی جه‌ماوه‌ری رۆژهه‌اڵتی كوردستان ل ه خواره‌و‌ه وه‌ك خۆی بخوێننه‌وه: په‌یامی كۆتایی به‌ره‌ی جه‌ماوه‌ری رۆژهه‌اڵتی كوردستان سه‌باره‌ت ب ه خۆپیشاندانه‌كه‌ی سلێمانی بۆ سكرتێری نهتهوه یه‌كگرتووه‌كان رێكخراوی ئه‌منێستی ئه‌نته‌رناشنا ڵ رێكخراوی چاودێری مافه‌كانی مرۆڤ سه‌رجه‌م رێكخرو‌ه داكۆكیكاره‌كانی مافیمرۆڤ ئه‌گه‌رچی ناوه‌رۆكی خه‌باتی گه‌لی كورد به‌گشتی‌و له‌رۆژهه‌اڵتی كوردستانیش ناوه‌رۆكێكی ئازادیخوازانهو دیموكراتیك بووه ،كه‌چی به‌درێژایی مێژوو و تائێستایش ئه‌م بزوتنه‌وان ه له‌هه‌مووالی هك‌و له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵتی ئێرانیشه‌و به‌سیاسه‌تی ئینكار، سه‌ركوت‌و گۆمانه‌و‌ه هه‌ڵسووكه‌وتی له‌گه‌ڵ كراوه ،ك ه په‌الماری هه‌نووكه‌یی ده‌سه‌اڵتی ئێران بۆ سه‌ركوتی بزووتنهوهی جه‌ماری خهڵكیو هه‌روه‌ها درێژه‌دانی سیاسه‌تی سه‌ركوت‌و ئیعدام دوانموونه‌كانین. له‌درێژه‌ی ئه‌م سیاسه‌تشدا ئاگادارین له‌چه‌ند رۆژی رابردوودا ئیحسان فه‌تاحیان چالكی سیاسی كورد ئیعدام كراو كۆماری ئیسالمی به‌نیازی ئیعدام كردنی چه‌ندین چاالكی سیاسی دیكه‌ی كورده ،كه‌ئه‌مه‌ش رووی راسته‌قینه‌ی ئه‌م ده‌سه‌اڵت ه ئاشكرا ده‌كات‌و هیچ په‌چه‌یه‌كی ئایدۆلۆژیكی بۆ ناهێڵێته‌وه. بۆ ناره‌زایی ده‌ربڕین دژی ئه‌م سیاسه‌ته،
كۆبوونه‌وه‌یه‌ك بۆ رێزلێنان ل ه یادی شه‌هید ئێحسان به‌یانیه ی ره‌وتی سۆسیالیستی كۆمه‌ڵ ه
فه‌تاحیان له‌شاری هه‌وڵێر به‌ڕێوه‌چوو
رۆژی سێ شه‌ممه رێكه‌وتی 2009/11/17 له هوتێلی چوارچرا له شاری هه‌ولێر پێته‌ختی هه‌رێمی كوردستان ،له‌سه‌ر داوای بزوتنه‌وه‌ی دێمۆكراسیخوازانی كوردستان‌و كه‌مپه‌ینی به‌رگری ل ه زیندانیانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد ،كۆبوونه‌وه‌یه‌ك ب ه مه‌به‌ستی رێز لێنان له شه‌هید ئێحسان فه‌تاحیان سیمای راوه‌ست‌او‌و خۆڕاگری ناو زیندانه‌كانی رژیمی كۆماری ئیسالمی‌و هه‌وڵدان بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی حوكمی ئێعدامی زیندانیانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد ل ه رۆژهه‌اڵتی