③
ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرﯾﯽ...
ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ
ﺳﯿﺎﺳﻪت
دوو ھﻪﻓﺘﻪﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ ،ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﮑﺸﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهرﯾﺪهﻛﺎت
dwaroj@komala.eu
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﺗﯚﭘﺨﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺮان دهﯾﺎن ﺧﺰاﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺎن ﻟﻪﺑﻨﺎری ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ ﺋﺎواره ﮐﺮد
ﻓﯚﺗﯚ:
ﺋﺎﺳﻪواری ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎری ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ ﺳ ھﻪﻓﺘﻪﯾﻪ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺑﻪ ھﯚی ﺋﻪو ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﻪوه ﺗﺮسو ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﯿﻪﻛﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪوهو ﻓﺮۆﻛﻪ ﺟﻪﻧﮕﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ زۆر ﻟﻪ ﻧﺎو ھﺎوﺗﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دروﺳﺖ ﺑﻮوهو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻪ ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎری ﺧﻮﻨﺪن ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ ﺑﻪردهواﻣﻦو دهﯾﺎن ﺧﺰاﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ داﺧﺮاوهو دهﯾﺎن ﺧﺰان ﺋﺎواره ﺑﻮون .ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗــﺮهوه ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺋﺎوارهﺑﻮون. ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ھﻪواﻨﺮﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪﺑﺎﺷﻮری ھﻪوﯽ ﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﻪﻣﭙﻚ ﺑﯚ ﺋﺎوارهﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎوهی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٢٠رۆژه ﺳﻮﭘﺎی ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ،ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﻧﺎﺣﯿﻪی ژاراوه ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻣﺎﭙﻪڕی ﺳﺒﻪی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ١٢٥ ﭼــوﭘــ ﺗــﯚﭘــﺒــﺎراﻧــﯽ ﮔــﻮﻧــﺪهﻛــﺎﻧــﯽ ﺑﻨﺎری ﺧﺰان ﻟﻪ ﺋﺎواﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رهزﮔﻪی ﺳﻪروو ﺧﻮارو، ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ دهﻛﻪنو زهرهرو زﯾﺎﻧﻜﯽ ﻣﺎدﯾﯿﺎن ﺳﻮرهﮔﻪ ،ﺋﻪرﻛﻪی ﺳﻪروو ﺧﻮارو ،ﻣﺎرهدوو ﺑﻪ رهزو ﺑﺎﺧﯽ ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﮔﻮﻧﺪی ﺗﺮ ﺋــﺎوارهﺑــﻮونو ﺑﯚ ﺋﻪم ﮔﻪﯾﺎﻧﺪووهو ﻟﻪﮔﻮﻧﺪی »رهزﮔﻪ«ﯾﺶ ﺷﻮاﻧﻚ ﺋﺎواراﻧﻪش ﻛﻪﻣﭙﻜﯿﺎن ﺑﯚ دهﻛﺮﺘﻪوه .ھﻪر ﻟﻪم ﭘﻮهﻧﺪهدا ﻋﻪﺑﺪو ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋﻪﺣﻤﻪد، ﺑﺮﯾﻨﺪارﺑﻮوه.
AFP
ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﻧﺎﺣﯿﻪی ﺳﻪﻧﮕﻪﺳﻪر ﺑﻪ ﺳﺒﻪی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﮔﻮﻧﺪهﻛﺎن ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎران دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﺗﺮسو ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﯿﻪﻛﯽ زۆری ﻟﻪ ﻧﺎو ﺧﻪﻚ دروﺳﺖ ﻛﺮدوه .وﺗﯿﺸﯽ» :ﺗﺎﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪم ھﺮﺷﺎﻧﻪ زﯾﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟﻨﻪﻛﻪوﺗﻮهﺗﻪوه ﺑﻪم زﯾﺎﻧﯽ ﻣﺎدی ﺑﻪﮔﻮﻧﺪهﻛﺎن ﮔﻪﯾﺎﻧﺪوهو ﺑﻪھﯚی ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﻪﻛﻪوه ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ رهزو ﺑﺎخ ﺳﻮﺗﺎون .ﺟﮕﻪﻟﻪوهش زﯾﺎن ﺑﻪ دو ﭘﺮۆژهی ﺋﺎو ﻟﻪھﻪردو ﮔﻮﻧﺪی ﭘﺮﻣﻪﻣﻜﻪو ﺑﻪرﻛﻮران ﻛﻪوﺗﻮهو ﭘــﺮۆژهی ﺋﺎوی ﮔﻮﻧﺪی ﻗﺮﻧﺎﻗﻪش ﭘﻪﻛﯽ ﻛﻪوﺗﻮه«. ﻟــﻪﻻﯾــﻪﻛــﯽ ﺗــــﺮهوهو ھــﺎوﻛــﺎت ﻟــﻪ ﮔــﻪڵ
ﻧﯿﮕﻪراﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﻌﺪاﻣﯽ ﻓﻪرزاد ﻛﻪﻣﺎﻧﮕﻪر روو ﻟﻪزﯾﺎد ﺑﻮوﻧﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪی ﻓـــﻪرزادی ﻛﻪﻣﺎﻧﮕـــﻪر ،ﻓﻪرزادی ﻛﻪﻣﺎﻧﮕﻪر ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ﻣﻮﻋﻪﻟﯿﻤﯽ ﺑﻪﻧﺪﻛﺮاوی ﻛﺎﻣﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻪ ﺑﻪ دهﻛﻪﻧﻪوهﻛﻪ ﺑﺎری ﺗﻪﻧﺪروﺳـــﺘﯽ ﻓﻪرزاد ﺋﻌﺪام ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮاوه ،ﻟﻪ دﯾﺪارﻜﯿﺎن رووﻟﻪﺧﺮاﭘﯿﯿﻪو ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗﻮﺷﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﻧﻮﻨﻪراﻧـــﯽ رﻜﺨـــﺮاوی ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻮوهو ﺧﻮازﯾﺎری راﻛﺸـــﺎﻧﯽ ﺳﻪرﻧﺠﯽ ﻣﺮۆﭬـــﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻧﯿﮕﻪراﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﯚڕوﻛﯚﻣﻪﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻣﺎﻓـــﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻪم ﻟﻪ ﺋﻪﮔﻪری ﻟﻪﺳـــﺪارهداﻧﯽ رۆﻪﻛﻪﯾﺎن ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﺑﻮون. ﻓـــﻪرزادی ﻛﻪﻣﺎﻧﮕـــﻪر ،ﻣﺎﻣﯚﺳـــﺘﺎی دهردهﺑن. ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﻜﯽ ھﻪواﻨﺮی ﭼﺎودﺮی ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﺎﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﺎﻣﯿـــﺎران ﻣﺎوهی ٣٠ ﻣﺎﻓـــﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﻣﺎﻧﮕﻪ ﻟـــﻪ ﻻﯾﻪن ھﺰهﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﯚﻣﺎری
ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دهﺳﺘﺒﻪﺳـــﻪرﻛﺮاوه ،ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ ﻻﯾـــﻪن دادﮔﺎی ﺋﯿﻨﻘﻼﺑﻪوه ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪردا ﺳﻪﭘﺎوه. ﺋﺴـــﺘﺎش ﺳـــﻪرهڕای ﺑﺎری ﻧﺎﻟﻪﺑﺎری ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪی دهمو ھﻪر دوو ﻗﺎﭼﻪﮐﺎﻧﯿﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪ ھﯚی ﺋﻪﺷﻜﻪﻧﺠﻪوه ﺗﻮﺷـــﯽ ھﺎﺗـــﻮوه ،ﻓــــــــــــﻪرزادی ﮐﻪﻣﺎﻧﮕـــﻪر ﻟﻪ ﺑﻪﻧـــﺪی ٢٠٩ی زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺋﭭﯿﻨﺪا ﺑﻪﺳﻪردهﺑﺎت.
⑨
ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﻤﻪوﻛﺸﻪی...
ﺗﯚﭘﺨﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﻓﺮۆﻛﻪ ﺟﻪﻧﮕﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻪﺑﻪردهواﻣﯽ ﻧﺎوﭼﻪ ﺳﻨﻮرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎری ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ ﺑﯚﻣﺒﺎران دهﻛﻪن ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﺎﺗﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋﻪم ھﻪواﻪ ﻟﻪ زهرهرو زﯾﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ھﯿﭻ ﺋﺎﻣﺎرﻚ ﺑوﻧﻪﻛﺮاوﺗﻪوه. ﭼﺎودﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘﯿﺎﻧﻮاﯾﻪ ﻛﻪ دهﺑﻮاﯾﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢو ﭘﺎرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪم دهﺳﺘﺪرﮋﯾﯿﺎﻧﻪی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﻪﻮﺴﺘﯿﺎن ﺑﻮاﯾﻪ ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت دهﺑﻮاﯾﻪ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﻋﺮاقو ھﺰه ﻓﺮهڕهﮔﻪزهﻛﺎن ﻟﻪﺋﺎﺳﺖ ﺋــﻪم دهﺳﺘﺪرﮋﯾﯿﺎﻧﻪ ﺑﺪهﻧﮓ ﻧﻪﺑﻮاﯾﻪﺗﻦ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﭘﺸﻠﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻪروهرﯾﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻋﺮاﻗﻪ.
⑪
ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ٦٠٠ﻣﯿﻠﯿﯚن...
ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ
ﻧﺮخ ٥٠٠ :دﯾﻨﺎر
ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﮔﻪﻣﺎرۆی راﻧﻪﮔﻪﯾﻪﻧﺪراو رهزاﻛﻪﻋﺒـــﯽ
r.kaabi@yahoo.com
ﻟـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا رژﯾﻤﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﺑ وﭼﺎن ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪ ﺳﻨﻮورﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺳـــﻨﻮوری ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻮﻣﺮانو ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ درﮋه ﭘﺪاوهو ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪی ﺗﯚﭘﺒﺎران ﻛـــﺮدووه .ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﺳـــﻨﻮورﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜـــﻪش ،ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ رۆژ ﻧﯿﻪ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪت ﻧﻪﻛﺎت ،رﮕﺎوﺑﺎن ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﻧﺎﺋﻪﻣﻦ ﻧﻪﻛﺎو ھﺰی ﺳـــﻪرﺑﺎزﯾﯽ ﮔﻪوره ﺋﺎڵو ﮔﯚڕ ﭘﻨﻪﻛﺎ. ھﻪر ﻟﻪ رۆژهﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ھﺰهﻛﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ دوو ھﺎووﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺳـــﻨﻮوری ﻣﻪرﯾﻮان ﻟﻪ ﺧﺎﻛﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺮﯾﻨﺪار ﻛﺮدووهو ﭘﺎﺷﺎن وهﺣﺸﯿﺎﻧﻪ ﻛﻮﺷـــﺘﯿﺎﻧﯿﺎن .ﯾﻪﻛﻚ ﻟـــﻪم ھﺎووﺗﯿﺎﻧﻪ ﺧﻪﻜﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﻛﻪ رژﯾﻤﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺗﻪرﻣﻪﻛﻪی داوای ١٠٠ھﻪزار دۆﻻر ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﻛﻪی دهﻛﺎ. ھﻪر ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﺳـــﻨﻮورﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﻧﺪﯾﻞ ،ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﻟـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑـــﺮدوودا ،دهﯾﺎن ﺟﺎر دهﺳـــﺘﯽ داوهﺗﻪ ﺑﯚﻣﺒﺎراﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ .ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﻪ زۆر ﺟﺎرو ھﻪر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ،ﺑﯚ ھﻪڕهﺷﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﻛﻮردﺳـــﺘﺎنو ھﻪرﻤﻪ ﺳﺎواﻛﻪی ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻮوه .ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﭘﻪﻛﻪﻛﻪ ،ﺳـــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﻪو دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪم وﺗﻪ ﻟﻪ ھﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ دهرﻓﻪﺗﻚ ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ دوژﻣﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﻧﻪﻛﺮدووه. ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺳﻨﻮورهﻛﺎﻧﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮرو ھﻪرﻤﻪﻛﻪﯾﺎن دوژﻣﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﻛﺎ .ﺋﻪم رژﯾﻤﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ﺑﯚ ﺗﻜﺪاﻧﯽ ﺋﻪم ھﻪرﻤﻪ ،ﺑﯚ دوژﻣﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﺳـــﺎزﻛﺮدن ﻟﻪ ﻧﺎو ھﺰهﻛﺎﻧـــﯽ ھﻪرﻢو ﺑﯚ ﻛﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮانو وزهی ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﺋﺎﺑـــﻮوریو رﯾﮕﺎﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧـــﻪوهی ﺋﻪم ھﻪرﻤﻪ ھﻪوـــﯽ داوهو ﻟﻪ رﮕﻪی ﺟﯚراوﺟـــﯚرهوه ﺑﯚ دارووﺧﺎﻧﯽ ھﻪرﻢ ﻛﺎر دهﻛﺎت. دهوﻪﺗـــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﻟﻪ رﮕﺎی ﺟﯚراوﺟﯚری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳـــﯽ ﻟﻪ ھﻪوـــﯽ ﺋﻪوهداﯾﻪ ﻛـــﻪ ،ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑﺨﺎﺗﻪ ﭘﻪڕاوﺰهوهو ﮔﻮﺷـــﺎری ﺧﺴﺘﻮوﺗﻪ ﺳـــﻪر ﻛﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ھﻪرﻢ ﻛﻪ ﻣﻪرﺟﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﺑﯚ ﭘﻮهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜﻪن .چ ﺗﻮرﻛﯿﻪ و چ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺣﺎزرﻧﯿﻦ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑﻪ رهﺳﻤﯽ ﺑﻨﺎﺳﻦ .دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻪل ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟﻪ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎنو ھﻪﻣـــﻮ ﺟﻤﻮﺟﻮﻜﯽ ﺋﻪم دوو وﺗﻪ ﺑﻪ زهﻗﯽ دﯾﺎره. ھﻪروهھﺎ ﻟـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑـــﺮدوودا ،دهوﻪﺗﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﮔﺮﻓﺘﯽ زۆری ﺑﯚ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووه. ☜ ل٢
ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﻣﻪھﺎﺑﺎد دهﺳﺘﮕﯿﺮ دهﻛﺮﻦ ﺑﻪدوای ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهﻛﺎﻧـــﯽ ﺋﻪم دواﯾﯿﻪی ﺷـــﺎری ﻣﻪھﺎﺑﺎد ،ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺋﻪو ﺷـــﺎره ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﻜﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﺎﻧﯿﺪا دهﺳﺘﮕﯿﺮو رهواﻧﻪی زﯾﻨﺪان دهﻛﺮﻦ. ﺑـــﻪ ﭘﯽ ﺋـــﻪو ھﻪواﻧﻪی ﻟﻪ ﺷـــﺎری ﻣﻪھﺎﺑـــﺎدهوه ﺑﻪ دوارۆژ ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻮه ﻟﻪ ﻣﺎوهی رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدوو زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳـــﯽو ﭘﻨﺞ ﻛﻪس ﻟﻪ ﺷـــﺎرۆﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺷـــﺎری ﻣﻪھﺎﺑﺎد ﺑـــﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺟﯚراﺟـــﯚرو ﻟﻪ
ﻛﺎﺗـــﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎدا دهﺳـــﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮاون ﻛﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯿـــﺎن ﺗـــﺎ ﺋﺴـــﺘﺎش ﻧﺎدﯾﺎره. ھﻪواـــﻪﻛﺎن ﺑﺎس ﻟـــﻪوه دهﻛﻪن ﻛﻪ ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ ﻧﺎوو ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ٨ﻛﻪس ﻟـــﻪو ﺑﻪﻧﺪﻛﺮاواﻧﻪ ﺋﺎﺷـــﻜﺮاﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺷـــﻮﻨﯽ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرﻛﺮدنو ھﯚﻛﺎری ﮔﯿﺮاﻧﯽ ﺋﻪم ﻛﻪﺳـــﺎﻧﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﻪﻛﺮاوه. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ وهﺑﯿﺮھﻨﺎﻧﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﻣﺎوهﯾﻪك
ﭘﺶ دهﺳـــﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ھﺎوﺗﯿﯿﺎﻧﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهﯾﻪك ﻟﻪ ﺷﺎری ﻣﻪھﺎﺑﺎد رووﯾـــﺪا .دهزﮔﺎ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪﻛﺎﻧـــﯽ رژﯾـــﻢ ﻟـــﻪ ﻣﻪھﺎﺑـــﺎد ھـــﯚﻛﺎری ﺋـــﻪم دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﺎﻧﻪی ﺑﯚ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻣﺎﯽ ﮔﻪڕاﻧﺪوهﺗـــﻪوه ﺋﻪﻣـــﻪش ﻟﻪﺣﺎﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ وهزارهﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت ﺋﻪم ﻛﻪﺳـــﺎﻧﻪی دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدوهو ﭘﺪهﭼﺖ ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرﻛﺮاﺑﺘﻦ.
ﺳ ھﺎوﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺳﻨﻮرهﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮان ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ
ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﺋﺮان
ﻟﻪ دادﮔﺎﯾﻪﮐﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺣﻮﻛﻢ دهدرﻦ
ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺮان دادهﺧﺮﻦ
دوو ھﺎوﺗﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻨﻮوری ﭘﻨﺠﻮﻦ ﻛﻮﺷﺖ
دادﮔﺎی ﺷـــﺎری ورﻣـــ ﺳـــ ھﺎوﺗﯽ ﻛﻮردی ﺑـــﻪ ﻧﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﺳـــﻮاره ﯾﻪﺣﯿﺎ ﺋﯿﺒﺮاھﯿـــﻢ ،ﺋﯿﻘﺒﺎڵ دهرﺑـــﺎسو ﺣﺎﺟﯽ ﺋﯿﺒﺮاھﯿـــﻢ ﻋﻪﺑﺪو ﻛﻪ ھﻪر ﺳـــﻜﯿﺎن ﺧﻪﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ،ﺑﻪ زﯾﻨﺪان ﻣﻪﺣﮑﻮم ﮐﺮد. ھﻪواﻪﮐـــﻪی ﺋﺎژاﻧﺴـــﯽ ﻣﻮﮐﺮﯾﺎن ﺑﺎس ﻟـــﻪوه دهﮐﺎت ﮐـــﻪ دادﮔﺎی ﺷـــﺎری ورﻣـــ ﺋـــﻪم ھﺎوﺗﯿﯿـــﻪی ﺑﻪﺗﯚﻣﻪﺗﯽ ﺳـــﻨﻮرﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳـــﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﻚ زﯾﻨﺪانو ھﻪروهھﺎ ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﯽ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﻛﺮدن ﺑﯚ ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادﮔﺎی ﺷـــﺎری ورﻣ ﺳـــ ھﺎوﺗﯽ ﺑﻪ ٣٠ﻣﺎﻧﮓ زﯾﻨﺪان ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮد. ﻛﻮردی ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ زﯾﻨﺪان ﺋﻪم ﻛﻪﺳﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ زﯾﻨﺪان ورﻣﺪا ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮد. دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرﮐﺮاون ﻣﺎوهی ١٥ﻣﺎﻧﮓ ﻟﻪ ﺑﻪ ﭘﯽ ھﻪواﻜﯽ ﺋﺎژاﻧﺴـــﯽ ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن ﺣﻮﻛﻤﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺷﻮهی ھﻪﭙﻪﺳﺮدراوه.
ﺑﻪﭘﯽ ھﻪواﻨﺮﯾﯽ رهﺳـــﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ )ﺋﯿﺮﻧﺎ( ،ﺋﻪﺣﻤﻪد رهزا رادان ﺟﮕﺮی ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ھﺰه ﺋﯿﻨﺘﺰاﻣﯿﯿﻪﻛﺎن رۆژی ﺳﺸﻪﻣﻤﻪی راﺑﺮدو ﻟﻪﺳﻪرداﻧﻜﺪا ﺑﯚ ﭘﺎرـــﺰﮔﺎی ﺳـــﻨﻪو ﻟﻪﮐﯚﻧﮕﺮهﯾﻪﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪواﻧﯿـــﺪا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧـــﺪ :ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﻪﻧﯿﺎزه ﺳـــﻨﻮرهﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﺨﺎت. ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ وﺗـــﻪی ﻧﺎوﺑـــﺮاو ﺋـــﻪو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪی رژﯾﻤـــﯽ ﺋﺮان ﺑﻪدو ﻗﯚﻧﺎغ ﺟﺒﻪﺟـــ دهﻛﺮﺖ ،ﻗﯚﻧﺎﻏـــﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﻟـــﻪ رۆژی دوو ﺷـــﻪﻣﻤﻪی راﺑـــﺮدوهوه ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﺳﻨﻮرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻣﻪرﯾﻮاﻧﻪوه دهﺳـــﺘﯿﭙﮑﺮدووهو ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ رـــﮋهی ٪٩٠ی ﺋـــﻪو ﺷـــﺘﻮﻣﻪﻛﺎﻧﻪ ﺑﮕﯾﻨـــﻪوه ﻛـــﻪ ﺑﻪﻧﯿﺎزﺑـــﻮون ﺑﻪرهو
ﺑﺎﺷـــﻮری ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن ﺋﺎودﯾﻮ ﺑﻜﺮﻦ. ﻧﺎوﺑـــﺮاو ﺋﺎﻣﺎژهی ﺑﻪوهﺷـــﻜﺮد ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووھﻪم ﻟﻪﺳـــﻨﻮرهﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺑﺎﻧﻪوه دهﺳـــﺖ ﭘـــﺪهﻛﺎتو رﮕـــﻪ دهﮔﯿﺮﺖ ﻟﻪﻧﺎردﻧﯽ ﺳـــﻮﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق. رادان ﺗﻪﺋﻜﯿﺪﯾﺸـــﯿﻜﺮدهوه ﻛـــﻪ ﺳـــﻨﻮرهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ رﮕﻪی دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑـــﻮرجو ﻛﻪﻧﺎڵو ﺗﻪﻟﺒﻪﻧﺪو دروﺳـــﻨﻜﺮدﻧﯽ دﯾﻮارو ﺋﺎﻣﺮی ﺋﻪﻟﻪﻛﺘﺮۆﻧـــﯽو ﻛﺎﻣـــﺮای ھﻪﺳـــﺘﯿﺎر ﺑﻪﺗﻪواوی ﻛﯚﻧﺘۆڵ دهﻛﻪﯾﻦو ﮔﻪر ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮدﺟﻪی داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮرهﻛﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮﺖ ،ﺋﻪوا ﺗﺎ دو ﺳـــﺎﯽ دﯾﻜﻪ ﺑﻪﺗـــﻪواوی ﺳـــﻨﻮرهﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑﻪرووی ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﻪﻛﺎﻧﺪا دادهﺧﺮﻦ.
ﻛﺎﺗﮋﻣﺮ ١٠ی ﺷﻪوی ٢٥ی ﺳﻪرﻣﺎوهز ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳـــﻨﻮوری ﭘﻨﺠﻮﻨﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪ ھﯚی ﺗﻪﻗﻪی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺳـــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳـــﺪاران ﻟﻪ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﮑﯽ ﺑﺎرھﻪﮕـــﺮ دوو ھﺎوﺗﯽ ﻛـــﻮرد ﺑﻮوﻧﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﺧﻪﻜﯽ ﻣﻪرﯾﻮاﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎنو ﺋﻪوهی ﺗﺮﯾﺎن ﺧﻪﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو. ﺑﻪ وﺗﻪی ﭼﻪﻧﺪ ﺷﺎﯾﻪدﺣﺎﮏ ،ﺷﻪوی ﺳﻨﻮوری ﺋﺮان ﻣﺎﺷﻨﻪﻛﻪﯾﺎن داﯾﻪ ﺑﻪر ٢٥ی ﺳﻪرﻣﺎوهز ﻟﻪ دهوروﺑﻪری ﮔﻮﻧﺪی دهﺳـــﺘﮋی ﮔﻮﻟﻠﻪو ھﻪردووﻛﻪﺳﻪﻛﻪی ٢٥ دهرهورﮔﺎن ﻟﻪ ﻧﺰﯾﻚ ﺳﻨﻮوری ﻛﻮﻧﻪورچ ،ﻧﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﮐﻪﯾﺎن ﻛﻮﺷﺖ. ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﺎو ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ھﻪوﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺋﻪو دوو ﻗﻮوﯾﯽ ﺧﺎﻛﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوهو ﻛﻪﺳـــﻪ ﺑﯚ وهرﮔﺮﺗﻨـــﻪوهی ﺗﻪرﻣﯽ ﺋﻪو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﮑـــﯽ ﺑﺎرھﻪﮕﺮﯾـــﺎن راﮔﺮتو ﻛﻮژراواﻧﻪ ﺑ ﺋﺎﻛﺎم ﻣﺎوهﺗﻪوهو ھﯚﻛﺎری ﭘﺎﺷﺎن ﺋﻪو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠﻪﯾﺎن ﺑﻪ زۆر ﺑﻪرهو ﻛﻮژراﻧـــﯽ ﺋﻪو دووك ﻛﻪﺳـــﻪش روون ﺧﺎﻛﯽ ﺋـــﺮان ﺑﺮدو ﭘـــﺎش ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﺎو ﻧﻪﺑﯚﺗﻪوه.
٢
ھﻪواڵ
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﻛﯚﭼـــﯽ دواﯾـــﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻜﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ
ﺧﺎﺗﻮو ﺷـــﻪرﯾﻔﻪ ﻋﻪﻟﯿﭙﻮر )ﻧﺎزری( ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴـــﺖو ھـــﺎودهمو ھﺎوﺧﻪﻣﯽ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد .ﺧﺎﺗﻮو ﺷﻪرﯾﻔﻪ ﻋﻪﻟﯿﭙﻮر ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺳﯿﻤﺎ ﻧﺎﺳﺮاواﻧﻪی ﺷﺎری ﺳﻨﻪﺑﻮو ﻛﻪ ھﻪر ﻟﻪ ﺳـــﻪردهﻣﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮاﺑﻮوﻧﯽ ھﻪﺴـــﻮڕاﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪو ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﻪڕهﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺳﻨﻪ دژ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﻣﺎﻪﻛﻪی ﺧﯚی ﻟﻪ ﺗﺎرانو ﺳﻨﻪ ﻛﺮده ﺑﻨﻜﻪﯾﻪﻛﯽ راﻧﻪﮔﻪﯾﻪﻧﺪراوی ﻛﯚﻣﻪـــﻪ .ﻛﯚﭼﻜـــﺮدوو ھﻪﻣـــﻮو ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪی وهك رۆﻪی ﺧﯚیو وهك ﮔﯿﺎﻧﺒﻪﺧﺘﻜﺮدو ھﻮﻣﺎﯾﻮﻧﯽ ﻧﺎزری )ﺑﺮای ھﺎوﺳﻪرهﻛﻪی( دهﺑﯿﻨﯽو ھﻪﻣﯿﺸﻪ ھﺎوﺧﻪمو ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن ﺑﻮو. ﺧﺎﺗﻮو ﺷﻪرﯾﻔﻪ ﺑﻪھﯚی ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻪوه ﻟﻪﺷـــﺎری ﺗﺎران ﻛﯚﭼـــﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮدو رۆژی ﭘﻨﺠﺸـــﻪﻣﻤﻪ ٤ی دﺴـــﺎﻣﺒﺮ ﻟﻪﻧﻮ ﺋﺎﭘـــﯚرای ﺧﻪﻜﻜـــﯽ زۆر ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﻨﻪ ﺑﻪﺧﺎك ﺳﭙﺮدرا. ﯾـــﺎدو ﻧﺎوی ﺧﺎﺗﻮو ﺷـــﻪرﯾﻔﻪ ﺑﻪرزو ﺑﻪرﺰ ﺑﺖ.
ﭘﺎﺷﻤﺎوهی.... ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن... ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻛـــﻪ ﻟﻪ دهﺳﺘﻮوری ﻋﺮاق ﺋﺎﻣﺎژهی ﭘﻜﺮاوه، ﻧﻪﺧﺮاوهﺗﻪ ﺳﻪر ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻣـــﺎدهی ١٤٠ﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﺑﻪ ﻛﺸـــﻪی ﻛﻪرﻛـــﻮك ﺟﺒﻪﺟـــ ﻧﻪﻛـــﺮاوه .ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻘﯿﻦو ﻣﻮﺳـــ ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﮔﻮﺷﺎر ﺧﺮاوهﺗﻪ ﺳﻪر ھﺰه ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﺑﻪﺟﺒﮫﻦ .ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ داوا دهﻛﺎ ﻛـــﻪ دهﺳـــﺘﻮوری ﻋﺮاق ﺋﺎڵوﮔﯚڕی ﺑﻪﺳـــﻪردا ﺑو ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺳﻜﺎی ﺑﺮدوهﺗﻪ ﻻی دادﮔﺎی ﻓﯿﺪراﯽ ﻋﺮاق. ﺑـــﻪ ﭘﭽﻪواﻧـــﻪی ﺋﻪوهﯾﻜـــﻪ رژﯾﻤﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ دهﯾـــﻪوێ ﺑﻪ ﺑﯿـــﺮوڕای ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺴﻪﻟﻤﻨ ،ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪ ﺳﻨﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن ھﯿﭻ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪ ﺑﺎری ﺋﻪﻣﻨﯽ ﺋﻪم رژﯾﻤﻪوه ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ ﻧﯿـــﻪ .ﺗﯚﭘﻪﻛﺎﻧـــﯽ رژﯾﻤـــﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽو ھﺮﺷـــﯽ ﻓۆﻛﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﺳـــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﻪ ،ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا ھﻪوڵو ﺣﻪرهﻛﻪﺗﻜـــﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﻧـــﻪ زۆر ﺷﺎراوهﯾﻪ ﻟﻪ ھﻪلوﻣﻪرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘ ﻟﻪ ﺋﺎﯚزی ﺋﺴﺘﺎی ﻋﺮاق .ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﻧـــﻮان ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻋـــﺮاق ﺑﻪ ﻛﻮردو ﺷﻌﻪو ﺳـــﻮﻧﻨﻪﯾﻪوه ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدودا ،ﺋﺎﯚزﺗـــﺮو ﭼوﭘﺗﺮ ﺑﻮوه. داﻣﻪزراﻧﺪﻧـــﯽ ﻋﺮاﻗﻜـــﯽ ﻧـــﻮێ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی رۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳـــﺖ ﻛﻪ ﺧﯚی ﭘ ﻛﺸـــﻪو ﺋﺎـــﯚزه ،ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﻟـــﻪ دﯾـــﺪو ﻧـــﻪزهری دهوﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ دوور ﺑﻤﻨﺘﻪوه .ﻟﻪ ﺳـــﻪر ھﻪﻣﻮﯾﺎﻧﻪوه داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ھﻪرﻤﻜﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ،ﭘ ﮔﻪﺷـــﻪ ﻟـــﻪ ﺑﺎری ﭘﯿﺸﻪﯾﯽو ﺋﺎﺑﻮوریو ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪوهو داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺳـــﻪروهرﯾﯽ ﺑﯚ ﮔﻪﻟﻜﯽ زوﻢ ﻟﻜﺮاو ،ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﻪ و ﺋﺮان ﺟﮕﻪی ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪ. ﺋﻪﮔـــﻪر ﺑـــﯚ ﺗﻮرﻛﯿـــﻪ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ھﻪرﻤﻜﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﺑـــﻪ ھﺰو ﮔﻪش ﺑﯿﻦ ﺑﻪ داھﺎﺗﻮو ﻟﻪ درﮋﻣﺎوهدا ﻣﻪﺗﺮﺳـــﯿﯿﻪﻛﯽ ﮔﻪورهﯾﻪ ،ﺑﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑﻮوﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ھـــﻪلو ﻣﻪرﺟـــﯽ ھﻪﻧﻮوﻛﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚی ﺋـــﺮان ﻧﺎﺗﻮاﻧـــ ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻗـــﺎت ﻣﻪﺗﺮﺳـــﯿﺪار ﻧﻪﺑـــ .ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﻪر ﻟﻪ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ رۆژهﻛﺎﻧﯽ داﻣﻪزراﻧﺪﻧـــﯽ ﺧﯚﯾﻪوه ﺑﯚ ﻟﻪﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺰاﭬـــﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻋـــﺮاق ،ھﻪﻣـــﻮو رﮕﺎﯾﻪﻛـــﯽ ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدوهﺗﻪوه .ﺑﻪ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ھﻪرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،رژﯾﻤﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺮان ،ﺋﺎﺷـــﻜﺮاو ﻧﻪھﻨﯽ ﻟﻪ ھﻪوﯽ ﺋﻪوهداﯾﻪ ﻛﻪ ﺗﻜﯽ ﺑﺪات ،ﻛﺰی ﺑﻜﺎتو ﺑﻪ ﺋﺎﯚزی ﺑﻤﻨﺘﻪوه. ھـــﻪر ﺑﯚﯾﻪ رﻜﺨﺴـــﺘﻨﯽ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻢ ،ﻛﺮدﻧـــﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ھﻪرﻢ ﺑﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ھﻪﻣﻮو ﮔﻪﻟﯽ ﻛﻮردو ﺑﻪﺷﺪاری ﻛﺎرﯾﮕﻪرﺗﺮی ﺧﻪﻟﻚ و ھﺰه ﺳﯿﺎﺳـــﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھﻪرﻢ ﻟﻪ ﭼﺎرهﻧﻮﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﻛﻪم ﻛﺮدﻧﻪوهی ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھﻪرﻢو ھﻪروهھﺎ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ھﯿـــﻮاو ھـــﺰو ﺗﻪوژﻣﻜـــﯽ ﮔﻪورهی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﭘﺎرﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﻣﮋووﯾﯿﻪ.
dwaroj@komala.eu
ﺑﺎرودۆﺧﯽ دوو ھﻪﺴﻮڕاوی ﺑﻪﻧﺪﻛﺮاوی ژﻧﺎن روو ﻟﻪﺧﺮاﭘﯿﯿﻪ روﻧﺎك ﺳﻪﻓﺎرزادهو ھﺎﻧﺎ ﻋﻪﺑﺪی دوو ھﻪﺴﻮڕاوی ﺑﻮاری ژﻧﺎن ﻛﻪ ﻣﺎوﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪوه دهﺳﺘﺒﻪﺳـــﻪرن ،ﺑﺎرودۆﺧﯿﺎن روو ﻟﻪ ﺧﺮاﭘﯿﯿﻪ. روﻧﺎﻛـــﯽ ﺳـــﻪﻓﺎرزاده ،ﺧﻮﻨـــﺪﻛﺎرو ھﻪﺴﻮڕاوی ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎنو ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣـــﻪﻧـــﯽ ژﻧـــﺎنو ﺋﺎزهرﻣﮫـــﺮو ﻛﻪﻣﭙﯿﻨﯽ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚن ﺋﯿﻤﺰا ،ﻛﻪ ﻣﺎوهی ١٥ﻣﺎﻧﮕﻪ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﺪاﯾﻪو ﭼﺎرهﻧﻮﺳـــﯽ ﻧﺎدﯾـــﺎره ،ﺑﻪ ھـــﯚی ﺋﻪﺷـــﻜﻪﻧﺠﻪی ﺟﻪﺳـــﺘﻪﯾﯽو رۆﺣﯽ ﻟـــﻪ ﺑﺎرودﺧﻜﯽ ﻧﺎﻟﻪﺑﺎرداﯾـــﻪ ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴـــﺖ دهﻛﺎت ﻟﻪ دهرهوهی زﯾﻨﺪان ﭼﺎرهﺳﻪری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮﺖ.
روﻧﺎك ﻛﻪ ﺗﻮﺷﯽ ﻋﻔﻮﻧﻪﺗﯽ ﮔﻮﭽﮕﻪو ددان ﺑﻮوه ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟـــﺎر ﺑﻨﻪﻣﺎﻪو ﭘﺎرﺰهرهﻛﻪی ھﻪوﯿﺎﻧﺪاوه ﻛﻪ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ دهرهوهی زﯾﻨﺪان ﭼﺎرهﺳـــﻪری ﺑﯚ ﺑﻜﺮﺖ ،ﺑﻪم ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ زﯾﻨﺪان رﮕﻪ ﺑﻪو ﻛﺎره ﻧﺎدهنو ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو روو ﻟﻪﺧﺮاﭘﯽ دهڕوات. ﻟﻪﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮهوه ھﺎﻧﺎ ﻋﻪﺑﺪی ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺑﻮاری ژﻧﺎن ﻛﻪ ﻣﺎوهی ١٥ﻣﺎﻧﮕﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ھﺰهﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﯚﻣـــﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯿﯿﻪوه دهﺳﺘﺒﻪﺳـــﻪرﻛﺮاوهو ﻣﺎوهی ٢ﻣﺎﻧﮕﻪ ﺑـــﯚ زﯾﻨﺪاﻧـــﯽ »رهزهن«ی ھﻪﻣﻪدان دوورﺧﺮاوهﺗﻪوه ،ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺑﯚ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ١٠رۆژ ﻣﻪرهﺧﻪﺳﯽ ﺑ ﺋﺎﻛﺎم ﻣﺎوهﺗﻪوه.
ﺷـــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ ﭘﺎرﺰهری ھﺎﻧﺎ ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪكو ﻟﻪﺳـــﻪرداﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﻛﻪی دهزاﻧـــﺖ ﻛﻪ ﻧﺎوﺑﺮاوﯾـــﺎن ﺑﯚ رهزهن ﺗﻪﺑﻌﯿﺪ ﻛﺮدوهو ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ ﻗﻪزاﯾﯽ ﺋﻪوﯾﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﻧﻪﻛﺮدوهﺗﻪوه. ھﺎﻧـــﺎ ﻋﻪﺑﺪی ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗـــﯽ ھﻪوﺪان دژی ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗـــﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾـــﯽ ﺑﻪ ١٨ ﻣﺎﻧﮓ زﯾﻨﺪانو دوورﺧﺴــــــــﺘﻨﻪوه ﺑﯚ زﯾﻨﺪاﻧﯽ رهزهن ﻟﻪ ھﻪﻣﻪدان ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮاوه. ﺟﯽ وهﺑﯿﺮ ھﻨﺎﻧﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺋﻪم دوو ھﻪﺴﻮڕاوهی ﺑﻮاری ژﻧﺎن ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﻪ ﺳﻪرﺗﺎﺳـــﻪرﯾﯿﻪﮐﻪی ﺋـــﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪی زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون.
ھﻪﺴـــﻮڕاوﻜﯽ ﻛـــﻮرد ﺗﻮﺷـــﯽ ﻧﺎڕهزاﯾـــﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧـــﯽ ﻟﻮﻟﻪﺳـــﺎزی ﺋﻪھـــﻮاز ﻟﻪﺳﻪرداﻧﻪﻛﻪی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﺋﻪﺷﻜﻪﻧﺠﻪ دهﺑﺘﻪوه ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧﻜﯽ ﻛﻮرد ﻟﻪ ﺷﺎری ﻣﻪرﯾﻮان ﺗﻮﺷﯽ ﺋﻪﺷﻜﻪﻧﺠﻪو ﺋﺎزاری ﺟﻪﺳﺘﻪﯾﯽو رۆﺣـــﯽ ھﺰه ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳـــﻪر ﺑﻪ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران دهﺑﺘﻪوه. ﺑﻪ ﭘـــﯽ راﭘﯚرﺗﻜـــﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ داﻛﯚﻛﯿـــﻜﺎری ﻣﺎﻓـــﯽ ﻣـــﺮۆڤ ﻟـــﻪ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ھﺰهﻛﺎﻧـــﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻪرﯾﻮان ﭼﻪﻧﺪ ﺷﻪو ﻟﻪوهﭘﺶ ھﺮش دهﻛﻪﻧﻪ ﺳـــﻪر ﻣﺎﯽ ﭼﺎﻻﻛﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑـــﻪ ﻧـــﺎوی رهﻓﯿﻘﯽ زوﻟﻘـــﻪدر ﻛﻮڕی ﺳﺎدقو ﺧﻪﻜﯽ ﺋﺎواﯾﯽ ﺳـــــﻪووای ﻣﻪرﯾـــﻮانو ﭘﺎش ﮔﻪڕانو ﭘﺸـــﻜﻨﯿﻨﯽ ﻣﺎﻪﻛﻪی ﻧﺎوﺑﺮاو راﭘﭽﯽ ﮔﺮﺗﻮﺧﺎﻧﻪی
ﺋﯿﺘﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﻣﻪرﯾﻮان دهﻛﻪن. ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋـــﻪو ھﻪواـــﻪ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪو ﻣﺎوﯾﻪﯾـــﺪا ﻛـــﻪ دهﺳﺘﺒﻪﺳـــﻪر ﺑﻮوه ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ھﻪوای ﺳﺎردو ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪا ﻛﻪ ﺟﻪﺳـــﺘﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺋـــﺎو ﺗﻪڕ ﻛﺮدوه، ﻟﻪﻻﯾـــﻪن ھﺰهﻛﺎﻧﯽ رژﯾﻤـــﻪوه دراوﺗﻪ ﺑﻪر ﺷﻪﻻقو ﻗﺴـــﻪی ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﯿﺎن ﭘ وﺗﻮه. رهﻓﯿﻖ زوﻟﻘﻪدر ﻣﺎوهی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺑﯿﺴﺖ رۆژه ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧﻪی ﺋﯿﺘﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﻪرﺑﻪ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳـــﺪاراﻧﯽ ﻣﻪرﯾﻮان دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪره.
زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ھﻪزار ﻛﺮﻜﺎری ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﻟﻮﻟﻪﺳـــﺎزی ﺋﻪھــــــﻮاز ﺑـــﯚ ﻧﺎڕهزاﯾﯽ دهرﺑﯾﻦ ﺑـــﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﺎرو ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﺑـــﻪردهم ﭘﺎرـــﺰﮔﺎی ﺧﻮزﺳـــﺘﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه. رۆژی ﭼﻮارﺷــــــــﻪﻣﻤﻪ ٢٧ی ﺳـــﻪرﻣﺎوهز ﻟـــﻪ ﻛﺎﺗـــﯽ ﺳـــﻪرداﻧﯽ ﻣﻪﺣﻤﻮدی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ،ﺳـــﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﺮان ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ١٠٠٠ﻛﺮﻜﺎر ﻟﻪ ﺷﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﻟﻮﻟﻪﺳﺎزی ﺋﻪھﻮاز ﺑﻪ ﭘ رووﻟﻪ ﭘﺎرﺰﮔﺎی ﺧﻮزﺳـــﺘﺎن دهﻛﻪنو ﺑـــﻪ ھﻪﮕﺮﺗﻨﯽ دروﺷـــﻢو ﭘـــﻼﻛﺎرد ﺧﻮازﯾﺎری ﺑﺎﺷــــــﺘﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ
ﻛﺎروژﯾﺎﻧﯿﺎن دهﺑﻦ. ﺑﻪوﺗـــﻪی ھﻪﺴـــﻮڕاواﻧﯽ ﻛﺮـــﻜﺎری ﺋـــﻪم ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﻪ ،ﺑﻪﺧﺸـــﻨﺎﻣﻪی ﻟﻪﺳـــﻪرﻛﺎردهرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧـــﯽ ﻟﻮﻟﻪﺳـــﺎزی ﻛﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪ ٤ھﻪزار ﻛﻪس دهﺑـــﻦ ﻟﻪﻻﯾـــﻪن ھﻪﯾﺌﻪﺗـــﯽ دهوﻪت دهرﻛـــﺮاوهو ﺗـــﺎ ٥ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎر ٪٥٠ی ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﺋﻪو ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﻪ ﻟﻪﺳــــــﻪر ﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن دهردهﻛﺮﻦ. ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ ﮔﻪﻪﻛـــﻪی دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﻟﻮﻟﻪﺳﺎزی ﺋﻪھﻮاز دهﺑﺖ ﺑﻪھﯚی ﻗﻪرزدارﺑﻮوﻧﻪوه دهﺑﺖ ﺗـــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳـــﺎڵ ﺑﺎﻗﯽ ﺋﻪو
ﻛﺮﻜﺎراﻧﻪ ﻟﻪﺳـــﻪر ﻛﺎر دهرﺑﻜﺎت .ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺸـــﺪا ھﯿـــﭻ ﻗﻪرهﺑﻮوﯾﻪﮐﯽ ﮐﺮﮑﺎران ﻧﺎﮐﺮﻨﻪوه. ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪو ھﻪواﻪ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٤٠٠ﻣﻠﯿـــﺎرد ﺗﻤﻪن ﻗﻪرزاری ﺋـــﻪم ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﻪﯾﻪو ھﻪﺴـــﻮڕاواﻧﯽ ﻛﺮﻜﺎری ﺋﻪم ﻣﻪﺳـــﻪﻟﻪی ﺑﻪ ھﯚﻛﺎری وهرﺷﻜﺴﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﻟﻮﻟﻪﺳﺎزی ﺋﻪھﻮاز دهزاﻧﻦ. ﺋـــﻪم ﻛﯚﺑﻮﻧـــﻪوه ﺋﻌﺘﺮازﯾﯿـــﻪ ﺑـــﻪ ھـــﯚی ﮔﻮﺷـــﺎری ھـــﺰهی ﺋﻪﻣﻨﯽو ﺋﯿﻨﺘﯿﺰاﻣﯿﯿـــﻪﻛﺎن ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣﺮ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘﮫﺎت.
ﺑﺎری ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻛﻪﺑﻮدوهﻧﺪ ﻟﻪزﯾﻨﺪاﻧﺪا روو ﻟﻪﺧﺮاﭘﯿﯿﻪ ﺳـــﻪرۆﻛﯽ رﻜﺨـــﺮاوی ﻣﺎﻓـــﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺟﺎری دووھﻪم ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﺪا ﺗﻮﺷﯽ ﺳـــﻪﻛﺘﻪی دڵ دهﺑﺘﻪوهو ﺑﺎری ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪاره. ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺳﺪﯾﻘﯽ ﻛﻪﺑﻮدهوﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن دهزﮔﺎی ﻗﻪزاﯾﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯿﯿﻪوه ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﯽ ھﻪوـــﺪان دژی ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾـــﯽ ١١ﺳـــﺎڵ ﺣﻮﻛﻤﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺑﻪﺳـــﻪردا ﺳـــﻪﭘﺎوه ،ﻟﻪﻣﺎوه ٧ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا دوو ﺟﺎر ﺗﻮﺷـــﯽ ﺳـــﻪﻛﺘﻪی دڵ ﺑﻮوهﺗـــﻪوه ﺑﻪ وﺗﻪی ﭘﺰﯾﺸـــﻜﻪﻛﺎن ﺳـــــــــــﻪﻛﺘﻪی دووھـــﻪم ﺟـــﮕﺎی ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻪ. رﻜﺨـــﺮاوی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺳـــﻪرهڕای دهرﺑﯾﻨـــﯽ ﻧﯿﮕﻪراﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ راﯾﺪهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ ﻛﻪ ﺳﻪرهڕای
ﺋﻪوهی ﺑﮫـــﺪاری زﯾﻨﺪان داوای ﻛﺮدﺑﻮو ﻛﻪ دهﺑﺖ ﻛﻪﺑﻮدوهﻧﺪ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳـــﻪری ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﺒﺮﺘﻪ دهرهوهی زﯾﻨﺪان ﺑﻪم ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ زﯾﻨﺪانو دهزﮔﺎی ﻗﻪزاﯾﯽ ھﯿﭻ ﻛﺎرﻜﯽ ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻧﻪداوه. ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛـــﯽ ﺗﺮهوه رﻜﺨـــﺮاوی ﭘﻨﯽ ) (penﺳـــﻮﺋﺪ ﻣﺤﻪﻣـــﻪد ﺳـــﺪﯾﻖ ﻛﻪﺑﻮدوهﻧـــﺪی ﺑـــﻪ ھـــﯚی ﺧﻪﺑﺎﺗـــﯽ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮﺳـــﯽو ﺗﻜﯚﺷـــﺎن ﻟﻪ ﭘﻨﺎو ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺋﺮانو ﺳـــﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﺎﻧـــﺰه ﺳـــﺎڵ زﯾﻨـــﺪان ،وهك ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻓﻪﺧـــﺮی رﻜﺨﺮاوهﻛـــﻪی راﮔﻪﯾﺎﻧـــﺪ. ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ رﻜﺨﺮاوی ﭘﻦ ﻟﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪوازﺪا ﭘﺸـــﺘﮕﯿﺮی ﻟﻪ ﻛﻪﺑﻮدوهﻧﺪو ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻧﻮﺳﻪری ﺋﺮاﻧﯽو ﻛﻮرد ﺑوﻛﺮدهوه.
ﭼﻮار ھﺎوﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ھﺰه ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﮐﺎﻧﻪوه دهﺳﺘﮕﯿﺮو رهواﻧﻪی زﯾﻨﺪان دهﮐﺮﻦ ﭼﻮارﺷﺎرۆﻣﻪﻧﺪی ﺧﻪﻜﯽ ﻧﺎوﭼﻪی ورﻣ ﻟﻪﻻﯾﻪن ھﺰه ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه دهﺳﺘﮕﯿﺮو رهواﻧﻪی ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧﻪ دهﻛﺮﻦ. ﺑﻪ ﭘﯽ ھﻪواﻜﯽ ﺋﺎژاﻧﺴـــﯽ ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن ھـــﺰه ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟـــﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ورﻣ ﭼــــــﻮارھﺎوﺗـــﯽ ﺑـــﻪ ﻧﺎوهﻛﺎﻧـــﯽ ﺳـــﻪﻻﺣﻪدﯾﻦ ﭘﻪﯾـــهوی ،ﻟﻪﺗﯿـــﻒ ﺷـــﻪراﻓﻪت ،ﻓﻪھﯿـــﻢ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤـــﯽو ﻋﻪﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ ﻋﻪﺑﺪوزاده دهﺳـــﺘﮕﯿﺮو رهواﻧﻪی ﮔﺮﺗﻮﺧﺎﻧﻪﯾﺎن دهﻛﺎت.
ﻧﺎڕهزاﯾـــﯽو ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﭘﻪﻧﺎﺑﻪراﻧـــﯽ ﺑﻪﻧﺪﻛﺮاو ﻟﻪ ﺗﻮرﻛﯿﺎ
ﺋﻪم ﻛﻪﺳـــﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺎوهی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪدوو ﻛﺎوه ﺗﻪھﻤﺎﺳﺒﯽ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎﺑﻪراﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘﻼﻛﺎرد ﻟﻪ ﻧﺎڕهزاﯾـــﯽ ﺑﻪ ﺑﻪد رهﻓﺘﺎری ھﻪﻓﺘﻪﯾـــﻪ دهﺳﺘﺒﻪﺳـــﻪر ﻛـــﺮاون ،ﺑﻪ ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪه دژی رژﯾﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﻚ زﯾﻨﺪان ﺗﻮرﻛﯿﺎ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮاون دهﺳـــﺘﯿﺎن داﯾﻪ ﭘﯚﻟﯿﺲو ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮراكو ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻟﻪ زﯾﻨـــﺪان ،داوای ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ رﻜﺨﺮاوی ﺗﯚﻣﻪﺗـــﯽ ھـــﺎوﻛﺎری ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﺣﯿﺰﺑـــﻪ ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮاﺑـــﻮو ،ﺑﻪ ھﯚی رووﻛﻪوﺗﻨﯽ دهرﺑﯾﻨﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﯽو ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان. ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن دهﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮاون. دۆﺳـــﯿﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﻛﻪ ﺑـــﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ راﭘﯚرﺗﻜـــﯽ ھﻪواﻨـــﺮی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﺑﻮون. ﻛﺮدﺑﻮو، دروﺳﺖ ﻧﺎوﺑﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ زﯾﻨﺪان ﻧﺪﻜﯽ ﻟـــﻪ ﻻﯾﻪﮐﯽ ﺗـــﺮهوه ﺷـــﺎرۆﻣﻪ ﺋﺎﺳﻮﺷـــﯿﺘﺪﭘﺮﺲ ،ﺋﻪم ﭘﻪﻧﺎﺑﻪراﻧﻪ ﻟﻪ رﻜﺨـــﺮاوی ﭼﺎودـــﺮی ﻣﺎﻓـــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻛﺮا. ﺣﻜﻮم ﻣﻪ ﺗﺮ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﭼﻮارﻣﺎﻧﮓ ﺑﻪ ھﻤﺎﺳـــﺒﯽ ﺑﻪﻧﺪﻛﺮاو ﺑـــﻪ ﻧﺎوی ﻛﺎوه ﺗﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻚ ﻟﻪ ﺋﯿﺴـــﺘﺎﻧﺒﻮل رۆژی ھﻪﯾﻨﯽ ﻣﺎﻧﮕـــﯽ راﺑﺮدو ﻟﻪ راﭘﯚرﺗﻜﺪا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﻛﻪ ھﻤﺎﺳﺒﯽ ﺗﻪ ﻛﺎوه ﺋﯿﻨﻘﻼﺑﯽ دادﮔﺎی ﻛﻮڕی ﻛﻪرﯾﻢ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻟﻪ ﻧﺎڕهزاﯾﯽ ﺑﻪ ھﻪﺴﻮﻛﻪوﺗﯽ ﻧﺎﻟﻪﺑﺎری ﻛﻪ دهوﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿـــﺎ ﭘﻪﻧﺎﺑﻪراﻧﻚ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﺑﺎت، رده ﺳـــﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﻪ ﺷﺎری ﺑﻪ دﯾﻜﻪ ﺟﺎرﻜﯽ ﺷـــﺎری ﺳـــﻨﻪوه ﺑﯚ ﭘﯚﻟﯿﺴـــﯽ ﺗﻮركو ﺑﺎرودۆﺧـــﯽ ﺧﺮاﭘﯽ روو ﻟـــﻪو وﺗﻪدهﻛﻪن ،ﺑـــﯚ ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ زاﻧﺪﻧﯽ ﺳﻨﻮرﺑﻪ ﺗﯽ ﺗﯚﻣﻪ ﺑﻪ زﯾﻨﺪان ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮا. زﯾﻨﺪان ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﻜﯿﺎن ﺳـــﺎزﻛﺮد .ﻧﺎدﯾـــﺎرو ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﻜـــﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪدا ﻛﺮاﺑﻮو. ﺣﻜﻮم ﻣﻪ زﯾﻨﺪان ﻣﺎﻧﮓ ش ﺷﻪ ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن، ﺋﺎژاﻧﺴـــﯽ ﺑـــﻪ ﭘﯽ ھﻪواﯽ ﭘﻪﻧﺎﺑـــﻪران ﺑـــﻪ ھﻪﮕﺮﺗﻨﯽ دروﺷـــﻢو زﯾﻨﺪاﻧﯽ دهﻛﺎت.
ژﻣﺎرهی ﺋﻌﺪاﻣﻜﺮاواﻧﯽ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٨ی ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٣٠٠ﻛﻪس ﻟﻪﻣــــﺎوهی رۆژاﻧــــﯽ راﺑــــﺮدووداو ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺷﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی ﺋﺮان ٨ﻛـــــﻪس ﻟﻪﺳﺪارهدران. ھﻪواﻨﺮی ﻓﻪراﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﺑوﻛﺮدﻧﻪوی ﺋــــﻪم ھﻪواﻪ راﯾﮕﻪﯾﺎﻧــــﺪ ﻛﻪ ﺑﻪم ﭘﯿﻪ ﺋﺎﻣﺎری ﺋﻌﺪاﻣﻜﺮاوان ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ٢٠٠٨ ﻟﻪ ﺋﺮان دهﮔﺎﺗﻪ ٢٩٩ﻛﻪس .ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪﺣﺎﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪم ﺋﺎﻣﺎراﻧﻪ ﻟﻪ دهزﮔﺎ رهﺳــــﻤﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪوه ﺑودهﺑﻨﻪوهو ﺋﺎﻣﺎری ﺋﻪو ﻛﻪﺳــــﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪﻧﮫﻨﯽ ﻟﻪﺳﺪارهدهدرﻦ ھﻪرﮔﯿﺰ ﺑوﻧﺎﺑﻨﻪوه. ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯽ ﻟﻪ رﯾــــﺰی ﭼﻪﻧﺪ وﺗــــﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﻪ ﻛــــﻪ ﺗﯿﺎﻧﺪا ﺳــــﺎﻧﻪ دهﯾﺎن ﻛــــﻪس ﻟﻪ ﺳــــﺪاره دهدرﻦو ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن رﻜﺨﺮاوه
ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣﺮۆﭬﻪوه ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ رژﯾﻤﯽ ﺋﺮان ﻣﻪﺣﻜﻮم ﻛﺮاوه. ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯽ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺳ وﺗﺎﻧﻪﯾــــﻪ ﻛــــﻪ ﻣﺮﻣﻨــــﺪان ﺋﯿﻌﺪام دهﻛﺮــــﻦ .رﻜﺨﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ دهﻦ ﻟﻪ ﺳــــ ﺳــــﺎﯽ راﺑﺮدوودا ٣٢ ﻣﻨــــﺪاڵ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺋﯿﻌــــﺪام ﻛﺮاون ﻛﻪ ٢٦ﻛﻪﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﻮوه. ﺋﻪﻣﺎﻧــــﻪ ﻛﻪﺳــــﺎﻧﮕﻪﻟﻜﻦ ﻛــــﻪ ﻟــــﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺧﻮار ١٨ﺳﺎڵ ﺗﻮوﺷﯽ ﻻداﻧﻪ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿــــﻪﻛﺎن ﺑﻮون ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺴــــﺎڵ ﺷــــﻪش ﻣﺮﻣﻨــــﺪاڵ ﻟﻪ ﺋــــﺮان ﺋﯿﻌﺪام ﻛﺮاون. زۆرﺑﻪی زۆری ﺋﻪو ﺋﯿﻌﺪام ﻛﺮدﻧﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرﭼﺎو ﺧﻪﻚ ﺑﻪرﻮه ﭼﻮوه.
