پێویستی داڕشتنی ئێستراتژییەکی ڕوونی سۆسیالیستی
پایزی سوور،
》3
پێشمەرگە ترپەی دڵی شاخە
》6
》 4
زستانی گەرم
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم
دوو هه‌فته‌نامه‌یه‌كی سیاسی گشتییه
ده‌ریده‌كات
سەروتار ئێران بەرەو کوێ؟ ئەرکی کوردستان؟
نرخ 500 :دینار
dwaroj@komala.com
كۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان
١٨ - ٢٠٢٠/٠٢/٠٣ی بەفرانباری 1398
کۆماری نائەمنی،کۆماری مەرگ
عومەر ئێلخانی زادە ئەو ڕۆژانە ھەموان بیر لە چارەنوسی رژیم دەکەنەوە ،لە الیەک دڵەڕواکە و ترسێکی تا ئێستا نەبوو ،بۆتە مۆتەکەی سەر دڵی بانترین کاربەدەستانی ئێران .لە الیەکی دیکشەوە رقێکی پەنگخواردوو لەگەڵ ھیوا و ئومێد دڵی ھەموو خەڵکی داگرتووە. ئیتر بۆ یار و نەیار ڕوونە ئەو رژیمە ناتوانێ وەک خۆی بمێنێ و گۆڕانی حەتمی بەڕێوەیە. ھەرتک ال لە دڵیاندا پرسیارێک دێت و دەچێ: چیمان بەسەر دێ؟ بۆ ئێمەش لە کوردستان
لەچەند رۆژی رابردوودا لە «ماە شار» فرۆکەیەک لە کاتی نیشتنەوەدا لە رێرەوی خۆی دەرچوو و هاتە نێو شارێکی ئەو شارە.رۆژێک بەرلەو
رووداوە فرۆکەیەک لەگەڵ فرۆکەخانەی خومەینی لە فرۆکەخانەی مێهراباد هەفتەیەک پێش ئەو
فرینی لە بەناچاری نیشتەوە. رووداوانە
فرۆکەیەکیتر کە بەرەو بەرێوە بوو لە دەشتێکدا نیشتنەوە بوو.پێش هەموو فرۆکەیەکیان بە مووشەک
مەشهەد ناچار بە ئەمانەش خستبووە
خوارەوە.هەموو ئەمانەش لە کاتێکدایە کە لەسەرتاسەری جیهان گشتی ئاسمانی ساڵمەترین و ئەرخەیانترین رێگاکانی گەشت کردنن ...بۆ ل ٥
ئەوە پرسێکی گرینگە ،بە تایبەت کە کوردستان ھەر لە سەرەتاوە دەنگی «نا»ی
دیداری پارتی پاشەڕۆژی سوورییە لە دەفتەری پێوەندییەکانی
داوە بە کۆماری ئیسالمی.
کۆمەڵەی زەحمەتکێشان لە هەولێر
ھەموو روداو و دیاردەکانی ئەو دوو مانگە دەریخست ئەو رژیمە الوازترە لەوەی کە نەیارانی دەرەکی و خەڵکی ئێرانیش لێی دەڕوانی. دەرکەوتووە شێری ماڵ و ڕێوی دەرێیە. بەڵێ ئێرانی ژێر دەسەاڵتی کۆماری ئیسالمی گڵۆڵەی لە لێژییە و وەک ئەوەی ھەیە ناتوانێ بمێنێتەوە .ھەم باری الری ئابوریی ئێرانی پێ ڕاست نابێتەوە ،بگرە بەو گەندەڵی و سیاسەتە چەوتانە چ لە ناوخۆ و چ لە دەرەوە ھەیەتی، ڕۆژ لەگەڵ ڕۆژ وەزعی ئابوریی ئێران خراپتر دەکات .ھڕوگیف و ھەڕەشەکانی بۆ دەرەوەی خۆی نەک کاریگەریی نەماوە ،بە پێچەوانە بەسەر خۆیدا شکاوەتەوە و نەیارانی دەرەکی زۆرتر یەکگرتوو کردوە و زیاتر لێی چێ بوون. خەڵکی ئێران وەزاڵە ھاتووە ،لە ھەمان کاتیشدا ترسی ڕژاوە .دروشمەکانی مانگی ڕابردوو دەریخست کولییەتی رژێمیان ناوێ ،.تەنانەت الیەن و ناوەندەکانی دەسەاڵتیش بە زۆری لێک ترازاو و نالێکن.
ڕژیم و دەسەاڵتەکەی ،کەش و ھەوای سیاسی ناوخۆی ئێران ،گۆڕانی گەورەی لە زیانی دەسەاڵت ،تێدا پێکھاتووە .ئیدی ئێرانی ئەوڕۆ ھی دوێنێ نییە ،داھاتوو
...بۆ ل 2
کۆبوونەوەی ناوەندی هاوکاری حیزبەکانی کوردستانی ئێران لە ئاستی بەرپرسانی یەکەم و بااڵی حیزبەکان سێ شەممە ڕێکەوتی ٩٨/١١/٨کۆبوونەوەی ناوەندی هاوکاری حیزبەکانی کوردستانی ئێران لە ئاستی بەرپرسانی یەکەم و بااڵی حیزبەکان پێک هات. دەســتپێکی کۆبوونەوە بە خێرهاتنی هاورێیانی بەشــدار لە الیەن بەرێز مستەفا هیجری لێپرسراوی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران و بەرپرســی دەورەیــی ناوەندی هاوکاری بوو ،پاشــان بــۆ رێزگرتن لە گیانــی پاکــی قوربانیانی بوومەلــەرزەی باکووری کوردســتان و هەموو شەهیدانی کوردستان خولەکێک بە بێدەنگی بە پێوە راوستانی راگەیاند. بــە دوای ئــەوەدا دەســتووری کاری کۆبوونەوەی خســتە بــەر نەزەری هاوڕێیانــی بەشــدار لە کۆبوونــەوە و پاش پەســەند کردنی ،یەکــەم بڕگەی کۆبوونەوەکــە ئاوڕدانــەوە و هەڵســەنگاندنێک بوو بــۆ کار و پێوەندییەکانی ناوەند لە ئاســتی نێونەتەوەیی و پێوەندی بە پرســی کورد لە کوردســتانی ئێــران ،دوای تاوتــووێ کردنــی ئــەم بابەتــە کوبوونــەوە هەنگاوەکانــی ناوەندیی بەرز نرخاندو کۆمەڵێک راســپاردە و بڕیاری بۆ بە ئاکام گەیشــتنی بەرنامــەی کاری ناوەنــد بــو هاورێیانــی هەیئەتــی دیــاری کــراو ســپارد.
...بۆ ل 2
ڕۆژی سێشەممە ڕێکەوتی ٢٠٢٠/٠١/٢٨شاندێکی پارتی رەوتی پاشەڕۆژی سووریا بە سەرپەرەشتی بەڕێز سلیمان عباس ئەندامی دەستەی کارگێری و فازل دلی ئەندامی ڕێبەری و بەرپرسی پێوەندیە کوردوستانییەکانی ئەو پارتە سەردانی دەفتەری پێوەندییەکانی کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان لە ھەولێریان کرد و لەالیەن ھاوڕێیان رەزا کەعبی جێگری سکرتێری گشتی، کەریم کەریمی ئەندامی دەستەی کارگێری و ھێمن بایەزیدپوور کادری ڕاگەیاندنی کۆمەڵە پێشوازییان لێکرا .لەو چاوپێکەوتنە
کە لە کەشێکی گەرم و سەمیمانە بەڕێوە چوو دووالیەن لە سەر باروودۆخی ڕۆژھەاڵتی ناوین و ناوچەکە و کوردستان قسە و باسیان کرد و بیر و بۆچوونەکانیان گۆرییەوە ،شایانی باسە کە دوو الیەن لە زۆربەی باسەکان بیری ھاوبەشیان بوو بریاریان دا درێژە بە دیدار و گفتگۆکانیان بۆ کاری ھاوبەش و پێوەندی چڕوپڕتر بدەن.
سیاسی
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ، Dwaroj@komala.com
پایزی سوور،زستانی گەرم
ڕەزا کەعبی جۆش و خرۆشی جەماوەری و بارۆدۆخی ئاڵۆزی سیاسی و،خواست و ئیرادەی نۆێ بۆ گۆرانکاری ،بۆ هەنگاونان لە پێناو ئازادی و دادپەروەری و بەستێنی تێکەوەپێچانی رژیمێکی سەرکوتگەر وتۆتالیتەر، سەرتاپای کۆمەڵگای ئێرانی داگرتووە. -١ئەو شۆرش وراپەرین و هەستانە جەماوەرییەی کە لە مانگی بەفرانباری ساڵی ١٣٩٦و لە نزیکەی ١٦٠شاری گەورە و چکۆلەی ئێران هاتەئاراوە، لە ڕاستیدا کۆماری ئیسالمی خستەبەردەم یەکێک لە ئەستەمترین قۆناغەکانی دەسەاڵتداریی خۆی. بەرەنگاری و ڕووبەرووبوونەوەی چەندین ڕۆژی یەک لەدوای یەکی جەماوەر بەرامبەر بە یەکێک لە رێکخراوترین و پرچەکترین دام ودەزگای سەرکووت کە مێژووی دیکتاتۆرەکاندا کەم وێنەیە ،دەسەاڵتداران و بناغەکانی دەسەاڵتی هێنایە لەرزین. -٢ڕاپەڕینی بەفرانباری ٩٦چەند ڕۆژێکی خایاند، بەاڵم هەم بە بیرورای گشتی خەڵکی جیهانی نیشاندا کە خەڵک هەتا چ رادەیەک لە کۆماری ئیسالمی بێزار بوون و ،هەمیش پەیامێکی رۆشن و مەحکەمی دایە دەسەاڵتدارنی رژیم .دانپێدانان و قسەی کاربەدەستانی گەورە و بچووکی رژیم هەتا ساڵێک دواتریش قوواڵیی ترس و رادەی دڵەراوکێی رژیمان لەو راپەرینە جەماوەرییە دەخستەروو. -٣لەراستیدا بەفرانباری ٩٦خاڵی وەرچەرخانی بەرنگاربوونەوەی کۆمەاڵنی خەڵک و بە تایبەت چینی کرێکار و توێژی زەحمەتکێش بوو بەرامبەر بە کۆماری ئیسالمی و دام و دەزگای سەرکوتگەری ئەم رژیمە. -٤چەند مانگ پاش مانگی بەفرانباری ٩٦یش، دەسەاڵتداران و هەڵوەرە جۆراوجۆرەکانیان بە سەرمەستیەکی ئاوێتە لەگەڵ ترس و نیگەرانییەکی قووڵی دەروونی باسیان لە سەرکووت و کۆتایی هاتنی راپەرینەکە دەکرد ،گەلێکیان نووسی و دەنگیان هەڵبری کە ئیتر مەجالی سەرهەڵدانەوەی راپەرین لە ئارادا نییە وکۆماری ئیسالمی توانی قەیران و مەترسیەکی جیددی تێپەرێنێ. -٥بەاڵم لە راستیدا مانگی بەفرانباری ٩٦و کەش وهەوا و بەستێنەکەی لە کۆمەڵگای ئێران نەسرایەوە. گۆرانکاری و پێشهاتە سیاسییەکان ،جوواڵنەوەی چین و توێژە جۆراوجۆرە کۆمەاڵیەتییەکان ،مانگرتنە کرێکارییەکان ،گردبوونەوە خوێندکارییەکان، مانگرتنی بەرین و سەرتاسەریی خەڵکی کوردستان و ملمالنێ و رووبەرووبوونەوەکانی خەڵک لە شوێنە جۆراجۆرەکان بەرامبەر بە رژیم هەروا لە ئارادابوو. ئەم خەبات و بەرەنگاریانە بە روونی قسە و ئیدعای بێ بنەمای رژیمی لەبابەت بنەبرکردن و سەرکووتی راپەرین و جوواڵنەوەی جەماوەری پووچەڵ کردەوە. -٦بەمجۆرە گەیشتینە مانگی خەزەڵوەری رابردوو. لەو مانگەدا چوونەسەری نرخی بێنزین بۆ سێ هێندەی نرخی پێشووی ،بوو بە هەوێنی تەقینەوەی بورکانی نەفرەت و بێزاریی جەماوەر و ،ئەو بزووتنەوە نارەزاییەتیە هەروەک بێزین بڵێسەی سەند و ،بە خێراییەکی بەرچاو بوو بە بزووتنەوەیەکی بەهێز و یەکگرتووانەی جەماوەری. -٧بزووتنەوەکەی مانگی خەزڵوەری رابردوو هەرچەند بە بەرباڵوی بزووتنەوەکەی مانگی بەفرانباری ٩٦ نەبوو و ماوەیەکی کەمتری خایاند ،بەاڵم لە رووی قوواڵیی بزووتنەوەکە و ورە و چاونەترسی جەماوەر بۆ رووبەرووبوونەوە بەرامبەر بە ماشێنی سەرکووت و داپڵۆسین و بوونە مەترسی بۆسەر بونیادەکانی ژریم و،لە روانگەی شکاندنی[هەیمەنە]ی رژیم لە ناوخۆ و لە ناوچەکە ،کەم وێنە بوو. -٨لەگەڵ سەرهەڵدانی یەکەمین نارەزایەتییە مەدەنییەکان بەرامبەر بە گرانبوونی نرخی بنزین
