Eindeloos maart 2017

NUMMER 5 Maart 2017 20e JAARGANG

d

MAANDBLAD VOOR STUDENTEN (KUNST)GESCHIEDENIS AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

d

EINDELOOS HANGT DE BEEST UIT - DIERENTHEMA!

De olifant kijkt even bedenkelijk bij dit tafereel als wij doen

NOMEN ELEFANTI ERAT ABUL ABAZ De keizerlijke olifant Bente Marschall - Op 20 juli 802 liep een immens gevaarte door de straten van Aken. De meeste mensen wisten niet wat ze zagen. Een olifant, Abdul-Abbas (Abul Abaz) geheten, was samen met zijn begeleider Isaac op weg naar het hof van Karel de Grote te Aken. Zijn langverwachte cadeautje was eindelijk aangekomen.

Nog voor Karel de Grote keizer werd, stuurde hij gezanten naar Harun al-Rashid, de nieuwe kalief van het Abbasidenrijk. Deze delegatie, bestaande uit

Landfrid, Sigimund en Isaac, die voornamelijk meeging als tolk, zette in 797 koers richting Bagdad. Karel de Grote zag zichzelf als net zo’n groot heerser als de Byzantijnse keizer en de kalief en wilde dan ook dolgraag als dusdanig erkend worden. Volgens Einhard, zijn biograaf, waren de relaties tussen de kalief en de keizer bijzonder goed. Harun zou alleen Karel zijn geschenken waardig hebben gevonden. Karel was wel veeleisend. Hij wilde een olifant, maar zijn geduld zou danig op de proef gesteld worden. Pas in 801 bereikte hem het bericht dat Isaac

met de olifant aan de terugtocht begonnen was. Van de delegatie was toen niet veel meer over. Sigimund en Landfrid waren onderweg gestorven. Karel liet gelijk een vloot in gereedheid brengen om Isaac, de olifant en de andere geschenken op te halen. In oktober bereikten Isaac en dikhuid AbdulAbbas het rijk van Karel de Grote. Door de hevige sneeuwval was het voor hen onmogelijk de Alpen over te steken. Ze moesten overwinteren in Vercelli, waardoor ze pas in het voorjaar hun tocht konden voortzetten.

Tijdens hun reis naar het hof in Aken >>>

KAREL’S OLIFANT

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 2

EINDELOOS

HOOFDREDACTIONEEL Beste lezer, Terwijl je de nieuwste Eindeloos openslaat, schieten waarschijnlijk twee gedachtes door je hoofd.

Ten eerste: had dit nummer niet vijf maanden geleden moeten verschijnen? Inderdaad, een dierennummer valt beter in de smaak rond dierendag. Maar we zouden geen historici zijn als we niet nodeloos teruggrijpen naar vroegere tijden - of in dit geval maanden. Ten tweede: is dit nummer een verlate steunbetuiging voor Partij voor de Dieren? Wellicht, maar het leek ons een gemiste kans als we helemaal niets over de verkiezingen te schrijven - een onderwerp waarover je verder niets zal horen in dit nummer.

Geniet weer van een groot aantal vermakelijke artikelen tijdens je lunchpauzes. Dit keer over de geliefde - en minder geliefde - dieren.

Van scheepskatten (pagina 3), tot dieren als oorlogswapens (pagina 4 en 5). Van giraffenmania in het negentiende eeuwse Parijs (pagina 14) tot postduiven in oorlogstijd (pagina 10). Maar liefst twee artikelen over paarden: de consul van Caligula, en de schimmel die voor de leerplichtwet zorgde (pagina 12 en 13) Is dat allemaal iets te vrolijk? Blader snel naar Hapklare Historie (pagina 8 en 9) voor bijzondere sterfgevallen met betrekking tot dieren!

Veel leesplezier!

Suzanne Nellestijn & Pouwel van Schooten

Redactiewijsheid van de week: Eén van die honden die plotseling “naar een buitenlandse boerderij” werden gebracht, is werkelijk op die boerderij.

‘Waaat is dit’ - Zowel olifant als koning

baarde Abdul-Abbas veel opzien, vooral in Frankrijk. Vrijwel niemand had daar ooit een olifant in het echt gezien.

Abdul-Abbas zou volgens Einhard destijds de enige olifant van Harun geweest zijn. Dat maakte zijn gebaar des te waardevoller. Wat voor soort olifant Abdul precies was, is onduidelijk. Het lijkt het meest voor de hand te liggen dat hij een Indische olifant was, en geen Afrikaanse. Eigenlijk alleen Indische olifanten zijn enigszins te temmen. Maar er is ook wel geopperd dat hij misschien een bosolifant zou zijn, een Afrikaanse olifant, maar dan kleiner.

De olifanten waarmee Hannibal over de Alpen trok, zouden van deze soort zijn geweest. De meningen zijn verdeeld. Er gaan zelfs stemmen op die beweren dat Abdul een witte olifant zou zijn geweest, een albino.

Abdul-Abbas was niet het enige geschenk dat Karel ontving van de vrijgevige kalief. Hij kreeg later onder andere technische hoogstandjes als een waterklok, een orgel en schaakstukken. Karel liet zijn afgezanten ook geschenken voor Harun meenemen. Veelkleurige kleding uit Friesland en een aantal goed afgerichte jachthonden moesten een goede relatie met de kalief bevorderen. Een eerlijke ruil kan je het niet echt noemen.

Na zijn aankomst in Aken werd Abdul het pronkstuk van de kleine dierentuin die Karel had. Volgens sommigen werd Abdul ingezet als oorlogsolifant bij het conflict met de Deense koning Gudfred in 804. In de Annales Regni Francorum wordt dit echter niet vermeld. Wel ging Abdul mee op een expeditie tegen de mannen van Gudfred in 810. De Deense Vikingen hadden alle Friese eilanden geplunderd en hadden de Friezen in drie gevechten verslagen. Gudfred zelf was thuisgebleven.

