De eerste genderkliniek in Brussel opent de deuren

Tekst Camille Vernin

PRIMEUR BRUSSEL KRIJGT EEN GENDERKLINIEK

In 2023 zal in Brussel een genderkliniek opengaan. Het klinkt nieuw, inclusief en open-minded. Maar wat is een genderkliniek precies? Wat is het nut ervan en voor wie is zo’n kliniek precies bedoeld?

E

Er bestaan al drie genderklinieken in België: in Gent, Luik en Genk. De vierde zal ondergebracht worden in het Universitair Verplegingscentrum Brugmann; de eerste genderkliniek in de hoofdstad. Het doel? Multidisciplinaire medische zorg bieden aan alle mensen die twijfelen aan hun genderidentiteit. Het eerste beeld dat bij je opkomt, is waarschijnlijk dat van een transseksueel die zich wil laten opereren. Maar het is veel meer dan dat.

Niet zomaar een transgenderkliniek

In België twijfelt naar schatting 5 tot 6% van de bevolking over zijn of haar gender. Dat levert dus een groot en divers publiek op. Zo zijn er intersekse personen die geboren worden met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken. Er zijn transseksuelen van wie het biologische geslacht niet overeenstemt met hun identiteit zoals ze die zelf ervaren. En dan zijn er niet-binaire of fluïde personen van wie de genderidentiteit in de loop van de tijd verandert en die vrouwelijk, mannelijk of beide zijn. Het is allemaal nog diverser dan dit kleine overzicht, en de genderkliniek richt zich tot al die mensen. “We zijn niet zomaar een transgenderkliniek,” zegt Priam Van Eeckhout, operationeel directeur van het Brugmannziekenhuis, dat het initiatief nam voor de kliniek. “Mensen die hun genderidentiteit in twijfel trekken, worden vaak gestigmatiseerd. Ons doel is om hen een veilige omgeving te bieden met artsen van topniveau in verschillende disciplines: endocrinologie, hormoontherapie, vaginoplastie, falloplastie, dermatologie, urologie, gynaecologie ... En dat allemaal in een tweetalig openbaar ziekenhuis in het cen-

NICK FEWINGS / UNSPLASH

“WE ZIEN STEEDS MEER PUBLIEKE FIGUREN DIE ZICH OUTEN”

SAMANTHA WARGINAIRE

trum van Brussel.” Naast het medische aspect is er ook het psychosociale: de kliniek wil een luisterend oor bieden en juridische hulp om de vaak ingewikkelde administratie van dit soort situaties in goede banen te leiden.

Speciaal opgeleid personeel

De kliniek wil een gedifferentieerde zorg bieden voor elke patiënt, zonder ooit in stigmatisering te vervallen. De enorme vraag maakt die taak nog complexer. Het UZ in Gent heeft een wachtlijst van 1000 patiënten voor de komende zes maanden. “Patiënten bellen nu al voor een afspraak,” zegt Priam Van Eeckhout. “Dat trans-identiteit steeds zichtbaarder wordt, speelt zeker een rol,” stelt Samantha Warginaire, vertegenwoordiger van de vzw TRANS-ition. “We zien steeds meer publieke figuren die zich outen, zoals minister Petra de Sutter of VTM-journalist Bo Van Spilbeeck.” Volgens Samantha Warginaire is er wel een gebrek aan duidelijk zichtbaar opgeleid personeel. “Er zijn nog altijd veel artsen en psychologen die zich volledig afsluiten voor het onderwerp, of die niet voldoende zijn opgeleid. Aan de andere kant hebben sommige chirurgen van trans-identiteit hun business gemaakt,” legt ze uit. De zoektocht naar een goede gezondheidswerker gaat daarom vaak via mondreclame. Vandaar het belang van gecentraliseerde locaties, met genoeg opgeleid personeel om aan de vraag te kunnen voldoen. “Voor een vaginoplastie bedraagt de wachttijd ongeveer twee jaar,” legt Samantha uit. “Meer ‘traditionele’ cosmetische ingrepen, zoals een borstvergroting, gaan sneller omdat je meer keuze hebt. Een vaginoplastie daarentegen is een complexe operatie die je niet door om het even •••

wie wil laten uitvoeren. De Universiteit Gent heeft een internationale reputatie, maar is overbevraagd omdat ze mensen van over de hele wereld aantrekken die het geld kunnen opbrengen.”

