BOULI LANNERS “Ik hou van

BEAUTY

INZICHT

HOE DE MENOPAUZE SUCCESVOL AANPAKKEN

In topvorm tijdens de menopauze

Om ongemakken die gepaard gaan met de daling van de hormoonproductie te vermijden, heeft je lichaam tijdens de menopauze extra aandacht nodig. Denk aan voldoende hydratatie, een gezond en evenwichtig dieet en supplementen om spieren, botten en haren te versterken. We geven je een overzicht van tips die je helpen om tijdens de overgang een gezonde levensstijl te behouden.

Tekst Claire Dhouailly

De menopauze begint gemiddeld rond de leeftijd van 50 jaar en is de levensfase die wordt gekenmerkt door het stoppen van de eierstokfunctie tussen de 45 en 55 jaar. We spreken van menopauze als je een jaar lang niet hebt gebloed, maar de menopauze treedt niet van de ene op de andere dag in. De menstruatiecyclus wordt eerst langer. Je krijgt onregelmatig bloedverlies, nu eens meer, dan weer minder. De productie van hormonen, progesteron en oestrogeen, neemt geleidelijk af tijdens wat gekend staat als de perimenopauze. Vrouwen brengen één derde van het leven in menopauzale toestand door, maar toch is het woord menopauze vaak nog een taboe, hoewel erover praten met je arts en mensen om je heen kan helpen om te gaan met de problemen die zich voordoen. Niet alle vrouwen hebben dezelfde overgangsklachten, maar we kunnen er niet omheen dat hormoontekort gevolgen heeft voor het welzijn en de gezondheid.

Is een hormoonkuur nodig?

“Een hormonale substitutietherapie of HST is niet alleen een mogelijke therapie tijdens de menopauze, maar ook de meest e ectieve behandeling voor opvliegers. Bovendien voorkomt de therapie osteoporose en wervelkolom- of heupfracturen die met deze onvermijdelijke verandering gepaard gaan”, verklaart Herman Depypere, vice-voorzitter van de Belgische Vereniging voor Menopauze (BVM). Bijna 1 op de 2 vrouwen, zo’n 46%, zegt echter geen actie te hebben ondernomen nadat ze merkten dat hun menstruatie langer dan drie maanden was uitgebleven. Dit cijfer kan verklaard worden door een Amerikaanse studie die twintig jaar geleden werd uitgevoerd en waarin hormoontherapie in verband werd gebracht met een hoger risico op borstkanker. Dat onderzoek heeft een enorme aversie opgewekt tegenover hormonen. Intussen weten we dat, als er een verhoogd risico is, de behandeling een reeds bestaande kanker kan doen groeien maar nooit kan doen ontstaan. HST bestaat uit het toedienen van oestrogeen en progesteron, via een gel of spray op de huid en capsules. “Als je op jonge leeftijd, rond je veertigste, door de menopauze gaat, is het van essentieel belang dat je de kuur tot je vijftigste volgt, omdat vrouwen dan een verhoogd risico lopen op osteoporose en hart- en vaatziekten”, zegt Dr Anne de Kervasdoué, auteur van La Vie intime des Femmes*. Wanneer je rond je vijftigste, de gemiddelde leeftijd, in de menopauze komt, heb je een keuze, maar het blijft belangrijk een arts te raadplegen om de balans van je gezondheid op te maken en de verhouding tussen voordelen en risico’s te beoordelen. Indien de behandeling tijdens de eerste twee jaar van de menopauze wordt gestart en goed uitgebalanceerd is, kan ze helpen bij opvliegers, vaginale droogheid, vermoeidheid, pijnlijke gewrichten en slaap- en stemmingsproblemen (vaak het gevolg van een hormonendaling). Ze helpt ook om op gewicht te blijven door spiermassa te bevorderen in plaats van vetmassa en vertraagt de veroudering van de huid die wordt veroorzaakt door het gebrek aan hormonen. “Zelfs als je deze symptomen niet hebt, is er geen garantie dat de menopauze geen gevolgen op langere termijn zal hebben voor de botten, het hart en de slagaders, die door oestrogeen worden beschermd. Het is belangrijk te weten dat het sterftecijfer tussen de leeftijd van 50 en 60 jaar daalt bij vrouwen die HST nemen”, aldus de gynaecoloog. Een hormoontherapie opstarten betekent niet dat je die tien jaar lang moet volgen. Je kan testen en stoppen wanneer je wilt, en je moet begeleid worden door een arts om een weloverwogen keuze te kunnen maken.