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
راﭘﯚرت
٣
dwaroj@komala.eu
ﺑﯿـﺮهوهری
ﮔﯚﺷﻪﯾﻪﮐﻪ ھﻪرﺟﺎرهو ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﻪﮐﯽ ﮐﯚﻣــــــــــــــــــــــــــــﻪﻪ دهﯾﻨﻮﺳﺖ
ﺷﻪڕی ﺑﺎﻏﻮﺟﻪ
ﻧﺎدر ﺑﯚﮐﺎن ،ﺳﻮﺋﺪ
ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرﯾﯽ ﺋﺮان ﻟﻪ ژﺮ ﺑﻪرداﺷﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا ﺋﺎ :دواڕۆژ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺷـــﺎﻧﺰهی ﺳـــﻪرﻣﺎوهزی ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ﺳﻪرهڕای رﻮﺷﻮﻨﯽ ﺋﻪﻣﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪی ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ زاﻧﻜﯚی ﺋﺮان رﻮرهﺳﻤﻚ ﺑﻪم ﺑﯚﻧﻪﯾﻪوه ﺳﺎزﻛﺮا ﻛﻪ ﻟﻪﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺷﻮﻨﺪا ﺑﻮوه ﺑﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧـــﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﻟﻪ رژﯾﻤﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽو ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣـــﺪا ﺗﻜﮫﻪﭽﻮوﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﻟﻪﮔـــﻪڵ ھﺰهﺳـــﻪرﻛﻮﺗﻜﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯿﺪا .ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﻟﻪ زاﻧﻜﯚ ﺷﯿﺮاز ﺑﻪ ﺳـــﺎزداﻧﯽ ﻣﯿﺘﯿﻨﮓو ھﻪﮕﺮﺗﻨﯽ دروﺷﻢو ﻧﻮﺳﺮاوه ﺧﻮزﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﻨﺎن ﺑﻪ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﻪﺗﻚ ﺑﻮون ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎنو ﭘـــﯚی ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮاﻧﺪا رۆﭼـــﻮوه ،ﺋﻪوان ﺑﻪ دروﺷـــﻤﯽ ﻧﺎ ﺑﯚ دﯾﻜﺘﺎﺗـــﯚر ﺋﻪوهﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚو ھﻪﻣﻮو ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﯿﺪی ﺳﻪردهﻣﯽ ﺑﺪهﻧﮕﯽ ﺑﻪﺳـــﻪرﭼﻮوهو ﺑﻪ ﺋﺎﺷـــﻜﺮا راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪﺳﻪرﻛﻪوﺗﻦ ﻧﻪﮔﻪن ﻛﯚڵ ﻧﺎدهن. زاﻧﻜـــﯚی ﺗـــﺎران ﻛـــﻪ ھﻪﻣﯿﺸـــﻪ ﭘﺸـــهوی ﻧﺎڕهزاﯾﯿـــﻪ ﻣﻪدهﻧﯿﯿﻪﻛﺎن
ﺑﻮوه ،ﺋﻪﻣﺴـــﺎﯿﺶ وهك ﺋﺎواﻧﮕﺎردی ﺑﺰوﺗﻨـــﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮانو ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری ﻟﻪ رﻮرهﺳﻤﯽ ﺷﺎﻧﺰهی ﺳﻪرﻣﺎوهز ،رۆژی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎر ﺑﻪ ھﻪﮕﺮﺗﻨﯽ دروﺷـــﻤﯽ »ﻣﻪرگ ﺑﯚ ﺋﯿﺴـــﺘﺒﺪاد«و »ﺋﻤﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻤﺎن دهوﺖ« ھﺎﺗﻨﻪ ﻣﻪﯾـــﺪان ،ﺑﻪم ﺋﻪم دهرﺑﯾﻨـــﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﯿﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻟﯿﺒﺎس ﺷﻪﺧﺴـــﯿﯿﻪﻛﺎنو ﺑﻪﺳﯿﺞو ﺑﺎﻗﯽ ھﺰه ﺳﻪرﻛﻮﺗﻜﻪرهﻛﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﺑﻮو ﺑﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺷـــﻪڕو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ،ﺑـــﻪ ﺟﯚرﻚ ﻛﻪ ھﻪواﻨﺮی رهﺳﻤﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾـــﻦ ﻛﺎﺗﮋﻣـــﺮ ﺗﻜﮫﻪﭽﻮﻧـــﯽ ﺧﻮﻨـــﺪﻛﺎرانو ﺑﻪﻛﺮﮕﯿﺮاواﻧـــﯽ ﺑـــﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺷﻪڕ وهﺳﻔﻜﺮدﺑﻮو. ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚی ﺗﺎران ﻛﺎﺗﻚ دهﺳـــﺘﯽ ﭘﻜﺮد ﻛﻪ رۆژﻚ ﭘﺸـــﺘﺮ ﺑﯾﺎر دراﺑﻮو ﻛـــﻪ ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚ رﻮرهﺳـــﻤﻚ ﺑـــﯚ رۆژی ﺧﻮﻨـــﺪﻛﺎر ﺑﻪڕـــﻮه ﺑﭽﺖ ،ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﺑﯚ رۆژی دواﺗﺮ ﻟـــﻪ ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﻜﯽ ﺑﻪرﯾﻨﺪا ﻧﯿﺸـــﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻛﻪ ﺋﻪوان وهك ﺳـــﺎﻧﯽ ﭘﺸـــﻮو ﺑﻪ ﻣﻪراﺳـــﯿﻤﻜﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﻗﻪﻧﺎﻋﻪت ﻧﺎﻛﻪن .ﻟﻪو رۆژهدا ﺑﯾﺎر ﺑﻮو ﻛﻪ ﻋﻪﻟـــﯽ ﺧﺎﻣﻪﻧﻪﯾﯽ راﺑﻪری ﻛﯚﻣﺎری
ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﺑﯚ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟﻪ زاﻧﻜﯚ ﺋﺎﻣﺎده ﺑﺖو ﺑﻪ ﻗﺴـــﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪم رﮕـــﻪوه ﻧﻪھﯿﻦ ﻛﻪﺳـــﺎﻧﯽ ﺗﻜﺪهر ﻣﻪراﺳـــﯿﻤﻪﻛﻪ ﺑـــﻪ ﻗﺎزاﻧﺠـــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻘﯚزﻧﻪوه ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﺑﯾﺎر واﺑﻮو ﻣﻪﺣﻤﻮدی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋادو ژﻣﺎرهﯾﻪك ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﯽ رژﯾﻢو ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﻟﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٥٠زاﻧﻜﯚی ﺋﺮاﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻦو ﻗﺴﻪ ﺑﯚ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﺑﻜﻪن ﺗﺎ رﮕﻪ ﻟﻪوه ﺑﮕـــﺮن ﻛﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗـــﯽ دهرﺑﺒن .ﺑـــﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣﺮﻚ ﭘﺶ ﻟـــﻪ ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻪراﺳـــﯿﻤﻪﻛﻪ ﺧﺎﻣﻪﻧﻪﯾﯽو ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﭘﺎﺷﮕﻪزﺑﻮوﻧﻪوهو ﺋﺎﻣﺎده ﻧﻪﺑﻮون ﺗـــﺎ ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ زاﻧﻜـــﯚدا ﺋﺎﻣﺎدهﺑﻦ. ھﻪواﯽ ﭘﺎﺷﮕﻪزﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﻟﻪ ھﺎﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ زاﻧﻜﯚ ﺑﻪ ﺧﺮاﯾﯽ ﻟﻪ ﻧﻮ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﺑوﺑﻮوهوهو ﺋﻪﻣﻪش وهك ﺳـــﻪرﻛﻪوﺗﻨﻚ ﺑﯚ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ھﺎﺗﻪﺋﻪژﻣﺎر .ﻟﻪم ﭘﻮهﻧﺪهدا وﺗﻪﺑﮋی دهﻓﺘـــﻪر ﺗﻪﺣﻜﯿﻤﯽ وهﺣـــﺪهت ،ﻛﻪ ﯾﻪﻛـــﻚ ﻟﻪو ﮔﺮوﭘﺎﻧﻪ ﺑـــﻮو ﻧﺎڕهزاﯾﯿﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﻪﯾﺎن رﻜﺨﺴـــﺘﺒﻮو وﺗﯽ »ﺑﯾﺎرﻧﯿﯿـــﻪ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرهﻛﺎن ﺳـــﯿﻤﺎی ﺧﯚﯾﺎن دهرﺑﺨﻪن«.
دهﺳـــﻪﺗﺪاران ﻟـــﻪ ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﺗﻮﺷـــﯽ ﺷـــﯚك ﺑﻮون، ھﻪرﺑﯚﯾـــﻪ ﺑﻪﻛﺮﮕﯿﺮاوهﻛﺎﻧـــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎرد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷﻮه ﺳﻪرﻛﻮﺗﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﺑﻜﻪن ،ھﻪر ﻟﻪم ﭘﻮهﻧﺪهدا ﺳـــﻪرهڕای ﻟﺪانو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻮﻨـــﺪﻛﺎران ،ﭼﻪﻧﺪﯾـــﻦ ﻛـــﻪس ﻟﻪ ﺑﻪﺷـــﺪارﺑﻮوان دهﺳـــﺘﮕﯿﺮو رهواﻧﻪی زﯾﻨﺪان ﻛﺮان. ﺣﺎﻛﻤﺎﻧـــﯽ ﺋﺮان ﻛﻪ ﻟـــﻪم ﻣﺎوهﯾﻪدا ﺷـــﺎﻧﯚﮔﻪری ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿﺎن رﻜﺨﺴـــﺘﻮه ،ﭘﯿﺎن واﺑﻮو ﺋﻪم ﺷﺎﻧﯚﮔﻪرﯾﯿﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﺳﻪرﻗﺎڵ دهﻛﺎتو ﻟـــﻪ داﺧﻮازﯾﯿـــﻪ رهواﻛﺎﻧﯿﺎن دووردهﺧﺎﺗﻪوه ،ﺑﻪم ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪوه ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دا ﻛﻪ ﻧﻪوهﯾﻪك ﻟﻪ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ھﺎﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ ﻣﻪﯾﺪان ﻛﻪ ﺧﻮازﯾﺎری ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗـــﯚری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯿﻦ .ﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێ ﻛـــﻪ ﺑواﯾﺎن ﺑﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ »رهﻧﮕﻪ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ وﺗﻜﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻟﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳـــ دهﯾﻪ ﻟﻪوه ﭘﺶ ﺳﻪرﻧﺠاﻛﺶ ﺑﻮوﺑﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪﻣـــۆ ﮔﺎﺘﻪﺟﺎڕﻜﯽ ﻧﺎﺧﯚش زﯾﺎﺗﺮ ﻧﯿﯿﻪ«.
ﺑﺎراک ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ درﮋهﭘﺪهری ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﯚرج ﺑﻮش ﻟﻪﻣﻪڕ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﻧﺎوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﺋﺎ :دواڕۆژ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘﺸﻮازی ﻟﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳـــﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎرﯾـــﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾـــﻜﺎ ﻛﺮدو ﻣﻪﺣﻤﻮدی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﺪا ﺑﯚ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﺋﻪم ھﻪﺒﮋاردﻧﻪی ﻟﻜـــﺮد ،ﺑـــﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪو ﭘﺎش ﻗﺴـــﻪ ھﻪڕهﺷﻪ ﺋﺎﻣﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑـــﻪ ﻣﻪﺳـــﻪﻟﻪ ﻧﺎوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﺋﺮان، ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺗﺎران راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛـــﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ھﯿـــﭻ ﺋﺎﻮﮔﯚڕﻚ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﺮاﻧﺪا ﻧﺎﻛﻪن. ﺑـــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣـــﺎ ،ﺳـــﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ھﻪﺒﮋـــﺮدراوی ﺋﻪﻣﺮﯾـــﻜﺎ ﻟـــﻪ دواﯾﯿﻦ وﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﺎوهﻛﯽ ﺋﺮان راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ وﺗﻪﻛﻪی ﺑﯚ راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺋﻪﺗﯚﻣﯿﯿﻪﻛﻪی ﺋﺮان ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزه ﺋﺎﺑﻮرﯾﯿﻪﻛﺎن ﭘﺸﻨﯿﺎردهﻛﺎتو ﺋﻪﮔـــﻪر ﺋﺮان ﻗﺒﻮﯽ ﻧـــﻪﻛﺎتو ھﻪروا ﺑﻪ درﮋه ﺑـــﻪ ﭘـــﺮۆژه ﺋﻪﺗﯚﻣﯿﯿﻪﻛﻪی ﺑﺪات ،ﺋﺎﺑﻠﯚﻗﻪی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻪﺳـــﻪر ﺋﺮاﻧﺪا دهﺳـــﻪﭘﻨﻦ .ﺋﻪم وﺗﺎﻧـــﻪی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺎﻧﺎﯽ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﺋﻦ ﺑﯽ ﺳـــﯽ ﺑوﻛﺮاﯾﻪوه ﻛﺎرداﻧﻪوهی ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﺑﻪدواوه ﺑﻮو .ﺣﻪﺳﻪﻧﯽ ﻗﻪﺷﻘﺎﯾﯽ وﺗﻪﺑﮋی وهزارهﺗﯽ دهرهوه ﻟﻪ وهﻣﺪا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺋﺮان ﺣﺎزر ﻧﯿﯿﻪ ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯚراﻧﯿﯚم راﺑﮕﺮﺖو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﮔﻪزهرو ﭼﻮﻣـــﺎق ھﯿﭻ ﺳـــﻮودﻜﯽ ﻧﯿﯿﻪ .ﭘﺎش ﺋﻪوهﯾﺶ ھﺎﺷﻤﯽ رهﻓﺴﻪﻧﺠﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽ ﻣﻪﺟﻤﻪﻋﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧـــﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی رژﯾـــﻢ ،ﺋﯚﺑﺎﻣـــﺎی ﺑـــﻪ درﮋهﭘﺪهری ﺳﯿﺎﺳـــﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﯚرج ﺑﻮش ﻧﺎوﻟﺒﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﻜﯽ ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﺑﺎﺳـــﯽ دهﻛﺎت .رهﻓﺴـــﻪﻧﺠﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻣﻪراﺳﯿﻤﯽ ﻧﻮـــﮋی ﺟﻪژﻧﯽ ﻗﻮرﺑـــﺎن ﻟﻪﺗﺎران وﺗﯽ »ﺋﻪﻣﺮﯾـــﻜﺎ ﻣﻪرﺟـــﯽ ھﻪﭙﻪﺳـــﺎردﻧﯽ
ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯚراﻧﯿﯚﻣﯽ ﺑﯚ وﺗﻮوﮋ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮاﻧـــﺪا داﻧﺎوه .ﺋﯿﻤـــﻪ ﭼﺎوهڕﯽ ﺋﻪوه ﻧﯿﻦ ﻛﻪ ﻛﻪﺳﻚ ﻛﻪ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﺎوه ھﺎﺗﻮوه وهك ﺑﻮش ﻗﺴﻪ ﺑﻜﺎت«. ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ھﻪﺒﮋﺮدراوی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛـــﻪ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﮕﻜـــﯽ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﯽ دهﺳﻪت دهﮔﺮﺘﻪ دهﺳـــﺖ ھﻪروهھﺎ ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺷـــﻮازی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ راﺳـــﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮان دهﻛﺎﺗﻪوهو ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟﻪ وﺗﻮوﮋی راﺳـــﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗـــﺎران ﺑﻪوه دهزاﻧﺖ ﻛـــﻪ دهﺑﺖ ﺋﻪو راﺳـــﺘﯿﯿﺎﻧﻪ ﺑـــﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ رۆﺷـــﻦ ﺑﺒﻨـــﻪوه ﻛـــﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎﻧﯽ ﭼﻪﻛﯽ ﻧﺎوهﻛﯽو داﺪهدانو ﭘﺸـــﺘﮕﯿﺮی ﻟـــﻪ رﻜﺨـــﺮاوه ﺗﯿﺮۆرﯾﺴـــﺘﯿﯿﻪﻛﺎن وهك ﺣﻪﻣـــﺎسو ﺣﯿﺰﺑـــﻮی ﻟﻮﺑﻨﺎنو ھﻪڕهﺷـــﻪﻛﺎﻧﯽ دژ ﺑـــﻪ ﺋﯿﺴـــﺮاﯾﯿﻞ، ﻟـــﻪ دژاﯾﻪﺗـــﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﻪواﻧـــﯽ ﺑﺎوهڕو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎنو ﭘﺮهﻧﺴﯿﭙﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪ. ﻣﺤﻪﻣـــﻪد ﺋﻪﻟﺒﻪرادﻋـــﯽ ،ﺳـــﻪرۆﻛﯽ
ﺋﺎژاﻧﺴـــﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ وزهی ﺋﻪﺗﯚم ﻟﻪ دواﯾﯿـــﻦ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚی ﺳـــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﻧﺎوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﺋﺮان ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳـــﻪر ﺋﻪوهدهﻛﺎﺗﻪوه ﻛـــﻪ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﻪﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش داواﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رﻜﺨـــﺮاوی ﻧﻪﺗـــﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗـــﻮهﻛﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﻪﭙﻪﺳـــﺎردﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧـــﯽ ﺋﯚراﻧﯿﯚﻣـــﯽ ﭘﺸـــﺖ ﮔﻮێ ﺧﺴـــﺘﻮهوه ،ھﻪروهھﺎ ﺳـــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ روﻧﻜﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪﮔﻪری ﭘﻮهﻧﺪی ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﻧﺎوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪوه، ﻛﺎرﺑﻪدهﺳـــﺘﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺗـــﺎران ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺸـــﻜﻨﻪراﻧﯽ ﺋﺎژاﻧﺴﺪا ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ھﯿﭻ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﻪﻛﯿـــﺎن ﻧﻪﻛـــﺮدوه .ﺑﻪرادﻋﯽ ﻟﻪو راﭘﯚرﺗﻪدا ﻛﻪ ﺋﺎراﺳـــﺘﻪی ﺷﯚرای ﺣﻮﻛﺎﻣﯽ ﺋﺎژاﻧﺴـــﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ وزهی ﺋﻪﺗﯚﻣﯽ ﻛﺮدوه دهﻧﻮﺳـــﯿﺖ »ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﺗـــﺎ ١٧ی ﺧﻪزهـــﻮهری ﺋﻪﻣﺴـــﺎڵ ٦٣٠ﻛﯿﻠﯚﮔﺮهم ﺋﯚراﻧﯿﯚم ﺑﻪ ﺧﻪﺳـــﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﻧﺰم ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎوه«. ﺋﻪﻣﻪش ﻧﯿﺸـــﺎﻧﺪهری ﺋﻪوهﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﺮان
رۆژاﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻮه ﻧﻮهﻧﺠﯽ ٢/٢ﻛﯿﻠﯚﮔﺮهم ﺋﯚراﻧﯿﯚم ﺑﻪرھﻪﻣﺪﻨﺖ .ﺷـــﺎرهزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﻪﺗﯚﻣﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺑواﯾﻪن ﻛﻪ ﻟﻪ ٧٠٠ ﺗـــﺎ ١٧٠٠ﻛﯿﻠﯚ ﺋﯚراﻧﯿﯚﻣـــﯽ ﭘﯿﺘﻨﺪراو ﺑﻪ ﺧﻪﺳـــﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﻧﺰم ،دهﺗﻮاﻧﺮﺖ ﺑی ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺋﯚراﻧﯿﯚم ﺑﻪ ﺧﻪﺳﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﺑﺎ ﺑﯚ دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﯚﻣﺒﯽ ﻧﺎوهﻛﯽ ﺑﻪرھـــﻪم ﺑﻨﺮﺖ .ﺑـــﻪ واﺗﺎﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪ ﻟـــﻪ رووی ﻓﻪﻧﯿﯿﻪوه ﺋـــﺮان دهﺗﻮاﻧﺖ ﺗﺎ ﺷـــﻪش ﻣﺎﻧﮕﯽ دﯾﻜﻪ ﺑﯚﻣﺒﯽ ﻧﺎوهﻛﯽ ﺧﯚی ﺗﺎﻗﯿﺒﻜﺎﺗﻪوه. ھﻪر ﻟﻪم ﭘﻮهﻧـــﺪهدا راﺑﺮت ﮔﻪﯾﺘﺲ وهزﯾﺮی ﺑﻪرﮔﺮی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﻟﺪواﻧﻜﺪا راﯾﺪهﮔﻪﯾﻪﻧــــﺖ ﻛﻪ دهﺳـــﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﻛﯚﻣـــﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﻧﺎﺑـــﺖ ﺋـــﻪوه ﻓﻪراﻣـــﯚش ﺑﻜﻪن ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪری ﺷـــﻪڕو ھـــﺮش ﺑﯚﺳـــﻪر ﺋـــﺮان ﺑﮋاردهﯾﻪﻛﻪ ﻛـــﻪ ﺋﻪﮔـــﻪری رووداﻧﯽ ھـــﻪروا ﻣﺎوه. ﮔﻪﯾﺘﺶ دهﺖ »ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﺑﯚ دهﺳﺘاﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﯚﻟﯚژی ﻧﺎوهﻛﯽو ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯚراﻧﯿﯚم ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪﻛﻪ ﺟﮕﺎی ﻣﻪﺗﺮﺳـــﯿﯿﻪو ھﻪڕهﺷـــﻪﯾﻪﻛﻪ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺟﯿﮫﺎن. ﺳـــﻪرهڕۆﯾﯿﻪ ﻧﺎوهﻛﯿﯿﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ وای ﻟﻪ زﻟﮫﺰاﻧـــﯽ رۆژﺋﺎواو ﺋﻪﻣﺮﯾـــﻜﺎ ﻛـــﺮدوه ﻛﻪ ﻛﻪﺳـــﻚ وهك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺳـــﻪرهڕای وﺗﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﺋـــﺮان ،ﻟﻪﻛﺎﺗـــﯽ ﭘﻜﮫﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨﻪﻛـــﻪی ﻗﺴـــﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﮕﯚڕدرﺖو وهك راﺑﻪراﻧﯽ ﭘﺸﻮوی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دژ ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﻪﺗﻪ ﺋﻪﺗﯚﻣﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﺪوان ﺑﺪات .ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺗﺎراﻧﯿﺶ ﺑﻪ ﺑ رهﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﻪﻜﺎﻧﯽ ﺋﺮان زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻪﻧﺰﯾﻦ ﺑﻪم ﺋﺎﮔﺮهدا دهﻛﻪن ﻛـــﻪ رهﻧﮕﻪ ﻟـــﻪ داھﺎﺗـــﻮودا ﺑﺠﮕﻪ ﻟﻪ ﺳﻮﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﻪﺧﺖو ﺗﺎﺟﯽ ﺋﺎﺧﻮﻧﺪهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣـــﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ زهرهرو زﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﻪﻚ ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺖ.
ﺑﻪﺷﯽ ١
»ﻟﻪم ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪدا ﺑﯚ رﺰﻟﻨﺎن ﻟﻪ ﺣﻮرﻣﻪتو ﻧﺎوی ھﻪﻣﻮو ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ﻓﯿﺪاﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮرداﻧﯽ ٣١ی ﺑﯚﻛﺎنو ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪواﻧﻪی ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ،ﻧﺎوی زۆرﺑﻪی ﻛﻪﺳﻪﻛﺎن ﻧﻪھﻨﺮاوه«. ﺳﻪرهﺗﺎﻛﺎﻧﯽ زﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ٦٢ﺑﻮو ،ﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪ رۆژﻚ ﺑﻮو ﻟﻪ ﮔﻪڵ ھﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﮔﻮرداﻧﯽ ٣١ی ﺑﯚﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺎواﯾﯽ »ﺣﺎﺷﯿﺎﺑﺎد«ی ﻧﺎوﭼﻪی ﺑﯚﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﺳﻪرﻣﺎن دهﺑﺮد .ﻟﻪو ﭼﻪﻧﺪ رۆژهدا ﺑــﻪردهوام ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﯽ دهﺳﺘﻪو ﭘﻪل ﺑﻮوﯾﻦ. ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﻪﺷﻜﯽ ھﺎوڕﯿﺎﻧﻪو ﺳﻪﻣﯿﻤﯽو ﺑﻪ رۆﺣﯿﻪﯾﻪﻛﯽ ﺷﯚڕﺷﮕاﻧﻪ ﺑﻪڕﻮهدهﭼﻮو .ﻗﺴﻪوﺑﺎﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﺰمو ﺳﻮﻧﻨﻪﺗﻪ ﺷﯚڕﺷﮕﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ ﺑﯚ داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟﻪ ﺟﻪﻣﺎوهری زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪو ﺳﺎﻧﻪدا زۆر ﺳﺎدهو ﺳﺎدﻗﺎﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﺎﺳﻪو دﯾﺎﻟﯚﮔﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﻪﺷﻜﯽ ﺗﻪواو ﺋﺎزاد دهﺧﺮاﻧﻪ ڕوو ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺗﻮﻧﺪڕهویو ﺗﺎﻛهوﯾﯽ روو ﻟﻪ ﺗﻪﺷﻜﯿﻼتو ﺑﯚ ﺗﻜﺪاﻧﯽ ﺳﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻛﻪﺳﺎﻧﯽ دﺴﻮزی ﺑﻪ ﻣﺎرك ﭘﻮهﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪن وهك دژه ژن ،ﻧﯿﺰاﻣﯿﮕﻪرﯾﯽو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪﺗﻪ ﻋﻪﺷﯿﺮهﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪو ﻛﺎﺗﺎﻧﻪدا ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻛﻪﺳﺎﻧﻜﻪوه ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮو ،ﺑﻪم ﻓﻪزای ﺧﻪﺑﺎﺗﻜﺎراﻧﻪو ﭼﺎﻻﻛﯽ زﯾﻨﺪوو رووﻟﻪڕوو ﻟﻪ ﮔﻪڵ رژﯾﻢو زهرﻓﯿﻪﺗﯽ ﺑﺎی ﻓﯿﺰﯾﻜﯽو ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﯚی ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ ،ﺋﻪم ﺑﺎﺳﺎﻧﻪی دهﺧﺴﺘﻪ ﭘﻪڕاوﺰهوه. ﻗﺴﻪﻛﺮدن ﺑﻪ ﺑ ﻛﺮدهوه ھﯿﭻ ﻣﺎﻧﺎﯾﻪﻛﯽ ﻧﻪﺑﻮو ،ﺋﻪوهی ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮو ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻮو ،ﺷﻪڕ ﺑﻮو ،ﺷﯚڕشو ﻓﯿﺪاﻛﺎریو ﮔﯿﺎﻧﺒﻪﺧﺘﻜﺮدن ﺑﻮو ﻟﻪ ﭘﻨﺎو رﮕﺎﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ﺑواﻣﺎن ﭘﯽ ﺑﻮو .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺋﺎرﻣﺎنو ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎنو ﺋﻪﻧﮕﯿﺰهﻛﺎن ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻮهﺳﺖ ﺑﻮون ﺑﻪﻛﯚﻣﻪﻪ ﺟﯿﺎوازﺑﻮون ،ﺑﻪم ھﻪر ﻟﻪو ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهو ﺟﻪﻟﻪﺳﺎﻧﻪداو ﻟﻪ رﮕﻪی ﮔﯚڕﯾﻨﻪوهی راوﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﻛﺎن ،ھﺎوﭘﻪﺷﺘﯽو ﻓﯿﺪاﻛﺎری ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ دهﺑﻮوه ﻓﯿﻜﺮی زاڵ ﻟﻪ ﻧﺎو رﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪدا .ﻟﻪ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﺎﻧﺪا ﭘﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﻛﺎدرو ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎی ھﺎودﯽو ھﺎوﻓﯿﻜﺮی ﺑﻮو ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﮕﻪﻟﻜﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ وهك ﭘﻮهﻧﺪی رۆژاﻧﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﻚ ﺑﻪﺷﻜﯽ ﻛﯚﺑﻮﻧﻪوهو داﻧﯿﺸﺘﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﻪرﺧﺎن دهﻛﺮد ،رهﺧﻨﻪﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﺎرﯾﺶ ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮ، ﻟﻪ ﺧﻮارهوه ﺑﯚ ﺳﻪرهوه ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﺎﻧﺪا دهھﺎﺗﻨﻪ ﺋﺎراوه. ﺑﻪھﻪرﺣﺎڵ ﺳﻪرهڕای ﭼوﭘﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﺎنو ﻣﺎﻧﺪوﯾﻪﺗﯽ رۆژاﻧﻪو ﻧﯿﮕﻪﺑﺎﻧﯽ ﺷﻪو ،ﺑﻪم ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ﺑﻪ ﻣﻪﯾﻞو ﺣﻪزهوه ﺑﻪﺷﺪاری ﺟﯿﺪی ﺋﻪوه ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪواﻧﻪی دهﻛﺮد .دهﺑﺖ ﺋﻪوهش وهﺑﯿﺮﺑﻨﻤﻪوه ﻛﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﯽ ژﻧﺎن ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺑﺎﺳﺎﻧﻪ ﺑﻮو ﻛﻪ رۆژاﻧﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﻗﺴﻪوﺑﺎﺳﻪ دوو ﻛﻪﺳﯽو ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻪﺳﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺸﺪا رهﻧﮕﯽ دهداﯾﻪوه ،ﺑﻪﺷﺪاریو ھﺎﺗﻨﯽ ﻛﭽﺎنو ژﻧﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ ﺑﯚ ﻧﺎو رﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪو رهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﺋﻪم دﯾﺎردهﯾﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺧﻪﻚ ،ﻟﻪ ﻧﻪوﻋﯽ ﺧﯚی ﺑ وﻨﻪﺑﻮو ،زۆرﻚ ﻟﻪواﻧﻪ ﺗﻮاﻧﯿﺎن ﻟﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪهنو ﭘﻠﻪ ﺣﯿﺰﺑﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﺒنو ﺋﻪﻧﻮاﻋﯽ ﻣﻪﺳﺌﻮﻟﯿﻪت ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﻪدا ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻨﻦ. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ دهﻣﻪوﺖ ﺋﻪوه وهﺑﯿﺮﺑﻨﻤﻪوه ﻛﻪ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﻜﻤﺎن ﺑﻪ ﺑﻪﺗﺎﻪت ﻧﻪدهﮔﻮزهراﻧﺪ ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﮔﻪر ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهو ﻧﯿﮕﻪﺑﺎﻧﯿﺶ ﻧﻪﺑﻮاﯾﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرﺑﺎﻧﯽ ﺋﺎواﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ھﺎوڕﯿﺎن ﯾﻪك ﯾﻪكو دوو دوو ﻗﺴﻪوﺑﺎﺳﻤﺎن دهﻛﺮدو ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ھﺎودﯽو ﺳﻪﻣﯿﻤﯿﻪت ﻟﻪ ﻧﻮاﻧﻤﺎﻧﺪا زۆرﺑﻮو .ﻟﻪﺑﯿﺮﻣﺪﺖ ﺷﻪوﮔﻪﻟﻜﯽ ﻟﻪﺑﯿﺮﻧﻪﻛﺮاوهو ﺷﯿﺮﯾﻨﻤﺎن ﺑﻮو ،ﺋﻪو ﻛﺎﺗﺎﻧﻪی ھﻪﻣﻮوﻣﺎن ﻟﻪ ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺋﺎواﯾﯽ ﺑﯚ ﺧﻪوو ﭘﺸﻮودان ﻛﯚدهﺑﻮوﯾﻨﻪوه ،ﯾﺎن ﺑﻪھﯚی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻟﻪ دهرهوهی ﺋﺎواﯾﯽ ﺑودهﺑﻮوﯾﻨﻪوه ،ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﺎواﯾﯿﻪﻛﺎن ﺷﻮﻦ ﻛﻪم ﺑﻮو، ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ زۆرﺟﺎر ﻣﻪﺟﺒﻮر ﺑﻮو ﻟﻪ ژورﻜﯽ ﺑﭽﻮﻛﺪا ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﻪس ﺟﮕﺎی ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗﻪوه ،ھﻪر ﻟﻪو ﺷﻪواﻧﻪدا ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻗﺴﻪی ﺧﯚشو ﻧﻪﺳﺘﻪق ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ھﺎوڕﯿﺎﻧﻪوه دهﮔدراﻧﻪوه. ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺷﻪواﻧﻪو ﭘﺶ ﻟﻪوهی ﮔﻮرداﻧﯽ ﺳﯽو ﯾﻪك ﺑﯚ ﺟﻪوﻟﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺑﻪرهوه ﺋﺎواﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪﻗﺰو ﺑﻪرهو ﻗﻪرهﮔﻮﺰ وهرﺒﻜﻪوﺖ، ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﺟﻪﺳﻮرو ﺋﺎزﯾﺰو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺖ ﺷﻪھﯿﺪ ﺧﺪره ﭼﻜﯚﻟﯽ ﻣﻪھﺎﺑﺎد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﻤﺎ ﻛﺮاوهو ﺳﻪﻣﯿﻤﯿﻪﻛﻪیو ﻗﺴﻪﺧﯚشو ﻧﻪﺳﺘﻪﻗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺑﻮو، ﺑﻪ ﻗﺴﻪ ﺧﯚﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻪرﻣﯽو ورهی ﺑﻪ ھﺎوڕﻜﺎﻧﯽ دهﺑﻪﺧﺸﯽ .ﻟﻪﺑﯿﺮﻣﺪﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﯚﺧﯿﻪوه دهﯾﮕﻮت »ﺋﻪﮔﻪر ﺳﺒﻪی رۆژ ﺳﻪرﻛﻪوﯾﻦو ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑوﺧﺖ ..ﺣﻪﺗﻤﻪن ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﻛﺎن ﺑﯚ رﮋه رۆﯾﺸﺘﻦ دهﭼﻨﻪ ﺗﺎرانو ﻟﻪو ﻛﺎﺗﻪدا ﺋﻤﻪﯾﺶ ﻟﻪ رﯾﺰی ﭘﺸﻪوه ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺷﻪھﯿﺎدی ﺗﺎران رﮋه دهڕۆﯾﻦو ﺧﻪﻚ ﺳﺘﺎﯾﺸﻤﺎن دهﻛﺎتو.«.... ﻣﻦ ﺗﺎزه ﭼﻮﺑﻮوﻣﻪ ﮔﻮرداﻧﯽ ﺳﯽو ﯾﻪﻛﯽ ﺑﯚﻛﺎن ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺷﻪھﯿﺪ ﺧﺪردا زۆر ﺗﻜﻪڵ ﺑﻮومو زۆرﺑﻪی ﻛﺎﺗﻪﻛﺎﻧﻢ ﻟﻪ دهﺳﺘﻪﻛﻪی ﺋﻪوداو ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﺗﺪهﭘﻪڕاﻧﺪ .ﺧﺪر ﻣﺤﻪﻣﻪدی ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ دﺮﯾﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ ﺑﻮو، ﺋﻪو ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪ ھﺰی ﭘﺸهو ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺑﯚﻛﺎﻧﺪا ﺑﻮو ،ﺷﻪھﯿﺪ ﺧﺪر ﻟﻪ رووی ﻧﯿﺰاﻣﯿﯿﻪوه ﺋﻌﺘﺒﺎرﻜﯽ زۆری ﺑﻮو ،ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺋﻪو ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ دهﺳﺘﻪو ﭘﻪل ﺑﻮو ،ﻟﻪ رووی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﻪوه ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎرهﺗﯽ دهﻛﺮدﯾﻦ ،ﺋﻪو ﻛﻪﺳﻚ ﺟﻪﺳﻮرو ﺑﻪ رۆﺣﯿﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﺎ ﻟﻪ رووی ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺑﻮو .ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻮﺑﻪﺧﻪﻧﺪه ﺑﻮو ،ﺑﻪ ﺳﻮﻧﻨﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ وهﻓﺎدار ﺑﻮو ،ﺋﻪو ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﻜﯽ زۆری ﻧﻪﺑﻮو ﺑﻪم ﺟ ﭘﻪﻧﺠﻪی ﻟﻪ ﻧﻮ ﮔﻮردانو ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪدا دﯾﺎرﺑﻮو ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺷﻪھﯿﺪ ﺧﺪر ﺗﻮاﻧﺎو ﮔﻮڕوﺗﯿﻨﯽ ﺑﻪﮔﻮردان دهﺑﻪﺧﺸﯽ. ﺋﻤﻪ ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ رۆژ ﺣﻪﺳﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺋﺎواﯾﯽ »ﺣﺎﺷﯿﺎﺑﺎد« ﺋﻮارهی دواﯾﯿﻦ رۆژ ﺑﯚ ﺟﻪوﻟﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺑﻪڕﻜﻪوﺗﯿﻦ .ھﻪﻣﻮو ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮرداﻧﯽ ٣١دوان دوان ﺑﻪ ﻣﻪودای دووری ٢٠ﻣﯿﺘﺮ ﻟﻪﯾﻪﻛﺘﺮ ﺑﻪرهوه ﺋﺎواﯾﯽ »ﺗﭙﻪی« رﻜﻪوﺗﯿﻦ ،ﭘﺎش ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻤﺎن ﺑﻪ ﺑ ﺋﻪوهی ﻟﻪوێ ﺑﻤﻨﯿﻨﻪوه رووﻣﺎن ﻟﻪ ﺋﺎواﯾﯽ »ﻗﺎﺟﺮ«ﻛﺮد ،ﻛﺎﺗﮋﻣﺮ ٩ی ﺷﻪوﺑﻮو ﻛﻪ ﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻨﻪ ﻗﺎﺟﺮ، ﮔﻮردان ﻟﻪ دهوروﺑﻪری ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺋﺎواﯾﯽ ﻛﯚﺑﻮوﯾﻨﻪوه ،ﭘﯿﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﯾﻦ ﻛﻪ ﻧﺎﻧﯽ ﺋﻮاره ﻟﻪو ﺋﺎواﯾﯿﻪ دهﺧﯚﯾﻦ .ﻣﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﺪرو ﭼﻪﻧﺪ ھﺎورﯿﻪﻛﯿﺘﺮ ﻟﻪواﻧﻪ ﺷﻪھﯿﺪی ﺳﻪرﺑﻪرز »ﺷﻪھﯿﺪ ﺗﻮﺑﺎ ﻓﻪﯾﺰی« رووﻣﺎن ﻟﻪ ﻣﺎﯽ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﻪﻛﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻪوﭘﻪڕی ﺳﻪﻓﺎو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﺪا ،ﻧﺎنو ﻣﺎﺳﺖو ﭘﻪﻧﯿﺮﻜﯽ ﺑﯚ داﻧﯿﺎنو زۆر ﺑﻪ رﺰهوه ﻣﯿﻮاﻧﺪاری ﻛﺮدﯾﻦ .ﭘﺎش ﺧﻮاردﻧﯽ ﻧﺎنو ﭼﺎی ﺧﺪر ﻟﻤﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوهوهو وﺗﯽ دهڕوات ﺳﻪرداﻧﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﮔﻮردان ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﺎت ھﺎوڕﯽ ﺑﻪرﺰ ﻛﺎك ﺟﻪﻋﻔﻪری ﺋﻪﻣﯿﻨﺰاده ﺑﻮو ،دهﻛﺎت ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﺖ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﭼﯿﯿﻪ«. ھﺸﺘﺎ ﻧﯿﻮﻛﺎﺗﮋﻣﺮی ﻧﻪﺑﺮدﺑﻮو ﻛﻪ ﺧﺪر ﮔﻪڕاﯾﻪوهو ﻣﻨﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮده دهرهوهو وﺗﯽ ﺧﯚم ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻜﻪم ﺗﺎ وهك دهﺳﺘﻪی زده ﻛﻪﻣﯿﻦ ،دهﺑﺖ ﺑۆﯾﻨﻪ ﺋﺎواﯾﯽ ﺑﺎﻏﻮﺟﻪو ﺑﯚ ﭘﻪڕﯾﻨﻪوه ﻟﻪ ﭼﯚم ﭘﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﺮاﻛﺘﯚر ھﻪﯾﻪ.
٤
ﺟﯿﮫﺎن
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
dwaroj@komala.eu
ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهی ﻧﺎڕهزاﯾﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﯾﻮﻧﺎن
ﺋﺎ :ﭘﻪروﯾﺰ رهﺣﯿﻤﺰاده »ﻧﺎﻋﻪداﻪﺗـــﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗـــﯽ« ،ﺋﻪو ﮔﺮﻓﺘـــﻪ ﺳـــﻪرهﻛﯿﯿﻪﯾﻪ ﻛـــﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺑـــﻪرهوڕووی ﺗﻜﭽـــﻮونو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دهﺑـــﺎت .ھﻪرﺑﯚﯾـــﻪ ﻛﻮﺷـــﺘﻨﯽ ﺗﺎزهﻻو »ﺋﻪﻟﻜﺴـــﯽ« ﭘﺎﻧﺰه ﺳﺎڵ ﺗﻪﻣﻪن ،زۆر ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دهﺑﺘﻪ ھﯚﻛﺎری ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ رقو ﻧﻪﻓﺮهﺗﯽ ھـــﻪزاران ﻻوی ﺗﯿﻨﻮوی ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺑﺎشو ﻟـــﻪ رووداوﻜﯽ وهھﺎدا ﺑﻪﺳﻪر ﻛﯚﻣﻪﻟﮕﺎ دهﺗﻪﻗﺘﻪوه .ﻣﺎوهﯾﻪك ﻟﻪوه ﭘﺶو ﺑﯚ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ رۆژ ﯾﯚﻧﺎن ﺑﻮوه ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧـــﯽو ﭘﻜﺪاداﻧﯽ ﻧﻮان ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿـــﺲو ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ،ﺋﻪم ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪانو ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧـــﻪ ﺑﻪدوای ﻛﻮژراﻧﯽ ﺗﺎزه ﻻوﻜﯽ ﭘﺎﻧﺰه ﺳﺎڵ ﺗﻪﻣﻪن ﺳـــﻪرﯾﮫﻪﺪا ،ﻛﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوﻧﯽ رﭙﻮاﻧﻜﯽ ھﻤﻨﺎﻧﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭘﯚﻟﯿﺴـــﯽ ﺋﻪو وﺗﻪوه ﻛﻮژرا. ﻟـــﻪ ژـــﺮ ﻛﺎرﯾﮕـــﻪری ﺋـــﻪو ﻗﻪﯾﺮاﻧﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ ھﻪﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوﺗـــﻪوه ،ﺑﻪﺷـــﻜﯽ ھـــﻪره زۆر ﻟﻪدهﺳﻪﺗﺪاران ﻟﻪوه ﻧﯿﮕﻪراﻧﻦ ﻛﻪ ﺋﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪی ﯾﯚﻧـــﺎن ھﻪﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜـــﻪ ﺑﮕﺮﺘﻪوهو ﺑﺒﺘﻪ دهﺳـــﭙﻜﻚ ﺑـــﯚ ﺳـــﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛـــﯽ ﺑﻪرﯾﻨـــﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﺑـــﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﻪوﻻواﻧﻪوه ﻛﻪ ھﯿﭻ ھﯿﻮاﯾﻪﻛﯿﺎن ﺑﻪ داھﺎﺗﻮوی ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻪﻣﺎوهو ھﻪﺳـــﺖ
دهﻛﻪن ﻛﻪ ﻟﻪم ﺳـــﻪردهﻣﻪدا ﺧﺮاوﻧﻪﺗﻪ ﭘﻪراوﺰی ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪوهو ھﯿﭻ ھﻪوﯿﻜﯽ ﺟﯿﺪی ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﻪدراوهو ﻧﺎدرﺖ. ﺑﯿﺮۆﻛـــﻪی ﺳـــﻪرهﻛﯽ ﺋـــﻪم ﺋﯿﻌﺘﺮازو ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧـــﻪی ﻛﻪ ﺋﺎﺗﻦو ﺷـــﺎرهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﯾﯚﻧﺎﻧـــﯽ ﮔﺮﺗـــﻪوه ،ﻛﯚﻣﻪﻚ ﺧﻮﻨـــﺪﻛﺎری ﻻوﺑـــﻮون ﻛـــﻪ ﻟﻪﺳـــﻪر ﺋـــﻪو ﺑواﯾﻪن ﻛـــﻪ ﺑﻮوﻧﻪﺗـــﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴـــﺘﻪﻣﻜﯽ ﻧﻪﮔﻮﻧﺠﺎوی ﭘﻪروهرده. ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻪوان وا ﺑﯿﺮ دهﻛﻪﻧﻪوه ﻛﻪ ﺳـــﻪرهڕای ﺋﻪوهﯾﻜﻪ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ دهوراﻧﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺎن ﺑـــﯚ ﻛﺎری ﺧﻮﻨﺪن ﺗﻪرﺧﺎن ﻛﺮدووه ،ﺑﻪم ﺳﯿﺴـــﺘﻪﻣﯽ ﭘﻪروهرده ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻣﻮدـــﺮنو ﺋﻪﻣۆﯾـــﯽ راﯾﺎﻧﺒﮫﻨﺖ .ﺑﻪ ﺟﯚرﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟﻪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دوﻧﯿﺎی ﺋﻪﻣۆ ﻛﻪـــﻚ وهرﺑﮕﺮن ،ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟﻪ ﻧﻮ ﺑـــﺎزاڕی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ﻟﻪﺳـــﻪر ﭘﯽ ﺧﯚﯾﺎن راوهﺳـــﺘﻦ .ﺑﯚﯾﻪ رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﻪو ﻛﻪﺳـــﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﯾﯚﻧـــﺎن دهردهﭼﻦ ،ﻟـــﻪ ھﻪﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪ زۆرﺗﺮه ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪو ﻛﻪﺳـــﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﺎرﻜﯿﺎن دهﺳﺘﺪهﻛﻪوﺖ ،داھﺎﺗﯿﺎن ﺋﻪوهﻧﺪه ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﻜﯽ ﻧﺰم داﯾﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﮋﯾﻮوی ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﺎﯾﺎن ﭘ داﺑﯿـــﻦ ﺑﻜﻪن .ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ زۆر ﻛﻪﺳـــﯿﺎن ﺑـــﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺗﺎ ﻣﺎوهﯾﻪﻛـــﯽ زۆر ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهدرﻦ.
