EMOCJE ZŁOŻONE: MIŁOŚĆ Sternberg – trójskładnikowa teoria • Namiętność, • intymność, • zaangażowanie FAZY: • • • • •
Zakochanie Romantyczne początki Związek kompletny Związek przyjacielski Związek pusty (rozpad ewentualnie)
Rodzaje miłości: Intymność Namiętność Zaangażowanie Lubienie + m. Ślepa (zakochanie) + miłość pusta + m. romantyczna + + m. przyjacielska + _ + m. fatalna + + m. kompletna + + + E. Fromm, rodzaje miłości: • Miłość matczyna • Miłość ojcowska • Miłość przyjacielska • Miłość braterska • Miłość erotyczna • Miłość boga • • • •
Fromm – struktura miłości
Szacunek Odpowiedzialność, Troska, Poznanie
NIENAWIŚĆ Emocjonalne odrzucenie indywidualne bądź grupowe. Jest to wrogie uczucie skierowane do drugiej osoby, jego walencja jest zdecydowanie negatywna, a struktura złożona (Royzman i in., 2005). Sternberg (2005) - trójczynnikowa koncepcja nienawiści (za: Gawda, 2011). • negacja intymności (odrzucenie, niechęć do osoby, izolowanie się od niej),
• •
negacja namiętności (zespół doznań afektywnych i aktów behawioralnych przejawiających się głównie w złości, wrogości, wściekłości i strachu w stosunku do obiektu nienawiści), negacja zaangażowania (celem zaangażowania jest deprecjacja obiektu nienawiści).
Beck (2005) - nienawiść jest oznakowaniem odpowiedzialności za niewybaczalną krzywdę, owocem odczuwanego strachu i złości. (Baumeister i in., 2005). Dwa mechanizmy nienawiści: • Skrzywdzenie faktyczne, • Przejęcie poglądów od innych ludzi (sąd normatywny regulujący zachowania społeczne, przyjęty od grupy, ideologii podsycającej nienawiść). Funkcje nienawiści: • Regulacyjna: prowadzi do separacji od osób, które są przedmiotem nienawiści, to owocuje lepszym samopoczuciem. • Forma zemsty; zamiast mścić się na kimś fizycznie, można go znienawidzić. • Tworzenie więzi; niekiedy nienawiść staje się czynnikiem spajającym relacje ludzkie, nie zaś sprzyjającym izolacji od obiektu, który jest znienawidzony (Berkowitz, 2005). Alford (2005) - złożona emocja nienawiści staje się niekiedy istotą więzi pomiędzy ludźmi, konstytuuje strukturę psychologiczną człowieka, nadaje sens jego życiu, pielęgnowanie nienawiści prowadzi do poczucia satysfakcji, zaś jej wyrażanie daje poczucie kontroli i dominacji, wspomaga poczucie własnej skuteczności i niekiedy staje się sposobem bycia.