De
glimlach van Valeriia • De
Tour
de
France
van 1919 •
David
Byrne • Futurismo • Ulay en Abramović Trans-Siberische spoorwegen • Slapen • De 'Westrijd des Doods' • The flow van aikido • Spartaans IN BEWEGING NUMMER 1 OKTOBER 2022, 26e JAARGANG d MAANDBLAD VOOR STUDENTEN (KUNST)GESCHIEDENIS AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM d
Warm Welkom Week
H∞FDREDACTIONEEL
Lieve lezers,
We zijn er weer! Na een korte zo merbreak, hebben we weer veel fijne artikelen mogen verzamelen die jullie zullen verassen. Zo staat ons eerste nummer in het teken van (fysieke) beweging. Onze redactieleden waren allen zeer enthousiast om te schrij ven, dus beginnen we dit jaar feeste lijk met een goed dik nummer! Veel beweging dus. En dat mag ook wel na de afgelopen coronajaren veel op onze bips te hebben gezeten! Dus hopelijk gaan we ditmaal weer een jaar vol beweging tegemoet!
Ons nieuw redactielid Sarah Kesselaar schrijft over waarom haar moeder geen ‘spartaans’ meer mag zeggen. Als we ‘spartaans’ herleiden naar de oorspronkelijke definitie van het begrip, zou moeders ’spartaanse vakantie’ vergelijkbaar zijn met het knuffelen van dolfijnen in een luxe resort in Hawaii onder het genot van een pina colada.
Ook eindredactielid Rutger Hoekstra heeft deze maand zich aangemeld om een artikel te schrij ven, en wel over de Tour de France in 1919. Een spannende wedstrijd waar van de 69 renners maar 11 de eind streep haalden.
De centerfold gaat over sla pen waar Emma van Benthem een mooi stuk heeft geschreven over het sprookje Doornroosje. Wist jij dat de oorsprong van het sprookje niet bij de gebroeders Grimm ligt?
Oud hoofdredacteur Iris Joc ker heeft een centerfold geschreven over de Encephalitis lethargica-epi demie. Zowaar geen sprookje waarin ze in een langdurige slaaptoestand terecht kwamen, maar echte mensen die aan een slaapziekte leden.
Dit studiejaar zijn wij ook van start gegaan met de Warm Welkom Week van Alpha X Vox-Pop. Tijdens deze week hebben wij voor eerste jaarsstudenten aan de faculteit gees teswetenschappen een cursus center fold schrijven gegeven. Hier zijn vier winnaars uitgekomen die te lezen zijn op de achterkant. Van een creatief verhaal tot een gedicht.
Bij elkaar dus een ontzettend be weeglijk nummer. Dus graag voetjes van de vloer en lezen maar!
Tot volgende maand!
Anna van Schouten, Petra Cselényi & Gina Verhagen
COLOFON
Hoofdredactie
Anna van Schouten Petra Cselényi Gina Verhagen
eindredactie Haye Heida Iris Jocker Rutger Hoekstra Silvio Algra opmaak Gina Verhagen drukwerk Speed-o-Print, Amsterdam redactie Bart van Oostrom Christiaan Velzeboer Emma van Benthem Indie Rood Iris Jocker Isabel Linnartz Isabelle Mouissie Koen van Raaij Lauren Hermans Madelief Rutten Ole Lechner Roos van Laer Sarah Kesselaar
redactieraad Dr. Jouke Turpijn Dr. Willem Melching Prof. dr. Wyger Velema Dr. Wendelien van Welie
uitgever: SticHting eindelooS
Eindeloos is een onafhankelijk pe riodiek van en voor de studierich tingen Geschiedenis en Kunst geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Het blad wordt uitgegeven door de Stichting Eindeloos.
Eindeloos ligt iedere maand in de bladenbakken van het P. C. Hoofthuis, het Bushuis, de UB en Oudemanhuispoort. Reacties, ingezonden stukken, liefdesver klaringen en hatemail kunt u stu ren naar eindeloosamsterdam@ gmail.com.
Deze uitgave kwam tot stand met subsidie van de Universiteit van Amsterdam.
Stichting Eindeloos Postbus 1626 1000 BP Amsterdam
3 De glimlach van Valeriia Hoe een street-artist de wereld beweegt met kunst 4 Kanarie, kraters en Christophe De Tour de France van 1919 6 Dansen alsof iedereen kijkt 8 Heb jij station West voor mij? 10 In beweging en in stilte met Osho Kundalini meditatie 12 Centerfold: Slapen 14 De 'Wedstrijd des Doods' 16 The flow van aikido 18 Futurismo Een fascistische fascinatie voor vooruitgang 20 Waarom mijn moeder geen 'spartaans' meer mag zeggen 22 Moved to tears 24
EINDEL ∞ S
INHOUDSOPGAVE
DE GLIMLACH VAN VALERIIA
HOE EEN STREET-ARTIST DE WERELD BEWEEGT MET KUNST
door Madelief Rütten
De Franse kunstenaar JR reisde in maart 2022 af naar Lviv in Oekraïne voor een bij zonder project. Hij verzamelde meer dan honderd mensen om een doek te ontvouwen op een plein. Op dat doek was de vijf jarige Valeriia te zien. Samen met haar ouders vluchtte zij van Oekraïne naar Polen. JR zette dit project op om de weerstand van Oek raïne te laten zien. Er wordt gevochten voor vrijheid, voor de toekomst en voor de kin deren. Dit project is ontstaan om men daaraan te herinneren. Valeriia stond in maart voorop het tijdschrift TIME en JR heeft daarna nog een NFT verkocht om Oekraïne te steunen. JR is een kunstenaar die door middel van dynamische kunst de wereld pro beert te veranderen en te bewegen.
JR begon op jonge leeftijd als graffitikun stenaar, raakte later ook geïnteresseerd in fotografie en noemt zichzelf inmiddels een “Photograffeur” een combinatie van de woor den photographer en graffeur (het Engelse woord voor fotograaf en het Franse woord voor graffiti kunstenaar). Dit woord geeft perfect weer wat JR doet. Zijn kunst bestaat uit foto installaties in een openbare ruimte, meestal groots, samen met mensen en een belangrijke betekenis.
De foto van Valeriia is gemaakt door Artem Iurchen ko, Iurchenko spendeerde tijd met de vluchtelingen net over de grens met Polen. Hij maak te deze foto van Valeriia toen zij na een lange tocht de grens naar Polen over stapte. Vale riia was op dat moment ge vlucht met haar moeder, tante en neefje vanuit Kryvvi op 9 maart. Haar vader en broertje moesten achterblijven. Op haar gezicht is een glimlach te zien, waarschijnlijk van opluchting. Iurchenko schreef JR een mail met de foto en JR ging aan de slag met zijn team.
De foto werd groot af gedrukt op een doek van onge veer 45 meter en JR is daarna zelf afgereisd naar Lviv Vanuit Polen ging hij de grens over met de foto van Valeriia. Honderden mensen verzamelden zich om het doek te ontvouwen. Op Instagram deelde JR het hele proces, van hoe hij de grens overging tot hoe hij mensen instrueert hoe de foto ontvouwen moet wor den. Eenmaal in Lviv plaatste hij een oproep of men sen wilde komen helpen. De cover van TIME deelde JR ook op Instagram samen met een video waarop te
zien was hoe het doek uitgespreid werd door de lokale bevolking. Als onderschrift heeft de video ‘This litt le girl is the future and, in this war, she reminds us what Ukrainians are fighting for’. Nadat het doek omhooggehouden is in Lviv is het doorgereisd naar nog vele andere steden in Euro pa. Overal wordt het op een centraal plein opengevou wen en bewogen door honderden mensen. Zo is Va leriia in landen als Duitsland, Frankrijk en België geweest. Tijdens de biënnale in Venetië was Valeriia ook te bekijken.
Het is niet de eerste keer dat JR zo’n project organiseert. JR gebruikt kunst als social commentary. Zo heeft hij in 2017 aan de Mexicaanse kant van de muur tussen Mexico en Amerika een groot bord met daarop een foto van een kind gezet. Wederom om het belang van de kinderen duidelijk te maken. Na het project met de foto van Valeriia is hij afgereisd naar Rwanda en heeft daar hetzelfde gedaan maar dan met een foto van de acht jari ge Thierry. Zo zijn er nog vele andere projecten.
Valeriia op de voorkant van TIME in maart 2022.
JR maakt dynamische kunst waarmee hij mensen wil laten nadenken en de wereld in beweging wil brengen om iets te veranderen. De organisatie CAN ART CHANGE THE WORLD zette hij op om de kracht van kunst, cultuur en educatie te tonen. Hij is dagelijks bezig met het veranderen van de wereld en doet dat door middel van kunst. Zijn kunst laat je dingen voelen en nadenken. Vaak doet hij dat met een positieve noot, zo word je betoverd door de glimlach van Valeriia. d
JR EN VALERIIA 3 EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1
KANARIE, KRATERS EN CHRISTOPHE DE TOUR DE FRANCE VAN 1919
door Rutger Hoekstra
Het duurt nog uren tot het daglicht de omgeving zal beschijnen, maar de eerste man nen stappen al op de fiets. De wielrenners zijn verbaasd dat in deze nachtelijke uren nog zoveel mensen langs de kant staan om hen aan te moedigen. 69 renners stap pen op voor de eerste 388 van de 5560 km. Sommigen nerveus voor wat komen gaat, anderen vol goede moed omdat zij een goede kans maken op de eindoverwinning. De etappe gaat van Parijs naar de havenstad Le Havre in Noordwest-Frankrijk. Op 29 juni 1919 klinkt het startschot voor de eerste Tour de France na de Eerste Wereldoor log.
Hetpuin van de verschrikkingen van de oorlog was nog lang niet overal opge ruimd. Wegen waren nauwelijks begaan baar, maar Henri Desgrange was vast besloten om de Tour van start te laten gaan. Enkele dagen na de wapenstilstand op 11 november, startte Desgrange zelfs al met de voorbereidingen. Het idee was om de Tour letterlijk heel Frankrijk rond te laten gaan ter viering van het land en de overwinning op de Duitsers, en ook om mo rele steun te bieden bij de wederopbouw.
