dwaroj 45

‫‪》5‬‬

‫باڵوبوونه‌وه‌‬

‫ل ‌ه یادی ئێعدامی‬

‫به‌ڵگه‌ی‬

‫‪ 30‬ساڵه‌ی ژن ‌ه‬

‫‪》7‬‬

‫نهێنی ‪..‬‬

‫بۆ ساڵڕۆژ ‌ی‬ ‫ێ‬ ‫ل ‌ه سێداره‌دان ‌ی هاوڕ ‌‬ ‫ئیحسان فه‌تاحیان‬ ‫س���اڵێك به‌س���ه‌ر له‌س���ێداره‌دانی‌ ئیحس���اندا‬ ‫تێده‌په‌ڕێ���ت‪ .‬هێش���تاش هه‌م���ووان به‌ خ ‌هم‌و‬ ‫ی‬ ‫پ���ه‌ژاره‌و‌ه به‌اڵم ب ‌ه رێ���ز‌و ستایش���ه‌و‌ه یاد ‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ .‬ئی���راده‌‌و وره‌ی‌ به‌رزی ل��� ‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫سته‌مكاران‪ ،‬باو‌هڕ‌و ئازایه‌تی‌‌و گه‌وره‌یی‌ له‌ ژێر‬ ‫ی‬ ‫س���ێداره‌دا‪ ،‬وه‌س���یه‌تنامه‌ی‌ كورت‌و پڕ شكۆ ‌‬ ‫ی مرۆڤ‌و‬ ‫له‌مه‌ڕ پابه‌ند بوونی‌ ب���ه‌ به‌خته‌وه‌ری ‌‬ ‫ی ل ‌ه خه‌ڵكه‌كه‌ی‌‪ ،‬هه‌موو ئه‌و فاكته‌رانه‌ن‬ ‫داكۆك ‌‬ ‫كه‌ مه‌رگی‌ ئیحس���ان جی���اواز ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌و زۆر‬ ‫س���اده‌ به‌اڵم له‌وپه‌ڕی‌ قاره‌مانی���دا كۆتایی‌ ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫ی هێنا‌و بێ‌ده‌س���ه‌اڵتیی‌‌و داماوی ‌‬ ‫ژیان ‌‬ ‫ئیسالمی‌ له‌قاودا‪ .‬هه‌ربۆیه‌ش شیاوی ستایشی‬ ‫جه‌ماوه‌ر بوو‪.‬‬ ‫ی ئیس�ل�امی‌‪ ،‬ئیحس���ان‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫داگیركه‌ران��� ‌‬ ‫ی‬ ‫فه‌تاحیانی���ان ته‌نیا ب���ۆ چاوترس���ێن كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردس���تان‌و بۆ به‌گ���ژدا چوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی جه‌م���اوه‌ر‬ ‫ی ناره‌زای��� ‌‬ ‫ی بزووتن���ه‌وه‌ ‌‬ ‫گه‌ش���ه‌ ‌‬ ‫له‌سێداره‌دا‪ .‬ئه‌گه‌ر نا كه‌س ئازاری‌ ل ‌ه ئیحسان‬ ‫ی ئازاری‌ مرۆڤ‌و‬ ‫پێنه‌گه‌یش���تبوو‪ ،‬ته‌نیا له‌ دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوره‌گه‌زه‌كانی‌ ل ‌ه خه‌باتدا بوو‪ .‬له‌سێداره‌دان ‌‬ ‫زاڵمانه‌ی‌ ئیحس���ان‪ ،‬ده‌ریایه‌ك ل��� ‌ه نه‌فره‌ت‌و‬ ‫ی رژیمی‌ ئێران هێنای ‌ه خرۆش‌و‬ ‫ی ل ‌ه دژ ‌‬ ‫تووڕه‌ی ‌‬ ‫ی به‌رین‌و هاوچاره‌نووس���یی‌ هه‌موو‬ ‫پش���تیوانی ‌‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ كوردس���تان لێكه‌وته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ئێران ‌‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫ی دۆڕا‌و‬ ‫له‌م به‌ربه‌ره‌كانێیه‌دا كۆماری‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ئیحس���ان وه‌ك ئوس���توور‌ه له‌ دڵ���ی‌ خه‌ڵكدا‬ ‫ی‬ ‫ی ل���ه‌دژ ‌‬ ‫ی جه‌م���اوه‌ر ‌‬ ‫مای���ه‌وه‌‪ .‬هاوپش���تی ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌س���ێداره‌دانی‌‌و كه‌مپه‌ین��� ‌ه له‌قاوده‌رانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫خه‌ڵكی‌ كورد‌و هه‌م���وو ئێرانیه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫واڵت‪ ،‬جارێكی‌ دیكه‌ سته‌مكاری‌‌و كۆنه‌پارێزی‌‌و‬ ‫ی ئێرانی‌ ل ‌ه‬ ‫ی كۆماری‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫دواكه‌وتوو بوون ‌‬ ‫پێش چاوی‌ هه‌موو جیهان وێنا كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئیحس���اندا جێ��� ‌‬ ‫ی مه‌رگ��� ‌‬ ‫ل���ه‌ س���اڵڕۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیه‌تی‌ هه‌م���وو پێداگر بین له‌س���ه‌ر رێگه‌ ‌‬ ‫دیموكراسیخوازانه‌‌و مرۆیانه‌‌و عه‌داڵه‌تخوازان ‌هی‌‪.‬‬ ‫هاوپش���تی‌‌و یه‌كیه‌تی���ی‌ ئ���ه‌و رۆژان���ه‌ وه‌بیر‬ ‫ی‬ ‫بهێنینه‌وه‌‌و جه‌خت ل���ه‌و‌ه بكه‌ینه‌وه‌ كه‌ هێز ‌‬ ‫ئێمه‌ ل��� ‌ه پێكه‌وه‌ بوونماندای���ه‌‪ .‬با ئه‌مڕۆ ئیتر‬ ‫ی‬ ‫ی بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی به‌رزتره‌وه‌ هاوپشتی ‌‬ ‫ب ‌ه وره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵكی‌ ئێران‌و بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫دیموكراسیخوازی ‌‬ ‫كوردس���تان بكه‌ین���ه‌ ئامان���ج‌و رێنوێنم���ان‌و‬ ‫ی دیموكرات‪ ،‬س���یكۆالر‌و‬ ‫ب���ۆ یه‌كگرتووییه‌ك��� ‌‬ ‫عه‌داڵه‌تخواز له‌ ناو ئۆپۆزسیۆنی‌ ئێرانیدا هه‌و ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫بده‌ین‪ .‬له‌م رۆژه‌دا ده‌بێ‌ پێ‌ له‌سه‌ر پێویستی ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوئاهه‌نگ���ی‌‌و یه‌كگرتووی���ی‌ حیزبه‌كان��� ‌‬ ‫ی ئێران ل ‌ه دژی‌ ئه‌م رژیم ‌ه داگرین‌و‬ ‫كوردس���تان ‌‬ ‫ی ئاواته‌كانی‌ ئیحسانه‌كان‌و نه‌داكان‬ ‫بۆ وه‌دیهاتن ‌‬ ‫هه‌وڵ‌ بده‌ین‪.‬‬ ‫ل ‌ه س���اڵڕۆژی‌ مه‌رگی‌ ئیحساندا له‌الیه‌ن هه‌موو‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستان‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ریزه‌كان ‌‬ ‫ی ئیحسان‌و‬ ‫سه‌ری‌ رێز‌و نه‌وازش بۆ دایك‌و باوك ‌‬ ‫ی داده‌نه‌وێنین‪ .‬هه‌روه‌ها پێویس���ت ‌ه‬ ‫بنه‌ماڵه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫یادی‌ نه‌سرواڵ نه‌س���ری پارێزه‌ری‌ كۆچكردوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیحس���ان بكه‌ین‌و هه‌وڵی‌ دڵسۆزانه‌‌و بوێرانه‌ ‌‬ ‫ی له‌ ئیحس���ان س���تایش بكه‌ین‌و‬ ‫ئه‌و بۆ داكۆك ‌‬ ‫ی نه‌س���رواڵ نه‌س���ری هاوكات له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫بڵێین یاد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیحس���ان بۆ هه‌میش��� ‌ه له‌ دڵی‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫یاد ‌‬ ‫كوردستان‌و ئێراندا زیندووه‌‪.‬‬ ‫به‌رز‌و به‌ڕێز بێت یاد‌و رێگه‌ی‌ ئیحسان‌و هه‌موو‬ ‫ی ئازادی‌‌و مرۆڤایه‌تی‌‬ ‫ی رێگه‌ ‌‬ ‫خه‌باتكاران ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هێزتر بێت خه‌بات بۆ دیموكراسی‌‌و رزگاری ‌‬ ‫مرۆڤ ل ‌ه سته‌م‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫بڕووخێت دیكتاتۆریی‌‌و سه‌ره‌ڕۆی ‌‬ ‫ئیسالمی‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێشان ‌‬ ‫كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندیی‌ كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫كوردستان‬ ‫ی ‪،2010‬‬ ‫‪11‬ی‌ نۆڤه‌مبر ‌‬ ‫ی خه‌زه‌ڵوه‌ری‌‬ ‫ی ‪‌ 20‬‬ ‫رێكه‌وت ‌‬

‫دوو هه‌فته‌نامه‌یه‌كی سیاسی گشتییه‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان‬ ‫ده‌ریده‌كات‬ ‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬ ‫‪22‬ی خەزەڵوەری ‪89‬‬ ‫نرخ‪ 500 :‬دینار‬

‫پلینۆمی پێنجه‌می‌ كۆمیته‌ ‌ی ناوه‌ندیی‬ ‫‌ كۆمه‌ڵه‌ی زەحمەتکێشانی کوردستان كۆتایی‌ پێهات‬ ‫پلینۆمی پێنجه‌م���ی‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندیی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ دوای چوار رۆژ كاری‌ به‌رده‌وام ب ‌ه‬ ‫به‌ش���داریی‌ هاوڕێیانی‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌‬ ‫له‌ ناوخۆ‌و ده‌ره‌وه‌ی‌ كوردستان‪ ،‬كۆتایی‌‬ ‫پێهات‪.‬‬ ‫کۆمیت���ەی ناوەن���دی بۆ ئام���ادەکاری‬ ‫سیاس���ی‌و تەش���کیالتی ب���ۆ پلین���ۆم‪،‬‬ ‫کۆمیسیۆنێکی لە ژمارەیەک لە ئەندامانی‬ ‫خ���ۆی راس���پارد ب���ۆ ئام���ادە کردن���ی‬ ‫بەڵگەنامەی پێویس���ت بۆ پەسند کردن‬ ‫لە پلینۆم���دا‪ .‬ئەم کۆمیس���یۆنە بڕیار‌و‬ ‫بەڵگەنامەکان���ی دەگەیان���دە هاوڕێیان‌و‬ ‫لە کۆبوونەوەکانی کۆمیت���ەی ناوەندیدا‬ ‫دەخرانە بە باس‪.‬‬

‫له‌ كۆبوونه‌وه‌كانی‌ ئاماده‌كاریی‌ پلینۆمدا‪،‬‬ ‫پرس���ی جۆراوج���ۆری‌ ته‌ش���كیالتی‌‪،‬‬ ‫كار‌و چاالكیی‌ ش���ه‌ش مانگ���ی‌ رابردوو‌و‬ ‫رێكاره‌كانی‌ خولی‌ داهاتووی‌ چاالكیه‌كانی‌‬ ‫كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌‪،‬هەل‌ومەرجی سیاسی‬ ‫کوردس���تان‌و ئێران‌و ناوچەکە‌و ئەگەری‬ ‫جۆراوج���ۆر‌و سیاس���ەتەکانی کۆمەڵە‌و‬ ‫چۆنیەت���ی کار‌و چاالکی ئۆرگان‌و ناوەندە‬ ‫حیزبیەکان تاوتوێ کرا‪ .‬لەم کۆبوونەوانەدا‬ ‫بەڵگەنامە‌و بڕیارنامەی پێویس���ت ئامادە‬ ‫کرا‌و خرایە بەر دەستی هەموو هاوڕێیانی‬ ‫کۆمیتەی ناوەن���دی‪ .‬بەمجۆرە کۆمیتەی‬ ‫ناوەندی بەر ل���ە پلینۆم بە ئامادەکاریی‬ ‫سیاس���ی‌و حیزبیی پێویس���ت‪ .‬پلینۆمی‬

‫دەست پێکرد‪ .‬رۆژی‌ هه‌ینی‌ ‪29‬ی‌ مانگی‌‬ ‫ئۆكتۆبر رێكه‌وتی‌ ‪7‬ی‌ خه‌زه‌ڵوه‌ر‪ ،‬كار ‌‬ ‫ی‬ ‫پلینۆم به‌شێوه‌ی‌ ره‌سمی‌ ده‌ستی‌ پێكرد‌و‬ ‫رۆژی‌ ‪10‬ی‌ خه‌زه‌ڵ���وه‌ر رێكه‌وت���ی‌ رۆژی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ مانگی‌ نۆڤه‌مبر كۆتایی‌ پێهات‪.‬‬ ‫باس���ه‌كانی‌ كۆبوونه‌وه‌كانی‌ ئه‌م پلینۆمه‌‬ ‫بریت���ی‌ ب���وو ل���ه‌ راپۆرتی‌ س���كرتێری‬ ‫گش���تیی‌ كۆمه‌ڵه‌‌و تاوت���وێ‌ كردنی‌ ئه‌م‬ ‫راپۆرت���ه‌‪ ،‬په‌ی���ڕه‌و‌و پرۆگرام���ی‌ كاری‌‬ ‫كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌‪ ،‬باس‌و گفتوگۆ له‌مه‌ڕ‬ ‫ئاسۆسات‌و داهاتووی‌ كاری‌ ئه‌م مێدیایه‌‪،‬‬ ‫رێكخستنی‌ ته‌شكیالتی‌ ئاشکرای کۆمەڵە‬ ‫لە کوردستان‪ ،‬رێكخستنه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵت‌و كار‌و چاالكی���ی‌ رێكخس���تنه‌كانی‌‬

‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫》‬

‫‪4‬‬

‫تێکۆشه‌ره‌کانی‪..‬‬

‫‪》6‬‬

‫اللەکان ‪...‬‬

‫ناوخ���ۆ‪ ،‬كۆنگره‌ی‌ داهات���ووی‌ كۆمه‌ڵه‌‌و‬ ‫رێكخستنی‌ ناوخۆی‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌‪.‬‬ ‫له‌ باس���ی‌ راپۆرتی‌ س���كرتێردا‪ ،‬دۆخیی‌‬ ‫سیاس���یی‌ ئه‌مڕۆی‌ كوردس���تان‌و ئێران‌و‬ ‫ناوچه‌كه‌‌و هه‌ڵوێس���ت‌و سیاس���ه‌تی‌ ئێمه‌‬ ‫ل���ه‌ هه‌مبه‌ر دۆخه‌ك���ه‌‌و پ���رۆژه‌‌و پالنی‌‬ ‫كاری‌ داهاتووم���ان ب���ۆ رێكخران���ی‌ هه‌ر‬ ‫چه‌ش���نه‌ هاوپه‌یمانی‌‌و هاوئاهه‌نگیه‌ك له‌‬ ‫ئێران‌و هه‌روه‌ها له‌ كوردس���تان‌و پرسی‌‬ ‫هه‌وڵ‌ بۆ هاوكاری‌‌و نزیكایه‌تی‌ له‌ به‌ره‌ی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌دا به‌ مه‌به‌ستی‌ هاوده‌نگی‌ له‌سه‌ر‬ ‫پالتفۆرمێكی‌ سیاسی‌‌و ته‌شكیالتیی‌ روون‬ ‫بۆ وه‌دیهێنانی‌ یه‌كێتی‌‌و یه‌كڕیزیی‌ سه‌ر له‌‬ ‫نوێی‌ كۆمه‌ڵه‌ لێکدرایەوە‪.‬‬

‫بۆ تۆقاندنی خه‌ڵک‪ ،‬کوردستان ملیتاریز‌ه کرایه‌وه‌‬

‫دوابه‌دوای روودانی کۆمه‌ڵێک ته‌قینه‌وه‌‌و هه‌ڵکوتانی ده‌ستی دایه‌ گواستنه‌وه‌ی هێزه‌ چه‌کداره‌کانی "گاردی ورمێ"‪ ،‬به‌ مه‌به‌ستی تۆقاندن‌و چاو ترسێن کردنی هێزی‬ ‫نیزامی له‌ شاره‌ جۆربه‌جۆره‌کانی رۆژهه‌اڵتی کوردستان‪ ،‬تایبه‌ت"‌و "دژه شۆڕش" به‌ره‌و ناوه‌ندی چوار پارێزگای جه‌ماوه‌ریی خه‌ڵک هێزی س���ه‌ربازیی خۆیان ده‌نوێنن‌و‬ ‫بۆ سه‌رکوتکردنی هه‌ر چه‌شنه‌ جووڵه‌‌و سه‌رهه‌ڵدانێک‬ ‫هێ���زی تایبه‌تی س���ه‌ربازیی نوێ ب���ه‌ره‌و رۆژهه‌اڵتی رۆژهه‌اڵتی کوردستان‪.‬‬ ‫کوردس���تان گوێزرایه‌وه‌‌و به‌و هۆیه‌وه‌ که‌ش���ێکی نوێی ئه‌و هێزه‌ چه‌کدارانه‌ی کۆماری ئیسالمی به‌ مه‌به‌ستی ته‌یار ک���راون به‌ "کوته‌ک���ی کاره‌بایی"(باتوم برقی)‌و‬ ‫ئه‌منیه‌تی‪-‬نیزام���ی له‌ الی���ه‌ن کۆماری ئیس�ل�امییه‌وه‌ نواندن���ی هێ���زی چه‌کداریی خۆی���ان‌و تۆقاندنی‌و چاو "گازی فرمێس���ک رێ���ژ"‪ .‬ئاماژه‌ ده‌کرێ که‌ پێش���تر‌و‬ ‫باڵی به‌ سه‌ر چوار پارێزگای کوردستانیی"کرماشان"‪ ،‬ترس���ێن کردنی خه‌ڵک نمایش���تی س���ه‌ربازییان (رژه‌ دواب���ه‌دوای رووداوه‌کان���ی ئ���ه‌و دواییان���ه‌ رۆژهه‌اڵتی‬ ‫کوردس���تان‪ ،‬مدی���ا‌و حیزب‌و الیه‌ن���ه‌‌ کوردییه‌کان ئه‌و‬ ‫نظامی) ئه‌نجام داوه‌‪.‬‬ ‫"ئیالم"‪".‬کوردستان" و" ورمێ" دا کێشا‪.‬‬ ‫دوای هێرش���ه‌ چه‌کدارییه‌که‌ی سه‌قز‌و ته‌قینه‌وه‌که‌ی ئ���ه‌و هێ���زه‌ چه‌کدارانه‌ ل���ه‌ چه‌ندین ده‌س���ته‌ی ‪ 30‬رووداوانه‌یان به‌ کاری کۆماری ئیس�ل�امی لێکدابووه‌وه‌‬ ‫مه‌هاب���اد‌و ده‌س���ڕێژه‌که‌ی مه‌یدان���ی ئیقباڵی ش���اری که‌س���یدا له‌ ش���وێنه‌ گش���تییه‌کانی ناوه‌ندی‌ پارێزگا که‌ به‌ مه‌به‌ستی میلیتاریزه‌تر کردنی کوردستان ئه‌نجام‬ ‫س���نه‌‪ ،‬کۆماری ئیس�ل�امی له‌ هه‌وڵێکی نیزامیی نوێدا کوردستانییه‌کانی"کرماشان"‪" ،‬ئیالم"‪".‬کوردستان" و" دراون‪.‬‬

‫بێهزاد کوردستانی‬ ‫شاعێر‌و نووسه‌ری‬ ‫کورد ئازاد کرا‬

‫بێهزاد کوردستانی شاعیر‌و رووناکبیری ناسراوی کورد که‌ له‌ رۆژی ‪2010‬‬ ‫‪‌24/8/‬و بۆ ماوه‌ی ‪ 77‬رۆژ له‌ الیه‌ن هێزه‌ ئه‌منیه‌تیه‌کانی ئێرانه‌وه‌ ده‌س‬ ‫به‌ س���ه‌ر کرابوو‪ ،‬ئه‌مرۆ سێش���ه‌ممه‌ ‪9‬ی نوامبری ‪ 2010‬به‌ وه‌سیقه‌ی ‪50‬‬ ‫میلیون تمه‌ن ئازاد کراوه‌‪.‬‬ ‫شایانی باسه‌ که‌ بێهزاد کوردستانی له‌ ماوه‌ی ده‌سبه‌سه‌رکردنیه‌وه‌ چه‌ند‬ ‫ج���ار مانی له‌ خواردن گرتووه‌‌و ره‌وانه‌ی نه‌خۆش���خانه‌ کراوه‌‪ .‬ئازادکرانی‬ ‫کاتیی بێهزاد کوردستانی له‌ کاتێکدایه‌ که‌ مۆختار هووشمه‌ند هونه‌رمه‌ندی‬ ‫ش���اری مه‌ریوان به‌ ‪ 16‬س���اڵ زیندان مه‌حکووم کراوه‌‌و هه‌ر وه‌ها عه‌زیز‬ ‫ناسری وه‌رگێڕ‌و شاعێری کورد ماوه‌ی ده‌به‌سه‌رکرانه‌که‌ی درێژ کراوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫له‌ گرتووخانه‌ی ئیداره‌ی ئیتالعاتی شاری سنه‌‌ هه‌ر وا ده‌سبه‌سه‌ره‌‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )4٥‬ساڵی سێهه‌م‪2010/١١/١٣ ،‬‬

‫تایبەت‬

‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫‪3‬‬

‫راگه‌یاندن ‌ی كۆتایی‌ پلینۆمی پێنجه‌م ‌ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی زه‌حمه‌تكێشان ‌ی كوردستان‬

‫ی‬ ‫ی ناوه‌ندی ‌‬ ‫ی كۆمیت ‌ه ‌‬ ‫پلینۆمی پێنجه‌م ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه دوای چوار رۆژ كاری‌ به‌رده‌وام ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫ی كۆمیت ‌ه ‌‬ ‫ی هاوڕێیان ‌‬ ‫به‌شداری ‌‬ ‫ی كوردس���تان‪،‬‬ ‫ل���ه‌ ناوخ���ۆ و ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫كۆتایی‌ پێهات‪.‬‬ ‫کۆمیت���ەی ناوەن���دی بۆ ئام���ادەکاری‬ ‫سیاس���ی و تەش���کیالتی ب���ۆ پلینۆم‪،‬‬ ‫کۆمیس���یۆنێکی ل���ە ژمارەی���ەک ل���ە‬ ‫ئەندامانی خۆی راس���پارد ب���ۆ ئامادە‬ ‫کردنی بەڵگەنامەی پێویست بۆ پەسند‬ ‫کردن لە پلینۆمدا‪ .‬ئەم کۆمیسیۆنە بڕیار‬ ‫و بەڵگەنامەکانی دەگەیاندە هاوڕێیان و‬ ‫لە کۆبوونەوەکان���ی کۆمیتەی ناوەندیدا‬ ‫دەخرانە بە باس‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ل��� ‌ه كۆبوونه‌وه‌كان���ی‌ ئاماده‌كاری��� ‌‬ ‫ی‬ ‫پلینۆم���دا‪ ،‬پرس���ی جۆراوج���ۆر ‌‬ ‫ته‌ش���كیالتی‌‪ ،‬كار و چاالكیی‌ ش���ه‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی خول ‌‬ ‫مانگ���ی‌ راب���ردوو و رێكاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمیت���ه‌ ‌‬ ‫ی چاالكیه‌كان��� ‌‬ ‫داهات���وو ‌‬ ‫سیاس���ی‬ ‫ناوه‌ندی‌‪،‬هەل‌ومەرج���ی‬ ‫کوردس���تان و ئێ���ران و ناوچەک���ە و‬ ‫ئەگ���ەری جۆراوجۆر و سیاس���ەتەکانی‬ ‫کۆمەڵ���ە و چۆنیەت���ی کار و چاالک���ی‬ ‫ئۆرگان و ناوەن���دە حیزبیەکان تاوتوێ‬ ‫ک���را‪ .‬لەم کۆبوونەوان���ەدا بەڵگەنامە و‬ ‫بڕیارنامەی پێویست ئامادە کرا و خرایە‬ ‫بەر دەستی هەموو هاوڕێیانی کۆمیتەی‬ ‫ناوەندی‪ .‬بەمج���ۆرە کۆمیتەی ناوەندی‬ ‫بەر لە پلینۆم بە ئامادەکاریی سیاس���ی‬ ‫و حیزبیی پێویس���ت‪ .‬پلینۆمی دەست‬ ‫ی‬ ‫ی مانگ��� ‌‬ ‫ی ‪‌ 29‬‬ ‫ی هه‌ین��� ‌‬ ‫پێک���رد‪ .‬رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪7‬ی‌ خه‌زه‌ڵوه‌ر‪ ،‬كار ‌‬ ‫ئۆكتۆبر رێكه‌وت ‌‬ ‫ی ده‌ستی‌ پێكرد‬ ‫ی ره‌سم ‌‬ ‫پلینۆم به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژ ‌‬ ‫ی ‪10‬ی‌ خه‌زه‌ڵوه‌ر رێكه‌وت ‌‬ ‫و رۆژ ‌‬ ‫ی نۆڤه‌مبر كۆتایی‌ پێهات‪.‬‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫یه‌كه‌م ‌‬ ‫ی ئه‌م پلینۆم ‌ه‬ ‫باسه‌كانی‌ كۆبوونه‌وه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سكرتێری گشتی ‌‬ ‫بریتی‌ بوو ل ‌ه راپۆرت ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه و تاوتوێ‌ كردنی‌ ئه‌م راپۆرته‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی كاری‌ كۆمیت ‌ه ‌‬ ‫په‌ی���ڕه‌و و پرۆگرام��� ‌‬ ‫ناوه‌ن���دی‌‪ ،‬ب���اس و گفتوگ���ۆ له‌م���ه‌ڕ‬ ‫ئاسۆسات و داهاتووی‌ كاری‌ ئه‌م مێدیایه‌‪،‬‬ ‫رێكخستنی‌ ته‌شكیالتی‌ ئاشکرای کۆمەڵە‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫لە کوردستان‪ ،‬رێكخستنه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫واڵت و كار و چاالكیی‌ رێكخس���تنه‌كان ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌ و‬ ‫ی داهاتوو ‌‬ ‫ناوخۆ‪ ،‬كۆنگ���ر‌ه ‌‬ ‫ی ناوخۆی‌ كۆمیت ‌هی‌ ناوه‌ندی‌‪.‬‬ ‫رێكخستن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راپۆرتی‌ سكرتێردا‪ ،‬دۆخی ‌‬ ‫ل ‌ه باس��� ‌‬ ‫سیاسیی‌ ئه‌مڕۆی‌ كوردستان و ئێران و‬ ‫ناوچه‌كه‌ و هه‌ڵوێست و سیاسه‌تی‌ ئێم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ل��� ‌ه هه‌مبه‌ر دۆخه‌ك��� ‌ه و پرۆژ‌ه و پالن ‌‬ ‫ی داهاتووم���ان ب���ۆ رێكخرانی‌ هه‌ر‬ ‫كار ‌‬ ‫چه‌شنه‌ هاوپه‌یمانی‌ و هاوئاهه‌نگیه‌ك ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێران و هه‌روه‌ها له‌ كوردستان و پرس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ به‌ره‌ ‌‬ ‫ی و نزیكایه‌ت ‌‬ ‫هه‌وڵ‌ بۆ هاوكار ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌دا ب ‌ه مه‌به‌ستی‌ هاوده‌نگی‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫پالتفۆرمێكی‌ سیاس���ی‌ و ته‌شكیالتی ‌‬ ‫ی‬ ‫ی و یه‌كڕیزی ‌‬ ‫ی یه‌كێت ‌‬ ‫روون بۆ وه‌دیهێنان ‌‬ ‫سه‌ر له‌ نوێی‌ كۆمه‌ڵه‌ لێکدرایەوە‪.‬‬ ‫ی ئه‌م باس���ه‌‪،‬‬ ‫راپۆرت و لێكدانه‌وه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫ی سیاسی ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب ‌ه پێگ ‌ه ‌‬ ‫ئیس�ل�امی‌ و گۆڕانكاری ‌ه سیاسیه‌كان ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێران له‌و بڕوایه‌دا بوو ك ‌ه ریفۆرمخوازان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ال و نیو ‌‬ ‫ی ل ‌ه م���اوه‌ ‌‬ ‫ئیس�ل�ام ‌‬ ‫راب���ردوودا بەهۆی قه‌تی���س مانه‌وه‌یان‬ ‫ی‬ ‫ی و بنه‌ما فیكر ‌‬ ‫له‌ یاس���ای‌ بنچینه‌ی��� ‌‬ ‫ی‬ ‫و حكومه‌تیه‌كان���ی‌ كۆماری‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫و له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی‌ هه‌م���وو هه‌وڵیان ب ‌ه‬ ‫ی س���ازان له‌ سه‌ره‌و‌ه به‌ پشت‬ ‫ئاراسته‌ ‌‬ ‫به‌س���تن ب ‌ه گوش���ار هێنان ل ‌ه خواره‌و‌ه‬ ‫ب���وو‪ ،‬ن���ه‌ك ه���ه‌ر نه‌یانتوان���ی‌ بگه‌ن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كردنی‌ بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫پێگ ‌هی‌ رێبه‌رایه‌ت ‌‬

‫دیموكراس���یخوازی‌‪ ،‬به‌ڵكوو ل ‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫ی زاڵدا‬ ‫ی دواكه‌وتوان ‌ه و دیكتاتۆریه‌ت ‌‬ ‫یاسا ‌‬ ‫به‌رده‌وام له‌ پاشه‌كش��� ‌ه بوون و بوون ‌ه‬ ‫ی خۆیان و ده‌كرێ‌ بڵێین‬ ‫ی الواز بوون ‌‬ ‫هۆ ‌‬ ‫ی دیكه‌یان‬ ‫له‌م قۆناغه‌شدا‪ ،‬شكس���تێك ‌‬ ‫ی‬ ‫تووش بوو‪ .‬به‌اڵم بزووتنه‌وه‌ی‌ ناره‌زای ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ س���ا ‌ڵ و نیوی‌ رابردوودا‪ ،‬بووه‌ هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسیی‌ بۆ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی به‌رین ‌‬ ‫وش���یاری ‌‬ ‫ئێران و داهێن���ان و نوێگه‌ری‌ و هێنان ‌ه‬ ‫ی و خواستی‌ روون ل ‌ه‬ ‫ی داواكاری ‌‬ ‫به‌ر باس ‌‬ ‫ی جه‌ماوه‌ریدا‪ .‬ئه‌م بزووتنەوە‬ ‫ناو خه‌بات ‌‬ ‫بەرینە ئازادیخوازیە كه‌شی‌ سیاسیی‌ ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێران به‌ ته‌واوی‌ گۆڕی‌‪ .‬ب ‌ه هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫ی سه‌وز و سه‌پاندنی‌ به‌سه‌ر‬ ‫هێما و ره‌نگ ‌‬ ‫ئه‌م بزووتنه‌وه‌یه‌دا له‌ڕاس���تیدا ویستیان‬ ‫ی‬ ‫ی ل���ه‌ چوارچێوه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ناوه‌رۆكه‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫ئیسالمی‌ و «حوس���ێنی‌«دا سنووردار‬ ‫بك���ه‌ن و ناوه‌رۆك���ی‌ س���یكۆالر و زۆر‬ ‫دیموكراسیخوازان ‌هی‌ داپۆشن‪ .‬هه‌وڵیاندا‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌وت ‌‬ ‫پێش ب ‌ه په‌ر‌ه سه‌ندن و بیچم گرتن ‌‬ ‫ی‬ ‫دیموكراس���ی‌ بگرن و كۆماری‌ ئیسالم ‌‬ ‫ب ‌ه هه‌ندێ���ك ریفۆرم و ن���ه‌رم كردنه‌و‌ه‬ ‫وه‌ك ته‌نی���ا ئاڵته‌رناتیڤ بس���ه‌پێنن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌ر ل���ه‌ هه‌م���ان حه‌وتووه‌كان ‌‬ ‫یه‌كه‌م���ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌م خه‌ون���ه‌ ره‌ویه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ په‌ر‌ه سه‌ندنی‌ دروشمه‌كانی‌ دژ ‌‬ ‫ی فه‌قیه‪ ،‬مه‌رگ و‬ ‫ی ویالیه‌ت ‌‬ ‫دیكتاتۆریه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌مان بۆ كۆماری‌ ئیسالمی‌ و خواست ‌‬ ‫كۆماری‌ ئێرانی‌‪ ،‬خه‌ڵ���ك ریزی‌ خۆیان‬ ‫ی حكومةتى‬ ‫ل ‌ه ریفۆرمخوازانی‌ ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ی مان���ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌م رژیمه‌‪،‬‬ ‫و خوازیاران��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جیا ك���رده‌وه‌‪ .‬دانپێدانان ‌‬ ‫ب ‌ه ت���ه‌واو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ریفۆرمخوازان به‌ بوون ‌‬ ‫س���ه‌ركرده‌كان ‌‬ ‫ی ل���ه‌م‬ ‫ی فیك���ر ‌‬ ‫چاوگ���ی‌ جۆراوج���ۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫بزووتنه‌وه‌یه‌دا به‌س نه‌ب���وو بۆ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خواس���ت و چاوه‌ڕوانی���ی‌ دیموكراتیك ‌‬ ‫خه‌ڵ���ك و رێكخ���راو‌ه مه‌ده‌نی���ه‌كان و‬ ‫بزووتن���ه‌وه‌ی‌ چین���ه‌ كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان‬ ‫وه‌دی‌ بهێنێت و ترس���ی‌ جه‌م���اوه‌ر ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئیس�ل�امی‌ به‌ رێبه‌رایه‌تیه‌ك ‌‬ ‫كۆمارێك ‌‬ ‫دیكه‌وه‌ كه‌م بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫بزووتن���ەوەی سیاس���یی ناڕەزایەت���ی‬ ‫ئ���ەم قۆناغە هەم بە ن���اوەرۆک و هەم‬ ‫بە جۆری داواکاری���ەکان‪ ،‬هەم بە رێژە‬ ‫و فرەچەش���نیی بەش���داربووان و هەم‬ ‫ب���ە ه���ۆی بەردەوام���ی و بەرخۆدانی‬ ‫ل���ە بەرامب���ەر رێکخراوتری���ن هێ���زی‬ ‫س���ەرکوتگەردا‪ .‬لە ج���ۆری خۆیدا بێ‬ ‫وێنە بوو‪ .‬ئەم بزووتنەوەیە لە ئاس���تی‬ ‫ملیۆنی���دا جارێکی دیک���ە و ئەم جارە‬ ‫روونتر لە پێشوو‪ ،‬ئاسۆی روونی ئازادیی‬ ‫خستە بەرچاوی خەڵکی ئێران‪ .‬ئەوانەی‬ ‫ئ���ەم فرەچەش���نیەی بزووتنەوەیان پێ‬ ‫قب���ووڵ نەک���را و تەنیا پێیان لەس���ەر‬ ‫هێما ئیس�ل�امی و سەوزەکەیان داگرت‪،‬‬ ‫بەتایبەت لە ئاستی سەرکردایەتیدا‪ ،‬بە‬ ‫تێپەڕبوونی کات‪ ،‬نەک هەر نیش���انیاندا‬ ‫توانای رێنوێنی وەه���ا بزووتنەوەیەکی‬ ‫بەرینی���ان نیە‪ ،‬بەڵکوو ل���ە مانگەکانی‬ ‫دوات���ردا عەوداڵ���ی رزگار ب���وون ل���ە‬

‫ب ‌ه بڕوای‌ پلینۆم‪،‬‬ ‫رژیمه‌كانی‌ ناوچه‌ك ‌ه ك ‌ه‬ ‫خۆیان له‌گه‌ڵ‌ پرس ‌ی‬ ‫كورد ده‌سته‌ویه‌خه‌ن‪،‬‬ ‫خۆ ل ‌ه هیچ هه‌وڵێك‬ ‫نابوێرن بۆ الواز كردن ‌ی‬ ‫بزووتنه‌وه‌ ‌ی كوردستان‬ ‫ل ‌ه هه‌ر به‌شێكی‬

‫رادیکاڵیزمی بزووتنەوەکە بوون‪ .‬ئەگەر‬ ‫رێبەرایەتیی سەوز لە هەوڵی ئەوەدا بوو‬ ‫بزووتن���ەوەی ناڕەزای���ی وەک کارتێکی‬ ‫گوش���ار بۆ دەمەتەقە لە سەرەوە بەکار‬ ‫بهێنێ���ت‪ ،‬بزووتنەوەی سیاس���یش بە‬ ‫وشیاری و تێگەیشتووییەوە هەوڵی دەدا‬ ‫کەلەبەری ناو دەسەاڵت لە بەرژەوەندی‬ ‫خۆی بەکار بهێنێت‪.‬‬ ‫ی ریفۆرمخوازان‬ ‫ی به‌رده‌وام ‌‬ ‫پاشه‌كش���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ل��� ‌ه الی���ه‌ك و س���ووربوونی ره‌وت��� ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵتدار ل ‌ه نه‌س���ازان‬ ‫دواكه‌وتوو ‌‬ ‫ی س���ه‌ركوت‬ ‫له‌گه‌ڵی���ان و زیات���ر كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫لەالیەکی دیکەوە‪ ،‬ل ‌ه ئه‌نجامدا شكست ‌‬ ‫ی‬ ‫ریفۆرمخ���وازان له‌ ئاس���تی‌ رێبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی ل��� ‌ه خواره‌و‌ه‬ ‫و پ���رژ و ب�ڵ�او بوونیان ‌‬ ‫ی‬ ‫لێكه‌وته‌وه‌‪ .‬بێ‌گومان ئه‌م راستی ‌ه كار ‌‬ ‫ی هێ���زه‌كان و‬ ‫كرد‌ه س���ه‌ر هاوس���ه‌نگی ‌‬ ‫ی ناره‌زایی‌‪ ،‬زیاتر‬ ‫ی بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫نوشس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی س���ه‌ركوت‪ ،‬پۆلیس ‌‬ ‫كردن ‌‬ ‫ی جۆرێك‬ ‫ی كۆمه‌ڵگ ‌ه و ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫زیاتر ‌‬ ‫ل��� ‌ه میلیتاریزم لە ناو ش���ارەکان‪ ،‬نزم‬ ‫ی بزووتنه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ی جم‌وجووڵ��� ‌‬ ‫بوون���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بێ‌هیوای ‌‬ ‫و هه‌ندێك ج���ار ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫لێكه‌وتووەتەوه‌‪.‬‬ ‫باس و لێكدانه‌وه‌كانی‌ پلینۆم له‌س���ه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و‌ه س���وور بوو كه‌ نوشستی‌ ئێستا ‌‬ ‫ی س���ه‌ركوت‬ ‫بزووتن���ه‌و‌ه و زیاتر بوون ‌‬ ‫و زه‌ب���ر و زه‌ن���گ ب��� ‌ه هی���چ جۆرێك‬ ‫ی‬ ‫ی بزووتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ب���ه‌ وات���ای‌ تێكش���كان ‌‬ ‫ی له‌ ئێران نیه‌‪ ،‬به‌ڵكوو‬ ‫دیموكراسیخواز ‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو زانیاریه‌كان باس‬ ‫ی‬ ‫ی گشتی ‌‬ ‫له‌و راستی ‌ه ده‌كات ك ‌ه ناره‌زای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌لێ���ك توێژ ‌‬ ‫رۆچووه‌ت ‌ه ن���او ناخ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ مانه‌و‌ه ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگ���ه‌و‌ه و دژایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیس�ل�امی‌‪ ،‬زۆر ب���ه‌ به‌رین ‌‬ ‫كۆم���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌ندووه‌‪ .‬جیا ل��� ‌ه به‌رینای ‌‬ ‫په‌ر‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئابوور ‌‬ ‫ی گش���تی‌‪ ،‬گه‌م���ارۆ ‌‬ ‫ناره‌زای ‌‬ ‫ی نه‌ته‌و‌ه‬ ‫ی رێكخ���راو ‌‬ ‫ی بڕیارنام ‌ه ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫یه‌كگرتووه‌كان‪ ،‬سیاسه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی و «ئامانجدار كردن ‌‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫كۆمار ‌‬ ‫ی‬ ‫یارمه‌تیه‌كان (سوبس���ید)»‪ ،‬سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫سه‌ركێشان ‌ه و ده‌ستدرێژیكاران ‌ه ‌‬ ‫ل ‌ه ناوچه‌ك���ه‌‪ ،‬قەیرانی ئابووریی ئێرانی‬ ‫چەن���د هێندە زیات���ر ک���ردووە‪ .‬په‌ر‌ه‬ ‫ی و خۆ ته‌یار‬ ‫س���ه‌ندنی‌ دۆخی‌ پۆلیس��� ‌‬ ‫ی رژیم بۆ‬ ‫ی ئاشكرای‌ ده‌سه‌اڵتداران ‌‬ ‫كردن ‌‬ ‫ی ئابووری‌«‪،‬‬ ‫سه‌ركوت و باس له‌ «فیتنه‌ ‌‬ ‫ی هه‌وڵ‌ بۆ سه‌قامگیر‬ ‫ی نیشانه‌ ‌‬ ‫به‌ر له‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كردن���ی‌ دیكتاتۆریه‌ت بێت‪ ،‬نیش���ان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ستێنه‌كان و ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫گه‌ش ‌ه كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بزووتنه‌وه‌یه‌ك���ی‌ ناره‌زای��� ‌‬ ‫تیش���ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پلینۆم ‌‬ ‫نوێی ‌ه له‌ ئێ���ران‪ .‬ب ‌ه ب���ڕوا ‌‬ ‫ێ ل ‌ه‬ ‫ی نو ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌‪ ،‬سه‌رده‌مێك ‌‬ ‫پێنجه‌م ‌‬ ‫ی ب ‌ه قواڵیی‌ و‬ ‫خه‌باتی‌ دیموكراس���یخواز ‌‬ ‫ی زیاتره‌وه‌ به‌ڕێوه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌ریناییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی و سه‌ربازیه‌كان ‌‬ ‫سه‌ركێش���ی ‌ه ئه‌تۆم ‌‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫ی ئه‌حمه‌دی‌نژاد‪ ،‬ئێران ‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌وتن ‌ه به‌ر هێرش و ته‌نگژ‌ه ‌‬ ‫مه‌ترسی ‌‬ ‫ی به‌ره‌وڕوو كردوو‌ه‬ ‫س���ه‌ربازیی‌ ده‌ره‌ك ‌‬ ‫ی هه‌ر چه‌ش���ن ‌ه‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫و پلین���ۆم وێڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ب ‌ه زیان��� ‌‬ ‫هێرش���ی‌ ده‌ره‌ك��� ‌‬ ‫ی ده‌كات‪،‬‬ ‫ئێ���ران ده‌زانێ���ت و دژایه‌ت��� ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫ی رژیم ‌‬ ‫ی ئه‌تۆمی ‌‬ ‫به‌اڵم سه‌ركێش ‌‬ ‫ی به‌ره‌و‬ ‫مه‌حك���وم ده‌كات و ب ‌ه ه���ۆكار ‌‬ ‫هه‌ڵدێر بردنی‌ ئێرانی‌ ده‌زانێت‪.‬‬ ‫ی سكرتێردا‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫ل ‌ه باس���ی‌ راپۆرت ‌‬ ‫له‌ ت���ه‌وه‌ره‌كان كه‌ یه‌كێ���ك له‌ باس و‬ ‫دیالۆگه‌ گه‌رمه‌كانی‌ كۆبوونه‌وه‌كان بوو‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی بوو له‌ پێداگری‌ له‌سه‌ر قورسای ‌‬ ‫بریت ‌‬ ‫ی‬ ‫و بای���ه‌خ و گه‌ش���ه‌ی‌ بزووتنه‌وه‌كان��� ‌‬ ‫ژنان‪ ،‬كرێكاران‪ ،‬روناكبیران‪ ،‬راس���ان و‬ ‫ی‬ ‫ی ئێران و بزوونه‌وه‌یه‌ك ‌‬ ‫وشیاریی‌ گه‌الن ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رینی‌ مه‌ده‌نی‌ و دیموكراسیخوازانه‌ ‌‬ ‫ی بزووتنه‌و‌ه‬ ‫گش���تی‌‪ .‬پلینۆم گه‌ش���ه‌ ‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كانی کە بە بەرزکردنەوەی‬ ‫خواس���تەکانی خۆیان لە ماوەی دەیەی‬ ‫راب���ردوودا بەرچاوت���ر و رێکخراوت���ر‬ ‫ی‬ ‫هاتوونەتەوە مەی���دان‪ ،‬ب ‌ه دیارده‌یه‌ك ‌‬ ‫گرینگ بۆ گۆڕینی‌ كه‌شی‌ سیاسیی‌ ئێران‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاند و له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ بوو ك ‌ه‬ ‫ی خه‌باتدا‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫له‌ قۆناغی‌ داهاتوو ‌‬ ‫ی‬ ‫بزووتن���ه‌وەی ژنان و کرێ���کاران رۆڵ ‌‬

