Eindeloos Movemberspecial

NUMMER 3 November 2015 18e JAARGANG

d

MAANDBLAD VOOR STUDENTEN (KUNST)GESCHIEDENIS AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

d

EINDELOOS SNORREN OP PRESIDENTEN, WORSTELAARS, KUNSTENAARS,REVOLUTIEHELDEN, FILMSTERREN EN NOG VEEL MEER (SNORREN)!

MOVEMBERSPECIAL

HAIRY BUSINESS ‘Kan ik u helpen of wilt u de zaak alleen even instagrammen?’

Jetske Brouwer - Woest besnorde, parmantig bebaarde heerschappen: niet langer behoren zij tot een zeldzame menssoort. Het straatbeeld wemelt van deze harige wezens. Of de gezichtsbeharing nu weelderig of juist sober gedragen wordt, hun look suggereert arbeid. Zouden deze kerels badkamerkastjes hebben die uitpuilen van apparatuur? Rekken volgestouwd met scheerattributen, kammen en potten vet? Welnee! De moderne man-met-haar zoekt zijn heil in de geoefende handen van de professio-

nele barbier. Dit verklaart de opkomst van een fenomeen in de hedendaagse stadsarchitectuur: de barbershop.

Deze barbershops moeten niet verward worden met kapperszaken. Zij leveren namelijk niet alleen een dienst: van even groot belang is de ervaring die zij hun klanten bieden. Het devies van deze zaken is vaak van overeenkomstige snit. Zij garanderen een ‘gentlemen look & feel’ en onderstrepen hun ‘old school methoden en classic cuts’. Is de referentie aan ‘old school’ er een die berust op historische

kennis? Of wijst een dergelijk discours op wat Eric Hobsbawm en Terence Ranger een invention of tradition zouden noemen? Met deze term omschreven de historici hedendaagse tradities die een recente en vaak verzonnen oorsprong hebben, hoewel verondersteld wordt dat zij hun bestaan aan praktijken uit het verleden ontlenen.

Een kijkje in het Oude Egypte leert ons dat de barbier daar een bijzondere plaats innam binnen de samenleving.

Men geloofde indertijd dat goede en kwade geesten via het haar bezit van de >>>

SNORKAPPERS

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 2

EINDELOOS

HOOFDREDACTIONEEL Vrienden, Het is weer Movember en dat vieren wij met de eerste speciale editie van Eindeloos van dit jaar. Dus leg dat scheermes neer en gebruik alle bespaarde tijd met het lezen van jouw faculteitsfavoriet: Eindeloos!

We trappen deze speciale Eindeloos af met Jetske en de geschiedenis van de barbier. Een verhaal over twee decennia aan snorren en baarden trimmen.

Een wereldwijd fenomeen als movember komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Op pagina 3 vertelt Pouwel haarfijn waar deze traditie van niet-scheren vandaan komt.

Pagina 4 en 5 staan weer in het teken van Eindeloos Gekibbel. In een vlaag van waanzin bepleit onze Koen dat Zwarte Piet wel een snor kan gebruiken. Reinste onzin natuurlijk, en ik vertel hem waarom.

De revolutionaire Mexicaan heeft een sombrero en een snor, dat weten we allemaal. Op pagina 6 legt Zará wie het gezicht is achter deze klassieke look.

Als er een kunstenares niet vies was van ongetemd haar dan was het Frida Kahlo wel. Ontdek samen met Anna op pagina 7 de powervrouw met de oneindige wenkbrauwen.

Zoals gezegd, de geschiedenis zit vol met snorren. Op pagina 8 zet de redactie voor jullie zes van de mooiste/ kenmerkendste/vreemdste exemplaren op rijtje. De enige regel: geen dictators!

Een land krijgt de snor die zij verdient, gaat het spreekwoord. Zo ook Amerika. Tim neemt je op pagina 12 mee langs de drie meest imposante snorren van het Amerikaanse presidentschap.

Treurig genoeg is een snor groeien niet voor iedereen weggelegd. En wat dan? Jorn heeft het antwoord: snortransplantatie! Lees meer over deze mannelijke tegenhanger van de borstvergroting op pagina 14.

In de snorrenspecial van Eindeloos kan natuurlijk een excentrieke kunstenaar niet ontbreken. Op pagina 15 doet Emma alle geheimen uit de doeken over Dali’s legendarische bovenlip.

Happy Movember!

Tycho Hofstra

de knipbeurt aan geestelijken overgelaten. Tempelbeheerders moesten zelf om de twee dagen het hele lichaam scheren om hun religieuze functies te mogen uitoefenen.

Een al even markante plaats kende het knip- en scheerwezen in het klassieke Griekenland, hetzij van een andere aard. Hier heette de barbier een kouros, een titel die de knippers van vandaag zou moeten bekoren.

Deze ambachtsmannen werden geroemd om hun professionaliteit. Naast hun knappe trimkunsten, voorzagen zij de Griekse man eveneens in een tweede behoefte. Zij schonken hem een publieke ruimte waarin hij met stadsgenoten de tijd kon nemen te filosoferen over het wel en wee van de polis. Dankzij Alexander de Grote kreeg deze kouros het op een goed moment aardig druk. De baard werd namelijk passé verklaard en men bliefde vanaf toen om de twee dagen een scheerbeurt. Alexander had geconstateerd dat veel van zijn mannen door baardbezit het loodje legden. De Perzen trokken Alexanders strijders namelijk aan hun gezichtsbeharing van hun paarden af.

Geïnspireerd door de Grieken, ontstond op een goed moment ook in het Romeinse Rijk een ware scheer- en kniptraditie. De barbier heette hier een tonsor en dwong een grote achting af.

Romeinen besteedden veel tijd in de zogeheten tonstrinae. Net als in Griekenland had een dergelijke zaak de functie van sociale ontmoetingsplaats.

Het verhaal gaat dat keizer Hadrianus een hipster avant la lettre was, maar wel een van het pragmatische soort.

De keizer zou niet met een gladde huid zijn gezegend, waardoor hij een flinke baard kweekte. Vanzelfsprekend volgde het volk Hadrianus’ voorbeeld.

Baarden mochten vanaf toen weer gezien worden.

Ook de oprukkende Visigothen en Germanen zagen scheren als een overgewaardeerde handeling. Vanaf de Middeleeuwen gingen barbiers zich dan ook toeleggen op diverse nevenwerkzaamheden. Zij mochten onder meer de geestelijkheid assisteren in geneeskundige aangelegenheden. Van assistenten ontwikkelden zij zich langzaamaan tot chirurgen, zeker vanaf de twaalfde eeuw toen de katholieke kerk het de eigen geestelijkheid verbood

om nog operaties te verrichten. De rood-wit gestreepte barber pole, die ook vandaag de dag vaak aan de gevel van een barbershop hangt, stamt uit deze periode. De witte en rode strepen verwijzen namelijk naar de nieuwe materialen van de barbier: verbanden die met bloed besmeurd raakten na het aderlaten. Tot in de achttiende eeuw verrichtten de barbiers chirurgische handelingen: hierna werd dit overgelaten aan professionele artsen.

‘Het verhaal gaat dat keizer Hadrianus een hipster avant la lettre was. Vanzelfsprekend volgde het volk zijn voorbeeld’

De barbiers konden zich in deze periode echter weer aan een nieuwe taak wijden. Door het aanbreken van de pruikentijd, ontwikkelden zij vanaf nu geschikte technieken voor pruikenmakerij. Langer dan een eeuw zouden deze activiteiten niet duren.