(کە هەڵبەتە بەخێرایی گرانبوونی نرخی بنزین کەوتە پەراوێزەوە) و ،دژکردەوەی زۆر دڕندانە و جینایەتکارانە و بەرنامەبۆدارێژراوی دام ودەزگای تۆقینی حکوومەت،نیشانەی سەرکووتگەری دەسەاڵتداران و دڵەراوکێیان بوو لە دووپات بوونەوەی «بەفرانباری .»٩٦هەڵسەنگاندن و لێکدانەوەی رۆژەکانی خەبات و بەرنگاربوونەوەی جەماوەریی لە مانگی خەزەڵوەردا و دەژکردەوەی دەزگای سەرکووت بەرامبەری ،لەبەریکترازانی نێوخۆی رژیم وترس و گوومان و دوودڵی دەسەاڵتداران لەحاندی داهاتووی خۆیان دەرخست و نیشانی دا کە رۆژی تۆڵەسەندنەوە و حیساب لێکدەرکردنی جەماوەری نزیک بوو. «-٩خەزەڵوەر»ی رابردوو گەلێک کاریگەریی قووڵ و ریشەیی کردە سەر هەستی خەباتکارانەی جەماوەر. هەستی متمانەبەخۆبوونێکی گشتی لەسەر شەقامەم و گۆرەپانەکان خستەرێ .چەند دەیە بوو کە کۆماری ئیسالمی بە تەرخانکردنی بووجەیەکی یەکجار زۆر حەولی دابوو کە بە خەڵک بسەلمێنێ هەرجۆرە راپەرین و خەباتێکی جەماوەری بێ کەڵک و بێ ئاکام و زیانبارە ،بەاڵم هەر ئەم خەڵکە جارێکیتر و بە دستی مستکراو و یەکدەنگ و یەکگرتوو رژانەوە سەرشەقام. «-١٠خەزەڵوەر» سەرلەنوێ شۆرشی کردە ئەجندای کاری جەماوەر .شۆرش وهەستی شۆرشگێرانە وخۆاست و ئیرادەی گۆرانکاری لە شەقامەکاندا کەوتە رێ .هەر هەمان ئەو «شۆرش»ەی کە لە سبەینێی هاتنەسەرکاری کۆماری ئیسالمی گەلێک کەس نەفرەتیان لێکرد و بە کردارێکی توندوتیژیان پێناسە دەکرد و بە رەوتێکی بێ ئاکام و بێ بەرنامە و بێ دەسکەوتیان دەناساند،لە کاتێکدا دیکتاتۆریی فاشیستی مەزهەبیی دەسەاڵتدار خەریکی رێکخستنەوەی «ئینقالب»ە حەیاتکاوەکەی بوو،قەڵەم بەدەستەکانی رژیم «،شۆرشگێرانی»پێشوو و حیزب و رەوتە مەرایکەر و پێداهەڵدەرەکانی رژیم بۆ ساڵیانی ساڵ نووسیان و گووتیان و وەزە و توانیان تەرخان کرد.بەاڵم دیتمان کە «شۆرش و ئنقالب» زۆر بە هێمنی و ئارامی بەاڵم لە قواڵیی کۆمەڵگادا و لە هەیبەتی جەماوەرێکی یەکگرتوودا و بۆ داستەبەر کردنی ژیانێکی باشتر گەرایەوە نێو کۆمەڵگا و مااڵن و شەقام و زانکۆ و کارخانە و کۆروکۆمەڵە جۆراوجۆرەکان. -١١راپەرینەکەی«خەزەڵوەر»ی رابردوو لەگەڵ درەندەیەکی بێ وێنەی دەزگای هەوسارپساوی سەرکووت بەرەوروو بوویەوە.بە ئاشکرا دیار بوو کە ئەو سەرکووتە رێکخراو و بەرین و خێرایە لە پێشدا بەرنامەبۆدارێژراو بوو .پاش راپەرینەکەی مانگی بەفرانباری ٩٦رژیم و دەزگا سەرکوتگەرەکەی و بە تایبەتی سپای پاسداران دەستیان دایە خۆرێکخستنەوە وبردنی ئاستی توانی سەرکوت و داپڵۆسینیان.هەر بەو هۆیەش بوو کە دەام ودەزگای سەرکوتگەری ئەو رژیمە لەیەکەمین چرکەساتەکانی راپەرینە جەماوەرییەکەی«خەزەڵوەر» دا بە شێوەیەکی زۆر رێکخراو و بە درندەیی و وەحشیگەرییەکی بێ وێنە و زۆر بە پالن و بەرنامە دەستان دایە سەرکووت و رووبەروو بوونەوە لەگەڵ جەماوەری خەڵک.تەنانەت ماشێنی سەرکووتی ئەم رژیمە شێوازە نوێیەکانی سەرکوتکردنیشی تاقی کردەوە(.ئەوانیش وەک زۆربەی رژیمە دیکتاتۆر و خۆسەپێن و دام ودەزگا سەرکووتگەرەکان،ئەزموونیان وەرنەگرت). -١٢سەرەرای ئەوە نەتەنیا هێز و هەیمەنەی نێوپووچی دەزگای سەرکوتگەری ئەم رژیمە هەموو ئەو جینایەت و درەندەییە بەرباڵوانەی کردیان تێکرووخا ،بەڵکوو رژیمی ئیسالمی بە بەرچاوی هەموو خەڵکی دنیا و لە پێگەی ناوچەییەوە و لە رووی هاوسەنگی هێزی نێوان جەماوەر و دەسەاڵت دۆراندی.بێگومان شکستی رژیم لە «خەزەڵوەر»دا کاریگەری و دەورێکی بەرچاوی بوو بۆ سەرهەڵدان و بزووتنەوە جەماوەرییەکانی لوبنان و عێراق لە دژی بوونی کۆماری ئیسالمی لەو واڵتانە. دەستپێکی «خەزەڵوەر» -١٣راپەرینەکەی ریزبەندیەکی نوێیە لە نێوان جەماوەر و دەسەاڵتی ئیسالمی.قورسایی هێزی بەرەی جەماوەر لە رووی
بەرزبوونی وەر ،رەوایی و بێ باکی و هیوا بە داهاتوو و هێز و توانی گۆرانکاری تێیاندا بەرچاو بوو.رژیم دەستی دایە کوشتار و درەندەییەکی بەرباڵو کە هەتا ئێستاش کاریگەرییەکانی هەر ماون،بەاڵم ئەو درندەییە نەتەنیا هیچ خزمەتێکی بە پێگەی رژیم و بەهێزکردنی وداسەپاندنی کەشی ترس وتۆقاندن و پەژیوانی وبێ هیوابوونی خەڵک لە شۆرش وراپەرین نەکرد،بەڵکوو سەرکەوتنی بزووتنەوەی جەماوەری وئازادیخوازانەی عەداڵەتخوازانە لێکەوتەوە. -١٤بزووتنەوەی «خەزەڵوەر» کورت ماوە بوو ،بەاڵم گەلێک کاریگەری قووڵ و درێژماوەی دانا. لەراستیدا قەتیس مانەوەی ئەو جوواڵنەوەیە لە چوارچێوەیەکی دیاریکراو ،بێدنگ مانەوەی بەشێکی زۆر لە شارە گەورەکان و بەشدار نەبوونی چینی مامناوەندی کۆمەڵگا،نەبوونی «رەهبەری» یان ئاڵترناتیڤێکی چەپ و سوسیالیستی و جەماوەریی خاوەن پێگە،یەک نەبوونی دروشمەکان،جیاوازی بەشداربووان لە شارە جۆراوجۆرەکان وهیتر،ئەمانە بە گشتی بوونە هۆکار و رێگر لەبەردەوام و خرۆشی ئەم بزووتنەوە بێ وێنەیە. کۆماری ئیسالمی هێشتا خاوەن هێز و کەرەسە و دەزگای سەرکوتگەرە کە لە پێناو درێژکردنەوەی تەمەنی دەسەاڵتەکەی پشتیان پێدەبەستێ ،بۆیە چەندین راپەرین و هەستانی بەرینی جەماوەری پێویستە بۆ ئەوەی درز و کەلێنی قووڵتر لە جەستەی دارزیوی بکرێ. -١٥راپەرینەکەی «خەزەڵوەر»ی ٩٨رووخسار وتایبەتمەندی ئێستای نارەزایەتییەکانی لە ئێران دەرخست ،ئەویش ئەوەیکە مەودای هاتنە مەیدانی جەماوەری خەڵک یان سەرهەڵدانی بزووتنەوەیەک لە هەر ١٠ساڵ یەک جار بۆ ٢ساڵ و لەم دواییانەشدا بۆ کەمتریش دابەزیوە و چاوەروان دەکرێ ئەو ماوەیە کورتتریش ببێتەوە.هەر ئەو الیەن و تایبەتمەندییەشە کە جۆش و خرۆشێکی تایبەتی داوە بە کەش و هەوای سیاسی و بزووتنەوە نارەزاییەتییەکان.لەگەڵ سەرهەڵدانی هەر قۆناغێکی نوێ لە جوواڵنەوە نارەزاییەکان ،جەماوەری خەڵک زیاتر هەست بە کۆنترۆڵ و ئاست بەرزیی هێزی خۆیان بەرامبەر بە رژیم دەکەن و ئەو متمانەبەخۆبوونە هێز و ورەیەکی زیاتری بۆ هەڵبژاردنی دروشمی شەفاف و قایم و رادیکاڵتر و دیاریکردنی نامانجەکانیان پێبەخشیون. -١٦کۆماری ئیسالمی بە بێرەحمی و درەندەییە هەمیشەییەکەی خۆی رووبەرووی راپەرینەکەی «خەزەڵوەر» بوویەوە .پالن و بەرنامەی کوشتار و رەشە کوژییەکی درندانەیان دارشت.ئەم کوشتارە بەرینە لە ماوەیەکی زۆر کورتدا دەریخست کە ئەم رژیمە هەتا چ رادەیەک لە راپەرینی جەماوەری دەترسێ. -١٧هەرچەند راپەرین و هەستانی جەماوەر دامرکایەوە(کە کەم کەس چاوەروانی بەردەوامبوونی درێژماوەی ئەو جوواڵنەوەیەیان هەبوو) ،بەاڵم سەرەرای ئەو کوشتارە درندانەی کە کردیان،کەش
و هەوای خۆراگری ،مافخوازی و نارەزاییەتی و تایبەتمەندیی دژبەربوونی بزووتنەوەکە هەر لەسەر جێی خۆیەتی .لەراستیدا ئەوە رژیمە دەبێ خۆی یەکال کاتەوە .بزووتنەوەی جەماوەری قورس وقایم هەنگاو بە هەنگاو بەرەو پێش دەچێ و لەهەر قۆناغێک لە سەرهەڵدانەوە و هاتنە مەیداندا رژیم بەرەو ئەو دوو بژاردەیە دەبات کە یان سەرکووتی تووند و خوێناوی(کە بەرە بەرە کاریگەریەکانی لەدەست دەدا)،یان پەندوەرگرتن لە چارەنووسی رژیمە سەتەمکار وسەرکوتگەر و دیکتاتۆرەکانیتر،مێژوو هەتا ئێستا پێچەوانەکەی سەلماندووە. بزووتنەوەکەی کاریگەرییەکانی -١٨هێشتا مانگی «خەزەڵوەر» بەسەر رووداو و پێشهاتە سیاسییەکانی و رووبەرووبوونەوەکانی نێوان خەڵک دەسەاڵتەوە مابوو کە کوشتنی قاسم سولەیمانی و دواتر شانۆگەریی ناشتنەکەی وسەرەنجام رووداوی خستنەخوارەوەی فرۆکەی نەفەرهەڵگر وبێ ئابرووی وریسواییە قەرەبوونەکراوەکەی بۆ نیزام،بەستێنی و بواری گەلێک سەرهەڵدانی جەماوەری رەخساند. ئامانجی کۆماری ئیسالمی ئەوە بوو کە بە وەرێخستنی شانۆگەری ناشتنی ئەو تەرمە،بەسەر کەش وهەوای نارەزاییەتیەکانی دوو ساڵ رابردوودا زاڵ بێت ،هەر بۆیە بە تەرخانکردنی بووجەیەکی یەکجار قەبە و خەیاڵی وبە کۆکردنەوەی هێزەکانی ئەو شانۆگەرییەی وەرێخست ،بەاڵم زۆری نەخایاند بارۆدۆخەکە لە دژی خۆیان هەڵگەرایەوە. -١٩کوژرانی قاسم سولەیمانی کە لە راستیدا زەبرێکی کاریگەر بوو لە بوون و هەیمەنەی رژیمی ئیسالمی لە رۆژهەاڵتی ناوەراست ،لێکەوتە نێوخۆیەکانی گاڵتەجارانەی چاوەروانکراوبوون.هێرشی تۆڵەسەندنەوەی سەردارە کوژراوەکەیان و خستنەخوارەوەی ئەو فرۆکەیە رێک وەک بابەتی گرانبوونی بێنزین بوونە هەوێن و وزەی سەرهەڵدانی جەماوەری. -٢٠کەم کەس بیری دەکردەوە کە پاش شانۆگەری ناشتنی قاسم سولەیمانی و ئەو توورەکەیەی رژیم بۆ کەش وهەوای دوای شانۆگەرییەکە هەڵیدووریبوو، بارودۆخ بەو خێراییە وبەو شێوازە ئاڵوگۆری بەسەردا بێ .خستنەخوارەوەی ئەو فرۆکەیە و درۆدەلەسەی گەوجانە وئاشکرای رژیم و روورەشی و ریسوایی نێونەتەوەیی و نێوخۆی ئەو رووداوە ،زیاتر لە هەر رووداوێکی دیکە متمانە و «مەشرووعییەت»ی لەدەستچووی رژیمیان تێدابرد و ،هەر ئەو هۆکارە بوو کە خەڵک و بزووتنەوە جەماوەرییەکانی گەیاندە ئاست و پێگەیەکی بەرزتر.بەفرانباری ٩٨یش لەدایک بوو.ئێستا لە قۆناغێکی مێژووی دیاریکراو لە خەبات وبەربەرەکانێی جەماوەری بەرامبەر بە رژیم داین. ئێستا لە هەموو کاتێک زیاتر لە ئەزموونی نوێ و ئەو رۆژە هەرگیز لەیادنەچووانەی جیلی نوێ و،دەستپێکی کۆتایی چاوەروانی هەموو ئەو تێکۆشەر و خەباتکارانە نزیکترین کە رۆژانی پرخرۆشی شۆرش وخەبات لە پێناو ئازادیاندا بە ئاوات دەخواست.
3
2
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ،
هه‌واڵ‌و راپۆرت
Dwaroj@komala.com
پاشماوەی سەروتار لەوەش الوازتری دەکات و گومان نییە ئاستەمە ئەو دەسەاڵتە بتوانێ خۆ بگرێ. ئەو ڕاستیانەی سەروو ،ئاماژەن بۆ وەی کە :کوردستانی ڕۆژھەاڵت وەک یەکەیەکی سیاسی دژ بە کۆماری ئیسالمی و خاوەنی بزوتنەوەیەکی داخواز ڕوون ،دەرفەتی گرینگی بۆ دەڕەخسێ کە بۆ وەدیهێنانی ماف و ئامانج ڕێگەی بۆ خۆش بێ .ئایا ئێمە ئامادەین ئەو ھەلە لە قازانجی بزووتنەوەی کوردستان بقۆزینەوە؟ پێموانییە کەس بە ڕاشکاوی و بە تەواوی جوابی «بەڵێ» بەو پرسیارە بداتەوە .دەی چ کەردەن بۆ واڵمی ڕاشکاو و پڕ بڕوا؟ پێویستە پێوەندیمان لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی زیاد بکەین ،لێک تێگەیشتن پێک بێنین ،بەستێن بۆ ھاوکاری بڕەخسێنین و پێداگر بین لەسەر مافی کورد. الزمە پشتیوانیی دنیای دەرەوە بۆ خۆمان دابین بکەین و وەزنی کوردستان بخەینە بەرچاوی ھەموان .الزمە پالنی توێکمە و بیر لێکراومان بۆ ھەموو ئەگەرێک بۆ ئەو حاڵەتانەی کە ڕژیم پێیدا تێپەڕ دەبێ و بۆ دیالۆگ لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆنیش ،ھەبێ .دەبێ بۆ ئەو خەباتە مەدەنیەی کە لە ناوەوە خۆی سەلماندووە ،بەرنامەی تایبەتمان ببێ، خەباتی ناوەوە و دەرەوەمان ھاوئاھەنگ بکەین .کەس نییە نکولی لەو زەرورەتانە بکات .بەاڵم چۆن مسۆگەری بکەین بزوتنەوەی کوردستان لە گۆڕانکاریەکانی داھاتودا، واڵمدەری ئەو ئەرکانە دەبێ؟ ئایا بە تەنیا پێشوەچونی بزاوتی دژ بە رژێم و الوازتر بوونی دەسەاڵت ئەوەمان بۆ مسۆگەر دەکات؟ واڵم «نا»یە .چونکوو ناتوانین خۆ بدەینە دەست ڕوداوەکان و چاوەڕوان بین پێ بە پێی روداوەکان پالن داڕێژین لە جیاتی ئەوە پالن و ستراتێژمان ھەبێ و لەگەڵ ڕوداوەکان بیگونجێنین. ڕاستی ئەوەیە کە :حیزبە سیاسیەکانی ڕۆژھەاڵت بێ ئەوە دەرفەتێکی زۆریان لەبەر دەم بێ ،روبەڕوی دەورەیەکی نوێ و تاقیکردنەوەیەکی مێژوویین.