Welke hulmiddelen kan je gebruiken?

FYTO-OESTROGENEN VOOR EEN BEETJE FRISHEID

Opvliegers zouden het gevolg zijn van de hyperstimulatie van de hypofyse (een hormoonklier, nvdr.) op de eierstokken. Ze worden gekenmerkt door plotselinge warmte-opwellingen, vaak gevolgd door zweten. Ook nachtelijke transpiratie is een vaak voorkomende klacht. De frequentie en intensiteit van opvliegers variëren van dag tot dag en van vrouw tot vrouw. Ze worden geclassificeerd als vervelende maar niet ernstige symptomen, maar wanneer ze zeer sterk en frequent zijn, kunnen ze op lange termijn leiden tot cognitieve stoornissen. Het is moeilijk om ze op een natuurlijke manier te beperken. “Van fyto-oestrogenen uit bepaalde plantenextracten is niet aangetoond dat ze echt werken. Sommige vrouwen zeggen dat plantaardige oestrogenen goed voor hen zijn en dat het geen kwaad kan om ze te proberen. Maar verzachten de symptomen na drie maanden niet, dan werken ze niet voor je”, merkt arts en schrijver Martin Winckler op in het boek C’est mon corps*. Het gaat om extracten uit soja, salie en hop. “Voor vrouwen op wie de fyto-oestrogenen geen effect hebben, kan ashwagandha, een adaptogene plant, interessant zijn. De plant kalmeert het zenuwstelsel door cortisol te reguleren”, legt Caroline de Blignières, mede-oprichter van het merk MiYé, uit.

(*) Uitgeverij L’Iconoclaste.

SPORT EN GEZONDE VOEDING VOOR EEN LICHAAM IN EVENWICHT Zonder oestrogeen slaat het lichaam gemakkelijker vet op in de buik. “Het lichaam krijgt een nieuwe vorm, wat vaak moeilijk is om te aanvaarden, maar bovenal is het vet gevaarlijk voor de gezondheid omdat het gepaard gaat met cardiovasculaire risico’s. Op je figuur letten is niet alleen een kwestie van esthetiek”, zegt diëtiste Nadine Ker Armel. Tegelijkertijd heeft spiermassa de neiging weg te smelten. Het is belangrijker dan ooit om in beweging te blijven door een sport te beoefenen (die je leuk vindt, om consequent te zijn) en door elke dag dertig minuten te wandelen. Ook maaltijden worden best aangepast. “Let erop dat je genoeg eiwitten per dag eet, (wit vlees, eieren, vis, peulvruchten en één keer per week rood vlees)”, legt Nadine Ker Armel uit. Als je de hoeveelheden beperkt, is er geen sprake van het weglaten van zetmeelhoudende voedingsmiddelen, die energie leveren, of plantaardige vetten, die essentieel zijn voor het metabolisme en de soepelheid van de weefsels. De te vermijden fout: maaltijden overslaan. “Je gewicht neem dan zeker toe omdat je lichaam in een spaarstand is en minder verbrandt. Maar dit is een periode waarin het basismetabolisme al vertraagd is”, vervolgt Nadine Ker Armel.