Eind negentiende eeuw nam het beroep van barbier de vormen aan naar welke de hippe barbershops van vandaag verwijzen. Het ambacht werd geprofessionaliseerd: men standaardiseerde technieken en methoden voor de juiste knip- en scheerbeurten.

Tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw konden deze professionele zaken gedijen door het bestaan van een gesoigneerde, mannelijke clientèle. Vanaf toen lieten vele heren echter hun manen wapperen en werd het minder nodig geacht de baard netjes te laten trimmen. Vele barbiers zagen zich genoodzaakt hun barbershops om te toveren tot haarsalons waar ook vrouwen welkom waren.

Hoewel deze haarsalons ook vandaag nog druk bezocht worden door mannen, hebben we kunnen constateren dat de vraag naar authentieke barbiers weer is toegenomen. Deze openen zaken voor gentlemen; hun toverwoord is ambachtelijkheid. En we moeten constateren dat die ambachtelijkheid wel degelijk op historische praktijken voortborduurt. d

MOVEMBER

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 3

DE GESCHIEDENIS VAN MOVEMBER

Pouwel van Schooten - Het is weer november! De maand met de eeuwenoude traditie waarin mannen (en vrouwen mogen natuurlijk ook!) hun scheermessen in de kast laten staan, en vol trots met hun snorren de straat over gaan. Was het niet Peter de Grote die de Russen dwong hun baarden af te scheren tijdens een uit de hand gelopen Movember? Nee helemaal niet! Movember is nog maar iets meer dan een decennium oud!

Pas in 1999 duikt het idee voor het eerst op. In Australië besluit een groep vrienden tijdens een avond in het café hun snorren niet te scheren tijdens de maand november voor het goede doel.

De mannen noemde het ‘Movember’ en in de op één na laatste maand van de twintigste eeuw was het wereldwijde fenomeen geboren. Voor een paar jaar leek het idee in de vergetelheid te raken, maar in 2003 pakte een ander aantal Australische mannen de traditie weer op. Deze groep zou uitgroeien tot de ‘Movember foundation’, een wereldwijde liefdadigheidsinstelling toegewijd ‘to men living happier, healthier, longer lives.’ De groep is vooral gericht op prostaatkanker, een ziekte die verholpen kan worden als deze vroegtijdig wordt ontdekt. Naast het organiseren van de desbetreffende snorrenmaand, organiseert de liefdadigheidsinstelling in november ook een sportmaand, om de gezondheid direct aan te pakken. Naast de ‘Movember foundation’ bestaat er ook een andere soortgelijke instelling in ‘No-Shave November’.

De nadruk ligt hier niet op mannen en snorren, iedereen kan mee doen en zich de hele maand niet scheren. Omdat kankerpatiënten vaak hun haar verliezen tijdens de chemokuren, contrasteren deelnemers van ‘No-Shave’ door hun haar ‘wild and free’ te laten groeien.

Gezichtsbeharing en goede doelen zijn niet een geheel vreemd fenomeen in de geschiedenis. In maart wordt door de Amerikaanse luchtmacht de ‘Mustache March’ gehouden. De oorsprong van deze traditie ligt in de Vietnamoorlog. Toen kwam de soldaat Robin Olds in opstand tegen de strikte regels omtrent snorren die de legertop handhaafde. Een haartje onder de neus

vaak al te veel. Robin Olds’ veel te grote snor was een stil protest tegen het dogmatische leger leiderschap en de (bloederige) oorlog. Uiteindelijk moest hij zijn snor afscheren, maar als eerbetoon laten alle soldaten in luchtmacht in maart hun snor staan. d

Bij de luchtmacht draagt men tradities op handen.

REDACTIECLASH

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 4

EINDELOOS Meningen, ook de redactie van Eindeloos lijdt eronder. Tijdens brainstormsessies wil de vlam nog weleens in de pan slaan en komen twee redacteuren lijnrecht tegenover elkaar staan. Van films tot het perfecte brood om tosti’s mee te maken, niets is veilig voor Eindeloos gekibbel. Deze week: Zwarte Piet. Wel of geen snor?

PIET = AWARENESS! Koen Molenaars - Hoor de wind waait door de bomen, hier in huis zelfs waait de wind! Sinterklaas is aangekomen en mensen voor en tegen de verschijningsvorm van Piet vliegen elkaar in de haren in de hoop dat het effect heeft op het uiterlijk van de knecht. Het kroeshaar, de gouden oorbellen, de rode lippenstift en zijn domme gedrag zijn allemaal op losse schroeven komen te staan. Maar er knaagt iets aan die discussie.

Natuurlijk, de racistische connotaties van het fenomeen zijn belangrijk om te belichten en de gevoeligheid van dat aspect is ook goed te begrijpen omdat tradities doorgaans geleidelijk veranderen. In die hele discussie wordt een belangrijker aspect echter over het hoofd gezien.

Een vraag die het karakter van de zwarte, rode, stroopwafel- of schoorsteenpiet overstijgt en veel meer maatschappelijke thema’s aansnijdt: waarom heeft hij geen snor?

Want hoe je het ook wendt of keert, de huidskleur van Piet verandert niets aan het feit dat er een sadistische machtsrelatie bestaat tussen Sint en zijn onderdanen. Een element binnen die machtsrelatie is natuurlijk het recht van de acteur die Sint speelt, om de helft van zijn gezicht te beplakken met sympathiek wit haar. Daarmee kruipt hij in de slachtofferrol van de oude, hulpbehoevende man. De acteurs die in de huid kruipen van Piet krijgen hierdoor te maken met een vorm van emotionele chantage. Terwijl duizenden kinderen toekijken, kunnen die acteerpieten natuurlijk niet opeens de Sint afvallen. De baard van Sinterklaas is dus een angstaanjagend middel om zijn macht uit te drukken. Door Piet een snor te geven, is de speciale positie van de Sint nog steeds gewaarborgd, maar kan de betekenis van gezichtsbeharing wel worden genuanceerd.

Daarnaast is het natuurlijk niet kies om midden november met veel bombarie Nederland in te komen varen en cadeautjes uit te delen, terwijl die maand tegenwoordig ook is gereserveerd voor een veel serieuzere zaak, namelijk prostaatkanker. Sinterklaas als typetje is een oude man, waardoor er in

theorie ongeveer dertig procent kans is dat hij met dezelfde ziekte te maken heeft. In het kader van Movember zou het daarom een sterk solidariteitsstatement zijn als alle Pieten zich met snor op de stoomboot zouden vertonen. De Sint en zijn gevolg als afspiegeling van de samenleving, waarbij iedereen zich solidair verklaart met die ene zieke man.

Piet is bovendien een van de belangrijkste middelen in de Nederlandse samenleving om maatschappelijke thema’s aan kinderen uit te leggen. Het racisme van Zwarte Piet maakte kinderen bewust van hun white privilege, waardoor een jongetje – dat verder anoniem wil blijven in verband met zijn veiligheid- in groep 3 zich hardop afvroeg wat die slavendrijver nou ieder jaar in Nederland te zoeken had.