ناتوانین قایم ھەنگاو بین گەر لەو بوارانەدا یەکدەنگ و ھاوھەڵوێست نەبین .پێویستە لە ھەموو ئەو مەیدانانەی سەروتر باسیان لێکرا ،نەک تەنیا نابێ بە یەکھەڵوێستیەکە دڵخۆش بین(ھەرچەند ھەنگاوێکی زۆر گرینگە) و پاڵی لێبدەینەوە ،بەڵکوو دەبێ بە دانانی ئۆرگانیسمی ھاوبەش بۆ ھەر کام لەو بوارانە، پێ بنێینە قۆناغێکی نوێ .لە ئێستادا ئەوە ئەرکی «ناوەندی ھاوکاریی حیزبەکانی کوردستانی ئێرانە» کە خۆی تەیار بکات و ببێ بە مەکۆ و سازەیەک کە پالن ،ڕێکخستن و ئیمکاناتی بان حیزبی پێکبێنێ تا لەو ئەزمونە مێژووییە سەرکەوتو بێتە دەر .ئەو کاتە کە ھەم ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی زۆرتر و جیددیتر گوێی بۆ دەگرێ و دیالۆگ لەگەڵی گرینگ دەبێ و ناکرێ دەوری کورد زۆر بە ھەند وەر نەگیرێ ،ھەم دونیای دەرەوە سەرنجی ڕادەکێشری و یەکەیەکی کارا و یەکگرتوو لە مەیدان دا دەبینێ و ،ھەم خەڵکی کوردستان دڵ قایم بەو یەکگرتوویی کردەییە ،ھیوای پێی دەبێ و بە دڵنیاییەوە پشتگریمان دەکەن و دەبینە ھەوێنی یەکانگیری دیکەی گروپ و ھێزە سیاسیەکانیش. بە ھەست بە بەرپرسایەتیەک کە لە الیەنی دیکەش دا دەیبینین ،دەتوانین بڵێین :با دەست و برد بکەین ،کارە ھاوبەشەکانمان بە سازەی بان حیزبی و رێکخستنی یەکگرتوانەی نەتەوەیی بسپێرین و ببینە مایەی جواڵن و وزەی زۆرتری ناو بزوتنەوەکە.
راپۆرتێک لەسەر پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ لە کوردستان
بە پێی ئەو هەوااڵنەی کە تا ئێستا لە ناوەندە هەواڵدەرییەکان باڵو بوونەتەوە ،لە سەرەتای مانگی رێبەندان تا ٦ی رێبەندان ،لە ماوەی یەک حەوتوودا رێژەی هاوواڵتیانیی دەسبەسەر کراو ،کوژراو و بریندار کردنی کرێکارانی بێکار کە کۆڵبەری ئەکەن بە هۆی تەقەی راستەو خۆی
خەڵکەوە دۆزرایەوە ،کە تا کاتی ئامادە کردنی ئەو هەواڵە ،هۆکاری مردنی ئەم دوو کەسە دیار نییە. هەروەها هاوواڵتییەکی دیکە بە ناوی «عیرفان محەممەدی» خەڵکی گوندی «ئیسیاوا» سەر بە شاری سنە و دانیشتووی شاری مەریوان ،لە الیەن هێزە ئیتالعاتییەکانەوە ،دەسبەسەر کرا ناوبراو پێشتر بە تۆمەتی ئەندام بوون لە یەکێک لە حیزبە کوردییەکان بە دوو ساڵ زیندانی مەحکووم کرابوو .عيرفان محەمەدی پاش دەسبەسەرکرانی بۆ شوێنێکی نادیار ڕاگوێزرا و لە چارەنووسی هیچ زانیارییەک لە بەردەستدا نیە... ڕۆژی هەینی ٢٧ی بەفرانبار ،هێزە ئیتالعاتییەکان لە شاری کامیاران «کامبیز ئەسەدی» مامۆستای سەنتوور و بەڕێوەبەری فیرگەی
هەر لە درێژەی ئەو هەوااڵنەدا هێزە نیزامییەکانی ئێران تەقەیان لە ماشینی کاسبکارێک لە نزیک قەسری شیرین کرد و بەو هۆیەوە هاوواڵتییەک بە ناوی «مەزهەر سەید ڕۆستەمی» بەسەختی بریندار و بۆ چارەسەری پزیشکی رەوانەی نەخۆشخانەی تاڵەقانیی لە کرماشان کراوە ،هەرلەو رووداوە دا هاوواڵتییەکی دیکە بە ناوی «فاتێح میرزایی» ،خەڵکی گوندی «مەیدانی نەمەک» سەر بە سەالسی باوەجانی دەسبەسەر کردوە.... . بە پێی هەواڵێک کە لە تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان باڵو بووتەوە رۆژی سێ شەممە ١ی ڕێبەندان سزای سێدارەی بەندکراوێک بەناوی “بایرام قولیخانی”کە نزیکەی پێنج ساڵ لەمەوپێش بەتۆمەتی “کوشتنی بە ئەنقەست” دەسبەسەر و پاشان بە
هێزەکانی کۆماری ئیسالمی ،گیان لە دەستدانی چەندین هاوواڵتیی لە ژێر ئەشکەنجەی هێزەکانی رژیمی ئێران و هەر وەها دۆزینەوەی تەرمی هاوواڵتییان لە ناو چەم و رووبارەکان تا دێت روو لە زیاد بوونە و دیاردەی خۆکوژی ڕووی لە زیادبوون کردووە، ئەم رووداوە کارەساتبارە بەشێکی زۆری بۆ کێشەی ئابووری و قەێرانی کۆمەاڵیەتی کە کۆماری ئیسالمی خۆڵقاندوەیە دەگەڕێتەوە. ئەمەی خوارەوە هێندێک لە ئامارەکانە یەکی فەرانبار باڵو کرایەوە کە رۆژی هەینی 27ی بەفرانبار ،تەرمی دوو هاوواڵتی بە ناوەکانی :سەمەد محەمەدزادە و سەباح لەتیف‌نژاد لە دەورووبەری شاری سەقز لە زەوێکانی تەنیشت کەمەربەندی لە الیان
چیا»یان «دەنگی موسیقای دەسبەسەر کرد .هەتا کاتی باڵوبوونەوەی ئەم هەواڵە ،لە هۆکاری دەسبەسەریی بەڕێوەبەری فێرگەی موسیقای «دەنگی چیا» زانیارییەکی ورد لە بەردەستدا ،نییە...... لە الیەکی ترەوە هاوواڵتییەک بە ناوی “هەژار محەممەد ئەمینی” تەمەن ٢٤ ساڵ ،خەڵکی گوندی “میراوێ”ـی سەربە شاری “شنۆ” بەهۆی تەقەی هێزە نیزامییەکانی حکومەتی ئێران، گیانی لەدەست دا ،پێویستە بوترێت کە هێزێکی چەکداری رژیم پەالماری هەژار محەمەدی ئەدەن بەاڵم ناوبراو بۆ ئەوەیکە دەسبەسەر نەکرێت هەڵدێت، بەاڵم دواتر دەکەوێتە کەمینی هێزە نیزامییەکان و تەقەی لێدەکرێت و گیانی لەدەست دەدات......
سێدارە سزادرابوو حوکمەکەی لە بەندیخانەی ناوەندیی لە تەبرێز جێبەجێ کرا..... ڕۆژی پێنجشەممە ٣ی ڕێبەندان، هاوواڵتییەک بە ناوی «بەهمەن گوندی خەڵکی حەسوویان» «ستوون ڕەش سەربە سەڵماس، بەهۆی داڕمانی خانوو بە سەریدا لە دهۆک گیانی لەدەست دا .هەروەها کرێکارێکی خەڵکی پیرانشار بە ناوی «حوسێن مەحموودی» لە کاتی کارکردن لە بینایەکی نیوەکارە لە هەولێر بەربووەوە و بەو هۆیەوە بەسەختی بریندار بوو و بە هۆی ئەوەی کە پارەی نەشتەرگەریی نییە پزیشکەکان نەشتەرگەرییان بۆ نەکردوە.... یەکێکی دیکە لە ھاوواڵتییانی ناڕازی
پاشماوە لە الپەری ١ کۆبوونەوەی ناوەندی هاوکاری حیزبەکانی کوردستانی ئێران لە ئاستی بەرپرسانی یەکەم و بااڵی حیزبەکان بڕگەیەکی دیکە کاری ناوەند باس لەسەر رەوشی سیاسی رێژیمی ئێران و ئەو قەیرانانەی بوو کە هەموو جۆمگەکانی سیستم و دەسەاڵتی رێژیمی گرتووەتەوە و رێژیمی لە هەموو بوارێکەوە تووشی داماوی و پەراوێز خستنەوە لە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی کردووە، لەم پێوەندییەدا باسێکی چڕ و پڕ کرا و دوای ئەو باسە هەمەالیەنە و هەستیار بوونی رەوشی ئێران و کوردستانی ئێران و هەستی نیشتمان پەروری و ماف خوازی کۆمەالنی خەلکی کوردستان کە لە خۆپیشاندان چەند مانگی رابردوو ئیرادەی خەبات گێڕی خۆیانیان لە بەرانبەر سیاسەتی زەبرو زەنگی رژیم نشان دا بەو راپەڕینە جەماوەری و بوێرانەیە سەڵماندیان کە رۆڵەکانی گەلی کورد لە بەرانبەر دیکتاتۆری و کۆنەپەرەستی دا لە خەبات و بەرخۆدانیان تا گەیشتن بە ئامانجە سیاسی و نەتەوەیەکانیان لە خەبات دان، کۆبونەوە وێڕای بەرزنرخاندنی ئەم خەباتە
پڕلە شانازیەی کۆمەاڵنی خەڵکی کوردستان و شارەکانی دیکەی ئێران لە سەربەرینتر کردنی ئەم خەباتە جەماوەریی و چاالکتر کردنی ناوەندی هاوکاری لە هەموو رەهەندەکانی خەبات بە تایبەت سیاسی و دیپلۆماسی لە گەڵ کۆڕ و کۆمەڵە نێونەتەوەیەکان و حیزب و الیەنە سیاسیەکانی ئۆپۆزیسیۆنی ئێران و کوردستانی بڕیاری دا لێژنەکانی ناوەندی هاوکاری چاالکتر هەنگاوی بۆ هەڵگرن .هەر لەم پێوەندییەدا بەرپرسانی هەیئەتەکانی ئەرکدار کرد لە بواری کاری هاوبەشی رێکخراوەیی و گرینگی دان بە خەبات مەدەنی و پێشمەرگایەتی و راگەیاندن گرینگی تەواو بدەن و لە بواری کردەییدا بەرنامەی ناوەندی هاوکاری بە ئەنجام بگەیەنن. لە کۆتاییدا کۆبوونەوەی بەرپرسانی بااڵی ناوەندی هاوکاریی لە کەشێکی دوستانە و دوای چەندین کاتژمێڕ کۆتایی بە کارەکانی هێنا و بەرێز مستەفا هیجری سپاسی بەشداری هاوڕێیانی کرد.
ئا:ژیال ڕەشیدی
٨ی رێبەندانی ١٣٩٨ ٢٨ی ژانویە ٢٠٢٠
بە ناوی مورادعەلی حوسێنی ،کە لە مانگی خەزەڵوەر لە شاری تاران دەسبەسەرو لە ژێر ئەشکەنجەی ھێزەکانی رژیم گیانی لەدەستدا، لە ماوەی رابردوو هێزەکانی رژیم لەگەڵ بنەماڵەی ناوبراو پەیوەندیان گرتووە و پێان راگەیاندوون ،تەرمی ناوبراو کە لە یەکێک لە باخەکەنی شەھریاری نزیک تاران دۆزراوەتەوە رادەستیان بکەنەوە ،هەروەها ھەڕەشەیان لە بنەماڵەکەی کردووە کە بۆیان نیە رێوڕەسمێکی بەرباڵو بۆ ئەسپەردەکردنی ڕێ بخەن و بە ئارامی و بێدەنگ ئەسپەردەی بکەن..... ڕۆژی پێنج شەممە ٣ی بەفرانبار هاوواڵتییەک بە ناوی ”فەردین مورادی“ خەڵکی سنە لە الیەن ئیتالعات ئیدارەی هێزەکانی دەسبەسەر و بۆ شوێنێکی نادیار راگوێزرا ،کە تا کاتی ئامادە کردنی ئەم هەواڵە هیچ زانیارییەک لە سەر هۆکاری دەسبەسەر کردنی ناوبراو لە بەردەستدا نییە..... ڕۆژنامەنووسێک بە ناوی وەحید فەتاحی خەڵکی شاری پاوە کە بەڕێوبەری کاناڵێکی تێلێگرامییە، حەفتەی ڕابردوو بە هۆی ئەوەی کە نازناوی “شەهید”ی بۆ قاسم نەهێناوە سولەیمانی”بەکار لەالیەن هێزەکانی ئیتالعاتی سپای پاسدارانەوە دەسبەسەر کراوە.. ڕۆژی هەینی ۴ی ڕێبەندا ن کۆڵبەرێکی خەڵکی شاری سەڵماس بەناوی ساالر ڕەحمانی تەمەن ٢٣ساڵ لە سنووری گەچتوورمز و کۆڵبەرێکی تر بە ناوی مەحیەدین عەزیزی خەڵکی شاری سەردەشت بە هۆی تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە چەکدارەکانی حکوومەتی ئێران بە سەختی بریندارو بۆ چارەسەری پزیشکی رەوانەی ناوەندە دەرمانییەکان کراون... رۆژی هەینی ۴ی رێبەندان هاوواڵتییەک بە ناوی عەبدواڵ خزرپوور خەڵکی مەهاباد کۆتایی بە ژیانی خۆی هێناوە، کە تا کاتی باڵو کردنەوەی ئەم هەواڵە لە هۆکاری خۆکوژی ناوبراو هیچ زانیاریەک لە بەردەستدا نیە...رۆژی شەممە ۵ی ڕێبەندان هاوواڵتییەک بە ناوی “سەیران ئەحمەد زادە” خەڵکی ساوان سەر بە سەردەشت بە هۆی کێشەی خێزانییەوە خۆی هەڵواسیوە و کۆتایی بە ژیانی خۆی هێناوە....
بەشداری کۆمەڵە لە سمیناری ناوەندی هاوکاری حیزبەکانی کوردستان
ڕۆژی٢ی ڕێبەندان کۆمەڵەی زەحمەتکێشان لە سمینارێک کە لە شاری هەولێر بەڕێوەچوو ،بە پانێلێک کە لەالیەن هاوڕێ ڕەزا کەعبی لە ژێر ناونیشانی،خەسارناسی وهۆکارەکانی ڕووخانی کۆماری کوردستان، بەشداری سمینارەکەبوو ،لەو پانێلەدا جێگری گشتی سکرتێری کۆمەڵە وێرای ئاماژەکردن بەسەر چەن هۆکاری سەرەکی کە بوونە هۆکاری ڕووخانی کۆمار لەسەر
گرنگی یەک بوون و یەکریزی ناو حیزبەکانی ڕۆژهەاڵت و پێویستی ناسینی باروودۆخی ناوخۆی کوردستان و جوواڵنەوە بە پێئ داخوازی کۆمەڵکا درێژەی بە پانێلەکەی دا.جێگەی ئاماژەیە هاوڕێ هێمن
بایەزیدپوور کادری ڕاگەیاندنی کۆمەڵە وەک پانێلگێر لە سمینارەکە بەشدار بوو..