Toen dit nieuws Karel bereikte, stuurde hij boden naar de omliggende gebieden om

een leger bij elkaar te roepen. Zelf besloot hij de Deense troepen tegemoet te treden. Na het oversteken van de Rijn sloeg Karel zijn kamp op om te wachten op de andere troepen. Enkele dagen later stierf Abdul-Abbas plotseling. De olifant van de keizer was niet meer. Ondanks de dood van Abdul trok Karel verder en wachtte samen met zijn nu verzamelde troepen af hoe de dreigementen van Gudfred moesten worden ingeschat. Al snel bereikte hem het gerucht dat Gudfred door één van zijn eigen bewakers gedood zou zijn. De Deense troepen trokken zich terug, waardoor er van een confrontatie nooit sprake is geweest. Abdul-Abbas stierf dan ook een nutteloze dood. Volgens sommigen was het een longontsteking die hem de das had omgedaan, een longontsteking die hij had opgelopen bij het overzwemmen van de Rijn. Meteen na de nutteloze veldtocht brak er in het bewuste gebied een heftige runderziekte uit. Vrijwel geen enkel dier overleefde deze epidemie. Al snel woedde deze plaag in alle windstreken van Karels rijk. Volgens de Frankische Annalen bracht de veeziekte dood en verderf onder het vee. Misschien was het Abdul-Abbas die het eerste slachtoffer van deze epidemie is geweest.d

‘Karel kreeg ook een waterklok, een orgel en schaakstukken’

KATTEN VÓÓR HET INTERNET

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 3

SCHEEPSKATTEN De meme van toen

Scheepskatten maakten het ronselen van nieuwe zeelui ook aanzienlijk makkelijker. Kijk dan! Kijk naar ze!

Joris Ammerlaan - We kennen ze allemaal, de schattige plaatjes van kittens op onverwachte plaatsen: kitten in een laars, kitten in de naaidoos, kitten in de loop van een kanon... Dat laatste was een genre op zich, en met name uit de late negentiende eeuw zijn veel foto’s van dit type overgebleven. Het gaat hierbij vaak om de scheepskat van het betreffende schip of zijn of haar nakomelingen.

Al vanaf de vroegste eeuwen dat mensen met schepen de oceanen opgingen zijn huisdieren aan boord bekend. Honden en katten, maar ook apen en papegaaien zijn in onze folklore niet meer weg te denken wanneer we denken aan robuuste zeevaarders. Dat bijvoorbeeld de eerste mensen die naar Australië voeren hun huisdieren meenamen is te zien aan het feit dat er nu op dat continent een ras wilde honden rondloopt dat pas sinds de aankomst van de mens in het fossielenbestand terug te vinden is. Dat de introductie van deze exoot grote schade aanrichtte binnen het bestaande ecosysteem is evident. En ook in NieuwZeeland hebben geïntroduceerde (scheeps)katten het bestaande

‘Katten waren niet alleen welkom aan boord vanwege hun gezelschap, maar omdat zij een wezelijke bijdrage leverden aan het succes van de reis’ bestand aan kleine dieren sterk uitgedund.

Het is juist deze effectiviteit in het uitroeien van kleine dieren (“ongedierte”) die katten al heel lang populair maakt aan boord van schepen. Ratten en muizen vormen een grote bedreiging voor fragiele ladingen. Niet alleen van etenswaren, maar ook van zaken als textiel of hout. Katten waren daarom niet alleen welkom aan boord vanwege hun gezelschap, maar vooral omdat zij een wezenlijke bijdrage leverden aan het succes van de reis.

Met name katten met bepaalde kenmerken waren populair. Zo zouden katten met een extra teen aan hun poten beter in staat zijn om zich op een slingerend schip staande te houden.

Hierdoor vormen zes tenen tegenwoordig nog een vrij veelvoorkomende mutatie. Ernest Hemmingway had zijn huis in de Florida Keys vol met zulke katten, en hun afstammelingen leven daar nog steeds.

Scheepskatten aan boord van oorlogsschepen zijn een ander verhaal. Daar viel immers meestal geen lading te beschermen. Natuurlijk had ook de bemanning voordeel van de vermindering van het aantal ratten aan boord die een kat teweegbracht, maar dit zal tot in de negentiende eeuw van minder belang zijn geweest voor de officieren. Toch bleven scheepskatten populair toen schepen van ijzer werden en stoommachines kregen. En toen fotocamera’s aan boord gewoon werden leverde dat dus een heleboel plaatjes op van katten die door de kanonnen heen klauterden. Een plaatje van kat in een naaidoos, of in een laars is alleen leuk, maar in tegenstelling tot deze afbeeldingen, is een plaatje van een kat op een oorlogsschip niet in scène gezet. Maar wel erg schattig.d

‘Eigenlijk sliep ik daar, maar okay’

DIERSOLDATEN

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 4

(ANDERE) BIOLOGISCHE OORLOGSVOERING

Tycho Hofstra - Bij het gebruik aan dieren in oorlogsvoering wordt snel gedacht aan paarden, honden en olifanten. Maar een goede generaal keek verder dan zijn trouwe rijdier en viervoetige kompaan. Want sommige dieren kunnen ook prima fungeren als munitie. Kijk, het dier zelf gaat natuurlijk daarin ook kapot, maar dat hadden ze maar moeten bedenken voordat ze geen-paard werden. Drie vernuftige manieren om je kogels, buskruit en pijlen te sparen over de rug van Marianne Thiemes geestelijke welzijn heen.

Wat: Apen Als: Levende toortsen Waar: China

‘Hoe zou ik deze bijdehante kop kunnen inzetten voor oorlogsvoering?’ - elke Chinees ooit

In de twaalfde eeuw was general Zhao Yu in de provincie Yanzhou een rebellenleger op het spoor. Toen het tentenkamp eenmaal gevonden was verzon Zhao Yu een list. Hij liet apen vangen en bedekte de dieren met stro en overgoot ze met olie. De apen werden in brand gestoken en richting rebellenlegerkamp gejaagd, waarna deze binnen de kortste tijd in lichtelaaie stond.

De rebellen vluchtte daarop in paniek direct in de linies van Zhao Yu, waar zonder veel moeite in de pan werden gehakt.

Wat: Vleermuizen Als: Vliegende bommen Waar: De Verenigde Staten

Tijdens de Opiumoorlog speelden de Chinezen nog een keer met het idee door vuurwerk aan apen te binden en deze op Britse schepen los te laten. Uiteindelijk bleek niemand dapper genoeg om dicht bij de Engelse schepen te komen met een schreeuwende aap in zijn armen, dus het plan werd weer geschrapt.

Terwijl de Sovjet experimenteerde met antitank-honden (zie pagina 9) pakten de Amerikanen het nog ambitieuzer aan. Na de Japanse aanval op Pearl Harbor in 1941 zinde de VS op wraak. Geïnspireerd door de legende van koning Harald III, waarin de Noorse koning duizenden brandende mussen op een stad loslaat, begon de Amerikaanse tandarts Lytle Adams te dromen van een vleermuisbom.

Vleermuizen, zo redeneerde de tandarts, zoeken altijd beschutte plekjes in

huizen waar, ik noem maar wat, een brandje desastreuze gevolgen zouden hebben. Dus als alle vleermuizen in een Japanse stad opeens zouden ontploffen door, bijvoorbeeld, een tijdbom, dan kan een complete stad in vlammen opgaan. Althans, volgens Adams dan. President Roosevelt reageerde hier echter op door te stellen dat het gestoord genoeg klonk om te werken en project bat bomb was een >>> feit.