كوردستان به‌ڕێوه‌چوو. له‌م رێ‌و ره‌سمه‌دا سه‌ره‌تا قسه‌و باسێك ل ه الیه‌ن نوێنه‌رانی هه‌ردوو رێكخراوی بزوتنه‌وه‌ی دێمۆكراسیخوازان‌و كه‌مپه‌ینی به‌رگری له زیندانیانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد ،پێشكه‌ش به ئاماده بووان كرا. دواتر هاوڕێ ئارام موده‌ڕه‌سی راگه‌یاندنی
كومیته‌ی ناوه‌ندی كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تكێشانی كوردستانی ب ه بۆنه‌ی له سێداره‌دانی هاوڕێ ئیحسان فه‌تاحیان پێشمه‌رگه‌و ئه‌ندامی كۆمه‌ڵه‌ی پێشكه‌ش ب ه ئاماده بووان كرد. دواتر به‌شداربووانی ئه‌م كۆبوونهوه ك ه بریتین بوون ل ه كه‌سایه‌تی سیاسی‌و رۆشنبیری ،نوێنه‌ری حیزب‌و الیه‌ن ه جۆراوجۆره‌كان ،تێبینی‌و پرسیاره‌كانی خۆیان له‌مه‌ڕ چۆنیه‌تی پشتگیری ل ه زیندانیانی سیاسی‌ومه‌ده‌نی كورد پێشكه‌شی كۆبوونه‌وه‌كه كرد. هه‌روه‌ها به‌شداربووانی ئه‌م كۆبوونهوه جه‌ختیان له‌سه‌ر ئهوه كردهوه ك ه یه‌كڕیزی‌و یه‌كده‌نگی سه‌رجه‌م حیزب‌و رێكخراوو كه‌سایه‌تی ه سیاسی‌و رۆشنبیری ه سه‌ربه‌خۆكان ده‌توانێت ده‌ورو نه‌خشی تایبه‌تی له‌سه‌ر بارودۆخی زیندانیانی سیاسی هه‌بێت .هه‌ر وه‌ها له‌م كۆبوونه‌وه‌دا
ته‌ئسیری راگه‌یاندنه‌كان‌و گه‌یاندنی ده‌نگی زیندانیانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد به گوێی هه‌موو رێكخراوه‌كان چاوه‌دێری مافی مرۆڤ ل ه سه‌رتاسه‌ری جیهان به ئه‌ركێكی گرینگی سه‌رشانی سه‌رجه‌م راگه‌یاندن ه كوردیه‌كان زانی. شایانی باس ه ل ه به‌شی كۆتایی ئه‌م كۆبوونه‌وه‌دا داوا ل ه جه‌ماوه‌ری خه‌ڵكی ئازادیخوازی كوردستان كرا ك ه پشتیوانی خۆیان ل ه به‌ندكراوانی سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد ،ب ه تایبه‌ت ئه‌و كه‌سانه‌ی ك ه مه‌ترسی ئێعدامكردنیان له‌سه‌ر‌ه بكه‌ن‌و چونكه ئه‌و زیندانی ه سیاسی‌و مه‌ده‌نیان ه ئه‌مڕۆك ه ب ه خۆڕاگری خۆیان ل ه نێو زیندان سه‌ری نه‌ته‌وه‌ی كوردیان به‌رز راگرتووه ،هه‌ر بۆیه گه‌لی كورد پێویست ه ناڕه‌زایه‌تی خۆی به‌رانبه‌ر به‌م كردهوه دژه ئینسانیانه‌ی رژیمی كۆماری ئیسالمی ده‌رببڕێت.
