Centerfold

Geveltje geveltje aan de gracht, wie is het mooiste van heel Amsterdam? Niet voor niets staat de Amsterdamse grachtengordel op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Met haar prachtige gevels lokt ze menig toerist. Voor wie er echter vier keer per dag langs loopt zijn ze misschien niet meer zo speciaal. Kijk je nog wel eens naar ze? Of moet je gewoon even opnieuw verliefd worden? Eindeloos helpt je graag! Speciaal voor jou hebben we een paar mooie Amsterdamse geveltjes op een rij gezet, dus lees en geniet! Oh en vergeet ze niet in het echt te bekijken. Onze gevelwandeling vind je op de achterkant van dit nummer.

Houten puntgevel

sara Kers - Tot de helft van de zestiende eeuw stond Amsterdam vol met houten huizen met een puntgevel. Dit is een gevel gebouwd in de vorm van een punt (wat een verrassing). Vanwege het grote brandgevaar van de houten huizen en de talloze branduitbraken als gevolg, werd het in 1669 verboden nog langer houten gevels te bouwen. Zodoende zijn er nog maar twee panden bewaard gebleven met een houten puntgevel. De oudste staat op het Begijnhof (nummer 34) en dateert uit circa 1475. Niet veel jonger is het huis op Zeedijk 1, dat uit ongeveer 1550 komt. Net zoals veel stenen gevels komt ook het bovenste deel van de houten puntgevels naar voren en rust op consoles. Dit is een bouwkundige term voor een vooruitspringend of uitkragend constructiedeel die als ondersteuning dient en vaak versierd is. Hoewel het huis nog uit een houten skelet bestaat, zijn er echter sommige delen van baksteen.

Zeedijk 108: de He Hua Tempel

Isabel lInnartz - Al zwervend langs de souvenirwinkeltjes en snackbars aan de Zeedijk wordt het oog meteen getrokken naar een van de meest unieke gevels van de stad: de He Hua Tempel. Door het gebruik van traditionele Chinese bouwelementen als de doorzalende daken en geometrische raamroosters steekt het gebouw strak af tegen de zee van rode baksteen. Ondanks deze duidelijke historiserende missie koos de Chinees-Boeddhistische Fo Guang Shan organisatie voor de Nederlandse architect Fred Greven om dit markante gebouw te realiseren. Het gebouw representeert de culturele interacties binnen Amsterdam niet alleen in haar stijl, maar ook in haar naam: He Hua kan gelezen worden als Lotusbloem of juist als Hollandse Bloem. In de gebouwen naast de tempel woont een actieve orde van nonnen. Alleen zij gebruiken de middelste van de drie poorten, terwijl de leken het gebouw via de twee kleinere poorten mogen betreden. In niet-lockdown-tijden organiseert de tempel ook allerhande activiteiten voor gasten, van meditatiegroepen tot kalligrafielessen, dus neem zeker eens een kijkje!

Het Trippenhuis

anna van schouten - Het Trippenhuis is een grachtenpand aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam en is ontworpen door Justus Vingboons. Rond 1160 is het gebouwd door de gebroeders Louys (Lodewijk) en Hendrick Trip. Dit gebouw is een voorbeeld van Hollands classicisme. Het gebouw is gemaakt in zandsteen. De voorgevel bestaat uit een lijstgevel met acht pilaster van Korinthische orde. Een fronton, met daarin het familiewapen, ligt op vier pilasters. De twee pilasters aan de zijkanten van het fronton hebben een naar voren komend gedeelte. Hierdoor heeft het een paleisachtige voorgevel. Het gebruik van deze pilasters is bijzonder, omdat die niet voorkwamen bij burgerhuizen. Daarnaast is de voorgevel versierd met guirlandes van vruchtenslingers en olijf- en palmtakken. Dit zijn symbolen van vrede. Op het dak staan schoorstenen in de vorm van kanonnen. Dit duidt op de familie en hun geschiedenis als wapenhandelaren. De voorgevel heeft dus verschillende verwijzingen naar de familie Trip en hun handel in wapens.

