cover marley2
10/31/07
2:26 PM
Page 1
ŒÓ· ‚È‚Ï›Ô Ô˘ Û ηıËÏÒÓÂÈ... ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÚ˘ÊÂÚ¿ ÙÔÓ ‹Úˆ¿ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ¯¿Ú·Ì· ˆ˜ ÙË ‰‡ÛË, ·fi ÙÔ ÌÈÎÚÔ‡ÙÛÈÎÔ Ì·ÏÏÈ·Úfi ÎÔ˘Ù¿‚È ˆ˜ ÙË Û·Ú·ÎÙÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ˘ ·ÓÙÔÙÈÓÔ‡ ·Ô¯ˆÚÈÛÌÔ‡.
New York Times
∂›Ó·È ÔÙ¤ ‰˘Ó·ÙfiÓ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ˘¿ÚÍÂȘ Ó· ·Ó·Î·Ï‡„Ô˘Ó ÙÔ ÎÏÂȉ› Ù˘ Â˘Ù˘¯›·˜ ̤ۈ ÂÓfi˜ ÏËıˆÚÈÎÔ‡, ¿Ù·ÎÙÔ˘ Î·È ·ÂÈı¿Ú¯ËÙÔ˘ Û·ÏÔ˘; ƒˆÙ‹ÛÙ ÙÔ˘˜ °ÎÚfiÁηÓ. Œ¯Ô˘Ó ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË.
Δ∑O¡ °∫ƒ√°∫∞¡ √ Δ˙ÔÓ Î·È Ë Δ˙¤ÓÈ °ÎÚfiÁÎ·Ó ¤¯Ô˘Ó ÌfiÏȘ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÙÔ˘˜ ˙ˆ‹, Ó¤ÔÈ Î·È ‚·ıÈ¿ ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓÔÈ, Ì’ ¤Ó· ÌÈÎÚfi ÛÈÙ¿ÎÈ Î·È ¯ˆÚ›˜ ηÌÈ¿ ¤ÁÓÔÈ· ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. ∫·È ÙfiÙ ʤÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜ ÙÔÓ ª¿ÚÏÂ˚ – ¤Ó· ·È¯ÓȉȿÚÈÎÔ ÎÔ˘Ù¿‚È Û·Ó ÎÈÙÚÈÓˆfi Ì·ÏÏÈ·Úfi Ì·Ï¿ÎÈ. √ ª¿ÚÏÂ˚ ÁÚ‹ÁÔÚ· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ Î·È Á›ÓÂÙ·È ¤Ó·˜ Û·ÏÔ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ù·›ÚÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ¤Ó·˜ ·Î¿ıÂÎÙÔ˜ Ô‰ÔÛÙÚˆÙ‹Ú·˜ Ì ÌÔÚÊ‹ ΢ÓËÁÂÙÈÎÔ‡ §·ÌÚ·ÓÙfiÚ ƒÈÙÚ›‚ÂÚ. ∫Ô˘ÙÔ˘Ï¿ÂÈ Î·È ‰È·Ï‡ÂÈ Û‹Ù˜ ÛÙȘ fiÚÙ˜, ÎϤ‚ÂÈ Á˘Ó·ÈΛ· ÂÛÒÚÔ˘¯· Î·È ÙÚÒÂÈ ÔÙȉ‹ÔÙ ÌÔÚ› Ó· ÏËÛÈ¿ÛÂÈ ÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘ – Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ·ÓÙfi˜ ›‰Ô˘˜ ¤ÈÏ· Î·È ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·. ∞Ô‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Âη›‰Â˘Û˘ ÛÎ‡ÏˆÓ ˆ˜ ·ÓÙÂÏÒ˜ ·ÂÈı¿Ú¯ËÙÔ˜ Î·È ·Ó›‰ÂÎÙÔ˜ Ì·ı‹Ûˆ˜. ∫·Ù¿ÊÂÚ ӷ ·Ó·ÛÙ·ÙÒÛÂÈ ÌÈ· ‰ËÌfiÛÈ· ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ·Ú·Ï›· Î·È ÚÔοÏÂÛ ڷÁÌ·ÙÈÎfi ¯¿Ô˜ fiÙ·Ó ÙÔ˘ ¤‰ˆÛ·Ó ¤Ó· ÚfiÏÔ Û ÌÈ· ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ù·ÈÓ›·. ∞ÎfiÌ· Î·È Ù· ËÚÂÌÈÛÙÈο Ô˘ Û˘Ó¤ÛÙËÛÂ Ô ÎÙËÓ›·ÙÚÔ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÙÔÓ ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÔ˘Ó. ŸÌˆ˜ Ë Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘ ª¿ÚÏÂ˚ ‹Ù·Ó ·ÁÓ‹. ∞ÎfiÌ· ÎÈ fiÙ·Ó Ù· ̤ÏË Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ °ÎÚfiÁÎ·Ó Â›¯·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙ· fiÚÈ· Ù˘ ˘ÔÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘˜, ı· Ì¿ı·ÈÓ·Ó ·fi ÙÔ Û·ÏÔ ÙÔ˘˜ fiÙÈ Ë ·ÓȉÈÔÙÂÏ‹˜, ‰›¯ˆ˜ fiÚÈ· ·Á¿Ë ¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÌÔÚʤ˜. √ ª¿ÚÏÂ˚ η٤ÎÙËÛ ηډȤ˜ Î·È ·Ú¤ÌÂÈÓ ·ÎÏfiÓËÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· ›ÛÙ˘ Î·È ·ÊÔÛ›ˆÛ˘ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘.
1st New York Times best seller
αιολέων 36γ, 118 52 αθήνα τηλ.: 210 3411455, fax: 210 3411201 e-mail: editionsdrepania@gmail.com
√ Δ˙ÔÓ °ÎÚfiÁÎ·Ó Â›Ó·È ¤Ó·˜ ‚Ú·‚Â˘Ì¤ÓÔ˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î·È ÌfiÓÈÌÔ˜ ·ÚıÚÔÁÚ¿ÊÔ˜-¯ÚÔÓÈÎÔÁÚ¿ÊÔ˜ Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ Philadelphia Inquirer. À‹ÚÍ ›Û˘ ·Ú¯ÈÛ˘ÓÙ¿ÎÙ˘-‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡
Organic Gardening. ∑ÂÈ Û ÌÈ· ‰·ÛˆÌ¤ÓË ÏÔÊÔÏ·ÁÈ¿ ÛÙËÓ ¶ÂÓÛÈÏ‚¿ÓÈ·, Ì ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘, Δ˙¤ÓÈ, Î·È Ù· ÙÚ›· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜.
Δ∑O¡ °∫ƒ√°∫∞¡
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 4
MARLEY GR
10/31/07
2:12 PM
Page 1
MARLEY GR
10/31/07
2:12 PM
Page 2
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 3
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 4
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 5
Μάρλεϊ ένας μεγάλος μπελάς
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 6
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 7
ΤΖΟΝ ΓΚΡΟΓΚΑΝ
Μάρλεϊ ένας μεγάλος μπελάς ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΚ-ΠΕΡΑΝΤΑΚΟΥ
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 8
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΕΙΡΑΣ «ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ
Τίτλος πρωτοτύπου: John Grogan Marley & Me © 2005 John Grogan Για την ελληνική γλώσσα: © 2007 Εκδόσεις Δρεπανιά Συντελεστές ελληνικής έκδοσης: Μετάφραση: Μαρία Κουκ-Περαντάκου Επιμέλεια κειμένων: Χριστίνα Γιατζόγλου Σχεδιασμός εξωφύλλου: Πάνος Τουτουδάκης Σελιδοποίηση: Nousimpress Εκτυπώθηκε στην Ελλάδα
Πρώτη έκδοση 2007 ISBN: 978-960-893-444-3 Εκδόσεις Δρεπανιά Αιολέων 36γ, 118 52 Αθήνα τηλ.: 210 3411455, fax: 210 3411201 e-mail: editionsdrepania@gmail.com
Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού που κυρώθηκε με το ν. 100/1975, απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή ή μετάδοση όλου ή μέρους του παρόντος βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο ή μορφή, τμηματικά ή περιληπτικά, χωρίς την έγγραφη άδεια του
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 9
Στη μνήμη του πατέρα μου, Ρίτσαρντ Φρανκ Γκρόγκαν, το ευγενικό πνεύμα του οποίου διαποτίζει κάθε σελίδα αυτού του βιβλίου.