دهوﻪﺗﯽ ﯾﯚﻧﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳـــﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﭘـــﻪروهرده ،ﺧﻪرﯾﻜـــﯽ ﻛﺮدﻧـــﻪوهی زاﻧﻜـــﯚو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧـــﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﻪ ،ﺑﻪم ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎوهڕهن ﻛﻪ ﺋﻪم ﺷـــﻮه ﻛﺎرﻛﺮده ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻛﺎرﻜﯽ رووﺗﯿﻨﻪ ﻛﻪ ھﯿﭻ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻪك ﺑﻪ ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﻪم ﻛﺸﺎﻧﻪ ﻧﺎﻛﺎت .ﺑﻪﻜﻮو ﺑـــﯚ ﭼﺎرهﺳـــﻪری ﺋـــﻪم ﮔﺮﻓﺘﺎﻧﻪ دهﺑ ﺋﺎڵوﮔﯚڕﻜﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﺑﻪﺳـــﻪرﯾﺪا ﺑو ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺑﻪ رﻔﯚرﻣﻜﯽ ھﻪﻣﻪﻻﯾﻪﻧﻪ ھﻪﯾﻪ و دهﺑ ﺑﻨﺎﻏﻪی ﺳﯿﺴـــﺘﻪﻣﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﭘﻪروهرده داﺑﻤﻪزرﺖ .ﻟﻪ ﺷـــﺎری ﺋﺎﺗﯿـــﻦ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ زاﻧﻜﯚی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺳﻪﻧﻌﻪﺗﯽ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻠﯽ ﺗﻜﯿﻨﯿﻚ ﻧﺎﺳـــﺮاوه روودهدات ،ھﻪروهھﺎ ﺑﻪ ﭘﯽ ﯾﺎﺳـــﺎ ﭘﯚﻟﯿﺴـــﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﻣﺎﻓﯽ ﭼﻮوﻧـــﻪ ژوورهوهی ﺑﯚ ﻧﺎو ﺋﻪو زاﻧﻜﯚﯾﻪ ﻧﯿﻪ. وﺗـــﯽ ﯾﯚﻧﺎن ﻟـــﻪ رﯾـــﺰی ھﻪژارﺗﺮﯾﻦ وﺗﺎﻧﯽ ﯾﻪﻛﯿﻪﺗﯽ ﺋﻮروﭘﺎﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪردهوام ﺑﻪ دهس ﮔﻪﻧﺪهﯽ ﻣﺎﯿﻪوه دهﻧﺎﻨﺖ. ھﻪﻣـــﻮو ﺳـــﻪﻧﺪﯾﻜﺎو رﻜﺨـــﺮاوهﻛﺎن، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﻪو رﻜﺨﺮاوه ﭘﯿﺸـــﻪﯾﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻧﻮﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ ﭼﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوهی ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎ دهﻛﻪن ،ھﻪر ﻟﻪﺳـــﻪرهﺗﺎی دهﺳـــﭙﻜﺮدﻧﯽ ﺋـــﻪم ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪانو ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧـــﻪوه ژﻣﺎرهﯾﻪﻛـــﯽ ﯾﻪﻛﺠﺎر زۆر ﺑﻮون ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﻟﻪم ﻣﻠﻤﻼﻧﺪا ﻛﺮدووهوه دهورﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﺎن
ﮔا .ﺋﻪم رﻜﺨﺮاوه ﭘﯿﺸﻪﯾﯿﺎﻧﻪ ﯾﻪﻛﻪم ھﺰ ﺑﻮون ﻟﻪو وﺗـــﻪدا )وهك زۆرﻚ ﻟﻪوﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪی ﺟﯿﮫﺎن ﻛﻪ وﺷـــﯿﺎری ﻛﺎری رﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ﭘﯿﺸﻪﯾﯽو ﮔﺮوﭘﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﺷـــﺎر ﻟﻪﻧـــﻮ ﭼﯿـــﻦو ﺗﻮﮋهﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻟﻪﺋﺎﺳـــﺘﻜﯽ ﺑﻪرزداﯾـــﻪ( ،ﻧﺎڕهزاﯾﯿـــﺎن ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺮﺧﯽ ﺑﺎزاڕو ھﺎﺗﻨﻪ ﺧـــﻮارهوهی ھـــﺰی ﻛﯾﻨﯽ ﺋﻪو ﺧﻪﻜﻪ دهرﺑی ﻛﻪ داھﺎتو دهراﻣﻪﺗﯿﺎن ﺳﻨﻮورداره. ھﻪروهھـــﺎ ﻟﻪﻻﯾﻪﻛـــﯽ ﺗﺮﯾﺸـــﻪوه، رﻜﺨـــﺮاوه ﻛﺮﻜﺎرﯾﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﺑـــﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﻪﺗﻪﻛﺎﻧﯽ دهوﻪﺗـــﯽ ﯾﻮﻧﺎن دهﺳـــﺘﯿﺎن داوهﺗﻪ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗـــﻦ ،ھﻪزاران ﻛﻪس ﻟﻪ ﺑـــﻪردهم ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺋﻌﺘﺮازﯾﺎن وهڕﺨﺴﺖ. ھﺎﺗﻮوﭼـــﻮو ﺑﯚ ﺋﺎﺗﯿﻦ راﮔﯿـــﺮاو ھﻪﻣﻮو ﻣﺎﺷﯿﻦو ﻛﻪرهﺳـــﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﺑﻪ ﺗﻪواوی داﺧﺮا .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺋﻪم ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﺎﻧﻪ ﭘۆژهﯾﻪﻛﯽ ﻟـــﻪ ﭘﺶ داڕـــﮋراو ﺑﻮو، ﺑﻪم ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺑـــﻪ ﻛﺮدهوه دهرھﺎت ﻛﻪ ،ﻣﺎوهی ﭼﻪن رۆژه ﺷـــﺎری ﺋﺎﺗﯿﻦو ﭼﻪﻧﺪ ﺷـــﻮﻨﻜﯽ ﺗﺮ ﻟﻪم وﺗﻪ ﺗﻮوﺷﯽ ﻧﺎﺋﺎراﻣـــﯽو ﻧﺎﺳـــﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑﻮوه .ھﻪر ﺑﻪو ﺟﯚرهی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه ﺋﺎﻣﺎژهی ﭘﻜـــﺮا ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟﻪم ﺷـــﺎراﻧﻪ ﺑﻪ دوای ﻛﻮژراﻧﯽ ﻻوﻚ ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻛﻪ راﺳـــﺘﻪوﺧﯚ ﻛﻪوﺗﻮوﺗﻪ ﺑﻪر ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ھﺮﺷـــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﻪوه دهﺳـــﺘﯽ ﭘﻜﺮدو ﺑو ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪم ھﻪواﻪ ،ﺑﻮوه ھﯚی دهرﺑﯾﻨـــﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﮔﺸـــﺘﯽ ﺧﻪﻚ .ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﯽ ﺋﻪو ﭘﯚﻟﯿﺴﻪی ﻛﻪ دهﻦ ﺗﻪﻗﻪی ﻟﻪو ﻻوه ﻛﺮدووه ،ده، ﺋﻪوﭘﯚﻟﯿﺴﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﺗﻪﻗﻪی ﻛـــﺮدووه ،ﺑﻪم ﺋـــﻪو ﮔﻮﻟﻠﻪﯾﻪ ﮔﻪراوهﺗﻪوهو ﻟﯿﺪراوه. ھﯚﻛﺎری ﻛﻮژراﻧـــﯽ ﺋﻪو ﻻوهش ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﻪوه ﺑﻮوه ﻛﻪ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﻪﻧﺪ ﻛﻪﺳﻜﯿﺘﺮ رووﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑﻪردﯾﺎن ﻓﺪاوه. ھﻪﻣـــﻮو ﺋﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗـــﯽ دهرﺑﯾﻨﻪ ﻟﻪ درﮋهی ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻛﯚﻣﻪﻚ رﻜﺨﺮاوه ﻟﻪ ١٠ی دﺳﺎﻣﺒﺮی ﺋﻪﻣﺴﺎڵ دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد. ﻟـــﻪم رۆژهدا ھﺎتوﭼـــﻮوی ﻓۆﻛﻪﻛﺎن راﮔﯿﺮا ،ﺑﺎﻧﻚو ﺧﻮﻨﺪﮔﺎﻛﺎن داﺧﺮانو ھﻪر وهھﺎ ﭘاﮔﻪﯾﺸـــﺘﻦ ﻟﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﺨﺎﻧﻪﻛﺎن ﻛﻪم ﻛﺮاﯾـــﻪوه .ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ﭼﻮار ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ھﻪزار ﻛﺮﻜﺎر ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺳـــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ)ﺑﯿﻨﺎی( ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ)ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ(ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺷﺎری ﺋﺎﺗﯿﻦ ﻟﻪ دهوری ﯾﻪك ﻛﯚﺑﻮوﻧـــﻪوه .ﺋﻪو ﻛﺮﻜﺎراﻧﻪ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ھﻪﮕﺮﺗﻨﯽ ﭘﻼﻛﺎردو دروﺷـــﻢ
دژی دهوـــﻪت دهردهﺑـــی .ﻣﺎﻟﻜـــﻮم ﺑﺮاﺑﺎﻧـــﺖ ،ھﻪواﻨﺮی ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳـــﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺗﯿـــﻦ راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ،ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑﻪ ﺋﺎﺳـــﺎﻧﯽ دهﺗﻮاﻧ ﻟﻪﺑﻪراﻧﺒـــﻪر ﺋﻪو ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﺧﯚڕاﺑﮕﺮـــﺖ ،ﺑـــﻪ ﺑـــ ﺋـــﻪوهی ھﯿﭻ ﻛﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﺑﯚ ﺑﺘﻪ ﭘﺸﻪوه .ﻛﻮﺳﺘﺎس ﻛﺎرﻣﺎﻧﻠﯿﺲ ،ﺳـــﻪرۆك وهزﯾﺮی ﯾﻮﻧﺎن، داوای ﻟـــﻪ رﻜﺨـــﺮاوه ﻛﺮﻜﺎرﯾـــﻪﻛﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﻛﻪ ،ﻟﻪ درﮋهدان ﺑﻪ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﻟـــﻪ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺷـــﺎری ﺋﺎﺗﯿﻦ ﭘﺎﺷـــﮕﻪز ﺑﺒﻨـــﻪوه .ھـــﻪر وهھـــﺎ دوو رﻜﺨﺮاوی ﺳـــﻪرهﻛﯽ ﻛﺮﻜﺎری ﻟـــﻪ ﯾﻮﻧﺎن» ،ﺟﯽ اس اﯾﯽ اﯾﯽ«و«ای دی اﯾﯽ دی وای« راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧـــﺪووه ،ﺑﻪﻟﻪﺑﻪرﭼـــﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋـــﻪو ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻪ ﻛـــﻪ ﺑﻪرۆﻛﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧـــﯽ ﮔﺮﺗﻮوه ،دهوﻪت دهﺑـــ ﭘاﮔﻪﯾﺸـــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗـــﯽو ﺣﻪﻗﺪهﺳـــﺘﻪﻛﺎنو ﻣﻪﺳـــﻪﻟﻪی ﻣﺎﻓـــﯽ ﺧﺎﻧﻪﻧﺸـــﯿﻦ ﻛﺮاوان زۆرﺗـــﺮ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﺑﮕﺮـــﺖ،و ﻣﻮﭼﻪﻛﺎﻧﯿـــﺎن زۆرﺗﺮ ﺑﻜﺎت. ﺟﮕـــﻪی ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪ ﺋـــﻪو دوو رﻜﺨﺮاوه ﻛﺮﻜﺎرﯾﻪ ،ﻧﻮﻨـــﻪری دوو ﻣﻠﯿﯚن و٥٠٠ ھﻪزار ﻛﺮـــﻜﺎرن ﻟﻪ وﺗـــﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﻛﻪ ﻻﻧﯿﻜﻪم ﻧﯿﻮهی ھﺰی ﻛﺎره ﻟﻪو وﺗﻪ. وﺗﻪﺑﮋی رﻜﺨـــﺮاوی ﻛﺮﻜﺎری »ﺟﯽ اس اﯾﯽ اﯾﯽ« ﻟﻪ ﺑﻪﺷـــﻚ ﻟﻪ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺧﯚﯾـــﺎن ﺑـــﻪ ھﻪواﻨـــﺮی روﯾﺘـــﺮزی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ،ﺑﻪﺷـــﺪاری ﻟـــﻪم ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﺋﯿﻌﺘﺮازﯾﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻛﺮﻜﺎراﻧﻪوه ﻧﯿﻪو ھﻪﻣﻮو ﻛﻪس دهﺗﻮاﻧ ﺑﻪﺷـــﺪاری ﺗﺪا ﺑﻜﺎت .ﺋﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﻪ ﺑـــﻪدوای ﺗﻪﻗﻪﻛﺮدﻧﯽ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی »اﻛﺴـــﺎرﭼﯿﺎ« دهﺳـــﺘﯽ ﭘﻜﺮد ،ﻛﻪ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ زۆرﺗﺮ ﺑﻮوهﺗﻪ ﺷـــﻮﻨﯽ ﭘﻜﺪاداﻧﯽ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲو ﻻﯾﻪﻧﯽ ﭼﻪﭘﮕﻪرای ﺋﻪو وﺗﻪ. ﺑﻪ دوای ﺋﻪوهدا ﺋﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﭘﻪرهی ﺳـــﻪﻧﺪوو ﺑﻪرهو ﺷﺎری«ﺳـــﺎﻟﻮﻧﯿﻜﯽ« دووھﻪﻣﯿﻦ ﺷـــﺎری ﮔـــﻪورهی ﯾﻮﻧﺎن ﻟﻪ ﺑﺎری رﮋهی داﻧﯿﺸـــﺘﻮاﻧﻪوه رۆﯾﺸـــﺖو ﻟﻪوﺸـــﻪوه ﺑﻪرهو ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ«ﻛﻮﻣﻮﺗﯽ ﻧﯽ«و«ﯾﻮاﻧﯿﻨﺎ« ﻟـــﻪ ﺑﺎﻛﻮوری ﯾﻮﻧﺎنو ھﻪروهھﺎ ﺷـــﺎری »ﻛﺮت« راﻛﺸـــﺮا. ﻟـــﻪ درﮋهی ﺋـــﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪ ﺗﺮﯾﻦ ﺷـــﻮه ﺑﻮوهﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﯽ راﺑـــﺮدوودا ،دوو ﺋﻪﻓﺴـــﻪری ﭘﯚﻟﯿـــﺲ ﭘﯚﺳـــﺘﻪﻛﻪﯾﺎن ھﻪﭙﻪﺳـــﺮدراوه ﻛﻪ ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﻪك ﻟﻪ ھﯚﻛﺎری داﻧﯽ ﺋﻪو ﺣﻮﻛﻤﻪ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه ﻧﯿﻪ. ھﻪر ﻟﻪ درﮋهی ﺋـــﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﻪدا، ﭼﻪﻧﺪ ﺑﺎﻧﻚو ﻧﺎوهﻧﺪی ﮔﻪورهی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺳـــﻪرهﻛﯽ ﺷـــﺎری ﺋﺎﺗﯿﻦو
ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﺎﺷـــﯿﻦ ﻛﻪوﺗﻨﻪ ﺑﻪر ھﺮﺷﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪهرانو ھﻪروهھـــﺎ ﭼـــﻪن ﺳـــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ)ﺑﯿﻨﺎ(ش ﺋﺎورﯾـــﺎن ﺗﺒﻪر درا. ﭘﺮوﻛﻮﭘﯿـــﺲ ﭘﺎوﻟﻮﭘﻮﻟـــﻮس ،وهزﯾﺮی ﯾﻮﻧﺎن ﻟـــﻪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻜﺪا ،ﭘﻪﺷـــﯿﻤﺎﻧﯽ ﻗﻮوﯽ دهوﻪﺗﯽ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﻮژراﻧﯽ ﺋﻪو ﻻوه ١٦ﺳـــﺎﻪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪو وﺗﯽ ،ﺋﻪﮔﻪر روون ﺑﻜﺮﺘـــﻪوه ﻛﻪ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟـــﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺎروﺑﺎرﯾﺎﻧﺪا ﺗﻮوﺷـــﯽ ھﻪﻪ ﺑﻮون ،ﺳـــﺰاﯾﻪﻛﯽ ﮔﻪورهو ﺑﻮﻨﻪ ﻟﻪ دژﯾﺎن دهر دهﻛﺮﺖ. دهوﻪﺗـــﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﻧﯿﮕﻪراﻧـــﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺷـــﻮهی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿـــﮋی ﭘﯚﻟﯿـــﺲ دژی ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪهران دهرﺑـــیو وﺗﯽ ﺋﻪم ﺷﻮه ھﻪﺴﻮﻛﻪوتو رووﺑﻪروو ﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﻜﯽ ﻣﻪدهﻧﯽ ﺷـــﺎﯾﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺋﻤـــﻪ ﻧﯿـــﻪو دهﺑ ھـــﻪوڵ ﺑﺪرﺖ ﻛﻪ ﻛﺸـــﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺧﺮاﯾﯿﻪﻛـــﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻟﻪ رﮕﻪی ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧﻪوه ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺮﺖ. ھـــﻪر وهھـــﺎ ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪهران راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧـــﺪووه ،ﺋﻪﻣﻪ ﯾﻪﻛﻪم ﺟﺎر ﻧﯿﻪ ﻛﻪ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺧﻪﻜﯽ ﺑ ﺗﺎوان دهﻛﻮژﺖ. ﻛﻮﺳـــﺘﺎس ﻛﺎرﻣﺎﻧﻠﯿـــﺲ ،ﺳـــﻪرۆك وهزﯾﺮی ﯾﻮﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺳـــﻪﺑﺎرهت ﺑـــﻪ ﻛﻮژراﻧﯽ ﺋﻪو ﻻوه ﻛـــﻪ رووﺑﻪرووی دژﻛﺮدهوهی ﺗﻮﻧﺪی ھـــﺰه ﭼﻪﭘﻪﻛﺎنو ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﻪوه ﺑﻮوهوه ،ﻧﯿﮕﻪراﻧﯽ ﺧﯚی دهرﺑی .ھﻪر ﺑﻪم ﺑﯚﻧﻪوهو ﺑﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗـــﯽ ،وهزﯾـــﺮی وﺗـــﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﭘﺮوﻛﻮﭘﯿﺲ ﭘﺎوﻟﻮﭘﻮﻟﻮسو ﺟﮕﺮهﻛﻪی ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوهﯾﻪﻛﺪا ﺑﻪ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮﯾﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧـــﺪووه ﻛـــﻪ دهﺳـــﺖ ﻟـــﻪ ﻛﺎر دهﻛﺸـــﻨﻪوه ،ﺑﻪم ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮ ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺋﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾﻪی ﭘﻪﺳﻪﻧﺪ ﻧﻪﻛﺮدووه. ھﻪر وهھﺎ ﻟﻪ درﮋهی ﺋﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪدا ٢٤ﻛﻪس ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﭘﯚﻟﯿﺴـــﻪوه ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون. ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺟﮕـــﻪی ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﭘۆﺳﻪی ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪم ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﻪ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎﻧـــﻪ ،ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛـــﯽ ﻗﻮوڵ ﻧـــﻮان ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرانو ھﺰی ﻛﺮﻜﺎراﻧﺪا درووﺳـــﺖ ﺑـــﻮوه ،ﻛﻪ ﺋﻪم ﻟﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﻪواﻧﻪ ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﻪﻛﯽ زۆرﺗﺮ ﺑﻪ ﺳـــﻪرﺟﻪم داواﻛﺎری ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪهران دهداتو ھـــﻪر وهھﺎ دهوﻪﺗـــﯽ ﯾﯚﻧﺎن ﻧﺎﭼﺎره ﻟﻪ ژﺮ ﮔﻮﺷﺎری ﺑﯿﺮوڕای ﮔﺸﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽو ﺑـــﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﯚ وﻣﺪاﻧﻪوه ﺑﻪ ﺧﻮاﺳـــﺘﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪهران ،ﯾﺎن ﺋﺎڵو ﮔﯚڕ ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺪا ﭘ :ﺑﻨﺖ ﯾﺎن ﺑﻪ ھﺰی ﺑﺰوﺗﻨـــﻪوهی ﺟﻪﻣـــﺎوهری ﺋﺎڵوﮔﯚڕ ﺑﻪ ﺳﻪرﯾﺪا دهﺳﻪﭘﺖ.
ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺘﺎری ﺑﻪﻛﯚﻣﻪﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ روﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ داوای ﻟﺒﻮردن ﻟﻪ ﻧﻪﺗﻪوهی ﺋﻪرﻣﻪن دهﻛﻪن ﺋﺎ :دواڕۆژ ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚو رۆژﻧﺎﻣﻪواﻧﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿــــﻪ ﻟــــﻪ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳــــﻪرﺋﺎوهدا ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻛﻮژراﻧﯽ ﺑــــﻪ ﻛﯚﻣﻪﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ ﻋﯚﺳﻤﺎﻧﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﻪڕی ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، داوای ﻟﺒﻮردﻧﯿــــﺎن ﻟﻪو ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪ ﻛﺮد. رۆژﻧﺎﻣﻪی ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾــــﯽ ﮔﺎردﯾﯿﻪن ،ﺋﻪم ﻛﻪﺳــــﺎﻧﻪ ﻟﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾــــﻪدا داواﯾــــﺎن ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺋﯿﻤﺰای دادﺧــــﻮازی ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘــــﯽ ﭘﺸــــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــــﻪ ﺧﺎﻪ ﺑﺎﺳــــﻜﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾــــﻪ دهرﺑﺒن .ﺋﻪم ﻛﻪﺳــــﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺑوﻛﺮدﻧﻪوهی ﺋــــﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ھﻪﺳــــﻮورهﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﺗﭙﻪڕﻛﺮدووه. دهوﻪﺗــــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﭘﺸــــﺘﺮ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻧﻮوﺳــــﻪر ﻟﻪواﻧــــﻪ ﺋﻮرھــــﺎن ﭘﺎﻣﻮك، ﺑــــﺮاوهی ﺧﻪﺗﯽ ﻧﯚﺑﻠﯽ ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﺑﻪ ھﯚی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ »ﺋﺪﻋﺎی ﻛﻮژراﻧﯽ ﺑﻪﻛﯚﻣﻪﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎن » ﺧﺴﺘﻪ ژﺮ ﻟﭙﺮﺳــــﯿﻨﻪوه .ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﺋــــﻪم وﺗﻪﯾﻪی ھﻨﺪﻚ ﻟﻪ ﻣﮋووﻧﻮوﺳــــﺎنو دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﺴﺘﺎن ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻗﻪﭼﯚی ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﯽ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚنو ﻧﯿﻮ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﺑﻪ دهﺳــــﺘﯽ ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ رهت دهﻛﺎﺗــــﻪوه .ﻛﺎرﺑﻪدهﺳــــﺘﺎﻧﯽ ﺗــــﻮرك ﻟــــﻪو ﺑﺎوهڕهدان ﻛﻪ ﺋﺎﻣــــﺎری ﻛﻮژراوان زۆر ﻟــــﻪوه ﻛﻪﻣﺘــــﺮ ﺑﻮوﻧــــﻪ ﻛــــﻪ ﺑﺎس دهﻛﺮــــﺖو زۆرﺑــــﻪی ﺋﻪو ﻛﻪﺳــــﺎﻧﻪ ﺑﯚ ھــــﯚی ﻧﻪﺧﯚﺷــــﯿﻪوه ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ دهس داوه .ﺗــــﺎ ﺋﺴــــﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــــﻪ ٢٠وت ﻛﻮژراﻧﯽ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪــــﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ رهﺷــــﻪﻛﻮژی ﻧــــﺎو ﻟﺒــــﺮدووه .ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ٢٠٠٧داﻣــــﻪزاروهی ﺋﺎﻟﯽ وﯾﺰل ﺑﯚ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ،ﻧﻮوﺳــــﻪری ﭘﻪھﻮودی،
ﺑــــﺮاوهی ﺧﻪﺗﯽ ﻧﯚﺑﻞو ﻟﻪ ﻛﻪﺳــــﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ھﯚﻟﯚﻛﺎﺳﺖ ،ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ﺑﻪ ﺋﯿﻤﺰای زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٥٠ﺑﺮاوهی ﺧﻪﺗﯽ ﻧﯚﺑﻞ ﮔﻪﯾﺸــــﺘﻮوه ،داوای ﻟﻪ دهوﻪﺗﯽ ﻛﺮد ﻛﻪ »رهﺷﻪﻛﻮژی ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ رهﺳﻤﯿﻪت ﺑﻨﺎﺳﺖ« .ﺋﻪم رهﺷﻪﻛﻮژﯾﯿﻪ ﺑﻮو ﺑﻪ ھــــﯚی دوور ﺧﺮاﻧﻪوهو ﻛﻮژراﻧﯽ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪڵ ،ﺋﻪﻧﻘﻪﺳــــﺖو ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﻜﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪﻛــــﯽ زۆر ﻟــــﻪ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧﯽ ژﺮ ﭼﺎوهدﺮی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗــــﻮری ﻋﻮﺳــــﻤﺎﻧﯽ ﻟــــﻪ ﻻﯾــــﻪن ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــــﻤﺎﯾﯿﻞ ﺋﻪﻧﻮهر )ﺋﻪﻧﻮهر ﭘﺎﺷــــﺎ( ﻟﻪ ﻧﻮان ﺳــــﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ١٩١٥ﺗﺎ ١٩١٧ﻛــــﻪ ژﻣــــﺎرهی ﻛﻮژراواﻧــــﯽ ﺋﻪم ﻛﺎرهﺳــــﺎﺗﻪ ﻟﻪ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚﻧﻪوه ﺗﺎ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚنو ﻧﯿﻮ ﻣﻪزهﻧﺪه دهﻛﺮﺖ. ﻟــــﻪم ﻛﻮژراﻧــــﻪ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪــــﻪدا ،ﺟﯿﺎ ﻟــــﻪ ﻗﯚﺒﻪﺳــــﺖ ﻛــــﺮدنو ﺋﻌﺪاﻣــــﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎن ،ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﻟﻪ ژﻧﺎنو ﭘﯿﺎوانو ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﺷــــﻮﻨﯽ ﻧﯿﺸــــﺘﻪﺟﯿﯽ ﺑﻮوﻧﯿــــﺎن دوورﺧﺮاﻧﻪوهو ﺑﻪ ﺑــــ ھﯿﭻ ﺋﯿﻤﻜﺎﻧــــﺎتو ﺋﺎوو ﻧﺎﻧﻚ ﺋــــﺎوارهی ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﻪﻛﺎن ﻛــــﺮان .ھﻪر ﻟﻪم ﭘﻮهﻧــــﺪهدا زۆر راﭘــــﯚرتو ھــــﻪواڵ ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑــــﻪ دهﺳــــﺘﺪرﮋیو ﺋﺎزارو ﺋﻪزﯾﯿﻪﺗﯽ ﺟﯿﻨﺴﯽ ﺧﻪﻜﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ھﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﻪوه ﻟﻪ ﻣﺎوهی دوورﺧﺮاﻧﻪوهﯾﺎﻧﺪا ﺑوﺑﻮوهﺗﻪوه. ﺷــــﻪڕی ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﻪو ھﻪﻟﻪی ﺑــــﯚ ﺗﻮرﻛﻪﻛﺎن رهﺧﺴــــﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺳــــﺎﯽ ١٩١٥ی زاﯾﯿﻨــــﯽ ،ﻟــــﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛــــﺪا ﻛــــﻪ ﭘﺸــــﺘﺮ ﺋﺎﻣــــﺎدهﻛﺎری ﺑﯚﻛﺮاﺑﻮو، دهﺳﺘﯿﺎن داﯾﻪ ﻛﻮﺷــــﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿــــﻪﻛﺎن .ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪك ﻛﻪ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرﻣﻪﺷــــﻘﻚ ﺑﯚ ﻧﺎزﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺷﻪڕی دووھﻪﻣــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــــﺪا .ﻟــــﻪ ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺗــــﻪوهی ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن دهوﻪﺗﯽ
ﺋﻪو ﻛﺎﺗــــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪوه واﺗــــﻪ )ﺗﻮرﻛﻪ ﻻوهﻛﺎن( ﺑــــﻪ ﺷــــﻮهﯾﻪﻛﯽ وردﺑﯿﻨﺎﻧﻪو ﻧﮫﻨﯽو ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻪڕﻮهﭼﻮو. ﻟﻪ رۆﮕاﻧﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﻣﺤﻪﻣﻤــــﻪد ﺗﻪﻟﻌــــﻪت ﭘﺎﺷــــﺎ وهزﯾﺮی ﻧﺎوﺧﯚی ﺗﻮرﻛﯿﻪ ،ﺋﯿﺴﻤﺎﯾﯿﻞ ﺋﻪﻧﻮهرﭘﺎﺷﺎ وهزﯾﺮی ﺷــــﻪڕو ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺟﻪﻣﺎڵ ﭘﺎﺷﺎ وهزﯾﺮی دهرﯾﺎ داری ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﺑﻮونو ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻦو ﭘﺸﻜﻪوﺗﻦ ﺑــــﻮون ﻛﻪ زۆرﺗﺮ ﺑﯚ ﺑﺮدﻧﻪ ﭘﺸــــﻪوهی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﯚﯾــــﺎن ﺑــــﻪ دهوﻪﺗﯽ ﺋﺎﻤﺎﻧﻪوه ﺑﻪﺳــــﺘﺮاﺑﻮوﻧﻪوه .دهوﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﻜﺮاﻧﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ، ﻛﻮﻣﯿﺘﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳ ﻛﻪﺳﯽ ﭘﻚ ھﻨﺎ ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ ﺑﻪھﺎدﯾﻦ ﺷﺎﻛﺮ ،ﺷــــﻪﻛﻪریو دوﻛﺘﻮر ﻧﺎزم .ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ١٩٢٣ -١٩١٥ ﻟﻪ ﺋﻪرﻣﻪﻧﺴــــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛــــﻮور ﻛﻪ ﻟﻪ ژﺮ دهﺳــــﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﻮری ﻋﯚﺳــــﻤﺎﻧﯿﺪا ﺑﻮو ،ﺟﺒﻪﺟﻜﺮا ﻛــــﻪ ﺗﯿﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﯾﻪك ﻣﻠﯿﯚن وﻧﯿﻮ ﻛﻪس ﻟﻪ ﺧﻪﻜﯽ ﺑ دهرهﺗﺎﻧﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﺑﻮون ﺑﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽو ﻧﺰﯾﻜــــﻪی ﯾــــﻪك ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳــــﯿﺶ ﺑﻪ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺋﺎواره ﺑﻮون .ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﺳــــﻪرهﺗﺎ ﺳﻪرﺟﻪم ﺋﻪو ﭘﯿــــﺎوه ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻧــــﻮان ١٥ﺗﺎ ٥٠ﺳــــﺎﯿﺪا ﺑﻮو ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧــــﻮوی ﺑﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرهی ﺷــــﻪڕ، ﺑﺎﻧﮕﮫﺸــــﺘﯽ ﺋﻪرﺗﻪش دهﻛــــﺮد ،ﺑﻪم ﻟــــﻪوێ ﭼﻪﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟ دهﺳــــﻪﻧﺪنو دهﯾﺎن ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوه ﺑﯚ ﮔﻮرداﻧﮕﻪﻟﻚ ﻛﻪ ﻛﺎری زۆره ﻣﻠﯿﺎن ﭘ دهﻛﺮدن. ﻟــــﻪ ٢٤ی ﺋﺎورﯾﻠــــﯽ ١٩١٥ی زاﯾﯿﻨﯽ، ﻧﺰﯾﻜــــﻪی ٣٠٠ﻛﻪس ﻟــــﻪ ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪان، ﻧﻮوﺳﻪران ،رﺒﻪرانو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﻪداراﻧﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﺴــــﺘﺎﻧﺒﻮول ﻗﯚﺒﻪﺳــــﺖ ﻛــــﺮانو دوای ﮔﻮاﺳــــﺘﻨﻪوهﯾﺎن ﺑــــﯚ
ﻛﻮﺷــــﺘﺎرﮔﺎﻛﺎن ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ دڕﻧﺪاﻧﻪ ﻛﻮژران .ھﻪرﻟﻪو رۆژهدا ﻧﺰﯾﻜﻪی ٥٠٠٠ ﻛﻪس ﻟﻪ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺴﺘﺎﻧﺒﻮول ﺑﺮاﻧــــﻪ ﻛﻮﺷــــﺘﺎرﮔﺎ ،ﻛﻪ ﺋﻪم ﺑــــﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی دهﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﯽ ﺧﻪﻜــــﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋــــﻪو ﭘﯿﺎواﻧﻪی ﻛﻪ وهﻛﻮو ﺳــــﻪرﺑﺎز ﻟﻪ ﭘﺸــــﺘﯽ ﺑﻪرهی ﺷــــﻪڕهوه ﻛﺎری زۆره ﻣﻠﯿﺎن ﭘ دهﻛﺮا. دهوﻪﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪ ﺋﻪﻣۆ ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدﻧﯽ وهھــــﺎ ﮔﻪﻪﯾــــﻪك رهت دهﻛﺎﺗــــﻪوهو ﺋﯿﺪﻋﺎی ﺋــــﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ
ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽو ﺷﯚڕﺷــــﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ دژی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﻮری ﻋﻮﺳــــﻤﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿــــﻪﻛﺎن ﺑﻪﻜــــﻮو ﺗﻮرﻛﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﻮژراوﯾــــﺎن ھﻪﺑﻮوه ﻛﻪ ﻟــــﻪ ھﻪر دوو ﻻﯾﻪن ﺗﻪﻧﯿﺎ ٣٠٠ھﻪزار ﻛﻪس ﻛﻮژراوه. ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺋﯿﻨﺴﻞ ،ﺑﺎﺳﻜﯿﻦ ﺋﻮرانو ﭼﻪﻧﮕﯿﺰ ﺋﻪﺧﺘﻪر ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻋﻪﻟــــﯽ ﺑﺎﯾﺮام ﺋﯚﻏﻠﻮو ﻟــــﻪ ﻧﺎﻣﻪﻛﻪی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻧﻮوﺳــــﯿﻮوﯾﺎﻧﻪ: وﯾﮋداﻧــــﯽ ﺋﻤــــﻪ ﻛــــﻪم ﺗﻪرﺧﻪﻣــــﯽو رهﺗﻜﺮدﻧﻪوهی ﻛﺎرهﺳﺎﺗﻜﯽ ﮔﻪوره ﻛﻪ ﺗﯿﺪا ﺋﻪرﻣﻪﻧﯿﻪ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩١٥ﻗﻪﭼﯚﻛﺮان ،ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺎت .ﺋﻤﻪ
ﺋﻪم ﺑ ﻋﻪداﻪﺗﯿﻪ رهت دهﻛﻪﯾﻨﻪوهو ﺑﻪ ﺑﻪﺷــــﯽ ﺧﯚﻣﺎن ھﺎودهردﯾﻤﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧــــﯽ دهردهﺑﯾﻦو داوای ﻟﺒﻮردﻧﯿﺎن ﻟ دهﻛﻪﯾﻦ .ﺑو ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﺋﺴــــﺘﺎوه ،دژﻛﺮدهوهی ﺗﻮﻧﺪی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯿﺴﺘﻪ زﺪهﺧﻮازهﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻪی ﺑﻪ دواوه ﺑﻮوه ،ﺋﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺧﻪﯾﺎﻧﻪتو ﺳﻮوﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﻧﻪﺗﻪوهی ﺗﻮرك ﻧﺎو ﻟ ﺑﺮدووه. ﺑو ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋــــﻪم ﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ھﺎوﻛﺎت ﺑﻮوه ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻪﮔﻪری دووﭘﺎت ﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﺗﻮرﻛﯿﻪو ﺋﻪرﻣﻪﻧﺴﺘﺎن.
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﺳﯿﺎﺳﻪت
dwaroj@komala.eu
٥
ﭼﻪﻧﺪ وﺗﻪﯾﻪك ﺑﻪﺑﯚﻧﻪی دهی دﺴﺎﻣﺒﺮ رۆژی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻣﺎم رهﺣﻤﺎن ﻣﮋوی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﺷــــﺎھﯿﺪی ھﻪوڵو ﻛﯚﺷﺸﯽ ھﻪزاران ﺧﻪﺑﺎﺗﻜﺎرو ﺋﺎزادﯾﺨﻮازو ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــــﺘﻜﻪ ﻛﻪ ﺑﯚ داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟﻪ ﻣــــﺎفو ﺋﺎزادﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﺒاواﻧﻪ ھﻪوﯿﺎﻧــــﺪاوه .ﺋــــﻪم ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪاﻧﻪ چ ﻟﻪ رۆژھــــﻪتو چ ﻟــــﻪ رۆژﺋــــﺎوا ﺑﯿﺮۆﻛﻪو ﺑﻪرھﻪﻣﮕﻪﻟﻜﯽ ﺑﻪ ﻧﺮﺧﯿﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﻟﻪ ﭘﻮهﻧﺪی دهﺳﻪتو ﺧﻪﻚ ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﺟﮫﺸﺘﻮهو دهورﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﺎن ﺑﻪ ﺋﺎراﺳــــﺘﻪی ﻋﻪداﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ، ﺑﻪراﺑﻪری ﻧﻮان ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﻪﻛﺎنو رﺰﻧﺎن ﻟﻪ ﭘﮕﻪو ﻛﻪراﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻟﻪﻛﯚﻣﻪﮕﺎدا ﺑﻮوه. ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪم ﺗﯿﯚریو ﺑﻪﮕﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻮهی ﭼوﭘ ﻟﻪ ﭼﻮهی ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﺟﯿﮫﺎﻧــــﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ دهھﻪﻣﯽ دﺴﺎﻣﺒﺮی ١٩) ١٩٤٨ی ﺳﻪرﻣﺎوهزی (١٣٢٧ﻟﻪﻻﯾــــﻪن ﻣﻪﺟﻤﻪﻋﯽ ﮔﺸــــﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎﻧﻪوه ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮا، ﺗﻪﻧﯿــــﺎ ﺑــــﻪ ﻧﯿــــﻪتو ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺘﻜﯽ ﺧﺮﺧﻮازاﻧﻪ ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎتو ﻓﯿﺪاﻛﺎری ﺑﻪﻣﻠﯿﯚن ژنو ﭘﯿــــﺎوی ﺋــــﻪم ﺟﯿﮫﺎﻧﻪ ﺑــــﻮوه ﻛﻪ دهﺳﻪﺗﺨﻮازانو ﺣﺎﻛﻤﺎﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﻗﺎﻧﻮﻧﺎﻧﻪ ﻣﻪﺟﺒﻮر ﻛﺮد. ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺗﻪواوی ﯾﺎﺳﺎو ﺑﻪﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﻮهﻧﺪﯾــــﺪار ﺑــــﻪ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ،چ ﭘﺶ ﻟﻪ ﺟﺎڕﻧﺎﻣــــﻪی ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ )(١٩٤٨و چ ﭘــــﺎش ﺋﻪوهش ھﻪﻣﻮوی ﻟﻪ ﻛﺎرﯾﮕــــﻪری ﻣﻪﻛﺘﻪﺑــــﯽ ﻟﯿﺒﺮاﻟﯿﺰمو ﭼﻪﻣﮕﻪﻟــــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــــﺮۆڤو ﻋﻪداﻪت ﺑﻨﺎﻏﻪی داڕــــﮋراوه ،ﺑــــﻪم دهﻛﺮﺖ وهك ﺑﻪﮕﻪﯾﻪﻛــــﯽ ﻣﮋووﯾــــﯽ ﺑــــﻪ ﺋﺎراﺳــــﺘﻪی ﻣﯚدﺮﻧﯿﺰهﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﭼﻪوﺳﺎوهﻛﺎن وهك وﺗﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺖو ﻟﻪواﻧﻪ ﺋﺮان ﻧﺎوﺑﺒﻪﯾﻦ. ﺑﺸــــﻚ ﮔﻪﯾﺸــــﺘﻦ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﯽ ﻣﻪدهﻧــــﯽ ،ﺳــــﻜﯚﻻرو ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧــــﺖ ﺋﺎﻣﺎﻧــــﺞ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﻪﻛﺎنو ﮔﻪﯾﺸــــﺘﻦ ﺑﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــــﯽ ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﺒﯿﻨﺘﻪوه ،ﺑﻪ ﺑــــ ﻧﺮﺧﺪاﻧﺎن ﺑﯚ ﺋﻪم ﺟﯚره ﻗﺎﻧﻮنو ﺑﻪﮕــــﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿــــﺪهری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰهﻛﺮدﻧــــﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧــــﻪ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﻦ ،ﻧﺎﻛﺮﺖ ﻛﯚﻣﻪــــﮕﺎی ﻣﻪدهﻧــــﯽ وﻨــــﺎ ﺑﻜﺮﺖ. دهﻛﺮــــﺖ دهرﻛﻪوﺗﻨــــﯽ زۆرﺑــــﻪی راﮔﻪﯾﻪﻧــــﺪراوو ﺑﻪﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﻮهﻧﺪﯾﺪار ﺑﻪ داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟﻪﻣﺎﻓﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی ھﻪژده ﺑﻪﻣﻼوه ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪ دهﺳﺘﻮرﯾﯿﻪﻛﺎنو ﺑﺎﻗﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ وﺗﺎن ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت وﺗﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑﺒﯿﻨﯿﻨﻪوه .ﻧﻤﻮﻧﻪی ھﻪره دﯾﺎری ﺋﻪﻣﻪ ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ١٧٧٦ ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ وﯾﺮﺟﯿﻨﯿــــﺎی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﻪ ﻛﻪ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿــــﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻜﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪﺷــــﻪی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ دهﻛﺎت، ھﻪروهھﺎ راﮔﻪﯾﻪﻧﺪراوی ﺳــــﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾــــﻜﺎ ﻟﻪﺳــــﺎﯽ ،١٧٧٦ﯾﺎﺳــــﺎی دهﺳــــﺘﻮری وﯾﻼﯾﻪﺗــــﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ١٧٩١و ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﻣــــﺮۆد ﻟــــﻪ ٢٦ی ﺋﻮﺗــــﯽ ١٧٨٩ی ﻓﻪراﻧﺴــــﻪ ،ﻟﻪو ﺑﻪﮕﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻣﮋووﯾﯿﺎﻧﻪن ﻛﻪ ﺳﻪﺑﺎرهت ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻮوﻧﯽ ھﻪﯾﻪ. ﻟﻪ ﻣﺎدهی ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ١٧٨٩ی
ﺳﻪرﮐﻮﺗﯽ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﮐﺎرﯾﯽ ﺋﺮان ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﭘﺸﻠﮑﺮدﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ
ﻓﻪراﻧﺴﻪدا ھﺎﺗﻮوه» :ﺗﺎﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻪراﺑﻪرو ﺋــــﺎزاد ﺑﻪدﻧﯿﺎدﻦ ،ﻟﻪﻣووهوه دهﺑﺖ ﻟﻪ ﺗــــﻪواوی ﻣﺎوهی ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺎﻧﺪا ﺋﺎزادو ﺑﻪراﺑﻪر ﺑــــﻦ« .ﯾﺎن ﻟﻪ ﻣﺎدهی ١٠دا ھﺎﺗﻮوه» :ﻋﻪﻗﯿﺪهی ﺳﯿﺎﺳــــﯽو ﻣﻪزھﻪﺑــــﯽو ..ﺋﺎزاده ،ﺑــــﻪو ﻣﻪرﺟﻪی دهرﺑﯾﻨــــﯽ ﺋﻪم ﻋﻪﻗﯿﺪاﻧــــﻪ ﺗﻜﺪهری ﻧﻪزﻣــــﯽ ﮔﺸــــﺘﯽ ﻧﻪﺑــــﺖ .ﺗﺎﻛﻪﻛﺎن دهﺗﻮاﻧﻦ ﻋﻪﻗﯿﺪهو ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ رﮕﻪی ﺑوﻛﺮاوهﻛﺎﻧﻪوه ﺑوﺑﻜﻪﻧﻪوهو ﻟﻪ ﻛﯚڕوﻛﯚﻣﻪﻪﻛﺎﻧﺪا دهرﯾﺒﺒن ،ﺑﻪم ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧــــﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﺋــــﻪم ﻣﺎﻓﻪ ﺑﻪو ﺟﯚرهی ﻛﻪ ﯾﺎﺳــــﺎی ﭘﻪﯾهوی دهﻛﺎت، ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ ﺳﺰاداﻧﻪ... دهﺑﺖ ﺋــــﻪوهش ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﺑﮕﺮﯾﻦ ﻛﻪ ﭘﺶ ﻟــــﻪ ﭘﻪﺳــــﻪﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﻣﺮۆڤ وﺗﮕﻪﻟﻚ ﺑــــﻮون ﻛــــﻪ ﺗﺎرادهﯾﻪك ﺳﯿﺴــــﺘﻤﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎن ﺗﺪا ﭘﻪﯾهوﻛﺮاوهو ﯾﺎﺳﺎو رﺴــــﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو وﺗﻪ ﻟﻪ دروﺳﺘﺒﻮونو ﭘﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﺎن ﺑــــﻮوه ،ﺑــــﻪ واﺗﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗــــﺮ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻦ ﻛﻪ ﺟﺎرﻧﺎﻣــــﻪی ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻪرھﻪﻣﻜﯽ ھﺎوﺑﻪﺷــــﻪ ﻟﻪ رﺴــــﺎﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪ ﺑﻮاری ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤو ﺋﺎزادﯾﯿﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧــــﺪاو ﺑــــﻪم ﭘﯿــــﻪ ﺋــــﻪم ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﺑﻪھــــﺎو ﻧﺮﺧﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻟﻪ ﺑﯾﺎرﻧﺎﻣﻪﯾﻪك ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮاوی رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎﻧﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﺑﻪﮕﻪﯾﻪﻛﻪ ﺋﻪﺧﻼﻗﯽو ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﻛﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن دهﺑـﺖ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪی ﺑﻦو ﺑﯚ ھﻪﻣﯿﺸــــﻪ ﻟﻪ داڕﺷﺘﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎو دهﺳﺘﻮری وﺗﻪﻛﻪﯾﺎن ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوی ﺑﮕﺮن .ھﻪروا ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺪی ٢ی ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﯿﻪی ١٩٦٨ﻟﻪ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــــﯽ ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟــــﻪ ﺗﺎران ھﺎﺗــــﻮوه ﻛﻪ
ﺋﻪﻣۆﻛﻪ ﭼﯿــــﺪی ﻣﺎدهﻛﺎﻧﯽ ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﻧﯿﺸــــﺎﻧﻪی ﻟﻜﺘﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺑــــﻮاری ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤو ﭘﺸــــﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ. ﺑﻪم ﺋﻪﮔــــﻪر ﺋﻪﻣۆ ﭘﺎش ﺷﻪﺳــــﺖ ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﻟﻪ راﺳــــﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ﺑواﻧﯿــــﻦ ،واﻗﻌﯿﻪت ﺷــــﺘﻜﯽ ﺗﺮه .ﭘﺸﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤو ﺳــــﻪرﻛﻮﺗﯽ ﺋﺎزادﯾﯿﻪ ﻓﻪردیو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ،ھﻪژارو ﭼﺎوﺳﺎﻧﺪﻧﻪوه ﻟﻪ زۆرﺑــــﻪی ﻧﺎوﭼﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ﺗﺎ ﺋﺴــــﺘﺎش ﺑﻪ ﺷــــﻮهی ﺋﺎﺷﻜﺮاو وهك ﺳــــﻪدهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوهڕاﺳــــﺖ ﻟــــﻪ ﻻﯾــــﻪن دهﺳﻪﺗﻪ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرو ﺗﯚﺗﺎﻟﯿﺘﻪرهﻛﺎﻧﻪوه ﺑﻪڕﻮهدهﭼـﺖ .ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮهوه ﺋﻪم ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪﯾــــﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻮوهﺗــــﻪ ﺋﺎﻣﺮازﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ دهﺳــــﺘﯽ زﻟﮫﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪواﻧﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺎوﭘﯚﺷﯿﻜﺮدنو ﻧﻪﺑﯿﻨﯿﻨــــﯽ ﭘﺸــــﯿﻠﻜﺎرﯾﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪ ﺑﺎج وهرﮔﺮﺗﻦو ﻣﻪﻋﺎﻣﻪی ﺳﯿﺎﺳــــﯽ ،ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧﻪ. ﺋﻪوهﯾﺶ ﻛﻪ ﺳﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن رواﻪﺗﻪن ھﻪﻧﺪﻚ رژﯾﻢو دهﺳﻪﺗﯽ دﯾﻜﻪ ﻣﻪﺣﻜﻮم دهﻛﻪن وهك ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﻣﻪﺳــــﺌﻮﻟﯿﻪﺗﻪ ﻟﻪﺳــــﻪر ﺧﯚﯾﺎن. ﺑﺸﻚ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎنو ﻣﻪﻧﺸﻮره ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﻟــــﻪ ﭘﻮهﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﻓﻪ ﺋﺎﺑﻮری ،ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯿﯿﻪﻛﺎن ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮاونو ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺘﻪﻣﻦ ،ﺋﻪرﻛﻪﻛﺎﻧﯽ دهﻪت ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻛﯚﻣﻪــــﮕﺎ دﯾﺎری دهﻛﻪن، وهك :ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﻮﻨــــﺪن ،ﻛﺎر، ﺑﯿﻤﻪی ﺑﻜﺎرﯾﯽ ،ﺑﯿﻤﻪی ﻧﻪﺧﯚﺷــــﯽو
ﻟﻪﻛﺎرﻛﻪوﺗﻮوﯾﯽ ،ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻜﯽ ﺷــــﯿﺎوو ﺑﻪ ﮔﺸــــﺘﯽ ﺋﻪو ﻣﺎﻓﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣــــﺎدهی ٢٢ﺗــــﺎ ٢٧ی ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــــﺪا ھﺎﺗــــﻮوه .ﺋﻪﮔﻪرﭼــــﯽ ﺋﻪم ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﯿــــﻪو رﻜﺎراﻧــــﻪ دهﯾﺘﻮاﻧﯽ وهك ﺋﺎﻣﺮازﻜﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﻚ ﻟﻪ ﺗﻪواوی وﺗﺎﻧﺪا ﺑﯚ دهﺳــــﺘﺒﻪرﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘﻪﯾــــه ﺑﻜﺮــــﺖ ،ﺑﻪم ﺗﺎ ﺋﺴــــﺘﺎش ﺷﺎھﯿﺪی ﭘﻜﮫﺎﺗﻨﯽ دهوﻪتو دهﺳﻪﺗﻪ ﺗﯚﺗﺎﻟﯿﺘﻪرو ﻣﻠﮫﯚڕهﻛﺎن ﺑﻮوﯾﻦ. ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪﻣۆﻛﻪ ﺷــــﺎھﯿﺪی ﺑﻪرﺧﻮردی دواﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳــــﻪرﻣﺎﯾﻪداری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﯚﺗﺎﻟﯿﺘﻪرو ﺳــــﻪرﻛﻮﺗﻜﻪر ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤو ﻋﻪداﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿــــﻦ ،ﻛــــﻪ ﺑــــﻪ ﺟﯚرــــﻚ ﭼﺎرهﻧﻮﺳــــﯽ ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻧﺎدﯾﺪه دهﮔﯿﺮﺖ ،ﻧﺎﺑﺖ رواﻧﯿﻦو ﭘﺸــــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــــﯿﻤﺎن ﻟﻪژــــﺮ ﻛﺎرﯾﮕــــﻪری ﺋﻪم ﻓﺎﻛﺘﻪراﻧﻪداﺑﻦو دڵ ﺑﻪوه ﺧﯚش ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻛﻪ ﺳﺎﻧﻪ ﺳﯿﺴــــﺘﻤﻪ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟــــﻪ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﯿﻪﯾﻪﻛﺪا ﺑﯚ ﭘﺸــــﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻣﻪﺣﻜــــﻮم دهﻛﺮﻦ. ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﺑﻪرﺧﻮرد ﻟﻪﮔﻪڵ وﺗﺎﻧﻜﯽ ﺗﯚﺗﺎﻟﯿﺘــــﻪرو ﭼﻪوﺳــــﻨﻪری ﻣﻪزھﻪﺑﯽ وهك ﺋــــﺮان ﻛــــﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪی ﺋﺎﺷــــﻜﺮای ﭘﺸﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤو ﻧﺎﻋﻪداﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗــــﯽو ﭼﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽو رهﮔﻪزﯾﯿﻪ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪم رﮕﻪﯾﻪدا دهﺑﯿﻨﻦ ،ﺗﻪرازوی ﻋﻪداﻪﺗــــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﯿــــﺎن ﺑــــﻪﻻی ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﯚﯾﺎنو ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دهﺷﻜﻨﻨﻪوه. ﻟﺮهدا ﺋﻪﻣﻪ رهﺳﺎﻟﻪتو ﺋﻪرﻛﯽ ﻣﮋووﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﻧﻪﯾﺎرهﻛﺎﻧﯽ رژﯾﻤﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ رﻜﺨﺴــــﺘﻦو ﭘﻪﯾﻮهﻧــــﺪی ﺑﺰوﺗﻨﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿــــﻪﻛﺎن ﻟﻪواﻧﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی
ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ،ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری ،ژﻧﺎنو ﻛﺮﻜﺎران ھﻪوڵ ﺑﯚ دهﺳــــﺘﺒﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺧﻮاﺳــــﺘﻪ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﻪﻚ ﺑﺪهن ،ﺗﺎ ﺑﻪم ﺷــــﻮهﯾﻪ ﺋﻪھﺮوﻣﻜﯽ ﮔﻮﺷﺎر ﺑﯚ ﮔﯚڕﻨﯽ ﺋﻪم رواﻧﯿﻨﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﺧﻪﻜﯽ ﺋﺮان دروﺳﺖ ﺑﻜﻪن. ھــــﻪوڵ ﺑــــﯚ وهﺋﺎﮔﺎھﻨﺎﻧــــﻪوهی ﺧﻪــــﻚ ﻟــــﻪ ﺧﻮاﺳــــﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳــــﯽو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎنو ﺑﻪﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﺰوﺗﻨــــﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮانو ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳــــﺘﺎن ﻛــــﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﭘﯚﺗﺎﻧﺴﯿﻪﻟﻚ ﮔﻪورهﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ،دهﺧﻮازﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ دﯾﺪﻜﯽ ﺗﺎزهو ﺷﻪﻓﺎف ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽو ﺋﺎﻮﮔﯚڕ ﻟﻪ ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺳــــﻮﻧﻨﻪﺗﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻛﻮردﺳــــﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺣﯿﺰﺑﻪ ﭼﻪپو ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﯚ رﻜﺨﺴــــﺘﻦو ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﺋﻪم ﺧﻪﺑﺎﺗﻪ ﻣﻪدهﻧﯽو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪ ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺨﻪﻧﻪﮔــــﻪڕ .ﺋﻪوﯾﺶ ﻧــــﻪك ﻟﻪ رﮕﻪی ﻧﻮﺳﯿﻦو دۆﻋﺎی ﺧﺮﻛﺮدنو دهرﺑﯾﻨﯽ داخو ﻛﻪﺳﻪر ﺑﯚ ﺑﺎرودۆخو ﻣﻮﻧﺎﺳﻪﺑﺎﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮرﯾــــﯽو ﻓﻪرھﻪﻧﮕــــﯽ ﻛﻮردﺳــــﺘﺎن، ﺑﻪﻜﻮ ﺑﻪ ﺣﻮزوری راﺳﺘﻪوﺧﯚو ﺑﻪھﺰ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎنو ﺑﻪ داھﻨﺎﻧﯽ ﺷﻮهﮔﻪﻟﯽ ﻧﻮﯽ ﺧﻪﺑﺎت. ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻋﻪﻟﻪﻧﯽو ﺋﺎﺷــــﻜﺮا ﻟﻪ ﻛﻮردﺳــــﺘﺎن ،رهﺳﺎﻟﻪﺗﯽ ﺑﺰوﺗﻨــــﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿــــﻪﻛﺎن دوو ﺑﻪراﺑﻪردهﺑــــﺖو ﺑﻪﻛــــﺮدهوه دهﺑﺘﻪ ﺗﺮﯾﺒﻮﻧــــﻚ ﺑــــﯚ دهرﺑﯾﻨﯽ ﺧﻮاﺳــــﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳــــﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪــــﮕﺎو ﺋﻪﮔﻪر ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺋﻤﻪ ﻟﻪ ﺧــــﻪونو رۆﯾﺎی ﺧﻪﺑﺎﺗﺪا ﺑﻦو دﯿﺎن ﺑﻪ ﺷــــﺎﻧﺎزﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدووﯾﺎن ﺧﯚش ﺑﺖو ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪﺷﻮﻦ رﮕﺎﯾﻪك ﺑﯚ ﺑﻪﺟﮫﺸﺘﻨﯽ ﺋﻮردوﮔﺎﻛﺎﻧﯿﺎن
ﻟﻪ ﻛﻮردﺳــــﺘﺎﻧﯽ ﻋﺮاق ﺑﻦ ،ﯾﺎن وهك ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﻪ ﺧﻮاﺳــــﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯿﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾــــﻪك ﻟﻪ ﻗﻪﻧﺪﯾــــﻞ ﺑﺒﯿﻨﻪوه ،ھﯿﭻ ﻧﯿﯿﻪ ﺑﺠﮕﻪ ﻟﻪ دووﭘﺎﺗﺒﻮوﻧﻪوهی راﺑﺮدوو. ﺋﻤــــﻪ ﻟــــﻪ داھﺎﺗــــﻮودا ﻧﻪژﯾﺎوﯾــــﻦو ھﯿﭻ ﺗﮕﻪﯾﺸــــﺘﻨﻜﻤﺎن ﻟــــﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﯚﻣــــﺎن ﻧﯿﯿــــﻪ، زهرورهﺗﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﺋﻤﻪ ﺗﯿﺮۆری ﭼﻪﻧﺪ ﻓﺮۆﺷﯿﺎرﻜﯽ ﻣﺎده ﺳﻛﻪرهﻛﺎن ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪﺋﻪﺳﺎﺳﺪا ﺋﻪم ﻛﺎراﻧﻪ ﻧﺰﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﺷــــﻮه رواﻧﯿﻦو ﺷﻮهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻤﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪهدات، ﺗﻪﻧﺎﻧــــﻪت دهﺑﺘــــﻪ ھــــﯚی ﺋﻪﮔــــﻪری ﻻداﻧــــﯽ ﺑﺰوﺗﻨــــﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن. ﺋﻪﮔــــﻪر ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻛﻮردﯾﯿــــﻪﻛﺎن ﻧﻪﺗﻮان ﺧﯚﯾــــﺎن ﻟــــﻪم ﭘﺎﺳــــﯿﭭﯿﺰمو ﻣﺎﻧﻪوهو ﺑﯚدواداﭼﻮوﻧﻪﺳﯿﺎﺳﯿﻪ رزﮔﺎرﺑﻜﻪنو ﻟﻪ ﺷــــﻮهی ﺧﻪﺑﺎﺗﺪا ﺋﺎﻮﮔﯚڕی ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﻧﻪھﻨﻨــــﻪ ﺋــــﺎراوه ،ﺑﮕﻮﻣــــﺎن ﻟﻪ ژﺮ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺧــــﻪروار ﺋﺎواری دواﻛﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﻛﻮردﺳــــﺘﺎن دهﻣﻨﻨﻪوه .دﯾﺪی ﻧﻮێو ﺋﺎﻮﮔﯚڕ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ دروﺷﻢ داﺑﯿﻦ ﻧﺎﻛﺮﺖ، ﺷﻮﻋﺎرو ﺋﺎرﻣﺎﻧﺨﻮازی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺟﮕﻪی ﺧﯚی ھﻪﯾﻪو ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ رۆژاﻧﻪو ﺳــــﻪرﻓﯽ ھﻪزﯾﻨﻪ ﻟﻪم رﮕﻪﯾــــﻪدا ﺋﻪرﻛﯽ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻛﻤﺎﻧﻪ ،ﺑﻪﺣﯿﺰبو ﺧﻪﻜﻪوه. ﺑــــﻪ ﺑــــ رﻜﺨﺴــــﺘﻦو ﺗﻪﻧﯿــــﺎ ﺑــــﻪ ﺧﻮﻨﺪﻧــــﻪوهی ﺑﺎﻧﮕــــﻪواز )ﻓﺮاﺧﻮان( ﻣﺎﺗﯚری ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﻛﻪوﺘﻪ ﻛﺎر ،ﺋﻤﻪ ﺷــــﺎھﯿﺪی ﺋﻪوه ﺑﻮوﯾﻦ ﻛﻪ ﻣﺎوهﯾﻪك ﻟﻪوه ﭘــــﺶ ﺑﺎﻧﮕﻪوازﻚ ﺑﯚ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪ ﺑ ﭘﺸــــﺘﯿﻮاﻧﻪی ﻓﯿﻜﺮیو ﺗﻪﺷــــﻜﯿﻼﺗﯽ ﻟﻪ ﻻﯾــــﻪن ﺧﻪﻜﻪوه ﺑ وهم ﻣﺎﯾــــﻪوه ،ﺗﻪﻧﯿــــﺎ ﺋــــﻪوه ﻧﻪﺑﺖ ﮔﻮﺷــــﺎری ھﺰهﻛﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋــــﻪم ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨــــﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼــــﺎو ﻧﻪﮔﯿﺮا، ﭼﻮﻧﻜﻪ رژﯾﻢ ﺑﯚ ﭘﺸــــﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪو ﺟﯚره ﻧﺎڕهزاﯾﯿﺎﻧــــﻪو ﺟﻮــــﻪو ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻧﻪﯾﺎرهﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﯚی ،ھﻪزﯾﻨﻪ ﺳــــﻪرف دهﻛﺎتو ﺗــــﻪواوی ﺋﺎﻣــــﺮازهﻛﺎن ﺑﻪﻛﺎر دﻨﺖ ﺗﺎ ﺑﻪری ﭘﺒﮕﺮﺖ ،واﺗﻪ ﻧﺎﺑﺖ ﺗﻪﻧﯿﺎ رووﯾﻪﻛﯽ ﺳﻜﻜﻪ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ .ﺧﻪﻜﯽ ﻛــــﻮرد ﻟــــﻪ رووی ﺳﯿﺎﺳــــﯽ ﺧﺎوهﻧﯽ ﺷﻌﻮرو ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻦو ﺑﻪ ھﻪراوھﻮرﯾﺎی ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻓﺮﯾــــﻮ ﻧﺎﺧﯚن ،ﺑﻪم ﺧﺎﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟﺮهدا ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮوداﯾﻪ ﻛﻪ ﺟﮕــــﻪی ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﯿﻪ ،ﻛﻪ دهﺑﺖ ﺋﻤﻪ ﺋﻪﻣــــۆ ﺑﺒﯿﻦ ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﻜﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮو ﻟﻪم ﭘﻨﺎوهدا ھﻪﻧﮕﺎوی ﺧﺮا ھﻪﮕﺮﯾﻦ. ﺑﮕﻮﻣﺎن ﺑﺰوﺗﻨــــﻪوهی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯽ ﺧﻪﻜــــﯽ ﻛــــﻮرد ﺑﯚ دهﺳــــﺘﺒﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺧﻮاﺳــــﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳــــﯽ ،ﺋﺎﺑــــﻮریو ﻛﻠﺘﻮرﯾﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧﯚی ﭘﻮﯾﺴــــﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﻜــــﯽ ﺋﺎﮔﺎهو رادﯾــــﻜﺎڵ ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪﺑﻮون ﺑﻪ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﻛﺎرو ﻛﺮدهی ﺧﻪﺑﺎﺗﻜﺎراﻧﻪدا ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﺑﮕﺮﺖ ،ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﺑﺒﺘﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﭘﺸهوو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺧﻮازو رادﯾﻜﺎڵ ﻛﻪ ﭘﺎﺑﻪﻧﺪه ﺑﻪ ﭘﻼﺗﻔﯚرﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــــﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﯽ ﺋﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺘﯿﻪﺗﯽ وهك: دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــــﯽ ،ﺳــــﻜﯚﻻرﯾﺰم ،ﺋﺎزادی رادهرﺑﯾﻦ ،ﻋﻪداﻪﺗــــﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ، ھﻪوﺪان ﺑــــﯚ ﺑﻪراﺑﻪری ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ژنو ﭘﯿﺎوو داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﭘﻠﯚراﻟﯿﺰم ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ.
