Glaspracticum het belasten van glazen strips - van doorbuiging tot breuk -
Verslag voor Materiaalkunde, 1e semester BT Naam : L.K. (Eelko) Kroon Studienummer : 1303031 Datum : 30 juni 2010
1 Inleiding Dit practicum behoort tot het eerste semester van de Masteropleiding Architectural Engineering / Building Technology aan de Technische Universiteit Delft. Het valt onder het vak Materiaalkunde / Materials Science (AR1B050). Tijdens de proefdagen zijn glazen strips in verschillende opstellingen belast op doorbuiging, waarbij werd gemeten bij welke kracht ze braken. De meetresultaten en de daaraan verbonden conclusies worden in dit verslag geanalyseerd en beschreven.
2
2 Theorie Glas Glas is één van de materiaalkundige groepen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen soda-limeglas, borosilicaatglas, silicaglas en glaskeramiek. De eerste twee vormen zijn het bekendst. Glas is een niet kristallijne (amorfe) vaste stof. Het gebrek aan een kristallijne structuur veroorzaakt de hardheid en de zeer hoge weerstand tegen corrosie. Glas is een bijzonder goede elektrische isolator en is bovendien transparant. Vanwege die laatste eigenschap wordt glas enorm veel toegepast in de bouwpraktijk. Net als keramiek is glas bros en dus kwetsbaar voor spanningconcentraties (Ashby 2007). Productie Het glas dat wij als vensterglas in de bouwpraktijk tegenkomen, heet met een populaire naam floatglas. Dit wordt vervaardigd volgens het Pilkington-proces. Hierbij worden de grondstoffen, zand (70%), kalk (10%), soda (14%), en eventueel glasgruis (recycleglas) in een oventrechter gebracht. Het mengsel wordt bij een temperatuur van circa 1550 °C gesmolten. Een constante temperatuur is van groot belang bij dit proces. Een baan van vloeibaar glas schuift langzaam door een tunneloven. Aanwezig vuil verbrandt door de extreem hoge temperatuur. De glasmassa blijft enkele uren bij een hoge temperatuur in de oven. Daarna wordt het op een bed van gesmolten tin geschoven. Het vloeibare tin mengt zich niet met het vloeibare glas, dat langzaam in het bed uitvloeit. Het glas koelt daarna gecontroleerd af. Dat mag niet te snel gaan, omdat dan breuken als gevolg van spanningen kunnen ontstaan. Na het afkoelen wordt het op maat gesneden (Verver 2004). Formules Aangaande het practicum zijn enkele formules op het gebied van krachtswerking en mechanica van belang:
=
F/A
=
1 F• l3 — • ——— 48 E•I
I
=
1 — • b • h3 12
F A w
= = = = = = = = =
spanning kracht oppervlakte van de doorsnede maximale doorbuiging bij puntlast afstand tussen de oplegpunten Young’s modulus traagheidsmoment breedte van de doorsnede hoogte van de doorsnede
w
l E I b h
l w
(1)
(2)
(3) [N/mm2] [N) [mm2] [mm] [mm] [N/mm2] [mm4] [mm] [mm]
3
3 Werkwijze Glazen strippen met afmetingen van ongeveer 400 x 50 x 6 mm worden zowel vlak als rechtopstaand belast onder een drukbank. Daarbij is er onderscheid tussen de positie van de witte verflaag die op het glas is aangebracht (zie Figuur 3.1 t/m 3.4). De strips worden ondersteund op ronde stalen oplegpunten met een hart-op-hart afstand van 350 mm. Van boven worden ze belast met twee ronde drukpunten die een hart-op-hart afstand van 175 mm hebben. De belastingen grijpen dus excentrisch aan, maar zijn wel symmetrisch verdeeld. De reden dat er twee drukpunten (in plaats van één centraal gelegen drukpunt) zijn, is dat het resultaat zo betrouwbaarder wordt, omdat er niet bij het maximale moment en de minimale dwarskracht wordt aangegrepen, maar juist op punten waar geen maxima optreden. Vervolgens zijn diverse gegevens gemeten, waargenomen en genoteerd: Gemiddelde dikte. Gemiddelde breedte. Kracht waarbij breuk optreedt. Aantal breuken.
Figuur 3.1: Opstelling 1: Vlak liggende glasplaat met de witte zijde boven.
