Ekim Dergi 1. Sayı

Sayı:1

Temmuz 2020

E K İ M Aylık Kültür, Sanat ve Edebiyat Dergisi

İç ndek ler Rüzgâr - Caner Gökçeoğlu İstanbul - Ned m Çağın Süs Dağılıyor Geceye - Rıdvan Yıldız Gözyaşı Çocuk Oyunlarından Çıkarılsın - Rıdvan Yıldız Mutlu Yıllar ve Sonbahar F lm ne Da r - Türkay Tülerl Gelecek - A. Turgay Ç tç Her Ağaç B r Buluttu Oysa - A. Turgay Ç tç Altıncı Kat - M ray Çora İnsan - El f Erg n Deve Kuşu - Fel x M mosa Monolog - Fel x M mosa Tek B l nen - S nem Dağ Ölmek Kavuşmak Ş md - Mehmet Al Güldalı

YAZI- ÇİZİM- FOTOĞRAF GÖNDERİMLERİNİZ İÇİN

GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİNİZ İÇİN

ekimedebiyatvesanat@gmail.com

ekimedebiyatvesanat@outlook.com

EKİM DERGİ

|

1

Automat, E. Hopper

RÜZGAR Kararmış ay, dürülmüş gökyüzü

Görmüyor gözlerim

Bir noktaya ulanmış yıldızlar

Bahar soluk bir yeşil

Sanki yokluğundan

Neden görünmez oldu

Hepsi bir pay almışlar

Kırk yılı devirdiğim o dostlar

Güneş yakın ısıtmıyor

Elde bir avuntu vakit geceyken

Sen uzaksın çocukluğun düşleri kadar

Elbet ki benim de rüyalarım var

Düşmüyor ardıma takvimin yaprakları Gökkuşağına griye boyayıp da kaçmışlar Caner GÖKÇEOĞLU

EKİM DERGİ

|

2

İstanbul Doğu’nun batı ile buluştuğu yer; Adam oğlu zeki bir varlık vesselam. Çareyi ve çaresizliği aynı anda yaratabilme kudretine sahip. Her vuruşta rakibin daha da güçlendiği çizgi roman karakterleri gibi.

Müzik dinlemek için açtığın videoyu izlemek için izlemen gereken reklamı yaratan akıl da penisilini bulan da aynı adam oğlunun ürünü.

Aklıma bütün hayatı çile içinde geçmiş ve bu çileli yolun ancak çok sonunda mutluluğu geliyor.

yakalamış

Mutlu

sonun

masal ise

kahramanları

prensle

evlenmek

olduğu masallar. Çocukların anne babaları tarafından ormana terk

edildiği,

cadıların

fırınlara

atıldığı

ve

yalnızca uslu çocukların şirinleri görebildiği masallar. Ya erkeksin ya asker ya da tanesi yüz liraya satılan oyuncakçıdaki kız bebek. Çocuğa

biçilen

değer

oyuncakçıda

satılan

bebeğin marka değerinden daha düşük. Oysa

Saturn, İvan Ak mov Eğer

biliyor

olsaydı

Vespuci,

bir

diyor

insan

değer

miydi

hiç

okyanusları

aşmaya, yeni kıtaları bulmaya?

çocuk,

bir

oyuncağın

marka

değeri

karşısında

önemsenmeyecek, sırf daha fazla oyuncak satılacak diye satılıyorsa tüm kadınlık yine çıkar mıydı o yolculuğa?

Nereden bilecekti Çin’in büyük generalleri üçüncü sınıf bol kanlı, ucuz filmlere konu olacaklarını,

ne

de

ucuz

plastikle

anılacağını

torunlarının.

Ölümle

yaşam

arasında,

gerçeğin bir Afgan kadının burkasının altında gizlediği sır gibi, görünür oluncaya kadar gerçek

olmadığına

inanan

Bangladeş

teki

çocuk

babasını

beklerken

gece

yarıları,

masallardaki gibi hayaller mi kurardı acaba yoksa silikozis miydi tek hatırladığı gerçek, taşlanmış bir kot parasına? Ya da ne bileyim Washington’da, Londra’da, Berlin’de bir tuş muydu yaşamla ölüm arasında? Üç beş dinozor artığına değer miydi tuş takımlı dünya?

EKİM DERGİ

|

3

Google; hep yakında ama hep bizden uzakta. Gerçek bilginin yerini “bilmişliğin” aldığı çağda bir şeyler bilmeye gerek duymayacak kadar yakınımızda. Parası başkası tarafından ödenmiş orospuyu anlatan uzak bir tanıdık gibi, varoluşu hep başkasına muhtaç. Bir bilgi kaç memeye denk gelir?