‫جارێكی‌ دیكه‌ له‌سه‌ر‬ ‫هه‌و ‌ڵ بۆ هاوكاری‌‪،‬‬ ‫دیالۆگ و پێكهێنان ‌ی‬ ‫نزیكایه‌تی‌ ل ‌ه نێوان‬ ‫هه‌موو ئه‌و ره‌وتانه‌ ‌ی‬ ‫ب ‌ه ناوی‌ كۆمه‌ڵه‌وه‌‬ ‫كار ده‌كه‌ن‬ ‫پێداگر ‌ی كرایه‌وه‬ ‫به‌رچاو و گاریگه‌ریان ده‌بێت‪ .‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ێ پش���ت به‌ستن به‌م بزووتنه‌وانه‌ و‬ ‫ده‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هێز كردنی���ان یه‌كێك ل ‌ه بنچینه‌كان ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ئێم��� ‌ه بێت‪ .‬ئێم���ه‌ ده‌ب ‌‬ ‫سیاس���ه‌ت ‌‬ ‫تێبكۆش���ین په‌یوه‌ندیی‌ ئه‌م بزووتنه‌و‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیانه‌ له‌گه‌ ‌ڵ بزووتنه‌وه‌ی تەواو‬ ‫ی‬ ‫دیموکراتیک و سیکۆالر و پێشکەوتوو ‌‬ ‫كوردس���تان پته‌و و به‌هێز بكه‌ین‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كاره‌ ب���ۆ به‌هێز كردنی‌ س���یكۆالریزم و‬ ‫ی ل ‌ه‬ ‫ی دیموكراس ‌‬ ‫پته‌و كردنی‌ كۆڵه‌كه‌كان ‌‬ ‫ی زۆر به‌سووده‌‪.‬‬ ‫ئێران ئامرازێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ش���ێكی‌ دیك���ه‌ ل��� ‌ه باس���ه‌كان ‌‬ ‫ی پلینۆم بۆ هه‌وڵدان بۆ‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كان��� ‌‬ ‫ی هاوپه‌یمانیه‌كی‌ س���یكۆالر و‬ ‫پێكهێنان ‌‬ ‫دیموكراسیخواز له‌ ئێران ته‌رخان كرابوو‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌م باره‌ی���ه‌و‌ه كه‌م‌وكورتیه‌كیه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌م ده‌وره‌یه‌ی‌ ئێمه‌ درای ‌ه به‌ر‬ ‫چاالكی ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌خن ‌ه و تیش���ك خرایه‌ سه‌ر پێویست ‌‬ ‫كار له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ژینگه‌ی‌ خۆمان و هه‌و ‌ڵ‬ ‫ی چڕوپڕتر‬ ‫بۆ هه‌ڵبه‌ستنی‌ په‌یوه‌ندیه‌ك ‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‌ هێ���زه‌ دیموك���رات و لیبرا ‌ڵ و‬ ‫ی‬ ‫س���یكۆالر و چه‌په‌كان به‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی س���یكۆالر و‬ ‫پێكهێنان���ی‌ یه‌كێتیه‌ك��� ‌‬ ‫دیموكراس���یخواز ل ‌ه ئێ���ران‪ .‬به‌تایبه‌ت‬ ‫داوای‌ ل���ه‌ ماڵپه‌ڕه‌كان‪ ،‬ئاسۆس���ات و‬ ‫رێكخس���تنه‌كانی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت ك���رد‬ ‫ی خۆیان‬ ‫ی چاالكیه‌كان ‌‬ ‫هه‌تا چوارچێو‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م ئاراس���ته‌ی ‌ه‬ ‫ب���ه‌ له‌به‌ر چاو گرتن ‌‬ ‫ی چاالكتر و كاراتریان‬ ‫رێكبخ���ه‌ن و رۆڵ ‌‬ ‫هه‌بێت‪.‬‬ ‫یه‌كێكی‌ دیك ‌ه له‌ باس���ه‌كانی‌ پلینۆم‪،‬‬ ‫ی ه���اوكاری‌ و‬ ‫ه���ه‌و ‌ڵ ب���ۆ وه‌دیهێنان ‌‬ ‫ی نێوان‬ ‫هاوئاهه‌نگی���ی‌ ب���ه‌ ك���رده‌وه‌ ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫حیزبه‌ سیاسیه‌كان ‌‬ ‫ی گونجاو بۆ‬ ‫و ره‌خس���اندنی‌ به‌س���تێن ‌‬ ‫دیال���ۆگ له‌س���ه‌ر خاڵه‌ هاوبه‌ش���ه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی تا ئێستا ‌‬ ‫بوو‪ .‬پلینۆم سیاسه‌ته‌كان ‌‬ ‫کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستانی‬ ‫به‌ دروس���ت و گونجاو هه‌ڵس���ه‌نگاند‪.‬‬ ‫ه���اوكات جه‌خت���ی‌ ك���رده‌و‌ه ك��� ‌ه ل ‌ه‬ ‫ێ نه‌ك هه‌ر ئه‌م هه‌واڵن ‌ه‬ ‫داهاتووشدا ده‌ب ‌‬ ‫ی پێبدرێت‪ ،‬به‌ڵكوو پێویس���ت ‌ه‬ ‫درێ���ژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كار له‌سه‌ر میكانیزمه‌كان و پێكهێنان ‌‬ ‫ی گونجاو بۆ ئاس���انكاریی‌ له‌مه‌ڕ‬ ‫كه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی درێژه‌ ‌‬ ‫ئ���ه‌م ئه‌رك ‌ه گرینگه‌ به‌ جیدد ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌ ده‌ب ‌‬ ‫هه‌بێ���ت و رێبه‌رایه‌تی��� ‌‬ ‫په‌یوه‌ندی���ی‌ خ���ۆی‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ حیزب و‬ ‫ره‌وته‌ سیاس���یه‌كان چڕت���ر بكات‪ .‬لەم‬ ‫بەشەدا پلینۆم پێداگری کردەوە لەسەر‬ ‫ئ���ەوەی نابێ هاوکاریی نێ���وان حیزبە‬ ‫کوردس���تانیەکان بۆ ئاستی گەمەیەکی‬ ‫سیاسی و دیپلۆماسی و سات و سەودا‬ ‫نزم بکرێتەوە‪ .‬کۆمەڵە دەبێ خۆ لەمە بە‬ ‫دوور بگرێت و لەمبارەیەوە سیاسەتێکی‬ ‫روون و ئاشکرا و راگەیەنراوی بێت‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر له‌مباره‌ی���ه‌و‌ه جارێك���ی‌ دیك ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر هه‌وڵ‌ بۆ هاوكاری‌‪ ،‬دیالۆگ و‬ ‫ی نزیكایه‌تی‌ له‌ نێوان هه‌موو‬ ‫پێكهێنان��� ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌و‌ه كار‬ ‫ئه‌و ره‌وتانه‌ی‌ ب���ه‌ ناو ‌‬ ‫ی كرای���ه‌وه‌‪ .‬پلینۆم‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬پێداگ���ر ‌‬

‫جارێك���ی‌ دیكه‌ پێداگریی‌ له‌س���ه‌ر كار‬ ‫ی‬ ‫ك���ردن ب��� ‌ه بڕیارنامه‌ی‌ په‌س���ندكراو ‌‬ ‫پلینۆمی‌ دووهه‌م له‌مباره‌یه‌وه‌ كرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس���ی ‌‬ ‫ی دیالۆگ ‌‬ ‫ئێم��� ‌ه خوازی���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاش���كرا و روون له‌گه‌ ‌ڵ هه‌موو به‌ر‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پرژ و باڵوی ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ین‪ .‬ئێمه‌ پرس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵ���ه‌ و كار ب���ۆ یه‌كگرتووی��� ‌‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫سه‌رله‌نوێی‌ سیاس���ی‌ و ته‌شكیالت ‌‬ ‫پرۆژه‌یه‌كی گرین���گ ده‌زانین‪ .‬هاوكات‬ ‫هه‌ر چه‌ش���ن ‌ه نزیكایه‌ت���ی‌‪ ،‬دیالۆگ و‬ ‫ی دیاریكراو‬ ‫ی نێ���وان دوو ره‌وت ‌‬ ‫هاوكاری ‌‬ ‫ل ‌ه پێن���او ئ���ه‌م ئه‌ركه‌دا‪ ،‬ن���ه‌ك هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ره‌د ناكه‌ین���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكوو پێش���وازی ‌‬ ‫ی‬ ‫لێده‌كه‌ی���ن‪ .‬خ���ۆ ب���واردن و دژایه‌ت ‌‬ ‫یو‬ ‫ك���ردن له‌گ��� ‌هڵ‌ دیالۆگ و ه���اوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كردن���ه‌و‌هی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان ‌‬ ‫ئاس���ای ‌‬ ‫نێ���وان ره‌وته‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌ ك ‌ه هێش���تا‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫به‌ش���ێك له‌ ره‌وته‌كان پێداگر ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ب ‌ه سیاس���ه‌تێكی‌ نابه‌رپرسان ‌ه‬ ‫ی له‌مپه‌ر‬ ‫هه‌ڵس���ه‌نگێنرا كه‌ مه‌به‌س���ت ‌‬ ‫ی و دیالۆگ‬ ‫ی هاوكار ‌‬ ‫خستن ‌ه سه‌ر رێگه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووباره‌ ‌‬ ‫ی یه‌كگرتووی��� ‌‬ ‫و پرۆس��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی���ه‌‪ .‬ب��� ‌ه بڕوای‌ ئێم��� ‌ه البردن ‌‬ ‫ی دیالۆگ و‬ ‫له‌مپه‌ره‌كان له‌س���ه‌ر رێ���گا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێكهێنان ‌‬ ‫ی پرۆس��� ‌ه ‌‬ ‫ده‌س���تپێكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كگرت���وو‪ ،‬هه‌نگاوێك ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌یه‌ك��� ‌‬ ‫ی‬ ‫گرینگه‌ ل ‌ه پێن���او وه‌دیهاتنی‌ خێراتر ‌‬ ‫ی ل ‌ه نێوان حیزب ‌ه‬ ‫ی و هاوئاهه‌نگ ‌‬ ‫هاوكار ‌‬ ‫ی ئێراندا‪ .‬لە‬ ‫ی كوردس���تان ‌‬ ‫سیاسیه‌كان ‌‬ ‫باسی هاوکاری و یەکگرتنەوەی بەرەی‬ ‫کۆمەڵ���ەدا جەخت کرای���ەوە کە ئێمە‬ ‫پێویس���تمان بە بزووتنەوەیەکی چەپی‬ ‫سۆسیالیستیی ئەمڕۆیی بۆ بەشداری لە‬ ‫گۆڕانکاریە سیاسی و کۆمەاڵیەتیەکانی‬ ‫کوردس���تان هەی���ە‪ .‬هەربۆی���ە دەبێ‬ ‫بنەم���ا فیک���ری و سیاس���یەکانی‬ ‫چەپی سۆسیالیس���تی لە کوردس���تان‬ ‫ببێت���ە بابەتی کۆمەڵێک س���مینار کە‬ ‫ئافراندن���ەوەی پێگەی کۆمەڵە و چەپ‬ ‫لە کوردستان بپێکێت‪ .‬دەبێ پرەنسیپە‬ ‫فیک���ری و سیاس���یەکانی کۆمەڵ���ە و‬ ‫چەپی سۆسیالیس���تی دیاری بکرێت بۆ‬ ‫ئ���ەوەی یەکگرتن���ەوە و پێکهاتنەوەی‬ ‫کۆمەڵەیەک���ی بەری���ن بە ئاس���انیەکی‬ ‫زیاترەوە مسۆگەر بێت‪.‬‬ ‫ی راپۆرته‌كه‌دا‬ ‫ی دیك��� ‌ه ‌‬ ‫ل���ه‌ به‌ش���ێك ‌‬ ‫یو‬ ‫ی هاوئاهه‌نگ ‌‬ ‫ب���اس ل���ه‌ پێویس���تی ‌‬ ‫ی له‌گ ‌هڵ‌ حیزبه‌ سیاس���یه‌كان‬ ‫هاوكاری ‌‬ ‫ی كوردس���تان‬ ‫ی دیكه‌ ‌‬ ‫ل���ه‌ به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫ی پلینۆمی پێنجەم‪،‬‬ ‫ك���را‪ .‬به‌ بۆچوون��� ‌‬ ‫ی‬ ‫بزووتن���ه‌وه‌ی‌ هه‌م���وو به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫ی هاوبه‌شیان‬ ‫ی خواست ‌‬ ‫كوردستان به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكراس��� ‌‬ ‫ب���ۆ س���ه‌قامگیر بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫و خواس���ت ‌ه نه‌ته‌وه‌ییه‌كان���ی‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬پێویس���ت ‌ه یاسا و بنه‌ما ‌‬ ‫ی ب���ۆ په‌یوه‌ندیی‌ حیزبه‌كان‬ ‫دیاریكراو ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫و بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌بێت‪ .‬پره‌نس���یپی‌ ده‌س���توه‌رنه‌دان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫ب ‌ه كرده‌وه‌ له‌ بزووتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬قب���ووڵ‌ كردن ‌‬ ‫دیك��� ‌ه ‌‬ ‫ی نێ���وان حیزبه‌كان‬ ‫دیالۆگ���ی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ب���ه‌ فره‌چه‌ش���نیی‌ فیكری���ه‌وه‌ و ره‌د‬ ‫ی هه‌ر چه‌شن ‌ه ده‌ست بردن بۆ‬ ‫كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی نێوان‬ ‫ی كێشه‌كان ‌‬ ‫چه‌ك بۆ چاره‌س���ه‌ر ‌‬ ‫ی نه‌كردن‬ ‫ی هاوكار ‌‬ ‫حیزبه‌كان‪ ،‬پره‌نسیپ ‌‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ هی���چ ده‌س���ه‌اڵت و ده‌وڵه‌تێك‬ ‫ل���ه‌دژی‌ بزووتنه‌وه‌ و حیزبه‌كان ل ‌ه هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی كوردس���تان‪ ،‬قبووڵ‌ كردن ‌‬ ‫به‌ش���ێك ‌‬ ‫ئازادیی‌ ره‌خن��� ‌ه و ئازادیی‌ را ده‌ربڕین‬ ‫ی ناوخۆ و چ ل ‌ه‬ ‫و بۆچوون چ له‌ ئاس���ت ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندی��� ‌ه ده‌ره‌كیه‌كانی‌ هه‌ر هێزێك ‌‬ ‫ی هه‌وڵدان‬ ‫ی كورد‪ ،‬پێویس���تی ‌‬ ‫سیاس���ی ‌‬ ‫ی و‬ ‫ی گش���ت ‌‬ ‫بۆ پێكهێنان���ی‌ ئۆرگانێك ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌یوه‌ندی���دار ب��� ‌ه هه‌موو به‌ش���ه‌كان ‌‬ ‫ی حیزب و‬ ‫كوردستان كه‌ په‌یوه‌ندیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫بزووتنه‌وه‌كان و پرس��� ‌ه ستراتیژیه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫په‌یوه‌ندیدار ب ‌ه چاره‌نووس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان تاوتوێ‌ بكات و بڕیاره‌كان ‌‬ ‫ب��� ‌ه ئ���اگاداری‌ هه‌م���ووان بگه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫بەشێک لەو پرەنسیپ و رێسایانەن کە‬ ‫دەبێ بکرێنە بنەم���ای هاوکاریی نێوان‬ ‫بەشەکانی کوردستان‪.‬‬

‫‪...‬بۆ ل‪١١‬‬

‫‪2‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )4٥‬ساڵی سێهه‌م‪2010/١١/١٣ ،‬‬ ‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫رژیم ‪ 4‬که‌سی به تۆمەتی‌ ئه‌ندامێتی کۆمه‌ڵه‌‌و سیخوڕی بۆ بەریتانیا دەستگیر کرد‬ ‫رۆژی پێنجش���ه‌مم ‌ه (‪13‬ی خه‌زه‌ڵوه‌ر‪/‬‬ ‫‪4‬ی نوامب���ه‌ر) کاناڵی «پرێس تیڤی»ی‬ ‫کۆم���اری ئیس�ل�امی ل��� ‌ه هه‌واڵێکی���دا‬ ‫باڵویک���رده‌و‌ه ک ‌ه وه‌زاره‌ت���ی ئیتالعاتی‬ ‫ئێ���ران‪ ،‬چ���وار ئه‌ندام���ی کۆمه‌ڵ���ه ی‬ ‫ده‌ستبه‌س���ه‌ر کردوو‌ه ک ‌ه ب ‌ه پاڵپشتیی‬ ‫ده‌زگای هه‌واڵگری���ی واڵتی به‌ریتانیا‌ تا‬ ‫ئێستا ‪ 5‬که‌سیان تیرۆر کردووه‪.‬‬ ‫«به‌ختی���ار مێعم���اری»‪« ،‬هه‌ژی���ر‬ ‫ئیبراهیمی»‪ ،‬لوقمان مورادی»‌و «زانیار‬ ‫م���ورادی» ناوی ئه‌و چوار که‌س���ه‌ی ‌ه ک ‌ه‬ ‫ئیتالعات���ی ئێران ب ‌ه تیروریس���تیان ناو‬ ‫ده‌ب���ا‌و رایگه‌یاندووه‌ ک ‌ه ل���ه‌ ماوه‌ی دوو‬ ‫ساڵی رابردووشدا ‪ 5‬که‌سیان کوشتووه‌‌‌و‬ ‫بڕیاریش وابووه‌ ک ‌ه بۆ هه‌ر تیرۆرێک بڕی‬ ‫‪ 20‬هه‌زار دۆالر پ���اره‌ وه‌ربگرن‌و تاکاتی‬ ‫ده‌ستبه‌س���ه‌ر کرانی���ان ‪ 8000‬دۆالریان‬ ‫راده‌ست کراوه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه دریژه‌ی هه‌واڵه‌که‌ی «پرێس تیڤی»‌دا‬ ‫هات���وو‌ه ک ‌ه ئ���ه‌و چوار که‌س��� ‌ه فرمان‌و‬ ‫پالن���ی جێبه‌جێ کردنی تیرۆره‌کانیان ل ‌ه‬ ‫شاری سلێمانیی باش���ووری کوردستان‬ ‫ل ‌ه ئه‌ندامێکی کۆمه‌ڵ ‌ه به‌ ناوی» جه‌لیل‬ ‫فه‌تاح���ی» وه‌رگرت���وو‌ه ک ‌ه ب���ۆ خۆی‬ ‫دانیشتووی واڵتی به‌ریتانیایه‌‪.‬‬ ‫‌پرێس تیڤی‪ ،‬جه‌لیل فه‌تاحی ب ‌ه «یه‌کێک‬ ‫ل ‌ه رێبه‌رانی تیرۆریستی کۆمه‌ڵه‌» ناو ده‌با‌و‬ ‫ده‌ڵێ که‌ ل ‌ه س���اڵه‌کانی‪1979/1375‬ه‌و‌ه‬ ‫بۆ ئ���ه‌م الو‌ه ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی کوردس���تان‬ ‫«به‌رپرس���ایه‌تیی س���ه‌دان تی���رۆر‌و‬

‫ئۆپه‌راس���یۆنی تیرۆریس���تی»ی له سه‌ر‬ ‫شان بووه‌‌و هه‌روه‌ها ده‌ڵێ ک ‌ه ئه‌و چوار‬ ‫که‌س���ه‌ی رێبه‌رایه‌تی ک���ردووه‌‌و چه‌ک‌و‬ ‫چۆڵ‌و پ���اره‌ی پێداون ب���ۆ ئه‌نجامدانی‬ ‫کرده‌وه‌ی تیرۆریستی‪.‬‬ ‫پرێ���س تیڤی لە درێ���ژەی ئەو هەواڵەدا‬ ‫ئام���اژەی بەوە ک���ردووە ک���ە ماوه‌یه‌ک‬ ‫له‌مه‌وپێش «جان س���ورز» به‌رپرس���ی‬ ‫زانیاریی ده‌ره‌وه‌ی به‌ریتانیا (‪ )6-mi‬ل ‌ه‬ ‫لێدوانێکدا وتبووی ک ‌ه بۆ پێش���گرتن ب ‌ه‬ ‫هه‌وڵه‌ ناوکییه‌کانی ئیران نابێ ته‌نیا پشت‬ ‫ببه‌س���ترێت ‌ه چاالکیی ‌ه دیپلوماسییه‌کان‌و‬ ‫ده‌بێ کاری هه‌واڵگریی بۆ بکرێ‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی ئیتالعاتی ئێ���ران‪ ،‬به‌ریتانیا‬ ‫تاوانبار ده‌کا بۆ پش���تگیری ل ‌ه «گرووپ ‌ه‬ ‫تیرۆریس���تیه‌کان»‌و کۆمه‌ڵ���ه‌ش ب��� ‌ه‬ ‫«تیرۆریس���ت» ناوده‌با‌و ده‌ڵێ که‌ ئه‌و‬ ‫ئه‌ندامان���ه‌ی کۆمه‌ڵ ‌ه ک ‌ه ده‌ستبه‌س���ه‌ر‬ ‫کراوا ‌ن ب��� ‌ه «پاڵپش���تیی به‌ریتانیا»وه‬ ‫ده‌س���تیان داوه‌ت��� ‌ه «ک���رده‌وه‌ی‬ ‫تیرۆریستی»‪.‬‬ ‫‌پ���اش باڵو بوون���ه‌وه‌ی ئ���ه‌و هه‌واڵه‌ی‬ ‫پرێس تیڤی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێش���انی‬ ‫کوردس���تان ل��� ‌ه راگەیەندراوێک���دا‬ ‫وێ���ڕای وه‌درۆخس���تنه‌وه‌ی هه‌واڵه‌ک��� ‌ه‬ ‫رایگه‌یاند ک ‌ه «ئه‌و ده‌ستبه‌س���ه‌رکراوان ‌ه‬ ‫هی���ج پێوه‌ندییه‌کی���ان ب���ه‌ کۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫زه‌حمه‌تکیشانی کوردستانه‌وه‌ نییه‌‌و ئه‌و‬ ‫که‌سان ‌ه نزیکه‌ی ساڵ‌و نیوێک له‌مه‌وپێش‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ر کراون»‪.‬‬

‫دەق راگەیاندنەکەی کۆمەڵە‪:‬‬ ‫راگەیاندنی دەبیرخانەی کۆمەڵە‬ ‫سەبارەت بە تۆمەتە بێ بنەماکانی‬ ‫رژیمی کۆماری ئیسالمی ئێران دژی‬ ‫کۆمەڵە‬ ‫کاناڵ���ی تەلەویزیۆن���ی پرێ���س تی ڤی‬ ‫س���ەر بە رژیمی کۆماری ئیس�ل�امی کە‬ ‫بە زمانی ئینگلیس���ی باڵو دەبێتەوە‪ ،‬لە‬ ‫زاری وەزارەت���ی ئیتالعات���ەوە ئیددعای‬ ‫ئەوەی ک���ردووە کە چوار کەس بە وتەی‬ ‫ئەوان‪،‬تیرۆریستیان دەسبەسەرکردووە کە‬ ‫لەگەڵ کەس���ێک بە ناوی جەلیل فەتاحی‬ ‫دانیش���تووی واڵتی ئینگلیس پێوەندیان‬ ‫بووەو ئەم کەسانە لە تیرۆرو کوشتنەکانی‬ ‫دوو س���اڵ لەمەوپێش دەستیان هەبووە‪.‬‬ ‫وەزارەتی ئیتالعات‌‌و کاناڵی ئینگلیس���ی‬ ‫زمانی پرێ���س تی ڤی بۆ چەس���پاندنی‬ ‫ئ���ەم س���یناریۆی خۆی���ان‪ ،‬کەس���انی‬ ‫دەسبەس���ەرکراویان بە تۆمەتی پێوەندی‬ ‫لەگ���ەڵ واڵتی ئینگلیس تاوانبار کردووە‌‌و‬ ‫هەروەه���ا رایگەیاندووە کە ئەو کەس���انە‬ ‫پێوەندی راس���تەوخۆیان ب���ە کۆمەڵەوە‬ ‫بووە‪ .‬کۆمەڵە باڵوکردنەوەی ئەم هەواڵەی‬ ‫دەزگای ئیتالعات���ی رژیم ب���ە تەواوەتی‬ ‫رەتدەکاتەوەو ئەم کردەوە بە سیناریۆیەک‬ ‫لە الیەن رژیمی کۆماری ئیس�ل�امی دژی‬ ‫بزوتنەوەی ئازادیخوازانەی کوردس���تا ‌ن‌و‬

‫کۆمەڵ���ە دەزانێ���ت‌‌و رادەگەیەنێت‪ ،‬ئەم‬ ‫کەسانە هیچ پێوەندیەکیان بە کۆمەڵەی‬ ‫زەحمەتکێشانی کوردستانەوە نیە‪ .‬شایانی‬ ‫باس���ە‪ ،‬ئەم کەس���انە النیکەم لە ماوەی‬ ‫یەکسا ‌ڵ‌و نیوی رابردوو لە الیەن دەزگای‬ ‫ئیتالعات���ی رژیمەوە دەسبەس���ەرکران‌‌و‬ ‫ئێستا بۆ درووس���تکردنی سیناریۆیەکی‬ ‫ن���وێ دژی بزوتن���ەوەی رزگاریخوازانەی‬ ‫کوردس���تان بەکار دەهێنرێ���ن‪ .‬هەروەها‬ ‫دەبێ ئاماژە بەوە بکەین‪ ،‬هەوڵی وەزارەتی‬ ‫ئیتالع���ات ب���ۆ پێوەندیدان���ی کۆمەڵ ‌ە‌و‬ ‫چاالکیەکان���ی لەگەڵ واڵتان���ی دەرەوە‪،‬‬ ‫کردەوەیەکی دزێوو ئاش���نا لە الیەن ئەم‬ ‫رژیمەوەی���ە‪ ،‬ک���ە هیچ���کات نەیتوانیوە‬ ‫بەکەڵ���ک وەگرتن لەم ش���ێوە تۆمەتانە‬

‫کەمترین پێگە بۆ درێژەدانی دەس���ەاڵتی‬ ‫خۆی لە کوردس���تان دەس���تەبەر بکات‪.‬‬ ‫لە م���اوەی مانگەکانی راب���ردووداو پاش‬ ‫ئەوەیکە خەڵکی کوردستان‌‌و بزوتنەوەی‬ ‫ئازادیخوازانەی ئ���ەم گەلە‪ ،‬بە مانگرتنی‬ ‫یو‌ خۆڕاگریە بەرباڵوەکانیان‪،‬‬ ‫سەرتاسەر ‌‬ ‫جێگەو پێگەیەک���ی تایبەتیان بۆ خۆیان‬ ‫ی‌و‬ ‫بەدەس���تهێنا‪ ،‬دەزگای ئاژاوەگێ���ڕ ‌‬ ‫سیناریۆ شکس���ت خواردووەکانی رژیمی‬ ‫کۆم���اری ئیس�ل�امی رووی ل���ە زۆربوون‬ ‫کردووە‪.‬‬ ‫دەبیرخانەی‬ ‫کۆمەڵەی زەخمەتکێشانی کوردستان‬ ‫‪4‬ی نوامبری ‪2010‬ی زایینی‬

‫بێ سه‌روشوێن بوونی دوو هه‌ڵسووڕاوی مه‌ده‌نیی کورد ل ‌ه شاری کامیاران دوو هەڵسوڕاوی کورد به زیندان مه‌حكووم كران‬

‫دووچاالك���ی مه‌ده‌نیی ش���اری كامیاران‪،‬‬ ‫پ���اش هه‌وڵ���دان بۆ س���ازکردنی فیلمێکی‬ ‫دێکیۆمێنتی ل ‌ه س���ه‌ر ژیان‌و چاالکییه‌کانی‬ ‫مامۆستای ل ‌ه سێدار‌ه دراوی کورد مامۆستا‬ ‫«ف���ه‌رزاد که‌مانگ���ه‌ر»‪ ،‬له‌ الی���ه‌ن هێز‌ه‬ ‫ئه‌منیه‌تییه‌کان���ی حکوومه‌ت���ی ئێران���ه‌وه‬ ‫ئاش���کرا ده‌بن‌و ده‌خرێنه‌ ژێر گوش���اره‌وه‌و‬ ‫ئێس���تاش دوای ئ���ه‌و گوش���اران ‌ه ماوه‌ی‬ ‫حه‌فته‌یه‌که‌ بێسه‌روشوێنن‌‪.‬‬ ‫دوو هه‌ڵس���ووڕاوی مه‌ده‌نی���ی ک���ورد ب ‌ه‬ ‫ناوه‌كانی‪« ،‬قاس���م وه‌یس���ی»‌و «فه‌رهاد‬ ‫فه‌الح���ی» ب ‌ه تاوانی هه‌وڵ���دان بۆ ئاماد‌ه‬ ‫کردن���ی دکیۆمێنتێ���ک ل���ه‌ س���ه‌ر ژیان‌و‬ ‫چاالکییه‌کانی مامۆس���تای ل ‌ه سێداره‌دراوی‬ ‫ک���ورد‪ ،‬ف���ه‌رزاد که‌مانگ���ه‌ر‪ ،‬ب���ۆ هێ���ز‌ه‬ ‫ئه‌منیه‌تییه‌کانی کۆماری ئیسالمی ئاشکرا‬ ‫ده‌بن‌و ده‌خرێن ‌ه ژێر گوش���اره‌وه‌و ئێستاش‬ ‫ماوه‌ی حه‌فته‌یه‌كه به‌دوای گوش���اری هێز‌ه‬ ‫ئه‌منیه‌تییه‌کان���ی کۆماری ئیس�ل�امیه‌وه‌‌‪،‬‬ ‫که‌س ئاگای له‌و دوو هه‌ڵس���ووڕاو‌ه کورد‌ه‬ ‫نییه‌‌و بێ سه‌روشوێنن‪.‬‬ ‫به‌ پێی سه‌رچاوه‌ی هه‌واڵ‪ ،‬له‌م دواییانه‌دا‬ ‫قاسم وه‌یسی هاوڕێ له‌ته‌ک فه‌رهاد فه‌الحی‬ ‫ده‌س���تیان دابووه‌ ئاماده‌كردن���ی فیلمێك‬ ‫له‌ب���اره‌ی ژی���ان‌و كاره‌كانی مامۆس���تای‬

‫ئیعدامكراوی ک���ورد‌‪ ،‬مامۆس���تا فه‌رزادی‬ ‫كه‌مانگ���ه‌ر‌و هه‌ر بۆ ئه‌م‌ مه‌به‌س���ته‌ش بۆ‬ ‫ئاماده‌کاریی پێویس���ت سه‌ردانی باشووری‬ ‫كوردستان ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و دوو چاالک ‌ه کورده‌ هه‌روه‌ها ل ‌ه ماوه‌ی‬ ‫‪ 10‬رۆژی راب���ردوودا س���ه‌ردانی یه‌كێك ل ‌ه‬ ‫ئاواییه‌كانی ده‌وروب���ه‌ری كامیاران ده‌که‌ن‬ ‫بۆ ئاماده‌کاری‌و كۆكردنه‌وه‌ی دێكۆمێنت بۆ‬ ‫فیلمه‌که‌ی���ان‌؛ ده‌زگا ئه‌منییه‌كانی کۆماری‬ ‫ئیس�ل�امی ئاگاداری ئه‌و هه‌وڵ���ه‌ی ئه‌وان‬ ‫ده‌ب���ن‌و هه‌ربۆی��� ‌ه ناچار ده‌بن ب���ۆ ده‌رباز‬ ‫کردنی خۆیان‪ ،‬ده‌س���ت ب ‌ه جێ ئاواییه‌ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه جێ بهێڵن‪.‬‬ ‫هێزه‌کان���ی ئی���داره‌ی ئیتالعاتی ش���اری‬ ‫كامیاران‪ ،‬دواتر هه‌ڵده‌کوتێنه‌ س���ه‌ر ماڵی‬ ‫ئه‌و دوو چاالکه‌ کورده‌ ل ‌ه ش���اری کامیاران‬ ‫به‌ مه‌به‌س���تی ده‌ستبه‌سه‌ر کردنیان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وان ل ‌ه ماڵ نابن‪.‬‬ ‫به‌ پێی س���ه‌رچاوه‌ی هه‌واڵ‪ ،‬به‌دوای ئه‌و‬ ‫ێ‬ ‫رووداوه‌ كه‌س ئاگای له‌و دوو كه‌س��� ‌ه ناب ‌‬ ‫كه‌ له‌ كوێن‌و چییان به‌سه‌ر هاتووه‌‪.‬‬ ‫بە پێ���ی زانیارییەکانی رێنێس���انس نیوز‬ ‫ئه‌و دوو هه‌ڵس���ووڕاو‌ه کورد‌ه ل ‌ه هاوڕێیانی‬ ‫نزیکی مامۆس���تای ل ‌ه سێداره‌دراوی کورد‪،‬‬ ‫ف���ه‌رزادی که‌مانگ���ه‌رن ک ‌ه بۆ س���ازدانی‬

‫كوژران‌و بریندار‬ ‫بوونی دوو كاسبكاری‬ ‫كورد لەناوچەی‬ ‫سەردەشت‬

‫به‌ هۆی ته‌قه‌ی هێ���زه‌ ئه‌منیه‌تییه‌كانی‬ ‫كۆماری ئیسالمی له‌ ناوچه‌ی سه‌رده‌شت‬ ‫دو كاس���بكاری كورد ك���وژران‌و بریندار‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫بە پێی ئەو هەواڵە «ئیدریس عه‌بدواڵهی»‬ ‫له‌ ناوچ���ه‌ی مه‌رزی «قه‌له‌ره‌ش���ێی»ی‬ ‫سه‌ر به‌ شاری سه‌رده‌شت ده‌كه‌وێته‌ به‌ر‬ ‫ده‌س���تڕێژی هێزه‌ ئه‌منیه‌تییه‌كان‌و گیانی‬ ‫له‌ ده‌ستده‌دا‪.‬‬ ‫هه‌وره‌ها كه‌س���ێكی دیك���ه‌ش به‌ توندی‬ ‫بریندار بووه‌‌و تا ئێس���تا س���ه‌باره‌ت به‌‬

‫فیلمێکی دێکیۆمێنت���ی توانیبوویان چه‌ند‬ ‫وتووێژێکیش وه‌ک دێکیۆمێنت تۆمار بکه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌که‌ی رێنێس���انس نیوز هه‌روه‌ها‬ ‫روون���ی کرده‌وه‌ که‌ له‌ ئه‌نجامی هه‌ڵکوتانی‬ ‫هێ���زه‌ لیب���اس شه‌خس���ییه‌کانی ئیداره‌ی‬ ‫ئیتالعاتی ش���اری کامیاران بۆ سه‌ر ماڵی‬ ‫ئه‌و دوو هه‌ڵس���ووڕاو‌ه کورده‌‪ ،‬ماڵه‌کانیان‬ ‫ده‌پش���کنرێت‌و هه‌روه‌ه���ا کۆمه‌ڵێ���ک ل ‌ه‬ ‫کەرەستەی کاریان لێ زه‌وت ده‌کرێ‪.‬‬ ‫قاسم وه‌یس���ی کارناس���ی زمان‌و وێژه‌ی‬ ‫فارسی‌و ل ‌ه هه‌ڵس���ووڕاونی مه‌ده‌نی کورد‌ه‬ ‫ل ‌ه شاری کامیاران‪ .‬ناوبراو له‌و بیاڤه‌دا‌و ل ‌ه‬ ‫بواری نووسین‌و وه‌رگێڕان خاوه‌ن كۆمه‌ڵێک‬ ‫به‌رهه‌می ئه‌ده‌بییه‌‪ .‬چاالکییه‌کانی قاس���م‬ ‫وه‌یس���ی له‌م س���ااڵنه‌ی دواییه‌دا له‌بواری‬ ‫فیلمس���ازیه‌وه‌ چڕ بوون���ه‌وه‌‌‌‌و ناوبراو له‌و‬ ‫بواره‌دا چه‌ند به‌رهه‌مێكیش���ی وه‌ک‪ ،‬كورت ‌ه‬ ‫فیلمی «نیم» له‌ س���ه‌ر مژاری هه‌اڵواردنی‬ ‫ره‌گه‌زی له‌ نێ���وان ژن‌و پیاو‪ ،‬دێکۆمێنتی‬ ‫«س���وارێك به‌ره‌و ئێواره»‌و كورت ‌ه فیلمی‬ ‫«گۆم» ک ‌ه کاری نووسینی سیناریۆه‌که‌ی‬ ‫ئه‌نجام���داوه‌‪ ،‬هێنای���ه‌ نێو دنی���ای فیلمی‬ ‫کوردییه‌وه‪.‬‬ ‫‌«فه‌رهاد فه‌الحی»یش خوێندكاری به‌شی‬ ‫س���ینه‌مای ‌ه ل���ه‌ زانكۆی ك���ه‌ره‌ج‌و ئه‌ركی‬ ‫كامێرامانی زۆرێك ل ‌ه به‌رهه‌مه‌كانی قاس���م‬ ‫وه‌یسیی له‌ ئه‌ستۆ بووه‌‪.‬‬ ‫جێ���ی ئاماژه‌یه‌ که‌ پێش���تریش ل ‌ه مانگی‬ ‫گه‌الوێژی ساڵی رابردوو «سه‌ما به‌همه‌نی»‬ ‫خه‌ڵک���ی «به‌ن���ده‌ر عه‌بب���اس»‌و چاالکی‬ ‫بواری مافی مرۆڤیش به‌ تاوانی هه‌وڵدان بۆ‬ ‫ئاماده‌کردنی فیلمێکی دێکیۆمێنتی ل ‌ه سه‌ر‬ ‫ژیانی مامۆستا فه‌رزادی که‌مانگه‌ر ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫هێز‌ه ئه‌منیه‌تییه‌کانی کۆماری ئیسالمیه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستبه‌س���ه‌ر کرابوو‌و له‌ الی���ه‌ن دادگای‬ ‫ئینقالبی شاری سنه‌وه‌ وێڕای قه‌ده‌غه‌کرانی‬ ‫بۆ هاتوچوو له‌ کوردس���تان‪ ،‬ب ‌ه ‪ 3‬س���اڵ‬ ‫زیندانی هه‌ڵپه‌سێردراویش مه‌حکووم کرا‬ ‫بارودۆخی جه‌س���ته‌یی هیچ زانیاریه‌ك له‌‬ ‫به‌رده‌ستدا نییه‌‪.‬‬ ‫له‌و روداوه‌دا هێزه‌ ئه‌منیه‌تییه‌كان چوار‬ ‫ئه‌س���بی كاسبكارانیش���یان كوش���تووه‌‌و‬ ‫ده‌س���تیان به‌س���ه‌ر ك���ه‌ل‌و په‌ل���ی ئه‌و‬ ‫هاوواڵتیانه‌دا گرتووه‌‪.‬‬ ‫كوژران‌و بریندار بوونی ئه‌و كاس���بكاره‌‬ ‫كوردانه‌ له‌ كاتێكدایه‌ كه‌ س���اڵی رابردوو‬ ‫به‌ هۆی ته‌ق���ه‌ی هێزه‌ ئه‌منیه‌تییه‌كانه‌وه‌‬ ‫زیاتر له‌ نه‌وه‌د كاسبكار كوژران‌و ده‌یانی‬ ‫دیكه‌ش بریندار بوون‪.‬‬

‫به پێی راپۆرتی ئاژانس����ی هه‌واڵده‌ری موكریان‪ ،‬دادگای شۆڕشی ئیسالمی شاری‬ ‫س����ه‌قز‪ ،‬دوو هاواڵتی ئه‌م ش����اره‌ی به ناوه‌كانی‪ :‬عیباد شێخی‌و كاوه غه‌ففاری‪ ،‬به‬ ‫زیندان مه‌حكووم كرد‪.‬‬ ‫س����ه‌ید وه‌فا حس����ه‌ینی‪ ،‬پارێزه‌ری ئه‌م دوو هەڵس����وڕاوە س����ه‌باره‌ت به‌م هه‌واڵه‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬به پێی حوكمی لقی یه‌كی دادگای شۆڕشی ئیسالمی شاری سه‌قز‪ ،‬عیباد‬ ‫ش����ێخی به تاوانی چاالكی ته‌بلیغاتی ب����ه دژی حكومه‌ت و هاوكاری له‌گه‌ڵ یه‌كێك‬ ‫له حیزبه كوردستانیه‌كانی ئۆپۆزیسیۆن به ‪ 18‬مانگ به‌ندكردن مه‌حكووم كراوه‪.‬‬ ‫شایانی باسه كه ئه‌م دوو هەڵسوڕاوە ساڵی رابردوو له الیه‌ن هێزه ئه‌منیه‌تییه‌كانی‬ ‫ئه‌م ش����اره‌ ده‌ستبه‌س����ه‌ر كرابوون و دواتر تا كاتی دادگایی كردنه‌كه‌یان به دانانی‬ ‫بارمته ئازاد كران و ئێستاش بۆ به‌ندیخانه‌ی ناوه‌ندیی سه‌قز گوازراونه‌ته‌وه‪.‬‬