تایبەت
کۆماری نائەمنی،کۆماری مەرگ
ڕەزا کەعبی لەچەند رۆژی رابردوودا لە «ماە شار» فرۆکەیەک لە کاتی نیشتنەوەدا لە رێرەوی خۆی دەرچوو و هاتە نێو شەقامێکی ئەو شارە .رۆژێک بەرلەو رووداوە فرۆکەیەک لەگەڵ فرینی لە فرۆکەخانەی خومەینی بەناچاری لە فرۆکەخانەی مێهرئاباد نیشتەوە .هەفتەیەک پێش ئەو رووداوانە فرۆکەیەکیتر کە بەرەو مەشهەد بەرێوە بوو لە دەشتێکدا ناچار بە نیشتنەوە بوو.پێش هەموو ئەمانەش فرۆکەیەکیان بە مووشەک خستبووە خوارەوە. هەموو ئەمانەش لە کاتێکدایە کە لەسەرتاسەری جیهان گەشتی ئاسمانی یەکێک لە ساڵمەترین و ئەرخەیانترین رێگاکانی گەشت کردنە. کاتێک خەڵکی نەخۆش روو لە نەخۆشخانەکان دەکەن لەگەڵ کۆمەڵێک گیروگرفت و چەرمەسەری بەرەوروو دەبن و کەم نین ئەوانەی لە نەخۆشخانەکاندا ساڵمەتییان زیاتر لە پێشوو دەکەوێتە بەر مەترسی .ماوەیەک لەوە پێش لە هەواڵەکاندا باڵو ببووە کە تەنها لەبەر نەبوونی سەدوپەنجاهەزار تمەن ئامادە نەبوون نەخۆشێک وەرگرن و پاش سەعاتێک گیان لە دەست دەدا .لە راستیدا نەخۆشخانەکان بوونەتە ناوەندی تجارەت و بازەرگانیکردنی کۆمەلێک قازانپەرەست و بازەرگان. بەشی هەرەزۆری خەڵک هەتا گەیشتن بە ناوەندێکی دەرمانی دەبێ رێگایەکی دوورودرێژ ببرن.
کارکردن و لە شەقامەکاندا بووەتە مەترسییەکی رۆژانە و هەرەشەیەک بۆ سەر ساڵمەت و ئەمنییەتی دەروونی ژنانی کۆمەڵگای ئێران. گرتووخانەکانیش لە کۆماری ئیسالمیدا هیچ مانا و پێناسەیەکی ناسراو و جێکەوتوویان نییە .ئەو ناوەندانەی کە گۆیا ئەرکیان پەروەردە و بارهێنانەوەی تاوانبار و تێوەگالوەکانی دیاردە دزێوە کۆمەاڵیەتییەکانە، کارتێکەریی پێچەوانەیان لەسەر ئەو کەسانە هەیە کە دەبردرێنە ئەو شوێنانە.باڵبوونەوەی مادە هۆشبەرەکان و بەکارهێنانی بەمەبەستی ئەو کەسانە لە الیەن کاربەدەستانی ئەو ناوەندانەوە بە کردەوە دەرفەتی گەرانەوە بۆ ژیانی ئاسایی لەو کەسانە بریوە ،ئەوەش لە کاتێکدایە کە لە زۆربەی واڵتانی جیهان تێدەکۆشن کە تاوانبارانی زۆر ئەستەم و شەراشۆ بۆ گەراندنەوەی بۆ ژیانی کۆمەاڵیەتی لە ناو کۆمەڵگا ئامادە و پەروەردە بکەنەوە .لەو واڵتانەدا زۆربەی بەندکراوان درێژە بە خوێندن دەدەن یان فێری پێشە و لێهاتوویەک دەبن کە لە دوارۆژی هاتنەدەریان لەو ناوەندانە بواری گەرانەوە و دەستپێکردنی ژیانێکی ئاساییان لە ناو کۆمەڵگادا بۆ دەرەخسێنێ. رێگاوبانەکان بوونەتە کوشتارگایەکی دیکەی خەڵکی ئێران.بەداخەوە لە ئێران گەشتیاری نەورۆز و سەری ساڵی نوێ لەگەڵ خەم و ئازییەتباریی جگەرگۆشە و ئازیزانیان دەگەرێنەوە ،زۆرجار مانگی هەنگوێن و گەشتی بووک و زاواکان بۆ دەستپێکی ژیانی هاوبەش بە تێداچوونی خۆیان یان یەکێکیان کۆتایی دێت.رێگاوبان و ئۆتۆمۆبیل و ئامراز و کەرەسەکانی گۆاستنەوەی گشتی زۆر مەترسیدارن و پێوەر و مەرجەکانی تووندوتۆڵییان لەو پێوەر و ستانداردە جیهانییەکان لە ئاستێکی زۆر خوارەوەدایە .سەرەرای ئەوەش سەرپێچی و الساریی شۆفیری بە شێوەیەکی ترسناک لەسەرەوەیە و بەرتیلخۆریی مەئموورکان و ئیدارەکانی هاتوچۆ بووەتە شتێکی ئاسایی و رۆژانە.لە کاتێکدا کە لە زۆربەی واڵتانی جیهان چوونە نێو جادەکان و گەشتکردن تێیاندا بەشێک لە بەسەر بردنی رۆژانی پشوو و حەسانەوە و گەشتکردنە.
هەموو ئەو گیروگرفتانە لە کاتێکدا بەرۆکی بە خەڵکی ئێمە گرتووە کە ئیتر ئەورۆکە ناوەندە دەرمانییەکان بە کەڵک وەرگرتن لە ئیمکاناتی پێشکەوتوو و تێکنۆلۆژی مۆدێرن گەلێک رێکار و شێوازی گونجاو بۆ رزگارکردنی گیانی نەخۆشەکان دەگرنەبەر ،نرخی دەواودەرمان دادەبەزێ و نەخۆشەکان لەگەڵ کەش وهەوایەکی ئینسانی رووبەروو دەبنەوە کە لە رەوتی چارەسەربوونیاندا زۆر کاریگەرە. ئاستی ئەمنییەت و رادەی ساڵمەت لە زۆربەی ناوەندەکانی خوێندن بە شێوەیەکی ترسناک لە خوارەوەیە.سۆبەی گەرمکەرەوەی پۆل گڕ دەگرێ و بۆ هەتایە قوتابییەکانی «شیناوێ» لە دەرد و ژان و برک دا دەژین .میچی قوتابخانەکان دادەرمێن ،لە بیابان و ناوچە دوورەدەستەکاندا« کەپر» دەکرێنە قوتابخانە و تەنانەت گەلێک جار قوتابیەکان لەبەر هەتاو و بە بێ هیچ سێبەرێک دەچنە بەر خوێندن و تووشی ئەو نەهامەتییانە دەبن.لە هێندێک شوێنی ئەم واڵتە بۆ گەیشتن بە قوتابخانە دەبێ رێگای سەخت و هەڵدێری کوێستانەکان ،رووباری هەڵچوو و خرۆشان و،باران و شەختە و تۆف و سەرما و مەترسی پەالماردەرانی درندەکان تێپەر بکەن.سەرەرای هەموو ئەوانە لە رووی ناوەرۆکیشەوە دەستپێکی وانەکانی خوێندن خوێن و شمشێر و مرگە ،لە کاتێکدا زۆربەی واڵتانی جیهان دوایین دەستکەوت و بونیادە مرۆیی و دێمۆکراتیکەکان بنەمای خوێندن و پێگەیاندنی نەوەکانی داهاتوون.
هەرکەس وەک گەشتیار و گەریدە سەردانی ئێران بکات پێویستە بەر لە دەست نیشانکردنی شوێنی مەبەستی بۆ گەشتەکەی خۆی رابێنێ و فێر بێ کە چلۆن لە دەست پشکنینی نابەجێ و مەئموورەکانی «نەهی لە مونکیر» و پۆلیسە بەرتیلخۆرەکان و باقی ئاستەنگ و نائەمنییەکان دەرباز بکا و بپارێزێ. دەبێ «بازی بەخت»ی لەسەر شان نیشتبێ هەتا بە مەبەست وئامانجی سیاسی و سات وسەودا ئەو رژیمە لە ژێر ناوی «جاسووس و سیخوور» دەستبەسەری نەکات.مەترسیدار بوون و نائەمن بوونی ئێران بۆ گەشتیاران بووەتە قسەی سەر زاران.لە کاتێکدا بەشێکی بەرچاوی داهاتی واڵتان لە رێگای گەشتیارییەوە دابین دەبێ،ئەو واڵتانە لە رێگای داهێنان و پەرەدان بە بواری گەشتیاری لە حەوڵی ئەوەدان کە زۆرترین گەشتیاران بەرەو واڵتانی خۆیان رابکێشن. لە کاتێکدا سااڵنە لە واڵتانی جیهاندا رێ و رەسمی رێزلێنان لە چاالکان و هەڵسووراوان و کەسایەتییەکانی بواری هزر و هوونەر بەرێوە دەچێ و،لە الیەن دەوڵەتەوە بووجە وئیمکاناتیان دەخریتە
شوێنەکانی کارکردن بۆ زۆرێک لە هێزی کار و کرێکاران نائەمن و پرمەترسین .بە بەرچاوی هەمووانە رۆژانە زۆر کەس لە شوێنی کار گیانیان لەدەست دەدەن یان تووشی خەسار و زیانی جیددی جەستەیی دەبن،بەمجۆرەش تەنیا دابینکەری بژیوی ژیانی زۆرێک لە بنەماڵەکان لە بەر مەترسی« نائەمنی» شوێنی کاردان. یەکێکی دیکە لە هۆکارە سەرەکییەکانی هەستکردن بە نائەمنی لە الیەن نیوەی کۆمەڵگای ئێرانی ژێر دەسەاڵتی کۆماری ئیسالمیدا «ژن»بوونە .کەم نین ئەو ژنانەی تەنیا بە هۆی بەرگریکردن لە خۆیان دەستبەسەر و دواتر لە سێدارە دراون.هێرش وپەالماردان ودەستدرێژی دام ودەزگا دەوڵەتی وئەمنییەتیەکان و مەئموور و راسپێردراوەکانیان بۆ سەر ژنان لە ئیدارە و شوێنەکانی
بۆ دادەرێژن،یاخودرێگای کۆچی داسەپاو و نابەدل دەگرنەبەر.
بەردەست و بە شکۆ و رێزەوە پەردە لەسەر بەرهەمەکانیان الدەرێ و مالەکانیان دەکرێ بە مۆزەخانە و دەپارێزرێن، بەاڵم لە ئێران بواری نووسین و نواندن و هوونەر، رۆژنامەگەری و لەچاپدانی کتێب و ،بە گشتی هەموو چاالکییەکانی بواری هزر و ئەندێشە،پرمەترسیدارترین پیشەکانن.سەرەرای ئەوەیکە بۆ خۆدزینەوە و تێپەربوون لە دەمەچەقۆی سانسۆر و سرینەوەی دەسەاڵت «خۆسانسۆری» بووەتە دیاردەیەکی باو،بەاڵم لەگەڵ دەربرینی بیرورا ولێکۆڵینەوە وبەدواداچوون ولە چاپ دان،وەزارەتخانەکانی ئیتالعات و ئیرشادی ئیسالمی بۆ خستنە نێو لیستی رەشیان دێنە مەیدان و،یان لە «قەتڵە زنجیرەییەکاندا» یەک لە دوای یەک لەناویان دەبەن،یان پالنی هەڵداشتنیان لە شیو و هەڵدێرەکاندا
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ، Dwaroj@komala.com
5
شۆڕشی ئێران و زاڵ بوونی ئاین هەڵوێستەی چل و دوو ساڵ لەمەوبەری کورد؟ ره‌نگه زۆرکه‌س پێی ناخۆش بێ ،به‌اڵم واقعێکی حاشاهه‌ڵنه‌گره که ساڵی 1979و سااڵنی پێشووتریشی بزوتنه‌وه‌ی ئیسالمی له ئێران وه‌پێش هه‌موو بزوتنه‌وه چه‌پ و دێمۆکرات و ناسیۆنالیسته‌کان که‌وتبوو ،هه‌ڵبه‌ت نه له کوردستان .هاوکات واقعێکی حاشاهه‌ڵنه‌گره که ئیسالمی سیاسی له کوردستان نەیتوانی دەور بگێڕێ و هه‌موو تێکۆشه‌ره سیاسییه‌کان ،زیندانییه‌کان، ئا:شادی ڕەحیم زادە رووناکبیران و خوێندکاران ،ته‌بعیدییه‌کانی تاراوگه به گشتی هه‌موویان بە شێوەگەلێک لە بەرەی نا ئاینیی بوون.ئه‌وه له حاڵێکدا بوو که به راستی شۆڕشی گه‌النی ئێران له‌ساڵی 1979یه‌كێك ه له‌و له باقیناوچه‌کانی ئێران ئیسالمی سیاسی زۆر به شۆڕشانه‌ی ك ه سه‌رنجی نوسه‌ران و مێژونوسانی خێرایی سه‌ری هه‌ڵدابوو و له سێ ره‌وتی هاوته‌ریب به‌الی خۆیدا ڕاكێشاوه‌و تا ئێستا چه‌ندین كتێب و جیاوازدا چاالکیان ده‌کرد. و لێكۆڵینه‌وه‌ی له‌سه‌ر كراو‌ه چونك ه شۆڕش له‌ماوه‌یه‌كی كه‌مدا ڕوده‌دات و ڕوداوه‌كانی ئاڵۆز و الیه‌نگرانی خومه‌ینی که‌سانێکی وه‌کوو خامنه‌یی و تێكه‌ڵن ته‌نانه‌ت زۆر ئه‌سته‌م ه به‌ته‌نها كتێبێك یان ره‌فسه‌نجانی که له زیندان دابوون ،الیه‌نگرانی عه‌لی نوسینێك سه‌رجه‌م ڕووداوه‌كان شه‌ن و كه‌و بكرێت شه‌ریعه‌تی که زۆربه‌یان له بازنه‌ی موجاهیدین‌دا بوون .ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنج ه ،له‌كاتێكدا گه‌النی ئێران و الیه‌نگرانی ئیسالمی رێفۆرمیستی که که‌سانێکی ب ه سه‌ر جه‌م گەالن و هێزو الیه‌نه‌كان به‌شدار بوون وه‌کوو میسباح و شه‌ریعه‌تمه‌داری رێبه‌ری ده‌کردن. ل ه هه‌ڵگیرساندنی شۆڕشی 1979و ڕوداوه‌كانی که واته جه‌ریانی ئیسالمی به پێچه‌وانه‌ی کوردستان به‌اڵم پیاوانی ئاینی چۆن توانیان ئه‌و شۆڕش ه نه ته‌نیا ده‌ست به‌سه‌ردابگرن و دواتر ده‌وڵه‌تێكی ئیسالمی له باقی ناوچه‌کانی ئێران بوونی هه‌بوو ،به‌ڵکوو له دابمه‌زرێنن. سێ ته‌وه‌ری جیاواز و ته‌واوکه‌ری یه‌کتردا ریشه‌ی له سه‌ره‌تای ساڵی 1979دا خه‌ڵکی ئێران داکوتابوو. به‌شداری ریفراندۆمێکی مێژووییان کرد .