Tegelijkertijd was Henri ook gewoon een uitgever van een krant en die moest verkocht worden ná de oorlog. Ge durende de oorlog had de krant het al moeilijk gehad, want hoe moest een sportkrant gevuld worden als er geen sport gebezigd werd. Vandaar dat Desgrange al in 1914 bij het uitbreken van de oorlog vastbe sloten was dat, zodra de strijd voorbij was, er weer een Tour georga
niseerd moest worden. Daardoor verkocht de krant uitstekend, want mensen wilden maar wat graag lezen over de heroïsche heldendaden van die mannen op hun stalen ros.
Niet dat Desgrange zomaar even een wedstrijd had georganiseerd in 1919.
De Franse wegen vormden zeker een obstakel, dus een geschikte route was niet direct gevonden. Vooral Noordoost-Frankrijk lag in puin. Een tweede probleem waar hij op stuitte was een gebrek aan aanmeldingen.
Drie voormalige winnaars van de Tour waren gestor ven op het slagveld. Andere vroegere deelnemers waren geblesseerd of konden nau welijks trainen, omdat de start van de wedstrijd zeven maanden na de wapen stilstand aanving. Sporten was, voor iemand die niet eens een dak boven zijn hoofd had, wel het laatste waar diegene aan dacht.
Naast organisatorische problemen voor Desgrange, hadden ook de wielerfabri kanten het niet makkelijk.
Grondstoffen voor fietsen waren schaars, sommigen hadden zich tijdens de oor log toegelegd op wapenpro ductie en anderen konden
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 4 TOUR DE FRANCE
Tourwinnaar van 1919.
Tour 1919: Een renner tijdens de bergetappe.
de renners geen contract aanbieden. Uiteindelijk bun delden verschillende merken hun krachten en zouden renners uitkomen onder één naam: La Sportive. Met als gevolg dat bijna iedere renner dezelfde grijze wol len trui droeg en de organisatie besloot een speciale trui uit te reiken aan de leider van het klassement. Inderdaad: dat was een gele trui.
Uiteindelijk slaagde de organisatie en kon er gestart worden. Zoals gezegd, een magere 69 renners stonden aan de start en al na vier etappes was meer dan de helft hiervan afgevallen: de start voor de vijfde etappe geschiedde met 25 deelnemers. De eerste etap pes waren hels. Het was stormachtig en ook aanhou dende mist leidde tot vele ongelukken. Een bijkomend probleem was dat het ren ners niet toegestaan was om hulp te vragen bij pech. Als zij dus tegen problemen aanliepen – en dat gebeur de uiteraard snel op de Noord-Franse wegen met kraters en puin – werd van hen verwacht dat zij zelf een werkplaats opzochten of langs de kant van de weg hun fiets repareerden. Het verloop van de race was dan ook niet spannend. De spanning zat hem vooral in de vraag wie de streep zou halen of onderweg pech zou hebben. Na de vijfde etappe, de langste uit de Tourgeschiedenis met 482 kilometer, leek het duidelijk wie de tour zou winnen: Eugène Christophe. Hij kreeg na die etappe voor het eerst de gele trui uitgereikt. Niet dat hij daarop zat te wachten, net als de overige renners die hem belache lijk maakten en een kanarie noemden. Gedurende de rest van de Tour overleefde Christophe vrij eenvoudig de bergetappes. Eeuwige roem lag in het verschiet.
Tot de één-na-laatste etappe aanbrak. Firmin Lambot lag voorafgaand aan die etap pe 28 minuten achter op Christophe maar had zich hier nog niet bij neergelegd. Hij spurtte ervandoor en opende de jacht op de gele trui. Tegenwoordig zou dit gekkenwerk zijn, maar Lambot zou gelijk krijgen. Christophe liep averij op aan zijn fiets en niet zo’n beetje ook: zijn voorvork brak af. Het kostte hem tweeënhalf uur om de fiets te repareren. Zo bleek eens te meer dat Parijs nog ver was. Lambot greep het geel en reed in de laatste etappe in een zetel naar de eindoverwinning. Voor Christophe was de gifbeker nog niet leeg. Hij reed meerdere malen lek en verloor ook nog de tweede plaats in het algemeen klassement.
Van de 69 renners haalden er 11 de eindstreep.
Uiteindelijk zouden maar 11 wielrenners de eindstreep halen, maar slechts 10 daarvan werden opgenomen in de einduit slag. De nummer acht, Paul Duboc, werd bijna een maand later alsnog uit het eindklassement geschrapt, aangezien hij een auto had geleend om zijn fiets te kunnen repareren. Desgrange kon, ondanks het geringe aantal renners dat gefinisht was, tevreden terugkijken. Hij had weer een Tour kunnen organiseren, de gele trui bleek een gouden greep en zou nooit meer uit het tourpeloton verdwijnen en de oplage van l’Auto, zijn sportkrant, toonde weer stijgende cijfers. d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 TOUR DE FRANCE 5
DANSEN ALSOF IEDEREEN KIJKT
door Roos van Laer
Op het doek verschijnt een schaduw van een man met een klein hoofd, of bijzonder brede schouders. De camera zoomt uit en de eigenaar van de schaduw komt in beeld. Zo te zien draagt hij een gigantisch pak. De man in het kolossale pak zingt: “Stop making sense”, vrij toepasselijk in deze situatie die toch tamelijk absurd voelt. Naast het zingen beweegt deze man zijn armen en benen alsof deze zijn losgekomen van zijn lichaam. Hij rent over het podium, lijkt zijn evenwicht te verliezen, heeft deze later klaarblijkelijk weer gevonden en beweegt zijn heupen zo soepel dat het enorme pak ervan begint te golven. Dit zijn de danspassen van David Byrne een van de beste dan sers uit de muziekgeschiedenis.
Het
tafereel wat hiervoor beschreven werd speelde zich af in 1983 in New York tijdens een concert van de Talking Heads. Deze band die opbloeide uit de punkscene werd het toonbeeld van de New Wave. Op de achterkant van hun eerste album verschenen Martina Weymouth: bassist, Jerry Har rison: gitarist, David Byrne: leadzanger en Chris Frantz: drummer, alle vier in een net overhemd en ge kamde haren met hun blik ietwat verlegen omhoog de camera inkijkend. Terwijl de punkbands op het podium verschenen gehuld in leer met studs en een overdaad aan gel in het haar, verscheen Byrne met zijn band in een ruim vallend tweedelig pak. Het was al snel duide lijk dat deze band een frisse wind was in de hiervoor ruige en harde punkscene.
missie om elke vorm van bana liteit in hun muziek uit te roeien. Byrne haalde zijn inspiratie voor teksten uit onverwachte hoe ken, zo gebruikte hij voor het nummer Zimbra van de Dadaïst Hugo Ball. Dit was een vrij gewaagde keuze aan gezien het meezingen hiervan voor het publiek een probleem zou vormen. De band onderscheid
deh zich niet alleen op tekstueel vlak, ook op muzi kaal gebied maakte zij interessante keuzes. In een vervlechting van invloeden van Motown, funk, punk en Afrikaanse muziek creëerde de Talking Heads hun eigenaardige oeuvre vol complexe ritmes en riffs. In hun videoclips hield de band het ook niet bij de standaard. De Talking Heads gebruikte deze video’s om de thematiek van hun nummers nog meer Once in a Life geïnspireerd op tv-predikanten uit die tijd, waarin die vaak met grote termen over triviale dagelijkse dingen sprak. Dit ging vaak ge paard met grootse gebaren en dans waarin de liefde voor god vertolkt werd. In de video clip komt David Byrne vanonder het beeld in dansen in een vlinderdas en met een bril. Hij laat zich op de grond zakken en vindt inge nieuze manieren om steeds weer omhoog te komen, slaat tegen zijn hoofd en valt soms naar achter alsof hij geraakt wordt door de heilige geest zelf. Zijn bewegingen worden geïsoleerd en herhaald tegen een witte achtergrond, wat het geheel alleen nog maar absurdisti scher maakt. Tot op de dag van vandaag blijft dit een iconische video.
Op het podium had David Byrne eenzelfde soort voorkomen, zijn performance was uniek. In een interview zei hij ooit over zijn dansstijl dat hij slecht was in choreografie
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 6 DAVID BYRNE
en opvolgen en hij bij zichzelf dacht: waarom zou ik proberen om dat wel te kunnen? En hij is gewoon zijn eigen ding gaan doen. Ook zei hij ooit dat vaak het lichaam de muziek nog eerder doorheeft dan het hoofd. Met dit als uitgangspunt ontwikkelde David Byrne zijn eigen expressieve dansstijl. Deze is heel goed gedocumenteerd in de illustere concertfilm Stop Making Sense, een film die tot op de dag van vandaag een unicum vormt in het genre. In samenwerking met de regisseur Jonathan Demme is deze film veel meer geworden dan alleen een concertregistratie, het is een esthetisch geheel. De film Stop Making Sen se bevat veel van Byrnes iconische dansmomenten. Op het nummer Girlfriend is Better danst hij in zijn befaamde Big Suit, die hij naar eigen zeggen heeft aangeschaft omdat dit hem de beste manier leek om zijn hoofd kleiner te doen lijken. Tijdens Life During Wartime danst hij met zijn armen en benen van el kaar los alsof ze niks met elkaar te maken hebben en bij het nummer This Must be the Place danst hij de tango met een lamp. Hij danste op het podium alsof niemand keek, terwijl duizenden mensen dit juist wel deden.
Na zijn succes met de Talking Heads heeft Da vid Byrne zijn muziekcarrière doorgezet en bracht hij soloalbums uit. Voor zijn tour American Utopia voor het album met dezelfde naam was dans het uitgangs punt. Byrne trad op met een band in de vorm van een fanfare. Geen van de instrumenten stond vast, alle bandleden maakte deel uit van een choreografie waarin verschillende iconi sche dansmoves van Byrne langskwamen. Ook in co rona tijd bleef David Byrne zich bezighouden met dans. Samen met een paar cre atievelingen uit New York en Londen heeft hij aan de Social Distance Dance Club gewerkt. Dit was een project in opdracht van Park Avenue Armory waar mensen in een grote loods op afstand van elkaar konden dansen onder begeleiding van David Byrne's stem die over de koptelefoon op zijn manier een choreografie beschreef. Ook in dit project van Byrne wordt het belang van dans weer benadrukt.