Kinderen zijn zich ook meer bewust van inbraakveiligheid. Omdat ze actief worden aangezet om een constructie te bedenken waarmee Zwarte Piet in huis zou kunnen komen, biedt het Sinterklaasfeest ook op dat vlak veel positiefs. Seksueel overdraagbare aandoeningen werden al prachtig door de Sint zelf aangekaart door de schimmel tussen zijn benen. Ook pedofilie komt naar voren in het feest. Is de wortel , dat het kind in zijn schoen aanbiedt aan Sinterklaas, een fallussymbool? Geven minderjarigen daarmee niet symbolisch hun seksualiteit bloot aan een oudere man met ongeregistreerde leeftijd? De introductie van de snor zou daarmee een volgende stap zijn voor de actuele maatschappelijke waarde van Piet en een andere kant van het scrotum belichten. Prostaatkanker ligt wat meer in de taboesfeer en zou juist daarom meer nationale aandacht verdienen.

Ook voor intergenerationele solidariteit is deze speelse manier van bewustzijn kweken zeer geschikt voor jonge kinderen, zodat zij zich beter kunnen verplaatsen in de gezondheidsrisico’s van oudere mannen. Zou het niet mooi zijn? Sinterklaas en Pieten met snor, een hele kade vol juichende kinderen, die zich niet hebben geschminkt voor dit heuglijke moment, maar vol trots een opplaksnor dragen? En hun moeders ook? Zou het niet mooi zijn als alle kinderen bovenop hun verlanglijstje een donatie aan het prostaatkankeronderzoek hebben staan?

REDACTIECLASH

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 5

GEKIBBEL Zie jij hier een duidelijk winnaar? Stuur dan een mailtje naar Eindeloos@kleio-amsterdam.nl en vertel ons wie zo goed jouw mening heeft verwoord en waarom. Onder de inzendingen verloten wij het Eindeloosverrassingspakket! Hoezee!

ZWARTE PIET HEEFT GEEN SNOR, WANT DAT IS TRADITIE! Tycho Hofstra - Sinds de zomer zit heel Nederland aan de buis gekluisterd om het vluchtelingendebat te volgen. Mooi natuurlijk, ware het niet dat dit de aandacht afleidt van de echte Nederlandse volksverdeler: het zwartepietendebat. Want, terwijl heel Nederland op het Malieveld tentenkampen probeert op te bouwen/af te breken, lijkt de linkse media op geniepige wijze hun idee van Zwarte Piet er dit jaar doorheen te duwen.

Zwarte Pieten die zo breken met de Nederlandse traditie dat zij nog nauwelijks als zodanig herkenbaar zijn. Daarom zeg ik nu voor eens en altijd wat elke Nederlander denkt: Zwarte Piet heeft geen snor.

Zwarte Piet heeft geen snor omdat dit, ten eerste, een potentieel gevaar is. De grote, witte snor van Sinterklaas staat symbool voor zijn wijsheid en ervaring. Zo’n mooie snor groei je immers niet zomaar, daar moet goed voor gezorgd worden door een verantwoordelijk persoon. Zowel kind als volwassene begrijpt dit en luistert daarom goed naar de woorden van de goedheiligman. Omdat moralistische praatjes niet de beste basis zijn voor een gezellig feest, neemt Sint daarbij elk jaar Zwarte Piet mee. Piet is een echte gangmaker, zeg maar gerust het ‘feest’ in Sinterklaasfeest. Maar zoals iedereen weet, zeggen gangmakers soms ondoordachte dingen. Suggesties als ‘stop het hele alfabet aan chocoladeletters in je mond’ en ‘je zus van achttien wil vast wel bij Piet op schoot’ zijn Zwarte Piet niet vreemd, al moeten deze met een flinke korrel zout genomen worden. Een snor op Zwarte Piet zou aantonen dat Piet ook wijs is en zijn woorden serieus en doordacht zijn. Wat als deze hypothetische ‘snorpiet’ grapt dat je een kind voor de galopperende Amerigo moet werpen? Kan een mens, in de kakafonie van de optocht, rationeel handelen, of zal de neiging om waarde te hechten aan de woorden van besnorde

novemberfictie een vroegtijdig einde van kleine Tommie betekenen? Dit is een risico dat ik niet durf te nemen.

De tweede reden dat Zwarte Piet geen snor mag, is omdat het racistisch is. Door de snor een onderdeel van Zwarte Piet te maken, benadeelt men op die manier rassen met een goede baardgroei. Scandinaviërs zouden bijvoorbeeld niet meer langs een schoolplein kunnen fietsen zonder nageroepen te worden. ‘Is jouw vader Zwarte Piet?’ zullen de kinderen van hipsters elke dag te horen moeten krijgen. U begrijpt, dit zaait haat en verdeeldheid tussen Europa,

‘Weet u welk Spaans figuur ook een snor en een kraag had? De graaf van Alva!’ het continent van Scandinaviërs en yuppen uit de Pijp en de rest van de wereld. Hier kan een kinderfeest niet voor bedoeld zijn.

De introductie van kaas- en stroopwafelpieten lijkt mij het derde argument tegen de snor. Wie wordt werkelijk blij van haar op zijn kaas of stroopwafel? Een snor op Piet is dus, naast gevaarlijk en discriminerend, in sommige gevallen ook ronduit walgelijk.

Tot slot wil ik u even herinneren aan een ander Spaans figuur met snor en kraag. Jawel, de graaf van Alva! Een man met zoveel haat tegenover het Nederlandse volk past simpelweg niet bij een kinderfeest. Kunt u het voorstellen, een spottende karikatuur van de Spaanse massamoordenaar die door de straten huppelt en kinderen snoep geeft? Dit kan een pijnlijk onderdeel van ons nationaal verleden oprakelen en Nederlanders kwetsen. Laat ons daarom vasthouden aan traditie. Zwarte Piet moet geschoren blijven!

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 6

REVOLUTIEHELD

EL SNORRO PANCHO VILLA Zará Kars - Mexico staat bekend om guacamole, tequila en sombrero’s.

Alle drie al jaren geliefd in zowel Mexico als in de rest van de wereld. Maar Mexico heeft meer in de aanbieding, namelijk de typerende Mexicaanse snor! Bij voorkeur is dit een volle, donkere snor die lang is aan de uiteinden, zodat de puntjes ofwel naar beneden hangen, ofwel (met behulp van wat gel) in puntjes naar boven krommen.

Niemand minder dan Pancho Villa (1878-1923) was begin twintigste eeuw fanatiek drager van deze snor.

Villa was een man van vele talenten. Naast een grote rol in de Mexicaanse Revolutie als generaal was hij ook, niet onbelangrijk, een bandiet. Zijn gloriedagen liggen al bijna honderd jaar achter ons, maar toch zien veel Mexicanen Villa nog steeds als een legendarisch leider. Dit is onder andere te danken aan zijn Robin Hood-achtige imago, de bandiet stal namelijk van de rijken en gaf aan de armen. Zijn echte naam was José Doroteo Arango Arambula. Het verhaal gaat dat hij zijn naam veranderde nadat hij de man die zijn zus verkrachtte vermoordde. Deze gebeurtenis zorgde ervoor dat Villa zowel zijn dorp verliet als zijn opa’s naam aannam in ruil voor zijn eigen. Eerlijk is eerlijk, Pancho Villa klinkt ook als een veel betere bandietennaam.