BIOLOGISCHE WAPENS

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 5

Twee jaar later was het zover. Begin 1943 werden 3500 vleermuizen uitgerust met een napalmbom van achttien gram gedropt boven Japan. Het probleem was echter dat de vleermuizen voor het transport in winterslaap waren gebracht en, in tegenstelling tot wat gedacht werd, niet wakker werden toen zij uit het vliegtuig werden gedropt. De vleermuisbommen stortten massaal neer als, laten we zeggen, gewone bommen, tot grote frustratie van de luchtmacht. Toen datzelfde jaar een groep vleermuizen ontsnapten en een Amerikaanse legerbasis vervolgens in as legden, besloten de Amerikanen maar te stoppen met het project.

Voor Japan werd uiteindelijk een andere bom gebruikt.

Kort en bom-dig Naast vleermuizen experimenteerden de Amerikanen ook met duiven. De beroemde behavorist B.F. Skinner wilde de dakratten conditioneren als geleidingssysteem voor bommen. Het idee was dat getrainde duiven in de raket richting het doel pikten om zo via een mechanisme het projectiel bij te sturen. Hoewel Skinner overtuigd was dat dit zou lukken wilde het Amerikaanse leger hiervoor maar een paar duizend dollar uittrekken. Met de uitvinding van het elektronische geleidingssysteem was Skinners ‘Project Pidgeon’, enigzins terecht, snel van de baan.

Wat: Slangen Als: Bijtende granaten Waar: De Oudheid

Dit is oprecht het prototype waarmee ze werkten

Hannibal had een probleem. Na vijftien jaar huis te hebben gehouden rondom Rome, hadden de Romeinen teruggeslagen door Carthago te veroveren. Zonder thuisbasis en leger zat er niets anders op dan te vluchten voor de Punische generaal. Gelukkig werd Hannibal in het hedendaagse West-Turkije door Prusias I bescherming aangeboden, mits hij zou helpen de vloot Prusias’ rivaal Eumenes II te verslaan. Na toegestemd te hebben, bleek Hannibal op het verkeerde paard te hebben gewed, gezien Prusias’ vloot zwaar in de minderheid was. Maar Hannibal gaf niet op. Hij beval de soldaten giftige slangen te vangen en deze in urnen te stoppen. Vervolgens stuurde Hannibal een boodschapper naar Eumenes waarin hij de volledige overgave van de vorst eiste. Eumenes stuurde lachend de boodschapper weer terug. Waar haalde Hannibal het lef vandaan!

De dag dat de vloten tegenover lagen beval Hannibal zijn schepen een defensieve positie aan te nemen. Dankzij de boodschapper wist hij precies op welk schip Eumenes zich bevond, dus hield hij zijn troef even achter de hand. Toen Eumenes eenmaal binnen bereik was beval Hannibal de potten richting de koning te schieten. In het begin leek Eumenes vermaakt te zijn geweest door de barrage aan potten, maar toen deze uiteenspatte in woedende giftige slangen was het lachen snel vergaan.

In totale paniek vluchtte Eumenes mannen van het schip, waarna de onbeschermde koning een makkelijk doelwit werd voor de Hannibals soldaten. Of de slangen uiteindelijk nog een fruitmand hebben gekregen als dank is onbekend. d

Weetje van de Maand: Ook tegenwoordig is ‘snakebombing’ nog een ding - zij het van heel andere aard. In The Urban Dictionary zien we de definitie: “The act of posting numerous interesting true snake and serpent facts on the “wall” of ones social networking page. Often times accompanied by pictures and/or videos.” Dus mocht je nog een nieuwe hobby zoeken...

Eumenes had een eigen geheim wapen

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 6

SPREKENDE DIEREN

GOEDGEKLEDE DIEREN DIE SPREKEN IN VOLZINNEN Antropomorfisme in kinderliteratuur

Beste verjaardagsfeest ooit

Maroesjka Verhagen - Iedereen komt in zijn leven al vroeg in aanraking met dieren. Van bromvliegen en stadsduiven tot exotische wilde dieren, op jonge leeftijd kom je geheid iets tegen. Naast die real life dieren vinden we een heel spectrum aan beesten in kinderliteratuur en speelgoed. Dat het overgrote deel van de lievelingsknuffels een dier lijkt te zijn is even opvallend als de grote aanwezigheid van het dier in kinderboeken. Echter, in de boeken lijkt een antropomorfe weergave van dieren bijna de norm. Hoe verhoudt die vermenselijking zich tot de natuur?

We leven in een tijd die geologisch wordt aangeduid als het antropoceen;

het tijdperk waarin de mens de grootste factor van invloed is op de aarde en haar atmosfeer. Om een verschuiving van antropocentrisme teweeg te brengen ontstaan er nieuwe ideeën en discussies over hoe we om moeten gaan met andere levende organismen op de planeet, waaronder de non-human animals.

Er zijn grofweg drie verschillende manieren waarop dieren in boeken voor-

‘De egoïstische mens projecteert haar eigen gewoontes op een wild beest.’’ komen: op natuurlijke wijze afgebeeld, natuurgetrouw maar met menselijke taalbeheersing, of vrijwel geheel vermenselijkt door zich te vertonen in kleding en te spreken in volzinnen. In de laatste twee gevallen is er sprake van antropomorfisme, een vertelvorm die vermoedelijk sinds de Griekse fabeldichter Aesopus (ca. 620 v.Chr. – ca. 560 v.Chr.) al populair is.

Een wilde bruine beer, voorzien van een jasje, een bril en een hoedje zoals op de voorkant van Kleine Beer bij opa en

oma (1961), ziet er vanuit dat antropocentrische oogpunt wat problematisch uit. De egoïstische mens projecteert haar eigen gewoontes op een wild beest. Mogen die beren niet gewoon beer zijn? Kunnen we niet proberen die beren af te beelden zoals ze zijn? En als ze dan zo nodig vermenselijkt moeten worden, mag de status van de beer als imponerende verschijning dan op zijn minst hooggehouden worden?

Kleine Beer (1957) werd geschreven door Else Holmelund Minarik (1920-2012) en verscheen in de wederopbouw; een periode waarin de uitgave van nieuwe kinderboeken bijzonder werd gestimuleerd.

Opvallend daarin is de aanwezigheid en nadruk op respect voor natuur en andere culturen. In deze tijd zijn er ook veel verhalen uitgegeven waarin dieren ‘zichzelf zijn’: ze zijn afgebeeld in hun natuurlijke omgeving en vertonen natuurlijk gedrag.