Figuur 3.2: Opstelling 2: Vlak liggende glasplaat met de witte zijde onder. 4
Figuur 3.3: Opstelling 3: Rechtopstaande glasplaat met de witte zijde rechts.
Figuur 3.4: Opstelling 4: Rechtopstaande glasplaat met de witte zijde links.
5
4 Resultaten NAAM
HOOGTE (mm)
LB01 LB02 LB03 LB04 LB05 LB06 LB07 LB08 LB09 LB10 LB11 LB12 LB13 LB14 LB15 LB16 LB17 LB18 LB19 LB20 LB21 LB22 LB23 LB24 LB25
gemiddelde 1a: LB26 LB27 LB28 LB29 LB30 LB31 LB32 1b LB33 LB34 LB35 LB36 LB37 LB38 LB39 LB40 LB41 LB42 LB43 LB44 LB45 LB46 LB47 LB48 LB49 LB50
gemiddelde 1b: gem. totaal:
DIKTE (mm)
OPPERVLAKTE DSN (mm2)
F_BREUK (N)
AANTAL BREUKEN GROEP
49,41 51,55 49,75 50,04 50,52 49,97 50,61 49,98 50,44 50,56 50,17 50,08 50,17 49,49 50,26 50,22 49,74 49,59 49,90 50,19 50,53 50,47 49,68 50,50 50,45
6,07 6,08 6,09 6,11 6,08 6,09 6,08 6,09 6,08 6,09 6,07 6,06 6,07 6,01 6,02 6,01 6,00 6,01 6,00 6,03 5,98 6,00 6,02 6,01 6,00
299,92 313,42 302,98 305,74 307,16 304,32 307,71 304,38 306,68 307,91 304,53 303,48 304,53 297,43 302,57 301,82 298,44 298,04 299,40 302,65 302,17 302,82 299,07 303,51 302,70
334 327 741 511 386 402 308 333 279 382 394 383 345 358 433 373 392 365 394 272 296 329 441 329 346
14 4 43 7 4 18 3 15 3 8 22 7 25 7 10 20 19 16 11 3 3 6 12 3 12
50,17
6,05
303,34
378
12
50,51 50,35 49,75 50,00 50,30 50,35 50,10 53,15 52,15 50,37 51,04 50,88 50,91 50,00 50,15 50,88 50,25 50,73 50,10 51,13 51,25 49,70 51,18 50,97 49,77
6,6 6,30 6,50 6,25 6,25 6,35 6,35 6,42 6,37 6,30 6,35 6,25 6,45 6,25 6,32 6,35 6,60 6,35 6,35 6,48 6,55 6,35 6,38 6,36 6,29
333,37 317,21 323,38 312,50 314,38 319,72 318,14 341,22 332,20 317,33 324,10 318,00 328,37 312,50 316,95 323,09 331,65 322,14 318,14 331,32 335,69 315,60 326,53 324,17 313,05
381 384 419 325 546 338 373 606 417 639 395 434 406 451 587 220 506 234 431 444 529 451 572 549 640
4 9 10 7 16 5 7 25 6 24 6 10 4 10 25 1 10 2 8 9 17 14
50,64 50,40
6,37 6,21
322,83 313,08
451 415
nvt 14 15
10 11
Tabel 4.1: Opstelling 1: Vlak liggende glasplaat met de witte zijde boven. 800 700
F_breuk (N)
600 500
1b: 451
gem: 415 400
1a: 378 300 200 100 0
5
10
15
20
25
30
Strip nummer LB01 t/m LB50
Grafiek 4.1: Opstelling 1: Spreiding resultaten (witte zijde boven). 6
35
40
45
50
1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b
NAAM
HOOGTE (mm)
LO01 LO02 LO03 LO04 LO05 LO06 LO07 LO08 LO09 LO10 LO11 LO12 LO13 LO14 LO15 LO16 LO17 LO18 LO19 LO20 LO21 LO22 LO23 LO24 LO25
gemiddelde 1a: LO26 LO27 LO28 LO29 LO30 LO31 LO32 LO33 LO34 LO35 LO36 LO37 LO38 LO39 LO40 LO41 LO42 LO43 LO44 LO45 LO46 LO47 LO48 LO49 LO50
gemiddelde 1b: gem. totaal:
DIKTE (mm)
OPPERVLAKTE DSN (mm2)
F_BREUK (N)
AANTAL BREUKEN
50,84 50,76 50,30 51,10 51,38 51,16 51,74 51,22 51,18 51,10 51,08 51,24 50,86 51,18 51,42 50,98 51,13 50,92 51,90 50,92 51,00 51,40 51,16 51,70 50,84
5,83 5,82 5,80 5,80 5,87 5,87 5,83 5,87 5,87 5,87 5,87 5,88 5,90 5,90 5,90 5,87 5,87 5,85 5,90 5,90 5,90 5,93 5,90 5,87 5,87
296,40 295,42 291,74 296,38 301,60 300,31 301,64 300,66 300,43 299,96 299,84 301,29 300,07 301,96 303,38 299,25 300,13 297,88 306,21 300,43 300,90 304,80 301,84 303,48 298,43