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 10
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 11
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος: Ο τέλειος σκύλος 13 1. Και με το κουτάβι… έσονται τρεις 17 2. Παρέα με τους γαλαζοαίματους 30 3. Με κατεύθυνση το σπίτι 35 4. Ο κύριος Κουνίστρας 46 5. Τεστ εγκυμοσύνης 58 6. Ζητήματα καρδιάς 64 7. Αφέντης και σκύλος 79 8. Σύγκρουση θελήσεων 89 9. Από ποια στόφα είναι πλασμένα τα αρσενικά 105 10. Η τύχη του Ιρλανδού 118 11. Τα πράγματα που έφαγε 132 12. Καλώς ορίσατε στην πτέρυγα απόρων 145 13. Μια κραυγή μες στη νύχτα 158 14. Μια πρόωρη άφιξη 172 15. Ένα μεταγεννητικό τελεσίγραφο 187
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 12
16. Η οντισιόν 204 17. Στη Γη των Μποκαχόντας 222 18. Δείπνο «αλ φρέσκο» 239 19. Και τότε χτύπησε το αστροπελέκι 252 20. Η Παραλία των Σκύλων 265 21. Ένα αεροσκάφος με πορεία προς βορρά 282 22. Στη Χώρα των Μολυβιών 294 23. Πουλερικά σε παράτα 309 24. Το δωμάτιο του γιογιό 323 25. Καταρρίπτοντας το νόμο των πιθανοτήτων 338 26. Ζώντας με δανεικό χρόνο 350 27. Το μεγάλο λιβάδι 361 28. Κάτω από τις κερασιές 372 29. Το Κλαμπ των Κακών Σκύλων 383
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 13
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο τέλειος σκύλος
Τ
Ο ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ του 1967, όταν ήμουν δέκα χρό-
νων, ο πατέρας μου ενέδωσε στις επίμονες παρακλήσεις μου και με πήγε να πάρω ένα δικό μου σκύλο. Με το οικογενειακό στέισον-βάγκον πήγαμε μαζί στην ύπαιθρο του Μίσιγκαν, σε μια φάρμα της οποίας ιδιοκτήτες ήταν μια σκληραγωγημένη γυναίκα και η υπέργηρη μητέρα της. Στη φάρμα ασχολούνταν μόνο με ένα είδος ζώων – σκύλους. Σκύλους κάθε μεγέθους, σχήματος, ηλικίας και ταμπεραμέντου που μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου. Τα σκυλιά αυτά είχαν κοινά μεταξύ τους μόνο δύο πράγματα: καθένα τους ήταν ένα μπάσταρδο άγνωστης και δυσδιάκριτης γενεαλογίας, και το έδιναν δωρεάν για υιοθεσία σε ένα καλό σπιτικό. Βρισκόμασταν σε μια φάρμα αδέσποτων τετράποδων μπάσταρδων. «Και τώρα διάλεξε με την ησυχία σου, γιε μου», είπε ο μπαμπάς. «Η σημερινή σου απόφαση θα μείνει μαζί σου για πολλά χρόνια». Πολύ γρήγορα αποφάσισα ότι τα μεγαλύτερης ηλικίας σκυλιά θα ήταν ένα ψυχικό που θα άφηνα να το κάνει κάποιος άλλος. Έτρεξα αμέσως στο κλουβί με τα κουτάβια. «Θα πρέπει να διαλέξεις κάποιο που να μην είναι δειλό
MARLEY GR
10/31/07
14
2:13 PM
Page 14
Τζον Γκρόγκαν
και συνεσταλμένο», με καθοδήγησε ο πατέρας μου. «Δοκίμασε να τραντάξεις τα κάγκελα του κλουβιού και δες ποια από τα κουτάβια δε φοβούνται». Έπιασα την αλυσίδα που ασφάλιζε την πόρτα και την ταρακούνησα κάνοντας δυνατό θόρυβο. Τα δώδεκα περίπου κουτάβια οπισθοχώρησαν αμέσως καταρρέοντας το ένα πάνω στο άλλο σ’ έναν αναδευόμενο μαλλιαρό σωρό. Έμεινε μονάχα ένα. Ήταν χρυσαφί με ένα λευκό σημάδι στο στήθος. Όρμησε πάνω στην πόρτα γαβγίζοντας άφοβα, αναπήδησε κι έγλειψε ενθουσιασμένο τα δάχτυλά μου μέσα από το συρματόπλεγμα. Ήταν ένας κεραυνοβόλος έρωτας από την πρώτη ματιά. Έφερα το κουτάβι στο σπίτι μέσα σ’ ένα χαρτοκιβώτιο και το ονόμασα Σον. Ήταν ένας από κείνους τους σκύλους που είναι άξιοι του καλού τους ονόματος. Έμαθε αμέσως κάθε εντολή που του δίδαξα κι είχε εκ φύσεως πολύ καλή συμπεριφορά. Αν πετούσα μια κόρα ψωμί στο πάτωμα, δε θα την άγγιζε μέχρι να του δώσω εγώ το οκέι. Ερχόταν όταν τον φώναζα και καθόταν ακίνητος μόλις του το ζητούσα. Μπορούσαμε να τον αφήνουμε να βγαίνει έξω μόνος του το βράδυ, ξέροντας ότι θα επέστρεφε μόλις τέλειωνε τις βόλτες του. Όχι ότι το κάναμε συχνά αυτό, ωστόσο τον αφήναμε μόνο του στο σπίτι πολλές ώρες, σίγουροι ότι δε θα είχε κάποιο ατύχημα και ότι δε θα αναστάτωνε τον κόσμο. Παράβγαινε με τα αυτοκίνητα χωρίς να τα παίρνει από πίσω και βάδιζε πλάι μου δίχως λουρί. Έκανε μακροβούτια στη λίμνη μας και αναδυόταν από το βυθό έχοντας στο στόμα του πέτρες, που ήταν τόσο μεγάλες, ώστε φρακάριζαν στα σαγόνια του. Δεν αγαπούσε τίποτα πιο πολύ όσο τις βόλτες με το αυτοκίνητο, και καθόταν ήσυχος δίπλα μου στο πίσω κάθισμα, κατά τις οικογενειακές μετακινήσεις μας, πανευτυχής, χαζεύοντας από το παράθυρο τον κόσμο που περνούσε. Ίσως το καλύτερο απ’ όλα ήταν ότι τον εκπαίδευσα να με τραβάει, ενώ καθόμουν στο ποδήλατό μου, σαν
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 15
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
15
σε έλκηθρο, διασχίζοντας ολόκληρη τη γειτονιάØ μ’ αυτόν τον τρόπο με έκανε το αδιαφιλονίκητο αντικείμενο ζήλιας των φίλων μου. Ποτέ δε με έβαλε σε κίνδυνο. Ήταν μαζί μου όταν κάπνισα το πρώτο μου (και το τελευταίο) τσιγάρο, κι όταν φίλησα το πρώτο μου κορίτσι. Ήταν ακριβώς εκεί πλάι μου στο μπροστινό κάθισμα όταν πήρα κρυφά το Κορβέρ του μεγαλύτερου αδελφού μου για την πρώτη μου λαθραία αυτοκινητάδα. Ο Σον ήταν ζωηρός αλλά ελεγχόμενος, τρυφερά εκδηλωτικός κι ωστόσο ήρεμος. Κι είχε επιπλέον τη διακριτικότητα να αποσύρεται πίσω από τους θάμνους πριν κάνει την ανάγκη του, αφήνοντας να φαίνεται μόνο το μουσούδι του. Έτσι, χάρη σ’ αυτό το καλό του συνήθειο, ο κήπος μας ήταν πάντα ασφαλής για ξυπόλυτα πόδια. Συγγενείς οι οποίοι μας επισκέπτονταν τα Σαββατοκύριακα επέστρεφαν σπίτι τους αποφασισμένοι να πάρουν κι αυτοί ένα σκύλο, τόσο εντυπωσιασμένοι ήταν από τον Σον, ή τον «Σεντ» Σον, τον «Άγιο» Σον, όπως είχα καταλήξει να τον αποκαλώ. Ήταν ένα οικογενειακό αστείο αυτή η ιστορία του «Αγίου», ωστόσο φτάσαμε να την πιστεύουμε σχεδόν. Γεννημένος με την κατάρα μιας αβέβαιης γενεαλογίας, ήταν ένας από τους δεκάδες χιλιάδες ανεπιθύμητους σκύλους στην Αμερική. Ωστόσο, από κάποιο αναπάντεχο και σχεδόν θεϊκό καπρίτσιο, κάποιος είχε δείξει ενδιαφέρον γι’ αυτόν. Μπήκε στη ζωή μου κι εγώ στη δική του – κι έτσι μου έδωσε την παιδική ηλικία που δικαιούται κάθε παιδί. Αυτή η σχέση αγάπης κράτησε δεκατέσσερα χρόνια, κι όταν πέθανε ο Σον, εγώ δεν ήμουν πια το μικρό αγόρι που τον είχε φέρει σπίτι εκείνη την καλοκαιριάτικη μέρα. Ήμουν ένας νέος άντρας που είχε τελειώσει το κολέγιο και δούλευε στην πρώτη του πραγματική δουλειά στο άλλο άκρο της πολιτείας. Ο Σεντ Σον είχε μείνει πίσω στο πατρικό μου σπίτι όταν εγώ έφυγα. Εκεί ήταν ο χώρος στον οποίο ανήκε. Οι γονείς μου, συνταξιούχοι πλέον,
MARLEY GR
10/31/07
16
2:13 PM
Page 16
Τζον Γκρόγκαν
μου τηλεφώνησαν για να μου πουν το μαντάτο. Η μητέρα μου θα μου έλεγε αργότερα: «Στα πενήντα χρόνια του γάμου μας έχω δει τον πατέρα σου να κλαίει μονάχα δύο φορές. Η πρώτη ήταν όταν χάσαμε τη Μέρι Αν» – την αδελφή μου, που πέθανε στη γέννα. «Κι η δεύτερη όταν πέθανε ο Σον». Ο Σεντ Σον των παιδικών μου χρόνων. Ένας τέλειος σκύλος. Τουλάχιστον έτσι θα τον θυμάμαι πάντα. Ο Σον ήταν εκείνος που έγινε το μέτρο με το οποίο θα έκρινα όλους τους σκύλους που επρόκειτο να ακολουθήσουν.