به گوێره‌ی سه‌رچاوه‌كانی هه‌واڵ به‌ره‌به‌یانی ئه‌مڕۆ له به‌ندیخانه‌ی شاری سنه سزای له سێداره‌دانی ئیحسان فه‌تاحیان جێبه‌جێ كراوه. ئ���هو تاوانه دڕندانه‌یه ل���ه كاتێكدا ئه‌نجام ده‌درێت ك���ه رێكخراوه‌كانی پارێزه‌ری مافی م���رۆڤ چ له ناوخۆ و چ له ده‌ره‌وه‌ی ئێران له پێناو راگرتنی س���زای له س���ێداره دانی ئێحس���اندا هه‌وڵێك���ی به‌رفراوانیان ئه‌نجامدا .ئ���ه‌وه‌ش له كاتێكدایه كه ئێحس���ان له بێدادگایی س���ه‌ره‌تاییدا بڕیاری ١٠س���اڵ زیندانی كردن و دوور خس���تنه‌وه‌ی به سه‌ردا س���ه‌پێنرابوو .دواتر له دادگای به‌ناو پێداچوونهوهدا و به پێچه‌وانه‌ی ته‌واوی یاس���ا و رێسا نێودهوڵهتیهكان (ته‌نانه‌ت یاسا دواكه‌وتووانه‌كانی خودی كۆماری ئیسالمی) سزای له سێداره‌دانی به سه‌ردا سه‌پاوه. حكوومه‌تی ئیسالمی به بێ گوێدانه ئه‌و هه‌موو داواكاری و ناڕه‌زاییانه ،به بێ گوێدانه ناڕه‌زاییه‌كان���ی بنه‌ماڵه‌ی زیندانیه سیاس���یه‌كان ،به ب���ێ گوێدانه مانگرتن له خواردنی زۆرێك ل زیندانیه‌كان له زۆربه‌ی زیندانه‌كانی ئێراندا ،به بێ گوێدانه ناڕه‌زاییه‌كانی خه‌ڵك له‌و باره‌یه‌وه ،و به بێ گوێدانه هه‌وڵه‌كانی پارێزه‌رانی ئێحسان بۆ راگرتنی وه‌ها سزایه‌ك، به په‌له و به ئه‌نقه‌ست بوونێكی ئاشكرا وه‌ها تاوانێكی ئه‌نجام دا . حكوومه‌تی ئیسالمی كه له چه‌ند مانگی رابردوودا له‌گه‌ڵ ناڕه‌زایی به‌رباڵوی جه‌ماوه‌ری خه‌ڵك له ش���اره جۆراوجۆره‌كانی ئێراندا به‌ره‌وڕوو بووه ،ده‌ڵێی له ترسی په‌ره‌سه‌ندنی وه‌ه���ا ناڕه‌زایی���ه‌ك ،به ئ���اگادار بوون له پتانس���یلی ب���ه‌رزی خه‌ڵكی كوردس���تان له به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی وه‌ها رێژیمێكدا ،په‌نای بردۆته‌وه به‌ر ئه‌و خۆش���باوه‌ڕییه‌ی پێشووی كه به وه‌ڕێخس���تنه‌وه‌ی دووباره‌ی په‌تی س���ێداره و دووپاتكردنه‌وه‌ی سیاسه‌تی كوشت وبڕی ده‌یه‌كانی٦٠توانای پاشه‌كش���ه پێكردنی بزوتن���هوه جه‌ماوه‌ریه‌كانی خه‌ڵكی ئێران ودرێژه‌دان به ده‌سه‌اڵتدارێتی ره‌شی خۆیی هه‌یه. س���زای له س���ێداره‌دانی ئێحس���ان له دادگای پێداچوونهوهدا له بارودۆخی ئێستا و جێبه‌جێكردن���ی ب���ێ ترس و راڕایبوونی ئه‌و س���زایه له الیه‌ن حكوومه‌تی ئیس�ل�امیه‌وه هۆش���دارێكی جیدیه به ته‌واوی خه‌باتكارانی رێگای ئازادییه .