ﺳﺎﻧﺴﯚری زﯾﺎﺗﺮی ﻣﺎﭙﻪڕهﻛﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪوه ﺋﺎ :دواڕۆژ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜــــﺪا دهزﮔﺎ دهوﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧــــﯽ رژﯾﻢ زﯾﺎﺗــــﺮ ﻟﻪ ﭘﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚن ﺳــــﺎﯾﺘﯽ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘﯿﯿــــﺎن ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻛﺮدوه ،داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﺗﺎران راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎﯾﺘﻪ »دژه دﯾﻦ«و »ﻧﺎﺋﻪﺧﻼﻗﯿﯿﻪ«ﻛﺎن ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪی ھﻪﺴﻮﻛﻪوت دهﻛﺮﺖ. ﺳــــﻪﻋﯿﺪی ﻣﻮرﺗــــﻪزهوی داواﻛﺎری ﮔﺸــــﺘﯽ ﺗﺎران ﻟﻪ دادﺳــــﺘﺎﻧﯿﯽ ﺗﺎران ﻛﯚﻣﯿﺘﻪﯾﻪﻛﯿﺎن داﻣﻪزراﻧﺪوه دادﺳﻪرای ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑــــﻪ ﺗﺎواﻧــــﻪ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ﺗﺎ ﺑﻪدواداﭼــــﻮون ﺑﯚ ﺳــــﺎﯾﺘﮕﻪﻟﯽ ﺑﻪ وﺗــــﻪی ﺋــــﻪو دژه دﯾﻦو ﻧــــﺎ ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ ﺑــــﻜﺎتو ﻟﻪ ﻻﯾــــﻪن دهزﮔﺎی ﻗﻪزاﯾﯿﻪوه ﺑﻪ ﺷــــﻮهی ﭘﻮﯾﺴﺖ ھﻪﺴﻮﻛﻪوﺗﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﻜﺮﺖ .ﺑــــﻪ وﺗﻪی ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﻪ ﻛﺎرو ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋﻪم دادﺳــــﻪراﯾﻪ ﻓﻪزای ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﯚ ھﻪﺴﻮڕاﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﺎﯾﺘﺎﻧﻪ ﻧﺎﺋﻪﻣﻦ دهﻛﻪن. ﺑﺎﺑﻪﺗﮕﻪﻟﻜــــﯽ وهك »ﺳــــﻜﺲ«و »ﭘﻮهﻧــــﺪی ﺟﻨﺴــــﯽ« ﻟــــﻪ ﺋﺮاﻧﺪا
ﻗﻪدهﻏﻪﯾــــﻪو ﺳــــﻪرهڕای ﺳــــﺎﯾﺘﻪ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘﯿﯿــــﻪﻛﺎن ﻛــــﻪ ﺑــــﺎس ﻟــــﻪم ﻣﻪﺳــــﻪﻻﻧﻪدهﻛﺎن ،ﺑﻪرھﻪﻣﮕﻪﻟــــﯽ ﺗﺮ وهك ﻛﺘــــﺐو ﻓﯿﻠﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﺳــــﻜﯽ ﻟﻪو ﺟﯚرهی ﺗﺪا ﺑﺖ ﺳﺎﻧﺴــــﯚردهﻛﺮﺖ. ﺋــــﻪم ﺗﻮﻧﺪﺑﻮوﻧــــﻪوهی ﺑﻪرﭘﺮﺳــــﺎﻧﯽ رژﯾــــﻢ ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑــــﻪ ﺳــــﺎﯾﺘﻪ ﻧــــﺎ »ﺋﻪﺧﻼﻗﯿﯿﻪﻛﺎن« ﻟــــﻪ دوای ﺋﻪوهوه دﺖ ﻛﻪ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﺑوﻛﺮاوهی رﻜﺨﺮاوی ﻻواﻧــــﯽ ﺋــــﺮان ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕــــﯽ ﮔﻪﻻوﮋی ﺋﻪﻣﺴــــﺎﺪا زﯾﺎدﺑﻮوﻧــــﯽ ﺳــــﺮﭼﻜﺮدن ﺑﻪدوای ﺳﻜﺲ ﻟﻪ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺖ ﻟﻪ ﻧﻮان ﻻواﻧﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﺑوﻛﺮدهوه .ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪو ﺋﺎﻣﺎراﻧﻪی ﺋﻪم رﻜﺨﺮاوه ﺑوﯾﻜﺮدهوه »زﯾﺎﺗــــﺮ ﻟــــﻪ ٪٥٥ی ﺑﻪﻛﺎرھﻨﻪراﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺖ ل ﺋﺮان ﻛﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس دهﻛﺎت ،ﻟﻪ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘﺪا ﺳــــﺮﭼﯽ ﺳﺎﯾﺘﻪ ﺳﻜﺴــــﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدوه .ﻟﻪم ﺳــــﺎﻧﻪی دواﯾﯿﺪاو ھــــﺎوﻛﺎت ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﻪرهﺋﻪﺳــــﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺖ ﻟﻪ ﺋﺮان، ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﻪرهڕای ﺋﻪو ﺳﺎﯾﺘﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی »دژه دﯾﻦ«و
» ﻧﺎﺋﻪﺧﻼﻗــــﯽ« ﻧﺎوﯾــــﺎن ﻟﺪهﺑــــﺎت، زۆرﻚ ﻟﻪ ﻣﺎﭙﻪڕو وﺒﻼﮔﻪ ﺳﯿﺎﺳــــﯽو ﻓﺎرﺳﯽو ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻛﺮدوه. ﺋﻪم ﻣﺎﭙﻪڕاﻧﻪ ﻛﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚی ﺋﺮاﻧﺪا ﻛﺎر دهﻛﻪن ﺑﻪ ھﯚی ھﻪﻮﺴﺘﯽ دژه ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻛﺮاون .ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎری رهﺳــــﻤﯽ دهزﮔﺎی ﻗﻪزاﯾﯽ ﺗﺎ ﺋﺴــــﺘﺎ زﯾﺎﺗــــﺮ ﻟﻪ ٥ﻣﻠﯿﯚن ﺳــــﺎﯾﺖو ﻣﺎﭙﻪڕی ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘﯽ داﺧﺮاونو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻛﻪﺳﯿﺶ ﻟﻪﺳﻪر داﻧﺎﻧﯽ ﺳﺎﯾﺖو وﺒﻼﮔﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ رهواﻧﻪی زﯾﻨﺪان ﻛﺮاون. ﻓﯿﻠﺘﺮﻛﺮدﻧــــﯽ ﺳــــﺎﯾﺖو وﺒﻼﮔــــﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋــــﺮان ﻟﻪﺳــــﺎﯽ ١٣٨٠و ﺑﻪ ﭘﯽ ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮاوی ﺷﯚرای ﺑﺎی ﺋﯿﻨﻘﻼﺑﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕــــﯽ ﺟﺒﻪﺟــــ دهﻛﺮــــﺖو ﻧﻮﻨﻪراﻧﻚ ﻟــــﻪ وهزارهﺗﯽ ﺋﯿﺘﻼﻋﺎت، ﻓﻪرھﻪﻧﮓو ﺋﯿﺮﺷﺎد ،رﻜﺨﺮاوی دهﻧﮓو رهﻧــــﮓ )ﺻﺪاو ﺳــــﯿﻤﺎ(و دهﺑﯿﺮﺧﺎﻧﻪی ﺷــــﯚرای ﺑﺎی ﺋﯿﻨﻘﻼﺑﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﻛﻮﻣﯿﺘﻪﯾﻪك ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺘﯽ ﻓﯿﻠﺘﺮﯾﻨﮓ ﭘﻜﻪوه ﻛﺎردهﻛﻪن.
٦
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
dwaroj@komala.eu
ﺑﯚﭼﯽ ژﻧﺎنو ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﮐﻮردی داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺋﻮرووﭘﺎ ﻟﮏ ﺣﺎﯽ ﻧﺎﺑﻦ؟ دﯾﻤﺎﻧﻪﯾﻪک ﻟﻪﮔﻪڵ ڕﺰدار ﺷﯿﻼن ﺷﯚڕش ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ڕﮑﺨﺮاوی دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﻧﯚروﮋ * ﺑﯚﭼـــﯽ ژﻧﺎنو ﭘﯿﺎواﻧـــﯽ ﮐﻮردی داﻧﯿﺸـــﺘﻮوی وﺗﺎﻧـــﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﻟﮏ ﺣﺎﯽ ﻧﺎﺑﻦ؟ _ ﺑﻪ ﺑﺎوهڕی ﻣﻦ ﮔﻪر ژﻧﺎنو ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﮐﻮرد دهرﮐـــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﻧﻪﺑﺖ، ﻟﻪ ڕۆژﺋﺎوا ﯾﺎن ھـــﻪر ﺟﮕﻪﯾﻪک ﻟﯽ ﺑﮋﯾﻦ ،ﻟﮏ ﺣﺎـــﯽ ﻧﺎﺑﻦ .ﺑﻪ ﺑﺎوهڕی ﻣـــﻦ ﺧﺰان ﻟﻪ ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑﻪ ھﯚی دۆﺧﯽ ژﯾﻨﮕﻪﯾﯽو ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ ﮔـــﻪوره ﺑﻪرهورووﯾﻪ .ﻟﻪ ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن دهرﻓﻪﺗـــﯽ ﮔﻪورهﺗﺮ ﺑﯚ ﮔﯚران ،داھﻨﺎنو ﮔﻪﺷﻪ ﯾﺎن وهﻻﻧﺎﻧﯽ دابو ﻧﻪرﯾﺘـــﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرهﺳـــﺘﺎﻧﻪو ھﻪروهھـــﺎ ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧـــﯽ دڕﻧﺪاﻧﻪو ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪ ﻧﺎڕهﺧﺴـــﺖ .ﻣﻦ ﭘﻢ واﯾﻪ ٩٩ﻟـــﻪ ﺳـــﻪدی ﺧﺰاﻧﯽ ﮐـــﻮرد ﺑﻪ ھﯚی ﺋﻪوه ﮐـــﻪ ژنو ﭘﯿﺎوی ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺧﺰان ﻣﺎﻓﯽ ﯾﻪﮐﺴـــﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪ ،ﯾﺎن ﭘﯿﺎو ژن وهک ﮐﺎﯾﻪک ﺳﻪﯾﺮ دهﮐﺎت، ﺳﺮووﺷﺘﯿﯿﻪ ﮐﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﺸﻪی ﻟﮏ ﺣﺎﯽ ﻧﻪﺑﻮون ﺑﻪرهوڕوو دهﺑﻦ. ﭘﯿﺎو ﺧﯚی ﺑﻪ ﺳـــﺎﻻرو ژن ﭘﻠﻪﯾﻪک ﻧﺰﻣﺘـــﺮ ﺳـــﻪﯾﺮ دهﮐﺎت ،ﺑﯚﯾﻪ ﭘﯿﺎو ﻟﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻪﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧـــﯽ ژن ﻧﺎﺗﻮاﻧـــﺖ ﺗ ﺑـــﮕﺎت ،ھـــﺎوﮐﺎت ژن دهﺑـــﺖ وهک ﺋﺎﻣﺮازـــﮏ ﻧﯿﺎزهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯿـــﺎو ﺑﻪﺟ ﺑﻨﺖ .ﻣﺮۆﭬﮏو ﺋﺎﻣﺮازﮑﯽ ﺑ ﮔﯿﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧـــﻦ زﻣﺎﻧﮑﯽ ھﺎوﺑﻪش ،دﯾﺎﻟﯚﮔﯽ ھﺎوﺷـــﺎنو ھﻪروهھـــﺎ ﻟﮑﺤﺎﯿﺒﻮوﻧﯽ ھﺎوﺗﺎﯾـــﺎن ھﻪﺑﺖ .ﺗﺎواﻧﯽ ﭘﻠﻪی ﻧﺰم، ﮐﯚﯾﻠﻪﯾﯽو ﺑﻪﺳـــﺘﺮاوهﯾﯽ ژن ﺑﻪ ﭘﯿﺎو ﻟـــﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕـــﻪدا ،ﮐﻪ ﺋﻪﻣـــﻪش ھﻪر ﻟﻪ ﺋﻪﺳـــﺘﯚی ﭘﯿﺎواﻧﻪ ،وا دهﮐﺎت ﮐﻪ ﭘﯿﺎوهﮐﺎن ،ژن ﮐﻪ وهک ﺑﻮوﻧﻪوهرهﮐﯽ ﻧﺎﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺳـــﻪﯾﺮ ﺑﮑﻪنو وا ﺑﯿﺮ ﺑﮑﻪﻧـــﻪوه ﮐﻪ ژن ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﺑﻪ ﺑ ﭘﯿﺎو ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪڕﻮه ﺑﻪرﺖ ،ھﻪر ﻟﻪﺑﻪر ﺋـــﻪوه ﻧﺧﯽ ﮐﻪﻣﺘـــﺮه .ﭘﯿﺎوی ﮐﻮرد ژن وهک ﺋﺎﻣﯿﺮـــﮏ ﺳـــﻪﯾﺮ دهﮐﺎت، ﮐﻪ ﺗﻪﻧﯿـــﺎ ﺑﯚ ﺋﻪوه دروﺳـــﺖ ﮐﺮاوه ﻧﯿﺎزهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯿـــﺎو ﺑﻪﺟ ﺑﻨﺖ ،ھﻪر ﺑﯚﯾـــﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﻟﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ژن ﺗ ﺑﮕﺎت .ﭘﯿﺎوـــﮏ ﮐﻪ ﺋﺎوا ﺑﯿﺮ ﺑﮑﺎﺗـــﻪوه ،ﺋﻪو ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧـــﻪوه دهﺑﺘﻪ ھـــﯚی ﺋﯿﮫﻤﺎﻟﮑﺮدنو ﺑﻪﮐـــﻪم ﮔﺮﺗﻨﯽ ژن .ﺑـــﻪم ڕاﺑـــﺮدووو ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧـــﻪ ﺋﻪو ﺧﺰاﻧﺎﻧﻪ ﻟﻪ وﺗﮑﯽ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ ﻧﯿﺸـــﺘﻪﺟ دهﺑﻦ .ﮐﺸﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺋﻪوان دهﯾﺎﻧﮫﻪوﺖ وهک دۆﺧﯽ ﺟﺎران ﺑﮋﯾـــﻦ ،ھﻪرﮐﺎﺗـــﮏ ژن ﺑﺎﺳـــﮏ ﻟﻪ ﮔـــﯚڕان دهﮐﺎت ،ﭘﯿﺎوهﮐﻪ ﺑﻪرهﻧﮕﺎری دهﺑﺘـــﻪوهو ﭘﺎﮐﺎﻧﻪی ﺋـــﻪوه دهﮐﺎت ﮐﻪ ﺋﻤﻪ ﮐﻮردﯾـــﻦ ،ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ ﻧﯿﻦ. ﮐﻮردﺑﻮون ڕﮏ ﺑـــﻪ ﻣﺎﻧﺎی ﻧﻪﮔﯚڕیو درﮋهﭘـــﺪان ﺑﻪ ھﻪﻣـــﻮو ھﻪﻪﮐﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ڕاﺑـــﺮدووی ﺧﯚی دهزاﻧﺖ .ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﻓﻪردی ،ڕاﺑدووو ﺋﻪو ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﮐـــﻮردی ﺗﯿﺎ ژﯾﺎوه، ﻟﻪﻣﭙﻪرﮑـــﻪ ﻟﻪ ﺳـــﻪر ڕﮕـــﻪی ﻟﮏ ﺣﺎﯿﺒـــﻮونو ھﻪروهھﺎ درـــﮋدان ﺑﻪ ﺑﻪﺳـــﺘﺮاوهی ژنو ﻣـــﻞ ﻧـــﻪدان ﺑﻪ ﻓﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﻧﻮێو ﺑﻪﺳﻮودی ژﯾﺎن ﻟﻪ ﺗﺎراﭬﮕﻪ.
ژﯾﺎﻧـــﯽ ھﺎوﺑـــﻪش ﻟﻪﮔﻪﯿـــﺎن ﭘﮏ ﺑﻨﺖ .ﻣﻦ دهﻢ ﺋﻪﻣﻪ ﺷﺎﻧﯚﺳـــﺎزی ﺧﯚﯾﺎﻧﻪ .ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﻪﺳـــﯽ ﮔﻮوﻧﺠـــﺎو ﺑﻪرهوڕوو ﻧﻪﺑـــﻮون ﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﻮﻨﯽ ڕاﺳـــﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﺗﺎﻗﯿﮑﺮدﻧﻪوهﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮوه .ﻟـــﻪ ھﻪﻣـــﻮو ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﯾﻪک ﻣﺮۆﭬﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ھﻪﯾﻪ ،ھﻪﻣﻮو ﮐﻪس ﺧﺎـــﯽ ﺑﻪھﺰو ﻟﻪواﻧﻪﯾـــﻪ زۆرﻻﯾﻪﻧﯽ ﻧﯿﮕﺎﺗﯿﭭﯿﺸـــﯽ ھﻪﺑﺖ .ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻮروﭘﺎﯾﯿﻪک ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺨﺎﻧﻪ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﯿﺖو ﺋﻪو ﻣﺮۆﭬﻪ ﻧﻪﺧﻮاﺳـــﺘﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ ﭘﻪراوـــﺰ ﺧﺮاﺑـــﺖ ،ﯾـــﺎن ﻣﺮۆﭬﮑﯽ داھﻨـــﻪر ﻧﻪﺑـــﺖ ،ﺑﻪ ﻣﺎﻧـــﺎی ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ھﻪﻣـــﻮو داﻧﯿﺸـــﺘﻮواﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا ﺗﻪرﯾﮏ ﮐﻪوﺗﻮون .ﺋﻪوهی ﻣﻦ ھﻪﺳﺘﯽ ﭘ دهﮐـــﻪم ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐـــﻪ زۆرﺟﺎران ﮐﻮردهﮐﺎن ﺑﻪ ڕهش ﺑﯿﻨﯽو ﮔﻮوﻣﺎﻧﻪوه ﺳـــﻪﯾﺮی ﺧﻪﮑﯽ ڕۆژﺋـــﺎوا دهﮐﻪن. ﺋﻪوان ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﻦ ڕاﺳﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﺶ ﭼﺎوی ﺧﯚﯾﺎن ﺳـــﻪﯾﺮ ﺑﮑﻪنو ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﮏ ڕهش دهﺑﯿﻨﻦ. ﺋـــﻪوان ﺧﻮازﯾـــﺎری ﺋﻪوه ﻧﯿـــﻦ ﻟﻪ ﺧﻪﮑـــﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﺗ ﺑﮕﻪن ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ھﺸـــﺘﻨﻪوهی ڕهش ﺑﯿﻨﯽو داﺧﺴﺘﻨﯽ درﮔﺎ ﻟﻪوانو درﮋهﭘـــﺪان ﺑﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮوﯾﺎن ،ﺳـــ ﻧﺎﮐﻪن .ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﮐﻮردهﮐﺎن ﻻﻗﮑﯿﺎن ﻟﻪ ﮐﻮردﺳـــﺘﺎنو ﺋﻪم ﻻﻗﻪﮐـــﻪی دﯾﮑﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﯚروﮋه، ﺑﻪ ﺑـــﺎوهڕی ﻣـــﻦ ﺋـــﻪوان ھﻪﻧﻮوﮐﻪ ﺳـــﺎغ ﻧﻪﺑﻮوﻧﻪوه ﮐﻪ ﭼﯿﺎن دهوﺖ؟ ﺋﻪوان ﻟـــﻪ دۆﺧﮑﯽ ﺋﺎﯚز دا دهژﯾﻦ، ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪڕاﺳـــﺘﯽ ﺋﻪوان ﮐﺎرﯾﮕﻪرﯾﺎن ﻟﻪﺳـــﻪر ﺑﮑﺮاﯾﻪو ﻓﺮی ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﭘﯚزهﯾﺘﭭـــﻪﮐﺎن ﺑﻮاﯾـــﻪن ،ﺑﮕﻮوﻣﺎن ژﯾﺎﻧﮑﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﺎن ﻟﻪ ﺗﺎراﭬﮕﻪ دهﺑﻮوو دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧـــﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪهری ﺧﻪﮏ ﺑﻦ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﺶ .ﺑﯚ وﻨﻪ ﮐﻮردی ﻧﯿﺸـــﺘﻪﺟﯽ ﺋﻮرووﭘـــﺎ دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧـــﯽ ڕۆﮑﯽ ﮔﻪورهﺗﺮ ﻟﻪ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ھﻪم ﻟـــﻪ ﺑﻮاری ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ھﻪم ﻟﻪ ﺑـــﻮاری ﺋﺎﮐﺎدﻤﯿـــﺎن ھﻪﺑﺖ .ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪوان ﺗﻪﻧﯿـــﺎ ھﻨـــﺪه ﺑﻪﮔﻮوﻣﺎﻧﻪوه ﺳﻪﯾﺮی ﺧﻪﮑﯽ ڕۆژﺋﺎواﯾﺎن ﻧﻪﮐﺮدﺑﺎﯾﻪ، دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧـــﯽ ﻣﻨﺎﻪﮐﺎﻧـــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺟﯚرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﭘـــﻪروهرده ﺑﮑﻪن ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟﻪ دهرﻓﻪﺗﻪﮐﺎن ﮐﻪﮏ وهرﺑﮕـــﺮن ﺑﯚ ﺑـــﻮون ﺑـــﻪ ﻣﺮۆﭬﮑﯽ داھﻨﻪرو ﭘﺎﺷـــﺎن ﺑـــﻪ دﻧﯿﺎﯾﻪک ﻟﻪ زاﻧﺴـــﺖ ﺑﯚ وت وهﮔﻪڕـــﻦ ،ﺑﻪم ﺋـــﻪوان زۆرﺟـــﺎران ﺧﯚﯾـــﺎن ﺟﻮێ دهﮐﻪﻧﻪوهو ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪ ھﻪوڵ دهدهن ﭘﺎرﯾﻪﮐﯽ زۆرﺗﺮ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷﻮهﯾﻪک ﮐﯚ وهﮐﻪن. ﻣـــﻦ ﺋﯿﻨـــﮑﺎری ﺋﻪوه ﻧﺎﮐـــﻪم ﺋﯿﻤﻪ ﮐﯚﻣﻪـــﮏ ﺧﻪﮑﻤـــﺎن ھﻪﯾـــﻪ ﮐـــﻪ ﺑـــﯚ داھﻨﺎﻧـــﯽ ﻧـــﻮێو ﺑﻪﺷـــﺪاری ﻟـــﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕـــﻪی ﻧﯚروـــﮋ ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﻪ ﺗﺪهﮐﯚﺷﻦ ،ﺑﻪم ﺳﻪرهڕای ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ زۆر ﺑـــﻮاران ﺑﻪﭘﺎرـــﺰن .ﻟﻪﭼﻪﻧﺪ ﺧﺎﯽ ﺳـــﻪرهﮐﯽ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺋﺎوﺘﻪﺑـــﻮون دﯾﺴـــﺎن دهﮔﻪڕﻨـــﻪوه ﺑﯚﺳـــﻪر ڕﭽﮑﻪی ﺧﯚﯾـــﺎنو ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻟﻪ ﺧﯚﯾـــﺎن ﭘﮏ ﻧﺎھﻨﻦ ،ﺑﯚ وﻨﻪ ﻟﻪﺑﻮاری داھﻨﺎﻧﯽ ﻧﻮێ.
* ﮐﻪﻟﺘـــﻮوری ﺋﻮرووﭘـــﺎ ﭼﻪﻧـــﺪه ﮐﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪﺳـــﻪر ﺧﺰاﻧﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺗﺎراﭬﮕﻪ ﺑﻮوه؟ _ ﮐﻪﻟﺘـــﻮوری ﺋﻮرووﭘـــﺎ ﮐﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﮐﻮردو ﺧﺰاﻧـــﮏ ﻧﯿﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﻪﮐـــﺮدهوهو ﻟﻪ زۆرﺑﻮارانو زۆر ھﯽ ﺟﯚراوﺟـــﯚر ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﻪ ھﻪوڵ ﻧﺎدات ﺑﯚ ﺋﺎوﺘﻪﺑﻮون ﻟﻪﮔﻪڵ ژﯾﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی وهﻻﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎو ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺗﮑﻪوی ﻟﻪﮔﻪڵ زۆرﯾﻨﻪی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪو ژﯾﺎﻧﯽ ڕﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪ ﺟﻮێ دهﮐﺎﺗﻪوه ﯾﺎن ﺧﯚی ﺑﻪﺋﻪﻧﻘﻪﺳـــﺖ ﻟﻪ ﺗﮑﻪوی ﻟﻪوان ﻻﺑﺪات .ﺑﻪﺷـــﮏ ﻟﻪ ﮐﻮردهﮐﺎن دهﻦ دۆﺳﺘﯽ ﻧﯚروﮋﻣﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﺑـــﻪم ﻟﻪﮔﻪﻤﺎن ڕاﺳـــﺘﮕﯚو وهﻓﺎدار ﻧﯿﻦ .ﮔﻪر ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﺋـــﻪوان ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑـــﯚ ڕاﭘﻪڕاﻧﺪﻧﯽ ﮐﺎری ﺷﻪﺧﺴـــﯽ ﺧﯚی ﮐﻪﮏ وهرﺑﮕﺮﺖ، ﺑﻪﻣﺠـــﯚره ﻧﺎﮐﺮـــﺖ ﺑﺎﺳـــﮏ ﻟﻪ دڵ ﺋﺎوهﻪﯾﯽ ﺑﮑﺮﺖ .زۆرﺑﻪی ﮐﻮردهﮐﺎن دهـــﻦ ﺗﺎﻗﯿﮑﺮدﻧـــﻪوهی زۆرﯾﺎن ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑﻪش ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﮑﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ھﻪﯾﻪو ﺧﻪﮏ دهﻧﺎﺳﻦ ،ﺑﻪم ﻣﺮۆﭬﯽ ﺑﺎﺷـــﯿﺎﻧﻪ ﺗﺪا ﻧﯿﯿﻪو ﻧﺎﮐﺮﺖ
* ﺑﯚ ﮐﯚﻧﺘﺮۆﮑﺮدﻧـــﯽ ﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﺎوی ﻧﻮ ﺧﺰان ،ﺑﺎرھﻨﺎن دهﺑ ﺑﻪ چ ﺷﻮهﯾﻪک ﺑﺖ ؟ _ ﺑﺎرھﻨﺎن ھﯿـــﭻ ﭘﻮهﻧﺪﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪ ﮐﯚﻧﺘﺮۆﮑﺮدﻧﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ،ﺧﺰان ﻧﺎﺑﺖ ﻣﻨﺎڵ وهک ﻣﻮﮑﯽ ﺧﯚی ﺳﻪﯾﺮ ﺑﮑﺎت. ﺧﺰان دهﺑ وهک ﻣﺮۆڤ ﺳﻪﯾﺮی ﻣﻨﺎڵ ﺑﮑﺎت ﮐﻪ دهﺑ دهﺳﺘﯽ ﺑﮕﺮﺖ ھﻪﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﯽ ﺧﯚی ﺑﻮهﺳﺘ. ﺑﺎرھﻨﺎن دهﺑ ﻟﻪ ژﯾﺮﺧﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﮑﻪوه ﺳﻪرﭼﺎوه ﺑﮕﺮﺖ ﮐﻪ ﻟﻪوێ ﻣﻨﺎڵ وهک ﻣﺮۆﭬﮑﯽ ﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚی رووﻟﻪﮔﻪﺷﻪ ﺳـــﻪﯾﺮ دهﮐﺮﺖ ،ﻧﻪک ﻓﺮ ﺑﮑﺮﺖ ﮐﻪ ﻻﺳـــﺎی ﺑﯿﺮوﻟﮑﺪاﻧﻪوهﯾﻪﮐﺎﻧﯽ داﯾﮏو ﺑﺎوﮐﯽ ﺑـــﮑﺎت .ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد دهرﻓﻪﺗﯽ ﻓﺮﺑـــﻮونو ﺑﺎرھﻨﺎﻧـــﯽ زاﻧﺴـــﺘﯽ ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺷـــﺘﮏ ﮐﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوان ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺑـــﻮوه ﺗﺮﮐﺮدﻧﯽ زﮔﯽ ﻣﻨﺎڵو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯿﺎن ﻟﻪھﻪﻣﺒﻪر ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ دهرهوهی ﻣﺎڵ ﺑﻮوه ،ﺑﻪم ﺑﺎرھﻨﺎن ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪﻣﺎﻧـــﻪدا ﻧﺎﮔﻮوﻧﺠﺖ .ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻤﺎﻧﮫـــﻪوێ ﻣﻨـــﺎڵ وهک ﻣﺮۆﭬﮑـــﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯽو ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺳﻪﯾﺮ ﺑﮑﺮﺖ، دهﺑ ڕواﻧﮕﺎﻣﺎن ﺑﮕﯚڕﯾﻦ .ﻧﯚروﮋﯾﻪﮐﺎن
دهﻦ» :ﺋﻤﻪ ڕوو ﺑﻪ ﻣﻨﺎڵ ﻧﺎﭘﻪﯾﭭﯿﻦ، ﻟﻪﮔﻪﯿـــﺎن دهﭘﻪﯾﭭﯿﻦ« .ﺋﻪﻣﻪ ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ دﯾﺎﻟﯚگ ﻧﺎﺑ ﻟﻪﺳـــﻪرهوه ﺑﯚ ﺧـــﻮارهوه داﺑﯿﻦ ﺑﮑﺮﺖ .ﻟﻪ ﺑﯿﺮی ﮐﯚنو ﺑﺎو ،ﺑـــﺎوک ﮔﻪورهی ﻣﺎﻪو ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﮏ ﺣﻪق ﺑﻪدهﺳﺘﻪ ،ﻣﻨﺎڵ ﮔﻪﻣﮋهﯾﻪو دهﺑ ﭘـــﻪروهرده ﺑﮑﺮﺖ. ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪ ﻣﻨﺎڵ دهﺑ ﺑﯚی ھﻪﺑﺖ ھﻪﺳـــﺘﯽ ﺧـــﯚی دهرﺑﺒـــﺖ ،ﻣﻨﺎڵ دهﺑ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﭭﯿﻦ ،ﻟﻪ ﺣﺎﺳـــﺖو ﭘﻠﻪی داﯾﮏو ﺑﺎوﮐﯽ ﺳـــﻪﯾﺮ ﺑﮑﺮﺖ ،ﮔﻮﯽ ﻟ ﺑﮕﯿﺮﺖو ﻧﻪﺧﺮﺘـــﻪ ﭘﻪراوﺰهوه. ﮐﻮرد ﺑﺎرھﻨﺎﻧﮑـــﯽ ﻣﻠﮫﯚڕاﻧﻪی ھﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﺎرھﻨﺎﻧـــﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏو ڕﺰداراﻧـــﻪ ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ھﻪﯾﻪ .ﺑﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ دهﺳﻪت، دهرووﻧـــﯽ ﯾﺎﻧﯽ ﺟﻪﺳـــﺘﻪﯾﯿﻪ ،ﺑﻪم ﺑﺎرھﻨﺎﻧـــﯽ ﻟﻪم ﭼﻪﺷـــﻨﻪ ﻟﻪ ﻧﯚروﮋ ﻗﻪدهﺧﻪﯾـــﻪو ﺧﺰاﻧـــﮏ ﮐﻪ ھﻪﺲو ﮐﻪوﺗﯽ ﭼﺎک ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻨﺎڵو ﻣﺮﻣﻨﺎﯽ ﺧـــﯚی ﻧـــﻪﮐﺎت ،ﻣﺎﻓﯽ ﭘﺎرـــﺰﮔﺎری ﻟـــﻪ ﻣﻨﺎﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟـــ زهوت دهﮐﺮﺖ، ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪم ﺑﯚﻧﻪوه ﺗﻮوﺷﯽ ﺳﺰاداﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دهﺑﺖ. * ﺧﯚﺳـــﺎزﮔﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﮐـــﻮردهﮐﺎن ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﮐﻪﻟﺘﻮوری ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ ﭼﻪﻧﺪه ﻟﻪڕاﺳﺘﯽ ﺑﻪدوورهو ﮐﻮرد ﻟﻪم وﺗﺎﻧﻪ ﭼﻪﻧﺪه ﺗﻮوﺷﯽ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺖ دهﺑﺖ؟ _ زۆرﺑﻪی ﮐـــﻮردهﮐﺎن ﻟﻪ ﺋﻮرووﭘﺎ ﭘﯿﺎن واﯾﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣـــﻮو ﮔﺮووﭘﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑـــﻪی ﮐﯚﭼـــﻪران ﺋـــﻪو وﺗﺎﻧـــﻪ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮوﺗﺮن ،ﺑﻪم ڕاﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ﺋـــﻪوان زۆر ﺑﻪ ﺳـــﺎﮐﺎری ﺳـــﻪﯾﺮی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﮐﺎن دهﮐﻪن .ڕاﺳﺘﻪ ﮐﻮردﮏ وهک ﮐﻪﺳﮑﯽ ﺳﯚﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪﺟﻞو ﺑﻪرﮔﯽ ﺧﯚﻣﺎﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﯾﻪﺗﻪ ﻧﯿﻮ ﺷـــﻪﻗﺎمو ﮐﯚن ،ﺑﻪم ﺋﻪﻣـــﻪ ﺑﻪﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﻧﯿﯿﻪ ﮐﻪ ﺋﻮرووﭘﺎﯾـــﯽ ﺑﯿﺮ دهﮐﺎﺗﻪوه. ﮐﻮرد ﻟﻪ ڕهواﻪﺗﺪا ﺧـــﯚی ﺑﻪﺟﯿﺎواز دهزاﻧﺖ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺷﺎردﻧﻪوهی ڕاﺳـــﺘﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﯚ ﺧﻪﮑﯽ ﺋﻪو وﺗﺎﻧﻪ زﯾﺮهﮐﻦ .ﺋـــﻪوان دهﯾﺎﻧﮫﻪوﺖ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺸﮑﻪﺗﻮو ﺑﻨﻮﻨﻦ ،ﺑﻪم ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا واﻧﯿﯿﻪ. ﺳـــﯚﻣﺎﻟﯿﻪک دهـــﺖ» :ﺋﻤـــﻪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯿﻦو ژﻧﺎن ﺳﻨﻮورﯾﺎن ھﻪﯾﻪ«، ﺑﻪم ﮐﻮردﮏ ھﻪرﮔﯿﺰ ﻧﺎﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋـــﻪرهب ﯾﺎن ﻣﻮﺳـــﻤﺎﻧﮏ ﺟﯿﺎوازی
ﭘﯿﺎوی ﮐﻮرد ژن وهک ﺋﺎﻣﯿﺮﮏ ﺳﻪﯾﺮ دهﮐﺎت، ﮐﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋﻪوه دروﺳﺖ ﮐﺮاوه ﻧﯿﺎزهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎو ﺑﻪﺟ ﺑﻨﺖ، ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﻟﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ژن ﺗ ﺑﮕﺎت ﻧﯿﯿﻪ .ڕاﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ﺋﻪوﯾﻪ ﮐﻪ زۆرﯾﻨﻪی ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪوان ﻟﻪ دواوهﺗﺮن ،ﺑﻪم دهﺗﻮاﻧﻦ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪو ﺧﻪﮑﺎﻧﻪ وهﺷﺎرن. ﺑﻪ واﯾﻪ ،ﮐـــﻮردهﮐﺎن ﺑﯚ وهﮔﺮﺗﻨﯽ ﮐﻪﻟﺘﻮوری ﺋﻮرووﭘﺎ ﮐﺮاوه ﻧﯿﻦ ،ﮐﺎﺗﮏ دهﻢ ﮐﻪﻟﺘﻮوری ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻢ
ﺋﺎزادی ﺑﯿﺮوڕادهرﺑﯾﻨﻪ ،دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑـــﻮاری ڕاﻣﯿﺎرﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪ ﻧﻮ ﺧﺰاﻧﯽ ﮐﻮرد ﻣﻨﺎڵ ﺑﯚی ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯿﺮوڕای ﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚی ﺧﯚی ھﻪﺑـــﺖ ،ﺑﺎوکو داﯾﮏ ﺋﻪﻣﻪ ﻗﺒـــﻮڵ ﻧﺎﮐﻪن .ﻣﻨﺎڵ ﮔﻪر ﺑـــﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺋـــﻪوان ﺑﯿﺮ وهﮐﺎت، ﻧﺎوﺮێ ﺑﯿﺮوڕای ﺧﯚی ڕاﺷـــﮑﺎواﻧﻪی ﺧـــﯚی دهر ﺑﺒﺖ ،ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﻧﻪﮐﺎ ﺳـــﺰا ﺑﺪرـــﺖ .ھﻪﻣﻮو ﻧﻪﺗـــﻪوهﮐﺎن ﮐﯚﻣﻪﮏ ﮐﻪﻟﺘـــﻮورو دابو ﻧﻪرﺗﯿﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﺑـــﻪم ﺋـــﻪوان ھﻪوﯿﺎن داوه ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯿﯽ .ﮐﺸـــﻪی زۆر ﮐﻪﺳـــﯽ ﮐـــﻮرد ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺋـــﻪوان ﺧﻮازﯾﺎری ﮔﯚڕان ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳـــﺘﯽ ﭼﺎﮐﺴﺎزی ﻧﯿﻦو ﮐـــﻮرد ووﺗﻪﻧﯽ» :ﻟﻪ ﮐﻪوهﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎﺗﺮازـــﻦ« .ﺑـــﻪم ﻣﺎﻧـــﺎی ﻣﺮۆڤ ﮔﯚڕانو ﻓﺮﺑﻮون ﻟﻪ ﺗﺎﻗﯿﮑﺮدﻧﻪوهﮐﺎنو ﺑﻪﮐﺎرھﻨﺎﻧـــﯽ زاﻧﺴـــﺖو ھﻪروهھـــﺎ ﮐﻪﮑﻮهرﮔﺮﺗـــﻦ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﮑﯽ ﺑﺎﺷـــﺘﺮو ﮐﻪم ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎزاروﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﻪک اﻧﻪ .ﮐﻮردهﮐﺎن ﭼﯚن ﺑﯿﺮ دهﮐﻪﻧﻪوه؟ ﺑﯚﭼﯽ ﺧﻮازﯾﺎری ژﯾﺎﻧﮑﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﺎﺑﻦ ﯾـــﺎن دهرﮐﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻣـــﺮۆڤو ﮔﯚڕانو ڕﺰﻟﻨـــﺎن ﻟـــﻪ ﺑﯿﺮی ﺟﯿـــﺎواز ﺑﯚﯾﺎن دژواره؟ ﻟﻪﺑﯿﺮﻣﺎن ﻧﻪﭼﺖ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﺑﻮون ﻧﯿﯿـــﻪ .ﺑﻪ ﺑوای ﻣﻦ زۆرﺗﺮ ﮔﻪﺷـــﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوهرۆﮐﯽ وﯾﮋدان، ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﯽو وﯾﺴـــﺘﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳـــﺘﯽ ﭘـــﺎکو دوورهﭘﻪرﺰی ﻟﻪ ﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﻪ. * زۆر ﻻﯾﻪنو ﮐﺮدهوهی ﻧﺎﭘﻪﺳـــﻨﺪ ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧـــﻪوه ڕوو دهدا ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪﻣﻪ ھﻪـــﻪی ﮐﯚﻣﻪﮕـــﻪی وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮروﭘﺎو ﻓﺮﮔﻪو ﮐﺎرو ﺷﻮﻨﯽ ژﯾﻨﮕﻪﯾﻪ ﻟـــﻪوێ ،ﯾﺎﺧﻮد ﺋﻪﻣﻪ ھﯚی ﮐﺸـــﻪی ﺧﺰاﻧﻪ؟ _ ﻟﻪ ﻣﻦ ﭘﺮﺳـــﻦ زۆرﻻﯾﻪﻧﯽ ﻣﻪﻧﻔﯽ ﻟـــﻪ ھﻪﺴـــﻮﮐﻪوﺗﯽ ﮐﻮرد ﻟـــﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧـــﻪوه و ...ﺧـــﯚی دهر دهﺧﺎت .ﻣﻦ ﭘﻢ واﯾـــﻪ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻧﺎﺑـــﺖ وهک دﯾﺎردهﯾﻪﮐـــﯽ ﻧﺎﺣـــﻪز ﺳـــﻪﯾﺮی ﺑﮑﺮﺖ ،دوو ﻣﺮۆڤ ﮐﺎﺗﮏ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴـــﺘﯿﯿﺎن ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪﯾﻪﮐﺘﺮ ﻧﻪﻣﻨﺖ ،ﻧﺎﮐﺮﺖ ﺑﻪدرۆﮐﺮدن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﯚﯾﺎنو دهوروﺑﻪرﯾﺎن درﮋه ﺑﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑﻪﺷـــﯿﺎن ﺑـــﺪهن .ﻧﺎﮐﺮﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﻪﺳـــﮏ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑﻪﺷـــﺖ ھﻪﺑﺖ، ﺗﻪﻧﯿـــﺎ ﻟﻪﺑـــﻪر ﺋـــﻪوهی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪم ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﯾﻪ وهک ﺗﺎﺑﯚ ﺳـــﻪﯾﺮی دهﮐﺮﺖ .ھﻨﺪﮏ ﮐﻪس دهﻦ دهﺑ ﻣﻨﺎڵ ﻟﻪﺑﻪرﭼـــﺎو ﺑﮕﯿﺮﺖو ژن دهﺑ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪﺧﺘﯽ ﻣﻨﺎﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﮑﺎتو دهﺑ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣـــﻮو دۆﺧﮏ ﺧﯚی ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﮑﺎت ،ﺑﻪم ﻣﻦ دهﻢ ﺋﻪوان ﺑﻪﻣـــﮑﺎره زۆرﺗﺮ زﯾﺎن ﺑـــﻪ داھﺎﺗﻮوی ﻣﻨﺎﻪﮐﺎﻧﯿـــﺎن دهﮔﻪﯾﻪﻧـــﻦ .ﮐﺎﺗـــﮏ ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﻣﻮو ﮐﻪﺳﮏ ﻟﻪ دهوروﺑﻪری ﺧـــﯚت درۆ دهﮐـــﻪیو وا دهﻧﻮﻨﯿﺖ ﮐﻪ ھﻪﻣﻮو ﮐﺸـــﻪﯾﻪک ﻟﻪﻧﻮ ﺧﺰان ﭼﺎرهﺳﻪر دهﮐﺮﺖ ،ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﯾﻪﮐﻪم ﻣﻨﺎڵ ﻓﺮی درۆﮐـــﺮدن دهﺑ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻪوان ھﻪﺳـــﺖ ﺑﻪ ﻛﺸـــﻪی داﯾﮏو ﺑﺎوﮐﯿـــﺎن دهﮐﻪنو دهزاﻧﻦ ﮐﻪ ﯾﻪﮐﺘﺮﯾـــﺎن ﺧﯚش ﻧﺎوـــﺖ .زۆرﺑﻪی داﯾﮑﺎنو ﺑﺎوﮐﺎﻧﯽ ﮐـــﻮرد ﭘﯿﺎن واﯾﻪ ﻣﻨﺎڵ ﮔﻪﻣﮋهﯾﻪو ﻟـــﻪ ھﯿﭻ ﺗ ﻧﺎﮔﺎت، ﺑﻪم ﺋﻪﻣـــﻪ ﻟﮑﺪاﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ھﻪﻪﯾﻪ. ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﮐﻮردهواری ﻓﺮی زاﻧﺴﺘﯽ ﻣﻨﺎﻨﺎﺳﯿﯽ ﻧﻪﺑﻮوه ھﻪﺗﺎ ﺑﺰاﻧﺖ ﻣﻨﺎڵ ﭼﯽ دهزاﻧو ﭼـــﯽ ﻧﺎزاﻧﺖ؟ ﭘﺘﺎن واﯾﻪ ﻣﻨﺎڵ ھﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﻪو ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻧﻮان داﯾﮏو ﺑﺎوﮐـــﯽ ﻧﺎﮐﺎت؟ ﺋﻪوان ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪم ﮐﺸﻪ ،درۆﯾﻪﮐﺎنو ﻟﻪواﻧﻪ ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿـــﺪا دهژﯾﻦ، ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪس ﻧﯿﯿﻪ؟ ﮐﺎﺗﮏ ﺧـــﺰان ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﺑﻨﺎﺧﻪی ﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿـــﮋیو ﻧﯿﻔـــﺮهت داﻣﻪزرﺖو ﻣﻨـــﺎڵ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸـــﯽ ﻧﻪﺑـــﺖ ﻧﻪوهی داھﺎﺗـــﻮوی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ ﺗﻮوﺷـــﯽ زﯾﺎن دهﮐﺮﺖ .ژﻧﮑﯽ ﺑﻨﺪهﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯚﺧﯚی ﺳﻪرﺑﻪﺳـــﺖ ﻧﯿﯿـــﻪو ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺣﻪزو ﺋﺎواﺗﻪﮐﺎﻧـــﯽ ﺧﯚی دهر ﺑﺒﺖ ،ﭼﻠﯚن دهﺗﻮاﻧﺖ ﻣﻨﺎﯿﮏ ﭘـــﻪروهرده ﺑﮑﺎت ﮐﻪ ﻟﻪ دواڕۆژ ﻣﺮۆﭬﮑﯽ ﺳـــﻮودﻣﻪﻧﺪ ﺑـــﯚ ﮐﯚﻣﻪﮕـــﻪ ﭘـــﻪروهرده ﺑﮑﺎت؟ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎزاد ﻧﯿﯿﻪو ﻣﻨﺎﯽ ﮐﻮرد دوو ﻧﯿﮕﺎری ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪ
داﯾﮏو ﺑﺎوﮐﯽ ھﻪﯾﻪ ،وﻨﻪﯾﻪﮐﯽ ﺑﺎشو وﻨﻪﯾﻪﮐﯿـــﯽ ﻧﺎﺣﻪز .ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺑﺎﺷـــﯿﯽ ﺑﻪﺧﻮﮐـــﺮدنو ﭘﺎراﺳـــﺘﻨﯽ ﻣﻨﺎـــﻪ، ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻧﺎﺣﻪزﯾﺸـــﯽ ﻟـــﺪانو ﺑﯾﺎری ﻟﻪ ﺳـــﻪرهوهو دهﺳﻪﺗﯽ ﻣﻠﮫﯚڕاﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻪر ﺋﻪواﻧﻪ .ﻣﻨﺎڵ ﻟﻪم دۆﺧﻪ ﻧﺎوﺮﺖ ﺑﻪرهﻧﮕﺎری ﺑﺎوﮐـــﯽو داﯾﮑﯽ ﺑﺘﻪوه، ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﻪوان ﮔﻪورهو ﭘﯿﺮۆزن! ﻣﻨﺎڵ ﻟـــﻪم دۆﺧﻪ ﺑﻪ ھـــﯚی ﺋﻪوهی ﮐـــﻪ داﯾﮏو ﺑﺎوﮐﯽ دهﺳـــﻪﻻﺗﺨﻮازن، دهﺑﺘﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﮐﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪک ﮐﻪ ڕﻗﯿﺎن ﻟ ھﻪﺪهﮔﺮﺖ .ھﯿﭻ ﻣﺮۆﭬﮏ ﺑﻪھﯚی ﺳﺮوﺷـــﺘﯽ ﭘﯽ ﺧﯚش ﻧﯿﯿﻪ ﮐﻪس ﺑﻪﺳـــﻪری دا دهﺳﻪﻻﺗﯽ زاﯽ ﺑﺖ .ﻣﻨـــﺎڵ ھﺎوﮐﺎت داﯾـــﮏو ﺑﺎوک ﭘﻪرهﺳـــﺘﺎرﯾﺎن ﻟ دهﮐﺎت ،ﺧﯚﺷﯿﯽ دهوﻦ .ﻣﻨﺎڵ ﺑﻪم ﺷـــﻮه ﺑﺎرھﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪدهﮔﻤـــﻪن ﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚ دهﺑﺖ ،ﯾﺎن دهﺑﺖ ﺑﻪ ﮐﻪﺳـــﮑﯽ ﺧـــﺎوهن ﺑﯾﺎر ﻟﻪﻣـــﻪڕ ھﻪﻮﺴـــﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی .ﻣﻦ ﭘﻢ واﯾﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺳـــﺒﻪرﯾﺎن ﺑﻪ ﺳﻪر ﮐﻪﻟﺘﻮوری ﮐﻮرددا ﮐﺸﺎوه ،ﺋﻤﻪ ﺑﯚ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ دژی دهﺳﻪﺗﺨﻮازاﻧﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚر ﮐـــﻪ ڕﻗﻤﺎن ﻟﯿﺎﻧﻪ ،ﺋﺎزاﯾﯿﻦ ﺑﻪﻻم ھﻪرﮔﯿـــﺰ ﻧﻪﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮه ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪ ﭼﻨﮕﯽ ﺋﺎﺳﻪوارهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻨﺪهﺳﺘﻪﯾﯽ ڕزﮔﺎر ﺑﮑﻪﯾـــﻦ ،وهک ﻣﻨﺎﮑـــﯽ ﻧﺎﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚ ﮐـــﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﺧﯚی ﻟﻪ دهﺳـــﺘﯽ ﮔﯿﺮۆدهﯾﯽ ﺧـــﺰان ڕزﮔﺎر ﺑﮑﺎت. * ﮔﺮووپو ڕﮑﺨـــﺮاوه ﮐﻮردﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎراﭬﮕﻪ ھﻪﺗﺎ چ ڕادهﯾﻪک ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪهری ﺗﺎﮐﯽ ﮐﻮرد ﯾﺎن ﮐﻮردهﮐﺎن ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﻮون؟ ﻟـــﻪ ﺗﺎراﭬﮕـــﻪ ڕﮑﺨـــﺮاویﺟﯚراوﺟﯚری ﮐـــﻮردی ھﻪﯾﻪ ،زۆرﺑﻪی ﺋـــﻪو ڕﮑﺨﺮاواﻧـــﻪی ﮐـــﻪ ﻟـــﻪ ژﺮ ﻧﻔـــﻮزی ﭘﺎرﺗﯿﯿﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯿﯿﻪﮐﺎﻧﺪان، ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﻪوﺗﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﮐﯽ ﮐﻮرد ﯾﺎن ﮐﻮردهﮐﺎن ﺑﻪﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﻪﮐﺮدووه. زۆرﺑـــﻪی ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋـــﻪوان ﺑﯚ ﮐﯚﻧﺘﺮۆﮑـــﺮدنو ﻟﻪﺑﺎرﺑﺮدﻧـــﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﻟﻪ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﻨﺎو ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺋﻪوان دا ﻧﻪﺑﺖ .ﺟﺎروﺑﺎر ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ھﻪوڵ ﺑﺪهن ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪـــﮏ ﭼﺎﻻﮐـــﯽ ،ﺋﻪوﯾـــﺶ ﺑﻪو ﻣﻪرﺟﻪی ﮐﻪ ﻟـــﻪ ﭘﻨﺎو داﺑﯿﻦ ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺋﻪوان ﺑﺖ ،ﺑﯚ وﻨﻪ ﻟﻪ ﺑـــﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری ،ﯾـــﺎن ﺋﻪﻧﺪاﻣﮑﯿﺎن ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘـــﮏ ﺑـــﻪروهڕوو ﺑﻮوﺑﺖ ،ﺑﯚ وﻨـــﻪ »ﻣﻮف«هﮐﺎن ﻟﻪ ﻧﯚروﮋ ﮐﻪ ﺋﯿﻘﺎﻣﻪﯾـــﺎن ﭘ ﻧﻪدراوه. ﺋﻪوان ﻟﻪم ﭘﻮهﻧﺪﯾﻪ ﺑﮏ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎن ﻟـــﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧـــﯽ ڕﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ وهرﮔـــﺮت ،ﺗﻪﻧﯿـــﺎ ﻟﻪﺑـــﻪر ﺋـــﻪوهی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ ﺋﯿﻘﺎﻣﻪ ﺑﻪرهوڕوو ﺑـــﻮون .ڕﮑﺨﺮاوی ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﺷﻤﺎن ھﻪﯾﻪ ﮐﻪ وهک ﺋﻤﻪ ﻟﻪ ڕﮑﺨﺮاوی دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﮐﻮرد، ﮐـــﻪ ﺋﻪرﮐﯽ زۆر ﺑﺎش ﺑﻪڕﻮه دهﺑﻪن. ﺋﻤـــﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮔﻪﻧﺠـــﻪﮐﺎن دهﮐﻪﯾﻦ ﺑـــﯚ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧـــﯽ ﻟﻪﮔـــﻪڵ زهواﺟﯽ زۆرهﻣﻠﯽ ،ھﻪروهھﺎ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻤﺎن ﺑﻪ زۆر ﺧﺰاﻧﯽ ﮐـــﻮرد ﮐﺮدووه ﺑﯚ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﻓـــﯽ ﭘﻪﻧﺎﺑـــﻪری ،ھﻪﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ ٦ ﮐﻪﯾﺲ ﻟﻪﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪ دادﮔﺎی ﺋﯿﺴﺘﯿﻨﺎف وهﻣـــﯽ ﻣﻮﺳـــﺒﻪﺗﯿﺎن وهرﮔﺮﺗﻮوه. ﺋﻤـــﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪو ژﻧﺎﻧﻪ دهﮐﻪﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﻮوﺷـــﯽ دۆﺧﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳـــﺎﯾﯽ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﺰاﻧﯿﯽ دهﺑﻦ ،ھﻪروهھﺎ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ ژﻧﺎن ﺳﻤﯿﻨﺎر ﺑﻪڕﻮه دهﺑﻪﯾﻦ،و زۆر ﻻﯾﻪنو ﺋﻪرﮐﯽ دﯾﮑﻪ .ﮐﯚﮐﺮدﻧﻪوهو ﻧﻮوﺳﯿﻨﻪوهی ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﮐﺘﺒﮏ ھﻪﯾﻪ. * ھﻪﺳـــﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗـــﯽ ﻟـــﻪ ﻧﻮ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎراﭬﮕﻪ ﭼﻪﻧﺪه ﺑﻪھﺰه؟ ﺋﻮه ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﻪﺳﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻧﻮ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻮروﭘﺎ ﭘﺮﺳـــﯿﺎر دهﮐﻪن ،ﺋﻤﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﮏ ﮔﺸـــﺘﯽ ﺑﮑﻪﯾﻨﻪوه ،ﺑﻪم ﺑﻪ ﺑﺎوهڕی ﻣـــﻦ ﺋﻪﻣﻪ زۆر ﭘﻮهﻧـــﺪی ﺑﻪ دۆﺧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋﻪم ھﻪﺳﺘﻪ ڕوو ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﻪوهﯾﻪ ،ھﯚﯾﻪﮐﻪی ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ھﻪردوو ﭘﺎرﺗﯽ دهﺳﻪﺗﺪار ﻟـــﻪ ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن ﭘﻪﯾﺘﺎﭘﻪﯾﺘـــﺎ ھﻪوڵ دهدهن ﺑـــﯚ ﺷـــﯚردﻧﻪوهی ﻣﺸـــﮑﯽ ﺧﻪـــﮏو ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﺋﻤـــﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ
ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهرﻓﻪﺗﯽ ﮔﻪورهﺗﺮ ﺑﯚ ﮔﯚران ،داھﻨﺎنو ﮔﻪﺷﻪ ﯾﺎن وهﻻﻧﺎﻧﯽ دابو ﻧﻪرﯾﺘﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرهﺳﺘﺎﻧﻪو ھﻪروهھﺎ ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ دڕﻧﺪاﻧﻪو ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪ ﻧﺎڕهﺧﺴﺖ ﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﮑﻪﯾﻦ. ﻋﺎرهﺑﮑـــﯽ زۆرﯾﺎن ھﻨﺎﯾﻪ ﮐﻪرﮐﻮکو ﺳـــﻠﯿﻤﺎﻧﯽو ﻟـــﻪوێ ﻧﯿﺸـــﺘﻪﺟﯿﺎن ﮐـــﺮدوون .ﮐﻪﻧﺎﻪ ﺗﯽ ﭬـــﯽ ﯾﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﻪﺳـــﻪر ھﺎﺗـــﻮوهو زۆرﺑﻪی ﭘۆﮔﺮاﻣﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻋﺎرهﺑﯽ ،ﺗﻮرﮐﯽو ﻓﺎرﺳﯽ ﺑو دهﺑﺘﻪوه. ﺑﺎﺳـــﯽ ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺑﺎﺳـــﯽ ﻋﺮاﻗﻪ، ﻧﻪک ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن .ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﮐﺎرﯾﮕﻪرﯾﺎن ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﺧﻪﮏ داﻧﺎوه. ﺧﻪﮏ دهﻦ ﮐﺎﺗﮏ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯿﻤﺎن ﻧﺎوﺮێ ﺑﺎﺳـــﯽ ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑﮑﺎت، ﺋﻤـــﻪ ﭼﻠـــﯚن دهﺗﻮاﻧﯿـــﻦ ﺑﺎﺳـــﯽ ﺑﮑﻪﯾﻦ؟ ﮔﺮووﭘﮑـــﯽ دﯾﮑﻪ ھﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﻧﯿﮕﻪراﻧـــﯽ ھﻪﻣﻮو ﺷـــﺘﮑﻪو ﺑواﯾﺎن ﺑﻪ دهﺳﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﻮرد ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋـــﻪوان داﮐﯚﮐﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐـــﻮرد ﻧﺎﮐﻪن .ﺋـــﻪم ﮔﺮووﭘﻪ ﭘﯿﺎن واﯾـــﻪ دهﺳـــﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﻮرد زﯾﺎﻧـــﯽ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﻋﺴـــﯿﻪﮐﺎن ﺑـــﻪ ﺧﻪﮏ ﮔﻪﯾﺎﻧـــﺪووه .ﺑﯚﯾﻪ دﯿﺎن ﭘو ﺑﺰار ﺑﻮون ﻟﻪ ﺑﯿﺴـــﺘﻨﯽ ووﺷﻪی ﮐﻮرد ﯾﺎن ﮐﻮردﺳـــﺘﺎن .ﭘﺎرﺗﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﻪھـــﺎو ﭘﯿﺮۆزﺑﻮوﻧـــﯽ ﺧﯚﯾـــﺎن ﻻی ﺧﻪﮏ ﻟـــﻪ دهﺳـــﺖ داوه .ﮔﺮووﭘﯽ ﺳـــﮫﻪم ﺋﻪو ﮐﻪﺳـــﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ ﭘﺎرﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧـــﻦ ،ﺋﻪﻣﺎﻧـــﻪ ﺧﯚﯾﺎن وهک ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴـــﺖ ﭘﻨﺎﺳـــﻪ دهﮐـــﻪنو ﭘﯿـــﺎن واﯾـــﻪ ﻧﺎﺳـــﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺰم ﺑـــﯚ ﭘﺎراﺳـــﺘﻨﯽ »ﭘﯿﻮک«و »ﭘﺪک« ﯾﺎن ھﻪردوﮐﯿﺎﻧﻪ ،ﺟﯿـــﺎواز ﻟﻪوهی ﺋﻪوان ﮐﺮدوهﮐﺎﻧﯿـــﺎن ﭼﯿﯿـــﻪو ﭼﻪﻧﺪه زﯾﺎن ﺑﻪ ﺧﻪﮏ دهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ .ﻧﺎﺳـــﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺰم ﺑﯚ ﺋـــﻪوان ﺧﯚﭘﺎرـــﺰﮔﺎریو ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ دهﺳـــﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﻮرده ،ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺗ ﺑﮕـــﻪن ﮐﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﻧﺎﺳـــﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺰم ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪم ﺑﯚ ﭘﺎراﺳـــﺘﻨﯽ دهﺳـــﻪﺗﯿﺎنو درﮋﭘﺪان ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧهواﯾﯽو ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﻠﻪو ﺋﻪو ﺧﺮوﺑـــﺮه ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪی ﮐﻪ ﭘﯿﺎن دهﺑﺖ.،وا ﺑﻪ ﻗﺎزﻧﺠﯿﺎن ﺑﺖ ﮐﻪ ھﻪﺳـــﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗـــﯽ ﺑﻪﻣﺎﻧﻪوه ﮔﺮێ ﺑﺪهن!
dwaroj@komala.eu
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﺳﻪردهﻣﯽ ﺑﺰووﺗﻨﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن رهزاﺧـــﺎنو داﻣﻪزراﻧﺪی ﭘﺎﺷـــﺎﯾﻪﺗﯽ ﭘﻪھﻠـــﻪوی ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ زۆرﺗﺮ رﮕﺎی ﺑﯚ ﮔﻪﺷـــﻪی ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداریو ﮔﻪﺷﻪی ﭘﯿﺸـــﻪیو ﺋﺎﺑﻮوری ﺧﯚش ﻛﺮدﺑـــﻮو ،ﺑـــﻪم ﮔﻪﺷـــﻪی ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺳـــﻪرﻣﺎﯾﻪداری ھﻪر ﻟـــﻪ ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ھﻪﻧﮕﺎوهﻛﺎﻧـــﯽ ﺧﯚﯾـــﺪا ﻛﻪوﺗـــﻪ ﻧﺎو ﺑﺎزﻧﻜﯽ داﺧﺮاوﯾﯽ ﺑﻪرﺗﻪﺳـــﻜﻪوهو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪو ﻟﻪواﻧﻪ رهزاﺧﺎن دﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪﺳـــﻪردا ﮔﺮت .رهزاﺧﺎن ﺧﯚﯾﯽ ﺑﺒـــﻮو ﺑﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺋﻪرﺑﺎﺑﯽ زهویو ﺑﻪ ﻣﯚﻧﯚﭘﯚﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻪﺷـــﻪی ﭘﯿﺸـــﻪﯾﯽو ﺋﺎﺑﯚری رﯾﮕﺎﯾﺎن ﻧﻪدهدا ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﻛﯚﻧﺘـــﺮۆل!و ﺑﺎزﻧﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﭽﺘـــﻪ دهرو ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪی ﭘﻪھﻠﻪوی ھﻪﺗـــﺎ رووﺧﺎﻧﯿﺎن ھـــﻪروا ﻣﺎﻧﻪوهو دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ھﯚﯾﻪﻛﺎﻧﯽ رووﺧﺎﻧﺪﻧـــﯽ ﺋـــﻪم ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪ ﺑﻮو. ھﻪرﺑﯚﯾﻪ ھﻪر ﻟﻪ ﺳـــﻪرهﺗﺎوه ھﻪلو ﻣﻪرﺟـــﯽ ﺧﻪﺑـــﺎتو ﺑﺰووﺗﻨـــﻪوهی ﻛﺮﻜﺎران زۆر زۆر دژوارﺑﻮو .ﮔﻪﺷﻪی ﺑﺰووﺗﻨـــﻪوهی ﻛﺮﻜﺎری ھﺎوﻛﺎت ﺑﻮو ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺧﻮﻨﺎوی ﻛﺮﻜﺎران ﻟﻪ دژی رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ .رهزاﺧﺎنو ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﻛﻪیو دهﺳﻮﭘﻮهﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ زهﺑﻪرو زهﻧﮕﻜـــﯽ دهڕﻧﺪاﻧﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ھﻪر ﭼﻪﺷـــﻨﻪ ﺟﻮﻧﻪوﻜﯽ ﻛﺮﻜﺎری ﻣﺎﻣﻪﯿﺎن دهﻛﺮد .ﮔﺮﺗﻦو ﺋﻪﺷﻜﻪﻧﺠﻪی ﻛﺮـــﻜﺎرانو رﺒﻪراﻧـــﯽ ﻛﺮﻜﺎری ﻟﻪ ﺋﺎﺳـــﺘﻜﯽ ﺑﻪرﻓﺮاوان ﻟﻪ ﺋﺎرادا ﺑﻮو. ﻟﻪ ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ دهرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳـــﺎی دژی ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٣١٠ی ھﻪﺗﺎوﯾﯽ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن رهزاﺧﺎﻧﻪوه ،ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ٢٠٠٠ ھﻪﺴـــﻮوڕاوی ﻛﺮﻜﺎری ﻟﻪ ﺑﻪﺷـــﻪ ﺟﯚراوﺟﯚرهﻛﺎن راﭘﭽﯽ زﯾﻨﺪاﻧﻪﻛﺎن ﻛﺮان.