زۆرینه‌ی ئایه‌توڵاڵ تاڵقانی وه‌ك نوێنه‌ری خومه‌ینی سه‌ردانی خەڵک ده‌نگیان به سیستمێکی پاشایەتی نەدا بەاڵم سنه‌ی كرد و ل ه 25ی ئازاری 1979قسه‌ی بۆ پالندانەرانی ریفراندۆم ئاگاهانە و لە پیالنێکدا وایان خه‌ڵك کرد. وێنا کرد کە ئەو «بەڵێ»یە بە رژیمێکی ئیسالمی له بیست ساڵ پێش شۆڕشه‌وه جه‌ریانه داپڵوسێنەر کە زیاتر لە چڵ ساڵە بە شێوەی جۆر چه‌پ ه کالسیکه‌کانی وه‌کوو حیزبی توده و بەجۆر خوێ وێنا ئەکات .بەاڵم لە ریفراندۆمی ١٢ی ناسیونالیسته‌کانی وه‌کوو به‌ره‌ی میللی له کزییان خاکە لێوەدا خەڵکی کوردستان لە ژێر کاریگەری دابوو و ساڵ به ساڵ الوازتر ده‌بوون و پێگه‌ی رێبەرانی سیاسی خویاندا ئەو رێفراندۆمەیان بایکوت کۆمه‌اڵیه‌تیان نه‌مابوو. کرد و نە کەوتنە بەرەێ «بەڵی» بۆ کۆماری چریکه فیداییەکانیش هه‌رچه‌نده له نێوان چینی رووناکبیر و زانکۆیی‌دا الیه‌نگریان هه‌بوو ،به‌اڵم ئیسالمی. سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی که له سنه و له قوم دوو دانوستان خۆیان له قه‌ره‌ی خومه‌ینی و باقی ئیسالمییه‌کان هاوکات له نێوان نوێنه‌ری کورده‌کان و بەرپرسانی نه‌ده‌دا. تازه به ده‌سه‌اڵت گه‌یشتوو‌ه لە تاران بهڕێوه چوو ،له راستیدا رێکخراوی چریک ه فیداییه‌کانیش ریفراندۆمی ‹کۆماری ئیسالمی ئه‌ری یا نا› ی به‌اڵم هیچکامیان به رێکه‌وتنێک نه‌گه‌یشتن. له الیه‌ک وه‌فدێک له تارانه‌وه به سه‌رۆکایه‌تی بایکۆت کردبوو ،به‌اڵم له هیچ کوێی ئێران هیچ که‌س تاڵه‌قانی له سنه بوو زۆرتر به‌و مه‌به‌سته که کورد حیسابیشی بۆ نه‌کرد و ده‌نگیان دا به پێشنیازی رازی بکه‌ن تا ده‌نگ به کۆماری ئیسالمی بده‌ن و خومه‌ینی. وه‌فدێکیش به سه‌رۆکایه‌تی مامۆستا شێخ عیزه‌دین خومه‌ینی له راستیدا رێبه‌رایەتی شۆڕشی لە ئێران له قوم بوو تا به‌شکم خومه‌ینی رازی بکه‌ن ،که لە دەست گرت ،ئه‌وه ته‌نیا کوردستان بوو ،که مافی کورد له سیستمی نوێی ئێراندا دابین بکرێ ،جیاواز بوو له هه‌موو ناوچه‌کانی دیکه‌ی ئێران. به‌اڵم نه له سه‌ر ریفراندۆم و نه له‌سه‌ر مافی کورد له کوردستان خومه‌ینی رێبه‌ری شۆڕش نه‌بوو به‌ڵکوو رێبه‌رانی کۆمه‌ڵه و حێزبە سیاسیە کانی رێک نه‌که‌وتن. بەو فێڵە کۆماری ئیسالمی ده‌نگی هێنا و کورد دیکە بوون کە رێبه‌رایه‌تی شۆڕش و رێکخستنی زیانێکی سیاسی زۆری لێکه‌وت ،به‌اڵم له مێژوودا خۆپێشاندانه‌کانیان به ئه‌ستۆ بوو و ناوه‌رۆکی تۆمار کرا که کورد بایکۆتی ریفراندۆمێکی کرد و درووشمە سیاسییه‌کانیان دیاری ده‌کرد. ئەم کارە نادیموکراتیکە ئێستا لە هەر کاتێک زیاتر بۆ هەموو خەڵکی ئێران دەر کوتووە و لێی له ته‌ورێز شیعار ده‌درا :بێده‌نگی هه‌ر موسڵمانێک، په‌شیمان بوونه‌تەوە بەاڵم کۆماری ئیسالمی حازر خیانه‌ته به قورئان ،له سنه هاوار ده‌کرا :نان، نیه دوای تێپه‌ڕ بوونی چل ساڵیش ،ریفراندۆمێکی مەسکەن ،ئازادی .له تاران خه‌ڵك ده‌یانگوت دیکه بهڕێوه ببا و تێیدا خەڵک ئازادانە سیستمێکی ئیستقالل ،ئازادی و حکوومەتی ئیسالمی .له مه‌هاباد سیاسی بۆ خۆیان دیاری بکەم هه‌ر بۆیه له الیه‌ن ده‌گوترا :دیمۆکراسی بۆ ئێران و خودموختاری بۆ زۆربه‌ی واڵتانی جیهان به حکومه‌تێکی نادیموکراتیک کوردستان. ناسراوه ،به‌اڵم پرسیاری سه‌ره‌کی ئه‌وه‌یه ،که بۆ ده‌کرێ بڵێین چل و یەک ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له زۆرینه‌ی خه‌ڵك له ناوچه فارس و شیعه‌کان ده‌نگیان ئێران خه‌ڵك له دوو روانگەی جیاوازەوە سەیری دا و کورد ده‌نگی نه‌دا؟ بۆ کورد له‌گه‌ڵ ره‌وتی رووداوەکانیان دەکرد و شروڤەیان دەکرد .زۆرینەی سه‌ره‌کی ئه‌وکاتی ئێران ،که ره‌وتێکی ئیسالمی به خەڵکی ئێران کە لە ژێر کاریگەریی ئایینی شیعەدا رێبه‌رایه‌تی خومه‌ینی بوو نه‌که‌وت؟ و هاوکات چۆن بوون چوونە پشت ئەندێشەی ئیسالمی سیاسی کە بوو توانی له سه‌ر خاکی خۆی هاوده‌‌نگی ساز بکا خومەینی و مەالکان رێبەرییان دەکرد ن و خه‌ڵكی و حیسابی سیاسی خۆی له باقی خه‌ڵكانی ئێران کوردستان خوازیاری دیمۆکراسی و پێکه‌وه ژیانی جیا بکاته‌وه به شێوه‌یه‌ک که ئێستا دوای چل و ئازادانه‌ی گه‌الن و عه‌داڵه‌تی کۆمه‌اڵیه‌تی بوون. دوو ساڵ تازه خه‌ڵکی ئێران گەێشتوونەتە ئەو
4
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ، Dwaroj@komala.com
ئەندێشە
پێویستی داڕشتنی ئیستراتژیەکی روونی سۆسیالیستی
پەرویز ڕەحیم زادە بەشی یەکەم جیهانی ئەمڕۆی سەدەی بیست و یەک دەستەچیلەی ئاگری ماڵوێرانکەری دوو هێزی گەورەن کە کۆمەڵگای مرۆڤایەتیان کردوەتە مەیدانی تەراتێنی شەڕو کوشتار، داگیرکاری و بەدیل گرتن ،ستەم و چەوسانەوە، توندوتیژی دژی ژنان ،پەرەدان بە دواکەوتوویی، ئاژاوەنانەوەی ئایینی و خێڵەکی و ستەمی نەتەوەیی، لەناوبردنی ژینگەو دەیان قەیرانی دیکە .ئەم دوو هێزە واتە سەرمایەداری جیهانی و بونیاتگەرایی ئیسالمی کە لە ئێستادا بە رواڵەت لەگەڵ یەکتر لە ناکۆکی و شەڕدان، هۆکارو سەرچاوەی هەموو ئەو گرفت و قەیرانانەن کە رۆژانە بەرۆکی کۆی کۆمەڵگای مرۆڤایەتیان گرتووە. ئەم دوو هێزە ئەگەرچی بە رواڵەت رووبەڕووی یەکتر وەستاونەتەوە بەاڵم شێوەی بەرهەمهێنان و سیستەمی کۆمەاڵیەتی و سیاسی هەردووال بە دوو مێتۆدی جیاواز بەاڵم هاوتەریب لەگەڵ یەکتر هەنگاو دەنێن ئەویش تێکدان و لەناوبردنی هەموو ئەو بەها گەورە ئینسانیانەیە کە بەرهەمی سەدان ساڵ خەبات و تێکۆشانە بۆ وەدیهێنانی ئازادی راستەقینە لەدەست هەرچەشنە ستەم و چەوسانەوەیەک. ئەگەرچی مەزهەب لە خۆیدا کەرەسەیەکی دیکەی دەستی سیستەمی سەرمایەداریە بە مەبەستی درووستکردنی بازاڕ بۆ فرۆشتنی کااڵکانیان بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا ناکۆکی نێوان ئەم دوو هێزە بە تایبەت لە رۆژهەاڵتی ناوەڕاست هۆکاری سەرەکی بوون بۆ کوشتاری سەدان هەزار کەس و ئاوارەبوونی ملیۆنان خەڵکی دیکە کە تەنیا بە ئاواتی مانەوە لە ژیان شوێنی نیشتەجێبوونیان بەجێهێشتووە .لە بەرانبەریشدا لە دێمۆکراسی رۆژئاوایی تا دێت تێڕوانینی راسیزم و فاشیزم لە گەشەو گەورەبوونەوەدان بە جۆرێکە نە تەنیا ئەحزابی بەرەی راست ،بەڵکوو بەرەی سۆسیال دێمۆکراسیش کە بە تایبەتی پاش جەنگی دووهەمی جیهانی رۆڵی سەرەکی لە پرسی ماف و ریفاهی کۆمەاڵیەتی و ئاوەدانکردنەوە گێڕا ئیتر ئەمڕۆکە ئەوانیش بە هۆی هاوتەریب بوونیان لەگەڵ سیستەمی زاڵی لیبرالیزمی جیهانی ،لە بەرانبەر پڕۆژەکانی ئەحزابی راست لە پاشەکشەدان و
بەمشێوە رۆژائاواش دەڕوات بەرەو ئەوەی قوواڵیی قەیرانەکانی سەرمایەداری لە هەموو بوارەکانیەوە
ئەزموون بکات.
سۆسیال دێمۆکراسیش کە دەیویست بە کەڵک وەرگرتن لە پوتانسیەلی دێمۆکراسی هاوسەنگیەک لە نێوان کارو سەرمایە بە قازانجی هەردوو الیەن درووست بکات ئێستاکە لە هەمیشە زیاتر و لە حاڵەتی بەرگریکردندایەو تا دێت گوشار بۆ سەر کرێکاران لە شوێنی کارو گوشاری ماڵیاتی زیاتر دەبێت و لە بەرانبەریشدا خزمەتگوزاریە گشتیەکان تا دێت کەمتر دەبێتەوە و پرسی ریفاهی کۆمەاڵیەتی و بەرزبوونەوەی پلەی بێکاری لە پەرەسەندندایە. کاتێکە یەکەم گەراکانی بەرەی سۆسیال دێمۆکراسی لە ئوروپا شکڵی گرت خەڵکیان بەوە لە دەوری ئەم پڕۆژە کۆکردەوە کە ئەوان دەیانەوێت بە شێوەی دێمۆکراتیک لە سەرمایەداریەوە هەنگاو بەرەو سۆسیالیزم بنێن ،واتە گەیشتن بە کۆمەڵگایەکی سۆسیالیستی نەک لە رێگەی شۆڕش و راپەڕین بەڵکوو لە پڕۆسەیەکی دێمۆکراتیکدا ئەم خواستە بەدی بهێنن .بەاڵم پاش زیاتر لە یەک سەدە لە سەرهەڵدانی بیرۆکەی سۆسیال دێمۆکراسی کە بە درووشمی چاکسازی لە رواڵەت و سیستەمی سەرمایەداری و چۆنیەتی تێپەڕبوون لەم سیستەمە هاتە مەیدان ،ئێستا ناکارامەیی ئەم تێڕوانینە لە هەمیشە زیاتر
دەردەکەوێ کە نەک هیچ رەخنەیەکی لە سەرمایەداری نیە بەڵکوو خۆی بەشێکە لە بەرگریکردن لەم سیستەمەو لەگەڵ ئەوەشدا لە کاتی سەرهەڵدانی هەر بزووتنەوەیەکی چەپ ،تەنیا بە مەبەستی مانەوە لە دەسەاڵتی سیاسی، خۆی لەگەڵ بەرەی لیبراڵەکان رێکدەخات و هاوسەنگی هێز بە قازانجی ئەوان دەشکێنێتەوە .کەواتە ئەو رێبازەی کە کاتی خۆی بانگەوازی ئەوەیان دەکرد کە رێگەی گەیشتن بە سۆسیالیزم لە سۆسیالدێمۆکراسیەوە تێپەڕ دەبێ ،نەک ناڕاست بوو بەڵکوو تەم و مژێکی گەورەی لەسەر خەباتی بزووتنەوەی کرێکاری درووستکرد لە ئاسەوارەکانی ئەو تێڕوانینە بووە هۆی ئەوەی سااڵنێکی دوورو درێژ چینی کرێکاری بە تەواوی تەسلیمی مەنتقی سەرمایەداری کردووە تەنیا بۆ ئەوەی پێش بە گۆڕانکاری لەو سیستەمەدا بگرێت .بۆیە کاتێک باس لەسەر دێمۆکراسی دەکرێ نابێ ئەم چەمکە کورت بکرێتەوە بۆ تەنیا بەشداری ئازادانە لە خەباتی سیاسی و پەرلەمانی یان هەندێک ئازادی تاکەکەسی ،بەڵکوو دێمۆکراسی دەبێ لە بواری دەسپێڕاگەیشتنی هەموو کەس بە ئیمکانات بە شێوەی بەرابەرو کۆنتڕۆڵی کۆمەاڵیەتی بەسەر کەرەسەکانی بەرهەمهێنان خۆی وێنا بکات. لە الیەکی دیکەوە سۆسیالیزم وەک ئەندێشەیەکی مۆدێرن لە ناوەرۆکی خۆیدا لە نەتیجەی رەخنە لە بازاڕی ئازاد و ئەو دێمۆکراسیەی لەسەر دەستی توێژی بااڵدەست لە سەدەی 19شکڵی گرتبوو هاتە ئاراوە .سۆسیالیزم دەیویست پڕۆژەی دێمۆکراسی لەو قۆناغەدا کە کرانەوەیەک هاتبووە ئاراوە لە ئاستێکی بەرینی کۆمەاڵیەتیدا واتە هەموو چین و توێژەکانی خوارەوەی کۆمەڵگا لە خۆ بگرێت کە بڕیاردەر بن لەسەر چارەنووسی خۆیان .کەوایە سۆسیالیزم لەسەر بنەمای ئازادی مرۆڤ بونیات نراوە وە ئەم ئازادیەش لە راستیدا بە بێ دەستەبەرکردنی ئازادیی کۆی کۆمەڵگاو دەسپێڕاگەیشتنی هەموو کەس بە ئیمکاناتی گشتی پڕۆسەیەکی ناتەواوە .دێمۆکراسی سەرمایەداری ناتوانێت بە تەنیا چارەسەری هەموو قەیرانەکانی کۆمەڵگا بکات چونکە لە وەها دێمۆکراسیەکدا تەنیا هەندێک ئازادیگەلی الوەکی لە بواری سیاسی و کۆمەاڵیەتی دەستەبەر دەبێت وە چارەسەری بنەڕەتی تێکڕای قەیرانەکان ناکات .