403 359 552 385 362 379 286 398 427 338 439 392 393 487 364 474 351 386 270 297 493 247 524 453 343
24 2 20 28 9 9 5 9 34 6 14 10 29 30 10 36 7 8 4 5 15 3 40 15 9
51,14
5,87
300,18
392
15
49,80 50,75 49,90 49,25 49,90 49,50 48,95 50,00 49,25 50,70 49,30 49,75 50,75 51,80 51,15 50,25 50,65 51,02 50,73 50,36 50,80 50,07 51,06 52,60 50,90
6,30 6,35 6,25 6,20 6,14 6,25 6,20 6,15 6,10 6,25 6,25 6,20 6,35 6,35 6,15 6,25 6,30 6,35 6,27 6,22 6,26 6,28 6,05 6,35 6,35
313,74 322,26 311,88 305,35 306,14 309,38 303,49 307,50 300,43 316,88 308,13 308,45 322,26 328,93 314,57 314,06 319,10 323,98 318,08 313,24 318,01 314,44 308,91 334,01 323,22
349 384 353 401 325 425 419 400 379 400 363 401 380 362 330 372 436 396 322 378 366 337 305 392 355
22 6 5 8 13 14 9 19 19 14 15 22 23 24 6 22 27 8 19 19 11 21 15 23 6
50,37 50,75
6,25 6,06
314,66 307,42
373 383
16 15
Tabel 4.2: Opstelling 2: Vlak liggende glasplaat met de witte zijde onder. 800 700
F_breuk (N)
600 500
1a: 392
400
gem:383
300
1b: 373
200 100 0
5
10
15
20
25
30
Strip nummer LO 01 t/m LO 50
Grafiek 4.2: Opstelling 2: Spreiding resultaten (witte zijde onder). 7
35
40
45
50
GROEP 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b
NAAM
HOOGTE (mm)
SR01 SR02 SR03 SR04 SR05 SR06 SR07 SR08 SR09 SR10 SR11 SR12 SR13 SR14 SR15 SR16 SR17 SR18 SR19 SR20 SR21 SR22 SR23 SR24 SR25
gemiddelde 1a: SR26 2R27 SR28 SR29 SR30 SR31 SR32 SR33 SR34 SR35 SR36 SR37 SR38 SR39 SR40 SR41 SR42 SR43 SR44 SR45 SR46 SR47 SR48 SR49 SR50
gemiddelde 1b: gem. totaal:
DIKTE (mm)
OPPERVLAKTE DSN (mm2)
F_BREUK (N)
AANTAL BREUKEN GROEP
50,96 50,84 50,92 50,80 50,98 51,02 50,70 51,24 51,02 49,36 50,94 50,78 51,00 50,86 50,84 50,74 51,18 51,62 50,82 51,36 50,88 51,00 51,00 51,12 50,64
5,83 5,82 5,83 5,83 5,87 5,87 5,83 5,87 5,87 5,87 5,87 5,88 5,90 5,90 5,90 5,87 5,87 5,85 5,90 5,90 5,90 5,93 5,90 5,87 5,87
297,10 295,89 296,86 296,16 299,25 299,49 295,58 300,78 299,49 289,74 299,02 298,59 300,90 300,07 299,96 297,84 300,43 301,98 299,84 303,02 300,19 302,43 300,90 300,07 297,26
3050 2630 2810 2640 2320 3250 2450 2800 3040 2180 3290 3350 2970 2840 3070 3270 2940 2720 2550 2870 3110 2760 2050 3020 2710
4 4 3 4 4 5 3 5 4 3 6 4 6 4 5 6 5 5 4 5 6 4 2 4 4
50,90
5,87
298,91
2828
4
49,87 50,74 50,06 50,82 50,10 49,98 50,40 49,71 51,45 50,42 50,86 50,38 50,12 50,81 48,56 50,43 50,41 50,00 49,75 49,97 50,90 49,78 50,04 50,83 50,35
6,41 6,05 6,17 6,07 6,17 6,15 6,13 6,18 6,37 6,19 6,26 6,11 6,23 6,17 6,11 6,24 6,23 6,09 6,1 6,09 6,07 6,09 6,11 6,09 6,13
319,69 306,98 308,87 308,50 309,14 307,40 308,93 307,23 327,74 312,08 318,40 307,84 312,27 313,50 296,70 314,68 314,03 304,48 303,50 304,34 308,96 303,16 305,72 309,53 308,63
3080 2790 3620 3010 2860 3680 2640 2530 4600 4510 3300 3010 2680 2980 2640 4150 3450 2900 3050 2580 3440 2730 3010 4270 3460
8 4 10 6 5 9 7 5 9 12 9 8 6 7 5 10 1 6 5 4 7 7 8 9 6
50,27 50,59
6,16 6,02
309,69 304,30
3239 3033
7 6