‫له‌ورمێ له‌نێوان خه‌ڵک‌و هێز‌ه ئینتزامییه‌کاندا‬ ‫تێکهه‌ڵچوون روویدا‬

‫له‌ورمێ له‌نێ���وان کاس���بکارانی نارازی‌و‬ ‫هێزه‌ ئینتزامییه‌کانی کۆماری ئیس�ل�امی‪،‬‬ ‫تێکهه‌ڵچ���وون روویداو له‌ئاکامدا ژماره‌یه‌ک‬ ‫خەڵک���ی ن���اڕازی له‌الیه‌ن ئ���ه‌و هێزانه‌وه‌‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ر کران‪.‬‬ ‫رۆژی چ���وار ش���ه‌ممه‌‌و پێنج ش���ه‌ممه‌ی‬ ‫رابردوو‌ له‌نێ���وان بازاریان‌و کاس���بکارانی‬ ‫شاری ورمێ‌و هێزه‌ ئینتزامییه‌کانی کۆماری‬ ‫ئیس�ل�امی تێکهه‌ڵچوون هاتووه‌ته‌ ئاراوه‌‌و‬ ‫له‌ئاکام���دا ژماره‌ی���ه‌ک له‌به‌ش���داربووانی‬ ‫ئه‌و ناره‌زایه‌تییان���ه‌ له‌الیه‌ن ئه‌و هیزانه‌وه‌‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ر کراون‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ���ه‌و هه‌واڵه‌ رۆژی چوارش���ه‌ممه‌‬ ‫ژماره‌یه‌ک له‌هێزه‌کانی س���ه‌ر به‌ «س���تاد‬ ‫مبارزه‌ با قاچاق کاال»‌و « ستاد تعزیرات‬ ‫حکومت���ی»‪‌،‬و له‌ژێ���ر به‌رپرس���ایه‌تیی‬ ‫س���ه‌رهه‌نگ «ناس���ر عه‌لی���زاده‌«‪ ،‬ب���ه‌‬ ‫س���وکایه‌تیی پێک���ردن به‌ کاس���بکارانی‬ ‫ش���ه‌قامی تاڵه‌قانی ئه‌و ش���اره خوازیاری‬ ‫پشکنینی دوکانی ئه‌و کاسبکارانه‌ بوونه‌‌و‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ناڕه‌زایه‌تی���ی کاس���بکارانی ئه‌و‬

‫شه‌قامه‌ی لێکه‌وته‌وه‌‌و دواجار تێکهه‌ڵچوون‬ ‫له‌نێ���وان ئه‌و هێزان���ه‌‌و خه‌ڵک���ی نارازی‬ ‫روویداوه‌‪.‬‬ ‫دواتر کاسبکاران‌ بۆ گه‌یاندنی ناره‌زایه‌تیی‬ ‫خۆیان به‌ به‌رپرسانی بااڵی ئه‌و پارێزگایه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رده‌م‌بینای پارێزگای ورمێ کۆبوونه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بۆ جارێکی دیکه‌ که‌وتنه‌ به‌ر لێدان‌و‬ ‫گرتنی هێ���زه‌ ئه‌نیتزام���ی‌و ئه‌منییه‌کانی‬ ‫کۆماری ئیسالمی‪.‬‬ ‫رۆژێ���ک دوای تێکهه‌ڵچوون���ی رۆژی‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪ ،‬تێکهه‌ڵچوون له‌نێوان خاوه‌ن‬ ‫تاکسی‌و شۆفێرانی ئه‌و شاره‌ له‌گه‌ڵ هێزه‌‬ ‫ئینتزامییه‌کان هاتووه‌ته‌ ئ���اراوه‌‌و دوایین‬ ‫هه‌واڵه‌کان ئاماژه‌ به‌ گیرانی ژماره‌یه‌ک له‌‬ ‫به‌شداربووانی ئه‌و ناره‌زایه‌تییانه‌ ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫س���ه‌رچاوه‌کانی هەواڵ باس لەوە دەکەن‌‬ ‫که‌ ئه‌و شۆفیرانه‌ له‌هه‌مبه‌ر به‌رزنه‌بووه‌نه‌ی‬ ‫نرخ���ی هاتووچ���ۆ‌و گواس���تنه‌وه‌و گرانی‌و‬ ‫ئاوس���انی له‌راده‌به‌ده‌ر مانی���ان گرتبوو‪،‬‬ ‫که‌ ئ���ه‌م مانگرتنه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ هێرش���ی هێزه‌‬ ‫ئه‌نتزامییه‌کان رووبه‌رو بووه‌‪.‬‬

‫جیهان‌و ناوچەکە‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬ ‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫‪5‬‬

‫باڵوبوونه‌وه‌ به‌ڵگه‌ی نهێنی له‌سه‌ر شه‌ڕی عێراق‌و ده‌ستێوه‌ردانی ئێران له‌كاروباری ئه‌و واڵته‌دا‬ ‫پاس���دارانی ئێ���ران‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی هێزه‌ی‬ ‫قودس‪ ،‬تۆمه‌تبارن ب ‌ه راهێنانی ملیش���یا‬ ‫شیعه‌كانی عێراق‌و پڕچه‌ك كردنیان دژ ب ‌ه‬ ‫هێزه‌كانی ئه‌مه‌ریكا‌و هاوپه‌یمانان‪.‬‬ ‫به‌ پێ���ی ئه‌م به‌ڵگان��� ‌ه هێزه‌كانی قودس‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ حیزب���واڵی لوبن���ان‪ ،‬راهێنانی‬ ‫سه‌ربازییان به‌ ملیشیاكانی شیعه‌ی عێراق‬ ‫ل ‌ه ناوه‌ندێكی س���ه‌ربازی له‌ نزیك شاری‬ ‫ق���وم ل ‌ه ئێران كردو‌ه كه‌ ل���ه‌و راهێنانه‌دا‬ ‫ملیش���یاكانیان فێری ئ���ه‌و‌ه ده‌كرد چۆن‬ ‫هه‌ندێك له‌ به‌رپرسانی عێراق‌و سه‌ربازانی‬ ‫ئه‌مه‌ریكی ده‌ستگیربكه‌ن یان بیانكوژن‪.‬‬ ‫پێ���ش باڵوبوون���ه‌وه‌ی ئ���ه‌م راپۆرت���ه‌‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی به‌رگ���ری ئه‌مری���كا ب��� ‌ه‬ ‫پێكهێنان���ی «كومیته‌یه‌ك���ی قه‌ی���ران»‬ ‫پێش���هاته‌كانی ئاش���كراكردنی ئه‌م به‌ڵگ ‌ه‬ ‫نهێنیان���ه‌ی تاوتوێك���رد‪ .‬پێنتاگۆن پێش‬ ‫له‌باڵوكردن���ه‌وه‌ی راپۆرته‌كی ویكی لیكس‬ ‫رایگه‌یان���د گروپێك���ی ‪ 120‬كه‌س���ی ب���ۆ‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی پێش���هاته‌كانی ئاشكرابوونی‬ ‫ئه‌و به‌ڵگه‌‌و دۆكیۆمێنتانه‌ له‌س���ه‌ر شه‌ڕی‬ ‫عێراق پێكهێناوه‌‪.‬‬ ‫پاش باڵوبوونه‌وه‌ی ‪ 400‬هه‌زار به‌ڵگه‌نامه‌ی‬ ‫نهێن���ی ل ‌ه ماڵپه‌ڕی ویكی لیكس له‌س���ه‌ر‬ ‫ش���ه‌ڕی عێراق‪ ،‬ك���ه‌ تێی���دا مالیكی ب ‌ه‬ ‫ی بان���دی‌ نهێن���ی‌ ل ‌ه‬ ‫س���ه‌رۆكایه‌تیكردن ‌‬ ‫ی تۆمه‌تباركردوه‌‪،‬‬ ‫ناوبردن���ی نه‌یاره‌كان��� ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌تی قانون بڕیاریدا به‌ تۆمه‌تی‬ ‫لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناڕاست داوا ‌‬ ‫ی به‌ڵگه‌نامه‌ ‌‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫یاسایی له‌سه‌ر سایته‌ك ‌ه تۆماربكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫حه‌یده‌ر جورانی‪ ،‬س���ه‌ركرده‌ ل ‌ه لیس���ت ‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی قان���ون ل ‌ه لێدوانێكدا رایگه‌یاند‪:‬‬ ‫ی ده‌وڵه‌تی قانون بوو‌ه‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫له‌وكاته‌وه‌ ‌‬ ‫ب ‌ه گه‌وره‌تری���ن كوتل ‌ه ب ‌ه س���ه‌رۆكایه‌تی‬ ‫مالیكی‪ ،‬هه‌وڵی‌ ئ���ه‌وه‌ ده‌درێت پرۆژه‌ك ‌ه‬ ‫شكست بهێنێت‪.‬‬ ‫ی ب ‌ه پالندانان‬ ‫جورانی هێ���ز‌ه ده‌ره‌كیه‌كان ‌‬ ‫بۆ روخاندن���ی مالیك���ی تۆمه‌تباركردو‌ه‬ ‫ی ده‌ربڕی���وه‌ ل��� ‌ه‬ ‫و سه‌رس���وڕمانی‌ خ���ۆ ‌‬ ‫باڵوكردنه‌و‌هی‌ ئه‌و به‌ڵگه‌نامه‌ له‌ ئێستادا‪.‬‬ ‫س���ه‌ركرده‌كه‌ی لیس���تی ده‌وڵه‌تی قانون‬ ‫جه‌خت له‌س���ه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه هه‌مو‬ ‫ی‬ ‫رێوش���وێنێك ده‌گرینه‌به‌ر ب���ۆ گێڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ماف���ی خۆم���ان وه‌ك لیس���تی‌ ده‌وڵه‌تی‬ ‫قانون و وه‌ك نوس���ینگ ‌هی‌ سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫وه‌زیرانیش‪ ،‬كار له‌س���ه‌ر ئ���ه‌و‌ه ده‌كه‌ین‬ ‫ی ویكی لیكس بده‌ین به‌ دادگا‪.‬‬ ‫ماڵپه‌ڕ ‌‬ ‫جۆران���ی باس���ی له‌وه‌ش���كردوه‌‪ :‬چه‌ند‬ ‫ی له‌گ���ه‌ڵ چه‌ند‬ ‫الیه‌نێك���ی نێوده‌وڵه‌ت��� ‌‬ ‫الیه‌نێكی سیاس���ی ناوخ���ۆی‌ عێراق له‌و‬ ‫ی یه‌ك���دی‌ ده‌كه‌ن و‬ ‫بابه‌ت���ه‌دا ه���اوكار ‌‬

‫ی ئه‌وه‌داین‬ ‫ل��� ‌ه ئێستاش���دا ل���ه‌ هه‌وڵ��� ‌‬ ‫بیاندۆزینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ویكی‬ ‫به‌پێی ئه‌و به‌ڵگه‌نامان ‌ه ک ‌ه ماڵپه‌ڕ ‌‬ ‫لیكس به‌شێکی باڵوکرده‌وه‌‪ ،‬نوری مالیکی‬ ‫س���ه‌رۆک وه‌زیران���ی عێراق تێ���وه‌گالو‌ه‬ ‫ل��� ‌ه به‌ڕیوه‌بردن���ی تیمه‌کانی کوش���تن و‬ ‫تۆقاندن���ی هاواڵتیی���ان و ئاماژه‌یان تێدا‬ ‫دراو‌ه ب���ه‌وه‌ی‌‪ »:‬مالیکی تیمێکی مردنی‬ ‫دروس���تکردو‌ه ب���ۆ له‌ناوبردن���ی نه‌یار‌ه‬ ‫ی‬ ‫سیاس���ییه‌کانی و‪ ‌..‬ده‌ی���ان به‌ندیخانه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه ئه‌و كه‌سان ‌ه تێیاندا ئه‌شكه‌نج ‌ه‬ ‫نهێن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ته‌که‌ ‌‬ ‫ده‌درێ���ن‪ ،‬ك��� ‌ه نه‌ی���ار ‌‬ ‫مالیکین‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك���ی دیكه‌وه‌‪ ،‬عه‌دنان ش���ه‌حمانی‪،‬‬ ‫س���ه‌ركرد‌ه له‌ لیس���تی ده‌وڵه‌تی یاس���ا‪،‬‬ ‫رایگه‌یان���د‪ :‬ئه‌و به‌ڵگه‌نامان���ه‌ی له‌الیه‌ن‬ ‫ماڵپه‌ڕی (ویكی لیكس) باڵوی كردوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌ی تایفی پێ���و‌ه دیار‌ه و هیچ‬ ‫به‌ڵگه‌یه‌كی عه‌قڵی پشتیوانی لێناكات‪.‬‬ ‫عه‌دنان وتیش���ی‪ :‬تۆمه‌تباركردنی مالیكی‬ ‫له‌بواری دۆس���یه‌ی ئه‌منیدا‪ ،‬پێچه‌وانه‌ی‬ ‫واقیع ‌ه و پێچه‌وانه‌كه‌ی راسته‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و پرۆس ‌ه س���ه‌ربازییانه‌ی ئه‌نجامدراون‬ ‫زۆربه‌یان دژی ش���یعه‌كان بون‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫مالیكی توانیویه‌تی پش���تیوانی سه‌رجه‌م‬ ‫سه‌ركرد‌ه سونییه‌كان به‌ده‌ستبهێنێت‪.‬‬

‫رۆژی ش����ه‌ممه‌ی راب����ردوو ته‌له‌فزیۆن����ی‬ ‫ده‌وڵه‌ت����ی نۆروێ����ژ ب����ۆ یه‌ك����ه‌م ج����ار‬ ‫هه‌وڵێكی تیرۆریس����تی رژیمی ئیس��ل�امی‬ ‫ئێران����ی ئاش����كراكرد‪ .‬ل����ه‌م رۆژه‌دا ب����ۆ‬ ‫یه‌كه‌مج����ار په‌یامنێ����ران‌و فیلمبه‌ردارانی‬ ‫نۆروێ����ژی س����ه‌ردانی مزگه‌وت����ی ئیمام‬ ‫عه‌لی باڵوێزخانه‌ی كۆماری ئیس��ل�امی له‌‬ ‫ئۆس����لۆیان كرد‪ .‬مزگه‌وت����ی ئیمام عه‌لی‬ ‫له‌ س����اڵی ‪ 2005‬له‌ الیه‌ن رژیمی ئێرانه‌وه‌‬ ‫دامه‌زراوه‌‌و ته‌واوی هه‌زینه‌كانی وه‌ك كاری‬ ‫جاسوسی كردن له‌الیه‌ن ده‌زگای رابه‌ری‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت����ی ئیتالعات����ی ئێران����ه‌وه‌ دابین‬ ‫ده‌كرێت‪ .‬باڵوێزخانه‌ی كۆماری ئیسالمی‬ ‫له‌ ئۆس����لۆ‪ ،‬ئ����ه‌م مزگه‌وت����ه‌ی له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌س����ێك به‌ناوی سه‌ید مه‌سیح سوڵتانی‬ ‫به‌ ره‌گه‌ز ئه‌فغان����ی به‌ڕێوه‌ده‌بات‌و وه‌ك‬ ‫ناوه‌ندێكی ئیسالمی فه‌رهه‌نگی له‌ نۆروێژ ئاماده‌كردنیانه‌ ب����ۆ رۆژێك كه‌ فه‌رمانیان‬ ‫ناوی تۆمار كردوه‌‪.‬‬ ‫پێ بده‌ن تا له‌خاك����ی ئه‌م واڵته‌دا كاری‬ ‫تیرۆریستی بكه‌ن‪.‬‬ ‫راپۆرتی ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫په‌یامنێ����ری كه‌ناڵه‌كه‌ ئ����ه‌م زانیارییانه‌‬ ‫كه‌ناڵ����ه‌ ده‌وڵه‌تییه‌ك����ی نۆروێ����ژ ل����ه‌ له‌س����ه‌رچاوه‌یه‌كه‌وه‌ باڵوك����رده‌وه‌ ك����ه‌‬ ‫راپۆرته‌كه‌یدا ده‌ڵێت‪ :‬كۆماری ئیس��ل�امی نه‌یویستبوو ناوی بهێنرێت‪.‬‬ ‫ئێ����ران‪ ،‬هه‌زینه‌ی مزگه‌وته‌كانی ئۆس����لۆ یه‌كێ����ك ل����ه‌ ده‌س����توپێوه‌نده‌كانی‬ ‫دابین ده‌كات‌و له‌ئێرانه‌وه‌ بۆ نۆروێژ‪ ،‬ئیمام باڵوێزخانه‌ی كۆماری ئیس��ل�امی به‌ناوی‬ ‫ی����ان ئاخوند ده‌نێرێت‪ .‬ئه‌ركی ئیمامه‌كان عه‌لی����ڕه‌زا موعه‌دڵی كه‌خ����ۆی به‌ یه‌كێك‬ ‫موعیزه‌ ك����ردن‌و نانه‌وه‌ی رق‌و كینه‌ له‌ناو ل����ه‌ ئه‌ندامان����ی ئه‌نجومه‌ن����ی مزگه‌وتی‬ ‫موسڵمانان دژ به‌ رۆژئاواییه‌كانه‌‪ .‬مه‌به‌ست ئیمام عه‌لی ده‌ناس����ێنێت به‌ په‌یامنێره‌كه‌‬ ‫له‌مكاره‌ شۆردنه‌وه‌ی مێشكی موسڵمانان‌و ده‌ڵێ����ت‪ :‬ئیمام����ه‌كان له‌ئێران����ه‌وه‌ دێن‌و‬

‫كاری����ان ته‌فس����یری قورئان‌و ش����ه‌رعه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌ڵێت كه‌ ئه‌م ئیمامانه‌ له‌ كێشه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا یارمه‌تی موس����ڵمانان‬ ‫ده‌كه‌ن‌و ناوه‌ندی ئیسالمی ئیمام عه‌لی ‪200‬‬ ‫ئه‌ندامی هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و دان به‌وه‌دا ده‌نێت كه‌‬ ‫ئه‌م مزگه‌وته‌ له‌الیه‌ن ئێرانه‌وه‌ كۆنترۆڵ‌و‬ ‫هیدایه‌ت ده‌كرێت‌و كاربه‌ده‌ستانی رژیم له‌‬ ‫ساڵدا چه‌ندین جار ئاخوند هه‌ڵده‌بژێرن‌و‬ ‫ره‌وانه‌ی نۆروێژیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئاخونده‌كان له‌ س����وئیتێكی تایبه‌ت هه‌ر‬ ‫له‌ناو مزگه‌وته‌كه‌دا ده‌ژین‪ .‬ئه‌م ئاخوندانه‌‬ ‫سه‌ر به‌ به‌یتی رابه‌ری‪ ،‬عه‌لی خامه‌نه‌یین‪.‬‬

‫ئا‪ :‬دوارۆژ‬ ‫ب���ه‌ پێ���ی ‪ 400‬ه���ه‌زار به‌ڵگ���ه‌ی نهێنی‬ ‫سوپای ئه‌مریكا‪ ،‬پێنتاگۆن چاپۆشی له‌و‬ ‫ئه‌ش���كه‌نجان ‌ه ده‌كرد ك ‌ه له‌ژێر چاودێری‬ ‫به‌رپرس���انی عێراق���ی ده‌كران‌و س���وپای‬ ‫پاسدارانیش پشتگیری ملیشیا شیعه‌كانی‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫زیاتر ل ‌ه ‪ 391‬هه‌زار‌و ‪831‬به‌ڵگه‌ی نهێنی‬ ‫س���وپای ئه‌مه‌ری���كا كه‌ ئێ���واره‌ی رۆژی‬ ‫هه‌ین���ی ل��� ‌ه ماڵپه‌ڕی «ویك���ی لیكس»‬ ‫باڵوكراوه‌ت���ه‌وه‌ ب���اس ل���ه‌و‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫له‌دوای ده‌س���پێكی ش���ه‌ڕ ل ‌ه ساڵی ‪2003‬‬ ‫سه‌دان كه‌س له‌ خه‌ڵكی مه‌ده‌نی عێراق ل ‌ه‬ ‫بازگه‌كانی سوپای ئه‌مه‌ریكا كوژراون‪ .‬ب ‌ه‬ ‫پێی ئه‌م به‌ڵگ���ه‌‌و دۆكیۆمێنتانه‌ له‌ماوه‌ی‬ ‫ش���ه‌ڕی عێراقدا زیاتر ل ‌ه ‪ 109‬هه‌زار كه‌س‬ ‫ك���وژراون ك��� ‌ه ‪ 66‬هه‌زار‌و ‪ 81‬كه‌س���یان‬ ‫خه‌ڵكی مه‌ده‌نی بوون‪.‬‬ ‫به‌ڵگ���ه‌كان له‌س���ه‌ر ش���ێوازه‌كانی‬ ‫ئه‌ش���كه‌نجه‌دان ده‌نوس���ن كه‌ ل ‌ه عێراقدا‬ ‫گیراوه‌كان له‌الیه‌ن به‌رپرسانه‌وه‌ ب ‌ه لێدانی‬ ‫ت���ه‌زوی كاره‌با‪ ،‬كون كردنی جه‌س���ت ‌ه ب ‌ه‬ ‫دریڵ‌و ته‌نانه‌ت گولله‌ب���اران كردن بووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌حاڵێكدا به‌رپرس���انی س���وپای‬ ‫ئه‌مه‌ریكا ئاگاداری ئه‌م ئه‌شكه‌نجانه‌بوون‌و‬ ‫چاوپۆشییان له‌و راپۆرتانه‌كردوه‌‪.‬‬ ‫یه‌كێك ل���ه‌و ‪ 391‬ه���ه‌زار‌و ‪ 831‬به‌ڵگه‌‌و‬ ‫دوكیۆمێنت���ه‌ی ك���ه‌ ویك���ی لیك���س‬ ‫باڵویكردۆت���ه‌وه‌‪ ،‬فیلمێك���ی ڤیدیۆییی��� ‌ه‬ ‫ك ‌ه نیش���انی ده‌دات س���ه‌ربازانی عێراقی‪،‬‬ ‫زیندانییه‌ك ده‌به‌نه‌سه‌ر شه‌قام‌و به‌ گولل ‌ه‬ ‫ده‌یكوژن‪ .‬هه‌روه‌ها ل ‌ه راپۆرتێكی دیكه‌دا‬ ‫س���ه‌ربازانی عێراق په‌نج���ه‌ی زیندانییه‌ك‬ ‫ده‌بڕنه‌وه‌‌و به‌ تێزاب ده‌یسوتێنن‪.‬‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌ی ئه‌م به‌ڵگان ‌ه كاردانه‌ویه‌كی‬ ‫زۆری لێكه‌وتۆت���ه‌وه‌‪ .‬س���وپای ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ده‌ڵێت باڵوبوونه‌وه‌ی ئه‌م به‌ڵگ ‌ه نهێنییان ‌ه‬ ‫له‌ س���ایتی ویكی لیكس گیان س���ه‌رباز‌ه‬ ‫ئه‌مه‌ریكی���ه‌كان‌و هێزه‌كان���ی هاوپه‌یمان‌و‬ ‫خه‌ڵك���ی مه‌ده‌ن���ی عێراقی���ش ده‌خات��� ‌ه‬ ‫مه‌ترسییه‌وه‌‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌تی به‌رگ���ری ئه‌مه‌ریكا‪ ،‬پێنتاگۆن‪،‬‬ ‫لیژنه‌یه‌كی ‪ 100‬كه‌س���ی بۆ به‌ره‌ڕووبون‌و‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه له‌س���ه‌ر باڵوبوون���ه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫به‌ڵگان��� ‌ه پێكهێناوه‌‪ .‬جێف مۆرڵ‪ ،‬وته‌بێژ‬ ‫ی پێنتاگۆن ده‌ڵێت ئه‌م به‌ڵگان ‌ه دزراون‌و‬ ‫ده‌بێت بگه‌ڕێنرێنه‌‌و‌ه چونكه‌ باڵوبوونه‌ویان‬ ‫زیانبه‌خش ده‌بێت‪.‬‬ ‫به‌ڵگ ‌ه باڵوكراوه‌كان هه‌ره‌وها ده‌یان راپۆرت‬ ‫له‌خۆده‌گرێت ك ‌ه نیش���انی ده‌دات سوپای‬

‫هێزه‌كانی قودس سەر بەسپای پاسداران راهێنانی سه‌ربازییان به‌ ملیشیاكانی شیعه‌ی عێراق كردوه‌‬ ‫ئام���اژه‌ی به‌وه‌ش���كردوه‌‪ :‬ش���ێوازی‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی ماڵپه‌ڕی‬ ‫(ویك���ی لیك���س) زیات���ر ب���ۆ لێدانه‌ ل ‌ه‬ ‫پێكهاته‌یه‌كی سیاسی له‌ عێراقدا‪.‬‬ ‫س���ێ ش���اخەوانە ئه‌مه‌ریكیه پێشوه‌خت‬ ‫له‌الی���ه‌ن الیه‌نێك���ی عێراقی���ه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستگیركرابون‬ ‫بەپێی بەڵگەنامەکانی ویکی لیکس لەسەر‬ ‫چاالکییکانی س���وپای ئەمەریکا لەعێراق‪،‬‬ ‫ی له‌ س���اڵی‌ رابردو‬ ‫ئه‌و س���ێ ئه‌مه‌ریكی ‌ه ‌‬ ‫له‌الی���ه‌ن ئێرانه‌و‌ه بەتۆمەتی س���یخوڕی‬ ‫ده‌س���تگیركران‪ ،‬پێش���وه‌خت له‌الی���ه‌ن‬ ‫ی‬ ‫الیه‌نێك���ی عێراقیه‌وه‌ له‌ نزیك س���نور ‌‬ ‫ئێران ده‌ستگیركرابون‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاژانس���ەکان‪ ،‬ئاوێنە‪ :‬بەپێ���ی هه‌واڵێك ‌‬ ‫ی‬ ‫نیویۆرك تایمز‪ ،‬ل ‌ه ناو ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا كه‌ ده‌س���ت س���ایت ‌‬ ‫س���وپا ‌‬ ‫ویكی لیكس كه‌وتوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ئاشكراكراوه‌‪:‬‬ ‫«ئه‌و سێ ئه‌مه‌ریكی ‌هی‌ ل ‌ه ساڵی‌ رابوردو‬ ‫له‌الی���ه‌ن ئێران���ه‌و‌ه ده‌س���تگیركران ب ‌ه‬ ‫ی واڵته‌كه‌یان‪،‬‬ ‫تۆمه‌ت���ی به‌زاندنی س���نور ‌‬ ‫پێش���وه‌خت له‌الیه‌ن الیه‌نێكی عێراقیه‌و‌ه‬ ‫ی ئێران ده‌ستگیركراون»‪.‬‬ ‫ل ‌ه نزیك سنور ‌‬ ‫ی‬ ‫لەبەرامبەردا س���ەرچاوەیەک لە وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ناوخۆ ‌‬ ‫ره‌تیده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه ئەو س���ێ گه‌ش���تیار‌ه‬

‫‌مەریكیی���ە ک���ە له‌الی���ه‌ن هێزه‌كان���ی‬ ‫‌‌‬ ‫ئه‬ ‫ی‬ ‫ئێران���ه‌و‌ه ده‌س���تگیركراون له‌نێو خاك ‌‬ ‫هه‌رێمدا ده‌ستگیركرابن‪.‬‬ ‫ی ‪ ،2009‬له‌نزیك گوندی‬ ‫ی ته‌موز ‌‬ ‫ل��� ‌ه ‪‌ 31‬‬ ‫ئه‌حم���ه‌د ئاوا ل���ه‌ ناوچ��� ‌هی‌ هه‌ورامان‪،‬‬ ‫هه‌ریه‌ك ل ‌ه (ش���ین پاوه‌ر و سارا شۆرد‬ ‫و ج���اش فه‌تاڵی)‌‪ ،‬دەس���تگیر کران کە‬ ‫کۆماری ئیس�ل�امی تۆمەتی جاسوسیانی‬ ‫خستۆتە پاڵ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هاوكات رایده‌گه‌یه‌نێت ئێمه‌ به‌كرێگیراو ‌‬ ‫هیچ كه‌س و الیه‌نێك نین تاوه‌كو خه‌ڵكیان‬ ‫بۆ ده‌ستگیربكه‌ین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫فای���ه‌ق تۆفی���ق‪ ،‬بری���كاری‌ وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردس���تان‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫ناوخۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یاند‪ :‬ئاگادارنین ل ‌ه ده‌س���تگیركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫سێ گه‌ش���تیاره‌ ئه‌مریكیه‌ك ‌ه له‌نێو خاك ‌‬ ‫هه‌رێم���ی‌ كوردس���تاندا‪ ،‬به‌ڵك���و ئه‌وان ‌ه‬ ‫له‌الی���ه‌ن هێزه‌كان���ی كۆماری ئیس�ل�امی‬ ‫ئێرانه‌وه‌ ده‌ستگیركراون‪ .‬هیچ نوسراوێك‬ ‫و ئاگادریه‌كمان بۆ نه‌هاتو‌ه له‌الیه‌ن هیچ‬ ‫ی گه‌شتیار‌ه‬ ‫الینێكه‌وه‌ بۆ ده‌س���تگیركردن ‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكیه‌كان‪ ،‬ئێم���ه‌ به‌كرێگیراوی‌ هیچ‬ ‫ك���ه‌س و الیه‌نێ���ك و ئێ���ران‪ ...‬نین بۆ‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌ خه‌ڵكی���ان بۆ ده‌س���تگیربكه‌ن‪،‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌نگۆیانه‌ش ته‌نها راگه‌یه‌ندراوه‌كان‬ ‫كردویانه‌‪.‬‬

‫له‌نه‌بوونی ئاخونده‌كاندا كه‌سێكی ئه‌فغانی‬ ‫ئیمامه‌ت����ی مزگ����ه‌وت ده‌كات‪ .‬بینای ئه‌م‬ ‫مزگه‌وته‌ له‌الیه‌ن به‌یتی رابه‌ری له‌س����اڵی‬ ‫‪ 2005‬ب����ه‌ چه‌ندین ملی����ۆن كرۆن له‌الیه‌ن‬ ‫ئێرانه‌وه‌ كڕدراوه‌‪.‬‬ ‫په‌یامنێ����ری كه‌ناڵه‌كه‌ ل����ه‌ راپۆرته‌كه‌یدا‬ ‫ده‌نوسێت كه‌ سێ كه‌س وه‌ك سه‌رچاوه‌ی‬ ‫باوه‌ڕپێك����راو س����ه‌باره‌ت ب����ه‌ په‌یوه‌ندی‬ ‫مزگه‌وته‌كانی ئۆس����لۆ له‌گ����ه‌ڵ ده‌وڵه‌تی‬ ‫ئێران‌و ئامانجی ئه‌م مزگه‌وتانه‌‪ ،‬زانیارییان‬ ‫ب����ه‌و داوه‌ به‌اڵم هیچكامی����ان نه‌یانوێراوه‌‬ ‫ناوی����ان ئاش����كرا بكرێت‌و بێن����ه‌ به‌رده‌م‬ ‫دوربینی ته‌له‌فزیۆندا‪.‬‬

‫و نه‌فره‌ت له‌ نێو خه‌ڵك بنێنه‌وه‌‌و ئامادی‬ ‫كاری تیرۆریس����تییان بك����ه‌ن‪ ،‬به‌ توندی‬ ‫ناڕه‌زایی ده‌رده‌بڕێ����ت‌و رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌‬ ‫نۆروێژ پێویس����تی به‌م م����ه‌ال‌و ئاخوندانه‌‬ ‫نییه‌‪ .‬كارێك كه‌ ئه‌م ئاخوندانه‌ ده‌یكه‌ن‪،‬‬ ‫سزایه‌كی قورسی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌م كه‌سانه‌ خه‌ڵكانی دیكه‌ به‌‬ ‫تیرۆر هان بده‌ن‌و بۆ چاالكی تیرۆریس����تی‬ ‫به‌رنامه‌رێژی‌و س����ه‌ربازگیری بۆ ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌ كارێكی تاوانكارانه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ناوبراو جه‌ختی له‌س����ه‌ر ئه‌وه‌ش كرده‌وه‌‬ ‫كه‌به‌ ئاش����كرابوونی ئه‌م مه‌س����ه‌له‌ له‌مه‌‬ ‫به‌دواوه‌ ئ����ه‌و ئاخوندانه‌ی كه‌ دێن بۆ ئه‌م‬ ‫واڵته‌ به‌ سه‌ختی ده‌توانن ویزا وه‌رگرن‪.‬‬ ‫كۆم����اری ئیس��ل�امی له‌كاردانه‌وه‌یه‌كدا به‌‬ ‫باڵوبوون����ه‌وه‌ی ئه‌م راپۆرت���� ‌ه له‌ كه‌ناڵی‬ ‫ده‌وڵه‌ت����ی نۆروێ����ژ ل����ه‌ به‌یاننامه‌یه‌ك����دا‬ ‫رایگه‌یان����د كه‌ ئ����ه‌م زانیارییانه‌ له‌س����ه‌ر‬ ‫مزگه‌وت����ی ئیم����ام عه‌ل����ی راس����ت نییه‌‌و‬ ‫ب����ه‌ پیالنی ئیس����راییلی دای����ه‌ قه‌ڵه‌م بۆ‬ ‫به‌دناوكردنی ئه‌و مزگــه‌وته‌‪.‬‬ ‫له‌ س����ااڵنی رابردوودا كۆماری ئیس��ل�امی‬ ‫ب����ه‌ ته‌رخانكردن����ی پوڵێك����ی زۆر ب����ۆ‬ ‫باڵوێزخانه‌كانی خ����ۆی هه‌وڵیداوه‌ كه‌ له‌‬ ‫نێو هێزه‌كانی ئۆپۆزسیۆن دزه‌ بكات‌و له‌‬ ‫رێگ����ه‌ی په‌یوه‌ندی به‌ په‌نابه‌رانی ئێرانی‌و‬ ‫یارمه‌تیدانی����ان به‌ش����ێوازگه‌لی جیاجیا‪،‬‬ ‫مه‌جبور به‌ هاوكارییان بكه‌ن‪.‬‬

‫كۆماری ئیسالمی موسڵمانانی نۆروێژ ئاماده‌ی چاالكی تیرۆریستی ده‌كات‬

‫وه‌زیری دادی نۆروێژ‬ ‫وه‌زیری دادی نۆروێژ داوای له‌ موسڵمانانی‬ ‫ئ����ه‌و واڵته‌ كرد له‌س����ه‌ر كاربه‌ده‌س����تانی‬ ‫مزگه‌وتی كۆماری ئیس��ل�امی له‌ ئۆس����لۆ‪،‬‬ ‫كه‌په‌ره‌ به‌ رق‌و كینه‌ ده‌ده‌ن‪ ،‬له‌الی پۆلیس‬ ‫سكااڵ تۆمار بكه‌ن‪« .‬كنوت ستۆربێرگ»‬ ‫داوا له‌خه‌ڵ ده‌كات ئه‌گه‌ر له‌ مزگه‌وت یان‬ ‫هه‌ر ناوه‌ندێكی ئیسالمی دیكه‌ كه‌ ره‌واجی‬ ‫قین‌و نه‌فره‌ت له‌ رۆژئاوا ده‌كه‌ن‪ ،‬پۆلیسی‬ ‫لێ ئاگادار بكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو س����ه‌باره‌ت به‌وه‌ی كه‌ له‌ مزگه‌وتی‬ ‫ئیمام عه‌لی مێش����كی خه‌ڵك ده‌شۆنه‌وه‌‌و‬ ‫كۆماری ئیسالمی سه‌رچاوه‌ی دارایی ئه‌م‬ ‫مزگه‌وته‌ی����ه‌‌و ئاخوندی بۆ ده‌نێرێت تا رق‬

‫‪4‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬ ‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫تایبەت‬

‫بۆ یادی هاوڕێی گیانبه‌ختكردوو دكتۆر جه‌عفه‌ری شه‌فیعی‬

‫كۆمه‌ڵه‌ هه‌ر له‌سه‌ره‌تای دامه‌زراندنیه‌وه‌‌و‬ ‫پاش ماوه‌یه‌كی كورت به‌هۆی هه‌ڵسوڕان‌و‬ ‫چاالكی ئه‌ندامان‌و رابه‌رانیه‌وه‌ توانی ببێته‌‬ ‫رێكخراوێكی جه‌ماوه‌ری‌و جێگه‌ی متمانه‌ی‬ ‫خه‌ڵك كوردستان‪ ،‬ببێـت به‌ رێكخراوێك‬ ‫كه‌ به‌ هه‌ڵسوڕان‌و تێكۆشانی شێلگیرانه‌‬ ‫بۆ به‌دیهێنانی داخوازییه‌ ره‌واكانی گه‌لی‬ ‫چه‌وساوه‌ی كورد له‌ رۆژهه‌اڵتی كوردستان‬ ‫به‌ ئااڵهه‌ڵگربوونی ویست‌و داخوازی‬ ‫ره‌وای كرێكاران‌و زه‌حمه‌تكێشان‌و ژنان‌و‬ ‫سه‌رجه‌م چین‌و توێژه‌كان‪ ،‬په‌ڕه‌یه‌كی‬ ‫زێڕین له‌ مێژووی هاوچه‌رخی بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫ئازادیخوازی خه‌ڵكی كورد تۆمار بكات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ئاشكرایه‌ ئه‌م شانازیی‌و‬ ‫سه‌روه‌رییه‌ش به‌دی نه‌ده‌هات ئه‌گه‌ر‬ ‫باشترین پیاوان‌و ژنانی ئه‌م نیشتمانه‌ له‌م‬ ‫رێبازه‌دا گیانبازییان نه‌كردبایه‌‌و بۆ كۆتایی‬ ‫هێنان به‌ ئازار‌و مه‌ینه‌تییه‌كانی هه‌ژاران‌و‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی كوردستان فیداكارییان‬ ‫نه‌كردایه‌‪ .‬ره‌نگه‌ ئه‌رك‌و خه‌باتی‬

‫رابه‌رانی ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ره‌تای‬ ‫دامه‌زراندنی كۆمه‌ڵه‌‌و له‌ بارودۆخێكی پڕ‬ ‫خه‌فه‌قان‌و دیكتاتۆری رژێمی پاشایه‌تی‪،‬‬ ‫چاره‌نوسساز‌و سه‌ره‌كی بێت‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬ ‫هه‌ڵدانه‌وه‌یه‌كی الپه‌ڕه‌كانی ژیانی سیاسی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی ئه‌و هاورێیانه‌ ده‌توانێت‬ ‫زیاتر له‌گه‌ڵ ماندونه‌ناسی‌و فیداكاریی‌و‬ ‫خۆنه‌ویستی رابه‌رانی ئه‌و كاتی كۆمه‌ڵه‌‬ ‫ئاشنامان بكات‪.‬‬ ‫هاوڕێ دكتۆر جه‌عفه‌ری شه‌فیعی یه‌كێك‬ ‫له‌و سیما ناسراوو خۆشه‌ویستانه‌ی‬ ‫خه‌ڵكی كوردستان‌و كۆمه‌ڵه‌یه‌ كه‌‬ ‫به‌ درێژایی ته‌مه‌نی سیاسی خۆی‪،‬‬ ‫خۆی‪،‬‬ ‫ماندونه‌ناسی‬ ‫به‌هه‌ڵسوڕان‌و‬ ‫گه‌لێك قازانج‌و ده‌سكه‌وتی بۆ بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫شۆڕشگێڕانه‌ی گه‌لی كورد به‌رهه‌مهێنا‌و به‌‬ ‫گیانبه‌ختكردنیشی خه‌سارێكی بێ وێنه‌ی‬ ‫به‌ كۆمه‌ڵه‌‌و ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه‌ گه‌یاند كه‌ تا‬ ‫ئێستاش ئاسه‌واره‌كانی دیارن‪.‬‬ ‫هاوڕێی رابه‌ر‪ ،‬دكتۆر جه‌عفه‌ری شه‌فیعی‬

‫ساڵی ‪ 1330‬له‌ كۆشی بنه‌ماڵه‌یه‌كی‬ ‫مامناوه‌ند له‌شاری بۆكان چاوی به‌ ژین‬ ‫پشكوت‪ .‬خوێندنی سه‌ره‌تایی تا وه‌رگرتنی‬ ‫دیپلۆم له‌و شاره‌ ته‌واو كرد‌و بۆ درێژه‌دان‬ ‫به‌ خوێندن چووه‌ شاری ته‌ورێز‌و له‌وێ له‌‬ ‫رشته‌ی پزیشكی له‌ زانكۆی ته‌ورێز درێژه‌ی‬ ‫به‌ خوێندن دا‪.‬‬ ‫ئه‌و سااڵنه‌ زانكۆكانی ئێران پڕبوون له‌‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی بیرێكی نوێی شۆڕشگێڕانه‌‬ ‫دژی ده‌سه‌اڵتی پاشایه‌تی‪ .‬له‌دوای‬ ‫كوده‌تای ساڵی ‪1332‬ی هه‌تاوی زۆربه‌ی‬ ‫رێكخراوو حیزبه‌كانی وه‌ك حیزبی توده‌ به‌‬ ‫توندی سه‌ركوت كران‪ ،‬هه‌ر له‌و ده‌مه‌دا‬ ‫بوو كه‌ سیاسه‌ته‌كان‌و ئایدیۆلۆژیای حیزبی‬ ‫توده‌‌و چه‌پی ئێران له‌ زانكۆكاندا‌و له‌‬ ‫نێو توێژی روناكبیر درایه‌ به‌ر ره‌خنه‌‌و‬ ‫خه‌بات‬ ‫شێوازه‌كانی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌‪.‬‬ ‫دژی دیكتاتۆری شا بۆ جارێكی دیكه‌‬ ‫لێكدرایه‌وه‌‪ .‬سه‌ره‌ڕای ئه‌مه‌ش سه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫شۆڕشه‌ چه‌كدارییه‌كانی سااڵنی ‪47-46‬‬