ئەمڕۆکە نەسڵێک لە رۆژائاوا بە گشتی گەشەی کردووە کە بە تەواوی لەم سیستەمە بێزارو ناڕازیە وە بەردەوام بە شوێن ئاڵترناتیڤی دیکەدا دەگەڕێت کە بتوانێ وەاڵمێکی ئەمڕۆیی بێ بۆ ئەو قەیرانانەی سەرمایەداری نەک تەنیا لە بواری سیاسی و ئابووری بەڵکوو لە بواری کۆمەاڵیەتیشەوە هەستکردن بە تەنیاییەکی کوشەندەو پچڕانی ئاڵقەی کۆمەاڵیەتی نێوان جەماوەر لە قواڵیی ئەم کۆمەڵگایانە خۆی دەرخستووە. بەاڵم مۆدێلی دیمۆکراسی لە سۆسیالیزمدا رێبازێکی جیاواز لە دێمۆکراسی سەرمایەداری رەچاو دەکات واتە گۆڕانی بنەڕەتی لە ئاست پرسە سیاسی و کۆمەاڵیەتی و ئابووریەکان .لە بیرمان بێت کە هەر ئەو دێمۆکراسیە سەرمایەداریە بوو کە بەستێنی بۆ هەڵگیرسانی دوو شەڕی گەورەی جیهانی خولقاند کە لە ئاکامیدا دەیان ملیۆن گیانیان لەدەستداو لە بەردەوامی خۆیدا بەستێنی بۆ سەرهەڵدانی فاشیزم رەخساند کە هەتا ئەمڕۆش هێشتا ئاسەوارەکانی دەبینرێ و ئەم بیرۆکە ئێستاکەش لە حاڵی خۆرێکخستنەوەدایە. یرۆکەی سۆسیالیزمیش کە لەو سەردەمەی رووداوو ئاڵۆگۆڕەکانی ئەوروپا لە حاڵی پاشەکشەکردندا بوو لە یەکیەتی سۆڤیەتی ناپێشکەوتوو سەریهەڵداو دەسبەجێ کەوتە ژێر گوشارو هەڕەشەی سەرمایەداری جیهانیەوە کە بە جۆرێک تەنانەت نەیتوانی مۆدێلێکی دێمۆکراتیکیش بەدی بهێنێ و لە ئاکامدا بەرەو تۆتالیتاریزم هەنگاوی ناو کە ئەڵبەتە نابێ سۆسیالیزم بە وەها ئەزموونێکەوە پێناسە بکرێ و بناسرێتەوە .کەواتە پێویستە ئێمە بە روانگەیەکی رەخنەگرانە بۆ ئەو ئەزموونانەی سەدەی بیستەم بڕوانین و بە لەبەرچاوگرتنی راستیەکانی ئەمڕۆی کۆمەڵگا دیسکۆرسی نوێ بێنینە ئاراوە .پێش هەموو شتێک گرینگترین کاری رەوتێکی چەپ و سۆسیالیستی ئەوەیە کە ماهیەتی نایەکسانیخوازانەو نادێمۆکراتیکی سیستەمی سەرمایەداری نیشان بدات و جەماوەری خەڵک لە ناکۆکیەکانی ئەم سیستەمە وشیار بکاتەوە. ئەمە راستە کە ئێستا ئیبتکاری کردەیی لە دەست سەرمایەداریدایە بەاڵم ئەمە بەو ماناش نیە لە ئەوان دەتوانن وەک رابردوو خەباتی ئازادیخوازانەو
یەکسانیخوازانەی خەڵک تێک بشکێنن و رێگە نەدەن دەنگیان هەڵبڕن ،بەاڵم هەموو هەوڵی خۆی ئەدات کە پێش بە سەرهەڵدانەوەی بزووتنەوەی چەپ لە ئاستی جیهاندا بگرێت .بۆیە بەرەی چەپ و سۆسیالیستی هەر کۆمەڵگایەک دەبێ بە پێی واقعیەتی سیاسی ،کۆمەاڵیەتی و ئابووری کۆمەڵگاکەی ،خۆی پێناسە بکات و پڕۆژەکانی خۆی بۆ کردنی سۆسیالیزم بە ئاڵترناتیڤێکی بەهێزی کۆمەاڵیەتی بەرەو پێش ببات .ئەگەرچی ئێستا کۆمەڵگا ئامادە نیە کە بۆ شۆڕشی سۆسیالیستی بێتە مەیدان بەاڵم هێنانە ئارای خواستە سەرەتاییەکانی جەماوەر وەک مافێکی بێ ئەمالوال ،وادەکات خەڵک رابکێشرێنە ناو مەیدانی خەباتی سیاسی و بە شوێن وەاڵمێکی کردەییدا بزووتنەوەی خۆیان گەشە پێ بدەن .برسیەتی، نەخۆشیگەلی واگیردار ،پەرەدان بە هێزە ناوەکیەکان، لەناوچوونی بەردەوامی ژینگە ،بەرزبوونەوەی بەردەوامی پلەی بێکاری ،کەڵەکەبوونی لە رادەبەدەری سەرمایە لە شوێنێکداو بەردەوامی بەرزبوونەوەی مەودای نێوان چینی بااڵدەست و بندەست و زۆر بابەتی دیکە ئەو دیاردانەن کە سیستەمی سەرمایەداری کۆن و نوێ بەرهەمی هێناون و مەترسی لەسەر بەردەوامی ژیان درووست کردووە. سااڵنە لە واڵتانی جیهانی سێهەم ملیۆنان منداڵ بە هۆی برسیەتی و نەخۆشیگەلێکە مەجالی چەرەسەریان هەیە بەاڵم ئەوان دەستیان پێی ناگات گیانیان لەدەست دەدەن ،وە هەروەها نەبوونی ویتامین لە نێو خۆراکدا لە بەشگەلێکی ئەم گۆی زەویە کۆمەڵێک مرۆڤی کورتە بااڵی بەرهەم هێناوە کە بە بڕی 30سانتیمەتر بااڵیان کورتترە لە بەراورد لەگەڵ گەشەی ئاسایی جەستە. لە الیەکی دیکەشەوە تایبەتی کردنەوەی شوێنەکانی بەرهەمهێنان و شوێنە گشتیەکانی وەک نەخۆشخانەوە قوتابخانەو هتد ،لە درێژماوەدا وەک دەبینرێت دەبێتە هۆی بێکاری ملیۆنان کەس و دابەزینی النیکەم 30 لەسەدی حەقدەستی کرێکاران و بێبەشبوونی خەڵک لەو کەرەسە پێویستیانەی ژیان. بۆیە هاوکات لەگەڵ ئەو ئەرکە سەرەکیانەی لە رێبازی سیاسی ئێمەدا وەک هەوڵدانی بە پالن بۆ چارەسەری کێشەی نەتەوەیی هەڵدەگیردرێت ،سۆسیالیزم جارێکی دیکە دەتوانێ شوناسی خۆی سەرلەنوێ لەسەر هەست بە بەرپرسایەتی کۆی ئەو قەیرانانە بەدەست بهێنێتەوە کە وەک ئەرکێکی گشتی دێتە ئەژمار. لە هەمانکاتدا ئێمە دەبێ بەرگری لە جۆرێک سۆسیالیزم بکەین کە لە هەموو بوارەکانی ژیانی کۆمەاڵیەتی بەرینترین ئازادیی بەرهەم بێنێت ،واتە ئەم سۆسیالیزمە دەبێ خۆبەڕێوەبەر ،فێمێنیست ،پارێزەری ژینگە، ئاشتیخواز ،رادیکاڵ و پلۆراڵ بێت و لە بواری کەیفیەوە بەردەوام جەماوەری خەڵک لە ناوەندی بڕیاردا دابنێت. سۆسیالیزمی نوێ دەبێ هەوڵی بە بەرنامە بدات بۆ رزگاری جەماوەری بەرهەمهێنەرو لە الیەکی دیکەشەوە دەبێ سنووری خۆی لەگەڵ هەموو ئەو مۆدێالنەی سۆسیالیزم دەربخات کە هەوڵیانداوە لەسەرەوە شێوەی رێکخستن بەسەر جەماوەردا بسەپێنن .بەڵکوو ئێمە دەبێ بەرگریکاری ئەو مۆدێلە بین کە جەماوەری خەڵک بە سەلیقەو ئیبتکاری خۆیان و بە هاوکاری یەکتر کۆمەڵگا بونیات بنێن. بیرۆکەی سۆسیالیزم لە کوردستان مێژوویەکی کۆنی نیە بەڵکوو بەستێنەکانی گەشەکردنی ئەم تیۆریە بەرهەمی گەشەی شارنشینی ،رێفۆرمی زەوی و زار و بەرزبوونەوەی ئاستی خوێندەواری ئەو سەردەمە بوو کە وایکرد پێویستی هاتنە مەیدانی رەوتێکی سۆسیالیستی لە کوردستان مسۆگەر بکات و ببێتە بابەت و زەروورەتێکی مێژوویی بۆ وەاڵمدانەوە بەو پرسیارانەی کە لە راستیدا بەرەی راستی نێو بزووتنەوەی کوردی سەرەڕای خاوەن ئەزموون بوونی ،چیدی توانای وەاڵمدانەوەی قۆناغی نوێ و پێداویستیەکانی نەبوو .ئەو گۆڕانکاریانەی کە لە دەیەی 1960ی زایینی لەژێر ناوی رێفۆرمی زەوی و زار لە ئێران دەستیان پێکرد سیمای کۆمەڵگای کوردستانی بە تەواوی گۆڕی بەاڵم نەک وەک کۆمەڵگای رۆژئاوایی، چونکە بارودۆخی ناڕوونی چینی کرێکار بە هۆی ناپێشکەوتوویی ئابووری لە کوردستان نەیدەتوانی ئەم چینە بەرینە کۆمەاڵیەتیە لە پڕۆسەی بەرهەمهێنان ئامادە بکات بۆ خۆرێکخستن کە وەک مارکس دەڵێ :کرێکار لە پڕۆسەی کارو پێوەندی رۆژانەیان لەگەڵ یەکتر خۆیان رێکدەخەن ،بەاڵم تەنانەت ئەم بارودۆخەش نەیتوانی پێش بە گەشەی بیری سۆسیالیستی لە کۆمەڵگای
کوردستان بگرێت .بۆیە ئەم رێبازە فیکریە لە درێژەی خۆیدا بە خێراییەکی بەرچاو چووە ناخی کۆمەڵگاو جیا لەوەی پێشوازی و رووتێکردنێکی بەرین لەم رەوتە کرا هاوکات بزووتنەوەی سۆسیالیستی لە کوردستان کە کۆمەڵە نوێنەرایەتی دەکرد بوو بە ناوەندێکی گەورە بۆ گەورەترین وەرچەرخا نی سیاسی ،کۆمەاڵیەتی لە کۆمەڵگای کوردستان کە تا ئەوکات بێوێنە بوو. کوردستان لە ناوچەیەکدا هەڵکەوتووە کە بە هۆی کەم پێشکەوتوویی لە بواری ئابووری و بەرهەمهێنانی مۆدێرن ئەم پرسیارە دێنێتە ئاراوە کە ئایا سۆسیالیزم دەتوانێ لە کۆمەڵگایەکی وەها ئاسۆیەک بەرەوڕووی جەماوەری خەڵک بکاتەوە یان وەک پێش شۆڕشی ئۆکتۆبر پۆلخانۆف دەڵێ ،هەوڵدان بۆ دامەزراندنی سۆسیالیزم لە کۆمەڵگای دواکەوتووی رووسیە بەرەوڕووی هەرەس دەبێتەوە ! ئایا لە کوردستانیش وایە ! بێگومان دەبێ ئێمە یەکەم قۆناغی شۆڕشی دێمۆکراتیک تێپەڕ بکەین و لە هەمانکاتدا مەجال بۆ گەشانەوەی بازاڕو ئابووری بڕەخسێنین و هاوکات رێگە بدرێت کە ئاڵۆوێرکردنی کااڵ لە رێگەی هێنان و هەناردەکردنەوە جووڵە بە سەرمایە بکات .وەک مارکس لە بەشێک لە کتێبی سەرمایە دەڵێ :ناوەندە بچووکەکانی بەرهەمهێنان دەبێ بتوانن لە کەشێکی تەواو دێمۆکراتیک و ئازاد لە دەرەوەی شارەکان پێکەوە پێشبڕکێ بکەن. بەاڵم مەسەلەی کارخانەو کارگە گەورەکانی بەرهەمهێنان لە نێو شارەکان پێویستی بە میکانیزمی کۆنتڕۆڵی کۆمەاڵیەتی هەیە ،واتە دەوڵەت نابێ بەرەو ئەوە هەنگاو بنێت کەنناوەندە گەورەکانی بواری گشتی رادەستی بەشی تایبەتی بکات و بەمشێوە خۆی لەو بەرپرسایەتیە بێ ئەرک بکات ،بەڵکوو دەبێ دەوڵەت ئەرکدار بکرێت بە پاراستنی ئەو شوێنانەی کۆی کۆمەڵگای پێوە گرێدراوەو بوونەتە سامانی گشتی.بۆ روونکردنەوەیەکی کورت لە بابەتی پێوەندی سۆسیالیزم بە پرسی نەتەوەیی پێویستە ئاماژە بە چەند مەسەلە بکرێت .تا ئێستا رەخنەیەک کە لە بەرەی ناسیۆنالیزم بەرەوڕووی سۆسیالیستەکانی دەکەنەوە ئەوەیە لە ئەوان خۆیان لە بابەتی چارەسەری کێشەی نەتەوەیی دەدزنەوە .ئەگەر لە رابردوودا ئەزموونی وا روویداوە کە نیشانیداوە چەپەکان بێ واڵتن یان باوەڕیان پێی نیە دەبێ رەخنەی لێ بگیردرێت و ئەو هەڵە ئیستراتژیکە راست بکرێتەوە ،واتە رەوتێکی سۆسیالیستی کە باس لە هەموو جۆرەکانی نابەرابەری و رێگە چارەکانیشی دەکات دەبێ لە هەمانکاتیشدا بڕوای تەواوی بە بەرابەری نەتەوەکانیش بێت وەک مافێکی ئاسایی خەڵکێک کە دەیانەوێ لە جۆگرافیای خۆیاندا سەربەخۆ بن لە بڕیاردان و خاوەنی دەوڵەتی خۆیان بن ،بۆیە زۆر گرینگە کە چەپی ئەمڕۆ بە گرینگیەوە لەم بابەتە بڕوانێت و پالنی ئیستراتژیکی بۆ چارەسەری کێشەی نەتەوەیی هەبێت .لەم پڕۆسەدا بە تایبەتی کۆمەڵە دەبێ راشکاوانەو بە بەرنامە کار بۆ پێکهێنانی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان بکات ،ئەمە لە واقعیەتی خۆیدا جیا لەوەی کێشەی نەتەوەیی چارەسەر دەکات بەڵکوو لە واڵتێکی بچووکتردا کە رەوتێکی شۆڕشگێڕانە لە مەیدانی خەباتی سیاسیدایە ،دەرفەتی گەشەی بزووتنەوەی چەپ و سۆسیالیستی مسۆگەرترە ،لە بەراورد لەگەڵ مانەوە لە واڵتێکی گەورەترو ئاڵۆزتر کە ئاڵترناتیڤە بەهێزەکانی یان پان ئیرانیست ،سەڵتەنەت تەڵەب ،رێفۆرمخواز یان ئیسالمین. بۆیە بێ راڕایی پێداگری لەسەر پێکهێنانی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان لە الیەکەوە هەم وەاڵمێکی راستگۆیانە بە خواستێکی مێژوویی دەداتەوە هەمیش سەرکەوتنی بەرەی چەپ بەسەر ئەو الیەنانەی کە هەرجارەو پرسی کورد بۆ جۆرێک بەرژەوەندی سیاسی بەکار دەهێنن مسۆگەرتر دەکات .جیاوازی ئێمە لەگەڵ بەرەی راست لەوەدایە کە سیاسەت بۆ ئێمە تەنیا بریتی نیە لە کلتوورو نەتەوە ،بەڵکوو چارەسەری ئەم کێشە لە روانگەی کۆمەڵەوە دەبێ خاڵکێکی ئیستراتژیک و گەورەتر لەوە بپێکێت واتە داڕشتنی بەرنامەیەک بۆ یەکسانی کۆمەاڵیەتی لە هەموو ئاستەکاندا کە ئەمەش شتێک نیە جیا لە سۆسیالیزم .یەکێکی دیکە لەو هەاڵنەی کە ئێمە کە لە بزووتنەوەی چەپ دەبێ خوێندنەوەی نوێی بۆ بکرێتەوە ،پرسی گشتگیرکردنەوە یان هەناردەکردنی شۆڕشی سۆسیالیستیە بۆ دەرەوەی