جێبه‌جێ كردنی ئه‌و سزایه ده‌توانێت ده‌س���تپێكێك بێت بۆ پێداچوونه‌وه‌كانی دواتر به س���ه‌ر س���زای سه‌پێنراو به س���ه‌ر هه‌ر زیندانیه‌كی سیاس���یدا له‌و واڵته .كارنامه‌ی حكوومه‌تی ئیسالمی پڕه له وه‌ها به‌ڵگه‌یه‌كی جه‌نایه‌تكارانه .هیچ رێگایه‌ك جگه له خه‌باتی بێ وه‌س���تانهوه له دژی وه‌ها سیاس���ه‌تێك و به ته‌واوه‌تی ده‌سه‌اڵتی ئیس�ل�امی بوونی نیه .ئه‌و هه‌نگاوه ده‌ریده‌خات ك���ه رژی���م به نیازه به بێ گوێدانه بیروڕای گش���تی له ناوخ���ۆ و ده‌ره‌وه‌ی ئێران پالنه شوومه‌كانی به‌ره‌و پێش ببات. كار به‌ده‌س���تانی كۆماری ئیس�ل�امی ئه‌گه‌ر پێیان وایه به ئه‌نجامدانی وه ها جه‌نایه‌تێك خه‌ڵكی كوردستان له به‌رده‌وام بوونی خه‌بات و خۆڕاگری چاوترسێن ده‌كه‌ن ،به ته‌واوه‌تی له هه‌ڵه‌دان .خه‌ڵكی كوردس���تان جه‌نایه‌ت و كوش���ت و بڕی زۆریان ئه‌زموون كردووه و ملیان به وه‌ها ده‌س���ه‌اڵتێك نه‌داوه .بێ گومان له وه‌ها هه‌لوومه‌رجێكیشدا كه زۆرینه‌ی خه‌ڵكی ئێران له به‌رامبه‌ر رێژیمدا راوه‌س���تاون ،نه‌ك هه‌ر به س���ه‌ركوتكردن كۆڵ ناده‌ن به‌ڵكوو به لێبڕاویه‌كی زیاتره‌وه وه‌اڵمی وه‌ها تاوانێك و له کات وساتی شیاودا ده‌ده‌نه‌وه. له‌و بواره‌شدا نابێت سه‌رانی رێژیم رێگا به هیچ گومانێك له خۆیاندا بده‌ن. ره‌وتی سۆسیالیستی كۆمه‌ڵه (فراكسیۆن) له‌گه‌ڵ ئیدانه كردنی وه‌ها جه‌نایه‌تێك ،پرسه و سه‌ره‌خۆش���ی ئاراسته‌ی بنه‌ماڵه و كه‌س وكاری هاوڕێ ئێحسانی فه‌تاحیان و خه‌ڵكی شۆڕشگێڕی كوردس���تان ده‌كات ،و هاوڕێ له‌گه‌ڵ ته‌واوی خه‌باتكارانی رێگای ئازادی له ئێران پابه‌نده به وه‌اڵم دانه‌وه‌ی گونجاوی وه‌ها تاوانێك به حكوومه‌تی ئیسالمی. ره‌وتی سۆسیالیستی كۆمه‌ڵ ه (فراكسیۆن) 2009/11/11
FES: 5\6
HOTBIRD11604 MHZ Horizontal Symbol 27500
په‌یوه‌ندی: radio@komala.eu
contact: info@asosat.tv - nwes@asosat.tv
بۆ خوێندنه‌وه‌ی دواڕۆژ له‌سه‌ر تۆڕی ئینتێرنێت سه‌ردانی
www.komala.net
بک ه
dwaroj@komala.net
رادیۆی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان
که‌ناڵی ئاسمانی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان
سه‌رنوسه‌ر:
عه‌تا ناسرسه‌قزی به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین:
فه‌ریبا محه‌مـــــه‌دی
نه‌خشه‌ساز:
هه‌ژیر
رۆڵه‌ی هه‌تاو
ئیحسان سه‌مبۆلی به‌رخۆدانی نه‌سڵی نوێ