Bir bilmem ne istiyorum diyor çok sayın bir beyefendi. Tercihlerim var diyor yani. Saçı sakalı, taşlanmış kotu ve benliği bir yerlerdeki bir takım dijital rakamlara endeksli arkadaş. Telefonun kapağını değiştirince oluşturduğu benliğini pazarlıyor etraftakilere.

Benim diyor tercihlerim var bireyim ben diyor. Zil sesini değiştirince benlik oluyor hazret. Buna tav olan biriyle evleniyor. İki insan arasındakini yüzlere açıyor, çocuğu oluyor işte diyor benim eserim. Eseri acı içerisinde uyum sağlamaya çalışan “Pinokyo” ama “Gepetto” suretle ilgileniyor, fotoğrafını çekiyor. Anın ölümsüzleştiği milyonlarca kareden bir tanesi hiçlikte kayboluyor. Dekorasyona harcadığı parayı aşçısından çalmaya çalışan restoran sahibi gibi.

Mademki zenginsin o halde bir gökdelenin olmalı. Yerden, yani sıradan insanlardan uzak kalabilmek, onlardan kaçabilmek için yapılan fallik objeler deliyor gökyüzünü. Cennete yakın olmaya çalışılırken yaratılan cehennem çukuru, bir çeşit kavramsal hermoafrodit.

Kapılarında Tartarus’tan çıkabilmek için birbirlerini ezen kayıp ruhlar.

Zaman tanrısı Koronos’un, aşk tanrısı Eros’un kanatlarını kestiği gerçeklikten ne zaman “zaman her şeyin ilacıdır” noktasına savrulduk? Aralarda bir yerlerde makul bir aralık, üzerinde anlaşabileceğimiz bir zemin var mıydı hiç ya da hep, her zaman bir işletim sistemi gibi birler ya da sıfırlar mı olarak yaşadık bu hayatı?

Doğru; matematiksel olarak; iki nokta arasındaki en kısa mesafe, demek ki matematiğin de ahlakı yokmuş. Sürekli bir bekleyiş bir aşama geçiş hali. Zenon’un paradoksu gibi.

Aşil’in kaplumbağayı yakalamak için önce aradaki mesafenin yarısını sonra yarı yolu yarılamasını ve iki nokta arasındaki sonsuz noktayı yarılaması gibi asla bir şeylere yetişemeyeceğini bilerek yaşamak. Bitmeyen bir yetersizlik hissi ve kendini lanetleneme hali.

EKİM DERGİ

|

4

Doğu’nun batı ile buluştuğu yer; aslında düğmeye basınca yanan ışık ve musluktan akan sudan ibaret.

Suretlerin alçakça bir biçimde gerçeğine benzediği ama ışıklar yanınca tüm izbeliğiyle, kabalığıyla karşımızda yaşı geçkin kilolu bir kadınmışçasına kalan, yalnızca yetersiz bir aydınlatmanın ışığı altında, şekilsiz kıvrımları aklımızın boşlukları doldurması gibi özgürce hayal kurula bilinen ama sadece steril olmaya çalışan bir hastane odasında karşılaşılabilen bir organlar bütünü gibi bir

sentez.

bireysel

bir

Kolektif suç.

bir

Aklıma

çirkinlik, Hayyam’ın

rubaisi geliyor;

Ben olmayınca bu güller, bu serviler yok.

Kızıl

dudaklar,

mis

kokulu

şaraplar

yok.

Sabahlar, akşamlar, sevinçler, tasalar

All Are But Stor es (The Ruba yat of Omar Khayyam), Edmund Dulac

yok.

Ben düşündükçe var dünya, ben yok o da yok!