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Και με το κουτάβι... έσονται τρεις
H
MAΣΤΕ ΝΕΟΙ. Ήμαστε ερωτευμένοι. Διασκεδά-
ζαμε μετά μανίας απολαμβάνοντας εκείνες τις υπέροχες πρώτες μέρες του γάμου, όταν η ζωή δείχνει όσο πιο καλή μπορεί να είναι ποτέ. Όμως δε θέλαμε να καθίσουμε ήσυχοι στ’ αυγά μας. Κι έτσι, ένα βραδάκι του Γενάρη του 1991, η γυναίκα μου κι εγώ, μόλις δεκαπέντε μήνες παντρεμένοι, φάγαμε στα γρήγορα το βραδινό μας και ξεκινήσαμε να πάμε να απαντήσουμε σε μια μικρή αγγελία που είχαμε δει στην εφημερίδα Palm Beach Post. Γιατί το κάναμε αυτό, δεν ήμουν εντελώς σίγουρος. Μια μέρα μερικές βδομάδες νωρίτερα, είχα ξυπνήσει λίγο μετά το χάραμα και η θέση δίπλα μου στο κρεβάτι ήταν άδεια. Σηκώθηκα και ανακάλυψα την Τζένι να κάθεται, φορώντας το μπουρνούζι της, στο γυάλινο τραπέζι της τζαμαρίας του μικρού μας σπιτιού, σκυμμένη πάνω από την εφημερίδα μ’ ένα στιλό στο χέρι. Δεν υπήρχε τίποτα το ασυνήθιστο σ’ αυτή τη σκηνή. Η Palm Beach Post δεν ήταν μόνο η τοπική εφημερίδα μας, αλλά και η πηγή του μισού οικογενειακού μας εισοδήματος. Ήμαστε δύο άνθρωποι που έκαναν καριέρα σε δύο διαφορετικές εφημερίδες. Η Τζένι δούλευε ως αρθρογράφος ειδικών θεμάτων στις στήλες με τον τίτλο «Accent»
MARLEY GR
10/31/07
18
2:13 PM
Page 18
Τζον Γκρόγκαν
της Post, κι εγώ ήμουν ρεπόρτερ καθημερινών ειδήσεων στην ανταγωνίστρια εφημερίδα της περιοχής, τη Sun-Sentinel της νότιας Φλόριντα, που είχε την έδρα της μια ώρα απόσταση προς τα νότια, στο Φορτ Λόντερντεϊλ. Ξεκινούσαμε κάθε πρωί ξεκοκαλίζοντας τις εφημερίδες, βλέπαμε πού ακριβώς είχαν μπει τα κείμενά μας και πώς στέκονταν απέναντι στον ανταγωνισμό. Κυκλώναμε, υπογραμμίζαμε και κόβαμε αποκόμματα μετά μανίας. Όμως εκείνο το πρωί η μύτη της Τζένι δεν ήταν χωμένη στη σελίδα των ειδήσεων αλλά στις μικρές αγγελίες. Όταν πλησίασα περισσότερο, είδα ότι κύκλωνε πυρετωδώς αγγελίες κάτω από την επικεφαλίδα «Κατοικίδια ζώα – Σκύλοι». «Οχ...» έκανα μ’ εκείνη τη διερευνητική, απαλή φωνή του νεόκοπου συζύγου. «Υπάρχει μήπως κάτι που θα έπρεπε να ξέρω;» Δεν απάντησε. «Τζεν-Τζεν;...» «Είναι εκείνο το φυτό», είπε εντέλει, και η φωνή της είχε έναν ελαφρό τόνο απελπισίας. «Το φυτό;» ρώτησα. «Εκείνο το ηλίθιο φυτό», είπε. «Εκείνο που εξολοθρεύσαμε εμείς οι δυο». Εκείνο που εξολοθρεύσαμε εμείς οι δυο; Δε σκόπευα να επιμείνω σ’ αυτό το σημείο, αλλά έτσι, για την ιστορία, επρόκειτο για το φυτό που είχα αγοράσει εγώ και είχε εξολοθρεύσει εκείνη. Της είχα κάνει έκπληξη ένα βράδυ με το φυτό αυτό – μια υπέροχη μεγάλη διεφενμπάχια με πιτσιλωτά σμαραγδιά και κρεμ φύλλα. «Γιορτάζουμε καμιά επέτειο;» είχε ρωτήσει. Ωστόσο δε γιορτάζαμε καμιά επέτειο. Της την είχα προσφέρει απλώς και μόνο επειδή ήθελα να της πω: «Μα δεν είναι υπέροχος ο έγγαμος βίος;» Είχε λατρέψει τόσο αυτή τη χειρονομία όσο και το φυτό και με είχε ευχαριστήσει τυλίγοντας τα χέρια της γύρω από το λαιμό μου και φιλώντας με στα χείλη. Στη συνέ-
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 19
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
19
χεια επιδόθηκε στο να εξολοθρεύσει το δώρο μου εν ψυχρώ, με την αποτελεσματικότητα στυγνού δολοφόνου. Όχι ότι κατέβαλε προσπάθεια για να το ξεκάνειØ αν μη τι άλλο, αυτό που έκανε ήταν απλώς να τρέφει το έρημο το φυτό μέχρι θανάτου. Η Τζένι δε διέθετε αυτό που ονομάζουν «πράσινα δάχτυλα». Ξεκινώντας από τη γενική παραδοχή ότι όλα τα ζωντανά πράγματα χρειάζονται νερό, αλλά λησμονώντας προφανώς ότι χρειάζονται επίσης και αέρα, βάλθηκε να πλημμυρίζει με νερό τη διεφενμπάχια σε καθημερινή βάση. «Πρόσεχε μην το παραποτίζεις το φυτό!» την είχα προειδοποιήσει. «Οκέι», είχε απαντήσει εκείνη, ρίχνοντας άλλο ένα γαλόνι νερό. Όσο πιο πολύ αρρώσταινε το φυτό τόσο περισσότερο το πότιζε, μέχρις ότου κατέληξε να λιώσει κυριολεκτικά και να μετατραπεί σ’ έναν παπαριασμένο σωρό. Κοίταξα τον αποκαμωμένο σκελετό στη γλάστρα πλάι στο παράθυρο και σκέφτηκα: Ειλικρινά, κάποιος που πιστεύει σε οιωνούς πολύ θα το γλεντούσε με τούτο δω. Και να που τώρα η Τζένι καθόταν εδώ, κάνοντας κατά κάποιον τρόπο ένα κοσμικό άλμα λογικής μετάβασης από μια νεκρή φύση στη γλάστρα στο ζωντανό ζωικό βασίλειο μέσω αγγελιών για κατοικίδια ζώα. Σκότωσε ένα φυτό, πάρε κουταβάκι τσουμπωτό. Μα και βέβαια, τι πιο λογικό από αυτό! Κοίταξα πιο προσεκτικά την εφημερίδα που είχε μπροστά της και είδα ότι μια συγκεκριμένη αγγελία φαινόταν να έχει τραβήξει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον της. Είχε σημειώσει τρεις παχουλούς κόκκινους αστερίσκους πλάι της. Η αγγελία έγραφε: «Λαμπραντόρ κουτάβια, ξανθά. Πιστοποιητικό γνησιότητας της Αμερικανικής Κυνοτροφικής Λέσχης. Πλήρως εμβολιασμένα. Γονείς εντός εκτροφείου». «Λοιπόν», είπα, «μπορείς να μου επαναλάβεις ακόμα
MARLEY GR
10/31/07
20
2:13 PM
Page 20
Τζον Γκρόγκαν