Weg van de psychiatrie

De genderkliniek kreeg veel mediaaandacht, wat niet wil zeggen dat het om een wondermiddel gaat, zo verklaren verschillende verenigingen en NPO’s die transgenders, fl uïde personen of intersekse personen vertegenwoordigen. Het gebrek aan een werkelijk aangepaste intake is een van de problemen waarmee gekampt wordt. “De genderkliniek in Luik heeft een heel intrusieve vragenlijst met een vijftigtal vragen,” legt Samantha Warginaire uit. De nieuwe genderkliniek van het Universitair Ziekenhuis Brugmann wil dat anders doen en laat zich inspireren door Angelsaksische methodes. Ze volgen ook opleidingen in de Gentse kliniek en bij patiëntenverenigingen. De kwestie die het meest ter discussie staat, blijft die van de ‘pathologisering’ van trans-identiteit. Het universitair ziekenhuis Brugmann heeft al aangekondigd – en dat is een grote nieuwigheid – dat de eerste raadpleging in duo zal plaatsvinden met een endocrinoloog en een psychiater. Een oplossing die verre van toereikend is volgens de vzw Genres Pluriels, die een ‘niet-psychiatrische’ aanpak wil. Daarbij beroept de vereniging zich op het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens, waarin staat dat iedereen het recht heeft over zijn eigen lichaam te beschikken. “Wettelijk ben je dus niet verplicht om bij een psychiater langs te gaan om hormoontherapie of een geslachtsveranderingsoperatie te starten,” legt Aurore Dufrasne uit. Zij is coördinator van het Belgische Psycho-medisch Netwerk Trans*/Inter*, dat al meer dan 10 000 professionals heeft opgeleid. “Het is een kwestie van terugbetaling. Om net als in Gent en Luik een conventionering bij het RIZIV te krijgen, eist het RIZIV een afspraak met een psychiater om ‘genderdysforie’ vast te stellen. Dat impliceert een mentale pathologie, terwijl de WHO trans-identiteit sinds 2019 niet langer als zodanig beschouwt. De praktijk is dus niet alleen niet verplicht, maar ook onwettig.” Dat neemt niet weg dat dit soort interventies steun op lange termijn vraagt, nuanceert ze. En naast genderklinieken zijn er nog vele andere plaatsen waar psychosociale follow-up of medische preoriëntatie mogelijk is.

Hoe dan ook, trans-identiteit vereist niet altijd een operatie of hormoonbehandeling. “Een transgender hoeft niet noodzakelijk zijn of haar lichaam te veranderen om zich authentiek trans te voelen,” zegt Max Nisol, opleider bij Genres Pluriels. “We lijden meer onder het oordeel van anderen dan onder ons trans-zijn.” Toegangsproblemen tot de zorg uit angst voor discriminatie is een belangrijke factor voor comorbiditeit (de aanwezigheid van bijkomende aandoeningen). We mogen dus blij zijn dat overal in het land genderklinieken opengaan, maar we hopen ook dat ze een nieuw tijdperk zullen inluiden zonder vooroordelen.

“WETTELIJK BEN JE NIET VERPLICHT NAAR EEN PSYCHIATER TE GAAN OM GESLACHTSVERANDERING TE STARTEN”

AURORE DUFRASNE

“WE LIJDEN MEER ONDER HET OORDEEL VAN ANDEREN DAN ONDER ONS TRANS-ZIJN”

MAX NISOL

ILYA CHUNIN / UNSPLASH

GENTIS

INTEGERE EN EFFICIËNTE REKRUTERING

Gentis is meer dan een rekruteringsbureau. Het is een onderneming die diversiteit en inclusie hoog in het vaandel draagt. Het zijn mensen op wie je kunt vertrouwen. Mensen die het je mogelijk maken om je carrière uit te bouwen zonder je waarden en passies te hoeven opgeven.

Wie kandidaten/s helpt bij het vinden van hun droomjob, heeft een enorme positieve impact op het leven van anderen. Die wetenschap vormt bij Gentis de rode draad. “Wij zijn ons ervan bewust dat we met mensen werken. Het zijn geen producten, geen nummers. Het zijn personen met emoties en gevoelens.“

MENSELIJK, INCLUSIEF EN EFFICIËNT

De Latijnse term ‘gentis’ verwijst naar een groep mensen die dezelfde waarden delen. Het bedrijf Gentis is op-en-top Belgisch. Het wil de manier waarop mensen naar hun volgende professionele avontuur op zoek gaan menselijker en eenvoudiger maken. Respect voor jezelf en voor anderen is een van de belangrijkste pijlers van Gentis. Stéphanie, Hassane, Olivier en Farid richtten het bedrijf in 2011 op. Vandaag telt de onderneming 38 nationaliteiten en 300 consultants in België, Frankrijk en Marokko. De functies van CEO en CFO/HR-manager worden bekleed door vrouwen. “Wij verzetten ons tegen de vooroordelen waarmee mensen op de werkvloer te maken kunnen krijgen. We zetten alles op alles om alle kandidaten/s gelijke kansen te geven.”