Nedim ÇAĞIN

EKİM DERGİ

|

5

Aydınlığa doğru bir güneş gülüşün

SÜS

Acıyı unutturuyor nisanda uçuşan parmak uçların Gözlerin beşinci mevsimin habercisi

DAĞILIYOR GECEYE

Bedenin avuçlarımda bir alev kuyusu Özgürlük dudaklarından başlıyor şimdilerde Ellerin kışkırtıcı bir festival yeri

Sevginin kokusunu duyumsadım yüzünde Hasrete derman olur nefesindeki büyüleyici dokunuş Saçların harf harf esen buğday sarısı Alnında dağılıyor suların taşıdığı hüzün Güzellik yol açmış ruhunda

Gülüşün bir tabak dolusu yaz ikramı Uzaktasın ve aramızda boğulur sırlar Başında kuşlar döner özenle Omuzlarına varınca sabah oluyorum

Müşterek bakışlardan yoksunuz ikimizde Zamanda işlenmemiş ağacın boş kucağı Saçlarında her çiçek ayrı bir yaz izi Seni düşündükçe yıldızlara varıyor

S yah Elb sel Kadın, Cemal Tollu

neşem

Rıdvan YILDIZ

EKİM DERGİ

|

6

Gözyaşı Çocuk Oyunlarından Çıkarılsın İlkin Gorki duydu acıyı Adaletin olduğu bir dünya yok derken Steplerde zemheri bakışlı nefesimiz

Devlet özgür insanın ham maddesi Zulmün hazinesidir sevgiyi cüzdanda sanmak Yumruklar(la) yediğimiz kuru ekmek

Kendini bir kapana kısılmış bil

Yurduma uzanmış ellerin karşısındayım

Yuvarlanan kayanın önünde dururken Ölüm gülümsemesini kemiriyor

Hiçbir yasa maddesi söz etmez açlıktan

Toprağa düşerken gençler

Tabuta sarılan hiçbir bayrak gideni geri

Gladyatör edasında bedenleri anılarla süslü

getirmez Ölümün rengi yoktur Acı zulmün dev aynası

Savaş ayırıyor sevenleri Gözyaşı çocuk oyunlarından çıkarılsın Her tarafı felaket dünyanın, kan topluyor

Mu kıtasının varlığını sorguluyor(ya da yokluğunu) Meşe kütüğü zaman kımıldıyor

ölüm bayrağı Geliş(me)mekte olan bir ülkeyiz zaten Kısık çaresiz anaların sesi

Keskin bir küfürle koptu gece Rıdvan YILDIZ

Meczup bir adam kendinde değil Debeleniyor kölelik markasının pençesinde Boyun bağı boyun eğdirmez asla Yargıcın kendisi sanık vicdanında

EKİM DERGİ

|

7

Ç z m: Ebru KARATAŞ

EKİM DERGİ

|

8

F lm: Sonbahar (2008), Özcan Alper

Mutlu Yıllar ve Sonbahar F lm ne Da r “Hoş geldin 2020!”. “Hepinizin yeni yılı kutlu olsun arkadaşlar.” “Mutlu yıllaaaaar !!”

“Nice 2020 yıllaraaaa !!!” Herkes birbirinin yeni yılını kutluyordu 22 yıllık mezunların toplaştığı 2 yıllık whatsapp grubumuzda. Benim ise uzun zamandır kafamı didikleyen düşünce artık kapıya gelip dayanmıştı. Milletin yeni yılını kutlayacaktım ama 2020 diye yıl mı olurdu?? "Çok fütüristik değil miydi?" "Sanki bilimkurgu filminden fırlamışcasına bir yıl…" Gruba da aynen bunları yazmıştım.

Belli bir yaşımdan sonra, özellikle de 90’lı yıllardan itibaren içime her yılın bitiminden önce gelen bir düşünce ve onun sürüklediği his bulutuydu bu. Her yeni yıl bana fazla büyük gelirdi. Hazmetmem zaman alırdı 1985 hatırlayan biri olarak 1997’e girmeyi. Çok büyük rakamlardı bunlar. 1997’e nasıl girilirdi? Hiç girmemiştim. Giren var mıydı daha önceden?

Henüz önceki yılı hakkını vererek yeterince yaşamamıştım bile!!? Önceki yıllar benim için hep doktordan temiz kullanmış bir araba gibiydi. Daha yaşanacak çok zamanı vardı aslında. Neden şimdi hemen çöpe atılıyordu ki? Gitti yine yepyeni eski yıl.

EKİM DERGİ

|

9

1997-98-99… sonra 2000ler geldi. Hiçbirşey eskisi gibi değildi artık. Bırak eski bir yılı bitirmeyi eski yüzyılı, eski bin yılı bitirmiştik. Bu kadarı da fazla artık derken hiç de öyle olmadı. Gerisi de su gibi gelip geçti. Dur durak bilmiyordu artık yıllar… 2000’ler 90’lardan, 2010’lar 2000’lerden, 2020’ler de 2010’lardan çabuk geçiyordu. Zaman tabiki göreceli bir kavramdı çünkü zamanın içinde olup bitenler artık beni eskisi kadar çok etkilemiyordu. Çünkü deneyimlemek ve artık olan bitenden artık çok etkilenmemek böyle bir şeydi. Bu da zamanın bende giderek daha az iz bırakmasına sebep oluyordu. Giderek daha az anı birikimine sebep olacak olaylar bütünü gelip geçiyordu gözümün önünden.

