19 maart 2018 SPO Utrecht personeelsdag
Creativitijd
Buiten de lijntjes kleuren ‘Geweldig dat we hier met duizend collega’s bijeen zijn in deze grote zaal. Voor de derde keer brengen we een dag door met alle personeel samen. De kinderen zijn vrij, de scholen dicht. Het thema is creativiteit. En waar kunnen we het beter hebben over creativiteit hebben dan in TivoliVredenburg! De laatste jaren lag het accent op 21st century skills. Jullie gingen er enthousiast en gedegen mee aan de slag. Petje af! In een tijd van bezuinigingen, lerarentekort, de strijd voor een beter salaris en minder werkdruk, werken jullie hard. Wij zien het dagelijks: onderwijs is goud! ‘Buiten de lijntjes kleuren’ staat er niet voor niets. In plaats van de methode te volgen, kijken we of het anders kan. Laat je verwondering, je verbazing spreken. Misschien moet je ’t vandaag gewoon laten gebeuren. We wensen je veel plezier!’ Thea Meijer, voorzitter CvB SPO Utrecht
Quote: Maartje Wonders en Veronique van Norden, covergirls en leerkrachten groep 1-2 en groep 3 op obs Waterrijk. 2
‘Plezier en eigen inbreng, dat is pas kunst!’
beeld: bm fotografie
3
Populaire workshop
De workshop die Tanja Asselman, pedagoog en leerkracht groep 7 van De Meander geeft, is zó snel volgeboekt, dat een extra training wordt ingelast. Ze verhuist haar spullen naar een verdieping hoger. In ‘Spelen met gedrag’ zet Tanja Asselman haar professionele kennis in van groepsdynamisch werken: ‘Ik vind ‘moeilijke’ groepen die niet lekker lopen, super interessant.’ Hoe verklaart ze de grote belangstelling? ‘Ik denk dat het onderwerp ‘gedrag’ aanspreekt. Op de Pabo leer je dit niet echt. En als de dynamiek van je klas niet lekker zit, dan krijg je het er niet uit. Maar dat kun je wel leren.’ Deze training maakt je bewust door je te leren groepsdynamisch te kijken. Je leert wat je met je eigen groep kunt doen met creatieve opdrachten en speciale materialen, maar ook met huis- tuin- en keukenspullen als plastic bekertjes. Belangstelling? Tanja.asselman@spoutrecht.nl
Assistent van de uitvinder ‘Ik had gehoopt dat we zelf Strandbeesten mochten maken, maar jammer genoeg kregen we geen doe-opdrachten,’ zegt Manon Matena, PRO-pool leerkracht groep 6 op de Kees Valkensteinschool. Nu wordt ze op het podium gevraagd als assistent van Theo Jansen, kunstenaar/ uitvinder van de wereldberoemde Strandbeesten. Ze moet een beestje vasthouden, terwijl de uitvinder/kunstenaar demonstreert hoe drie leugenaars samen een dynamisch systeem vormen. ‘Hier zie je het begin van de hersenen van een Strandbeest,’ vertelt Theo Jansen tegen de zaal. Met een glas water (‘de zee’) zet hij het dier in beweging. Manon schrikt ervan! Ga je iets met Strandbeesten doen in je klas? ‘Ja, dat wil ik wel. Ik ben niet zo heel technisch, maar ik denk dat dit kinderen erg aanspreekt. Ik vind Theo Jansen erg inspirerend. Zelf ben ik een startende leerkracht, dus soms lukt iets niet. Nu heb ik een voorbeeld: leren van de situatie en doorgaan tot ’t lukt. Ook talentvolle mensen moeten hard werken om iets te bereiken.’ 4
Even in alle vrijheid