ده‌زانم دره‌نگه بۆ نوسین ،به‌اڵم هه‌ندێك كاتم ده‌ویست تا بڕوا بكه‌م به‌و مه‌رگه‌ی كه بێڕه‌حمانه بۆ تۆیان هه‌ڵبژارد. هه‌موو شه‌وێك له كابوسمدا پیاوانێك ده‌بینم كه شاد‌و سه‌ركه‌وتوانه له‌به‌رامبه‌ر تۆدا وه‌ستاون ،تا به پێله‌قه‌یه‌ك پایه‌كانی ژیانی تۆ ل ه ژێر هه‌نگاوی مه‌ردانه‌ت البده‌ن، ره‌نگه به ته‌ماحی ناوو نانێك كه به نه‌بوونی تۆ نه‌سیبیان ده‌بێت. ئه‌و كات تۆ ده‌بینم كه ئه‌م چێژه ناچیزه‌یان لێ ده‌ستێنیت‌و مه‌لئاسا ژیان به هه‌موو نشێوه‌كانیه‌وه وێڵ ده‌كه‌یت‌و ده‌ڕۆیت بێ ئه‌وه‌ی جگه ل ه جه‌سته‌ت ،شتێكی دیكه له‌گه‌ڵ خۆتداببه‌یت، چونكه ناوی تۆ ،یادی تۆو ئه‌ندێشه‌كانت له‌الی مرۆڤ ده‌مێنێته‌وه. له‌گه‌ڵ تۆدا له كوچه‌‌و كۆاڵنی مناڵیت پیاسه‌م كرد، ل ه ژێر رۆشنایی وشه چرچ‌و لۆچ بووه‌كانی ره‌نجنامه‌كه‌ت. تۆ گهورهو گه‌وره‌تر بووی‌و زه‌مانه‌ش بێڕه‌حم‌و بێڕه‌حمتر. هه‌رده‌ڵێی په‌رۆشییه‌كانت ب ه درێژایی زه‌مه‌ن له‌گه‌ڵ تۆدا بااڵده‌كه‌ن‌و نوێتر دهبنهوه، تۆش به تۆڵه‌ی فرمێسك‌و ئازاره‌كانت، منااڵنی چاوه‌ڕوانی به دواڕۆژێكی لێوانلێو ل ه زهردهخهنهو شادمانی به‌ڵێن ده‌دا. له نیو‌ه رێگه‌ی الوێتیدا ،تۆم بینی ك ه بووی ب ه رێبواری رێگایه‌كی پڕ هه‌وراز، تا خه‌می خه‌ڵكه‌كه‌ت زهڕه زهڕه سوكنایی ببه‌خشی. سوێند ده‌خۆم كه ده‌سته‌كانت هیچیان پێ نه‌بوو، له‌سه‌ر شانیشت هیچ چه‌كێك بێجگه له عه‌شق‌و ئیراده‌م به‌دی نه‌كرد. رۆیشتی تا دوارۆژی نیشتمانه‌كه‌ت ئاوه‌دان بك هی‌و ده‌زانم هه‌رگیز له‌مه‌رامی تۆدا نه‌بوو له‌سه‌ر وێرانه‌ی دوژمن ماڵ بكه‌یته‌وه یان ل ه مه‌رگی كه‌سێك به نه‌وایه‌ك بگه‌یت. تۆ شتێك زیاتر له به‌شی خۆت ل ه ژیان نه‌ده‌ویست، به‌اڵم كه‌سانێكی دیك ه چاوی ته‌ماحیان ل ه ماڵی باوكیی‌و له‌زمانی دایكیت بڕی بوو ،ئه‌مه‌ش به‌ریه‌ك كه‌وتنێكی دژوار بوو له‌نێوان حه‌ق‌و ناحه‌قدا .دوور له‌و ماڵه‌ی كه ئاواته‌كانت به بنمیچه كۆنه‌كه‌یه‌وه هه‌ڵواسیبوو، رۆژگارێكی سه‌خت‌و شه‌وگارێكی غه‌ریبت به‌سه‌ربرد ،به‌اڵم نه‌گه‌ڕایته‌وه ،چونكه هێشتا له تۆوه تا زه‌رده‌خه‌نه‌ی مناڵه‌كان رێگایه‌كی دوور له‌پێشدابوو. ئه‌و شه‌وه‌ی زیاتر له‌هه‌میش ه دڵت بیری دایك‌و شانی باوكتی ده‌كرد ،ده‌تزانی كه ده‌بێت كراسه‌كه‌ت بكه‌یته قه‌ڵغانی گولله‌‌و به نهێنی ده‌روازه‌كانی نیشتمانت بكه‌یته‌وه ،كه نه‌بادا خه‌ونی خۆشی غه‌یره خودییه‌كان بشێوێت‌و چه‌كدارانه بێنه پێشوازت. هاتی ،به‌اڵم ل ه نێوان تۆو ماڵی باوكیی ،شتێك وه‌ك سته‌م جیای كردنه‌وه .