Böylece zaman da daha az şey ifade ederek hızlandı.

Bu yüzden yeni yıl kutlaması sırasında whatsapp grubuna da aynen bunları yazdım. Yani bunların hepsini değilse de ilk bölümü yazdım. Çünkü artık tutamadım kendimi.

Yılın sonraki bölümünün “nefes kesici” bir korku filmi gibi geçeceğini bilemezdim tabi.

Ama

şu

kadarını

söyleyeyim

ki

adının

hakkını

vermeye

başlamış

gibiydi

yeni

yıl.

Solunum yoluna etki ederek öksürük ve ileri derecede nefes darlığı gibi semptomlar yaratıp

ölüme

sebep

olabilen

virüs

türünün

tüm

dünyada

salgın

halinde

yayılması

hepimize pandemi teriminin ne demek olduğunu öğretmişti çünkü. Dünyanın artık bize yolun sonuna yaklaştığımızı fısıldar olduğunu, kazanç elde eden sistemimizi, beslenme, ısınma,

giyinme,

barınma,

seyahat

etme

gibi

tüketim

alışkanlıklarımızda

kökten

değişikliğe gitmemiz gerektiğini, artık ben merkezcil ve yalnızca kişisel refahı yukarı taşımayı amaçlayan biçimde değil birbirimizin çıkarlarını da koruyup kollayacağımız, birbirimiz için maske takma öğreneceğimiz “yeni normal” düzene geçmemiz gerektiğini söylüyordu artık tv kanalları. İzlediğim bu korku filmi ve içindeki nefes teması, ilerleyen zaman içinde bana yıllar önce izlediğim başka bir filmi hatırlattı… Özcan Alper’in 2008 yapımı Sonbahar filmi. Senarist ve yönetmen Özcan Alper'in çeşitli sahnelere yerleştirdiği belirli objeler, konuya dahil olan durumlar, süreçler, mekanlar, sesler,

kişiler,

karakterler

ile

filmin

tamamına

yayılan

atmosferin

bize

söylemeye

çalıştıklarını, yeni yılda izlediklerimizle benzer yanlarını görmek üzere kısa bir yolculuğa çıkıyoruz şimdi.

Nefes Filmin açılış sahnesinde 2000 yılındaki hayata dönüş operasyonları eşliğinde hapishane günlerinin sonuna gelmiş olan Yusuf’u görmekteyiz. Siyasi hükümlü olarak 10 yıldır hapishanede olan Yusuf sağlık sorunları sebebiyle revirde doktor kontrolündedir. Doktor muayenenin ardından Yusuf’un ciğerlerinin iflas etmiş olduğunu söyler ve diğer arkadaşları gibi TCK’nın 309. maddesinden faydalanarak hapishaneden çıkabileceğini anlatır.

EKİM DERGİ

|

10

Bu

sırada

Yusuf

da

pencere

dışındaki

kuşların

yaptığı

yuvayı

görür

ve

yıllardır

uğramadığı evi ile ailesini hatırlar.

Yusuf

hapishaneye

girmeden

önce

gayet

sağlıklıdır,

rahat

nefes

almaktadır

ama

hapishanede yıllar içinde giderek nefesi darlığı çekmeye başlamıştır. Ülkenin yıllar içinde (90'lı yıllardan 2000'li yıllara geçiş) bozulan atmosferinde Yusuf'un sebebini tam olarak da anlayamadığı (F tipi cezaevinde olduğundan) artık nefes alamamasını yol açmıştır. Çünkü Yusuf'u hayata bağlayan sosyal kavramlar artık toplumsal atmosferde yavaş yavaş sönerek yok olmaktadır. Yusuf'un bünyesi bu toplumsal atmosfere adapte olmakta güçlük çeker, ciğerleri giderek söner ve nefesi günden güne kesilir.

Atmosfer Hapishane atmosferinden çıkarak elinde (belki de hapishanede çizdiği) tablosuyla yıllar sonra eve dönen Yusuf memleketinde nasıl bir hava karşılaşacaktır? Gittiğinde fırtına ile karşılaşır...