‘Creatief filosofisch denken is mijn hobby,’’ verklaart Hans Kivits, schoolopleider en leerkracht groep 4 en groep 7 op de Maaspleinschool, zijn keuze voor ‘expressief schilderen’. ‘Ik heb met de kinderen op school al meditatief geschilderd. Ze gaan nadenken over wat ze zien in werk van een ander en daarna voeren we filosofische gesprekken. Ze vonden het leuk.’ Nu stelt hij zich open, tijdens de workshop onder leiding van twee SPO-collega’s van de Luc Stevensschool. Zij runnen samen, naast hun onderwijsbaan, De Creatieve School als mobiel atelier. Hans’ papier vult zich met lila en blauw. ‘Ik wilde deze dag ook graag iets anders doen tussen het gepraat en de lezingen.’ Lotje Stremmelaar leidt de workshop samen met Pauline Kraaijkamp. ‘Bij expressieschilderen zet je wat binnen in je leeft, op papier. Het gaat om spel en plezier. Schilderen in het hier en nu, zonder oordeel. Toen ik merkte hoeveel die creativiteit mij bracht, dacht ik: oh, dit is wat ik wil overbrengen aan anderen.’’ Ze dook in de theorie en het werk van Arno Stern. Belangstelling? Lotje.Stremmelaar@spoutrecht.nl
A mineur 7 in the pocket! ANDERE WORKSHOPS VAN SPO-COLLEGA’S Sanne Kuyt, obs Pantarijn: ‘Een live denk-experiment’ Marlous de Jong, obs Waterrijk: ‘Yin Yoga’ Jort Jacobs en Mandy de Jong, obs Jules Verne: ‘The next step’ Marloes Roos en andere collega’s van obs Tuindorp: ‘Creatief denken’
Stoomcursus ukelele. ‘Je moet goed opletten, want we gaan heel hard,’ waarschuwt docent Barbara Tammes. De twintig SPO-collega’s zitten op de trap en zien er heel braaf uit, met hun kleine instrumenten. ,,Dit is het C-akkoord, daarvan krijg je een kuiltje in je vinger. Neem dat voor lief.’ En even later: ‘A mineur 7 in the pocket!’ Na 24 minuten oefenen, spelen ze vier akkoorden op de ukelele: een record. Rosa Lucas, leerkracht groep 1-2 op De Hoge Raven heeft, net als alle anderen, voor het eerst een ukelele in haar handen. ,,Ik vind het superleuk! De G is best lastig en ik ben helemaal niet muzikaal, maar dit is grappig. Ik wil meer! Meer oefenen!’ ‘Het lijkt me gaaf als je jezelf kunt begeleiden. We zijn op school bezig met een muziekimpuls. Misschien kunnen we hier samen met het team mee verder?’’ Rosa kan nú al ‘Let it be’ zingen en spelen op de ukelele.
5
Bent u er 6
‘U moet nu even reageren hé? Bent u er nog bij? Is het nog helder?’ Professor Erik Scherder, ook bekend van DWDD, controleert elke paar minuten of zijn toehoorders hem nog volgen. En elke keer roept de zaal meteen terug. Want iedereen zit op het puntje van de stoel tijdens het college Singing in the brain. Hier is een eminent docent aan het woord die de stof zo goed beheerst dat vragen uit de zaal hem geen seconde uit balans brengen. Zijn verhaal wordt er juist door verrijkt. Het spelen van een instrument versterkt het brein. Rappen helpt om te onthouden. Zingen activeert de hersenen. Honderden collega’s worden meegenomen op een bijzondere reis door de hersenen, met plaatjes van dwarsdoorsnedes en lengtedoorsnedes, de hersenen van achter, van onder, van boven. ‘Dit is de insula, mooi he? Wat je voelt en hoe je je voelt, wat je ervaart: de insula. Vindt u het niet geweldig? Het achterste gedeelte is magnifiek: de kleine hersenen spelen een gróte rol. Informatie wordt sterker uitgewisseld door muziek. Alle kinderen die met muziek opgroeien, krijgen beter controle over hun impulsen.’ Zo gaat het door. De zaal zingt van voor naar achter van links naar rechts en dan nog eens, met de tekst gehusseld. ‘Maakt het uit of je een instrument speelt of alleen luistert naar muziek?’ vraagt een collega. Erik Scherder: ‘Spelen is optimaal, luisteren is ook erg mooi. En zelfs inbeelden van muziek heeft een ongelofelijk effect op een goede samenwerking van de hersenen.’
nog bij?
beeld: bm fotografie
7
beeld: bm fotografie
kijken of 't ande Samen een creatief kunstwerk bouwen van afval. Maaike Luth, gymleerkracht op Puntenburg: ‘Ik maak een symbool voor moederschap.’