In Gouden Boekjes zoals Het vliegende huis (1950) of Beestjes tellen (1971) bijvoorbeeld.

Dit zijn verhalen waaruit een kind kan opmaken dat er verschillende soorten dieren zijn en dat ze niet wonen in een huis, maar in het water, of in een bijenkorf. Een zuiver beeld, dat waarschijnlijk voor herkenning en bevestiging zorgt in de realiteit.

Als dit kan, waarom is het dan nodig om de dieren te vervormen naar >>>

MET HOEDEN EN JASJES

‘Wie heeft er van mijn bordje gege..’ ‘Laat het los Berend!’

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 7 goede boeken zijn geschreven, maar wellicht ook doordat natuur kinderen per definitie aanspreekt, omdat het herkenbare elementen zijn die een wereld an sich tonen.

Ondertussen zet de ontwikkeling van de kinderliteratuur zich voort, ook in dit digitale tijdperk. Of en hoe de veranderende relatie tot het dierenrijk zich daarin gaat vertalen is nog de vraag.

In ieder geval is ‘natuur’, en specifiek ‘dieren’ het populairste thema in kinderboeken. Zowel de antropomorfe als realistische verhalen vallen goed in de smaak. Wat de antropomorfe karaters echter zo memorabel maakt, is dat ze je met hun menselijke trekken uitnodigen in hun dierenwereld. De verhalen zijn toegankelijk, vaak humoristisch, maar bieden tegelijkertijd kennis over de natuur.

Daarnaast heb je de verhalen waarbij je de realiteit aanschouwt en die situaties in je opneemt. Juist het bestaan van beide soorten verhalen (antropomorf en realistisch) blijkt elkaar te versterken.

Hoewel antropomorfisme duidelijk onderdeel is van het antropoceen, lijkt het vooralsnog onschuldig om deze oeroude vorm van herkenning als houvast te gebruiken in het kinderboek. d

ons evenbeeld? Er lijkt een toegevoegde waarde te liggen in de herkenbaarheid van menselijke elementen. Die elementen nodigen je direct uit in de wereld waar het dier de hoofdpersoon is. Binnen die antropomorfe wereld kan weleens een les gegeven worden die alsnog betrekking heeft op de natuur. Als voorbeeld kijken we naar het eerste verhaal uit Kleine Beer: ‘Wat zal Kleine Beer aantrekken?’.

Kleine Beer test hier hoeveel kleding hij aan moet trekken om het buiten niet koud te hebben. Een muts, een jas, een broek, het maakt

‘De verhalen zijn toegankelijk, vaak humoristisch, maar bieden tegelijkertijd kennis over de natuur’ niet uit, hij blijft rillend bij zijn moeder terugkomen. Uiteindelijk legt moeder hem uit dat hij een beer is, en daarom beschikt over een vacht die hem warm zal houden. Kleine Beer gaat uiteindelijk zonder kleding naar buiten en ervaart vervolgens geen kou meer.

Eigenlijk is dit een soort metaverhaal. Hoewel een antropomorfe weergave, wordt er met behulp van Kleine Beer zijn ‘antropomorfheid’ een les over de natuur geleerd: een beer heeft geen jas nodig. Opvallend is dat veel kinderboeken uit de wederopbouwperiode, inclusief de Kleine Beer-serie, tot de kinderklassiekers zijn gaan behoren. Mogelijk doordat in de wederopbouw gewoon

En de nobelprijs voor literatuur gaat naar..

‘Want zonder het verleden bestaat geen enk’le tijd’ Kijk voor Kleio’s activiteiten op: www.kleio-amsterdam.nl

of like Kleio op facebook!

HAPKLARE HISTORIE

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 8

DODELIJKE DIEREN Er zijn genoeg positieve en mooie verhalen te vertellen over dieren. Het delen van een wereld met deze wezens kan voor de mens echter ook minder rooskleurige confrontaties veroorzaken. Als redactie zijn wij dan ook op zoek gegaan naar mensen die de ontmoeting met dieren niet overleefd hebben. Kijk daarom voortaan uit voor schildpaddenregens, en acht je gelukkig dat circussen geen gevaarlijke wilde dieren meer mogen houden.

Alexander en zijn aap

Désirée Kroep – Wie een voorliefde heeft voor exotische huisdiertjes, vraagt om een abonnement op het ziekenhuis (shout-out naar Freek). Van koning Alexander de Eerste van Griekenland is lang gedacht dat deze hobby hem fataal is geworden. De arme man zou tijdens de verzorging van zijn favoriete huisapen zijn doodgebeten op slechts 27-jarige leeftijd (shout-out naar Amy).

In werkelijkheid was deze dierenvriend echter gestorven voor een ander huisdier: zijn hond. Toen hij zijn trouwe viervoeter aan het uit laten was in de paleistuinen, werd het beestje aangevallen door een aap. Heldhaftig sloeg de koning de aanvaller weg, maar werd hierbij in zijn hand gebeten. Ieder die hoopte op een verhaal vol bloed en stukjes ledemaat moet ik teleurstellen. Hij is gewoon aan bloedvergiftiging overleden.

Wie zou zo’n schoonheid niet verkiezen boven een aap.

Op en Topsy olifant

Jet van der Steijle – Topsy was een vrolijke olifant, die rond 1875 in Zuidoost Azië werd geboren. Als jong dier werd ze voor het circus naar de Verenigde Staten gehaald, maar al snel bleek ze onhandelbaar te zijn. Voordat ze in het asiel kon worden geplaatst, doodde ze een dronken toeschouwer die haar slurf in brand probeerde te steken en werd ze op Coney Island geplaatst. Daar ging het echter niet beter en in 1902 werd besloten dat Topsy maar dood moest. Na een onsuccesvol idee om haar op te hangen, werd ze uiteindelijk geëlektrocuteerd.

Haar dood werd een mediaspektakel én een documentaire; Electrocuting an Elephant staat op YouTube voor wie wil.

Uiteindelijk bleek het allemaal een reclamestunt van Rolo te zijn

Milo debilo

Suzanne Nellestijn – Het was de Oude Grieken gewoon om hun helden het hiernamaals in te sturen met een mooi verhaal over hun dood – waar of niet. Deze eer kwam ook Milo van Croton toe, de bekendste worstelaar uit de Griekse literatuur uit de zesde eeuw v.Chr. Milo zou tijdens een reis door een bos van het pad zijn gedwaald en daar een gespleten boomstam gevonden hebben, de twee helften van elkaar gescheiden door wiggen. Sterk als hij was, dacht hij de boom met zijn handen volledig te kunnen splijten, maar hij was slechts sterk genoem om de wiggen tussen te twee helften uit te laten vallen. Als gevolg daarvan zou hij klem gezeten hebben tussen de halve boomstammen: een makkelijk maaltje voor de wolven in het bos. Waarschijnlijker is dat hij verdwaalde in het bos, gedood werd door wolven en daarna werd gevonden onderaan een boom. Maar wanneer namen de Grieken nou genoegen met zo’n simpel verhaal?