Bardaktan

boşalırcasına

İstanbul'un

atmosferinden

nefessiz

yağmur

yağmaktadır.

kalarak

çıkıp

giden

Devasa Yusuf

büyüklükteki

memleketinde

şehir nefes

alabilme ümidindedir ancak yönetmen Yusuf'u karşılayan yağmurlu hava ile daha ilk günden

memleketinde

de

güneşli

günlerin

sonuna

gelinmiş

olduğunu

ve

sonbahar

yağmurlarının atmosfere hakim olduğunu anlatır bizlere.

Böylesine

karanlık

şekilde

başlayan

memleket

günleri

bazen

güneşli

bazense

koyu

karanlığın çöktüğü şekilde geçip gitmektedir. Artvin'in atmosferi de artık değişmekte, eski, güzel ve güneşli günler geride kalmakta ve hava soğuk kışa doğru evrilmektedir.

Evine geri döndüğü için bir akşam ziyaretine gelen yakınları onun yıllarca hapishanede nasıl yaşadığını, ne uğruna bu kadar uzun zaman F tipi cezaevinde kalabildiğini, onu hiç anlamadan

adeta

sorguya

çekerler.

Ta

ki

o

akşam

yakın

arkadaşı

Mikail yeter

diyerek ziyaretçileri susturana kadar. Yusuf'un geri döndüğü şehrinde de güzel ve güneşli mevsimin sona erip artık sonbaharın gelmiş olmasının bu şekilde betimlenmesi gibi filmin çekimi için fırtına vadisinin seçilmesi de atmosfer kavramının ortaya konulmasında bizler için bir başka anlatım biçimidir.

Tulum Yıllar

sonra

geri

bıraktıklarını

tekrar

anımsamaya

çalışan

Yusuf

evin

sağını

solunu

kurcalarken tavan arasında bir sandık içinde eskiden çaldığı tulumu bulur. Eskiden nefes verdiği tulum artık sönmüş vaziyette yıllardır bir köşede beklemektedir. Filmde yer yer ezgisini

de

duyduğumuz Tulum,

Yusuf'un

özünü

simgelemektedir. Nefesi

ile

hayat

verdiği bu çalgı aynı zamanda onu hayatla olan bağının bir simgesidir.

EKİM DERGİ

|

11

Yusuf özünden uzaklaşırsa hayatla olan bağı da yavaş yavaş kesilmektedir. Bu yüzden yıllar sonra tekrar bulduğu tulum çalgısını şişirmeye çalışır. Ama nefesi yetmez. Artık bu atmosfer onu zehirlediğinden özü ile olan ilişkisi kopmaya yüz tutmuş gibidir.

Dikkatli izleyicilerin de gözünden kaçmayacağı gibi Yusuf'un bu çalgının parçalarını düzelterek çalmak için film boyunca hazırlık yaptığını görmekteyiz. Özünden kopmak istemeyen

Yusuf,

nefes

alıp

verdiği,

onu

hayata

bağlayan

çalgıyı

çalabilmek

için

hazırlanır.

Mikail Yusuf ile aynı dağ köyünde yaşayan Mikail marangozluk yaparak geçimini sağlayan bir adamdır. Yusuf üniversite için köyden çıkıp gittikten sonra yıllarca hapis yattığı sırada Mikail kendisini çok yalnız ve yabancılaşmış hisseder. Yusufla bir sohbetleri sırasında çok aşık

olarak

evlendiği

istemediğini

anlatır.

eşine

Yusuf

bile yıllar

artık

yabancılaştığını,

sonra

memleketine

akşamları

döndüğünde

eve

gitmek

havanın

bile

hala

yaz

mevsimde olduğu ümidi ile yaylaya çıkmak ister. Ancak Mikail birkaç kez "Havanın orada nasıl olacağı belli olmaz !" diyerek Yusuf'u uyarmaya çalışsa da Yusuf ısrarcıdır ve hala umudunu yitirmemiştir. Mikail'in uyarısına aldırış etmeden yaylaya giderler sonunda ve karlar altında dağlık bir bölgeyle karşılaşırlar. Yönetmenin, Yusuf ile fırtına vadisinin yaylasına

çıkan

değildir. Bildiğiniz

arkadaşının gibi

Mikail

adına

Mikail

meleği,

İslami

adını

vermesi

inanca

göre

de

tabiat

tabiki

boşuna

olaylarına,

tabiat

canlılarına ve yağmura nezaret eden melektir. Mikail sadece yaylanın havasına dair bilgiler vermez, aynı zamanda memleketin toplumsal atmosferine dair de haberler verir: "Eskiden iyi ya da kötü sosyal ideal vardı. Şimdi bunu yıktılar. Artık kadınlar hayat kadını olmaya, erkekler hırsızlık yapmaya geliyorlar."