٣٠ھـــﻪزار ﻛﻪس ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳـــﺎﻪﻛﺎﻧﯽ دوای ﻟـــﻪ ﮔﻪﺷـــﻪی ﺑﺰووﺗﻨـــﻪوهی ﻛﺮـــﻜﺎری ﺋـــﺮان ،رﻜﺨﺴـــﺘﻨﯽ ﻣﻪراﺳﻢو ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژی ﻛﺮﻜﺎرو ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﺑﻪﺷﻪ ﺟﯚراوﺟـــﯚرهﻛﺎن ﻛﺎرﯾﮕﻪری زۆرﯾﺎن ﺑﻮو .ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﺳﻪﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮﻜﺎری ﻟﻪ ﺋـــﺮان ،ﻛﺮﻜﺎراﻧـــﯽ ﭼﺎﭘﻪﻣﻪﻧﯽ
ﭘﺎش دوورﺧﺴﺘﻨﻪوهی رهزاﺧﺎن ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﺸـــﻪی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺋﺎﻤﺎﻧﯽ ﻓﺎﺷﯿﺴﺘﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮو ،ﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﻪشو ھﻪوای ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﮔﻪﺷﻪی ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﻛﺎن ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻛﺮﻜﺎری ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﺎﯚزی ﺳﯿﺎﺳﯽو ﯾﻪك ﻻﯾﻪﻧﻪﺑﻮوﻧﻪوهی دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﺗﺎﻛﻮدﺗﺎی ﺋﺎﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ
ﻧﺎﯾﺎﺳـــﺎﯾﯽ راﮔﻨﺪرا .ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪ )ﺷﯚڕﺷـــﯽ ﻣﻪﺷـــﺮووﺗﻪ ﺗﺎ ﻛﻮدﺗﺎی (١٣٣٢ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮان ھﺸـــﺘﺎ ﻟﻪ ﻗﻮﻧﺎﻏﯽ ﻓﺌﻮداﯿﺪا ﺑﻪﺳـــﻪری دهﺑﺮد. ﺑﺰووﺗﻨـــﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﻪﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮو .ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻛﺮـــﻜﺎری ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﻪوﯾـــﺶ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺳﻪرﻛﻮتو ﻛﺸﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺋﺎﯚزی دهﺳـــﻪت ﻟﻪ ﺋـــﺮانو دواﻛﻪوﺗﻮوی ﭘﯿﺸـــﻪﯾﯽو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﯽ داﺧﺮاوی ﻓﺌﻮداـــﯽ ﮔﻪﻣـــﺎرۆ دراﺑـــﻮو .ﺑﻪم ﺑﻪ ﻛﻮدﺗﺎی ٢٨ی ﮔﻪﻻوﮋی ﺳـــﺎﯽ ،١٣٣٢ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو دهﺳﻪت ﻧﻪﺑاﯾـــﻪوه ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺳـــﻪرﻛﻮتو ﺑﺪهﻧﮕﯽو دهﺳـــﻪﺗﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺑﺎﯽ ﺑﻪﺳـــﻪر ﺋﺮاﻧﺪا ﻛﺸﺎ .ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﯽ ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﭘـــﺎش ﻛﻮدﺗـــﺎ ،زۆرﺗﺮ ﺑﻪ ﺳﻪرﻛﻮﺗﯽ ھﺰه دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻪﻛﺎنو ھﻪر ﭼﻪﺷﻨﻪ دهﻧﮕﻜﯽ ﻧﺎڕازی ﺗﭙﻪڕ ﺑﻮو. ﻛﻪ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪ رواﻪت ﺑ دهﻧﮕﯽ ﺑﺎﯽ ﻛﺸﺎ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪر ﻛﯚﻣﻪﮕﺎدا، ﺑـــﻪم رقو ﺗﻮوڕهﯾـــﯽ ﻟـــﻪ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﭘﻪھﻠـــﻪوی رژﯾﻤﯽ ﻛﻮدﺗـــﺎ ﺗﺎدهھﺎت زۆرﺗﺮ دهﺑﻮو .ﺧﻪﺑﺎتو ﺗﻜﯚﺷـــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻧـــﯽ ﺧﻪـــﻚو ﺑﺰووﺗﻨـــﻪوه ﺟﯿﺎﺟﯿـــﺎﻛﺎن ﻟـــﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾـــﯽ دهﯾﻪی ٣٠ھﻪﺗﺎوﯾﯽ ﺟﺎرﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﺳـــﻪری ھﻪـــﺪا ﻛﻪ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮرهﺧﺎﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺑﻪھﺎری ﺳـــﺎﯽ ١٣٣٨و ﺧﻮﻨـــﺪهواران ﻟـــﻪ زﺳـــﺘﺎﻧﯽ ھﻪﻣﺎن ﺳﺎڵو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﻮﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٤٠ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻜﻪﯾﻦ. ﻟﻪ ﻧﺎو دهﺳﻪﺗﺪاراﻧﯿﺸﺪا ،ﮔﻪﻧﺪهﯽ ﺑﻪ ﺗﺎن ﺑﺮاﻧﯽ ﺳـــﻪروهتو ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺮان زۆر زۆر ﭘﻪرهی ﺳﻪﻧﺪﺑﻮو .ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ دﯾﻜﻪوه ﺑﻪ ھﺎﺗﻨﻪ ﺳﻪرﻛﺎری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎو داﺧﻮازی ﺋﯿﺴﻼﺣﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ ﺷـــﺎی ﺋﺮان ،ﮔﻮﺷـــﺎری دهﺧﺴﺘﻪ ﺳـــﻪر رژﯾﻤﯽ ﺷـــﺎ ﻛﻪ ﺋﺎڵ وﮔﯚڕ ﻟﻪ ﺧﯚﯾـــﺪا ﭘﻚ ﺑﻨـــﺖ .ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﻪ ﮔﻮﺷـــﺎری دهﺧﺴﺘﻪ ﺳـــﻪر ﺋﺮانو داﻧﯽ واﻣـــﯽ ٨٥ﻣﻠﯿﯚن دوﻻری ﺧﯚی ﺑـــﻪ ھﻨﺎﻧﻪﺳـــﻪرﻛﺎری ﻟﯿﺒﺮاﻪﻛﺎنو ﻛﻪم ﻛﺮدﻧﻪوهی ﮔﻮﺷـــﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺧﻪﻓﻪﻗـــﺎنو ھﻪروهھـــﺎ ﺑـــﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧـــﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﯿـــﺪاریو ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋـــﻪرزی ﻟﻪ ﺋﺮان ﮔێ دراﺑﻮو. ﺷـــﺎی ﺋﺮان ﭘﺎش ﻛﻮدﺗﺎی ﺳـــﺎﯽ ١٣٣٢ی ھﻪﺗﺎوﯾﯽ ﺑﻪ ھﻪﻣﻮو ﺟﯚرﻚ وﯾﺴـــﺘﺒﻮوی ﻛﻪ دـــﯽ ﺧﻪﻚ رازی ﺑـــﻜﺎتو ﻟﻪ ﻧـــﺎو ﻛﯚﻣﻪﻧـــﯽ ﺧﻪﻚ ﺟﮕﺎﯾـــﻪك ﺑﯚ ﺧﯚی ﭘﻪﯾـــﺪا ﺑﻜﺎت، ﺑﻪم ﺑﻪھﯚی ﮔﻪﻧﺪهﯽ ﻗﻮﯽ دهزﮔﺎی دهﺳﻪﺗﯽ رژﯾﻤﻪﻛﻪیو داواﻛﺎری رۆژ ﻟﻪ ﮔﻪڵ رۆژ زۆرﺗﺮی ﺋﻪو ﺑﻨﻪﻣﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮدﺗﺎی ﺳﺎﯽ ١٣٣٢ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺷﺎﯾﺎن داﺑﻮو ،ھﻪروهھﺎ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی
رهزا ﻛﻪﻋﺒﯽ
ﭘﻜﯿﺎن ھﻨﺎ ﻟﻪ ﺟﯚزهرداﻧﯽ ﺳـــﺎﯽ ١٢٨٩ی ھﻪﺗﺎوﯾـــﯽ .ﯾﻪﻛﻪﻣﯿـــﻦ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨـــﯽ ﻛﺮﻜﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮓ ﭘﺶ ﻣﻪﺷـــﺮووﺗﻪ ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٢٨٥ﻟﻪ ﻧﻮ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻣﺎﺳـــﯽ ﮔﺮ ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺪهری ﺋﻪﻧﺰهﻟﯽ رووی دا. ﭘﺎش ﻛﻮدﺗﺎی رهﺷـــﻪﻣﻪی ١٢٩٩ی ھﻪﺗﺎوﯾـــﯽو ھﺎﺗﻨـــﻪ ﺳـــﻪرﻛﺎری
١٣٣٢درﮋهی ﻛﺸـــﺎ .ﺑﻪ ﻛﻮدﺗﺎی ﺳﺎﯽ ،١٣٣٢دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﯾﻪﻛﻼﯾـــﯽ ﻛﺮاﯾﻪوه .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪ ﻛﻮﺷـــﺘﻨﯽ ﺑﻪرﺑـــﻪوی ﻧﻪﯾﺎرانو ﻛﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﻚ ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﮔﻪﯾﺸﺖ. ﺧﻪﻓﻪﻗﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﺮان راﻛﺸـــﺎ .ﮔﻪورهﺗﺮﯾـــﻦو ﺟﻪﻣﺎوهری ﺗﺮﯾـــﻦ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﺳـــﻪردهم
داﺧﻮازﯾﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﺧﻪﻚو ﮔﻮﺷـــﺎری ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﺋﯿﺴﻼﺣﺎت ،ﺷﺎی ﺋﺮاﻧﯽ ﺧﺴﺘﻪ ﺳﻪر دوو ڕﯾﺎﻧﻚ .ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ﮔﻮﻧﯽ ﺳـــﺎﯽ ١٣٤٠رهزاﻣﻪﻧﺪی ﺧـــﯚی ﺑـــﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﻋﻪﻟـــﯽ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ )ﻛﺎﻧﺪﯾـــﺪای دهوﻪﺗـــﯽ ﺋﻪﻣﺮﻛﺎ(ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳﻪرۆك وهزﯾﺮی ﻧﯿﺸﺎن دا. ھﻪرﭼﻪﻧﺪ ﻛﺎﺑﯿﻨﻪی ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ
r.kaabi@yahoo.com
ﻟـــﻪ ﺷﯚڕﺷـــﯽ ﻣﻪﺷـــﺮووﺗﻪوه )١٢٨٥ھﻪﺗﺎوﯾـــﯽ( ﺗﺎ ﻛﻮدﺗﺎی ٢٨ی ﮔﻪﻻوـــﮋی ،١٣٣٢ھـــﻪلو ﻣﻪرﺟﯽ ﺋﺎﺑـــﻮوریو ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎی ﺋـــﺮان ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﺑﻪﺳـــﻪردا ھﺎﺗﺒﻮو .ھﺰه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪ ،ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ زۆر ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻧﻮﻧﻪﺗـــﻪوهیو ﻧﻮﺧﯚی ﮔﻪﺷـــﻪﯾﺎن دهﻛﺮد .ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻛﺮﻜﺎری ﺋﺮان ھﻪر ﻟﻪ ﭘﺶ ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﻣﻪﺷـــﺮووﺗﻪ ھـــﺪی ھـــﺪی وهك ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﯾﻪﻛـــﯽ ﻧﻮﯽ ﭼﻨﯽ ﻧﻮﯽ ﻛﺮﻜﺎر ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن دهدا ﻛﻪ زۆرﺗﺮ ﻟﻪ ﻧﺎو ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺎﻛـــﯚو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺳـــﻮﭬﯿﻪت ﻟﻪ ﺋﺎرادا ﺑﻮو .ژﻣـــﺎرهی ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪ ﭘﯿﺸـــﻪی ﻧـــﻪوت ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮ ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٨٩٣ی زاﯾﯿﻨﯽ )(١٢٧٢ ھﻪﺗﺎوﯾـــﯽ ٪١١و ١٠ﺳـــﺎڵ دواﺗـــﺮ ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ .٪٢٢ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٢٨٥ی ھﻪﺗﺎوﯾـــﯽ ﻧﺰﯾـــﻚ ﺑﻪ ٢٥٠٠ ﻛﺮـــﻜﺎری ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﺎﻧﮕﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﺲ ﺋﻪوـــﺮدی ﻟﻪ ﺋﻪرﻣﻪﻧﺴـــﺘﺎن ﻛﯚڕی ﺳـــﻪرهﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯿـــﺎن ﭘﻚ ھﻨﺎو ﻟﻪ ھﺎوﯾﻨﯽ ھﻪﻣﺎن ﺳـــﺎڵ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ رووﺳـــﯽو ﻗﻪﻓﻘﺎزﯾﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪی رهﺳﺘﻦو ﭼﻨﯿﻦ دهﺳﺘﯿﺎن داﯾﻪ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦو داواﯾﺎن ﻟﻪ ﻛﻮﻧﺴﻮﻟﯽ ﺋﺮان ﻛﺮد ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋـــﻪوان دهﺧﺎﻪت ﺑـــﻜﺎت .ژﻣﺎرهی ﻛﺮﻜﺎراﻧﯽ ﻛﯚچ ﻛﺮدوو ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚڕﺷـــﯽ ﻣﻪﺷـــﺮووﺗﻪ دهﮔﻪﯾﺸﺘﻪ
ﺋﯿﺴﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی رﮕﺎی ﺑﯚ داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﻪﻛﺠﺎری ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداری ﻟﻪ ﺋﺮان ﺧﯚش ﻛﺮد
٧
)ﺑﻪﺷﯽ دووھﻪم( ھـــﺰ ﺑﻪ دهوری ﺧﯚﯾـــﺎن
ﻛﺎرو ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎم دا ،ﺑﻪم ﺑﻪھﯚی ﭘﯿﻼﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷـــﺎو رازی ﻛﺮدﻧﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻋﻪﻟﯽ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ ﭘﺎش ١٤ﻣﺎﻧﮓ ﻟﻪﺳـــﻪر ﻛﺎر ﻻﺑﺮاو ﺷﺎ ﺑﯚﺧﯚی ﻛﻪوﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوهﯾﻜﻪ ﺟﻪوی ﺋﯿﺴﻼﺣﺎت ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه ﺑﮕﺮێ ﻛﻪ ھﻪم ھـــﺰه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان داوﯾﺎن دهﻛﺮدو ھﻪم ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت دهوﻪﺗـــﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ .ﺧﯚﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﻪ ﮔﻪورهﻛﺎن ﻟﻪ ﺷـــﺎرهﻛﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ١٥ی ﺟﯚزهرداﻧﯽ ﺳـــﺎﯽ ١٣٤٢و ﮔﯚﺷـــﺎری دهرهﻛﯽ ﺑﯚ ﺳﻪر رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ،رهوﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﯽ ﺧﺴﺘﻪ ﭘﺸﻪوه .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی ﻛﻪ ﺷﺎی ﺋﺮان ﻧﺎو ﻧﺎﺑﻮو »ﺷﯚڕﺷﯽ ﺳﭙﯽ«و ﺋﺮاﻧﯽ ﺧﺴـــﺘﻪ ﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﮔـــﻪوره ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧـــﺪا ،ﺑﻪم ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻣﻪﺷﺮوﻋﯿﻪﺗﻚ ﺑﯚ رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﮕﻪڕﻨﺘـــﻪوه .رژﯾﻤـــﯽ ﺷـــﺎ ﺑـــﻪ رژﯾﻤﯽ ﻛﻮدﺗﺎو ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ دهﻧﺎﺳـــﺮا ﻛـــﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﻟﻪ ھـــﻪلو ﻣﻪرﺟﯽ ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهی دژی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ،زۆرﺗﺮ ﻛﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﻚو ھﺰهﺳﯿﺎﺳﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ھـــﺎن دهدا ﻛﻪ دژاﯾﻪﺗﯽ رژﯾﻤﯽ ﺷـــﺎ ﺑﻜﻪن. ﺑـــﻪم ﭘﺎش ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی ﮔﯚڕاﻧﯽ ﻗـــﻮڵو ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮاﻧﯽ داﮔﺮت .ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی رـــﮕﺎی ﺑﯚ داﺳـــﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﻪﻛﺠﺎری ﻧﯿﺰاﻣـــﯽ ﺳـــﻪرﻣﺎﯾﻪداری ﻟـــﻪ ﺋﺮان ﺧﯚش ﻛـــﺮد .ﻟـــﻪ ﻻدﻜﺎﻧـــﻪوه ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮﯾﻪﻛﯽ زۆرهوه ﻟﻪ ﺋﯿﺴﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ دهﻛﺮا .ﺑﻪم ﺷﺎی ﺋﺮان ﻟﻪم ﺋﯿﺴﻼﺣﺎﺗﻪ ﺑﯚ ﻗﺎﯾﻢ ﻛﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺋﺎﺑﻮوری ﺧﯚیو ﺑﻨﻪﻣﺎﻟﻪﻛﻪی ﻛﻪﻜﯽ وهردهﮔﺮتو ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪرﺗﻪﺳـــﻜﯽ ﻛﺮدهوه .رژﯾﻤﯽ ﺷـــﺎ زۆری ھﻪﺪا ﻛﻪ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ﺑﻪرهو ﻻی ﺧﯚی راﻛﺸـــﺖ، ﺑﻪم ﻧﺎﺧﯚﺷﻪوﯾﺴـــﺘﯽ رژﯾﻤﯽ ﺷﺎ، داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷـــﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﻛﻮدﺗﺎی ﺋﯿﻨﮕﯿﺴﯽو دواﺟﺎر ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻛﻮدﺗﺎﯾﻪﻛـــﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎی ﺑﻪ ﺗﺎن ﺑﺮاﻧﯽ ھﻪﻣﻮو ﺳـــﻪروهتو ﺳـــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﺟﮕﺎﯾﻪﻛﯽ ﺷﯿﺎو ﺑﯚﺧﯚی دهﺳﺘﻪﺑﻪر ﺑﻜﺎت ،ﺑﻪﻜﻮو رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ھﻪﻣـــﻮو ﻛﺎﺗﻜﺪا ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺷـــﻪﭘﯚﻟﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﻗﻮڵو ﮔـــﻪوره رووﺑﻪڕوو ﺑﻮو. دهﯾﻪی ٤٠ی ھﻪﺗﺎوﯾﯽ )دهﯾﻪی ٦٠ زاﯾﯿﻨﯽ( ،دهﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻮو ﻛﻪ دواﺗﺮ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎر ﮔﻪورهی ﻟﻪ ﺳﻪرﺗﺎﺳـــﻪری ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪ ﺷﻮﯾﻨﻪوه ﺑﻮو .ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دهﯾـــﻪی ٦٠زاﯾﯿﻨﯽ ﻟـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﻪی ١٩٦٨ﺑﺰووﺗﻨـــﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎریو ﻛﺮﻜﺎری ﻛﻪ ﻟﻪ ﻓﻪراﻧﺴﻪوه دهﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد ،ﺷـــﻪﭘﯚﻟﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﺧﺴـــﺘﻪ
ﮔﻪڕ .ھـــﻪم رواﻪﺗﯽ ﺋﻮرووﭘﺎی ﭘﺎش ﺷـــﻪڕی دووھﻪﻣـــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﮔﯚڕیو ھﻪم ﺷـــﻪﭘﯚﻟﯽ ﺋـــﻪم ﮔﯚڕاﻧﻪ ھﻪﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛﻪم ﺗﺎ زۆر ﮔﺮﺗﻪوه. ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﯿـــﺶ ﺋﯿﺴـــﻼﺣﺎﺗﯽ ﺋﻪرزی ﻛﺮاﺑـــﻮو .ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋـــﺮان ﻟﻪ ژﺮ ﻛﻮدﺗﺎی ٢٨ی ﮔﻪﻻوﮋی ﺳﺎﯽ ١٣٣٢ ﭘﺸـــﺘﯽ راﺳـــﺖ ﻛﺮدﺑﻮوهوه ،ھﺰه ﺳﯿﺎﺳـــﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚن ﺟﮕﺎی ﺧﯚﯾﺎن داﺑﻮو ﺑﻪ ھـــﺰی ﻻوو ﺑﻪ ﮔﻮڕوﺗﯿﻦ. ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮدهو ﺟﺒﮫـــﻪی ﻣﻠﯽو ھﺰه ﺳﯿﺎﺳـــﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒـــﻪت دهﯾﻪی ٢٠ی ھﻪﺗﺎوﯾـــﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ دهﺳـــﺖ داﺑﻮو ،ھـــﻪلو ﻣﻪرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﺋﺎﺑـــﻮوری ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗـــﯽ
ﻛﯚﺑﻜﻪﻧـــﻪوه .ﭼﺮﯾﻜـــﻪ ﻓﯿﺪاﺋﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ھـــﻪم رهﻧﮓ داﻧﻪوهی رهﺧﻨﻪو ﺗﻮاﻧﺠﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮان ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ھﺰی ﭼﻪپ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮده ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮدﺗﺎی ﺳﺎﯽ ١٣٣٢ﺑﻪ ﺧﻪﯾﺎﻧﻪت ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﻛﺮاو ھﻪم ﺗﻮاﻧﯽ رهوﺗﯽ ﻧﻮﯽ ﭼﻪپ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﻧﻮ ﺧﻮﯾﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺋﺮان ﻛـــﯚ ﺑﻜﺎﺗـــﻪوه» .ﻣﺠﺎھﺪﯾﻨﯽ ﺧﻪﻟﻘﯽ ﺋﺮان« ﺑﻪ ﺟﯚرﻚ ﺳـــﻨﻮور ﻛﺸﺎن ﺑﻮو ﻟﻪ ﮔﻪڵ رهوﺗﯽ ﻣﻪزھﻪﺑﯽ ﺳـــﻮﻧﺘﯽو ﻛـــﯚنو ﻓﻨﺪاﻣﻨﺘﺎﻟﯿﺰم. ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾـــﻦ ﺑـــﻪ ھﻪﺳـــﺘﻜﯽ ﭘﺎكو ﺷﯚڕﺷـــﮕاﻧﻪو ھﻪوـــﺪان ﺑـــﯚ رﻜﻜﻪوﺗﻦ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھﺎﺗﻨـــﻪ ﻣﻪﯾﺪان .رﻜﺨـــﺮاوی ﭼﺮﯾﻜﻪ ﻓﯿﺪاﺋﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﯿـــﺶ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﻜﯽ ﻗﺎرهﻣﺎﻧﺎﻧﻪو ﺑﻪ ﺧﯚڕاﮔﺮی ﻣﮋووﯾﯽ ﻟﻪ ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﯽ دواﺗﺮی ﺋﺮان ﻟـــﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯿﻪﻛﺎنو ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٥٧ی ھﻪﺗﺎوﯾﯽ رۆﻜﯽ ﮔـــﻪوره ﺑﻨﻮﻨ. ھﻪر ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دهﯾﻪی ٤٠ھﻪﺗﺎوﯾﯽ ھﺰی دﯾﻜﻪ ﭘﻪﯾﺪا ﺑﻮون ،ﺑﻪم ﻧﻪﯾﺎن
ﮔﻪﺷﻪی ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻛﺮﻜﺎری ھﺎوﻛﺎت ﺑﻮو ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﺧﻮﻨﺎوی ﻛﺮﻜﺎران ﻟﻪ دژی رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪ ﺋﺮان ھﺰی ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﻧﻮﯽ دهوﯾﺴـــﺖ .ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮاﻧﯿﺶ ﺑﻪ ﺧﺮاﯾﻪﻛـــﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﺑـــﻪرهو ﮔﯚڕانو ﺑﻪرهو ﺑﻮون ﺑﻪ ﻧﯿﺰاﻣﻜﯽ ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداری ھﻪﻧﮕﺎوی ھﻪﺪهﮔﺮت. ﺑﺰاﭬـــﻪ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿـــﻪﻛﺎن ﺳـــﻪرﯾﺎن ھﻪﺪهدا .ژﻧﺎن ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺖ ھﻨﺎﻧﯽ ﭘﮕﻪﯾﻪﻛـــﯽ ﻟﻪﺑﺎرﺗـــﺮی ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ﻟـــﻪ ﻛـــﻪشو ھﻪواﯾﻪﻛـــﯽ ﺋﺎزادﺗﺮدا ھﻪﻧﮕﺎوﯾـــﺎن دهﻧﺎو ﻟـــﻪ زاﻧﻜﯚﻛﺎنو ﺋﯿﺪارتو ﺧﺎﻧﻪواده ﺳﺎﺣﯿﺐ ﻗﺴﻪو ﺑﻪ ﺑوای زۆرﺗﺮ ﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎن دهﺟﻮﻧﻪوه. ﭼﯿﻨـــﯽ ﻛﺮﻜﺎر ﻟﻪ ﺋـــﺮان ﺑﻪ ھﯚی ﮔﻪﺷـــﻪی ﭘﯿﺸـــﻪﯾﯽو ﺑﯿﻨﺎﺳـــﺎزی دروﺳـــﺖ ﻛﺮاﻧﯽ رﮕﺎوﺑـــﺎن ھﻪم ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪاﯾﻪﺗﯽ رو ﻟـــﻪ زﯾﺎدﺑﻮﻧﺪا ﺑﻮنو ھﻪم ﺑﻪ ﭼﯚﻧﺎﯾﻪﺗﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯿﺎن ﮔﻪﺷﻪی دهﺳﻪﻧﺪ .ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺋﺮان ﺑﻪھﯚی ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ژﻣﺎرهی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎرانو زاﻧﻜـــﯚﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان، وهك ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪھﺰ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪھﺰﺗﺮ ﻟﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﻪﻛﺎن دﯾﻜﻪ ھﺎﺗﺒﻮوه ﻣﻪﯾﺪان .رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی، ﭼﯿﺮۆكو ﺷﯿﻌﺮو دهرﭼﻮوﻧﯽ ﮔﯚﭬﺎرو ﻛﺘﺐ ،ﺳﻪردهﻣﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﺑﻪ ﺑﺰاﭬﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﭘﯿﺸﺎن دهدا. ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دهﯾﻪی ٤٠ھﻪﺗﺎوﯾﯽ ھﺰه ﺳﯿﺎﺳـــﯿﻪ ﻧﻮﯿﻪﻛﺎن ﺳﻪرﯾﺎن ھﻪﺪا. دوو رﻜﺨﺮاوی »ﭼﺮﯾﻜﻪ ﻓﯿﺪاﺋﯿﻪﻛﺎن ﺧﻪﻟﻘﯽ ﺋﺮان«و »ﻣﺠﺎھﺪﯾﻨﯽ ﺧﻪﻟﻘﯽ ﺋﺮان« ،وهك ﻧﻮﻨﻪری دوو رهوﺗﯽ ﭼﻪپو ﻣﻪزھﻪﺑـــﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺎن زۆرﺗﺮﯾﻦ
ﺗﻮاﻧـــﯽ وهك دوو رﻜﺨﺮاوی ﺋﺎﻣﺎژه ﭘﻜﺮاو ﮔﻪوره ﺑﺒﻨﻪوهو دهورو ﻧﻪﻗﺶ ﭘﻪﯾﺪا ﺑﻜﻪن. ﻟﻪ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٣٤٨ ﻛﯚﻣﻪﻪ ﺑﻪرهو ﭘﻜﮫﻨﺎن ﭼﻮو ،ﺑﻪم ﺗﺎﺳﺎﯽ ١٣٥٧ﺣﻮزورﻜﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﻧﻪﺑﻮو ﺑﻪھـــﯚی ﺋﻪوهﯾﻜـــﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ھﻪر ﻟﻪ ﺳـــﻪرهﺗﺎوه ﺑﻪ ﺑ ﺋﻪوهی ﺳـــﺎواك ھﻪﺳـــﺖ ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ وهھـــﺎ رﻜﺨﺮاوﻚ ﺑـــﻜﺎت ،راﭘﭽﯽ زﯾﻨﺪان ﻛـــﺮانو ﺗﺎ ھﺎﺗﻨﻪ دهرهوهﯾﺎن ﻟﻪ ﺳـــﻪرهﺗﺎی ﭘﺎﯾﯿﺰی ﺳـــﺎﯽ ،٥٧ ﺣﻮزورﻜﯽ ﺋﻪوﺗﯚﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮو. ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎی ﺋﺮان ﻟـــﻪ ﮔﯚڕاﻧﺪاﺑﻮو. ﮔﻪﺷﻪی ﭘﯿﺸﻪﯾﯽو ﮔﻪﺷﻪی ﺋﺎﺑﻮوریو ﮔﻪورهﺑﻮوﻧﻪوهی ﺷﺎرهﻛﺎنو ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ ﺑﻮوﻧﯽ ﺳــــــــــــﻪدان ھﻪزار ﻛﻪس ﻟﻪ ﻻدﻜﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﻗﻪراخ ﺷـــﺎرهﻛﺎنو داﺧـــﻮازیو ﭼﻮوﻧﻪﺳـــﻪرهوهی ﭘﺪاوﯾﺴـــﺘﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧـــــﻪـــﻚو ﭘﻜﮫﺎﺗﻨـــﯽ ﭼﯿﻨﻜﯽ ﻣـــﺎم ﻧﺎوهﻧﺪی )ﻣﺘﻮﺳﻂ( ﻟﻪ ﻛﯚﻣــــــﻪﮕﺎی ﺋﺮان، ﻛﺎرﯾـــــــــــــﮕـــﻪری ﻛـــﺮده ﺳـــﻪر ﺑﺰاﭬـــﻪ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿـــــــــﻪﻛﺎن .ﻛﻪ دوو ﺑﺰاﭬﯽ ﻛﺮـــﻜﺎریو ﺧﻮﻨﺪﻛﺎری ﺣﻮزورﻜـــﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﺎن ﭘﻪﯾﺪا دهﻛﺮد. زاﻧﻜـــﯚﻛﺎن ﻟـــﻪ ﺋﺮان زۆرﺟـــﺎر ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﻪركو ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ دژی رژﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﺎن دهﮔﺮﺗـــﻪ ﺋﻪﺳـــﺘﯚ ﻛﻪ ﺗـــﺪا رهوﺗﯽ ﭼﻪپو ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺰی ﺳﻪرهﻛﯽ ﺑﻮون.
٨
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﺋﻪﻧﺪﺸﻪ
dwaroj@komala.eu
"ھﻪﻣﻮو ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺖ ﺟﯚری ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﻤﺎن ﻟﻪﺳﯚﭬﯿﻪﺗﻪوه وهرﮔﺮﺗﻮه ﻛﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﻪی ﻟﻪﺳﻪر ﺳﺎﻧﺘﺮاﻟﯿﺰم داﻣﻪزراوه" ﻟﺪواﻧﯽ ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣﻪری ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯽ زاده ﺳﻜﺮﺗﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﭘﯚرت ﺋﺎﻣﺎژه: ﺑـــﻪ درﮋاﯾـــﯽ ﻣـــﮋووی ﺑﺰوﺗﻨـــﻪوهو ﺧﻪﺑﺎﺗـــﯽ ﻧﻮـــﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازﯾﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﭘﺎرتو ﻻﯾﻪﻧـــﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗـــﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ﺑﻪھـــﯚی ﮔﻪﻟﻚ ھﯚﻛﺎری دﯾـــﺎرو ﻧﺎدﯾـــﺎرهوه ،داﺑﻪﺷـــﻜﺮاونو ﺑﭽـــﻮوكو ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮ ﺑﻮوﻧﻪﺗـــﻪوهو ﺑﺎڵو ﻛﻮﺗﻠﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻧـــﺎو ﺣﯿﺰﺑـــﻪﻛﺎن ،ﻟﻪﯾﻪك داﺑاونو ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﻻواز ﺑﻮوهﺗـــﻪوه .ﭼﻪﻧﺪﯾـــﻦ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑﯚ رﻜﺨﺴـــﺘﻨﯽ ﺑﻪرهﯾﻪﻛـــﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟﻪ ﻧﻮان ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ھﻪوﺪراوه ،ﺑﻪم ﺗﺎ ﺋﻪﻣۆ ﺳـــﻪرﻛﻪوﺗﻮو ﻧﻪﺑـــﻮوه .دواﯾﯿﻦ ھﻪوڵو ﭘﺸـــﻨﯿﺎز ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﻪوه ،ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽو ھﺎوﻛﺎریو ﺑﺮﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ھﺎوﯾﻪش، ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن )ﺣﺴـــﻪﯾﻦ ﯾﻪزداﻧﭙﻪﻧﺎ(وه دراوه ﻛﻪ داوای ﻛـــﺮدوه ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻜﯽ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﻧﻮان ﺣﯿﺰبو ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚو ﺑﻪﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪﻛﺎن، ﭘﻜﺒﮫﻨـــﺪرێ .ھـــﻪر ﻟـــﻪم ﭘﻮهﻧﺪهدا رۆژﻧﺎﻣـــﻪی »ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن راﭘـــﯚرت« راوﺑﯚﭼﻮوﻧـــﯽ ﭼﺎودﺮاﻧـــﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽو ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎنو ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ وهرﮔﺮﺗـــﻮه ،ﻟﻪواﻧـــﻪ :ﺳـــﻪﻻﺣﻪدﯾﻦ ﻣﻮھﻪﺗﻪدی ﭼﺎودﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺣﺴﻪﯾﻦ ﯾﻪزداﻧﭙﻪﻧـــﺎ ﺟﮕﺮی ﺳـــﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ﻗﺎدرورﯾﺎ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ﺋﻪﻓﺮاﺳـــﯿﺎب ﺷـــﻜﻮﻓﺘﻪ ﺳـــﻪرۆﻛﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧـــﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕـــﯽو ﻣﻪدهﻧﯽ ﻛﻮردهﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮراﺳﺎنو ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣﻪر ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯽ زاده ،ﺳﻜﺮﺗﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻛـــﻪ ﻟـــﺮهدا دهﻗﯽ ﻗﺴـــﻪﻛﺎﻧﯽ ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣﻪر ﻟﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺗﻪوهرو ﭘﺮﺳﯿﺎردا دهﺧﻮﻨﻨﻪوه. ★★★
ھـــﻪر ﻟﻪ ﺳـــﻪرهﺗﺎی ﭘﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺟﯚرﻚ ﻟﻪ ﻧﺎھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا دﯾﺎر ﺑﻮوهو ﺋﺴـــﺘﺎش ﮔﻪﯾﺸﺘﻮوهﺗﻪ ﻟﻮﺗﻜﻪی
ﺧﯚی ،ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣـــﻪری ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿﺰاده، ﺳـــﻜﺮﺗﺮی ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟـــﻪ ﺑـــﺎرهی ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﮔﺮﻓﺘﺎﻧـــﻪوه دهﺖ »ﺑـــﻪ ﺑوای ﻣﻦ دوو ھـــﯚﻛﺎری ھﻪﯾﻪ ،ﯾﻪﻛﻪم ھﯚﻛﺎر ﺋـــﻪم دهردی ﺗﺎراوﮔﻪﻧﺸـــﯿﻨﯿﯿﻪﯾﻪ ﻛـــﻪ ﺋﻤﻪ ھﻪر ھﻪﻣﻮو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژھﻪت ﺗﻮوﺷﯽ ھﺎﺗﻮوﯾﻦ، ﺋﻪﻣـــﻪش ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھﻪﯾﻪ، وهك ﺟﯚرـــﻚ ﻟﻪ ﻛﻪﻣﺒـــﺎوهڕی ﺑﻪ ﺧﯚ ﻛﻪ دهﺑﺘﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی راﺳـــﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﻛﺎری ﮔﻪورهدا رهﻧﮕﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﻧﻪﻛﻪﯾﻦ. دووھـــﻪم ھﯚﻛﺎرﯾـــﺶ دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﭘﺎواﻧﺨﻮازی ﻛﻪ ﻟﻪﺳﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﺪا ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪو وهﺧﺘﻪش ﻛﻪ ﺋﻤﻪو ھﻪروهھﺎ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿـــﺶ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهﻣﺎن ﺗﺪا ﻧﻪﺑﻮو ،ﭼﻪﺷـــﻨﻚ ﻟﻪ ﭘﺎواﻧﺨﻮازی ھﻪﺑـــﻮو ﻛﻪ ھـــﻪر ﺣﯿﺰﺑـــﻚ ﭘﯿﻮاﺑﻮو دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﯚﺧﯚی ﭼﺎرهﺳـــﻪری ھﻪﻣﻮو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﺎن ﺑﻜﺎ ،ھﺸـــﺘﺎ ﻋﻪﻗﯿﯿﻪﺗﯽ ﺋﯿﺌﺘﯿـــﻼفو ﭘﻜﻪوهﻛﺎرﻛﺮدن ﻟﻪ دﻧﯿﺎی ﺋﻪﻣۆدا ﻟـــﻪ ﻻی ﺋﻤﻪ ﻧﻪﭼﻪﺳـــﭙﺎوه. ﺋﻪﻣـــﻪش ھﯿـــﭻ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛـــﯽ ﺑـــﻪ ﮔﻪورهو ﺑﭽﻮﻛﯿـــﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﻪوه ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪﻜـــﻮ ﻛﻠﺘﻮورﻜﻪ ﻛﻪ ھﺸـــﺘﺎ ﻛﺎری دهوﺖو ﭘﻮﯾﺴـــﺘﻪ ﺋﻤﻪ زهﺣﻤﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺸﯿﻦو ﺋﻪوه ﺑﭽﻪﺳـــﭙﻨﯿﻦ ،ﻣﻦ ﺋﻪم دوو ﺧﺎﻪ ﺑﻪ ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرهﻛﯽ دهزاﻧﻢ ﻛﻪ ﻧﻪﯾﮫﺸﺘﻮوه ﺑﻪرهﯾﻪﻛﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﺪا ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ﭘﻜﺒﮫﻨﺮﺖ«. ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣـــﻪری ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯿـــﺰاده وهﻛﻮ ھﻪﻧـــﺪێ ﻟﻪﭼﺎودـــﺮانو ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺳﯿﺎﺳـــﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، راﺷـــﻜﺎواﻧﻪ ﺗﯿﺸـــﻚ دهﺧﺎﺗﻪﺳـــﻪر ﭘﺎواﻧﺨﻮازﯾﯽ ﺳـــﻪرﻛﺮده ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧـــﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎنو ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻗﻪوارهو ﺑﯿﭽﻢو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﺗﯿـــﯚریو ﻛﺮدهوهﯾـــﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿـــﺶ دهﺖ »ﺋﻤﻪ ھﻪر ھﻪﻣﻮو ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎنو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھﻪﻣﻮو ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧـــﯽ رۆژھﻪﺗـــﯽ ﻧﺎوهڕاﺳـــﺖ ﺟﯚری ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﻤﺎن ﻟﻪ ﺳـــﯚﭬﯿﻪﺗﻪوه وهرﮔﺮﺗـــﻮه ،ھﻪروهھـــﺎ ﻓﻪرھﻪﻧـــﮓو ﻛﻠﺘﻮوری ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯿﺸﻤﺎن ﻟﻪ ﺷﻮورهوهی ﺋﻪو ﻛﺎﺗـــﻪوه وهرﮔﺮﺗﻮوه ﻛﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﻪی
ﻛﺎرﯾﮕـــﻪری ﺧﯚﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ،ﺟﯿﻠﯽ ﯾﻪﻛﻪم ﻣﺎوهﯾﻪﻛﯽ دوورو درـــﮋ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑـــﻮوهو ﺗﻪﻧﺎﻧـــﻪت ﻟﻪﺳـــﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ﺑﻮونو ﺋﻪزﻣﻮﻧﯿﺎن ﭘﯿﻪ، ﻟﻪم ﺟﯿﻠﻪﯾﻪ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪك ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭼﺎوﭘﯚﺷﯿﺎن ﻟﺒﻜﻪﯾﻦو دهﺗﻮاﻧﻦ دهوری ﮔﻪورهﯾـــﺎن ھﻪﺑﺖ ،ﺟﯿﻠﯽ دووھﻪم واﺗﻪ ﺋﻪو ﺟﯿﻠﻪ ﻛﻪ ﺋﺴـــﺘﺎ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﻪو ﻛﺎر دهﻛﺎت ،ﺋـــﻪم ﺟﯿﻠـــﻪش ﺑﻪ رهﻧﺞو ھﻪوڵو ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ
ﭼﺎرهﻧﻮﺳـــﯽ ﺧﻪﻜـــﯽ ﺋـــﻪم ﭘﺎرﭼﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﻮرﺳﺘﺎن«. ﭘﺮﺳـــﯿﺎر ﺋﻪﻣﻪﯾﻪ ﻛـــﻪ چ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰمو ﺳـــﺎزوﻛﺎرﻚ ھﻪﯾـــﻪ ﻛـــﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺋﻪم دهﻧﮕﻪ ﭘﻪڕاﮔﻪﻧﺪهو ﭘﻪرﺗﻪوازاﻧﻪ ﺑﮫﻨﻨﻪ ﻧـــﺎو ﭼﻮارﭼـــﻮهی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯿﯿـــﻪوه؟ ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣﻪر ﺑـــﻪم ﺟﯚره وهﻣﯽ ﺋﻪو ﭘﺮﺳـــﯿﺎره دهداﺗـــﻪوه» :ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﻪ ﻟـــﻪ دهرهوهی وﺗـــﻦ ،زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻛﺎری ﻛـــﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ دهﻛﻪن ،ﺋﻪواﻧﻪش
ﻟﻪﺳﻪر ﺳﺎﻧﺘﺮاﻟﯿﺰم داﻣﻪزراوه .ﭘﺎﺷﻜﯚی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿـــﻚ ﺑﻪ ﺳـــﺎﻧﺘﺮاﻟﯿﺰﯾﯿﻪﻛﻪوه، ﺗﻪﻧﯿـــﺎ وهك ﻣﻮﺟﺎﻣﻪﻟﻪﯾـــﻪك ﺑـــﻮوه. ﺋﺴـــﺘﺎش ﺋﻤﻪ ﻟـــﻪ دهورهﯾﻪﻛﺪاﯾﻦ ﻛﻪ دﻧﯿﺎ ﮔـــﯚڕاوه ،ﻛﯚﻣﻪﮕـــﻪﻛﺎن ﮔﯚڕاون، ﺑﺰوﺗﻨـــﻪوهو ﺑﺰاﭬﯽ ﻣﻪدهﻧـــﯽ دهورﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﭘﻪﯾﺪا ﻛﺮدوهو ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿﻪ ﻛﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﻛﯚﻧـــﯽ ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ وهﻣﺪهرهوهی ﺑﺖ .ھﻪﻣﻮو ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻤﻪ دهﺑﺖ ﻟﻪم رواﻧﮕﻪﯾﻪوه ﭼﻪﺷﻨﻚ ﻟﻪ ﮔﯚڕاﻧـــﻜﺎری ﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎﻧـــﻪوه ﺑﺒﯿﻨﻦ، واﺗـــﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی ﺧﯚﯾـــﺎن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ ﺑﻜـــﻪن .ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪوهی ﻛـــﻪ ﻟﻪ دﻧﯿﺎی ﺋﻪﻣۆداو ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪی ﺗﻪﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﯿﻪ دهردی ﺗﺎراوﮔﻪﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﻮو ﺑﻪ ھﯚی ﺋﻪوه ﻛﻪ ﺑﻪرﻓﺮاواﻧﻪدا ،ﻧﺎﻛﺮێ ﻛﻠﯿﺸﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﯚن، ﯾﺎن ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪ زهﻣﻪﻧﯽ ﭘﻨﺞ ﺳـــﺎﯽ ﭘـــﺶ ،ﭘﻜﮫﺎﺗـــﻪی ﺣﯿﺰﺑـــﻚ ﺑﻪڕﻮه ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژھﻪت ﻟﻪو ﺟﯿﻠﻪ ﻛﻪ دوای ﺋﻤﻪو ﺑﺒﺮﺖ«. ﺗﺎﻛﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚو ﻣﻪدهﻧﯿﯿﻪﻛﺎنو ھﻪروهھﺎ رﻜﺨﺮاوه ﻧﺎﺣﯿﺰﺑﯿﯿﻪﻛﺎن ھﻪوڵو دوای ھﻪرهﻣﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﻛﺪاری ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه، ﺗﻜﯚﺷﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﺰاﭬﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﻛﻮرد، ﺑﻪﺷـــﻮازﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟﻪ ﺳـــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ داﺑاﯾﻦ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎن دهرﺑﺒن ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ھﺎوﺑﻪش رۆﯽ ﺋﻪوان ﭼﯚن ھﻪﺪهﺳﻪﻧﮕﻨﺪرێ؟ ﺳـــﻜﺮﺗﺮی ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟﻪ وهﻣﯽ ﺋﻪم ﭘﺮﺳﯿﺎرهدا ﺑﺰاﭬﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽو ﭘﻨﺎﺳﻪی ﻛﻮردﺑﻮونو ﻟـــﻪ دهرهوهی ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧـــﻦو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت دهﺖ ﺋﻤﻪ ﻟﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪوه دوو ﺟﯿﻠﻤﺎن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜﻪن .ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺋﻪواﻧﻪش ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ داﺑاون، ھﻪﯾﻪ ،ﯾﻪﻛﻪم ﺋـــﻪم ﺟﯿﻠﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻮارهﻛﺎﻧـــﺪا ،ھﻪر ﻟـــﻪ ﺋﻪدهﺑﻪوه ﺑﯿﮕﺮه دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﺑﻪ ﺟﯚرﻚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪیو ﺋﻤﻪﻣﺎﻧـــﺎنو ﻟﻪﺳـــﻪردهﻣﯽ ﺷﯚڕﺷـــﯽ ھﻪﺗـــﺎ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻣﻪدهﻧﯽو ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ژﻧﺎنو ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﯾـــﺎن ﺑـــﯚ ﯾﻪﻛـــﻚ ﻟـــﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﮔﻪﻻﻧـــﯽ ﺋﺮاﻧـــﻪوه )ﺳـــﺎﯽ ١٣٥٧ی ﺧﻪﺑﺎﺗـــﯽ ﻛﺮﻜﺎران ،ﺋﻪم ﺟﯿﻠﻜﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﯾﻪ ،دهﻛﺮێ ھﻪﺗﺎوی( ﻟﻪ ﭘﺸـــﻤﻪرﮔﺎﯾﻪﺗﯽو ﺧﻪﺑﺎتو ﻣﻪﯾﺪاﻧﺪا ﺑﻮوهو ﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪ ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﺪاﯾﻪو ھﻪر ﺳﻪد ﻛﻪس ،ﻧﻮﻨﻪر ﯾﺎن دهﻧﮕﻜﯽ ﻛﺎروﭼﺎﻻﻛﯿﺪا ﺑﻮونو ھﻪر ﻟﻪﺳـــﻪرهﺗﺎوه ﭘﻤﻮاﯾﻪ دهورﻜﯽ زۆر ﻛﺎرﯾﮕﻪرو ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ھﻪﺑﺖ ﻟﻪ ﺑﻪرهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺪا ،ﯾﺎن ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﺋـــﻪو ﺷﯚڕﺷـــﻪ ﺑـــﻮون ،ﺋﻪو ھﻪﯾﻪ .ﺑﻪداﺧﻪوهو دووﺑﺎره دهﺑﺖ ﺑﻢ ﻟـــﻪ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﻜﯽ ﻛﻮردی ﻟﻪ ﺗﺎراوﮔﻪدا، ﺟﯿﻠﻪ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﻪﺷـــﻜﯽ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎنو ﻛﻪ دهردی ﺗﺎراوﮔﻪﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﻮو ﺑﻪ ھﯚی ﯾﺎن ھـــﻪر ﺟﯚرﻜﯽ دی ،ﻣـــﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ﺑﻪﺷـــﻜﯿﺎن ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎن داﺑاون ،ﯾﺎن ﺋﻪوه ﻛـــﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧـــﯽ رۆژھﻪت ﻟﻪو ﺋﻪﮔﻪر ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژھﻪت ﻟﻪ دهرهوهی وﺗﻦ .ﺟﯿﻠﯽ دووھﻪم ﺋﻪو ﺟﯿﻠـــﻪ ﻛﻪ دوای ﺋﻤـــﻪو دوای ھﻪرهﻣﯽ ﻟﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪوه رﻜﺒﻦو ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻪ ﺟﯿﺪی ﺟﯿﻠﻪﯾﻪ ﻛﻪ دهﺗﻮاﻧـــﻢ ﺑﻢ ﻟﻪم دهﯾﻪی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﻛﺪاری ﭘﻜﮫﺎﺗﻮوه ،داﺑاﯾﻦ ،ﻛﺎرﻚ ﻟﻪ ﻧـــﻮ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻜﻪن ،دهﺑﺘﻪ ﺋﻪﺧﯿـــﺮی ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﺑـــﻪم ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﯿـــﻪوه ھﯿـــﭻ ﺑﯾﺎرﻜﯽ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﻜﯽ ﺑﺎش .ﺋﺴﺘﺎ زۆرﺑﻪی ﺋﻪواﻧﻪ ﺋﺮاﻧـــﺪا ،ﻟﻪﻧـــﺎوهوه ﺳـــﻪرﯾﮫﻪﺪاوه ،ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﺣﯿﺰﺑـــﻪ ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﻪو رﻜﺨﺮاوه ﻛﻮردﯾﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﺋـــﻪم ﺟﯿﻠـــﻪ ﺟﯿﻠﻜﻪ ﻛـــﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺑﻪ ﺑـــ ﺋـــﻪوان ﻧﺎﺗﻮاﻧـــﺖ ﺟﺒﻪﺟ وﺗﻪ ﺟﯿﺎوازهﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷـــﺪارو ﺋﻪﻧﺪاﻣﻦ، رۆﺷـــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺧﯚﯾـــﺪا ھﻨﺎوهو ﺑﻜﺮﺖ .ھـــﻪر ﺋﺴـــﺘﺎ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪنو رﻜﺨـــﺮاوه ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧﻪ دهوری ﻛﺎرﯾﮕﻪری ھﻪﺑﻮوهو ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷـــﻮر ﺣﻜﻮﻣﻪﺗﯽ ھﻪرﻢو ﻛﻪ ﺑـــﯚ ﻓﻪرھﻪﻧـــﮓو زﻣـــﺎنو ﺋﻪدهبو ﻣﻪدهﻧﯽو ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﺪا ﺑﻪﺷـــﺪارﺑﻮوه ،ﻟﻪ دوو ﺣﯿﺰﺑﻪ دهﺳـــﻪﺗﺪارهﻛﻪ ،ﺧﻪرﯾﻜﻦ ﺳﯿﺎﺳـــﻪﺗﯽ ﻛﻮردی ﻛﺎردهﻛﻪن ،دهﺑﺖ ژنو ﻟﻪﭘﯿﺎو ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎت ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳـــﯽ ﺑﯿﺮﻟﻪوهدهﻛﻪﻧﻪوه ﻛـــﻪ ﭼﯚن ﺧﻪﻜﺎﻧﯽ ھﻪﻗﯽ دهﻧﮕﯿﺎن ﺑﺪهﯾﻨﻪوهو ﺑﻪﺷـــﺪارﯾﺎن ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون .ﻣﻦ ﭘﻤﻮاﯾﻪ ھﻪر دوو ﺟﯿﻞ دﯾﻜﻪ ﺑﻪﺷـــﺪاری ﺑﺪهن ﻟﻪ ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻟﻪ ﺑﻪرهﯾﻪﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺪا«. ﻟﻪم ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﻪدا ﺟﮕﻪو ﭘﮕﻪی ﮔﻪورهو ﻛﺎرو ﭼﺎرهﻧﻮﺳـــﯽ وﺗﻪﻛـــﻪداو ﻟـــﻪ ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ھﻪوﯽ ﺋﻪوه
دراوه ﻛـــﻪ ﺑﻪرهﯾﻪﻛـــﯽ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗـــﻮوی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﭘﻜﺒﮫﻨﺪرـــﺖو ﻧﻪﻛﺮاوه. ﺳـــﻜﺮﺗﺮی ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟﻪﻣﺒﺎرهﯾﻪوه رای واﯾﻪ ﻛﻪ »ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎن راﯾﺎن ﻟﻨﻪﺑﻮوهو ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺗﻪواﻓﻮﻗﯿﺎن ﻧﻪﺑﻮوه ،ﺧﻪﻜﯽ ﭘﻪڕاﻛﻪﻧﺪه ﭼﯚن دهﺗﻮاﻧﺖ ﺋـــﻪو ﻛﺎره ﺑﻜﺎت؟ ﺋﻪو ﺧﻪﻜﻪ ﭘﻪڕاﻛﻪﻧـــﺪه ﭼﯚن دهﺗﻮاﻧﺖ ﻟﻪ ﺧﯚی دﻨﯿـــﺎ ﺑﺖ ﻛﻪ ﺑﺖو ﻛﺎر ﺑﻜﺎتو ﺗﻪﻧﮫﺎ ﺑﺰاﻧﺖ ﻛﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎن ﻟﻪﮔﻪﯿﺪان ﯾـــﺎن ﻧﺎ؟ دﯾﺎره ﺋـــﻪوه ﻧﺎﺑﺖ .دهﻛﺮﺖ زۆرﻛﻪس ھﻪﺑﺖ ﻛﻪ ﻟﻪﺳـــﻪرﻛﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿﺸـــﺪا ﺑـــﻦ ،ﺑـــﻪم ﺑـــﻪ ﺑ ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﺎﺗـــﯽ ﻣـــﺎدیو ﻣﻪﻋﻨـــﻪوی ﺋﻪوه ﺳـــﻪرﻧﺎﻛﻪوﺖ« .ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣﻪر ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ ﭘﺸـــﺘﺮ ھﻪوﯽ ﺋﻪوه درا ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚ ﺣﯿﺰﺑﻚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮﺖ، وهك ﺟﻪﻣﺎوهری ﻛﻮردهﻛﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺗﺎران ﻛـــﻪ ﺟﻪﻣﺎوهرﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﯚ ﻛﯚﻛـــﺮدهوه ،ﺑﻪم ﺋـــﻪوهش ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺒﺘﻪ ﺋﻪﺘﻪرﻧﺎﺗﯿﭭﻜـــﯽ ﺟﯿﺪی ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻪ ھﻪﻣﺎھﻪﻧـــﮓ ﻧﻪﺑﻮو ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧـــﺪاو ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎﻧﯿـــﺶ ﭘﻜﻪوه ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻜﯿﺎن ﻧﻪﺑﻮو ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺎﻧﺪا. ﺟﻪﺧﺘﯿﺶ ﻟﻪﺳـــﻪر ﺋﻪوه دهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ »ﯾﺎن دهﺑﺖ ﺑﺎﺳـــﯽ ﺑﻪره ﻧﻪﻛﻪن ﯾﺎن ﺋﻪﮔﻪر ﺑﺎﺳﻜﺮا دهﺑﺖ ﺑﻪ ﺗﻪواﻓﻮق ﺗﯿﺪا ﻛﺎر ﺑﻜﺮـــﺖ .واﺗﻪ ﻛﯚدهﻧﮕﯽ دهوﺖ ﺑﯚ ﺑﯾﺎری ھﺎوﺑﻪشو دهﻛﺮﺖ ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﺪرﺘﻪ دهﻧﮕﻪ ﻧﺎﺣﯿﺰﺑﯿﯿﻪﻛﺎن«. ﭘﺸـــﻨﯿﺎرﻚ ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ھﺎوﺑﻪش ﺧﺮاوهﺗـــﻪ ﺑﻪردهم رای ﮔﺸـــﺘﯽ ،ﺟﮕﺮی ﺳﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،داوای رﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧـــﯽ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕـــﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽ رۆژھﻪﺗـــﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻛـــﺮدوه ﻛﻪ ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﯾـــﻪك ﺑـــﺖ ﻟﻪ ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺑـــﻪ ﺋﻪزﻣﻮنو ﭼﺎﻻﻛﭭﺎﻧﻪ ﻧﺎﺳـــﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﻣﻪدهﻧﯽو ﺣﯿﺰﺑﯽ .ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻪم ﭘﺸـــﻨﯿﺎره دهﺗﻮاﻧـــﺖ ﺋﺎﺘﻪرﻧﺎﺗﯿﭭـــﻚ ﺑـــﺖ ﺑﯚ ﺑﻪرهی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ؟ ھﺎوڕێ ﻋﻮﻣﻪری ﺋﯿﻠﺨﺎﻧﯽ زاده ﺑﻪم ﺟﯚره وهﻣﺪهداﺗﻪوه: »ﺋﻪوهش ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪك ﻟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﻪدا دروﺳـــﺖ ﻧﺎﻛﺎتو دهﺑﺖ ﺣﯿﺰﺑـــﻪﻛﺎن ﻟﻪﺳـــﻪری ﺳـــﺎﻏﺒﺒﻨﻪوه، ﻣﺎدام ﺣﯿﺰﺑﻪﻛﺎن ﻧﻪﺑﻦو ﻟﻪﺳـــﻪری ﺳﺎغ ﻧﻪﺑﻮوﯾﻨﻪوه ،دروﺳﺖ ﻧﺎﺑﺖ«.
ﻧﯿﺘﺸﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﺗﺮﯾﻦ ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪی دوو ﺳﻪد ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوو ﺋﺎ :ﮐﯿﺎرهش درهﺧﺸﺎن ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﯾﻪﻛــــﻚ ﻟــــﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﺗﺮﯾﻦ ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ دوو ﺳــــﻪد ﺳــــﺎﯽ دواﯾﯽ ﺑــــﻮوه ،ﻧﻔﻮزی ﺋﻪو ﻛﻪﻣﺘﺎزۆر ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷــــﻮﻨﻚ ،ﻟﻪ ﺋﻪدهﺑﯿــــﺎتو ھﻮﻧﻪرهوه ﺗــــﺎ ﻓﻪﻟﺴــــﻪﻓﻪو ﺳﯿﺎﺳــــﻪتو ﺋــــﺎﻛﺎر ﺑﻪرﭼﺎودهﻛﻪوــــﺖ ،دهﻛﺮــــﺖ ﺑﯿــــﻦ ﺋﻪﻧﺪﺸــــﻪی رۆژﺋﺎواو ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺠﺎ ﺳﺎﯽ دواﯾﯽ ﺋﻪﻧﺪﺸﻪ ﻟﻪﺳﻪراﺳﻪری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺷﺎرﺳــــﺘﺎﻧﯽ ،ﺑــــﻪ ﺷــــﻮهﯾﻪك ﻟﻪ ژﺮ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺋﻪودا ﺑﻮوه. ﺳﻪرهﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪك ﻛﻪ ﻧﯿﺘﺸﻪ، رۆژﺋﺎوای ﻟﻪو رۆژﮔﺎرهدا ﻟﻪﮔﻪڵ رووﺑﻪڕوو دهدی ،ﻗﻪﯾﺮاﻧﻜﯽ ﻛﻠﺘﻮریو ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﻪك ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﻪو ﻛﻮرﺗﻜﺮاوهﻛﻪی ﻟﻪ رﺳﺘﻪی »ﻣﻪرﮔﯽ ﺧــــﻮداو ﺑﻪرﺟﻪﺳــــﺘﻪﺑﻮوﻧﯽ »ﻧﯿﮫﯿﻠﯿــــﺰم« ﺑﻪﯾﺎن دهﻛﺮد .ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﺑﻪوه ﮔﻪﯾﺸــــﺘﺒﻮو ﻛﻪ ﺑﯿﺮی ﻛﻼﺳــــﯿﻜﯽ دﯾﻨﯽو ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻜــــﯽ ﺋﻌﺘﺒﺎری ﻧﻪﻣﺎوهو ﺑﯚﺷــــﺎﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪﺟﮫﺸﺘﻮه ﻛﻪ زاﻧﺴﺘﯽ ﻧــــﻮێ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ ﭘــــی ﺑﻜﺎﺗــــﻪوهو ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــــﺘﻨﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪت ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑوای ﺋﻪو ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻪﺗﺮﺳــــﯿﻪﻛﯽ ﺟﯿﺪﯾــــﺪا ﺑــــﻪرهوڕوو ﺑــــﻮو ،دهﺑﺖ ﺑﯚ رواﻧﮕﻪ دﯾﻨﯽو ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو، ﺟﻨﺸﯿﻨﻚ ﺑﺪۆزرﺘﻪوه. ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺘﻪ ،ﺋﻪو ﻟﻪﺳــــﻪرهﺗﺎدا ﻟﻪﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ) ،ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮون ﺗﺮاژدﯾﺎ( ،روو ﻟﻪھﻮﻧﻪری ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﻛﻪوﻧﺎرا دهﻛﺎتو ﺑــــﻪو دهرهﻧﺠﺎﻣــــﻪ دهﮔﺎت ﻛﻪ ﻛﻠﯿﻠﯽ ﺷــــﻜﯚﻓﺎﺑﻮوﻧﯽ دووﺑﺎرهی ﻣﺮۆﭬﯽ ﻣﯚدﺮن ﻛﻪ ﻟﻪ دﺪاری دﯾﻨﯽو دﻨﯿﺎﯾﯽ ﻋﻪﻗــــﯽو ﻛﺮدهﯾــــﯽ ﻣﻪﺣــــﺮوم ﺑﻮوه، دهﺑﺖ ﻟﻪ ھﻮﻧــــﻪردا ﺑﺒﯿﻨﺮﺘﻪوه .ﺑﻪم
ﻟــــﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ دواﺗﺮﯾﺪا ،ورده ورده ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﺋﺎراﺳــــﺘﻪی دهﮔﯚڕﺖو زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪھﻮﻧﻪرو زﻣﺎﻧﻨﺎﺳﯽ ﻣﮋووﯾﯽ ﻛﻪ ﺑﻮاری ﭘﺴﭙﯚڕﯾﯿﻪﻛﻪی ﺑﻮو ،روو ﻟﻪ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪو ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ رهﺧﻨﻪ ﺋﺎﯚزه ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﻛﻠﺘــــﻮریو رۆﺷــــﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻪﻛﺎن دهﻛﺎت. ﻟﻪم دهورهﯾﻪدا ﻛﻪ ﻟﻪ راﺳــــﺘﯿﺪا دواﯾﯿﻦ ﺳــــﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺋﻪوﺑﻮو، ﭘــــﺶ ﻟﻪوهی ﻟــــﻪ ﺳــــﺎﯽ ١٨٨٩ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺷﺖ ﺑﺖ ،ﻧﯿﺘﺸﻪ ﭘﻮﺧﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧــــﯽ ﺧــــﯚی ﻟﻪواﻧــــﻪ »وای وت زهردهﺷــــﺖ« ،ﺋﻪو ﭘــــﻪڕی ﭼﺎﻛﻪو ﺧﺮاﭘﻪو ...ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪ .ﻟﻪو ﻧﻮﺳﺮاواﻧﻪﯾﺪا دهﺑﯿﻨﺮــــﺖ ﻛﻪ ﺋــــﻪو ﺑــــوای واﯾﻪ ﺑﯚ زاﺒﻮون ﺑﻪﺳﻪر ﻧﯿﮫﯿﻠﯿﺰمو ﭘﻮﭼﮕﻪراﯾﯽ، ﺗﻪرﻛﻜﺮدﻧــــﯽ رواﻧﮕــــﻪ رهھﺎﺧﻮازهﻛﺎﻧﯽ دﯾﻨﯽو ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻜــــﯽ ﺑﻪس ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ دهﺑﺖ ﻟﻪ رواﻧﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮﻮه ﻟﻪ ژﯾﺎنو ﺟﯿﮫﺎن ﺑواﻧﺮﺖ .ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﻧﯿﺘﺸﻪ ﻟﻪ »ﻣﻪرﮔﯽ ﺧﻮا« ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا ﺋﺎواﺑﻮونو ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ﻣﻪرﮔﯽ دﯾﺪﮔﺎی ﻣﻪﺳﯿﺤﯽو ﺋــــﺎﻛﺎری ﻣﻪﺳــــﯿﺤﯿﯿﻪ ﻟﻪﻣــــﻪڕ ژﯾﺎنو ﺟﯿﮫﺎن .ﺋــــﻪو دهﺖ ﺋــــﻪم ﺟﻪﻧﺎﯾﻪﺗﻪ ﮔﻪورهﯾﻪ )ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺧﻮدا( ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎن رووﯾﺪاوه ،ﺑﻪم ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ھﻪواﻪﻛﻪی ﺑﻪ ﺋﻤﻪ ﻧﻪﮔﻪﯾﺸــــﺘﻮهو ﺋﻪم رووداوه ھﻪم ﺑﻪ رووداوﻜﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ دهزاﻧﺖو ھﻪم ھﻪﻜﻪوﺗﻜﯽ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﯽ، ﺑﻪ ﺑوای ﺋﻪو دهﺑﺖ ﺋﻪم رووداوه وهك ﺳــــﻪرﭼﺎوهو ژﺪهر ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮﺖو ﺑهﺣﻤﺎﻧﻪو ﻟﻪ رﯾﺸﻪوه ھﻪﻣﻮو ﺷﺘﻚ، ﻟﻪواﻧﻪ ﺣﻪﯾﺎتو ﺟﯿﮫﺎنو ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆڤو ﻣﻪﻋﺮﯾﻔﻪو ﺋﺎﻛﺎرو ﺑﻪھــــﺎﻛﺎن ،ﻟﻪ ﻧﻮﻮه ﭘﺪاﭼﻮﻧﻪوهی ﭘﺪاﺑﻜﺮﺖ. ﻧﯿﺘﺸــــﻪ رهﺧﻨﻪﯾﻪﻛــــﯽ ﺗﻮﻧــــﺪ ﻟــــﻪ
ﻓﻪﯾﻠﻪﺳــــﻮﻓﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘــــﺶ ﺧــــﯚیو ھﺎوﭼﻪرﺧــــﯽ ﺧــــﯚی دهﮔﺮــــﺖو ﻟــــﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﻪوه ﻟﻪ ﻓﯿﻜﺮی ﺳــــﻪرهﻛﯽ ﺋﻪوان دوور دهﻛﻪوﺘﻪوه .ﺷــــﻮهی ﻧﻮﺳﯿﻨﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻛﺸــــﻪی دهركو ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﻧﻮﺳــــﺮاوهﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮدهﻛﺎت ﻛﻪ زۆرﺟﺎر ﻟﻜﯚﻪراﻧــــﻪو ﺑﻪﺑﻪﮕــــﻪو زۆرﺟﺎرﯾﺶ ﺟﻪدهﻟــــﯽو ﺟﺎروﺑﺎرﯾــــﺶ ﺑﻪﺷــــﻮهی ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﻪ دهﻧﻮﺳــــﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺳﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘ دهﻛﺎت ﻟﻪ ﺋﯿﺴﺘﯿﻌﺎرهی ﺋﻪدهﺑﯽ. ﺑﻪ ﮔﺸــــﺘﯽ ﺳــــ ﺟﻮر ﻟﻪ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪ ﻧــــﻮان ﻓﻪﯾﻠﻪﺳــــﻮﻓﺎن ﻟﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ھﻪﯾــــﻪ .ھﻪﻧــــﺪێ ﻛــــﻪس ﺋﻪوﯾــــﺎن ﺑﻪ ﺟﯿــــﺪی ﻧﻪﮔﺮﺗــــﻮهو ﭘﯿﺎن واﯾــــﻪ ﻛﻪ ﻧﻮﺳــــﺮاوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﻪك ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻣﻪرﮔﯽ ﻓﯿﻜــــﺮی دﯾﻨــــﯽو ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻜﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮ ﻧﻮﻨﻪری ﻣﻪرﮔﯽ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪﯾﺸﻪو ﺧﻮدی ﺋﻪوﯾﺶ ﻧﯿﮫﯿﻠﯿﺴــــﺘﻜﯽ ﺗــــﻪواو ﻋﻪﯾﺎره ﻛﻪ دهﯾﻪوــــﺖ ﺑﻪ ﺷــــﻮازی ﺋﻪدهﺑﯽ، ﺋﻪﻧﺪﺸــــﻪ ﻣﺮۆﭬﯿﯿــــﻪﻛﺎن ﻟــــﻪ ﻗﻪﯾﺪی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﻮهﻧﺪﯾﺪار ﺑﻪ ﻣﻪﻋﺮﯾﻔﻪو ﺣﻪﻗﯿﻘــــﻪت رزﮔﺎر ﺑــــﻜﺎت .ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﺑــــﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪوه ﺋﻪوﯾــــﺎن ﺑﻪﺟﯿﺪی وهرﮔﺮﺗﻮهو ﺑواﯾﺎن واﯾﻪ ﻛﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﺑﻪ ﺳﻪرﻣﻪﺷﻘﻚ ﻛﻪ داوﯾﻪﺗﯽ ،ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺎﺳﺪا ﻓﻪﻟﺴــــﻪﻓﻪی ﺑﻪ رﮕﺎﯾﻪﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﺮدوهو ﺷــــﻮهی رواﻧﯿﻨﯽ ﺋﻪو ﺑﯚ ﻣﻪﺳــــﻪﻟﻪی ﺣﻪﻗﯿﻘــــﻪتو ﻣﻪﻋﺮﯾﻔﻪ ،ﺗﺎﻗــــﻪ رﮕﻪی زاﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﻧﯿﮫﯿﻠﯿﺰﻣﺪا. ﺗﮕﻪﯾﺸــــﺘﻨﻜﯽ ﻗﻮﺘــــﺮ ﻛــــﻪ ﺧﻮدی ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﭘﺎش ﺋﯿﻨــــﻜﺎری ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮاو ﺟﻪوھﻪرﯾﻪﺗﯽ رۆح ﭘﯽ ﮔﻪﯾﺸﺖ ،ﻟﻪدوو ﺋﻪﺳــــﯽ ﺳــــﻪرهﻛﯿﺪا ﻛﻮرﺗﺪهﻛﺮﺘﻪوه: ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن ﺋﯿﺮادهی روو ﻟﻪدهﺳــــﻪتو، ﺋﻪوﯾﺘﺮ ﮔﻪڕاﻧﻪوه ﯾﺎن دووﭘﺎت ﺑﻮوﻧﻪوهی
ﺋﻪﺑﻪدی .ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ دهرﺑﺎرهی ھــــﻪر ﯾﻪك ﻟﻪم دواﻧــــﻪ دهﺖ ﺑﻪ ھﭻ ﺷــــﻮهﯾﻪك رۆﺷــــﻦو ﺧﺎﯽ ﻟﻪ ﮔﻮﻣﺎن ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑــــﻪم ﺑﻪڕواﻪت ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺖ ﻟﻪ ﺋﯿــــﺮادهی روو ﻟﻪدهﺳــــﻪت ﺋﻪوهﯾــــﻪ ﻛﻪ ھﻪر ﺑﻪﺷــــﻜﯽ ﺑﭽﻮك ﻟﻪ ﺳﺮوﺷﺖ ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ﺟﻮوﻪو ﺣﻪرهﻛﻪﺗﺪاﯾﻪو ﻟﻪ ھﻪوﯽ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﭼﺎو ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻪﺷــــﻪﻛﺎﻧﯿﺘﺮداﯾﻪ .ﺋﻪم وزه ﺣﻪﯾﺎﺗﯿﯿــــﻪ ﻟﻪ ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎﻧــــﺪا دهﺗﻮاﻧﺖ ﺷــــﻮازﮔﻪﻟﯽ ﺟﯚراﺟﯚر ،وهك ﺳﺎزﻧﺪهو وﺮاﻧﻜﻪر ،ﭘﻪﯾﺪا ﺑﻜﺎت ﻛﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺷــــﻜو ﺷــــﻮازاﻧﻪ ،داﻣــــﻪزراوه ﺳﯿﺎﺳــــﯿﯿﻪﻛﺎنو ﻣﻪزھﻪﺑﻪﻛﺎنو ھﻮﻧﻪرو ﺋﻪﺧﻼقو ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪﯾﻪ .ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی دووﭘﺎت ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪﺑﻪدﯾﯿﺶ ﺑﻪڕواﻪت ﻟﻪﺳﻪر ھﻪﻣﺎن ﺗﻪوهر دهﮔﻪڕﺖو ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﯽ رواﻧﯿﻨﯽ ﭘﯚزهﺗﯿﭭﺎﻧﻪو ﺟﻪﺧﺘﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر ژﯾﺎن ،ﺳﻪرهڕای ھﻪﻣﻮو ﺑﻪرزیو ﻧﺰﻣﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ. ﯾﻪﻛﻜﯽ ﺗــــﺮ ﻟﻪ ﻓﯿﻜﺮهﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﺳــــﻪر ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪانو ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﭘﺎش ﺧﯚﯾﺪا ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﯽ ﻗﻮﯽ داﻧﺎ، ﭼﻪﻣﻜﯽ »ﺳــــﻮﭘﺮ ﺋﯿﻨﺴﺎن« ﯾﺎن »ﺑﺎن ﻣﺮۆڤ«ه ،ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﯽ دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﮕﻪﻟﻜﯽ ﻧﺎوازهو ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪڕووی ﺳــــﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽو ﻟﮫﺎﺗﻮوﯾﯽو ﺳﻪرﺗﺮ ﻟﻪ ﺋﺎﺳــــﺘﯽ »ﺟﻪﻣــــﺎوهری ﺋﺎژهﺌﺎﺳــــﺎ« ﯾﺎن )ﻋــــﻮام ﻛﺎﻻﻧﻌﺎم( ﻛﻪ ﺑﻪ ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ »ﺳــــﻪروهرﯾﯽ« )ﺑــــﻪ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﺋﻪﺧﻼﻗــــﯽ ﻧﺰﻣﯽ ﻛﯚﯾﻠﻪﯾــــﯽ( ،رازﻨﺮاو ﺑــــﺖ .ﺑــــﻪ ﮔﺸــــﺘﯽ ﻟﻪ ﺳــــﻪدو ﭼﻪﻧﺪ ﺳــــﺎﻚ ﻛﻪ ﻟﻪ دوای ﻣﻪرﮔﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﺗﭙﻪڕدهﺑﺖ ،دهﻛﺮﺖ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻮاردهورهدا داﺑﻪش ﺑﻜﻪﯾﻦ:
.١ﻟﻪﺳــــﻪرهﺗﺎی ﺳــــﻪدهی ﺑﯿﺴﺘﻪم ﺗﺎ ﺳــــﻪرهﺗﺎی ﺷــــﻪڕی دووی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ .٢ ،١٩٣٩دهورهی ﺷــــﻪڕی دووی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ .٣ ،ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷــــﻪڕی دووی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دهﯾﻪی ١٩٦٠و.٤ ، ﻟﻪ دهﯾﻪی ١٩٧٠ﺗﺎ ﺋﻪﻣۆ. ﻟﻪ دهورهی ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دوھﻪم ﺑﻪ ھــــﯚی ﻛﻪﻜﻮهرﮔﺮﺗﻨﯽ رژﯾﻤﯽ ھﯿﺘﻠﻪری ﻟﻪ ھﻪﻧﺪــــﻚ ﻟﻪ ﭼﻪﻣﻜﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻟــــﻪ ﺧﺰﻣــــﻪت ﺗﯿﯚرﯾﯿــــﻪ ﺗﯚﺗﺎﻟﯿﺘﻪریو رهﮔﻪزﭘﻪرهﺳــــﺘﺎﻧﻪﻛﺎن ،ﺟﯚرﻜــــﯽ رهﺷــــﺒﯿﻨﯽو ﺑﺪهﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ دروﺳــــﺖ ﺑﻮو ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟــــﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی زﻣﺎﻧﺪا .ﺑﺠﮕﻪ ﻟﻪو دهورهﯾﻪ، ﻟﻪﺳﻪراﺳﻪری ﻧﯿﻮهی ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴــــﺘﻪم ھﻪژﻣﯚﻧﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﺑﻪﺳــــﻪر ﺣﻪﯾﺎﺗﯽ رۆﺷــــﻨﺒﺮﯾﯽ ﺋﻪوروﭘﺎ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ رهھﻪﻧﺪﻜــــﯽ ﺋﻪدهﺑﯽ ﺑﻮو .ﻛﻪﺳــــﺎﻧﻚ ﮔﺎﺑﺮﯾﻠﻪ ،داﻧﯚﻧﺘﺴــــﯿﯚو ﺳﺘﯿﭭﻦ ﮔﺌﯚرگ، ﺋﻪوﯾﺎن ﺗﺎ ﻣﻪﻗﺎﻣﯽ ﭘﻐﻪﻣﺒﻪری ﮔﻪﯾﺎﻧﺪو ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷﻮﻨﻚ ﻟــــﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋﻪوروﭘــــﺎ ،ﻟﻪ ﺗﯚﻣﺎس ﻣﺎﻧــــﻪوه ﺗﺎ ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯿﺴــــﺘﻪﻛﺎﻧﯽ روسو ھﺮﻣﺎن ھﺴﻪو ﺑﺮﻧﺎردﺷﺎو ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﻣﻮﺳــــﯿﻘﺎرهﻛﺎن وهك ﻣﺎﻟﺮو ﺷﺘﺮاوس، ﺑﻪرﭼﺎودهﻛﻪوﺖ. ﭘﺎش ﺷــــﻪڕی دووی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎزاڕﮔﻪرﻣﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا وهك ﻛﺎرداﻧﻪوﯾﻪﻛﯽ راﺳــــﺘﻪوﺧﯚی ﯾﺎن ﻧﺎڕاﺳــــﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪ راﭬــــﻪی ھﺎﯾﺪﮔﻪر ﻟﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﺑﻮو .ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی ﮔﻪورهی واﺘﺮ ﻛﺎﻓﻤﻪن ،ﻓﻪﯾﻠﻪﺳﻮﻓﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪدهﯾﻪی ١٩٥٠ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻧﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺳــــﯚﻧﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻧــــﻮێ ھﯿﺪاﯾﻪت ﻛﺮد. ﺋﻪو دهﯾﻮﯾﺴــــﺖ ﺑﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧﺒﺪات
ﻛﻪ دهرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﺷــــﻨﯽ ﺧﯚﯾــــﺪا رووداوﻜﯽ ﮔﻪورهی ﻣﮋووﯾﯿﻪو ﺋﻪﻧﺪﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو دهﺑﺖ ﻧﻪك ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯿﺮو ھﺰری ﯾﻪك ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﺎن ﻓﻪﯾﻠﻪﺳــــﻮﻓﺎن، ﺑﻪﻜــــﻮ دهﺑــــﺖ ﺑﯿﺮو ھــــﺰری ھﻪﻣﻮو ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﺧﯚﯾﻪوه ﺳﻪرﻗﺎڵ ﺑﻜﺎت .ﺑﻪ ﺑوای ﺋﻪو ﺋﯿﺮادهی روو ﻟﻪ دهﺳﻪت ﻛﻪ ﻧﺎوهﻛﯽ ﻣﻪرﻛﻪزی ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪی ﻧﯿﺘﺸﻪﯾﻪ، ﭘﺮهﻧﺴﯿﭙﻜﯽ ﻧﺎﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﻛﻪی زاﺒﻮﻧﯽ ﺷﻪﺧﺴــــﯽو وﺟﻮدﯾﯿﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﺧــــﯚو دۆزﯾﻨﻪوهی دووﺑــــﺎرهی ﺧﻮده. ﺋــــﻪو وﻨﻪﯾﻪی ﻛﻪ ﻛﺎﻓﻤﻪن ﻟﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ﻛﺸﺎﯾﻪوه ﻛﺎرﯾﮕﻪرﺗﺮﯾﻦ وﻨﻪی ﻧﯿﺘﺸﻪ ﻟــــﻪ دهﯾﻪﻛﺎﻧــــﯽ ١٩٦٠ ،١٩٥٠و ١٩٧٠ ﺑﻮو. ﻟﻪ رووی ﻣﮋووﯾﯿــــﻪوه رهﻧﮕﻪ ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯿﻦ ﺧﺎﯽ وهرﭼﻪرﺧﺎن ﻟﻪ ﻧﯿﺘﺸﻪﻧﺎﺳﯽ، رووداوه ﭼﺎرهﻧﻮﺳﺴــــﺎزهﻛﺎﻧﯽ ﺳــــﺎﯽ ١٩٦٨و ﺷﯚڕﺷــــﯽ ﺧﻮﻨــــﺪﻛﺎران ﻟــــﻪ ﻓﻪراﻧﺴــــﻪ ﺑﻮو .ژﯾﻞ دوﻟﻮز ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ١٩٧٣دهﻧﻮﺳﺖ »ﺋﻪﮔﻪر ﭘﺮﺳﯿﺎرﺑﻜﻪن ﭼﯽ ﺑﻪﺳــــﻪر ﻧﯿﺘﺸــــﻪدا ھﺎﺗﻮوه ،وهم دهدهﻣــــﻪوه ﻛــــﻪ ﺑﭽــــﻦ ﺑــــﯚﻻی ﺋﻪو ﮔﻪﻧﺠﺎﻧــــﻪی ﻛﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ دهﺧﻮﻨﻨﻪوه. ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺋﻪﻣۆ ﮔﻪﻧﺠﺎن ﻟﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪدا ﻛﻪﺷــــﻔﯽ دهﻛــــﻪن ﺟﯿﺎواز ﻟﻪوﺷــــﺘﻪﯾﻪ ﻛــــﻪ ﻧــــﻪوهی ﻣــــﻦ ﻛﻪﺷــــﻔﯽ دهﻛﺮد. دهﭘﺮﺳﻦ ﻣﻮﺳــــﯿﻘﺎرهﻛﺎنو وﻨﻪﻛﺸﺎنو ﻓﯿﻠﻤﺴــــﺎزاﻧﯽ ﮔﻪﻧﺞ ﺑﯚﭼــــﯽ ﮔﯿﺮۆدهی ﻧﯿﺸــــﺘﻪ ﺑﻮوه؟ وهﻣﻪﻛﻪی ﺋﺎﺳــــﺎﻧﻪ. ﻧﻪوهی دهﯾﻪی ١٩٨٠ﺑﯿﻨﯽ ﻛﻪ ﻧﯿﺘﺸــــﻪ ھﻪﻣﺎن ﺋﻪو ﭘﻐﻪﻣﺒﻪره دژه ﻛﻠﺘﻮرﯾﯿﻪﯾﻪ ﻛــــﻪ ﺑﻪدواﯾﺪا دهﮔﻪڕانو دهﺑﺖ ﺑﻨﻪﻣﺎی ﻓﯿﻜﺮی دﻪڕاوﻛــــو ﻧﯿﮫﯿﻠﯿﺰم ﻟﻪ ﺋﻪودا ﺑﺒﯿﻨﻨﻪوه«.
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ
dwaroj@komala.eu
ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﻤﻪو ﻛﺸﻪی ﻧﺎﻣﻮوس ﭘﻪرﺳﺘﯽ روﻧﺎك ﺋﻪﺣﻤﻪدی دهردو ﺋﺎزارهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﻮوس ﭘﻪرهﺳﺘﯽ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﻛﺸﻪ ﺳﻪرهﻛﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮ ﺋﻪو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﺎﻧﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺳـــﻮﻧﻨﻪتو ﺋﺎﯾﯿـــﻦو ﻓﻪرھﻪﻧﮕـــﯽ ﭘﯿﺎوﺳـــﺎﻻری ﺗﯿﺪا ﺑﻪردهواﻣﻪو ﺋﺮان ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو وﺗﺎﻧﻪﯾﻪ .ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن زۆرﻚ ﻟـــﻪ ژﻧﺎﻧـــﯽ ﺋﺎزادﯾﺨـــﻮازی ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺮانو ﺟﯿﮫﺎن ،ﻟﻪ ﺑﺎرهی ﺋﻪم ﻛﺸﻪﯾﻪو ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳـــﻪر ژﯾﺎﻧﯽ ژﻧﺎنو ﻛﭽﺎﻧﯽ ﻻو ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﺋﺮانو وﺗﯽ دراوﺳـــ، ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ زۆر ﻧﻮﺳﺮاوهو ﮔﻪﻟﻚ ﻗﺴﻪو ﺑﺎس ﻛـــﺮاوه .ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛـــﯽ دﯾﻜﻪوه ﺧﻪﺳﺎرﻧﺎﺳـــﻪﻛﺎنو ﻛﯚﻣﻪﻨﺎﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯿـــﺶ ،ﺑﺎﺳـــﯽ ﺋﻪم ﻣﻪﺗﺮﺳـــﯿﻪ ﮔﻪورهﯾـــﺎن ﻛـــﺮدووه ﻛـــﻪ ﻧﺎﻛـــﺮێ ﭼﺎوﭘﯚﺷـــﯽ ﻟ ﺑﻜﻪﯾﻦ .ﺑـــﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ دوﻛﺘﯚر ﺳـــﻪﯾﺪ ﺣﻪﺳـــﻦ ﺣﻮﺳﻨﯽ، ﺧﻪﺳﺎرﻧﺎﺳﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽو ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻟﮋﻧـــﻪی ﻋﯿﻠﻤﯽ زاﻧﻜﯚ ﻟـــﻪم ﺑﺎرهﯾﻪ ده :ﻛﻮﺷـــﺘﻨﯽ ژﻧـــﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان، ﺑﻪ رادهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو زﯾﺎدی ﻛﺮدووه. ﺑﻪﺷـــﻜﯽ ﺑﻪرﭼـــﺎو ﻟـــﻪم ﻗﻪﺗﻧﻪ، ﻗﻪﺗﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯿﻪ ﻛﻪ ھﺎوﺳﻪرهﻛﺎن، ﻛﭽـــﺎنو ﺧﻮﺷـــﻜﻪﻛﺎن دهﻛﯚژرﻦ. ھﻪروهھﺎ ده :ﺑﻪم ﺟﯚره زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٧٠دهرﺳﻪدی ﻗﻪﺗﻪﻛﺎن ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛﭻ ،و ٣٠دهرﺳﻪدﯾﺸﯽ ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛﻮڕه .ﻟﻪ ﺳﻪدا ٧٠دهرﺳﻪد ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛﭻ ،ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی ﻛﺎرهﺳﺎﺗﻜﯽ ﮔﻪورهﯾﻪ ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﻟﻪ ﺋﺮان. ھﻪﺒﻪت ﻣﻪﺑﻪﺳـــﺘﯽ ﺋـــﻪم وﺗﺎره، ﻟﻜﺪاﻧـــﻪوهی ھﻪﻣﻮو ﺋﯿﺤﺴﺎﺳـــﺎﺗﯽ ﻧﺎﻣﻮوس ﭘﻪرهﺳـــﺘﺎﻧﻪی داﻧﻪ داﻧﻪی ﺗﺎﻛﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎ ﯾـــﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﻓﻪرھﻪﻧـــﮓو ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺟﯿـــﺎواز ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪﻜﻮو ﻣﻪﺑﻪﺳـــﺖ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺗﺎ زۆرﺗﺮ ﺋـــﻪم ﻣﻪﺳـــﻪﻟﻪﯾﻪ ﻟـــﻪ رواﻧﮕﻪﯾﻪﻛﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗـــﯽ ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ ﺋﻪوﺋـــﺎڵو ﮔﯚڕاﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ٥٠٠ﺳﺎﯽ راﺑﺮدوودا رووﯾﺪاوه ھﻪﺴـــﻪﻧﮕﻨﯿﻦ .ﺷﻜﺴﺘﯽ ﻓﯿﺌﻮداﯽ ،ﺑﻪ دهﺳـــﻪت ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑﻮرژوازی ،ﺷﯚڕﺷﯽ ﻓﻪراﻧﺴﻪ ،ﺷﻪڕه ﺟﯚاروﺟﯚرهﻛﺎن ،ﺳـــﻪرﻣﺎﯾﻪداری ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺟﯚرﻜﯽ دﯾﻜـــﻪ ﻟﻪ دهرھﻨﺎﻧﯽ ﭘﻮوڵو ﭘﺎرهو ھﻪروهھﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ھﺰی ﻛﺎری ژﻧﺎﻧﻪو ﻛﺎرﯾﮕﻪری ھﻪﻣﻪ رهﻧﮓ ﻟـــﻪ ﺋﺎﯾﯿـــﻦو ﻓﻪﻟﻪﺳـــﻪﻓﻪ رووﺑﻪروو ﺑـــﻮوه ،ھﻪروهھﺎ دهﺑ ﺑﯿﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ درﮋاﯾﯽ ﻣﮋوو ،ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺳﻮﻧﻪﺗﯽو ﺑﺎوك ﺳﺎﻻراﻧﻪﻛﺎن ،ﺧﺎﯽ ھﺎوﺑﻪش زۆره ﻛﻪ ﺑﯚ ژﻧﺎنو ﭘﯿﺎوان،
ﺋﻪو ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯽ ﭘﯿﺎوو ﺧﺎﻧﻪوادهﯾﻪ. ﻟﻪ ﻧﺎو ﭼﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯽ ژﻧﻚ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی ھﺮش ﺑﯚ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﭘﯿﺎوﻜﻪ ﻛﻪ ژﻧﯽ ھﻪﯾﻪ .ھﻪﺗـــﺎ ﺋﻪﮔﻪر ژﻧﯿﺶ ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﻧﻪﺑ)،ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ دهﺳﺪرﮋی ﺟﯿﻨﺴﯽ ،رﻓﺎﻧﺪﻧﯽ ژن( ﻟﻪ ﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻛـــﻪ ﺑﻮوهﺗﻪ ھـــﯚی ﻟـــﻪ ﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯽ ﭘﯿـــﺎوو ﺧﺎﻧﻪوادهﻛﻪی،و ھﻪروهھﺎ ﻟﻪو ﻛﺎﺗﺎﻧﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوهو دهﺑ ﺋﻪم ﭘﻪﻪﯾﻪ ﻟﻪ داوﻨﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪ ﺑﺴﺘﻪوه ،ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋﻪوهی ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ژﻧﻪﻛﻪ ﺑﻜﯚژێ ﯾﺎن ﺗﻪﻗﯽ ﺑﺎ.
ھﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳﯽ ﺟﯚری ژﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﻪوان ﻧﺎﻣﻮﻣﻜﯿﻨﻪ. ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ھﻪﻧﻮوﻛـــﻪ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗـــﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯽ ﺑـــﯚ راﮔﻪﯾﻨـــﻪره ﺟﯿﮫﺎﻧﯿـــﻪﻛﺎن، ﮔﺮﻧﮕﺎﯾﻪﺗﯿﻪﻛـــﯽ زۆری ھﻪﯾـــﻪ .ﻟـــﻪ ھﻪﻧـــﺪێ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ زۆر ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿﻪ ﻛﻪ ﻗﻪﺗﻠﻪ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯿﻪﻛﺎنو ﺗﻮوﻧﺪوﺗﯿـــﮋی وهﺣﺸـــﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ژﻧﺎن ،رووﺑﺪا .ﺋﻪوه راﺳـــﺘﯿﯿﻪﻛﯽ ﺣﺎﺷﺎ ھﻪﻨﻪﮔﺮه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺸﺪا، ﺑﻮﻧﯿﺎدی ﭘﯿﺎوﺳـــﺎﻻری ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻪواده ھﻪﯾـــﻪ .ﮔﻮﺮاﯾﻪڵ ﺑﻮوﻧـــﯽ ژﻧﺎن ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒـــﻪر ﭘﯿﺎوان ﻟﻪ ﻗﻮرﺋﺎﻧﺪا زۆر ﺑﻪ رووﻧﯽو ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﺎس ﻛﺮاوه .ھﻪروهھﺎ ﺑﺒﻪرﯾﻜـــﺮدنو ﺗﻪﺣﺮﯾﻢ ﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ﺑﻪ ﺋﻪﻣﺮی ﺧﻮدا ﻟـــﻪ ﻗﻮرﺋﺎن ھﻪﯾﻪو ده :ھﻪڕهﺷـــﻪﯾﺎن ﻟـــ ﺑﻜﻪن ،ﻟﻪ ﮔﻪﯿـــﺎن ﻣﻪﺧﻪون ،ﻟﻪ ژﻧﺎن ﺑﺪهن ﺗﺎ ﻣﻠﻜﻪﭼﯽ وﯾﺴﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻮه ﺑﻦ. ھﻪﺒﻪت ھﯿﭻ ﻛﺎﺗﻚ ﺑﻪ ﺋﺎﺷـــﻜﺮا ﻟﻪ ﻗﻮرﺋﺎﻧﺪا ﺑﺎﺳـــﯽ ﻛﻮﺷـــﺘﻨﯽ ژﻧﺎن ﻧﻪﻛﺮاوه .ﺑﻪم ﻟﻪ ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ وﺗﻜﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ وهﻛﻮو ﺋﺮان ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪ ﻣﺎدهی ٢٢٠ی ﯾﺎﺳـــﺎی ﻣﻮﺟﺎزاﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،دهﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎو ﺋﺎوهﻻﯾﻪ ﺑﯚ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ژﻧﺎن .ﺑﺎوك ﯾﺎن ﺑﺎوه ﮔﻪوره ﻛـــﻪ ﻣﻨﺪاﻪﻛﻪی ﺧﯚی ﻛﻮﺷـــﺘﻮوه ﺗﻪﻧﯿﺎ دهﺑ دﯾـــﻪی ﻗﻪﺗﻪﻛﻪ ﺑﺪهن ﺑـــﻪ ﻣﯿﺮاﺗﺒﻪرهﻛﻪیو ھﯿﭻ ﺳـــﺰاﯾﻪك ﻧﺎدرﻦ .ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻗﻪﺗﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽو
ﺋﺎزارهﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا رﯾﺸﻪی ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮو ھﯚﻛﺎرﮔﻪﻟﻜﯽ دﯾﻜﻪی ھﻪﯾﻪ. ھـــﻪر ﺑﯚﯾـــﻪ ﺋﻪﮔـــﻪر ﺋﻪم ﺟـــﯚره ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﺎﻧﻪ رﯾﺸـــﻪی ﻟﻪ ﺋﺎﯾﯿﻦ ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﯚﭼـــﯽ ﭘﯿـــﺎوان ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧـــﯽ ﻣﯽ ﺧﺎﻧﻪوادهﻛﻪی ﺧﯚﯾﺎن دهﻛﻮژن؟ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗـــﻪ ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯿﻪﻛﺎن ،ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﻛﻮﺷـــﺘﻦ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﺎﯾﻪت ،ﺑﻪﻜﻮو ﺋﺎزاره ﺟﻪﺳـــﺘﻪﯾﻪﻛﺎنو ھﻪواردنو ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧـــﻪوهی ژﻧـــﺎنو ھﻪروهھـــﺎ ﺋﯿﺰدواﺟـــﯽ زۆرهﻣﻠـــﯽ ،ﺋﻪﻣـــۆ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ھﻨﺪوﺋﯽ ،ﺑﻮداﺋﯽو ﻣﻪﺳـــﯿﺤﯽ ﻟﻪ ژﺮ ﻧﺎوی ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﺷﻪرهفو ﻧﺎﻣﻮوس ﺑﻪرﻮه دهﭼ. ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﻻﻧﯽ ﻛﻪم ﻟﻪ ١٤ وﺗـــﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪرﻮه دهﭼ وهﻛﻮو ھﻨﺪوﺳﺘﺎن ،ﺑﻪﻧﮕﻼدش ،ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن، ﺋﻮردون ،ﻣﻪراﻛﺶ ،ﺗﻮرﻛﯿﻪ ،ﺋﺮان، ﻋﺮاق ،ﺑﻪرهزﯾﻞ ،ﺋﻜﻮادور ﻟﻪ ﺋﺎﻤﺎن وهﻛﻮو ﻛﺸﻪی ﭘﻪﻧﺎﺑﻪران و........ ﻧﺎﻣﻮوس ﭘﻪرهﺳﺘﯽ ﻣﻪﺳﻪﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ده: ﭘﯿﺎو دهﺑ ﺳـــ ﺷـــﺖ ﻟﻪ دهﺳـــﺖ ﻧـــﻪدا ،ﺋﻪﺳـــﺒﻪﻛﻪی ،ﭼﻪﻛﻪﻛـــﻪیو ژﻧﻪﻛـــﻪی .ﺑـــﺮووك ھﺎﯾﻮس ﻟﻪم ﺑﺎرهﯾﻪوه ده :ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﺎﻣﻮوس ﺑﻪ زۆری ﺋﻪرزﺷـــﻜﯽ ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪﺳـــﯽ ﻣﺮۆﭬﻚ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﻜﻮو دهﺳﻪﺗﻜﻪ ﻛـــﻪ ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎ ﺑﯚی دﯾـــﺎری دهﻛﺎ. ﻛﺎﺗﻚ ﻟﻪ ﻧﻮ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪك ،ھﻪﺳﺘﯽ
ﺷـــﻪڕو ﺷـــﻪڕﺧﻮازیو ﻓﻪرھﻪﻧﮕـــﯽ ﻋﻪﺷـــﯿﺮهﯾﯽ دواﻛﻪوﺗﻮو ﺑﻪ ﺷﻮهی رﯾﺸـــﻪﯾﯽ ﻟﻪ ھﻪلو ﻣﻪرﺟﯽ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷـــﻪداﯾﻪ ،دروﺳـــﺖ ﻟﻪ وهھﺎ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﺪا ،ﯾﻪﻛﻪ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻪی ﺋﻪو ﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪی ﻛﻪ رووﺑﻪرووی دزیو رﻓﺎﻧـــﺪنو دهﺳـــﺪرﮋی ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوهو ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻛﺸﻪﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎن ﺑﯚ رۆژی دواﺗـــﺮه ،ﻟﻪوهھﺎ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪك ﻣﺮۆﭬﻪﻛﺎن ﻧﺎﭼﺎرن ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪرﮔﺮی ﺑﻜﻪنو ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﺒﻦ ﺑﻪ ﻗﺎزیو ﺣﻮﻛﻤﯿﺶ ﺑﺪهنو ﻋﻪﻣﻪﯽ ﺑﻜﻪﻧﻪوه. دروﺳـــﺖ ﻟﻪ وهھـــﺎ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎنو ﺑﻪ دوور ﻟﻪ ھﻪر ﻧﻮرﻣﻜﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﭘﯿﺎوان ﻟﻪ ﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻪ ھﯿـــﭻ ﻧﻮرﻣﻜـــﯽ ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﯚ ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪی ﻛﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﺑﻪ ﺷﻮهی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽو ﺷﻪرﻋﯽ ،ﺋﯿﺰﻧﯽ ﻣﻪرگو ژﯾﺎﻧـــﯽ داوه ﺑـــﻪوانو ھﻪر ﻛﺎﺗﻚ ﺑﯿﺎﻧﮫـــﻪوێ دهﺑﻪن ﺑﻪ ﻗﺎزیو ﺣﻮﻛﻢ دهدهن. ﻟﻪ وهھﺎ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪك ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻮوسو ﻏﯿﺮهﺗـــﯽ ﺗﺎﻛـــﻪ ﻛﻪﺳـــﯽ ﭘﯿـــﺎوان ﺑﻪوه ﺑﻪﺳـــﺘﺮاوهﺗﻪوه ﻛﻪ ﭘﺎرﺰهری ﺋﻪﻣﻨﯿﻪتو ﻧﺎﻣﻮوس ﺑﻦ ،ژﻧﺎن ﻧﺎﭼﺎرن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ داﻧﯽ ﻛﭽﯿﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎنو ﭘﺎك ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑﻪ ھﺎوﺳﻪرو ﺑﺎوك ،ﺑﻪ ھﻪـــﺲو ﻛﻪوﺗﻜﯽ ﭘ ﻟﻪ ﺷـــﻪرمو ﺣﻪﯾﺎ ،ﮔﻮاﯾﻪﯽ ﭘﯿﺎوان ﺑﻦ. ﻟﻪم ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﺎﻧـــﻪ ،ژن ﺑﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎﯾﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯽ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻟﻪ ﺑﻪر ﺋﻪوهی ﻛﻪ
ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ ژﻧﺎن ﻟـــﻪ ﺳـــﻪدهی ١٨ی زاﯾﯿﻨـــﯽ دا، »ﻛﺎرهﻛﺘـــﺮی ﺟﯿﻨﺴـــﯿﻪﺗﯽ«ﻟﻪ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا ،ﻟﻪ داﺑﻪش ﺑﻮوﻧﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜـــﺮاو ﻻﺳـــﺎﯾﯽ ﻛﺮدووهﺗﻪوه. ھﻪر ﺷـــﺘﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ھﺰ ،ﻣﻮﺣﻜﻪم، ورﯾـــﺎو ﻧﻪﺗـــﺮسو ﺑﺎﺷـــﻪرهف ﺑﻮو، ﺑﻪ ﺳﺮوﺷـــﺘﻜﯽ ﭘﯿﺎواﻧﻪ ﻧﺎو ﻧﺮاوهو ھﻪر ﺷـــﺘﻚ ﻛﻪ ﻻوازو ﻛﺰو ﺟﻮانو ﻛﻪم دهوام و ھﻪﺳﺖ ﻧﺎﺳﻜﺘﺮ ﺑﻮوه، ﺑـــﻪ ژﻧﺎﻧﻪ ﻧﺎﺳـــﺮاوه .ﻟﻪ ﺳـــﻪدهی ٢١ﻟـــﻪ ﻛﺎﺗﯽ رۆﺷـــﻨﺒﯿﺮی ﺋﺎﯾﺪﯾﺎی ﻣﺎﻓـــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧـــﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳـــﯽ ژﯾـــﺎن) ،ھﻪروهھـــﺎ ﺑﯚ ژﻧـــﺎن( ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﯾﺎﺳـــﺎی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٤٨وهﻛـــﻮو ﯾﺎﺳـــﺎﯾﻪﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳـــﺎﻧﺪراو راﮔﻪﯾﻨﺮا .ﻟﻪم ﻛﺎﺗﻪوه ﺑﯚ ﻧﯿﻮهی رﮋهی ﺣﻪﺷﯿﻤﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ واﺗـــﻪ ژﻧﺎن ﺋـــﻪم ھﻪﻟـــﻪ ھﻪﻜﻪوت ﺗـــﺎ ﺑﯚ ﺧﯚﯾـــﺎن ﺟﯿﺎ ﻟﻪ ﺧﺎﻧـــﻪواده ﺑﻮوﻧﻪوهرﻜـــﯽ ﺳـــﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺑﻦ .ﻟﻪ ﺋﻮروﭘﺎ ھﺸـــﺘﺎ زۆرﻚ ﻟـــﻪ ژﻧﺎن ﻟﻪ ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ١٩٧٧ﻟﻪ ﺋﺎﻤﺎن ھﻪﺑﻮون ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑ ﺋﯿﺰﻧﯽ ھﺎوﺳﻪر ﯾﺎن ﺑﺎوﻛﯿﺎن ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺎرﻛـــﺮدنو داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺋﯿﺪارهو ھﺘﺪ ﻧﻪﺑﻮو. ﻟـــﻪم ﻛﺎﺗﻪ ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﺋﻮروﭘﺎ ﺋﻪو ﯾﺎﺳـــﺎﯾﻪ ﻛﻪ ژن ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻣﺎﺪاریو ژن ﺑﻪﺷـــﻜﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﭘﯿﺎو ﻧﻪﻣﺎو ژﻧﺎن ﺋﯿﺰﻧﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﭘﻪﯾﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﭼﺎرهﻧﻮوﺳـــﯽ ﺧﯚﯾﺎن دﯾﺎری ﺑﻜﻪن. ھﻪر ﻟـــﻪم ﻛﺎﺗﻪ ﻟﻪ ﻛﺘﺒﯽ ﯾﺎﺳـــﺎی ﺋﺎﻤﺎن ،ﻣﻪرگ ﻟﻪ رﮕﺎی ﻋﻪﺷـــﻖ ﻟﻪ ﻧﺎو ﭼﻮوو ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٩٧ﭘﯿﺎوان ﺑﻪ ﺗﺎواﻧﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦو دهﺳﺪرﮋی ﺑﯚ ﺳﻪر ژﻧﺎن ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑﻪ ﺣﺴﺐ ھﺎﺗﻦو ژﻧﺎن دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻟﻪ دژی ﺋـــﻪو ﭘﯿﺎواﻧﻪی ﻛﻪ دهﺳـــﺪرﮋﯾﺎن دهﻛﺮﺗﻪ ﺳـــﻪرﯾﺎن ﺳﻜﺎ ﺑﻜﻪن .ﺑﻪم ﺳﻪرهرای ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻧﺎﺑ ﺋﻪو ھﻪﻪﯾﻪ ﺑﻜﻪﯾﻦ ﻛﻪ ﺋﺴـــﺘﺎ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﻜﯽ ﭘ ﻟﻪ ﺳﻮﺢو ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا دهژﯾﻦ .ﻟﻪ دﻧﯿﺎﯾﻪﻛﺪا ﻛﻪ ھﻪر ﻣﺮۆﭬﻚ
٩
ﻣﺎﻓﯽ ژﯾـــﺎن ،ﺋـــﺎزادیو ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗﯽ ﺗﺎﻛﻪﻛﻪﺳـــﯽو ﻛﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ وهھﺎ ﺟﯿﮫﺎﻧﻚ دهﺑ ﻟﻪ دژی ھﻪﻣﻮو ﺋﻪو ھﻪواردﻧﻪ ﺟﯿﻨﺴﯿﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ژﻧﺎﻧﻪ ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻜﻪﯾﻦ ،ﯾﺎﺳﺎی ﻧﻪﻣﺎﻧـــﯽ ھﻪواردﻧﻪ ﺟﯿﻨﺴـــﯿﻪﻛﺎن ﻟـــﻪ دژی ژﻧﺎن ﻟﻪ ﻻﯾـــﻪن ١٨٠وت ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮاوه ،ﺑﻪم ھﺸﺘﺎﻛﻪ ﺋﺮان، ﺳﻮدان ،ﺳﻮﻣﺎﻟﯽو ﺋﺎﻣﺮﯾﻜﺎ ﺋﯿﻤﺰاﯾﺎن ﻧﻪﻛﺮدووهو ﺋﻪﻣۆﻛﻪ ھﺸﺘﺎ ﺷﺎھﺪی ﺋﻪوهﯾـــﻦ ﻛﻪ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﺎﯾﯿﻨﻪﻛﺎﻧﺪا، ژﻧـــﺎن ﺑﻪ ھﯿـــﭻ ﺷـــﻮهﯾﻪك ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻪراﺑﻪرﯾـــﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﭘﯿـــﺎوان ﻧﯿﯿﻪو ﮔﻮاﯾﻪﯽ ﺋﻪواﻧﻦ .زۆرﻚ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﯾﺎن ﻛﺎﺗﻮﻟﯿﻜـــﯽ وهﻛﻮو ﺋـــﺮانو واﺗﯿﻜﺎن ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٩٩٤ ﻟﻪ ﻛﻮﻧﻔﺮاﻧﺴـــﯽ ﺣﻪﺷﯿﻤﻪﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪ ﻗﺎھﺮه ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﻻﯾﻪن رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﺑﻪڕﻮه ﭼﻮو، ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒـــﻪری ﻣﺎﻓﯽ ژﻧﺎن ﻟﻪ ﻛﻪﻚ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟـــﻪ ﺋﺎﻣﺮازهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﺣﺎﻣﯿﻠﻪﮔـــﯽو ﻣﺎﻓﯽ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺑﺮدﻧﯽ ﻛﯚرﭘﻪﻟـــﻪو ......ﻟـــﻪ ﮔـــﻪڵ ﯾﻪك ھﺎودهﻧﮓ ﺑﻮونو دهﻧﮕﯽ ﻣﻪﻧﻔﯿﺎن ﭘ دا. ﺋﻪوان ﻟـــﻪ ﺑﻪاﻧﺒﻪر ﭘـــﻚ ھﻨﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻪواده ،ﺋﺎﻣـــﻮوزش ،ﻛﺎر ﻛﺮدنو ﻣﺎﻓـــﯽ دﯾـــﺎری ﻛﺮدﻧـــﯽ ﭘﯿﺸـــﻪ، ﻻﯾﻪﻧﮕﺮﯾـــﺎن ﻟـــﻪ ﭘﯿـــﺎوان دهﻛﺮدو ژﻧﺎﻧﯿﺎن ﻟـــﻪم ﺑﻮاراﻧـــﻪدا ﺑ¬ﻣﺎف دهﻛـــﺮد .ﺋﻪﻣۆﻛﻪ ھﻪروهھﺎ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ھﯚی ﺷـــﻪڕ ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻦ ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﻜﯽ زۆرﺗﺮ ﺑﯚ ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداران، ژﻧﺎن ﭼﻠﻮن ﯾﻪﺧﺴـــﯿﺮی دهﺳﺪرﮋی ﺟﯿﻨﺴﯽو ھﻪواردﻧﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪنو ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒﻪﺷﻦ. ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺷﺎھﺪی ﺋﻪوهﯾﻦ ﻛﻪ ھﻪر ﺋﻪو ﭘﯿـــﺎوه ﺑﺎﻏﻪﯾﺮهﺗﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﻟﻪﺷﻔﺮوﺷﯽ ژﻧﺎﻧﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ھﯚی ﻓﻪﻗﺮ وﻧﻪداری ﻧﺎﭼﺎرن رووﺑﻜﻪن ﺋﻪو ﻛﺎره ﺑﺪهﻧﮕﻦ. ﺑﯚ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﻗﻪﺗﻪ ﻧﺎﻣﻮوﺳـــﯿﻪﻛﺎن، دهﺑ ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎ ﻟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﻪوه ﺋﺎڵو ﮔﯚڕی ﺑﻪ ﺳﻪردا ﺑو ﻣﺸﻜﯽ ھﻪﻣﻮو ﺗﺎﻛﻪﻛﺎﻧـــﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺑﺸـــﻮﯾﺘﻪوهو ﯾﻪﻛﻪﻣﯿـــﻦ ﺑﻪردهﻛﺎﻧـــﯽ ﺑﻨﺎﻏـــﻪی ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛـــﯽ ﺳـــﻜﯚﻻرو ﺋﺎزاد، ﻣﺮۆﭬﻪ ﺑﯿﺮﺟﯿﺎوازهﻛﺎﻧﻦ. ﺗﺎ ﻛﺎﺗﻚ ﻛـــﻪ ھﻪواردن ﻟﻪ دژی ژﻧﺎن ھﻪﺑـــ،و ﻟﻪ ﻧـــﻮ ﺧﺎﻧﻪوادهو ﻛﯚﻣﻪـــﮕﺎ ﻣﺎﻓﯿﺎن ﻧﻪﺑـــ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭼﺎوهڕـــﯽ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎﯾﻪﻛـــﯽ ﺑﻪراﺑﻪرو ﯾﻪﻛﺴـــﺎن ﺑﯿـــﻦ .ﺧﻪﺑﺎت ﻟـــﻪ دژی ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﺋﻪرﻛﯽ ھﻪﻣﻮو ﺗﻜﯚﺷﻪراﻧﯽ رﮕﺎی ﺋﺎزادﯾﻪ.