David Byrne ontwikkelde op deze manier door de jaren heen zijn eigen stijl die nu nog steeds uniek is in zijn soort. Wil jij nou ook zo kunnen dansen als David Byrne dat kan? Dan is er maar een ding be langrijk: STOP MAKING SENSE! d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 DAVID BYRNE 7
Hij danste op het podium alsof niemand keek, terwijl duizenden mensen dit juist wel deden.
Een beeld uit David Byrne’s American Utopia tour
HEB JIJ STATION WEST VOOR MIJ?
door Bart van Oostrom
Een ritje naar een verre stad in een paar uur, een broodje halen op het station, kla gen over de vertragingen of iemand ontmoeten tijdens de tocht, maar niet durven aan te spreken. De trein is eigenlijk niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Dat er tijden zijn geweest dat de spoorwegen er niet waren, is daarom bijna ondenk baar geworden. Toch ging het aanleggen van de spoorwegen niet overal zonder slag of stoot. Het spoorwegennetwerk tussen China en Rusland is een bekend geval waarbij de bouw niet echt een theekransje te noemen was.
Despoorwegen in China werden, in vergelijking tot veel andere landen, vrij laat aangelegd. In de tweede helft van de negentiende eeuw wer den de eerste rails geplaatst tussen twee steden in. Het was een Engelsman die in Beijing demonstreerde wat de toentertijd moder ne technologie kon door een klein stuk spoor weg aan te leggen. De Chinese regering vond het echter allemaal maar heel vreemd en liet het vrij snel verwijderen. Dit vond plaats in het jaar 1865. Een schamele twintig jaar later werden pas de eerste commerciële spoorwegen aangelegd door een Amerikaanse investeerder. In korte tijd waren verschillen de landen bezig met het aanleggen van een sporennetwerk. Dit lijkt misschien opvallend, maar dit vond plaats tij dens het hoogtij van het spoorwegimperialisme. Veel voornamelijk wes terse landen legden met liefde een treinspoor in een land neer met enkel de vraag of ze een beetje inspraak mochten heb ben in de politieke sferen (oftewel koloniseren, maar we noemen het anders).
Het spel Monopoly was nog niet uitgekomen; als dat wel het geval was geweest, dan had de Russische regering wellicht beter begrepen waarom andere spelers geagiteerd begonnen te raken.
bondgenootschap aan. Rusland liet er geen gras over groeien en beloofde China bij te staan en te ondersteunen in ruil voor autonomie van de spoorwegen. Deze vraag viel alleen niet zo goed bij andere investeerders die al veel geld hadden uitgegeven voor het aanleggen van het netwerk. Daarnaast wilde de Chinese regering deze spoor wegen ook niet afstaan aan een enkele macht. Dit leidde tot een gespannen situatie tussen Chi na en andere Europese grootmachten. De Russi sche regering voelde deze spanning iets minder en bleef gestaag proberen zijn monopolie positie te verkrijgen op de spoorwegen. Het spel Mono poly was nog niet uitgeko men; als dat wel het geval was geweest, dan had de Russische regering wel licht beter begrepen waar om andere spelers geagi teerd begonnen te raken. Het wordt knap vervelend als iemand constant om station West blijft vragen als hij aan de beurt is. Het lukte hun ook niet voor de Eerste Wereldoorlog om deze spoorwegen te ver krijgen.
In dezelfde periode vonden er oorlogen plaats tussen China en Japan waardoor China veel verliezen leed. Een ander Euraziatisch land herkende de pijn en het leed dat China ervoer en zo bood de grote Russische beer zijn schouder aan de Chinese tijger. Naast een schouder bood Rusland tussen neus en lip door een eventueel
Pas na de oorlog wist de net tot stand gekomen Sovjet-Unie een verbond te sluiten met China. De Sovjet-Unie had beloofd de spoorwe gen te renoveren en na de renovatie alle autono mie te overhandigen aan de regering van China. Het enige wat geëist werd van China was dat er een bondgenootschap zou komen tussen beide landen. Deze deal leek te mooi om waar te zijn, wat ook zo was. Toen het manifest geratificeerd
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 8 TRANS-SIBERISCHE SPOORWEGEN
zou worden was, bleek er een kleine aanpassing te zijn doorgevoerd ten opzichte van de eerste deal. De spoorwegen zouden onder Sovjetregime blijven vallen. Ze hadden namelijk het recht hier op, nog als erfenis van het Tsaristische tijdperk. Over deze aanpassing ontstond vervolgens wederom een geschil tussen beide machten.
Na het overleg dat zo on geveer tien jaar duurde was besloten dat Chi na contact opnam met Japan met de vraag of ze de Sovjet-Unie konden vertellen waar de grensdeur zich begaf. Het net werk viel zodoende weer in de Chinese handen.
scholen en bibliotheken, maar ook verscheidene Rode Kruis locaties. De gebouwen die de Rus sen achterlieten waren niet de enige erfenissen, de volksrepubliek China en de verspreiding van het communisme in het land was mede mogelijk gemaakt door de Sovjets.
Deze deal leek te mooi om waar te zijn, wat ook zo was.
Het vertrek van de Sovjet-Unie had meer dere positieve gevolgen dan enkel wederom auto nomie verkrijgen over gebieden in het eigen land. De Russen hadden verschillende culturele en educatieve gebouwen laten plaatsen rondom hun posten. Zo verkreeg China verscheidene musea,
Zo waren de Chinese revolutionairen geholpen door de Sovjet-Unie om het woord te verspreiden en aanzien te krijgen in hun eigen land. Als je het zo bekijkt, lijkt het alsof er ook momenten waren dat het goed ging tussen beide machten. Helaas is niets minder waar en bleven de akkefietjes doorgaan tot de Sino-Soviet alliantie uiteindelijk ten onder ging in 1965. Wat we hiervan kunnen leren is dat je je niet altijd scheel moet kijken op de stations tijdens Mo nopoly en van tijd tot tijd content moet zijn met twee stations en waterleidingen. d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 TRANS-SIBERISCHE SPOORWEGEN 9
Een Poolse soldaat controleert een trein van de Mantsjoerijse Express.
IN BEWEGING EN IN STILTE MET EEN OSHO KUNDALINI MEDITATIE
door Isabelle Mouissie
Bij mediteren denkt men al heel snel aan stil op een kussentje zitten met ge kruiste benen, maar er zijn ook vormen van meditatie waar beweging juist van belang is. Het schudden en bewegen van je lichaam zou ervoor moeten zorgen dat je niet afgeleid raakt door externe factoren tijdens het mediteren. De Kun dalini meditatie van Osho bestaat uit vier fasen; schudden, dansen, zitten en liggen.
Inhet Hindoeïsme is Kundalini (letterlijk ver taald: opgerolde slang) een vorm van goddelijke vrouwelijke energie (of Shakti). Deze energie bevindt zich aan het einde van de ruggengraat, deze plek in de ruggengraat wordt de muladhara genoemd. Hindoeïsten geloven dat dat wan neer de energie die vrijkomt uit de mu ladhara leidt tot het ontdekken van spiritu ele vrijheid. Deze vorm van mediteren helpt bij het laten stromen van energie door je lichaam en zo blokka des op te lossen Kundalini werd voor het eerst beoe fend door de goeroe Osho, voorheen ook wel Bhagwan Shree Rajneesh genoemd. Osho werd geboren als Chandra Mohan Jain op 11 december 1931 en was de oprichter van de Rajneesh-bewe ging. Hij trok veel aan dacht met zijn preken in het India van de jaren ‘60, niet alleen door de lokale bevol king maar juist ook in het Westen en werd bekend als sex guru. Ook in Nederland was deze beweging in de jaren ‘80 bekend onder de Bhagwanbeweging. Rajneesh keerde zich tegen institutionele religies en benadrukte juist het
belang van het vrijdenken, meditatie, mindfulness, liefde, moed, creativiteit en humor.
Vanaf de jaren ‘70 richtte hij zich op het onderwijzen van zijn volgelingen en doopte hen om tot neo-sannyasis in Mumbai. Zij stonden ook wel bekend als de oranje mensen vanwege de kleur van hun gewa den. Later verhuisden deze neo-sannyasis naar Poona waar een ashram, oftewel een gemeenschappelij ke woonplaats, werd gesticht. Hier kwamen ook veel nieuwe wes terse volgelingen op af. Aan het einde van de jaren ’70 belemmer de de politiek in India een verdere groei van de ahsram waardoor de Rajneesh beweging verplaatste naar de Raj neeshpuram in Oregon, in de Verenigde Staten. In 1985, nadat er een reeks ernstige misdaden was gepleegd door zijn volgelingen, waaronder een massale aanval van voedselver giftiging met Salmo nella-bacteriën en een mislukt moordcomplot op de Amerikaanse advocaat Charles H. Turner, werd Rajneesh de Verenigde Sta ten uitgezet. Rajneesh beweerde dat zijn persoonlijke secretaresse Ma Anand Sheela en haar naaste aan
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 10 OSHO KUNDALINI MEDITATIE
Rajneesh
Chandra Mohan a.k.a. Bhagwan Shree Rajneesh a.k.a. Osho.
hangers verantwoordelijk waren geweest. Zo viel de commune van de Rajneesh-beweging uit elkaar.
Rajneesh is al met al een van de meest om streden goeroe’s geweest door de acties van zijn volge lingen. Daarnaast ook omdat veel van zijn meditaties
ontwikkeld waren voor de ‘westerse mens’. Het is wel een hele toegankelijke manier van mediteren met het schudden en dansen wordt je lichaam voorbereid op een diepere vorm van meditatie - probeer het vooral uit! d
DE VIER VERSCHILLENDE STADIA
De meditatie bestaat uit vier verschillende stadia: schudden, dansen, zitten (of staan) en liggen. In de eerste twee fasen van de meditatie schud je de blokkades uit je lichaam zodat de energie weer natuur lijk kan doorstromen. In de afsluitende fasen van de meditatie is je lichaam stil ern wordt de kundali ni energie omhoog gebracht, deze vloeien van de lagere chakra’s (energiecentra in je lichaam) naar de hogere chakra’s. De zeven belangrijkste chakra’s liggen op één lijn langs je ruggengraat: van je stuitje tot aan je kruin. Langs deze chakra’s beweegt de kundalini energie omhoog. Deze vorm van meditatie is een hele effectieve manier om blokkades los te laten, dit zorgt er ook voor dat het beleeft kan worden als een intense ervaring. Mediteren is een proces van bewustwording. Waarbij emoties loskomen.