‫له‌الیه‌ن ئیسماعیلی شه‌ریفزاده‌‌و هاوڕێكانی‬ ‫له‌كوردستان‪ ،‬كاریگه‌رییه‌كی قوڵی له‌سه‌ر‬ ‫توێژی خوێندكاری كورد له‌ زانكۆكانی‬ ‫ئێراندا دانا‪.‬‬ ‫دكتۆر جه‌عفه‌ر كه‌ هه‌ستكردن به‌ كارو‬ ‫ره‌نجی خه‌ڵكی كرێكار‌و زه‌حمه‌تكێش‌و‬ ‫ئازادیخوازبوون وه‌ك پره‌نسیپێكی ژیانی‬ ‫چاولێده‌كرد‪ ،‬بیری نوێی شۆڕشگێرانه‌ی ئه‌و‬ ‫سه‌رده‌مه‌ كاریگه‌رییه‌كی قوڵتری له‌سه‌ر‬ ‫بیرو هزری ئه‌م هاوڕێ خۆشه‌ویسته‌دا‬ ‫دانا‪ .‬هاوڕێ جه‌عفه‌ر له‌گه‌ڵ چوونی بۆ‬ ‫زانكۆله‌ساڵی ‪ 1349‬په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی خوێندكاری گرت‌و به‌ خێرایی‬ ‫بوو به‌ یه‌كێك له‌ رابه‌رانی بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫خوێندكاری زانكۆی ته‌ورێز‪.‬‬ ‫دكتۆر جه‌عفه‌ر هاوكات له‌گه‌ڵ خه‌باتی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی خوێندكاری له‌ ته‌ورێز له‌گه‌ڵ‬ ‫خه‌باتی سوسیالیستی‌و بزوتنه‌وه‌ی چه‌پ‬ ‫ئاشنابوو‪ ،‬هه‌ر له‌و سه‌رده‌مه‌دا بوو‬ ‫كه‌ به‌ پێی سیاس ‌هت‌و رێنوێنییه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵه‌‪ ،‬دكتۆر جه‌عفه‌ر له‌گه‌ڵ كرێكاران‌و‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان په‌یوه‌ندییه‌كانی نزیكتر‬ ‫كرده‌وه‌‌و بوو به‌ خۆشه‌ویستی‌و رابه‌ری‬ ‫ئاشنای كۆمه‌ڵه‌ له‌نێو كۆڕ‌وكۆمه‌ڵه‌‬ ‫كرێكارییه‌كانی وه‌ك ماشین سازی‪،‬‬ ‫كرێكارانی كه‌وش‌و كرێكارانی قاڵی بافی‬ ‫ته‌ورێز‪.‬‬ ‫ساڵی‌ ‪١٣٥١‬ی هەتاوی‪ ،‬دەزگای ساواكی‬ ‫شا له‌ په‌یوه‌ند له‌ گه‌ل خه‌بات و‬ ‫خۆپیشاندانی خوێندكارانی زانكۆی ته‌ورێز‬ ‫هاورێ جه‌عفه‌ری گرت‪ .‬دوای ‪ 6‬مانگ له‌‬ ‫زیندان له‌ژێر فشار و زه‌ختی ئه‌شكه‌نجه‌ش‬ ‫سه‌ربه‌رزانه‌ هاته‌ ده‌ر‪ .‬هاورێ جه‌عفه‌ر‬ ‫هیچكام له‌ نهێنییه‌كانی كۆمه‌ڵه‌ی نه‌دركاند‬ ‫و هه‌موو دۆستانی تێكۆشه‌ر و هاورێیانی‬ ‫ته‌شكیالتی خۆی پاراست‪.‬‬ ‫له‌ هاوین و پاییزی سالی ‪1356‬ی‬ ‫هه‌تاوییه‌وه‌ هه‌ست به‌ ئاڵ و گۆڕ له‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای ئێراندا ده‌كرا‪ .‬ئه‌و به‌شه‌ له‌‬ ‫رێبه‌رایه‌تی كۆمه‌ڵه‌ كه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫زیندان بوون و به‌ر چنگ پۆلیس و ساواك‬

‫نه‌كه‌وتبوون‪ ،‬یان له‌ زیندان رزگاریان ببوو‬ ‫خۆیان بۆ پێشوازی له‌ هه‌ل و مه‌رجی‬ ‫تازه‌ ئاماده‌ ده‌كرد‪ .‬بۆ خۆ ئاماده‌ كردن‬ ‫بۆ هه‌لومه‌رجی تازه‌ و كه‌لك وه‌رگرتن له‌‬ ‫ته‌جره‌به‌ی خه‌باتی چه‌كداری له‌ باشوری‬ ‫كوردستانی و هه‌روه‌ها هاوكاری و یارمه‌تی‬ ‫پیدانی ئه‌و خه‌باته‌‪ ،‬سالی ‪1356‬ی هه‌تاوی‬ ‫هاوڕێ جه‌عفه‌ر یه‌كیك له‌و هاورییانه‌ بوو‬ ‫كه‌ به‌پێی بریاری ته‌شكیالت چوونه‌ الی‬ ‫یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان‪ .‬هاوڕێ‬ ‫جه‌عفه‌ر ئه‌و كات به‌ دوكتور عه‌زیز‬ ‫ده‌ناسرا و گیانی زۆر پیشمه‌رگه‌ و خه‌ڵكی‬ ‫ئاسایی له‌ مه‌رگ نه‌جات دا و جیگای رێز‬ ‫و خۆشه‌ویستی هه‌مووان بوو‪.‬‬ ‫پاش سه‌ركه‌وتنی راپه‌رینی خه‌ڵكی ئیران‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1357‬هاوڕێ جه‌عفه‌ری شه‌فیعی‬ ‫وه‌ك تیكوشه‌ریكی كۆمه‌ڵه‌ خۆی به‌ خه‌ڵك‬ ‫ناساند‪ .‬كرده‌وه‌ی شۆرشگیرانه‌ و پیوه‌ندی‬ ‫پیشوی له‌گه‌ڵ زه‌حمه‌تكیشانی ناوچه‌كه‌‪،‬‬ ‫زۆر زوو ئه‌وی كرده‌ سیمای خۆشه‌ویست‬ ‫و جیگای متمانه‌ی كۆمه‌اڵنی كرێكار و‬ ‫زه‌حمه‌تكیش له‌ كوردستان‪.‬‬ ‫سالی ‪1358‬ی هه‌تاوی هاوڕێ جه‌عفه‌ر‬ ‫ئه‌ندامی لیژنه‌ی نوێنه‌رایه‌تی كۆمه‌ڵه‌ له‌‬ ‫هه‌یئه‌تی نوێنه‌رایه‌تی خه‌لكی كورد بۆ‬ ‫وتووێژ له‌گه‌ڵ نوینه‌رانی كۆماری ئیسالمی‬ ‫بوو کە له‌م ئه‌ركه‌ قورسه‌یشدا وه‌ك‬ ‫رابه‌ریكی لێهاتوو خۆی نیشاندا و پارێزه‌ری‬ ‫راسته‌قینه‌ی قازانج و به‌رژه‌وه‌ندی خەڵکی‬ ‫کوردستان بوو‪.‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ هاوڕێ جه‌عفه‌ر له‌ ته‌مه‌نی سی‬ ‫و شه‌ش ساله‌ییدا دڵه‌ گه‌وه‌ركه‌ی له‌ لیدان‬ ‫كه‌وت‪ ،‬رۆژی‌ پێنج شه‌ممه‌ ‪7‬ی‌ خه‌زه‌ڵوه‌ری‬ ‫ساڵی‌ ‪1366‬ی‌ هه‌تاوی‌‪ ،‬رێكه‌وتی‌ ‪29‬ی‌‬ ‫ئۆكتۆبری ‪1987‬ی‌ زایینی‌‪ ،‬سه‌عات‬ ‫شه‌شی‌ دوانیوه‌رۆ‪ ،‬كاتێك دوكتور جه‌عفه‌ر‬ ‫به‌ره‌و مه‌ئموورییه‌تێكی ته‌شكیالتی له‌‬ ‫كوردستانه‌وه‌ به‌ره‌و بغداد وپاشان ئوروپا‬ ‫به‌رێوه‌بوو‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ به‌هۆی ته‌سادفی‬ ‫ماشین گیانی له‌ده‌ست دا و دڵه‌ گه‌وره‌كه‌ی‬ ‫له‌ لێدان كه‌وت‪.‬‬

‫بۆ یادی سیمای خۆڕاگری زیندانەکانی رژیم‪ ،‬هاوڕێ ئێحسان فەتاحیان‬ ‫دوایین تیشکی هەتاوی ئێواران ئاماژە‬ ‫بەو رێگایە دەکات کە دەمەوێت‬ ‫بینووسم‪ .‬خشەخشی گەاڵکان لە ژێر‬ ‫هەنگاوەکانمدا دەڵێن‪ ،‬لێگەڕێ با‬ ‫بکەوێتە خوارەوە‪ ،‬ئەوە ئەو کاتەیە‬ ‫کە رێگای ئازادی دەدۆزمەوە‪ .‬قەت لە‬ ‫مردن نەترساوم‪ ،‬تەنانەت ئێستاش کە‬ ‫لە نزیکمەوەیە‌و زۆر بە گەرمی هەستی‬ ‫پێ دەکەم‪ ،‬بۆنی دەکەم‌و دەیناسمەوە‪،‬‬ ‫چونکە ئاشنای دێرینی منە‪.‬‬ ‫لە شاری کرماشان ژیانم دەسپێکرد‪ ،‬ئەو‬ ‫شوێنەی کە بە گەورەیی لەسەر زمانی‬ ‫هاونیشتمانەکانمە‪ ،‬ئەو شوێنەی کە‬ ‫النکەی شارستانیەتە‪ ،‬لەوێدا هەستم بە‬ ‫ستەم لە بەرانبەر منی تاک‌و کۆمەڵگای‬ ‫مرۆڤایەتیدا کرد‪ .‬بۆ بەرپرچدانەوە بەو‬ ‫ستەمانە هەزاران رێچکە بە بیرمدا هات‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوندە رەوشەکەیان ئاستەنگ‬ ‫کردبوو بۆ دۆزینەوەی شۆناسی خۆم کە‬ ‫لێی بێبەری کرابووم‪ ،‬منی بۆ دەرەوەی‬ ‫سنوورە دەستکردەکان راکێشاو بووم بە‬ ‫پێشمەرگەی کۆمەڵە‪.‬‬ ‫هاوڕێ ئێحسان فەتاحیان ساڵی‬ ‫‪1361‬ی هەتاوی لە کۆشی بنەماڵەیەکی‬ ‫مامناوەندی لە شاری کرماشان لە دایک‬ ‫بوو‪ .‬دەورەی خوێندنی سەرەتایی و‬ ‫ناوەندی هەر لەو شارە تەواو کردوو‬ ‫توانی تا دووهەمی دەبیرستان درێژە بە‬ ‫خوێندن بدا‪ .‬بەاڵم هاوڕێ ئێحسان لەوە‬ ‫زیاتر نەیتوانی درێژە بو خوێندن بدات‌و‬ ‫بۆ ماوەیەک بوو بە شوفێر و خەریکی‬ ‫کارکردن بوو‪ .‬هاوڕێ ئێحسان فەتاحیان‬ ‫سەر بەو نەسڵە لە تێکۆشەران‌و‬ ‫خەباتکارانی الوی کوردستان بوو کە‬ ‫هەستی بە کێشەو ناعەداڵەتیەکانی‬ ‫کۆمەڵگا کردبوو وە بەردەوام بیری لە‬ ‫چارەسەر کردنی ئەو کێشانە دەکردەوە‪،‬‬ ‫کە هۆکارەکەشی بە کردەوەی نادرووستی‬

‫رژیمی کۆماری ئیسالمی دەزانی‪ .‬هەر‬ ‫بۆیە بۆ درێژەدان بە خەباتی نەپساوەی‬ ‫گەلی کورد‌و بەشداری لە بزوتنەوەی‬ ‫شۆڕشگێڕانەی کوردستان‌و هەر وەها‬ ‫بۆ بەرپرچدانەوەی سیاسەتە دژە‬ ‫ئینسانیەکانی رژیمی کۆماری ئیسالمی‬ ‫رێبازی کۆمەڵەی هەڵبژاردوو هەموو‬ ‫ئاوات‌و هیواکانی بە کۆمەڵەوە گرێدا‪.‬‬ ‫هاوڕێ ئێحسان لە ‪26‬ی رێبەندانی ساڵی‬ ‫‪1385‬ی هەتاوی دوای تێپەڕکردنی‬ ‫سەرکەوتووانەی دەورەی سیاسی نیزامی‬ ‫فێرگەی پێشمەرگایەتی کۆمەڵە رەسمەن‬ ‫بە ریزەکانی کۆمەڵە پەیوەست بوو‪.‬‬ ‫ئەم هاوڕێ خۆشەویستەمان تەمەنێکی‬ ‫کەمی پێشمەرگایەتی پڕ لە ئەزموونی‬ ‫تێپەڕکردوو لەو ماوەیەدا سیمایەکی‬ ‫خۆشەویست‌و لەبەرداڵن بوو‪ .‬هاوڕێیەکی‬ ‫خۆشەویست بوو کە بە هۆی ورەی‬ ‫بەرزو هەڵسووکەوتی شۆڕشگێڕانەیەوە‪،‬‬ ‫لە ناو دڵی هاوڕێیانیدا جێگەی رێز‬ ‫بوو‪ .‬هاوڕێ ئێحسان لە ژیاننامەکەیدا‬ ‫کە بۆ هاوڕێیانی کۆمەڵە نوسیبووی‪،‬‬ ‫راشکاوانە رایگەیاندبوو کە بڕوای‬ ‫قووڵی بە خەبات هەیە‪ ،‬بۆیە دەیەوێت‬ ‫لە رێگەی تێکۆشان لە ریزەکانی‬ ‫کۆمەڵەدا‪ ،‬خزمەتێک بە هەژارانی‬ ‫کوردستان‌و نەتەوەی کورد بکات‪.‬‬ ‫بەڵێ ئەمە هەست‌و بڕوای الوێکی تازە‬ ‫پێگەیشتووی کوردستان لە کرماشانە‪،‬‬ ‫کە بڕیاریدا بە ئەو پەڕی فیداکاریەوە بۆ‬ ‫بەرگری لە مافەکانی خەڵکی کوردستان‬ ‫بەرانبەر زوڵم‌و زۆرداری رژیمی دژە‬ ‫ئازادی کۆماری ئیسالمی رابوەستێت‪.‬‬ ‫هاوڕێ ئێحسانی فەتاحیان کە لە‬ ‫الیەن کۆمەڵەوە بۆ مەئمووریەتێکی‬ ‫تەشکیالتی نێردراو بووەوە لە رێکەوتی‬ ‫‪25‬ی پووشپەڕی ساڵی ‪1387‬ی هەتاوی‬ ‫لە شاری کامیاران لە الیەن هێزەکانی‬

‫ئیتالعاتی رژیم دەستبەسەر کراو روانەی‬ ‫زیندانی ئەو شارە کرا‪ .‬ئێحسان سەرەتا‬ ‫بۆ ماوەی سێ مانگ لە ژێر سەختترین‬ ‫ئەشکەنجەی هێزەکانی رژیم لە ژووری‬ ‫تاکەکەسیدا راگیرا‪ ،‬بەاڵم بەکرێگیراوانی‬ ‫رژیمی کۆماری ئیسالمی نەیانتوانی ورەی‬ ‫خەباتکارانەی ئەو هاوڕێ تیکۆشەر‌و‬ ‫خۆڕاگرە بە چۆک دابدەن‪ .‬سەرەتا لە‬ ‫الیەن لقی یەکی دادگای ئینقالبی شاری‬ ‫سنە بە سەرۆکایەتی بابایی بە ‪10‬‬ ‫ساڵ زیندان‌و دوورخستنەوە بۆ زیندانی‬ ‫شاری رامهۆرمۆز لە ئۆستانی خوزستان‪،‬‬ ‫مەحکووم کرا‪ .‬رژیمی کۆماری ئیسالمی‬ ‫نیگەران‌و سەرشۆڕ لەوەیکە هاوڕێ‬ ‫ئێحسان نهێنیەکانی تەشکیالتی‬ ‫کۆمەڵەی نەدرکاند‪ ،‬ئەمجارەیان کەوتنە‬ ‫خۆ تا بەهەر شێوەیەک بووە تۆڵەی‬ ‫رق‌وقینی خۆیان لەم تێکۆشەرەی رێبازی‬ ‫کۆمەڵە‌و بزوتنەوەی شۆڕشگێڕانەی‬ ‫کوردستان بکەنەوە‪ .‬دیسانەوە گوشارو‬ ‫ئەشکەنجە بۆ سەر هاوڕێ ئێحسان لە‬ ‫زیندان دەستی پێکردەوەو جەالدانی‬ ‫رژیم هەموو هەوڵەکانی خۆیان بۆ بە‬ ‫چۆک دادانی هاوڕێ ئێحسان خستە گەڕ‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەم هەواڵنە بێ ئاکام مایەوەو‬ ‫دیسانەوە ئێحسانی خۆڕاگر‌و قاییم‬ ‫وەک قەاڵی راوەستا‌و بە ورەی بەرزی‬ ‫خۆی وەک هەموو مەیدانەکانی دیکەی‬ ‫خەبات دژی سەرەڕۆیی‌و دیکتاتۆری‪،‬‬ ‫پاشەکشەی بە هێزەکانی رژیم کرد‪.‬‬ ‫بەاڵم دەزگای قەزایی رژیم بە بێ لە‬ ‫بەرچاو گرتنی یاسا ئینسانیەکان‌و بە‬ ‫لە ژێر پێ خستنی هەموو بنەماکانی‬ ‫رێزگرتن لە مرۆڤ ‪ ،‬هاوڕێ ئێحسانی‬ ‫بە ئێعدام مەحکووم کرد‪ .‬زیندان بۆ‬ ‫هاوڕێ ئێحسان ئەو مەیدانە بووکە ئەم‬ ‫هاوڕێ تێکۆشەرەمان زۆر بە خێرایی‌و‬ ‫بە ئەوپەڕی بڕوا بە خۆبوون‌و بڕوا بە‬

‫رزگاری بەشمەینەتان‌و سەرکەوتنی‬ ‫بزوتنەوەی رزگاریخوازانەی کوردستان‬ ‫توانی ورەی خەباتکارانە خۆی‪ ،‬بەسەر‬ ‫دوژمندا بسەپێنێت‪ .‬هاوڕێ ئێحسان‬ ‫پێش ئێعدامکردنی نامەیەکی نووسی‬ ‫کە لەوێدا باس لەوە دەکات کە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫دەسەاڵتداران و زۆروێژان پێیان وایە‬ ‫بە لە سێدارەدانم دەتوانن پرسی کورد‬ ‫بسڕنەوە دەبێ بڵێم خەیاڵتان خاوە‪.‬‬ ‫نە مەرگی من نە هەزاران وەک من ئەم‬ ‫برینەتان ساڕێژ ناکات و دڵنیا بن ئەم‬ ‫ئاگرە‪ ،‬بڵێسەدارتر دەبێت‪ .‬راستە دەڵێن‬ ‫هەر مردنێک ئاماژەیە بۆ ژیانێکی دیکە‪.‬‬ ‫مەرگی ئیحسانیش ژیانێکی تازەی بە‬ ‫بزاڤی گەلەکەمان بەخشی‪ .‬بە داخەوە‬ ‫سەرلە بەیانی رۆژی چوارشەممە ‪20‬ی‬ ‫خەزەڵوەری ساڵی ‪1388‬ی هەتاوی‪،‬‬ ‫زیندانی ناوەندی شاری سنە بوو بە‬ ‫شاهێدی جینایەتێکی گەورە‌و دژە مرۆیی‬ ‫لە الیەن رژیمی کۆماری ئیسالمی‌و‬ ‫خوڵقاندنی حەماسەیەکی گەورە لە‬ ‫الیەن سیمای خۆڕاگرو پێشمەرگەی‬ ‫فیداکار‌و جەسووری کۆمەڵە‪ .‬ئیحسان‬ ‫فەتاحیان مێژوویەکی پڕشنگداری بۆ‬ ‫خۆی‌و بۆ کۆمەڵە‌و هەر وەها بزوتنەوەی‬ ‫رزگاریخوازانەی کوردستان تۆمار کردوو‬ ‫بە مەرگی سوورو سەربەرزانە‪ ،‬سەری‬ ‫بزوتنەوەی شۆڕشگێڕانەی کوردستان‬ ‫بەرز راگرت‪ .‬رژیمی کۆماری ئیسالمی‬ ‫توانی ئەو هاوڕێ خۆشەویست‌و‬ ‫تێکۆشەرە لە ئێمە‌و بنەماڵەکەی‌و هەموو‬ ‫خەڵکی کوردستان بسێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم بۆ‬ ‫جارێکی دیکە ئەو ئاواتەی لە گۆڕنا کە‬ ‫تەسلیم بوون‌و سەردانەواندن لە سیمای‬ ‫پێشمەرگەی کۆمەڵەدا ببینێتەوە‪.‬‬ ‫بە درێژەدان بە رێگای هاوڕێ ئێحسانی‬ ‫فەتاحیان رێز لە یادی ئازیز‌و هەمیشە‬ ‫زیندووی دەگرێن‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬

‫چاوپێکەوتن‬

‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫بۆ الله‌کانی کوردستان‬

‫‪7‬‬

‫ل ‌ه یادی ئێعدامی ‪ 30‬ساڵه‌ی ژن ‌ه تێکۆشه‌ره‌کانی کوردستان‬ ‫جەمیلە رەحیمی‬ ‫هاوکات له‌گه‌ڵ ده‌سپێکردنی خه‌بات‬ ‫و خرۆشانی خه‌ڵکانی ئێران دژی‬ ‫دیکتاتۆری شا بۆ به‌دستهێنانی ئازادی‬ ‫و دیموکراسی‪ ،‬بارودۆخێک هات ‌ه ئاراو‌ه‬ ‫و هه‌لێک ڕه‌خسا ک ‌ه خه‌ڵکی کورد‬ ‫بتوانێ جیاواز له‌ داخوازییه‌ گشتییه‌کان‬ ‫و هاخه‌باتی له‌گه‌ڵ باقی گه‌النی‬ ‫ئێران‪ ،‬له‌سه‌ر داخوازییه نه‌ته‌وایه‌تی‬ ‫و تایبه‌تییه‌کانی خۆی که‌ به‌درێژایی‬ ‫مێژوو نه‌ته‌نیا لێی زه‌وت کرابوو به‌ڵکوو‬ ‫سه‌رکوتی چه‌ندقاتیش کرابوو‪ ،‬پێ‬ ‫دابگرێ‪.‬‬ ‫کوردستان ببوو ب ‌ه النکه و مه‌یدانی‬ ‫دیموکراسی و برایه‌تی و گه‌شه‌ی‬ ‫سیاسی‪ .‬خه‌ڵکی کورد ته‌نها به‌وه‌ ک ‌ه‬ ‫دیکتاتۆرێک بڕوات و یه‌کێکی دیک ‌ه‬ ‫ب ‌ه جلێکی دیکه‌و‌ه جێگای بگرێته‌و‌ه‬ ‫ڕه‌زایه‌تی نه‌دا و ڕاشکاوانه‌ و بێ‌ترس‬ ‫و گومان له‌سه‌ر پاراستنی ئه‌م‬ ‫ده‌سکه‌وتانه‌ی تا ئه‌وکات‪ ،‬نه‌چوونه‌و‌ه‬ ‫ماڵه‌کانی خۆیان و درێژه‌یان ب ‌ه خه‌بات‬ ‫دا و پێداگرییان له‌سه‌ر مافه‌ ڕه‌وا‌کانی‬ ‫خۆیان کرد‪ .‬خه‌ڵکی کورد فریوی به‌ڵێن ‌ه‬ ‫درۆیی‌نه‌کانی کۆماری ئیسالمییان‬ ‫نه‌خوارد و هه‌ر بۆیه‌ش ل ‌ه ڕێفراندۆمی‬ ‫ساڵی ‪1358‬ی هه‌تاوی وه‌اڵمی «نا»‬ ‫یان ب ‌ه کۆماری ئیسالمی دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫دیارده‌ی به‌شداریی و خه‌باتی به‌رده‌وامی‬ ‫ژنانی کوردستان له‌م پڕۆسه‌یه‌دا‪ ،‬چ ل ‌ه‬ ‫خه‌بات دژی دیکتاتۆری شا و چ ل ‌ه دژی‬ ‫کۆماری ئیسالمی‪ ،‬به‌رچاو و کاریگه‌ر‬ ‫بوو‪ .‬ئه‌م خه‌بات و ڕاپه‌ڕێن و بارودۆخ ‌ه‬ ‫ئازاده‌‪ ،‬ڕۆژ ب ‌ه ڕۆژ ژنانی زیاتر له‌ گۆشه‌ی‬ ‫ماڵ ده‌هێنایه‌ ده‌ره‌وه‌ و مه‌یدانی تازه‌تر‬ ‫و بڕوابه‌خۆ و هوشیاری زیاتری پێ‬ ‫ده‌به‌خشین‪ .‬هیچ خۆپیشاندان و ئیعتراز‬ ‫و کۆبوونه‌وه‌یه‌ک نه‌بوو ک ‌ه ده‌ورونه‌خش‬ ‫و به‌شداریی به‌رچاوی ژنانی تێدا دیار‬ ‫نه‌بێ‪ .‬ئه‌م هێز و توانا و وزه‌ی ‌هی‌ وا‬ ‫ی ‌و‬ ‫ی جه‌ماوه‌ری ‌‬ ‫له خه‌بات ‌‬ ‫ژنی کورد ‌‌‬ ‫فێمێنیستی ئه‌وکات ل ‌ه خۆی نیشان‬ ‫دا‪ ،‬سه‌لماندنی جێگا و پله ‌و پایه‌ی‬ ‫ڕاسته‌قینه‌ی نیوه‌ی کۆمه‌ڵگا بوو که‌ ب ‌ه‬ ‫ناحه‌ق تا ئه‌و کات ده‌نگی کپ کرابوو‬ ‫و ڕێگای خۆ ده‌رخستنی پێ نه‌درابوو‪.‬‬ ‫ژنان ب ‌ه حوکمی ژێرده‌سته‌یی و‬ ‫چه‌وسانه‌و‌ه و بێمافییه‌کی یه‌کجار زۆر‬ ‫ل ‌ه بواری کۆمه‌اڵیه‌تی و سیاسی و‬ ‫فه‌رهه‌نگی دا‪ ،‬ئازار و ده‌ردی زۆریان‬ ‫چێشتوو‌ه و بۆیه‌ش مه‌ود‌ا و زه‌رفییه‌تی‬ ‫فیکری به‌رابه‌ریخوازانه‌ و ڕزگاریخوازن ‌ه‬ ‫و ئاڵوگۆڕ له‌ زاتی ژندا زۆر بوو‪.‬‬ ‫ژنان بڕیاریان دابوو تا به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫مافی ئینسانییه‌کانیان و ڕزگاری ل ‌ه‬ ‫جه‌هل‬ ‫زیندانی فه‌رهه‌نگی‬

‫و خورافه‌ و پیاوساالران ‌ه و هه‌روه‌ها‬ ‫ڕزگاری له‌ فه‌قیری و چه‌وسانه‌وه‌‪،‬‬ ‫واز نه‌هێنن‪ .‬ژنانی کوردستان ئیراده‌ی‬ ‫خۆیان ناسیبوو‪ .‬ب ‌ه هه‌موانیشیان‬ ‫نیشان دا نه‌ک هه‌‌ر جینسی دووهه‌م‬ ‫نین‪ ،‬به‌ڵکوو به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه ل ‌ه مه‌یدان ‌ه‬ ‫جۆراوجۆره‌کانی خه‌باتدا وه‌ک خه‌بات‬ ‫بۆ ئازادی و دیموکراسی‪ ،‬خه‌بات‬ ‫بۆ ڕزگاری ل ‌ه سته‌می نه‌ته‌وایه‌تی ‌و‬ ‫خه‌بات بۆ یه‌کسانی ژن و پیاو‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫توانایی زۆر و بگر‌ه زیاتر له‌ هاوخه‌بات ‌ه‬ ‫پیاوه‌کانیشیان هه‌وڵ ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫له‌و ده‌وراند‌ا کوردستان ته‌سلیمی‬ ‫کۆماری ئیسالمی نه‌بوو و ل ‌ه سه‌ر‬ ‫داخوازیی‌ ڕزگاریخوازانه‌ و به‌رهه‌قی‬ ‫خۆی سوور بوو و ڕۆژ به‌ڕۆژیش خه‌ڵکی‬ ‫کورد ب ‌ه هه‌موو چین و توێژه‌کانییه‌و‌ه‬ ‫ڕێکخراوتر و وشیارتر ده‌بوون و فه‌زا‬ ‫و سیمای کوردستانیش دیموکراتیکتر و‬ ‫مودێرنتر ده‌بوو‪ .‬ژنانی کوردستان زۆر‬ ‫زوو به‌م ڕاستییه‌ گه‌یشتن که‌ جیاواز ل ‌ه‬ ‫خه‌باتی گشتی و نه‌ته‌وه‌یی‪ ،‬پێویست ‌ه‬ ‫پێداگرییه‌کی زۆرتر له‌سه‌ر داخوازیی ‌ه‬ ‫تایبه‌تییه‌کانی ژنان بکه‌ن‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫هیچ ئازادی و ڕزگارییه‌ک مسۆگه‌ر‬ ‫نابێ‪ .‬هه‌ربۆیه‌ ل ‌ه زۆربه‌ی شاره‌کانی‬ ‫کوردستان به‌ هیمه‌تی ژنانی چاالک و‬ ‫پێشڕه‌و کۆمیت ‌ه و شۆرا و ڕێکخراوی‬ ‫سه‌ربه‌خۆ و جۆراوجۆری ژنان پێک‬ ‫هاتن و بوون ‌ه مایه‌ی پێشوه‌چوونی‬ ‫زۆرتری بزوتنه‌وه‌ی ژنان‪.‬‬ ‫ئه‌م هه‌ڵسووڕان و خه‌بات ‌ه سیاسی و‬ ‫مه‌ده‌نیه‌‌ی ژنان ئه‌گه‌ر چی ته‌مه‌نی‬ ‫که‌م بوو به‌اڵم ده‌ور و کاریگه‌رییه‌کی‬ ‫به‌رچاوی ل ‌ه کۆمه‌ڵگای کوردستاندا‬ ‫دان‌ا و سیمایه‌کی نوێی به‌ بزوتنه‌وه‌یی‬ ‫ڕزگاریخوازی به‌خشی‪ .‬به‌ جۆرێک ک ‌ه‬ ‫ئاسه‌واری ئه‌م فیکر و فه‌رهه‌نگه‌‪ ،‬به‌سه‌ر‬ ‫هه‌موو تاکێکی کورد و هه‌موو بنه‌ماڵ ‌ه‬ ‫و‪ ،‬به‌ گشتی هه‌موو شار و دێهاته‌کانه‌و‌ه‬ ‫دیار و به‌رچاو بوو‪ .‬مێژووی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫ڕزگارییخوازانه‌ی کوردستان تا ئه‌و کات‬ ‫شتی وای به‌ خۆیه‌وه‌ نه‌دیبوو‪ .‬ژنان ل ‌ه‬ ‫سه‌فی پێشه‌وه‌ی هه‌موو حه‌ره‌که‌ته‌کان‬ ‫و هه‌موو ڕووداوه‌ گرینگه‌کان دا بون‪.‬‬ ‫ئه‌ورۆکه‌ش مۆری خه‌بات و تێکۆشانی‬ ‫ژنانی کورد به‌سه‌ر جواڵنه‌وه‌ی کوردی‬ ‫رۆژهه‌اڵتدا چ له‌ بوواری سیاسی‪ ،‬چ ل ‌ه‬ ‫بوواری فه‌رهه‌نگی و ئه‌ده‌بیدا‪ ،‬دیار و‬ ‫به‌رچاوه‌‌‪.‬‬ ‫بێگوما ‌ن ڕاپه‌ڕینه‌ گه‌وره‌که‌ی ساڵی‬ ‫ی‬ ‫‪‌ 1357‬و مو‌قاوه‌مه‌تی سه‌ربه‌رزانه‌ ‌‬ ‫خه‌ڵکی کوردستان دژی دیکتاتۆریی‬ ‫کۆماری ئیسالمی ‌و حه‌ره‌که‌ته‌ گه‌ور‌ه‬ ‫و بچووک ‌ه تاکتیکی و مێژووییه‌کانی‬ ‫وه‌کوو مانگرتنه‌کان‬ ‫کوردستان‬ ‫و خۆپیشاندان ‌ه گه‌وره‌کان و شه‌ڕی‬ ‫‪24‬ڕۆژه‌ی سن ‌ه و کۆچی مێژوویی‬ ‫مه‌ریوان و ڕێپێوان ‌ه دورو درێژه‌که‌ی‬ ‫سنه بۆ مه‌ریوان‌ و موعالیجه‌ی‬ ‫بریندارانی شه‌ڕ و پێکدادانه‌کان‪ ،‬هه‌ر‬ ‫هه‌موی ده‌وری ژنان تێیدا گه‌وره و‬ ‫زۆر بوو و‌ بێ به‌شداریی به‌رچاوی‬

‫ژنان‪ ،‬سه‌رکه‌وتنی به‌د‌ه ست نه‌ ده‌هێنا‪.‬‬ ‫ئێستاکه‌ش سه‌دان داستان و بیره‌وه‌ری‬ ‫ل ‌ه ڕۆڵی ژنان له‌ بنکه‌کان و شۆراکانی‬ ‫شاری سن ‌ه و له‌ باقی شاره‌کان‬ ‫وشوێنه‌کانی تر ده‌گێڕدرێته‌و‌ه ک ‌ه جێی‬ ‫سه‌رسووڕمانه‌‪ .‬سه‌رتاسه‌ری کوردستان‬ ‫فه‌زایه‌کی ئازاد و دیموکراتیکی‬ ‫به‌خۆیه‌و‌ه گرتبوو و خه‌ڵک ئیداره‌ی‬ ‫وه‌اڵته‌که‌ی ب ‌ه باشترین شێو‌ه به‌ڕێو‌ه‬ ‫ده‌برد‪ .‬ئاڵ و گۆڕه‌کان خێرا ڕوویان‬ ‫ده‌دا‪ ،‬له‌ ماوه‌ی ئه‌م چه‌ند مانگ ‌ه‬ ‫ئازادییه‌ دا فه‌زای کوردستان و بیری‬ ‫ئازادیخوازان ‌ه و یه‌کسانیخوازانه‌‪ ،‬ب ‌ه قه‌د‬ ‫چه‌نده‌ها ساڵ گه‌شه‌ی کرد و ئاڵ و‬ ‫گۆڕی به‌سه‌ر دا هات‪ ،‬ژنان به کۆمه‌ڵ‬ ‫هاتنه مه‌یدان و وه‌زنی ڕاسته‌قینه‌ی‬ ‫خۆیان نیشان دا‪.‬‬ ‫کۆماری ئیسالمی که له شوێنه‌کانی‬ ‫تری ئێران به به‌رینی خه‌ریک بوو چادر‬ ‫و مه‌قنه‌عه‌ی به سه‌ر ژناندا ده‌سه‌پاند‬ ‫و له‌ کونجی ماڵی ده‌خزاندنه‌وه‌‪ ،‬بۆی‬ ‫قبوڵ نه‌ده‌کرا ژنی کورد ئاوا ئازاده‌ و‬ ‫سه‌رکه‌ش و بێباک ببینێ و ل ‌ه به‌رامبه‌ری‬ ‫دا ڕابوه‌ستێ‪ ،‬بۆیه قین و رقێکی‬ ‫تایبه‌تی به‌رانبه‌ر به هه‌ڵسوراوانی ژنی‬ ‫کورد له دڵیدا کۆ ببوه‌وه و هه‌ستی‬ ‫ب ‌ه خه‌ته‌رێکی گه‌وره‌تر ل ‌ه کوردستان‬ ‫ده‌کرد‪.‬‬ ‫خومه‌ینی فه‌رمانی جیهادی ب ‌ه دژی‬ ‫کوردستان ده‌ر کرد و ب ‌ه ته‌واوی‬ ‫قودره‌تی نیزامی خویانه‌وه‌ هیرشیان‬ ‫کرده‌ سه‌ر کوردستان‪ .‬دیکتاتۆری‬ ‫و خه‌فه‌قان باڵی به‌سه‌ر واڵت دا‬ ‫کێشا‪ ،‬جینایه‌ت و کوشت وکوشتاری‬ ‫وه‌حشیانه‌ی خه‌ڵک ده‌ستی پێکرد‪.‬‬ ‫خه‌ڵکی کورد ب ‌ه هه‌موو شێوه‌یه‌ک‬ ‫و به‌ ده‌ستی به‌تاڵ یان ب ‌ه که‌مترین‬ ‫ئیمکاناتی دیفاعی له‌به‌رانبه‌ریدا‬ ‫ڕاوه‌ستان و هه‌وڵی پاراستنی‬ ‫ده‌سکه‌و‌ته‌کان و که‌رامه‌تی ئینسانیی‬ ‫خۆیان دا‪ .‬زیندانیکردن و کوشتن و‬ ‫ئیعدامکردنی ب ‌ه کۆمه‌ڵ ده‌ستی پێکرد‪.‬‬ ‫له‌م به‌ینه‌دا ده‌یان ژنی هه‌ڵسووڕاو و‬ ‫چاالک که‌وتن ‌ه زیندان ‪ .‬جێی ئاماژه‌ و‬ ‫که ئیعدامی ژنان ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫جه‌خت کردن ‌ه ‌‌‬ ‫کۆماری ئیسالمیه‌و‌ه یه‌که‌م جار ل ‌ه‬ ‫کوردستانه‌وه ده‌ستی پێکرد و یه‌که‌مین‬ ‫ژن ک ‌ه ئیعدام کرا کچ ‌ه تێکۆشه‌ری‬ ‫کورد مه‌ستوره‌ی شه‌هسه‌واری بوو‌‪،‬‬ ‫مه‌ستووره‌ی شه‌هسه‌واری یه‌که‌مین‬ ‫ژنی قوربانی ل ‌ه کوردستان ول ‌ه هه‌موو‬ ‫ئێران بوو‪ .‬له‌گه‌ڵ داگیرکردنی بست ب ‌ه‬ ‫بستی خاکی کوردستان خه‌ڵکی کورد‬ ‫و تیکۆشه‌ران و حیزب ‌ه سیاسییه‌کان‬ ‫هیچ ڕیگه‌یه‌کی دیکه‌یان بێجگ ‌ه ل ‌ه‬ ‫موقاوه‌مه‌تی چه‌کدارانه‌ بۆ نه‌مایه‌وه‌‪.‬‬ ‫پێشمه‌رگایه‌تی بوو به رێبازی به‌رگری‬ ‫و له‌م بواره‌شدا به‌ سه‌دان ژن ب ‌ه‬ ‫ڕیزی پێشمه‌رگایه‌تی حیزبه‌کان ب ‌ه‬ ‫تایبه‌تی ب ‌ه کۆمه‌ڵ ‌ه په‌یوه‌ست بوون‪.‬‬ ‫شێوازیک ل ‌ه خه‌بات ک ‌ه تا ئه‌و کات‬ ‫ته‌نیا مه‌یدان و پیشه‌ی پیاوان بوو‪،‬‬ ‫ژنی کورد ئه‌مجار ئازایانه هاتنه ئه‌م‬

‫ئه‌وان رچه‌شکێن و‬ ‫وه‌ڕێخه‌ری بزوتنه‌وه‌ی ژنانی کوردستان‬ ‫و په‌یامهێنه‌رانی دونیایه‌کی پر له‌‬ ‫ئاشتی و پڕ له‌ خۆشه‌ویستی و پڕ‬ ‫له‌ سه‌رفه‌رازی بوون‬

‫مه‌یدانه‌ش و به‌ پشتیوانی حیزبه‌کانیان‬ ‫له‌م ده‌و‌ره‌ تازه‌یه‌ ل ‌ه خه‌باتیشیاندا ب ‌ه‬ ‫هه‌موو سه‌ختی و گرفتی کۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫و جه‌سته‌ییه‌و‌ه بوون ب ‌ه پێشمه‌رگه‌‪،‬‬ ‫بوون ب ‌ه قاره‌مان و سه‌دان ژنی‬ ‫پێشمه‌رگ ‌ه ل ‌ه سه‌نگه‌ره‌کانی به‌رگری‬ ‫ل ‌ه ماف و که‌رامه‌تی ئینسانیی خۆیان‬ ‫حه‌ماسه‌یان خوڵقاند‪ .‬دیارده‌ی ژن ‌ه‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌ بوو به‌ پیشمه‌رگه‌ی ژن و به‬ ‫قه‌ولی شێرکۆ بێکه‌س «سنگ به‌رزێک‬ ‫بوو به سه‌رده‌سته»‪ .‬خۆراگریی‬ ‫ژنان له زیندان و له ژووری ئیعدام‬ ‫‪ ،‬هه‌ڵمه‌ت بردن له سه‌نگه‌ردا‪ ،‬بیر و‬ ‫زه‌ینی کۆمه‌ڵگای گۆڕی و شۆڕشێكی‬ ‫فه‌رهه‌نگی لێکه‌وته‌وه‪.‬‬ ‫ژنانی تێکۆشه‌ر ل ‌ه شار و دێهاته‌کان ل ‌ه‬ ‫ژێر چه‌کم ‌ه و سه‌ره‌نێزه‌ی داگیرکه‌رانی‬ ‫کوردستان‪ ،‬روویانکرده شێوه‌ی کاری‬ ‫نهێنی‪ .‬پێوه‌ندییه‌کانی خۆیان ساغ‬ ‫کرده‌وه‌‪ ،‬له‌ کۆڕ و کۆمه‌ڵی بچووکدا‬ ‫کۆ ده‌بوونه‌وه‌‪ ،‬سه‌ردانی خه‌ڵکانیان‬ ‫ده‌کرد و یارمه‌تی هێزی پێشمه‌رگه‌یان‬ ‫ده‌دا‪ ،‬برینداره‌کانیان تیمار‌ ده‌کرد‪،‬‬ ‫نووسراو‌ه و چاپه‌مه‌نی و خه‌به‌رنامه‌یان‬ ‫چاپ و باڵو ده‌کرده‌وه‌‪ ،‬بۆن ‌ه گرینگه‌کان‬ ‫وه‌کوو ڕۆژی ژن ورۆژی کریکار و هی‬ ‫تریان ده‌گرت‪ .‬پیوه‌ندی نێوان شار‬ ‫و شاخیان به‌ڕێو‌ه ده‌برد‪ ،‬سه‌ردانی‬ ‫بنه‌ماڵ ‌ه شه‌هیده‌کانیان ده‌کرد‪ ،‬کۆڕ‬ ‫و کۆمه‌ڵی خوێندنه‌وه‌ و به‌حسیان‬ ‫داده‌نا‪ ،‬که‌الس و ده‌وره‌ی فیرکردنی‬ ‫له گه‌ره‌ک ‌ه‬ ‫خویندن و نووسینیان ‌‌‬ ‫فه‌قیر و زه‌حمه‌تکێش نشینه‌‌کاندا‬ ‫ده‌کرده‌و‌ه و ب ‌ه گشتی هه‌وڵیان بۆ‬ ‫بردن ‌ه سه‌ری هوشیاری خه‌ڵک و بردن ‌ه‬ ‫سه‌ری ڕووحییه‌ی موقاوه‌مه‌تی خه‌ڵک‬ ‫ب ‌ه دژی داگیرکه‌ران ده‌دا و هه‌وڵیان‬ ‫سیاسه‌ته‌کانی‬ ‫پووچه‌ڵکردنه‌وه‌ی‬ ‫کۆماری ئیسالمی بوو‪.‬‬ ‫زیندان و زیندانیی سیاسی ژن بوو ب ‌ه‬ ‫دیارده‌یه‌کی باو له‌ کۆماری ئیسالمیدا‪.‬‬ ‫ئه‌مجار ژنانێکی زۆر که‌وتنه‌ زیندان و‬ ‫ژێر ئه‌شکه‌نجه‌ و ئازار و ئیعدامه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م جه‌الدان ‌ه ڕه‌حمیان به‌ که‌س نه‌کرد‬ ‫و ئه‌لحه‌ق ک ‌ه کۆماری ئیسالمی لێره‌دا‬ ‫وات ‌ه ل ‌ه بوواری جینایه‌ت و ئێعدام و‬ ‫کوشتار دا یه‌کسانی ته‌واوی ل ‌ه نێوان‬ ‫ژن و پیاودا به‌ڕێوه‌ برد‪.‬‬ ‫زۆری پێ نه‌چوو که‌ ژن ‌ه تێکۆشه‌ر‬ ‫شه‌هین باوه‌فایان ئیعدام کرد‪ .‬ئه‌م جار‬ ‫دوو خوشک ب ‌ه جارێك ئێعدام کران‪،‬‬ ‫نه‌سرین و شه‌هالی که‌عبی‪ ،‬ته‌نیا ب ‌ه‬ ‫تاوانی یارمه‌تیدانی خه‌ڵکی فه‌قیر و‬ ‫ده‌رمان کردنی برینداره‌کانی شه‌ڕی‬ ‫سه‌پێندراو‪ .‬ده‌یان ژنی تر ل ‌ه شاره‌کانی‬