Villa had, in tegenstelling tot de meeste Mexicanen, geen voorliefde voor tequila. Hij dronk überhaupt geen alcohol. Waar hij wel erg van genoot was het achterna zitten van vrouwen. En het beroven van treinen natuurlijk, zoals het een bandiet betaamt. Hij was hier zo goed in dankzij zijn uitvinding van de locomotieftactiek. Deze tactiek werkt als volgt: je kaapt een locomotief achter de linies van de vijand. Vervolgens vul je deze gekaapte locomotief met explosieven. Tenslotte laat je de met explosieven gevulde locomotief op de vijand afrijden en breng je die tot ontploffing. Het werkte uitzonderlijk goed en maakte Villa naast bijzonder succesvol ook steenrijk.

Maar goed, terug naar de Revolutie. Villa was een belangrijke figuur in de Mexicaanse Revolutie die zich vanaf 1910 in grote delen van Mexico afspeelde. Deze revolutie wordt vaak als het ijkpunt voor de moderne geschiedenis van Mexico gezien. Het was een chaotische revolutie

Eigenlijk was het Villa’s snor die alles deed, Villa zelf hobbelde daar maar achteraan.

waarin verschillende bewegingen en leiders aan de macht kwamen en werden afgezet, maar vooral een strijd waarin ontzettend veel mensen zijn omgekomen.

De Revolutie begon naar aanleiding van onvrede over het optreden van de toenmalige president van Mexico, Porfirio Diaz. Die onvrede heerste voornamelijk onder politici en andere invloedrijke Mexicanen. Onder hen wordt Francisco I. Madero, politicus en zakenman, vaak gezien als de aanstichter van de Revolutie.

Uit onvrede over het regime nam hij het op tegen Diaz tijdens de presidentsverkiezingen in 1910. Een oneerlijke telling zorgde er echter voor dat Madero verloor en Diaz aan de macht bleef. Toch lukte het Madero in 1911 aan de macht te komen, al was zijn presidentschap van korte duur. Al snel kwam men ook in opstand tegen hem

en in 1913 werd hij vermoord. Opnieuw brak er hevige chaos uit in Mexico waarin verschillende machtsgrepen werden gedaan.

Villa steunde Madero vanaf het begin en bleef doorgaan met de strijd na diens dood. Villa was een uitstekende legeraanvoerder en had rond 1915 een uitzonderlijk sterk en groot leger gevormd.

Dankzij zijn samenwerking met volksheld Emiliano Zapato had Villa rond 1915 de leiding over een leger van zo’n 50.000 man.

Het mocht niet baten. Al snel werd hij teruggedrongen door het nieuwe bewind en in 1923 werd hij vermoord. Sindsdien is hij door veel Mexicanen enorm geromantiseerd. Hij wordt in grote delen van Mexico herinnerd als een haast mythisch persoon. Zijn enorme snor heeft daar vast en zeker aan bijgedragen. d

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 7

WENKBRAUWVROUW

FRIDA KAHLO Anna Teijeiro Fokkema - De Mexicaanse surrealistische kunstschilderes Frida Kahlo staat bij velen bekend vanwege haar aanwezige wenkbrauwen en bij sommigen wellicht ook wel vanwege het gekke snorretje wat ze in haar zelfportretten afbeeldde. Maar deze prachtige vrouw was véél meer dan dat. Makkelijk heeft ze het nooit gehad, maar ze wist te vechten voor haar eigen bestaan, het communisme en haar schilderkunst.

Frida Kahlo werd geboren in 1907, drie jaar voor de Mexicaanse Revolutie van 1910 tot 1920. Deze revolutie is voor Frida zo belangrijk geweest dat ze zelf altijd zei dat ze geboren was in 1910, tegelijk met het nieuwe Mexico dus. Gedurende haar hele leven heeft Frida last gehad van lichamelijke complicaties, maar deze complicaties hebben er uiteindelijk ook voor gezorgd dat ze ging schilderen. In haar jeugd kreeg ze een kinderverlamming waardoor haar rechterbeen extreem dun werd en haar voet scheef groeide. Op achttienjarige leeftijd raakte Frida vervolgens zwaargewond toen de bus waarmee zij van school kwam, botste op een tram. Een aantal mensen stierven en Frida raakte zwaar gewond. Een stuk van een stalen leuning stak in haar lichaam, haar ribben en heup waren gebroken, haar slechte rechterbeen had op elf plaatsen breuken, ook haar voet was verbrijzeld en haar ruggengraat was ook op meerdere plekken gebroken. Door dit ongeluk moest ze drie maanden op bed liggen, en daarna was ze nog lang ziek.

Om alle verveling en pijn te ontvluchten ging Frida schilderen. Haar moeder liet spiegels aan haar bed monteren zodat ze zelfportretten kon maken; dit is het begin van haar surrealistische schilderscarrière.

Frida Kahlo’s oeuvre zit vol met zelfportretten. In deze portretten reflecteert ze naar dingen uit haar eigen leven.

Zo schilderde ze haar busongeluk in het werk Votiefschilderij. Ook schilderde Frida het werk Henry Ford Hospital, waarin ze haar gevoelens over haar miskraam in 1932 probeerde weer te geven. Frida zelf is degene die op het bed ligt, heel klein en onbeschut in een vlakte. Het gevoel van eenzaamheid en verlatenheid wordt daarnaast ook nog versterkt door de weergave van de stad Detroit, de industriestad

waar de miskraam plaatsvond. Frida leek de technische vooruitgang in Amerika in contrast te willen stellen met het menselijk lijden.

Haar weerstand tegen de industriële maatschappij en het kapitalisme werd steeds groter naarmate ze langer in Amerika woonde. Uiteindelijk werd het Frida te veel en keerde ze samen met haar man Diego Rivera (ook een kunstenaar) terug naar Mexico. Haar aversie tegen het kapitalisme beeldde Frida ook uit in een schilderij. Het werk New York is een ironisch portret over het kapitalisme in de Verenigde Staten. Te zien zijn de symbolen van de industriële maatschappij, maar daar tegenover staat de vernietiging van de menselijke waarde. Zo zie je op het schilderij allerlei wolkenkrabbers die boven op elkaar zijn gebouwd, waardoor er nauwelijks ruimte over is voor een oudere kerk of tempel. En ook de vuilnisbakken puilen uit van dingen die gekocht zijn en vervolgens maar weer zijn weg gegooid.

Dit contrast vond Frida zorgelijk.

Het bijzondere aan Frida Kahlo was, naast haar surrealistische werk, haar communisme, haar vrije omgang met de liefde – zo had Frida meerdere liefdesaffaires, waaronder een met Leo Trotski -en haar wenkbrauwen, dat zij een vrouw

was. Frida heeft moeten vechten voor haar plaats tussen de mannelijke surrealisten in de kunstenaarswereld. Daarnaast was zij financieel afhankelijk van haar man. Toch wist ze het voor elkaar te krijgen te doen wat ze zelf wilde, te denken wat ze zelf wilde en te schilderen wat ze zelf wilde. Daarbovenop werd Frida echt een geliefd kunstenares. Ze kwam in commissies, won prijzen, publiceerde in tijdschriften en nam deel aan groepstentoonstellingen in Mexico en de Verenigde Staten. Daarnaast is Frida voor veel vrouwen ontzettend belangrijk geweest. Haar werken zitten vol verwijzingen en uitleg die gericht zijn op vrouwen. Er bestond naar mijn weten nog geen mannelijk kunstenaar die een miskraam zo tragisch maar daardoor ook zo begrijpelijk heeft weten weer te geven.