Idealiter duurt deze meditatie een uur met fasen van elk vijftien minuten. Deze tijd kan worden inge kort. Tijdens de hele meditatie blijven je ogen gesloten en word je begeleid door bijpassende kundalini muziek, ook te vinden op Spotify. Om alle gebeurtenissen van de dag van je af te schudden is het mooi om deze meditatie te doen aan het eind van de dag.
faSe 1: ScHudden
Je begint staand met je voeten stevig in de grond, terwijl je je lichaam ontspant. Vervolgens voel je vanaf je voeten beweging opkomen en laat je je hele lichaam daarin meegaan. Sta de alle bewe ging toe die opkomt. Je laat je lichaam schudden en de bewegingen door je lichaam vloeien; zonder dit tegen te houden. Zo schudt je jezelf totaal los en word je ontvankelijk voor de liefdevolle kunda lini energie.
faSe 2: danSen
Het volgende stadium is dansen. Je laat je li chaam dansen zoals het dat wil. Dus geen inge studeerde danspasjes, maar laat het lichaam vrij
om te bewegen zoals het wil bewegen. Sta alle sensaties, impulsen en bewegingen toe.
faSe 3: Zitten
Daarna ga je zitten of blijf je staan, maar je li chaam is helemaal stil. Je observeert wat er van binnen en om je heen gebeurt.
faSe 4: liggen
De laatste stap is shavasana. Houd je ogen geslo ten en ga liggen op je rug op de grond, met voeten uit elkaar en handen wat van je lichaam verwij dert. Observeer wat er allemaal plaatsvindt in je lichaam…’
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 OSHO KUNDALINI MEDITATIE 11
Osho aan het mediteren met zijn volgelingen.
SLAPEN
“Slaap kindje, slaap, daar buiten loopt een schaap”. Slapen doen we allemaal het liefst zo lang mogelijk. Acht uur, tien uur of misschien wel klokje rond. Er zijn na tuurlijk ook echte nachtbrakers die maar drie uur slapen. Wij als studenten weten hier alles van. Na een volle dag op de uni zitten willen wij natuurlijk de hele nacht bewegen, oh nee slapen bedoel ik.
Encephalitis lethargica
Iris Jocker - Geen Doornroosje, maar toch in een langdurige slaaptoestand terechtkomen: het overkwam mensen die tijdens de Encephalitis lethargicaepidemie van 1918 tot 1930 aan de zogenoemde slaapziekte leden. Al had Encephalitis lethargica verscheidene uitwerkingen, zoals Parkinson, diepe slaap, overlijden of herstel, is toch één van de bekendste de verstarde en coma-achtige staat waarin patiënten konden geraken. Dit kwam door het non-fictie boek Awakenings (1973) van neuroloog Oliver Sacks (1933-2015) en de verfilming met Robin Williams en Robert de Niro (1990). Hierin werden slachtoffers van de slaapziekte ‘wakker’ door het gebruik van L-DOPA, een middel dat de dopamine in de hersenen verhoogde. Helaas had het sprookje van dit schijnbare wondermedicijn een slechtere afloop dan Doornroosje, want het bracht ernstige persoonlijkheidsstoornissen met zich mee. Als gevolg van de epidemie stierven naar schatting een half miljoen mensen en nog een groter aantal werd slachtoffer.
Dictatoriaal slapen
Ole Lechner - Wie graag wil overnachten in het oude buitenverblijf van de voormalige leider van de Duitse Democratische Republiek (DDR), Erich Honecker, kan dat doen voor maar €71,- per nacht! Het oude jachthuis aan de Drewitzer See in MecklenburgVorpommern is nu een natuurresort van Van der Valk, inclusief ontbijtbuffet, zwembad, sauna en gratis WiFi. De suite waar de dictator van de DDR af en toe sliep is in originele staat gelaten met een jaren ‘80 interieur. Het resort trekt voornamelijk Oost-Duitse gasten, met nostalgische gevoelens voor het verleden; naar de solidaire, socialistische samenleving waarin zij opgroeiden. Niets in het jachthuis herinnert nog aan de donkere kanten van de Oost-Duitse dictatuur, behalve het portret van Honecker dat er na de verbouwing is opgehangen. Slaap lekker alvast!
While You Are Sleeping van Christina Bothwell
Emma van Benthem - Mysterieus en intrigerend, met deze woorden worden de sculpturen van de hedendaagse Amerikaanse kunstenaar Christina Bothwell omschreven. Met haar kunst onderzoekt Bothwell wat in ons fysieke lichaam zit – de ziel. Een voorbeeld van haar sculpturen is het beeldje While You Are Sleeping (2007). Het doorschijnende karakter van het glas verbeeld de onzichtbaarheid van onze gewichtloze ziel tijdens het slapen, terwijl de klei het aan de aarde gebonden lichaam representeert.
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 12
CENTERFOLD
De oorsprong van Doornroosje trigger warning: seksueel geweld Emma van Benthem - Iedereen kent het sprookje Doornroosje. Wat velen niet weten, is dat de oorsprong van het verhaal niet bij de gebroeders Grimm ligt. De oudste literaire versie van het sprookje komt uit 1340 en staat in de Franse ridderroman Perceforest onder de titel Histoire de Troïlus et de Zellandine. In deze versie is de godin Themis uitgenodigd op het geboortefeest van Zellandine. Ze wordt boos omdat er geen mes voor haar ligt. De godin spreekt de vloek uit dat de prinses zich zal prikken aan een vlasnaald en zal sterven. Een andere uitgenodigde, de godin Venus, steekt hier een stokje voor: Zellandine zal niet sterven, maar zij zal slapen totdat iemand de vlagnaald uit haar vinger zuigt. En zo geschiedde. Zellandine valt in slaap. Later komt de held Troïlos bij het kasteel en treft de slapende prinses. Hij vrijt met haar waardoor Zellandine zwanger raakt. Negen maanden later bevalt ze van een jongetje en als het kind de naald uit haar vinger zuigt, ontwaakt Zellandine.
Nu lieve kindren, let op! Ik heb wat voor jullie meegenomen Bart van Oostrom - Aan het einde van de dag, als een mens zo zijn energie heeft verbruikt en de vermoeidheid neemt de overhand, keren wij ons richting ons bed en vallen te slaap. Volgens verhalen uit Europese folklore worden wij tot slapen gebracht door een klein wezen dat ieder mens langs gaat en zand in hun ogen blaast. In Nederland kennen we hem wel onder de naam Klaas Vaak, maar buiten onze grenzen noemt men het wezen de Zandman. Dit was ook een verklaring voor het vuil dat je in je ogen aantreft in de ochtend na het ontwaken. Nu zijn er natuurlijk biologische redenen die beter verklaren waarom we wakker worden met wat vuil rondom het oog, maar is het niet leuker om te geloven dat een vriendelijk wezen langs komt om ieder mens een goede nachtrust toe te wensen en mooie dromen schenkt?
Slapen in een bedstede - In het eind van de negentiende eeuw sliep het grootste deel van de Nederlandse bevolking nog in een bedstede. Dit is een groot uitgevallen kast met gordijntjes of deuren met een plank met stro waar een aantal familieleden sliepen. Doordat de bedstede in de gezamenlijke ruimte was ingebouwd en gezien de grote van de ruimte was deze makkelijk te verwarmen. De bedstede waren gemiddeld maar 1,10 m breed 1,50 tot 1,80 m lang. Nu waren de mensen in deze tijd natuurlijk kleiner, maar de bestede was ook zo klein omdat men rechtop sliep. Liggen, dat deden dode mensen. Ook waren mensen bang dat er te veel bloed naar hun hoofd zou stromen als ze gestrekt lagen. Mocht er een nieuw lid in het gezin komen waar geen plaats voor was in de bedstede dan werd deze ondergeschoven in een la. Hier komt dan ook de term vandaan.
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 CENTERFOLD 13
DE ‘WEDSTRIJD DES DOODS’
door Christiaan Velzeboer
Op 9 augustus 1942 speelde het Oekraïense FC Start een voetbalwedstrijd tegen een team van Duitse bezetters genaamd Flakelf die later de boeken in zou gaan als de ‘Wedstrijd des Doods’ en die altijd in nevelen van mystiek is blijven hangen. Er wordt wel vaker gezegd dat voetbal oorlog is, maar hoe komt deze wedstrijd aan zijn naam en wat is er nu precies gebeurd? Een inkijkje in voetballen tijdens de oorlog, de kracht van Sovjetpropaganda en de dunne lijn tussen feiten en fabels.
Naeen belegering van ruim een maand marcheerde het Duitse leger in septem ber 1941 de stad Kyiv in. Maanden later, wanneer de Duitsers hun macht geconso lideerd lijken te hebben, krabbelt in het bezette Kyiv het cul turele leven langzaam weer op. In de zomer van 1942 konden de inwoners van de stad weer naar de opera, heropenden cinema’s en werden er weer con certen gegeven. Tegelij kertijd groeide onder de mensen de behoefte tot het opzetten van sport competities, niet in de eerste plaats door de inmiddels flink gedemo raliseerde Duitse sol daten zelf. Hoewel het nooit helemaal duidelijk is geworden waarom de bezetter een dergelijke competitie goedkeurde, gaf het Stadtkommis sariat begin juni 1942 definitief groen licht. De bal zou spoedig weer gaan rollen in het be zette Kyiv. Aan de start van de competitie verscheen een zevental teams. Dit waren voornamelijk militaire teams, maar ook de lokale bevolking was met twee ploegen vertegenwoordigd. Een daarvan, FC Roesch, bestond grotendeels uit spelers die in de gemeenschap bekend stonden als collabora teurs. Het tweede lokale elftal luisterde naar de naam FC Start en werd gevormd door mannen die te werk
waren gesteld in Bakkerij Nr. 1. Onder hen begaven zich spelers die voor de bezetting speelden voor Dyna mo en Lokomotiv, de grootste en bekendste voetbal clubs van Kyiv. Het is FC Start die de hoofdrol speelt in de zogeheten ‘Wedstrijd des Doods’.