μια φορά εκείνο το μοτίβο “σκοτώνουμε φυτό, παίρνουμε κουτάβι”;» «Ξέρεις», είπε σηκώνοντας το βλέμμα της, «προσπάθησα τόσο σκληρά και δες τι έγινε. Δεν μπορώ να κρατήσω ζωντανό ούτε ένα ηλίθιο φυτό. Εννοώ, πόσο δύσκολο είναι κάτι τέτοιο; Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να το ποτίζεις το αναθεματισμένο!» Ύστερα μπήκε στην ουσία του θέματος: «Αν δεν μπορώ να κρατήσω ένα φυτό ζωντανό, πώς θα μπορέσω ποτέ να κρατήσω ζωντανό ένα μωρό;» Φαινόταν έτοιμη να βάλει τα κλάματα. Το «Θέμα Μωρό», όπως το αποκαλούσε, είχε γίνει μια σταθερά στη ζωή της Τζένι και διογκωνόταν μέρα με τη μέρα. Όταν συναντηθήκαμε πρώτη φορά, σε μια μικρή εφημερίδα στο δυτικό Μίσιγκαν, εκείνη είχε τελειώσει το κολέγιο μόλις πριν από λίγους μήνες, και η σοβαρή ενήλικη ζωή φάνταζε μια πολύ μακρινή ιδέα σε μεγάλο βάθος χρόνου. Και για τους δυο μας ήταν η πρώτη μας επαγγελματική δουλειά εκτός σχολείου. Τρώγαμε κατά κόρον πίτσα, πίναμε πολλή μπίρα και αφιερώναμε μηδενική σκέψη στην πιθανότητα ότι κάποια μέρα θα ήμαστε οτιδήποτε άλλο εκτός από νέοι, ανύπαντροι, αδέσμευτοι καταναλωτές πίτσας και μπίρας. Όμως τα χρόνια περνούσαν. Μόλις που είχαμε αρχίσει να βγαίνουμε μαζί, όταν διάφορες ευκαιρίες δουλειάς –και ένα μονοετές πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών για μένα– μας οδήγησαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις ανά τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Στην αρχή μας χώριζε απόσταση μιας ώρας. Κατόπιν μας χώριζε απόσταση τριών ωρών. Ύστερα οχτώ, και τελικά ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο. Όταν τελικά βρεθήκαμε κι οι δυο μαζί στη νότια Φλόριντα και περάσαμε την κουλούρα, η Τζένι ήταν σχεδόν τριάντα. Οι φίλες της είχαν ήδη μωρά. Το κορμί της της έστελνε περίεργα μηνύματα. Εκείνο το κάποτε φαινομενικά
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 21
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
21
αιώνιο παράθυρο αναπαραγωγικής δυνατότητας έκλεινε αργά αλλά σταθερά. Έσκυψα πάνω της από πίσω, τύλιξα τα χέρια μου γύρω από τους ώμους της και τη φίλησα στην κορφή του κεφαλιού της. «Όλα είναι εντάξει», είπα. Ωστόσο όφειλα να ομολογήσω ότι το ερώτημα που έθετε είχε βάση. Κανένας από τους δυο μας δεν είχε «αναθρέψει» οτιδήποτε στη ζωή του. Σίγουρα, σαν παιδιά είχαμε κατοικίδια που μεγάλωναν μαζί μας, όμως αυτά δε μετρούσαν πραγματικά. Ξέραμε ότι οι γονείς μας θα τα κρατούσαν πάντα ζωντανά και υγιή, όπως ξέραμε τώρα ότι θέλαμε μια μέρα να αποκτήσουμε παιδιά. Αλλά ήταν κανείς από μας σε θέση να αντεπεξέλθει σ’ αυτή την υπόθεση; Τα παιδιά ήταν τόσο… τόσο… τρομακτικά… Ήταν ανήμπορα και εύθραυστα, έτοιμα να σπάσουν έτσι κι έπεφταν κάτω. Ένα μικρό χαμόγελο χαράχτηκε στα χείλη της Τζένι. «Σκέφτηκα πως ένας σκύλος θα ήταν ίσως μια καλή πρακτική εξάσκηση», είπε. Καθώς πηγαίναμε με το αυτοκίνητο μες στη νύχτα, κατευθυνόμενοι βορειοδυτικά έξω από την πόλη όπου τα προάστια του δυτικού Παλμ Μπιτς σβήνουν σε τεράστιες εξοχικές ιδιοκτησίες, σκεφτόμουν την απόφασή μας να φέρουμε στο σπίτι μας ένα σκυλί. Ήταν τεράστια ευθύνη, ιδιαίτερα για δυο ανθρώπους με δουλειές πλήρους απασχόλησης. Ωστόσο ξέραμε τι μας περίμενε. Είχαμε μεγαλώσει κι οι δυο σε σπίτια με σκύλους και τους αγαπούσαμε πολύ. Εγώ είχα τον «Άγιο» Σον κι η Τζένι την «Αγία» Ουίνι, το αγαπημένο εγγλέζικο σέτερ της οικογένειάς της. Οι πιο ευτυχισμένες παιδικές αναμνήσεις μας, σχεδόν όλες, συμπεριλάμβαναν εκείνα τα σκυλιά. Τριγυρίζαμε μαζί τους, κολυμπούσαμε μαζί τους, παίζαμε μαζί τους, κάναμε σκανταλιές και βρίσκαμε τον μπελά μας μαζί τους. Αν η Τζένι ήθελε πραγματικά ένα σκύλο μόνο
MARLEY GR
10/31/07
22
2:13 PM
Page 22
Τζον Γκρόγκαν
και μόνο για να εξασκήσει τις γονεϊκές της ικανότητες, θα είχα προσπαθήσει να την αποτρέψω από αυτό και ενδεχομένως να την καλμάρω μ’ ένα χρυσόψαρο. Αλλά όπως ακριβώς ξέραμε ότι θέλαμε να κάνουμε παιδιά κάποια μέρα, έτσι ξέραμε κι ότι το σπιτικό μας δε θα ήταν πλήρες χωρίς ένα σκύλο ξαπλωμένο στα πόδια μας. Την εποχή που βγαίναμε ραντεβού, πολύ προτού τα παιδιά βρεθούν εντός της εμβέλειας του ραντάρ μας, περνούσαμε ώρες κουβεντιάζοντας για τα κατοικίδια ζώα της παιδικής μας ηλικίας, πόσο πολύ μας έλειπαν και πώς λαχταρούσαμε κάποια μέρα –όταν θα είχαμε τακτοποιηθεί σε ένα δικό μας σπίτι και η ζωή μας θα αποκτούσε κάποια σταθερότητα– να έχουμε και πάλι ένα δικό μας σκυλί. Τώρα είχαμε και τα δυο. Ζούσαμε μαζί σ’ ένα μέρος που δε σχεδιάζαμε να το αφήσουμε σύντομα και να μετακινηθούμε. Και είχαμε κι ένα σπίτι που μπορούσαμε να το αποκαλούμε απολύτως δικό μας. Ήταν ένα τέλειο μικρό σπίτι σ’ ένα τέλειο μικρό περιφραγμένο οικόπεδο απόλυτα κατάλληλο για ένα σκύλο. Και η τοποθεσία ήταν επίσης η σωστή, μια μοδάτη αστική περιοχή ενάμισι τετράγωνο από το Ιντρακόουσταλ Ουότεργουεϊ, το κανάλι που χώριζε το δυτικό Παλμ Μπιτς από τις αραιοχτισμένες επαύλεις του Παλμ Μπιτς. Στην αρχή του δρόμου μας, της Τσόρτσιλ Ρόουντ, υπήρχε μία περιοχή πρασίνου γραμμικής σχεδίασης, και ένα λιθόστρωτο μονοπάτι εκτεινόταν για μίλια παράλληλα με την ακτογραμμή. Ήταν ιδανικό για τζόγκινγκ και βόλτες με ποδήλατο και τροχοπέδιλα. Και, πάνω απ’ όλα, για να βγάζεις περίπατο ένα σκύλο. Το σπίτι είχε χτιστεί τη δεκαετία του 1950 και απέπνεε μια γοητεία παλιοκαιρίτικης Φλόριντα – τζάκι, τοίχοι με άγριο σοβά σε χωριάτικο σαγρέ, μεγάλα παράθυρα και γαλλικές μπαλκονόπορτες που έβγαζαν στο πιο αγαπημένο σημείο του σπιτιού: την πίσω βεράντα με την τζαμαρία. Ο κήπος ήταν ένας μικρός τροπικός παράδεισος
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 23
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
23