Son Nefes Tüm film boyunca tulum çalabilmek için hazırlık yapan Yusuf'a annesi eskiden ne kadar güzel Tulum çaldığını söyler ve tekrar eskisi gibi çalmasını ister. Son nefesini özüyle buluşturmasına

yaptığı

bir

çağrı

gibidir

bu

istek.

Yusuf'un

çaldığı

bir

tulum

ezgisi

duyulmaya başlarken görüntü pencereden dışarı doğru kayar. Karla kaplı yolda ilerleyen kalabalığın omuzlarında Yusuf'un tabutu yol alırken, Yusuf'un çaldığı ezginin kendisi için yakılan bir ağıt olduğunu, adının ezgi içinde söylenmesinden anlarız. Yusuf son nefesini tulumuna üflemiş ve kendi ağıdını çalmıştır.

Türkay TÜLERLİ

EKİM DERGİ

|

12

GELECEK Bir geyik başı süslüyor şöminenin üzerini ızdırabın kızgın çıtırtısı anlamsız bir zevkin doruk noktasında insanlığın acımasız duruşu kötülükler sarmış bedenleri ruhlar ağlamaklı şaşkın şehirler beton yığınları dört bir yanda teknolojik tuzaklar insanlar okyanuslar içinde sıkışmış balıklar korkunun esiri yan yan yürüyen yengeçler

gökyüzünün karanlığı indi yeryüzüne makas açıldı diye bağırıyor emeğin teri bir çocuk ağlıyor uzakta bir yerlerde kan ve acı izleri taşıyor ayakları elleri yeni ceninler de sıkıntıda boyunlarında giyotinin suikast nefesi ağaçların gözü kanıyor geleceğe doğru.

A. Turgay ÇİTÇİ

EKİM DERGİ

|

13

Her Ağaç B r Buluttu Oysa Bir orman soygunundan dönüyor birileri

her ağaç bir buluttu oysa

karanlık geçmişin derinliklerinden

yağmur kuşanırdı sürgünler

geleceğe dair sürgün tutsağı yürekleri

yeşilin her tonu severdi birbirini

bir ulu ağaç titretir toprağı alev topunda

güneşi toplardı sessizce dallarına

ağacın yanan yüreğinin sesidir

yıldızlara kadar uzanırdı

sonsuzluğa açılan acılar dökülür ortaya

bir uzak iklimi düşler gövdeleri

bir orman soygunundan dönüyor birileri

karanlık geçmişin derinliklerinden

kozalaklar ağlar güneş utanır aydınlığında

ağacın intikamı hangi dağın ardında

ciğerleri yanar insanlığın, çiçekler solar

belki de delişmen

ince hüzünler dağılır dört bir yana

bir uçurum kenarında.

uçar gider uzaklara beyaz güvercinler

A. Turgay ÇİTÇİ

Waterloo Br dge, C. Monet

EKİM DERGİ

|

14

Altıncı Kat Yabancı cümlelerde paragraflar atlamışız da koşarcasına kaybolmuşuz. Mahallenin ilgisiz kedileri bizden mağrurmuş. Karın tokluğuna yetim kalabilmişler. Biz ilginin peşinde aranırken nefessiz kalacak kadar berduşmuşuz. Yanlış kitaptayız çıkamayız. Işık yılı uzaktayız gerçeğine.

Ama belki aç kalmışız, belki üşümüşüz, işçinin

Moon, John W ll am Draper, 1840

üstünde peynir ekmek yediği gazetenin altında

yatan olmuşuz. Gazetenin sevilen burjuva köşe yazarı biricik berduşluğumuza övgüler dizmiş yazısında. Artık ülkenin eylemsiz devrimcilerinin ağzında gezeriz. Entelektüel sohbetlerde dans ederiz. Öyleyse yakalım sokaklarını cümlelerin. Yakalım, ısınsın kibritçi kız ki kinimizin dahi bir naifliği olsun. Bu kez kapkara bulutlar işleyeceğiz cümlenin altına kanaviçeden ki bembeyaz kalsın gökyüzü.

Kaçalım bu kitaptan. Sevgi, mutluluk aradığımız kavramlar da olsa berrak sayfaların pürüzsüz

kapaklarında

barınamayız

söyledim.