Misschien dat we haar zelfportretten op het eerste oog een tikkeltje narcistisch vinden, maar voor Frida was het een manier om haar leven, haar moeilijkheden en haar welbehagen af te beelden. En niet alleen vanwege haar bijzondere, maar prachtig geschilderde uiterlijk zullen we deze werken moeten waarderen, maar vanwege de inhoud, de scherpzinnigheid en wellicht ook vanuit een feministisch perspectief.d

Het snorrenthema dwong ons deze foto te plaatsen.

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 8

HARIGE HISTORIE

SIGNIFICANTE Door het movemberthema was de Hapklare Historie natuurlijk een inkoppertje deze maand. De geschiedenis zit namelijk vol met significante snorren, rijp om geplukt te worden. Eén kleine aanmerking moest wel gemaakt worden. Iedereen die een stuk over Chaplin, Stalin of Hitler inleverde zou oneervol geschoren worden met een stuk ducttape. Ik kan ik u met trots meedelen dat de gehele redactie nog een even aantal wenkbrauwen telt. Geniet van deze zes historische wonders.

Snorrywood Jetske Brouwer - Een snor die hordes naar de bioscopen trok en harten deed over slaan. Clark ‘King of Hollywood’ Gable (19011960) bezat een dun, gesoigneerd exemplaar dat hem van een leeftijdloze charme voorzag. De kweek van deze snor viel samen met een ongekende vaart in Gables carrière. De pencil moustache werd zijn handelsmerk en zouden hem decennialang dé ster van het witte doek maken. Zijn ‘Frankly, my dear, I don’t give a damn’ zou verkozen worden tot de beste filmline allertijden.

Naar mate hij ouder werd, bleken snor en populariteit stabiel bezit. De jonge Marilyn Monroe scheen in de jaren vijftig maar wat verheugd te zijn haar vroegere idool als tegenspeler te krijgen.

Het gezicht dat jouw grootmoeder onreine gedachtes gaf.

Burnsideburns Pouwel van Schooten - Je kan je af vragen of Ambrose Everett Burnside (1824-1881) er blij mee is dat men zijn leven vooral herinnert aan zijn bijzondere gezichtsbeharing. Slechts een paar historici en fanatiekelingen herinneren zijn generaalschap voor de Noordelijke staten in de Amerikaanse burgeroorlog of de jaren die hij diende als senator en zelfs uitvinder. Nee, hij is de geschiedenis in gegaan omdat hij op een dag opstond en dacht: ‘wat als ik mijn bakkebaarden zó ver laat groeien dat ze vast komen te zitten aan mijn snor?’ en zo kwam het woord ‘sideburns’ in onze vocabulaire.

*Kuch kuch* compensatiesnor *kuch*

Lincolns Snoordenaar Suzanne Nellestijn - Sorry jongens, maar de snor wordt vaak geassocieerd met viezeriken en misdadigers. Hoewel natuurlijk de meerderheid van de snordragers niet binnen deze categorieën valt, kunnen we niet ontkennen dat er toch veel misdadigers met een snor aan te wijzen zijn. Zo was John Wilkes Booth (1838-1865) de trotse eigenaar van een wilde haardos op zijn bovenlip, helaas was hij ook trotse eigenaar van een pistool waarmee hij Abraham Lincoln van het leven in 1865 beroofde. Het is met een snor makkelijk om de uiterlijke verschijning te veranderen, een gunstige eigenschap voor criminelen.

Booth zou op de vlucht dan ook zijn snor afgeschoren hebben.

Een snor of de inhoud van het doucheputje? We zullen het nooit weten.

HARIGE HISTORIE

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 9

SNORREN Stereotype snor Tycho Hofstra - ‘Dun en geel, met het gezicht van een duivel’, zo werd het personage Fu Manchu in The mystery of dr. Fu Manchu uit 1913 voor het eerst beschreven. Als belichaming van het ‘gele gevaar’ was Fu Manchu een geniale meestercrimineel die zijn moorden pleegde met gifslangen, mysterieuze poeders en Aziatische ‘magie’. De Chinese slechterik verhief zich direct tot een cultfiguur en in 1923 werd het boek verfilmd. De film vertolkte Fu Manchu met een snor bestaande uit twee lange tentakels en een nieuw stereotype was geboren. De ‘Fu Manchu’, zoals hij voortaan bekend stond, werd het symbool van de gewiekste Aziaat.

Fu Manchu heeft nog een mandarijntje te pellen zijn uitgevers.

Prince Hairy Zará Kars - In 2013 werd Prins Harry voor het eerst gespot met een snor en baard. Dat was leuk en sexy, maar vooral van korte duur. Queen Elizabeth bleek allesbehalve liefhebber van gezichtsbeharing. Rond kerst was zijn snor dan ook weer verdwenen. Ook William en Charles zijn in hun jongere dagen gespot met snorren en baarden. Bij hun was gezichtsbeharing eveneens van korte duur. Maar Harry zou Harry niet zijn als hij de regels niet een beetje aan zijn laars lapte. Het resultaat?! Er is opnieuw sprake van een bebaarde en besnorde Prins Harry. Prins Harry, door liefhebbers ook wel Prins Hairy genoemd, is nu al uitgeroepen tot ‘s werelds meest sexy baard.

Harry kennende scheert hij nog wel de vorm van een swastika ofzo.

Bodyslammin’ supersnor Coks Donders - 201 cm lang, 137 kilo schoon aan de haak en voorzien van de beroemdste peroxideblonde snor ter wereld: Hulk Hogan is een begrip in ieder huishouden, mede dankzij zijn hoefijzersnor en die eeuwige bandana. De snor zit dankzij zijn kalverliefde al sinds high school op zijn gezicht geplakt. De bandana kwam daar later bij toen Hogan ontdekte dat hij kaal begon te worden. Vandaag de dag scheurt de beroemdste worstelaar allertijden nog steeds shirts van zijn lijf voor groepen gillende 45-plussers en houdt hij zich veel bezig met organisch eten. Naar eigen zeggen denkt de 62-jarige Amerikaan op die manier leeftijdsgebonden operaties als een nieuwe knie en heup nog even uit te stellen.

Iedereen zou zo kijken na jarenlang met opklapstoelen te zijn geslagen.

GENEESKUNDE

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 10

DE SNUIVENDE SNIJDER

WILLIAM STEWARD HALSTED Lennart Bolwijn - Soms lijkt het idee te overheersen dat kanker een moderne ziekte is. Lepra, cholera en de pest zijn de vijanden van het verleden en kanker is dat van de hedendaagse mens. Dit is natuurlijk niet waar, maar kanker was wel minder zichtbaar dan, bijvoorbeeld de builenpest, en daarom minder nauwkeurig herkend, benoemd, en gedocumenteerd. Maar bovenal worden we tegenwoordig gemiddeld een stuk ouder dan vroeger, en daarmee groeit de kans op kanker.

Zo is het risico voor een vrouw van dertig om borstkanker te krijgen 1 op 400 en voor een 70-jarige vrouw 1 op 9. Kanker was dus wel degelijk minder aanwezig vroeger, omdat mensen simpelweg vaak niet oud genoeg werden om kanker te krijgen. Maar dat neemt niet weg dat kanker voorkwam in premoderne tijden, of dat er over geschreven werd.

De humorenleer van Hippocrates en Galen, die inhield dat het menselijk lichaam uit de vier lichaamssappen bloed, zwart gal, geel gal en slijm bestond, zag kanker als een te grote hoeveelheid van zwarte gal. De gemoedstoestand en gezondheid van mensen werd bepaald door de balans van de vier lichaamssappen, depressies en ziektes waren het logische gevolg als deze uit evenwicht waren. Om de lichaamssappen weer in balans te brengen werden ze door de artsen uit het lichaam geperst, met bijvoorbeeld aderlatingen.