Na de vuurdoop van de competitie in het Olympisch Stadion (toen Sportpaleis geheten) van Kyiv verkast het nieuwbakken voetbal circus naar het Zenit Stadion. Dit staat nog altijd overeind en is als park voor het publiek toegankelijk. In 1942 gaat het FC Start in dit stadion voor de wind.
Achtereenvolgens weten ze teams van respec tievelijk Hongaarse en Roemeense soldaten te verslaan, delven de Hon gaarse club MSG Wal en de Duitse club PGS het onderspit en moet ook een Duits team van spoorwegmedewerkers er aan geloven. Dit allemaal tot grote frustratie van de Duitse autoriteiten. Deze competitie was voor de bezetter immers dé aangelegenheid om ook hier de superioriteit van het Arische ras nog eens goed in de etalage te zetten. Hiermee zijn we dan ook aangekomen bij de laatste tegenstander van FC Start: een geïmproviseerd team van de beste mannen (veelal Luftwaffe-rekruten) die de Duitsers konden vinden met de treffende naam FLugzeugAb wehrKanonen Elf, kortweg Flakelf
Het pilaarmonument in het FC Start stadion.
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 14 FLAKELF
Het tot dan toe ongeslagen FC Start ging er ook hier met de winst vandoor. Flakelf werd op 6 au gustus 1942 met 5-1 van de mat gespeeld. De volgen de dag doken er overal in Kyiv posters op. De Duitsers hadden hun zinnen gezet op een revanche en kon digden via deze weg aan dat er op zondag 9 augus tus 1942 een tweede wed strijd tussen beide teams gespeeld zou worden. Deze wedstrijd zou later de geschiedenis ingaan als de ‘Wedstrijd des Doods’. Feit is dat FC Start ook deze wedstrijd voor de ogen van zo’n tweeduizend toe schouwers wist te winnen. Na het laatste fluitsignaal is het verhaal rondom deze wedstrijd zijn eigen leven gaan leiden.
Veruit het meest bekende narratief omtrent de ‘Wedstrijd des Doods’ en waar deze bijnaam vermoedelijk vandaan komt is als volgt: voor de Oekraïners was het een haast onmogelijke wed strijd. Naast een partijdi ge arbitrage zou er voor aanvang van de wedstrijd een hoge Duitse officier de kleedkamer van FC Start zijn ingegaan met de korte, maar heldere, boodschap dat FC Start deze wedstrijd diende te verliezen. Deden ze dit niet dan zouden ze dit met de dood moeten bekopen. Ondanks deze dreigende woor den besloten de spelers van FC Start tot een daad van verzet. Voorafgaand aan de wedstrijd weigerden ze eerst de Hitlergroet te geven en uiteindelijk wonnen ze met 5-3. Direct na de wedstrijd werden de meeste spelers opgepakt, gemarteld en werden er vier van hen vermoord.
Wat is er nu waar van bovenstaand verhaal?
Het deelnemen aan een door de Duitsers opgezette competitie werd gezien als een vorm van collaboratie. Naarmate er meer bekend werd over het wedstrijd verloop veranderde de houding van Stalin en zijn ministers. Het verzet tegen de Duitse bezetter, met ge vaar voor eigen leven, kon immers uitstekend worden ingezet als propagandamid del. Zeer waarschijnlijk is het hierboven beschreven en meest bekende narratief dan ook een product van het propaganda-apparaat van de Sovjet-Unie.
De poster met de daarop aangekondigde revanchewedstrijd die 7 augustus plots overal in Kyiv opdook.
Ook Stalins opvolgers hebben de mythische wed strijd gretig gebruikt voor hun eigen gewin. Het meest treffende voorbeeld hier van is dat er in 1971 een granieten monument werd geplaatst ter ere van de vier omgekomen spelers. Tien jaar later werd het Zenit Stadion officieel omgedoopt tot het FC Start Stadion inclusief een mooie entree en wederom een monu ment, ditmaal in de vorm van een pilaar met daarop een voetballer die de Duitse adelaar verslaat. Door het gesloten en geheimzinnige karakter van de Sovjet-Unie is deze mythische versie van het verhaal uiteindelijk gemeengoed geworden.
Tegelijkertijd groeide onder de mensen de behoefte tot het opzetten van sportcompetities, niet in de eerste plaats door de inmiddels flink gedemoraliseerde Duitse soldaten.
Het is in ieder geval be kend dat FC Start ook na de revanchewedstrijd tegen Flakelf nog een wedstrijd heeft gespeeld op 16 augus tus 1942 tegen het andere lokale team FC Roesch. Wel zijn er na die laatste wedstrijd enkele spelers door de Gestapo meegenomen en verhoord. Toen in 1943 Kyiv werd bevrijd door het Rode Leger werden veel van de overige en nog levende spelers van FC Start opgepakt.
Tot op 26 december 1991 de Sovjet-Unie uit elkaar viel en daarmee de geheime archieven werden vrijgegeven. De ‘Wedstrijd des Doods’ was nog altijd springlevend en nieuwe informatie kon inzicht geven in wat er nu precies ge beurd was. De verschillende bronnen spreken elkaar echter op een hoop vlakken tegen. Moeten we de oude Sovjet-mythe nu simpelweg met een korreltje zout ne men? Of was er überhaupt geen correlatie tussen de wedstrijd en de dood van enkele spelers, zoals een rechtbank in Hamburg in 2005 zou oordelen. Waar schijnlijk ligt de waarheid in het midden. De vraag is of we ooit echt zullen weten wat in die zomer van 1942 in Kyiv gebeurde daar de laatste nog levende speler van FC Start, Makar Gontsjarenko in 1996 overleed en het verhaal met zich mee het graf innam. d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 FLAKELF 15
THE FLOW VAN AIKIDO
door Indie Rood
Je hebt weleens gehoord van Judo, karate, en misschien nog taekwondo; het zijn allemaal vechtsporten uit Azië. Een andere Aziatische sport specifiek uit Japan, is aikido. Aikido wordt vaak vergeten omdat het minder bekend is dan de rest, het be hoort tot de martial arts, net als judo en karate. Het gebruikt alleen andere principes in de technieken, zoals het gebruiken van de energie van de tegenstander om jezelf in veiligheid te brengen. Vanuit dit punt wil ik toelichten hoe aikido zich verhoudt tot de rest van de martial arts, waarbij ook de geschiedenis ervan een belangrijke rol speelt.
Deman die aikido heeft ontwikkeld begon met het studeren van martial arts begin twintigste eeuw. Morihei Ueshiba stu deerde veel jiujitsu, (een vechtsport die zowel offensief als defensief gebruikt kon worden tegen de tegenstander), zwaardtechnieken en speervechten. Tijdens zijn studie keek hij veel naar de beweging van de technieken die hij moest uitoefenen, met focus op het ontwapenen van de tegenstander. Toch voelde hij dat er iets miste in de technie ken en bewegingen van jiujitsu. Hij was het niet eens met het concept dat een gevecht gewonnen kon wor den door de ander te doden of te verwonden, zoals bij de meeste vechtsporten het doel is. Morihei was een gelovige man die Omoto-kyo bestudeerde, een geloof dat afstamt van het oude shintoïsme. Omoto-kyo’s ideologie is om de mensheid te verenigen onder een “hemels koninkrijk op aar de" waar alle religies zou den worden verenigd onder de vlag van Omoto-kyo. De essentie van deze religie is de aantrekkingskracht van vrede, wat uiteindelijk de basis werd voor de filosofie achter aikido.
ook je eigen kracht gebruiken om iemand uit te scha kelen. Wat als je tegenstander groter is dan jij? Dan is kracht niet zo eerlijk verdeeld. Hier is waar aiki do verschilt met andere martial arts. Judo gebruikt kracht tegen kracht, wat vervelend kan uitpakken als iemand groter is dan jij. In aikido is het alleen belangrijk om je tegenstander uit balans te brengen, daar heb je geen kracht voor nodig. Een simpele stap naar voren of opzij kan iemand zo laten schrikken dat ze eigenlijk vergeten te reageren. De betekenis van de naam aikido heeft te maken met je levensenergie, specifieker de manier om één te worden met je leven senergie en het te gebruiken met de energie van je tegenstander.
Hier komt de filosofie van aikido weer terug, je verenigt jouw energie met die van je partner.
Morihei begon zijn studie te combineren met zijn religieuze ideologieën. De bewegingen van jiujitsu werden soepeler, maar ook krachtiger. Morihei’s doel met deze ontwikkeling was om de tegenstander uit zijn eigen balans te brengen, waardoor je de overhand krijgt in het gevecht en het de-escaleert.
Deze vredevolle ideologie leidde Morihei met het ontwikkelen van aikido. De sport ontwikkelde zich verder in Tokyo, waar de eerste dojo zich bevond. Er kwamen steeds meer mensen die aikido gingen trainen, en er een eigen draai aan gaven; hierdoor kwam er steeds meer invloed op de technieken van aikido, waardoor er meer versies van één techniek ontstonden.
De essentie van aikido is lastig te begrijpen zonder het echt gezien te hebben. Je kan net zo goed
Hoe oefen je aikido dan precies? In judo of ka rate kan je sparren tegen elkaar, waar je zo de tech nieken oefent, maar aikido is meer een verdedigings sport, dus sparren kan niet. Daarom train je met een partner, of een uke, zoals ze dat noemen. Zij helpen je met het energie geven zodat jij de tech niek kan uitvoeren, zonder energie is de techniek niet uitvoerbaar en houdt het aikido op. De rol van uke is daarbij belangrijk voor je om de techniek uit te voeren. Hier komt de filosofie van aikido weer terug, je verenigt jouw energie met die van je partner. Het uit balans brengen van een groter persoon is daarom ook mogelijk en dus is kracht niet nodig.
De meeste martial arts hebben ook wedstrij den of competities, waar het uitschakelen van je tegenstander het doel is, met als resultaat dat je ook een hogere graad krijgt als je iemand overwint. Aikido is in dat opzicht ook anders, omdat ze helemaal geen competities hebben. Je kan geen competities houden als er maar één iemand is die de techniek kan uitvoe ren. Wel organiseert de Aikido bond examens. Hier mee wordt bepaald of je naar een hogere graad mag of niet. Hierbij is het ook belangrijk om controle te
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 16 AIKIDO
Zelfs met een simpele handbeweging is het mogelijk iemand uit balans te brengen.
hebben bij de technieken die je uitvoert en je partner uit balans te brengen.