γεμάτος χουρμαδιές, μπρομίλιες και περσέες με τα καταπράσινα αβοκάντο τους, καθώς και ζωηρόχρωμα φυτά που μοσχοβολούσαν μέντα. Το κυρίαρχο στοιχείο ήταν ένα τεράστιο δέντρο μάνγκο που πύργωνε πάνω από το σπίτιØ κάθε καλοκαίρι έριχνε τα βαριά φρούτα του με ηχηρούς γδούπους, κάπως αλλόκοτους, σαν πτώματα που πετιούνται πάνω από τη στέγη. Ξαπλωμένοι στο κρεβάτι ακούγαμε: Γκουπ γκουπ γκουπ. Αγοράσαμε το μπάνγκαλοου με τις δύο κρεβατοκάμαρες και το ένα μπάνιο λίγους μήνες αφότου επιστρέψαμε από το ταξίδι του μέλιτος, και καταπιαστήκαμε αμέσως να το ανακαινίσουμε. Οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες, ένας συνταξιούχος ταχυδρομικός υπάλληλος κι η γυναίκα του, λάτρευαν το πράσινο χρώμα. Το εξωτερικό του σπιτιού ήταν πράσινο. Οι εσωτερικοί τοίχοι ήταν πράσινοι. Οι κουρτίνες ήταν πράσινες. Τα παντζούρια ήταν πράσινα. Η μπροστινή πόρτα ήταν πράσινη. Η μοκέτα, που μόλις είχαν αγοράσει για να πουλήσουν ευκολότερα το σπίτι, ήταν πράσινη. Όχι ένα χαρούμενο κιτρινωπό πράσινο ή ένα ψυχρό σμαραγδί πράσινο ή ακόμα ένα χτυπητό πράσινο γλυκολέμονου, αλλά ένα βγάζω-τ’ άντερά-μου-από φάβα- πράσινο τονισμένο με χακί φινίρισμα. Ο χώρος απέπνεε μια αίσθηση στρατώνα. Το πρώτο μας βράδυ στο σπίτι ξεκολλήσαμε κάθε τετραγωνικό εκατοστό της ολοκαίνουργιας πράσινης μοκέτας και τη σύραμε έξω στο πεζοδρόμιο. Η επιφάνεια που κάλυπτε ήταν ένα ακατέργαστο και ανέγγιχτο σανιδένιο πάτωμα από δρυ, το οποίο, απ’ όσο μπορούσαμε να καταλάβουμε, ουδέποτε είχε υποφέρει από το πάτημα έστω κι ενός παπουτσιού. Το τρίψαμε με γυαλόχαρτο και άμμο και το γυαλίσαμε μέχρι που έλαμψε. Στη συνέχεια βγήκαμε στα μαγαζιά και εξανεμίσαμε το μεγαλύτερο μέρος δύο βδομαδιάτικων για να αγοράσουμε ένα χειροποίητο περσικό χαλί, που το απλώσαμε στο καθιστικό μπροστά στο τζάκι. Τους επόμενους μήνες ξαναβάψαμε κάθε πράσινη
MARLEY GR
10/31/07
24
2:13 PM
Page 24
Τζον Γκρόγκαν
επιφάνεια και αντικαταστήσαμε όλα τα πράσινα διακοσμητικά και μη χρηστικά αντικείμενα. Το σπίτι του ταχυδρομικού υπαλλήλου γινόταν σιγά σιγά δικό μας. «Κόψε ταχύτητα, τσακάλι, γιατί αλλιώς θα το προσπεράσουμε!» μου ’βαλε τις φωνές η Τζένι. «Όπου να ’ναι σκάει μύτη!» Οδηγούσα μέσα σε πηχτό μαύρο σκοτάδι διασχίζοντας αυτό που κάποτε ήταν ένας βαλτότοπος, ο οποίος είχε αποστραγγιστεί μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο για γεωργική καλλιέργεια και αργότερα κατοικήθηκε από μικροαστούς που αναζητούσαν ένα στιλ εξοχικής ζωής. Όπως είχε προβλέψει η Τζένι, σύντομα τα φώτα μας φώτισαν ένα ταχυδρομικό κουτί με τη διεύθυνση που αναζητούσαμε. Έστριψα σε ένα χαλικόστρωτο δρομάκι το οποίο οδηγούσε σε μια μεγάλη δασωμένη ιδιοκτησία με μια μικρή λίμνη στο μπροστινό μέρος του σπιτιού και σε έναν μικρό αχυρώνα πίσω. Μας υποδέχτηκε μια μεσόκοπη γυναίκα ονόματι Λόρι, με ένα μεγάλο, πράο, ξανθό Λαμπραντόρ στο πλευρό της. «Αυτή είναι η Λίλι, η περήφανη μητέρα», μας είπε η Λόρι όταν της συστηθήκαμε. Η κοιλιά της Λίλι, πέντε βδομάδες μετά τη γέννα, εξακολουθούσε να είναι φουσκωμένη και οι θηλές της ερεθισμένες. Πέσαμε στα γόνατα κι οι δυο, κι εκείνη δέχτηκε πανευτυχής τα χάδια μας. Ήταν όπως ακριβώς είχαμε οραματιστεί ότι θα είναι ένα Λαμπραντόρ – ήπιο, τρυφερό, ήρεμο, και τόσο όμορφο, που σου κόβει την ανάσα. «Πού είναι ο πατέρας;» ρώτησα. «Ω!» είπε η γυναίκα διστάζοντας για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου. «Ο Σάμι Μπόι; Κάπου εδώ γύρω». Και πρόσθεσε γρήγορα: «Φαντάζομαι ότι πεθαίνετε από αδημονία να δείτε τα κουτάβια». Μας οδήγησε μέσα από την κουζίνα σ’ ένα μεγάλο βοηθητικό δωμάτιο που έκανε τώρα χρέη κυνοβρεφοκο-
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 25
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
25
μικού σταθμού. Εφημερίδες κάλυπταν το πάτωμα, και σε μια γωνιά ήταν μια χαμηλή κούτα στρωμένη με παλιές πετσέτες παραλίας. Όμως ούτε που προσέξαμε τίποτε από αυτά. Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε με εννιά μικρούλικα κιτρινωπά κουτάβια που κουτρουβαλούσαν το ένα πάνω στο άλλο καθώς προσπαθούσαν να δουν ποιοι ήταν οι τελευταίοι ξένοι που είχαν έρθει για επίσκεψη. Η Τζένι είπε με κομμένη την ανάσα: «Θεούλη μου, δε νομίζω να έχω δει τίποτα πιο χαριτωμένο στη ζωή μου!» Καθίσαμε στο πάτωμα και αφήσαμε τα κουτάβια να σκαρφαλώσουν πάνω μας ενώ η Λίλι χοροπηδούσε ευτυχισμένη, με την ουρά της να κουνιέται και τη μύτη της να μουσουδίζει ένα ένα τα ξεπεταρούδια της, για να σιγουρευτεί πως όλα τους ήταν εντάξει. Η συμφωνία που είχα κάνει με την Τζένι, όταν δέχτηκα να έρθουμε εδώ, ήταν ότι θα ρίχναμε μια ματιά στα κουτάβια, θα κάναμε μερικές ερωτήσεις κι ύστερα θα σκεφτόμασταν για το αν ήμαστε έτοιμοι ή όχι να φέρουμε ένα σκύλο στο σπίτι μας. «Αυτή είναι η πρώτη αγγελία που τσεκάρουμε», είχα πει. «Ας μην πάρουμε βιαστικές αποφάσεις». Ωστόσο, τριάντα δευτερόλεπτα αργότερα, είδα καθαρά ότι είχα χάσει τη μάχη. Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι, πριν περάσει η νύχτα, ένα από αυτά τα κουτάβια θα ήταν δικό μας. Η Λόρι ήταν κάτι που είναι γνωστό ως «ανεπίσημη» εκτροφέας σκύλων της «πίσω αυλής». Σε ό,τι αφορά την αγορά ενός καθαρόαιμου σκυλιού ράτσας, εμείς ήμαστε τελείως πρωτάρηδες, ωστόσο είχαμε διαβάσει αρκετά ώστε να ξέρουμε να μένουμε μακριά από τους αποκαλούμενους «μύλους» κουταβιών – τις εμπορικές εκείνες επιχειρήσεις παραγωγής σκύλων που ξεφούρνιζαν καθαρόαιμα, όπως η Φορντ ξεφούρνιζε μοντέλα Τάουνους. Αντίθετα όμως με τα μαζικής παραγωγής αυτοκίνητα, τα μαζικά παραγόμενα καθαρόαιμα κουτάβια ενδέχεται να παρουσιάσουν σοβαρά κληρονομικά προβλήματα, που καλύπτουν μια πλατιά γκάμα από δυσπλασία του ισχίου μέχρι
MARLEY GR
10/31/07
26
2:13 PM
Page 26
Τζον Γκρόγκαν