LICHAAMSBEWEGING, CALCIUM EN VITAMINE D VOOR STERKE BOTTEN

De aanwezigheid van oestrogeen, vóór de menopauze of via HST, werkt beschermend tegen de afbraak van botmassa. De beste natuurlijke oplossing om de botten te versterken is lichaamsbeweging, die niet mag worden verwaarloosd. En om de botsynthese te bevorderen, is contact met de grond nodig. Dat kan door stevig te wandelen, te lopen (als de knieën het toelaten), te tennissen of te dansen. “Het is ook essentieel om calcium en vitamine D op je bord te krijgen, door het eten en drinken van yoghurt en kazen (niet vetarm), amandelen, calciumrijk water en vette vis”, benadrukt Nadine Ker Armel. Let op: overmatig roken en cafeïne gaan niet goed samen met botontkalking.

GELS VOOR EEN COMFORTABEL INTIEM LEVEN

Irritatie, jeuk, pijn tijdens het vrijen en vaginale droogheid hangen samen met verschillende verschijnselen: een gebrek aan lubricatie, een afname van de huidelasticiteit en een verstoring van het pH-gehalte en van de intieme flora. Deze ongemakken hebben gevolgen voor het genot en het libido, die al worden beïnvloed door de stopzetting van de eierstokfunctie, aangezien de eierstokken een klein deel van de mannelijke hormonen afscheiden die een rol spelen bij het opwekken van lust en verlangen. Ook hier variëren de verschijnselen sterk van vrouw tot vrouw. “Vrouwen die een actief seksleven hebben, ondervinden deze problemen later, omdat de vagina elastischer blijft”, merkt Dr Anne de Kervasdoué op. Om de hydratatie en de soepelheid op peil te houden, bestaan er specifieke oplossingen, zoals vochtinbrengende intieme gels die dagelijks kunnen worden gebruikt. Als het ongemak hevig is, is de optie van lokale hormonen, aan te brengen in crèmevorm of via capsules, welkom en compenseren ze de afwezigheid van HST.

PILATES EN YOGA VOOR EEN STRAKKER PERINEUM

“Het perineum, dat een spier is, en de slijmvliezen errond zijn gevoelig voor hormonen. Wanneer deze hormonen dalen, neemt het risico op urineproblemen toe”, vat de dokter nog samen. Een gespannen bekkenbodem is ook van belang voor het behoud van een goed libido. Net als andere spieren kan het perineum versterkt worden door bepaalde bewegingsvormen te beoefenen, zoals pilates en yoga, de meest doeltreffende. Voor gerichte toningsessies kunnen accessoires zoals geishaballen worden gebruikt.

REGELMATIGE LICHAAMSBEWEGING EN OMEGA 3 VOOR EEN GOED HUMEUR

Als je last hebt van het premenstrueel syndroom, dat gekenmerkt wordt door prikkelbaarheid en een slecht humeur, is de kans groot dat je tijdens de menopauze te maken krijgt

5 6 7 8 9

met stemmingsstoornissen en zelfs depressieve gevoelens. Door de daling van het oestrogeengehalte daalt de hoeveelheid aan serotonine, dopamine en noradrenaline. “De enige echte manier om dit te compenseren, afgezien van HST, is sporten, op voorwaarde dat je het dagelijks doet”, merkt dr. Anne de Kervasdoué op. Wat voeding betreft, focus je op omega 3-vetzuren die te vinden zijn in noten, koolzaadolie en vette vis. “Ze hebben een reële invloed op de regularisatie van het menselijk lichaam en hebben ook een positieve invloed op de slaap”, zegt Nadine Ker Armel.