پاش ئه‌و شهوه شومه، له‌و دیو دیوارێك كه عه‌داڵه‌ت توانای گوزه‌ركردنی لێی نه‌بوو ،تۆ بوویت‌و برینێك كه به‌هۆی زۆریی ئه‌شكه‌نجه‌وه هه‌رگیز سارێژ نه‌بوو .نازانم چه‌ند سوكایه‌تیت پێكرا ،بێحورمه‌تیت بیست ،ئه‌شكه‌نجه‌ت دیو عه‌زابت چه‌شت ،به‌اڵم سوێند ده‌خۆم كه پیاوانه ده‌وامت هێنا‌و بێجگ ه بۆ حه‌قیقه‌ت لێوه‌كانت نه‌كرده‌وه، ته‌نانه‌ت ئه‌و سات ه بێ رۆحه‌ی ك ه بازجوو به ئه‌وپه‌ڕی توندوتیژی داوای لێكردی ب ه دڵی ئه‌و بنوسی ،تۆیش نه‌چوویت ه ژێر بار .هه‌مان نیوه‌ڕۆی هاوین كه تۆ به پێوه تاقه‌تت هێنا ،من به هه‌ڵكورمانه‌وه هه‌ڵ له‌رزیم .ئه‌و رۆژه له نێوان من‌و تۆ دیوارێك بوو ،هه‌ردووكمان چاومان به‌ستراو ،له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ده‌نگی تۆو وێنه‌ی سه‌بوریت له بیروه‌ریمدا نه‌قشی به‌ست .تۆیان ب ه تاوانێكی ساخت ه مه‌حكوم به زیندان كرد ،به‌اڵم وه‌ك ئه‌وه‌ی ئازادی دواڕۆژی تۆ خه‌وی سه‌ره‌مه‌رگیان ده‌شێوێنێت، بڕیاریان به كوشتنی تۆدا‌و عه‌داڵه‌تیان له ههمیشه ریسواتركرد .ئه‌وان له هه‌ڵچوونی ئه‌و دڵۆپانه‌ی ك ه پێكه‌وه ببوون به‌ده‌ریا زراویان تۆقیبوو، هه‌ربۆیه تۆیان به خێراییه‌كی وا كوشت تا به‌ڵكو ده‌ریا ئارام بگرێت ،غافڵ له‌وه‌ی تۆ مه‌رگه‌كه‌یشت ده‌كه‌یته سرودێك لێوانلێو له ژیان‌و به‌رخۆدان بۆ بێدارانی نیشتمانت .ئێستا تۆ ل ه خاكدا ئارامت گرتووه‌‌و ئێم ه سااڵنێك ه تازیه‌باری یه‌ك به یه‌كی مه‌رگی رۆڵه‌كانی ئه‌م خاكه‌ین، ئه‌مجار ناهێڵێن توڕه‌ییمان ئارامبگرێت‌و داخه‌كانمان كۆن بكه‌وێت .رۆیشتنه‌كه‌ت گه‌ڕانه‌وه‌ی نیه ،به‌اڵم بیره‌وه‌رییه‌كان هه‌رده‌م له‌گه‌ڵمانه، ب ه حورمه‌تی تۆ ته‌واوی دیواره‌كانی ناعه‌داڵه‌تی به‌سه‌ر ناكه‌ساندا وێران ده‌كه‌ین‌و منااڵنی نیشتمانت میوانی زهردهخهنهو ئازادی ده‌كه‌ین. ئێحسانی ئازیز ،ئه‌گه‌رچی په‌یكه‌رت ب ه تااڵنی خه‌زان چوو ،به‌اڵم ئامانجه ئینسانییه‌كانت كه له‌قواڵیی گیاندا ریشه‌یان هه‌یه ،هه‌رگیز به‌زیوی زستان نابێـت. به‌هار ل ه سه‌ر گڵكۆت هه‌زاران چرۆ ده‌ڕوێت‌و تۆ هه‌زاران جار له دایك ده‌بیته‌وه‌‌و هه‌رجار، ده‌بیته‌سرودێك بۆ لێوه به‌خه‌به‌ره‌كانی نیشتمانت... ئارام بنوو رۆڵه‌ی هه‌تاو.