πρώιμη τύφλωση, και που οφείλονται σε πολυγενεαλογική συγγενομειξία. Για τη Λόρι, από την άλλη πλευρά, ήταν απλώς ένα χόμπι, με κίνητρο περισσότερο την αγάπη της για τα σκυλιά παρά το κέρδος. Είχε στην ιδιοκτησία της μόνο ένα θηλυκό κι ένα αρσενικό. Κατάγονταν από μια μακριά σειρά καθαρόαιμα της ράτσας και είχε τα σχετικά πιστοποιητικά για να το αποδείξει. Αυτή θα ήταν η δεύτερη και τελευταία γέννα της Λίλι πριν αποσυρθεί από την αναπαραγωγική διαδικασία και περιοριστεί στην ευχάριστη εξοχική ζωή του οικογενειακού κατοικίδιου. Και με τους δύο γονείς παρόντες στον ίδιο χώρο, ο αγοραστής μπορούσε να δει από πρώτο χέρι το σόι του ζώου – αν και στη δική μας περίπτωση ο πατέρας ήταν προφανώς κάπου έξω και ξεσάλωνε. Η καινούργια φουρνιά ήταν πέντε θηλυκά κουτάβια –όλα, πλην ενός, ήδη καπαρωμένα– και τέσσερα αρσενικά. Η Λόρι ζητούσε τετρακόσια δολάρια για το εναπομένον θηλυκό και τριακόσια εβδομήντα πέντε για κάθε αρσενικό. Ένα από τα αρσενικά έδειχνε ιδιαίτερα γοητευμένο μαζί μας. Ήταν το πιο μπουνταλάδικο απ’ όλη την ομάδαØ έπεφτε ακάθεκτο πάνω μας πηδώντας ψηλά, και γαντζωνόταν στις μπλούζες μας για να γλείψει τα πρόσωπά μας. Μασουλούσε τα δάχτυλά μας με τα κοφτερά μωρουδίστικα δοντάκια του κι έκοβε κύκλους γύρω μας παραπατώντας πάνω στις γιγάντιες καστανόξανθες πατούσες του που ήταν φοβερά δυσανάλογες με το υπόλοιπο σώμα του. «Τούτο δω μπορείτε να το πάρετε για τριακόσια πενήντα δολάρια», είπε η ιδιοκτήτρια. Η Τζένι είναι μανιώδης κυνηγός ευκαιριών, πασίγνωστη για τη συνήθειά της να κουβαλάει στο σπίτι κάθε λογής πράγματα που ούτε τα θέλαμε ούτε τα χρειαζόμασταν, απλώς και μόνο επειδή οι τιμές ήταν υπερβολικά ελκυστικές για να τα αφήσει να πάνε χαμένα. «Ξέρω πως
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 27
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
27
δεν παίζεις γκολφ», μου είπε μια μέρα καθώς έβγαζε ένα σετ χρησιμοποιημένων μπαστουνιών του γκολφ από το αυτοκίνητο. «Δε θα πιστέψεις όμως σε τι τιμή τα πήρα!» Τώρα είδα τα μάτια της να λάμπουν. «Αχ, γλυκέ μου», γουργούρισε. «Αυτός ο μικρούλης βγαίνει σε ξεπούλημα σε τιμή ευκαιρίας!» Όφειλα να ομολογήσω πως ήταν όντως αξιολάτρευτος. Τρελούτσικα παιχνιδιάρης επίσης. Προτού καν καταλάβω τι ακριβώς έκανε, ο μόρτης είχε μασουλήσει ήδη το μισό λουρί του ρολογιού μου. «Πρέπει να κάνουμε το τεστ εκφοβισμού», δήλωσα. Στο παρελθόν είχα πολλές φορές διηγηθεί στην Τζένι την ιστορία επιλογής του Σεντ Σον, όταν ήμουν ακόμα μικρό παιδί και ο πατέρας μου με είχε διδάξει να κάνω μιαν απότομη κίνηση ή έναν δυνατό θόρυβο για να διακρίνω τα δειλά από τα τολμηρά και γεμάτα αυτοπεποίθηση σκυλιά. Η Τζένι, καθισμένη πλάι σ’ αυτόν το σωρό από κουτάβια, μου χάρισε εκείνο το όλο αποδοκιμασία στριφογύρισμα των ματιών της που επιφύλασσε μόνο για αλλόκοτες συμπεριφορές της οικογένειας Γκρόγκαν. «Σοβαρολογώ», είπα. «Το σύστημα δουλεύει». Σηκώθηκα και απομακρύνθηκα από τα κουτάβιαØ ύστερα στράφηκα γρήγορα, κάνοντας ένα αιφνίδιο, απότομο βήμα προς αυτά. Χτύπησα δυνατά το πόδι μου κάτω και γάβγισα: «Έι!» Κανένα δε φάνηκε να θορυβείται ιδιαίτερα από τα καμώματα αυτού του ξένου. Ωστόσο ένα μόνο όρμησε για να αντιμετωπίσει κατά μέτωπο την επίθεση. Ήταν το Σκυλί σε Τιμή Ευκαιρίας. Τινάχτηκε ακάθεκτο προς το μέρος μου, πέφτοντας σαν οδόφραγμα πάνω στους αστραγάλους μου και εφορμώντας ενάντια στα κορδόνια των παπουτσιών μου λες και ήταν απόλυτα πεπεισμένο ότι επρόκειτο για επικίνδυνους εχθρούς που έπρεπε να εξολοθρευτούν ακαριαία. «Πιστεύω πως είναι γραφτό», είπε η Τζένι. «Έτσι λες;» είπα εγώ μαζεύοντας τον πιτσιρικά από
MARLEY GR
10/31/07
28
2:13 PM
Page 28
Τζον Γκρόγκαν
κάτωØ τον κράτησα με το ένα μου χέρι μπροστά στο πρόσωπό μου μελετώντας τη φάτσα του. Με κοίταξε με μελένια τεράστια καστανά μάτια κι έπειτα τσιμπολόγησε με τα δοντάκια του τη μύτη μου. Τον έριξα στην αγκαλιά της Τζένι, όπου έκανε το ίδιο και σ’ αυτήν. «Σίγουρα δείχνει να μας συμπάθησε», είπα. Κι έτσι ο κύβος ερρίφθη. Δώσαμε στη Λόρι μια επιταγή τριακοσίων πενήντα δολαρίων κι εκείνη μας είπε ότι θα μπορούσαμε να πάρουμε το Σκύλο σε Τιμή Ευκαιρίας στο σπίτι μας σε τρεις εβδομάδες, όταν θα ήταν πια δύο μηνών και απογαλακτισμένος. Την ευχαριστήσαμε, δώσαμε ένα τελευταίο χάδι στη Λίλι και φύγαμε. Καθώς πηγαίναμε προς το αυτοκίνητο, πέρασα το χέρι μου γύρω από τους ώμους της Τζένι και την έσφιξα πάνω μου. «Το πιστεύεις;» είπα. «Αποκτήσαμε πραγματικά δικό μας σκύλο!» «Δε βλέπω την ώρα να τον πάρουμε σπίτι», απάντησε εκείνη. Τη στιγμή ακριβώς που πλησιάζαμε στο αυτοκίνητο, ακούσαμε έναν φοβερό σαματά μέσα από το δάσος. Κάτι κινούνταν βίαια μες στο σύδεντρο – και ανάσαινε πολύ βαριά. Έβγαζε έναν ήχο που θα μπορούσες να ακούσεις σε μια ταινία τρόμου. Κι αυτό το κάτι ερχόταν τώρα προς το μέρος μας. Παγώσαμε κοιτάζοντας με ένταση μες στο πυκνό σκοτάδι. Ο ήχος τώρα ακουγόταν πιο δυνατός και από πιο κοντά. Και ξαφνικά, σαν αστραπή, αυτό το κάτι ξεχύθηκε στο ξέφωτο κι όρμησε ασυγκράτητο προς την κατεύθυνσή μας – μια κιτρινωπή θολούρα. Μια πολύ μεγάλη κιτρινωπή θολούρα. Καθώς μας προσπέρασε καλπάζοντας, χωρίς να σταματήσει, χωρίς να δείχνει καν ότι μας πρόσεξε, είδαμε ένα μεγάλο κυνηγετικό Λαμπραντόρ Ριτρίβερ. Όμως δεν είχε την παραμικρή ομοιότητα με τη γλυκιά Λίλι με την οποία είχαμε κάνει τόσα χάδια και γλύκες μέσα στο σπίτι. Τούτο το ζωντανό ήταν μούσκεμα στον ιδρώτα και καλυμμένο ως την κοιλιά με λάσπη και
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 29
Μάρλεϊ, ένας μεγάλος μπελάς
29