‫کوردستان زیندانی کران و که‌وتن ‌ه ژێر‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌وه‌‌‌‪ .‬ئه‌م جار زیندانیش بوو‬ ‫ب ‌ه مه‌یدانی خه‌باتی ئه‌م تێکۆشه‌رانه‌‪.‬‬ ‫ژنانی زیندانی له‌م دۆزه‌خه‌شدا‬ ‫سه‌ره‌ڕای وه‌حشیانه‌ترین ئه‌شکه‌نج ‌ه‬ ‫و ئازار‌ه شێو‌ه سه‌د‌ه ناوه‌ڕاسته‌کان‪،‬‬ ‫کیژۆڵه ناسک و نازداره‌کان سه‌ره‌ڕای‬ ‫که‌م ته‌مه‌ن بونیان‪ ،‬خۆراگری بێوێنه‌یان‬ ‫نواند و تا ئاخر و زۆربه‌یا‌ن تا پای‬ ‫گیان‪ ،‬له ‌سه‌ر بیر و بڕوای خۆیان‬ ‫ڕاوه‌ستان‪.‬‬ ‫ل ‌ه به‌ینی ساڵه‌کانی ‪ 1359‬تا ‪1365‬‬ ‫زۆرترین ئیعدامی ژنان له‌ شاره‌کانی‬ ‫سن ‌ه و سه‌قز و مه‌هاباد و‪ ...‬به‌ڕێو‌ه‬ ‫چوو‪ .‬ئه‌م ئیعدامکراوانه‌ ته‌مه‌نیان ل ‌ه‬ ‫نێوان ‪ 15‬ساڵ تا ‪ 30‬ساڵدا بوو و‬ ‫زۆرینه‌شیان که‌متر له بیست سال بوون‬ ‫و به زۆری پێوه‌ندییان ب ‌ه کۆمه‌ڵه‌و‌ه‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫له‌ کۆتاییدا‌ پێویسته‌ ئه‌وه‌ش بڵێین ک ‌ه‬ ‫هه‌رچه‌ند ده‌یان ساڵ به‌سه‌ر ئیعدامی‬ ‫ئه‌م ئازیزانه‌دا تێده‌په‌ڕێ و ژنانیتریش‬ ‫له‌ ماوه‌ی حاکمییه‌تی نگریسی کۆماری‬ ‫ئیسالمیدا ئیعدام کراون و ده‌کرێن‪،‬‬ ‫هه‌ر وه‌تر ڕیژه‌ی له‌ سه‌ره‌وه‌ی ژنانی‬ ‫زیندانی که‌ ب ‌ه شاهیدی هه‌موو دنیا ل ‌ه‬ ‫ژێر وه‌حشیانه‌ترین و سه‌خترین شێوه‌ی‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌دا موقاومه‌تیان کردوو‌ه‬ ‫و ده‌یکه‌ن‪ ،‬خه‌باتی ئه‌م تێکۆشه‌ر‌ه‬ ‫کۆڵنه‌ده‌رانه‌ هه‌رگیز بایه‌خ و ڕێزی‬ ‫شایانی خۆی لێ نه‌گیراوه‌ و تا کوو‬ ‫ئێستاش قسه‌ و باس و پێداچوونه‌و‌ه‬ ‫به‌ سه‌ر ژیانی ژنانی زیندانی ل ‌ه‬ ‫قه‌تڵگاکانی کۆماری ئیسالمی دا‬ ‫جێگه‌ی پێویست و‌واقعی خۆی ب ‌ه‬ ‫ده‌ست نه‌هێناو‌ه وئه‌م مێژوو‌ه بۆ زۆر‬ ‫که‌س نه‌ناسراوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ یه‌کێک له‌و‬ ‫ڕه‌خن ‌ه و که‌م و کووریه‌ جیدییانه‌ی ‌ه ک ‌ه‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازانه‌ی کوردستان‬ ‫و حیزبه‌کانی هه‌یه‌تی‪.‬‬ ‫جێگه‌ی خاڵی و یادی ئازیزی ئه‌م‬ ‫تێکۆشه‌رانه‌ی ڕێگای ئازادی و‬ ‫ئینسانیه‌ت ن ‌ه ته‌نیا ل ‌ه نێو خۆماندا‬ ‫به‌ڵکوو له‌ نێو مه‌یدانی خه‌باتی‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬له‌ قوواڵیی دڵه‌و‌ه هه‌ست‬ ‫پێ ده‌که‌ین‪ .‬نه‌مانی ئه‌م ژن ‌ه‬ ‫پێشه‌نگان ‌ه خه‌سارێکی گه‌ور‌ه بوو‬ ‫له‌ خه‌باتی چه‌وساوه‌کان‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫ڕزگاریخواز‌ی کوردستان ‌و بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫فمنیستی و یه‌کسانیخوازی‪ .‬ئه‌وان‬ ‫رچه‌شکێن و وه‌ڕێخه‌ری بزوتنه‌وه‌ی‬ ‫ژنانی کوردستان بوون‪ .‬ئه‌وان په‌یام‬ ‫هێنه‌رانی دونیایه‌کی پر له‌ ئاشتی و پڕ‬ ‫ل ‌ه خۆشه‌ویستی و پڕ ل ‌ه سه‌رفه‌رازی‬ ‫بوون‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬

‫چاوپێکەوتن‬

‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫اللەکان ‪ ...‬لەیادی ژنانی ئێعدامکراو لە رۆژهەاڵتی کوردستان‬ ‫بەڕێوەچوونی ڕێوڕه‌سمێکی شکۆدار بۆ ڕێز گرتن ل ‌ه یادی ژنانی ئیعدام کراوی کوردی‌ ڕۆژهه‌اڵتی کوردستان لەستۆکهۆڵم‬ ‫ڕۆژی ‪9‬ی ئوکتۆبر ب ‌ه به‌شداری‬ ‫ژماره‌یه‌کی زۆر ل ‌ه خه‌ڵکی کورد له‌ شاری‬ ‫ستۆکهۆلم پایته‌ختی سوئید ڕێوڕه‌سمێکی‬ ‫شکۆدار بۆ ڕێز گرتن ل ‌ه یادی ژنانی‬ ‫ئیعدام کراوی کورد ل ‌ه ڕۆژهه‌اڵتی‬ ‫کوردستان به‌ڕێوه‌چوو‪.‬له‌م ڕێوڕه‌سمه‌دا‬ ‫پاش ده‌قیقه‌یه‌ک بێده‌نگی وتارێک ل ‌ه‬ ‫الیه‌ن کۆمیته‌ی به‌ڕێوه‌به‌رپێشکه‌ش‬ ‫کرا‪،‬له‌سه‌ر ئه‌و‌ه که‌ یه‌که‌مین ئیعدامه‌کان‬ ‫له‌الیه‌ن کۆماری ئیسالمیه‌و‌ه له‌ خه‌ڵکی‬ ‫کوردستان و ژنانی کوردستانه‌و‌ه ده‌ستی‬ ‫پێ کردوو‌ه و‌ه جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌و‌ه کرا‬ ‫که‌ سه‌نه‌د و دێکۆمێنتی جنایاتی کۆماری‬ ‫ئیسالمی ل ‌ه سه‌ر ژنانی کودستان بدرێت ‌ه‬ ‫ناونده‌کانی دیفاع له‌ مافی مرۆڤ و‬ ‫دیفاع ل ‌ه مافی ژنان وه‌ ئه‌م مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫زۆرتر بکه‌وێته‌ به‌ر بیروڕای جیهانی‪.‬‬ ‫پاشان له‌ الیه‌ن چه‌ن بنه‌ماڵه‌ی گیان‬ ‫به‌ختکردوا نه‌و‌ه ڕێز و پێزانینی خۆیان بۆ‬ ‫به‌ڕێه‌وه‌بردنی ئه‌و ڕێوڕه‌سم ‌ه وه‌ هه‌روه‌ها‬ ‫ل ‌ه هاوده‌ردی سه‌رجه‌م ئاماده‌بووان و‬ ‫خه‌ڵکی کوردستان ده‌ڕبڕی‪.‬ل ‌ه درێژه‌ی‬ ‫ئه‌م ڕێوڕه‌سمه‌دا له‌ الیه‌ن هونه‌رمه‌ندی ژن‬ ‫به‌ڕێز که‌ژاڵی ئاده‌می و‌ه شاعیری کورد‬ ‫به‌ڕێز ناسری حیسامی شێعر و په‌خشان‬

‫پێشکه‌ش کرا‪.‬هه‌روه‌ها چه‌ن بیره‌وه‌رێکی‬ ‫دایک و خوشکی گیانبه‌ختکردوان و‬ ‫زیندانیانی سیاسی خوێندرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫چه‌ن حیزب و ڕێکخراو‌ه و که‌سایه‌تی‬ ‫سیاسی که‌ به‌ ناردنی په‌یام و تاجه‌گوڵین ‌ه‬ ‫له‌م ڕێوڕه‌سمه‌دا به‌شدار بوون بریتین له‌ ‪:‬‬ ‫کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان‬ ‫کانوونی زیندانیانی سیاسی ئێران ل ‌ه‬ ‫ته‌بعید لقی ستۆکهۆلم‬ ‫کۆمیته‌ی ناوه‌ندی سازمانی ئیتحادی‬ ‫فه‌دائیانی خه‌ڵقی ئێران‬ ‫ره‌وتی سۆسیالیستی کۆمه‌له‌‬ ‫به‌ڕێز ره‌شادی موسته‌فاسوڵتانی‬ ‫ڕێکخراوی مافی ژنی کورد مافی مڕۆڤ‬ ‫ڕێکخراوی ژنانی ئۆپساال‬ ‫ل ‌ه کۆتایی ئه‌م ڕێوڕه‌سمه‌دا ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫کۆمیته‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری یادمانی ژنانی‬ ‫ئیعدامکراوی کورد ل ‌ه ڕۆژهه‌اڵتی‬ ‫کوردستان‪...‬الله‌کان ده‌ست ‌ه گوڵیان‬ ‫پێشکه‌شی بنه‌ماڵه‌ی گیانبه‌ختکردوان کرا‬ ‫کۆمیته‌ی به‌ڕیوه‌به‌ری یادمانی ژنانی‬ ‫ئیعدامکراوی کورد ل ‌ه ڕۆژهه‌اڵتی‬ ‫کوردستان‪....‬الله‌کان‬ ‫‪2010/10/13‬‬

‫اللەکان ‪ ...‬لەیادی ژنانی ئێعدامکراو لە رۆژهەاڵتی کوردستان‬ ‫ل ‌ه ڕۆژی ‪9‬ی ئوکتۆبر ل ‌ه شاری‬ ‫ستۆکهۆلمی پایته‌ختی سوئید ل ‌ه ژێر‬ ‫ناوی الله‌كان ڕێوڕه‌سمێکی شکۆدار‬ ‫بۆ ڕێز گرتن ل ‌ه یادی ژنانی ئیعدام‬ ‫کراوی کورد ل ‌ه ڕۆژهه‌اڵتی کوردستان‬ ‫به‌ڕێوه‌چوو‪.‬‬ ‫بۆ زانیاری زیاتر له‌گه‌ڵ به‌ڕێز شه‌هین‬ ‫شه‌هالیی یه‌كێك له‌ ئه‌ندامانی كومیته‌ی‬ ‫رێكخه‌ری ئه‌م رێوه‌ره‌سم ‌ه دوارۆژ ئه‌م‬ ‫گفتوگۆیه‌ی سازداوه‌‪.‬‬ ‫کۆمیته‌ی جێبه‌جێکاری ڕێوڕه‌سمی الله‌کان‬ ‫کێن‌و چۆن بوو به‌و‌ه گه‌یشتن مه‌راسیمی‬ ‫الله‌کان ساز بده‌ن‪.‬‬ ‫ل ‌ه پێشدا له‌ الیه‌ن خۆم‌و ئه‌ندامانی ئه‌م‬ ‫کۆمیته‌یه‌ سپاستان ده‌که‌م بۆ ره‌خساندنی‬ ‫ئه‌م وتووێژه‌‪.‬ئه‌ندامانی کۆمیته‌ک ‌ه بریتین‬ ‫ل ‌ه ‪:‬له‌یالی موحه‌مه‌دی‪/‬فۆزیه‌ی خه‌تمی‪/‬‬ ‫فایزه‌ی ساڵحی‌و خۆم شه‌هینی شه‌هالیی‪.‬‬ ‫ل ‌ه پێشدا ده‌بێت ئاماژ‌ه به‌وه‌ بکه‌م‬ ‫ک ‌ه بیرۆکه‌ی ئه‌م به‌رنامه‌ی ‌ه له‌ الیه‌ن‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی چه‌ن ژنی گیانبه‌ختکردو ک ‌ه‬ ‫له‌‪ 31‬ساڵی رابردوودا ئێعدام کرابوون‬ ‫درا‌و هه‌ر له‌م باره‌شه‌و‌ه به‌ ئێم ‌ه ک ‌ه‬ ‫هه‌لسوراوی بواری ژنانین پێشنیار کرا‬ ‫که‌بۆ به‌ڕێوه‌بردنی ئه‌م ڕێوڕه‌سمه‌ کاری‬ ‫بۆ بکه‌ین‪ .‬دیاره‌ ئێمه‌ش به‌ دلنیایی‌و ‌‬ ‫شانازیه‌وه‌ ئه‌و ئه‌رکه‌مان وه‌ئه‌ستۆ گرت‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ک هه‌موومان ئاگادارین ل ‌ه ‪31‬‬ ‫ساڵی ڕابردوودا یه‌که‌مین ئێعدامه‌کان‬ ‫له‌ کوردستانه‌وه‌ وه‌ هه‌روه‌ها یه‌که‌مین‬ ‫ئێعدامه‌کانی ژنیش هه‌ر ل ‌ه کوردستانه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستی پێ کرد و‌ه ژماره‌یه‌کی زۆر ل ‌ه‬ ‫ژنان‌و کچانی شۆڕشگێڕی کوردستان‬ ‫گولله‌باران‌و ئێعدام کران ک ‌ه زۆربه‌یان‬ ‫ته‌مه‌نیان له‌ نێوان ‪ 15‬تا ‪ 30‬ساڵ ده‌بوو‪.‬‬ ‫ل ‌ه کۆتایی واڵمی ئه‌م پرسیاره‌دا ئه‌بێ‬ ‫بڵێم ک ‌ه وه‌ڕێخستنی ئه‌م به‌رنامه‌ی ‌ه‬ ‫بێگومان گاریگه‌یه‌کی باش له‌ سه‌ر‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی گیان به‌ختکردووان داده‌نێت‬ ‫‪.‬ل ‌ه هه‌مان کاتدا جارێکی دیکه‌ سیمای‬ ‫دزێوو کۆنه‌په‌ره‌ستی کۆماری ئیسالمی‬ ‫به‌رچاوی خه‌ڵک ده‌که‌وێت‪.‬جێی خۆیه‌تی‬ ‫بڵێم ک ‌ه هه‌ر له‌و ڕۆژه‌و‌ه که‌ تێکۆشاین بۆ‬ ‫کۆ کردنه‌وه‌ی بابه‌ت‌و بیره‌وه‌ری له‌ سه‌ر‬ ‫ئه‌م ئازیزان ‌ه ‪،‬ماوه‌یه‌ک پێش ده‌سپێکردنی‬ ‫ئه‌م به‌رنامه‌ی ‌ه دوو به‌رنامه‌ ک ‌ه هاوکات‬

‫خه‌باتی ئه‌و ژن ‌ه‬

‫تێکۆشه‌رانه‌ی ک ‌ه‬

‫خۆڕاگرانه‌ ل ‌ه مه‌یدانی‬

‫سێداره‌و ئێعدامدا‬

‫ڕاوه‌ستان‌و سه‌ربه‌رزان ‌ه‬

‫گیانیان فیدا کرد یه‌کێک‬

‫ل ‌ه الپه‌ڕه‌ مێژوویه‌کانی‬

‫گه‌لی کورده‌ ک ‌ه بۆ هه‌تا‬

‫هه‌تای ‌ه ده‌مێنێته‌وه‌‬

‫بوو ل ‌ه گه‌ڵ رۆژی گیانبه‌ختکردنی چه‌ن‬ ‫ژنی شۆرشگێر له‌ وان ‌ه مه‌ستوره‌ی‬ ‫شه‌هسه‌واری‌و شه‌هینی باوه‌فا و‌ه شه‌هال‌و‬ ‫نه‌سرینی که‌عبی له‌ ئاسۆ ساته‌وه‌ بۆ ڕێز‬ ‫گرتن ل ‌ه یادی ئه‌م ئازیزانه‌ به‌ڕێو‌ه چوو‪.‬‬ ‫‪:2‬پێت وایه‌ ده‌بوو حیزبه‌کان له‌م باره‌یه‌و‌ه‬ ‫چیان بکردایه‌‪،‬یاکوو ئایا حیزبه‌کان هیچ‬ ‫شتێکی به‌رچاویان کردوه‌ بۆ ڕێزلێنان ل ‌ه‬ ‫ژنانی له‌ سێداره‌دراو؟‬

‫بێگومان به‌شێک ل ‌ه ئه‌م کار‌ه ئه‌رکی‬ ‫حیزبه‌کانی کوردستانه‌‪ .‬به‌اڵم به‌ڕاشکاویه‌و‌ه‬ ‫ده‌ڵێم ب ‌ه هۆی سه‌رلێشواویه‌ک ک ‌ه‬ ‫له‌ نێو حیزبه‌ کوردیه‌کاندا هه‌یه‌‪،‬ئه‌م‬ ‫ئه‌رک ‌ه هه‌ر ل ‌ه بیر چووه‌ته‌وه‌‪.‬دیاره‌ ئه‌م‬ ‫گیانبه‌ختکردوانه‌ شایه‌د هه‌موویان سه‌ر‬ ‫به‌ حیزبێک نه‌بوون به‌اڵم ئه‌وه‌مان له‌ بیر‬ ‫نه‌چێت که‌ بۆ رزگاریی خه‌لکه‌که‌یان ب ‌ه‬ ‫بێ هیچ دوودڵیه‌ک گیانیان فیدا کرد‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و‌ه ک ‌ه حیزبه‌کان ده‌بووا چیان‬ ‫کردبایه‌ت‪،‬ئه‌یان توانی هه‌ر ل ‌ه ڕۆژه‌کانی‬ ‫هه‌وه‌لی هێرشی کۆماری ئیسالمیه‌و‌ه‬ ‫ک ‌ه ده‌ستیان به‌م قتلی عامانه‌ کرد‬ ‫ئارشیوێکیان ل ‌ه ناوی هه‌موو ئه‌و ئازیزان ‌ه‬ ‫به‌ بیوگرافی ئه‌وان ببواێت‌و هه‌موو‬ ‫ساڵێک له‌ ڕێوڕه‌سمێکی شایانی هه‌موو‬ ‫ئه‌و له‌خۆبردوویه‌ی ئه‌وان ب ‌ه ڕیوه‌ببرایه‌ت‪.‬‬ ‫به‌اڵم کاتێک ک ‌ه حیزبه‌کان به‌م شێو‌ه‬ ‫سه‌رلێشێواون قس ‌ه کردن له‌وباره‌یه‌و‌ه ب ‌ه‬ ‫بۆچوونی من بێهووده‌یه‌‪.‬‬ ‫‪:3‬پێشوازی له‌ مه‌راسیمه‌ک ‌ه چۆن بوو؟ئایا‬ ‫هه‌موو حیزب‌و الیه‌ن ‌ه سیاسیه‌کان به‌شدار‬ ‫بوون؟‬ ‫ب ‌ه بڕوای من پێشوازێکی بێوێن ‌ه کرا‪.‬خه‌لک‬ ‫به‌ گه‌رم‌و گوڕیه‌کی تایبه‌ته‌وه‌ به‌شداری‬ ‫ئه‌م به‌رنامه‌یه‌بوون ‪.‬هه‌موو که‌س خۆی‬ ‫ب ‌ه خاوه‌نی ئه‌و ڕێوڕه‌سمه‌ ده‌زانی‪.‬ل ‌ه‬ ‫ڕێوڕه‌سمێکدا ناتوانرێت ته‌نیا ژماره‌ی‬ ‫به‌شداربووان به‌ فاکته‌ری باشی به‌رنامه‌ک ‌ه‬ ‫بزانرێت‪ .‬به‌اڵی منه‌و‌ه ئه‌و هه‌سته‌ی‬ ‫که‌ خه‌ڵک له‌ کاتی پێشکه‌شکردنی‬ ‫ڕێوڕه‌سمه‌که‌دا‌و ل ‌ه به‌ڕێوه‌بردن وهه‌موو‬

‫ئه‌وئه‌رکانه‌ی ک ‌ه به‌ ئه‌ستۆیان گرتبوو‬ ‫فاکته‌ری باشبوون وشکۆداربوونی ئه‌و‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ی نیشان دا‪.‬هه‌روه‌ها ل ‌ه ڕێگای‬ ‫ما‌یل‌و ته‌له‌فونه‌و‌ه جه‌ماوه‌رێکی زۆر سپاس‬ ‫وپێزانینی خۆیان ده‌ربریوه‌‪.‬هه‌روه‌ها ک ‌ه‬ ‫له‌ ڕاپۆرتێکدا ک ‌ه هه‌ر بۆ ئێوه‌شمان به‌ڕێ‬ ‫کرد هاتوو‌ه ک ‌ه ئه‌م حیزب‌و ڕێکخراوان ‌ه‬ ‫به‌شداریان کرد‌و په‌یامیان نارد ک ‌ه بریتین‬ ‫له‌‪ :‬کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان‬ ‫کانوونی زیندانیانی سیاسی ئێران ل ‌ه‬ ‫ته‌بعید لقی ستۆکهۆلم‬ ‫کۆمیته‌ی ناوه‌ندی سازمانی ئیتحادی‬ ‫فه‌دائیانی خه‌ڵقی ئێران‬ ‫ره‌وتی سۆسیالیستی کۆمه‌له‌‬ ‫ڕێکخراوی مافی ژنی کورد مافی مڕۆڤ‬ ‫ڕێکخراوی ژنانی ئۆپساال‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ حیزبه‌کان به‌و شێوه‌ ک ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه چاوه‌روان بووین به‌شدار نه‌بوون‬ ‫به‌اڵم دیاره‌ وه‌ک ئه‌ندامان ‌ به‌شداریان‬ ‫کردبوو‪ .‬جێ خۆیه‌تی که‌ ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫بکه‌م ک ‌ه ته‌نیا ته‌لویزیۆنێک که‌ ئه‌رکی‬ ‫فیلمبه‌رداری‌و ڕێکالمی به‌ ئه‌ستۆ گرتبوو‬ ‫ئاسۆ سات بوو که‌ هه‌ر لێره‌و‌ه ل ‌ه له‌یه‌ن‬ ‫خۆم‌و سه‌رجه‌م ئه‌ندامانی کۆمیته‌ک ‌ه‬ ‫سپاسیان ده‌که‌ین وهیوای سه‌رکه‌وتنیان‬ ‫بۆ ده‌خوازین‪.‬‬ ‫‪:4‬ل ‌ه ماوه‌ی ڕابردوودا ب ‌ه باڵوکردنه‌وه‌ی‬ ‫بانگه‌وازه‌کانتان‌و ب ‌ه سازدانی ئه‌و‬ ‫ڕێوڕه‌سم ‌ه ‪،‬ده‌کرێ بوترێت الله‌کان‬ ‫ده‌توانیت ببێته‌ بزوتنه‌وه‌یه‌کی چاالک‌و‬ ‫که‌م وێنه‌؟ئایا کاری کۆمیته‌ی الله‌کان ب ‌ه‬ ‫سازدانی ئه‌م ڕێوڕه‌سم ‌ه کۆتایی دێت یان‬ ‫ب ‌ه ته‌مای به‌رده‌وام بوونن بۆ داهاتوو‌و‬ ‫به‌رنامه‌تان چیه‌؟‬ ‫بۆ هه‌ر شتێک ئه‌گه‌ر به‌رنامه‌‌و چاالکی‬ ‫بۆ بکرێت بێگومان ئه‌توانێت سه‌رکه‌وتن‬ ‫به‌ده‌ست بێنێت‪..‬به‌اڵم ده‌رباره‌ی الله‌کان‬ ‫چون ئه‌مه‌ ل ‌ه پێشدا به‌رنامه‌یه‌کی تایبه‌تی‬ ‫بۆ دانه‌ڕژرابوو ناتوانم واڵم بده‌مه‌وه‌‪.‬هه‌روا‬ ‫‌یه‬ ‫ک ‌ه له‌ پێشدا ئاماژه‌م پی کرد ئه‌م بیرۆکه ‌‌‬ ‫له‌ الیه‌ن بنه‌ماڵه‌ی گیانبه‌ختکردوانه‌و‌ه‬ ‫بوو‪.‬هه‌رچه‌ن پێشوازیه‌کی باشی لێکرا و‌ه‬ ‫کاریگه‌ریه‌کی زۆر باشی ل ‌ه نێو بنه‌ماڵه‌ی‬ ‫گیانبه‌ختکردواندا هه‌بووه‌‪،‬ئه‌توانێت ل ‌ه‬ ‫درێژه‌ی به‌رنامه‌‌و چاالکی باش ببێت ‌ه‬ ‫بزوتنه‌وه‌یه‌ک‪.‬ده‌رباره‌ی به‌رده‌وام بوون‬ ‫له‌ سه‌ر کاری الله‌کان دیار‌ه هێندێک‬

‫بیروبۆچوون هه‌یه‌ ک ‌ه الزمه‌ی کۆبوونه‌وه‌‌و‬ ‫باسکردنێکی زۆرتر سه‌باره‌ت ب ‌ه مه‌سه‌له‌ک ‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪،‬ک ‌ه هیوادارم له‌ داهاتووێکی نزیکدا‬ ‫بتوانین ل ‌ه سه‌ر ئه‌و‌ه ساخ بینه‌و‌ه ک ‌ه ب ‌ه‬ ‫چ ‌ه شێوه‌یه‌ک کاری بۆ بکه‌ین ک ‌ه دواتر‬ ‫ب ‌ه ئاگاداریی ده‌گه‌ێنین‪.‬‬ ‫‪:5‬پێتان وانی ‌ه نووسینه‌وه‌‌و تۆمار کردنی‬ ‫ناو‌و ناونیشانی ژنانی ل ‌ه سێداره‌دراوی‬ ‫کورد کارێکی گرنگ بێت‪،‬بۆ مێژووی‬ ‫خه‌باتی گه‌لی کورد‌و بۆ سه‌لماندنی‬ ‫درنده‌یی کۆماریی ئیسالمی‪.‬‬ ‫ئایا ئه‌و ئه‌رک ‌ه ئێوه‌ وه‌ستۆی ده‌گرن یان‬ ‫ده‌یخه‌نه‌ ئه‌ستۆی حیزبه‌کان؟‬ ‫بێگومان نوسینی ناو‌و بێوگرافی ژنانی‬ ‫ئێعدام کراو کارێکی گرنگ ‌ه بۆ مێژووی‬ ‫گه‌له‌که‌مان ‪ .‬ئێم ‌ه له‌ وتارێکی کورتدا‬ ‫ک ‌ه له‌ ڕێوڕه‌سمه‌که‌دا پێشکه‌شمان کرد‬ ‫ئاماژه‌مان به‌ خاڵێک کرد ئه‌وێش ئه‌و‌ه‬ ‫ک ‌ه ل ‌ه ناو خه‌باتی ژنانی کوردستان‌و‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازانه‌ی گه‌لی کورد ل ‌ه‬ ‫‪ 31‬ساڵی ڕابردوودا ئه‌و ژن ‌ه تێکۆشه‌رانه‌ی‬ ‫ک ‌ه خۆڕاگران ‌ه له‌ مه‌یدانی سێداره‌ وئێعدام‬ ‫دا ڕاوه‌ستان‌و سه‌ربه‌رزانه‌ گیانیان فیدا‬ ‫کرد یه‌کێک ل ‌ه الپه‌ڕه‌ مێژوویه‌کانی گه‌لی‬ ‫کورده‌ ک ‌ه بۆ هه‌تا هه‌تایه‌ ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم ده‌بی بڵێین بۆ ئه‌م به‌ش ‌ه له‌ ژنانی‬ ‫تێکۆشه‌ری کوردستان ب ‌ه پێی پێویست‌و‬ ‫ب ‌ه پێی خه‌بات‌و گیانبازی‌و فیداکاری‬ ‫ئه‌وان که‌متر که‌وتوه‌ته‌ به‌ر باس‌و که‌متر‬ ‫کراوه‌ ب ‌ه دیکۆمێنت‌و که‌متر خراوه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ر بیروبۆچوون‌و ڕای گشتی له‌ ئێران‌و‬ ‫جیهاندا‪.‬ل ‌ه باره‌ی ئه‌رکی کۆ کردنه‌وه‌ی‬ ‫ناوی ئه‌و ئازیزانه‌ دکرێت هه‌ر الله‌کان ب ‌ه‬ ‫ئه‌ستۆی بگرێت به‌اڵم له‌ بیرمان نه‌چێت‬ ‫ک ‌ه کۆ کردنه‌وه‌ی ناو‌و بێوگرافی به‌ بێ‬ ‫یارمه‌تی حیزب‌و هه‌روه‌ها بنه‌ماڵه‌ی گیان‬ ‫به‌ختکردووان‌و هه‌موو ئه‌و که‌سانه‌ی ک ‌ه‬ ‫له‌م باره‌یه‌وه‌ زانیاریان هه‌ی ‌ه ب ‌ه ئاکام‬ ‫ناگات‪.‬که‌وایه‌ هه‌موو الیه‌ک له‌ به‌ ئه‌نجام‬ ‫گه‌یاندنی ئه‌م ئه‌رکه‌دا ده‌بێ به‌شدار بن‪.‬ل ‌ه‬ ‫کۆتاییدا ده‌بێ بڵێم که‌ ئه‌م کاره‌ی ئێمه‌‪،‬‬ ‫ده‌ستپێکێک بوو و‌ه دیار‌ه وه‌ک هه‌موو‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ک گیروگرفت‌و که‌موکوورتی‬ ‫خۆی بوو‌ه ک ‌ه هیوادارم به‌یارمه‌تی هه‌موو‬ ‫ئه‌و که‌سانه‌ی ک ‌ه خۆیان به‌ده‌ربه‌ست‬ ‫ده‌زانن بۆ باش به‌ئه‌نجام گه‌یاندن‌و‬ ‫درێژه‌ی کاره‌کان هاوکار‌و یا‌رمه‌تیده‌ر بن‪.‬‬

‫ئێران‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬ ‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫رووداوەکانی ئێران له‌سه‌ر رووپه‌ڕی میدیاکانی جیهاندا‬ ‫ئا‪ :‬په‌رویز ره‌حیمزاده‌‬

‫ده‌ستێوه‌ردانی كۆماری ئیسالمی ل ‌ه‬ ‫كاروباری عێراق‪ ،‬كارێك بوو‌ه ك ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌مریكا‌و عێراق‌و واڵتانی دیكه‌و‌ه‬ ‫ئاگاداری له‌سه‌ر دراوه‌‪ .‬رۆژنامه‌ی گاردیه‌ن‬ ‫ل ‌ه وتارێكدا ب ‌ه ناوی «پێگه‌ی رژیمی ئێران‬ ‫له‌ عێراق» له‌م باره‌یه‌وه‌ ده‌نوسێت‪:‬‬ ‫یه‌كێك ل ‌ه سیاسه‌تمه‌دارانی عێراقی ل ‌ه‬ ‫كۆبوونه‌وه‌یه‌كی تایبه‌تی ل ‌ه واشینتۆن‬ ‫رایگه‌یاند‪ ،‬ئه‌مڕۆك ‌ه عێراق بۆ رژیمی‬ ‫ئێران‪ ،‬وه‌كوو لوبنان بۆ سوری ‌ه وایه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫هه‌ست ‌ه ل ‌ه نێو عێراقیه‌كان‪ ،‬هاوپه‌یمانانی‬ ‫عه‌ره‌بی ئه‌مریكا‌و به‌شێك ل ‌ه دیپلۆمات ‌ه‬ ‫ئه‌مریكاییه‌كان‌و سه‌ربازانی ئه‌مریكایی‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌كی هاوبه‌شه‌‪ .‬ئه‌وه‌یك ‌ه ئه‌مریكا‬ ‫یه‌كێك ل ‌ه سه‌رسه‌ختترین نه‌یارانی رژیمی‬ ‫كۆماری ئیسالمی‪ ،‬حكوومه‌تی سه‌دام‬ ‫حسه‌ینی له‌ناو برد‪ ،‬ئێستاك ‌ه ئیزنی‬ ‫ئه‌وه‌یداو‌ه ك ‌ه رژیمی ئێران ببێت ب ‌ه یه‌كێك‬ ‫ل ‌ه گه‌وره‌ترین هێزی ده‌ره‌كی‌و خاوه‌ن پێگ ‌ه‬ ‫ل ‌ه عێراق‪ .‬به‌اڵم ئایا رژیمی ئێران له‌م كای ‌ه‬ ‫سیاسیه‌دا سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست ده‌هێنێت؟‬ ‫دیار‌ه هه‌ر جۆر‌ه هه‌ڵسه‌نگاندنێك سه‌باره‌ت‬ ‫ب ‌ه پێگه‌ی رژیمی كۆماری ئیسالمی ل ‌ه‬ ‫عێراق‪ ،‬ده‌بێ ب ‌ه پێداچوونه‌وه‌ی مه‌به‌ست‌و‬ ‫ئامانجه‌كانی ئه‌م رژیم ‌ه ل ‌ه واڵتی عێراق‬ ‫وكوو یه‌كێك ل ‌ه دوژمنانی ل ‌ه مێژینه‌ی ئه‌م‬ ‫گه‌له‌ چاولێبكرێت‪.‬‬ ‫سه‌ره‌ڕای هه‌موو ئه‌م مه‌سه‌النه‌‪ ،‬رژیمی‬ ‫كۆماری ئیسالمی خه‌ریكی پێشگرتن ل ‌ه‬ ‫چاكسازی ل ‌ه ئه‌رته‌شی عێراقه‌‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌زانێت ك ‌ه چاكسازی‌و به‌هێزبوون‌و‬ ‫پاگرتنی ئه‌رته‌شی عێراق‪ ،‬ده‌سپێك‌و‬ ‫سه‌ره‌تای هێرشێك ده‌بێ بۆ سه‌ر رژیمی‬ ‫كۆماری ئیسالمیی‪ .‬رژیمی ئێران النیكه‌م‬ ‫ب ‌ه ده‌هه‌ی رابردووداو ب ‌ه رووخانی رژیمی‬ ‫سه‌دام‌و له‌ناوچوونی ده‌زگا ئه‌منیه‌تیه‌كانی‬ ‫به‌عس‌و چوونه‌سه‌ره‌وه‌ی به‌شداری‬ ‫نه‌یارانی نیزامی‪ ،‬ل ‌ه رێبه‌ریكردنی عێراق‬ ‫پاش رووخانی سه‌دام‪ ،‬ب ‌ه به‌شێك ل ‌ه‬ ‫مه‌به‌سته‌كانی خۆی گه‌یشتووه‌‪.‬‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌گرتن یان پشتیوانی ل ‌ه‬ ‫هه‌رجۆر‌ه هێرشێكی نیزامی بۆ سه‌ر رژیمی‬ ‫ئێران‪ ،‬بۆ سیاسه‌تمه‌دارانی عێراقی ك ‌ه ل ‌ه‬ ‫ماوه‌ی سێ ده‌هه‌ی رابردووی حكوومه‌تی‬ ‫له‌ناوچووی به‌عس‪ ،‬پێویستیان ب ‌ه‬ ‫پشتیوانی رژیمی ئێران ل ‌ه به‌رانبه‌ر رژیمی‬ ‫سه‌دام حسه‌یندا بووه‌‪ .‬ئێستاكه‌و له‌م‬ ‫بارودۆخه‌دا الیه‌نگرانی رژیمی ئێران ل ‌ه‬ ‫نێو ده‌وڵه‌تی عێراق‪ ،‬ل ‌ه هه‌وڵی ئه‌وه‌دان‬ ‫ك ‌ه مه‌به‌سته‌كانی رێككه‌وتننامه‌ی نێوان‬ ‫عێراق‌و ئه‌مریكا ئاڵۆز بكه‌ن‌و به‌وشێوه‌ی‬ ‫یارمه‌تیه‌كانی ئه‌مریكا بۆ عێراق الوازتر‬ ‫بكه‌ن‪ .‬ئه‌م ‌ه ل ‌ه حاڵێكدای ‌ه ك ‌ه گروپ ‌ه‬ ‫نیزامیه‌كانی رژیمی كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران ل ‌ه عێراق‪ ،‬له‌وان ‌ه سپای قودس ك ‌ه‬ ‫سه‌ر ب ‌ه سپای پاسدارانی رژیمی كۆمای‬ ‫ئیسالمی ‌ه ‪ ،‬به‌رپرسی به‌ڕێوه‌بردنی هه‌موو‬ ‫عه‌مه‌لیات ‌ه نیزامیه‌كانی رژیمی كۆماری‬ ‫ئیسالمی له‌ ده‌ره‌وه‌ی واڵته‌‪.‬‬ ‫گه‌مارۆ سیاسی‌و ئابوریه‌كانی سه‌ر كۆماری‬ ‫ئیسالمی ب ‌ه هۆی به‌رنام ‌ه ئابورییه‌كانی ل ‌ه‬ ‫كورت ماوه‌‌و درێژماوه‌دا كاریگه‌رییه‌كی‬ ‫زۆر داده‌نێت‪ .‬له‌م باره‌یه‌و‌ه رۆژنامه‌ی‬ ‫ئه‌لپائیس سه‌باره‌ت ب ‌ه كاریگه‌ریی‬ ‫گه‌مارۆكان ده‌نوسێت‪ :‬هه‌وڵه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵگای جیهانی بۆ راگرتنی به‌رنامه‌ی‬ ‫ئه‌تۆمی رژیمی كۆماری ئیسالمی بێ ئاكام‬ ‫مایه‌وه‌و ئه‌م رژیم ‌ه تا ئێستاش به‌رده‌وام ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر به‌ده‌ستهێنای چه‌كی ئه‌تۆمی‪.‬‬ ‫هه‌ربۆی ‌ه وادیار‌ه ك ‌ه ئه‌م رێگ ‌ه نه‌یتوانیو‌ه‬ ‫پێش ب ‌ه چاالكیه‌كانی ئه‌م رژیم ‌ه بگرێت‌و‬ ‫كاربه‌ده‌ستانی رژیمی كۆماری ئیسالمی ل ‌ه‬ ‫هه‌وڵی ئاڵ‌وگۆڕكردن ل ‌ه سیاسه‌تی روو ب ‌ه‬ ‫دره‌وه‌ی خۆیاندا نین‪ .‬ل ‌ه مانگی سێپتامبر‪،‬‬ ‫به‌شداری ئه‌حمه‌دنیژاد ل ‌ه كۆبوونه‌وه‌ی‬ ‫سااڵنه‌ی رێكخراوی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان‬

‫ل ‌ه شاری نیۆیۆرك‪ ،‬هه‌ستی هه‌موو‬ ‫به‌شداربووانی هه‌ڵخڕاند‪ .‬به‌اڵم ل ‌ه الیه‌كی‬ ‫دیكه‌شه‌و‌ه جیا له‌و هه‌ڵوێست‌و قس ‌ه‬ ‫نابه‌جێیانه‌ی ناوبراو سه‌باره‌ت ب ‌ه هێرشی‬ ‫تیرۆریستی ‪11‬ی سێپتامبر‪ ،‬ده‌بێ ئاماژ‌ه‬ ‫به‌و په‌یام ‌ه بكه‌ین ك ‌ه ئه‌حمه‌دینژاد‬ ‫ده‌یه‌ویست به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگای جیهانیدا‬ ‫بیسه‌پێنێت‪ ،‬ئه‌ویش ده‌ورو نه‌قشی ئه‌م‬ ‫رژیم ‌ه ل ‌ه پاش كشانه‌وه‌ی هێزه‌كانی‬ ‫ئه‌مریكا ل ‌ه ناوچه‌ی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاسته‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دینژاد ب ‌ه دانی پێشنیارێك بۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌چوونی كۆنفڕانسێكی نێونه‌ته‌وه‌یی‬ ‫ل ‌ه شاری تاران سه‌باره‌ت ب ‌ه تیرۆریزم‌و‬ ‫ناساندنی ساڵی ‪ 2011‬وه‌كوو ساڵی‬ ‫پێشگرتن ل ‌ه به‌ده‌ستهێنانی چه‌كی‬ ‫ئه‌تۆمی‪ ،‬وانیشانیدا ك ‌ه به‌مه‌به‌ستی‬ ‫رژیمه‌كه‌ی ل ‌ه پیتاندنی ئۆرانیۆم هه‌وڵدان ‌ه‬ ‫بۆ دامه‌زراندنی ئاسایش ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاست‪ .‬ئه‌حمه‌دینژاد ل ‌ه ده‌سپێكردنی‬ ‫ده‌وری دووهه‌می سه‌رۆك كۆماری خۆی‬ ‫ل ‌ه ساڵی رابردوو‪ ،‬ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ركردن‌و بنه‌بڕكردنی هه‌موو ئه‌و‬ ‫كێشانه‌ی ك ‌ه به‌رۆكی كۆمه‌ڵگای جیهانی‬ ‫گرتوو‌ه هه‌وڵی بێوچان ده‌ده‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دواتر ده‌ركه‌وت ك ‌ه خودی ئه‌م رژیم ‌ه‬ ‫هۆكاری ئاژاوه‌و كێشه‌یه‌كی گه‌وره‌ی ‌ه ل ‌ه‬ ‫جیهان‌و ناوچه‌ی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‪.‬‬ ‫له‌و كاته‌و‌ه ك ‌ه ئۆكیا ئامانۆ وه‌كوو‬ ‫سه‌رۆكی ئاژانسی نێونه‌ته‌وه‌یی وزه‌ی‬ ‫ئه‌تۆمی به‌ده‌سته‌و‌ه گرتووه‌‪ ،‬ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫كاربه‌ده‌ستانی رژیمی كۆماری ئیسالمیه‌و‌ه‬ ‫كه‌وتوه‌ت ‌ه به‌ر ره‌خنه‌ی توندی ئه‌م‬ ‫رژیمه‌‪ .‬ئه‌حمه‌دینژاد‪ ،‬به‌رده‌وام ئه‌و‬ ‫تۆمه‌ته‌ی خستوه‌ت ‌ه پاڵ یۆكیا ئامانۆ ك ‌ه‬ ‫هه‌ڵوێسته‌كانی ئاژانس ب ‌ه سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫ناوبراو زیاتر به‌ره‌و الی ئه‌مریكایه‌و‬ ‫واڵتانی رۆژئاوایی ئاژانسی نێونه‌ته‌وه‌یی‬ ‫وزه‌ی ئه‌تۆم هانده‌ده‌ن ك ‌ه دژی رژیمی‬ ‫ئێران هه‌ڵوێست بگرێت‪ .‬به‌اڵم ئاژانسی‬ ‫نێونه‌ته‌وه‌یی وزه‌ی ئه‌تۆم ب ‌ه سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫ئامانۆ له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ی ‌ه ك ‌ه رژیمی‬ ‫كۆماری ئیسالمی ب ‌ه هۆی شاردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌رنام ‌ه ئه‌تۆمیه‌كانی خۆی‌و ئیزن نه‌دان‬ ‫ب ‌ه به‌رپرسانی ئاژانس بۆ چاوپێكه‌وتنی‬ ‫ناوه‌ند‌ه ئه‌تۆمیه‌كان‪ ،‬تاوانبار‌ه به‌وه‌یك ‌ه‬ ‫خه‌ریكی به‌ده‌ستهێنانی چه‌كی ئه‌تۆمیه‌‪.‬‬ ‫گه‌مارۆی هه‌نارده‌كردنی به‌نزین‌و الوازكردنی‬