ناونیشان :گه‌ڕه‌کی به‌ختیاری ،به‌رامبه‌ر کۆمیته‌ی 8ی ریکخستنی یه‌کێتی
سه‌ما به‌همنی و :دواڕۆژ
په‌یوه‌ندییه‌كانی كۆمه‌ڵه له سلێمانی ✉ peiwendiekan@komala.eu ✆ 0533193729-07701363295-07701559457
فه‌ریبا محه‌مه‌دی
په‌یوه‌ندیگرتن به كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان كۆمیت هی ناوه‌ندیی
komite.nawendi@komala.eu
ده‌بیرخانه
debirxane@komala.eu
ناوه‌ندی راگه‌یاندنی کۆمه‌ڵه
✉ rageiandn@komala.eu
✆
07708663340 - 07480113948
له ده‌ستدانی هه‌ر هاورێ‌و هاوسه‌نگه‌رێك خه‌مێكی گه‌وره‌یه‌‌و خه‌سارێكه له بزاڤی رزگاریخوازانه‌ی گه‌لی كورد ،به درێژایی زیاتر له 30ساڵه كه خه‌ڵكی كوردستان بۆ مسۆگه‌ر بوونی مافه نه‌ته‌وه‌یه‌كانی خۆیان قوربانی دهدهنو به‌ره‌ورووی گه‌لێك ئازار‌و چه‌رمه‌سه‌ری‌و ده‌ربه‌ده‌ری بوون‌و هه‌نووكه‌ش ئه‌م خه‌باته هه‌ر به‌رده‌وامه .ئه‌مڕۆ نه‌سڵێكی نوێ له الوانی خه‌باتكار‌و تێگه‌یشتوو هاتوونه‌ته گۆڕه‌پانی خه‌بات‌و زۆر ئازایانه له دژی دڕنده‌ترین رژیم به شێوه‌یه‌كی مهدهنیو ئه‌مڕۆیی ده‌ستیان داوه‌ته چاالكی .ئه‌م نه‌سڵه تایبه‌تمه‌ندی خۆی هه‌یه‌‌و توانیویه شێوازێكی نوێ له خه‌بات بهێنێته ئاراوه كه بااڵنسێك له نێوان خه‌باتی چه‌كداری‌و خه‌باتی مه‌ده‌نی رابگرێت‌و له هه‌مانكاتیشدا وشیاری نهتهوهییو هه‌ستی یه‌كسانیخوازی پهره پێبده‌ن .ئه‌وان له زانكۆ ،له قوتابخانه‌‌و له سه‌ر شه‌قام‌و له هه‌موو شوێنێك‌و له هه‌ر ده‌رفه‌تێك كه‌ڵك وه‌رده‌گرن بۆ نیشاندانی ئیعتراز‌و ناره‌زایی له دژی بێ¬مافی گه‌له‌كه‌یان. ئیحسان فه‌تاحیان یه‌كێك له‌و الوه تێكۆشه‌رانه‌ی نه‌سڵی نوێ بوو كه رۆژی 20ی خه‌زه‌ڵوه‌ر له زیندانی ناوه‌ندی شاری سنه ئیعدام كراو به مه‌رگی خۆی جارێكی دیكه بیروڕای هه‌موو جیهانی به‌ره‌و الی مه‌سه‌له‌ی كورد راكێشا وله هه‌مانكاتیشدا جۆرێك یه‌كێتی‌و هاوده‌نگی له نێو خه‌ڵك‌و ئوپۆزیسیۆنی كورد هێنایه ئاراوه كه ده‌توانین بڵێین كه‌م وێنه بوو .