8
ers kan Annick van der Geest, directeur van De Meander, deelt haar verhaal met de Opfrisdames. Zij zijn onder de indruk van de openheid van alle SPO-collega’s!
9
Lara van Breukelen
LEERKRACHT GROEP TIJGERS, HERDERSCHEESCHOOL ‘De interactieve lezing ‘Creativiteit moet je voorleven’ van Carl Raats was een openbaring voor me, echt heel leuk. Ik ga tijdens de vergadering morgen proberen mijn mond te houden. Als niemand reageert voel ik me altijd ongemakkelijk en roep ik meteen. Ik heb nu geleerd dat ieders denkproces anders werkt. Het was wel heel confronterend. Ik ben een 3-seconden-denker, maar een 10-seconden-denker heeft misschien heel goede ideeën. We vormden groepjes van vier met elk een rol en beloofden twee minuten stil te zijn als een ander aan het woord was. Binnen acht minuten heb je samen een creatief idee uitgewerkt!’
Margreet de Jong LEERKRACHT GROEP 3, OBS DE CIRKEL
‘Dit is mijn raarste verjaardag ooit! Wel een heel leuk feestje voor mij, met 40 jaar ervaring in het onderwijs. Ik vond ‘Strandbeesten’ het hoogtepunt. Theo Jansen is een prettige verteller, met heel veel zelfspot. Zijn eindeloos blijven proberen, niet opgeven, maar doorzetten, sprak me aan. Hij is 70! Hij inspireert me. Strandbeesten geven hem energie, werken met kinderen geeft mij energie, net als sparren met mijn collega’s. Ik geniet vandaag ook van de ontmoetingen, de personeelsdag heeft voor mij een hoog reüniegehalte. Het is leuk om andere collega’s te zien en veel bekenden tegen te komen.’
10
Gijs van Dobbelsteen
DOCENT BEWEGINGSONDERWIJS OP PIETERSKERKHOF EN DE RIETENDAKSCHOOL ‘Mijn topper van vandaag is de gelegenheid om met collega-vakdocenten in gesprek te gaan. Het is een mooi programma, maar er is niet zoveel aanbod voor onze professie. Daarom hebben we samen gesproken over het thema ‘ict in de gymzaal’. Met een i-Pad kun je video-opnames maken van kinderen tijdens de gymles. Als je die later afspeelt, ook in slow-motion, kun je samen met de leerling beweging bespreken en oefeningen terugkijken met het kind.’
Soumaya Ben Haddou VIERDEJAARS STAGIAIRE, GROEP 4 OBS HET ZAND
,,Meedoen met de personeelsdag vind ik supergaaf, ik voel me als stagiaire best wel vereerd. Het is heel interessant! Ik ben heel enthousiast over de workshop ‘Creatief denken’, met die denksleutels, door collega’s van obs Tuindorp. Als je op deze manier vragen stelt, kun je dieper in gesprek gaan met kinderen. Ik heb geleerd dat er verschillende goede antwoorden zijn op een vraag en ik ga het zeker gebruiken. We gaan binnenkort met een W&T-project beginnen, de kinderen gaan een dorp bouwen, dan kan ik deze manier van vragenstellen heel goed toepassen.’’
11
‘Als creativiteit mij zoveel kan brengen, wil ik dat anderen ook geven!’ Lotje Stremmelaar, leerkracht Luc Stevensschool en cursusleider
Uitgave: SPO Utrecht Foto’s: Marc I Photo I Graphics Vormgeving: Ellen Lennartz Tekst en productie: Gerry van der Lit © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
beeld: bm fotografie
COLOFON