Ömrüm

yettiğince

meşrubat

lekeli

kelimelere koşalım.

Geç kaldığımız her şey teraslı evin altıncı katında, belki hâlâ yaşıyor. Bulursak, eğer açılmazsa kapısında dilendiğimiz o apartman dairesi, işlediğimiz kapkara bulutlar evimiz

olsun,

bembeyaz

kalmasa

da

gökyüzü.

Yabancı

cümlelerden

kovulmadan

koşalım ki ne geç kaldığımız dilenciliğin ne yetişebildiğimiz onurun bir ölüm acısı var.

Gazeteleri üstümüzden atalım. Noktasında yattığımız cümleden başımızı kaldırıp göğe bakalım.

Mağrur

kedilerin

acıyan

bakışlarına

bulut

denir

mi?

Başaramadım,

kararsızım. Layık mıydık başucundaki sayfalarda gezinmeye yoksa saklanıyor altı

çizilen

cümlelerin

esrarından?

Gerçeklere

tek

kişilik

şemsiyeler

muyuz

tutalım

ki

bozulmasın sosyal düzen. Islanan bir ikimiziz bir de meşrubat lekeli o sayfa. İlginçtir, yağmaz

gündelik

yaşama

bu

yağmur.

Bir

an

önce

toparlanıp

dökülmeli

artık.

Yağmursuz, kedisiz sokaklarda değil, eski dostunun sayfalarında kurumalı yaprak.

Bak yetişemedik yine, takıldım kaldım, güzelim bir dizede.

Miray ÇORA

EKİM DERGİ

|

15

İnsan Hiç yabancı bir çocuğu sevdiniz mi?

Ölüyoruz. İnsan olduğumuz yerden kırıldık.

Kalbimiz paramparça oldu. İçinden insanlık düştü Vicdan düştü Umut düştü Ve

Ek n B çenler, İbrah m BALABAN, 1951

Ülke ülke çocuklar…

Bir çocuk olsaydınız Guta.

İnsan

Esmer çocuk.

Veya

Arkası dönük Hanzala.

İnsan evladı

Mardin’deki Ahmet.

Her şey kötü bir rüya olacaktı.

Dudağımda sessiz bir acı.

Ter kan içinde uyanacaktık sadece.

Ter kan içinde gömülüyorlar şimdi.

İnsan hani?

Bir roket Kimyasal bir bomba

Hiç yabancı bir çocuk için ağladınız mı?

Veya açlık içinde.

Ağlamadıysanız,

Guta.

Bizden önce öldünüz.

Esmer çocuk.

Taş kalplerinizi bıraktınız geriye.

Arkası dönük Hanzala.

Batı’ya…

Mardin’deki Ahmet.

Mermi olsun, açlık olsun, susuzluk olsun diye

Mezopotamya’nın acı yüzleri..!

Bir akbaba beklesin diye çocuk başında

Sırf yaşayabileseniz diye saklasak sizi.

Akbaba kesildiniz petrol kuyularına.

Gök-kubbenin içine.

Elif ERGİN

EKİM DERGİ

|

16

Golconda, Rene Magr tte, 1958

DEVE KUŞU Bugün

size

korkaklığın

bir

teşbihini

asla memnun olmuyorlardı. Oysa eleştiriye en

çok

kendileri

muhtaçtı.

Bunu

anlamamalarına sebep olan neydi ki? Çok barizdi.

Ağırlığı

altında

ezildikleri

vereceğim. Teşbihte hata olmaz derler. Olur

benlikleri. "Ben mükemmelim, ben en iyisi

ki

en

oldu

affola.

Devekuşları...

Güvende

yaşadıklarını sanıyorlardı. Belki de öyleydi.

Peki ne yaşıyorlardı? Kafalarını gömdükleri kum deliğinin Sahra olduğunu sanadursunlar dünya

hızla

Ürkekçe

dönmeye

gözlerini

devam

açıp

ediyordu.

dünyaya

yarım

yamalak bir bakış attıklarındaysa bulanmış bir

alem

görüyorlardı.