Er zit veel geschiedenis achter aikido, waar ik maar een klein deel van heb kunnen delen. De basis van aikido zit diep achter de filosofie van Omo to-kyo en technieken vanuit jiujitsu. De vredevolle ideologie achter de religie die Morihei Ueshiba volgde, zie je overal in aikido terug: het uitschakelen van je partner zonder kracht tot het organiseren van exa mens in plaats van competities. Als iemand die zelf aikido beoefent, is het interessant om zelf de filosofie te bestuderen en toe te passen wanneer ik aan het
trainen ben. Het resultaat is dan ook duidelijk te zien wanneer je doorhebt hoe je je partner uit balans kan brengen door hun energie met je eigen te gebrui ken. Aikido is een lastige martial arts waar veel meer achter zit dan alleen het gebruik van kracht en het uitschakelen van je tegenstander, maar dat maakt het ook zo interessant. d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 AIKIDO 17
FUTURISMO
EEN FASCISTISCHE FASCINATIE VOOR VOORUITGANG
door Isabel Linnartz
De allure van dynamiek in de kunst lijkt tot op een zekere hoogte voor zichzelf te spreken. Vlugge danspassen, spannende actie of een felle penseelstreek brengen passie en variëteit in een werk. Een meeslepende weergave van beweging in tradi tioneel schilder- en beeldhouwwerk maakt het onmogelijke mogelijk; de sensatie van beweging in een stilstaande afbeelding. Diverse avantgardistische schilders in vroeg-twintigste-eeuws Europa waagden zich aan deze paradoxale missie, van Mar cel Duchamps Naakt de trap aflopend (1912) tot Franz Marcs Het Lot van de Dieren (1913). De interpretatie van dergelijke werken als experimenten in de kunst van het afbeelden ligt voor de hand. Het voornaamste doel lijkt immers vaak de weergave van beweging voor de sensatie van beweging, l’art pour l’art. Dynamiek staat echter ook centraal in een van de meest controversiële kunststromingen in de westerse canon: het Italiaanse Futurisme. Waarin de verheerlijking van actie en snelheid hand in hand ging met een fascistische ideologie.
Infebruari 1909 publiceerde Fillipo Tommaso Marinetti zijn Manifesto del Futurismo in de Itali aanse krant Gazetta dell’Emilia en enkele dagen later in het Franse Le Figaro betoog pleit de jonge dichter Marinetti voor een nieuw tijdperk in de Italiaan se literatuur. De wereld was in een korte tijd zeer veranderd door indus trialisatie. Kunstenaars en schrijvers zouden zich moeten laten inspireren door de energie en inventiviteit van techno logie in plaats van te blijven hangen in historische conventies. Een omarming van het vluchtige hedendaagse leven in de kunst, soortgelijk aan de ideeën van Charles Baudelaire die een halve eeuw geleden het begin van de moderne kunst in Parijs hadden ingeluid.
Futuristische kunst moest boven alles een integere representatie van individuele ervaring zijn: passie, pijn, beweging, liefde en geweld. Vooral zeer veel geweld. Een radicale breuk met traditie en een focus op individua liteit, ervaring en vernieu wing is verre van uniek binnen avantgardistische kunststromin gen rond deze tijd. De futuristen onderscheiden zich echter van hun kubistische en expres sionistische neven met hun excessieve bloedlust.
Hoewel Marinetti stelt geïnspireerd te zijn door zijn prachtige bij na-doodervaring in een
auto-ongeluk, is het duidelijk dat het persoonlijke verlangen naar geweld ook in verband staat met een breder maatschappelijk verlangen. Italië liep achter op de rest van Europa qua industrie, imperialistische macht en nationale eenheid en zou de kracht van nieuwe technologie moeten combineren met goede oude mannelijke woede om vooruit te komen. Mari netti roept zijn volgers op om oorlog te erkennen als hun redder, ‘de werelds enige hygiëne’.
Voor Maneretti en zijn kunstkameraden ging de passie voor geweld dieper dan een knallende kleurcombinatie of een explosieve compositie; veel futuristen waren trotse supporters van Italiaans nationalisme en later fascisme. Ze trokken dan ook met bijzonder veel enthou siasme het slagveld op gedurende de Eerste Wereldoorlog. Maneretti sprak hier later met trots over. Voor de futuristen ging hun ideologie dieper dan het doek, en zijn kamera den bleken bereid hun leven ervoor te geven. Zelf overleefde Fillipo Maneretti lang genoeg om in 1919 bij te dragen aan een tweede iconisch manifest: het officiële manifest van de Italiaanse fascistische partij onder Mussolini. Umberto Boccioni was een van Maneretti’s kameraden die sneu velde op het slag veld, al bracht hij in zijn rela tief korte carrière een aantal van de meest iconische Futuristi sche werken voort.
Zijn standbeeld met de pakkende titel Forme uni
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 18 FUTURISMO
che della continuità nello spazio -unieke vormen van continuïteit in de ruimte,- toont de beweging van een menselijke vorm die trots vooruit treedt. De aanbid ding van een machtige krijger als ideaal is typerend voor het fascisme. Voor de futuristen moet het ook een echte macho man betreffen; ze verachtten fe minisme, moderne genderrollen, en meestal voor de zekerheid dan ook maar vrouwen in het algemeen. Hoewel Forme uniche de geschiedenis in is gegaan als het bekendste voor beeld van het Futurisme zijn representaties van het mensenlichaam binnen de stroming minder populair dan onze glorieuze nieuwe machthebber: de machi ne. Marinetti laat in zijn geschreven werk dikwijls doorschemeren dat hij idealiter ook de machine de plaats van de vrouw in zou laten nemen in de slaapkamer. Meestal aanbidden de Futuristen machines echter vanwege de ongekende capaciteit voor vernietiging. Vliegtuigen, treinen, en auto’s in vaart, vuur, en vlam. Gino Severini lamen teerde zijn medische afkeuring bij het Italiaanse leger, maar wist zich via zijn schilderijen van oorlogsvoertuigen een beetje in te leven in al het glorieuze geweld dat hij helaas moest missen. Het parallelle lijnenspel dat ontstaat door snelle voorwaartse beweging komt in contrast met de chaotische willekeur van explosies. Een appetijte lijke compositie wanneer het gaat over abstracte vormen blijkt plotseling een luguber oorlogstafe reel, een verheerlijking van zinloos geweld door een verveelde, jaloerse, en emasculated kun stenaar die veilig in zijn atelier zit.
Futuristische kunst moest boven alles een integere representatie van individuele ervaring zijn: passie, pijn, beweging, liefde, en geweld. Vooral zeer veel geweld.
doorbrak. Kubisme, expressionisme, en fauvisme werden in Duitsland onder deze zogenaamde En tartete Kunst geschaard. Onder Mussolini’s regime werden meerdere kunststromingen geaccepteerd en ondersteund door de staat, mede vanuit economische overtuigingen; je weet maar nooit uit welke hoek de nieuwste wereldberoemde en lucratieve Italiaanse meester zou komen. Marinetti raakte door de jaren heen steeds meer betrokken bij de fascistische partij en drong zelfs door tot de inner circle van de dictator. Toen Hitler in 1938 aangaf dat Futurisme onder ontaarde kunst gerekend zou worden kreeg Marinetti Mussolini zelfs zover om de reizende Entartete Kunst tentoonstel ling uit Duitsland uit Italië te bannen. Desalniettemin leek de liefdesrelatie tussen de futuristen en het fascis tische beleid grotendeels eenzijdig. Hoge partijleden keken neer op moderne kunst, en ook de fascistische achterban vormde geen gewillig publiek voor Marinet ti’s avantgardistische klankpoëzie en perverse lust verklaringen aan geweld.
De sterke band tussen een avantgar distische stroming als het Futurisme en de totalitaire ideologie van het fascisme is zeer markant binnen de Europese kunstcanon.
Mussolini’s bondgeno ten in Nazi Duitsland verachtte modernisti sche kunst vanuit morele overwegingen; alles dat brak met de gewenste conventies van de staat werd hardhandig neergeslagen, zo ook kunst die tradities
De vraag blijft of de esthetische fascinatie met chaos en geweld de werken van de Italiaanse Futuristen onherroepe lijk fascistisch maken in uiterlijk en/of inhoud. Wat zet de visuele expe rimentatie rond bewe ging in het werk van de Futuristen apart van dat van de impressionisten, expressionisten, of elke andere soort canonieke -isten? Zelfs binnen de Futuristische beweging deelde niet iedere kun stenaar de smaak voor bloed, neem bijvoorbeeld Giacomo Balla’s beroem de en uitermate schatti ge Dinamismo di un cane al guinzaglio, dat het delicate ritme van een snelwandelende teckel aan de lijn weergeeft. De connectie tussen Futu risme en fascisme draait om de ideologische context van de bewe ging; een aanbidding van een vernietigende vooruitgang, dynamiek als onderdrukkende kracht, en geweld voor het genot van het geweld. d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 FUTURISMO 19
Gino Severini, PantsertreininActie, 1915.
WAAROM MIJN MOEDER GEEN ‘SPARTAANS’ MEER MAG ZEGGEN
door Sarah Kesselaar
Soberheid, rigiditeit en weinig comfort wordt ook wel aangeduid als ‘spartaans’. Mijn moeder had het vaak over haar ‘spartaanse’ vakanties, waarin ze iedere dag bruine bonen at, vier uur per dag wandelde, koud moest douchen en haar dagelijkse behoef ten werden opgevangen door een put. Als we ‘spartaans’ voor een ogenblik herleiden naar de oorspronkelijke definitie, zou moeders ’spartaanse vakantie’ vergelijkbaar zijn met het knuffelen van dolfijnen in een luxe resort op Hawaii onder het genot van een pina colada. Sterker nog, het begrip vakantie stond niet eens in het woordenboek van deze oude Grieken. Het wordt dus tijd dat we de herkomst van deze uitdrukking onder de loep gaan nemen, voordat we het wellicht gaan misbruiken.