‫پێوه‌ندی بانكی له‌گه‌ڵ رێكخراوه‌كانی‬ ‫رۆژئاوایی ك ‌ه سه‌ره‌كیترین مه‌به‌ستی‬ ‫گه‌مارۆ بازرگانیه‌كان بوو‪ ،‬له‌گه‌ڵ چوون ‌ه‬ ‫سه‌ره‌وه‌ی بازه‌رگانی دوو الیه‌ن ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫واڵتانی چین‌و هێند‌و عێراق‌و چه‌ندین واڵتی‬ ‫دیكه‌ی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‪ ،‬چاره‌سه‌ر‬ ‫كرایه‌وه‌‪ .‬هه‌ر بۆی ‌ه ناكارامه‌یی گه‌مارۆكان‬ ‫ل ‌ه كورت ماوه‌دا‌و هه‌ڵویستی ناله‌باری‬ ‫كاربه‌ده‌ستانی رژیمی كۆماری ئیسالمی‬ ‫ل ‌ه به‌رانبه‌ر بڕیار‌ه نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگای جیهانی هێناوه‌ت ‌ه سه‌ر ئه‌و‬ ‫باوه‌ڕه‌ی ك ‌ه ئه‌م رژیم ‌ه هیچ هه‌وڵێك‬ ‫بۆ ئاڵ‌وگۆڕكردن ل ‌ه سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خۆی نادات‪.‬‬ ‫سی ئێن ئێنیش ل ‌ه راپۆرتێكدا سه‌باره‌ت ب ‌ه‬ ‫په‌ره‌سه‌ندنی گه‌مارۆكان باس له‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ك ‌ه روسی ‌ه بۆ پشتیوانی ل ‌ه گه‌مارۆكان‬ ‫دژی رژیمی كۆماری ئیسالمی ب ‌ه ریزی‬ ‫واڵتانی ئاڵمان‌و فه‌ڕانس ‌ه په‌یوه‌ست بوو‪.‬‬ ‫رێبه‌رانی سێ واڵت ل ‌ه كۆبوونه‌وه‌ی دوو‬ ‫رۆژه‌ی خۆیان‪ ،‬بۆ پشتیوان له‌گه‌مارۆكان‬ ‫ئاماژه‌یان به‌وه‌دا ك ‌ه تا رژیمی كۆماری‬ ‫ئیسالمی هاوكاری ئاژانسی نێونه‌ته‌وه‌یی‬ ‫وزه‌ی ئه‌تۆم نه‌كات ئێم ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بین له‌سه‌ر گه‌مارۆكانی خۆمان‪ .‬ب ‌ه‬ ‫وته‌ی مدۆدۆف سه‌رۆك كۆماری روسیه‌‪،‬‬ ‫وتوووێژه‌كانی ناوبراو له‌گه‌ڵ ئانگال‬ ‫مێركێل سه‌دری ئه‌عزه‌می ئاڵمان‌و‬

‫نیكۆالی سه‌ركۆزی سه‌رۆك كۆماری‬ ‫فه‌ڕانسه‌‪ ،‬یه‌كه‌مین رووداوی كۆبوونه‌وه‌ی‬ ‫رێبه‌رانی سێ واڵتی به‌هێزی ئوروپایی ل ‌ه‬ ‫ماوه‌ی پێنج ساڵی رابردوو دێته‌ئه‌ژمار‪.‬‬ ‫له‌م كۆبوونه‌وه‌دا سێ ته‌وه‌ری سه‌ره‌كی‪،‬‬ ‫ره‌وتی ئاشتی ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ئه‌منیه‌تی ئوروپا‌و هه‌روه‌ها‬ ‫به‌رباڵوترین مه‌سه‌ل ‌ه نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫الیه‌ن هه‌ر رێبه‌رانی هه‌ر سێ واڵت دران ‌ه‬ ‫به‌ر باس‌و لێكۆڵینه‌وه‌ی وردو پێداگری‬ ‫له‌سه‌ر هه‌وڵدان بۆ دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سه‌ری‬ ‫ئه‌م كێشان ‌ه كرا‪ .‬هه‌روه‌ها هه‌ر سێ‬ ‫واڵت جه‌ختیان له‌سه‌ر پشتیوانی خۆیان‬ ‫ل ‌ه هه‌وڵه‌كانی ئه‌مریكا بۆ رێككه‌وتنی‬ ‫درێژماوه‌ی نێوان ئیسرائیل‌و فه‌له‌ستین‬ ‫كرده‌وه‌و له‌م راگه‌یاندنه‌دا ك ‌ه ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫ده‌فته‌ری ئانگال مێركێل باڵو كرایه‌وه‌‪ ،‬داوا‬ ‫ل ‌ه هه‌موو فه‌له‌ستینیه‌كان كرا بۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌وڵێكی زیاتر بده‌ن بۆ دامه‌زراندنی‬ ‫ئاشتی نێوان هه‌ر دوو واڵت‪.‬‬ ‫گوشاره‌كانی ئه‌مریكا بۆ سه‌ر واڵتانی‬ ‫دیك ‌ه تا رێگری بكات ل ‌ه هاوكاریكردنیان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێران به‌شێك ل ‌ه پێشهاته‌كانی‬ ‫گه‌مارۆكانی سه‌ر ئێران‪ ،‬ل ‌ه نووسراوه‌ی‬ ‫گلووب سه‌باره‌ت ب ‌ه گوشاره‌كانی‬ ‫واشینتۆن بۆ سه‌ر پكه‌ن هاتوو‌ه ك ‌ه‬ ‫ویالیه‌ت ‌ه یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا داوای ل ‌ه‬ ‫پێكه‌ن كرد ك ‌ه بۆ راگرتنی ئه‌و شیركه‌ت ‌ه‬ ‫چینیانه‌ی ك ‌ه كه‌ل‌وپه‌لی پێشكه‌وتوو‬ ‫هه‌نارده‌ی ئێران ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌وڵێكی‬ ‫زیاتر بده‌ن‌و پێش ب ‌ه هه‌نارده‌كانی‬ ‫ئه‌م شیركه‌تان ‌ه بگرن‪ .‬ده‌وڵه‌تی ئۆباما‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و بڕوای ‌ه ك ‌ه چه‌ندین شیركه‌تی‬ ‫چینی‪ ،‬ئێستاك ‌ه گه‌مارۆكانی رێكخراوی‬

‫نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان دژی رژیمی ئێرانیان‬ ‫له‌ژێر پێناوه‌‪ .‬كاربه‌ده‌ستێكی نه‌ناسراوی‬ ‫ئه‌مریكایی رایگه‌یاند‪ ،‬رابێرت ئینهۆن‬ ‫یه‌كێك ل ‌ه كاربه‌ده‌ستانی ئه‌مریكایی ك ‌ه‬ ‫چاوه‌دێریی به‌ڕێوه‌بردنی گه‌مارۆكانی دژی‬ ‫رژیمی ئێرانه‌‪ ،‬مانگی رابردوو لیستێكی‬ ‫گه‌وره‌ی ل ‌ه ناوی ئه‌و شیركه‌تان ‌ه ك ‌ه‬ ‫كه‌ل‌وپه‌لی پێشكه‌وتوو ده‌ده‌ن ‌ه رژیمی‬ ‫ئێران‪ ،‬پێشكه‌شی كاربه‌ده‌ستانی چینی‬ ‫كردووه‌‪ .‬هه‌ر له‌م پێوه‌ندیه‌دا باڵوێزخانه‌ی‬ ‫واڵتی چین ل ‌ه ئه‌مریكا رایگه‌یاند‪،‬‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی ورد سه‌باره‌ت به‌و‬ ‫تاوانانه‌ی ك ‌ه خراوه‌ت ‌ه پاڵ واڵته‌كه‌ی‪،‬‬ ‫ئه‌نجام ده‌دات‪ .‬جێگه‌ی ئاماژه‌یه‌‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫حاڵێكدا ك ‌ه كاربه‌ده‌ستانی رژیمی كۆماری‬ ‫ئیسالمی بانگه‌واز بۆ وتوووێژ ده‌كه‌ن‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫هه‌مان كاتیشدا به‌رده‌وام خه‌ریكی چاالكی ‌ه‬ ‫ئه‌تۆمیه‌كانی خۆیانن‌و پێده‌چێت ك ‌ه ئه‌م‬ ‫هه‌ڵوێستانه‌ی رژیم بۆ ئه‌وی بێت‪ ،‬كاتێكی‬ ‫زیاتر به‌ده‌ست بهێنن بۆ چاالكیه‌كانی‬ ‫خۆیان ب ‌ه مه‌به‌ستی به‌ده‌ست هێنانی‬ ‫چه‌كی ئه‌تۆمیی‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه نه‌هێشتنی سوبسید له‌سه‌ر‬ ‫هه‌ندێك ل ‌ه كااڵ سه‌ره‌كییه‌كان‪ ،‬رۆژنامه‌ی‬ ‫واشینگتۆن پۆست ل ‌ه راپۆرتێكدا به‌ناوی‬ ‫«چینی ناوه‌ند‌و گوشاره‌كانی نه‌هێشتنی‬ ‫سوبسید» ده‌نوسێت‪ :‬نوسه‌ران‪ ،‬پزیشكان‌و‬ ‫پیشه‌وه‌ر‌ه بچوكه‌كان‪ ،‬ماكی سه‌ره‌كی‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی ناڕه‌زایی ساڵی رابردووی‬ ‫خه‌ڵك دژ ب ‌ه مه‌حمودی ئه‌حمه‌دی نژاد‬ ‫بوون‪ .‬ئێستاش هه‌ر ئه‌م چینی ناوه‌ندی‬ ‫شار‌ه هه‌ست ده‌كات ب ‌ه پالنی ده‌وڵه‌ت‬ ‫بۆ نه‌هێشتنی سوبسید‌و زۆربوونی نرخی‬ ‫زۆرێك ل ‌ه كااڵ سه‌ره‌كییه‌كانی خه‌ڵك‪،‬‬ ‫توشی كه‌مته‌رخه‌می له‌الیه‌ن ده‌وڵه‌ته‌و‌ه‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫چینی ناوه‌ندی ئێران هه‌نوكه‌ش ل ‌ه ژێر‬ ‫گوشاری ئه‌و ئابلۆقانه‌دان ك ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌مریكا‌و یه‌كێتی ئه‌وروپاو‌ه بۆ كۆنترۆڵی‬ ‫هێزی ناوكی به‌سه‌ر ئێراندا سه‌پێنراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وان له‌ماوه‌ی هه‌فته‌كانی‬ ‫داهاتوودا‪ ،‬چاوه‌ڕوانی چه‌ندین زه‌ربه‌ی‬ ‫تر ده‌كه‌ن‪ .‬كاتێك ك ‌ه بێنزین‪ ،‬نان‪ ،‬برق‌و‬ ‫باقی كااڵكانی ب ‌ه نرخی ئازاد بخرێن ‌ه‬ ‫بازاڕه‌وه‌‌و نرخی زۆرێك ل ‌ه كااڵكان ره‌نگ ‌ه‬

‫تا د‌ه به‌رابه‌ر زیاد ده‌كات‪ .‬له‌كاتێكدا‬ ‫چینی هه‌ژار‌و گوندنشین تا راده‌یه‌ك ل ‌ه‬ ‫وه‌رگرتنی پوڵێكی كه‌م سودمه‌ند ده‌بن‪،‬‬ ‫به‌اڵم زۆرێك ل ‌ه خه‌ڵكی شاره‌كانی ئێران‬ ‫ده‌بێت رێگا چاره‌یه‌ك بۆ خۆیان بدۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫چاكسازی سیستمی سوبسید له‌ئێران‪ ،‬سێ‬ ‫ده‌ی ‌ه پێش ل ‌ه شۆڕشی ‪ ،1357‬كه‌لێنێكی‬ ‫گه‌وره‌ی له‌نێوان رابه‌ران‌و خه‌ڵكی چینی‬ ‫ناوه‌ند له‌سه‌ر پێناسه‌كردنی واڵتێكی‬ ‫ئارمانی‌و ئایدالی دروست كردوه‌‪.‬‬ ‫واشینگتۆن پۆست زیاتر ده‌نوسێت‪:‬‬ ‫تاجرێكی مس به‌ناوی مێهدی له‌مباره‌یه‌و‌ه‬ ‫ده‌ڵێت «ل ‌ه روانگه‌ی رابه‌رانی ئێران‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫هێمای ته‌واوی ئه‌و هه‌ڵه‌‌و كه‌موكوڕیانه‌ین‬ ‫ك ‌ه ل ‌ه شۆڕشی ‪57‬دا روویاندا‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ده‌بێت سزا بدرێین»‪.‬‬ ‫ل ‌ه درێژه‌دا ده‌نوسێت باوكی مێهدی‬ ‫شۆڕشگێڕێكی خۆشناوبووه‌‌و له‌كاتی شه‌ڕ‬ ‫له‌گه‌ڵ عێرا له‌ساڵی ‪ 59‬كوژراوه‌‪ ،‬مێهدی‬ ‫ته‌مه‌ن ‪ 30‬ساڵ ده‌ڵێت «من شانازی‬ ‫به‌و شۆڕشه‌و‌ه ده‌كه‌م ك ‌ه ئه‌و پشتگیری‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم به‌و شتانه‌ی تا ئێستا‬ ‫روویانداوه‌‪ ،‬نا»‪.‬‬ ‫واشینگتۆن پۆست ل ‌ه درێژه‌دا ده‌نوسێت‪:‬‬ ‫بڕیار‌ه سوبسیده‌كان ك ‌ه نرخی‬ ‫شتومه‌كه‌كانیان ب ‌ه شێوه‌یه‌كی ساخت ‌ه ل ‌ه‬ ‫خواره‌و‌ه هێشتبووه‌و‌ه له‌مانگه‌دا الببرێن‪،‬‬ ‫به‌اڵم رێكه‌وتی جێبه‌جێكردنی ئه‌م‬ ‫گه‌اڵڵه‌ی ‌ه ب ‌ه نهێنی هێڵراوه‌ته‌و‌ه تا رێگ ‌ه ل ‌ه‬ ‫روودانی هه‌رچه‌شن ‌ه نائارامی‌و بشێوییه‌ك‬ ‫بگرن‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی ده‌وڵه‌ت داوا له‌خه‌ڵك ده‌كه‌ن‬ ‫پشتوێنه‌كانیان توندتر بكه‌ن‌و به‌رپرسانی‬ ‫ئه‌منیش دژی هه‌رچه‌شن ‌ه نائارامییه‌ك‬ ‫چه‌ندین هه‌ڕه‌شه‌یان كردوه‌‪ .‬مانگی رابردوو‬ ‫بۆ خۆنواندن‌و چاوترسێنكردنی خه‌ڵك‌و ب ‌ه‬ ‫به‌شداری ملیشیاكانی به‌سیج ك ‌ه چه‌ندین‬ ‫جۆر چه‌كی ئۆتۆماتیكی پڕچه‌ك كرابوون‪،‬‬ ‫چه‌ندین خاڵی پشكنینیان ل ‌ه شوێنی‬ ‫نیشته‌جێبوونی چینی ناوه‌ندی كۆمه‌ڵگای‬ ‫پایته‌ختی ئێران دامه‌زراند‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌دی نژاد رایگه‌یاند رایگه‌یاندو‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌م به‌رنامه‌ی ‌ه بۆ دابه‌شكردنی سه‌روه‌ت ‌ه‬ ‫له‌نێوان هه‌ژاراندا‪ .‬ب ‌ه جێبه‌جێكردنی ئه‌م‬ ‫گه‌اڵڵه‌ی ‌ه ‪ 60‬ملیۆن كه‌س ل ‌ه دانیشتوان‌و‬ ‫له‌وان ‌ه شارۆمه‌ندانی هه‌ژار‌و چینی‬ ‫ناوه‌ڕاست مانگان ‌ه بڕی ‪ 40‬دۆالر ده‌ڕژێت ‌ه‬ ‫حساب ‌ه بانكییه‌كانیان ك ‌ه بڕیار‌ه قه‌ره‌بووی‬ ‫زیادبوونی نرخی شتومه‌ك بكه‌ات‪ .‬به‌اڵم‬ ‫باقی كۆمه‌ڵگا ك ‌ه زیاتر ل ‌ه ‪ 15‬ملیۆن كه‌س‬ ‫ده‌بن‌و زۆرێك ل ‌ه خه‌ڵگی چینی ناوه‌ڕاستی‬ ‫شار ده‌گرێته‌و‌ه ده‌بێت خۆیان ل ‌ه فكری‬ ‫چاره‌یه‌كدا بن‪.‬‬ ‫عه‌باس عه‌بدی لێكۆڵه‌ری سیاسی‌و‬ ‫ره‌خنه‌گری ده‌وڵه‌ت ده‌ڵێت «گه‌اڵڵه‌ی‬ ‫نه‌هێشتنی سوبسید وابه‌سته‌بوونی زیاتری‬ ‫چینی ناوه‌ند ب ‌ه ده‌وڵه‌تی لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وان هه‌ژارتر ده‌بن‌و به‌م پێشه‌ش نفوز‌و‬ ‫كاریگه‌رییان كه‌م ده‌بێته‌وه‌‪ .‬ده‌وڵه‌تیش‬ ‫له‌م رووداوه‌ دڵخۆش ده‌بێت»‪.‬‬ ‫گه‌اڵڵه‌ی سوبسیده‌كان ل ‌ه كاتێكدا جێبه‌جێ‬ ‫ده‌كرێت ك ‌ه به‌شی له‌رزۆكی خسوسی‪،‬‬ ‫له‌ژێركاریگه‌ری ئابلۆقه‌كانی ئه‌مریكادایه‌‪.‬‬ ‫كاریگه‌رییه‌كانی ئه‌م ئابلۆقه‌ی ‌ه ب ‌ه‬ ‫شێوه‌یه‌ك ‌ه ك ‌ه به‌رهه‌مهێنه‌رانی ناوخۆ‬ ‫هاورده‌كاران‌و كارخانه‌داران مه‌جبور ده‌بن‬ ‫كرێكاره‌كانیان له‌سه‌ر كار ده‌ربكه‌ن‪.‬‬ ‫چینی ناوه‌ڕاستی ئێران ل ‌ه دێرزه‌مانه‌و‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ رابه‌رانی ئه‌م واڵته‌دا به‌رده‌وام‬ ‫ناكۆكییان بووه‌‪ .‬ئێران پاش شۆڕشی ‪57‬‬ ‫ب ‌ه خیرایی پرۆسه‌ی شارنشینی تێپه‌ڕكرد‪.‬‬ ‫نه‌خوێنده‌واری كه‌م تا كورتێك ریشه‌كێش‬ ‫كرا‌و چوون بۆ زانكۆكان بۆ ته‌واوی توێژ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ئابورییه‌كان ئاسان بوو‪،‬‬ ‫گوند‌ه دوور‌ه ده‌سته‌كان بوون ب ‌ه خاوه‌نی‬ ‫برق‪ ،‬به‌اڵم ته‌واوی ئه‌م ئاڵوگۆڕان ‌ه بۆ‬ ‫رابه‌رانی ئێران هه‌زینه‌ی هه‌ڵگرت‪.‬‬ ‫دوكانداران‌و جوتیاران به‌ره‌وتاران كۆچیان‬ ‫كرد‪ ،‬ئۆتۆمبێلیان كڕی‌و منداڵه‌كانیان‬ ‫نارد‌ه زانكۆ‪ .‬گڕی شۆڕشگێڕییان ورد‌ه‬ ‫ورد‌ه كوژایه‌وه‌‪ .‬زۆربوونی داهات‪،‬‬ ‫خوێندن‌و ده‌ستڕاگه‌یشتن ب ‌ه خزمه‌تگوزاری‬

‫‪9‬‬

‫پزیشكی‪ ،‬ته‌قینه‌وه‌ی دانیشتوانی چینی‬ ‫ناوه‌ڕاستی ل ‌ه پایته‌خت‌و شاره‌گه‌وره‌كان‬ ‫لێكه‌وته‌وه‌‪ .‬بازرگانان‪ ،‬پزیشكان‌و‬ ‫هونه‌رمه‌ندان بوون ب ‌ه ئولگوی نوێی‬ ‫كۆمه‌ڵگا‌و شوێنی قاره‌مانانی ئینقالبی‌و‬ ‫ئاخونده‌ بانفوزه‌كانیان گرته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاژانس ‌ه موسافره‌تیه‌كان به‌و خێرایی ‌ه‬ ‫گه‌شه‌یان كرد‌و تۆڕی سه‌فه‌ر بۆ‬ ‫دوبه‌ی‪ ،‬ئه‌وروپا‌و كه‌ناره‌كانی توركیایان‬ ‫گرت ‌ه ده‌ست‪ .‬ئێستا نزیك ‌ه ‪ 28‬ملیۆن‬ ‫ئێرانی ده‌ستیان ب ‌ه ئینترنێت ده‌گات‌و‬ ‫ده‌كرێت بڵێین ئه‌م زۆرترین ئامار‌ه بۆ‬ ‫به‌كارهێنه‌رانی ئانالین ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ناوه‌ڕاستدا‪.‬‬ ‫ئه‌م ئاڵوگۆڕان ‌ه ب ‌ه زۆربوونی داخوازیی ‌ه‬ ‫سیاسییه‌كان بۆ به‌ده‌ستهێنانی ئازادی‬ ‫زیاتر بۆ تاك‪ ،‬سیاسه‌تی میانه‌ڕه‌وانه‌‌و‬ ‫پێوه‌ندی ده‌ره‌كی باشتری لێكه‌وه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫چینی ناوه‌ند ل ‌ه ماوه‌ی ده‌یه‌ی رابردوودا‪،‬‬ ‫به‌ردی بناغه‌ی هه‌وڵدان بۆ نوێخوازی‌و‬ ‫چاكسازی ل ‌ه كۆماری ئیسالمی بۆ‬ ‫سیاسه‌تمه‌داران‌و ئاخونده‌كان دانا‪ .‬ل ‌ه‬ ‫روانگه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیشه‌و‌ه گه‌شه‌ی چینی‬ ‫ناوه‌ند ب ‌ه چوون ‌ه سه‌ره‌وه‌ی رێژه‌ی ته‌اڵق‪،‬‬ ‫گه‌شه‌ی فه‌رهه‌نگ ب ‌ه پشتبه‌ستن ب ‌ه‬ ‫پێگه‌ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و هه‌ڵكشانی نرخی‬ ‫شوێنی نیشته‌جێبوونی لێكه‌وته‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆرێك ل ‌ه داخوازییه‌كانی چینی ناوه‌ند‌و‬ ‫ره‌فتار‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‬ ‫ك ‌ه كاربه‌ده‌ستانی ئێران ل ‌ه به‌رچاویان‬ ‫بوو‪ ،‬جیاوازیی بوو و له‌الیه‌كی تریشه‌و‌ه‬ ‫ئه‌وانیان ب ‌ه به‌رچه‌سبی «رۆژئاواخوازیی»‬ ‫ده‌ناساند‪ .‬ئه‌وان توانیان سه‌ركه‌وتوان ‌ه‬ ‫رێگری بكه‌ن له‌هه‌رچه‌شن ‌ه هه‌وڵێكی‬ ‫چینی ناوه‌ند بۆ كاریگه‌ری گه‌شه‌‌و نفوزی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییان له‌ هه‌ره‌می ده‌سه‌اڵتدا‪.‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا ناوه‌ند‌ه فێركاریه‌كانی‬ ‫شوێنی چه‌قبه‌ستنی چینی ناوه‌ند‬ ‫له‌الیه‌ن ده‌وڵه‌ته‌و‌ه هێرشی كرایه‌س ‌هر‌و‬ ‫زۆرێك ل ‌ه كاربه‌ده‌ستان‪ ،‬ناوه‌رۆكی كتێب ‌ه‬ ‫ده‌رسیه‌كانی ئه‌م ناوه‌ندانه‌ی خوێندیان‬ ‫ب ‌ه السایی رۆژئاوا ناولێبرد‪ .‬زانكۆی ئازاد‬ ‫وه‌ك گه‌وره‌ترین دامه‌زراوه‌ی خوێندنی‬ ‫ئێران خرای ‌ه ژێر ده‌سه‌اڵتی ده‌وڵه‌ت‌و‬ ‫زانكۆیه‌كی سه‌ره‌كی زانست ‌ه پزیشكیی ‌ه ل ‌ه‬ ‫تاران داخرا‪ .‬ئینترنێت‌و ماهوار‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫فیلتر‌و پارازیت رووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌‌و ب ‌ه‬ ‫واتایه‌كی تر‪ ،‬خواستی چینی ناوه‌ند بۆ‬ ‫چاكسازی‪ ،‬ب ‌ه نایاسایی راگه‌یه‌ندرا‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ك ‌ه هه‌روه‌ها ده‌نوسێت‪ :‬ئه‌میر‬ ‫موحبیان‪ ،‬لێكۆڵه‌ری سیاسی ك ‌ه پێشتر‬ ‫پشتگیری ئه‌حمه‌دی نژادی ده‌كرد ده‌ڵێت‬ ‫«چینی ناوه‌ند گه‌وره‌ترین توێژن ل ‌ه‬ ‫ئێراندا‪ ،‬هێڵی سه‌ره‌كی كێشمه‌كێش‬ ‫ل ‌ه نێوان نوێخوازی‌و سوننه‌ت ل ‌ه ئێران‬ ‫له‌ده‌ستی ئه‌م چینه‌دایه‌‪ .‬ئه‌وان ده‌یانه‌وێت‬ ‫ده‌نگیان ببیسترێت»‪.‬‬ ‫بۆچوونی به‌رپرسانی كۆماری ئیسالمی‬ ‫ل ‌ه سه‌رده‌می شۆڕشی ‪57‬ه‌و‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ئه‌و‌ه بوو‌ه ك ‌ه سه‌رجه‌م خه‌ڵكانی ئێران‬ ‫به‌رابه‌رن‪ ،‬هه‌رچه‌ند ب ‌ه بڕوای ئه‌وان‬ ‫ژماره‌یه‌ك كه‌سی دیك ‌ه شایانی سه‌رنجی‬ ‫زیاترن!‪ .‬ئه‌حمه‌دی نژاد ل ‌ه وته‌یه‌كیدا‬ ‫به‌م دوایان ‌ه ده‌ڵێت «میله‌تی ئێران ل ‌ه‬ ‫‪ 75‬ملیۆن به‌نده‌ی خوا‌و خه‌ڵكی وه‌فادارو‬ ‫الیه‌نگرانی نیزام پێكهاتووه‌‪ ،‬ئه‌ڵبه‌ت چین‬ ‫خواره‌وه‌‌و هه‌ژاران بۆ وه‌رگرتنی یارمه‌تی‬ ‫له‌ ئه‌وله‌ویه‌تدان»‪.‬‬ ‫به‌اڵم ل ‌ه روانگه‌ی ژنێكی دانیشتوی‬ ‫رۆژئاوای تاران‪ ،‬نیازی ده‌وڵه‌ت‬ ‫بۆ یارمه‌تی گه‌یاندن ب ‌ه هه‌ژاران‪،‬‬ ‫ئه‌ویش ل ‌ه رێگه‌ی دانی بڕێك پوڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫كورتبینانه‌یه‌‪ .‬غه‌زاڵه‌ی ته‌مه‌ن ‪ 53‬ساڵ‬ ‫ده‌ڵێت»هاوسه‌ری من هاورده‌كاری ماده‌ی‬ ‫شیمیاییه‌‪ ،‬به‌اڵم ب ‌ه هۆی ئابلۆقه‌كانه‌و‌ه‬ ‫ناتوانێت له‌سه‌ر ئه‌م كار‌ه به‌رده‌وام‬ ‫بێت»‪ .‬وتیشی «ئه‌و پێشتر د‌ه كه‌س‬ ‫كاریان بۆ ده‌كرد‪ ،‬پێم وابێت ئه‌وانیش‬ ‫هه‌ژاربوون‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه ئه‌م ده‌وڵه‌ته‌‌و ئه‌م‬ ‫ئابلۆقانه‌مان نه‌بوایه‌‪ ،‬هه‌م ده‌وڵه‌مه‌ند‌و‬ ‫هه‌م هه‌ژار‌و هه‌م خه‌ڵكی نێوان ئه‌م دوو‬ ‫چینه‌ ئێستا كار‌و پیشه‌یان هه‌بوو»‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬ ‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫ئه‌ندێشه‌‬

‫«عه‌بدواڵ موهته‌دی پشتی ب ‌ه مووسه‌وی و که‌ڕووبی به‌ستووه»‌‬ ‫هاوڕێ عومه‌ر ئیلخانیزاد‌ه سکرتێری‬ ‫گشتیی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی‬ ‫کوردستان له‌ دیمانه‌یه‌کی رۆژنامه‌ی‬ ‫ئاوێنه‌دا ب ‌ه ئاماژه‌ ب ‌ه وته‌کانی عه‌بدواڵ‬ ‫موهته‌دی‪ ،‬لێدوانه‌کانی ئه‌م دواییه‌ی‬ ‫ئه‌وی به‌ داخستنی ده‌رگای یه‌کگرتنه‌و‌ه‬ ‫وه‌سف کرد و سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش‬ ‫جه‌ختی له‌و‌ه کرده‌و‌ه ک ‌ه کۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫زه‌حمه‌تکێشان له‌ هه‌وڵه‌کانی خۆی بۆ‬ ‫یه‌کگرتنه‌وه‌ی ماڵی کۆمه‌ڵه‌ به‌رده‌وام‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی شۆڕشگێڕ ‌‬ ‫سكرتێری‌ كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی ئێران‪،‬‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫زه‌حمه‌تكێشان ‌‬ ‫ی وتوێژێكیدا‬ ‫ی له‌میانه‌ ‌‬ ‫ی موهته‌د ‌‬ ‫عه‌بدواڵ ‌‬ ‫ی ڤی‌” رایگه‌یاند‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ “رۆژهه‌اڵت ت ‌‬ ‫ی تێپه‌ڕینی‌ سێ‌ ساڵ‌ به‌سه‌ر‬ ‫كه‌ دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫جیابوونه‌وه‌ی ئه‌و الیه‌نه‌ی‌ به‌ناو ‌‬ ‫كه‌مینه‌ی‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندییه‌وه‌ خۆیان‬ ‫ناساند‪ ،‬سه‌رلێشێواوی‌‌و نائومێدییان‬ ‫لێده‌ركه‌وتووه‌و پێویست ‌ه بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ نێو‬ ‫ی دایك‪ .‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‪،‬‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫باوه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیلخانیزاد‌ه سكرتێری‌ گشت ‌‬ ‫عومه‌ر ‌‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستان‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت “قسه‌كانی‌ عه‌بدواڵی‌ موهته‌د ‌‬ ‫ده‌رگای‌ به‌ڕووی‌ گفتوگۆكانمدا بۆ‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌ به‌رته‌نگ كرده‌وه‌و وادیار‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی پاوه‌نخواز ‌‬ ‫ئه‌و هه‌ر له‌سه‌ر سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی ده‌ڕوا‌و هێشتا پشتی‌ به‌موسه‌وی‌‌و‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی من‬ ‫كه‌روبی‌ گه‌رمه‌‌و ئه‌وه‌ش به‌بڕوا ‌‬ ‫سیاسه‌تێكی‌ هه‌ڵه‌یه‌”‪.‬‬ ‫ی چل ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵه‌‪ ،‬ك ‌ه نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دامه‌زراو له‌سه‌روه‌ختی‌ هه‌ڵگیرسان ‌‬ ‫ی شا به‌ئاشكرا‬ ‫ی ئێراندا دژ به‌رژێم ‌‬ ‫شۆڕش ‌‬

‫ی‬ ‫خۆی‌ راگه‌یاند‌و له‌سااڵنی‌ ده‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌بات ‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫‪1980‬دا باسكێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫ی دژ به‌كۆمار ‌‬ ‫پێشمه‌رگایه‌ت ‌‬ ‫ئێران بوو‪ ،‬ئێستا بوون به‌چوار پێنج‬ ‫كه‌رت‌و په‌رته‌وه‌‪ ،‬به‌مدواییه‌ هه‌وڵێك‬ ‫له‌ئارادابوو بۆ یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ ئه‌و به‌ش ‌ه‬ ‫ێ سا ‌ڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌و‬ ‫له‌كۆمه‌ڵه‌ك ‌ه س ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی ‌ه جیابوونه‌وه‌ كه‌ عه‌بدواڵ ‌‬ ‫ی ده‌كرد ك ‌ه‬ ‫موهته‌دی‌ رابه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمۆنیست ‌‬ ‫ی ‪2000‬ه‌وه‌ له‌حیزب ‌‬ ‫له‌ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێران جیاببوونه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم عومه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیلخانیزاده‌ ئه‌م قسانه‌ی‌ عه‌بدواڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیازو مه‌به‌ست ‌‬ ‫موهته‌دی‌ به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌ ناوده‌بات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هاوڕێ عومەر ئیلخانیزاده‌ به‌ئاوێن ‌ه ‌‬ ‫ی كاك عه‌بدواڵ‬ ‫راگه‌یاند ك ‌ه “ئه‌و قسانه‌ ‌‬

‫كردوویه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌رگایه‌كیش بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫كرابێته‌و‌ه كه‌ ئینسان دیالۆگ بكات‬ ‫له‌پێناو یه‌كگرتنه‌وه‌دا‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ی زۆر به‌رته‌نگ كرده‌وه‌و‬ ‫ده‌رگایه‌ش ‌‬ ‫به‌ستی‌”‪.‬‬ ‫وتیشی‌ “جیا له‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ پێمانوای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وان هه‌ر له‌سه‌ر قه‌وانی‌ كۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیان به‌رده‌وامن‌و درێژ‌ه به‌سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی خۆیان ده‌ده‌ن‪ .‬چونك ‌ه‬ ‫پاوه‌نخوازان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر دووالیه‌ن یه‌كتریان قبوڵ نه‌بوو‪،‬‬ ‫حازر به‌دیالۆگ له‌گه‌ ‌ڵ یه‌كتر نه‌بن‪،‬‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌یه‌ك نابێت له‌نێوانیاندا”‪.‬‬ ‫به‌وه‌شكرد‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ ‌‬ ‫ئیلخانیزاد‌ه‬ ‫ك ‌ه ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر گفتوگۆیه‌ك‬ ‫ی یه‌كگرتنه‌وه‌ له‌نێوان‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وان‌و ره‌وتی‌ سۆسیالیست ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ ‌‬

‫ی كۆمۆنیست‬ ‫(كه‌ به‌مدواییه‌ له‌حیزب ‌‬ ‫ی‬ ‫جیابوونه‌ته‌وه‌)‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی كوردستاندا‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێشان ‌‬ ‫شۆڕشگێڕ ‌‬ ‫ی ” دووجار گفتوگۆمان‬ ‫له‌ئارادا بووه‌‌و وت ‌‬ ‫ی خواره‌وه‌دا‬ ‫ئه‌نجامدا‪ ،‬یه‌كه‌میان له‌ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووه‌میش هه‌ئیه‌ت ‌‬ ‫بوو‪ ،‬جار ‌‬ ‫هه‌ردووالمان هه‌م من‌و هه‌م كاك‬ ‫ی تیا به‌شدار بووه‌‪ .‬هه‌ر‬ ‫عه‌بدواڵش ‌‬ ‫ی روانگه‌مان‬ ‫له‌وێشدا مه‌علوم بوو جیاواز ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬قه‌راربوو درێژه‌ به‌گفتوگۆكانمان‬ ‫بده‌ین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وان لێی‌ كشانه‌وه‌”‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌وه‌كرد ك ‌ه كفتوگۆكان ‌‬ ‫ئه‌و باس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌گه‌ ‌ڵ ره‌وت ‌‬ ‫عه‌بدواڵی‌ موهته‌د ‌‬ ‫سۆشیالیستیش به‌بنبه‌ست گه‌یشتووه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ی سۆسیالیست ‌‬ ‫ی “ئێمه‌‌و ره‌وت ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫پێداگری‌ له‌سه‌ر دیالۆگێكی‌ ئاشكراو‬ ‫ی‬ ‫رووبه‌خه‌ڵك ده‌كه‌ین‪ ،‬تا هۆیه‌كان ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌‌و ئه‌و‬ ‫قه‌یران‌و گرفته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌سه‌ر ‌‬ ‫بنه‌ما‌و ئه‌ساس‌و سیاسه‌تانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كۆده‌بینه‌و‌ه ده‌بێت به‌ئاشكرا قسه‌ ‌‬ ‫لێبكرێ‌‌و باس بكرێت”‪.‬‬ ‫ی “به‌داخه‌و‌ه ئه‌و سیاسه‌ت ‌ه‬ ‫وتیش ‌‬ ‫راسته‌ی‌ كه‌ كاك عه‌بدواڵ به‌ره‌و‬ ‫موسه‌وی‌‌و كه‌روبی‌ هه‌یبوو‌ه له‌مباره‌شه‌و‌ه‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌ڵقه‌ ‌‬ ‫دووركه‌وته‌و‌ه له‌گوتار ‌‬ ‫جگ ‌ه له‌وه‌ش وادیار‌ه ئه‌و هه‌ر له‌سه‌ر‬ ‫ی پاوه‌نخوازی‌ خۆی‌ ده‌ڕوا‌و‬ ‫سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ئه‌مه‌ریكا‌و موسه‌وی‌‌و كه‌روب ‌‬ ‫پشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی من سیاسه‌تێك ‌‬ ‫گه‌رمه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌بڕوا ‌‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌”‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكیشدا كه‌ ئیلخانیزاد‌ه ته‌ئكید ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌وه‌كرده‌وه‌ ئه‌وان هیوابڕاو نابن له‌وه‌ ‌‬ ‫ی خۆمان‬ ‫ی “ئێم ‌ه هه‌وڵ ‌‬ ‫یه‌كبگرنه‌وه‌‪ ،‬وت ‌‬

‫ی كۆمه‌ڵه‌و فراوانتر‬ ‫ی ماڵ ‌‬ ‫بۆ یه‌كگرتنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌وه‌ش بۆ یه‌كگرتووییه‌ك له‌بزوتنه‌و‌ه ‌‬ ‫كوردیدا هه‌ر درێژه‌پێده‌ده‌ین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫قسه‌كانی‌ كاك عه‌بدواڵ به‌پێچه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی یه‌كگرتنه‌وه‌و كاركردن‬ ‫نیازو مه‌به‌ست ‌‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه بوو‪ .‬وێڕای‌ ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌ره‌فه‌تی‌ ئه‌و‌ه هه‌ی ‌ه ك ‌ه یه‌كبگرینه‌و‌ه‬ ‫چونكه‌ له‌سیاسه‌تدا هیچ ده‌رگایه‌ك هه‌تا‬ ‫سه‌ر داناخرێت”‪.‬‬

‫ئێم ‌ه پێمانوای ‌ه‬ ‫ئه‌وان هه‌ر له‌سه‌ر‬ ‫قه‌وان ‌ی كۆن ‌ی‬ ‫خۆیان به‌رده‌وامن‌و‬ ‫درێژه‌ به‌سیاسه‌ت ‌ی‬ ‫پاوه‌نخوازانه‌ ‌ی‬ ‫خۆیان ده‌ده‌ن‬

‫دابه‌شكردنی سامانی زانكۆ ئازاد خه‌مێكی دیكه‌ی ده‌سه‌اڵتدارانی رژیم‬ ‫ئا‪ :‬دواڕۆژ‬ ‫باڵه‌كانی‬ ‫نێو‬ ‫مشتومڕه‌كانی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی كۆماری ئیسالمی له‌سه‌ر‬ ‫سه‌روه‌تی‬ ‫دابه‌شكردنی سامان‌و‬ ‫زانكۆی ئازادی ئیسالمی‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫مه‌سه‌النه‌یه‌ ماوه‌یه‌كه‌ میدیاكانی ئێران‬ ‫به‌ خۆیه‌و‌ه سه‌رقاڵكردوه‌‪ .‬مه‌سه‌له‌یه‌ك‬ ‫كه‌ كه‌ڵێنه‌كانی نێو ده‌سه‌اڵتی رژیم‬ ‫زیاتر نیشان ده‌دات‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‬ ‫ره‌فسه‌نجانی‪،‬‬ ‫هاشمی‬ ‫سه‌رۆكی‬ ‫خوبره‌گان‌و‬ ‫مه‌جلیسی‬ ‫مه‌جمه‌عی دیاریكردنی به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫نیزام‪ ،‬ل ‌ه كاردانه‌وه‌یه‌كدا ب ‌ه حوكمی‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌ی به‌خشینی زانكۆی ئازاد‬ ‫وته‌كانی خومه‌ینی وه‌ك به‌ڵگ ‌ه دێنێته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه پشتگیری زانكۆی ئازادی كردوه‌‌و‬ ‫ئه‌و زانكۆیه‌ی وه‌ك زانكۆی ناده‌وڵه‌تی‬ ‫زانیوه‌‪.‬‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌له‌كاتی‬ ‫ره‌فسه‌نجانی‬ ‫دروستكردنی زانكۆی ئازاد خومه‌ینی‬ ‫جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌و‌ه كردوه‌ته‌و‌ه ك ‌ه ئه‌م‬ ‫زانكۆی ‌ه ده‌بێت خسوسی بێت‌و ده‌وڵه‌تی‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌شی راگه‌یاندوه‌ كه‌ خۆی‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌و كه‌سان ‌ه ده‌وه‌ستێت ئه‌گه‌ر‬ ‫ناڕازی بن‪.‬‬ ‫هاشمی ده‌ڵێت خومه‌ینی یه‌ك ملیۆن‬ ‫تمه‌نی وه‌ك یارمه‌تی دا ب ‌ه زانكۆ‌و‬ ‫به‌مه‌ش رێگه‌ی له‌ ناڕه‌زایی نه‌یارانی‬ ‫توندڕه‌و گرت‪.‬‬ ‫ئه‌م وتانه‌ی هاشمی ره‌فسه‌نجانی‬ ‫له‌كاتێكدا ل ‌ه سایته‌كه‌یدا باڵوكرایه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫یه‌كێك له‌ ئه‌ندامانی وه‌فدی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫زانكۆی ئازادی ئیسالمی رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ ئه‌م وه‌فده‌ مو به‌ مو وته‌كانی‬ ‫خامه‌نه‌یی جێبه‌جێ ده‌كات‪ .‬خامه‌نه‌یی‬ ‫پێشتر رایگه‌یاندبوو مه‌سه‌له‌ی به‌خشین‬ ‫(وه‌قف)ی زانكۆی ئازاد ك ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ره‌فسه‌نجانییه‌وه‌ خرابوویه‌ڕوو‪ ،‬كێشه‌ی‬ ‫یاسایی‌و شه‌رعی هه‌یه‌‌و ره‌تده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫خامه‌نه‌یی خوازیاری ئه‌وه‌ش بوو په‌یڕه‌و‬ ‫پرۆگرامێكی نوێ بۆ ئه‌م زانكۆی ‌ه ئاماد‌ه‬ ‫بكرێت‪.‬‬