Oysa

bulanık

olan

kendi kafalarıydı. Hiçbir şeyi hiç kimseyi beğenmiyor, her şeyi herkesi eleştiriyor, asla memnun kimseyi

olmuyorlardı. beğenmiyor,

eleştiriyor,

EKİM DERGİ

Hiçbir her

şeyi

şeyi

hiç

herkesi

başarılısı

kimse

beni

en

dürüstü

en

yargılayamaz,

fedakarıyım,

sen

kimsin

ki

benim gibi birini eleştiriyorsun?" dedikçe dedikçe daha dibe batıyorlardı. Korkakça, mertlikten

oldukça

uzak

anlamsız

hayatlarında tek başlarına yaşıyorlardı. Peki sonra ne mi oldu? O ağırlığın altında can verdiler. Ve hayatlarının özeti insanlar için tek ifadeydi. "Kimin umrunda, bize ne?!?!"

Korkum

şu

ki

devekuşları

her

yerde

ve

omzuma amansızca yükleniyorlar. Hadi gel şu tozları bir silkeleyelim.

Amine TOPALOĞLU

|

17

MONOLOG Küçük bir kız çocuğu tepeden şehri izliyor.

Aynı şeyleri tekrarlaman yeterli

Yaşına bir beden büyük bir ciddiyet...

Evet efendim, buyrun efendim, tabi

Acaba diyor,

efendim...

"Acaba kim bu hale getirdi bizi?

Tebrikler, uyumlu bir beyaz olursun.'

Nasıl sıradan kek kalıpları gibi olduk?

'Siyahlar zaten şehre kül olarak geri döner

Normal olan bu olmamalı değil mi,

Onlara sakın bulaşma

mimosa?".

Uyumsuzdur onlar.

Tepenin ardında bir ses...

Sanırsın adalet hayat kurtaracak!'

Cevapsız bırakmıyor onu.

"Peki ya en tepedekiler mimosa?".

'Felix, sıradanlık hayat kurtarır

'Çok soru soruyorsun felix

Çok düşünme üzerine.

Sorgulayanı sevmezler'.

Düşüneni sevmezler zaten'.

"Artık seni sevmiyorum mimosa!

"Çocuklar mutlu mu, mimosa?"

Sen de onlar gibisin.

'Şehirde çocuk yok felix

O kek kalıplarının muciti sensin.

Kalanları da gömdüler.

Ben sıradan olamam mimosa!

Dedim ya burası tam bir ruhlar mezarlığı'.

Normallik buysa ben normal olamam!

"Peki ya renkler, mimosa?".

Bırak deli bilsinler beni!!!". 'Peki felix

'Siyah ve beyaz yeterli dedim ya felix

Savaşmaktan vazgeçme.

Renkleri kimse sevmez

Ama emin ol.

Ya beyazsındır ya siyah'.

Biz her zaman kazanırız!'.

"Ama bunu kim belirliyor, mimosa?

O an odanın ışığını açıyorum.

Bir devlet dairesi falan olmalı, değil mi?"

Gözlerim bir çift yeşil göze kilitleniyor.

'Anlamıyorsun felix anlamıyorsun

Ben bu aynayı bir sileyim ya.

Beyaz şehrin görünen yüzüdür.

Çok tozlu...

Sabah işine gidersin

Amine TOPALOĞLU

EKİM DERGİ

|

18

Tek B l nen Kefeni örtüldü doğanın ölüme benzer bir sessizlik kapladı şimdiye kadar çok ses çıkaranları.

Artık sadece gözleri konuşuyor ölüm adına Rengi dolmuş artık sevdanın beyaz kefen sarmışlar.

Doğa gibi oda ölüm uykusunda uyanır mı bilinmez Gözleri tekrardan sevdiğine kenetlenir mi bilinmez.

Tek bilinen bilinmeyen bir sevdayı beklediğidir sevgilinin.

Sinem DAĞ

EKİM DERGİ

|

19

Ölmek Kavuşmak Ş md Dengbêjin söylediği içli bir ağıt zamanın tozunu alırken hatıraların üzerinden her şeyi gizleyen karanlıkta aşk uğruna şiirler yazılıyor ölümün dile getirilemeyen acısıyla

Dayanılmaz bir hüzün çökmüştü bir avuç toprak almışken gömüldüğün yerden sen kokuyor bu günlerde toprağında yeşerttiğim begonvil dudaklarımda bir ayet; adın. insan ruhu mevsim geçişi ölmek, kavuşmak şimdi.

Saçlarında baharı doğurduğuna şahit olmuştum ince yağmurlarda birlikte ıslanırken yüreğimize nakşediyorduk her bir çiseyi içimizdeki yangını bastırsın yoksa alev alacaktık bir dizi yasağı yerle bir ederken

Mehmet Ali GÜLDALI

EKİM DERGİ

|

20