De glimlach van Valeriia

JR EN VALERIIA 3 DE GLIMLACH VAN VALERIIA

HOE EEN STREET-ARTIST DE WERELD BEWEEGT MET KUNST

door Madelief Rütten

De Franse kunstenaar JR reisde in maart 2022 af naar Lviv in Oekraïne voor een bijzonder project. Hij verzamelde meer dan honderd mensen om een doek te ontvouwen op een plein. Op dat doek was de vijf jarige Valeriia te zien. Samen met haar ouders vluchtte zij van Oekraïne naar Polen. JR zette dit project op om de weerstand van Oekraïne te laten zien. Er wordt gevochten voor vrijheid, voor de toekomst en voor de kinderen. Dit project is ontstaan om men daaraan te herinneren. Valeriia stond in maart voorop het tijdschrift TIME en JR heeft daarna nog een NFT verkocht om Oekraïne te steunen. JR is een kunstenaar die door middel van dynamische kunst de wereld probeert te veranderen en te bewegen.

JR begon op jonge leeftijd als graffitikunstenaar, raakte later ook geïnteresseerd in fotografie en noemt zichzelf inmiddels een “Photograffeur” een combinatie van de woorden photographer en graffeur (het Engelse woord voor fotograaf en het Franse woord voor graffitikunstenaar). Dit woord geeft perfect weer wat JR doet. Zijn kunst bestaat uit foto installaties in een openbare ruimte, meestal groots, samen met mensen en een belangrijke betekenis. De foto van Valeriia is gemaakt door Artem Iurchenko, Iurchenko spendeerde tijd met de vluchtelingen net over de grens met Polen. Hij maakte deze foto van Valeriia toen zij na een lange tocht de grens naar Polen over stapte. Valeriia was op dat moment gevlucht met haar moeder, tante en neefje vanuit Kryvvi op 9 maart. Haar vader en broertje moesten achterblijven. Op haar gezicht is een glimlach te zien, waarschijnlijk van opluchting. Iurchenko schreef JR een mail met de foto en JR ging aan de slag met zijn team. De foto werd groot afgedrukt op een doek van ongeveer 45 meter en JR is daarna zelf afgereisd naar Lviv Vanuit Polen ging hij de grens over met de foto van Valeriia. Honderden mensen verzamelden zich om het doek te ontvouwen. Op Instagram deelde JR het hele proces, van hoe hij de grens overging tot hoe hij mensen instrueert hoe de foto ontvouwen moet worden. Eenmaal in Lviv plaatste hij een oproep of mensen wilde komen helpen. De cover van TIME deelde JR ook op Instagram samen met een video waarop te

zien was hoe het doek uitgespreid werd door de lokale bevolking. Als onderschrift heeft de video ‘This little girl is the future and, in this war, she reminds us what Ukrainians are fighting for’. Nadat het doek omhooggehouden is in Lviv is het doorgereisd naar nog vele andere steden in Europa. Overal wordt het op een centraal plein opengevouwen en bewogen door honderden mensen. Zo is Valeriia in landen als Duitsland, Frankrijk en België geweest. Tijdens de biënnale in Venetië was Valeriia ook te bekijken. Het is niet de eerste keer dat JR zo’n project organiseert. JR gebruikt kunst als social commentary. Zo heeft hij in 2017 aan de Mexicaanse kant van de muur tussen Mexico en Amerika een groot bord met daarop een foto van een kind gezet. Wederom om het belang van de kinderen duidelijk te maken. Na het project met de foto van Valeriia is hij afgereisd naar Rwanda en heeft daar hetzelfde gedaan maar dan met een foto van de acht jarige Thierry. Zo zijn er nog vele andere projecten. JR maakt dynamische kunst waarmee hij mensen wil laten nadenken en de wereld in beweging wil brengen om iets te Valeriia op de voorkant van TIME in maart 2022. veranderen. De organisatie CAN ART CHANGE THE WORLD zette hij op om de kracht van kunst, cultuur en educatie te tonen. Hij is dagelijks bezig met het veranderen van de wereld en doet dat door middel van kunst. Zijn kunst laat je dingen voelen en nadenken. Vaak doet hij dat met een positieve noot, zo word je betoverd door de glimlach van Valeriia. d