‫ره‌فسه‌نجانی پێشتر رایگه‌یاندبوو ك ‌ه‬ ‫هیچ كه‌سێك ناتوانێت وه‌قفی زانكۆ‬ ‫ئازاد تێكبدات‌و وتبوی “ئه‌گه‌ر كه‌سێك‬ ‫ئه‌م ‌ه بكات‪ ،‬خوا له‌و به‌هێزتره‌‌و لێی‬ ‫وه‌رده‌گرێته‌وه‌“‪.‬‬ ‫عه‌لی خامه‌نه‌یی له‌نامه‌یه‌كدا بۆ ئه‌كبه‌ری‬ ‫هاشمی ره‌فسه‌نجانی‪ ،‬سه‌رۆكی وه‌فدی‬ ‫بااڵی زانكۆی ئازاد‌و مه‌حمودی ئه‌حمه‌دی‬ ‫نژاد سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی بااڵی ئینقالبی‬ ‫فه‌رهه‌نگی وه‌قفی زانكۆی ئازادی‬ ‫ره‌تكرده‌وه‌‪ .‬خامه‌نه‌یی له‌و نامه‌یه‌دا‬ ‫نوسیویه‌تی كه‌ پاش ئه‌و‌ه دوو وه‌فدی‬ ‫فێقهی‌و یاسایی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی وردیان‬ ‫له‌سه‌ر داراییه‌كانی زانكۆی ئازادی‬ ‫ئیسالمی ئه‌نجامدا به‌وه‌ ده‌ره‌نجام ‌ه‬ ‫گه‌یشتن ك ‌ه وه‌قفی داراییه‌كانی ئه‌و‬ ‫زانكۆیه‌ ل ‌ه رووی فێقهی‌و یاساییه‌و‌ه‬ ‫كێشه‌ی هه‌یه‌‌و وه‌فدی بااڵی ئه‌م زانكۆی ‌ه‬ ‫سه‌اڵحیه‌تی ئه‌م كاره‌ی نییه‌‪.‬‬ ‫له‌نامه‌كه‌دا هه‌روه‌ها ره‌خن ‌ه له‌ به‌شێك‬ ‫په‌سه‌ندكراوی‬ ‫ئه‌ساسنامه‌ی‬ ‫له‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی بااڵی ئینقالبی فه‌رهه‌نگی‬ ‫بۆ سه‌رپه‌رشتی كردنی زانۆك ئازاد‬ ‫گیراوه‌‌و جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌كراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫كه‌ “به‌سه‌رنجدان به‌ جه‌وهه‌ری‬ ‫ناخسوسی‌و ناده‌وڵه‌تی بوونی زانكۆی‬

‫ئازاد‪ ،‬پێویست ‌ه به‌نده‌كانی ‪‌5‬و‪10‬ی ئه‌و‬ ‫ئه‌ساسنامه‌یه‌ ده‌ستكاری بكرێت”‪.‬‬ ‫ل ‌ه به‌ندی ‪5‬ی په‌سه‌ندكراوی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫بااڵی ئینقالبی فه‌رهه‌نگیدا هاتو‌ه “زانكۆ‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌كی گشتی‌و ناده‌وڵه‌تییه‌‌و‬ ‫داراییه‌كانی وه‌ك دارایی گشتی دێت ‌ه‬ ‫ئه‌ژمار‌و هیچكام له‌ ئه‌ندامانی وه‌فدی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر‪،‬‬ ‫وه‌فدی‬ ‫دامه‌زرێنه‌ر‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ران‌و باقی به‌رپرسانی زانكۆ‬ ‫هیچ مافێكیان نی ‌ه داراییه‌كانی زانكۆ ل ‌ه‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان به‌كار بێنن‪.‬‬ ‫ئه‌م به‌نده‌ ل ‌ه ئه‌ساسنامه‌ی زنكۆی‬ ‫ئازاد‪ ،‬چاودێر‌و به‌ڕێوه‌بردنی ته‌واوی‬ ‫داراییه‌كانی زانكۆی ئازاد وه‌ك هه‌موو‬ ‫زانكۆ ده‌وڵه‌تیه‌كان ده‌خات ‌ه ژێر‬ ‫به‌رپرسیارێتی ده‌وڵه‌ت یا دامه‌زراو‌ه‬ ‫ده‌وڵه‌تییه‌كان‪ ،‬له‌حاڵێكدا ئامانج ل ‌ه‬ ‫دامه‌زراندنی ئه‌م زانكۆیه‌‪ ،‬دروستكردنی‬ ‫ناوه‌ندێكی فێركردنی ناده‌وڵه‌تی بووه‌‪.‬‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری په‌سه‌ندكردنی ئه‌م ماده‌یه‌‪،‬‬ ‫زۆرینه‌ی ئه‌ندامانی وه‌فدی به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫زانكۆ له‌الیه‌ن ده‌وڵه‌ته‌وه‌ دیاریده‌كرێن‌و‬ ‫حوكمه‌كانیان له‌الیه‌ن سه‌رۆك كۆماره‌و‌ه‬ ‫وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫له‌چوارساڵ له‌و‌ه پێشه‌و‌ه تا ئێستا‬ ‫ره‌فسه‌نجانی‬ ‫هاشمی‬ ‫ئه‌كبه‌ری‬

‫(سه‌رۆكی وه‌فد) عه‌بدولكه‌ریم موسه‌وی‬ ‫ئه‌رده‌بیلی‪ ،‬میرحسه‌ین موسه‌وی‪،‬‬ ‫عه‌بدواڵ جاسبی (سه‌رۆكی زانكۆ)‪،‬‬ ‫عه‌لی ویالیه‌تی (راوێژكاری خامه‌نه‌یی)‪،‬‬ ‫حه‌سه‌ن حه‌بیبی (یاریده‌ده‌ری پێشوی‬ ‫سه‌رۆك كۆمار) موحسین قومی‬ ‫(ئه‌ندامای نوسینگه‌ی خامه‌نه‌یی)‬ ‫حه‌سه‌ن خومه‌ینی (نه‌وه‌ی خومه‌ینی)‌و‬ ‫جه‌عفه‌ری تۆفیقی (مامۆستای زانكۆ‌و‬ ‫وه‌زیری پێشووی زانست) ئه‌ندامی‬ ‫وه‌فدی دامه‌زرێنه‌ری زانكۆی ئازاد بوون‪.‬‬ ‫له‌به‌ینه‌دا هاشمی‌و موسه‌وی‌و جاسبی‬ ‫له‌ئه‌ندامانی دامه‌زرێنه‌ری سه‌ره‌تایی بوون‬ ‫كه‌له‌گه‌ڵ خامه‌نه‌یی (سه‌رۆك كۆماری‬ ‫ئه‌و‌ه كات)‌و ئه‌حمه‌دی خومه‌ینی‪ ،‬ئه‌م‬ ‫زانكۆیان وه‌ك دامه‌زراوه‌یه‌كی ناحوكمی‬ ‫دامه‌زراند‪.‬‬ ‫داراییه‌كانی زانكۆ ئازادی ئیسالمی‬ ‫ب ‌ه راده‌یه‌ك زۆر‌ه كه‌ ب ‌ه یه‌كێك ل ‌ه‬ ‫جیهان‬ ‫زانۆكانی‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندترین‬ ‫ده‌ژمێردرێت ئه‌مه‌ش بیانوییه‌كی‬ ‫باش ‌ه بۆ گه‌رمبوونی مشتومڕی الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كانی نێو ده‌سه‌اڵتی كۆماری‬ ‫ئیسالمی‪.‬‬ ‫مێژووی باس‌و مشتومڕه‌كان له‌سه‌ر‬ ‫زانكۆی ئازاد بۆ ساڵی ‪ 1385‬ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬

‫كه‌ مه‌حمودی ئه‌حمه‌دی نژاد هه‌ڕه‌شه‌ی‬ ‫كاری شۆڕشگێرانه‌ی له‌سه‌ر زانكۆ كرد‪،‬‬ ‫دواتر ئه‌نجومه‌نی ئینقالبی فه‌رهه‌نگی‬ ‫له‌ ساڵی ‪1389‬ی هه‌تاوی ل ‌ه بڕیارێكدا‬ ‫ئه‌ساسنامه‌ی زانكۆكه‌ی نوسیه‌وه‌‪ .‬ئه‌و‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ه ته‌واوی داراییه‌كانی ئه‌م‬ ‫زانكۆیه‌ی ب ‌ه موڵكی گشتی ناولێبرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم وه‌فدی به‌ڕێوه‌به‌ری زنكۆی ئازادی‬ ‫ئیسالمی له‌ خه‌رمانانی ساڵی ‪88‬‬ ‫جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌كرده‌و‌ه ك ‌ه ته‌واوی‬ ‫داراییه‌كانی ئه‌م زانكۆی ‌ه وه‌قف كراوه‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر زانكۆك ‌ه هه‌ڵبوه‌شێته‌و‌ه هیچ‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌كی دیكه‌ ناتوانێت ده‌ست‬ ‫به‌سه‌ر داراییه‌كانیدا بگرێت‪.‬‬ ‫هه‌ڵویسته‌كانی‬ ‫به‌‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كان‬ ‫خامه‌نه‌یی‌و ئه‌حمه‌دی نژاد له‌دوای‬ ‫شانۆگه‌ری هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌ستی‬ ‫پێكرد كه‌ ناڕازیان سوور بوون له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی نابێت زانكۆ ئازاد بخرێت ‌ه ژێر‬ ‫كۆنترۆڵی ئه‌نجومه‌نی بااڵی ئینقالبی‬ ‫فه‌رهه‌نگی به‌سه‌رۆكایه‌تی ئه‌حمه‌دی‬ ‫نژاد‪.‬‬ ‫هه‌وڵه‌كانی ده‌وڵه‌تی ئه‌حمه‌دی نژاد بۆ‬ ‫كۆنترۆڵی داراییه‌كانی زانكۆ ئازاد ب ‌ه‬ ‫یاوه‌ری خامه‌نه‌یی به‌رده‌وامه‌‌و ئه‌ندامانی‬ ‫دامه‌زرێنه‌ری ئه‌م زانكۆیه‌ش جه‌خت‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌و‌ه ئه‌و سه‌رمای ‌ه‬ ‫گه‌وره‌یه‌ی له‌م زانكۆی ‌ه ك ‌ه زۆربه‌ی‬ ‫له‌ وه‌رگرتنی شهریه‌ ل ‌ه خوێندكاران‌و‬ ‫به‌خششی كه‌سانی توانایه‌‪ ،‬ب ‌ه قسه‌ی‬ ‫خۆیان بۆ خه‌ڵك ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چاودێران پێیان وایه‌ ته‌نیا مه‌به‌ستی‬ ‫سه‌ره‌كی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌م سه‌روه‌ت‌و‬ ‫داراییه‌ به‌ده‌ستی ده‌وڵه‌ت نه‌گات‪.‬‬ ‫زانكۆی ئازادی ئیسالمی ساڵی ‪1361‬ی‬ ‫هه‌تاوی ب ‌ه پشتگیری خومه‌ینی دروست‬ ‫كرا‪ .‬ئه‌م زانكۆی ‌ه ‪ 350‬لقی له‌سه‌راسه‌ری‬ ‫ئێران هه‌یه‌‌و زیاتر ل ‌ه یه‌ك ملیۆن‌و‬ ‫سێسه‌د هه‌زار خوێندكار ل ‌ه خۆده‌گرێت‬ ‫كه‌ له‌م رووه‌وه‌ سێهه‌مین زانكۆی‬ ‫جیهانه‌‪ .‬هه‌ره‌وها خاوه‌نی سه‌ره‌وت‌و‬ ‫سامانێكی زۆر‌ه ك ‌ه به‌شێكی زۆری‬ ‫ئاشكرا نه‌كراوه‌‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬

‫تایبەت‬

‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫‪11‬‬

‫راپۆرتی گەشتێکی سیاسی سکرتێری گشتی کۆمەڵە بۆ واڵتی سوئیس‬ ‫لە رۆژانی ‪26‬ی سێپتامبر تا کۆتایی‬ ‫مانگی سێپتامبر لە سەر داواکاریەک‬ ‫لە هاوڕێ عومەری ئیلخانیزادە‪ ،‬لە‬ ‫الیەن کومیتەی تەشکیالتی کۆمەڵە لە‬ ‫سوئیس‪ ،‬کۆمەڵێک دیدارو چاوپێکەوتن‬ ‫لەگەڵ حیزبە سیاسیەکانی سوئیسء‬ ‫کەسایەتیء رێکخراوەکان سازدرا بوو‪.‬‬ ‫هەروەها کۆمەڵێک نوێنەری حیزبە‬ ‫سیاسیەکانی کوردستانء کەسایەتیء‬ ‫چاالکوانانی سیاسی بۆ سمینارێکی‬ ‫سیاسی بانگهێشت کرابوون‪ .‬لەم‬ ‫راپۆرتەدا کورەتەیەک لەو چاالکیانەتان‬ ‫پێشکەش دەکرێت‪.‬‬ ‫دوانیوەڕۆی ‪26‬ی سێپتامبر لە‬ ‫شاری بیل سمینارێک سەبارەت بە‬ ‫بارودۆخی سیاسی ئێستای ناوچەکەو‬ ‫ئێرانء کوردستان بەڕێوەچوو کە‬ ‫هاوڕێ عومەری ئیلخانیزادە لەمبارەوە‬ ‫شیکردنەوەیەکی پێشکەشی ئامادەبووان‬ ‫کردوو سیاسەتەکانی کۆمەڵەی لە‬ ‫هەلءمەرجی ئێستای کوردستان‬ ‫تاوتوێکرد‪ .‬لەم سمینارەدا دەیان کەس‬ ‫لە نوێنەری حیزبەکانء چاالکوانانی‬ ‫سیاسی بەشداربوون کە بە پرسیارء‬ ‫تێبینیەکانی خۆیان باسەکانی ئەم‬ ‫سمینارەیان دەوڵەمەند کردوو بە گشتی‬ ‫پێشوازییان لە هەڵوێستەکانی کۆمەڵە‬ ‫کرد‪ .‬راپۆرتی تێروتەسەلی باسەکانی‬ ‫ئەم سمینارە دواتر باڵو دەکرێتەوە‪.‬‬ ‫هەروەها رۆژی ‪27‬ی سێپتامبر لە‬ ‫دەفتەری سەرەکی حیزبی سۆسیالیستی‬ ‫سوئیس لە شاری بێڕن پێتەختی ئەم‬ ‫واڵتە ئاغای پیتێر هاگ کۆبوونەوە‪ ،‬کە‬ ‫لەم دیدارەدا کە هاوڕێیان مەسعودی‬ ‫رێواسی‪ ،‬ئیدریس مورادیء ناسری‬ ‫ئازەخ تێیدا بەشداربوون‪ ،‬پێوەندی‬ ‫کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستانء‬ ‫حیزبی سۆسیالیستی سوئیس درایە بەر‬ ‫باسء بڕیاردرا ئەم پێوەندیە بەردەوام‬ ‫پتەوتر بکرێت‪ .‬لە تەوەرەیەکی دیکەی‬ ‫قسەوباسەکاندا هەلومەرجی سیاسی‬ ‫ئێرانء کوردستان باسی لێکرا کە‬

‫بۆچوونی هەر دوو الیەن زۆر لێک‬ ‫نزیک بووو پێداگریان کرد لەسەر‬ ‫پەرەپێدانی دیموکراسیء پێویستی‬ ‫پێکهێنانی ئاڵترناتێڤێکی دیموکراتء‬ ‫سێکۆالر کە ئێرانء هەروەها تەئکید‬ ‫لەسەر مافی نەتەوەکانی ئێرانکرا‪.‬‬ ‫ئاغای پیتێر هاگ داکۆکیء دڵسۆزی‬ ‫خۆیء حیزبی سۆسیالیستی‪ ،‬بۆ‬ ‫داخوازیەکانی گەلی کورد لە ئێران‬ ‫دەربڕیی‪ .‬هاوڕێ عومەر لەم دیدارەدا‬ ‫داوایکرد کە حیزبە سۆسیالیستء‬ ‫ئوروپا‬ ‫دیموکراتەکانی‬ ‫سۆسیال‬ ‫کرد‪ ،‬پشتگیری لە رەوتی سێکۆالرء‬ ‫دیموکراسیخواز لە ئێران‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫بزوتنەوەی رزگاریخوازانەی کوردستان‬ ‫بکەن‪ .‬لە تەوەرەیەکی دیکەی قسەکاندا‬ ‫پێداگری لەسەر خەباتی مەدەنیء‬ ‫سیاسی لە ئێرانء کوردستانکراء هەر‬ ‫دوو الیەن کۆک بوون لەسەر ئەوەی کە‬ ‫پەرەپێدانی خەباتی سیاسیء مەدەنی‬ ‫لە ئێران‪ ،‬ئەرکێکی هەرە گرینگەء‬ ‫بۆیە سیاسەتی سەرکوتء ئەشکەنجەء‬ ‫ئێعدام مەحکوومکراو تەئکیدکرایەوە کە‬ ‫دەسەاڵتی دیکتاتۆریی لەسەر بنەمای‬ ‫زەبرو زەنگء توندوتیژی‪ ،‬ناهێلێ‬ ‫جێگۆڕکێ بە شێوازی دیموکراتیک بکات‪.‬‬ ‫ئێوارەی هەمان رۆژی ‪27‬ی سێپتامبر‬ ‫هاوڕێ عومەری ئیلخانیزادەو هاوڕێیان‬ ‫مەسعودی رێواسی‪ ،‬ئیدریسی مورادیء‬

‫ناسری ئازەخ بەشداری کۆبوونەوەیەک‬ ‫بوون لەگەڵ کومیتەی نێونەتەوەیی‬ ‫خاچی سوور لە شاری ژێنۆ‪ .‬لەم‬ ‫چاوپێکەوتنەدا هەلءمەرجی پەنابەرانی‬ ‫ئێرانی لە کوردستانی عێراقء پێویستی‬ ‫پێڕاگەیشتنی خاچی سوور بە پەنابەران‬ ‫درایە بەر باس‪ ،‬بە تایبەت قسەوباس‬ ‫لەسەر کەمپەکانی پەنابەران لە باریکەو‬ ‫شێروانەو کاوە‪ .‬داواکاری وەڤدێکی‬ ‫دیکەی کۆمەڵە ئەوەبوو کە لە هەموو‬ ‫رێگەیەکەوە پشتیوانی لەم پەنابەرانەی‬ ‫نێو کەمپەکانء زۆر پەنابەری دیکەی‬ ‫کوردی ئێران لە شارەکانی کوردستانی‬ ‫عێراق بکرێء باس لە پێویستی‬ ‫چاالکبوونی سەلیبی سووری جیهانی‬ ‫کراء بڕیار دانرا کە رێکخراوی سەلیبی‬ ‫سوور لە رێگای هاوکارەکانیان لە واڵتی‬ ‫عێراقء کوردستانەوە هاوکاریەکی‬ ‫زۆرتری پەنابەرانء بە تایبەت سێ‬ ‫کەمپی باریکەو شێروانەو کاوە بکەن‪.‬‬ ‫شایانی باسە سبەینێ درێژەی ئەم‬ ‫راپۆرتە لە چاالکیەکانی هاوڕێ عومەری‬ ‫ئیلخانیزادە سکرتێری گشتی کۆمەڵە لە‬ ‫واڵتی سوئیستان پێشکەش دەکرێت‪.‬‬ ‫رۆژی ‪28‬ی سێپتامبر کومیتەی سوئیس‬ ‫بڕیاری دیداری لەگەڵ گری مولێر وتەبێژی‬ ‫حیزبی سەوزەکان لە پارلمانی سوید‬ ‫دانا‪ .‬ئاغای گری کولێر لە هەمانکاتدا‬ ‫سیاسەتی‬ ‫کومیسیۆنی‬ ‫ئەندامی‬ ‫دەرەوەی سوئیسە‪ .‬لەم چاوپێکەوتنەدا‬ ‫کە هاڕێ ناسری ئازەخ لەگەڵ هاوڕێ‬ ‫عومەری ئیلخانیزادە بەشداری بوون‪،‬‬ ‫راگۆڕینەوەیەک لە سەر بابەتەکان کرا‪،‬‬ ‫سەبارەت بە هەلءمەرجی ئێستای ئێران‬ ‫کوردستانء داوای کۆمەڵە ئەوە بوو کە‬ ‫حیزبی سەوزەکانء پارلمانی سوئیس‬ ‫هەڵوێستی روونیان هەبێ بۆ داکۆکی‬ ‫لە داخوازیایەکانی خەڵکی کوردستان‪.‬‬ ‫هەروەها پێشلکاریەکانی رژیمی ئێران‬ ‫لەمەڕ مافی مرۆڤء سەرکوتی نەیارانء‬ ‫بیرجیاوازان توندتر بدەنە بەر رەخنەو‬ ‫ئەو کردەوانەی رژیمی کۆماری ئیسالمی‬

‫مەحکووم بکەن‪ .‬لە بەشێکی دیکەى‬ ‫دیدارەکەدا باس لە درێژەی پێوەندیء‬ ‫پتەوکردنی پێوەندی حیزبە سەوزەکانی‬ ‫ئوروپاء کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی‬ ‫کوردستانکرا‪.‬‬ ‫رۆژی ‪29‬ی سێپتامبر هەر لە پارلمانی‬ ‫سوئیس هاوڕێ عومەری ئیلخانیزادە‬ ‫لەگەڵ هاوڕێیان‪ ،‬ئیدریس مورادیء‬ ‫مەسعوودی رێواسی چاویان کەوت‬ ‫بە ئاغای کارلۆ سومارۆگا وتەبێژی‬ ‫حیزبی سۆسیالیستء یەکێک لە حەوت‬ ‫وەزیری بەڕێوەبەری ئەم واڵتە‪ .‬لەم‬ ‫دیدارەدا بۆ جارێکی دیکە جەخت‬ ‫لەسەر پێوەندی حیزبی سۆسیالیستء‬ ‫کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان‬ ‫کراء هەروەها بارودۆخی ئێستای ئێرانء‬ ‫کوردستانء ئەگەرەکانی داهاتووی ئەم‬ ‫کۆمەڵگا درانە بەر باسء لێکۆڵینەوە‪.‬‬ ‫هەر دوو الیەن پێویستی پشتیوانی‬ ‫دیموکراسیخوازانەی‬ ‫خەباتی‬ ‫لە‬ ‫گەالنی ئێرانیان بە رەوا زانیء‬ ‫تەئکیدیان لەسەر پێکهێنانی بەرەو‬ ‫ئاڵترناتیڤێکی دیموکراتیک کردەوە‪.‬‬ ‫لە تەوەرێکی دیکەی قسەوباسەکاندا‪،‬‬ ‫داخوازیەکانی خەڵکی کوردستانء‬ ‫قورسایی بزوتنەوەی کورد لە پێگرتنی‬ ‫دیموکراسی لە ئێراندا پێداگری لەسەر‬ ‫کراو وەڤدی کۆمەڵە داوای ئەوەی‬ ‫کرد کە حیزبە سیاسیەکانء دەوڵەتی‬ ‫سوئیس پشتیوانی روونء بەهێز‬ ‫لەمافەکانی خەڵکی کوردستان بکەن‪.‬‬ ‫هەر لەو رۆژەدا هاوڕێ عومەری‬ ‫مورادیء‬ ‫ئیدریس‬ ‫ئیلخانیزادە‪،‬‬ ‫مەسعوودی رێواسی لەگەڵ ئاغای‬ ‫کاسپار هالێر جێگری سەرۆکی‬ ‫رێکخراوی نەتەوە هەڕەشەلێکراوەکانی‬ ‫جیهان کۆبوونەوە‪ .‬لەم دانیشتنەدا‬ ‫هەر دوو الیەن خۆشحاڵی خۆیان لە‬ ‫هاوکاریء پێوەندیەکانی تا ئێستا‬ ‫هەبوو‬ ‫رێککەوتنیان‬ ‫دەربڕییء‬ ‫کە پێوەندی کۆمەڵەء رێکخراوی‬ ‫چروپڕتر‬ ‫نەتەوەهەڕەشەلێکراوەکان‬

‫راگه‌یاندن ‌ی كۆتایی‌ پلینۆمی پێنجه‌می‌ کۆمەڵە‪...‬‬ ‫ی پلینۆم‪ ،‬رژیمه‌كانی‌ ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ بڕوا ‌‬ ‫ی ك���ورد‬ ‫ك���ه‌ خۆی���ان له‌گ��� ‌ه ‌ڵ پرس��� ‌‬ ‫ده‌س���ته‌ویه‌خه‌ن‪ ،‬خۆ ل ‌ه هیچ هه‌وڵێك‬ ‫ی‬ ‫ی بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫نابوێ���رن بۆ الواز كردن��� ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردس���تان له‌ هه‌ر به‌شێكی‌‪ .‬كۆمار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ زۆر له‌ عیراق ده‌س���ت ‌‬ ‫ئیس�ل�ام ‌‬ ‫ده‌ڕوات و ده‌س���تێوه‌ردانه‌كانی‌ ب���ۆ‬ ‫ی‬ ‫هه‌مووان ئاش���كرایه‌‪ ،‬له‌ ماوه‌ی‌ س���اڵ ‌‬ ‫ی جۆراوجۆر‪ ،‬هه‌ر ب ‌ه‬ ‫رابردوودا به‌ بیانوو ‌‬ ‫ی ناوچه‌ سنووریه‌كانه‌و‌ه‬ ‫بۆمباران كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تیرۆر و گوشار ‌‬ ‫ی ده‌ست ‌ه ‌‬ ‫هه‌تا ناردن ‌‬ ‫ی و ئاب���ووری‌‪ ،‬هه‌وڵی���داو‌ه‬ ‫سیاس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێمی‌ كوردستان ملكه‌چ ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫ی خ���ۆی‌ ل ‌ه‬ ‫خواس���ت و سیاس���ه‌ته‌كان ‌‬ ‫عیراق بكات‪ .‬راس���تیه‌كه‌ی‌ ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫رژیمی‌ ناوه‌ندیی‌ عیراقیش سوودی له‌م‬ ‫ی ئێران‬ ‫ی كۆماری‌ ئیسالمی ‌‬ ‫سیاس���ه‌ته‌ ‌‬ ‫بینیو‌ه و بە نهێنی و بە ئاشکرا هاوکری‬ ‫ی‬ ‫و هاوڕێیەتی ئێرانی کردووە‪ .‬حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردس���تانیش ه���ه‌م به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی و ه���ه‌م به‌هۆ ‌‬ ‫هه‌ڵكه‌وت��� ‌هی‌ ناوچه‌ی ‌‬ ‫گرفت��� ‌ه ناوخۆییه‌كانی‌‪ ،‬له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌م‬ ‫گوشارانه‌دا جگه‌ له‌ ناره‌زایی‌ سیاسیی‌‪،‬‬ ‫ی ل ‌ه ده‌س���ت‬ ‫هیچ دژكرده‌وه‌یه‌كی‌ جیدد ‌‬ ‫ی‬ ‫نایه‌ت‪ .‬ئێمه‌ وێ���ڕای‌ مه‌حكووم كردن ‌‬ ‫سیاس���ه‌تی‌ ئێران‪ ،‬باوه‌ڕم���ان وای ‌ه ك ‌ه‬ ‫ره‌وت���ی‌ ریزبه‌ندی���ه‌كان ل���ه‌ ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫و ده‌س���تێوه‌ردانی‌ ئێ���ران ل���ه‌ عیراق‬ ‫ی بۆ س���ه‌ر‬ ‫و ناوچه‌كه‌ و گوش���اره‌كان ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬ب ‌ه ناچار‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستانی‌ عیراق و حكومه‌ت ‌‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ئه‌م سیاس���ه‌ت ‌ه‬ ‫هه‌رێ���م ب���ه‌ره‌وڕوو ‌‬ ‫ده‌ستدرێژیكارانه‌یه‌ ده‌كاته‌وه‌‪ .‬هه‌ربۆی ‌ه‬

‫ی‬ ‫پلینۆم پشتیوانی‌ له‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عیراق و پته‌وت���ر كردن ‌‬ ‫كوردس���تان ‌‬ ‫په‌یوه‌ندی���ی‌ دۆس���تایه‌تی‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫حكومه‌ت ‌ه و له‌قاودانی‌ سیاس���ه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی ته‌واو‬ ‫كۆم���اری‌ ئیس�ل�امی‌ و دژایه‌تی ‌‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌م سیاس���ه‌تانه‌ی بە پێویست‬ ‫زانی‪.‬‬ ‫ی ئۆرگان���ه‌كان و پرس��� ‌ه‬ ‫ل��� ‌ه باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ته‌شكیالتیه‌كاندا و راپۆرت و باسه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌و‪ ،‬هه‌ندێك له‌ كرده‌وه‌كان‬ ‫دوابه‌دوا ‌‬ ‫درانه‌ ب���ه‌ر ره‌خن ‌ه و پێداگری‌ له‌س���ه‌ر‬ ‫پێویستیی‌ پته‌وتر كردنی‌ په‌یوه‌ندیه‌كان‬ ‫و رێسا حیزبیه‌كان هه‌ر ل ‌ه رێبه‌رایه‌تیه‌و‌ه‬ ‫ی دیك ‌ه كرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌تا هه‌موو ئۆرگانه‌كان ‌‬ ‫هه‌روه‌ها كه‌مبوونه‌و‌هی‌ باس و كۆبوونه‌و‌ه‬ ‫ی سیاسی‌ درای ‌ه به‌ر ره‌خنه‌‪.‬‬ ‫و په‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌مباره‌ی���ه‌وه‌ پلینۆم‪ ،‬س���ه‌رقاڵ‌ بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫رێبه‌رایه‌تیی‌ ب ‌ه كاروباری‌ به‌ڕێوه‌به‌رێت ‌‬ ‫و كه‌متر س���ه‌رقاڵ‌ بوونی‌ ب ‌ه سیاسه‌ت‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫دانان و قس���ه‌ و باس���ی‌ سیاس��� ‌‬ ‫ی سه‌رهه‌ڵدانی‌ ناڕێك‬ ‫هۆكارێكی‌ گرینگ ‌‬ ‫و پێكی‌ و نیزامیگه‌رێتی‌ زانی‌‪ .‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫رێكخس���تن و كۆنترۆڵ‌ كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���میناری‌ سیاسی ‌‬ ‫و وه‌رێ‌ خس���تن ‌‬ ‫مانگان ‌ه ل���ه‌ كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی و هه‌و ‌ڵ‬ ‫ی ل ‌ه‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫ی دیالۆگ ‌‬ ‫بۆ گه‌ش��� ‌ه كردن ‌‬ ‫ی خست ‌ه‬ ‫ی ته‌ش���كیالت ‌‬ ‫هه‌موو به‌شه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ركه‌كانی‌ خۆی���ه‌و‌ه و پێداگر ‌‬ ‫ریز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داهاتوو ‌‬ ‫ك���رده‌و‌ه ك���ه‌ رێكخس���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ وه‌اڵمده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ب ‌‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫كۆمیته‌ ‌‬ ‫ئه‌م پێویستیه‌ بێت و به‌م ئامانجه‌ بگات‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها پلینۆم كۆمه‌ڵێك به‌ڵگه‌نامه‌ و‬ ‫بڕیاری‌ له‌م���ه‌ڕ په‌یوه‌ندیی‌ ئۆرگانه‌كان‬

‫ی و‬ ‫و كۆمیس���یۆنه‌كانی‌ رێبه‌رایه‌ت��� ‌‬ ‫ی هه‌ركامه‌یان و‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵت ‌‬ ‫چوارچێوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ندی ‌‬ ‫ی كاری‌ كۆمیت ‌ه ‌‬ ‫یاسا و رێسا ‌‬ ‫په‌سند كرد كه‌ پێشتر ئاماد‌ه كرابوون و‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی ره‌چاو كردن و به‌ڕێوه‌بردن ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫په‌سندكراوانه‌ی‌ ل ‌ه هه‌مووان كرد‪.‬‬ ‫ی ره‌خن��� ‌ه گرت���ن ل ‌ه‬ ‫پلین���ۆم وێ���ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌مه‌ڕ كه‌مته‌رخه‌م ‌‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫كۆمیت ‌ه ‌‬ ‫یو‬ ‫ی چاالكی��� ‌‬ ‫ك���ردن ب���ۆ په‌ره‌پێدان��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی ته‌ش���كیالته‌كان ‌‬ ‫رێكخستن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر ‌‬ ‫ی رێكخس���تن ‌‬ ‫واڵت‪ ،‬پێویس���تی ‌‬ ‫یو‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫له‌م ب���واره‌دا به‌ كۆمیت���ه‌ ‌‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه راگه‌یاند‬ ‫ی ته‌شكیالت ‌‬ ‫كادره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خول ‌‬ ‫و ب��� ‌ه ئه‌رك��� ‌ه س���ه‌ره‌كیه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌ستنیش���ان‬ ‫ی چاالكیه‌كان ‌‬ ‫داهات���وو ‌‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ی ئاسۆسات خرای ‌ه‬ ‫هه‌ر له‌م به‌شه‌دا‪ ،‬كار ‌‬ ‫ب���ه‌ر باس و لێكدان���ه‌وه‌‪ .‬پلینۆم بایه‌خ‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م كه‌ناڵ ‌ه س���ه‌ته‌الیتیه‌ ‌‬ ‫و گرینگی ‌‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێش���ان دووپات‬ ‫ب���ۆ كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ك���رده‌و‌ه و ه���ه‌و ‌ڵ ب���ۆ درێ���ژه‌دان ب ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خسته‌ سه‌روو ‌‬ ‫ی ئه‌م میدیایه‌ ‌‬ ‫كاره‌كان ‌‬ ‫ئه‌ركه‌كان���ی‌ خۆیه‌وه‌‪ .‬هه‌روه‌ها باش���تر‬ ‫ی‬ ‫ی و ده‌ركه‌وتن ‌‬ ‫ی پرۆگرامه‌كان��� ‌‬ ‫كردن��� ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌ه‬ ‫ی و كادره‌كان ‌‬ ‫ی رێبه‌رایه‌ت ‌‬ ‫زیاتر ‌‬ ‫ی‬ ‫تێیدا له‌و باس���ان ‌ه بوو ك���ه‌ هاوده‌نگی ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫ی كۆبوونه‌وه‌كه‌ ‌‬ ‫هه‌موو هاوڕێیان ‌‬ ‫ی زیاتر ل ‌ه‬ ‫بوو‪ .‬بڕی���ار درا وردبینیه‌ك��� ‌‬ ‫ی به‌رنامه‌كاندا بكرێت و هه‌روه‌ها‬ ‫په‌خش ‌‬ ‫ی ناوه‌رۆك و‬ ‫بۆ بردن ‌ه س���ه‌ره‌و‌هی‌ ئاست ‌‬ ‫ی‬ ‫فره‌چه‌شنیی‌ به‌رنامه‌كان‪ ،‬كاری‌ جیدد ‌‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ناوخۆ یه‌كێك ‌‬ ‫ی ته‌شكیالته‌كان ‌‬ ‫چاالكی ‌‬

‫ی ئه‌م پلینۆم ‌ه بوو‪.‬‬ ‫دیك ‌ه ل ‌ه باس���ه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌م بواره‌دا په‌سندكراوه‌كانی‌ كۆنگره‌ ‌‬ ‫‪ 12‬ه���ه‌روا رێنوێنم���ان ده‌بێ���ت‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ی سیاس���ی‌‪،‬‬ ‫گۆڕان���كاری‌ ل ‌ه هه‌ل‌ومه‌رج ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویستیی‌ پێداچوونه‌و‌ه به‌سه‌ر شێواز ‌‬ ‫كار و تاكتیكه‌كاندا ده‌خوازێت‪ .‬بۆ ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫مه‌به‌ست ‌ه پلینۆم به‌ڕێو‌ه بردنی‌ سمینار ‌‬ ‫ی به‌ ئه‌زموونی‌ ئه‌م‬ ‫ی هاوڕێیان ‌‬ ‫ب ‌ه به‌شدار ‌‬ ‫ی‬ ‫بواره‌ خست ‌ه ریزی‌ ئه‌ركه‌كانی‌ كۆمیته‌ ‌‬ ‫ناوه‌ندیه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی پێشمه‌رگ ‌ه و‬ ‫ی هێز ‌‬ ‫ی ته‌شكیالت ‌‬ ‫چاالكی ‌‬ ‫ێ كرا‪.‬‬ ‫ئۆردووگاكانیش له‌ پلینۆمدا تاوتو ‌‬ ‫پالن ‌ه ئاماد‌ه كراوه‌كان بۆ ئه‌م مه‌به‌ست ‌ه‬ ‫لێكدران���ه‌و‌ه و هه‌ندێ���ك گۆڕانكاری‌ ل ‌ه‬ ‫ی ئۆردووگاكان���دا‬ ‫ش���ێوه‌ی‌ رێكخس���تن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وان ‌ه كادره‌كان ‌‬ ‫په‌سند كرا ك ‌ه به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫ی بازن���ه‌ی‌ كۆمیت���ه‌ ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت و ئه‌رك���ی‌ زیاتری���ان پ��� ‌‬ ‫ده‌س���پێردرێت‪ .‬هه‌روه‌ه���ا پ���ه‌روه‌رد‌ه‬ ‫ی هێزی‌ پێش���مه‌رگ ‌ه‬ ‫ك���ردن و بارهێنان ‌‬ ‫ی تاوتوێ‌ كرا‬ ‫ی چاالكیه‌كان ‌‬ ‫و چۆنیه‌تی��� ‌‬ ‫ی له‌س���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ كرایه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫و پێداگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ریزبه‌ندی ‌‬ ‫ێ به‌پێ ‌‬ ‫ئه‌م چاالكیان���ه‌ ده‌ب ‌‬ ‫پێویس���تیه‌كان و هه‌ڵوێس���ته‌كانمان ل ‌ه‬ ‫ی سیاسیی‌ ئێستادا بێت‪.‬‬ ‫هه‌ل‌ومه‌رج ‌‬ ‫لە بەش���ێکی دیک���ەی پلینۆمدا کاتی‬ ‫بەس���تنی کۆنگرەی داهاتووی کۆمەڵە‬ ‫دیاری کرا‪ .‬پلینۆم کۆمیس���یۆنێکی لە‬ ‫ژمارەی���ەک لە هاوڕێیان بۆ ئامادەکاریی‬ ‫کۆنگ���رە پێکهێنا بۆ ئ���ەوەی ئەنجامی‬ ‫باس���ەکانی بە نووس���راوە و گەاڵڵە و‬ ‫بەڵگەنامە بخاتە بەر دەستی کۆمیتەی‬ ‫ناوەندی‪.‬‬

‫بێتەوە‪ .‬بەشێکی دیکەی ئەم کۆبوونەوە‬ ‫قسەوباسێک بوو لەسەر رەوایی‬ ‫بزوتنەوەی کوردء پێوەندی لەگەڵ‬ ‫بزوتنەوەی مافخوازانەی نەتەوەکانی‬ ‫دیکەی جیهانء هەروەها گەاڵڵەکردنی‬ ‫هەرچی زۆرتی مەسەلەی کورد لە‬ ‫ناوەندەکانی جیهانی باسی لێکراو بە‬ ‫خۆشیەوە بیروبۆچوونەکان لێک نیزک‬ ‫بوونء بڕیاردرا بۆ ئەم مەبەستانە‬ ‫هاوکاریء پێوەندی زیاتریان هەبێت‪.‬‬ ‫رۆژی ‪30‬ی سێپتامبر لە شاری بێرن‬ ‫پێتەختی واڵتی سوئیس لە مقەڕیی‬ ‫ناوەندیی ئیدارەی پەنابەرانی سوئیس‪،‬‬ ‫هاوڕێ عومەری ئیلخانیزادەء کومیتەی‬ ‫سوئیس لەگەڵ گەورە بەرپرسانی ئەم‬ ‫ئیدارە کۆبوونەوە‪.‬‬ ‫لەم دانوستانەدا کێشەی پەنابەرانی‬ ‫کوردی ئێران درایە بەر باسء‬ ‫لێکۆڵینەوەو داخوازی کۆمەڵە ئەوەبوو‬ ‫کە واڵتی سوئیس کارئاسانی زۆرتر بۆ‬ ‫پەنابەرانی کورد لە سوئیس بکات‪.‬‬ ‫هەروەها لەگەڵ ئیدارەی پەنابەران‪،‬‬ ‫بارودۆخی نالەباری پەنابەرانی کورد‬ ‫لە کەمپەکانی باریکە‪ ،‬شێروانەو کاوە‬ ‫هەڵسەنگێندراء داواکاری کۆمەڵەوە‬ ‫ئەوە بوو کە واڵتی سوئیسء ئیدارەی‬ ‫پەنابەران هەوڵێکی جیددی بدەن‬ ‫بۆ چارەسەری کێشەی ئەم پەنابەرە‬ ‫کوردانە کە لە کەمپی رۆمادیەی عێراقەوە‬ ‫هاتوونء سااڵنێکی زۆرە بە ئاوارەیی‬ ‫دەژین‪ .‬هەر بۆیە بەرپرسانی ئیدارەی‬ ‫پەنابەرانی سوئیس بەڵێنی ئەوەیاندا‬ ‫کە ئەم پێشنیارانە بدەنە بەر باسء‬ ‫چارەسەرێکی جیددی بۆ ئەم مەسەلە‬ ‫بدۆزرێتەوە‪ .‬لەم سەفەرەدا هاوڕێ‬ ‫عومەری ئیلخانیزادە چاوپێکەوتنێکی‬ ‫کەسایەتیء‬ ‫ژمارەیەک‬ ‫لەگەڵ‬ ‫چاالکوانانی سیاسی کورد ئەنجامدا‬ ‫کە هەم گوێ بیستی قسەکانیان بوو‬ ‫هەم سەبارەت بە بارودۆخی ئێستای‬ ‫کوردستانء سیاسەتەکانی کۆمەڵە‬ ‫وتوووێژێکی تایبەتی ئەنجامدا‪.‬‬

‫پاشماوە‬ ‫ی پلینۆم‪ ،‬رێكخس���تن و‬ ‫دوایین باس��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ند ‌‬ ‫ی ناو كۆمیت���ه‌ ‌‬ ‫دابه‌ش���كاری ‌‬ ‫ی نێوان دوو‬ ‫بوو‪ .‬بڕی���ار درا ل ‌ه م���او‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوه‌ندی ‌‬ ‫ی كۆمیته‌ ‌‬ ‫پلینۆمدا‪ ،‬ئه‌ندامان ‌‬ ‫ل ‌ه كوردستان‪ ،‬رێبه‌رایه‌تیی‌ ته‌شكیالت‬ ‫ێ عومه‌ر‬ ‫وه‌ئه‌ستۆ بگرێت‪ .‬هه‌روه‌ها هاوڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گش���تی ‌‬ ‫ئیلخانیزاده‌ وه‌ك س���كرتێر ‌‬ ‫ی بوار‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه هه‌ڵبژێردرا و به‌رپرسان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كار ل ‌ه ن���او ئه‌ندامان ‌‬ ‫س���ه‌ره‌كیه‌كان ‌‬ ‫كۆمیت ‌هی‌ ناوه‌ندیدا هه‌ڵبژێردران‪ .‬هاوڕێ‬ ‫رەزا کەعب���ی وەک وتەبێژی کۆمیتەی‬ ‫ناوەندی دەستنیشان کرا‪ .‬له‌گه‌ ‌ڵ ته‌واو‬ ‫ی‬ ‫ی پێنجه‌م ‌‬ ‫ی ئه‌م به‌ش���ه‌‪ ،‬پلینۆم ‌‬ ‫بوون ‌‬ ‫ی ناوه‌ندی���ی‌‪ ،‬كۆتای���ی‌ ب��� ‌ه‬ ‫كۆمیت���ه‌ ‌‬ ‫ی هێنا‪.‬‬ ‫كاره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی ‌‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستان‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 12‬‬ ‫ی ‪ ،2010‬رێكه‌وت ‌‬ ‫‪3‬ی‌ نۆڤه‌مبر ‌‬ ‫ی ‪1389‬‬ ‫خه‌زه‌ڵوه‌ر ‌‬