ξερά αγκάθια. Η γλώσσα του τραμπαλιζόταν κρεμασμένη έξω από τη μια πλευρά, ενώ αφροί τινάζονταν από τα σαγόνια του καθώς πέρασε σαν βολίδα από μπροστά μας. Στο κλάσμα του δευτερολέπτου που κατάφερα να το δω, διέκρινα ένα αλλόκοτο, ελαφρώς τρελαμένο, κι ωστόσο κάπως χαρωπό βλέμμα στα μάτια του. Ήταν λες και το ξεσαλωμένο ζώο είχε μόλις αντικρίσει ένα φάντασμα – και δε θα μπορούσε να είχε διασκεδάσει περισσότερο με αυτό. Και με τον ορυμαγδό αφηνιασμένης αγέλης αγριοβούβαλων, εξαφανίστηκε, κάπου στο πίσω μέρος του σπιτιού, και χάθηκε από τα μάτια μας. Η Τζένι έβγαλε μια μικρή κοψοχολιασμένη κραυγή. «Νομίζω», είπε, ενώ εγώ ένιωθα μια ελαφριά αναγούλα να αναδεύει το στομάχι μου, «πως μόλις συναντήσαμε τον πατέρα».
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 10
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 395
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Κ ανένας άνθρωπος δεν είναι ένα απομονωμένο νησί, συμπεριλαμβανομένων και των συγγραφέων, και θα ήθελα να ευχαριστήσω πολλούς ανθρώπους με την υποστήριξη των οποίων ολοκληρώθηκε και κυκλοφόρησε αυτό το βιβλίο. Ξεκινώντας από την κορυφή της λίστας, θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά εκτίμησή μου προς το άτομο που πρακτόρευσε τη δουλειά μου, την ταλαντούχα και ακαταπόνητη Laurie Abkemeier του οίκου DeFiore & Company, η οποία πίστεψε σ’ αυτή την ιστορία και στην ικανότητά μου να την αφηγηθώ στο χαρτί, ακόμα και πριν το πιστέψω απόλυτα εγώ ο ίδιος. Είμαι σίγουρος ότι χωρίς τον αστείρευτο ενθουσιασμό και την άοκνη καθοδήγησή της, το βιβλίο αυτό θα ήταν ακόμα κλειδωμένο μέσα στο κεφάλι μου. Σ’ ευχαριστώ, Laurie, που στάθηκες η έμπιστή μου, η σύμβουλός μου, η φίλη μου. Από καρδιάς ευχαριστίες στον έξοχο επιμελητή μου, Mauro DiPreta, του οποίου η συνετή και ευφυής επιμέλεια έκανε το βιβλίο καλύτερο, και στην πάντα κεφάτη Joelle Yudin, που δεν άφησε να της ξεφύγει καμιά λεπτομέρεια. Ευχαριστίες επίσης στους Michael Morrison, Lisa Gallagher, Seale Ballenger, Ana Maria Allessi, Christine Tanigawa, Richard Aquan, καθώς και σε όλα τα μέλη της ομάδας του εκδοτικού οίκου HarperCollins που ερωτεύτηκαν τον Μάρλεϊ και την ιστορία του κι έκαναν το όνειρό μου πραγματικότητα. Είμαι υπόχρεος στους εκδότες μου της Philadelphia Inquirer οι οποίοι με έσωσαν από την αυτοεξορία μου από τη δουλειά της εφημερίδας, που αγαπώ τόσο πολύ, και μου πρόσφεραν το ανεκτίμητο δώρο να έχω τη δική μου στήλη σε μία από τις πλέον έγκριτες αμερικανικές εφημερίδες.
MARLEY GR
10/31/07
396
2:13 PM
Page 396
Ευχαριστίες
Είμαι κάτι παραπάνω από ευγνώμων στην Anna Quindlen της οποίας ο ενθουσιασμός και η ενθάρρυνση από την πρώτη κιόλας στιγμή σήμαιναν για μένα πολύ περισσότερα απ’ όσα θα μπορέσει ποτέ να καταλάβει. Ένα ευχαριστώ από καρδιάς στον Jon Katz, για τις τόσο πολύτιμες συμβουλές του, τις πληροφορίες και τα στοιχεία που μου έδωσε. Τα βιβλία του, ιδιαίτερα αυτό με τον τίτλο A Dog Year: Twelve Months, Four Dogs, and Me, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για μένα. Στον Jim Tolpin επίσης, έναν πολυάσχολο δικηγόρο που έβρισκε πάντοτε χρόνο να μου δίνει αφιλοκερδώς σοφές συμβουλές. Στους Pete και Maureen Kelly, των οποίων η συντροφικότητα –και το αγροτόσπιτό τους που βλέπει στη Λίμνη Χιούρον– ήταν το τονωτικό που χρειαζόμουν. Στους Ray και JoAnn Smith οι οποίοι ήταν παρόντες και μου στάθηκαν όταν τους είχα μεγάλη ανάγκη, καθώς και στον Timothy R. Smith για την υπέροχη μουσική, που μ’ έκανε να κλάψω. Στον Digger Dan για τη σταθερή προμήθεια καπνιστού κρέατος, και στα αδέλφια μου, Marijo, Timothy και Michael Grogan, για την εμψύχωση που μου πρόσφεραν. Στη Maria Rodale η οποία μου εμπιστεύτηκε ένα πολυαγαπημένο οικογενειακό κειμήλιο και με βοήθησε να βρω την ισορροπία μου. Σε όλους εκείνους τους φίλους και συναδέλφους –είναι υπερβολικά πολυάριθμοι για να τους αναφέρω όλους– , για την ευγένειά τους, την υποστήριξη, τις θερμές ευχές τους… σας ευχαριστώ όλους. Δε θα είχα καν σκεφτεί να καταπιαστώ μ’ αυτό το εγχείρημα αν δεν ήταν η μητέρα μου, Ruth Marie Howard Grogan, που με δίδαξε από πολύ νωρίς τη χαρά μιας ιστορίας καλά ειπωμένης και μοιράστηκε το αφηγηματικό της χάρισμα μαζί μου. Με θλίψη αναλογίζομαι και τιμώ τον μέγιστο και πιο φανατικό μου οπαδό, τον πατέρα μου, Richard Frank Grogan, που πέθανε στις 23 Δεκεμβρίου του 2004, όταν το βιβλίο αυτό βρισκόταν στο στάδιο της προετοιμασίας για εκτύπωση. Δεν είχε την ευκαιρία να το διαβάσει, ωστόσο μπόρεσα να καθίσω μαζί του ένα βράδυ, καθώς τον εγκατέλειπαν οι δυνάμεις του, και να του διαβάσω μεγαλόφωνα τα πρώτα εισαγωγικά κεφάλαια, κάνοντάς τον ακόμα και να γελάσει. Εκείνο το χαμόγελο θα το θυμάμαι πάντα. Είμαι βαθιά υποχρεωμένος στην αξιολάτρευτη και υπομονετική σύζυγό μου, την Τζένι, και στα παιδιά μου, Πάτρικ, Κόνορ και Κολίν, που μου επέτρεψαν να τους εκθέσω στα φώτα της δημο-
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 397
397
σιότητας, καθώς μοιράστηκα με τους αναγνώστες κάποιες από τις πιο προσωπικές πτυχές της ζωής μας. Είσαστε όλοι σας λεβεντιά, και σας αγαπώ πολύ περισσότερο απ’ όσο θα μπορούσα να εκφράσω με λόγια. Τέλος (ναι, τελευταίο ακόμα μια φορά), θέλω να ευχαριστήσω εκείνον τον τετράποδο «κακό μπελά», φίλο και σύντροφό μου, χωρίς τον οποίο δε θα υπήρχε αυτό το βιβλίο. Θα ήταν ευτυχής αν ήξερε ότι το χρέος του για όλα τα ξεσκισμένα στρώματα και παπλώματα, τους γδαρμένους και ρημαγμένους τοίχους, καθώς κι όλα τα τιμαλφή που κατάπιε στη ζωή του έχει τώρα πια ξεπληρωθεί πλήρως και επισήμως.