Het stelen van de soep met varkensbloed verliep niet onopgemerkt.
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 20 SPARTAANS
Het
leven van een Spartaan was op zijn zachts gezegd niet eenvoudig. Als jongen werd je voortdurend in de gaten gehou den. Het Spartaanse burgerschap moest je verdienen. Hiervoor ging je een jaren lange concurrentiestrijd aan, waarbij je de meest gru welijke uitdagingen moest overwinnen. De enige re den waarom je was geboren, was om te vechten voor Sparta. Een kind dat daar niet toe in staat was had geen reden om te leven. Daarom werd je fysieke staat al vanaf je geboorte gekeurd. De twee koningen in de Gerousia, ofwel de raad van Ouden, beslisten wie er voldeed aan de Spartaanse fysieke perfectie. Volgens de Griekse filosoof Plutarchus gooiden de Spartanen baby’s van een cliff als ze niet gebruikt konden wor den in het leger. Deze bewering wordt overigens niet door historici bevestigd. Het is aannemelijker dat ze ongewenste baby’s op een heuvel neergelegde zodat er op zijn minst een kans was dat iemand het pasgebo ren kind kon meenemen.
Nadat je voor de Gerousia test was geslaagd leefde je als jongen tot je zevende jaar bij je moeder. Daar werd je voorbereid op de benarde jaren die voor je lagen. In plaats van dat ze in bad gingen met water, werden ze in een teil gestopt met rode wijn om te kijken of het kind sterk genoeg was. Een zwak kind zou hierin stuiptrekkingen krijgen en komen te over lijden. Kinderen werden getraind om niet bang te zijn in het donker en ze leerden volledig alleen te zijn. Het maakte niet uit als ze daarover gingen huilen, want de ouders negeerden hen compleet. Tot zover de beste jaren van een Spart aanse jongen.
en daardoor geforceerd werd om meer te sporten en minder te eten. Je zou denken dat één kledingstuk genoeg was in het warme Griekenland, maar in de winter werd het daar gemiddeld zes graden onder nul. Het eten bestond uit zwarte bouillonsoep dat gemaakt was van varkensbloed, vlees, azijn en zout (voor de smaak). Naast die ene mantel mochten de jongens ook geen schoenen meer dragen, zelfs niet als er sneeuw lag. Door de onderkant van de voeten te verharden, ontstond er eelt. Op die manier werden ze getraind om onder alle omstandigheden vele kilome ters te kunnen lopen.
Niet alleen mannen, maar ook vrouwen moes ten in top staat zijn. Meisjes werden getraind tot sterke en gezonde vrouwen. In tegenstelling tot de jongens werden Spartaanse meisjes niet overgedragen aan de staat voor militaire training, maar werden ze meteen na hun geboorte aan hun moeders teruggege ven. Daar werden ze opgevoed tot sterke vrouwen die werden getraind om zichzelf even sterk te maken als de jongens. In plaats van gevechtstraining bestond hun regime uit paardrijden, rennen, worstelen, dis cuswerpen en speerwerpen. Hoewel vrouwen geacht werden om in fysieke topvorm te zijn, was dat niet omwille van henzelf, maar om de sterkste en fitste soldaten te kunnen baren.
van dolfijnen in een luxe resort in Hawaii onder het genot van een pina colada.
Zodra de kleine Spartanen hun zevende ver jaardag bereikten, werden ze direct overgedragen aan de staat. Ze werden dan ingeschreven bij de Agoge, het onderwijssysteem waar ze tot soldaten werden op geleid. Hier leerden ze ook de basis van lezen, schrij ven, muziek en wiskunde. De focus lag echter op de harde militaire training en op het overleven onder barre omstandigheden, zoals kou, honger, dorst en hitte. Ze ondervonden een intense atletiektraining, leerden worstelen en moesten onder andere deelne men aan schijngevechten tegen oudere jongens. De voedselvoorraden waren schaars. De jongens werden op deze manier aangemoedigd om te stelen om hun rantsoen aan te vullen. Als ze werden betrapt werden ze op een vreselijke manier toegetakeld. Niet vanwege de daad, maar omwille van het falen. Het was even zeer een beproeving als een opleiding.
Vanaf hun twaalfde jaar kregen de jonge sol daten slechts één mantel die ze het hele jaar moesten dragen. Dit was onder andere om te voorkomen dat de kinderen zouden aankomen. Met het rantsoen waar zij van leefden lijkt me dat overigens vrij las tig, maar dat terzijde. Het idee was dat je wegens het overgewicht niet meer in de mantel zou passen
Ondanks de erbarme lijke omstandigheden van de Spartaanse mannen, mochten ze wel trouwen. Vanwege de behoefte aan soldaten, moedigden de Spartanen trouwen juist aan. Trouwen werd juist aangemoedigd vanwege de behoefte naar soldaten. Dat ging uiteraard niet zon der slag of stoot. Tot hun dertigste moesten mannen met elkaar in kazernes slapen. Op deze manier werden ze gedwongen om ‘s nachts te ontsnappen als ze met hun dierbare wilden slapen. Als ze betrapt werden volgden dezelfde conse quenties als bij het stelen, ze waren dus niet stiekem genoeg. Spartaanse jongens konden niet alleen voor straf, maar ook zonder enige reden in elkaar worden geslagen. Op deze manier werden ze voortdurend op scherp gehouden. Deze spanning werd in stand gehouden door militaire leiders die tussen de jongens willekeurige gevechten initieerden. Zo konden ze de zwakste jongens eruit halen en erachter komen wie de sterkste strijders waren. Een zwakke jongen werd overigens bruut behandeld met minachting en ge weld.
Al met al waren mijn moeder haar vakanties wellicht niet even ontspannend als de hedendaag se reizen, maar als we het vergelijken met het leven van een Spartaanse man kunnen we het nauwelijks ‘spartaans’ noemen. Pas zodra we op onze blote voe ten twintig kilometer lopen door de sneeuw met enkel een dunne badjas aan en vervolgens vechten voor een zwarte kom soep, doen we recht aan het eervolle ‘spartaans’. d
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 SPARTAANS 21
Moeders ’spartaanse vakantie’ zou vergelijkbaar zijn met het knuffelen
MOVED TO TEARS
door Lauren Hermans
Marina Abramović (1946) staat al jaren bekend als de grootste en belangrijkste per formance artist ter wereld. Al sinds de jaren ’70 maakt Abramović performances die de ogenschijnlijke grenzen van het lichamelijke en geestelijke op de proef stellen. Hierbij stelt zij niet alleen zichzelf op de proef, maar ook vaak haar publiek. Dit wordt vaak uitgenodigd om deel te nemen aan de performance en zo worden zowel de kunstenaar als de toeschouwers emotioneel, fysiek en intellectueel uitgedaagd. Abramović is niet in haar eentje zo bekend geworden, maar heeft een groot deel van haar bekendheid te danken heeft aan Ulay (Frank Uwe Laysiepen, 1943), mede performance-kunste naar en ex-partner. Hun liefdesverhaal is er eentje voor in de geschiedenisboeken en dit artikel zal uitleggen hoe fysieke beweging (of juist de afwezigheid daarvan) een rol speelde bij de meest significante momenten binnen hun relatie.
Abramović en Ulay leerde elkaar in 1976 kennen en waren vanaf het eerste moment onafscheidelijk. Ze begonnen zowel een seksuele als artistieke relatie, waarbij zij in een camperbusje woonden en hiermee door heel Europa reisden en onderweg perfomances opvoerden. In de twaalf jaar dat zij samen waren hebben de twee ontelbare werken opgevoerd waarmee zij tot de top van de performance-wereld rezen. Hun pieèce de résistance zou een werk worden genaamd The Lovers, waarbij de kunstenaars allebei van iedere kant van de Chinese muur 2.500 meter naar elkaar toe zouden lopen om zo in “het midden” elkaar te ont moeten en dan daar ter plekke te trouwen.
Dit romantische plan liep echter niet zo soepel als verwacht. Beide kunstenaars hadden niet gere kend op zoveel bureaucratie vanuit de Chinese over heid. Nog nooit was iemand als een kunstproject over de muur gelopen, laat staan erop gaan kamperen en zelfs trouwen. Het toekennen van visums en alle toe stemmingsformulieren verliep ontzettend moeizaam
en voordat alles rond was waren alweer vijf jaren verstreken. In die laatste jaren was de relatie van het koppel ondertussen snel achteruitgegaan en tegen de tijd dat de zij eindelijk toestemming hadden was het koppel al officieel uit elkaar en zouden de twee in plaats van trouwen aan het einde van hun reis gaan scheiden. Hun uiteindelijke ontmoeting op de Chine se muur was dan ook de laatste van het koppel. Pas tweeëntwintig jaar later zagen zijn elkaar weer, dit keer in een volkomen andere setting.
Hoewel veel van Abramović’s performances vol beweging zitten die fysiek ontzettend zwaar voor het lichaam zijn, toont zij ook aan dat hetzelfde bereikt kan worden juist door de afwezigheid van beweging. De eeuwige herhaling van het niks doen kan voor evenveel lichamelijke als geestelijke uitdaging zorgen.
Zo voerde Abramović in 2010 bij het MoMa (Museum of Modern Art) in New York haar performance The Artist is Present uit. De kunstenares zat hiervoor uren stil aan een houten tafel tegenover een lege stoel, wachtend op mensen die ieder om beurt plaats kon
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 22 ULAY EN ABRAMOVIC
Ulay en Abramović zien elkaar weer voor het eerst na 22 jaar.
den nemen in de stoel tegenover haar, om zo in alle stilte elkaar aan te kijken voor zolang de bezoeker dat wilde. Abramović’s performance vond drie maanden lang plaats. Iedere dag, acht uur lang, zat de kun stenaar geruisloos op de stoel, en heeft zo de blik ken van meer dan 1000 mensen gekruist, waarvan veel emotioneel werden.