De humorenleer domineerde de Europese medische wetenschap de gehele middeleeuwen en hoewel het nog tot diep in de negentiende eeuw zijn sporen liet gelden, begon het bepaalde wetenschappers te frustreren dat die zwarte gal maar nooit gevonden werd in het menselijk lichaam.

Het idee dat tumoren chirurgisch verwijderd konden worden kreeg meer voeten in de aarde in de tweede helft van de achttiende eeuw. Chirurgische operaties hadden alleen te kampen met twee grote problemen. Ten eerste deden de operaties onmenselijk veel pijn bij de patiënt. Ten tweede wisten de artsen nog niets te doen tegen de post-operatio-

nele infecties die de patiënt vaak opnieuw in levensgevaar brachten. In de loop van de negentiende eeuw bracht het succesvolle gebruik van de anesthesie een oplossing voor het eerste probleem: patiënten konden voortaan verdoofd worden.

Het tweede probleem werd verholpen door de ontwikkeling van de anti-bacteriële processen. Met name het werk van de Schotse arts Joseph Lister zorgde voor een verbluffende afname van sterfgevallen in het ziektebed. Lister opereerde in 1869 succesvol zijn door borstkanker getroffen zus op de keukentafel. Pijnloos en zonder infectie werd de tumor verwijderd. Met de chirurgische kankerbestrijding leek de weg naar de totale overwinning op kanker open te liggen.

‘Niet alleen de tumor moest verwijderd worden, maar ook nog een groot deel van de spieren, lymfeklieren en botten.’

dat de borstkanker terugkwam.

In eerste instantie leek de “radicale chirurgie” te werken, daar het veel patiënten van kanker “genas”. De kunst van het opereren en waren in zo’n ontzettende ontwikkeling dat de wetenschap blaakte van het zelfvertrouwen. Dit had tot gevolg dat er een heldencultus om de arts ontstond, die met zijn grote mes de kanker te lijf ging. De “heroïsche chirurg” werd een populair figuur en de artsen werden onderling ook steeds competitiever om zo radicaal mogelijk de kanker te bestrijden. Halsted, die zelf pendelde tussen verslavingen aan cocaïne en morfine, keek over de schouders van zijn studenten mee of ze wel genoeg vlees van het menselijk lichaam verwijderden. Met andere woorden, de arts die het meest durfde weg te snijden kreeg de meeste heroïsche status, en als hij niet radicaal opereerde was hij maar een watje.

Maar ook al waren de patiënten nog zo radicaal geopereerd, zij waren lang niet altijd genezen van kanker, en de ziekte keerde regelmatig terug. Hier lag een conceptuele fout van Halsted aan de basis, namelijk het concept dat kanker agressieve en niet-agressieve vormen

Maar, zoals bekend is, kanker blijft vaak terugkomen bij patiënten. Ook al waren de tumoren verwijderd bij patiënten eind negentiende eeuw, van een agressieve vorm van kanker waren zij niet genezen. William Steward Halsted, een Amerikaanse arts, meende de oplossing te weten. Kanker vereiste een radicale aanpak. Radicaal werd hier niet gebruikt om de extremiteit van de aanpak aan te duiden, maar in het Latijnse woord voor “wortel”. Radix.

De kanker moest bij de wortel aangepakt worden. Niet alleen de tumor moest verwijderd worden, maar ook nog een groot deel van het menselijk vlees en de spieren, lymfeklieren en botten om de tumor heen.

Van vrouwen met borstkanker werd vaak de gehele borst verwijderd, en ook nog grote stukken en spieren tot aan de nek.

De gehele borst moest er bijna altijd af bij vrouwen met borstkanker en in Europa was er één arts die een keer een halve ribbenkast verwijderde om te voorkomen Wat u ziet is geen snor, maar aangekoekte cocaine.

GENEESKUNDE

van chirurgie al te laat. De patiënten die de kanker overleefden hadden te maken met kanker die niet agressief van aard was en hadden waarschijnlijk genoeg gehad aan een simpele verwijdering van de tumor, in plaats van een overbodige verminking van hun lichaam.

‘De arts die het meeste durfde weg te snijden kreeg de status. Artsen die niet radicaal opereerden waren maar watjes.’

Voor Halsted was de terugkeer van kanker bij een patiënt juist een extra reden om nog meer en nog dieper te snijden.

Grotere stukken nek, borst, romp en orgaan moesten verwijderd worden. Artsen moesten nou eenmaal geen lieverdjes zijn en tegen een extreme ziekte als kanker werkte alleen een extreme aanpak. Niet iedereen was het hier natuurlijk mee eens. Niet alleen kwamen er andere behandelingsmethoden op, zoals röntgenstraling en de ontwikkeling van chemotherapie, ook waren er geluiden van medici die ervan overtuigd waren dat het chirurgische gehak en gesnoei wel wat minder kon. Hugh Hampton Young verwijderde in 1904 onder het toeziend oog van zijn docent Hampsted alleen het prostaat van een patiënt

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 11

met kanker aan dit orgaan, maar besloot de klieren, plasbuizen, spieren en botten onberoerd te laten. Hoewel de radicale chirurgie nog tot in de jaren dertig van de twintigste eeuw zijn invloed deed gelden in de medische wetenschap, was het toch wel duidelijk geworden dat deze aanpak kanker uiteindelijk niet zou genezen.

Dit leidde er in sommige gevallen toe dat de chirurgen de verantwoordelijkheid voor het vinden van een geneesmiddel voor kanker van zich af schoven, wat misschien wel tekenend is voor de rol en status die de chirurgen zichzelf hadden toegedicht. Het is misschien een beetje flauw om Halsted af te doen als een egocentrische, doorgesnoven en masochistische arts, maar zijn radicale methoden zeggen wel degelijk iets over zijn mentaliteit en de tijdsgeest van het fin de siècle. Een tijd waarin het optimisme over vooruitgang en de onbeperkte mogelijkheden van de wetenschap de chirurg tot een onfeilbare en alwetende artiest maakte, en zijn rol zelfs centraler kwam te staan dan de medische wetenschap, de bestrijding van kanker, of zelfs de patiënt. Noodzakelijkerwijs stuit de wetenschap natuurlijk altijd op hobbels bij het betreden van ongebaande paden, maar in dit geval bleek de heldencultus van de Radicale Chirurg en zijn Grote Scherpe Mes een beetje uit de hand te lopen. d

Meer weten over de geschiedenis van kanker? Lees dan het boek The emperor of all maladies van Siddhartha Mukherjee.

Schrijven voor Eindeloos?

Vormgeven voor Eindeloos?

Tekenen voor Eindeloos?

Fotograferen voor Eindeloos?

Kom langs bij Eindeloos!

‘Ach, haal die hele ruggegraat er maar uit, we zijn toch bezig.’

Stuur een mailtje naar: eindeloos@kleioamsterdam.nl Advertentie

AMERIKA

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 12

DRIE SNORREN EN HUN PRESIDENT

AMERICA’S FINEST

Tim Snijders - Alles staat op Wikipedia. Alles. Daartoe behoort dus uiteraard ook een overzicht van alle Amerikaanse presidenten met gezichtshaar. Inclusief het type gezichtshaar – baard, snor of bakkebaarden en de kleur. Hoewel maar liefst twaalf presidenten iets van haar op het gezicht droegen, kozen slechts drie van hen voor een zuivere snor: Grover Cleveland, Theodore Roosevelt en William Howard Taft. Wat volgt is een totaal niet-wetenschappelijke evaluatie van hun presidentschappen in relatie tot hun harig aangezicht.