هه‌ر له كرماشان‌و ئیالم هه‌تاكوو مه‌هاباد‌و ورمێ خه‌ڵك ناره‌زایه‌تی له دژی ئیعدامی الوێكی كورد ده‌ربڕی‌و له هه‌مانكاتیشدا هه‌موو حیزب‌و الیه‌نه سیاسی‌و مه‌ده‌نیه‌كان هه‌ڵوێستی جیدیان گرت‌و به‌م شێوه‌یه ئیحسان هه‌موو سنووره حیزبیه‌كانی به‌زاند‌و بوو به سه‌مبۆلێك له خۆراگری‌و به‌رخۆدان .هه‌موومان باش ده‌زانین كه له ماوه‌ی ده‌سه‌اڵتداریه‌تی كۆماری ئیسالمیدا ده‌یان‌و هه‌زاران ئیحسان له نێو زیندانه‌كاندا حه‌ماسه‌ی گه‌وره‌یان خۆڵقاندووه‌‌و ده‌رسێكی گه‌وره‌یان به رژیمی دیكتاتۆر نیشان داوه كه ئه‌وه‌یش ئه‌وه‌یه زیندان‌و ته‌نانه‌ت مه‌رگیش ناتوانێت گه‌لێكی بێبه‌ش له گه‌یشتن به مافه ره‌واكانی پاشگه‌ز بكاته‌وه. ئیحسان سه‌ره‌رای ئه‌زموونی كه‌می خه‌بات‌و ته‌مه‌نی كورتی ،به‌اڵم گه‌وره‌ترین ده‌رسی به هه‌موومان دا كه هه‌نووكه كاتی ئهوه هاتووه یه‌كده‌نگ‌و یه‌كگرتوو بین له به‌رانبه‌ر دوژمنێكی هارو دڕنده كه ده‌ست له هیچ جینایه‌ت‌و دڕنده‌یه‌ك ناپارێزێت .ئه‌و به خۆراگری‌و به‌ره‌نگاری له به‌رانبه‌ر دوژمندا سه‌لماندی كه نه‌سلی نوێیش هه‌مان رێبوارانی نه‌سلی پێشوون‌و ده‌توانن ئه‌م بزاڤه به سه‌ره‌نجام بگه‌ینن .ئه‌مڕۆ باشترین ده‌رفه‌ت ره‌خساوه بۆ ئه‌وه‌ی مه‌سه‌له‌ی كورد له ئاستی جیهانیدا بكه‌ین به مه‌سه‌له‌یه‌كی گرنگ‌و هه‌وڵ بده‌ین تا به فشار‌و زه‌خت خستنه سه‌ر رژیمی كۆماری ئیسالمی له الیه‌ن رێكخراوه مرۆڤدۆست‌و ئازادیخوازه‌كان رێگه نه‌ده‌ین چیتر رۆڵه‌كانی كورد ئیعدام بكرێت .حیزب‌و الیه‌ن سیاسیه‌كانی كوردیش ده‌بێ به‌رژه‌وه‌ندیه گشتیه‌كه بخه‌نه پێش به‌رژه‌وه‌ندی حیزبی‌و تاكه‌كه‌سی ،چونكه كاتی ئه‌وه‌یه به‌ره‌یه‌كی كوردی دابمه‌رزێت ویه‌كده‌نگ‌و یه‌كگرتوو مه‌سه‌له‌ی كورد به‌ره‌و قۆناغێكی نوێ ببه‌ن.
په‌یوه‌ندییه‌كانی كۆمه‌ڵه له هه‌ولێر ✉ peiwendiekan2@komala.eu ✆ 7504206999-07703606460-0662562916 ناونیشان :گه‌ڕه‌کی ئازادی ،به‌رامبه‌ر یاریگا