Eén van deze blik ken was haar ex-geliefde Ulay die Marina, zonder haar medeweten, op de openingsnacht kwam opzoeken. Gezegd werd er niks, maar Abramović brak wel haar eigen ‘no contact’ –regel om over de tafel heen naar de handen van Ulay uit te reiken, beiden met tranen in hun ogen. Dit
ADVERTENTIE
was dus het eerste wederzien van het koppel sinds hun laatste omhelzing op de Chinese muur, 22 jaar geleden. Vandaar dat het extra symbolisch is dat de ex-geliefden elkaar ditmaal niet in beweging naar elkaar toe terug zagen, maar juist samen kwamen in stilte. Er hoefde niks gezegd of gedaan te worden. Bei den waren ondanks de stilte tot tranen toe bewogen. De emoties spraken voor zich. Hun intense relatie zou via een lang bewandelde weg eindigen in een hoogtepunt. Wat begon als een lange reis kreeg 22 jaar later een afsluiting in een roerloze en sprakeloze ontmoeting. d
WIJ ZIJN MODIS TECH ACADEMY (SOON TO BE AKKODIS), DÉ ONTWIKKELAAR VAN TRAINEES OP HET GEBIED VAN INFORMATIEMANAGEMENT
In een traineeship informatiemanagement van Modis/Akkodis ga je werkervaring opdoen én aan de slag met verschillende opleidingen en cursus sen om zowel vakinhoudelijk als persoonlijk te blijven ontwikkelen. Het grootste deel van onze trainees gaat tijdens het traineeship aan het werk voor een (semi-)overheidsorganisatie. Zo ook trainee Djairo Terpstra die in onderstaand interview vertelt over zijn opdracht bij het RKD – Neder lands Instituut voor Kunstgeschiedenis, een voormalige Rijksinstituut.
Vertel eens Djairo, wie ben je en wat heb je ge studeerd?
Mijn naam is Djairo en ik ben 26 jaar oud. Ik heb internationale politiek gestudeerd. In mijn vrije tijd voetbal ik en drink ik graag een biertje met vrienden.
Welke rol vervul je op dit moment binnen het Ne derlands Instituut voor Kunstgeschiedenis?
Bij het RKD – Nederlands Instituut voor Kunst geschiedenis (hierna RKD) werk ik aan een nieuw digitaal onderzoeksplatform. De gehele beeld documentatie van het RKD is in de afgelopen jaren ingescand. Dat zijn vijf miljoen afbeeldingen van kunstwerken met aantekeningen van onder zoekers.Dit moet nu allemaal online een plekje krijgen, zodat onderzoe kers van over de hele wereld deze afbeeldingen kunnen raadplegen. Dat is nogal wat werk, omdat alle scans opgeslagen moeten worden en AVG-in formatie wordt afgelakt. Er moet ook een nieuwe website komen om deze scans online te tonen en doorzoekbaar te maken.
We werken aan een online viewer waarin je de scans gedetail leerd kan bestuderen en bewerken. Tot slot zit er ook een ‘visual search’ in de nieuwe website waarmee je kunt zoeken op een afbeelding. Met deze ‘visual search’ kan je bijvoorbeeld een afbeelding van een schilderij invoeren, waarna gelijke afbeeldingen tevoorschijn komen. Denk aan oude foto’s van het werk, voorstudies, prenten naar het kunstwerk en vergelijk bare schilderijen.
Eerst heb ik met verschillende collega’s gesproken om erachter te komen wat zij verwachten van het nieuwe onderzoeksplatform. Daarna heb ik dit vertaald naar ‘user stories’ en deze doorgenomen met collega’s. Vervolgens zijn we met leveranciers in gesprek gegaan om te kijken wat wel en niet haalbaar is. En uiteindelijk mocht ik gaan testen; het is erg leuk om te zien hoe alle plannen tastbaar worden.
Hoe is het om onderdeel te zijn van het RKD?
Het is erg leuk om bij het RKD te werken, omdat er een informele cul tuur heerst en de organisatie niet hiërarchisch is. Daarnaast vind ik het erg prettig dat dit project nogal afwisselend is. De ene dag werk ik aan het testen van de online viewer. De volgende dag schrijf ik ‘user stories’ voor de website of bereid ik een presentatie voor. Dat houdt het werk voor mij leuk en uitdagend.
Wat heb je tot nu toe geleerd en hoe draagt dit traineeship bij aan je eigen ontwikkeling?
Ik heb veel geleerd over contact met leveranciers. Wat voor vragen stellen
leveranciers aan het RKD als opdrachtgever? Welke informatie hebben ze nodig en wat verwachten ze van ons? Ik leer er ook van om te zien hoe collega’s dit aanpakken en ik kan mijn collega’s ook altijd om hulp vragen als ik ergens niet uit kom.
Daarnaast heb ik veel geleerd over wat er allemaal bij een IT-project komt kijken. Ik ben heel erg gericht op de nieuwe functionalitei ten die de nieuwe website biedt, maar je moet ook nadenken over zaken als hosting, beveiliging, verbindingen tussen verschillende systemen, et cete ra. Ik leer dus veel bij deze opdracht: niet alleen inhoudelijk, maar ook over alles wat er zoal bij een project komt kijken. Ik denk dat dit erg goed van pas gaat komen bij een volgende opdracht of baan.
Wat is de meerwaarde van een traineeship bij Modis/Akkodis volgens jou? Het leuke aan een traineeship is dat je verschillende opdrachten kunt uit proberen en kunt ontdekken wat goed bij je past. Mijn eerste opdracht bij het RKD bevalt zo goed dat ik hier langer ben gebleven. Maar als een opdracht niet bij je past, dan leer je daar natuurlijk ook van. Ik denk dat Modis/Akkodis een goede opleiding en begeleiding biedt. Ze vinden het erg belangrijk dat je de opdracht zelf leuk vindt en dat je je ontwikkelt. Het is ook erg fijn om van andere trainees te horen hoe het op hun opdracht gaat en waar zij tegen aan lopen. We zitten allemaal bij andere opdrachtgevers, maar toch hoor je vaak dezelfde ervaringen van trainees. Soms kan een andere trainee je dus ook echt ergens mee helpen. Tot slot spreekt het mij ook erg aan dat Modis/Akkodis opdrachten binnen de (semi-)overheid zoekt. Er zijn veel interessante opdrachtgevers dus dat is zeker een plus.
Waar zie jij jezelf na deze opdracht bij het RKD via Modis/Akkodis staan? Na deze opdracht ga ik graag verder met het werken aan IT-projecten. Mijn huidige werk bevalt erg goed, dus ik doe graag meer van hetzelfde. Ik ben heel blij met alles wat ik tot nu toe heb mogen leren. En ik heb heel veel zin om dit project tot een goed einde te brengen.
RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
Het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis is hét onderzoeksen kennisinstituut op het gebied van de beeldende kunst van de Neder landen. Als Huis van de Kunstgeschiedenis beheert het RKD een schat aan onderzoeksmateriaal: miljoenen afbeeldingen van kunstwerken, honder den archieven van kunstenaars en kunsthandelaren, honderdduizenden kunstboeken en veilingcatalogi. Zowel fysiek als digitaal maakt het RKD de Nederlandse kunstgeschiedenis in internationale context toegankelijk voor musea, wetenschap en publiek.
EINDELOOS JAARGANG 26, NR. 1 ULAY EN ABRAMOVIC 23
Het eerste wederzien van het koppel sinds hun laatste omhelzing op de Chinese muur, 22 jaar geleden.
Dit jaar deed Eindeloos voor het eerst mee aan de WARM WEL KOM WEEK voor eerstejaars studenten geesteswetenschap pen, georganiseerd door Alpha x Vox-Pop. Zo gaven wij een cursus centerfold schrijven binnen het thema DANSEN! Na een gezellige middag hebben wij vier winnaars uitgekozen. Van harte gefeliciteerd winnaars!
De zonnekoning Lodewijk XIV
Robert Rotgans
Donderderende wolken boven haar hoofd, Ook boven het hoofd van sommigen anderen, maar niet bij iedereen.
Stilstaand, geen beweging.
Al een tijdje niet.
Vaak denkt ze aan die tijd, waar ze moeiteloos op haar levensritme voortbewoog.
Waar ze op haar hoogtepunt de nacht in danse met haar grootste liefde tot dan toe.
Die ze liefkozend haar zonnekoning noemde.
De dansplaag van 1518
Fenne van den Meerakker - Het is 31 december 15:17, bijna middernacht. Voor Wilhelm een normale donderdag. Boer Bert kijkt op zijn zonneklok als de fakkel de schaduw goed aangeeft. Vanaf dan voelt Wilhelm een tinteling, beginnend in zijn linker kleine teen. De energiestoot schiet door en hij voelt dat hij niet meer kan stoppen met bewegen. Hij kijkt naar rechts en hij ziet ook Bertie en Pieter dansen.
Links van hem zag hij meer mensen dansen. In een soort polonaise liepen ze met zijn allen het jaar 1518 tegemoet. Het was het jaar van de plaag. De dansplaag.
Napoleon Bonaparte
Fréderique Hannen - Napoleon Bonaparte, zijn naam zegt het al: hij was een aparte. Tijdens de oorlogen die hij voerde, was hij van mijlenver te zien. Hoe hij danste op zijn paard was door iedereen te herkennen. Zijn aparte dansmoves, waarmee hij over het veld paradeerde waren onmisbaar en legendarisch. Je ziet het ook aan de stand van zijn vingers op de foto's. Saturday Night Fever, baby!
Dirty Dancing
Nikki Kok - In 1987 kwam de (voor velen) iconische film
Dirty Dancing uit. De meest bekende scène uit deze film is toch wel de scène met dé iconische lift. Nadat Bill Medley zingt ‘This could be love,’ tilt Patrick Swayze Jennifer Grey de lucht in. Maar, al doet Swayze het simpel lijken, die lift is in werkelijkheid ietwat ingewikkelder. Zeg maar gerust: best wel moeilijk! Hoe zou dat dan gaan als je dan aankomt bij het ziekenhuis? ‘Hoi, we deden de lift van Dirty Dancing na, ging mis…’ Ik vraag me af hoe vaak dat zal gebeuren. Ik gok vaker dan je denkt. Eerlijk is eerlijk, hulde voor de mensen die de lift wél na kunnen doen. Ik houd het zelf lekker bij zittend op de bank kijken naar deze geweldige lift, met een bak popcorn. Iets veiliger.
EINDEL ∞ S JAARGANG 26, NR. 1 WARM WELKOM WEEK