Tabel 4.3: Opstelling 3: Rechtopstaande glasplaat met de witte zijde rechts. 5000 4500
F_breuk (N)
4000 3500 1b: 3239
gem: 3033
3000
1a: 2828
2500 2000 1500 0
5
10
15
20
25
30
Strip numme r SR01 t/m SR50
Grafiek 4.3: Opstelling 3: Spreiding resultaten (witte zijde rechts). 8
35
40
45
50
1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b
NAAM
HOOGTE (mm)
SL01 SL02 SL03 SL04 SL05 SL06 SL07 SL08 SL09 SL10 SL11 SL12 SL13 SL14 SL15 SL16 SL17 SL18 SL19 SL20 SL21 SL22 SL23 SL24 SL25
gemiddelde 1a: SL26 SL27 SL28 SL29 SL30 SL31 SL32 SL33 SL34 SL35 SL36 SL37 SL38 SL39 SL40 SL41 SL42 SL43 SL44 SL45 SL46 SL47 SL48 SL49 SL50
gemiddelde 1b: gem. totaal:
DIKTE (mm)
OPPERVLAKTE DSN (mm2)
F_BREUK (N)
AANTAL BREUKEN GROEP
50,76 50,95 51,73 50,77 51,46 50,84 52,16 51,15 51,43 50,66 51,43 50,86 51,65 50,86 51,85 51,85 51,05 50,91 51,11 51,93 51,59 50,94 51,28 51,28 51,26
5,82 5,83 5,82 5,87 5,85 5,84 5,84 5,84 5,87 5,88 5,83 5,84 5,84 5,82 5,85 5,85 5,86 5,84 5,83 5,82 5,83 5,90 5,85 5,85 5,84
295,42 297,04 301,07 298,02 301,04 296,91 304,61 298,72 301,89 297,88 299,84 297,02 301,64 296,01 303,32 303,32 299,15 297,31 297,97 302,23 300,77 300,55 299,99 299,99 299,36
nvt
nvt
51,27
5,84
299,64
3208
8
50,50 49,80 49,96 49,62 50,60 51,40 50,85 49,97 50,39 50,15 51,27 51,00 50,92 50,97 49,76 51,24 50,26 51,67 50,86 50,59 49,46 50,05 50,27 50,81 50,62
6,30 6,29 6,26 6,29 6,33 6,24 6,34 6,25 6,43 6,30 6,50 6,30 6,33 6,22 6,35 6,45 6,21 6,29 6,36 6,35 6,39 6,28 6,32 6,33 6,32
318,15 313,24 312,75 312,11 320,30 320,74 322,39 312,31 324,01 315,95 333,26 321,30 322,32 317,03 315,98 330,50 312,11 325,00 323,47 321,25 316,05 314,31 317,71 321,63 319,92
4420 2840 3000 3400 3010 2510 3280 4130 4840 4560 2950 3200 4870 4770 3980 4640 3370 6220 2540 3820 3490 3340 2980 3650 4150
12 8 7 9 8 5 6 11 10 10 7 8 14 9 13 10 7 15 7 12 9 10 7 7 13
50,52 50,90
6,32 6,08
319,35 309,50
3758 3483
9 9
3660 3300 2320 4450 4020 4100 2460 3340 3160 3190 nvt
8 7 5 11 9 15 4 7 7 12 nvt
3850 4110 3860 3440 3710 3830 3500 2590 3510 2840 2310 3830 4810
10 11 11 7 11 11 11 5 9 7 6 9 16
Tabel 4.4: Opstelling 4: Rechtopstaande glasplaat met de witte zijde links. 5000 4500 4000 F_breuk (N)
1b: 3758 gem: 3483
3500
1a: 3208
3000 2500 2000 1500 0
5
10
15
20
25
30
Strip numme r SL01 t/m SL50
Grafiek 4.4: Opstelling 4: Spreiding resultaten (witte zijde links). 9
35
40
45
50
1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1a 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b 1b
5 Bespreking Breukkracht en dikte Wanneer voorgaande tabellen en grafieken geanalyseerd worden, valt het op dat groep 1a in de meeste gevallen (3 van de 4 opstellingen) een lagere breukkracht heeft genoteerd. Verder noteert groep 1a structureel een lagere waarde voor de dikte van de glasplaten dan groep 1b. Hier is dus een verband te ontdekken. Het zou kunnen dat ĂŠĂŠn van de groepen steeds meetfouten maakt, maar aangezien de breukkrachten ook verschillen, kan geconcludeerd worden dat groep 1b daadwerkelijk dikkere glasplaten heeft gekregen.
45
900
40
800
35
700
30
600