Theodore Roosevelt (1901-1909) Type ‘stache: The Salt ’n Pepper: Dunne witte en zwarte snorharen, netjes getrimd.

Theodore Roosevelt is een van de grootste presidenten van de Verenigde Staten. Einde discussie. Hij wordt beschouwd als de eerste ‘moderne’ president. Hij interpreteerde en gebruikte de bevoegdheden van het ambt zo ruim dat de president - en niet langer het Congres – het centrum van de politieke macht was.

Als voorvechter van een progressieve politiek spande hij zich in om de middenklasse meer economische kansen te bieden, onder meer door nieuwe arbeidswetten te introduceren en hebzucht in het bedrijfsleven tegen te gaan. Hij breidde de Amerikaanse invloed in het buitenland aanzienlijk uit. Hij nam het initiatief voor de aanleg van het Panamakanaal en zag voor de Verenigde Staten een rol weggelegd als hoeder van het westelijk halfrond. Hij presenteerde zichzelf graag als een toonbeeld van mannelijkheid en cultiveerde zorgvuldig zijn imago van de cowboy-soldaat, zowel vóór als na zijn presidentschap. Zo liet hij zich onder meer fotograferen met de olifant die hij op safari had neergeschoten. Desalniettemin was hij ook beroemd als een vriend van de natuur. Hij nam de bescherming van het Amerikaanse milieu op zich door nationale parken te benoemen en grote stukken land tot beschermd gebied te verklaren. Ontevreden over het werk van zijn opvolger, William Howard Taft, stelde hij zich in 1912 opnieuw kandidaat voor het presidentschap. De nominatie van de Republikeinse Partij verloor hij echter. Ook zijn kandidatuur namens de Progressieve Partij was tevergeefs.

Wat de snor zegt over zijn presidentschap: Dit imposante gezichtshaar was al even groots als het tijdperkRoosevelt, maar riekt tegelijkertijd naar overmoed. Opgeruimd doch uit de hand gelopen. Teddy had het bij zijn twee termijnen moeten laten.

Kijk driemaal daags naar deze foto voor een vollere snorgroei.

AMERIKA

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 13

Grover Cleveland (1885-1889 en 1893-1897) Type ‘stache: The Walrus; lange, ongeorganiseerde snorharen. Mondhoeken gedekt.

Grover Cleveland heeft de eer om de enige president te zijn die twee aparte termijnen diende in het hoogste ambt. Hij was zowel de 22e als de 24e president van Amerika. Cleveland leek er bijna een punt van te maken om alles behalve groots te zijn. Hij vond het niet nodig een langetermijnvisie uiteen te zetten voor de VS. In plaats daarvan presenteerde hij zich in zijn eerste gooi naar het presidentschap in 1884 als een integere pragmaticus, die politieke corruptie en de oligarchen de wacht aan kon zetten. Geruchten over een buitenechtelijk kind kostten hem bijna zijn carrière, maar eerlijk als hij was, gaf Cleveland toe dat hij de vader zou kunnen zijn. (Zijn privéleven zou vaker spraakmakend blijken; in 1886 trouwde hij in het Witte Huis met een 21-jarige studente.) Zijn eerlijkheid werd beloond; hij won de verkiezing. Als liberaal in de klassieke zin van het woord ging hij in zijn eerste termijn protectionisme tegen en toonde hij zich fiscaal conservatief. Om het Congres onder de duim te houden, sprak hij meer veto’s uit dan ieder van zijn voorgangers had gedaan. Na vier jaar verloor hij zijn herverkiezing, mede door arbeiders die ontstemd waren over zijn vrijhandelsbeleid. In 1893 mocht hij zich alsnog voor de tweede keer president noemen, maar een diepe economische crisis wierp een schaduw over zijn tweede termijn en zijn nalatenschap.

Wat de snor zegt over zijn presidentschap: Het verband is duidelijk: zijn wilde haren sluiten nauw aan bij een roerige relatiegeschiedenis. Tegelijkertijd suggereert de imposante snor een zekere onverzettelijkheid. ‘Thick hair, don’t care’, zo u wilt. De Republikeinen hadden die veto’s van verre kunnen zien aankomen.

Ook tijdens zijn portret werd Cleveland afgeleid door langslopend moois.

William Howard Taft (1909-1913) Type ‘stache: The Sheriff; haarwerk met spitse uiteinden die rond de mondhoeken opwaarts krullen. Immer lachend.

William Howard Taft, de gedoemde opvolger van immens populaire Roosevelt, was van oorsprong jurist. Hij stond te boek als een academisch type dat moeite had met politieke confrontaties. Zijn beleid van harmonie met het Congres maakte vele akkoorden mogelijk, maar Taft liet ook de verdenking op zich nergens voor te staan. Op sommige dossiers brak hij met Roosevelt, tot onvrede van de progressieve krachten binnen de partij. In het buitenland was er meer succes. Met zijn ‘dollar diplomacy’ joeg Taft Amerikaanse investeringen in het buitenland aan, met name in Latijns Amerika, waar de handel doorgroeide.

In 1912 verloor hij zijn herverkiezing. Vijf jaar later werd Taft benoemd tot opperrechter aan het Amerikaanse hooggerechtshof, waarmee een levenslange ambitie in vervulling ging. Hier was zijn instinct om iedere kwestie eindeloos af te wegen meer op zijn plek dan in de politieke arena van Washington.

Wat de snor zegt over zijn presidentschap: De puntige uiteinden spreken boekdelen: het streven is hier om de ultieme balans te vinden. Daarmee was de immer weifelende Taft in politiek Washington echter aan het verkeerde adres.

Als hoogste rechter van het land vond deze sheriff alsnog zijn droombaan.

Natuurlijk ben je dik met de naam Taft. Dat is verplicht.

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 14

PLASTISCHE CHIRURGIE

Mannelijkheid te koop

HET SNORTRANSPLANTAAT

‘Hallo moeder, ik heb net een grote bah gedaan en verzoek om assistentie.’

Jorn de Raad - Waar in veel Westerse landen heden ten dage de snor vooral gedragen wordt door of je wereldvreemde oom of door je juist veel te hippe buurjongen die voor 6 euro per glas cranberry-frambozen smoothies drinkt, is dat niet overal ter wereld hetzelfde. In grote delen van het Midden-Oosten wordt de snor vooral gezien als een teken van mannelijkheid, wijsheid en rijpheid. Al sinds de dagen van het Ottomaanse rijk is de snor een symbool voor het genieten van een hoge sociale status. Zo riep een vertrouweling van Saddam Hoessein op een Islamitische top in 2003 naar een ambtsbekleder uit Koeweit: ‘Curse be upon your moustache!’ en werd in 2008 in Gaza bij een lid van de Fatah-beweging zijn snor afgeschoren nadat hij gevangen genomen werd door leden van Hamas. De Amerikaanse diplomaat Joel Barlow schreef in 1795 al vanuit Algiers naar zijn vrouw dat hij een volle snor had laten groeien die hem het voorkomen van een tijger gaf en dit vele deuren voor hem openden die voorheen gesloten bleven.

