NEWS De vergeten pionier

ADA LOVELACE

DE VERGETEN PIONIER

Als dochter van de dichter Byron, was ze al jong gepassioneerd door wiskunde. In de 19de eeuw, een eeuw voor de computer werd uitgevonden, voelde ze intuïtief al aan wat het computertijdperk

zou kunnen inhouden. Tekst Françoise-Marie Santucci

Portret van Ada Lovelace, door Alfred Edward Chalon, 1840.

Ada is nog maar een baby als haar moeder haar met zich meeneemt, op de vlucht voor Lord Byron – een gevierd dichter maar als wispelturige echtgenoot onmogelijk om mee samen te leven. In de verlichte omgeving waarin ze opgroeit, wordt Ada Byron door haar toch wel bijzondere moeder aangemoedigd om verder te studeren. Haar mama is zelf wetenschappelijk onderlegd, een uitzondering in het Engeland van de jaren 1830 – al is er in rijke, nobele kringen al wat meer mogelijk dan elders. Ada Lovelace blijkt meteen talent te hebben voor getallen en cijfers; ze heeft geniale ingevingen. Haar ontmoeting met wetenschapper Charles Babbage blijkt in haar leven doorslaggevend. Hij werkt aan een soort van gigantische rekenmachine en op 17-jarige leeftijd wordt ze zijn assistente. Een paar jaar later trekt ze zich terug: ze neemt de tijd om te trouwen met de jonge graaf van Lovelace (die haar mateloos bewondert en op een dag uitroept dat ze een geweldige generaal zou zijn geweest) en krijgt drie kinderen... Maar dan keert ze terug naar haar echte passie, wiskunde. Haar wapenfeit overvalt haar bijna per ongeluk: terwijl ze een tekst vertaalt waarin ‘de analytische machine’ (de rekenmachine van Babbage) wordt voorgesteld, voegt ze er enkele aantekeningen aan toe die, volgens specialisten, de basis leggen van de informatica. En zo vindt Ada een eeuw voor de computer er is, de formule al uit! Ze begrijpt, dankzij haar wiskundige intuïtie, dat machines tot veel meer in staat zullen zijn dan puur numerieke berekeningen. Ze kan zich zelfs perfect voorstellen dat ze ooit muziek zullen kunnen componeren. Maar wat al te verwachten viel: Babbage kan haar ingevingen niet echt au sérieux nemen en zorgt ervoor dat Ada niet langer ernstig geassocieerd wordt met zijn uitvindingen. Ondanks alles blijft ze hem helpen. Tot ze op 36-jarige leeftijd kanker krijgt en sterft. Daarna belandt ze in de vergetelheid, tot ze een eeuw later weer erkend wordt door computerwetenschappers, en haar voornaam Ada zelfs verleend wordt aan een bekende programmeertaal uit de jaren 80. Elk jaar worden op Ada Lovelace Day (ALD, de tweede dinsdag van oktober) vrouwelijke wetenschappers van over de hele wereld gevierd. Dit jaar viel ALD op 12 oktober.

Difference Engine N° 1 (mathematische rekenmachine) van Charles Babbage in 1832, het jaar waarin ze elkaar ontmoetten.

NATALI BROODS STELT GRENZEN IN ‘NONEXISTENT’

De Vlaamse ombudsdienst lanceerde de trailer voor de fictieve film NonExistent, een campagne om het taboe rond grensoverschrijdend gedrag te doorbreken.

64 procent van de Belgen tussen 16 en 69 jaar maakte al grensoverschrijdend gedrag mee in het leven. Het gaat daarbij om vier op de vijf vrouwen, en één op de twee mannen. Dat blijkt uit de UN-MENAMAIS - studie van Sensoa, het expertisecentrum voor seksuele gezondheid. Omdat het in mensen hun persoonlijke levenssfeer zit, blijft het voor de getroffenen moeilijk om erover te praten, stelt Annelies D’Espallier van de Vlaamse ombudsdienst. Om hier verandering in te brengen, lanceerde de Vlaamse overheid de trailer voor de fictieve film NonExistent. Daarin zien we acteurs Natali Broods en Wouter Hendrickx en regisseur Hans Herbots vertellen dat de film gebaseerd is op waargebeurde feiten, een zaak van grensoverschrijdend gedrag, dat nooit écht verteld werd. “Het verhaal is niet tot bij ons geraakt, omdat de betrokkenen er nooit over hebben willen praten”, aldus Herbots.

Make-up uit Maastricht