Leeuwen en wolven lijken enorm op elkaar - vandaar een leeuw aan Milo’s bil

HAPKLARE HISTORIE

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 9

Vliegende Schildpad Bente Marschall – De schildpad is nietsvermoedend op pad als hij plotseling door een arend wordt gegrepen. Hij ziet zich al eindigen als een lekker tussendoortje. Op dezelfde ongelukkige dag loopt de Griekse tragedieschrijver Aischylos over straat.

Bij een tragedieschrijver hoort een tragisch eind. De arend ziet zijn kale hoofd aan voor een steen, ideaal om het schild van de schildpad op te kraken. Van grote hoogte laat hij hem vallen.

Raak! Aischylos overleeft de klap niet. Over de verdere lotgevallen van de schildpad wordt niets verteld. Een verhaal, bijna te mooi om waar te zijn. Dat is het dan ook waarschijnlijk niet.

Aischylos is daarnaast ook de eerste man die is gestorven aan haaruitval

Zelfmoordhonden Joris Ammerlaan – De strijd aan het Oostfront tijdens de Tweede Wereldoorlog kostte 70 miljoen Russen het leven. Gezien die aantallen keek het Rode Leger ook niet op een dierenleven meer of minder. Zij kwamen op het idee honden te trainen om met een bom onder tanks te gaan liggen. Het pantser van tanks is namelijk dunner aan de onderkant. De training werkte uitstekend: de honden doken enthousiast onder de hun bekende tanks af. Alleen waren ze getraind met Russische tanks, en het waren dus ook Russische tanks die ze opbliezen. Maar ach, wat is een mislukt experiment op 70 miljoen?

NJET APPORT! NJET APPORT!

Tijger in de gordijnen Tycho Hofstra – Hannah Twynnoy (1669-1703) had niet misstaan in Game of thrones. Naast haar o-zo Westerosachtige naam kwam zij ook nog eens bijzonder gruwelijk aan haar eind.

Hannah heeft namelijk geschiedenis gemaakt door als eerste persoon op Brits grondgebied gegrepen te zijn door een tijger.

Het verhaal gaat dat Hannah, tegen letterlijk iedereens advies in, er een persoonlijke missie van had gemaakt om de tijger van een rondreizende dierentuin lastig te vallen. Op een dag had de tijger er genoeg van, waarna hij met dodelijke kracht terugsloeg.

Als waarschuwing aan alle idioten van de toekomst beschrijft Hannahs grafsteen precies wat er gebeurt met mensen die tijgers pesten. En wie zegt dat je niet van geschiedenis kunt leren!

De Darwin-award avant la lettre

HELDHAFTIGE VOGELS

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 10

ONGEDIERTE OF OORLOGSHELD

Niet weer reclamefolders!

Anna Teijeiro Fokkema – Tegenwoordig worden duiven vaak als irritante wezens beschouwd. Ze gaan altijd midden op het fietspad zitten, poepen balkons onder, hebben nestjes waar ze maar willen en maken je des ochtends ook nog eens net voor de wekker wakker. Toch kunnen deze dieren ook op een heel andere manier gezien worden: in plaats van smerige dieren zijn het oorlogshelden. Duiven werden namelijk in verschillende oorlogen ingezet voor het versturen van post en voor het spioneren van de vijand.

De Eerste Wereldoorlog is een oorlog waarin postduiven een belangrijke rol hebben gespeeld. Duiven schenen namelijk zeer succesvolle en betrouwbare wezens te zijn. Ze staan erom bekend dat ze heel snel hun thuishonk kunnen terugvinden. Daarnaast kunnen duiven een hoge vliegsnelheid bereiken, daardoor was het tijdens de Eerste Wereldoorlog ook lastiger om de postduiven uit de lucht neer te schieten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd al gebruik gemaakt van

de telefoon en telegraaf, maar door de hectiek van de oorlog konden deze communicatiemiddelen niet altijd gebruikt worden, vandaar dat men vertrouwde op de postduiven.

De postduiven werden vaak meegenomen op patrouilles. Wanneer

gebied vloog, konden er foto’s gemaakt worden van de vijand.

Om de postduiven naar het front te verplaatsen, werd gebruik gemaakt van duivenmanden die werden bevestigd op de rug van soldaten. Tijdens de Eer- >>>

‘Postduiven werden naar het front verplaatst door middel van druivenmanden’ er bevindingen werden gedaan werd de duif met een kokertje aan zijn poot teruggestuurd naar zijn thuishonk en op deze manier konden noodsignalen en belangrijke boodschappen over de vijand worden doorgegeven. Ook werden duiven ingezet voor spionage. Er werden camera’s vastgemaakt aan de borst van de duif en wanneer de duif vervolgens over een

Op roe-koers naar het oostfront

NAAR ENGELAND

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 11

ste Wereldoorlog werden de thuishonken van de postduiven vaak verplaatst. De dieren werden daarom getraind om ook de mobiele thuishonken, bijvoorbeeld op vrachtwagens, snel weer terug te vinden. Gezien het front vaak lastig te bereiken was, werden de postduiven vaak in duivenmanden op de rug van soldaten naar het front gebracht. Tijdens de Eerste Wereldoorlog liepen de soldaten aan het front gevaar voor gasaanvallen, maar de postduiven net zo goed. Daarom werden de duiven tijdens gasaanvallen in speciale gasbeschermerkastjes gestopt, zodat ook de duiven de gasaanvallen zouden overleven.

Cher Ami is een bekende postduif uit de Eerste Wereldoorlog. Deze postduif heeft een aantal heldendaden verricht.

Op 3 oktober 1918 vond zijn meest beroemde en tevens laatste daad plaats. Op deze dag waren 500 geallieerden troepen van de Amerikaanse 77ste divisie ingesloten in een vallei. Ze hadden nauwelijks voedsel of munitie. Daarnaast werden ze door zowel de Duitsers als door de geallieerden beschoten, niemand wist namelijk waar deze divisie zich precies bevond. De divisie pro-

beerde in eerste instantie via twee anderen postduiven contact te maken met de geallieerden. Dit mislukte, beide duiven werden doodgeschoten door de Duitsers. Toen was Cher Ami aan de beurt. Helaas werd Cher Ami tijdens zijn vlucht ook beschoten.