سنوورەکانی خۆی .درێژەی هەیە
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ،
ئێران
ژیان ،بە پێی ئامارەکان لە ئێران
محەممەد حەکیمی دەسەاڵتێک کە مەشروعیەتی خۆی لە رێگەی تۆقاندنەوە بە دەست دێنێت ،بە دڵنیاییەوە ئەو دەسەاڵتە دەسەاڵتێکی ناشەرعی و نا یاساییە. گەمارۆکان ،سیاسەتی هەڵە و دابەزینی تمەن لە بەرانبەر دۆالر و وەرنەگرتنی پووڵ لە بەرانبەر فرۆشتنی نەوتدا بە شێوەیەک فرۆشی نەوتە لە بەرانبەر خوراک دا و بارودۆخی ئێران بە تایبەتی لە بواری ئابووریدا رۆژ لەگەڵ رۆژ روو لە خراپتر بوونە و قەیران هەموو واڵتی گرتۆتەوە و کاریگەریەکی زۆری لەسەر خەڵکی ئێران داناوە. رژیمی ئیسالمی بە هۆی کردەوە دزێو و نالەبارەکانی واڵتی بەرەوداڕمان بە تایبەتی لە بواری ئابووریدا بردوە .لە وەها دۆخێکدایە کە شارومەندانی ئێرانی
کەوتوونەتە ژێر گوشاری ئابووری، سیاسی ،بێکاری ،گرانی و هەروەها کەمبوونی شتوومەکی خواردن و دەست نەکەوتنیان لە بازاڕەکان بڕستیان لە خەڵکی ئێران بڕیوە و رژیم بە جێگەی رێگا چارە بۆ دەرچوون لەم دۆخە ،گوشاری زیاتری خستۆتە سەر خەڵک و بە هەموو شێوەیەک باج لەو خەڵکە وەزاڵە هاتووە دەسێنێت. ئەمە لە الیەکەوە و لە الیەکی دیکەوە خودی ئامارەکانی رژیم باس لە خراپتر بوونی ئاستی بژێوی خەڵک و بێکاری زیاتر دەکەن .بۆ نموونە ئامارەکانی ناوەندی توێژینەوەی مەجلیسی رژیم نیشاندەری دابەزینی ئاستی بژێوی ژیانی خەڵکن لە هەموو بوارەکاندا. بە پێی ئەو ئامارانە رێژەی گران بوونی خۆراک لەمساڵدا لە سەدا 87تا 112 دەرسەد زیادی کردوە ،بۆ نموونە ماسی سپی لە 25هەزار تمەنەوە گەیشتوەتە 100هەزار تمەن .بە پێی هەمان سەرچاوە بارودۆخی کارگە و شوێنە بەرهەمهێنەرەکان بە هۆی کاریگەری گەمارۆکانەوە کەمبوونی ئەرزی نێودەوڵەتی بە گشتی داخراون یان لە حاڵی داخراندان. لە الیەکی دیکەوە یەکێک لە مامۆستایانی زانکۆ دەڵێت زیاتر لە 3ملیۆن و 500 هەزار کەس کە زانکۆیان تەواو کردوە،
بێکارن و ئەمە نیشاندەری ئەوەیە کە هیچ پەیوەندییەک نیە لە نێوان ژیانی خوێندن و ژیانی کاریی لە ئێراندا و لە هیچ کوێی جیهان وەها شتێک بوونی نییە مەگەر لە واڵتانی جیهانی سێهەم کە ئێران لە لووتکەی ئەو ئامارەدایە. ئەمە لە حاڵێکدایە کە ئەمڕۆ لە ئێران لە 10هەزار کەس کە بە دوای کاردا دەگەڕێن تەنیا 32کەس کاریان دەست دەکەوێت .هەر لەو «حاڵەدا رێژەی هەاڵوسان لە ئێران بە شێوەیەکی بەرچاو زۆری کردوە و دەوترێت ئەمڕۆ هەاڵوسان لە سەدا ٥٨دایە. بایەخی پووڵی ئێرانیش وەکوو هەموو شتەکانی دیکە دابەزینێکی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە و بە پێی هەواڵی»پانا» ئەندامێکی شورای بااڵی کار دەڵێت :دابەزینی ئاستی پووڵی ئێران ئەمڕۆ لە سەدا ٩٩یە و هێڵی هەژاریش لە ئێران ئەمڕۆ 1 ملیۆن و 500هەزار تمەنە .ئەمە لە کاتێکدایە دەوڵەت لەو بڕە پووڵەی کە بە مووچە خورانی دەدات بە ناوی ماڵیات ،النیکەم لە سەدا ١٠ تا ١٥دەرسەدیان لێ دەسێنێتەوە، مووچەی کرێکارێک لە ئێران مانگانە لە ژێر 500هەزار تمەندایە. نرخی کۆمەڵێک لەو شتانە بە پێی ئاماری خودی کۆماری ئیسالمی بەم شێوەیە بریتیە لە :نرخی ئاجیل لە چاو شەش مانگی ڕابردوو لە سەدا
Dwaroj@komala.com
سەد زیادی کردوەو نرخی پستەی دەرجە یەک ئەمڕۆ لە تاران له سه دا ٦٠زیادی كردوه ،نرخی ماسی سپی لە 25هەزارەوە گەیشتوەتە 100هەزار تمەن ،ئێستا کڕینی ماسی سپی تەنیا لە خەودا بۆ خەڵکی ئێران دەکڕدرێت ،هەر چەن ئەمە تەنیا ماسی سپی نییە کە گران بووە بەڵکوو گۆشتی سوور، برنج ،و هەموو شتەکانی دیکە بەو شێوەیە گران بوون و هەر ئێستا خەڵکی ئێران ناوی ژمارەیەک لەو شتانەیان لە نێو سفرەکانیاندا کۆ کردوەتەوە و بنەماڵەی وا هەیە کە بۆ شەش مانگیش دەچێت ماسی سپی یان گۆشتی سووریان لە سەر سفرەکانیان نەدیوە. رژیم بۆ ئەوەی خۆی لەم قەیرانانە رزگار بکات دەستی داوەتە گرانکردنی پووڵی بەرق ،ئاو و گاز و دەوترێت قەبزی تەلەفوون 163دەرسەد زیادی کردوە و هەروەها ئینترنێت النیکەم لە سەدا ٥٠زیادی کردوە. لە زۆربەی ماڵەکان تەنانەت نان و پەنیریش لە سەر سفرەکان نەماوە و ناویان چووەتە لیستی ڕەشەوە و خەڵک چیدی ناتوانن ئەو شتانە بسێنن .هەر ئێستا نان لە سەدا 30گرانتر بووە. بە پێی وتەی سەرۆکی کەلوپەلی ناوماڵ نرخی کۆمەڵێک لە کەلوپەلەکان النیکەم 250دەرسەد لە چاو شەش مانگی رابردوو گرانتر بووە ،بۆ نموونە کولێری ئاوی 100دەرسەد گرانتر بووە.
7
ئەم دۆخە بووەتە هۆی ئەوەی کە کۆمەڵێکی بەرچاو لە الوانی ئێران ناچار بن دەست بدەنە گورچیله فرۆشتن ،بە پێی هەواڵی هەواڵنێری مێهر :لە وەرزی زستاندا بازاڕی فرۆشتن و کڕینی گورچیلە زۆر گەرمە ،فرۆشتنی ئەندامێکی هەستیار بۆ رزگاربوونی کاتی لە دەست کێشە ماڵیەکان ،رەنگە ئەمڕۆ لە ئێران ساناترین کار بێت بۆ ئەو کەسانەی کە هەموو دەرگا ئابووریەکان بەروویاندا داخراوە و بە بونبەست گەیشتوون ،رێژەی فرۆشی گورچیلە لە ئێران سااڵنە 2000دانەیە. رووداوەکانی گرانکردنی بەنزین تەنها ناڕەزایەتی دەربڕین نەبوو بۆ گرانی بەنزین و ئەوەی روویدا ،توڕەیی و دەنگی خەفە کراوی دەیان ساڵە بوو کە خەڵکی وەزاڵە هاتوو دەریانبڕی و هەروەها دوای گرانکردنی بەنزین و سەرکوتی لەالیەن رژیمەوە و کوشتنی ١٥٠٠کەس لە الوانی ئێرانی و دەستگیرکردن و بریندارکردنی هەزاران کەس ،زۆربەی گەنجان خەرێکن ئێران بەرەو واڵتێکی دیکە بە جێ دێڵن و بە سەدان هەزار کەس رەوانەی واڵتانی ئوروپاو ئەمریکا بوون. شایانی باسە ،بارودۆخی ئەمڕۆی ئابووری ئێران زۆر خراپەو هەر ئێستا خەڵک داوای نان و کار دەکەن ،داوای نەمانی رژیمی دیکتاتوری کۆماری ئیسالمی دەکەن ,دروشمه كان گۆڕدراون بۆ مەرگ و نه مان و ....
یاسای بنەڕەتی گەورەترین بەڵگەیە بۆ بایکۆتى هەلبژاردن
زانیار عەزیزنژاد لە ماوەی ڕابردوو بە دەیان وتار و نوسین هەروەها زۆر ڕێگای تر هەوڵمان داوە بسەلمێنین کە هەڵبژاردن لە کۆماری ئیسالمی ئێران دا سناریۆیەکی دێموکراتیک نیە شەفاف نیە و تەنیا بۆ فریوی خەڵک و دونیایە. هەروەها زۆر گوتمان کە بەشداری لە هەڵبژاردن تەنیا ئاو لە ئاشی دیکتاتۆر دا دەکات ،ڕێژیم لەو بەشداریە وەک ڕیکالم و بەڵگە بۆ مەشرووعیەتدان بە کۆماری تیرۆریست کەڵک وەردەگرێ ،تەنانەت لە هەموو هەڵبژاردنەکان دا دوای تەواو بوونی دەگوترێ کە گەل فەرمانی ئیمامیان بە جێ هێنا و بە ڕێبەریان گوت لەبیک.
لە یاسای هەڵبژاردنی کۆماری ئیسالمی چاودێری و ڕاگەیاندنی دەنگەکان لە ئەستۆی شۆڕای نیگەهبانە ئەو شۆڕایەش ڕاستەوخۆ لە ژێر فەرمانی ڕێبەرە هەر بۆیەش هەم بەربژێرەکان و هەم دەرچوەکانیش و براوەکان نە بە دەنگی خەڵک بەڵکوو لە چوارچێوەی داخوازی تاقمی دەسەاڵت دار دایە. سەڕەڕای هەمووی ئەوانە یاسای بنەڕەتی کۆماری ئیسالمی باشترین بەڵگەیە بۆ ئەوەی بایکۆتی هەڵبژاردن بکرێت ،تەنانەت هەر مرۆڤێکی ئازادیخواز کە بڕوای بە کەمترین مافەکانی مرۆڤ بێت یا ڕێز لە دەنگ و کەرامەتی مرۆڤەکان بگرێت دەبێ بەشداری نەکات و کار بکات بۆ ئەوەی بایکۆتی هەڵبژاردن بکرێت .جا بۆ کوردی ماف خوراو هیچ بیانویەک بۆ بەشداری نامێنێت ئەگەر بۆ خزمەتی ڕێژیم نەبێ یا لە ژێر گوشاری ڕاستەوخۆ کە فرسەتی خۆ دزینەوەی نەبێت. هەر بۆیەش پێویستە هەر بەشداربوویەک ئەو پرسیارە لە خۆى بکات ئەگەر پۆستێک لە ئێمە مەحروم بکرێتچۆن دەبێت بچین دەنگ بدەین بە خەڵکى تر ئایا ئەوە بێ ڕێزی نیە......؟ کەواتە ئەو ئەسلە خۆى لە خۆى دا گەورەترین بەڵگەیە بۆ ئەوەی بایکۆتى هەڵبژاردن بکرێت.
بپرسن لەوانەیە ئەى بەشدارى لە هەڵبژاردنى شۆڕاى شار و و پەڕلەمانى ئێران کە ئەو مەرجانەی سەرەوەى تێدا نیە ئاساییە ؟؟ ئاسایی نەخێر نیە لە چونکە بۆ شۆراى شار و پەرلەمانیش ئەوە شوڕاى
نیگەهبانە کە بەربژێرەکان دیارى دەکات و بەربژێرەکان لە سەر ئەساسی باوەڕیان بە سیستمى کۆمارى ئیسالمى باوەڕیان بە وەالیەتى فەقی و یاسای بنەڕەتی کۆمارى ئیسالمى کە ئەسلى ١١٥یەکێک لە بڕگەکانێتى دیار دەکات کە واتە لەوێش ئەوەى بەربژێر بێت مەشروعیەت دەدات بە ئەسلى ١١٥کە پێشل کردنى بنەماییترین مافى مرۆڤ و نەتەوەى کوردە. بەربژێرێک کە باوەرى بە یاسای بنەڕەتی کۆمارى ئیسالمى بێت ناتوانێت هیچ کات لە بەرژەوەندى خەڵک دا کار بکات ،تەنانەت لە ئاستى شار و گوند
خزمەتگوزاری بکات ،چۆنکە ئەو لە سەر بنەماى خزمەت کردنى سیستەمە نەک بۆ ئەو خەڵکەی دەنگی پێداوە. هەر بۆیەش ڕیگەیەکى تر جیا لە بایکۆت نامێنێت هەر بۆیەش بایکۆت باشترین بژاردەیە ،نابێت خەڵک تەنیا وەک کەرەسەیەک بە کار بهنرێت ،لێرەدا ئەرکى سەرەکى دەکەوێتە سەر شانى ئەو هێزانەى کە بۆ ئازادى و یەکسانى تێدەکۆشن ،ئەگەر بڕیارى بەشدارى بدەن ئەوکات دەبێ بپرسین چۆن بۆ ئازادى و یەکسانى تێدەکۆشی بەالم بڕیارى بەشدارى لە هەڵبژاردنێکى وەها دەدەى کە بە یاسا کار بۆ پێشل کردنى ئازادى و یەکسانى دەکات.