‫‪10‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )45‬ساڵی سێهه‌م‪2010/11/13 ،‬‬ ‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫تایبەت‬

‫پیالنى رژێم دژ بە کۆمەڵە و خەڵکى کوردستان‬ ‫راگەیاندنى کۆمەڵە سەبارەت بە پیالنى‬ ‫رژێمى کۆمارى ئیسالمى دژ بە کۆمەڵە و‬ ‫خەڵکى کوردستان‬ ‫جەماوەرى ئازادیخوازى کوردستان‬ ‫هەروەکوو لە بەیانییەى رێکەوتى‬ ‫‪ 12‬خەرمانانى کومیتەى ناوەندیى‬ ‫کۆمەڵەدا‪ ،‬ئامادە بووین بە قبوڵکردنى‬ ‫هەموو بەرپرسایەتییەکانى خۆمان لە‬ ‫ئاست ئاکار و کردەوەى پێشمەرگەى‬ ‫کۆمەڵە و هەموو خەسار و سەرکەوتن و‬ ‫بە دوادا هاتنەکانى‪ ،‬بەڵێنمان دابوو کە‬ ‫راستییەکان وەک خۆى بە جەماوەر و راى‬ ‫گشتیى بگەیەنین‪ .‬ئێستا و لە درێژەى‬ ‫هەمان هەڵوێستدا بۆ روونکردنەوەى‬ ‫راستییەکان و دەرخستنى دەرەنجامى‬ ‫لێکۆڵینەوە‪ ،‬کۆى ئەنجامەکانى وردبینى‬ ‫و بە دوادا چوونەکانى دەستەى‬ ‫لێکۆڵینەوە و پرسینەوە لەم ماوەیەدا‪،‬‬ ‫دەخەینە بەر دەست جەماوەر‪.‬‬

‫پاش خەسارى گەورە و کەوتنە بۆسەى‬ ‫چەند کەس لە هێزى پێشمەرگەى کۆمەڵە‬ ‫و سەرهەڵدانى دیاردەى سەرەرۆیی‬ ‫و گیانى نابەرپرسایەتى لە رێزەکانى‬ ‫ئێمەدا‪ ،‬دەستەیەکى لێکۆڵینەوە و‬ ‫بە دواداچوون بۆ دۆزینەوەى هەموو‬ ‫ئاخێزگە و هۆکارەکانى ئەو دیاردەیە‪،‬‬ ‫پێکهات‪ .‬دەستەى لێکۆڵینەوە بە‬ ‫هاوکارى و یارمەتى رێکخستنەکان و‬ ‫هەموو دڵسۆزانى کۆمەڵە‪ ،‬لەم ماوەیەدا‬ ‫توانى ئەو سەرەداو و هێڵ و کەسانەى کە‬ ‫ببوونە هۆکارى ئەم رووداوانە بدۆزێتەوە‪.‬‬ ‫بە راشکاوی و شەفافیەتى تەواوەوە‬ ‫رادەگەیەنین کە‪ ،‬کەسێکى بەزیو‬ ‫و نەفەس نزم لە ریزەکانى هێزى‬ ‫پێشمەرگەدا و چەند دۆڕاو و کەسانێکى‬ ‫خۆفرۆشیش لە دەرەوەى ریزى پێشمەرگە‬ ‫و ئوردوگاى کۆمەڵە‪ ،‬بە هاوکارى و‬ ‫یارمەتى پڕۆۆژەى پێش دارێژراوى‬ ‫دەزگا جاسوسییەکانى رژێم و ناوەندە‬

‫سەربازى و سیخوڕییەکانى‪ ،‬ببوونە‬ ‫هۆى سەرهەڵدانى دیاردەى سەرەرۆیى و‬ ‫خەسارى سەرەوە‪ .‬سناریۆى دارێژراوى‬ ‫رژێم و ناوەندە ئەمنییەکانى کە بە‬ ‫هۆى ئەم تاقمە بەزیو و خۆفرۆشەوە‬ ‫بەرێوە دەچوو‪ ،‬بریتى بوو لە تێکدانى‬ ‫سیماى کۆمەڵە‪ ،‬پێکهێنانى بآ نەزمى لە‬ ‫ناو هێزى پێشمەرگە‪ ،‬شێواندنى دۆخى‬ ‫شارەکان و راوورووت و نانەوەى ئاشوب و‬ ‫ئازارى کەسانى سیوەیل‪ .‬لە داو خستنى‬ ‫پێشمەرگەى کاڵ و کرچ بە مەبەستى‬ ‫زەبر لێ وەشاندنیان‪ ،‬سووککردنى ئەم‬ ‫باسکە بەهێزەى گەلى زۆر لێکراو‪ ،‬نواندن‬ ‫و نیشاندانى دەسەاڵت و تەسەلوتى هێزە‬ ‫سەرکوتکار و ئەمنیەتییەکانى رژێم‪،‬‬ ‫بەشێکى تر بوون لەم پڕۆژەیە‪.‬‬ ‫پڕۆژەى سەرەوە بەرنامەیەکى بیر‬ ‫لێکراوى وەزارەتى ئیتیالعاتى رژێم بوو‬ ‫کە بە مەبەستى سەرکوتانەوەى بزوتنەوە‬ ‫کۆمەاڵیەتیەکانى کوردستان و هێزە‬

‫رەسەنەکانى‪ ،‬رێکخرا بوو‪ .‬چەواشەکاریى‬ ‫لە رۆشنى ئەندێشە و شەفافییەتى‬ ‫باوەر و بەها و پڕەنسیپەکانى کۆمەڵە‬ ‫و بزوتنەوەى رزگاریخوازى کوردستان‪،‬‬ ‫مەبەستى سەرەکى ئەم پڕۆژە بوو‪.‬‬ ‫جەماوەرى تێکۆشەرى کوردستان‬ ‫ئاگادار دەکەینەوە کە کۆى ئەم بەڵگە و‬ ‫دان پێدانانەى کە تاوانباران کردوویانە و‬ ‫وەدەست خستنى چەند زانیارییەکى هەرە‬ ‫گرینگى دەزگا سیخوڕى و ئەمنییەکانى‬ ‫رژێم‪ ،‬وەک “ناوەندى تایبەتى چاالکى‬ ‫سەربازیى رژێم لە کوردستاندا”‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەگەر و گومانەکان دەرەوێنێتەوە‬ ‫و جارێکى دیکە وەک هەمیشە ئەم‬ ‫پڕۆژەیەى رژێم پووچەڵ دەکرێتەوە‪.‬‬ ‫پێویستە بگوترآ لەم ماوەیەدا هەموو‬ ‫ماڵپەڕەکانى سەر بە سپاى پاسداران‪،‬‬ ‫ئیتالعاتى رژێم و سەرۆک کۆماریى بە‬ ‫یەک زمان و یەک مەتن ئەوەانەیان‬ ‫باسکردووە و نووسیوە کە بۆخۆیان لە‬

‫رێگاى کەسى نەفەس نزم و بەزیوەوە‬ ‫بۆ خەوشدار کردنى سیماى کۆمەڵە و‬ ‫بزوتنەوەى رزگاریخوازى کوردستان‬ ‫حەولیان بۆ داوە‪.‬‬ ‫دەستەى لێکۆڵینەوەى کومیتەى‬ ‫ناوەندیى کۆمەڵەى زەحمەتکێشانى‬ ‫کوردستان‬ ‫‪ 23‬خەزەڵوەر ‪1389‬‬ ‫‪ 15‬ئۆکتۆبر ‪2010‬‬

‫كۆمار ‌ی ئیسالمی‌ هه‌وڵیداو‌ه دز‌ه بكات ‌ه نێو ریزه‌كانی‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ كۆمه‌ڵه‌وه‬ ‫كوردستان بوون؟‬

‫سەبارەت بە پیالنى رژێمى کۆمارى‬ ‫ئیسالمى دژ بە کۆمەڵە و خەڵکى‬ ‫کوردستان هاوڕێ جەلیل ئازادیخواز‬ ‫لە وتوێژێکدا لەگەڵ رۆژنامەی ئاوێنە‬ ‫وردەکارییەکان دەخاتەڕوو‪ .‬دەقی‬ ‫چاوپێکەوتنەکە دەخوێننەوە‪.‬‬ ‫ی‬ ‫چه‌ند رۆژێك له‌مه‌وبه‌ر پێشمه‌رگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی سیخوڕیكردن‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ك ‌ه به‌تۆمه‌ت ‌‬ ‫بۆ كۆماری‌ ئیسالمی‌ ئێران ده‌ستگیر‬ ‫كرابوو‪ ،‬له‌ئۆردوگای‌ زڕگوێزه‌ڵ ‌ه هه‌ڵهات‪.‬‬ ‫ی لێكۆڵینه‌و‌ه له‌و‬ ‫ی ده‌سته‌ ‌‬ ‫ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ند ‌‬ ‫دۆسیه‌یه‌‌و ئه‌ندام ‌‬ ‫ی زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستان‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫"جه‌لیلی‌ ئازادیخواز" له‌م گفتوگۆیه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "ئیتیالعات دزه‌ ‌‬ ‫كردووه‌ته‌ نێو پێشمه‌رگه‌كانی‌ ئێمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ده‌كرێت‬ ‫له‌و‌ه‬ ‫باس‬ ‫ئاوێنه‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌نێو كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫ی جاسوس ‌‬ ‫تۆڕێك ‌‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی‌ كوردستاندا ئاشكرا‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بوو‌ه له‌خستنه‌ بۆسه‌ ‌‬ ‫بووه‌ كه‌ رۆڵ ‌‬ ‫ی رابردوو‬ ‫ئه‌و چوار پێشمه‌رگه‌ی ‌هی‌ مانگ ‌‬ ‫ی سنه‌ كوژران‪ ،‬ئایا ئه‌م ‌ه‬ ‫له‌نزیكی‌ شار ‌‬ ‫راسته‌؟‬ ‫ئازادیخواز‪ :‬ئه‌وه‌له‌ن‪ ،‬تۆڕی‌ جاسوسی‌‌و‬ ‫سیخوڕی‌ نه‌بوو‌ه له‌نێو كۆمه‌ڵه‌ تا‬ ‫بڵێین تۆڕه‌كه‌ ده‌ستگیر كراوه‌‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ی ئیتیالعات ‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌ راستی‌ بێت ده‌زگا ‌‬

‫ی كوردستانه‌و‌ه‬ ‫ئازادیخواز‪ :‬هه‌ر له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫بگر‌ه تاوه‌كو ئێران هاوكار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم ئه‌و‌هی‌ له‌نێو كۆمه‌ڵه‌دا سیخوڕ ‌‬ ‫ی بووه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫كردووه‌ ئه‌م كه‌سه‌ خۆ ‌‬ ‫به‌رده‌وام چووه‌ته‌وه‌و هاتووه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ راسته‌وخۆ ‌‬ ‫ئیتالعات هه‌بووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و‬ ‫ی یارمه‌تییان داوه‌و كاره‌كانیان‬ ‫كه‌سانه‌ ‌‬ ‫بۆ ئاسانكاری‌ كردووه‌‪.‬‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫كۆمار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌وڵیداو‌ه دز‌ه بكات ‌ه ئاوێنه‌‪ :‬به‌پێی‌ ئه‌و زانیارییانه‌ی‌ ال ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫‌رگ‬ ‫ه‬ ‫پێشم‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫هێز‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫ریز‬ ‫نێو‬ ‫ئێمه‌ن ئه‌م كه‌سه‌ له‌زیندانی‌ كۆمه‌ڵ ‌ه‬ ‫‌سێكیان‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫‌ست‬ ‫ه‬ ‫‌ب‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫بۆ‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌ڵ‬ ‫ه‬ ‫كۆم‬ ‫هه‌ڵهاتووه‌‪ ،‬ئایا وایه‌؟‬ ‫ی‬ ‫دۆزیوه‌ته‌و‌ه كه‌ پێشمه‌رگه‌ بووه‌‪ ،‬رۆڵ ‌‬ ‫هه‌بووه‌ له‌هه‌ڵخزاندن‌و فریوودان‌و ئازادیخواز‪ :‬سه‌ره‌تا با من ئه‌وه‌ بڵێم ك ‌ه‬ ‫بردنه‌و‌هی‌ ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی‌ به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی ئێمه‌ زیندانمان نییه‌‪ ،‬وات ‌ه شوێنێكمان‬ ‫سه‌ره‌ڕۆ رۆشتوونه‌ته‌وه‌‪ .‬له‌هه‌مانكاتیشدا نیی ‌ه ك ‌ه وه‌ك زیندان خه‌ڵكی‌ تیادا‬ ‫رۆڵیشی‌ هه‌بووه‌ له‌خستنه‌ بۆسه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بگرین‌و دایبنێین‌و چوارچێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌بێت‪ ،‬كۆمه‌ڵ ‌ه‬ ‫ی زیندان ‌‬ ‫به‌شێك له‌و پێشمه‌رگانه‌ی‌ به‌مدوایی ‌ه دیاریكراو ‌‬ ‫گه‌ڕاونه‌ته‌و‌ه كوردستان ‌‬ ‫ی زیندان نییه‌و پێیویستیشمان‬ ‫ی رۆژهه‌اڵت‪ .‬خاوه‌ن ‌‬ ‫‌دا‬ ‫ه‬ ‫‌رگ‬ ‫ه‬ ‫پێشم‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫به‌اڵم ئه‌م كه‌سه‌ كه‌ له‌ڕیز‬ ‫ی‬ ‫به‌زیندان نییه‌‪ .‬ئێم ‌ه ئه‌و كه‌سه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫‌سان‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫‌‌و‬ ‫‌بووه‬ ‫ه‬ ‫یه‬ ‫بووه‌‪ ،‬ده‌ستوپێوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حه‌وانه‌وه‌ی‌ هێز ‌‬ ‫گرتبوومان له‌ژوورێك ‌‬ ‫تریش له‌گه‌ڵی‌ ئیشیان كردووه‌ ك ‌ه پێشمه‌رگه‌دا له‌زڕگوێزه‌ڵ ‌ه هه‌روه‌كو ئه‌و‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ئۆردوگای‌ زڕگوێزه‌ڵه‌و خه‌ڵكه‌یتر بووه‌‪ ،‬ئه‌م كه‌س ‌ه له‌هاتن ‌ه‬ ‫ی ده‌ست‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ریزه‌كانی‌ هێزی‌ پێشمه‌رگه‌و ده‌ره‌وه‌یه‌كی‌ شه‌ودا ك ‌ه نیاز ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ بوون‪.‬‬ ‫ی هه‌بووه‌‪ ،‬چاودێرێكی‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫به‌ئاو ‌‬ ‫ی وه‌رگرتووه‌‌و‬ ‫بووه‌‪ ،‬له‌و ده‌رفه‌ته‌ كه‌ڵك ‌‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌م كه‌سانه‌ خه‌ڵك ‌‬ ‫ی هه‌ڵهاتووه‌‪ .‬هاوكات له‌گ ‌هڵ‌ هه‌ڵهاتنی‌ ئه‌و‪،‬‬

‫کۆچی دوایی هاورێ سه‌مه‌دی ئه‌حمه‌دی‬ ‫به داخ‌و په‌ژاره‌یه‌کی زۆره‌وه ئاگادار‬ ‫س‬ ‫کراینه‌وه‪ ،‬تێکۆشه‌ری ماندوونه‌نا ‌‬ ‫هاۆرێ سه‌مه‌دی ئه‌حمه‌دی ناسراو به‬ ‫سه‌مه‌د دریاز ‪ ،‬به‌یانی رۆژی هه‌ینی‪٢٣،‬‬ ‫ئۆکتۆبری ‪ ٢٠١٠‬بۆ هه‌میشه دڵی له‬ ‫لێدان که‌وت‌و مال‌ئاوایی له دۆستان‌و‬ ‫خۆشه‌ویستانی کرد‪.‬‬ ‫هاورێ سه‌مه‌دی ئه‌حمه‌دی وه‌ک یه‌کێک‬ ‫له پێشمه‌رگه دێرینه‌کانی کۆمه‌ڵه‪،‬‬ ‫سالیانێک له ناو رێزه‌کانی کۆمه‌ڵه‌دا دژ‬ ‫به رژیمی خۆینمژی کۆماری ئیسالمی‪،‬‬ ‫خه‌باتیی کردوه‌‪ .‬به‌داخه‌وه له شه‌ری‬ ‫ناسراو به ئاشی‌گۆاڵن له ساڵی ‪١٣٦٢‬‬ ‫هه‌تاویی له پێوه بریندار ئه‌بێت‌و‬ ‫ده‌که‌ویته‌ به‌رده‌ستی رژیمی کۆماری‬ ‫ئیسالمی‪.‬‬ ‫بۆ ماوه‌ی ‪ ٥‬سال له زیندانه‌کانی‬ ‫ورمێه‌و ته‌ورێز له‌‌ژێر ئه‌شکه‌نجه‌و ئازار‬ ‫دابووه‌و هه‌روه‌ها بۆ ماوه‌ی ‪ ٢‬سالیش‬ ‫بۆ شاری کازرون ته‌بعید کراوه‪.‬‬ ‫دوای رزگاربوونیشی له به‌ندیخانه‌‌و‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌گاکانی کۆماری ئیسالمی‪،‬‬

‫ده‌ستی له هه‌ڵسووران و تێکۆشان‬ ‫نه‌کێشاوه‌و شلگێرانه‌ به‌رانبه‌ر به‌م‬ ‫رژیمه خه‌باتی خۆی به‌ره‌وپێش بردووه‬ ‫به‌جۆرێک که ئه‌مسال چه‌ندجارێک‬ ‫له اڵیه‌ن ئیتالعاته‌وه ده‌ست‌به‌سه‌ر‬ ‫ده‌کرێت‌و له ئاکامی ئه‌شکه‌نجه‌و ئازاری‬ ‫زۆره‌وه ره‌وانه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی ورمێه‬ ‫ده‌کریت‪.‬‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی هاورێ سه‌مه‌د خاوه‌نی ‪٤‬‬ ‫شه‌هیدی‌ترن که له رێگای گه‌یشتن به‬ ‫ئامانجه‌ دێرینه‌کانی نیشتمانه‌که‌یان‌و‬ ‫رۆخانی کۆماری ئیسالمی‪ ،‬گیانی پاکی‬ ‫خۆیان به‌خت کردوه‪.‬‬ ‫پرسه‌و سه‌ره‌خۆشی خۆمان ئاراسته‌ی‬ ‫بنه‌ماله‌که‌یان ئه‌که‌ین‌و جارێکی‌تر‬ ‫په‌یمان تازه‌ئه‌که‌ینه‌وه تا روخانی‌و‬ ‫له‌ناوبردنی کۆماری نگریسی ئیسالمی‬ ‫ئیران‌و گه‌یشتن به ئامانجه‌کانمان‬ ‫ده‌ست له شۆرش ناکێشینه‌وه‌و رێگای‬ ‫پرله‌شانازی هاورێ سه‌مه‌دی ئه‌حمه‌دی‌و‬ ‫سه‌رجه‌م شه‌هیدانی کوردستان درێژ‌ه‬ ‫پێ‌ده‌ده‌ین‪.‬‬

‫ی كردووه‌‪ ،‬كه‌سێك‬ ‫ئۆردوگاك ‌ه سیخوڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خواره‌و‌ه بووه‌و ده‌ست ‌‬ ‫بوو‌ه له‌ڕیزه‌كان ‌‬ ‫نه‌گه‌یشتووه‌ به‌كۆمیته‌ی‌ ناوه‌ندی‌‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی زڕگوێزه‌له‌ ناوچه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌هۆی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ێ خۆت بشاریته‌و‌ه‬ ‫شاخاوییه‌‌و ده‌كر ‌‬ ‫ی‬ ‫تیایدا هه‌ڵهاتووه‌‪ .‬ئێمه‌ رێوشوێن ‌‬ ‫خۆمان گرتووه‌ته‌به‌ر‌و وێنه‌كه‌یمان‬ ‫داوه‌ به‌ئاسایش‌و به‌بازگه‌كان‌و به‌و‬ ‫ی ك ‌ه موموكین ‌ه لێوه‌ی‌ ره‌تبێت‪ .‬ئاوێنه‌‪ :‬باش ‌ه بۆ وا دره‌نگ هه‌ستان پێكرد‬ ‫خااڵنه‌ ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ش ده‌ربار‌هی‌ ئه‌و هه‌ڵهاتن ‌ه ك ‌ه ئه‌مه‌ سیخوڕه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا وه‌ك خۆت‬ ‫ی‬ ‫ی كردووه‌و رۆڵ ‌‬ ‫ی هاتوچۆی‌ ئێران ‌‬ ‫ده‌ڵێ ‌‬ ‫كراوه‌‌و هێشتا به‌ئاكام نه‌گه‌یشتووین‪.‬‬ ‫ی پێشمه‌رگه‌كانیشدا‬ ‫له‌خستنه‌ بۆس ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و كه‌سه‌ بزانین؟ هه‌بووه‌؟‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ده‌كرێ‌ ناو ‌‬

‫ئازادیخواز‪ :‬پێموای ‌ه جارێ‌ باش نیی ‌ه ئازادیخواز‪ :‬پێموانیی ‌ه دره‌نگ په‌یمان‬ ‫پێبردبێت‪ .‬چونك ‌ه ئه‌و سه‌نه‌دو‬ ‫ناوه‌ك ‌هی‌ بدركێنین‪.‬‬ ‫ی گیراون‌و ده‌ست ئێم ‌ه‬ ‫به‌ڵگه‌نامان ‌ه ‌‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌م كه‌س ‌ه له‌كه‌یه‌و‌ه له‌ناو كه‌وتون ئه‌وه‌لین سه‌نه‌دێكن كه‌ له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی كردووه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئیتیالعات ئاڵوگۆڕ ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌و هه‌رێمی‌ كوردستاندایه‌؟‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ نزیك ‌هی‌ هه‌شت نۆ مانگ‬ ‫ئازادیخواز‪ :‬نزیكه‌ی‌ دوو ساڵ ‌ه له‌ناو له‌مه‌وبه‌ر‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵه‌و له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندایه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئایا ئه‌م كه‌س ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‌ ئیتیالعات هه‌بوو‌ه‬ ‫ئاوێنه‌‪ :‬ئه‌م ‌ه زیاتر سیخوڕی‌ به‌سه‌ر راسته‌وخۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌سه‌ر یان خه‌ڵكێك هه‌بوو‌ه له‌هه‌رێم ‌‬ ‫چییه‌و‌ه كردووه‌‪ ،‬ئایا سیخوڕ ‌‬ ‫بۆ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانیان‬ ‫كوردستان‬ ‫سه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵه‌شه‌وه‌ كردووه‌؟‬ ‫رێكخستووه‌؟‬ ‫ی‬ ‫ی زیاتر كۆكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ئازادیخواز‪ :‬كاره‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێشمه‌رگه‌و ئازادیخواز‪ :‬راسته‌وخۆ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی بوو‌ه له‌سه‌ر هێز ‌‬ ‫زانیار ‌‬ ‫ی پێشمه‌رگه‌و له‌گه‌ ‌ڵ ئیتیالعاتی‌ ئێران هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی هێز ‌‬ ‫له‌سه‌ر هاتوچۆ ‌‬ ‫ی كه‌سانێكیش هه‌بوو‌ه یارمه‌تییان داو‌ه‬ ‫ی ك ‌ه خۆ ‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و تیمان ‌ه ‌‬ ‫ی كوردستان‌و‬ ‫هه‌ڵیخه‌تاندون‌و له‌گه‌ڵیان چووه‌ته‌و‌ه بۆ ك ‌ه كورد بوون له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر سنوور‌و له‌ناوه‌و‌هی‌ ئێرانیش‪.‬‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ناو ئێران‌و له‌سه‌ر هه‌لومه‌رج ‌‬

‫ئێران له‌ په‌له‌به‌ندی ئازادی‬ ‫چاپه‌مه‌نیه‌كان له‌نزمترین ئاستدایه‌‬ ‫له‌ راپۆرتی ساڵی ‪2010‬ی رێكخراوی ئێران ته‌نها جارێك له‌ ساڵی ‪ 2002‬له‌‬ ‫رۆژنامه‌نوسانی بێسنور سه‌باره‌ت ب ‌ه نێوان واڵتانێكدابوو كه‌ خاوه‌نی كێشه‌یه‌كی‬ ‫ئازادی چاپه‌مه‌نییه‌كان له‌واڵتانی جیهان‌و زۆر له‌ بواری چاپه‌مه‌نییه‌كان بوون‪ .‬له‌و‬ ‫له‌باسێكی راپۆرته‌كه‌دا له‌سه‌ر بارودۆخی كاته‌وه‌ ئێران به‌رده‌وام له‌پله‌ی كۆتایی ئه‌و‬ ‫چاپه‌مه‌نییه‌كان له‌ رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست ریزبه‌ندییه‌دایه‌‌و له‌ ریزی ئه‌و واڵتانه‌دایه‌ كه‌‬ ‫هاتوه‌ كه‌ ئێران وه‌ك سااڵنی رابردوو له‌بواری ئازادی چاپه‌مه‌نییه‌كان خاوه‌نی‬ ‫شوێنی خۆی له‌ خواروی ریزبه‌ندییه‌ك "دۆخی زۆرخراپ"ن‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش له‌حاڵێكدایه‌ كه‌ ساڵی ‪2009‬‬ ‫پاراستوه‌‪ .‬ئه‌م راپۆرته‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كات‬ ‫كه‌ سه‌ركوتی رۆژنامه‌نوسان‌و شارۆمه‌ندانی عێراق له‌نێوان ‪ 175‬واڵتدا پله‌ی ‪ 145‬دابووه‌‌و‬ ‫ئینترنێتی ئێران ك ‌ه به‌ وتی ئه‌م رێكخراوه‌ به‌م شێوه‌یه‌ ‪ 15‬پله‌به‌ره‌وژوور هه‌ڵكشاوه‌‪.‬‬ ‫له‌پاش هه‌ڵبژاردنه‌كانی سه‌رۆك كۆماری له‌ له‌و لیسته‌دا واڵتانێك وه‌ك ئێران كه‌ ساڵی‬ ‫ئێران ده‌ستی پێكرد‪ ،‬له‌ساڵی ‪2010‬دا به‌ رابردوو له‌ نێوان ‪ 175‬واڵت پله‌ی ‪172‬ی‬ ‫به‌ده‌ستهێنابوو‪ ،‬ئه‌مساڵ له‌ نێوان ‪ 178‬واڵت‬ ‫شێوازێكی توندتر به‌رده‌وامه‌‪.‬‬ ‫به‌ پێی راپۆرتەکە‌‪ ،‬بارودۆخی ئازادی پله‌ی‪175‬ی به‌ده‌ستهێناوه‌‌و له‌چاو ساڵی‬ ‫چاپه‌مه‌نی له‌ ئێران له‌ ساڵی ‪2002‬وه‌ تا ئێستا رابردوو دابه‌زینی به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌‪.‬‬ ‫به‌رده‌وام له‌ دابه‌زین بووه‌‪ .‬ئه‌م دابه‌زینه‌ له‌ له‌و لیسته‌دا فینالند یه‌كه‌می ریزبه‌ندییه‌كه‌یه‌‌و‬ ‫ساڵی ‪ ،2005‬ساڵی هاتنه‌سه‌ركاری ئه‌حمه‌دی واڵتانی كۆتایی لیسته‌كه‌ش ئێران‪ ،‬كوریای‬ ‫نژاد‪ ،‬به‌ شێوه‌یه‌كی ره‌چاو ئاشكرایه‌‪ .‬ئێران باكور‪ ،‬توركمنستان‌و ئه‌ریتره‌ن كه‌ به‌ پێی‬ ‫له‌ساڵی ‪ 2004‬له‌ نێوان ‪ 167‬واڵتی دینا پله‌ی پێوه‌ره‌كانی رێكخراوی رۆژنامه‌نوسانی‬ ‫‪158‬ی به‌ده‌ستهێنابوو‪ ،‬له‌حاڵێكدا له‌ساڵی بێسنور له‌ چاو ساڵی رابردوو بارودۆخی‬ ‫‪ 2005‬گه‌یشته‌ پله‌ی ‪ 164‬له‌ نێوان ‪ 167‬ئازادی رۆژنامه‌نوسی له‌و واڵتانه‌ به‌ره‌و‬ ‫واڵت‪ .‬له‌ ریزبه‌ندی سااڵنه‌ی‌ ئه‌م رێكخراوەدا‪ ،‬خراپی رۆیشتوه‌‪.‬‬

‫‪FES: 5\6‬‬

‫‪HOTBIRD11604 MHZ Horizontal Symbol 27500‬‬

‫په‌یوه‌ندی‪:‬‬ ‫‪radio@komala.eu‬‬

‫‪contact:‬‬ ‫‪info@asosat.tv - nwes@asosat.tv‬‬

‫بۆ خوێندنه‌وه‌ی دواڕۆژ له‌سه‌ر تۆڕی ئینتێرنێت سه‌ردانی‬

‫‪www.komala.net‬‬

‫بک ‌ه‬

‫‪dwaroj@komala.net‬‬

‫رادیۆی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان ‬

‫که‌ناڵی ئاسمانی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان‬

‫سه‌رنوسه‌ر‪:‬‬

‫عه‌تا ناسرسه‌قزی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری نوسین‪:‬‬

‫فه‌ریبا محه‌مـــــه‌دی‬

‫نه‌خشه‌ساز‪:‬‬

‫هه‌ژیر‬

‫دژی‌ به‌رد‌بارانکردنی‌ سه‌كین ‌ه ئاشتیان ‌ی‬ ‫كچان ‌ی ئۆكرانیا خۆیان ب ‌ه رووت ‌ی نیشان ‌ی ئێران دا‬ ‫ی بێ وێنه‌و سه‌رنج‬ ‫ل ‌ه چاالكیه‌ك ‌‬ ‫ی ئۆكرانیا‬ ‫ڕاكێشدا كۆمه‌ڵێك ل ‌ه كچان ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ی رێكخراوێك ‌‬ ‫ك ‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رده‌بارانكردن ‌‬ ‫ی بریار ‌‬ ‫واڵته‌ن دژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ل ‌ه الیه‌ن حكومه‌ت ‌‬ ‫سه‌كین ‌ه ئاشتیان ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئێرانه‌و‌ه ل ‌ه به‌رده‌م باڵوێزخان ‌ه ‌‬ ‫ی پایته‌خت خۆیان‬ ‫واڵت ‌ه ل ‌ه كیف ‌‬ ‫رووت كرده‌وه‌‬ ‫ی هه‌واڵ ل ‌ه ئۆكرانیا‬ ‫سه‌رچاوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫رایانگه‌یاند‪ :‬كۆمه‌ڵێك ل ‌ه كچان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رێكخراوێك ‌‬ ‫ئۆكرانیا ك ‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫ژنانن له‌و واڵته‌دا هێرشیان كردۆت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫ی ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫سه‌ر باڵوێزخان ‌ه ‌‬ ‫ی ب ‌ه‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئێران‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫ی بالوێزخان ‌ه زیان‬ ‫به‌رد باران كردن ‌‬ ‫ب ‌ه باڵوێزخان ‌ه ده‌گه‌یه‌نن وه‌كو‬

‫په‌ڕینه‌وه‌ ل ‌ه غوبار له‌ ‬ ‫واڵتی چین نمایش كرا‬

‫په‌رچه‌كردارێكیش خۆیان ل ‌ه به‌رده‌م‬ ‫كامێراكان دا رووت كرده‌وه‌‌و چه‌ندین‬ ‫ی ناره‌زاییان وته‌وه‌‪.‬‬ ‫دروشم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناڕه‌زایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌مه‌شیان وه‌كو چاالكیه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌كین ‌ه ئاشتیان ‌‬ ‫ی ل ‌ه سێداره‌دان ‌‬ ‫دژ ‌‬ ‫ی زینا‬ ‫ك ‌ه ل ‌ه الیه‌ن ئێرانه‌و‌ه ب ‌ه تاوان ‌‬ ‫ی ب ‌ه سه‌ردا سه‌پاو‌ه‬ ‫ی به‌رده‌باران ‌‬ ‫بریار ‌‬ ‫ئه‌نجام دا‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه خۆپیشانده‌ران‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ب ‌ه هۆ ‌‬ ‫مۆڵه‌تیان نه‌بوو‌ه ل ‌ه الیه‌ن پۆلیس‌و‬ ‫ی ئاسایشه‌و‌ه هێرشیان‬ ‫هێزه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫كراوه‌ت ‌ه س ‌هر‌و ل ‌ه به‌رده‌م باڵوێزخان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و واڵت ‌ه دوور خرانه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌و كاره‌شیان ل ‌ه الیه‌ن پۆلیسه‌و‌ه‬ ‫به‌ڵێننامه‌یان پێ پڕ كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫چواردەیەمین خولی فیستیڤاڵی گەالوێژ دەستیپێکرد‬

‫رۆژی چوارشەممەی رابردوو لە شاری‬ ‫‪14‬ەمین‬ ‫چاالكییەكانی‬ ‫سلێمانی‬ ‫فیستیڤاڵی ڕۆشنبیریی سااڵنەی‬ ‫«گەالوێژ» لە ژێر ناوونیشانی «ئازادیی‬ ‫عەقڵ دەروازەی داهێنانە» بەبەشداریی‬ ‫ژمارەیەكی زۆری نووسەر‌و ڕۆشنبیرانی‬ ‫كورد‌و عەرەب‌و بیانی دەستی پێ‬ ‫كرد‪ .‬لە كاتێكدا سەرپەرشتیی گشتیی‬ ‫فیستیڤاڵەكە ئاماژەی دا بەوەی‬ ‫ئامانجگەلێك لە دوای سازكردنی ئەم‬ ‫فیستیڤاڵەیە‪.‬‬ ‫مەال بەختیار سەرپەرشتكاریی گشتیی‬ ‫چاالكییەكانی فیستیڤاڵەكە لە وتاری‬ ‫دەستپێكردنی فیستیڤاڵەكەدا‪ ،‬وتی‬ ‫«یەكێك لە مەرجەكانی كردنەوەی‬ ‫فیستیڤاڵی گەالوێژ ئەوەیە دەرگە‬ ‫لەبەردەم ڕۆشنبیران‌و نووسەرانی گەنج‬ ‫وااڵ دەكات»‪ .‬ئاماژەی دا بەوەی «لە‬ ‫ماوەی ڕابردوودا زیاتر لە ‪ 100‬كەسایەتی‌و‬ ‫پێنووسی نوێ هاتوونەتە ناو دنیای‬ ‫داهێنان كە ئێستە لە فیستیڤاڵەكەدا‬ ‫ئامادەن»‪.‬‬ ‫فیستیڤاڵەكە بەچەند چاالكییەك‬ ‫دەستی پێ كرد وەك پێشاندانی‬

‫پێشانگەیەك لە هۆڵی تەوار‪ ،‬پاشان‬ ‫پێشكێشكردنی پارچە میوزیكێك‬ ‫لەالیەن تیپی (عەندەلیب)‌و چەندان‬ ‫چاالكی تر‪.‬‬ ‫ئەمساڵ ‪ 85‬دەقی شیعری‪45 ،‬‬ ‫چیرۆك‪ 38 ،‬لێكۆڵینەوە بەشداری‬ ‫دەكەن‪ ،‬فیستیڤاڵی ئەمساڵیش بەناوی‬ ‫نووسەر‌و ڕووناكبیری كۆچكردووی‬ ‫كورد (پرۆفیسۆر مارف خەزەنەدار)‬ ‫ەوە ناونراوە‪ ،‬جگە لە ڕۆشنبیران‌و‬ ‫نووسەرانی كورد‌و واڵتانی دراوسێ‪،‬‬ ‫نووسەر‌و ڕۆشنبیرانی واڵتانی (فرەنسا‪،‬‬ ‫ئیسپانیا‪ ،‬كازاخستان‪ ،‬ئێران‌و ئەڵمانیا)‬ ‫بەشداری لە فیستیڤاڵەكە دەكەن‪.‬‬ ‫ڤێستیڤالی گه‌الوێژ‪ ،‬ته‌نیا چوار‬ ‫به‌شداربووی رۆژهه‌اڵت به‌شداری ل ‌ه‬ ‫پێشبڕکێی خه‌اڵته‌کانی ڤێستیڤال‬ ‫ده‌که‌ن ک ‌ه خۆیان‌و به‌رهه‌مه‌کانیان‬ ‫بریتین له‌‪:‬‬ ‫ئه‌مین گه‌ردیگالنی‌‪-‬بۆكان‪ -‬نارنجی‌ فڕین‬ ‫چنوور فه‌تحی ‪-‬عه‌ودااڵنی به‌نوخبه‌بوون‬ ‫گه‌شتێك به‌نێو پێناسه‌و تیۆره‌كانی‬‫تایبه‌ت ب ‌ه نوخبه‌و نوخبه‌گه‌رایی‌و‬ ‫خه‌سارناسیی ‪-‬ئه‌م بابه‌ت ‌ه ل ‌ه چه‌ند‬

‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌ له‌ سلێمانی‌‬ ‫‪✉ peiwendiekan@komala.eu‬‬ ‫‪✆ 0533193729-07701363295-07701559457‬‬ ‫ناونیشان‪ :‬گه‌ڕه‌کی به‌ختیاری‪ ،‬به‌رامبه‌ر کۆمیته‌ی ‪8‬ی ریکخستنی یه‌کێتی‬

‫ڕه‌هه‌ندێكی ژیانی سیاسی‌و كۆمه‌اڵیه‌تیی‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫ی گورگێك‬ ‫ی – تا لوره‌كان ‌‬ ‫كه‌مال ئه‌مین ‌‬ ‫ئه‌م شیعره‌م دڵته‌نگه‌‬ ‫محه‌مه‌د مۆفه‌قی ‪-‬گۆرانییه‌یه‌ك بو‬ ‫ته‌نیایی داهۆڵه‌كان‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌کی ئاگادار ل ‌ه ڤێستیڤالی‬

‫گه‌الوێژ‪ ،‬سه‌باره‌ت ب ‌ه هۆکاره‌کانی‬ ‫که‌مبوونی رێژه‌ی به‌شداری کورده‌کانی‬ ‫رۆژهه‌اڵت رایگه‌یاند “ئه‌وان ده‌قی‬ ‫که‌میان ب ‌ه ده‌ست گه‌یشتوه‌‌و بۆیه‌ش‬ ‫رێژه‌ی به‌شداربووان له‌چاو سااڵنی‬ ‫رابردوو که‌مه‌‪ ”.‬هه‌روه‌ها گوشاره‌کانی‬ ‫ئێرانیشی ب ‌ه هۆکارێکی دیک ‌ه زانی‪.‬‬

‫په‌یوه‌ندیگرتن به‌ كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان‌‬ ‫كۆمیت ‌هی‌ ناوه‌ندیی‌ ‬

‫ ‪ komite.nawendi@komala.eu‬‬

‫ده‌بیرخانه‌‬

‫‪debirxane@komala.eu‬‬

‫ناوه‌ندی راگه‌یاندنی کۆمه‌ڵه‬

‫✉ ‌‪rageiandn@komala.eu‬‬

‫✆‬

‫‪07708663340 - 07480113948‬‬

‫فیلمی سینه‌مایی په‌ڕینه‌و‌ه ل ‌ه غوبار ل ‌ه‬ ‫ده‌رهێنانی شه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركی ل ‌ه‬ ‫شاره‌كانی شانگهای‌و پیكه‌ن ل ‌ه واڵتی‬ ‫چین نمایشكرا‪.‬‬ ‫ی راپۆرتی راگه‌یاندنی گشتی‬ ‫ب ‌ه پێ ‌‬ ‫كۆمپانیای نارین فیلم‪ ،‬فیلمی سینه‌مایی‬ ‫په‌ڕینه‌و‌ه ل ‌ه غوبار ل ‌ه ده‌رهێنانی‬ ‫سینه‌ماكاری كورد شه‌وكه‌ت ئه‌مین‬ ‫كوركی ل ‌ه رۆژانی ‪1‬تا ‪7‬ی نۆڤه‌مبه‌ر‬ ‫ل ‌ه شاره‌كانی شانگهای‌و پیكه‌ن له‌گه‌ڵ‬ ‫پێشانگای «شاریسم» ل ‌ه واڵتی چین‬ ‫نمایشكرا‪.‬‬ ‫فیلمی سینه‌مایی په‌ڕینه‌و‌ه ل ‌ه غوبار‬ ‫ك ‌ه تا ئێستا زیاتر ل ‌ه ‪ 50‬فیستیڤاڵی‬ ‫گرینگی سینه‌مای جیهان به‌شداری‬ ‫كردوه‌‌و زیاتر ل ‌ه ‪ 10‬خه‌اڵتی پڕبایه‌خی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌شی «سینه‌مای کوردستان»دا‪6 ،‬‬ ‫فیلمی کوردی ل ‌ه سینه‌ماکارانی کورد‬ ‫نمایشکران‪ ،‬له‌وانه‌‪:‬‬ ‫«رێگا» له‌ده‌رهێنانی «یه‌ڵماز‬ ‫گونای»‪ ،‬فیلمی «نیوه‌ی مانگ»‬ ‫ل ‌ه ده‌رهێنانی «به‌همه‌ن قوبادی»‪،‬‬ ‫فیلمی سینه‌مایی «ده‌یوید تۆڵهێلدان»‬ ‫له‌ده‌رهێنانی «مانۆ خه‌لیل»‪ ،‬فیلمی‬ ‫«براکوژی» له‌ده‌رهێنانی «یڵماز‬ ‫ئه‌رسه‌الن»‪ ،‬فیلمی «منااڵنی دیاربکر»‬ ‫له‌ده‌رهێنانی «میراز بیزار»‌و فیلمی‬ ‫«ڤودکا لیمۆن» له‌ده‌رهێنانی «هونه‌ر‬ ‫سه‌لیم»‪.‬‬ ‫شایانی باسکردن ‌ه ک ‌ه ئه‌م فیستیڤاڵ ‌ه‬ ‫ب ‌ه به‌شداری ‪ 308‬فیلم له‌واڵتانی‬ ‫جۆراوجۆری جیهان‪ ،‬ل ‌ه شانگهای‌و‬ ‫پیکه‌نی چین به‌ڕێوه‌چوو‪.‬‬

‫ په‌یوه‌ندییه‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌ له‌ هه‌ولێر‬ ‫‪✉ peiwendiekan2@komala.eu‬‬ ‫ ‪✆ 7504206999-07703606460-0662562916‬‬ ‫ ناونیشان‪ :‬گه‌ڕه‌کی ئازادی‪ ،‬به‌رامبه‌ر یاریگا‬