Het beestje was door zijn borst geschoten, werd aan één oog blind en verloor een poot tijdens zijn vlucht. Ondanks deze zware verwondingen, wist de duif de geallieerden toch te bereiken.

Dankzij zijn vlucht werden 194 mensenlevens gered. Uiteindelijk overleed Cher Ami in 1919 aan de opgelopen verwondingen. Cher Ami heeft na zijn dood het Croix de Guerre (Frans oorlogskruis) ontvangen vanwege zijn heldendaden. Cher Ami is vervolgens opgezet en vandaag de dag is hij nog steeds te zien in het National Museum of American History.

Cher Ami is een voorbeeld van alle postduiven die een bijdrage geleverd hebben aan de Eerste Wereldoorlog. Duiven zijn dus niet alleen maar nutteloze irritante wezens, ze kunnen ook als oorlogshelden beschouwd worden. d

JEZUS OP HET SCHOOLPLEIN Witte zwanen, zwarte zwanen: de betekenis van een kinderliedje ‘Witte zwanen, zwarte zwanen, wie gaat er mee naar Engeland varen?

Engeland is gesloten, de sleutel is gebroken.

Is er dan geen timmerman die de sleutel maken kan?

Laat doorgaan, laat doorgaan, wie achter is moet voorgaan!’

Coks Donders - Het alom bekende kinderliedje en het bijbehorende spelletje dat je tot in den treure hebt moeten ondergaan op het schoolplein in groep 3 staan al jaren ter discussie: gaat dit riedeltje over Michiel de Ruyter die tijdens de Slag bij de Medway wist door te dringen tot aan Chatham, de belangrijkste

Engelse marinebasis; of heeft dit liedje een diepere, religieuze betekenis met een christelijke achtergrond?

Het laatste is waarschijnlijk het geval. Versies van het liedje uit de 19e eeuw beschrijven namelijk “Engelland,” wat vrij vertaald kan worden naar het hiernamaals.

Wie de op het eerste gezicht compleet willekeurige samenraap van woorden dan nog eens leest, ziet dan meteen dat de tekst de begeleiding naar de hemelpoort beschrijft.

Witte zwanen (de geboorte) en zwarte zwanen (de dood) begeleiden de ziel, net als Walküren dat deden in de Noordse mythologie.

De timmerman verwijst uiteraard naar Jezus, die in de traditioneel-christe-

Michiel miste trouwens niets - het zijn rotbeesten!

lijke traditie vaker zo wordt aangeduid. De hemelpoort is gesloten voor ongelovigen, maar wie vertrouwt op Jezus en hem op de eerste plek zet (van de achterste plaats naar de eerste plaats, ja, ja) zal uiteindelijk Engelland bereiken. Het liedje is eigenlijk dus een historische handleiding voor een reservering van een plekje in de hemel.

Grappig detail is dat de zwarte zwaan oorspronkelijk uit Australië komt. Hij werd in 1696 voor het eerst opgemerkt door Europeanen en pas veel later als siervogel in Europa geïntroduceerd. Michiel de Ruyter heeft wat dat betreft dus nooit zwarte zwanen gekend.d

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 12

PROGRESSIEVE PAARDEN

HOE EEN EDEL DIER EEN EDELMAN BUITENSPEL ZETTE De invoering van de leerplicht

Voor de Leerplichtwet werd een paardenmiddel ingezet

Tim van Spanning - Dat het recht op onderwijs in Nederland een groot goed is, hoef je weinig studenten aan de UvA uit te leggen. Bij grote ontevredenheid over het onderwijs dat wij krijgen zullen ‘we’, net zoals twee jaar geleden, hoogstwaarschijnlijk weer ten strijde trekken om het bestuurlijk centrum van onze universiteit te bezetten en voor onze - vermeende rechten op te komen. Studeren is voor ons allen een vanzelfsprekendheid en is al lang niet meer voorbehouden aan over het paard getilde figuren met

‘Verdomd paard!’

dubbele achternamen.

In 1900 zat dat wel anders. In het Maagdenhuis, destijds een weeshuis voor katholieke meisjes, leefden nog daad-

‘Het wetsvoorstel werd door de afwezigheid van de gedoodverfde tegenstemmer met 50 tegen 49 stemmen aangenomen’ werkelijk maagden. De voorouders van de huidige generatie ‘intellectuele rebellen’ waren over het algemeen niet rebels te noemen, laat staan intellectueel. Het meest academische waar de familie van menig student van nu destijds mee bezig was, was de bediening van de plaatselijke notaris. Dat iedere Nederlander tegenwoordig verplicht is tot in ieder geval zijn zestiende in de schoolbankjes te zitten is dus een goede zaak. Het zorgt in ieder geval voor nét iets meer kansen op de arbeidsmarkt.

Het beroemde Kinderwetje van Van Houten had fabrieksarbeid voor kinderen tot twaalf jaar al in 1874 verboden, maar door een gebrek aan controles ging

kinderarbeid in de praktijk gewoon door.

De ontwerp-Leerplichtwet, die in 1900 werd ingediend door de liberale minister Goeman Borgesius kon in Nederland op veel verzet rekenen. Een zeer groot gedeelte van de stemgerechtigde Nederlanders zag de naaimachine of mijn als een meer geschikte plek voor de jeugd. Dit niet altijd met slechte intenties: zo konden de kinderen tenminste nog wat bijdragen aan het schrijnende bestaan van hun ouders.

Invoering van verplicht schoolbezoek voor kinderen van zes tot twaalf jaar, dat was maar een slecht idee.

De spanningen in de Tweede Kamer liepen hoog op. Een doodzieke liberaal werd zelfs speciaal voor deze stemming opgetrommeld. Het was slechts doordat hij van zijn paard viel,dat het antirevolutionaire Kamerlid Francis David graaf Schimmelpenninck niet aanwezig kon zijn bij de stemming. Het wetsvoorstel werd door de afwezigheid van de gedoodverfde tegenstemmer met 50 tegen 49 stemmen aangenomen. Al snel prezen voorstanders van de wet het verstandige paard met een populair rijmpje: “Baron Schimmelpenninck en zijn Biek / doen beiden aan politiek. / De baron zei: ‘Tegen zonder manco’. / De schimmel zei: ‘wij stemmen blanco’. / Zo werd Borghesius’ wet / door paardenpolitiek gered.” Eén kleine stap voor een paard, bleek een grote stap te zijn voor het Nederlandse volk. d

PAARDENPROPAGANDA

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 13

HORTSJIK, MENEER DE CONSUL!