PEOPLE FIRST, HUMAN BEFORE

Passie, diversiteit en inclusie, flexibiliteit, respect en een internationale dimensie: het zijn echte superkrachten. Het is die puur menselijke energie die de consultants van Gentis voortstuwt. Ze zijn gedreven, zoeken, selecteren, begeleiden en leggen talent bloot. Daarna organiseren ze ontmoetingen tussen kandidaten/s en bedrijven. Die laatste zijn op zoek naar duidelijk profielen in specifieke sectoren (voornamelijk IT, engineering, bouw, HR en verkoopstechnieken) en voor lange of korte termijn. Er worden banden gecreëerd en er groeit een zeker vertrouwen tussen de rekruteurs, kandidaten/s en bedrijven. Het werk en de gezamenlijke en individuele inspanningen worden erkend, benut en beloond. Iedereen wordt naar waarde geschat en gerespecteerd.

Tekst Marie Guérin

GENERATION SNEAKERS

Tanktops, fluffy truien, rokken met knopen ... Dit najaar zijn er heel wat must-haves die op een plaatsje in mijn dressing hopen. Maar welke schoenen kan ik bij elk ervan dragen?

Hoe kies je sneakers die bij de trend van het seizoen passen?

Die uitdaging schotelde SIDESTEP me voor: de sportschoenen vinden die het beste passen bij mijn favoriete kleren van dit najaar. Ik zet mijn hakken dus aan de kant en kies een paar sneakers? Challenge accepted! Ik viel meteen voor de Adidas Astirs. Maar waarom zilver? Ik draag altijd heel kleurrijke kleding en mijn lievelingsstukken zijn nu eens tijdloos en dan weer extravagant. En net ik, met mijn uitersten en extremen, moet een schoen vinden die bij elke outfit past? Niet zo vanzelfsprekend. Een van mijn favorietjes is een wit, mouwloos T-shirt (je vindt het bij Chloe, Prada en Bottega Veneta). Ik kies voor de oranje versie, als typische herfstkleur, en draag het zoals op de catwalk, met een wijde jeans. De witte bloes met veren op de mouwen lijkt dan weer een afspiegeling van mijn andere favoriet: een licht getailleerde fluffy trui. Natuurlijke materialen die creativiteit en ook wel een kleine dosis ‘drama’ uitademen. Ik draag hem met een jeansrok met knopen, voor een vleugje ‘streetwear’. Dat wordt nog benadrukt door de Adidas Astirs. “ER IS ALTIJD WEL ERGENS EEN EXTRAVAGANT DETAIL DAT MIJN LOOK LAAT OPLICHTEN” Uiteindelijk is het allemaal een kwestie van evenwicht. Dankzij deze campagne voor SIDESTEP heb ik bovendien de kans gekregen om inspiratie op te doen bij mijn buitenlandse collega’s. Iedereen heeft immers zijn eigen stijl en eigen advies. Zo koos Monica, Fashion Director van Metal Magazine, voor een paar Nike Air Force One sneakers: “Het kan heel fijn zijn om trends te volgen, maar soms is het gewoon niets voor jou,” vertelt ze. Toch is er een herfst/wintertrend die haar wel ligt: tailoring. “Ik ben gek op baggy pants en broeken met een jasje of een trenchcoat. Heel mannelijk allemaal. Ik ga bijna altijd volledig in het zwart gekleed. De felle kleuren van de Nike AF1 Shadow komen daar perfect bij uit. Het is een klassieker met een twist en het ziet er geweldig uit, wat ik ook draag. Met een paar Air Force One sneakers zit je gewoon altijd goed.” Haar stijl is architecturaler, minder organisch dan de mijne. Ze combineert kleuren tot in de perfectie. Het heeft me zin gegeven om deze winter met een nieuwe kleur te experimenteren: blauw. Op naar een nieuwe uitdaging?