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 398
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 399
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 400
MARLEY GR
10/31/07
2:13 PM
Page 10
cover marley2
10/31/07
2:26 PM
Page 1
ŒÓ· ‚È‚Ï›Ô Ô˘ Û ηıËÏÒÓÂÈ... ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÚ˘ÊÂÚ¿ ÙÔÓ ‹Úˆ¿ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ¯¿Ú·Ì· ˆ˜ ÙË ‰‡ÛË, ·fi ÙÔ ÌÈÎÚÔ‡ÙÛÈÎÔ Ì·ÏÏÈ·Úfi ÎÔ˘Ù¿‚È ˆ˜ ÙË Û·Ú·ÎÙÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ˘ ·ÓÙÔÙÈÓÔ‡ ·Ô¯ˆÚÈÛÌÔ‡.
New York Times
∂›Ó·È ÔÙ¤ ‰˘Ó·ÙfiÓ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ˘¿ÚÍÂȘ Ó· ·Ó·Î·Ï‡„Ô˘Ó ÙÔ ÎÏÂȉ› Ù˘ Â˘Ù˘¯›·˜ ̤ۈ ÂÓfi˜ ÏËıˆÚÈÎÔ‡, ¿Ù·ÎÙÔ˘ Î·È ·ÂÈı¿Ú¯ËÙÔ˘ Û·ÏÔ˘; ƒˆÙ‹ÛÙ ÙÔ˘˜ °ÎÚfiÁηÓ. Œ¯Ô˘Ó ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË.
Δ∑O¡ °∫ƒ√°∫∞¡ √ Δ˙ÔÓ Î·È Ë Δ˙¤ÓÈ °ÎÚfiÁÎ·Ó ¤¯Ô˘Ó ÌfiÏȘ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÙÔ˘˜ ˙ˆ‹, Ó¤ÔÈ Î·È ‚·ıÈ¿ ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓÔÈ, Ì’ ¤Ó· ÌÈÎÚfi ÛÈÙ¿ÎÈ Î·È ¯ˆÚ›˜ ηÌÈ¿ ¤ÁÓÔÈ· ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. ∫·È ÙfiÙ ʤÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜ ÙÔÓ ª¿ÚÏÂ˚ – ¤Ó· ·È¯ÓȉȿÚÈÎÔ ÎÔ˘Ù¿‚È Û·Ó ÎÈÙÚÈÓˆfi Ì·ÏÏÈ·Úfi Ì·Ï¿ÎÈ. √ ª¿ÚÏÂ˚ ÁÚ‹ÁÔÚ· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ Î·È Á›ÓÂÙ·È ¤Ó·˜ Û·ÏÔ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ù·›ÚÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ¤Ó·˜ ·Î¿ıÂÎÙÔ˜ Ô‰ÔÛÙÚˆÙ‹Ú·˜ Ì ÌÔÚÊ‹ ΢ÓËÁÂÙÈÎÔ‡ §·ÌÚ·ÓÙfiÚ ƒÈÙÚ›‚ÂÚ. ∫Ô˘ÙÔ˘Ï¿ÂÈ Î·È ‰È·Ï‡ÂÈ Û‹Ù˜ ÛÙȘ fiÚÙ˜, ÎϤ‚ÂÈ Á˘Ó·ÈΛ· ÂÛÒÚÔ˘¯· Î·È ÙÚÒÂÈ ÔÙȉ‹ÔÙ ÌÔÚ› Ó· ÏËÛÈ¿ÛÂÈ ÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘ – Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔÌ¤ÓˆÓ ·ÓÙfi˜ ›‰Ô˘˜ ¤ÈÏ· Î·È ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·. ∞Ô‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Âη›‰Â˘Û˘ ÛÎ‡ÏˆÓ ˆ˜ ·ÓÙÂÏÒ˜ ·ÂÈı¿Ú¯ËÙÔ˜ Î·È ·Ó›‰ÂÎÙÔ˜ Ì·ı‹Ûˆ˜. ∫·Ù¿ÊÂÚ ӷ ·Ó·ÛÙ·ÙÒÛÂÈ ÌÈ· ‰ËÌfiÛÈ· ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ·Ú·Ï›· Î·È ÚÔοÏÂÛ ڷÁÌ·ÙÈÎfi ¯¿Ô˜ fiÙ·Ó ÙÔ˘ ¤‰ˆÛ·Ó ¤Ó· ÚfiÏÔ Û ÌÈ· ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ù·ÈÓ›·. ∞ÎfiÌ· Î·È Ù· ËÚÂÌÈÛÙÈο Ô˘ Û˘Ó¤ÛÙËÛÂ Ô ÎÙËÓ›·ÙÚÔ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÙÔÓ ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÔ˘Ó. ŸÌˆ˜ Ë Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘ ª¿ÚÏÂ˚ ‹Ù·Ó ·ÁÓ‹. ∞ÎfiÌ· ÎÈ fiÙ·Ó Ù· ̤ÏË Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ °ÎÚfiÁÎ·Ó Â›¯·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙ· fiÚÈ· Ù˘ ˘ÔÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘˜, ı· Ì¿ı·ÈÓ·Ó ·fi ÙÔ Û·ÏÔ ÙÔ˘˜ fiÙÈ Ë ·ÓȉÈÔÙÂÏ‹˜, ‰›¯ˆ˜ fiÚÈ· ·Á¿Ë ¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÌÔÚʤ˜. √ ª¿ÚÏÂ˚ η٤ÎÙËÛ ηډȤ˜ Î·È ·Ú¤ÌÂÈÓ ·ÎÏfiÓËÙÔ ˘fi‰ÂÈÁÌ· ›ÛÙ˘ Î·È ·ÊÔÛ›ˆÛ˘ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘.
1st New York Times best seller
αιολέων 36γ, 118 52 αθήνα τηλ.: 210 3411455, fax: 210 3411201 e-mail: editionsdrepania@gmail.com
√ Δ˙ÔÓ °ÎÚfiÁÎ·Ó Â›Ó·È ¤Ó·˜ ‚Ú·‚Â˘Ì¤ÓÔ˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î·È ÌfiÓÈÌÔ˜ ·ÚıÚÔÁÚ¿ÊÔ˜-¯ÚÔÓÈÎÔÁÚ¿ÊÔ˜ Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ Philadelphia Inquirer. À‹ÚÍ ›Û˘ ·Ú¯ÈÛ˘ÓÙ¿ÎÙ˘-‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡
Organic Gardening. ∑ÂÈ Û ÌÈ· ‰·ÛˆÌ¤ÓË ÏÔÊÔÏ·ÁÈ¿ ÛÙËÓ ¶ÂÓÛÈÏ‚¿ÓÈ·, Ì ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘, Δ˙¤ÓÈ, Î·È Ù· ÙÚ›· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜.
Δ∑O¡ °∫ƒ√°∫∞¡