ﺟﺎڕﻧﺎﻣﻪی ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤو ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻓﻪرﯾﺒﺎ ﻣﺤﻪﻣﻪدی رۆژی دهی دﺴــــﺎﻣﺒﺮ وهﻛﻮو رۆژی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎوهزهد ﻛﺮاوه، ﺳﺎﯽ ١٩٤٨زاﯾﯿﻨﯽ ﻟﻪ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮔﺸــــﺘﯽ رﻜﺨــــﺮاوی ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ، ﺟﺎڕﻧﺎﻣــــﻪی ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘﻪﺳــــﻨﺪ ﻛــــﺮاو دوو ﺳــــﺎڵ دواﺗــــﺮ داوا ﻟــــﻪ ھﻪﻣﻮو وﺗﺎﻧــــﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﮕﺮﺗــــﻮوهﻛﺎن ﻛــــﺮا ﺗﺎ ﺋﻪم ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﯾــــﻪ واژوو ﺑﻜــــﻪن ﻛﻪ ﺋﺮان ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو وﺗﺎﻧــــﻪ ﺑﻮو ﻛﻪ ﺋﯿﻤﺰای ﻛﺮد. ﺋــــﺮان ﺑــــﻪ واژوو ﻛﺮدﻧــــﯽ ﺋــــﻪم ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﯾﻪ ﭼﻮوه رﯾﺰی وﺗﺎﻧﻜﻪوه ﻛــــﻪ دهﺑ رﺰ ﻟــــﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﮕﺮﺖو ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﭘﺸــــﻞ ﻛﺮدﻧــــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺷــــﺎرۆﻣﻪﻧﺪان ﺑﻜﺎت، ﺑﻪم دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان چ ﺋﻪو ﻛﺎتو چ ﺋﺴﺘﺎ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻪرﻮه ﺑﺒﺎتو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﺴــــﺘﺎﻛﻪ ﺋﺮان ﻟﻪ رﯾﺰی ﯾﻪﻛﻪم وﺗﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﺸﻠﻜﺎری ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﻪ. ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﯽ ژﺮ دهﺳــــﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯽ ﻣﺎﻓــــﯽ ژﻧــــﺎن ،ﻧﻪﺗــــﻪوه ﺟﯿﺎوازهﻛﺎن ،ﻛﻪﻣﺎﯾﻪﺗﯿﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻪﻛﺎنو ھﺘﺪ ﭘﺸــــﻞ دهﻛﺮﺖو ﺳﺎﻧﻜﻪ ﻛﻪ ﻧﻪﺗﻪوه ژﺮ دهﺳــــﺘﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﻪ ﺗﻮوﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷﻮه ﺳﻪرﻛﻮت دهﻛﺮﻦو ﺗﻪﻧﺎﻧــــﻪت ﻟــــﻪ ﻧﻮوﺳــــﯿﻦو ﺧﻮﻨﺪن
ﺑﻪزﻣﺎﻧــــﯽ زﮔﻤﺎﻛﯽ ﺑ¬ﺑﻪش ﻛﺮاون، ھﻪروهھﺎ ژﻧﺎن وهﻛﻮو ﻧﻮهی ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﻟﻪ ﺳــــﻪرهﺗﺎﯾﯿﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﺋﯿﻨﺴــــﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑ¬ﺑﻪﺷﻦو ﯾﺎﺳﺎ دژه ژﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﻪواﻧﯽ ﺧﺴﺘﻮوهﺗﻪ دۆﺧﻜﯽ ﻧﺎﻟﻪﺑﺎرهوه ﻛﻪ ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ دهﯾﺎن دﯾﺎردهی ﻧﺎﺣﻪز ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﻪواﻧﺪا وهﻛﻮو ﺧﯚﺳﻮوﺗﺎﻧﺪنو ﺧﯚﻛﻮژی ،ﻓﻪﺣﺸــــﺎو ﻟﻪﺷﻔﺮوﺷﯽ ،ﻟﻪ ھﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻛﻪﻣﺎﯾﻪﺗﯿﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان ھﯿﭻ ﭼﻪﺷــــﻨﻪ ﻣﺎﻓﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪ. ھﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﭘﺸﻠﻜﺎری ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣــــﺮۆڤ ﻟــــﻪ ﻻﯾــــﻪن رژﯾﻤﯽ دهﺳﻪﺗﺪاری ﺋﺮاﻧﻪ ﻛﻪ ھﻪﻧﻮوﻛﻪ ﺑﻮوه ﺑــــﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ رژﯾﻤﻪ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﺳﻪردهﻣﻪو رۆژ ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺷﺎھﺪی ﺳــــﻪرﻛﻮتو ﺧﻪﻓﻪﻗــــﺎنو ﺑ¬دهﻧﮓ ﻛﺮدﻧﯽ دهﻧﮕﻪ ﺟﯿﺎوازهﻛﺎن ﻧﻪﺑﯿﻦ. رژﯾﻤــــﯽ ﻛﯚﻣــــﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯽ ﻛــــﻪ ﺑﺎوهڕی ﺑﻪ وﯾﻼﯾﻪﺗــــﯽ ﻓﻪﻗﯿﻪ ھﻪﯾﻪو ھﻪﻣﻮو ﯾﺎﺳــــﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳــــﻪر ﺷﻪرعو ﺑﻨﻪﻣﺎی وﯾﻼﯾﻪﺗﯽ ﻓﻪﻗﯽ داﻧﺎوه ،ھﻪر ﻟــــﻪ ﯾﻪﻛﻪم رۆژهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪ دهﺳــــﻪت ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ دهﺳﺘﯽ داوهﺗﻪ ﺳﻪرﻛﻮتو ﺑﻪ ﺗﻮوﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷــــﻮه ﻧﻪﯾﺎراﻧﯽ ﺧﯚی ﻟــــﻪ ﻧﺎو ﺑﺮدووهو ھﯿــــﭻ ﺑﺎوهڕﻜﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﻪﺑــــﻮوهو ﻧﯿﯿﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪﻧﻚ ﺑﻪ ﺳــــﻪر ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪی ٣٠ی ﺳــــﺎﻪی دهﺳــــﻪﺗﺪارﯾﻪﺗﯽ ﺋــــﻪم رژﯾﻤــــﻪ ﺑﯚﻣــــﺎن دهردهﻛﻪوێ
ﻛــــﻪ ﻟﻪ ﭘﻨﺎوی ﭘﺎراﺳــــﺘﻨﯽ ﺧﯚی چ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﮕﻪﻟﻜﯽ ﻛــــﺮدووه .ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ چ ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚی ﺋﺮانو چ ﻟﻪ دهرهوهی وت وهﻛﻮو ﭘﺸﻠﻜﺎرﻜﯽ ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺳــــﺮاوه .ھــــﻪر ﻟﻪم ﭘﻪﯾﻮهﻧــــﺪهدا ﻧﺎوهﻧــــﺪی ﺳﯿﺎﺳــــﻪﺗﯽ
دهرهﻛﯽ ﻟﻪ ﻟﻪﻧﺪهن ﻛﻪ رﻜﺨﺮاوهﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ وﺗﻮوﮋو داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﯿﺎﺳــــﻪﺗﻪ دهرهﻛﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﻪ راﭘﯚرﺗﻜﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟــــﻪ ﺋﺮان ﺑو ﻛﺮدووهﺗــــﻪوه ﻟﻪ ژﺮ ﻧﺎوی »ﺋﯿﻨﻘﻼب ﺑﻪ ﺑ¬ﻣﺎف« .ﻟﻪم
راﭘﯚرﺗــــﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﭘﺸــــﻞ ﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ژﻧﺎن ،ﻛــــﻮردهﻛﺎنو ﻛﻪﻣﺎﯾﻪﺗﯿﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﻪﯾﻪﻛﺎن وهﻛﻮو ﺑﮫﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ﻛﺮاوه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻮهی ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﻚو ﺑﻪردهوام ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺸﻞ دهﻛﺮﺖ. ﺋﻪﻣــــﻪ ﯾﻪﻛــــﻪم ﺟــــﺎر ﻧﯿﯿﻪ ﻛــــﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن رﻜﺨﺮاوهﻛﺎﻧــــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤو ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ رﻜﺨــــﺮاوهی ﺟﯿﺎواز رهﺧﻨﻪ ﻟــــﻪ ﭘﺸــــﻠﻜﺎرﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺋﺮان دهﮔﯿﺮﺖ ،ھﻪﻣﻮو ﺳــــﺎﻚ ﺷــــﺎھﺪی ﺋﻪوهﯾــــﻪ ﻛــــﻪ ﻛﯚﻣــــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ رﯾﺰﺑﻪﻧﺪی ﭘﺸﻠﻜﺎراﻧﯽ ﻣﺎﻓــــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟــــﻪ ﭘﻠــــﻪی ﯾﻪﻛﻪﻣﺪا وهﺳــــﺘﺎوهو رووﺑــــﻪرووی دهﯾــــﺎنو ھﻪزاران رهﺧﻨﻪی ﺟﯿﺪی ﺑﻮوهﺗﻪوهو داوای ﻟﻜــــﺮاوه ﺗﺎ رﺰ ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﮕﺮﺖ ،ﺑﻪم ﺋﻪم رژﯾﻤﻪ ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ وهﻣﯽ ﺋــــﻪم داواﻛﺎرﯾﺎﻧﻪی ﻧﻪداوهﺗﻪوهو ﺑﻪﻜﻮو رۆژ ﻟﻪ ﮔﻪڵ رۆژ زﯾﺎﺗﺮ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﭘﺸــــﻞ ﻛﺮدووه. ﺳﺎﻧﻜﯽ دور ودرﮋه ﻛﻪ ﮔﻪﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺎﻓﻪ رهواﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی دهﺳﺘﯽ داوهﺗﻪ ﺧﻪﺑﺎتو ﺑﻪرﺧﯚدانو ﻟﻪم رﮕﺎﯾــــﻪش ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ زۆری داوهو ھﻪﻧﻮوﻛﻪ ﺋﻪم ﺧﻪﺑﺎﺗﻪ ھﻪر ﺑﻪردهواﻣﻪو ﺧﻪﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺳــــﻮورﺗﺮ ﻟﻪ ھﻪر ﻛﺎﺗﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﺳــــﻪر ﻣﺴﯚﮔﻪر ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻓــــﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺪاﮔــــﺮی دهﻛــــﻪن .رۆژ ﻧﯿﯿــــﻪ ﻛﻪ ھﻪﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــــﯽو ﻣﻪدهﻧﯽو
ﻓﻪرھﻪﻧﮕــــﯽ ﻛــــﻮرد دهﺳﺘﺒﻪﺳــــﻪرو زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻧﻪﻛﺮﻦو ﺳﺰای ﻗﻮرﺳﯿﺎن ﺑﻪ ﺳﻪردا ﻧﻪﺳﻪﭘ .ﺋﺴﺘﺎﻛﻪ ﺑﻪ ھﻪزاران ھﻪﺴــــﻮوراوی ﻛﻮرد ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣــــﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯿﺪانو ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوﯾــــﺎن ﺣﻮﻛﻤــــﯽ ﺋﯿﻌﺪاﻣﯿﺎن ﺑﻪ ﺳﻪردا ﺳﻪﭘﺎوه .ﮔﻪﻟﯽ ﻛﻮرد ﯾﻪﻛﻚ ﻟــــﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﻛﺎﻧﯽ ﻧــــﻮ ﺋﺮاﻧﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻓــــﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺧــــﯚی ﺑ¬ﺑﻪش ﻛــــﺮاوهو ھــــﻪر ﺋﻪﻣــــﻪ ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی دواﻛﻪوﺗﻮوی ﺋﺎﺑــــﻮوری ﻟﻪم ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﻣــــﻪش دهﯾﺎن دﯾﺎردهی دﯾﻜﻪی ﺑﻪ دوای ﺧﯚﯾﻪوه ھﻨﺎوه. ﺋﻪﻣﺮۆﻛــــﻪ ﻟــــﻪ ﺋــــﺮان ﺳــــﻪرهڕای ﺳﻪرﻛﻮتو ﺧﻪﻓﻪﻗﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽو ﻛﻪشو ھﻪوای ﭘ ﻟﻪ ﺗﺮسو وهﺣﺸﻪت ،ﺷﺎھﺪی ﺳــــﻪرھﻪﺪاﻧﯽ دهﯾﺎن ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺟﯚراوﺟﯚرﯾﺎن ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻧﯿﺸــــﺎﻧﻪی وﺷﯿﺎریو ﺋﺎﮔﺎﯾﯽ ﺧﻪﻜﯽ ﺋﺮاﻧﻪ ﺑﯚ ﻣﺴــــﯚﮔﻪر ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯿــــﺎن .ﺑﺰوﺗﻨــــﻪوهی ژﻧــــﺎن، ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ،ﻛﺮﻜﺎران ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﻜﯽ ﺑﻪرﯾﻨﺪا ﭘﻪری ﺳﻪﻧﺪووهو ﺳﻪرهرای ﮔﺮﺗﻦو ﺋﺎزارو ﺋﻪزﯾﻪت داﻧﯽ ھﻪﺴــــﻮوڕاواﻧﯽ ﺋــــﻪم ﺑﻮاراﻧﻪ ،ﺑﻪم درﮋه ﺑﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗــــﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهدهنو ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯿﺎن رﯾﺴﯚا ﻛﺮدووهو ھﻪﻣﻮو ﺑﯿــــﺮوڕای ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دهزاﻧﻦ ﻛﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــــﻼﻣﯽ ھﯿﭻ ﺑﺎﯾﻪﺧﻜﯽ ﻧﯿﯿﻪ.
١٠
ﺋﻪدهب
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﮔﻮﺳﺘﺎو ﻛﯚرﺑﻪ
»ﮔﻮﺳﺘﺎو ﮐﯚرﺑﻪ« ،وﻨﻪﻛﺸﯽ ﻧﺎودار ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٨٩١ﻟﻪ »ﺋﯚرﻧﺎن« ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ﺳﻨﻮوری ﺳـــﻮﯾﯿﺲ ﻟﻪ داﯾﻚ ﺑﻮو. ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٨٤٠ﭼﻮوه ﭘﺎرﯾﺲو ﻟﻪوێ ﻓـــﺮی وﻨﻪ ﻛﺸـــﺎن ﺑﻮو .ﺑﻪ ﺑـــوای ﻧﺎوﺑﺮاو ھﻮﻧﻪری وﻨﻪﻛﺸـــﺎن ﺗﻪﻧﯿـــﺎ دهﯾﺘﻮاﻧﯽ ھﺎوﺷـــﻮهﯾﻪك ﻟﻪو ﻛﻪرهﺳـــﺘﺎﻧﻪ ﺑﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھﻪﯾﻪو ھﻪﺳـــﺖ ﭘﺪهﻛـــﺮێو وﻨﻪﻛﺸـــﯿﺶ دهﺑـــﻮا ھﻪﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﯾـــﯽو ﺑﯿﺮی ﺧﯚی ﺑﯚ ﻧﺎﺳـــﯿﻨﯽ ﻛﻪرهﺳـــﻪو ﺑﯿﺮۆﻛﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺧﯚی ﺑﻪﻛﺎر ﺑﻨﺖ. ﮔﻮﺳـــﺘﺎو ﻟﻪم ﺑﺎرهوه دهﺖ» :ﻣﻦ ﻟـــﻪو ﺑـــﺎوهڕهدام ﻛـــﻪ وﻨﻪﻛﺸـــﯽ ھﻮﻧﻪرﻜﯽ ﺋﯚﺑﮋهﯾﯿﻪو ﺗﻪﻧﯿﺎ دهﺗﻮاﻧﺖ ھﺎوﺷـــﻮهﯾﻪك ﻟﻪو ﻛﻪرهﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺖ، ﻛﻪ ﺑﻮوﻧﯿـــﺎن ھﻪﯾﻪو ﺋﻪو ﺷـــﺘﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﻪو ھﻪﺳـــﺖ ﭘ ﻧﺎﻛﺮﻦ ﻟﻪ ﺧـــﯚ ﻧﺎﮔﺮﺖ« ﭘﻪری ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﯿﺸـــﺎن ﺑﺪهن ﺗﺎ ﻣﻦ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾـــﻪك ﻟﻪ ﭘﻪﯾﻜﻪری ﺋـــﻪو ﭘﻪرﯾﻪﺗـــﺎن ﺑـــﯚ ﺑﻜﺸـــﻢ .ﺋﻪم ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪی ﻧﺎوﺑﺮاو ﻛﻪ ﭼﻮﻧﻜﻮو ﭘﻪری ﻧﻪدﯾﻮه ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺖ وﻨﻪﻛﻪی ﺑﻜﺸﺖ، ﻟـــﻪ ﺑﯿﺮوڕای ﺧﻪﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯽ دا ﻛﻪ
ﺑﺎﺑﻪت ﮔﻪﻟﯽ ﺧﻪﯾﺎﯿﻪ ﺑﯚ وﻨﻪﻛﺸـــﺎن ﺑﻪ ﻟﻪ ﺑﺎر دهزاﻧـــﯽ ،ﺑﻪ ﻛﻮﻓﺮ دهھﺎﺗﻪ ﺋﻪژﻣـــﺎر .ﻟﺪواﻧﻪﻛﺎﻧـــﯽ »ﮐﯚرﺑﻪ« ﺑﻪ ھـــﯚی ﺗﻮﻧﺪوو ﺗﯿﮋﺑﻮوﻧـــﯽ زﻣﺎﻧﯽ ،ﺑﯚ وهﭬﺪی ﭼﺎودﺮاﻧﯽ ﭘﺴـــﭙﯚڕی ﺑﻮاری ھﻮﻧﻪر ،ھﻪﮕـــﺮی ﺗﻮﻧﺪووﺗﯿﮋی ﺑﻮول، ﺑﯚﯾﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪم وهﭬﺪاﻧﻪ دوو ﺗﺎﺑﻠﯚی ﭘ ﺑﺎﯾﻪﺧﯽ ﺋﻪوﯾﺎن ﻛﻪ ﺑﯚ ﭘﯿﺸـــﺎﻧﮕﺎی ﻧﻮ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٨٥٥ ﺋﺎﻣﺎده ﻛﺮدﺑﻮو ،رهت ﻛﺮدهوه. ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﭼﺎودﺮان ﺑﯚ رهﺗﻜﺮدﻧﻪوهی ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧـــﯽ »ﮐﯚرﺑـــﻪ« ﺋـــﻪوه ﺑﻮو ﻛـــﻪ ﺑﺎﺑـــﻪتو ﭘﻪﯾﻜـــﻪرهی وﻨـــﻪی ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎن ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴـــﺘﯽو ﺗﺎ رادهﯾﻪك ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴـــﺘﯿﻦو ﺋـــﻪو ﺧﻪﻜـــﻪ ﺳـــﺎوﯾﻠﻜﻪش ﻛﻪ ﺋﻪو ﻟـــﻪ ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯿﺪا ﻛﺸـــﺎﺑﻮوی ﻟﻪﮔـــﻪڵ داﻛﯚﻛﯿﻜﺎراﻧﯿﺎن ﻛﻪ ﻛﺎرل ﻣﺎرﻛﺲو ﻓﺮﯾﺪرﯾﺶ ﺋﯿﻨﮕﺲ ﺑﻮون .ﻟﻪ رواﻧﮕﻪی ﺧﻪﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪوه ﺑﯚ ﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪاﻧﯽ ھﻮﻧﻪری ﻟـــﻪ ﺑﺎرﻧﯿﻦ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﺎﻧﻪ ﻧﺎوی«رﻮڕهﺳﻤﯽ ﻧﺎﺷـــﺘﻦ ﻟﻪ ﺋﻮروﻧﺎو ﺋﻪوی ﺗﺮﯾﺶ ﺑﻪرد ﺷﻜﻨﻪﻛﺎن ﺑﻮو« ﻛﻪ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺑﻪردﺷـــﻜﻨﻪﻛﺎن ﻟﻪ ژـــﺮ ﻛﺎرﯾﮕﻪری دﯾﺘﻨﯽ ﭘﯿﺮه ﭘﯿﺎوﻚو ﻣﻨﺪاﻜﯽ ھﻪژار ﻟﻪ ﻗﻪراﺧﯽ رﮕﻪ ﺳـــﻪرﻗﺎﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﻮون ،ﻛﺸﺎوه. ﻛﺎﺗـــﻚ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧـــﯽ »ﮐﯚرﺑﻪ« رهﺗﻜﺮاﻧـــﻪوه ،ﺋـــﻪو ﻧﯿﮕﺎرﺧﺎﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗـــﯽ ﻟـــﻪ دهرهوهی ﭘﯿﺸـــﺎﻧﮕﺎ ﭘﻚ ھﻨـــﺎو ﻧﺎوی ﻟﻨـــﺎ »ﻏﻮرﻓﻪی رﺋﺎﻟﯿﺴـــﻢ« .ﭘـــﻚ ھﻨﺎﻧـــﯽ ﺋـــﻪم ﻏﻮرﻓﻪﯾـــﻪو ﻟﺪواﻧﻪﻛﺎﻧـــﯽ »ﮐﯚرﺑﻪ«
وﻨﻪﮐﺸﯽ ﻧﺎوداری ﺳﻮﯾﺲ
ﻟﻪوێ ﯾﻪﻛﻪم ﭼﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻨﯿﺎت ﻧـــﺎ ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺧﯚی دهﯾﮕﻮت ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ھﯿـــﭻ ﻣﻪﻛﺘﻪﺑﻚ ﻧﯿﻪو ﻟﻪو ﺑﺎوهڕهدا ﺑﻮو ﻛﻪ ،ﻧﺎزﻧﺎوی رﺋﺎﻟﯿﺴـــﺖ ﺑـــﻮون ﺑﻪﺳـــﻪرﯾﺪا ﺳـــﻪﭘﺎوه ،وهﻛﻮو ﻧﺎزﻧﺎوی رۆﻣﺎﻧﺘﯿﻚ ﺑﯚ ﭘﯿﺎواﻧﯽ .١٨٣٠ ﺑﻪم ﻟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﺪا ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋﻪﻣﻪی وهك ﻧﺎزﻧﺎوی ھﻪﻧـــﻪری ﺧﯚی ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮد. ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺑﻪرد ﺷـــﻜﻨﺎن ،ﺑﻪ ھﯚی ﻛﯚن ﺑﻮوﻧـــﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ وﻨﻪﻛﻪی ،ﺷـــﻪﭘﯚﻟ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗـــﯽ ﺑﻪ دوای ﺧﯚﯾـــﺪا ھﻨﺎ. ﺷـــﻮازی وﻨﻪﻛﺸﺎﻧﯽ«ﮔﻮﺳـــﺘﺎو« ﻟـــﻪ رواﻧﮕـــﻪی ھﺎودهورهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا زۆر ﻛـــﺮچو ﻛﺎڵ دهھﺎﺗـــﻪ ﭘﺶ ﭼﺎو. ﭼﻮﻧﻜـــﻮو »ﮐﯚرﺑﻪ« ﺑﻪ ﺋﻪﻧﻘﻪﺳـــﺖ ﺑﻪ دوای ﺳـــﺎدهﺗﺮﯾﻦو راﺷﻜﺎواﻧﻪﺗﺮﯾﻦ ﺷﻮازهﻛﺎﻧﯽ دهرﺑﯾﻨﺪا ﺑﻮو. ھـــــــــﻪروهھـــﺎ ﻟﻪ ﺑـــﻮاری ﺗﻪرﻛﯿﺐ ﺑﻪﻧـــﺪیو ﺷـــﻮازی ﻛﺎرﻛﺮدﻧـــﻪوه، وهﻛﻮو ھﻮﻧﻪرﻣــــــﻪﻧﺪﻜﯽ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯽ دهﻧﺎﺳـــﺮا .رهﺧﻨـــﻪ ﮔﺮاﻧﯽ ﺑﺎﺳـــﯿﺎن ﻟـــﻪ ﯾﺎﺧﯿﯿﺒﻮوﻧـــﯽ دهﻛﺮد ،ﺑـــﻪم ﺑﻪ ھﻪﻣـــﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪوه ،ﺋـــﻪو دهﻧﮕﻪ ﺗﺎرو ﻟﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﺗﺎﺑﻠــــﯚﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﻪﻛﺎری دهھﻨﺎ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺳﻪر ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯽ دهھﺎﺗﻨﻪهو. ﻟﻪ ﺧﻮارهوه ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ »ﮔﻮﺳـــﺘﺎو ﮐﯚرﺑـــﻪ« ﻛـــﻪ ﻟـــﻪ ﻧﺎﻟﻪﺑﺎرﺗﺮﯾـــﻦ ھﻪلوﻣﻪرﺟﯽ ژﯾﺎن ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﭘﺎرﯾﺲ، ﺑﯚ ﺧﺎﺗﻮوﯾﻪك ﺑﻪ ﻧﺎوی »ﻣﺎدام ژوﻟﯿﺮ« ﻧﻮﺳﯿﻮوه ،ﭘﻜﻪوه دهﯾﺨﻮﻨﯿﻨﻪوه »ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﮔﻮﺳـــﺘﺎو ﮐﯚرﺑﻪوه ﺑـــﯚ ﻣﺎدام ژوﻟﯿﺮ«:
ﺑﻪردﺷﮑﻨﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﻧﻮان زﺑو ﺧﯚﺪا ﻓێ دراومو ﻟﻪ ﻣﻦ ﻟﻪ ژﺮ ﭘ ﺧﺮاوم ﻧﻮ زﯾﻨﺪان ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻮوﻧﻪوهری ﻣﻮوزی رووﺧﺎوم ﺑﻪدﻧﺎو ﻛﺮاوم ،ﻣﻦ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻪﻣﻮاوم .ﻣﻨﯿﺎن ﻟـــﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻜﻪوه ﭘﺎرﯾﺴـــﺪا ﻛﺸـــﺮاومو ﻣﯚﺧﯿﻠـــﻪم ﺑﻪ ﮔﻮاﺳـــﺘﻪوه ﺑـــﯚ زﯾﻨﺪاﻧﻜـــﯽ ﺗﺮ ،ﺑﯚ ﺳـــﻮوﻛﺎﯾﻪﺗﯽو ﺗﻮاﻧـــﺞو ﺗـــﻪوس ورد ﻧﻪﺧﯚﺷـــﺨﺎﻧﻪﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺋﻪو زﯾﻨﺪاﻧﺎﻧﻪی دهوروﺑﻪرم ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳﻪره ﻣﻪرﮔﺪا ﺑﻮون. ﻛﺮاوه. ﻣـــﻦ ﻟـــﻪ ﺳـــﻮوﭼﯽ ﺑﻪﻧـــﺪه ﺗﺎكو زﯾﻨﺪاﻧﮕﻪﻟـــﻚ ﻛـــﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ،ﺟﮕﺎی ﺗﻪﻧﮕﻪﻛﺎﻧـــﺪا ،ﻟـــﻪ ﺷـــﻮﻨ ﻛـــﻪ ھﺎﺗﻨﻪ ژوورهوهی ﺗﻪﻧﯿﺎ ﯾﻪك ﻛﻪﺳـــﯽ ﻣـــﺮۆڤ ھـــﯚﻛﺎره ﺷﻪﺧﺴـــﯽو ھﺰه ﻟ ﻧﻪﻣﺎﺑﻮو .ﺑـــﻪم داﺧﻢ ﻧﺎﺟ ،ﻣﻦ ﺟﻪﺳـــﺘﻪﯾﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ دهﺳـــﺖ دهدات ،ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻧﯿﻢ ،ﺋﻤﻪ ﻣﺮدوو ﻟﻪﮔﻪڵ زﯾﻨﺪوو ﺋﺎزار دراوم .ﻟﻪ ﺳﻪر زهوی راﻛﺸﺎوم .دووﺳﻪد ھﻪزار ﻛﻪﺳﯿﻦ ،ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﻤﻪدا
ﭘﮕﻪی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻼھﯽ ﻟﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪ ﻣﮋووی ھﻮﻧـــﻪرو ﺋﻪدهﺑﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ،ﻣﯿﻜﻼﻧـــﮋ» ،ژۆﻛﯚﻧـــﺪ«ی داوﯾﻨﭽـــﯽ، ھﻪﻧﺪﻚ ﺑﻪرھﻪم ھـــﻪن ﻛﻪ دﻧﯿﺎ ﺋﻪواﻧﻪ »ﺋﯿﻠﯿـــﺎد«ی ھﯚﻣـــﺮ» ،ﻛﯚﻣﺎری«ی وهك ﺷـــﺎﻛﺎری ﻣﺮۆﯾـــﯽ دهژﻣﺮـــﺖ .ﺋﻪﻓﻼﺗﻮن» ،ﺷﺎھﻨﺎﻣﻪ«ی ﻓﯿﺮدهوﺳﯽو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺋﻪو دهﺳـــﺘﻪ ﻟﻪ زۆرـــﻚ ﻟﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﻜﺴـــﭙﯿﻪرو ﺑﻪرھﻪﻣﺎﻧـــﻪن ﻛﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ زهﻣﻪن ﯾﺎن »ﻓﺎوﺳـــﺖ«ی ﮔﯚﺗﻪ ﻟﻪم دهﺳﺘﻪﯾﻪن. ﻧﯿﺸـــﺘﻤﺎﻧﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜـــﺮاونو ھﻪر ﺑﻪم »ﻛﯚﻣﯿﺪﯾـــﺎی ﺋﯿﻼھـــﯽ« داﻧﺘﯿـــﺶ ھﯚﯾﻪ ﺑـــﻪ ﺗﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ زهﻣﺎن ﺷـــﻜﯚو ﺑﻪرھﻪﻣﻜﻪ ﻛﻪ دﻧﯿﺎ ﺋﻪوهی وهك ﯾﻪﻛﻚ ﺳﯚﻣﺎی ﺧﯚی ﻟﻪدهﺳﺖ ﻧﺎداتو ﺑﻪردهوام ﻟﻪﮔﻪورهﺗﺮﯾـــﻦ ﺑﻪرھﻪﻣـــﻪ ﻣﺮۆﯾﯿـــﻪﻛﺎن روﻧﺎﻛﺘﺮو ﺷـــﻜﯚدار دهﺑـــﺖو ھﻪرﭼﻪﻧﺪ داﻧﺎوه .ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪان ،ﺋﻪدﯾﺒﺎنو رۆژﮔﺎر زﯾﺎﺗـــﺮ دهﮔﻮزهرﺖ ،ﮔﻪورهﯾﯽو ھﻮﻧﻪرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ ﭘﻠﻪ ﯾﻪﻛﯽ دﻧﯿﺎ ﺋﻪوهﻧﺪه ﺳﺘﺎﯾﺸـــﯽ ﺋﻪم ﺑﻪرھﻪﻣﻪﯾﺎن ﻛﺮدوه ﻛﻪ ﺷﻜﯚﯾﺎن زۆرﺗﺮ دهﺑﺖ. »ﭬﯿﻨـــﯚس«ی ﻣﯿﻠـــﯚ» ،ﻣﻮﺳـــﺎ«ی ﻛﯚی ﺋﻪو ﻗﺴﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻗﻪﺑﺎرهی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی
dwaroj@komala.eu
ﺋﯿﻼھﯽ زۆر زﯾﺎﺗﺮه. »ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻼھﯽ« )La Divina (Commediaﻛـــﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾـــﻦ ﺑﻪرھﻪﻣـــﯽ داﻧﺘـــو ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾـــﻦ ﺷـــﺎﻛﺎری ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗـــﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎو ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾـــﻦ ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧـــﻪ ،ﺑﻪرھﻪﻣﯽ دهوراﻧﯽ ﺑﯿﺴـــﺖ ﺳﺎﻪی ﻏﻮرﺑﻪتو دهرﺑﻪدهری داﻧﺘﻪﯾﻪ. ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕـــﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗـــﯽ ﺋـــﻪم ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ھﻪر ﻟﻪ ﺳـــﻪردهﻣﯽ داﻧﺘﻮه دهﺳـــﺘﯽ ﭘﻜـــﺮد ،ﺑﻪم ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪ ﺳـــﻪﯾﺮو ﺳﻪﻣﻪرهﻛﻪی ﻟﻪوهداﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی
ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﮔﻪوره ﺋﻪدهﺑﯿﯿﻪﻛﺎن ﻛﻪ ھﻪرﻛﺎﻣﻪﯾﺎن ﺳﻪردهﻣﻜﯽ ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﻪرز ﯾﺎن ﻧﺰﻣﯿﺎن ﺑﻮوهو ﭘﺎﺷـــﺎن ﮔﺮﻧﮕﯿﻪﻛﯽ زۆرﯾـــﺎن ﻧﻪﻣـــﺎوه ،ﺋـــﻪم ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﻟﻪ ﺗﻪواوی ﻣﺎوهی ﺋﻪم ﺷﻪﺷﻪﺳﻪد ﺳﺎﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻧﻮﺳـــﯿﻦ دهﮔﻮزهرـــﺖ ،ﺑﺠﮕﻪ ﻟـــﻪ ﻣﺎوهﯾﻪﻛـــﯽ ﻛﻮرت ﻟﻪ ﺳـــﻪردهﻣﯽ رﻨﯿﺴـــﺎﻧﺲ ،ھﻪﻣﻮو ﻛﺎﺗﻚ ﻟﻪﺳﻪروی ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوادا ﺑﻮوه. ﻛﯚﻣﯿﺪﯾـــﺎی ﺋﯿﻼھﯽ ﺑﻪ ﭘﻠـــﻪی ﯾﻪﻛﻪم ﺑﻪرھﻪﻣﻜﯽ ﺷـــﺎﻋﯿﺮاﻧﻪی زۆر ﻋﺎﻟﯿﯿﻪ. داﻧﺘ ﺑﻪم ﻛﺘﺒﻪ ﻧﻪك ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ ﺑﻪرھﻪﻣـــﯽ ﺋﻪدهﺑـــﯽ وﺗﻪﻛـــﻪی ﺧﯚی ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪ ،ﺑﻪﻜﻮ »زﻣﺎن«ی ﻣﻪﻣﻠﻪﻛﻪﺗﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎی داڕﺷﺖ .ﭘﺎش ﺑﺒوﺑﻮوﻧﻪوهی »ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻼھﯽ« ﺋـــﻪم ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﺑـــﻮو ﺑـــﻪ ﭘـــﻮهرو ﻣﻪﺣﻪﻛـــﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎﯾﯽ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ ﻟﻪ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎ ﻛﻪس ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﭘ ﻟﻪ ﺋﺎﺳـــﺘﯽ داﻧﺘ ﺑﻪوﻻوهﺗﺮهوه ﺑﻨﺖ. ﺑﻪ ﭘﻠﻪی دووھﻪم »ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋﯿﻼھﯽ«، ﭼﯿﺮۆﻛﻜﯽ ﺋﯚﺳـــﺘﺎداﻧﻪی زۆر ﻋﺎﻟﯿﻪ ﻛﻪ ﺑﺎس ﻟﻪ ھﺰی ﭼﯿﺮۆﻛﺒﮋی داﻧﺘ دهﻛﺎت، ﺷـــﻮهی وﺗﻦو ﺷـــﻮهی ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی رووداوو ﭘﺸـــﮫﺎﺗﻪﻛﺎنو وردهﻛﺎرﯾﯿﻪك ﻛﻪ ﻟﻪ وهﺳـــﻔﯽ »ﺳﻪﻓﻪر« ﺑﯚ دۆزهخو ﺑﻪرزهخو ﺑﻪھﻪﺷﺖ ﺑﻪﻛﺎر ھﻨﺮاوه ،ﺑﻪم ﺣﯿﻜﺎﯾﻪﺗـــﻪ دوورو درﮋه ﺳـــﯿﻤﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ دهﺑﻪﺧﺸـــﺖو وهك ﺷـــﻮهی ﺳـــﻪﻓﻪرﻧﺎﻣﻪی واﻗﯿﻌـــﯽ ﻣﻮﺳـــﺎﻓﺮﻜﯽ ﻟﺪهﻛﺎت ،ﺑﻪﺟﯚرﻚ ھﻪر ﻟﻪﺳـــﻪرهﺗﺎوه ﺧﻮﻨـــﻪر ﻟﻪﺑﯿﺮی دهﻛﺎت ﻛـــﻪ ﺋﻪوهی دهﯾﺨﻮﻨﺘﻪوه ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﺧﻪﯾﺎﭙﻪردازی ﺷـــﺎﻋﯿﺮﻜﻪ ،ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪوه وا ﮔﻮﻣﺎن دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﻛﻪﺳﻜﯽ ﻣﻮﺳﺎﻓﺮ ﺑﺎس ﻟﻪو ﺷـــﺘﺎﻧﻪ دهﻛﺎت ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺎوی ﺧـــﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮﯾﻪﺗﯽ .ﺗﻪﻧﺎﻧـــﻪت ﻟﻪ رووی ﺋﻪم ﻛﺘﺒﻪوه وﻨﺎی ﺗﻪواوی ﺟﺎدهﻛﺎنو ﺑﺎرودۆﺧـــﯽ ﭼـــﻪمو ﺑـــﻮرجو ﻗﻪﻛﺎﻧﯽ ﺟﻪھﻪﻧـــﻪم ﺑﻜﻪﯾﻦ .ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮهوه ﺑﻪ ﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ دهﺳـــﺘﻪواژهو وﺷﻪﮔﻪﻟﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻛﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺑﻮﻨﻪ ﻟﻪﺳـــﻪر ﺧﻮﻨﻪر دادهﻧﺖ ،ﻛﯚی ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ داﻧﺘﯽ وهك ﻛـــﺮدوه ﺑﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺑﻮﻨﻪﺗﺮﯾﻦ ﺋﻪدﯾﺒﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن. ﻧﻮﺳـــﻪرو داﻧﺘـــ ﻧﺎﺳـــﯽ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎﯾـــﯽ »ﻣﻪك ﺋﺎﻟﯿﺴـــﺘﺮ« ﻟﻪم ﺑﺎرهﯾـــﻪوه دهﻧﻮﺳـــﺖ »ﭘﻜﮫﺎﺗـــﻪی دهﻧﮕـــﻪﻛﺎن ،ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﺗـــﺮس ،رهﺣﻢ، ھـــﻪراس ،ﻧﻔﺮهت ،ﺋﯿﺸـــﺘﯿﺎق ،رواﻧﯿﻦو ﮔﻮﻓﺘﺎر ﻟﻪﺳﻪراﺳـــﻪری ﺋـــﻪم ﺑﻪرھﻪﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟـــﻪ »دۆزهخ« ﺑﻪ ﺟﯚرﻜﻪ ﻛﻪ ھﻪرﻛﻪس ﺑـــﻪ ﺑ ﺋﯿﺨﺘﯿﺎر ﺧﯚی ﻟﻪ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﯽ ﺋﻪو دﯾﻤﻪﻧﺎﻧﻪدا دهﺑﯿﻨﺖ ﻛﻪ داﻧﺘ ﺑﯚ ﺋﻪوی وﻨﺎ ﻛﺮدوه ،ﺑﻪﺟﯚرﻚ ﻛﻪ دهﻛﺮﺖ ﺋﻪو وهك ﺋﻮﺳﺘﺎدی واﻗﯿﻌﯽ ھﻮﻧـــﻪری ﺳـــ رهھﻪﻧـــﺪی ﺋﻪﻣۆﻛﻪ ﺑﺰاﻧﯿﻦ«.
ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﮔﯚﺳﺘﺎو ﮐﻮرﺑﻪ ژﻧﺎﻧﻚ ﻟﻪ ﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ دهﺳﺖ ،ژﻧﺎﻧﻚ ﻟﻪ ﭼﯿﻨﯽ ﻛﺮﻜﺎر ،ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھﺎوﺗﻪﻣﻪنو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺷـــﯿﺮهﺧﯚرو ھﻪزاران ھﻪزار ﺳـــﻪر ﺷـــﻪﻗﺎﻣﯽ ،ﺑ دهرهﺗﺎنو ﺑ ﺳﻪرﭘﻪرﺳﺖ ﻟﻪ ﭘﺎرﯾﺴﺪا رهواﻧﻪی ﻧﻮ زﯾﻨﺪان دهﻛﺮﻦ .ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ دهﺳﭙﻜﺮدﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ھﺎوﺷـــﻮهی ﺋﻪﻣﻪ ﻧﻪﺑﯿﻨـــﺮاوه .ھﯿـــﭻ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪك ،ھﯿﭻ رووداوﻚ ،ھﯿﭻ ﻣﮋووﯾﻪك ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺷﺎھﯿﺪی وهھﺎ وهھﺎ ﻗﻪﭼﻮو ﻛﺮدﻧﻚو وهھﺎ ﺗﯚﻪ ﺳﻪﻧﺪﻧﻪوهﯾﻪك ﻧﻪﺑﻮوه.
ﺑﻪﺧ
ﺘﯽ رهش
دﯾﺴﺎ ﻧ ﻪ و ه ﺋﺎﺳ دﯾﺴ ﺎ ﻤ ﻧ ﺎ ﻪ ﻧ و ﯽ ه دڵ، ﺑﻪﺧ ﺘ د ا ﯽ ﯾ ر ﮕ ﺮﺗﻮه هﺷﻢ ، ھ ﻪ ﺳ و ﻪری ﻧ رﻜﯽ ﺎ و ر ه ه ش ﺗﻪوه ﻟ ﻪ ھ وه ﻪش ﻛﻮ ﮔ ﻪ ﺑ ی زهر ﺎی ﺗ د ﻮ و ی ڕ ﭘﺎﯾﺰ، هو زﯾ ﺰ ﺷ ی ﻪ ز ر ﺧ ﯾﺎﻧﯿﺶ ،ﺑ ﺘﻪ ﻟ ﺪ ا و داﯾﻮ هﺣ ه ر ﻤ ﺎ ﻨ ﻧ ﻪ رای ر ﻓ ﻨ و هرزی ﮔ ﻪ ﻧﺎﯾﻪ ﺳ رﺰاﻧ ﻢ ھ ﺎ ﺎت، ﺗ ﺑ ھ ﻪ ﻣ ﺧ ﻪم ﺑﻢ ،د ﺪﯾﺲ ﺑ ﻮ و و ﻣﻪ ﺋ ژﻣﻨﯽ ﭘ ﻪ ﺎواره ﺳﺘﯽ ﭘ ﻪ ﯾ ﻟﻪو ﺘﺎره رۆژه وه ﺧ
ﺧ ﻪم ﭼ ﻪ ن ھﻪ
ﯚم ﻧ ﺎﺳﯿﻮ
ﭬﺎﻜ
ﯽ ﭼﺎﻛﯽ
ه
ﺳﺎﺗ
دهك
ﻧﻪژ ﯾﺎوم
رهﺑ ﯽ ﺳﺎ
ﺑ
ﻪﺑ ﺧﻪ
ﯾﻪت ﻧ ﻪ ﺑ ﻛ
م
ﭼ ﺎرهڕه ﺷ ﯽ و ﺑ ﻪ ﯾﻪ ﺑﻪﺧﺘ ﺧ ﯽ ﺴ ر ﯿ ه ﺮﯾﺶ ﺷﻪ د و ھ ژ ﺎ ﻣ و ﻨ ار دهﻛﻪ ﯽ ﻛﺮد و م ه ﺑ ﻣﻪﯾ ﻤﺮێ زاﻢو ﻛﯚ ﺪاﻧﺪار ﯾ ﻠﻪدار ﻪم
ﺷﯿﻌﺮ ی ز ﯾ ﺑﻪ ﻨﺪان ﻧﺪﯾﺨ ﺎ ٠ ﻧ ٣ ﻪ یﺷ /٥/ ﺎ ر ٣ ی ٨ ﺑ ﻪﻧﺪهرﻋﻪ ی ھﻪ ﺗ ﺎ و ﺑ ی ﺎس ﻟﻮﻗ
ﻤﺎن ﺑﺴﺘ
ﻮﻧﯽ
ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ
ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ﺋﺎ :ﺣﻪﺑﯿﺐ ﻓﻪﺗﺤﯽ ﺳـــﻨﺪووﻗﯽ دراوی ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾـــﯽ ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕـــﯽ ﺋﻮوﺗﯽ ﺋﻪﻣﺴـــﺎﺪا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ: ﺋﻪﮔـــﻪر ﻧﺮﺧـــﯽ ﻧﻪوﺗـــﯽ ﺧـــﺎو ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺑﯚﺷﻜﻪﯾﻪك ٧٥دوﻻر ،دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﻟـــﻪ ﮔﻪڵ ﻛﻪﻣـــﯽ ﺑﻮودﺟﻪ ﺑـــﻪرهوڕوو دهﺑﺖ. ﻟـــﻪ ھﻪﻓﺘﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑـــﺮدووداو ﺑﻪدوای ھﺎﺗﻨﻪﺋﺎرای ﺋﻪم ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﻪ ،ﻣﻪﺣﻤﻮود ﺋﻪﺣﻤـــﻪدی ﻧـــﮋاد ﺳـــﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻟﺪوان ودﯾﻤﺎﻧﻪدا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ :ﻛﻪ ﺋﻪﮔـــﻪر ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻧﺮﺧﯽ ﻧـــﻪوت ﺑـــﯚ ﺑﯚﺷـــﻜﻪﯾﻪك ٥دوﻻر ﻛﻪم ﺑﺘـــﻪوه ،ﺋﺎﺑـــﻮوری ﺋﺮان ﻟـــﻪ ﮔﻪڵ ﻛﺸﻪی ﮔﻪوره ﺑﻪرهوڕوو ﻧﺎﺑﺖ .ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﻣﻪ ﭼﻮوه ﺳﻪرهوهﺗﺮو وﺗﯽ: ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﺑﯚ ﺳﻔﺮﯾﺶ داﺑﺒﻪزﺖ ،ھﺸﺘﺎ دهوﻪت دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻜﻪوﺗﯽ دهرهﻛﯽ، ﺗﺎ ﺳ ﺳﺎﯽ ﺗﺮﯾﺶ وت ﺑﻪڕﻮهﺑﺒﺎت. ﺑـــﻪم ﭼﻪﻧـــﺪ رۆژ دواﺗﺮ ،ﻗﺴـــﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧـــﯚی وهرﮔﺮﺗﻪوهو وﺗﯽ :ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﻟﻪ ﺑﻮودﺟﻪی ﺳـــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﯚ ﺷـــﻜﻪﯾﻪك ٣٠دوﻻر دﯾﺎری ﺑﻜﻪﯾﻦ، زۆرﻚ ﻟﻪ ﭘﺮۆژهﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن ﺟﺒﻪﺟ ﻧﺎﻛﺮﻦو رادهﮔﯿﺮﻦ. ﻟﻪﺣﺎﻜﺪا ﻛﻪ ﻣﻪﺣﻤﻮود ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﺑﺎس ﻟـــﻪ ﺑﻪڕﯾﻮهﺑﺮدﻧﯽ وت ﺑﻪ ﻧﻪوﺗﯽ ﭘﺞ ﺗﺎ ھﻪﺷﺖ دوﻻری دهﻛﺎت ،ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻣﻪﺣﺎﻓﯿﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪوه ،ﺋﻪم وﺗﺎﻧﻪی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﺑﻪ ﻧﺎڕأﺳﺖو ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚﭘﺮوﭘﺎﮔﻪﻧـــﺪه ﺑﯚھﻪﺒﮋاردن ﻧﺎوی ﻟ ﺑﺮاوه .راﺳﺘﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪوه ﻧﯿﺸﺎن دهدهن ﻛﻪ ھﺎوﻛﺎت ﻟﻪ ﮔـــﻪڵ داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﻟـــﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎنو داڕﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮورﺳﯽ دوﺑﻪیو ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺗﺎ وﺗﺎﻧﯽ دهورووﺑﻪری ﺋﺮان، ﺋﺮان ﻟﻪ ﮔـــﻪڵ ﻗﻪﯾﺮاﻧﮕﻪﻟﯽ ﺑﻪرﺑودا ﺑـــﻪرهوڕووهو ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧـــﻪی ﺋﯿﺪﻋﺎی ﻛﺎرﺑﻪدهﺳـــﺘﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﻛﺎرﯾﮕﻪر ﻧﻪﺑﻮوﻧـــﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﯽ ﻣﺎـــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ،ﻧﯿﺸـــﺎﻧﻪی ﺳـــﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻻوازی ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪم وﻻﺗﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺋﺎﺷﻜﺮانو ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ژﯾﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا دهرﻛﻪوﺗﻮوه. ﻟـــﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﮔﺸـــﺘﯽ ﯾﻪﻛﯿﯿﻪﺗـــﯽ ﺳﻪراﺳـــﻪری ﺑﻪرھـــﻪم ھﻨﻪراﻧـــﯽ ﻓـــﻪراوهرده ﮔﯚﺷـــﺘﯿﻪﻛﺎن ﺑﺎﺳـــﯽ ﻟـــﻪوه ﻛـــﺮد ﻛـــﻪ ﭼﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧـــﻮارهوهی ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺑﻪھـــﯚی ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﺎﺳـــﺘﯽ داھﺎﺗﯿﺎنو ﺑﻪ ھﯚی ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﻟـــﻪ رادهﺑﻪدهری ﻧﺮﺧﯽ ﺷـــﺘﻮوﻣﻪك ،ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﯾﻨـــﯽ زۆرﻚ ﻟﻪ ﭘﺪاوﯾﺴـــﺘﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪو ﺋﻪﻣﻪش
ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی ھﺎﺗﻨﻪ ﺧﻮارهوهی داواﻛﺎری راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑـــﻮاری داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﯾﻨﯽ ﺷﺘﻮوﻣﻪك ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎنو ﻛﻪم ﮔﻪﻧﻤﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﺪا ،ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﻪ. ﺑﻮوﻧﻪوهی رادهی ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎن. ﻟـــﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗـــﺮهوه داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳﺎن ﻧﻪوت ﻛﺎرﯾﮕﻪری راﺳـــﺘﻪوﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎﻧﻜـــﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ژﯾﺎﻧـــﯽ ﺧﻪـــﻚ داﻧﺎوهو ﺑﻪ ﺷـــﻮهی ﺋـــﺮان ﻟـــﻪ راﭘﯚرﺗﻜﺪا ﺑـــﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﺑﻪ ﺟﯚراوﺟﯚر ﺧﯚی ﻧﯿﺸـــﺎن داوه.داھﺎﺗﯽ ﺑﻪرزﺗﺮ ﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن رۆژاﻧﻪی ھﻪرﺋﺮاﻧﯿﻪك ﺳ ھﻪزار ﺗﻤﻪن ﻟﻪم وﺗـــﻪ ،رادهی ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﻪم ﺑﻮوهﺗﻪوهو ﺑﻪ ﻟـــﻪ ﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ١٢ﻣﺎﻧﮕـــﯽ راﺑـــﺮدوودا ﺗﺎ ﺳـــﻪرهﺗﺎی ﺋـــﻪوهی ﻛﻪ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ھﻪﻣﯿﺸـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪزهﻮهری ١٣٨٧ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﯾﻪﻛﯽ ﻻوازی ھﻪﺑﻮوه ،داھﺎﺗﯽ ١٢ﻣﺎﻧﮕﯽ ھﺎوﺷـــﻮهی ﺗﺎ ﺳـــﻪرهﺗﺎی ﺋﻪرزی ﺋﻪم وﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ٥ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪزهﻮهر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٨٦ﻟﻪ ﺳﻪدا راﺑﺮدوو ،رۆژاﻧﻪ ٢٠٠ﻣﯿﻠﯿﯚن دوﻻر ﻛﻪﻣﺘﺮ ٢٥راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ. ﺑﻮوهﺗﻪوه.ﺋﺴـــﺘﺎﻛﻪ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ﺑﻪ ﺋﻪم ﻟﻪ ﺣﺎﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪﺳﺘﺮاو ﺑﻪ ﻧﻪوت ﺑﻪرﻧﺎﻣـــﻪی ﭼﻮارهﻣـــﯽ ﮔﻪﺷـــﻪﻛﺮدن، ﻧﺎوی ﻟ دهﺑﺮﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪ داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن دهﺑﻮا ﺑﯚ ژﺮ ﻟﻪ ﺳـــﻪدا ﺋﻪم ﻛﺎﯾـــﻪ ﻟـــﻪ ﺑﺎزاڕهﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻪﻛﺎﻧﺪا١٠ ،ﻛﻪم ﺑﺘﻪوهو ﺑﺒﻮاﯾﺎﺗﻪ ﯾﻪك رهﻗﻪﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان دهڕوات ﻛﻪ ﺑﻪرهورووی .راﭘﯚرﺗـــﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﻧﯿﺸـــﺎن ﻛﺎرهﺳـــﺎﺗﯽ ﮔﻪورهﺑﺒﺘﻪوهو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی دهدات ﻛـــﻪ رادهی ﮔﯚڕاﻧـــﯽ ﻧﺮﺧـــﯽ ﻻوازی ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪم وﺗﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﺳـــﻪر ﻛﺎﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎنو ﺧﺰﻣﻪت ﮔﻮزاری ﻛﯚﻪﻛـــﻪی داھﺎﺗﯽ ﻧﻪوت ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮاوه ،ﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯽ ﻟﻪ ﺧﻪزهﻮهری ١٣٧٨ﺑﻪ ﺑﻪرهو ھﻪرهس ھﻨﺎن دهﭼﺖ. ﻧﯿﺴﺒﻪت ﺧﻪزهﻮهری ١٣٨٦ﻣﻪﻋﺎدﯽ ﺑﻪوﺗـــﻪی ھﻨﺪـــﻚ ﻟﻪ ﻛﺎرﻧﺎﺳـــﺎن٢٨/٣ ،ﻟـــﻪ ﺳـــﻪدا ﺑﻪرزﺗـــﺮ ﺑﻮوهﺗﻪوه. دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﯚ ﺑﻮودﺟﻪی ﺳـــﺎﯽ ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ وﻨـــﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾﺰاﻧـــﺎن، ،١٣٨٨ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺑـــﻪ ١٠٥ﻣﯿﻠﯿـــﺎرد ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﻪﻟﻪ ﺑﻪرز ﺑﻮوﻧﻪوهی دوﻻر داھﺎﺗـــﯽ ﺋـــﻪرزی ھﻪﯾـــﻪ ،ﺑﻪم ﺑ ﺳـــﻪرهو ﺑـــﻪرهو ﺑﻪردهواﻣﯽ ﻧﺮﺧﯽ داھﺎﺗﯽ دهوﻪت ﻟﻪ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﯿﯿﺎت ﻛﺎ ﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎنو ﺷـــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ٢٥ﻣﯿﻠﯿﺎرد دوﻻرو ﻟﻪ ﺳـــﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ.ﺋـــﻪو ﺋﺎﻣﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺗﺮ ١٠ﻣﯿﻠﯿـــﺎرد دوﻻره ،ﻛﻪ ﺑﻪم ﭘﯿﻪ ،ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯿﻪوه ﺑو ﻛﺮاوﻧﻪﺗﻪوه ﻧﯿﺸـــﺎن دهوﻪت ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ٦٥ﺗﺎ ٧٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دهدهن ﻛـــﻪ ﻧﺮﺧـــﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﻟﻪ دوﻻر داھﺎﺗـــﯽ ﻧـــﻪوت دهﺑﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳ ﺳـــﺎﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﻪردهوام ﺑﻪرز ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺮﺧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴـــﺘﺎی ﺑﻮوهﺗﻪوهو ﻟﻪ ﺳـــﻨﻮوری ١٢/١ﻟﻪ ﺳﻪد ﻧـــﻪوت ﻟـــﻪ ﺑﺎزارهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫـــﺎن ،ﺋﻪو ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٣٨٤ﺗﺎ ﺳـــﻨﻮوری ٢٨ﻟﻪ داھﺎﺗـــﻪ ﻧﻪوﺗﯿﯿﻪی ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﺑﻮودﺟﻪی ﺳﻪد ﺧﻪزهﻮهری ﺋﻪﻣﺴـــﺎڵ ﭼﻮوهﺗﻪ ﺳـــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺗﻪرﺧـــﺎن دهﻛﺮﺖ ،ﺳـــﻪرهوه .ﺑـــﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼـــﺎو ﮔﺮﺗﻨـــﯽ ٣٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دوﻻر ﻛﻪﻣﯽ دهھﻨﺖ. ﻛﻪﻣﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﺋﻪﻣﺴـــﺎڵ ﻟـــﻪ ﺋﺮان، ﺋﺎﺑﻮورﯾﺰاﻧﺎن ﺷـــﯿﻤﺎﻧﻪی ﺋﻪوه دهﻛﻪن ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎن ﻛﻪ ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﺑـــﻪردهوام ﻟﻪ ﻟﻪ ﺣﺎﻜﺪا ﻛﻪ ﺋﺮان ﺑﻪ ھﺎورده ﻛﺮدﻧﯽ ھﻪﻜﺸـــﺎﻧﺪا ﺑو ﻟﻪو رﮋهی ﺋﺴـــﺘﺎ ٦ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔﻪﻧـــﻢ ،ﺑﻮوهﺗﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻪرزﺗـــﺮ ﺑﺘـــﻪوه .ﭘﻮاﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﻛﻪ ﻟﻪ ﮔﻪرهﺗﺮﯾـــﻦ ھﺎوردهﻛﻪراﻧﯽ ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ ﺑﯚ ھﻪﺴـــﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳﺎن ھﻪﯾﻪ، ﺟﯿﮫﺎن ،ﺳﺎﻧﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٣٠ی ﻟﻪ ﺳﻪدی ﭘﻮاﻧﻪی ﺧﺎڵ ﺑﻪﺧﺎﻪ ،ﻛﻪ ھﻪﺌﺎوﺳﺎن ﻧﺎﻧـــﯽ ﺑﻪرھﻪم ھﺎﺗﻮو ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﻪ ھﯚی ﻟﻪ ھﻪر ﻣﺎﻧﮕﻜﺪا ﺑﻪ ﻧﯿﺴـــﺒﻪت ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﺧـــﻮارهوه ﺑﻮوﻧﯽ ﭼﯚﻧﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪوه ،ﺑﻪ ھﺎوﺷـــﻮهی ﻟـــﻪ ﺳـــﺎﯽ راﺑـــﺮدوودا ﻓۆ دهﭼﺖ .وهزارهﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻜﺪهداﺗﻪوه. ﻟﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ رﻜﻜﻪوﺗﻦ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ،ھﻪﺌﺎوﺳﺎن، ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛـــﯽ ﺑﯚ ﻛﯾﻨـــﯽ ٦ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﺧـــﺎڵ ﺑﻪ ﺧﺎڵ ھﻪﺪﺳـــﻪﻧﮕﻨﺖ ﺑﻪم ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ دهرهوه واژۆ ﻛﺮدووه ،ﺋـــﻪم ﭘﻮاﻧﻪﯾﻪ ﻟـــﻪ ھﻪﺴـــﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣـــﻪش ﺋﺮان ﺑـــﯚ ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ رهﺳـــﻤﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﺎﺑﺮدرﺖ .ﺑﻪم ھﺎوﺷـــﻮهی ١٠ﺳـــﺎڵ ﻟﻪﻣﻪوﭘـــﺶ ﺣﺎﻪﺷـــﻪوه ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﻟـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه.ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٧٧دا ،رادهی ﺧﻪزهﻮهری ﺳﺎﯽ ١٣٧٨دا ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ھﺎوردهﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻪﻧﻤﯽ ﺋﺮان ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪزهﻮهری ،١٣٨٦ﻣﻪﻋﺎدﯽ ٦ﻣﯿﻠﯿﯚنو ٧٠٠ھﻪزار ﺗﯚن وﻟﻪ ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ٢٨/٣ﻟﻪﺳـــﻪد ﺑﻪرزﺗـــﺮ ﺑﻮوهﺗﻪوه.ﺋﻪم ١٣٧٨ﺗﺎ ١٣٨٠ھﻪﻣﻮو ﺳﺎﻚ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟـــﻪ ﺣﺎﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ھـــﯽ ھﻪژاری ﺑﯚ ٤ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﺮاﻧﻪوه ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪﻛﯽ ٥ﻛﻪﺳـــﯽ ﻟﻪ ﺷـــﺎرﻜﯽ ھﺎوردهﻛـــﺮاوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟـــﻪ ﺣﺎﻜﺪا ﮔﻪوره وهﻛﻮو ﺗﺎران ،ﺑﻪ ﭘﯽ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوه ﯾـــﻪ ﻛﻪ دهوـــﻪت ٤ﺳـــﺎڵ ﻟﻪﻣﻪوﭘﺶ ﻛﺎرﻧﺎﺳﯿﻪﻛﺎن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٨٠٠ھﻪزار ﺗﻤﻪن
ﻣﻪزهﻧﺪه ﻛﺮاوهو ﻟﻪم رواﻧﮕﻪوه ﻻﻧﯿﻜﻪﻣﯽ ﺣﻪﻗﺪهﺳـــﺘﯽ ﻛﺮﯾﻜﺎران ﻟﻪ ﮔﻪڵ ھﯽ ھـــﻪژاری ﻣﻪوداﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ھﻪﯾﻪ. ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎرهﻛﺎﻧﯽ رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗـــﻮوهﻛﺎن ،دوو دوﻻر داھﺎﺗـــﯽ رۆژاﻧﻪ ﭘﻮاﻧﻪی ھﯽ ھﻪژارﯾﯿﻪو ﺋﻪﮔﻪر ﻻﻧﯿﻜﻪﻣﯽ ﺣﻪﻗﺪهﺳـــﺘﯽ ﻛﺮﯾـــﻜﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان واﺗـــﻪ ٢١٩ھﻪزار ﺗﻤﻪن ﻟﻪ ﻧﻮان ٥ﻛﻪﺳﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪك داﺑﻪش ﺑﻜﻪﯾﻦ ،دهﮔﻪﯾﻨﻪ رهﻗﻪﻣﻚ ﻟﻪ ﺳﻨﻮوری ٤٣ھﻪزار ﺗﻤﻪن ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﺪاو ﺋﻪم رهﻗﻪﻣﻪ زۆر ﻛﻪﻣﺘـــﺮ ﻟﻪ داھﺎﺗﯽ ﻣـــﺎم ﻧﺎوهﻧﺪی ٢دوﻻر ﻟـــﻪ رۆژدا ﺑﯚ ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪﺳـــﻜﻪ .ﺑﻪﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎرهﻛﺎﻧـــﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی، ﻧﺮﺧﯽ ﺷـــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛـــﯽ وهﻛﻮو ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﮔﺮووﭘﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺧﻪزهﻮهری ﺋﻪﻣﺴـــﺎﺪا ٣٥ﻟﻪ ﺳﻪد ﺑﻪرز ﺑﻮوهﺗﻪوه. ﺑـــﻪم ﭘﯿـــﻪ دهﺗﻮاﻧﯿـــﻦ ﺑﯿـــﻦ ﻛﻪ ﺧﻪرﺟـــﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋـــﺮان ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ ﻛﯾﻨﯽ ﺷـــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛﯿﺪا ﻻﻧﯿﻜﻪم ٣٥ﻟﻪﺳـــﻪد زﯾـــﺎدی ﻛﺮدووه. ﺑﻪرز ﺑﻮوﻧﻪوهی ھﻪﺌﺎوﺳﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی دووﭘﺎت ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑ ﻋﻪداﻪﺗﯽو ﭼﻮوﻧﻪﺳـــﻪرهوهی ﻧﺎﺑﻪراﺑـــﻪری ﻧﻮان ﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ دهﺳـــﺖو ﭼﯿﻨـــﯽ ھﻪژاری ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮان. ٤٢ﻟﻪﺳﻪد رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪﺣﺎﻜﺪا ﻛﻪ وهزﯾﺮی ﻛﺎری دهوﻪﺗﯽ ﻧﯚھﻪمو ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺋﺎﻣﺎری ﺋﺮان ﺑﻪ وﻨﺎﻛﺮدﻧﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪ رﮋهی ﺑﯿـــﻜﺎری ﻟﻪ ھﻪوﯽ ﺋـــﻪوهدان ﻛﻪ ﺋﻪم رﮋهﯾﻪ ﻟﻪ دهوﻪﺗـــﯽ ﻧﯚھﻪﻣﺪا ﺑﻪ ﯾﻚ رهﻗﻪﻣﯽ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪهن ،وهزﯾﺮی ﺗﻪﻋﺎوﻧﯽ رژﯾـــﻢ ﺑـــﻪ ھﻨﺎﻧﻪﺋﺎرای ﺋﺎﻣـــﺎری ﻧﻮی ژﻣﺎرهی ﺧﻮازﯾﺎراﻧـــﯽ ﻛﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان، زۆر زﯾﺎﺗـــﺮ ﻟـــﻪ رادهی ﭼﺎوهڕواﻧﻜﺮاو راﮔﻪﯾﺎﻧـــﺪو وﺗﯽ :ﻧﺰﯾﻚ ﺑـــﻪ ١٠ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس ﻟﻪ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺮان ﺧﻮازﯾﺎری ﻛﺎرو ﭘﻪﯾﺪا ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸﻪن. ﺋﺎﻣﺎری ١٠ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳﯽ ﺧﻮازﯾﺎراﻧﺎﻧﯽ ﻛﺎر ﻟـــﻪ ﺣﺎﻜـــﺪا ﻟﻪ ﻻﯾـــﻪن وهزﯾﺮی ﺗﻪﻋﺎوﻧﻪوه ﺑو دهﺑﺘﻪوه ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی داﻧﯿﺸـــﺘﻮاﻧﯽ ھﻪﺴﻮوڕاو ﻟﻪ ﺋﺮان ٢٣/٥ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳﻪ، ﻛﻪ ﺑﻪم ھﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪ رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان دهﺑﺘﻪ ٤٢ﻟﻪ ﺳﻪد.ﺑﻪ وﺗﻪی ﻛﺎرﻧﺎﺳـــﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ،ﺑﻪ ھﺎﺗﻨﻪ ﺧﻮارهوهی ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوتو ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺋﺎﺳـــﺘﯽ داواﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎنو ھﺰی ﻛﺎر ﻛﻪم دهﺑﺘﻪوهو ﭘـــﺮۆژه ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﺗـــﻪواوی دهﻣﻨﻨﻪوه ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی رهﺧﺴﺎﻧﺪﻧﯽ ھﻪﻟﯽ ﻛﺎرو ﭼﻮوﻧﻪﺳـــﻪرهوهی رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪم وﺗﻪی ﺑﻪ دواوه دهﺑﺖ.