Geveltje geveltje aan de gracht, wie is het mooiste van heel Amsterdam? Niet voor niets staat de Amsterdamse grachtengordel op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Met haar prachtige gevels lokt ze menig toerist. Voor wie er echter vier keer per dag langs loopt zijn ze misschien niet meer zo speciaal. Kijk je nog wel eens naar ze? Of moet je gewoon even opnieuw verliefd worden? Eindeloos helpt je graag! Speciaal voor jou hebben we een paar mooie Amsterdamse geveltjes op een rij gezet, dus lees en geniet! Oh en vergeet ze niet in het echt te bekijken. Onze gevelwandeling vind je op de achterkant van dit nummer.

Klein maar fijn...?

JulIa Kloppenborg - Weet menig UvA student dat Europa’s kleinste huis te vinden is vlak naast het Bushuis? Op de Oude Hoogstraat nummer 22 rekent het huisje 2,02 meter in de breedte en 5 meter in de diepte. Het huisje doet denken aan een poppenkast van het standaard Amsterdamse grachtenpand, door de iconische tuitgevel, een gevelvorm die voornamelijk bij pakhuizen werd gekozen, en de dieprode kleur op de kozijnen. Het huis rekende voorheen enkel de begane grond. De twee verdiepingen en de vliering hierboven werden ergens tussen 1768 en 1787 toegevoegd aan het huis. Zeker een kijkje waard! Alhoewel het huisje wel als het Kleinste huis van Europa bekendstaat, kent Amsterdam een nog smaller huis! Op de Generaal Vetterstraat neemt het smalste huis van Amsterdam slechts 1,80 meter breedte in.

Kabouters op het dak

Isabelle mouIssIe - Niet alleen onder de paddenstoelen in het Sprookjesbos zijn kabouters te vinden, maar ook gewoon binnen de ring. Deze kabouters kan je vinden op het dak van het Huis met de Kabouters op de Ceintuurbaan 251-255. Het woonhuis is een statig gebouw met een mengelmoes aan verschillende stijlen, denkend aan neogotiek, neorenaissance en een chaletstijl. Deze verschillende stijlen brengen ook allemaal verschillende materialen met zich mee. Het huis is afwisselend gebouwd met baksteen, kalksteenblokken en -banden. Daarnaast zijn er ook houten erkers aan toegevoegd met indrukwekkend houtsnijwerk. Mocht je om middernacht voor dit huis staan, dan kan je hopelijk zien of de kabouters de bal, die de rechter in zijn hand heeft, naar elkaar overgooien. Is dat niet zo? Dan kan je het volgens de overlevering ook nog proberen met oudjaar of op 29 februari in de schrikkeljaren. Eén puntje van kritiek: erg klein zijn deze kabouters niet, ze zijn namelijk tweeënhalve meter groot!

Het huis met de Hoofden

gIna verhagen - Op nummer 123 aan de Keizersgracht in Amsterdam staat het Huis met de Hoofden. In 1634 kwam de familie De Geer hier wonen en voegde zes hoofden toe aan de voorgevel. Een luguber volksverhaal gaat hierover rond: op een avond hoorde de dienstmeid Anna dat zeven rovers via een luik wilden binnensluipen. Anna trok echter een mes en onthoofde elke rover die met zijn hoofd door het luik verscheen. Zes rovers verloren zo gelijkerwijs hun hoofd, maar de zevende wist te ontkomen. Naderhand liet de familie de Geer de hoofden in steen beitelen en bevestigde de hoofden aan het huis. Zo zou elke voorbijganger aan het heldhaftige gedrag van Anna worden herinnerd. Recent onderzoek heeft (helaas) deze legende teniet gedaan. De zes hoofden zijn toch Romeinse goden: Apollo met lauwerkrans, Ceres met korenaren, Mercurius met gevleugelde helm, Minerva, Bacchus met druiventrossen en Diana met halve maan. Toch herinnert het aan een goed spookverhaal.