25
500
20
400
15
300
10
200
5
100
0
Kracht (N)
Aantal breuken
Breuken Verder valt op dat het aantal breuken toeneemt bij een bijbehorende hogere breukkracht. Dit is ook rechtevenredig met de bijbehorende spanningen (formule 1). De oppervlaktes van de doorsneden wijken nauwelijks af van elkaar. Daardoor horen er dus hoge spanningen bij de hogere breukkrachten (zie Tabel 5.1). Wanneer de breukkracht hoger is, is de tijd waarin het glas werd blootgesteld aan een belasting langer. Dat resulteert in meer breuken, omdat het glas alvorens te breken meer spanning opbouwt.
0 1 2
3 4 5
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
S trip nummer LB01 t/m LB50
Grafiek 5.1: Opstelling 1: Verband tussen het aantal breuken en de breukkracht. Opstellingen Tabel 5.1 geeft de gemiddelde waarden per opstelling weer. Opstelling Gem. hoogte (mm) Gem. dikte (mm) Gem. oppervlakte (mm2) Gem. F_breuk (N) Gem. aantal breuken
1: wit boven 50,40 6,21 313,08 415 11
2: wit onder 50,75 6,06 307,42 383 15
3: wit rechts 50,59 6,02 304,30 3033 6
4: wit links 50,90 6,08 309,50 3483 9
Tabel 5.1: Gemiddelde waarden per opstelling. Wat allereerst opvalt, is dat de rechtopstaande elementen (opstelling 3 en 4) bij een meer dan 8 keer zo grote kracht breken. Dat komt doordat het traagheidsmoment bij deze elementen veel groter is, wat te maken heeft met de hoogte die bij opstelling 1 en 2 ongeveer 6 mm bedraagt en bij opstelling 3 en 4 meer dan 50 10
mm is. (Met de hoogte wordt de hoogte bij de opstelling bedoeld. Bij een liggende opstelling is het getal dat in de tabel de dikte wordt genoemd dus eigenlijk de hoogte). In de formule van het traagheidsmoment (3) wordt deze waarde tot de derde macht ingevoerd. Liggende strips Het verschil tussen de gemiddelde breukkracht bij opstelling 1 en 2 bedraagt ongeveer 8%. De breukkracht met de witte verflaag boven is hoger. De onderzijde van de glazen strips wordt op trek belast, de bovenzijde op druk. De maximale drukkracht die glas op kan nemen ligt hoger dan de maximale trekkracht (Granta 2009). Het glas met de witte verflaag boven breekt later dan dat met de witte verflaag onder. De zijde met de witte verflaag is dus zwakker dan de zijde zonder verf. De zijde die bij de productie in contact is geweest met tin (zie hoofdstuk 2), heeft een hogere elasticiteitsmodulus (Howell 2007) en zal dus bij een hogere kracht breken. De zijde zonder verf is dus de zijde die bij de productie onder lag en tin bevat. De witte zijde lag boven en smolt terwijl hij in contact met lucht was. Staande strips Het verschil in breukkracht tussen opstelling 3 en 4 bedraagt ongeveer 15%. Met het oog op voorgaande theorie is dit onverklaarbaar, aangezien de zijde van de witte verf niet uit zou maken. De belastingprocedure is namelijk symmetrisch, zoals zichtbaar is op figuur 3.3 en 3.4. Om een verklaring te vinden worden diagrammen opgesteld. 14 11 11 11
12 Aantal
10 7
8 6 4 2
2
2
2
0
0
1
1
2 0
0
0
0
0
0 6001-6250
5750-6000
5501-5750
5251-5500
5001-5250
4751-5000
4501-4750