dwaroj@komala.eu
١١
ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ٦٠٠ﻣﯿﻠﯿﯚن دوﻻری ﺋﺮان ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯚی ﻟﻮﺑﻨﺎن
ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺳـــﺎﯾﺘﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺗﺎﺑﻨﺎك ،ﻧﻮﻨﻪرﻜﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﻓﻪراﻧﺴـــﻪ ﺑﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﺋﻪﻟﺴﯿﺎﺳـــﯿﻪ ﭼﺎﭘﯽ ﻛﻮهﯾﺘﯽ وﺗﻮوه ﻛﻪ ،رژﯾﻤﯽ ﺗﺎران ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ دهﺳـــﺖوﭘﻮهﻧﺪهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟـــﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧـــﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻣﻪﺟﻠﯿﺴـــﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎن، ٦٠٠ﻣﯿﻠﯿـــﺎرد دۆﻻری ﺑﯚ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯚ ﺗﻪرﺧﺎن ﻛـــﺮدووه ،ﻛﻪ ﺑﻪم زوواﻧﻪ ﻟﻪ رﮕﺎی ﺑﺎﻮﺰﺧﺎﻧﻪی ﺳﻮرﯾﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﯾﺮوت دهﻛﺮﺘﻪوه ،دهﮔﺎﺗﻪ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ. ﺑـــﻪ وﺗﻪی ﺋﻪم ﻧﻮﻨﻪره ﻓﻪراﻧﺴـــﯿﯿﻪ ،رژﯾﻤﯽ ﺗﺎران ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﻪدهﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪووه ﻛﻪ ﺋﻪم ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ھﻪر ﺑﻪ ردهوام دهﺑﺖ.
٢٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆﻻر ﻟﻪ ﺑﺎزاڕی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪی ﺋﺮان ﻛﻪم ﺑﻮوهﺗﻪوه
ﺑﻪ ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽو ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺑﻮوری ﻻوازی ﺋﺮان، ﻧﺰﯾﻜﻪی ١٥ﺗﺎ ٢٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆﻻر ﻟﻪ ﺑﺎزاڕی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪی ﺋﺮان ﻛﻪم ﺑﻮوهﺗﻪوه. ﺑـــﻪ وﺗﻪی ﺟﮕﺮی ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﺳـــﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮرسو ﺋﻪوراﻗـــﯽ ﺑﻪھﺎداری ﺋﺮان، ﺑـــﻪ ھﯚی ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ،ﺋﺎﺳـــﺘﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎنو ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻛﺎﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪواﻧﻪ ﻓﻮوﻻدو ﻣﺲ ﻛﻪ ﻧﺮﺧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻪ ،ﺗﻮوﺷـــﯽ ﻧﻮوﺷﻮﺳﺘﯽ زۆر ﺑﻮوهو ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﻛﻪ رادهی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم وﺗﻪ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻛﻪم ﺑﺘﻪوه.
ھﺎوﻛﺎری ﺳ ھﺰی ﮔﻪورهی ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺎﺳﯿﺎ ﺑﯚ ﺑﻪرﺑﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ
راﭘﯚرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺋﺎ :دواڕۆژ ﺑﺎﻧــــﻚ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟــــﻪ راﭘﯚرﺗﻜﯽ ﻧﻮﺪا ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻗﻪﯾﺮاﻧــــﯽ ﻣﺎ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ راﯾﮕﻪﯾﺎﻧــــﺪووه ﻛﻪ ،ھﺎﺗﻨــــﻪ ﺧﻮارهوهی ﮔﻪﺷــــﻪی ﺋﺎﺑﻮوری دهﺑﺘــــﻪ ھﯚی ﻛﻪم ﺑﻮوﻧــــﻪوهی ھﻪﻧﺎردهﻛــــﺮدنو ﺋﻪﻣﻪش ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪی ﻟﺪهﻛﻪوﺘﻪوه. ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪم راﭘﯚرﺗﻪی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، رادهی ﺗﯿﺠﺎرهﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﯚﯾﻪﻛﻪم ﺟﺎر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٢وه ﺑﻪم ﻻوه ،ﺑﻪرهو ﻛﻪﻣﯽ رۆﯾﺸﺘﻮوهو ﻛﻪﺑﻪم ﭘﯿﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ،داھﺎﺗﻜﯽ ﻛﻪﻣﺘﺮﯾــــﺎن ﻟﻪ ﺑــــﻮاری ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه دهﺑﺖ .ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺷــــﯿﻤﺎﻧﻪی ﺋــــﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ دهورهی درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﮔﻪﺷــــﻪی ﺧﺮای ﺋﺎﺑﻮوری وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ ،ﻛﻪ ھﻨﺪێ ﻛﺎت ﺗﺎ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟﻪ ﺳﻪدا ھﻪﺷﺖ ﺑﻪرز دهﺑﻮوهوه ،رادهﮔﯿﺮێو ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﻪ ﺷــــﻮهی ﻣﺎم ﻧﺎوﻧﺠﯽ ﺑﯚ ﭼﻮار وﻧﯿﻮ ﻟﻪ ﺳﻪدا ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﺑﺘﻪوه. ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــــﯽ ھﻪروهھــــﺎ ﺟﻪﺧﺖ دهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ٢٠٠٩ﺑﻪ ھﯚی ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯽ ﻛﺎ ﻟﻪ ﺳﻪرﺗﺎﺳــــﻪری ﺟﯿﮫﺎنو ھﻪوهھﺎ ﺑﻪ ھــــﯚی ھﺎﺗﻨﻪﺧﻮارهوهی ﮔﻪﺷــــﻪی ﺋﺎﺑﻮوریو ﻣﻪﺳﺮهﻓﯽ ﻛﺎ ﺳﻪﻧﻌﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ وﺗﺎﻧــــﻚ وهﻛﻮو ﭼﯿﻦ ،ﺑﻪ ﺋﻪﮔﻪری زۆرهوه ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﮔﻪﻟﯽ ﻣﻪﺳﺮهﻓﯽ رووﻟﻪ ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوه دهﻛﺎت.ﻟﻪ ﻧﯿﻮهی دووھﻪﻣﯽ ﺋﻪﻣﺴــــﺎﺪا ،ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻣﻪﺳﺮهﻓﯿﻪﻛﺎن
ﻛﻪﻟــــﻪ ﭼﻪﻧــــﺪ ﺳــــﺎﯽ راﺑــــﺮدوودا ﻟﻪ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهدا ﺑﻮوه ،ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟﻪﺳــــﻪدا ٢٣داﺑﻪزﯾﻮه ،ﻛﻪﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﻪﻛﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﻪﻜﺸﺎنو ھﺎﺗﻨﻪﺧﻮارهوهی ﻧﺮﺧــــﻪﻛﺎنو ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﮔﺮاﻧــــﯽ ﻛﺎﻻ ﺳــــﻪرهﻛﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ھﻪژار ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﻛﺎﺗﻪوه. ﺟﺎﺳــــﺘﯿﻦ ﻟﯿــــﻦ ،ﻟــــﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺰاﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎﯾﻪﺑــــﻪرزی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــــﯽ دهﺖ: ﺋﻪﻣﺴــــﺎڵ ﺧﻪﻚ ﻟﻪ وﺗﺎﻧــــﯽ ﻟﻪﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪدا ﻟﻪﮔﻪڵ دوو ھﯚﻛﺎری ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ دهرهﻛــــﯽو ﻛﺎرﯾﮕﻪر ﻟﻪ ﺳــــﻪر ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪرهورووﺑﻮون .ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن دهرﻛﻪوﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎــــﯽ ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽو ﺋﻪوﯾﺘﺮ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧــــﻪوهی ﺧــــﺮای ﻧﺮﺧــــﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎﻧﻪ .ﻧﺎوﺑــــﺮاو ھﻪروهھــــﺎ دهــــﺖ :ﺑﯚ ﻛﻪم ﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺋﻪم ھﯚﻛﺎراﻧــــﻪ ﻟﻪ وﺗﺎﻧــــﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﭼﯿﻨﯽ ھﻪژار ،دهﺑ ﭘﺮۆژهﮔﻪﻟــــﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽو ﺋﯿﺴــــﺘﺮاﺗﮋﯾﻚ وهﻛــــﻮو ﭘــــﻪرهدان ﺑــــﻪ ﺷــــﻪﺑﻪﻛﻪی ﮔﻮاﺳــــﺘﻨﻪوهو ﺑﺮدﻧﻪﺳــــﻪرروهو ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳــــﺘﯽ ﺑﺪاﺷــــﺖو ﭘﻪروهرده ﻟﻪم وﺗﺎﻧﻪ زۆر ﺷﻠﮕﯿﺮاﻧﻪﺗﺮ ﻟﻪ ﺟﺎران ﺑﻪڕﻮهﺑﭽﻦ. ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دهﯾﻪوــــﺖ ،ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻪ ﻣﺎﯿﻪﻛﺎنو دراﻧﯽ وام ﺑﻪ وﺗﺎﻧﯽ ھﻪژارو ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ زۆرﺗﺮ ﺑﻜﺎﺗﻪوه .ﺑﯾﺎر واﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺳ ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ١٠٠ﻣﯿﻠﯿــــﺎرد دوﻻر ﺑﯚﺋــــﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺘﻪ ﺗﻪرﺧﺎن ﺑﻜﺮــــﺖو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﻚ ﺑﯚ ﺑﺎﻧﻜﻪﻛﺎنو دراﻧﯽ وامو ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪﮔﻮزاری ﻟــــﻪ ﭘﺮۆژهﺑﻨﻪڕهﺗﯿــــﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﺷــــﯽ
ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿــــﺪا ﻟــــﻪ ﺑﻪرﭼــــﺎو ﺑﮕﯿﺮدرــــﺖ .ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟــــﻪ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ھﻪروهھﺎ ﺷﯿﻤﺎﻧﻪی ﺋﻪوهی ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗــــﻮوی زاﯾﯿﻨﯿﺪا ،ﻟﻪ ژﺮ ﻛﺎرﺗﻜــــﻪری ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎــــﯽ ،ﻧﺰﯾﻜﻪی ٢ﻟﻪﺳــــﻪدی رادهی ﺗﯿﺠﺎرهﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ﻛﻪﻣﺘــــﺮ دهﺑﺘﻪوه. ﺑﻪم ﺟــــﯚره ،رادهی ھﻪﻧﺎردهی وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ٢٠٠٧ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ١٣ﻟﻪ ﺳﻪدی ﺑﻪ ﺧﯚﯾﻪوه ﺑﯿﻨﯽ ،ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗــــﻮو ﺑﯚ ٥/٣ﻟﻪ ﺳــــﻪد ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﺑﺘﻪوه .ﺑﻪﻣﺎﻧﻪﺷﻪوه ﻛﺎرﻧﺎﺳــــﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﻮﺷــــﺪار دهدهن ﻛــــﻪ ﻟــــﻪم ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟــــﻪدا، دهوﻪﺗﺎن ﻧﺎﺑﺖ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎﺑــــﻮوری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دووﭘﺎت ﻛﻪﻧﻪوه ،ﭼﻮوﻧﻜــــﻮو وهھﺎ ﻛﺮدهوهﯾﻪك ﻟﻪ درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕــــﻪری ﻧﯿﮕﻪﺗﯿﭭﯽ ﻟﻪ ﺳــــﻪر ﭘﻮهﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮوری وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دهرهﻛﯽ دهﺑﺖ. ﺑﻪﭘــــﯽ ﺷــــﯿﻤﺎﻧﻪی ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﺧﺎو ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮوی زاﯾﯿﻨﯽ ،ﺑﯚﺷــــﻜﻪﯾﻪك ﻧﺰﯾﻜﻪی ٧٥دوﻻر دهﺑــــﺖ وﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﺋﻪوه دهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﻧﺮﺧﯽ ﻧﺎوﻧﺠﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟﻪ ﺳﻪدا ٢٣ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ﺳﺎﯽ ٢٠٠٨ﺑﺘﻪ ﺧﻮارهوه .ﻟﻪﺑﻪﺷــــﻜﯽ ﺗﺮی راﭘﯚرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ھﺎﺗﻮوه ﻛﻪ، ﺳﻪرهڕای ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪ ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﻪﮔﻪری ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎنو رﮋهی ﺋــــﻪم ﻛﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﺑــــﺎزاڕهﻛﺎن ﻟﻪ
٢٠ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا زۆرﺗﺮﻟــــﻪ رادهی داواﻛــــﺮاو دهﺑــــﺖ .ﯾﻪﻛﻜــــﯽ ﺗﺮ ﻟﻪو ﺧﺎﻧــــﻪی ﻛﻪﺑﺎﻧﻚ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳــــﻪری ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻛﺮدووهﺗــــﻪوه ،ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﮔــــﻪر ﺳﯿﺎﺳــــﻪﺗﮕﻪﻟﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺋﺎﺑــــﻮوری داﺑﻨﺮــــﺖ ،ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﯿﺶ دهﺗﻮاﻧـــــﺖ وهك ﺳــــﻪرﭼﺎوهﯾﻪكو ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯚ ﮔﻪﺷــــﻪی ﺑﻪردوام ﺑﺖ .ﻟﻪم ﺑﻪﺷــــﻪدا ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ وﺗﺎﻧﻚ ﻛﺮاوهﻛﻪ ﺳــــﻪرﭼﺎوهی زۆرﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪو ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﭘﻪرهﺳــــﻪﻧﺪﻧﯽ ﺳﺎﻧﯽ راﺑــــﺮدوودا ،ﺑﻪ داﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــــﻪﺗﮕﻪﻟﯽ ﮔﻮﻧﺠــــﺎو ﺗﻮاﻧﯿﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــــﺎن ﺑﻪ ھﺰ ﺑﻜــــﻪنو ﺑﻪم ﭘﯿــــﻪ ﺋﺴــــﺘﺎ دهﺗﻮاﻧﻦ ﺳــــﻪردهﻣﯽ ﻗﻪﯾﺮانو ﻛــــﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی ﮔﻪﺷــــﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪ ﺷﻮهی ﻟﻪﺑﺎرﺗﺮ ﺗﭙﻪڕ ﺑﻜﻪن. ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ راﭘﯚرﺗﻪﻛﻪﯾﺪا ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎﺑــــﻮوری ﺟﯿﮫــــﺎن ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗــــﻮو ،رﯾﻜﺎرﮔﻪﻟﻜــــﯽ ﺑﯚ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪ ﺳــــﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕی ﻛﺎی ﻣﻪﺳــــــــﺮهﻓﯽو ﺷــــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﭘﯿﺸﻨﯿﺎر ﻛﺮدووه .ﻟــــﻪو رﻜﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳــــﯽ ﻟﻮهﻛﺮدووه ،دهﻛﺮێ ﺋﺎﻣﺎژهﺑﻪ ﻛــــﻪم ﻛﺮدﻧــــﻪوهی ﺑﻪرﺑﻪﺳــــﺘﻪﻛﺎنو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪردهم ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدن، داﻧﺎنو داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑــــﯚ داﻣــــﻪزراوه ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿــــﻪﻛﺎن، ﯾﺎرﻣﻪﺗــــﯽ ﺧﯚراﻛﯽو ﺑﺮدﻧﻪ ﺳــــﻪرهوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ زاﻧﯿﺎری ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻪﻛﻪوت ﻛﺮاوی ﺷــــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﻜﻪﯾﻦ.
ﺳـــﻪراﻧﯽ ﺑﻪھﺰﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳـــﯿﺎ واﺗﻪ ﭼﯿﻦ ،ژاﭘﯚنو ﻛﻮرهی ﺑﺎﺷﻮور ﺑﯚ ﭘـــﻪرهدان ﺑﻪ ﭼﺎﻻﻛﯽو ھـــﺎوﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽو ﺑﻪرﺑﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﻟـــﻪ ﮔﻪڵ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺷـــﺎری ﻓﻮﻛﯚاﻛﺎ ﻟﻪ ژاﭘﯚن ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه .ﺋﻪم ﺳ وﺗﻪ ﮔﻪورهی رۆژھﻪﺗـــﯽ دوور ،ﺑـــﻪ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ ﺳـــ ﺑﯾﺎرﻧﺎﻣﻪی ھﺎوﺑـــﻪشو ھﻨﺎﻧﻪ ﺋﺎرای ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛـــﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ ﻟﻪ ٣٠ﺧﺎﺪا ،دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺑﯚ ﻛﻪم ﻛﺮدﻧﻪوهی زﯾﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗـــﯽ ﯾﻪﻛﺪی ﺑﺪهنو ﻟﻪ داھﺎﺗـــﻮوداو ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽو ﺗﻜﻨﯚﻟﯚژیو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽو ژﯾﻨﮕﻪ ھﺎوﻛﺎری زۆرﺗﺮﯾﺎن ھﻪﺑـﺖ. وﺗﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ ،ژاﭘﯚنو ﻛﻮرهی ﺑﺎﺷـــﻮور ﻟﻪ ﺳـــﻪرﯾﻪك ٧٥ﻟﻪ ﺳﻪدو دوو ﻟﻪ ﺳﯽ ﺗﯿﺠﺎرهﺗﯽ ﻧﺎوﭼﻪﯾﺎن ﻟﻪ دهﺳﺖ داﯾﻪ.
ﭘﻼﻧﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺧﻮارد ﭘﻼﻧﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﯽ ﺳﻪﻧﺎی ﺋﻪو وﺗﻪ ﻛﺮاﺑﻮو ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺧﻮاردو ﭘﺎش ﺋﻪوهش ﻧﺮﺧﯽ ﭘﻮهری ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮرﺳﺪا داﺑﻪزی. ﺑـــﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﻪﻛﺎن ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺳـــﻪﻧﺎی ﺋﻪﻣﺮﯾـــﻜﺎ ﮔﻪﻪی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ١٤ ﻣﯿﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺑﯚ ﺳ ﺷﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﮔﻪورهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزی ﺋﻪو وﺗﻪ )ﺟﻪﻧﻪڕاڵ ﻣﯚﺗﯚرز ،ﻛﺮاﯾﺴﻠﻪر ،ﻓﯚرد( رهﺗﻜﺮدهوه ﻧﺮﺧﯽ ﺳﻪھﺎم ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎو ﺋﻮروﭘﺎ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻛﻪﻣﯽ ﻛﺮد. رهﺗﻜﺮدﻧﻪوی ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪﺳـــ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﻪورهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳـــﺎزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﭘﺸـــﺘﺮ ﺧﻮازﯾﺎری ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ٣٤ﻣﻠﯿﺎرد دۆﻻری دهوﻪت ﺑﻮون، ﺑﻪم ﭘﻪﺳـــﻪﻧﺪ ﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﺋﻪم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪ وهرﺷﻜﺴـــﺖ ﺑﻮون ﻧﺰﯾﻚ ﻛﺮدوهﺗﻪوه.
دوو ھﻪﻓﺘﻪﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ ،ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﮑﺸﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهرﯾﺪهﻛﺎت ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﻧﻮﺳﯿﻦ: ﻓﻪرﯾﺒﺎ ﻣﺤﻪﻣـــــﻪدی
ﺳﻪرﻧﻮﺳﻪر: ﻋﻪﺗﺎ ﻧﺎﺳﺮﺳﻪﻗﺰی
ﻧﻪﺧﺸﻪﺳﺎز:
ھﻪژﯾﺮ
E-mail: dwaroj@komala.eu
راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗﺎرﯾﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
»دهﺑ داواﻛﺎری ﯾﻪﻛﺴـــﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﺗﺒﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ھﻪﺑﺖ«
ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪﻧﺎوهرۆﻛﯽ وﺗﻮوﮋی »رۆژﻧﺎﻣﻪ« ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﺎك ﻋﻪﺑﺪو ﻛﯚﻧﻪﭘﯚﺷﯽ
ﻟﻪرﻜﻪوﺗﯽ ٢٠٠٨ .١٢ .٧و ﻟﻪژﻣﺎرهی ٣٦١ی »رۆژﻧﺎﻣـــﻪ«دا ،وﺗﻮوﮋـــﻚ ﻟﻪﮔـــﻪڵ ﻛﺎك ﻋﻪﺑﺪوـــ ﻛﯚﻧﻪﭘﯚﺷـــﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣـــﺪراوه .ﺑﻪﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ دهزاﻧﯿﻦ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪھﻪﻧﺪﻚ ﻟﻪﻟﺪواﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪرﺰ ﻋﻪﺑﺪو ﻛﯚﻧﻪﭘﯚﺷـــﯽ ﻟـــﻪو ژﻣﺎرهﯾﻪی »رۆژﻧﺎﻣﻪ«دا ﻛﻪﺑﻪﺋﻤﻪﻣﻪرﺑﻮوﺗﻪ ،ﺋﻪو ﺧﺎﻧـــﻪی ﺧﻮارهوهﺑـــﯚ رووﻧﺒﻮوﻧﻪوهی ﺧﻮﻨﻪراﻧﯽ »رۆژﻧﺎﻣـــﻪ« ،ﺑﻪﺋﺎﮔﺎداری ھﻪﻣﻮوان ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﯿـــﻦ .داواﻛﺎرﯾﻦ ﺑﻪﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎی رۆژﻧﺎﻣﻪﮔﻪری ،رووﻧﻜﺮدﻧﻪوﻛﻪی ﺋﻤﻪھﻪر ﻟﻪو ﻻﭘﻪڕهدا ﭼﺎﭘﯽ ﺑﻜﺮێ. .١ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺋﻪوهی ﻛﺎك ﻋﻪﺑﺪو ﻛﯚﻧﻪﭘﯚﺷﯽ وﺗﻮﯾﻪﺗﯽ ﻛﻪ ،ﻟﻪﺋﻤﻪﻧﺰﯾﻜﻪو
دﯾﺎﻟﯚﮔـــﯽ ﺑﻪردهواﻣﻪﻟﻪﮔﻪﻤﺎن ،ﻣﺎوهی زﯾﺎﺗـــﺮ ﻟﻪﺷـــﻪش ﻣﺎﻧﮕـــﻪ ،ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸـــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ھﯿـــﭻ ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛـــﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽ و رهﺳـــﻤﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرﺰﯾﺎن ﻧﯿﯿﻪو ،ھﯿﭻ ﻧﺰﯾﻜﯿﻪﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺶ ﻟﻪﮔﻪﯿﺎن ھﻪﺳﺖ ﭘﻨﺎﻛﻪﯾﻦ. وهﺧﺘـــﯽ ﺧـــﯚی ﺑﻪھـــﯚی ھﻪﻧﺪـــﻚ ﭘﺸﻠﻜﺎری ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪرهﻓﺘﺎر ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﻚ و ،ھﻪﻧﺪﻚ ھﻪﺴـــﻮﻛﻪوﺗﯽ ﺗﺮ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪو ﺑﻪرﺰهوه ،ﺑﻪﻧﻮﺳـــﺮاوﻜﯽ رهﺳﻤﯽ ،ھﻪﻣﻮو دﯾﺎﻟﯚگ و ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﻪك ﻟﻪﮔﻪﯿﺎن راﮔﯿﺮا. .٢ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی دهرﻛﺮاﻧﯽ)وهك ﺧﯚی ﻟﻪو ژﻣﺎرهﯾـــﻪی »رۆژﻧﺎﻣﻪ«دا ﺋﻪﺖ(
ﻛﺎك ﻋﻪﺑﺪو ﻛﯚﻧﻪﭘﯚﺷﯽ و ھﺎورﯿﺎﻧﯽ ﻟﻪ«ﺣﯿﺰﺑـــﯽ ﻛﯚﻣﻪـــﻪی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﺋـــﺮان« و ﻟﻪﻻﯾـــﻪن ﻛﺎك ﻋﻪﺑﺪوـــ ﻣﻮھﺘﻪدﯾﯿﻪوه ،ﺑﻪھـــﯚی زوﻢ و زۆرﻚ ﻛﻪﻟﯿﺎن ﻛﺮاﺑـــﻮو ،ﺋﻤﻪﺑﻪﺑﺷـــﻪرت، ﻣﺎوهﯾـــﻪك وهك ﻛﻪﺳـــﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣـــﺎن، ھﻪﻣـــﻮو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯿﻪﻛﻤـــﺎن ﭘﺸـــﻜﻪش ﻛﺮدن .راﺳـــﺘﻪ ،ﻟﻪو ﻣـــﺎوهدا دﯾﺎﯚگ ﻟﻪﻧﻮاﻧﻤـــﺎن ھﻪﺑﻮو ﺗـــﺎ ﺑﻪﻜﻮو ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟﻪرﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑﻜﻪن .ﻧﻪﺗﯿﺠﻪﺋﻪوهﺑﻮو ﻛﻪژﻣﺎرهﯾـــﻪك ﻟﻪھﺎورﯿﺎﻧﯽ ﻗﻪدﯾﻤﯿﺘﺮ و ﭘﺸـــﻤﻪرﮔﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ،ھﺎﺗﻨﻪﻧﺎو رﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪو ﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻤﻪن .ﻛﺎك
ﻋﻪﺑﺪوـــ و ﭼﻪﻧـــﺪ ﻛﻪﺳـــﯿﺎن رووﯾﺎن ﻛﺮدهرﯾﺰهﻛﺎﻧﯽ ﭘـــﮋاك و ﭘﻮهﻧﺪی ﻛﻪم ﺗﺎ زۆرﯾﺎن ﺑﻪﻛﯚﻣﻪﻪوهﻧﻪﻣﺎوه.
ﺳﻜﺮﺗﺎرﯾﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﻜﺸﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆﻛﯽﭘﺎرﻟﻪﻣﺎﻧﯽﺋﻮروﭘﺎ داوا دهﻛﺎت ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴـــﺘﻪ ﺋﻪو ﻣﺎﻓﺎﻧـــﻪی ﻛﻪ ﺑﯚ ٢٠٠٨ .١٢ .١١ ﺧﻪﻜﯽھﻪرﻤﯽﺗﺒـــﺖ ﻟﻪﭼﯿـــﻦ داوا دهﻛﺮﺖ ،ﺑﯚ ﻛﻮردﯾﺶ داوا ﺑﻜﺮﺖ. ﻓﻪﻟﻪﻛﻨـــﺎس ﺋﯚﺟـــﺎ ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽﻛﻮردی ﭘﺎرﻟﻪﻣﺎﻧﯽﺋﻮروﭘـــﺎ ،ﻟﻪﻟﺪواﻧﻜـــﯽدا ﺑﯚ رادﯾﯚ ﻧﻪوا ،راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ :ﺳـــﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎرﻟﻪﻣﺎﻧـــﯽ ﺋﻮروﭘـــﺎ ﻟﻪﻣﻪراﺳـــﯿﻤﯽ ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﯽ ﺧﻪﺗﯽ ﺳﺎﺧﺎرۆﻓﺪا ﺗﻪﺋﻜﯿﺪی ﻟﻪﺳـــﻪر ﺋﻪوهﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ھﻪﻣـــﻮو ﺋـــﺎزادیو ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽﻣـــﺮۆڤ ﺑﻪھﻪﻣﻮان رهوا ﺑﺒﯿﻨﺮﺖ. ﺋﯚﺟـــﺎ ﺋﺎﻣـــﺎژهی ﺑﻪوهﺷـــﺪا ﻛـــﻪ، ھﺎﻧﺲ ﮔﺮ ﭘﯿﺘﺮﻧﯿﻨـــﮓ ،ﻟﻪوﺗﻪﻛﺎﻧﯿﺪا
ﻛﺮدﻧﻪوهی دادﺳﻪرای ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺟﻞو ﺑﻪرﮔﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ زاﻧﻜﯚ ﺋﻨﺘﺮﻧﺖو SMS ﯾﻪﻛﺪهﺳﺖ دهﻛﺮﺘﻪوه
ﺑﺎﺳﯽﻛﻮردیﻛﺮدوهو ﺟﻪﺧﺘﯽﻛﺮدۆﺗﻪوه ﻟـــﻪوهی ﻛﻪﭘﻮﯾﺴـــﺘﻪ وﺗﺎﻧﯽ دوﻧﯿﺎو ﯾﻪﻛﯿﻪﺗﯽ ﺋﻮروﭘـــﺎ ،ﭼﯚن داوای ﻣﺎﻓﯽ ﺗﺒﺘﯿﯿـــﻪﻛﺎن دهﻛﻪن ،ﺋـــﺎواش داوای ﻣﺎﻓﯽﻛﻮرد ﺑﻜﻪن. ﺳـــﻪرۆﻛﯽ ﭘﺎرﻟﻪﻣﺎﻧﯽﺋﻮروﭘـــﺎ ،ﺋـــﻪو ﻗﺴـــﺎﻧﻪی ﻟﻪﺑﻪردهم ٢٠ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﺳﺮاویﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﻟﻪﻣﺎوهی ﺑﯿﺴـــﺖ ﺳـــﺎﯽراﺑﺮدوودا ﺧﻪﺗـــﯽ ﺳـــﺎﺧﺎرۆﻓﯽ ﯾﻪﻛﯿﻪﺗـــﯽ ﺋﻮروﭘﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻓﻪﻛﺎﻧﯽﻣﺮۆڤ ﺑﻪدهﺳﺖ ھﻨﺎوه ،ﻛﻪ ﻟﻪﯾـــﻼ زاﻧﺎیﻛﻮردﯾﺶ ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻮوهﻟﻪو ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪ.
ﮔﯿﭭﺎرا ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛﺮا
ﻟﻪﺣﺎﻜـــﺪا ﭘﺮۆژهﯾﺎﺳـــﺎی ﺗﺎواﻧـــﻪ ﻛﺎﻣﭙﯿﯚﺗﺮﯾﯿﻪﻛﺎن ﭘﺎش ﭘﻪﺳـــﻪﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﻗﻪزاﯾﯽ ﺑﯚ ﭘﻪﺳﻪﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾـــﯽ ،ﻟﻪ ﻣﻪﺟﻠﯿﺴـــﯽ ﺷـــﯚراداﯾﻪ، داواﻛﺎری ﮔﺸـــﺘﯽ ﺗـــﺎران ﺳـــﻪﻋﯿﺪی ﻣﻮرﺗـــﻪزهوی ،ھﻪواـــﯽ ﻛﺮدﻧـــﻪوهی دادﺳـــﻪرای ﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﺑـــﻪ ﺗﺎواﻧـــﻪ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺘﯿﯿـــﻪﻛﺎنو ﻛﻮرﺗﻪﻧﺎﻣﻪی ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﺑودهﻛﺎﺗﻪوه. ﻗﺎزی ﻣﻮرﺗﻪزهوی ﺑﻪﺷـــﯽ ﺳـــﻪرهﻛﯽ ﻣﺎﻣﻮرﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪم دادﺳﻪراﯾﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﻛﻮرﺗﻪ ﻧﺎﻣﻪو ﺑﻪرهوڕووﺑﻮﻧﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﻛﻮرﺗﻪﻧﺎﻣﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎن ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﭘﯽ ﺧﺮاپ دهﻛﻪن. ﭘﺸـــﺘﺮ ﻟﻪ ﺟﻪرهﯾﺎﻧﯽ ھﻪﺒﮋاردﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺳﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺳﺎﯽ ٨٤ﻣﻪﺣﻤﻮدی ﺋﻪﺣﻤـــﻪدی ﻧﮋاد ﺗﻪﻧﯿـــﺎ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻚ ﺑﻮو ﻛـــﻪ ﻟﻪﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛـــﯽ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯽ وﺗﯽ
رﻛﺎﺑﻪرهﻛﺎﻧـــﯽ ﺑـــﻪ ﻧﺎردﻧـــﯽ ﻧﻮﻛﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﻮرﺗﻪﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﺧﺮاپ ﻛﺮدوه .ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻧﺎوﺑﺮاو ھﻪرﻟﻪو ﻟﺪاوﻧﻪ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚﻧﯿﯿﻪدا وﺗﯽ ﻛﻪ ﺑﯚ ﺧﯚی ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو SMSاﻧﻪ ﭘﮕﻪﯾﺸـــﺘﻮه ﻛﻪ ﺑﺎس ﻟﻪ ﺣﻪﻣﺎم ﻧﻪﭼﻮونو ﭘﯿﺲو ﭘﯚﺧﯽ ﺧﻮدی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد دهﻛﺎت. ھﺎوﻛﺎت ﻟﻪﮔﻪڵ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺮدﻧﻪوهی دادﺳـــﻪرای ﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﺑـــﻪ ﺋﯿﻨﺘﺮﻧﺖو ﻛﻮرﺗﻪﻧﺎﻣـــﻪ ،راﭘﯚرﺗـــﻪﻛﺎن ﺑـــﺎس ﻟﻪ ﺣﻮﻛﻤﯽ دووﺳﺎڵو ﻧﯿﻮ ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮسو ﻧﻮﺳـــﻪری وﺒﻼﮔـــﻚ دهﻛـــﻪن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﯚﻣﻪﺗـــﯽ ھﻪوـــﺪان دژی ﺋﻪﻣﻨﯿﻪﺗـــﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽو ﺳـــﻮﻛﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻣﻪﻧﻪﯾﯽ ﻟﻪ رﮕﻪی ﻧﻮﺳﯿﻦ ﻟﻪ وﺒﻼگ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن دادﮔﺎی ﺗﺎراﻧﻪوه دهﺳﺘﮕﯿﺮو ﻣﺎوهی ٤١ رۆژ ﻟﻪﺑﻪﻧـــﺪی ٢٠٩ی زﯾﻨﺪاﻧـــﯽ ﺋﭭﯿﻦ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرﻛﺮاﺑﻮو.
ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﻜﯽ وهزارهﺗﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽو ﻓﺮﻛﺎرﯾﯽ ﭘﺰﯾﺸـــﻜﯽ ﺋـــﺮان راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﺑﻪم زوواﻧﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﺎﻣﻪی ﺷﻮهی ﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺟﻠﻮﺑـــﻪرگ ﺑـــﯚ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧـــﯽ زاﻧﻜﯚ ﺑودهﻛﺮﺘﻪوه. ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﺟﻪواﻧﻤـــﻪرد ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ وهزارهﺗﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳـــﺘﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾـــﻪ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳـــﺘﯽ رﮕﻪﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ ﺑ ﺑﻪﻧﺪوﺑﺎری رۆژﺋﺎواﯾﯽ ﻟﻪ زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧﻪ .ﻧﺎوﺑﺮاو داوا ﻟﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚو ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران دهﻛﺎت ﺳـــﻪﺑﺎرهت ﺑـــﻪ ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺣﯿﺠـــﺎبو ﭘﯚﺷـــﺎﻛﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﻟﻪ زاﻧﻜـــﯚﻛﺎن ھﻪوﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺨﻪﻧﻪ ﮔﻪڕ ﺗﺎ ﺋﻪم ﻓﻪرھﻪﻧﮕﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪ ﭘﺎش زاﻧﻜﯚﻛﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮاﻧﯿﺶ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﺑوﺑﺒﺘﻪوه. ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛـــﯽ ﺗﺮهوه ﻓﻪرھـــﺎد رهھﺒﻪر، ﺳـــﻪرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚ ﺗﺎران ﻟـــﻪ ﻟﺪواﻧﻜﺪا
ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﻮه ﺟﻠﻮﺑﻪرگ ﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران دهﺖ زاﻧﻜﯚ ﻛﻪ ﺷـــﻮﻨﯽ ﻣﯿﻮاﻧﯽو زهﻣﺎوهﻧﺪ ﻧﯿﯿﻪ ،ﻛﻪﺳﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﺑﻪرﮔـــﯽ ﻣﯿﻮاﻧﯿﯿﻪوه دﺖ ﺑﯚ زاﻧﻜﯚ، ﺋﻪوه ﭼﺎﻛﺘـــﺮه ﻛﻪ ھﻪر رﮕﻪی ﻧﻪدرﺖ ﺑﺘﻪ ﻧﺎو ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚوه. ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ راﭘﯚرﺗـــﯽ ھﻪواﻨـــﺮی ﺧﻮﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺋﺮان» ،ﺋﯿﺴﻨﺎ« ﺳﻪرۆك زاﻧﻜـــﯚی ﺗﺎران وﺗﺒﻮوی »رهﻧﮓو ﺟﯚرو ﻣﯚدﻠﯽ ﺟﻞو ﺑﻪرﮔﻪ ﭘﺸﻨﯿﺎرﻛﺮاوهﻛﻪی ﺣﻜﻮﻣـــﻪت ،ﭘـــﺎش ﻗﺒﻮﻜﺮدﻧـــﯽ ﯾﻪﻛﺪهﺳـــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑـــﻪرگ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﻮﻨﺪﻛﺎران ،ﭘﻪﺳﻪﻧﺪ دهﻛﺮﺖ. ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺟﻞو ﺑﻪرگ ﭘﯚﺷﯿﻦو ﺣﯿﺠﺎب ﻣﻪﺳـــﻪﻟﻪﯾﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﻣﺎوهی ﺳـــﯽ ﺳﺎڵ دهﺳـــﻪﺗﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﻛﺸﻪو ﮔﺮﻓﺘﯽ دهوﻪت ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﻜﺪا ﺑﻮوه.
ﻓﯿﻠﻤﯽ »ﭼـــ «ﻧﻮﺘﺮﯾﻦ ﺑﻪرھﻪﻣـــﯽ دهرھﻨﻪری ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ،ﺳـــﺘﯿﭭﻦ ﺳـــﭙﯿﻠﺒﺮگ ،ﻛﻪ ﺑﺎس ﻟﻪ ژﯾﺎنو ﻣﻪرﮔﯽ »ﭼ ﮔﯿﭭﺎرا« ﺷﯚڕﺷـــﮕی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎی ﺑﺎﺷـــﻮر دهﻛﺎت ،ﺑﯚ ﻣـــﺎوه زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪھﻪﻓﺘﻪﯾﻪﻛﻪ ﻟﻪﺷـــﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻟـــﯚس ﺋﺎﻧﺠﻠﺲو ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﻧﻤﺎﯾﺶ دهﻛﺮﺖ .ﻧﻤﺎﯾﺸـــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﻓﯿﻠﻤـــﻪ ﭘﺎش ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻟﻪﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ دهﺳـــﺘﭙﺪهﻛﺎت .ﻓﯿﻠﻤﯽ »ﭼ «ﻛﻪ ﺑﻠﯿﺘﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸـــﻪﻛﻪی ﻟﻪ ھﻪر دوو ﺷـــﺎری ﻧﯿﻮﯾﯚركو ﻟﯚس ﺋﺎﻧﺠﻠﺲ ﻧﺎﯾﺎب ﺑﻮوه ﻟﻪﻣﺎوهی دوو رۆژی ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﻪﻓﺘﻪ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻪ ٦٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻓﺮۆﺷﯽ ﻛﺮدوه. ﺳـــﻨﺎرﯾﯚی ﻓﯿﻠﻤﯽ »ﭼ «ﻟـــﻪ رووی ﻛﺘﺒﮕﻪﻟﯽ ﺟﯚراوﺟـــﯚر ﻟﻪواﻧﻪی ﻛﺘﺒﯽ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮدی ﮔﯿﭭﺎرا ،ﻟﻪﻣﺎوهی ١٥ﺳﺎﺪا ﻧﻮﺳﺮاوه» .ﺑﻨﯿﺴﯿﯚ دﻠﺘﯚره« ﺋﻪﻛﺘﻪرﻜﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﮕﻪی »ﭼ «دهوردهﮔﺖو ﺑﻪ ﭘﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺷـــﺎرهزاﯾﺎن ھﻪر ﺋﺴﺘﺎوه ﺑﻪ ھﯚی دهورﮔﺮان ﻟﻪم ﻓﯿﻠﻤﻪدا ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ﺷﺎﻧﺴﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮدﻧﻪوهی ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯚﺳﻜﺎره. ﺋﻪو ﺳـــﻪﺑﺎرهت ﺑـــﻪ ﻛﺸـــﻪﻛﺎﻧﯽ ﻧﻪﻗﺶ ﮔﺮان ﻟـــﻪ ﺟﮕﺎی ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﻛﯽ ﻣﮋووﯾﯽ وهك ﭼ ﮔﯿﭭﺎرا دهﺖ :ﺳـــﻪرهڕای ھﻪﻣﻮو ﺳـــﻪﺧﺘﯿﯿﻪﻛﺎن ھﻪوﻤﺪاوه ﺑﯚ زﯾﻨﺪوﻛﺮدهوهی ﺋﻪم ﻛﻪﺳـــﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﻟﻪﺳﻪر ﭘﻪردهی ﺳـــﯿﻨﻪﻣﺎ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻛﻪس ﺑﻢ» .ﭼ ﮔﯿﭭﺎرا« دﻛﺘﯚرو ﺷﯚڕﺷـــﮕی ﺑﺎﺷـــﻮری ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪو ﺳـــﻪد ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﻣﮋوو ﺑﻮوه.
ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎﻓﻪﻛﺎن ﺳﻪدهﻣﯿﻦ ﺧﻪﺗﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯿﯿﺎن وهرﮔﺮت ﺑﻪﻣـــﻪش ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪی ﻣﻪﺧﻤﻪﺒـــﺎف ﻟﻪواﻧﻪ ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎف ،ﻣﻪرزﯾﻪ ﻣﺸﻜﯿﻨﯽ ھﺎوﺳﻪریو ﺳﻪﻣﯿﺮاو ﺣﻪﻧﺎی ﻛﭽـــﯽ ﺗﻮاﻧﯿـــﺎن ﺳـــﻪدهﻣﯿﻦ ﺧﻪﺗﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﺑﻮرای ﺳﯿﻨﻪﻣﺎدا ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻨﻦ. ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﻣﺎﭙﻪڕی رهﺳـــﻤﯽ ﻓﯿﺴـــﺘﯿﭭﺎﯽ »ﭬﻮزول« ،ﺑﻪﺷـــﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﻟﻪ ﻓﯿﺴـــﺘﯿﭭﺎﯽ ﺋﻪﻣﺴـــﺎڵ ﺑﯚ ﻧﻤﺎﯾﺸـــﯽ ١٨ﻓﯿﻠﻢ ﻟـــﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎف ﺗﻪرﺧﺎﻧﻜﺮاوهو ﺳﻪرهڕای ﺗﻪﻗﺪﯾﺮﻛﺮدﻧﯿـــﺎن» ،دوﭼﻪرﺧـــﻪی ﺧﻪﺗـــﯽ »دوﭼﻪرﺧـــﻪی زﯾﻦ«ی ﻟﻪ وﺗﯽ ﻓﻪراﻧﺴـــﻪ ﺑـــﻪ دهرھﻨﻪری زﯾﻦ«ی ﺋـــﻪم ﻓﯿﺴـــﺘﯿﭭﺎﻪش ﺑﻪ ﻓﯿﺴـــﺘﯿﭭﺎﯽ ﻧﻮدهوﻪﺗﯽ »ﭬﻮزول« ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕـــﯽ ﺳـــﯿﻨﻪﻣﺎی ﺋـــﺮان ،ﻣﻮﺣﺴـــﯿﻨﯽ ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎف ﭘﺸﻜﻪش ﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﺑﻪ ﻓﯿﻠﻤـــﻪ ﺋﺎﺳـــﯿﺎﯾﯿﻪﻛﺎن ﻣﻮﺣﺴـــﯿﻦ ﻣﻪﺧﻤﻪﺒـــﺎف ﺑﻪﺧﺸـــﺮاو دهﻛﺮـــﺖ .ﮔﯚﭬـــﺎری ﺗﺎﯾﻤـــﺰ ،ﻓﯿﻠﻤﯽ
»ﺳـــﻪﻓﻪری ﻗﻪﻧﺪهھﺎر«ی ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎﻓـــﯽ ﻟﻪ رﯾﺰی ﺳـــﻪد ﻓﯿﻠﻤﯽ ھﻪﺒﮋاردهی ﻣﮋووی ﺳﯿﻨﻪﻣﺎی ﺟﯿﮫﺎن داﻧﺎوه .رۆژﻧﺎﻣﻪی ﮔﺎردﯾﻪﻧﯿﺶ ﺳﻪﻣﯿﺮا ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎﻓﯽ ﻟﻪ دوو ﺳﺎﯽ ﺑﻪردهوام وهك ﯾﻪﻛـــﻚ ﻟـــﻪ ﭼﻞ ﻓﯿﻠﻤﺴـــﺎزی ھﻪﺒﮋاردهی ﺳﺎڵ ﻧﺎوﻟﺒﺮدوه. ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﺣﺴـــﯿﻨﯽ ﻣﻪﺧﻤﻪﺒﺎف ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺗﻮﺷﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﯚﭼﻮوﻧـــﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿـــﺎ ﺑﻮوﻧﻪﺗـــﻪوه، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒـــﻪت ﻓﯿﻠﻤﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋـــﻪم دواﯾﯿﻪی وهك »ﺳﻜﺲو ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪ«و »ھﺎواری ﻣﺮوﻟﻪﻛﺎن« ،ﻟﻪ رووی ﺳﯿﻨﻪﻣﺎﯾﯿﻪوه ﺗﻮﺷـــﯽ رهﺧﻨـــﻪی رهﺧﻨﻪﮔـــﺮان ﺑﻮوهﺗﻪوه.
ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪ ﻛﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﮑﺸﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن
ﻛﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ
komite.nawendi@komala.eu
دهﺑﯿﺮﺧﺎﻧﻪ
debirxane@komala.eu
ﻧﺎوهﻧﺪی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﻪ rageiandn@komala.eu
ژ .ﻧﺎوهﻧﺪی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﻪ ٠٧٧٠٨٦٦٣٣٤٠ - ٠٧٤٨٠١١٣٩٤٨
ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﻪﻪ ﻟﻪ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ peiwendiekan@komala.eu
ژ .ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﻪ
٠٧٧٠١٥٥٩٤٥٧-٠٧٧٠١٣٦٣٢٩٥-٠٥٣٣١٩٣٧٢٩