Romeo en Julia verbleekt bij de ruwe liefde en passie van dit verhaal

Jet van der Steijle – Het Romeinse rijk heeft in haar vele jaren meerdere incapabele keizers gekend. Van het gebruiken van christenen als fakkels voor Nero’s tuinfeest tot het gooien van dezelfde christenen voor de leeuwen in het Colosseum door Diocletianus. Van de pedofiele Tiberius die graag naakt zwom met peuters tot de moordzuchtige Commodus die liever zelf een potje vocht met dieren, kreupelen, criminelen en slaven. Rome kende ze allemaal.

Eén keizer spande wellicht de lauwerkrans. Caligula, de waanzinnige keizer die een relatie had met zijn zuster en zijn paard wilde benoemen tot consul.

Was het een teken van waanzin, of laster?

Incitatus was Caligula’s lievelingspaard. Met een stal van marmer en ivoor en achttien bedienden, kwam het beest niets te kort. Incitatus schoof dan ook vaak bij Caligula aan tafel om mee te dineren en moest consul worden. De consuls (er waren er altijd twee) waren het hoofd van de senaat, de adviserende macht voor het

staatshoofd. De eerste en enige dierlijke parlementariër uit de geschiedenis zou hij worden, tot Caligula tragisch stierf voordat hij het paard officieel kon benoemen.

Caligula werd niet positief beschreven door zijn biograaf Suetonius. Zo

‘Men keek er niet van op dat hij zijn paard tot consul wilde verheffen’ schreef hij dat Caligula ‘heel groot [was] en er erg bleek uit [zag]. (…) Hij had maar weinig haar op zijn hoofd en helemaal geen op zijn kruin, maar zijn lichaam was ruw behaard.

Daarom was het levensgevaarlijk hem van bovenaf te bekijken als hij voorbijkwam, of ooit het woord ‘geit’ in zijn aanwezigheid uit te spreken.’ Hij dronk in azijn opgeloste parels en bood zijn gasten brood in goud aan. Hij runde een bordeel in zijn paleis (er gaan zelfs geruchten dat hij een amoureuze verhouding had met zijn drie zussen én

Paarden: sinds de Romeinen al politieke spelers

zijn paard), wilde vereerd worden als god en ontsloeg twee consuls omdat ze hem waren vergeten te feliciteren met zijn verjaardag. Men keek er dus niet van op dat hij zijn paard tot consul wilde verheffen.

Toch was Caligula niet zo’n gek als het lijkt. Veel van deze krankzinnige verhalen zijn na zijn dood bedacht. Wilde Suetonius Caligula niet gewoon als waanzinnige afschilderen en hem daarmee postuum zwartmaken? Caligula stond niet bekend geen sympathieke man, dus wellicht werden deze verhalen gepend uit woede, wrok en haat. De senaat en de aristocratie kenden geen goede tijd onder Caligula’s bewind en hij werd door zijn eigen lijfwachten om het leven gebracht. Erg geliefd was hij dus niet en de verhalen zijn dan ook veelal niet op feiten gebaseerd. Op negenentwintigjarige leeftijd, na een bewind van drie jaar, stierf Caligula, voordat hij zijn paard consul kon maken. Of hij dit van plan was en wat het motief hiervoor zou zijn blijft de vraag, maar het blijft een vermakelijk verhaal. d

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 14

GIRAFFENGEKTE

‘LE BEL ANIMAL DU ROI’ Giraffenmania in Parijs

Pouwel van Schooten - Het is de zomer van 1827 en heel Parijs is op de been. Een vreemd exotisch dier wordt tentoongesteld in de Jardin des Plantes - een dier dat al zo’n kleine 350 jaar niet meer is gezien op het Europese continent. De bezoekers verdringen zich langs de hoge hekken van de botanische tuinen, waaronder beroemde schrijvers als Honoré de Balzac en de zesjarige Gustave Flaubert. Achter de omheining staat ze, ‘le bel animal de roi’: Zarafa de giraf.

Zarafa was het idee van de van de Ottomaanse onderkoning van Egypte: Mehmet Ali Pasha. In de jaren twintig van de negentiende eeuw vochten de Grieken tegen de Ottomanen om hun onafhankelijkheid. Het Ottomaanse rijk probeerde uit alle macht diens gammele imperium, geteisterd door nationalistische geluiden van alle kanten, bij elkaar te houden. Het hielp totaal niet dat de Europese grootmachten doodleuk massaal de Griekse opstandelingen steunden. Sterk beïnvloed door het Filhellenisme, een stroming schrijvers die verlangde naar een geromantiseerde Griekse oudheid, probeerden de Europese grootmachten te helpen bij de creatie van een Griekse natiestaat. Een Franse diplomaat in Egypte, Bernardino Drovetti, adviseerde Mehmet Ali dat de Europese vorsten misschien wel overgehaald konden worden met extravagante giften. Wellicht zou een oosters cadeau de Europese steun aan de rebellen wel doen ophouden. Zo gezegd, zo gedaan: in 1826 vertrokken drie giraffen met een grootse entourage van verzorgers en voedsel uit Egypte naar Europa, om daar vol bombarie gepresenteerd te worden aan de monarchen van Frankrijk, Groot-Brittannië en Oostenrijk.

Nergens was de reactie zo enthousiast als in Frankrijk. Zarafa de giraf kwam in de herfst van 1826 aan in Marseille. Men achtte het te gevaarlijk om met zo’n koninklijk geschenk de gevaarlijke en verre tocht langs het Iberisch schiereiland en over de Atlantische oceaan te maken. De aankomst was meteen al een soort schouwspel. Wegens haar lange nek stak de giraf letterlijk boven de zijlen en het dek uit - vergelijkbaar met een ark van Noach-illustratie. Van daaruit werd ze in de lente van 1827 te voet meegevoerd naar Parijs. Er ontstond een soort celebrity-karavaan. In elke stad

De grootste celeb uit de negentiende eeuw poseert voor een foto

waar ze aanlegde, ontstond een spektakel.

Eenmaal in Parijs werd ze ondergebracht

‘Wegens haar lange nek stak de giraf boven de zeilen en het dek uit - vergelijkbaar met een ark van Noach-illustratie’ in de Jardin des Plantes, de belangrijkste en grootste botanische tuin van Frankrijk.