Met de opkomst van de plastische chirurgie brengt dit ook een nieuwe trend met zich mee, namelijk de snortransplantaat. Het is niet voor iedereen weggelegd zich op natuurlijke wijze de perfecte snor aan te meten en dus wordt steeds vaker de hulp van de plastische chirurgie ingeschakeld. De ingreep, die voor zo’n 5500 euro uitgevoerd wordt en inhoudt dat er haar van een deel van het lichaam waar dit in overvloed groeit wordt geïmplanteerd naar de zone net boven de lip, wordt almaar populairder. Dit is vooral het geval bij mannen met een jeugdige uitstraling, daar hun uiterlijke kenmerken rechtstreeks conflicteren met het ideaalbeeld van rijpheid.

De populariteit van de ingreep, die vooral in Turkije wordt uitgevoerd, groeit inmiddels zo snel dat de Turkse toerismesector hier handig op ingespeeld heeft en er toeristenpakketten worden aangeboden waarin de gehele familie gelijk van een (welverdiende) vakantie kan genieten. Niet alleen politiek leiders als Yasser Arafat, Saddam Hussein, Bashar al-Assad en Recep Tayyip Erdogan worden hier aangehaald als voorbeelden waarin besnorde mannen een hoge sociale status genieten, maar ook de snorren van popsterren en tv-persoonlijkheden vinden gretig aftrek. Zo meldde de Turkse plastische chirurg Se-

lahattin Tulunay al eens tegen CNN dat hij dagelijks mannen op bezoek krijgt in zijn praktijk die hem, met een foto van hun voorbeeld in de hand, verzoeken hun lichaam te verrijken met een bepaald type snor. Dat wil overigens niet zeggen dat iedereen zich kan vereenzelvigen met de een nieuw leven in geblazen snorrenrage en de daarbijhorende associatie met macht en wijsheid. Binnen het moslimgeloof is er namelijk ook een groep mensen aanwezig die geloven dat de profeet Mohammed moslims juist opriep tot het dragen van een baard, die hen zo zou onderscheiden van hun Perzische vijanden, die veelal een snor droegen. Om dit beeld te ondersteunen verwijzen zij onder andere naar Hadith 498, waarin Mohammed het volgende opdraagt: ‘Trim closely the moustache, and let the beard grow’. d

Advertentie.

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 15

DALI

DOE DE DALI Emma Kabel - In 2010 werd een van de meest prangende vraagstukken van deze tijd opgelost. De onderzoekers van MSN Him vroegen aan ruim 14.000 Britten wie volgens hen de beroemdste snorbezitter was. Op overtuigende wijze won kunstenaar Salvador Dalí van onder meer Hulk Hogan en Albert Einstein. En terecht, want welke snor heeft nou meer kunst en literatuur geïnspireerd dan die van het zelfverklaarde genie uit Catalonië?

den in plaats van een sigaretje een snor aan kon bieden. Deze snorren waren overigens meer in de stijl van de Amerikaanse acteur Adolphe Menjou, dan van hemzelf.

Waarschijnlijk wilde hij zijn eigen flamboyante snor liever niet met anderen delen.

Toch zonde, want er valt natuurlijk geen speld tussen te krijgen: als je niet rookt, laat je een snor staan. Het dunne modelletje van Dalí, waarmee bovendien gevarieerd kan worden is eenvoudig thuis na te doen: om te beginnen laat je alleen

Dali’s snor was veel meer dan slechts een paar plukjes haar boven de mond: het was een kunstwerk op zich dat misschien nog wel bekender werd dan de schilderijen van de beroemde surrealist. Dalí liet zich voor het model inspireren door de snor van de Spaanse schilder Diego Velázquez en ook door de zogenoemde Hongaarse snor, maar beiden zijn wat dikker dan de moustache die Dalí’s handelsmerk werd.

De excentriekeling zou natuurlijk zichzelf niet zijn, als hij niet zijn eigen draai zou geven aan zijn gezichtshaar.

Volgens Dalí was zijn snor, die net zo gek was als hijzelf, het meest serieuze deel van zijn persoonlijkheid. Hij had de snor naar eigen zeggen laten staan omdat hij niet rookte. Om dezelfde reden had hij ook altijd een sigarettenhouder gevuld met snorretjes bij zich zodat hij zijn vrien-

‘Dali had altijd een sigarettenhouder gevuld met snorren bij zich zodat hij zijn vrienden een snor kon aanbieden’

Pssst.. surrealisme kopen?

de haren staan die direct boven de lip groeien, het liefst zo lang en zo wild mogelijk. De rest van het gezicht moet zo glad als een babyhuidje blijven.

Verder essentieel om een dergelijke snor te creëren, is wax of pommade.

Dalí gebruikte naar eigen zeggen dezelfde pommade als de Franse schrijver Marcel

Proust voor optimaal resultaat. Door de wax kan de snor rechtop blijven staan, maar vervolgens ook in elke andere gewenste positie worden gekneed. Je kunt de snor eventueel ook nog opfleuren met versierselen, zoals ook Dalí zo nu en dan deed (zelfs een mafketel verkeert soms in een gekke bui). Succes! d

Soms is Dali lief...

... en soms is hij eng.

EINDELOOS NUMMER 3 - PAGINA 16

MARS/MATT DAMON

RAAD DE SNOR Het moge duidelijk zijn dat je historische overlevingskans een stuk hoger is als je een snor hebt. Vele snorlozen stierven een geruisloze dood, terwijl de tijdgenoten met woeste borstels van vergelijkbaar historisch kaliber nog altijd herinnerd worden als ‘die met die snor’. Om dit te bewijzen of te ontkrachten is het nu aan u, lieve lezer. Wie zijn de eigenaars van deze zorgvuldig verzorgde vachtjes?

1. Martin Luther King 2. Borat 3. Peter Timofeeff 4. Kaiser Wilhelm II 5. Che Guevara 6. Nick Offerman 7. Friedrich Nietzsche 8. Ned Flanders 9. Sadam Hoessein

Kijk voor onze decemberactiviteiten op: www.kleio-amsterdam.nl

of like ons op facebook!

Advertentie.

COLOFON

Hoofdredactie Tycho Hofstra Eindredactie Silvio Algra Coks Donders Tycho Hofstra Koen Molenaars Vormgeving Tycho Hofstra Drukwerk Speed-o-Print, Amsterdam Redactie Silvio Algra Lennart Bolwijn Jetske Brouwer Coks Donders Tycho Hofstra Emma Kabel Zará Kars Koen Molenaars Suzanne Nellestijn Jorn de Raad Ciska Schippers Pouwel van Schooten Tim Snijders Anna Teijieiro Fokkema Redactieraad Dr. Jouke Turpijn Dr. Willem Melching Prof. Dr. Wyger Velema Dr. Wendelien van Welie Uitgever: Stichting Eindeloos Eindeloos is een onafhankelijk periodiek van en voor de studierichtingen Geschiedenis en Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Het blad wordt uitgegeven door de Stichting Eindeloos en is gelieerd aan studievereniging Kleio.

Eindeloos ligt iedere maand in de bladenbakken van het P. C. Hoofthuis en in de Oudemanhuispoort.

Reacties, ingezonden stukken, liefdesverklaringen en hatemail kunt u sturen naar eindeloos@kleio-amsterdam.nl Deze uitgave kwam tot stand met subsidie van de Universiteit van Amsterdam.

Zie ook: eindeloosweblog.wordpress.com