■ SŁOWO WSTĘPNE

Fot. B. Kwaśniewska Drodzy Państwo, dokładnie rok temu świętowaliśmy wydanie setnego numeru „Edukacji Pomorskiej”. W tle obecnej edycji naszego pisma chcemy uczcić 70-lecie powstania wojewódzkiej placówki doskonalenia nauczycieli1, która od 1 września 2022 r. będzie nosiła nazwę Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku, w skrócie PCEN:

P – pokora wobec wyzwań cywilizacyjnych,

C – centryzm wobec uczącego się,

E – empatia w działaniu,

N – nowatorstwo z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Dodanie w nazwie Pomorskie podkreśla identyfikację placówki z regionem i wspólnotą regionalną Pomorza. 70 lat działalności na rzecz doskonalenia nauczycieli to jak w kalejdoskopie zmieniająca się paleta poruszanych tematów, także tych powracających spiralnie, m.in. dziedzictwo kaszubskie na wielokulturowym Pomorzu. Wracamy do źródeł historycznych, by wzniecać ciekawość w procesie uczenia się – nauczania. Dbamy o szeroko rozumianą komunikację, także tę w cyberprzestrzeni. Podejmujemy aktualny temat wyzwań związanych ze wsparciem szkoły i nauczycieli w pracy z dziećmi uchodźców z Ukrainy, w tym w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Omawiamy aspekty organizacji kształcenia dzieci z doświadczeniem migracji, m.in. w oddziałach przygotowawczych, a także klasyfikacji ucznia z Ukrainy. Myśląc o ocenianiu, wracam do słów Haruki Murakami, iż najważniejsze, czego uczymy się w szkole jest to, że najważniejszego nie można nauczyć się w szkole. W kontekście diagnostyki edukacyjnej polecam artykuł Od wiedzy do władzy i z powrotem, traktujący o rzetelnej informacji w oświacie. Około 5 lat temu natknęłam się na Manifesto Agile – Manifest Programowania Zwinnego2, który za wartości nadrzędne uznał w szczególności ludzi, interakcje i ich współpracę – w moim przeświadczeniu to filary odpowiedzialnej edukacji. Jedna z 12 zasad Agile głosi: Buduj projekty wokół zmotywowanych osób. Zapewnij im środowisko i wsparcie, których potrzebują, i ufaj, że wykonają swoją pracę. O skuteczności tej zasady w szkole świadczą przykłady dobrych praktyk, które prezentujemy: Cybercraft – przygoda, która uczy, a także praca w grupach z Baamboozle lub Trimino czy malowanie Polski folklorem. A może przekonają Państwa Bycio i Ania z Bytowa. W bieżącym wydaniu periodyku zajmujemy się ponownie innowacją pedagogiczną, która wspiera kształtowanie przedsiębiorczości młodzieży i pokazujemy, jak za pomocą eksperymentu pedagogicznego wprowadzić nowe zawody w kształceniu zawodowym. Mam nadzieję, że znajdą Państwo w bieżącym numerze „Edukacji Pomorskiej” treści, które staną się dla Państwa inspiracją do tworzenia szkoły, która wspiera myślenie analityczne i innowacje3 wskazane na pierwszym miejscu z 15 najważniejszych umiejętności w 2025 roku w raporcie World Economic Forum The Future of Jobs Report 20204. Życzę udanej lektury z refleksją w tle.

p.o. dyrektor

Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku

1 Więcej o historii placówki: https://www.cen.gda.pl/download/2019-08/243.pdf. 2 https://agilehunters.com/agile-manifesto. 3 The Future of Jobs Report 2020, https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_ Jobs_2020.pdf (dostęp online 8.05.2022). 4 Tamże.

spis treści

■ SŁOWO WSTĘPNE .......................................................................................................................................... 3

■ TEMAT NUMERU Najpierw człowiek i relacje, potem metody i narzędzia ......................................................................................... 5 z Ewą Furche rozmawia Beata Symbor Partnerzy CEN ................................................................................................................................. 10 oprac. Sylwia Kilanowska-Męczykowska Program Uroczystości 70-lecia CEN .................................................................................................................. 12 Publikacje jubileuszowe CEN ............................................................................................................................. 13 oprac. Małgorzata Bukowska-Ulatowska ■ FORUM EDUKACYJNE Wprowadzenie kształcenia w nowym zawodzie................................................................................................... 14 Tomasz Kąkol Emocje, potrzeby, komunikacja… Gdańska Akademia Psychoedukacji ............................................................... 16 Agnieszka Kubiak i Magdalena Wierzbicka Konteksty historyczne w sztuce, czyli jak zagłębić się w epokę i nie zanudzić uczniów ....................................... 17 Grzegorz Rutkowski Nauka języka polskiego jako obcego uczennic i uczniów z Ukrainy.................................................... 20 Anna Listewnik ■ PRAWO OŚWIATOWE Oddziały przygotowawcze dla uczniów z Ukrainy w polskich szkołach – zapisy w statucie, klasyfikacja uczniów i inne regulacje.................................................................................................................... 22 Jolanta Kijakowska ■ BADANIA I ANALIZY Od wiedzy do władzy i z powrotem .................................................................................................................... 25 Magdalena Urbaś ■ TIK SZKOLE Cybercraft – przygoda, która uczy. Czyli o tym, jak wychowywać uczniów do cyberbezpieczeństwa poprzez grę Minecraft ......................................................................................................................................... 27 Ewa Kołodziejczyk ■ WOKÓŁ NAS Śladami Bycia i Ani – bytowski sposób na promocję języka kaszubskiego i nie tylko ........................................... 29 Anna Gliszczyńska Kaszubskie dziedzictwo – rzemiosło, rękodzieło, instrumenty i legendy. Czyli eko-folklor z okazji Dnia Jedności Kaszubów w Szkole Podstawowej w Kowalach ................................................................ 33 Anna Flis Ogólnopolski projekt edukacyjny Polska folklorem malowana, poznajemy regiony etnograficzne Polski ................ 35

Ilona Hallmann Kształtowanie przedsiębiorczości wśród młodzieży – ujęcie praktyczne w oparciu o realizację innowacji pedagogicznej, cz. II ............................................................................................................................................ 36 Agnieszka Buś-Bidas Praca w grupach na lekcji języka angielskiego .......................................................................................................40 Justyna Juńska-Nacel Nasza wspaniała przygoda z Erasmusem! ............................................................................................................ 41 Ewelina Brzezińska ■ BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA Rusza nabór wniosków do Konkursu Marszałka Województwa Pomorskiego „Nauczyciel Pomorza”.................... 43 Małgorzata Kwaśnik Nauczanie języka polskiego jako obcego zestawienie bibliograficzne publikacji .................................. 44 oprac. Małgorzata Kwaśnik ■ O TYM SIĘ MÓWI ................................................................................................................................ 46 oprac. Joanna Aleksandrowicz