Daar werd ze het hoofdonderdeel van de

zogenaamde ‘giraffengekte’ die Frankrijk in de late jaren twintig van de negentiende eeuw liet schudden. Maar liefst 600.000 bezoekers bewonderden dit vreemde dier alleen al in de eerste 6 maanden van haar verblijf. Maar het bleef niet bij korte dierentuinbezoekjes: van porselein en meubels tot muziekstukken en gedichten over ‘le bel animal du roi’, Zarafa was overal. Vrouwen imiteerden de lange nek door hun haar op de meest vreemde manieren zo hoog mogelijk op te steken en paradeerden over de Parijse boulevards met gele, bruin gestipte jurken. Zelfs giraffenzeep was te koop! Wellicht klinkt deze gekte enigszins overdreven, maar er was sinds de vijftiende eeuw geen giraf in Europa geweest. >>>

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 15

MODE- EN HAARRUBRIEK

‘Na haar dood werd Zarafa opgezet en verhuisd naar het natuurhistorisch museum in La Rochelle, waar ze nu nog steeds te bewonderen is’

Als politiek onderhandelingsmiddel bleek de giraf niet echt geschikt.

De Franse koning Karel X was zeer gechar-

meerd van het dier, maar het veranderde zijn standpunt omtrent de Griekse onafhankelijkheidsoorlog niet. Ook de politieke beslissingen van de keizer van Oostenrijke en de koning van Groot-Brittannië werden niet beïnvloed door de bijzondere giften, al heeft dit wellicht meer te maken met het feit dat hun giraffen snel stierven na aankomst. Zarafa stierf pas na een lang leven in 1845. Zij werd daarna opgezet en verhuisde naar het natuurhistorisch museum in La Rochelle, waar ze nu nog steeds te bewonderen is. De Fransen herinnerden de Britten maar al te graag aan Zarafa’s lange leven; Frankrijk kon beter dan Groot-Brittannië zorgen voor een giraf! d

Oud Nieuws In de rubriek Oud Nieuws loopt Eindeloos u door de historische nieuwtjes van de afgelopelen maand. Wel zo makkelijk.

In Egypte wordt stukje bij beetje een 8 meter hoog standbeeld van farao Ramses II opgegraven. Langzaam maar zeker tonen verzamelde brokstukken de majestueuze contouren van de grote Egyptische veroveraar. Mocht Ramses, of Ozymandias in het Grieks, bij elkaar gepuzzeld worden, dan kan hij een prominente plek krijgen in een nieuwe groots museum dat in Giza wordt gebouwd. Dit zou een boost kunnen zijn voor de toeristische sector in Egypte, die zware tijden doormaakt. Aan de andere kant is Ramses ook de grote schurk uit die film Exodus, dat heb ik gezien op tv. Hij moet van Moses afblijven, want Mozes is joodschristelijke cultuur.

In Schotland hebben leerlingen van een basisschool de twee goudvissen Bubbles and Freddy een Vikingsuitvaart gegeven. Het lesmateriaal van de week ging immers over de Vikingen. Bubbles en Freddy zijn in een authentiek Vikingsschip op het water gezet en in de fik gestoken. Mogen ze veilig Walhalla bereiken en hun nageslacht het bloed van Saksen drinken uit hun schedels.

Eindeloos geeft vanaf nu ook modetips - wel zo handig

En dan nog dit: de term ‘Guerrilla-archiveren’. Het beschermen en behouden van materiaal waarvoor gevreesd wordt dat het kan verdwijnen in een gevaarlijk (politiek) klimaat. Nog steeds een belangrijke roeping. Zo hebben monniken in Syrië tal van materiaal uit de handen van IS gered. Maar ook in de Verenigde Staten heeft men een spoedcursus Guerrilla-archiveren’ gekregen, nu daar president Trump aan het roer staat. Tal van websites en datasets over klimaatverandering zijn daar zodoende gered van de digitale shredderdood. Onderschat de kracht van het archief niet. Ook hier in Amsterdam, in het Internationaal instituut voor sociale geschiedenis, ligt al jaren een collectie over de Spaanse burgeroorlog opgeslagen. Gered uit de klauwen van de nationalist Franco, toen de Republikeinen in 1938 begonnen te zien dat hun dagen waren geteld.

Tot op de dag van vandaag spreken deze stukken uit Spanje tot de verbeelding. Archiefstukken redden uit de handen van fascisten, oud nieuws dus.

EINDELOOS NUMMER 5 - PAGINA 16

QUIZ VAN DE MAAND

MYTHISCHE WEZENS QUIZ

Naast dieren met hoedjes en jasjes uit kinderboeken, zijn er door de geschiedenis veel meer niet-bestaande dieren en wezens geweest. Ben jij thuis in de Griekse mythen, middeleeuwse sprookjes en fantasy-series? Doe de test!

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

EINDELOOS COLOFON

Hoofdredactie Suzanne Nellestijn Pouwel van Schooten Eindredactie Silvio Algra Coks Donders Tycho Hofstra Koen Molenaars Vormgeving Suzanne Nellestijn Pouwel van Schooten Drukwerk Speed-o-Print, Amsterdam Redactie Joris Ammerlaan Coks Donders Nora Gosselink Tycho Hofstra Désirée Kroep Thijs van Leeuwen Bente Marschall Koen Molenaars Suzanne Nellestijn Pouwel van Schooten Tim van Spanning Jet van der Steijle Anna Teijeiro Fokkema Maroesjka Verhagen Redactieraad Dr. Jouke Turpijn Dr. Willem Melching Prof. Dr. Wyger Velema Dr. Wendelien van Welie Uitgever: Stichting Eindeloos

11.

0-3 goed: Je houdt je liever bezig met de realiteit, een hond is een hond en een kat is een kat. Laten we het beestje bij hun naam noemen!

4-6 goed: Je kan de pegasussen van de eenhoorns onderscheiden, maar blijft het toch een beetje nerderig vinden om dit allemaal te weten.

7-9 goed: Je was zo’n vreemd kind dat klasgenoten op stang jaagde met lugubere verhalen over niet-bestaande beesten, goed gedaan!

10-12 goed: Stiekem ben je een tijdreiziger uit de Griekse oudheid. Pas op voor oudheidkundigen, die zouden een moord voor je doen!

12.

1. Sfinx 2. Eenhoorn 3. Feniks 4. Minotaurus 5. Appa (Avatar: the last airbender) 6. Centaur 7. Hydra 8. Pegasus 9. Basilisk 10. Chimaera 11. Cycloop 12. Medusa

10.

Eindeloos is een onafhankelijk periodiek van en voor de studierichtingen Geschiedenis en Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Het blad wordt uitgegeven door de Stichting Eindeloos en is gelieerd aan studievereniging Kleio.

Eindeloos ligt iedere maand in de bladenbakken van het P. C. Hoofthuis en het Bushuis. Reacties, ingezonden stukken, liefdesverklaringen en hatemail kunt u sturen naar eindeloos@kleio-amsterdam.nl Deze uitgave kwam tot stand met subsidie van de Universiteit van Amsterdam.

Zie ook: eindeloosweblog.wordpress.com