4251-4500
4001-4250
3751-4000
3501-3750
3251-3500
3001-3250
2751-3000
2501-2750
2251-2500
nvt
2001-2250
0
F_breuk (N)
Grafiek 5.2: Opstelling 3: Verdeling breukkrachten bij een staande opstelling met de witte zijde rechts. 14 12 9
3
2
2
3
4
4
5
4 2
2
0
0
0
0
0 5750-6000
4
6
5501-5750
5
6
5251-5500
8
5001-5250
Aantal
10
1 6001-6250
4751-5000
4501-4750
4251-4500
4001-4250
3751-4000
3501-3750
3251-3500
3001-3250
2751-3000
2501-2750
2251-2500
nvt
2001-2250
0
F_breuk (N)
Grafiek 5.3: Opstelling 4: Verdeling breukkrachten bij een staande opstelling met de witte zijde links. Grafiek 5.3 toont een benadering van een klokdiagram, in overeenstemming met een normale verdeling (Lopuha 2007), hoewel er een extreme uitschieter van meer dan 6000 N is. Grafiek 5.2 is minder goed te vergelijken met een klokdiagram en heeft een lager gemiddelde (zie ook tabel 5.1). De gemiddelde hoogte van het glas bij opstelling 4 ligt hoger dan die bij opstelling 3 (zie opnieuw tabel 5.1). Dat leidt dus tot een hoger traagheidsmoment en zou de verschillen kunnen verklaren. Het aantal proeven, 2 maal 50, is overigens niet representatief genoeg om daadwerkelijke conclusies uit te kunnen trekken. Een deel van de afwijkingen zal ook met toeval te maken hebben. 11
6 Conclusies Gezien de resultaten kan het volgende geconcludeerd worden: Een hogere breukkracht leidt tot een groter aantal breuken in de glasstrip. De wit geverfde zijde van de glazen teststrips was bij de productie de bovenzijde en was bij de uitharding in contact met lucht. De ongeverfde zijde van de glazen teststrips was bij de productie de onderzijde en was bij de uitharding in contact met tin en bevat dan ook een klein percentage tin. De zijde die (het meeste) tin bevat beschikt over een hogere elasticiteitsmodulus dan de zijde die geen (of nauwelijks) tin bevat. Strips die rechtopstaand worden belast kunnen veel meer verticale belasting opnemen dan strips die vlak liggen. De hoogte van de strips (afhankelijk van de opstelling) heeft een grote invloed op de breukkracht, in verband met het bijbehorende traagheidsmoment.
7 Literatuurverwijzingen 1. Ashby, M, Hugh Shercliff and David Cebon (2007) Materials – Engineering, Science, Processing and Design, Amsterdam, Boston, Heidelberg, London, New York, Oxford, Paris, San Diegeo, San Francisco, Singapore, Sydney, Tokyo: Elsevier. 2. Granta Material Intelligence (2009) CES EduPack 2009, Cambridge: Granta Design Limited. 3. Howell, J.A.; J.R. Hellman; C.L. Muhlstein (2007) Nanomechanical properties of commercial float glass, University Park United States: Department of Materials Science and Engineering and the Materials Research Institute, The Pennsylvania State University. 4. Lopuha, H.P.; L.E. Meester; F.M. Dekkling (2007) A Modern Introduction To Probability And Statistics – Understanding Why and How, London: Springer. 5. Verver, Ing. M.W. & Dr. Ir. A.L.A. Fraaij (2004) Materiaalkunde – Bouwkunde en Civiele techniek, Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. 12