6
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ،
مێژوو
Dwaroj@komala.com
ڕۆژژمێری ڕووداوەکانی ڕێبەندانی ساڵی ١٣٥٧ی هەتاوی
ئا:ژیال ئەحمەدی
بە شی یەکەم الپەڕەکانی مێژووی مانگی ڕێبەندان سالی ١٣٥٧ رۆژی یەک شەممە ١ی ڕێبەندان : ١٣٥٧ • بەختیار دەڵێت :شا یاسای بنەڕەتی نەقز کردووە. • ڕێپێوان ونارەزایی چەند هەزار نەفەریی کرێکاران لە زانکۆی سەنعەتی تاران . • نامەی سازمانی چریکە فیداییەکانی خەڵکی ئیران بۆ خومەینی ( .نامەی سەرئاواڵە و ٢٠٠٠وشە ) • بێ نەزمی و ئیعتساب لە بەشێك لە ئەرتش. • رادیۆ لەندەن دەڵێت :شەڕی ناوخۆیی لە ئێران هەڕەشە دەکات. • سازمانی ئازادیبەخشی فەلەستین لە گەل خومەینی پەیوەندی دەگرێت وئاماژە بەوە دەکا کە دەور و رۆڵی بووە لە فێرکردن وچەکدار کردنی دژبەرانی شا و هەروەها قەزافی سەرۆک کۆماری لیبی لە ڕێگەی سازمانی مقاومەتی فەلەستین بە دژبەرانی شا یارمەتیدەر بووە و دەڵێن ئێمە سەرکەوتوو بووین کە شا البەین وبەرگری بکەین لە گەیاندنی نەوت بۆ ئیسرائیل . • خۆپیشاندان لە هەموو شارەکانی ئێران تاڵەقان ،مەشهەد ،مەهاباد ،قەزوین ،بجنورد ،یەزد ،بوشهر ،شیراز ، فارس ،الر و... • بەشێ لە مەالکان پشتیوانی لە دەوڵەتی بەختیار پەسەند ناکەن. • ئازادی ١٢٦زیندانی سیاسی . رۆژی دووشەممە ٢ی ڕێبەندان • خومەینی مەترسی هەیە لە درووس بوونی کوودتا و بە پەلەیە کە بگەڕێتەوە بۆ ئێران. • خوێندکارانی موسوڵمان دەڵێن :خومەینی وتوویە -١ :بە هیچ شێوەیەک لە گەل مارکسیستەکان هاوکار نابن -٢ .ئازادی بەیان هەیە بەاڵم لە چوارچێوەی ئیسالم و ئیجازە نادەین کە کەس رەخنە لە ئیدۆلۆژی ئیسالمی بگرێت -٣.مارکسیستەکان دەتوانن لە تریبوونی سەربەخۆ باوەڕەکانی خۆیان بەیان بکەن . • بەردەوامی خۆپێشاندانە کان لە زۆربەی شارەکانی ئێران . • زیندانی عادل آباد شیراز لە زیندانی سیاسی خاڵی بوو. • خەڵکی قوروە خوازیاری دەست لە کار کێشانەوە ی نوێنەرەکەیان بوون.
• بەختیار دەڵێت :سەنگەری وەزارەت چۆڵ ناکەم . • پشتیوانی حیزبی تودە لە شۆڕشی ئیسالمی و دەڵێت دروست بوونی شورای شۆڕش لە الیەن خومەینی وەکوو بەرنامەی سیاسی باش بۆ پێشکەوتن بۆ کۆمەڵگای ئێران لە گەڵ بەرنامەکانی حیزبی تودە وەکوو یەک دەزانێت . • موزاکراتی جبهەی میللی لەگەل پەیرەوانی خومەینی . • نامەی خومەینی بۆ رۆحانییەکانی کرماشان رۆژی سێ شەممە ٣ی ڕێبەندان • تاڵەقانی دەڵێت :ئەگەر ئەرتەش کوودتا بکات خەڵک لە خۆیان بەرگریی دەکەن . • رامسی کالرک وەزیری پێشووی دادوەریی ئەمریکا لەگەل خومەینی دیدار دەکات ودەڵێت کلیلی کێشەکانی ئێران بە دەستی خومەینیەوەیە. • لە رەزاییە ٥کەس کوژران و٢٢ کەس بریندار بوون. • شورەوی دێهاتە سنووریەکانی خۆی لە سنووری ئێران چۆڵ دەکات کە شۆڕشی ئیسالمی بە م ناوچانە سەرایەت نەکات. • پێکهێنانی کومیتەی بەڕێوەبەریی پێشوازیی لە خومەینی . • شا لە مەراکێشەوە دووبارە دەچیتەوە بۆ میسر. • حیزبی کرێکاری سۆسیالیست بوونی خۆی ڕادەگەیەنێت. • مەسعوود رەجەوی سوخەنڕانی دەکات دوای ئازاد بوون . • شێخ عێزەدین حسەینی دەڵێت ئێمە تەجزیە تەڵەب نین بەڵکوو ئازادیخوازین. • حسن سدر دەڵێت ئیسالمی ئەسیل لە ئەساسی جمهوریت ،دێموکراسی و سۆسیالیزم بنیاد نراوە. • دەور و رۆڵی بازاڕ و بازاڕیان لە بزووتنەوەی گەورەی نەتەوەیی. • ئیمام خومەینی بۆ بەرگریی لە کودتا دێت بۆ تاران. رۆژی چوارشەممە ٤ی رێبەندان • گرتنی فڕۆکەخانەی مێهراباد بە هێزی نیزامی بۆ بەرگرتن لە هاتنەوەی خومەینی. • موهەندس بازەرگان :عاقالنەترین ڕێگەی بەختیار دەست لەکار کێشانەوەیە. • خۆپیشاندان بۆ پشتیوانی لە یاسای بنەڕەتی . • رێپێوانی بەشێک لە خەڵک بۆ فڕۆکەخانەی مێهراباد. • شۆڕش لە بەندیخانەی ئەهواز. • ئایەتوڵاڵ شیرازی :لە حکومەتی ئیسالمی نە فەقر هەیە و نە فەقیر. • قوتب زادە :نابێ ترسمان لە ئەرتەش بێت. • پیرۆزبایی موجاهدین خەلق لە یاسر عەرەفات. • پۆلیسی فەڕانسە بە تەواویی چاودێری خومەینی دەکات وهێزی زۆرتری بۆ پارێزگاری داناوە . رۆژی پێنج شەممە ٥ی ڕێبەندان • دەوڵەت ٣رۆژ فرۆکەخانەکانی داخست . • هاتنی خومەینی حەتمیە.
• خۆپێشاندانی ١٠٠تا ١٥٠هەزار پشتیوانانی یاسای بنەڕەتی . • جبهە ملی خۆپێشاندانی یاسای بنەڕەتی مەحکووم کرد. • بەختیار نامەیەک بۆ خومەینی دەنێرێت. رۆژی یەک شەممە ٨ی ڕێبەندان • خومەینی چاوپێکەوتن لەگەل بەختیار بە شەرت دائەنێت کە دەبێ بەختیار دەست لە کارەکانی بکێشێتەوە. • سەنجابی :شایعەی ناکۆکی جبهە ملی لەگەڵ نیهزەتی روحانی کاری کۆتلەکانی ئیستعماریە. • رۆژی هەینی ٦ی رێبەندان خۆپێشاندانی گشتی وخوێناوی. • ئایەتوڵاڵ شەریعەتمەداری : حکومەتی ئیسالمی نە رووسیەیە و نە ئەمریکا. • ٣٥کەس لە شارستانە کان کوژران . • خۆپێشاندانەکان لە شاری تەورێز، سنە ،بیرجەند وپۆلدوختەر خوێناوی بوو. • بەختیار :ئەرتەش لە کۆنترۆڵی تەوەوی دەوڵەت دایە .. • هۆشداریئەمریکا :وەزیری بەرگریی ئەمریکا بە هێزەکانی شورەوی دەڵێ لە قفقاز و سنوورەکانی ئێران بکشێتەدواوە. ئەمریکا دەڵێ هەرجۆرە • دەخالەتێکی شورەوی لە هەلومەرجی ئێستای ئێران دەبێتە هۆی ئەوە کە ئەمریکاش وەاڵم بداتەوە. رۆژی دووشەممە ٩ی ڕێبەندان خۆپێشاندان لە شارەکان • بەردەوامە . • خومەینی :دەوڵەت رێگر دەبێت لە هاتنەوەی من بۆ تاران. رۆژی سێ شەممە ١٠ی ڕێبەندان • بەرنامەی ئامادە کردن بۆ هاتنی خۆمەینی . • وەزعی فرۆکەخانەکان ئاسایی نیە. • خۆپێشاندانەکان لە ئێران وهەموو شارەکان بەردەوامە. • ئیدۆلۆژی وداڕماوی ئەمریکا توانایی کودتای لە ئێران نیە .
• خومەینی دەڵێ :دەمەوێ لەناو خەڵکدا بم . رۆژهەاڵت وباشووری ئێران • خوێناوی وئاگرینە . رۆژی چوارشەممە ١١ی ڕێبەندان ئاگاداری ئورگانی حیزبی • کۆمۆنیستی شورەوی :کودەتای ئەمریکایی لە حالی روودانە . • شایعەی کودتای ئەمریکایی لە ئێران. • چارەسەرییەکان بۆ نیشتنەوەی فڕۆکە ی خومەینی. • بەردەوامی خۆپێشاندانەکان لە شارەکانی ئێران. • موفتی زادە :تەجزیە تەلەبی کوردستان یەک ئیفترایە. • بانە :ساڵیانێکە کورد بەناوی تەجزیە تەلەبی ڕەشەکوژی دەکەن. • کەمبوونی دەوا و دەرمان. • پالنی درێژ خایەنی دەوڵەتی بەختیار. • دەستووری چۆڵ کردنی ئێران لە ئەمریکاییەکان. رۆژی پێنج شەممە ١٢ی رێبەندان • هاتنی خومەینی بۆ ئیران دوای ١٥سال دوورخراوەیی لە کاتژمێری ٩ و ٢٧خولەک. • خومەینی :ئەندامانی شورای ئینقالب تەرخان کران. رۆژی شەممە ١٤ی ڕێبەندان • کۆبوونەوەی بنەماڵەی همافران لە بینای دادوەری . • دەست لەکار کێشانەوەی نوێنەرانی شاری رێی . شەهرداری تاران دەست • لەکارکێشانەوەی خۆی لەکارەکە بە خۆمەینی راگەیاند. • بەنی سەدر :بانکەکان دەبێ نەتەوەیی بکرێن. • چوونەدەرەوەی هاوواڵتیانی بیانی لە ئیران. • ڕەنگدانەوەی جیهانی عەرەب لە بەرانبەر ئینقالبی ئیسالمی . • مسکۆ :گروپێکی راستگەرا هەڕەشەی کوشتنی لە ئەندامانی دەوڵەتەکەی خومەینی کردووە. رۆژی یەك شەممە ١٥ی ڕێبەندان • بەشێک لە نوێنەران خۆیان
شاردۆتەوە. • هەڵوەشاندنەوەی بڕیارنامەکانی کڕینی چەک لە ئەمریکا. • بەردەوامی خۆپێشاندانی خەڵک لە هەموو شارەکانی ئێران. • بەختیار :ئیجازەی پێکهێنانی دەوڵەتی کاتی نادەم. رۆژی دوشەممە ١٦ی ڕێبەندان بازەرگان سەرۆک وەزیری • حکومەتی ئینقالبی . • لە پاڕلمانی حکومەتی ئیسالمی نوێنەرانی هەموو کۆمەڵگاکان دەتوانن بە شدار بن . • بە ختیار :کۆماری ئیسالمی بۆ من نەزانراوە. رۆژی شەممە ١٧ی ڕێبەندان • ٤٤نوێنەری مەجلیس دەستیان لە کارکێشاوە. • دەوڵەتی ئینقالبی وەزارتخانەکان دەگرێتەوە دەستی خۆی . • پشتیوانی خەڵکی شارەکان لە بازەرگان . • ناڕەزایەتی ژنانی دادوەر بە ئایەتوڵاڵ شەریعەتمەداری :بۆچی ژنان ناتوانن دادوەر بن ؟؟؟ • شورەوی پشتیوانی لە بازەرگان دەکات . • ئەمریکا دەوڵەتی بەختیار بە دەوڵەتی ئێران دەزانێ . رۆژی پێنج شەممە ١٩ی ڕێبەندان • دەسپێکی وتووێژەکانی بازەرگان وئەرتەش . • شەڕی شورەوی ،چین و ئەمریکا لە سەر ئێران. • لیبی دەوڵەتی بازەرگان بە رەسمیەت دەناسێ . • بەختیار :من و بازەرگان دەتوانین لەگەڵ یەک پێک بێین. • پالنی بەڕێوەبردنی رێفراندۆم و هەڵبژاردنی نەتەوەیی . • بەردەوامی خۆپێشاندانەکان لە هەموو شارەکانی ئێران . • دەور و رۆڵی ژنان لە ئینقالبی ئێران. • کرێکارانی کارخانەی جنڕاڵ مانیان گرت . • چوونەدەرەوەی شەریف ئیمامی لە ئێران.
Dwaroj@komala.com
8
ژمار‌ه ( )٨٤ساڵی هەشتەم٢٠٢٠/٠٢/٠٣ ، Dwaroj@komala.com
سەرنوسەر:
رەزا کەعبی
بەڕێوەبەری نوسین و دیزاین:
هێمن بایەزیدپور
بۆ خوێندنه‌وه‌ی دواڕۆژ له‌سه‌ر تۆڕی ئینتێرنێت سه‌ردانی www.komala.comبکه ن پەیوەندی dwaroj@komala.com
پێشمەرگە ترپەی دڵی شاخە شاخانە ،وەک هەڵۆی سووری ئەم کوردستانە بروا و چیا بووینەتە پاسەوانی دەنیشینەوە. پێدەشتی گەنمی نیشتمان .لێرە سەرما ترس نییە دەستەخووشکی کچە پێشمەرگەکانە .هەورازی ئێرە ئاستەنگ نییە بەڵکوو ئەو دەستەیە بەرەو ترۆپکی سەرکەوتنمان هەڵدەزنێ... لەسەر شاباڵی هەڵۆی ئەم عەشق ئارام مودەڕەسی و ئەوینی ئازادییە لە هێالنەی کە لە دوورە لێی دەروانی پۆلێک هەڵووی تیژباڵی کۆمەڵە کۆمەڵەبەردێک رژد و تووش وتۆسن ،لە لووتکەی چیا سەرکەشەکانی تەوێڵ سپی بنار بەستەڵەک، کەس لەبەر نساری ئێوارانی خۆ ناگرێ ،کەس خەیاڵی بۆ ژین لەو ئەستەمەدا نافرێ ،بەاڵم کە خاوەن بیر و هزری رزگاری و سەربەستی بە چاوی ئاسۆروون و بە گوێی تامەزرۆی بیستنی بانگی ئازادی لە هەیبەتی ئەم شاخانە بروانێ و لێیان ورد بێتەوە ،ترپەی دڵ و خوێنجمانی تاوێر و گاشەبەرد و هەڵدێر و ئەشکەوت و زنار و شیو و دۆڵی ئەم پشت وپەنای کوردان ،ترووسکایی نیگای روو لە ئازادیی لووتکەی بەرزی شاخەکان دەبینێ و لەوە تێدەگات. کە «پێشمەرگە» وەک خوێن وەک چرکەی کاتژمێر دوو چاوی بە دەمارەکانی ئەو«هەیبەت»ەدا زیتەڵەی ووشیار ،بۆ پاراستنی دێن ودەچن و دڵی سەوداسەری هاورێکانیان لە زەفەری گوورگ سەربەستی و رزگاری دەترپێنن. و چەقەاڵن ،بست بە بستی ئەو بەڵێ گەلۆ! بەندەنە دەپێون .بەر لە کازیوە عەشقی نیشتمان و ئەرکی رادەبن ویەک بە یەک بە نۆرە خەباتی چەوساوەکانی کوردستان کازیوەیەکیتر هەتا«تلووع»ی دڵی ساردوسڕی ئەو شاخانەیان ئێشکگری یەکترن .هەر وەک مەتەرێزێکی بۆ کردووینەتە باڵندە ساکارەکان و وەک ناوەکەی گەرمی خەبات .ئێمە لێرەین، خۆیان «کۆمەڵە» بە کۆمەڵ لەگەڵ بەفر و شەختە ،دەست لەسەر خەرمانی سفرە و خوانی لەمالنی لووتکەی سەرکەشی ئەم
پێشمەرگانەیان کۆ دەبنەوە. لێرە شەو بە راستی «قەاڵی مێرانە» هەتا بەیان چاودێری و
خۆپاراستن ئەرکێکی مێرانەیە ،و رۆژیش فێرگە و راهاتن ئەرکێکی خەباتکارانەیە.
بۆیە بۆ فرین لەگەڵ ئەو هەڵۆیانە دەبێ باڵ و شاباڵی فرین ،دڵی گەورە و ورەی پۆاڵینیت بێ.