RUSTGEVENDE SLAAP VOOR EEN GOED EVENWICHT

Moeilijk inslapen en ‘s nachts wakker worden: om je gezondheid optimaal te houden, mag je je er niet bij neerleggen dat je slecht slaapt. Te korte nachten of een verstoord slaapritme zijn een bron van ontstekingen en kunnen zorgen voor een verhoogd risico op cardiovasculaire problemen en geheugen- en concentratiestoornissen. Ze gaan ook vaak gepaard met grotere moeilijkheden om het gewicht onder controle te houden. Wat kan je doen om slaapmiddelen te vermijden? Het is een persoonlijke zoektocht om een ritueel te vinden dat werkt: kruidenthee, capsules of ampullen met bijvoorbeeld passiebloem en valeriaan, CBD-druppels en hartcoherentiesessies. Melatonine kan ook een effectieve oplossing zijn als je moeite hebt met inslapen. “Let er bij het avondeten op dat je zetmeelrijke voedingsmiddelen niet elimineert. Als je alleen soep of een salade en een zuivelproduct eet, loop je het risico niet goed te slapen omdat je honger hebt”, benadrukt Nadine Ker Armel.

EEN CRÈME MET STIMULERENDE WERKSTOFFEN VOOR EEN AANGENAME, VOLLERE HUID

De daling van de vrouwelijke hormonen versnelt het verouderingsproces. De hoeveelheid talg neemt af en de aanmaak van collageen, elastine en hyaluronzuur vertraagt drastisch. De opperhuid en de lederhuid worden dunner, de huid droogt uit en verliest haar veerkracht en uitstraling. Een verhoogde cortisolspiegel kan de barrièrefunctie van de huid beschadigen, waardoor de huid gaat irriteren, ontsteken of rood worden en je meer puistjes krijgt. Om de huid aangenaam en zacht te houden, moet je op zoek gaan naar dagelijkse huidverzorgingsproducten die hydrateren, voeden en de productie van collageen en hyaluronzuur stimuleren. Het aanbod van aangepaste producten voor vrouwen in de menopauze voldoen aan deze criteria, maar elke crème met een comfortabele textuur en stimulerende actieve bestanddelen (zoals hyaluronzuur, retinol, resveratrol en vitamine C) is geschikt. 9 PRODUCTEN VOOR EEN RUSTIG DAGELIJKS LEVEN

1. VOEDEND Een mix van peptiden, hyaluronzuur en cacao-extract reactiveert de huidbescherming en herstelt de elasticiteit.

Arkéskin Jour van Lierac, € 29 voor 50 ml.

2. VERJONGEND Een vitaliserende cocktail met vitamine C en anti-rimpelmoleculen zoals Matrixyl 3000.

Elixir Cell Flash Metabolissime van Skin’ Minute, € 18,90 voor 15 ml.

3.VERSTEVIGEND Een crème vol met natuurlijke lipiden om de huid te verzachten, gecombineerd met geavanceerde herstellende werkstoffen.

Crème-Baume Excellage van Institut Esthederm, € 99 voor 50 ml.

4. KALMEREND Een duo van ashwagandha en heilige basilicum, te testen om opvliegers te beperken.

La Sérénité van Hygée, € 33 voor 42 g.

5. REVITALISEREND Een combinatie van provitamine B5 en artisjokpeptide om droogte, puistjes en rimpels tegen te gaan.

Crème Rééquilibrante van Dr. Pierre Ricaud, € 55 voor 40 ml.

6. KALMEREND Een poeder van melisse, goudpapaver, passiebloem, magnesium en vitamine B6.

Sleeping Beauty Powder HoliBeauty Food van Holidermie, € 28 voor 25 g.

7. VERSTEVIGEND Een combinatie van Proxylane en Cassia Extract, die verstevigend en liftend werkt.

Neovadiol Replenishing Firming Night Cream van Vichy, € 39 voor 50 ml.

8. INTIEM Een geltextuur die zich ideaal aan de huid hecht en de flora weer in evenwicht brengt, hydrateert en verzacht. Na 21 dagen is het mogelijk het gebruik te spreiden.

Intimite Gel Hydrating & Rebalancing van MiYé, € 23 voor 60 ml.

9. TONING Siliconen en ftalaatvrije geisha balletjes, ook gekend als Kegel Balls, genoemd naar dr. Arnold Kegel, die oefeningen ter versterking van het perineum ontwikkelde.